Effect of Zinc Supplementation on the Severity and Duration of ...
Effect of Zinc Supplementation on the Severity and Duration of ...
Effect of Zinc Supplementation on the Severity and Duration of ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />
دوره یازدهم، شماره چهارم، زمستان 1390، صفحات 372 الی 379<br />
بررسی تاثیر مکمل یاري روي بر شدت و طول مدت اسهال در کودکان زیر<br />
افروز<br />
3<br />
2<br />
1<br />
مردي<br />
5 سال بستري در بیمارستان علی اصغرشهر اردبیل<br />
6<br />
5<br />
4<br />
، مهناز آذري ، دکتر منوچهر براك ، مهرناز مشعوفی ، پروانه نفتچی ، دکتر نسرین فولادي<br />
1<br />
مربی گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران<br />
2<br />
کارشناس ارشد مامایی، دانشگاه علوم پزشکی<br />
3<br />
اردبیل، اردبیل، ایران دانشیار گروه بیماريهاي کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران<br />
4<br />
نویسنده مسئول: مربی گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران<br />
E-mail: m.mashoufi@arums.ac.ir<br />
5<br />
کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران<br />
چکیده<br />
پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران<br />
6<br />
استادیار گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده<br />
زمینه و هدف: اسهال به عنوان یکی از عوامل مرگ و میر در میان کودکان در کشورهاي در حال توسعه محسوب می شود. در<br />
مورد اثر مکمل یاري روي در کاهش مدت زمان و شدت اسهال اختلاف نظر وجود دارد.<br />
هدف این مطالعه تعیین تاثیر مکمل<br />
یاري روي بر طول مدت و شدت اسهال کودکان زیر پنج سال بستري در بیمارستان علی اصغر اردبیل در سال 1384بود.<br />
روش کار: این پژوهش بصورت کار آزمایی بالینی تصادفی دو سوکور انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه کودکان<br />
زیر پنج سالی بود که به علت اسهال حاد در بیمارستان علی اصغراردبیل بستري شدند.<br />
این مطالعه، اقدام به انجام پایلوت گردید و بر اساس آن تعداد حجم نمونه در این پژوهش<br />
گروه مورد،<br />
جهت تعیین حجم نمونه مورد نظر در<br />
228<br />
نفر برآورد شد<br />
114)<br />
114<br />
نفر<br />
نفر گروه شاهد) و انتخاب نمونه در داخل جامعه بصورت تصادفی ساده بوده و نمونهها یک در میان در<br />
داخل هر گروه قرار گرفتند تا تعداد نمونه در هر گروه تکمیل گردید و سپس به یک گروه شربتی که حاوي<br />
سولفات روي در دکستروز<br />
20<br />
%5<br />
روزانه همراه با داروي روتین بخش و به گروه دیگر دکستروز<br />
زمان بستري بخش داده شد و سپس مدت زمان و شدت اسهال سنجیده شد<br />
%5<br />
میلیگرم<br />
با داروي روتین در طول<br />
و داده ها با استفاده از روشهاي آماري<br />
توصیفی و کاي دو، تی- استیودنت و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.<br />
یافتهها: نتایج تحقیق نشان میدهد که، اکثریت واحدهاي مورد پژوهش پسر، سن<br />
صدك وزنی<br />
داشته و ساکن<br />
دارد<br />
1-12<br />
ماهه، وزن<br />
3-11<br />
3-97<br />
.( p= 0/037)<br />
کیلوگرم و بین<br />
بودند، اکثر کودکان از شیر مادر تغذیه می کردند، اکثرا کودکان اول خانواده بوده، واکسیناسیون کامل<br />
شهر (اردبیل) بودهاند. نتیجه تحقیق بیانگرآن است که بین مصرف روي و شدت اسهال ارتباط معنیداري وجود<br />
ولی بین طول مدت اسهال در دو گروه تفاوت معنیدار وجود نداشت<br />
اسهال و صدك وزنی ارتباط معنیداري وجود نداشت.<br />
( p= 0/737)<br />
و همچنین بین شدت<br />
نتیجه گیري: مطالعه حاضر نشان میدهد که مکمل یاري روي، روي شدت اسهال تاثیر دارد لذا میتواند بعنوان مکمل در<br />
کودکان مبتلا به اسهال مورد استفاده قرار گیرد.<br />
کلمات کلیدي: روي؛ اسهال؛ کودکان<br />
دریافت: 89/2/31 پذیرش: 90/7/18<br />
* این مقاله در مرکز بین المللی ثبت کارآزمایی بالینی ایران به شماره IRCT 201103065989N1 به ثبت رسیده است.<br />
لطفا به این مقاله به شکل زیر ارجاع دهید:<br />
Mardi A, Azari M, Barak M, Mashoufi M, Naftchi P, Foladi N. <str<strong>on</strong>g>Effect</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Zinc</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Supplementati<strong>on</strong></str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> <strong>the</strong> <strong>Severity</strong><br />
<strong>and</strong> Durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Diarrhea in Children Less than 5 Years Old Hospitalized in Ali-Asghar Hospital in Ardabil. J<br />
Ardabil Univ Med Sci. 2011; 11(4): 372-379. (Full Text in Persain)
373<br />
بررسی تاثیر مکمل یاري روي...<br />
افروز مردي و همکاران<br />
[6]<br />
مقدمه<br />
یکی از علل مهم بیماري و مرگ و میر کودکان در<br />
کشورهاي در حال توسعه ابتلا به<br />
اسهال است [1].<br />
که<br />
هر ساله منجر به مرگ میلیونها کودك میگردد<br />
.[2]<br />
اهمیت اسهال در کودکان کم سنتر بیشتر است<br />
چرا که بیشتر منجر به مرگ میشود<br />
.[3]<br />
مطالعات و بررسیهاي صورت گرفته، نشان از ارتباط<br />
نزدیک میان کمبود روي، سوء تغذیه و نیز ابتلا به<br />
اسهال در کودکان دارد. کمبود روي منجر به کاهش<br />
تعداد لنفوسیتهاي<br />
B و T<br />
از طریق افزایش میزان<br />
آپوپتوز و کاهش ظرفیت عملکردي آنان میشود.<br />
این ریزمغزي باعث تثبیت غشاي سلولی میشود لذا<br />
کمبود آن منجر به اختلال در مخاط رودهها و<br />
افزایش نفوذپذیري و از دست دادن آب از بدن<br />
میگردد [3].<br />
کمبود روي همچنین در کودکان کشورهاي در حال<br />
توسعه شایع است چون دریافت کلی آن از راه غذا و<br />
مصرف غذاهاي حیوانی پایین بوده و میزان دسترسی<br />
به روي از طریق غذاهاي گیاهی و حبوبات است از<br />
دست دادن روي از طریق مدفوع در اسهالهاي<br />
مزمن نیز یک فاکتور مضاعف بشمار میرود<br />
.[4]<br />
کمبود روي اثرات مستقیم روي دستگاه گوارش دارد<br />
بطوري که منجر به افزایش شدت عفونتهاي حاد<br />
رودهاي میشود [1-5].<br />
از راهکارهایی که براي مبارزه با اسهال در کشورهاي<br />
در حال توسعه پیشنهاد شده تغذیه با شیر مادر، روي،<br />
آهن و پیشگیري از سوء تغذیه ویتامین A، پروتئین و<br />
انرژي و ارتقاء سطح مراقبت و بهداشت میباشد<br />
.[1]<br />
اگر چه محلول نمکی او.آر.اس میزان مرگ و میر<br />
ناشی از بیماريهاي اسهالی را تا حد قابل توجهی<br />
کاهش میدهد ولی بر دفعات اسهال تاثیر ندارد[3].<br />
مطالعات نشان میدهد که مکمل روي میتواند منجر<br />
به کاهش اساسی در میزان شیوع اسهال و پنومونی<br />
که دو علت عمده مرگ و میر کودکان هستند شود<br />
دهد<br />
و همچنین طول مدت و شدت اسهال را کاهش<br />
[3]<br />
ولی در مطالعه<br />
1<br />
بوران و همکاران که در<br />
مورد تأثیر مکمل روي بر اسهال حاد آبکی کودکان<br />
در ترکیه انجام داد تجویز مکمل روي به مدت<br />
14<br />
روز به کودکان مبتلا به اسهال حاد آبکی طول دوره<br />
اسهال و شدت بیماري را کاهش نداد<br />
2<br />
همچنین پاتل<br />
.[7]<br />
و همکاران اعلام کردند<br />
مهمترین<br />
عامل موثر بر طول مدت بیماري اسهال در کودکان،<br />
شدت بیماري است<br />
و نه مکمل<br />
درمانی و پیشنهاد<br />
کردهاند که قبل از افزودن هر نوع ریزمغزي به<br />
ترکیب او.آر.اس، بهتر است مطالعات بیشتري انجام<br />
شود[8].<br />
به نظر میرسد با توجه به مطالعاتی که در سالهاي<br />
اخیر انجام شده و اثرات متفاوتی در شدت و طول<br />
دوره اسهال حاد آبکی در کودکان گزارش شده و<br />
نظر به اینکه خاك کشورمان از نظر میزان این ماده<br />
فقیر میباشد<br />
[4]<br />
و با عنایت به اینکه اسهال از<br />
بیماريهاي شایع کشور ما نیز میباشد که سالانه<br />
باعث وارد آمدن خسارات زیادي به سیستم بهداشتی<br />
و درمانی کشور میشود،<br />
لذا<br />
این مطالعه با هدف<br />
تعیین تأثیر مکمل روي بر طول مدت و شدت اسهال<br />
در کودکان زیر 5 سال انجام گردید.<br />
روش کار<br />
این پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور<br />
میباشد. جامعه پژوهش کلیه کودکان زیر پنج سالی<br />
بودند که به علت اسهال حاد در بیمارستان علی اصغر<br />
اردبیل در سال<br />
1384<br />
بستري شدند.<br />
تعداد حجم<br />
نمونه در این پژوهش پس از انجام یک مطالعه<br />
مقدماتی در دو گروه<br />
228 نفري، 10<br />
نفر تعیین شد<br />
که بصورت تصادفی ساده 114نفر درگروه مورد و<br />
114<br />
نفر در گروه شاهد قرار گرفتند. شرایط ورود<br />
به مطالعه عبارت بود از:<br />
-1<br />
کودکانی که با تشخیص<br />
1 Boran<br />
2 Patel
374 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />
اسهال حاد در بیمارستان بستري میشدند.<br />
کودك زیر 5 سال بود.<br />
دوره یازدهم، شماره چهارم، زمستان 1390<br />
سن 2-<br />
و معیار خروج از مطالعه کودکانی بودند که در دو<br />
ماه گذشته بیماري شدید مثل پنومونی، اوتیت و... یا<br />
بستري در بیمارستان را داشتند. جهت جمعآوري<br />
دادهها پس از کسب اجازه از مسئولین بیمارستان<br />
علیاصغر و توضیح اهداف پژوهش به والدین<br />
کودکان و کسب اجازه کتبی<br />
از آنان، کودکانی را که<br />
به علت اسهال حاد در بیمارستان بستري شده بودند<br />
و ویژگی واحد پژوهش را داشتند را انتخاب نموده و<br />
به طور تصادفی و یک در میان در گروه مورد و<br />
شاهد قرار دادیم سپس به یک گروه شربتی که حاوي<br />
20<br />
میلی گرم سولفات روي در دکستروز %5) روزانه<br />
همراه با داروي روتین بخش<br />
(دارويهاي تجویز<br />
شده توسط پزشک معالج در پرونده بیمار)<br />
گروه شاهد شربت پلاسبو حاوي<br />
همراه با داروي روتین بخش<br />
دکستروز<br />
و به<br />
%5<br />
(دارويهاي تجویز<br />
شده توسط پزشک معالج در پرونده بیمار) در طول<br />
زمان بستري در بخش داده شد هر دو شربت شکل<br />
و ظاهر متشابه داشته و به اسامی<br />
B و A<br />
مشخص<br />
شدند پرستاران از اینکه کدام پلاسبو و کدام مکمل<br />
روي<br />
است اطلاعی نداشتند پس از ترخیص طول<br />
مدت و شدت اسهال در دو گروه بررسی و با هم<br />
مقایسه شدند.<br />
ابزار جمعآوري پرشسنامهاي که<br />
شامل دو بخش بود (بخش اول در مورد خصوصیات<br />
دموگرافیک:<br />
سن، جنس، واکسیناسیون، رتبه کودك<br />
در خانواده، وزن بر حسب کیلوگرم، محل زندگی و<br />
نتایج کشت مدفوع و صدك وزنی کودك) و بخش<br />
دوم (طول و شدت اسهال) بود که از طریق مراجعه<br />
به پرونده بستري، کارت مراقبت بهداشتی و پرسش<br />
از همراه کودك تکمیل گردید. براي تجزیه و تحلیل<br />
دادهها از روشهاي آماري توصیفی و استنباطی<br />
استفاده شد و به منظور دستهبندي یافتهها از آمار<br />
توصیفی مانند جداول توزیع فراوانی مطلق و نسبی،<br />
میانگین و انحراف معیار و از آمار استنباطی شامل<br />
آزمون کاي دو، تی تست و ضریب همبستگی استفاده<br />
گردید.<br />
یافته ها<br />
یافتهها نشان میدهد که اکثریت واحدهاي مورد<br />
پژوهش، پسر<br />
ترتیب<br />
شیر مادر<br />
مادرشان<br />
(%56)<br />
و (%39/7<br />
بودندو اکثر پسرها و دخترها به<br />
1-12 (%40/4<br />
،(%49/1 و %52/3)<br />
(%51 و 49/1)<br />
ماهه، تغذیه فقط از<br />
حاصل حاملگی اول<br />
و ساکن شهر<br />
89/1)<br />
(%86/3<br />
و<br />
بودند و در اکثریت واحدهاي مورد پژوهش<br />
کشت مدفوع انجام نشده بود<br />
وزن<br />
کامل<br />
.(%50 و 79/6)<br />
3-11<br />
کیلوگرم<br />
(%64 و 71/9)<br />
(94 و %89/1) داشتند (جدول 1).<br />
نتیجه مطالعه نشان داد که<br />
اکثرا<br />
و واکسیناسیون<br />
مصرف مکمل روي باعث<br />
کاهش معنیداري در طول مدت اسهال نشد اگرچه<br />
در گروه مورد (دریافت کننده مکمل روي) ماکزیمم<br />
طول مدت اسهال<br />
بود،<br />
روز 3<br />
کمتر از گروه شاهد<br />
در هر دو گروه بیشترین فراوانی مربوط به<br />
طول مدت اسهال 2-3 روز بود (جدول 2).<br />
ولی بین مصرف مکمل روي و شدت اسهال ارتباط<br />
معنیداري وجود داشت<br />
.( p= 0/037)<br />
در گروه مورد و شاهد به ترتیب<br />
بیشتر از<br />
اکثر<br />
کودکان<br />
(%89/5 ،%74/6)<br />
3<br />
%1/6)<br />
بار در روز اسهال داشته و کمترین آنها<br />
و %) 3/5 کمتر از 2 بار در روز اسهال داشتند.<br />
همچنین نتایج این بررسی نشان داد بین شدت اسهال<br />
و صدك وزنی ارتباط معنیداري وجود نداشت.<br />
بیشتر کودکان در گروه مورد<br />
بالاي<br />
(%66/7)<br />
2-3<br />
،%97<br />
اسهال روز در بار<br />
در صدك<br />
و کمترین آنها<br />
(صفر%) و بین صدك 97-50 و کمتر از 2 بار در روز<br />
اسهال بوده است.<br />
جدول<br />
مورد<br />
2<br />
نشان میدهد<br />
(%49/2)<br />
بوده است.<br />
و در گروه شاهد<br />
طول مدت اسهال<br />
در گروه<br />
2-3 ،(%56/1)<br />
روز
375<br />
بررسی تاثیر مکمل یاري روي...<br />
افروز مردي و همکاران<br />
جدول 1. توزیع فراوانی متغیرهاي مورد مطالعه در هر دو گروه<br />
گروه A گروه B<br />
گروه<br />
جمع<br />
نتایج آزمون<br />
متغیر<br />
تعداد<br />
درصد<br />
تعداد<br />
درصد<br />
تعداد<br />
درصد<br />
جنس<br />
p =0/364<br />
51/7<br />
118<br />
49<br />
56<br />
54<br />
62<br />
پسر<br />
48/3<br />
110<br />
61<br />
58<br />
46<br />
52<br />
دختر<br />
واکسیناسیون<br />
p =0/311<br />
85<br />
194<br />
82<br />
93<br />
88/6<br />
101<br />
کامل<br />
15<br />
34<br />
18<br />
21<br />
11/4<br />
13<br />
ناقص<br />
نوع تغذیه<br />
46<br />
105<br />
40<br />
46<br />
52/3<br />
59<br />
شیر مادر<br />
p=0/439<br />
19/3<br />
16/7<br />
44<br />
38<br />
20<br />
22/2<br />
23<br />
25<br />
18/1<br />
11/4<br />
21<br />
13<br />
غذا<br />
شیر خشک و غذا<br />
7/9<br />
18<br />
4/4<br />
5<br />
11/4<br />
13<br />
غذا و شیر مادر<br />
10/1<br />
23<br />
13/4<br />
15<br />
6/8<br />
8<br />
سایر<br />
نتیجه کشت مدفوع<br />
p =0/248<br />
24<br />
55<br />
28<br />
32<br />
20/4<br />
23<br />
منفی<br />
76<br />
173<br />
72<br />
82<br />
79/6<br />
91<br />
آزمایش نشد<br />
رتبه کودك در خانواده<br />
p=0/487<br />
50<br />
29/2<br />
114<br />
67<br />
51<br />
33/3<br />
58<br />
38<br />
49<br />
25/5<br />
56<br />
29<br />
1<br />
2<br />
20/8<br />
47<br />
15/7<br />
18<br />
25/5<br />
29<br />
3 و بالاتر<br />
محل زندگی کودك<br />
p =0/441<br />
87/7<br />
200<br />
86/3<br />
98<br />
89/1<br />
102<br />
شهر<br />
12/3<br />
28<br />
13/7<br />
16<br />
10/9<br />
12<br />
روستا<br />
سن کودك به ماه<br />
40<br />
91<br />
40/4<br />
46<br />
39/1<br />
45<br />
1-12<br />
p=0/54<br />
35/5<br />
10/5<br />
81<br />
24<br />
35/1<br />
10/5<br />
40<br />
12<br />
35/9<br />
10/9<br />
41<br />
12<br />
13-24<br />
25-36<br />
9/6<br />
22<br />
7<br />
8<br />
12/5<br />
14<br />
37-48<br />
4/4<br />
10<br />
7<br />
8<br />
1/6<br />
2<br />
49-60<br />
وزن کودك بر حسب کیلوگرم<br />
p=0/527<br />
68<br />
29/4<br />
155<br />
67<br />
64<br />
34<br />
73<br />
39<br />
71/9<br />
24/6<br />
82<br />
28<br />
3-11<br />
12-20<br />
2/6<br />
6<br />
2<br />
2<br />
3/5<br />
4<br />
21-30<br />
صدك وزنی کودك<br />
p=0/502<br />
7/4<br />
88/2<br />
17<br />
201<br />
7/3<br />
89/1<br />
8<br />
102<br />
8/3<br />
86/7<br />
9<br />
99<br />
زیر صدك 3<br />
صدك 3-97<br />
4/4<br />
10<br />
3/6<br />
4<br />
5<br />
6<br />
بالاي صدك 97<br />
جدول 3<br />
مورد<br />
نشان میدهد که شدت اسهال در گروه<br />
و در گروه شاهد (%89/5)، بیشتر از<br />
3 بار در روز بوده است.<br />
(74/6)
376 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />
دوره یازدهم، شماره چهارم، زمستان 1390<br />
جدول 2. مقایسه طول مدت اسهال در دو گروه مورد و شاهد<br />
گروه مورد مطالعه<br />
طول مدت اسهال<br />
2روز (اسهال خفیف<br />
A گروه مورد<br />
B گروه شاهد<br />
جمع<br />
تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد<br />
4/2<br />
10 3/<br />
5<br />
4 4/<br />
8 6 (<br />
کمتراز<br />
روز( اسهال متوسط)<br />
52/5<br />
120 56/<br />
1 64 49/<br />
2 56 2-3<br />
روز( اسهال شدید)<br />
43/3<br />
98 40/<br />
بیشتراز 4 46 46 52 3<br />
جمع 100 228 100 114 100 114<br />
3/52 ± 1/51<br />
3/54 ± 1/ 47<br />
3 /46 ± 1/ 57<br />
میانگین<br />
ماکزیمم<br />
می نیمم<br />
و انحراف معیار طول مدت اسهال<br />
نتیجه آزمون، تی تست<br />
10 روز<br />
10 روز<br />
7 روز<br />
1روز<br />
1 روز<br />
1 روز<br />
معنی دار نیست 0/77= p<br />
جدول 3. مقایسه شدت اسهال در دو گروه مورد و شاهد<br />
گروه مورد مطالعه<br />
شدت اسهال<br />
بار در روز (اسهال خفیف<br />
Aگروه مورد<br />
Bگروه شاهد<br />
جمع<br />
تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد<br />
2/6<br />
6 3/<br />
5<br />
4 1/<br />
6 2 (<br />
کمتر از 2<br />
بار در روز<br />
15/4<br />
35 7 8 23/<br />
8 27 ) 2-3<br />
بار در روز<br />
اسهال متوسط)<br />
اسهال شدید)<br />
82 187 89/<br />
5 102 74/<br />
بیشتر از ) 3 85 6<br />
جمع 100 228 100 114 100 114<br />
6/69 ± 3/016<br />
7/1 ± 3/ 01<br />
6 /33 ± 2/ 99<br />
میانگین<br />
ماکزیمم<br />
می نیمم<br />
و انحراف معیار شدت اسهال<br />
نتیجه آزمون، کاي دو<br />
باردرروز<br />
15/4<br />
15 / 4 باردرروز<br />
15/ 17<br />
1 باردرروز 1<br />
1 باردرروز<br />
p =0/037<br />
مع نی داراست<br />
بحث<br />
نتایج این تحقیق نشان میدهد که، اکثریت واحدهاي<br />
مورد پژوهش پسر بوده، سن<br />
کیلوگرم<br />
1-12<br />
3-11<br />
داشته و بین صدك وزنی<br />
ماهه و وزن<br />
%(3-97)<br />
بودند. در اکثریت موارد کشت مدفوع انجام نشده و<br />
از شیر مادر تغذیه میکردند.<br />
اکثرا کودکان اول<br />
خانواده بوده، واکسیناسیون کامل داشته و ساکن<br />
شهر بودند.<br />
در<br />
1<br />
تحقیق باکوي ، سن کودکان (3-48 ماهه) و ساکن<br />
شهر بودند[9].<br />
کودکان پسر بودهاند<br />
همخوانی دارد.<br />
2<br />
در تحقیق پولات و همکاران نیز اکثر<br />
[5]<br />
که با نتایج پژوهش حاضر<br />
نتیجه تحقیق بیانگر آن است که بین طول مدت اسهال<br />
در دو گروه تفاوت معنیداري وجود ندارد.<br />
یعنی<br />
مصرف روي بر روي طول مدت اسهال تاثیر نداشته<br />
است. (حداقل در نمونههاي مطالعه) (0/737<br />
بطوري که<br />
.(p=<br />
(%49/2)<br />
حداکثر طول مدت اسهال در گروه مورد<br />
و در گروه شاهد<br />
2-3 (%56/1)<br />
روز بوده<br />
است. اگر چه در گروه مورد (دریافت کننده مکمل<br />
روي) ماکزیمم طول مدت اسهال<br />
گروه شاهد میباشد.<br />
3<br />
روز کمتر از<br />
در هر دو گروه بیشترین<br />
فراوانی مربوط به طول مدت اسهال<br />
میباشد.<br />
روز 2-3<br />
در تحقیق باکوي و همکاران طول مدت اسهال با<br />
مصرف روي کمتر شده است و در کودکانی که<br />
اسهال ادامه داشته<br />
کمتر بوده است [9].<br />
3-7<br />
روز نسبت به گروه کنترل<br />
1 Baqui<br />
2 Polat
377<br />
بررسی تاثیر مکمل یاري روي...<br />
افروز مردي و همکاران<br />
1<br />
در تحقیق گریگوري و همکاران در گروهی که مکمل<br />
روي همراه با او.آر.اس گرفتند متوسط طول مدت<br />
ساعت 17 اسهال<br />
او.آر.اس دریافت کردند[10].<br />
در تحقیق<br />
کمتر از گروهی بود که فقط<br />
2<br />
هایدر و همکاران همچنین دفعات ابتلا به<br />
اسهال در کودکان مصرفکننده مکمل روي به میزان<br />
قابل توجهی نسبت به گروه<br />
شاهد کمتر بود<br />
%0/7)<br />
.[11] (<br />
در مقابل ،%6
378 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />
تشکر و قدردانی<br />
این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم<br />
پزشکی اردبیل بوده و بدینوسیله از معاونت محترم<br />
آموزشی، تحقیقات و فناوري دانشگاه و کلیه کارکنان<br />
دوره یازدهم، شماره چهارم، زمستان 1390<br />
بخشهاي اطفال بیمارستان علیاصغر اردبیل و<br />
خانوادههاي محترم کودکان که ما را صمیمانه در<br />
انجام این تحقیق یاري نمودند تشکر و قدردانی<br />
مینماییم.<br />
References<br />
1- Tomkins A. Malnutriti<strong>on</strong>, morbidity <strong>and</strong> mortality in children <strong>and</strong> <strong>the</strong>ir mo<strong>the</strong>rs. Proc Nutr<br />
Soc. 2000 Feb; 59(1):135-46. Review.<br />
2- Farshi Z; Abdoli Sh; editors. 21 st Internati<strong>on</strong>al C<strong>on</strong>gress <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Children Disease. 2009 Oct.16-20,<br />
Tehran, Iran.<br />
3-Mazumder S, Taneja S, Bh<strong>and</strong>ari N, Dube B, Agarwal RC, Mahalanabis D,et al.<br />
<str<strong>on</strong>g>Effect</str<strong>on</strong>g>iveness <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc supplementati<strong>on</strong> plus oral rehydrati<strong>on</strong> salts for diarrhea in infants aged less<br />
than 6 m<strong>on</strong>ths in Haryana state, India. Bull World Health Organ. 2010 Oct 1; 88(10):754-60.<br />
4-Yeganeh M. Therapeutic measures in Diarrhea. Women Health cooperative forum.<br />
Mashhad.2002; 65(3):13-19 [Full text in Persian]<br />
5- Polat TB, Uysalol M, Cetinkaya F .Efficacy <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc supplementati<strong>on</strong> <strong>on</strong> <strong>the</strong> severity <strong>and</strong><br />
durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea in malnourished Turkish children. Pediatr Int.2003 Oct; 45(5):555-9.<br />
6-Brooks WA, Santosham M, Roy SK, Faruque AS, Wahed MA, Nahar K, et al. Efficacy <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc<br />
in young infants with acute watery diarrhea. Am J Clin Nutr. 2005; 82(3): 605 – 610.<br />
7- Boran P, Tokuc G, Vagas E, Oktem S, Gokduman MK. Impact <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc supplementati<strong>on</strong> in<br />
children with acute diarrhea in Turkey. Arch Dis Child. 2006 Apr; 91(41): 296-9.<br />
8- Patel AB, Dh<strong>and</strong>e LA, Rawat MS. Therapeutic evaluati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc <strong>and</strong> copper supplementati<strong>on</strong><br />
in acute diarrhea in children: double blind r<strong>and</strong>omized trial. Indian Pediatr. 2005 May; 42(5): 420-<br />
433.<br />
9- Baqui AH, Black RE, El Arifeen S, Yunus M, Chakraborty J, Ahmed S, et al. <str<strong>on</strong>g>Effect</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc<br />
supplementati<strong>on</strong> started during diarrhea <strong>on</strong> morbidity <strong>and</strong> mortality in Bangladeshi children:<br />
community r<strong>and</strong>omized trial. BMJ. 2002 Nov 9; 325(7372):1059.<br />
10-Gregorio GV, Dans LF, Cordero CP, Panelo CA. <str<strong>on</strong>g>Zinc</str<strong>on</strong>g> supplementati<strong>on</strong> reduced cost <strong>and</strong><br />
durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> acute diarrhea in children. J Clin Epidemiol. 2007 Jun; 60(6):560-6. Epub 2006 Dec<br />
11.<br />
11- Haider BA, Bhutta ZA. The effect <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <strong>the</strong>rapeutic zinc supplementati<strong>on</strong> am<strong>on</strong>g young children<br />
with selected infecti<strong>on</strong>s: a review <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <strong>the</strong> evidence. Food Nutr Bull. 2009; 30(Suppl):S41–59<br />
12- Lukacik M, Thomas RL, Ar<strong>and</strong>a JV.A meta-analysis <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <strong>the</strong> effects <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> oral zinc in <strong>the</strong><br />
treatment <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> acute <strong>and</strong> persistent diarrhea. Pediatr. 2008 Feb; 121(2):326-36<br />
13- Al-S<strong>on</strong>boli N, Gurgel RQ, Shenkin A, Hart CA, Cuevas LE . <str<strong>on</strong>g>Zinc</str<strong>on</strong>g> supplementati<strong>on</strong> in<br />
Brazilian children with acute diarrhea. Ann Trop Pediatr. 2003 Mar; 23(1):3-8.<br />
14-Roy SK, Tomkins AM, Akramuzzaman SM, Chakraborty B, Ara G, Biswas R,et al.Impact <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g><br />
zinc supplementati<strong>on</strong> <strong>on</strong> subsequent morbidity <strong>and</strong> growth in Bangladeshi children with persistent<br />
diarrhea. J Health Popul Nutr. 2007 Mar; 25(1):67-74.
379<br />
بررسی تاثیر مکمل یاري روي...<br />
افروز مردي و همکاران<br />
<str<strong>on</strong>g>Effect</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Zinc</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>Supplementati<strong>on</strong></str<strong>on</strong>g> <strong>on</strong> <strong>the</strong> <strong>Severity</strong> <strong>and</strong> Durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Diarrhea in<br />
Children Less than 5 Years Old Hospitalized in Ali-Asghar Hospital in<br />
Ardabil<br />
Mardi A, MSc 1 ; Azari M, MSc 2 ; Barak M, MD 3; Mashoufi M, MSc 4 ; Naftchi P, MSc 5 ;<br />
Foladi N, PhD 6<br />
1 Lecturer <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Public Health Dept., School <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Health, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical Sciences, Ardabil, Iran.<br />
2 MSc <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Midwifery, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical Sciences, Ardabil, Iran.<br />
3 Associate Pr<str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g>. <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Pediatrics Dept., School <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medicine, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical Sciences, Ardabil, Iran.<br />
4 Corresp<strong>on</strong>ding Author: Lecturer <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Public Health Dept., School <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Health, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical<br />
Sciences, Ardabil, Iran. E-mail: M.mashoufi@arums.ac.ir<br />
5 MSc <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Educati<strong>on</strong>al Management, School <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medicine, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical Sciences, Ardabil, Iran.<br />
6 Assistant Pr<str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g>. <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Community Medicine Dept., School <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medicine, Ardabil University <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> Medical Sciences,<br />
Ardabil, Iran.<br />
ABSTRACT<br />
Background & Objectives: Diarrhea is <strong>on</strong>e <strong>the</strong> important causes <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> mortality am<strong>on</strong>g children<br />
in developing countries. The effect <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc supplementati<strong>on</strong> in reducti<strong>on</strong> <strong>the</strong> rate <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea is<br />
c<strong>on</strong>troversial. The aim <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> this study was to evaluate <strong>the</strong> effect <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> zinc supplementati<strong>on</strong> <strong>on</strong> <strong>the</strong><br />
severity <strong>and</strong> durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea in children less than 5 years old hospitalized in Ali-Asghar<br />
hospital in Ardabil, 2005.<br />
Methods: This study was a double-blind, r<strong>and</strong>omized, placebo-c<strong>on</strong>trolled trial including 228<br />
children with acute diarrhea. The subjects r<strong>and</strong>omly assigned into two placebo <strong>and</strong><br />
experimental groups (114 patients in each group). The placebo group received glucose (5%),<br />
while <strong>the</strong> experimental group received 20 mg/day Zn sulfate. The severity <strong>and</strong> durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g><br />
diarrhea were assessed during <strong>the</strong> study. Data were analyzed using Chi-square, Pears<strong>on</strong><br />
correlati<strong>on</strong> coefficient tests <strong>and</strong> Students t-test by SPSS s<str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g>tware.<br />
Results: Our findings showed that most <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> <strong>the</strong> patients in both groups were male (age range;<br />
1-12 m<strong>on</strong>ths, weight range; 3-11 kg, weight percentile; 3-50). These children had breast<br />
feeding <strong>and</strong> complete vaccinati<strong>on</strong>. They were <strong>the</strong> first baby in <strong>the</strong>ir family <strong>and</strong> <strong>the</strong> majority <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g><br />
<strong>the</strong>m were from urban area (Ardabil city). The severity <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea in zinc supplemented<br />
children (74.6%) was less than placebo group (89.5%) (p=0.037). There was no significant<br />
difference between two groups in <strong>the</strong> durati<strong>on</strong> <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea (p=0.737). There also was no<br />
relati<strong>on</strong>ship between <strong>the</strong> severity <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> diarrhea <strong>and</strong> weight percentile (p= 0.085).<br />
C<strong>on</strong>clusi<strong>on</strong>: Our data indicate that zinc supplementati<strong>on</strong> reduces <strong>the</strong> severity <str<strong>on</strong>g>of</str<strong>on</strong>g> acute<br />
diarrhea <strong>and</strong> could be advised in children with acute diarrhea.<br />
Key words: <str<strong>on</strong>g>Zinc</str<strong>on</strong>g>; Diarrhea; Children
Change language