25.12.2014 Views

Six-month Outcome Predictor Factors of Manic and Mixed Bipolar ...

Six-month Outcome Predictor Factors of Manic and Mixed Bipolar ...

Six-month Outcome Predictor Factors of Manic and Mixed Bipolar ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز‎1390‎‏،‏ صفحات 269<br />

الی 281<br />

2<br />

عوامل پیشبینیکننده پیامد شش ماهه اختلال دوقطبی مانیک و مختلط<br />

کودکان و نوجوانان بستري در بیمارستان روزبه تهران<br />

3<br />

1<br />

دکتر پرویز مولوي ، دکتر زهرا شهریور ، دکتر جواد محمودي قرائی ، سجاد بشرپور<br />

6<br />

فاطمه نیک پرور<br />

5<br />

، دکتر افشان شرقی ،<br />

4<br />

1<br />

دانشیار گروه روانپزشکی،‏ دانشکده پزشکى،‏ دانشگاه علوم پزشکی اردبیل،‏ اردبیل،‏ ایران<br />

2<br />

نویسنده مسئول:‏ استادیار گروه روانپزشکی بیمارستان روزبه،‏ دانشکده پزشکی،‏ دانشگاه علوم پزشکی تهران،‏ تهران،‏ ایران<br />

3<br />

استادیار گروه روانپزشکی<br />

E-mail: sharivar@sina.tums.ac.ir<br />

4<br />

دانشجوي دکتراي تخصصی روانشناسی،‏ دانشگاه محقق اردبیلی،‏ اردبیل،‏ ایران<br />

چکیده<br />

3<br />

پزشکی اردبیل،‏ اردبیل،‏ ایران<br />

بیمارستان روزبه،‏ دانشکده پزشکی،‏ دانشگاه علوم پزشکی تهران،‏<br />

تهران،‏ ایران<br />

5<br />

استادیار گروه پزشکی اجتماعی،‏ دانشکده پزشکی،‏ دانشگاه علوم<br />

6<br />

کارشناس ارشد روانشناسی،‏ دانشگاه شهید بهشتی،‏ تهران،‏ ایران<br />

زمینه و هدف:‏ اختلال دوقطبی کودکان و نوجوانان یکی از اختلالات وخیم دوره کودکی بوده و داراي سیر و پیامدهاي<br />

منفی است.‏ هدف پژوهش حاضر تعیین عوامل پیشبینی کننده پیامد شش ماهه ‏(میزان عود،‏ میزان بستري،‏ شدت بیماري<br />

و میزان بهبودي)‏ کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی مانیک و مختلط بستري در بیمارستان روزبه میباشد.‏<br />

روش کار:‏ در این مطالعه 80 بیمار زیر 18 سال ‏(دامنه سنی 10-18) که در یک فاصله زمانی 6 ماهه در بیمارستان روزبه<br />

تهران با تشخیص اختلال دو قطبی کودکان و نوجوانان بستري شده بودند،‏ به شیوه نمونهگیري در دسترس در پژوهش<br />

شرکت کردند.‏ طرح مطالعه از نوع کوهورت آیندهنگر بود.‏ آزمودنیها در بدو بستري،‏ زمان ترخیص،‏ و در پیگیريهاي<br />

6 ماهه و<br />

ماهه با استفاده از پرسشنامههاي محقق ساخته،‏ مصاحبه نیمه ساختار یافته اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا<br />

،(SADS پرسشنامه افسردگی کودکان ،(CDI) پرسشنامه افسردگی بک ،(BDI) مقیاس درجهبندي مانیاي یانگ<br />

مقیاس برداشت بالینی-شدت بیماري ،(CGI-S) مقیاس برداشت بالینی-‏ بهبودي کلی<br />

کلی کودکان<br />

K-)<br />

،(YMRS)<br />

(CGI-G)<br />

(CGAS)<br />

و مقیاس سازگاري پیش مرضی<br />

(PAS)<br />

و مقیاس ارزیابی عملکرد<br />

مورد ارزیابی قرار گرفتند.‏ دادههاي بدست آمده نیز با<br />

استفاده از آزمونهاي آماري ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیري تحلیل شد.‏<br />

یافتهها:‏ نتایج تحلیل نشان داد که سن با پیامد بیماري مرتبط نیست.‏ جنسیت ‏(پسر)‏ با شدت مانیا در پیگیري<br />

ماهه 6<br />

همبستگی دارد.‏ طول مدت بیماري میزان عود و شدت بیماري در پیگیري 6 ماهه را پیشبینی کرد.‏ نوع مانیک این اختلال<br />

با شدت مانیا در پیگیري<br />

6<br />

ماهه ارتباط مستقیم و نوع مختلط نیز رابطه معکوس داشت.‏ میزان پذیرش درمان با شدت<br />

مانیا ‏(همبستگی منفی)‏ و میزان بهبودي ‏(همبستگی مثبت)‏ رابطه داشت.‏ وجود سایکوز در بدو بستري به طور مثبتی با<br />

میزان عود در پیگیري 6 ماهه همبسته بود.‏ همراهی با ADHD به طور منفی میزان بهبودي کلی (CGI-G) و به طور مثبت<br />

شدت مانیا را در پیگیري 6 ماهه پیشبینی کرد.‏ سازگاري پیش از بیماري با شدت مانیا رابطه منفی و با میزان بهبودي کلی<br />

در پیگیري 6 ماهه رابطه مثبت داشت.‏<br />

نتیجه گیري:‏ بر اساس این مطالعه جنسیت پسر،‏ طول مدت بیمارى،‏ نوع مانیک و وجود سایکوز در بدو بسترى با<br />

پیامدهاى نا مطلوب اختلال دوقطبی مانیک و مختلط کودکان و نوجوانان ارتباط مستقیم داشت،‏ لذا وجود این عوامل پیش<br />

آگهی دهنده در بدو تشخیص نیاز به مراقبتهاى ویژه در طول درمان را ضرورى مینماید.‏<br />

کلمات کلیدي:‏ اختلال دو قطبی؛ کودك؛ نوجوان<br />

دریافت:‏ 90/1/14 پذیرش:‏ 90/3/4<br />

لطفا به این مقاله به شکل زیر ارجاع دهید:‏<br />

Molavi P, Shahrivar Z, Mahmodi Garaee J, Bashirpor S, Sharghi A, Nikparvar F. <strong>Six</strong>-<strong>month</strong> <strong>Outcome</strong> <strong>Predictor</strong><br />

<strong>Factors</strong> <strong>of</strong> <strong>Manic</strong> <strong>and</strong> <strong>Mixed</strong> <strong>Bipolar</strong> Disorders <strong>of</strong> Children <strong>and</strong> Adolescents Admitted in Tehran Rozbeh<br />

Hospital. J Ardabil Univ Med Sci. 2011; 11(3): 269-281. (Full text in persain)


270 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

مقدمه<br />

اختلالات خلقی از جمله اختلالات جدي دوره کودکی و<br />

نوجوانی و از علل عمده ناخوشی و مرگ و میر در<br />

این جمعیت به شمار میروند [1].<br />

در بین انواع اختلالات خلقی نیز،‏ نوع دو قطبی نمود<br />

بیشتري پیدا میکند.‏ شواهد بیانگر آن هستندکه در<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

حدود %60<br />

علایم قبل از<br />

بزرگسالان مبتلا به اختلال دوقطبی،‏ شروع<br />

20<br />

سالگی بوده است<br />

سالگی و در<br />

%10-20<br />

10 قبل از<br />

با [2].<br />

این حال مطالعات پیگیري<br />

اندکی در مورد کودکان و نوجوانان مبتلا به این<br />

اختلال انجام گرفته است<br />

.[3]<br />

علیرغم شواهد فزآیندهاي که مطرحکننده آثار<br />

مخرب این اختلال در کودکان و نوجوانان است،‏ پیامد<br />

کوتاه مدت این اختلال و عواملی که با این پیامدها<br />

مرتبط هستند به خوبی مطالعه نشده است.‏ مطالعات<br />

طبیعی و واپس نگرانه ارزش پیشبینی کنندگی<br />

متغیرهاي زیادي از جمله عوامل دموگرافیک،‏ عوامل<br />

خانوادگی،‏ نشانگرهاي بیولوژیکی و نماي بالینی را در<br />

پیامد اختلال دوقطبی کودکان و نوجوانان بررسی<br />

کردهاند [4].<br />

از طرف دیگر به تجربه نیز مشاهده شده است<br />

درصدي از افرادي که با تشخیص اختلال دوقطبی<br />

تحت درمان قرار میگیرند،‏ به درمان پاسخ<br />

نمیدهند.‏<br />

در صورت تشخیص درست اختلال در<br />

سنین کودکی نیز،‏ بیماران مختلف پاسخهاي درمانی<br />

متفاوتی به درمانهاي معمول این اختلال میدهند.‏<br />

یعنی مشخص شده است که اکثر تثبیت کنندههاي<br />

خلقی<br />

از جمله لیتیم در بیماران مختلف تأثیرات<br />

متفاوتی میگذارند [5-7].<br />

در مطالعات قبلی<br />

3<br />

دسته عمده پیشبینی کنندههاي<br />

پیامد این اختلال شناسایی شدهاند.‏<br />

پیشبینی کنندههاي دموگرافیک میباشند:‏<br />

دسته اول<br />

اکثر<br />

مطالعات مربوط به اختلالات خلقی کودکان و<br />

نوجوانان<br />

پیشنهاد کردهاند که سن،‏ جنس،‏ نژاد،‏<br />

موقعیت اجتماعی-اقتصادي پیامد را پیشبینی<br />

نمیکنند [4].<br />

مطالعات اندکی سن بالاتر و جنس مونث را به پیامد<br />

ضعیف درمان مربوط دانستهاند<br />

حالیست که<br />

.[8-10]<br />

1<br />

برانل<br />

این در<br />

و همکاران در مطالعه خود به این<br />

نتیجه رسیدند که شدت بیماري و جنس زن میزان<br />

بهبودي را پیشبینی میکند و ویژگیهاي سایکوتیک و<br />

بینش ضعیف نیز طول مدت بیشتر بیماري و بستري<br />

شدن را پیشبینی میکنند [12،11].<br />

دسته دوم پیشبینی کنندههاي روانی اجتماعی<br />

میباشند:‏ در این حوزه پژوهشها عمدتاً‏ بر حوادث<br />

زندگی و عوامل فشارزایی معطوف شدهاند که بر<br />

اپیزودهاي افسردگی و مانیاي کودك تأثیر<br />

میگذارند.‏<br />

این عوامل عبارتاند از تغییرات در<br />

وضعیت مالی خانواده،‏ مرگ یک عضو خانواده یا یک<br />

دوست صمیمی،‏ اختلافات والدین با یکدیگر یا با<br />

کودك،‏ اختلالات سایکوتیک والدین [8،14،13].<br />

پژوهشها درباره متغیرهاي روانی اجتماعی به عنوان<br />

پیشبینی کننده پیامد اختلال دوقطبی هنوز کامل<br />

نمیباشد.‏<br />

اما در ارتباط با عوامل بالینی مرتبط با بیماري،‏<br />

2<br />

استروبور و همکاران نشان دادهاند که بیماران دو<br />

قطبی نوجوان بهتر و سریعتر از کودکان دو قطبی به<br />

درمان<br />

پاسخ میدهند [15].<br />

3<br />

گوواچ و همکاران نشان دادند که طول مدت بیماري<br />

پیامد درمان را پیشبینی میکند به این صورت که<br />

اپیزودهاي طولانی و مدت طولانی بیماري تأثیر منفی<br />

بر پیش آگهی دارد و با پاسخدهی ضعیف به درمان و<br />

افزایش اپیزودهاي افسردگی رابطه دارد [16].<br />

همچنین مشخص شده است که اپیزودهاي بیشتر در<br />

بیماران دوقطبی رابطه مثبتی با نارسائی در کارکرد<br />

1 Brunelle<br />

2 Strober<br />

3 Kowatch


نما<br />

عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

اجتماعی<br />

پرویز مولوي و همکاران 271<br />

،[17]<br />

پاسخدهی ضعیفتر به درمان با لیتیم<br />

[18] و احتمال عود در آینده [19] دارد.‏<br />

در مطالعه<br />

1<br />

گورف و همکاران،‏ علائم پسیکوتیک در<br />

طول اپیزود بیماري،‏ اپیزودهاي زیاد،‏ رخداد<br />

یک<br />

اپیزود به دنبال افسردگی یا مستقیماً‏ به دنبال مانیا با<br />

پیامد ضعیف تر درمان با لیتیم همراه بودند [18].<br />

در مطالعه<br />

2<br />

استروبر<br />

و همکاران زمان لازم براي<br />

رسیدن به بهبودي در افرادي که مانیاي خالص<br />

داشتند به طور متوسط<br />

مختلط<br />

داشتند<br />

9<br />

11<br />

15<br />

هفته،‏ در اپیزودهاي<br />

هفته و در کسانی که حالات چرخشی<br />

هفته بود،‏ در افرادي که در زمان ورود<br />

به مطالعه افسرده بودند،‏ زمان لازم براي رسیدن به<br />

بهبودي طولانیتر بود.‏<br />

در افرادي که اپیزودهاي<br />

چرخشی یا مختلط داشتند،‏ احتمال عود بالاتر بود<br />

.[20]<br />

بیدر<br />

3<br />

و همکاران نیز در پیگیري گروهی از<br />

بیماران دو قطبی نوجوان نشان دادند که در ساب<br />

تایپ مختلط میزان عود بیشتر و زمان بین<br />

اپیزودهاي راجعه کوتاهتر بود<br />

.[21]<br />

تشخیص هاي همراه نیز در اختلال دو قطبی کودك و<br />

نوجوان پدیده اي متداول میباشد.‏ گزارشات نشان<br />

دادهاند که بیش از<br />

%70<br />

مبتلایان داراي حداقل یک<br />

تشخیص همراه نیز میباشند،‏ همبودي نیز بر پیامد<br />

درمان این اختلال تأثیر میگذارد ] 22،4].<br />

با توجه به موارد فوق و فقدان نتایج باثبات در<br />

خصوص عوامل پیشبینی کننده پیامد اختلال دوقطبی<br />

در کودکان و نوجوانان،‏ همچنین فقدان اطلاعات<br />

کافی در خصوص پیامد این اختلال در جمعیت ایران،‏<br />

نقطه نظر اصلی این پژوهش شناسایى برخی عوامل<br />

جمعیت شناختى و بالینی است که پیامد کلی اختلال دو<br />

قطبی کودکان و نوجوانان<br />

‏(میزان عود،‏ بسترى<br />

مجدد،‏<br />

شدت علایم و میزان بهبودى)‏<br />

پیگیريهاي 3 و 6 ماهه پیش بینی مینمایند.‏<br />

روش کار<br />

را در<br />

طرح مطالعه حاضر از نوع کوهورت آینده نگر بود<br />

که در آن به تعداد<br />

80<br />

نفراز کودکان و نوجوانانی که<br />

در یک فاصله زمانی 6 ماهه از بهمن ماه 1388 تا تیر<br />

ماه سال‎1389‎ با تشخیص اختلال دو قطبی ‏(از طریق<br />

مصاحبه بالینی روانپزشک کودك و نوجوان)‏ در بخش<br />

کودك و نوجوان بیمارستان روزبه تهران بستري<br />

شدند به روش نمونهگیري آسان و از نمونههاي در<br />

دسترس وارد مطالعه شدند.‏<br />

پس از انتخاب نمونه آماري و اخذ رضایت کتبی از<br />

بیماران و والدین آنها جهت شرکت در پژوهش،‏ از<br />

مقیاس<br />

4<br />

(K-SADS) [23] براي تأیید تشخیص اختلال<br />

دو قطبی و اختلالات همراه استفاده شد،‏ عوامل<br />

دموگرافیک<br />

شامل سن،‏ جنس و عوامل پیشبینی<br />

کننده بالینی از قبیل طول مدت بیمارى،‏ نوع اختلال<br />

دو قطبى،‏ پذیرش درمان توسط بیمار،‏ همراهى با<br />

سایر اختلالات روانپزشکى،‏ میزان سازگارى پیش از<br />

بیماري و سایکوز در بدو بسترى<br />

بر اساس<br />

پرسشنامه محقق ساخته در مورد هر بیمار توسط<br />

درمانگر تکمیل شده و سپس پرسشنامههاي<br />

5<br />

(CDI)<br />

[24]<br />

16 زیر<br />

براي سنجش وجود علائم افسردگی در افراد<br />

و سال<br />

[25]<br />

6<br />

(BDI)<br />

علائم افسردگی در افراد بالاي<br />

براي سنجش وجود<br />

سال،‏ 16<br />

7<br />

(YMRS)<br />

[26]<br />

براي سنجش وجود و شدت علائم مانیا،‏<br />

CGI-)<br />

9<br />

8<br />

[28،27] (CGAS) براي سنجش شدت بیماري،‏ S)<br />

براي سنجش ارزیابی عملکرد کلی و<br />

10<br />

[29] (PAS)<br />

4 Kiddie Schedule for Affective Disorders <strong>and</strong><br />

Schizophrenia<br />

5 Children Depression Inventory<br />

6 Beck Depression Inventory<br />

7 Young Mania Rating Scale<br />

8 Clinical Global Impression Scale<br />

9 Children's Global Assessment Scale<br />

10 Premorbid Adjustment Scale<br />

1 Gr<strong>of</strong><br />

2 Strober<br />

3 Biederman


نای<br />

272 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

براي ارزیابی سازگاري پیش مرضی بر روي بیماران<br />

اجرا شد.‏<br />

تکمیل پرسشنامهها توسط دستیار روان<br />

پزشکی کودك و نوجوان در طول<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

5<br />

روز اول بستري<br />

انجام گرفت.‏ در مرحله بعد درمان دارویی اختلال دو<br />

قطبی توسط گروه فوق تخصصی روانپزشکی کودك<br />

و نوجوان اعمال گردید.‏ در نهایت نیز براي ارزیابی<br />

پیامد کوتاه مدت اختلال دوقطبی میزانهاى عود و<br />

بسترى مجدد و همچنین میزان پاسخ به درمان و<br />

شدت علایم در دو نوبت<br />

و<br />

3)<br />

6<br />

ماه پس از شروع درمان)‏<br />

پرسشنامههاي<br />

ماه پس از شروع درمان<br />

با استفاده از<br />

CGI-G ،CGI-S ،YMRS ، BDI ،CDI<br />

[30]<br />

و<br />

‏(براي سنجش بهبودي کلی)‏<br />

CGAS و<br />

اندازهگیرى شد.‏ براى ارزیابى وضعیت بیمار از نظر<br />

سوء استفاده از مواد از مصاحبه بالینی و آزمایشات<br />

تشخیصى مواد اپیوئیدى و آمفتامین استفاده شد.‏<br />

تمام بیماران در ارزیابیهاي بدو بستري و زمان<br />

ترخیص شرکت نمودند ولی در پیگیريهاي<br />

3<br />

6<br />

ماهه تعداد<br />

روانپزشک،‏<br />

6) نفر 12<br />

3<br />

ماهه<br />

نفر به دلیل عوض کردن<br />

نفر به دلیل عدم تمایل به شرکت در<br />

پیگیريها به علت دوري راه،‏ 2 نفر به دلیل نیمه تمام<br />

گذاشن درمان و<br />

1<br />

نفر نیز به به دلیل فوت والدین و<br />

عدم دسترسی به بیمار)‏ از مطالعه خارج شدند<br />

براي ارزیابی روابط بین متغیرهاي پیشبین و ملاك<br />

از ضریب همبستگی پیرسون و براي تعیین عوامل<br />

پیشبینی کننده پیامد درمان نیز از تحلیل رگرسیون<br />

چند متغیري استفاده شد.‏ تمام تحلیلهاي آماري نیز<br />

با استفاده از نسخه<br />

گرفت.‏<br />

ابزارها<br />

18<br />

پرسشنامه محقق ساخته:‏<br />

نرم افزار آماري SPSS انجام<br />

این پرسشنامه حاوي<br />

اطلاعاتی در خصوص سن شروع بیماري،‏ جنسیت،‏<br />

طول مدت بیماري<br />

:1)<br />

از زمان شروع علائم فعلی تا<br />

بستري اخیر و 2: از زمان شروع اولین علائم تا شروع<br />

درمان روانپزشکی)،‏ نوع اپیزود بیماري<br />

مختلط)،‏<br />

میزان پذیرش درمان<br />

‏(مانیک یا<br />

‏(ناقص یا کامل)،‏<br />

وجود علائم سایکوتیک،‏ همبودي با سایر اختلالات،‏<br />

وجود و میزان عود و بستري مجدد در پیگیريهاي 3<br />

ماهه و<br />

بود.‏<br />

6<br />

ماهه و سایر اطلاعات دموگرافیک و بالینی<br />

فهرست علائم اختلالات خلقی و اسکیزوفرنی<br />

:(K-SADS)<br />

این ابزار یک مصاحبه تشخیصی<br />

نیمهساختار یافته است که براي ارزیابی علائم<br />

تشخیصی اختلالات خلقی و اسکیزوفرنیا بکار میرود.‏<br />

اعتبار و پایایی نسخه فارسی این آزمون که توسط<br />

شهریور و همکاران بررسی شده در دامنه خوب تا<br />

متوسط گزارش شده است [23].<br />

مقیاس درجهبندي مانیاي یانگ:‏ این آزمون شامل 11<br />

آیتم است که توسط یانگ<br />

(1978)<br />

شدت علائم مانیا طراحی شده است.‏<br />

براي اندازهگیري<br />

این آزمون<br />

توسط متخصص بالینی یا پرستار از روي مشاهده<br />

وضعیت بیمار درجهبندي میگردد و دامنه نمرات<br />

0 آن بین<br />

دامنهاي از<br />

60 تا<br />

تا 0/41<br />

میباشد.‏<br />

0/85<br />

پایایی این آزمون در<br />

و اعتبار آن نیز در مقایسه<br />

با آزمون مانیاي پاترسون 0/89 و آزمون درجهبندي<br />

کلی مانیا 0/88 گزارش شده است [26].<br />

پرسشنامه افسردگی کودکان:‏ این پرسشنامه توسط<br />

کوواکس ساخته شده و شامل<br />

27<br />

آیتم خود گزارشی<br />

معطوف به علامت میباشد که براي ارزیابی<br />

افسردگی کودکان<br />

آزمون با میانگین نمره<br />

7-17<br />

9<br />

سال بکار میرود.‏<br />

و انحراف استاندارد<br />

در 7<br />

جامعه بهنجار و ثبات درونی 0/80، یک ابزار معتبر و<br />

پایایی در نظر گرفته میشود<br />

پرسشنامه افسردگی بک:‏<br />

خود گزارشی<br />

.[24]<br />

21<br />

این پرسشنامه یک ابزار<br />

سئوالی است که براي درجهبندي<br />

علائم تشخیصی افسردگی در افراد بالاي 16 سال بکار<br />

میرود.‏<br />

بک و همکاران ضریب آلفاي کرونباخ این<br />

آزمون را در بیماران روان پزشکی و غیرروان<br />

پزشکی 0/84- 0/81 بدست آوردهاند.‏ رجبی،‏ ضریب<br />

آلفاي کرونباخ و ضریب پایایی دو نیمه سازي آزمون<br />

را به ترتیب 0/87 و 0/84 گزارش کرد [25].


(%13/75)<br />

عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

مقیاس ارزیابی عملکرد کلی کودکان<br />

پرویز مولوي و همکاران 273<br />

:(CGAS)<br />

این<br />

مقیاس که توسط شافر و همکاران ساخته شده،‏ یک<br />

مقیاس درجهبندي متخصص بالینی است که نمرهاي<br />

براي کارکرد کلی کودك بدست میدهد.‏ این مقیاس<br />

کارکرد معمول کودك در طول یک دوره زمانی<br />

خاص را مورد ارزیابی قرار میدهد و یک مقیاس<br />

درجهبندي کلی است که مبتنی بر تمام منابع در<br />

دسترس و از روي تمام ابعاد عملکرد میباشد.‏ در<br />

یک مطالعه ثبات بین ارزیابها در این مقیاس 79/<br />

ثبات موقتی نیز 0/86 به دست آمد[‏ 27،28].<br />

مقیاس سازگاري پیش از بیماري<br />

و‎0‎<br />

1<br />

PAS) ): این مقیاس<br />

ابزاري براي اندازهگیري عملکرد پیش از بیماري<br />

است که براي اولین بار توسط<br />

همکاران معرفی شد.‏<br />

کانون-‏<br />

2<br />

و اسپور<br />

این مقیاس بر خلاف سایر<br />

ابزارهاي اندازهگیري عملکرد بر دوره پیش از<br />

بیماري تمرکز دارد و داراي 4 خرده مقیاس است که<br />

دورههاي متفاوت سنی ‏(کودکی،‏ اوائل نوجوانی،‏ اواخر<br />

نوجوانی و بزرگسالی)‏<br />

را پوشش میدهند.‏<br />

ضریب<br />

آلفاي کرونباخ خرده مقیاسهاي این آزمون در<br />

دامنهاي بین 0/80 تا 0/91 گزارش شده است [29].<br />

مقیاس برداشت کلی بالینی<br />

مقیاس درجهبندي<br />

3<br />

CGI) ): این آزمون یک<br />

2<br />

آیتمی است که هر آیتم به<br />

ترتیب شدت بیماري،‏ بهبود یا تغییر کلی را مورد<br />

ارزیابی قرار میدهد.‏ نمرهگذاري این پرسشنامه به<br />

این صورت است که آیتمها در مقیاس لیکرت<br />

نقطهاي درجه بندي میشوند<br />

یافته ها<br />

در مجموع<br />

7<br />

.[30]<br />

80<br />

نفر با میانگین سنی<br />

در این پژوهش شرکت داشتند که<br />

آنها دختر و<br />

تحصیلات<br />

15/97 ±1/81<br />

(%47/5) 38<br />

(%52/5) نفر 42<br />

(%1/25) نفر 1<br />

نفر<br />

پسر بودند.‏ از لحاظ<br />

به مدرسه نرفته و<br />

نفر 11<br />

داراي تحصیلات ابتدایی،‏<br />

داراي تحصیلات راهنمایی و تعداد<br />

نفر 27<br />

(%33/75)<br />

نفر 41<br />

نیز داراي تحصیلات دبیرستان بودند.‏<br />

(%51/25)<br />

میانگین و<br />

انحراف استاندارد تعداد سالهاي تحصیل کل<br />

آزمودنیها به ترتیب<br />

شرکتکنندکان<br />

و<br />

1/89 و 8/36<br />

(%57/5) نفر 46<br />

(%42/5) نفر 34<br />

از این بود.‏<br />

داراي اپیزود مانیک<br />

داراي اپیزود مختلط،‏<br />

16<br />

(%20)<br />

داراي ویژگیهاي سایکوتیک بودند.‏<br />

47<br />

(%58/75)<br />

حداقل یک اختلال اضطرابی،‏<br />

59<br />

(%73/75)<br />

4<br />

اختلال بیش فعالی/کمبود توجه ،<br />

31<br />

(%38/75)<br />

اختلال سلوك<br />

10<br />

5<br />

،( CD)<br />

اختلال سوء استفاده از مواد<br />

نفر<br />

نفر<br />

نفر<br />

نفر<br />

نفر<br />

(%12/5)<br />

6<br />

5 و SUD) (<br />

(%6/25)<br />

نفر<br />

7<br />

نیز اختلال تیک را به صورت همبود داشتند.‏<br />

در مجموع از کل<br />

پژوهش تعداد<br />

80<br />

نفر 76<br />

‏(همبود)‏ بودند.‏ جدول<br />

آزمودنی شرکتکننده در<br />

(%95)<br />

1<br />

داراي اختلال همراه<br />

نتایج ضریب همبستگی بین<br />

متغیرهاي پیش بین و ملاك را نشان میدهد ‏(جدول<br />

.(1<br />

مطابق جدول فوق سن شروع بیماري با هیچیک از<br />

پیامدهاي مطالعه شده در این پژوهش رابطه<br />

معنیداري نداشت.‏<br />

پیگیري<br />

داشت.‏<br />

پیگیري<br />

بیماري<br />

فعلی)‏<br />

نداشت.‏<br />

6<br />

ماهه در سطح<br />

جنسیت فقط با شدت مانیا در<br />

p< 0/01<br />

6<br />

1<br />

رابطه معنیداري<br />

بدین صورت که شدت مانیاي پسران در<br />

نیز با<br />

ماهه بیشتر از دختران<br />

بود.‏<br />

طول مدت<br />

‏(مدت زمان شروع علائم فعلی تا بستري<br />

هیچ یک از پیامدها رابطه معنیداري<br />

طول مدت بیماري<br />

2<br />

‏(مدت زمان شروع<br />

اولین علائم تا شروع درمان روانپزشکی)‏<br />

علائم در پیگیري<br />

6<br />

اختلال نیز با شدت مانیا در پیگیري<br />

با شدت<br />

ماهه همبستگی مثبت داشت.‏ نوع<br />

6<br />

ماهه به طور<br />

مثبت همبسته بود،‏ بدین معنی که بیماران با اپیزود<br />

مانیک نسبت به بیماران با اپیزود مختلط در پیگیري 6<br />

4 Attention Deficient /Hyperactivity Disorder<br />

5 Conduct Disorder<br />

6 Substance Use Disorder<br />

7 Commorbid<br />

1 Premorbid Adjustment Scale<br />

2 Cannon-Spoor<br />

3 Clinical Global Impression


274 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

جدول 1. میانگین انحراف استاندارد و ضرایب همبستگی بین متغیرهاي پیش بین ‏(سطر)‏ و متغیرهاي ملاك(ستون)‏<br />

CGI-G<br />

در 3 ماه<br />

CGI-S<br />

در 3 ماه<br />

متغیرهاي ملاك<br />

میزان<br />

عود در<br />

میزان<br />

عود در<br />

میزان<br />

بستري<br />

میزان<br />

بستري<br />

شدت<br />

افسردگی<br />

شدت<br />

افسردگی<br />

شدت<br />

مانیا در<br />

شدت<br />

مانیا در 6<br />

CGI-S<br />

در ‎6‎ماه<br />

CGI-G<br />

در ‎6‎ماه<br />

3/69<br />

1/39<br />

4/08<br />

1/38<br />

2/44<br />

1/20<br />

2/22<br />

1/19<br />

3 ماه<br />

در 3 ماه<br />

در 6 ماه<br />

در 3 ماه<br />

در 6 ماه<br />

ماه<br />

12/97<br />

7/01<br />

10/88<br />

6/38<br />

13/19<br />

6/95<br />

15/64<br />

9/72<br />

0/15<br />

0/36<br />

0/08<br />

0/28<br />

6 ماه<br />

0/69<br />

0/68<br />

3 ماه<br />

0/40<br />

0/52<br />

متغیرهاي پیشبین<br />

میانگین<br />

انحراف معیار<br />

-/06<br />

0/62<br />

-0/04<br />

0/70<br />

0/07<br />

0/54<br />

0/07<br />

0/52<br />

0/02<br />

0/82<br />

-0/03<br />

0/79<br />

0/01<br />

0/93<br />

0/04<br />

0/73<br />

0/10<br />

0/40<br />

-0/08<br />

0/50<br />

0/02<br />

0/84<br />

-0/08<br />

0/50<br />

*<br />

سن<br />

-0/21<br />

0/08<br />

-0/06<br />

0/58<br />

0/18<br />

0/15<br />

0/01<br />

0/99<br />

0/31<br />

0/01<br />

0/05<br />

0/69<br />

-0/15<br />

0/20<br />

0/15<br />

0/67<br />

0/05<br />

0/67<br />

0/02<br />

0/88<br />

0/14<br />

0/24<br />

0/04<br />

0/74<br />

جنسیت<br />

0/20<br />

0/10<br />

0/08<br />

0/49<br />

-0/14<br />

0/24<br />

0/002<br />

0/99<br />

-0/16<br />

0/18<br />

0/01<br />

0/91<br />

0/04<br />

0/77<br />

-0/04<br />

0/73<br />

-0/15<br />

0/22<br />

-0/03<br />

0/75<br />

-0/18<br />

0/15<br />

0/11<br />

0/37<br />

طول مدت<br />

بیماري‎1‎<br />

-0/19<br />

0/10<br />

-0/10<br />

0/37<br />

0/26<br />

0/03<br />

0/12<br />

0/30<br />

0/21<br />

0/07<br />

0/21<br />

0/07<br />

-0/10<br />

0/41<br />

0/03<br />

0/81<br />

0/18<br />

0/12<br />

-0/13<br />

0/29<br />

0/11<br />

0/37<br />

0/09<br />

0/47<br />

طول مدت بیماري<br />

2<br />

0/12<br />

0/32<br />

0/14<br />

0/24<br />

0/02<br />

0/89<br />

0/01<br />

0/94<br />

-0/28<br />

0/02<br />

-0/10<br />

0/41<br />

-0/15<br />

0/23<br />

0/05<br />

0/66<br />

-0/02<br />

0/84<br />

0/03<br />

0/78<br />

-0/07<br />

0/53<br />

0/16<br />

0/19<br />

نوع اختلال<br />

-0/08<br />

0/49<br />

0/31<br />

0/01<br />

0/08<br />

0/5<br />

-0/32<br />

0/01<br />

0/14<br />

0/24<br />

-0/27<br />

0/02<br />

0/04<br />

0/71<br />

0/12<br />

0/31<br />

0/20<br />

0/08<br />

-0/06<br />

0/61<br />

-0/05<br />

0/65<br />

0/14<br />

0/17<br />

میزان پذیرش<br />

درمان<br />

0/13<br />

0/27<br />

0/10<br />

0/39<br />

-0/12<br />

0/34<br />

-0/09<br />

0/46<br />

-0/03<br />

0/77<br />

-0/06<br />

0/61<br />

0/14<br />

0/26<br />

0/13<br />

0/30<br />

-0/10<br />

0/42<br />

-0/15<br />

0/21<br />

0/22<br />

0/05<br />

-0/23<br />

0/06<br />

وجود سایکوز<br />

-0/10<br />

0/42<br />

-0/19<br />

0/11<br />

-0/10<br />

0/41<br />

0/16<br />

0/19<br />

0/12<br />

0/31<br />

0/29<br />

0/01<br />

0/09<br />

0/47<br />

0/26<br />

0/03<br />

0/09<br />

0/46<br />

0/06<br />

0/58<br />

0/006<br />

0/95<br />

0/16<br />

0/18<br />

همراهى با سایر<br />

اختلالات<br />

0/23<br />

0/05<br />

0/21<br />

0/08<br />

-0/10<br />

0/40<br />

0/12<br />

0/34<br />

-0/26<br />

0/03<br />

-0/9<br />

0/11<br />

-0/20<br />

0/10<br />

-0/09<br />

0/43<br />

0/07<br />

0/52<br />

0/11<br />

0/35<br />

-0/18<br />

0/15<br />

-0/10<br />

0/40<br />

سازگاري پیش از<br />

بیماري(‏PAS‏)‏<br />

0/20<br />

0/09<br />

0/26<br />

0/03<br />

-0/06<br />

0/60<br />

-0/20<br />

0/09<br />

-0/27<br />

0/02<br />

-0/28<br />

0/02<br />

-0/34<br />

0/005<br />

-0/16<br />

0/19<br />

-0/10<br />

0/40<br />

0/01<br />

0/92<br />

-0/32<br />

0/002<br />

0/16<br />

0/20<br />

عملکرد کلی در<br />

بدو بستري<br />

(CGAS)<br />

* ردیف اول در تمامی متغیرها میانگین ضریب همبستگی و ردیف دوم بیانگر مقادیر P value می باشد.‏<br />

ماهه شدت مانیاي بیشتري داشتند.‏ میزان پذیرش<br />

درمان با شدت مانیا و شدت بیماري در پیگیري 3<br />

ماهه همبستگی منفی و با میزان بهبودي در پیگیري 3<br />

ماهه نیز همبستگی مثبت داشت.‏ بین وجود سایکوز و<br />

پیامدهاي مطالعه شده همبستگی معنیداري بدست<br />

نیامد.‏ همبودي با سایر اختلالات همبستگی مثبت<br />

معنیداري با شدت مانیا و شدت افسردگی در<br />

پیگیري 3<br />

ماهه داشت.‏ سازگاري پیش از بیماري نیز<br />

به طور منفی با شدت مانیا در پیگیري 6<br />

طور مثبتی با بهبودي کلی در پیگیري<br />

ماهه و به<br />

ماهه<br />

همبستگی دارد،‏ به این صورت که سازگاري بهتر پیش<br />

از بیماري با شدت پایین مانیا و بهبودي بالا در پیگیري<br />

ماهه همراه بود.‏ عملکرد کلی بیمار در بدو بستري<br />

نیز به طور منفی با میزان عود و شدت افسردگی در<br />

3<br />

6<br />

6<br />

پیگیري<br />

و<br />

ماهه و شدت مانیا در پیگیريهاي<br />

ماهه<br />

ماهه و به طور مثبت نیز با میزان بهبودي در<br />

پیگیري 3 ماهه همبستگی داشت.‏<br />

همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین وجود یا عدم<br />

0/29<br />

6<br />

6<br />

وجود عود در پیگیري<br />

ماهه و جنسیت<br />

(0/01> p) بدست آمد،‏ بدین معنی که میزان عود<br />

6


عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

پرویز مولوي و همکاران 275<br />

معنیداري پیش بینی کنند.‏<br />

نتایج تحلیل رگرسیون پیش بینی شدت بیماري<br />

CGI-S<br />

در بین پسران بیشتر از دختران رخ داد.‏ بین وجود<br />

عود در پیگیريهاي 3 ماهه و 6 ماهه و وجود سایکوز<br />

نیز به ترتیب ضرایب همبستگی<br />

پیرسون<br />

-0/27<br />

(p < 0/02)<br />

و<br />

(p < 0/05) -0/23<br />

بدست آمد.‏ بین<br />

وجود همبودي با سایر اختلالات و وجود عود یا<br />

بستري ضریب همبستگی معنیداري یافت نشد.‏<br />

نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیري پیش بینی میزان<br />

عود در پیگیري<br />

6<br />

ماهه بر اساس<br />

9<br />

متغیر سن،‏<br />

جنسیت،‏ طول مدت بیماري،‏ نوع اختلال،‏ پذیرش<br />

درمان در ماه سوم،‏ وجود سایکوز در بدو بستري،‏<br />

سازگاري پیش از بیماري،‏ همراهی با سایر اختلالات و<br />

عملکرد بیمار در بدو بستري نشان داد که از بین این<br />

متغیرها فقط عملکرد کلی کودك و طول مدت<br />

بیماري توانستند به طور منفی میزان عود را<br />

پیشبینی کنند.‏ در مجموع این دو متغیر میتوانستند<br />

%22 از کل واریانس میزان عود را تبیین کنند.‏<br />

مدل رگرسیون مربوط به پیش بینی میزان بستري<br />

شدن در پیگیرى‎6‎ ماهه معنیدار نبود.‏ به این معنی<br />

که هیچ کدام از متغیرهاي پیش بین نتوانستند میزان<br />

بستري شدن در پیگیري<br />

6<br />

ماهه را به طور<br />

در پیگیري<br />

مدت بیماري<br />

6<br />

2<br />

ماهه نشان داد که فقط طول<br />

‏(مدت زمان شروع اولین علائم تا<br />

شروع درمان روانپزشکی)‏ به طور مثبت و طول<br />

مدت بیماري<br />

1<br />

‏(مدت زمان شروع علائم اخیر تا<br />

بستري فعلی)‏ به طور منفی شدت بیماري را<br />

پیشبینی میکنند.‏ این دو متغیر توانستند<br />

واریانس شدت بیماري در پیگیري<br />

کنند.‏<br />

مطابق جدول<br />

همراهى با<br />

%14<br />

6<br />

2<br />

AHAD<br />

بهبودي را در پیگیري<br />

معنی که<br />

6<br />

%0/06<br />

از کل<br />

ماهه را توجیه<br />

از بین متغیرهاي پیش بین فقط<br />

توانست به طور منفی میزان<br />

ماهه پیش بینی نماید.‏ بدین<br />

از واریانس میزان بهبودي به وسیله<br />

ADHD همراه پیشبینی میشود.‏<br />

همچنین از بین متغیرهاي پیشبین وجود<br />

ADHD<br />

همراه در گام اول و نوع مختلط اختلال دو قطبی در<br />

گام دوم توانستند در مجموع حدود<br />

واریانس شدت مانیا را در پیگیري<br />

0/19<br />

6<br />

‏(جدول 2).<br />

از<br />

ماهه توجیه کنند<br />

جدول‎2‎‏.‏ نتیجه نهائى تحلیل رگرسیون چند متغیري پیش بینی پیامدها در پیگیري 6 ماهه<br />

پیامد<br />

متغیر پیش بین<br />

میزان<br />

عود<br />

شدت کلی اختلال<br />

بر اساس<br />

CGI - S<br />

میزان بهبودي<br />

کلی بر اساس<br />

شدت افسردگی بر<br />

اساس<br />

شدت مانیا بر اساس<br />

YMRS<br />

BDI/CDI<br />

CGI - I<br />

0/22<br />

0/001<br />

سطح کلی عملکرد در بدو بستري بر اساس<br />

CGAS<br />

فاصله زمانی میان شروع علایم فعلی تا بستري<br />

0/14<br />

0/008<br />

فاصله زمانی میان شروع علایم فعلی تا بستري<br />

فاصله زمانی میان شروع اولین علایم بیماري تا<br />

دریافت اولین درمان روانپزشکی<br />

0/12<br />

0/005<br />

0/19<br />

0/01<br />

CGAS: Children Global Assessment <strong>of</strong> Functioning<br />

CGI: Clinical Global Impression Improvement<br />

YMRS: Young Mania Rating Scale<br />

0/06<br />

0/03<br />

وجود اختلال بیش فعالی کم توجهی همراه<br />

سطح کلی عملکرد در بدو بستري بر اساس<br />

CGAS<br />

وجود اختلال بیش فعالی کم توجهی همراه<br />

اختلال دو قطبى مختلط<br />

BDI: Beck Depress Invention<br />

CDI: Children Depression Inventory


276 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

در مورد پیامد شدت افسردگى نیز از بین متغیرهاي<br />

پیش بین فقط عملکرد کلی کودك در بدو بستري<br />

توانست به طور منفی شدت افسردگی را در پیگیري<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

6<br />

ماهه پیشبینی نماید.‏<br />

افسردگی توسط نمره<br />

بینی میشود.‏<br />

بحث<br />

%0/12<br />

CGAS<br />

از واریانس شدت<br />

در بدو بستري پیش<br />

بررسی پیامد اختلال دو قطبی کودکان و نوجوانان در<br />

پیگیريهاي<br />

6 و 3<br />

ماهه جهت یافتن ارتباط آن با<br />

برخی عوامل دموگرافیک و بالینی آشکار کرد که سن<br />

بیماري با هیچ کدام از متغیرهاي مربوط به پیامد<br />

بررسی شده در این پژوهش ‏(میزان عود و بستري،‏<br />

شدت بیماري،‏ شدت افسردگی و شدت مانیا)‏ مرتبط<br />

نیست.‏ نتیجه تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که سن<br />

نمیتواند به طور معنیداري هیچ کدام از این پیامدها<br />

را پشبینی کند.‏ این یافته با یافتههاي مطالعه<br />

1<br />

امسیل<br />

[10]<br />

[8]<br />

همخوان بوده ولی با نتایج<br />

2<br />

گودیر و همکاران<br />

ناهمخوان میباشد.‏ درست است که با افزایش<br />

سن میزان تقاضاهاي اجتماعی و مسئولیتپذیري<br />

شخص افزایش مییابد و این عوامل میتوانند بر<br />

پیامد بیماري تأثیر بگذارند ولی از آنجا<br />

که ممکن<br />

است از بیماران تازه ترخیص شده سطح انتظارات<br />

اجتماعی پایین باشد بنابراین آنها کمتر تحت تأثیر<br />

استرس مرتبط با سن قرار گرفته و پیامد بیماري<br />

آنها کاملاً‏ شبیه افراد کم سنتر از خودشان<br />

جنسیت نیز فقط با شدت مانیا در پیگیري<br />

همبستگی داشت.‏<br />

میباشد.‏<br />

6<br />

پیگیري 6<br />

ماهه<br />

به این صورت که پسران در<br />

ماهه شدت مانیاي بیشتري داشتند.‏ نتیجه<br />

تحلیل رگرسیون نشان داد که جنسیت بیمار نمی-‏<br />

تواند پیامد بیماري را به طور<br />

نماید.‏ این یافته نیز با نتایج تحقیقات<br />

ناهمخوان<br />

معنیداري پیشبینی<br />

امسیل [10]<br />

میباشد.‏ چون در این پژوهش اکثر<br />

پسران دو قطبی به صورت همبود حداقل یکی از<br />

اختلالات ODD ،ADHD و CD<br />

را داشتند بالا بردن<br />

شدت مانیا در این افراد میتواند با این اختلالات<br />

همبود مرتبط باشد.‏<br />

طول مدت بیماري 1 ‏(مدت زمان شروع علائم اخیر<br />

تا بستري فعلی)‏ با هیچ کدام از پیامدها همبستگی<br />

نداشت ولی طول مدت بیماري 2 ‏(مدت زمان شروع<br />

اولین علائم تا شروع درمان روانپزشکی)‏ با شدت<br />

بیماري در پیگیري<br />

6<br />

ماهه رابطه مثبتی داشت.‏ طول<br />

مدت بیماري 1 توانست به طور منفی میزان عود و<br />

شدت بیماري را در پیگیري<br />

6<br />

ماهه پیشبینی کند.‏ به<br />

این معنی که هر چقدر مدت زمان شروع علائم فعلی<br />

اختلال تا زمان بستري شدن کوتاهتر بود میزان عود<br />

و شدت بیماري در پیگیري 6 ماهه بیشتر بود.‏ ولی<br />

طول مدت بیماري 2 به طور مثبتی توانست شدت<br />

بیماري را در پیگیري<br />

6<br />

ماهه پیشبینی کند.‏ به این<br />

صورت که هر چقدر شروع بیماري از سنین پایین<br />

اتفاق میافتاد،‏ شدت بیماري در پیگیري<br />

ماهه بالاتر 6<br />

بود.‏ این نتایج با یافتههاي کوواچ[‏‎16‎‏]‏ همخوان<br />

میباشد.‏ در تفسیر این یافته میتوان گفت که وقتی<br />

بیمار داراي علائم شدید و حاد میباشد،‏ در فاصله<br />

کوتاهی بعد از شروع علائم،‏ به درمان ارجاع داده<br />

شده و بستري<br />

میگردد.‏ چون از قبل شدت بیماري<br />

فرد بیشتر بوده بنابراین در پیگیري<br />

ماهه هم 6<br />

میزان عود و شدت مانیا بیشتر میباشد.‏ در کل،‏ این<br />

نتایج تأییدکننده سیر منفی و تمایل به مزمن شدن<br />

اختلال دو قطبی کودکان و نوجوانان بوده و پاسخ<br />

دهی ضعیف این بیماران نسبت به درمان را نشان<br />

میدهند.‏<br />

نوع مانیک اختلال دو قطبی با شدت مانیا در پیگیري 6<br />

ماهه ارتباط داشت.‏ به این صورت که در این پیگیري<br />

شدت مانیا در بیماران دو قطبی مانیک بیشتر از<br />

بیماران دو قطبی مختلط بود.‏ در تحلیل رگرسیون<br />

چند متغیري نیز نوع مختلط این اختلال به طور منفی<br />

شدت مانیا را در پیگیري<br />

6<br />

ماهه پیشبینی کرد.‏ این<br />

1 Emslie<br />

2 Goodyer


[18]<br />

عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

نتایج با نتایج<br />

استروبر [20] و بیدرمان [21]<br />

ناهمخوان میباشد.‏ این محققان نشان دادهاند که<br />

شدت مانیا در پیگیريهاي بعدي در بیماران دو<br />

قطبی مانیک کمتر از بیماران دو قطبی مختلط بوده و<br />

در کل بیماران دو قطبی مختلط پیامد درمانی<br />

ضعیفتري نسبت به بیماران مانیک دارند.‏ علت این<br />

تناقض بین یافتههاي تحقیق حاضر و تحقیقات خارجی<br />

میتواند به تفاوت در زمان متفاوت مراجعه به<br />

درمان بین بیماران دو قطبی مانیک و مختلط در<br />

جامعه ما و متفاوت بودن آن به نمونههاي خارجی<br />

باشد.‏ توضیح اینکه تجربه بالینی در جامعه ما نشان<br />

میدهد که بیماران دو قطبی مانیک زودتر و بیماران<br />

دو قطبی مختلط دیرتر به درمان مراجعه میکنند.‏<br />

علاوه بر این با توجه به اینکه دورههاي مانیک براي<br />

بیماران مانیا تجربههایی خوشایند بوده و به این دلیل<br />

ممکن است میزان پذیرش درمان توسط آنها کمتر<br />

باشد ولی به دلیل تجربههاي منفی بیماران مختلط<br />

در فازهاي افسردگی ممکن است میزان چسبندگی<br />

بیمار به پروتکل دارویی بیشتر بوده و پذیرش درمان<br />

توسط آنها بیشتر باشد.‏ این امر خود میتوان توجیه<br />

کننده پیامد شدت بالاي مانیا در بیماران مانیک و<br />

شدت پایین آن در بیماران مختلط باشد.‏<br />

میزان پذیرش درمان به طور منفی با شدت مانیا و<br />

شدت بیماري در پیگیري<br />

پرویز مولوي و همکاران 277<br />

3<br />

میزان بهبودي در پیگیري<br />

6<br />

ماهه و به طور مثبت با<br />

ماهه همبسته بود.‏ در<br />

تحلیل رگرسیون چند متغیري میزان پذیرش درمان<br />

نتوانست هیچ کدام از پیامدها را به طور معنیداري<br />

پیشبینی کند.‏ طبق نتایج این تحقیق پذیرش کامل<br />

درمان در پیگیري سه ماهه با میزان بالاي بهبودي در<br />

6 پیگیري<br />

ماهه همراه بود.‏ این امر نشاندهنده نقش<br />

انگیزه بیمار براي درمان و قبول درمان در پیامد این<br />

اختلال میباشد.‏<br />

وجود سایکوز در بدو بستري به طور مثبتی با میزان<br />

عود در پیگیري<br />

6<br />

نتایج تحقیقات بیدرمان<br />

ماهه همبسته بود.‏ این نتیجه نیز با<br />

[21]<br />

[12] و برانلی<br />

و گروف<br />

همخوانی دارد.‏<br />

در این تحقیقات نیز وجود<br />

ویژگیهاي سایکوتیک با پیامد ضعیف بیماري همراه<br />

بودند.‏ این طور به نظر میرسد که وجود ویژگی-‏<br />

هاي سایکوتیک که با واقعیت آزمایی پایینتر همراه<br />

میباشند بر برخی عوامل مؤثر بر اثر بخشی درمان<br />

نظیر میزان پذیرش درمان،‏ انگیزه بیمار براي درمان،‏<br />

میزان همکاري با پزشک و<br />

...<br />

تأثیر منفی گذاشته<br />

شدت بیماري را افزایش داده و در نهایت منجر به<br />

پیامد بدتر میگردند.‏<br />

در تحلیل رگرسیون وجود<br />

سایکوز نتوانست به طور معنیداري پیامد<br />

درمان را پیشبینی کند.‏<br />

ماهه 6<br />

همراهى با سایر اختلالات نیز به طور مثبت با شدت<br />

افسردگی و شدت مانیا در پیگیري<br />

داشت.‏<br />

3<br />

ماهه همبستگی<br />

ولی با پیامد 6 ماهه ارتباطی نداشت.‏ وقتی در<br />

تحلیل ثانوي تک تک اختلالات<br />

همراه<br />

رگرسیون شدند نتایج نشان داد که<br />

ADHD<br />

و<br />

به طور منفی میزان بهبودي کلی<br />

به طور مثبت شدت مانیا را در پیگیري<br />

وارد معادله<br />

همراهى<br />

(CGI-G)<br />

6<br />

پیشبینی میکند.‏ این نتیجه نیز با نتایج استروبر<br />

بیدرمان<br />

با<br />

و<br />

ماهه<br />

[20]<br />

[21]<br />

همخوان میباشد.‏<br />

وجود<br />

ADHD<br />

همراه شدت مانیا را در بیمار افزایش داده و بر<br />

بهبودي از بیماري نیز تأثیر منفی میگذارد.‏<br />

سازگاري پیش مرضی با شدت مانیا در پیگیري<br />

ماهه رابطه منفی<br />

پیگیري رابطه مثبتی داشت.‏<br />

6<br />

و با میزان بهبودي کلی در این<br />

به این صورت که<br />

سازگاري بهتر پیش مرضی با شدت کمتر مانیا و<br />

میزان بیشتر بهبودي در پیگیري<br />

این نتیجه نیز با نتایج تحقیقات<br />

6<br />

ماهه همراه بود.‏<br />

1<br />

تورگالیسبون [31]<br />

روي بیماران اسکیزوفرنیک همخوان است.‏<br />

تورگاسبون<br />

در این تحقیق به این نتیجه رسید که<br />

عملکرد ضعیف پیش از بیماري قویترین پیشبینی<br />

کننده پیامد درمان<br />

میباشد [31].<br />

در تحلیل رگرسیون سازگاري پیش مرضی هیچ یک<br />

از پیامدهاي بیماري را پیش بینی نکرد.‏<br />

1 Torgalsboen


278 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

در نهایت عملکرد کلی بیمار<br />

در بدو بستري<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

(CGSAS)<br />

پیگیري<br />

و<br />

6<br />

با میزان عود<br />

و<br />

شدت افسردگی در<br />

ماهه و شدت مانیا در پیگیريهاي<br />

3<br />

6<br />

ماهه<br />

ماهه رابطه منفی داشت و به طور مثبت نیز با<br />

میزان بهبودي در پیگیري<br />

3<br />

ماهه همبسته بود.‏ نتیجه<br />

تحلیل رگرسیون چند متغیري نیز نشان داد که نمره<br />

CGAS<br />

در بدو بستري میتواند پیامدهاي میزان<br />

عود و شدت افسردگی را در پیگیريهاي<br />

پیشبینی کند.‏<br />

در کل میتوان گفت که هر<br />

ماهه 6<br />

چقدر<br />

عملکرد کلی بیمار در بدو بستري بیشتر باشد بیمار<br />

پیش آگهی خوبی داشته و بهتر به درمان پاسخ می-‏<br />

دهد.‏<br />

حجم کوچک نمونه مهمترین محدودیت پژوهش<br />

حاضر بود.‏<br />

علاوه بر این عواملی چون میزان بالاي<br />

همراهى با سایر اختلالات در نمونه مورد بررسی که<br />

این امر باعث میشد بیماران در پیگیريهاي بعدي با<br />

انگیزه کمتري مراجعه نمایند،‏ محدود بودن نمونه به<br />

بیماران بستري شده و موارد شیوع به دلیل محدود<br />

بودن زمان و بودجه پژوهشی نیز از محدودیتهاي<br />

دیگر این پژوهش بودند و بهتر بود که موارد بروز<br />

بیماري وارد مطالعه میشد.‏ این پژوهش چند نقطه<br />

قوت نیز داشت.‏<br />

اولاً‏ محل اجراي این پژوهش<br />

‏(بیمارستان روزبه)‏ یکی از مراکز رفرانس روانپزشکی<br />

اطفال در سطح کشور میباشد.‏<br />

دوماً‏ از آنجا که<br />

اختلال دو قطبی یک از بیماريهاي بدخیم و همراه با<br />

پیامدهاي ویران کننده میباشد و همچنین حساسیت<br />

بالاي والدین نسبت به سرنوشت بچه خود،‏ باعث<br />

میشد که بیماران در پیگیريهاي بعدي با علاقه<br />

مراجعه بکنند.‏ سوماً‏ مدیریت این طرح توسط یک نفر<br />

انجام گرفت بنابراین هماهنگی بهتري با بیماران جهت<br />

مراجعه در زمان پیگیري صورت میگرفت و این امر<br />

توانست از میزان ریزش آزمودنیها جلوگیري کند.‏<br />

نتیجه گیري<br />

بر اساس این مطالعه جنسیت پسر،‏ طول مدت<br />

بیمارى،‏ نوع مانیک و وجود سایکوز در بدو بسترى با<br />

پیامدهاى نا مطلوب اختلال دوقطبی مانیک و مختلط<br />

کودکان و نوجوانان ارتباط مستقیم داشت.‏<br />

لذا این نتایج لزوم ارزیابی و توجه به ویژگیهاي<br />

دموگرافیک و بالینی بیماران دو قطبی در اتخاذ<br />

تصمیات درمانی را مورد تأکید قرار میدهد تا در<br />

صورت وجود این عوامل پیش آگهی دهنده در بدو<br />

تشخیص،‏ تحت مراقبتهاى درمانى و پیگیريهاى<br />

ویژه در طول درمان قرار گیرند.‏<br />

تشکر و قدردانی<br />

این مقاله برگرفته از پایان نامه فوق تخصصى<br />

روانپزشکی کودك و نوجوان مى باشد و تحت<br />

حمایت مالى دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته<br />

است.‏<br />

در پایان لازم است از حوزه معاونت محترم<br />

پژوهشی دانشکده پزشکی و<br />

مسئولین محترم<br />

بخشهاي مدارك پزشکی و روانپزشکی اطفال<br />

بیمارستان روزبه به دلیل همکاريهاي بیدریغشان و<br />

همچنین جناب آقاي دکتر مهدي تهرانی دوست<br />

دانشیار محترم روانپزشکی کودك و نوجوان که با<br />

راهنمائیهاي ارزشمند خود ما را در بهبود کیفیت این<br />

طرح پژوهشی یاري نمودند،‏ تشکر و قدردانی<br />

نمائیم.‏<br />

References<br />

1- Pfeffer CR, Klerman GL, Hurt SW, Lesser M, Peskin JR, Siefker CA. Suicidal children grow<br />

up: demographic <strong>and</strong> clinical risk factors for adolescent suicide attempts. J Am Acad Child<br />

Adolesc Psychiatry. 1991 Jul; 30: 609–16.<br />

2- Pavuluri MN, Birmaher B, Naylor MW. Pediatric bipolar disorder: a review <strong>of</strong> the past 10<br />

years. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2005 Sep; 44(9):846–871.


عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

پرویز مولوي و همکاران 279<br />

3- Geller B, Zimerman B, Williams M, Bolh<strong>of</strong>ner K, Craney JL. <strong>Bipolar</strong> disorder at prospective<br />

follow-up <strong>of</strong> adults who had prepubertal major depressive disorder. Am J Psychiatry. 2001 Jan;<br />

158:125-127.<br />

4- Bowden CL. <strong>Predictor</strong>s <strong>of</strong> response to divalproex <strong>and</strong> lithium. J Clin Psychiatry. 1995 Jul; 56:<br />

25–30.<br />

5- Carlson GA, Rapport MD, Pataki CS, Kelly KL. Lithium in hospitalized children at 4 <strong>and</strong> 8<br />

weeks: mood, behavior <strong>and</strong> cognitive effects. J Child Psychol Psychiatry. 1992 Feb; 33: 411–25.<br />

6- Strober M, Morrell W, Lampert C, Burroughs J. Relapse following discontinuation <strong>of</strong> lithium<br />

maintenance therapy in adolescents with bipolar I illness: a naturalistic study. Am J Psychiatry.<br />

1990 Apr; 147:457–61.<br />

7- Emslie GJ, Mayes TL, Laptook RS. Batt M. <strong>Predictor</strong>s <strong>of</strong> response to treatment in children <strong>and</strong><br />

adolescents with mood disorders. Psychiatr Clin N Am. 2003 Jan; 26: 435–456.<br />

8- Goodyer IM, Herbert J, Tamplin A, Secher SM, Pearson J. Short-term outcome <strong>of</strong> major<br />

depression: II. Life events, family dysfunction, <strong>and</strong> friendship difficulties as predictors <strong>of</strong><br />

persistent disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1997 Apr; 36:474–80.<br />

9- Jayson D, Wood A, Kroll L, Fraser J, Harrington R. Which depressed patients respond to<br />

cognitive-behavioral treatment J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1998 Jan; 37:35–9.<br />

10- Emslie GJ, Rush AJ, Weinberg WA, Kowatch RA, Hughes CW, Carmody T, et al. Doubleblind,<br />

r<strong>and</strong>omized placebo-controlled trial <strong>of</strong> fluoxetine in depressed children <strong>and</strong> adolescents.<br />

Arch Gen Psychiatry. 1997 Nov; 54: 1031–7.<br />

11- McCauley E, Myers K, Mitchell J, Calderon R, Schloredt K, Treder R. Depression in young<br />

people: initial presentation <strong>and</strong> clinical course. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1993 Jul;<br />

32:714–22.<br />

12- Brunelle J, Consoli A, Tanguy ML, Huynh C, Pe´risse D, Deniau E, et al. Phenomenology,<br />

socio-demographic factors <strong>and</strong> outcome upon discharge <strong>of</strong> manic <strong>and</strong> mixed episodes in<br />

hospitalized adolescents: A chart review. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2009 Jan; 18(3):185-193<br />

13- Birmaher B, Axelson D, Strober M. Clinical course <strong>of</strong> children <strong>and</strong> adolescents with bipolar<br />

spectrum disorders. Arch Gen Psychiatry. 2006 Feb; 63: 175- 183.<br />

14- Muratori F, Fasano F. Life events, environmental variables <strong>and</strong> child depression.<br />

Psychopathology. 1997 Mar-Apr; 30: 111–7.<br />

15- Strober M, Morrell W, Burroughs J, Lampert C, Danforth H, Freeman R. A family study <strong>of</strong><br />

bipolar I disorder in adolescence: early onset <strong>of</strong> symptoms linked to increased familial loading<br />

<strong>and</strong> lithium resistance. J Affect Disord. 1988 Nov-Dec; 15: 255–68.<br />

16- Kowatch RA, Carmody TJ, Emslie GJ, Rintelmann JW, Hughes CW, Rush AJ. Prediction <strong>of</strong><br />

response to fluoxetine <strong>and</strong> placebo in children <strong>and</strong> adolescents with major depression: a<br />

hypothesis generating study. J Affect Disord. 1999 Aug; 54: 269–76.<br />

17- Chakrabarti S, Kulhara P, Verman S. Extent <strong>and</strong> determinants <strong>of</strong> burden among families <strong>of</strong><br />

patients with affective disorders. Acta Psychiatry Sc<strong>and</strong>. 1992 Sep; 86: 247–52.<br />

18- Gr<strong>of</strong> P, Alda M, Gr<strong>of</strong> E, Fox D, Cameron P. The challenge <strong>of</strong> predicting response to<br />

stabilizing lithium treatment: the importance <strong>of</strong> patient selection. Br J Psychiatry. 1993 Apr; 163:<br />

16–9.<br />

19- M<strong>and</strong>er AJ. Clinical prediction <strong>of</strong> outcome <strong>and</strong> lithium response in bipolar affective disorder.<br />

J Affect Disord. 1986 Jul -Aug; 11: 35–41.<br />

20- Strober M, Schmidt-Lackner S, Freeman R, Bower S, Lampert C, DeAntonio M. Recovery<br />

<strong>and</strong> relapse in adolescents with bipolar affective illness: a five-year naturalistic, prospective<br />

follow-up. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1995 Jan; 34:724–31.<br />

21- Biederman J, Kwon A, Wozniak J, Mick E, Markowitz S, Fazio V, et al. Absence <strong>of</strong> gender<br />

differences in pediatric bipolar disorder: Findings from a large sample <strong>of</strong> referred youth. J Affec<br />

Disor. 2004 May; 83: 207-214.


280 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل<br />

دوره یازدهم،‏ شماره سوم،‏ پاییز 1390<br />

22- Strober M, DeAntonio M, Schmidt-Lackner S, Freeman R, Lampert C, Diamond J. Early<br />

childhood attention deficit hyperactivity disorder predicts poorer response to acute lithium therapy<br />

in adolescent mania. J Affect Disord. 1998 Nov; 51:145–51.<br />

23- Shahrivar Z, Kousha M, Moallemi S, Tehrani-Doost M, Alaghb<strong>and</strong>-Rad J . The Reliability<br />

<strong>and</strong> Validity <strong>of</strong> Kiddie- Schedule for Affective Disorders <strong>and</strong> Schizophrenia-Present <strong>and</strong> Life time<br />

Version - Persian Version. Chil Adoles Ment Heal Volu. 2009 Nov; Im press.<br />

24- Brooks SJ, Kutcher S. Diagnosis <strong>and</strong> measurement <strong>of</strong> adolescent depression: a review <strong>of</strong><br />

commonly utilized instruments. J Child Adolesc Psychopharmacol. 2000 Winter; 111: 341–376.<br />

25- Rajabi G. Factor analyze <strong>of</strong> beck depression inventory (BDI) on university students. J Educ<br />

Scie <strong>and</strong> Psych <strong>of</strong> Shahid Chamran University. 2001 Summer; 3(4): 25-29. (Full text in Persian)<br />

26- Young RC, Biggs JT, Ziegler VE, Meyer DA. A rating scale for mania: reliability, validity<br />

<strong>and</strong> sensitivity. Br J Psychiatry. 1978 Nov; 133:429–435.<br />

27- Shaffer D, Gould MS, Brasic J, Ambrosini P, Fisher P, Bird H, et al. A Children’s Global<br />

Assessment Scale (CGAS). Arch Gen Psychiatry. 1983 Nov; 40: 1228–31.<br />

28- Wagner A, Lecavalier L, Eugene A, Michael GA, Lawrence S, Kimberly AS, et al.<br />

Developmental Disabilities Modification <strong>of</strong> Children’s Global Assessment Scale (DD-CGAS).<br />

Published in final edited form as: Biol Psychiatry. 2007 Feb; 15; 61(4): 504–511.<br />

29- Cannon-Spoor H, Potkin SG, Wyatt RJ. Measurement <strong>of</strong> premorbid adjustment in chronic<br />

schizophrenia. Schizophr Bull. 1982; 8: 470–484.<br />

30- Clinical Global Impressions (CGI) In: Guy W, Bonato RR (eds) Manual for the ECDEU<br />

Assessment Battery, 2 nd ed. Nati Inst Men Health, Chevy Chase. 1970; 12-1–12-6.<br />

31- Torgalsboen AK. Full recovery from schizophrenia: the prognostic role <strong>of</strong> premorbid<br />

adjustment, symptoms at first admission, precipitating events <strong>and</strong> gender. Psychiatry res. 1999<br />

Nov; 88: 143-152.


عوامل پیش بینی کننده پیامد شش...‏<br />

پرویز مولوي و همکاران 281<br />

<strong>Six</strong>-<strong>month</strong> <strong>Outcome</strong> <strong>Predictor</strong> <strong>Factors</strong> <strong>of</strong> <strong>Manic</strong> <strong>and</strong> <strong>Mixed</strong> <strong>Bipolar</strong><br />

Disorders <strong>of</strong> Children <strong>and</strong> Adolescents Admitted in Tehran Rozbeh<br />

Hospital<br />

Molavi P, MD 1 ; Shahrivar Z, MD 2 ; Mahmodi Garaee J, MD 3 ; Bashirpor S, MSc 4 ,<br />

Sharghi A, MD 5 ; Nikparvar F, MSc 6<br />

1 Associate Pr<strong>of</strong>. <strong>of</strong> Psychiatry Dept. School <strong>of</strong> Medicine, Ardabil University <strong>of</strong> Medical Sciences, Ardabil, Iran.<br />

2 Corresponding Author: Assistant Pr<strong>of</strong>. <strong>of</strong> Psychiatry Dept. School <strong>of</strong> Medicine, Tehran University <strong>of</strong> Medical<br />

Sciences, Tehran, Iran. E-mail:sharivar@sina.tums.ac.ir<br />

3 Assistant Pr<strong>of</strong>. <strong>of</strong> Psychiatry Dept. School <strong>of</strong> Medicine, Tehran University <strong>of</strong> Medical Sciences , Tehran, Iran.<br />

4 PhD C<strong>and</strong>idate <strong>of</strong> Psychology, University <strong>of</strong> Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.<br />

5 Assistant Pr<strong>of</strong>. <strong>of</strong> Community Medicine Dept. School <strong>of</strong> Medicine, Ardabil University <strong>of</strong> Medical Sciences,<br />

Ardabil, Iran.<br />

6 MSc <strong>of</strong> Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.<br />

ABSTRACT<br />

Background & Objectives: <strong>Bipolar</strong> disorder in children <strong>and</strong> adolescents is a childhood critical<br />

disorder with negative course <strong>and</strong> outcome consequences. The aim <strong>of</strong> this study was<br />

determination <strong>of</strong> six-<strong>month</strong> outcome predictor factors (recurrence rate, the rate <strong>of</strong><br />

hospitalization, severity <strong>of</strong> illness <strong>and</strong> recovery rates) in manic <strong>and</strong> mixed bipolar disorders <strong>of</strong><br />

children <strong>and</strong> adolescents admitted in Tehran Rozbeh hospital.<br />

Methods: In this prospective Cohort study, 80 patients with bipolar disorder (10-18 year's old)<br />

admitted in Tehran Roozbeh Hospital from January 2009 to July 2010 were selected. The<br />

available sampling method was used for selection. Participants at admission, discharge, <strong>and</strong><br />

follow-up at 3 <strong>and</strong> 6 <strong>month</strong>s, were evaluated by using researcher made questionnaires, K-<br />

SADS (to confirm the diagnosis), CDI (Children Depression Inventory) or BDI (Beck<br />

Depression Inventory), YMRS (Young Mania Rating Scale), CGI-S (Clinical Global<br />

Impression Scale), CGAS (Children's Global Assessment Scale), CGI-S (Clinical Global<br />

Impression Scale) <strong>and</strong> PAS (Premorbid Adjustment Scale). The data were analyzed by<br />

Pearson correlation coefficient <strong>and</strong> Multivariate regressions.<br />

Results: The results showed that disease outcome was not associated with age. Gender (male)<br />

had correlation with mania severity in 6-<strong>month</strong> follow-up. Disease duration predicted<br />

recurrence rate <strong>and</strong> severity <strong>of</strong> disease. <strong>Manic</strong> type disorder was related with mania severity,<br />

<strong>and</strong> mixed mania predicted mania severity negatively in 6-<strong>month</strong> follow-up. Therapeutic<br />

compliance was correlated with mania severity (negative correlation) <strong>and</strong> improvement rate<br />

(positive correlation). Presence <strong>of</strong> psychosis was correlated with recurrence rate positively in<br />

6-<strong>month</strong> follow-up. Co-morbidity with ADHD (Attention Deficient /Hyperactivity Disorder)<br />

predicted clinical global improvement (CGI-G) negatively <strong>and</strong> mania severity positively in 6-<br />

<strong>month</strong> follow-up. Pre-morbid coping showed negative relationship with mania severity <strong>and</strong><br />

positive relation with global improvement rate in 6-<strong>month</strong> follow-up.<br />

Conclusion: Our results showed that gender <strong>of</strong> patients, duration <strong>and</strong> manic type <strong>of</strong> disease,<br />

presence <strong>of</strong> psychosis at admission have a direct relation with inappropriate outcome <strong>of</strong> manic<br />

<strong>and</strong> mixed bipolar disorders <strong>of</strong> children <strong>and</strong> adolescents. These findings emphasize necessity<br />

<strong>of</strong> special curing during treatment.<br />

Key words: <strong>Bipolar</strong> Disorder; Child; Adolescent

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!