ﺟﻬﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﻛﺪﺍﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ؟ - جام جم

More documents

Recommendations

Info

culture@jamejamonline.ir8 چهارشنبه 1 تير 1390 موسيقي نغمه موسيقي ايراني در كارگاه هاي آموزشي اميرسعيد بورنگ / جام جم هنرمندان جوان قديم در موسيقيايراني كهامروزه هر كدام به هنرمنداني شاخص و توانمند در حوزه كاري خود بدل شده اند در زمان يادگيريشاناز محضراساتيديبهرهبرده اند كه هر كدام نقش بسزايي در روند و شكل گيري موسيقيايراني داشته اند.‏ ايناساتيد در منزل خود را به عنوان مكتبخانه روي شاگردانشان مي گشودند وبا آمد و شد هنرآموزان وبرخورد مستقيم با آنها،‏ علاوه براين كه شيوه درست موسيقي ايراني را به نسل هاي بعد منتقل مي كردند،‏ به شاگردان خود درساخلاق،‏ شيوه زندگي و داشتن روحيه هنرمندي و...‏ را هم مي آموختند.‏ بدون ترديد مي توان گفت اين برخورد مستقيمبيشتريننقش را در شكل گيري هنرمندانبزرگ امروز ما داشتهاست.‏ هنرمندانامروزينيزازاين روشبخوبي ياد مي كنند و معتقدند كه درس گرفتن رودرروازاساتيدي چون درويش خان،‏ نورعلي خان برومند،‏ صبا،‏ خالقي و...‏ بر رشد كاري آنها تاثير بسزايي داشتهاست.‏ مركز حفظ و اشاعه موسيقي يكياز مراكزي كه در معرفي هنرمندان بزرگ به جامعه نقشبسزايي داشته،‏ مركز حفظ واشاعه موسيقيبود كه زير نظر داريوش صفوتاداره مي شد.‏ آن مركز كه علاوه بر آموزش،‏ وظيفه معرفي و حضور هنرمندان در راديو را نيز به عهده داشت،‏ بزرگاني چون حسين عليزاده،‏ مجيد كياني،‏ پرويز مشكاتيان،‏ داود گنجه اى،‏ جلال ذوالفنون،‏ محمدرضا لطفى،‏ على اكبر شكارچى،‏ داريوش طلايى،‏ محمدعلى كيانى نژاد،‏ داريوش پيرنياكان،‏ مرحوم نورالدين رضوى سروستانى و...‏ را به جامعه معرفي كرد.اين مركز با شيوه آموزشي خوب خود وباايجاد فضاييبرايارائه هنرشان در برنامه هاي مختلف راديويي،باعث شدهم مردمبا صداي ساز و آواز آنان آشنا شوند و هماين كهبا موسيقياصيلايرانيارتباط نكته آموزش سينه به سينه موسيقي ايراني از زمان هاي قديم با عنوان مكتبخانه تا به امروز كه همان اسم كارگاه را با خود يدك مي كشد ادامه دارد و بايد ديد طي سال هاي آينده چند آهنگساز،‏ نوازنده و خواننده مطرح از اين كلاس ها به جامعه هنري مي پيوندند كارگاه آموزشي موسيقي ايراني شكل امروزين مكتبخانه هاي موسيقي است برقرار كنند.‏ تربيت شدگاناين مركز در سال هاي بعد هر كدام راهي متفاوت را در موسيقيايراني براي خود در پيش گرفتند و با فعاليت هاي گسترده،‏ آثاري جاودانه خلق كردند.‏ پا جاي استادان بزرگان موسيقيامروز ما در كنار كنسرت ها،انتشار آلبوم ها و حضور در عرصه تدريس شايد آنقدربايد و شايد به شيوه اساتيد خود به آموزش موسيقي نپرداخته اند.‏ در واقع آنان تنها به تدريس در دانشگاه هاي موسيقي و آموزشگاه ها بسنده كرده ا ند كه البته در حد خود كارساز است.‏ اما آن چيزي كه دراين سال هاياخير توجهبزرگان موسيقي رابه خود جلب كرده،برگزاري كارگاه هاي آموزشي است كه صدالبته به شيوهاستادان قديمي نخواهد بود،‏ چرا كه فضاياجتماعيامروز ما چنينامكاني را نمي طلبد.اما باز هم باب شدن چنيناتفاقي حتيبه شيوه جديدنقطه عطفي دربروز آموزش موسيقي به شيوه كاملا درستاست.‏ آغاز برپايي كارگاه هاي آموزشي آغازبرپايي كارگاه هايآموزشيبهتلاش هاي مجيد كياني بر مي گردد كه كنسرت هايي پژوهشي را در فرهنگسراي نياوران برگزار كرد.اين نوازنده سنتور در برنامه اي منسجم،‏ كنسرت هايي را در قالب پرسش و پاسخ درخصوص موارد مختلف موسيقي و ساز سنتور برگزار مي كرد كه دانشجويان و علاقه مندان بسيارياز آنها بهره مي برند.‏ در سال ‎85‎به صورت رسمي تر،كارگاه هايي آموزشي از سوي فرهنگستان هنر شكل گرفت كه آغازگر آنها كلاس هاي آواز محمدرضا شجريان بود.‏ ماهيتاين كارگاه كهارتقاي سطح فرهنگ و دانش موسيقياصيلايراني و آشنايي خوانندگان با تكنيك هاي تخصصي آواز بود،‏ علاقه مندان بسياري را به سوي خود كشاندبه گونه اي كه در مرحلهاوليه،‏ داوراناين كارگاه متشكلاز حميدرضا نوربخش،‏ مظفر شفيعي،‏ علي جهاندار و محسن كرامتي 300 نفر را انتخاب و با گزينش در چندين مرحله،‏ تعدادي را براي آموزشانتخاب كردند كه تا بهامروز روند تحصيل خود راادامه مي دهند.‏ روند برگزاري كارگاه هاي موسيقياز سوي فرهنگستان هنر وسعت گرفتبه گونه اي كه داريوش طلايي نوازنده تار و سه تار نيز كلاس هايي را با عنوان خلاقيت در موسيقي برپا كرد.‏ البته هنرمنداني مي توانستند دراين جلسات حضور يابند كه با رديف هاى موسيقىايرانى آشنايى كامل و كافى داشته واز آمادگى لازم جهت فراگيرى ظرايف تخصصى در نواختن تار و سه تار برخوردار باشند.‏ صعود و نزول كارگاه هاي آموزشي شكل گيري كارگاه هاي آموزشي توسطاستادان موسيقي اين نويد را به آيندگان مي داد كه هنرجويان موسيقي به صورت كاملا حضورياز محضربزرگان موسيقيبهرهببرند و به شيوه گذشته از آموخته هاي اين هنرمندان درس بگيرند.‏ اما متاسفانه اين روند طي يكي دو سال گذشته كمرنگ شده و تنها به برگزاري چند كلاس و كارگاه موقتي محدود شدهاست.‏ در همين راستا حسين بهروزي نيا نوازنده بربط،ليليافشار نوازنده گيتار،‏ دلبر حكيم آوا نوازنده پيانو و تعدادي ديگراز هنرمندان،‏ كارگاه هايي رابرگزار كرده اند.‏ البته همين چند هفته پيش،‏ پساز 3 سال ركود در برپايي رسمي و دائمي كارگاه هاي آموزشياساتيد،‏ حسين عليزادهبازاراين روش را دوباره داغ كرد وبه طور رسمي اعلام كرد قصد دارد كارگاه هاي آموزشي خود را در تهران و شهرستان ها برگزار كند.‏ برگزارياين كارگاه ماحصل كنسرت هاياستانياين آهنگسازاست وبهاستقبال گسترده هنردوستان شهرستاني از موسيقي ايراني برمي گردد.‏ اين نوازنده تار كه حدود 30 سال به آموزش موسيقي در كنار كارهاي هنري اش مشغول است،‏ قصد دارد دراين كارگاه ها شيوه تخصصي خودش را در نوازندگي ارائه دهد.‏ آنچهاو به عنوان آموزش موسيقي به آن معتقداست،‏ آموزشاز روي كتاب و متد مشخصنيست.‏ عليزاده در اين كلاس هااز همان روزاولي كه هنرجو ساز دستش مي گيرد،‏ نگاه شخصي اش را منتقل خواهد كرد.‏ البته اين نوازنده مي گويد قصد ندارد خودش را در شاگردانش تكرار كند،‏ بلكه مي خواهد شيوه درستياز آموزش را ارائه دهد.‏ روند آموزشياز زمان هنرمندان قديمايران با عنوان مكتبخانه و آموزش سينهبه سينه موسيقيايراني تابهامروز كه هماناسم كارگاه را با خود يدك مي كشد،ادامه دارد و بايد ديد طي سال هاي آينده چند آهنگساز،‏ نوازنده و خواننده مطرح از اين كلاس ها به جامعه هنري مي پيوندند كه بتوانيم از آنان با عنواناستاد ياد كنيم.‏ طرح:‏ جام جم صداي نو براي خوانندگان سنتي نگاهي به وضعيت آواز و تصنيف خوانى اصيل ايرانى سالار عبدي / جام جم پس از نسل اول و دوم خوانندگان موسيقي سنتي،‏ نسل سومي ها سال هاست پا به عرصه خوانندگي گذاشته اند كه براي نمونه مي توانيماز عليرضا قرباني،‏ همايون شجريان،‏ سالار عقيلي،‏ سينا سرلك و...‏ نام ببريم.‏ اما آنچه در اين ميان مورد نقد جدياست،‏ درجا زدن و تكرار مكررات تعدادي از خوانندگان نسل حاضر است كه غرق در آنچه گفته اند و خوانده اند و شنيده ايم،‏ همچنان عمرياست سخناز زلف به عادت مالوف يار مي گويند و چنان كه حس مي شود نوعي يأس و دلزدگياز جنس تكرار و خستگي در ذائقه شنوندگان به بار آورده اند.اين وضعيت چندين علت دارد كه مي توان آنها را در چند موضوع اساسي جاي داد و بررسي كرد.‏ بيگانگي با شعر امروز نكتهاول،‏ متاسفانه آشنانبودناين خوانندگان با شعر و ادبياتامروزاست.اين عزيزانازاين واقعيت مهم روز غافل هستند كه در زمان حاضر،‏ كمتر شنونده اي فقط و فقط به سروده هاي كلاسيك شاعران پارسي گوي گوش فرا مي د هد و هر عصر و زماني شعر و هنر مختص خود را هم مي طلبد.اگر اين گونه هست،‏ چرا كمترينالتفاتي به شعرامروز و شاعران امروزياز طرفاين عزيزان نمي شود و ده باره و صدباره با شيوه هاي دستگاهي گوناگون،‏ اشعار بزرگاني چون سعدي و حافظ و مولانا و...است كهاجرا مي شود.انگار در قحطي مطلق شعر به سر مي بريم و پساز قرن هفتم و هشتم،‏ ديگر نسل شعرسراييازاين سرزمين به كل برچيده شدهاست.اين كاستي و ضعفياست كه بخش عمده اياز آن متوجه بزرگان اين كسوت و عرصهاست كه كمترين توجهيبه شعرامروزيان ندارند.البتهاين حرف به معناي مخالفت بااستفادهاز شعر قدما در موسيقي سنتيامروزنيست،امابهايننكتهنيزبايدانديشيد كه همگام با تحولات و پيشرفت ها در هر شاخه و رشته اي،‏ بر بزرگان موسيقي نيز فرضاست كهاز قافله عقب نمانند.‏ ساخت و سازهاي نو نكته دوم،‏ غفلت آهنگسازان است كه موقعيت شناس نيستند و نمي خواهند بپذيرند كه موسيقي سنتي ما تنها آن چيزي نيست كه در رديف خواني دستگاهي توسط خوانندگاناجرا مي شود و در نهايت شنونده شايد با 4 مضرابي،‏ قطعه اي ريتميك يا تصنيفي ضربي موردلطف قراربگيرد.‏ بر پژوهشگرانامروز موسيقي ما واجب والزامياست كه تحقيقات كاربردي و وسيعي در راستاي كاربردي تركردناين موسيقي در همسان سازي آن با سليقه ها و خواست هاياز جنسامروزبه عملبياورند.اجراها و تصنيف هاي تكراري هرچند جاودانه و هميشگي باشند،‏ هرگز باعث نمي شود كه دستاز ساخت و سازها و نوآوري هاي جديد برداريم و به داشته هاي گذشته مان كه حاصل نبوغ و ابتكار نسل هاي درگذشته ماست بباليم و بسنده كنيم.‏ البته براي اين كه آهنگ تازه اي توليد شود،‏ بايد از زيربنا و حساب شده،‏ پلهبه پله،‏ همه چيز طبقاصول و عرف پيشبرود.‏ حمايت هاي دولتي،‏ فرهنگ سازي ها،‏ پژوهش ها و تحقيقات كاربردي و موثر،‏ وجود كلاس هاي متعدد آموزشي،‏ تببين و شفاف سازي بسترهاي موسيقي امروز و ديروز و ربط دهي كارشناسانه و مثمرثمراين دو حوزه و...‏ كارهايياست كه بايد انجام گيرد تا به نتايج مطلوب و درخور برسد.‏ پيوند با موسيقي ديگر ملل نكته ديگري كه خوانندگانامروز را دچار درجا زدن و پسرفت مي نمايد،‏ نبود خط و مشي روشناين نوع موسيقي در اجرا وارتباط گيري اشبا موسيقي ساير مللاست.‏ موسيقي هر ملتي،‏ هر چه قدر هم كه غنيباشد،برايپيشرفت و عقب نماندن از قافله زمان،‏ نياز به ايجاد ارتباط با موسيقي هاي همسان و همتراز خود دارد.اين بده بستان هاياصولي و تعريف شده،‏ علاوهبراين كهاز شان واقتدار موسيقي آن فرهنگ خاص نمي كاهد،‏ بل كه در همسان سازي اش با شرايط مدرن و عقب نيفتادنشاز آن كمك موثري مي كند.‏ در حالي كه تكليف موسيقيامروز ما حتيبا خودشنيز روشننيست،‏ خواننده به عنوان يكيازاعضاي گروه خود،‏ بايد وظايف اش را به خوبيانجام دهد كهبه علتنبودن شرح وظايف مشخص،‏ نبود آهنگساز توانمند،‏ ناهماهنگي بيناعضاي يك گروه در هارموني صدا و ساز واز همه مهم تر خواننده محور بودن موسيقي،اين بر عهده خوانندهاست كه با نبوغ و خلاقيت خود مردم را بيش از پيش راضي نگه دارد.‏ مركب خواني به نظر مي رسد گروه هاياجراكننده موسيقي،‏ حتي بايد در چينش ساز،‏ نحوه نشستن واجرا نيز دچار تغيير و تحول شوند.‏ مردم ما امروز بيش از هر زمان ديگر از تكرارها خسته اند.‏ بايد خواننده عزيز در كناراجراي تصنيف ها و رديف هاي خاطره ساز گذشته،اندكي بر خود زحمت دهد و به صورت جدي به شعر شاعران معاصر التفات داشته باشد حتي بايد رديف خواني ما نيز اگرچه حتيبهاندازه 10 درصداز ظرفيت هايبالقوه آناستفادهنشدهاست متحول گردد و توسط محققان و مطلعاناين حوزه با تلفيق و تركيب گوشه هاي آن،‏ به آورده ها و كشفيات جديدينايل گردد.اگر صحبتاز مركب خواني است بايد نه فقط مركب خواني شور و همايون يا ماهور و همايون و از اين دست مطرح باشد كه دامنه اين تركيب و ادغام بسيار گسترش يابد تا بتواند راه هاي تازه اي به روي نوآوري هاي تازه تر بگشايد.‏ دراين راه مي تواناز موسيقي اقوام مختلف ايراني چون كرد،‏ بلوچ،‏ لر،‏ گيلك و...‏ كه سرشار از آواها،‏ نواها و نغمه هاي بكر و گوشنواز هستند،‏ در غني كردن موسيقياصيلايراني بهره برداري كرد.‏ كوتاه سخن آن كه يك خوانندهامروزي رسالت و بار بسيار سنگين تري در كشور خواننده محور ما بر دوش دارد.اين كه از سويي با عملكرد خود قهركنندگان و پشت كرده ها بااين نوع موسيقي را آشتي دهد و ديگراين كه با نبوغ،‏ خلاقيت،‏ شعرشناسي،‏ نو شدن و تامل در همه كاركردهاي هنري خود،‏ خيل عظيم علاقه مندان كهاندكياز تكرارها و يكنواختي ها خسته شده اند را بيش از پيش راضي و خشنود سازد.‏
چهار شنبه 1 تير 1390 9 media@jamejamonline.ir راديو و تلويزيون گفت وگو با ناصر رفائي،‏ كارگردان تله فيلم پروانه ها آشتي در پاياني اندوهناك طاهره آشياني/‏ جام جم وقتي فيلم شما را ديدم عنوان تطهير جنوب شهر را برايش انتخاب كردم.‏ آيا واقعا چنين بود و شما تصميم داشتيد تصوير جديدي از جنوب شهر به بيننده ارائه دهيد؟ تماصلي كهاز همانابتدا براي فيلمانتخاب كردم،‏ نزديك كردن بخش هاي جداافتاده جامعهاز هم بود.‏ در واقع مي خواستمبا فيلم هر دوبخش رابه يكديگر متوجه كنم.‏ چون بهنظرم جامعه ما در شرايط كنوني چندبخشي شده و هربخشي از شهر بااصول فرهنگي كه براي خودش تعريف كرده،بخش ديگر رانمي پذيرد.‏ جنوب شهربرايم مهمنبودبلكه مي خواستم نگاه متعادليبه هر دوبخش جامعه داشتهباشم.‏ تصميم داشتم همه چيز راببينم؛ هم رفتارهاي تحسين برانگيز و هم رفتارها و نگرش هايي را كه مي شد به آنانتقاد كرد.‏ برداشتم از فيلم شما اين بود كه راحت زندگي كردن با خوشبختي فرق مي كند.‏ مردمي كه در بالاي شهر زندگي مي كنند شايد رفاه داشته باشند،‏ اما اين رفاه به معني خوشبختي نيست،‏ اما در پايين شهر شايد مردم راحت زندگي نكنند،‏ اما خوشبختي شان ملموس تر است.‏ به صورت قطعي نمي توانم حرف شما را تاييد كنم.‏ چون در جنوب شهر شخصيتي مانند طاهره را داريم كه شوهرش معتاد است و بچه اش بيمار واو مجبوراست برايامرار معاش كار بگيرد و در خانه آنها را انجام دهد،‏ اما با همه اين مشكلاتي كه دارد،‏ وقتي نگين از او مي پرسد كه از زندگي ات راضي هستي؟ طاهره مي گويد اگر راضي نباشم بايد چه كار كنم.‏ از آن طرف زندگي پيرزن و پيرمرد را داريم كه خيلي عاشقانه با هم زندگي مي كنند و معصومه و عرفان را هم داريم كه دغدغه هاي جدي تري از مسائل روزمره زندگي را دارند.‏ در مقابل در بالاي شهر پزشكي ‏(پدر مرجان)‏ وجود دارد كهبا فروتني تمام تصميم مي گيرد پسر طاهره را در بيمارستانش بستري واو را مداوا كند.‏ ناصر رفاهي:‏ به سينماي رئاليسم و واقعگرا علاقه مندم.‏ اگر فيلم پروانه ها باورپذير است به اين دليل است كه ما در ساخت اين فيلم از واقعيت وام گرفته ايم اشاره فيلم پروانه ها روز پنجشنبه همزمان با ميلاد حضرت امير ازتلويزيونبهنمايش درآمد.‏ فيلمي ساده و روان كه قصه آدم ها را تعريف مي كرد.‏ قصه آدم هايي كه پيچيده نيستند و زندگي روزمره خود را مي گذرانند.‏ قهرمانان اين فيلم 3 دختر جوان بودند كه هر كدام مشكلات و دغدغه هاي خاص خود را داشتند.اين فيلم راناصر رفائي نوشته بود و خودش هم آن را كارگرداني كرده بود.‏ با رفاهي به گفت وگو نشستيم تا هم نظرات او را درباره ساختار پروانه ها بشنويم و هم با ديدگا هش درباره تلويزيون آشنا شويم.‏ مرجان درباره پدرش مي گويد كهاو هميشهبراي كمك رساني به مردم آمادهاست.‏ همهاينها نشان مي دهد كه من به هر دو بخش شهر به شكلي مساوي نگاه كرده ام.‏ دراصل جامعه را به همان شكلي كه وجود دارد،‏ ديده ام و تلاش كرده ام تضاد فرهنگي را كه مردم خودشان براي خودشان به وجود آورده اند رابهنمايشبگذارم.‏ دوست داشتمبااين فيلمبه مردم هر دو بخشبگويم كه صادقانه تر يكديگر راببينند.‏ اما به نظرم شما به جنوب شهر نگاه مثبت تري داشتيد چون در پايان فيلم همه در خانه عمو جمع شدند كه در جنوب شهر قرار دارد.‏ بايد قبول كنيم كه فرهنگ سنتي ما برخاستهاز منطقه جنوب شهراست كه فرهنگ اصيل تري دارد.امااگربهنظر شما در فيلم پروانه ها جنوب شهربرجسته تر شده شايدبهاين دليلاست كه در سال هاياخير به بافت فرهنگياين منطقه در فيلم ها كمتر توجه شدهاست،اما خود منبا ساختاين فيلم مي خواستم مردم همه بخش هاي شهر را با همه خوبي ها وبدي هايي كه در آن وجود داردبا يكديگر رودررو كنم،اما هيچ كدام را بر ديگري برتري نداده ام.‏ فيلم پروانه ها 2 بخش از شهر را روبه روي هم قرار مي دهد،‏ اما آنها را به چالش وانمي دارد بلكه بيشتر تلاش مي كند آنها را با هم آشتي دهد.‏ بله.‏ دقيقا همين طوراست.‏ واقعا آشتي دادنبخش هاي مختلف جامعه با يكديگر ضروري ترين نيازامروز جامعهاست.‏ در فيلم امتحان كه اولين كار شما بود به سراغ دختران دبيرستاني رفته بوديد،‏ در فيلم پروانه ها هم بار ديگر سراغ اين گروه رفته ايد.‏ چرا بيشتر سراغ اينها مي رويد؟ از هماناول كارم در سينما وقتي مي خواستم فيلمي بسازم به سراغاقشار آسيب پذير مي رفتم.بهنظرمبااين كه در ظاهر در سال هاياخير جامعهبه زنان توجهبيشتري كرده،اما زنان هنوز هم آسيب پذير هستند.‏ من معتقدم در سينماي ما كه گرايشبه فيلم هاي خانوادگي در آن زياداست بايد به زنان توجه بيشتري شود و حس خودباوري در آنانافزايش پيدا كند.‏ شما در فيلم خيلي ظريف به اختلاف شديدي كه بين مادر و پدر سحر وجود دارد،‏ اشاره كرده ايد و با همين ظرافت عشقي كه بين مرجان و عرفان شكل گرفته را به تصوير كشيده ايد.‏ ايننوعظرافتيكجورحركترويلبهتيغاست.شمامراقب بوديد كه فيلمبه ورطه سانتي مانتاليسم يا ماجراجويي كشيده نشود.‏ چگونه اين ساختار را براي كار انتخاب كرديد و به اين نكته رسيديد كهبااحتياطبهاين موضوعاتنزديك شويد؟ به سينماي رئاليسم و واقعگرا علاقه مندم.اگر فيلمپروانه ها باورپذيراست بهاين دليلاست كه ما در ساختاين فيلماز واقعيت وام گرفته ايم.‏ آن هم درست در زماني كه سينماگران ما تمايل دارند درام پردازي هايي داشتهباشد كه چندان همبه واقعيتنزديكنيست.‏ شما در فيلم دعواي پدر و مادر سحر را هيچ وقت به نمايش نگذاشتيد،‏ هر چند اگر نگاه خيلي واقعي به موضوع داشته باشيد بايد اين اختلاف را هم نشان مي داديد،‏ اما شما از دور به اين قضيه نگاه كرده ايد.‏ براي من هميشه بخش هاي مهم زندگي شخصيت ها اهميت دارد.‏ شايداختلاف بين پدر و مادر سحر يا علاقه بين مرجان و عرفان براي خيلي ها جذاب باشد،امااز زاويه نگاه من اين مسائل بارها در فيلم ها و سريال ها ديده شدهاست و دوباره بهنمايش گذاشتن آنها ديگر فيلمسازينيستبلكه عادتي است كه من آن را دوستندارم.بهنظرمبايداتفاقات مهمبه تصوير كشيده شود نه تكرار مكررات.‏ يكبخشخوبفيلمشمامربوطبهبازيخوب نابازيگران بود.‏ آيااستفادهاز نابازيگران بهاين دليل بود كه به همان فضاي واقعي كه مدنظرتانبودبيشترنزديك شويد؟ بله.‏ يكياز دلايل مهمش همين بود.ازابتداي ورودم به دنياي سينمابهبازيگراني معتقدبودم كه هنوز شخصيت بازيگري شان شكل نگرفتهاست.‏ به نظرم هميشه كار با نابازيگران موفق تراست تا بازيگراني كه شكل گرفته اند و براي مخاطب هم تكراري شده اند.‏ پيرمردي كه نقش عمو را بازي مي كرد خيلي خوب بود.‏ چگونه از او بازي گرفتيد؟ زماني كه دستيار كارگردانبودم،بازي گرفتناز نابازيگران را به تبع شغلم به عهده مي گرفتم و هيچ وقت هماين كار برايم دشوار نبود.‏ براي مناصلا مهم نيست كه چه كسي مقابل دوربينايفاي نقش مي كند،‏ چوناز هر كسي مي توانم بازي بگيرم.البتهاين را هم بگويم درانتخاب بازيگران سن و سال فرد كه مناسبنقشباشد و فيزيك ظاهرياو را مورد توجه قرار مي دهم.‏ فيلمنامه پروانه ها را خود شما نوشته ايد،‏ كارگرداني آن را هم به عهده داشتيد و تدوين را هم با مشاركت انجام داده بوديد.‏ همه اينها مي تواند نشانگر اين باشد كه به سينماي مولف علاقه مند هستيد.‏ ما در فضايي كار مي كنيم كه شرايط و ويژگي هاي خاص خود را دارد.بخصوص سينمايي كه منبه آن علاقه مند هستم.‏ يادم مي آيد زماني كه مي خواستم پروانه ها را كار كنم خيلي هابه داستان آنايراد مي گرفتند و مي گفتند كه اين داستان ماجرا ندارد،اما واقعيتايناست كه من موافق دراماتيزه كردناثر به روشي كه در سينما مرسوماست،‏ نيستم.‏ به همين دليل بايد با گروهي كار كنم كه حرف هم را مي فهميم.‏ مثلا بايد با تصويربرداري كار كنم كه نوع نگاهش به قاب بندي و نورپردازي به نظر من نزديكاست.‏ در بخش تدوين هم نظرات خاص خودم را دارم.‏ براين باورم كه تدوين ادامه كارگردانياست و هيچ وقتنمي توانم تدوين كار رابه كس ديگري بسپارم.اصلا نمي توانم تصور كنم كه فيلمم را كس ديگري تدوين كند.‏ چون در زمان كارگرداني حس هاي بازيگر در ذهنم مي ماند و به همين دليل در زمانانتخاب پلان ها براي تدوين علاوه براين كه به رنگ و نور پلان و قاب بندي و نوع بازي ها و دكوپاژ توجه مي كنم به اين حس ها توجه مي كنم،‏ به همين دليل بهترين حس راانتخاب مي كنم.‏ كارگرداني شما در پروانه ها به اصطلاح خيلي سينمايي بود.‏ كارگردانان تلويزيون بيشتر از نماهاي باز استفاده مي كنند،‏ اما شما بيشتر از نماهاي بسته استفاده كرده بوديد.‏ من سال هاست كه در سينما كار مي كنم.‏ بنابراين بايد هم كارم را بلد باشم.‏ با پخش پروانه ها و چند فيلم ديگري كه در هفته هاي اخير از تلويزيون پخش شده مثل فيلم داستان داوود و قمري مي توان اين نتيجه را گرفت كه فضاي تلويزيون براي پخش آثار متفاوت تلويزيوني بازتر شده است.‏ شما با اين نظر موافق هستيد؟ پروانه هااولين تجربه من در تلويزيوناست.‏ راستش را بخواهيد ساختاين فيلم براي تلويزيون يكاتفاق بود،اما احساس خوبيازاين فيلم دارم.‏ آن همبه خاطر مخاطب زيادي كهاين فيلم را ديد.‏ تلويزيون مخاطبش را وادار مي كند كه پاي فيلم بنشيند و آن را ببيند.‏ البته مخاطب تلويزيون حق انتخاب هم دارد و به تماشاي هر فيلمي نمي نشيند.‏ بلهاين هم هست.‏ من تا حالا چند فيلم سينمايي ساخته ام،‏ اما هيچكداماكراننشدندبه جز فيلمامتحان كه در 2 سالن به شكلي خيلي محجوراكران شد واصلا كسي آن را نديد.‏ اما پروانه ها با ميليون ها مخاطب روبه رو شد كهاين براي من خيليلذتبخشاست؛ عاقبت يك فيلم ساختم كه ديده شد.اين بخش تلويزيون برايم عالي بود.‏ در زمان ساخت كه مشكلي نداشتيد،‏ چون برخي از كارگردانان تلويزيوني معمولااز كمبود وقت و بودجه گله مند هستند.‏ بودجه و زمان كه واقعا كماست،اما منبا علمبهاين شرايط ساخت پروانه ها را شروع كردم و خودم را با شرايط تطبيق دادم،به همين جهت فراتراز شرايط موجود چيز ديگري نمي خواستم.‏ پايانفيلمشماخيليخوبداشت پيشمي رفت.بااين كه فيلم پروانه ها فيلمي احساسي نبود اما پلان آخر آن را بشدت تلخ كرديد.‏ چرا اين پايان را براي فيلم در نظر گرفتيد؟ من احساسات را تقسيم بندي نمي كنم.‏ براي من شادي و غم يكارزش را دارند.‏ شما براي پلان آخر واژه تلخ را به كار مي بريد.‏ من مي خواهم درباره اين واژه توضيح بدهم و آن را تغيير دهم.‏ شما به عنوان بيننده وقتي تحت تاثير يك پلان قرار مي گيرد كهنسبتبه آن آگاهي كسب كردهباشيد.‏ بنابراين پلان آخر تلخ نبود،‏ شايد حزن انگيز بودامااين حزن بنا به آگاهي كه بينندهاز شرايط سحر به دست آورده بود شكل گرفت.‏ همراهي با شخصيتاست كه بيننده را متاثر مي كند.‏ اين تاثير خام و سانتي مانتاليسم نبود بلكه آگاهانه بود.‏ در سكانس آخر مي خواستمنشان دهم كه مردمازبخش هاي مختلف جامعه خيلي خوب و مسالمت آميز مي توانند در كنار هم زندگي كنند،‏ بدوناين كه دغدغه هاي شخصي خود را وارد روابطشان كنند.‏ پروانه ها اولين تجربه شما در تلويزيون بود.‏ حاصل اين تجربه را برايمان بگوييد؟ به نظر من بد نيست مديران تلويزيون در زمينه توليد فيلم به چند نكته توجه كنند؛ اول اين كه به فيلمسازان اعتماد كنند و دوماين كه بهاين حرفه تخصصي نگاه كنند و بپذيرند كه فيلمسازي يك تخصص است و به اين تخصص احترام بگذارند.‏ يك كارگردان براي دست يافتن بهاين تخصص سال هاي زيادي زحمت كشيدهاست.بنابراين ساخت فيلم بايدبه متخصصان واگذار شود.‏ متاسفانهالانبيشتر فيلمسازان متخصص و كاربلد در خانهبيكارنشسته اند،امابرخياز كساني كه كارشان را بلد نيستند دارند آثاري را مي سازند كه حتي تلويزيون هم در ساعت مناسبي نمي تواند آن را پخش كند و مجبور مي شوند آن را در جدول پخش آخر شب قرار دهد.‏ تلويزيون به شدت مي توانداز فيلمسازان كاربلد و شناسنامه دار حمايت كند.‏ تلويزيون با مخاطب ميليوني كه دارد جاي سياه مشق كردن يا تجربه اندوزي نيست،‏ بلكه در اين رسانه پرمخاطب بايد فيلم هايي ساخته شود كه كارگردانان آنها در كار خود متخصص هستند.‏ عكس:‏ سجاد سپهري شكيب
Page 1 and 2: JAM-E-JAM Vol.12 - No. 3159 - WED \
Page 3 and 4: 3 TV@jamejamonline.ir راديو و
Page 5 and 6: 5 culture@jamejamonline.ir فرهن
Page 7: 7culture@jamejamonline.ir گفت و
Page 11 and 12: فريد مير موسوي/‏ جا
Page 13 and 14: 13 sport@jamejamonline.ir ورزش
Page 15 and 16: 15 provinces@jamejamonline.ir اي
Page 17 and 18: چهار شنبه 1 تير 1390 ج
Page 19 and 20: 19 events@jamejamonline.ir حواد

ﺟﻬﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﻛﺪﺍﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ؟ - جام جم

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?