ﭘﺲ ﺍﻧﺪﺍﺯ - روزنامه جام جم

More documents

Recommendations

Info

شماره مستقيم:‏ 23004322 تئاتر پيامك:‏ 300011213 يكشنبه 28 مهر 1392 culture@jamejamonline.ir8 اشاره اين روزها بيست و دومين جشنواره تئاتر سوره ماه در تهران در حال برگزارياست.تالارهايانديشه،سوره،‏ ماه و مهر از دوشنبه گذشته شاهداجراي 24 نمايش در بخش هاي مسابقه،‏ خارجاز مسابقه واستعدادهاي جوان شده اند.‏ دراين جشنواره كه دوشنبه 29 مهر به پايان مي رسد،‏ آثاريازاستان هاي كشوراز جمله تهران،يزد،‏ خراسان رضوي،لرستان،‏ چهار محال و بختياري،اردبيل و خوزستان شركت كرده اند.‏ برپايي كارگاه هاي آموزشي در شاخه هاي بازيگري،‏ كارگرداني،‏ طراحي صحنه و...از ديگر بخش هاي بيست و دومين جشنواره تئاتر سوره ماهاست كه دبيري آن را رحمت اميني بر عهده دارد.‏ اين جشنواره كه به همت حوزه هنري برگزار مي شود،‏ 12 دوره به نام سوره معروف بوده و 9 دوره هم عنوان ماه را بر پيشاني داشته است.‏ در گفت وگو با رحمتاميني،‏ نخستين پرسش مطرح شده اين بود كه چرا نام جشنواره به سوره ماه تغيير يافته است كه پاسخ دبير جشنواره تئاتر سوره ماه بهاين پرسش و ديگر پرسش هاي ما را در ادامه مي خوانيد.‏ مرجان توجهي / گروه فرهنگ و هنر اين جشنواره كه شما دبيري آن را بر عهده داريد،‏ ‎12‎سال با نام سوره و 9 دوره با عنوان ماه برگزار شده است.‏ چه شد كه امسال شما عنواني از تركيب اين دو نام ساختيد و آن را سوره ماه ناميديد.‏ آيا اين فقط يك تغيير اسم است يا در رويكردهاي جشنواره هم تاثير دارد؟ قطعا تاثير دارد.اين جشنواره وقتي با عنوان سوره برگزار مي شد،‏ چشم و چراغ بچه هاي تئاتر شهرستان ها بود.‏ وقتي هم نام ماه را گرفت،‏ حرفه اي تر شد و رويكرد متفاوتي پيدا كرد.‏ من چون دوره هاي 11 و ‎12‎اين جشنواره با نام سوره و دوره نهم با عنوان ماه را در سمت دبير هنري برگزار كرده بودم،‏ خيلي خوب به نقاط قوت هر يك آگاهي داشتم.‏ با توجه به اين كه براي ما تئاتر شهرستان ها هميشه اولويت داشته واز طرف ديگر رويكرد حرفه اي جشنواره در چند سال گذشته را مثبت مي دانسته ايم،‏ تصميم گرفتيم به سمتي برويم كه هر دوياين ويژگي ها را يكجا داشته باشيم.‏ در واقع ما در جشنواره تئاتر سوره ماه هم خواسته ايم دربازگشت به گذشته نگاه ويژه اي به فعاليت هاي هنري جوانان بيندازيم و هم معيارهاي حرفه اي و زيباشناسانه حوزه هنري در عرصه تئاتر را لحاظ كنيم.‏ افزوده شدن بخش استعدادهاي جوان به اين جشنواره بر همين اساس رخ داده است؟ بله،‏ چون فكر كرديم جاي استعداديابي در اين جشنواره خالي بود.‏ در دانشكده هاي هنري،‏ گروه هاي جوان بسياري وجود دارد كه پراز شور واستعداد هستند و جايي بايد باشد تا راه را براي فعاليت آنان باز كند.‏ چرا اين بخش فقط مختص تهران است؟ چون وقتي فهرست گروه هاي شركت كننده از شهرستان ها در جشنواره هاي گذشته را مرور كنيد،‏ خواهيد ديد بيشتر آنها جوان بوده اند.‏ امسال هم همين طور است وبراي همين فكر كرديم در تهران هماين فضا را تقويت كنيم.‏ بعد از استعداديابي گروه ها و هنرمندان جوان،‏ آيا از آنان حمايت هم خواهيد كرد؟ بله،‏ بي شك.‏ يك راه حمايتاجراي عمومي آثاراين گروه هاست كه خودمان را به آن مقيد مي دانيم.‏ فكر نمي كنيد جشنواره هاي سوره و ماه در سال هاي گذشته چون جزيره اي بوده اند كه تئاتر حوزه هنري را از ديگر بخش هاي فعال اين هنر جدا كرده اند.‏ به عبارت ديگر بهترنيست توليدات تئاتري حوزه هنري در ديگر جشنواره ها حضور پيدا كنند و در كنار آن آثار متفاوت و متنوع تري روي صحنه بروند؟ اين دو نافي هم نيستند؛ يعني آثاري كه به سوره ماه مي آيند،‏ اين فرصت را دارند تا در ديگر جشنواره هاي تئاتري هم شركت كنند و ما مانع شان نخواهيم شد.‏ گروه هاي تئاتري فعال خارجاز حوزه هنري هم مي توانند كارهايشان را به جشنواره سوره ماه بدهند؟ بله،‏ حتما مي توانند كهالبته رخ هم دادهاست.‏ گروه هاي تئاتري مي توانند متن هاي خود را به حوزه هاي هنري شهرستان ها بدهند،‏ مشاوره بگيرند،‏ براي توليد كمك بگيرند و آن وقت كارشان را به جشنواره سوره ماه هم بفرستند.‏ البته همين جا تاكيد مي كنم،‏ حوزه هنري وظايف و مسئوليت هايي در قبال تئاتر دارد كه در توليداتش تجلي مي يابد.‏ تئاتريكهمادنبالشهستيم،علاوهبرابعادزيبايي شناسانه،‏ بايد محتواي قابل قبول،‏ انديشمندانه و ارزشمند هم داشته باشد.‏ بااين شرايطاتفاقا خيلي خوشحال مي شويم توليدات تئاتري ما در جشنواره هاى ديگر هم بتوانند حضور پيدا كنند.‏ در همين زمينه صحبت هايي با مركز هنرهاي نمايشي ارشاد انجام داده ايم تا آثارارزشمند ما در جشنواره هاياستاني شركت كنند.‏ 2 نمايش در يك سالن تئاتر تا اين جاي گفت وگو بيشتر بر جنبه هاي زيبايي شناسانه و انديشمندانه كارها تاكيد كرده ايد،‏ در حالي كه وقتي اسم حوزه هنري مي آيد،‏ آدم انتظار دارد از صفت هايي چون ارزشي هم استفاده شود.‏ به عمد از اين واژه يا كلمات مشابه آن پرهيز مي كنيد؟ بله،‏ چون خيلياز كلمات مثلارزشي به دليل كثرت استعمال بار و معني خود رااز دست مي دهد.‏ من واژهارزشمند را به كار مي برم كه ويژگي هاي هنري و موضوعي را همزمان پوشش مي دهد.‏ تئاتر بيشاز هر هنر ديگري باانديشه هاي انساني سر و كار دارد و علاوه بر اين كه بايد به تماشاگر حس لذت ببخشد،‏ بايد انديشه او را هم ارتقا دهد.‏ وقتي روي انديشه انساني تاكيد مي كنيد،‏ نقد هم جاي خودش را باز مي كند.‏ در جشنواره تئاتر ماه كه بيشتر آثار اميني:‏ كلانشهر تهران،‏ نيازمند چند قطب تازه تئاتري در مناطق شمالي،‏ غربي،‏ شرقي و جنوبي است كمبود سالن هاي تئاتر باعث شده تعدادياز تالار هاي شهر تهران هر شب ميزبان اجراي دو نمايش شوند.‏ سالن هاياستادانتظامي خانه هنرمندان،‏ گوشه فرهنگسراي نياوران،‏ هنر،استاد سمندريان تماشاخانه ايرانشهر و حافظاز تالارهايي هستند كه هر شب شاهد اجراي دو نمايش مي شوند.اجراي پشت سر هم دو نمايش گرچه شايد راه حلي موقتي براي رفع كمبود سالن به نظر مي آيد،‏ اما مشكلاتي از جمله دير شروع شدن اجراي دوم و سرگرداني تماشاگران را در پي دارد.‏ كلانشهري مثل تهران،‏ علاوه بر تئاترشهر و تماشاخانه ايرانشهر،‏ نيازمند چند قطب تازه تئاتري در مناطق شمالي،‏ غربي،‏ شرقي و جنوبي است تا بتواند نياز هنرمندان و علاقه مندان هنرهاي نمايشي را پاسخ دهد.‏ سالناصلي تئاترشهر:‏ در مهم ترين تالار نمايشي كشور،‏ اجراي نمايش ‏«عرق خورشيد،‏ اشك ماه»‏ به نويسندگي محمد چرمشير و كارگرداني آتيلا پسياني با استقبال تماشاگران روبه رو شده است.‏ اين نمايش با بازي رضا كيانيان،‏ عليرضا خمسه و خسرو پسياني هر شب در سالناصلي پراز تماشاگر تئاترشهر روي صحنه مي رود.‏ ‏«عرق خورشيد،اشك ماه»‏ بازخواني محمد چرمشيرازنمايشنامه ‏«يغمايباشكوه خورشيد»‏ نوشته پيتر شفراست كه ماجراي آن بر بستر هجوماسپانيايي ها به كشور پرو مي گذرد.‏ دراين نمايش علاوه بر رضا كيانيان،‏ عليرضا خمسه و خسرو پسياني،‏ تئاتر بايد انديشه مخاطب را ارتقا دهد چند كودك نيز به ايفاي نقش مي پردازند.‏ در نمايش ‏«عرق خورشيد،اشك ماه»‏ براي نخستين بار يك اسب هم روي صحنه تئاترشهر مي آيد كه رضا كيانيان سوار بر آن در نقش فرماندهي از سپاه اسپانيا بازي مي كند.‏ بازي همراه با چاشني طنز عليرضا خمسه هم از ديگر مواردياست كه نگاه و نظر تماشاگراناين نمايش را به خود جلب مي كند.‏ با تماماستقبالي كهاز ‏«عرق خورشيد،اشك ماه»‏ مي شود،‏ مي توان گفتاين نمايش هم مثل ديگر كارهاي مشابه كه در دو سه سال گذشته روي صحنه رفته است،‏ بيشتر به سبباجراي متفاوت خود مورد توجه قرار گرفته است و نه بن مايه،انديشه و موضوعارائه شده در آن.‏ نظري كه بيشتر تماشاگراناين نمايش هنگام خروجاز سالن اصلي تئاترشهر بر زبان مي آورند،‏ نمايانگراين واقعيت است كه آنان نتواسته اند با نمايش ‏«عرق خورشيد،اشك ماه»‏ ارتباط محتوايي برقرار كنند.‏ تالار چهارسو:‏ دراين سالناز مجموعه تئاترشهر،‏ نمايش ‏«ناتمام»‏ نوشته هاله مشتاقي نيا با كارگرداني سيما تيرانداز در حال اجراست.‏ تالار قشقايي:‏ نمايش ‏«تعبير يك رويا»‏ كار خيراالله تقياني پور در اين تالار مجموعه شهر روي صحنه است.‏ تالار سايه:‏ ‏«پروانه هاي مفرغي»‏ عنوان نمايشنامه اي نوشته ويليام گولدينگاست كه با كارگرداني هوشمند هنركار در اين سالن مجموعه تئاترشهر اجرا مي شود.‏ رحمت اميني از اهداف و رويكردهاي جشنواره تئاتر ‏«سوره ماه»‏ مي گويد تئاتري كه ما دنبالش هستيم،‏ علاوه بر ابعاد بيبا زيبايي يييشناسانه،‏ بايد محتواي قبول،‏ انديشمندانه و قابل ارزشمند هم داشته باشد.‏ با اين نين شرايط طيط اتفاقا خيلي مي شويم خوشحال توليدات تئاتري ما جشنواره هاى در گيگر ديگر هم بتوانند پيدا كنند حضور كارگاه نمايش:‏ كوچك ترين تالار مجموعه تئاترشهر ميزبان نمايش ‏«بيچاره مكبث»‏ از پيام عزيزي است.‏ كافه ترياياصلي تئاترشهر:‏ دراين مكان نمايش ‏«مخاطب خاص»‏ نوشته و كار علي شمش اجرا مي شود.‏ كافه ترياي تالار چهارسو:‏ ‏«اعترافات غيرارگانيك»‏ با كارگرداني اشكان جنابي در اين محل در حال اجراست.‏ تالاراستادانتظامي:اين سالن كوچك در خانه هنرمنداناكنون شاهداجراي دو نمايشاست.‏ ‏«اين لحظه را جايي ديده ام»‏ كار مونا محمودزاده و ‏«دش من»‏ ازابراهيم گله دارزاده دو نمايشياست كه هر شب دراين سالن روي صحنه مي رود.‏ تالار حافظ:‏ دو نمايش ‏«قرار»‏ به نويسندگي طلا معتضدي و كارگرداني سيامكاحصائي و ‏«روايتناتمام يك فصل معلق»‏ كار هومن سيدي در اين تالار وابسته به بنياد رودكي روي صحنهاست.‏ ‏«روايتناتمام يك فصل معلق»‏ سال گذشته هماجراي موفقي را در كافه ترياي اصلي تئاترشهر پشت سر گذاشته بود كه اينك با تغييراتي دوباره روي صحنه آمده است.‏ تالار هنر:اين سالن ويژهتئاتر كودكان ونوجواناناكنون ميزبان نمايش هاي ‏«صداي يك دست»‏ از قطب الدين صادقي و ‏«به كفش هات نگاه كن»‏ به نويسندگي منوچهر اكبرلو و كارگرداني حميد حاجي ملاحسيني است.‏ تماشاخانه سنگلج:‏ ‏«مضحكه دزدها»‏ كار هادي عامل عنوان نمايشي است كه در اين سالن اجرا مي شود.‏ خانه نمايش:اين سالن موقت واستيجارياداره تئاتر،‏ اين شب ها ميزبان نمايش ‏«تمام شهر باراني است»‏ به نويسندگي علي اصغري و كارگرداني رضا رمضاني است.‏ سالن استاد سمندريان:‏ نمايش هاي ‏«شيش و هشت»‏ به نويسندگي كورش نريماني و كارگرداني نيما دهقان و ‏«شايعات»از رحمان سيفي آزاد دراين سالن تماشاخانه ايرانشهر در حال اجراست.‏ سالناستاد ناظرزاده كرماني:‏ نمايشنامه ‏«سنگ ها در جيب هايش»‏ از مري جونز را پارسا پيروزفر كارگرداني كرده و در اين سالن روي صحنه آورده است.‏ سالن اصلي فرهنگسراي نياوران:‏ نمايش ‏«شهر تنهايي من»‏ به نويسندگي نوشين تبريزي و كارگرداني علي هاشمي دراين تالاراجرا مي شود.ايننمايشبرداشتي آزاد از نمايشنامه ‏«خانه عروسك»‏ هنريك ايبسن است.‏ سالن گوشه:‏ تالار كوچك فرهنگسراي نياوران،‏ اين روزها شاهداجراي دو نمايشاست.‏ هر شبابتدا نمايش ‏«كرم هاي آوازه خوان»‏ به نويسندگي و كارگرداني عليرضا جعفري مرام براي مخاطبان كودك و نوجوان اجرا مي شود و در ادامه نمايش ‏«ناتمام»‏ بر اساس متني از محمد چرمشير و با كارگرداني محمد لارتي روي صحنه ميرود.‏ موضوع هاي ديني،‏ انقلابي،‏ دفاع مقدسي و...‏ دارند،‏ انديشه نويسنده و كارگردان تا كجا اجازه پرواز دارد و آيا برايش سقف يا خط قرمزي تعيين نمي شود؟ من زماني كه در شورايارزشيابي و نظارت آثار مركز هنرهاي نمايشي هم بودم،‏ تاكيد مي كردم هنرمندان تئاتر بايد بتوانند هر آن چه كه در جامعه هست،‏ نقد كنند.‏ در جشنواره سوره ماه هم با نقد هيچ مشكلي نداريم.‏ مسالهاز جايي آغاز مي شود كه مي بينيم كارها گزارش گونه مي شود و بدون هيچانديشه ورزي،‏ در سطحانتقاد جمع هاي چند نفره مردم كوچه و بازار قرار مي گيرد.‏ اين را نمي شود تئاتر گفت،‏ چرا كه از انديشه در آن خبري نيست.‏ يعني كاركردي پيدا مي كند كه در بهترين حالت وظيفه رسانه هاست؟ بله،‏ همين طوراست.‏ وقتي رسانه ها به هر دليلازارائه گزارش هاي اتفاقات جامعه باز مي مانند،‏ آن وقت اين وظيفه به دوش سينما و تئاتر مي افتد كه كارها را به بيراهه مي برد.‏ همان طور كه گفتم،‏ يك تئاتر بايد باانديشه مخاطبانش سروكار داشته باشد تا ارزشمند شود،‏ نه اين كه به گزارش كردناكتفا كند.‏ براي مثال به نمايشنامه ‏«مرگ فروشنده»‏ آرتور ميلراشاره مي كنم كهاز ساحت گزارش گونه بالاتر رفت وانديشمندانه مناسبت هاياجتماعي نيمه قرن بيستم آمريكا را زير سوال برد.‏ به كارهاي جشنواره امسال برگرديم.‏ وقتي به جدول اجراها نگاه مي كنيم،‏ مي بينيم بسياري از كارها داراي متن هايي از نويسنده هاي شناخته شده است كه پيش از اين هم اجرا شده اند.‏ گويا اصراري به اجراي متن هاي ‏«مريلين رابينسون»‏ Robinson) (Marilynne نويسنده هفتاد ساله آمريكايي است كه تاكنون سه رمان و نمايشنامه بيشتر ننوشته،‏ ولي همين تعداد به لحاظ ساختار و مضمون چنان قوي است كه تحسين فراوان منتقدان و چند جايزهادبي و هنرىاز جمله ‏«اورنج»‏ ‏(سال 2009) را براي او به ارمغان آورده است.‏ اينديپندنت / مترجم:‏ فرشيد عطايي در نمايشنامه گيلياد همدليِ‏ عميقي با كشيش و واعظ وجود دارد.‏ چه چيزي شمارا جذب كشيش ها مي كند؟ شما چه چيز را درباره كشيش ها تحسين مي كنيد؟ تحسين كردن كشيش ها توسط من و نحوه توصيف آنها دراين كتاب،‏ چند دليل دارد.‏ يكياين كه من تاريخ را خواندم و دريافتم آنها بهلحاظ خلاقيت،‏ تاثير بسزايي بر ‏«غرب ميانه»‏ و شكل گيري ‏«غرب ميانه»‏ داشته اند.‏ من به اين موضوع خيلي علاقه مندبودم.‏ آنها دانشكده هاي كوچك شگفت انگيزي را تاسيس كردند كه تعدادشان هم زياد بود،‏ مثل ‏«اُبِرلين»‏ و ‏«گرينِل»‏ كه در درجهاول نهاد هايي آشكارا مذهبي بودند و به منظور ترفيعِ‏ حقوقِ‏ زنان،‏ فعاليت هاي بودند؛ تمام ضدبرده داري و سوادآموزيِ‏ جهاني تاسيس شده ديگرايناست كه به اينهااهداف بسيار خوبي بود.‏ دليل فرض منايناست ‏«كتاب مقدس»‏ والهيات علاقه مندم.‏ شوم،‏ همين كه مي توانم اين علاقه را با يك كشيش شريك شخصيت يك كشيش باعث مي شود كمي تمايل پيدا كنماز در رمانماستفاده كنم.‏ باز يك دليل ديگراين واقعيتاست كه ام و خوب ميدانم من سال هاي زيادي را عضو كليسا بوده چه نقش بسزايي كشيش ها در غني كردن تجارب مردم هستند.‏ دارند،‏ مردمي كهبراي كشيش ها داراياهميت مي دانم درادبيات و فرهنگ آمريكا،‏ نوعي سنتاست كه يكنم دليليبراي به كشيش هابد وبيراهبگويند.‏ فكرنمي پافشاري بر اين سنت وجود داشته باشد.‏ متفكري است كه ‏«جان آمِز»‏ ‏(كشيش توي كتاب)،‏ خود شما هم گرايش بسيار زيادي به الهيات دارد؛ ايد.‏ اگر قرار علاقه تان به علم الهيات را اعلام كرده درباره بود اين موضوع را براي كسي توضيح دهيد،‏ به اين كه الهيات چيست و تفكرات الهيات محور چه معناست،‏ چه مي گفتيد؟ چيست توصيفالهيات واين كه معناي آن كار و تفكراتالهيات محور چگونهاست،‏ دشواري است.‏ الهيات سطح و درجه اي است كه در آن رفيع ترين جستار در معنا و اخلاقيات و زيبايي با گسترده ترين تصوري كهاز ماهيتِ‏ خودِ‏ ‏«واقعيت»‏ وجود دارد،‏ تلاقي مي كند.‏ دست اول نداريد؟ ما در همين جشنواره نمايشنامه هاي بسيار جذاب و خوبي داريم كه براي باراولاجرا مي شوند.‏ بااين حال به نظر ما متن هاي خوب نبايد دچار محدوديتاجرايي شوند،‏ چرا كه نمايشنامه هاي خوب با اجراهاي بيشتر است كه تقويت مي شوند.‏ به عنوان آخرين پرسش،‏ مي خواهم از بحث جشنواره خارج شوم و بپرسم چرا حوزه هنري با داشتن دو سه تالار هنوز نتوانسته است به يك قطب ديگر تئاتر شهر تهران تبديل شود؟ يكي از دليل هايش كمبود امكانات و بودجه است.‏ سالن هاي ما مشكلاتي دارد كه بايد برطرف شود.‏ براي مثال تالارهاي ماه و مهر سالنانتظار و لابي ندارد تا قبلازاجرا پذيراي تماشاگران شود.‏ مسائل مالي هم مانع از آن است كه بتوانيم سالن ها را به قطب تمام عيار تئاتر تبديل كنيم.‏ البتهاز طرف ديگر مانمي توانيم يابهتربگويمنمي خواهيم هر كاري را در مجموعه خودمان روي صحنه ببريم.‏ من پيش ازاين ويژگي هاى مد نظر خودمان را براي يك تئاترارزشمند بر شمردم كه تعدادي از كارهايي كه اين روزها در ديگر سالن هاي شهر تهراناجراي عمومي مي گيرند،‏ بدون آن هستند.‏ با اين حال معتقدم اگر مشكلات مالي و امكانات را حل كنيم،‏ مي توانيم جرياني از تئاتر كشورمان را كه در عين برخورداري از جنبه هاي زيبايي شناسانه هنري،‏ انديشمندانه هم هستند،‏ نمايندگي كنيم و در حوزه هنري قطبي ديگر در عرصه هنرهاي نمايشي كشور ايجاد كنيم.‏ ‏«مريلين رابينسون»‏ از الهيات،‏ شعر و تئاتر مي گويد دنبال تحسين زيبايي ام اشاره او در اغلب آثارش به فضاي معنوي و مذهبي مي پردازد و كشيش ها و كليسا در نمايشنامه هايش حضوري پررنگ دارند.‏ آخرين اثر اين نويسنده با عنوان ‏«گيلياد»‏ ‏(يا جلعاد به معناي ‏«تپه هاي شهادت دهنده»‏ در ‏«انجيل»‏ كه دراين اثر نام يك شهر تخيلي است)‏ درباره يك كشيش كليسا در ايالت ‏«آيووا»‏ به نام ‏«جان آمِز»است كه سال 1956 شروع اغلب،‏ وقتي مي خواهم چيزي را كه به عنوان الهيات برايم رضايت بخشاست،بخوانم،‏ چيزي را كه عملا مي خوانم ‏«نظريه ريسمان»‏ يا چيزي شبيه به آناست ‏(همه فهم كردنِ‏ كيهان شناسي هاي علمي)،‏ چون توصيفِ‏ آنهااز درجه و مقياس چيزها و ماهيتِ‏ ذاتي و شگفت انگيزِ‏ ‏«واقعيت»‏ به طرز بسيار زيبايي با بلندپرواز ترينانواعِ‏ الهيات منطبق است.‏ الهيات يعني تفكر در اين حد و مقياس؛يعني،‏ تفكري كه پشتوانه آن معنايياست كه يادآورِانسان وانسانيت باشد.‏ الهيات اين است.‏ آيا الهيات با شعر مرتبط است؟ چون در رمان شما اين گونه است.‏ به نظر منارتباط بين شعر والهيات كه در سنتِ‏ غربي هم بسيار عميقاست ‏(تعداد زيادياشعار مذهبي شگفت انگيز وجود دارد)،ايناست كه هر دوي آنها تعاريف متعارف كلمات عكس ها:‏ hhnews.ir مضحكه اي كه ما به راه انداختيم محمدرضا ايمانيان / كارگردان هميشهاجراي نمايش كمدي و طنز براي مخاطب ايراني سخت و دشوار بودهاست.‏ نمايش كمدي بايد داراي ريزه كاري ها وايده پردازي هاي بكري باشد و بدرستي نيزاجرا شود كه در غيراين صورت هيچ گاه نمي تواند مخاطب را با خود همراه كند.‏ فضاي تئاتر سنتيايراني مانندنمايش تخته حوضي،‏ زمينه هايبسياريبه منظور همراه كردن مخاطب در خود نهفته دارد،اما در طول سال هايبسيار،براي مدرن وبه روز كردن آن توجه و تلاش كمي شدهاست؛ تئاتري كهبا تكيه روي طنز كلامي از فضاسازي موقعيت هاي كمدي غافل شده و شايد يكي از دلايلي كه نتوانسته با كمدي هاي روز دنيا پيشرفت كند همين تك بعدي بودن آن باشد.‏ نمايش ‏«مضحكه دزدها»‏ كهاين روزها در تماشاخانه سنگلجاجرا مي شود حاصل تلاش گروهى حرفه اي جوان تئاتراست كه با تلاش و تيزهوشي سعي كرده اند فراتراز قواعد مرسوم،‏ ايده هاي بكر تازه اي به مخاطب عرضه كنند.‏ استفادهاز زبانبدن درايناجرا و همراه كردن قواعد طنز و بداهه كلامي با آن براي هر بازيگري چالش جدي محسوب شده كه در نمايش مضحكه دزدها سعي شدهاز اين چالش و خطر بدرستي عبور شود.اين چالش و خطر براي هر بازيگري مانند لبه پرتگاهي است كه اگر نتواند با مهارت و تيزهوشياز آن عبور كند بااستقبال نكردن مخاطب،‏ هماز اثر نمايشي و هم بازي خود مواجه خواهد شد.‏ گروهاجرايي نمايش مضحكه دزدها با علم به همه سختي هاي اين مسير و با تكيه بر تجربه هاي موثر گذشته خود در يك تلاش 9 ماهه سعي كرده با برداشتي آزاداز نمايشنامه ‏«بالماسكه دزدان»‏ نوشته ژان آنوي كهاز آثار ماندگاراين نمايشنامه نويس مطرح فرانسوياست به خلاقيت ها وايده هاياجرايي نو دست پيدا كند.‏ پويان غفاري،‏ نويسندهايناثر و هادي عامل،‏ طراح و كارگرداننمايش سعي كرده اندنمايشازنظر تنوع فضاي بصري وايده هاياجرايي داراي ظرفيت بالا و جذاب باشد و بازيگراننمايش هم تلاش داشتهاند كاراكترهايي چند وجهي و دوست داشتني براي مخاطب خلق كنند.‏ به عنوان يكي از بازيگران اين نمايش بايد اعتراف كنم در طول تمرينات اثر با فضايي آشنايي پيدا كردم كه كمترنسبت به آن شناخت داشتم وبراي خود من موقعيتبسيار خوبيبود تا آگاهي مناسبي از فضاي نمايش هاي اصيل ايراني پيدا كنم.‏ اميدوارم مخاطبانايناثر هماز ديدنايننمايشلذت برده باشند و توانسته باشيم نمايش باكيفيتي روي صحنه تماشاخانه سنگلجاجرا كنيم.‏ به نوشتن نامه اي به پسر جواناش مي كند؛اين نامه در واقع هم گزارشي براي خودش است و هم نياكانش.‏ اين كتاب را مرجان محمدي ترجمه و نشر آموت آن را منتشر كرده است.اين ناشر پيشازاين رمان ‏«خانه»‏ رابينسون را منتشر كرده بود و در تدارك انتشار ترجمه رمان ‏«خانه داري»‏ اين نويسنده نيز هست.‏ را تحت فشار قرار مي دهند و مفاهيمي را جستجو مي كنند كه ممكناست به عنوان مفاهيمي متعارف ناديده گرفته يا مورد بي توجهي قرار گيرند،‏ ولي همين مفاهيم وقتي تحت فشار قرار مي گيرند معاني بسيار بزرگ تري را آشكار مي كنند و به نظر مي رسد بخشي از يك سيستم بزرگ تر در زمينه ‏«واقعيت»هستند.‏ فرضي كه در پسِ‏ هر نوعالهياتي كه من تاكنون با آن آشنا شده ام،‏ وجود داردايناست كه در وجود و هستي،‏ زيباييِ‏ عميقي وجود دارد.شعر،‏ به طور سنتي،‏ كارشاستخراجِ‏ زيباييِ‏ زبان بوده،‏ زيباييِ‏ تجربه،‏ زيباييِ‏ عملكردِ‏ ذهن و زيبايي هاي ديگر.‏ كشيش توي رمان،‏ در واقع اين موضوع را تحسين مي كند.‏ يكياز نكات جالب دربارهاين كشيش هاي پير ‏(آن موقع البته جوان بودند)‏ كه به ‏«غرب ميانه»رفتند،‏ ايناست كه آنهاانسان گرا هاي واقعي بودند.‏ به عنوان مثال،‏ آنهااغلب زبانشناس بودند و مدارسي كه تاسيس مي كردند،‏ آن موقع،‏ مثلالان،‏ دانشكده هاي هنر هاي آزادي خواهبودند كهافراد در آنها در رشته هاي علومانساني در مفهوم بسيار گستردهاي تحصيل مي كردند.‏ به نظر مناين موضوع بايد ذهن اين كشيش انعكاس پيدا كند و اين كار بدرستي در انجام شده است.‏
9media@jamejamonline.ir شماره مستقيم:‏ 23004311 راديو و تلويزيون پيامك:‏ 300011211 يكشنبه 28 مهر 1392 گفت وگو با افشين صادقي،‏ كارگردان فيلم ماه تلخ تلخ و شيرين يك تكرار اشاره فيلم تلويزيوني ‏«ماه تلخ»،‏ داستان دو دوست قديمي را روايت مي كند كه شغل شان آنها را روبه روي هم قرار مي دهد.‏ سروش صحت ‏(بهروز)‏ راه كلاهبرداري و سوءاستفاده از مشكلات روز اقتصادي را پيدا كرده و دنبال مي كند،‏ در حالي كه دوست قديمي او،‏ آرش مجيدي ‏(يحيي)‏ كه پليس است،‏ مسئول مقابله بااوست.‏ يحيي در موقعيتي قرار مي گيرد كه انتخاباو مي تواند بهروز را پاي چوبه دار بكشاند يا مي توانداو رااز چنگ قانون فراري دهد.‏ باافشين صادقي،‏ كارگرداناين فيلم كه پيشازاين فيلم هاي سينمايي ‏«مقلد شيطان»‏ و ‏«شطرنج يكنفره»‏ را هم كارگرداني كرده است،‏ به گفت وگو نشستيم تا با جزئيات اين فيلم بيشتر آشنا شويم.‏ شروينه شجري كهن / جام جم تا به حال چند فيلم تلويزيوني ساخته ايد؟ حدود 37 يا 38 تا.‏ همه آنها پخش شده است؟ نه.‏ فيلمنامه ماه تلخ هم سه سال بود كهاصلااجازه ساخت نمي گرفت.‏ چرا؟ به دليلاين كه در فيلمنامه پليس وسوسه مي شود و 500 ميليون تومان پول مي گيرد.‏ بالاخره كه ماجراي پول گرفتن پليس ختم به خير شد؟ بله،امااول وسوسه مي شود،‏ پول را مي گيرد،بعد پشيمان مي شود و همينايراد فيلمنامه محسوب مي شد،اما فكر ما اين بود كه پليس هم يك آدم مثل همه مردم است.‏ ممكن است دچار مشكلات خانوادگي مثل طلاق باشد.‏ گويا تمايل داريد از چهره پليس تقدس زدايي كنيد؟ من دوست دارم اين قواعد و چارچوب ها را بشكنم.‏ مثلا همه دوست دارند يك قصاب را در يك فيلم به شكل يك آدم لات و درس نخوانده نشان دهند،اما من دوست دارماگر در يك فيلم يك قصاب را به تصوير مي كشم،‏ آدمي باشد كه فلسفه خوانده،‏ روشنفكراست،اهل موسيقياست،‏ با خانواده اش اختلاف دارد،‏ نتوانسته شغل پيدا كند،‏ مجبور شده كه در يك قصابي كار كند.‏ پليس هم همين طور.‏ قرار نيست هميشه يك شخصيت شسته و رفته در محيط كارش به نمايش گذاشته شود.‏ پس اين شكستن خط قرمزهاست كه با مخالفت روبه رو مي شود؟ بايد اجازه داده شود كه خط قرمزها كمي جابه جا شوند تا بتوان چهره واقعي افراد مختلف را به تصوير كشيد.‏ براي اين ميزان هنجارشكني كه مورد نظرتان است،‏ تله فيلم را قالب مناسبي مي دانيد؟ چون تلويزيون مخاطب فراگير دارد و بايد ملاحظاتي را در نظر گرفت.‏ مگر بجز سينما و تله فيلم و سريال چه قالب هاي ديگري داريم؟ سه فيلم كه دو تا كارگرداني و يكي تهيه كنندگي اش را برعهده داشتم،‏ توقيف شد،‏ بااين كه مورد توجه بيننده ها قرار گرفتند و در جشنواره ها هم خوش درخشيدند.‏ روابط و مناسباتي كه در وزارتارشاد وجود دارد،‏ باعث شده ساخت فيلم سينمايي براي بسيارياز فيلمسازانازجمله من غيرممكن شود.‏ در تلويزيون هم تهيه كنندگي سريال ‏«يك ونيم هفته»به كارگرداني رضا عطاران و جواد رضويان را به عهده داشتم،‏ اما قسمت نشده كه خودم سريال بسازم.اگر بنا بر كار در قالب هاي جديد هم باشد،‏ طرح ها و ايده هايي دارم،‏ اما با بي مهري و بي توجهي مواجه مي شوند.‏ بنابراين انتخاب ديگري جز ساختن تله فيلم ندارم.‏ اميدوارم كه بتوانم ساختن تله فيلم را ادامه دهم تا مجبور نشوم يك رستوران ارزان قيمت باز كنم!‏ در ميان تله فيلم هايي كه ساخته ايد،‏ ماه تلخ را در چه جايگاهي مي بينيد؟ واقعا نمي شود ارزش گذاري كرد.‏ فيلم هاي آدم مثل بچه هايش مي مانند.‏ يكياز مسئولان مي گفتاگراسم خودت رااز سمت كارگردان و تهيه كننده حذف كني،‏ فيلمت اجازه ساخت مي گيرد،‏ اما اين براي من اين حكم را دارد كه بگوينداسم پدر رااز شناسنامه فرزندش حذف كن.‏ با اين شخصيت ها زندگي كرده ام.‏ اگر زني در فيلم هست كه عرفان جلالي/گروه راديو و تلويزيون زماني كه ‏«ماركوني»ايتاليايي در دهه 1920 ميلادي تلاش مي كرد تا با دستگاه هاي ابتدايي،‏ صدا را از راه امواج به راه دور منتقل كند،‏ فكرش را هم نمي كرد روزي اين امواج به يكيازپرمخاطب ترين و فراگيرترين رسانه هاتبديل شده واين رسانه حتي زمينه شكل گيري ديگر وسايلارتباط جمعي را هم فراهم كند.‏ رسانه اي كه در طول تاريخ به دليل ويژگي هاي خاص خود براي مقاصد مختلف نظامي،اقتصادي،‏ فرهنگي و اجتماعي به كار گرفته شد و بشرايده آل گرا را به جايي رساند كه ديگر فقط بهانتقال صدااز راه دوراكتفا نكند؛ بلكه بهانتقال متن،‏ تصوير و...‏ نيز از راه امواج بينديشد.‏ در عصر حاضر،‏ با وجود پيشرفت هاي سريع فناوري هنوز هم راديو يكياز مهم ترينابزارهايارتباطياست و هيچ گاه جايگاه واقعي خود را به عنوان سريع ترين رسانهاز دست نداده است.‏ ماندگاري راديو برخاستهاز ماهيت ويژه اياست كه دارد،‏ زيرااز يك سو قابل حمل و در دسترس بوده واز سوي ديگر در مقايسه با ديگرابزارهايارتباطي،ارزانقيمت تراست.‏ ديگر ويژگي ممتاز راديوانعطاف پذيري آناست و شنونده مي تواند هنگام گوش كردن به راديو به ديگر كارهاي خود نيز بپردازد.‏ اما وجود شبكه هاي متعدد و متنوع راديويي در سراسر دنيا،‏ پيدايش راديوهاي ماهواره اي و ديجيتال از نشانه هاي نسبت به شرايط خود معترضاست و نق مي زند،‏ توهين به او نيست.‏ او درست مي گويد.‏ نمي خواهد در محله اي زندگي كند كه سر كوچه اش موادمخدر مي فروشند،‏ اما همين زن وقتي پول حرام و كثيف به زندگي اش مي آيد،‏ آن را پس مي زند.‏ در فيلم ماه تلخ باورها واعتقادات آدم ها در مورد رفاقت و مفهومازخودگذشتگيبه چالش كشيده مي شود وازبيننده مي خواهد خودش را در جايگاه تصميم گيري قرار دهد.‏ از صادقي:‏ سخت ترين ماه زندگي يك پليس من دوست دارم اين قواعد و چارچوب ها را بشكنم.‏ مثلا همه دوست دارند يك قصاب را در يك فيلم به شكل يك آدم لات و درس نخوانده نشان دهند،‏ اما من دوست دارم اگر در يك فيلم يك قصاب را به تصوير مي كشم،‏ آدمي باشد كه فلسفه خوانده،‏ روشنفكر است رويارو كردن دو دوست قديمي،‏ مي خواستيد ستايشي در وصف رفاقت و مرام داشته باشيد؟ بله.‏ در فيلم ‏«صلاه¨‏ ظهر»‏ ديالوگي هست كه دوستش دارم.‏ پيرمرد به جوان ها مي گويد:‏ ‏«در اين هواي سرد چاي داغ مي چسبد.‏ قديم ها همين چاي باعث مي شد دو تا رفيق براي هم سبيل گرو بگذارند،اما حالاافسوس و صدافسوس كه هم چاي ها تقلبي شده اند و هم رفاقت ها».‏ در همه فيلم هاي من بحث رفاقت وجود دارد؛ دو آدم قديمي كه رفاقت را مي فهمند.‏ چونالان رفاقت هاازبين رفته و خيانت جايش را گرفتهاست.اين خيانت هااز جامعه شروع شد والان به خانواده رسيدهاست.‏ دراين فيلم مي خواستم رفاقت را يادآوري كنم.‏ بااين كه پليس در يكامتحان خيلي سخت قرار گرفته،‏ رفاقت را زير پا نمي گذارد.‏ نسل جديد انگار رفاقت و مرام را نمي شناسد،‏ قديمي ها هم انگار فراموشش كرده اند.‏ مي خواهم توجه مردم را جلب كنم كه ببينيد رفاقت هاي قديمي تا چه حديادامه داشتهاست.اين مفهوم را در فيلمبعدي ام ‏«حنا»‏ كه داستان زنياست كه پساز فوت شوهرش،‏ مي خواهد روي پاي خودشبايستد نيز بيان كرده ام.‏ ماه تلخ روايت يك ماجراي پليسياست.‏ كلاهبرداري و تعقيب پليس دارد،‏ اما جنب و جوش و ضرباهنگ و هيجان چنداني ندارد.‏ انگار جنبه پليسي بودن فيلم در درجه دوم اهميت قرار گرفته است.‏ با توجه به صحبت هايتان گويا جنبه انساني و اخلاقي داستان برايتان اهميت بيشتري داشته است؟ به نظر من فيلم پليسي و ترقه اي ساختن ديگر بس است و اگر هم قرار است توليد شود،‏ كار من نيست.‏ تكه اي از زندگي روزمره ما آدم ها كه مي توانيم هر شغلي داشته باشيم،‏ مي تواند قصه زندگي يك پليسباشد.‏ يكياز وظايف پليس پيشگيري است.‏ اين كه فقط دنبال قاتل بگردند،‏ تمام وظيفه شان نيست.‏ گاهي بايدانگيزه يك قتل يا قاچاق راازبينببرند كه من مي خواهمازاين زاويهبه شخصيت پليس نزديك شوم.‏ همين كه يكي از دو شخصيت اصلي فيلم پليس هستند،‏ باعث نمي شود اين فيلم،‏ يك فيلم پليسي باشد؟ چرا،‏ ماه تلخ يك فيلم پليسياست كه من سعي كردم تا جايي كه ممكناست آن رابه واقعيت نزديك كنم.‏ درصد بالايياز همسران پليس ها،‏ همان گلايه هايي رااز شوهرانشان دارند كه دراين فيلم،‏ زن پليسازاو دارد و كم نيستند پليس هايي كه در معرض تطميع و رشوه قرار مي گيرند.‏ با همهاينها لازم نديديد كه در ساختاراين فيلم،‏ هيجان و تعقيب و گريز هم وجود داشته باشد؟ نه.اصلا بهاين چيزهااعتقاد ندارم.‏ هنوز هم يك فيلم خوب تعقيب و گريز ايراني نديده ام.‏ الان در تلويزيون سريال هايي مي سازند كه كاملا تقليد شدهاز سريال ها و فيلم هاي خارجياست،اما بيشترازاين كه تأثيرگذار باشد،‏ خنده داراز كار درمي آيد؛ چون فرهنگ ما با آنها فرق مي كند و وقتي مي خواهيم همان الگويي را كه آنها استفاده كرده اند،‏ تقليد كنيم،‏ يك تصوير تخيلي و تصنعي ساخته مي شود كه عاري از هرگونه هوشمندي است.‏ الان اگر هم بخواهم يك كار تعقيب و گريزيبسازم،‏ يك سر و شكل ايراني به آن مي دهم نهاين كه دوربين را بي خود تكان بدهم و بخواهم دكوپاژ سريال 24 را تقليد كنم.‏ اين تقليد خيلي بد است.‏ مثلا آدم هاي بد ما الان ديگر موهايشان را نمي بندند و تشكيلات آن چناني ندارند.‏ آدم بد ماه تلخ با اسب ها سر و كله مي زند و وقتيازاو مي پرسند چرااسب را انتخاب كردي،‏ مي گويد چون اسب ها دروغ نمي گويند.‏ چرا از سروش صحت كه در حيطه طنز فعال است براي نقش خلافكار كه يك نقش كاملا جدي است،‏ استفاده كرديد؟ كساني كه براياين نقش به آنها فكر كردم بهنام تشكر،‏ هومن برق نورد،‏ سعيد آقاخاني و سروش صحت بودند.‏ چرا فقط به بازيگران طنز فكر كرديد؟ چون دليلي نمي بينيم كه هر بار اسم اين بازيگران مي آيد همه انتظار يك بازي طنز از آنها داشته باشند.‏ به هر حال اين انتخاب خود بازيگران بوده كه به اين شكل شناخته شوند.‏ نهانتخاب كارگردان ها و مردم هم هست.‏ مناين قانون را زير پا گذاشتم،‏ سروش صحت راانتخاب كردم و هيچ كس هم دراين فيلم بهاو نمي خنديد.اين جورانتخاب ها براي كارگردان خطر زيادي دارد.اينبازيگران قابليتبازي كردن در فيلم جدي هم دارند.‏ همان طور كه بازيگري مثل پرويز پرستويي در فيلم هاي طنز بسيار خوبي بازي كرده،‏ اما در فيلم هاي جدي هم توانايي اش را نشان داده است.‏ از همكاري با سعيد نعمت االله بگوييد.‏ چه ويژگي در نوشته هاي او ديديد كه در هفت،‏ هشت فيلم با هم كار كرديد؟ حداقل ويژگي اشايناست كه وقتي فيلمي مي بينيد،‏ مي توانيد تشخيص دهيد كه كار اوست.‏ فيلمنامه هر دو برادر ‏(حميد و سعيد نعمت االله)‏ مختص خودشاناست.‏ عده اي مي گويند ديالوگ هاياينها شبيه به فيلم هاي آقاي كيميايياست،امااين طورنيست.اولين ويژگيآنهاايناست كه ايراني هستند و از دل مردم برمي آيند،‏ فيلمنامه هايشان تقليد وادا نيست،‏ كپي برداري سطحي نگرانه نيست؛ مثلا بهاسم دو فيلمنامه ‏«بي پولي»‏ و ‏«آرايش غليظ»‏ توجه كنيد تنوع و تكثر شبكه هاي راديويي ظهور شبكه هاي متنوع راديويي در سال هاي اخير در پاسخ به نياز مخاطبان اين رسانه در كشور شكل گرفته است اقبال مخاطبان به اين رسانه است،‏ هرچند كه در مختصات و كاركرد هاي آن تفاوت هاي عميقي رخ داده باشد.‏ به همين دليل است كه راديو همچنان در كانون توجه مخاطبان بوده و در سال هاياخير بهلحاظ كيفي و كمي رشد قابل ملاحظه اي داشته است.‏ هرچند راديو در مقايسهبا تلويزيون مخاطبان كمتري دارد،‏ امابسيارياز كارشناسان معتقدند محتوايبرنامه هاي راديويي بمراتب غني تر و مفيدتراست؛ بنابراين راديو هنوز جايگاه ويژه خود را در بين انبوه رسانه هاي جمعي حفظ كرده و اين حفظ كه چقدر حتياسم شان درست و بجاانتخاب شده و به خاطر اين است كه جنس مردم را مي شناسند.‏ آنچه فضاي غالب فيلم ماه تلخ است،‏ فضاي باراني،‏ زمستاني و سرد است.‏ چرا فضاي اين كار اين قدر سرد است؟ آيا اين انتخاب ها،‏ نمادين است؟ باران هيچ وقت در فيلم ها كهنه نمي شود.‏ دگرگوني،‏ ترس،‏ بي خوابي،‏ رحمت خدا و...‏ همه به وسيله باران مي تواندنشان داده شود و آن قدرابعاد گسترده تري هم وجود دارد كه باعث مي شود باران هرگز تكراري نشود و يا حداقل هميشه قشنگ باشد.‏ فضاسازي،‏ معنا،‏ نشان دادن شخصيت دروني آدم ها،‏ همه از كاربردهاي باران است.‏ فضاي سرد و زمستاني هم برگرفته از زندگي و روابط خاكستري هر دو شخصيت است.‏ سعي كردم هيچ نمايي را بي خود و بي معنا نگيرم.‏ هرگز در فيلمبرداري تا با فضا آشنا نشوم و آن را درك نكنم،‏ نمي توانم جاي دوربين را مشخص كنم طوري كه ممكناست ديگراناحساس كنند روي كارم مسلط نيستم.‏ بعدازاين كه با فضا آشنا شدم،‏ روي بازي ها كار مي كنيم،‏ بعد ديالوگ ها را سر و شكل مي دهيم و بعد از چند ساعت،‏ با توجه به بازي ها و حس و ديالوگ ها تصميم مي گيرم كه دوربين كجا قرار بگيرد.‏ به همين خاطر هر قابي كه بسته مي شود با تفكر و معنا همراه است.‏ مثلا تا قبل از اين كه به ماهيت پليس داستان پي ببريم،‏ در همه صحنه ها او را نيمرخ و با عينك مي ديديم،‏ چون بيننده نمي دانست كهاو پليساست و نيمي از شخصيت او مخفي بود.‏ ماه تلخ اسم يك فيلم از رومن پولانسكي است كه موضوعش با فيلم شما هيچ ارتباطي ندارد.‏ اين تشابه در انتخاب نام به چه علت بود؟ انگيزهاينانتخاباسم،‏ آن فيلم نبود.‏ ماه تلخ در مقابل ماه عسل كه يك ماه سراسر شاد و خاطره انگيز است قرار دارد.اتفاقاتاين فيلم در يك ماه رخ مي دهد واين يك ماه،‏ براي پليس ماه بسيار تلخ و سختي بود چون مجبور بود سخت ترين تصميم زندگي اش رابگيرد،اين كه رفيقش را بفروشد و سرنوشت او را با اعدام گره بزند يا اين كه رسم رفاقت را به جا بياورد و به عنوان يك پليس،‏ از وظايفش تخطي كند.‏ جايگاه به معنايايناست كه راديو در موقعيت هاي مختلف مي تواند مورداستفاده قراراست،اما راديو براي حفظ حياتش از ديگر وسايل ارتباطي نيز بهره گرفته و امروزه اينترنت نيز به كمك راديو آمده تا با ظهور راديوهاي اينترنتي مخاطبان بيشتري را در سراسر دنيا جذب كند.‏ شبكه هاي راديويي كهاز طريقاينترنت قابل دريافتاستاز يك سو تعامل بيشتري با مخاطبان خود دارند و از سوي ديگر ارتباط بين مخاطبان را با يكديگر بهتر و آسان تر مي كنند.‏ اما راديو در ايران نيز همواره با تحولات مختلف فناوري و محتوايي دنيا همگام بوده و هيچ گاهازاين قافله عقب نمانده چه بهلحاظ كيفي و چهاز نظر كمي.‏ ظهور شبكه هاي متنوع و تخصصي راديويي در سال هاي اخير و تاسيس چند شبكه جديد در آينده نزديك از جمله شبكه سلامت و دفاع مقدس همگي در پاسخ به نياز مخاطبان بي شمار اين رسانه در كشور شكل گرفته؛ مخاطباني كه هر يك خواست هاي متفاوتي رااز رسانه محبوب خود طلب مي كنند.اين گونهاست كه شبكه هاي متنوع تخصصي در حوزه هاي گوناگون متولد شده تا علاوه بر بررسي و كارشناسي مسائل مختلف پاسخگوي نيار مخاطبانش باشد.‏ در حقيقتامروز حضور و فعاليت همه اين شبكه ها به دليلاهميت براي مخاطبان ضروري به نظر مي رسد و بي شك تنوع و تكثر درارائه پياماز طريق شبكه هاي مختلف راديويي تاثيرگذاريبمراتببيشتري رانيزبه همراه خواهد داشت.‏ عكس:‏ روابط عمومي شبكه 2 بازپخش سريال ها موجب مقايسه فنى و محتوايى آثار قديمى با جديد مي شود سيدرضا صائمى/‏ جام جم اگر يادتان باشد همين يكى دو دهه پيش كه شبكه هاى تلويزيوني مثل امروز گسترده نبود و انواع و اقسام برنامه ها و مجموعه ها توليد نمى شد،‏ هميشه اين اعتراض و انتقاد وجود داشت كه فيلم ها و سريال هاى تلويزيون تكراري است و تنوع و تعدد ندارد،‏ اما امروز نه تنها شاهد نمايش انواع مجموعه هاى تلويزيوني هستيم،‏ بلكه شمايل و سبك هاى تازه ترى نيز در سريال سازي شكل گرفته است كهاز سريال هاى مناسبتي تا طنزهاي شبانه را شامل مى شود و حتي در فرم و شيوه پخش آنها نيز نوآورى هايى به چشم مى خورد؛ مثلا نمايش هفتگي به نمايش روزانه يا سه روز در هفته تبديل شده است.‏ امروز مى بينيم بيشتر مجموعه هاى در حال پخش را كارگردان هاى شناخته شده سينما هدايت مى كنند.‏ در سال هاى كمي دورتر،‏ سريال هاى خارجي سهم بيشتري در جدول پخش تلويزيون داشت،‏ اما امروز حجم سريال هاى ايراني بيشتر شده است.‏ در ضمن رسانه هاى تصويري از ويدئو و نمايش خانگي گرفته تا ماهواره و دانلود فيلم از اينترنت نيز بهاين موارداضافه شدهاست.‏ هدفازاين مقدمه طولاني آن بود كه به طرح اين سوال برسيم كه پخش مجدد سريال هاىايراني دراين شرايط،‏ چه فوايدي مى تواند داشته باشد و اساسا بازپخش آنها از سوي مخاطبان با استقبال مواجه خواهد شد يا خير؟ درباره خوب يا بد بودن بازپخش سريال هاى قديمي،‏ از منظر تكنيكي رسانه اى و فرهنگي اجتماعي مى توان سخن گفت.‏ شايداز حيث فني و تكنيكى،‏ پخشاين مجموعه ها چندان جذابيتي نداشته باشد؛ زيرا پيشرفت فيلمسازي در ايران چهاز لحاظ تصويربرداري و كيفيت فني كار و چهاز حيث بازيگري و شيوه كارگرداني به جايگاهي رسيده كه تماشاي سريال هاى قديمي در مقايسه بااين آثارلذتبخش نباشد.‏ هرچندايناتفاق فرصت خوبياست تا ميزان پيشرفت سريال سازي در ايران را به واسطه اين قياس دريابيم،‏ اما از منظر فرهنگي و مخاطب شناسيايراني،‏ پخشاين سريال ها مى تواند جذاب و ديدني باشد.‏ اساسا ما ايرانيان به لحاظ فرهنگي به خاطرات گذشته و تاريخ علاقه منديم و مرور اين خاطرات تصوير با حسي كه ايجاد مى كند براي بسياري از مخاطبان بويژه ميانسالان،‏ خاطره انگيز است.‏ در حقيقت پخش مجدداين سريال ها با توجه به نوع مخاطب،‏ با دو احساس متضاد همراه است؛ از يك سو ممكن است خاطره انگيز و شيرين باشد واز سوي ديگر ملال انگيز و خسته كننده.‏ مخاطبان قديمى تر اغلب به واسطه خاطراتي كه از اين سريال ها دارند و در حاشيه آن،‏ در زمان پخش آنها به ياد گذشته خود مى افتند و بسيارياز خاطرات و تجربيات گذشته شان را در يك فرآيند دروني تداعي مى كنند.‏ اما مخاطب نسل جديد ممكناست به علت فقدان خاطرهاز آنها دچار ملال و خستگي شود،‏ بويژه كه ريتماين آثار نسبت به سريال هاى جديد كندتر است.‏ در ضمن به حال و هواي زماني تعلق دارد كه براي نسل جديد قابل درك نيست.‏ يكي از كاركردهاياينايدهبه تجديد خاطره هنرمنداني منجر مى شود كه يا از دنيا رفته اند يا ديگر در عرصه بازيگري فعاليت نمى كنند.‏ مقايسه سن و قيافه آنان با زمان حاضر نيز ممكن است براي برخي مخاطبان جذاب باشد.‏ دروناين مجموعه ها بخشى از تاريخ اجتماعي و فرهنگي مردم ما گنجانده شده است.‏ سبك زندگي،‏ نوع لباس پوشيدن،‏ دغدغه ها،‏ رفتارشناسي و ادبيات گفتاري آن زمان بويژه با سرعت تغييرات در عصر كنوني،‏ براي بسيارياز مخاطبان مسن و جوان مى تواند جالب باشد و خود فرصتياست با نگاهي جامعه شناختي و مردم شناسانه به سير اين تغيير و تحولات بنگريم.البته بسيارياز مجموعه هايى كه در حال پخش مجدد است خيلي هم متعلق به زمان هاى دور نيست و شايد فاصله زمانياندك بين زمان پخش و تكرار آنها به تكراري بودنشان بينجامد.‏ مگراين كه آن سريال نزد مخاطبان محبوبيت بالايي داشته باشد.‏ چه بسا بازپخش يك سريال قديمي كه طرفداران زيادي دارد از مجموعه هاى جديدي كه در جذب مخاطب موفق نيست،‏ بيشتر مورداستقبال قرار بگيرد.‏ سريال هايى هست كه جزو آثار فاخر تلويزيوني محسوب مى شود و نمايش دوباره يا چند باره آنها نيز بااقبال عمومي مواجه خواهد شد،ازجمله آنها مى توانبه هزاردستان،‏ سلطان و شبان و سربداران اشاره كرد كه تماشاي آنها در هر زماني شيرين و لذتبخش است،‏ اما صرف نمايش مجدد مجموعه هاى قديمي براي پر كردن آنتن يا نساختن آثار جديد به معناي نبود خلاقيت و نوآوري است كه اتفاقا گاهي موجب از بين رفتن تأثير يا خاطرات مثبت مخاطب از يك مجموعه مىشود.‏ در ضمن برخي معتقدند هر سريال به عنوان يك متن هنري در نسبت با زمان پخشش بايد سنجيده شود و چه بسا بازپخش يك مجموعه موفق به تكرار موفقيت آن نينجامد و حتي خاطره شيرين قبلي را هم از بين ببرد.‏
Page 1 and 2: گفت وگو وگوبا علي ا
Page 3 and 4: 3TV@jamejamonline.ir شماره م
Page 5 and 6: در نشست خبري اولين
Page 7: 7politic@ jamejamonline.ir شمار
Page 11 and 12: 11economic@jamejamonline.ir شما
Page 13 and 14: 13sport@ jamejamonline.ir شمار
Page 15 and 16: 15 provinces@jamejamonline.ir اي
Page 17 and 18: جامعه پيامك:‏ 17society
Page 19 and 20: 19events@jamejamonline.ir حواد

ﭘﺲ ﺍﻧﺪﺍﺯ - روزنامه جام جم

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?