10.07.2015 Views

Capel Nasareth Nazareth Chapel - Tal-y-bont

Capel Nasareth Nazareth Chapel - Tal-y-bont

Capel Nasareth Nazareth Chapel - Tal-y-bont

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Ein Canrif – Our Century<strong>Capel</strong> <strong>Nasareth</strong> cyn 1953 pan dynnwyd y pileri ilawr.<strong>Nazareth</strong> <strong>Chapel</strong> before 1953 when the pillarswere removed.Y stabl tu cefn i’r capel ar y dde.The stable behind the chapel on the right.1961Yn frwd iawn derbyniodd y gweinidog,sef y Parch. Tom Roberts a’r aelodau y cyflei groesawu Cymdeithasfa’r De o EglwysBresbyteraidd Cymru ar achlysurymweliad cyntaf y Gymdeithasfa â Thal-y<strong>bont</strong>.Yr oedd hyn yn fenter enfawr i eglwys1961The minister, the Reverend Tom Robertsand members enthusiastically welcomed theSouth Wales Association of WelshPresbyterian Churches on their first visit to<strong>Tal</strong>-y-<strong>bont</strong>. This was a huge venture for sucha small chapel – but it proved to be an250


Ein Canrif – Our Centurymor fychan ond bu yn llwyddianteithriadol a mawr fu y canmol a’r diolch iddilyn. Cyhoeddiwyd llyfryn o fraslun ohanes yr achos yma gan yr Athro T. JonesPierce MA a oedd hefyd yn aelod ffyddlonyma; hefyd ei briod a fu’n organyddes acathrawes Ysgol Sul am nifer o flynyddoedd.Gwnaeth yr Athro hefyd drefnu nifer odeithiau addysgiadol ar hyd a lled Cymru.Dyma lun o’r rhai cyntaf gawsom, trwy lawMr Geraint Jones, Tyncae gynt, a fu’norganydd ac yn aelod gweithgar yma.Hefyd fe fu Miss Eirlys Watkins, TñhenHenllys, yn organyddes am lawer oflynyddoedd.extraordinary success, and it was followedby much praise and gratitude. A bookletgiving an outline of the history of this causewas published by Professor Jones Pierce MAwho was also a faithful member of thechapel; also his wife who was an organistand Sunday School teacher for many years.The Professor also arranged severaleducational trips throughout Wales. Thefollowing photograph, showing one of thefirst, was lent by Mr Geraint Jones, formerlyof Tyncae, who was an organist andhardworking member here. Miss EirlysWatkins, Tñhen Henllys, was also anorganist for many years.Taith Lenyddol <strong>Nasareth</strong><strong>Nazareth</strong>’s Literary Journey1969Dathlwyd canmlwyddiant y capel arDachwedd 28. Y gweinidog ar y pryd oeddy Parch. John Tudno Williams. Cafwydgwasanaeth llewyrchus iawn a nifer o gynaelodaua gwahoddedigion yn bresennol.Soniwyd yn gynharach am John Williamsoedd yn un o sylfaenwyr y capel; hefyd eifab-yng-ngyfraith, John Hughes, a oedd ynun o’r blaenoriaid cyntaf. Mae’n debyg maiei fab, John James Hughes, a gychwynnoddyr arfer o lafar ganu salmau ymhobgwasanaeth. Erbyn hyn mae ei ddau fab,Geraint a Gareth Hughes, yn flaenoriaid a’umerched hwythau sef Gwenda, Linda aMargaret ymhlith yr organyddion. Y mae’rcysylltiad felly rhwng y teulu hwn adechreuadau’r capel yn ddidor ac ynymestyn dros bum cenhedlaeth.Y mae teulu arall hefyd yn dal cysylltiad1969The chapel celebrated its centenary on28th November. The minister at the timewas the Reverend John Tudno Williams. Avery successful service was held, withseveral past members and guests present.John Williams was referred to earlier asone of the founders of the chapel; also hisson-in-law, John Hughes, who was one ofthe first deacons. It was his son, John JamesHughes who began the custom of chantingpsalms in every service. By now his twosons Geraint and Gareth Hughes aredeacons and their daughters, Gwenda,Linda and Margaret are amongst theorganists. The connection, therefore,between this family and the chapel goesback unbroken to its earliest days andstretches over five generations.Another family, the Maesnewydd family,251


Ein Canrif – Our CenturyY Gweinidog a’r blaenoriaid adeg ycanmlwyddiant 1969. O’r chwith: GarethHughes, R.W. Morgan, Caledfryn Evans, Parch.Tudno Williams, James Morgan, W.J. Watkin,Geraint Hughes.The Minister and the deacons at the time of thecentenary 1969. From the left: Gareth Hughes,R.W. Morgan, Caledfryn Evans, Parch. TudnoWilliams, James Morgan, W.J. Watkin, GeraintHughes.â’r eglwys o’r dechrau, sef teuluMaesnewydd. Y gãr a benodwyd gan yfam eglwys Rehoboth i ofalu am yr achosnewydd oedd John Davies, Erglodd – un aadwaenid yn ei ddydd fel ‘apostol y plant’ar gyfrif ei waith mawr dros yr Ysgol Sul.Priododd ei nith, Mary Jones, a godwydgyda’i hewythr yn Erglodd, JamesMorgan, Maesnewydd – aelod gyda’rAnnibynwyr yn Nhal-y-<strong>bont</strong>. Cofnodwydyn y Drysorfa am 1869 bod Mary Joneswedi anrhegu’r eglwys newydd â llestricymundeb ardderchog a chostus.Ymaelododd James Morgan yn <strong>Nasareth</strong>ac fe’i etholwyd yn flaenor a bu’ndrysorydd yr eglwys hyd 1923. Ynadilynodd ei fab, Richard William MorganY.H., ef yn drysorydd ac erbyn heddiw eifab, James Hughes Morgan, sy’n dal yn yswydd. Erbyn hyn mae ei blant yntau yndilyn yr un traddodiad. Dyna etogysylltiad arbennig o faith â’r eglwys hon.1976Yn ystod y flwyddyn cawsom gyfle ilongyfarch hynafgwr ‘ifanc’, un o’nhas been associated with the chapel from theoutset. The man appointed by the motherchapel Rehoboth, to be in charge of the newcause was John Davies, Erglodd, known inhis time as the ‘children’s apostle’ because ofhis work with the Sunday School. His niece,Mary Jones who was brought up by heruncle at Erglodd, married James Morgan,Maesnewydd who was a member with theIndependents at <strong>Tal</strong>-y-<strong>bont</strong>. It was recordedin the ‘Trysorfa’ in 1869 that Mary Jones hadpresented a set of beautiful and expensivecommunion glasses to the chapel. JamesMorgan became a member at <strong>Nazareth</strong> andwas elected a deacon; he was treasurer ofthe chapel until 1923. His son, RichardWilliams Morgan JP, followed in hisfootsteps as treasurer and today his sonJames Hughes Morgan holds the sameposition. Now his children follow thetradition. This is another example of a longconnection with the chapel.1976During the year we had the opportunityto congratulate a ‘young’ gentleman, one of252


Ein Canrif – Our Centuryhaelodau, sef Mr J.M. Jenkins, Maesgwyn,ar ei ganfed penblwydd. Cafodd rodd ganyr aelodau o rai o gylchgronnauCymdeithas Hynafiaethwyr Ceredigion. Bufarw ar Fedi’r ail 1978 yn 102 mlwydd oed.Cadwodd ei ddiddordeb yn y capel hyd ydiwedd a mynychau’r cyfarfodydd. Yroedd y Parch. Roberts yn briod â’i ferchGwen. Bu iddynt briodi yn <strong>Nasareth</strong> yn1958.1984Cafwyd yr ail sasiwn yma. Yr oedd honeto yn un i’w chofio.Mor brydferth yw dy berthiGwm annwyl Eleri.Caraf dy fwyn aceriA thrydar dy adar DiFelly y canodd Mr Huw Huws ac yn sicrddigon fe wireddwyd profiad y bardd ibawb a fu yn y sasiwn. Y gweinidog oeddy Parch Elwyn Pryse a’r organyddion,Miss Dilys Humphreys, ChristineCharlton, Janet Jones a Nia Evans. Roeddy croeso a’r ymborth a gafwyd yn your members, Mr J.M. Jenkins, Maesgwyn,on the occasion of his hundredth birthday.He received a gift from the members of someof the Ceredigion Antiquarian Society’speriodicals. He died on 2nd September 1978,at the age of 102. He attended services andhis interest in the chapel continued until theend of his life. The Reverend Tom Robertswas married to his daughter Gwen. Theywere married in <strong>Nazareth</strong> in 1958.1984The second meeting of the Association ofthe Welsh Presbyterians was held here. Thisagain was one to remember.Mor brydferth yw dy berthiGwm annwyl EleriCaraf dy fwyn aceriA thrydar dy adar DiThose are the words of Mr Huw Huwsand surely enough the poet’s experiencewas shared by everyone who attended themeetings. The minister was the ReverendElwyn Pryse and the organists – Miss DilysHumphreys, Christine Charlton, Janet JonesCaledfryn Evans a’i fedal Gee, 1984. Caledfryn Evans with his Gee medal, 1984.253


Ein Canrif – Our CenturyNeuadd gan y chwiorydd yn ddihareberbyn hyn.Rhaid llongyfarch yn galonnog iawn un ymae <strong>Nasareth</strong> yn ddyledus iddo am eiwasanaeth a’i haelioni iddi ar hyd yblynyddoedd sef, Mr Caledfryn Evans YHar dderbyn ohono yn haeddiannol iawn yFedal Gee yn 1984 am ei wasanaeth i’r YsgolSul. Bu ef a’i briod yn byw yn Tñ <strong>Capel</strong> amgyfnod a mawr fu eu gofal am bopeth. Panoedd yn 90 oed cafwyd parti yn y capel iddathlu’r achlysur a chyflwynwyd ffon ynanrheg iddo.1987Er mwyn codi arian at yr adeiladautrefnwyd taith gerdded o Aberystwyth iDal-y-<strong>bont</strong> – rhan o daith Gerallt Gymro adrefnwyd gan y Western Mail. Casglwyd£750.1989Bu gwasanaeth a pharti yn y capel iddathlu 40 o flynyddoedd y bu GarethHughes yn ysgrifennydd. Cyflwynwydanrheg o faromedr iddo. Y mae’n parhaugyda’r gwaith yn 1999. Felly mae wedibod yn y swydd am dros 50 oflynyddoedd.Daeth amser i ni ffarwelio â Mr a MrsDafydd Jones (Yr Urdd) o’u gwasanaeth feland Nia Evans. The welcome given and thefood provided in the Hall by the women isby now proverbial.One must heartily congratulate someonethat <strong>Nazareth</strong> is indebted to for his serviceand his generosity over the years – MrCaledfryn Evans JP, who deservedlyreceived the Gee Medal in 1984 for hisservice to the Sunday school. He and hiswife lived in the <strong>Chapel</strong> House for a timeand took great care of everything. When hewas 90 years old a party was held in thechapel to celebrate the occasion and hereceived a walking stick as a gift.1987In order to raise money towards thebuildings a sponsored walk was held fromAberystwyth to <strong>Tal</strong>-y-<strong>bont</strong>, part of thejourney made by Gerald the Welshman, andorganised by the Western Mail. A sum of£750 was collected.1989A service and party was held in the chapelto celebrate Gareth Hughes’ 40 years assecretary. He was presented with a barometer.He continues to do the work in 1999. He hastherefore held the post for over 50 years.The time came to say farewell to Mr andMrs Dafydd Jones (The Urdd) for theirGareth Hughes yn derbyn rhodd gan y capel,1989.Gareth Hughes receiving a gift from the chapel,1989.254


Ein Canrif – Our CenturyGweinidogion yr eglwys:Richard Davies 1873David Evans 1887–95T. Jenkins 1897–1926R. Humphreys Jones 1928–32Thomas A. Williams 1937–44R.H. Edwards 1945–50O.J. Roberts 1951–56Tom Roberts 1957–64Gruffydd Jones 1964–68J. Tudno Williams 1967–73Elwyn Pryse 1974–92R.W. Jones 1994–Dilys HughesThe chapel’s ministers:Richard Davies 1873David Evans 1887–95T. Jenkins 1897–1926R. Humphreys Jones 1928–32Thomas A. Williams 1937–44R.H. Edwards 1945–50O.J. Roberts 1951–56Tom Roberts 1957–64Gruffudd Jones 1964–68J. Tudno Williams 1967–73Elwyn Pryse 1974–92R.W. Jones 1994–Dilys Hughes256

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!