BK nkT[D eoe/ fpZb{ d/ th noiB dh rZb tZb ezB j' rJ/. rZb wfjb/ dhj'D eoe/ T[; dh o[uh j'o th tX rJh feT[_fe wfjbk th wM?b ;h ns/chw t/udk j[zdk ;h. noiB Bkb T[; dh fbjk} J/Bh e[ ;h fe T[j chwfbnk e/ fdzdk ;h.Àe/oK fpZb{ wfjbk ns/ Bkb fszB iD/ j'o w?_j b? e/ nkr/ nkED/ w{zj-;'}Q t/b/, T[j sK nKjd/ n;h_ w[Zb fbnkJ/ nK go w?Ì n?_ bZr/ fit/_ fes'_u'oh fbnkJ/ j[zd/ nk, feT[_fe w?_j Go/ EDh_ ;h, s/ w?_j Go/ EDh_ e"D xo'_s'oB fdzd? t/uD tkbk w?_j dk b/tk gkND s/ nkfJnk ftnk, s[o/ Bk, frZmdh ihG pkjo eZYh yVQh. s/oh wK B/ ukj Xosh, w?_ T[BQK Ì nkgD/ eZu/u[pko/ «u fpmk-sk, f;nkb d/ fdB ;h, ;hoh B/ w?_j nzdo pzBQ-sh, w?_;'funk ub'_ EZe/ j'D/ nK, x[ZN dko{ b?D iKdk fojk, w/o/ wro'_ T[BQK B/ ehehsk fe tkoh tkoh fgSkp eoB d/ pjkB/ u[pkfoT[_ T[so/ s/ w?_j u[zxr/,w?_ nk e/ p'sb w/} s/ oZy sh s/ µow' µowh g[ZfSnk w?_j dh Xko eZYDtk;s/, nKjd/ eZY b', Bkb/ w[;eVhJ/_ jZ;D, id'_ w?_ s/ nkgD/ ;hoh B/ eZNkSZfvnk sK T[j w?_j d/ j/m Bk gt/, T[j w?_j dk o[y gSkD frnk, joy sKpj[s nkfJnk pJh ;"jfoU uz[xr/ sK dZ; fdU, ;kv/ feT[_ p{E/ GBkT[D/ n?_SVK Bkb, n?j' i/ j[zd/ n? fJj, eh spko eo/ pzdk fJBQK w[;fbnK BkbtNkfJnK dk.Á noiB B/ rZb dh bVh nZr/ s'ofdnK T[; tZb fpNo-fpNoMke oj/ fpZb{ dh T[s;[esk t/y e/ gfjbK Bkb'_ th tZX T[sµkj Bkb rZbehsh, Àn;h_ th c/o ;kth_ fJZeh dh eZsh gkJh, E'V/Q fij/ fuo fgZS'_ w?B{znKjd/ noiB f;zx Gkn wZM ;Zio n? tV/t/_ gk fdU T[; Ì, w?_ EZb/ frnks/ ;hoh s'_ ykbh pZmb w?_j nZr/ oyk nkfJnk, w?_j d/ ;zrb Bkb ykbhpZmb yVe/, w?_ T[s'_ g[ZS SZvK, i/ tV/w/_ ykb/ sK pZmb uZe fdU, T[j r[ZMkr[ZMk jZ;D fe uzrk noiB Ì x[Zr{ pDkfJn?, s/ w?_ jZ;K pJh noiB ;'vk thfgU n?, id'_ g{o/ µokph j'-r/ sK o'Nh ykD bZr g/, w?I ;kr «u fxT[ dhEK fozvQK dk s/b gk e/ b? nkfJnk, µokphnK Ì gsk Bk bZfrnk s/ T[t/_yk-r/, oks Ì fJe NZNh «u'_ fBeb/ d{ik tVi/, T[j fBeb/ shik tVi/, c/oµow d/ wko/ sVe/ w{zj-jB/o/ Jh s[or/.Á noiB dh rZb ;[D e/ fpZb{ dk wBfJj efjD Ì ehsk fe Àpkg{ sz{ fejVk T[BQK s'_ xZN n?_Á, go T[j u[Zgfojk ns/ ;"D dk :sB eoB bZrk. jz[rkok wZXw g? ikD eoe/ noiB thu[Zg j' frnk Bjh_ sK T[j Gkt/_ ;koh oks nfij/ N'Ne/ ;[DkT[_dk ofjzdk.pj[s/ nBgVQ pzfdnK dh nkds j[zdh j? fe rZb fes'_ µ[o{ eoBr/ ns/ yswfes/ j'o, rZb ;[DkT[_d/ ;[DkT[_d/ fJj th G[Zb ikDr/ fe T[BQK B/ rZb;[DkT[Dh eh dZ;D tk;s/ µ[o{ ehsh ;h. go noiB fJ; d/ fpbe[b T[bN;h. T[j fe;/ ftdtkB tes/ tKr fi; B[es/ Ì e/_do wzB b?_dk, rZb w[VfxV T[E/ fbnk e/ s'Vk MkVdk. fJ; bJh T[; dh rZb dk noE T[jhfBebdk i' T[j eZYD bJh rZb ;[DkT[_dk. fizBh d/o T[j nkgDh rZbnrb/ d/ nzdo X;k Bk fdzdk UBh d/o tko tko T[; B[es/ d[nkb/ x[zwdkofjzdk. fJ; soQK wM?bK pko/ T[; B/ fijVh rZb S'jh ;h g{o/ d'-fszB fdBT[; dk eu{zwo eZYdk fojk. fpZb{ T[s/ th rZb dk T[jh n;o fgnk fijVknoiB B/ ;'funk ;h. nrb/ fdBK ftu fpZb{ r[zw-;z[w fijk ofjD bZrfgnk.T[; d/ fujo/ T[s/ wk:{;h dh gos ;zxDh jz[dh iKdh ;h. UXonoiB d/ w{zj T[s/ gJhnK p[Ykg/ dhnK M[oVhnK ftu'_ e'Jh uwe fijhMbeD bZr gJh. fpZb{ d/ gfjbk ;ke SZvD s'_ fgZS'_ pVk bzwk ;wKnoiB T[yfVnk fojk ;h, Gkt/_ pkjo T[; B/ fJj Gkt xZN jh fd;D fdZs/;B. T[; dh nzdobh jko dk fpnkB T[; dh dkVQh eodh ;h fijVh toQ/ e[«u jh eK dh g{S tork ekbk ozr fsnkr e/ ;D dh i{Vh torh x;w?bhfuZNh j' rJh ;h. j[D pV/ fuo fgZS'_ noiB d/ fujo/ T[s/ y/Vk nkfJnk ;h,µkfJd fJj fpZb{ d/ ftnkj dh y[µh dk y/Vk ;h.fpZb{ d/ ftnkj dh jo o;w Ì noiB B/ pV/ uktK Bkb g{ok ehsk.ftnkj dh o"De ykso T[j nkg nkgD/ tZv/ Ìj-g[Zs dh fwzBs eoB frnkns/ T[BQK Ì wBk fbnkfJnk. ftjV/ ftuekobh ezX YkT[D ftu sK noiB;cb Bk j'fJnk go ezX ftudh pko T[; B/ }o{o eYtk fbnk. J/B/ e[ Bkbjh noiB pj[s y[µ ;h.dki ftu nzfwqs fuZNk ekbk NhHthH s/ fJe d' S'N/ S'N/ fpibh BkbuZbD tkb/ Br jh j'o fbnkJh. j'o e'Jh bhVk-egVk iK ;wkB T[; B/ Bkfbnk. ;G ;wkB d/ g?;/ frD e/ nkgD/ BK iwQK eotk bJ/ sK fe uzvhrVQik e/ nkgDh wo}h dk ;wkB yohd ;e/. fpZb{ Ì nzfwqs d/ BK g?;/ iwQKeokT[D tkbh rZb pj[sh uzrh Bk bZrh go noiB Ì fit/_ pj[s g;zdnkJh j't/, T[j ne;o nzfwqs Ì nkydk, ÁGkJh w?Ì ;'vk jkn othokpknbk uzrk bZfrn? e[Vh d/ BK g?;/ iwQK eokT[D tkbk, sz{ ;wM fJj g?;/ BhBZE n? fijVh fpZb{ d/ BZe «u'_ Ngk e/ oZ;k s/o/ jZE cVk-sk, wikb eh j[DfjZb i/ fJj, BZE sK nbe tfjVfenK Ì f;ZXk eo fdzdh n?.Á fJj efj e/noiB fyV-fyVk e/ jZf;nk fit/_ efj fojk j't/, Àt/fynk wM?bK d/ ozr,ni/ nrKj t/yh_.ÁUgoh jtk 83 ;Zg SZvDk 84
noiB d/ ;[Gkn ftu nkJh fJj spdhbh ;ko/ NZpo Ì j?okB eo ojh;h s/ ;G s'_ tZX nzfwqs Ì fi; d/ wB ftu fpZb{ B/ noiB dh s;tho pV/T[dk;/ ns/ y'oh pzd/ dh pDkJh j'Jh ;h. J/Bk y[bQk-v[ZbQk ;[Gkn fe nzfwqs Ìikgdk jh Bjh_ ;h fe T[BQK dk foµsk Bz{j-;j[o/ dk j?. noiB eJh tkonzfwqs Ì th w}ke eo fdzdk sK T[s'_ T[j µowkT[_dh go nzdo'_ pj[s y[µj[zdh. ni/ eZbQ jh eDhnK g?D Bkb e[M mzY j' rJh ;h sK noiB B/nkfynk ;h, ÀbU pJh oZp B/ mzY ehsh n? nZi gs"V pDkU.Á ge"fVnK Ìgs"V efjD eoe/ ;kfonK dk jk;k fBeb frnk. id'_ rZb ;[D e/ nzfwqsB/ ;Zuw[Zu ge"V/ eZY bJ/ sK noiB B/ ge"Vk w{zj «u gkT[_fdnK fejk, ÀpV/eoko/ pD/ n?_ pJh.Á nzfwqs B/ sK fJ; Ì µkpkµ/ ;wfMnk s/ y[µ j' rJh gofpZb{ Ì fJT[_ bZfrnk fit/I noiB B/ fejk j't/, ÀfJBQK «u ihG dk ;[nkdpknb?, ed/ µfjo Bh t/yhnK ib/p yKdhnK