Ανασκόπηση Review

PSYCHIATRIKI 18 (1), 2007 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ 27Διαταραχές πρόσληψης τροφήςΤο PCOS και η σχέση του με τις διαταραχές πρόσληψηςτροφής αποτελεί αντικείμενο έρευνας τα τελευταίαχρόνια, καθώς όλο και νεότερα στοιχεία προστίθενταιυπογραμμίζοντας τη συσχέτισή τους. Στηβουλιμία, η οποία έχει συγκεντρώσει το μεγαλύτεροενδιαφέρον, φαίνεται να εμφανίζονται με μεγαλύτερησυχνότητα υπερηχογραφικά πολυκυστικές ωοθήκες,υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης, ακμή και διαταραχήεμμήνου ρύσεως, ενώ στις ασθενείς με PCOS φαίνεταινα υπάρχει απορρύθμιση της όρεξης. 74 Τα υψηλότεραεπίπεδα ανδρογόνων έχουν ενοχοποιηθεί στο PCOSγια αδυναμία ελέγχου της παρορμητικής συμπεριφοράςλήψης τροφής και την έντονη επιθυμία (“craving”)για υδατάνθρακες. 92,93 Η χρήση ανταγωνιστών τεστοστερόνης(flutamide) έχει δείξει βελτίωση της εικόνας.74 Σε μια μελέτη του 2001 94 δεν βρέθηκε να υπάρχεισυσχέτιση μεταξύ διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας(binge eating) ή ψυχογενούς βουλιμίας καιυπερηχογραφικής εικόνας πολυκυστικών ωοθηκών. 94Σε μια άλλη πρόσφατη μελέτη, 95 που επιβεβαίωσετην αυξημένη συχνότητα PCOS σε βουλιμικές γυναίκες(επικράτηση PCOS σε βουλιμικές γυναίκες 16,6%,έναντι 5–10% στο γενικό πληθυσμό), υποστηρίζεταιότι η πρωτοπαθής ενδοκρινική μεταβολική διαταραχήευθύνεται για τη βουλιμική συμπεριφορά κυρίωςλόγω αυξημένων ανδρογόνων (υψηλότερος δείκτηςT/SHBG: Testosterone-sex hormone-binding globulin),που προκαλούν τελικά και αυξημένη συχνότητα υπερτρίχωσης(20,8%).Από την άλλη πλευρά, έχει υποστηριχθεί και ηάποψη ότι τον αιτιολογικό σύνδεσμο μεταξύ απεικονιστικάδιαγνωσμένων πολυκυστικών ωοθηκών καιβουλιμίας αποτελεί η ίδια η υπερβολική διατροφικήσυμπεριφορά, καθώς η επίλυση της διατροφικής διαταραχήςέχει τελικά θετική επίπτωση στη μορφολογίατων ωοθηκών. 96Εκτός όμως από τη βουλιμία, το PCOS εμπλέκεταικαι στην ψυχογενή ανορεξία. Από τις 38 ασθενείςμε αμηνόρροια που εξετάστηκαν σε πρόσφατη μελέτη,97 οι 11 πληρούσαν τα κριτήρια για ψυχογενήανορεξία και PCOS. Υποστηρίζεται ότι οι υπέρβαρεςγυναίκες με PCOS παροτρύνονται να χάσουν βάροςκαι στην πορεία δημιουργείται ανορεκτική συμπεριφορά,που επιβαρύνει τις διαταραχές του κύκλου.Ωστόσο, η επάνοδος του ΒΜΙ στα φυσιολογικά επίπεδαδεν επαναφέρει την κανονικότητα της εμμήνουρύσεως, εξαιτίας της πρωτοπαθούς διαταραχής.Κλινικά, ο σχετικά υψηλότερος ΒΜΙ πριν από τηναπώλεια βάρους, οι διαταραχές κύκλου που προϋπάρχουντης διατροφικής στέρησης, η ακμή καιη υπερτρίχωση οδηγούν το θεράποντα σε υποψίασυννοσηρότητας PCOS-ψυχογενούς ανορεξίας. Σεπερίπτωση συννοσηρότητας ανευρίσκονται υψηλότεραεπίπεδα LH και οιστραδιόλης. Τα παραπάνωκλινικά και εργαστηριακά στοιχεία κατευθύνουν τηδιάγνωση, ώστε να γίνει τελικά διαφορετική φαρμακευτικήθεραπευτική προσέγγιση (αντισυλληπτικήαγωγή κ.λπ.). 73Σωματόμορφες διαταραχέςΤο PCOS έχει επίσης συσχετιστεί με σωματόμορφεςδιαταραχές. 98,99 Έτσι, συμπτώματα που παραπέμπουνσε σωματική πάθηση αλλά που δεν εξηγούνται πλήρωςαπό αυτή, φαίνεται να συνυπάρχουν με το PCOSσε ποσοστό μεγαλύτερο από το αναμενόμενο καισυχνά προκαλούν σωματοποιητική διαταραχή ή αδιαφοροποίητησωματόμορφη διαταραχή. Ο πιθανόςπαθοφυσιολογικός μηχανισμός δεν έχει διευκρινιστεί.Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι οι γυναίκεςπου παραπονούνται για σωματικά συμπτώματαείναι πιθανότερο να ελέγχονται λεπτομερέστερα, μεαποτέλεσμα τη συχνότερη διάγνωση του PCOS.Eπίδραση φαρμακευτικής αγωγήςστην ωοθηκική λειτουργίαΣτην κλινική πράξη είναι γνωστό ότι η χρήση αντιψυχωσικώνφαρμάκων μπορεί να προκαλέσει διαταραχέςστα επίπεδα προλακτίνης. Έτσι, θα πρέπει ναλαμβάνεται υπόψη το προϋπάρχον PCOS ή άλλεςωοθηκικές δυσλειτουργίες όταν χρησιμοποιούνταιαντιντοπαμινεργικοί παράγοντες. Η φαρμακοεπαγόμενηυπερπρολακτιναιμία φαίνεται να μην εξηγείπλήρως τις διαταραχές κύκλου και τα χαμηλά επίπεδαοιστρογόνων που παρατηρούνται σε γυναίκεςπάσχουσες από σχιζοφρένεια. 100 Η επιδείνωση τηςπαραπάνω εικόνας επηρεάζει τη συμμόρφωση καιτην ποιότητα ζωής των ασθενών.Συμπερασματικά, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκώναποτελεί μια συχνή ορμονική δυσλειτουργίατων γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας και είναισκόπιμο ο κλινικός ψυχίατρος να έχει υπόψη του τιςψυχολογικές και ψυχιατρικές του προεκτάσεις, ώστενα μπορεί να επεμβαίνει αρτιότερα και ασφαλέστεραστη θεραπεία των ασθενών του.