Dùthchas na Mara Dúchas na Mara Belonging to the Sea

cleachdadh mar chuid de ‘iomlan’ cumanta(Lenzerini 2010).Tha àm mùthadh seo air an lagh eadarnàiseantaa rèir spiorad Cairt-talmhainnnan Daoine Dùthchasach ann an 1992 atha a-mach air an cuid chòraichean mareileamaidean deatamach de bhith air lethair a bheil iad a’ gabhail cearcall na beatha,far an toir atharrachadh air aonan de nah-eileamaidean aice buaidh air a’ chòrr. Thae cuideachd mar sgal-creige de na thuirt naseann iasgairean Barrach a chuir saoghaldualchasach san robh a h-uile duine san aoneathar an coimeas ri saoghal an latha andiughfar an robh a h-uile duine ag iarraidhgum biodh eathar aige dha fhèin, agusiasgair òg à Barraigh a thug dealbh dentuigse a bh’ aige air a mhuir mar a leanas:Tha a h-uile càil ceangailte ri chèile,chan urrainn dhut an dealachadh, ischan urrainn dhut beantainn ri cuiddheth gun buaidh a thoirt air a’ chòrrdheth…. (Ní Bhraonáin 2011 a )Co-dhùnadhSan rannsachadh againn, bha sinnag iarraidh faighinn a-mach a bheilfreumhan cultarail nas doimhne ris an strìphoilitigeach a tha a’ tachairt an-dràstasna h-uisgeachan timcheall air Barraighis Arainn Mhòr. Tha sinn den bheachd gubheil an rannsachadh seo a’ cur an cèillgu bheil an leithid a fhreumhan ann, agusgu bheil e cuideachadh gus nithean deshealladh-saoghail Ceilteach beò, ann ansuidheachadh practaigeach a bhuineasdhan latha an-diugh, a chur ann ambriathran. Bidh sgrùdaidhean mun t-seòrsaseo de dh’eòlas a’ cumail mar as trice ri44Gostrásta, d’amharc an dlí idirnáisiúntaar chearta díreach mar rud inteacht ad’fhéadfadh duine aonair feidhmiú marchosaint in aghaidh na cochoitiantachta.Ós a choinne seo, feiceann an Dearbhúcearta a bheith i ndán a bheith feidhmithemar chuid de ‘iomlán’ i gcoitinne (Lenzerini2010).Tá an bogadh seo sa dlí idirnáisiúnta araon dul le meanma Cairt Talún DaoineDúchasacha 1992 a ní trácht ar a gcuidcearta mar ghnéithe riatanacha d’aonánsonraíoch ar a dtugann siad ciorcal nabeatha air, ina n-imríonn athrach ar chionnamháin dá gcuid gnéithe rian ar an iomlán.Tá sé mar gháir chreag den mhéid a dúirtan seaniascaire Barrach a chuir an saolfadó nuair a bhí achan duine sa bhádcéanna i bhfarradh is saol an lae inniu agusachan duine ag iarraidh báid dó féin, agusiascaire níos óige as Oileán Bharra a thugiomrá ar an tuigbheáil a bhí aige ar anfharraige mar seo a leanas:Tá achan rud ceangailte, cha tig leatiad a scaradh, agus cha tig leat baintdo chuid de gan dul i bhfeidhm ar anchuid eile de…. (Ní Bhraonáin 2011 a )ConclúidInár gcuid taighde, theastaigh uainnfiafraí an bhfuil fréamhacha cultúrtha níosdoimhne leis na coimhlintí polaitiúla atá arsiúl san am i láthair ar na huiscí thart fáOileán Bharra is Árainn Mhór. Creideannmuid go gcuireann ár gcuid taighde igcéill go bhfuil a leithéidí de fhréamhachaann, agus go gcuidíonn sé, i comhthéacsPeoples’ Earth Charter 1992 which talksabout their rights as essential elementsof a unique entity that they describe asthe circle of life, where a change to oneof its elements affects the whole. It alsoechoes the comment of the older Barrafisherman who contrasted a traditionalsociety where everyone was in the sameboat, with a modern society whereeveryone wanted their own boat, and ayounger Barra fisherman who describedhis understanding of the sea as follows:It’s all intertwined, you can’tseparate it, and you can’t tamperwith some of it without affectingthe rest of it…. (Brennan 2011 a )ConclusionIn our research we wanted to inquireinto whether there are deeper culturalroots to the current political conflictstaking place on the waters around Barraand Arranmore. We believe this researchsuggests that there are such roots, andhelps to articulate, in a contemporaryand practical context, aspects of a livingCeltic worldview. Studies of this kind ofknowledge are usually confined to thefields of ethnology and folklore with nosignificant place in the considerationsof governments and policymakers.Seen from this new perspective, thefishermen’s testimonies reveal anappreciation of the natural world thatis immediate, functional and practical— a natural world in which the islandpeople are an integral and necessarypart. This appreciation, in turn, reflectseòlas-chinnidhean is aithris-bheòil gunàite cudromach sam bith nuair a bhiosluchd-riaghaltais is luchd-poileasaidha’ beachdachadh. A’ sealltainn ris bhontaobh ùr seo, tha fianais nan iasgairean a’nochdadh tuigse air an t-saoghal nàdarraa tha luath, feumail is seaghach - saoghalnàdarra sa bheil na h-eileanaich nan cuid gumath feumail is deatamach. Tha an tuigseseo an uair sin a’ nochdadh mìneachadhàrainneachd-poileasaidh na cruinne aira’ Chòmhdhail mu Bhith-eugsamhlachd athuigeas gu bheil clann-daoine is nàdarceangailte ri chèile san aon rian-bheatha.Tha de chomas aig cruinneachadh làidir deneòlas dhùthchasach sna h-eileanan Gàidhligseo a dh’èirich às a’ chàirdeas fhada ‘sdhlùth aig na h-eileanaich ris an nàdar, chomath ri ullachadh san lagh eadar-nàiseantaa bheir luach don eòlas seo, ceangal ricaochladh dhòighean gus eòlas a chur airàrainneachd na mara. ‘S coltach gu bheilan dìth ceangail a th’ ann an-dràsta eadarna dòighean seo gus an saoghal a thuigsinna’ cur gu bunaiteach ris an strì a tha a’ dolair adhart sna h-eileanan. Tha sinn denbheachd ma lorgar àite airson a h-uile ginde na ‘saoghail’ seo gum faodte dòigh nassaidhbhre gus eòlas is tuigse fhaighinn aira’ mhuir dham buin sinn a chruthachadh.reatha is praiticiúil, le gnéithe de dhearcadhdomhanda Ceilteach beo a chur in iúl ibhfocail. De ghnáth, coinnítear taighde denchineál seo le heitneolaíocht is béaloideasgan áit ar bith mór le rá i dtuairimí luchtrialtais ná lucht déanta beartas. Ag amharcair ón dearcadh úr seo, nochtann a bhfuille rá ag na hiascairí tuigbheáil ar shaolan dúlra atá ann ar an bhall, feidhmeachis praiticiúil - saol an dúlra a bhfuil nahoileánaigh ina gcuid riachtanach. Nochtannan tuigbheáil seo í féin léirmhíniúchán luchtbeartas timpeallachta na cruinne ar anChoinbhinsiún um Éagsúlacht Bhitheolaíocha thuigeas go bhfuil an duine is andúlra ceangailte lena chéile sanéiceachóras chéanna.Tá de chumas ag an chorp láidir seo isnahoileáin Ghaelacha seo d’eolas traidisiúntaa d’eascair as an ghaol dhlúth a bhí agmuintir na n-oileán leis an dúlra, diomaiteden chreat sa dlí idirnáisiúnta a bheireannluach don eolas seo, dóigheanna éagsúlale eolas a chur ar thimpeallacht na mara anasc. Is dóiche go gcuireann an díth naisceadar na bealaí éagsúla tuigbheála i láthairna huaire go bunúsach leis na coimhlintíatá ar siúl go fóill isna hoileáin.. Creideannmuid fríd áit a chur ar fáil d’achan chionndo na ‘saoltaí’ seo sa chionn eile dóigh níossaibhre a chruthú le eolas is tuigbheáil abheith againn ar na farraigí a mbaineannsinn leofa.the international policy environment’sinterpretation of the Convention onBiological Diversity which understandshumans and nature as interconnectedwithin the same ecosystem.The existence on these Gaelic-speakingislands of a strong body of traditionalknowledge that has emerged fromthe island people’s long and closerelationship with nature, alongsidethe existence in international law ofa framework which gives value tothis knowledge, has the potential toconnect different ways of knowing themarine environment. It is likely thatthe current lack of connection betweenthese different ways of understandingthe world contributes fundamentallyto the ongoing conflicts on the islands.We believe that finding a place for eachof these ‘worlds’ within the other couldgive rise to a richer way of knowingand understanding the seas to whichwe belong.45