12.07.2015 Views

Məktəbəqədər yaşlı uşaqlar üçün ingilis dili

Məktəbəqədər yaşlı uşaqlar üçün ingilis dili

Məktəbəqədər yaşlı uşaqlar üçün ingilis dili

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Бцтювлцкдя ися 20 илдян чох ушаг нитги вя онун проблемляри илябаьлы елми-тядгигат иши апаран досент Я.Щ.Щаъыйева «Ушаг нитгининлингвистик тящлили» адлы намизядлик диссертасийасы мцдафия етмиш, бешкитаб вя 40-а йахын мягаля чап етдирмишдир.Дярс вясаитинин материалларына уйьун чох инъя, зяриф шякилляр,няфис рясмляр чякмиш, ясяря мараглы тяртибат вермиш ряссам БайрамЩаъыйевин дя йарадыъы ямяйи тягдирялайигдир.Мцяллиф иши иля ряссам ишинин уйарлыьы дярс вясаитинин йцксяккейфиййятини мющцрляйир вя онун уьур газанаъаьына цмид верир.Бюйцк вя кичикляря севинъ эятирсин, йашайанлардан олсун.филолоэийа елмляри намизяди,досент Камал Щаъыйев4


ъцмля нцмуняляриндян истифадя едилмялидир. Ушагларын билдийисюзляря уйьун синоним, антоним сюзляр сечилмяли, фразеоложи сабитбирляшмялярдян эениш истифадя едилмялидир.Мяктябягядяр йашлы ушагларын ситуасийа, диалог дцзялтмяляри,гурмалары цчцн бязи сюз вя сюз бирляшмяляринин Азярбайъан дилиндягаршылыьы верилмишдир. Ишин эедишиндя беля нцмуняляр, ещтийаъ варса,артырыла да биляр.Инэилис дилини юйрядян щяр бир мцяллим-тярбийячидян бюйцкямяк, сябр, ирадя вя ушаьа мящяббят тяляб олунур. Мяшьялядяняввял, ещтийаъ варса, мцвафиг яйани вясаит щазырланмалы, шякилчякилмяли вя дярс онун ясасында апарылмалыдыр.Тярбийячи - мцяллим Азярбайъан дилиндя гаршылыьы олмайан инэилисдилиндяки спесифик сяслярин цзяриндя бир гядяр чох ишлямяли,интонасийа вя тяляффцзцня хцсуси фикир вермяли, диггят мяркязиндясахламалыдыр.Ушаглар билдиклярини тякрар етмяйи севир. Тякрар йолу иля билдикляринимцхтялиф цсулларла мющкямляндирмяк йахшы сямяря верир.Ев тапшырыглары, ясасян, шякил чякиб рянэлямякдян ибарятдир ки,бу да ушагларын баьчада кечдикляри мювзуларын евдя мющкямлянмясинякюмяк едир. Нитг нцмуняляринин мцнтязям вя интенсив ишлянмясимяшьялянин тядриъля инэилис дилиндя апарылмасына имканверир.Вясаитин ахырында лцьят, шяхс адлары вя мащныларын нотлары верилмишдир.Вясаитин щазырланмасында инэилис вя рус дилиндя олан елми-методикядябиййатын уьурлу тяърцбясиндян файдаланмышыг.Вясаит баьчада инэилис дили юйрядян мцяллим - тярбийячиляр цчцннязярдя тутулса да, ондан валидейнляр дя истифадя едя билярляр.Азярбайъанда илк тяшяббцс олдуьундан вясаит гцсурлардан узагдейилдир. Даща йарарлы олмасы цчцн онун нагис ъящятляриниэюстярянлярин диггятиндян мямнун олаъаьыг.Бу вясаитин ишыг цзц эюрмясиндя ямяйи олан щяр кяся, хцсусянАДУ-нун Азярбайъан дилчилийи кафедрасы, инэилис дилинин лексиколоэийасыкафедрасы вя инэилис дилинин методикасы кафедрасынын ямякдашларынаясяри мцзакиря едиб мцсбят ряй вердикляриня эюря миннятдарлыьымызыбилдиририк.6


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ1-ъи мяшьяляРабитяли нитг: Greating: “Good Morning”“Good morning” шери; “Brother James” мащнысы 1Лцьят: Ann, Azer, Pete, Roy, James, Sue; a brother, a mother,morning, am, is; to see, glad; I, you, he; this, ringing, sleeping.Ъцмля нцмуняляри: Stand up! Sit down! This is Ann; I amglad to see you; Let us learn rhyme;Ясас сясляр: [e], [5], [0], [7:], [e9], [9], [es], [9:], [u], [ju:],[2].Яйани вясаит: “гыз, оьлан, ата, ана, няня вя баба” шякилляри;ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Биринъи дярсдя мцяллим ушаглара “аиля”тясвир олунмуш бир шякил эюстярир вя дейир: “This is Nick”, “This isMother” Ана дейир:“Good morning, Azer”. Ник ъаваб верир: “Goodmorning, Mother”.Ушаглар бу ъцр саламы мцяллимин ардынъа бир нечя дяфя тякраредирляр. Сонра балаъа шякиллярдян истифадя олунур. Бурада “гыз, оьлан”шякли чякилмишдир, мцяллим онлара ад вериб саламлайыр: “Goodmorning, Roy; Good morning, Ann” вя с. Ушаглар бу ъцр нцмунядянистифадя едяряк, бир-бирилярини юз адлары иля саламлайырлар: “Goodmorning, Ilhama; Good morning, Aitan; Good morning,…” вя с.Бцтцн ушаглар ойунда иштирак едирляр. Ифадя сабитляшир.7


2. Икинъи дярсдя ушаглар яввялъя мцяллимя диггятля гулаг асырлар.О, “Good morning” шерини охуйур, сонра ушаглар щяр мисранымцяллимин ардынъа о гядяр тякрар едирляр ки, бцтцн бянд язбярлянир:Good morning!Good morning, good morning,Good morning to you!Good morning, good morning,I am glad to see you!“I am glad to see you” ъцмлясини мцяллим тяръцмя едир.3. Мцяллим цчцнъц дярсин яввялиндя шери вя сясляри тякрар едир,сонра ися “Brother James” мащнысыны юйрядир 1 .Are you sleeping, are you sleepingBrother James, brother James?Morning bells are ringing,Morning bells are ringing,Ding, ding, dong, ding, dong!1 Мащнынын нотлары вясаитин ахырында верилмишдир.8


Мащнынын сюзляри ики дяфя охунулур. Мювзунун ушаглара айдынолмасы цчцн щярякятляр йамсыланыр, йахуд да мцмкцн олса, яшйаларэюстярилир. Лазым эялся, тяръцмя олунур. Ушаглар мцяллимин ардынъасюзляри 3-4 дяфя тякрар едирляр. Сонра мцяллим мащныны ушаглараохуйур. Шердяки щярякят мимика вя жестлярля эюстяриляряк, мащнынынсюзляри ушагларла бирликдя йенидян охунулур. Мцяллим эюряндя ки,ушаглар мащнынын сюзлярини мянимсяйибляр, онда яввялъя хорла,сонра ися тяк-тяк мащныны охуйуб тякрарлайырлар. Ашаьыдакы сюзляринтяляффцзцня фикир вермяк лазымдыр: sleeping, brother, James, morning,bells, ringing, ding, dong.[5], [9], [9:], [6:], [ju:] сясляр бирщеъалы инэилис адларында чохишлянир, она эюря дя ушаглар бу сясляри чох тяляффцз етмялидирляр.4. Дюрдцнъц дярсдя мцяллим инэилис адларында олан бцтцнсясляри тякрар етдирир, сонра “Good morning” шери вя “BrotherJames” мащнысы тякрар олунур.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ2-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “What is your name?” мащнысы 2 .Лцьят: Fred, Janet, Joe, Kate, Mary; a name, to tell, please,now;Ъцмля нцмуняляри: Answer, please!, Say, after me!, Comehere, please! Take your book, please!, Open (close) your book,please!Ясас сясляр: [5], [ou], [a9], [o], [o9], [9], [9:], [7:]Яйани вясаит: “гыз, оьлан” шякилляри; ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим бюйцк бир шякил эятириб ушаглараэюстярир вя шякилдяки персонажлара суаллар верир: “What is yourname?” вя юзц дя шякля ад веряряк ъаваб верир: “My name is Janet”.Сонра ушаглар габагъадан щазырланмыш балаъа шякилдяки персонажлараад гойурлар. Мцяллим: “What is your name?” суалынаушагларын шякилляря вердикляри адла ъаваб верир. Йени дярс ики няфярарасында сящняляшдирилир. Онлар йолдашларына суал верир, йолдашлары исягрупун ушагларынын адларындан истифадя едяряк хорла ъаваб верирляр.9


нцрляр: биринъи груп яввялки ики мисраны, о бири груп ися сонракы икимисраны охуйурлар. Мащныдакы “Janet” шяхс адыны ушагларын юз адларыиля явяз етмяк олар. “That’s my name” вя с. ъцмляляриндятяляффцзя фикир верилмялидир.4. Яввялки дярслярдя кечилян мащны вя шерляр тякрар олунур.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ3-ъц мяшьяляРабитяли нитг: “Greeting: Good afternoon”; “Hands up” шери.Лцьят: Paul, afternoon, down, up, two, threeЪцмля нцмуняляри: Do your morning exercises; Line; March;Stand still!; Sit down!; Bend left!; Bend right!; Hands on hips;Hands to the sides!Ясас сясляр: [u], [u:], [5], [0], [a:], [au], [o], [3], [t], [w]Яйани вясаит: чохлу ушаг тясвир олунмуш шякил; ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара “Good afternoon” саламыныння вахт демяк лазым олдуьуну изащ едир. Беля бир сящняъиктяшкил олунур: ушаглар баьчадан сонра йолда растлашырлар. ГямяряGood afternoon!раст эялян Рювшян дейир: “Good afternoon, Gamar”, “Good afternoon,Rovshan” дейя ъаваб верир. Бу ифадяни ушаглар мцяллимин11


ардынъа бир нечя дяфя хорла тякрар едирляр. Сонра ися ушаглар ики-икиолуб юз адларыны ишлятмякля мяшг едирляр. Мяшьялядя щям Азярбайъан,щям дя инэилис адлары ишляня билир.2. Узун вя гыса саит сяслярин тяляффцзцня фикир верилир: [i], [i:],[u]. Шякиллярдя тясвир олунмуш ушаглары эюстяряряк мцяллим: “Thisis Ann; This is Paul” ъцмля гурулушуну изащ едир. Мцяллим: “Handsup” шерини ушаглара юйрядир вя шеря ясасян ойун ойнайырлар:Hands up, hands down,Hands on hips, sit down!Stand up, hands to the sidesBend left, bend rightHands on hips, one, two, three hop!One, two, three stop!Stand still.3. Ушагëàð ики ъярэядя дцзлянирляр. Мцяллим дейир: “Эялин сящяридманы едяк”. Юзц ушагларын гаршысында дурараг шердяки щярякятляриэюстярир вя етдийи щярякятин адыны инэилисъя дейир. Ушаглар да мцяллимийамсылайырлар. Сонра юзляри щямин сюзляри дейя-дейя сящяридманы едирляр. Ушагларын щамысы шери бир-бир мяшг едир. Мцяллиммяшг заманы ойуну йахшы вя дцзэцн йериня йетирян, йени сюзляридцзэцн тяляффцз едян ушаглары тярифляйир. Бу тапшырыг дярсин ортасын-12


да едилмялидир. Тапшырыгда иштирак етмяк цчцн щярякятляри едя билмяйянушаглары мяъбур етмяк олмаз. Онлар тякъя шерин сюзляринитякрар етсяляр кифайятдир.4. Яввялки дярслярин материалы тякрар олунур. “Brother James”вя “What is your name” мащнылары тякрарланыр вя мющкямляндирилир.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ4-ъц мяшьяляРабитяли нитг:“Greeting: Good evening”;“Nick and Andy” шериЛцьят: Andy, an evening, a father, sugar, to run out, to say, tostand, to stoop, andЪцмля нцмуняляри: Who’s absent (present)? Gadir is absent.Let’s begin; Please, be quiet.Ясас сясляр: [e], [ei:], [a:], [5], [u:], [j], [r], [b].Яйани вясаит: аиля цзвляри тясвир олунмуш шякил; мцхтялиф ойунъаглар.Good evening!Good evening,Father!13


Яйани вясаит: “кюрпя, баба, няня, ата, ана, баъы, гардаш”шякилляри; бцтюв бир аиля тясвир олунмуш шякил щазырланмалы.Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим бюйцкбир шякил эюстярибдейир: “This is afamily”. Сонра балаъашякилляри эюстярярякдейир: “This is agrandmother; Thisis a grandfather”вя с. Ушаглар мцяллиминардынъа хорлащямин ифадяляри тякраредирляр. Эюстярилянкичик шякиллярдянистифадя едярякмцяллим“my” явязлийиниишлядир: “This is my grandfather; This is my grandmother” вяс. Ушаглар йени сюзлярин тяляффцзцнц вя мянасыны билдикдян сонра“your” сюзцнц дя балаъа шякиллярля ишлядирляр: “This is yourgrandfather” вя с.2. “Family, at home, father, mother, baby” сюзляриндяки [5],[u:], [a:], [0], [5], [ou], [0], [e9] сяслярини мяшг етдирмяклазымдыр. Ушаглар бу сясляри дяфялярля тякрар етмялидирляр. [1]сясинин артикулйасийасынын гыса изащы верилмялидир. Бу сяси тяляффцзедяркян дилин уъу алт вя цст дишлярин арасында олмалыдыр.3. “Nick and Andy” шери вя бязи чятин сясляр мющкямляндирилир.4. Мцяллим “My Dear Mummy” мащнысыны юйрядир:My dear, dear Mummy,Let me kiss your face,I want you to be happy, today and always!x x xBe happy, be happy, today and always!Be happy, be happy, today and always!15


Ъцмля нцмуняляри: Come in, please; Give me please; Haveyou…? Here you are; Thank you!; Not at all; what’s this. It is…Ясас сясляр: [5], [9:],[au], [a9], [6], [6:], [k], [m],[r].Яйани вясаит: ойунъаглар:“пишик, эялинъик, гуш, ит, ат, сичовул”шякилляри.Мяшьялянин эедиши: 1. Йенисюзлярин мянасыны изащ етмяйинян асан йолу эюстярмяцсулудур. Она эюря дя бу цсулдандаща чох истифадя етмяклазымдыр. Кечиляъяк сюзляряаид ойунъаглар габагъадан щазырланмалыдыр.Мцяллим онларыушаглара бир-бир эюстяриб дейир:“It is a cat; It is a doll; it is abird” вя с. Ушаглар мцяллиминардынъа бу ъцмляляри дяфялярлятякрар едирляр. Сонра ойунъагларыйеня дя ушаглара бир-бир эюстяриб сорушур: “What’s this?” вяюзц дя ъаваб верир. Мцяллимин ъавабларыны ушаглар хорла вя тяк-тяктякрар едирляр. Йени сюзляри сящняляшдирирляр: ики няфяр ушагчаьырырлар, онлар ойунъагларын ичярисиндян црякляри истяйяни сечиб бирбириляриндянонун ня олдуьуну сорушурлар. Яэяр щямин ойунъаьынады юйряндикляри сюзляр ичярисиндя йохдурса, онда мяшьяля цчцнщазырланмыш шякиллярдян истифадя олунур: “It is a cat; it is a dog” вяс. Ушаглар мцяллимин ардынъа дяфялярля бу ифадяляри тякрар едирляр.Сонра “my” сюзцнц балаъа шякиллярдя тясвир олунмуш яшйаларлаишлядирляр. Мяс: “It is my cat; It is my dog” вя с. Бу сюзц бир нечядяфя ишлятдикдян сонра “your” сюзцнц яввялки гайда иля юйрятмяколар.2. Мцяллим ясас сясляри мяшг етдирдикдян сонра “One, one,one” шерини юйрядир:One, one, one, Little dog run!17


Two, two, two, cat sees you.Three, three, three,Birds in a tree,Four, four, four,Rats on the floor.Бу да яввялки шерляр кими юйрядилир. Мцяллим дюрд няфяр чаьырыб,сящняъик дцзялдир: онлардан бири “пишик”, икинъиси “ит”, цчцнъцсц“гуш”, дюрдцнъцсц ися “сичовул” ролунда ойнайыр. Бу шер яввялкимяшьялялярдяки сяслярин мющкямлянмясиня кюмяк едир.3. Сонра мцяллим ушаглара илк дяфя олараг диалог юйрядир: Икиняфяр ушаг чаьырмагла сящняъик дцзялдир. Бири суал верир, о бириъаваб. Сящв олса, еля орадаъа мцяллим онларын сящвлярини дцзялдир.Дцзэцн форманы щямин ушаг бир нечя дяфя тякрар едир, щяр ъавабыушаглар яввялъя хорла, сонра тяк-тяк тякрар едирляр. Бцтцн ушаглардиалогда иштирак етсяляр йахшы олар.4. Оьланлардан бири - Мурад, бири - Рой, о бири ися “ата” ролундаиштирак едир. Гызлардан бири ися “ана” ролунда олур. Яввялляр едилдийи18


кими сящняъик дцзялдилир: “актйорлар”ын щамысы отагда юзляринимяшьул кими эюстярирляр. Мурад гапынын йанында ити иля дайаныб. О,гапыны дюйцр. Рой дейир:Roy: Come in, please,Murad: Good afternoon.Roy: Good afternoon, Mother, this is Murad.Mother: Good afternoon, Murad.Roy: This is my father.Father: Good afternoon. What is your name?Murad: My name is Murad.Father: Sit down, Murad.Murad: Thank you.Father: Have you a sister?Murad: Yes, I have.Father: What is your sister’s name?Murad: My sister’s name is Gamar.Mother: Have you a brother, Murad?Murad: No, I have not.Roy: Murad, give me your dog, please.Murad: Here you are.Roy: Thank you.Беляликля, “актйорлар” щяря юз ролуну ифа едир. Бу ъцр диалогдабцтцн ушаглар иштирак етсяляр йахшы олар. Ушаглар “What’s this? - Thisis a doll” вя с. гурулушуну билмялидирляр. Кечилмиш мащнылар хорлатякрар олунур.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ7-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “Greeting: Good night!”; “Good night” шери;Лцьят: a daughter, a son, to go, to sleep.Ъцмля нцмуняляри: What does Ann say to her mother?, Let’srecite a rhyme; I am pleased with you; The lesson is over; You arefree.19


Ясас сясляр: [6:], [o], [9], [9:], [a9], [v], [w], [r].Яйани вясаит: “Йатмыш оьлан” тясвир олунмуш бир шякил вямцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим габагъадан щазырланмыш шяклиушаглара эюстяриб дейир: “Ann is going to sleep. Mother says: Goodnight, Ann. Ann answers: Good night, Mummy”.Ушаглардан сорушулур: “Àíà гызына ня дейир?”, ушаглар ъаваб верирляр:“Good night, Ann”. Бяс, гызы неъя ъаваб верир? “Good night,Mummy”. Сонра мцяллим ушаглара тяклиф едир ки, она инэилис дилиндяGoodnight!“эеъяниз хейря галсын” десинляр. Юзц дя онлара: “Good night,children!” дейир. Бу ъцр ифадяни шякилляря верилмиш адларла даишлятмяк олар. Шякиллярдя тясвир олунмуш “гыз, оьлан” шякилляринимцяллим ушаглара тягдим едир: “This is my son; This is my daughter”.Мцяллим ики няфяр чаьырыб сящняъик дцзялдир вя тяклиф едир ки, онларбир-бириня юз адлары иля мцраъият едяряк “эеъяниз хейря галсын”ифадясини десинляр.2. Мцяллим яввялки мяшьялялярдяки инэилис адлары васитясиля ясассясляри мяшг етдирир.3. Мцяллим ушаглара тязя шер - “Good night” шерини юйрядир:Good night, Father, good night, mother,20


Kiss your little son!Good night, sister, good night, brother,Good night, everyone!Яввялъя илк цч мисра охунулур, бу заман бцтцн щеъалар йавашйаваштяляффцз олунур. Ушаглар мцяллимин ардынъа бир нечя дяфящямин мисралары тякрар едирляр: “Father, mother, son” сюзлярининтяляффцзцня фикир верилмялидир. Ушаглар ики група бюлцнцрляр: биринъигруп биринъи щиссяни, о бири груп ися икинъи щиссяни дейир.4. Нязярдя тутулмуш ъцмля нцмуняляринин мянасыны ушаглараизащ едиб, данышыгда ишлядирляр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ8-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “Greeting: Good-bye”;“Good-bye, children” мащнысы; 4 “Butterfly” диалогу.Лцьят: a butterfly, children, a street, a teacher, to fly, our,high, quick, all, along, merrily.Ъцмля нцмуняляри: Let’s do our morning exercises; Raiseyour hands; Let’s rest a little; Sing a song, please.Ясас сясляр: [6:], [e], [9:], [au], [2], [r], [t], [w]Яйани вясаит: шякилляр вя мцхтялиф ойунъаглар.“Good-bye”21


Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим “Good-bye” ифадясининмянасыны вя ня вахт ишлятмяк лазым олдуьуну изащ едир. Яввялъябир нечя дяфя дцзэцн тяляффцз едиб, сонра шякилляр ясасында мяшгедилир. Шякилдя кимин щара эетмяси щаггында мялумат верилир. Мяс.:“Ата ишя, ана базара, гардаш мяктябя, баъы ися баьчайа эедир. Онларбир-бириляриня “Good-bye” дейирляр. Мцяллим ушаглары ики-ики чаьырыбяввялки дярслярдя етдийи кими сящняъик дцзялдир. Балаъа шякиллярдянистифадя едяряк юйрянилмиш ифадяляр тякрар олунур.2. Дярсдя чятин тяляффцз олунан вя “Hands up” ойунунун сюзляримющкямляндирилир. Лазым олан сясляр мяшг едилир, “Butterfly”шери юйрядилир:Butterfly, butterfly,Where do you flySo quick and so highIn the blue, blue sky!3. Мцяллим яввялки дярслярдяюйрянилян мащнылар кими,тязя бир мащны - “Goodbye”мащнысыны ушаглара юйрядир.Мащныда йени сюзляринвя ифадялярин тяръцмясиня ещтийаъварса, мцяллим ону изащетмялидир. Йери эялдикъя щярякятляриъра олунур:We are going home, Chorous: Merrily we walk alongMerrily we walk alongWalk along, walk alongGood-bye, childrenMerrily we walk alongGood-bye, childrenSinging a fine song!Good-bye, children,We are all going home!4. Кечилмиш мащны вя шерляр тякрар олунур.22


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ9-ъу мяшьяляExcuse me, please!Рабитяли нитг: “Apology; Excuse me”; “Black Sleep” мащнысы 5Лцьят: Pussy, a sheep, wool, any, black, fullЪцмля нцмуняляри: Excuse me, please; It is all right; It isyour turn; Stop talking, please.Ясас сясляр: [5], [0], [u], [u:], [9:], [ju:].Яйани вясаит: ойунъаглар вя мцхтялиф шякилляр.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим бюйцк бир шякил эюстярир.“Excuse me, please” ифадясинин мянасыны, тяляффцзцнц вя онунщарада ишлянмясини изащ едир. Ушаглар мцяллимин ардынъа ифадяни бирнечя дяфя тякрар едирляр. Шякилляря верилмиш адлара мцраъиятля щяминифадя тякрар олунур. Сонра мцяллим ушаглардан “Excuse me” ифадясининкимя, ня цчцн, ня заман вя кимин дедийини сорушур. Буифадяйя неъя ъаваб верилдийи (“It is all right” вя йа “Thank you”)дейилир. Яввялки дярслярдя апарылан сящняъикляр кими “Excuse me”ифадяси мющкямляндирилир.2. Узун вя гыса сяслярин тяляффцзцня хцсуси фикир верилир. Сонра“Black Sheep” мащнысы ашаьыдакы кими юйрядилир:23


бирликдя охуйур, галан мисралары ися ортада олан ушаг охуйур. “Mybrother” ифадясиня чатанда о, дювря вуран ушаглардан бириня йахынлашыр.Щямин ушаг эялиб ортадакы оьланы явяз едир. Беляликля, ойун овахта гядяр давам едир ки, бцтцн ушаглар нювбя иля “Black sheep”ролунда ойнайыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ10-ъу мяшьяляРабитяли нитг: “Friends” шери; “The Jingo Ring” мащнысы 6Лцьят: Johnny, a ball, a pig, a skipping-rope, a teddy-bear, atrain, big, fat, lazy, long, round, small, thin.Ъцмля нцмуняляри: What’s this?, This is a ball; Listen to thewords; Repeat the words after me; Once more, please; Now let’ssing; Make a circle, please; Draw the picture.Ясас сясляр: [6:], [6], [e], [e9], [9], [0], [2], [4], [1].Яйани вясаит: “йатмыш оьлан” рясми вя мцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим “What’s this?” суалыны вя онаверилян “This is a ball; This is a doll” ъавабыны изащ едир. Щяр дяфяшякилляр эюстярилир вя ъаваблары щямин шякилляр тамамлайыр. “What’sthis?” суалына ушаглар бирликдя ъаваб верирляр. “This is a ball; Thisis a doll…” Суал вя ъаваб ики ушаг арасында апарылыр. Диалог типлибеля суал-ъаваб яввялки дярслярдя верилмишдир: бири суал верир, о бириъаваб. Артыг шякилляр йох, шякиллярдя тясвир олунмуш яшйаларын юзляригабагъадан щазырланыб гутуда, ял алтында сахланылыр. Щяр дяфягутудан ушаглар цчцн тязя олан яшйа - ушаглар адларыны билмядикляри- чыхарырлар. Ушаглара йени материалын мянимсянилмяси цчцнэюстярмя цсулу ян еффектли вя йардымчы цсулдур.2. Мцяллим шякилляри эюстяриб “This is…” ъцмля нцмунясиндя“small, big, thin, round, little, long” кими сифятляри ушаглара юйрядир.Ушаглар юзляри бу сифятляря уйьун исим тапыб ъцмлядя ишлядирляр.Мцяллим онлара кюмяк мягсядиля йардымчы ифадяляр верир “roundball, a fat pig, a long pen” вя с.3. Яввялки дярслярдя апарылдыьы кими “Friends” шери юйрядилир:25


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ11-ъи мяшьяляРабитяли нитг: Objects; “Guess, what it is” ойуну.Лцьят: a book, a copy-book, a desk, a pen, a pencil, new, old,short.Ъцмля нцмуняляри: What have you?; I (we) have…; Come uphere; Guess, what it is; Is it a doll? Yes, it is; No, it is notЯсас сясляр: [u], [6u], [ju:], [i:], [e], [b], [d], [s], [3].Яйани вясаит: мяктяб лявазыматы вя мцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим ушаглара яввялкидярслярдя олдуьу кимишякилляр эюстяриб дейир:“What’s this?” щямишя гысасуал вя ъавабдан истифадяолунур.“It is a pen; It isa pencil” вя с. кими ъцмлянювц ушаглара баша салыныр.Йени ъаваблар мяшг олунур.Бирщеъалы инэилис адларынданчох истифадя етмяклазымдыр, чцнки бунлар фонетиктапшырыглар цчцн ящямиййятлидир.Бу сюзляр инэилис дилинин саитляр системинин ясас елементляринитяшкил едир вя онларын мцнтязям сурятдя тякрар олунмасыушагларын инэилис дилинин тяляффцзцня йийялянмясиня кюмяк едир:Joe, Ann, Pete, Sue, Nick, Paul, Jack, Bob, Kay, Jane, Roy, Fred.2. Мяшьялядя щазырланмыш шякилляря ясасян “What have you?”суалына “I have…” ъавабы юйрядилир. Мцяллим ушаглара бу суалаверилян “I have a book, I have a pen” вя с. ъаваблары юйрядир. Онлар“We have a book; We have a copy-book” ъцмляляриндян дя истифадяедирляр. Бу заман юз адларындан да истифадя едя билярляр. Бумягсядля “оьлан вя гыз” шякилляри тез-тез ишлядилир.3. Сонра “Guess, what it is” ойуну ашаьыдакы кими тяшкилолунур:27


Children: Come up here, Nick. We have hiddensomething. Guess what it is?Nick: Is it a doll?Children: No, it is not a doll.Nick: Is it a pencil?Children: No, it is not a pencil.Nick: Is it a ball?Children: Yes, it is a ball.Ойун бу ъцря башга исимляри ишлятмякля давам етдирилир. Ушаглардюврядя дайанырлар. Онлардан бири дярсдя адыны юйряндийи бир яшйаныэютцрцр, йолдашлары ондан онун ня олдуьуну сорушур. Яшйанын няолдуьуну тапан ушаг ойуну давам етдирир. Беляликля бцтцн ушагларойунда иштирак едир.4. “A table, a pen, a pencil, a copy-book” шякилляринин евдячякилиб рянэлянмяси тапшырылыр.28


Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим балаъа шякиллярдян истифадяедяряк “What is this?” суалыны верир, юзц дя щямин суала ъавабверир вя с. Ушаглар мцяллимин ардынъа дяфялярля щямин ифадяляритякрар едирляр. Дивардан асылмыш ири шякиллярдян ушаглар ев яшйаларынытапыб, ъцмлядя ишлядирляр: “It is a table; It is a chair” вя с. Верилянсюзлярин бир нечяси мяшьялянин биринъи дярсиндя, йердя галанлары исяахырынъы дярсиндя юйрядилир. “What have you?” суалынын мянасыны вябу суала верилян ъавабы “I have…” вя йа “We have…”конструксийалары юйрядилир. Бунун цчцн габагъадан щазырланмышбалаъа шякиллярдян истифадя олунур.2. Йени сюзляриюйрятдикдянсонра“The birdhouse”шериниюйрятмяк олар.Мцяллим ушагларашякилляри эюстяряряк:“This isa tree; This is abird” ъцмляляриниизащ едир.Сонра шердя оланяшйалары эюстярир,щярякятляри тяглидедир. Шери яввялъяюзц охуйур.Яэяр шеринмянасы ушаглараайдын дейился,тяръцмя олунмалыдыр. Илк ики мисраны охудугдан сонра, ушаглар яввялъяхорла, сонра тяк-тяк мцяллимин ардынъа тякрар едирляр. Ики ушагчаьырыб сящняъик дцзялдирляр: онлардан бири “оьлан”, о бири “гуш” ролундаолур. Щямишяки кими йени сюзлярин тяляффцзцня фикир верилир:Little bird, little bird, look at me!I have a bird house, Oh, come and see!31


Little boy, little boy, under the tree,I like this house, give it to me!3. Мцяллим “he” вя “she” сюзляри арасындакы фярги изащ едир,бу заман “гыз” вя “оьлан” шякилляриндян истифадя едир. Ушаглар“What have you? What has he? (she)” суалларына ъаваб верирляр.Ъаваблар габагъадан щазырланмыш шякилляря ясасян верилир: яэяршякилдя “ялиндя гуш тутмуш бир оьлан” тясвир олунмушса, онда ушаг“What has he?” суалына “He has a bird” ъавабыны веря биляр. Онаэюря дя йахшы олар ки, бу типли шякилляр яввялъядян щазырлансын.4. Ушаглар евдя “стул, стол, ваза, эцл” шякилляри чякиб рянэляйирляр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ14-ъц мяшьяляРабитяли нитг: “My House”; “Too Early for Mother” шери.Лцьят: a door, a flower-pot, a house, a roof, a wall, a window.Ъцмля нцмуняляри: Look at me!, Give it to me! Be careful,Don’t talk at the lesson!Ясас сясляр: [6:], [au], [ou], [w], [t], [d], [i], [r].Яйани вясаит: “пянъяря, гапы, дибчяк, аьаъ, ев” шякилляри вяойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим бир нечя дяфя “What’s this?”суалыны вя она верилян “It is a ball (doll)” ъавабыны тякрар етдирир.Сонра балаъа шякиллярдян истифадя едяряк дейир:“It is a window; it isa door; It is a roof; It is a wall” Суал верир:“What’s it?” бцтцнушаглар хорла ъаваб верирляр:“It is a window;It is a door;It is aroof…”. Балаъа шякилляр цзяриндя о гядяр мяшг едилир ки, сюзлярушаглара тамам айдын олур. Ушаглара бюйцк бир шякил эюстярилир. Орадаолан таныш яшйаларын адларыны инэилис дилиндя демяк тяклиф олунур.2. Ушаглара тязя шер охунулур: “Too Early for Mother”Tip, tip, toe, here we go;Tip, tip, toe, quiet, slow;Tip, tip, toe, quiet, slow;Tip, tip, toe, across the floor;Tip, tip, toe, by mother’s door.32


Яввялдя олдуьу кими, шер щисся-щисся юйрядилир. Йахшы олар ки,ъанлы бир пишик эятирилсин вя щярякятляр дя онун цзяриндя иъра едилсин.3. Мцяллим ушаглара“What do you see” суалыны вя “I see…” ъавабыныбаша салыр. Бунун цчцн яввялъядян щазырланмыш шякиллярдянистифадя едилир. Ушаглар бир-бир ъаваблары (I see…) дяфялярля тякраредирляр. Щамы бир йердя “We see…” ъцмлясини дя юйрянир.4. Евдя “китаб, парта, палтар шкафы” шякилляри чякилмяси вя рянэлянмяситапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ16-ъы мяшьяляРабитяли нитг: Orders (requests);“The cat and Mouse” диалогу.Лцьят: a flat, a mouse, to close, to open, to sit down, to stand up.Ъцмля нцмуняляри: Look and say what you see; I see…; Wesee…; I can’t do that.Ясас сясляр: [k], [i], [z], [u], [t], [d], [w], [ou], [6], [u].Яйани вясаит: “сичан, ит, пишик” шякилляри вя мцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглардан бириня дейир:“Please, open the door”, юзц дя ъаваб верир “Thank you, Rashad”.Групдакы бцтцн ушаглар бу щярякяти тякрар едирляр. Сонра ейнищярякят ики-ики ушаглар арасында иъра олунур: бири буйурур, о бирийериня йетирир. Мцяллим фикир вермялидир ки, ушаглар бир-биринибуйуранда “please” сюзцнц йадларындан чыхартмасынлар. Беляликля,групун бцтцн ушаглары яввялки дярслярдя кечилян ифадяляри дяишлядяряк, бир-бирини буйурур, чаьырыр вя юз тяшяккцрлярини билдирирляр.Мяс.: “Rukhsara, go to the door and open it, please”; “Thankyou”; “Not at all”…Бу заман онлар юз адларындан истифадя етсяляр йахшы олар.2. Ушаглар арасында “The cat and Mouse” диалогу апарылыр.Яввялъядян щазырланмыш “сичан вя пишик” шякиллярини мцяллимушаглара эюстяриб дейир: “This is a cat and this is a mouse”. Онларда мцяллимин ардынъа ону бир нечя дяфя тякрар едирляр. Диалог беляолур:36


Cat: Little mouse, Little mouse, where is your house?Mouse: Little cat, little cat, I have no flatI am a poor mouse, I have no houseCat: Little mouse, little mouse, come into my house.Mouse: Little cat, little cat, I cannot do thatYou want to eat me.Мцяллим диалогу ушаглара ики дяфя йаваш-йаваш охуйур.Мязмунуну изащ едир, йени сюзляр мцяллимин ардынъа тякрар олунур.“Пишийин” сюзлярини юйряндикдян сонра, “сичан”ын сюзляри дя щяминйолла юйрянилир. Бу заман няинки онларын тяляффцзцня, щям дяинтонасийасына да диггят йетирилир. Ушаглар диалогун мязмунунубаша дцшмялидирляр. Ашаьыдакы ъцмляляр Азярбайъан дилиня тяръцмяедилир: “I can’t do that; You want to eat me; Come into my house”.Мцяллим ушаглары ики група бюлцб, сящняъик дцзялдир: биринъигруп “пишик”, о бири груп ися “сичан” ролунда ойнайыр. Тяклиф олунурки, шердя бцтцн щярякятляри жестлярля тяглид етсинляр, цзляриндякимимика шерин мязмунуна уйьун эялмялидир (“пишик” дейяндя ки,“Come into my house” цзляриндя тябяссцм йарадыр вя ялляри иляэуйа ону евляриня дявят едир. “Сичан” дейяндя ки, “I can’t do”,онда бир аддым эери чякилиб горхдугларыны билдирмялидирляр).3. “A poor cat, you want to eat me, I have no house” бирляшмяляриндяки[u6], [5], [ju:], [6], [9:], [ou], [au] сяслярин тяляффцзцняфикир верилир. Узун вя гыса саитлярин тяляффцзцня диггят йетирилмялидир.37


4. Дярсдя шякиллярин кюмяйи иля мцяллим “little” вя “big”сифятляринин мцгайисяляри изащ олунур. Шякилляри эюстяряряк дейир:“This is a little mouse; This is a big cat”. Ушаглара таныш олансюзлярдян истифадя едяряк бу типли ъцмляляр дцзялтмяк олар.Мцяллим “What do you see” суалыны йеня дя шякилляр васитясилямющкямляндирир (бир няфяр суал верир, башгасы ися шякилляря ясасянъаваблар верир). Юйрянилмиш шер вя мащнылар тякрар олунур.Евдя “сичан вя пишик” шякилляри чякиб рянэлямяк мяслящятэюрцлцр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ17-ъы мяшьяляРабитяли нитг: “Orders”; “In the classroom” диалогу; “TheTurnip” ойуну.Лцьят: a kitchen-garden, a turnip, to help, to fall, to pull,grandfather, grandmother.Ъцмля нцмуняляри: “How are you? I am very well; I am fine;Thank you; I am all right; I am not well; Help me, please; I amcoming; Here I am; Behave yourself.Ясас сясляр: [p], [i], [k], [s], [a:], [r], [0].Яйани вясаит: “сусяпян, гуш йувасы, пянъяря, турп, аьаъ, ушаг”шякилляри вя мцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара тяклиф едир ки, “Giveme the ball; Go to the door; Stand at the door; Go to the table”ъцмляляриндяки щярякятляри иъра етсинляр. Ушаглара “In theclassroom” диалогу юйрядилир. Ушаглардан бири мцяллимля диалогаэирир вя онун суалларына ъаваб верир. Яввялъя мцяллим юзц юзсуалына ъаваб верир, ушаглар да мцяллимин сюзлярини тякрар едирляр.Сонра ушаглара мцраъият едяряк суаллар верирляр, онлар да хорлаъаваб верирляр. Беля диалог ушагларын арасында ики-ики апарылыр:Teacher: Please, stand up. What is your name?Junel: My name is Junel.Teacher: How are you, Junel?Junel: I am very well, thank you.38


Teacher: And you, Ayar, how are you?Ayar: I am not well.Teacher: And you, Dilara, how are you?Dilara: I am all right, thank you.2. [d=], [ei], [0], [6:], [ju:], [i:] сяслярин тяляффцзцня фикирверилир. “What is your name?” суалына мцяллимин истядийи ушагъаваб верир: “My name is Khayala”. Сонра сорушулур: “How isKhayala?” суалына “Khayala is fine” - дейя ъаваб верир. Бу кимисуал-ъаваб бцтцн ушаглар арасында апарылыр. Беля суал нювцмющкямляндирилдикдян сонра мцяллим гызлардан бирини эюстяриб,ушаглардан сорушур: “What is her name?” ъавабы: “Her name isJulnur” суал: “How is Julnur”; ъаваб: “Julnur is not well” суал:“How are you?”; ъаваб: “I am all right, thank you”. Беляликля,ушаглар ики-ики беля суал-ъавабдан истифадя едир. Диалог бцтцнушагларын иштиракы иля апарылыр. Ясас мягсяд, ушагларын суал-ъаваббаъарыьыны мющкямлятмякдир. Ъцмлянин гыса нювцндян дя истифадяолунур: “How’s Jane? Jane is well” (шякиллярдян истифадя едяряк).3. Мцяллим ушаглара балаъа бир шякил эюстяриб сорушур: “What doyou see, children”, юзц дя ъаваб верир: “We see a water - can; atree, a wall, a window” вя с. Шякиллярин щамысы эюстярилмякля бусуалдан истифадя олунур.4. “The Turnip” ойуну сящняляшдирилир:Characters: The turnip, grandfather, grandmother,granddaughter, the dog, the cat, the mouse.(Grandfather sees a big turnip)Grandfather: Oh, what a big tunip we have in our kitchengarden.I want to pull it out.One, two, three; It is too big for me, Granny,come here! Help me, please!Grandmother: All right, Grandfather. I am coming.Grandfather and Grandmother: (pulling together); One, two,three… (no rezult). Oh, it is too big for us.Grandmother: Granddaughter, granddaughter, help us,please!Granddaughter: All right, Granny. I am coming.39


Grandfather, grandmother, granddaughter (pulling together):One, two, three… One, two, three… (no result)Grandfather: Dog, dog, help us, please!The Dog: All right, Grandfather. I am coming.Grandfather, grandmother, granddaughter and the dog(pulling together); One, two, three… One, two,three… (no result). Oh, it is too big for us!The dog: Cat, cat, help us please!The cat: All right, Dog. I am coming.The grandfather, grandmother, granddaughter, the dog andthe cat (pulling together); One, two, three!… (noresult) Oh, it is too big for us!…The cat: Mouse, mouse, help us, please!The mouse: All right, Cat, I am coming.Grandfather, grandmother, granddaughter, the dog, the catand the mouth (pulling together): One, two,three…They pulled the turnip out.They were very glad.Наьыл охундугдан сонра, мцяллим ушаглары йедди група бюлцр.Щяр груп наьылда тясвир олунмуш ролларда ойнайаъаг. Ушаглар икидяфя дя наьыла гулаг асандан сонра щяр груп айры-айры юз ролларынынсюзлярини мцяллимин ардынъа тякрар едир. Наьыл тамам язбярлянир.Мцяллим “турп”ун дартылмасы щярякятини, няняни чаьырмаг щярякятинивя с. йамсылайыр. Ушагларын юзляринин сярбяст апармаларына: эцл-40


мяляриня, яйлянмяляриня иъазя верилир. Ойун тябии олмалыдыр. Амма,йери эялдикъя онларын тяляффцзцня вя интонасийаларына фикир верилмялидир.Эюряндя ки, ушаглар наьылын сюзлярини билирляр, о заман щяргрупдан бир няфяр чаьырыб, наьылы сящняляшдирирляр.Евдя “сусяпян, аьаъ, гушеви, турп, пишик, ит, няня, баба”шякилляри чякилиб рянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ18-ъи мяшьяляРабитяли нитг: Numerals: “From One to Ten”; “Let’s Count”ойуну; “One, two…” шери; “Ten Indian Boys” мащнысы 8 .Лцьят: a chick, a hen, a plate, a rabbit, a squirrel, to throw,few, many, five, six, seven, eight, nine, ten.Ъцмля нцмуняляри: “Let’s count; Count from one to ten;What must you do? I must learn well”.Ясас сясляр: [4], [1], [5], [6:], [ei], [u], [i:], [ai].Яйани вясаит: шякиллярдя чохлу дяля, гуш, ъцъя, довшан, тойуг,эялинъик тясвир олунмушдур; мцхтялиф ойунъаглар гойулмушдур.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара бирдян она гядярсаймаьы юйрядир. Дярс “Let’s count” ойуну иля башланыр:I say “One” and I throw the ballI say “Two” and I throw the ball,I say “Three” and I throw the ball,41


I say “Four” and I throw the ballI say “Five” and I throw the ball.Мцяллим топу эютцрцб дейир: “I have the ball; I say “One” andI throw the ball”. Ейни заманда щярякяти иъра едир, топу даиряшяклиндя дцзлянмиш ушаглардан бириня атыр. Ушаг топу тутуб дейир:“Two”. О да башгасына атыр, щямин ушаг топу тутуб дейир: “Three”вя с. Топу тута билмяйян ушаг ойундан чыхыр. Беляликля, ушагларбирдян она гядяр сайыр вя чох асан йолла саймаьы юйрянирляр.2. “Few” вя “many” сюзляринин мянасыны вя онларын арасындакыфярги мцяллим ушаглара изащ едир. Бу мягсяд цчцн габагъаданщазырланмыш шякиллярдян истифадя едилир. Мцяллим “Two squirrels, onerabbit, two birds” вя с. дедикъя ушаглар да тякрар едир. Сонра башгаъцмляляр дейилир: “I see two squirrels, I see…” вя с. Ушаглар бугурулушу мянимсядикдян сонра, мцяллим “in the picture” ифадясинидя ъцмляйя ялавя едир “I see one rabbit in the picture; I see twobirds in the picture; I see three books in the picture” вя с.3. “One, two…” шери дя яввялки гайдада юйрядилир:One, two, what must I do?Three, four close the door,Five, six, look at the chicks,Seven, eight, put the plate,Nine, ten, buy our fat hen.42


4.“To have” фелини ашаьыдакы ъцмлялярдя мющкямлятмяк олар.“Have you a ball? Yes, I have. No, I have not; Has he a ball? Yes,he has; No, he has not” вя с. (шякиллярдян истифадя едяряк).Ъцмлянин инкар формасы да мянимсянилир: “No, I have not, Ihaven’t…”. Ушагларын тяляффцзцня вя интонасийасына хцсуси нязарятолунмалыдыр. Лазым олана гядяр ъцмляляр тякрар олунур. Мцяллимсуал ъцмлясинин интонасийасыны изащ едир вя юзц дя сясинин тонунугалдырараг суал ъцмлясини дейир: “Have you...” ъаваб веряндя исясясинин тонуну ендирир: “Yes, I have”. Мяшьялядя кечилян йенисюзляри ашаьыдакы сифятлярля ишлядиб мющкямлятмяк лазымдыр: “fat,little, big, good, bad, beautiful, nice, round”.5.“Ten Indian Boys” адлы мащныны ойун шяклиндя юйрятмяк олар:1. One little, two little, three little IndiansFour little, five little, six little IndiansSeven little, eight little, nine little Indians,Ten little Indians!2. Ten little, nine little, eight little Indians,Seven little, six little, five little Indians,Four little, three little, two little Indians,One little Indian boy!Яввялъя мащнынын мелодийасыны юйрядиб, сонра ойун кими ойнанылыр:1) биринъи бянди охудугъа, ушаглар бир-биринин ардынъа пейда43


олурлар, бир ъярэядя дцзляниб, айагларыны ики дяфя йеря вурурлар;2) икинъи бянди охудугъа ушаглар бир-биринин ардынъа йох олурлар.Евдя “оьлан, гыз, тойуг, ъцъя” шякилляри чякиб рянэлямяктапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ19-ъу мяшьяляРабитяли нитг: “In and Out the Window” мащнысы 9 ; “How oldare you?” шери.Лцьят: a boy, a girl, a man, a schoolboy, before, out, through.Ъцмля нцмуняляри: “Who’s he? He is a man; He is a goodteacher; His name’ s Kamal; Be quiet, please; Stand in a line; Walkslowly; Walk faster”.Ясас сясляр: [its], [wats], [his], [oi].Яйани вясаит: мцхтялиф шякилляр вя ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Ушаглар артыг “What’s this? What’s it?суалларыны вя онларын ъавабларыны билирляр. Инди ися мцяллим “Who’s44


he?” вя онун ъавабы “He is a boy; he is a man” юйрядилир. “Оьлан”вя “киши” арасындакы фярги айдынлашдырмаг цчцн шякиллярдян истифадяедилир. “He is a boy; He is a man” ъавабындан истифадя едилир. “Whois he?” суалындан вя она верилян “he is a boy; He is a man”ъавабындан истифадя едилир. Мцяллим бир оьлан чаьырыб дейир: “Youare a boy?”. Ону ушаглара эюстяриб дейир: “Mushfig is a boy?”.Ушаглар да мцяллимин ардынъа бу ъцмляляри бир нечя дяфя тякраредирляр. Сонра шякилдяки оьланы эюстяриб дейир: “This is Roy? This isNick?”. Йеня дя ушаглар мцяллимин ардынъа тякрар едирляр. Мцяллимсуал верир: “Who is Roy?” вя юзц дя ъаваб верир: “Roy is a boy; Heis little”. Мцяллим йенидян суал верир: “Who is Azer?” вя йеня дяюзц ъаваб верир: “Azer is a big boy; He is a schoolboy” щяр дяфя дякюмякчи шякиллярдян истифадя едир вя ушаглар да мцяллимин ъавабыныщяр дяфя тякрар едирляр. Ики-ики ушаглар чаьырылыр, сящняъик дцзялдилир:мцяллимин кюмяклийи иля ушаглар бир-бириня суаллар вериб, ъавабларалырлар: “He is a little boy; He is a big boy; He is a good boy”ъцмляляри тякрар олунур. Тяляффцзя хцсуси фикир верилир.2. Ушагларын юйряндийибашга суал нювляриндяндя истифадя олунур:“What’s your name?;What’s his name?” вя с.Мцяллим ушагларын интонасийасынадиггят верир.Бу ъцр суал-ъаваб икиняфяр арасында апарылыр.3. Габагъадан щазырланмышшякил-тапшырыгларынданистифадя олунур.Ушаглар шякля бахыб юзляриона уйьун ъцмляляргурурлар. Шякиллярдя тясвиролунмуш эцндяликщярякятляря“every day”ифадяси дя артырылыр. Мяс:“Every day I open the45


door; Every day I close the door; I take the book from the table; Iput the ball on the table; I give the doll to Nigar” вя с. ъцмляляридейилир вя щярякятляр иъра олунур. Бурада мцяллим щялялик PresentIndefinite заман формасыны Present Continous заман формасынынявязиндя ишлятмялидир. Якс тягдирдя ушаглар бу заман формаларыныгарышыг салар вя щеч бир мцсбят нятиъя ялдя етмяз. Present Continousзаман формасы, Present Indefinite заман формасы мянимсянилдикдянсонра юйрядилмялидир. Кечилмиш материаллар (What doyou see? I see… We see…) тякрар олунур.4. “In and out the Windows” мащнысы ашаьыдакы кими юйрядилир:In and out the windows, in and out the windows,In and out the windows, as you have done before.Walking through the village, walking through the village,Walking through the village, as you have done before.x x xStand and face your little friendStand and face your little friendsStand and face your little friendAs you have done before!Ушаглар дювря вуруб дайаныр, ортада ися бир ушаг дурур. Дюврявуран ушаглар ял-яля тутуб фырланыр, ортада дайанан ися ятрафындакыушагларын арасындан эириб чыхыр. Ушаглар “Stand and face yourfriend” сюзлярини охуйанда, ортадакы ушаг фырлананлардан бири иля цзцзядайаныр, ону явяз едир. Щямин ушаг ися мяркяздя дайаныр.Ойун йенидян давам едир. Ойун заманы ушаглар “In, out, through”вя “before” сюзляринин ишлянмясини юйрянирляр. “How old are you”шери юйрядилир.Шери мцяллим яввялъя юзц охуйур:How old are you?How old are you?Now tell me please,How old are you?I’ll soon be six,46


I’ll soon be six,I’ll soon be six,That’s my age.Шер ахыъы олдуьундан, ушаглар ону тез мянимсяйирляр.Евдя “балаъа оьлан, бюйцк бир киши, няня, гыз” шякли чякибрянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ20-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “Pease Porridge Hot” мащнысы 10 .Лцьят: a woman, cold, hot.Ъцмля нцмуняляри: Who is she?; She is a girl; What’s hername?; Her name is Sue; Do you like it?; Yes, I do; No, I do not.Ясас сясляр: [i], [7], [7:], [u:], [8:], [1], [t], [9].Яйани вясаит: “балаъа гыз; бюйцк гыз” шякилляри.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим “Who is she?” суалына вя онаверилян “She is agirl (woman)” ъавабларыныушаглараюйрядир. “Гадын”вя “гыз” шякилляриниушаглара эюстярир.Бу сюзляр бирнечя дяфя тякраролунур. Сонрамцяллим балаъашякиллярдян истифадяедяряк дейир:“She is a littlegirl; She is a biggirl”. Ушаглар шякиллярдяки“гыз”а,“гадын”а ад гойурлар.Бу адлар-47


дан истифадя едиб юзляри ъцмляляр дцзялдирляр. Суал-ъаваб щяр ики няфярарасында, щям хорла апарылыр, щям дя тяк-тяк. Ушаглар юз ъцмляляриндя“little, big, nice, good” сифятлярини дя ишлядирляр.2. Мцяллим “Do you like it?” суалына “Yes, I do; No, I don’t”гыса ъаваблары ушаглара юйрядир. Ейни заманда инкар ъцмляляри дяизащ олунур. Башга суал ъцмляляри дя тякрар олунур: “What do yousee?; What’s he?; What’s she?; What’s his name?; What’s hername?” вя с.3. “Pease Porridge Hot” мащнысынын сюзляри охунулур:Pease porridge hot, pease porridge coldPease porridge in the pot, nine days old,Some like it hot, some like it cold,Some like it in the pot, nine days old.Шер охундугдан сонра “hot” вя “cold” сюзляринин мяналарыизащ олунур. Азярбайъан дилиня тяръцмя едилир. Мащнынын сюзляринийадда сахламаг цчцн ойун тяшкил олунур. Ушаглар ики ъярэядя цзцзядайанырлар. Мащнынын сюзлярини дедикъя онлар яллярини бир-биринявурурлар.4. Евдя “гадын, балаъа гыз, газан, гашыг” шякилляри чякибрянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ21-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “I like to Run” шери; “Catch me!” ойунуЛцьят: a clown, a cook, a doctor, a pilot, a postman, a sailor, aworker.Ъцмля нцмуняляри: What’s he? Who are you? I am a littleboy; What do you like? I like to run.Ясас сясляр: [au], [u:], [7:], [ai], [ou], [ei], [8:], [7], [k], [s],[p].Яйани вясаит: “щякимдя, мяктябдя, почтда, сиркдя, мятбяхдя”мювзуларында шякилляр чякиб асмаг вя мцхтялиф ойунъагларданистифадя етмяк.48


“I am a littleteacher” вя с. Йенисюзляри ишлятмяк мягсядиляушаглар бир-бириня“You are a littlepilot (doctor)” вя с.дейирляр. Бу ойун овахта гядяр давамедир ки, ушаглар йенисюзляри юйрянирляр.2. “I like to run”шери яввялки шерляркими юйрядилир:Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим ушаглара шякилляриэюстяриб дейир:“What’s he” вя юзц дяъаваб верир: “He is adoctor; He is a teacher(worker)” вя с. Ушагларда шякилдя тясвир олунмушмцхтялиф пешя сащибляриниэюстяряряк мцяллиминардынъа тякраредирляр: “He is a doctor;He is a teacher” вя с.Сонра ушаглар щям бирликдя,щям дя ики-ики суал- ъавабда иштирак едирляр.Гурулушу юйряндикдянсонра ушаглар бир-бир Iшяхсин тякиндя данышырлар:49


I like to run, out in the sun,It’s such a fun, to run, to run!3. “What do you like” йени суал нювц юйрядилир. Шердякисюзлярдян истифадя едяряк “I like the sun; I like to run” вя с. кимиъаваблар верилир. Ушаглара таныш олан башга суал нювцндян дя истифадяолунур. Бу суаллара ушаглар юзляри истядийи кими (шякиллярябахмадан) ъаваб версяляр даща йахшы олар.4. “Catch me!” ойуну тяшкил олунур:I am a mouse, you are a cat,One, two, three, now catch me!Мцяллим дейир: “We are going to play the new game. Form acircle, please; Repeat after me all together. “I am a mouse, you area cat. One, two, three, now catch me!”. Ушаглар дювря вурубдайанырлар: мяркяздя “cat” вя “mouse” цзбяцз дайаныр. “Сичан”юзцнц эюстяряряк дейир: “I am a mouse, you are a cat; one, two…”вя “пишик”дян гачыр. “Пишик” “сичан”ын архасынъа дцшцр вя онутутмаьа чалышыр. “Пишик” “сичан”ы тутдугдан сонра дювряйя гошулур,башгасы онлары явяз едир. Ойун давам едир.Евдя “пишик” вя “сичан” шякилляри чякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ22-ъи мяшьяляРабитяли нитг: “What do you like to be?”;a game: “Bend your Head”.Лцьят: a dancer, an ice-cream, a nurse, to dance, to kick.Ъцмля нцмуняляри: What do you like to be? I like to be ateacher; Look to the right (left); This is a cat; That is a dog; Theseare books.Ясас сясляр: [i], [i:], [a:], [ei], [8:], [k], [t], [p], [s].Яйани вясаит: “ряггася, мцяллим, дянизчи, ашпаз, щяким, фящля,тяййарячи” шякилляри вя мцхтялиф ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Габагъадан щазырланмыш шякилляря ясасян“What’s he? What’s she?” суалларына ъаваб верилир: “a dancer,a sailor, a nurse, a teacher, a doctor” сюзляриндяки [a:], [ei], [8:],50


[ai] сясляря фикир верилир.“What do you like to be?”суалы ушаглара баша салыныр:суалы мцяллим ушагларынихтийарына верир, юзлярищансы сяняти истяйир, онуда дейя билярляр. Ушагларданбири синфин гаршысындадайаныр. Мцяллимонун кюмяклийи иля о бириушагларын щярясиня айрылыгдасуал верир. Ейни заманда“What do you like todo? What does she (he)like to do?” суаллары башасалыныр. Йени суаллары юйрятмякмягсядиля мцяллимгабагъадан щазырладыьышякиллярдян истифадя едир.Шякиллярдя тясвир олунмушмцяййян щярякятляр бусуаллара ъаваб ола биляр.Мцяллимин ардынъа ушагларбу ифадяни тякрар едирляр.Мяс.:“What do you like todo? I like to dance; I like toteach; I like to sail; I like tocook” вя с. шякиллярдя эюстярилянщярякятляри (гачмаг,рягс етмяк вя с.) мцяллимушаглара юйрядир. Яэярмцмкцндцрся, мцяллим щяминщярякятляри еля ушагларынгаршысында юзц иъра едир.Ушаглар да мцяллими йам-51


сылайырлар:“I like to play the ball; I like to dance” вя с. Инэилис дилиндяишлянян хцсуси адлары мцяллим ушагларын йадына салыр вя онлары“he, she” шяхс явязликляри иля явяз едир. Цчцнъц шяхсин тякиндяфеллярин сонундакы “s” сонлуьунун тяляффцзцня фикир верилир: [s], [z].3. Мцяллим “Bend your head” ойунуну ушаглара щярякятлярляюйрядир:Bend your head, bend your head,Grow as tall, as New Year trees.On your knees, slowly fall,Curl yourself, into a ballRaise your head, jump up high,Wave your hand and say good-bye.Бу шер ушагларын чох хошуна эялир. Шери дедикъя, щярякятляр дяушаглар тяряфиндян ейни заманда иъра олунур.4. Ушаглар артыг “This is…” ъцмля нцмунясини билир. Инди ися“That is…” ъцмля нцмуняси юйрядилир. Щазырланмыш шякилляряясасян “beautiful, ugly, thin, fat, hot, cold, clean, dirty, new, wide,narrow, old, weak, strong” сифятляри дя исимлярля бирликдя юйрядилир.52


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ23-ъц мяшьяляРабитяли нитг: “Who are you? What is…? Where is…?”; adialogue: Who are you?; a rhyme “Who do you cry?”Лцьят: a basket, a box, ham, a kindergarten, milk, to clean, todrink, to eat, to get up, to lie down, to make the bed, to sew, early.Ъцмля нцмуняляри: Where is the ball? You say, please; Now,go to your seat; Please, don’t make a noise.Ясас сясляр: [a:], [ks], [6], [6:], [ai], [i:], [0].Яйани вясаит: “in, on, under, between, behind” сюзляриня аидшякилляр вя ойунъаглар.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим “Present Indefinite” заманда“to be” фелини юйрядир. Ушаглара шякилляр эюстяряряк, онлара верилянадлары ушагларын йадына салыр: “This is Roy; This is Ann; This is Azer;This is Kamal” вя с. Бу хцсуси исимляр ушаглара танышдыр. “What areyou, Anar? What are you, Kamal?” суалларына верилян ъаваблары ушаглармцяллимин ардынъа бир нечя дяфя тякрар едирляр. Ушаглары ики-икичаьырыб бу ъцр диалог шякилли суал-ъавабдан истифадя етмяк олар. бу заманюзляринин ясил адлары иля бир-бириня мцраъият едя билярляр. Мцяллимонларын тяляффцзцнц йери эялдикъя дцзялдир. “Thank you, boy, girl,children, Ann” сюзляриндяки [ei], [8:], [t3] сясляря фикир верилир.2. “Where is…” вя “What is…” суаллары ушаглара мялумдур.Мцяллим шякилляря ясасян суаллар верир: “Where is the basket” вяюзц дя ъаваб верир: “The basket is on the table”. Ушаглар да мцяллиминардынъа бир нечя дяфя тякрар едирляр. Беля суал-ъаваб башгасуалларла да апарылыр. Суалы башгаъцр дя гурмаг олар: “What is onthe table - The basket is…”.Мцяллим суалын гыса формаларынданистифадя ется даща йахшы олар:“What’s…? Where is…?”.Бцтюв ъавабы (The basket is onthe table) юйрятдикдян сонра,гыса ъавабы да юйрятмяк олар:“The basket is…” вя с.53


3. “What are you?” ойуну тяшкил олунур. Ушаглардан бири юзцняадыны билдийи бир пешя сечир, о бири ушаглар онун щансы пешя сечдийинитапмалыдыр. Она эюря дя ушаглар беля суал гурмалыдырлар: “Are you apilot? вя с. Суала ушаг: “Yes, I am” йахуд да “No, I am not” кимиъаваб вермялидир. Дцз дейян ушаг мяркяздякини явяз едир вя цряйиндябир пешя ады тутур, йердя галанлары ися онун щансы пешя олдуьунутапыр вя с. Ойун бу ъцря давам едир.4. “What do you like to do? What does she (he) like to do?”суаллары эюстярилян шякилляря ясасян ъаваб верилир вя мющкямляндирилир.“In, on, under, through, out, in front of, behind, with”сюзюнляри тякрар олунур. Бу мягсядля “In and Out the windows”мащнысы йада салыныр. Сонра “Why do you cry?” шери юйрядилир.Why do you cry, Willie, why do you cry?Why Willie? Why Willie? Why Willie? Why?Евдя “столун цстцндя ваза, ичярисиндя эцл, столун алтында пишик”шякилляри чякилиб рянэлянир.54


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ24-ъц мяшьяляРабитяли нитг: a dialogue; a song: “What is your name?”;“Where do you live” шери.Лцьят: a fan, a school, an umbrella, to draw, to feel, to live,hungry.Ъцмля нцмуняляри: How are you? I am very well. How do youfeel? I feel fine (bad). Where do you live? I live in Bakы. Where doyou go? I go to the kindergarten. Where do you live? - I live in Bakы(in Nizami street).Ясас сясляр: [au], [87], [ju:], [a:], [5].Яйани вясаит: “хястяйям, йорьунам, цшцйцрям, истидир, аъам,сусузам” мювзуларында шякилляр.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим“How are you?” суалыны вяонун ъавабы “I am fine, thankyou” ифадясини ушаглара изащ едир.Сонра габагъадан щазырланмышбалаъа шякилляри эюстяряряк“Howare you” суалыны верир вя щяминшякиллярдя тясвир олунмушмювзулара ясасян ъавабларверилир: “I am ill; I am tired; Iam cold; I am hot; I amhungry; I am thirsty” вя с.55


Ушаглар бир-бириня юз адлары иля мцраъият едяряк, щямин суалы верирвя шякилляря уйьун дцзэцн ъавабверирляр. Яввялки дярслярдяолдуьу кими диалог характерлибеля суал-ъаваблар ики няфярарасында апарылыр: “How arethey? How is he?” суалы вя онунъавабы да юйрядилир.2. Ушаглар арасында ашаьыдакыкими диалог апарылыр. Бир оьлан-Мурад, бир гыз - Гямяр чаьрылыр:Murad: My name is Murad.What is your name?Gamar: My name is Gamar.Murad: What is your father’s name?Gamar: My father’s name is Ogtay.Murad: What is your father?Gamar: My father is a doctor.3. (Ушаглар суал-ъавабда чятинлик чяксяляр, мцяллим онлара кюмякедир; сящв дейирлярся, йолдашлары онларын сящвлярини дцзялдирляр). Диалогхарактерли суал-ъаваб ики няфяр арасында давам едир: (Айар вя Эцнел).Junel: Have you a brother?Ayar: Yes, I have.Junel: What’s his name?Ayar: His name is Seimur.Junel: What is your brother?Ayar: He is a schioolboy.Мцяллим ушаглары сярбяст бурахмалыдыр. Онлара иъазя верилмялидирки, йерляриндян йолдашларына кюмяк етсинляр, ойнасынлар, эцлсцнляр.Апарылан диалогдан ушаглар зювг алмалыдырлар. Инэилис дилидярси ушаглар цчцн яйлянъя дярси олмалыдыр. Суал-ъаваб заманы онларялляри иля, башлары иля, эцля-эцля црякляри истяйян кими щярякятлярдянистифадя едя билярляр. Мцяллим йахшы ъаваб верян ушаьы рущландырмаьы,тярифлямяйи йаддан чыхартмамалыдыр. “Йахшы вя дцзэцн данышыг”цчцн мцкафатландырмаг йахшы нятиъя веряр.56


4. Щазырланмыш шякилляря ясасян I like…, she (he) likes…” ъцмляляритякрар олунур. Ейни заманда бу ъцмлялярин инкар формалары “Idon’t like…, she (he) doesn’t like…” да тякрарланыр.“Where do you live?” шери юйрядилир. Бу шер чох йериндя ишлянир.Беля ки, ушаглар артыг “Where do you live?” бирляшмясини юйряниблярвя она эюря дя бу шер асанлыгла юйряниляъякдир.Where do you liveWhere do you live?Now tell me, pleaseWhere do you live?I live in Baki,I live in BakiI live in BakiThat’s where I live.Евдя “чятир, сяринкеш” шякилляри чякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ25-ъи мяшьяляТязя материал: “Where is? Where are…? Peek a -Boo”мащнысы вя ойуну; a dialogue: “Meeting a foreigner”Тязя сюзляр: a broom, a garden, jam, a park, to sweep.Ясас сясляр: [u:], [a:], [2], [i:], [ei], [w], [p].Ъцмля нцмуняляри: Who is in the garden? - Parviz is; Whereis he? He is at home; Where are they? - They are in the garden.Мяшьялянин эедиши: 1. “Where is…? суал нювцнц бир даща мющкямляндирмякцчцн ушаглара суаллар верилир. Яввялъя онлара щяйятдябир оьлан шякли эюстярилир вя дейилир: “The boy is in the garden;He is in the garden”. Онлар да мцяллимин ардынъа бир нечя дяфя щяминъцмляляри тякрар едирляр. Лазым олса, ифадяляр ана дилиня тяръцмяедилир. Сонра мцяллим ушаглара башга бир шякил эюстярир: орада“щяйятдя оьлан вя гыз” рясмляри тясвир олунуб. Мцяллим юзц ъцмлянидейир:“The boy and the girl are in the yard; They are in the57


yard”. Ушаглар бу ъцмляляри бир нечя дяфя тякрар едирляр. Цчцнъцшякилдя ися оьлан столун цстцндяотуруб. Ъцмля инэилисдилиня тяръцмя едилир. Ушагларда мцяллимин ардынъаъцмляни тякрар едиб, юзляридя “on” сюзюнцндян истифадяедир вя башга ъцмлялярдейилир. “On the chair;on the table; on the house”вя с. Дюрдцнъц шякил дяэюстярилир. Бурада мягсяд“under” сюзюнцнц ишлятмякдир(шякилдя бир гызаьаъын алтында дуруб) -“The girl is under the tree”- Мцяллим ъцмляни дейир вя“under” сюзюнцнц изащ едир. Ушаглар йеня дя щямин ъцмляни тякраредир вя юзляри дя ъцмляляр дцзялдирляр. “The cat is under the table;The dog is under the tree; the mouse is under the bed” вя с. букими ъцмляляр дейилир.58


Отагда олан яшйалары “in,under, on” сюзюнлярини мющкямляндирмякмягсядиляъцмлядя ишлядилир. Башга ъцрдя етмяк олар: ушаглара йардымчысуаллар верилир: “Where’sthe boy…? вя с. типли суалъцмляляряушаглар асанлыглаъаваб верирляр. Габагъаданщазырланмыш шякилляря ясасянбу суаллары вериб, ъаваб алмаголар. Яэяр ушаглар чятинликчяксяляр, онлара кюмяк етмяклазымдыр.Ушагларын тяляффцзцня диггятйетирилмялидир, хцсусиля“What’s on the table?;Where’s the boy?” ъцмляляриндя.Онлар баша дцшмялидирлярки, бу типли суал ъцмляляриенян тонла тяляффцз олунмалыдыр.“Where’s…” бирляшмялярини дцзэцнтяляффцз етмялидирляр.2. Мцхтялиф щярякят тясвир олунмуш шякиллярдян истифадя едяряк“What do you like to do? What does she like to do?” суалларынаъаваб верилмялидир. Ушаглар ъаваб веряркян онларын тяляффцзц дцзялдилмялидир.“She” вя “he” шяхс явязликляринин фяргляри яйанисурятдя эюстярилиб изащ едилмялидир. “Like, do, floor, house, drink,cat” сюзляриндяки [ai], [u:], [6:], [au], [92], [i:] сяслярининтяляффцзцнц мющкямляндирмяк лазымдыр.3. “Pack-a-Boo” мащнысы вя ойуну юйрядилир:Baby’s goneWhere is he?Pack-a-boo!Now I seePack-a-BooGone again,Where, oh, where?Pack-a-boo!I found him here.59


Ойун беля апарылыр: бир ушаг чыхыр чюля. О эяляня гядяр ушагларданбири эизлянир. Чюля чыхан ушаг эизлянмиш ушаьы эялиб тапмалыдыр.Шердя олан “baby” сюзц эизлянмиш ушаьын ады иля явяз олунур. Йахшыолар ки, яввялъя мащнынын сюзляри юйрядилсин, сонра ойун ойнанылсын.Мащны ахыъы олдуьундан ушаглар ону щявясля вя асанлыглаюйряниб ойнайаъаг вя йени дярсин юйрянилмясиня щазырлашдыраъагдыр.“Meeting a foreigner” диалогу ялавя материал кими юйрядилир:Good morning!Good morning!What’s your name?My name is Fred and What’s your name?My name is Gulnur. This is Nargiz. She is mygood friend.Do you speak English?Yes, I do. Gulnur speaks English too.Йахуд да башга бир диалог щазырламаг олар:Good morning!Good morning!What’s your name?My name is Aitan. What’s your name?My name is Murad.60


How are you?I am fine, thank you, and how are you?I am well, too, thank you.Диалог бир нечя дяфя дейилир вя щяр дяфя дя мцхтялиф мязмундаолур.4. Евдя гыз, пишик, ит, эялинъик, аьаъ, стол, стул шякилляри чякибрянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ26-ъы мяшьяляТязя материал: “How old are you?; I am six years old” мащнысывя ойуну.Тязя сюзляр: a bear, a cake, a frog, eleven, twelve.Ясас сясляр: [au:], [a:], [ju], [ai], [ks], [ei], [t], [w].Ъцмля нцмуняляри: How old are you? I am five years old. Howold is she (he)? She (he) is five years old. How many… do you see?Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара “How old are you?”суалыны вериб, юзц дя ъаваб верир: “I am five years old”. Сонраонлара тяклиф едир ки, “I am five years old” ъцмлясини бир нечя дяфятякрар етсинляр. Ушаглар она гядярсаймаьы билдийиндян, онлармцхтялиф сайлардан истифадя едябилярляр: “I am six (seven, eight,nine, ten…) years old”.Йахшы олар ки, ушаглар ики-икичаьырылсын вя онлардан бири суалверсин, о бириси ися юзцнцн йашыныбир-бириня адлары иля мцраъиятедяряк десинляр. Сонра“How oldis she (he)?” суал нювцндян дяистифадя етмяк олар. Бу суалы беядя вермяк олар: “Nargiz, howold is Vusal?” йахуд да “Konulis six years old, but she (he)?”.61


Мцсащиби ися ъавабында: “Vusal (he) is five years old; She is…”йахуд да “Konul is five years old; He is…”Ушагларын тяляффцзцня вя интонасийасына хцсуси фикир верилмялидир.2. Ифадя вя йени ъцмля гурулушу юйрядилдикдян сонра “I am sixyears old” мащнысы охунулур вя язбярлянилир:I am six years oldI am six years old,And oh, so big, and tallWhen you were only sixyears old,Were you as tall as I?Мащны ойун кими дяойнанылыр. Ушаглар сюзляридедикъя онлара уйьун щярякятлярдя едирляр.3. “What do you see inthe picture?” суал нювц габагъаданщазырланмыш шякилляряясасян мющкямляндирилир.Йени суал нювц мянимсядилир.“Howmany…62


do you see? I see… in the picture” ъавабы да ейни заманда юйрядилир.Ушаглара имкан йаратмаг лазымдыр ки, шякилляря бахыб мцхтялифъцмляляр гурсунлар.4. Евдя ушаглара беш эцл вя ики дибчяк чякиб рянэялямяктапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ27-ъи мяшьяляТязя материал: “Happy Birthday, Mother”; “Mother’sBirthday” шери; “Five Little squirrels” ойунуЙени сясляр: [7:], [1], [4], [5], [r], [k], [g], [0], [92].Ъцмля нцмуняляри: Happy Birthday to you; I am happy;Whose birthday is it?; It’s mother’s birthday; I have a good time;We have a lot or fun.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим габагъадан щазырланмыш “It’s abirthday party” рясмини ушаглара эюстяриб суаллар верир вя юзц дяъаваб верир. Ушаглара тяклиф едир ки, суала верилмиш щямин ъавабларбир нечя дяфя тякрар едилсин. Ъавабда йени сюз вя ифадяляр варса,ушаглара изащ олунур. Яввялки мяшьялялярдя олдуьу кими кичик сящ-63


няъик дцзялтмяк олар: ушаглардан ики-ики чаьырыб диалог тяшкил едирляр.Бир няфяр шякля ясасян суал верир, о бири ъаваб верир, йахуд даяксиня. Беляликля, ушагларын щям фяаллыьы артыр, щям дя кечилмиш сюзвя ифадяляр, ъцмля нцмуняляри тякрар олунур.Суал-ъаваб бу тяркибдя ола биляр:-Do the children love their mother?-Yes, they do.-Do the children give presents to their mother?-Yes, they give presents to their mother.-What’s on the table? - The candy, the cake, the plates, thespoons, the cups and the flowers are on the table.-Where is the mother? - The mother is at the table.-Is mother happy? - Yes, she is.Сонра, “Mother’s Birthday” мащнысы вя ойуну юйрядилир:Mother’s BirthdayHappy birthday to you.Happy birthday to you,Happy birthday, dear Mummy,Happy birthday to you.х х хLet your birthday be brightFrom the morning, till nightLet your birthday be brightFrom the morning till night.х х хI thank you, my dears,I thank you, my dears,I thank you, dear children,I thank you, my dears.Ойун беля тяшкил олунур: бир гыз - ана - чаьырылыр. О, дювря вуранушагларын ортасында дайаныр. Ушаглардан бири биринъи бянди охуйур,сонра башга бир ушаг икинъи бянди охуйур вя нящайят ортада дайанан“ана” онлара цчцнъц бянди охуйараг ъаваб верир. “Ана” юзцнц шян,севинъяк, верилмиш щядиййялярдян мямнун олдуьуну эюстярир.2. Ушаглара йени суал-ъаваб нювц юйрядилир: “Does he like…?;Does she like…?; Yes, she does; Yes, he does”.64


Ушаглара яввялъя бцтюв ъаваб формасыны “Yes, she likes…”сонраися гыса ъаваб формасыны “Yes, she does…” юйрятмяк лазымдыр.Мцяллим габагъадан щазырланмыш шякиллярдян истифадя едяряк ушаглараяввялъя юзц суал верир, онлар да ъаваб верирляр (яэяр чятинлик чяксяляр,онлара кюмяк едир), сонра ися ушаглар юзляри бир-бириня суал верибъаваб алырлар. Ушагларын тяляффцзцня хцсуси диггят йетирилмялидир:“Candy, chocolate, ice-cream, lemonade, milk, tea, water”сюзляри суал-ъаваб вахты ишлядилмялидир. Ушаглара изащ олмунмалыдырки, суал ъцмляси (бу ъцр суал ъцмляси) галхан тонла, ъаваб - няглиъцмля ися енян тонла тяляффцз олунмалыдыр.3. Ушагларын фяал лцьят ещтийатындан истифадя едяряк “What haveyou?” ойуну юйрядилир. Мягсяд кечилмиш сюзляри хатырлатмагдыр. “I(we, they), have…; he (she) has… (I have a dog; I have a cat; Ihave a mouse; She has a rabbit; He has a parrot” ъцмлянцмуняляри ишлядилмялидир.4. Five Little squirrels” адлы тязя бир ойун юйрядилир. Беш ушагчаьырылыр, щяряси бир дяля ролунда олур. Мцяллим юзц мцяллифинсюзлярини дейир:Teacher: Five little squirrels sitting in a tree:1- st squirrel: What do you see?2 - nd squirrels: A man with a gun.3 - rd squirrel: Let’s run, Let’s run.4 - th squirrel: Let’s hide in the shade.5 - th squirrel: I am not afraid.Teacher: Bang! Goes the gun and they run, run, run.Ойун бир нечя дяфя мцхтялиф формада ойнаныла биляр.Йени суал формасы “Whose birthday is it?” вя “It is mybirthday” ъавабы юйрядилир. Мягсяд йийялик явязлийини ишлятмякдир.“my” йийялик явязлийи эюз габаьында олан мцхтялиф яшйаларла даишлядиля биляр. Буну ушаглар диалог формасында эютцрсяляр дащамягсядяуйьун олар. Мясялян:Whose table is it? - It is my table;Whose chair is it? - It is my (Arzu’s) chair.Whose book is it - It is Araz’s bookWhose toy is it? - It is Rustam’s boy вя с.65


Мцяллим бу ифадянин баша дцшцлцб дцшцлмядийини билмяк цчцндаща бир нечя суал да верир. Суаллара дцзэцн ъаваб алдыгдан сонраев тапшырыьы верилир.5. Евдя беш гуш, тцфянэ вя аьаъ шякилляри чякиб рянэлямяктапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ28-ъи мяшьяляТязя материал: “What do you want to be?”; “Rain, rain…”шери; “Let’s play rain” ойуну “What’s the weather like today?”ифадяси; “Sleep, Baby, Sleep” мащнысы 11 .Тязя сюзляр: a bus, abus-driver, a painter, apianist, a piano, a singer,traffic, water, to cure, todeliver, to read, to sing,to take, sunny, cloudy,snowy, rainy, windy.Ясас сясляр: [0], [7],[ai], [2], [3].Ъцмля нцмуняляри:What do you want to be?;I want to be a doctor;What do you like to do? Ilike to cure children; Goaway; Come again.Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим ушаглара габагъаданщазырланмыш кичик шякилляр эюстяриб суаллар верир: “What’she?” юзц дя ъаваб верир: “He is a painter (singer, bus-driver,pianist)” вя с. Ушаглар да мцяллимин архасынъа щямин сюзляри бирнечя дяфя тякрар едирляр. Ямин оландан сонра ки, ушаглар йенисюзляри мянимсяйибляр, мцяллим йени суал формасына кечир: “Whatdo you want to be?” вя юзц дя яввялъя ъаваб верир ки, ушаглара66


want to be, Vusal? дейир,ушаглар да ялляриндяки шякляясасян ъаваб верирляр.2. Ушаглар артыг йенисюзляри - исимляри (пешя адларыны)билир, “What areyou?” суалына “I am apainter; I am doctor; I ama singer” вя с. ъавабларыныверя билирляр, инди ися сифятлярдя щямин ъцмляйя ялавяолунурлар: “I am a goodpainter. He is a good doctor”вя с. ъцмляляри мянимсядилир.Йени сюзляр ситуасийахарактерли ъцмляляршяклиндя олмалыдыр. “I am aсуалын мянасы айдын олсун:“I want to be apainter (a teacher, a singeretc.)”. Сонра шякилляриушаглара пайлайыр,онлар да шякля уйьун сянятиюзляриня пешя сечибъцмля гурурлар. Мясялян,яэяр шякилдя мцяллимвя йа щяким рясмиварса, ушаглар дейир: “Iwant to be a doctor (ateacher etc.)”.Йахшы олар ки, ушагларданбири мцяллимин вязифясинииъра етсин. О эялибмцяллимин йанындадурур вя ушаглара мцраъиятля:“What do you67


painter; I am a little painter; Ilike to draw and paint” йахудда “I am a doctor; I am a gooddoctor; I like to cure people”.Бу кими ъцмля-нцмунялярмющкямляндирилдикдян сонраяввялки мяшьялялярдя олдуьукими кичик сящняъик нцмунясидя дцзялтмяк олар. Мясялян, бирушаг чаьрылыр, о бири ушаглара исятапшырылыр ки, щяряси бир пешя адысечсин. Габаьа чаьрылан ушагсуал верир: “Lala, what do youwant to be? What do you like todo? etc”. Мцраъият олунан ушагверилмиш суала ъаваб верир.3. Яввялки мяшьялялярдяолдуьу кими тязя шер юйрядилир:Rain, rain…Rain, rain, go awayCome again, another day;Lala and I like to play.Rain, rain go awayCome in mother’s washing dayLala and I want to playМцяллим яввялъя шери охуйур, сонра шеря уйьун щярякятляредяряк тякрар охуйур. Ушаглар да бирликдя щямин щярякятляри тяглидедир вя шери тякрар едир. Мцяллим ушаглара тяклиф едир ки, [ei] сясиниешидяндя яллярини бир-бириня вурсунлар. Мясялян, “rain, away, again,day, play” сюзляриндя.4. “Let’s play rain” ойуну юйрядилир. Мцяллим яввялъя ойунунмятнини бир дяфя охуйур:68


“Rain, rain!” says Bobby. “I like to see the rain”. “I like therain too” - says Nelly. “Let’s go” and play “Rain”.-What do you like to be, Bobby?-I like to be a frog - says Bobby. I am a big green frog. I like tojump. I like the rain, Ann. What do you like to be, Nelly?-I like to be a duck - says Nelly. I like to swim. I like the rain. Iam a big gray duck. And what do you like to be, Fred?-I like to jump and I like the rain. I like to jump and I like toswim. I swim in the water.And the children play “Rain”.Мятн ики дяфя охунур. Мятндяки хцсуси адлар ушагларын адларыиля явяз олунур. Яэяр мятнин тяръцмясиня ещтийаъ щисс олунурса,тяръцмя едилир, щяр ъцмля айры-айрылыгда изащ олунур. Мцяллим эюзлямяливя ушаглара имкан вермялидир ки, онлар юзляри ъцмляляри охудугъатяръцмя етсинляр. Архайын оланда ки, мятн мянимсянилиб, ондаойуну ойнамаг олар. Ушаглар бу ойуну чох щявясля ойнайырлар.[0], [u:], [I], [9], [i:], [e9], [6] сясляриня хцсуси фикирверилмялидир. Мясялян, duck, jump, too, fish, swim, big, children,green, see, be, rain, gray, play, Bobby, frog, water.“What’s the weather like today?” суал нцмуняси юйрядилир вяонун ъавабы “It is hot (cold) today” ъцмля нцмунясиня мцхтялифсюзляр (rainy, snowy, sunny, cloudy, windy) ялавя едилмякля йенийениъцмляляр дцзялдилир. Чалышмаг лазымдыр ки, бцтцн ушагларойунда иштирак етсинляр.Бунун цчцн щава иля ялагядар мцхтялиф шякилляр дя эятирмяколар. Сонра “Sleep, Baby, Sleep” мащнысы юйрядилир.Sleep, baby, sleepYour father tends the sheepYour mother shakes the dreamland tree,And finds a dream for you and me,Sleep, baby, sleep.6. Евдя “гурбаьа, балыг, юрдяк, айы баласынын шякиллярини чякибрянэлямяк тапшырылыр.69


МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ29-ъу мяшьяляТязя материал: A Toy-shop; “The Train” мащнысы вя ойуну.Тязя сюзляр: an airplane, a bookcase, a drum, a hoop, a horn, akite, a scooter, sticks, a toy-shop, to beat, to slow, to buy, to ride, to spin.Ясас сясляр: [7], [6:], [u:], [ou], [a9]. [i:], [r], [d], [t], [s],[p].Ъцмля нцмуняляри: Please, put your things in order. Don’tleave your toys in disorder. Don’t quarrel. Don’t fight. Don’t benaughty.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим тязя сюзляря аид чякилмишшякилляри ушаглара эюстярир вя суал верир: “What’s this?” юзц дяъаваб верир вя тяклиф едир ки, сюзляри йадларында сахласынлар: “It is ahorn, a scooter, a hoop” вя с. Ушаглар щямин сюзляри бир нечя дяфятякрар едирляр. Мцяллим щяр дяфя юйрянилмиш суал ъцмляляринидяйишдирир вя юзц гясдян тез-тез мцхтялиф суал ъцмляляриндянистифадя едир: “What have you? What do you see? What do you like?What do you want to be?”.Йени сюзляри ишлятмяк мягсядиля йени бир ойун тяшкил олунур:отагда олан ойунъаглар бир йеря йыьылыр вя “toy-shop” адланыр.70


Мцяллим суал верир: “What do you see in the toy-shop? what do youlike to buy at the toy-shop?”Ушаглар да бу суаллара истядикляри кими щям гыса, щям дяситуасийа шяклиндя ъаваб верирляр. “I want to buy an airplane, abook-case, a drum, a hoop, a horn” вя с.2. Йеня дя шякилляря мцраъият олунур. Шякилляря ясасян “Whatis that? What has she? What colour is it?” суаллары верилир вя суалъцмляляри мющкямляндирилир.3. “The Train” ойуну ойнанылыр. Ойун беля тяшкил олунур: ушагларбир ъярэядя гатар кими дцзцлцрляр. Онлардан бири кондуктор ролундайолдашларына йахынлашыб “билетляри” йохлайыр. “Гатар” “дямирйолстансийасына” йахынлашыб дайаныр, “сярнишинляр”дян бязиляри дцшцр,бязиляри ися “гатар”а минир. “Гатар”дан дцшян “сярнишин”ляр“ойунъаг маьазасына” эирир вя ойунъаг алыр (ялбяття юйряндикляриифадяляри ишлятмяк шяртиля), “гатар”дакы бцтцн “сярнишин”ляр фяал олмалыдырлар,щяря мцтляг ситуасийадан асылы олараг ъцмля нцмуняляриндянистифадя етмялидир. “The Train” мащнысы язбяр юйрядилдикдянсонра ойун йенидян ойнанылыр:The TrainPuff-puff, puff-puff, on we go,When we hear the whistle blow,Refrain: Oo-oo-oo-oo-oo-oo,71


Oo-oo-oo-oo-oo-oo.Puff-puff, puff-puff, puff-puff.Riding till we have had enoughTickets, tickets now we showMary Joe.Refrain: Here’s the station, now we stop,Lots of people come to shopOnce again the whistle blowOo-oo-oo-oo-oo-oo4. Сонра ушаглара “Where is…?” суалынын ъям формасы “Whereare…?” формасы да юйрядилир.Мцяллим йеня дя ушаглара кичик шякилляр эюстярир вя мцнасибсуаллар вермяйи тяклиф едир. Суал вя ъавабы яввялъя мцяллим юзцверир, ушаглар да мцяллимдян сонра ону бир нечя дяфя тякрар едирляр.“What does she (he) do?” суал нювцндян истифадя олунур. Щяминшякилляря ясасян ушаглар орадакы щярякятлярин адыны чякяряк суаллараъаваб верирляр: She plays; She goes to the toy-shop. Юзляри дя ейнизаманда бир-бириляриня щямин суаллары вериб ъаваб ала билярляр.5. Евдя ушаглара “тяййаря, китаб-шкафы, гатар, адамлар” шякилляричякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ30-ъу мяшьяляТязя материал: “The Parts of the body” мащнысы 12 ; “Up anddown” шери; “On a Cold and Frosty Morning” мащнысы.Тязя сюзляр: an arm, a face, a hand, a head, a finger, a foot, abag, a neck, an eye, cars, nose, mouth вя с. .Ясас сясляр: [a:], [87], [ai], [u:], [au]. [2], [4], [t3], [3], [w].Ъцмля нцмуняляри: This is my head. These are my ears (eyes).What do you see with? We see with our eyes.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим бир эялинъийи ушаглара эюстярибонун бядян цзвлярини бир-бир дейир: “This is a head; This is a face;This is a hand. This is a finger” вя с. Ушаглар да мцяллимин ардынъащямин сюзляри дяфялярля тякрар едирляр. Сонра мцяллим юз бядян цзв-72


лярини эюстярир вя ушаглара тяклиф едир ки, диггятли олсунлар ки, онлар даюз бядян цзвлярини эюстяряъякляр: “This is my head…” вя с. Ейнизаманда щямин ъцмляни ъям формасында да дейир: “These are myeyes?; These are my hands” вя с. Йийялик явязликляриндян ”his” вя“her” формасы ушаглара юйрядилир. Бунун цчцн мцяллим бир ушаг чаьырырвя онун бядян цзвлярини эюстярир: “This is her (his) head; Theseare her (his) eyes (ears) вя с. Ушаглар да бу явязликляри дюня-дюнятякрар етдикдян сонра ики ушаг чаьрылыр вя онлар бир-биринин бядянцзвлярини бармаглары иля эюстярирляр. Бу щярякят бир нечя дяфя тякраролунур. Ушаглар бу диалог шякилли ойуна чох мараг эюстярирляр.2. “Up and Down” ойуну юйрядилир:Bend your headBend your kneesGrow as tallAs New Year tressOn your kneesRaise your headSlowly fallJump up highCurl yourselfWave your handInto a hall.And say good-bye.Шери юйрядяркян, мятндяки щярякятляр дя иъра олунур. Ушаглармцяллими тяглид едирляр, ейниля щямин щярякятляри тякрар едирляр. Шербир нечя дяфя дейилдикдян сонра ушаглар юзляри мцяллимин кюмяйиолмадан яввялъя хорла, сонра тяк-тяк дейирляр. Мцяллим ямин олдугдаки, ушаглар шери мянимсяйиб башга цсула кечир. Щяряки ойуннювляриндян истифадя едилир. Шеря уйьун олараг сящяр идманы едирляр.Йахшы олар ки, бир няфяр гаршыйа чыхсын вя бирликдя йени сюзляри дяишлятмяк шяртиля сящяр идманы етсин.3. “On a cold and Frosty Morning” ойуну вя мащнысы юйрядилир.Ойунун гурулушу беля олур: - ушаглар дювря вурурлар, мцяллимдюврянин ортасында дайанараг мащныны охуйур вя ейни замандамятндяки щярякятляри дя эюстярир:73


This is the way we eat our breadEat our bread, eat our breadThis is the way we eat our breadOn a cold and frosty morning.On a Cold Frosty MorningThis is the way we clean our bootsClean our boots, clean our bootsThis is the way we clean our boots.On a cold and frosty morningThis is the way we drink our milkDrink our milk, drink our milkThis is the way we drink our milkOn a cold and frosty morning.This is the way we walk to schoolWalk to school, walk to school,This is the way we walk to our schoolOn a cold and frosty morning.Шердя олан мисралары дяйишмяк дя олар: “This is the way wewash our face; We comb our hair; We brush our teeth; We put onour clothes; We help our mother; We wash our plates; We make ourbeds…” вя с. Щяр дяфя дя щярякятляр иъра олунур, эюстярилир вяушаглар да мцяллими йамсылайырлар.Мцяллим ушагларын тяляффцзцня гаршы чох диггятли олмалыдыр. Йериэялдикъя ону дцзялтмялидир. Сонра мащны мелодийа иля охунмалыдыр,ушаглар бу мусигини асанлыгла гаврыйыр, мащныны мцяллим юзцтяк охудугдан сонра, ушагларла бирликдя охуйур вя нящайят ушаглар74


тяк-тяк охуйурлар. Мащны о вахта гядяр охунулур ки, ушаглар онутам мянимсяйирляр.Parts of the bodyHead, shoulders, knees and toesKnees and toesHead, shoulders, knees and toes,Knees and toesEyes and ears, and mouth and noseHead, shoulders, knees and toesKnees and toes.Мащнынын сюзляриня уйьун яввялъя мцяллим юзц щярякятляри иъраедир, яллярини башына гойур “head” дейяндя, “shoulders” дейяндячийинляриня, “knees” дейяндя дизляриня, “toes” дейяндя исяайаг бармагларына вя с. Сонра бу щярякятляри ушаглар юзляри дя иъраедя билирляр. Бир-ики дяфя мцяллим дейяндян сонра ушаглар мцяллиминкюмяйиля юзляри щярякятляри иъра едир вя мусиги иля охуйур вяойнайырлар.Мусиги вя мятнин сюзляри ахыъы олдуьундан мятн асанлыгламянимсянилир.5. Евдя адам шякли чякилир вя онун бядян цзвляри инэилисъя дейилир.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ31-ъи мяшьяляТязя материал: “My Face”; “All About Me” шери; “On a Coldand Frosty Morning” мащнысынын давамы.Йени сюзляр: boots, an ear, eyes, a forehead, a mouth, a nose, atongue, to breathe, to hear, to hurt, to smell, to touch, to walk,above, below, beautiful, fair, handsome, ugly.Ясас сясляр: [9:], [87], [ou], [a:], [6:]. [f], [t3], [b], [w].Ъцмля нцмуняляри: She has long fair hair; He has short darkhair; He has a little nose; I have a little mouth вя с.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим габагъадан щазырланмыш шякилляриушаглара эюстярир вя дейир: “This is a face; This is a nose; This75


is my mouth” вя с. Щяр дяфя дя ушагларщямин ъцмляни тякрар едирляр. Сонрамцяллим юз цзяриндя бармаьы иля аьзыны,бурнуну, гулаьыны вя башга цзвляриниэюстярир вя инэилисъя дейир. Ейни замандаъцт олан бядян цзвлярини дя эюстяриб,ъцмля гурулушундакы дяйишиклийи изащедир: “These are my eyes…” вя с.Ушаглар да ейниля щям юз бядян цзвлярини,щям дя башгаларынын бядян цзвлярини“his, her” йийялик явязликлярини ишлядярякэюстярирляр. Мясялян: “This isher nose; This is his mouth (hand,fingers, legs…)” вя с. Йахшы олар ки, икиняфяр ушаг чаьырылсын вя онлар бир-бирилярининбядян цзвлярини эюстярсинляр. Буъцр ойун-мяшьяля ушагларын чох хошуна эялир.Башга ъцр ойун-мяшьяля дя апармаг олар: оьлан вя гыз ойунъагларыэютцрцб, онларын бядян цзвлярини тясвир етмяк тапшырылыр.Ушаглар бир-бир эялир вя щяря юз достуну тясвир едир. Мцяллим бу заманонларын тяляффцзцня вя ъцмля гурулушуна чох диггятли олмалыдыр.Даща йахшы тясвир цчцн мцяллим мцкафат да айыра биляр. Бу онларыдаща да рущландырар.2. “Above, below” явязликлярини ишлятмяк мягсядиля “Where ismy forehead (eye, nose)?” суал ъцмляси юйрядилир. Еля ейни вахтдада суалын ъавабы юйрядилир: “My forehead is above my eyes”, йахудда “Where are my eyes?” суалына “My eyes are below my brows”ъавабы юйрядилир. “Above, below” сюзляри даща вурьулу дейилир ки,ушагларын нязяр-диггятини ъялб етсин. Сонра “beautiful, ugly, dark,fair…” сифятляри мцхтялиф бядян цзвляри иля ишлядилир. Тяклиф олунурки, ушаглар юзляри дя щямин сифятляри вя сюзюнлярини бир-бирилярининбядян цзвляри иля ишлятсинляр. “Her eyes are beautiful (dark,…).Башга бир суал ъцмляси дя юйрятмяк олар: “What do you seewith?” Бурада мягсяд “with” сюзюнцнц мянимсятмякдир. Бусюзюнц хцсуси вурьу иля дейилир вя хащиш олунур ки, ону башгасюзлярля дя ишлятсинляр. Мясялян, “I write with my hands; We hear76


with our ears; We smell with our nose” вя с. Ойун тяшкил олунур.Ушаглар ики-ики чаьырылыр. Онлар бир-бириня “What do you… with?”суалыны вериб “I… with my…” ъавабыны алырлар. Башга суал-ъавабформасындан да истифадя олунур.3. “All About Me” шери юйрядилир. Шер яввялки мяшьялялярдяолдуьу кими апарылыр. Мятндя бядян цзвляринин ады эялдикъяэюстярилир, ушаглар да мцяллимин архасынъа тякрар едирляр:Ten little fingers,Ten little toes,Two little ears,And one little noseAll About MeTwo little blue eyesThat shine so niceAnd always so brightOne little mouthTo say him goodnight.4. “On a Cold and Frosty Morning” мащнысынын икинъи щиссясиюйрядилир. Ойунун гурулушу беля олур: ушаглар дювря вурурлар,мцяллим дя дюврянин ортасында дайаныр. Мащнынын мятниниохудугъа щярякятляри иъра едир. Ушаглар да ону тякрар едир. Сонрамащны бир нечя дяфя хорла охунулур. Мцяллим ямин олдугда ки,мятн мянимсянилиб онда мащны ушаглар тяряфиндян тяк-тяк охунур.On a Cold and Frosty Morningpart IIThis is the way we kick the ballKick the ball, kick the ball,This is the way we kick the ballOn a cold and frosty morning.х х хThis is the way we dance and singDance and sing, dance and sing,This is the way we dance and singOn a cold and frosty morningх х хThis is the way we go to bedGo to bed, go to bed,77


This is the way we go to bedOne a cold and frosty morning.Мащны чох асанлыгла юйрянилир, чцнки щям мятндя чохлутякрарлар вар, щям дя мятндяки сюзляр вя ифадяляр ушаглара артыгтанышдыр. Мащнынын мятни мянимсянилдикдян сонра биринъи вя икинъищисся бцтювлцкдя охунулур. Бу заман мцяллим ял-гол щярякятлярииля биринъи щиссянин сюзлярини ушагларын йадына салыр. Йери эялдикъя,юзц дя онлара гошулуб бирликдя мащны охуйур вя ойнайырлар.5. Евдя оьлан вя гыз шякиллярини чякиб рянэлямяк вя онларынсифятлярини тясвир етмяк тапшырылыр. “This is her (his) face (nose,finger, mouth)” вя с. ъцмля-нцмунясиндян истифадя едилир.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ32-ъи мяшьяляТязя материал: “What can you do with…?”; Nargiz’s Portrait;“I have two legs” вя “Monkey” шерляри.Йени сюзляр: food, lips, aneck, a portrait, teeth, to jump,to grin, to bite, can, to lick,monkey, to climb.Ясас сясляр: [9], [9:], [0],[6:], [a9], [5], [t3], [4], [2], [1],[k], [t].Ъцмля нцмуняляри: Whatcan you do with…? We cansmell with our nose; We canspeak English; What can youdraw?Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим габагъадан щазырланмышбалаъа шякилляри ушаглараэюстяриб суал верир вя юзц дя щяминсуала ъаваб верир: “Whatcan I do with my eyes?78


(nose…)” вя с. “What can I do with my hands? - I can take (catch,write, raise) with my hands” ъаваб вердикдя, щямин щярякятляряйани нцмайиш етдирилир. Ушаглар да ейниля щямин щярякятимцяллимля бярабяр иъра едирляр. Мцяллимин габагъадан щазырладыьышякилляря аид ушаглар яввялъя хорла, сонра тякбятяк ъцмляляргурурлар. Шякилляря ясасян ойун тяшкил олунур. Ушаглардан бири шякляаид суал верир, ушаглар да ъаваб верирляр. Мцяллим ушагларын ъцмлягурулушуна фикир вермялидир.2. Мцяллим ушаглардан бир няфяр - йахшы билян ушаг чаьырыр. О даистядийи йолдашыны чаьырыр вя ону тясвир едир. Ойун беля олур.Мясялян, яэяр гаршыйа чыхан ушаг Лалядирся, онун ряфигяси туталымНярэиздир. Лаля дейир: “Nargis, come here. This is my friend. Hername is Nargiz. This is her head. This is her forehead. Her eyes arebelow her forehead. Her eyes are green. Her teeth are white. This isher mouth. Her mouth is little” вя с. Бу ъцр ойуну башга ушаглар дамямнуниййятля тякрар етмяк истяйирляр. Бу ъцр ойун оьланцзяриндя дя апарылыр. Бу заман мцяллим онларын ъцмлясиндя йийяликявязлийинин (his) дцзэцн ишлятмяляриня фикир вермялидир. Тясвирзаманы ушаглар юйряндикляри сифятляри дя (beautiful, ugly, clever,witty, nice) ъцмляляриндя ишлятмяйи баъармалыдыр. Мцяллим щямишяонларын ъцмля гурулушуна диггят йетирмялидир.3.“What can youdraw?” суал ъцмлясиюйрядилир. Яввялъясуала мцяллим юзц ъавабверир: “I candraw a face (an eye,an ear, a mouth)”.Ъавабла бирликдя ялголщярякятляри щюкмянэюстярилмялидир.Ушаглар да мцяллимитяглид едир вя юзляридя буна бянзяр ъцмлялярдейирляр. Сонрайени шерляр юйрядилир:79


4. “On a Cold and FrostyMorning” мащнысынын ахырынъыбяндляри юйрядилир. Ушаглар артыгбу мащныны язбяр билирляр. Мащныдамисралар тякрарландыьынданмятн онлар цчцн чох асан эялир.1. I have Two LegsI have two legsWith which I walkI have a tongue,With which I talkAnd with it tooI eat my foodAnd tellIf it is bad or good2. MonkeyI can jumpI can runI can play a drum,I can grin,I can mimeI can climb and cryOn a Cold and Frosty MorningPart IIIThis is the way we eat our bread,Eat our bread, eat our bread,This is the way we eat our breadOn a cold and frosty morning.х х хThis is the way we walk to schoolWalk to school, walk to school,This is the way we walk to schoolOn a cold and frosty morning.80


Мащнынын сюзляри яввялки мяшьялялярдя олдуьу кими юйрядилир.Йяни ушаглар дювря вурур, мцяллим дя дюврянин ортасында дайанарагмащныны охуйур, щярякятляри иъра едир, ушаглар да мцяллими тяглидедирляр. Сонра мащны хорла вя тякбятяк охунулур.5. Ушаглара евдя “гыз вя оьлан” шякилляри чякиб рянэлямяк вяонлары тясвир етмяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ33-ъц мяшьяляТязя материал: “The Little Kitten” наьылы; “Magic pot” шери.Ялавя материал: “There is a Little Girl” шери.Тязя сюзляр: a football, a paw, to ski, kitten, chicken, porridge,pot, thick, thin.Ясас сясляр: [e], [9], [u:], [e9], [t3], [4], [s], [k], [t].Ъцмля нцмуняляри: Tell the story; Play the game with me;Don’t forget the word; What can I do?; What can she (he) do?Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара “The Little Kitten” наьылыныохуйур:One day a little kitten says to her mother.“Oh, Mother, look atmy four little paws! One, two, three, four! What can I do with myfour little paws!”81


And Mother Cat says, “Oh, you little kitten, you can run withyour little paws!” The little kitten runs, runs.The next day the little kitten says to her mother, “Oh, Mother,look at my two little eyes! One, two! What can I do with my littleeyes?” And Mother Cat says: “Oh, you little kitten, you can seewith your little eyes”. The little kitten says: “Yes, yes, I can see withmy eyes. I see you, Mother, I see little chicks, I see a big dog”.The next day the little kitten says to her mother: “Oh, Mother,look at my two little ears. One, two! What can I do with my two littleears? Mother Cat says: “Oh, you little kitten, you can hear with yourlittle ears”. The little kitten says: “Yes, yes, I can hear with my littleears. I hear you, Mother,I hear little chicks, I hear a big dog”.The next day the little kitten says to her mother: “Oh, Mother,look at my little mouth! What can I do with my little mouth?”Mother Cat says: “Oh, you little kitten, you can eat a mouse withyour little mouth. The little kitten says: “Yes, yes, I can eat a mousewith my little mouth”.Наьыл беля юйрядилир: яввялъя мцяллим наьылы йаваш-йаваш охуйур,охудугъа ойунъаглардан (пишик, пишик баласа, сичан, ъцъя вя с.)истифадя едир. Сонра наьыл щисся-щисся охунур вя ушаглара тяклифолунур ки, мцяллимля бир йердя онлар да хорла охусунлар. Йеня дящярякятляр ойунъагларын цстцндя нцмайиш етдирилир. Дейяндя ки, “Ihave four paws! One, two, three, four!” ойунъаг пишик баласынынпянъялярини эюстярир вя сайырлар. Наьыл охундугъа, даима щярякятлярдя иъра олунур вя нцмайиш етдирилир. Наьыл цчцнъц дяфя дя хорлаохунулур вя сящняъик дцзялдилир. Нярэиз - ана пишик, Ляман - балапишик, Рювшян - ит, бир-ики ушаг ися ъцъя ролунда ойнайырлар.Мцяллим даим онларын ъцмля гурулушуна фикир вермяли, сящв дейилдикдятез ъцмля дцзялдилмяли вя йенидян тякрар олунмалыдыр.Мятни даща да мющкямляндирмяк цчцн, мцяллим суаллар верир ки,эюрсцн мязмун мянимсянилибми? Мятнин мянимсянилдийиня яминолдугдан сонра, мятни сюйлятдирмяк олар. Ушаглар наьылы асанлыгладаныша билярляр. Она эюря ки, орада намялум сюз йохдур.Наьыл тяк данышылдыгда ъансыхыъы олар, она эюря дя йахшы олар ки,ики няфяр данышсын. Мцяллим ушагларын интонасийасына хцсуси фикирвермялидир.82


2. Мцяллим ушаглара яввялдян щазырладыьы шякилляри эюстярибсуаллар верир: “What do you see?” Ушаглар бу суала шякиллярдя эюрдцкляри(шякиллярдя тясвир олунан яшйаларын адларыны ушаглар артыг билирляр)яшйаларын адыны чякмякля ъаваб верирляр. Ъцмляляр бир аз даэенишляндириля биляр. Мясялян,“I see a girl. She is a pupil. Her nameis Laman, or I see a boy. He is a pupil. He has a head, two legs, twoeyes, two ears” вя с. “He can play (climb the tree, cry)” вя с.Бцтцн бунлар ушаглара имкан верир ки, суал-ъавабда иштирак едибсюз ещтийатларындан истифадя етсинляр.3. “Magic Pot” адлы тязя бир шер юйрядилир:Magic pot, magic potMake the porridge very hotMake it thick, thinMake it any way you canх х хMagic pot, magic potI ask you to stopStop it one, stop it twoStop it three, for that’ll do.Шер бир нечя дяфя хорла охундугдан сонра “Make it thick, makeit thin” ифадясини “make it fine, nice, beautiful” ифадяляри иля явязедя билярляр. Бу явязетмя щям дя ушагларын билдийи сюзляри йадасалыр вя мющкямляндирир.Сонра ялавя бир шер дя юйрядилир: “There is a little Girl”There is a little girlAnd she has a little birth mark 1Right down the middle of her foreheadх х хWhen she is good:She is very, very good.But when she is badShe is horrid.4. “What can you do? What can one (he) do?” суал ъцмляляримющкямляндирилир. Яввялъя мцяллим юзц суал верир, юзц дя ъавабверир. Сонра, щямин суал ушаглара верилир вя хатырладылыр ки, суала1 birth mark - хал.83


неъя ъаваб верилмялидир. Бир нечя суал-ъавабдан сонра бир ушагчаьырылыр. Щямин ушаг юз йолдашларына адлары иля мцраъият едяряк“What can you do?” суалыны верир. Ушаглар да билдикляри сюзлярдянистифадя едяряк суала ъаваб верирляр.5. Ушаглара “щяйятдя гыз, пишик, сичан, газан” шякилляри чякибрянэялямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ8434-ъц мяшьяляТязя материал: “What else can she do?”; “No, she, it, they”ойуну; “My Little Funny Clown” шери.Тязя сюзляр: an animal, clothes, a kitchen, a person, a plant,clown, main, circus, a thing; to brush, to hide, must, to put on, tosmile.Ясас сясляр: [7:], [5], [a:], [0], [a9], [4], [1], [t3], [3], [f].Ъцмля нцмуняляри: What else can she do?; I don’t know whatto say? You must remember; I can help in many ways.Мяшьялянин эедиши:1. Мцяллим ушаглара балаъашякилляр эюстяриб, онларааид суаллар верир: “Whatelse can I do? What elsecan you do?” вя юзц дяъаваб верир: “I can put allmy things in order; I canput on my clothes” вя с.Щяр дяфя дя ушаглар ъавабларымцяллимин архасынъабир нечя дяфя тякраредирляр. Сонра ъцмлянинмцбтядасы“he” вя“she”шяхс явязликляри иля явязолунур. Бу типли ъцмлялярдиалог формасында мяшг


явязлийи “she” иля явязолунур. “She can hide thetoys under the table”.Йахшы олар ки, ушаглар тезтездяйишдирилсин, бу щямушаглар цчцн ъансыхыъы олмаз,щям дя ъцмляляр щамытяряфиндян ишлядилибмющкямляндирилир.Мцяллим“can, eat, clown,ways, take, face, smile, cat,want, wash” сюзляриндяки[5], [e9], [9:], [6], [i2],олунуб мющкямляндирилир.Ушаглардан ики-икичаьырылыр, онлардан бирисуал верир о бири ъаваб.Даща бир ушаг да чаьырылыр.Ушаглардан бириРювшян Ряшаддан сорушур:“Rashad, what elsecan Nargiz do?” Ряшадъаваб верир: “Nargizcan hide the toys underthe table” йахуд да“Nargiz” сюзц шяхс[a], [au], [ou] сясляринягаршы диггятли олмалыдыр.Сящв тяляффцз олунан сясляреля орадаъа дцзялдилмяли вя бир нечя дяфя тякрар олунмалыдыр.2. Мцяллим ушаглара “a person, an animal, a plant, a thing”сюзляринин мяналарыны изащ етмяли вя ону Азярбайъан дили иля мцгайисяетмялидир. Бу сюзляр щям Азярбайъан, щям дя инэилис дилиндяачылмалыдыр. Мясялян, изащ етмяк лазымдыр ки, бу сюзляр топлу исимдирляр,цмумиляшмиш исимдирляр. “a person” сюзц алтында гадын да,киши дя, гыз да, оьлан да, гоъа да, ъаван да дейиля биляр. “Шяхс” де-85


йяндя кимся бир няфяр хяйалымызда ъанланыр, амма щансы ъинсдянолдуьу о саат айдын олмур. Еляъя дя “to plant” - битки сюзц. Бусюзц дейяндя щансы биткидян сющбят эетдийи мялум олмур. Эяряк -икинъи - айдынлашдырыъы ъцмля дейяк ки, бу сюзцн щансы биткийя аидолдуьу билинсин. Мясялян, “A person is in the room; He is ourteacher”. Йахуд да “There is a plant in the yard; It is an appletree”вя с. Буна уйьун башга ъцмляляр дя щазырламаг олар. Йахшыолар ки, ушаглар тапмаъа характерли диалог щазырласынлар. Ики няфярчаьырылыр. Онлардан бири дейир: “Anar, I have a thing. It is red, I canplay with it. What is it?”. Анар фикирляшир вя дейир: “You have a ball.It is red. We can play football with it”.Яэяр Анар дцз тапмырса, ойуну о давам етдирир. Беляликля,ойун давам едир.3. Ушаглара тязя шер юйрядилир: “My Little Funny Clown”. Бушери юйрятмяздян яввял мцяллим ушагларла диалог апарыр:Teacher: Have you beento the circus?Cavid: Of course, we haveTeacher: Who is the mainman in the circus ring?Rustam: The clown.Teacher: Can you showme the clown in the picture?(“клоун” шякли вя башга шякилляргабагъадан щазырланыб).Thank you, Rustam. Verynice indeed. And whatdoes the clown look like,Kamal?Kamal: He has a funnycap.Teacher: You are right.Now we’ll learn a poem aboutthe little finny cllown.86


I am a funny little clown.Yah, yaw, yah! 1I can smile and I can frownYah, yaw, yah!I can drop my jaw far down!Yah, yaw, yah!I can drop my jaw far down!Yah, yaw, yah!Can you be a funny clown?Yah, yaw, yah!Can you smile and can you frown?Yah, yaw, yah?Can you drop your jaw down?Yah, yaw, yah!Шерин сюзляри дейилдикъя орадакы щярякятляр мимика вя жестлярляиъра олунур, мятндяки фелляр башга феллярля, “clown” сюзц ушагларынюз адлары иля явяз олунур.5. “Адам, щейван вя битки” сюзляриня аид евдя шякилляр чякилибрянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ35-ъи мяшьяляТязя материал: fruits, animals, flowers “The Little FunnyClown” шеринин давамы, “Hickory Dickory Dock” мащнысы 13Тязя сюзляр: an apple, an aprirot, a banana, butter, cheese, acow, a field, grapes, juice, meat, an orange, a peach, a pear, aplum, porridge, a rose, a snow, drop, soup, a tulip, vegetable, aviolet, a wolf, to gather.Ясас сясляр: [5], [1], [ei], [0], [ou], [9:], [ai], [p], [t], [z], [r],[d=], [3].Ъцмля нцмуняляри: What will you have at breakfast (dinner,supper)? I’ll have tea with milk (sugar, cake). Will you have somemore? No, thanks, I am full.1 yah [ja:]; yaw [j6:]87


Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим ушаглара яввялъядян щазырланмышкичик шякилляр эюстяриб дейир: “This is an apple-tree”, “This is a granate”,“This is a banana” вя с. Ушаглар да щямин ъцмляляри бир нечядяфя мцяллимин архасынъа тякрар едирляр. Шякиллярдя мцхтялиф мейвяляртясвир олунмалыдыр. Ушагларла бирликдя бцтцн шякиллярдяки мейвяляринадлары ъцмлялярдя ишлядилир. Ушаглара сюзляр айдын оландан сонрамцяллим онлардан бир-бир шякилляр эютцрцр вя ушаглардан сорушур:“What’s this?” Ушаглар да нювбя иля ъаваб верирляр: “This is an apple,a plum, a peach, a pear…” вя с. Йахшы олар ки, ъцмляляря сифят дяартырсынлар. Мясялян, “This is a red apple; This is a yellow pear; This isa big banana; This is a little plum” вя с. Ушаглар артыг мейвя адларыныбилирляр, онлары мцхтялиф сифятлярля ишлятмяйи баъарырлар. Инди ися онларатаныш олан, яввялки мяшьялялярдя юйряндикляри “What colour is theapple (peach, plum)? суалыны вермяк олар. Яэяр ушагларын ъцмлясиндясящв варса, мцяллим онлары дярщал дцзялтмяли вя дцзэцн вариантыны демялидир.Башга бир суал да вермяк олар. Ушаглар “What do you dowith?” суал нювцнц сон мяшьялялярин бириндя юйрянмишляр. Щяминсуал нювцндян дя истифадя етмяк олар: “What do you do with fruits?”суалына ушаглар: We eat them; We make jam with them; We make juiceвя с. ъавабларыны верирляр.88


2. Ушаглара йемяк адларыны юйрятмяк лазымдыр. Бунун цчцн йемякшякилляри олан рясмляри ушаглара эюстяриб суаллар верилмялидир(bread, cheese, jam, butter, chocolate, soup, wheat, vegetables,porridge, cake…). Яввялки мяшьялялярдя олдуьу кими “What is it? Itis…” суал-ъаваб формасындан истифадя олунур. Ушаглара бир аз мцстягилликверилмялидир. Онлар йемяк вя мейвя адларыны билирляр. Инди исяонлар мцхтялиф йемяк вахтларында (сящяр йемяйи, нащар вя шам вахты)щансы йемяйи вя мейвяни йедиклярини, чайы ня иля ичдиклярини дейябилярляр. Мцяллим анъаг онларын ъцмля гурулушларындакы кобуд сящвляридцзялдя биляр, яэяр ъцзи сящвляр едирлярся, онлара мане олмаг олмаз.Бу заман ушагларын фикирляри даьылар вя ня демяк истядикляриниунударлар. Мцяллим онлары, садяъя олараг йардымчы суалларлаистигамятляндиря биляр. Бцтцн ушаглар нювбя иля иштирак етмялидирляр.3. Яввялки мащнылар кими ушаглара йени бир мащны да юйрядилир:Hickory Dickory Dock 1Hickory Dickory DockThe mouse ran up the clockThe clock struck one,The mouse ran downHickory dickory dock1 This old English nursery rhyme is believed to date back to the 18 th century(Anna Maria Malkoc, Songs for Learners of American English, US, 1993)89


х х хHickory dickory dockThe clock struck two,The mouse said Boo!Hickory dickory dockх х хHickory dickory dockThe clock struck three, the mouse said “whee!”Hickory dickory dockHickory dickory dock, the mouse ran up the clock,The clock struck four, the mouse said “No more!”Hickory dickory dock.Мащныда олан “the clock” сюзц яйани сурятдя эюстярилир.4. Евдя ушаглара алма, армуд, нар, цзцм, саат, сичан шякилляричякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ9036-ъы мяшьяляТязя материал: “Little Red Riding Hood” наьылы вя ойуну;“Did you ever see a lassie? Did you ever see a laddie?” мащнысы 14 .Йени сюзляр: a banana, an elephant, a goat, a honey, a hood, ahunter, a jug, a lion, a mushroom, a tiger.Ясас сясляр: [u:], [0], [6:], [d=], [w].Ъцмля нцмуняляри: Where are you going? What’s the matter?Who’s there? It’s me.Мяшьялянин эедиши: 1. Ушаглара йени бир ойун юйрятмяк олар:“Little Red Riding Hood” наьылыны сящняляшдирмяк йахшы нятиъяверяр. Чцнки, ушагларда хейли сюз ещтийаты вар вя онлар мямнуниййятлябеля бир сящняъик дцзялтмяк истяйирляр. Наьылы Азярбайъан дилиндядя билдикляриндян беля бир ойуну бюйцк марагла ойнайырлар.Наьылын щяъми эениш олдуьундан, ону бир щяфтяйя эютцрмяк мягсядяуйьундур.Беля ки, наьылы дюрд щиссяйя бюлцб, юйрятмяк олар.Ушаглар роллара бюлцнцр, бир груп ушаглар - “Little red RidingHood”; бир груп - “grandmother” вя с. Онлара тапшырылыр ки, щяря


юзцня аид олан ъцмляни мцяллимин архасынъа тякрар етсин. Ейни замандайердя отуран ушаглар да астадан щямин ъцмляни тякрар едирляр.Наьыл щисся-щисся (дюрд дярс ярзиндя) ушаглара мянимсядилир.Дюня-дюня мяшг едилир. Йени сюзляр яввялки мяшьялялярдя олдуьукими изащ едилир. Ушагларын тяляффцзцня фикир верилир. Сящв тяляффцзяраст эялдикдя ушаглары дайандырмаг йох, (бу онлары чашдырар), сонращямин сящви дцзялтмяк вя бир нечя дяфя тякрар етдирмяк лазымдыр.Мяшг заманы йахшы ъаваб верян ушаг мцкафатландырылыр. Бу онларыдаща да йахшы щазырлыьа ширникдирир. Наьыл щяр дярсдя мяшг едилибгутардыгдан сонра, мцяллим ямин олдугда ки, ушаглар наьылы йахшымянимсяйибляр, йахшы интонасийа иля дейя билирляр, онда бир сящняъикщазырланыр. Бурайа ушагларын валидейнляри дя дявят олунур.Габагъадан йахшы иштиракчылара мцкафат щазырланыр.Little Red Riding HoodOne day mother says to her daughter: -Little Red Riding Hood:- Take some cakes to your Grandmother. She is ill.-All right, mummy.She is very glad. On the way to her Grandmother, she sings asong.Lovely day!91


The sun is bright!Everything is all rightI love my Grandma!I’m walking to her!La-la-la-la-la-la.On the way to her Grandmother she meets Willy the Wolf.- Where are you going, Little Red Riding Hood - asks Willy the Wolf.-I am going to my Grandma. Can you show me the shortest wayto her? - asks the Little Red Riding Hood;-Of Course, I can - says Willy the Wolf. But he shows thelongest way.Willy the Wolf ran to her Grandmother, hid her in theWardrobe and lay in her bed.When the Little Red Riding Hood comes to her Grandmother,she sees Willy the Wolf in her bed. She asks:Little Red Riding Hood: - Why do you have such big ears?Willy the Wolf: - The better to hear you!Little Red Riding Hood: - Why do you have such big eyes?Willy the Wolf: - The better to see you!Little Red Riding Hood: Why do you have such a big mouth?Willy the Wolf: - The faster to eat you!92


The girl cries for help:-Help! Help!Grandmother cries for help:-Help! Help!At that moment a hunter hears them and enters.-Stop, silly Willy.And shoots the wolf.93


Йухарыда дедийимиз кими, наьыл бир нечя дярс цчцн нязярдя тутулмушдур.Ушаглар сящняъик дцзялдяркян мцяллим мцяллифин сюзляринионлара юзц дейир. Сонракы дярслярдя (тамамлайыъы) ися ону даушаглара щяваля едир.2. Мцяллим ушаглара яввялъядян щазырланмыш кичик шякилляр эюстярир.Шякиллярдя оьлан, гыз, мцяллим, щяким, овчу, ъанавар вя с.тясвир олунмушдур. Ушаглара суаллар верилир: “What do you see in thepicture?” (мцяллим шякилляри бир-бир эюстярир). Ушаглар да нювбя иляшякля ясасян суаллара ъаваб верирляр. Мясялян, “I see a doctor (ateacher, a hunter, a girl, a boy, etc.).Бурада ясас мягсяд шяхс явязликлярини дцзэцн ишлятмякдир. Беляситуасийа характерли ъцмляляри бцтцн ушаглар ишлятмялидир. Бу заман щярушаг чалышаъаг ки, яввялкиня нисбятян даща чох ъцмля десин.3. Инди ися щейванлара аид шякилляр эюстяриб суаллар верилир вясуала мцяллимин юзц дя ъаваб верир: “What do you see? - I see asheep, a dog, a cat” вя с. (ушаглар ев щейванларынын адларыны яввялкимяшьялялярдян билирляр). Шякилляря вящши щейван рясмляри дя ялавяолунмалыдыр. Мцяллим бир-бир вящши щейван шякиллярини эюстяриб дейир:“I see a tiger (a lion, a fox, an elephant, a wolf…)”.Ушаглара тяклиф олунур ки, щяр ъцмляни мцяллимдян сонра тякраретсинляр.Суал ъцмлялярини щярдян дяйишдирмяк дя олар. Мясялян, “Is thisa tiger?” (шякилдя ися башга щейван рясми тясвир олунуб, туталым,пялянэ йох, шир) - “No, it is not. What is it? - It is a lion”.Даща йахшы олар ки, шякиллярля йанашы ойунъаглардан да истифадяолунсун. Беля ки, ойунъаглар столун цстцндя вя алтында сахланылыр (шир,пялянэ, тцлкц, фил вя с.) вя суаллар верилир: “Where is the lion?- It is onthe table (under the table…). Is it a fox? - Yes, it is. Rustam, where isthe fox? - It is under the table. Take the fox and give it to Anar” вя с.4. “Did you ever see a lassie? Did you ever see a laddie”мащнысы юйрядилир.Did you ever see a lassie 1 , a lassie, a lassie,Did you ever see a lassie go this way and that?1 a lassie - Шотландийа сюзц олуб, гызъыьаз, балаъа гыз демякдир.94


Go this way and that way, go this way and that wayDid you ever see a lassie go this way and that?Did you ever see a laddie 1 , a laddie, a laddie,Did you ever see a laddie go this way and that?Go this way and that way, go this way and that wayDid you ever see a laddie, go this way and that?Мащныда тякрарлар чох олдуьундан, ушагларын сюз ещтийаты кифайятгядяр олдуьундан, мусиги гулаг охшайан олдуьундан ушагларону лап тез юйряняъяк вя щятта йухарыда кечдикляри наьылда да истифадяедя билярляр. “Red Riding Hood” нянясинин йанына эедяркянйолда охудуьу мащныны бу мащны иля дя явяз едя билярляр.5. Евдя “Гырмызы папаг, овчу вя ъанавар, гойун” шякилляричякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ37-ъи мяшьяляТязя материал: My Day; “Before the Kindergarten” шери;“Sweetly Sings the Donkey” мащнысы 15Йени сюзляр: to be ready, to cross, to get up, to learn, to takeoff, to feed, at the break of day вя с.Ясас сясляр: [e], [1], [s], [4], [r].Ъцмля нцмуняляри: Dress yourself; Undress yourself; Look atyourself, Wash your hands; They are dirty; Let’s go for a walk; Becareful; When you cross the street; I watch TV in the evening.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим дярся йени шери юйрятмяклябашлайыр:Before the KindergartenTake a look at yourself,Is your face clean and bright?Don’t forget your teeth,Are they sparkling and white?1 a laddie - балаъа оьлан мянасындадыр.95


х х хSee that your hairIs brushed to shine?Be care that your nailsAre very, very clean?х х хTake a look at your shoes,Are your clothes clean and dressed?Look at your handsAre you proudly and brightly dressed?Шер яввялки мяшьялялярдя олдуьукими юйрядилир. Шерин мятни бир азчятин олдуьу цчцн мцяллим мятниохудугъа Азярбайъан дилиндя мянасыныизащ едир, сонра йенидян охуйур.Ушаглар да мцяллимля бирликдя дяфялярлятякрар едирляр.Бу шеря уйьун Азярбайъан дилиндядя шер вар. Ушагларын яксяриййятищямин шери язбяр билирляр.Сящяр дурунъа, ялимдя фырчаСилдим дишими, билдим ишими.Инанмырсан бах, дишим аьаппаг.Цстцм тяр-тямиз,бах беляйик биз.Шер Азярбайъан дилиндя яввялъяхорла, сонра ися тяк-тяк дейилир.Бурада олан охшар ъцмлялярмцгайися олунур. Йенидян инэилисдилиндяки шерин мятнини интонасийаиля хорла охуйурлар. Шери йахшы тяляффцзедян вя интонасийа иля дейянушаг мцкафатландырылыр. Бу обири ушаглары да рущландырыр.96


2. Ушаглара тязя шякилляр эюстярилир. Бурада “Мяним эцнцм”адлы мювзудан иллустрасийалар верилмишдир. Щямин шякилляри мцяллимтясвир едир: “I get up in the morning. I do my morning exercises. Iwash my hands and face. I dress. I have my breakfast. I help mymother etc”.Щяр ъцмляйя аид бир шякил эютцрмяк олар. Сонра ушаглар мцяллимлябирликдя щямин шякилляритясвир едирляр. Шякиллярдякишяхсляря ушаглар бир-бирилярининадларыны да гойа билярляр.3. Ушаглара башга бир шер дяюйрядилир:Sweetly Sings the DonkeySweetly sings the donkeyAt the break of dayIf you do not feed himThis is what he’ll sayHee haw! Hee haw!Hee haw! Hee haw! Hee haw!Шердя фелляр ял-гол щярякятлярииля эюстярилир. Ушаглар да97Hee haw!Hee haw!


яввялъя олдуьу кимимцяллими йамсылайырвя щяр мисраны дюнядюнятякрар едирляр.Мцяллим щисс ется ки,мятнин мянасы ушаглараайдын дейил, ондаонун Азярбайъан дилиндягаршылыьыны изащедир. Ушагларын тяляффцзцщямишя диггятмяркязиндя олмалыдыр.4. Мцяллим ушаглара “Мяним бир эцнцм” адлы мятн юйрядир.Бунун цчцн яввялъя мцяллим юзц мятни данышыр. Мятн арамла,астадан данышылмалыдыр.My DayI am a little boy. May name isRustam. I get up early in the morning.I put on my clothes and go to thebathroom. There I wash my face, earsand hands. I brush my teeth and combmy hair. I clean my shoes, too. Then Iam ready for the kindergarten.My big brother Cavid takes meto the kindergarten. My kindergartenis not far. It isnear our house.In the kindergartenwe have our breakfast.We play many games.We sing and dance too.We learn English there.I like my English lessons.I like to be in thekindergarten.98


Мятни ял-гол щярякятляри иля данышдыгдан сонра ушагларла бирликдящяр ъцмля айры-айрыхорла дейилир. Сонрайенидян мятн тякрардейилир. Анъаг бу дяфямцяллим чалышмалыдырки, мятни ушагларюзляри, кюмяк олунмадандесинляр. Мцяллимъцмляни башлайыр,архасыны ися ушагларюзляри дейир, йахудда яксиня, ушаглар дедикъя мцяллим дя фикир верир вя лазым эяляндя99


ялавяляр едир, онларын йадына салыр.Сонра йахшы билян ушаг габаьа чаьрылыр (бу онун юз арзусу иляолмалыдыр) вя мятни тяк данышыр. Мцяллим она мане олмамалыдыр,щятта сящви олса да беля, ушаьа мцстягиллик верилмялидир. Ахырдасящв олан ъцмляни тякрар етдириб, сящви арадан галдырыр.Йахшы олар ки, мятн биринъи шяхсдян ялавя, цчцнъц шяхсдя дяданышылсын. Ики няфяр чаьрылыр вя онлар мятни бир-бириня иснад едярякданышырлар. Бири башлайыр, о бириси ися давам едир. Мясялян: “Kamalis a little boy. He gets up early in the morning. He washes anddresses. He puts his dresses on and so on”.5. Евдя ушаглара “donkey” шякли чякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ38-ъи мяшьяляТязя материал: “Alabash and Farid” наьылы; эцндялик щярякятляр(инкар ъцмляляр); “Little Sister” шери; “The Happy Song” мащнысы 16Йени сюзляр: a friend, a sentence, to be happy, to be proud, togo, for a walk, to paint, light.Ясас сясляр: [5], [au], [6:], [4], [w], [h].Ъцмля нцмуняляри: You are on duty to day, Put everything inorder; Tidy up your room.Мяшьялянин эедиши: 1. Дярсдя ясас мягсяд “Alabash and Farid”наьылыны юйрядиб сюйлятдирмякдир. Мцяллим - тярбийячи наьылы ъцмляъцмëяйавашдан охуйур. Айдын олмайан йерляри азярбайъанъа изащедир. Сонра мятни йенидян охуйуб ушаглара данышмаьы тяклиф едир.Alabash and FaridAlabash is a young dog. He is light brown. He has no doghouse, he has no bed. He has only one friend. His friend is littleFarid. Farid is a schoolboy. He goes to school every day.Every morning Alabash sees Farid. Alabash is happy when hesees Farid. He says, “Bow, wow, bow, wow”. And Farid says:“Good morning, Alabash!”.One morning Farid’s book falls out of his bag. Alabash sees itand runs to take it. he takes the book and gives it to Farid. Farid is100


very happy. He likes his dog very much. He is proud of his dog. Hesays, :Oh, Alabash, you are very good dog. Come with me. I have agood dog-house for you”.Alabash is very happy. He jumps and jumps near Farid andsays,: “Bow, wow, wow, bow, wow, wow!”Ушаглардан бязиляри мятнин мцяййян, мараглы ъцмляляринитяръцмя дя едя билярляр. Мятня ясасян суаллар верилир: “Who isAlabash? - Alabash is a little dog.; Who is Farid? - Farid is aschoolboy etc. дейя ушаглар хорла ъаваб верирляр.Мцяллим-тярбийячи эюряндя ки, ушаглар мятнин мянасыны башадцшцбляр, онда мятни данышдырмаг олар. Мятни ушаглар щисся-щиссяданышырлар. Щяр цшаг мятндян бир нечя ъцмля дейир, чцнки онларынщамысы иштирак етмяк истяйир.2. Яввялъядян щазырланмыш шякилляр столун цстцня йыьылыр.Мцяллим-тярбийячи шякилляри ушаглара эюстяриб онлара дейир: “Everyday I get up. I make my bed” вя с. Бу кими тясдиг ъцмлялярюйрядилдикдян сонра щямин ъцмляляр инкар формада дейилир: “I don’tget up. I don’t make my bed. I don’t wash my face” вя с. Буъцмляляри биринъи шяхсин тякиндя вя ъяминдя дя ишлятмяк олар.“Every day we get up; We make our beds” etc. йахуд да “Wedon’t get up; We don’t make our bed” etc.3. “What do you like? What does she like?” ъцмляляримющкямляндирилир. Суал ъцмляляриндян истифадя олунур: “Where isthe teacher? - The teacher is at the table”.101


“Teacher” сюзц шяхс явязлийи иля дя явяз олуна биляр:“Where is she (he)? - She (he) is at the table etc.Бу мяшьялядя мцяллим-тярбийячи ушаглара бцтцн шяхс явязликляриниюйрятмялидир. Ушаглар щям наьылы данышанда, щям дя суалъавабдашяхс явязликляриндян чох истифадя етмялидир. Онлара хцсусификир верилмялидир.4. Яввялки мяшьялялярдя олдуьу кими “The Happy Song”мащнысы юйрядилир:If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap)If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap)If you are happy and you know it.And you really want to show it,If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap)x x xIf you are happy and you know it, slap your knees! (slap-slap)If you are happy and you know it, slap your knees! (slap-slap)If you are happy and you know it, and you really want to show itIf you are happy and you know it, slap your knees! (slap-slap)102


5. Евдя “Алабаш вя Мястан” шякилляри чякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ39-ъу мяшьяляТязя материал: “Mastan and the Red Ball”; “Lapping Milk”шери; “Guess, what I thought” ойуну; “London Bridge” мащнысы 17Йени сюзляр: blackboard, a hat, strawberries, a town, to beangry, tongue, to begin, to get, to hang, to try, to wear, soft, hard,strong, weak, after, again, too, because.Ясас сясляр: [7:], [5], [e9], [au], [f], [t], [2], [r], [w].Ъцмля нцмуняляри: He cannot jump (can’t); What does hedo? He’s very strong. The old woman is not strong. She is weak.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим тярбийячи ушаглара “Mastanand the Red Ball” наьылыны яввялки дярслярдя олдуьу кими юйрядир.Яввялъя мятни юзц охуйур:The basket stands on the table. A ball is in the basket. It is a bigred ball. Mastan is our kitten. It sees the ball. It says: “Mew, mew. Isee a big red ball. I want to play with the red ball. I can jump, I canrun, I can get this ball”.Mastan jumps up and up. It wants to get the ball, but cannotcatch it. It tries, tries, but cannot get the ball. It touches the basket.The basket falls down. Mastan falls down, too.103


“Mew, mew”, says Mastan: I cannot jump, I cannot run, I cannotget the ball. Help me! Help me, please”.Mother and Kamal come into the room. They see Mastan on thefloor under the basket. Kamal takes the basket off and gives the ballto Master. Mastan begins to play with the red ball. Now it runs,jumps after the ball. It is very happy”.Сонра ушаглар бир-бир мятндян щиссяляр данышырлар. Мятни сюйляйяркян”Iwant to…, I cannot…” ъцмля гурулушундан даща чох истифадяедирляр. Ушаглар юзляриндян дя беля гурулушлу ъцмляляр демялидирлярки, ифадяляр мющкямлянсин. Яэяр онларн ъцмляляриндя сящволса, мцяллим-тярбийячи дцзялтмяли вя дцзэцн вариантыны бир нечядяфя тякрар етдирмялидир. Ялавя шякиллярдян дя истифадя олунмалыдыр.2. Ушагларын лцьятиндя олан сюзляри мющкямляндирмяк цчцн вяйахуд онлары йада салмаг цчцн “Lapping Milk” шери юйрядилир.Little kitty laps her milkLap, lap, lap!Her tongue goes outHer tongue goes inLap, lap, lap!Little kitty likes her milkLap, lap, lap!Oh, see her tongueGo out and in, lap, lap, lap!Шердя лазым эялян, анлашылмайан щиссяляр Азярбайъан дилинятяръцмя едилир. Яввялъя биринъи мисра охунулур, ушаглар да мцял-104


лим-тярбийячинин архасынъа дяфялярля тякрар едирляр. Башга мисраларда ейниля юйрядилир. Онларын тяляффцзцня хцсуси фикир верилир. Йахшыолар ки, мцяллим-тярбийячи шери охудугъа ялиндя йумшаг пишик баласыойунъаьыны тутуб, щярякятляри (лазым эялся) она “иъра етдирсин”.[6], [a:], [5], [au], [6:], [9:], [ou], [9], [0] сясляри “want,can’t, can, brown, town, fur, furry, sleep, keep, toes, nose, tongue,lap, out, kitty” сюзляриндя мющкямляндирилмялидир.3. Яввялъядян щазырланмыш шякиллярдян истифадя едяряк “she,he, it” шяхс явязликляри “can” модал фели иля ъцмлядя ишлядилир.Ъцмляляр бу сяпэидя ола биляр: “He can get the ball, He cannot getthe ball, He can lap his milk” вя с. Ушаглар бу ъцр ъцмляляри мцяллим-тярбийячининардынъа дюня-дюня тякрар едир вя юзляри дя бунауйьун ъцмляляр дцзялдирляр. Ъцмля-нцмуня мющкямляндириляндянсонра мцяллим-тярбийячи “Why?” дейя сорушур вя ушаглар бу суалаъаваб веря билмирляр. Она эюря дя юзц ъаваб верир:“Because he is too small; because he is too short; because he isnot tall; because he is not strong; because he is too weak” вя с. Буъцр ъцмля-нцмуняляр башга шякилляря ясасян дя дцзялдилир. Мясялян,мцяллим-тярбийячинин кюмяйиля ушаглар шяклин бириня уйьунъцмля дцзялдир: “She can’t read the book”. Еля о саат да мцяллимтярбийячисорушур: “Why? – Because she is too young” вя с. дейяюзц дя ъаваб верир. Бу кими ъцмля-нцмуняляр о гядяр дейилир ки,ушаглар юзляри сярбяст ъцмляляр дцзялдирляр.Бир нечя антоним сифятляр йада салыныр. Мцяллим-тярбийячи бирсифят дейир, ушаглар да она уйьун атоним тапырлар. Чятинлик чяксялярмцяллим-тярбийячи Азярбайъан дилиндя онлара кюмяк едир:Tall - (short); quick - (slow); strong - (weak); fat - (thin); hard -(soft); dirty - (clean); dark - (light); long - (short)3. “Guess, what I have thought” ойуну юйрядилир: “I havethought something. Guess, what it is”.Бу ойун чох садя вя чох мараглыдыр, она эюря дя ушаглар бунучох щявясля ойнайырлар.Guess what I have thought ofTeacher: - You must guess what I am thinking of. Ask me!Cavid: - Is it a person, an animal, or a thing?105


Teacher: - It is a thing.Rustam: - Is it in this room or in the other room?Teacher: It is in the room.Kamal: - Is it on the table?Teacher: - No, It is not.Anar: - Is it on the floor?Teacher: - No, it is not.Gamar: - Is it under the table?Teacher: - Yes, it is.Murad: - Is it my ball?Teacher: - Yes, it is your ball. You are right. Now, you think ofsomething.Беляликля ойун бир нечя дяфя тякрар олунур. Ойун заманыапарылан диалог шякилли суал-ъаваб ушагларын нитг баъарыьыны вярдишячевирир. Яшйаны тапан ушаг ойуну бу ъцр давам етдирир.5.“London Bridge” адлы мащны ойун шяклиндя юйрядилир.Яввялъя мащнынын сюзляри охунур:106


London BridgeLondon bridge is falling downFalling down, falling dawn;London Bridge is falling down,My fair lady, oh!Building up with iron barsIron bars, iron barsBuilding up with iron barsMy fair lady.Ики ушаг чаьрылыр. Онлар ял-яля тутуб, яллярини йухары галдырыб,эуйа “кюрпц” дцзялдирляр. О бири ушаглар да бу “кюрпц”нцн алтынданкечирляр. Ял-яля тутан ушаглар хялвятъя юзляриня ад эютцрцрляр – “гызыл”вя “эцмцш”. Мащны охундугъа “кюрпц”нцн алтындан кечирилир.“My Fair Lady” ъцмляси эяляндя “кюрпц” йарадан ушаглар ялляриниашаьы салыр вя “кюрпц”нцн алтындан кечян ушаьы тутараг дейирляр:“gold or silver”. Тутулан ушаг щансыны истяйирся, щямин ушаьы явязедир вя беляликля ойун о гядяр давам едир ки, бцтцн ушаглар “тутулур”вя “кюрпц” дцзялдилир. Мащнынын сюзляри ойун заманы мющкямляндирилир:МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ40-ъы мяшьяляТязя материал: “The Crow and the fox” наьылы.Йени сюзляр: a bridge, the moon, stars, to pass by, also,suddenly, a large piece of cheese, beautiful.Ясас сясляр: [u:], [a:], [6:], [e9], [3], [d=].Ъцмля нцмуняляри: What do you want? I don’t want…, Idon’t like…, What does he (she) want? What does he (she) see?Мяшьялянин эедиши: 1. Яввялки мяшьялялярдя олдуьу кими“The Crow and the Fox” наьылы юйрядилир. Мцяллим яввялъя наьылыохуйур:107


A crow once satin a tree. She had alarge piece of cheesein her mouth. Shewanted to eat it, butsuddenly she saw afox. The fox came upto the tree. He lookedup and saw the crow.He saw the cheesetoo. The fox wanted toget the cheese.He looked at theCrow and said: -“How beautiful youare, Mrs. Crow! Whatbig eyes you have!What a pity you cannotsing”.The crow openedher mouth and said:-Of course I can sing. Car-r! Car-r!When the crow opened her mouth, the piece of cheese fell out.The fox ran up to the cheese and quickly ate it up.“Thank you very much” – said he. “The cheese was good andyou sang well. What a pity you don’t think well. What a pity youcannot sing”.Бу наьылда “How beautiful you are! What big eyes you have?”вя с. ъцмля-нцмуняляри даща чох ишлянир. Ушаглар яввялъя наьылдабу ъцмля гурулушуну юйрянир, сонра юзляриндян ялавя ъцмляляр дядцзялдиб дейирляр.2. Мцяллим-тярбийячи мяшьялядя верилмиш шякилляря дцзэцн суалвериб, дцзэцн ъаваб алмагла мягсядиня наил олмалыдыр. Мясялян,мцяллим-тярбийячи сорушур: “What does the fox want to take? юзц дяъаваб верир: “He wants to take a piece of cheese” вя с.108


Мцяллим-тярбийячи юзц щямишя ушаглара нцмуня олуб, онлардандцзэцн ъаваб алмалыдыр. Мцяллимин щяр ъцмлясиндян сонра ушаглардяфялярля ону тякрар етмялидир.3. Cat, fox, crow, dog, not, little, chick, passes, cheese,suddenly, play, also, sing, song, ate, picture сюзляриндя [5], [6], [9],[a:], [u:], [u], [e9], [2], [t3] сясляриня хцсуси фикир верилир. Сюзляриушаглар юзляри ъцмлядя ишлядирляр.4. Евдя ушаглара “кюрпц цзяриндя гатар” вя “кюрпц алтындаэями” шякли чякиб рянэлямяк тапшырылыр.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ10941-ъи мяшьяляТязя материал: “Little Brown Rabbit” шери; “I lost my partner”мащнысы 18 .Йени сюзляр: rabbit, carrot, mypartner, to skip, without any stop.Мяшьялянин эедиши: 1. Ушагларартыг инэилис дилиндя кифайят гядярсюз вя ифадяляр билирляр. Она эюрядя мцяллим-тярбийячи дярсляри ясасянинэилисъя апарса даща йахшы олар.Верилмиш шер вя мащнылар асан, ахыъывя ушагларын билик сявиййясиня уйьунсечилмишдир.“Little Brown Rabbit” шериндяолан [r] вя [h] сясляри ясасян ушагларынчятин тяляффцз етдикляри сяслярдяндир.Она эюря дя бурада мцяллимбу сяслярин цзяриндя дайанмалыдыр.Мцяллим ушаглара мцраъиятля:Children, can you show me howthe rabbit hops? Yes, Anar, youhave played the rabbit well. Hoplike a rabbit and we shall say


“Hippity hop”, but, children, we must say it very softly:Little brown rabbit went hippity hop.Into the garden, without any stopHippity hop, hippity hop.He ate for his supper a fresh carrot topHippity hop, hippity hop.Then home went the rabbit without stopHippity hop, hippity hop.2.“ I lost my partner” мащнысы.I lost my partner, what shall I do?I lost my partner, what shall I do?I lost my partner, what shall I do?Skip to me Lou, my darling!You will find another, or may be two!You will find another, or may be two!You will find another, or may be two!Skip to my Lou, my darling!МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ42-ъи мяшьяляТязя материал: “Oh, where is my whistle” шери; “The Tiger andthe Monkey” наьылы.Йени сюзляр: whistle, white, to cry, yesterday, stronger,younger, river, angry voice, to spring, jungle.Мяшьялянин эедиши: 1. Мцяллим шери юйрятмяздян яввял, хащишедир ки, ушаглар фит версинляр. Йахшы олар ки, онлар бу щярякятитякбятяк иъра етсинляр. Сонра дейир:-Did you know that to pronounce the English word “whistle”you have really to whistle?-Yes indeed.110


-To be more exact, as if you wanted to whistle, because thisword begins with the sound [w]. Now, listen to the rhyme about awhistle a boy called Willie.Oh, where is my whistle?Asked Willie one dayMy dear little whistle.My little white whistle,My dear little, white little whistle I say,“Why, here is your whistle”,His brother replied.“Your dear little whistleYour little white whistle,Your dear little, white little whistle” He cried.Азярбайъан дили цчцн сяъиййяви олмайан [w] сяси дяфялярлятякрарланыр. Ойун ики ушаг (оьлан) арасында апарылыр.2. “The tiger and the monkey” наьылы юйрядилир. Наьылы яввялъямцяллим арамла охуйур, йени сюзляр йери эялдикъя тякрар олунур(сюзлярин чохуну артыг ушаглар билирляр).An old Tiger lived in India in Jungle. Every day he asked theanimals to bring him something to eat.111


One morning the Tiger was very hungry. He saw a Monkey and said:- “I am hungry, Monkey. Go to the village and bring me a fat pig”.-“Oh Tiger”, cried the Monkey. “I cannot do that. Yesterdayanother tiger, who is younger and stronger than you are, told menot to bring you anything.-“What?” - cried the old Tiger. “Show me that tiger. I shall killhim”.-“Come with me”- said the monkey. “I know where he lives”.The Tiger and the Monkey went to a large river.“Now look into the river”- said the Monkey. “Do you see there thehead, the white teeth and the large green eyes of another tiger?”“Yes. I do”, cried the old Tiger. “I shall eat him up!”And with these words he sprang into the river, and the monkeysaw him no more.Наьыл охунандан сонра мцяллим Past Indefinite заман формасыщаггында мялумат верир вя мятндя олан фелляри кечмиш замандайенидян дейир вя тяръцмя едир. Наьыл ушаглар арасында ойун кими дясящняляшдирилир.112


43-ъц мяшьяляМЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫТязя материал: “Playing Airplane” шери вя ойуну; “Days,months and years” мятни.Йени сюзляр: a month, a year, a week, twelve, thirty-one,twenty-nine, days, the parts of the day.Ясас сясляр: [v], [j], [ei].Мяшьялянин эедиши: 1.“Playing Airplane” шеринин юйрядилмясиндяясас мягсяд [v] сясинин дцзэцн тяляффцзцня наил олмагдыр.Мцяллим дейир:vvv…vvv…vvv…“Did you ever try to imitate a flying plane? I think, youstretched your arms apart, inclined your body a little, and here youare… flying. And how about English children? They do just thesame, with a little difference: instead of the Azerbaijan [m] they say[v] Try and do the way the English children of your age do:The plane is travelling up in the sky,vvv-vvv-vvv,113


Morning so fast, and ever so highvvv-vvv-vvv.Over the land, and over the sea,vvv-vvv-vvv.But we always come back in time for teavvv-vvv-vvv.Ушаглар бу шери юйряняряк, ойнайараг [v] сясинин дцзэцнтяляффцзцня дя наил олаъаглар.2. “Days, months and years” мятнини юйрянмяздян яввял,мцяллим яввялъя мятндяки йени сюзляри бир нечя дяфя тяляффцз едирвя Азярбайъан дилиндя онларын гаршылыьыны дейир. Сонра мятни охуйур:There are twelve months a year. The names of the twelvemonths are: January, February, March, April, May, June, July,August, September, October, November and December.Each month has thirty or thirty one days: only February hastwenty-eight or twenty-nine days.There are seven days a week. The seven days of the week are:Monday, Wednesday, Thursday, Friday, Saturday and Sunday.The parts of the day are: the morning, the afternoon, theevening and the night.Мцяллим мятни охуйаркян, ейни заманда онларын Азярбайъандилиндяки гаршылыьыны да верир ки, мятн даща анлашыглы олсун.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ11444-ъц мяшьяляТязя материал: “The fish man” шери вя ойуну; “My Bonnie”мащнысы 19 .Йени сюзляр: fish man, fisherman, to call, for sale, fresh fish, tobring back, over the ocean, over the sea, pillow, to be dead, todream.Мяшьялянин эедиши: 1. “The fish man” шери еля юйрядилир ки,ойун - сящняъик алыныр. Беля ки, яввялъя мцяллим бир оьлан чаьырыр,


она чиркли юнлцк, ведря верир. Бу ведрянин ичярисиндя ися “чиркли вясулу, йапышганлы балыглар” олур. Она баша салыр ки, шер охундугъа, ода балыглары “сатсын”.The fish man comes todayThe fish man calls this way“Fresh fish! Fresh fish!Oh, fine fresh fish!Fine fresh fish for sale!”Мцяллим fish man вя fisherman сюзляринин мяналарыны изащ едир:Who is selling fish! Certainly, the fisherman himself. At sea hewas a fisherman and now he is a fish man. What kind of man is he?- He must be strong, courageous. And he must have a strong voice,too. Otherwise his fellow - mates wouldn’t hear him in the roaringsea.2. “My Bonnie” мащнысыMy Bonnie lies over the ocean, my Bonnie lies over the sea,My Bonnie lies over the ocean, oh, bring back my Bonnie to me!Chorus: Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie tome, to me!Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie to me!115


Last night as I lay on my pillow, last night as I lay on my bedLast night as I lay on my pillow, I dreamed that my Bonnie wasdead!Chorus: Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie tome, to me!Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie to me!Мащны щям мусиги иля, щям дя шер кими охунулур.МЯШЬЯЛЯНИН ПРОГРАМЫ45-ъи мяшьяляТязя материал: “Flowers for Sale” шери вя ойуну;“Old MacDonald” мащнысы 20 .Йени сюзляр: violet, daffodils, pansies, buttercups, a farm, lilies,roses.Ясас сясляр: [l], [α:], [5].Мяшьялянин эедиши: 1. “Flowers for Sale” шери яввялки шерябянзядийиндян ойунун эедиши дя чох мараглыдыр. Мцяллим бу дяфя116


бир гыз чаьырыр, она габагъадан сцни эцлляр верир. Бу эцлляри йахшыолар ки, еля ушаглар юзляри дцзялтсинляр вя мцяллим щансы эцлляри дцзялтмяклазым олдуьуну билдийиндян, гызыл эцл, нярэиз, бянювшя,занбаг, гярянфил кими эцллярин щазырланмасында онлара кюмяк едир.Бу эцлляр щазыр оландан сонра, онлар сябятя йыьылыр вя щямин гызаверилир. Мцяллимя дярси инэилисъя башлайыр:- How will the flower girl speak? Certainly not like the fishman.She sells flowers. The voice must be softer. But don’t forgetthat she has to sell off her flowers, people must hear her. And thenshe sells different flowers, each flowers has its own character, too.Pay attention that the rhyme has the sound [l] repeated many times.It can make your speech melodies if you pronounce it properly:Flowers for sale!Flowers for sale!Lovely blue violets,Sweet yellow daffodils,Pansies and buttercups!Who’ll buy my flowers.2. “Old MacDonald” мащнысы юйрядилир. Бу мащныны ъизэифилмляриндя ушаглар чох ешитдикляриндян бялкя дя ону билирляр:Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-OAnd on this form he had some chicks, E-I-E-I-O,With a chick, chick here, and a chick, chick thereHere a chick, there a chick, everywhere a chick, chickOld MacDonald had a farm E-I-E-I-O.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ46-ъы мяшьяляТязя материал: “Three kids” наьылыЙени сюзляр: goat, grass, pasture, breast.Мяшьялянин эедиши: Наьылы мцяллим яввялъя арамла охуйур,йени сюзляр йери эялдикъя тякрар олунур (сюзлярин чохуну артыг ушагларбилирляр).117


Once upon a time there was a goat. She had three kids:Shangulum, Shungulum and little Mangulum. Every day the goatused to go to the pasture and bring something to the kids.There lived a grey wolf nearby. He wanted to eat the kids, butthey did not open the door. So, he began to watch the goat, hewanted to know how the kids would open the door. He hid himselfbehind the trees and waited.The goat came and began to sing their favourite song sweetly:- Shangulum, Shungulum, Mangulum!Open the door, let me in!I’ve brought water in my mouth,I’ve brought grass on my horn,I’ve brought milk in my breast!Hearing the song the kids used to open the door joyfully. Themother goat used to feed them up. In this way they lived happily.They lived carelessly.But they did not know that the grey wolf had planned something.118


The next day when the mother goat left them alone, the greywolf came and sang like their mother. Poor kids thought that it wastheir mother. They opened the door. Seeing that it was a grey wolf,they were so frightened that hid themselves behind the cupboard,but the little Mangulum could not go far. So the grey wolf ate himup.In the evening when Mother goat returned home, she saw thedoor open, everything was in disorder. She called her kids cryingbitterly.But her two kids came only. They told their mother everything.The goat did not know what to do. She went to the blacksmith’s andretold the story. The blacksmith took pity on the goat and sharpenedher horns.The grey wolf knew that the Mother goat would come to him,so he also went to the blacksmith’s and asked him to sharpen histeeth. But the blacksmith did not like the grey wolf, he pulled histeeth out and put the wooden teeth instead.When the goat came to the bad grey wolf for fighting, his teethbroke and the mother goat punctured (дешди) his belly and the littleMangulum was saved.The kids went home happily.119


Ушаглар наьылы Азярбайъан дилиндя йахшы билдикляриндян, щеч бирчятинлик йаранмайаъаг. Наьылы асанлыгла данышаъаглар.Мцяллим-тярбийячи наьылы сящняляшдирмяк цчцн онларын щярясинябир рол верир вя тапшырыр ки, щяря юз ролуну йахшы-йахшы евдя юйрянсин.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ47-ъи мяшьяляТязя материал: “Gыrtdan”ын наьылыЙени сюзляр: forest, hide and seek, wood, to tie up, ogre’s hut[ougя], at first, used to,stupid, to cross the river, deceive, millstone.Мяшьялянин эедиши: Мцяллим-тярбийячи ушаглара “Gыртдан”ыннаьылыны яввялки дярслярдя олдуьу кими юйрядир. Мятн охунур:Long, long ago there was an old woman. She had a grandson.He was so little that everybody called him “Gыrtdan”.One day his friends came to his grandmother and said:- Granny, will you let Gыrtdan go to the forest with us?The Grandmother agreed with them and gave sandwiches eachand asked them to look after Gыrtdan.120


But on their way to the forest they saw that Gыrtdan was crying.They asked:- Gыrtdan, why are you crying?- Why, not to cry? My grandmother gave you sandwiches toyou to take me on your back.They took him on their back and went on going. When theyreached the forest they cut wood, tied them up, but saw that Gыrtdanagain was crying. They asked:- Gыrtdan, why are you crying?- Why, not to cry? My granny gave you sandwiches to cut mewood too. Poor children cut wood for Gыrtdan too, tied them up andbegan to play. They played hide and seek for long time.Suddenly they saw that it was getting dark. The children wantedto return home, but couldn’t find their way. At that time they sawlight on one side, and heard the barking of dogs on the other side.They asked Gыrtdan.- Gыrtdan, how do you think, shall we go in the direction of lightor in the direction of the barking dogs.Gыrtdan answered immedietely.- No, no, not to go in the direction of barking dogs. They willbite us. Let us go in the direction of light.But it happened so, that it was an ogre’s [ougя] (див) hut. Theyknocked at the door. The ogre heard them and opened the doorjoyfully saying: It is good. I shall eat them up at night.At first he fed them, then made them bed for sleeping. Atmidnight he came up to them and wanted to be sure if they wereslept or not.So, he asked:- Who is asleep, and who is awake?Gыrtdan, immedietely stood up and said:- Everybody is asleep, but Gыrtdan.- Why is Gыrtdan awake?- Because my grandmother always used to make me гайьанагbefore sleeping.- All right, I shall make you гайьанаг too.So, the orge made гайьанаг and fed Gыrtdan up.121


After a while, again the orge came up to the children with aquestion:- Who is asleep and who is awake?Again Gыrtdan stood up and said:Everybody is asleep, but Gыrtdan.- Why is Gыrtdan awake?- Because, my grandmother always used to bring me water fromthe river.The stupid orge believed it, and went to the river to bring waterfor Gыrtdan.But when the orge left the hut, Gыrtdan awoke the children upand said:- Friends, hurry up, let us run away, the orge wants to eat us.The children gathered their things and left the orge’s hut. Theycrossed the river.Suddenly the orge saw them crossing the river. At first he alsowanted to cross the river, but couldn’t and asked:122


- Ey, children, how did you cross the river?The children decieved them saying:- We put a millstone around our necks and crossed.As the orge was very stupid, he did so, and drowned in theriver.The children laughed at his stupidness and ran to their home.Наьыл милли Азярбайъан наьылы олдуьундан ушаглара ону анъагики дяфя охумаг кифайятдир. Беля ки, ушаглар “Ъыrtdan”ын наьылыны язбярбилирляр вя юзляринин лцьят ещтийатындан истифадя едяряк, анъагбир нечя йени сюзц юйряндикдян сонра ону чох асанлыгла данышаъаглар.Мцяллим-тярбийячи ушаглара тапшырмалыдыр ки, наьылы евдя йахшыйахшыюйрянсинляр: нювбяти дярсдя онлар сящняъик дцзялдяъякляр.МЮВЗУНУН ПРОГРАМЫ48-ъи мяшьяляТязя материал: “Lady Tick-tick” наьылыЙени сюзляр: shepherd, beetle, bombardier, kerchief, nutshell,array, chase up, pit.Мяшьялянин эедиши: Ушаглара даща бир наьыл юйрятмяк олар. Бунаьыл онларын чох севдийи “Lady Tick-tick” наьылыдыр. Бу наьылы дасящняляшдирмяк йахшы нятиъя веряр, беля ки, ушаглар наьылын мязмунунуАзярбайъан дилиндя билирляр, инди ися ону инэилис дилиндящявясля юйряняъякляр. Чцнки онларда хейли сюз ещтийаты вар вя онлармямнуниййятля беля бир сящняъик дцзялтмяк истяйирляр. Яввялкинаьылларда олдуьу кими, наьылы бир нечя дярсдя юйрятмяк йахшыдыр.Бу заман онлар йорулмазлар.Йеня дя ушаглар роллара бюлцнцр, бир груп ушаглар “Lady Ticktick”(йахшы олар ки, бу ролда гызлар олсунлар), бир груп “shepherd”,бир груп “fox”, бир груп ися “Little Mouse” олурлар. Онлара тапшырылырки, щяря юзцня аид олан ъцмляни мцяллимин архасынъа тякрар етсин.Ейни заманда йердя отуран ушаглар да астадан щямин ъцмляни тякраредирляр. Наьыл арамла охунур:123


Once upon a time, there lived a beetle-bombardier (дозангурду).One day she felt very lonely, she made a kerchief out of onionskin and shoes out of nut-shell. It tick-ticked, when she strolled. Shepainted her brows in dark and started looking for a friend.On her way she met a shepherd. He asked:- Where are you going, bombardier?The Bombardier got angry with him, and said:- You, shepherd, look at me, and see who I am. People call meLady Tick-tick. Think a little, before you speak.- The shepherd said:- Lady Tick-tick, I beg your pardon, how beautiful you are. Tellme, please, where are you going?Lady Tick-tick moved her dark eyes:- Shepherd, I am quite alone, my life is short, I need a friend.The shepherd came closer and said:- You cannot find a better friend than me. Come and stay withme.Lady Tick-tick said:124


Then tell me, with what will you beat me, if I make you angry?The shepherd pointed to his stick and answered:- With this stick.Hearing it, the bombardier got frightened and ran away.Again she went on looking for a friend. Suddenly he met a fox.The sly fox asked:- You, bombardier, why have you arrayed (бязямисян) yourselflike a bride? Where are you going?Lady Tick-tick got angry, she turned her dark head:- Open your eyes widely. Look at me, everybody calls me LadyTick-tick in this country.The fox smiled:- I beg your pardon, I didn’t recognize you. Let God punishedme. My dearest Lady Tick-tick, where are you going?- You know, Fox, I am alone, I need a friend.Hearing it, the fox straighten herself.- My dearest, you can not find a better friend than me.-All right, but with what will you beat me, if I make you angry?- With what shall I beat you? I shall chase you up then.The Lady Tick-tick was afraid very much and ran as quickly asshe could.Poor Lady Tick-tick walked, walked. Suddenly she saw amouse on her way. The mouse spoke in such a sweet voice, that thebombardier was very pleased and said:- I am very lonely, my dear Mouse, I am looking for a friend.The mouse said:- You will never find a better friend than me. Let us livetogether happily.The bombardier said:- All right, but with what will you beat me, if I make youangry?The mouse answered:- I shall fold my tail and paint your brows.Lady Tick-tick agreed with him. They began to live together.They lived happily.One day the mouse said to the bombardier:125


My dear Lady Tick-tick, there is a wedding party in the Khan’shouse today. I shall go there and bring many good things to eat:sugar, sweets and many other things.Lady Tick-tick agreed with him. But after he left the hut, shefelt lonely and went out. Suddenly she saw water in a pit (чухур)and felt thirsty.Lady Tick-tick bent to drink, but suddenly she fell into the pit.She was drowning. As she was very afraid she cried for help.At that moment she saw a group of horsemen riding. They werewell-dressed. She understood that they were going to the khan’spalace to the wedding party.Seeing them, Lady Tick-tick shouted loudly:You pacing horsemen, when you reach the khan’s house, tellMr. Mouse that his long-haired, slim-figured Lady Tick-tick hasfallen into a water-pit.The horsemen looked around, but saw nobody and went onagain.As they reached the khan’s house, one of the men said loudly:- On our way here, we heard a voice saying: “You pacinghorsemen, when you reach the khan’s house, tell Mr. Mouse that his126


long-haired, slim-figured Lady Tick-tick has fallen into a water-pit.We looked around, but saw nobody.As the mouse heard it, he understood that his friend was indanger and was calling him for help. He left the palace throwingaway the sugar and sweets and hurried to save his dearest.But when he reached there, he saw that his favourite friend wasdrowning in the water-pit. She was disappearing under the water,reappearing again. These sight grieved the mouse very much. Heran to his friend and said in great sympathy:- Give me your hand!No, I am angry with you…Give me your hand!- No, no, I am angry with you.The mouse also got angry and showed his tail to her, turnedback to the khan’s palace to eat the sweets of the wedding party.Poor bombardier remained alone again.Наьыл щисся-щисся (цч-дюрд дярс ярзиндя) ушаглара мянимсядилир.Дюня-дюня мяшг едилир. Йени сюзляр яввялки мяшьялялярдя юйрядилир.Мяшг заманы йахшы ъаваб верян ушаг мцкафатландырылыр. Наьылщяр дярсдя мяшг едилиб гуртардыгдан сонра, мцяллим-тярбийячи яминолдугда ки, ушаглар наьылы йахшы мянимсямишляр, бир сящняъик дящазырланыр.2. “Old MacDonald” 20 мащнысынын давамы юйрядилир:Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-O,And on this farm he had some ducks, E-I-E-I-O,With a quack, quack here, and quack, quack there,Here a quack, there a quack, everywhere a quack, quackOld MacDonald had a farm, E-I-E-I-O.Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-O,And on this farm he had some turkeys, E-I-E-I-O,With a gobble, gobble here, and gobble, gobble there,Here a goble, there a gobble, everywhere a gobble, gobbleOld MacDonald had a farm, E-I-E-I-O.127


Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-O,And on this farm he had some pigs, E-I-E-I-O,With an oink, oink here, and an oink, oink there,Here an oink, there an oink, everywhere an oink, oinkOld MacDonald had a farm, E-I-E-I-O.Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-O,And on this farm he had a cat, E-I-E-I-O,With a meow, meow here, and a meow, meow there,Here a meow, there a meow, everywhere a meow, meowOld MacDonald had a farm, E-I-E-I-O.128


ШЯХС АДЛАРЫBoys’ namesAyar [a9α:] АйарAnar [anα:] АнарAndy [5nd9] ЯндиBairam [ba9ram] БайрамFred [fred] ФредJames [d=e9mz] ЪеймсJavid [d=α:vid] ЪавидKamal [ka:mal] КамалMushviq [mu3viq] МцшвигMurad [mu:rad] МурадNick [nik] НикRashad [r537d] РяшадRovshan [rov37n] РювшянRoy [r69] РойRustam [rust7m] РцстямSeymur [se9mur] СеймурShahin [3α:hin] ШащинWillie [wili] ВилиGirls’ namesAitan [a9t7n] АйтянAnn [5n] ЯннIlhama [9lh0m7] ИлщамяGamar [g5m7r] ГямярJanet [d=α:n9t] ЪенитJulnur [d=ulnur] ЭцлнурKay [ke9] КейKhayala [ka97l7] ХяйаляRukhsara [ruksα:r7] Рухсаря129


Brother James (1)Are you sleeping, are you sleepingBrother James, brother James?Morning bells are ringing,Morning bells are ringing,Ding, ding, dong, ding dong!Areyousleep-ing,areyousleep-ing,Broth-erJames,Broth-erAreyousleep-ing,areyouJames,morn-ingbells arering-ing,morn-ingballs arering-ing:Ding,ding,sleep-ing,Broth-erJames,Broth-erJames?Morn-ing balls areareyousleep-ing,areyousleep-ing,Broth-erdong! Ding, ding, dong!ring-ing, morn-ing brotherring-ing: Ding,ding,dong!Ding,ding,dong!James,broth-erJames?Morn-ing balls arering-ing,Morn-ing balls are ring-ing: Ding, ding dong! Ding, ding dong!130


What is your name? (2)What is your name, what is your name?Now tell me, please, what is your name?My name is Janet, my name is JanetMy name is Janet, that’s my nameWhat is your name , what is yourname? now tell me please, what is yourname? My name is Janet , my name is Ja - net , myname is Ja - net that's my name.131


My Dear mummy (3)My Dear, dear mummy,Let me kiss your face,I want you to be happy,Today and always!Be happy, be happy,Today and always!Be happy, be happy,Today and always!My dear, dear mummy,I love you very much,I want you to be happy,Today and always!My de-ar, de-ar Mum-my, let me kiss your face, Iwant you to be hap - py To - day and al - ways! Behap - py , be hap - py , To - day and al - ways! Be132


Good-bye, children (4)We are going homeMerrily we walk alongGood-bye, children,Good-bye, children,Good-bye, children,We are all going home!Cherous: Merrily we walk alongWalk along, walk alongMerrily we walk alongSinging a fine song!Good - bye , chil - dren , Good - bye , chil - dren , Good - bye,chil - dren. We are all go - ing home!Mer - ri - ly we walk a - long , walk a - long , walk a - long.Mer - ri - ly we walk a - long , sing - ing a fine song!133


Black sheep (5)Baa! Baa! Black sheep, have you any wool?Yes, dear, yes, dear, three bags fool!One for my brother, one for my motherAnd one for the little boy, that’s my brother.Baa! Baa! Black sheep, have you a - ny wool? Yes, dear,yes , dear, three bags fool; one for my fath - er, one for mymoth - er . And one for the little boy that is my broth- er134


The Jingo Ring (6)1.Here we go round the jingo ringthe jingo ring, the jingo ring,Here we go round the jingo ringthe jingo ring, together.2.Twice about and then we falland then we fall, and then we fall,Twice about and then we fallthe merry-go-round.3.Choose the one you like the bestyou like the best, you like the bestChoose the one you like the bestThe merry-go-round.Here we go round the jing - o ring the jing - o ring , thejing - o ring Here we go round the jing - o ring thejing - o ring to - geth - er.Let’s make a circle (7)Let’s make a circle, big and roundIt must be round you know;Now let us bow most to the groundThen up again, just so, then up again, just so135


MarcatoNext, place the right hand on your hipAnd now the left hand, so;All to the right must turn aboutNow running, let us go, now running let us go.Let's make a cir - cle , big and round , itmust be round you know; now let us bow mostto the ground . Then up a - gain , just4 4so , then up a - gain , just so.136


Ten Indian Boys (8)1.One little, two little, three little IndiansFour little, five little, six little IndiansSeven little, eight little, nine little IndiansTen little Indians!2.Ten little, nine little, eight little IndiansSeven little, six little, five little IndiansFour little, three little, two little IndiansOne little Indians boy!mfOne lit - tle two lit - tle three lit - tle Indi - ans.tennine eightFour lit - tle five lit - tle six lit - tle Indi - ans.seven six fiveSeven lit - tle eight lit - tle , nine lit - tle Indi - ans.Four three twoTenOnelit - tleIndi - an boys.137


In and out the window (9)In and out the windows, in and out the windowsIn and out the windows, as you have done before,Walking through the village, walking through the village.Walking through the village, as you have done before.Stand and face your little friendStand and face your little friendStand and face your little friendAs you have done before.in and out the win - dowsIn and out the win - dows, in and out thewin - dows as you have done be - fore.138


Pease Porridge Hot (10)Pease porridge hot, pease porridge coldPease porridge in the pot, nine days old,Some like it hot, some like it coldSome like it in the pot, nine days old.Pease por - ridge hot Pease por - ridge coldPease por - ridge in the pot nine days old139


Sleep, Baby, sleep (11)Sleep, baby, sleepYour father tends the sheepYour mother shakes the dreamland treeAnd finds a dream for you and me,Sleep, baby, sleep.Sleep, ba - by , sleep. Your fa - ther tends thesheep. Your moth - er shakes the dream - land tree andfinds a dream for you and me. Sleep, ba - by , sleep.Parts of the body (12)Head, shoulders, knees and toesKnees and toesHead, shoulders, knees and toesKnees and toesEyes and ears and mouth and noseHead, shoulder, knees and toesKnees and toesHead shoul - ders , knees and toes, knees and toes.Head shoul - ders , knees and toes, knees and toes.Eyes, and ears, and mouth, and nose,Head, shoul - ders, knees, and toes, knees and toes.140


Hickory Dickory Dock (13)Hickory, Dickory DockHickory, Dickory DockThe Mouse ran up the clockThe clock struck one,The mouse ran downHickory, Dickory dockHickory, dickory dockThe clock struck two,The mouse said Boo!Hickory, dickory dockHickory, dickory dockThe clock struck, the mouse said “whee!”Hickory, dickory dockHickory, dickory dock, the mouse run up the clockThe clock struck four,The mouse said “No more!”Hickory, dickory dock.Hick - o - ry dick - o - ry dock , themouse ran up the clock. Theclock struck one , the mouse ran down,Hick - o - ry dick - o - ry dock!141


Did you ever see a lassie? Did you ever see a laddie? (14)Did you ever see a lassie, a lassie, a lassie,Did you ever see a lassie go this way and that?Got this way and that way, go this way and that way?Did you ever see a lassie, go this way and that?Did you ever see a laddie, a laddie, a laddie,Did you ever see a laddie fo this way and that?Go this way and that way, go this way and that way.Did you ever see a laddie, go this way and that?Did you ev - er see a las - sie , a las - sie , alas - sie , Did you ev - er see a las - sie go this way andthat? Go this way and that way , go this way andthat way , Did you ev - er see a las - sie go this way and that?Sweetly Sings the Donkey (15)Sweetly sings the donkeyAt the break of dayIf you do not feed himThis is what he’ll sayHee, haw! Hee, haw! Hee, haw! Hee, haw!Sweet - ly sings the don - key at the break of day.If you do not feed him , this is what he'll say: “Heehaw! Hee haw! Hee haw! Hee haw! Hee haw!”142


The Happy Song (16)If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap).If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap).If you are happy and you know it,And you really want to show it,If you are happy and you know itClap your hands! (clap-clap).If you are happy and you know it,Slap your knees! (slap-slap)If you are happy and you know it,And you really want to show it,If you are happy, and you know it,Slap your knees! (slap-slap)If you're hap - py and you know it , clap your hands! If you'rehap - py and you know it , clap your hands! If you'rehap - py and you know it , and youreal - ly want to show it , If you'rehap - py and you know it , clap your hands!143


London Bridge (17)London bridge is falling downFalling down, falling down;London bridge is falling downMy fair lady, oh!Building up with iron barsIron bars, iron barsBuilding up with iron barsMy fair ladyLon - don Bridge is fall - ing down , fall - ing down , fall - ing down;Lon - don Bridge is fall - ing down , my fair La - dy.I lost my partner (18)I lost my partner, what shall I do?I lost my partner, what shall I do?I lost my partner, what shall I do?Skip to me Lou, my darling!You will find another, or may be two!You will find another, or may be two!You will find another, or may be two!Skip to me Lou, my darling!I lost my part - ner, what shall I do? Ilost my part - ner, what shall I do? I lost my part - ner,what shall I do? Skip to my Lou, my dar - ling!144


My Bonnie (19)My Bonnie lies over the oceanMy Bonnie lies over the sea,My Bonnie lies over the ocean,Oh, bring back my Bonnie to me!Chorous: Bring back, bring back, oh bring backMy Bonnie to me, to me!Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie to me,Last night as I lay on my pillow, last night as I lay on my bedLast night as I lay on my pillow, I dreamed that my Bonnie wasdead!Chorous: Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie to me, tome!Bring back, bring back, oh bring back my Bonnie to me!My Bonnie lies over the ocean, My Bonnie lies over the sea,chorusMy Bonnie lies over the ocean, Oh, bring back my Bonnie to me.Bring back, bring back , Oh bring back my Bonnie to me, to me!Bring back , bring back , Oh , bring back my Bonnie to me.145


Old MacDonald (20)Old MacDonald had a farm, E-I-E-I-OAnd on this farm he had some chicks, E-I-E-I-O,With a chick, chick here, and a chick, chick thereHere a chick, there a chick, everywhere a chick, chick.Old MacDonald had a farm E-I-E-I-O.Old Mac - Don - ald had a farm , E - I - E - I - O. Andon this farm he had some chicks, E - I - E - I - O. With achick, chick here , and a chick , chick there.Here a chick , there a chick, eve - ry - where a chick, chick,Old Mac - Don - ald had a farm , E - I - E - I - O.146


The National Anthem of The Azerbaijan RepublicAzerbaijan, Azerbaijan!The heroic patriots’ glorious land!To die for you we are glad and we are ready.If there is need to shed blood we are too ready.With three coloured banner live happily!Sacrifices too many done.Every soldier to front’s gone.When your chest was field of battle,Came back as a heroic son.Let me see you flourish!Let your enemies perish!I love you, my dear land,Be mightier we do wish!To safe guard your sacred land,To hold high your honoured flagTo safe guard your sacred landAll the youngsters are too glad!Glorious land, glorious land!Azerbaijan, Azerbaijan!(Translated by Vahid Arabov)147


Азярбайъан Республикасынын Дювлят ЩимниАзярбайъан, Азярбайъан!Ей гящряман ювладын шанлы Вятяни!Сяндян ютрц ъан вермяйя ъцмля щазырыз!Сяндян ютрц ган тюкмяйя ъцмля гадириз!Цч рянэли байраьынла мясуд йаша!Минлярля ъан гурбан олду!Синян щярбя мейдан олду!Щцгугундан кечян ясэяр,Щяря бир гящряман олду!Сян оласан эцлцстан,Сяня щяр ан ъан гурбан!Сяня мин бир мящяббятСинямдя тутмуш мякан!Намусуну щифз етмяйя,Байраьыны йцксялтмяйя,Ъцмля эянъляр мцштагдыр!Шанлы Вятян! Шанлы Вятян!Азярбайъан, Азярбайъан!(Мусигиси Цзейир Щаъыбяйовун,сюзляри Ящмяд Ъавадындыр)148


= 63 Largamento, òÿíòÿíÿëè, ãöðóðëàfÀ - çÿð - áàé-úàí! À - çÿð - áàé - úàí! Åé ãÿù-ðÿ-ìàí þâ - ëà - äûíØàí - ëû Âÿ - òÿ - íè! Ñÿíäÿí þò - ðö úàí âåð - ìÿ - éÿ úöì - ëÿ ùà - çû - ðûç!Ñÿí-äÿí þò - ðö ãàí òþê - ìÿ-éÿ Úöì - ëÿ ãà - äè - ðèç Ö÷ - ðÿí-ýëè áàé-ðà - üûí-ëàìÿñ - óä éà - øà! Ö÷ - ðÿí-ýëè áàé -ðà - üûí - ëà ìÿñ - óä éà - øà!Ìèí-ëÿð -ëÿ úàí ãóð-áàí îë-äó! Ñè - íÿí ùÿð-áÿ ìåé-äàí îë-äó! Ùö-ãó-ãóí-äàí êå-÷ÿí ÿñ-ýÿð,Ùÿ-ðÿ áèð ãÿù - ðÿ-ìàí îë-äó! Ñÿí î - ëà - ñàí ýö-ëö-ñòàí, Ñÿ-íÿ ùÿð àí úàí ãóð-áàí!Ñÿ-íÿ ìèí áèð ìÿ-ùÿá-áÿò Ñè-íÿí-äÿ òóò-ìóø ìÿ-êàí! Íà - ìó - ñó - íó1.ùèôç åò - ìÿ - éÿ, Áàé - ðà - üû - íû éöê - ñÿëò - ìÿ - éÿ,2.Úöì - ëÿ ýÿíú - ëÿð ìöø - òàã - äûð! Øàí - ëû Âÿ - òÿí!Øàí - ëû Âÿ - òÿí! À - çÿð - áàé - úàí! À - çÿð - áàé - úàíÀ - çÿð-áàé-úàí! À - çÿð - áàé-úàí!149


МЯШЬЯЛЯЛЯРДЯ ИШЛЯНЯНСЮЗ БИРЛЯШМЯЛЯРИGood morning!Good afternoon!Good evening!Stand up!Sit down!I am glad to see you!Let us learnLet us learn rhymeAnswer me!Say after me!Hands up!Hands down!Come here, pleaseOpen (close) your bookStand still!Bend left (right)!Hands on hips!Hands to the sides!Who is absent (present)?Let us beginBe quiet!Look at the picture!We are at homeCome in, please!Give me, please!Here you are!Thank you!Not at all!What is this?I am pleased with you!Good night!Go to sleepСабащыныз хейир!Эцн айдын! Эцнортаныз хейир!Ахшамыныз хейир!Айаьа дурун!Отурун!Сизи эюрмяйя чох шадам (мямнунам)!Эялин юйрянякЭялин шер юйрянякМяня ъаваб веринМяндян сонра дейин!Ялляр йухары!Ялляринизи ашаьы салын!Зящмят олмаса бура эялинКитабынызы ачын (юртцн)Сакит дурун!Сола (саьа) яйилин!Ялляринизи белинизя гойун!Ялляринизи йана ачын!Ким йохдур (бурададыр)?Эялин башлайагСакит олун!Шякля бахын!Биз евдяйикЗящмят олмаса, ичяри эялин!Зящмят олмаса, ону мяня верин!Буйурун!Саь олун!Дяймяз!Бу нядир?Мян сизинля разыйам!Эеъяниз хейря галсын!Йатмаьа эедин150


The lesson is overДярс гуртардыYou are freeСиз сярбястсинизGood-bye!Худащафиз!Sing a songМащны охуйунExcuse me!Баьышлайын!It is all right! Щяр шей йахшыдыр (наращатолмайын)Let us do our morning exercisesЭялин сящяр идманы едяк!Let us rest a little!Эялин бир аз динэяляк!Raise your hand!Ялляринизи галдырын!Stop talking!Сющбят етмяйин!It is your turnСянин нювбяндирListen to the wordsСюзляря гулаг асынJump up highЩцндцря тулланынSay good-bye!Худащафиз дейин!Once more, pleaseЙеня дя, зящмят олмасаRepeat the words after me! Сюзляри мяндян сонра тякраредин!Make a circle!Даиря гурун!What have you?Сянин няйин вар?Come here, please!Зящмят олмаса, бура эялин!Guess, what it is!Тапын эюрцм, бу нядир!What colour is it?Бу ня рянэдядир?Ask questions!Суал верин!We have…Бизим вар!What has he (she)?Онун няйи вар?Look at me!Мяня бахынBe careful!Диггятли (ещтийатлы) олунDon’t talk at the lesson Дярсдя данышмайын!Show me your hands Ялляринизи мяня эюстяринWhat do you see?Сиз ня эюрцрсцнцз?We see…Биз…. эюрцрцкI can’t do thatМян ону едя билмярямHow are you?Неъясян?I am very wellЧох йахшыйам151


I am fine (all right)I am not wellHelp me, pleaseLet us countCount from one to tenWhat must you do?Who is he (she)?His name is…Be quiet!Walk slowlyWalk fasterDo you like…?Yes I do (No, I do not)What do you like?I like to runWhere is the ball?Go to your seat!Don’t make a noise!How do you feel?I feel fine (bad)Where do you live?Happy birthday to you!Cure the childrenWhat’s the weather liketoday?Put your things in orderDon’t quarrel!Don’t be naughty!By the fireA dish of milkShines like silkThis is the way we danceTell the storyIn the middle ofWhat else can you do?ЙахшыйамЙахшы дейилямЗящмят олмаса, мяня кюмякединЭялин сайагБирдян она гядяр сайынСиз ня етмялисиниз?О кимдир?Онун ады…Сакит олун!Йаваш-йаваш эялинТез-тез эялинСян… хошлайырсан?Бяли (хейир)Сян няйи хошлайырсан?Мян гачмаьы хошлайырамТоп щарададыр?Яйляшин!Сяс салмайын!Юзцнц неъя щисс едирсян?Юзцмц йахшы (пис) щисс едирямСян щарада йашайырсан?Ад эцнцн мцбаряк!Ушаглары мцалиъя етБу эцн щава неъядир?Яшйаларымызы сялигя иля гойунДалашмайын!Дяъял олмайын!Оъаьын йанындаБир габ сцдИпяк кими парылдайырБах биз беляъя ойнайырыгНаьыл данышОртасындаСян даща ня едя билярсян?152


You must rememberCan you frown?What will you have for dinner(breakfast, supper)?Will you have some more?Wash your hands?Let us go for a walkbe careful when you cross thestreet!I watch TV in the eveningAt the break of the dayYou are on duty todayTidy up your roomWhat a pity!How beautiful you are!What kind of man is he?Йадында сахламалысанСян гашларыны дцйцнляйя билярсян?Нащара (сящяр йемяйиня, ахшамйемяйиня) няйиниз вар?Йеня дя истяйирсянми?Ялляринизи йуйун!Эялин эязмяйя эедякКцчяни кечяндя ещтийатлы олун!Мян ахшамлар телевизора бахырамСцбщ чаьыСян бу эцн нювбятчисянОтаьынызы сялигяйя салынЩейф, тяяссцф ки!Сян неъя дя гяшянэсян!О ня ъцр адамдыр?153


ЛЦЬЯТA aafter [α:fta] сонраafternoon [α:ft7 nu:n] эцнортаagain [7ge9n] йенидянall [6:l] бцтцн, щамыall rightйахшыalong [7lo2] бойунъаalways [6:lw7z] щямишяand [7nd] вяangry voiceщирсли сясanswer [α:ns7] ъаваб вермякask [α:sk] сорушмагat [7t] да, дяat homeевдяB bbaby [beibi] кюрпя ушагbad [b5d] писbag [b5g] чантаball [b6:l] топballoon [b7lu:n] шарbasket [bα:skit] зянбилbe [bi] (am, is, are) олмаг (хябяр сонлуьу)be happyхошбяхт олbed [bed] чарпайыbefore [bif6:] яввялbegin [bigin] башламагbehind [bihaind] архасындаbell [bel] зянэbend [bend] яйилмякbig [big] бюйцк154


day [dei] эцнdear [di7] язизdog [d6g] итdoll [d6l] эялинъик, куклаdoor [d6:] гапыdown [daun] ашаьыdress [dres] эейинмякE eear [i7] гулагeat [i:t] йемякeight [eit] сяккизEnglish [i2:lis] инэилисevening [i:vni2] ахшамeveryday [evride9] щяр эцнexercise [eks9saiz] тапшырыгmorningexercisesсящяр идманыF fface [feis] цзfast [fα:st] тез, ъялдfall [f6:l] дцшмякfall downйыхылмагfamily [f5mili] аиляfather [fα:17] атаfeel [fi:l] щисс етмякfellow [felou] оьланfew [fju:] азfine [fain] гяшянэfirst [f8:st] яввялъяfish manбалыг сатанfishermanбалыгчыfive [faiv] беш156


four [f6:] дюрдfriend [frend] достfull [ful] долуG ggame [geim] ойунgirl [g8:l] гызgive [giv] вермякgo [gou] эетмякgo homeевя эетмякgo to sleepйатмаьа эетмякgood [gud] йахшыgood-bye [gudbai] худащафисgrandfather [gr5n/d/`fα:17] бабаgrandmother [gr5n/d/`m017] няняgreen [gri:n] йашылguess [ges] тапмагH hhand [h5nd] ялhappy [h5pi] хошбяхтhave [h5v] малик олмагhave breakfastсящяр йемяйи йемякhave dinner нащар етмякhave supper шам етмякhave teaчай ичмякhe [hi:] о (киши ъинси цчцн)head [hed] башhelp [help] кюмяк етмякhide [haid] эизлятмякhidden [hidn] эизлянмишhigh [hai] йцксякhome [houm] евat homeевдя157


hop [hop] щоппанмагhot [hot] истиhouse [haus] ев, бинаI iI [ai] мянill [il] хястяin [in] ичяридя, ичярисиндяincline [inklain] яймякIndian [indi7n] щиндуin front ofгаршысындаinstead ofявязиндяit [it] о (ъансыз яшйалар цчцн)J jjam [d=5m] мцряббяjolly [d=6li] шянjump [d=0mp] тулланмагK kkindergarten [kind7,gα:tn] баьчаkiss [kis] юпмякkitchen [kit3in] мятбяхknock [nok] дюймяк, тыггылдатмагknow [nou] билмякL llaugh [l0f] эцлмякlazy [leizi] тянбялlearn [l8:n] юйрянмякleft [left] солlesson [lesn] дярсlet [let] иъазя вермякlet us (let’s)бизя иъазя вер158


listen [lisn] гулаг асмагlittle [litl] балаъаlive [liv] йашамагlook [luk] бахмагlong [l62] узунlove [l0v] севмякlovelyсевимлиM mmany [meni] чохme [mi:] мяня, мяниmeet [mi:t] гаршыламагmerrily [merili] шян (зярф)merry [meri] шян (сифят)merry-goкаруселroundmorning [m6:ni2] сящярmother [m017] анаMum [m0m] ана (ушаг дилиндя)Mummy [m0mi] ана (ушаг сюзц)my [mai] мянимN nname [neim] адnew [nju:] тязяnext [nekst] о бириnice [nais] гяшянэnight [nait] эеъяnine [nain] доггузnow [nau] инди159


O oold [ould] кющняon [6n] цстцндяonce again [w0ns 7gein] йенидянone [w0n] бирopen [oupn] ачмагotherwise [017 waiz] якс тягдирдяout [aut] байыра, чюляP ppaint [peint] чякмякpansies [p5nsiz] цч рянэли бянювшяpease [pi:s] нохудpen [pen] гялямpet [pet] севимлиpiano [pj5nou] пианоpig [pig] донузpillow [pilou] йастыг; балышplace [pleis] йерplay [plei] ойнамагplease [pli:z] буйурунporridge [p6rid=] сыйыгpresent [prezent] щядиййяput [put] гоймагput onэейинмякQ qquestion [kwest3 (7)n] суалquick [kwik] ъялдquiet [kwai7t] сакит160


R rraise [reiz] галдырмагread [ri:d] охумагrecite [risait] язбяр юйрянмякrepeat [ripi:t] тякрар етмякreply [riplai] ъаваб вермякrest [rest] истиращят етмякright [rait] саьring [ri2] дювряriverчайroom [rum] отагround [raund] дяйирмиroaring sea [r6ri2 si:] нярилтили дянизrun [r0n] гачмагS ssay [sei] демякscene [si:n] сящняschool [sku:l] мяктябschoolboyмяктябли оьланschoolgirlмяктябли гызsee [si:] эюрмякseven [sevn] йеддиshe [39:] о (гадын ъинси цчцн)sheep [39:p] гойунsing [si2] мащны охумагsister [sist7] баъыsit down [sit`daun] отурмагsix [siks] алтыskipтулланмагsleep [sli:p] йатмагslow [slou] йаваш, астаslowly [`slouli] йаваш-йавашsmall [sm6:l] балаъа161


son [s0n] оьулsong [s62] мащныspeak [spi:k] данышмагspringтулланмаг, сычрамагstand [st5nd] дурмагstand upайаьа галхмагstoop [stu:p] яйилмякstory [`st6:ri] щекайяstretch [stret3] голларыны ачмагsugar [`3ug7] гяндsummer [`s0m7] йайin summerйайдаsun [s0n] эцняшsunny [`s0ni] эцняшлиT ttable [teibl] столtake [teik] эютцрмякtalk [t6:k] данышмагteach [ti:t3] юйрятмякteacher [ti:t37] мцяллимtell [tel] демякten [ten] онthank [45nk] тяшяккцр етмякthat’s [15tz] одурthey [1ei] онларthis [1is] буthree [4ri:] цчthrough [4ru:] -дан, -дянthrow [4rou] атмагtoday [t7`dei] бу эцнtogether [t7`ge17] бирликдяtoy [toi] ойунъагturnip [t8:nip] турпtwo [tu:] ики162


U uunder [`0nd7] алтындаup [0p] йухарыV vvase [vα:z] вазаvery [veri] чохviolet [vai7lit] бянювшяvillage [`vilid=] кяндW wwant [w6nt] истямякwash [w63] йумагwater [`w6:t7] суwe [wi:] бизweak [wi:k] зяифwelcome [`welk7m] хош эялмишсинизwell [wel] йахшыwhat [w6t] ня, нячиwhere [we7] щара, щарайаwhite [wait] аьwho [hu:] кимwindow [`windou] пянъяряwistle [wisl] тцтякwoman [`wum7n] гадынwool [wu:l] йунworker [w8:k7] фящляY yyou [ju:] сян, сизyour [j6:] сянин, сизин163


ЯДЯБИЙЙАТ1. Anna Maria Malkoc. Songs for Learners of American.English, US, 1993.2. Botkin, Benjamin Albert, American Play-Parts Song,University of Nebraska, 1937.3. Стронин М.Ф. Обучающие игры на уроке английскогоязыка, М., “Просвещение”,1981.4. Старков А.П. Диксон Р.Р. Учебник английского языкадля 9-10 классов средней школы. М., 1980.5. Emrich Duncan, Folklore of the American Land, Little,Brown, 1972.6. Fuld, James J. Book of World Famous Music, Classical,Popular and Folk, Dover Publications, 1985.7. Ирина Куликова. Мы учим английский, Росмен, М.,1996.8. Канова О. Учебник английского языка, “Просвещения”,М., 1978.9. Мусайев О.И., Мащмудов Щ.А. English (8-ъи синиф цчцндярслик), “Маариф”, Бакы, 1987.10. Мусайев О.И., Сейидов Ф.Я. Барсук Р.Й., Тащиров А.Т.English (5-ъи синиф цчцн дярслик), “Маариф”, Бакы, 1980.11. Бахтитров О.В., Лыско С.Д. Read and Speak, выпуск15, М., 1979.12. Щаъыйева Я.Щ. Баьчада Инэилис дили (мяктябягядяр éàøëûóøàãëàðëà ìÿøüóë îëàí ìöÿëëèìëÿð ö÷öí âÿñàèò), Áàêû, 1990.13. Щаъыйева Я.Щ. Ушаглара инэилис дили юйрядяк(мяктябягядяр йашлы ушагларла мяшьул олан мцяллимляр цчцнвясаит), Бакы, 1995.14. Щаъыйева Я.Щ. Мяктябягядяр йашлы ушагларын нитгинкишафы, “Маариф”, 1992.15. Щаъыйева Я.Щ. Ушаг нитгинин лингвистик тящлили, “Маариф”,1994.164


МЦНДЯРИЪАТ1-ъи мяшьяля Greeting: Good Morning; “My brother”мащнысы …………………………………………… 72-ъи мяшьяля “What is Your Name?” мащнысы………………….. 93-ъц мяшьяля Greeting: Good afternoon; “Hands up” шери……... 114-ъц мяшьяля Greeting: Good Evening; “Nick and Andy” шери…. 135-ъи мяшьяля My Family is at Home; “My Dear Mummy”мащнысы …………………………………………… 146-ъы мяшьяля My Pets; “One, one…” шери………………………. 167-ъи мяшьяля Greeting: Good Night;, “Good Night” шери………. 198-ъи мяшьяля Greeting: Good Bye; “Good-bye, children”мащнысы ...…………………………………………. 219-ъу мяшьяля Apology: Excuse me; “Black Sheep” мащнысы….... 2310-ъу мяшьяля “Friends” шери; “The Jingo Ring” мащнысы……….. 2511-ъи мяшьяля Objects, “Guess, what it is” ойуну……………….. 2712-ъи мяшьяля “Friends” шери…………………………………….. 2913-ъц мяшьяля My Room; “The Bird House” шери……………….... 3014-ъц мяшьяля My House: “Too Early for Mother” шери…………. 3215-ъи мяшьяля Orders (requests); “Let us Make a circle”мащнысы ….………………………………………... 3416-ъы мяшьяля Orders (requests); The Cat and the Mouse”диалогу ……………………………………………. 3617-ъи мяшьяля Orders; “In the classroom” диалогу;“The Turnip” ойуну………………………………. 3818-ъи мяшьяля Numerals: From one to Ten; “One, two…”шери; “Ten Indian Boys” мащнысы …………………. 4119-ъу мяшьяля “In and Out the Window” мащнысы;“How old are you” шери …………………………... 4420-ъи мяшьяля “Pease Porridge Hot” мащнысы…………………… 4721-ъи мяшьяля “I like to Run” шери; “Catch me!” ойуну ….…….. 4822-ъи мяшьяля “What do you like to be”; “Bend yourHead” ойуну ..……………………………………. 5023-ъц мяшьяля “Who are you?”; “Why do you cry?” шери ………. 5324-ъц мяшьяля “Where do you Live” шери…………………………. 5525-ъи мяшьяля Meeting a Foreigner………………………………….. 5726-ъы мяшьяля How old are you? …………………………………….. 6127-ъи мяшьяля “Happy Birthday, Mother” шери ……………………. 63165


28-ъи мяшьяля What do you want to be? …………………………….. 6629-ъу мяшьяля A Toy Shop …………………………………………….. 7030-ъу мяшьяля Parts of the Body …………………………………….. 7231-ъи мяшьяля My Face ……………………………………………….. 7532-ъи мяшьяля What can you do with…?…………………………….. 7833-ъц мяшьяля The Little Kitten ………………………………………. 8134-ъц мяшьяля What else can she do?………………………………… 8435-ъи мяшьяля Fruits, Animals, Flowers……………………………... 8736-ъы мяшьяля “Little Red Riding Hood” наьылы………………….. 9037-ъи мяшьяля My Day; Before the Kindergarten…………………... 9538-ъи мяшьяля “Alabash and Farid” наьылы………………………. 10039-ъу мяшьяля “Mastan and the Red Ball” наьылы………………… 10340-ъы мяшьяля “The Crow and the Fox” наьылы…………………... 10741-ъи мяшьяля “Little Brown Rabbit” наьылы……………………… 10942-ъи мяшьяля “The Tiger and the Monkey” наьылы………………. 11043-ъц мяшьяля Days, months and years………………………………. 11344-ъц мяшьяля “The Fish man” ойуну…………………………… 11445-ъи мяшьяля “Flowers for Sale” ойуну………………………… 11646-ъы мяшьяля “Three Kids” наьылы ………………………………. 11747-ъи мяшьяля “Cыrtdan”ын наьылы ………………………………... 12048-ъи мяшьяля “Lady Tick-tick” наьылы …………………………... 123Шяхс адлары …………………………………………………………… 129Мащныларын нотлары ……………………………………………………… 130Мяшьялялярдя ишлянян сюз бирляшмяляри……………………………… 150Лцьят …………………………………………………………… 154Ядябиййат …………………………………………………………… 164166


Няшриййат редакторуОктай СямядовТехники редактор вя компцтер тяртибатыЛятафят ЯлийеваКорректорАйтян ЩаъыйеваОператорЗцлфиййя Мяммядова167


Чапа имзаланыб 25.04.03.Офсет цсулу иля чап. Формат 60х84 1/16.Щяъми 10,5 ч.в. Тираж 500.Гиймяти мцгавиля иля.168

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!