OYUN VE SENARYO YAZMA TEKNİĞİ

Karakterin –ve izleyicinin– umulmadık, beklenmedik, iyi ya da kötü birdurumla karĢılaĢmasıdır.Bir olayın, haberin, durumun, hareketin, geliĢmenin sürpriz etkisiyapabilmesi için izleyici sürprizi oluĢturan öğelerden bir hakkındabilgilendirilmiĢ olmalıdır. Ġpucu olmadan yapılan bir sürpriz, sürpriz değil,geliĢmedir.Ġki türlü sürpriz vardır: (1) Ġzleyiciye önceden, üzerinde durmadan birbilgi verilir ve beklemediği anda olay patlatılır. (2) Ġzleyici bir söze, bir harekete,bir tepkiye alıĢtırılır ve beklemediği anda tersi yapılır.Dramatik SüslemeDiyaloglara ve konu akıĢına sindirilen bazı konu dıĢı söz, hareket vegörüntülerle gerçekleĢtirilir (örneğin ciddi konuda konuĢan iki kiĢiden birinin“çayına kaç Ģeker istersin?” diye arada sorması).Temaya ve kiĢiliklere aykırı, gereksiz ayrıntılar olsun diye değil, eseredoğallık ve gerçeklik kazandırmak için yapılır.FonKonunun üzerine oturduğu zaman birimindeki kimi olaylar verilebilir.Eğer konu önemli bir zaman dilimindeyse ya da konu ile fondaki olaylararasında bir bağlantı varsa fon verilir.Fondaki olay tiyatroda ilke olarak diyalog (bilgi verme), tepki (ünlem,jest, mimik) ve efektle (silah sesi, siren sesi, halkın uğultusu) iletilir. Radyooyununda ve filmde fondaki olaylar fonu yansıtan sahnelere geçilerekdoğrudan verilebilir. Gerekirse fon bir süreliğine ön plana alınabilir.RastlantıRastlantıya dikkat edilmelidir. Oyunda, yaĢamdaki kadar rastlantıya yeryoktur. Bir çözüm yolu olarak baĢvurmamalıdır.Bazı Öneriler- Eserin genel üslubuna ve mantığına aykırı sahnelere ve anlatım araçlarınayer verme- Olumlu karakteri sevdirecek küçük sahnecikler var olabilir. Ama onayüklenen kusur ve zaaflar onu antipatik yapmamalıdır. Aynı Ģey olumsuzkarakteri antipatik gösterme konusunda da geçerlidir.- Drama ve komediyi iki ayrı tür olarak iĢlemeden ziyade, ikisi de birlikteolmalıdır ve bu doğal yapılmalıdır.- Tekdüzelik dramayı öldürür. Sahneler hız, uzunluk, yoğunluk, kiĢi sayısı,diyalog düzeni, gerginlik, (sinema için açık-kapalı mekan, gece-gündüz) vb.öğeler bakımından hep aynı olmamalıdır.- Tekrar tekdüzelik yaratır ama bazı önemli bilgiler ve ayrıntıların tekrarındayarar vardır.- Aynı söz ya da hareket bir sonuca bağlanmak Ģartıyla, değiĢik sahnelerdeamaçlı olarak yinelenebilir.33