Het belang van een goed duikprofiel

Bondsnieuws - DUIKONDERRICHT
Het belang van een goed
duikprofiel
In het artikel ‘een nieuw tijdperk
van decompressie’ (zie elders in
deze Hippo) zijn we wat dieper
op de achtergronden van de
bellenmodellen ingegaan. Deze
modellen leren ons dat de verzadiging
wat minder belangrijk
en het duikprofiel des te belangrijker
wordt. Omdat wij courant
duiken in de Oosterschelde,
waar het duikprofiel verre van
vierkant is, is het voor ons des
te belangrijker.
We besteden tegenwoordig niet veel
aandacht meer aan het duikprofiel
want we gaan ervan uit dat
de computer de verzadiging toch correct
berekent volgens het gemaakte duikprofiel.
Toch is het belangrijk om je bewust te zijn
van een goed duikprofiel.
niet te verklaren
Uit ervaring weten we dat er bepaalde duikprofielen
zijn die meer risico inhouden dan
andere. Hier rekenen we zeker de jo-jo en
de achterwaartse of inverse duikprofielen
bij. Ook successieve duiken hebben meer
risico en dan - volgens sommigen - vooral
indien ze dieper zijn dan de eerste duik. Die
extra risicoʼs kunnen niet verklaard worden
met de oude decomodellen, wat erop wijst
dat ze aan verbetering toe zijn. De oude modellen
hebben hun deugdelijkheid bewezen
voor de vierkante duikprofielen, maar met
de vrijheid die de duikcomputer ons gegeven
heeft, worden er niet veel vierkante
duikprofielen meer gemaakt.
Hierdoor wordt het belang van het duikprofiel
brandend actueel. Bovendien reist de
vraag “Houdt onze duikcomputer hier ook
op een correcte manier rekening mee?”.
het duikprofiel
Het duikprofiel bestaat uit drie stukken: de
afdaling, het verblijf op de bodem en de opstijging.
Ze hebben alle drie een groot belang
voor de decompressie. Waar oudere decompressietheorieën
(en oudere duikcomputers)
enkel de verzadiging van een weefsel en
de omgevingsdruk in rekening brachten,
ziet men nu in dat belgroei vooral afhangt
van het duikprofiel. Een snelle en sterke
compressie (p crush
) van de reeds aanwezige
Bij wrakduiken is het duikprofiel meestal volledig anders dan bij de duiken in de Oosterschelde (foto:
Ivo Madder).
gaskernen en een geleidelijke decompressie
met een beperkte maar constante oververzadiging
(p ss
).
het ideale duikprofiel
Enkele belangrijke kenmerken van het ideale
duikprofiel:
t Daal zo snel mogelijk af tot aan de maximum
diepte, zonder dat dit oncomfortabel
wordt (je volgt in sommige gevallen beter
de bodem dan dat je uitzwemt om dan snel
te kunnen dalen naar de maximum diepte
- Oosterschelde).
t Verblijf enkele minuten op de maximum
diepte en stijg enkele meters op.
t Stijg snel (10 m/min) op tot aan de deepstop
diepte(n).
t Vanaf de deep-stop diepte(n) of tussen de
deep-stops stijg geleidelijk op aan 10 m/min.
t Daal niet meer af eenmaal de opstijging
begonnen, tenzij het bodemprofiel dit niet
toelaat.
bezwarende duikprofielen
Bezwarende duikprofielen zijn duikprofielen
die een groter risico hebben dan eenzelfde
vierkant duikprofiel en waar de normale
duikcomputer minder trap geeft dan nodig is.
Dit komt omdat het redelijk eenvoudige berekeningsmodel
met de menselijke bouw en
fysiologie geen rekening houdt, alsook het
bestaan van kleine gaskernen in het lichaam.
Bezwarende duikprofielen zorgen voor een
sterk verhoogd risico op een decompressieongeval,
vertragen de desaturatie en geven
daarmee een verhoogd risico op een decompressieongeval
bij een successieve duik.
invers duikprofiel
Bij een invers duikprofiel wordt de grootste
diepte op het einde van de duik bereikt. Bij
8
Hippocampus september 2006

Deep stops
Tot voor enkele jaren was men ervan
overtuigd dat de decompressie
het snelst verloopt als men zo
hoog mogelijk opstijgt tot vlak onder
het zogenaamde plafond, de diepte
waar net geen ziekmakende bellen gevormd
worden. Het plafond is de diepte
waarop de duikcomputer de diepste
trap geeft. Uit onderzoeken blijkt echter
dat de desaturatie veiliger verloopt als er
enkele zeer korte stops (1 à 2 minuten)
gemaakt worden op een veel grotere
diepte. Deze extra stops worden deepstops
genoemd.
klassiek
deco-profiel
Deep-stops
deco-profiel met
deep-stops
Merk op dat de ʻte trage afdalingʼ typisch is
voor onze Oosterschelde duiken. De trage
afdaling geeft een verhoogde belgroei en dus
ook een verhoogd risico op een decompressieongeval.
Dit wordt normaal gezien gecompenseerd
door een minstens even traag
opstijgprofiel waardoor de veiligheid niet in
gedrang komt. Heel wat anders is het wandit
duikprofiel worden zeer veel aanwezige
gaskernen in groei gestimuleerd en is er dus
een zeer hoog risico op decompressieongevallen.
kort oppervlakte interval
risico bestaat op een decompressieongeval.
Merk op dat het profiel van sommige duikplaatsen
zulke profielen oplegt zoals duiken
op duikplaats Sas van Goes (Puttyʼs place
- Oosterschelde), twee stijgproeven op één
duik of het terug afdalen na een stijgproef.
Indien dit duikprofiel toch gemaakt is, dient
de decompressie verzwaard te worden.
jo-jo tijdens de trappen
Indien we op het einde van de duik tijdens de
decompressie terug afdalen, bestaat er een
sterk risico dat we de oren moeten klaren en
hierdoor minuscule bellen door de longfilter
duwen. Het is zeer belangrijk om de druk
constant te houden tijdens de decompressiefase
en niet meer af te dalen.
te trage afdaling
neer in de Oosterschelde tijdens een dergelijke
duik stijgproeven worden afgenomen
waar het opstijgprofiel niet dat geleidelijk
karakter heeft. Een verstrenging van de decompressie
dringt zich dan op!
te snelle opstijging
Een te snelle opstijging stimuleert alweer
veel bellen om te groeien wat resulteert
in een verhoogd risico op een decompressie
ongeval. Het is belangrijk om minstens
trager op te stijgen dan de afdaling en een
stijgsnelheid van maximaal 10 m/min aan
te nemen. Het opstijgprofiel wordt sterk
verbeterd door één of meerdere deep-stops
in te lassen.
conclusie
De computer zal in 95% van je duiken je
decompressie goed berekenen maar in die
gevallen waar je één van bovenstaande risicoprofielen
gemaakt hebt, zal de voorgestelde
decompressie niet streng genoeg zijn.
Belangrijk is het besef dat de duikcomputer
slechts een beperkte nauwkeurigheid heeft
die bij normale duikprofielen voldoende is
maar bij sommige duikprofielen onvoldoende.
Zorg ervoor dat je bij voorkeur goede
duikprofielen maakt of neem een grote veiligheidsmarge
indien dit niet te vermijden
valt.
TEKST EN AFBEELDINGEN: PHILIPPE MERTENS
FOTO’S: IVO MADDER EN ROLAND DE KOKERE
Duikcomputers geven een goede decompressie bij normale duikprofielen (foto: Roland De Kokere).
Op het einde van een duik worden er heel wat
microbellen geproduceerd. Deze microbellen
vertragen de desaturatie die weliswaar afhangt
van persoon tot persoon, maar waar vele duikcomputers
geen rekening mee houden. Het is
dan ook aangeraden een oppervlakte-interval
van minimum 2 uur aan te houden.
jojo-duiken
Jo-jo duiken stimuleren heel wat kleine belletjes
om te groeien waardoor een verhoogd
Hippocampus september 2006 9