Sanat karanlıkta çakılmış bir kibrittir…

Sanat karanlıkta çakılmış bir kibrittir…
Türkiye olarak birbirinden çok farklı insan suretlerini oluşturan karakterleri bir
genelleme ile bu filmlerin karakteri gibi görürsek, tam da bir kaza anını
paylaştığımızı görmemek işten değil. Şu anda her karakter kazanın kendi
gördüğü ve kazaya maruz kaldığı anın bakış açısına hapsolmuş durumda.
Karşıdakini tanımıyor, kaza anından önceki varsıllığını kaybettiğini anlıyor ve
dağılan parçalarla suçu karşısındakine atarak bir hesaplaşmanın sorgulamasını
yaşıyor en dibine kadar. Oysa bu sorgulamada kendisini eleştiremez ve
hesaplaşması gerekenin kendisi olduğunu göremezse uzayacaktır filmdeki
sahneler ta ki karşısındakinin farklı bir hayattan gelse de aynı kazaya uğradığını
ve onun da acılarının olduğunu anlayana dek.
Parçalanmış bir Türkiye ve her bir parçada ayrı dünyalar… İşte bu parçaların kimi
parçaları tam da bugünlerde kendisiyle hesaplaşmada ve yeni bir bütün
oluşturma yolunda.
Film bu noktadan sonra farklı bir yönetmene kayıyor. Inarritu‟dan Wachowski
kardeşlere.
Wachowski kardeşlerin son filmi V for Vandetta, işte yeni bir bütün oluşturmaya
çalışanların içinde oldukları filmin adı. Vandetta‟nın kim olduğunun önemi yok ve
zaten bu yüzden Vandetta‟nın da bir yüzü yok. O, biri olmak zorunda değil,
herhangi biri de o olabilir. Birileri elinizden en önemli varlığınızı, siz olma
hakkınızı elinizden aldığında -ki bunun adı sadece özgürlük değildir, özgürlük de
sizi siz kılmaya yarayan etmenlerden biridir- siz, sadece bir surat olursunuz, bir
maske. O maskeyi kimin taşıdığının bir anlamı yoktur. Çocuk ya da yaşlı, inançlı
ya da inançsız, solcu ya da sağcı…Vandetta olmak… Bu bir genelleme ya da
tektipleşme de değildir. Yapılana karşı bir karşı-duruş sergilemedir, aynı olmak
değil, farklı bir‟leri bütünlemektir, asla öteki olmak değil, kendin kalmak için
ötekiyle aynı duruşu sergilemektir. Öteki kavramına kızsa da kimileri, aslında
herkes diğeri için ötekidir. Önemli olan öteki kavramı değil, öteki kavramının da
kendisi için „ben‟ olduğunu algılamak ve her ben‟e kendi ben‟in için istediğini
isteyebilmektir. Vandetta‟daki maske budur aslında, her surat bir ben‟dir, ve her
ben öteki‟nin öteki‟sidir.
Aynı saatte, aynı mekanda, aynı taleple, aynı haklarla, aynı şeyi isteyerek
durursak, İnarritu‟nun tüm o parçalanmış hayatlarından, Vandetta‟nın
bütünlüğüne ulaşabiliriz. Bunu başarmaya çalışıyor Türkiye ve bunu başarmış
olanlar var. Önemli olan, aynı şeyi istemek, kendimiz olma hakkını. Ve bu hak,
aslında tek bir şeymiş gibi dururken, tek şey olmaktan çıkarak, her birimiz için
ayrı anlamlar kazanarak, bizi tek bir hareketten toplumsal bir harekete
ulaştırabilir ve ona ulaştığımızda önümüzdeki engeller bizleri durduramaz.
Sonuçta Vandetta‟nın taktığı da bir maskeydi ve onun altındaki yüzün bir sureti
yoktu. Bu ne mi demek, ilk hareketi kimin başlattığının ve onun yüzündeki
suretin ne olduğunun bir anlamı yok demek; önemli olan tüm yüzlerin bir araya
gelerek, kendi suretini aşarak sonunda maskelerden kurtulması ve kendisi
olabilmesi.
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
32