SA_Dodatek_przemysl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
zabezpieczenia mechanicznego), ale bez szczegółów<br />
i odniesienia do norm. Niezbyt fortunny<br />
zapis art. 5 ust. 1 dopuszczający, na zasadzie<br />
alternatywy, realizowanie ochrony przez SUFO<br />
lub środki techniczne powoduje, że w wielu<br />
przypadkach ochrona systemami elektronicznymi<br />
jest traktowna niezgodnie z rolą, jaką<br />
przypisują jej tzw. zasady sztuki zabezpieczania<br />
obiektów. Bardzo często osoby odpowiedzialne<br />
za zabezpieczenie obiektów nie mają wiedzy<br />
i świadomości, w jaki sposób „elektronika” może<br />
usprawnić ochronę i podnieść poziom bezpieczeństwa<br />
danego obiektu. Trzeba przyznać, że<br />
świadomość ta się zmienia. Coraz częściej stosuje<br />
się elektroniczne systemy zabezpieczeń jako<br />
wspomaganie służb ochrony.<br />
Aktualny stan prawny<br />
Normy dotyczące elektronicznych systemów<br />
zabezpieczeń są powoływane przez akty<br />
wykonawcze, np. Rozporządzenie Ministra<br />
Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie<br />
wymagań, jakim powinna odpowiadać<br />
ochrona wartości pieniężnych przechowywanych<br />
i transportowanych przez przedsiębiorców<br />
i inne jednostki organizacyjne<br />
(z 7.09.2010 r., Dz.U. 2010 Nr 166 poz. 1128<br />
z późn. zm., Rozporządzenie Rady Ministrów<br />
w sprawie środków bezpieczeństwa fizycznego<br />
stosowanych do zabezpieczania informacji<br />
niejawnych (z 29.05.2012 r., Dz.U. 2012<br />
poz. 683) lub Instrukcja o ochronie obiektów<br />
wojskowych (sygnatura OIN 5/2011, wprowadzona<br />
decyzją Ministra Obrony Narodowej<br />
nr 334/MON z 19.09.2011 r.). W dokumentach<br />
„cywilnych” są powoływane, obok norm<br />
dotyczących systemów dozorowych CCTV<br />
i systemów kontroli dostępu, normy grupy<br />
PN-EN50131 Systemy alarmowe. Systemy sygnalizacji<br />
włamania i napadu. W arkuszach<br />
Normy Obronnej NO-04-004, nawet po jej<br />
ostatniej nowelizacji z 2010 r., jest powoływana<br />
norma z 1993 r. (PN-93/E-08390/14 Systemy<br />
alarmowe. Wymagania ogólne. Zasady stosowania<br />
z dodanym załącznikiem krajowym –<br />
Klasyfikacja systemów), w 2009 r. wycofana ze<br />
zbioru Polskich Norm.<br />
Obiekty przemysłowe i obiekty infrastruktury<br />
krytycznej są zwykle rozległe i wymagają zastosowania<br />
elektronicznych systemów zabezpieczeń<br />
instalowanych na zewnątrz. Niestety<br />
żaden z arkuszy normy PN-EN50131 nie zajmuje<br />
się urządzeniami i systemami instalowanymi<br />
na zewnątrz budynków (z wyjątkiem<br />
pomocniczych urządzeń sterujących lub sygnalizatorów<br />
zewnętrznych). Można postawić<br />
pytanie, czy w ogóle dopuszczalne jest stosowanie<br />
elektronicznej ochrony na zewnątrz,<br />
jeśli nie ma dotyczących tej technologii norm.<br />
W większości dokumentów ustawodawcy<br />
przewidzieli taki przypadek. Na przykład<br />
w Rozporządzeniu Ministra SWiA w sprawie<br />
wymagań, jakim powinna odpowiadać<br />
ochrona wartości pieniężnych przechowywanych<br />
i transportowanych przez przedsiębiorców<br />
i inne jednostki organizacyjne, znalazł się<br />
patronat:<br />
zapis: „Elektroniczne systemy zabezpieczeń<br />
powinny być wykonywane według wymagań<br />
określonych w Polskich Normach. Dopuszcza<br />
się wykonywanie elektronicznych systemów<br />
zabezpieczeń według innych zasad, jeżeli: a)<br />
nie ma Polskich Norm i wykonywany system<br />
jest niesprzeczny z wymaganiami niniejszego<br />
rozporządzenia albo b) wykonywane systemy<br />
zabezpieczeń nie są sprzeczne z Polskimi<br />
Normami i wymaganiami niniejszego rozporządzenia”.<br />
W normatywach wojskowych twórcy poszli<br />
dalej. Ministerstwo Obrony Narodowej<br />
wprowadziło Normę Obronną NO-04-A004<br />
Obiekty wojskowe. Systemy alarmowe, której<br />
część 4. dotyczy urządzeń zewnętrznych<br />
(PN-04-A004-4:2010 Obiekty wojskowe. Systemy<br />
alarmowe. Część 4: Wymagania dotyczące<br />
urządzeń zewnętrznych). Można mieć<br />
do niej wiele zastrzeżeń, ale należy docenić,<br />
że w ogóle istnieje jakakolwiek norma dotycząca<br />
elektronicznych systemów ochrony<br />
instalowanych na zewnątrz budynków. Największe<br />
zastrzeżenie budzi powołanie w niej<br />
normy PN-93/E-08390/14 Systemy alarmowe.<br />
Wymagania ogólne. Zasady stosowania, która,<br />
po pierwsze, jest już wycofana, po drugie,<br />
podobnie jak aktualnie dostępne normy<br />
grupy PN-EN50131-1 nie dotyczyła urządzeń<br />
ochrony zewnętrznej. W związku z tym wymóg<br />
„Urządzenia stosowane w systemach<br />
alarmowych instalowanych w strefie ochrony<br />
zewnętrznej obwodowej powinny spełniać<br />
wymagania dla urządzeń klasy S” jest niemożliwy<br />
do spełnienia.<br />
Dlaczego brakuje norm dotyczących elektronicznych<br />
systemów instalowanych na<br />
zewnątrz? Powody są co najmniej dwa. Po<br />
pierwsze, dlatego że trudno zaproponować<br />
znormalizowane badania dla różnych typów<br />
czujek, gwarantujące dokonanie miarodajnych<br />
pomiarów w różnych warunkach atmosferycznych,<br />
umożliwiające np. utrzymanie<br />
odpowiedniej, jednorodnej temperatury<br />
i wilgotności przy bardzo zróżnicowanym zasięgu<br />
czujek. Po drugie, dlatego że rynek<br />
tych systemów jest ograniczony i ani pod<br />
względem liczby sprzedawanych urządzeń,<br />
ani pod względem wartości nie może być<br />
porównywany z systemami alarmowymi stosowanymi<br />
w budynkach. Tak jest nawet przy<br />
uwzględnieniu bardzo niskiej obecnie ceny<br />
czujek wewnętrznych. Te dwa czynniki powodują<br />
brak szczegółowych norm dotyczących<br />
czujek stosowanych na zewnątrz budynków<br />
i nic nie wskazuje na to, by sytuacja miała się<br />
w najbliższym czasie zmienić.<br />
Analiza zagrożeń<br />
Pierwszym krokiem do stworzenia systemu<br />
ochrony obiektu jest wykonanie analizy<br />
zagrożeń. To wymaganie obligatoryjne<br />
dla obiektów podlegających obowiązkowej<br />
ochronie. Analiza zagrożeń stanowi część tzw.<br />
planu ochrony obiektu. Dokument ten oprócz<br />
partnerzy wydania:<br />
5<br />
analizy zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa<br />
powinien zawierać charakterystykę<br />
obiektu, ocenę aktualnego stanu ochrony<br />
obiektu, dane dotyczące specjalistycznej<br />
uzbrojonej formacji ochronnej (SUFO), opis<br />
technicznych zabezpieczeń obiektu oraz<br />
zasad organizacji i wykonywania ochrony fizycznej.<br />
Skupmy się jednak na analizie zagrożeń. Bez<br />
względu na przyjętą systematykę dokument<br />
ten pozwala, na etapie jego tworzenia, na<br />
zastanowienie się nad rzeczywistymi zagrożeniami<br />
zewnętrznymi i wewnętrznymi, jakie<br />
mogą wystąpić na obiekcie, słabymi i mocnymi<br />
punktami ochrony obiektu wynikającymi<br />
z jego charakteru, układu przestrzennego<br />
i umiejscowienia, a także innych czynników<br />
mających wpływ na jego bezpieczeństwo.<br />
Rzetelne podejście do analizy pozwala na<br />
zidentyfikowanie zagrożeń i ich zminimalizowanie,<br />
co czasami można osiągnąć bez żadnych<br />
nakładów (np. dzięki zmianom systemowym<br />
czy zmianom procedur) lub ponosząc<br />
niewielkie nakłady np. na zabezpieczenia<br />
mechaniczne.<br />
Analiza zagrożeń jest także podstawą do<br />
stworzenia, przy współpracy ze służbami<br />
ochrony obiektu (SUFO), koncepcji elektronicznego<br />
systemu ochrony obiektu. Ważne,<br />
aby ta koncepcja powstała przy współpracy<br />
z SUFO, ponieważ elektroniczny system zabezpieczeń<br />
ma wspomagać służby ochrony.<br />
Tworzenie systemu bez współpracy z zainteresowanymi<br />
może skończyć się tym, że nie<br />
będzie on w pełni wykorzystany, a środki<br />
wydane na jego stworzenie zostaną zmarnowane.<br />
Należy pamiętać, że osoba przygotowująca<br />
plan ochrony w zakresie bezpośredniej<br />
ochrony fizycznej musi być wpisana na<br />
listę kwalifikowanych pracowników ochrony<br />
fizycznej, zaś przygotowująca plan ochrony<br />
w zakresie zabezpieczenia technicznego<br />
musi być wpisana na listę kwalifikowanych<br />
pracowników zabezpieczenia technicznego.<br />
Zabezpieczenia mechaniczne<br />
Aby stworzyć system ochrony obiektu, w którym<br />
zabezpieczenia elektroniczne są tylko<br />
jednym z podsystemów, należy wziąć pod<br />
uwagę również istniejące i planowane zabezpieczenia<br />
mechaniczne. Stosowanie samych<br />
systemów ochrony elektronicznej nie ma<br />
większego sensu, ponieważ brak zabezpieczeń<br />
mechanicznych, których zadaniem jest<br />
opóźnienie intruza, spowoduje, że służby<br />
ochrony będą miały mało czasu na reakcję.<br />
Z kolei same zabezpieczenia mechaniczne,<br />
bez elektronicznych systemów wykrywających<br />
intruzów, zawsze są do pokonania.<br />
Jest tylko kwestią czasu, aby przejść nawet<br />
najlepsze ogrodzenie i otworzyć najbardziej<br />
skomplikowany zamek. Dopiero współdziałanie<br />
urządzeń elektronicznych i mechaniki<br />
gwarantuje sukces i daje służbom ochrony<br />
wystarczająco dużo czasu na reakcję. To elementarna<br />
zasada stosowana w systemach<br />
ochrony. Należy jeszcze raz podkreślić, że<br />
Polska Izba<br />
Systemów Alarmowych
Change language