Werk aan de winkel
rijksdienst_voor_het_cultureel_erfgoed_2015_werk_aan_de_winkel
rijksdienst_voor_het_cultureel_erfgoed_2015_werk_aan_de_winkel
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PRIJSVRAAG: WERK AAN DE WINKEL<br />
ma<strong>de</strong> in pottenberg<br />
ARTESK VAN<br />
ROYEN<br />
ARCHITECTEN<br />
Bourgogneplein 21<br />
6221 CZ Maastricht<br />
PRIJSVRAAG: WERK AAN DE WINKEL<br />
Pottenberg 1966<br />
Pottenberg 2015<br />
Westersingel 23<br />
3014 GP Rotterdam<br />
Onze strategie voor <strong>de</strong> <strong>winkel</strong>strip<br />
van Pottenberg is gebaseerd<br />
op een ge<strong>de</strong>gen ruimtelijke,<br />
sociaal-maatschappelijke<br />
en historisch analyse van<br />
<strong>de</strong> wijk en het complex dat in<br />
Maastricht <strong>de</strong> “Haakflat” wordt<br />
genoemd. Deze strategie biedt<br />
geen weerstand tegen <strong>de</strong> omstre<strong>de</strong>n<br />
sloopplannen voor <strong>de</strong><br />
Haakflat, integen<strong>de</strong>el het stelt<br />
uitdagen<strong>de</strong> condities voor <strong>de</strong><br />
reconstructie ervan. Latente potenties<br />
in <strong>de</strong> wijk wor<strong>de</strong>n blootgelegd<br />
en geven invulling <strong>aan</strong><br />
een nieuwe Haakflat.<br />
Analyse best<strong>aan</strong><strong>de</strong> centrum Pottenberg<br />
Amanda Crombach<br />
projectontwikkelaar<br />
Woonpunt, eigenaar<br />
van <strong>de</strong> Haakflat<br />
“De Haakflat in<br />
Pottenberg moet op<br />
korte termijn<br />
vervangen wor<strong>de</strong>n.<br />
De bouwkundige en<br />
woon-technische<br />
kwaliteit is zo slecht<br />
dat we als corperatie<br />
niet meer g<strong>aan</strong><br />
renoveren en <strong>de</strong>ze<br />
woningen in <strong>de</strong>ze staat<br />
eigenlijk niet meer<br />
kunnen verhuren.”<br />
Anouk Crapts<br />
projectlei<strong>de</strong>r<br />
ste<strong>de</strong>lijke ontwikkeling,<br />
gemeente Maastricht<br />
“Het is cruciaal voor <strong>de</strong><br />
leefbaarheid van<br />
Pottenberg, dat er<br />
functies in <strong>de</strong> plint van<br />
<strong>de</strong> Haakflat blijven. Het<br />
centrum van<br />
Pottenberg moet een<br />
plek van ontmoeting<br />
zijn. Een plek waar<br />
nieuwe verbindingen<br />
kunnen ontst<strong>aan</strong><br />
tussen bewoners,<br />
mensen die actief zijn<br />
in <strong>de</strong> buurt, tussen<br />
jong en oud.<br />
Samenwerking met<br />
een school of een<br />
opleiding in het<br />
centrum zou daar<br />
perfect op <strong>aan</strong>sluiten.”<br />
Kees Smit<br />
buurtopbouwwerker,<br />
welzijnsorganisatie<br />
Trajekt<br />
“De herontwikkeling<br />
van <strong>de</strong> Haakflat in<br />
Pottenberg moet iets<br />
opleveren voor alle<br />
bewoners van <strong>de</strong>ze<br />
wijk. De hoge<br />
werkeloosheid zou<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>aan</strong>gepakt door<br />
opleidingen in het<br />
centrum zichtbaar<br />
te maken en <strong>aan</strong> te<br />
bie<strong>de</strong>n. Een<br />
praktijkschool en<br />
leerwerkbedrijven<br />
kunnen stimulerend en<br />
inspirerend werken.”<br />
Peter Truijen<br />
directeur praktijkschool<br />
Terra Nigra in<br />
Pottenberg<br />
“Als onze school een<br />
rol kan spelen in <strong>de</strong><br />
vernieuwing van het<br />
centrum van<br />
Pottenberg, door ons<br />
te vestigen in <strong>de</strong><br />
nieuwe Haakflat, dan<br />
kunnen wij onze<br />
ambachten,<br />
leerprogramma’s en<br />
activiteiten veel meer<br />
uitstralen en<br />
uitdragen naar <strong>de</strong> wijk.<br />
We zou<strong>de</strong>n gek zijn als<br />
we nee zou<strong>de</strong>n zeggen<br />
tegen een <strong>de</strong>rgelijke<br />
synergetische<br />
buurtontwikkeling.”<br />
Varianten reconstructie haakflat met in <strong>de</strong> plint nieuwe levendigheid<br />
Bart Claessen<br />
senior buitenruimte<br />
ontwerper,<br />
gemeente Maastricht<br />
“De openbare ruimte<br />
en het ruime groen in<br />
Pottenberg is nu duur<br />
in beheer en wordt<br />
slecht gebruikt.<br />
Scholen, opleidingen<br />
en leerwerkbedrijven in<br />
het centrum van<br />
Pottenberg kunnen<br />
met goe<strong>de</strong> afspraken<br />
een stuk beheer van <strong>de</strong><br />
gemeente overnemen<br />
en daarmee <strong>de</strong> ruimte<br />
veel beter benutten en<br />
gebruiken.”<br />
Jaap van Royen<br />
intendant<br />
cultuurparticipatie<br />
Maastricht,<br />
TOUT Maastricht<br />
“De cultuur van het<br />
maken wordt een<br />
steeds belangrijker<br />
thema in het<br />
cultuurbeleid en in <strong>de</strong><br />
herstructureringsprogramma’s<br />
van <strong>de</strong>ze<br />
stad. Pottenberg heeft<br />
een traditie in <strong>de</strong><br />
ambachten waar<br />
prachtig op<br />
voortgebouwd kan<br />
wor<strong>de</strong>n. Ik zie veel<br />
synergie in <strong>de</strong><br />
koppeling van<br />
maakcultuur en<br />
wijkopbouw.”<br />
Pottenberg is één van <strong>de</strong> parochiewijken<br />
van Maastricht. De<br />
parochiewijken liggen in een<br />
waaier ten westen van <strong>de</strong> stad<br />
en zijn opgebouwd uit een radiale<br />
structuur met een concentrische<br />
ringweg, waar<strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
parochieharten <strong>aan</strong> elkaar zijn<br />
geregen. Deze opzet echoot op<br />
alle schaalniveau’s door in <strong>de</strong><br />
wijken; kleine wiggen met uitzicht<br />
op <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>lijke omgeving,<br />
gekrom<strong>de</strong> straten en radialen<br />
die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rlinge samenhang<br />
in <strong>de</strong> wijk versterken en <strong>de</strong> centrale<br />
positie van <strong>de</strong> kerk verstevigen.<br />
Kenmerkend voor Pottenberg,<br />
dat in 1958 on<strong>de</strong>r leiding van<br />
stadsarchitect F.C.J. Dingemans<br />
tot stand kwam, is <strong>de</strong> fraaie<br />
landschappelijke inbedding van<br />
<strong>de</strong> wijk in het Limburgse Heuvelland<br />
Het <strong>winkel</strong>plein van Pottenberg<br />
is omsloten door <strong>de</strong> grote<br />
haakflat waar een monumentale<br />
poort in is gemaakt.<br />
Rondom <strong>de</strong> poort zijn <strong>de</strong> <strong>winkel</strong>s<br />
in <strong>de</strong> plint on<strong>de</strong>r royale luifels<br />
gesitueerd. De gevels verwijzen<br />
naar elkaar zodat <strong>de</strong> compositie<br />
van verschillen<strong>de</strong> volumes<br />
samen een groot ensemble vormen.<br />
Het <strong>winkel</strong>plein wordt door<br />
een grootse landschappelijke<br />
trap verbon<strong>de</strong>n met een woonplein<br />
dat hoger ligt.<br />
Het “dubbelplein” van Pottenberg<br />
is typisch voor <strong>de</strong> signatuur<br />
van Dingemans. De<br />
zogenoem<strong>de</strong> Haakflat (of het<br />
Poortgebouw), ten noor<strong>de</strong>n van<br />
het dubbelplein, is ontworpen<br />
door architect J.A.M. Kurvers in<br />
1960-1962. Mid<strong>de</strong>n op het dubbelplein<br />
staat <strong>de</strong> kerk.<br />
Blik op best<strong>aan</strong><strong>de</strong> haakflat en centrum van Pottenberg<br />
Sloop en vervangen<strong>de</strong><br />
nieuwbouw<br />
Ondanks dat <strong>de</strong> wijk Pottenberg<br />
door <strong>de</strong> RCE is <strong>aan</strong>gewezen als<br />
één van <strong>de</strong> <strong>de</strong>rtig we<strong>de</strong>ropbouw<br />
gebie<strong>de</strong>n die behou<strong>de</strong>n moeten<br />
blijven, zal het centrum getransformeerd<br />
moeten wor<strong>de</strong>n om<br />
<strong>de</strong> levendigheid en allure terug<br />
te brengen die het in <strong>de</strong> zestiger<br />
jaren had. Belangrijk hierbij is<br />
dat <strong>de</strong> ste<strong>de</strong>nbouwkundige<br />
compositie en <strong>de</strong> groenstructuur<br />
in <strong>de</strong> wijk behou<strong>de</strong>n en versterkt<br />
moeten wor<strong>de</strong>n. Sloop en<br />
vervangen<strong>de</strong> nieuwbouw biedt<br />
meer mogelijkhe<strong>de</strong>n dan renovatie.<br />
Het geeft <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Haakflat nieuwe<br />
kwaliteiten te geven.<br />
1 / 3<br />
5<br />
19