HÓA HỌC VÀ CHUYỂN HÓA GLLUCID

HÓA HỌC VÀ CHUYỂN HÓA
GLLUCID

Phần 1:
HÓA HỌC GLUCID

HÓA HỌC GLUCID
• Mục tiêu:
1. Biết được vai trò và các dạng glucid trong cơ thể.
2. Phân loại được glucid theo cấu tạo hóa học.
3. Nắm được cấu tạo, danh pháp, đồng phân của
monosarcarid.
4. Nhớ được 1 số monosarcarid qtrọng trong thiên
nhiên và cơ thể.
5. Nhớ được cấu tạo của 3 disacarid thường gặp trong
thiên nhiên.
6. Trình bày được cấu tạo của tinh bột

HÓA HỌC GLUCID
• Glucid là những h/chất h/cơ thường gặp trong thiên
nhiên và c/thể, t/phần ng/tố gồm C, H, O. C/thức
chung là C n (H 2 O) m. . vì vậy gọi là hydratcarbon.
1. Vai trò của glucid đối với cơ thể:
- Cung cấp năng lượng: Thức ăn glucid cung cấp 60-
70% tổng số calo.
- Tham gia cấu tạo c/thể:
+ G tham gia ctạo các thành phần qtrọng của
c/thể như: Nhân, màng TB, th/gia cấu tạo tổ chức.
+ G đóng vai trò qtrọng trong sinh sản và biệt
hóa TB.

HÓA HỌC GLUCID
2. Các dạng glucid trong cơ thể. Có 3 dạng:
- Dạng dự trữ: Là Glycogen, được dự trữ ở 2 c/quan
chính là gan và cơ. gly mang ý nghĩa là G dinh dưỡng
đối với đ/vật,
+ Ở gan:chiếm # 5% trọng lượng gan. Ở người bình
thường, lượng gly dự trữ ở gan khoảng 100gram.
+ Ở cơ: 0,3 - 0,9% trọng lượng cơ (240gr).
- Dạng vận chuyển: là vai trò của glucose tự do v/chuyển
trong máu và các dịch s/vật.
- Dạng tham gia c/tạo chất: G tham gia c/tạo các chất
q/trọng : A.nucleic (ribose), glucoprotein, glucolipid. Đó
là những dẫn xuất của glucosamin và gallactosamin.

3. Nhu cầu và nguồn gốc:
HÓA HỌC GLUCID
- Nhu cầu: G chiếm lượng nhiều nhất trong khẩu phần
ăn của người b/thường. Ở người trưởng thành # 300 -
400gr/ 24h, tối thiểu là 100gr.
- Nguồn gốc: 2 nguồn chính:
+ Thực vật: Chủ yếu là tinh bột.
+ Động vật: Chủ yếu là glycogen có ở gan và cơ.
+Ngoài ra sữa cũng là thức ăn cung cấp lượng
glucid khá lớn.

PHÂN LOẠI GLUCID
GLUCID
MONOSACCARID
(OSE)
OLIGOSACCARID/
DISACCARID
POLYSACCARID
Đơn vị ctao G 2ose = LK osid Thuần
Poly ose
Glu, Fruc, Gal, Sar, Lac,
man
maltase
T/bột
Ggly,cel
Tạp
(+c/khác)
Mucopoly.S
GlyP,GlyL

1. MONOSARCARID
• CẤU TẠO VÀ DANH PHÁP.
- Cấu tạo: Monosaccarid là những aldehyd alcol hay
ceton alcol. Vì vậy còn gọi là aldose hay cetose.
- Công thức chung:
CHO
(CHOH) n
CH 2 OH
Aldose
CH 2 OH
C = O
(CHOH) n
CH 2 OH
Cetose

CH 2 OH
MONOSARCARID
* Một số monosarcarid qtrọng trong t/nhiên và c/thể.
-3C:
CHO
CHOH
CH 2 OH
C = O
Glyceraldehyd(GA)
-4C: CHO
(CHOH) 2
CH 2 OH
Erytrose
CH 2 OH
Dioxyaceton(DA)
CH 2 OH
C = O
CHOH
CH 2 OH
Erytrulose

MONOSARCARID
- 5C
CHO
-6C CHO
(CHOH) 3
CH 2 OH
Ribose
(CHOH) 4
CH 2 OH
Glucose
CH 2 OH
C = O
(CHOH) 2
CH 2 OH
Ribulose
CH 2 OH
C = O
(CHOH) 3
CH 2 OH
Fructose

-7C CH 2 OH
MONOSARCARID
*Đồng phân của monosacarid
• Dạng D và L:
C = O
(CHOH) 4
CH 2 OH
Sedoheptulose(Sed.)
+ trừ triose (3C), còn tất cả các monosacarid khác đều
có C * , nên chúng có đồng phân quang học.

MONOSARCARID
+ Tùy thuộc –OH Є C * cuối cùng nằm phải hoặc trái
mạch C mà có monosacarid dạng D hoặc L
Đa số
C * –
CH 2 OH
OH OH C *
dạng D
CH 2 OH
dạng L
Dạng và β:
- Tất cả các monosacccarid đều có ctạo thẳng, với loại
có số C ≥ 5 còn có thêm ctạo vòng.
VD: Dạng vòng của Glucose:

MONOSARCARID
T/gặp
H
C 1
C -
- C
O
C -
C 5
CH 2 OH
OH
α(D)-Glucose
HO
C 1
C -
- C
O
C -
C 5
CH 2 OH
β-Glucose
H
-OH bán acetal:
+Phải: Dạng α
+Trái: Dạng β
Kết hợp
có các dg:
αD; βD;
αL, βL.

MONOSARCARID
• Biểu thị dạng vòng của monosaccarid lên mặt phẳng:
Quy định:
- OH phải: quay dưới
- OH trái: quay trên
VD:
D-glucose
6CH2OH
5
O
4 1
3 2
OH

• Cácdisacarid: Do 2 monosacarid = l/kết osid
• L/kết osid: là l/kết giữa -OH bán acetal của monosacarid
này + -OH của monosacarid khác loại H 2 O
• Một số disarcarid qtrọng:
+ Sarcarose ( đường mía):
2.DISACARID
D-glucose và βD-fructose = l/k 1-2 osid
CH 2 OH
O
O
CH2OH
1 O 2 Khg khử
1-2 -glucosid- β-fructosid

2.DISACARID
+ Lactose ( đường sữa)
• βD-gallactose và βD-glucose = 1-4 osid
6CH 2 OH
O
O
1 4
6CH 2 OH
O
1
OH
Có khử
1-4 β-galactosid β-glucose

DISACARID
+ Maltose : 2 D-glucose = 1-4 osid
CH 2 OH
CH 2 OH
1 4
O
1-4 glucosid- glucose
1
OH
Có khử

• Polysacarid thuần.
* Tinh bột:
3. POLYSACARID
. Công thức thô: ( C 6 H 10 O 5 ) n .
. Do nhiều D-glucose tạo thành.
. Là t/ăn G chính cửa người.
. Là G dự trữ ở t/vật( củ, quả, hạt)
. Cấu tạo: Gồm 2 phần: amylose và amylopeptin.
+ Amylose: (15% - 20%)
Gồm nhiều D-glucose nối nhau = l/kết 1- 2 osid →
mạch thẳng, khg phân nhánh.

TINH BỘT
4 1 4 1 4 1 4 1
O O O O O…
Mạch amylose
+ Amylopeptin: Cũng gồm D-glucose nối nhau = l/kết 1- 2
và 1-6 osid mạch thẳng + nhánh.
OCH 2
O O O O O
O O O O O …
• Tinh bột + I 2
O O O O
1
Mạch emylopeptin
xanh tím

*Glycogen:
POLYSACARID
• Là G dự trữ ở đvật ( gan, cơ)
• Ctạo: Giống t/bột, nhưng nhiều mạch nhánh hơn,
nhánh ngắn hơn.( < 24 gốc glu/ 1 nhánh)
* Cellulose:
• Là G tạo mô năng đỡ tvật.
• Ctạo: gồm các βD-glucose = chuỗi β- 1-4 osid
ph/tử khg có nhánh.
→

POLYSACARID
• Polysarcrid tap.
+ Ctạo: ose + chất khác ( khg phải G) như: H 3 PO 4 ,L,P
+ Gồm :
. Mucopolysarcrid.
. Glycolipid
. Glycoprotein.
Thường chúng là những G chức năng.

CẢM ƠN SỰ THEO DÕI

Phần 2:
CHUYỂN HÓA GLUCID Ở TẾ BÀO
VÀ MÔ

CHUYỂN HÓA GLUCID Ở TẾ BÀO
VÀ MÔ
• MỤC TIÊU:
1. Nắm được sự tiêu hóa và hấp thu G ở ruột
non.
2. Trình bày được tổng quan thoái hóa G.
3. Kể tên được 3 con đường thoái hóa G trong
cơ thể.
4. Trình bày được sự thoái hóa từ Gly đến glu.
5. Trình bày được sự thoái hóa glu theo 2 con
đường chính là: hexosediphosphat và hexosemonophosphat,
ý nghĩa mỗi con đường.

CHUYỂN HÓA GLUCID Ở TẾ BÀO
VÀ MÔ
MỤC TIÊU:
6. Trình bày được sự tổng hợp glucose.
7. Trình bày được quá trình tổng hợp glycogen.

CHUYỂN HÓA GLUCID Ở TẾ BÀO
VÀ MÔ
NỘI DUNG:
- Sự tiêu hóa và hấp thu G.
- Thoái hóa G ở TB và mô.
- Tổng hợp G.
- Điều hòa chuyển hóa G.
- Rối loạn chuyển hóa G

1.TIÊU HÓA VÀ HẤP THU GLUCID
• Thức ăn G gồm các dạng: t/bột, gly,celulose,
saccarose, fru…
• Trừ Celulose kg được t/hóa, còn lại chúng được
thủy phân nhờ Ez tiêu hóa → monosaccarid
( ruột non), rồi hấp thu.
*Tiêu hóa: Bắt đầu ở miệng, chủ yếu: ruột non.
+ Miệng: Amylase (n/bọt), thức ăn G bắt đầu thủy
phân.
+H 2 O
+H 2 O +H 2 O
Tbột(gly) Dextrin Mantose Glucose
Amylase Amylase Mantase
+ Dạ dày: PH = 1,5-3 → ức chế Amylase,

TIÊU HÓA VÀ HẤP THU GLUCID
Tuy nhiên nó có thể vẫn h/động trên những miếng, cục
chưa bị dịch d/dày ngấm.
+ Ruột non: là gđoạn chính của t/hóa G nhờ:
. NaHCO 3 (ruột) tạo PH kiềm.
. Các Ez thủy phân G ( dịch tụy, ruột) gồm:
amylase(tụy), 1số disaccaridase( saccarase,
maltase, lactase…). Tất cả thức ăn G → monosacarid
rồi hấp thu
* Hấp thu: . Ở ruột non theo 2 cơ chế: ktán đ/thuần hoặc
h/thu tích cực → gan.
. Tại gan: chúng sẽ t/hợp thành glu và c/hóa

2.THOÁI HÓA GLUCID
• Sự t/hóa bắt đầu từ G dự trữ(Gly), qua 2
chặng:
- Tạo dạng có thể sử dụng được là Glu
- Tiếp đó là t/hóa của Glu → sfẩm cuối +
ATP

• Tổng quan thóa hóa:
THOÁI HÓA GLUCID
Gly G(G 1 P) G 6 P
Hexosedi-P
Hexosemono-P
Tạo
A.Glucuronic
(Gan)
A.Pyr
AcetylCoA
Kreb
CO 2 ,H 2 O,ATP
Rib-P+ NADPH 2

THOÁI HÓA TỪ GLY ĐẾN GLUCOSE
• Sảy ra mạnh: gan và cơ.
+ Cơ : mục đích chính là c/cấp ATP cho cơ h/động
+ Gan: nhằm 2 mđích: .C/cấp ATP cho TB gan hđộng.
. Tạo glu tự do → máu.
• Sự thoái hóa gồm 2 quá trình:
+ Thủy phân mạch thẳng.
+ Thủy phân mạch nhánh.
* Thủy phân mạch thẳng: ( phosphoryl phân):
Thực chất: th/phân l/kết 1-4 osid nhờ phosphorylase.
* Thủy phân mạch nhánh: 2 Ez:
. Amylo 1-4 → 1-4 transglucosidase
. Amylo 1- 6 glucosidase.

THOÁI HÓA TỪ GLYCOGEN ĐẾN
GLUCOSE
Amylo1-4 → 1 – 4
trasglucosidase
C 4
H 3 PO 4
Phosphorylase
Thoái hóa
Gly → Glu
P
Amylo1-6glucosidase
G-P-Isomerase
CH 2 OH
O ATP ADP 6CH 2 O- P
O
Glucose
Hexokinase
CH 2 OH
O
1 (G 1 P)
(G 6 P)

THOÁI HÓA TỪ GLYCOGEN ĐẾN
GLUCOSE
Amylo1-6trans
Glucosidase

THOÁI HÓA TỪ GLYCOGEN ĐẾN
GLUCOSE
• Như vậy: trên p/tử gly:
+ Dưới t/dụng phosphorylase → G 1 P, p/tử còn lại
những nhánh ngắn(Dextrin gới hạn)
+ Kế đó các Ez cắt nhánh h/động → P/tử mất
nhánh
+ Phosphorylase h/động trở lại.
→ Với sự phối hợp của các loại Ez trên, p/tử
Gly thoái hóa h/toàn → .G 1 P( # 97%)
→ G 6 P và t/hóa tiếp.
.Glu tự do ( # 3% )

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
1. Đặc điểm:
• Xảy ra ở b/tương TB .
• Phải phosphoryl hóa 2 lần, tạo hexosedi-P, rồi
chặt đôi p/tử → 2 triose-P.
• Tiếp là q/trình OXH của triose-P → A pyr.
• Nếu đủ Oxy, A.Pyr theo Krebs → CO 2 , H 2 O,
ATP.
• Không đủ oxy, A.pyr → acid lactic.
• Là con đường q/trọng nhất của t/hóa G nhằm
cung cấp n/lượng cho t/chức h/động.

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
2. Giai đoạn: 3 gđ
* Gđ 1: Phosphoryl hóa và Glu → Hexosedi-P
và chặt đôi → 2triose- P:
+ Tạo G 6 P: G 6 P được tạo từ 2 nguồn:
ATP ADP
G G 6 P G 1 P
H.Kinase
6 CH 2O
O
GP.Isomerase
-P

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Đồng phân hóa G 6 P → F 6 P:
6 CH 2O-
O
P 6CH 2 O- 1CH 2 OH
O P
PF.Isomerase
G 6 P
F 6 P
( 6 cạnh ) < (bền vững) (5 cạnh)

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Phosphoryl hóa F 6 P → F 1-6 P:
6CH 2 O- 1CH 2 OH
O P 6CH 2 O- 1CH 2 O-
ATP ADP O P
P
PF.Kinase
F 6 P
F 1-6 P

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Chặt đôi phân tử F 1-6 P → 2 trioseP (PGA và PDA):
6CH 2 OPO
F 1-6 P
1CH 2 O-P
Aldolase
CHO
CH-OH
CH 2 O- P PGA
CH 2 -OH
C = O
CH 2 O – P
Isomerase
PDA

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
* Gđoạn 2 OXH và phosphoryl hóa PGA → A.Pyr.
+ OXH PGA → A.1.3diP-glyceric.
CHO
COO
~P
Acyl-P
CH-OH
H 3 PO 4 NAD NADH 2
CHOH
CH 2 O- P
PGA.dehydrogenase
CH 2 O-
P
PGA
A.1-3P.Gly

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Chuyển ~ P cho ATP → A.3P.glyceric:
COO
~ P
ADP
ATP
COOH
CH-OH
CH 2 O--P
A.1.3.P.Gly
P.Glycerat kinase
CH-OH
CH 2 O-
PA.3P.Gly

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Đồng phân A.3.P.Gly → A.2P.Gly :
COOH
CH-OH
CH 2 O- P
A.3.P.Gly
P.G.Mutase
COOH
CHO- P
CH 2 OH
A.2P.Gly

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ A.2P.Gly loại H 2 O → A.PE.Pyr:
COOH
CHO-
CH 2 OH
P
- H 2 O
Enolase
COOH
CO ~P
CH 2
Acyl-P
A.2P.Gly
A.PE.Pyr

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
+ Chuyển ~P cho ATP → A.Pyr.
COOH
CO
~P
CH 2 OH
A.PE.Pyr
ADP ATP
Pyruvat kinase
COOH
C = O
CH 3
A.PE.Pyr
Isomerase
COOH
C-OH
CH 2
A.PE.Pyr
( Ceton )
( Enol )

CON ĐƯỜNG HEXOSEDIPHOSPHAT
* Gđoạn 3: Số phận của A.Pyr.
Hiếu khí
NAD
Pyruvat dehydrogenase
NADH 2
AcetyCoA
CH 3 -CO~SCoA
Acid.Pyrucic
CH 3 -CO-COOH
HSCoA
Acid. Lactic
CH 3 CHOHCOOH
+O 2
- O 2
Kreb
CO 2 +H 2 O+ATP
CO 2
LDH
NADH 2
NAD
Chu trình Corry
Yếm khí

THOÁI HÓA HIẾU KHÍ A.PYRUVIC
• P/ử sảy ra ở ty thể,p/tạp.
• Các ytố tgia: TPP, A.lipoic, HSCoA, NAD, FAD.
• Cơ chế:
CH 3 COCOOH
A.Pyr
TPP CO 2
(1) (2)
(1): Acetaldehyd.TPP
(2): Acetaldihydrolipoic
(CH 3 -CHO)TPP
L
S
S
FADH 2
TPP
L
FAD
NAD NADH 2
CH 3 -CO~
SH
SH
HS
CH 3 -CO~SCoA
AcetylCoA
L
HSCoA

CHU TRÌNH CORRY
GAN MÁU TỔ CHỨC
Gly
Glu
A.Pyr
A.lactic
Glu
A.lactic
Gly
Glu
A.Pyr
(-O 2 )
A.lactic
CH 3 CO~SCoA
Kreb
CO 2 ,H 2 O,ATP
Chu trình Corry

NĂNG LƯỢNG CỦA HEXOSEDIPHOSPHAT
2ATP
2ATP
Glu
Gly
ATP
Hexosemono-P
ATP
Hexosedi-P
2triose-P
2NADH 2
2A.diP-Gly
2A.P.Gly
2A.Pyr
2acetylCoA 2NADH 2
HIẾU KHÍ
Kquả:
Gđ1 Gđ2+3:
+ 4(ATP )(T 2 )
+4NADH 2→ 12
+ 2AcetylCoA→24
Gđ2+3
Cộng: 40 ATP
→ Glu: 40-2=38ATP
Glu(Gly): 40-1=39ATP

NĂNG LƯỢNG CỦA HEXOSEDIPHOSPHAT
2ATP
2ATP
Glu
Gly
ATP
Hexosemono-P
ATP
Hexosedi-P
2triose-P
2A.diP-Gly
2A.P.Gly
2A.Pyr
NADH 2
NAD
A.lactic
YẾM KHÍ
Gđ1
Kquả:
Gđ2+3:
+ 4(ATP )(T 2 )
→ Glu: 4-2=2ATP
Gđ2+3
Glu(Gly): 4-1=3ATP

SƠ ĐỒ THOÁI HÓA GLUCID THEO HDP
Glucose
H 3 PO 4
ATP ADP
H.kinase
ATP
ADP
Glycogen
G 1 p
G 6 P
F 6 P
F 1-6 P
Phosphorylase
GP.mutase
PF.Isomerase
PF.Kinase
Adolase
Gđ1
PDA
Isomerase
PGA

SƠ ĐỒ THOÁI HÓA GLUCID THEO HDP
NAD
NADH 2
ADP
ATP
ADP
ATP
PGA
PGA.dehrogenase
A.1- 3.di.P.Gly
PG.kinase
A. 3P.Gly
G.Mutase
A. 2P.Gly
- H 2 O Enolase
A.PE.Pyr
Pyruvatkinase
A.Pyr
H 3 PO 4
Gđ2

SƠ ĐỒ THOÁI HÓA GLUCID THEO HDP
Hiếu khí
NAD
Pyruvatdehydrogenase
NADH 2
AcetylCoA
Kreb
CO 2 +H 2 O+ ATP
A.Pyr
NADH 2
LDH
HSCoA
NAD
A.lactic
Yếm khí
Gđ3

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
* Đặc điểm:
• Xảy ra trong b/tương TB, song song với con đg
đường phân, nhưng với tỷ lệ thấp (7-10%). Tuy
nhiên ở một số tchức: Mô mỡ, HC, gan, tuyến sữa
trong thời kỳ hđộng thì con đường này lại chiếm ưu
thế.
• Chỉ phosphonyl hóa 1 lần rồi oxy hóa ngay
hexosemono-P.
• Không cung cấp ATP trực tiếp.
• Thông qua con đường này cung cấp cho cơ thể
nhiều sphẩm qtrọng cho các quá trình sinh tổng
hợp chất: NADPH 2 , Rib-P.

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
* Giai đoạn: 2 giai đoạn.
• Gđ1: OXH ( C 1 ) và khử CO 2 của G 6 P →
Pentose.5.P
+ OXH G 6 P → A.6P.Gluconic(thể lacton vòng)
6 CH 2 O-P 6 CH 2 O-P
O NADP NADPH 2 O
1 1
G 6 PD
O
G 6 -P
A.6P.gluconic(vòng)

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
+ Thủy phân vòng → A.6P.gluconic.
CH 2 O-P
O
O
-H 2 O
COOH
C –
Lactonose -C
C –
A.6P.glucolacton(vòng)
C –
CH 2 O - P
A.6P.gluconic

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
+ OXH và loại CO 2 (A.6P.Gluconic) → Pentose-5-P.
. OXH (C 3 )
. Loại CO 2 (C 1 )
COOH
C –
-C 3
C –
C –
CH 2 O - P
A.6P.gluconic
NADP NADPH 2
GPDH
C 1 OOH
C –
C 3 =O
C –
C –
6CH 2 O - P
CO 2
CH 2 OH
C = O
C –
C –
CH 2 O- P
A.3.Ceto.6.P.glu Ribulose5.P

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
+ Đồng phân hóa của pen.5.P.
CHO
CH 2 OH CH 2 OH
C - Isomerase C = O
C = O
C –
Epimerase
C –
-C
C –
C –
C –
CH 2 O- P
CH 2 O- P CH 2 O- P
Ribose5.P
Ribulose5.P Xylulose5.P

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
Gđ 2: Chu trình pentose
+ P/ứng transcetolase: Xyl-5P(C 5 CH
)+ Rib-5P(C
2 OH 5 )
CH 2 OH CHO
C = O
C = O C -
- C CHO
- C
C
Transcetolase C - + CHOH
+
C - C -
C – CH 2 O- P
CH 2 O- P CH 2 O- P
C – PGA(C 3 )
Xyl.5P(C5) Ryb.5P(C5)
CH 2 O P
Sed.7P(c 7 )

CHU TRÌNH PENTOSE
+P/ứng transadolase: Sed.7P(C 7 )+ PGA(C 3 )
CH 2 OH
C = O
- C
C -
C –
C –
CH 2 O P
Sed.7P(c 7 )
CHO
+ CHOH
CH 2 O-
P
PGA(C 3 )
transadolase
CH 2 OH
C = O
- C
C –
C –
CH 2 O
P
F 6 P(C 6 )
CHO
+ C –
C-
CH 2 O-
Ery.4P
(C 4 )
P

CHU TRÌNH PENTOSE
+ P/ứng transcetolase: Xyl.5P(C 5 ) + Ery.4P(C 4 ).
CH 2 OH
CH 2 OH
CHO
C = O
C = O
C – Transcetolase CHO
- C
- C
+ C-
+ CHOH
C -
C –
CH 2 O- P
CH 2 O- P
CH 2 O- P
C –
Ery.4P(C 4 )
PGA(C 3 )
Xyl.5P(C5)
CH 2 O P
F 6 P(C 6 )

ADPH 2
3G 6 P
3.A.6P.gluconic
3CO 2
6NADPH 2
3.Ribulose5.P
CHU TRÌNH PENTOSE
Xyl5.P Sed7.P F 6 P
Rib5.P PGA Ery.4P
Xyl5.P
Xyl5.P Sed7.P F 6 P
3.Ribulose5.P Rib5.P PGA Ery.4P
Xyl5.P
Chu trình pentose
F 6 P
PGA
PGA
F 6 P
F 6 p

CON ĐƯỜNG HEXOSEMONOPHOSPHAT
*Kết quả:
6G 6 P + 12NADP 5G 6 P + 12NADPH 2
+ 6CO 2
Như vậy: Con đường mang ý nghĩa tạo hình.

3. TỔNG HỢP GLUCID
• Tổng hợp glucid gồm:
- Tổng hợp glucose.
- Tổng hợp disaccarid (lactose).
- Tổng hợp glycogen.

TỔNG HỢP GLUCOSE
• Khi các mô có đủ glu sử dụng, thì chúng khg cần
t/hợp(trừ gan), lúc này gan tăng cường t/hợp glu từ
ose khác hấp thu qua tiêu hóa.
• Khi t/chức khg đủ sử dụng, thì:
+ Hoặc thúc đẩy gan t/hợp c/cấp cho nó.
+ Hoặc tự t/hợp.
• Tùy khả năng của mỗi c/quan, có 3 loại nguồn
ng/liệu:
1. Ose khác: Fr, Gal, Man…
2. Sfẩm c/hóa trung gian: A.Pyr, A.Lactic,
acetylCoA…
3. Chất khác: L, P: Gọi là tân tạo glu.

TỔNG HỢP GLUCOSE
• (1) và (2): Gọi là sự tạo glu, sảy ra ở gan.
• (3) : Gọi là sự tân tạo glu, sảy ra ở nhiều t/chức.
1 . Ose khác: Gồm:
+ Galactose.
+ Manose.
+ Fructose.

P
P
1.TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ OSE KHÁC
ATP ADP
Gal Gal.1P
Gal.kinase
Fruc
F 1 P
UDP-Gal
Glu
F.Kinase
Adolase
Pi
Phosphatase
ATP ADP
UDP-G
G 1 P UTP
F 6 P
H.kinase
PDA
Triokinase
GA PDA
ATP ADP
PF.Kinase
P~P
Uridyltranrferase
ADP ATP
G 6 P Man. 6 P
H.kinase
F 1-6 P
Pi
Man
Phosphatase
TỔNG HỢP GLU
TỪ OSE KHÁC

TỔNG HỢP GLUCOSE
2. Tổng hợp glucose từ sản phẩm chuyển hóa
trung gian:
Gồm:
+ A.Pyr.
+ A.lactic.
+ AcetylCoA.

TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ SẢN PHẨM
CHUYỂN HÓA TRUNG GIAN
• Từ A.Pyr: Nhìn chung là ngược với thoái hóa, ngoại
trừ gđoạn:
A.Pyr → A.PE.Pyr.
A.Oxaloacetic
CH 3 COCOOH
A.Pyr
Pyruvatcarbocylase
CO 2 ATP
ADP
CO-COOH
PEPyr.Carbocylase
COOH
CO ~
CH 2 -COOH
A.Oxaloacetic GTP GDPCO CH 2
2
A.PE.Pyr
P
Glucose
Pi
G 6 P
Phosphatase
F 6 P
Pi
F 1-6 P
Phosphatase
2.Triose-P

TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ SẢN PHẨM
CHUYỂN HÓA TRUNG GIAN
• Từ A.Lactic:
Được tạo từ co cơ yếm khí→ máu → gan
để tái t/hợp glu.
NAD NADH 2
CH 3 -CHOH-COOH CH 3 -CO-COOH
LDH
A.lactic
A.Pyr
Glucose Pi G 6 P
F 1-6 P
A.Oxaloacetic
2.Triose-P

TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ SẢN PHẨM
CHUYỂN HÓA TRUNG GIAN
• Từ acetyCoA:
AcetylCoA
Kreb
A.Oxaloacetic
A.PE.Pyr
Glucose
Triose-P

3.TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ CHẤT KHÁC
• Gồm:
+ Từ Lipid.
+ Protid.

3.TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ CHẤT KHÁC
1. Lipid:
β-OXH
Lipid Glycerol + A.béo
* Glycerol:
CH 2 -OH
CHO
CHO
NAD NADH 2
ATP ADP
CH – OH
CH – OH CH – OH
Gly-dehydrogenase Trio-Kinase
CH 2 -OH
CH 2 -OH CH 2 O- P
Glycerol GA PGA
Glucose Pi
G 6 P
F 6 P
Pi
F 1-6 P
PGA

TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ LIPID
* Từ A.béo:
R-COOH
HSCoA
R-CO~SCoA
AcylCoA
β -OXH
AcetylCoA
Kreb
A.Oxaloacetic
Glucose
F 1-6 P
PGA
PDA
A.PE.Pyr

TỔNG HỢP GLUCOSE TỪ CHẤT KHÁC
2. Protid.
Protein
Acid amin
+ Một số A.amin → A.Pyr ; A.oxaloacetic → glu
( A.amin tạo đường)
A.fumaric A.oxaloacetic PE.Pyr Glu
A.propionic A. cetoglutaric A.Pyr ASP
Val, Ile,
Thre, Met
A.glu, His,
Pro, Arg
Ala, Ser

2.TỔNG HỢP DISACCARID
• Tổng hợp lactose (đường sữa):
+ Cơ quan: tuyến sữa
+ Nguyên liệu : Gal(Gal 1 P) và Glu(UDP-G)
glu
UDP-G
UDP-Gal
Lactose
Gal1P
G 1 P
Uridyltransferase
UDP
G1P
G6P

3.TỔNG HỢP GLYCOGEN
• T/chức: mạnh ở gan và cơ
• Nguyên liệu: glu dạng G 1 P.
• Sự t/hợp gồm 2 quá trình:
+ Tổng hợp mạch thẳng
+ Tổng hợp mạch nhánh

TỔNG HỢP GLYCOGEN
*Tổng hợp mạch thẳng: t/chất là tạo lkết .1-4osid
Ez: glycogensyntetase, và 1 chuỗi polysaccarid mồi
ATP ADP
* Glu G1P G 6 P
Hexokinase G.P.Mutase
ADP ATP
* G 1 P UTP
2
UDP
P ~ P 1 UDP-G
Polysaccarid (C4)
Glycogen Syntetase (n gốc G)
1
2
:UDP-G-Pyrophosphorylase
: Uridyltransferase
Glycogen(C 4 -C 1 )-G
(n+1)G

* Tổng hợp mạch nhánh:
TỔNG HỢP GLYCOGEN
• Thực chất: tạo lkết .1-6osid khi mạch thẳng đã
dài(>24 gốc glu).
C 6
• Ez cắt và gắn nhánh: amylo1-4 →1-6transglucosidase.
Amylo1-
Glycogen.Syn. 4 → 1-4 transglucosidase
Polysaccarid
Glycogen

ĐIỀU HÒA CHUYỂN HÓA GLUCID
CHUYỂN HÓA
GLUCID
Mức glu máu
(80-120mg%)
Điều hòa mức TB
Hormon Cơ quan Ez t/hợp Ez t/hóa
Isulin HM khác Gan, thận

6. RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCID
• Tiểu đường do thiếu insulin( tiểu đường tụy).
• Tiểu đường do tổn thương receptor của insulin.
• Thiếu VitB 1 . (dưới dạng TPP).
• Rối loạn c/hóa glycogen ( glycogenose) → xơ
gan

CÁM ƠN SỰ THEO DÕI