DI TRUYỀN HỌC PHỔ THÔNG (TẬP 1) CÁCH HỌC MỚI DỄ HIỂU HƠN HIỆU QUẢ HƠN GS.TS. LÊ ĐÌNH LƯƠNG

Bài 16
CÂN BẰNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ LÀ
TRẠNG THÁI MÀ TỶ LỆ CÁC NHÓM CÁ THỂ KHÁC NHAU
ĐƯỢC DUY TRÌ ỔN ĐỊNH QUA CÁC THẾ HỆ
Hướng dẫn học lý t uyết
1. Quần thể là tập hợp các cá thể của một loài, có cơ chế thích ứng
chung, tạo thành hệ thống di truyền thống nhất, được duy trì ổn định, có
khả năng tham gia vào quá trình tiến hóa. Tùy vào cách sinh sản, có ba
loại quần thể chính: quần thể sinh sản vô tính, quần thể tự phối và quần
thể ngẫu phối (giao phối ngẫu nhiên). Sự di truyền trong quần thể ngẫu
phối là điển hình nhất.
2. Cân bằng di truyền trong quần thể ngẫu phối là hệ quả của giảm phân
và là yếu tố quyết định tính ổn định của quần thể qua các thế hệ, cũng là
sự ổn định của các giống cây trồng và vật nuôi ngẫu phối.
Hãy xem xét vấn đề này trên bảng Punnet:
Bảng 5. Cân bằng di truyền trong quần thể
0,8A 0,2a
0,8A 0,64AA 0,16Aa
0,2a 0,16Aa 0,04aa
õ ràng ở thế hệ sau tỷ lệ giữa các kiểu gen 0,64AA : 0,32Aa : 0,04aa
vẫn được duy trì như thế hệ trước, tức trạng thái cân bằng di truyền của
quần thể ổn định qua các thế hệ.
Mách bí quyết: Khi nào thấy bảng Punnet là khi đó dùng đến quy luật của
giảm phân!
3. Định luật Hardy-Weinberg – công thức hóa trạng thái cân bằng di truyền
của quần thể.
Năm 1908 G. Hardy và W. Weinberg đã khái quát các tần số alen
bằng ký hiệu q và 1-q trên bảng Punnet:
40