Vận dụng thuyết lai hóa và thuyết sức đẩy giữa các cặp electron hóa trị dự đoán và giải thích dạng hình học của một số phân tử

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

A. ĐẶT VẤN ĐỀ 

Trong quá trình dạy học của người giáo viên ngoài những kiến thức trong sách giáo khoa, 

GV cần tự nghiên cứu, bồi dưỡng, tự đọc, tìm hiểu tài liệu để hoàn thiện và nâng cao chuyên 

môn. 

Một trong những kiến thức quan trọng nhưng tương đối khó không chỉ với học sinh mà 

ngay cả giáo viên đó là thuyết lai hóa obitan nguyên tử và cấu trúc dạng hình học phân tử. 

Nội dung kiến thức nằm trong phần đọc thêm và không có trong đề thi học kì, thi THPT 

Quốc Gia nên nhiều giáo viên chưa dành nhiều thời gian nghiên cứu, trau dồi. Tuy nhiên, tôi 

nhận thấy rằng vấn đề dạng hình học của phân tử là một vấn đề hay và thường được đưa vào 

đề thi HSG tỉnh, HSG quốc gia. 

Để dự đoán, xác định dạng hình học phân tử, cần nắm rõ lí thuyết và vận dụng được 

không chỉ thuyết lai hóa mà còn phải nắm vững thuyết sức đẩy giữa các cặp electron hóa trị. 

Nội dung thuyết lai hóa là nội dung mới lạ, khó hiểu đối với học sinh. Trong SGK hóa 10 – 

Cơ bản phần đọc thêm và SGK Hóa 10 nâng cao (cũ) có trình bày nội dung thuyết lai hóa. 

Tuy nhiên các nội dung trên chưa đáp ứng đủ nhu cầu về kiến thức, kỹ năng để đối với đối 

tượng học sinh giỏi. Còn thuyết sức đẩy giữa các cặp electron hóa trị không được giới thiệu 

trong SGK. Cần phải có những bổ sung có hệ thống về mặt kiến thức và bài tập để học sinh 

rèn luyện và thực hành. 

Vì vậy, tôi đã mạnh dạn xây dựng chuyên đề: “Vận dụng thuyết lai hóa và thuyết sức đẩy 

giữa các cặp electron hóa trị dự đoán và giải thích dạng hình học của một số phân tử”, hi 

vọng sẽ giúp ích cho bản thân cũng như đồng nghiệp trong công tác tích lũy, nâng cao 

chuyên môn, bồi dưỡng HSG. 

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 

I. BỔ SUNG LÍ THUYẾT 

1. Khái niệm về sự lai hóa 

Để đưa ra khái niệm về sự lai hoá, sách giáo khoa Hóa 10 – Nâng cao đã đưa ra ví dụ 

về phân tử CH4. Từ công thức cấu tạo của phân tử CH4 : 

H 

H 

H 

C 

H 

H 

Nguyên tử C làm tâm và 4 nguyên tử H là 4 đỉnh của tứ diện đều và các góc liên kết 

HCH đều bằng 109 0 28 ’ 

Mà từ cấu hình electron của nguyên tử C * 

C * 

2s 1 2p 3 

Thấy rằng 4 electron hoá trị tạo ra 4 liên kết C- H không giống nhau (gồm 1 electron s 

và 3 electron p) mà vẫn tạo được 4 liên kết giống hệt nhau. Để giải thích hiện tượng này các 

nhà hoá học John C. Slater và Linus Pauling đã đề ra thuyết lai hoá, theo thuyết này đã có sự 

tổ hợp “trộn lẫn” một số obitan trong một nguyên tử, và trong trường hợp trên chính là obitan 

2s đã tổ hợp “ trộn lẫn” với 3 obitan 2p để tạo ra 4 obitan lai hoá sp 3 giống hệt nhau, bốn 

obitan lai hoá này xen phủ với 4 obitan 1s của 4 nguyên tử H tạo ra 4 liên kết C- H hoàn 

toàn giống nhau. 

H 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

H 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

C 

H 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial






Sự lai hoá obitan nguyên tử là sự tổ hợp “ trộn lẫn” một số obitan trong một 

nguyên tử để được từng ấy obitan lai hoá giống nhau nhưng định hướng khác nhau trong 

không gian. 

2. Điều kiện để trạng thái lai hoá obitan của nguyên tử xảy ra và tạo được liên kết bền 

- Các obitan chỉ được lai hoá với nhau khi năng lượng của chúng xấp xỉ bằng nhau. 

- Mật độ electron của các obitan nguyên tử tham gia lai hoá phải đủ lớn để độ xen phủ của 

obitan lai hoá với obitan nguyên tử khác đủ lớn để tạo ra liên kết bền. 

3. Đặc điểm của lai hóa 

- Số AO tham gia tổ hợp bằng tổng số các lai hoá thu được. 

- Các AO lai hoá là các AO suy biến, nghĩa là các AO có năng lượng và kích thước hoàn 

toàn như nhau nhưng khác nhau về sự định hướng (phương) ở trong không gian.. 

- Đặc điểm hình học của AO lai hoá là có một đầu (hay một phần) nở rộng còn đầu kia bị 

thu hẹp. 

- Sự định hướng các AO lai hoá trong không gian thể hiện sự phân bố mật độ electron 

trong không gian. 

4. Các kiểu lai hóa thường gặp 

Thực tế thường xét hợp chất của các nguyên tố chu kỳ 2. Các AO hoá trị của mỗi nguyên 

tử của nguyên tố chu kỳ 2 là 2s, 2px, 2py, 2pz. Ta sẽ xét các dạng lai hoá có các AO hoá trị 

này tham gia. 

a. Lai hoá sp 

- Là sự tổ hợp 1 obitan s với 1 obitan p của một nguyên tử tham gia liên kết tạo thành 2 

obitan lai hoá sp nằm thẳng hàng với nhau hướng về hai phía - lai hoá đường thẳng. 

- Có thể hình dung quá trình lai hoá đó xảy ra như sau: 

1AOs + 1AOp 



AO – 2pz có đối xứng đối với trục z. AO - 2s có đối xứng cầu. Tổ hợp tuyến tính 2 AO đó tạo 

ra 2 AO mới cùng nằm trên trục z; mỗi AO mới này có phần mở rộng, phần bị thu hẹp. Cả 2 

AO lai hoá sp đều nằm trên cùng một đường thẳng: trục z. Do đó người ta gọi lai hoá sp là lai 

hóa thẳng. 

- Những loại hợp chất có kiểu lai hoá sp thường gặp (có dạng AB2) như: BeCl2, ZnCl2, 

BeH2 hay C2H2… 

- Lai hoá sp là nguyên nhân dẫn đến tính thẳng hàng (góc liên kết bằng 180 0 ) của các liên 

kết trong những phân tử trên. 

b. Lai hoá sp 2 

- Là sự tổ hợp của 1 obitan s với 2 obitan p của một nguyên tử tạo thành 3 obitan lai hoá 

sp 2 cùng nằm trong một mặt phẳng, định hướng từ tâm đến đỉnh của tam giác đều – lai hoá 

tam giác. Tương tự như AO lai hoá sp, AO-sp 2 cũng bị biến dạng so với AO cơ bản, có phần 

mở rộng và phần bị thu hẹp. 

- Hình dung quá trình lai hoá và sự định hướng các AO trong không gian được mô tả như 

sau: 














- Ba AO-sp 2 cùng nằm trong một mặt phẳng, góc tạo bởi hai trục của hai AO cạnh nhau là 

120 o . Do đó lai hoá sp 2 được gọi là lai hóa tam giác. 

- Những hợp chất (AB3) có kiểu lai hoá sp 2 thường gặp như BF3, BCl3, SO3 hay C2H4… 

c. Lai hoá sp 3 

- Là sự tổ hợp của 1 obitan s với 3 obitan p của một nguyên tử tham gia liên kết tạo thành 

4 obitan lai hoá sp 3 định hướng từ tâm đến 4 đỉnh của một tứ diện đều – lai hoá tứ diện. 

- Có thể hình dung quá trình lai hoá sp 3 như sau: 

- Hình dạng của mỗi AO lai hoá sp 3 cũng tương tự như hình dạng AO lai hoá sp, sp 2 vừa xét. 

4 AO-sp 3 hướng ra 4 đỉnh của tứ diện đều mà tâm của tứ diện là nguyên tử (chính xác là hạt 

nhân nguyên tử) có các AO lai hoá. Do đó lai hoá sp 3 được gọi là lai hóa tứ diện 

Kiểu lai hoá sp 3 thường gặp ở các nguyên tử O, N, C (AB4) như phân tử H2O, NH3, CH4, 

CCl4, NH4 + … 

*Ngoài ba kiểu lai hoá sp, sp 2 , sp 3 còn có các kiểu lai hoá sau 

- Lai hoá sp 3 d (lưỡng chóp tam giác) 

1AO s + 3AO p + 1AO d => 5 AO sp 3 d 

- Lai hoá dsp 2 (vuông phẳng) 

1AO d + 1AO s + 2AO p => 4 AO sp 2 d 

- Lai hoá sp 3 d 2 (lưỡng chóp tứ giác hay bát diện) 

1AOs + 3AO p + 2AO d => 6 AO sp 3 d 2 

Thành tựu to lớn nhất của thuyết lai hoá là giải thích hình dạng của một số phân tử. 

Chẳng hạn: 

Kiểu 

phân 

Kiểu 

tử lai hoá ở A 

Hình dạng 

Phân tử 

Góc 

hoá trị Các phân tử ví dụ 

(*) 

AB2 Sp Đường thẳng 180 0 BeCl2, ZnCl2, CO2 

AB3 sp 2 Tam giác 120 0 BF3, BCl3, SO3 

AB4 sp 3 Tứ diện 109 0 28 ’ CH4, CCl4, NH4 + , 

AB4 dsp 2 Vuông 90 0 XeF4, PtCl4 2- , Cu(NH3)4 2- 

AB5 sp 3 d Lưỡng chóp 90 0 và 120 0 PCl5 

AB6 sp 3 d 2 Bát diện 90 0 SF6, SiF6 2- 

(*) Sẽ giới thiệu cụ thể ở nội dung 5. 

Kiểu lai hoá phụ thuộc vào cấu tạo nguyên tử nguyên tố trung tâm nên sẽ phụ thuộc vào vị trí 

của nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Bảng dưới đây hệ thống lại khả năng lai hoá các obitan 

của nguyên tử các nguyên tố và số phối trí tối đa mà nguyên tử có theo chu kỳ 

Nguyên tố chu kỳ Kiểu lai hoá và số phối trí ( viết trong dấu ngoặc ) 

Chu kỳ II 

Chu kỳ III 

Chu kỳ IV 

Chu kỳ V 

Chu kỳ VI 

sp (2), sp 2 (3), sp 3 (4) 

sp 3 (4), dsp 3 (5), d 2 sp 3 (6), sp 3 d 2 (6) 

sp 3 (4), dsp 3 (5), d 2 sp 3 (6), sp 3 d 2 (6) 

d 2 sp 3 (6), d 2 sp 3 f (7) 

d 2 sp 3 (6), d 2 sp 3 f (7) 


5. Cách phát hiện kiểu lai hoá và dạng hình học của một số phân tử đơn giản 

















Việc chọn kiểu lai hoá nào để giải thích sự liên kết trong phân tử tuỳ thuộc vào cấu 

trúc hình học thực nghiệm của phân tử. Tuy nhiên có thể dùng một số lý thuyết hay hoá 

lượng tử để xác định kiểu lai hoá mà không dựa vào giá trị thực nghiệm. 

Kiểu lai hoá và hình dạng phân tử phụ thuộc vào số liên kết σ (số phối tử) và số cặp 

electron hoá trị không tham gia liên kết của nguyên tử trung tâm. Đây chính là nội dung của 

thuyết sức đẩy giữa các cặp electron. 

a. Mô hình sự đẩy giữa các cặp electron vỏ hoá trị: 

Mỗi liên kết cộng hoá trị giữa hai nguyên tử được tạo thành nhờ cặp electron liên kết (LK) 

hay cặp electron dùng chung. Đôi e liên kết phân bố trong khoảng không gian giữa hai hạt 

nhân nguyên tử tạo ra liên kết đó. Liên kết cộng hoá trị là liên kết có định hướng không gian 

làm cho phân tử có hình dạng nhất định đặc trưng cho phân tử và cho chất đã cho. 

Nhiều nguyên tử sau khi góp chung e để tạo liên kết còn có các e không liên kết (KLK). 

Chẳng hạn trong N ở NH3 ngoài 3 cặp electron liên kết với 3 nguyên tử H, còn có 1 cặp e 

không liên kết. Các cặp electron dù liên kết hay không liên kết này sẽ đẩy nhau do cùng tích 

điện âm. 

Trong phân tử AXn, A là nguyên tử trung tâm, X là phối tử; n là số phối tử X có trong AXn. 

Nếu ở A còn có m cặp e không liên kết, mỗi cặp được kí hiệu là E, ta có kí hiệu AXnEm. Mô 

hình VSEPR xét sự phân bố không gian giữa A với X, với E. Coi nguyên tử trung tâm A có 

dạng cầu. Tâm của hình cầu là hạt nhân nguyên tử A và các electron phi hoá trị bên trong 

(lõi), vỏ quả cầu là các e lớp ngoài cùng (e hoá trị). Mỗi cặp e hoá trị chiếm một khoảng 

không gian nào đó của quả cầu. 

Các cặp e vỏ hóa trị được phân bố cách nhau tới mức xa nhất có thể được để lực đẩy giữa 

chúng là nhỏ nhất. 

Có sự không tương đương giữa các electron: KLK-KLK>KLK-LK>LK-LK 

⇒ Kết quả: Cặp e không liên kết chiếm khoảng không gian rộng hơn so với cặp e liên 

kết 

Như vậy, ở một mức độ nhất định, hình dạng của phân tử phụ thuộc vào khoảng không 

gian chiếm bởi các e hoá trị của nguyên tử trung tâm A. Hình dạng phân tử phụ thuộc chủ 

yếu vào sự phân bố các cặp e hay các đám mây e hoá trị của nguyên tử A. 

b. Nội dung của thuyết về sức đẩy giữa các cặp e hoá trị (VSEPR - Valence Shell Electron 

Pair Repulsion) 

Vào những năm 1940, hai nhà khoa học Nevil Sidgwick và Herbert Powell tại Đại học 

Oxford đã đưa ra thuyết về sức đẩy giữa các cặp electron hoá trị và sau đó được hai nhà 

khoa học Ronald Gillespie và Ronald Sydney Nyholm tại Đại học London bổ sung và hoàn 

chỉnh. 

Nội dung chính của thuyết như sau: 

+ Cấu hình các liên kết của nguyên tử (hay ion) phụ thuộc vào tổng số cặp electron hoá 

trị liên kết hay không liên kết bao quanh nó. 

+ Các obitan có các cặp e hoá trị được phân bố đều nhau và cách nhau xa nhất để có lực 

đẩy nhỏ nhất giữa chúng. 

+ Có sự không tương đương giữa cặp e liên kết và cặp e không liên kết. Đôi e liên kết 

chịu lực hút đồng thời của hai hạt nhân nguyên tử A và X tạo ra liên kết đó nên chuyển 

động chủ yếu ở vùng không gian giữa hai hạt nhân. Trong khi đó, cặp e không liên kết chỉ 

chịu lực hút của hạt nhân A nên có thể chuyển động ra xa hơn. Kết quả là cặp e không liên 

kết chiếm khoảng không gian rộng hơn (chiếm obitan lai hoá khuếch tán tương đối rộng 

hơn) so với khoảng không gian chiếm bởi cặp e liên kết, hay có tác dụng đẩy các cặp 

electron khác mạnh hơn so với cặp electron liên kết. Hay nói gọi lại, - Sức đẩy của các cặp 

e giảm theo thứ tự: KLK-KLK>KLK-LK>LK-LK 

Vì vậy, trong một số trường hợp có sự sai lệch về góc liên kết trên thực tế có khác so với lý 

thuyết. Ví dụ: trong phân tử H2O, NH3 các góc liên kết HOH(104,5 0 ) góc HNH (107,0 0 ) 

mặc dù các nguyên tử trung tâm O, N đều ở trạng thái lai hoá sp 3 do các phân tử có số cặp 
















electron không liên kết bằng 1 và 2; còn CH4 có số cặp không electron liên kết bằng 0, nên 

có góc liên kết chuẩn lai hóa sp 3 là 109,5 0 . 

+ Không gian của cặp electron liên kết sẽ giảm nếu độ âm điện của các phối tử X tăng 

lên, dẫn đến góc hóa trị XAX giảm. Góc liên kết trong NF3 chỉ là 102 o so với 107 o của 

NH3. Tương tự góc liên kết giảm trong dãy: PI3 (102 o ), PBr3 (101,5 o ), PCl3 (100,3 o ) và PF3 

(97,8 o ). 

* Để áp dụng lý thuyết về sự lai hoá các obitan nguyên tử và thuyết sức đẩy giữa các cặp 

electron hóa trị, giải thích sự hình thành liên kết cộng hoá trị trong phân tử cần cho học 

sinh làm các bước sau: 

- Xác định nguyên tử trung tâm trong hợp chất. (Nguyên tử trung tâm trong 1 hợp chất hóa 

học là nguyên tử của nguyên tố mà liên kết với nhiều nguyên tử nguyên tố khác nhất hay là 

nguyên tử của nguyên tố có trị tuyệt đối của số OXH là lớn nhất trong phân tử hợp chất đó) 

- Viết cấu hình electron của nguyên tử trung tâm. Mục đính là để xác định số đôi e chưa 

tham gia liên kết nên chúng ta chỉ quan tâm đến lớp e ngoài cùng. 

- Viết công thức cấu tạo của phân tử hợp chất đó. 

- Viết công thức hợp chất đó dưới dạng AXnEm. Trong đó A, X, E, n, m lần lượt là nguyên tử 

trung tâm, phối tử, đôi electron, số phối tử, số đôi e chưa tham gia liên kết. (có thể không 

nhất thiết phải viết công thức dạng này mà chỉ cần xác đinh được phối tử và số đôi e chưa 

tham gia liên kết là được). 

- Tính tổng của số phối tử xung quanh nguyên tử trung tâm A và số đôi e chưa tham gia liên 

kết: n + m. Rồi xác đinh trạng thái lai hóa của nguyên tử trung tâm theo quy tắc sau: 

+ n +m = 2 thì nguyên tử trung tâm lai hóa kiểu sp. Hai obital lai hóa hướng về hai phía của 

một đường thẳng. Cấu trúc hình học của phân tử là dạng đuờng thẳng, góc liên kết 180 0 . 

Như các phân tử: CO2 , BeCl2, C2H2, BeH2, ZnCl2. 

+ n +m = 3 thì nguyên tử trung tâm lai hóa kiểu sp 2 

n m Hình dạng phân tử Ví dụ 

3 0 Tam giác đều BF3, AlCl3, SO3, C2H4, CO3 2- , NO3 - 

2 1 Dạng góc SnCl2, SO2, O3, NO2 

+ n +m = 4 thì nguyên tử trung tâm lai hóa kiểu sp 3 


4 0 Tứ diện đều CH4, NH4 + , SO4 2- , CCl4, ClO4 - , PO4 3- 

3 1 Tháp tam giác NH3, PH3 

2 2 Dạng góc H2O, H2S, SF2, SCl2, F2O 

1 3 Dạng thẳng HF 

+ n +m = 5 thì nguyên tử trung tâm lai hóa kiểu dsp 3 (lai hóa trong) hoặc sp 3 d (lai hóa ngoài) 


5 0 Lưỡng chóp tam 

PCl5, PF5 

giác 

4 1 Hình bập bênh SF4 

3 2 Hình chữ T BrF3, ClF3, HClO2 

2 3 Đường thẳng HClO, XeF2 

+ n +m = 6 thì nguyên tử trung tâm lai hóa kiểu d 2 sp 3 (lai hóa trong) hoặc sp 3 d 2 (lai hóa ngoài) 


6 0 Bát diện đều SF6 

5 1 Chóp vuông BrF5 

4 2 Vuông phẳng XeF4, ICl4 - 

Tuy nhiên để giải thích đúng hình dạng của phân tử, ngoài sự lai hoá còn vận dụng thêm 

một số giả thiết nữa. Ví dụ trong liên kết đôi, ba khi xét cấu trúc hình học của phân tử chủ 

yếu người ta chỉ chú ý đến liên kết σ vì chỉ liên kết σ mới quyết định hướng liên kết, tuy 

nhiên theo quy tắc Gillespie (Di- let- pi) thì đám mây electron của liên kết đôi xốp hơn chiếm 











khoảng không gian lớn hơn đám mây liên kết đơn .Vì vậy, trong phân tử AX3 (lai hoá sp 2 ) có 

một liên kết π thì góc liên kết sẽ lớn hơn 120 0 và tất nhiên góc còn lại sẽ bé hơn 120 0 . 

Chẳng hạn trong phân tử HCHO có các góc liên kết như sau: 

H 






116 0 

H 

122 0 O C 

Còn đối với những phân tử sau đây, các nguyên tử trung tâm đều ở cùng một kiểu lai hoá sp 3 

của các obitan nhưng sự biến đổi của góc hoá trị được giải thích như sau: 

Góc hoá trị giảm xuống vì vai trò của obitan s trong sự lai hoá sp 3 giảm xuống 

Góc hoá trị H2O H2S (**) H2Se (**) H2Te (**) 

Giảm xuống 105 0 92 0 91 0 90 0 

vì số cặp NH3 PH3 (***) AsH3 (***) SbH3 (***) 

electron tự do 107 0 94 0 92 0 90 0 

tăng lên 

CH4 

109 0 28 ’ 

(**), (***): Có tài liệu cho rằng các phân tử H2S, H2Se, H2Te, PH3, AsH3, SbH3 không lai 

hóa… 

6. Vai trò của thuyết lai hoá 

Như chúng ta đã đặt vấn đề khi đưa ra khái niệm về sự lai hoá, đó là thuyết lai hoá 

giải thích được hình dạng của một số phân tử mà theo thuyết liên kết cộng hoá trị thuần tuý 

sẽ không giải thích được hoặc giải thích bằng thuyết lai hoá sẽ sát với thực nghiệm hơn. 

Dựa vào lý thuyết về sự xen phủ chúng ta có thể giải thích được những trường hợp 

hình thành hay không hình thành liên kết hoá học; liên kết tạo ra bền (liên kết σ ) hay không 

bền (liên kết π). 

II. Cấu tạo các phân tử đơn giản 

1. Phân tử O3 

Phân tử O3 có dạng đường gãy khúc với góc





Một obitan lai hoá có một cặp electron tạo thành liên kết cho nhận với một obitan 2p của 

nguyên tử O (ở bên trái của hình vẽ), một obitan lai hoá khác có electron độc thân xen phủ 

với obitan 2p của nguyên tử O khác (ở bên phải của hình vẽ) có electron độc thân tạo thành 

liên kết cộng hoá trị σ: 




hay 

Một obitan 2p còn lại không lai hoá của nguyên tử O trung tâm có electron độc thân xen 

phủ với obitan 2p khác của nguyên tử O (bên phải) cũng có electron độc thân tạo thành 

liên kết π: 

(để đơn giản, trong hình không biểu diễn sự che phủ của các obitan tạo thành liên kết π) 

Vậy công thức cấu tạo của phân tử O3 là: 

Ngày nay để đơn giản, người ta hay dùng một công thức linh hoạt hơn, trong đó liên kết 

π được chia đôi cho cả hai liên kết (ở hai bên), nghĩa là một liên kết π không định chỗ được 

kí hiệu bằng vạch rời: 

2. Phân tử SO2 

Phân tử SO2 có dạng đường gãy khúc giống như O3 với góc








Hay công thức linh hoạt hơn với một liên kết π không định chỗ: 

Độ bội của liên kết S-O là 1,5 

Nhưng việc rút ngắn mạnh độ dài của liên kết S-O (1,43A) trong SO2 so với độ dài của 

liên kết đơn (1,55A) nói lên rằng liên kết đó là liên kết đôi và phân tử SO2 có cấu tạo: 

Để có hoá trị bốn, nguyên tử S phải ở trạng thái lai hoá sp 2 và có cấu hình electron ở 

trạng thái kích thích, nghĩa là một electron 3p chuyển sang obitan 3d: 

Một obitan lai hoá có một cặp electron tự do và mỗi một obitan lai hoá còn lại có một 

electron độc thân che phủ với obitan 2p của hai nguyên tử O cũng có electron độc thân tạo 

thành liên kết σ: 

Obitan 3p không lai hoá của S có electron độc thân che phủ với obitan 2p khác của 

nguyên tử O (giả sử ở bên trái của hình vẽ) có electron độc thân tạo thành một liên kết π và 

một obitan 3d không lai hoá của S có electron độc thân che phủ với obitan 2p khác của O 

(giả sử ở bên phải hình vẽ) có electron độc thân tạo thành một liên kết π nữa. 

3. Phân tử NO2 

Phân tử NO2 có dạng gấp khúc gần giống như O3 và SO2 

Sự tạo thành các liên kết trong phân tử được mô tả tương tự như đối với phân tử O3 và 

SO2, nghĩa là NO2 có công thức cấu tạo: 






hay công thức với liên kết π không định chỗ 











4. Phân tử SO3 

Phân tử SO3 có dạng hình tam giác đều, nguyên tử S nằm ở trọng tâm của tam giác và ba 

nguyên tử O nằm ở đỉnh: 

Nếu một cách gần đúng người ta thừa nhận rằng trong phân tử SO3 chỉ những obitan 3s 

và 3p của S tham gia tạo thành liên kết thì cách mô tả sự tạo thành liên kết gần tương tự 

như đối với phân tử O3. 

hay một công thức liên kết π không định chỗ: 

Độ bội của liên kết S-O là 1,33 và S có hoá trị 4. 

Nhưng việc rút ngắn độ dài của liên kết S-O (1,43A) trong SO3 cũng giống như trong 

SO2 là liên kết đôi và phân tử SO3 có cấu tạo: 


Để có hoá trị sáu, nguyên tử S phải ở trạng thái lai hoá sp 2 và có cấu hình electron ở 

trạng thái kích thích, nghĩa là một electron 3s và một electron 3p chuyển sang các obitan 

3d: 















Ba obitan lai hoá của S, mỗi obitan có một electron độc thân che phủ với 3 obitan 2p 

chứa electron độc thân của ba nguyên tử O tạo thành ba liên kết cộng hoá trị. Ngoài ra một 

obitan 3p và hai obitan 3d không lai hoá của S, mỗi một có một electron độc thân che phủ 

với 3 obitan 2p còn lại có electron độc thân của ba nguyên tử O tạo thành ba liên kết π. 

Như vậy trong phân tử SO3, nguyên tử S có hoá trị sáu. 

5. Phân tử NH3 

Phân tử NH3 có dạng hình chóp tam giác, nguyên tử N ở đỉnh và ba nguyên tử H ở đỉnh 

của tam giác đểu: 

Trong phân tử NH3, nguyên tử N ở trạng thái lai hoá sp 3 : 

Một obitan lai hoá có cặp electron không liên kết, còn ba obitan lai hoá khác, mỗi obitan 

có một electron độc thân xen phủ với obitan 1s có electron độc thân của ba nguyên tử H 

tạo thành ba liên kết cộng hoá trị: 

Vậy phân tử NH3 có cấu tạo: 


6. Ion NH4 + 

Ion NH4 + có dạng hình tứ diện đều, nguyên tử N nằm ở trung tâm và bốn nguyên tử H 

nằm ở đỉnh của tứ diện: 















Trong ion NH4 + , sự tạo thành ba liên kết cộng hoá trị bởi ba cặp electron chung giữa N 

và H xảy ra tương tự như trong phân tử NH3. Chỗ khác ở đây là obitan lai hoá có cặp 

electron xen phủ với obitan 1s trống electron của H + tạo thành liên kết cho nhận. Tuy nhiên 

cả bốn liên kết N - H đều giống nhau vì đều là liên kết cộng hoá trị tạo nên bởi cặp 

electron: 

7. Phân tử H2S 

Phân tử H2S có dạng gấp khúc giống các phân tử O3, SO2: 

Về vấn đề liên quan góc liên kết vẫn còn những quan điểm trái ngược nhau. Một số tài liệu 

cho rằng từ thực nghiệm là phân tử H2S có góc liên kết HSH = 92 0 ~ 90 0 nên các obitan của 

S không lai hoá vì nếu có lai hoá thì S ở trạng thái lai hoá sp 3 , góc liên kết phải gần với giá 

trị 109 0 28 ’ . Nguyên tử S bỏ ra 2 electron độc thân trên 2 obitan p (px, py) xen phủ với 2 

obitan 1s có electron độc thân của nguyên tử H tạo 2 liên kết S – H. Góc tạo bởi trục của 2 

obitan px và py là 90 0 . Nhưng do tạo 2 liên kết S – H làm tăng mật độ electron khu vực giữa 

nhân hai nguyên tử S, H. Hai cặp electron liên kết này đẩy nhau làm cho góc liên kết HSH 

lớn hơn 90 0 và thực tế là 92 0 . 

Bên cạnh đó một số tài liệu lại nói rằng trong phân tử H2S thì S ở trạng thái lai hoá sp 3 . Ở 

đây nguyên tử S có cấu hình electron 3s 2 3p 4 với 2 electron p độc thân sẽ liên kết với 2 

nguyên tử H. Như chúng ta đã biết, trục của các obitan p luôn vuông góc với nhau nên góc 

HSH đáng lẽ phải là 90 0 nhưng trong thực tế góc liên kết HSH là 92 0 . Sự sai khác chỉ vài độ 

giải thích sự lai hoá yếu không rõ rệt.Trong phân tử H2S, nguyên tử S vẫn ở trạng thái lai 

hoá sp 3 . 

Hai obitan lai hoá, mỗi một có một cặp electron không liên kết còn hai obitan lai hoá 

còn lại mỗi một có một electron độc thân xen phủ với obitan 1s có electron độc thân của hai 

nguyên tử H tạo thành hai liên kết cộng hoá trị. Phân tử có cấu tạo: 


8. Phân tử CO2 

Phân tử CO2 có dạng đường thẳng, nguyên tử C ở giữa hai nguyên tử O: 





Trong phân tử CO2, nguyên tử C ở trạng thái lai hoá sp và có cấu hình electron ở trạng 

thái kích thích: 











Hai obitan lai hoá sp, mỗi một có một electron độc thân, xen phủ với obitan 2p có 

electron độc thân của hai nguyên tử O ở hai bên tạo thành hai liên kết cộng hoá trị: 

Hai obitan không lai hóa của C, mỗi một có electron độc thân xen phủ với obitan 2p khác 

có electron độc thân của hai nguyên tử O tạo thành liên kết π: 

và phân tử có công thức cấu tạo: 

trong đó C có hoá trị 4. 

III. MỘT SỐ BÀI TẬP VẬN DỤNG 

Ví dụ 1: Dựa vào sự lai hoá, mô tả cấu trúc của các phân tử sau dưới dạng xen phủ obitan 

nguyên tử và cho biết dạng hình học của mỗi phân tử: 

a. BeH2 b. BF3 c. CH4 

HD: Muốn dựa vào sự lai hóa để mô tả cấu trúc phân tử thì trước hết phải xét cấu tạo 

nguyên tử trung tâm Be, B, C; xác định đúng công thức cấu tạo phẳng của các phân tử – nhất 

là xác định tổng số liên kết và số cặp electron không liên kết của nguyên tử trung tâm, kết 

hợp với cấu hình electron hoá trị của nguyên tử đó, từ đó xác định được trạng thái lai hoá của 

nguyên tử trung tâm và cách hình thành liên kết cộng hoá trị. 

Cấu hình 

electron 

BeH2 BF3 CH4 

4Be∗ 

2s 1 2p 1 

1H 

5B∗ 6C∗ 

1s 1 2s 2 2p 5 1s 1 

2s 1 2p 2 

2s 1 2p 3 

9F 

1H 

Công thức 

cấu tạo H Be H F B F 

H 

H C H 


F 

H 

n+m 2 3 4 

Lai hoá sp sp 2 sp 3 

Dạng 

hình 

học 


Đường thẳng Tam giác đều Tứ diện đều 











Ví dụ 2: Hãy mô tả sự hình thành liên kết và cấu tạo của phân tử etan C2H6 

HD: 




6C * 2s 1 2p 3 

Trong phân tử C2H6 hai nguyên tử C đều ở trạng thái lai hoá sp 3 , mỗi một obitan lai 

hoá có một electron độc thân. Ở mỗi nguyên tử C, ba obitan lai hoá sp 3 xen phủ với ba obitan 

1s của H có một electron độc thân tạo thành ba liên kết C- H. Hai obitan lai hoá sp 3 còn lại ở 

hai nguyên tử C sẽ xen phủ với nhau tạo thành liên kết C-C. Tất cả những liên kết C – H và 

C – C đó là liên kếtσ và là liên kết đơn. Các góc liên kết CCH, HCH đều có giá trị 109 0 28 ’ . 

Phân tử C2H6 có cấu tạo không gian: 

C C 

Ví dụ 3: Hãy cho biết dạng hình học của các phân tử sau đây: CO2, HNO3, SO2, H2SO4, 

NH3, H2O. 

HD: Cần xác định số cặp electron liên kết và không liên kết xung quanh các nguyên tử 

trung tâm: C, N, S, O…. 

- Trong phân tử CO2 xung quanh nguyên tử trung tâm C có 2 phối tử O. 

- Trong phân tử HNO3 xung quanh nguyên tử trung tâm N có 2 phối tử O và 1 nhóm – OH. 

- Trong phân tử SO2 xung quanh nguyên tử trung tâm S có 2 phối tử O và một cặp electron 

không tham gia liên kết. 

- Với phân tử H2SO4 xung quanh nguyên tử trung tâm S có 2 phối tử O và 2 nhóm OH 

- Với phân tử NH3, xung quanh nguyên tử trung tâm N có 3 phối tử N và một cặp electron 

chưa tham gia liên kết. 

- Phân tử H2O, xung quanh nguyên tử trung tâm O có 2 phối tử O và 2 cặp electron không 

tham gia liên kết. 

CO2 HNO3 SO2 H2SO4 NH3 H2O 

n+m 2 3 3 4 4 4 

Kiểu 

lai sp sp 2 sp 2 sp 3 sp 3 sp 3 

hoá 

O 

OH . . .. .. 

O=C=O HO N S S 

N O 

Dạng 

O O O HO O H H H H 

hình 

O H 

học 

Đường Tam giác 

Tháp đáy 

Chữ V Tứ diện 

thẳng 

tam giác 

Chữ V 

Ví dụ 4: Hãy cho biết cấu trúc hình học của các phân tử: PF3, PCl3, PH3 và hãy so sánh các 

góc liên kết giữa nguyên tử P với các nguyên tử khác trong phân tử. 

HD: Viết công thức cấu tạo: 


F 

F 

P 

F 

Cl 

P 

Cl 

Cl 

H 

H 

P 

H 













Các phân tử trên đều thuộc loại AX3E (lai hoá tứ diện). Tuy nhiên vì có cặp electron không 

liên kết nên góc liên kết nhỏ hơn góc tứ diện ( 109 0 28 ’ ). Các góc liên kết cũng không đồng 

nhất vì các phối tử có độ âm điện khác nhau. Độ âm điện của các phối tử càng lớn, đám mây 

liên kết càng bị đẩy về phía các phối tử và do đó góc liên kết càng nhỏ. 

Vì độ âm điện giảm dần theo chiều: F > Cl > H. Nên góc FPF < góc ClPCl < góc HPH. 

Ví dụ 5: Dựa vào thuyết lai hoá hãy cho biết dạng hình học của hai phân tử: BeCl2 và NF3 

Tính định hướng của liên kết cộng hoá trị thuần tuý (không xét sự lai hoá) có giải thích được 

dạng hình học của chúng không? Vì sao? 

HD: Be: 1s 2 2s 2 Be * : 1s 2 2s 1 2p 1 

=> Be có 2 electron độc thân tạo thành 2 liên kết σ với 2 nguyên tử clo, không còn có cặp 

electron hoá trị nào không tham gia liên kết. Be trong BeCl2 lai hoá sp và phân tử BeCl2 có 

cấu trúc thẳng. 

Bằng liên kết cộng hoá trị thuần tuý không khẳng định được cấu trúc thẳng của phân tử 

BeCl2 vì hướng xen phủ của 2 AO 2p của Be với AO hoá trị của Cl là xác định, còn hướng 

xen phủ của 2AO 2s của Be với AO hoá trị của Cl thứ hai là không xác định do AO s hình 

cầu nên xen phủ ở mọi hướng đều có giá trị như nhau. 

N: 1s 2 2s 2 2p 3 => N có 3 electron độc thân trên 3 AO 2p khác nhau. Các AO 2p này đều 

nằm thẳng góc với nhau và đó cũng là hướng xen phủ lớn nhất với các AO hoá trị của 3 

nguyên tử F. Vậy theo thuyết liên kết cộng hoá trị thuần tuý, phân tử có hình tháp tam giác 

với các góc liên kết FNF khoảng 90 0 . 

Theo thuyết lai hoá: ở N trong NF3 có sự lai hoá sp 3 vì N tạo 3 liên kết σ với 3 nguyên tử 

F và vẫn còn một cặp electron hoá trị chưa tham gia liên kết. Vậy phân tử NF3 có hình tháp 

tam giác và góc FNF gần bằng góc tứ diện đều (109 0 28 ’ ). Thực nghiệm xác nhận góc FNF 

gần bằng 102 0 , nghĩa là gần với góc tứ diện đều . Vậy cả hai thuyết đều giải thích được cấu 

hình của phân tử NF3 nhưng thuyết lai hoá dự đoán góc FNF gần sát với kết quả thực nghiệm 

hơn. 

Ví dụ 6: Hãy so sánh (có giải thích) góc liên kết ONO trong các phân tử NO2, KNO2 và 

NO2Cl 

HD: 

O 

O 

O O 

NO 2 

N O 

+ 

N 

132 0 O 

N O N + 

NO 2 

+ 

O 

Trong NO2 và NO2 − đều có N ở trạng thái lai hóa sp 2 , nên có cấu trúc dạng góc. NO2 chỉ có 1 e 

chưa liên kết nên lực đẩy giữa các cặp e liên kết yếu hơn NO2 - có cặp e chưa liên kết => Góc 

liên kết ONO của NO2 > góc liên kết ONO của NO2 − . 

Nguyên tử N trong NO2 + ở trạng thái lai hóa sp và không còn e tự do nên hai liên kết σ có 

khuynh hướng tạo góc 180 0 để giảm thiểu lực đẩy giữa các đôi e liên kết, dẫn đến hình học 

tuyến tính (đường thẳng). 

Ví dụ 7: Thực nghiệm cho biết cả ba hợp chất CHBr3, SiHBr3, CH(CH3)3 đều có cấu tạo tứ 

diện. Có ba trị số góc liên kết tại tâm là 110 o ; 111 o ; 112 o (không kể tới H khi xét các góc 

này). Độ âm điện của H là 2,20; CH3 là 2,27; Csp3 là 2,47; Si là 2,24; Br là 2,50. Dựa vào mô 

hình sự đẩy giữa các cặp e hóa trị (VSEPR) và độ âm điện, hãy cho biết trị số góc của mỗi 

hợp chất và giải thích. 


O 

O 

NO 2 

N 

N 

115 0 



O 

O 










HD: 

Cấu tạo không gian của các phân tử được biểu diễn như sau : 

H 

H 

H 






Br 

Br 

Si 

Br 

Br 

Br 

C 

Br 

C 

CH 3 

CH 3 

SiHBr3 (1) CHBr3 (2) CH(CH3)3 (3) 

+ Góc liên kết được tạo thành bởi trục của đám mây electron của 2 obitan tạo thành liên kết . 

Sự phân bố mật độ electron của các đám mây này phụ thuộc vào độ âm điện của nguyên tử 

trung tâm A và phối tử X. Ở cả 3 hợp chất nguyên tử trung tâm A đều có lai hoá sp 3 vì lớp 

vỏ hoá trị có 4 cặp electron. Sự khác nhau về trị số của các góc chỉ phụ thuộc vào độ âm điện 

tương đối giữa các nguyên tử liên kết. 

+ Khi so sánh 2 góc Br – A – Br ở (1) và (2), liên kết Si-Br phân cực hơn liên kết C-Br nên 

góc Br – C – Br có trị số lớn hơn góc Br – Si – Br. 

+ Khi so sánh 2 góc Br – C – Br và H3C – C – CH3 ở (2) và (3), liên kết C – Br phân cực hơn 

liên kết C – CH3 nên góc ở (3) lớn hơn ở (2). 

+ Từ hai so sánh trên thấy rằng trị số các góc tăng dần theo thứ tự sau: 

Góc ở (1) < Góc ở (2) < Góc ở (3) 

Ví dụ 8: Cho các phân tử: Cl2O ; O3 ; SO2 ; NO2 ; CO2 và các góc liên kết: 120 0 ; 110 0 ; 132 0 

; 116,5 0 ; 180 0 . 

a) Hãy ghi giá trị góc liên kết trên cho phù hợp với các phân tử tương ứng. 

b) Giải thích (ngắn gọn) 

HD: 

a) Điền góc liên kết: 

Cl2O: (110 0 ) ; O3 : (116,5 0 ); SO2 : (120 0 ); NO2 : (132 0 ) ; CO2 : (180 0 ) 

b) Giải thích: 

- Các phân tử: O3 : (116,5 0 ); SO2 : (120 0 ); NO2: (132 0 ) ; có lai hoá sp 2 nên góc liên kết ≈ 

120 0 . Góc liên kết phụ thuộc 2 yếu tố: 

+ Độ âm điện của nguyên tố trung tâm: độ âm điện càng mạnh => kéo cặp e dùng chung về 

trung tâm => tăng lực đẩy => tăng góc liên kết. 

+ Mật độ e, độ lớn của obitan lai hoá chưa tham gia liên kết làm tăng lực đẩy khép góc => 

làm giảm góc liên kết. 

- O3 có góc liên kết nhỏ nhất vì obitan lai hoá còn cặp e chưa liên kết tạo lực đẩy khép góc. 

- NO2 có góc liên kết lớn nhất vì N có độ âm điện lớn hơn S, obitan lai hoá chưa tham gia 

liên kết có 1e nên lực đẩy khép góc kém. 

- Phân tử CO2 : lai hoá sp nên góc liên kết ≈ 180 0 

- Phân tử Cl2O: lai hoá sp 3 , góc liên kêt ≈ 109,5 0 

Ví dụ 9: Viết công thức cấu tạo Lewis, nêu trạng thái lai hóa và vẽ dạng hình học của các 

phân tử sau: (a) B2H6 (b) XeO3 (c) Al2Cl6 

Giải thích vì sao có Al2Cl6 mà không có phân tử B2F6? 

HD: 

a. B lai hóa sp 3 , phân tử B2H6 gồm 2 tứ diện lệch có 1 cạnh chung, liên kết BHB là liên kết 3 

tâm và chỉ có 2 electron, 1 electron của H và 1 electron của B. 


CH 3 















CTCT: 

b. 

c. 

Al lai hóa sp 3 , phân tử Al2Cl6 gồm hai tứ diện lệch có 1 cạnh chung, có 2 liên kết cho nhận được 

tạo tạo thành do cặp electron không liên kết của Cl và obitan trống của Al. Trong Al2Cl6, nguyên 

tử Al đạt được cấu trúc bát tử vững bền. 

Có phân tử Al2Cl6 vì nguyên tử Al đạt cấu trúc bát tử vững bền. 

Không có phân tử B2F6 vì: phân tử BF3 bền do có liên kết pi không định chỗ được tạo thành 

giữa obitan trống của B với cặp electron không liên kết của F và kích thước của nguyên tử B 

bé so với nguyên tử F nên tương tác đẩy giữa 6 nguyên tử F lớn làm cho phân tử B2F6 trở 

nên kém bền. 

Ví dụ 10: (Đề dự tuyển QG 2012 – HT) Cho biết cấu trúc các phân từ và ion sau: NH4 + ; PCl5; 

SF6; XeF2Cl2 (nêu và giải thích trạng thái lai hóa của nguyên tử trung tâm, mô tả dạng hình học 

phân tử, vẽ hình phân tử). 

HD: 

a. NH4 + : N lai hóa sp 3 , xung quanh N có 4 vùng electron nên phân tử có hình tứ diện đều. 

N + 

b. PCl5 + : P lai hóa sp 3 d, xung quanh P có 5 vùng electron nên phân tử có hình lưỡng tháp tam 

giác. 






c. SF6: P lai hóa hóa sp 3 d 2 , xung quanh S có 6 vùng electron nên phân tử có hình bát diện đều. 











d. XeF2Cl2: Xe lai hóa hóa sp 3 d 2 , xung quanh Xe có 4 vùng electron nên phân tử có hình 

vuông. Nhưng phân tử có 2 dạng cis và trans. 

Cl 

F 

Cis 

Trans 

Một vài ví dụ về lai hóa trong phức chất 

Ví dụ 11: Giải thích sự hình thành liên kết trong phức chất Fe(CO)5 theo thuyết lai hóa. 

HD: 

Fe (Z = 26) [Ar] 3d 6 4s 2 4p 0 

↑↓ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑↓ 

Fe* [Ar] 3d 8 4s 0 4p 0 

↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ 

Ở trạng thái kích thích, nguyên tử Fe dùng 1 obitan 3d trống tổ hợp với 1obitan 4s và 3 

obitan 4p tạo thành 5 obitan lai hoá dsp 3 trống hướng ra 5 đỉnh của hình lưỡng chóp đáy tam 

giác đều tâm là nguyên tử Fe. 

CO dùng cặp electron tự do chưa liên kết trên nguyên tử cacbon tạo liên kết phối trí với các 

obitan lai hoá trống của sắt tạo ra phân tử phức trung hoà Fe(CO)5 

Fe* [Ar] 3d 8 4s 0 4p 0 

↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ 

↑ ↑ ↑ ↑ ↑ 

:CO :CO :CO : CO :CO 

Ví dụ 12: Sự hình thành liên kết trong phân tử Ni(CO)4 

Ni (Z = 28) [Ar] 3d 8 4s 2 4p 0 

↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑ ↑ ↑↓ 

Ni* [Ar] 3d 8 4s 0 4p 0 

Cl 

↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ 

Ở trạng thái kích thích, nguyên tử Ni dùng 1 obitan 4s trống tổ hợp với 3 obitan 4p tạo thành 

4 obitan lai hoá sp 3 trống hướng ra 4 đỉnh của hình tứ diện đều tâm là nguyên tử Ni. 

CO dùng cặp electron tự do chưa liên kết trên nguyên tử cacbon tạo liên kết phối trí với các 

obitan lai hoá trống của Niken tạo ra phân tử phức trung hoà Ni(CO)4 

Ni* [Ar] 3d 8 4s 0 4p 0 

↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ ↑↓ 

F 


↑ ↑ ↑ ↑ 

:CO :CO : CO :CO 

Phân tử Ni(CO)4 có tính nghịch từ vì không còn electron độc thân. 

Ví dụ 13: Khi hòa tan muối CrCl3.6H20 vào nước, sau đó thêm lượng dư dung dịch AgNO3 

và lọc nhanh kết tủa AgCl thì thì được muối của crom tồn tại dưới dạng phức chất có công 

thức [Cr(H2O)5Cl] 2+ . 

Hãy xác định trạng thái lai hóa và dạng hình học của phức chất trên. 



www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial 

Cl 

F 

Cl 

F 




DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN



HD: 






24 Cr3+ (1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 3 ) → 

Ar 

Phøc thuËn tõ 

3d 3 4s 4p 

Cr lai hãa sp 3 d 2 

H 2 O 

H 2 O 

Cl 

A 

24 Cr3+ : [Ar] 3d 3 

90 0 

H 2 O 

H 2 O 

90 0 H 2 O 

B¸t diÖn ®Òu 

C. KẾT LUẬN 

Trong nội dung của chuyên đề này tôi đã đưa ra hệ thống về lí thuyết lai hóa và thuyết 

sức đẩy giữa các cặp electron hóa trị, tôi cũng đã trình bày cấu trúc hình học một số phân từ 

và đưa ra các ví dụ minh hoạ được trích từ các đề học sinh giỏi tỉnh, đề dự tuyển quốc gia, 

đề quốc gia của các sở giáo dục. Rất mong nội dung chuyên đề sẽ giúp ích cho các đồng 

nghiệp trong công việc tích lũy, nâng cao chuyên môn và bồi dưỡng học sinh giỏi. 

Mặc dù đã rất đầu tư và cố gắng, nhưng đề tài này chắc chắc còn nhiều hạn chế, thiếu 

sót, tôi mong muốn sự đồng thuận và góp ý của bạn bè và đồng nghiệp để bổ sung và hoàn 

thiện. 

Tôi xin chân thành cảm ơn! 

Người làm chuyên đề: Nguyễn Thị Duyên

Vận dụng thuyết lai hóa và thuyết sức đẩy giữa các cặp electron hóa trị dự đoán và giải thích dạng hình học của một số phân tử

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?