BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ HÓA HỌC 11

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

https://daykemquynhon.blogspot.com 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

SỞ GD – ĐT VĨNH PHÚC 

TRƯỜNG THPT ………………….. 

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ 

NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ 

Người báo cáo: …………………… 

Môn : Hóa học 11 

Tổ 

: …………………. 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM 

HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO) 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Năm học: 2018 – 2019 

1 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial








Lí do chọn đề tài 

CHUYÊN ĐỀ: NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ 

(KHỐI 11 CƠ BẢN) 

GV: ………………….. 

Đơn vị: THPT ……………………… 

Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp 

ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã 

hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã đặt ra cho giáo dục những yêu cầu mới trong công tác 

giáo dục và đào tạo. Trong đó, yêu cầu chương trình giáo duc chuyển theo hướng phát triển 

năng lực được coi là vấn đề then chốt để thực hiện mục tiêu tổng quát trên, dạy học thay vì 

trang bị kiến thức cần chuyển sang phát triển năng lực và phẩm chất cho người học, học đi 

đôi với hành, lí luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia 

đình và xã hội. 

Chương trình và sách giáo khoa hiện hành, mặc dù có nhiều ưu điểm so với trước, 

không đáp ứng yêu cầu của giáo dục theo định hướng phát triển năng lực hiện nay. Nguyên 

nhân là do chương trình sách giáo khoa hiện hành viết theo định hướng nội dung, cung cấp 

kiến thức từng môn học theo dạng tiết bài, điều đó gây khó khăn cho giáo viên (GV) trong 

việc tổ chức các hoạt động dạy học,vận dụng nhiều phương pháp dạy học tích cực nhằm 

phát triển năng lực cho HS. Dạy học theo từng tiết, quy định nội dung và phân phối chương 

trình sẽ cản trở việc thực hiện các hoạt động trải nghiệm,và cơ hội tích hợp trong dạy học. 

Theo đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và đào tạo đưa ra chương 

trình khung và sẽ có nhiều bộ sách giáo khoa để GV và các cơ sở giáo dục lựa chọn. Như 

vậy một đòi hỏi trong giai đoạn mới là GV cũng cần có năng lực phát triển chương trình kết 

hợp với thực tế trong giai đoạn chuyển đổi hiện nay, chúng ta cần đổi mới giáo theo hướng 

phát triển năng lực nhưng lại trên nền tài liệu sách giáo khoa định hướng nội dung, việc GV 

biết cách xây dựng các chủ đề dạy học và tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực là 

rất quan trọng. 

Phát triển chương trình nhà trường là cơ hội để GV được chủ động trong lựa chọn 

nội dung các bài học, phân phối thời gian, sáng tạo trong vận dung dụng các phương pháp 


và kĩ thuật dạy học tích cực hướng tới phát triển năng lực cho HS chương trình nâng cao 

chất lượng giáo dục phổ thông của Việt Nam.Tuy nhiên nó thực sự là thách thức đối với 

mỗi nhà trường nói riêng và đối với hệ thống giáo dục nói chung. Bởi thực tế GV chưa quen 

với việc chủ động lựa chọn nội dung bài giảng mà thường xây dựng bài giảng theo nội dung 

2 















có sẵn trong sách giáo khoa. Trong vấn đề tổ chức dạy học, một bộ phận GV còn lúng túng, 

ngại thay đổi, một bộ phận GV đã tiến hành đổi mới phương pháp dạy học, tuy nhiên còn 

gặp nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân như: cơ sở vật chất chưa đồng bộ, HS chưa quen 

với các PPDH mới, bản thân GV cũng chưa thực sự hiểu các PPDH mới như dạy học dự án, 

dạy học theo nhóm, dạy học theo góc,… nên việc áp dụng các PPDH còn mang tính chất 

hình thức, máy móc do đó chưa mang lại hiệu quả như mong muốn đồng thời tạo ra tâm lí 

hoài nghi, chán nản,…. đáp ứng cho việc tổ chức nhiều phương pháp dạy học. Là cơ hội vì 

GV có thể chủ động. Tôi lựa chọn chủ đề và xây dựng các hoạt động dạy học chủ đề “Nitơ 

và hợp chất của nitơ” với mong muốn góp phần làm cho các hoạt động dạy học theo hướng 

tiếp cận năng lực học sinh ngày càng trở nên hoàn thiện hơn. 






3 











A. CƠ SỞ THỰC HIỆN CHUYÊN ĐỀ: 

- Phân phối chương trình, nội dung kiến thức theo SGK và chuẩn kiến thức - kỹ năng. 

- Sự logic về kiến thức của đơn chất và hợp chất. 

- Dựa vào các kiến thức trong thực tiễn cuộc sống. 

B. NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ: 

NỘI DUNG 1: Cấu tạo phân tử, tính chất vật lí của nitơ, amoniac, muối amoni, axit 

nitric và muối nitrat. (1tiết) 

- Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố nitơ. 

- Cấu tạo phân tử nitơ, amoniac, axit nitric. 

- Tính chất vật lí của nitơ, amoniac, axit nitric, muối amoni, muối nitrat. 

NỘI DUNG 2: Tính chất hóa học của nitơ và hợp chất của nitơ. (2tiết) 

- Tính chất hoá học đặc trưng của nitơ: tính oxi hoá (tác dụng với kim loại mạnh, với 

hiđro), ngoài ra nitơ còn có tính khử (tác dụng với oxi). 

- Tính chất hoá học của amoniac: Tính bazơ yếu (tác dụng với nước, dung dịch muối, 

axit) và tính khử (tác dụng với oxi). 

phân). 

- Tính chất hoá học của muối amoni (phản ứng với dung dịch kiềm, phản ứng nhiệt 

- HNO 3 là một trong những axit rất mạnh; là chất oxi hoá rất mạnh: oxi hoá hầu hết kim 

loại, một số phi kim, nhiều hợp chất vô cơ và hữu cơ. 

- Tính chất bị nhiệt phân hủy của muối nitrat kim loại. 

NỘI DUNG 3: Trạng thái tự nhiên, ứng dụng và điều chế nitơ, amoniac, muối 

nitrat, axit nitric, muối nitrat. (1 tiết) 

- Trạng thái tự nhiên của nitơ. 

- Ứng dụng của nitơ, amoniac, muối amoni, axit nitric, muối nitrat. 

- Phương pháp điều chế nitơ, amoniac, axit nitric. 

NỘI DUNG 4: Luyện tập. (1 tiết) 

- Bài tập củng cố phần lí thuyết về nitơ và hợp chất. 

- Phân loại và phương pháp giải các dạng bài tập về nitơ và hợp chất. 






4 











C. TỔ CHỨC DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ: 

NỘI DUNG 1: CẤU TẠO PHÂN TỬ, TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA NITƠ, 

I. MỤC TIÊU 

AMONIAC, MUỐI AMONI, AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT. 

1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ 

a. Kiến thức 

+ HS nêu được: 

- Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố nitơ. 

- Cấu tạo phân tử nitơ, amoniac, axit nitric. 

- Tính chất vật lí của nitơ, amoniac, axit nitric, muối amoni, muối nitrat. 

b. Kĩ năng 

+ Kĩ năng quan sát 

+ Kĩ năng lập bảng tổng hợp 

c. Thái độ 

- Say mê, hứng thú học tập bộ môn 

2. Định hướng các năng lực cần hình thành và phát triển 

- Năng lực tự học, năng lực hợp tác. 

- Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn hóa học. 

- Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào đời sống. 

II. Chuẩn bị 

1. Giáo viên 

- Các phiếu học tập, video, máy tính, máy chiếu. 

- Phiếu học tập, mô hình cấu tạo phân tử N 2 , NH 3 , HNO 3 . 

- Bình đựng khí NH 3 đậy nút cao su có ống thủy tinh có vuốt nhọn xuyên qua, chậu nước, 

dung dịch phenolphtalein. 

- Muối amoni clorua và muối kali nitrat 

Tài liệu về ảnh hưởng của amoniac đến sức khỏe khi tiếp xúc 

“- Hít phải: Amoniac có tính ăn mòn. Tiếp xúc với nồng độ cao amoniac trong không khí 

gây bỏng niêm mạc mũi, cổ họng và đường hô hấp. Điều này có thể phá hủy đường thở dẫn 

đến suy hô hấp. Hít nồng độ thấp hơn có thể gây ho và kích ứng mũi họng, kích ứng mắt 

gây chảy nước mắt. 

- Tiếp xúc trực tiếp: Nếu tiếp xúc với amoniac đậm đặc, da, mắt, họng, phổi có thể bị bỏng 

rất nặng. Những vết bỏng có thể gây mù vĩnh viễn, bệnh phổi, hoặc tử vong. 


- Nuốt phải: Vô tình ăn hoặc uống amoniac đậm đặc có thể bỏng ở miệng, cổ họng và dạ 

dày, đau dạ dày nghiêm trọng, nôn. 





5 











- Không có bằng chứng cho thấy amoniac gây ung thư. Không có bằng chứng cho thấy việc 

tiếp xúc với nồng độ amoniac tìm thấy trong môi trường gây ra dị tật bẩm sinh hoặc các 

hiệu ứng phát triển khác. 

Nồng độ/Thời 

gian 

10.000 ppm Gây chết người. 

5.000 - 10.000 

ppm 

700-1700 ppm 

500 ppm trong 

30 phút 

134 ppm trong 5 

phút 


giờ 


giờ 

50-80 ppm trong 

2 giờ 

Tác hại 

Viêm phế quản hóa chất, tích tụ chất dịch trong phổi, bỏng hóa chất của 

da và có khả năng gây tử vong nhanh chóng. 

Ho, co thắt phế quản, đau ngực cùng với kích ứng mắt nghiêm trọng và 

chảy nước mắt. 

20-50 ppm Khó chịu nhẹ. 

“ 

2. Học sinh 

Kích ứng đường hô hấp, chảy nước mắt. 

Kích ứng mắt, kích ứng mũi, ngứa họng, rát ngực. 

Kích ứng nặng, cần phải rời khỏi khu vực tiếp xúc. 

Khó chịu ở mắt và kích thích họng. 

Thay đổi ở mắt và kích thích họng. 

- Ôn lại kiến thức cũ về cấu hình electron nguyên tử, liên kết hóa học 

- Sách giáo khoa lớp 11 cơ bản, bảng tuần hoàn. 

- Chuẩn bị các phiếu học tập theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước. 

- Chuẩn bị giấy A0 

III. Phương pháp và kĩ thuật dạy học: 

- Phát hiện và giải quyết vấn đề. 

- Thảo luận hợp tác nhóm, sử dụng các phương tiện trực quan (hình ảnh, thí nghiệm). 

- Phương pháp đàm thoại tìm tòi. 


IV. Thiết kế, tổ chức hoạt động học 

Hoạt động 1: Tình huống xuất phát (5 phút) 

a. Mục tiêu hoạt động 





6 











Tạo sự hứng thú, kích thích tính tò mò, ham mê hiểu biết, khám phá kiến thức mới về nitơ 

và hợp chất của nitơ 

b. Nội dung hoạt động 

- HS xem hình ảnh về nitơ và các hợp chất tiêu biểu của nitơ 

c. Phương thức tổ chức hoạt động 

GV cho HS xem các hình ảnh, video về nitơ và các hợp chất của nitơ, sau đó yêu cầu HS trả 

lời các câu hỏi sau: 

1. Các hình ảnh nói đến nguyên tố hóa học nào? Những hợp chất nào của chúng được nhắc 

đến? 

2. Hãy cho biết những điều em đã biết và những điều em muốn tìm hiểu về chúng theo 

bảng sau: 

K 

(điều đã biết) 

W 

(điều muốn biết) 

Cột L, H HS sẽ hoàn thành sau khi học xong bài học 

d. Dự kiến sản phẩm của học sinh 

7 

L 

(điều học được) 

H 

(học bằng cách nào) 

- HS sẽ trả lời nguyên tố được nhắc đến ở đây là nguyên tố nitơ, các hợp chất có trong hình 

ảnh là amoniac, axit nitric và muối natri nitrat, … 

- HS có thể biết nitơ là khí không màu, có nhiều trong không khí, amoniac là khí có mùi 

khai… 

Dự kiến một số khó khăn của HS và giải pháp hỗ trợ 

- HS không nêu hết được những điều muốn biết về nitơ và các hợp chất của nitơ, khi đó GV 

có thể gợi ý như: Các em có muốn tìm hiểu xem nitơ, amoniac, axit nitric và muối nitrat có 

những tính chất và ứng dụng quan trọng như thế nào không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về 

chúng qua chủ đề nitơ và các hợp chất của nitơ 

e. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động 

+ Thông qua cột K, W giáo viên biết được HS đã biêt những gì về nitơ và hợp chất của nitơ, 

HS muốn tìm hiểu thêm gì về chúng 

+ Thông qua quan sát, GV biết được các mức độ hoạt động tích cực của các nhóm 

- GV có thể nhận xét, đánh giá sơ bộ giữa các nhóm 

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (25 phút) 



- HS trình bày được: 

+ Vị trí, cấu hình electron của nguyên tử nitơ 

+ Cấu tạo phân tử của các chất nitơ, amoniac, axit nitric 















+ Tính chất vật lí của nitơ, amoniac, axit nitric và muối nitrat 


ND 1- Tìm hiểu về cấu tạo phân tử của nitơ, amoniac, axit nitric và muối amoni, muối nitrat 

ND 2- Tìm hiểu về tính chất vật lí của nitơ, amoniac, axit nitric, muối amoni và muối nitrat 


ND 1- Tìm hiểu về cấu tạo phân tử của nitơ, amoniac, axit nitric và muối amoni, muối nitrat 

GV: Hướng dẫn đọc Hs SGK, thảo luận theo nhóm các nội dung sau: 

Nhóm 1: 

Thảo luận, hoàn thành phiếu học tập số 1. 

Phiếu học tập số 1: 

1. Trình bày cấu tạo phân tử N 2 , viết Công thức electron, CTCT của phân tử N 2 ? Nhận xét 

về liên kết trong phân tử N 2 ? 

2. Xác định số oxi hóa của nguyên tố nitơ trong các chất sau: 

NH 3 , N 2 , N 2 O, NO, N 2 O 3 , NO 2 , HNO 3 . 

3. Từ cấu tạo phân tử và số oxi hóa, dự đoán tính chất hóa học của nitơ 

Nhóm 2: 



1. Trình bày cấu tạo phân tử NH 3 , viết CTe, CTCT của phân tử NH 3 ? Cho biết hóa trị và số 

oxi hóa của nitơ trong hợp chất amoniac 



3. Từ đặc điểm cấu tạo phân tử NH 3 , số oxi hóa của nitơ (trong NH 3 ) hãy dự đoán tính chất 

hóa học của NH 3 ? 

Nhóm 3: 



1. Viết công thức cấu tạo của axit nitric (HNO 3 ), xác định hóa trị của nguyên tố nitrơ trong 

HNO 3 ? 



3. Từ cấu tạo phân tử HNO 3 , số oxi hóa của nitơ (trong HNO 3 ) hãy dự đoán tính chất hóa 

học của HNO 3 ? 


Nhóm 4: 



1. Hợp chất muối amoni và muối nitrat thuộc loại hợp chất ion hay hợp chất cộng hóa trị 

8 

















HS: Thảo luận các nội dung theo nhóm, sau đó trình bày, Hs các nhóm khác nhận xét, bổ 

sung. 

GV: - Chiếu mô hình cấu tạo phân tử N 2 , NH 3 , HNO 3 . 

- Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức cơ bản. 

ND 2- Tìm hiểu về tính chất vật lí của nitơ, amoniac, axit nitric, muối amoni và muối 

nitrat 

GV: Hướng dẫn Hs hoạt động nhóm, nghiên cứu SGK kết hợp với quan sát các mẫu hóa 

chất và làm các thí nghiệm, thảo luận, thống nhất phần tính chất vật lí của nitơ và hợp chất 

như sau: 

1/ Trình bày tính chất vật lí của nitơ? Đề xuất phương pháp thu khí nitơ? 

2/ Quan sát lọ chứa khí amoniac, mở nắp lọ và phẩy thật nhẹ tay để thử mùi của amoniac, 

làm thí nghiệm thử tính tan của amoniac, quan sát và giải thích hiện tượng quan sát được. 

Từ đó, trình bày tính chất vật lí của amoniac? Đề xuất phương pháp thu khí amoniac? 

3/ Quan sát lọ chứa dung dịch HNO3, Trình bày tính chất vật lí của axit nitric? Tại sao lọ 

đựng axit nitric lại sẫm màu? 

4/ Nghiên cứu bảng tính tan để tìm hiểu tính tan của các muối amoni và muối nitrat, hòa tan 

muối amoni clorua và muối kali nitrat vào nước, từ đó cho biết màu sắc của ion NH 4 

+ 

và 

NO 3 - . Trình bày tính chất vật lí của muối amoni và muối nitrat 

HS: Trình bày các nội dung đã thảo luận, thống nhất. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. 

GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức cơ bản. 


ở ND1: HS có thể trả lời được đầy đủ các ý sau: 

P.tử 

Đ.điểm 

Số 

N 2 NH 3 HNO 3 

CTCT N N H O N 

của N 

oxh 

N.xét, dự 

đoán 

TCHH 

về 

0 -3 +5 

- P.tử chứa LK ba bền 

nên trơ về mặt HH ở 

điều kiện thường. 

- Có số oxh trung gian 

H 


. . 

N 

H 

- Có số oxh thấp nhất 

nên có tính khử. 

9 

H 

O 

O 

- Có tính axit mạnh. 

- Có số oxi hóa cao 

nhất nên có tính oxi 

hóa. 












nên vừa có tính khử vừa 

có tính oxh. 




Muối amoni và nitrat thuộc loại hợp chất ion, phân tử chứa các liên kết cộng hóa trị ở gốc 

amoni và nitrat, liên kết giữa ion amoni và gốc axit, giữa gốc nitrat và cation kim loại là liên 

kết ion. 

ND 2: HS có thể thực hiện được đầy đủ các yêu cầu và trình bày được tính chất vật lí của 

nitơ và hợp chất của nitơ 

Chất 

TCVL 

Nitơ 

Amoniac 

Muối 

amoni 

Axit 

nitric 

Muối 

nitrat 

Tính chất vật lí 

- Chất khí không màu, không mùi, không vị, hơi nhẹ hơn không khí, hóa lỏng 

ở -196 0 C. 

- Ít tan trong nước. 

- Không duy trì sự cháy, sự hô hấp. 

→ Thu khí nitơ bằng phương pháp dời chỗ nước. 

- Chất khí không màu, có mùi khai và xốc, nhẹ hơn không khí. 

- Khí amoniac tan nhiều trong nước. 

=> Thu khí NH 3 bằng phương pháp dời chỗ không khí và úp miệng bình thu. 

- Độc 

- Tất cả các muối amoni đều tan tốt trong nước, khi tan điện li thành ion NH 

không màu. 

- Là chất lỏng không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm, tan tốt trong 

nước. 

- Axit nitric kém bền, dễ bị phân hủy giải phóng khí NO 2 . Khí này tan trong 

dung dịch axit, làm cho dd có màu vàng. 

- Tất cả các muối nitrat đều tan tốt trong nước, là chất điện li mạnh, ion NO 3 

- 

không màu. 

Dự kiến một số khó khăn vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ 

ở ND 1: 

Học sinh có thể không nêu được các loại liên kết trong phân tử muối amoni và muối nitrat 

- Giáo viên có thể gợi ý để HS nhớ lại kiến thức đã học ở lớp 10. 


Ở ND 2: 

- Học sinh có thể sẽ gặp khó khăn khi thực hiện thí nghiệm thử tính tan của amoniac. Trước 

hết ở TN này GV cần chuẩn bị lọ đựng khí NH 3 , chuẩn bị ống thủy tinh vuốt nhọn thật cẩn 

thận, hướng dẫn kĩ các thao tác cho HS. 

+ 

4 





10 











- HS có thể gặp khó khăn khi đề xuất cách thu khí N 2 và NH 3 , khi đó GV có thể gợi ý như: 

khí nitơ không màu → khó nhận biết, khí nitơ chỉ hơi nhẹ hơn không khí → không thể dùng 

pp đẩy không khí bằng cách úp ngược hay ngửa bình, khí nitơ rất ít tan trong nước → dùng 

pp đẩy nước. 

- Khí NH 3 tan nhiều trong trong nước → không dùng PP đẩy nước, khí amoniac nhẹ hơn 

không khí → dùng phương pháp đẩy không khí bằng cách úp bình chứa khí. 


+ Thông qua quan sát, GV đánh giá được mức độ tích cực của các nhóm HS 

+ Thông qua vở ghi của HS, GV đánh giá được kĩ năng ghi bài của HS đồng thời hướng dẫn 

HS ghi bài một cách hợp lí, khoa học 

+ Thông qua việc quan sát HS thực hiện các thao tác thí nghiệm, GV biết được kĩ năng thực 

hành của HS, uốn nắn các thao tác chưa hợp lí, đồng thời phát triển năng lực thực hành của 

HS. 

+ Thông qua việc trình bày báo cáo, thảo luận và chia sẻ giữa các HS, giữa các nhóm, GV 

biết được khả năng diễn đạt của HS từ đó, GV hướng dẫn, uốn nắn khi cần thiết, phát triển 

năng lực giao tiếp cho HS. Qua thảo luận, báo cáo của HS và các nhóm, GV đánh giá được 

mức độ hiểu bài của HS, từ đó giúp HS chuẩn hóa và khắc sâu kiến thức. 

+ GV có thể đưa ra đánh giá bằng các nhận xét, góp ý với các HS và nhóm HS. 

Kết thúc hoạt động hình thành kiến thức, yêu cầu HS hoàn thành vào bảng KWLH ở tình 

huống xuất phát. 

Hoạt động 3. Luyện tập (5 phút) 


- Củng cố kiến thức về cấu tạo và tính chất vật lí của nitơ và hợp chất của nitơ 


- HS giải quyết các câu hỏi, bài tập sau: 

Câu 1: Trong phòng thí nghiệm người ta thu khí nitơ bằng phương pháp dời nước vì: 

A. N 2 nhẹ hơn không khí. B. N 2 rất ít tan trong nước. 

C. N 2 không duy trì sự sống, sự cháy. D. N 2 hoá lỏng, hóa rắn ở nhiệt độ rất thấp. 

Câu 2: Phát biểu không đúng là : 

A.Trong điều kiện thường, NH 3 là khí không màu, mùi khai. 

B. Khí NH 3 nặng hơn không khí. 

C. Khí NH 3 dễ hoá lỏng, tan nhiều trong nước. 

D. Liên kết giữa N và 3 nguyên tử H là liên kết cộng hoá trị có cực. 


Câu 3: Trong phòng thí nghiệm, người ta có thể thu khí NH 3 bằng phương pháp 

A. đẩy nước. B. chưng cất. 

C. đẩy không khí với miệng bình ngửa. D. đẩy không khí với miệng bình úp ngược. 

Câu 4: Dung dịch HNO 3 để lâu sẽ chuyển sang: 

11 












A. Màu vàng. B. Không màu. C. màu trắng D. màu xanh. 

Câu 5: Cho các cách thu khí sau: 




Khí N 2 được thu bằng cách nào? 

A. (1). B. (2) C. (3) D. (4) 

Các câu hỏi chỉ nhằm khắc sâu kiến thức phần tính chất vật lí của nitơ , amoniac và axit 

nitric. 

c. Phương thức tổ chức 

Cho HS trả lời cá nhân mỗi câu hỏi 

d. Dự kiến sản phẩm 

Câu: 1B; 2B; 3D; 4A ; 5D 

e. Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động 

GV có thể quan sát quá trình HS trả lời câu hỏi để có thể biết HS đã nhớ nội dung bài học 

chưa. 

Hoạt động 4: Vận dụng, tìm tòi mở rộng (5 phút) 

a. Mục tiêu 

Giúp HS vận dụng kiến thức, kĩ năng trong bài để giải quyết các vần đề thực tiễn, đồng thời 

chuẩn bị cho bài học tiếp 

b. Nội dung 

- GV yêu cầu HS tìm hiểu ảnh hưởng của amoniac đến sức khỏe qua tài liệu tham khảo. 

- Làm thế nào để giảm mùi khai trong nhà vệ sinh? 

b. Phương thức tổ chức 

- GV phát tài liệu về ảnh hưởng của khí amoni ac đến sức khỏe khi tiếp xúc. 

- HS nghiên cứu tài liệu để hiểu tính độc của amoniac khi tiếp xúc. 

- GV đặt vấn đề: - Trong nhà vệ sinh, amoniac với hàm lượng không đủ lớn để gây tình 

trạng ngộ độc cấp tính nhưng việc đầu tiên là nó gây mùi rất khó chịu, vậy làm thế nào để 

giảm mùi khai trong nhà vệ sinh? 


- HS thảo luận nhóm và nêu ý kiến. 

c. Dự kiến sản phẩm của HS 

- HS hiểu rõ ảnh hưởng sức khỏe khi tiếp xúc amoniac. 

- HS nêu được một số biện pháp làm giảm mùi khai trong nhà vệ sinh: 

12 















+ Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ 

+ dùng lát chanh, giấm để trong nhà vệ sinh… 

+ Dùng một số sản phẩm chuyên dụng… 

Hoạt động 5: Hướng dẫn Hs học bài ở nhà 

- Học bài cũ: 

+ Cấu tạo phân tử nitơ, amoniac, axit nitric. 

+ Tính chất vật lí của nitơ, amoniac, muối amoni, axit nitric, muối nitrat. 

- Chuẩn bị các nội dung sau: (Cả lớp đều chuẩn bị các nội dung sau) 

Phiếu học tập số 1: Tìm hiểu tính chất hóa học của nitơ. 

Câu 1: Dựa vào đặc điểm cấu tạo nguyên tử, phân tử nitơ, số oxi hóa của nitơ trong phân tử 

N 2 hãy dự đoán tính chất hóa học cơ bản của nitơ? Theo em phản ứng xảy ra giữa nitơ và 

các chất phải thực hiện ở điều kiện nào? Vì sao? 

Câu 2: Viết PTHH của các phản ứng khi cho nitơ tác dụng với Na, Mg, H 2 , O 2 ? Xác định 

sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tố nitơ và rút ra kết luận về tính chất hóa học của nitơ? 

Phiếu học tập số 2: Tìm hiểu tính chất hóa học của amoniac. 

Câu 1: Dựa vào đặc điểm cấu tạo phân tử, số oxi hóa của nitơ trong phân tử NH 3 , hãy dự 

đoán tính chất hóa học của amoniac? 

Câu 2: Hãy cho biết hiện tượng xảy ra khi: 

a. Cho quỳ tím vào dung dịch NH 3 ? 

b. Cho dung dịch NH 3 vào dung dịch AlCl 3 ? 

c. Cho đũa thủy tinh có nhúng dd NH 3 đặc lại gần đũa thủy tinh có nhúng dung dịch 

HCl đặc? 

Câu 3: Viết các PTHH của các phản ứng xảy ra khi cho dung dịch NH 3 tác dụng với dd 

HCl, H 2 SO 4 , AlCl 3 , FeCl 3 ; Đốt cháy khí NH 3 ? Xác định sự thay đổi số oxi hóa của nguyên 

tố nitơ và rút ra kết luận về tính chất hóa học của amoniac? 

Phiếu học tập số 3: Tìm hiểu tính chất hóa học của muối amoni. 

Câu 1: Hãy cho biết hiện tượng xảy ra khi: 

a. Cho dung dịch (NH 4 ) 2 SO 4 đặc vào dung dịch NaOH đặc, đun nóng nhẹ? 

b. Đun nóng ống nghiệm có chứa NH 4 Cl, trên miệng ống nghiệm có đậy bằng tấm kính? 

Câu 2: Viết PTHH của các phản ứng sau: 

a. Cho dung dịch NH 4 Cl vào dd Ca(OH) 2 ; dung dịch (NH 4 ) 2 SO 4 vào dung dịch NaOH? 

b. Nhiệt phân các muối NH 4 Cl, NH 4 HCO 3 , (NH 4 ) 2 CO 3 , NH 4 NO 3 , NH 4 NO 2 ? Nhận xét 

về sản phẩm của các phản ứng nhiệt phân? 


→ Kết luận: Tính chất hóa học của muối amoni? 





13 











NỘI DUNG 2: TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ 

Tiết 1: 

I. Mục tiêu: 



Học sinh trình bày được: 

- Phân tử nitơ rất bền do có liên kết ba, nên nitơ khá trơ ở nhiệt độ thường, nhưng hoạt 

động hơn ở nhiệt độ cao. 

Học sinh chứng minh được: 





- Tính chất hoá học muối amoni (phản ứng với dung dịch kiềm, phản ứng nhiệt phân) 

b. Kĩ năng: 

- Dự đoán tính chất, kiểm tra dự đoán và kết luận về tính chất hoá học của nitơ, 

amoniac, muối amoni. 

- Quan sát thí nghiệm rút ra tính chất hóa học của amoniac, muối amoni. 

- Viết các PTHH minh họa tính chất hoá học. 

- Làm bài tập nhận biết muối amoni và một số bài tập liên quan. 

- Kỹ năng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. 

c. Thái độ: 

- Tích cực, chủ động, tinh thần hợp tác trong học tập. 

- Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh. 


- Năng lực sử dụng ngôn ngữ Hóa học. 

- Năng lực hợp tác. 

- Năng lực thực hành. 

- Năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn Hóa học. 

- Năng lực vận dụng kiến thức môn Hóa học vào cuộc sống. 

- Năng lực tính toán hóa học. 

II. Phương pháp và kĩ thuật dạy học 

- Phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề. 


- Phương pháp đàm thoại, gợi mở 

- Phương pháp trực quan 

- Phương pháp hợp tác nhóm 

III. Chuẩn bị: 

14 















1. Giáo viên: 

- Phiếu học tập, máy tính. 

- Dụng cụ: ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn, ống hút, đũa thủy tinh… 

- Hóa chất: dung dịch NH 3 , (NH 4 ) 2 SO 4 , NH 4 Cl (tinh thể và dung dịch), HCl đặc, AlCl 3 . 

2. Học sinh: 

- Sách giáo khoa lớp 11 cơ bản. 


IV. Thiết kế, tổ chức các hoạt động học 

1. Kiểm tra bài cũ (1 phút) 

- GV kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các nhóm HS 


a. Mục đích hoạt động 

- Kích thích sự tò mò, ham mê khám phá kiến thức mới của học sinh về nitơ và amoniac, 

muối amoni. 


HS suy nghĩ tìm câu trả lời giải thích cho vấn đề mà giáo viên đặt ra từ đó tạo động lực cho 

nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới 


GV đọc câu ca dao: 

“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ 

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên” 

Yêu cầu HS giải thích câu ca dao dựa trên cơ sở khoa học? 

Dự kiến sản phẩm của học sinh 

Chưa có câu trả lời hoặc trả lời không rõ ràng 

Từ đó giáo viên lái vào bài học: Bài học hôm nay của chúng ta sẽ hé lộ dần câu trả lời của 

câu hỏi trên. 


Thông qua quan sát, giáo viên biết được mức độ hứng thú của học sinh. 




- Phân tử nitơ rất bền do có liên kết ba, nên nitơ khá trơ ở nhiệt độ thường, nhưng hoạt 

động hơn ở nhiệt độ cao. 


Học sinh hiểu 







15 













- Tính chất hoá học muối amoni (phản ứng với dung dịch kiềm, phản ứng nhiệt phân) 

Học sinh có kĩ năng 

- Dự đoán tính chất, kiểm tra dự đoán và kết luận về tính chất hoá học của nitơ, 

amoniac, muối amoni. 

- Quan sát thí nghiệm rút ra tính chất hóa học của amoniac, muối amoni. 

- Viết các PTHH minh họa tính chất hoá học. 

- Làm bài tập nhận biết muối amoni và một số bài tập liên quan. 

- Kỹ năng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. 

b. Nội dung 

ND1: Tìm hiểu tính chất của nitơ 

ND2: Tìm hiểu tính chất của amoniac 

ND3: Tìm hiểu tính chất của muối amoni 


ND1: Tìm hiểu tính chất của nitơ (5 phút) 

GV: Phát phiếu học tập số 1 cho các nhóm, hướng dẫn Hs thảo luận, thống nhất phần nội 

dung ở phiếu học tập số 1 để trình bày. Sau đó yêu cầu HS nhóm 1 trình bày nội dung này. 

Phiếu học tập số 1: Tìm hiểu tính chất hóa học của nitơ. 

Câu 1: Dựa vào đặc điểm cấu tạo nguyên tử, phân tử nitơ, số oxi hóa của nitơ trong phân tử 

N 2 hãy dự đoán tính chất hóa học cơ bản của nitơ? Theo em phản ứng xảy ra giữa nitơ và 

các chất phải thực hiện ở điều kiện nào? Vì sao? 

Câu 2: Viết PTHH của các phản ứng khi cho nitơ tác dụng với Na, Mg, H 2 , O 2 ? Xác định 

sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tố nitơ và rút ra kết luận về tính chất hóa học của nitơ? 

ND2: Tìm hiểu tính chất của amoniac (13 phút) 

GV: Hướng dẫn các nhóm Hs tiến hành các TN, thảo luận, thống nhất phần nội dung đã 

chuẩn bị ở phiếu học tập số 2 để trình bày. Sau đó yêu cầu nhóm 2 trình bày nội dung này. 


Câu 1: Dựa vào đặc điểm cấu tạo phân tử, số oxi hóa của nitơ trong phân tử NH 3 , hãy dự 

đoán tính chất hóa học của amoniac? 

Câu 2: Tiến hành các thí nghiệm sau: 

TN1. Cho quỳ tím vào dung dịch NH 3 ? 

TN2. Cho dung dịch NH 3 vào dung dịch AlCl 3 ? 


TN3. Cho đũa thủy tinh có nhúng dd NH 3 đặc lại gần đũa thủy tinh có nhúng dung dịch 

HCl đặc? 

Quan sát, nêu hiện tượng, viết PTHH của các phản ứng xảy ra. 





16 











Câu 3: Viết các PTHH của các phản ứng xảy ra khi cho dung dịch NH 3 tác dụng với dd 

H 2 SO 4 , FeCl 3 ; Đốt cháy khí NH 3 ? Xác định sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tố nitơ và rút 

ra kết luận về tính chất hóa học của amoniac? 

HS: Tiến hành thí nghiệm, thảo luận và trình bày, các nhóm Hs khác nhận xét, bổ sung. 

GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức – kĩ năng cơ bản. 

ND3: Tìm hiểu tính chất của muối amoni (7 phút) 

GV: Hướng dẫn các nhóm HS tiến hành TN, sau đó Hs thảo luận, thống nhất phần nội dung 

đã chuẩn bị ở phiếu học tập số 3 để trình bày. (Nhóm 3 trình bày) 

Câu 1: Tiến hành các thí nghiệm: 


TN1. Cho dung dịch (NH 4 ) 2 SO 4 đặc vào dung dịch NaOH đun nóng? 

TN2. Đun nóng ống nghiệm có chứa tinh thể NH 4 Cl, trên miệng ống nghiệm có đậy 

bằng tấm kính? 

Quan sát, nêu hiện tượng, viết PTHH của các phản ứng xảy ra. 

Câu 2: Viết PTHH của các phản ứng sau: 

a. Cho dung dịch NH 4 Cl vào dd Ca(OH) 2 ? 

b. Nhiệt phân các muối NH 4 HCO 3 , (NH 4 ) 2 CO 3 , NH 4 NO 3 , NH 4 NO 2 ? Nhận xét về sản 

phẩm của các phản ứng nhiệt phân. 

→ Kết luận: Tính chất hóa học của muối amoni? 

HS: Tiến hành thí nghiệm, thảo luận và trình bày, các nhóm Hs khác nhận xét, bổ sung. 

GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức – kĩ năng cơ bản. 


ND1: Tìm hiểu tính chất của nitơ 

1/ Tính oxi hóa: 

o 

N 2 

- Tác dụng với hiđro: ở t 0 C cao, p cao , có xúc tác: 

+ 3 

o 

H 2 

t o , xt, p 

2 

−3 

NH 

3 

∆H = -92kJ 

- Tác dụng với kim loại mạnh (Li, Ca, Mg, …) 

3Mg + 

o 

N 2 

o 

t 

⎯⎯→ 

Mg N − 

3 

3 2 

2/ Tính khử: Tác dụng với oxi: ở 3000 0 C hoặc hồ quang điện. 

o 

N 2 

+ O 

2 

3000 o C 

2 + 2 

NO dễ dàng kết hợp với O 2 : 

2NO + O 2 2NO 2 

NO ∆H = +180 kJ 


Trong tự nhiên, nitơ kết hợp được với oxi khi có tia sét phóng qua 

Kết luận: Nitơ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử, trong đó tính oxi hóa là tính chất chủ 

yếu. 

17 















ND2: Tìm hiểu tính chất của amoniac 

HS có thể thực hiện được các thí nghiệm và trình bày được: 

1/ Tính bazơ yếu: 

a) Tác dụng với nước: Dd NH 3 làm quỳ tím hóa xanh: 

→ dùng quỳ tím ẩm để nhận biết khí NH 3 . 

NH 3 + H 2 O NH 4+ 

+ OH - 

b) Tác dụng với axit: 

Vd: NH 3 (k) + 

HCl (k) NH 4 Cl 

(không màu) (không màu) (khói trắng) 

→ nhận biết khí NH 3 

c) Tác dụng với dung dịch muối: 

Vd: AlCl 3 + 3NH 3 + 3H 2 O 3NH 4 Cl + Al(OH) 3 

Al 3+ + 3NH 3 + 3H 2 O 3NH 

2/ Tính khử: 

Tác dụng với O 2: 

4NH 3 + 3O 2 

4NH 3 + 5O 2 

⎯ o 

t 

⎯→ 

o 

t ,Pt 

⎯⎯⎯→ 

+ 

4 

2N 2 + 6H 2 O 

+ Al(OH) 3 

4NO + 6H 2 O 

ND3: Tìm hiểu tính chất của muối amoni 

HS có thể thực hiện được các thí nghiệm và trình bày được: 

1. Tác dụng với dung dịch kiềm: 

Vd: NH 4 Cl +NaOH NaCl + NH 3 + H 2 O 

NH 

+ 

4 

+ OH - NH 3 + H 2 O 

→ điều chế NH 3 trong PTN và nhận biết muối amoni. 

2. Phản ứng nhiệt phân: 

a) Muối amoni tạo bởi axit không có tính oxi hóa (HCl, H 2 CO 3 …) NH 3 

Vd: NH 4 Cl 

⎯ o 

t 

⎯→ 

NH 3 + HCl 

NH 4 HCO 3 ⎯⎯→ NH 3 + CO 2 + H 2 O 

b) Muối amoni tạo bởi axit có tính oxi hóa (HNO 3 , HNO 2 …) N 2 , N 2 O: 

NH 4 NO 3 ⎯⎯→ 

t o 

N 2 O + 2H 2 O 

NH 4 NO 2 ⎯⎯→ 

t o 

N 2 + 2H 2 O 

Dự kiến một số khó khăn, vướng mắc của HS và giải pháp hỗ trợ 


Ở ND2: HS có thể thực hiện các thao tác thí nghiệm chưa tốt, GV cần quan sát và hướng 

dẫn kịp thời. 





18 











Ở ND3: HS có thể thực hiện các thao tác thí nghiệm chưa tốt, GV cần quan sát và hướng 

dẫn kịp thời đồng thời HS có thể không viết được phương trình hóa học minh họa, GV có 

thể gợi ý HS nghiên cứu thêm SGK 







HS. 






Hoạt động 3: Luyện tập (7 phút) 


- Củng cố kiến thức về tính chất hóa học của nitơ, amoniac và muối amoni 

- Rèn kĩ năng viết pthh và kĩ năng tính toán hóa học liên quan đến nitơ, amoniac và muối 

amoni 


HS giải quyết các câu hỏi và bài tập sau: 

Câu 1: Viết các PTHH theo sơ đồ chuyển hóa sau: 

N 2 

(1) 

⎯⎯→ NH 3 

⎯⎯→NH 4 Cl 

(2) 

(3) 

⎯⎯→ NH 3 

⎯⎯→NH 4 NO 3 

(4) 

19 

(5) 

⎯⎯→ N 2 O 

Câu 2: Trình bày phương pháp hóa học để nhận biết các dung dịch: NaCl, Na 2 SO 4 , NH 4 Cl, 

(NH 4 ) 2 SO 4 ? 

Câu 3: Cho dung dịch NaOH dư vào 150 ml dung dịch (NH 4 ) 2 SO 4 1M đun nóng nhẹ. 

a/ Viết PTHH ở dạng phân tử và dạng ion thu gọn ? 

b/ Tính thể tích khí (đktc) thu được? 

Câu 4: Phải dùng bao nhiêu lít khí N 2 và bao nhiêu lít khí H 2 để điều chế 17 gam NH 3 ? biết 

rằng H% = 25%, các thể tích khí được đo ở đktc? 


GV yêu cầu HS trao đổi, thảo luận sau đó gọi 4 HS lên bảng chữa 4 bài tập 


d. Dự kiến sản phẩm của HS 

HS sẽ giải đúng theo yêu cầu ở các câu hỏi và bài tập 

Câu 1: ... 

Câu 2: ... 















Câu 3: ... 

Câu 4: ... 

HS có thể làm chưa đúng hoàn toàn ở mỗi câu, GV gợi ý để HS hoàn thiện bài 


GV thông qua quan sát để biết được mức độ tích cực của HS, khả năng vận dụng kiến thức 

của HS để giải quyết các bài tập cụ thể trên 

Hoạt động 4: Vận dụng, tìm tòi, mở rộng (5 phút) 


HS vận dụng kiến thức trong bài học để giải thích một số vấn đề trong thực tiễn 

b. Nội dung 

a. HS vận dụng kiến thức để trả lời các câu hỏi sau: 

ND 1. Dựa vào nội dung bài học hãy giải thích câu ca dao trên cơ sở khoa học: 

Lúa chiêm lấp ló đầu bờ 

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên 

ND2. Nghiên cứu tài liệu về “Bóng cười” 

c. Phương thức tổ chức các hoạt động 

ND1: GV yêu cầu HS dựa vào nội dung bài học hãy giải thích câu ca dao trên cơ sở khoa 

học: 

Lúa chiêm lấp ló đầu bờ 

Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên 

HS trao đổi với các HS trong nhóm và đưa ra giải thích. 

ND 2: GV cung cấp tài liệu cho HS nghiên cứu 

"Bóng cười” - chất kích thích có tác hại khôn lường 

Thứ ba, 14/11/2017 | 15:50 GMT+7(http://www.doisongphapluat.com/tin-tuc/bong-cuoichat-kich-thich-co-tac-hai-khon-luong-a209330.html) 

“Bóng cười” là một chất kích thích được giới trẻ sử dụng để tăng sức hấp dẫn, vui vẻ. 

Tuy nhiên, “bóng cười” có tác hại rất khôn lường. 

Hiện nay, rất nhiều bạn trẻ đang tỏ ra hào hứng trước chất kích thích mới mang tên “bóng 

cười”. Đây là chất kích thích được giới trẻ sử dụng để tăng sức hấp dẫn, vui vẻ trong các 

bữa tiệc. 

Tuy nhiên, khi lạm dụng “bóng cười”, nó sẽ có tác hại rất khôn lường. Theo đó, nó có thể 

gây rối loạn thần kinh và đặc biệt là tổn thương não bộ vĩnh viễn. Và sự thật là đã có rất 

nhiều trường hợp tai nạn do “bóng cười” gây ra. 


Mới đây nhất, tại Hải Phòng một vụ tai nạn liên hoàn xảy ra trên địa bàn phường Lạch Tray, 

quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng khiến nhiều người bị thương nặng. 

Theo đó, một nam thanh niên được cho là ngậm bóng cười khi đang lái xe dẫn đến mất hành 

vi điều khiển và gây tai nạn cho người đi đường. Phía lãnh đạo Công an quận Ngô Quyền 

20 















cũng đã xác nhận, trước khi tham gia giao thông, nam thanh niên này có sử dụng một quả 

"bóng cười". Đây có lẽ không phải là trường hợp duy nhất do những ảnh hưởng của “bóng” 

cười gây ra, bởi tác hại của nó là khôn lường. 

Theo các chuyên gia điều trị nghiện chất - Đại học Y Hà Nội, funkyball hay còn gọi là 

“bóng cười” là quả bóng bay được bơm khí nitrous oxide (N2O). Đây là chất kích thích 

được bán hợp pháp tại các bar, hộp đêm ở một số nước châu Âu. 

Giới trẻ đang tỏ ra hào hứng với chất kích thích "bóng cười" 

Theo đó, người chơi khi dùng miệng ngậm vào đầu bóng, hít ngược khí trong bóng vào 

phổi, rồi thổi ngược lại cho quả bóng to lên. Làm bốn, năm lần như vậy cho đến khi bóng 

xẹp, hoặc cảm thấy “đủ” phê, sẽ nổ những tràng cười vô thức - cười ảo. Chính vì vậy mà 

bóng cười thường được giới trẻ dùng cho mở đầu cuộc chơi để tạo “không khí”. 

Tại các bar, karaoke, cà phê... bóng cười rất được giới trẻ ưa chuộng bởi tính giải trí, thư 

giãn, gây cười, cảm giác “phê”, nghe nhạc phiêu hơn. Giá bán khoảng 50.000 đồng/quả. 

Một số nguồn tin cho hay, “bóng cười” du nhập vào Việt Nam bằng con đường du lịch của 

Tây balô. 

Về tác hại của “bóng cười”, chia sẻ của bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thanh Hiển, Trưởng 

khoa T3, Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, chất khí được bơm vào "bóng cười" chính là “khí 

cười” (N2O) có tên quốc tế là Dinitrogen monoxide hoặc Nitrous oxide. 

Chất khí này được sử dụng trong y học từ hơn 150 năm trước để gây mê toàn thân. Tuy 

nhiên do tác dụng yếu nên hiện nay trong y học chất này ít được sử dụng đơn độc mà 


thường được sử dụng phối hợp với các thuốc gây mê khác. 

Ở nồng độ thấp, N2O kích hoạt trung tâm gây cười trong não. Khí này khi hít vào cơ thể sẽ 

tan vào máu, tác động đến thần kinh, gây cười. 





21 











"Bóng cười" có tác hại khôn lường, gây nguy hiểm cho sức khỏe 

Những người có bệnh tim mạch, hô hấp, nhạy cảm về thần kinh không nên sử dụng bóng 

cười, bởi dễ bị sốc và ảnh hưởng hoạt động của tim. Ngoài ra, khí N2O có thể bị pha lẫn 

NO, NO2 rất có hại cho cơ thể. 

Bác sĩ Trần Chí Thành - khoa Ung bướu, Bệnh viện tỉnh Khánh Hòa - khuyến cáo, sử dụng 

N2O quá nhiều gây giãn mạch máu, có hại cho tim mạch và hệ thần kinh. 

Theo bác sĩ Thanh, việc sử dụng N2O lâu dài nguy hiểm không kém đập đá, nhưng hiện vẫn 

chưa có nghiên cứu khoa học cụ thể về chất này nên chưa có kết luận chính xác. 

Ngoài ra, việc sử dụng thường xuyên “khí cười” thì có thể gây ra các rối loạn như: cảm giác 

châm chích ở đầu chi và đi đứng loạng choạng; các rối loạn khí sắc; rối loạn trí nhớ; rối loạn 

giấc ngủ và các rối loạn nhịp tim và hạ huyết áp; thiếu máu, thiếu B12. 

T.Quỳnh (T/h 

GV đặt vấn đề: Em có đồng tình với các bạn trẻ sử dụng “bóng cười” để vui vẻ không? 

Theo em các bạn trẻ nên làm gì để tránh xa các tệ nạn này? 


- ND 1: Vận dụng kiến thức để giải thích được câu ca dao. 

- ND 2: HS hiểu tác hại và những hiểm họa từ “bóng cười”, Có thái độ phê phán với những 

hành động sử dụng bóng cười để vui vẻ của các bạn trẻ, có ý thức xây dựng lối sống lành 

mạnh cho bản thân. 



- Thông qua câu trả lời của HS GV biết được khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn của 

HS. 

Hoạt động 5. Hướng dẫn Hs học bài ở nhà : 





22 











họa. 

- Học bài cũ: Tính chất hóa học của nitơ, amoniac, muối amoni; viết các PTHH minh 

- Làm các bài tập: 1-5 trang 31; 1-8 trang 37&38 ở SGK. 

- Nghiên cứu nội dung về tính chất hóa học của axit nitric và muối nitrat 

NỘI DUNG 2: TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ (T2). 





- HNO 3 là một axit rất mạnh. 

- HNO 3 là chất oxi hoá rất mạnh: oxi hoá hầu hết kim loại, một số phi kim, nhiều hợp 

chất vô cơ và hữu cơ. 

- Tính chất hóa học của muối nitrat kim loại. 

b. Kĩ năng: 

- Dự đoán tính chất hóa học, kiểm tra dự đoán bằng thí nghiệm và rút ra kết luận về tính 

chất hóa học của axit nitric và muối nitrat. 

nitrat. 

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh..., rút ra được nhận xét về tính chất của HNO 3 , muối 

- Viết các PTHH dạng phân tử, ion rút gọn minh họa tính chất hoá học của HNO 3 (đặc 

và loãng), muối nitrat. 

- Tính thành phần % khối lượng của hỗn hợp kim loại tác dụng với HNO 3 . 

- Kĩ năng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. 







- Năng lực thực hành. 



- Năng lực tính toán hóa học. 

II. Phương pháp và kĩ thuật dạy học: 



- Phương pháp trực quan 


- Sử dụng phương pháp hợp tác nhóm. 

23 

















- Phiếu học tập, máy tính, video thí nghiệm axit nitric tác dụng với một số kim loại và 

phi kim. 

- Dụng cụ: ống nghiệm, giá ống nghiệm, đèn cồn, ống hút, giá thí nghiệm… 

- Hóa chất: dung dịch HNO 3 (loãng và đặc), KNO 3 , S, Cu, C. 




IV. Thiết kế, tổ chức các hoạt động học cho học sinh 

GV chia HS thành 4 nhóm, mỗi nhóm ngồi ở một khu vực riêng trong lớp học, Mỗi nhóm 

được cung cấp hóa chất và dụng cụ thí nghiệm để thực hiện thí nghiệm. 



Tạo hứng thú để HS tiếp tục nghiên cứu bài học 


HS quan sát hình ảnh, lắng nghe các thông tin từ phía giáo viên 


GV cho HS quan sát hình ảnh trên, đây là hình ảnh sau vụ cháy lớn ở Thiên Tân, Trung 


Quốc ngày 12/8/2015, người ta đã tìm ra ba hóa chất chính có trong vụ nổ là canxi cacbua, 

kali nitrat và amoni nitrat. Vai trò của kali nitrat ở đây là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các 

em tìm ra câu trả lời. 

d. Kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động 

24 















Thông qua quan sát, GV biết mức độ hứng thú học tập của HS 



- Dự đoán tính chất hóa học, kiểm tra dự đoán bằng thí nghiệm và rút ra kết luận về tính 

chất hóa học của axit nitric và muối nitrat. 

nitrat. 

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh..., rút ra được nhận xét về tính chất của HNO 3 , muối 

- Viết các PTHH dạng phân tử, ion rút gọn minh họa tính chất hoá học của HNO 3 (đặc 

và loãng), muối nitrat. 

- Tính thành phần % khối lượng của hỗn hợp kim loại tác dụng với HNO 3 . 

- Kĩ năng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. 


ND 1. Tìm hiểu tính chất của axit nitric: Tính axit và tính oxi hóa 

ND 2: Tìm hiểu tính chất của muối nitrat 

c. Phương thức tổ chứa hoạt động 

ND 1: Tìm hiểu tính chất của axit nitric (20 phút) 

1/ Tính axit (5 phút) 

GV đặt câu hỏi: HNO 3 thuộc loại hợp chất vô cơ gì? Tính chất hóa học chung của loại hợp 

chất vô cơ đó? Hãy dẫn ra các pthh minh họa các tính chất đó của axit nitric? 

Yêu cầu HS hoàn thành vào phiếu học tập số 1 

HS : Các nhóm HS thảo luận nhanh, điền vào phiếu học tập số 1 và cử đại diện trả lời câu 

hỏi 

Tính axit của axit nitric 

Tính chất axit 

Tác dụng với quỳ tím 

Tác dụng với oxit bazo 

Tác dụng với bazo 

Tác dụng với muối 

Các nhóm Hs khác nhận xét, bổ sung. 

Phiếu học tập số 1 

GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức cơ bản 

2/ Tính oxi hóa mạnh (17 phút) 

Phương trình hóa học minh họa 

GV đặt câu hỏi : Dựa vào số oxi hóa của nguyên tố nitơ trong phân tử HNO 3 hãy dự đoán 


tính chất hóa học của dung dịch HNO 3 ? Tính chất đó được thể hiện khi HNO 3 tác dụng với 

những loại chất nào? 

HS: Các nhóm HS nghiên cứu và trả lời câu hỏi 

GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán. 

25 















a. Tác dụng với kim loại 

Cách tiến hành thí nghiệm: 

a. Cho mẫu Cu vào một nhánh của ống nghiệm (hai nhánh), cho 2ml dung dịch 

HNO 3 loãng vào nhánh còn lại, lắp ống dẫn khí sinh ra vào dung dịch NaOH (trên miệng lọ 

chứa dd NaOH có bông tẩm dd NaOH, nghiêng ống nghiệm cho dung dịch HNO 3 tràn qua 

nhánh chứa kim loại Cu, đun nóng nhẹ ống nghiệm (nếu chưa có hiện tượng). 

b. Cho mẫu Cu vào một nhánh của ống nghiệm (hai nhánh), cho 2ml dung dịch 

HNO 3 đặc vào nhánh còn lại, lắp ống dẫn khí sinh ra vào dung dịch NaOH (trên miệng lọ 

chứa dd NaOH có bông tẩm dd NaOH, nghiêng ống nghiệm cho dung dịch HNO 3 tràn qua 

nhánh chứa kim loại Cu, đun nóng nhẹ ống nghiệm (nếu chưa có hiện tượng). 

- HS các nhóm làm thí nghiệm: Cu + HNO 3 loãng, Cu + HNO 3 đặc, S + HNO 3 đặc, nóng; 

quan sát, nêu và giải thích hiện tượng quan sát được, hoàn thành vào phiếu học tập số 2 

GV nhấn mạnh tính oxi hóa của N +5 bằng cách hỏi lại HS: vì sao Cu đứng sau hidro trong 

dãy hoạt động kim loại nhưng vẫn tác dụng được với dd HNO 3 ? 

GV chiếu video Phản ứng của axit nitric với kim loại Al, Mg, Fe, Zn. 

-HS quan sát và hoàn thành vào phiếu học tập số 2. 

Phiếu học tập số 2. 

Tính chất hóa học của axit nitric (tính chất của HNO3 khi tác dụng với kim loại). 

STT Thí nghiệm Hiện tượng Pthh Nhận xét 

1. Cu + HNO 3 

loãng 

2. Cu + HNO 3 

3. Al + HNO 3 

4. Zn + HNO 3 

5. Fe + HNO 3 

6. Mg + HNO 3 

Kết luận 

GV yêu cầu 1 nhóm trình bày kết quả thu được 

GV nhấn mạnh tính oxi hóa của N +5 bằng cách hỏi lại HS: vì sao Cu đứng sau hidro trong 

dãy hoạt động kim loại nhưng vẫn tác dụng được với dd HNO 3 ? 

GV Yêu cầu HS nghiên cứu SGK để biết những kim loại nào không tác dụng với dd HNO 3 

đặc, nguội 


HS nghiên cứu SGK và hoàn thiện báo cáo. 

b. Tác dụng với phi kim 

GV hướng dẫn HS thực hiện thí nghiệm kiểm tra dự đoán axit nitric tác dụng với phi 

kim 

26 















- GV Cho HS xem video thí nghiệm C, S tác dụng với dd HNO 3 đặc, nóng 

- HS quan sát, thảo luận và hoàn thành vào phiếu học tập số 3 


Tính chất hóa học của axit nitric (tính chất của HNO3 khi tác dụng với phi kim). 

STT Thí nghiệm Hiện tượng Pthh Kết luận 

1. S + HNO 3 đặc 

2. C + HNO 3 đặc 

GV Yêu cầu 1 nhóm trình bày kết quả hoàn thành phiếu học tập số 3 

c. Tác dụng với hợp chất 

GV yêu cầu HS trao đổi và hoàn thành vào phiếu học tập số 4 


Viết PTHH của các phản ứng xảy ra (nếu có) trong các trường hợp sau? Xác định sự thay 

đổi số oxi hóa của nguyên tố nitơ? 

a. FeO + HNO 3 loãng ⎯⎯→............................ 

b. Fe(OH) 2 +HNO 3 loãng ⎯⎯→........................... 

c. Fe 2 O 3 +HNO 3(đặc) ⎯⎯→............................... 

Trong các phản ứng trên, HNO 3 thể hiện tính oxi hóa, tính axit ở phương trình nào? 

GV yêu cầu 1 nhóm HS trình bày kết quả hoàn thành phiếu học tập số 3 

-HS cả đại diệnt trình bày. 

ND 2: Tính chất hóa học của muối nitrat (10 phút) 

- GV yêu cầu các nhóm HS nghiên cứu SGK và cho biết tính chất hóa học của muối nitrat 

- HV các nhóm nghiên cứu SGK và rút ra kết luận về các trường hợp nhiệt phân muối nitrat 

- GV hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm kiểm chứng: 

TN: “Nhiệt phân muối KNO 3 ” 

Cách tiến hành thí nghiệm: 

Cho vào ống nghiệm chịu nhiệt một ít tinh thể KNO 3 , tiến hành đun nóng đến khi nóng 

chảy. Khi thấy các bọt khí xuất hiện, đưa mẫu than đã được đốt nóng đỏ vào ống nghiệm. 

Quan sát, nêu hiện tượng, viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra để 

giải thích hiện tượng trên? 

- HS tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn và hoàn thành vào phiếu học tập số 5 

Câu 1: Tính chất hóa học của muối kali nitrat 

+ Kết luận: 

+ Thí nghiệm: 

+ Hiện tượng: 

+ Phương trình hóa học: 







27 











Câu 2: Trình bày các trường hợp xảy ra khi nhiệt phân muối nitrat của kim loại? Viết các 

PTHH minh họa? 

Trường hợp nhiệt phân muối 

nitrat của kim loại: 

d. Dự kiến sản phẩm thu được 

+ HS dự đoán được: 

PTHH tổng quát 

PTHH minh họa 

- Số oxi hóa của N trong phân tử HNO 3 là +5 (cao nhất) vậy HNO 3 có tính oxi hóa mạnh. 

- HNO 3 thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng được với nhiều kim loại, một số phi kim (như: C, 

S, P…) và hợp chất có tính khử. 

+ HS Làm được các thí nghiệm kiểm chứng 

+ HS hoàn thành được các phiếu học tập 

Nếu HS có khó khăn trong cách trình bày GV có thể gợi ý các nội dung cơ bản: 

ND 1. Tính chất hóa học của axit nitric 

1. Tính axit mạnh: 

- HNO 3 là axit mạnh, dd HNO 3 làm đổi màu quỳ tím, tác dụng bazơ, oxit bazơ, muối. 

- VD: 

2HNO 3 + CuO ⎯⎯→ Cu(NO 3 ) 2 + H 2 O 

3HNO 3 + Fe(OH) 3 ⎯⎯→ Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 O 

2HNO 3 +CaCO 3 ⎯⎯→Ca(NO 3 ) 2 +CO 2 +H 2 O 

2. Tính oxi hóa mạnh 

a) Tác dụng với kim loại: 

Thí nghiệm 1: HNO 3(l) tác dụng với Cu. 

Hiện tượng: Kim loại Cu tan dần, dung dịch chuyển sang màu xanh, có khí không màu hóa 

nâu trong không khí thoát ra. 

PTHH: 

0 + 5 + 2 + 2 

3Cu+ 8H N O ⎯⎯→ 3 Cu(NO ) + 2N O + 4H O 

3(l) 3 2 2 

Thí nghiệm 2: HNO 3(đ) tác dụng với Cu. 

Hiện tượng: Kim loại Cu tan dần, dung dịch chuyển sang màu xanh, có khí màu nâu thoát 


ra. 

PTHH: 

0 + 5 

+ 4H N O3 

(đặc) 

Cu 

+ 2 + 4 

⎯⎯→ Cu(NO ) + 2N O + 2H O 

3 2 2 2 





28 











Tổng quát: 

NO 

 

NO 

M+ HNO 3 ⎯⎯→M(NO 3 ) n +sp[K] N 

2 

2 

2 

NO 

NH NO 

4 3 

+ H 2 O 

Trong đó, n là hóa trị cao nhất của kim loai M. 

Nhận xét: HNO 3 có tính oxi hóa mạnh, oxi hóa hầu hết các kim loại trừ Au và Pt, đưa kim 

loại lên mức oxi hóa cao nhất, tạo muối nitrat. 

Một số trường hợp thường gặp: Khi kim loại tác dụng với dd HNO 3 . 

- K.loại + HNO 3 đặc, sản phẩm khử là NO 2 

- K.loại có tính khử trung bình, yếu (như: Fe, Cu, Ag...)+ HNO 3(l) , sản phẩm khử là NO. 

- K.loại mạnh (như: Mg, Al, Zn...)+ HNO 3(l) , s.p [K] có thể là: NO, N 2 , N 2 O, NH 4 NO 3 . 

Lưu ý: Fe,Al,Cr thụ động với HNO 3 đặc nguội. 

ND 2. Tính chất hóa học của muối nitrat: 

Thí nghiệm: Nhiệt phân muối KNO 3 

Hiện tượng: mẫu than bùng cháy. 

PTHH: 2KNO 3 

Kết luận: 

C + O 2 

o 

t 

⎯⎯→ 2KNO 2 + O 2 

o 

t 

⎯⎯→ CO 2 

- Muối nitrat của kim loại dễ bị nhiệt phân hủy. 

- Ở nhiệt độ cao, các muối nitrat của kim loại có tính oxi hóa mạnh. 

Các trường hợp xảy ra khi nhiệt phân hủy muối nitrat của kim loại: 

+ Kim loại M đứng trước Mg: 

M(NO 3 ) n 

o 

t 

⎯⎯→ M(NO 2 ) n + O 2 

+ Kim loại M từ Mg đến Cu: 

M(NO 3 ) n 

o 

t 

+ Kim loại M sau Cu: 

M(NO 3 ) n 

⎯⎯→ M x O y + NO 2 + O 2 

o 

t 

Lưu ý: 2Fe(NO 3 ) 2 

⎯⎯→ M + NO 2 + O 2 

o 

t 

⎯⎯→ Fe 2 O 3 + 4NO 2 + 1 2 O 2 










29 













HS. 






Hoạt động 3. Luyện tập (8 phút) 


- Củng cố kiến thức về tính chất hóa học của axit nitric và muối nitrat 

- HS vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập 



- 6 nhóm Hs sẽ lần lượt trả lời 6 câu hỏi trắc nghiệm (nhằm củng cố bài học), nhóm Hs nào 

trả lời sai câu nào sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi tại thời điểm đó, nhóm học sinh nào trả lời 

đúng cả 6 câu hỏi sẽ dành chiến thắng. 

- Sau khi trả lời hết cả 6 câu hỏi sẽ lật mở được hình ảnh của một bức tranh. 

HS: Tham gia trò chơi: trao đổi, thảo luận theo nhóm, trả lời các câu hỏi. 

Câu 1: Dung dịch axit nitric có tính chất hóa học nào sau đây? 

A. Có tính axit yếu, có tính oxi hóa mạnh. 

B. Có tính axit mạnh, có tính oxi hóa mạnh. 

C. Có tính axit yếu, có tính oxi hóa yếu. 

D. Có tính axit mạnh, có tính oxi hóa yếu. 

Câu 2 (ĐHA- 2007): Cho từng chất: Fe, FeO, Fe(OH)2, Fe(OH)3, Fe3O4, Fe2O3, Fe(NO3)2, 

Fe(NO3)3, FeSO4, Fe2(SO4)3, FeCO3 lần lượt phản ứng với HNO3 đặc, nóng. Số phản ứng 

thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử là 

A. 8. B. 5. C. 7. D. 6. 

Câu 3: Để xử lí khí nitơ đioxit (NO 2 ) trong phòng thí nghiệm, người ta thường dùng hóa 

chất nào sau đây? 

A. dd HCl B. dd NaOH C. dd NaCl D. dd H 2 SO 4 

Câu 4: Phản ứng nhiệt phân muối nitrat kim loại nào sau đây không đúng? 


t 

A. KNO o 

3 ⎯⎯→ KNO 2 + 1 2 O t 

2 B. AgNO o 

3 ⎯⎯→ Ag + NO 2 + 1 2 O 2 

C. Fe(NO 3 ) 2 

o 

t 

⎯⎯→ FeO + 2NO 2 + O 2 D. 2Fe(NO 3 ) 3 

o 

t 

⎯⎯→ Fe 2 O 3 + 6NO 2 + 3 2 O 2 





30 











Câu 5: Ở điều kiện thích hợp, axit nitric thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với dãy các chất 

nào sau đây? 

A. Fe, S, NaOH B. Cu, P, Fe 2 O 3 C. Al, C, Cu(OH) 2 D. Cu, P, FeO 

Câu 6: Cho 5,6 gam sắt tác dụng với dung dịch HNO 3 (đặc, nóng, dư) sau khi phản ứng kết 

thúc thu được V lít khí màu nâu (là sản phẩm khử duy nhất ở đktc). Giá trị của V là? 

A. 6,72 (l) B. 2,24 (l) C. 4,48 (l) D. 5,60 (l) 


GV chiếu mỗi câu hỏi trắc nghiệm lên màn hình, yêu cầu các nhóm mảnh ghép thảo luận và 

đưa ra đáp án của nhóm bằng cách giơ đáp án lựa chọn A, B, C, D. 


HS sẽ chọn được đáp án đúng các câu 1,2,3,4,5 

Riêng câu 6 có nhóm sẽ nhầm hóa trị của sắt khi tác dụng với HNO 3 , khi đó HS sẽ chọn C 

GV giải thích đáp án câu 6. 


- GV đánh giá qua quan sát thái độ hợp tác của HS và kết quả thực hiện nhiệm vụ được 

giao. 

Hoạt động 4: Vận dụng, tìm tòi kiến thức mở rộng (2 phút) 

- Em hãy dự đoán xem vai trò của KNO 3 trong vụ nổ ở nhà máy hóa chất ở Thiên Tân là gì? 

- Khi sử dụng NH 4 HCO 3 làm bột nở cho bánh, liệu NH 3 có còn trong bánh không? Nên 

dùng loại bột nở này như thế nào? 

Hoạt động 5: Bài tập về nhà (3 phút) 

Hướng dẫn HS học bài ở nhà: 

BÀI TẬP VỀ NHÀ: 

Câu 1: Chia hỗn hợp Cu và Al thành 2 phần bằng nhau. 

Phần 1: Tác dụng với dd HNO3 đặc, nguội thì thu được 17,92 lít NO2 (đkc). 

Phần 2: Tác dụng với dd HCl thì thu được 13,44 lít khí H2 (đkc) 

Xác định % khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp. 

Câu 2: Chia m gam Fe thành hai phần bằng nhau: 

- Phần 1: cho tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 6,72 lít khí (đktc). 

- Phần 2: cho tác dụng với dung dịch HNO3 dư thu được V lít (đktc) hỗn hợp hai khí không màu 

hóa nâu trong không khí. Tỉ khối của hỗn hợp khí so với H2 bằng 18. 

Tìm giá trị V? 

Câu 3: Nung nóng 18,8 gam Cu(NO 3 ) 2 một thời gian thu được hỗn hợp chất rắn có khối 


lượng là 12,32g. Khối lượng Cu(NO 3 ) 2 đã bị nhiệt phân là? 

A. 11,28 gam B. 12,18 gam C. 18,12 gam D. 6,48 gam 

- Học bài cũ: Tính chất hóa học của axit nitric, muối nitrat, rèn luyện kĩ năng lập phương 

trình phản ứng oxi hóa – khử. 

- Làm các bài tập về nhà, bài tập 1-7 SGK trang 45. 

31 















- Chuẩn bị kỹ các nội dung sau: 

Nhóm 1: Tìm hiểu trạng thái tự nhiên và ứng dụng của nitơ (lập bảng hoặc sử dụng 

sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint) ) 

Nhóm 2: Tìm hiểu những ứng dụng của amoniac, muối amoni, axit nitric và muối 

nitrat? (có thể trình bày bằng cách lập bảng hoặc sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint) 

Amoniac 

Muối amoni 

Axit nitric 

Muối nitrat 

Ứng dụng 

Nhóm 3: Phương pháp điều chế nitơ, amoniac, axit nitric trong công nghiệp? (trình 

bày các nội dung: nguyên liệu, phương pháp, các công đoạn sản xuất, viết PTHH (nếu có) 

(có thể trình bày bằng cách lập bảng hoặc sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint). 

Nhóm 4: Phương pháp điều chế NH 3 , HNO 3 trong phòng thí nghiệm? (phương pháp 

điều chế, viết PTHH, trình bày phương pháp thu) (có thể trình bày bằng cách lập bảng hoặc 

sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint) 

Gợi ý bằng phiếu học tập 

1) Trong tự nhiên nitơ có những đồng vị nào? 

2) Trong tự nhiên nitơ có ở đâu? 

3) Cho biết các ứng dụng của nitơ 


ND 2: Tìm hiểu những ứng dụng các hợp chất của nitơ 

GV yêu cầu đại diện nhóm 2 lên bảng trình bày các nội dung đã được chuẩn bị (hoàn thành 

vào phiếu học tập số 2 có thể trình bày bằng sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint) 

Amoniac 

Muối amoni 

Axit nitric 

Muối nitrat 


Ứng dụng 

HS: Thảo luận và trình bày (Đại diện nhóm 2 trình bày). Các Hs khác nhận xét, bổ sung. 


GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại. 

ND 3: 

1) Hoàn thành bảng sau: 






32 











Chất NH3 HNO3 

PP điều chế 

PTHH 

2) Phương pháp thu khí NH 3 ? 

3) Vì sao bình thu HNO 3 phải đặt trong chậu nước đá? 

HS: Tiến hành thí nghiệm, quan sát hình ảnh, thảo luận và trình bày. (đại diện nhóm 3 trình 

bày) các Hs khác nhận xét, bổ sung. 

ND 4: 

Phiếu học tập số 4. 

1) Phương pháp điều chế nitơ trong công nghiệp? 

2) Phương pháp điều chế amoniac trong công nghiệp? Làm thế nào để tăng H% phản ứng 

tổng hợp NH 3 ? 

3) Trình bày các giai đoạn điều chế HNO 3 trong công nghiệp? Viết sơ đồ, PTHH minh họa? 

NỘI DUNG 3: TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN CỦA NITƠ, ỨNG DỤNG VÀ ĐIỀU CHẾ 




Học sinh nêu được: 

- Trạng thái tự nhiên của nitơ. 


NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ. 

- Ứng dụng của nitơ, amoniac, muối amoni, axit nitric và muối nitrat. 

- Phương pháp điều chế nitơ, amoniac, axit nitric trong công nghiệp. 

- Phương pháp điều chế NH 3 , HNO 3 trong phòng thí nghiệm. 

b. Kĩ năng: 

- Viết các PTHH minh họa cho quá trình điều chế, sản xuất các hợp chất của nitơ. 

- Quan sát mô hình thí nghiệm, sơ đồ sản xuất, hình ảnh, thí nghiệm..., rút ra được nhận 

xét về phương pháp điều chế HNO 3 , NH 3 . 

- Giải các bài tập tính theo sơ đồ, tính theo H%. 





2. Định hướng các năng lực hình thành và phát triển 




33 


















- Thảo luận hợp tác nhóm, sử dụng các phương tiện trực quan (hình ảnh, sơ đồ, thí 

nghiệm). 




- Phiếu học tập, hình ảnh thí nghiệm điều chế HNO 3 trong phòng thí nghiệm, sơ đồ sản 

xuất HNO 3 trong công nghiệp. 

- Dụng cụ: Ống nghiệm, nút cao su có ống dẫn khí, đèn cồn, giá sắt. 

- Hóa chất: NH 4 Cl, Ca(OH) 2 . 




IV. Thiết kế, tổ chức các hoạt động học 

GV chia lớp học thành 4 nhóm HS, thực hiện các nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV 


a. Mục tiêu 

Tạo hứng thú để học sinh tiếp tục tìm tòi, khám phá về nitơ và hợp chất của nitơ 


GV đặt vấn đề: Chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo, tính chất vật lí và tính chất hóa 

học của nitơ và hợp chất của nitơ. Vậy nitơ tồn tại trong tự nhiên như thế nào, nitơ và hợp 

chất của nitơ có những ứng dụng gì và cách điều chế chúng như thế nào? Bài học hôm nay 

sẽ làm rõ những vấn đề trên. 

c. Phương thức tổ chức hoạt động? 

1/ Giáo viên đặt câu hỏi: Chúng ta đã biết đầy đủ về nitơ và hợp chất của nitơ chưa? 

2/ GV đặt vấn đề: Chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo, tính chất vật lí và tính chất 

hóa học của nitơ và hợp chất của nitơ. Vậy nitơ tồn tại trong tự nhiên như thế nào, nitơ và 

hợp chất của nitơ có những ứng dụng gì và cách điều chế chúng như thế nào? Bài học hôm 

nay sẽ làm rõ những vấn đề trên. 


1/ HS trả lời chưa 


2/ HS chú ý lắng nghe 


- GV quan sát để biết HS đã sẵn sàng tâm thế cho tiết học chưa? 

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới (30 phút) 

34 
















Hoàn thành mục tiêu tiết học 


ND 1: Tìm hiểu trạng thái tự nhiên và ứng dụng của nitơ. 

ND 2: Tìm hiểu những ứng dụng các hợp chất của nitơ 

ND 2: Tìm hiểu phương pháp điều chế NH 3 , HNO 3 trong phòng thí nghiệm. 

ND 3: Tìm hiểu PP điều chế nitơ, amoniac, axit nitric trong công nghiệp. 


GV yêu cầu các nhóm được phân công chuẩn bị nội dung cử đại lên bảng trình bày ((có thể 

trình bày bằng cách lập bảng hoặc sơ đồ tư duy hoặc trình chiếu powerpoint) 

Khi các đại diện trình bày, các HS khác lắng nghe, nhận xét, phát hiện bổ xung ý thiếu. 

ND 1: Tìm hiểu trạng thái tự nhiên và ứng dụng của nitơ. 

Gv yêu cầu nhóm 1 cử đại diện lên trình bày 

HS nhóm 1 lên bảng trình bày nội dung đã được phân công chuẩn bị. Các Hs khác theo dõi, 

nhận xét, bổ sung. 

GV: Nhận xét, bổ sung và chốt lại phần kiến thức cơ bản. 


ND 1: Tìm hiểu những ứng dụng của nitơ và hợp chất của nitơ (7 phút) 

Nitơ 

Amoniac 

Muối 

amoni 

Axit nitric 

Muối 

nitrat 

- Là nguồn dinh dưỡng của thực vật. 

- Tổng hợp amoniac. 

Ứng dụng 

- Làm môi trường trơ trong CN luyện kim, thực phẩm, điện tử… 

- Nitơ lỏng dùng để bảo quản máu. 

- Sản xuất HNO 3 , các loại phân đạm. 

- Điều chế hiđrazin (N 2 H 4 ) làm nhiên liệu cho tên lửa. 

- NH 3 lỏng làm chất làm lạnh trong thiết bị lạnh. 

- Làm phân bón hóa học (phân đạm) 

- NH 4 HCO 3 làm xốp bánh. 

- Điều chế phân đạm. 

- Sản xuất thuốc nổ, thuốc nhuộm, dược phẩm. 

- Làm phân đạm. 


- Chế thuốc nổ đen chứa 75% KNO 3 , 10%S và 15%C. 





ND 2: Tìm hiểu trạng thái tự nhiên của nitơ. (5 phút) 

- Trong tự nhiên nitơ có đồng vị: 14 7 

N và 15 7 

N 

35 











- Ở dạng đơn chất, nitơ chiếm 78,16% thể tích không khí. 

- Ở dạng hợp chất: nitơ có trong khoáng chất NaNO 3 (diêm tiêu natri), có trong thành phần 

protein động vật và thực vật. 

ND 3: Tìm hiểu phương pháp điều chế NH3, HNO3 trong phòng thí nghiệm. (5 phút) 

Chất NH3 HNO3 

PP 

điều 

chế 

PTH 

H 

Cho muối amoni tác dụng 

với dd kiếm (đun nóng) 

2NH 4 Cl + Ca(OH) 2 

2NH 3 + CaCl 2 + 2H 2 O 

o 

t 

⎯⎯→ 

Cho NaNO 3(r) hoặc KNO 3(r) tác dụng với dd 

H 2 SO 4 đặc, đu nóng. (phương pháp sunfat) 

NaNO 3(r) + H 2 SO 4đ 

o 

t 

⎯⎯→ NaHSO 4 + HNO 3 

ND 4: Tìm hiểu PP điều chế nitơ, amoniac, axit nitric trong công nghiệp (7 phút) 

1) Điều chế nitơ: 

Phương pháp: chưng cất phân đoạn không khí lỏng. 

2) Điều chế amoniac: 

- Phương pháp: tổng hợp từ nitơ và hiđro. 

N 2 + 3H 2 

o 

xt, t , p 

2NH 3 

∆H= -92kJ 

- Để nâng cao H% phải thực hiện pứ ở ĐK: 

+ Nhiệt độ: 450 – 500 o C 

+ Áp suất cao: 200 – 300 atm 

+ Xúc tác: Fe có trộn thêm Al 2 O 3 , K 2 O. 

+ Sử dụng quy trình khép kính. 

3) Điều chế axit nitric: 

HNO 3 được sản xuất từ NH 3 qua 3 giai đoạn, 

theo sơ đồ: 

NH 3 

⎯ + 

⎯ 

O 2 , t o , 

⎯⎯ 

xt → 

NO 

GĐ1: 4NH 3 + 5O 2 

⎯ + 2 

O 

⎯→ 

NO 2 

GĐ2: 2NO + O 2 ⎯⎯→ 2NO 2 

⎯ + 

+ H 2O 

O2 

⎯⎯⎯ 

→ 

HNO 3 

Pt,850−900 o C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ 4NO + 6H 2 O 

GĐ3: 4NO 2 + O 2 + 2H 2 O ⎯⎯→4HNO 3 

Hoạt động 3: Luyện tập (10 phút) 

a. Mục tiêu của hoạt động 

- Củng cố các kiến thức về ứng dụng, điều chế N 2 , NH 3 và HNO 3 

- Rèn luyện kĩ năng viết PTHH và kĩ năng tính toán hóa học liên quan đến điều chế NH 3 và 






HNO 3 




36 










Bài 1: Trong quá trình điều chế NH 3 , để tách riêng NH 3 ra khỏi hỗn hợp gồm N 2 , H 2 và NH 3 

người ta đã sử dụng phương pháp nào sau đây? 

A. Cho hỗn hợp đi qua dung dịch nước vôi trong. 

B. Cho hỗn hợp đi qua CuO nung nóng. 

C. Cho hỗn hợp đi qua dung dịch H 2 SO 4 đặc. 

D. Nén và làm lạnh hỗn hợp, NH 3 hoá lỏng. 

Bài 2: Để điều chế HNO 3 trong phòng thí nghiệm, các hoá chất cần sử dụng là: 

A. Dung dịch NaNO 3 và dung dịch H 2 SO 4 đặc. 

B. NaNO 3 tinh thể và dung dịch H 2 SO 4 đặc. 

C. Dung dịch NaNO 3 và dung dịch HCl đặc. 

D. NaNO 3 tinh thể và dung dịch HCl đặc. 

Bài 3: Người ta sản xuất khí nitơ trong công nghiệp bằng cách nào sau đây? 

A. Chưng cất phân đoạn không khí lỏng. 

B. Nhiệt phân dung dịch NH 4 NO 2 bão hoà. 

C. Dùng photpho để đốt cháy hết oxi không khí. 

D. Cho không khí đi qua bột đồng nung nóng. 

Bài 4: Phải dùng bao nhiêu lít khí N 2 và bao nhiêu lít khí H 2 để điều chế 17g NH 3 ? biết 

rằng H% = 25%, các thể tích khí được đo ở đktc ? 

A. 44,8 lít N 2 và 134,4 lít H 2 B. 22,4 lít N 2 và 134,4 lít H 2 

C. 22,4 lít N 2 và 67,2 lít H 2 D. 44,8 lít N 2 và 67,2 lít H 2 

Bài 5: Tính thể tích khí NH 3 (đktc) cần dùng để sản xuất được 100 kg dung dịch HNO 3 

(63%), biết rằng hiệu suất của quá trình sản xuất = 50%? 

A. 44,8 lít B. 22,4m 3 C. 22,4 lít D. 44,8m 3 


- GV cho HS trả lời câu hỏi theo nhóm các câu 1,2,3 bằng cách giơ phiếu trả lời A, B, C, D. 

- Bài tập 4,5 yêu cầu các nhóm học sinh trao đổi thảo luận, thống nhất cách làm trong nhóm, 

HS làm được hướng dẫn HS chưa làm được đến khi cả nhóm đều hiểu cách làm, thống nhất 

kết quả thì giơ phiếu đáp án, giáo viên sẽ gọi bất kì thành viên của nhóm lên trình bày lời 

giải. 


HS sẽ trả lời đúng nhanh các câu hỏi 1,2,3 

- Ở các câu 4,5 có những HS làm được nhưng phải hướng dẫn tất cả các bạn trong nhóm 

cùng làm được nên sẽ mất nhiều thời gian hơn. Có những HS sẽ không làm được, khi được 


gọi lên bảng, nếu chưa làm được sẽ ưu tiên nhóm khác. 

e. Kiểm tra, đánh giá về kết quả hoạt động 





37 











- Thông qua việc quan sát các hoạt động của HS, GV có thể kiểm tra, đánh giá và biết được 

những HS nào hoạt động tích cực, có khả năng hỗ trợ các bạn khác trong nhóm, đồng thời 

cũng sẽ biết những HS còn yếu, cần được hỗ trợ. 

Hoạt động 4: Vận dụng, tìm tòi kiến thức mở rộng (5 phút) 


Phát huy tính tích cực, tự học của HS 


- Tìm phương pháp điều chế NH 3 trong phòng thí nghiệm bằng phương pháp khác. 


GV đặt vấn đề: Thực tế điều chế NH 3 từ muối amoni và dung dịch bazo rất khó khăn vì sao? 

Hãy đề xuất cách điều chế NH 3 theo cách khác? 


- HS trả lời được: khó khăn do NH 3 tan nhiều trong nước 

- HS đề xuất: đun nóng hỗn hợp: CaO(r) + 2NH 4 Cl(r) → CaCl 2 + H 2 O + 2NH 3 ↑ 

Hoạt động 5: Bài tập về nhà (3 phút) 

- Học bài cũ: ứng dụng, điều chế nitơ và các hợp chất của nitơ. 

- Ôn tập phần kiến thức đã học về nitơ và hợp chất (hoàn thành bảng sau) 

- Làm trước các bài tập ở phiếu đã giao về nhà để chuẩn bị cho tiết luyện tập tiếp theo. 

Nội dung 

Chất 

Cấu tạo phân tử 

Tính chất vật lí 

Tính chất hóa học 

Ứng dụng 

Điều chế 

Nitơ Amoniac Muối amoni Axit nitric Muối nitrat 

Câu 1: Chia m gam hỗn hợp A gồm hai kim loại Cu, Fe thành hai phần bằng nhau : 

- Phần 1 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 đặc, nguội thu được 0,672 lít khí. 

- Phần 2 tác dụng hoàn toàn với dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được 0,448 lít khí. 

Tìm giá trị của m là (biết các thể tích khí được đo ở đktc) 

Câu 2: Cho 12 gam hỗn hợp X gồm Fe và Cu tác dụng với dung dịch HNO 3 đặc, nóng, dư, 

sau phản ứng thu được 11,2 lít khí NO 2 (đktc, là sản phẩm khử duy nhất của N +5 ). Xác định 

% khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp X. 


Câu 3: Để điều chế 34 kg khí NH 3 từ hỗn hợp gồm N 2 và H 2 được lấy theo tỉ lệ mol tương 

ứng 1:3 thì thể tích mỗi khí (tính ở đktc) cần lấy là bao nhiêu, biết hiệu suất phản ứng là 

25%. 





38 








Câu 4: Nung 6,58 gam Cu(NO 3 ) 2 trong bình kín không chứa không khí, sau một thời gian 

thu được 4,96 gam chất rắn và hỗn hợp khí X. Hấp thụ hoàn toàn X vào nước để được 300 

ml dung dịch Y. Xác định pH của dung dịch Y. 




NỘI DUNG 4: LUYỆN TẬP. (1 tiết) 

- Bài tập củng cố phần lí thuyết về nitơ và hợp chất. 

- Phân loại và phương pháp giải các dạng bài tập về nitơ và hợp chất. 


1. Kiến thức: 


- Cấu tạo phân tử của nitơ, amoniac, axit nitric. 

- Tính chất vật lí, tính chất hóa học của nitơ và các hợp chất của nitơ. 

- Ứng dụng của nitơ và các hợp chất của nitơ 

- Phương pháp điều chế nitơ và các hợp chất của nitơ 

Học sinh vận dụng: giải các bài tập liên quan. 

2. Kĩ năng: 

- Viết các PTHH minh họa cho tính chất hóa học, quá trình điều chế, sản xuất các hợp 

chất của nitơ. 

- Tính toán, phân tích, tổng hợp. 

- Giải các dạng bài tập liên quan đến tính chất của nitơ, hợp chất của nitơ. 

3. Thái độ: 



4. Năng lực: 







- Thảo luận hợp tác nhóm. 





- Hệ thống các câu hỏi, bài tập, bảng phụ. 


- Tóm tắt phần kiến thức đã học, làm các bài tập đã giao về nhà. 

39 















IV. THIẾT KẾ, TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC 

GV chia lớp thành 4 nhóm 



- Làm khuấy động tinh thần, hướng cho việc tham gia các hoạt động của HS trở nên sôi nổi, 

tích cực. 


- Khuấy động tinh thần học tập 


- GV đặt vấn đề: sau 4 tiết nghiên cứu lý thuyết về nitơ và hợp chất của nitơ, các em đã tìm 

hiểu được về cấu tạo phân tử, tính chất, ứng dụng và phương pháp điều chế nitơ và các hợp 

chất của nitơ, nhằm ghi nhận kiến thức, những hiểu biết mà chúng ta thu nhận được, tiết học 

hôm nay chúng ta cùng thể hiện những hiểu biết đó vào giải quyết các câu hỏi và bài tập 

liên quan đến kiến thức của chủ đề. 

d. Dự kiến sản phẩm 

- Học sinh hào hứng tham gia tiết học 

e. Kiểm tra, đánh giá về kết quả hoạt động 

- GV quan sát thái độ, tâm thế sẵn sàng tham gia tiết học của HS 



- Củng cố kiến thức lý thuyết của chủ đề nitơ và hợp chất của nitơ 

- HS trình bày được nhanh chóng về cấu tạo phân tử, tính chất, điều chế và ứng dụng nitơ và 

hợp chất của nitơ: amoniac, muối amoni, axit nitric và muối nitrat. 

- HS vận dụng giải quyết các bài tập liên quan kiến thức của chủ đề. 

b. Nội dung 

- ND1: Ôn tập, củng cố kiến thức cần nhớ 

- ND2: Vận dụng kiến thức vào giải quyết các câu hỏi/bài tập 


ND1 (15 phút) : GV gọi ngẫu nhiên 5 HS lần lượt lên bảng trình bày nội dung đã được 

chuẩn bị ở nhà 

GV chụp hình phần chuẩn bị của HS ở nhà, chiếu lên màn hình để cả lớp cùng kiểm tra, 

theo dõi 

- Yêu cầu HS khác nhận xét, bổ sung 


- GV: Nhận xét, đánh giá nội dung HS đã chuẩn bị và trình bày. 

ND 2 (30 phút): GV cho HS hoạt động nhóm, Chia lớp thành 4 nhóm HS tham gia thảo 

luận và thực hiện nhiệm vụ theo nhóm 

Nhiệm vụ số 1 (10 phút) 

40 















- Các nhóm HS xếp hàng giữa lớp học, lần lượt mỗi HS lên bảng viết 1 phương trình phản 

ứng 

Luật chơi: GV phát cho mỗi HS 1 tờ phiếu bài tập số 1, HS mỗi nhóm lần lượt lên bảng viết 

1 pthh để hoàn thành dãy chuyển hóa sau đó chạy nhanh về cuối hàng để người tiếp theo lên 

bảng viết, sau 3 phút, dừng lại, GV kiểm tra các pthh và cho điểm cho mỗi nhóm, mỗi phản 

ứng đúng được 1 điểm: 

Hoàn thành sơ đồ chuyển hóa sau: 

N ⎯⎯→ NH ⎯⎯→ NO ⎯⎯→ NO ⎯⎯→ HNO ⎯⎯→ NH NO 

(1) (2) (3) (4) (5) 

2 3 2 3 4 3 

⎯⎯→ Ba( NO ) ⎯⎯→ Cu( NO ) ⎯⎯→ CuO ⎯⎯→ Cu ⎯⎯→ CuCl 

(6) (7) (8) (9) (10) 

3 2 3 2 2 

⎯⎯→ Cu( NO ) ⎯⎯→ NH 4NO ⎯⎯→ NH ⎯⎯→ N ⎯⎯→ Li N 

(11) (12) (13) (14) (15) 

3 2 3 3 2 3 

Nhiệm vụ 2 (10 phút) 

Gv Chiếu lên màn hình từng câu hỏi, cho HS các nhóm cùng thảo luận đưa ra câu trả lời 

bằng cách giơ các đáp án A, B, C, D. Giáo viên sẽ gọi bất kì HS nào của nhóm đứng dậy 

giải thích đáp án đã chọn, nếu trả lời đúng thì nhóm được 1 điểm, không đúng sẽ mất lượt ở 

câu tiếp theo (như vậy khi đưa ra phương án lựa chọn, nhóm đã phải thống nhất việc giải 

thích đáp án lựa chọn, qua đó HS khá, giỏi sẽ hỗ trợ việc giảng cho các HS yếu) 

Câu 1: Trong phòng thí nghiệm người ta thu khí nitơ bằng phương pháp dời nước vì: 

A. N 2 nhẹ hơn không khí. B. N 2 rất ít tan trong nước. 

C. N 2 không duy trì sự sống, sự cháy. D. N 2 hoá lỏng, hóa rắn ở nhiệt độ rất thấp. 

(GV hỏi thêm: Cho biết những khí có đặc điểm gì thì không thu theo pp dời nước? 

Câu 2: Cho các phản ứng sau : 

(1) N 2 + O 2 → 2NO (2) N 2 + 3H 2 → 2NH 3 

Trong hai phản ứng trên thì nitơ 

A. chỉ thể hiện tính oxi hóa. B. chỉ thể hiện tính khử. 

C. thể hiện cả tính khử và tính oxi hóa. D. không thể hiện tính khử và tính oxi hóa. 

(GV hỏi thêm: Hãy cho biết sự thay đổi số OXH của nitơ trong mỗi phản ứng trên) 

Câu 3: Trong phòng thí nghiệm, người ta có thể thu khí NH 3 bằng phương pháp 

A. đẩy nước. B. chưng cất. 

C. đẩy không khí với miệng bình ngửa. D. đẩy không khí với miệng bình úp ngược. 

(GV hỏi thêm: Tại sao không thu NH 3 bằng cách ngửa bình hoặc pp dời nước) 

Câu 4: Khi nói về muối amoni, phát biểu không đúng là : 

A. Muối amoni dễ tan trong nước. B. Muối amoni là chất điện li mạnh. 


C. Muối amoni kém bền với nhiệt. D. Dung dịch muối amoni có tính chất bazơ. 

(GV hỏi thêm: lấy 1 ví dụ cụ thể và phân tích để thấy phát biểu đã chọn có nội dung không 

đúng) 

Câu 5: Khi cho kim loại Cu phản ứng với HNO 3 tạo thành khí độc hại. Biện pháp nào xử lý 

tốt nhất để chống ô nhiễm môi trường ? 

41 















A. Nút ống nghiệm bằng bông tẩm nước. B. Nút ống nghiệm bằng bông tẩm cồn. 

C. Nút ống nghiệm bằng bông tẩm giấm. D. Nút ống nghiệm bằng bông tẩm nước vôi. 

(GV hỏi thêm: khí độc hại ở đây là khí gì? Tại sao dùng bông tẩm nước vôi lại xử lí được 

khí này?) 

Câu 6: Nhiệt phân hoàn toàn Fe(NO 3 ) 2 trong không khí thu được sản phẩm gồm : 

A. FeO, NO 2 , O 2 . B. Fe 2 O 3 , NO 2 . C. Fe 2 O 3 , NO 2 , O 2 . D. Fe, NO 2 , O 2 . 

Câu 7: Khi bị nhiệt phân dãy muối nitrat nào sau đây cho sản phẩm là oxit kim loại, khí 

nitơ đioxit và oxi ? 

A. Cu(NO 3 ) 2 , AgNO 3 , NaNO 3 . B. KNO 3 , Hg(NO 3 ) 2 , LiNO 3 . 

C. Pb(NO 3 ) 2 , Zn(NO 3 ) 2 , Cu(NO 3 ) 2 . D. Mg(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 . 

(GV hỏi thêm: các phương án A,B, D tại sao sai? 

Câu 8: Trong phản ứng : Cu + HNO 3 → Cu(NO 3 ) 2 + NO + H 2 O 

Số phân tử HNO 3 đóng vai trò chất oxi hóa là : 

A. 8. B. 6. C. 4. D. 2. 

(GV hỏi thêm: Giải thích ngắn gọn sự lựa chọn trên) 

Câu 9: Cho các phản ứng sau: 

(1) Cu(NO 3 ) 2 ⎯⎯→ (2) NH 4 NO 2 ⎯⎯→ 

(3) NH 3 + O 2 ⎯⎯⎯→ (4) NH 3 + Cl 2 ⎯⎯→ 

t o 

(5) NH 4 Cl ⎯⎯→ (6) NH 3 + CuO ⎯⎯→ 

Các phản ứng đều tạo khí N2 là: 

A. (2), (4), (6). B. (1), (2), (5). C. (1), (3), (4). D. (3), (5), (6). 

(Nêu đầy đủ sản phẩm ở các phản ứng đã chọn?) 

Câu 10: Để nhận biết các dung dịch mất nhãn chứa các chất: NaCl, Na 2 SO 4 , NH 4 Cl, 

(NH 4 ) 2 SO 4 cần dùng dung dịch thuốc thử nào sau đây? 

(GV yêu cầu Hs trình bày sơ đồ và viết PTHH) 

A. NaOH B. AgNO 3 C. Ba(OH) 2 D. HNO 3 

Nhiệm vụ 3 (13 phút): 

850 o C, Pt t o 

Mỗi nhóm được nhận đề, hoàn thành gồm 4 bài tập, sau 7 phút, GV yêu cầu HS các nhóm 

cử đại diện lên gắp phiếu có chứa câu bài tập cần chữa, mỗi câu đúng được 10 điểm. 

HS làm việc theo nhóm, tìm phương pháp giải bải tập nhận được, sau 5 phút, GV gọi ngẫu 

nhiên 1 HS đại diện trong nhóm lên bảng trình bày, nhóm nào không trình bày được có thể 

thay thế HS khác nhưng bị trừ ½ số điểm của câu này 


Câu 1: Chia m gam hỗn hợp A gồm hai kim loại Cu, Fe thành hai phần bằng nhau : 

- Phần 1 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 đặc, nguội thu được 0,672 lít khí. 

- Phần 2 tác dụng hoàn toàn với dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được 0,448 lít khí. 

Tìm giá trị của m là (biết các thể tích khí được đo ở đktc) 

t o 





42 











Câu 2: Cho 12 gam hỗn hợp X gồm Fe và Cu tác dụng với dung dịch HNO 3 đặc, nóng, dư, 

sau phản ứng thu được 11,2 lít khí NO 2 (đktc, là sản phẩm khử duy nhất của N +5 ). Xác định 

% khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp X. 

Câu 3: Để điều chế 34 kg khí NH 3 từ hỗn hợp gồm N 2 và H 2 được lấy theo tỉ lệ mol tương 

ứng 1:3 thì thể tích mỗi khí (tính ở đktc) cần lấy là bao nhiêu, biết hiệu suất phản ứng là 

25%. 

Câu 4: Nung 6,58 gam Cu(NO 3 ) 2 trong bình kín không chứa không khí, sau một thời gian 

thu được 4,96 gam chất rắn và hỗn hợp khí X. Hấp thụ hoàn toàn X vào nước để được 300 

ml dung dịch Y. Xác định pH của dung dịch Y. 

d. Dự kiến sản phẩm thu được của HS 

ND 1: HS đã tóm tắt nội dung ôn tập vào vở 

ND 2: HS các nhóm hỗ trợ kiến thức cho nhau để trả lời tốt các nhiệm vụ. 

- HS viết được các phương trình hóa học theo dãy chuyển hóa 

- Trả lời đúng các câu hỏi trắc nghiệm và giải thích được lí do chọn đáp án. 

- Làm đúng các bài tập tính toán. 

Nếu nhóm HS không làm được thì GV sẽ gợi ý cách làm. 


- Thông qua quan sát, GV đánh giá được mức độ sự tham gia hợp tác của các nhóm và của 

các HS để thực hiện nhiệm vụ chung của nhóm. 

- GV nhận biết được các HS tích cực, những HS còn yếu, cần sự hỗ trợ, giúp đỡ. 

- GV nhận xét về kết quả và tinh thần làm việc của các nhóm. 

- Giáo viên tổng hợp cho điểm cho mỗi nhóm. 

Hoạt động 3: Hướng dẫn Hs học bài ở nhà (1 phút) 

- Ôn tập phần lí thuyết đã học. 

- Làm các bài tập còn lại ở phiếu bài tập (Giáo viên hướng dẫn giải các bài tập khó) 

- Chuẩn bị nội dung bài học tiếp theo: “Photpho” 

+ Viết cấu hình electron, xác định vị trí của nguyên tố P trong BTH? 

+ Tìm hiểu về tính chất vật lí của P? 

+ Tìm hiểu tính chất hóa học của P, Viết PTHH minh họa? (so sánh với nitơ) 

+ Tìm hiểu về trạng thái tự nhiên của P 

+ Ứng dụng của P? 

+ Phương pháp sản xuất P? 






43 











C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 

- Qua thực tế giảng dạy nội dung kiến thức của chủ đề, tôi nhận thấy học sinh rất hào 

hứng với các phương pháp dạy học mới, riêng hoạt động củng cố, luyện tập ở mỗi tiết học 

giáo viên cần căn cứ năng lực thực tế của học sinh để thiết kế câu hỏi và bài tập cho phù 

hợp. (Chủ đề vừa trình bày được thiết kế cho học sinh lớp 11A1 – HS có khả năng nhận 

thức nhanh và năng lực giải bài tập tốt). 

- Nhà trường cần hoàn thiện về cơ sở vật chất đặc biệt là các hóa chất và dụng cụ thí 

nghiệm cần được bổ sung để giáo viên có thể chủ động trong công tác. 






44

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ NITƠ VÀ HỢP CHẤT CỦA NITƠ HÓA HỌC 11

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?