You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Mawrth <strong>2021</strong><br />
AM DDIM!<br />
WYT TI'N BAROD AM<br />
Creu baner cennin pedr i<br />
ddathlu'r gwanwyn!<br />
Cystadleuaeth!<br />
Cyfle i ti ennill wy Pasg<br />
Seren a Sbarc arbennig!<br />
Cylchgrawn Cymraeg<br />
llawn o bethau cŵl!<br />
urdd.cymru/cip
2<br />
Hawlfraint Urdd Gobaith Cymru yw’r holl gylchgrawn oni nodir yn wahanol.<br />
Golygydd: Branwen Rhys Dafydd Dylunydd: Meilyr Gwynn<br />
Cysyllta â ni: cip@urdd.org neu beth am ymweld â gwefan urdd.cymru/cip<br />
Croeso<br />
Helo ffrindiau!<br />
Gobeithio i ti fwynhau dy hanner tymor.<br />
Diolch i’r darllenwyr sydd wedi gyrru<br />
negeseuon ata i! Beth am i ti wneud yr un fath erbyn<br />
y rhifyn nesaf o <strong>Cip</strong>? Os oes gen ti jôc neu ddau i’w<br />
rhannu gyda mi hefyd, dos amdani!<br />
Mae gymaint o hwyl i’w gael rhwng y cloriau yma<br />
unwaith eto, gan gynnwys cylchgrawn ffantastig<br />
Mellten - comic mwya’ gwallgo’ Cymru!<br />
Beth am ddathlu ei bod hi'n wanwyn drwy addurno’r<br />
tŷ gyda chennin pedr papur? Tro i dudalen 6 ar gyfer<br />
y Gornel Gelf.<br />
Wyt ti eisiau ennill wy Pasg?! Dos ati i dynnu llun<br />
o Seren a Sbarc a’i yrru fewn ata i (cip@urdd.org)<br />
erbyn 26 Mawrth, am y cyfle i ennill wy Pasg<br />
arbennig gyda dy ddyluniad di arno!<br />
Hwyl am y tro,<br />
Mistar Urdd<br />
Hwrê! Mae Eisteddfod T yn ei ôl.<br />
Flwyddyn ddiwethaf, fe wnaeth 6,000 o blant a phobl<br />
ifanc gystadlu yn Eisteddfod T. Tro yma mae hyd yn oed<br />
MWY o gystadlaethau ar dy gyfer - dos draw i'r wefan<br />
www.s4c.cymru/urdd i’w gweld!<br />
Mae cymysgedd o gystadlaethau arferol Eisteddfod<br />
yr Urdd a rhai newydd sbon - o ganu a dawnsio i<br />
gystadleuaeth Dweud Jôc neu ddangos dy Anifail Anwes<br />
Talentog.<br />
Ddim yn mwynhau perfformio? Mae'n iawn! Mae digon o<br />
gystadlaethau ysgrifennu a chelf a chrefft ar gael, hefyd.<br />
Cer i dudalen 5 am fwy o wybodaeth.<br />
Awê, a phob lwc!<br />
Cofia yrru popeth i mewn erbyn 26 Mawrth!<br />
Waw! Mae llond trol ohonoch chi wedi cysylltu ers mis<br />
Ionawr. Diolch yn fawr! Methu gweld dy neges di? Paid â<br />
phoeni - mi wnaf yn siŵr o'i chynnwys yn y rhifyn nesa.<br />
Heb gysylltu o'r blaen? Mae'n hawdd - dyna'r oll sydd<br />
angen ei wneud yw llenwi'r holiadur yma!<br />
Nel Haf<br />
Mared Wyn<br />
Pentre’r Eglwys / 8 oed<br />
Bryn Iwan / 10 oed<br />
• Hoff fwyd? Pastabake Miss<br />
LaVerne - cogyddes ein hysgol ni<br />
• Hoff air Cymraeg? Ffrindiau<br />
• Hoff le yn y byd? Ysbyty Glangwili<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Ymarfer corff<br />
• Hoff lyfr? Coblyn o broblem<br />
• Hoff liw? Glas<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Elin Fflur,<br />
oherwydd dwi'n hoffi hi'n canu<br />
• Hoff raglen deledu? Pobol y Cwm<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Elin Fflur achos<br />
rydw i eisiau bod yn enwog am ddiwrnod<br />
• Hoff fwyd? Pitsa<br />
• Hoff air Cymraeg? Sbigoglys<br />
• Hoff le yn y byd? Tenerife<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Ymarfer Corff<br />
• Hoff lyfr? Na Nel! Oherwydd yr un<br />
enw ac mae hi yn ddireidus iawn<br />
• Hoff liw? Coch<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham?<br />
Gareth Bale am ei fod yn wych yn<br />
chwarae pêl-droed<br />
• Hoff gem gyfrifiadurol? Hello Neighbour<br />
ar y Switch<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham?<br />
Unrhyw un o chwaraewyr tîm pêldroed<br />
merched Cymru oherwydd<br />
maen nhw’n dalentog iawn
Freya<br />
Llantrisant / 8 oed<br />
• Hoff fwyd? Pitsa<br />
• Hoff air Cymraeg? Ysgol<br />
• Hoff le yn y byd? Cymru<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Celf a Iaith<br />
• Hoff lyfr? Hyd Yr Enfys a Magic<br />
Ballerina<br />
• Hoff liw? Teal<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Y ffermwyr achos maen nhw'n<br />
rhoi bwyd i bawb<br />
• Hoff raglen deledu? Strictly Come Dancing<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Oti Mabuse achos mae hi<br />
wedi ennill Strictly Come Dancing ddwywaith!<br />
• Hoff fwyd? Siocled<br />
Beca Mair<br />
Chwilog / 10 oed<br />
• Hoff air cymraeg? Pam<br />
• Hoff le yn y byd? Telford<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Celf<br />
• Hoff lyfr? The Ice Monster<br />
• Hoff liw? Gwyn a llwyd<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Joseph Tribbiani oherwydd<br />
fo yw fy ffefryn o Friends<br />
• Hoff raglen deledu? Friends<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Fy ffrind gorau Nanw<br />
oherwydd mae hi yn gallu rhedeg ac mae hi'n chwerthing lot<br />
efo fi<br />
Guto<br />
Y Barri /<br />
7 oed<br />
• Hoff fwyd?<br />
Cyri<br />
• Hoff air Cymraeg? Cachgibwm<br />
• Hoff le yn y byd? Dolgellau<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol?<br />
Mathemateg<br />
• Hoff lyfr? The Twits<br />
• Hoff liw? Glas<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a<br />
pham? Guto Nyth Brân, dwi<br />
wedi fy enwi ar ei ôl a dwi’n<br />
gallu rhedeg yn gyflym fel o<br />
• Hoff gem gyfrifiadurol? Fortnite<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a<br />
pham? Mo Salah, dwi’n cefnogi<br />
Lerpwl ac wrth fy modd yn<br />
sgorio llawer o gôls<br />
Gwenny<br />
Rhydaman / 6 oed<br />
• Hoff fwyd? Pitsa<br />
• Hoff air cymraeg? Adre<br />
• Hoff le yn y byd? Cymru<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Mathamateg<br />
• Hoff lyfr? Tom Gates<br />
• Hoff liw? Glas<br />
Daniel<br />
Llundain / 9 oed<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Sam Warburton achos fod<br />
e'n dda yn rygbi<br />
• Hoff raglen deledu? Scooby Doo a Tom a Jerry<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Capten America, achos<br />
mae e yn gyflym ac yn gryf<br />
• Hoff fwyd? Sglodion a selsig<br />
• Hoff air Cymraeg? Diolch!<br />
• Hoff le yn y byd? Majorca<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol?<br />
Mathemateg<br />
• Hoff lyfr? Cloc Cae Berllan<br />
• Hoff liw? Porffor<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres<br />
a pham? Alys fy chwaer<br />
fach oherwydd mae hi’n<br />
Haredim<br />
• Hoff raglen deledu? Amser<br />
maith yn ol<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod<br />
a pham? Mrs Williams er<br />
mwyn dysgu fy ffrindiau<br />
3
Gethin<br />
Pwllheli / 7 oed<br />
Gwenllian rhys<br />
Llanilar / 11 oed<br />
• Hoff fwyd? Pasta a cinio dydd Sul<br />
• Hoff air Cymraeg? Dim hoff air<br />
• Hoff le yn y byd? Sbaen<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Mathemateg<br />
• Hoff lyfr? Llyfr tryciau a thractors<br />
• Hoff liw? Coch<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Mam -<br />
achos dwi yn hoffi cael gwneud pethau<br />
efo hi fel pobi cacen, kayakio, paddle<br />
boardio, beicio a mynd i gerdded fyny<br />
mynyddoedd<br />
• Hoff raglen deledu? Sonic, Top Gear a<br />
C'mon Midffild<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham?<br />
Robyn partner Mam, mae o yn trwsio<br />
peririannau<br />
• Hoff fwyd? Byrgyr cyw a salad<br />
- iym, iym!<br />
• Hoff air Cymraeg? Cwcw, mae'n<br />
swnio'n od ac yn gwneud i mi<br />
wenu<br />
• Hoff le yn y byd? Ynys Môn, oherwydd fanna mae Nain<br />
yn byw ac mae llwyth o bethau gwych i wneud yno<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Celf, dwi wrth fy modd yn<br />
paentio a thynnu lluniau<br />
• Hoff lyfr? Unrhyw lyfr Asterix, mae'r storïau yn hwyl<br />
a hudolus. Dwi wedi darllen llawer ohonynt, ac rwyf<br />
wastad yn menthyg rhai o lyfrgell y dre<br />
• Hoff liw? Mae gen i dri hoff liw: pinc a glas - dyna<br />
liwiau f'ystafell wely, ond dwi'n hoffi coch hefyd<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Huw Aaron achos<br />
mae'n arluniwr ffab a liciwn i fod yn gartwnydd.<br />
Roedd y sesiynnau Criw Celf dros y cyfnod clo yn<br />
hollol wych<br />
• Hoff raglen deledu? Y Dyfnfor, mae'n llawn antur<br />
annisgwyl a dwi'n hoffi'r chwedlau<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Hoffwn i fod y<br />
dywysoges Gwenllian yn arwain y frwydr i'r gâd.<br />
Roedd hi'n ddynes ddewr a mentrus<br />
Heledd Mair<br />
Bryn Iwan / 7 oed<br />
• Hoff fwyd? Cacen<br />
siocled<br />
• Hoff air Cymraeg?<br />
enfys<br />
• Hoff le yn y byd?<br />
Llangrannog<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Ymarfer corff -<br />
Gymnasteg<br />
• Hoff lyfr? Bwystfil yn yr Oergell<br />
• Hoff liw? Pinc<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Ninja<br />
Kids oherwydd maen nhw'n cael<br />
gwared o bobl drwg ac yn achub y<br />
byd<br />
• Hoff gem gyfrifiadurol? Minecraft<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham?<br />
Miss Meleri - aelod o staff artistig<br />
yn fy ysgol oherwydd rwy'n hoffi bod<br />
yn greadigol<br />
Sebastian<br />
Y Rhyl / 10 oed<br />
• Hoff fwyd? Mango a Melon Dwr<br />
• Hoff air cymraeg? Draig<br />
• Hoff le yn y byd? Adref<br />
• Hoff bwnc yn yr ysgol? Gwyddoniaeth<br />
• Hoff lyfr? Harry Potter and the Prisoner of Azkhaban<br />
• Hoff liw? Oren<br />
• Pwy yw dy arwr neu arwres a pham? Mam a Dad<br />
oherwydd mae nhw’n helpu fi efo pob dim a mae<br />
nhw mor neis<br />
• Hoff gem gyfrifiadurol? Animal Jam- Play Wild<br />
• Pwy hoffet ti fod am y diwrnod a pham? Hoffai bod yn<br />
Conservationist oherwydd hoffai helpu anifeiliad o<br />
gwmpas y byd
5<br />
Mae Eisteddfod T yn ei ôl!<br />
Mae mwy i Eisteddfod T na chystadlaethau canu, llefaru,<br />
dawnsio neu sgwennu!<br />
Mae llwyth o bethau gwahanol y medri di wneud ar gyfer<br />
Eisteddfod T – adref ar ben dy hun, gyda’r teulu neu hyd<br />
yn oed gyda dy anifail anwes!<br />
Dyma rai o’r cystadlaethau, i ti gael blas:<br />
youtu.be/2C33v2WYxhs<br />
Dawns Ystafell Fyw<br />
Dawnsio ar lawr y gegin neu yn yr<br />
ardd ar ben dy hun neu efo aelod<br />
o’r teulu.<br />
Mynd Am Dro<br />
Cofnoda daith gerdded<br />
gan greu llun neu ddelwedd<br />
diddorol ar Strava<br />
Cogurdd: Gornest y Gacen<br />
Addurna gacen ar gyfer<br />
achlysur neu berson<br />
arbennig ac anfon y llun i<br />
mewn!<br />
Trêl Ffilm<br />
Creu trêl o dy hoff ffilm ond yn y<br />
cartref.<br />
youtu.be/IjGyyusw23I<br />
Dweud Jôc<br />
Dyweda dy jôc mwyaf doniol.<br />
Lip-Sync<br />
Lip-sync-ia am dy fywyd!<br />
Cofia ddewis cân Gymraeg.<br />
Fideo TikTok<br />
Dipyn o giamstar ar y TikTok?<br />
Anfon fideo draw!<br />
Tric Hud a Lledrith<br />
Wyt ti’n dipyn o gonsuriwr? Cyflwyna dy hoff dric hud a lledrith!<br />
Os wyt ti am gystadlu yna cofia<br />
gofrestru cyn 26 Mawrth <strong>2021</strong><br />
drwy wefan s4c.urdd.cymru<br />
Anifail Anwes<br />
Talentog<br />
Ci sy’n<br />
canu neu<br />
ddraenog<br />
sy’n dawnsio?<br />
Gawn ni weld<br />
talentau<br />
cudd dy<br />
anifail anwes!<br />
Sgets Deuluol<br />
Cer amdani i greu sgets<br />
ddoniol gan gynnwys y teulu<br />
cyfan!
Mae’n fis Mawrth ac mae’r gwanwyn<br />
yn dod! Addurna dy ystafell wely neu<br />
dy ddosbarth gyda’r addurniadau<br />
hyfryd a hawdd yma. Mae rhain yn<br />
berffaith fel addurniadau Dydd G∑yl<br />
Dewi hefyd!<br />
1<br />
2<br />
Mi fyddi di angen:<br />
Tynna lun o genhinen Bedr ar<br />
y cerdyn, a’i dorri yn ofalus i’w<br />
ddefnyddio fel patrwm<br />
Cer o amgylch y patrwm gyda<br />
phensil ar y papur melyn, a’i<br />
dorri yn ofalus<br />
Darn o hen gerdyn<br />
Papur melyn<br />
Papurau pobi melyn<br />
Siswrn<br />
Glud<br />
Pensil<br />
Rhuban, cortyn neu<br />
darn o wlân<br />
Tâp<br />
3<br />
4<br />
Rho lud ar waelod y papur<br />
cacennau, a’i ludo i ganol y<br />
genhinen Bedr.<br />
Ailadrodd cam 2 a 3 nes mae gen<br />
ti ddigon o flodau. Mae 9 cenhinen<br />
Bedr yn gwneud baner fer, a 18<br />
cenhinen Bedr yn gwneud baner hir<br />
5<br />
Defnyddia’r tâp i lynu’r<br />
rhuban i gefn y blodau, a<br />
gofyn i oedolyn dy helpu i’w<br />
rhoi ar y wal<br />
6<br />
Gyrra lun o dy faner cennin Pedr<br />
i Bore Da ar boreda@urdd.org<br />
i ni gael gweld dy addurniadau<br />
hyfryd di!
Diwrnod y Llyfr<br />
Mae hi’n Ddiwrnod y Llyfr ar ddydd Iau, 4 Mawrth. I ddathlu, mae’r<br />
cartwnydd a’r darlunydd o fri, Huw Aaron, wedi mynd ati i greu llyfr o’r enw<br />
Ha Ha Cnec! i chi ei fwynhau – ac mae ar werth nawr, am £1 yn unig!<br />
Llyfr llawn jôcs, cartwnau doniol ag ambell i gymeriad unigryw yw Ha Ha Cnec!<br />
Dyma ni’n cael y cyfle i ofyn ambell gwestiwn i Huw ar achlysur<br />
cyhoeddi ei lyfr newydd.<br />
Pam dewis Ha Ha Cnec! fel teitl?<br />
Gan mai dyna oedd y teitl mwyaf twp odd yn dod i’r meddwl! Teitl<br />
addas ar gyfer llyfr llawn o jôcs twp!<br />
Beth yw dy hoff joc?<br />
Pa liw sy'n arogli gwaethaf? Smelyn.<br />
Beth yw dy hoff lyfr i rannu a gyda phwy?<br />
Fydda i wastad yn sôn am faint dwi'n caru llyfrau Calvin & Hobbes i<br />
unrhyw un sy'n gofyn.<br />
Beth wyt ti wedi mwynhau fwyaf dros y cyfnodau clo?<br />
Joio byd natur yn yr ardd ac ar droeon i'r gamlas leol, a<br />
nosweithiau sinema pob nos Wener gyda'r teulu - mynd<br />
trwy'r hen glasuron ar Disney+ gyda popcorn a siocled!<br />
Pwy yw dy hoff gymeriad cartŵn, a pham?<br />
Mae Sgerbwd, o gyfres SuperTed, wastad wedi fy nrysu<br />
a'n cyfareddu. Sut mae e'n sgerbwd sy'n fyw? Pam<br />
nad oes neb arall yn cwestiynu ei fodolaeth? Pam<br />
nad yw ei esgyrn i gyd wedi cysylltu? Pam fod e'n<br />
helpu Dai Tecsas, er nad yw e i weld yn ddrwg ei<br />
hun? Pam fod e'n gwisgo sliperi?<br />
Mae gymaint o gwestiynau...<br />
7
8<br />
Mae’n hwyl cael wy<br />
Neu ddau – neu fwy!<br />
Faint o wyau sydd gen i?<br />
Llond dwy dudalen. Rhifa di!<br />
ATEBION AR<br />
DUDALEN 27<br />
1.<br />
Dyma gerdyn post ges i gan ffrind.<br />
Alli di ei ddarllen?<br />
Ann<br />
l Syr <strong>Cip</strong>.<br />
Dwi ar fy ng liau yng Ng nedd.<br />
Dwi wedi g lio dring r ar yr ddfa a b do g lanod ger Con .<br />
H l,<br />
D<br />
nwen<br />
Beth am i ti ysgrifennu neges<br />
sy’n llawn wyau?<br />
2.<br />
Ar y grid mae enwau 8 creadur sy’n dodwy wyau.<br />
I ddarganfod beth ydyn nhw, chwilia am y llythrennau<br />
sydd yn y blychau hyn:<br />
1 2 3 4<br />
A a f g r<br />
B b c e m<br />
C a p o i<br />
Ch n w y l<br />
A 2C - 4A - 3Ch - 2A - 3Ch - 1Ch<br />
B 4B - 1C - 4Ch - 2Ch - 3B - 1Ch<br />
C 1Ch - 3B - 4C - 1A - 4A<br />
Ch 2B - 4A - 3C - 2B - 3C - 1A - 3B - 4C - 4Ch<br />
D 1B - 4A - 3C - 3A - 1C<br />
Dd 2B - 4A - 1C - 1Ch - 2B<br />
E 2C - 4C - 4Ch - 4C - 2C - 1C - 4Ch - 1C<br />
F 2B - 4A - 2Ch - 1B - 1C - 1Ch
3.<br />
Alli di ddyfalu beth mae’r wyau hyn yn ei wneud?<br />
Gorffen y geiriau<br />
C. _ _ wy _ _ _<br />
A. ll w y th o<br />
B. _ wy _ _<br />
D. _ _ wy _ _ _<br />
Ch. _wy_ _ _ _<br />
4.<br />
Dyma olwyn liwiau.<br />
Mae’r olwyn yn dangos pa liwiau sy’n groes i’w gilydd. Mae coch a gwyrdd<br />
yn groes i’w gilydd, mae piws a melyn yn groes, ac mae glas ac oren yn groes.<br />
Edrych ar yr wyau ar y chwith, yna chwilia am yr wy sydd â lliwiau<br />
croes – lle mae pob coch wedi troi’n wyrdd, ac yn y blaen.<br />
a b c ch<br />
1<br />
2<br />
3<br />
9
Amser Lliwio!<br />
sy' nesa!<br />
Cystadleuaeth<br />
Dylunio wy Pasg siocled Seren a Sbarc!<br />
Dyma gyfle i ti ennill wy Pasg siocled<br />
gyda dy ddyluniad di arno!<br />
Diolch i gwmni Cathryn Cariad am<br />
noddi’r gystadleuaeth.<br />
Dyddiad cau:<br />
26 Mawrth<br />
<strong>2021</strong><br />
Am y cyfle i ennill, bydd angen i ti:<br />
1. Dynnu llun o’r cymeriadau Seren a Sbarc<br />
2. Gwneud yn siŵr fod y dyluniad yn ffitio tu fewn i’r siâp wy!<br />
3. Gyrru dy ddyluniad at cip@urdd.org erbyn 26 Mawrth <strong>2021</strong><br />
Os oes angen help arnat ti, CLICIA YMA i lawrlwytho<br />
amlinelliad o siâp wy!<br />
Ewch draw i www.cathryncariad.com<br />
i weld llond trol o siocledi anhygoel!<br />
10
Mellten
Mellten
Mellten
Mellten
Mellten
Mellten
17
HYSBYSFWRDD<br />
SYR CIP<br />
ATEBION AR DUDALEN 27<br />
STOPIWCH<br />
SAM SBWRIEL!<br />
1.<br />
O NA! Mae Sam wedi taflu sbwriel yn y parc.<br />
Edrych ar y gwahanol fathau o sbwriel a dyfala pa mor hir y gall pob un bara heb bydru.<br />
Cysyllta bob darn o sbwriel â’r dyddiad cywir.<br />
2<br />
1<br />
10<br />
1. tun ffa<br />
mis<br />
3<br />
2. papur newydd<br />
3. potel wydr<br />
6 wythnos<br />
2-3 mis<br />
4. bag plastig<br />
6 mis<br />
5. croen banana<br />
10-20 mlynedd<br />
9<br />
6. pecyn creision<br />
30-40 mlynedd<br />
7. cewyn parod<br />
50 mlynedd<br />
8<br />
4<br />
8. potel blastig<br />
75-80 mlynedd<br />
9. carton sudd<br />
500 mlynedd<br />
10. het gotwm<br />
Miliwn o flynyddoedd<br />
7<br />
5<br />
6<br />
18
2.<br />
Dyw’r pethau hyn ddim wedi cael eu taflu. Maen nhw wedi cael eu<br />
hailgylchu i wneud un o’r pethau yn y rhes oddi tanyn nhw.<br />
Alli di eu rhoi mewn parau?<br />
1<br />
3<br />
2<br />
4<br />
3.<br />
Dyma logo ailgylchu. Mae’r logo’n seiliedig ar<br />
stribed Möbius, sy’n stribed clyfar iawn.<br />
Dere i wneud un o’r stribedi hyn<br />
a) Torra stribed o bapur tua’r un hyd a’r un lled â<br />
ffon fesur, sef 30 cm x 4cm.<br />
1<br />
3<br />
Ysgrifenna ar un pen a ar y pen arall.<br />
2<br />
4<br />
Hefyd tynna linell ar hyd canol y stribed ar y ddwy<br />
ochr.<br />
Rho hanner tro i’r stribed, fel bod y rhif 4 ar ben<br />
y rhif 1, a’r 3 ar ben rhif 2, a sticia’r ddau ben at ei<br />
gilydd â glud neu selotep.<br />
Nawr torra ar hyd y llinell.<br />
Beth sy’n digwydd?<br />
b) Gwna stribed arall yn union yr un maint,<br />
ond y tro hwn, tynna linell tua 1cm o’r top sef<br />
rhwng yr 1 a’r 3. Tro’r stribed drosodd a thynna<br />
linell arall 1 cm o’r top, sef rhwng y 2 a’r 4.<br />
Ar ôl sticio’r stribed, torra ar hyd y llinell eto.<br />
Waw! Beth sy’n digwydd nawr?<br />
19
Yn glir fel crisial<br />
Gel!” gwaeddodd Nanw gan sgrialu<br />
am y drws i geisio dal y parsel oedd<br />
“Na,<br />
yn cael ei stwffio drwy’r blwch post.<br />
Cyrhaeddodd o fewn trwch blewyn cyn i Gel allu<br />
neidio i fyny a’i gipio yn ei ddannedd. Hoff gêm<br />
y sbaniel direidus oedd dwyn y llythyrau wrth i’r<br />
postmon eu poeri drwy’r drws.<br />
“Da iawn ti,” gwenodd Mam wrth i Nanw<br />
ddychwelyd at yr ynys frecwast a dringo i fyny<br />
ar y stôl. “Dos i dy fasged Gel, y ci bach drwg!”<br />
gwgodd, cyn rhoi winc slei ar ei merch.<br />
“Be’ sydd gen ti, llwyth o filiau i mi mae’n siŵr?”<br />
cellweiriodd Mam wrth sipian ei choffi.<br />
“Na, dim ond un parsel bach heddiw . . . ac mae<br />
o i mi,” atebodd Nanw yn syn gan weld ei henw<br />
mewn llawysgrifen dwt ar flaen y parsel bach<br />
melyn.<br />
Teimlodd Nanw y parsel i geisio dyfalu beth oedd<br />
y tu mewn. Doedd hi ddim yn ben-blwydd arni<br />
hi, felly pam y byddai rhywun yn anfon parsel<br />
ati? Gallai deimlo rhywbeth caled y tu mewn.<br />
Brysiodd i’w agor ac roedd yn anodd cuddio'r<br />
olwg ddryslyd ar ei hwyneb. Carreg liwgar, tua<br />
10 centimetr mewn maint oedd yna. Crisial oedd<br />
y garreg gydag ymylon garw ond a deimlai<br />
mor llyfn a chynnes yng nghledr ei llaw. Daliodd<br />
Nanw'r grisial at ddrysau Ffrengig y gegin a<br />
gadael i’r golau dreiddio yn donnau o liw pinc<br />
golau bendigedig.<br />
Roedd nodyn bach y tu mewn i’r amlen.<br />
Annwyl Nanw, Dyma grisial yn arbennig i ti. Cofia<br />
ofalu amdano ac fe wnaiff ofalu amdanat ti,<br />
Cofion anwylaf, Anti Lois.<br />
Ffrind ei mam oedd Lois. Roedd hi wedi symud<br />
i fyw i’r Dwyrain Pell ers rhai misoedd i ddysgu<br />
mwy am y crisialau a’u pwerau. Roedd gan ei<br />
Mam hiraeth mawr am ei ffrind. Doedd pethau<br />
heb fod yn hawdd ar deulu Nanw yn ddiweddar<br />
ac roedd Anti Lois yn gallu gwneud i’r byd deimlo<br />
yn well. Ac er bod ei mam yn siarad gyda hi o<br />
hyd dros facetime, doedd o ddim yr un peth.<br />
Edrychodd Nanw ar ei Mam a gweld deigryn yn<br />
llithro dros y bagiau du blinedig oedd o dan ei<br />
llygaid.<br />
Meddyg oedd mam Nanw yn yr ysbyty lleol. Ers<br />
misoedd roedd hi wedi bod yn gweithio yn y ward<br />
argyfwng yn gofalu am gleifion oedd yn sâl iawn<br />
gyda’r Coronafirws. Yn ystod y cyfnod clo cyntaf,<br />
prin yr oedd Nanw a’i thad wedi gweld ei Mam.<br />
Byddai’n gweithio shifftiau hir, yna yn dod gartref<br />
ac yn mynd yn syth i’r gawod cyn cau ei hun yn<br />
ystafell sbâr. Gwyddai Nanw ei bod yn gwneud<br />
hyn er mwyn trio ei chadw hi a’i thad yn ddiogel.<br />
Ond gyda’r nos, gallai glywed ei mam yn crio yn<br />
dawel, ac roedd Nanw yn pryderu’n fawr amdani.<br />
Roedd Nanw yn gwylio adroddiadau newyddion<br />
ar y teledu ac yn gwybod pa mor ddifrifol<br />
oedd pethau. Roedd hi’n gwybod fod staff y<br />
Gwasanaeth Iechyd yn gwneud popeth o fewn<br />
eu gallu i helpu a gwella pobl a’u bod dan straen<br />
enfawr, er na fyddai Nanw fyth yn clywed ei Mam<br />
yn cwyno. Roedd hi yn ceisio ei gorau glas i daflu<br />
llwch i’w llygaid a rhoi'r argraff fod popeth yn<br />
iawn. Ond roedd Nanw wedi sylwi ers tro fod ei<br />
Mam wedi mynd i edrych yn denau ac yn welw.<br />
“Paid â phoeni Nanw fach, daw haul ar fryn. Ac<br />
wrth gwrs mae gennym ni'r brechlyn erbyn hyn yn<br />
does,” gwenodd yn garedig.<br />
Ond roedd Nanw wedi blino aros am yr ‘haul’ i<br />
ymddangos dros y ‘bryn’. Doedd hi ddim yn cysgu<br />
yn dda, nac yn gallu canolbwyntio. Ac wrth gwrs<br />
oherwydd y cyfyngiadau doedd dim modd iddi<br />
siarad efo unrhyw yn iawn, yn enwedig ers...<br />
20
Edrychodd Nanw ar draws y gegin fawr tuag at<br />
ddrws stydi fach ei thad. Gallai weld ei liniadur<br />
agored ar ei ddesg. Y gliniadur y bu ei thad yn<br />
eistedd wrtho yn selog bob dydd dros y cyfnod<br />
clo i wneud ei waith tra ei bod hithau yn eistedd<br />
gyferbyn ag o yn gwneud ei gwaith ysgol hithau.<br />
A’r ddau ohonyn nhw yn helpu ei gilydd. Dad yn<br />
edrych allan drwy’r<br />
ffenest ar yr adar<br />
bach yn yr ardd a<br />
Nanw yn dysgu eu<br />
henwau iddo. A hithau<br />
wrth gwrs yn ei holi<br />
am help hefo’i gwaith<br />
Mathemateg, hoff<br />
bwnc cyfrifydd!<br />
Roedd o wedi bod yn<br />
yr ysbyty ers wythnos<br />
erbyn hyn.<br />
Gwyddai Nanw fod<br />
ei Mam yn beio ei<br />
hun ac yn credu<br />
mai hi ddaeth a’r<br />
Coronofirws gartref.<br />
A bob tro byddai ei<br />
ffôn symudol yn canu<br />
byddai’n neidio allan<br />
o’i chroen. Pingiodd y<br />
ffôn bach a rhuthrodd<br />
i ddarllen y neges.<br />
Llithrodd deigryn<br />
tawel arall i lawr ei<br />
boch.<br />
“Neges gan Anti Lois<br />
yn holi a ydi’r crisial<br />
wedi cyrraedd,”<br />
esboniodd. “Dwed<br />
wrth Nanw bod y<br />
grisial yn hoffi golau.<br />
Dyma fydd yn ei helpu<br />
i greu egni bositif. Mae<br />
angen ei rhoi mewn<br />
lle arbennig i agor ei<br />
bwerau. Bydd Nanw<br />
yn gwybod ble i’w rhoi.”<br />
Ac mi roedd yn gwybod yr union le! Neidiodd<br />
oddi ar y stôl uchel a cherdded tuag at y stydi.<br />
Gosododd y grisial wrth ymyl gliniadur agored<br />
ei thad. Yn syth bin, daliodd y garreg y golau a<br />
dreiddiai drwy’r hollt yn y cyrtens. Edrychodd ar<br />
draws y gegin fawr agored at ei mam a gwenodd<br />
y ddwy mewn dealltwriaeth.<br />
Llwyddodd Nanw i gysgu fel babi y noson honno,<br />
heb droi a throsi a deffro ganol nos. Drannoeth,<br />
aeth i lawr y grisiau i gael brecwast. Roedd Mam<br />
yn eistedd wrth yr ynys frecwast yn aros amdani.<br />
Doedd hi ddim yn<br />
gweithio heddiw<br />
ac yn hytrach na’i<br />
sgrybs glas arferol,<br />
gwisgai ffrog<br />
flodeuog. Roedd<br />
ei gwallt melyn yn<br />
fodrwyau aur dros<br />
ei hysgwyddau ac<br />
yn sgleinio yn haul y<br />
gwanwyn a ffrydiai<br />
drwy’r ffenest.<br />
Edrychai mor hardd.<br />
“Mae’n fore braf<br />
Nanw fach, ac mae<br />
gen i newyddion<br />
da,” gwenodd. “Mae<br />
meddyg o’r ysbyty<br />
newydd ffonio ac<br />
mae Dad yn cael<br />
dod adra ddiwedd yr<br />
wythnos. Tyrd yma...”<br />
Rhedodd Nanw at<br />
ei Mam i gael cwtsh<br />
enfawr. Wrth i’w<br />
dagrau hallt wlychu<br />
ffrog ei Mam, cafodd<br />
ei dallu am eiliad<br />
wrth i hollt o olau<br />
ddod o gyfeiriad<br />
y stydi. Cerddodd<br />
draw a sylwi fod y<br />
crisial oedd wrth<br />
liniadur ei thad wedi<br />
dal pelydrau yr haul<br />
cynnar ac yn eu taflu<br />
i bob twll a chornel.<br />
Llanwyd yr ystafell,<br />
a’i chalon, gydag egni positif. A gwyddai Nanw<br />
fod popeth yn mynd i fod yn iawn. Roedd hynny<br />
yn glir fel crisial.<br />
Stori: Eurgain Haf<br />
21
22<br />
Dewch i adnabod cyflwynydd<br />
Stwnsh Sadwrn, Leah!<br />
O le wyt ti’n dod?<br />
Porthmadog<br />
Hoff gân?<br />
Pob cân gan Beyonce a dwi wrth fy modd<br />
efo Mirores gan Ani Glas!<br />
Hoff fwyd?<br />
Bwyd Eidaleg!<br />
PASTA PIZZA PASTA PIZZA...<br />
hefo lot o gaws..!<br />
Hoff ffilm?<br />
Nes i wylio Soul ar Disney Plus ychydig<br />
wythnosau yn nôl a nes i fwynhau gymaint!<br />
Cas gân?<br />
Fast Food Song!<br />
Cas fwyd?<br />
Burger King<br />
Cas ffilm?<br />
Unrhyw beth sgeri!
Oes ‘na rywbeth amdana ti does<br />
‘na ddim lot o bobl yn gwybod?<br />
Dwi ddim yn dda iawn yn edrych ar ôl fy<br />
mhlanhigion tŷ.<br />
23<br />
Beth wyt ti’n mwynhau gwneud yn dy<br />
amser sbâr?<br />
Ymarfer corff neu os dwi’n ymlacio dwi’n<br />
hoffi gwylio teledu, darllen neu gwrando<br />
ar gerddoriaeth!<br />
Beth wyt ti’n ei fwynhau fwyaf am fod yn<br />
rhan o dîm cyflwyno Stwnsh Sadwrn?<br />
Yr hwyl ‘da ni’n ei gael a chwerthin ar jôcs<br />
doniol Owain a Jack! Mae nhw’n gwneud i<br />
fi chwerthin LOT.<br />
Oes ‘na rywbeth yn arbennig wyt<br />
ti’n edrych ymlaen ato gyda<br />
Stwnsh Sadwrn?<br />
Dwi’n edrych ymlaen at yr holl sialensau<br />
Owain V Leah sydd i ddod... dwi’n<br />
gobeithio gawn ni wneud sialens cwrs<br />
antur heriol!<br />
Pam ddylai pawb wylio<br />
Stwnsh Sadwrn yn <strong>2021</strong>?!<br />
Achos pa ffordd well sydd<br />
yna i ddechrau dy ddydd<br />
Sadwrn ‘di na gweld fi,<br />
Owain a Jack yn bod yn<br />
hollol sili ar dy sgrîn di?<br />
Ac mae ‘na wobrau gwych<br />
ar gael i ennill a lot o<br />
gemau i chwarae!<br />
Stwnsh Sadwrn<br />
8.00 yn fyw<br />
bob bore Sadwrn
24<br />
Chwilair Mawr Nel<br />
Nel yw seren llyfrau stori Na, Nel! Mae Nel yn ferch fach<br />
brysur iawn, yn llawn hwyl a direidi. Dyma rai pethau<br />
mae hi’n hoffi eu gwneud. Alli di ffeindio’r geiriau hyn?<br />
busnesu<br />
chwerthin<br />
canu coginio crefftio<br />
dychmygu<br />
dawnsio darllen cuddio neidio<br />
siarad<br />
tynnu coes<br />
strancio ysgrifennu<br />
Mae’r geiriau’n mynd ar draws, i lawr ac yn lletraws.<br />
chwarae<br />
Un<br />
llythyren<br />
ydy ch, dd,<br />
ff, ll a th<br />
e b d y ch m y g u m u p t m b<br />
y l a d w r ll e g n o w r o g<br />
s n r ch e b ch w a r a e f m y<br />
g c ll y r c p c o g i n i o m<br />
£4.99<br />
r r e m th n e n d s e i b dd o<br />
i a n e i d i o ll i ll g d i dd<br />
f n r d n h r l th r r a t o h<br />
e s i a r a d ff e i d i y n s<br />
£1 yn<br />
unig!<br />
n l e r a b u s n e s u n u t<br />
n i n ll d w g ll l m e th n w r<br />
u c r e ff t i o m i o e u y a<br />
£4.99<br />
w d y n ch a r r th i n m c c n<br />
a d a s n i b e dd d a d o w c<br />
i g a rh g g w u ll t s n e o i<br />
th t w a u u c i d a w n s i o<br />
£4.95<br />
Mae llyfrau Na, Nel! ar werth mewn siopau llyfrau ac ar ylolfa.com
25<br />
Gweld y gwahaniaeth<br />
Edrycha ar y lluniau hyn<br />
o Nel, Mister Fflwff y<br />
gath a Bogel y corrach.<br />
Mae’r llun cyntaf yn<br />
wahanol i’r ail. Alli di<br />
ffeindio 10 peth sy’n<br />
wahanol yn yr ail lun?<br />
£4.99<br />
yr un<br />
Mae llyfrau Na, Nel!<br />
ar werth mewn<br />
siopau llyfrau ac<br />
arlein: www.ylolfa.com
26<br />
Seren a Sbarc
Seren a Sbarc<br />
27
POS PWY?<br />
3<br />
Mae enw rhywun yn cuddio yn y grid.<br />
I’w ddarganfod, edrych ar y lluniau a chroesa allan<br />
lythyren gyntaf pob un.<br />
Bydd y llythrennau sydd ar ôl ar y grid, yn eu trefn,<br />
yn sillafu’r enw.<br />
Anfon yr enw at cip@urdd.org<br />
4<br />
1<br />
2<br />
5<br />
6<br />
B Ff O D<br />
E Ll W P<br />
Ch I S C<br />
A H L M<br />
F N G T<br />
8<br />
7<br />
ATEB<br />
9<br />
11<br />
10<br />
12
Beth wyt ti'n galw<br />
Jac Codi Baw<br />
cyfeillgar?<br />
Jac Codi Llaw!<br />
JÔCS !<br />
Tŷ Bach Mistar Urdd<br />
Beth wyt ti’n<br />
galw 2 ddarn o<br />
fara gyda bîns<br />
yn y canol?<br />
Beth wyt ti’n galw<br />
heddwas o Ynys Môn?<br />
Plîs-Môn!<br />
Rhechdan!<br />
Pam fod y cyfrifiadur yn<br />
gwichian?<br />
Ti’n gafael yn y llygoden!<br />
Beth wyt ti’n<br />
galw heddwas o<br />
Lanberis?<br />
Copa’r Wyddfa!<br />
Lle yw’r pentre<br />
mwyaf swnllyd?<br />
BANG-or!<br />
Diolch i Anna Sion am<br />
rannu'r jôc yma!<br />
BANG-or!<br />
Noc noc.<br />
Pwy sy na?<br />
Tudur!<br />
Tudur pwy?<br />
Wel tyd i’r drws a<br />
chei di weld!<br />
Beth yw enw<br />
mwy nag un<br />
dyn?<br />
Dai!<br />
Beth sydd â 100<br />
o goesau, ond<br />
methu cerdded?<br />
50 pâr o drowsus!<br />
Beth mae tarw yn<br />
gwisgo o dan ei<br />
drwyn?<br />
Mwww-stash<br />
Dyma’r atebion i fy holl<br />
bosau yn y rhifyn yma.<br />
Sawl un ges ti’n gywir?<br />
ATEBION<br />
SYR CIP<br />
1. Annwyl Syr <strong>Cip</strong>,<br />
Dwi ar fy ngwyliau yng Ngwynedd. Dwi wedi gwylio<br />
dringwyr ar yr Wyddfa a bwydo gwylanod ger Conwy.<br />
Hwyl, Dwynwen<br />
2. a) pryfyn b) malwen c) neidr ch) crocodeil<br />
d) broga dd) cranc e) pilipala f) crwban<br />
3. a) llwytho b) rhwyfo c) crwydro ch) mwynhau d)<br />
brwydro<br />
1. 1) 50 mlynedd 2) Mis 3) Miliwn o flynyddoedd<br />
4) 10-20 mlynedd 5) 6 wythnos 6) 75-80 mlynedd<br />
7) 30-40 mlynedd 8) 500 mlynedd 9) 2-3 mis 10) 6 mis<br />
2. 1) bocs wyau 2) beic (rhan ohono)<br />
3) carped 4) seddi stadiwm<br />
3. a) Ar ôl torri, mae gen ti un cylch mawr.<br />
b) Ar ôl torri, mae gen ti 2 gylch yn sownd wrth ei<br />
gilydd, un mawr ac un hanner ei faint.<br />
Tudalennau 8-9 Tudalennau 20-21<br />
4. 1-ch 2-ch 3-c<br />
29
Change language