elpicoroco@jonctions - Constant

DEF>VJ9 publication 26-07-2006 17:50 Pagina 162
VJ9
162
haar oprichting regelmatig van
meester veranderd. Een paar
belangrijke momenten uit haar
geschiedenis:
In 1789 gaf Willem Frederik II
opdracht tot het bouwen van de
Friedenstor; de Poort van de
vrede. Bouwmeester Carl
Gotthard Langhans laat zich
inspireren door de Atheense
Propyleeen; in 1791 is de
vroeg-klassisistische poort af.
In 1793 wordt de poort voorzien
van een Quadriga. Beeldhouwer
Johann Gottfried
Schadow verbeeldt de vredesgodin
Eirene die in haar strijdwagen
met vierspan staat en
een krans van olijfbladeren omhooghoudt.
Het gerucht gaat
dat zijn eigen dochter model
stond voor de afbeelding van
de godin.
In 1807 wint Napoleon de slagen
bij Jena en Auerstadt tegen het
Pruisische leger van Willem
Frederik III. De Napoleontische
troepen marcheren onder de
Vredespoort Berlijn binnen.
Ze nemen de Quadriga als
oorlogsbuit mee naar Parijs.
In 1813 werd Napoleon vernietigend
verslagen bij Leipzig. De
Pruisen hadden hier een belangrijk
aandeel in. De Quadriga
keert in 1814 in kisten verpakt
terug naar Berlijn, waar ze gerestaureerd
wordt. Ter ere van haar
thuiskomst verving monumentenbouwmeester
Schinkel, de
vredeskrans in de hand van de
godin door het IJzeren Kruis en
en een adelaar. Als symbool
voor de overwinning van Pruisen
op Frankrijk is Eirene herboren
als Victoria; de godin van de overwinning.
Hiermee veranderde
Tussen sleutelgat en Quadriga
het karakter van het eens als
‘vredespoort’ ontworpen
bouwwerk in een Arc de
Triomphe voor het Pruisische
militarisme. In de volksmond
krijgt de Quadriga de bijnaam
‘Retourkutche’ (Retourkoets)
Tot het aftreden van de Duitse
keizer en de machtsovername
door de Nazi’s was de middelste
boog gereserveerd geweest
voor de keizer en zijn voertuigen.
Op 30 Januari 1933 vieren de
Nazi’s hun machtsovername
met een fakkeloptocht. De SA
marcheert triomfantelijk onder
de middelste boog van de
Brandenburger Tor door.
Het einde van WO II betekende
ook bijna het einde voor de
Berlijnse Quadriga. Tijdens de
Slag om Berlijn in 1945 beschoten
Duitse soldaten het
beeld omdat Russische troepen
er de Rode vlag gehesen hadden.
Samen met haar strijdwagen
smolt Victoria door de hitte.
Slechts tweeëneenhalf paard
bleef behouden. Berlijn wordt
in een Oostelijk en Westelijk
deel verdeeld, de Brandenburger
Tor staat vanaf nu op
Oostelijk grondgebied.
VJ9
163