one Day in a Roma settlement in Romania - Rolling Film Festival
one Day in a Roma settlement in Romania - Rolling Film Festival
one Day in a Roma settlement in Romania - Rolling Film Festival
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
W elcome to<br />
roll<strong>in</strong>g<br />
film<br />
festival<br />
roll<strong>in</strong>g film festival - oDa theater 2 nd - 5 th march 2011<br />
roll<strong>in</strong>g on the roaD - 21 st - 30 th march 2011<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong><br />
www.roll<strong>in</strong>gfilm.org<br />
Youth, Culture and Sports Hall #114 - Luan Harad<strong>in</strong>aj Street - 10 000 Prisht<strong>in</strong>a<br />
Email: sami@roll<strong>in</strong>gfilm.org / ph<strong>one</strong>: +377 (0)44 827 934
Dear Friends,<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> is roll<strong>in</strong>g for the second<br />
time and it is with a great pleasure that we<br />
received and watched more than 70 films<br />
made by and about <strong>Roma</strong>, double the number<br />
we received for the 1 st edition.<br />
This illustrates that there are more and more<br />
people <strong>in</strong>volved <strong>in</strong> understand<strong>in</strong>g <strong>Roma</strong><br />
culture, history, art – and also the struggle<br />
that <strong>Roma</strong> people are unfortunately fac<strong>in</strong>g<br />
every day.<br />
This shows also that the misrepresentation,<br />
stereotypes and social <strong>in</strong>justice towards<br />
<strong>Roma</strong> <strong>in</strong> the world cont<strong>in</strong>ues and that we are<br />
challenged to fight aga<strong>in</strong>st it.<br />
These films need to be shown; these stories<br />
to be listened to.<br />
The Roll<strong>in</strong>g team hopes that you will be<br />
<strong>in</strong>spired by all the different stories that the<br />
storytellers will tell dur<strong>in</strong>g these four nights<br />
<strong>in</strong> Prist<strong>in</strong>a and later on the road <strong>in</strong> Kosovo.<br />
While these stories are <strong>in</strong> their particulars by<br />
and about <strong>Roma</strong>, the success of the storytellers<br />
is that they are also universal stories of<br />
the clash of tradition and modernity, of loss<br />
and hope, of home and new frontiers, of pride<br />
and prejudice, of humor and despair.<br />
The films come from different countries, as<br />
the <strong>Roma</strong> have spread all around the world<br />
through some ten centuries; from different<br />
environments, and <strong>in</strong> different languages, but<br />
still there rema<strong>in</strong>s shared culture and identity,<br />
whether they live <strong>in</strong> Germany, or <strong>in</strong> France,<br />
Spa<strong>in</strong>, Kosovo, USA, Bulgaria, Slovakia… etc.<br />
We wish you a joyful festival!<br />
Beshen Sascipnasa!<br />
The Roll<strong>in</strong>g Team<br />
Balkan Sunflowers and <strong>Roma</strong>wood<br />
4<br />
amalen,<br />
Roll<strong>in</strong>g film festival ka ovel akana po dujto<br />
drom thaj sjan but bahtale kaj amen dobizna<br />
thaj dichan po but se 70 filmja kerde katro thaj<br />
acal o <strong>Roma</strong>, duplo vishe se kana keram ko<br />
prvo drom.<br />
Kaka ilustrilizla kaj si po but manusha kaj kern<br />
ate lenkhan i romani kultura, istorija, art thaj<br />
isto kidjal o poteshkoces kaj o <strong>Roma</strong> nakhna<br />
zis ko ziz.<br />
Kaka pokazizla hem kaj pogreshno reprezentacija,<br />
stereotipija hem socijalno nepravda<br />
kerdi e Romenge ko d<strong>in</strong>jas nastavizlapes hem<br />
amen sjam izazivime te borizas amen protiv<br />
kadaleske.<br />
Kakala filmija valjazna te pokazizen pes; hem<br />
kakala storijes te shundzon. O timi katro<br />
Roll<strong>in</strong>g nadizlapes kaj ka oven <strong>in</strong>spirishime<br />
katar razlichita storijes kaj ka vakerczon<br />
kakale shtar e racenge ani Prisht<strong>in</strong>a hem isto<br />
kidja hem ano drom (Roll<strong>in</strong>g ko Drom) ano<br />
Kosovo. Posto si kakala priches bash kerde<br />
katro <strong>Roma</strong> ili si achal e <strong>Roma</strong>, o baro uspehi<br />
e manushengo kola kaj vakerna o storijes si<br />
univerzalno storijes achal e sukobiske maskaro<br />
tradicijes hem modernost, gubitkos hem<br />
nada, achal o khera hem neve granices, ponosi<br />
thaj predrasudes, humori hem tragedija.<br />
O filmja avna katro razna phuvja, hem poshto<br />
si o <strong>Roma</strong> rasprskana katro celo ko dj<strong>in</strong>jas<br />
vech vek<strong>one</strong>nca isto kidja hem o filmija avna<br />
katro razlichito okol<strong>in</strong>a hem razlicito chibja, ali<br />
achol i podeljime kultura hem identiteti, nane<br />
galjes ako on zivizna ani Nemachka, Francuska,<br />
Shpanija, Kosovo, Amerika, Bugarska,<br />
Slovakia ili avera thana.<br />
Mangasa tumenge te uzhivizen ko <strong>Festival</strong>i!<br />
Beshen Sascipnasa!<br />
O timi katro Rol<strong>in</strong>g<br />
Balkan Sunflowers thaj <strong>Roma</strong>wood
të dashur miqë,<br />
Roll<strong>in</strong>g film festival rrotullohet për herë të dytë dhe me kënaqës<strong>in</strong>ë<br />
më të madhe shikuam më shumë se 70 filma (të dërguar<br />
nga dhe për <strong>Roma</strong>), që bënë dyfish<strong>in</strong> e numrit të filmave që na<br />
janë dërguar në edicion<strong>in</strong> e parë.<br />
Kjo ilustron se çdo ditë e më shumë, njerëzit angazhohen për<br />
të kuptuar kulturën rome, histor<strong>in</strong>ë, art<strong>in</strong> dhe fatëkeqëisht edhe<br />
luftën që njerëzit romë përjetojnë çdo ditë.<br />
Kjo gjithashtu vë në pah se keq<strong>in</strong>terpretimi, stereotipet dhe<br />
padrejtësitë sociale ndaj romëve ende vazhdojnë nëpër botë dhe<br />
se ne jemi të sfiduar që ti lujtojmë ato.<br />
Këta filma duhet të shfaqen; këto tregime duhen të dëgjohen.<br />
Ekipi i ‘’Roll<strong>in</strong>g‘’-ut shpreson se ju do të frymëzohen nga të gjitha<br />
ngjarjet që tregimtarët e ndryshëm do ti tregojnë gjatë katër<br />
netëve në Prisht<strong>in</strong>ë si dhe më vonë gjatë udhëtimit nëpër Kosovë.<br />
Deri sa këto tregime, në mënjyrë të veçantë janë për dhe<br />
nga romët, suksesi i këtyre tregimtarëve qëndron në paraqitjen e<br />
tregimeve për përplasjen e traditës dhe modernitetit, të humbjes<br />
dhe shpresës, të shtëpisë dhe kufive të r<strong>in</strong>jë, të krenarisë dhe<br />
paragjykimit, të humorit dhe dëshpërimit.<br />
Këto filma kanë ardhur nga shtetet e ndryshme, pasi që Romët<br />
janë përhapur nëpër botë për dhjetë shekuj; nga mjediset e<br />
ndryshme dhe në gjuhë të ndryshme, por ende qëndron një<br />
kulturë dhe <strong>in</strong>dentitet i përbashkët, pa marë parasyhë nëse<br />
jetojnë në Gjermani, Francë, Spanjë, Kosovë, SHBA, Bullgari,<br />
Sllovaki…etj.<br />
Beshen Sascipnasa!<br />
Kaloni mirë në festival<br />
Ekipi Roll<strong>in</strong>g<br />
Balkan Sunflowers and <strong>Roma</strong>wood<br />
Rand Engel & Muhamet Arifi – Executive Directors<br />
Sami Mustafa – Artistic Director<br />
Charlotte Bohl – Project Coord<strong>in</strong>ator<br />
Milica Milovic – Project Development & School Program<br />
Dragi prijatelji,<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> se kotrlja po drugi put i veliko nam je<br />
zadovoljstvo da smo ove god<strong>in</strong>e primili i pogledali više od 70<br />
filmova napravljeni od strane <strong>Roma</strong> i o Romima, duplo više nego<br />
na prvom festivalu.<br />
To je pokazatelj da se sve više i više ljudi angažuje s ciljem<br />
približavanja i razumevanja romske kulture, istorije, umetnosti, a<br />
nažalost i borbe sa kojom se Romi svakodnevno suočavaju.<br />
To pokazuje i da se lažni prikaz, stereotipi i socijalna nepravda<br />
prema Romima u svetu nastavlja i da smo izazvani da se borimo<br />
protiv toga.<br />
Ovi filmovi sazigurno zaslužuju da budu prikazani; ove priče<br />
zaslužuju da budu saslušane;<br />
Roll<strong>in</strong>g tim se nada da ćete biti <strong>in</strong>spirisani sa različitim pričama<br />
koje će nam pripovedači ispričati tokom četiri dana u Prišt<strong>in</strong>i, a<br />
potom i na putu širom Kosova. Iako su ove priče o Romima i od<br />
<strong>Roma</strong>, uspeh pripovedača je, takođe, da su sve <strong>one</strong> univerzalne<br />
priče o sukobu tradicije i modernosti, gubitku nade, kuće i novih<br />
granica ponosa i predrasuda, humora i očaja.<br />
Fillmovi dolaze iz različitih zemalja, kao što su se i Romi naseljavali<br />
širom sveta tokom desetak vekova; iz različitih sred<strong>in</strong>a, kao<br />
i na različitim jezicima ali i dalje dele istu kulturu i identitet, bez<br />
obzira da li žive u Nemačkoj, ili Francuskoj, Španiji, na Kosovu,<br />
SAD, Bugarskoj, Slovačkoj.. itd.<br />
Beshen Sascipnasa!<br />
Uživajte na festivalu!<br />
Roll<strong>in</strong>g tim<br />
Balkan Sunflowers i <strong>Roma</strong>wood<br />
Bajram Kafu K<strong>in</strong>olli – Logistic & School Program<br />
Lulzim Bucolli – School Program Expert<br />
Dren Berishaj – Public Relations & Translation<br />
Jeff Treisbach – Volunteers Coord<strong>in</strong>ation
about <strong>Roma</strong>wood<br />
<strong>Roma</strong>wood is us<strong>in</strong>g the power of culture<br />
and art to build an open-m<strong>in</strong>ded society <strong>in</strong><br />
Kosovo and <strong>in</strong> Europe. <strong>Roma</strong>wood is a local<br />
organization focused on improv<strong>in</strong>g the sociocultural<br />
youth work, <strong>in</strong>clusion, mobilization,<br />
network<strong>in</strong>g and self-esteem of young <strong>Roma</strong><br />
with projects that engage them <strong>in</strong> film, music,<br />
visual arts, theater or other artistic media.<br />
<strong>Roma</strong>wood supports and develops artistic<br />
production that aims to stimulate creative and<br />
collaborative work <strong>in</strong> support of the human<br />
dignity and rights of <strong>Roma</strong> people <strong>in</strong> Kosovo<br />
and <strong>in</strong> Europe.<br />
achal o <strong>Roma</strong>wood<br />
<strong>Roma</strong>wood koristizla i snaga katri kultura<br />
thaj art te putrel jekh iskreno drushtvos ani o<br />
Kosovo hem ani Evropa. <strong>Roma</strong>wood si lokalno<br />
organizacija savi fokusirime ano lacharibe e<br />
Romengo socijalno-kulturno ternengi buci, te<br />
ukljuchzen pes, mobilizacija, saradnja hem<br />
te poshtojzen pes, hem sa kala projekhtjenca<br />
kaj o <strong>Roma</strong> ukljuciznapes ano filmi, muzika,<br />
vizualno artitesko, teatri ili aver artitetske<br />
metodes. O <strong>Roma</strong>wood podrzhizla hem<br />
razviizla artisteske produkcijes kola silen o cilji<br />
te stimulisizen kreativno hem saradljivo buci,<br />
regionalno ili <strong>in</strong>ternacionalno.<br />
6<br />
Rreth <strong>Roma</strong>wood-it<br />
<strong>Roma</strong>wood po përdor fuq<strong>in</strong>ë e kulturës dhe<br />
artit për të ndërtuar një shoqëri mendjehapur<br />
në Kosovë dhe Evropë. <strong>Roma</strong>wood është<br />
një organizatë vendore që përqëndrohet në<br />
përmirësim<strong>in</strong> e punës shoqërore dhe kulturore<br />
të të r<strong>in</strong>jve, <strong>in</strong>tegrim<strong>in</strong>, lëvizshmër<strong>in</strong>ë, ndërtim<strong>in</strong><br />
e kontakteve dhe vetëbesim<strong>in</strong> e Romëve të<br />
r<strong>in</strong>j me projekte në të cilat ata angazhohen në<br />
film, muzikë, arte pamore, teatër dhe media të<br />
tjera artistike. <strong>Roma</strong>wood përkrah dhe zhvillon<br />
veprat artistike që kanë qëllim të nxis<strong>in</strong> një<br />
bashkëpunim kreativ, shkëmbime regjionale<br />
dhe ndërkombëtare duke përkrahur kështu<br />
d<strong>in</strong>jitet<strong>in</strong> dhe të drejtat njerëzore të m<strong>in</strong>oriteteve<br />
Rom në Kosovë dhe Evropë.<br />
o <strong>Roma</strong>wood-u<br />
<strong>Roma</strong>wood koristi moć kulture i umetnosti za<br />
izgradnju društva otvorenog uma na Kosovu<br />
i u Evropi. <strong>Roma</strong>wood je lokalna organizacija<br />
usmerena na poboljšanje društveno-kulturnog<br />
rada sa mladim Romima, njihovu <strong>in</strong>kluziju,<br />
uključivanje, umrežavanje i rad na samopozdanju<br />
na projektima koji ih angažuju na polju<br />
filma, muzike, vizuelne umetnosti, pozorišta<br />
ili drugih umetničkih medija. <strong>Roma</strong>wood<br />
podržava i razvija umetničku produkciju koja<br />
ima za cilj da stimuliše kreativan i zajednički<br />
rad, regionalnu i <strong>in</strong>ternacionalnu razmenu kao<br />
znak podrške ljudskog dostojanstva i prava<br />
<strong>Roma</strong> na Kosovu i u Evropi.
about Balkan sunflowers Kosova<br />
Balkan Sunflowers Kosova seeks to build a<br />
dynamic Kosovar society, responsible for its<br />
own present and future, promot<strong>in</strong>g humane<br />
values, and celebrat<strong>in</strong>g the diversity of the<br />
peoples and cultures of Southeast Europe.<br />
Balkan Sunflowers Kosova is committed to<br />
improv<strong>in</strong>g the holistic well-be<strong>in</strong>g of all people<br />
through practical, values-based, youth<strong>in</strong>itiated<br />
and community-supported activities<br />
<strong>in</strong> culture, education, social change and<br />
European <strong>in</strong>tegration. Balkan Sunflowers is<br />
a multiplier, build<strong>in</strong>g activist lives and communities<br />
through volunteerism, regional and<br />
<strong>in</strong>ternational exchange, and local community<br />
action.<br />
achal o Balkan sunflowers Kosova<br />
Balkan Sunflowers Kosova mangla te vazel i<br />
d<strong>in</strong>amichno Kosovsko drustvos, odgovorno<br />
pe trenutno thaj anglune promocijes e manishenge<br />
vrednostja, te promosizen e razn<strong>one</strong><br />
manushen thaj cultures ki Istochno Europa.<br />
Balkan Sunflowers Kosova si posvecheno te<br />
lacharel o holistichno lachipnasa sa e manushenge<br />
katri praktichno, omlad<strong>in</strong>ska <strong>in</strong>icijatives<br />
thaj te podrzizel zajednicake aktivnostja<br />
ki kultura, edukacija, socialna promenes thaj<br />
Europsko <strong>in</strong>tergracija. Balkans Sunflowers si<br />
multuplikatori, te keren aktivistjen ko zajednices<br />
katro volunterismi kaj si regionalno thaj<br />
<strong>in</strong>ternacionalna razmenes, thaj lokalna akcijes<br />
ki zajednica.<br />
Rreth Balkan sunflowers Kosova<br />
Balkan Sunflowers Kosova kërkon të<br />
ndërtoj një shoqëri active të Kosovës, të<br />
përgjegjshme për të tashmën dhe të ardhmën<br />
e saj, duke promovuar vlera njerëzore dhe<br />
diversitet<strong>in</strong> e tyre dhe kulturave në Evropën<br />
Jug-L<strong>in</strong>dore.<br />
Balkan Sunflowers Kosova është e vendosur<br />
të përmirsojë mirëqenjen e holistike e të<br />
gjithë njerëzve nëpërmjet aktiviteteve praktike,<br />
bazuar në vlera, <strong>in</strong>iciuar nga r<strong>in</strong>ia, të përkrahura<br />
nga bashkësia në sektor<strong>in</strong> e kulturës,<br />
arsimimit, ndryshimit social dhe të <strong>in</strong>tegrimit<br />
europian. Balkan Sunflowers Kosova është një<br />
multiplikator në aspekt<strong>in</strong> e ndërtimit të jetës<br />
dhe zhvillimit të komuniteteve dhe aktivistëve<br />
nëpërmjet vullnetarizmit, shkëmbimit regjional<br />
dhe lokal dhe veprimeve të komuniteteve<br />
lokale.<br />
o Balkans sunflowers Kosova<br />
Balkans Sunflowers Kosova nastoji da<br />
izgradi d<strong>in</strong>amično kosovsko društvo koje<br />
je odgovorno za svoju sadašnjost i<br />
budućnost, promoviše humane vrednosti i<br />
lepotu različitosti naroda i kulture jugoistočne<br />
Evrope.<br />
Balkans Sunflowers Kosova je posvećen<br />
unapređenju holističke dobrobiti svih ljudi<br />
kroz praktičan rad baziran na vrednostima,<br />
<strong>in</strong>iciran od strane mladih a podržan od lokalne<br />
zajednice iz oblasti kulture, obrazovanja,<br />
društvenih promena i evropskih <strong>in</strong>tegracija.<br />
Balkans Sunflowers je multiplikator izgradnje<br />
angažovanih aktivista i zajednica kroz<br />
volentirazam, regionalne i međunarodne<br />
razmene i akcije lokalnih zajednica.<br />
7
Program<br />
WeDnes<strong>Day</strong> 2 nD of march Page 16-23<br />
19:00 Open<strong>in</strong>g ceremony<br />
Performance by<br />
Driton Berisa & Kujtim Paqaku<br />
Followed by the film<br />
19:30 Flames of God by Meshakai Wolf<br />
USA / France / FYROM – 2010 – 64’<br />
cocktail<br />
Photo Exhibition – Blick zurück nach vorn<br />
Look<strong>in</strong>g Back <strong>in</strong> the Future<br />
8<br />
21:00 Rap Music Performance: Selamet and Kefaet Prizreni / K-Flow & Gypsy<br />
21:15 JR – The One M<strong>in</strong>utes Foundation / UNICEF / Mitrovica workshop<br />
21:20 Willkommen Zuhause (Welcome Home) by Eliza Petkova<br />
Germany / Kosovo – 2011 – 69’<br />
Guest: UNICEF Representative<br />
22:45 Cigarety a Pesničky (Cigarettes and Songs) by Marek Šulík<br />
Republic of Slovakia – 2010 – 50’
thurs<strong>Day</strong> 3 rD of march Page 24-33<br />
18:00 The Source, One <strong>Day</strong> <strong>in</strong> a <strong>Roma</strong> Settlement <strong>in</strong><br />
<strong>Roma</strong>nia by Jaap de Ruig<br />
<strong>Roma</strong>nia – 2009 – 40’<br />
18:45 Caravane 55 by Valérie Mitteaux and Anna<br />
Pitoun<br />
France – 2003 – 52’<br />
Guest: Anna Pitoun (to be confirmed)<br />
20:15 Break<br />
21:00 Vierka, Or the Mystery of Family B’s<br />
Disappearance by Míroslov Janek<br />
Czech Republic – 2005 – 76’<br />
22:15 All the Children but One by Andreas Bolm and<br />
Noëlle Pujol<br />
Germany – 2008 – 40’<br />
fri<strong>Day</strong> 4 th of march Page 34-47<br />
17:30 Benjam<strong>in</strong> by Matija VUKŠIĆ<br />
Croatia – 2009 – 25’<br />
18:00 Short film competition – Cikore <strong>Film</strong>ja presented<br />
by the participants of the workshops<br />
Kosovo – 2011<br />
18:45 Chimère absentes by Fanny Ardant<br />
France -2010- 10’<br />
Dosta campaign. Go beyond prejudice, meet the<br />
<strong>Roma</strong>!<br />
Guest: Aurora Ail<strong>in</strong>cai, Adm<strong>in</strong>istrator - Project/<br />
Programme Co-ord<strong>in</strong>ator Support Team to the<br />
Special Representative of the Secretary General<br />
for <strong>Roma</strong> Issues - Council of Europe.<br />
19:00 Roki by Bajram Kafu K<strong>in</strong>olli<br />
Slovenia – 2010 – 10’<br />
19:30 Na Sveti Poti (On Her Way) by Cécile Horreau<br />
Slovenia – 2010 – 26’<br />
20:00 Result of the competition – Cikore <strong>Film</strong>ja<br />
20:15 Cocktail<br />
21:00 I have Dreamt to Become a Hair Dresser by<br />
Lidija Mirkovic<br />
Germany – 2010 – 90’<br />
Guest: Lidija Mirkovic<br />
23:00 Gypsy Dreams (<strong>Roma</strong> Álom) by Eszter Nord<strong>in</strong><br />
Hungary – 2009 – 52’<br />
satur<strong>Day</strong> 5 th of march Page 48-55<br />
18:00 Angelus Mortis by Simon Ritzler<br />
Germany – 2007 – 35’<br />
19:00 Sar Thuvf (Like Smoke) by Sami Mustafa<br />
Slovenia – 2010 – 24’<br />
Guest: Sami Mustafa<br />
20:00 Break<br />
20:30 Virtuosi from Nowhere by Zlat<strong>in</strong>a Rousseva<br />
Bulgaria – 2005 – 80’<br />
22:00 The Pied Piper of Hutzov<strong>in</strong>a by Pavla Fleischer<br />
United K<strong>in</strong>gdom – 2006 – 65’<br />
23:00 Concert / Clos<strong>in</strong>g Night<br />
Collective music performance by Driton B -<br />
K-Flow - Gypsy - Kafu - Cadi
oll<strong>in</strong>g <strong>in</strong> the schools<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> has provided a special<br />
school program <strong>in</strong> this project. After<br />
a three days school program <strong>in</strong> Prisht<strong>in</strong>a,<br />
<strong>in</strong>volv<strong>in</strong>g three different schools, Roll<strong>in</strong>g<br />
<strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> will visit eight secondary<br />
schools throughout Kosovo: Gracanica,<br />
Laplje Selo, Mitrovica, Peja, Plemet<strong>in</strong>a,<br />
Prizren, Gjakova and Kamenica. At this<br />
travel<strong>in</strong>g festival called Roll<strong>in</strong>g on the<br />
Road, youth will have a chance to see<br />
a special film program selected by a<br />
youth work expert. After the screen<strong>in</strong>g,<br />
us<strong>in</strong>g methods of non-formal education<br />
(games, theater, “Stop and Act” and<br />
other <strong>in</strong>teractive activities), participants<br />
will have the opportunity to discuss the<br />
problems of <strong>Roma</strong> m<strong>in</strong>orities <strong>in</strong> general,<br />
human rights, racism, etc. Also through<br />
group discussions the young people will<br />
have a chance to raise awareness of the<br />
presence of stereotypes and prejudice <strong>in</strong><br />
themselves and their environment. This<br />
program aims at open<strong>in</strong>g new horizons<br />
and acceptance of others and themselves<br />
as equal participants <strong>in</strong> society.<br />
10<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> organizizas<br />
specijalno shkolsko program an kaka<br />
projekhti. Palo <strong>Film</strong>sko <strong>Festival</strong>i kova<br />
ka ikerelpes ani Prist<strong>in</strong>a Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong><br />
<strong>Festival</strong> ka posetizel ohto mashkarutne<br />
shkoles ano Kosovo: Grachanica, Laplje<br />
Selo, Mitrovica, Peja, Plemet<strong>in</strong>a, Prizren,<br />
Gjakova thaj Kamenica. An kaka phiravdo<br />
festivali si ch<strong>in</strong>gadlo Roll<strong>in</strong>g ano Drom/<br />
Roll<strong>in</strong>g on the Road, i omlad<strong>in</strong>a ka ovel<br />
len shanca te dikhen specialno programi<br />
filmjengo kola si selektirime katro expertija<br />
e omlad<strong>in</strong>sko bucasa. O programi<br />
dela te prikazhizen pes filmja propisime<br />
beshenca. Pali projekcija e filjmjengo<br />
ka ovel neformalno obrazovanjes (igres,<br />
teatri, “Achov hem Glumiz” hem avera<br />
<strong>in</strong>teraktivna igres), o uchesnikoja ka<br />
ovelen shanca te putren diskusija achal<br />
i <strong>Roma</strong>ni manj<strong>in</strong>a globalno, e manushenge<br />
prava, racizmi hem avera. Kidjal,<br />
preko grupno diskusijes ka ovel i shanca<br />
te bajarelpes o djandipe katro postojecho<br />
stereotipija hem predrasudes mashkar<br />
lende ili ani zajednica. O programi ciljizla<br />
ano nevo horizonti hem prihvatiljivosti e<br />
averengo hem lengo sar jednako uchesnikoja<br />
ani zajednica.
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>, ka dhënë një<br />
program të veçantë shkollor në këtë<br />
projekt. Pas programit tre ditorë nëpër<br />
shkollat e Prisht<strong>in</strong>ës, që do të përfshijë tri<br />
shkolla të ndryshme, Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong><br />
do të vizitojë tetë shkolla të mesme nëpër<br />
Kosovë: në Graçanicë, Llapna Sellë,<br />
Mitrovicë, Pejë, Plemet<strong>in</strong>, Prizren, Gjakovë<br />
dhe Kamenicë. Pas këtijë festivali<br />
udhëtues të quajtur “Roll<strong>in</strong>g në rrugë”, të<br />
r<strong>in</strong>jët do të kenë një mundësi për të parë<br />
një program të veçantë filmi të zgjedhur<br />
nga ekspert e punës me të r<strong>in</strong>jët. Pas<br />
porjektimit të filmave, duke përdorur<br />
metodat e arsimit jo-formal (lojëra, teatër,<br />
“Ndal dhe Aktro” dhe veprimtari të tjera<br />
<strong>in</strong>teraktive), pjesëmarrësit do të kenë<br />
mundësi për të diskutuar problemet e<br />
pakicave rome në përgjithësi, të drejtave<br />
njerëzore, racizmit etj. Gjithashtu, përmes<br />
diskutimit grupor, të r<strong>in</strong>jët do të kenë një<br />
shans për te ngritur vetedijën për pran<strong>in</strong>ë<br />
e stereotipeve dhe paragjykimeve tek<br />
vetja dhe mjedisi i tyre. Ky program<br />
synon të hapë horizonte të reja dhe pranueshmër<strong>in</strong>ë<br />
e të tjerëve dhe vetëvetës si<br />
pjesëmarrës të barabartë në shoqëri.<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> je predvideo i<br />
poseban školski program u sklopu ovog<br />
projekta. Nakon trodnevnog programa u<br />
Prišt<strong>in</strong>i koji će uključiti tri škole, Roll<strong>in</strong>g<br />
<strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> će posetiti i 8 srednjih škola<br />
širom Kosova: Gračanica, Laplje Selo,<br />
Mitrovica, Peć, Plemet<strong>in</strong>a, Đakovica,<br />
Prizren, i Kamenica. Na ovom putujućem<br />
festivalu nazvanom ”Roll<strong>in</strong>g na putu”,<br />
mladi će imati priliku da vide specijalni<br />
filmski program odabran od strane<br />
eksperata omlad<strong>in</strong>skog rada. Nakon<br />
projekcija, koristeći se metodama<br />
neformalnog obrazovanja (igre, teatar,<br />
„Stop i Akt“ i ostale <strong>in</strong>teraktivne<br />
aktivnosti), učesnici će imati priliku da<br />
diskutuju o problemima <strong>Roma</strong>, manj<strong>in</strong>a<br />
uopšte, ljudskim pravima, rasizmu itd.<br />
Takođe će kroz grupne diskusije imati<br />
šansu da osveste i prisustvo stereotipa<br />
i predrauda u sebi i svom okruženju.<br />
Ovaj program ima za cilj otvaranje novih<br />
vidika kao i prihvatanja drugih i sebe kao<br />
ravnopravne učesnike u društvu.<br />
11
oll<strong>in</strong>g on the roaD<br />
school Program<br />
roll<strong>in</strong>g <strong>in</strong> the schools<br />
Ljubav, napokon by staša tomić<br />
(love at last)<br />
Serbia – 2010 – 29’<br />
Because of Hate by Doroteya stoyanchova<br />
Bulgaria – 2009 – 30’<br />
Chimère absentes by Fanny Ardant<br />
France -2010- 10’<br />
2 nd - 4 th of march Prisht<strong>in</strong>ë / Prišt<strong>in</strong>a<br />
21 st of march Pejë / Peć<br />
22 nd of march Gjakovë / Đakovica<br />
23 rd of march Prizren<br />
24 th of march Kamenicë / Kamenica<br />
25 th of march Gračanica / Graçanicë<br />
28 th of march Mitrovicë / Mitrovica<br />
29 th of march Mitrovicë / Mitrovica<br />
30 th of march Plemet<strong>in</strong> / Plemet<strong>in</strong>a<br />
12
oll<strong>in</strong>g on the roaD<br />
community screen<strong>in</strong>gs<br />
21 st of march Pejë / Peć – theater / 18:00<br />
Virtuosi From Nowhere by Zlat<strong>in</strong>a Rousseva<br />
Bulgaria – 2005 – 80’<br />
22 nd of march gjakovë / Đakovica – theater / 18:00<br />
Willkommen Zuhause (Welcome Home) by Eliza Petkova<br />
Germany / Kosovo – 2011 – 69’<br />
23 rd of march Prizren – House of Culture / 20:00<br />
Flames of God by Meshakai Wolf<br />
USA / France / FYROM - 2010- 64’<br />
24 th of march Kamenicë / Kamenica – House of Culture / 18:00<br />
Vierka, Or the Mystery of Family B’s Disappearance by Míroslav Janek<br />
Czech Republic – 2005 – 76’<br />
25 th of march gračanica / graçanicë – House of Culture / 18:00<br />
CIKORE FILMJA – films made with mobile ph<strong>one</strong>s<br />
Cigarety a Pesničky (Cigarettes and Songs) by Marek Šulík<br />
Republic of Slovakia – 2010 – 50’<br />
29 th of march mitrovicë / mitrovica – House of Culture / 18:00<br />
CIKORE FILMJA – films made with mobile ph<strong>one</strong>s<br />
Cigarety a Pesničky (Cigarettes and Songs) by Marek Šulík<br />
Republic of Slovakia – 2010 – 50’<br />
13
thematic / tematika / tema:<br />
<strong>Roma</strong> Dream<br />
<strong>Roma</strong>no Suno<br />
Ëndrra Rome<br />
Romski san<br />
cikore filmJa<br />
<strong>Film</strong>s made with mobile ph<strong>one</strong>s<br />
<strong>Film</strong>jenge Telefonisa<br />
<strong>Film</strong>at e punuar me telefona mobil<br />
<strong>Film</strong>ovi napravljeni mobilnim telefonom<br />
Places of WorkshoPs:<br />
O thana kaj ka ovel i Radionica:<br />
Vendet e mbajtës të puntorive:<br />
Mesta održavanja radionica:<br />
- Prilužje / Prelluzhë (with Duga / Ra<strong>in</strong>bow)<br />
- Plemet<strong>in</strong> / Plemet<strong>in</strong>a (with BSF Learn<strong>in</strong>g Center & Gaia)<br />
- Gračanica / Gracanicë (with BSF Learn<strong>in</strong>g Center & <strong>Roma</strong>ne Ðuvja Ko anglumo veko)<br />
- Mitrovicë / Mitrovica Mahala (with Danish Refugee Council)<br />
The short video clips will be presented dur<strong>in</strong>g Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>, giv<strong>in</strong>g visibility to<br />
<strong>Roma</strong> youth creativity of visual storytell<strong>in</strong>g. The short clips will be submitted to an<br />
Audience Award. The w<strong>in</strong>ners will receive new mobile ph<strong>one</strong>s.<br />
Cikore filmja ka oven presentovano ko Rol<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>isko, kola ka den djandipe<br />
achal o kreativnost e Terne Romengi. O kratka filmija ka oven ocenime katri publika. O<br />
pobednikos ka dobizel nevo telefoni.<br />
Video klipet e shkurtë do të shfaqen gjat Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>, duke vënë në pah<br />
kreativitet<strong>in</strong> e tregimit vizuel e të r<strong>in</strong>jëve romë. Video klipet do të konkurojnë për çmim<strong>in</strong><br />
e audiencës. Fituesit do të fitojnë një telefon të ri mobil.<br />
Kratki video klipovi će biti prezentovani tokom Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>a, davajući vidljivost<br />
kretivnosti vizuelnog pripovedanja mladih <strong>Roma</strong>. Nagradom publike biće određeni<br />
pobednici. Pobednici će dobiti novi mobilni telefon.<br />
Blick zurück nach vorn<br />
14
Photo exhiBition<br />
look<strong>in</strong>g Back <strong>in</strong> the future<br />
Many families <strong>in</strong> the last few years had to return from Germany, some voluntarily return<strong>in</strong>g,<br />
some forced returnees. For the parents this meant return<strong>in</strong>g home, but for their<br />
children often it meant a new beg<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g <strong>in</strong> an unknown country. For these children,<br />
Germany is their home.<br />
This project was an opportunity for these children to express themselves through<br />
artistic methods about their experience and their new beg<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gs.<br />
DikhiPe Polal an angluniPe<br />
Isi but familie, save an majpalune bersha si trad<strong>in</strong>e andar i Germania. Ma sar te si,<br />
akala familie zorasa trad<strong>in</strong>e kaj o dad thaj i daj kamle te ir<strong>in</strong>en pes ili s<strong>in</strong>e deportirime,<br />
lenge chavenge nanas sas iripen khere, lenge si jek bipendzardi phuv. Kethane lenge<br />
savorenge si gadava kaj savorhe dzanen germanikani čhib thaj kaj von vadže bershenca<br />
i Germania.<br />
Akale projektosa si len aštipen te pesko dživdipesko džanglipe e hasaramistar thaj neve<br />
agratar artistikane sikaven angla e jakha e dženenge.<br />
Duke shukuar mBraPa në të arDhmën<br />
Në disa vitet e fundit, shumë familje janë detyruar të kthehen nga Gjermania, dikush<br />
vullnetarisht e dikush në mënyre të dhunshme. Për pr<strong>in</strong>dërit kjo do të thotë kthim në<br />
shtëpi, ndërsa për fëmijët, një fillim i ri në një shtet të panjohur. Për këta fëmijë Gjermania<br />
është shtëpia e tyre.<br />
Ky projekt ishte një mundësi për këta fëmijë ta shpreh<strong>in</strong> vetën në metoda artistike rreth<br />
përvojave dhe fillimit të tyre të ri.<br />
PogleD unazaD u BuDućnost<br />
Mnogobrojne porodice, koje su proteklih god<strong>in</strong>a bile primorane da se vrate iz Nemačke.<br />
Bez obzira na to da li su porodice bile deportovane ili su se roditelji dobrovoljno vratili,<br />
za njihovu decu to nije bio povratak kući, već nametnuti nov početak u nepoznatoj<br />
zemlji. Ova deca, Nemačku doživljavaju kao svoju pravu domov<strong>in</strong>u.<br />
U ovom projektu se pruža prilika mladima da kroz umetnička sredstva izraze svoja<br />
iskustva gubitka i novog početka.<br />
15
WeDnes<strong>Day</strong> 2 nd<br />
march
Wednesday 2 nd of march 19:30<br />
C<strong>in</strong>ematographer: Kosta Asmanis<br />
edit<strong>in</strong>g: Meshakai Wolf<br />
music: Muzafer Bislim<br />
screenplay: Meshakai Wolf and Pierre<br />
Chop<strong>in</strong>aud<br />
sound: Meshakai Wolf<br />
Flames of god<br />
On an <strong>in</strong>vitation from the International<br />
Poetry Biennial, Muzafer Bislim, a struggl<strong>in</strong>g<br />
poet and songwriter from the <strong>Roma</strong><br />
community of Shutka, FYROM, travels<br />
to Paris, France, <strong>in</strong> hopes of sell<strong>in</strong>g his<br />
life’s work—a handwritten 25,000 word<br />
dictionary conta<strong>in</strong><strong>in</strong>g some of the oldest<br />
and most obscure words <strong>in</strong> the <strong>Roma</strong>ni<br />
language. But when the authenticity of<br />
the words comes <strong>in</strong>to question, Bislim is<br />
forced to confront the sober<strong>in</strong>g prospect<br />
of return<strong>in</strong>g to his family empty-handed.<br />
The journey puts Bislim’s resolve to the<br />
test as he reencounters old friends who<br />
have successfully escaped Shutka’s<br />
hardships and experiences the seduction<br />
and wealth of Paris. Flames of God<br />
is a story of language and identity at the<br />
edges of Western civilization, reveal<strong>in</strong>g<br />
<strong>one</strong> man’s vision of the <strong>Roma</strong>ni people -<br />
united and literate.<br />
18<br />
o plameni e Devlengo<br />
Ch<strong>in</strong>gadlo ki <strong>in</strong>ternacionalno Poezija<br />
Bienial, Muzafer Bislim, jekh mukotrpno<br />
Poetichari hem tekstopiscos e zijengo<br />
katri cuveno <strong>Roma</strong>ni mahala ani Sutka,<br />
Makedonija, gelo ko Pariz, Francuska,<br />
nadasa te bikenel leski djivdipnaski buci –<br />
vastesa pisime 25.000 lafjengo recnikos<br />
kova nikerla neko katro but purane hem<br />
nepoznato lafija ani <strong>Roma</strong>ni chib. Ali kana<br />
o chacipe e lafjengo avla ko pitanjes, o<br />
Beslimi ko krajos morasano te irizel pes<br />
khere kaj pi familija prazn<strong>one</strong> vastenca.<br />
O putovanjes chivla e Bislimis te resihzel<br />
i zag<strong>one</strong>tka e phurane. O plameni e<br />
Devlesko si prica achal i chib hem<br />
identiteti ko besa e Zapadno civilizacijake,<br />
otkrices jekh e manusheski vizija achal e<br />
Romenge – jed<strong>in</strong>stveno hem obrazovno.
Flames<br />
oF God<br />
Flakët e perëndive<br />
Me ftesë të International Poetry Biennial<br />
(takim dyvjeçar ndërkombëtar i poezisë),<br />
Muzafer Bislim, një poet i përkushtuar<br />
dhe kompozitor nga Shutka në Maqedoni,<br />
udhëton për në Paris, Francë, me<br />
shpresë që ta shes punën që i kushtoi<br />
gjithë jetën: fjalor<strong>in</strong> në dorëshkrim prej<br />
25,000 fjalësh që përmban disa nga<br />
fjalët më të vjetra dhe të panjohura në<br />
gjuhën rome. Por kur vërtetësia e fjalëve<br />
vëhet në pyetje, Bislimi detyrohet që të<br />
përballet me të vërtetën e dhimbshme<br />
që të kthehet duar bosh te familja e tij.<br />
Udhëtimi e vë në provë zgjidhjen e Bislimit<br />
gjersa ai përballet përsëri me miqtë e<br />
vjetër të cilët me sukses i janë shmangur<br />
vështirësive dhe përvojave të joshjes së<br />
pasurisë Pariziene. Flakët e perëndive<br />
është një tregim për një gjuhë dhe identitet<br />
në cepat e civilizimit perëndimor dhe<br />
zbulon vegim<strong>in</strong> e një njeriu për popull<strong>in</strong><br />
Rom – të bashkuar dhe të shkolluar.<br />
by<br />
meshakai WolF<br />
Usa / France / Fyrom – 2010 – 64’<br />
Plamen boga<br />
Na poziv od Međunarodnog Bienala<br />
poezije, Muzafer Bislim, borbeni pesnik<br />
i kompozitor iz poznate romske mahale<br />
Šutka u Makedoniji, putuje u Pariz (Francuska),<br />
u nadi da će prodati svoj životni<br />
rad- ručno ispisan rečnik od 25 000 reči<br />
koji sadrži neke od najstarijih I najčudnijih<br />
reči u romskom jeziku. Međutim, kada<br />
autentičnost reči dođe u pitanje, Bislim je<br />
primoran da se suoči sa otrežnjujućom<br />
mogućnošću povratka svojoj porodici<br />
praznih ruku. Putovanje stavlja njegovu<br />
odlučnost na probu sa ponovnim<br />
susretom starih prijatelja koji su uspešno<br />
pobegli iz nedaća Šutke i uz koje<br />
doživljava zavodljivost i bogatstvo Pariza.<br />
Plamen boga je priča o jeziku i identitetu<br />
na rubovima zapadne civilizacije, koja<br />
otkriva viziju jednog čoveka o romskom<br />
narodu – ujed<strong>in</strong>jenom i pismenom.<br />
19<br />
meshakai Wolf<br />
Meshakai Wolf, born 1979, is an<br />
artist, photographer and documentary<br />
filmmaker. He studied philosophy and<br />
anthropology <strong>in</strong> university and studied<br />
film at the New York <strong>Film</strong> Academy <strong>in</strong><br />
New York City. His first film, Gussie,<br />
an <strong>in</strong>timate portrait of his 105-year-old<br />
great-grandmother, screened at film<br />
festivals across the United States and<br />
won an award for best documentary<br />
feature at the Magnolia <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>.<br />
He is currently <strong>in</strong> production on a film<br />
about the traditional music and oral<br />
traditions of the Kurds <strong>in</strong> southeast Turkey<br />
and how they relate to the Kurdish<br />
people’s current struggle for cultural<br />
and l<strong>in</strong>guistic autonomy. In 2006, this<br />
project, Dengbêj: The Bards of Turkish<br />
Kurdistan, was selected to take part<br />
<strong>in</strong> the IFP <strong>Film</strong> Market’s Documentary<br />
Work-<strong>in</strong>-progress section. He also<br />
serves as director of film and video<br />
projects for Cultural Cornerst<strong>one</strong>s, a<br />
non-profit organization dedicated to<br />
support<strong>in</strong>g the creative voice <strong>in</strong> crisisaffected<br />
communities. He currently<br />
lives and works <strong>in</strong> New York City.<br />
Contact<br />
meshakai@gmail.com<br />
www.flamesofgod.com
Wednesday 2 nd of march 21:20<br />
Director and Writer: Eliza Petkova<br />
Camera and edit<strong>in</strong>g: Hannes<br />
Marget<br />
Production / sound: Johannes<br />
Kuhn Mathias, Niepenberg, Florian<br />
Breuer<br />
Production: Jan Derksen, Eliza<br />
Petkova<br />
Research: Eva Weber<br />
Welcome Home<br />
On the 14th of April 2010 Germany and<br />
Kosovo signed a Repatriation Treaty.<br />
From then on Germany has been deport<strong>in</strong>g<br />
<strong>Roma</strong> hail<strong>in</strong>g from Kosovo. Most of<br />
the people sitt<strong>in</strong>g on the airplane have<br />
been liv<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Germany for more than ten<br />
years. Now they are forced to f<strong>in</strong>d a new<br />
home <strong>in</strong> Kosovo. How were their children<br />
who were born and grew up <strong>in</strong> Germany<br />
supposed to be able to feel at home <strong>in</strong> a<br />
country, where he or she doesn’t even<br />
speak the language and is fearful to go<br />
out onto the street. The film delivers an<br />
<strong>in</strong>sight <strong>in</strong>to the lives of deported <strong>Roma</strong><br />
<strong>in</strong> Kosovo and <strong>in</strong>to those of <strong>Roma</strong> liv<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Germany, threatened with deportation.<br />
N<strong>one</strong> of the deported children is attend<strong>in</strong>g<br />
school; most commonly all family members<br />
sleep <strong>in</strong> <strong>one</strong> room; primary health<br />
care is barely accessible. In Germany as<br />
well as <strong>in</strong> Kosovo the <strong>Roma</strong> can’t sleep<br />
<strong>in</strong> peace. In Germany they are <strong>in</strong> fear of<br />
be<strong>in</strong>g deported at a moment’s notice, <strong>in</strong><br />
Kosovo they are homesick for Germany<br />
and barely surviv<strong>in</strong>g.<br />
20<br />
laches ajen khere<br />
Ko 14-to Aprili e 2010 beshesko i<br />
Nemachka thaj o Kosovo potpishizde<br />
ugovori acal iribnaske. Tadarla i Nemacka<br />
deportirizlas e Romen katri Kosova. But<br />
manusha kola s<strong>in</strong>e ano avionija zivizdesas<br />
ki Nemachka vishe katro 10. bersha.<br />
Akana, on si prisilime te arakhen nevo<br />
kher ano Kosovo. Sar jekh djeno kova<br />
s<strong>in</strong>e bijando hem barilo ani Nemachka<br />
valjazla te ovel sar an po kher ani drzhava,<br />
kaj ov/oj na lafizna i chib hem na<br />
usudizna pes te phiren ko droma? O filmi<br />
dela uvidi achal o djivdipe katro deportirime<br />
<strong>Roma</strong> ani Kosova hem achal o <strong>Roma</strong><br />
kola zhivizna ani Nemachka, kolenge si<br />
zapretime te oven deportovano. Asjekh<br />
katro deportirime chavo na djala ki<br />
shkola; obicno, sa i familia pashjona ani<br />
jekh soba; primarno zdravstveno ambulantes<br />
nane ko pashe lenge. Ani Nemacka<br />
sar i ani Kosova o <strong>Roma</strong> naci te pasjon<br />
ko rahaci. Ani Nemacka, on si ki trash kaj<br />
saj oven irime momentno, ani Kosova on<br />
rodna i Nemachka hem trashana katro<br />
racistichka napadja.
Willkommen<br />
ZU haUse<br />
mirë se v<strong>in</strong>i në shtëpi<br />
Me 14 prill 2010, Gjermania dhe Kosova<br />
nënshkruajnë “Marëveshjen e Riatëdhesimit”.<br />
Nga ai moment, Gjermania ka<br />
deportuar romët të cilët vijnë nga Kosova.<br />
Shumica e njerëzve të ulur në aeroplan<br />
kish<strong>in</strong> jetuar në Gjermani për më shumë<br />
se 10 vjet. Tani ata janë të detyruar që<br />
të gjejnë një vendbanim të ri në Kosovë.<br />
Si është e mundur që dikush i l<strong>in</strong>dur dhe<br />
që është rritur në Gjermani, të ndihet si<br />
në shtëpi në një shtet ku ai ose ajo nuk e<br />
flas<strong>in</strong> gjuhen dhe nuk guxojnë të dal<strong>in</strong><br />
jashtë në rrugë. Ky film jep një pasqyrë<br />
në jetën e Romëve të deportuar në<br />
Kosovë dhe në jetët e atyre që jetojnë në<br />
Gjermani të kërcnuar se do të deportohen.<br />
Asnjëri nga fëmijët e deportuar nuk<br />
vijon mësim<strong>in</strong> në shkollë; zakonisht, të<br />
gjithë anëtarët e familës jetojnë në një<br />
dhomë; nuk kanë kujdes themelor shëndetësor.<br />
Romët si në Gjermani ashtu edhe<br />
në Kosovë, nuk mund të flejnë të qetë. Në<br />
Gjermani ata janë nën frikën e deportimit<br />
të paparalajmëruar e në Kosovë të<br />
përmalluar për Gjerman<strong>in</strong>ë dhe në luftë<br />
për mbijetësë.<br />
by<br />
eliZa Petkova<br />
Germany / kosovo - 2011 - 69’<br />
Dobrodošli kući<br />
Dana 14 aprila 2010. Nemačka i Kosovo<br />
potpisale su sporazum o repatrijaciji<br />
(povratak u otadžb<strong>in</strong>u). Od tada Nemačka<br />
deportuje Rome poreklom sa Kosova.<br />
Već<strong>in</strong>a ljudi koji se avionima vraćaju<br />
na Kosovo živeli su u Nemačkoj više<br />
od deset god<strong>in</strong>a. Sada su primorani<br />
da pronađu novi dom na Kosovu. Kako<br />
neko, ko je rođen i odrastao u Nemačkoj,<br />
treba da se oseća kao kod kuće u zemlji<br />
u kojoj ne govori jezik niti se usuđuje da<br />
izađe na ulicu. <strong>Film</strong> pruža uvid u živote<br />
deportovanih <strong>Roma</strong> na Kosovu kao i na<br />
živote <strong>Roma</strong> koji žive u Nemačkoj i preti<br />
im mogućnost da budu deportovani. Niko<br />
od deportovane dece ne pohađa školu,<br />
najčešće svi članovi porodice spavaju<br />
u jednoj sobi, primarna zdravstvena<br />
zaštita nije dostupna. U Nemačkoj, kao<br />
i na Kosovu, Romi ne spavaju u miru.<br />
U Nemačkoj su u strahu da će biti<br />
deportovani, na Kosovu su nostalgični za<br />
Nemačkom i jedva preživljavaju.<br />
21<br />
eliza Petkova<br />
Eliza Petkova is 27 Years old. She was<br />
born <strong>in</strong> Veliko Tarnovo, Bulgaria. She<br />
has lived <strong>in</strong> Germany s<strong>in</strong>ce she was<br />
eight. There she studied philosophy<br />
and Japanology <strong>in</strong> Düsseldorf University.<br />
Currently she is writ<strong>in</strong>g her dissertation<br />
<strong>in</strong> philosophy and is work<strong>in</strong>g<br />
as a freelance filmmaker <strong>in</strong> Berl<strong>in</strong>.<br />
Contact<br />
eliza.petkova@gmail.com
Wednesday 2 nd of march 22:45<br />
Director: Marek Šulík, Jana<br />
Kovalčíková<br />
Director of Photography: Marek<br />
Šulík, Jana Kovalčíková<br />
<strong>Film</strong> editor: Marek Šulík<br />
sound: Dušan Kozák<br />
music: AfterPhurikane Giľa<br />
Cigarettes and songs<br />
The musical project AfterPhurikane Gila is<br />
based on an anthropological <strong>in</strong>vestigation<br />
<strong>in</strong> <strong>Roma</strong> <strong>settlement</strong>s <strong>in</strong> Slovakia. Jana<br />
Belisova collected hundreds of old <strong>Roma</strong><br />
songs. After this research she organized<br />
a workshop of 6 <strong>in</strong>terest<strong>in</strong>g <strong>Roma</strong> s<strong>in</strong>gers<br />
with three professional musicians, who<br />
tried to make music together. And so a<br />
powerful multicultural project started.<br />
People from different cultural and social<br />
layers are s<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g and play<strong>in</strong>g together<br />
and the result is breathtak<strong>in</strong>g. This documentary<br />
film, Cigarettes and Songs, records<br />
a <strong>one</strong> week long meet<strong>in</strong>g of s<strong>in</strong>gers<br />
and musicians <strong>in</strong> Veľký Slavkov, where <strong>in</strong><br />
August 2009 they recorded songs for the<br />
musical project AfterPhurikane Giľa <strong>in</strong> a<br />
local church. It is a sort of “mak<strong>in</strong>g of”<br />
AfterPhurikane Giľa, which adds to this<br />
music a new dimension of reality, humor,<br />
and absurdity.<br />
22<br />
tutuni thaj Zija<br />
Muzichko projekhti AfterPhurikane Gila si<br />
kerdo prema antropolichno istrazhivanjes<br />
ko <strong>Roma</strong>ne Mahales ki Slovakia. Jana<br />
Belisova kidjas po but se shel <strong>Roma</strong>ne<br />
zija. Pal kaka istrazhivanjes oj organizizas<br />
jekh vorkshopi 6 <strong>in</strong>teresantno <strong>Roma</strong>ne<br />
pevacjenca hem tr<strong>in</strong> profesionalno musicharija,<br />
kola kerna muzika zajedno. Hem<br />
kidja jekh zoralo multikulturalno projekhti<br />
poshmizla. Manusha katro razlichita<br />
kultures zjabna thaj bashalna zajedno,<br />
a o rezultati s<strong>in</strong>e but lacho. Dokumentarno<br />
filmi Tutuni hem Zija snimizla jekh<br />
kurkesko sastankos e pevacjengo hem<br />
e muzicarjengo ani Velky Slavkov, kola<br />
ano Avgust 2009 snimizde zija ko CD<br />
“PaloPhurikane” zila ani lokalno crkva.<br />
Kaka si sar “Izmishljeno keribe” katro<br />
kaka muzichko projekhti, dokumenti, savo<br />
dela kakale muzika nevi dimenzija katro<br />
realnost, humori hem apsurdnost.
ciGarety a<br />
Pesničky<br />
Cigaret dhe këngët<br />
Projekti muzikor AfterPhurikane Giľa<br />
bazohet në hulumtim<strong>in</strong> antropologjik të<br />
vendbanimeve rome në Sllovaki. Jana<br />
Belisova ka mbledhur me q<strong>in</strong>dra këngë<br />
të vjetra rome. Pas këtij hulumtimi, ajo<br />
organizoi një punëtori me 6 këngëtarë<br />
<strong>in</strong>teresant romë së bashku me tre muzicientë<br />
profesionistë të cilët provuan të<br />
luan<strong>in</strong> muzikë së bashku. Kështu nisi një<br />
projekt i fuqishëm multikulturor. Njerëzit<br />
nga shtresat e ndryshme kulturore dhe<br />
shoqërore këndojnë dhe luajnë së bashku<br />
dhe rezultati gjithmonë është befasues.<br />
<strong>Film</strong>i dokumentar Cigare dhe këngë bën<br />
xhirimet e mbledhjeve mes muzikantëve<br />
dhe këngëtarëve gjatë një jave në Veľký<br />
Slavkov, të cilët në Gusht të 2009-ës<br />
<strong>in</strong>çizuan këngë për projekt<strong>in</strong> muzikor<br />
AfterPhurikane Giľa në një kishë vendore.<br />
Është një lloj ‘krijimi’ i AfterPhurikane<br />
Giľa, i cili i jep kësaj muzike një dimenzion<br />
të realitetit, humorit dhe absurditetit.<br />
by<br />
marek ŠUlík<br />
slovak rePUblic – 2010 – 50’<br />
Cigarete i pesme<br />
Muzički projekat After Phurikane Gila je<br />
zasnovan na antropološkim istraživanjima<br />
romskih naselja u Slovačkoj. Jane Belisova<br />
je prikupljala stot<strong>in</strong>e starih romskih<br />
pesama. Nakon ovog istraživanja,<br />
organizovala je radionicu sa šest zanimljivih<br />
romskih pevača i tri profesionalna<br />
muzičara, koji bi pokušavali da zajednički<br />
stvore muziku. I tako je moćni, multikulturalni<br />
projekat počeo. Ljudi iz različitih<br />
kulturnih i socijalnih slojeva pevaju i<br />
sviraju zajedno a rezultat njihovog rada<br />
oduzima dah. Dokumentarni film Cigarete<br />
i pesme beleži jedn<strong>one</strong>deljni sastanak<br />
pevača i muzičara u mestu Veľký Slavkov,<br />
koji su avgusta 2009. snimili pesme za<br />
muzički projekat After Phurikane Gila u lokalnoj<br />
crkvi. To je vrsta ”mak<strong>in</strong>g of” ovog<br />
orig<strong>in</strong>alnog muzičkog projekta, dokumenta,<br />
koji ovoj muzici daje novu dimenziju<br />
stvarnosti, humora i apsurda.<br />
23<br />
marek Šulík<br />
Born <strong>in</strong>1974. In 2005 Marek Šulík<br />
was awarded the ZENTIVA award for<br />
young filmmakers at the <strong>in</strong>ternational<br />
film festival FEBIOFEST, Bratislava. In<br />
his work, which centres on the social<br />
documentary, he often collaborates<br />
with non-governmental organisations.<br />
He often collaborates on projects as a<br />
director and editor. He teaches documentary<br />
film mak<strong>in</strong>g at the Academy of<br />
Music and Dramatic Arts <strong>in</strong> Bratislava<br />
and works also as a lecturer <strong>in</strong> film<br />
workshops.<br />
Contact<br />
zudro@zudro.sk<br />
www.zudro.sk
thurs<strong>Day</strong> 3 rd<br />
march
thursday 3 rd of march 18:00<br />
Photography, sound, music and<br />
edit<strong>in</strong>g: Jaap de Ruig.<br />
the source<br />
One <strong>Day</strong> <strong>in</strong> a <strong>Roma</strong> Settlement <strong>in</strong><br />
<strong>Roma</strong>nia<br />
Hetea is an isolated <strong>settlement</strong> of <strong>Roma</strong><br />
<strong>in</strong> Central <strong>Roma</strong>nia. Hidden deep <strong>in</strong> the<br />
hills, around 350 people live <strong>in</strong> handmade<br />
huts. In The Source we experience a day<br />
<strong>in</strong> Hetea. The film starts with long, static<br />
shots of the beg<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g of a new morn<strong>in</strong>g.<br />
A pastoral way of life takes off: guid<strong>in</strong>g<br />
cows and horses, gett<strong>in</strong>g water, build<strong>in</strong>g<br />
a new wooden house, do<strong>in</strong>g the wash<strong>in</strong>g,<br />
etc. In the afternoon suddenly the fat is<br />
<strong>in</strong> the fire. People scream and threaten<br />
each other. Little by little the serene<br />
atmosphere returns, but while the sun is<br />
go<strong>in</strong>g down the aftereffects of the quarrel<br />
are still audible.<br />
26<br />
Poreklos<br />
Jekh zis ko <strong>Roma</strong>no than ani<br />
<strong>Roma</strong>nia<br />
Hetea si jekh izolirime than e Romengo<br />
katri centralno <strong>Roma</strong>nia. Garavdo hor ko<br />
plan<strong>in</strong>es, karigo 350 manusha zhivizna<br />
ko koljibes. Ano Poreklos dozhivizasa<br />
jekh zis ki Hetea. O filmi poshmizla bare,<br />
nepokretno shoti katro sabahisa djiko<br />
akshame. Pastirsko nac<strong>in</strong>i e zhivotosko<br />
poshmizla: araknapes o kraves hem o<br />
grasta, lena pani, kerna neve kashtune<br />
khera, thovna teshja hem avera. Palo<br />
pladne od jednom posmizhna te han pes.<br />
O manusha pistizna hem pretizna jekh<br />
avereske. Hari po hari mirno atmosfera<br />
irizla pes aver turlos, ali dok o kham djala<br />
tele o svadjes shaj pand te shunjon.
the soUrce<br />
<strong>one</strong> <strong>Day</strong> <strong>in</strong> a <strong>Roma</strong><br />
<strong>settlement</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Roma</strong>nia<br />
Burimi<br />
Një ditë në vendbanim<strong>in</strong> e romëve në<br />
Rumani<br />
Hetea është një vendbanim i izoluar i<br />
Romëve në Ruman<strong>in</strong>ë Qendrore. Të<br />
fshehur thellë në kodra, rreth 350 njerëz<br />
jetojnë në kasolle të punuara me dorë. Në<br />
dokumentar<strong>in</strong> Burimi ne përjetojmë një<br />
ditë në Hetea. <strong>Film</strong>i fillon me xhirime statike<br />
të fillimit të një mëngjesi të ri. Fillon<br />
kështu një jetë baritore: drejtimi i lopëve<br />
dhe kuajve, marrja e ujit, ndërtimi i një<br />
shtëpie të re prej druri, pastrimet etj. Në<br />
pasditë papritmas fillon të vije ‘era zjarr’<br />
Njerëzit bërtas<strong>in</strong> dhe e kërcënojnë njëri<br />
tjetr<strong>in</strong>. Pak nga pak rikthehet edhe atmosfera<br />
e qetë, por derisa dielli perëndon,<br />
pasojat e gr<strong>in</strong>djeve ende jehojnë.<br />
by<br />
JaaP de rUiG<br />
romania – 2009 – 40’<br />
izvor<br />
Jedan dan u romskom naselju u<br />
Rumuniji<br />
Hatea je izolovano romsko naselje u<br />
centralnoj Rumuniji. Skriveno duboko u<br />
brdima, broji oko 350 ljudi, koji žive u<br />
ručno izrađenim kolibama. U filmu Izvor<br />
proživljavamo jedan dan u mestu Hatea.<br />
<strong>Film</strong> poč<strong>in</strong>je sa dugim statičnim kadrovima<br />
rađanja novog jutra. Pastoralni nač<strong>in</strong><br />
života otkriva: vođenje krava i konja,<br />
nabavku vode, izgradnju nove drvene<br />
kuće, pranje veša itd. Popodne iznenada<br />
ode mast u propast. Ljudi viču i prete<br />
jedni drugima. Malo po malo spokojna<br />
atmosfera se vraća, ali dok sunce zalazi<br />
posledice svađe se i dalje čuju.<br />
27<br />
Jaap de Ruig<br />
Jaap de Ruig (1957, Netherlands) is<br />
orig<strong>in</strong>ally a photographer, but started to<br />
work with video <strong>in</strong> the late 1990s. He<br />
makes films and video-<strong>in</strong>stallations. He<br />
prepared his short documentary The<br />
Source (2009) for seventeen years, but<br />
it was recorded <strong>in</strong> only <strong>one</strong> day.<br />
Contact<br />
jaapderuig@hotmail.com
thursday 3 rd of march 18:45<br />
Directors: Valérie Mitteaux<br />
Anna Pitoun<br />
Caravane 55<br />
In Achères, <strong>in</strong> the Yvel<strong>in</strong>es department<br />
of France, Salcuta Filan, a young Gypsy<br />
from Rumania lives with her two children<br />
and 30 other families on a strip of earth<br />
<strong>in</strong> the outskirts of the city. Moved by their<br />
need<strong>in</strong>ess, the Mayor hasn’t the courage<br />
to expel them. But, early <strong>in</strong>to 2003, the<br />
new government designated the Gypsies<br />
as “a problem to be solved”. On March<br />
5 Th , the news breaks: the prefecture plans<br />
to expel the Gypsies the next morn<strong>in</strong>g.<br />
The townspeople mobilize dur<strong>in</strong>g the<br />
night to avoid the <strong>in</strong>evitable. The confrontation<br />
takes place but 150 policemen<br />
surround the small area and the caravans<br />
are destroyed <strong>in</strong> full sight of their owners.<br />
Achères takes an unexpected decision:<br />
families with children attend<strong>in</strong>g school<br />
can stay. Salcuta’s children are among<br />
them. The city allots them land <strong>in</strong> the<br />
centre of town and decides to challenge<br />
the Prefect.<br />
28<br />
Karavani 55<br />
Achères, ano Yvel<strong>in</strong>es departamenti<br />
katri Francuska. Salcuta Filan, jekh terni<br />
<strong>Roma</strong>ni daj katri Rum<strong>in</strong>ija zhivizla dune<br />
chavenca thaj adji 30 avera familieca kaj<br />
si isterime katro lengi mahala ko gradi.<br />
O majori e zizako avlales bezaha te ikalel<br />
len otkar. Ama, jekh ziz, rano sabalje ko<br />
2003 bersh, nevo guverneri opisizas e<br />
Romen sar jekh problem kaj savo shaj te<br />
reshizelpes. Ano 5-to Marti ko Cetvtkos,<br />
nevepe shunjona pes: neve planija si<br />
te isterizen pes o <strong>Roma</strong> aver sabahi. E<br />
gradiske manusha mobilisizna pes irat<br />
te izbegizen o neizbezhno. O sukobi<br />
deshizla pes ali 150 policijes okruzhizna I<br />
mahala hem o karavanija si skroz rimome<br />
anglal o jakha e Romenge. O Achères<br />
kerla jekh neocekivano odluka: o romane<br />
porodices rodna e chaven te djan ki shkola.<br />
E Salcutake chave si mashkar lende. O<br />
gradi obezbedizas lenge o than te ch<strong>in</strong> o<br />
karavanja thaj te izazevizen o lachipe.
caravane 55 by<br />
valérie mitteaUx<br />
anna PitoUn<br />
France – 2003 – 52’<br />
Karavani 55<br />
Asher gjendet në regjion<strong>in</strong> Ivel<strong>in</strong>ë të<br />
Francës. Salkuta Filan, një endacake nga<br />
Rumania jeton me dy fëmijët e saj dhe<br />
30 familje të tjera në një periferi të qytetit.<br />
I prekur nga kushtet e tyre, kryetari i<br />
komunës nuk pati guxim t’i largonte.<br />
Por, në fillim të 2003-së, qeveria e re i<br />
përcaktoi Jevgët si "një problem për t’u<br />
zgjidhur". Më 5 mars, lajmi pushton:<br />
prefektura planifikon përjashtim<strong>in</strong> e<br />
romëve në mëngjes<strong>in</strong> që vjen. Banorët<br />
e qytetit mobilizohen gjatë natës për të<br />
shmangur të pashmangshmen. Ballafaqimi<br />
zhvillohet, por 150 policë rrethojnë<br />
teren<strong>in</strong> dhe karavanët shkatërrohen në<br />
sytë e pronarëve të tyre. Asher merr një<br />
vendim të papritur: familjet me fëmijë që<br />
ndjek<strong>in</strong> shkollën mund të mbes<strong>in</strong>. Fëmijët<br />
e Salkutas janë në mes<strong>in</strong> e tyre. Qyteti ia<br />
cakton teren<strong>in</strong> në qendër të qytetit dhe<br />
vendos të sfidojë Prefekt<strong>in</strong>.<br />
Karavan 55<br />
Grad Ašer, područje Yvel<strong>in</strong>es, Francuska.<br />
Salcuta Filan, mlada Romk<strong>in</strong>ja iz<br />
Rumunije koja živi sa svoje dvoje dece<br />
i 30 drugih porodica na pojasu zemlje<br />
koji se nalazi na periferiji grada. Dirnut<br />
njihovom nemašt<strong>in</strong>om, gradonačelnik nije<br />
imao hrabrosti da ih izbaci. Ali početkom<br />
2003. nova Vlada izdvojila je Rome kao<br />
“problem koji treba rešiti”. Dana 5. marta<br />
najnovije vesti: Županija planira da protera<br />
Rome sledećeg jutra. Meštani se mobilišu<br />
tokom noći da bi se izbeglo neizbežno.<br />
Meštani formiraju odbrambene redove<br />
svojim telima ali 150 policajaca okružuje<br />
teren i karavan biva uništen pred očima<br />
vlasnika. Ašer donosi neočekivane<br />
odluke: porodice čija deca pohađaju<br />
školu mogu da ostanu. Salkut<strong>in</strong>a deca<br />
su među njima. Grad im ustupa teren u<br />
centru grada i odlučuje da ospori župana.<br />
29<br />
valérie mitteaux and anna Pitoun<br />
After years as a journalist <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>t media<br />
and television, <strong>in</strong> 2002, Valérie Mitteaux<br />
was fasc<strong>in</strong>ated to discover a new<br />
way of writ<strong>in</strong>g: edit<strong>in</strong>g. Anna Pitoun was<br />
a lawyer. Together, they created Caravane<br />
<strong>Film</strong>s, a collective whose aim is to reflect<br />
on the social and political character of<br />
documentary c<strong>in</strong>ema and which favors<br />
slowness as a criteria of the quality<br />
of work. They have directed together<br />
several films <strong>in</strong>clud<strong>in</strong>g Caravan 55 (2003)<br />
and K<strong>in</strong>gs of the World, which was<br />
released theatrically <strong>in</strong> June 2007. Valérie<br />
Mitteaux is currently edit<strong>in</strong>g a documentary<br />
about gender through the experiences<br />
of transboys for Arte and look<strong>in</strong>g to f<strong>in</strong>ance<br />
the production of a film entitled Les<br />
Syndiquées du Trottoir (The Sidewalk<br />
Union Members), about the world’s first<br />
union for prostitutes, <strong>in</strong> Argent<strong>in</strong>a. Anna<br />
Pitoun is edit<strong>in</strong>g a film about the French<br />
suburbs and the story of a young man,<br />
a drug dealer for 8 years, Smaïn, leav<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> the Cité Picasso and she has started<br />
a film about Israel with the war reporter<br />
Patrick Chauvel. In 2011, they will beg<strong>in</strong><br />
direct<strong>in</strong>g new projects: 8, avenue Lén<strong>in</strong>e,<br />
a follow-up to Caravane 55, which sets<br />
out to recount how “our <strong>Roma</strong>ni hero<strong>in</strong>e”<br />
is today “official”, and is now striv<strong>in</strong>g to<br />
<strong>in</strong>tegrate <strong>in</strong>to French society. They have<br />
also been film<strong>in</strong>g for the past three years<br />
a great theatrical adventure, a tragic trilogy<br />
staged by the company Zieu dans les<br />
bleus, directed by Nathalie Garraud and<br />
Olivier Saccomano.<br />
Contact<br />
anna.pitoun@laposte.net
thursday 3 rd of march 21:00<br />
Director & orig<strong>in</strong>al idea:<br />
Míroslav Janek<br />
Producer: Richard Němec<br />
Production Company: Verbascum<br />
Director of Photography:<br />
Míra Janek<br />
editor: Tonička Janková<br />
vierka, or the mystery of Family B’s<br />
Disappearance<br />
This documentary started out as a portrait of a<br />
young talented <strong>Roma</strong> s<strong>in</strong>ger but turned <strong>in</strong>to a<br />
drama about two different views of “the truth”.<br />
Co<strong>in</strong>cidence is <strong>in</strong>strumental at the beg<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g<br />
of the film and the end is shrouded <strong>in</strong> mystery.<br />
Initially, the story describes the encounter<br />
between s<strong>in</strong>ger Ida Kelarová and a young <strong>Roma</strong><br />
girl named Vierka Berkyová from Lucenec,<br />
Slovakia whose musical talent astonishes<br />
every<strong>one</strong> who hears her s<strong>in</strong>g. It focuses on her<br />
talent and spontaneity, but also deals with the<br />
notion of help<strong>in</strong>g those around us. It presents a<br />
new step forward <strong>in</strong> the life of the Berky family,<br />
and <strong>in</strong>vestigates the idea of mutual coexistence<br />
as it explores the desire to create an idyll <strong>in</strong><br />
which the two families share a home. One day<br />
the Berkys suddenly leave Kelarová’s home,<br />
mysteriously disappear<strong>in</strong>g without a trace. For<br />
director and cameraman Miroslav Janek, the<br />
documentary thus transformed <strong>in</strong>to a drama<br />
pitt<strong>in</strong>g aga<strong>in</strong>st each other two versions of the<br />
truth - each <strong>one</strong> keenly and passionately experienced.<br />
It becomes the means of uncover<strong>in</strong>g<br />
the hidden, <strong>in</strong> part unacknowledged, forces that<br />
determ<strong>in</strong>e <strong>one</strong>’s ideas about the mean<strong>in</strong>g of<br />
life and its fulfillment. The viewer never actually<br />
f<strong>in</strong>ds out the real reasons for this dramatic<br />
turn of events and must be satisfied to merely<br />
approach the truth of the mystery.<br />
30<br />
vierka, ili tajna katri Familjijako B<br />
nashalde<br />
Kaka dokumentarcos poshmisalo sar jekh<br />
portreti e jekhe terne <strong>Roma</strong>no talentno<br />
pevachica, ali o filmi nich<strong>in</strong>o sar drama katro<br />
duj avera ist<strong>in</strong>es. Sluchajnost si <strong>in</strong>strumentalno<br />
ano pocetkos e filmisko ama ano krajos<br />
si uchardo ani misterija. Ko pochetkos,<br />
I storija pokazhizla o susreti mashkar i<br />
pevacica Ida Kelarova hem Vierka Beryova<br />
terni pevacica katro Lucenec ki Slovakia<br />
savako muzichko talenti iznenadizla savoren<br />
ko shunla la sar zjabla. Fokusirizlapes an<br />
lako talenti hem spontanost, ali isto kidja<br />
hem akcija kaj pomozhizasa jekh avereske.<br />
Prestavizla jekh nevo korakos anglal ko<br />
zhivotos e Berky familijake, hem istrazhivizla<br />
i idea katri medjusobno koegzistencija tuj<br />
prikazhizel i zhelja to keren jekh “ideja” kaj<br />
o duj familjes deljizna jekh kher. Jekh zis<br />
i Berky familija nashla katro e Kelarovako<br />
kher, ano tajanstveno nach<strong>in</strong>i oj nashalcola<br />
bi tragosko. E direktoriske hem e kamermaniske<br />
Miroslav Janek, o dokumentarcos<br />
pretvorizlapes ki drama kola ko rodna o<br />
cachipe – sol duj ano pharo hem emotivno<br />
nach<strong>in</strong>i dozhivizna kaka filmi.
vierka, or the<br />
mystery oF Family b’s<br />
disaPPearance<br />
vierka, apo misteri i Zhdukjes së<br />
Familjes B.<br />
Ky dokumentar filloi si portret i një këngëtareje<br />
të talentuar Rome por, u shndërrua në një<br />
dramë rreth dy pikëpamjeve të ndryshme rreth<br />
“të vërtetës”. Rastësia ëshë gjëja kyçe në fillim<br />
të filmit dhe fundi është i mbërthyer në mister.<br />
Fillimisht, tregimi përshkruan takim<strong>in</strong> ndërmjet<br />
këngëtarës Ida Kelarová dhe një vajze të re<br />
Rome Vierka Berkyová nga Luceneci i Sllovakisë,<br />
e cila me dhunt<strong>in</strong>ë e saj për muzikë mahnit<br />
të gjithë ata që e dëgjojnë gjersa ajo këndon.<br />
<strong>Film</strong>i fokusohet në talent<strong>in</strong> dhe spontanitet<strong>in</strong><br />
e saj por gjithashtu merret me idenë për t’u<br />
ndihmuar atyre që janë rreth nesh. <strong>Film</strong>i paraqet<br />
një hap përpara në jetën e familjës Berky dhe<br />
shqyrton idenë e bashkjetesës ndërsa zbulon<br />
dëshirën për të krijuar një situatë ideale në<br />
të cilën dy familje ndajnë një shtëpi. Një ditë<br />
familja Berky largohen nga shtëpia e familjes<br />
Kelarová duke u zhdukur në një mënjyrë të<br />
mistershme dhe pa gjurmë. Për regjisor<strong>in</strong> dhe<br />
kameraman<strong>in</strong> Miroslav Janek, ky dokumentar<br />
transformohet në dramë duke mishëruar<br />
kundër njëra tjetrës dy variante të së vërtetës<br />
– secila prej tyre e përjetuar me thellësi dhe pasion.<br />
Kjo kështu bëhet element për shpalosjen,<br />
pjesërisht të panjohur, të fuqive që përcaktojnë<br />
idetë e dikujt rreth kuptimit të jetës dhe përmbushjes<br />
së saj. Shikuesi asnjëherë nuk ia del t’i<br />
gjejë arsyet e vërteta të këtij kthimi dramatik të<br />
ngjarjeve dhe duhet të mbetet i kënaqur vetëm<br />
me përafrim<strong>in</strong> e të vërtetës së të fshehtës.<br />
by<br />
míroslav Janek<br />
cZech rePUblic - 2005 - 76’<br />
vierka, ili misterija nestanka<br />
porodice B<br />
Ovaj dokumentarni film otpočet je kao portret<br />
mlade talentovane romske pevačice, ali<br />
se pretvara u dramu o dva različita viđenja<br />
”ist<strong>in</strong>e”. Početku filma dopr<strong>in</strong>osi slučajnost, a<br />
kraj je obavijen velom misterije. Na početku,<br />
priča opisuje susret pevačice Ide Kelarovai<br />
i mlade romske devojke po imenu Vierka<br />
Berkiova iz Lučenec, Slovačka čiji muzički<br />
talenat zadivljuje svakoga ko čuje njeno pevanje.<br />
<strong>Film</strong> se fokusira na njen talenat i spontanost,<br />
ali se takođe bavi pojmom pomoći<br />
onima oko nas. To predstavlja novi korak u<br />
životu porodice Berkis i ujedno ispituje ideju<br />
o međusobnoj koegzistenciji, istražujući želju<br />
za stvaranjem idile u kojoj dve porodice dele<br />
dom. Jednog dana porodica Berkis napušta<br />
dom Kelarova, nestajući misteriozno i bez<br />
traga.Za direktora i snimatelja Miroslava<br />
Janeka dokumentarni film se tako pretvara<br />
u dramu koja suprotstavlja dve strane, sa<br />
dve verzije ist<strong>in</strong>e – obe veoma živo i strasno<br />
doživljene. To postaje sredstvo otkrivanja<br />
skrivenog kao snaga koja određuje nečije<br />
ideje o smislu života i njegovom ispunjenju.<br />
Gledalac nikada zapravo ne saznaje pravi<br />
razlog ovog dramatičnog preokreta i mora<br />
se zadovoljiti samo time što pristupa ist<strong>in</strong>i o<br />
misteriji.<br />
31<br />
míroslav Janek<br />
Janek Míra was born 1954 <strong>in</strong> Nachod,<br />
Czech Republic, where he wrote, directed<br />
and produced nearly forty short films.<br />
He also worked as a film editor for the<br />
Czechoslovakian Television before immigrat<strong>in</strong>g<br />
to the United States <strong>in</strong> 1979.<br />
Settl<strong>in</strong>g down <strong>in</strong> M<strong>in</strong>neapolis, he began<br />
work<strong>in</strong>g as a freelance film editor and<br />
cameraman. In 1981 he began teach<strong>in</strong>g<br />
filmmak<strong>in</strong>g at <strong>Film</strong> <strong>in</strong> the Cities <strong>in</strong> St.<br />
Paul, MN. Dur<strong>in</strong>g his six years <strong>in</strong> M<strong>in</strong>neapolis<br />
he also produced and directed a<br />
number of <strong>in</strong>dependent films sponsored<br />
primarily by local foundations. In 1986<br />
he moved to New York City where he<br />
cont<strong>in</strong>ued his freelance work until 1994.<br />
The next two years he spent <strong>in</strong> Treviso,<br />
Italy, collaborat<strong>in</strong>g with American director<br />
Godfrey Reggio on develop<strong>in</strong>g a multimedia<br />
project, Fabrica. S<strong>in</strong>ce 1993 he has<br />
shot and directed many documentaries<br />
for Czech Television. Currently he resides<br />
<strong>in</strong> Prague. S<strong>in</strong>ce 1998 he has been<br />
teach<strong>in</strong>g at the documentary department<br />
of FAMU (<strong>Film</strong> Academy <strong>in</strong> Prague).<br />
Contact<br />
verbascum@email.cz
thursday 3 rd of march 22:15<br />
Directors: Andreas Bolm and<br />
Noëlle Pujol<br />
Photography: Noëlle Pujol<br />
sound record<strong>in</strong>g: Andreas Bolm<br />
edit<strong>in</strong>g: Claire Atherton<br />
sound Design: Cécile Chagnaud<br />
Producer: Markus Nechleba<br />
Commission<strong>in</strong>g editor: Katya<br />
Mader<br />
all the Children but <strong>one</strong><br />
In theory, there is a time for liv<strong>in</strong>g and<br />
a time for dy<strong>in</strong>g. But occasionally the<br />
two co<strong>in</strong>cide. In Jaba, on the Hungarian<br />
pla<strong>in</strong>s, the time for liv<strong>in</strong>g is that of childhood,<br />
enjoy<strong>in</strong>g <strong>one</strong>self, dream<strong>in</strong>g, runn<strong>in</strong>g<br />
wild, <strong>in</strong>vent<strong>in</strong>g excit<strong>in</strong>g adventures <strong>in</strong><br />
a gutted car, K<strong>in</strong>g Kong or 2001, Space<br />
Odyssey, the time for nature and games,<br />
brawls <strong>in</strong> the woods and napp<strong>in</strong>g by the<br />
edge of the water, a time when the real<br />
world is replaced by a fantastic and enchant<strong>in</strong>g<br />
<strong>one</strong>. The time for dy<strong>in</strong>g is when<br />
the brutal eruption of a friend’s death<br />
imposes melancholy and disarray on the<br />
joy of liv<strong>in</strong>g and transforms yesterday’s<br />
playgrounds <strong>in</strong>to a land of sadness and<br />
desolation, to be avoided at all cost.<br />
32<br />
sa o chave sem jekh<br />
Ki teorija, postojzla vreme kana zivizlapes<br />
thaj kana merlapes. Ali haj drom kadla duj<br />
podudariznapes. Ani Djaba, ko Madjarska<br />
ravnices, vreme zhivibnaske si o chave,<br />
te uzhivizen, te sunizen, te prastelpes<br />
sar d<strong>in</strong>ilo, te izmislizel pes <strong>in</strong>teresanta<br />
avantures ko rimome drames, K<strong>in</strong>g Kong<br />
ili 2001, Svemirsko Odiseja, vreme prirodake<br />
hem khelapnasko, vika kaj shuma<br />
hem pashibe pashi len, o vreme kana o<br />
djivdipe si zamenime jekhe fantastichno<br />
hem ocarano zhivotosa. Vreme meribnaske<br />
si kana o amalesko meribe pokazizla<br />
melahonichno zabuna katro knachibe<br />
e zhivotoski hem transformisizlapes katro<br />
iracutne thana khelibnaske ano thana e<br />
dhukaki hem mrz, save si polaches te<br />
izbegizen pes kibor shaj.
all the<br />
children<br />
bUt <strong>one</strong><br />
të gjithë fëmijët përpos njërit<br />
Në teori, egziston koha për të jetuar dhe<br />
koha për të vdekur. Por nganjëherë këto<br />
të dyja përputhen. Në Jaba, në rrafsh<strong>in</strong>at<br />
e Hungarisë, koha për të jetuar është<br />
ajo e fëmijërisë, e kënaqësisë, vrapimit<br />
dhe tërbimit, zbulimit të aventurave<br />
të mrekullueshme në një mak<strong>in</strong>ë të<br />
shkatërruar, K<strong>in</strong>g Kongut apo Odisesë<br />
Haps<strong>in</strong>ore 2001, kohës për natyrë dhë<br />
lojë, gr<strong>in</strong>djeve në mal dhe dremitjeve skaj<br />
ujit, i kohës kur bota e vërtetë zavendësohet<br />
më botën e magjepsur dhe fantastike.<br />
Koha për të vdekur është kur shpërthimi<br />
i vrazhdë i vdekjes së shokut imponon<br />
melankoli, zhvesh kënaqës<strong>in</strong>ë e jetesës<br />
dhe transformon sheshet e lojërave të<br />
djeshme në tokë të trishtimit dhe mjerimit<br />
që duhet t’u shmanget me çdo kusht.<br />
by<br />
andreas bolm<br />
noëlle PUJol<br />
Germany – 2008 – 40’<br />
sva deca, sem jednoq<br />
U teoriji, postoji vreme za život i vreme<br />
za umiranje. Ali povremeno ova se dva<br />
poklapaju. U mestu Jaba, u mađarskoj<br />
ravnici, vreme za život je det<strong>in</strong>jstvo-<br />
vreme uživanja u sebi, sanjarenja,<br />
divljanja, izmišljanja uzbudljivih avantura<br />
u razrušenom automobilu, K<strong>in</strong>g Kong ili<br />
2001. Odiseja u svemiru, vreme za prirodu<br />
i igranje, tuče po šumama i dremanje<br />
na rubu obale pored vode, vreme kada je<br />
stvaran svet zamenjen onim fantastičnim<br />
i očaravajućim. Vreme za umiranje je<br />
kada brutalna erupcija prijateljeve smrti<br />
nameće melanholiju i nered u radost<br />
življenja i preobražava dojučerašnje<br />
igralište u zemlju tuge i pustoši, koju<br />
treba izbegavati po svaku cenu.<br />
33<br />
andreas Bolm<br />
Andreas Bolm was born <strong>in</strong> Cologne, Germany,<br />
to a Hungarian mother and a German<br />
father. He studied at the documentary department<br />
of the University of Television and<br />
<strong>Film</strong> Munich. Liv<strong>in</strong>g and work<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Germany,<br />
Hungary and France, Andreas’ films portray<br />
people <strong>in</strong> their social and familial environments,<br />
exam<strong>in</strong><strong>in</strong>g the f<strong>in</strong>e l<strong>in</strong>e between<br />
documentary and fiction. Ròzsa (2000), The<br />
Sleepers (2003), Jaba (2006) and All the<br />
Children but One (2008) have been screened<br />
at many festivals worldwide. Jaba was<br />
presented by C<strong>in</strong>efondation at the <strong>Festival</strong><br />
de Cannes <strong>in</strong> 2006 and won the “Golden<br />
Mikeldi” for best documentary at the Z<strong>in</strong>ebi<br />
film festival <strong>in</strong> Bilbao. Andreas is currently<br />
prepar<strong>in</strong>g his first long fiction film with the<br />
support of the C<strong>in</strong>efondation Residence<br />
Cannes <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong>.<br />
noëlle Pujol<br />
Noëlle Pujol was born <strong>in</strong> 1972. She graduated<br />
from the high school of F<strong>in</strong>e Arts <strong>in</strong><br />
Paris and Le Fresnoy National Studio of<br />
Contemporary Arts. Her practice spans<br />
documentary films, video <strong>in</strong>stallations, photography<br />
and draw<strong>in</strong>gs. S<strong>in</strong>ce 1998 Noëlle<br />
has had numerous presentations of her work<br />
<strong>in</strong> contemporary art spaces and <strong>in</strong>ternational<br />
film festivals.<br />
Contact<br />
pickpocket production<br />
bollomat@gmail.com<br />
http://noellepujol.free.fr
fri<strong>Day</strong> 4 nd<br />
march
Friday 4 th of march 17:30<br />
Director: Matija Vukšić<br />
screenplay: Matija Vukšić<br />
Director of photography: Raul<br />
Brzić<br />
edit<strong>in</strong>g: Goran Čače<br />
actors: Benjam<strong>in</strong> Ignac, Radoslav<br />
Ignac, Katar<strong>in</strong>a Ignac<br />
Producer: Saša Bijelić<br />
Benjam<strong>in</strong><br />
Benjam<strong>in</strong> is a story about a 17-year old<br />
<strong>Roma</strong>ny who searches for his identity.<br />
State champion <strong>in</strong> geography, he isn’t<br />
satisfied with life <strong>in</strong> a <strong>Roma</strong>ny environment<br />
and tries to f<strong>in</strong>d the way to be fully<br />
accepted by non-<strong>Roma</strong>ny people. Many<br />
of the <strong>Roma</strong>ny <strong>in</strong> the <strong>settlement</strong> are jealous<br />
of him because thanks to his school<br />
achievements his family got water and<br />
electricity. Benjam<strong>in</strong>’s parents, Jehovah’s<br />
Witnesses, often emphasize that their son<br />
is successful thanks to religion and God.<br />
Benjam<strong>in</strong> disagrees with them <strong>in</strong> that as<br />
well as <strong>in</strong> many other th<strong>in</strong>gs.<br />
36<br />
Benjam<strong>in</strong><br />
Benjam<strong>in</strong> si pricha achal 17 bershengo<br />
Rom kova rodla poro identiteti. E<br />
drzhavako shampioni ani geografija nane<br />
zadovoljno zhivotosa ani <strong>Roma</strong>ni okol<strong>in</strong>a<br />
hem rodla nach<strong>in</strong>i sar ka ovel prihvatime<br />
katro Gadje, (manusha ko nane <strong>Roma</strong>).<br />
Ama katro <strong>Roma</strong> katro leski Mahala si ljubomorna<br />
sebepi kaj si ov uspeshno, leski<br />
dadalarja silen besplatno pani hem struja<br />
kaj lengo kher. E Benjam<strong>in</strong>iske roditeljija,<br />
Jehov<strong>in</strong>o Svedokija, but droma naglasizna<br />
kaj lengo chavo si uspesno sebebi<br />
e religijako hem Devleske. O Benjam<strong>in</strong>i<br />
na slozhizlapes lenca achal kadleske sar I<br />
ano avera but buca.
enJam<strong>in</strong><br />
Benjam<strong>in</strong><br />
Benjam<strong>in</strong> është një tregim për një rom 17<br />
vjeçar i cili është në kërkim të identitetit<br />
të tij. Kampion shtetëror në gjeografi,<br />
nuk është i kënaqur me jetën në një<br />
mjedis rom dhe përpiqet të gjejë rrugë<br />
për t’u pranuar plotësisht nga njerëzit<br />
jo-Rom. Shumë njerëz në komunitet ia<br />
kanë zil<strong>in</strong>ë sepse për shkak të arritjeve të<br />
tija në shkollë, familja e tij kanë ujë dhe<br />
rrymë. Pr<strong>in</strong>dërit e Benjam<strong>in</strong>it, përndryshe<br />
Dëshmitar të Jehovës, shpesh theksojnë<br />
se suksesi i djalit të tyre ndodh në falenderim<br />
të Zotit dhe religjionit. Benjam<strong>in</strong>i,<br />
ashtu si dhe për shumë gjëra të tjera, nuk<br />
pajtohet me ta.<br />
by<br />
matiJa vUkŠiĆ<br />
croatia – 2009 – 25’<br />
Benjam<strong>in</strong><br />
Benjam<strong>in</strong> je priča o<br />
sedamnaestogodišnjem Romu u potrazi<br />
za svojim identitetom. Državni prvak<br />
u geografiji nije zadovoljan životom u<br />
romskom okruženju, pa pokušava biti<br />
prihvaćen od ne romske populacije.<br />
Mnogi Romi u njegovom okruženju<br />
su ljubomorni na Benjam<strong>in</strong>a jer zbog<br />
njegovih uspeha njegova porodica ima<br />
struju i vodu. Benjam<strong>in</strong>ovi roditelji,<br />
Jehov<strong>in</strong>i svedoci često tvrde kako je<br />
razlog njegovog uspeha upravo vera, sa<br />
čime se on ne slaže, kao i sa mnogim<br />
drugim stvarima.<br />
37<br />
matija vuksic<br />
Matija Vuksic was born 1982 <strong>in</strong><br />
Čakovec (Croatia). In 2005 she<br />
graduated journalism from the Faculty<br />
of Political Science <strong>in</strong> Zagreb. Currently<br />
she works as editor and reporter for<br />
HRT (Croatian Radio Television). In<br />
2008 Matija Vuksic enrolled <strong>in</strong> the<br />
Academy of Dramatic Arts (MA,<br />
documentary film). ‘Benjam<strong>in</strong>’ is his<br />
first film.<br />
Contact<br />
ivana.ivisic@havc.hr
Go beyond<br />
prejudice, meet<br />
the <strong>Roma</strong>!<br />
the Council of europe Dosta! Campaign<br />
The Dosta! Campaign was <strong>in</strong>itiated by<br />
the Council of Europe <strong>in</strong> 2006 <strong>in</strong> five<br />
countries of South East Europe (Albania,<br />
Bosnia and Herzegov<strong>in</strong>a, Montenegro,<br />
Serbia and « the former Yugoslav<br />
Republic of Macedonia , Moldova and the<br />
Ukra<strong>in</strong>e).In 2008, the Council of Europe<br />
opened the campaign to all its member<br />
states. Croatia, Italy, <strong>Roma</strong>nia, Slovenia,<br />
Latvia Bulgaria, Greece have already<br />
jo<strong>in</strong>ted the campaign<br />
The Dosta! Campa<strong>in</strong>g adresses<br />
stigmatisation and stereotypes as root<br />
causes of social exclusion aims at<br />
break<strong>in</strong>g-down, deep-rooted stereotypes,<br />
irrational feel<strong>in</strong>gs of fear and dislike by<br />
br<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g together <strong>Roma</strong> and non-<strong>Roma</strong><br />
(gadje) and vice versa (<strong>in</strong>tegration is not<br />
a <strong>one</strong>-way road!).<br />
The message of the campaign is a<br />
positive <strong>one</strong> and it address the society<br />
at large: <strong>Roma</strong> are chang<strong>in</strong>g, what about<br />
you.<br />
It targets certa<strong>in</strong> groups who can amplify<br />
the campaign messages (journalists,<br />
teachers, lawyers, law-enforcement<br />
bodies, etc.).<br />
Messages of the campaign<br />
The communication strategy of<br />
the campaign aims at convey<strong>in</strong>g<br />
positive messages and values that could<br />
encourage people to th<strong>in</strong>k differently. It is<br />
probably thanks to this positive approach,<br />
that Dosta! has been highly appreciated.<br />
38<br />
i Dosta! Kampanja katri savetja e<br />
europake<br />
I Dosta! Kampanja katri Savetja e<br />
Europake, ko 2006 bersh ko panch<br />
phuvja ki Juzno-Istocna Phuvja (Albania,<br />
Bosna thaj Hercegov<strong>in</strong>a, Srbija, thaj<br />
Formalno Yugoslovensko Republika e<br />
Makedonijako, Moldova thaj Ukra<strong>in</strong>a).<br />
Ko 2008, Savetja e Europake phuterde i<br />
kampanja pe sa e phuvjenge kaj o Savetja<br />
e Europake si. Hrvacka, Italija, Rumunija,<br />
Slovenia, Latvia, Bugarska, Grcka ukljucisane<br />
ki kampanja.<br />
I Dosta! kampanja adresirila pes ki stigmitizacija<br />
thaj o korenja e stereotipja katri<br />
socialno iskluzija kaj silen ko cilji te phagen<br />
kola bare stereotipja, o iracionalna<br />
osecanja thaj i strash katro <strong>Roma</strong> thaj o<br />
Gadje ili o Gadje thaj o <strong>Roma</strong> (i <strong>in</strong>tegracija<br />
kana na djala kaj jekh pravcos).<br />
I poruka e kampanjako si pozitivno thaj<br />
si adresime ko celo drushtvos : O <strong>Roma</strong><br />
menjizna pes, a tumen ?<br />
Targetirizna i o grupes kaj shaj te<br />
ucljuc<strong>in</strong>zen e kampanjsko poruka (ko<br />
novirarja, uchiteljja, advokatja, advokacka<br />
kancelarijes thaj avera).<br />
I poruka katri Kampanja<br />
I komunicisko strategija e kampanjako<br />
ciljizna te prenosizen pozitivna porukes<br />
thaj vrednostja kaj shaj te terizel te mislizen<br />
aver turlos. Soske kaj sila pozitivno<br />
pristupi, i Dosta ! s<strong>in</strong>e but pohvalime.
Kampanja e Këshillit të evropës, Dosta!<br />
Dosta! kampanja është <strong>in</strong>iciuar nga<br />
Këshilli i Evropës me 2006-tën në pesë<br />
shtete të Evropës jug-l<strong>in</strong>dore. (Shqipëri,<br />
Bosnje dhe Hercegov<strong>in</strong>ë, Mal të Zi,<br />
Serbi dhe Ish Republikën Jugosllave të<br />
Maqedonisë dhe më vonë Moldavi dhe<br />
Ukra<strong>in</strong>ë). Me 2008, Këshilli i Evropës filloi<br />
kampanjën edhe në shtetet përbërëse të<br />
tijë. Kroacia, Italia, <strong>Roma</strong>nia, Sllovenia,<br />
Latvia, Bullgaria dhe Greqia tashmë janë<br />
pjesë e kampanjës.<br />
Kampanja Dosta! i adresohet<br />
stigmatizimit dhe stereotipizmit si<br />
shkaktarët bazë të përjashtimit social dhe<br />
si ka si qëllim thyerjen e stereotipeve të<br />
rrënjosura thellë dhe ndjenjat irracionale<br />
të frikës dhe të urrejtjes duke i afruar<br />
romët me jo-romët dhe e kundërta<br />
(<strong>in</strong>tegrimi nuk është rrugë një kahore!)<br />
Porosia e kampanjës është një porosi<br />
positive dhe i adresohet shoqërisë në<br />
tërësi: Romët janë duke ndryshuar, e ju?<br />
Ajo synon grupet që mund të zgjerojnë<br />
porositë e kampanjës (gazetarët,<br />
mësuesit, avokatët, organet për zbatim<strong>in</strong><br />
e ligjit, etj.)<br />
Porositë e kampanjës<br />
Strategjia komunikuese e kampanjës<br />
synon të përcjellë porosi dhe vlera<br />
pozitive që mund të <strong>in</strong>kurajojnë njerëzit që<br />
të mendojnë ndryshe. Ndoshta, pikërisht<br />
për shkak të kësaj qasje pozitive, Dosta!<br />
është vlerësuar mjaft lart.<br />
savet evrope, Kampanja, Dosta!<br />
Kampanja Dosta! je <strong>in</strong>icirana od strane<br />
Saveta Evrope u 2006. god<strong>in</strong>i u pet<br />
zemalja Jugoistočne Evrope (Albanija,<br />
Bosna i Hercegov<strong>in</strong>a, Crna Gora,<br />
Srbija, Bivša Jugoslovenska Republika<br />
Makedonija, Moldavija i Ukraj<strong>in</strong>a). U<br />
2008. Savet Evrope je otvorio kampanju<br />
u svim svojim zemljama članicama.<br />
Hrvatsa, Italija, Rumunija, Slovenija,<br />
Letonija, Bugarska, Grčka su se već<br />
priključile kampanji.<br />
Kampanja Dosta! ukazuje na<br />
stigmatizaciju i stereotipe kao ključnog<br />
uzroka socijalne isključenosti, ima za cilj<br />
razbijanje duboko ukorenjenih stereotipa,<br />
iracionalna stanja straha i bezvoljnog<br />
spajanja <strong>Roma</strong> i ne-<strong>Roma</strong> (Gađe) i<br />
obrnuto (<strong>in</strong>tegracija nije jednosmeran<br />
put).<br />
Poruka kampanje je pozitivna i adreser<strong>in</strong>a<br />
je društvu u cel<strong>in</strong>i : Romi se menjaju a ti?<br />
Ciljne grupe kampanje su <strong>one</strong> koje mogu<br />
da pojačaju njenu poruku (nov<strong>in</strong>ari,<br />
nastavnici, advokati, tela za primenu<br />
zakona, itd.)<br />
Poruka kampanje<br />
Komunikacijska strategija kampanje<br />
ima za cilj prenošenje pozitivne poruke<br />
i vrednosti koje bi mogle da podstaknu<br />
ljude da misle drugačije. Zahvaljujući<br />
ovom pozitivnom pristupu, kampanja<br />
Dosta! je visoko cenjena.<br />
39<br />
Contact<br />
www.dosta.org
Friday 4 th of march 18:45<br />
absent Dreams<br />
Chimères absentes (Absent Dreams) is<br />
the story of Sonietcka, a <strong>Roma</strong> girl, who<br />
cannot afford to eat <strong>in</strong> the school canteen<br />
because her family is too poor. Only<br />
Malv<strong>in</strong>a, her music teacher (played by<br />
Fanny Ardant), is brave enough to cross<br />
social and cultural borders and discover<br />
the complexity, richness and freedom<br />
of the <strong>Roma</strong> tradition and culture. This<br />
short film was shot on the outskirts of<br />
Rome, Italy, with both a cast of professional<br />
actors (Francesco Montanari and<br />
Paolo Triest<strong>in</strong>o) and the <strong>Roma</strong> people<br />
themselves.<br />
40<br />
ikalde sune<br />
Ikalde Sune si pricha achal i Sonietcka,<br />
i romani chaj, kaj nane la pares te del ki<br />
shkola sar bi shajas te hal maro ki shkolskog<br />
kant<strong>in</strong>a, soske kaj kaj laki familja si<br />
but chori. Samo i Molv<strong>in</strong>a, laki uchiteljica<br />
(glumizla i Fanny Ardant), si dovoljno<br />
zoraj te nakhavel o socialna thaj kulturna<br />
gracnices te otrizel o komplicirano, i slobodake<br />
vrednostja e <strong>Roma</strong>ne tradicijako<br />
thaj i kultura. Kaka filmi s<strong>in</strong>e snimime ko<br />
predgradje ko Rom, Italija, e profesionalna<br />
glumcojenca (Francesko Montanari<br />
thaj Paolo Triest<strong>in</strong>o thaj <strong>Roma</strong>.
chimères<br />
absentes<br />
Ëndrrat Joegzistuese<br />
Chimères absentes (Ëndrrat Joegzistuese)<br />
është një tregim mbi Sonietcka,<br />
një vajzë rome, e cila nuk ka mundësi të<br />
ushqehet në menzën e shkollës sepse<br />
familja e saj është shum e varfër. Vetëm<br />
Malv<strong>in</strong>a, mësuesja e saj e muzikës (roli<br />
i cili luhet nga Fanny Ardant), ka guxim<br />
ti kalojë kufitë kulturor dhe social dhe të<br />
zbulojë kompleksivitet<strong>in</strong>, pasur<strong>in</strong>ë dhe<br />
lir<strong>in</strong>ë e traditës dhe kulturës rome. Ky<br />
film i shkurtër është <strong>in</strong>çizuar në periferi të<br />
Romës në Itali, me aktorët profesionist si<br />
dhe vetë popull<strong>in</strong> rom.<br />
by<br />
Fanny ardant<br />
France – 2010 – 10’<br />
odsustvo snova<br />
Chimères absentes (Odsustvo snova) je<br />
priča o Conjecki, Romk<strong>in</strong>ji, koja sebi ne<br />
može priuštiti da jede u školskoj kant<strong>in</strong>i,<br />
jer je njena porodica isuviše siromašna.<br />
Samo Malv<strong>in</strong>a, njena profesorka muzike<br />
(koju igra Fani Ardant), je dovoljno hrabra<br />
da pređe društvene i kulturološke granice<br />
i otkrije složenost , bogatstvo i slobodu<br />
romske tradicije i kulture. Ovaj kratki<br />
film je sniman na periferiji Rima, Italija,<br />
zajedno sa profesionalnim glumcima<br />
(Frančesko Montanari i Paola Triest<strong>in</strong>o) i<br />
Romima lično.<br />
41<br />
Fanny ardant<br />
The <strong>in</strong>ternationally acclaimed actress<br />
and director Ms Fanny Ardant agreed<br />
to partner the Council of Europe’s<br />
Dosta! campaign to address prejudice<br />
and stereotypes towards <strong>Roma</strong>.
oki<br />
by<br />
baJram kaFU k<strong>in</strong>olli<br />
slovenia - 2010 - 10’<br />
Friday 4 th of march 19:00<br />
Bajram Kafu K<strong>in</strong>olli<br />
Bajram K<strong>in</strong>oli, known as “Kafu” is<br />
<strong>Roma</strong> s<strong>in</strong>ger from Gjakova. He lead<br />
the Social Dance Theatre, Step Dance,<br />
STOMP dance and s<strong>in</strong>g<strong>in</strong>g workshops<br />
performed <strong>in</strong> most of the cities<br />
around Kosovo promot<strong>in</strong>g social life,<br />
justice and human rights (with YMCA,<br />
Global Motion, <strong>Roma</strong>wood, Balkan<br />
Sunflowers NGOs). He is <strong>one</strong> of the<br />
founders of Gaia, Local NGO and<br />
program coord<strong>in</strong>ator / Musician and<br />
s<strong>in</strong>ger. Roki is his first film.<br />
Contact<br />
http://www.drustvo-dzmp.si/<br />
drustvo.dzmp@guest.arnes.si<br />
palcicat<strong>in</strong>a@gmail.com<br />
Roki<br />
A portrait of little boy Roki who lives <strong>in</strong> Ker<strong>in</strong>ov Grm near Krško…(Slovenia)<br />
Portreti e cikore chavesko kaj zivizla ko Ker<strong>in</strong>ov Grm pasho Krshko…(Slovenija)<br />
Portert i një çuni të quajtur Roki i cili jeton në Ker<strong>in</strong>ov Grm afër Krshko…(Sloveni)<br />
Portret dečaka koji živi u mestu Ker<strong>in</strong>ov Grm u bliz<strong>in</strong>i Krškog..(.Slovenija)<br />
42
on Her Way<br />
Mart<strong>in</strong>a is 17 years-old. She is ambitious and successful. She goes to high school and imag<strong>in</strong>es for her<br />
future an <strong>in</strong>dependent woman’s life “without be<strong>in</strong>g married too early”. Her wish: to become a filmmaker.<br />
Noth<strong>in</strong>g weird for a teenager. But Mart<strong>in</strong>a is an example of a woman’s determ<strong>in</strong>ation. She is <strong>Roma</strong> and<br />
wants to make th<strong>in</strong>gs evolve <strong>in</strong> her community and outside of it; she wants to change it. Her project: to<br />
shoot a movie about her culture. Her plan: to go to Serbia, France and Hungary to meet and explore <strong>Roma</strong><br />
traditions. Her ma<strong>in</strong> actors: the discrete but ma<strong>in</strong>stays of the <strong>Roma</strong> society, the women.<br />
an lako drom<br />
I Mart<strong>in</strong>a sila 17 bersh. Oj si ambiciozno hem but uspeshno. Djala ki srednjo shkola hem zamislizla<br />
pes sar jekh sigurno nezavisno djuvikani buducnost «na te prandozel pes rano». Laki zhelja si te<br />
ovel producenti, te sichol te kerel filmja, so si neobichno jekhe <strong>Roma</strong>ne chajake. Ali i Mart<strong>in</strong>a si jekh<br />
primeri katro odluchno chaj. Oj si <strong>Roma</strong>ni hem mangla o stvarja an laki zajednica te lacharel; Oj<br />
mangla te promenizel o nach<strong>in</strong>i kadle stvarjengo. Lako projekhti: te snimizel filmi achal laki kultura.<br />
Lako plani: Ki Srbija, Francuska, Madjarska te arakhelpes e Romenca hem te istrazhizel lengi kultura.<br />
Lake glavna glumcoja: Nezavisno glavno potpora e <strong>Roma</strong>ne zajednicake, jekh djuvi.<br />
Në rrugë të saj<br />
Mart<strong>in</strong>a është një vajzë 17 vjeçare. Ajo është e suksesshme dhe ambicioze. Ajo vijon gjimnaz<strong>in</strong><br />
dhe paramendon të ardhmen e saj si një grua e pavarur “që nuk është martuar para kohe”. Dëshira<br />
e saj: të bëhet producente e filmave. Asgjë e çuditshme këtu për një t<strong>in</strong>ejxhere. Por Mart<strong>in</strong>a është<br />
një shembull i vendosmërisë së një gruaje. Ajo është rome dhe dëshiron që gjërat të ndryshojnë në<br />
komunitet dhe jashtë tij; Ajo dëshiron të ndryshojë pamjen e tij. Plani i saj: të xhirojë një film rreth<br />
kulturës së saj dhe të zbuloj traditat e romëve në Sërbi, Francë dhe Hungari. Aktorët e saj kryesor: të<br />
veçantë por shtylla kryesore të shoqërisë rome - gratë.<br />
Na svom putu<br />
Mart<strong>in</strong>a je sedamnaestogodišnja devojka. Ona je ambiciozna i uspešna. Ide u srednju školu i u<br />
budućnosti sebe vidi kao nezavisnu ženu “koja nije prerano udata”. Njena želja ja: postati reditelj.<br />
Ništa čudno za jednog t<strong>in</strong>ejdžera. Ali, Mart<strong>in</strong>a je primer ženske odlučnosti. Ona je Romk<strong>in</strong>ja i želi<br />
napredak u svojoj zajednici i van nje, ona želi da promeni čitavo gledište na to. Njen projekat: da<br />
snimi film o njenoj kulturi. Njen plan: da u Srbiji, Francuskoj i Mađarskoj istraži romsku tradiciju.<br />
Njeni glavni akteri: diskretne ali i nosioci romskog društva – žene.<br />
43<br />
na svoJi Poti<br />
by<br />
cécile horreaU<br />
slovenia - 2010 - 26’<br />
Friday 4 th of march 19:30<br />
Directed by: Cécile Horreau<br />
DZMP - (Society of Allies for Soft<br />
Land<strong>in</strong>g)/ Luksuz Production<br />
Cécile Horreau<br />
After stud<strong>in</strong>g c<strong>in</strong>ema <strong>in</strong> her native<br />
France, Cécile Horreau worked for two<br />
years <strong>in</strong> Slovenia (Krsko) <strong>in</strong> an organization<br />
of video and media education<br />
DZMP. She also led <strong>in</strong> particular video<br />
workshops with <strong>Roma</strong> children and<br />
then was <strong>in</strong> charge of a video and journalism<br />
tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g for <strong>Roma</strong> wish<strong>in</strong>g to<br />
<strong>in</strong>tegrate the media world. She is now<br />
f<strong>in</strong>ish<strong>in</strong>g c<strong>in</strong>ema studies specialized <strong>in</strong><br />
pedagogy <strong>in</strong> Paris.
Friday 4 th of march 21:00<br />
Camera <strong>in</strong> serbia: Miodrag<br />
Milosevic, Branko Sujic<br />
Camera <strong>in</strong> germany: Patrik<br />
Metzger, David Lange, Markus<br />
Klemm<br />
editors: Jens L<strong>in</strong>demann, Lola Roth<br />
sound: Daniel Ludwig<br />
newsreader: Frank Bahrenberg<br />
Production: haymatfilm<br />
screenplay and Director: Lidija<br />
Mirkovic<br />
i Have Dreamt of Work<strong>in</strong>g as a<br />
Hairdresser<br />
I Have Dreamt of Work<strong>in</strong>g as a Hairdresser<br />
portrays a little known reality of everyday life<br />
of Gypsies <strong>in</strong> Western and Eastern Europe.<br />
The documentary tells the life stories like<br />
tragedies which merge to a larger, more<br />
general story with a couple of protagonists.<br />
The viewer meets the most different people<br />
<strong>in</strong> Düsseldorf and Belgrade: asylum seekers,<br />
deported asylum seekers, protesters, street<br />
sweepers, street vendors, school children, a<br />
shoe polisher, garbage sorters, street musicians,<br />
prostitutes. So the immediate reality of<br />
these people is told by show<strong>in</strong>g the different<br />
layers and stories of the protagonists. Based<br />
on the variety of the real life stories this documentary<br />
lays out a filmic fresco on the present<br />
of this m<strong>in</strong>ority. The film is about the rigors,<br />
which scare these people, and the misery <strong>in</strong><br />
all stories, which depresses the protagonists.<br />
Further, the film relates to the burden of<br />
ethnicity, to the personal and cultural losses<br />
and to the <strong>in</strong>dividual striv<strong>in</strong>g for belong<strong>in</strong>g and<br />
identity.<br />
I Have Dreamt of Work<strong>in</strong>g as a Hairdresser<br />
is a thoughtful melancholy ballad with on<br />
open narrative structure and fragmented<br />
plot, a nested composition of scenes which<br />
portrays an unknown European m<strong>in</strong>ority<br />
faraway from all cliché and stereotypes.<br />
44<br />
me sunizavas te ovav frizerka<br />
Me sunizavas te ovav frizerka si portreti e<br />
medijengo kaj na djanasa kidibor but acal o<br />
djivdipnasko e Romenge ki Zapadno thaj Istocno<br />
Europa. O documentarno filmi vakerla<br />
acal o djivdipnaske storijes, sar tragedijes<br />
kaj granichilas pes ko bari storijesa e<br />
protagonistjengo. O gledaoca dikna razn<strong>one</strong><br />
manushen ko Düsseldorf thaj ko Beograd:<br />
izilantja, deportirime azilantja, protestantja,<br />
chistacja e dromenge, krundenge, dromenge<br />
muzicharja, prostetutkes. Kidjal kaj i<br />
trenutno realitetja kakle munishenge vakerna<br />
avera sloja e prichenge thaj e protagonistjenge.<br />
Bazirano ko razlichita realitetja e djivdipnasko,<br />
kaka dokumentarno filmi dishavla trenutna<br />
problemja kale manushengo. Posle ko<br />
filmi dikasa o pharipe kale manushengo kaj<br />
lichna thaj kulturna gubitka thaj <strong>in</strong>dividualno<br />
mezoresa te nastavizen po zhivotos<br />
Me sunizavas te ovav frizerka is lachi<br />
melanholisko balada, narativno thaj frigmentsko<br />
ploti, i kompozicija e scenengi kaj<br />
dela portreti bi djandlengi manj<strong>in</strong>a po dur<br />
katro klishe thaj katro stereotipja.
i have dreamt<br />
oF Work<strong>in</strong>G as<br />
a hairdresser<br />
Kam ëndërruar të punoja si frizere<br />
Kam ëndërruar të punoja si frizere portretizon<br />
një realitet të jetës së përditshme<br />
të Romëve në Evropën Perëndimore dhe<br />
L<strong>in</strong>dore që është pak i njohur në media.<br />
Dokumentari përshkruan tregimet tragjike<br />
të cilat shkrihen në një tregim më të madh<br />
dhe të përgjithshëm me disa protagonist.<br />
Shikuesit takojnë njerëz nga më të ndryshëm<br />
në Dyseldorf dhe Beograd: azilkërkues,<br />
të dëportuar, protestues, rrugë pastruesish,<br />
nxënës, pastrues këpucësh, muzikantë të<br />
rrugës, prostituta. Pra realiteti i tanishëm i<br />
këtyre njerëzve përshkruhet duke paraqitur<br />
tregimet dhe shtresat e ndryshme të<br />
protagonistëve. Bazuar në shumllojshmër<strong>in</strong>ë<br />
e historive të vërteta të jetës, ky dokumentar<br />
përshkruan të tashmën e këtyre m<strong>in</strong>oriteteve.<br />
Ky film flet rreth vështërsive të cilave<br />
këta njerëz u tremben, mjerimit në të gjitha<br />
tregimet që i rëndon të gjithë protagonistët.<br />
Poashtu, ky flim lidhet edhe me barrën e<br />
etnisë, me humbjet personale dhe kulturore<br />
si dhe <strong>in</strong>dividëve që luftojnë për përkatësi<br />
dhe identitet.<br />
by<br />
lidiJa mirkoviĆ<br />
Germany – 2010 – 90’<br />
sanjala sam da radim kao frizerka<br />
Sanjala sam da radim kao frizerka oslikava<br />
medijama malo poznatu realnost, svakodnevnog<br />
života <strong>Roma</strong> u zapadnoj i istočnoj Evropi.<br />
Dokumentarni film prikazuje životne priče kao<br />
tragedije koje objed<strong>in</strong>java u veće i uopštene<br />
priče sa nekoliko protagonista. Gledalac<br />
upoznaje najrazličitije ljude u Dizeldorfu i<br />
Beogradu: azilante, deportovana lica koja<br />
traže azil, demonstrante, ulične čistače, ulične<br />
prodavce, školarce, čistače cipela, sortirače<br />
otpada, ulične svirače, prostitutke. Dakle,<br />
sadašnja realnost ovih ljudi rečena je prikazivanjem<br />
različitih slojeva i priča protagonista.<br />
Na osnovu različitih, ist<strong>in</strong>itih životnih priča ovaj<br />
dokumentarac filmski projektuje sadašnjost<br />
ovih manj<strong>in</strong>a. <strong>Film</strong> govori o teškoćama koje<br />
plaše ove ljude, o bedi koja prožima sve priče<br />
pritiska protagoniste. Kasnije u filmu, ovo<br />
biva povezano sa teretom etničke pripadnosti,<br />
ličnim i kulturnim gubicima, kao i sa težnjom<br />
pojed<strong>in</strong>ca za pripadanjem i identitetom.<br />
Sanjala sam da radim kao frizerka je<br />
pažljivo osmišljena melanholična balada<br />
sa otvorenom pripovedačkom strukturom i<br />
podeljenom radnjom, ispunjena kompozicijom<br />
scena koje prikazuju portrete evropske<br />
manj<strong>in</strong>e udaljene od svih klišea i stereotipa.<br />
45<br />
lidija mirković<br />
Lidija Mirković studied social science<br />
with a focus on political science and<br />
“theory and practice of audiovisual<br />
communication” as m<strong>in</strong>or subject at<br />
Günther Salje at the University of Duisburg<br />
<strong>in</strong> Germany. Her further education<br />
<strong>in</strong>cluded sem<strong>in</strong>ars on dramaturgy by<br />
Karl-Dietmar Möller-Naß (Drehbuchwerkstatt<br />
Rhe<strong>in</strong>-Ruhr), sem<strong>in</strong>ars on edit<strong>in</strong>g<br />
by Patricia Rommel, at the Master<br />
School Documentary by Horst Herz,<br />
(lecturers: Klaus Wildenhahn, Ebba<br />
Jahn, Tom Meffert, Heiko Brühl, Brigitte<br />
Krause) and so on. Lidija Mirkovic is<br />
a member of the <strong>Film</strong>werkstatt Düsseldorf.<br />
Contact<br />
<strong>in</strong>fo@haymatfilm.com
Friday 4 th of march 23:00<br />
Director & Producer: Eszter<br />
Nord<strong>in</strong><br />
Director of Photography: Eszter<br />
Nord<strong>in</strong>, Balazs Basa<br />
screenplay: Eszter Nord<strong>in</strong><br />
editor: Péter Szalay<br />
sound: Eszter Nord<strong>in</strong>, Balazs Basa<br />
gypsy Dreams<br />
A Hungarian Gypsy family comes to<br />
the conclusion that they can no longer<br />
survive <strong>in</strong> their native country. Racial discrim<strong>in</strong>ation<br />
and unemployment are major<br />
factors <strong>in</strong> their decision to uproot themselves<br />
and migrate to England. Their<br />
chosen dest<strong>in</strong>ation is Bolton, where there<br />
is already a sizable Hungarian Gypsy<br />
population. The documentary follows the<br />
Lazi family’s struggle to establish themselves<br />
<strong>in</strong> England for nearly two years.<br />
An <strong>in</strong>itially promis<strong>in</strong>g start has taken a<br />
tough turn <strong>in</strong> the harsh w<strong>in</strong>ter of 2009, as<br />
recession began to bite hard and British<br />
factories closed their doors to foreign<br />
workers. Nevertheless, the Lazis hang on<br />
<strong>in</strong> hope, expect<strong>in</strong>g their fourth child.<br />
46<br />
<strong>Roma</strong>ne sune<br />
Madjarsko <strong>Roma</strong>ni familija, ale djiko zakljuchkos<br />
kaj nachi vishe te prezhivizes te<br />
zhivizen kaj piri nativno phuv. Racionalno<br />
diskrim<strong>in</strong>acija thaj bi bucako si baro faktori<br />
kaj lengi odluka te uchen thaj te djan<br />
ki Engleska. On birizde i dist<strong>in</strong>acija kova<br />
si Bolton, o than kaj o <strong>Roma</strong> si cenjeno<br />
populacija kaj kada than. O dokumentarno<br />
filmi pratizla e familija Lazi sar mangna te<br />
ovel len than te oven rahaci ki Engleska.<br />
Lengi avantura pozhmizla phareste ko<br />
pharo jevend 2009, kana I depresija dola<br />
len, thaj Britanska fabrikes si phandle e<br />
strancojenge. Lazi familja nikerlas pes<br />
samo kaj pi nada, thaj adjarlnas lengo<br />
shtarte chaves.
GyPsy<br />
dreams<br />
(<strong>Roma</strong> Álom)<br />
Ëndrra Rome<br />
Një familje Rome nga Hungaria vjen në<br />
përfundim se ata nuk mund të mbijetojnë<br />
në shtet<strong>in</strong> amë. Diskrim<strong>in</strong>imi racor dhe<br />
papunësia janë një faktor i rëndësishëm<br />
në vendim<strong>in</strong> për t’u çrrënjosur dhe për të<br />
migruar në Angli. Dest<strong>in</strong>acioni i tyre është<br />
Boltoni, ku tashmë egziston një popullatë<br />
e konsiderueshme Rome. Ky dokumentar<br />
ndjek luftën e familjes Lazi për t’u<br />
vendosur në Angli për gati dy vjet. Një<br />
fillim premtues mori kthesën për të keq<br />
në dimr<strong>in</strong> e vitit 2009, kur kriza ekonomike<br />
filloi të ndikojë rëndë dhe fabrikat<br />
e Britanisë mbyllën dyert për punëtorët<br />
e huaj. Pa marrë parasysh, familja Lazi<br />
mbahet me shumë shpresë duke pritur<br />
kështu fëmijën e katërt.<br />
by<br />
esZter nord<strong>in</strong><br />
hUnGary – 2009 – roma Álom – 52’<br />
Romski snovi<br />
Mađarsko-Romska porodica dolazi do<br />
zaključka da ne može više da živi u svojoj<br />
rodnoj zemlji. Rasna diskrim<strong>in</strong>acija i<br />
nezaposlenost su glavni faktori koji su<br />
uticali na njihovu odluku da se otisnu i<br />
migriraju u Englesku. Njihova izabrana<br />
dest<strong>in</strong>acija je Bolton, gde već postoji<br />
značajan broj mađarsko – romske populacije.<br />
Dokumentarni film prati porodicu<br />
Laci kojoj sledi dve god<strong>in</strong>e borbe za<br />
uspostavljanje stabilnosti u Engleskoj.<br />
Obećavajući početak preuzeo je težak<br />
period oštre 2009. zime, recesija je<br />
počela da nagriza jako i britanske fabrike<br />
su zatvarale vrata za strane radnike. Ipak<br />
porodicu Laci održava nada iščekujući<br />
svoje četvrto dete.<br />
47<br />
eszter nord<strong>in</strong><br />
Born <strong>in</strong> Hungary, Eszter Nord<strong>in</strong><br />
defected with her family to England<br />
<strong>in</strong> 1969. She has a B.A. <strong>in</strong> F<strong>in</strong>e Arts<br />
from Pitzer College, California and<br />
begun her career <strong>in</strong> television as an<br />
assistant director at BBC Television<br />
<strong>in</strong> London. She became a freelance<br />
director mak<strong>in</strong>g documentaries and<br />
drama series for television. She<br />
returned to her native country after<br />
the fall of the communist regime and<br />
formed her own production company<br />
<strong>in</strong> the late 1990-s. Her productions<br />
have been broadcast on BBC and<br />
Channel 4 Televisions <strong>in</strong> England,<br />
MTV and Duna TV <strong>in</strong> Hungary, VRT <strong>in</strong><br />
Belgium and NOGA TV <strong>in</strong> Israel. Her<br />
films received various festival awards<br />
<strong>in</strong>clud<strong>in</strong>g a Special Mention <strong>in</strong> Creative<br />
Documentaries at FIPA <strong>in</strong> 2003 for<br />
“Tabu”.<br />
Contact<br />
<strong>in</strong>fo@mediamaniafilms.com<br />
filmunio@filmunio.hu
satur<strong>Day</strong> 5 th<br />
march
anGelUs mortis<br />
by<br />
simon ritZler<br />
Germany – 2007 – 35’<br />
saturday 5 th of march 18:00<br />
script, Director: Simon Ritzler<br />
C<strong>in</strong>ematography: Deniz Soezbir<br />
music: Fritz von Flotow<br />
editor: Uli Kruse, Michael Timmers<br />
sounddesign: Michael Timmers<br />
Producer: Mart<strong>in</strong> Wippler<br />
Protagonist: Hugo Hoellenre<strong>in</strong>er<br />
off-speaker: Wolfgang Hoepfer<br />
simon Ritzler<br />
Simon Ritzler was born <strong>in</strong> 1981 <strong>in</strong><br />
Guenzburg, Germany. He has been<br />
a tra<strong>in</strong>ee and graphic designer at the<br />
advertis<strong>in</strong>g agency Harzmann und<br />
Hartmann <strong>in</strong> Augsburg. From 2003 to<br />
2005 he studied communication design<br />
<strong>in</strong> Wiesbaden. S<strong>in</strong>ce 2005 Simon Ritzler<br />
is study<strong>in</strong>g direct<strong>in</strong>g at the <strong>Film</strong>akademie<br />
Baden-Wuerttemberg <strong>in</strong> Ludwigsburg.<br />
Contact<br />
eva.steegmayer@filmakademie.de<br />
angelus mortis<br />
The s<strong>in</strong>ti Hugo Hoellenre<strong>in</strong>er talks about an encounter at Auschwitz, more than 60<br />
years ago, which haunts him even today….<br />
angelus mortis<br />
S<strong>in</strong>ti, Hugo Hoellenre<strong>in</strong>er vakerla achal o lesko iskustvo ko Auschwitz, vishe se aglo 60<br />
bersha, so kada iskustvo panda muchizla les…<br />
angelus mortis<br />
Hugo Hoellenre<strong>in</strong>er flet rreth ngjarjeve në Aushvic, që kanë ndodhur 60 vjet më parë<br />
por që ende sot e ndjek<strong>in</strong> pas...<br />
anđeo smrti<br />
S<strong>in</strong>ti Hugo Hoellenre<strong>in</strong>er govori o susretu sa Aušvicom, pre više od 60 god<strong>in</strong>a, koji ga<br />
proganja i danas…<br />
50
like smoke<br />
Like Smoke was made dur<strong>in</strong>g “Don’t be a Stranger” documentary film workshop <strong>in</strong><br />
Slovenia 2010. This film tells a story of Gregor Brajdič, his memories about the oppression<br />
of <strong>Roma</strong> people dur<strong>in</strong>g the post Second World War period and the difficulties<br />
that his own family experienced dur<strong>in</strong>g their life <strong>in</strong> Slovenia because of permanent<br />
discrim<strong>in</strong>ation.<br />
sar thuvf<br />
O filmi kherde ki “Don’t be a Stranger” dokumentarno radionica.<br />
O filmi vakerla i storija achal o Gregor Brajdich, leske memorijes achal I opresija e Romengi<br />
palo Dujto Svecko Luftako periodi thaj o pharipe leske familijako kaj iskusstizde<br />
ki Slovenia, achal i pernamentno diskrim<strong>in</strong>acija.<br />
si tymi<br />
<strong>Film</strong>i i realizuar gjatë punëtorisë për film dokumentar “Mos Ji I huaj”Ky film shfaq tregim<strong>in</strong><br />
e Gregor Brajdiq dhe kujtimeve të tij rreth persekutimit të romëve gjatë periudhës<br />
së Luftës së Dytë Botërore dhe vështirësitë që familja e tij përjetoi gjatë jetës së tyre në<br />
Slloveni për shkak të diskrim<strong>in</strong>imit të përhershëm.<br />
Kao dim<br />
<strong>Film</strong> je napravljen tokom radionice dokumentarnog filma "Ne budi stranac". Ovaj film<br />
priča priču Gregora Brajdića, njegova sećanja o ugnjetavanju <strong>Roma</strong> u periodu posle<br />
Drugog svetskog rata, kao i o teškoćama koje je njegova porodica iskusila tokom<br />
života u Sloveniji zbog stalne diskrim<strong>in</strong>acije.<br />
51<br />
sar thUvF<br />
by<br />
sami mUstaFa<br />
slovenia – 2010 – 24’07’’<br />
saturday 5 th of march 19:00<br />
Director: Sami Mustafa<br />
Camera: Xhemalj Mustafa, Avdilj Mustafa<br />
sami mustafa<br />
Sami is an Independent filmmaker who gives<br />
opportunity to young <strong>Roma</strong> to learn and to express<br />
other <strong>Roma</strong> lives, experience and identity through<br />
artistic methods, produc<strong>in</strong>g documentary films.<br />
Sami made his first film as a tra<strong>in</strong>ee <strong>in</strong> 2003 <strong>in</strong><br />
Plemet<strong>in</strong>a village <strong>in</strong> Kosovo. Sami has produced<br />
more than twenty documentaries, docu-fiction, and<br />
music videos on <strong>Roma</strong> culture, art, human rights<br />
and social life <strong>in</strong> Kosovo. One of his films Road<br />
to Home, was screened at Cannes <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong><br />
<strong>in</strong> 2007; it was the only Kosovar film presented.<br />
In 2007, Sami founded <strong>Roma</strong>wood, a production<br />
house focus<strong>in</strong>g on <strong>Roma</strong> issues and population.<br />
Later that same year, he <strong>in</strong>itiated the Jekh Kham<br />
Jekh Sel/One Sun One Nation project, which has<br />
made the most <strong>in</strong>delible impact on his life and<br />
work. Nachi Palem Khere/Never Back Home,<br />
his last documentary, has been developed over<br />
seven years, and captures the stories of families<br />
from different parts of Kosovo who are “<strong>in</strong>ternally<br />
displaced” <strong>in</strong> his hometown <strong>in</strong> Plemet<strong>in</strong>a. Sami<br />
also took the <strong>in</strong>itiative to start <strong>one</strong> of the greatest<br />
<strong>Roma</strong> events <strong>in</strong> Kosovo as artistic director of<br />
Roll<strong>in</strong>g <strong>Film</strong> <strong>Festival</strong> – films made by and about<br />
<strong>Roma</strong> around the world.
saturday 5 th of march 20:30<br />
screenplay and stag<strong>in</strong>g: Zlat<strong>in</strong>a<br />
Rouseva<br />
Chief Cameraman: Plamen<br />
Gerassimov<br />
sound Producers: Boris Traianov<br />
and Sasho Simeonov<br />
music Consultant: Terry Van Roy<br />
editors: Luck Penas, Bruno Pons<br />
and Marieta Chiukovska<br />
virtuosi From nowhere<br />
A group of gypsy musicians, who play<br />
at wedd<strong>in</strong>g-parties, has been chosen to<br />
participate <strong>in</strong> a very prestigious concert<br />
<strong>in</strong> Brussels, together with virtuosi from<br />
all over the world. This gives <strong>one</strong> a good<br />
reason to explore the past and see who<br />
these musicians are, where they are<br />
com<strong>in</strong>g from, and what the roots of their<br />
unique music are.<br />
52<br />
virtuosi From nowhere<br />
Groupa e muzicarjengi, kaj bashalna ko<br />
bijava, s<strong>in</strong>e birime te uchestvizen ko baro<br />
koncerti ko Brisel, e virtuozjenca katro<br />
cello svetos. Kada dela lacho razlogi<br />
te dikhel pes pallal thaj te dikhas ko si<br />
kala muzicharja, kadar avna, ko si lengi<br />
familija thaj o soske bashalna kakja<br />
jed<strong>in</strong>stveno muzika.
virtUosi From<br />
noWhere<br />
virtuozët nga askundi<br />
Një grup i muzicientëve rom të cilët<br />
luajnë muzikë në dasma janë zgjedhur të<br />
marr<strong>in</strong> pjesë në një koncert prestigjioz<br />
në Bruksel së bashku me virtuozët nga<br />
e gjithë bota. Kjo i jep dikujt një arsye<br />
të fortë që të zbulojë të kaluarën dhe të<br />
kuptojë se kush janë këta muzicientë, nga<br />
vijnë dhe cilat janë rrënjët e muzikës së<br />
tyre karakteristike.<br />
by<br />
Zlat<strong>in</strong>a roUsseva<br />
bUlGaria – 2005 – 80’<br />
virtouzi niotkuda<br />
Grupa romskih muzičara, koji sviraju<br />
na svadbama, izabrana je da učestvuje<br />
na vrlo prestižnom koncertu u Briselu<br />
zajedno sa virtouzima iz celog sveta. To<br />
daje dobar razlog da se istraži prošlost i<br />
vidi ko su ti muzičari, odakle dolaze i koji<br />
su koreni njihove jed<strong>in</strong>stvene muzike.<br />
53<br />
Zlat<strong>in</strong>a Rousseva<br />
Zlat<strong>in</strong>a Rousseva is an experienced<br />
documentary filmmaker. She is a<br />
graduate of the National Institute of<br />
Theatrical Studies, “Krastui Sarafov”,<br />
Sofia, Bulgaria, specializ<strong>in</strong>g <strong>in</strong> c<strong>in</strong>ema<br />
and television direct<strong>in</strong>g. The films that<br />
she made <strong>in</strong> Bulgaria caused huge<br />
reactions from the authorities. Her film<br />
Century or a <strong>Day</strong> won a number of<br />
<strong>in</strong>ternational prizes at festivals <strong>in</strong> Spa<strong>in</strong>,<br />
Germany and Poland. S<strong>in</strong>ce 1986 she<br />
has lived and worked <strong>in</strong> Brussels. Her<br />
films, Death <strong>in</strong> Bali, At Night the Fish<br />
are Red, Portrait of a Man <strong>in</strong> Power,<br />
Forgotten by the War, Green Oranges<br />
of Liberia, Street Theatre and Virtuosi<br />
from Nowhere, have been presented<br />
at many festivals and have been<br />
shown on Belgian, French, German,<br />
British, Brazilian and other national TV<br />
companies.
saturday 5 th of march 22:00<br />
the Pied Piper of Hutzov<strong>in</strong>a<br />
In the summer of 2004, on a car journey<br />
<strong>in</strong> Eastern Europe, Pavla Fleischer met<br />
and fell <strong>in</strong> love with Eugene Hutz, lead<br />
s<strong>in</strong>ger of New York’s Gypsy Punk Band<br />
Gogol Bordello. Captivated by his energy<br />
and his musical verve, and desperate to<br />
get to know him better, she decided to<br />
make a film about him. The Pied Piper<br />
of Hutzov<strong>in</strong>a follows Eugene and Pavla<br />
on their subsequent road trip through<br />
Eugene’s home country, Ukra<strong>in</strong>e. It is<br />
the story of two different people travel<strong>in</strong>g<br />
together on two different courses. Her<br />
aim is to rediscover a forgotten romance;<br />
his is to rediscover his roots. She hopes<br />
to f<strong>in</strong>d love on the road; he hopes to<br />
f<strong>in</strong>d musical <strong>in</strong>spiration from the gypsy<br />
culture he is determ<strong>in</strong>ed to preserve. This<br />
is an <strong>in</strong>timate portrait of a filmmaker with<br />
a passion for her subject, and a punk<br />
musician with a long<strong>in</strong>g to revisit his<br />
past. Theirs is a journey, which tests their<br />
relationship and challenges their perceptions<br />
of the music they both love.<br />
54<br />
Charobno Frulashi Katri Hucov<strong>in</strong>a<br />
Ko nilaj 2004, ko drom dramasa ki Istochno<br />
Europa i Pavla Fleisher upoznajlzla<br />
thaj zaljubila pes ko Eugen Hutz, glavno<br />
pevachi katro New York <strong>Roma</strong>no Punk<br />
Bendi Gogol Bordello. Astarczi leske<br />
energijasa thaj leske muzichk<strong>one</strong> vozeza,<br />
bezhnadezhno mangla te pendjarel les<br />
polaches, oj odluchizla te kherel filmi<br />
achal leske. Charobno Frulashi Katri Hucov<strong>in</strong>a<br />
pratizla e Eugenis thaj e Pavla kaj<br />
lengo drom katri Europa djiko Eugeniski<br />
bijando than, ki Ukra<strong>in</strong>a. Kaka si filmi<br />
achal kakala duj djene kaj si ko drom duj<br />
djene ko duj avera pravca. Lako cilji si e<br />
phendjarel i bisterczi romantika; lesko cilji<br />
te pendjarel pe korenja. Oj nadizla pes kaj<br />
ka zaljubizel pes ko drom an late; ov nadila<br />
peste te arakhel muzichko <strong>in</strong>spiracija<br />
katri <strong>Roma</strong>ni kultura, kaj ov mangla te<br />
nikherel kadja kultura. Kaka si <strong>in</strong>timitivno<br />
portreti e rezhiserisko thaj o strast achal<br />
o lako subjekti, thaj o pank muzichari te<br />
upoznazel po polunipe. Lengo drom si o<br />
droma kaj dela dena len test thaj izazovja<br />
e muzikaka kaj on soj duj voljizna.
the Pied<br />
PiPer oF<br />
hUtZov<strong>in</strong>a<br />
Flautisti laraman nga Hucov<strong>in</strong>a<br />
Në verën e 2004-ës, gjatë udhëtimit<br />
me mak<strong>in</strong>ë në Evropën L<strong>in</strong>dore, Pavla<br />
Fleischer takoi dhe u dashurua në Eugjen<br />
Hutz, vokalist<strong>in</strong> e Punk Bendit rom nga<br />
Nju Jorku - Gogol Bordello. E magjepsur<br />
nga energjia dhe entuziazmi i tij muzikor<br />
dhe e përkushtuar ta njoh më mirë, ajo<br />
vendosi të bëjë një film rreth tij. Flautisti<br />
Laraman nga Hucav<strong>in</strong>a shoqëron<br />
Eugjen<strong>in</strong> dhe Pavlën në rrugën e tyre<br />
nëpër vendl<strong>in</strong>djen e Eugjenit, Ukra<strong>in</strong>ë. Ky<br />
është tregimi i dy njerëzve të ndryshëm<br />
që udhëtojnë së bashku në dy rrugë të<br />
ndryshme. Qëllimi i saj është të rizbulojë<br />
një romancë të harruar; ndërsa qëllimi i<br />
tij, të rizbulojë rrënjët e tij. Ajo shpreson<br />
të gjejë dashuri në rrugë; ai shpreson të<br />
gjejë <strong>in</strong>spirim muzikor nga kultura rome<br />
që është i vendosur ta ruaj. Ky është<br />
një portretizim <strong>in</strong>tim i një producenteje<br />
me pasion për subjekt<strong>in</strong> e saj dhe një<br />
muzicienti të zhanrit të muzikës punk me<br />
mall për të vizituar sërish të kaluarën e tij.<br />
Udhëtimi i tyre është udhëtim që sprovon<br />
marrëdhënien e tyre dhe sfidon perceptimet<br />
e tyre rreth muzikës që të dy e dojnë.<br />
by<br />
Pavla Fleischer<br />
United k<strong>in</strong>Gdom – 2006 – 65’<br />
Čarobni frulaš iz Hutzov<strong>in</strong>e<br />
U leto 2004. na putovanju po istočnoj<br />
Evropi, Pavla Fleischer je upoznala i<br />
zaljubila se u Eugene Hutz-a, frontmena<br />
njujorškog Gypsy Punk benda Gogol<br />
Bordelo. Očarana njegovom energijom<br />
i muzičkim elanom, očajnički želeći da<br />
ga upozna , odlučuje da napravi film o<br />
njemu. Čarobni frulaš iz Hutzov<strong>in</strong>e prati<br />
Eugena i Pavlu na njihovom putu do<br />
Eugenove domov<strong>in</strong>e, Ukraj<strong>in</strong>e. Ovo je<br />
priča o dve različite osobe koje putuju<br />
zajedno u različitim pravcima. Njen cilj<br />
je da razotkrije zaboravljenu romantiku,<br />
a njegov da razotkrije svoje korene. Ona<br />
se nada da će naći ljubav na putu, on se<br />
nada da će pronaći <strong>in</strong>spiraciju za muziku<br />
u romskoj kulturi, koju odlučno želi da<br />
sačuva. Ovo je <strong>in</strong>timan portret reditelja i<br />
njena strast prema glavnom protagonisti<br />
i punk muzičaru koji čezne da preispita<br />
svoju prošlost. Ovo putovanje je test za<br />
njihovu vezu i izazov za njihovu percepciju<br />
muzike koju oboje vole.<br />
55<br />
Pavla Fleischer<br />
Born <strong>in</strong> Prague, Pavla moved to<br />
London at the age 14. After graduat<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Italian from the University of<br />
Cambridge, she worked <strong>in</strong> various<br />
fields and various countries before<br />
discover<strong>in</strong>g documentary film <strong>in</strong> 2003.<br />
S<strong>in</strong>ce then, she has been divid<strong>in</strong>g her<br />
time between London and Prague and<br />
focus<strong>in</strong>g on the two ma<strong>in</strong> passions of<br />
her life: music and film.<br />
Contact<br />
<strong>in</strong>fo@thepiedpiperofhutzov<strong>in</strong>a.com<br />
http://www.thepiedpiperofhutzov<strong>in</strong>a.<br />
com/
Change language