12.05.2013 Views

funcion de la forma juridica en el matrimonio canonico

funcion de la forma juridica en el matrimonio canonico

funcion de la forma juridica en el matrimonio canonico

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

En suma, vemos que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> <strong>la</strong> función <strong>de</strong> seguridad,<br />

se configura <strong>la</strong> <strong>forma</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> Derecho secu<strong>la</strong>r con un perfil<br />

rígido, como exig<strong>en</strong>cia absoluta, in<strong>de</strong>rogable, equiparada <strong>en</strong> su valor<br />

es<strong>en</strong>cial a los <strong>de</strong>más <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos constitutivos <strong>de</strong>l acto, <strong>de</strong> tal modo que<br />

<strong>la</strong> interv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong>l <strong>funcion</strong>ario autorizante alcanza «tanto valor como<br />

<strong>el</strong> cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> los contray<strong>en</strong>tes, contribuy<strong>en</strong>do <strong>en</strong> igual medida<br />

a <strong>la</strong> perfección <strong>de</strong>l <strong>matrimonio</strong>» 26. De aquí que no se conciba <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong>l <strong>matrimonio</strong> civil sin <strong>la</strong> observancia <strong>de</strong> <strong>forma</strong>.<br />

En <strong>el</strong> Derecho canónico <strong>la</strong> <strong>forma</strong> ti<strong>en</strong>e un valor bastante más mo<strong>de</strong>sto.<br />

Limitada siempre a su función <strong>de</strong> publicidad, nunca alcanza una<br />

fuerza superior, ni siquiera equiparable a <strong>la</strong> <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to. Cierto<br />

que constituye un <strong>el</strong>em<strong>en</strong>to constitutivo <strong>de</strong> vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l <strong>matrimonio</strong>,<br />

pero este valor es<strong>en</strong>cial -<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l necesario <strong>en</strong>c<strong>la</strong>ve sistemático<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> exig<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>forma</strong>- sólo se justifica <strong>en</strong> cuanto <strong>la</strong> <strong>forma</strong> contribuye<br />

a <strong>la</strong> perfección jurídica <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to, dotándolo <strong>de</strong> publicidad.<br />

En cuanto no es una limitación que reste vigor al cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to<br />

sino un medio que hace posible su protección, se compr<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

que excepcionalm<strong>en</strong>te -cuando <strong>la</strong> publicidad que se ti<strong>en</strong>e a través<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>forma</strong> pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>erse por otro camino- admita <strong>el</strong> Derecho <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Iglesia <strong>la</strong> realidad <strong>de</strong>l vínculo matrimonial por obra <strong>de</strong>l mero cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to<br />

(disp<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> <strong>forma</strong>, sanatio in radice), o por virtud <strong>de</strong><br />

un cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to recogido <strong>en</strong> <strong>forma</strong> simplificada (<strong>forma</strong> extraordinaria).<br />

5. Hasta aquí nos hemos referido a <strong>la</strong> <strong>forma</strong> <strong>en</strong> su función <strong>de</strong> seguridad.<br />

La difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> actitud <strong>de</strong>l Derecho secu<strong>la</strong>r y <strong>el</strong> Derecho<br />

canónico <strong>de</strong>staca con mayor r<strong>el</strong>ieve al contemp<strong>la</strong>r <strong>la</strong> <strong>forma</strong> <strong>en</strong><br />

su función <strong>de</strong> certeza.<br />

Asi como <strong>la</strong> función <strong>de</strong> seguridad se basa <strong>en</strong> <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>forma</strong> para <strong>la</strong> válida conclusión <strong>de</strong>l acto matrimonial, fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> situación<br />

<strong>de</strong> inseguridad que supondría <strong>la</strong> admisión <strong>de</strong> vali<strong>de</strong>z <strong>de</strong>l acto<br />

concluido sin <strong>forma</strong> jurídica (<strong>matrimonio</strong> c<strong>la</strong>n<strong>de</strong>stino) o con un grave<br />

<strong>de</strong>fecto <strong>forma</strong>l. <strong>la</strong> función <strong>de</strong> certeza se funda <strong>en</strong> <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> mant<strong>en</strong>er<br />

como principio <strong>la</strong> integridad y seriedad <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to manifestado<br />

<strong>forma</strong>lm<strong>en</strong>te. La función <strong>de</strong> certeza no se <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>ta con un<br />

problema <strong>de</strong> <strong>forma</strong>, sino Que parte <strong>de</strong> una <strong>forma</strong> ya exist<strong>en</strong>te, íntegra.<br />

no <strong>de</strong>fectuosa, para afirmar <strong>la</strong> efectiva realidad <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>-<br />

ordinam<strong>en</strong>ti a ispirazione confessionale cattolica, «11 diritto ecclesiastico». LXVII<br />

(956). Parte l. pág. 111, nota 2. acusa <strong>la</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia a <strong>en</strong>cuadrar <strong>en</strong> <strong>la</strong> categoría <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> inexist<strong>en</strong>cia jurídica. antes que <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong> nulidad. los actos car<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>forma</strong>. Por<br />

su parte trata <strong>de</strong> explicar esta t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia consi<strong>de</strong>rando que «es <strong>la</strong> falta <strong>de</strong> requisitos<br />

<strong>forma</strong>les lo que más fácilm<strong>en</strong>te pue<strong>de</strong> impedir <strong>la</strong> recognoscibilidad <strong>de</strong>l negocio<br />

a los fines <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong>l miSmOl). Con esta explicación no se justifica<br />

que <strong>el</strong> negocio car<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>forma</strong> que<strong>de</strong> naturalm<strong>en</strong>te vocado a <strong>la</strong> inexist<strong>en</strong>cia jurídica.<br />

Tal f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o supone un previo p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>forma</strong> jurídica prescrita<br />

como único medio <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to matrimonial.<br />

26. GARCÍA CANTERO. op. cit.. pág. 203.<br />

223

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!