El mundo marginal en la prensa gráfica Porfiriana: los pobres de la ...
El mundo marginal en la prensa gráfica Porfiriana: los pobres de la ...
El mundo marginal en la prensa gráfica Porfiriana: los pobres de la ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
eve<strong>la</strong>r <strong>la</strong>s percepciones e imág<strong>en</strong>es negativas que se construyeron <strong>de</strong> una parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad y <strong>de</strong><br />
qui<strong>en</strong>es <strong>la</strong> vivían <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong>s páginas <strong>de</strong> esta importante revista <strong>gráfica</strong>.<br />
LA FOTOGRAFIA EN LA PRENSA PORFIRIANA: EL CASO DE <strong>El</strong> MUNDO ILUSTRADO<br />
La r<strong>en</strong>ovación <strong>de</strong>l periodismo con ilustraciones ti<strong>en</strong>e su expresión más c<strong>la</strong>ra con <strong>la</strong> introducción <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> fotografía <strong>en</strong> <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> finales <strong>de</strong>l siglo XIX. 5 <strong>El</strong> semanario dominical <strong>El</strong> Mundo <strong>de</strong>l periodista<br />
oaxaqueño Rafael Reyes Spíndo<strong>la</strong> incluyó fotografías <strong>en</strong> sus notas periodísticas. Al subv<strong>en</strong>cionarse<br />
el semanario -al igual que <strong>El</strong> Imparcial- por el gobierno porfirista, fue posible insta<strong>la</strong>r un periódico<br />
con <strong>los</strong> a<strong>de</strong><strong>la</strong>ntos tecnológicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> época <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> impresión. 6 En el primer año <strong>de</strong>l siglo XX<br />
el semanario se convirtió <strong>en</strong> <strong>El</strong> Mundo Ilustrado. Con una t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia oficialista, se convirtió <strong>en</strong> el<br />
mejor medio <strong>de</strong> comunicación masiva <strong>de</strong> <strong>la</strong>s activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> gobierno <strong>de</strong> don Porfirio. 7 Sus<br />
fotógrafos y reporteros se <strong>en</strong>cargaron <strong>de</strong> cubrir todos <strong>los</strong> actos oficiales <strong>de</strong>l presid<strong>en</strong>te y su gabinete;<br />
hicieron acto <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>cia cuando aquél inauguraba obras <strong>de</strong> saneami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad, pasaba<br />
revista a <strong>la</strong>s tropas <strong>de</strong>l ejército, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s fiestas conmemorativas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s colonias extranjeras, <strong>en</strong> el<br />
hipódromo, <strong>en</strong> el palco <strong>de</strong> honor ante <strong>los</strong> actos conmemorativos <strong>de</strong> <strong>la</strong> in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia, <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
inauguración <strong>de</strong> obras y edificios <strong>de</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia pública, o simplem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> foto oficial, <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
cual, se jactaba <strong>El</strong> Mundo Ilustrado <strong>de</strong> pres<strong>en</strong>tar<strong>la</strong> al público como <strong>la</strong> más reci<strong>en</strong>te tomada a "<strong>El</strong><br />
Señor Presid<strong>en</strong>te". 8 Ver imag<strong>en</strong> 2.<br />
5 La pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> fotografía <strong>en</strong> <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa se as<strong>en</strong>taba <strong>en</strong> <strong>la</strong> tradición <strong>de</strong> un periodismo político y literario que utilizaba <strong>la</strong><br />
comunicación visual <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>los</strong> primeros años <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te. Las primeras imág<strong>en</strong>es <strong>en</strong> <strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa datan <strong>de</strong> 1825<br />
y aparecieron <strong>en</strong> el periódico <strong>El</strong> Iris <strong>de</strong>l italiano C<strong>la</strong>udio Linati. Fernán<strong>de</strong>z, 1955, pp. 35-40.<br />
6 Ruiz Castañeda, 1973, p. 223; Toussaint Alcaraz, 1989, p. 21.<br />
7 Lara K<strong>la</strong>hr y Hernán<strong>de</strong>z, 1985, pp. 12 y 13.<br />
8 Torre, 1998, p. 357, nota 23.<br />
4