13.06.2013 Views

El problema de Kepler

El problema de Kepler

El problema de Kepler

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

PROBLEMA DE KEPLER<br />

Leyes <strong>de</strong> Newton <strong>de</strong> la dinámica y <strong>de</strong> la gravitación<br />

• Ley fundamental <strong>de</strong> la dinámica. Masa inercial<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

dx<br />

dt<br />

dv<br />

dt<br />

= v<br />

= 1<br />

m F (t; x, v)<br />

• Ley <strong>de</strong> Newton <strong>de</strong> la gravitación universal. Masas gravitatorias.<br />

Discusión sobre la noción <strong>de</strong> partícula puntual.<br />

F12 = −G M1M2<br />

r 2 n12 (figura)<br />

1


• Sistemas <strong>de</strong> varias partículas. Principio <strong>de</strong> superposición. Subsistemas<br />

Fa = <br />

b(=a)<br />

Fab = −GMa<br />

<br />

Mb<br />

r<br />

b(=a)<br />

2 nab<br />

ab<br />

• Punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> la teoría <strong>de</strong> campos Campo creado por un cuerpo extenso.<br />

Masa gravitatoria activa y masa gravitatoria pasiva<br />

⇒<br />

g = −G<br />

N<br />

a=1<br />

Ma<br />

r 2 a<br />

<br />

na , g = −G<br />

rot g = 0 , g = −grad Φ<br />

div g = −4πGρ<br />

2<br />

V<br />

dM<br />

n<br />

r2 (figura)


• Ecuación <strong>de</strong> movimiento <strong>de</strong> una partícula <strong>de</strong> prueba en un campo externo.<br />

Estrellas fijas. Ley <strong>de</strong> la Inercia y sistemas <strong>de</strong> referencia inerciales<br />

dv<br />

dt<br />

= −M<br />

m<br />

Problema <strong>de</strong> <strong>Kepler</strong> newtoniano<br />

• Qué es el <strong>problema</strong> <strong>de</strong> <strong>Kepler</strong>?<br />

grad Φ<br />

• Conservación <strong>de</strong> la energía y <strong>de</strong>l momento angular (por unidad <strong>de</strong> masa)<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

E = 1<br />

2 ( ˙r2 + r 2 θ˙ 2 2 2 2 GM<br />

+ r sin θ ˙ϕ ) −<br />

r<br />

J = x ∧ v ⇒ x · J = 0<br />

3<br />

(figura)


• <strong>El</strong>ección <strong>de</strong>l plano θ = π/2<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

• Potencial efectivo<br />

E = 1<br />

2 ( ˙r2 + r 2 ˙ϕ 2 ) − GM<br />

r<br />

J = r 2 ˙ϕ (⇒ ˙ A = J/2)<br />

E = 1<br />

2 ˙r2 + Φef(r) , Φef(r) ≡<br />

⎧<br />

2<br />

⎪⎨<br />

J 1<br />

Φef(r) = 0 ⇒ r = ≡<br />

2GM 2 p<br />

⎪⎩ Φ ′ ef(r) = 0 ⇒ r =<br />

J 2<br />

GM<br />

= p<br />

4<br />

2 J GM<br />

−<br />

2r2 r<br />

(figura)<br />

(figura)<br />

⇒ Φef(p) = − GM<br />

2p


• Ecuaciones <strong>de</strong> la trayectoria<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

˙r 2 = 2E −<br />

⎪⎩ ˙ϕ = J<br />

r2 (puntos <strong>de</strong> retroceso)<br />

• Ecuación <strong>de</strong> la órbita<br />

⇒ r =<br />

2 du<br />

dϕ<br />

2 J 2GM<br />

+<br />

r2 r<br />

p<br />

e cos(ϕ − ϕ0) + 1 ♣<br />

⇒ dϕ =<br />

J/r2 <br />

2 dr<br />

E − Φef(r)<br />

+ u 2 = 2<br />

1<br />

J 2(E + GM u) , u ≡<br />

r<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

p ≡<br />

J 2<br />

GM<br />

e 2 ≡ 1 + 2pE<br />

GM<br />

5<br />

≥ 0 ,<br />

<br />

E ≥ − GM<br />

<br />

2p


• Otra manera <strong>de</strong> obtener la órbita<br />

{E, J} → {p, e} ⇒ ˙r 2 + GM<br />

p<br />

⇒<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

˙r = e<br />

p<br />

r<br />

<br />

GM<br />

p<br />

sin ˜ϕ<br />

p<br />

r<br />

2 − 1<br />

= GM<br />

p e2<br />

− 1 = e cos ˜ϕ ⇒ − p<br />

r 2 ˙r = −e ˙˜ϕ sin ˜ϕ<br />

⇒ ˙˜ϕ = J<br />

⇒ ˜ϕ = ϕ − ϕ0<br />

r2 luego la segunda relación <strong>de</strong> la llave es la ecuación <strong>de</strong> la órbita.<br />

6


• Vector <strong>de</strong> Runge–Lenz<br />

→ Ecuación <strong>de</strong> la órbita<br />

e = 1<br />

GM v ∧ J − r<br />

r ⇒<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

e · J = 0<br />

<strong>de</strong><br />

dt<br />

= 0<br />

⇒ G 2 M 2 (e 2 − 1) = 2EJ 2<br />

e · r = er cos(ϕ − ϕ0) =<br />

J 2<br />

GM<br />

7<br />

(verificarlo)<br />

− r ♣ (figura)


• Estados ligados: E < 0 ⇒ 0 ≤ e < 1<br />

(x + ae) 2<br />

a 2<br />

+ y2<br />

= 1<br />

b2 ⎧<br />

⎪⎨ a ≡<br />

⎪⎩<br />

p GM<br />

=<br />

1 − e2 −2E<br />

p<br />

b ≡ √<br />

1 − e2 =<br />

J<br />

√<br />

−2E<br />

(ϕ0 <strong>de</strong>termina el periastro: mínimo <strong>de</strong> r)<br />

r =<br />

(figura , ϕ0 = 0)<br />

p<br />

e cos(ϕ − ϕ0) + 1 ⇒<br />

⎧<br />

r0 ⎪⎨<br />

=<br />

⎪⎩<br />

p<br />

e + 1 = a(1 − e2 )<br />

= a(1 − e) = a − c<br />

1 + e<br />

rπ/2 = p<br />

rπ = p<br />

= a(1 + e) = a + c<br />

1 − e<br />

c = a2 − b2 = p<br />

1 − e2e <br />

⇒ e = c<br />

<br />

a<br />

8


A ˙ = J<br />

2<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

⇒ πab = J<br />

2<br />

T ⇒<br />

2 T<br />

2π<br />

= a3<br />

GM ♣<br />

a = distancia media = 1<br />

(a − ae + a + ae)<br />

2<br />

b = distancia promedio = 1<br />

2π<br />

• Estados <strong>de</strong> difusión: E > 0 ⇒ e > 1<br />

(x − ae) 2<br />

a 2<br />

− y2<br />

= 1<br />

b2 ⎧<br />

⎪⎨ a ≡<br />

⎪⎩<br />

p<br />

e2 GM<br />

=<br />

− 1 2E<br />

p<br />

b ≡ √ =<br />

e2 − 1 J<br />

√<br />

2E<br />

2π<br />

r(ϕ) dϕ<br />

0<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

rm = distancia mínima = c − a = ae − a = p<br />

e + 1<br />

9<br />

⎪⎩<br />

c = √ a 2 + b 2 = p<br />

e 2 − 1 e<br />

e = c<br />

a


• Fenómeno <strong>de</strong> difusión<br />

⎧<br />

⎨<br />

⎩<br />

E = 1<br />

2 v2 ∞<br />

J = r∞ v∞ sin α∞ = b v∞<br />

(dos figuras)<br />

r = ∞ ⇒ e cos ϕ∞ + 1 = 0 ⇒ ϕ∞ = π ± arccos 1<br />

e<br />

⇒ χ = π − 2 arccos 1<br />

e<br />

⇒ 1<br />

e<br />

= cos π − χ<br />

2<br />

b 2 = a 2 (e 2 − 1) ⇒ b = GM<br />

2E cotgχ<br />

2 ♣<br />

• Ecuación <strong>de</strong> segundo or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> la órbita (Binet)<br />

d2u GM<br />

+ u =<br />

dϕ2 J 2<br />

10<br />

= sin χ<br />

2


Problema newtoniano <strong>de</strong> dos cuerpos (Estrellas dobles)<br />

• Ecuaciones <strong>de</strong> movimiento<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

⎧<br />

⎨<br />

⎩<br />

dv1<br />

M1<br />

dt = F12 ≡ −G M1M2<br />

r2 dv2<br />

M2<br />

• Movimiento <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> masas<br />

dt = F21 ≡ −G M1M2<br />

r2 r ≡ |x1 − x2| = |x2 − x1|<br />

n12<br />

n21<br />

e12 ≡ 1<br />

r (x1 − x2) , n21 = −n12<br />

d<br />

dt (M1v1 + M2v2) = 0 ⇒ dv CM<br />

dt = 0 ⇒ v CM<br />

11<br />

♣<br />

= −→<br />

Cte ♣


• Movimiento relativo (1 respecto <strong>de</strong> 2 , p. e.)<br />

dv<br />

dt<br />

= 1<br />

µ F12 ,<br />

1<br />

µ ≡ 1<br />

M1<br />

⇒ dv<br />

dt = −G M <br />

T n = −G<br />

r2 M2<br />

r2 n + <br />

FI (calcular la fuerza <strong>de</strong> inercia)<br />

<br />

v ≡ v1 − v2<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

M T ≡ M1 + M2<br />

J R = x ∧ v , (x ≡ x1 − x2)<br />

E = R 1<br />

2 v 2 − G MT r<br />

p<br />

⇒ r =<br />

e cos(ϕ − ˜ϕ) + 1<br />

12<br />

+ 1<br />

<br />

M2<br />

♣ (figura)<br />

(invariantes por 1 ↔ 2)<br />

♣ ( ˜ϕ : periastro)


⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

p ≡<br />

J 2<br />

R<br />

GM T<br />

e 2 ≡ 1 + 2pE R<br />

GM T<br />

→ Estados ligados (E R < 0 ⇒ 0 ≤ e < 1)<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

≥ 0 ,<br />

a ≡ p<br />

1 − e 2 = GM T<br />

−2E R<br />

b ≡<br />

p<br />

√ 1 − e 2 =<br />

2 T<br />

2π<br />

= a3<br />

GM T<br />

13<br />

<br />

E ≥ − R GM <br />

T<br />

2p<br />

J R<br />

−2ER<br />


• Movimiento respecto <strong>de</strong>l centro <strong>de</strong> masas<br />

M1x1 + M2x2 = 0 ⇒<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

dv1<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

x1 = M2<br />

x<br />

MT x2 = − M1<br />

x<br />

MT dt = −G M 3 2 /M 2<br />

T<br />

r2 1<br />

dv2<br />

dt = −G M 3 1 /M 2<br />

T<br />

r2 2<br />

14<br />

n1<br />

n2<br />

⇒<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

♣<br />

r1 ≡ |x1| = M2<br />

r<br />

MT r2 ≡ |x2| = M1<br />

r<br />

MT


→ Movimiento <strong>de</strong> 1 , p. e.<br />

⎧<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

J1 = x1 ∧ v1 = M 2 2<br />

M 2 T<br />

⎪⎩ E1 = 1<br />

⎪⎨<br />

p1 ≡<br />

⎪⎩<br />

J R<br />

2 v 2 1 − G M 3 2 /M 2<br />

T<br />

r1<br />

J 2 1<br />

G M 3 2 /M 2 T<br />

e 2 1 ≡ 1 + 2p1E1<br />

G M 3 2 /M 2 T<br />

= M 2 2<br />

M 2ER T<br />

= M2<br />

p ⇒ R MT p1<br />

p2<br />

= e 2 ≥ 0<br />

E1 ≥ − G M 3 2 /M 2<br />

T<br />

2p1<br />

= M 2 2<br />

M 2 T<br />

⇒ r1 =<br />

= M2<br />

M1<br />

p1<br />

e1 cos ϕ + 1<br />

, p1 + p2 = p<br />

<br />

− GM <br />

T<br />

2pR Los periastros están fijados por el mínimo <strong>de</strong> r, con lo cual ocurren al mismo<br />

tiempo.<br />

15<br />


→ Estados ligados (E1 < 0 ⇒ 0 ≤ e < 1)<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

a1 ≡ p1 M2<br />

= a<br />

1 − e2 R MT b1 ≡<br />

p1<br />

√ 1 − e 2<br />

2 T1<br />

2π<br />

M2<br />

= bR MT =<br />

⇒ Mi = 4π2<br />

G<br />

a 3 1<br />

GM 3 2 /M 2 T<br />

♣ ⇒<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

a1<br />

a2<br />

b1<br />

b2<br />

= a3<br />

R<br />

GM T<br />

= M2<br />

M1<br />

= M2<br />

M1<br />

=<br />

2 T<br />

2π<br />

a1 + a2 = a<br />

♣<br />

a 2 aj<br />

T 2 , i = j ♣ (<strong>de</strong>mostrarlo)<br />

b1 + b2 = b<br />

fórmula que permite <strong>de</strong>terminar las masas si se conoce el periodo y los ejes.<br />

¿Cual es la posición relativa <strong>de</strong> las elipses?<br />

16


→ Caso <strong>de</strong> un planeta y el Sol<br />

M T = M⊙ + M P = M⊙<br />

⎧<br />

⎪⎨<br />

⎪⎩<br />

Júpiter : M P<br />

M⊙<br />

Tierra : M P<br />

M⊙<br />

17<br />

10 −3<br />

<br />

1 + M <br />

P<br />

M⊙<br />

3, 3 × 10 −6

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!