ŝirin ebadi - La Esperanta Gazetejo

Pajam-e Sabzandiŝan(Mesaĝo de Verdpensuloj)
ISSN 1728-6174
Kultura sezon-revuo en E-o kaj la persa. En
E-mondo ĝi aperas sub la nomo:
IRANA ESPERANTISTO estas sendependa
kultura revuo kiu presiĝas en Irano.
Respondeca direktorino :
Fariba N. Maĝd
Ĉefredaktoro :
M. Reza Torabi
Kovrilo:
Panoramo de Damavand-monto
•
Persa kovrilo:
Temas pri Ŝirin Ebadi
•
Grafikaĵo: Babak Torabi
Eldonaj aferoj: Reza Haĝihasanlu
Eksterlanda abono: Hamzeh Ŝafii
•
Adresoj:
P.O.Kesto 17765-184,
Tehran, Iran
Telefono : (0098 21) 7437138
Fakso : (009821) 7463812
TTT-ejo : www.sabzandishan.com
Retpoŝto: info@sabzandishan.com
•
Bonvenas eseoj, artikoloj, raportoj kaj
kontribuaĵoj kondiĉe ke ili ne estu publikigitaj
antaŭe. Bonvenas kultur-temaj
kontribuaĵoj ĉu en Esperanto ĉu en la
persa.
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
Enhavo:
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Redakcia noto ……........………..……... paĝo 2
Nova proverbaro …………........……..……... 2
Prezento de d-ro H.Raŝidi …….........…….... 3
Rumi, la plej granda mistika poeto ……....... 4
Unu gazalo el Ŝams-gazalaro …..…........…… 7
Sekvi la majstron interrete …………..…....… 8
Floroj el Sadi-florejo ……...……....…… 10
Geedziĝo aŭ fuĝo ………………………. 11
Speciale pri Ŝirin Ebadi ………..………… 12
Esperanto aŭ edzperanto (lingva vortludo) .... 16
Ni estas parto de la tero …..…........………20
Damavand: alta kaj fiera ... …......………. 23
Persa parto
Persa parto :
Redaktora noto …....…..……... paĝo 55
Speciale pri Ŝirin Ebadi .……...…... 54
Pri Alfred Nobel kaj lia premio ….…….. 49
Pri Breta Suttner ………………. 47
Raporto pri UK 2003 …………...……… 46
Kio ni estas kaj kion ni celas? ………….. 45
Traduko de la kvina parto de samtitola
libreto de UEA. Ĝi prezentas la celojn de Emovado
tra la mondo. Tradukis Reza Torabi.
Historio de E-o en Irano ……………….. 42
Ali Reza Doŭlatŝahi (Dowlatshahi) daŭre
plumas kaj prilumigas la pasintecon de Emovado
en Irano.
Esperanto en komputilo kaj interreto ….….. 40
Eseo de Ahmad Reza Mamduhi kiu
priskribas detale kaj lernige kiel oni povas
alfronti eventualajn problemojn rilate al E-o
en komputilo kaj interreto.
Esperanto, literaturo kaj traduko (2) …... 34
Artikolo de Golam Reza Azarhuŝang, la dua
kaj lasta parto. En la artikolo oni konkludas, ke
pere de E-o pli facile kaj konkrete eblas
konkeri problemojn pri tradukado.
Proparoli Esperanton …..………...…..……. 32
Traduko de artikolo aperinta en la fama
angla lingva revuo Newsweek 11 aŭg. 2003.
Mondo de Interreto ………….…...……... 28
Novaĵoj kaj informoj pri Esperanto-rilataj
retaferoj.
Mondo de Esperanto ….....................…... 27
Novaĵoj pri Esperanto tra la mondo
Novveninto ……………………………….. 26
Novelo de Don Harlow kiun enpersigis
Golam Reza Azrahuŝang
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
56
1

Redakcia noto / یﺮﻴﺑدﺮﺳ ﺖﺷاددﺎﻳ
۵۵
2
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Enkonduke…
Fine la unua semajno de Oktobro.
Ĉiuj partoj de la revuo estas pretaj. Baldaŭ
ĝi estos sendita al presejo…
Neatendite surprizia novaĵo…
Nobela Pac-premio…Irano…Ŝirin Ebadi…
Kion ni faru? Silenti ne eblas. Ni kiel
Esperantistoj, kiel movado de pacdefendantoj
ne povas ne reagi. Venas
amaso da gratul-mesaĝoj el foraj kaj
proksimaj partoj de la mondo. Tio montras
ke la Esperantistaro de la mondo ne estas
indiferentaj pri la aferoj pac-rilataj… Tiel
estis ke ni decidis aldoni kroman 8 paĝojn
dediĉita al tiu ĉi grava evento; malgraŭ 8paĝa
jam aldonita parto. Aparte grava estas
ĉi-jara pac-premio pro tio ke ĝi estas unika
de diversaj flankoj: La unua Nobel-premio
por Irano…pli grave ke ĝi estas donita al
virino…ankaŭ grava pro tio ke ĝi estas
pac-premio al civitano de lando kie oni
propagandas kiel fonto kaj subtenanto de
terorismo. Tio montras ke homojn oni ne
povas juĝi amase, sed individue. Kaj ke ne
ĉiuj estas samaj… .
Sur aliaj paĝoj vi legos kiel regule
pri diversaj kaj variaj aferoj, de anekdoto
ĝis poemo, kaj de lingvo ĝis ludo.
Perslingvanoj povas ĝui interesajn kaj
informodonajn artikolojn en la persa parto.
Hamzeh Ŝafii
Niaj pensoj nin trompas, kaj niaj sentoj nin
rompas.
Oni diru vorton kiu egalas arĝenton, alie
prefereble tenu silenton.
Al la vulpido kaptita en truo, ne plu helpas
ĝia patra instruo.
Riĉuloj kiuj regas post la kurteno, preferas
azenojn sur la politika sceno.
Pli ol kruelaj reĝoj, vundas maljustaj leĝoj.
Kiu konstante parolas pri bono, estas aû
sankta ulo, aû fripono.
Mizero estas doloro, sed ne estas
malhonoro
Kiu donas amon, meritas la samon.
Por kadukulo, morto; egalas al komforto.
Kie sukero, tie formikoj, kie sufero, tie
amikoj!
Arbo falas pro manko de fortaj radikoj,
homo falas pro manko de bonaj amikoj.
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Al tiu kiu foren donas sian liberecon, por ĝin havigi al aliaj.
Al Farhadeca Ŝirino*
Vi kiu gajnis pac-premion,
Certe pasigis malpacajn premojn.
Kiam vi defendis malfortulojn
Vi ĉiam frontis la fortegulojn.
Se iam aperis problemo al vi
Vi nur provis solvi ĝin perpace.
Al plej danĝeraj frontoj vi iris
Por savadi sendefendulojn.
Advokatino alvokanta juston
Savantino liberiganta homon
Leĝon ĉiam vi respektis
Kvankam por fari tion
Vi dev-suferis neleĝon.
Feliĉe jam ekburĝonis
Klopodoj egaj viaj
Ĉar alia geniulo
Alfred Nobelo la nobla
Pli ol cent jarojn antaŭe
Angoradis pri ĉiuj vi
Kiuj pacon disvolvigus.
Restu en paco animo lia
Dum vi kaj viaj aliaj anoj
Zorgas pri la homaj rajtoj.
De-nun poste pli esperu
La infanoj kaj virinoj
Je sia helpa advokatino.
Asad Mahbub
* Ŝirin kaj Farhad estas unu el la plej famaj geamantoj en la persa
literaturo. Farhad por atingi al sia amatino, Ŝirin, akceptas la kondiĉon de
sia rivalo, Ĥosro t.e. fari vojon tra ŝtona monto per sia hakilo. Farhad estas
simbolo de senlaca laborego celen. La am-historion poeme rakontis Iljas
ebn Jusof Nezami de Ganĝe (1072-1202) konata je Nezami Ganĝavi en sia
longa epopeo Ĥosro kaj Ŝirin
Nova proverbaro verkis: Morteza Mirbagian
Kiu havas belajn okulojn, freneze amas
spegulojn.
Amo estas supo varma: ju pli varma, des pli
ĉarma.
Amo blindigas okulojn, kovras amatinajn
makulojn.
Arbon rompas vento-potenco, homon
rompas nigra penso.
Arbo falinta ne havas radikojn, homo
falinta ne havas amikojn.
Multaj homoj imitas la abelojn, dorse pikas
dum buŝe donas mielojn.
Jen fidelaj amikoj de ĉiu persono, malnovaj
edzino, hundo kaj preta mono.
Al la bezonoj de la kokino, infano kaj
virino mankas fino.
Kiam infano agadas stulte, tiam bezonas
amon plej multe.

١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Afgana Pioniro
Afganio estas lando kiun la mondo estis
jam forgesinta de antaǔ longaj jaroj ĝis tiam
kiam post sangverŝaj interbataloj enlande,
aperis “Talebanoj” kiuj prezentis la plej
radikalan Islamon kaj de tiu jam aperis
minacoj akraj kontraǔ la cetera mondo kaj
tiel la mondo jam komencis konsideri
Afganujon kaj ties problemaron … .
Pri E-movado ĝis 1981 nenion oni povas
trovi en Afganio kaj ĝuste en tiu jaro aperas
la unua esperantisto kiu estas d-ro Hejdar
Raŝidi (Heydar Rashidi). Li naskiĝis en 1920
en Kabulo, la ĉefurbo de Afganio.
D-ro Raŝidi estas kuracisto kiu aǔtodidakte
eklernis E-on kaj komencis disvastigi la
lingvon okazigante E-kursojn en Kabula
Universitato sed pro la enlanda milito kiu
trapasis la tutan landon li devis forlasi la
patrujon kaj rifuĝi al najbara lando Irano kiu
kompare kun Afganio estis pli sekura (Dum
tiu jaro komenciĝis milito inter Irano kaj
Irako sed la situacio kompare kun Afganio
estis ankoraŭ pli tolerebla).
Kaj tiel la movado kiun d-ro Raŝidi
komencis en Afganio rapide stagnis sed li
mem neniam forlasis E-on. Li verkis multajn
librojn pri sia fako medicino kaj radiologio
kaj dum kelkaj jaroj redaktis fakgazeton pri
medicino kiu eldoniĝis en Kabulo. Pli ol 500
eseoj kaj artikoloj
de li jam estas
eldonitaj en
diversaj revuoj kaj
gazetoj. Post sia
rifuĝo al Irano li
eldonis lernolibron
de Esperanto en la
persa kaj ankoraǔ
restas ne aperintaj
libroj Germana-
Persa-Germana Foto de: Kejhan Sajjadpur
Vortaro kaj Esperanto-Persa-Esperanto
vortaroj kiujn li jam finredaktis. Li ankoraǔ
plenenergie aktivas kaj verkadas. La revuo
Esperanto en aprilo 1998 aperigis intervjuon
kun li. Li ofte plume kontribuas al Irana Emovado
kaj estas membro de Irana
Esperanto-Centro. En majo 2003 fondiĝis
Afgana Esperanto-Klubo (AFESPO) en
Maŝhado kaj d-ro Raŝidi kiel la patro de
Afgana E-movado estis renomita kaj
respektita de Afganaj rifuĝintaj gejunuloj
kiuj laǔ la projekto “lingvo de paco”
subtenita de Universala Esperanto-Asocio
kaj Irana Esperanto-Centro, eklernis E-on
kaj jam komencis movadumi. Respektante la
agadojn de nia Afgana samideano ni
aperigas erojn de lia verkaro en nia revuo.
Panjo…
Kiam mi vidis vian fantomon
Tre rapide batis mia koro.
Mi volas kisadi vian manon
Ĉar mi amas vin kiel amanto.
Kion deziras vi kara mia
Ordonu al mi, mi faros ĉion.
D-ro H.Raŝidi
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Prezento /
ﯽﻓﺮﻌﻡ ۵۴
3

Iranaj poetoj / ﯽﻥاﺮﻳا ناﺮﻋ ﺎﺷ
۵۳
4
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Nur la Amo:
Rumi (Moŭlana),
La Plej Granda Mistika Poeto
Ahmad Reza Mamduhi mamduhi@sabzandishan.com
Verkinte tiel belajn kaj profundajn poemojn en la plej diversaj formoj
kaj ritmoj, Rumi negemas kaj ignoras poemikon - en siaj poemoj! Ekz-e:
Rimon mi elpensantas sed diras mia amatino:
“Krom mian ekviziton, pripensadu vi nenion!”
Disordigu mi versduon, ritmon kaj rimon,
por ke parolivu kun vi for de tiu ĉi trio!
Ĝalal-ed-din Mohammad (1207-1273)
estas la plej granda mistika poeto. En la
okcidento oni konas lin kiel Rumi (ĉar
loĝinta ĉefe en Rum, t.e. en Malgrand-Azio,
Turkio) kaj en Irano kiel Moŭlana (ĉar liaj
sekvantoj nomis lin tiel, laŭvorte: “nia
mastro”) aŭ Moŭlavi (turka prononco de
Moŭlana). Liaj poemoj jam tradukiĝis en
multajn lingvojn kaj li estas unu el la plej
legataj poetoj diverslande inkluzive
okcidenton kaj Usonon, nun.
Inter la perslingvaj poetoj, Rumi havas la
plej ampleksan verkaron. Li havas ses
famajn verkojn. Unu el ili, la 6-voluma
Masnavije Ma’navi t.e. spirituala
masnavio*(1), konsistas el 25,000
poemlinioj aŭ rimaj distikoj. Fakte en la
persa lingvo oni proverbe similigas ĉiun tre
Vino de ni ebriiĝis, ne ni de ĝi!
Moldo de ni ekestiĝis, ne ni de ĝi!
longan rakonton aŭ historion al “Masnavio
70 menojn*” (ĉiu meno* egalas 3
kilogramojn). Ankaŭ pro la tre alta
populareco de tiu ĉi verko, kiam oni diras
“Masnavio”, tio signifas la verkon. Por
kompareto tempa kaj volumena: La Dia
Komedio de Dante (1265-1321) estis
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
verkita preskaŭ duonjarcenton post
Masnavio kaj havas proksimume duonan
volumenon de ĝi (2).
Krom sennombraj iranaj kleruloj, kiuj
esploris multege pri Rumi – el kiuj eble la
plej elstara estas B. Foruzanfar (1899-1979)
- jam ankaŭ pluraj tre grandaj okcidentaj
orientalistoj dediĉis multe el siaj vivoj al
kon(ig)ado de Rumi kaj liaj verkoj, precipe

Masnavio. Kiel ekz-o, profesoro R.A.
Nicholson(1868-1945), elp.Nikolson, verkis
tre multe pri Rumi kaj liaj ĉefverkoj, kaj
ankaŭ tradukis anglen multajn poemojn de
li (i.a. li tradukis tutan Masnavion kaj verkis
kompletan interpretadon pri ĉiuj ties ses
volumoj!).
“… Sen ĉia ajn dubo, Nicholson estas la
plej granda Rumiologo okcidenta, kies
anglalingvaj studoj kaj verkoj ankoraŭ estas
sensimilaj, kaj verŝajne ne aperos alia
orientalisto kiel li. Liaj plej grandaj verkoj
estas pri Moŭlana, …” (3)
Bedaŭrinde lia forpaso ne lasis lin finverki
la enkondukon al sia lasta libro pri Moŭlana
nomata Rumi, Poeto kaj Mistikulo (4). La
libro entenas tradukojn elektitaj el diversaj
verkoj de Rumi kun klarigaj notoj celante
prezenti ĝeneralan bildon kaj konon pri
sufiismo (5). Feliĉe, A.J. Arberry (1905-
1969) – mem ege kompetenta esploristo kaj
nomanta sin lernanto de Nicholson –
preparis la libron por presiĝo aldoninte du
alineojn je la fino de la nefinita enkonduko.
Arberry en la plej lasta alineo de la
enkonduko belege esprimas siajn admiron
kaj laŭdon kaj pri Rumi kaj pri Nicholson:
“En Rumi, la persa mistika genio trovas
sian plej superan esprimiĝon. Rigardante al
la vasta pejzaĝo de sufia poezio, ni vidas lin
kiel subliman montopinton, dum la aliaj
poetoj – tre multnombraj – ĉu antaŭ li, ĉu
post li, estas nur montetoj, en komparo. La
influado de lia imitinda ekzemplo, lia
pensmaniero kaj lia lingvouzo estas forte
sentata dum ĉiuj post-liaj jarcentoj; ĉiu
sufio post li, kapabla legi la persan,
agnoskis lian nekontesteblan gvidantecon.
Por la okcidento, kiu nun estas malrapide
konstatanta la grandecon de lia genio –
dankeg’ al la laboro de la subtila klerulo,
kies lastaj skribaĵoj trovas sin en tiu ĉi
verko – Rumi estas tute kapabla aperi kiel
fonto de inspirado kaj ravo nesuperita de
kiu ajn alia poeto en la literaturo de la
mondo.” (6)
Kiel vidite, Arberry tre diligente
antaŭdiris la okcidentan logiĝon al Rumi,
jam en 1950! Ankaŭ Arberry multe verkis
pri mistikismo, sufiismo, Rumi kaj aliaj
mistikuloj.
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
La alia verko de Rumi, nomata Ŝams-
Gazalaro enhavas 3229 gazalojn! Kiel ekzo,
traduko de unu el liaj gazaloj prezentiĝas
kun tiu ĉi artikolo. Por lia elkono, laŭ la
poemo de li mem, oni devas esti tre
atentema tiel ke oni bezonas ekpovi vidi per
siaj oreloj:
Mi estas nur spegulo, ne la viro de l’ diradoj,
Jam vidiĝos mia stato, se okuliĝu viaj oreloj.
Li uzis la lingvon okulfrape sia-stile,
libereme kaj fakte logikige - iele
Esperantece - t.e. ĝeneraligante kaj
utiligante regulon por kazoj, kiajn neniu
uzis antaŭe tiuregule. Por doni ekzempleton,
kiu eble iome induktu lian lingvouzon, jen
la supra versduo en pli fidela traduko al la
persa Rumia originalo:
Spegulas mi, spegulas mi, ne dirviras mi,
Jam vidiĝos mi, se okuliĝu l’ oreloj al vi.
Li naskiĝis en Balĥurbo. Ĉiuj liaj prauloj
estis Ĥorasananoj. Kvankam li pasigis
plejmulton de sia vivo en Konja-urbo (tiame
nomata Iconium), li ĉiam menciis en siaj
poemoj pri Ĥorasano. Sed tio neniel indus
interpretiĝi tiel ke en lia esto ekzistis plej
eta signo de ŝovinismo, naciismo, k.s., ĉar li
ja superis ĉiajn malgrandskalajn temojn
supraĵajn kiel tiuj ĉi, kaj li senhezite,
plenenergie kaj tiel bele esprimas:
Lin demandis mi: “Kio estas via
deveno?” mokete diris li:
“Ho mia kara,
duono de mi devenas de turkujo,
duono de mi de Forganeo
duono de mi estas el koto,
duono de mi el anim’ kaj koro
duono de mi ĉeas la maron,
duono de mi tute el perlo
Lia patro, kiu nomiĝis Valad, estante tre
renoma kaj populara en Balĥo, deviĝis
elmigri el la urbo kelkal: unue ĉar la reganto
tiea, M. Ĥarazm-Ŝaho, timige ĵaluzis lian
polularecon inter la regatoj; due ĉar Imamo
Pinte de sia renomo, Rumi forlasis
sian tre altan socian staton, nur pro
amo.
Faĥr-Razio, tiama kaj tiea altreligiulo,
ĝuanta bonan interrilaton kun la reganto,
kontraŭis Valadon, kaj trie por ke la
Mongola invado minacis orient-iranajn
klerulojn, kiel Damokla glavo. Sekve, kiam
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Iranaj poetoj / ﯽﻥاﺮﻳا ناﺮﻋ
ﺎﺷ
۵۲
5

Iranaj poetoj / ﯽﻥاﺮﻳا ناﺮﻋ
ﺎﺷ
۵۱
6
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Rumi estis ankoraŭ 12 aŭ 13jara, elmigris
kun sia patro el Balĥo pilgrimonte al
Mekko. Forlasinte la naskiĝurbon, ili unue
atingis la survojan urbon Nejŝaburon, kaj tie
vizitis ŝejkon F. Attar (1119-1229?) –
famega poeto kaj tre brila vizaĝo en la
mistikismo kiu instruis kaj/aŭ inspiris
multajn post-siajn mistikulojn. Jarojn
poste, Rumi tiel pripoemis Attaron:
Attar transpasis jam la urbsepon de la am’.
Ni ankoraŭ mezirantas aleeton l’ unuan.
Post kiam ili forlasis Mekkon, ekloĝis en
Malgrand-Azio, ĉar orienta regiono de Irano
jam estis invadita de mongoloj. Post iom da
tempo, Kejgobado, la selĝuka reĝo, invitis
ilin al Konja, kie ili loĝis pleje dum sia
vivoresto. Rumi edziĝis 18-jaraĝe kaj perdis
sian patron 24-jaraĝe. En la sama jaro, t.e.
1231, la sekvantoj de Valad petis lian filon
anstataŭi la patron kaj ekgvidi ilin.
Rumi pasigis sep jarojn en Halabo kaj
Damasko daŭrigante siajn studojn. Post tio
dum kvin jaroj li instruis en Konja, kaj liajn
instruojn, utiligis pli ol 400 lernantoj! Nun li
estis tre fama teologo kaj instruisto
plenestimata.
Viglo, vivemo kaj melodio en liaj
gazaloj estas unike movaj.
Kiam Rumi estis 38-jaraĝa, Ŝams-ed-din
Mohammad de Tabrizo (1185?-1247),
vagabonda derviŝo mistika - famiĝonta je
Ŝams - venis al Konja kaj ilia renkontiĝo
kaŭzis elradikan aliiĝon al Moŭlana, kvazaŭ
li renaskiĝis. Rumi tiel absorbiĝis al
personeco kaj pensmaniero de Ŝams, ke
forgesis ĉion pri sia socia stato kaj
populareco, ekkondutante tre senzorge rilate
al sia reputacio ĉe sia jam tre granda
sekvantaro, kaj fariĝis mistikulo sufia. La
sekvantoj de Rumi, vidinte la eklogiĝon de
sia mastro al Ŝams, kaj senigitaj de karaj
instruoj de “sia mastro”, komencis kontraŭi
kaj ĝeni Ŝamson, tiel ke post 16 monatoj, li
foriris el Konja al Damasko.
Rumi, tro-ĝenita de la disiĝo, poemis
multe pri la apartiĝo kaj sopiro retrovi
Ŝamson, kaj sendis sian filon, Soltan-
Valadon, kune kun 20 el la sekvantoj - kiuj
jam estis pentintaj pro siaj miskondutoj
kontraŭ Ŝams - al Damasko por inviti lin al
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Konja. Fine, post 15-monata foresto, li
denove estis ĉe Rumi. Sed pro la fanatikeco
de la popolamaso, kaj priklaĉoj kaj ĝenadoj,
li denove deviĝis forlasi Konja-on, kaj
ĉifoje laŭŝajne por ĉiam, ĉar de post tio,
neniaj spuroj de li estas trovitaj en la
historio.
Gazalojn, kiujn Rumi verkis inspirite de
Ŝams – ĉu dum lia ĉeesto ĉu dum lia foresto
- Moŭlana nomis Ŝams-Gazalaron. La
mistikecan kialon por tia nomado,
Nicholson klarigas tiel ĉi: unu el la ĉefaj
principoj en sufiismo estas unuiĝo kaj
unueco de amanto kaj amato; do post
ekamo inter Moŭlana kaj Ŝams, ili estis
sama persono: ili estis unu spirito en du
korpoj, Ŝams estis la alia memo (alter ego)
de Rumi: sekve Ŝams signifis Rumion, kaj
Rumi estis Ŝams!
NOTOJ:
1.Riman versduon en la araba kaj persa oni nomas
masnavio*, kio laŭlitere signifas duopo-n.
2.Paĝo 273 de la verko n-ro 8 en la Fontoj.
3.El la paĝo sepdek de la verko n-ro 3 en la Fontoj.
4.Verko n-ro 1 en la Fontoj.
5.Laŭ la plej akceptita etimologio por tiu ĉi vorto,
Sufio* estas derivita el araba vorto suf signifanta
lanon. Ĉar sufioj iam vestis lanan robon; ili dediĉas
sin al la mistika vivado. Sufiismo estas la
mondorigardo kaj vivmaniero de sufioj. Pri skolo de
ĝi bv. vd. Esperant-lingvan artikolon menciitan en la
Fontoj, n-ro 7.
6.El la paĝoj 25-6 de la verko n-ro 1 en la Fontoj.
Fontoj:
1.Anglalingva verko: NICHOLSON, Reynold A.
Rumi, Poet and Mystic 1207-1273, London: George
Allen & Unwin ltd, 1973 (6a eld.), {1a eld.
1950},190 p.
2.Perslingva verko: Gozideje Gazalijjate Ŝams
(Elektitaj Gazaloj de Rumi), selektado, enkonduko
kaj notoj far d-ro M. R. Ŝafi’ije Kadkani, 6a eld.,
Tehrano: Ketabhaje Ĝibi, 1986, 632 p., entenanta
466+7 Gazalojn.
3.Persa traduko de NICHOLSON, Reynold A. The
Idea of Personality in Sufism (La Ideo de Personeco
en Sufismo), “Tasavvofe Eslami” trad. kaj
enkonduko far d-ro M. R. Ŝafi’ije Kadkani,Tehrano:
Tus-eldonejo, 1979, 254 p.
4.La Nobla Korano, Trad. Italo Chiussi, 2a eld,
Kopenhago: TK, 1970, 20+677 p.
5.www.rumi.net
6.www.khamush.com. Tiu ĉi fonto enhavas multajn
materialojn pri kaj de Rumi en 11 lingvoj. Rumi
estis konata ankaŭ kiel Ĥamuŝ (Khamush) kio
signifas silenta-n.
7.SHAHMAGSUDI, M.T.O. Sufiismo: la vojo al
Dio, Trad. Ĵila Sadigi, Kontakto, n-ro 191 (2002:5),
p.10.
8.Perslingva verko: d-ro Zarrinkub, A. Ĝostoĝu dar
tasavvofe Iran (Esplorado pri Sufiismo en Irano),
Tehrano: Amir-kabir, 1984 (2a eld.), (1a eld. 1978),
446 p.

١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Unu Gazalo el Ŝams-Gazalaro far Rumi (Moŭlana)
Eble tiu ĉi gazalo estas la unua verko de Rumi, kiu eldoniĝas E-te. Certe la traduko ne malhavas
mankojn, ĉar unuflanke la tradukinto ne spertas en poezio kaj nur la amo al Moŭlana kaj la sopiro
prezenti lian vastegan mondo(vido)n al la samideanoj, tradukigis lin kaj aliflanke la Rumiaj verkoj
plenplenas de plursencaj kaj profundaj signifoj, kies traduko certe estas tasko malfacilega – se ne
malebla! Feliĉe la tre forta esprimivo kaj alta fleksebleco de Esperanto estis grandaj helpoj kaj kuraĝigoj
por la tradukinto. Ĉiuokaze proponoj kaj plibonigoj certe estas tre bonvenaj!
Ho amanto, forlasu ruzon, freneziĝu freniziĝu
Ekenvenu en fajrokoron, faleniĝu faleniĝu (1)
Kaj fremdiĝu al via memo, kaj detruu al vi la domon
Post tio venu, kaj kun amantoj, samhejmiĝu samhejmiĝu
Vian sinon, kiel la sinoj, tutpurigu je rankoroj
Poste por la amovino, pokaliĝu pokaliĝu
Vi devas tutanimiĝi, por indiĝi je animuloj
Se vi iras ebriulojn, ebriiĝu ebriiĝu
La orelringo de belulinoj, kunparolantiĝis ties vizaĝojn
Se vi sopiras tiujn orelojn, kaj vizaĝojn, ekperliĝu ekperliĝu
Se soris supren, spirito cia, pro fabelo dolĉa nia
Neniiĝu, kaj kiel amantoj, fabeliĝu fabeliĝu
Nun vi estas, tombnokte sombra, celu fariĝi gadr-nokte (2) gaja
Kaj kiel la gadro-nokto, vi spiritojn, loĝejiĝu loĝejiĝu (3)
Penso via iras ien, poste tiras vin al tie
Penson advancu, kaj sorteske, antaŭiĝu antaŭiĝu
Al ni la korojn, serure fermas, dezir’ kaj kapric’
Ŝlosiliĝu, la ŝlosilon dentetiĝu dentetiĝu
Kolumnon la ĝemantan, eksonigis Mostafa-lumo (4)
Ne malplias vi lignaĵon, ĝemantiĝu ĝemantiĝu
Vin Salomono aldiras: “Aŭskultu la birdolingvon
Vi kaptilas, birdfuĝigas, eknestiĝu eknestiĝu” (5)
Se amatino vizaĝon montris, je ŝi pleniĝu spegule
Kaj se al si hararon ŝi ovris, kombiliĝu kombiliĝu
Ĝis kiam ture nur dubranĉa, ĝis kiam peone mallongira
Ĝis kiam vi dame iras oblikve, sciuliĝu sciuliĝu (6)
Vi jam fordonis multajn dankaĵojn pro la amo, el havaĵoj
Forlasu havaĵojn, vin mem fordonu, dankaĵiĝu dankaĵiĝu
Iomtempe vi elementaris (7), por iom da tempo vi animalis
Iomon da tempo animeskiĝu, animuliĝu animuliĝu (8)
Ho parolulo (9), ĉesigu iri al pord’ kaj tegment’, flugu hejme (10)
Jam forlasu vi, parolon perlangan, senbuŝiĝu senbuŝiĝu
Esperantigis: Ahmad Reza Mamduhi
NOTOJ: 1.En la persa literaturo kaj mistikismo, freneziĝo signifas forlasi kalkulemon kaj zorgojn kaj for de ĉia
saĝo, nur tut-enamiĝi en la amaton, tiel kiel ankaŭ la falenoj dumnokte alflugas la kandelflamon kaj pro sia amego
al lumo, pretas ĉirkaŭflugi ĉeiĝante la flamon kaj eniri fajroflamon senzorge kaj … mortiĝonte. 2.Gadr-nokto aŭ
kadr-nokto, estas tre speciala nokto en Islamo, dum kiu ĉies deziroj ekrealiĝas sekve de sinceraj preĝoj tiunoktaj.
Prof. d-ro Italo Chiussi, en sia E-a traduko de La Nobla Korano, por gadrnoko utiligis la frazon: “la nokto de la
Dia dekreto”. 3.Laŭ La Nobla Korano (ĉapitro 97/verso 5), dum la gadrnokto la anĝeloj kaj la spirito venas
malsupren sur la teron, do la nokto enloĝigas ilin. 4.Mostafa estas unu el la nomoj de la islama profeto. Laŭ la
historio de lia vivo, li predikante kutimis apogi kontraŭ iu seka trunko de daktilpalmo. Poste, kiam oni faris
katedron por li, tiu trunko, foriĝinta de la profeto, komencis soni/ĝemi pro la ĉagreno, tial ĝi famiĝis je “la
ĝamanta kolumno”. 5.Laŭ La Nobla Korano (ĉapitro 27/ verso 17), Salomono diris: “Ho vi homoj! Al ni estis
instruita la lingvo de la birdoj, kaj al ni ĉio estas donita.” 6.Movmanieroj de ŝakpecoj estas metafore utiligitaj ĉi
tie: tiuj de turo, peono kaj damo, simbolas sklavecean, monotonan kaj rutinan vivmanieron, kio nur for(ges)igas
onin de si mem, kaj tiele baras al oni la sciuliĝon. 7.La elementaron, laü la antikvaj persoj, konsistigis la akvo,
vento, fajro kaj tero, t.e. senvivaj estaĵoj kontraste kun vivaj plantoj kaj animaloj.8.Komence vi estis senviva (t. e.
elementaro), poste fariĝis vivanta (animalo) kaj sekve vi iĝis simila al animo kaj trovis homan spiriton, nun provu
iĝi eĉ pli supreca, t.e. tutanimiĝu, animuliĝu! 9.Parolulo signifas homon, ĉar la homo estas la nura animalo kiu
povas paroli. 10.Ĝis kiam vi vane iras tien kaj tien serĉante veron? Fokusu vin mem, ĉio tieas.
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Irana poezio / ﯽﻥاﺮﻳا ﺮﻌﺷ
۵۰
7

Movade / ﻮﺘﻥاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺝ
۴۹
8
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Sekvi la Majstron interrete
Nun ekzistas granda trezoro de verkoj pri
kaj en la Internacia Lingvo, sed por multaj
antaj kaj untaj Esperantistoj ne ekzistas
facila alirebleco al ĝi. Certe se facila kaj
malkara alirivo ebliĝu al la publiko,
Esperanto-komunumo ekkreskegos kaj
kvante kaj kvalite.
Senpaga alirebleco al la E-a literaturo en
la interreto havos pluraspektan rezultaron
por diversaj E-istoj kaj neE-istoj: de
ekstermondanoj, kiuj povus trovi fortan
motivon por eklerni la lingvon, tra jam Eistoj
kiuj povus plifundigi sian konon kaj
scion pri la lingvo, ĝis la verkistoj, kiuj
ekdisponus grandegan inspir-fonton. Feliĉe
tia senpaga alirebleco al la E-aj materialoj
en la interreto – dankeg’ al nia diligenta
kolegaro – jam ne estas malmulta, sed, tion
endus plenumi en pli granda kiomo kaj pli
organizita kielo.
Senpaga prezentado de diversaj
verkoj pri kaj en Esperanto al la
publiko pere de interreto,
disvolvigos la movadon
konsiderinde.
Nun interreto disponigas la eblecon
preskaŭ senpage kaj prezenti kaj utiligi
intelektajn materialojn. Tion ni devus inde
ekspluati ĝiseble. Ĝis antaŭ la inventiĝo kaj
populariĝo de interreto, oni devis elspezi
multon por prezenti sian verkon al la
publiko, sed nun oni povas fari tion tre tre
malkare dank’ al la interretaj rimedoj.
Profesoro Luis Guillermo Restrepo
Rivas, specialisto kaj esploristo pri artefarita
intelekto, aŭtomata tradukado kaj robotiko
en Politeknika Universitato de Kolombio
kaj instruisto pri interreto, jam - kaj tre
adekvate- proponis senpagan kaj
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Nia majstro, d-ro L.L. Zamenhof,
dediĉis sian vivatingaĵon, t.e.
Esperanton, al la homaro; ĉu ne
indus ke ankaŭ ni faru similon pri
niaj verkoj lia-lingvaj!? Kaj tiel
kontribui efike al la fina venko?
senkopirajtan disdonadon de la E-aj
lernolibroj kaj legolibroj pere de interreto
(Esperanto, n-ro 1155/1, Jan. 2003, p.11),
tamen, fakte la ĉefan motivon por la
eklernado mem de la lingvo - aŭ por ĝia
utiligado en praktiko - kaŭzus la facila kaj
senpaga alirebleco al vere utilaj materialoj
interesaj en ĉiuj terenoj, kiel beletro,
sciencoj,… en E-o. Tutklaras ke se oni povu
konvinki iun pri tio ke tion kion – kaj
espereble iam, tiom kiom – li/ŝi nun povas
atingi utiligante la anglan, li/ŝi povas
disponi ankaŭ pere de Esperanto, la motivo
por eklerni kaj utiligi nian lingvon fariĝas
multobla. Ĝangalo (www.gxangalo.com)
estas bona provo en tiu ĉi direkto.

Kiel guteto, ni kontribuos al tio, pere de
prezentado de la kompleta enhavo de nia
revuo, Irana Esperantisto, en la interreton
kaj senpaga alireblo al ĝi por la publiko
(www.sabzandishan.com). Ni esperas ke
Profesoro L.G.R. Rivas jam - kaj
tre adekvate - proponis senpagan
kaj senkopirajtan disdonadon de la
E-aj lernolibroj kaj legolibroj pere
de interreto, tamen, fakte la ĉefan
motivon por eklernado mem de la
lingvo kaŭzus la senpaga alirebleco
al vere utilaj materialoj interesaj
en ĉiuj terenoj kiel beletro,
sciencoj, … en E-o.
samon aŭ similon faros la aliaj posedantoj
de la E-aj materialoj. Ekz-e, librojn aŭ
revuojn oni povas tiel disponigi al la
samideanaro - kaj al la ekstera mondo, se
temas pri nacilingvaj - almenaŭ post certa
tempo ekde ilia eldoniĝo, t.e. post jaro aŭ
pli – aŭ malpli!? Eĉ malnovaj fontoj povas
grave helpi al multaj, ekz-e al historiistoj,
verkistoj, eseistoj k.t.p., kiuj alie, tre
malfacile – se fakte eble - povus atingi al sia
serĉato.
Angla-Esperanta-Hungara etVortaro pri Lingvo
kaj Komunikado Aperis
Ilona Koutny: Angla-Esperanta-Hungara etVortaro pri Lingvo
kaj Komunikado. Kun ekzercoj. Poznan: ProDruk. 126 p. B6 formato.
9,90 eŭro. La libron eblas mendi ĉe UEA, FEL kaj ĉe la aŭtoro. La
ĉapitro pri "lingvoj kaj lingvistiko" disponigas la bazajn nociojn rilatajn
al lingvoj, gramatiko kaj diversaj terenoj de lingvistiko, kiujn oni
bezonas, se oni lernas kaj interesiĝas pri lingvoj. La listo de ĉ.250
lingvoj estas nur elekto el la pli vaste uzataj kaj konataj. En la dua
ĉapitro pri "komunikado praktike" kolektiĝis parolturnoj de la ĉiutaga
komunikado, kiu abundas je frazeologiaĵoj kaj tre varias de lando al
lando, sed en Esperanto nur malmultaj fiksiĝis. Esperanto funkcias kiel
interkultura komparilo inter la du etnaj lingvoj.
La Angla-Esperanta-Hungara laŭtema etvortaro plene trafas vian
celon, se vi volas lerni lingvon (ĉefe en progresa nivelo) kaj
ekzameniĝi, aŭ se vi volas paroli kaj skribi pri iu temo kun riĉa
vortprovizo. La ĉ. 1200 vortoj kaj esprimoj en la unuopaj temoj estas
ordigitaj sub ofte-uzataj kapvortoj laŭ la praktikaj bezonoj de
lingvouzo. Ilia speciala lingva bildo de la mondo vokas al plua
migrado. Fine, kelkaj leksikaj kaj komunikaj ekzercoj helpas la
prilaboron de la temoj.
Dua en la serio de CELTRAFO, laŭtemaj etvortaroj estas: Lingvo kaj
Komunikado. La unua volumo: Lernado kaj laboro aperis en 2002, ĝi
ankoraŭ mendeblas. D-ino Ilona Koutny, estas membro de AdE kaj
gvidanto de Interlingvistikaj Studoj, Universitato Adam Mickiewicz
Miedzychodzka 5, PL-60-371 Poznan,T: +48-61 829-27-09,
Sekretariejo: 829-27-01, Fakso: +48-61 829-27-00 (sekretariejo)
! ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ هﮋﯾو ﻒﯿﻔﺨﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﺮﺘﻓد رد بﺎﺘﮐ ﻦﯾا زا یدوﺪﺤﻣ یداﺪﻌﺗ
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Eblege la plej granda movad-informa
fonto estas revuo Esperanto; certe se UEA
metu ĝiajn pasintajn n-rojn sur la interreto,
Dum en multaj evoluintaj landoj,
oni povas unu-monate perlabori
sufiĉe por aĉeti novan aŭtomobilon,
en tre multaj evoluantaj landoj la
monata salajro de plejmulto ne
sufiĉas por aĉeti la Novan PIVon
aŭ eĉ tre malpli karajn librojn!
eĉ kune kun bona tekst-serĉilo por ili, tio
kaj kaŭzos altan ondon de kreado de novaj
analizoj kaj eseoj kiuj vigligus la movadon,
kaj estos inda ekz-o por aliaj fari la samon.
Ja, ĉiam troviĝas tute pagivaj homoj – ĉu en
evoluintaj ĉu en evoluantaj landoj - kiuj
volonte pagus por tiaj servoj kaj eĉ donacus
ekstran sumon por subteni tiajn agadojn.
Eta ŝanĝo strategie, se bone
kalkulita, povas kaŭzi egan efikon
nekalkuleblan sur la progresritmon
de la movado - nun interreto
disponigas al ni bonan okazon ĉirilate.
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Movade / ﻮﺘﻥاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺝ
۴۸
9

Irana poezio / ﯽﻥاﺮﻳا ﺮﺜﻥ
۴۷
10
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Floroj el "La Florejo" de Sadio
Ŝejĥ Moslehoddin Sadio Ŝirazi rekonita
kiel Sadio, estas unu el la plej famaj iranaj
antikvaj poetoj kiu vivis antaŭ 800 jaroj en
Ŝirazo. Oni konas lin kiel la majstron de
persaj prozo kaj poemo. Li havas fortan
influon sur la persan literaturon.
"Golestan" (la persa vorto por florejo)
estas lia plej fama libro kiu plenas je
rakontoj kaj admonoj. En ĉi tiu nova
rubriko, estos prezentataj al vi fragmentoj
el tiu libro tradukitaj al Esperanto.
Rakonto
La mosko estas tio kio mem odoras; ne tio
pri kio parfumisto oratoras. La saĝulo
similas al parfum-botelo, silenta kaj artohava;
sed la malsaĝulo similas al milita
tamburo, malsilenta kaj kava.
Saĝulon inter malsaĝuloj
Ĝuste similigis pensuloj
Al belulino inter blinduloj
Korano hejme de sendiuloj
Tradukis: d-ro Kejhan Sajjadpur
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Portreto de Sadio (1184-1218)
Rakonto
Foje vojaĝis mastro kun sia sklavo per
ŝipo. La sklavo neniam estis vidinta ŝipojn.
Tial li maltrankviliĝis kaj tedis la popolon,
kiu vojaĝis kune. Li senĉese paŝadis en la
ŝipo ĝemante. En la ŝipo sidante saĝulo siageste
diris ĵetu la sklavon en la maron!
La sklavo ne scipovis naĝi. Estis tre malbona
situacio. Li klopodis atingi la ŝipon, sed
vane. Li anhelis kaj ekkriis: Helpu, savu
min! La sklavo preskaû estis droninta, la
saĝulo gestis:“Savu lin!”
Poste la sklavo sidis en la ŝipo trankvile
sen tedo. Oni demandis la saĝulon, pri la
kialo. La saĝulo respondis ridete: Estis
necese ĵeti lin en la maron por ke li sciu la
valoron de la ŝipo.
Tradukis:
d-ro H. Raŝidi,Torbat-e Ĝamo (Irano/Afganio)

١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Geedziĝo aŭ fuĝo
Tio tiel strange sonis al li. Li demandis ŝin:
-Tiel rapide geedziĝi?
Ŝi jam estis dirinta al li:
Mi trovas vin sufiĉe bona! Pri viaj boneco
kaj meritoj, mi ne dubas. Do, kial ne agi
rilate al la svatado de mi. Venu por paroli
kun miaj gepatroj. Kial perdi la tempon! Ĉu
vi dubas pri mia amo al vi?
Kaj li miris. Ili nur ĉirkaŭ du-monatojn
konis unu la alian. Ja, ŝi estis sufiĉe bela,
tia kaj tia. Li serioze pensis pri sia rilato
kun ŝi. Li kompreneble dezirus havigi al si
edzinon kiel ŝin, tamen por
atingi al tiu grava decido, tio
estas, geedziĝo, li ankoraŭ
bezonis pli da tempo. Li
pensis: -‘Se temus pri aĉetado
de aŭtomobilo, aŭ domo, mi
ne tiom hezitus. Sed, temas
pri dum-viva kunulino, kaj
estonta patrino de miaj
gefiloj. Neniel decas hasti. Ni
devas pasigi pli da tempo unu
kun la alia kaj sperti nian
kunestadon dum diversaj okazoj. Ni devas
en trankvileco interparoli pri niaj
pensmanieroj, idealoj, ŝatataĵoj kaj
malŝatataĵoj. Mi kredas ke reala vivo multe
foras de la revaj bildoj, kiujn ofte la
gejunuloj antaŭ la geedziĝo bildigas al si.
Necesus almenaŭ iom pli klarvide antaŭenpaŝi.
Alie, geedziĝo baziĝus sur nura ŝanco!
Li estis embarasita. Lia ŝi-o ne povis atendi,
aŭ ne volis. Ŝi kiel tradicie edukita irana
junulino supozis: - “Ne estas dece longtempe
vidiĝi kun junulo, sen baldaŭa
fianĉiniĝo, aŭ edziniĝo al li. Oni pri-klaĉos
pri mi. Eble post multaj monatoj de
amikeco, li plu ne amos kaj forlasos min.
Tiam li estante viro, facile povos komenci
Verkita de (d-ino) Ŝirin Ahmad-Nia
novan rilaton kun alia fraŭlino, sed pri mi
temos pri perdo de bona edzo, kaj ankaŭ fifamiĝo.
Oni dirus, ĉiu-tage ŝi trovas novan
amikon!” Do, ŝi diris al li:
- Nia rilato ne povas longe daŭri ĉi tiel. Vi
devas rapide decidi. Aŭ vi amas min kaj ekagos
rilate al nia geedziĝo, aŭ plu vi ne
vidos min.
Li estis irana junulo, kiu pasigis multajn
jarojn eksterlande en okcidenta lando. Eble
se li ne jam vivis tiom da jaroj ekster-irane,
tiuj paroloj de lia amatino tute ne ŝajnus
strangaj al li. Nu, efektive la
pli-multo de la junuloj lialande
sam-tiel geedziĝas, tre
frue kaj ofte kun nur surfaca
reciproka kono. Tio estas
normala tiulande. Sed li
spertis alimanieran konduton
de gejunuloj en alia lando.
Tie ili povis tute libere kaj tre
intime geamikiĝi. Pasigi
longan tempon kune sen
interveno de la gepatroj, kaj
esti tute indiferentaj pri la pensmaniero de
la ĉirkaŭuloj. Ili povis kunvivadi eĉ sen
geedziĝo, sed en lia lando, ĝenerale, eĉ
simpla amika rilato de gejunuloj devus esti
kontrolata kaj prizorgata de gepatroj kaj
okaze de malpermsoj, la rilato okazus nur
kaŝe kaj sekrete kun multaj problemoj. Tie
do la gejunula kontakto ofte kondukiĝis al
geedziĝo, alie la bona reputacio de la
fraŭlino kaj tiu de ŝia familio endanĝeriĝus.
Jen, kion li povus fari? Ĉu cedi al la trudaj
kondiĉoj sia-landaj, tio estas, preskaŭ blinde
decidi pri sia futuro esperante ke li bonŝancos
rilate al ŝi, aŭ tute forlasi la ideon kaj
turniĝi al la lando, kie pensmaniero de
popolo pli harmonias al la lia?
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
11
Irana novelo / ﯽﻥاﺮﻳا نﺎﺘﺳاد ۴۶

Speciale / ﻩﮋﻳو
۴۵
12
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Nobela Pac-premio por
Ŝirin Ebadi, la Unua Islamanino Gajninta Nobel-PacPremion en la Mondo
Jen la traduko de deklaracio de Nobel-komitato citita el la oficiala TTT-ejo (en la norvega kaj
angla): http://www.nobel.se/peace/laureates/2003/press.html
La traduko aperis: http://donh.best.vwh.net/Esperanto/nobel_2003.html
NOBEL-KOMITATO
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Irana Virino
La Nobela Pac-premio 2003
La norvega Nobel-komitato decidis aljuĝi La
Nobelan Pacpremion por 2003 al Ŝirin Ebadi pro
ŝiaj klopodoj por demokratio kaj homaj rajtoj. Ŝi
fokusis precipe sur la batalon por la rajtoj de virinoj
kaj infanoj.
Kiel advokato, juĝisto, lekciisto, verkisto kaj
aktivulo, ŝi eldiris sian parolon klare kaj forte en sia
lando, Irano, kaj multe pli foren trans ĝiajn
landlimojn. Ŝi stariĝis kiel adekvata
profesiulo, kuraĝa persono, kaj neniam priatentis la
minacojn kontrau sia sekureco.
Ŝia ĉefa areno estas la luktado por bazaj homaj
rajtoj, kaj tio ke neniu socio meritas esti nomita
civilizita krom se la rajtoj de virinoj kaj infanoj estas
respektataj tie. En epoko de perforto, ŝi konstante
subtenis senperforton. Estas fundamenta al ŝi la
opinio ke la supera politika potenco
en komunumo devas baziĝi sur demokratiaj
elektadoj. Ŝi preferas informadon kaj dialogon kiel la
plej bonajn vojojn por ŝanĝi sintenojn kaj solvi
konflikton.
Ŝirin Ebadi
Ebadi estas konscia Islamano. Ŝi vidas ne konflikton
inter Islamo kaj fundamentaj homaj rajtoj. Laŭ ŝi tio
estas grava ke la dialogo inter la diversaj kulturoj kaj religioj de la mondo davas preni al si kiel deirpunkton,
siajn komunajn valorojn. Estas plezuro por la Norvega Nobel-Komitato aljuĝi la Pac-
Premion al virino kiu estas parto de la islama mondo, kio povas esti fiera pri ŝi - kune kun ĉiuj kiuj
batalas por homaj rajtoj kie ajn ili vivas.
Dum la lastaj jardekoj, demokratio kaj homaj rajtoj antaŭeniris en diversaj mondopartoj. Per siaj
dis-aljuĝoj de la Nobela Pacpremio, la Norvega Nobel-Komitato provis rapidigi tiun ĉi procedon.
Ni esperas ke la irana popolo ĝojiĝos pro tio, ke por la unua fojo en la historio unu el iliaj
civitanoj estas aljuĝita la Nobelan PacPremion, kaj ni esperas ke la Premio estos inspirado por ĉiuj
kiuj batalas por homaj rajtoj kaj demokratio en ŝia lando, en la islama mondo, kaj en ĉiuj landoj kie
la batalo por homaj rajtoj bezonas inspiradon kaj subtenon.
Oslo, la 10an de Oktobro 2003.

١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
La Unua
Nobelo
por Irano
Foto: Ĵurnalo “Ŝarg” 11 10 2003
Ŝirin Ebadi, la Unua Nobel-PacPremiito el Irano
Jen Esperanta traduko de partoj de biografio de Ŝirin Ebadi, la gajnintino de ĉijara Nobel-
Pacpremio, laŭ la TTTejo de Nobelo, en la norvega kaj angla (alirebla sur:
http://www.nobel.se/peace/laureates/2003/ebadi-bio.html):
LA NORVEGA NOBEL-KOMITATO
Biografio
ŜIRIN EBADI
Ŝirin Ebadi, La Irana advokato kaj aktivulo por homaj rajtoj, naskiĝis en 1947. Ŝi ricevis
licencion pri juro de la Universitato de Tehrano. Dum la jaroj 1975-79 ŝi servis kiel prezidento de la
urba tribunalo de Tehrano, estante unu el la unuaj juĝistinoj en Irano. Post la revolucio en 1979 ŝi
estis devigita eksiĝi. Ŝi nun laboras kiel advokato kaj ankaŭ instruas ĉe la Universitato de Tehrano.
Kaj en siaj esploroj kaj kiel aktivulo, ŝi estas konata pro antaŭenigo de pacaj, demokratiaj solvoj
al gravaj problemoj en socio. Ŝi aktive partoprenas en publikaj debatoj kaj estas konata kaj admirata
per la ĝenerala publiko en sia lando por la defendado antaŭ la tribunalo por viktimoj de atako de la
konservativa frakcio kontraŭ libera parolado kaj politika libereco.
Ebadi reprezentas Reformitan Islamon, kaj argumentas por nova interpretado de islama juro kio
estas harmonia kun bazaj homaj rajtoj kiel demokratio, egaleco antaŭ la leĝo, religia libereco kaj
libera parolado.
Ebadi estas aktivulo por rifuĝintaj rajtoj, kune kun tiuj de virinoj kaj infanoj. Ŝi estas la fondinto
kaj gvidanto de la Asocio por Subtenado de la Infanaj Rajtoj en Irano. Ebadi verkis kelkajn
akademiajn librojn kaj artikolojn fokusintaj sur homaj rajtoj. Inter ŝiaj libroj kiuj tradukiĝis
anglalingven estas La Rajtoj de la Infano, Esploro de Juraj Aspektoj de Infanaj Rajtoj en Irano
(Teherano, 1994), eldonita kun subteno de UNICEF, kaj Historio kaj Dokumentaro de Homaj
Rajtoj en Irano ( NovJorko, 2000).
Kiel advokato, ŝi envolviĝis pri kelkaj disputigaj politikaj kazoj. Ŝi estis la advokato de la
familioj de la verkistoj kaj intelektuloj kiuj estis viktimoj de la seriaj murdoj en 1999-2000. Ŝi
laboris aktive - kaj sukcese – por malkaŝi la ĉefulojn malantaŭ la atako kontraŭ la studentoj ĉe
Universitato de Tehrano en 1999 kie kelkaj studentoj mortiĝis. Rezulte, Ebadi estis malliberigita en
multaj okazoj.
Kun Islamo kiel sia deirpunkto, Ebadi kampanjas por pacaj solvoj al sociaj problemoj, kaj
antaŭenigas novan pensmanieron pri islamaj terminoj. Ŝi montris grandan personan kuraĝon kiel
advokato defendanta individuojn kaj grupojn kiuj fariĝis viktimoj de potenca politika kaj jura
sistemo kio estas leĝigita tra nehumana interpretado de Islamo. Ebadi montris sian volon kaj
kapablon kunlabori kun reprezentantoj de kaj sekularaj kaj religiaj opinioj. Oslo, 10 Oktobro 2003
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
13
Speciale / ﻩﮋﻳو ۴۴

Speciale / ﻩﮋﻳو
۴۳
14
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
La Lasta Vorto: Ŝirin Ebadi
Demokratio kaj Islamo
Far: Marie Valla
Numero de 11-a de Okt. Ĝis la lasta semajno,
Nobel-Pacpremia laŭreato Ŝirin Ebadi, 56-jaraĝa,
estis apenaŭ konata figuro ekster sia patrio. Sed en
Irano, Ebadi fariĝis fame konata kiel senlaca
defendanto de malfortuloj, kaj simbolo de paca
rezistado. Ŝi estis juĝisto ĝis la 1979-a revolucio,
kiam ĝi ekskluzivis virinojn el la juĝistaro kaj ŝi
ekreprezentis nombron da alt-profilaj
reĝimkritikuloj, dediĉanta sian vivo al la simpla
ideo, ke Islamo kaj homaj rajtoj ne estas
neakordigeblaj. Fine, tamen, Ebadi-a laboro ankaŭ
alterigis ŝin trans la leĝon. En 2000 la eksjuĝistino
estis arestita kaj akuzita pro disdonado de
surbendigita konfeso de privatmilicano envolvita
pri perforto kontraŭ reformistoj. La tribunalo
kondamnis ŝin al 15 monatoj en prizono kaj
malpermesis ŝin praktiki juron por kvin jaroj.
Fine, ŝia kondamniĝo nuligiĝis. Lastan semajnon
la kampanjanta advokato fariĝis monde fama, kaj
eĉ gvidantoj de irana registaro estis devigitaj eldiri
malvarmetajn publikajn gratulojn. Ebadi estis
survoje al la pariza flughaveno por kapti aviadilon
reen al Tehrano kiam ŝi aŭdis de la radio ke ŝi
gajnis la Pac-premion de Nobelo. Ebadi, kiu estis
en Francio por parola batalo, estis ŝokita kiel ĉiuj.
La sekvantan matenon ŝi sidis kun NEWSWEEKa
Marie Valla priparoli la situacion en Irano kaj
kiel la premio povus helpi al ĝia ŝanĝado. Jen
eltiraĵoj:
VALLA: Ĉu ĉi tio estas turnopunkto por
demokratio en Irano?
EBADI: Mi esperas jes. Mi ĉiam agadis kadre de
la leĝo; mi neniam faris ion kio estis kontraŭleĝa.
Mi subtenas pacajn protestojn. Sed kiam aferoj
problemiĝas mi estas tie por defendi la viktimojn,
senpage. En 1999 kiam la studento-dormejoj estis
atakitaj, mi defendis unu familion de viktimoj
antaŭ la tribunalo kaj tio gvidis min en prizonon.
Do mi esperas, ke ĉi tiu premio donos al
subtenantoj de homaj rajtoj en Irano la kuraĝon
kaj la energion por daŭrigi. Efektive, la plej
granda profito de tiu ĉi premio estas tio ke
montras ankoraŭ tio estas ebla ke oni restu en
Irano kaj laboru por la antaŭenigado de la homaj
rajtoj tie.
Ĉu vi pensas ke la reĝimo en Irano povas reformi
sin aŭ ĝi estas senmoviĝinta en senespera
senelirejo inter la reformistoj kaj la malnova
gardo?
Mi kredas ke ankoraŭ eblas ke oni alportu
reformon al la reĝimo, sed nun estas la tempo por
ekago kaj ankaŭ pragmata penso. Eĉ en Irano, kie
ne estis iu grava reformo, la nombro de homoj kiuj
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
subtenas reformon pliiĝis. Tio donas al mi esperon
ke ĝi fine iam okazos.
Vi dum longa tempo argumentis ke homaj rajtoj
povas ekzisti en islama respubliko. Kiel vi povas
klarigi la nunan situacion en islamaj landoj
tutmonde?
Ne estas kontraŭdiro inter islama respubliko,
Islamo kaj homaj rajtoj. Se en multaj islamaj
landoj homaj rajtoj estas malobeataj, ties kaŭzo
estas malĝusta interpretado de Islamo. Ĉion kion
mi provis fari en la lastaj 20 jaroj estis por pruvi
tion, ke per alia interpretado de Islamo estus eble
enkonduki demokration al islamaj landoj. Ni
bezonas interpretadon de Islamo, kiu lasas multe
pli da spaco por virinoj ekagi. Ni bezonas Islamon
kiu estas kongrua kun demokratio kaj respektemas
la individuajn rajtojn.
Vi ne kovris vian kapon per la heĝabo , aŭ vualo,
ĉe la gazetara konferenco. Ĉu vi volis eldiri ion
tiel?
Ene de Irano, virinoj estas postulitaj per leĝo
surmeti la heĝabon do mi surmetas ĝin tie. Sed
kiel mi menciis, mi kredas tion, ke per pli
progresema interpretado de Islamo ni povas ŝanĝi
tion ĉi. Mi kredas ke tio dependas de individuaj
virinoj decidi ĉu ili volas surmeti la heĝabon , aŭ
ne.
Kion vi pensas ke okazos kiam vi reiros al Irano?
Ĉu vi estas angora pri via sekureco kaj via
estonto?
Ĉio okazis tiel rapide ke mi vere eĉ ne havis
tempon por pripensi ĝin. Mi neniom timas kaj mi
ne gravigas tiel multe pri tio ke kio okazos al mi.
Mi reiros al Irano ĉar mi estas iranano kaj mi
deziras morti en mia lando. Mi diru ion al vi:
imagu ke vi estas hejme kaj via patrino estas
malsana maljunulino, dum via najbaro ĵus apud
via domo havas pli junan kaj pli viglan patrinon.
Ankoraŭ, vi restos kun via malsana maljuna
patrino ĉar ŝi estas via patrino. Kiam mi estas en
Parizo, kie dank' al la Franca Revolucio homoj
havas ĉiujn rajtojn, kompreneble mi ĝuas tion kaj
mi estas gaja. Sed ĝi ne estas mia hejmo.
Kio estas via espero por la estonteco de Irano?
Mi esperas, ke junaj irananoj povas iri pluen ol
mi. Mia generacio havis nemultajn rimedojn por
teni sin informitaj. Kiam mi estis juna ni havis nek
komputilojn nek la Interreton. Nia nura fonto de
informoj estis malgranda biblioteko de la
universitato. Do mi esperas, ke hodiaŭaj gejunuloj
povas agadi multe pli kaj fari multe pli bone por
nia lando ol mi.

Estimata sinjorino Shirin Ebadi,
Mi kredas, ke en ĉi tiuj tagoj vi ricevas tiom da
mesaĝoj, ke vi ne povas atenti ĉiujn kaj ĉefe ne tiujn
en strangaj lingvoj.
Ĉi tiu mesaĝo en la internacia lingvo Esperanto
celas nur gratuli vin okaze de la transdono al vi de la
premio Nobel pri paco. Bonvolu konsideri, ke
parolantoj de la internacia lingvo daŭre havas la celon
krei kondiĉojn por pacaj interrilatoj inter la popoloj,
kaj por certigi al parolantoj de ĉiu lingvo, granda kaj
malgranda, la respekton de la lingvaj homaj rajtoj.
En tiu senco ni tute komprenas viajn klopodojn.
Bonvolu akcepti plej sincerajn bondezirojn.
Renato Corsetti
Prezidanto de Universala Esperanto-Asocio
Estimataj gesamideanoj,
Brazila Esperanto-Ligo esprimas gratulon pro la
bela venko de la monda paco, rilate al Paca
Nobelpremio gajnita de SHIRIN EBADI.
Certe, tiu ekzemplo elmontras al ĉiuj
mondcivitanoj, kiuj vere amas la pacon kaj respektas
la homrajtojn, ke estas ĉiam eble plibonigi nian
planedon !
Elkore kaj varme salutas vin,
D-ro Lucio de Almeida Castro
BEL-Prezidanto (Brazilo)
Karaj gesamideanoj!
El Kostariko, mi esprimas mian ĝojon pro tio ke la
Nobel-Akademio elektis Shirin Ebadi-on por la ĉijara
premio. Kiel esperantisto kaj mondcivitano ĉio,
kio okazas en Irano interesas min, precipe pri aferoj
koncernantaj homajn rajtojn. La rajton de la irana
popolo difini siajn vivmanierojn, sen ekstera
enmiksiĝo, kaj la rajton de siaj virinoj esti
konsiderataj plenaj homoj, mi subtenas.
Miajn bondezirojn por la irana popolo ankaŭ!
Hugo Mora tikoguau@yahoo.com (Kostariko)
Elkorajn gratulojn kaj dankojn al sinjorino Shirin
EBADI. Ŝia persistemo redonis kuraĝon al ĉiuj kiuj
batalas por justa celo.
Hélène FALK
Esperantista Brusela Grupo (Belgio)
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Esperantistaj Mesaĝoj al
Ebadi
Jen parto de mesaĝoj kiujn ni ricevis de eksterlandaj gesamideanoj al/pri Ŝirin Ebadi.
Dankon al ili, gratulon al ŝi !
Kun grandega ĝojo aŭdis ni, mia edzino kaj mi,
pere de televido, pri Ŝirin Ebadi, al kiu ĵus estis
atribuita la mondfama pacpremio Nobel.
Ĉar ni ja scias, kiel aktiva ŝi estas por la homrajtoj en
Irano, kaj aparte por la rajtoj de la virinoj kaj de la
infanoj, ni petas vin tutkore gratuli al ŝi tutsincere.
Dank' al agadoj kiel la ŝiaj, la socia ekvilibro de la
mondo fariĝas pli kaj pli atingebla kaj reala: tial, ni
dankas multe al ŝi, esprimante al ŝi nian simpation !
Hervé Mougin herve.mougin1@libertysurf.fr
( Francio)
Mi franca esperantistino,estas feliĉa ke virino gajnis
Nobelan Premion. Tio pruvas egalecon de la du
seksoj kiun certaj gentoj forpuŝas.Gratulojn, dankon
nome de ĉiuj virinoj kiuj batalas por virinaj rajtoj, al
tiu sinjorino.
Jocelyne Monneret (emerita instruistino), St Rémy
(Francio)
Estimataj,
Nome de nia loka klubo Charente Esperanto, kaj de
nia regiona asocio Esperanto Poitou-Charentes
(Francio), ni varme gratulas la premiiton de la Nobelpremio
pri paco Ŝirin Ebadi, kaj ni esperas, ke tiu
premio estos favora al ĉiuj irananoj kaj al ĉiuj pacbatalantoj.
Kore, Marie-France Conde Rey, (Francio)
Estimataj Iranaj samideanoj
Mi gratulas al vi pro la aktivisto Ŝirin Ebadi, kiu la
pacpremion Nobel estas ĵus atribuita.
En japanio ni ne povas havi informon multe pri
sociala situacio de Irano.
Ĉar kiel vi scias, novaĵ-agentejoj de mondo estas
monopolita de okcidentaj eŭropaj kaj usonaj
kompanioj. Ili elektas la novaĵojn, kaj plie japana
novaĵ-agentejo elektas de ili. Tiamaniere, kiam la
novaĵoj atingas antaŭ ni, ili estis elektitaj laŭ
vidpunkto de partaj homoj. Se via asocio publikigus
specialan tekston en esperanto pri ĉi tiu aktivisto kaj
la movado, ni volonte legos ĝin. Mi esperas, ke
Esperanto funkcius kiel pontlingvo por popolo.
Amike, Viola M Ando (Kanazawa, Japanio)
Saluton karaj geamikoj!
Pere de la la iranaj Esperanto-asocioj, mi ŝatus
korege gratuli s-inon Ŝirin Ebadi! Eĉ en la
malproksima Belgio, ni aŭdis pri ŝia laboro por
plibonigi la situacion de la virinoj kaj la infanoj en
via lando. Nome de la Esperanto-grupo "La Konko"
el la belga urbo Oostende,
Else HUISSEUNE, Prezidantino, (Belgio)
Saluton
Mi ĵus scias ke la Nobel-premio pri Paco de 2003
iris al irananino kaj tre gratulas al vi!
thekra@zipmail.com.br (Brazilo)
Salutojn al Ges-noj de Irano:
Ke la Paco-Nobel premiitino ŜIRIN EBADI estu
nova okazo por ni ĉiuj senĉese labori por la homaj
rajtoj de inoj kaj infanoj en la tuta mondo.
Ro.Sartor (Buenos Aires, Argentino)
Ŝirin Ebadi, al kiu la pacpremio Nobel estas ĵus
atribuita, estas muzulmana irananino, kiu aktivas por
la homrajtoj en sia lando, kaj aparte de la rajtoj de la
virino kaj de la infano.
Tio estas signifa paŝo por ĉiuj virinoj, sen kiuj la
socia ekvilibro de la mondo estas neatingebla.
Certe valorus ke ĉiuj esperantistoj, kaj precipe
esperantistaj virinoj, pere de siaj iranaj geamikoj kaj
konatoj en Irano, aŭ de la iranaj Esperanto-asocioj,
esprimu sian simpation kaj dankon al Ŝirin Ebadi pro
ŝia laboro, ke ili gratulu ŝin.
esperanto@fibertel.com.ar (Argentino)
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Speciale / ﻩﮋﻳو
۴۲
15

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻡ
۴۱
16
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Kelkaj aspektoj de vortludoj kaj luda komunikado en Esperanto
La suba artikolo estas bazita sur la baldaŭ aperonta pli ol 200-paĝa libro “Vortludoj kaj luda
komunikado en Esperanto: lingvaj premisoj, tipoj, specifeco kaj antologieto” de Aleksandro
S. Melnikov. Ni kore dankas lin pro la kontribuaĵo al nia revuo. La Red.
Nia artikolo estas dediĉita al tio, kion
Sigmund Freud (1856-1939) nomis la plej
multnombra kaj ‘ĉipa’ spritaĵ-grupo sed la
aŭtoro de duonmilpaĝa studego pri ĉi-temo, V.
Sannikov, epitetis alie: ‘kaj bonega instruisto
pri belvortumado, kaj amuza kunparolanto, kaj
granda konsolisto-psikoterapeŭto’ (1)
[Sannikov-1: 26-27, 514] – al vortludo (2) kaj
luda komunikado (3) (LK) aŭ lingva ludo
(LL) ĝenerale.
Laŭ Freud, lingva ŝerco kontentigas interalie
homan agresemon kaj obscenemon, kutime
subprematajn de kulturo (4). La funkcio de la
ludaĵo estas ĉi-kaze maski la obscenaĵon je io
deca por superi la cenzuron de kulturo. LL
‘dolĉumas’ ankaŭ didaktikemon kaj
moralemon: io instrueca kaj delonge konata
dank’al LL ekhavas tute freŝan aspekton kaj per
tio pli fortan efikon, iam eĉ filozofian
sentencecon. Ĝi kamuflas kaj mildigas
malĝentilecon kaj vulgarecon (ekzemple, en
ironio). Eĉ ŝajne absurda spritaĵo ludas sian
rolon. Laŭ Freud, ĝi estas ‘siaspeca ribelo
kontraŭ la tiraneco de la menso. Ni konsideru,
cetere, ke en ĉiuj sferoj de sia vivo homo
strebas ian ordecon (do, malliberecon) kaj
samtempe liberecon. Kiel ekzemplo de la lasta
povus esti menciitaj diversspecaj preskaŭ
senbridaj karnavaloj, festoj ks., kie oni rajtas
neglekti kutimajn normojn kaj malpermesojn.
Io simila validas pri LL – ĝi estas siaspeca
lingva karnavalo, sekve, ‘velura ribelo’ (ĉar
sensanga, milda) kontraŭ la potenco kaj postuloj
de Lingvo (5). Krome, kaj ŝerco-produktanto
kaj -konsumanto ĝuas ne nur la ribelon, sed
ankaŭ sian kreivon/komprenivon – do, sian
intelektan bonstatecon kaj, iam eble, superecon
al la protagonistoj de lingvaj ŝercoj [kp.
Sannikov-1: 27, 29, 30].
Ofte oni konsideras Esperanton malsupera al
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Aleksandro S. Melnikov
etnaj/naciaj lingvoj. Ankaŭ sfere de vortludoj.
Tial ĉi-studete ni traktu nur unu aspekton de tiu
vasta fenomeno. Ni analizu tipojn de distingoj
inter la vortoj aplikataj por vortludoj kaj ŝercoj
en la rusa kompare kun Esperanto.
En ruslingvaj VL-j oni ofte koliziigas por estigi
humuran efekton:
Rektan kaj figuran sencojn de vortoj. La samo
ekzistas en Eo: – Panjo, ĉu estas vere, ke la
anĝeloj havas flugilojn? – Jes. – Ili do povas
flugi. – Certe. – Ĉu ankaŭ nia servistino povas
flugi? – Kial tia demando? – Hieraŭ paĉjo kisis
ŝin kaj nomis ŝin ‘anĝelo mia’. – Ŝi forflugos
morgaŭ matene (koliziigo de la rekta senco
‘flugi’ kaj figura – ‘rapide for-moviĝi’) [Kruko:
110]; – Ĉu vi diros al mi, kiu estas la vojo al la
malliberejo? – Volonte. Ĉu vi vidas jen unu
sinjoron! Nu, forprenu de li la poŝhorloĝon kaj
oni kondukos vin en la malliberejon [la du
sencoj de ‘vojo’: rekta – ‘plej taŭga irejo, uzata
inter du lokoj’ kaj figura – ‘agmaniero, rimedo,
por aliri al io celata’) [Ossaka: 11].
Propranoman kaj ĝeneralan vortojn. La samo
ekzistas ankaŭ en Eo: Jes, mi komprenas: Tage
(antaŭnomo de reala homo – A.M.) Erlander
estas la ĉefministro de Svedujo... Tage (en la
hela tempo de diurno – A.M.) li estas Erlander.
Sed kiu li estas nokte? [koko krias: 146/147];
Iam li komprenis ke en informado ne helpas
Lapenna sed la peno [Esp-Aktuell: 1998, 6,
21]; [pri Boulton, vicestro de instruista
seminario en Hexham] Talent’ penetra, riĉa,
formodresa / Eks-amon sondas ne per
Hexhametro (‘hibrido’ de heksametro kaj
Hexham – A.M.) [LNLR 1961, 33, 96].
Terminecan kaj ĝeneraluzan signifon de
vortoj: – Rakontu al mi ion pri la familio
(termino – A.M.) de la orkideoj. – Pardonu,
fraŭlino, sed mia patrino ne permesas al mi
klaĉi pri aliaj familioj (ĝeneraluza signifo –

A.M.) [Step: 103]; Ne supozu… ke deksepjaraj
koleginoj ekde ĉi tiam anstataŭ pri virina modo
(ĝeneraluza signifo – A.M.) babilos ekskluzive
nur pri gramatikaj modoj (termino – A.M.)
[Piĉ: 30]; La publiko direktis sian aplaŭdon ne
tiom al la aspektoj (termino – A.M.) de la
verboj, kiom al la aspektoj (ĝeneraluza signifo –
A.M.) de la oratoroj [La Praktiko: 1960, 9,
127]; La instruisto instruas lecionon pri verbaj
tempoj kaj sin turnas al lernanto, kiu sidas sur
la lasta benko kaj diras: – Mi tusas, vi tusas, li
tusas, ŝi tusas. En kiu tempo (termino – A.M.)
estas tio? – Vintra tempo(ĝeneraluza signifo–
A.M.), kamarado instruisto! – aŭdiĝas tuj la
voĉo de la neatentema lernanto [Infana mondo,
1983/84, 1, 4].
Liberan vorton kaj vorton – parton de
frazeologiaĵo. Similaĵo ne mankas en
Esperanto: tiuj, kiuj … petas la manon de via
edzino / ĝentile ĝis kongresfino / (ĉe kio estus
amuze vidi ilian vizaĝon, / se fakte ili ricevus
nur la manon!) (koliziigo de la signifoj:
frazeologia ‘edziĝproponi’ kaj libera vortkuno
‘peti manon’, kiu estus tute analoga al ‘peti
kruron, okulon….’)
Ĝ e n e r a l u z a n k a j
individuan/neologisman/porokazan vorton;
temas kaj pri la formo kaj pri la signifo. Tio
troveblas ankaŭ en Esperanto: D-ro Kalocsay
uzis tro densan lingvon kaj plej ofte nur nudajn
radikojn sen la necesaj afiksoj. Ĉu tiu nudismo
(la signifo de tiu vorto en ĉi-ŝerco ne egalas al
la ĝenerale akceptita – A.M.) tiel ŝokas vian
prudenton, Brenda? [LNLR: 1960, 31, 23].
Pluraj ‘hibridoj’ cititaj ĉi tie apartenas al
porokazaj vortoj kun individuaj kaj formo kaj
signifo.
Dialektan/ĵargonan kaj literaturan vortojn.
Kvankam en Esperanto ne ekzistas dialektoj en
la klasika senco de l’vorto, tie ja enestas
interferolektoj, t.e. specifaj formoj de
Esperanto, kondiĉitaj de la influo flanke de la
gepatra (ĉefa, domina) lingvo. La menciita
fenomeno estas uzata por krei t.n.
dialektumojn/krokodilumojn: specon de LK,
en kiu estas uzataj paronimoj plene
kompreneblaj (aŭ asocieblaj) nur al homoj, kiuj
posedas la saman nacian lingvon aŭ dialekton,
ĵargonon ks. Foje oni kombinas esperantajn kaj
naciajn morfemojn/kvazaŭmorfemojn en unu
hibrida vorto. Foje V. Samodaj diris pri
malamiko de Esperanto (kaj samtempe la
‘direktoro de la sovetiaj esperantistoj’, t.e. la
sola homo, al kiu la ŝtato pagis salajron por ke li
‘kontrolu kaj reguligu’ la E-movadon en
Sovetio!) A. Berjoza: Kaj tiel tjfu (hibrido de la
Ea ‘kaj tiel plu’ kun la rusa ‘тьфу (tjfu)’, kio
signifas ‘kraĉ’). En sovetian junularan Earanĝon
SEJT alveturis esperantisto, kiu
preterlasis la unuajn tagojn de la tendaro kaj
ankoraŭ ne sciis realaĵajn kaj lingvajn
specifaĵojn de la aktuala SEJTo. Alia SEJTano,
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
kiu tiam estis forveturonta, diris al la
ĵusveninto: ‘Mi povas donaci al vi miajn
pantalonojn.’ – ‘Dankon, sed mi ne bezonas.’ –
‘Prenu. Tutegale ili estas por mi superfluaj, ĉar
mi ja hodiaŭ forveturos’. - ‘Kial do vi ne
kunprenus ilin kaj uzus aliloke’. - ‘Sed ili ne
uzeblas aliloke’ ktp. Evidentiĝis, ke en tiu
SEJTo la manĝado eblis laŭ specialaj kuponoj,
kiuj ricevis ŝercan nomon ‘pan-talonoj’ el la
rusa‘талон’ (‘talon'’)(6), kio signifas kuponon.
Firmiĝu, homoj - baldaŭ LETO! [retmesaĝo de
A. Ananjin-Grigorjevskij]. Priluditaj: la rusa
‘лето (leto)’, kiu ekvivalentas al la E-a
‘somero’ kaj la E-a siglo ‘LETO’ el ‘Libera
Esperanto-Tendaro’.
Do, ni vidas, ke ne ekzistas premisoj por luda
komunikado, kiuj ĉeestas en la rusa lingvo sed
ne eblas en Esperanto.
Iom pri luda komunikado bazita sur paronimio
Paronimio estas lingva fenomeno, kiu konsistas
en tio, ke ekzistas vortoj, kiuj tre similas forme,
sed malsimilas enhave (ekzemple: balo – bolo).
Tiajn vortojn oni nomas paronimoj. Ili estas
oftege uzataj en esperantlingvaj vortludoj kaj
LK ĝenerale.
Vortkvanta konsisto de la priludataj paronimoj
En nia materialo troveblas paronimoj, kies
unuoj estas klasifikeblaj jene.
1. Unu aparta vorto – alia(j) aparta(j)
vorto(j).
Ekzemploj: Kion vi ĉi tie faras? – Mi menuas
kaj enuas [V. Aroloviĉ, reala konversacio en
restoracio]; [Okaze de sia postreferenduma
eksiĝo ŝtatestro diris] La fidelec-atesto aŭ pli
vere, la fideleca testo de mia popolo ĝiskore…
duŝis min (ne esprimita sed atendita paronimo:
tuŝis) [KS: 192]; [Okaze de studentaj ribeloj en
Francio 1968] Tiam la studentoj, edukataj en
unirenversitatoj, deziris renversi ĉion, se ne tuj
katedralojn, do almenaŭ … katedrulojn [KS:
187].
Ankaŭ en la rusa abundas tiaspecaj vortludoj:
миф о ‘железном занавесе’ сдать ‘в
истерический архив’; traduke al Eo: la miton
pri ‘fera kurteno’ – fordoni al la ‘histeria
arkivo’ (engaĝ itaj paronimoj:
исторический/истерический respektive
historia/histeria) [Ŝĉerbina: 55].
2. Unu aparta vorto – pluraj vortoj en grupo.
Ekzemploj: Proleto, sub la prem’ de malegalo
/ Kaj ofte sub ferbot’ en mallegalo, / Ne dolĉo
via viv’, sed male, galo. / Burĝar’ militen
drivas, mise regas, / vivas en lukso, dum vi
mizeregas [KV: 209]; [pri eksedziĝo] Kaj ilia
paradizo fariĝis para diso [KS: 105].
3. Grupo de vortoj – alia(j) grupo(j) de
vortoj.
Ekzemploj: [Aludo je Neŭtrala Esperantomovado]
Neutila Esperanto-movado [GG: 198,
5, 35]; [invito al Ĉinio] Al Popola Ĉinio (bazita
sur la fonaj scioj pri la ekzisto de E-lingva
gazeto ‘El Popola Ĉinio’ kaj ties aspekto) [GG:
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻡ
۴۰
17

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻡ
۳۹
18
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
1981, 6, 1].
Morfemaj/leksikologiaj trajtoj de la priludataj
paronimoj
Laŭ la morfema konsisto unuopaj eroj de
vortludoj povas esti kombinitaj jene.
1. Simpla (t.e. unuradika, senafiksa) vorto –
alia simpla vorto.
Ekzemplo: Ne jubilea, sed jubila estas la
informo, ke la homo … elektiĝis en la estraron
de la Federacio [ER: 1981, 8, 136].
2. Simpla vorto – derivita vorto.
Ekzemplo: Sed vane li admonis nin ĝistede, /
neeble ja persvadi nin (= nesvedojn – A.M.)
persvede [KV: 208].
3. Simpla vorto – kunmetita (plurradika)
vorto.
Ekzemploj: Oni prezentas majonezon ĉirkaŭ la
fiŝo. Sed la ekspozicion oni prezentos al ni
ĉirkaŭ la majomezo! [GP: 213]; Valizohava
Niko … / Ofte vojaĝas de Azio ĝis Afriko. /
Amasturismon Nik evitas / de Serv’ pasporta li
profitas; / Imitu lin mondskale: sekvinda laŭ
tek-Niko! (implicita paronimo: tekniko) [JA:
207].
4. Derivita vorto – alia derivita vorto.
Ekzemplo: Vi pruvis, ke ventaĵoj (vento estas
protagonisto de la citata fabelo – A.M.) ja ne
ĉiam estas vantaĵoj [VP: 41].
5. Derivita vorto – kunmetita vorto.
Ekzemplo: Feinkanto (= fein-kanto – A.M.)
estas dolĉa vorto, elvokanta la tutan ĉarmon de
l'poezio. Bedaŭrinde, la sama vorto, en la virgenro,
revokas nin al plej banala prozo
(implicita paronimo: fek-anto tra fe-kanto).
6. Kunmetita vorto – alia kunmetita vorto.
Ekzemploj: [El ŝercaj anoncoj de “GEJ-gazeto”]
Stelo-kurzoj en 1984 … ŝtelo-kursoj en 1985
[GG: 1982, 4, 20]; [serio da raportoj far R.
Schwartz] Laŭ mia… ridpunkto (implicita
paronimo: vidpunkto) [KS: 99].
Notoj.
1. Kunmetitaj vortoj povas enhavi afiksojn,
inkludi aŭ ne kunligajn interradikajn
vokalojn. Ekzemplo: Provo de raporto pri unu
parto de partoprenantoj en la Universala
Kongreso de Esperanto en Munkeno [KS: 33],
kie ‘part’o-pren’ant’o’j’ enhavas interradikan
vokalon kaj ‘fein-kanto’ (el la supra ekzemplo),
kiu ne havas ĝin.
2. La radikoj de la priludataj vortoj povas esti
samaj (Li volis esti ridiga, sed estis nur
ridinda. Verdeskaj pensoj de Georgo Handzlik
[LodE: 2001, 10, 18]) kaj malsamaj. La
plejparto en nia esplorita vortludaro apartenis al
la malsamaj.
3. En nia materialo estis priludataj samtempe
ĝis ses radikoj. Ekzemploj: Mi estas ankoraŭ…
tute kokjara! (paronimo: dudek-okjara) [KS:
152].
4. Kiel radika vorto en nia materialo rolis:
substantivoj, adjektivoj, adverboj, verboj,
interjekcioj, pronomoj, numeraloj, prepozicioj,
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
artikoloj, subjunkcioj kaj eĉ afiksoj. Principe
nenio malebligas ĉi-celan uzon de konjunkcioj
kaj partikuloj. Do, el la parolelementa
vidpunkto vort- kaj radik-karaktero tute ne
influas eblecon engaĝi ĝin en vortludon.
5. Kiel ni trovis, povas esti priludata plena
vorto, ĝia mallonga formo aŭ eĉ siglo.
Ekzemploj en Eo: [‘Rubriktitolo’ en parodio je
la revuo “Esperanto”] TEDO-paĝo (implicita
paronimo: TEJO-paĝo) [GG, 1981, 5, 35];
enkadre de la sovetia esperantista junulara
tendaro SEJT-1976 okazis festo de naskiĝintoj.
Dum alportado de la celebratoj la lastaj devis
imiti kriadon de la ĵusnaskitoj: “ŭa ŭa”.
Anstataŭe la aŭtoro de ĉi-verko, por demonstri
sian UEA-delegitecon, kriis: “UEA-UEA”, kio
elvokis ridon de la partoprenantoj; Enkonduko
de Mag. (ĉu magiisto?) Atilio Orellana Rojas
(saluton!) LKK: 1998, 88 JLP p.23; Longe mi
supozis, ke ‘mag.’ Signifas, se ne magiisto,
almenaŭ magazenestro aŭ io simila. Unu fojon,
en Vieno, mi sukcesis saluti junulon, kies
vizitkarto anoncis ‘mag. ped.’ Kiel ‘sinjoron
magistratan pedelon’! Poste oni informis min,
ke la junulo estas ‘magistro pri pedagogio’
[KS: 133]; D.L.T.: DorLoTo informatika.
(paronimoj: ‘D.L.T.’ kiel siglo de la projekto
‘Distributed Language Translation’ populara
Esperantuje en la 1980-90-aj kaj ‘DorLoTo’
kiel intence misortografiita ‘dorloto’) [Arnau-2:
15].
6. Laŭ sia leksika kriterio, la studitaj vortoj
apartenis al:
regulaj kaj porokazaj
ĝeneralleksikaj/komunaj nomoj; ekzemplo de
la porokaza nomo: Bis-Bis! … Ni ne estas en
bisejo! (implicita ĝeneralleksika paronimo:
pisejo) [KS: 37];
regulaj kaj porokazaj propraj nomoj
(asimiltaj kaj ne); ekzemplo (pri la iama ‘seka
leĝo en Usono’): Male, Leibniz ne fi-kritikas /
La Usonan akvomanion, / Ĉar devige ĉiu
aplikas / Lian ‘Limonadologion’ (implicita
paronimo: ‘La Monadologio’ – fama scienca
studo de Leibniz); (en la korpuso de la
‘ludkomunikaĵoj’, kiujn kolektis S.F., propraj
nomoj, ĉefe la personaj, okupis tutan kvaronon
[Fiedler 2001: 588]);
barbarismoj; ekzemplo: la ĉefurbo de
Hungario okaze de la 68-a UK estis ornamita
per tolaĵoj kun la surskribo en esperanto kaj la
hungara: Monda Espertanto-Kongreso –
Eszperantó Világkongresszus; naskiĝis ŝerco: ni
partoprenas vilaĝ-kongreson [ER, 1983, 9,
160].
7. La propraj nomoj estis formitaj el:
antroponimoj (= nomoj de homoj); ekzemploj:
[pri Perla Martinelli]: La perlo de la jaro [GG,
1982, 5, 24]; Hodiaŭ al ni alveturos bulgaro
Kunĉo Valev. – Kun kiaj ĉevaloj? [el
telefonparolo de la subskribinto]; La tutlande
konata bulgara talentulino Radka Malamova –

kiu malgraŭ sia nomo amas (implicita porokaza
neologismo: Malamova kun pseŭdoradiko ‘am’
kaj pseŭdosufikso ‘-ov-’) sian publikon! –
konigos sin … [KL: 44];
toponimoj (= nomoj de geografiaj lokoj);
ekzemplo: Ŝi estis fama filmaktorino, al kiu
enamiĝis… rano! Kiel en la fabeloj. Rano kun
sceptro kaj trono. Rano kun numero. Kiel
hotelĉambro. Nome, Rano, III-a, princo de
Monsako aŭ proksimume (implicita paronimo:
Monako) [KS: 124];
titoloj de E-presaĵoj; ekzemplo: Kaj se iam
okazos, ke ankaŭ ŝi devos enŝovi paŭzon en
siajn promenadojn, tiam iu… ‘Sensacieca
revuo’, ĉiam bone informita, tuj instruos …
(implicita paronimo: Sennacieca Revuo) [KS:
176];
nomoj de esperantaj konkursoj; ekzemplo:
[epigrafo al versaĵo] nepremiita ĉe la Ploraj
Ludoj (implicita paronimo: Floraj Ludoj) [VT:
15];
nomoj de E-institucioj; ekzemplo: La Lingva
Komikado (implicita paronimo: La Lingva
Komitato) [LN, 1966, 33, 110-111];
nomoj de planedoj; ekzemplo: La Lunon ni
konkeris. Nun ni konkeru ankaŭ Uran…usonon!
(‘hibrido’ de Uranuso kaj Usono) [KS: 138];
nomoj de planlingvoj; ekzemplo: Por vi ĝi (=
Esperanto – A.M.) estas… Edzperanto!! [VT:
30].
Ĉiuj priluditaj vortoj formaspekte diferencis pro
malsameco kaj/aŭ (mal)esto de unu aŭ pluraj
literoj/sonoj, liter/grafem-silab-morfem-ordo.
Notoj:
1. Tradukis ĉi tie kaj en ĉiuj aliaj lokoj,
krom speciale notitaj, la subskribinto.
2. Tre detala difino de VL aspektas jene:
vortludo estas lingvaĵofiguro, kiu realiĝas per
koliziigo de pluraj sencoj de la sama
vorto/vortkuno aŭ uzo de diversaj kombinoj de
vortoj/vortgrupoj (inkluzive porokazajn
neologismojn), similaj fonetike kaj/aŭ
ortografie, sed malsimilaj enhave/semantike,
kiuj kaŭzas kutime humuran, satiran, ironian
ktp. efekton, interalie, pro intenca ripetado de
vort(er)oj, detruo aŭ misformado de kliŝoj,
konscia koliziigo de norma vorto kaj ĝia
porokaza kripligita formo, ĝusta kaj intence
misa morfemanalizaĵ o, uzo de
malsamĝenraj/stilaj leksemoj en la sama teksto,
uzo de leksemoj en ‘misaj situacioj’ aŭ kun
misa sintagmumo, intermikso de vorta
intensionalo kun ekstensionalo. Iam en
vortludoj povas esti uzataj malsamformaj vortoj
kun kvazaŭsinonima/antonima signifo.
3. Ni nomos ‘luda komunikado’, imite al S.
Fiedler, ‘plej diversajn tipojn de krea lingva
aktiveco’ [Fiedler 2001: 585].
4. Rezigno de ‘primaraj ĝuoj’ malfacilas por
la homa psiko.
5. Kp. la opinion de O. Revzina koncerne
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
kialojn krei porokazajn vortojn (neologismojn):
‘La rilatoj de homo kun lingvo estas formataj en
la reĝimo de nelibero: homo dependas de
lingvo, sed lingvo kiel sistemo de signoj ne
dependas de homo. […] Sed kiel ĉiu potenco, la
potenco de lingvo havas siajn malfortajn
punktojn, lokojn de forglitemo’. Dum parola
agado, daŭrigas ŝi, la homo povas por
momentoj elliberigi sin de la lingva potenco
(eble, liberigas sin la subkonscio) - kaj kreiĝas
nova vorto [vd. Revzina: 305].
6. Kp. en la rusa: А отчего панталоны,
а не хам-купоны? [Sannikov-
1: 68].
Citita kaj referencita literaturo
Per asteriskoj estas markitaj la titoloj de E-periodaĵoj. Se la
enparenteza indiko kaj la plena titolo de la periodaĵo
koincidas, ĝia nomo ne estas deĉifrata ankoraŭ foje. Se
eldonjaro ne estas indikita, ni metas ĝin inter parentezojn.
1.[Arnau] - Arnau. Pli ol homo, esperantisto!- Zagreb, 1996
2.[ER] - [Esperanto]* (oficiala organo de UEA)
3.[Esp-Aktuell] - Esperanto Aktuell*
4.[Fiedler] -Fiedler, Sabine. “Die B/blanke Wissenschaft” – Luda
komunikado en Esperanto // Studoj pri interlingvistiko; Studien
zur Interlinguistik; Festlibro omaĝe al la 60-jariĝo de Detlev
Blanke; Festschrift für Detlev Blanke zum 60. Geburstag. Red.
Sabine Fiedler, Liu Haitao. - Dobřichovice(Praha), 2001. - P. 585-
602
5.[GG] - GEJ-Gazeto*
6.[ĜP] - Schwartz, R. La ĝoja podio. 2-eld. - Aabyhøj: Dansk
Esperanto-Forlag, 1975
7.[Infana mondo]*
8.[JA] - Jarlibro. – Rotterdam: UEA, 1984
9.[KKJ] - Szilagyi, F. Koko krias jam. 2-a eld. - Budapest, 1976
10.[KL] - Kongresa Libro
11.[Kruko] - Beaucaire, L. Kruko kaj Baniko el Bervalo. 2-a
korektita eld. - Kopenhago, 1974
12.[KS] - Schwartz, R. ...kun siaspeca spico.- La Laguna, 1971
13.[KV] - Auld, W., Dinwoodie, J.S., Francis, J., Rossetti, R.
Kvaropo. 2-a eld. - Budapest, 1977
14.[La Praktiko]*
15.[LKK] - La Kancerkliniko*
16.[LNLR]- La Nica Literatura Revuo*
17.[LodE] - La Ondo de Esperanto*
18.[Ossaka] - Ossaka, K. Plena kursolibro por japanoj. - Japana
Esperanto-Instituto, (1970)
19.[Piĉ] - Piĉ, Karolo. Kritiko kaj recenzistiko en Esperanto. -
Saarbrücken: Edition Iltis, 1999
20.[Revzina] - Ревзина, О.Г. Поэтика окказионального слова //
Язык как творчество. Сб. статей к 70-летию В.П. Григорьева.
- М.: ИРЯ РАН, 1996. - С. 303–308
21.[Sannikov] - Санников, В.З. Русский язык в зеркале
языковой игры. - М., 1999
22.[Step] - Butler, Montagu C. Step by Step in Esperanto. -
Chorleywood: The Esperanto Publishing Company Ltd., 1965
23.[Ŝĉerbina] - Щербина, А.А. Сущность и искусство
словесной остроты (каламбура). - Киев, 1958.
24.[FVP] - Beaucaire, L. Fabeloj de la verda pigo. - Antverpeno-
La Laguna: TK/Stafeto, (1981)
24.[VT] - Schwartz, R.Verdkata testamento. 3-a eld. - Aabyhøj,
1974.
Pri la aûtoro:
D-ro Aleksandro S. Melnikov (naskiĝis en 1951, ruso)
diplome kaj kvalifike finis la Rostovan universitaton (kemia
fakultato), Pjatigorskan fremd-lingvo-instruistan superan lernejon
(angla lingvo), diplomita Ĉe-instruisto, doktoro de filologio (en la
rusia sistemo “kandidato de filologiaj sciencoj”, disertacio pri
interlingvistika temo), adjunkto de la Akademio Internacia de la
Sciencoj San Marino (AIS), docento (en Rusio-scienca rango
senpere antaŭ la plej alta en supera lernejo-profesoreco), nun
laboras kiel docento (posteno-la 3-a ŝtupo el 4 eblaj en la sistemo
de la supera klerigado de Rusio) ĉe akademio de agrikultura
maŝinkonstruado (instruas Esperanton kaj la anglan), lastatempe
verkas disertacion “Kulturologiaj aspektoj de internacia
planlingvo” por fariĝi “doktoro” en la rusia sistemo (en pluraj
aliaj landoj – Dr.Hab.). E-isto ekde 1965; multjara prezidinto de
la Rostova E-klubo, prezidinto de SEJM (Sovetia E-Junulara
Movado-la sola movada tutsovetia organizaĵo ĝis 1979), vicprezidinto
de SEU (tutsovetia E-asocio), TEJO-ekskomitatano,
iamaUEA-ĉefdelegito por USSR, nuna Delegito en Rostovo.
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻡ
۳۸
19

Medio / ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻡ
۳۷
20
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
Ni Estas Parto de la Tero
Refoje ni postlasis la kvinan de junio, la tutmondan tagon de la ekologio, sed la ekologio kaj
la loĝata terglobo ade estas implikitaj en eventoj malagrablaj. La arboj kun miriga rapideco
ekstermiĝas. La maroj, riveroj, lagetoj kaj subteraj akvoj ĉiutage poluciiĝas. Ĉiujare novaj
specioj de la sovaĝa bestaro kaj plantaro malaperas. Poluciita aero de la urboj estas plumba
kaj peza kio pli malfaciligas la spiradon de la urbanoj. Ĉijare anstataŭ funebre kantadi pri la
ekologia krizo, ni elektis la oratoraĵon de "Siatel" la estro de la tribo "Dovami", kiun li eldiris
kontraŭ la propono de Usona ŝtato pri la aĉetado de ruĝhaŭtulaj teroj. Kvazaŭ ĝi estas himno
malĝojiga pri katastrofoj altruditaj al la ekologio. Lia elokventa kaj poemeca parolo post 150
jaroj pli ol ĉiu alia epoko por ni nuntempuloj estas plena da punktoj skuigaj. Jen partoj
elektitaj:
...Kiel la homo povas aĉeti la ĉielon aŭ
vendi ĝin aŭ la varmecon de la tero? Tiaj ĉi
supozoj por ni estas ne konataj kaj fremdaj.
Kiam ni ne posedas la freŝecon kaj travideblecon
de la akvo, kiel vi povas aĉeti ĝin de
ni?
Miaj vortoj similas al la steloj, ili ne subiros.
Ĉiu angulo de ĉi tiu lando por mi estas
sankta. Ĉiu brilanta folio, ĉiu sablostrando,
ĉiu nebulo en mallumaj arbaroj, ĉiu luma
radio tra la arbaj folioj kaj ĉiuj insektaj zu-
Foto Foto: Foto : www www. www hamshahri hamshahri. hamshahri net
madoj, en la pensoj kaj spertoj de mia
popolo estas sanktaj. La sukoj fluantaj tra la
vejnoj de arboj, kunportas memoraĵojn pri la
ruĝhaŭtuloj.
Niaj mortintoj neniam forgesas ĉi tiun sensacian
landon, ĉar la tero estas la patrino de
la ruĝhaŭtulo.
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Ni estas parto de la tero kaj ĝi estas parto
de ni. La bonodoraj floroj estas niaj fratinoj.
Gazeloj, ĉevaloj kaj la aglo granda estas niaj
fratoj. Rokoj altaj, herbejoj plenakvaj, la varmecon
de la homa ekzisto, kaj la poneoj, ĉiuj
estas el la similaj familioj.
Ni pripensas pri via aĉet-propono rilate al
nia lando, sed tio ne estos simpla, ĉar tiu ĉi
lando estas sankta por ni. La ekzisto de la
arboj igas nin ĝojaj. Mi ne scias; nia vivmaniero
kaj la via diferncas. La akvo diafana
kaj fluanta en la urboj kaj riveroj, ne estas
nur akvo, sed ĝi estas ankaŭ sango de niaj
antaŭaj generacioj. Se ni vendos nian
landon, vi devas scii, ke ĉi tiu lando estas
sankta kaj vi instru ankaŭ al viaj infanoj ke
nia lando estas sankta.
Mi scias, ke blankulo ne komprenas alian
vivmanieron. Ĉi tiu parto de la tero por li
similas al ĉiu alia parto, ĉar li estas fremda
kun ĝi. La tero ne estas lia frato. Kiam li
konkeras iun terpecon, li ankoraŭ galopas
antaŭen. Li postlasas la tombojn de siaj prapatroj
indiferente. Li - la blanka viro - kun
sia patrino, la tero, kaj kun sia frato, la ĉielo,
traktas tiel kvazaŭ ili estas objektoj porteblaj
kaj rabindaj.
Mi ne scias; nia vivmaniero kaj la lia
diferencas. Viaj urbaj pejzaĝoj ofendas la
okulojn de ruĝhaŭtulo. En la urboj de blankhaŭtuloj
ne ekzistas trankvileco kaj la kialo
eble nur estas tio ke mi ne estas edukita kaj
dresita kaj ne povas kompreni!
Kiam oni ne povas aŭdi la kanton de la
birdoj aŭ la kverelon de la ranoj en marĉo

dumnokte, kian signifon havos la vivo?
Mi estas ruĝhaŭtulo kaj ne povas kompreni
tion. Ruĝhaŭtulo amas la zumkanton de la
vento; la vento, kiu karesas la surfacon de l’
lageto. Ruĝhaŭtulo amas la bonodoron de la
vento; la vento, kiu jam puriĝis sub la pluvo
tagmeza aŭ peziĝis de aromo de l’ pinarboj.
Sed se ni vendos nian landon al vi, ne
forgesu vi, ke la vetero por ni estas tre kara
kaj valora.
Mi estas viro nedresita, kiu alian vivmanieron
ne konas. Ni jam vidis milojn da
bizonoj masakritaj fare blankuloj el la trajno
pasanta. La bizonojn ni ĉasas nur por nutri
nin kaj pluvivivi.
Kio estus la homo sen la bestoj? Se la bestoj
ne ekzistus la homo estus mortinta en
izoleco de sia animo.
Ĉio kio okazas kontraŭ la bestoj, baldaŭ
kaptos ankaŭ la homon, ĉar ĉiuj objektoj kaj
estaĵoj estas en striktaj rilatoj kun unu la alia.
Elahe Ŝadidi
Ĉio farita kontraŭ la tero, ĝenos ankaŭ la
filojn de la tero. Vi instruu al viaj infanoj, ke
la tero sub ilia piedo estas la cindro de niaj
prapatroj, por ke ili rekonu la respekton al la
tero. Al ili diru, ke la tero plenas de spiritoj
de niaj antaŭaj generacioj.
Ni sicias ke la tero ne apartenas al homoj,
sed la homo apartenas al la tero. Ni scias
ankaŭ tion, ke ĉiuj objektoj kaj estaĵoj in-
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
terrilatas forte, kiel la sango kio estas komunaĵo
inter la familianoj. La tuta universo
estas unueca tutaĵo.
La homo ne estas la kreinto de la vivreto,
sed li nur estas ereto de ĝi. Kiam vi damaĝas
tiun ĉi reton, tio estigos plagon kontraŭ
vi mem.
Ni pripensos pri la propono de la blanka
viro pri la vendo de nia lando, sed mia
popolo demandas min: kion postulas la
blanka viro de ni? Kiel oni povas aĉeti la
ĉielon, la varmecon de la tero, aŭ la rapidecon
de la paŝoj de antilopoj? Kiel ni povas
vendi ilin al vi, kiel vi kapablas aĉeti ilin de
ni? Ĉu vi povas fari kion ajn vi deziras kontraŭ
la korpo de la tero? Nur tiupretekste ke
la ruĝhaŭtulo stampas paperpecon kaj donas
ĝin al vi?
Ni pripensos pri via propono. Ni sicas, ke
se ni ne vendos nian landon, sendube la
blanka viro alproprigos ĝin al si perforte de
siaj armiloj, sed ni estas ne dresitoj. Ni pripensos
pri la elmigrado al kampadejo. Ĉu ni
tiu-fore vivos en paco?
Niaj infanoj vidis siajn patrojn venkitaj kaj
humiligitaj. Ili post la malvenko en la milito
pasigas la tagojn vane. Ili venenigos sin per
dolĉaj manĝajoj kaj fortaj trinkaĵoj. Plu
neniu infano restas de nia granda etno por
plori sur tombo de unu nacio; la nacio, kiu
komence estis tiom forta kaj esperoplena.
Ni scias ion, nia dio estas la ununura dio.
Tion la blankulo eble iam eltrovos. Eble vi
supozas, ke vi povas posedi ankaŭ la dion
samkiel vi volas ekposedi nian landon? Sed
vi ne kapablas fari tion. Li estas la dio de
ĉiuj homoj. Tiu ĉi lando estas valora por la
dio. Detrui la teron signifas malrespekti la
kreinton.
Ankaŭ la blanka generacio iam neniiĝos de
sur la tero - eble pli rapide ol la aliaj gentoj.
Blankulo, pli galopu, venenigu vian kuŝejon.
Alvenos nokto, kiam vi enteriĝos en
ŝlimejon kiun vi mem estigis!
Fonto: “Ni Estas Parto de la Tero”
Tradukis persen H. Gadir-neĵad, Alefba eldonejo,
citita en: tagĵurnalo Hamŝahri
(Samurbano), N-ro 3070, 8 Junio 2003, p. 5.
Esperantigis: (f-ino) M. Fahmi
fahmi@sabzandishan.com
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Medio / ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻡ
۳۶
21

Kulturo / ﯽﮕﻨهﺮﻓ
۳۵
22
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Internacia Fotokonkurso
Post kvin sukcesaj konkursoj (1998, 1999, 2000, 2001, 2002) la redakcio de La Ondo de Esperanto
invitas al partopreno en la sesa Internacia Fotokonkurso. La konkurso ne estas ligita al deviga temo.
En la konkurso rajtas partopreni ĉiu fotemulo amatora aŭ profesia, sendepende de la loĝlando kaj
lingvokono. Unu persono rajtas partopreni per maksimume kvin fotoj. La minimuma formato estas
10×15 cm. Fotoj povas esti koloraj aŭ nigra-blankaj, vertikalaj, horizontalaj kaj aliformataj. Fotoj
senditaj elektronike ne estas akceptataj.
La konkursaj fotoj devas esti senditaj unuekzemplere al la sekretario de la konkurso, Halina Gorecka
(RU-236039 Kaliningrad, ab. ja. 1248, Ruslando). La fotoj devas atingi la sekretarion antaŭ la 15a de
decembro 2003. La konkursaĵoj devas esti subskribitaj per pseŭdonimo. En aparta koverto kunsendata
devas esti slipo kun la pseŭdonimo, aŭtenta nomo kaj poŝta adreso de la aŭtoro. Oni povas aldoni
titolon aŭ klarigan noton al la fotoj, sed tio ne estas deviga. En la konkurso ne rajtas partopreni fotoj,
kiuj jam estis premiitaj aŭ publikigitaj.
Tripersona juĝkomisiono aljuĝos premiojn al la laŭreatoj:
1a premio: 50 eŭroj kaj abono de La Ondo de Esperanto 2004.
2a premio: 25 eŭroj kaj abono de La Ondo de Esperanto 2004.
3a premio: abono de La Ondo de Esperanto 2004.
Specialan premion (libroj de Sezonoj kontraŭ ekvivalento de 50 eŭroj) ricevos la plej bona foto teme
ligita kun Esperanto. Ĉiu premiito ricevos diplomon. La organizantoj rezervas al si la rajton ĝis la 31a
de decembro 2005 uzi la ricevitajn fotojn en papera kaj elektronika formo kaj en ekspozicioj.
Dum la Pasinta monato mi finlegis
du libr(et)ojn : « Gerda Malaperis » de
Claude Piron kaj « La Nekonata Konato »
de Douglas P. Boatman. Ambaŭ Libroj estas
aventur-plenaj, mistikaj rakontoj kiuj altiras
la leganton pludaŭri kaj senĉese legi la
libron ĝis la fino.
«Gerda Malaperis» celas plueduki lingvolernantojn
en progresa nivelo, tamen ĝi estas
tre bone aranĝita kaj povas servi kiel
detektiv-romano kvankam mallonga. Mi
rekomendas ke ankaŭ vi legu ĝin se vi
ankoraŭ ne faris tion. Fine de la libro estas
anoncita ke ekzistas intenca eraro en la
romano por ke leganto pli atente legi kaj
trovi ĝin. Mi mem ne atentis tiun rimarkon
antaŭ ol legi la libron kaj ne serĉis ĝin poste.
Do, se vi decidis legi la libron, estus pli
interese ke vi trovu ankaŭ la eraron.
«La Nekonata Konato» estas 122-paĝa
libreto kiun mi legis dum kvartagoj survoje
inter la laborejo kaj la hejmo en buso aŭ
subtera trajno. La libro estas facila kaj
Libro-prezento
Hamzeh Ŝafii hamzeh@sabzandishan.com
intereso-leveka por progresantoj kaj
perfektiĝantoj de Esperanto. Mi legis la
kvaran eldonon (1977) de la libro kies unua
eldono aperiĝis en 1932 pere de Heroldo de
Esperanto (HdE). Sur la malantaŭa kovrilpaĝo
estas kopio de 4-a numero de
Bibliografia Gazeto, kies redaktoro estis K.
Kaloscay. La gazeto prezentas la libron
ĉitiel :
«…la violkolora, malhela kovrilo de la
Nekonata konato tuj vekas la interesiĝon, ne
parolante pri la titolo, kiun mi trovas vere
feliĉa. La subtitolo sonas : mistera rakonto,
kaj la mistero komenciĝas jam sur la
titolpaĝo… Poste oni komencas foliumi la
libron kaj … oni ne formetos ĝin antaŭ plena
ellego. …»
«Ŝajnas al mi, ke en la ventfrape rapida,
glata, agrabla, rutina, facila stilo eble tie kaj
tie ĉi troviĝas makuleto : ŝajnas al mi, sed
mi ne scias ! La libro tiel forte kaptis min,
mi tiel avide glutis ĝiajn paĝojn, ke mi ne
povis atenti pri tio»

١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
DAMAVAND
Alta kaj Fiera, Simbolo de Irano
M.Reza Torabi torabi@sabzandishan.com
Damavand estas la tegmento de Irano. La
montopinto estas historie scenejo de praaj
herooj de la antikva Persio kiel Ĝamŝid,
Rostam kaj Ferejdun kiujn priskribis la plej
granda irana epopeisto Abolgasem Ferdoǔsi
(940?-1020?) en sia grandioza kaj
superordinara poemlibro Ŝahname (Libro de
Reĝoj). Damavand estas la nacia simbolo de
Irano kaj ekzistas tre
multaj organizoj kiuj
por prezenti sin/siajn
produktojn utiligas la
bildon de ĉi tiu fama
montopinto: eble plej
evidentajn oni
povas trovi sur banknotoj,
monbiletoj,
kreditkartoj aŭ …
aŭtobusbiletoj.
Multaj turistoj kaj
alpinistoj el la tuta
mondo kredas ke
Damavand estas la plej
bela konusforma
montopinto de Azio.
Tio estas la plej alta
montpinto de Irano. Ĝi
situas norde de la
Alborz-ĉenmontaro
disponiganta ebenaĵojn
plen-florajn kaj
deklivojn verdajn. Se
Diversaj nomoj Demavend
Kuh-e Damavand
Damavand
Alteco (futoj) 18602
Alteco (metroj) 5670
oni intencus supreniri de la vilaĝo Rineh,
estas 8-hora marŝado de la startejo Gusfand-
Sara (ŝaf-ejo) kaj 8-hora grimpado de la tria
ŝirmejo al la glora pinto de Damavand.
Monto Damavand 5671 metrojn alta, estas
Loko Alborz(Elburz) Montaro, norde
de Irano, sude de Kaspia maro
Latitudo 35ƒ 57' 21" N
Longitudo 52ƒ 06' 31" E
Plej bona tempo por
grimpado
Jaro de unua sukcesa
grimpado registrita
Unua registrita
grimpisto
100km for de Tehrano kaj 75 km for de la
Kaspia Maro. Ekzistas multaj skribitaj
mitoj pri ĉi tiu monto en la irana historio.
Ekzemple, oni diras ke ekzistas
malliberigita monstro ĉe la pinto de la
monto. La deklivoj kaj intermontoj de ĉi tiu
altaĵo estas plenaj de vulkana lafo.
Cetere, estas kelkaj malgrandaj vulkanaj
kavoj apud la pinto el
kiuj sulfurgasoj kutime
eliĝ as.Proĝ ia
konusformo, grimpado
estas ebla de ĉiuj
flankoj, sed la konataj
vojoj por atingi la
pinton estas naŭ. La
plej facila kaj ĝenerala
estas la norda vojo.
Ekzistas kvar ĉefvojoj
kaj ĉiu el ili
havas malsaman
karakteron. Suda
vojo estas la plej
normala vojo sur kiu
troviĝas unu ŝirmejo ĉe
altitudo 4100m. La
norda vojo disponigas
du ŝirmejojn: la unua
ĉe 4000m altitudo kaj
la dua ĉe 5000m.
Okcidentaj vojoj havas
po unu ŝirmejon ĉe
altitudo 4550m kaj la nordorienta vojo havas
unu ŝirmejon ĉe 4800m. Ĉe la montopinto
ekzistas superŝutita flaveca sulfurika
elstaraĵo kaj la diametro de la kratero estas
pli ol 180 metroj. Alborz montaro el kiu la
Julio, Aŭgusto, Septembro
1937
Vulkana stato Aktiva
W.T. Thomson
Plej lasta erupcio Nenio registrita
Oportuna grimpcentro Raineh (vilaĝo ĉe la suda bazo
de la monto)
Plej proksima grava
flughaveno
Faktoj pri Damavand
Tehrano, Mehrabadflughaveno
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Iranaj vidindaĵoj / ناﺮﻳا یﺎه ﯽﻥﺪﻳد
۳۴
23

Iranaj vidindaĵoj / ناﺮﻳا یﺎه ﯽﻥﺪﻳد
۳۳
24
١٣٨٢ ﺰﻴﻳﺎﭘ
ﻢﺠﻨﭘ ﻩرﺎﻤﺷ
monto Damavand estas la plej alta pinto,
estas ĉeno laŭ la montaroj de Alpoj kaj
Himalajo, sed Damavand ne konektiĝas
al iu alia monto de Alborz montaro. Oni
taksas tion, ke ĉi tiu vulkano aĝas pli ol 2
milliard-jaroj. Pro ĝia aparta lokiĝo ĉe la
Kaspia maro norde kaj dezerto sude, ĝi
havas tre specialan klimaton, kiu
malfaciligas la vivadon. Ventoj ĝenerale
blovegas de okcidento kaj nordokcidento
kune kun humideco kaj pluvo. La
montopinto kaj la deklivaĵoj preskaǔ ĉiam
estas kovritaj de neĝo.
La unua sukcesa grimpado registrita al ĉi
tiu montopinto devenas de 1900. Dum tiu
jaro, irana geografiisto, sukcesis alpintiĝi.
De tiam ĝis 1937 ne estas registrita
grimpado. Sed en la 1940-aj jaroj la grimpoj
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
estis multobligitaj kaj novaj vojoj estis
malfermitaj. Je la fino de 50-a jardeko,
multaj eksterlandanoj estis allogitaj kaj
interesitaj supreniri Damavandon. Kvankam
Damavand ne erupciis de antaǔ 100,000
jaroj, kaj estas neaktiva, tamen la
geologiistoj ne povas esti certaj ke ĝi denove
ne reaktiviĝos kaj pro kelkaj kialoj, laǔ
iliaj vidpunktoj, eblas ke Damavand-vulkano
reaktiviĝu. Unu el la kialoj estas tio, ke el la
vulkano ankoraŭ fluas varma mineral-akvo:
fakte ekzistas multaj fontoj ĉirkaǔe de ĝi. Ĉi
tiuj mineral-akvoj allogas homojn
kiuj kredas je ĝia resaniga potenco kaj
alvenas por akvotrapio pere de la fontakvo.
Sur Damavand deklivaĵoj kreskas diversaj
herboj kaj sovaĝaj tulipoj kaj papavetoj
Esperantistoj sur la pinto de Damavand!
De antaû 6 jaroj iranaj geesperantistoj organizas supreniran programon al Damavando.
Lastfoje-kio estis la 3-a tia okazaĵo– el 19-kapa grupo kiun organizis Irana Esperanto-Centro
(IRECO) je la 1-a de augusto 2003, 14 geesperantistoj sukcesis supreniri montopinton Damavando
kaj tria-foje Esperanto-flagon karesis Damavand-vento super tegmento de Irano!
En la mezo de la unua vico videblas la respondeca direktorino de nia revuo kiu ĉi-jare unua-foje
sukcesis supreniri la monton.

١
56
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
: ﯽﺳرﺎﻓ ﺶﺨﺑ
2 ﻪﺤﻔﺻ ............................................................ ﺮﯿﺑدﺮﺳ ﻦﺨﺳ
3 ..................... ﻞﺑﻮﻧ یهﺰﯾﺎﺟ
و ﻞﺑﻮﻧ ،یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ یهﮋﯾو
11 ..................................... ﺪﺋﻮﺳ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهﺮﮕﻨﮐ
ِشراﺰﮔ
12 ........................................ ( ۵)
ﻢﯾراد ﯽﻓﺪﻫ ﻪﭼ و ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻪﭼ
15 ................................ ( ۵)
ناﺮﯾا یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺦﯾرﺎﺗ رد ﯽﺷوﺎﮐ
17 ................. ........................... ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
23 ............................................. ( ٢)
تﺎﯿﺑدا و ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
25 .... ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز زا یراد ﺐﻧﺎﺟ : ﺪﯾﻮﮔﯽﻣ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا ﮏﯾوزﻮﯿﻧ
29 ................................................
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﯿﻧد
30 ........................................................................ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﻬﺟ
31 .................................................................
: ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺨﺑ
( نﺎﺘﺳاد)
دراو هزﺎﺗ
55 ............................................................. ﻪﯾﺮﯾﺮﺤﺗ ﺖﺷاددﺎﯾ
55 ........................................................... ﺪﯾﺪﺟ یﺎﻫﻞﺜﻤﻟا
بﺮﺿ
نﺎﯿﻗﺎﺑﺮﯿﻣ ﯽﻀﺗﺮﻣ زا ﺪﯾﺪﺟ یﺎﻫﻞﺜﻤﻟا
بﺮﺿ
54 .............................. ﯽﻧﺎﻐﻓا نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،یﺪﯿﺷر ﺮﺘﮐد ﯽﻓﺮﻌﻣ
53
یﺪـﯿـﺷر رﺪـﯿﺣ ﺮﺘﮐد ،ﯽﻧاﺮﯾا یﺎﻫﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻓﺮﻌﻣ یﻪﻣادا
رد
. دﻮﺷﯽﻣ
ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺖﺳا ناﺮﯾا ﻢﯿﻘﻣ ﺶﯿﭘ لﺎﺳ 25 زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻐﻓا نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
............................ ﯽﻧاﺮﯾا فرﺎﻋ ﺮﻋﺎﺷ ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ ؛ﺎﻧﻻﻮﻣ
ﮓﻨﻫﺮﻓ و بدا یﺎﻫ هﺮﻬﭼ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ زا هرﺎﻤﺷ ﺮﻫ رد
یﺎـﯿـﻧد ﻪـﺑ رﺎـﺑ ﻦـﯿـﻟوا یاﺮﺑ ﺎﻧﻻﻮﻣ هرﺎﻤﺷ ﻦﯾا رد . ﻢﯾزادﺮﭘﯽﻣ
ﻦﯿﻣزناﺮﯾا
. دﻮﺷﯽﻣ
ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
50 ............................................................. ... ! ﺎﻘﺷﺎﻋ ﻦﮐ ﺎﻫر ﺖﻠﯿﺣ
یﺎـﯿـﻧد ﻪـﺑ و ﻪـﻤـﺟﺮـﺗ ﺎﻧﻻﻮﻣ فوﺮﻌﻣ لﺰﻏ رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ یاﺮﺑ
ﺎـﺿرﺪـﻤـﺣا ،ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رﺎﮐ ،ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻦﯾا . دﻮﺷﯽﻣ
ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﺖﺳا ﯽﺣوﺪﻤﻣ
49 ............................................................. دﺎﺘﺳا شور زا یوﺮﯿﭘ
سﺮـﺘـﺳد رد دﺎـﻬـﻨـﺸـﯿـﭘ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﯿﻧد ﻪﺑ نﺎﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ ﻪﻠﺠﻣ
فﻮـﻬـﻨﻣاز ﻪﮐ ﯽﺷور . ﺪﻨﮐﯽﻣ
ار نﺎﺑز ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﻮﺘﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ نﺎﮕﯾار ندادراﺮﻗ
درﻮـﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻦﯾا ﺮﮔا . دﻮﺑ نآ ﺮﮔ زﺎﻏآ ،دﻮﺧ زا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زﺎﯿﺘﻣا ﺐﻠﺳ ﺎﺑ دﻮﺧ
و ﺎـﻫ ﻪـﺘـﺷﻮـﻧ زا نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا دﺮﯿﮔ راﺮﻗ لﺎﺒﻘﺘﺳا
. ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﻨﻣهﺮﻬﺑ
ﯽﯾﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫبﺎﺘﮐ
47 .......................................................... یﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ زا ﯽﯾﺎﻫﻞﮔ
و رﻮﭘدﺎﯿﺻ
نﺎﻬﯿﮐ ﺮﺘﮐد یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺎﺑ یﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ زا ﺖﯾﺎﮑﺣ ود
یﺪﯿﺷر رﺪﯿﺣ ﺮﺘﮐد
46 .......................................................... ﺰﯾﺮﮔ ﺎﯾ جاودزا
ﺎﯿﻧﺪﻤﺣا ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﺘﮐد زا ﯽﻧﺎﺘﺳاد
45 ........................................................... یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ یهﮋﯾو
41 .......................... ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد ﺎﻫهژاو
ﺎﺑ یزﺎﺑ یﺎﻫﯽﮔﮋﯾو
ﺪـﻗﺎﻓ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﯽﻧﺎﺑز ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺮﮑﻓ مدﺮﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ
ﻦـﯾا فﻼـﺧ فﻮـﮑـﻨـﯿـﻟو رﺪﻧﺎﺴﮑﻟا ﺮﺘﮐد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد . ﺖﺳا ﯽﻣﻼﮐ یﺎﻫیزﺎﺑ
. ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﺖﺑﺎﺛ ار عﻮﺿﻮﻣ
37 ..................................................... ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻦﯿﻣز زا ﯽﺸﺨﺑ ﺎﻣ
ﺲﯿﯾر ﻪﺑ بﺎﻄﺧ نﺎﺘﺳﻮﭙﺧﺮﺳ ﻪﻠﯿﺒﻗ ﺲﯿﯾر ﻞﺗﺎﯿﺳ ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﻨﺨﺳ
. ﺎﮑﯾﺮﻣآ یرﻮﻬﻤﺟ
35 .............................................................. ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎﻫﺮﺒﺧ
34 ................................. ناﺮﯾا ﻞﺒﻤﺳ ،زاﺮﻓﺮﺳ و ﺪﻨﻠﺑ : ﺪﻧوﺎﻣد
زا ﯽـﺷراﺰـﮔ و ﺪﻧوﺎﻣد هﻮﮐ یهرﺎﺑرد
ﯽﺑاﺮﺗ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ زا ﯽﺒﻠﻄﻣ
. 1382 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺪﻧوﺎﻣد یﻪﻠﻗ
ﻪﺑ نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا دﻮﻌﺻ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﺩﺮﺧ ﻭ ﻥﺎﺟ ﺪﻧﻭﺍﺪﺧ ﻡﺎﻧ ﻪﺑ
ﻮﺘﻧﺍﺮﭙﺳﺍ ﻭ ﯽﺳﺭﺎﻓ
ﯼﻪﻧﺎﺑﺯ
ﻭﺩ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
ﯼﻪ
ﻣﺎﻧﻞﺼﻓ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ مود لﺎﺳ
ISSN ١٧٢٨-٦١٧٤
: ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا هرﺎﻤﺷ
1381 ﺰﯿﯾﺎﭘ : هرﺎﻤﺷ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ رﺎﺸﺘﻧا ﺦﯾرﺎﺗ
ﺪﺠﻣ یرﻮﻧ ﺎﺒﯾﺮﻓ : لﻮﺌﺴﻣ ﺮﯾﺪﻣ و زﺎﯿﺘﻣا ﺐﺣﺎﺻ
ﯽﺑاﺮﺗ
ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ : ﺮﯿﺑدﺮﺳ
•
هدﺎـﻔـﺘﺳا زا و ﺖﺳا ﺰﯾﺎﺟ ﺬﺧﺎﻣ و ﻊﺒﻨﻣ ﺮﮐذ ﺎﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻞﻘﻧ
نآ رد ﻪﮐ ار یاﻪﯾﺮﺸﻧ
زا ﻪﺨﺴﻧ ود دﻮﺷﯽﻣ
ﺖﺳاﻮﺧرد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
ﻪـﻠﺠـﻣ ﯽـﻧﺎـﺸﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ جرد ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﯽﺒﻠﻄﻣ
. ﺪﻨﻨﮐ لﺎﺳرا
•
. ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
نآ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ یهﺪﻬﻋﺮﺑ
ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا رد جرﺪﻨﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ
•
ﯽﺑاﺮﺗ ﮏﺑﺎﺑ : ﺪﻠﺟ ﯽﺣاﺮﻃ
قﺮﺷ و دﺎﻤﺘﻋا : ﻪﻣﺎﻧزور زا ﺎﻫﺲﮑﻋ
: هرﺎﻤﺷ ﻦﯾا یﻪﯾﺮﯾﺮﺤﺗ
نارﺎﮑﻤﻫ
ﮓﻨﺷﻮﻫرذآ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ
رﻮﭘﻢﯿﻫاﺮﺑا
هﺮﯿﻧ
ﺎﯿﻧﺪﻤﺣا ﻦﯾﺮﯿﺷ
ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ
یﺪﯿﺷر رﺪﯿﺣ
ﯽﻌﯿﻔﺷ هﺰﻤﺣ
ﯽﻤﻬﻓ هﺮﯿﻨﻣ
رﻮﭘدﺎﯿﺻ نﺎﻬﯿﮐ
ﺖﻟﻮﺻ ﻪﻤﻃﺎﻓ
یﺮﯿﺒﮐ ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ
ﯽﺣوﺪﻤﻣ ﺎﺿرﺪﻤﺣا
نﺎﯿﻗﺎﺑﺮﯿﻣ ﯽﻀﺗﺮﻣ
فﻮﮑﻨﯿﻟو رﺪﻧﺎﺴﮑﻟا
ﯽﺑاﺮﺗ ﮏﺑﺎﺑ : ﺖﺴﯿﻓاﺮﮔ
ﻮﻠﻨﺴﺣﯽ
ﺟﺎﺣ ﺎﺿر : پﺎﭼ رﻮﻣا
: ﯽﻨﯿﭽﻓوﺮﺣ
7500565
نﺎﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ
ﺞﯾورآ : ﯽﻓﺎﺤﺻ و پﺎﭼ
: ﺎﻫﯽﻧﺎﺸﻧ
17765 -184
ﯽﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ،ناﺮﻬﺗ
7463812 : ﺲﮑﻓ 7437138 : ﻦﻔﻠﺗ
www.sabzandishan.com : ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
info@sabzandishan.com : ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ

... ﺖﺴﯿﻧ لﺎﯿﺧ ﺮﺑ ﯽﻠﭘ ﭻﯿﻫ یﺎﻨﺑ ﺮﮕﯾد
ﻦـﯾا.
. . ﺖﺴﯿﻧ لﺎﯿﺧ ﺮﺑ ﯽﻠﭘ ﭻﯿﻫ یﺎﻨﺑ ﺮﮕﯾد
ﻪـﮐ ﯽـﯾوا ،ﺖﺳا نﺎﯾﻮﭘ ﺰﯾوﺮﭘ ﺮﯿﻣا زا یا هدوﺮﺳ
. ﯽﻣﺎﻧ ﯽﺘﺣ ،ﺪﻨﻧادﯽﻤﻧ
وا زا ﭻﯿﻫ زوﺮﻣا نﺎﻧاﻮﺟ
ﻪـﺑ ار یو مﺎﻧ ﮏﺷﯽﺑ
،یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺎﻣا
ﻢﯾژر ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺖﺴﯿﺴﮐرﺎﻣ یزرﺎﺒﻣ نﺎﯾﻮﭘ . دراد دﺎﯾ
دﺎـﻬـﻧ دﻮـﺧ یﺎﻫنﺎﻣرآ
ﺮﺳ ﺮﺑ نﺎﺟو ﺪﯿﮕﻨﺟ هﺎﺷ
ﯽـﻣﺎـﻈـﻧ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا یﺎﻫنﺎﻣرآ
نآ ﺪﺑﺎﯾرد ﻪﮐنآﯽﺑ
ﺎـﺗ ﺪـﻧﺎـﻤﻧ و دﻮﺷﯽﻤﻧ
ﻖﻘﺤﻣ ﺰﮔﺮﻫ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ
ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ار یدﻼﯿﻣ دﺎﺘﺸﻫ یﻪﻫد
یﺎﻫلﺎﺳ
ﻦﯿﺴﭘاو
. ار اﺮﮔ راﺪﺘﻗا ﺮﮑﻔﺗ ﮏﯾ ﯽﺷﺎﭘ وﺮﻓ : ﺪﻨﯿﺒﺑ
ﺮـﮔﺮـﯾﻮـﺼﺗ نﺎـﯾﻮﭘ ﺮﻌﺷ زا ﻂﺧ ﻦﯾا ﺎﻣا
ﻦـﯾﺮـﯿـﺷ و ﺖﺳیدﺎﺒﻋ
ﻦﯾﺮﯿﺷ یزوﺮﻣا هﺎﮕﯾﺎﺟ
ناﺮـﯾا رد ﻪـﮐ ﺖـﺳﯽﺸﺒﻨﺟ
دﺎﻤﻧ زوﺮﻣا ،یدﺎﺒﻋ
نﻮﻧﺎﻗ ﺶﺒﻨﺟ . دراد هﺪﺳ ﮏﯾ زا ﺮﺗنوﺰﻓا
یاﻪﻨﯿﺸﯿﭘ
هوﺮـﮔ ﻦـﯿـﺘـﺴـﺨﻧ ماﺰﻋا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ ،ﯽﻫاﻮﺧ
یﻪـﻤﻠﮐ
ﮏﯾ شرﺎﮕﻧ ﺎﺑ ﺪﯾزﺎﻏآ ﺎﭘورا ﻪﺑ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد
ﺶـﺒـﻨـﺟ ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ ﺎﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﻪﻟوﺪﻟارﺎﺸﺘﺴﻣ
فﺪـﻫ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر هار رد ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ . ﺪﯿﻟﺎﺑ ﻪﻃوﺮﺸﻣ
زا ،ﺖـﺳا هدﺮﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫهار
دﻮﺧ
نﻮـﭼ ﯽﻧاوﺮﻫر ﺎﺑ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ دﺮﺒﻧ یﺎﻫﻪﭼﻮﮐ
ﺎـﺗ ،رادمﺎﻧ
و مﺎﻧﻢﮔ
،ﺮﮕﯾد ﻦﺗ ناراﺰﻫ و ﯽﺒﻤﺑ رﺪﯿﺣ
هﺪـﯿـﺳر ﻪـﻧﺎﯾاﺮﮔﺢﻠﺻ
ﯽﻧﺪﻣ یهزرﺎﺒﻣ
هاﺮﮔرﺰﺑ ﻪﺑ
ﺲﭘ یور ﭗﭼ یﻪﻧﺎﮐدﻮﮐ
یرﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ . ﺖﺳا
ﯽـﻠﮑﺷ ﻮﮔوﺖﻔﮔ
ِﻖﻄﻨﻣ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد ،هدﺎﻬﻧ ﺖﺸﭘ
رد قﺮـﻏ نآ یهﺪﻨﯾآ
ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ . ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ
اﺮـﭼ . لﺎﯿﺧ رد نآ ﻊﯿﻓر یﺎﻨﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﺎﯾور و مﺎﻬﯾا
: ﻪﮐ
،ﺖﺴﯿﻧ
لﺎﯿﺧ ﺮﺑ ﯽﻠﭘ ﭻﯿﻫ یﺎﻨﺑ ﺮﮕﯾد
. هرﺎﺘﺳ و ﺖﺳد ﻪﻠﺻﺎﻓ هﺪﺷ هﺎﺗﻮﮐ
ِﻞـﻬـﭼ ی ﻪـﻫد نﺎﮔداز ِﻞﺴﻧ ِﺮﯿﻃﺎﺳا ﺮﮔا
،ﺪـﻧدﻮـﺑ ﻒﮑﻨﯿﺷﻼﮐ و ﻢﺸﺧ زا یﺪﯿﺷرﻮﺧ ِیﺮﺠﻫ
ﻦـﯾﺮﯿﺷ ﻪﮐ ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد روﺎﺑ ،ﻪﻨﯿﮐ و ﺮﻬﻗ رد قﺮﻏ
،ﺖـﺳا کﺎﺧ ﻦﯾا یادﺮﻓ نﺎﮐدﻮﮐ یهرﻮﻄﺳا
یدﺎﺒﻋ
،ﺪـﯿـﻟﺎـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻨﺨﺒﻟ و مﻼﺳ نارود رد ﻪﮐ ﯽﻠﺴﻧ
ار ناﺮـﮕـﯾد یارآ ﻞﻤﺤﺗ ﺎﻣ فﻼﺧ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﺴﻧ
ﺲـﮐ ﭻﯿﻫ دﺰﻧ ﻖﺣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻧادﯽﻣ
و ،دزﻮﻣآﯽﻣ
ﺎـﭘ ﺮـﺑ ،ادﺮـﻓ یهرﻮﻄﺳا
ﻦﯾا ماﺮﺘﺣا ﻪﺑ . ﺖﺴﯿﻧ
. کﺎﺧ ﻦﯾا ﺖﻌﺳو ﻪﺑ یﺪﻨﺨﺒﻟ ﺎﺑ ،ﻢﯿﺘﺴﯾﺎﺑ
ﯽﻫﺎﺸﺘﻟود ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
! ﺪﻨﻤﺟرا نﺎﺘﺳود
و ناﺮﯾا نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهدﺮﺘﺴﮔ
لﺎﺒﻘﺘﺳا ﯽﭘ رد
یﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻧ و ﺐﻟﺎﻄﻣ لﺎﺳرا و ﻪﻠﺠﻣ زا نﺎﻬﺟ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﮕﯾد
ﺐـﯿـﺼﻧ ﻪﮐ یزﺎﺳﺦﯾرﺎﺗ
ِرﺎﺨﺘﻓا ﻪﺑ ﻊﺟار هﮋﯾو ﻪﺑ -ناواﺮﻓ
ﻦﯾا رد -ﻞﺑﻮﻧ
ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺐﺴﮐ ،ﺪﺷ ناﺮﯾا و یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ
. ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻪﻠﺠﻣ ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ 16 هرﺎﻤﺷ
رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ ،رادﻪﻟﺎﺒﻧد
ﺐﻟﺎﻄﻣ یﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻦﻤﺿ
نﺎـﺘـﺳاد ﮏـﯾ زا یا ﻪـﻤـﺟﺮـﺗ جرد ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا رد
ﻪـﺟﻮـﺗ درﻮﻣ ﻪﮑﻧآ ﺪﯿﻣا ،ﻢﯾاهدﻮﻤﻧ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ( لﺎﻨﯾژرا)
ﻞﯿﺻا
. دﺮﯿﮕﺑ راﺮﻗ ﺎﻤﺷ
ﮓـﻨـﻫﺮـﻓ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺎﻣ فﺪﻫ ﻪﮐ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺨﺑ رد
ﺎـﻧﻻﻮﻣ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا
ی ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺎﺑ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﯾا . دﻮﺷﯽﻣ
ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﯿﻧد ﻪﺑ
زا ﯽﻧﺎﺘﺳاد . ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ “ ﺎﻘﺷﺎﻋ ﻦﮐ ﺎﻫر ﺖﻠﯿﺣ”
فوﺮﻌﻣ لﺰﻏ
حﺮـﻃ ﻪـﺑ ،ﺖﺳا ﻞﯿﺻا و ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺮﯿﻏ ﻪﮐ ﺎﯿﻧﺪﻤﺣا ﺮﺘﮐد ﻢﻧﺎﺧ
ﺐـﻠـﻄـﻣ ود . دزادﺮـﭘﯽﻣ
ﯽﻧاﺮﯾا ﻢﺴﯿﻧرﺪﻣ و ﺖﻨﺳ یﻪﻏﺪﻏد
ﺪـﻧوﺎـﻣد هﻮﮐ یهرﺎﺑرد
ﯽﺒﻠﻄﻣ و یﺪﻌﺳ نﺎﺘﺴﻠﮔ زا هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ
یهرﺎﻤﺷ
ﻦﯾا رد ،ار ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا ﯽﻓﺮﻌﻣ زا ﺎﻣ فﺪﻫ یدوﺪﺣ ﺎﺗ
. ﺪﻧزﺎﺳﯽﻣ
هدروآﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
ﯽـﺟرﺎـﺧ یﺎـﻫ نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا لﺎﺴﻣا نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد
زا ﯽـﯾﺎﯿﻧﺎﭙﺳا یﻮﺠﺸﻧاد 4،ﺪﻧدﺮﮐ
نﺪﯾد نﺎﻣرﻮﺸﮐ زا یدﺎﯾز
ﺶـﯿـﭘ زا یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺎﻫنآ
ﻪﮐﻦﯾا
ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ . ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻫنآ
یﻪﻠﻤﺟ
ﺎـﺑ ،ﺪـﻨـﺘـﺷاﺪﻧ نﺎﻣﺮﮐ نﺎﺘﺳا زا راﺪﯾد یاﺮﺑ یاهﺪﺷ
ﻦﯿﯿﻌﺗ
مرﺎـﻬﭼ یهرﺎﻤﺷ
رد ﻪﮐ ﻢﺑ گرا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ یﻪﻟﺎﻘﻣ
یﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮـﺛا ﻦـﯾا زا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﺷ قﺎﺘﺸﻣ ﺎﻫنآ
،دﻮﺑ هﺪﺷ جرد ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا
نﺪﯾد ﻪﺑ دﻮﺧ یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﻤﺿ و ﺪﻨﻨﮐ نﺪﯾد ﻞﯾﺪﺑﯽﺑ
ﯽـﻓﺮـﻌـﻣ و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا ﺎﺑ ﻪﮐﻦﯾا
ﻪﺠﯿﺘﻧ . ! ﺪﻨﺘﻓر ﻢﺑ گرا
. دﻮـﺷ ﯽـﻣ ﺮـﺴﯿﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ و طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﯾا نﺎﮑﻣا ،ﺎﻫﻪﺘﺷاد
زا یدﺎـﯾز یﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧ ﺎﻣ ﻪﻠﺠﻣ رﺎﺸﺘﻧا تﺪﻣ رد
یﺪـﻨـﻣ ﻪـﻗﻼـﻋ زاﺮﺑا ﻪﮐ ﻢﯿﺘﺷاد رﻮﺸﮐ زا جرﺎﺧ نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾارد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنﺎﮑﻣ
زا ﺎﺗ ﺪﻧاهدﺮﮐ
ﺐﻟﺎﻄﻣ یﻪﻤﺟﺮﺗ
یاﺮﺑ هزﺎﺟا ﺐﺴﮐ رﺎﺘﺳاﻮﺧ ﺎﯾ و ﺪﻨﻨﮐ نﺪﯾد
اﺮﭼ ،ﺪﻧاهﺪﺷ
نﺎﺷدﻮﺧ ﯽﻠﻣ یﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا رد جرﺪﻨﻣ
ﺮـﺼـﺤـﻨـﻣ دﻮـﺧ عﻮـﻧ رد ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا رد جرﺪﻨﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ
. ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﺑﺎﺸﻣ یﻪﻧﻮﻤﻧ
و ﺪﻨﺷﺎﺑﯽﻣ
گرﺰﺑ فﺪﻫ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ زا ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺖﻀﻬﻧ
ﺎـﺗ ﻢﯾاﻪﺘﺧﺎﺳ
ﻢﻫاﺮﻓ ار ﯽﺗﺎﻧﺎﮑﻣا ﻪﮐﻦﯾا
زا ﻢﯿﻟﺎﺤﺷﻮﺧ . ﺖﺳﺎﻣ
ﮓﻨﻫﺮﻓ یﺎﻫﻪﺘﺷاد
زا ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زﺮﻣ نوﺪﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻢﯿﻧاﻮﺘﺑ
رﻮﻀﺣ ﺮﻈﺘﻨﻣ نﺎﻨﭼﻢﻫ
و ﻢﯿﻨﮐ ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا دﻮﺧ ﻢﻬﺳ ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا
. ﻢﯿﺘﺴﻫ ﯽﻧاﺮﯾا نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﻤﻠﻗﻮﻧ
نﺎـﮔﺪـﻨـﻧاﻮـﺧ ﺎﻤﺷ یﺎﻫهﺎﮔﺪﯾد
و تاﺮﻈﻧ ﺮﻈﺘﻨﻣ
! ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻪﻠﺠﻣ یهرﺎﺑرد
ﺪﻨﻤﺟرا
! ﮏﯾﺮﺒﺗ
زا ار دﻮـﺧ ﯽﻧﺎﻣدﺎﺷ نﺎﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ یﻪﻠﺠﻣ
نارﺎﮐرﺪﻧا ﺖﺳد
زاﺮـﺑا یدﺎـﺒـﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
صﺎﺼﺘﺧا
ناﺮـﯾا ﺢـﻠـﺻ ی هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ یﻮﻧﺎﺑ ﻪﺑ ﺐﻠﻗ ﻢﯿﻤﺻ زا و ﺪﻨﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
و ناﻮـﺗﺮـﭘ نﺎﻨﭽﻤﻫ یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﮐنآ
ﺪﯿﻣا . ﺪﻨﯾﻮﮔﯽﻣ
ﮏﯾﺮﺒﺗ
ﻦـﯾا و ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻣدﺮﻣ یﻪﻤﻫ
و نﺎﻧز ،نﺎﮐدﻮﮐ قﻮﻘﺣ ﻊﻓاﺪﻣ ﺮﯿﮕﯿﭘ
!
ﻦﯿﻣز ناﺮﯾا رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺞﯾوﺮﺗ ﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ یﺪﯾﻮﻧ هﺰﯾﺎﺟ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Redaktora noto / ﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻦﺨﺳ
٢
55

Speciale / ﻩﮋیو
٣
54
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻦـﺘـﻣ ﺎـﻤـﺷ ﻦﻤﺠﻧا ﺮﮔا . ﺖﺳا هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﺻﺎﺧ داﺮﻓا ﺮﻈﻧﻪﻄﻘﻧ
ﺎـﺑ ﺎـﻣ ﺪﻨﮐ ﺮﺸﺘﻨﻣ لﺎﻌﻓ نز ﻦﯾا صﻮﺼﺧرد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ ار یاهﮋﯾو
ناﻮـﻨـﻋﻪﺑ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﮐ مراوﺪﯿﻣا ﻦﻣ . ﺪﻧاﻮﺧ ﻢﯿﻫاﻮﺧ ار نآ ﻞﯿﻣ لﺎﻤﮐ
. دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐﻪﺑ
مدﺮﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﻧﺎﺑز ِﻞﭘ
( ﻦﭘاژ ،اوازﺎﻧﺎﮐ)
ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ِﺖﻧﺪﯾزﺮﭘ شﺎﺑدﺎﺷ
نﺎﻬﺟ یﺎﻫنادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳاﺮﮕﯾد
و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
وﺪﻧآ م ﻻﻮﯾو
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
! ﺰﯾﺰﻋ نﺎﺘﺳود مﻼﺳ
ﻢـﯿﻤﺻ زا ناﺮﯾا یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﻤﺠﻧا ﻖﯾﺮﻃ زا مراد ﺖﺳود
ﮏـﯾﮋـﻠـﺑ رد ﯽـﺘـﺣ . ﻢـﯾﻮﮕﺑ ﮏﯾﺮﺒﺗ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺐﻠﻗ
نﺪـﯿﻧادﺮﮔ ﺮﺘﻬﺑ یاﺮﺑ نﺎﺸﯾا یﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
یهرﺎﺑرد
ﺎﻣ ،ﺰﯿﻧ ﺖﺳدرود
. ﻢﯾاهﺪﯿﻨﺷ
ﺎﻤﺷ رﻮﺸﮐ رد نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﮏﯾﮋﻠﺑ رد ﺪﻨﺘﺳوا ﺮﻬﺷ زا « ﻮﮑﻨﮐ»
یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا هوﺮﮔ فﺮﻃ زا
Ooestende Else Huisseune
نز ﮏـﯾ یﺎـﻫﺖﺳد
رد
thekra@zipmail.com.brﻞﯾزﺮﺑ
ناﺮﯾا ﺢﻠﺻ یﻮﻧﺎﺑ ﻪﺑ
مﻼﺳ
2003 ﺢﻠﺻ ﻞﺑﻮﻧ ﻪﮐ ﻢﻧادﯽﻣ
نﻮﻨﮐا ﻦﻣ
! دﺎﺑ نﺎﺘﮐرﺎﺒﻣ . ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا
لﺎـﺳ ﻞـﺑﻮـﻧ ﺢـﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
یهﺪﻧﺮﺑ
ناﻮﻨﻋﻪﺑ
یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﺘﮐد مﺎﻧ مﻼﻋا ﺎﺑ
جﻮـﻣ ﻦﯾا رد . ﺖﻓﺮﮔﺮﺑ رد ار ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یهزﻮﺣ
نﻻﺎﻌﻓ ﯽﻧﺎﻣدﺎﺷ زا ﯽﺟﻮﻣ 2003
زا هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ مﺎﯿﭘ ﺪﻨﭼ ﮏﻨﯾا . ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﯿﻬﺳ ﺰﯿﻧ ﺎﯿﻧد ﺮﺳاﺮﺳ یﺎﻫنادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻧﺎﻣدﺎﺷ
رد ﺎـﻫمﺎﯿﭘ
ﻦﯾا ﻞﺻا)
ﺪﻧاهﺪﺷ
لﺎﺳرا ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﺮﺘﻓد ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫمﺎﯿﭘ
: ( ﺖﺳا هﺪﺷ جرد هرﺎﻤﺷ ﻦﯿﻤﻫ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺨﺑ
! مﺮﺘﺤﻣ ِیدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ
ﺖـﻓﺎـﯾرد مﺎـﯿـﭘ رﺪﻗ نآ ﺎﻤﺷ ﺎﻫزور ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﻢﻧادﯽﻣ
صﻮـﺼﺧ ﻪـﺑ ﺪـﯿـﻨﮐ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻫنآ
یﻪﻤﻫ
ﻪﺑ ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻤﻧ
ﻪﮐ ﺪﯿﻨﮐﯽﻣ
ِنﺎﺑز ﻪﺑ مﺎﯿﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ . ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﯿﮕﻧاﺖﻔﮕﺷ
ﯽﻧﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنآ
ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﻢﯾﺪﻘﺗ ﺮﻃﺎﺨﺑ ﮏﯾﺮﺒﺗ ضﺮﻋ ﺎﻓﺮﺻ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﯽـﮕـﺸـﯿﻤﻫ فﺪﻫ ﻪﮐ ﺪﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺎﻔﻄﻟ . ﺖﺳا ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ
ﻂـﺑاور یاﺮـﺑ ﯽﻄﯾاﺮﺷ دﺎﺠﯾا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
نﺎﺑز نﺎﯾﻮﮔﻦﺨﺳ
نﺎﯾﻮﮔﻦﺨﺳ
یاﺮﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻦﯾا ندروآ دﻮﺟﻮﺑ و مدﺮﻣ ﻦﯿﺑ ﺰﯿﻣآ ﺢﻠﺻ
رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ زا نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﮏﭼﻮﮐ ﻪﭼ و گرﺰﺑ ﻪﭼ ،نﺎﺑز ﺮﻫ
ار ﺎـﻤـﺷ یﺎﻫشﻼﺗ
ﺎﻣ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯾا ﻪﺑ . ﺪﻨﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ نﺎﺑز یﻪﻄﯿﺣ
ار ﺎـﻣ یﺎﻫوزرآ ﻦﯾﺮﺗﻪﻧﺎﻤﯿﻤﺻ
و ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﻔﻄﻟ . ﻢﯿﻨﮐﯽﻣ
کرد ﻼﻣﺎﮐ
. ﺪﯿﺷﺎﺑ اﺮﯾﺬﭘ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ِﺖﻧﺪﯾزﺮﭘ – ﯽﺗﻪﺳرﻮﮐ
ﻮﺗﺎﻧر
( ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺗرﻮﺸﻣ ﻂﺑاور یاراد)
! ناﺪﻨﻤﺟرا
ﻦـﻤـﺠـﻧا و ﺖـﻧرﺎـﭼ بﻮﻠﮐ ،ﺎﻣ ﯽﻠﺤﻣ بﻮﻠﮐ فﺮﻃ زا
یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ نﺪﺷ هﺪﻧﺮﺑ ﺎﻣ ( ﻪﺴﻧاﺮﻓ)
ﺖﻧرﺎﭼ ﻮﯿﺗﻮﭘ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یاﻪﻘﻄﻨﻣ
و ﻢـﯿـﯾﻮـﮔ ﯽـﻣ ﮏـﯾﺮﺒﺗ ﯽﻣﺮﮔ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺮﻃﺎﺨﺑ ار
نازرﺎـﺒـﻣ ی ﻪﻤﻫ و نﺎﯿﻧاﺮﯾا یﻪﻤﻫ
یاﺮﺑ هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻢﯾراوﺪﯿﻣا
. ﺪﺷﺎﺑ ﺶﺨﺑﺪﯿﻣا ﺢﻠﺻ
یرﺪﻧﻮﮐ ﺲﻧاﺮﻓ ﺎﯾرﺎﻣ
،مﺮﺘﺤﻣ و ﯽﻧاﺮﯾا یﺎﻫﺶﯾﺪﻧاﻢﻫ
،ﻢﯾﻮﮔﯽﻣ
ﮏﯾﺮﺒﺗ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ِیدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺮﻃﺎﺨﺑ ﻦﻣ
رد . ﺖـﺳا هدﺮـﮐ دﻮﺧ نآ زا ار ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
نﻮﻨﮐا ﻪﮐﯽﺴﮐ
تﺎـﻋﻼـﻃا ناﺮـﯾا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ یهرﺎﺑرد
ﻢﯿﻧاﻮﺗﯽﻤﻧ
ﺎﻣ ،ﻦﭘاژ
یﺮـﺒﺧ یﺎﻫﺲﻧاژآ
ﺪﯿﻧادﯽﻣ
ﻪﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
اﺮﯾز . ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد یدﺎﯾز
ﺎـﻫ نآ . ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﯽﯾﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﯽﯾﺎﭘورا یﺎﻫﺖﮐﺮﺷ
رﺎﺼﺤﻧا رد نﺎﻬﺟ
نآ ﻦـﯿـﺑ زا ﻢﻫ ﯽﻨﭘاژ یﺮﺒﺧ یﺎﻫﺲﻧاژآ
،ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
بﺎﺨﺘﻧا ار رﺎﺒﺧا
ﻦـﯾا ﻪـﺑ . ﺪـﻨـﻨﮐﯽﻣ
بﺎﺨﺘﻧا ﺎﻣ یاﺮﺑ هرﺎﺑود ار رﺎﺒﺧا زا ﯽﺧﺮﺑ ،رﺎﺒﺧا
ﻖـﺒـﻃﺮـﺑ ،دﺮـﯿـﮔﯽﻣ
راﺮﻗ ﺎﻣ سﺮﺘﺳد رد رﺎﺒﺧا ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﺐﯿﺗﺮﺗ

ﻦـﯾﺮـﯿـﺷ ﻢـﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﯽﺒﻠﻗ یﺎﻫﺮﮑﺸﺗ و ﺎﻫﮏﯾﺮﺒﺗ
زاﺮﺑا ﺎﺑ
هزرﺎـﺒـﻣ ﺖﻟاﺪﻋ راﺮﻘﺘﺳا یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ وا یراﺪﯾﺎﭘ . یدﺎﺒﻋ
. داد هرﺎﺑود ﯽﺘﻋﺎﺠﺷ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﮏﯾﮋﻠﺑ ،(
ﯽﻠﺴﮐوﺮﺑ یﺎﻫﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا
هوﺮﮔ)
ﮏﻟﺎﻓ ﻦﻠﻫ
یهرﺎﺑرد
نﻮﯾﺰﯾﻮﻠﺗ زا ،مﺮﺴﻤﻫ و ﻦﻣ ،ﺎﻣ یدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻟﺎﺤﺷﻮﺧ ﺎﺑ
رﻮـﻬـﺸﻣ ی هﺰـﯾﺎﺟ ﺶﯿﭘ ﯽﮐﺪﻧا ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﻢﯾﺪﯿﻨﺷ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ
ﻢـﯿـﻧادﯽﻣ
ﯽﺑﻮﺧﻪﺑ
ﺎﻣ ﻪﮐ ﺎﺟنآ
زا . ﺪﺷ ﺎﻄﻋا وا ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ ﯽﻧﺎﻬﺟ
نﺎـﻧز قﻮﻘﺣ ﻦﯿﻨﭼﻢﻫ
و ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یﻪﻨﯿﻣز
رد ﯽﻟﺎﻌﻓ دﺮﻓ ﻪﭼ وا ﻪﮐ
ﻢﯿﻨﮐﯽﻣ
ﺶﻫاﻮﺧ ﺎﻤﺷ زا ﺐﻠﻗ ﻢﯿﻤﺻ زا ﺎﻣ ،ﺖﺳا ناﺮﯾا رد نﺎﮐدﻮﮐ و
ﺖـﮐﺮـﺑ ﻪـﺑ . ﺪـﯿـﻧﺎـﺳﺮـﺑ نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ار ﺎﻣ یﻪﻧﺎﻤﯿﻤﺻ
تﺎﮑﯾﺮﺒﺗ ﻪﮐ
ِﯽـﻋﺎﻤﺘﺟا ِلدﺎﻌﺗ نﺎﺸﯾا ﻪﯿﺒﺷ یﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﺮﮕﯾد و نﺎﺸﯾا یﺎﻫﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
نﺎـﺸﯾا زا ﺎﻣ ؛دﻮﺷﯽﻣ
ﯽﻌﻗاو و سﺮﺘﺳد ِﻞﺑﺎﻗ ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻬﺟ
. ﻢﯿﻨﮐﯽﻣ
زاﺮﺑا ار دﻮﺧ ﯽﻟﺪﻤﻫ ﻪﻠﯿﺳو ﻦﯾﺪﺑ و ﻢﯾراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ رﺎﯿﺴﺑ
ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﻦﯿﮔﻮﻣ وﺮﻫ
ﮏﯾ ﻪﮐ مﺪﻨﺳﺮﺧ یﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا نز ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﻦﻣ
ار ﺲﻨﺟ ود یﺮﺑاﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا . ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺑﻮﻧ هﺰﯾﺎﺟ یهﺪﻧﺮﺑ
نز
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧز یﻪﻤﻫ
مﺎﻧﻪﺑ
. ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﺖﺑﺎﺛ ،ﺪﻨﻧآ ﻒﻟﺎﺨﻣ ماﻮﻗا زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﮐ
. مراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﻢﻧﺎﺧ ﻦﯾا زا ﻦﻣ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
هزرﺎﺒﻣ نﺎﻧز قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ
ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،(
ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻢﻠﻌﻣ)
ترﻪﻧﻮﻣ
ﻦﯿﻠﺳﻮﺟ
ﯽﻧاﺮﯾا ﮏﯾ ،ﺪﺷ ﻞﺑﻮﻧ یهﺰﯾﺎﺟ
یهﺪﻧﺮﺑ
ﻪﮐ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ
و نﺎـﻧز قﻮﻘﺣ هﮋﯾﻮﺑ و ناﺮﯾا رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻤﻠﺴﻣ
ﯽﮔرﺰﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ نﺎﺸﯾا ﻪﺑ هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا یﺎﻄﻋا . ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﮐدﻮﮐ
نﺎـﻬـﺟ رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا لدﺎﻌﺗ ﺎﻫنآ
دﻮﺟو نوﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻧز یاﺮﺑ
زا و ﺪﯿﻨﮐ غﻼﺑا نﺎﺸﯾا ﻪﺑ اﺮﻣ ﯽﺒﻠﻗ سﺎﭙﺳ ﺎﻔﻄﻟ . ﺖﺴﯿﻧ ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا
. ﺪﯿﯾﻮﮕﺑ ﮏﯾﺮﺒﺗ نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ﻦﻣ ﺐﻧﺎﺟ
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا -ﺲﺗرﻮﮐ
ﺪﯾﻮﯾد
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
،ناﺮﯾا نﺎﺸﯾﺪﻧاﻢﻫ
ﺮﺑ مﻼﺳ
ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺖﻓﺎﯾرد ﻪﮐﻦﯾا
ﺪﯿﻣا ﻪﺑ
قﻮـﻘـﺣ یاﺮﺑ ﻪﻔﻗوﯽﺑ
ﺎﺗ ﺎﻣ یﻪﻤﻫ
یاﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ یاهزﺎﺗ
قﺎﻔﺗا ،یدﺎﺒﻋ
. ﻢﯿﻨﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﻬﺟ مﺎﻤﺗ رد نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز
( ﻦﯿﺘﻧاژرآ ،سﺮﯾآ ﺲﻨﯾﻮﺑ)
رﻮﺗرﺎﺳ ور
ﯽﻧاﺮﯾا نز ﮏﯾ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ هﺰﯾﺎﺟ یهﺪﻧﺮﺑ
،یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ
رد هﮋـﯾوﻪﺑ
،ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ شدﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻤﻠﺴﻣ
راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣﺎﮔ ﻦﯾا . ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز قﻮﻘﺣ یﻪﻨﯿﻣز
ﯽـﻋﺎـﻤـﺘـﺟا لدﺎﻌﺗ نﺎﺸﯾا دﻮﺟو نوﺪﺑ ﻪﮐ ،نﺎﻧز یﻪﻤﻫ
یاﺮﺑ ﺖﺳا
ﺎﻫﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻪﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ . ﺖﺳا سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ نﺎﻬﺟ
ﻪـﺘـﺧﺎﻨﺷ و ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﺘﺳود ﻖﯾﺮﻃزا نﺎﻬﺟ ﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﻧز هﮋﯾوﻪﺑ
ﺮﮑﺸﺗ و ﯽﻟﺪﻤﻫ ناﺮﯾا یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻦﻤﺠﻧا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﯾ و ناﺮﯾا رد هﺪﺷ
ﮏـﯾﺮـﺒـﺗ و ﺪﻨﻨﮐ مﻼﻋا وا رﺎﮐ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﺑ ار دﻮﺧ
esperanto@fibertel.om.ar ﻦﯿﺘﻧاژرآ . ﺪﻨﯾﻮﮕﺑ
! ﺰﯾﺰﻋ نﺎﺸﯾﺪﻧاﻢﻫ
ﯽـﻣدﺎـﮐآ ﻪﮐﻦﯾاﺮﻃﺎﺨﺑ
ار مدﻮﺧ ﯽﻟﺎﺤﺷﻮﺧ ،ﺎﮑﯾرﺎﺘﺳﺎﮐ زا
زاﺮـﺑا ،دﺮـﮐ بﺎﺨﺘﻧا لﺎﺴﻣا یهﺰﯾﺎﺟ
یاﺮﺑ ار یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ،ﻞﺑﻮﻧ
ِﯽـﻧﺪـﻣ ِی ﻪـﻌـﻣﺎـﺟ ﺪﻧوﺮﻬﺷ و ﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
. ﻢﻨﮐﯽﻣ
ﺖـﺳا ﺐـﻟﺎﺟ ﻦﻣ یاﺮﺑ ﺪﺘﻓاﯽﻣ
قﺎﻔﺗا ناﺮﯾا رد ﻪﮐ ﻪﭽﻧآﺮﻫ ،ﯽﻧﺎﻬﺟ
: ﻪﮐ مﺪﻘﺘﻌﻣ ﻦﻣ . ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ یهرﺎﺑرد
هﮋﯾوﻪﺑ
نوﺪـﺑ ار نﺎـﺷدﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز یهﻮﯿﺷ
ﻪﮐ ﺖﺳا ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﻖﺣ ﻦﯾا
ناﻮـﻨـﻋﻪﺑ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﻧز ﻖﺣ و ﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎﻫﯽﺟرﺎﺧ
ﺖﻟﺎﺧد
مدﺮﻣ یاﺮﺑ ﺎﻫوزرآ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﺑ . ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻞﻣﺎﮐ ﯽﯾﺎﻫنﺎﺴﻧا
. ناﺮﯾا
ﺎﮑﯾرﺎﺘﺳﺎﮐ –
ﻞﺑﻮﻧ ﻪﺘﯿﻤﮐ یﻪﯿﻧﺎﯿﺑ
ارﻮﻣ ﻮﮔﻮﻫ
http:// www.nobel.se/peace/laureates/2003/press.html : ﻊﺒﻨﻣ
2003 ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ هﺰﯾﺎﺟ
قﻮﻘﺣ و ﯽﺳاﺮﮑﻣد یاﺮﺑ وا یﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
یاﺮﺑ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﺑ ار 2003 لﺎﺳ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ هﺰﯾﺎﺟ ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ژوﺮﻧ ﻞﺑﻮﻧ ﻪﺘﯿﻤﮐ
. ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز قﻮﻘﺣ ﺮﺑ ،هﮋﯾو ﻪﺑ وا تازرﺎﺒﻣ.
ﺪﻨﮐ اﺪﻫاﺮﺸﺑ
ﺮـﺗاﺮﻓ ﯽﻠﯿﺧ و ،ناﺮﯾا ،دﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد ترﺪﻗ ﺎﺑ و حﻮﺿو ﻪﺑ ار دﻮﺧ نﺎﻨﺨﺳ ،لﺎﻌﻓ و هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ،ناﺮﻨﺨﺳ ،ﯽﺿﺎﻗ ،ﻞﯿﮐو ناﻮﻨﻋﻪﺑ
وا
ﺖـﯿـﻨـﻣا ﻪـﯿـﻠـﻋ تاﺪـﯾﺪـﻬﺗ ﻪﺑ هﺎﮔﭻﯿﻫو
ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ عﺎﺠﺷ یدﺮﻓ و ﺺﺼﺨﺘﻣ ﯽﻠﯿﮐو ناﻮﻨﻋﻪﺑ
وا . دﺮﮐ نﺎﯿﺑ شاﻦﯿﻣزﺮﺳ
یﺎﻫزﺮﻣ زا
ناﻮـﺗﯽﻤﻧ
ار یاﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺞﯿﻫ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺖﺳﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﯽﺳﺎﺳا قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ هزرﺎﺒﻣ وا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻠﺻا یﻪﻨﯿﻣز.
دﺮﮑﻧ ﻪﺟﻮﺗ شاﯽﺼﺨﺷ
ﺖـﻧﻮـﺸﺧ مﺪـﻋزا ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ وا ،ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺮﺼﻋ رد . دﺮﯿﮕﺑ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز قﻮﻘﺣ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ رد ﻪﮑﻧآ ﺮﮕﻣ ﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﻧﺪﻣ
. دﻮـﺷ ﺎـﻨﺑ ﻪﻧادازآ تﺎﺑﺎﺨﺘﻧاﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻊﻣاﻮﺟ یﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺳﺎﺳا ﻞﺻا ﮏﯾ وا یاﺮﺑ هﺪﯿﻘﻋ ﻦﯾا . دﺮﮐ ﺖﯾﺎﻤﺣ
. ﺪﻧادﯽﻣ
تﺎﻀﻗﺎﻨﺗ ﻞﺣ و ﺪﯾﺎﻘﻋﺮﯿﯿﻐﺗ هار ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ار ﻮﮕﺘﻔﮔ و نداد ﯽﻫﺎﮔآوا
ﺐـﻫاﺬﻣ و ﺎﻫﮓﻨﻫﺮﻓ
ﻪﮐ ﺖﺳاﻦﯾا
ﻢﻬﻣ وا دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ . ﺪﻨﯿﺑﯽﻤﻧ
ﯽﻀﻗﺎﻨﺗﺮﺸﺑ ﯽﺳﺎﺳا قﻮﻘﺣو مﻼﺳا ﻦﯿﺑ یو . ﺖﺳا ﯽﻫﺎﮔآ نﺎﻤﻠﺴﻣ یدﺎﺒﻋ
ﺢـﻠـﺻ هﺰﯾﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺳاژوﺮﻧ ﻞﺑﻮﻧ ﻪﺘﯿﻤﮐ ﯽﻟﺎﺤﺷﻮﺧ ﺚﻋﺎﺑ . ﺪﻨﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ﻮﮕﺘﻔﮔ عوﺮﺷ ﻪﻄﻘﻧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
اردﻮﺧ کﺮﺘﺸﻣ یﺎﻫشزرا
،ﺎﯿﻧد
ﻪـﮐ ﯽـﻧﺎـﺴﮐ ﯽـﻣﺎـﻤـﺗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،ﺪﻨﮐرﺎﺨﺘﻓا وا دﻮﺟو ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻬﺟ ،ﺖﺳا مﻼﺳا نﺎﻬﺟ زا ﯽﺋﺰﺟ ﻪﮐ ﺪﻫدﯽﻣ
ﯽﻧز ﻪﺑ ار ﻞﺑﻮﻧ
. ﺪﻧاهزرﺎﺒﻣ
لﺎﺣ رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟﺮﻫرد
ﺢـﻠﺻ هﺰﯾﺎﺟ ندادﺎﺑ ،ژوﺮﻧ ﻞﺑﻮﻧ یﻪﺘﯿﻤﮐ
. ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﯿﻧد ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﺶﺨﺑ
رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ و ﯽﺳاﺮﮑﻣد ،ﺮﯿﺧا یﺎﻫﻪﻫد
رد
نﺎﺸﻧﺎﻨﻃﻮﻤﻫ زا ﯽﮑﯾ ،ﺦﯾرﺎﺗ رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ ﻪﮐﻦﯾا
زا ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﻪﮐ ﻢﯾراوﺪﯿﻣا ﺎﻣ . ﺪﻨﮐ ﻊﯾﺮﺴﺗ ار ﺪﻧور ﻦﯾا ﺎﺗ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﻌﺳ دﻮﺧ
ﻪـﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧﺎﺴﮐ مﺎﻤﺗ ﺶﺨﺑ مﺎﻬﻟا هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻢﯾراوﺪﯿﻣاو . ﺪﻧﻮﺷ لﺎﺤﺷﻮﺧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺖﻓﺎﯾرد یاﺮﺑ
هزرﺎـﺒـﻣ ﺎﻫنآ
رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ یﻪﻤﻫ
رد ﻪﭼ و ،مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ﻪﭼ ،وا رﻮﺸﮐ رد ﻪﭼ ،ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
هزرﺎﺒﻣ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ و ﯽﺳاﺮﮑﻣد یاﺮﺑ
. دراد زﺎﯿﻧ ﺖﯾﺎﻤﺣ و هزﺎﺗ ﯽﺣور نﺪﯿﻣد ﻪﺑ ﯽﺳاﺮﮑﻣد وﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ
2003 ﺮﺒﺘﮐا 10 ،ﻮﻠﺳا
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Speciale / ﻩﮋیو
۴
53

Speciale / ﻩﮋیو
۵
52
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
( 1)
! ﺪﻨﺷوﺮﻓ نﺎﺟ و ﺪﻧَﺮَﺧ هُﺪﻧَا ... یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ
“ نز ﮏﯾ ِﺖﺳﻮﭘ رد یﺮﯿﺷهدﺎﻣ”
ﺎﺒﻗر
هﺰـﯾﺎـﺟ ﻦﯾﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ ﺪﯾﺎﺷ ﻪﮐ – ﻞﺑﻮﻧ یهﺰﯾﺎﺟ
یﺎﻫدﺰﻣﺎﻧ ﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻪـﺑ یا ﻪـﺒـﺗﺮﻣﺪﻨﻠﺑ و دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ یﺎﺒﻗر ﺎﺑ ﺖﺴﯾﺎﺑ ﯽﻣ – ﺪﺷﺎﺑ ﺎﯿﻧد ِﯽﻣﺎﻤﺗ رد
،یدﺎـﺒـﻋ ﻢﻧﺎﺧ یاﺮﺑ لﺎﺴﻣا یﺎﺒﻗر زا ﯽﮑﯾ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ . ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺖﺑﺎﻗر
ﺮـﺒـﻫر – ﺎـﺴِﻟاو ﺦـِﻟ ﻪﮐ ،دﻮﺑ مود ﻞﭘ ناژ پﺎﭘ ،نﺎﻬﺟ یﺎﻫﮏﯿﻟﻮﺗﺎﮐ
ﺮﺒﻫر
بﺎـﺨﺘﻧا زا – 1983 لﺎﺳ رد ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
یهﺪﻧﺮﺑ
و نﺎﺘﺴﻬﻟ ناﺮﮔرﺎﮐ
یاﺮـﺑ دﺮﺒﻧ ﻦﯾا رد مﺎﻧ ﺐﺣﺎﺻ یﺎﺒﻗر زا ﺮﮕﯾد . دﺮﮐ یدﻮﻨﺷﻮﺧﺎﻧ زاﺮﺑا وا نﺪﺸﻧ
لِوﺎـﻫ وﻼـﺳاو ،ﮏـﭼ ﻖـﺑﺎـﺳ رﻮـﻬـﻤـﺟ ﺲـﯿﺋر ،ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
: دﻮﺑ ( Vaclav Havel)
– دﻮﺷﯽﻣ
بﺎﺨﺘﻧا ژوﺮﻧ رﻮﺸﮐ نﺎﻤﻟرﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ،ﻞﺑﻮﻧ ﺰﯾاﻮﺟ ِیرواد تﺎﯿﻫ”
رد ار دﻮﺧ یﺎﻫبﺎﺨﺘﻧا
و دراد ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﯽﺘﻟﺎﺣ – ﺖﺴﯿﻧ نآ یﻮﮔ باﻮﺟ ﯽﻟو
لﺎـﺴﻣا ﻪﮐ – ار ﺎﻫدﺰﻣﺎﻧ مﺎﻧ تﺎﯿﻫ ﻦﯾا . ﺪﻫدﯽﻣ
مﺎﺠﻧا ﻪﺘﺴﺑ یﺎﻫبرد
ﺖﺸﭘ
ﺪـﻨـﭼﺮـﻫ ،ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ هﺎﮕﻧ ﯽﻔﺨﻣ لﺎﺳ 50 تﺪﻣ ﻪﺑ – ﺖﺳاهدﻮﺑ
ﻦﺗ 165
رد ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
. . . ﺪﻧزﺎﺳﯽﻣ
شﺎﻓ ار نﺎﺸﯾا مﺎﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐدﺰﻣﺎﻧ ﻻﻮﻤﻌﻣ
دﺮـﻔﻟآ ِتﻮﻓ زوﺮﻟﺎﺳ رد و ﻮﻠﺳُا ﺮﻬﺷ رد ( لﺎﺴﻣا هﺎﻣرذآ 19)
لﺎﺴﻣا ﺮﺒﻣﺎﺳد 10
.( 7)
“ ﺖﺸﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ءاﺪﻫا ﻞﺑﻮﻧ
ﻞﺑﻮﻧ یﻪﺘﯿﻤﮐ
یهﺰﯿﮕﻧا
ی هﺰـﯾﺎﺟ یاﺪﻫا یهرﺎﺑرد
ﻪﮐ دﻮﺧ یﻪﯿﻋﻼﻃا
رد ﻞﺑﻮﻧ یﻪﺘﯿﻤﮐ
ناواﺮـﻓ یﺎـﻫﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ
ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ ﺖﺳا یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ
: ﻪﮐ درادﯽﻣ
نﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭼ ،نﺎﺸﯾا
ءاﺪﻫا ﯽﻧز ﻪﺑ ار ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﯾﻮﻧ یﻪﺘﯿﻤﮐ
یاﺮﺑ ﻒﻌﺷ ﮏﯾ ﻦﯾا”
رﺎـﺨـﺘﻓا وا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﻪﮐ ﯽﯾﺎﯿﻧد ،ﺖﺳا مﻼﺳا یﺎﯿﻧد زا ﯽﺸﺨﺑ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﯽـﮔﺪﻧز ﻪﮐ ﺎﺠﮐ ﺮﻫ رد – ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ﺎﺑ اﺪﺻﻢﻫ
ﺪﻨﮐ
... ﺪﻧاهزرﺎﺒﻣ
رد – ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
،ﺦـﯾرﺎـﺗ رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ ﻪﮐﻦﯾا
زا ناﺮﯾا مدﺮﻣ ﻪﮐ ﻢﯾراوﺪﯿﻣا ﺎﻣ
،ﺖـﺳا هدروآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ ار ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
نﺎﺸﯾا نﺎﻨﻃوﻢﻫ
زا ﯽﮑﯾ
ﺪـﺷﺎﺑ ﯽﻧﺎﺴﮐ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ِﺶﺨﺑمﺎﻬﻟا
هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻢﯾراد ﺪﯿﻣا و ﺪﻧدﺮﮔ لﺎﺤﺷﻮﺧ
دﺮـﺒـﻧ نآ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ یﻪﻤﻫ
رد و مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ،وا رﻮﺸﮐ رد ﻪﮐ
.( 8)
“ ﺪﻧراد ﺖﯾﺎﻤﺣ و شﺰﯿﮕﻧا ﻪﺑ جﺎﯿﺘﺣا ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ
یزوﺮﯿﭘ زا ﺲﭘ ﺮﻈﻧ رﺎﻬﻇا ﻦﯿﻟوا
یدﺎـﺒـﻋ ﻢﻧﺎﺧ یﺎﻫﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا و ﺎﻫﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ یﻪﻠﻤﺟ
زا
: دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا درﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
،ﻞﺑﻮﻧ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺐﺴﮐ زا ﺲﭘ
رﺎـﮕـﻧﺮﺒﺧ ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﺲﯾرﺎﭘ دراو یدﺎﺒﻋ ﻪﮐﯽﻣﺎﮕﻨﻫ
،هﺰﯾﺎﺟ نﺪﺷ هﺪﻧﺮﺑ زا ﺲﭘ”
دﻮﺑ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﮏﯾ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺲﭘ ،ﻢﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﮏﯾ ﻦﻣ : ﺖﻔﮔ ﻦﯿﻨﭼ ژوﺮﻧ نﻮﯾزﻮﻠﺗ
رﺎـﯿﺴﺑ ناﺮﯾا رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا . دﺮﮐ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺰﯿﻧ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ زا و
ﻢـﻧاﻮـﺘـﺑ مراوﺪـﯿـﻣا . ﯽـﻧاﺮﯾا نﺎﮐدﻮﮐ قﻮﻘﺣ یاﺮﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،ﺖﺳا بﻮﺧ
.( 9)
“ ﻢﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ
ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ غﻮﺒﻧ ... هﺮﺧﻻﺎﺑ و
ﯽـﻧﻮـﮔﺎـﻧﻮـﮔ رﺎﯿﺴﺑ تاﺮﻈﻧ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻞﺑﻮﻧ ﺰﯾاﻮﺟ یهرﺎﺑ
رد ﺪﻨﭼﺮﻫ
زا ﺲـﭘ ﻪـﮐ ( 1833-1896)
ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ غﻮﺒﻧ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳاهﺪﺷ
زاﺮﺑا
رﺎﯿﺴﺑ تاﺮﺛا نﺎﮔﺪﻧز ﺎﻣ یﺎﯿﻧد رد زﻮﻨﻫ ؛شاتﻮﻓ
زا نﺮﻗ ﮏﯾ زا ﺶﯿﺑ ﺖﺷﺬﮔ
،ﯽـﻤﻠﻋ ﺰﯾاﻮﺟ تاﺮﯿﺛﺎﺗ . دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﮑﺷ یﺎﺟ ﯽﺴﮐﭻﯿﻫ
یاﺮﺑ ،دراد ﯽﮔﺮﺘﺳ
ی ﻪـﻌﺳﻮﺗ و نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ ِدﺮﺒﺸﯿﭘو ﺎﺑدا و ﺎﻤﻠﻋ ﻖﯾﻮﺸﺗ رد ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ و ﯽﺑدا
. ﺖﺴﯿﻧ هﺪﯿﺷﻮﭘ ﯽﺴﮐﭻﯿﻫ
ﺮﺑ نﺎﻬﺟ ﻞﻠﻣ ﻦﯿﺑ ِرد ﯽﺘﺳود و ﺢﻠﺻ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
: ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫﺖﺷﻮﻧﺎﭘ
( ﻦﯾﺮﯿﺷ و وﺮﺴﺧ ،ﯽﻣﺎﻈﻧ)
ﺪﻨﺷوﺮﻓ نﺎﺟ و ﺪﻧﺮﺧ هُﺪﻧا ﺖﻔﮕﺑ ﺪﻨﺷﻮﮐ ﻪﭼ رد ﺖﻌﻨﺻﻪﺑ
ﺎﺟنآ
ﺖﻔﮕﺑ -1
- 2 http://www.dailystar.com.lb/opinion/14_10_03_b.asp
-3http://en.wikipedia.org/wiki/Shirin_Ebadi
-4http://www.iranianchildren.org/ebadi.html
-5http://www.hrw.org/press/2003/10/ebadi-bio.htm
-6http://www.foxnews.com/story/0,2933,99681,00.html
-7http://english.peopledaily.com.cn/200310/10/eng20031010_125758.shtml
-8http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3180486.stm
-9http://www.suntimes.com/output/news/10nobel.html
،ناﺮـﺒﻟد ﺮﺳ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نآ ﺮﺗشﻮﺧ”
ﻪﮐنآ
قاﺪﺼﻣ ﻪﺑ
لاﻮـﻗا و رﺎﺒﺧا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﺎﺟﻦﯾا
رد ،“
ناﺮﮕﯾد ﺚﯾﺪﺣ رد ﺪﯾآ ﻪﺘﻔﮔ
یﺎـﻄـﻋا زا ﺶﯿﭘ ﻪﭼ ،یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ یهرﺎﺑ
رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ
: ﻢﯾزادﺮﭘﯽﻣ
،نآ زا ﺲﭘ ﻪﭼ و نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
دﺎﻫﺮﻓ ﺎﯾ ﻦﯾﺮﯿﺷ
ﻢـﻧﺎـﺧ ِیراﺪﯾﺎﭘ و ﺖﻣﺎﻬﺷ یﺮﯿﺴﻔﺗ و یﺮﺒﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ رد
سﺎـﭙـﺳ و ﯽﻧادرﺪﻗ درﻮﻣ توﺎﻔﺘﻣ یﺎﻫﻞﯿﺜﻤﺗ
ﺎﺑ و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ قﺮﻃ ﻪﺑ یدﺎﺒﻋ
: ﺖﺳاهﺪﻣآ
ﻦﯿﻨﭼ رﺎﺘﺳِا ﯽﻠﯾِد ی ﻪﻣﺎﻧزور رد ﻪﻠﻤﺟ زا . ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
رد لﺎـﻌـﻔﻧا جوا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧز دﺎﻤﻧ ﯽﺳرﺎﻓ یﻪﻧﺎﻘﺷﺎﻋ
تﺎﯿﺑدا رد ﻦﯾﺮﯿﺷ”
یاﺮـﺑ ﻪـﮐ ﺖﺳا دﺎﻫﺮﻓ ،وا ِبوﺬﺠﻣ ﻖﺷﺎﻋ ﻦﯾا و دﺮﺑﯽﻣ
ﺮﺴﺑ ﺶﯾﺎﺳآ لﺎﺣ
یاﺮـﺑ نآ زا و ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﯽﻫﻮﮐ نﺪﯿﺷاﺮﺗ ﻪﺑ عوﺮﺷ دﻮﺧ ﻖﺸﻋ نداد نﺎﺸﻧ
ی هﺪـﻧﺮـﺑ ﻪـﮐ ﯽـﻨﯾﺮﯿﺷ . ﺪﻨﯾﺮﻓآﯽﻣ
ﻪﻤﺴﺠﻣ غﺎﺑ و ﺮﺼﻗ ﮏﯾ دﻮﺧ ِبﻮﺒﺤﻣ
ﻊﻗاو رد و ﺖﺳا ﻞﻌﻔﻨﻣ ِو یاﻪﻧﺎﺴﻓا
ِﻦﯾﺮﯿﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ یﻪﻄﻘﻧ
،ﺪﺷ ﻞﺑﻮﻧ یهﺰﯾﺎﺟ
شاﺮـﺗ فﺮـﺻ ار دﻮﺧ ﺮﻤﻋ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ . ﺖﺳا دﺎﻫﺮﻓ رﺎﮐ یهﺪﻨﻫدﻪﻣادا
ﯽـﻣﻼـﺳا ناﺮﯾا یﺎﻤﯿﺳ ﻪﮐ ار یﺮﻫاﻮﻇ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﯽﮕﻨﺳ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﺑ نداد
،ﯽـﯾﺎـﺒـﯿـﮑـﺷ ﺎﺑ ار رﺎﮐ ﻦﯾا وا و ﺪﯾﺎﻤﻧ رود ،ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳاﺪﺟ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ زا ار
. ( 2)
“ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﺳر مﺎﺠﻧاﻪﺑ
ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﯽﮕﺘﺴﺧ
یاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
و قﺎﯿﺘﺷا
ﯽﺳﺎﯿﺳ تاﺮﯿﺛﺎﺗ
و ﺎـﻫ ﺚـﺤﺑ ،یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ءاﺪﻫا
تاﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾا یﻪﻠﻤﺟ
زا ،ﺖﺳاﻪﺘﺨﯿﮕﻧاﺮﺑ
ﺎﯿﻧد رد ار ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ رﺎﯿﺴﺑ یﺎﻫﺮﯿﺴﻔﺗ
: دﺮﺑ مﺎﻧ نﺎﻬﺟ رد ﺎﮑﯾﺮﻣآ یﺎﻫﺖﺳﺎﯿﺳ
زا دﺎﻘﺘﻧا یهرﺎﺑ
رد ﺖﺴﯾﺎﺑ ﯽﻣ
ناﺮـﻇﺎـﻧ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﻞﺑﻮﻧ ِیﺪﺋﻮﺳ یﻪﺘﯿﻤﮐ
ﻂﺳﻮﺗ یدﺎﺒﻋ بﺎﺨﺘﻧا”
ﻪـﺑ ،ﺖﺳا ﻪﻧﺎﯿﻣروﺎﺧ رد ﺎﮑﯾﺮﻣآ یﺎﻫﺖﺳﺎﯿﺳ
زا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ یدﺎﻘﺘﻧا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ
.( 3)
“ قاﺮﻋ ﻪﺑ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا 2003 لﺎﺳ ی ﻪﻠﻤﺣ درﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ
هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯿﻟوا ﻪﻧ
ﺢـﻠـﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﻪﮐ ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺰﯿﻧ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﻪـﺑ . ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﻖﻠﻌﺗ یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ یاهﺰﯾﺎﺟ
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ،ﻞﺑﻮﻧ
: لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
. ﺖـﺧﺎـﺳ دﻮـﺧ نآ زا ژوﺮﻧ رد ار ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ یهﺰﯾﺎﺟ
یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ”
ﺮـﻃﺎـﺧ ﻪـﺑ ،یدﺎـﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ ﻪﺑ ( Rafto)
ﻮﺘﻓار 2001 لﺎﺳ یهﺰﯾﺎﺟ
و ﺮـﺸﺑ قﻮـﻘـﺣ ﺖﻬﺟ رد یدﺎﻤﺘﻣ نﺎﯿﻟﺎﺳ لﻮﻃ رد نﺎﺸﯾا ﺮﻤﺘﺴﻣ تازرﺎﺒﻣ
ﺖـﻬـﺟ رد هﮋـﯾوﻪﺑ
نﺎﺸﯾا یﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
. ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻠﻌﺗ ،ناﺮﯾا رد ﯽﺳاﺮﮐﻮﻣد
.( 4)
“ ﺖﺳاهدﻮﺑ
نﺎﮐدﻮﮐ و نﺎﻧز ِﯽﻗﻮﻘﺣ ﺖﯿﻌﺿو ﺖﯾﻮﻘﺗ
: ﺰﯿﻧ نآ زا ﺶﯿﭘ ﺎﻫلﺎﺳ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻦـﯾﺮـﺘـﻬـﺑ”
ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ار یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ “ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ِناﺮﻇﺎﻧ”
1996 لﺎﺳ رد”
،ناﺮـﯾا رد ﺮـﺸﺑ قﻮﻘﺣ درﻮﻣ رد ﺶﯾﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
“ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﻊﻓاﺪﻣ
یاﺮﺑ لﺎﻌﻓ ناﻮﺟ ﮏﯾ ﻪﺑ نداد ترﻮﺸﻣ مﺎﮕﻨﻫ رﺎﺑﮏﯾ
یو . . . ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ﺮﺨﺘﻔﻣ
ﻪﮐ ﺪﯿﻧاﺪﺑ و ﺪﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻣﺎﻬﺷ و دﺎﻤﺘﻋا : ﻪﮐ ﺖﺷاد نﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ
.( 5)
“ ﺪﯿﻣﺎﺠﻧا ﺪﻫاﻮﺧ یزوﺮﯿﭘ ﻪﺑ نﺎﻣهزرﺎﺒﻣ
،ﻢﯿﺷﺎﺑ شﻮﮐﺖﺨﺳ
ﺎﻣ ﺮﮔا
ﺎﻫیدﺎﺷ
،ﺎﻫﻪﻏﺪﻏد
ﺎـﺑ ار نﺎـﺸﯾا ﺺﺨﺷ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻨﺌﻤﻄﻣ ،یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ یﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
نﺎـﯾﺎـﻨـﺷآ و ماﻮﻗا ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺳاﻪﺘﺧﺎﺴﻧ
وﺮﺑور ﺖﺨﺳ یﺎﻫﻪﻏﺬﻏذ
و ﺎﻫﯽﮕﺘﺴﺧ
رد ﻪـﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
– ﺖﺳا هﺪﯿﻧﺎﺸﮐ ﺎﻫﯽﺴﭘاﻮﻟد
و ﺎﻫﯽﻧاﺮﮕﻧ
ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ار نﺎﺸﯾا
: ﺪﻧاهﺪﺷ
یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ ﮏﯾﺮﺷ نﺎﺸﯾا ،ﺰﯿﻧ ﺎﻫﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
زا ﯽﺷﺎﻧ ِیﺎﻫیدﺎﺷ
نﺪـﯿـﻨـﺷ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﻦﯿﻨﭼ یدﺎﺒﻋ ﻢﻧﺎﺧ یﻪﻟﺎﺳ
79 ردﺎﻣ ،ﯽﻨﯿﻤﯾ ﻮﻨﯿﻣ”
رﺎـﺑ . ﺖـﺳا ﻪـﺘﺨﯾر ﮏﺷا شﺮﺘﺧد یاﺮﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻦﯿﻣﻮﺳ یاﺮﺑ ﻞﺑﻮﻧ یﻪﯿﻣﻼﻋا
ﯽـﻧاﺪـﻧز ﺮـﻃﺎـﺧ ﻪﺑ مود رﺎﺑ و هﺎﮕﺸﻧاد زا نﺪﺷ ﻞﯿﺼﺤﺘﻟاغرﺎﻓ
یاﺮﺑ ﺖﺴﺨﻧ
.( 6)
“ ﺖﺳاهدﻮﺑ
ﺶﻧﺪﺷ

1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
“ ﺖﺴﯿﻧ ﻦﻣ یﻪﻧﺎﺧ
ﺎﺠﻨﯾا ﺎﻣا
www.msbc.com/news/979275.asp?cp1=1
یا ﻪـﺒـﺣﺎـﺼﻣ ،ﻻاو یرﺎـﻣ ،ﮏﯾوزﻮﯿﻧ رﺎﮕﻧﺮﺒﺧ ﺎﺑ یو
هﺰـﯾﺎـﺟ ﻦـﯾا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮐﻦﯾا
و ناﺮﯾا ﺖﯿﻌﺿو یهرﺎﺑرد
مﺎـﺠـﻧا ،ﺪﻨﮐ ﮏﻤﮐ ناﺮﯾا رد ﺖﯿﻌﺿو ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
: ﺪﯿﻧاﻮﺧﯽﻣ
ار ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦﯾا زا یاهﺪﯾﺰﮔ
ﺮﯾز رد . داد
ﯽـﺳاﺮﮐﻮﻣد ﺪﻧور رد ﯽﻔﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ ،هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا ﺎﯾآ : ﻻاو
؟ﺖﺳا ناﺮﯾا رد
بﻮـﭼرﺎـﻬﭼ رد هراﻮﻤﻫ ﻦﻣ . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ مراوﺪﯿﻣا : یدﺎﺒﻋ
نﻮـﻧﺎـﻗ فﻼـﺧ ﻪﮐ ﯽﻠﻤﻋ ﺰﮔﺮﻫ . ماهدﺮﮐ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﻮﻧﺎﻗ
ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺰﯿﻣآﺢﻠﺻ
تﺎﺿاﺮﺘﻋا زا ﻦﻣ . ماهداﺪﻧ
مﺎﺠﻧا ﺪﺷﺎﺑ
ﺎﺗ ﻢﺘﺴﻫ هدﺎﻣآ ،ﺪﯾآﯽﻣ
دﻮﺟﻮﺑ ﯽﻠﮑﺸﻣ ﯽﺘﻗو ﺎﻣا . ﻢﻨﮐﯽﻣ
رد . ﻢـﻨﮐ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﯽﺘﺷادﻢﺸﭼ
ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ نآ نﺎﯿﻧﺎﺑﺮﻗ زا
ﻦﻣ ،ﺪﺷ ﻪﻠﻤﺣ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮕﺑاﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﺘﻗو 1999 لﺎﺳ
عﺎـﻓد هﺎﮔداد ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺎﯿﻧﺎﺑﺮﻗ یﺎﻫهداﻮﻧﺎﺧ
زا ﯽﮑﯾ زا
ﻦـﯾاﺮـﺑﺎـﻨﺑ . ﺪﯿﻣﺎﺠﻧا ﻦﻣ نﺪﺷ ﯽﻧاﺪﻧز ﻪﺑ رﺎﮐﻦﯾا
و مدﺮﮐ
ناﺮﯾا رد ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ نﺎﻌﻓاﺪﻣ ﻪﺑ هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا ﻪﮐ مراوﺪﯿﻣا
ﻊـﻗاورد . ﺪـﻫﺪـﺑ یژﺮـﻧا و ﺖﻣﺎﻬﺷ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻣادا یاﺮﺑ
ﺪـﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯾا هﺪﯾﺎﻓ ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ
قﻮـﻘـﺣ دﺮـﺒـﺸﯿﭘ یاﺮﺑ و ﺪﻧﺎﻣ ناﺮﯾا رد ناﻮﺗﯽﻣ
زﻮﻨﻫ
. دﺮﮐ رﺎﮐ ﺎﺟنآ
رد ﺮﺸﺑ
حﻼﺻا ار شدﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﻢﯾژر ﺪﯿﻨﮐﯽﻣ
ﺮﮑﻓ ﺎﯾآ : ﻻاو
و نﺎـﺒـﻠﻃحﻼﺻا
ﻦﯿﺑ یاﻪﻧاﺪﯿﻣاﺎﻧ
ﺖﺴﺑﻦﺑ
رد ﺎﯾ ﺪﻨﮐ
؟ﺖﺳا هﺪﻣآ رﺎﺘﻓﺮﮔ نﺎﯾاﺮﮔﺖﻨﺳ
دﻮﺟﻮﺑ ﻢﯾژر رد ﯽﺗﺎﺣﻼﺻا ناﻮﺗﯽﻣ
زﻮﻨﻫ ﻪﮐ مراد روﺎﺑ
ﻪـﻧﺎـﯾاﺮـﮔ ﻞـﻤـﻋ ﺮﮑﻔﺗ ﺰﯿﻧ و ﻞﻤﻋ نﺎﻣز نﻮﻨﮐا ﺎﻣا ،دروآ
،ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ یاهﺪﻤﻋ
تﺎﺣﻼﺻا ﻪﮐ ناﺮﯾا رد ﯽﺘﺣ . ﺖﺳا
ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ تﺎﺣﻼﺻا زا ﻪﮐ ﯽﻣدﺮﻣ داﺪﻌﺗ
ﻪـﮐ ﺪـﻨـﮐ ﯽـﻣ راوﺪـﯿـﻣا اﺮﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﻦﯾا . ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ
. داد ﺪﻫاﻮﺧ خر مﺎﺠﻧاﺮﺳ تﺎﺣﻼﺻا
ﺮـﺸﺑ قﻮـﻘـﺣ ﻪـﮐ ﺪﯾاهدﺮﮐ
حﺮﻄﻣ ﺎﻫرﺎﺑ ﺎﻤﺷ : ﻻاو
. ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﯽﻣﻼﺳا یرﻮﻬﻤﺟ ﮏﯾ رد ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
یﺎـﻫرﻮـﺸﮐ رد ﯽـﻧﻮﻨﮐ ﺖﯿﻌﺿو ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﻪﻧﻮﮕﭼ
: زا ﻞﻘﻧ
یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
: ﺮﺧآ مﻼﮐ
مﻼﺳا و ﯽﺳاﺮﮐﻮﻣد
( Marie Valla)
ﻻاو یرﺎﻣ یﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
لﺎﻨﺸﻧﺮﺘﻨﯾا ﮏﯾوزﻮﯿﻧ ﻪﻠﺠﻣ
2003 ﺮﺒﺘﮐا 11 هرﺎﻤﺷ
و ﻪـﻟﺎـﺳ 56 یدﺎـﺒـﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ،ﺮﯿﺧا یﻪﺘﻔﻫ
ﻦﯿﻤﻫ ﺎﺗ
ﺶـﻨـﻃو زا جرﺎـﺧ رد ﯽﺘﺨﺳ ﻪﺑ ،ﻞﺑﻮﻧ هﺰﯾﺎﺟ یهﺪﻧﺮﺑ
ناﻮـﻨﻋﻪﺑ
یدﺎﺒﻋ ،ناﺮﯾا رد ﺎﻣا . دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ یدﺮﻓ
ﺖـﻣوﺎـﻘـﻣ ﻞـﺒـﻤـﺳ و ،نﺎﻔﯿﻌﺿ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﯽﮕﺘﺴﺧ
ﻊﻓاﺪﻣ
بﻼـﻘـﻧا ﺎﺗ یو . دﻮﺑ یاهﺪﺷ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ یهﺮﻬﭼ
ﺰﯿﻣآﺢﻠﺻ
،دﺮـﮐ رﺎﻨﮐﺮﺑ توﺎﻀﻗ ﻞﻐﺷ زا ار نﺎﻧز ﻪﮐ 1979 لﺎﺳ
بﻼـﻘﻧا زا ﺲﭘ یو . دﻮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﯽﺿﺎﻗ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
و ،ﺖـﻓﺮـﮔ هﺪﻬﻋﺮﺑ ار ﻢﯾژر ﻦﯾﺪﻘﺘﻨﻣ زا یرﺎﻤﺷ ﺖﻟﺎﮐو
و مﻼﺳا ﻪﮐ دﻮﻤﻧ هدﺎﺳ یهﺪﯾا
ﻦﯾا ﻒﻗو ار شاﯽﻧﺎﮔﺪﻧز
ﺎـﻫ ﻦـﯾا ﻪﻤﻫ ﺎﺑ . ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ دﺎﻀﺘﻣ یﻪﻟﻮﻘﻣ
ود ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ
نﻮـﻧﺎـﻗ ی ﻪﻤﮑﺤﻣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ار یو یدﺎﺒﻋ ﻞﻐﺷ مﺎﺠﻧاﺮﺳ
و ﺪﺷ ﺮﯿﮕﺘﺳد ﻖﺑﺎﺳ ﯽﺿﺎﻗ ﻦﯾا 2000 لﺎﺳ رد . ﺪﻧﺎﺸﮐ
یﺎـﻫ ﯽـﺼـﺨـﺷ سﺎﺒﻟ زا ﯽﮑﯾ تﺎﻓاﺮﺘﻋا راﻮﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﻪﺑ
هﺎـﮔداد . ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﻬﺘﻣ نﺎﺒﻠﻃحﻼﺻا
ﻪﯿﻠﻋ رﺎﺸﻓ رد ﺮﯿﮔرد
زا ﺖﯿﻣوﺮﺤﻣ لﺎﺳ 5و
ناﺪﻧز رد ﺲﺒﺣ هﺎﻣ
... ”
ﻪـﮐ داد مﺎﺠﻧا یاﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
نﺎﺸﯾا ﺎﺑ ﮏﯾوزﻮﯿﻧ یﻪﻠﺠﻣ
2003 لﺎﺳ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
یهﺪﻧﺮﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ یدﺎﺒﻋ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻧﺎﺧ مﺎﻧ مﻼﻋا زا ﺲﭘ
: ﺖﺳا ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺰﯿﻧ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ تاﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ ﺎﺑ نﺪﺷ ﺎﻨﺷآ یاﺮﺑ نآ یﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
15 ﻪﺑ ار وا
یو ﺖﯿﻣﻮﮑﺤﻣ ﺪﻌﺑ ﯽﻤﮐ ﺎﻣا . دﻮﻤﻧ مﻮﮑﺤﻣ ﺖﻟﺎﮐو رﻮﻣا
ﺢﻄﺳ رد زرﺎﺒﻣ ﻞﯿﮐو ﻦﯾا ﻪﺘﺷﺬﮔ یﻪﺘﻔﻫ
رد . ﺪﯾدﺮﮔ ﻮﻐﻟ
نﻻﻮـﺌـﺴﻣ ﯽـﺧﺮـﺑ ﯽـﺘـﺣ و هﺪﯾدﺮﮔ فوﺮﻌﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ
ﻪـﻧ ﮏـﯾﺮـﺒـﺗ مﺎﯿﭘ وا یاﺮﺑ ﺪﻧﺪﺷ رﺎﭼﺎﻧ ناﺮﯾا ﯽﺘﻣﻮﮑﺣ
فﺮـﻃ ﻪـﺑ ﺖﮐﺮﺣ هار رد یدﺎﺒﻋ . ﺪﻨﺘﺳﺮﻔﺑ مﺮﮔ ناﺪﻨﭼ
ﻪـﮐ ﺪﺳﺮﺑ ناﺮﻬﺗ ﻪﺑ شزاوﺮﭘ ﻪﺑ ﺎﺗ دﻮﺑ ﺲﯾرﺎﭘ هﺎﮔدوﺮﻓ
ﻪـﮐ یدﺎـﺒـﻋ . ﺪﯿﻨﺷ ﻮﯾدار زا ار ﻞﺑﻮﻧ هﺰﯾﺎﺟ ﺐﺴﮐ ﺮﺒﺧ
ﺲـﮐﺮـﻫ ﻞـﺜﻣ ،دﺮﺑﯽﻣ
ﺮﺴﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ رد ﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ یاﺮﺑ
،ﺪـﻌـﺑ زور ﺢﺒﺻ . ﺪﺷ ﻪﮐﻮﺷ ﺮﺒﺧ ﻦﯾا نﺪﯿﻨﺷ زا یﺮﮕﯾد
Speciale / ﻩﮋیو
۶
51

Speciale / ﻩﮋیو
٧
50
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ًﺎـﺘﻘﯿﻘﺣ ﻦﻣ ﻪﮐ دﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ﻊﯾﺮﺳ رﺪﻘﻧآ ﺰﯿﭼ ﻪﻤﻫ : یدﺎﺒﻋ
ًﻼـﺻا ﻦﻣ . ﻢﺘﺷاﺪﻧ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ندﺮﮐ ﺮﮑﻓ ﺖﺻﺮﻓ
دﺎـﺘﻓا ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﯾاﺮﺑ ﯽﻗﺎﻔﺗا ﻪﭼ ﻪﮐﻦﯾا
ناﺮﮕﻧ و ﻢﺳﺮﺗﯽﻤﻧ
و ﻢـﺘـﺴﻫ ﯽﻧاﺮﯾا نﻮﭼ مدﺮﮔﯽﻣﺮﺑ
ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻦﻣ . ﻢﺘﺴﯿﻧ
: ﻢـﯾﻮﮕﺑ ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ار ﯽﺒﻠﻄﻣ . مﺮﯿﻤﺑ مرﻮﺸﮐ رد مراد وزرآ
ﯽـﻧزﺮـﯿـﭘ ﺎـﻤﺷ ردﺎﻣ و ﺪﯿﺘﺴﻫ نﺎﺗﻪﻧﺎﺧ
رد ﺪﯿﻨﮐ ضﺮﻓ
ﺎﻤﺷ راﻮﯾد ﻪﺑ راﻮﯾد یﻪﯾﺎﺴﻤﻫ
ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا رﺎﻤﯿﺑ
ﺎـﺑ ﺎﻤﺷ ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ . دراد ﺮﺗبادﺎﺷ
و ﺮﺗناﻮﺟ
یردﺎﻣ
ردﺎـﻣ وا نﻮـﭼ ﺪـﯿـﻨـﮐ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز نﺎﺗرﺎﻤﯿﺑ ﺮﯿﭘ ردﺎﻣ
بﻼـﻘـﻧا ﻦـﻤـﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ ،ﻢﺘﺴﻫ ﺲﯾرﺎﭘ رد ﯽﺘﻗو . ﺖﺳﺎﻤﺷ
ًﺎـﺘـﻌـﯿـﺒـﻃ ،ﺪﻧﺪﻨﻣهﺮﻬﺑ
قﻮﻘﺣ یﻪﻤﻫ
زا ﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﻪﺴﻧاﺮﻓ
ﻦـﻣ ﻪـﻧﺎـﺧ ﺎﺠﻨﯾا ﺎﻣا . مﺮﺑﯽﻣ
تﺬﻟ و ﻢﺘﺴﻫ لﺎﺤﺷﻮﺧ
. ﺖﺴﯿﻧ
؟ﺖﺴﯿﭼ ناﺮﯾا هﺪﻨﯾآ یاﺮﺑ ﺎﻤﺷ ﺪﯿﻣا : ﻻاو
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﻣ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ناﺮﯾا نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﮐ مراوﺪﯿﻣا : یدﺎﺒﻋ
رد نﺪـﻧﺎﻣ هﺎﮔآ یاﺮﺑ یدﺎﯾز راﺰﺑا ﻦﻣ ﻞﺴﻧ . ﺪﻧوﺮﺑ ﻮﻠﺟ
ﺮـﺗﻮـﯿـﭙـﻣﺎـﮐ ﻪـﻧ ﺎﻣ ،مدﻮﺑ ناﻮﺟ ﯽﺘﻗو . ﺖﺷاﺪﻧ رﺎﯿﺘﺧا
ی ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ ﺎﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ . ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﻧ و ﻢﯿﺘﺷاد
نﺎـﻧاﻮـﺟ ﻪـﮐ مراوﺪـﯿﻣا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ . دﻮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﮏﭼﻮﮐ
نﺎـﻣرﻮـﺸﮐ یاﺮـﺑ و ﺪﻨﻨﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ زوﺮﻣا
.
ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا رﺎﮐ ﻦﻣ زا ﺮﺘﻬﺑ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
؟ﺪﯿﻫد ﺢﯿﺿﻮﺗ ار ﯽﻣﻼﺳا
قﻮﻘﺣ و ،مﻼﺳا ،ﯽﻣﻼﺳا یرﻮﻬﻤﺟ ﻦﯿﺑ یدﺎﻀﺗ : یدﺎﺒﻋ
یﺎـﻫرﻮـﺸﮐ زا یرﺎـﯿـﺴﺑ رد ﺮﮔا . دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﺸﺑ
و ﺮـﯿﺴﻔﺗ ﺶﻠﯿﻟد ،دﻮﺷﯽﻤﻧ
ﺖﯾﺎﻋر ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﯽﻣﻼﺳا
ﺖـﺴـﯿﺑ شﻼﺗ یﻪﻤﻫ
. ﺖﺳا مﻼﺳا زا ﺖﺳردﺎﻧ ﺖﺷادﺮﺑ
ﺮـﯿـﺴﻔﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﯾا تﺎﺒﺛا یاﺮﺑ ماﻪﺘﺷﺬﮔ
لﺎﺳ
رد ﯽـﺳاﺮـﮐﻮـﻣد ﯽـﻓﺮـﻌـﻣ نﺎـﮑﻣا ،مﻼﺳا زا یﺮﮕﯾد
زا یﺮـﯿـﺴـﻔـﺗ ﻪـﺑ ﺎﻣ . دراد دﻮﺟو ﯽﻣﻼﺳا یﺎﻫرﻮﺸﮐ
نﺎﻧز ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ یاﺮﺑ یﺮﺘﺸﯿﺑ یﺎﻀﻓ ﻪﮐ ﻢﯾراد زﺎﯿﻧ مﻼﺳا
ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﻪﮐ ﻢﯾراد زﺎﯿﻧ ﯽﻣﻼﺳا ﻪﺑ ﺎﻣ . دروآﯽﻣ
ﻢﻫاﺮﻓ
. دراﺬﮔﯽﻣ
ماﺮﺘﺣا یدﺮﻓ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﯽﺳاﺮﮐﻮﻣد
ار نﺎﺗدﻮﺧ یﺎﻫﻮﻣ ،ﯽﺗﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ رد ﺎﻤﺷ : ﻻاو
رﺎـﮐ ﻦـﯾا ﺎـﺑ ﺎﯾآ . ﺪﯾﺪﻧﺎﺷﻮﭙﻧ بﺎﺠﺣ ﺎﯾ یﺮﺳور ﺎﺑ
؟ﺪﯿﻨﮐ نﺎﯿﺑ ار یﺰﯿﭼ ﺪﯿﺘﺳاﻮﺧﯽﻣ
ﺪـﻨـﺘﺴﻫ ﻒﻇﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﻧز ناﺮﯾا رد : یدﺎﺒﻋ
. ﻢﻨﮐﯽﻣ
ﺖﯾﺎﻋر ارنآ
ﻦﻣ ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد بﺎﺠﺣ
ﺮـﯿـﺴـﻔـﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ مراد روﺎﺑ ،مدﺮﮐ ﺮﮐذ ﻪﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
ﺎﻣا
. ﻢـﯿـﻫد ﺮـﯿـﯿـﻐﺗ ار ﻦﯾا ﻢﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
مﻼﺳا زا یﺮﺗوﺮﺸﯿﭘ
ﯽـﮕـﺘـﺴﺑ نﺎﻧز دﻮﺧ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ مراد هﺪﯿﻘﻋ
. ﻪﻧ ﺎﯾ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد بﺎﺠﺣ ﺪﻨﻫاﻮﺧﯽﻣ
ﺎﯾآ ﻪﮐ دراد
ﯽـﻗﺎﻔﺗا ﻪﭼ ﺪﯾدﺮﮔﺮﺑ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﯽﺘﻗو ﺪﯿﻨﮐﯽﻣ
ﺮﮑﻓ : ﻻاو
ناﺮـﯾا رد نﺎﺗهﺪﻨﯾآ
و ﺖﯿﻨﻣا ناﺮﮕﻧ ﺎﯾآ ؟دﺎﺘﻓا ﺪﻫاﻮﺧ
؟ﺪﯿﺘﺴﻫ
Du verkoj de
iranaj karikaturistoj
pri Ŝirin
Ebadi
Far:
Ĝamal Rahmati
ﯽﺘﻤﺣر لﺎﻤﺟ زا حﺮﻃ
Far:
Mana Nejestani
ﯽﻧﺎﺘﺴﯿﻧ ﺎﻧﺎﻣ زا حﺮﻃ

ﺢﻠﺻ و ﮓﻨﺟ
و ﺖﺧﺎﺳ رﺎﮐ رد یرﺎﯿﺑﺪﺑ ﺪﻨﭼ ِﯽﭘرد ،ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا . دﻮﺑ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ رﺎﯿﺴﺑ یاهداﻮﻧﺎﺧ
ﯽـﻧﺎـﻤـﺘﺧﺎﺳ داﻮﻣ ِﻞﻣﺎﺣ ﻪﮐ یرﺎﺑ ﻖﯾﺎﻗ ﺪﻨﭼ ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
ﻪﮐ ،زﺎﺳ
رﺎـﭼد ،ﺪـﻣآ ﺎـﯿـﻧد ﻪـﺑ دﺮﻔﻟآ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺳ نﺎﻤﻫ رد ﺖﺳرد ،ﺪﻣآ ﺶﯿﭘ ،ﺪﻧدﻮﺑ
،ﺪـﯾﺪﺟ رﺎﮐ ﮏﯾ عوﺮﺷ یاﺮﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣا 1837 لﺎﺳ رد . ﺪﺷ ﯽﮕﺘﺴﮑﺷرو
ﺖـِﯾ یرﺪﻧآ . ﺖﻔﮔ کﺮﺗ ﻪﯿﺳور و ﺪﻧﻼﻨﻓ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ار شاهداﻮﻧﺎﺧ
و ﻢﻠﻬﮑﺘﺳا
ﯽـﻧاﺪـﻨـﭼ ﺪﻣآرد ﻪﮐ دﺮﮐ زﺎﺑ ﯽﻟﺎﻘﺑ یهزﺎﻐﻣ
ﮏﯾ دﻮﺧ یهداﻮﻧﺎﺧ
یﺎﻘﺑ یاﺮﺑ
رد دﻮـﺧ ی هزﺎـﺗ رﺎـﮐ رد ﻞـﺋﻮـﻧﺎﻣِا لﺎﺣﻦﯾا
رد . ﺖﺷاﺪﻧ هاﺮﻤﻫﻪﺑ
ﻢﻫ
ار ﯽـﻫﺎـﮔرﺎﮐ یو . ﺪﺷ وﺮﺑور ﯽﮔرﺰﺑ یﺎﻫﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
ﺎﺑ ﻪﯿﺳور ِگرﻮﺑزﺮﺘﭘﻦﺳ
. ﺖـﺧﺎـﺳ ﯽـﻣ ﻪـﯿﺳور ﺶﺗرا یاﺮﺑ ار ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تاﺰﯿﻬﺠﺗ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾا
ﺪـﻣآرﺎﮐﺎﻧ یاﺮﺑ ﻪﮐ دزﺎﺳ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ ار ﺶﯾﺎﻫلاﺮﻧژ
و راﺰﺗ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻖﻓﻮﻣ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا
یﺎـﻫﻦﯿﻣ
زا ناﻮﺗﯽﻣ
ﺎﻫﺮﻬﺷ
ِﻦﺘﺷادهﺎﮕﻧ
ﻦﻣَا و ﻦﻤﺷد یﺎﻫﯽﺘﺸﮐ
ﻦﺘﺧﺎﺳ
. ﺖﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﯽﯾﺎﯾرد
یﺎﻘﺑ یاﺮﺑ ،شﺮﺴﻤﻫ ِﯽﮕﻨﺴﮑﺷرو زا ﺲﭘ ﻪﮐ ،ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ردﺎﻣ ،ﻞِﺳﻞﻫآ
ﺖِﯾیرﺪﻧآ
. دﺮﮐ زﺎﺑ ﯽﻟﺎﻘﺑ یهزﺎﻐﻣ
ﮏﯾ هداﻮﻧﺎﺧ
. ﺪﺷ ﯽﮕﺘﺴﮑﺷرو رﺎﭼد دﺮﻔﻟآ ﺪﻟﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﮐ ،ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ رﺪﭘ ،ﻞﺑﻮﻧ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا
،ﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ وا دﻮﺧ ِﯽﺣاﺮﻃ ﺎﺑ ﻪﮐ – ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا ﯽﯾﺎﯾرد یﺎﻫﻦﯿﻣ
رد ( 1853-1856)
ﻪﻤﯾﺮﮐ ﮓﻨﺟ لﻮﻃ رد و ﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔرﺎﮐ ﺪﻧﻼﻨﻓ ﺞﯿﻠﺧ رد
ِسرﺮـﯿﺗ یﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻪﺑ ار ﺎﯿﻧﺎﺘﯾﺮﺑ ِﯽﺘﻨﻄﻠﺳ نﺎﮔوﺎﻧ ِنﺪﺷ ﮏﯾدﺰﻧ یهزﺎﺟا
ﻊﻗاو
ﺰـﯿـﻧ رﺎﺨﺑ ِﯽﺘﺸﮐ ِﯽﺣاﺮﻃ و ﺎﻫحﻼﺳ
ﺖﺧﺎﺳ رد ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا . داﺪﻧ گرﻮﺑزﺮﺘﭘﻦﺳ
1842 لﺎﺳ رد ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا ﻪﮐ دﻮﺑ ﺎﻫﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
ﻦﯾا ِﯽﭘ رد . دﻮﺑ مﺎﮕﺸﯿﭘ
وا ناﺮـﺴﭘ ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﺮﻬﺷ ﻦﯾا رد . دروﺎﯿﺑ گرﻮﺑزﺮﺘﭘﻦﺳ
ﻪﺑ ار شاهداﻮﻧﺎﺧ
ﺪـﻨﻣهﺮﻬﺑ
ﯽﺻﻮﺼﺧ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻂﺳﻮﺗ و ﮏﯾ ﻪﺟرد ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ زا ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ
:
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ
ﻞﺑﻮﻧ ﺰﯾاﻮﺟ عﺪﺒﻣ و ﺖﯿﻣﺎﻨﯾد عﺮﺘﺨﻣ ( 1833-1896)
ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ
ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ یﻪﻣﺎﻧﺖﯿﺻو
زا ﯽﯾﺎﻫزاﺮﻓ
ﺪـﻫاﻮـﺧ ﻞﻤﻋ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻦﻣ زا هﺪﻧﺎﻣﯽﻗﺎﺑ
ِﯽﯾاراد ِﯽﻣﺎﻤﺗ درﻮﻣ رد . . .
یراﺬـﮔ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻨﻣَا یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
رد ﻦﻣ ناراﺰﮔرﺎﮐ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ِﻞﮐ : ﺪﺷ
ﻪـﻟﺎـﺳﺮـﻫ ،نآ زا ﻪـﻠﺻﺎﺣ دﻮﺳ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ار ﯽﻗوﺪﻨﺻ ﺎﺗ ﺪﺷﺪﻫاﻮﺧ
ار ﺖﻣﺪﺧ ﻦﯾﺮﺗگرﺰﺑ
لﺎﺳ نﺎﻤﻫ لﻮﻃ رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻪﺑ یﺰﯾاﻮﺟ ﻞﮑﺷﻪﺑ
. ددﺮﮔ اﺪﻫا ،ﺪﻧاهدﻮﻤﻧ
یﺮﺸﺑ یﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻪﺑ
نﺎـﺸﯾا ﻦﯿﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﻤﺴﻗ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﺣ دﻮﺳ
رد ار عاﺮـﺘـﺧا ﺎﯾ ﻒﺸﮐ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐﯽﺴﮐ
ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﮏﯾ : دﻮﺷﯽﻣ
ﻊﯾزﻮﺗ
ﮏـﯾ و . .. تﺎﯿﺑدا ... ﯽﮑﺷﺰﭘ ... ﯽﻤﯿﺷ ... ،ﺪﺷﺎﺑ هداد مﺎﺠﻧا ﮏﯾﺰﯿﻓ یﻪﻨﯿﻣز
ﺖـﻬـﺟ رد ار رﺎﮐ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﯾ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐﯽﺼﺨﺷ
ﻪﺑ ﺶﺨﺑ
و ﺎـﻫ ﺶـﺗرا ﺶﻫﺎﮐ ﺎﯾ نﺪﯿﭼﺮﺑ هار رد ،ﺎﻫﺖﻠﻣ
ﻦﯿﺑ ِیرداﺮﺑ
ﺢـﻠـﺻ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ یﺎﻫﺶﯾﺎﻤﻫ
یﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺎﯾ یراﺰﮔﺮﺑ یاﺮﺑ
و . . . ،ﺪﺋﻮﺳ مﻮﻠﻋ نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻤﯿﺷ و ﮏﯾﺰﯿﻓ ﺰﯾاﻮﺟ . ﺪﻫد مﺎﺠﻧا
ژوﺮـﻧ نﺎـﻤـﻟرﺎﭘ بﺎﺨﺘﻧاﻪﺑ
هﺮﻔﻧﺞﻨﭘ
ﯽﻫوﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﺢﻠﺻ نﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ یهﺰﯾﺎﺟ
یﺎﻄﻋا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﻦﻣ ﺢﯾﺮﺻ یﻪﺘﺳاﻮﺧ
. ﺪـﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ءﺎﻄﻋا
ﻪﮑﻠﺑ ،دﻮﺸﻧ هداد ﺎﻫدﺰﻣﺎﻧ ﺖﯿﻠﻣ ﻪﺑ ﯽﺘﯿﻤﻫا ﻪﻧﻮﮔﭻﯿﻫ
ﺰﯾاﻮﺟ ﻦﯾا
ﻪـﭼ ،ﺪـﯾﺎـﻤـﻧ ﺖـﻓﺎـﯾرد ار هﺰـﯾﺎﺟ نﺎﺸﯾا ﻦﯾﺮﺗراواﺰﺳ
. ﻪﻧ ﻪﭼ ﺪﺷﺎﺑ یوﺎﻨﯾﺪﻧﺎﮑﺳا
. ﺪـﻣآ ﺎﯿﻧدﻪﺑ
ﻢﻠﻬﮑﺘﺳا رد 1833 لﺎﺳ ﺮﺒﺘﮐا 21 رد ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ
ﻪـﺑ ﻢﻠﻬﮑﺘﺳا ﺮﻬﺷ رد ﻪﮐ دﻮﺑ عﺮﺘﺨﻣ و سﺪﻨﻬﻣ ﮏﯾ ،ﻞﺑﻮﻧ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا ،وا رﺪﭘ
دﻮﺑﺎﻧ یاﺮﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا ،دﻮﺧ رﺎﮐ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد . ﺖﺷاد لﺎﻐﺘﺷا یزﺎﺳﻞﭘ
رﺎﮐ
. ﺖﻓﺮﮔ ﯽﻣ هﺮﻬﺑ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﮏﯿﻨﮑﺗ
زا ﺎﻫهﺮﺨﺻ
ِﻦﺘﺧﺎﺳ
زا ،(
Andriette Ahlsell)
ﻞِﺳﻞﻫآ
ﺖِﯾیرﺪﻧآ
،دﺮﻔﻟآ ردﺎﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
٨
49

٩
48
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ دﺮﻔﻟآ ،یرﺎﺠﻔﻧا داﻮﻣ یﻪﻨﯿﻣز
رد فﺎﺸﺘﮐا و عاﺮﺘﺧا
و مﺮـﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ یداﻮﻣ ،ﺪﺷ ﺪﻨﻣﻪﻗﻼﻋ
ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد داﻮﻣ یهرﺎﺑ
رد
ﺎـﺗ ﻪـﮐ یرﻮﻃ ﻪﺑ . . . و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﻢﺸﯾﺮﺑا ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﮏﯿﺘﺳﻻ
،عاﺮـﺘـﺧا 355 ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ،ﺶﺗﻮﻓ مﺎﮕﻨﻫ ،1896
لﺎﺳ
. دﻮﺑ هﺪﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
رد یروآﻮﻧ و فﺎﺸﺘﮐا
ﺪـﻌـﺑ لﺎﺳ و ددﺮﮔﯽﻣ
یرﺎﺠﻔﻧا ﻦﯿﺗﻻژ عاﺮﺘﺧا ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ دﺮﻔﻟآ : 1875 لﺎﺳ
. ﺪﻧﺎﺳرﯽﻣ
ﺖﺒﺛﻪﺑ
ار نآ
ﻊـﻗاورد ناواﺮـﻓ یﺎﻫتﺮﻓﺎﺴﻣ
و هزاﺪﻧا زا ﺶﯿﺑ رﺎﮐ ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
: 1876 لﺎﺳ
رد ﻪﮐ یاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
. ﺪﻧﺎﻣﯽﻤﻧ
ﯽﻗﺎﺑ دﺮﻔﻟآ ﯽﺻﻮﺼﺧ ِﯽﮔﺪﻧز یاﺮﺑ یدﺎﯾز ﺖﻗو
ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﻊﻗﻮﻣ ﻦﯿﻤﻫ رد ﻪﮐاﺮﭼ ،دﺮﮐﯽﻣ
یﺮﯿﭘ سﺎﺴﺣا ﯽﮕﻟﺎﺳ 43 ﻦﺳ
ﮏـﯾ”
: ﺖـﺧﺎـﺳ ﺮـﺸـﺘـﻨـﻣ ﻪـﻣﺎـﻧزور ﮏﯾ رد نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ یاﯽﻬﮔآ
ﯽـﯾﻮـﻧﺎـﺑ یﻮﺠﺘﺴﺟ رد ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ و ﯽﻟﺎﻋ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺎﺑ ،ﻦﺴﻣ یهدازﺐﯿﺠﻧ
لﺰـﻨـﻣ رﻮـﻣا ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ و ﯽﺸﻨﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﺎﻫنﺎﺑز
ﺮﺑ ﻂﻠﺴﻣ و ﻦﺳﻪﻠﻣﺎﮐ
ﺲـﺘـﻨﮐ مﺎﻧﻪﺑ
ﺪﻣآرد بآ زا ﯽﺸﯾﺮﻃا ﯽﻤﻧﺎﺧ ،ﺐﻠﻃواد ﻦﯾﺮﺗﺐﺳﺎﻨﻣ
“ . ﺖﺳا
ندﺮـﮐ رﺎـﮐ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ تﺪﻣ زا ﺲﭘ . ( Bertha Kinski)
ﯽﮑﺴﻨﯿﮐ ﺎﺗﺮِﺑ
نﻮـﻓ رﻮﺗرآ ﺖﻨﮐ ﺎﺑ و ددﺮﮔزﺎﺑ ﺶﯾﺮﻃا ﻪﺑ ﺖﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺲﺘﻨﮐ ،ﻞﺑﻮﻧ یاﺮﺑ
ﺲﺘﻨﮐ ﻦﯿﺑ ِﯽﺘﺳود ﺎﻬﺘﻨﻣ . ﺪﻨﮐ جاودزا ( Arthur von Suttner)
ﺮِﻨﺗوز
یرﺎـﮕﻧﻪﻣﺎﻧ
لﻮﻐﺸﻣ ﺮﮕﯾدﮏﯾ
ﺎﺑ ﻪﻫد ﺪﻨﭼ ﺎﺗ و ﺪﻧﺎﻣ ﺎﺟﺮﺑﺎﭘ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻞﺑﻮﻧ و
ناﺪـﻘـﺘـﻨـﻣ ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ دﻮﺑ ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ ﺎﺗﺮﺑ ﺶﻣﺎﻧ ﻻﺎﺣ ﻪﮐ ﺲﺘﻨﮐ . ﺪﻧدﻮﺑ
ناﻮـﻨـﻋ ﺖـﺤـﺗ ار یرﻮـﻬـﺸﻣ بﺎـﺘﮐ و ﺖﺳﻮﯿﭘ ﯽﺗﺎﺤﯿﻠﺴﺗ یﻪﻘﺑﺎﺴﻣ
ﻪـﺑ ﺐـﯿـﺗﺮـﺗ ﻦـﯾا ﻪﺑ و ﺖﺷﺎﮕﻧ “ ﺪﯾراﺬﮕﺑ ﻦﯿﻣز ار نﺎﺘﯾﺎﻫحﻼﺳ”
دﺮﻔﻟآ ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﮏﺷنوﺪﺑ
. ﺪﺷ ﯽﺒﻠﻃﺢﻠﺻ
ﺖﻀﻬﻧ رد ﺺﺨﺸﻣ یاهﺮﻬﭼ
ﺮـﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ ﺮﯿﺛﺎﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ،دﻮﺑ دﻮﺧ یﻪﻣﺎﻧﺖﯿﺻو
ﻦﺘﺷﻮﻧ لﻮﻐﺸﻣ ﻞﺑﻮﻧ
صﺎـﺼـﺘـﺧا ﯽـﯾﺎـﻫنﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﯾ صﺎﺨﺷا ﻪﺑ ار ﺰﯾاﻮﺟ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﻪﺘﺷاد وا
دﺮﻔﻟآ تﻮﻓ زا ﺲﭘ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ . ﺪﻧانﺎﻬﺟ
رد ﺢﻠﺻ یهﺪﻨﻫدﻂﺴﺑ
ﻪﮐ ﺖﺳاهداد
ﻪـﺑ ار 1905 لﺎﺳ ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ یهﺰﯾﺎﺟ
ﺖﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ژوﺮﻧ نﺎﻤﻟرﺎﭘ ،ﻞﺑﻮﻧ
. ﺪﯾﺎﻤﻧ ءاﺪﻫا ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ ﺎﺗﺮﺑ
. دورﯽﻣ
ﺎﯿﻧد زا ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ردﺎﻣ ،ﺖِﯾیﺪﻧآ
: 1889 لﺎﺳ
ﺪـﻨﮐﯽﻣ
کﺮﺗ ار ﺲﯾرﺎﭘ دﺮﻔﻟآ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺖﻟود ﺎﺑ هﺮﺟﺎﺸﻣ ﯽﭘ رد : 1891 لﺎﺳ
. ددﺮﮔﯽﻣ
ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا رد ﻮﻣِر نﺎﺳ ﺮﻬﺷ ﻦﮐﺎﺳ و
رد . دورﯽﻣ
ﺎﯿﻧد زا ﻮﻣر نﺎﺳ رد ﺮﺒﻣﺎﺳد هﺎﻣ ﻢﻫد رد ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ : 1896 لﺎﺳ
ﺮـﺒﺧ ﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا ﺎﯿﻧد و ﺪﺷهﺪﻧاﻮﺧ
وا یﻪﻣﺎﻧﺖﯿﺻو
ﻪﮐ دﻮﺑ زور ﻦﯿﻤﻫ
داﺮـﻓا ﻪـﺑ یﺰﯾاﻮﺟ ﻪﻟﺎﺳﻪﻤﻫ
ﺖﺳا راﺮﻗ وا یﺎﻫﯽﯾاراد
ﻞﺤﻣ زا ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ
. ددﺮﮔ ءﺎﻄﻋا ﺢﻠﺻ و تﺎﯿﺑدا ،ﯽﮑﺷﺰﭘ ،ﯽﻤﯿﺷ ،ﮏﯾﺰﯿﻓ یﺎﻫ ﻪﺘﺷر رد ﺪﻣآﺮﺳ
ار ﻞـﺑﻮـﻧ دﺎﯿﻨﺑ نﺎﺸﯾا . ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﯿﺻو مﺎﺠﻧا رﻮﻣﺎﻣ ناﻮﺟ سﺪﻨﻬﻣ ود
و ﻞـﺑﻮـﻧ کﺮﺗﺎﻣ زا ندﺮﮐ ﺖﺒﻗاﺮﻣ یاﺮﺑ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﺲﯿﺳﺎﺗ
درﻮـﻣ رد هﺪـﻧﺮـﯿﮔﻢﯿﻤﺼﺗ
یﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ دﺎﺠﯾا نآ ﺮﮕﯾد فﺪﻫ
یا هدﺎـﺳ ی ﻪﻔﯿﻇو ناﻮﺟ سﺪﻨﻬﻣ ود ﻦﯾا رﺎﮐ ﻪﺘﺒﻟا . ﺖﺳا ﺰﯾاﻮﺟ یﺎﻄﻋا
ﻢـﻫ و ﺪﻨﺘﺷاد ضاﺮﺘﻋا ﻪﻣﺎﻧﺖﯿﺻو
ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ماﻮﻗا ﻢﻫ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺖﺳاهدﻮﺒﻧ
. ﺪﻧدﺮﺑ ﯽﻣ لاﻮﺳ ﺮﯾز ار نآ نﺎﻬﺟ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫرﻮﺸﮐ زا یدﺎﯾز تﺎﻣﺎﻘﻣ
نﺎـﻧود یﺮـﻨـﻫ ﻪـﺑ ﻞـﺑﻮـﻧ ﺢـﻠـﺻ ی هﺰﯾﺎﺟ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ : 1901 لﺎﺳ
. ﺪﯾدﺮﮔ ءاﺪﻫا ﯽﺳﺎﭘ ﮏﯾردﺮﻓ و خﺮﺳ ﺐﯿﻠﺻ عﺪﺒﻣ ،(
Henri Dunant)
فﺎـﮑـﺷﻮـﻣ ﻦﻫذ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد وا ِﯽﺋﺎﻧاﻮﺗ رد ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ﺖﻤﻈﻋ
. ﺮـﮔ ﺖـﻌـﻨﺻ ﮏﯾ ﺮﮕﻧهﺪﻨﯾآ
و ﺎﯾﻮﭘ یوﺮﯿﻧ ﺎﺑ ﺖﺳا عﺮﺘﺨﻣ و ﺪﻨﻤﺸﻧاد ﮏﯾ
و ﺖﺷاد ﯽﻧاواﺮﻓ یﻪﻗﻼﻋ
ﺰﯿﻧ ﺢﻠﺻ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ
لﺎـﮑـﯾدار ﺎـﯾ یا ﻪـﺸﯾر رﺎﯿﺴﺑ - نﺎﻣزنآ
رد -ﻪﻨﯿﻣز
ﻦﯾا رد وا تاﺮﻈﻧ
و رﺎﻌﺷا وا زا و ﺖﺷاد یﺮﻓاو یﻪﻗﻼﻋ
ﺰﯿﻧ تﺎﯿﺑدا ﻪﺑ یو . ﺪﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ
و ﻪـﻣادا ﺖـﻘـﯿـﻘـﺣ رد ﻞﺑﻮﻧ ﺰﯾاﻮﺟ . ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ یﺎﺟﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺶﯾﺎﻤﻧ
. ﺖﺳاﻪﺘﺷاد
شاﯽﮔﺪﻧز
نارود لﻮﻃ رد وا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻘﯾﻼﻋ ﺶﺨﺑمواﺪﺗ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
. دﻮﺑ تﺎﯿﺑدا و ﯽﺟرﺎﺧ یﺎﻫنﺎﺑز
،ﯽﻌﯿﺒﻃ مﻮﻠﻋ ﻞﻣﺎﺷ نﺎﺸﯾا شزﻮﻣآ . ﺪﻧدﺮﮔ
و ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ،یﻮﺴﻧاﺮﻓ ،یﺪﺋﻮﺳ یﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﺑ ﯽﮕﻟﺎﺳ 17 ﻦﺳ رد ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ
و ﯽـﺴﯿﻠﮕﻧا تﺎﯿﺑدا و ﺮﻌﺷ ار وا ﯽﻠﺻا ﻖﯾﻼﻋ . دﻮﺑ هدﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﻂﻠﺴﺗ ﯽﻧﺎﻤﻟآ
وا رﺎﮐ و هار ﺶﻧاﺮﺴﭘ دﻮﺑ ﻞﯾﺎﻣ ﻪﮐ وا رﺪﭘ . دادﯽﻣ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ﮏﯾﺰﯿﻓ و ﯽﻤﯿﺷ
تﺎـﯿـﺑدا و ﺮﻌﺷ ﻪﺑ دﺮﻔﻟآ ﺪﯾدﯽﻣ
ﻪﮐﻦﯾا
زا ،ﺪﻧﻮﺷ سﺪﻨﻬﻣ و ،ﺪﻨﻫد ﻪﻣادا ار
. دﻮـﺒـﻧ ﯽـﺿار ،ﺖـﺳا ﻪـﺘﺸﮔ اﺮﮔنورد
ﯽﻣدآ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ و هﺪﺷ ﺪﻨﻣﻪﻗﻼﻋ
رﻮـﻈـﻨـﻣ ﻪﺑ ار وا ،دﺮﻔﻟآ یﺮﮑﻓ یﺎﻫﻖﻓا
ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺗزﺎﺑ یاﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫﻪﺑ
ﺐـﯿـﺗﺮﺗ ﻦﯾاﻪﺑ
. دﺎﺘﺳﺮﻓ ﺮﮕﯾد یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑ ﯽﻤﯿﺷ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ شزﻮﻣآ
تﻻﺎـﯾا و ﻪـﺴﻧاﺮـﻓ ،نﺎـﻤﻟآ ،ﺪﺋﻮﺳ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺎﺑ دﺮﻔﻟآ لﺎﺳ ود لﻮﻃ رد
وا ﺮـﻈـﻧ رد ﻪـﮐ ،ﺲـﯾرﺎـﭘ ﺮـﻬـﺷ رد . ﺪـﺷ ﺎـﻨﺷآ ﺎﮑﯾﺮﻣآ یهﺪﺤﺘﻣ
زﻮـﻠـﭘ.
ج.
ت رﻮـﺴﻓوﺮـﭘ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد دﺮﻔﻟآ ،دﻮﺑ ﺮﻬﺷ ﻦﯾﺮﺗﯽﻨﺘﺷادﺖﺳود
ﻮﯿﻧﺎﮑﺳَا ﺎﺑ دﺮﻔﻟآ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺎﺟﻦﯿﻤﻫ
رد . ﺪﺷ رﺎﮐﻪﺑ
لﻮﻐﺸﻣ ( T.J.Pelouze)
ﺶﯿﭘ لﺎﺳ ﻪﺳ ﻪﮐ ،ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ﺖﺴﯿﻤﯿﺷ ،(
Ascanio Sobrero)
ورِﺮﺑﻮﺳ
،دﻮـﺑ هدﺮـﮐ عاﺮﺘﺧا ار ،یﻮﻗ رﺎﯿﺴﺑ یاهﺮﺠﻔﻨﻣ
ﻊﯾﺎﻣ ،ﻦﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔوﺮﺘﯿﻧ ،نآ زا
ﺮـﺠـﻔـﻨﻣ دﻮﺑ ﻦﮑﻤﻣ ،تراﺮﺣ ﺎﯾ رﺎﺸﻓ ﻦﯾﺮﺘﮑﭼﻮﮐ ﺖﺤﺗ هدﺎﻣ ﻦﯾا . ﺪﺷ ﺎﻨﺷآ
. دﻮـﺒـﻧ ﺮـﺴـﯿﻣ ﻻﻮﺻا نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا و نآ یور ندﺮﮐ رﺎﮐ ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ددﺮﮔ
ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﺮـﮑـﻓ ﻦﯾا رد ﻪﺸﯿﻤﻫ و ﺪﺷ ﺪﻨﻣﻪﻗﻼﻋ
ﻊﯾﺎﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻠﯿﺧ دﺮﻔﻟآ
یﺎـﻫرﺎـﮐ رد نآ زا ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ دروآرد لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺤﺗ ارنآ
ناﻮﺗﯽﻣ
ﻪﻧﻮﮕﭼ
. دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﺳ و ﺖﺧﺎﺳ
شا هداﻮـﻧﺎـﺧ یﻮﺳ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ دﺮﻔﻟآ زا 1852 لﺎﺳ رد
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺰﯿﻧ یرﺎﯿﺴﺑ ﻖﻧور ﺮﮕﯾد ﻻﺎﺣ ﻪﮐ ،ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ رﺎﮐ و ﻪﻓﺮﺣ رد و ددﺮﮔزﺎﺑ
. دﻮـﺑ ﻪﯿﺳور ﺶﺗرا یاﺮﺑ حﻼﺳ نﺎﺸﯾا تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺘﺒﻟا . ددﺮﮔ ﮏﯾﺮﺷ ،دﻮﺑ
ﺪﻨﯿﺒﺑ ﺎﺗ دز نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﺶﯾﺎﻣزآ
یﺮﺳﮏﯾ
ﻪﺑ ﺖﺳد شرﺪﭘ هاﺮﻤﻫﻪﺑ
دﺮﻔﻟآ
ی هدﺎـﻔـﺘﺳا درﻮﻣ ﺮﻄﺧﯽﺑ
و ﻦﻣا یاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
ار ﻦﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔوﺮﺘﯿﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﯾآ
ﻞـﺋﻮﻧﺎﻣِا رﺎﺑ ﻦﯿﻣود یاﺮﺑ ،ﮓﻨﺟ ﻦﺘﻓﺎﯾ نﺎﯾﺎﭘ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ . ﻪﻧ ﺎﯾ داد راﺮﻗ یرﺎﺠﺗ
ﻪﺑ ار گرﻮﺑزﺮﺘﭘﻦﺳ
،ﻞﯿﻣِا و دﺮﻔﻟآ ،شﺮﺴﭘ ود ﺎﺑ یو . ﺪﺷ ﯽﮕﺘﺴﮑﺷرو رﺎﭼد
ﻪـﯿـﺳور رد ،ﮓﯾودﻮﻟ و تﺮﺑور ،وا ﺮﮕﯾد ﺮﺴﭘ ود . دﺮﮐ کﺮﺗ ﻢﻠﻬﮑﺘﺳا ﺪﺼﻗ
ﺲـﯿـﺳﺎـﺗ یاﺮﺑ و ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ﻞﺤﻨﻣ ار ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺖﮐﺮﺷ ،ود ﻦﯾا . ﺪﻧﺪﻧﺎﻣﯽﻗﺎﺑ
دﻮﺧ رﺎﮐ رد و ﺪﻨﺘﻓر ﻪﯿﺳور ِیرﻮﺗاﺮﭙﻣا ِﯽﺑﻮﻨﺟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ یزﺎﺳﻦﻏور
ﻊﯾﺎﻨﺻ
. ﺪﻧﺪﺷ دﻮﺧ ﺮﺼﻋ یﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﻦﯾﺮﺗﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ وﺰﺟ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺸﮔ ﻖﻓﻮﻣ نﺎﻨﭼ
: ﺖﺳا ﺮﯾز ترﻮﺻﻪﺑ
ﺪﻌﺑﻪﺑ
ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾا زا دﺮﻔﻟآ ِﯽﮔﺪﻧز یرﺎﮕﻧﻊﯾﺎﻗو
زﺎـﻏآ ﻦـﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔوﺮﺘﯿﻧ درﻮﻣ رد ار دﻮﺧ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ هرﺎﺑود دﺮﻔﻟآ : 1860 لﺎﺳ
. ﺪﻨﮐﯽﻣ
ی هدﺎـﻣ ﮏـﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ار ﻦﯾﺮﺴﯿﻠﮔوﺮﺘﯿﻧ رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ یاﺮﺑ : 1863 لﺎﺳ
. ﺪﻧﺎﺳرﯽﻣ
ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﯽﺘﻌﻨﺻ یهﺮﺠﻔﻨﻣ
رﺎـﺠـﻔـﻧا ی ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد ﺮﮕﯾد ﻦﺗ ﺪﻨﭼ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ وا رداﺮﺑ ﻞﯿﻣا : 1864 لﺎﺳ
ﻪـﺑ دﺮـﻔـﻟآ ﺎـﻣا . ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
ﻪﺘﺸﮐ ،نآ ﻦﺘﺧﺎﺳ هدﺎﻣآ ﻦﯿﺣ ،ﻦﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔوﺮﺘﯿﻧ
. ددﺮﮔﯽﻣ
ﻞﯾﺎﻧ ﺰﯿﻧ ﯽﯾﺎﻫﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
ﻪﺑ و ﺪﻫدﯽﻣ
ﻪﻣادا تﺎﺸﯾﺎﻣزآ
. دزﺎﺳﯽﻣ
ﺎﭘﺮﺑ یاﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ
و ﺪﻨﮐﯽﻣ
نﺎﮑﻣ ﻞﻘﻧ نﺎﻤﻟآ ﻪﺑ دﺮﻔﻟآ : 1865 لﺎﺳ
. ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﺲﯿﺳﺎﺗ یرﺎﺠﻔﻧا ﻦﻏور ﺖﮐﺮﺷ ﺰﯿﻧ ﺎﮑﯾﺮﻣآ رد : 1866 لﺎﺳ
. ددﺮﮔﯽﻣ
ﺖﯿﻣﺎﻨﯾد ﺖﺒﺛ و عاﺮﺘﺧا ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ : 1867 لﺎﺳ
. ﺪﻬﻧﯽﻣ
نﺎﯿﻨﺑ ار ﺖﯿﻣﺎﻨﯾد ﺖﺧﺎﺳ ِﯽﻟﺎﻋ ﻦﻤﺠﻧا ﻪﺴﻧاﺮﻓ رد : 1870 لﺎﺳ
. ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺎﭘﺮﺑ ار ﺎﯿﻧﺎﺘﯾﺮﺑ ﺖﯿﻣﺎﻨﯾد ﺖﮐﺮﺷ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد : 1871 لﺎﺳ
. دورﯽﻣ
ﺎﯿﻧد زا ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا ،شرﺪﭘ : 1872 لﺎﺳ
ﺮﻬﺷ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ رﺎﯿﺴﺑ یدﺮﻣ ﯽﮕﻟﺎﺳ 40 ﻦﺳ رد دﺮﻔﻟآ : 1873 لﺎﺳ
ﻪـﺑ ﻖﻓﻮﻣ یو ،ﺎﻫلﺎﺳ
ﺖﺷﺬﮔ زا ﺲﭘ . ﺪﻨﮐﯽﻣ
نﺎﮑﻣ ﻞﻘﻧ ﺲﯾرﺎﭘ ﺶﺑﻮﺒﺤﻣ
ﺮﮕﯾد ﺪﻨﭼﺮﻫ . ﺪﺷ نﺎﻬﺟ رﻮﺸﮐ 20 زا ﺶﯿﺑ رد ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ 90 زا ﺶﯿﺑ ﺲﯿﺳﺎﺗ
ﻪـﺑ ندﺮـﮐ تﺮـﻓﺎـﺴﻣ لﺎﺣ رد ماﺪﻣ ﺎﻣا ﺪﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ ﺲﯾرﺎﭘ ﻦﮐﺎﺳ
رﺎـﺑﮏﯾ
یﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺮﯿﻬﺷ یهﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
،ﻮﮔﻮﻫ رﻮﺘﮑﯾو . دﻮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﺮـﺑ هوﻼـﻋ . “ ﺎـﭘورا دﺮـﮔهرود
ﻦﯾﺮﺗﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ”
: دﺮﮐ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻦﯿﻨﭼ ار وا

1
: نﺎﻬﺟ ﺢﻠﺻ یﻮﻧﺎﺑ ﻦﯿﻟوا
“ ﺪﻧا هداﻮﻧﺎﺧ ﮏﯾ زا ﯽﯾاﺮﮔ ﺢﻠﺻ و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا”
یهرﺎﺑ
رد یاﻪﯿﻧﺎﯿﺑ
ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﻪﮐ دﺮﮐ ﻒﯿﺻﻮﺗ1870
-71و
1864-66
،1859
دﺮﮐ یراﺬﮔنﺎﯿﻨﺑ
ار “ ﺶﯾﺮﺗا ﺢﻠﺻ یﻪﻌﻣﺎﺟ”
ﺎﺗﺮﺑ 1891 رد . ﺖﺳا ﮓﻨﺟ ﯽﭼﻮﭘ
ﺢـﻠـﺻ یﺎـﻫﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
و ﺎﻫ هﺮﮕﻨﮐ مﺎﻤﺗ رد وا . دﻮﺑ نآ ﺲﯿﺋر ﺮﻤﻋ نﺎﯾﺎﭘ ﺎﺗ و
. دﻮﻤﻧ ﺮﺸﺘﻨﻣ “ ﺢﻠﺻ ﯽﻧﺎﺑ هﺪﯾد”
مﺎﻧ ﻪﺑ یاﻪﻠﺠﻣ
و دﺮﮐ ﺖﮐﺮﺷ
یراﺬـﮔ نﺎـﯿـﻨـﺑ 1892 لﺎﺳ رد ،نﺮِﺑ رد ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺢﻠﺻ مرﺎﻬﭼ هﺮﮕﻨﮐ رد
” : ﺖﻔﮔ ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ! ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ درﻮﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ “ ﺎﭘورا ﻪﯾدﺎﺤﺗا”
ﺎﻤﺷ یﺎﻫهﺮﮕﻨﮐ
زا ﺮﺗدوز ﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﯿﻣﺎﻨﯾد ﻪﮐ ﻦﻣ یﺎﻫﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ
رد ار ﺮـﮕـﯾدﮏﯾ
ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺶﺗرا ود ﻪﮐ یزور . ﺪﯿﺸﺨﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ نﺎﯾﺎﭘ ار ﮓﻨﺟ
ﯽﻐﻠﻣ ار ﺎﻫ ﺶﺗرا و دﺮﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺖﺸﺣو ﺎﻫنﺎﺴﻧا
،ﺪﻨﻨﮐ دﻮﺑﺎﻧ ﻪﯿﻧﺎﺛ ﮏﯾ ضﺮﻋ
! ﺖﺳﻮﯿﭙﻧ ﺖﻘﯿﻘﺣ ﻪﺑ ﻞﺑﻮﻧ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ . “ ﺖﺧﺎﺳ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
زا ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ی“
ﻮﻣر نﺎﺳ”
رد دﻮﺧ یﻼﯾو رد ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ، 1896 ﺮﺒﻣﺎﺳد ﻢﻫد
یاﺮـﺑ ار نآ زا ﯽﺸﺨﺑ ،دﺮﮐ ﻮﮑﯿﻧ فاﺪﻫا ﻒﻗو ار دﻮﺧ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ وا . ﺖﻓر ﺎﯿﻧد
دﻮﺑ یدﺮﻓ ﻦﯿﻣﻮﺳ ﺮﻨﺗوز ﻢﻧﺎﺧ -داد
صﺎﺼﺘﺧا ﺎﺗﺮﺑ یﻪﻧﺎﯾﻮﺟ
ﺞﻠﺻ یﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
. دﺮﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ار ﻞﺑﻮﻧ ﺢﻠﺻ هﺰﯾﺎﺟ1905
لﺎﺳ رد ﻪﮐ
رد ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا نﺎـﺑز ،ﻦﻣ دﺎﻘﺘﻋاﻪﺑ”
: ﺮِﻨﺗوز ﺎﺗﺮِﺑ ﻢﻧﺎﺧ
و ﺖـﺳا نوﺰـﻓازور ﺪﺷر لﺎﺣ رد ﻪﮐ ،ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧﺮﺘﻧا
قﻮـﺳ ﺰـﯿﻣآﺢﻠﺻ
یدﺎﺤﺗا یﻮﺳﻪﺑ
ار نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ
ندﺮـﮐ دراو . ﺖﺳا ﻪﻠﯿﺳو ﺎﯾ نﺎﮔرُا ﻦﯾﺮﺗﺖﯿﻤﻫا
ﺎﺑ ،ﺪﻫدﯽﻣ
،یرﺎﺒﺟا ﯽﺳرد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،سراﺪﻣ ِﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز
ﺶـﺷﻮﮐ نآ ﺖﻬﺟ رد ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻓﺪﻫ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
زا ﻪـﮐ ،ﺶﯾﺮﺗا -نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ
رد ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐﯽﻣﺎﮕﻨﻫ
. دﻮﻤﻧ
ﺮـﺛا ﻪـﭼ ،ﺪـﺘـﻓﺎﯿﺑ قﺎﻔﺗا ،ﺖﺳاهﺪﺷ
ﻪﮑﺗ ﻪﮑﺗ ﯽﻧﺎﺑز ﺮﻈﻧ
! ﺖـﺷادﺪـﻫاﻮـﺧ ﯽﯾازﺢﻠﺻ
و تاوﺎﺴﻣ دﺎﺠﯾا رد ﯽﯾاﺰﺴﺑ
یﺎـﻫ ﻞـﻧﻮـﺗ ،ﺎـﻫﺎﻤﯿﭘاﻮﻫ نارود ﻪﮐ ﺮﺼﻋ ﻦﯾا رد هﮋﯾوﻪﺑ
ﺎـﯿﻧد ناﻮﺗﯽﻤﻧ
،ﺖﺳا نوﺰﻓازور یﺎﻫﺪﻣآوﺖﻓر
و ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
(
3)
“ . دﻮﻤﻧ رﻮﺼﺗ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﺑز ﻦﯾا نوﺪﺑ ار
،ﺎـﻫ ﺖـﻟود ﯽـﻣﺎـﻤﺗ ﻪﺑ مود سﻻﻮﮑﯿﻧ راﺰﺗ ،1898
رد ﺶﯿﭘ لﺎﺳ 105
ﺢﻠﺻ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣﻪﺑ
،ﯽﻧﺎﻬﺟ یﺎﻫﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
یهرﺎﺑرد
ار ﯽﺤﻠﺻ ِﺖﺴﻔﯿﻧﺎﻣ
ﻦﯿﻟوا ،ﻪﻫﻻ ﺮﻬﺷ رد 1899 ﻦﺋوژ و ﯽﻣ یﺎﻫهﺎﻣ
رد . دﺮﮐ لﺎﺳرا راﺪﯾﺎﭘ و ﯽﻌﻗاو
ﻪـﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺎﻫﺖﻟود
نﺎﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ . ﺪﺷ راﺰﮔﺮﺑ ﺢﻠﺻ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
و ﺖـﺴـﯿﺑ . دﻮﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯾا رد نز یهﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﺎﻬﻨﺗ “ ﺎﺗﺮﺑ”
! ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ترﻮﺸﻣ
،ﮏـﯾﺰﮑﻣ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ ،ﯽﯾﺎﭘورا یﺎﻫﺖﻟود
ﯽﻣﺎﻤﺗ : ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﺖﮐﺮﺷ ﺖﻟود ﺶﺷ
ﺢـﻠﺻ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻞﺣ درﻮﻣ رد ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯾارد . ( ﯽﻧﻮﻨﮐ ﺪﻨﻠﯾﺎﺗ ) مﺎﯿﺳو ﻦﭘاژ ،ﻦﯿﭼ
ِِیرواد
ِﯽـﻤـﯾاد ناﻮـﯾد ﻦـﯿـﻨﭽﻤﻫ و ﺪﺷ ردﺎﺻ یاﻪﻣﺎﻨﻌﻄﻗ
،تﺎﻓﻼﺘﺧاﺰﯿﻣآ
ﺪـﺷ راﺰﮔﺮﺑ 1907 رد ﻪﻫﻻ ﺢﻠﺻ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻣود . ﺪﺷ یراﺬﮔ ﻪﯾﺎﭘ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﻞـﮑـﺷ)
“ ﻞـﻠـﻣ یﻪﻌﻣﺎﺟ”
ﻞﯿﮑﺸﺗ یاﺮﺑ ار هار ﺎﻫﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
ﻦﯾا یودﺮﻫ ﻪﮐ
. دﺮﮐ راﻮﻤﻫ ( ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ِﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
ﻦـﯾﺮـﺗ قﺎـﺘـﺸﻣ زا ﯽﮑﯾ روآدﺎﯾ ﺶﯾﺮﺗا ِﯽﯾورﻮﯾود ﻪﮑﺳ
. “ ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ ﺎﺗﺮﺑ ” : ﺖﺳا ﺢﻠﺻ ﻦﯾزرﺎﺒﻣ
رد ﻦﯾو رد “ ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ ﺎﺗﺮﺑ”
1914ﻦﺋوژ
ﻢﮑﯾ و ﺖﺴﯿﺑ رد ﺶﯿﭘ لﺎﺳ 89
ﻦـﯿـﻟوا رﺎﺠﻔﻧا زا ﺶﯿﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ ﺖﺳرد وا تﻮﻓ . ﺖﻓر ﺎﯿﻧد زا ﯽﮕﻟﺎﺳ 71 ﻦﺳ
ِﯽـﻣﺎـﻤـﺗ یﺎﻫوزرآ و لﺎﻣآ ﻦﺘﻓر دﺎﺑ ﺮﺑ ﺪﻫﺎﺷ یو ﺎﺗ دﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ
،ﯽـﻧﺎـﻤـﻟآ “ ِنﺎـﯾﻮـﺘﺳ ﺶﯾﺮﺘﯾد”
رﻮﺴﻓوﺮﭘ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ . دﻮﺸﻧ شﺮﻤﻋ
ﻦﯾﺮﺗلواﺪﺘﻣ
،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ نآ یور ﺮﺑ “ ﺎﺗﺮﺑ”
یهﺮﺗﺮﭘ
ﻪﮐ ﯽﯾورﻮﯾ یﻪﮑﺳ
. ﺖﺳا نﺎﻬﺟ رد ﻪﮑﺳ
: ﻊﺑﺎﻨﻣ
( 1)
www.worsten.org/eo_esperanto.html
( 2)
www.swarthmore.edu/library/peace/cdgb/suttner.html
( 3)
www.satamikarohm.free.fr/esperanto/komunikoj/vonsuttner.html
ﺎـﺑ ﯽـﺗرﻮـﺸﻣ ﻂـﺑاور یاراد ( UEA)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ِﯽﻤﺳر نﺎﮔرا Eeperanto یﻪﻠﺠﻣ
زا ﻞﻘﻧﻪﺑ
( 4)
. 79.
ص ،2003
ﻞﯾروآ ،1158
یهرﺎﻤﺷ
،مُا 96 لﺎﺳ ،ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻦـﯿـﺘـﺴـﺨـﻧ رد هﺪﻨﻨﮐﺖﮐﺮﺷ
نز یهﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﺎﻬﻨﺗ ﺮَﻨﺗوز ﺎﺗﺮﺑ
راﺰـﮔﺮـﺑ ﻪﻫﻻرد 1889 لﺎﺳ رد ﻪﮐ ،دﻮﺑ نﺎﻬﺟ ﺢﻠﺻ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
ﻪﺑ ﻪﮐ – “ ﺪﯾراﺬﮕﺑ ﻦﯿﻣز ار نﺎﺘﯾﺎﻫحﻼﺳ”
– وا رﻮﻬﺸﻣ بﺎﺘﮐ . ﺪﺷ
ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ لﺎﺳ نﺎﻤﻫ رد ﺰﯿﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز
. ﺖﺸﮔ وﺮﺑور ﯽﻧاواﺮﻓ لﺎﺒﻘﺘﺳا ﺎﺑ و
ﺮـﺘـﻟاو”
زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ار وا تازرﺎﺒﻣ و ﯽﮔﺪﻧز زا ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ یﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ
ﺎﺠﻨﯾارد
پﺎـﭼ “ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا مود یهﺪﺳ”
یﻪﻠﺠﻣ
1997/
2 یهرﺎﻤﺷ
رد ﻪﮐ “ گﻼﮐ
:( 4)
ﻢﯿﻧاﻮﺧﯽﻣ
،ﺖﺳا هﺪﺷ
ﺖـﯿﻣﻮﻤﻋ دﺎﻘﺘﻋا ﻦﯾا ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﻪﮐﯽﻧﺎﻣز
رد
نﻮـﻓ ﺎﺗﺮﺑ”
،ﺖﺳا ﮓﻨﺟ ،رﻮﻣا ِﯽﻣﺎﻤﺗ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ءﺎﺸﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺷاد
یراﺬﮔﻪﯾﺎﭘ
ار ﺢﻠﺻ ﺶﺒﻨﺟ ﻦﯿﻟوا و ﺪﯾﺰﮔﺮﺑ ار یﺮﮕﯾد هار “ ﺮﻨﺗوز
“ ﺪـﻟﻮﻧرآ ﺶﯾﺮﻨﻫ”
نﺎﺑز زا ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ وا تﻼﯾﺎﻤﺗ . دﺮﮐ
: ﻢﯿﻧاﻮﺧﯽﻣ
نﺎﻤﻬﯿﻣ ﻦﻣ ﻦﯾﺪﻟاو دﺰﻧ “ ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ ﺎﺗﺮﺑ”
ﺲِﺘﻨُﮐ ﻢﻧﺎﺧ و دﻮﺑ 1906 لﺎﺳ”
و دﺮﮐ ﺐﻠﺟ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ اﺮﻣ ﻪﺟﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ وا ﻪﮐ دﻮﺑ نﺎﻣز نﺎﻤﻫرد . دﻮﺑ
ﻦـﻣ . دﺮـﮐ ﻪﯿﺻﻮﺗ ،مدﻮﺑ ناﻮﺟ مﺎﮕﻨﻫنآ
رد ﻪﮐ ،ﻦﻣ ﻪﺑ ار نﺎﺑز ﻦﯾا یﺮﯿﮔ دﺎﯾ
و نﺎـﯾﺎـﭘ ﯽـﺑ تﺎـﺳﺎﺴﺣا ،ﯽﻟﺎﺤﺷﻮﺧ رﺪﻘﭼ ،لﺎﺣ و ﻢﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ار تﻮﻋد ﻦﯾا
ار یﺰﯾﺰﻋ تاﺮﻃﺎﺧ ﻪﭼ و ،ﯽﻧﺪﺸﻧ شﻮﻣاﺮﻓ یﺎﻫزور ﻪﭼ ،ﯽﺣور یﺎﻫدروﺎﺘﺳد
“ . ﻢﺘﺴﻫ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﻮﯾﺪﻣ
یاﺮﺑ ﺎﺗ دﻮﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ زا راﺮﺻا ﺎﺑ ﺮﺘﻧوز ﻢﻧﺎﺧ
ﺖـﺳد ،وا یﻪﻧﺎﯾﻮﺟﺢﻠﺻ
ِفاﺪﻫا زا دﻮﺧ ﺖﯾﺎﻤﺣ تﺎﺒﺛا
( 2)
. ﺪﻧﺰﺑ ﺢﻠﺻ یاﺮﺑ هﺰﯾﺎﺟ ﮏﯾ عاﺪﺑا ﻪﺑ
ﺪـﺷ ﺪـﻟﻮـﺘﻣ وا ﯽﺘﻗو . ﺪﻣآ ﺎﯿﻧد ﻪﺑ گاﺮﭘ رد 1843 ﻦﯾوژ ﻢﻬﻧ رد “ ﺎﺗﺮﺑ”
ﮏﭼﻮﮐ ی“
ﺎﺗﺮﺑ”
هاﺮﻤﻫ شردﺎﻣ ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ . دﻮﺒﻧ تﺎﯿﺣ ﺪﯿﻗ رد ﺮﮕﯾد شرﺪﭘ
ﻦـﯾو رد ار دﻮﺧ ﯽﻧاﻮﺟ “ ﺎﺗﺮﺑ”
. دﺮﮐ نﺎﮑﻣ ﻞﻘﻧ ﻦﯾو ﻪﺑ ﺎﻫ ﺪﻌﺑ و نﺮﺑ ﻪﺑ
رﺎـﻬـﭼ نورﺎﺑ . ﺪﺷ “ ﺮﻨﺗوز”
نورﺎﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﯽﮕﻧﺎﺧ ﻢﻠﻌﻣ ،1873
لﺎﺳرد . ﺪﻧارﺬﮔ
23 ناﻮﺟ “ ﺮﻨﺗوز”
نورﺎﺑ و ﻪﻟﺎﺳ ﯽﺳ “ ﺎﺗﺮﺑ”
نﺎﻣز نآ . ﺖﺷاد ﺮﺴﭘ ﮏﯾ و ﺮﺘﺧد
هداﻮﻧﺎﺧ ناﻮﺟ ﺮﺴﭘ یاﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻖﯿﻓر ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و بﻮﺧ ﯽﻤﻠﻌﻣ “ ﺎﺗر”
. دﻮﺑ ﻪﻟﺎﺳ
هداﻮﻧﺎﺧ ﯽﻟو ،ﺪﺷ لﺪﺑ گرﺰﺑ ﯽﻘﺸﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﺳود ﻦﯾا ﻢﮐ ﻢﮐ . دﻮﺑ “ رﻮﺗرآ”
مﺎﻧ ﻪﺑ
“ ﺎـﺗﺮـﺑ”
ﻪﺑ “ ﺮﻨﺗوز”
ﻢﻧﺎﺧ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ . دﻮﺒﻧ ﺎﻫنآ
ﺖﻠﺻو ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻣ “ ﺮﻨﺗوز”
ﺲـﯾرﺎـﭘ رد مﺎـﮕﻨﻫ نآ رد ﻪﮐ ،ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ﯽﺸﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﺗ دﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ
ﻪﺘﻔﻫود ﯽﻟو . ﺪﺷ ﺎﻨﺷآ ﻞﺑﻮﻧ ﺎﺑ وا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ . دزادﺮﭙﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ،دﺮﮐﯽﻣ
ﯽﮔﺪﻧز
ﺎﺑ 1885 رد . دﺮﮐ جاودزا “ ﺮﻨﺗوز نﻮﻓ رﻮﺗرآ”
ﺎﺑ ﻪﻧﺎﯿﻔﺨﻣ و ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻦﯾو ﻪﺑ ﺪﻌﺑ
ﺖـﻣﺎﻗا ﺲﯾرﺎﭘ رد جوز ﻦﯾا 1886-87
نﺎﺘﺴﻣز رد . دﺮﮐ ﯽﺘﺷآ “ رﻮﺗرآ”
هداﻮﻧﺎﺧ
ﻢـﻧﺎـﺧ نﺎﺘﺳود ﻊﻤﺟ ﺎﺑ ار نﺎﺸﯾا یو . ﺪﻧدﺮﮐ تﺎﻗﻼﻣ ﻞﺑﻮﻧ دﺮﻔﻟآ ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺷاد
تﺎـﻗﻼـﻣ ﻦـﯿـﻟوا رد . دﻮـﺑ ﯽﮔرﺰﺑ ﺖﺳودﻦﻬﯿﻣ
وا . دﺮﮐ ﺎﻨﺷآ “ مادآ ﺖﯿﻟوژ”
ﺐـﺣﺎﺻ و ﺐﻟﺎﺟ داﺮﻓا زا یرﺎﯿﺴﺑ ﺎﺑ “ ﺎﺗﺮﺑ”
. ﺪﺷ لﺪﺑ و در ﯽﺳﺎﯿﺳ یﺎﻫﺖﺒﺤﺻ
“ نﺪﻨﻟ یرواد ناﻮﯾد و ﺢﻠﺻ ﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﻌﻣﺎﺟ”
دﻮﺟو زا ﻦﯿﻨﭼﻢﻫ
،ﺪﺷ ﺎﻨﺷآ ذﻮﻔﻧ
ﺖـﯿـﻟﺎﻌﻓ ﺪﺷ ﻢﻤﺼﻣ ﻪﮐ یرﻮﻃﻪﺑ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ و ﺪﺷ هﺎﮔآ
ناﻮـﻨـﻋ ﺎـﺑ ﯽـﻧﺎـﻣُر 1887-89یﺎـﻫ
لﺎـﺳ رد . ﺪﻨﮐ عوﺮﺷ ار ﺢﻠﺻ یاﺮﺑ
و ﺪـﺷ پﺎـﭼ 1889 رد نﺎﻣر ﻦﯾا . ﺖﺷﻮﻧ “ ﺪﯾراﺬﮕﺑ ﻦﯿﻣز ار نﺎﺘﯾﺎﻫحﻼﺳ”
یﺎﻫلﺎﺳ
یﺎﻫﮓﻨﺟ
لﻮﻃ رد ار ﯽﻧز ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ وا . دروآ ﺖﺳﺪﺑ ﯽﮔرﺰﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
١٠
47

Raporto / شراﺰﮔ
١١
46
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یهﺮﮕﻨﮐ
2ﺎـﺗ
یﻻﻮﺟ 26زا
ﻪﮐ دﻮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ
ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻤﺘﺸﻫ و دﺎﺘﺸﻫ ،ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯾا
. ﺪﯾدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﺪﺋﻮﺳ گرﻮﺑﻪﺗﻮﮔ
ﺮﻬﺷ رد ( 1382 هﺎﻣ دادﺮﻣا 11 ﺎﺗ 4)
2003
ﻪﺑ ،نﺎﻬﺟ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ نﺎﻣدﺮﻣ ﻦﯿﺑﺎﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ یراﺮﻗﺮﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻪﺸﯿﻤﻫ
و ﻢـﻫﺎـﻔﺗ ﻆﻔﺣ و دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ار ﺎـﻫ نﺎـﺑز ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ . ﺖﺳاهدﻮﻤﻧ
یرﺎﯾ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﺢﻄﺳ رد ﺢﻠﺻ
ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد یاﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ،ﻮﮕﺘﻔﮔ یاﺮﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﯽﯾﺎﻫلﺎﻧﺎﮐ
ﻪﺑﺎﺜﻣﻪﺑ
،ﺰـﯿﻣآﺢﻠﺻ
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور ،زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ رد . ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﯽﻘﻠﺗ ،ﻢﻫﺎﻔﺗ ﻪﺑ
یﺮـﺻﺎـﻨـﻋ ،ﮓﻨﻫﺮﻓ و نﺎﺑز ،ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد و ﺖﺳا یروﺮﺿ یﺮﻣا
. ﺖﺳا ﺎﻫ ﺖﻠﻣ ﻦﯿﺑ یﻮﮕﺘﻔﮔ یاﺮﺑ یﺪﯿﻠﮐ
رادرﻮـﺧﺮﺑ یرﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻤﻫا زا هﺪﻨﯾآ یﺎﻫلﺎﺳ
یﺎﻫﺶﯾﺎﻤﻫ
،ﻦﯿﭼ رﻮﺸﮐ رد و ﺎﯿﺳآ یهرﺎﻗ
رد 2004 لﺎﺳ ﺶﯾﺎﻤﻫ . ﺖﺳا
ﺪـﻫاﻮـﺧ راﺰـﮔﺮﺑ ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ رﻮﺸﮐ رد 2005 لﺎﺳ ﺶﯾﺎﻤﻫ و
ﺖـﯾﺎـﻤـﺣ زا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ،ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا یود ﺮﻫ رد . ﺪﺷ
تﺎـﻣاﺪـﻗا ﺖـﻬـﺟ ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ ﺖﻟود . ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﺘﻟود
ﻦـﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻣدﻮﻧ یراﺰﮔﺮﺑ یﻪﯿﻟوا
نﺎـﻣزﺎـﺳ رﺎـﯿـﺘـﺧا رد ورﻮﯾ 14500 ﻎﻠﺒﻣ ًاﺮﯿﺧا ،رﻮﺸﮐ
. ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
و ﻪـﻌـﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﮔنﺎﯿﺑ
ﻢﻫ ،ﻊﻗاو رد ،ﯽﻧﺎﺑز ﺮﻫ
ﺮـﻫ . ﺖـﺳا ﯽﺗآ یﺎﻫﻞﺴﻧ
یاﺮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ نآ ﻆﻔﺣ یاﺮﺑ یراﺰﺑا ﻢﻫ
کرد یاﺮـﺑ ﻪـﻧﺎﮕﯾ ﯽﺷور یهﺪﻨﻨﮐﻪﺋارا
،نﺎﻬﺟ یﺎﻫنﺎﺑز
زا ﮏﯾ
ﺎـﻣ ﻪﭼنﺎﻨﭼ
ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﺮﻄﺧ ﻦﯾا ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد . ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو
ﻪـﮐ ،ﺎـﻫنآ
زا یرﺎﯿﺴﺑ ،ﻢﯾﺪﻨﺒﻧ ﺎﻫنﺎﺑز
ﻦﯾا ﻆﻔﺣ یاﺮﺑ ﺖﻤﻫ ﺮﻤﮐ
ﺖـﻀـﻬـﻧ . ﺖـﻓر ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻦﯿﺑ زا هﺪﻨﯾآ یﺎﻫلﺎﺳ
رد ،ﺪﻧاعﻮﻨﺗ
ﻆﻓﺎﺣ
یﺎﻫشور
زا صﺎﺧ یاﻪﻧﻮﮔ
یدﺎﻨﻣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز رﺎﺸﺘﻧا
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻢﻫﺎﻔﺗ یاﺮﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﯽﯾﺎﻫﻞﭘ
دﺎﺠﯾا ﺖﻬﺟ رد ،ﺖﺳا ﯽﻃﺎﺒﺗرا
ﻦـﯾا ﻪﺑ . ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﯽﻧﺎﯾﺎﺷ ﮏﻤﮐ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﮓﻨﻫﺮﻓ
و نﺎﻣدﺮﻣ
،عﻮـﻨـﺗ ﻦـﯿﻋ رد تﺪﺣو ﻪﮐ ﺪﻫدﯽﻣ
نﺎﺸﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﻦـﯾا . ﺪـﺷﺎـﺑﯽﻣ
یروﺮﺿ یﺮﻣا ﻊﻗاو رد و ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘنﺎﮑﻣا
ﻪـﺑ ( ﺎـﻫ نﺎـﺑز و تﺎﻃﺎﺒﺗرا یﻪﺻﺮﻋ
رد)
ار یروآﻮﻧ و رﺎﮑﺘﺑا
ﺖـﯿـﻘـﻓﻮـﻣ یوزرآ و ﻪﺘﻔﮔ ﮏﯾﺮﺒﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ
. مراد ار ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯾا یاﺮﺑ ﻞﻣﺎﮐ
2003/
7/
23 ،ﺲﯾرﺎﭘ (John Daniel) ﻞﯾﯽﻧاد
نﺎﺟ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﺖﺳﻮﮔآ
ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ”
: ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ ﻞﮐﺮﯿﺑد نوﺎﻌﻣ
یراﺮـﻗﺮـﺑ ﺖـﻬـﺟ رد ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻪﺑ ،نﺎﻬﺟ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ نﺎﻣدﺮﻣ ﻦﯿﺑ رد ﺪﻧﻮﯿﭘ
ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﺢـﻄـﺳ رد ﺢﻠﺻ و ﻢﻫﺎﻔﺗ ﻆﻔﺣ و دﺎﺠﯾا
“ ﺖﺳاهدﻮﻤﻧ
یرﺎﯾ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
،ﺪـﺋﻮـﺳ رﻮﺸﮐ ﺮﯾزو ﺖﺴﺨﻧ نﺎﻨﺨﺳ زا ﯽﺸﺨﺑ
دﺎـﺘﺸﻫ یﻪﯿﺣﺎﺘﺘﻓا
ﻢﺳاﺮﻣ رد ،نﻮﺳﺮﭘ نارﻮﮔ یﺎﻗآ
ﺮـﻬـﺷ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻤﺘﺸﻫ و
: ﺪﺋﻮﺳ گﺮﺑﻪﺗﻮﮔ
ﺶـﯾﺎـﻤـﻫ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺖﮐﺮﺷ
ﺎﻤﺷ ﻪﺑ مﻼﺳ ضﺮﻋ ﻦﻤﺿ
و ﺪـﺋﻮﺳرﻮﺸﮐ ﻪﺑ ار ﺎﻤﺷ دورو ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
زا ﯽـﻠـﺼﻓ رد ﺎﻤﺷ . ﻢﯾﻮﮔﯽﻣ
ﺪﻣآشﻮﺧ
ﯽﻣﺮﮔ ﻪﺑ گرﻮﺑﻪﺗﻮﮔ
ﺮﻬﺷ
یهﻮﻠﺟ
ﻦﯾﺮﺗﺎﺒﯾز ﺎﻣ رﻮﺸﮐ ﺖﻌﯿﺒﻃ ،نآ رد ﻪﮐ ﺪﯾاهﺪﻣآ
ﺪﺋﻮﺳ ﻪﺑ لﺎﺳ
ﺎﺗ یرﺎﯿﺴﺑ نازﺎﺳﮓﻨﻫآ
و اﺮﻌﺷ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ . درادﯽﻣ
ﻪﺿﺮﻋ ار دﻮﺧ
یﺰـﺒـﺳﺮﺳ زا ﻒﯾﺮﻌﺗو ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﺳد ،ﯽﻟاﻮﺘﻣ نوﺮﻗ ﯽﻃ ،نﻮﻨﮐ
ﺖﮐﺮﺑ ﻪﺑ . ﺪﻧاهدز
ﺪﺋﻮﺳ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ یﻪﻤﯿﻧ
عﻮﺒﻄﻣ ﯽﻣﺮﮔ و روآ بﺎﺠﻋا
ﺪـﻧا ﻪـﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫنﺎﺴﻧا
،نﺎﺑز یهدﺎﻌﻟاقرﺎﺧ
یﺎﻫﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
ﯽـﺑﻮـﺧ ﻪﺑ ار ﺪﺋﻮﺳ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ یﻪﻤﯿﻧ
یهﮋﯾو
رﻮﻧ ﺖﯿﻔﯿﮐو ﯽﮔﺪﻧزﺮﺳ
لﺎﻘﺘﻧا یاﺮﺑ مزﻻ ﯽﻃﺮﺷﺶﯿﭘ
،نﺎﺑز ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺖﺒﺛ و ﻒﯿﺻﻮﺗ
و ﺎﻫهژاو
،فوﺮﺣ یرﺎﯾ ﻪﺑ . ﺪﻧﺎﻣ ﺪﻫاﻮﺧ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺶﻧاد و برﺎﺠﺗ
زا و ،ﺮﮕﯾد نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧا زا ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
تﺎﻗﺎﻔﺗا و ثداﻮﺣ ،تﻼﻤﺟ
و ﻪﻌﺳﻮﺗ یاﺮﺑ مزﻻ ﯽﻃﺮﺷ ،نﺎﺑز ... ﺪﻨﺑﺎﯾ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﮕﯾد ﻞﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﻠﺴﻧ
. دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ و ﺖﺳا نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ
ور ﺶﯿﭘ ﺎﻤﺷ ﻪﮐ یاﻪﻔﯿﻇو
ﻪﮐ مراد دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻧﺎﻤﯿﻤﺻ ﻦﻣ
ﻪـﮐ مراوﺪـﯿـﻣا ﻦﻣ . ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺪﺟاو یرﺎﯿﺴﺑ تﺎﻬﺟ زا ﺪﯾراد
و ﻪـﻌـﺳﻮـﺗ ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ،دﻮﺧ یﻪﻔﯿﻇو
مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ،ﺎﻤﺷ ﺶﯾﺎﻤﻫ
ﻪـﺑ ﺎﺗ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ردﺎﻗ ،ﺖﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
نﺎﺑز ﻂﺴﺑ
ﻦـﯾا زا و هدﻮﻤﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﻫ نﺎﺴﻧا ﻦﯿﺑ رد ﺮﺘﻬﺑ ﯽﻤﻫﺎﻔﺗ دﺎﺠﯾا
نورد رد ﯽﻋﺎﺴﻣ کاﺮﺘﺷا و یدازآ و ﺢﻠﺻ ﺖﻬﺟ رد ،ﻖﯾﺮﻃ
. درادﺮﺑ مﺎﮔ ﺎﻫ نآ یاﺮﻓ و ﯽﻠﻣ یﺎﻫزﺮﻣ
ﺶـﯾﺎـﻤـﻫ ﻪﺑ ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ ﻞﮐﺮﯿﺑد نوﺎﻌﻣ ﻢﻬﻣ مﺎﯿﭘ
ﻦـﯾا یﻪﯿﺣﺎﺘﺘﻓا
ﻢﺳاﺮﻣ رد ﻪﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﻞـﮐﺮـﯿـﺑد زا ﺖـﺑﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﻦﻣ زوﺮﻣا : ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺋاﺮﻗ ﺶﯾﺎﻤﻫ
ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻤﺘﺸﻫ و دﺎﺘﺸﻫ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺖﮐﺮﺷ
ﺎﻤﺷ ﻪﺑ ،ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ
ﺖـﯿﻤﻫا ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ ،ﺪﯿﻧادﯽﻣ
ﻪﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
. ﻢﺘﺳﺮﻓﯽﻣ
دورد ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﻪﭼ – ﯽﺘﻟودﺮﯿﻏ یﺎﻫنﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﺑ یرﺎﮐ ﻢﻫ یاﺮﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ
ﻢﻫﺎﻔﺗ و دﺎﺤﺗا یراﺮﻗﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻣ فﺪﻫ ﻪﮐاﺮﭼ ،ﺖﺳا ﻞﯾﺎﻗ -ﯽﻠﻣ
ﻪﭼ و
ﺎـﺑ نﺎـﻣراد لﺎﺳ ﻂﺑاور یاﺮﺑ یدﺎﯾز شزرا ﺎﻣ ،ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯾا ﻪﺑ . ﺖﺳا
ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ . ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻞﯾﺎﻗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ

ﯽﺑاﺮﺗ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ : ﻪﻤﺟﺮﺗ
دﻮـﺧ ﯽـﮔداﻮـﻧﺎﺧ نﺎﺑز ﻂﯿﺤﻣ رد ﺎﯾآ ،ﺪﻧورﯽﻣ
لوا سﻼﮐ
ﯽـﻧﺎـﺑز یﺎـﯾرد نورد ﻪﺑ ار ﺎﻫنآ
ﺎﯾ ﺪﻧدﺮﮔﯽﻣ
« روﺎﻨﺷ»
؟دﺮﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺧ بﺎﺗﺮﭘ سﺎﻨﺷﺎﻧ
ﻪـﺑ ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺎﯾ ﯽﺼﺼﺨﺗ تﻼﯿﺼﺤﺗ ،ﺪﻌﺑ لﺎﺳ 15 ﺎﯾ10
؟ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﯽﻧﺎﺑز ﻪﭼ
نﺎـﺑز ﺖﺳا مزﻻ ﺎﯾآ ،ﯽﺼﺼﺨﺗ یﺎﻫبﺎﺘﮐ
نﺪﻧاﻮﺧ یاﺮﺑ
؟ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺎﯾ ،دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﺎﯾ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ رﻮﺸﮐ ِﯽﻤﺳر
ِنﺎـﺒﺼﻨﻣﺐﺣﺎﺻ
ﺮﮕﯾد ﺎﯾ و ﯽﺿﺎﻗ ،ﺎﻤﺷ رادﺮﻬﺷ ِﯽﺸﻨﻣ ﺎﯾآ
ﺪـﯿﯾﺎﻤﺷ ﻦﯾا ﻪﮐﻦﯾا
ﺎﯾ ؟ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻠﺑ ار ﺎﻤﺷ نﺎﺑز ،ﺎﻤﺷ ﯽﻠﺤﻣ
و هدﻮـﻤﻧ رﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻫنآ
ﺎﺑ ار دﻮﺧ ،ﯽﮔدﺎﺳﻪﺑ
،ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﻪﮐ
« ﮏﯿﺗاﺮﮐﻮﻣد»
ﻞﺻا ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
ﺎﻬﻨﺗ ؟ﺪﯾزﻮﻣﺎﯿﺑ ار نﺎﺸﯾا نﺎﺑز
؟ﺖﯾﺮﺜﮐا زا ِندﺮﮐ ﺖﯿﻌﺒﺗ
... و
زﺎـﺳ ﻞـﮑـﺸﻣ ،قﻮﻓ ِﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﻫنادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺖﯾﺮﺜﮐا یاﺮﺑ
ﺎـﻫنآ
یردﺎـﻣ نﺎﺑز ﻪﮐﻦﯾا
ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
ﻪﭼ ،ﺪﻨﺳرﯽﻤﻧ
ﺮﻈﻧﻪﺑ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
( نﺎﻤﻟآ)
ﯽﻣﻮﻗ یﺎﻫیدازآ
ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﻪﺘﯿﻤﮐ نوﺎﻌﻣ
ِﯽﻨﻌﻣﻪﺑ
،ﻦﯿﻣز یهﺮﮐ
نﺎﻨﮐﺎﺳ زا یاهﺪﻤﻋ
ﺶﺨﺑ یاﺮﺑ ،ﺎﻫنﺎﺑز
نﺎﯿﻣ رد ترﺪﻗ
،ﺖـﺳا نﺎﺷرﻮﺸﮐ ( ِﯽﻤﺳر یﺎﻫنﺎﺑز
زا ﯽﮑﯾ ﺎﯾ)
ﯽﻤﺳر نﺎﺑز
ﺪﻧاهﺪﺷ
ﺖﯿﺑﺮﺗ « بﻮﺧ»
رﺪﻗنآ
نﺎﺸﯾا ﻪﮐﻦﯾا
ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
ﻪﭼو
–
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﺰﺘﯾرﻮﻣ ﻢﯿﺧآﻮﯾ ِوﻮﺋ
ﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻊﯾزﻮﺗ : ﺎﻫنﺎﺑز
قﻮﻘﺣ . 5
. ﺖـﺳا ﺮـﮕـﯾد یﺎـﻫ نﺎـﺑز ﺎﯾ نﺎﺑز ﻂﺳﻮﺗ نآ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻄﻠﺳ ﺖﺤﺗ و نﺎﺸﯾا نﺎﺑز ﺮﻤﺘﺴﻣ ِﯽﻨﻣاﺎﻧ
نﺎـﺸﯾا زا ﮏﯾ ﺮﻫیردﺎﻣ
نﺎﺑز ﻪﭼ ،ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
وﺮﺑور ﺮﮕﯾدﮏﯾ
ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ود ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ،نﺎﺑز-ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
یﻪﻌﻣﺎﺟرد
ﻪـﮐ ﺪﻧﺮﯿﮔﯽﻣ
راﺮﻗ ﯽﻧﺎﺑز ِﻂﯿﺤﻣ رد نﺎﺸﯾا یود ﺮﻫ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻤﺳر ﺮﯿﻏ ﺎﯾ ﯽﻤﺳر ﺎﯾ و ﺪﺷﺎﺑ “ گرﺰﺑ”
ﺎﯾ “ ﮏﭼﻮﮐ”
ود ﺮـﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا لﻮﺒﻗ و نﺎﺸﯾا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﯽﯾﻮﺟ ﻢﻫﺎﻔﺗ ِﺖﮐﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﮕﻣ ﺖﺴﯿﻧ ﻦﯾا و ﺖﺳا فﺮﻃﯽﺑ
ًﻼﻣﺎﮐ
ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺟو . ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻞﯿﻤﺤﺗ یﺮﮕﯾد ﻪﺑ ار دﻮﺧ ِﯽﻠﻣ ﺎﯾ یردﺎﻣ نﺎﺑز ﺪﻫاﻮﺧﯽﻤﻧ
نﺎﺸﯾا زا ﮏﯾﭻﯿﻫ
ﻪﮐ ،ﻪﻤﻟﺎﮑﻣ فﺮﻃ
نﺎـﻣرد ﺖﻬﺟ یﺮﮕﯾد یﺎﻫﻞﺣهار
ِﯽﺑﺎﯾزرا و ﻪﺋارا
یهدﺮـﺘـﺴﮔ
یﺎﻫتوﺎﻔﺗ
ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐﯽﻣ
مﻼﻋا ﺎﻣ . دروآ
( ۵)
؟ﻢﻳﺭﺍﺩ
ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ
ﺎﻫنﺎﺑز
ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد
ﯽﻓﺪﻫ ﻪﭼ ﻭ ﻢﻴﺘﺴﻫ ﻪﭼ
یاﺮﺑ ار ﻪﻨﯿﻣز ،نﺎﺑز ﺮﻫ یﺎﻫﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ
و قﻮﻘﺣ نﺎﯿﻣ ﯽﻟدﺎﻌﺗ
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﻫنﺎﺑز
ﻦﯿﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ یﺎﻫیﺮﯿﮔرد
و ﺎﻫیﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ
ﺾـﯿـﻌـﺒـﺗ نوﺪﺑ و نﺎﺳﮏﯾ
درﻮﺧﺮﺑ یاﺮﺑ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
دﺎﻨﺳا زا یرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪﮐ ار ﻪﭽﻧآ ،ﺎﻫنﺎﺑز
ﻦﯿﺑ رد ترﺪﻗ
. ﻢﯿﺘﺴﻫ ﺎﻫنﺎﺑز
قﻮﻘﺣ ِقﺎﻘﺣا یاﺮﺑ ﯽﺸﺒﻨﺟ ﺎﻣ . دزﺎﺳﯽﻣ
رﺎﺒﺘﻋا ﯽﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﻤﻀﺗ ﯽﻧﺎﺑز
ی هرﺎـﺑرد ﻪـﻧ ﻪﯿﻧﺎﯿﺑ زا ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ
ﻪﮐ ﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﻖﺣ ﻦﯾا یهرﺎﺑرد
ﻪﮑﻠﺑ ،ﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ قﻮﻘﺣ
رد ( نﺎـﺷ)
دﻮـﺧ ( یﺎـﻫ)
نﺎـﺑز زا ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
حﻮـﻄـﺳ ِﯽﻣﺎﻤﺗ رد و ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
یﻪﻤﻫ
ﺰـﯿـﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا زا ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻣ ﻪﺘﺒﻟا . دﻮﺷﯽﻣ
ﺚﺤﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪـﺑ ﻪﺟو ﭻﯿﻫﻪﺑ
،ﻖﺣ ﮏﯾ زا ندﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﻢﯿﺷﺎﺑ هﺎﮔآ
ﻦﺘﺷاد ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ . ﺖﺴﯿﻧ نآ زا ِندﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا رد ماﺰﻟا ِﯽﻨﻌﻣ
ﺮـﻫ ﺮـﻃﺎﺧﻪﺑ
،ﻪﮐ ﺪﻨﮐﯽﻤﻧ
رﻮﺒﺠﻣ ًﻼﺻا ار ﺎﻤﺷ ﯽﻘﺣ ﻦﯿﻨﭼ
،ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا ﺎﯾ و نﺎﺗیردﺎﻣ
نﺎﺑز ﻪﺑ ًﺎﻤﺘﺣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ یاهﺰﯿﮕﻧا
ﯽـﻧﺎﺑز ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﺘﺴﻫ دازآ ﺎﻤﺷ . ﺪﯿﺴﯾﻮﻨﺑ ﺎﯾ ﺪﯿﻧﺰﺑ فﺮﺣ
نﺎـﺑز 5000زا
ﮏﯾ ﺮﻫ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﯾراد ﻞﻣﺎﮐ ﻂﻠﺴﺗ نآ ﻪﺑ ﻪﮐ
. ﺪﯿﻨﮐ ﺖﺒﺤﺻ ،نﺎﻬﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻣﻮﻗ
ﻦـﯾﺮﺗﻢﻬﻣ
،یردﺎﻣ نﺎﺑز زا ندﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﺣ ،لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ
یﺮﺗﻞﻣﺎﮐ
ﻂﻠﺴﺗ ﺎﺑ ار نآ مدﺮﻣ ﺮﺜﮐا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺑز ،ﺖﺳا ﻪﻠﺌﺴﻣ
ﻪـﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ . ﺪﻧﺮﺑﯽﻣ
رﺎﮐﻪﺑ
،ﺎﻫنﺎﺑز
ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
: ﻢﯾزادﺮﭙﺑ مﻮﻠﻌﻣ و ﺺﺨﺸﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ﯽﯾﺎﻫﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﻪـﺑ ﺎـﯾ ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
کدﻮﮐ ﺪﻬﻣ دراو ﺎﻣ نﺎﮐدﻮﮐ ﻪﮐﯽﺘﻗو
Esperanto-movado / ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ
١٢
45

Esperanto-movado / ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ
١٣
44
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
لﺎﺣﻪﺑ
ﺎﺗ ﺎﯾآ ﺎﻣا . ﺖﺴﯿﻧ دراو یداﺮﯾا ﭻﯿﻫ نﺎﺸﯾا رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ
یاﺮـﺑ ﯽـﺸﺒﻨﺟ»
ﻢﭼﺮﭘ ﺎﻣ ﯽﺘﻗو ﻪﮐ ﺪﯾاهﺪﯿﺳﺮﭘ
نﺎﺗدﻮﺧ زا
مﻮـﻤـﻋ یاﺮـﺑ ،ﻢﯾروآﯽﻣ
رد زاﺰﺘﻫا ﻪﺑ ار « ﺎﻫنﺎﺑز
قﻮﻘﺣ
؟ﻢﯿﺘﺴﻫ روﺎﺑ ﻞﺑﺎﻗ و دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ، ﯽﻓﺎﮐ یهزاﺪﻧاﻪﺑ
مدﺮﻣ
مود ﺪـﻌـﺑ یهرﺎﺑرد
زﻮﻨﻫ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ِﯽﻣﻮﻤﻋ ﺶﺒﻨﺟ
ﯽـﻧﺎﻬﺟ نﺎﺑز ناﺮﺑرﺎﮐ ﺮﮔا . ﺖﺴﯿﻧ هﺎﮔآ نﺎﺑز ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻞﮑﺸﻣ
ﯽـﮐﺎﺷ نﺎﺷدﻮﺧ صﺎﺧ نﺎﺑز یﺮﯿﮔرﺎﮐﻪﺑ
ﻖﺣ یاﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
تﺎـﻀـﯿﻌﺒﺗ ﺮﮕﯾد یور ار دﻮﺧ نﺎﻤﺸﭼ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﺰﮔﺮﻫ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا یرﺎﯿﺴﺑ رد نﺎﺑز درﻮﻣرد نﻮﻨﮐاﻢﻫ
ﻪﮐ یاﯽﻨﯿﻋ
. ﺪﻧﺪﻨﺒﺑ ،دراد دﻮﺟو
ﺎﺗ ﺪﻧانﺎﺑز
ود یﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ یداﺮﻓا
ﺶـﯾﻮﺧ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز رد هﺮﻣزور دراﻮﻣ ﺲﭘ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ
دﻮﺧ ( یردﺎﻣ)
صﺎﺧ نﺎﺑز ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
نﺎﺸﯾا . ﺪﻨﯾآﺮﺑ
ﻦـﯿﺑ ،هداﻮﻧﺎﺧ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ)
رد ًﻻﺎﻤﺘﺣا و ،ﺶﯾﻮﺧ یهﺪﮑﻫد
ﺎﯾ
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،نﺎﺑز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻼﮑﺸﻣ ﻪﮐ ﻢﻨﮐﯽﻣ
مﻼﻋا ﻦﻣ
یاﺮـﺑ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،نآ زا ﺚﻌﺒﻨﻣ ِﯽﻔﻨﻣ یﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ یﻪﻤﻫ
ﺮﺗﻢﯿﺧو
رﺎﯿﺴﺑ ﺲﯾﺮﻓ ﺎﯾ ﯽﺋﻮﻣﺎﺳ ،بارﻮﺳ ،ﯽﻧﺎﺘﯾﺮﺑ ِدﺮﻓ ﮏﯾ
. ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺎﯾ نﺎﻤﻟآ ،ﯽﻣاﻮﺳ ،ﺪﻨﻠﻫ ﻞﻫا ﺮﻔﻧ ﮏﯾ یاﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا
ِﺖـﯿـﻠـﻗا وﺰﺟ نﺎﺷرﻮﺸﮐ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنﺎﺑز
نﺎﯾﻮﮔﻦﺨﺳ
و رازآ زا ﻒـﻋﺎـﻀﻣ یرﻮﻃﻪﺑ
،ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻧﺎﺑز
،ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﻢﻠﮑﺗ ﺖﯾﺮﺜﮐا نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﮐ نﺎﺷنﺎﻨﻃوﻢﻫ
یﺎﻫﺖﯾذا
،ًﻻﻮـﻤـﻌـﻣ ،ﯽـﻗﻮـﻘـﺣ و ﯽﻠﻤﻋ ﻞﯾﻻد ِﻊﺒﺗﻪﺑ
. ﺪﻧﺮﺑﯽﻣ
ﺞﻧر
ار دﻮـﺧ عﻮـﺒـﺘـﻣ ﺖﻟود ﯽﻤﺳر نﺎﺑز ،ﯽﻧﺎﺑز یﺎﻫﺖﯿﻠﻗا
،نآﺮـﺑ هوﻼـﻋ . ﺪـﻨـﺘﺴﻫ ﺪﻠﺑ ارنآ
ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺪﻧزﻮﻣآﯽﻣ
رد ﻪـﮐ -ﺪـﻧراد
ﺰـﯿﻧ ار دﻮﺧ یردﺎﻣ نﺎﺑز نﺎﮐﺎﻤﮐ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﻂﺑاور زا یﺮﺳ ﮏﯾ رد ار
ﻪﻠﺤﻣ رد ،نﺎﺘﺳود
دﻮـﺧ ( ﯽـﮕـﻨـﻫﺮـﻓ یﺎﻫﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
رد ﻢﻫ ﯽﻤﮐ و ﻞﻐﺷ
یاﺮـﺑ ( ﯽـﻠﻣ/
ﯽﻤﺳر)
ار ﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﺑز و ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
( « گرﺰﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ»
،هرادا ،ﻪﺳرﺪﻣ)
ﯽﻤﺳر یﺎﻫفﺪﻫ
. ﺪﻧﺮﺑرﺎﮐﻪﺑ
ﯽﺟرﺎﺧ صﺎﺨﺷا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا و
نﺎﺸﯾا
دراﻮـﻣ رد . ﺖـﺳا نﺎﺸﯾا مﻮﻗ و ﻦﯾﺪﻟاو نﺎﺑز دراﻮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ
و صﺎـﺧ ِﯽـﺨـﯾرﺎـﺗ یﺎﻫﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﺮﻃﺎﺧﻪﺑ
،یدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ
ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ و هﺪﺷ زورﻪﺑ
ﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
،ﺮﮕﯾد ﯽﻠﻣاﻮﻋ
ﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
ِﯽﻣﺎﻤﺗ رد دﺮﺑرﺎﮐ و هدﺎﻔﺘﺳا یاﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد . ﺖﺴﯿﻧ
هاﻮـﺧﺎـﻧ هاﻮـﺧ ،ﺎﻫﺖﯿﻠﻗا
ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ . ﺪﺷﺎﺑﯽﻤﻧ
هدﺎﻣآ
ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻨـﺘـﺴﻫ یداﺮﻓا ﻪﮑﻠﺑ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﯽﻌﻗاو یﻪﻧﺎﺑزود
ِﯽـﮕـﻧﺎـﺑزود زا ﯽـﺷﺎﻧ تﻼﮑﺸﻣ یهرﺎﺑرد
ﺎﻬﻧآ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ
. ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﻫﺎﮔآ ًﻻﻮﺻا ،یرﺎﺒﺟا
: ﻢﯾزادﺮﭘﯽﻣ
لاﻮﺳ حﺮﻃ ﻪﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﺤﻄﺳ رد ،لﺎﺣ
یﺎـﻫ هﺮـﮕـﻨـﮐ رد ،نﺎﺗﺺﺼﺨﺘﻣ
نﺎﻨﻬﯿﻣﻢﻫ
ﺎﯾ ﺎﻤﺷ ﺎﯾآ
ﺎـﯾ ﯽـﻘـﯿﺳﻮﻣ ﺦﯾرﺎﺗ یﻪﻨﯿﻣز
رد لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
؟ﺪﯿﻧزﯽﻣ
فﺮﺣ نﺎﺗیردﺎﻣ
نﺎﺑزﻪﺑ
،ﯽﺳﺎﻨﺷرﻮﻧﺎﺟ
ﺶـﻧﺎﯾﺎﺘﻤﻫ ﺎﺑ دﻮﺧ تاﺮﮐاﺬﻣ رد ﺎﻤﺷ یﻪﺟرﺎﺧ
رﻮﻣا ﺮﯾزو
؟دﺮﺑﯽﻣ
رﺎﮐﻪﺑ
ار ﯽﻧﺎﺑز ﻪﭼ ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد
ار نﺎـﺗ یردﺎـﻣ نﺎـﺑز ﺎﻤﺷ ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﮥﺴﺳﺆﻣ ﻪﭼنﺎﻨﭼ
ﺎـﯾ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﯽﯾﺎﯿﻧﺎﭙﺳا نﺎﺑز ،ﺎﻤﺷ ِیردﺎﻣ نﺎﺑز و - دﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ
ﺪـﻫاﻮﺧ ﯽﺴﻧﺎﺷ ، ﯽﻧﺎﻬﺟ یﺎﻫرازﺎﺑ رد ﺎﯾآ – ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا
؟ﺖﺷاد
. . . و
Francisco L.Veuthey
ﺮـﺑﺎـﻨـﺑ
زا حﺮﻃ
ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺮﮕﻧهدﺎﺳ
داﺮﻓا.
. .
قﻮﻘﺣ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻤﻧ
« ﻪﻧﺎﺑز ود»
یﺎﻫﺖﯿﻠﻗا
ﻦﯿﻨﭼ ،ﻦﯾا
ﻪـﮐ اﺮﭼ ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺐﻠﻃ دﻮﺧ یاﺮﺑ ار یﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻧﺎﺑز
و ﺖـﺴـﯿـﻧ زور ﻪـﺑ ًﻻﻮـﺻا نﺎﺸﯾا ﯽﻣﻮﻗ نﺎﺑز
رد ﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ یاﺮﺑ مزﻻ نﺎﮔژاو ﺪﻗﺎﻓ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ی هﺪـﯿـﭽﯿﭘ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﮕﯾد و یاﻪﺘﺴﻫ
ﯽﻤﯿﺷ یهرﺎﺑ
... ﺖﺳا ﯽﻤﻠﻋ
ﺮـﺑاﺮـﺑ رد ﺎﻫنادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
یﻪﻤﻫ
،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ًﻻﺎﻤﺘﺣا
ﯽـﻠـﻠـﻤـﻟا ﻦـﯿﺑ یﻪﺻﺮﻋ
رد نﺎﺑز ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ ِدﺮﺑرﺎﮐ یهﻮﺤﻧ
ی هرﺎـﺑرد ار دﻮـﺧ ِﯽـﮕﺸﯿﻤﻫ ﺖﺳاﻮﺧرد و ﺪﻧاضﺮﺘﻌﻣ
بﻮﺧ . ﺪﻨﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
راﺮﮑﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
نﺎﺑز یﺮﯿﮔرﺎﮐﻪﺑ

زا ،ﯽﯾﺎﭘورا یﺎﻫﻪﺴﺳﺆﻣ
رد هﮋﯾوﻪﺑ
و ،ﺎﺟ ﻪﻤﻫ رد ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ
زا ندﺮـﮐ هدﺎـﻔﺘﺳا درﻮﻣ رد و هدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ قﻮﻘﺣ
،ﻦـﯾاﺮـﺑ هوﻼـﻋ . ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو یﺪﯾدﺮﺗ ﭻﯿﻫ ﺎﻫنآ
یاﺮـﺑ یدﺎـﺼـﺘـﻗا ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﯽﻧﺎﺑز ﻊﻣاﻮﺟ ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
هﮋﯾوﻪﺑ
ﻦﯿﺑ ﻦﯾا رد و ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ یﺎﻫنﺎﺑز
ندﺮﮐ ﻪﻨﯾزوﺮﻣا
یﺎـﻫبﺎﺘﮐ
و ﯽﺼﺼﺨﺗ و ﯽﻣﻮﻤﻋ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧهژاو
یزﺎﺳ هدﺎﻣآ
. ﺖﺳا یروﺮﺿ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫنآ
یاﺮﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ
وﺰﺟ نﺎﺷرﻮﺸﮐ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنﺎﺑز
نﺎﯾﻮﮔﻦﺨﺳ
یرﻮـﻃﻪـﺑ
،ﺪـﻧﻮﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻧﺎﺑز ِﺖﯿﻠﻗا
ﻪﮐ نﺎﺷنﺎﻨﻃوﻢﻫ
یﺎﻫﺖﯾذا
و رازآ زا ﻒﻋﺎﻀﻣ
. ﺪﻧﺮﺑﯽﻣ
ﺞﻧر ،ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﻢﻠﮑﺗ ﺖﯾﺮﺜﮐا نﺎﺑز ﻪﺑ
ﺮـﻈـﻧ زا ﯽـﻧﺎﺑز ﻊﻣاﻮﺟ یﻪﻤﻫ
ﻪﮐﯽﻣﺎﮕﻨﻫ
ﻂﻘﻓ
هﺪـﺷ ﺎـﻫ ﯽﮕﺘﺴﺑاو زا ﺎﻫر و ﻞﻘﺘﺴﻣ ،ﺖﯿﻌﻗاو رد و ﯽﻗﻮﻘﺣ
ﯽـﻓﺎـﮐ ﺖﯾارد زا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﯾدﺮﮔ « ﻎﻟﺎﺑ»
ﯽﺘﺳارﻪﺑ
و ﺪﻨﺷﺎﺑ
ار دﻮـﺧ قﻮـﻘﺣ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ رادرﻮﺧﺮﺑ
، ﺎـﭘورا یﻪﯾدﺎﺤﺗا
ﺪﻨﻧﺎﻣ)
،ﻪﯾﺎﭘﺪﻨﻠﺑ یﺎﻫنﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻻﺎﻤﺘﺣا
ﺎـﻬـﻨـﺗ . ﺪـﻨـﯾﺎﻤﻧ ﺎﻄﻋا ( ﺎﻫنآ
ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ و ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
،نآ ﯽـﭘ رد و – ﯽﻧﺎﺑز ِﯽﺳاﺮﮐﻮﻣد ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻣزنآرد
ﺪـﻫاﻮـﺧ ﯽﯾاورﻢﮑﺣ
ﻪﺑ ردﺎﻗ
- ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ِﯽﺳاﺮﮐﻮﻣد ًﻻﺎﻤﺘﺣا
و کﺮـﺘـﺸﻣ ِنﺎـﺑز ﻪـﮐ ﻦـﯾا طﺮـﺷ ﻪـﺑ ﻢﻫنآ
،ﺪﺷ
ﻞـﭘ ،ﻊـﻗاو رد و ﺎﻫنآ
یﻪﻤﻫ
ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا یهﺪﻨﻫدﺶﺷﻮﭘ
و ﯽـﻠـﻠـﻤـﻟا ﻦـﯿﺑ ًﺎﻌﻗاو ﯽﻧﺎﺑز ،ﻊﻣاﻮﺟ یﻪﻤﻫ
ﻦﯿﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا
. ﺪﺷﺎﺑ فﺮﻃﯽﺑ
ﯽـﺘـﺴﯾﺎـﺑﯽﻣ
ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﯽﻃﺎﺒﺗرا راﺰﺑا ﻦﯾا ﺎﻤﻠﺴﻣ
یﺎـﻫ یﺪـﻨـﻣزﺎﯿﻧ یﻪﻤﻫ
ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮔباﻮﺟ
یاﺮﺑ هدﺎﻣآ و ارﺎﮐ
ﯽـﺘـﺣ ،یاﯽﮔدﺎﻣآ
ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺟو نوﺪﺑ اﺮﯾز ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧﺎﺴﻧاﻦﯿﺑ
ﺖﺷاد
ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﯽﺷزرا ،ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﺑز قﻮﻘﺣ ﻦﯾﺮﺗﻢﯿﻈﻋ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ یهﺮﮕﻨﮐ
رد بﺎﺘﮐ هﺎﮕﺷوﺮﻓ و هﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ
1997/
1375
-گاﺮﭘ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
هﺮﻣزور دراﻮﻣ ﺲﭘ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻧرﻮﺒﺠﻣ نﺎﺑز ود یﺮﯿﮔاﺮﻓ
نﺎـﺑز ﺖـﺴﯾﺎـﺑ ﯽـﻣ نﺎﺸﯾا . ﺪﻨﯾآﺮﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز رد
رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ)
ﻂﺑاور زا یﺮﺳ ﮏﯾ رد ار دﻮﺧ ( یردﺎﻣ)
صﺎﺧ
و ،ﺶـﯾﻮـﺧ ی هﺪﮑﻫد ﺎﯾ ﻪﻠﺤﻣ رد ،نﺎﺘﺳود ﻦﯿﺑ ،هداﻮﻧﺎﺧ
دﻮﺧ ( ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎﻫﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
رد ﻢﻫ ﯽﻫﺎﮔ و ﻞﻐﺷ رد ًﻻﺎﻤﺘﺣا
یﺎﻫفﺪﻫ
یاﺮﺑ ( ﯽﻠﻣ/
ﯽﻤﺳر)
ار ﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﺑز و ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺎـﺑ طﺎـﺒـﺗرا و ( « گرﺰﺑ ﺖﺳﺎﯿﺳ»
،هرادا ،ﻪﺳرﺪﻣ)
ﯽﻤﺳر
. ﺪﻧﺮﺑرﺎﮐﻪﺑ
ﯽﺟرﺎﺧ صﺎﺨﺷا
ﻖـﺣ یاﺮـﺑ ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﺑز ناﺮﺑرﺎﮐ ﺮﮔا
،ﺪـﻨـﺘـﺴﻫ ﯽﮐﺎﺷ نﺎﺷدﻮﺧ صﺎﺧ نﺎﺑز یﺮﯿﮔرﺎﮐﻪﺑ
ﺮـﮕـﯾد یور ﺮﺑ ار دﻮﺧ نﺎﻤﺸﭼ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻤﻧ
ﺰﮔﺮﻫ
رد نﺎـﺑز درﻮﻣرد نﻮﻨﮐاﻢﻫ
ﻪﮐ یاﯽﻨﯿﻋ
تﺎﻀﯿﻌﺒﺗ
. ﺪﻧﺪﻨﺒﺑ ،دراد دﻮﺟو ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا یرﺎﯿﺴﺑ نورد
،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺮﮕﻧهدﺎﺳ
داﺮﻓا
ﯽـﻧﺎـﺑز قﻮـﻘـﺣ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻤﻧ
« ﻪﻧﺎﺑز ود»
یﺎﻫﺖﯿﻠﻗا
ﻦﯿﻨﭼ
ﯽـﻣﻮـﻗ نﺎـﺑز ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺐﻠﻃ دﻮﺧ یاﺮﺑ ار یﺮﺘﺸﯿﺑ
نﺎـﮔژاو ﺪﻗﺎﻓ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
و ﺖﺴﯿﻧ زور ﻪﺑ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ًﻻﻮﺻا نﺎﺸﯾا
ﺮـﮕـﯾد و یا ﻪﺘﺴﻫ ﯽﻤﯿﺷ یهرﺎﺑ
رد ﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ یاﺮﺑ مزﻻ
نﺎـﺑز ﺎﯾآ ! ﻞﻃﺎﺑ رﻮﺼﺗ ﯽﻫز . ﺖﺳا ﯽﻤﻠﻋ یهﺪﯿﭽﯿﭘ
ﻞﺋﺎﺴﻣ
ﻪـﻧﻮـﮔﻦﯾا
ﺖﺴﻧاﻮﺗﯽﻣ
. . . ﺎﯾ
ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ،ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ،یﻮﺴﻧاﺮﻓ
نﺎـﺑز ﻢـﻫ زﻮﻨﻫ ﺮﮔا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد رﺎﯿﺘﺧا رد ار تﺎﺣﻼﻄﺻا
یاﺮـﺑ ﻪـﮐ ﺎـﺟنآ
زا ؟دﻮﺑﯽﻣ
ﻦﯿﺗﻻ نﺎﺑز ،ناﺪﻨﻣﮓﻨﻫﺮﻓ
و ﺲـﯿﻠﭘ ﻪﻧ
زﻮﻨﻫ ،ﻦﯿﺗﻻ نﺎﺑز ندﻮﺑ یرﺎﺼﺤﻧا زا ﺖﻇﺎﻔﺣ
ﻪـﻃﻮﺑﺮﻣ ماﻮﻗا ،«
ﯽﻘﻄﻨﻣ»
ﯽﻨﯿﻧاﻮﻗ ﻪﻧ و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﯽﺸﺗرا
ًﺎـﺘـﺒـﺴﻧ رﺎـﺘـﺧﺎﺳ ِیرﺎﯾﻪﺑ
( … ،ﺎﻫیﻮﺴﻧاﺮﻓ
،ﺎﻫﯽﺴﯿﻠﮕﻧا)
ﯽـﻃ زا ﺲﭘ ،ﯽﻧﺎﺑز ﺮﻈﻧ زا ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ،دﻮﺧ ﺖﻟود یﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ
و ،ﺎـﻣا . ﺪـﻨـﺳﺮـﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﯾﺎﻫر ،نﺮﻗ ﻦﯾﺪﻨﭼ
ﻞـﺧاد رد ماﻮﻗا ﻦﯾا زا ﮏﯾ ﺮﻫ ،نآ ﺎﺑ نﺎﻣزﻢﻫ
،ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ
دﻮﺟﻮﻣ ﺖﯿﻠﻗا یﺎﻫنﺎﺑز
قﻮﻘﺣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ یﺎﻫﺪﺳ ،دﻮﺧ رﻮﺸﮐ
. ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ﺮﺗﺪﻨﻠﺑ و ﺮﺗﺪﻨﻠﺑ ،ار دﻮﺧ رﻮﺸﮐ رد
،ﻢـﯿﻧزﯽﻣ
مَد ﯽﻧﺎﺑز قﻮﻘﺣ زا ﻪﮐﯽﺘﻗو
ﻢﯿﻨﯿﺒﺑ لﺎﺣ
؟ﺖﺴﯿﭼ ﺎﻣ ﺖﺳاﻮﺧرد ﻞﺻا رد
ﯽـﻓﺎﮐ ﯽﻧﺎﺑز ﻊﻣاﻮﺟ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ِﻦﯿﺑ قﻮﻘﺣ ِیوﺎﺴﺗ ﺎﻬﻨﺗ
طﺮـﺷ ﺶـﯿـﭘ ﮏﯾ ،ﺮﻣا ﻦﯾا ﮏﺷ نوﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺖﺴﯿﻧ
ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ – ﺎﻫنﺎﺑز
ﻦﯾا زا یدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ داﺪﻌﺗ . ﺖﺳا مزﻻ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ،دراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ ( یرﻮﺸﮐ)
ﯽﺘﻟود یﺎﻫنﺎﺑز
ﯽﺘﺣ ﺎﻫنآ
ﺪﻨﺘﺴﻫ یﻮﻨﻌﻣ ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ – یﺪﻨﻟﺮﯾا و ﯽﮔرﻮﺒﻣاﺰﮐﻮﻟ
Esperanto-movado / ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ 43
١۴

Historio / ﺦیرﺎﺕ
١۵
42
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
( ۵)
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﺭﺩ ﯽﺷﻭﺎﮐ
ﻥﺍﺮﻳﺍ ﯼﻮﺘﻧﺍﺮﭙﺳﺍ ﺦﻳﺭﺎﺗ
alredo@sabzandishan.com
ﻲﻫﺎﺸﺘﻟﻭﺩ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ
،نﺎـﭼﻮـﻗ ﻪـﺑ هدﺎـﻌـﻟاقﻮﻓ
ﺖﯾرﻮﻣﺎﻣ ،1325
دﺎﺑآ ﻖﺸﻋ
ﺖـﯾﻮـﻀﻋ ،1328
لاﻮﺷ 5 زﺎﻘﻔﻗ دﻻو یﺮﮕﻟﻮﺴﻨﻗ ﺲﯿﯾر
و تﺎـﻤﮐﺎﺤﻣ ﺖﯾﻮﻀﻋ ،1330
ﻪﺠﺤﻟا یذ 27 تﺎﻤﮐﺎﺤﻣ
لﺎـﻄـﺑا و لﻮـﺻو تﺮـﺷﺎـﺒـﻣ یاﺮﺑ ﯽﺳور ﯽﻤﺟﺮﺘﻣ
ﺖـﻟﺎـﮐو ،1331
لوﻻا ﻊﯿﺑر 9 ﯽﺿاﺮﻘﺘﺳا ﮏﻧﺎﺑ تﺎﺒﻟﺎﻄﻣ
. 1331 ﻪﺟرﺎﺧ ترازو تﺎﻤﮐﺎﺤﻣ و ﻪﯿﻟﺪﻋ رد ﻪﻌﻓاﺮﻣ
ﺎـﯾآ ؟ﺖـﺧﻮﻣآ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﮐ و ﺎﺠﮐ یو ﺎﻣا
ﯽـﻧاﺪـﯿـﺷ ﻦـﻤـﻬـﺑ ﺎـﺑ طﺎﺒﺗرا رد ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺰﯿﻧ یو
اﺮﯾز ،ﺪﯾآﯽﻤﻧ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺖﺳرد ناﺪﻨﭼ ضﺮﻓ ﻦﯾا ؟ﺖﺧﻮﻣآ
ﻪـﮐ ﻪـﻧﻮـﮔ نآ – ناﺮﻬﺗ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا دﺎﻤﻫﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
ﺎـﻣا . ﺪـﺷ راﺰﮔﺮﺑ ( م1916)
ق 1344 لﺎﺳ رد –
ﻢﯿﻧادﯽﻣ
“ . . . ﻪـﺟرﺎـﺧ ترازو لﺎﺟر”
بﺎﺘﮐ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا
زﺎـﺑ ق1331
لﺎـﺳ ﺎـﺗ ار نﺎﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ازﺮﯿﻣ ﯽﮔﺪﻧز
نﺎـﺧ ﻢـﺷﺎﻫ ازﺮﯿﻣ ﻂﺳﻮﺗ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﻢﯿﻧادﯽﻣ
. ﺪﯾﻮﮔﯽﻣ
ﻪـﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﺟرﺎﺧ ترازو ﻞﻨﺳﺮﭘ هﺮﯾاد ﺲﯿﺋر
ﯽـﺳﺎﯿﺳ ﻪﺳرﺪﻣ رد “ ﻢﻟﺎﻋ یﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ”
21
،ﻪـﺟرﺎـﺧ ترازو ﻪـﻣﺎﻨﻟﺎﺳ)
سرﺪﻣ ﻦﻤﺿ رد
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺰﯿﻧ ناﺮﻬﺗ
ﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﯾا ﺖﻔﮔ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺲﭘ ( 7 ص ،1332
ﻪﺠﺤﯾذ
ﯽـﻧﺎـﺒـﻌـﺷ نﺎـﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ازﺮﯿﻣ یرادا هﺪﻧوﺮﭘ زا هﺪﻣآ
. ﺖﺳا
نﺎـﺧ ﻢـﯿـﻫاﺮـﺑا ازﺮﯿﻣ ﻪﮐ ﻢﯿﺑﺎﯾﯽﻣ
رد ﯽﻫﺎﮔآ ﻦﯾا ﺎﺑ
مﻼـﻋا زا ﺶـﯿـﭘ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
،ﯽﻧﺎﺒﻌﺷ
ﺮـﮕـﯾد فﺮﻃ زا . ﻪﺘﺧﻮﻣآ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا PEA ﺖﯾدﻮﺟﻮﻣ
( ناﺮﯾا یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﻤﺠﻧا)
ﺖﺳﺎﯾر ﯽﻧاﺪﯿﺷ ﻦﻤﻬﺑ ﻢﯿﻧادﯽﻣ
ازﺮـﯿـﻣ مﺎـﻧ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا . ﺖﺷاد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار
PEA
ﺎـﻫﯽﻧاﺪﯿﺷ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﮏﯾ ﭻﯿﻫ رد نﺎﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا
ﺎـﺑ ﯽـﻃﺎـﺒﺗرا یو ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺲﭘ ،هﺪﻣﺎﯿﻧ
ﺎـﻣ ﯽـﻠﺻا ﺶﺳﺮﭘ زﻮﻨﻫ ﺎﻣا . ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ
PEA هوﺮﮔ
ار ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ و ﯽﮐ ،ﺎﺠﮐ رد یو ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا
! ؟ﺖﺳا ﻪﺘﺧﻮﻣآ
رد نآ یرﺎـﮔﺪﻧﺎﻣ و ﯽﯾاﺪﯿﭘ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ
هﺎـﮔ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻧز و نادﺮﻣ شﻼﺗ نﻮﯾﺪﻣ ،کﺎﺧ ﻦﯾا
زا ﺶـﯿـﭘ . ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻤﻧ ﺰﯿﻧ ﺎﻫدﺎﯾ رد نﺎﻧآ زا ﯽﻣﺎﻧ ﯽﺘﺣ
رﺎﯿﺴﺑ ﻪﭼ و ﻢﯾﺪﺷ ﺎﻨﺷآ ﺖﺳد ﻦﯾا زا ﯽﯾﺎﻫهﺮﻬﭼ
ﺎﺑ ﻦﯾا
ﺪـﻧاﻪﺘﺴﺸﻧ
ﯽﻣﺎﻧﻢﮔ
یهدﺮﭘ
ﺲﭘ رد زﻮﻨﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫهﺮﻬﭼ
رد . ﻢـﯿﻧادﯽﻤﻧ
نﺎﻧآ زا ﯽﻣﺎﻧ ﺰﺟ اﺮﯾز ،ﺖﺴﺸﻧ ﺪﻨﻫاﻮﺧ و
ﺪـﻧدﻮـﺑ ،ﯽـﻧاﺮـﯾا نﺎـﻧادﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا ﻦـﯿـﺘﺴﺨﻧ نﺎﯿﻣ
ﻪـﺑ هﺎـﮔ ﺰـﯿـﻧ و تﺎﯿﺑدا و ﺮﻨﻫ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﮑﻔﻨﺷور
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺎﻣا . ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘﯽﻣ
ترﺎﺠﺗ
ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﯽـﻣ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد . ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘﯽﻣ
ﺖﺳﺎﯿﺳ رﺎﮐ
. دﺮﮐ هرﺎﺷا ﯽﻧﺎﺒﻌﺷ نﺎﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ازﺮﯿﻣ
ﯽـﺟﺎـﺣ رد [ م1880]
ق
1296
لﺎﺳ رد یو
رد و ﺮﻬﺷ نآ رد ار دﻮﺧ تﻼﯿﺼﺤﺗ . ﺪﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ نﺎﺧﺮﻃ
رد . ﺪﻧﺎﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﯽﺘﻟود لآر ﻪﺳرﺪﻣ رد ،ﻮﮑﺴﻣ ﺮﻬﺷ
ﯽـﺟﺎـﺣ یﺮـﮕـﻟﻮﺴﻨﮐ ﯽﻤﺟﺮﺘﻣ ﺖﻤﺳ ﺎﺑ ق 1318 لﺎﺳ
. ﺪـﻣآ رد ناﺮﯾا ﻪﺟرﺎﺧ رﻮﻣا ترازو ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ نﺎﺧﺮﻃ
ﯽـﮐﺪـﻧا و ﯽـﺳور ،یرﺎـﺗﺎـﺗ ،ﯽﮐﺮﺗ یﺎﻫنﺎﺑز
ﺎﺑ یو
. ﺖﺷاد ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﺰﯿﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺘﺒﻟا و ﯽﻨﻣرا و یﻮﺴﻧاﺮﻓ
نآ ﻪـﺑ ﯽـﺳرﺎـﻓ نﺎﺑز رد ﻪﮐ نﺎﺧﺮﻃ ﯽﺟﺎﺣ
بﻮـﻨـﺟ رد ،یرﺪﻨﺑ یﺮﻬﺷ دﻮﺷﯽﻣ
ﻪﺘﻔﮔ ﺰﯿﻧ نﺎﺧﺮﺘﺸﻫ
یﺎـﯾرد ﻢـﻬﻣ ردﺎﻨﺑ زا و ﻪﯿﺳور ﯽﯾﺎﭘورا ﺶﺨﺑ ﯽﻗﺮﺷ
ﺎﺗ و دراد راﺮﻗ ﺎﮕﻟو دور ﺐﺼﻣ رﺎﻨﮐ رد ﺮﻬﺷ ﻦﯾا . رﺰﺧ
راﺰـﺗ ،مرﺎـﻬﭼ ناﻮﯾا فﺮﺼﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ یدﻼﯿﻣ 1557 لﺎﺳ
. دﻮﺑ رﺎﺗﺎﺗ یﺎﻫنﺎﺧ
یوﺮﻤﻠﻗ ءﺰﺟ ﺪﻣآ رد ،ﻪﯿﺳور
ازﺮـﯿـﻣ ﺖـﺷﺬـﮔﺮـﺳ و ﯽﮔﺪﻧز زا ﺎﻣ ﯽﻫﺎﮔآ
رد ﻪـﮐ ﺖﺳا یﺮﻄﺳ ﺪﻨﭼ ﺪﺣ رد ﯽﻧﺎﺒﻌﺷ نﺎﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا
و یﺮـﺻﺎـﻧ ﺪﻬﻋ رد ﻪﺟرﺎﺧرﻮﻣا ترازو لﺎﺟر”
بﺎﺘﮐ
( 1365 ﺮﯿﻃﺎﺳا : ناﺮﻬﺗ ،رﺎﺸﻓا جﺮﯾا ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ) “ یﺮﻔﻈﻣ
: هﺪﻣآ
یﺮـﮕـﻟﻮـﺴﻨﻗ ﯽﻤﺟﺮﺘﻣ ،1321
ﮏﺳدﻮﻨﺳاﺮﮐ ﺖﯾرﻮﻣﺎﻣ

ﻪـﮐ ﻢﯿﻧادﯽﻣ(
ﻪـﺤـﻔـﺻ
ﺰـﯿـﻧ
15
Enciklopedio de Esperanto p.13
رد ،1897
لﺎﺳ رد ار نﺎﺘﺳاد ﻦﯾا یو
1915 لﺎﺳ رد نآ ﯽﺳور ﻪﻤﺟﺮﺗ و هدﺮﮐ ﺮﺸﺘﻨﻣ
ﻞﯿﺻا نﺎﺘﺳاد ﻦﯿﻟوا ار ﺮﺛا ﻦﯾا ﯽﻫوﺮﮔ . ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺮﺸﻧ
رﺪـﭘ ار یو ﺪـﯾﺎـﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﺮﮔا . ﺪﻨﻧادﯽﻣ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ود ﺎﺑ ثاﺮﯿﻣ یراﺰﮔﺮﺒﺧ ﻞﺼﻔﻣ یﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 1382/
6/
3 یﺮﻬﺸﻤﻫ ﻪﻣﺎﻧزور زا حﺮﻃ
“ ناﺮﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا لﺎﺳ 103 ” : ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا ﻦﺗ
ﻢـﮐ ﺖﺳد ﺎﯾ دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﻣا . ﻢﯿﻧاﺪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺘﺳاد
نادﻮـﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﯾا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ،هﺪﻧرﺎﮕﻧ سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ
نﺎـﺑز ﺶﺒﻨﺟ زﺎﻏآ ﺎﯾ ندﺮﮐ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ ﺖﻬﺟ رد - ﯽﺳور
ﻪـﺑ ﺎـﯾآ . دراﺪـﻧ ﯽﻧﺎﺸﻧ ﭻﯿﻫ ناﺮﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ
یو ﺎﯾآ ؟ﺖﺳا ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﯽﻣﺎﮔ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد یو ﯽﺘﺳار
ترﻮـﺻ ﻦـﯾا رد ؟هدﻮﻤﻧ ﯽﯾﺎﻫسﻼﮐ
یراﺰﮔﺮﺑ ﻪﺑ ماﺪﻗا
یدﺎـﻤـﺟ
12)
رﺎـﻬـﺑ ﻪﻠﺠﻣ رد ﯽﻣﺎﺼﺘﻋا ﻒﺳﻮﯾ ﻪﻟﺎﻘﻣ
نﺎﺑز ﺎﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﺮﮕﯾد ( ق 1328 ﺮﺧﻻا
ﮏـﯾ ،ﯽـﯾﺎﻨﺷآ ﻦﯾا ﻖﻓا و ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ
ﻒﺳﻮﯾ ﻪﮐ ﺪﯿﺳﺮﭘ ناﻮﺗﯽﻤﻧ
ﺎﯾآ . ﺖﻓر ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗﺲﭘ
ﻪﻫد
زا ﻪـﻧ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا مﺎﻧ رﺎﺑ ﺖﺴﺨﻧ -ﺪﯾﺎﺷ
ﯽﻣﺎﺼﺘﻋا
هﺪـﯿـﻨـﺷ ناﺮـﻬـﺗ ﻦﯿﻤﻫ رد ﻪﮐ ،ﯽﺟرﺎﺧ تﺎﯾﺮﺸﻧ ﻖﯾﺮﻃ
ﺰﯿﻧ یو دﻮﺧ ﺎﯾآ ؟ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺎﻨﺷآ نﺎﺑز ﻦﯾا ﺎﺑ و ؟ﺪﺷﺎﺑ
؟ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧادﯽﻣ
ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻪـﺑ ﺖـﺒـﺜـﻣ ﺦـﺳﺎـﭘ ﺮـﺑ لاد ﯽـﮐرﺪﻣ دﻮﺒﻧ
ﺪـﯾﺎـﺷ . دﻮـﺷ ﯽـﻤـﻧ ﯽﻔﻨﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻞﯿﻟد ،ﻻﺎﺑ یﺎﻫﺶﺳﺮﭘ
تﺎـﻋﻮﺒﻄﻣ یﻼﺑﻻ رد -رود
ناﺪﻨﭼ ﻪﻧ ﯽﺘﺣ -ﺮﮕﯾد
یزور
ﺰـﮐاﺮـﻣ رد دﺎـﻨﺳا نﺎﯾﺎﭘ ﯽﺑ یﻮﺗ راﺰﻫ رد ﺎﯾ هرود نآ
رد ﻪـﭼ ،دﻮـﺟﻮـﻣ یﺎﻫﯽﻧﺎﮕﯾﺎﺑ
و ﺎﻫﻮﯿﺷرآ و یدﺎﻨﺳا
ﺪـﯿـﯾﺎـﺗ ﺖﻬﺟ رد ﯽﮐرﺪﻣ ،ﺮﮕﯾد یﺎﺟ ﺮﻫ رد ﻪﭼ و ناﺮﯾا
ﻪـﭼ ﯽـﺴﮐ . دﻮـﺷ ﺖـﻓﺎـﯾ ﻻﺎﺑ رد هﺪﺷ حﺮﻃ تﻻﺎﻤﺘﺣا
! ؟ﺪﻧادﯽﻣ
–
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﺖـﻣﺎﻗا یﺎﻫلﺎﺳ
رد ﯽﻧﺎﺒﻌﺷ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ازﺮﯿﻣ ﺎﯾآ
ﺰـﯿـﻧ زﺎـﻘﻔﻗ اﺮﯾز ؟ﺖﺧﻮﻣآ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زﺎﻘﻔﻗ هزﻮﺣ رد
ﯽـﻫار ﺎﺟنآ
زا دﺪﺠﺗ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻪﮐ ﺖﺳﯽﯾﺎﻫهزﻮﺣ
زا ﯽﮑﯾ
-ناﺮـﯾا
ﻪـﻨـﻣارا و نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﻖﯾﺮﻃ زا -ناﺮﯾا
یﻮﺳ ﻪﺑ
سور ناﺮـﮑـﻔﻨﺷور یﺎﻫهﺎﮔﺪﯿﻌﺒﺗ
زا ﯽﮑﯾ زﺎﻘﻔﻗ . دﻮﺸﮔ
ﻪـﺑﺎـﺜـﻣ ﻪـﺑ هزﻮﺣ نآ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺲﭘ . ﺖﺳا هدﻮﺑ
. هدﻮـﺑ بﺮـﻏ و قﺮﺷ یﺎﻫﻪﺸﯾﺪﻧا
هﺎﮔﯽﻗﻼﺗ
ﺎﯾ هاررﺎﻬﭼ
و ﺲـﮐدﻮـﺗرا)
ﺖـﯿﺤﯿﺴﻣ و مﻼﺳا نﺎﻬﺟ ود ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ
زا ،ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا . ﺪﻧاهﺪﺷ
وﺮﺑور ﺮﮕﯾدﮏﯾ
ﺎﺑ ( ﮏﯿﻟﻮﺗﺎﮐ
زﺎﻘﻔﻗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺰﯿﻧ نﺎﯿﺴﯿﮐﺮﺳ کﺎﻨﯿﻏاو ﻪﮐ ﻢﯾاهدﺮﺒﻧ
دﺎﯾ
. ﺖﺧﻮﻣآ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ی هﺪـﻨـﯾﺎـﻤـﻧ ﻦـﯿﻟوا ﻪﮐ ﻢﯿﻧادﯽﻣ
ﻮﺳ ﺮﮕﯾد زا
هﺪـﯿـﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ یدﻼﯿﻣ 1912 لﺎﺳ ﻪﺑ ناﺮﯾا رد UEA
( ﯽﻫﺎﺷ ﮏﻧﺎﺑ ﺪﻨﻣرﺎﮐ)
ﺲﻧﺎﯿﺴﯿﻧﺎﻫرﻮﻫ شادارآ وا . ﺖﺳا
بﺎـﺘـﮐ ﺖﯾاور ﻪﺑ ناﺮﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا)
. هدﻮﺑ ﺰﯾﺮﺒﺗ ﻦﮐﺎﺳ و
هدﺎـﻣآ -ﯽـﺑاﺮـﺗ
ﺎـﺿرﺪـﻤﺤﻣ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﻤﺠﻧا لﺎﺳ
ﯽـﯾﺎـﯾﻮﭘ و ﯽﯾاﺪﯿﭘ رد ﻪﻨﻣارا ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺘﺸﯿﭘ . ( رﺎﺸﺘﻧا
هدﺮـﮐ هرﺎـﺷا ناﺮـﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﺑز ﺶﺒﻨﺟ
ﻦـﯾا ( 3 ص 3 ش نﺎـﺸﯾﺪـﻧا ﺰﺒﺳ مﺎﯿﭘ ،کر)
. ﻢﯾدﻮﺑ
ﮏـﯾ ناﺮـﯾا رد
UEA
ی هﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﮐ ﯽﻫﺎﮔآ
نﺎـﻧآ رﻮﻀﺣ ﻞﻘﺛ ﺮﮔنﺎﯿﺑ
دﻮﺧ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻨﻣرا ﯽﻧاﺮﯾا
. ﺖﺳا ناﺮﯾا یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ رد
زا ﺶـﯿـﭘ ﯽـﻧﺎـﺒـﻌـﺷ نﺎﺧ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ازﺮﯿﻣ ﺮﮔا
ار ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا ناﺮﯾا ﻪﺟرﺎﺧ رﻮﻣا ترازو ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮﯿﭘ
ﻖـﻓا ناﻮـﺗ ﯽـﻣ ﺲﭘ ق1318
لﺎﺳ ﯽﻨﻌﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺧﻮﻣآ
. دﺮﺑ ﺮﺗﺲﭘ
ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﺑز ﺎﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﯾﺎﻨﺷآ
ﺮـﺗ ﺲـﭘ ناﻮﺗﯽﻣ
ﯽﻧﺎﻣز ﻪﭼ ﺎﺗ ار ﻖﻓا ﻦﯾا ﯽﺘﺳار ﻪﺑ ﺎﻣا
ناﺮـﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رﻮﻀﺣ یﻪﻧﺎﺸﻧ
ﻦﯾﺮﺗﯽﻤﯾﺪﻗ
؟دﺮﺑ
؟ﺖﺳا ماﺪﮐ
ﻖﻓا ( 2چ
. 1986 ﺖﺴﭘادﻮﺑ)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا فرﺎﻌﻤﻟاهﺮﯾاد
رد
لﺎـﺳ ﯽـﻨـﻌﯾ ﺶﯿﭘ لﺎﺳ 103 ناﺮﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﯾاﺪﯿﭘ
رد جرﺪـﻨﻣ ﯽﻫﺎﮔآ سﺎﺳا ﺮﺑ . ﺖﺳا هﺪﻣآ یدﻼﯿﻣ 1900
ﻦـﯿـﺘـﺴـﺨـﻧ ،فرﺎـﻌـﻤـﻟا ۀﺮـﯾاد نآ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﺧاﺪﻣ
مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﯿﺳور ﺪﻧوﺮﻬﺷ ﮏﯾ ناﺮﯾا رد نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﮏـﻧﺎـﺑ نﺎﻤﻫ)
ﯽﺳور ﮏﻧﺎﺑ ﺪﻨﻣرﺎﮐ یو M. Abegus
و ﻮـﮐﺎﺑ ﺮﻬﺷ رد زﺎﻏآ رد یو . ﺖﺳا هدﻮﺑ ( ﯽﺿاﺮﻘﺘﺳا
ﻞـﻫا یو . هدﻮـﺑ ﮏﻧﺎﺑ ﺖﻣﺪﺧ رد ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد ﺲﭙﺳ
ﻪـﺑ یو زا ﯽـﻧﺎـﺘـﺳاد . ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﻨﻫ و بدا
ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا ﯽﺑدا یﻪﻘﺑﺎﺴﻣ
رد
ﻪـﺑ کر)
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هﺪـﻧﺮـﺑ
Kraljeviĉ Mark
1898
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
مﺎﻧ
لﺎـﺳ ﻪـﺑ
Historio / ﺦیرﺎﺕ
١۶
41

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ
١٧
40
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
mamduhi@sabzandishan.com
ﯽﺣوﺪﻤﻣ ﺎﺿرﺪﻤﺣا
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﺨﯾرﺎﺗ دﺎﻨﺳا -8
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﯿﺑدا -9
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫفرﺎﻌﻤﻟاۀﺮﯾاد
و ﺎﻫﻪﻣﺎﻧهژاو
-10
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫﯽﺳﺎﻨﺷبﺎﺘﮐ
و ﺎﻫﻪﻧﺎﺧبﺎﺘﮐ
-11
یرﺎﯿﺴﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺰﯿﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻘﯿﺳﻮﻣ -12
( دﺮﭙﺳ شﻮﮔ ﺎﻫنآ
زا
ﺰـﯿـﻧ ﺖـﻧﺮـﺘـﻨﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﯾﻮﯾدار یﺎﻫهﺎﮕﺘﺴﯾا
-13
( دﺮﭙﺳ شﻮﮔ ﺎﻫنآ
زا یرﺎﯿﺴﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
و ىاﻪﻘﻄﻨﻣ
،ﯽﻠﻣ یﺎﻫﺶﯾﺎﻤﻫ
و ﺎﻫهﺮﮕﻨﮐ
-14
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻐﻟ ﮓﻨﻫﺮﻓ -15
یﻪﯿﻬﺗ
یاﺮﺑ)
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا -16
. ( ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔهﺮﻬﺑ
ﺶﺨﺑ ﻦﯿﻤﻫ زا ﺰﯿﻧ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﯾا ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﮐا
...
ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ یﺎﻫﺶﺨﺑﺮﯾز
زا ﯽﮑﯾ رد ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﺖـﯾﺎـﺳ ﮏﯾ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﯿﺑدا ِﺮﮐﺬﻟاقﻮﻓ
نآ زا ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪﻣآ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا یﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ
مﺎﻧ ﺖﺤﺗ
ﻪـﻤـﺟﺮـﺗ ﺎﯾ هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ یﺎﻫبﺎﺘﮐ
زا یرﺎﯿﺴﺑ ﻞﻣﺎﮐ ﻦﺘﻣ ناﻮﺗﯽﻣ
و دﺮـﮐ ( 12)
یزﺎﺳهدﺎﯿﭘ
نﺎﮕﯾار ترﻮﺻﻪﺑ
ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ هﺪﺷ
رﻮـﻄـﺳ ﻦـﯾا ﻦﺘﺷﻮﻧ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﮐ ﺖﯾﺎﺳ ﻦﯾا . داد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ًﺎـﻋﻮـﻤـﺠـﻣ ﯽﯾﺎﻫبﺎﺘﮐ
ىهﺪﻧرادﺮﺑرد
،(
1381 لﺎﺳ هﺎﻣﻦﻤﻬﺑ
ﺮﺧاوا)
لﺎـﺣ رد ،ﺰـﯿﻧ نآ داﺪﻌﺗ هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ـ ﺖﺳا ﻪﺤﻔﺻ 36،312 ِیوﺎﺣ
ﻪـﮐ ،ﺖـﺳا ﺮﯾز یﺎﻫیﺪﻨﺑﻪﻘﺒﻃ
ﻞﻣﺎﺷ ،ﻪﻠﻤﺟ زا ـ ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا
مﺎـﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ بﺎﺘﮐ ﺪﻨﭼ مﺎﻧ ﺮﮐذ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻫ رد رﺎﺼﺘﺧا یاﺮﺑ
: دﻮﺷﯽﻣ
هﺪﻨﺴﺑ ،نآ ( 13)
یهﺪﻧوﺮﭘ
یهزاﺪﻧا
و تﺎﺤﻔﺻ داﺪﻌﺗ ،ﻒﻟﺆﻣ
ﻦـﯿـﺘـﺴﯾﺮﮐ ﺲﻧﺎﻫ یﺎﻫﻪﻧﺎﺴﻓا
زا ﺪﻠﺟرﺎﻬﭼ : نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ و نﺎﮐدﻮﮐ -1
زا ﺪـﻠـﺟ ﻪﺳ ؛ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 6/
2 ،ﻪﺤﻔﺻ 960 ِیوﺎﺣ ًﺎﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﻦﺳرﺪﻧا
526 ِیوﺎـﺣ ًﺎﻋﻮﻤﺠﻣ لُﺮَﮐ ﺲﯿﺋﻮﻟ ﺮﺛا ،ﺐﯾﺎﺠﻋ
ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد ﺲﯿﻟآ
84 ،یﺮـﭘوﺰـﮔا ود ﺖﻨﺳ ﺮﺛا ،ﻮﻟﻮﭼﻮﮐ
هدزﺎﺷ ؛ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 6/
5 ،ﻪﺤﻔﺻ
... ،ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 2/
1 ،رﻮﺼﻣ ،ﻪﺤﻔﺻ
ًﺎـﻋﻮـﻤـﺠـﻣ ،ﺪﻠﺟ ود ،ﻪﺘﻧوﺮﺑ تﻮﻟرﺎﺷ ﺮﺛا ،ﺮﯾِا
ﻦﯿِﺟ : ( ﺮﺜﻧ)
تﺎﯿﺑدا -2
،ﻒـﻨـﯿـﮔرﻮﺗ ناﻮﯾا ﺮﺛا ،ناﺮﺴﭘ
و نارﺪﭘ ؛ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 3/
7 ،ﻪﺤﻔﺻ 680
106 ،ﺰـﻨـﮑـﯾد ﺰﻟرﺎﭼ ﺮﺛا ،ﯽﮔﺪﻧز
دﺮﺒﻧ ؛ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 1/
7 ،ﻪﺤﻔﺻ 257
191 ،ﻞـِﯿـﮕـﻨـِﻟ ِد ﻞُﭘ ﺮﺛا ،ﺎﻫﻪﻔﯿﻄﻟ
بﺎﺘﮐ ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 396 ،ﻪﺤﻔﺻ
... ،ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 1/
2 ،رﻮﺼﻣ ،ﻪﺤﻔﺻ
،ﯽﮑﺴﻟﺎﺨﯿﻣ نژوا ﺮﺛا ،ﺪﻣآردﺶﯿﭘ
: ( ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻞﯿﺻا ﻢﻈﻧ)
تﺎﯿﺑدا -3
،ﯽـﺟﻼـﯿﺳ ﺲﻧﺮﻓ ﺮﺛا ،ﻦﻣ
رﻮﺸﻨﻣ یارو ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ ؛ 196 ،ﻪﺤﻔﺻ 85
،ﺰﺗراﻮﺷ ﺪﻧﻮﻤﯾر ﺮﺛا ،ﺰﯿﮕﻧاﺖﻔﮕﺷ
ِﮏﯿﺗﻮﺑ ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 856 ،ﻪﺤﻔﺻ 83
... ،ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ
1/
6 ،ﻪﺤﻔﺻ 130
،ﻪـﺤﻔﺻ 128 ،ﺮﯿﭙﺴﮑﺷ ﺮﺛا ،راﺰﺳ
سﻮﯿﻟوژ : ( ﻪﻣﺎﻨﺸﯾﺎﻤﻧ)
تﺎﯿﺑدا -4
؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 228 ،ﻪﺤﻔﺻ 75 ،ﺮﯿﻟﻮﻣ ﺮﺛا ،ﻦﯾﺪﻧاد
جرﻮﺟ ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 440
384 ،ﻪـﺤـﻔـﺻ 163 ،ﮏﭘﺎﭼ لرﺎﮐ ﺮﺛا ،مﻮﺳور
ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﺎﻫتﻮﺑور
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺖِﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ رد
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﯽـﻧاواﺮـﻓ یﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
لﺎﺣﻪﺑ
ﺎﺗ ،ﻢﯿﻧادﯽﻣ
ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔنﺎﻤﻫ
فوﺮﺣ ندﻮﻤﻧ فﺬﺣ فﺪﻫ ﺎﺑ صﻮﺼﺧﻪﺑ
،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا ﺮﯿﯿﻐﺗ یاﺮﺑ
ﻦـﯿـﻨـﭼ یاﺮـﺑ هﺪـﻤـﻋ ﻞﯾﻻد . ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ،نآ رادﮏﻫﻼﮐ
ﺮـﻣا رد ﺖـﻟﻮﻬﺳ دﺎﺠﯾا ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﯾزﺎﻏآ یﺎﻬﻟﺎﺳ رد ،ﯽﯾﺎﻫﺶﺷﻮﮐ
زا هدﺎـﻔـﺘﺳا ِیزﺎﺳنﺎﺳآ
،ﺮﯿﺧا یﺎﻫﻪﻫد
رد و ،تﻼﺠﻣ و ﺐﺘﮐ پﺎﭼ
. ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
، ( 1)
ﺮـﯾز رﺎـﺘـﺷﻮـﻧ رد ﻪـﮐ رﻮـﻃنﺎﻤﻫ
،ﻪﻧﺎﺘﺨﺒﺷﻮﺧ
زا ﻊﻗاو رد و ـ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ،دﻮﺷﯽﻣ
ﻪﺘﻔﮔ نآ تﻻﻮﺤﺗ یﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ
ﺎـﯾ IT رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا یاﺮﺑ ـ ﻮﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺶﯿﭘ لﺎﺳ ﻦﯾﺪﻨﭼ
ﻪﭼ و دﺮﻔﻨﻣ و ﯽﺼﺨﺷ یﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ رد ﻪﭼ ، ( 2)
تﺎﻋﻼﻃا ِیروآﻦﻓ
. دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﯽـﻟﺎـﮑـﺷا ﻪـﻧﻮﮔﭻﯿﻫ
،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد
ﺪـﻨـﻧﺎـﻣ ،نﺎـﻬـﺟ ِیراﺰﻓاﺖﺨﺳ
و یراﺰﻓامﺮﻧ
یﺎﻫﺖﮐﺮﺷ
ﻦﯾﺮﺗﻢﻬﻣ
رد ،ﺰـﯿـﻧ ار ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا ، ( 4)
شﺎﺘﻨﯾاﮏَﻣ
و ( 3)
ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ
درُو ﺖـﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ زادﺮﭘهژاو
ﻞﺜﻣ ،ﺪﻧاﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺮﻈﻧ رد دﻮﺧ تﻻﻮﺼﺤﻣ
. ( 6)
رِﺮـُﻠـﭙـﺴﮐِا ﺖـﻧﺮـﺘـﻨـﯾا ﺖﻓﺎﺳوُﺮﮑﯾﺎﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺮﮔروﺮﻣ ﺎﯾ ( 5)
، ( 8)
ﻞـِﮔﻮـﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻢﻬﻣ یﺎﻫ ( 7)
ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
. ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺰﯿﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ( 9)
ﺖﯾاور یاراد
ﺖـﮐﺮـﺑ ﻪﺑ ،ﻪﺸﯿﻤﻫ یاﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا ،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ
عﺪـﺒـﻣ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻنﺎﻤﻫ
ﻪﺑ ًﺎﻘﯿﻗد ،تﺎﻋﻼﻃا یروآﻦﻓ
یﺎﻫﺖﻓﺮﺸﯿﭘ
. ﺪﻧﺎﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻗﺎﺑ دﻮﺑ هدﻮﻤﻧ ﯽﺣاﺮﻃ زﺎﻏآ رد ،فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد ،نآ
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ -1
ﻮـﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻈﻧ زا ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
،ﻊﻗاو رد
ﻖـﯾﺮـﻃ زا نآ ِیﺮﯿﮔاﺮﻓ یاﺮﺑ نﻮﻨﮐاﻢﻫ
ﻪﮐاﺮﭼ ،ﺖﺳا ﯽﻨﻏ رﺎﯿﺴﺑ
( 10)
ِیاﻪﻧﺎﺳرﺪﻨﭼ
و نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫنﺎﺑز
یﺎـﻫ ﺖـﯾﺎـﺳ ( کﺮﺤﺘﻣ ﺮﯾﻮﺼﺗ و ﺮﯾﻮﺼﺗ ،ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ،اﺪﺻ ِیوﺎﺣ)
نآ
ِیزﺎـﺠﻣ یﻪﻧﺎﺧبﺎﺘﮐ
ﺪﯾﺎﺷ . دراد دﻮﺟو نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد یرﺎﻤﺷﯽﺑ
عاﻮـﻧا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾﺖﺳد
یاﺮﺑ ﺎﻫﺖﯾﺎﺳ
ﻦﯾﺮﺗﯽﻨﻏ
زا ﯽﮑﯾ ، ( 11)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
یاﺮـﺑ . ﺪـﺷﺎـﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِیاﻪﻧﺎﺳرﺪﻨﭼ
ِﯽﮕﻨﻫﺮﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ مﺎﺴﻗا و
رد ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﺤﻔﺻ ﺖﻌﺳو نداد نﺎﺸﻧ
ﻞـﻘـﻧ یزﺎـﺠـﻣ یﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ
ﻦﯾا ِﯽﻠﮐ ﺖﺳﺮﻬﻓ زا ﯽﺸﺨﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﺠﻨﯾا
ناراﺰـﻫ ﺎـﺗ ﯽﻫﺎﮔ ،ﺶﺨﺑ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ؛دﻮﺷﯽﻣ
: دراد دﻮﺟو ﻊﺒﻨﻣ و ﺐﻠﻄﻣ ﺎﻫراﺰﻫ ،نآ ﻊﺒﻃ ﻪﺑ و ﺶﺨﺑﺮﯾز
نﺎﻬﺟ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻓﺮﻌﻣ -1
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِیﺮﯿﮔاﺮﻓ -2
نﺎﻬﺟ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺰﮐاﺮﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ و سردآ -3
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﺤﻔﺻ ِﯽﯾﺎﺒﻔﻟا ﺖﺳﺮﻬﻓ -4
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ -5
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﻼﺠﻣ تﺎﺤﻔﺻ -6
ﯽﺳﺎﻨﺷﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا و ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ ِﯽﺳﺎﻨﺷنﺎﺑز
-7

تﻼﮑﺸﻣ ﻦﯾا ِﯽﻣﺎﻤﺗ ،یزوﺮﻣا یﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ یﺎﻫیﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
ﺖﮐﺮﺑ ﻪﺑ
. ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﺣ ًﻼﻣﺎﮐ
،فﺮـﻃ ﮏﯾ زا ﻪﮐ دﺮﯿﮔﯽﻣ
ﻪﺸﯾر ﺎﺟﻦﯾا
زا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺻا
زا و ﺖﺳا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ رﺎﯿﺴﺑ یﺎﻫﺎﺒﻔﻟا یاراد ،نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫنﺎﺑز
رد یرﺎـﺼـﺤـﻧا رﻮـﻃ ﻪـﺑ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ِیروآﻦﻓ
،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ
رد اﺪـﺘـﺑا . دﺮـﮐ ﺖـﻓﺮﺸﯿﭘ و ﺖﻓﺮﮔ ﺞﻀُﻧ نﺎﺑزﯽﺴﯿﻠﮕﻧا
یﺎﻫرﻮﺸﮐ
زا ،ﯽـﻧﺎـﻬـﺟ ى ﻪﮑﺒﺷ . ﺎﮑﯾﺮﻣآ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،نآ زا ﺲﭘ و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
رﻮـﻃنﺎﻤﻫ
و . ﺖﺳا ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﺪﻨﻤﺸﻧاد ، ( 21)
ﯽﻟـزﺮِﻧﺮِﺑ
ﻢﯿﺗ تﺎﻋاﺪﺑا
ﻪـﻧﻮـﮔﺮـﻫ ِنوﺪﺑ و ،ﻦﯿﺗﻻ یﺎﺒﻔﻟا ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ،ﻢﯿﻧادﯽﻣ
ﻪﮐ
ŭ, ĵ, é ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ ﻢﺋﻼﻋ مﺎﺴﻗا و عاﻮﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ)
ﺮﮕﯾد ِﯽﻓﺎﺿا ﻢﺋﻼﻋ
،(
ą, ę, ç ﻪﯿﺒﺷ ( 22)
ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ ﻢﯾﻼﻋ ﺎﯾ و ø, ł ﻞﺜﻣ ،ﯽﻧﺎﯿﻣ ﻢﺋﻼﻋ ،
و ﺎـﻫ ﺮـﺗﻮـﯿـﭙـﻣﺎﮐ ِﯽﺣاﺮﻃ ،زﺎﻏآ رد ،ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ . دﻮﺷﯽﻣ
ﻪﺘﺷﻮﻧ
ﻪـﺑ ردﺎـﻗ ﺎـﻬـﻨﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ىاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
نآ یﺎﻫراﺰﻓامﺮﻧ
. ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا یﺎﺒﻔﻟا ﺎﺑ ندﺮﮐ رﺎﮐ و ندادنﺎﺸﻧ
ىا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﺎﯾ دﺎﺠﯾا یاﺮﺑ اﺪﺘﺑا رد ،ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،دﻮﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﯿﺗﻻ یﺎﺒﻔﻟا ،نآ رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺑز ﻪﺑ
و ؛ﺖـﺷاد دﻮﺟو یﺪﺟ تﻼﮑﺸﻣ ،یﻮﺴﻧاﺮﻓ رد é ﺎﯾ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد ŝ
ﺮـﻈـﻧ درﻮﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﺎﯾ ﯽﺳرﺎﻓ ،ﯽﻨﯿﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﻦﯿﺗﻻﺮﯿﻏ ﯽﯾﺎﺒﻔﻟا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
ًﺎـﺒـﯾﺮـﻘـﺗ ،ﺐـﯿـﺗﺮﺗ ﻦﯾاﻪﺑ
. دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ تﻼﮑﺸﻣ ،دﻮﺑ
. ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﮑﺸﻣ رﺎﭼد ،ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺰﺟﻪﺑ
،ﺎﻫنﺎﺑز
ِﯽﻣﺎﻤﺗ یﺎﻫﺮﺑرﺎﮐ
ی هرود ﻪـﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ار تﻼﮑﺸﻣ ﻦﯾا ندﻮﻤﻧ ﻞﺣ ﺪﻧور ﺦﯾرﺎﺗ
ی ﻪـﻫد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﮐ ار ﺖﺴﺨﻧ یهرود
. دﺮﮐ یﺪﻨﺑﻢﯿﺴﻘﺗ
ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ
. ﺪـﯿـﻣﺎـﻧ ( 23)
ﯽﮑﺳَا ىهرود
ناﻮﺗﯽﻣ
،ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺮﻗ دﺎﺘﺸﻫ
تﺎـﻗﺎـﺤﻟا ﺮﺼﻋ ،ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
دﻮﻧ یﻪﻫد
ىهﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑرد
ﻪﮐ ،مود یهرود
عوﺮـﺷ ،ﺪﯾﺪﺟ یهراﺰﻫ
زﺎﻏآ ﺎﺑ ﻪﮐ مﻮﺳ یهرود
و . ﺖﺳا ( 24)
ﯽﮑﺳَا
. ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
( 25)
ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یهرود
،هﺪﺷ
،(
26)
هﺪـﺷ فوﺮـﻌـﻣ ﺰـﯿـﻧ 646 وﺰﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﮑﺳَا
. ﺖـﺳا یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﺖﻣﻼﻋ 128 ِیﺪﻨﺑﺪُﮐ یهﻮﺤﻧ
یاﺮﺑ یدراﺪﻧﺎﺘﺳا
ًﺎـﻘـﯿﻗد ، ( 27)
ﺖﯿْﺑ ﺖﻔﻫ ناﻮﺗﻪﺑ
ود داﺪﻌﺗ ﺎﺑ اﺮﯾز ؟ﺖﻣﻼﻋ 128 اﺮﭼ
33 ،ﺖﻣﻼﻋ 128 ﻦﯾا زا . ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ندﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻣﻼﻋ 128
زا ﯽـﮑـﯾ . ﺖﺳا مزﻻ ،ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ دﻮﺧ تﺎﯿﻠﻤﻋ لﺮﺘﻨﮐ یاﺮﺑ نآ دﺪﻋ
94 . دﻮـﺷ ﯽـﻣ هدﺎـﻔﺘﺳا ( 28)
ﯽﻟﺎﺧ یﺎﻀﻓ ﻒﯾﺮﻌﺗ یاﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫنآ
ﻞﻣﺎﺷ ،دﻮﺷﯽﻣ
هﺪﯿﻣﺎﻧ ( 29)
پﺎﭼ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﺋﻼﻋ ﻪﮐ ،هﺪﻧﺎﻣﯽﻗﺎﺑ
ﺖﻣﻼﻋ
،(
Aa, Bb, Cc, …)
ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز یﺎﺒﻔﻟا ﮏﭼﻮﮐ و گرﺰﺑ فوﺮﺣ
و ( . ؛ / ؟ : ﻞﺜﻣ)
یراﺬﮔﻪﻄﻘﻧ
ﻢﺋﻼﻋ ،(
0, 1, 2, 9)
ﻪُﻧ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ مﺎﻗرا
ﺖـﻣﻼـﻋ 94 ﻦـﯾا . ﺖﺳا ( % . . . + } : ﺪﻨﻧﺎﻣ)
ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻣﻼﻋ ﺮﮕﯾد
دﻮـﺑ ﻦﺌﻤﻄﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ناﻮﺗﯽﻣ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﻬﻨﺗ ﺰﯿﻧ زﻮﻨﻫ ،ﯽﮑﺳَا
ﺮـﻫ ﺎﺑ ،نﺎﻬﺟ زا ﻪﻄﻘﻧ ﺮﻫ رد ،ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ یهﺪﻨﻨﮐﺖﻓﺎﯾرد
ﺮﻫ
ﺖـﻓﺎﯾرد یﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ
نوﺪﺑ ارنآ
ﺪﻨﮐ رﺎﮐ ﻪﮐ ىاﯽﻤﯾﺪﻗ
ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
. دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ
زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ یهدﺎﻔﺘﺳا
،ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا یاﺮﺑ ﻞﺣهار
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ
رد لﺎـﺜـﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ . دﻮﺑ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧاﺮﯿﻏ فوﺮﺣ یاﺮﺑ ﯽﮑﺳَا ﻢﺋﻼﻋ
دﺎـﯿﻨﺑ یﻪﯿﺻﻮﺗ
ﻖﺒﻃ ،ﺎﺒﻔﻟا رادﮏﻫﻼﮐ
فوﺮﺣ ﻦﺘﺷﻮﻧ یاﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
هدﺎـﻔـﺘـﺳا … و Ĝ یﺎـﺟﻪﺑ
Gh زا ، Ĉ یﺎﺟﻪﺑCh
زا ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ِیزﺎـﺳ ﺐـﺗﺮـﻣ ﻞـﻤﻋ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺎﺟ رد ﯽﻬﺘﻨﻣ . ﺪﺷﯽﻣ
یﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﮐدﻮﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ،ﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ تﺎﻤﻠﮐ
و Jx ، Gx ، Cx زا هدﺎﻔﺘﺳا ،نآ
یﺎﺟﻪﺑ
،دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
رد x اﺮـﯾز)
ﺪـﺷ عوﺮـﺷ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
رد …
رد ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ و دراد راﺮﻗ ﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﺮﺧاوا رد ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا یﺎﺒﻔﻟا
. ( ﺪـﯾﺎﻤﻧﯽﻤﻧ
دﺎﺠﯾا لﻼﺘﺧا ،ﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﻖﺒﻃﺮﺑ ﺎﻫهژاو
ِیزﺎﺳﺐﺗﺮﻣ
هدﺎـﻔـﺘـﺳا ﺰـﯿﻧ نآ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﯾ و C’ ﺎﯾ و ^C ، C^ زا ﺎﻫﯽﻀﻌﺑ
ﻪﺘﺒﻟا
ﯽﯾﺎﻫﻪﺘﺷﻮﻧ
ﻪﺑ ،ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﻫﺖﯾﺎﺳ
زا ﯽﺧﺮﺑ رد ﺰﯿﻧ زﻮﻨﻫ . ﺪﻧدﺮﮐﯽﻣ
. ﻢﯾرﻮﺧﯽﻣ
ﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧ ﺎﻫﻞﺣهار
ﻪﻧﻮﮔﻦﯾاﺎﺑ
ﻪﮐ
# [ ] < > { } ﻢﺋﻼﻋ ،ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ نﻮﺘﻣ رد ﻪﮐ ﺎﺟنآ
زا
ﺮـﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ترﺪﻧﻪﺑ
ﺖﺳا ﯽﮑﺳَا یﺎﻫﺖﻣﻼﻋ
وﺰﺟ ﻪﮐ
یﺎـﺒﻔﻟا صﺎﺧ فوﺮﺣ ،ﺎﻫﺖﻣﻼﻋ
ﻦﯾا یﺎﺟﻪﺑ
ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
... ،ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ
؛ﺖـﯾﺎـﺑﻮـﻠﯿﮐ 909 ،ﻪﺤﻔﺻ 309 ،نﻮﻃﻼﻓا ﺮﺛا ،یرﻮﻬﻤﺟ
: مﻮﻠﻋ -5
ﺚـﺤـﺒـﻣ)
ﮏﯿﺘﭘُا ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 334 ،ﻪﺤﻔﺻ 60 ،نﻮﻃﻼﻓا ﺮﺛا ،ﻮﻠﯿﺗاﺮﮐ
ِﯽﺳﺎﻨﺷرﻮﻧﺎﺟ ؛ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 1/
3 ،ﻪﺤﻔﺻ 122 ،یزﻮﮐﺮِﺳ سﻮﻧاژ ﺮﺛا ،(
رﻮﻧ
طﺎﺒﻀﻧا ِﺮﻨﻫ ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 484 ،ﻪﺤﻔﺻ 53 ،ﺰﺘﯾﻮﺑـ
پﻮﺘﺳ لرﺎﮐ ﺮﺛا ،ﻪﯾﺎﭘ
... ،ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ 124 ،ﻪﺤﻔﺻ 49 ،ﻦﯿﺋودﻮﺑ لرﺎﺷ ﺮﺛا ،ﯽﺼﺨﺷ
رد ﯽـﯾﺎـﻫ ﺦـﺳﺎﭘ : وا یهرﺎﺑ
رد یﺎﻫبﺎﺘﮐ
ﺎﯾ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻖﻟﺎﺧ رﺎﺛآ -6
؛ﺖـﯾﺎـﺑﺎـﮕـﻣ 1/
2 ،ﻪﺤﻔﺻ 108 ،فﻮﻬﻨﻣاز . ل . ل ﺮﺛا ،نﺎﺑز
یهرﺎﺑ
؛ﺖـﯾﺎـﺑﻮـﻠـﯿـﮐ 732 ،ﻪﺤﻔﺻ 95 ،فﻮﻬﻨﻣاز . ل . ل ﺮﺛا ،ﺎﻫﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ
264 ،ﻪـﺤﻔﺻ 135 ،فﻮﻬﻨﻣاز . ل . ل ﺮﺛا ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
یﺎﻫﻞﺜﻤﻟابﺮﺿ
،رﻮـﺼﻣ ،ﻪﺤﻔﺻ 114 ،اﻮﯾﺮﭘ ﺪﻧﻮﻣدا ﺮﺛا ،فﻮﻬﻨﻣاز
ِﯽﮔﺪﻧز ؛ﺖﯾﺎﺑﻮﻠﯿﮐ
... ،ﺖﯾﺎﺑﺎﮕﻣ 12/
7
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا -2
ﺖـﻧﺮـﺘـﻨـﯾا یهرﺎﺑ
رد ﯽﺴﮐﺮﻫ ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ،یﻮﻗ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ
ﻪـﮐ ﯽـﻌـﯿـﺳو رﺎﯿﺴﺑ ِﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا یﻪﮑﺒﺷ
؛ﺖﺳا هﺪﯿﻨﺷ ﯽﯾﺎﻫﺰﯿﭼ
ﻪـﺘـﺧﺎـﺳ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﮕﯾدﮏﯾﻪﺑ
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ار ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﺎﻫنﻮﯿﻠﯿﻣ
و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﮏﯾ ﻪﺑ ﻪﭼنﺎﻨﭼ
،یدﺮﻓﺮﻫ . ﺖﺳا
،ددﺮـﮔ ﺪﻨﻣهﺮﻬﺑ
( 14)
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا تﺎﻣﺪﺧ یهﺪﻨﻨﮐﻪﺿﺮﻋ
ﮏﯾ تﺎﻣﺪﺧ زا
ناﻮﺗﯽﻣ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ . دﻮﺷ ﻞﺼﺘﻣ ﻢﯿﻈﻋ یﻪﮑﺒﺷ
ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
طﺎـﺒـﺗرا یاﺮـﺑ ،رﺎـﮐ ﻞﺤﻣ زا ﻪﭼ و ﻪﻧﺎﺧ زا ﻪﭼ ،یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﺮﻫ زا
. دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﯿﻧد زا ﻪﻄﻘﻧﺮﻫ ﺎﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳراﺮﻗﺮﺑ
ود ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﺻا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﺨﺑ ﺞﻨﭘ یاراد ﻢﮐﺖﺳد
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
و ( 15)
ﯽـﮑـﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ : ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ ﻪﯿﻘﺑ زا ،نآ
ﺶﺨﺑ
یﺎـﻫهوﺮﮔ
: زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ،ﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ ﻪﺳ . ( 16)
ﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
. ( 19)
تﺎـﻧﻼﻋا یﺎﻫﻮﻠﺑﺎﺗ و ( 18)
ندز ﭗَﮔ یﺎﻫقﺎﺗا
، ( 17)
یﺮﺒﺧ
لﺎـﺳرا : ﺖـﺳا ﺮـﺗ ﯽـﻨـﻓ ﯽﮐﺪﻧا ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ ﯽﻤﺸﺷ ﺶﺨﺑ
لﺎﻘﺘﻧا دادراﺮﻗ ِیرﺎﯾﻪﺑ
ﺮﮕﯾد یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﮏﯾ زا تﺎﻋﻼﻃا
. ( 20)
هﺪﻧوﺮﭘ
؛ددﺮـﮔ ﯽـﻣ ﺖﯾﺮﺸﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ یﻪﻌﺳﻮﺗ
رد ﯽﺑﻼﻘﻧا ﺚﻋﺎﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
عاﺮـﺘـﺧا و ﻂﺧ ﺶﯾاﺪﯿﭘ ﺎﺑ ﻪﮐ تﺎﻃﺎﺒﺗرا یﻪﻨﯿﻣز
رد گﺮﺘﺳ ﯽﺑﻼﻘﻧا
رد ﻮـﻧ ﯽـﻧارود ﺮﮔزﺎﻏآ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا . ﺖﺳا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ پﺎﭼ ﺖﻌﻨﺻ
. ﺖﺳا یﺮﺸﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا
ﺮﺘﺸﯿﺑ یاﺮﺑ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ زا ﺎﻫنﺎﺴﻧا
زا یرﺎﯿﺴﺑ ،نﻮﻨﮐا ﻢﻫ
ﺖـﮐﺎـﭘ ﻪـﺑ ﻪﻧ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا یﺎﻫﻪﻣﺎﻧ
. ﺪﻧﺮﯿﮔﯽﻣ
هﺮﻬﺑ دﻮﺧ تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ
زا ﺲﭘ ًﻻﻮﻤﻌﻣ)
ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ رﺎﯿﺴﺑ تﺪﻣ رد و ﺮﺒﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﻧ و دراد جﺎﯿﺘﺣا
هﺪـﻨـﻨـﮐ ﺖـﻓﺎـﯾرد ﺖﺳد ﻪﺑ ( ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻨﭼ زا ﺪﻌﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻪﯿﻧﺎﺛ ﺪﻨﭼ
تﺎـﺒـﺗﺎـﮑـﻣ یاﺮـﺑ ﻢﻫ مدﺮﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد . ﺪﺳرﯽﻣ
هﺮـﻬﺑ ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ زا نﺎﺷیرادا
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ یاﺮﺑ ﻢﻫ و ﯽﺻﻮﺼﺧ
هدﺎـﻔـﺘـﺳا ﺮـﺗﻮـﯿﭙﻣﺎﮐ زا ﺎﻬﻨﺗ ،ﻢﻠﻗ و ﺬﻏﺎﮐ یﺎﺟﻪﺑ
ﺮﮕﯾد . ﺪﻨﯾﻮﺟﯽﻣ
. ﺖﺳا ﺶﯿﭘ لﺎﺳهد
ﻂﻘﻓ ... ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺳﺎﺳا یﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا و ؛دﻮﺷﯽﻣ
ﻦـﯾا . ﺖـﺳا نآ ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺶﺨﺑ ﻦﯾﺮﺗرﻮﻬﺸﻣ
ِﯽـﻣﺎـﻤـﺗ ﺎـﺑ ﻢـﯿـﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ار یﺮﺑرﺎﮐ ﺮﻫ ﺖﺳا ردﺎﻗ ﺶﺨﺑ
راﺮـﻗ ،دﻮـﺷﯽﻣ
یرادهﺎﮕﻧ
نﺎﻬﺟ یﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﻞﮐ رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا
ماﺪـﻗا ناﻮﺗﯽﻣ
،ﯽﻧﺎﻬﺟ یهﺪﯿﻨﺗﻢﻫرد
یﻪﮑﺒﺷ
ﻦﯾا یﻪﻠﯿﺳوﻪﺑ
. ﺪﻫد
،ﺪـﯾﺮـﺧ بﺎـﺘـﮐ ،دﺮﮐ ورزر ﺎﻫﻞﺘﻫ
رد قﺎﺗا ،دﻮﻤﻧ ﺖﯿﻠﺑ یﻪﯿﻬﺗ
ﻪﺑ
رد ،ﺖﻓﺮﮔ اﺮﻓ ار ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﻪﻓﺮﺣ
ﺎﯾ ﺐﻟﺎﻄﻣ ،دﺮﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻣﺎﻧزور
هﺪـﻧز ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﺎﯿﻧد ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺮﮕﯾد داﺮﻓا ﺎﺑ ،دﺮﮐ ﺖﮐﺮﺷ ﺎﻫجاﺮﺣ
اﺪـﯿـﭘ ﺖﺳد ﯽﮑﺷﺰﭘ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ،ﺖﺷاد یﺮﯾﻮﺼﺗ و ﯽﺗﻮﺻ طﺎﺒﺗرا
ﻖـﯾﺮﻃ زا نآ مﺎﺠﻧا ﻪﮐ ﻞﯿﺒﻗ ﻦﯾا زا ﺮﮕﯾد رﺎﮐ ﺎﻫﺪﺻ و ﺎﻫﺪﺻ و دﺮﮐ
. ﺖﺳا ﺮﮕﯾد یﺎﻫشور
زا ﺮﺗنازرا
و ﺮﺗﻊﯾﺮﺳ
ﺐﺗاﺮﻣﻪﺑ
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﺎﻫنﺎﺑز
دﺪﻌﺗ -3
ﻂـﺳﻮـﺗ یزادﺮـﭘهژاو
یاﺮﺑ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔنﺎﻤﻫ
،ﺎﻫنﺎﺑز
دﺪﻌﺗ
یاﺮـﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ ﯽﻧاواﺮﻓ تﻼﮑﺸﻣ ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
ﯽـﻌﺳ اﺪﺘﺑا رد . ﺖﺳا هدﻮﺑ ازﻞﮑﺸﻣ
،ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
ِیﺮﯿﮔرﺎﮐﻪﺑ
ی ﻪـﺋارا دﺪﺻ رد ﺲﭙﺳ . دﻮﺑ تﻼﮑﺸﻣ ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
ﻦﺘﺷﺎﮕﻧا هﺪﯾدﺎﻧ ﺮﺑ
ﻪﻧﺎﺘﺨﺒﺷﻮﺧ ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد و . ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ ،ﯽﺘﻗﻮﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﯽﯾﺎﻫﻞﺣهار
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ 39
١٨

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ
١٩
38
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
یاﺮـﺑ ،ﻢﺋﻼﻋ زا یﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﯿﺴﺑداﺪﻌﺗ ﻪﺑ ،ىاهﺮُﮐ
و ﯽﻨﭘاژ ،ﯽﻨﯿﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ( 38)
ﯽﺘﯾﺎﺑﺪﻨﭼ یﺎﻫﻞﺣهار
،ﺖﺷاد جﺎﯿﺘﺣا دﻮﺧ یﺎﺒﻔﻟا
راﺰـﻫ ﻦـﯾﺪـﻨـﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻨﯿﭼ یﺎﺒﻔﻟا ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
. ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺮـﻫ یاﺮـﺑ ﺖـﯾﺎـﺑ ود زا یﺮﯿﮔهﺮﻬﺑ
ﺎﺑ . ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
توﺎﻔﺘﻣ ﺖﻣﻼﻋ
دﺮـﮐ یﺪـﻨـﺑﺪـُﮐ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﻣﻼﻋ 65،536 ﺎﺗ ناﻮﺗﯽﻣ
،ﺖﻣﻼﻋ
زا ( 39)
هدﺰﻧﺎﺷ یﺎﻨﺒﻣ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﺗهدﺰﻧﺎﺷ
ﻢﺘﺴﯿﺳ رد ﯽﻨﻌﯾ ،(
256×
256)
. FFFF ﺎﺗ 0020
ﺪﻨﻧﺎﻣ گرﺰﺑ یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ یﺎﻫﺖﮐﺮﺷ
،90
یﻪﻫد
یﺎﻫلﺎﺳ
زﺎﻏآ رد
ﯽﺑ یآ و ( 41)
درﺎﮑَﭘ ﺖِﻟﻮﯿْﻫ ، ( 40)
نﺎﺳ ،شﺎﺘﻨﯾا ﮏﻣ ،ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ
ِیﺪـﻨـﺑﺪـُﮐ یاﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﮏﯾ یﻪﯿﻬﺗ
ﻪﺑ ماﺪﻗا ًﺎﮐﺮﺘﺸﻣ ، ( 42)
مِا
ِﯽـﻠـﻠـﻤـﻟا ﻦـﯿﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا . ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ،ﯽﺘﯾﺎﺑﺪﻨﭼ
.( 43)
ﺖﺳا 10646 وﺰﯾا ،ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ﺖـﺳا ﯽـﮑـﺳَا یاﺮـﻓ ﯽﺘﯾاور 1-ﻦﯿﺗﻻ
ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔنﺎﻤﻫ
و ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﻮﻧ یﺎﻫﺪﮐ هرﺎﻤﺷ ﺎﺑ ار یﺪﯾﺪﺟ ﻢﯾﻼﻋ ﻪﮐاﺮﭼ)
ﺪـُﮐ ﯽﻧﻮﯾ ،(
ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﻆﻔﺣ ار ﯽﮑﺳِا دﻮﺟﻮﻣ یﺎﻫهرﺎﻤﺷ
،لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد
. ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
( ﺰﯿﻧ ﯽﮑﺳِا یاﺮﻓ ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ و)
1-ﻦﯿﺗﻻ
یاﺮﻓ ﺰﯿﻧ
ِﯽﻌﻗاو ِیﺮﯿﮔرﺎﮐﻪﺑ
ﺎﺗ ﺪﯾﺪﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﮏﯾ ﺐﯾﻮﺼﺗ زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﺘﺒﻟا
ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﮐ زوﺪﻨﯾو یﺎﻫﺖﯾاور
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ . ﺪﺸﮐﯽﻣ
لﻮﻃ ﺎﻫتﺪﻣ
،نآ
ﻦـﯿـﺘﺴﺨﻧ یاﺮﺑ ،ﺎﻣا دﻮﺑ 95 زوﺪﻨﯾو و ﻰﺗ نِا زوﺪﻨﯾو ،دﻮﺑ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ﺎﺑ
ﻪـﮐ 1997 لﺎـﺳ ﺎـﺗ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ یﺎﻫزادﺮﭘهژاو
لﺎـﺳ نﺎﻤﻫ نﺎﯾﺎﭘ رد . دﺮﮐ ﺮﺒﺻ ،ﺪﻣآ رازﺎﺑ ﻪﺑ 97 درُو ﺖﻓﺎﺳوﺮﮑﯾﺎﻣ
ﻢـﺋﻼـﻋ نداد ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻪﮐ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﻫﺮﮔروﺮﻣ ﻦﯿﻟوا ﻪﮐ دﻮﺑ
ﺖـﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺮِﺘﯿِﮕﯾﻮَﻧ ﭗﯿِﮑﺳ ﺖِﻧ 4 یﺎﻫﺖﯾاور
: ﺪﺷ ﻪﺋارا ،دﻮﺑ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ﺰﯿﻧ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یﺎﻫﻢﻠﻗ
ﺎﯾ ﯽﭘﺎﭼ فوﺮﺣ عاﻮﻧا نﺎﻣز نﺎﻤﻫ رد . رِﺮُﻠﭙﺴﮐِا
. ﺪﻣآ دﻮﺟوﻪﺑ
داﺪـﻌـﺗ درُو ﺎﯾ زوﺪﻨﯾو زا ﻪﺨﺴﻧ ﺮﻫ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ یدوزﻪﺑ
رد ﺰﯿﻧ ار فوﺮﺣ عاﻮﻧا زا یرﺎﯿﺴﺑ
دراﺬـﮔ دﻮـﺧ نﺎـﯾﺮﺘﺸﻣ رﺎﯿﺘﺧا
ﻪﮐ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا . ( 44)
WGL4:
ﻞـﺑﺎـﻗ ﺰـﯿـﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا
ِیوﺎـﺣ ،دﻮـﺑ نﺎﮕﯾار ِیزﺎﺳهدﺎﯿﭘ
،ﯽـﯾﺎﭘورا یﺎﻫنﺎﺑز
ِﯽﻣﺎﻤﺗ یﺎﺒﻔﻟا
. . . ،ﯽﮐﺮﺗ ،ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ،ﯽﺳور ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻦـﯾا زا . دﻮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
تﻻﻮـﺼﺤﻣ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ،ﺪﻌﺑ ﻪﺑ نﺎﻣز
ی هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ یﺮﮕﯾد راﺰﻓامﺮﻧ
ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ نوﺪﺑ ،ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ
. ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
دﺮﮐ ﻪﺋارا ار AUMS(
45)
ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ ،ﺪﯾﺪﺟ یهراﺰﻫ
عوﺮﺷ ﺎﺑ
ﺎﺑ ! دﻮﺑ فﺮﺣ راﺰﻫ 40 زا ﺶﯿﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ 2-ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یهﺪﻧرادﺮﺑرد
ﻪﮐ
،یﺪـﻨـﻫ ،ﯽﻨﯿﭼ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺎﯿﻧد یﺎﻫنﺎﺑز
ِﯽﻣﺎﻤﺗ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا
. ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐرد ِیهدﺎﻔﺘﺳا
ﻞﺑﺎﻗ ... و ﯽﻨﭘاژ ،ﯽﺑﺮﻋ ،ﯽﺳرﺎﻓ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا یاﺮﺑ مزﻻ تﺎﻤﯿﻈﻨﺗ -4
ﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
ِﯽـﻧﺎـﻬـﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫﺖﯾﺎﺳ
ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ
. ﺖـﺳا نوﺰﻓا زور ،دﻮﺷﯽﻣ
ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﺮـﮔروﺮـﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﺎﻫﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
ندﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺢﯿﺤﺻ یاﺮﺑ
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا یاﺮﺑ نآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ و 4 یﺎﻫﺖﯾاور
: ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯽﻤﯾﺪﻗ ﯽﻠﯿﺧ ﺎﻤﺷ
ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﻞﻣﺎﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ . ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮِﺘﯿِﮕﯾﻮَﻧ ﭗﯿِﮑﺳﺖِﻧ
و رِﺮُﻠﭙﺴﮐِا
ﺪـﻌﺑ ﻪﺑ 95 زوﺪﻨﯾو ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﺰﯿﻧ ﺎﻤﺷ
ﯽـﭘﺎﭼ فوﺮﺣ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ . (XP و2000
، ME ،98
،95)
ﺮـﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ یور رد ،ﺪﺷ نآ ﺚﺤﺑ ﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ ،ﺰﯿﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫﻢﻠﻗ
ﺎﯾ
سردآ زا ار WGL4 ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﺖﺴﯿﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺮﮔا . ﺪﺷﺎﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﺎﻤﺷ
: ﺪﯿﻨﮐ هدﺎﯿﭘ نﺎﮕﯾار ترﻮﺻﻪﺑ
ﺮﯾز ِﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا
http://www.microsoft/.com/OpenType/fontpack/
ﻞﻤﻋ ﺮﯾز ﺐﯿﺗﺮﺗﻪﺑ
ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ یور ﺮﺑ ﺎﻫﻢﻠﻗ
ﻦﯾا ﺐﺼﻧ یاﺮﺑ
( 46)
: ﺪﯿﻨﮐ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﻦـﯾا ﺎـﺑ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﮑﺳَا یﺎﻫﺪُﮐ رد ار دﻮﺧ
رد و ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ِﯽﮑﺳَا رد Ää Öö Üü ß فوﺮﺣ نﺎﻤﻟآ رد ﺪﻨﻓﺮﺗ
ﻦـﯾا ﺰﯿﻧ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد ﯽﺘﺣ . ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ناﺮﺑرﺎﮐ سﺮﺘﺳد
ﻪـﻓﺎـﺿا یاﺮـﺑ ،ﻪﻠﻤﺟ زا و ﺪﻧﺎﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳاﯽﺑ
،ﺎﻫﯽﻨﯾﺰﮔیﺎﺟ
یهﻮﯿﺷ
. ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ( £ ) ﺪﻧﻮﭘ ،نﺎﺸﻟﻮﭘ ﺪﺣاو ﺖﻣﻼﻋ ندﺮﮐ
ﻪـﭼ ﺎـﻫﺮـﺗﻮـﯿـﭙـﻣﺎﮐ ،دﻮﻧ یﻪﻫد
ﯽﻨﻌﯾ ،مود یهرود
رد
ار ﻦـﯾا ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺞﯾرﺪﺗﻪﺑ
،ﺖﻓﺎﺳُﺮﮑﯾﺎﻣ ﻪﭼ و شﺎﺘﻨﯾاﮏﻣ
یﺎﻫﻢﺘﺴﯿﺳ
ﻢـﺋﻼـﻋ ،ﺐـﯿـﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ . ﺪﻨﻫد ﺶﯾﺎﻤﻧ ار ﯽﺘﯿﺑ 8 ﻢﺋﻼﻋ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ
ﻦـﯾا ﻪﺑ . ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺸﻫ ناﻮﺗﻪﺑ
ود ﯽﻨﻌﯾ ،دﺪﻋ 256 ﻪﺑ ﯽﮑﺳَا
ﺮـﻈـﻧ زا ﺪـﻨﭼﺮﻫ)
ﺪﺷ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﺰﯿﻧ ﺪﯾﺪﺟ ﺖﻣﻼﻋ 128 ﺐﯿﺗﺮﺗ
دﻮـﺧ ی هﺪـﻨـﻨﮐلﺮﺘﻨﮐ
ﻢﺋﻼﻋ یاﺮﺑ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
نآ دﺪﻋ 32 یرﻮﺌﺗ
.( ﺪﺷﯽﻣ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐﻪﺑ
ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
زا ﺮﮕﯾد یرﺎﯿﺴﺑ و ﯽﺑﺮﻏ یﺎﭘورا یﺎﻫرﻮﺸﮐ و ﺎﮑﯾﺮﻣآ رد
فوﺮـﺣ ﻦـﺘـﺧﺎـﺳ دراو یاﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ نﺎﮑﻣا ﻦﯾا زا نﺎﻬﺟ یﺎﻫرﻮﺸﮐ
à فوﺮﺣ ،یﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﺑز یاﺮﺑ : ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﻫنآ
یﺎﺒﻔﻟا یهﮋﯾو
á é ﯽﯾﺎﯿﻧﺎﭙﺳا یاﺮﺑ ، æ ø å یژوﺮﻧ و ﯽﮐرﺎﻤﻧاد یاﺮﺑ ، ç é è ê ë ù
ﺪﺷ رﻮﻬﺸﻣ ،(
30)
ﺰﯿﻧ 1-ﻦﯿﺗﻻ
مﺎﻧ ﻪﺑ ﯽﮑﺳَا تﺎﻗﺎﺤﻟا ... و í ñ ó ú
.( 31)
ﺖﺸﮔ ﻪﯿﻬﺗ نآ یاﺮﺑ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
یدراﺪﻧﺎﺘﺳا و
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
یاﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻞﺣ هار 1-ﻦﯿﺗﻻ
،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
ًﻼﺻا ﺎﻫنآ
یﺎﺒﻔﻟا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺎﯾ و ﯽﻗﺮﺷ یﺎﭘورا ﻦﯿﻨﮐﺎﺳ ﺎﻣا دﻮﺑ
ﻦـﯾا رد ،ﺰـﯿـﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا فوﺮﺣ . ﺪﻧدﺮﺒﻧ ىاهﺮﻬﺑ
نآ زا دﻮﺒﻧ ﯽﻨﯿﺗﻻ
. دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯿﻧ هار ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺮـﮕـﯾد ﯽﺗﺎﻗﺎﺤﻟا ﻪﮐ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻦﯾا نﺎﮑﻣا لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ
2-
ﻦـﯿـﺗﻻ ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯾا ﻪﺑ . دﺮﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﮑﺳَا یاﺮﺑ 1ـﻦﯿﺗﻻ
یﺎﺟﻪﺑ
یﺎـﭘورا یﺎﻫنﺎﺑز
ﺺﺘﺨﻣ ﻪﮐ ﺖﺷاﺬﮔ دﻮﺟو یﻪﺻﺮﻋ
ﺮﺑ ﺎﭘ ( 32)
ﺰﯿﻧ
نﺎـﺑز یاﺮـﺑ ą ć ę ł ń ś ź ż فوﺮﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
. دﻮﺑ ﯽﻗﺮﺷ
č ď ě ň ř š ť فوﺮﺣ ،ﯽﻧﺎﺘﺴﻬﻟ
ﻒﯾﺮﻌﺗ . . . و ﮏﭼ نﺎﺑز یاﺮﺑ ů ž
. ﺪﺷ
هﺮـﮔ 3ــ
ﻦـﯿﺗﻻ یﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
،ﯽﺑﻮﻨﺟ یﺎﭘورا یﺎﻫرﻮﺸﮐ یﺎﺸﮔ
( ċ ġ ħ)
ﺎﺘﻟﺎﻣ ،(
ğ I ş)
ﻪﯿﮐﺮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻪـﻧﺎـﺘـﺨـﺒـﺷﻮﺧ . ( 33)
ﺪﺷ ... و
3ــ
ﻦﯿﺗﻻ رد ﺰﯿﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا
. ĉ ĝ ĥ ĵ ŝ ŭ : دﻮـﺑ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ
ﺪـﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا زا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا نﺎﮕﯾار ( 34)
ﻦﺘﺧﺎﺳ هدﺎﯿﭘ یاﺮﺑ
: ﺪﯿﻨﮐ عﻮﺟر سردآ ﻦﯾا ﻪﺑ
www.esperanto.be/tiparoj.html
فوﺮـﺣ یﺎـﺟ ﻪـﺑ ،ﺖـﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑزﻪﺑ
ﻪﮐ ﯽﺘﯾﺎﺳ رد ﻪﭼنﺎﻨﭼ
ﻪﺟاﻮﻣ ( Æ, ¼, þ, ø : ﻞﺜﻣ)
ﺐﯾﺮﻏ و ﺐﯿﺠﻋ ﯽﻤﺋﻼﻋ ﺎﺑ ،رادﮏﻫﻼﮐ
،ﺎـﻣا هﺪـﺷ ﻪـﺘـﺷﻮـﻧ 3-ﻦﯿﺗﻻ
ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﯿﺘﺴﻫ ﯽﺘﯾﺎﺳ رد ﺎﻤﺷ ،ﺪﯾﺪﺷ
هﺪـﺸﻧ ﻢﯿﻈﻨﺗ 3-ﻦﯿﺗﻻ
یاﺮﺑ ﺎﻤﺷ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ( 35)
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
درﻮـﻣ ﺖـﯾﺎﺳ دﻮﺑ ﺪﯿﻫاﻮﺧ ردﺎﻗ ﺎﻤﺷ ،هدﺎﺳ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﺖﺳا
. ﺪﯿﻨﯿﺒﺑ ﯽﺘﺳردﻪﺑ
ار ﺮﻈﻧ
ﺎـﯾ 2-ﻦـﯿـﺗﻻ
،1-ﻦﯿﺗﻻ
یﺎﻫﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
زا ﮏﯾﭻﯿﻫ
،ﺎﻣا
ﺎـﯾ و ﮏﯿﺘﻟﺎﺑ یﺎﻫنﺎﺑز
یﺎﺒﻔﻟا یهﮋﯾو
فوﺮﺣ یهﺪﻧرادﺮﺑرد
3-ﻦﯿﺗﻻ
ﯽﻧﺎﻧﻮﯾ ﺎﯾ ﯽﺳور ،ﯽﺳرﺎﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻧراد ﻦﯿﺗﻻﺮﯿﻏ ﯽﯾﺎﺒﻔﻟا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنﺎﺑز
ﻮـﮕـﺨﺳﺎﭘ یاﺮﺑ ،ﯽﮑﺳَا تﺎﻗﺎﺤﻟا عﻮﻧ ﻦﯾا داﺪﻌﺗ ،ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫﻪﺑ
. دﻮﺒﻧ
. ﺪﯿﺳر ﺰﯿﻧ دﺪﻋ 15 ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫنﺎﺑز
ﻦﯿﻨﭼ تﺎﺟﺎﯿﺘﺣا ﻪﺑ ندﻮﺑ
ﮏـﯿـﺘـﻧﻮـﻓ یﺎـﺒﻔﻟا ،ﯽﮑﺳَا تﺎﻗﺎﺤﻟا عﻮﻧ ﻦﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا
رد ؛ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا و ﺎﻫﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
رد ﺰﯿﻧ ( 36)
ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
هﺪـﻫﺎـﺸﻣ ناﻮﺗﯽﻣ
ار ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﯾﺎﻫلﺎﺜﻣ
،ﺮﯾز ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا سردآ
: دﺮﮐ
www.phon.ucl.ac.uk/home/wells/fonts.htm
ﻞـﯿـﻟد ﻪـﺑ ،ﯽـﮑـﺳَا تﺎـﻗﺎﺤﻟا عﻮﻧ ﻦﯾا ِﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﺎﻣا
ﻒـﻘﺳ ﻪﺸﯿﻤﻫ ،ندﻮﺑ ( 37)
ﯽﺘْﯾﺎﺑ ﮏﯾ ﺎﯾ ﯽﺘﯿﺑ 8 زا ﯽﺷﺎﻧ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ
،ﯽـﯾﺎﯿﺳآ یﺎﻫنﺎﺑز
زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﺎﺟنآ
زا . ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺖﻣﻼﻋ 256

HTML ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﺪﻨﺳ ،ﺎﻬﺘﻧا رد و هدﻮﻤﻧ ﭗﯾﺎﺗ Word
ار ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﺪﻨﺳ Word ،رﺎﮐﻦﯾا
ﺎﺑ . ﺪﯿﻨﮐ Save as ، Document
. ﺪﻨﮐﯽﻣ
UTF-8 دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ
ﻦـﯾﺮﺗطﺎﯿﺘﺣا
ﺎﺑ ،ﺪﯿﻨﮐﯽﻣ
رﺎﮐ ﯽﻤﯾﺪﻗ یﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ﺎﺑ ﺮﮔا ،هﺮﺧﻷﺎﺑ و
،لﺎـﺜـﻣ ناﻮـﻨﻋﻪﺑ
. ﺖﺳا فوﺮﺣ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یهرﺎﻤﺷ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،شور
شرﺎﮕﻧ مﺎﮕﻨﻫ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ . ﺖﺳا 265 دﺪﻋ ،ĉ
فﺮﺣ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یهرﺎﻤﺷ
یﺎﺟ ﻪﺑ ، Notepad ﺪﻨﻧﺎﻣ ،هدﺎﺳ یزادﺮﭘهژاو
ﺎﺑ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ یﻪﺤﻔﺻ
،ﻪـﻧﻮـﻤـﻧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﯽﻨﻌﯾ . ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ ﭗﯾﺎﺗ ار &#265 ﺖﺴﯾﺎﺒﯿﻣ ĉ فﺮﺣ
. ﺪﯿﻨﮐ ﭗﯾﺎﺗ ار a&#265;eti ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
Aĉeti یﻪﻤﻠﮐ
ﭗﯾﺎﺗ یاﺮﺑ
ی ﻪـﮑﺒﺷ رد ﺎﻤﺷ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻪﺤﻔﺻ
یهﺪﻨﻧاﻮﺧ
ِﺮﮔروﺮﻣ ،ﻪﺠﯿﺘﻧرد
. دﺮـﮐ ﺪـﻫاﻮـﺧ هﺪـﻫﺎـﺸﻣ ار Aĉeti ﺢﯿﺤﺻ یهژاو
ﻂﻘﻓ ،ﯽﻧﺎﻬﺟ
. دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻖﺒﻄﻨﻣ UTF-7 دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ رﺎﮐ ﻞﺻﺎﺣ ،ﺐﯿﺗﺮﺗﻦﯾاﻪﺑ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا صﺎﺧ فوﺮﺣ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یهرﺎﻤﺷ
ﺮﯾز لوﺪﺟ رد
: ﺖﺳا هﺪﻣآ
گرﺰﺑ فوﺮﺣ
Ĉ
Ĝ
Ĥ
Ĵ
Ŝ
Ŭ
یهرﺎﻤﺷ
ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
٢۶۴
٢٨۴
٢٩٢
٣٠٨
٣۴٨
٣۶۴
سردآ ﻪـﺑ ﺪـﯿـﻧاﻮـﺗ ﯽـﻣ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
درﻮﻣ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻋﻼﻃا یاﺮﺑ
. ﺪﯿﻨﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣwww.unicode.org
ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد راﺬﮔ و ﺖﺸﮔ -5
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﻪـﺑ ردﺎـﻗ ﺎﻤﺷ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ : ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﯿﻬﻣ ﺰﯿﭼﻪﻤﻫ
ﻪﮐ لﺎﺣ
نﺎﺗﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ ( 50)
مِﺪُﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻤﺷ و ﺖﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا فوﺮﺣ ﺶﯾﺎﻤﻧ
تﺎـﻣﺪﺧ یهﺪﻨﻫدﻪﺋارا
ﮏﯾ ﺲﯾوﺮﺳ زا و هدﺮﮐ ﻞﺻو ﻦﻔﻠﺗ ﻂﺧ ﻪﺑ ار
ِیزﺎﺠﻣ یﺎﯿﻧد رد یﺰﯿﭼ ﻪﭼ ،ﺪﯿﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ ISP ﺎﯾ ( 51)
ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا
و ﺐـﻠـﻄـﻣ ﺮﻫ ندﺮﮐاﺪﯿﭘ یاﺮﺑ ؟ﺖﺳﺎﻤﺷ رﺎﻈﺘﻧا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ( 52)
ﺮـﮔﻮـﺠـﺘـﺴﺟ ﺎـﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﯽﻌﺒﻨﻣ
،ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﻫﯽﻠﯿﺧ
دﺎﻘﺘﻋاﻪﺑ
. ﺪﯾﻮﺷ ﺎﻨﺷآ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﻫ(
53)
یﺎـﻤـﻨـﻫار ﻪـﮐ ﺖﺳا ( Google: www.google.com)
ﻞِﮔﻮﮔ
ﯽـﺳرﺎـﻓ ﻪـﻠﻤـﺟ زا ،ﺎـﻫ نﺎـﺑز زا یرﺎـﯿـﺴﺑ ﻪﺑ نآ یهدﺎﻔﺘﺳا
ﻮـــﺘـــﻧاﺮـــﭙـــﺳا و ( / http://www.google.com/intl/fa)
( 54)
ﻞﺼﺘﻣ ترﻮﺻﻪﺑ
ﺰﯿﻧ ( / http://www.google.com/intl/eo)
ﺎـﯾ ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﻐﻟ ناﻮﺗﯽﻤﻧ
ًﺎﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﮐﺎﺟنآ
زا ،ﺎﻬﺘﻨﻣ . ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ
ﻪـﻧﻮـﮔ ﻦـﯾا یﻮﺠﺘﺴﺟ یهﺮﺠﻨﭘ
رد ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا صﺎﺧ فوﺮﺣ
ناﻮﺗﯽﻣ
،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﺰﯿﻧ ﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
،دﻮﻤﻧ ﭗﯾﺎﺗ ﺎﻫﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا ﺎﯾ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ Word رد ار ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ترﺎﺒﻋ ﺎﯾ ﻪﻤﻠﮐ
ﺮـﮔﻮﺠﺘﺴﺟ یهﺮﺠﻨﭘ
رد Cut ﺎﯾ Copy ﺎﺑ ارنآ
ﺲﭙﺳ و دﺮﮐ ﭗﯾﺎﺗ
. دﻮﻤﻧ Paste ـ ﻞِﮔﻮﮔ ،لﺎﺜﻣ ﻦﯾا رد ـ ﺮﻈﻧ رﻮﻣ
: زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﯾد ﻢﻬﻣ یﺎﻫﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
Yahoo: www.yahoo.com
Lycos: www.lycos.com
AltaVista: www.altavista.com
ﮏﭼﻮﮐ فوﺮﺣ
یهرﺎﻤﺷ
ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
ِﯽـﻧﺎـﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ داﺪﻌﺗ دروآﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣﻪﺑ
ناﻮـﺗ ﯽـﻣ ،لﺎـﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑزﻪﺑ
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
زا ﮏـﯾ ﺮـﻫ یﻮـﺠـﺘـﺴﺟ ی هﺮـﺠـﻨﭘ رد ار +kaj +la ترﺎﺒﻋ
ﺮـﮕـﯾد ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ﺎﻫﺪﺻ زا ماﺪﮐﺮﻫ ﺎﯾ ـ ﺮﮐﺬﻟاقﻮﻓ
یﺎﻫﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
یﺎـﻫ هﺪـﻨـﻨـﮐﻮـﺠـﺘـﺴﺟ)
ﺎﻫﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟﺮَﺑَا ﯽﺘﺣ ﺎﯾ ،ﺎﯿﻧد رد دﻮﺟﻮﻣ
ĉ
ĝ
ĥ
ĵ
ŝ
ŭ
٢۶۵
٢٨۵
٢٩٣
٣٠٩
٣۴٩
٣۶۵
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
Start > Settings > Control Panel > Fonts > File >
Install New Font
لﺎﻌﻓ ﯽﻧﺎﺑزﺪﻨﭼ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺖﺴﯾﺎﺑﻰﻣ 95 زوﺪﻨﯾو یﺎﻫﺖﯾاور
زا ﯽﺧﺮﺑ رد
( 47)
: ﺪﯿﻨﮐ ﻞﻤﻋ ﺮﯾز شور ﻪﺑ ،رﺎﮐﻦﯾا
مﺎﺠﻧا یاﺮﺑ ،دﻮﺷ هدﺮﮐ
Start > Settings > Control Panel > Add/Remove
Programs > Windows Setup > Multilanguage Support
Yes
ﻪـﮐﻦﯾا
نﺎﺤﺘﻣا یاﺮﺑ . ﺪﯿﻨﮐ ﮏﯿﻠﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾﺮﺧآ رد ار ﺪﯿﻠﮐ و
ﻪـﺑ ﺪـﯿـﻧاﻮـﺗﯽﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﺼﻧ ﺖﺳرد ﺎﻤﺷ ﺪُﮐﯽﻧﻮﯾ
یﺎﻫﻢﻠﻗ
ﺎﯾآ
: ﺪﯿﻨﮐ عﻮﺟر ﺮﯾز ِﯽﺸﯾﺎﻣزآ یﻪﺤﻔﺻ
www.phon.ucl.ac.uk/home/wells/html-ttt/uniktest.htm
نآ ﺖـﯾاور و ﺪﯿﻨﮐﯽﻣ
رﺎﮐ ( Word)
درُو ﺖﻓﺎﺳوﺮﮑﯾﺎﻣ ﺎﺑ ﻪﭼنﺎﻨﭼ
Word 97
ﺪـُﮐ ﯽـﻧﻮﯾ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﺎﻤﺷ زادﺮﭘهژاو
،ﺖﺳا نآ زا ﺲﭘ ﺎﯾ
،ﻪـﺘـﺒـﻟا . ﺪـﯿﻨﮐ ﭗﯾﺎﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ ًﺎﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺎﺗ ﺪﯿﺘﺴﻫ ردﺎﻗ و ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺪـﯿﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار WGL4 ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ رﻮﻃنﺎﻤﻫ
نآ مﺎـﺠﻧا ِﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻻﺎﺑ رد)
ﺪﯿﺷﺎﺑ هدﺮﮐ لﺎﻌﻓ ار ﻪﻧﺎﺑزﺪﻨﭼ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و
ﻪـﺑ ﺪـﯿـﻧاﻮـﺗ ﯽﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا فﺮﺣ ﺮﻫ ﭗﯾﺎﺗ یاﺮﺑ . ( ﺪﺷ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ
: ﺪﯿﻨﮐ ﻞﻤﻋ ترﻮﺻﻦﯾا
. ﺪﯿﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ار Symbol یﻪﻨﯾﺰﮔ
، Insert یﻮﻨﻣ ﻞﺧاد رد -1
. ﺪﯿﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ار Font: (normal text) لﺎﺣ -2
. ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ار نﺎﺗﺮﻈﻧ درﻮﻣ فﺮﺣ -3
. ﺪﯿﻨﮐ ﮏﯿﻠﮐ ار Close ﺲﭙﺳ و ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ ﮏﯿﻠﮐ ار Insert لﺎﺣ -4
ﻪﺑ ،دﻮﺷ راﺮﮑﺗ ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
فﺮﺣ ﺮﻫ ﭗﯾﺎﺗ یاﺮﺑ هار ﻦﯾا ﻪﮐﺎﺟنآ
زا
ترﺪـﻧ ﻪـﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﯾﻼﻋ ﭗﯾﺎﺗ یاﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ شور ﻦﯾا ﺮﻃﺎﺧ ﻦﯾا
ﯽﺗرﻮﺻ رد ،ﺎﻣا . . . و©
, Æ ,Θ, Γ, ◄, ♀ : ﺪﻨﻧﺎﻣ ،دﻮﺷﯽﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا
و ﻪـﻟﺎـﻘـﻣ شرﺎﮕﻧ ،یرﺎﮕﻧﻪﻣﺎﻧ
یاﺮﺑ نﺎﺗﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ زا ﺪﯿﻫاﻮﺧﯽﻣ
ﻪﮐ
ماﺪـﮐﺮﻫ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ،ﺪﯿﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑزﻪﺑ
نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺎـﯾ ﺪﯿﻠﮐ ﮏﯾ ( ĉ,, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŭ, ) ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا صﺎﺧ فوﺮﺣ زا
ﺪـﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
رﺎﮐﻦﯾا
مﺎﺠﻧا یاﺮﺑ . ﺪﯿﻫد ﺺﯿﺼﺨﺗ ار ﺎﻫﺪﯿﻠﮐ زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ
: ﺪﯿﻨﮐ ﻞﻤﻋ ﺮﯾز یهﻮﯿﺷ
ﻪﺑ
ﻦـﺘﺷادهﺎﮕﻧ
ﻦﯿﯾﺎﭘ)
Alt+c یﺎﻫﺪﯿﻠﮐ ﺺﯿﺼﺨﺗ یاﺮﺑ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
مﺎـﺠﻧا ار ﺮﯾز ﻞﺣاﺮﻣ ، ĉ فﺮﺣ ﭗﯾﺎﺗ یاﺮﺑ ( c ﺪﯿﻠﮐ ِندز و Alt ﺪﯿﻠﮐ
: ﺪﯿﻫد
. ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ زﺎﺑ Word رد ار ﺪﻨﺳ ﮏﯾ -1
بﺎـﺨـﺘـﻧا ،Times
New Roman لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،ار ﻢﻠﻗ ﮏﯾ -2
. ﺪﯿﻨﮐ
. ﺪﯿﻫد مﺎﺠﻧا ﺪﺷ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ ار 3 و 2 و 1 ﻞﺣاﺮﻣ -3
. ﺪﯿﻨﮐ بﺎﺨﺘﻧا ار Shortcut Key یﻪﻨﯾﺰﮔ
-4
. ﺪﯿﻨﮐ ﭗﯾﺎﺗ ار c ﺪﯿﻠﮐ لﺎﺣ نﺎﻤﻫ رد و ﺪﯿﻫدرﺎﺸﻓ ار Alt ﺪﯿﻠﮐ -5
. ﺪﯿﻨﮐ ﮏﯿﻠﮐ ار Close و Assign یﺎﻫﻪﻨﯾﺰﮔ
،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ -6
c و ﺪﯾرادهﺎﮕﻧ
ﻦﯿﯾﺎﭘ ار Alt ﺪﯿﻠﮐ Word یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
رد هﺎﮔﺮﻫ لﺎﺣ
ی ﻪـﯿـﻘـﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ . ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﭗﯾﺎﺗ ĉ فﺮﺣ ،ﺪﯿﻨﮐ ﭗﯾﺎﺗ ار
ﻦـﯾا ﺎﻣ یﻪﯿﺻﻮﺗ
. ﺪﯿﻨﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺰﯿﻧ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا صﺎﺧ فوﺮﺣ
Shift و Alt یﺎﻫﺪﯿﻠﮐ ﺐﯿﮐﺮﺗ زا ،ﻢﻫ گرﺰﺑ فوﺮﺣ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
Alt+Shift+c لﺎـﺜـﻣ ناﻮﺘﻋﻪﺑ)
ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ فﺮﺣ و
یﺎـﻫ ﻪـﻣﺎـﻧﺮﺑ یﻪﯿﻘﺑ
رد ﺎﻫشور
ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﭼﺮﻫ . ( Ĉ یاﺮﺑ
PowerPoint و Outlook Express ﺪﻨﻧﺎﻣ ، Microsoft Office
دﻮـﻤﻧ ﭗﯾﺎﺗ Word رد ار ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻦﺘﻣ ناﻮﺗﯽﻣ
ﯽﻟو ،ﺖﺴﯿﻧ روﺪﻘﻣ
Paste ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ىﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
رد Cut ﺎﯾ Copy ﻖﯾﺮﻃ زا ارنآ
ﺲﭙﺳ و
. دﺮﮐ
رﺎـﮐدﻮـﺧ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺮﮕﯾد هار
. ﺪـﻫدﯽﻣ
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﺒﻔﻟا یاﺮﺑ ار ﺪﯿﻠﮐﻪﺤﻔﺻ
یﺎﻫﺪﯿﻠﮐ ﻒﯾﺮﻌﺗ
زا ( 49)
ﻞِﮑﻨﯿﻓ یرﻮﯾ یﻪﺘﺷﻮﻧ
( 48)
EK یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
نآ ﺎـﺑ ناﻮﺘﯿﻣ ﺮﯾز سردآ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺦﻨﺳ ﻦﯾا
: دﺮﮐ هدﺎﯿﭘ ارنآ
و ﺪﺷ ﺎﻨﺷآ
http://www.bertilow.com/komputo/vindozo_eks.html
ِﯽـﻧﺎـﻬـﺟ ی ﻪـﮑﺒﺷ رد ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ شرﺎﮕﻧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺪﯿﻠﯾﺎﻣ ﻪﭼنﺎﻨﭼ
رد ار هاﻮـﺨـﻟد نﻮـﺘﻣ ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
،ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ 37
٢٠

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ
٢١
36
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
www.uea.org :( UEA)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﯾﺎﺳ
ناراﺰـﻫ ﻪـﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد نﺎﮑﻣا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِیزﺎﺠﻣ یﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ
www.esperanto.net/veb/ : ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺮﮕﯾد ﻊﺒﻨﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
: ﺎﻫﺖﺷﻮﻧﺎﭘ
: ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺮﯾز یﺎﻫﺖﯾﺎﺳ
،رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﯾا ِﯽﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ . 1
http://www.phon.ucl.ac.uk/home/wells/retarevolucio.htm
http://www.bertilow.com/komputo/vindozo_eks.html
http://www.forst.unimuenchen.de/OTHERS/AIS/scio/iso8859.html
http://www.rano.org/esperanto-kodoj.html
http://www.rano.org/askio.html
2. IT: Informada Teknologio/Information Technology
3. Microsoft
4. Macintosh
5. Microsoft Word verkilo/Microsoft Word word processor
6. Microsoft Internet Explorer, Interret-foliumilo/Microsoft
Internet Explorer, internet browser
7. Serĉilo/Search Engine
8. Google Esperanta: http://www.google.com/intl/eo/
9. Versio/Version
10. Multmedia/Multimedia
11. Virtuala Esperanto-Biblioteko (VEB):
http://www.esperanto.net/veb/
12. Enŝuti/Download.
13. Dosiero/File
14. ISP: Interret-Servo Provizanto/Internet Service Provider
15. Ret-poŝto (E-poŝto)/E-mail
16. TTT: Tut-Tera Teksaĵo/WWW: World-Wide Web
17. Novaĵgrupoj/Forumoj, Usenet
18. Babilejoj/Chatrooms
19. Afiŝejoj/Bulletin Boards
20. DTP: Dosier-Tanssenda Protokolo/FTP: File Transfer
Protocol
21. Tim Berners-Lee :
رد ار دﻮﺧ تﻼﯿﺼﺤﺗ ،ﺪﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ نﺪﻨﻟ ﺮﻬﺷ رد 1955 لﺎﺳ ﻦﺋوژ هﺎﻣ ﻢﺘﺸﻫ رد ﻪﮐ یو
مﺎـﻤـﺗا ﻪـﺑ ﮏﯾﺰﯿﻓ ىﻪﺘﺷر
رد ،درﻮﻔﺴﮐآ هﺎﮕﺸﻧاد ِﺞﻟﺎﮐ ﺰﻨﯿﺋﻮﮐ و نﺪﻨﻟ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣِا نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد
WWW: World-Wide ) ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
عاﺮﺘﺧا ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ 1989 لﺎﺳ رد . ﺪﻧﺎﺳر
WWW ) ﯽـﻧﺎـﻬـﺟ ی ﻪـﮑـﺒـﺷ مﻮـﯿـﺳﺮـﺴـﻨـﮐ 1994 لﺎﺳ رد و ﺪﯾدﺮﮔ ( Web
ﻪـﮑـﺒـﺷ ﻦﯾا ﯽﯾآرﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ نﺪﯿﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ نآ فﺪﻫ ﻪﮐ ار ( Consortium
MIT: Massachusetts Institute of ) ﯽــﺗ . یآ . مِا رد ،ﺪــﺷﺎــﺑ ﯽــﻣ
. دراد هﺪـﻬﻋﺮﺑ ،ﺰﯿﻧ ارنآ
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ نﻮﻨﮐ ﺎﺗ نﺎﻣزنآ
زا ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﺲﯿﺳﺎﺗ ( Technology
. ﺖﺳا http://www.w3.org/. قﻮﻓ مﻮﯿﺳﺮﺴﻨﮐ سردآ
22. Supersignoj, trasignoj kaj subsignoj.
23. Askio/ASCII
24. Aski-etendoj/ASCII extensions
25. Unikodo/Unicode
26. ISO646
27. Bito: binara diĝito (cifero)/Bit: binary digit
28. Spaco/Space
29. Printeblaj Signoj/Printable Characters
30. Latina-1/Latin-1
. ﺖﺳا ISO/IEC8859-1 : دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯾا مﺎﻧ . 31
32. Latina-2/Latin-2
33. Latina-3/Latin-3
34. Enŝuti/Download
35. Interreto-legilo/Internet Browser
36. IFA: Internacia Fonetika Alfabeto/IPA: International
Phonetic
37. Bajto (bitoko)/Byte
38. Plurbajta/Multibyte
39. Deksesuma/Hexagonal
40. Sun
41. Hewlett Pacard
42. IBM (International Business Machines)
43. ISO10646
44. Windows Glyph List 4
45. Arial Unicode MS
46. Komenci > Agordi > Regpanelo > Tiparoj > Dosiero >
Instalu novan tiparon
47. Agordi > Regpanelo > Aldoni/forigi programojn >
Vindoza instalprogramo > Multlingva subteno
48. Esperanta Klavaro por Vindozo
49. Jurij Finkel
50. Modemo (Modulilo/Malmodulilo)/Modem
(Modulator/Demidulator)
51. ISP: Interret-Servo Provizanto/Internet Service Provider
52. Kiberkosmo/Cyberspace
53. Serĉilo/Search Engine
54. Konektite/Online
55. ttp://www.phon.ucl.ac.uk/home/wells/retarevolucio.htm
ﭗـﯾﺎـﺗ ـDogpile:
www.dogpile.com ﺪﻨﻧﺎﻣ ،(
ﺎﻫﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
ﻪـﯿـﻧﺎـﺛ ﺪﻨﭼ فﺮﻇ ًﻻﻮﻤﻌﻣ.
دﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا ار ﻮﺠﺘﺴﺟ یﻪﻨﯾﺰﮔ
و هدﺮﮐ
هدﺎـﻔﺘﺳا la ﺖﻐﻟ ﻢﻫ و kaj یهژاو
ﻢﻫ ﺎﻫنآ
رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ ِﯽﻣﺎﻤﺗ
زا . ددﺮﮔﯽﻣ
ﺮﮐذ ﺰﯿﻧ ﺎﻫنآ
ﻞﮐ داﺪﻌﺗ و دﻮﺷﯽﻣ
ﺖﺳﺮﻬﻓ ،ﺖﺳا هﺪﺷ
la ی هژاو ﻢـﻫ و kaj یهژاو
ﻢﻫ یﺮﮕﯾد نﺎﺑز ﭻﯿﻫ رد ﻪﮐ ﺎﺟنآ
ﺪـﻨـﻫاﻮـﺧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ هﺪﺷ ﺖﺴﯿﻟ تﺎﺤﻔﺻ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو
. دﻮﺑ
ﺮـﻫ یﻮﺠﺘﺴﺟ مﺎﮕﻨﻫ ناﻮﺗﯽﻣ
شور ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
اﺪـﯿـﭘ ار ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ِﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
رد ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﺎﯾ هژاو
ﻢـﯿـﻫاﻮـﺨـﺑ ﺮـﮔا ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
. ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ
درﻮـﻣ رد ﻢﻫ و ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑزﻪﺑ
ﻢﻫ ﻪﮐ ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ اﺪﯿﭘ ار ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ
ﻪـﭽـﻧﺎﻨﭼ)
ﻢﯿﻨﮐ ﻮﺠﺘﺴﺟ libro +kaj +la ﻢﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ بﺎﺘﮐ
ﯽـﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا نﺎﺑزﻪﺑ
تﺎﺤﻔﺻ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،ﻢﯿﻨﮐ ﭗﯾﺎﺗ ار libro ﻂﻘﻓ
.( دراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا نﺎﺑز رد ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯾا اﺮﯾز ،دﻮﺷﯽﻣ
هدروآ ﺰﯿﻧ
مﺎـﮕﻨﻫ ،ﻢﻬﻣ ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ﺪﻨﭼ زا هﺪﻣآ ﺖﺳدﻪﺑ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺮﯾز لوﺪﺟ رد
هﺪـﺷ هداد نﺎـﺸﻧ ( 1381 لﺎﺳ هﺎﻣﻦﻤﻬﺑ
ﺮﺧاوا)
رﻮﻄﺳ ﻦﯾا شرﺎﮕﻧ
: ﺖﺳا
مﺎﻧ
ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ
درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا
Google
Yahoo
Lycos
AltaVista
+kaj +la
داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑزﻪﺑ
ﺖﺳا
202،000
168،000
272،207
90،362
دوﺪﺣ 2001 لﺎﺳ ﺮﺧاوا رد ﻞِﮔﻮﮔ ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﮐ ﺎﺟنآ
زا
، ( 55)
دﻮـﻤـﻧ ﯽـﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ 125،000
رد نﺎﺑز ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﺤﻔﺻ داﺪﻌﺗ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺪﺷر ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ﻦـﯾا داﺪـﻌـﺗ هﺎﻣ 14 دوﺪﺣ تﺪﻣ لﻮﻃ رد : دﺮﺑ ﯽﭘ ﯽﻧﺎﻬﺟ یﻪﮑﺒﺷ
ی ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ یاﺮﺑ . ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد ﺖﺼﺷ زا ﺶﯿﺑ تﺎﺤﻔﺻ
ﻦﯾا رد ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا نﺎﻬﺟ رد ﯽﻋاﺪﺑا یﺎﻫنﺎﺑز
ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺖﯿﻌﺿو
زا ﺶـﯿـﭘ ِﯽﻋاﺮﺘﺧا یﺎﻫنﺎﺑز
زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مﺎﻗرا لوﺪﺟ
زا ﺲـﭘ ی ﻪﺘﺧﺎﺳاﺮﻓ یﺎﻫنﺎﺑز
زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ و ،کﻮﭘﻻو ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﺰﯿﻧ ،نﻻﮓُﻟ
،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا درﻮﻣ رد ﻢﻬﻣ سردآ ﺪﻨﭼ ﯽﻓﺮﻌﻣ -6
زا ﻪـﮐ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯾﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا سردآ ﺎﺟﻦﯾا
رد
،ﺖـﻓﺎﯾ هار ﺮﮕﯾد یﻪﺤﻔﺻ
ﺎﯾ ﺖﯾﺎﺳ ناراﺰﻫ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺎﻫنآ
ﻖﯾﺮﻃ
: دﻮﺷﯽﻣ
هدروآ
: ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا تﺎﯿﺑدا درﻮﻣ رد
www.donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/literaturo.html
ﻖﻟﺎﺧ و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز هﺎﮔداز)
نﺎﺘﺴﻬﻟ یﻮﯾدار ﻪﺑ ندﺮﭙﺳشﻮﮔ
یاﺮﺑ
www.start.at/retradio
:( فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد نآ
: ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز رﻮﺘﺳد یهرﺎﺑرد
www.bertilow.com/pmeg/index.php
و)
ﯽـﺴـﯿـﻠﮕﻧا و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ تﺎﺣﻼﻄﺻا یﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
:( ﺮﮕﯾد یﺎﻫنﺎﺑز
و ﯽﺳور نﺎﺑز ﻪﺑ تﺎﺣﻼﻄﺻا زا ﯽﺸﺨﺑ
http://www.iis.nsk.su/persons/pok/Eo/KompLeks/htm
l/DEFAULT.html
purl.org/NET/voko/revo/
: ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻪﻣﺎﻧهژاو
:( ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫهﺪﻧﺮﯿﮔاﺮﻓ
و ﻦﯿﻤﻠﻌﻣ یاﺮﺑ)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﺷزﻮﻣآ ﺖﯾﺎﺳ
www.edukado.net
هﺪﺷ ﻮﺠﺘﺴﺟ ترﺎﺒﻋ ﺎﯾ هژاو
Esperanto
داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا درﻮﻣ
ﺖﺳا
1،120،000
1،020،000
886،987
418،863
Loglan
داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ
نﻻﮓُﻟ
درﻮﻣ
ﺖﺳا
6،050
5،390
2،131
2،743
Volapük
داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
رد ﻪﮐ ﯽﺗﺎﺤﻔﺻ
کﻮﭘﻻو درﻮﻣ
ﺖﺳا
6،880
6،130
17،409
3،148

! ﺪﻳﺯﻮﻣﺎﻴﺑ ﻪﺒﺗﺎﻜﻣ ﺎﺑ ﺍﺭ ﻮﺘﻧﺍﺮﭙﺳﺍ ﻥﺎﺑﺯ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز یهرﺎﺑرد
نﺎﮕﯾار رﻮﺷوﺮﺑ ﺖﻓﺎﯾردو ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ یاﺮﺑ
: ﺪﯾﺮﯿﮕﺑ سﺎﻤﺗ ﺎﻣ ﺎﺑ نآ یاﻪﺒﺗﺎﮑﻣ
شزﻮﻣآ یﺎﻫهرود
و
( ۹۰۸۵)
ﺖﺒﺛ ﻩﺭﺎﻤﺷ
info@sabzandishan.com
ﻥﺎـﺸﻳﺪـﻧﺍﺰـﺒﺳ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
نﺎﺑز دﺮﺑرﺎﮐ و ﺶﻫوﮋﭘ نﻮﻧﺎﮐ
17765 -184
: ﯽﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ، ناﺮﻬﺗ
2003
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
یﺎﻫودرا و ﺎﻫﺖﺸﮔ
ﻞﮔ
و ناﺮﻬﺗ رد ﯽﯾﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺎﻫنﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
8808100 ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ یاﺮﺑ
! ﺪﯾﺮﯿﮕﺑ سﺎﻤﺗ
لﺎﺳ بﺎﺘﮐ
یرﻮﺸﮐ یﺎﻫﻦﻤﺠﻧا
ﯽﻧﺎﺸﻧ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﯽﻧﺎﺸﻧ ﻞﻣﺎﺷ
نﺎـﺑز ﺶﺒﻨﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻋﻼﻃا و ﺎﻫﻮﯾدار ،ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
و
. نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
! ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Anoncoj / ﯽﻬﮔﺁ
ﺎه 35
٢٢

Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ
٢٣
34
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﺕﺎﻴﺑﺩﺍ ﻭ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﻮﺘﻧﺍﺮﭙﺳﺍ
azarhushang@sabzandishan.com
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
: ﻡﻭﺩ ِﺶﺨﺑ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻞﯿﺻا تﺎﯿﺑدا
ﮓﻨﺷﻮﻫﺭﺫﺁ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﮏﻨﯾا . داد ﻪﺋارا ار ﯽﺗﺎﺤﯿﺿﻮﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﺑز یﺎﻫﯽﮔﮋﯾو
و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز رد ﻪﻤﺟﺮﺗ ترﺪﻗ و ﻪﻤﺟﺮﺗ یهرﺎﺑرد
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ یهرﺎﻤﺷ
رد
: ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﻪﺋارا ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ دﻮﺧ ﻪﮐ ار یدراﻮﻣ رﺎﺘﺷﻮﻧ یﻪﻣادا
رد
ﻦـﯾا یﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،ﯽﻧﺎﺑز یﺎﻫﺖﯿﻓﺮﻇ
رﺎـﺛآ ی ﻪـﻤـﺟﺮـﺗ نآ هاﻮﮔ . ﺖﺴﻫ ﯽﻠﺻا طﺮﺷ و زﺎﯿﻧ
. ﺖـﺳا نﺎـﺑز ﻦـﯾا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺮﻨﻫ و بدا گرﺰﺑ رﺎﯿﺴﺑ
ﻪـﺑ نآ یﺮﯾﺬﭘﺎﻧﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺮﺑ یرﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ مﻮﻈﻨﻣ رﺎﺛآ ﯽﺘﺣ
ﯽـﻠـﺻا نﺎﺑز رد نآ ﯽﺸﻧاﻮﺧ یﺎﻫتﺬﻟ
نﺪﺷ ﻒﻠﺗ ﻞﯿﻟد
. ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺧﻪﺑ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ
بﻮـﺧ ی ﻪـﻤـﺟﺮـﺗ ﮏـﯾ یاﺮﺑ ﯽﻓﺎﮐ طﺮﺷ ﻢﯿﻨﯿﺒﺑ ﺎﻣا
؟ﺖﺴﯿﭼ
ﻪﮐ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ ﯽﻤﺟﺮﺘﻣ ﻪﺑ ،بﻮﺧ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﮏﯾ یاﺮﺑ
،ﺪﺼﻘﻣ و ءاﺪﺒﻣ نﺎﺑز ﺮﺑ ﯽﻓﺎﮐ ﻂﻠﺴﺗ و ﯽﻫﺎﮔآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺎـﺑ ،ﺪﻧراد نﺎﻤﺟﺮﺘﻣ زا یرﺎﯿﺴﺑ ًاﺮﻫﺎﻇ ار طﺮﺷ ﻦﯾا ﻪﮐ)
ﺪﯾﺎﺑ ﻢﺟﺮﺘﻣ ( ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﻪﺟو ﭻﯿﻫﻪﺑ
لﺎﺣ ﻦﯾا
،ﺪﺷﺎﺑ یﺮﻨﻫ و ﯽﺑدا یﻪﻘﯿﻠﺳ
و قوذ یاراد ﻢﻫ شدﻮﺧ
ﻂـﺋاﺮـﺷ ﯽﺘﺣ هﺎﮔ و وا ﮏﺒﺳ ،هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺪﯾﺎﻘﻋ و ءارآ ﺎﺑ
ی هﺪـﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ یرﻮﺸﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ
ﺎﻨﺷآ هدﺮﮐﯽﻣ
ﺎﯾ ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﯽﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﻤﺟﺮﺗ درﻮﻣ ﺮﺛا
و ﺖـﯿﺤﺟرا ﺚﺤﺑ ﺮﮕﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻦﯾا رد . ﺪﺷﺎﺑ
ﻦـﯾا هﺎـﮔ ﻪﮐ -«
یراد ﺖﻧﺎﻣا»
نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻟﻮﺻا ﺖﯾﺎﻋر
طﻮـﻘﺳ ﺖﻐﻟ ﻪﺑ ﺖﻐﻟ و ﯽﻈﻔﻟاﺖﺤﺗ
یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺪﺣ ﺎﺗ ﻞﺻا
باﺮـﺧ ار رﺎﮐ ﯽﺑدا یﺎﻫشزرا
ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ و ﺪﻨﮐﯽﻣ
ﻢـﻫ ﺮـﺛا ﻒـﯾاﺮـﻇ و عﻮﺿﻮﻣ لﺎﻘﺘﻧا رد ﯽﺘﺣ ﺪﻨﮐﯽﻣ
نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ار « دازآ»
یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺚﺤﺑ ﻪﻧ و دﻮﺷﯽﻣ
ناﻮﺗﺎﻧ
رد ﻪـﻤـﺟﺮﺗ عﻮﻧ ﻦﯾا رﺎﮐﺮﭘ و ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ)
. ﺪﺸﮐﯽﻣ
.( ﺖﺳا یرﻮﺼﻨﻣ ﻪﻟاﺢﯿﺑذ
یﺎﻗآ ناﺮﯾا
،ﻪـﻤﺟﺮﺗ ﻖﻓﻮﻣ رﺎﯿﺴﺑ و بﻮﺧ یﻪﻧﻮﻤﻧ
ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
یرﺎﺛآ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ « ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻞﺻا»
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دﻮـﻤـﺤـﻣ یﺎـﻗآ ،مﺎـﻧ ﺐﺣﺎﺻ و ﺖﺳدﺮﺑز ﻢﺟﺮﺘﻣ ﻪﮐ
هﮋـﯾو ﻪﺑ نﻻور ﻦﻣور رﺎﺛآ زا « ﻦﯾذآ ﻪﺑ » هدازدﺎﻤﺘﻋا
نﺎـﺑز ﺪﻧاﻮﺗﯽﻤﻧ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﮐ ﺪﻧاهﺪﯿﻘﻋ
ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﻫوﺮﮔ
نآ نﺎـﮔژاو داﺪﻌﺗ اﺮﯾز ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻤﺟﺮﺗ یاﺮﺑ ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
لﺎـﻘـﺘﻧا زا و ﺖﺳا کﺪﻧا ﺎﯿﻧد گرﺰﺑ یﺎﻫنﺎﺑز
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺰـﺟﺎـﻋ یﺮﻨﻫ و ﯽﺑدا رﺎﺛآ یﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷﺎﺒﯾز
و ﯽﺴﺣ رﺎﺑ
ﯽـﯾﺎـﻧاﻮـﺗ ﺰﯿﻧ مﻮﻠﻋ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﻪﺘﺷر
یاﺮﺑ و ﺖﺳا
؟ﺖﺳا ﺖﺳرد ﺪﺣ ﻪﭼ ﺎﺗ ﺎﻋدا ﻦﯾا ﻢﯿﻨﯿﺒﺑ . دراﺪﻧ ار مزﻻ
ﻪـﺑ نﺎـﺳﺎﻨﺷنﺎﺑز
،یﺮﻨﻫ و ﯽﺑدا رﺎﺛآ یﻪﻤﺟﺮﺗ
رد
« ﺮـﺑاﺮـﺑ ﺮـﯿـﺛﺎـﺗ ﻞـﺻا»
مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﺪـﻧﺪـﻘﺘﻌﻣ ﯽﻠﺻا
و بﻮـﺧ ی ﻪـﻤـﺟﺮﺗ ﯽﻨﻌﯾ . ( Ekvivalenta Efekto)
نآ نﺎـﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﭼ نآ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﺛا ﮏﯾ ﻪﻧاﺮﻫﺎﻣ
ﻪـﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ار یﺮﯿﺛﺎﺗ نﺎﻤﻫ ،ﺪﺼﻘﻣ نﺎﺑز رد ﺮﺛا
ﻪـﺑ . ﺪـﻧا ﻪـﺘـﺷاد ﺖﻓﺎﯾرد ءاﺪﺒﻣ نﺎﺑز رد نآ نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ
ﻼـﺜﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﻨﭼنآ
بﻮﺧ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﮏﯾ ،ﻦﺨﺳ ﺮﮕﯾد
تﻮـﺸـﯿﮐ نود یﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
زا ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺗﺬﻟ
ﻪـﮐ ﯽـﺗﺬـﻟ ﺎـﺑ ﺪـﺷﺎـﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ،ﺪﻧﺮﺑﯽﻣ
ﺲﺘﻧاوﺮﺳ ِﺮﺛا
سﺎـﺴﺣا دﻮـﺧ رد ﺮـﺛا ﻦـﯾا ﯽﻟﻮﯿﻧﺎﭙﺳا نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ
ﺎﯾ یﻮﺴﻧاﺮﻓ نﻻور ﻦﻣور ﺮﺛا ﻒﺘﺴﯾﺮﮐ ناژ ﺎﯾ . ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
. ﯽﺳور ﻒﺧﻮﻟﻮﺷ ﻞﯿﺋﺎﺨﯿﻣ یﻪﺘﺷﻮﻧ
مارآ نود
ِﯽـﻧﺎـﺑز ﺖﯿﻓﺮﻇ ،«
ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ»
ﻦﯾا ﻪﺑ نﺪﯿﺳر یاﺮﺑ
ﻪـﺑ . ﺖـﺴـﯿﻧ ﯽﻓﺎﮐ طﺮﺷ ﺎﻣا ﺖﺳا مزﻻ طﺮﺷ ،نﺎﺑز ﮏﯾ
ﻪـﺑ هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﻧﺎﻬﺟ رﺎﺛآ ﺎﺑ ﺎﻣ زور ﺮﻫ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ یﺮﺛا هﺎﮔ ﺎﻣا ،ﻢﯿﺘﺴﻫ وﺮﺑور ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز
ﯽـﺳرﺎـﻓ ﻪـﺑ ار ﺮﻨﮑﻟﺎﻓ مﺎﯿﻠﯾو نﻮﭼﻢﻫ
یاهﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
زا
ﺎـﻤـﺘـﺣ ،دﻮﺷ ﺮﺒﺧﺎﺑ نآ زا ﺮﻨﮑﻟﺎﻓ حور ﺮﮔا ،ﻢﯿﻧاﻮﺧﯽﻣ
و شزرا ﺎﺑ رﺎﮐ ﮏﯾ ِندﺮﭙﺳ ﺎﺑ . دزﺮﻟﯽﻣ
رﻮﮔ رد ﺶﻨﺗ
ﺎـﺗ ار نآ ﻢﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
،ﯽﺷﺎﻧ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ
ﻦـﯿـﯾﺎـﭘ ﯽـﻧﺎـﺘـﺳﺮـﯿﺑد و هدﺎﺘﻓا ﺎﭘ ﺶﯿﭘ رﺎﮐ ﮏﯾ ﺢﻄﺳ
ﺮـﻈـﻧ زا . ﻢـﯿـﻨـﮐ ﻪـﺋارا ﻂﺑر ﯽﺑ یاﻪﻤﺟﺮﺗ
و ﻢﯾروﺎﯿﺑ

نﺎـﺘـﺴـﮕـﻨﻫﺮﻓ . ﺖﺳا نﺎﺑز ﻦﯾا رد نﺎﮔژاو یهدﺎﻌﻟاقﻮﻓ
ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا نﺎـﺑز ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
نﺎﺑز
ﻆـﻔـﺣ یاﺮـﺑ و ﺖﺳاﺮﮔﻪﺑﺮﺠﺗ
ِﯽﻋاﺪﺑا نﺎﺑز ﮏﯾ ﻻﻮﺻا
،ﺮـﺸﺑ ِﯽـﻧﺎـﺑز ی ﻪﻟﺎﺳناراﺰﻫ
ثاﺮﯿﻣ ﺎﺑ دﻮﺧ یﻪﻄﺑار
ماو ﯽـﻌـﯿـﺒـﻃ یﺎـﻫ نﺎﺑز زا ار دﻮﺧ نﺎﮔژاو یﻪﺸﯾر
یﺎﻫﻪﺸﯾرهژاو
شﺮﯾﺬﭘ ﺎﯾ یزﺎﺳ هژاو ﻪﺑ ماﺪﻗا ،دﺮﯿﮔﯽﻣ
نﺎـﻬـﺟ ﺮـﺳاﺮـﺳ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ِﯽﻌﯿﺒﻃ یﺎﻫ نﺎﺑز زا ﺪﯾﺪﺟ
،نﺎـﺑز ﺮـﺘـﺸـﯿﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ یﺎﻨﻏﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ و ﺪﻨﮐﯽﻣ
هدﺰﻧﺎﺷ زا ﯽﮑﯾ سﺎﺳا ﺮﺑ رﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﺘﺒﻟا . دراﺬﮔﯽﻣ
ﻪﺤﺻ
،ﺪـﺷ هرﺎـﺷا نآ ﻪـﺑ ًﺎﻗﻮﻓ ﻪﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻠﺻا یهﺪﻋﺎﻗ
لﻮـﺻا ﺖـﯾﺎـﻋر ﺎـﺑ ﺖـﺳا هاﺮﻤﻫ و دﺮﯿﮔﯽﻣ
ترﻮﺻ
،ﺪـﯾﺪـﺟ ی هژاو ﯽﻨﻌﯾ . ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز رد هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ
ﺎـﺑ روﺪـﻘـﻤـﻟاﺪﺣ ﯽﯾاوآ ﺮﻈﻧ زا ؛ﺪﺷﺎﺑ ﮓﻨﻫآشﻮﺧ
ﺪﯾﺎﺑ
نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ِتﻮﺻ ِﺪﯿﻟﻮﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﯽﯾاوآ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻞـﺻا هﺮـﺧﻻﺎـﺑ و ﺪـﺷﺎـﺑ ﺰﺟﻮﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻖﺑﺎﻄﺗ
. ﺪﻨﮑﻧ رادﻪﺷﺪﺧ
ار نﺎﺑز ﯽﮔدﺎﺳ
ار ﺖـﯿـﻓﺮـﻇ ﻦـﯾا ﯽﻌﯿﺒﻃ یﺎﻫنﺎﺑز
زا یرﺎﯿﺴﺑ ﺎﻣا
یﺎـﻫ ﻪـﺘـﺷر رد لدﺎـﻌﻣ نﺎﮔژاو دﻮﺒﻤﮐ ﺺﻘﻧ . ﺪﻧراﺪﻧ
« نﺎـﺑز رد ﺖـﯿـﺒﺴﻧ»
ﻞﺻا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هﺎﮔ ،مﻮﻠﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ
و مﻮـﻠـﻋ زا ﻪـﺘـﺷر نآ ندﻮﺑ ﻮﻧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هﺎﮔ و ﺖﺳا
. ﺪﻫدﯽﻣ
خر ﯽﻤﻠﻋ یﻪﺘﺷر
ﮏﯾ رد ﻪﮐ یﺪﯾﺪﺟ یﺎﻫهﺪﯾﺪﭘ
دﻮـﺒـﻤـﮐ رﺪـﻘﭼ ،ﺎﻣ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻦﯿﻤﻫ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
و دراد نﻮـﻨﻓو مﻮﻠﻋ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﻪﺘﺷر
رد ﯽﻧﺎﮔژاو
ار ﻪـﻧﺎـﮕﯿﺑ یهژاو
ﻞﺻا یدراﻮﻣ رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﯾﺰﮔﺎﻧ
ﯽﺘﺣ هﺎﮔ و ﺪﻨﮐ ﻞﺧاد دﻮﺧ ﯽﻧﺎﮔژاو ﮓﻨﻫﺮﻓ رد و دﺮﯾﺬﭙﺑ
نآ ﺮـﺑ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ ﻢﻫ یرﻮﺘﺳد ﺮﻈﻧ زا ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ نآ نوﺪﺑ
ﻪﺑ و ﺎﻣاﺰﻟا نﺎﮔژاو یﻪﻤﻫ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد ﺎﻣا . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
و ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺖﯿﻌﯿﺒﺗ نﺎﺑز ﻦﯾا یرﻮﺘﺳد ﺖﺧﺎﺳ زا ﺖﻟﻮﻬﺳ
یﺪـﻧﻮـﺴﭘ لﺎـﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ . ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
نﺎﺑز ﻞﺧاد ﺲﭙﺳ
،دﺮـﯿـﮔ ﯽـﻣ راﺮـﻗ ﻪﻤﻠﮐ رد ﻪﺸﯾر زا ﺲﭘ ﻪﮐ ilنﻮﭼﻢﻫ
ِﯽﺋﺎﻧاﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ىاﻪﻠﯿﺳو
ﻢﺳا نآ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ
مﺎـﺠـﻧا راﺰـﺑا ﯽﻌﻗاو رد ﯽﻨﻌﯾ . دراد ار ﻞﻌﻓ ﮏﯾ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا Tranĉi ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد نﺪﯾﺮﺑ ﻞﻌﻓ ﻼﺜﻣ . ﺖﺳا ﯽﻠﻤﻋ
دﻮـﺷ ﯽـﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد ﻮﻗﺎﭼ ﺎﯾ شﺮﺑ راﺰﺑا ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ .
دﻮـﺷ ﯽـﻣ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رد ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺲﮑﻋ ﻞﻌﻓ . Tranĉilo
ﻦـﯿـﻤـﻫ ﻪـﺑ
. fotiloدﻮـﺷ
ﯽﻣ ﯽﺳﺎﮑﻋ ﻦﯿﺑرود ، Foti
عﻮـﻧ ﻦﯾا یﻪﻤﻫ
ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ فﺮﺣ ﻪﺳ ﻪﮐ ﻢﯿﻨﯿﺑﯽﻣ
و ﯽﮔدﺎﺳ
فوﺮـﺣ ﻪﺑ ﺖﺳا یرﺎﮐ مﺎﺠﻧا راﺰﺑا و ﻪﻠﯿﺳو ﻪﮐ ﯽﻣﺎﺳا
-1
،ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ ،دﻮﺷﯽﻣ
ﻢﺘﺧ ilo
. دراد هرﺎﺷا یرﺎﮐ مﺎﺠﻧا راﺰﺑا ﻪﺑ -2
،ﺖﺳا ﻢﺳا
ﻪـﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺘﺳود ﻢﻫ زﺎﺑ ﺎﯾآ یرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯿﻨﭼ ﺎﺑ بﻮﺧ
ﻪـﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻋدا ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
،ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺎﻨﺷآ نﺎﺑز ﻦﯾا ﺎﺑ ﯽﺑﻮﺧ
ﯽـﻘـﯿـﻘـﺤـﺗ و ﯽﻤﻠﻋ رﺎﺛآ یﻪﻤﺟﺮﺗ
زا ناﻮﺗﺎﻧ نﺎﺑز ﻦﯾا
؟ﺖﺳا
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻦـﻣور . دﺮـﮐ هرﺎـﺷا ،ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا ،ﻒﺘﺴﯾﺮﮐ ناژ
و ﺖـﺳا یﻮﺴﻧاﺮﻓ رﻮﻬﺸﻣ یﺎﻫهﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
زا ﯽﮑﯾ نﻻور
ﻪـﺑ ار ﯽـﮔرﺰـﺑ رﺎﯿﺴﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ نﻮﻨﮐﺎﺗ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا
و بﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﻧازرا نﺎﻬﺟ
ِﯽـﺳرﺎـﻓ ِﻦـﺘﻣ نﺎﻨﭼنآ
،ﺮﺛا ﻦﯾا زا ﻦﯾذآﻪﺑ
یﻪﻧاﺪﻨﻣﺮﻨﻫ
زا ﯽـﻧاﺮـﯾا هﺪـﻨـﻧاﻮـﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯿﺸﺨﺑ ﯽﯾﺎﺒﯾز ارنآ
ار نﻻور ﻦﻣور ﻪﮐ دﺮﺑﯽﻣ
تﺬﻟ نﺎﻨﭼنآ
ﺮﺛا ﻦﯾا نﺪﻧاﻮﺧ
،ناﺮـﯾا رد هﺪﺷﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
ِیﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ رﺪﺻ رد
بﻮـﺧ رﺎـﯿـﺴﺑ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺖﺳا رﻮﻃ ﻦﯿﻤﻫ . ﺪﻫدﯽﻣ
راﺮﻗ
یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺎﯾ . ﻒﺧﻮﻟﻮﺷ ﻞﯿﺋﺎﺨﯿﻣ ﺮﺛا مارآ نود زا نﺎﺸﯾا
ﺎـﯾ ؛ﺲـﺘـﻧاوﺮـﺳ
ِتﻮـﺸﯿﮐ نود زا ﯽﺿﺎﻗ ﺪﻤﺤﻣ یﺎﻗآ
. ﻻوز ﻞـﯿـﻣا ِلﺎﻨﯿﻣرژ زا ﯽﺒﯿﺒﺣ شوﺮﺳ یﺎﻗآ یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز زا ﯽﺑدا رﺎﺛآ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ناﺮﯾا رد
رﻮﻄﺳ ﻦﯾا یهﺪﻧرﺎﮕﻧ
ﻪﮐ یرﺎﮐ ﻪﺳ ود ﺰﺟ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﺑ
ﻪـﺘـﻓﺮـﮕـﻧ ترﻮﺻ یرﺎﮐ ،ﺖﺳاﻪﺘﺷاد
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز زا
رد»
ﺪﻨﻠﺑ نﺎﺘﺳاد نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺘﺒﺜﻣ ِﺶﻨﮐاو ﺎﻣا . ﺖﺳا
ی هﺰـﯾﺎـﺟ یهﺪﻧﺮﺑ
- ورﻮﺑاﺰﻨﮐ ﻪﺋوا ﺮﺛا « نﺎﮔدﺮﻣ ﺮﺑاﺮﺑ
ﻪـﮐ ﺮﺛا ﻦﯾا یﻪﻤﺟﺮﺗ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ - 1994 لﺎﺳ ِﻞﺑﻮﻧ ِﯽﺑدا
نﺎـﺑز ﻪـﺑ ﯽﮔزﺎﺗ ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز زا
،ﺪـﻧا هداد نﺎـﺸﻧ دﻮـﺧ زا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﯽﺳرﺎﻓ
ﻦـﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ترﺪﻗ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﺑﻮﺧﻪﺑ
ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ
ار دﻮـﺧ ﻪـﺟو ﭻﯿﻫ ﻪﺑ هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻨﯿﻣز
رد ار رﺎـﮐ ﻦـﯾا ﯽﮔزﺎﺗ ﻪﺑ و ﺪﻧادﯽﻤﻧ
یﺮﺤﺒﺘﻣ ﻢﺟﺮﺘﻣ
عوﺮـﺷ ،نﺎـﻣر و هﺎـﺗﻮـﮐ یﺎـﻫنﺎﺘﺳاد
ﻦﺘﺷﻮﻧ رﺎﻨﮐ
. ﺖﺳاهدﺮﮐ
ﺪﯾﺎﺑ ،ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ و ﯽﻤﻠﻋ رﺎﺛآ یﻪﻤﺟﺮﺗ
یﻪﻨﯿﻣز
رد ﺎﻣا
یاﺮـﺑ ﺐـﺳﺎـﻨـﻣ و ﯽـﻓﺎـﮐ نﺎﮔژاو نﺎﺑز ﮏﯾ ﺮﮔا ﺖﻔﮔ
رﺎـﮐ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﺼﻘﻣ نﺎﺑز نﺎﮔژاو یﻪﻤﺟﺮﺗ
رﻮـﻈـﻨـﻣ ﻪـﮐ دﺮﮐ هرﺎﺷا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺎﻣا . ﺖﺳا مﺎﻤﺗ
نآ ﺎـﺑ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﻪﻧﺮﮔ و ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺑز یﺎﻫﺖﯿﻓﺮﻇ
رﺎـﮐ ﻢﻠﺴﻣ طوﺮﺷ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رﺎﮐ و ﺶﻧاد یﻪﻨﯿﻣز
. ﺖﺳا رﺎﺛآ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا یﻪﻤﺟﺮﺗ
زا ﯽـﮑـﯾ ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا نﺎـﺑز ،نﺎﮔژاو یﻪﻨﯿﻣز
رد
. ﺖـﺳﺎـﻫ نﺎﺑز ﻦﯾﺮﺗزﺎﺳهژاو
و ﻦﯾﺮﺗﯽﻨﻏ
،ﻦﯾﺮﺗﻒﻄﻌﻨﻣ
و ﻪـﻤـﻠـﮐ یﻪﺸﯾر
ﯽﻤﮐ ًﺎﺘﺒﺴﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾاﻪﺑ
دﻮﺟﻮﻣ یﺎﻫﻪﻧﺎﯾﺎﭘ
و ﺎﻫﺪﻧوآ ﺎﺑ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺎﻫنآ
ﺐﯿﮐﺮﺗ
هژاو یدﺎـﯾز رﺎـﯿـﺴﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
،نﺎﺑز ﻦﯾا رد
ﺮـﻫ ار ﺎﻫنآ
ﮏﯾﺎﮑﯾ ﻖﯿﻗد و ﻞﻣﺎﮐ ِﯽﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد
نﺎﻤﻫ ﻦﺘﺴﻧاد ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،نﺎﻬﺟ یﻪﻄﻘﻧ
ﺮﻫ رد ﯽﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
( ﺎـﻫ ﻪـﻧﺎـﯾﺎـﭘ و ﺎـﻫﺪـﻧوآ ،ﺎﻫﻪﺸﯾر)
یﻮﻐﻟ یﻪﯿﻟوا
داﻮﻣ
،ﯽـﻤـﻫﺎـﻔـﺗءﻮـﺳ و مﺎﻬﺑا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا رودﻪﺑ
و ﯽﮔدﺎﺳﻪﺑ
یﻪﺸﯾر
داﺪﻌﺗ نﺪﯿﺳر ،ﺮﮕﯾد یﻮﺳ زا . دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ کرد
ﻪـﺑ ،هار ِزﺎـﻏآ رد دﺪﻋ 912 زا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز تﺎﻤﻠﮐ
یﺎـﻨﻏ ﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﻫاﻮﮔ دﻮﺧ 1970 لﺎﺳ رد دﺪﻋ 15250
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Eseo / ﻪﻟﺎﻘﻣ
٢۴
33

Reago / بﺎﺕزﺎﺑ
٢۵
32
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
52 ص ،2003
ِلﺎﺳ ﺖﺳﻮﮔآ 11 یهرﺎﻤﺷ
،(
Newsweek)
ﮏﯾوزﻮﯿﻧ یﻪﻠﺠﻣزا
یاﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻪﻤﺟﺮﺗ
ﺪﯾﻮﮔﯽﻣ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا ﮏﯾوزﻮﯿﻧ یﻪﻠﺠﻣ
" Speaking Up for Esperanto"
ﺖﺳا ﺶﯿﭘ رد زﻮﻨﻫ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﺎﻫزور
ﻦﯾﺮﺗهﻮﮑﺷﺎﺑ
لﺎـﺣ رد ﯽﺑﻮﻨﺟ یﺎﮑﯾﺮﻣآ و ﺎﯿﺳآ ،ﺎﻘﯾﺮﻓآ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﻞﻠﻣ
،ﻦـﯿـﮑـﻧﻮـﺗ یﺮـﻔـﻤـَﻫ . ﺖـﺳا ﺮـﺘـﺸـﯿـﺑ ﻪﭼﺮﻫ ﻦﺘﻓﺎﯾ جاور
هﺎـﮕﺸﻧاد رد ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز دﺎﺘﺳا ،(
Hamphery Tonkin)
و ( The University of Hartford)
درﻮــﻓ ترﺎــﻫ
ﻪـﺑ”
: ﻪـﮐ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻖﺑﺎﺳ ِﺖﻧﺪﯾزﺮﭘ
داﺪـﻌـﺗ رد یدﺎـﯾز هدﺎﻌﻟاقﻮﻓ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﺎﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﺖﮐﺮﺑ
رد ،ﺪـﻧراد ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا نﺎﺑز ﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ ﻂﻠﺴﺗ ﻪﮐ یداﺮﻓا
زا یداﺪﻌﺗ ،ﻦﯿﺑ ﻦﯾا رد “ . ﻢﯾاهدﻮﺑ
ﻞﯾزﺮﺑ و ﻦﯿﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ
یاﺮﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﻮﻐﺸﻣ ،نﺎﺑز ﻦﯾا ِصﺮﻗ ﺎﭘوﺮﭘ و قﺎﺘﺸﻣ ناراﺪﻓﺮﻃ
ﺎﭘورا یﻪﯾدﺎﺤﺗا
ِﯽﻤﺳر نﺎﺑز ﻪﺑ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ فﺪﻫ ﻦﯾا
ﯽـﻧﺎـﺑز ،ﺪـﯾﺪـﺟ ﺮﺼﻋ یاﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،ﺰﯿﻧ ﻊﻗاو رد . ﺪﻨﻨﮐ ﻞﯾﺪﺒﺗ
ﺮـﺳاﺮـﺳ رد نﻮﻨﮐاﻢﻫ
ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﺳرﯽﻣ
ﺮﻈﻧﻪﺑ
ﻞﻣﺎﮐ و لآهﺪﯾا
ﺮـﺼﻋ زا ﺮـﺘـﻬـﺑ ﯽـﻧﺎـﻣز ﭻـﯿـﻫ
نﺪـﺷ ﯽـﻠﻤﻋ یاﺮﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗﯽﻤﻧﺮﺿﺎﺣ
نﺎﺑز عﺮﺘﺨﻣ ،فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد)
وا یهﺪﯾا
ﻪـﮐ یﺮﺼﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﺐﺳﺎﻨﻣ
( ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺮـﺗﮏﭼﻮﮐ
لﺎﺣ رد زور ﻪﺑ زور ﺎﯿﻧد نآ رد
. ﺖﺳا نﺪﺷ
و تﺮﺟﺎﻬﻣ ،دازآ ترﺎﺠﺗ ِیرﺎﯾﻪﺑ
،ﯽﻧﺎﻬﺟ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻊﻧاﻮﻣ ،نﺎﻬﺟ
لﺎﻌﻓ یﺎﻫنﺎﺴﻧا
– ﺖﺳا یﺰﯾروﺮﻓ لﺎﺣ رد ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﻫﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫنآ
ﯽﺘﺣ و ناﺮﮑﻔﻨﺷور ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
رد
ﺎـﺑ ﻦـﺘﻓﺎﯾ طﺎﺒﺗرا لﺎﺣرد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ ِﯽﻣﺮﮔﺮﺳ و ﺢﯾﺮﻔﺗ لﺎﺒﻧد
. ﺖﺳاﻪﺘﺷاﺪﻧ
ﻪﻘﺑﺎﺳ هﺎﮔﭻﯿﻫ
نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﮐ ىاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
– ﺪﻧﺮﮕﯾدﮏﯾ
ی ﻪـﺘـﻔﻫ لﻮﻃ رد ،نﺎﺑز ﻦﯾا زا یرادﺐﻧﺎﺟ
و قﺎﯿﺘﺷا و رﻮﺷ
ﺪﯾد ضﺮﻌﻣ رد ﺪﺋﻮﺳ ( Goteborg)
ِگﺮﺑﻪﺗﻮﮔ
ﺮﻬﺷ رد ﻪﺘﺷﺬﮔ
ی ﻪـﻧﻻﺎـﺳ ِﺶـﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻤﺘﺸﻫ و دﺎﺘﺸﻫ . ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﯿﻧﺎﻬﺟ
نادﻮـﺘﻧاﺮﭙﺳا داﺮﻓا زا ﻦﺗ 1800 رﻮﻀﺣ ﺎﺑ و ﺮﻬﺷ ﻦﯾا رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
نﺎـﻣزﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺗرﻮﺸﻣ ﻂﺑاور یاراد)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
( Ginanne Brownwell)
لِﻮﻧواﺮﺑ نﺎﻨﯿﺟ یﻪﺘﺷﻮﻧ
،یدﺎـﻤﺘﻣ ﯽﻧﺎﯿﻟﺎﺳ لﻮﻃ رد ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز قﺎﺘﺸﻣ نارادفﺮﻃ
ﺮـﻔـﻧ ﮏﯾ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز زا . ﺪﻧاهﺪﺷ
رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ترﺪﻗ زا
و دﺎـﺠـﯾا ﺪـﯿﻣاﻪﺑ
1887 لﺎﺳ رد نﺎﺘﺴﻬﻟ رﻮﺸﮐ ﻞﻫا یدﻮﻬﯾ
داﺮـﻓا ،دﺮـﮐ عاﺮﺘﺧا ار نﺎﺑز ﻦﯾا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ-اﺮﻓ
ىاﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺞﯾوﺮﺗ
ﻪـﮐ ﺖـﺴﯿﻟآهﺪﯾا
یﻪﻗﺮﻓ
ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ارنآ
فﺎﺑﯽﻔﻨﻣ
و ﻦﯿﺑﺪﺑ
درﻮـﻣ ،ﺖﺳا نﺎﺑز یﺎﯿﻧد رد ﺐﯾﺮﻏ و ﺐﯿﺠﻋ یﺎﻫمدآ
ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
. ﺪﻧاهدادراﺮﻗ
ﺮﺨﺴﻤﺗ
و ﻪـﻧﺎـﺒﻠﻃهﺎﺟ
فاﺪﻫا ﻦﯿﻨﭼ ﻪﺑ ﻞﯿﻧ هار رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ،ﺎﻣا
. ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺰﯿﻧ یﺮﮕﯾد یﺎﻫﺐﻀﻏ
درﻮﻣ ،لﻮﺻﻮﻟاﺐﻌﺻ
نﺎـﺑز ﻦﯾا یﻮﺳ زا یﺪﯾﺪﻬﺗ نﺎﻨﭼ ﻦﯿﺴﺣ ماﺪﺻ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
رد ،ار قاﺮﻋ رﻮﺸﮐ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻢﻠﻌﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ،دﺮﮐﯽﻣ
سﺎﺴﺣا
. دﺮﮐ ﺪﯿﻌﺒﺗ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا زا ،دﻮﺧ یﻪﻧﺎﻤﻟﺎﻇ
یرادمﺎﻣز
نارود
،رﺎـﮐﻮـﮑـﯿـﻧ ﺮـﻧﻮـﯿﻠﯿﺑ ،(
George Soros)
سورﻮﺳ جرﻮﺟ
1946 لﺎﺳ رد یو : ﺪﻧادﯽﻣ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﻮﯾﺪﻣ ار دﻮﺧ ِﯽﺘﺨﺒﺷﻮﺧ
رﻮـﺸﮐ رد ﻪﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
ﺶﯾﺎﻤﻫ رد ﺖﮐﺮﺷ ﻖﯾﺮﻃ زا
نﺎـﻣز نآ رد ﻪﮐ ،نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ زا ﺖﺴﻧاﻮﺗ ،ﺪﺷﯽﻣ
راﺰﮔﺮﺑ ﺲﯿﺋﻮﺳ
. دﺰﯾﺮﮕﺑ ،ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺖﺴﯿﻧﻮﻤﮐ یاﻮﻗ ﺖﺤﺗ
ﺎـﭘوﺮـﭘ و قﺎﺘﺸﻣ ناراﺪﻓﺮﻃ زا یداﺪﻌﺗ
یاﺮﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﻮﻐﺸﻣ ،نﺎﺑز ﻦﯾا ِصﺮﻗ
ﻪـﺑ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ فﺪﻫ ﻦﯾا
ﻞـﯾﺪـﺒـﺗ ﺎﭘورا یﻪﯾدﺎﺤﺗا
ِﯽﻤﺳر نﺎﺑز
. ﺪﻨﻨﮐ
نﺎـﺷداﺪـﻌﺗ ﻪﮐ – نﺎﺑز ﻦﯾا قﺎﺘﺸﻣ نارادفﺮﻃ
یهﺪﯿﻘﻋ
ﺮﺑﺎﻨﺑ
یﺎـﻫزور
ﻦﯾﺮﺗهﻮﮑﺷﺎﺑ
– ﺖﺳا دﺎﯾدزا لﺎﺣ رد ﯽﻧوﺰﻓازور رﻮﻃﻪﺑ
نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا داﺪﻌﺗ دروآﺮﺑ ﺪﻨﭼﺮﻫ . ﺖﺳا ﺶﯿﭘ رد زﻮﻨﻫ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺮﻈﻧﻪﺑ
ﯽﻧدﺮﮑﻧروﺎﺑ ﺰﯿﻧ دﻮﺟﻮﻣ یﺎﻫﻦﯿﻤﺨﺗ
و ـ ﺖﺳا ﯽﻠﮑﺸﻣ رﺎﮐ
نﻮـﯿﻠﯿﻣ ﺖﺸﻫ ار نﺎﺸﯾا داﺪﻌﺗ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ)
ﺪﯾآﯽﻣ
ﻦﯿﺑ رد نﻮﻨﮐاﻢﻫ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ،دﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ ( ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ دروآﺮﺑ

ﺖﺤﺗ و دﺮﮐ عاﺮﺘﺧا ار نﺎﺑز ﻦﯾا ( Ludovic Zamenhof)
رد . ﺖﺧﺎﺳ ﺮﺸﺘﻨﻣ ( “ راوﺪﯿﻣا”
ِﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺮﺘﮐد رﺎﻌﺘﺴﻣ مﺎﻧ
اﺮﯾز ،ﺪﻧدﺮﮐ لﺎﺒﻘﺘﺳا وا ﺪﯾﺪﺟ نﺎﺑز زا یدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ داﺮﻓا ،وا نﺎﻣز
ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ و رﺎﺑ ﺞﻨﭘ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِیﺮﯿﮔاﺮﻓ
ﻮـﺌـﻟ ،دﻮـﺟﻮـﻣ تﺎﺷراﺰﮔ ﺮﺑﺎﻨﺑ : ﺖﺳا ﺮﺗنﺎﺳآ
رﺎﺑهد
ﯽﺳور نﺎﺑز
ﺖـﻋﺎـﺳ رﺎـﻬـﭼ تﺪـﻣ رد ار نﺎﺑز ﻦﯾا دﻮﺑ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ یﻮﺘﺴﻟﻮﺗ
،نارود نآ رد نﺎﺑز ﻦﯾا یﻪﻌﺳﻮﺗ
و ﺪﺷر تازاﻮﻣﻪﺑ
،ﺎﻣا . دﺮﯿﮔاﺮﻓ
ناﻮـﻨـﻋ ﻪـﺑ . ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻧوﺰﻓ نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﯿﻧ ﻢﻟﺎﻇ ِﻦﯿﻤﮐﺎﺣ ِسﺮﺗ
ﺎـﻫیدﻮﻬﯾ
ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ نﺎﺑز ﻦﯾا دﺮﮐ مﻼﻋا ﺮﻠﺘﯿﻫ ،لﺎﺜﻣ
. دﺮـﯿـﮔ راﺮـﻗ هدﺎـﻔـﺘـﺳا درﻮﻣ “ ﺮﺗنﺎﺳآ
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻼﯿﺘﺳا ِﺖﻬﺟ”
ی هﺪـﯾا نﺪﺷ ﯽﻠﻤﻋ ِﺪﯾﺪﻬﺗ درﻮﻣ ار دﻮﺧ ﻪﮐ ،ﻦﯿﻟﺎﺘﺳا ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
یﺮـﯿـﮔاﺮـﻓ ﻞـﯿـﻟدﻪﺑ
ار ﺮﻔﻧ ناراﺰﻫ ،ﺖﻓﺎﯾﯽﻣ
ﯽﻧﺎﻬﺟ تﺎﻃﺎﺒﺗرا
ﻦـﯾا ﻪـﺑ و . دﺮـﮐ ﺪﯿﻌﺒﺗ یﺮﺒﯿﺳ یﺎﻫهﺎﮔﺖﺷادزﺎﺑ
ﻪﺑ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. دراﺬﮔ ﯽﺘﺳﺎﮐ ﻪﺑ ور نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا رﺎﻤﺷ ،ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﯽـﻨـﺴﻣ داﺮﻓا ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﯾﺎﭘورا نﺎﯾﻮﮔﻦﺨﺳ
،هزوﺮﻣا
ار نﺎـﺑز ﻦـﯾا دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود لﻮﻃ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻫدﯽﻣ
ﻞﯿﮑﺸﺗ
یﺎـﻫرﻮـﺸﮐ رد نﺎـﯾﻮـﺠﺸﻧاد ﺰﯿﻧ زﻮﻨﻫ ﺪﻨﭼﺮﻫ – ﺪﻧاﻪﺘﻓﺮﮔاﺮﻓ
یﻪﺟرد
ﺬﺧا ﻪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز رد ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ و نﺎﺘﺴﻬﻟ
ِﯽـﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ داﺮﻓا زا یرﺎﯿﺴﺑ . ﺪﻧﻮﺷ ﻞﯾﺎﻧ ﺰﯿﻧ اﺮﺘﮐد
ﻪﺑ ور ِﺶﺠﻧر ،ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد نﺎﻬﺟ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺖﯿﺑﻮﺒﺤﻣ
ﯽـﺴـﯿـﻠـﮕـﻧا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺧ رد نﺎﺸﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺸﯾاﺰﻓا
ترﺎـﺠـﺗ نﺎﺑز ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺪﻫاﻮﺧﯽﻣ
ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
سﺎﺴﺣا
ﺎـﺘـﭘﻮـﮕﺷاد لﺎﺑوﺮﭘ رﻮﺴﻓوﺮﭘ . دزﺎﺳ حﺮﻄﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
رد ﯽـﺳﺎـﻨـﺷ نﺎـﺑز یﻪﺘﺷر
دﺎﺘﺳا ،(
Probal Dasgupta)
شﻮﺑ”
: ﻪﮐ درادﯽﻣ
نﺎﯿﺑ ﯽﺧﻮﺷ ﻪﺑ ،نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ِدﺎﺑآرﺪﯿﺣ هﺎﮕﺸﻧاد
اﺮـﯾز ،ﺪـﻧا هﺪـﺷ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز نﺎﺘﺳود ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺮﻠﺑ و
ﻮـﺘـﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﺘﺸﮐ یﺎﻫنﺎﺑدﺎﺑ
رد دﺎﺑ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺚﻋﺎﺑ یزﺎﺳﯽﻧﺎﻬﺟ
مدﺮـﻣ یاﺮـﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ،یزﺎﺳﯽﻧﺎﻬﺟ
ﺖﮐﺮﺑﻪﺑ
،لﺎﺣ . ﺖﺳا هﺪﺷ
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻢﻫنآ
،ﺪﻧﻮﺷ ﺐﻠﺟ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻮﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳاهﺪﺷ
ﺮﺴﯿﻣ
نﺎـﻣرآ و هﺪﯾا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﮑﻠﺑ ،نﺎﺑز ﮏﯾ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﺮـﺘـﮐد ﻪـﮐ ىا ﻪﻈﺤﻟ زا ،ﺖﺳد ﻦﯾا زا ﯽﯾﺎﻫ ﺪﯿﻣا “ . ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
شﻮـﮔ ﻪﺑ ،ﺖﺧﺎﺳ ﺮﺸﺘﻨﻣ ار دﻮﺧ ِﺐﻠﻃ-تاوﺎﺴﻣ
ِنﺎﺑز فﻮﻬﻨﻣاز
یاﺮـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ زا ﺖﺴﻧاﻮﺗﯽﻤﻧ
ﯽﻧﺎﻣزﭻﯿﻫ
،ﺎﻣا . ﺖﺳاهﺪﯿﺳر
وا ی هﺪﯾا نﺪﺷ ﯽﻠﻤﻋ
یﺮﺼﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻪـﺑ زور ﺎﯿﻧد نآ رد ﻪﮐ
ﺮـﺗ ﮏﭼﻮﮐ لﺎﺣ رد زور
. ﺖﺳا نﺪﺷ
ﺰِﻨﯿﺗرﺎﻣ ﺎﯿﻟاد ﮏﻤﮐ ﺎﺑ
Dalia Martinez
نﺪﻨﻟ رد
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﯽـﻋﻮـﻨـﺘـﻣ و دﺪﻌﺘﻣ رﺎﯿﺴﺑ یﺎﻫرﻮﺸﮐ زا ﻪﮐ – ( ﻮﮑﺴﻧﻮﯾ و ﻞﻠﻣ
. ﺪـﯾدﺮـﮔ راﺰﮔﺮﺑ – ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻣآﻢﻫدﺮﮔ
ﻞﯾزﺮﺑ و لﺎﭙﻧ ،ﻦﭘاژ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﯽـﻈـﻔـﻠـﺗ زا ﯽـﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﯿﺒﺷ یﺰﯿﭼ ،نﺎﺸﯾا تﺎﻤﻟﺎﮑﻣ یاوآ
ﻪـﺑ ﺖـﺒﺴﻧ ﺮﺗﻒﯿﻄﻟ
ﯽﻈﻔﻠﺗ و ،ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗﺢﺿاو
ﻦـﯾا نﺎـﮔﺪـﻨـﻫد نﺎﻣزﺎﺳ ِتﺎﻋﻼﻃا ﺮﺑﺎﻨﺑ . ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺘﺴﻬﻟ نﺎﺑز
،نﺎﺷیردﺎﻣ
نﺎﺑز ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ داﺪﻌﺗ
ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻢﻫدﮏﯾ
ﺎﻬﻨﺗ ،ﺖﺳا ﯽﺴﯿﮕﻧا نﺎﺑز
رﺎـﻈـﺘﻧا ﯽﻟو ﺪﻨﻫدﯽﻣ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ار نﺎﻬﺟ ﻞﮐ
نﺎـﺸﯾا نﺎﺑز ،نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻧراد
ﻢـﻫ نآ – ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻢﻠﮑﺗ ناﺪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔدﺎﯾ ار
ارنآ
نﺎﺸﯾا دﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ نﺎﻤﻫﻪﺑ
ًﺎﻘﯿﻗد
! ﺪﻨﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﻆﻔﻠﺗ و ﺪﻧﺮﺑﯽﻣ
رﺎﮐﻪﺑ
ﺪـﺻرد ﺖﺴﯿﺑ ،لﺎﺴﻣا یهﺮﮕﻨﮐ
نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺖﮐﺮﺷ
داﺪﻌﺗ ،ﺶﯾﺎﻤﻫ
ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﻟﺎـﺣرد ﻦـﯾا و . ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺶﯿﭘ لﺎﺳ زا
رد ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا نﺎﺑز ( Home page)
ِﯽﻠﺻا تﺎﺤﻔﺻداﺪﻌﺗ
لﺎـﺳ رد دﺪـﻋ 788 ﻪﺑ 1998 لﺎﺳ رد دﺪﻋ 330 زا ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
. ﺖﺳا هدﺮﮐ دﻮﻌﺻ ﯽﺸﻬﺟ ىاﻪﻧﻮﮔﻪﺑ
2003
رد ؟ﺖﺳا ماﺪﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ِﯽﻠﺻا ِتازﺎﯿﺘﻣا ﻪﮐ ﻢﯿﻨﯿﺒﺑ لﺎﺣ
رد ﺮـﮕـﯾد یﺎﻫنﺎﺑز
ِﯽﻣﺎﻤﺗ فﻼﺧ ﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،لوا یﻪﺟرد
ِیزﺎـﺑ ﻦـﯿـﻣز ﮏﯾ رد ار ﻪﻤﻟﺎﮑﻣ ﻦﯿﻓﺮﻃ ،ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
یﻪﺻﺮﻋ
ﻪﮐ ﯽﺘﯿﻠﻣ ﺮﻫ زا ،فﺮﻃ ود ﺮﻫ ﯽﻨﻌﯾ)
ﺪﻫدﯽﻣ
راﺮﻗ راﻮﻤﻫ ًﻼﻣﺎﮐ
یاﻪﻨﯾﺰﻫ
و ﺖﻗو فﺮﺻ ﺎﺑ و نﺎﺴﮑﯾ یرﻮﻃﻪﺑ
ﺖﺴﯾﺎﺑﯽﻣ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ
رد ؛(
ﺪـﻨـﺷﺎـﺑ هدﺮـﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِیﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻪﺑ تردﺎﺒﻣ ،نﻮﮔﻢﻫ
ﻪـﮐ ﯽـﻧﺎﺴﮐ داﺪﻌﺗ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ
ﺖـﯿـﻌﻤﺟ ﻢﻫدﮏﯾ
ﻂﻘﻓ ،ﺖﺳا ﯽﺴﯿﮕﻧا نﺎﺑز ،نﺎﺷیردﺎﻣ
نﺎﺑز
مدﺮـﻣ ِﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻧراد رﺎﻈﺘﻧا ﺎﻣا ﺪﻫدﯽﻣ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ار نﺎﻬﺟ ﻞﮐ
ﻢـﻫ نآ ،ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﻢﻠﮑﺗ ناﺪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔدﺎﯾ ار نﺎﺸﯾا نﺎﺑز ،نﺎﻬﺟ
و ﺪـﻧﺮـﺑﯽﻣ
رﺎﮐﻪﺑ
ارنآ
نﺎﺸﯾا دﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ نﺎﻤﻫﻪﺑ
ًﺎﻘﯿﻗد
،(
John Wells)
ﺰﻟِو نﺎﺟ رﻮﺴﻓوﺮﭘ ِلﻮﻗﻪﺑ
! ﺪﻨﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﻆﻔﻠﺗ
زا یرﺎﯿﺴﺑ”
: نﺪﻨﻟ UCL هﺎﮕﺸﻧاد ( ِﯽﺳﺎﻨﺷاوآ)
ﮏﯿﺘﻧﻮﻓ دﺎﺘﺳا
ﯽﺑﻮﺧﻪﺑ
،ﺎﯿﺳآ یهرﺎﻗ
ﺮﺳاﺮﺳ ِﯽﻟﺎﻫا ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
،نﺎﻬﺟ مدﺮﻣ
ﻪـﺑ نﺎـﺸﯾا زا ﺶﺨﺑ ﺮﻫ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺪﻧراد ﯽﻫﺎﮔآ نﺎﺑز ﻞﮑﺸﻣ زا
ﻦﯾا داﺮﻓا ﻪﻧﻮﮔﻦﯾا
زا ﯽﺧﺮﺑ ،لﺎﺣ . ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﻢﻠﮑﺗ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻧﺎﺑز
دﻮـﺧ ِﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
طﺎﺒﺗرا یاﺮﺑ ﺎﯾآ ﻪﮐ ﺪﻧزﺎﺳﯽﻣ
حﺮﻄﻣ ار لاﺆﺳ
ﺎﯾ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا نﺎﺑز زا هدﺎﻔﺘﺳا و یﺮﯿﮔاﺮﻓ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ًﺎﻤﺘﺣ
دﻮﺟو تﺎﻃﺎﺒﺗرا و نﺎﺑز ﻞﮑﺸﻣ ﻞﺣ یاﺮﺑ ﺰﯿﻧ یﺮﮕﯾد هار ﻪﮐﻦﯾا
“ ؟دراد
ﺖﺒﺤﺻ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﻪﺑ ﺪﻧردﺎﻗ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺖﯾﺮﺜﮐا ﻢﻫ زﻮﻨﻫ
رد نﺎـﺑز ﻦﯾا ﻪﮐ ىاهرﺎﻗ
ﯽﻨﻌﯾ ؛درﻮﺧﯽﻣ
ﻢﺸﭼﻪﺑ
ﺎﭘورا رد ﺪﻨﻨﮐ
فﻮﻬﻨﻣاز ﮏﯾوودﻮﻟ ﺮﺘﮐد . ﺖﺷاﺬﮔ دﻮﺟو یﻪﺻﺮﻋ
ﺮﺑ یﺎﭘ ،ﺎﺟنآ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Reago / بﺎﺕزﺎﺑ 31
٢۶

٢٧
30
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻠﺠﻣ کاﺮﺘﺷا
: ءﺎﻀﻣا
: تﻼﯿﺼﺤﺗ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ﻪﻠﺠﻣ نﺎﮐﺮﺘﺸﻣ
! ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ نارادمﺎﻬﺳ
رﺎﺸﺘﻧا ﻪﻣادا زا ﺖﯾﺎﻤﺣ ی اﺮﺑ
یﺎﻫﻪﯾﺮﺸﻧ
،تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ
! ﺪﯾﻮﺷ کﺮﺘﺸﻣ ار نﺎﺗهاﻮﺨﻟد
: ﻦﻔﻠﺗ
( هرﺎﻤﺷ 4)
ﻪﻟﺎﺳ ﮏﯾ کاﺮﺘﺷا ﻖﺣ
لﺎﯾر20000
ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﺖﺴﭘ ﺎﺑ
لﺎﯾر 30000 ﯽﺷرﺎﻔﺳ ﺖﺴﭘ ﺎﺑ
رﻮﺸﮐ ﻞﺧاد کاﺮﺘﺷا ﻂﯾاﺮﺷ
مﺎﻧ ﻪﺑ 40181617 یرﺎﺟ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ار کاﺮﺘﺷا ﻖﺣ ـ2
. ﺪﯿﻨﮐ ﺮﭘ ار کاﺮﺘﺷا مﺮﻓ ًﺎﻔﻄﻟ ـ1
رد ﺖﺧادﺮﭘ ﻞﺑﺎﻗ)
140 ﺪﮐ ،ناراﺪﺳﺎﭘ یﻪﺒﻌﺷ
،ناﺮﮔرﺎﮐ هﺎﻓر ﮏﻧﺎﺑ ،ﺪﺠﻣ یرﻮﻧ ﺎﺒﯾﺮﻓ
ار کاﺮﺘﺷا مﺮﻓ و ﯽﮑﻧﺎﺑ ﺶﯿﻓ ﻞﺻا ـ3
. ﺪﯿﻨﮐ ﺖﺧادﺮﭘ ( رﻮﺸﮐ ﺮﺳاﺮﺳ ﺐﻌﺷ
ﺖﺴﭘ نﺎﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ یﻪﻠﺠﻣ
،17765
- 184 ﯽﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ،ناﺮﻬﺗ ﯽﻧﺎﺸﻧ ﻪﺑ
. ﺪﯿﻨﮐ
رﻮﺸﮐ زا جرﺎﺧ کاﺮﺘﺷا ﻂﯾاﺮﺷ
: یاﺮﺑ کاﺮﺘﺷا ﻎﻠﺒﻣ -2
. ﺪﯿﻨﮐ ﺮﭘ ار کاﺮﺘﺷا مﺮﻓ ًﺎﻔﻄﻟ ـ1
. ورﻮﯾ 20 : ﯽﺑﺮﻏ یﺎﭘورا -
. ورﻮﯾ 15 : ﯽﺑﻮﻨﺟ یﺎﮑﯾﺮﻣآ + ﺎﻘﯾﺮﻓآ+
ﺎﯿﺳآ+
ﯽﻗﺮﺷ یﺎﭘورا -
ورﻮﯾ 25 : ﻪﯿﺳﻮﻧﺎﯿﻗا + ﯽﺑﻮﻨﺟ یهﺮﮐ
+ ﻦﭘاژ + ﯽﻟﺎﻤﺷ یﺎﮑﯾﺮﻣآ -
. ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
Universala مﺎﻧ ﻪﺑ ﺮﯾز یﺎﻫبﺎﺴﺣ
زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ ار کاﺮﺘﺷا ﻖﺣ -3
iece-h ﺪﮐ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﺶﯿﻓ رد و ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ ﺰﯾراو Esperanto-Asocio
. ﺪﯿﻨﮐ ﺪﯿﻗ ار
MeesPierson, Postbus 749, 3000 AS Rotterdam (konto:
25.52.89.804);
ABN-Amro Bank, Postbus 949, 3000 DD Rotterdam
(konto: 42.60.51.599).
Universala مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﺮﯾز یﺎﻫرﻮﺸﮐ زا ﯽﮑﯾ رد ﮏﻧﺎﺑ ﺖﺴﭘ ﺎﯾ و
ﺶـﯿـﻓ رد و ﺪـﯿﯾﺎﻤﻧ ﺰﯾراو Esperanto-Asocio, Rotterdam
. ﺪﯿﻨﮐ ﺪﯿﻗ ار iece-h ﺪﮐ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ
Belgio: 000-1631831-97; Germanio (Koeln): 3182 91
509 BLZ 370 100 50; Nederlando: 37 89 64 ;
Svedio: 74374-0; Svislando (Bulle): 12-2310-0.
ﺪـﯿﯾﺎﻤﻧ لﺎﺳرا ﺎﻣ یاﺮﺑ ار کاﺮﺘﺷا مﺮﻓ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ ﻖﯾﺮﻃ زا نﺎﮑﻣا ترﻮﺻ رد -۴
ﻪﻠﺠﻣ کاﺮﺘﺷا مﺮﻓ
: ﻦﺳ
: هرﺎﻤﺷ زا
! ناﺮﯾا رد نﺎﺑز ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻪﻠﺠﻣ
ﺎﻬﻨﺗ و ﻦﯿﻟوا
: ﺮﻬﺷ
: ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ مﺎﻧ
: مﺎﻧ
: کاﺮﺘﺷا عوﺮﺷ ﺦﯾرﺎﺗ
: ﯽﺘﺴﭘﺪﮐ
: ﯽﻧﺎﺸﻧ

: ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ماﺪﻗا جرﺪﻨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﻮﺧ یهدر
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﯾﻮﻀﻋ
[ membro-abonanto
kompleta]
A(
-T)
ﺖﯾﻮﻀﻋ
لﺎﯾر237500
ﻪـﻣﺎـﻧ هﺎـﻣ + (Jarlibro) لﺎـﺳ بﺎﺘﮐ + ﺖﯾﻮﻀﻋ ترﺎﮐ ﺖﻓﺎﯾرد
Esperanto
نﺎـﻧاﻮـﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ رﺎﮐدﻮﺧ رﻮﻃﻪﺑ
لﺎﺳ 30ﺮﯾز
داﺮﻓا
و ( ﯽـﻐﻠﺒﻣ ﻪﻧﻮﮔﭻﯿﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ نوﺪﺑ)
ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾرد ار tejo-tutmonde و Kontakto یﺎﻫﻪﻠﺠﻣ
[ membro-abonanto-jarlibro]
MA(
-J)
ﺖـﯾﻮـﻀﻋ
لﺎﯾر95000
(Jarlibro) لﺎﺳ بﺎﺘﮐ + ﺖﯾﻮﻀﻋ ترﺎﮐ ﺖﻓﺎﯾرد
نﺎـﻧاﻮـﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ رﺎﮐدﻮﺧ رﻮﻄﺑ لﺎﺳ 30 ﺮﯾز داﺮﻓا
و ( ﯽـﻐﻠﺒﻣ ﻪﻧﻮﮔﭻﯿﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ نوﺪﺑ)
ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾرد ار tejo-tutmonde و Kontakto یﺎﻫﻪﻠﺠﻣ
[ membroabonanto-gvidlibro]
MG ﺖﯾﻮﻀﻋ
لﺎﯾر 38000
ﺖﯾﻮﻀﻋ ترﺎﮐ ﺖﻓﺎﯾرد+ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ یﺎﻤﻨﻫار ﻪﭽﺑﺎﺘﮐ
[ لﺎﺳ بﺎﺘﮐ ﺖﺴﺨﻧ ﺖﻤﺴﻗ]
نﺎـﻧاﻮـﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻮﻀﻋ رﺎﮐدﻮﺧ رﻮﻄﺑ لﺎﺳ 30 ﺮﯾز داﺮﻓا
و ( ﯽـﻐﻠﺒﻣ ﻪﻧﻮﮔﭻﯿﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ نوﺪﺑ)
ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
بﻮﺴﺤﻣ نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﺪﻨﻨﮐﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾرد ار Kontakto ﻪﻠﺠﻣ
ﺖـﺧادﺮـﭘ ،(
جرﺎﺧ زا)
بﺎﺘﮐ ﺪﯾﺮﺧ ،ﺎﻫهﺮﮕﻨﮐرد
ﺖﮐﺮﺷ یاﺮﺑ
درﻮـﻣ ﻎﻠﺒﻣ ….
تﺎﯾﺮﺸﻧ نﺎﻤﻧﻮﺑآ و UEAﻪﺑ
ﺖﯾﻮﻀﻋ ﻖﺣ
ﻪـﺒﻌﺷ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ ﮏﻧﺎﺑ دﺰﻧ 2824 یرﺎﺟ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ار ﺮﻈﻧ
هدﻮﻤﻧ ﺰﯾراو نﺎﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ یﻪﺴﺳﻮﻣ
مﺎﻧﻪﺑ
ناﺮﻬﺗ ﺮﺼﻗ 97
لﺎـﺳرا ناﺮﻬﺗ 17765-184
ﯽﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ﻪﺑ ار نآ ﺶﯿﻓ و
مﺎـﺠـﻧا ﺎـﻤـﺷ تﺎـﺷرﺎﻔﺳ ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺻﺮﻓ ﻦﯿﻟوا رد ﺎﺗ ﺪﯿﯾﺎﻤﻧ
دﺮﯾﺬﭘ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ یهﺮﮕﻨﮐ
ﻦﯿﻤﻬﻧ و دﺎﺘﺸﻫ رد ﺖﮐﺮﺷ ﻪﻨﯾﺰﻫ
ﻦﯿﭼ
ﺖﻓﺎﯾرد ﻞﺑﺎﻗ یﺎﻫﻪﻠﺠﻣ
و ﺎﻫبﺎﺘﮐ
ﺖﺴﯿﻟ
! ﻪﺟﻮﺗ
یﺎـﻫ ﺖـﺳﺎﮐراﻮﻧ و CD ،ﻪﻠﺠﻣ ،بﺎﺘﮐ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﻣﺎﮐ ﺖﺴﯿﻟ
! ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ناﺮﯾا رد دﻮﺟﻮﻣ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ِﯽﺷزﻮﻣآ
ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ،ناﺪـﻨﻣﻪﻗﻼﻋ
ﯽﻧﺎﺸﻧ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧرد ترﻮﺻ رد
. دﻮﺷﯽﻣ
لﺎﺳرا نﺎﮕﯾار
–
ﻦﮑﭘ
1383
ﺪـﻌـﺑ ﻪـﺑ 1383 ﻦﯾدروﺮﻓ 12 زا ﺖﺧادﺮﭘ
:( 2004 ﻞﯾروآ ﻢﮑﯾ)
لﺎﯾر 850000 : UEAیﺎﻀﻋا
لﺎﯾر 1050000 : ﺎﻀﻋا ﺮﯿﻏ
لﺎﯾر 450000 : لﺎﺳ 30ﺮﯾز
نﺎﻧاﻮﺟ
لﺎﯾر
650000:
( ﻮﻀﻋ ﺮﯿﻏ)
نﻻﻮﻠﻌﻣ / نﺎﻫاﺮﻤﻫ
هﺎﻣ دادﺮﻣا
ﯽﺳرﺎﻓ -ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﻊﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ
یرذآ فرﺎﻋ دﺎﺘﺳا : ﻒﯿﻟﺎﺗ
ﺎـﺑ ﻪـﮐ نﺎـﺸﯾﺪﻧاﺰﺒﺳ یﻪﺴﺳﻮﻣ
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ بﺎﺘﮐ ﻦﯿﻟوا
. ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ رﻮﺸﮐ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یﻪﻌﻣﺎﺟ
لﺎﺒﻘﺘﺳا
! ﺖﺳا مزﻻ ﯽﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺮﻫ ﺮﺑ نآ ﻦﺘﺷاد ﻪﮐ ﯽﺑﺎﺘﮐ
لﺎﯾر 55000:
رﻮﮕﻨﯿﻟﺎﮔ ﺪﻠﺟ لﺎﯾر 39500 : ﺰﯿﻤﺷ ﺪﻠﺟ
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا هﺮﻣزور تﺎﻤﻟﺎﮑﻣ بﺎﺘﮐ
Ĉu vi parolas Esperante?
لﺎﯾر 30000 ( ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا)
ﺖﺳﺎﮐراﻮﻧ ﺎﯾ CD دﺪﻋ ود + بﺎﺘﮐ
Junul-kurso ﯽﺷزﻮﻣآ بﺎﺘﮐ
لﺎﯾر 25000 ( ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا)
CD ﺎﯾ ﺖﺳﺎﮐراﻮﻧ ﺎﺑ لﺎﯾر 15000
لﺎﯾر 90000 : ﺎﻬﺑ Pasporta Servo یﻪﭽﺑﺎﺘﮐ
لﺎﯾر 60000 : ﺎﻬﺑ Jarlibro
رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ لﺎﺳ بﺎﺘﮐ
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز ﺶﺒﻨﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﻪﻨﯿﻣز
ﺎﻫﻪﻠﺠﻣ
Monato ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ -ﯽﺳﺎﯿﺳ
یﻪﻣﺎﻧهﺎﻣ
ﺖـﺴﭘ لﺎﯾر184000)
لﺎﯾر 150000 : ﻪﻧﻻﺎﺳ کﺮﺘﺷا.
ﮏﯾﮋﻠﺑ پﺎﭼ
( ﯽﯾاﻮﻫ
Kontakto ﯽﺷزﻮﻣآ - ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ -ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا
یﻪﻣﺎﻧهﺎﻣود
لﺎﯾر 24000 : ﻪﻧﻻﺎﺳ کاﺮﺘﺷا . نﺎﺘﺳرﺎﻐﻠﺑ پﺎﭼ
Juna Amiko ﯽﺷزﻮﻣآ -یزﻮﻣآﺶﻧاد
یﻪﻣﺎﻧﻞﺼﻓ
لﺎﯾر 40000 : ﻪﻧﻻﺎﺳ کاﺮﺘﺷا . نﺎﺘﺳرﺎﺠﻣ پﺎﭼ
Litova Stelo ﯽﺑدا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﻪﻣﺎﻧهﺎﻣ
لﺎﯾر 160000 : ﻪﻧﻻﺎﺳ کاﺮﺘﺷا . ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ پﺎﭼ
tejo-tutmonde یﻪﻣﺎﻧﻞﺼﻓ
نﺎﺘﺴﻬﻟ پﺎﭼ ،نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﻧاﻮﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ یﻪﯾﺮﺸﻧ
لﺎﯾر 40000 : ﻪﻧﻻﺎﺳ کاﺮﺘﺷا
ﺎـﻫهد
،نﺎﯾز ﻦﯾﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهرﺎﺑرد
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تﺎﻋﻼﻃا یوﺎﺣ
و ﯽـﻠـﻣ یﺎـﻫ ﻦـﻤـﺠـﻧا ﯽﻧﺎﺸﻧ ،ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ،ﯽﺑدا -ﯽﺷزﻮﻣآ
بﺎﺘﮐ
لﺎﯾر 20000 : ﺎﻬﺑ ... و ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟاﻦﯿﺑ
لﺎﯾر 60000 : ﺎﻬﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ ید ﯽﺳ دﺪﻋ 4 Mazi en Gondolando
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﯾﻮﻀﻋ
ﺪـﻨـﺘـﺴﻫ ﻮـﺘـﻧاﺮـﭙـﺳا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻦﻤﺠﻧا رد ﺖﯾﻮﻀﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﻣﻪﻗﻼﻋ
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ
ﻖﺣ ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﺑ و هدﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ار ﺮﯾز ﺖﯾﻮﻀﻋ یﺎﻫهدر
زا ﯽﮑﯾ ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
2-9
/
ﻦـﯾدروﺮـﻓ 11 ﺎﺗ 82ید
11 زا ﺖﺧادﺮﭘ
:( 2004 سرﺎﻣ 31 ) 1383
لﺎﯾر 700000 : UEAیﺎﻀﻋا
لﺎﯾر 850000 : ﺎﻀﻋا ﺮﯿﻏ
لﺎﯾر 350000 : لﺎﺳ 30ﺮﯾز
نﺎﻧاﻮﺟ
لﺎﯾر 550000:
( ﻮﻀﻋ ﺮﯿﻏ)
نﻻﻮﻠﻌﻣ / نﺎﻫاﺮﻤﻫ
2004
لﺎﯾر
ﻪﯿﯾوژ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
24-31
2003 ﺮﺒﻣﺎﺳد 31 ﺎﺗ ﺖﺧادﺮﭘ
:( 1382 ید 10)
لﺎﯾر 600000 : UEAیﺎﻀﻋا
لﺎﯾر 700000 : ﺎﻀﻋا ﺮﯿﻏ
لﺎﯾر 300000 : لﺎﺳ 30ﺮﯾز
نﺎﻧاﻮﺟ
450000:
( ﻮﻀﻋ ﺮﯿﻏ)
نﻻﻮﻠﻌﻣ / نﺎﻫاﺮﻤﻫ
٢٨
29

٢٩
28
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
یﺮﯿﺒﮐ ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ : ﺮﻈﻧ ﺮﯾز
kabiri@sabzandishan.com
یﺎـﻫ ﻞـﯾﺎـﻓ فﻼﺧ ﺮﺑ)
. ﺪﯿﻫد اﺮﻓ شﻮﮔ و هداد لﺎﻘﺘﻧا دﻮﺧ
داد شﻮـﮔ ﺎﻫنآ
ﻪﺑ ناﻮﺗﯽﻣ
ﻂﻘﻓ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ ﺎﯾ ﯽﻤﯾﺮﺘﺳا
( ﻻﺎﺑ رد فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد یاﺪﺻ ﺪﻨﻧﺎﻣ
www.musicexpress.com.br
ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﺑز ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز نﺎﺳآ شزﻮﻣآ
http://www.lernu.net
http://www.lernu.net/lernu.php?lingvo=eo
: ﺎﻫﯽﻧﺎﻤﻟآ
یاﺮﺑ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز شزﻮﻣآ
http://esperantoland.org/de/kurs/mini_arch.ht
رد . ﺖـﺳا ﻦـﭘاژ ﯽﺘﻨﺳ یﺎﻫﺮﻨﻫ
زا ﯽﮑﯾ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
ml
“ ﯽﻣﺎﮕﯾرُا”
ﯽـﻧﻮـﮔﺎـﻧﻮﮔ یﺎﯿﺷا و ﺎﻫﻞﮑﺷ
،ﺬﻏﺎﮐ ندﺮﮐ ﺎﺗ ﺎﺑ ﯽﻣﺎﮕﯾرُا
نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﯾﺎﺳ ﻦﯾا رد ﻪﺘﺒﻟا ( ! نوﺰﻠﺣ ﻼﺜﻣ)
ﺖﺧﺎﺳ ناﻮﺗﯽﻣ
! ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
http://perso.wanadoo.fr/corobu.mireille/
http://perso.wanadoo.fr/corobu.mireille/heliko.
html
نﺎـﺑز نﺎـﯾﻮـﮔ ﻦـﺨﺳ و نﺎﯾﺎﻨﺷآ ،نارادفﺮﻃ
یاﺮﺑ
نﺎـﻧاﻮـﺟ ﯽـﻧﺎـﻬـﺟ نﺎـﻣزﺎـﺳ)
TEJO ﻪـﻤﻠﮐ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽـﻧﺎـﺸﻧ ﻢـﻫ ﻦﯾا . ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ًﻼﻣﺎﮐ(
نادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
http://www.tejo.org : ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻦﯿﻣزﺮﺳ رد TEJO
رد « ﺪـﻧﻮـﻣﻮـﻟ»
یﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺮﺒﺘﻌﻣ و فوﺮﻌﻣ یﻪﻠﺠﻣ
ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺰـﯿـﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ نﺎﺑز ﻪﺑ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﺮـﺒﺘﻌﻣ ﻪﻠﺠﻣ ﻦﯾا ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا ﯽﻧﺎﺸﻧ
ﺖﻧﺮﺘﻨیا یﺎﻴﻧد
. دﻮﺷﯽﻣ
ﺮﺸﺘﻨﻣ نﺎﮕﯾار
ﻦــﯾا ﻮــﺘــﻧاﺮــﭙــﺳا نﺎــﺑز ﻪــﺑ ﯽــﺳﺎــﯿــﺳ
http://eo.mondediplo.com : ﺖﺳا
ﯽﻟﺎﺼﺗا یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺖـﮐﺮـﺷ ﻂـﺳﻮـﺗ رﺎـﺑ ﻦـﯿـﻟوا ﯽﻟﺎﺼﺗا یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﯽـﻓﺮﻌﻣ ﺖﮐﺮﺷ ﻦﯾا ﺮﮔروﺮﻣ مﻮﺳ ﻪﺨﺴﻧ رد و ﭗﯿﮑﺳاﺖﻧ
ﻪـﺑ ﺎـﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﺎﻫﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﻪﮐﻦﯾا
یﺎﺟ ﻪﺑ ،شور ﻦﯾا رد . ﺪﺷ
ﻪـﺋارا اﺰـﺠﻣ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ترﻮﺻ ﻪﺑ دﻮﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﮔروﺮﻣ
ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﺪـﻫدﯽﻣ
نﺎﮑﻣا نﺎﺴﯾﻮﻧﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻪﺑ هﻮﯿﺷ ﻦﯾا ﺪﺷ
هزوﺮـﻣا . ﺪـﻨـﻨـﮐ ﺮـﺗ ﻞـﯿﻤﮑﺗ ار ﺎﻫنآ
ﺎﯾ ﺪﻨﯾاﺰﻔﯿﺑ ﺎﻫﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﻦـﯾﺮـﺗبﻮﺒﺤﻣ
ﻪﮐ ﺪﻧراد دﻮﺟو یدﺎﯾز ﯽﻟﺎﺼﺗا یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
: زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫنآ
Flash– ShockWave – Acrobat – RealPlayer –
QuickTime – LiveAudio
لﻮـﺼـﺤﻣ RealPlayer ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ قﻮﻓ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﻦﯿﺑ زا
ندﺮـﮐ شﻮﮔ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
RealNetworks ﺖﮐﺮﺷ
رد ﻢﻠﯿﻓ نﺪﯾد و ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا یﺎﻫﻮﯾدار و ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﻪﺑ
ﻦـﯾا ( ﯽـﺗﻮﺻ)
صﻮﺼﺨﻣ یﺎﻫﻞﯾﺎﻓ
. ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
. ﯽﻧﺎﯾﺮﺟﺮﯿﻏ و ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ : ﺪﻧاﻪﺘﺳد
2 ( ًﺎﻣﻮﻤﻋ)
راﺰﻓا مﺮﻧ
ﺪـﻧﻮـﺴﭘ ﺎـﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ یﺎﻫﻞﯾﺎﻓ
ﻪﺑ ندﺮﮐ شﻮﮔ یاﺮﺑ
،ﺖﺷاد ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ
ﺺﺨﺸﻣ
"ra"
و ﺖـﻓﺎـﯾرد ﻪﮑﺒﺷ زا ار تﺎﻋﻼﻃا RealPlayer راﺰﻓا مﺮﻧ
ندﺮـﮐ ﺮـﻓﺎـﺑ ﻞـﻤـﻋ ﺎـﺑ رﺎﮐ ﻦﯾا و ﺪﯾﺎﻤﻧﯽﻣ
ﺶﺨﭘ ار نآ
ناﻮﺗﯽﻣ
ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﺰﯿﻧ تﺎﻋﻼﻃا
یور یزﺎـﺳ هﺮـﯿﺧذ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ یﺎﻫﻞﯾﺎﻓ
ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد
رد نآ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ار ﯽﻠﯾﺎﻓ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺎﻣا ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
. دﺮﮐ هﺮﯿﺧذ ( zamenhof.ra ًﻼﺜﻣ ) ﺪﻨﮐﯽﻣ
هرﺎﺷا ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا
ﻦﺘﺷﻮﻧ ﺎﺑ ﺪﯿﺷﺎﺑ هدﺮﮐ ﺐﺼﻧ ار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد
یاﺪـﺻ ﻪـﺑ ﺪـﯿـﻧاﻮـﺗ ﯽـﻣ دﻮﺧ ﺮﮔروﺮﻣ رد ﺮﯾز سردآ
. ﺪﯿﻫد شﻮﮔ فﻮﻬﻨﻣاز
http://members.at.infoseek.co.jp/amiko465/esp
/zamenhof.ra
http://members.tripod.co.jp/amiko465/esp/zam
enhof2.ra
ﻪـﺑ ار ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﯽﻘﯿﺳﻮﻣ
ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﺮﯾز ﯽﻧﺎﺸﻧ رد
ﺮـﺗﻮـﯿﭙﻣﺎﮐ ﻪﺑ ﺪﯿﻧاﻮﺗﯽﻣ
ار ﺎﻫنآ
. ﺪﯿﻨﮐ اﺪﯿﭘ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز

1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ٌ
ﺮـﺑ ﺎـﯾ www.radioriodejaneiro.am.br رد ﺮﺼﻋ 11
؟داد ﺪﻫاﻮﺧ یور ﺎﺠﮐ ؟ﯽﮐ ؟ﯽﭼ
. دﺮﮐ شﻮﮔ ﺰﺗﺮﻫ ﻮﻠﯿﮐ 1400 جﻮﻣ لﻮﻃ یور یﺎـﻫ ﯽـﯾآ ﻢـﻫ دﺮـﮔ ﻞـﺤﻣ زا ناﻮﺗﯽﻣ
ﻖﯾﺮﻃ ﻪﭼ ﻪﺑ
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ
راﺰـﮔﺮﺑ ﻪﮐ ،ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﯾ ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ یﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﻪﮐ ﯽﯾﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
رﻮـﺸﮐ ﻞـﮐ رد ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻊﻄﻘﻣ رد زﻮﻣآ ﺶﻧاد راﺰﻫ 600 هزوﺮﻣا ِﺦـﯾرﺎـﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﯾوﺪﺗ یﺎﻫﺖﺴﯿﻟ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ؟ﺪﺷ هﺎﮔآ دﻮﺷﯽﻣ
،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهرﺎﺑ
رد ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
،نﺎﺷﯽﺷزﻮﻣآ
یﺎﻫبﺎﺘﮐ
رد ،نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ . ﺪـﻨـﮐ ﯽـﻤـﻧ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﮏﻤﮐ ،صﻮﺼﺧ ﻦﯾا رد ،ﺎﻫﺖﺴﺸﻧ
یراﺰﮔﺮﺑ
ﺪـﯿﻔﻣ ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز دﺮﺑرﺎﮐ و ﯽﮔدﺎﺳ ، فﻮﻬﻨﻣاز هدﺮـﮐ ﯽﺣاﺮﻃ ار ﯽﯾﺎﻫﻪﺸﻘﻧ
ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد Esperantoland
. ﺪﻨﻧاﻮﺨﺑ ار ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ ،ﯽﮕﻧر یﺮﯾوﺎﺼﺗ و یﺎـﻫ ﺖـﺴـﺸﻧ یراﺰـﮔﺮـﺑ ﻞﺤﻣ ناﻮﺗﯽﻣ
ﺎﻫنآ
یور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ
ﺮـﯾز ﺖﯾﺎﺳ رد شﻼﺗ ﻦﯾا یﻪﺠﯿﺘﻧ
. دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ار ﯽﯾﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽـﻧﺎـﻬـﺟ ی هﺮـﮕـﻨـﮐ ﻦـﯿـﻣدﻮـﻧ یراﺰـﮔﺮـﺑ ﺎـﺑ نﺎﻣزﻢﻫ
: ﺖﺳا ﯽﺳﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ
تﺎـﯿـﻫ و ﯽﻧاﻮﺘﯿﻟ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻦﻤﺠﻧا ،(
Vilnius, 2005)
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا www.Esperantoland.org/renkontighoj
یﺎـﻫ هرود ﻪـﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ “ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا جﻮﻣ”
ﻪﯾﺮﺸﻧ ناﺮﯿﺑدﺮﺳ ًﺎﺼﺨﺷ ،ﺎﻫﺖﺴﺸﻧ
ﻦﯾا نﺎﮔﺪﻨﻫدنﺎﻣزﺎﺳ
ﯽﺘﺣ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺟﻦﯾا
ﺐﻟﺎﺟ
. ﺪـﻨـﻨﮐ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ار یاﻪﺘﻔﻫ
ﺮﺧآ یزﻮﻣآزﺎﺑ ًاﺪـﻌﺑ و هداد راﺮﻗ ﺖﯾﺎﺳ ﻦﯾا رد ار نﺎﺷﯽﯾآﻢﻫدﺮﮔ
یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺪﻨﻧاﻮﺗﯽﻣ
ﺦـﯾرﺎـﺗ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯿﻟوا
ﮏـﻤـﮐ ﻪﺑ ار مزﻻ دراﻮﻣ هاﻮﺨﻟد ﻪﺑ
Aleksander ﻪﮐ ﺖﺳا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
نﺎﻬﺟ
ﻦـﯾا ﻪﺑ . ﺪﻨﻫد ﺮﯿﯿﻐﺗ یاهﮋﯾو
یﺎﻫﺪﮐ
هد ﻪـﻨـﯿﻣز ﻦﯾا رد Korĵenkov
ﻪـﮐ دراد دﻮـﺟو نﺎﮑﻣا ﻦﯾا ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﻦـﯿـﻟوا . ﺖـﺷاد ﺪـﻫاﻮـﺧ ﯽﻧاﺮﻨﺨﺳ
ﯽـﺘﺣ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻊﯾﺮﺳ ﯽﻠﯿﺧ
22 زا ﺰﯿﻧ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یزﻮﻣآزﺎﺑ یهرود
تﺎـﺤـﻔـﺻ ﻦـﺘﺷاد رﺎﯿﺘﺧا رد نوﺪﺑ
زا هرود ﻦﯿﻣود و 2003 ﻪﯾرﻮﻓ 23 ﺎﺗ
زا ار ناﺮـﮕـﯾد ،ﯽﺼﺨﺷ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا
ﻪـﻧﺎـﺧ رد 2003 سرﺎـﻣ 30ﺎﺗ29
ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
. ﻢﯿﻨﮐ هﺎﮔآ دﻮﺧ ﯽﯾﺎﻤﻫدﺮﮔ
. ﺪﺷ راﺰﮔﺮﺑ Kaunas رد ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﯽﻨﭘاژ لﺎﺘﺴﭘ ترﺎﮐ
2002 لﺎﺳ رد ﻦﭘاژ ﺖﺴﭘ ترازو
هﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ
ﻦﯿﻤﻬﻧ و دﺎﺘﺸﻫ یراﺰﮔﺮﺑ ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﯽﯾﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺰﮐﺮﻣ
رﻮﭘﻢﯿﻫاﺮﺑا
هﺮﯿﻧ : ﺮﻈﻧ ﺮﯾز
رد ﻦـﭘاژ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﯽﻠﻣ یهﺮﮕﻨﮐ
لﺎـﺳ رد دراد ﺪﺼﻗ (Angers)
لﺎـﺘﺴﭘ ترﺎﮐ Hukusima ﺮﻬﺷ
lumino@sabzandishan.com
شاﺲﯿﺳﺎﺗ
دﺮﮕﻟﺎﺳ ﻦﯿﻣﺪﺻ ،2004
ترﺎـﮐ ﻦـﯾا . دﺮﮐ ﻪﺿﺮﻋ ار یاهﮋﯾو
،ﺖﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻦﺸﺟ ار
ﺶـﺨـﭘ ﯽﺘﺴﭘ ﺮﺘﻓد 113 رد لﺎﺘﺴﭘ
“ راﺪـﯾﺎـﭘ یﻪﻌﺳﻮﺗ”
عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ نﺎﮐدﻮﮐ ﯽﺷﺎﻘﻧ زا ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ ﺖـﻤـﯿـﻗ ﻦﭘاژ رد . ﺪﺷ ﻪﺘﺧوﺮﻓ نآ زا ﻪﺨﺴﻧ راﺰﻫ 50 ﻞﮐ رد ﻪﮐ ﺪﺷ
یژﺮـﻧا ،ﺖـﺴﯾز ﻂـﯿـﺤـﻣ یزﺎـﺳهدﻮﻟآ
ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ،ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ)
ﻦـﯾا یﺎـﻬـﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﻦﯾ 50ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ
یﺎﻫلﺎﺘﺴﭘ
ترﺎﮐ
( . . . و ﯽﺘﺳردﻦﺗ
،ﺰﯿﻤﺗ بآ ،ﻢﻟﺎﺳ یزروﺎﺸﮐ و یرادماد
،یﺪﯿﺷرﻮﺧ
. دﻮـﺑ ﻦـﯾ 45 ﻦـﭘاژ یﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﻪﺴﺳﻮﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺎﺑ لﺎﺘﺴﭘ ترﺎﮐ
یﺰـﯾاﻮـﺟ ،ﺎﻫﯽﺷﺎﻘﻧ
ﻦﯾﺮﺗﺎﺒﯾز و ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﺪﻨﮐ راﺰﮔﺮﺑ
. ﺪـﻧداد ﻪـﯾﺪـﻫ ﻦﯾ 5250 ،ﺖﺴﭘ ﺖﮐﺮﺷ ﻪﺑ ﯽﻨﭘاژ یﺎﻫﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا
ﺎـﺑ ﺪـﯿـﻧاﻮـﺗ ﯽـﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ یاﺮﺑ . ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﻖﻠﻌﺗ و ﯽـﻧﺎـﻬـﺟ نﺎﺑز”
: ﺖﺳا هﺪﯿﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﺮﯾز ﻦﺘﻣ ترﺎﮐ یور
: ﺪﯿﻨﮐ ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ ﺮﯾز یﺎﻫﯽﻧﺎﺸﻧ
زﺮـﻣ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا یاﺮﺑ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺑز ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا کﺮﺘﺸﻣ
Esperanto-centro, A. Frangeul, 6 rue du
Buis, FR-49000 Angers. Francio.
. “ ﺎﻫنﺎﺴﻧا
ﺐﻠﻗ رد ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯿﺑ
Rete: bertrand_gilet@wanadoo.fr
ﯽﺑﻮﻨﺟ یهﺮُﮐ
ناﺮﯾا
ناﺮـﯾا یﺮـﺒﺧ یﺎﻫﻪﻧﺎﺳر
و تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﺮﯿﺧا یﺎﻫهﺎﻣ
رد
ی ﻪـﺒـﺣﺎﺼﻣ . ﺪﻧاهداد
مﺎﺠﻧا ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهرﺎﺑرد
ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ ﯽﻧﺎﺳرعﻼﻃا
ﺎـﻬـﻨـﺗ Dankook هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺑﻮﻨﺟ یهﺮﮐ
رد ﺶﯿﭘ ﯽﺗﺪﻣ ﺎﺗ
ی ﻪـﺘـﺷر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ًﺎﻤﺳر ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد
هﺎـﮕـﺸﻧاد 2003 ﻦـﺋوژ 23 زا ﺎـﻣا ،ﺪﺷﯽﻣ
ﺲﯾرﺪﺗ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ
هدﺮـﮐ دﻮـﺧ ﯽﺷزﻮﻣآ ﻢﺘﺴﯿﺳ دراو ار ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ،Wonkwang
ﻮـﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺦﯾرﺎﺗ یهرﺎﺑرد
نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا ﻦﺗ ود ﺎﺑ ثاﺮﯿﻣ یراﺰﮔﺮﺒﺧ
. ﺖﺳا
ی ﻪـﺒـﺣﺎـﺼﻣ ،یﺮـﻬـﺸـﻤـﻫ یﻪﻣﺎﻧزور
رد نآ رﺎﺸﺘﻧا و ناﺮﯾا رد
ﻞﯾزﺮﺑ
ی ﻪـﻣﺎﻧزور رد نآ رﺎﺸﺘﻧا و نﺎﻧادﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا زا ﯽﮑﯾ ﺎﺑ ﺎﻨﺴﯾا یراﺰﮔﺮﺒﺧ زا ﯽـﮑـﯾ ) IBOPE ﻪﺴﺳﻮﻣ ﻦﺘﻟﻮﺑ رد ﻪﮐ یرﺎﻣآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،تﺎـﻋﻼـﻃا ﺰـﯿﻧ ﺖﻧﺮﺘﻨﯾا رد . ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ
ﺎﻫدرﻮﻣ ﻦﯾﺮﺧآ ﻪﻠﻤﺟ زا قﺮﺷ ﯽـﯾﻮـﯾدار یﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
،ﺪﺷ جرد ( ﻞﯾزﺮﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ تﺎﺴﺳﻮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ
ﻞـﺑﺎـﻗ شﺮـﺘـﺴﮔ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا یهرﺎﺑرد
ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ و رﺎﺒﺧا ﯽـﯾﻮـﯾدار ِهﺎﮕﺘﺴﯾا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ 22 ﻦﯿﺑ رد ،“
یرداﺮﺑ نﺎﺑز ،ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا”
.
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ یا ﻪﻈﺣﻼﻣ ار ﻪـﻣﺎـﻧﺮـﺑ ﻦﯾا . ﺖﺳا ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯿﻣرﺎﻬﭼ ،وﺮﯿﻧاژ ود ﻮﯾر
ﺖـﻋﺎﺳ زا ﻪﻌﻤﺟ ﺮﻫ و ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ 3 ﺖﻋﺎﺳ زا ﻪﺒﻨﺷ ﻪﺳ ﺮﻫ ناﻮﺗﯽﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
Novaĵoj / ﺎهداﺪیور 27
٣٠

Novelo / ﻩﺎﺕﻮﮐ نﺎﺘﺳاد
٣١
26
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
ﻮﻟرﺎﻫ . ﯽﺟ.
ﺪﻟﺎﻧود
ﮓﻨﺷﻮﻫرذآ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ : یﻪﻤﺟﺮﺗ
: یﻪﺘﺷﻮﻧ
azarhushang@sabzandishan.com
ﯽـﻧﺎـﻤـﺸﭼ ،ﮓﻧر یﺮﮕﺟ ﯽﺗرﻮﺻ ﺎﺑ دﻮﺑ ﯽﻠﮑﯿﻫیﻮﻗ
دﺮﻣ وا . ﺮﺘﮐد
. ﺖـﺷاد ﺖـﻫﺎـﺒﺷ ﻞﮔ زﺎﯿﭘ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ خﺮﺳ ﯽﻏﺎﻣد و یﺮﺘﺴﮐﺎﺧ
ﮓـﻧر یﺮـﺘﺴﮐﺎﺧ ﺖﺳد راﻮﻠﺷ و ﺖﮐ ؛دﻮﺑ هدﺮﮐ هﺎﺗﻮﮐ ار ﺶﯾﺎﻫﻮﻣ
. ﮓﻧر ﺪﺑ ﯽﺗاواﺮﮐ و ﺖﺷاد ﻦﺗ ﻪﺑ ﯽﺒﯿﺠﻋ
ﮏـﻠﺴﻣ ﻢﻫ ﺖﺳود . . . ﺎﻗآ ﺪﯿﺸﺨﺒﺑ”
: ﺪﯿﺳﺮﭘ ﯽﻨﺗوﺮﻓ و ﻊﺿاﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺘﮐد
“ ؟هﺮﮕﻨﮐ رد ﺖﮐﺮﺷ یاﺮﺑ ،ﺲﯾرﺎﭘ ﻦﯾﺮﯿﻣ ﻦﯾراد ﻢﻫ ﺎﻤﺷ ... ﻦﻣ
فﺮـﻃﻪﺑ
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧود نوﺮﯿﺑ یﺎﻫﯽﯾﺎﺒﯾز
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺐﯿﺠﻋ دﺮﻣ ِهﺎﮕﻧ
هﺪـﺷ قﺎـﺠﻨﺳ وا ﺖﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﮔرﺰﺑ یهرﺎﺘﺳ
یور و ﺖﺸﮔﺮﺑ ﺮﺘﮐد
. ﺪﻧﺎﻣ ﻒﻗﻮﺘﻣ ،دﻮﺑ
ﺮـﻔـﺳ ﻪـﯾ زا ﺪﻌﺑ ﻢﻧوا . ﻪﻧﻮﺧ مرﯽﻣ
مراد ﻦﻣ . ﻪﻧ ؟ﺲﯾرﺎﭘ هﺮﮕﻨﮐ”
“ . ﯽﻧﺎﻬﻨﭘ
. مﺪـﺸﻧ ﻪـﺟﻮـﺘـﻣ ! ﺎﻗآ ،ﺪﯿﺸﺨﺒﺑ”
: ﺪﯿﺴﯿﻟ ار ﺶﯾﺎﻫ ﺐﻟ ﻪﻧاﺮﻔﺘﻣ ﺮﺘﮐد
ﯽـﻧﺎـﻬـﻨﭘ زا ور نﻮﺗرﻮﻈﻨﻣ . ﻢﺘﺴﻫ هدﺎﺳ ﺮﺘﮐد ﻪﯾ ﻦﻣ ﻪﺧآ ،ﻦﯿﻧودﯽﻣ
“ ؟مﺪﯿﻤﻬﻔﻧ
ﻊـﻄـﻗ ار ﺶﻓﺮﺣ ﺪﻌﺑ “ . . . ﻦﯾروﺎﯿﺑ دﺎﯿﺑ ار ﺶﻤﺳا ﺎﻤﺷ ﺮﮔا”
: ﺖﻔﮔ دﺮﻣ
ﻪـﮐ ﻦﯿﺸﺨﺑﯽﻣ
ﻪﺘﺒﻟا ؟ﻦﯿﺋﺎﺠﮐ ﻞﻫا ﺎﻤﺷ ! ﺮﺘﮐد یﺎﻗآ”
: ﺖﻔﮔ و دﺮﮐ
“ ... ﺎﻣا . ﻢﻨﮐﯽﻣ
ور لاﻮﺳ ﻦﯾا
رد و ﻢﺘﺴﻫ یاهدﺎﺳ
ﮏﺷﺰﭘ ﻢﺸﭼ ﻦﻣ”
: ﺖﻔﮔ و دز یﺪﻨﺨﺒﻟ ﺮﺘﮐد
“ . ﻢﻨﮐﯽﻣ
ﯽﮔﺪﻧز ﻮﺷرو
،ﻦﻨﮑﺑ جاﺮﺧا ناﺮﺤﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻮﻨﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا زا ﻞﺒﻗ ! ﯽﮕﻨﺸﻗ ﺮﻬﺷ ﻪﭼ”
“ . مهدﺮﮐ
نﺪﯾد ﺎﺟ نوا زا
“ ؟ناﺮﺤﺑ”
. دﺮﮐ لﺎﺒﻧد ار ﺶﻓﺮﺣ و داد نﺎﮑﺗ یﺮﺳ ﺮﺘﮐد
“ ؟نﺎﮑﻟﺎﺑ رد ﻢﻫ نآ”
دﻮـﺟو ﻪـﻧﻮـﺗ ﯽﻣ ﻢﻫ ﻪﮕﯾد یﺎﺟ ﻪﮕﻣ ناﺮﺤﺑ”
: ﺪﯾﺪﻨﺧ ﺐﯿﺠﻋ ِدﺮﻣ
“ ؟ﻪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
نﻮـﺗ ﻪـﻓﺎﯿﻗ ﯽﺘﺴﻧودﯽﻣ
. ﺮﺘﮐد یﺎﻗآ مدﺮﮐ ﯽﺧﻮﺷ”
: داد ﻪﻣادا ﺪﻌﺑ
“ . ﻢﯾهﺪﯾﺪﻧ
ﯽﯾﺎﺟ ور ﻪﮕﯾﺪﻤﻫ ﻼﺒﻗ ﺎﻣ . ِﻪﯿﺒﺷ ﺎﻣ ماﻮﻗا زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ ﯽﻠﯿﺧ
ﺖـﺳاﻮـﺧ ﯽـﻤـﻧ ﻪﻈﺤﻟ نآ رد ﻞﻗاﺪﺣ . ﺖﻔﮕﻧ ار شدﻮﺧ ﻢﺳا ﺮﺘﮐد
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
دراو هزﺎﺗ
ﻪـﺘـﺷر رد وا . ﺪﻣآ ﺎﯿﻧد ﻪﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ ( ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ رد ) نﻮﮔروا ﺖﻟﺎﯾا رد 1942 لﺎﺳ رد ﻮﻟرﺎﻫ . ﯽﺟ.
ﺪﻟﺎﻧود
ﺺﺼﺨﺘﻣ ناﻮﻨﻋﻪﺑ
ﺮﯿﺧا یﺎﻫلﺎﺳ
رد ﺎﻣا ،دﺮﮐ ﺖﻣﺪﺧ ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﯽﯾاﻮﻫ یوﺮﯿﻧ رد لﺎﺳ 12 وا . ﺪﺷ ﻞﯿﺼﺤﺘﻟا غرﺎﻓ مﻮﺠﻧ
رد نﻮـﻨـﮐﺎـﺗ و ﺖـﺧادﺮـﭘ ﻮـﺘﻧاﺮﭙﺳا نﺎﺑز یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﻪﺑ 1955 لﺎﺳ زا ،ﻮﻟرﺎﻫ . ﺖﺳا هﺪﺷ لﻮﻐﺸﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
. ﺖﺳا هﻮﻧ ﻪﺳ و ﺪﻧزﺮﻓ 4 یاراد و هدﺮﮐ جاودزا ﻮﻟرﺎﻫ . ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﻌﻓ ﻮﺘﻧاﺮﭙﺳا ﺶﺒﻨﺟ رد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫﻪﺻﺮﻋ
ﯽـﯾﺎـﻀﻓ رد ﯽﮔﺪﻧز و نآ دﻮﺒﻬﺑ یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﯿﻧد . ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ یﺎﯿﻧد ود یهرﺎﺑرد
،“
دراو هزﺎﺗ”
هﺎﺗﻮﮐ نﺎﺘﺳاد
نﺮـﻗ رد ﺎـﻣا ( وا یهرود
ﻢﻫ یﺎﻫﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا
و فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد یاﺮﺑ هﮋﯾﻮﺑ ) . ﺖﺷاد دﻮﺟو رﺎﯿﺴﺑ ﺪﯿﻣا ﺰﯿﻣآﺢﻠﺻ
ﺮـﺑ ﻪﻧاﺪﻨﻣزآ ﯽﺒﻠﻃ ﮓﻨﺟ و ﺖﯿﻌﺒﺳ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ،دﺮﺳ ﮓﻨﺟ نارود ﻪﺑ دورو ﺲﭙﺳ و ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ ود دﻮﺟو ﺎﺑ و ﻢﺘﺴﯿﺑ
؟دﻮﺑ هدﻮﻬﯿﺑ فﻮﻬﻨﻣاز ﺮﺘﮐد یﺎﺒﯾز و ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺪﯿﻣا ﺎﯾآ . ﺪﺷ ﻢﮐﺎﺣ ﺎﻣ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ
رد ﺐـﯿـﺠﻋ یدﺮﻣ ﻪﮐ ،دﻮﺑ هﺪﯿﺑاﻮﺧ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ماﺪﻧا ﮏﭼﻮﮐ ِﺮﺘﮐد
“ ﺪﯿﺸﺨﺒﺑ..
ب”
. ﺖﺧاﺪﻧا ﻪﭘﻮﮐ ﻞﺧاد ﻪﺑ ار شدﻮﺧو دﺮﮐ زﺎﺑ ار ﻪﭘﻮﮐ
ﻢـﻧﻮﺗﯽﻣ
. ﻢﺘﺴﻫ ﺾﯾﺮﻣ ﻦﻣ”
: دﺮﮐ لﺎﺒﻧد ار ﺶﻓﺮﺣ ،نﺎﺑز ﺖﻨﮑﻟ ﺎﺑ و
“ ؟ﯽﻟﺪﻨﺻ ور ﻢﻨﯿﺸﻨﺑ
: ﺪﻨﯿﺸﻨﺑ ﺎﺗ دﺮﮐ ﮏﻤﮐ وا ﻪﺑ و ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ نﺎﺑﺮﻬﻣ ِﺮﺘﮐد
“ ؟ﻪﯿﭼ نﻮﺘﻠﮕﺸﻣ ”
صﺮﻗ ﻻﺎﺣ ﻦﯿﻤﻫ . ﻪﻔﯿﻌﺿ ﻢﺒﻠﻗ . ﻪﺷﺎﺑ ﯽﺒﻠﻗ یرﺎﻤﯿﺑ ﻢﻨﮐﯽﻣ
ﺮﮑﻓ ”
“ ... ﻦﺟ ﻢﺨﺗ یﻪﭽﺑ
ﻦﯾا . رﺎﻄﻗ ِوﺮﻫار یﻮﺗ ،مدرﻮﺧ
. ﺖﺷاﺬﮔ ﺶﺒﻠﻗ یور ار ﺶﺘﺳد و ﺖﺴﺑ ار ﺶﯾﺎﻬﻤﺸﭼ دﺮﻣ
ﻼـﺻا ﺎﻣدآ رﻮﺟ ﻦﯾا ﻪﺑ . ﻢﺸﺑ ﯽﻧﺎﺒﺼﻋ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﻦﻣ ﺶﺘﺳار . ﺪﯿﺸﺨﺒﺑ ”
،ﺎـﻫ یرﺎﮕﯿﺳ ﻦﮔاو یﻮﺗ ﯽﺘﺒﮑﻧ . ﻦﺸﺑ رﺎﻄﻗ راﻮﺳ نهﺪﺑ
هزﺎﺟا ﺪﯾﺎﺒﻧ
هﺎـﮕـﻧ نوﺮـﯿـﺑ ﻪﺑ رﺎﻄﻗ یهﺮﺠﻨﭘ
زا و ﻪﺘﺴﺸﻧ ﻦﻣ یوﺮﺑور ﺖﺳرد
! ﻦـﯿـﺷﺎﺑ ﺐﻇاﻮﻣ ! ﻦﯿﻨﮐ هﺎﮕﻧ ور ﺎﺟ نوا ،ﯽﻫ”
: ﻪﻧزﯽﻣ
داد و ﻪﻨﮐﯽﻣ
ﻪـﮕﻣ ! ﺖﻨﻌﻟ نﻮﻄﯿﺷ ﺮﺑ ؛ﻢﺗا ﺐﻤﺑ”
. نﻮﻤﻓﺮﻃ دآﯽﻣ
هراد ﯽﻤﺗا ﺐﻤﺑ
“ ! ﻪﺘﻔﯿﺑ هرﺎﺑود قﺎﻔﺗا ﻦﯾا هدﯽﻣ
هزﺎﺟا ﯽﺴﮐ ﻪﮕﯾد
نآ . دﺮـﮑﻧ ﻢﻫ ﯽﻟاﻮﺳ ﺎﻣا ،دروﺎﯿﻧرد ﺮﺳ وا یﺎﻫ فﺮﺣ زا یﺰﯿﭼ ﺮﺘﮐد
. ﺪـﻫﺪـﺑ باﻮـﺟ وا یﺎﻫلاﻮﺳ
ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗﯽﻤﻧ
زﻮﻨﻫ و دﻮﺑ رﺎﻤﯿﺑ دﺮﻣ
... ﺮﮕﯾد یﻪﻘﯿﻗد
ﺪﻨﭼ ﺪﯾﺎﺷ
ﺮﯾز رد . دﺮﮐ هﺎﮕﻧ نوﺮﯿﺑ ﻪﺑ هﺮﺠﻨﭘ زا ،ﻪﺘﺴﺑ ﻢﯿﻧ نﺎﻤﺸﭼ ﺎﺑ ،رﺎﻤﯿﺑ دﺮﻣ
. ﺪـﻣآ ﯽـﻣ ﺮـﻈـﻧ ﻪﺑ ﺎﺒﯾز نوﺮﯿﺑ ﺮﻇﺎﻨﻣ ،نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﯽﻫﺎﮕﺤﺒﺻ بﺎﺘﻓآ
. یا هﻮـﻬﻗ و ﺰﺒﺳ یﺎﻫﮓﻧر
رد قﺮﻏ ﺎﻫﻞﮕﻨﺟ
و ﺎﻫﻪﭼﺎﯾرد
،ﺎﻫراﺰﻨﻤﭼ
زا ار دﻮﺧ مارآ رﺎﮕﻧا ،دﻮﺧ ﺰﯿﻣآﺢﻠﺻ
ﺶﻣارآ و تﻮﮑﺳ رد ،ﺮﻇﺎﻨﻣ ﻦﯾا
. ﺪﻧﺪﺷﯽﻣ
ﯽﻔﺨﻣ ﯽﯾﺎﺟ رد و ﺪﻧﺪﯿﺸﮐﯽﻣ
رﺎﻨﮐ رﺎﻄﻗ هﺎﮔﺪﯾد
ﺖـﺸﭘ زا نﺎـﺑﺮﻬﻣ نﺎﻤﺸﭼ و ﺖﺸﭘﺮﭘ ﺶﯾر ،سﺎﻃ ﺮﺳ نآ ﺎﺑ ﺮﺘﮐد
ﺖـﺷاﺪـﻧ ار شرﺎﻈﺘﻧا ﻪﮐ یدﺮﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻒﯾﺮﻇ یﺰﻠﻓ ﻪﺘﺳد ﮏﻨﯿﻋ
ﮏﭼﻮﮐ یهرﺎﺘﺳ
شدﻮﺧ ﺎﺑ ﻪﮐنآ
دﻮﺟو ﺎﺑ دﺮﻣ ﻦﯾا . دﻮﺑ ﻪﺘﺧود ﻢﺸﭼ
نﺎـﮑـﻠـﺴﻣﻢﻫ
زا ﯽﮑﯾ ﺪﯿﺳرﯽﻣ
ﺮﻈﻧﻪﺑ
و ،دﺮﮐﯽﻣ
ﻞﻤﺣ ار ﯽﮕﻧرﺰﺒﺳ
ﺎـﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ . ﺖﺷاد ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ یاهﺮﻬﭼ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﮐد ( ﺖﺴﯿﺘﻧاﺮﭙﺳا)
ﺎـﺑ ﻪـﻧﺎﮕﯿﺑ ﯽﺘﺣ ،نﺎﻬﺟ مﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺎﭘورا ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾا مدﺮﻣ

ﭻـﯿـﻫ ؟ﻪﺑﻮﺧ نﻮﺘﻟﺎﺣ ﺎﻌﻗاو ﺎﻤﺷ ،ﺎﻗآ ” : ﺪﺷ ﺪﻨﻠﺑ ﺶﯾﺎﺟ زا ارﻮﻓ ﺮﺘﮐد
ﺖـﺴﯿﻧ رﺪﻗ نوا ﯽﮑﺷﻮﻣ ﭻﯿﻫ دﺮﺑ ترﺪﻗ ؟ﻦﯿﮔﯽﻣ
ﯽﭼ ﻼﺻا ﻪﻣﻮﻠﻌﻣ
ﻪﻤﻫ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﺗﯽﻤﻧ
ﺲﮐﭻﯿﻫ
. هﺮﺑ ﻪﮕﯾد یهرﺎﻗ
ﻪﺑ هرﺎﻗ ﻪﯾ زا ﻪﻧﻮﺘﺑ ﻪﮐ
“ ... ﻪﻨﮐ ﻦﯿﻣﺎﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا یاﺮﺑ تورﺎﺑ
“ ؟تورﺎﺑ
”
ﻦـﯿـﻧودﺎﻧ رﺪﻗ ﻦﯾا ﺎﻤﺷ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺎﻗآ ” : ﺪﯾﺮﭘ ﺶﯾﺎﻫﺎﭘ یور ،ﺐﯿﺠﻋ ِدﺮﻣ
؟ﻦﻨﮐﯽﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا تورﺎﺑ زا ﮏﺷﻮﻣ یاﺮﺑ ﻦﯿﻨﮐﯽﻣ
ﺮﮑﻓ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﻪﮐ
ﻦﻨﮐﯽﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮕﯾد یﺎﻫﺰﯿﭼ و ﻦﯾﺰﻨﺑ ،ﻊﯾﺎﻣ نﮋﯿﺴﮐا زا ﻪﮕﯾد ﻻﺎﺣ
ﺎـﻣ . ﻦﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻤﺗا یﺎﻫرﻮﺗﻮﻣ زا ناﻮﺧﯽﻣ
ﮏﯾدﺰﻧ یهﺪﻨﯾآ
رد و
یﺎـﻫ ﮏﺷﻮﻣ ﻪﺷﯽﻤﻧ
ﻪﮐ تورﺎﺑ ﺎﺑ . ﻢﯿﺘﺴﯿﻧ ﯽﻤﯾﺪﻗ یﺎﻫﯽﻨﯿﭼ
ﻞﺜﻣ
“ ! دﺮﮐ بﺎﺗﺮﭘ ﺎﻀﻓ ﻪﺑ ور ﮏﯿﻨﺗﻮﭙﺳا
” : دز دﺎﯾﺮﻓ ،دﻮﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺶﺷﻮﮔ یور ار ﺶﺘﺳد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺮﺘﮐد
یﺎـﺟ ﻪـﺑ ﻪﮐ ﻦﯾدﺮﮐ هﺎﺒﺘﺷا ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ﺎﻤﺷ ! ﺎﻗآ ﻦﯿﻨﮐ ﺲﺑ ،ﻦﯿﻨﮐ ﺲﺑ
نراﺪﻧ دﻮﺟو ﻼﺻا ﻪﮐ ار یدﺎﯾز تﺎﻤﻠﮐ ﺎﻤﺷ ﻪﮑﻠﺑ ،ﻦﯿﭼ ﻦﯿﺘﻔﮔ ﻦﯿﺧ
“ ... ﻦﯾدﺮﺑ رﺎﮑﺑ
ﺪـﻌﺑ . ﺖﺴﺸﻧ ﯽﻟﺪﻨﺻ یور هرﺎﺑود و داد نوﺮﯿﺑ ار ﺶﻘﯿﻤﻋ ﺲﻔﻧ ،دﺮﻣ
ﺎـﺑ و ﺖـﺧاﺪـﻧا نﺎﻫد ﻪﺑ ﯽﺻﺮﻗ ،دروآ نوﺮﯿﺑ ﯽﺑآ یﺮﻄﺑ ﺶﺒﯿﺟ زا
. دﺎﺘﺳﺮﻓ ﻦﯿﯾﺎﭘ ار نآ بآ یاﻪﻋﺮﺟ
زا یرﺎـﯿـﺴﺑ ﻪﮐ ﻪﮐرد ﻞﺑﺎﻗ ماﺮﺑ ﻦﯾا . ماﻮﺧﯽﻣ
ترﺬﻌﻣ ﺎﻤﺷ زا ﻦﻣ”
ﻪـﺑ ﺎـﻤـﺷ . ﻪﺷﺎﺑ ﺎﻨﺷآﺎﻧ ﺎﻤﺷ یاﺮﺑ مﺮﺑﯽﻣ
رﺎﮐﻪﺑ
ﻦﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺖﻐﻟ
یﺎـﻫ ﺖـﻐﻟ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﺎﻘﻄﻨﻣ ،ﺺﺼﺨﺘﻣ ِﮏﺷﺰﭘ ﻢﺸﭼ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
ﯽـﻧﺎـﺴﮐ ﻢـﻫ مدﻮﺧ یﻪﺘﺷر
رد ﯽﺘﺣ . ﻦﯿﺷﺎﺑ ﺎﻨﺷآ ﻪﮕﯾد یﺎﻫﻪﺘﺷر
“ . ﻦﺘﺴﯿﻧ ﺎﻨﺷآ ﮏﯿﻨﺗﻮﭙﺳا ﺖﻐﻟ ﺎﺑ زﻮﻨﻫ ﻪﮐ ﻦﺘﺴﻫ
نﺎـﺑز زا ﺖـﻐـﻟ ﻦﯾا ﻪﮔا ،ﻢﻧودﯽﻤﻧ
ﻪﮐ ﻦﻣ ” : ﺖﻔﮔ ﻪﯾﻼﮔ ﺎﺑ ﺮﺘﮐد
ﻪـﺷﯽﻣ
شاﯽﻨﻌﻣ
،ﻢﻧودﯽﻣ
ﻦﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ نوا ﺎﺗ ،ﻪﺷﺎﺑ هﺪﻣوا ﯽﺳور
“ ... ﻪﮐ ﻢﻨﮐﯽﻤﻧ
ﺮﮑﻓ ﻦﻣ ﺎﻣا ،”
هاﺮﻤﻫ ”
رد ﮏﯿﻨﺗﻮﭙﺳا ﻪﮐ ﻦﯿﻧودﯽﻣ
ﺪﺑﻻ ﺎﻤﺷ . ﻪﻨﯿﻤﻫ ﺎﻘﯿﻗد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺶﺘﻘﯿﻘﺣ”
“ . ﻪﯾﯽﻋﻮﻨﺼﻣ
هﺎﻣ نﻮﻤﻫ ﻊﻗاو
ﻖـﺣ ﻪﺑ ؟ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ هﺎﻣ ” : دﺮﯿﮕﺑ ار دﻮﺧ یهﺪﻨﺧ
ﻮﻠﺟ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺮﺘﮐد
“ ؟ﻪﻨﮑﻤﻣ ﻪﮕﻣ ! هﺪﯿﻨﺸﻧ یﺎﻫﺰﯿﭼ
ﺎـﻣا . ﺲﯿﻧ ﻦﮑﻤﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ نﺎﺑز ندﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﮐ ندﻮﺑ ﻢﻫ ﯽﻧﺎﺴﮐ”
“ . دﺮﮐ ﺖﺑﺎﺛ ور ﻦﯾا فﻼﺧ فﻮﻬﻨﻣاز
“ . ﻪﺘﺳرد ،ﻪﻠﺑ ” : دﺮﮐ راﺮﻗا ﺮﯾﺰﮔﺎﻧ ﺮﺘﮐد
نﺎﺑز ﺎﻣا . . . ﺎﻣا ” : داد ﻪﻣادا ﺮﺘﮐد . دﻮﺑ رﺎﻈﺘﻧا زا ﺶﯿﺑ ﯽﻨﯿﺸﻧ ﺐﻘﻋ ﻦﯾا
طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻌﯿﺒﻃ ﻪﺑ هﺎﻣ ﻪﮐﯽﻟﺎﺣ
رد ؛ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﯾیﺮﻣا
“ . ﻪﺷﯽﻣ
رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﮏـﯿﻨﺗﻮﭙﺳا ﻪﮐ ﻪﺤﺿاو ﯽﻠﯿﺧ . ﻪﻧ ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﮏﭼﻮﮐ هﺎﻣ”
ﮓـﻨﺟ ” رد ﺮﯿﮔرد فﺮﻃ ود ﺮﻫ ﻪﺘﺴﻧﻮﺗ ﺎﻣا ،ﻪﯾﯽﮑﯿﭼﻮﮐ
ﺰﯿﭼ ﯽﺒﺴﻧ
ﯽـﻋﻮـﻨـﺼﻣ یﺎﻫهﺎﻣ
ﻦﯿﻤﻫ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺎﻘﯿﻗد ﻪﮐ ﻪﻨﮐ راداو ور “ دﺮﺳ
“ ... ﻦﺸﺑ هﺪﻧﻮﺸﮐ
تﺎـﻤـﻠـﮐ ﻦﯾا یﺎﻨﻌﻣ ﻢﻤﻬﻓﯽﻤﻧ
ﻪﮐ ﻦﻣ ،ﺎﻗآ ” : ﺪﺷ ﺪﻨﻠﺑ ﺮﺘﮐد یﻪﻟﺎﻧ
ی ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯿﻤﻫ یﺎﻨﻌﻣ ﻼﺜﻣ . ﻪﺷﯽﻣ
طﻮﺑﺮﻣ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﭼ ﻪﺑ و ؛ﻪﯿﭼ
“ ؟دﺮﺳ
ﮓﻨﺟ
ﻪـﯿﺒﺷ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،ﻪﺷﯽﻣ
ﯽﺘﯿﻌﺿو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾا ؟ﻦﯿﻧودﯽﻤﻧ
ﺎﻤﺷ ﻪﮕﻣ”
ﻦـﯿـﺑ مود ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻪﮐ یﺰﯿﭼ . ندﻮﺑ ﮓﻨﺟ یﻪﻧﺎﺘﺳآ
رد
“ . ﺪﻣوا دﻮﺟو ﻪﺑ یورﻮﺷ ﺮﯿﻫﺎﻤﺟ دﺎﺤﺗا و ﺎﮑﯾﺮﻣآ
دﺮـﮔ دﺎـﺤـﺗا ،هدﯽﻣ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﭼ ﻪﮕﯾد ﻦﯾا ؟یورﻮﺷ ﺮﯿﻫﺎﻤﺟ دﺎﺤﺗا ”
“ ؟نﺎﮔﺪﻣآ
1382 ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ
. ﺪﻨﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ار شدﻮﺧ
“ . ﻢﻨﮐﯽﻤﻧ
ﺮﮑﻓ . ﻪﻧ”
ﯽـﯾﺎـﺟ ور ﺎﻤﺷ ﺲﮑﻋ ﻦﻣ ﺪﯾﺎﺷ ... ﺎﻣا . ﺖﺳﺎﻤﺷ ﺎﺑ ﻖﺣ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻞﺜﻣ”
“ ... ﻦﯿﯾآﯽﻣ
ﻮﺷرو زا ﻦﯾراد ﺎﻤﺷ ﻪﮔا ،لﺎﺣﺮﻫ ﻪﺑ . ﻢﺷﺎﺑ هﺪﯾد
. ﺖﺧود نوﺮﯿﺑ ﻪﺑ ار ﺶﻫﺎﮕﻧ هرﺎﺑود دﺮﻣ
ار عﻮـﺿﻮـﻣ ﺖـﻓﺮﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ . دروآﯽﻤﻧ
رد ﺮﺳ ﻼﺻا ﺮﺘﮐد
“ ؟هﺪﻨﭼ ﺖﻋﺎﺳ ﻦﯿﻧودﯽﻣ”
: ﺪﻨﮐ ضﻮﻋ
“ . ﻪﺘﺒﻟا”
“ ... ﺖﻋﺎﺳ”
: ﺖﻔﮔ و ﺖﺧاﺪﻧا شاﯽﭽﻣ
ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮕﻧ ﺐﯿﺠﻋ ِدﺮﻣ
ار نآ و ﺖﻔﮔ هاﺮﯿﺑ و ﺪﺑ ﺶﺘﻋﺎﺳ ﻪﺑ ،ﺖﺧاﺪﻧا ﺶﯾﺎﻫوﺮﺑا ﻪﺑ ﯽﻨﯿﭼ
ﻪﮐ ﻦﯾا ﻞﺜﻣ ” : داد ﻪﻣادا و دز یﻮﺤﻣ ﺪﻨﺨﺒﻟ . داد نﺎﮑﺗ نﺎﮑﺗ ﻢﮑﺤﻣ
“ . هدﺎﺘﻓا رﺎﮐ زا
یاراد ﺖﻋﺎﺳ ،دﻮﺑ ﺐﯿﺠﻋ ﯽﻠﯿﺧ . دﺮﮐ هﺎﮕﻧ ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﺐﺠﻌﺗ ﺎﺑ ﺮﺘﮐد
و رﺎﻤﺷ لﺎﺳ ،رﺎﻤﺷ هﺎﻣ ،رﺎﻤﺷزور یﺎﻫﻪﻧﺎﺸﻧ
و ﺎﻤﻧنﺎﻣز
یﻪﺑﺮﻘﻋ
ﻪﺳ
لﺎﺳ نﻮﭼ ،ﺖﺳا هﺪﺷ باﺮﺧ ﺖﻋﺎﺳ ﺎﻤﺘﺣ دﺮﮐ ﺮﮑﻓ . دﻮﺑ هﺎﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ
. دادﯽﻣ
نﺎﺸﻧ ار هﺎﺒﺘﺷا ﯽﻟﺎﺳ ،شرﺎﻤﺷ
ﻪـﺑ ﺖﺸﮕﻧا ﺎﺑ و “ . ﺰﯾﺰﻋ یﺎﻗآ ،ﺖﺴﯿﻧ ﻢﻬﻣ”
: ﺖﻔﮔ ماﺪﻧا ﮏﭼﻮﮐ دﺮﻣ
: دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻪﭘﻮﮐ یهﺮﺠﻨﭘ
نوﺮﯿﺑ
ﻢﻫ ﯽﻠﯿﺧ . ﻦﻠﮐ ﻪﺑ ﻢﯿﺳر ﯽﻣ ﻪﮐ ﻪﺸﮐ ﯽﻤﻧ ﯽﻟﻮﻃ . هدوز ﺢﺒﺻ زﻮﻨﻫ”
“ . ﺖﺴﯿﻧ ﻖﯿﻗد ﺖﻋﺎﺳ ﻦﺘﺴﻧود ﻪﺑ زﺎﯿﻧ
. ﻪـﯾ ﯽﺴﯿﺋﻮﺳ . هدﻮﺟﻮﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻦﯾا ،ﻦﯿﻧود ﯽﻣ . . ﺎﻣا . ،ﻪﺘﺳرد”
زا یرﻮﻃ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺒﻧ . م هداد شﻻﺎﺑ لﻮﭘ ﯽﻠﮐ ﻦﻣ ؟ﻪﮐ ﻦﯿﺘﺴﻫ ﻪﺟﻮﺘﻣ
“ . ﻪﺘﻔﯿﺑ رﺎﮐ
یﺎـﻫ ﺐﯿﺟ زا ﯽﮑﯾ رد ار نآ ﺪﻌﺑ . ﺪﻧﺎﺒﺴﭼ ﺶﺷﻮﮔ ﻪﺑ ار ﺖﻋﺎﺳ دﺮﻣ
ﻢـﺘـﻋﺎـﺳ ﻪـﮐ ﻻﺎﺣ . دﺮﮐ ﻪﺷﯽﻣ
رﺎﮑﯿﭼ”
: ﺖﻔﮔ و ﺖﺷاﺬﮔ شدﺪﻌﺘﻣ
“ . مﺮﯿﮔﯽﻣ
ﮏﻤﮐ ﻮﯾدار زا ﻦﻣ ،ﻪﮕﺑ ﻦﻣ ﻪﺑ ور ﺖﺳرد نﺎﻣز ﻪﻧﻮﺗﯽﻤﻧ
نوﺮـﯿﺑ شﺮﮕﯾد ﺐﯿﺟ زا ﺖﺷاد ﯽﻣﺮﭼ ﺪﻠﺟ ﻪﮐ ار یﺰﻠﻓ یاﻪﺒﻌﺟ
دﺮﻣ
ﯽـﺒـﯾﺮﻏ یﻪﺒﻌﺟ
“ . هراد ﺐﯿﺟ رﺪﻘﭼ دﺮﻣ ﻦﯾا ” : دﺮﮐ ﺮﮑﻓ ﺮﺘﮐد . دروآ
ﺪـﻠﺟ . ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﺘﻫﺎﺒﺷ دﻮﺑ هﺪﯾد نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺮﺘﮐد ﻪﮐ یﺰﯿﭼ ﭻﯿﻫ ﻪﺑ . دﻮﺑ
یﻪﺤﻔﺻ
ود و دﺪﻌﺘﻣ ﺰﯾر یﺎﻫخارﻮﺳ
ﺎﺑ ﺖﺷاد یاهﻮﻬﻗ
ﯽﮕﻧر ،ﯽﻣﺮﭼ
. ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﻋﺎﺳ
“ . ﻢﻨﮐﯽﻣ
ﻦﺷور ور مدﻮﺧ ِﻮﯾدار ﻦﻣ ﻻﺎﺣ”
ﻮـﯾدار ﺪـﺻ رد ﺪﺻ ،ﻪﮕﯾد ﻪﺘﻋﺎﺳ ﻢﯿﻧ ﺎﺗ ” : داد ﯽﮕﻨﮔ ﺢﯿﺿﻮﺗ دﺮﻣ
“ . ﻪﻨﮐﯽﻣ
مﻼﻋا ور ﻖﯿﻗد ﺖﻋﺎﺳ
یﺮـِﺧﺮِﺧ یاﺪﺻ ارﻮﻓ . ﺪﻧﺎﺧﺮﭼ ار ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﻋﺎﺳ یﺎﻫﻪﺤﻔﺻ
زا ﯽﮑﯾ وا
ﺖـﻋﺎـﺳ یﻪﺤﻔﺻ
ﯽﮑﯾ نآ دﺮﻣ . ﺪﯿﺳر شﻮﮔ ﻪﺑ ﺎﻫخارﻮﺳ
نﺎﯿﻣ زا
ﻪـﻣادا ﻪـﻔﻗوﯽﺑ
ﻦﮐدﺮﺧ
بﺎﺼﻋا ﺮِﺧﺮِﺧ یاﺪﺻ . ﺪﻧﺎﺧﺮﭼ ﺰﯿﻧ ار ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﯽـﮑﻠﮑﺷ و “ . مﺪﯿﻤﻬﻓ ،نﺎﻫآ ؟ﻪﻨﮐﯽﻣ
ﺮِﺧ ﺮِﺧ اﺮﭼ”
: ﺖﻔﮔ دﺮﻣ . ﺖﺷاد
ِجاﻮـﻣا یور ﻪـﮐ ،ﻪﯾ ﯽﻨﻫآ یﺎﻫهراﻮﯾد
ﺎﻣ فاﺮﻃا”
: ﺖﻔﮔ و دروآ رد
و “ . ﻢـﻔـﺳﺎـﺘـﻣ ﯽﻠﯿﺧ ” : ﺖﻔﮔ ﺐﻟ ﺮﯾز و “ . هزاﺪﻧﯽﻣ
ﺖﯾزارﺎﭘ ﯽﯾﻮﯾدار
. ﺖﺧاﺪﻧا یاﻪﺷﻮﮔ
ﻪﺑ ار ﻮﯾدار
،ﺎـﮑـﯾﺮﻣآ ﻮﺗ . ﻢﺘﺴﻫ قﺮﺑ ﻦﯿﺴﻨﮑﺗ ﻦﻣ ،ﻦﯿﻧودﯽﻣ
” : ﺖﻔﮔ هرﺎﺑود دﺮﻣ
رﺎﮐ و ﺮﺳ ﺎﻫﮏﺷﻮﻣ
ِﯽﻗﺮﺑ یﺎﻫﻢﺘﺴﯿﺳ
ﺎﺑ ﻪﮐ ﻢﻨﮐﯽﻣ
رﺎﮐ ﯽﺘﮐﺮﺷ ﻮﺗ
هﺎـﮔ ،نر ﯽـﻣ رﺎﮑﺑ ﯽﮕﻨﺟ فاﺪﻫا یاﺮﺑ هﺎﮔ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﮏﺷﻮﻣ
. هراد
“ . ﺰﯿﻣآﺢﻠﺻ
فاﺪﻫا یاﺮﺑ
ﯽﻨﻌﯾ . ﻪﺒﯿﺠﻋ ﯽﻠﯿﺧ ،هوا”
: ﺖﻔﮔو داد نﺎﮑﺗ ار شﺮﺳ هﺎﮔآدﻮﺧﺎﻧ ﺮﺘﮐد
ﻢﻫ ﻪﻧﻮﺗﯽﻣ
ﻪﮐ ﻦﯾزﺎﺳﯽﻣ
ور ﯽﯾﺎﻫﻢﺘﺴﯿﺳ
ﺎﻤﺷ ﻪﮐ ﻦﯿﮕﺑ ﻦﯾاﻮﺧﯽﻣ
“ . ﻪﻨﮐ ﮏﯿﻠﺷ ﻢﻫ ﺎﺑ ور ﮏﺷﻮﻣ ﺪﻨﭼ ،نﺎﻣز
ﯽـﺘـﯾاﺪﻫ یﺎﻫﻢﺘﺴﯿﺳ
ﻦﻣ ؟ﺮﺘﮐد یﺎﻗآ ﻦﯾﺪﺷ ﻪﻧوﻮﯾد ﺎﻤﺷ ﻪﮕﻣ ! ﻪﻧ”
ﯽـﺣاﺮـﻃ ور ﺎﻤﯿﭘ ﺎﻀﻓ یﺎﻫﮏﺷﻮﻣ
و ﺎﻤﯿﭘهرﺎﻗ
یﺎﻫﮏﺷﻮﻣ
یاﺮﺑ ور
ﯽـﻠـﺧاد یﺎـﻫ ﻢـﺘـﺴـﯿـﺳ یور ،ﯽﯾاﻮﻫ یوﺮﯿﻧ یاﺮﺑ ﺎﯾ . ﻢﻨﮐﯽﻣ
“ . ﻪﻨﮐﯽﻣ
لﺎﺒﻧد ور ﯽﻧﺎﺴﻧا فاﺪﻫا ﻪﮐ ﻢﻨﮐﯽﻣ
رﺎﮐ ﯽﯾﺎﻫﮏﺷﻮﻣ
N-ro: 5 Aŭtuno 2003
٣٢
25