Armando Llanos Ortiz de Landaluze

onartu zuen, eta Arabako Arkeologia Museoak burutu zuen lan
hori.
Aztarnategi paregabe jakin batzuen ingurunea moldatzen
zuten lurren erosketa izan zen nire beste parte hartze zuzena.
Bi kasu dira nagusiki: Iruña Oka (Biloda/Tresponde) eta La
Hoya (Biasteri). 1971n, garaiko Hezkuntza eta Zientzia
Ministerioko Martín Almagro Bosch, Arte Ederretako
Zuzendaritza Nagusiko Arkeologia Indusketetarako Komisario
Nagusia zenarekin izandako elkarrizketan bat etorri ginen
Iruñakoaren garrantzia duen aztarnategi bat, ezin zitekeela utzi
orduan garatzen ari ziren nekazaritza sistema mekaniko berriek
suntsitua izateko arriskuaren mende. Horrenbestez, mentura
horri aurre egiteko neurri gisa, aztarnategia kokaturik zegoen
lurrak erosi beharra erabaki zen. Operazio hori guztia kudeatu
nuen, eta Madrilgo Arte Ederretako Ministerioak ordaindu zuen.
Geroago, jaio berria zen Eusko Jaurlaritzari transferitu zitzaion,
eta honek hesitu egin zuen. Beste transferentzia batek Arabako
Foru Diputazioaren babespean ezarri zuen, eta horrek osatu
zuen lurren erosketa.
Beste hainbeste gertatu zen La Hoyako aztarnategiarekin.
Arkeologia indusketak hasi aurretik, aztarnategi horrek hartzen
zuen lurra erostea eskaini nion Arabako Foru Diputazioari, eta
1972an burutu zen eragiketa. Hala, indusketa egiterakoan
agerian geratu ziren egiturak ikusgai daude orain, jendeak
begiets ditzan.
Aurreko eragiketen izaerakoak ez badira ere, Monumentu
Multzoen mailan ezarritako Kultura Ondasun izendatzea
aztarnategiak babesteko urratsa da, ezbairik gabe. Behin eta
berriro jardun dut ildo horretatik, eta Castejón de Navaridasko
Burdin Aroko herriskari kalifikazio hori aplikatzeko eskaria izan
da egin dudan azkena.
70