Algunas reflexiones acerca del papel de la IngenierÃa en las ...
Algunas reflexiones acerca del papel de la IngenierÃa en las ...
Algunas reflexiones acerca del papel de la IngenierÃa en las ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
El constructor <strong>de</strong> molinos Andrew Meikle (1719-1811) inspiró a Watt y a su socio<br />
Boulton para aplicar <strong>la</strong> misma i<strong>de</strong>a a <strong>la</strong> regu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> velocidad <strong>de</strong> giro <strong>de</strong> <strong>la</strong> máquina<br />
<strong>de</strong> vapor, dando así lugar al mecanismo <strong>en</strong> 1798 (Figura 2):<br />
Figura 2: Regu<strong>la</strong>dor <strong>de</strong> bo<strong>la</strong>s (aquí, actuando sobre una válvu<strong>la</strong>).<br />
En este caso, <strong>la</strong> rotación es tanto más uniforme cuanto más regu<strong>la</strong>r sea el flujo <strong>de</strong> vapor<br />
<strong>en</strong>viado al cilindro, a partir <strong><strong>de</strong>l</strong> cual el sistema formado por el pistón, <strong>la</strong> bie<strong>la</strong> y <strong>la</strong><br />
manive<strong>la</strong> g<strong>en</strong>era el movimi<strong>en</strong>to rotativo. Des<strong>de</strong> luego, podía hacerse <strong>la</strong> regu<strong>la</strong>ción<br />
manualm<strong>en</strong>te abri<strong>en</strong>do o cerrando una válvu<strong>la</strong>, pero <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a bril<strong>la</strong>nte, tanto ing<strong>en</strong>ieril<br />
como matemática, fue conseguir que <strong>la</strong> propia máquina <strong>de</strong> vapor se hiciera cargo <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
mando. Para ilustrar con un poco <strong>de</strong> Matemáticas esta exposición, veamos <strong>la</strong> ecuación<br />
para <strong>la</strong> evolución temporal <strong><strong>de</strong>l</strong> ángulo ϕ <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> vertical y uno cualquiera <strong>de</strong> los brazos:<br />
2 2<br />
ϕ''<br />
+ b ϕ'<br />
+ g sinϕ<br />
− n ω sinϕ<br />
cosϕ<br />
= 0<br />
En el<strong>la</strong> se distingue con c<strong>la</strong>ridad su orig<strong>en</strong> a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> ecuación no lineal <strong><strong>de</strong>l</strong> péndulo<br />
físico,<br />
ϕ' ' + g sinϕ<br />
= 0<br />
modificada por el término <strong>de</strong> rozami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> bisagra, b ϕ'<br />
, y por otro término no lineal<br />
2 2<br />
− n ω sinϕ<br />
cosϕ<br />
<strong>en</strong> el que intervi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> velocidad <strong>de</strong> rotación ω <strong>de</strong> <strong>la</strong> máquina y <strong>la</strong><br />
re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> reducción n <strong>en</strong>tre los giros <strong>de</strong> los ejes <strong>de</strong> <strong>la</strong> máquina y <strong><strong>de</strong>l</strong> regu<strong>la</strong>dor.<br />
Para com<strong>en</strong>zar ω se consi<strong>de</strong>ra como un parámetro que rige tanto el comportami<strong>en</strong>to,<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> regu<strong>la</strong>dor como <strong>de</strong> toda <strong>la</strong> máquina. Para ser correctos habría que añadir una nueva<br />
ecuación para <strong>la</strong> evolución <strong><strong>de</strong>l</strong> parámetro:<br />
ω'<br />
= Ω(<br />
ω,<br />
ϕ)<br />
pero vamos a conc<strong>en</strong>trarnos <strong>en</strong> <strong>la</strong> primera ecuación <strong>de</strong> segundo or<strong>de</strong>n, que escribimos<br />
<strong>en</strong> forma <strong>de</strong> sistema <strong>de</strong> dos ecuaciones <strong>de</strong> primer or<strong>de</strong>n:<br />
ϕ'<br />
= ψ<br />
2 2<br />
ψ ' = −F ψ − g sinϕ<br />
+ n ω sinϕ<br />
cosϕ<br />
3