colaborador especial festas - 92 - Hemeroteca Virtual de Betanzos

perna, evidencia da dorosa enfermidade contraída por contaxio dos apestadosaos que atendeu nunha peregrinaxe por Italia, posiblemente a Roma. Mais oque identifica sen dúbida algunha a San Roque é a compaña do can cunpanciño na boca que, segundo a tradición, Ile levaba diariamente ao doente.Deste xeito aparece representado en todo o Camiño de Santiago e enBetanzos.Engado especial ten para min a pequena imaxe pétrea do santo queestivo anteriormente instalada na fachada da súa capela, máis antiga que á quese Ile rende culto e sae na procesión anual. Aquela estaba feita, probablemente,por algún canteiro local a instancias de Roque Refoxo que "lo dio por sudebozion" no ano 1716, tal e como consta na inscripción ao pé.Coido que San Roque, orixinario de terra de bós viños, debe apreciar noque vale o detalle dos acios 011 piñucos que Ile ofrendan cada dezaseis deagosto, aínda que vaian verdes dabondo, como primicia do humilde viñobetanceiro. E, de seguro, que agarda con impaciencia o seu día para dar unhavolta polasvellas rúas da vila. A ún gustaríalle saberque pensa da reconversiónda súa antiga morada, ou dese mamotreto de cimento, escuálido e enormecomo unha obscena erección incontrolada, que "asombra" o vello Arquivo etenta facer competencia desleal á torre de Santo Domingo rachando as tiñasurbanas e o máis elemental bo gusto. Ou, mesmamente, a súa opinión sobreesas extrañas ofrendas que osnosos alcaldes Ile veñen facendo,e despois aínda se atreven apublicalas, pedíndolle que remateco paro e nos procure benestar.¿Non quedamos en que esas soncousas que teñen que resolver ospolíticos ou será que teremos quevotar por San Roque?Aló pola República -a segunda,claro-, un concelleirodabondo descreído, que facía cal I-sa de ateísmo consecuente e noncomo eses que se din ateos "graciasa Dios", escribiu un artigo -coido que irónico e retranqueirorecusandoo padroado de San Roque.Baseábase a súa argumentaciónen que os tempos das pestesnegras e demáis epidemias eandacios dos que, disque, osbetanceiros salan librados graciasá intercesión do santo, eran cousa do pasado miserento e da falla de hixienee limpeza e que cos adiantos do momento non tiñan razón de existir .Iconoclasta que era, o devandito concelleiro remataba dicindo que se atradición aconsellaba seguir mantendo un padroeiro, mellor sería nomearcoma tal a un fabricante de lexías como abandeirado da limpeza e da hixiene.Como vedes, unha vez máis o vello e mal entendido conflicto de tradición emodernidade.Así e todo, a min paréceme que por moito que os lexieiros e xabroeirosfixeran, indirectamente, polahixiene e, en consecuencia, polasaúde, moi pouco se adiantaríaneste labor se non fose polavontade dos usuarios. Ademáis,sería certamente difícil precisarque individuo do gremio, dosxabroeiros ou do máis modernodos lexieiros tería feito maioresméritos en prol da hixiene dacidade e dos seus habitantes. Sese valora o carácter de precursor,os eruditos locais terían traballopara desvelar os nomes dosintroductoresdesas industrias Poroutr,a banda, un padroado corporativodo gremio dos hixienistasen xeral, aparte de impersoal,tampouco é de recibo.Coido ademáis que iso dederribara un padreeiroparnoutro é unha má solución, máximecando aquel resulta máis simpáticoe ten máis antigüidade e"solera". E xa se sabe que aantigüidade, en moitos casos, éun grao. Así pois Betanoeiros, xaque andamos nos días do patrón,rematemos cun¡VIVA SAN ROQUE!...¡E O CAN!