You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12 12/02/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
iBRsLtfcfr ivroDI Xqnf dI swcfeI
ipwCly swq sflF qoN kyNdr
srkfr hr Kyqr ivwc
iBRsLtfcfr nMU Kqm krn dI
gwl kr rhI hY,jo ik jLmInI
hkIkq qoN kohF dUr jfpdI
hY.srkfr vloN iBRsLtfcfr nMU
Kqm krn aqy hr Kyqr ivwc
pfrdrsLqf ilafAux dI gwl
srvyKx nfl myl nhI
KFdI.eyQy dyKx vflI gwl ieh
hY ik ipwCly swq sflF ivwc
Bfrq ivwc iBRsLtfcfr df sUck
aMk Gitaf hY,pr ieMnF nhI
ik ies nMU ibhqr ikhf jf
sky.pwcI jnvrI 2022
nMU,trFspyrYNsI ieMtrnYsLnl ny
‘iBRsLtfcfr Dfrnf sUck aMk’
(sIpIafeI)2021 jfrI
kIqf,ijs dy anusfr
iBRsLtfcfr ivwc Bfrq dI
rYikMg ivwc iewk df suDfr
hoieaf.Bfrq df drjf hux
dunIaf dy iewk sO awsI dysLF
ivwco awsIvyN sQfn ‘qy af igaf
hY.hflFik,sO-puafieMt dy
pYmfny ‘qy idwqy jfx vfly aMkF
ivwc koeI bdlfa nhI hoieaf
hY.Bfrq df skor pihlF vFg
40 hI hY.mOjUdf srkfr ies
‘qy mfx kr skdI hY ik Aus
ny sMn 2013 qoN bfad swqf
sMBflI hY,aMkiVaf dy muqfbk
iBRsLtfcfr ivwc suDfr hoieaf
hY.mhwqvpUrn gwl ieh hY ik
2015 ivwc Bfrq ivwc
iBRsLtfcfr dI igxqI 36 sI,jo
ik 2014-15 ivwc ieh vwD ky
38 ho geI sI.ieh vI iek
dyKx Xog hY ik rYikMg vwDdy
kRm ivwc ibhqr hY.
ijs rPqfr nfl sfry
KyqrF ivwc suDfrF dI gwl khI
jf rhI hY,iBRsLtfcfr ivwc Aus
rPqfr nfl suDfr nhI ho
irhf,ijs rPqfr nfl hoxf
cfhIdf hY,ieh icMqF aqy
icMqn df ivsLF hoxf cfhIdf
hY.mhwqv pUrn gwl ieh hY ik
dunIaf dy iBRsLt dysLF ivwc
dwKxI suzfn swB qoN Qwly
hY,aqy zYnmfrk swB qoN vDIaf
siQqI ivwc hY.amrIkf dI
siQqI ivwc koeI bdlfa nhI
afieaf hY.Auh ajy vI 27vyN
sQfn ‘qy hY.sIpIafeI anusfr
iewk dhfky ivwc 130 dysLF
ny iBRsLtfcfr nMU rokx leI
koeI bhuqI qrwkI nhI
kIqI.pr ies dy nfl sfnMU ieh
smJxf cfhIdf hY ik Bfrq
ivwc iBRsLtfcfr dy mfmly ivwc
jldI hI ibhqr siQqI bxn
vflI hY.iDafn dyx vflI gwl
hY ik GutfilaF dI axhoNd df
mqlb ieh nhI huMdf ik
iBRsLtfcfr ‘qy kfbU pf ilaf hY
aqy hux afm afdmI irsLvq
dyx qoN mukq ho igaf hY,ieh
swB kuJ ajy vI afm pihlF
vFg hI cwl irhf hY.
iBRsLtfcfr dy ieiqhfs
‘qy njLr mfrIey qF ies dI
sLurUafq aMgryjLf dy dOr qoN hI
hoeI sI.iBRsLtfcfr bfry
aMgryjLF dI nIqI Gwt jF bhuq
Gwt Bfrq ivwc vI apxfeI
geI sI,ijs kfrn iBRsLtfcfr
sfry KyqrF ivwc amrvyl dI
qrHF PYl igaf sI.hux
iBRsLtfcfr nMU iek lfielfjL
bImfrI mMinaf igaf hY ijs
dI koeI dvfeI nhI hY.ivzMbnf
ieh hY ik ies dI sfiraF vloN
crcf aqy inKyDI kIqI geI hY
pr ies qoN Cutkfrf pfAux
leI koeI vI swcy idl nfl
awgy nhI afAuNdf.afjfdI qoN
bfad sMn 1948 ‘c ‘jIp
Gutfly’ qoN bfad sMn 1951 ‘c
mudl mfmlf sfhmxy
afieaf,ijs dI pUry dysL ivwc
crcf hoeI,pihlF vflI
srkfr ivwc kuJ Gutfly huMdy
rhy.ds sfl bfad sMn 1962
ivwc qqkflI pRDfn mMqrI
lfl bhfdr sLfsLqrI ny
iBRsLtfcfr dy Kfqmy leI iek
sMQfnm kmytI df gTn
kIqf.kmytI ny afpxI iek
itwpxI ivwc ikhf sI ik ipCly
16 sflF ivwc mMqrIaF ny gYrknMUnI
ZMg nfl pYsf iekwTf
kr ky bhuq jfiedfd bxfeI
hY,Aus qoN bfad sMn 1971
ivwc nfgrvflf Gotflf aqy
iPr Aus qoN bfad jld hI
boPors Gotflf sfhmxy af
igaf.ijs ivwc qqkflI pRDfn
mMqrI sLRI rfjIv gFDI Auqy
dlflI df afrop lgy sn.ies
qoN bfad kyNdr srkfr dy
mMqrIaF ‘qy kuJ hI sflF ‘c
Gply krn dy dosL lwgy
sn.isrP kyNdr,rfj srkfrF
nMU muwK mMqrIaF aqy mMqrIaF
‘qy vI GutfilaF dy dosL lwgy
sn,ijMnHF ‘c lflU pRsLfd Xfdv
dy cfrf Gutfly dI crcf awj
vI jfrI hY. ipCly cfr
dhfikaF ‘c iBRsLtfcfr df
kyNdr isrPL rfjnIqI df Kyqr
hI nhI irhf,sgoN pRsLfsLn,
puils, ibjlI, adflq,
AudXog, invysL, bYikMg,hvfeI
syvf,PLOjL,iswKaf,ishq,inaFp
filkf,mIzIaf,ngrpfilkf
nOkrsLfhI,syvf dy sfry KyqrF ,
kfrporyt aqy KyqIbfVI
mMzIaF vrgy sfry KyqrF ivwc
iBRsLtfcfr df bolbflf hY.ies
dy nfl hI hr koeI jfxdf hY
ik BfrqI gYr-knMUnI Dn nMU
bfhrly bYkF ivwc jmHF krvf
ky surwiKaq rwKdy hn.jdoN
mOjUdf srkfr swqf ivwc afeI
qF ies ny vfadf kIqf sI ik
Auh sivs bYkF ivwc BfrqIaF
dy kfly Dn nMU vfps
ilafeygI,pr ipCly swq sflF
ivwc ieh kflf Dn vfps ikAuN
pysLksL :-amrjIq cMdr
9417600014
nhI ilaf skI,ieh ajy qwk
rhws bixaf hoieaf hY.kyNdr
srkfr Bfrq nMU ieh
mhFsLkqI vl vwDx dI gwl
krdf hY pr ijs rPqfr nfl
dysL dI afriQkqf awgy vwD
rhI hY,Aus qoN lwgdf hY ik kuJ
sflF ivwc Bfrq vI amrIkf
vFg mhFsLkqI bxn vl jf
skdf hY.koeI vI dysL AudoN
suprpfvr bx jFdf hY jdoN
Aus dI qknIk Aunq guxvwqf
dI hovy aqy Aus nMU bfhroN
drfmd krn dI loV nhI
hMudI.dUjf,mhFsLkqI bxn leI
ikrq dI lfgq Gwt hoxI
cfhIdI hY,qF hI dysL vDyry
KpqkfrI vsqF df Auqpfdn
kr skdf hY.cIn ies mfmly
ivwc Bfrq nfloN bhuq awgy
hY.mhFsLkqI bxn ivwc
iBRsLtfcfr iek bhuq vwzI
rukfvt hY.jykr iksy dysL ivwc
keI KyqrF ivwc asmfnqf
bhuq ijafdf hY,qF Aus dysL nMU
mhFsLkqI bxn dy rfh ivwc
asmfnqf aqy iBRsLtfcfr dI
siQqI ieko-ijhI hMudI
hY.jykr qswlI bKsL nhI qF
swB qoN pihlF iBRsLtfcfr aqy
asmfnqf nMU Kqm krn dI
loV hMudI hY. iBRsLtfcfr nMU
rokx leI inaFpfilkfvF,
ivDfn sBfvF aqy hor ijMny vI
adfry hn aqy mIzIaf nMU
afpxI izAUtI iemfndfrI nfl
inBfAuxI cfhIdI hY.ies dy
nfl hI pRsLfsLn aqy ikrq
jgq nfl juVy sfry hI sbMDq
ivBfgF nMU vI afpxf kMm
iemfndfrI nfl krnf
pvygf.dysL dI surwiKaf dy
pihrydfr PLOjL ivwc iBRsLtfcfr
dIaF KbrF afAux nfl bhuq
gMBIr svfl pYdf hMudy hn ik
kI dysL dI POjL jF ies dy Coty
vwzy aPsr iemfndfr nhI
hn?boPors Gutflf,agsqf
vYstlYz, hYlIkfptr
Gutflf,afdrsL sosfietI
Gutflf dyK ky aijhf lwgdf hY
ik POjL ivwc ikqy nf ikqy
iBRsLtfcfr hY,ijs nMU Kqm
krn dI loV hY.eysy qrHF
mIzIaf ivwc PYly
iBRsLtfcfr,ijs ivwc pyz inAUjL
aqy KbrF dI glq pysLkfrI
pRmuwK hY,nMU bVI gMBIrqf nfl
dyKx dI loV hY.iesy qrHF
aPsrsLfhI ivwc vwD irhf
iBRsLtfcfr aqy ivqkrf iek
hor smwisaf hY.kfrporyt ivwc
Cfieaf iBRsLtfcfr durdsLf
vDfAux df iek vwzf kfrn
hY.ies vwl gMBIrqf nfl
iDafn dyx dI loV hY aqy ies
leI sKq knMUn bxfieaf jfxf
cfhIdf hY. iBRsLtfcfr nMU rokx
leI,kyNdr srkfr ny bhuq
sfry knMUn bxfey hn,ijs ivwc
ieMzIan pInl koz 1860,
iBRsLtfcfr aYkt 1988,bynfmI
tRFjYksLn aYkt,mnI lFzirMg
rokU aYkt 2002,ienkm tYks
aYkt 1961 aqy lokpfl
aYkt 2013 sLfml hn.pr
isrPL knMUn bxf ky iBRsLtfcfr
nMU rokxf sMBv nhI hY.ies nMU
Kqm krn leI pRsLfsLn,
isafsqdfn, mulfjLmF,
aPsrF aqy afm lokF nMU
sMklp lYxf pvygf,qF hI
iBRsLtfcfr nMU Twl pY skdI
hY,qF hI sfzf dysL qrwkI dy
rfh qy jf skdf hY.