Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10<br />
<strong>moambe</strong><br />
12 aprili evropel ebraelTa katastrofis dRea. didi, Zalian didi msxverpli gaiRo Cvenma xalxma, vidre xelaxla moipovebda<br />
Tavis dakargul samSoblos. jerac ar SeSrobia sisxli buxenvaldisa da osvencimis sasaklaoebs, antisemituri bacila ki<br />
mainc cocxlobs. vidre amqveynad kidev gaismis iudofobebis kacTmoZule xma, kacobriobas simSvidis ufleba ara aqvs. eqvsi<br />
milioni adamianis udanaSaulod daRvrili sisxli dRemde mogvZaxis...<br />
gvaxsovdes!<br />
babi iari evgeni evtuSenko<br />
babi iarze Zegli ara Cans,<br />
da RranteebSi Cagudul RarRils<br />
klde daswolia akldamasaviT,<br />
magram iseTi - xsenebad ar Rirs...<br />
me meSinia: o, sadReisod ise Zvelia Cemi asaki,<br />
viT xnovaneba ebrael xalxis.<br />
TiTqos marTla var Ze israelis -<br />
sjulis erTguli da mimdevari, -<br />
win mimiZRveba keTili Semwe<br />
da, rogorc Zveli iudeveli,<br />
davexetebi egviptis gzebze.<br />
xan meCveneba - dreifusi var,<br />
da Cemi mowme da mabezRari<br />
meSCanobaa... gamovaRwev? - RmerTma inebos!..<br />
jer ki utifrad maxvevia brbo sazizRari -<br />
ase uRmerTod Tavlafdasxmuls da Seginebuls.<br />
me Sen getyvi da, bediswera amas makmarebs,<br />
axia Cemze: Rirsi var, Rirsi!<br />
aSrialeben mandilosnebi<br />
briuseluri kabis maqmanebs<br />
da qolgis wvetebs mirtyamen cxvirSi.<br />
TiTqos wamiWers yelSi Toki da<br />
kvlav imdroindel cremlebs mogitan,<br />
- o, istoriav, gepatios es umsgavsoba:<br />
dRemde momtiris sisxliani belostokidan<br />
beddavsebuli Cemi bavSvoba...<br />
ielvebs dana, daxlidari myisve idroebs,<br />
vuyureb sisxlis uRmerTo livlivs<br />
da Jruanteli ZarRvebSi mivlis,<br />
aryis orTqli nTqavs galeqebul samikitnoebs,<br />
yars oxSivari xaxvis da nivris...<br />
da isev buri, qarboria da buruseTi -<br />
loTbazara brbo mtvrian furgons moaxriginebs:<br />
‘’- dascxe uriebs, -<br />
daixseni deda-ruseTi!’’ –<br />
Rmuis viRac da dediCemis mandils miginebs....<br />
es me var, me var - ana franki: mogZaxi, modi!..<br />
var gamWvirvale da molivlive,<br />
rogorc aprilSi alublis toti...<br />
es aRarasodes ganmeordeba<br />
gazeTi Seicavs Toris wminda sityvebs. gTxovT gaufrTxildeT!<br />
diax, es me var, da me miyvars: - wyalwyala frazebs<br />
sjobs siyvarulis Relva da SfoTi.<br />
bnel sakanSi varT, - atuzula bindi karebSi,<br />
SevyurebT ZrwolviT da SecbunebiT,<br />
veRarc ciT vtkbebiT da verc bunebiT...<br />
mxolod alersi SegviZlia... Tumca alersi<br />
cotas ar niSnavs - damerwmunebiT.<br />
rao?! - xma ismis? - ara uSavs - darabebia:<br />
momxvie xeli! - ukve darbazebs<br />
akrTobs aprilis mze mobarbace...<br />
karebs gvimtvreven? - araferia:<br />
albaT yinuli dacurda tbaze...<br />
... babi iarze Srialebs moli<br />
da - flateebiT gadaferdili -<br />
xeebi dganan uTqmeli risxviT<br />
da TiTqos vamCnev - wuTi-wuTze rogor vberdebi<br />
im drois eldiT, - tkivilebis im welTaRricxviT.<br />
mec tkivili var, gaqvavebul kivilad vdgavar -<br />
aTaseulTa aTasi wyevliT<br />
da SeCvenebiT guldakodili:<br />
gminva var, gminva, ganwiruli bavSvebis xma var<br />
da daxvretili bebris xrotini.<br />
gaduvlis ferfli damwvar keriebs<br />
da locvasaviT aRuvlens mermiss,<br />
rom maSindeli cecxlis geniebs<br />
kvlav guliscema moixseniebs<br />
da Setokeba yoveli nervis...<br />
de, moiSalos istoriam uRvTo braldeba,<br />
iquxos ‘’internacionalma’’,<br />
xmam Searyios ca da zeniti,<br />
roca amqveynad dasamardeba<br />
ukanaskneli antisemiti...<br />
Targmna jemal ajiaSvilma<br />
daxau...<br />
mwvaneSi Cafluli sikvdilis qalaqi...<br />
bilikebad qceuli qvafenilebi gvauwyeben ramdeni aTasi kacia Zmur saflavSi Camarxuli...<br />
mivyvebi bilikebs da viTvli...<br />
Cems gverdiT xanSiSesuli israeli wyvili cremlebs ver ikavebs:<br />
- mTeli Cemi ojaxi am dawyevlil banakSi amowyvites, marto me da Cemi da gadavrCiT. – meubneba israeli mamakaci<br />
da mZimed idebs xels mkerdze. – Svilo, Sen verasodes mixvdebi ra saSinelebaa CemTvis am dasaqcev adgilas yofna, magram<br />
erTxel xom mainc unda Camovsuliyavi...<br />
raRac pastoraluri siCumea, asobiT turisti aTvalierebs am sikvdilis banaks da cdilobs dumiliT gamoxatos<br />
Tavisi gancdebi.<br />
sqelZiriani sportuli fexsacmelebiT davabijeb moxreSil bilikebze, saSinel tkivils vgrZnob...<br />
Turme am bilikebze fexSiSvela arbeninebdnen ConCxadqceul qalebsa da bavSvebs...<br />
xeliskankaliT vexebi samuzeumo eqsponatebad qceul rkinis gisosebs, xis barakebis sulisSemxuTveli suni guls<br />
miRonebs da vcdilob swrafad Cavuaro “sawolebad” wodebul sarTulebian yuTebs...<br />
gafarToebuli TvalebiT vumzer sawamebel iaraRebs da yurSi bundovnad Camesmis raRac Soreuli, araadamianuri,<br />
ganwiruli kivili...<br />
aqeT-iqidan ismis fotoaparatebis Cxakuni...<br />
sikvdili mimzers ConCxadqceul bavSvTa Tvalebidan...<br />
xis kedelze Camokidebul suraTze mwkrivSi dganan ukanasknel gzaze mkerdze eqvsqimian varskvlavmibneuli nawamebi<br />
ebraelebi, romelTa danaSaulic mxolod is iyo, rom ebraelebad daibadnen.<br />
uneburad xels videb kiserze Camokidebul “magen davidze”.<br />
aTasobiT udanaSaulo adamianis sicocxlisa da sikvdilis istorias mogviTxroben xis dafebze Camwkrivebuli<br />
suraTebi...<br />
aqvea israelis kuTxec...<br />
TiTqos aq mosul yovel adamians Tavisi ukanaskneli vali mouxdiao amaod wamebulTa winaSe.<br />
oTaxi savsea israelis delegaciebis mier simbolurad motanili transparantebiT, droSebiT, samkerde niSnebiTa<br />
da almebiT...<br />
ezoSi qvis damrec svetzea aRmarTuli “menora”, israelis saxelmwifos arsebobis simbolo...<br />
iqve cocxali yvavilebis Taigulad qceula magen davidamokveTili Savi marmarilos obeliski...<br />
mikvnesis guli, Tvalze cremli TavisiT poulobs gzas.<br />
erTxel kidev vaCxakuneb fotoaparats, minda dapirebad waviRo Cems mravaltanjul miwis SvilebTan Zeglad aRmarTul<br />
kedelze mraval enaze amotvifruli anderZi:<br />
“es aRarasodes ganmeordeba!”<br />
daxau...<br />
rogor, rogor menatreba aqedan Cemi tanjuli, magram mainc amayi, Zlieri da mxargaSlili israeli...…<br />
cisana biniaSvili<br />
1. babi iari - adgili kievis<br />
ganapira ubanSi, sadac 1941<br />
wlis 29 seqtembers, qifuris dRes,<br />
faSistebma mSvidobiani ebraeli<br />
mosaxleobis arnaxuli sasaklao<br />
moawyes. oficialuri monacemebiT,<br />
im dRes daxvretilTa ricxvi<br />
33771 kacs Seadgenda. omis Semdeg<br />
xelisufleba karga xans dumiliT<br />
uvlida gverds babi iaris<br />
tragedias [ebraeli mosaxleobis<br />
ganadgurebas nacistebTan erTad<br />
adgilobrivi policiac moTaveobda]<br />
da daxocilTa samarxebze<br />
sportul-gamajansaRebeli kompleqsis<br />
mSeneblobiTa Tu sxva<br />
cinikuri xerxebiT cdilobda<br />
Tvali aexvia msoflio sazogadoebriobisaTvis<br />
- vidre erT<br />
dRes mSenebare obieqti ar Camoiqca<br />
da mSeneblebi Tan ar Caitana.<br />
evtuSenkos leqsi 1961 wels<br />
gamoqveynda. publikacias farTo<br />
saerTaSoriso gamoxmaureba<br />
mohyva, ramac mmarTveli partiuli<br />
elitis, metadre ki xruSCovis,<br />
guliswyroma gamoiwvia. leqsis<br />
musikaluri versia, romelic<br />
dimitri SostakoviCma Seqmna [me-<br />
13 simfonia], pirveli Sesrulebis<br />
Semdeg [1962 w.] karga xans aRar<br />
aJRerebula. miuxedavad amisa, qifuris<br />
dReebSi ukrainis ebraeloba<br />
mainc ikribeboda babi iar-<br />
Tan da erTdRiani SimSiliT,<br />
rogorc amas tradicia moiTxovs,<br />
da sulis mosaxsenebeli locvebiT<br />
pativs miagebda daxocilTa<br />
xsovnas. maT kvaldakval, amerikis<br />
ebraeloba gaerTianebuli<br />
erebis SenobasTan marTavda<br />
Sesabamis aqciebs.1991 wels, babi<br />
iaris tragediis 50-e wlisTavze,<br />
genocidis msxverplTa saerTa-<br />
Soriso xsovnis dReebSi, ukrainis<br />
saxelmwifos imJamindelma meTaurma<br />
leonid kravCukma samZimari<br />
gamoTqva msoflio ebraelobis<br />
mimarT da Tavisi xalxis saxeliT<br />
saqveynod moixada bodiSi im<br />
Semzaravi danaSaulisaTvis, 1941<br />
wlis seqtemberSi mis miwaze rom<br />
datrialda.<br />
2. alfred dreifusi - safrangeTis<br />
armiis oficeri,<br />
romelsac Tavisi ebrauli warmomavlobis<br />
gamo saxelmwifos<br />
Ralati daswames [e. w. dreifusis<br />
saqme - 1894 w.]. emil zolam weriliT<br />
- ‘’me brals vdeb’’ - sastikad<br />
gailaSqra am samarcxvino sasamarTlo<br />
procesis winaaRmdeg.