Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14<br />
sityva<br />
xaim vaicmanis saxelobis<br />
samecniero centri<br />
xaim vaicmanis<br />
saxelobis samecniero kvleviTi<br />
centri warmoa–<br />
dgens universitets am sityvis<br />
zusti gagebiT. – mis<br />
funqciebSi Sedis agreTve<br />
feinbergis saxelobis aspirantura,<br />
romelic meore da mesame xarisxis (doqtorati) mecnierebs amzadebs.<br />
qalaq rexovoTis teritoriaze mdebare mSvenier parkSi gegmazomieradaa ganlagebuli<br />
keTilmowyobili saswavlo korpusebi, sxvadasxva daniSnulebis laboratoria, studentTa<br />
sacxoverebeli korpusebi da “profesorebis quCa“”. xaim da vera vaicmanebis saxlmuzeumi<br />
parkis erT-erT borcvze dgas, xolo maTi saflavebi - samxreTiT mdebare fiWvisa<br />
da palmis xeebiT moCrdilul myudro kuTxeSi...<br />
msoflio mniSvnelobis mqone es samecniero centri mesame umaRlesi saswavlebelia<br />
israelSi, romelic gaixsna xaifis teqnionisa da ierusalimis ebrauli universitetis<br />
Semdeg 1925 wels (xaim vaicm–anis uSualo iniciativiT). dasawyisSi igi iwodeboda,<br />
rogorc zivis samecniero-kvleviTi centri. xaim vaicmanis<br />
didi damsaxurebaa, rom swored es adgili airCia cdebis<br />
Casatareblad. igi cdilobda Seeqmna qimiuri formula im<br />
sasuqisa, romelic israelis soflis meurneobas saSualebas<br />
miscemda udabnosa da xriok adgilebSic moeyvana uxvi<br />
mosavali. finansuri daxmareba vaicmanma miiRo lord israel<br />
da ribka zivebis ojaxisagan, romelTac daaarses es samecniero-kvleviTi<br />
centri (igi sami patara laboratoriisagan<br />
Sedgeboda) maTi tragikulad daRupuli mcirewlovani vaJis<br />
saxelis ukvdavsayofad.<br />
vaicmanma didi xalisiT daiwyo centris gafarToebisa<br />
da popularizaciis saqme. msoflios sxvadasxva kuTxeSi eZebda<br />
mecnierebsa da swavlulebs, romelTac iwvevda kvlevebis<br />
Casatareblad. am movlenebTan dakavSirebiT 1944 wels aSSis<br />
sionistma ebraelebma meir vaisglasis TaosnobiT Seqmnes<br />
daxmarebis fondi, romelic centris ganaSenianebasa da gafarToebas<br />
isaxavda miznad. xolo 1949 wels, vaicmanis dabadebis<br />
75 wlisTavze, gaixsna samecniero – kvleviTi-centris<br />
mTavari Senoba.<br />
centrSi funqcionirebs ZiriTadi fakulteti, romelic<br />
aerTianebs mecnierebisa da teqnologiis ganviTarebis yvelaze<br />
Tanamedrove meTodebsa biologiis, bioqimiis, qimiis,<br />
fizikis, gamomTvleli manqanebisa da maTematikis dargebSi.<br />
studentebi samecniero kvlevebs atareben uaxlesi teqnikiT<br />
aRWurvil laboratoriebsa saswavlo-–sacdel klasebSi.<br />
vaicmanis centrSi swavla ebraul enaze warmoebs, magram stu–<br />
dentebs inglisuri enis srulyofili codnac moeTxovebaT.<br />
calke SenobaSi ganTavsebulia ganyofileba, romelic<br />
uzrunvelyofs Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisad saswavlo<br />
programebisa da pedagogiuri mecnierebis daxvewas.<br />
gansakuTrebuli yuradReba eTmoba sabunebismetyvelo, maTematikisa da programuli<br />
uzrunvelyofis ganaxlebuli versiebis sistematizacias.<br />
ase magaliTad, programa feraxi” saSualebas aZlevs umaRlesi saswavleblis studentebs,<br />
– rogorc adgilobrivebs iseve ucxoelebs, miRon specialuri stipendia saSualo<br />
da dawyebiTi skolebis moswavleTa daxmarebis sanacvlod. moswavle axalgazrdobisaTvis<br />
gaxsnilia specialuri kursebi, sadac imaRleben codnas sabunebismetyvelo mecnierebaTa<br />
sferoSi. iseTi obieqtebi, rogoricaa “samecniero baRi” da “axalgazrda mecnierTa forumi”,<br />
gansakuTrebul yuradRebas uTmoben saSualo skolis moswavleTa Soris warCinebuli da<br />
samecniero sakiTxebiT dainteresebuli axalgazrdobis mozidvas. yovelwliurad ewyoba”<br />
samecniero festivali”.<br />
centrSi warmatebiT funqcionirebs rigi ganyofilebebisa, romelic dakavebulia<br />
hidrologiis, energetikis, samTo-sainJinro da wiaRiseuli simdidris mopovebis, udabnos<br />
pirobebs Seguebuli mcenareebisa da wylis gaumtknarebis sakiTxebiT. Tana–medrove<br />
gazeTi Seicavs Toris wminda sityvebs. gTxovT gaufrTxildeT!<br />
samedicino, qimiur da<br />
teqnologiur sferoeb-<br />
Si mopovebuli udidesi<br />
warmatebebisa da msofli<br />
saxelis wya–lobiT, centris<br />
mesveurebi did daxmarebas<br />
uweven samecniero<br />
da sam–rewvelo xasiaTis obieqtebs, rogorc israelSi, ise msoflios sxva kuTxeebSi. amis<br />
meSveobiT vaicmanis centris saSemosavlo biujeti yo–velwliurad izrdeba; misi didi<br />
nawili ki xmardeba cen–tris ga–farToebis, ganaxlebisa da mowinave teqnologiebiT aR-<br />
Wurvis saqmes.<br />
pirveli kompiuteri “ “ “vaiceki” 1955 wels Seiqmna am centrSi, sul ramdenime welSi ki igi<br />
Secvala ufro srulyofilma da teqnikurad moxerxebulma gamomTvlelma manqanebma. dRes<br />
es fakulteti erT-erT yvelaze Zlier da Semosavlian akademiur erTeulad iTvleba. israelis<br />
saerTo erovnuli Semosavlis zrdaSi udidesi damsaxureba miuZRvis ara marto<br />
kompiuteruli fakultetis did miRwevebs, aramed bioqimiisa da samedicino disciplinebis<br />
ganyofilebebsac. am fakultetebis kursdamTavrebulebze<br />
didi moTxovnaa rogorc israelSi, iseve sazRvargareT. sadac<br />
isini muSaoben, samecniero – kvlevisa da winmswrafi proeqtebis<br />
gamarjveba garantirebulia. es faqti mTelma msofliom<br />
aRiara. amitomac aris, rom maT, rogorc ityvian, “itaceben”<br />
msoflios didi samecniero centrebi da maRali teqnologiebis<br />
bazarze momuSave kompaniebi. am fakultetis or mecniers<br />
mieniWa tiuringis saer–TaSoriso prizi kompiuteruli<br />
mecnierebis ganviTarebaSi Setanili wvlilisaTYvis. wels ki<br />
fakultetis profesoris – ehud Sapiras mier Seiqmna msoflioSi<br />
pirveli biologiuri kompiuteri.<br />
biologiis, bioqimiisa da qimiis fakultetebis erToblivi<br />
samecniero kvlevis nayofia israelis samamulo medicinis<br />
maRali done da, rasakvirvelia, is miRwevebi, romlebic<br />
yovelwliurad, zog–jer ki yovelTviuradac ki amdidreben<br />
Tanamedrove mZime daava–debaTa sawinaaRmdego medikamentebis,<br />
preparatebisa da meTodebis same–dicino katalogebis sias.<br />
dafantuli skleroziT daavadebulTaTvis Seqmnili wamali<br />
“ “ “ “ “ “ фффффф”фkopeqsoni”ф”<br />
vaicmanis samecniero centris bioqimiuri<br />
fakultetis mecnierTa Sromis Sedegia. am wamals dRes msoflios<br />
yvela kuTxeSi iyeneben, xolo misi warmoebis mTeli<br />
ufleba ekuT–vnis israelis farmakologiis udides firma<br />
“tevas”.<br />
bolo wlebSi israelSi sagrZnoblad Semcirda sisxlis,<br />
swori nawlavisa da mkerdis kibos SemTxvevebi. es dadebiTi<br />
tendencia ki pirdapiraa dakavSirebuli vaicmanis centrSi<br />
Seqmnil preparatze – “”arbitoksi”.<br />
wels nobelis premia qimiaSi mieniWa pirvel israel qals,<br />
profe–sor ada ionaTs 30 wliani samecniero-kvleviTi naSromisaTvis<br />
“”ribozomis struqturuli agebulebis gamokvleva”.”<br />
vaicmanis samecniero centris uSualo kavSirma da urTierT–TanamSromlobam israelis<br />
samxedro da kerZod, samxedro-sahaero mrewvelobasTan, udidesi Zvrebi moaxdina misi<br />
gaumjobesebisa da msoflio standartebis simaRleze ayvanis saqmeSi. samxedro iaraRis<br />
mwarmoebeli iseTi gaerTianebebi, rogoricaa ”rafaeli””, ”“taasi””, ”“elbiti””, ”“elsinti””<br />
da mravali sxva Tavis did warmatebebs umadlian am centris mecnierTa maRal profesiul<br />
dones.<br />
msoflios yvela kuTxidan Camodian studentebi da aspirantebi codnis asamaRleblad,<br />
samecniero xarisxis mosapoveblad, msoflio mniSvnelobis mqone samecniero centris<br />
esoden nayofieri Sromisa da muSaobis principebis gasacnobad. ramdeni didi mecnieri<br />
gamosula xaim vaicmanis saxelobis samecniero-kvleviTi centridan? vin moTvlis!<br />
yovelive ki daiwyo sami patara laboratoriis kedlebSi gasuli saukunis pirvel<br />
naxevarSi...<br />
izolda krixeli<br />
ada ionaTi abram herSko aharon Caxanoveri robert umani<br />
xaim vaicmanis saxelobis samec-<br />
niero kvleviTi centris qimiis<br />
fakultetis profesori.<br />
gamokvlevis Tema: ribozomis<br />
struqturuli agebuleba 2009<br />
weli<br />
israelis mecnierebi - 21-e saukunis<br />
nobelis premiis laureatebi<br />
xaifis teqnionis<br />
qimiis fakultetis profesori<br />
xaifis teqnionis<br />
qimiis fakultetis profesori<br />
erToblivi gamokvlevis Tema: ujredSi cilebis daSlis perioduli<br />
procesis aRmoCena. 2004 weli<br />
ieruSalaimis ebrauli universitetis<br />
ekonomikuri fakultetis<br />
profesori<br />
gamokvlevis Tema: dapirispirebis<br />
situacia da gadawyvetilebaTa<br />
miRebis strategia TamaSis<br />
dros. 2005 weli