Hondamendia Japonian - datu-basea21

Olatu erraldoiek arrastaka eraman dute aurrean harrapatutako guztia. STR / EFE 

Hondamendia Japonian 

Inoizko lurrikararik handiena izan da Japonian. Ehunka 

dira hildakoak eta desagertuak. Tsunamia eragin du 

lurrikarak, eta alerta egoeran daude hogei herrialdetan 

Herritarrek 

torturei buruz 

duten onarpena 

murriztea 

gakotzat jo dute 

Torturak salatzen dituzten 

abokatuak gobernuaren 

jomuga bihurtu direla salatu 

dute jardunaldietan. Ikerketa 

falta «sistematikoa» dela 

esan du Arartekoak q 10 

BBK-k indarrean 

du Vitalekin 

fusio ‘hotza’ 

egiteko 

eskaintza 

Vitalekin bat egitea hiru 

euskal kutxak elkartzeko 

lehen urratsa izango 

litzateke, Mario Fernandez 

BBK-ko presidentearen 

arabera q 22 

Ahotsak 

Lur onduan 

ereindakoa, 

mantentzen da q 10 

EBk Gaddafi 

errefusatu du, 

eta oposizioa 

hartu du 

solaskidetzat 

Libiako oposizioaren 

Kontseilu Nazionala onartu 

du ordezkari politiko gisa. 

Gaddafik erasoan segitzen 

du, eta oposizioa hainbat 

eremu galtzen ari da q 24 

Euskal herritar ugari harrapatu ditu lurrikarak Japonian. 

Izua eta dardara bat izan dira azken 24 orduetan, 

han daudenentzat eta hemengo senideentzat q 2-5 

Joaquin Caparros 

Athleticeko entrenatzailea 

«Taldeak anbizioa 

dauka. Jokalariek 

sarri erakutsi dute 

garaipen gosea 

dutela» 

Ez du baztertu 

Txapeldunen Ligan 

sartzeko borrokan egotea 

Elkarrizketa q 26-27 

Larunbata 

Martxoaren 12a 

2011. IX. urtea 

2.394. zenbakia 

1,30 € 

www.berria.info 

Dinosauro artean 

Iruñean dinosauroen 

errepliken erakusketa 

jarri dute q GEHIGARRIA 

p GAUR 48 ORRIALDE q HARIAN 2 IRITZIA 6 EUSKAL HERRIA 10 EKONOMIA 22 MUNDUA 24 q KIROLA 26 q AGENDA 33 q PLAZA 38

Irungo trenbide antolaketa berriak 145.000 

15›› metro koadroko azalera itzuliko dio hiriari 17›› 

Japonia DLurrikara 

D 

Azken mendeko 

lurrikarak 

Japonian 

G Japoniako lurrikara 

Itxi dituzten zentral nuklearrak (4) 

Guztira 11 erreaktore nuklear itxi dituzte. 

Japonian guztira 17 zentral nuklear 

daude, 55 erreaktorerekin. 

Astindu handienak izan 

dituzten hiriak 

>7 

6,5 - 7 

6 - 6,5 

6,5 - 6 

Lurrikara handienak munduan 

15 

Japoniako lurrikara 

bortitzak 

1923, Kanto 

7,9 Richter eskalan 

143.000 hildako 

1995, Kobe 

6,9 Richter eskalan 

5.502 hildako 

EURASIAKO 

PLAKA 

6 

14 

8 

J a p o n i a k o I 

22 

7 

INDO AUSTRALIAKO 

PLAKA 

5 21 

t s a s o a 

16 

13 

Kokapena 

Urtea Hildakoak 

1 Txile 

1960 5.700-10.000 

2 Alaska 

1964 128 

3 AEB eta Kanada 1700 - 

4 Peru (gaur Txile) 1868 25.000 

5 Errusia 

1952 0 

6 Indonesia 

2004 229.866 

7 Japonia 

2011 - 

8 Indonesia 

1833 - 

9 Ekuador 

1906 1.000 

10 Txile 

2010 524 

11 Txile 

1730 300 

ITURRIA: NOAA, USGS, WIKIPEDIA 

Kobe 

Richter eskala sortu aurretik 

p1923. 140.000 lagun hil ziren 

Konto probintzian. 


ipar-ekialdeko kostan, itsasikara 

baten ondorioz. 

Richter eskala sortu ondoren 

p1948. 5.131 lagun hil ziren Fukuin. 

6,5 

(09:19) 

HONSHU 

Japoniako 

falla 

2 

Richter 

eskala 

9,6 

9,2 

9,0 

9,0 

9,0 

9,0 

8,9 

8,9 

8,8 

8,8 

8,7 

3 

Onagawa 

Sendai 

Fukushima 

Fukushima I 

Shirakawa 

Fukushima II 

Utsunomiya 

KANTO 

Miyashiromachi 

PAZIFIKOKO PLAKA 

‘SUZKO ERAZTUNA’ 

Tokio 

Yokohama 

Kurihara 

Narita 

9 

Tokai 

Hitatsi 

18 

NAZKAKO 

PLAKA 4 

Hachinohe 

Akita 

Kamaishi 

Ofunato 

Kesennuma 

6,8 

(07:15) 

IPAR AMERIKAKO 

PLAKA 

11 20 

10 

19 

1 

17 

ANTARTIKAKO PLAKA 

Kokapena 

12 Portugal 

13 AEB 

14 Indonesia 

15 Tibet eta India 

16 Alaska 

17 Txile 

18 Peru 

19 Txile 

20 Txile 

21 Errusia 

22 Indonesia 

Epizentroa eta erreplikak 

6,3 

(07:57) 


Hokkaidon 

p1983. 104 lagun hil ziren Japoniako 

iparraldean. 

p1986. 140 lagun hil zituen 

mendebaldeko kostaldean 

izandako seismoak. 

p1993. 230 lagun hil ziren Hokkaidon, 

7,8 graduko lurrikararen 

ondorioz. 

(Euskal Herriko ordutegia) 

6,4 

(07:06) 

HEGO 

AMERIKAKO 

PLAKA 

O z e a n o B 

12 

Epizentroa 

8,9 

(06:46) 

6,3 

(07:48) 

6,2 

(09:12) 

AFRIKAKO 

PLAKA 

Urtea Hildakoak 

1755 70.000-100.000 

1965 - 

2005 1.300 

1950 1.526 

1957 - 

1575 200 

1687 600 

1751 65 

1922 800 

1923 - 

1938 0 

7,1 

(07:25) 

6,1 

(08:25) 

6,4 

(07:07) 

EURASIAKO 

PLAKA 

a r e a 

ARABIAKO 

PLAKA 

Richter 

eskala 

8,7 

8,7 

8,7 

8,6 

8,6 

8,5 

8,5 

8,5 

8,5 

8,5 

8,5 

2011ko martxoaren 12a, larunbata berria 3 

Iruñeko karriketan euskarazko ikurrak agerian 

jartzeko exijitu diote euskaltzaleek udalari 

p1994. Lagun bat hil zen, 7,9 

graduko lurrikaran. 

p1995. 6.500 lagun hil ziren Koben, 


ondorioz. 

p2003. Bi lagun hil eta beste 

300 desagertu ziren Hokkaidon, 

8 graduko lurrikararen ondorioz. 

p2004. 23 lagun hil eta 500 

Energia nuklearraren 

larrialdi egoera ezarri 

dute herrialdean 

Epizentrotik hurbilen 

dauden lau zentraletako 

11 erreaktore 

automatikoki itzali dira 

lurrikararen ondorioz 

Jon Fernandez 

Lurraren eta uraren astinduak 

gogor jo ostean, Japonian dituzten 

55 erreaktore nuklearren beldur 

dira orain herritarrak. Energia 

nuklearraren alarma egoera 

ezarri du Tokioko gobernuak, 

«isuri erradioaktiborik ez dela 

izan ziurtatzeko». 

Uhartearen ekialdeko kostaldean 

kokatutako Onagawa, Fukushima 

Daiichi, Fukushima 

Daini eta Tokai zentral nuklearrak 

dira arrisku egoera larrienean 

daudenak. Barruan dituzten 

11 erreaktore automatikoki itzali 

dira 8,9 graduko lurrikararen eraginez. 

«Modu seguruan itzali 

dira», nabarmendu du IAEA 

Energia Atomikoaren Nazioarteko 

Agentziak. Dena dela, Onawaga 

eta Fukushima Daichiko zentraletan 

sua piztu zen atzo. 

Erreaktoreak isolatuta eta 300 

gradutara egon behar dira uneoro, 

eta, horretarako, ezinbestekoa 

da hozte sistemak ondo funtzionatzea. 

Bestela, tenperatura igo 

eta leherketa arriskua legoke. Suteak 

kontrolatu ostean, leherketa 

arriskurik ez dagoela baieztatu 

dute Japoniako agintariek. Hala 

ere, erreaktoreko hormetan arrakalarik 

ote dagoen aztertu eta 

hotz sistemak modu egokian funtzionatzen 

ote duen baieztatu behar 

dute oraindik. 

«Erreaktoreko uraren tenperatura 

ez dago balio kritikoetan», 

azaldu du Fukushimako Prefekturak. 

Are gehiago, Fukushima 

Daiichiko zentral nuklearrean ez 

dagoela erradiaziorako berehalako 

arriskurik esan du Tomoko 

Murakami Japoniako Ekonomia 

zauritu ziren ipar-ekialdean 

izandako 6,8 graduko dardaran. 

p2007. 11 lagun hil eta beste 

mila desagertu ziren Niigata zonaldean, 


ondorioz. 

p2008. Hamahiru lagun hil, hamar 

desagertu eta 150 zauritu 

ziren Sendain, 7,2 graduko lurrikaran. 

eta Energia Institutuko zuzendariak. 

Alabaina, Fukushimako 

zentral nuklearretik hiru kilometroko 

erradioan bizi diren biztanleak 

aterarazi egin dituzte,Yukio 

Edano Japoniako Gobernuko 

idazkari nagusiaren arabera. 

Ekologistak Martxan GKEak 

zentral nuklearrek gertakari naturalen 

aurrean duten zaurgarritasuna 

begi bistakoa dela salatu 

du: «Energia nuklearra arriskutsuegia 

da». 

Hirugarren indar nuklearra 

Ez da lurrikara batek Japoniako 

energia nuklearra kolokan jarri 

duen lehen aldia. 2007ko lurrikararen 

ondorioz, esaterako, ur kutsatua 

isuri zuen Kashiwazaki- 

Kariwa zentral nuklearrak. Hala 

ere, energia nuklearraren aldeko 

apustuari tinko eutsi dio Japoniako 

Gobernuak. Munduko hirugarren 

indar nuklearra da 2008. urteaz 

geroztik. Lurraldean dituen 

55 zentral nuklearrek herrialde 

osoko argindarraren %34 sortzen 

dute. 

Lurraren astinduetara ohituta 

dagoen herrialdea izanik, etor 

daitezkeen lurrikaretan pentsatuta 

egiten dituzte eraikin mota 

guztiak Japonian. Zentral nuklearrak 

ere zonalde tektonikoaren 

arabera eraikiak dira: 7,5 gradura 

arteko lurrikarei arazorik gabe 

eusteko ahalmena daukate. Atzoko 

lurrikarak, ordea, 8,9 gradu zituen, 

eta horregatik izan du hain 

eragin handia epizentrotik gertuen 

dauden zentraletan. 

Erreaktoreen %20 itzalita egon 

arren, Japoniak momentuz ez du 

energia hornidurarako arazorik, 

IEA Energiaren Nazioarteko 

Agentziak azaldu duenez. «IEAk 

harreman estua du Japoniako 

Ekonomia, Komertzio eta Industria 

Ministerioarekin, baina momentuz 

ez digu laguntzarik eskatu. 

IEA prest dago eskua luzatzeko, 

baina une honetan ez dago 

horretarako beharrik».

4 berria 2011ko martxoaren 12a, larunbata 

Harian › 


Langileak Tokioko kaleetara atera ziren lurrikara gertatu ondoren. FRANCK ROBICHON / EFE 

Lurrikararen ondorioz, Mexikon olatu handiak espero zituzten atzo. STR / EFE 

M.Lizarralde / E. Elduaien 

Izuak astinduta oheratu dira 

milaka lagun bart. Bai Japonian, 

baita Euskal Herrian 

ere. Inoiz ikusi duten lurrikararik 

bortitzenak beren inguruan 

zer-nolako ondorioak eragin 

dituen ikusita batzuk. Urruti dituzten 

senide eta lagunen egoeraz 

kezkatuta besteak. 

Manuela Segurola urrestildarra 

Tokion bizi da 1953az geroztik, 

eta kalean harrapatu du lurrikarak. 

«Izozkia erostera atera naiz, 

eta bat-batean sekulako dardara 

sentitu dut. Babes toki batera joan 

naiz, eta orduan konturatu 

naiz oso handia zela. Auto asko 

nola irauli diren ikusi dut, eraikin 

asko nola puskatu diren… Izugarria 

izan da». 

Segurola moja da, eta 500 ume 

inguru dituen kolegio batean egiten 

du lan. Bere komentura itzultzea 

lortu du. «Gure egoitzan ez 

dago kalterik. Gasa kendu digute, 

baina argindarra badugu». Toki 

askotan argindarrik gabe daudela 

kontatu du, ordea, eta telefono 

lineak ez dabiltzala. «Atzerrira 

dei dezakegu, Euskal Herrikoekin 

hitz egiteko modua dugu, baina 

hemen bertakoen artean ez». 

Ondorioz, bere auzoaz haratago 

egoera zein den jakiterik ez du, 

oraingoz. 

Lurrikararen bat egongo zela 

espero zuten Japonian, baina halako 

neurrikorik ez. «Azken egunotan 

dardara ugari izan da inguruetan, 

eta agintariek abisua 

emanda zuten Tokion bertan zerbait 

izango zela». 

Japonian oso ohikoak izaten dira 

lurrikarak, eta ohituta daude 

horrelako abisuetara. Hain zuzen 

ere, eraikinak edozein lur mugimenduri 

aurre egiteko daude eginak, 

eta gobernuak lurrikara egoeretarako 

aholkuak ematen dituzten 

eskuliburuak argitaratzen 

ditu tartean behin, japonieraz eta 

ingelesez. Lurrikaretarako poltsa 

berezi bat ere prestatzen dute, zerbait 

gertatzen denean erabiltzeko. 

Eta bezperan poltsa hori prestatzen 

jardun zuela azaldu du Segurolak: 

«Poltsa horretan pijama 

eta toalla sartzen aritu nintzen 

atzo gauean, pentsa..». Baina 

«inondik ere» ez zuten espero halako 

tamainakoa izatea: «Kalean 

90 urteko gizon batek esan dit lurrikara 

mordoa bizi izan dituela 

baina horrelakorik ez duela seku- 

Itsasoak lur eremu handiak hartu zituen. STR / EFE 

Euskal herritar ugari harrapatu ditu lurrikarak Japonian. Baita Euskal Herriarekin harreman oso estua duten 

japoniarrak ere. Guztiek bertatik bertara ikusi dute Asiako herrialdea astindu duen lur mugimendua. 

«Beldurgarria izan da» 

la sentitu. Azken ehun urteetako 

gogorrenetakoa izango zen…». 

Une honetan nahasmena eta informazio 

eskasia nagusi direla 

kontatu du Segurolak, eta etxe barruan 

daudela. Supermerkatuak 

eta bestelako egoitzak itxi egin dituzte, 

«eraikin asko apurtuta eta 

erortzeko arriskuan daudelako». 

Kaosa garraioan 

Arratsaldean izua eta urduritasuna 

izan dira nagusi Tokion. Pertsona 

asko eta asko hiriaren erdigunetik 

mugitu ezinik gelditu da. Ez 

dago taxirik, metroa ez dabil eta 

autobusen geltokietan ilara 

amaiezinak daude. Haur eskoletan 

ere milaka ume daude gurasoen 

zain. «Gure kolegioan 500 bat 

haur daude, eta guraso asko eta asko 

ez dira etorri umeen bila, eta ho- 

rrek kezka eta ezinegon handia 

sortu digu», dio Segurolak. Kaosa 

da nagusi hirian. «Telefonorik ez 

dabil, eta jendea noraezean dabil 

gertukoen bila. Autoa hartu dute 

askok, eta horrek sekulako zirkulazio 

arazoak eragin ditu». 

Lurrikara handiena izan denetik 

iluntzera bitartean hamabi 

erreplika zenbatu ditu Segurolak: 

«Abisua pasatu dute gehiago 

egongo direla, arrisku handia dagoela, 

eta alertan gaude». Prebentzio 

neurriak hartzeko eskatu dute 

agintariek, eta horretan ari ziren 

ohera joan aurretik: «Lurrikaretarako 

poltsa berezia prestatu 

dugu, eta, tira, etortzen denaren 

zain geldituko gara orain». 

Lurrikara txikiei ohitua egonagatik 

ere, Shinohara Gacujik «ikara, 

izugarrizko ikara» sentitu du


Tsunamiak etxe ugari suntsitu zituen bere bidean. STR / EFE Findegi bat sutan, Chiba probintzian. STR / EFE 

oin azpian lurra mugitzen sentitu 

duenean. «Hilero-edo izaten ditugu 

astindu txiki batzuk, baina halakorik 

ez dut nik inoiz sentitu. 

Beldurgarria izan da». 

Bost urtez Euskal Herrian bizi 

izan zen Gacuji, azkenekoz Beizaman 

(Gipuzkoa), eta urtero etortzen 

da, udazken inguruan. Euskara 

garbian mintzo da. «Badakit 

hango jende bat kezkatuta egon 

dela lurrikararen berri izan duenean». 

Gacuji Yokohaman bizi da, 

Tokiotik hegoaldera. Kilometro 

gutxira. Eta han, lurraren mugimendua 

«handia» izan arren, ez 

da suntsiketa handirik izan. 

«Etxean nengoen, eta liburuak 

hasi dira apaletatik erortzen. Armairuetako 

ateak irekitzen. Baina 

ezer hautsi gabe. Arratsaldeko 

hiruretan izan da, eta kalera atera 

naiz ziztu bizian. Ikaratuta». 

Etxetik irtenda ere ez zaio beldurra 

pasa. Oinpean lurra mugitzen 

zitzaion, nahiz eta suntsiketa 

handirik ez duen ikusi: «Baina zutik 

egoteko ere arazoak izan ditut», 

adierazi du. «Lurrikararen 

mugimendua ez da oso bizia izan. 

Motela ere izan da. Baina oso handia 

izan da. Ezker-eskuin mugitu 

da dena». 

Lurrikarak gogorren jo duen 

«bost minutuak» igaro ondoren, 

lasaitu egin da Gacuji, «nahiz eta 

egun osoan lurra mugitzen ari zela 

sentitu», eta hortik aurrera, 

arreta komunikabideetan jarrita 

izan du. «Hasieran oso informazio 

nahasia eman dute, baina gauerako 

hasi dira hildakoen kopuruaz 

mintzatzen». 

Haizea eta elurra 

Munduan izaten diren Richter eskalako 

6 gradutik gorako lurrikara 

guztien %20 Japonian gertatzen 

dira. Ohituak ere badaude, 

Jesus Zegamak (Zudairi, Nafarroa, 

1940) dioenez. «Hemen asko 

izaten dira, eta prestatuak ere bagaude. 

Baina halakorik...». Eskolapioa 

da Zegama, eta 51 urte daramatza 

bizitzen Japonian. Azken 

urteetan Tokion. Eta beldurra 

sentitu du. «Gure etxea oso zaharra 

da, egurrezkoa, eta lurra 

mugitzen hasi denean, ikaratu 

egin gara». Baina ezer gutxi gertatu 

da etxean bertan. «Apal batzuk 

erori dira; gauza handirik ez. Bortitza 

izan da lurrikara, baina, zorionez, 

ez zaigu ezer gertatu». Kalera 

atera da bere kongregazioko 

kideekin batera, eta jendea izutu- 

ta ikusi du. «Sutan zegoen etxe 

bat, emakume eta gizonak korrika. 

Gero jakin dugu garraiobideak 

ez zebiltzala. Dena geldirik zegoela, 

eta geltokietan milaka lagun 

zeudela harrapatuta. Ezin 

mugituta». Hiru aldiz irten da 

etxetik, lurraren mugimenduek 

bultzatuta. «Ez dakit zenbat izan 

diren lurrikarak, baina arratsalde 

osoan izan dira». 

Iluntzerako haizea modu bortitzean 

hasi da jotzen, eta elur maluta 

batzuk ere hasi da botatzen, 

Zegamak dioenez. Eta herritar 

asko tenplu sintoistetan babesten 

hasi da. Horietan onigirisa (arrozez 

beteriko algak) prestatzen dute 

guztientzat. 

Dena dela, iparraldean gertatutakoak 

izutu du Zegama. Hango 

irudiek: «Tsunamiak aurrean 

zuen dena nola eraman duen ikusi 

dugu. Ikaragarria izan da. Eta 

bihar are ikaragarriagoa izango 

da. Hildakoak eta desagertuak 

zenbat diren jakiten dugunean». 

Japoniak bizi duen lurrikara 

inoizko gogorrena izan da. 1923an 

Tokio ingurua astindu zuena 7,9 

gradukoa izan zen Richter eskalan. 

Eta, hala ere, hark 140.000 pertsona 

hil zituen. Inazio Oregi (So- 


‹ Harian 

Lurrikarak arazo handiak eragin zituen errepide sare nagusian. STR / EFE Tokioko bizilagun asko telefono kabinen bila aritu ziren egun osoan. FRANCK ROBICHON / EFE 

‘‘ 

Auto asko nola irauli 

diren ikusi dut, eraikin 

asko nola puskatu diren; 

izugarria izan da» 

MANUELA SEGUROLA 

Moja 

«Lurrikararen 

mugimendua handia 

izan da; ezker-eskuin 

mugitu da dena» 

SHINOHARA GACUJI 

Euskal Herrian bizi izan den japoniarra 

«Gure etxea oso zaharra 

da, egurrezkoa, eta lurra 

mugitzen hasi denean, 

ikaratu egin gara» 

JESUS ZEGAMA 

Fraide eskolapioa 

«Munduko beste 

edozein lekutan askoz 

hildako gehiago eragingo 

luke lurrikarak» 

INAZIO OREGI 

Fraide jesulaguna 

raluze, Gipuzkoa, 1930) jesulagunak 

50 urte daramatza Japonian 

bizitzen, eta badaki atzokoa beste 

lekuren batean gertatu izan balitz 

askoz larriagoa zatekeela. «Hemen 

ikastaroak egiten dira lurrikarei 

aurre egiteko, entrenamenduak. 

Eta eraikinak segurtasun 

handikoak dira. Munduko beste 

edozein lekutan askoz hildako 

gehiago eragingo luke. Askoz tragikoagoa 

litzateke». 

Berak urrutitik bizi izan du lurrikara, 

epizentrotik 1.000 kilometrotara. 

Hiroshimatik gertu. Eta 

ez du ezer igarri. Mugimendu txikiena 

ere ez. «Hego-mendebala da 

hau, eta askoz lasaiagoa da alderdi 

sismikotik». Telefonoaren bestaldetik 

dio Euskal Herrian adinako 

informazioa duela berak. 

Hedabideen bitartez jasotzen 

duena. «Hori bai, hori beldurgarria 

da. Guk hemen bi haurtzaindegi 

ditugu, eta haurren gurasoak 

oso kezkatuta ikusi ditugu. Askok 

dute senideren bat iparralderago, 

eta batzuek joan nahi dute. 

Baina esan diegu ez mugitzeko». 

Lotarako dagoela hitz egin du, hurrengo 

egunean zer informazio jasoko 

duen beldur. «Hor esango dutenak 

ematen dit ikara».


Harian › Iritzia 

Klubak 

z haut aspertu nahi nire kezkekin, 

E gauza hutsa ditun munduan egunero 

ikusten ditugun ezbehar eta zorigaitzen 

ondoan, ikusi egiten baitizkinagu 

ezbeharrak orain, ez entzun, ez idatzi, ez 

bizi, ikusi baino ez, argazkiekin nahikoa 

dinagu, argazkiak elkarri lotuta baldin 

badoaz eta mugitu egiten badira, 

24 fotograma segundoko abiaduran, 

orduan eta hobeto, horra 

errealitatea begien aurrera ekarria, 

horra ezbeharra ahoko 

zuloraino ekarria, baina ez 

dun hala, ezbeharra 

urrundu egiten din irudiak, 

zein ondo jarrita dagoen 

tele- hori, eta garbigailua 

Zuzendaria: 

Martxelo Otamendi 

Zuzendariordea: 

Enekoitz Telleria 

Edizio arduraduna: 

Lurdes Huizi 

Argitaratzailea: 

Euskal Editorea SM 

Publizitatea: Iragarri SM 

Lege gordailua: 

SS-0662/03 

Batzorde parekidea: 

0712I84059 

Egoitza nagusia: 

Martin Ugalde kultur parkea. 

Gudarien Etorbidea, z/g. 

20140 Andoain. 

Telefonoa: 

(0034) 943-30 40 30 

Faxa: (0034) 943-30 09 43 

Webgunea: 

www.berria.info 

Posta elektronikoa: 

berria@berria.info 

Publizitatea: 

publi@iragarri.net 

Harpidetza saila: 

(0034) 943 - 30 43 45 

Date: 12/03/2011 

Exemplaire: 2.394 

Editeur: Euskal Editorea s.l. 

Directeur de publication: 

Martxelo Otamendi 

Comission paritaire: 

0712I84059 

Delegation Labourd: 

Lisses 3, 64100-Baiona. 

Tel.: (0033) 559256220. 

Fax: (0033) 559254303. 

E-mail: lapurdi@berria.info 

ORDEZKARITZAK 

Araba: Bizenta Mogel, 6. 

Posta kodea: 01008 

Gasteiz. Telefonoa: 

945-15 04 52. Erredakzioko 

faxa: 945-14 83 07. 


araba @berria.info. 

Bizkaia: Uribitarte kalea, 18, 

3. C. Posta kodea: 48001 

Bilbo. Telefonoa: 

94-435 26 00. Erredakzioko 

faxa: 94-423 49 75. 


bizkaia@berria.info. 

Lapurdi: Lisses, 3. Posta 

kodea: 64100 Baiona. 

Telefonoa: 559-25 62 20. 

Faxa: 559-25 43 03. 


lapurdi @berria.info. 

Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 

45, 13. Posta kodea: 

31011 Iruñea. Telefonoa: 

948-36 66 22. 

Publizitatea: 948-36 66 23. 


nafarroa@berria.info. 

berria 

Jira 

Xabier Gantzarain 

Euskalgintzak 

ebatzi 

Gotzon Barandiaran 

Idazlea 

Iaz, azaroaren 24 eta 25ean, 

Kontseiluak «Euskararen 

unibertsoak pauso bat haratago» 

jardunaldiak antolatu 

zituen Iruñeako Planetariumean. 

Lehen egunean euskararen 

egungo egoeraren diagnostikoa 

aurkeztu zelarik, zenbait ondorio 

sano argigarri mahai-gaineratu 

dira: 

Hizkuntz-politikak: Azken 25 urteotan 

Euskal Herri osoko instituzio 

publikoetatik bideratutako hizkuntza-politikek 

bere horretan badiraute, 

euskara ez da egundo normalizatuko. 

Sektoreen azterketa: Hezkuntzaren, 

Helduen euskalduntze-alfabetatzearen, 

lan-munduaren, hedabideen 

eta euskara elkarteen baldintzak 

aztertuta: Ez dago aldeko baldintza 

politikorik, beraz ez dago aldeko 

baldintza juridikorik ezta 

ekonomikorik ere. Ostera, baldintza 

sozialak oso aldekoak dira.Euskarazko 

kulturgintzari buruzko azterketarik 

aurkeztu ez bazen ere, 

ondorioak berdintsuak direlakoan 

gaude. Ez dago euskarazko kulturgintzaren 

aldeko baldintza politikorik, 

ez juridikorik ez ekonomikorik, 

baina euskal herritarren 

gehiengoak euskarazko kulturaren 

aldeko jarrera du. 

Halandaze, zelan lortu genezake 

baldintza politiko, ekonomiko eta 

juridikoak aldekoak izatea? 

Babes soziala baldintza 

politiko bihurtuta 

martxan jarri bitartean ikusten din 

batek urak nola daramatzan etxeak 

Japonian, nola erori diren eraikinak edo 

nola hartu duten sua gas biltegiek, eta 

gero ikusten din Athleticek partida daukala 

gaur, edo bihar, edo etzi, eta kezka 

sartzen zaion, zein klubetan sartu duten 

berak eskatu gabe ere, zein kolektibotan 

daukaten bere izena gordeta, bezeria, 

errolda, eta zein kolektibotako partaide 

den, izena eman beharrik 

gabe ere, audientzia, esate 

baterako. Eta batez ere, kolektibo 

horiek nola eratu diren, 

zeren gainean, zeren arabera. 

Klubek estatutuak izaten 

dituzte. 

Alaitasun kolektiboa 

Athleticek irabazteak sor- 

Hizkuntza-politikak eta ondorioz 

kultura-politikak, euskalgintzak 

eta euskal kulturako hartzaile, sor- 

tzen duena ote da ba, azkenean? 

tzaile zein eragileok eztabaidatu, 

adostu eta gauzatu behar ditugu. 

Ezin dugu hizkuntza-politika lau 

urterik lau urtera instituzio publikoetan 

agintean daudenen gidaritzapean 

utzi. Atzo Kulturaren Euskal 

Plana zena gaur Kulturen Aldeko 

Herritartasun Kontratua da eta 

batek daki bihar zein izen emango 

lioketen.Eta bitartean azken 40 urteotan 

euskalgintzan eta euskarazko 

kulturgintzan lanean ari garen 

herri mugimenduok ez dugu ezer 

erabakitzeko botere gunerik irabazi. 

Euskal herritarrak gure lanaren 

aldekoak badira ere, euskarari zein 

euskarazko kulturari baldintza politiko 

ekonomiko juridikorik bermatzen 

ez diotenek antolatutako 

foroetara joaten gara ekarpenak 

egitera. 

Lau urtetik lau urtera instituzio 

publikoetan agintean daudenek, 

kultura sailburu izateko ezelango 

baldintzarik bete behar ez duten 

horiek, proposatzen dituzten foroetan 

parte hartzeari utzi egin behar 

diogu. Foro horietako kide izanik, 

hizkuntza-politika zein kultura-politika 

gure esku ez daudela 

onartzen dugu, inoren gidaritza 

onartzen dugu. 

Foro horien bultzatzaile diren 

instituzioetako agintariek eurek 

aitortzen badigute gure ekarpenak 

euren nahierara erabiliko dituztela, 

zergatik hartzen dugu parte morroi 

papera inposatzen diguten antzezlanetan? 

Ez dezagun instituzio publikoen 

menpekoak diren Euskararen 

Aholku Batzorde eta enparauetan 

parte hartu, sortu ditzagun gure 

Euskararen Aholku batzordeak 

eta instituzio publikoek parte har 

dezatela baina gure gidaritzapean. 

Har dezagun aginte-makila behingo 

batean. Non dago euskararen 

Itsas laminak 

gande goizean Angeluko Barrako 

I skate parkean dugu hitz ordua. 

Hamarrak eta erditan abiatuko da Itsas 

Laminen Korrika, azkorri zilarreko eguzki 

pean segur aski. Itsaso sakonak garela 

konturatuko gara, bertan bilduriko 

emazte lasterkari guztiak, baina 

aldion ez denboraren zein lanaren 

atzetik. Behingoz. Angeluko Kimua 

ikastolak antolatzen du, Seaskako 

integrazio batzordearen alde. 

Sukaldeetarik edo bulego 

tepoetarik ateratzeak on 

egiten duela ezin uka. 

Neuronak aireztatzen 

ditu, birikak, soinak, pentsamendua 

urratsaren 

Bira 

Itxaro Borda 

eta euskarazko kulturaren aldeko 

masa kritikoa ez bada euskalgintzan? 

Non daude euskararen eta 

euskarazko kulturaren aldeko militanteak 

ez bada euskalgintzan? 

Non biltzen gara euskara erabili 

eta euskarazko kultura kontsumitzen 

dugunok ez bada euskalgintzaren 

inguruan? 

Euskal Herriko instituzio publikoetan 

agintean daudenentzat euskara 

eta euskarazko kultura ez dira 

lehentasunezko, euskalduntzea 

ez dago eragile horien helburuetan. 

Euskararen Erakunde Publikoko 

burua ez da euskaraz mintzatzeko 

gai. Zergatik onartzen dugu 

euren gidaritza? Zergatik uzten dugu 

hizkuntza eta kultura politika 

euren esku? Zerk eragozten digu 

euskalgintzako eta euskal kultura 

gabizen kideoi presio sozio-politikoa 

nahikoa egingo duen subjektu 

politiko bilakatzea? 

Euskalgintza osotzen dugunok, 

nor bere aldetik, gogoeta sasoian 

gaude. Berandu orduko bildu, gogoeta 

horiek trukatu, eztabaidatu 

eta ebatziak hartzen has gaitezke. 

Ez dezagun instituzio 

publikoen menpekoak 

diren Euskararen 

Aholku Batzorde 

eta enparauetan parte 

hartu, sortu ditzagun 

gure Euskararen 

Aholku batzordeak 

eta instituzio 

publikoek parte 

har dezatela baina 

gure gidaritzapean 

neurrian garatzen eta hegaldatzen dela. 

Txapeldunak aitzinean lehiatzen direla, 

gibelean gaudenek uhinen hauste 

borobila miretsi dezakegu eta ekiak 

izerdi ttanttak nola lehortzen dituen 

nabaritu, sekula apaltzen ez dugun 

kopetan behera. Plazer hutsa da. Plazera 

da hutsa... ad libitum. 

Gero eta lasterketa gehiago iragartzen 

da emakumeontzat.Angelukoaren 

ondotik,apirila hasieran Azkaineko 

Neska Korrikan parte hartzeko 

aukera eskaintzen zaigu. 

Larrun mazelako oihan bide 

zidorretan gora,orduan,bizitza 

bera higatzen bezain atseginez 

betetzen gaituen aldapa 

lakarra dela baimentzeko 

astia daukagu. 

Zanpa-zanpa,bururaino. 

Norberaren proiektua estrategikoena 

dela pentsatzeari utzi behar 

diogula iruditzen zait eta euskararentzat 

eta euskarazko kulturarentzat 

estrategikoa zer den adostu behar 

dugula, auzolanean. Euskalgintza 

osotzen dugunok euskararen 

eta euskarazko kulturaren aldeko 

subjektu politiko bilakatu 

gaitezke, instituzio publikoetan 

emango diren aginte aldaketak aldaketa, 

dagoena dagoela, datorrena 

datorrela, hizkuntza eta kultura 

politika geuk gidatuko dugula 

ulertarazi geniezaieke euskal herritarrei 

eta klase politikoari. Sinets 

dezagun horretarako gai garena, 

badugula nahikoa indar, auzolanean 

edozertarako gai garela, herritarrak 

alde ditugulako. Ostantzean, 

orain arte legez, 

erresistentzia lanetan iraungo dugu, 

nekaraziko gaituzte eta nekatuko 

gara. Idazleak froga ukaezinak 

bildu ditu: «Euskararen iraupena 

erresistentzia luze eta miresgarri 

baten ondorioa izan da eta izango 

da. Gure klase politiko nagusiak albora 

bota du euskara, ez zaio interesatzen 

kultura egiteko eta unibertsaltasuna 

hedatzeko tresna bezala. 

Euskararen historia marjinazio 

baten historia da. Eta politikoki 

eragin beharko dute euskaldunek, 

nik ez dakit nola baina, marjinazio 

horretatik ateratzeko. Euskarak ez 

du aurrera egingo munduko idazlerik 

onenak, munduko kantaririk 

onenak eta munduko bertsolaririk 

onenak edukita». 

Euskalgintzak hamarkadetan 

egin duen lan eskergak ematen 

dion zilegitasuna eta bermea aldarrikatu 

behar ditu euskal herritarren 

gehiengoa jabetu dadin geu 

garela Euskal Herrian hizkuntzapolitika 

zein kultura-politika gidatu 

behar dugunak. Euskal Herriko 

euskara elkarteen federazioa den 

Topaguneak joan den asteburuko 

mintegian itxaropenerako erabakia 

hartu du : «Gizarte mugimenduak 

botere gune politiko, ekonomiko 

eta sozialetan eragiteko duten 

konpromisoa bere egin du euskaldunon 

elkarteen mugimenduak». 

Topagunea, aproposa 

aproposetan.

Hizpideak 

Eskerrak Japonian izan den 

Iñaki Petxarroman 

ipetxarroman@berria.info 

ondamendia jazo da Japonian.Lu- 

H rraren danbateko latza,eta itsasoaren 

neurri bereko erantzuna.Egunak 

beharko dira jakiteko zenbat izan diren 

biktimak,eta atzo iturri ofizialetatik iristen 

ari ziren informazioen arabera,badirudi 

milatik gora lagun hil direla inoiz 

uhartean izandako lurrikararik bortitzenean(Richter 

eskalan,8,9 gradukoa). 

Irudiak ikusita,ia miraria dirudi biktimak 

dozenaka mila ez izateak.Argi utzi 

du Japoniak munduko herrialderik 

r Zaldieroa 

Erabakiak 

raintsu lanik gabe gelditu 

den lagun batekin egon naiz 

O gaur.Ume jaioberria altzoan 

duela,etxearen hipoteka ordaintzen 

hasi berria zenean ezustean 

lanetik bota dutela kontatu 

dit.«Oraintxe nengoen hoberenean,hainbeste 

urteren ostean topatu 

nuen gustuko lana,konturatu 

nintzen benetan zer zen egin nahi 

nuena»,esaten zidan etsipenez. 

Izan ere,lanbidea aukeratzen dugu 

hemezortzi urte ditugunean,etxea 

erosten,dirurik ez daukagunean, 

eta,bat-batean,zerbaitek hausten 

du oreka ozta-ozta mantentzen 

zuen hari tenkatua,eta,hortik aurrera,ez-garaietan 

hartutako erabakiez 

damutuz edo erabaki berriak 

ezin hartuz pasatu behar denbora.Hura 

egin izan bagenu edo 

bestea egin izan ez bagenu. 

Hamazazpi urteko lau ikasle etorri 

dira aste bat pasatzera bulegora. 

Erresuma Batuan,Derrigorrezko 

Bigarren Hezkuntzan nahitaezkoa 

da ikasleek gutxienez astebete enpresa 

batean pasatzea unibertsitatera 

joan aurretik.Lan merkatua 

gertutik ikus dezaten da helburua, 

prestatuenetakoa dela horrelako natur 

hondamendien aurrean. 

Eta,gauzak horrela,eskerrak lurrikara 

Japonian gertatu den.Beste edonon 

askoz ere triskantza handiagoa egingo 

baitzuen,bereziki herrialde pobretuetan.Adibide 

baterako,2004an Sumatran 

izandako lurrikarak (9,1 gradukoa) 

eta ondorengo tsunamiak 230.000 

hildako eragin zituen.Iaz Haitin izandakoak 

(7,0 gradukoa) 316.000 lagun hil 

zituen.Ahulezia bat du Japoniak,ordea: 

edozein egunetan hondamendi 

nuklear bati aurre egin beharko dio,horrelako 

natur hondamendi baten ondoren.Eta 

hori kontrolaezinagoa da. 

Larrepetit 

Garazi Goia 

Nahi dugun hori 

egiteko erabakiak 

hartzeko 

zailtasunaz 

hitz-aspertuan 

jarraitu dut 

nire lagunarekin 

Hitz beste 

Anjel Lertxundi 

hartu behar duten erabakirako informazio 

gehiago edukitzea. 

Lotsatuta ageri ziren lehenengo 

bi egunetan, ez zuten galderarik 

egiten,kikildu egiten zituen bertako 

giroak.Zergatik aukeratu zuten 

leku hura galdetu nien lehenengo 

egunean.«Lantegi honetan egiten 

duzuenarekin zerikusia duen zerbait 

ikasi nahi dugulako»,esan zidaten,zorrotz,zalantza 

izpirik azaldu 

gabe.Bileretara eraman ditugu, 

bakoitzak bere egitekoen berri 

eman die,ikusten ari direnari buruzko 

aurkezpenak egiteko eskatu 

diegu,oinarrizko lan batzuk eman 

dizkiegu.Ostegunean solteago ikusi 

ditut,lotsak pasatu zaizkie,eta 

nire mahai ondora gerturatu zaizkit 

bi.«Hemen lan egitea beste zerbait 

zela imajinatzen genuen.Ikasi 

nahi dugun horrek ez du ziurrenik 

ezertarako balio,beste zerbait egin 

beharko genuke noizbait hemen 

lana egin nahi badugu» esan didate. 

Benetan nahi dugun hori egiteko 

erabakiak hartzeko zailtasunaz 

hitz-aspertuan jarraitu dut nire lagunarekin. 

Fitxa mugitzen 

ortuk arbuiatu berri du ETAk omen zeukan Lopez le- 

S hendakariaren kontra atentatzeko asmoa. Aldi berean, 

giza eskubideen kontrako urraketa guztiak arbuiatu 

ditu. Sortuk fitxa mugitu duela irakurri dugu albistegi batean. 

Norabide bertsuko asko irakurri/entzun dugu hanhemen. 

Fitxa mugitzea, oker ez banago, kalkulu baten ondorengo 

mugimendu bat da. Ikusten duzu kontrarioak zer 

egin duen, kalkulatzen duzu zer komeni zaizun, eta fitxa 

mugitzen duzu. Sorturen arbuioa kalkulu hutsa da, beraz. 

Hotz-hotzean kalkulatuta arbuiatu du Lopez lehendakariaren 

kontra atentatzeko asmoa. 

Hatza zupatzen gaudelakoan, ala? 

Egunotan, Beatriz Etxebarria atxilotu berriaren testigantza 

lazgarria ezagutu dugu. Frogatuko balitz ere salatutako 

torturak guztiz benetakoak direla: nekez ikusiko ditut 

Sorturi are gehiago eskatzen dioten horiek torturaren 

kontrako fitxa mugitzen, ezta mugimenduari kalkulu hutsaren 

kiratsa balerio ere. 

u Zuzendariari 

BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 1.400 karaktere — 

espazioak barne— baino luzeago izan behar, eta BERRIAk mozteko 

eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria 

adierazita: Berria, Martin Ugalde Kultur Parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak 

Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info. 

Bihotza bakarrik 

behar da 

Gipuzkoako Foru Aldundiak 

Donostian errauste-planta egitea 

erabaki duenetik Gipuzkoako 

gehiengo soziala moratoria 

eskatzeko batu gara.Denbora 

bakarrik eskatzen dugu.Denbora,herrietan 

zero zabor programak 

martxan jartzeko.Denbora,errauste-planta 

ez dela 

beharrezkoa frogatzeko.Denbora,gure 

osasunari kalterik 

egin gabe hondakinak kudeatzen 

hasteko.Denbora,soilik 

denbora apur bat.Gipuzkoan 

hondakinek erre egiten gaituzte.Zabortegietatik 

gertu bizi direnak 

erreta daude,eta Zubietakoak,erretzear.Moratoriarik 

gabe bizpahiru urte barru gipuzkoar 

guztiok errautsa jaten 

amaituko dugu.Moratoria behar-beharrezkoa 

dugu.Ez da 

erraza izango.Errauste-plantak 

lotuta dauka Foru Aldun- 


Iritzia ‹ Harian 

dia.Gizarteari ez dio entzun 

nahi.Hondakinak erretzea baino 

alternatiba iraunkorrago, 

ekonomikoago eta osasuntsuagoak 

daudela jakin badaki 

Foru Aldundiak,baina ez die 

aukera txikienik eman nahi. 

Itsutu egin da.Foru Aldundiak 

begiak ireki behar ditu.Eta horretarako,proposamen 

bat 

daukagu: moratoria emateko 

bihotza bakarrik behar denez, 

martxoaren 20an Zubietako 

Flash Mobean gure bihotzak 

azalduko ditugu.Gure bihotza 

emango diogu Foru Aldundiari, 

moratoria emateko bihotza 

izan dezan.Horregatik,herritar 

guztiak gonbidatu nahi ditugu, 

martxoaren 20an Zubietara 

gurekin batera bihotza azaltzera 

joan daitezen. 

Ainhoa Arrozpide.Gipuzkoa zero 

zabor taldea.(Atxikimenduak: EH- 

NE,Berdeak,LAB,ezker abertzalea, 

EB,Usurbilgo alkatea,Donostia bizirik,herrietako 

zero zabor taldeak).


Harian › Iritzia 

Gaurko munduaren 

ezaugarriak 

Jon Sudupe 

Saiakera egilea 

Lehenago ere aipatu 

izan dugu hemen 

Luc Ferry pentsalari 

frantziarra. Ferry intelektual 

ezaguna da 

Frantzian. Besteak beste, «68ko 

pentsaera» delakoaren kontrako 

manifestu filosofikoa idatzi 

zuen 80ko hamarkadan. Hezkuntza 

ministroa ere izan zen 

2002 eta 2004 artean, Chirac presidente 

zela. 

Zein izan dira XX. mendearen 

berezitasunak? Zer-nolakoak 

dira orainaldia markatzen 

duten joerak? Hiperkontsumoaren 

gizarte honetan, zein dira 

gorde beharreko baloreak? Galdera 

horiei erantzun nahi izan 

die Luc Ferryk bere azken saiakeran, 

La révolution de lámour 

(Maitasunaren iraultza) deritzan 

liburuan (Plon, Paris, 

2010). Haren iritzian hiru dira 

gaurko munduaren ezaugarri 

nagusiak, Europan gutxienez. 

Balore tradizionalen 

«dekonstrukzioa» da lehen 

bereizgarria. Ehunka urtetan 

baino aldaketa sakonagoa gertatu 

da urte gutxiren buruan, 

bai arteari, bai moralari, bai 

emakumeen egoerari, bai 

Telesfororen 

oroitzapenetan 

J. L. Alvarez Enparantza 

‘Txillardegi’ 

Idazlea 

Telesforo Monzón, 

Bergara-ko Olaso 

dorrean jaio zen 

1904ko abenduaren 

7an. 

1928-1929 urteetan, Madrilera 

joan zen lege-gizonaren ikasketak 

egitera. Berak aitortu izan 

duenez, ikasle txarra izan zen. 

Ordurako Euskal Herriarekiko 

kezka zeraman iltzaturik eta honek 

ez zion batere lagundu Madrileko 

ikasketak ongi egiteko. 

homosexualei zein baserritarrei 

eta eskolari dagokionez. 

Itxura batean, «bohemio biziera» 

izan da lehengo tradizioak 

bazter utzi dituen eragilea. 

1830etik hona, abentura horren 

xehetasunak azaltzen dizkigu 

egileak. 

Horrela uste izan du askok. 

Baina errealitatea —L. Ferryk 

dioenez— oso bestelakoa da: 

oraintsuko historiaren egiazko 

motorra ez da bohemia izan, 

kapitalismoa baizik. Hots, 

«mundializazioa» izan da gizartea 

aldatu duen indarra. Galtzadarrien 

azpian —dio frantses 

intelektualak— ez zegoen hondartzarik, 

globalizazio 

baizik(«Sous les pavés, il ný 

avait pas la plage, mais la globalisation»). 

Atsegin bazaigu edo 

ez bazaigu, globalizazio liberalak 

irabazi du.Beharrezkoa zen, 

horretarako, balore tradizionalak 

deseraikitzea kontsumoaren 

ekonomian sartu ahal izateko. 

Maitasunaren erlijio laikoaren 

etorrera da hirugarren 

ezaugarria. Maitasunezko 

ezkontzan oinarrituriko familia 

modernoaren eraginez, «sakratuaren» 

irudi berri baten aurrean 

gaude: gizatasunean hezurmamituko 

sakratutasunaren 

aurrean. «Sakratu» hitzak ez du 

1930ean euskara hobeki menderatu 

nahi zuen, eta horretarako 

Urkizu-ko baserri batera 

joan zen. Han hilabete batzuk 

eman zituen euskaraz ikasten. 

Eta 1931n gauza izan zen artikuluak 

eta hitzaldiak euskaraz 

emateko. 

1933an PNVko diputatu aukeratu 

zuten. 

1936ko urriaren 7an, lehenengo 

Eusko Jaurlaritzan partaide 

izan zen; Jose Antonio Agirrerekin 

eta gainerakoekin (Barne 

Ministroa izan zen). 

Espainiako gerra amaitzean, 

Mexicora aldegin zuen, Alsina 

ontzi famatuan. Han Niceto 

zentzu erlijiosoa hemen, humanista 

baizik (lagun hurkoarengatik 

«sakrifikatzeko» prest 

gaude). Esfera pribatua nagusitu 

zaio politikari; familia, bizitza 

publikoari. Gaurko Europan 

inork ez du Jainkoarengatik, 

aberriarengatik, iraultzarengatik 

hil nahi, fanatiko hutsa ez 

bada behintzat. Maite ditugunengatik, 

berriz, edozer gauza 

egiteko prest gaude. Filosofo 

frantziarraren iritzian, espiritualtasun 

laiko berria ari da 

sortzen. 

XX. mendeak eragin korrosiboa 

izan du: idealik sakratuenak 

desegin ditu. Mendebaldeko 

arrazionaltasunak baloreen 

sekularizazio sakona ekarri du. 

Nietzsche filosofian, Schönberg 

musikan, Picasso pinturan, 

Joyce literaturan…Garai bateko 

tabu asko eta asko gainbehera 

etorri eta hautsi egin dira. 

Kontrakultura horrek —Luc 

Ferryren esanetan— bi ondorio 

izan ditu: globalizazio liberalaren 

etorrera eta bizitza pribatuaren 

sakralizazioa. Bitxia 

badirudi ere, abangoardiek 

erraztu egin dute bidea. 

Nola berreraiki beharko 

genuke geure gizartea? Zein 

baloreren gainean? Luc Ferryk 

dioenez, bizitza pribatua da 

gakoa. Egunetik egunera prota- 

Alcala Zamora, espainiar Errepublikako 

Presidentearekin 

topo egin zuen; eta Alsina 

ontzian iritsi zen Mexicora. 

Mexicoko deserrialdian, bi 

poema liburu idatzi zituen: 

Urrundik 1945ean eta Gudarien 

egiñak 1947an. 

Telesforo Mexicotik itzultzean, 

bere eginbeharretara itzuli 

zen. 

1946an, Eusko Jaurlaritzaren 

izenean, Gurs-en zeuden euskal 

deportatuak bisitatzera joan 

zen. 

1953an, hartu ziren erabakiak 

kaltegarri zirelakoan, dimisioa 

eman zuen Eusko Jaurlaritzan. 

gonismo handiagoa du. Baina 

horrek ez du esan nahi mundu 

mailako arazoei uko egin behar 

zaienik, ezta geure baitan itxi 

behar dugunik ere. Aitzitik, 

humanismoa bere adin nagusitasunera 

iritsi den seinale da 

hori. Ez da, inola ere, egozentrismora 

itzultzea, ezta bakarrik 

bizitzea ere. 

Gaur arte, «antzinakoen askatasuna» 

gailendu da: «Dena 

zen politika». Orain, «modernoen 

askatasuna» nagusitu da, 

maitasunean oinarritutako familia 

modernoa. Familia gero 

eta garrantzitsuagoa bihurtu 

da. Askok kritikatu izan du instituzio 

familiarra, baina, egiaz, 

familiaren baloreak inoiz ez 

dira gaur bezain errotuak egon. 

Horren erakusgarri da semealabak 

30 urte arte geratzen direla 

gurasoen etxean. Ezbeharren 

baten kasuan, familiaren 

altzoan aurkitu ohi ditugu 

egiazko elkartasuna eta babesa. 

Funtsean, maitasunak ematen 

dio zentzua gure bizitzari (Justiziaren 

eta amaren artean, ama 

hautatu zuen Albert Camusek). 

Kontserbadoreek diotenez, 

familia gaizki doa dibortzio 

asko dagoelako. Baina maitasunean 

eta aukera librean oinarritua 

dagoen seinale da hori. 1960. 

hamarkadaz gero, maitasunean 

Telesforo eredu bat 

izan da 

abertzaleontzat. 

‘Olaso’dorre 

ederretik zeharo 

hurbildu zen orduko 

gazteetara. Pausu 

ausart hau gutxik 

eman dute. 

Jatorrizko 

mundutik, 

herri xehearekin 

bat egin arte 

oinarritu da bikotea. Jakina, 

maitasun sentimenduan oinarritzeak, 

gauza ahul eta aldakor 

baten gainean eraikitzea esan 

nahi du. Hortik hainbeste dibortzio. 

Familia homoparentala ere 

maitasunezko ezkontzaren logikan 

sartzen da (gaur egun gero 

eta haur gehiago dira bikote homosexualekin 

bizi direnak). 

Oraindik ez gara konturatu 

iraultza isil honen tamainaz eta 

sakoneraz. 

Merkatuaren logika nagusitu 

bada ere, balore transzendentalak 

ez dira desagertu. Luc 

Ferryk transzendentziara irekitako 

humanismoa aldarrikatzen 

du, «immanentziaren 

transzendentzia», alegia. Beraren 

ustez, etika laikoa ez da 

nahikoa, beharrezkoa da espiritualtasuna, 

«modernoen jakituria», 

zentzuaren bilaketa. Zientzia 

positiboei ez omen dagokie 

azken galderei erantzutea. 

Etika laikoek —dio Ferryk— ez 

diote gaurko gizakien esperientzien 

osotasunari erantzuten. 

Norbere buruarekiko eta gure 

esperientziekiko auzi asko diskurtso 

moraletik kanpo daude. 

Azken arazoekiko, giza destinoarekiko 

eta bizitzaren zentzuarekiko 

kezkak iraun egiten du. 

Eguneroko gertaeren zurrunbiloan 

ez galtzeko, beharrezkoa 

da munduko joera orokorren berri 

jakitea.Nahitaezkoa da gaurko 

kulturaren bereizgarriak 

ezagutzea. Horregatik, zinez gomendagarria 

da Luc Ferryren 

La révolution de lámour lan 

mardula. Nahiko erraz irakurtzen 

den liburu atsegina da, gainera. 

Zeuk esango duzu, irakurle, 

bat zatozen ala ez haren tesiekin. 

1960tik aurrera, Telesforo 

hurbildu zen ETAra; eta jarrera 

horretan egon zen ondoko urteetan. 

Handik urte batzutara, 

1969an, Anai Artea sortu 

zuen Piarres Larzabal 

apezarekin (Zoko erretora urte 

askotan izana) eta Angel Arregi, 

Anai Arte-ko sekretarioarekin. 

1979an, bigarren aldiz diputatua 

izan zen (oraingoan H.B.ren 

izenean). 

Horretatik aurrera, Telesfororen 

kondaira ezaguna da. Eta 

artikulu labur honetan, xehetasunetan 

sartzerik ez daukat. 

Barka nazazue. 

Telesforo Monzon Baionako 

ospitalean hil zen, 1981eko martxoaren 

9an. 

Telesforo eredu bat izan da 

abertzaleontzat. Olaso dorre 

ederretik zeharo hurbildu zen 

orduko gazteetara. 

Pausu ausart hau gutxik 

eman dute. Jatorrizko mundutik, 

herri xehearekin bat egin 

arte.

2011ko matxoaren 12a, larunbata berria 9 

‹ Publizitatea


Harian › Euskal Herria 

Jone Goirizelaia, Ainhoa Aznarez, Nekane Alzelai eta Onintza Lasa, atzo, Irunen, mahai ingurua hasi baino lehenagoko irudian. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS 

Ahotsak ozen itzuli dira 

Duela bost urte sortutako Ahotsak ekimena 

bizirik eta indartsuago aritzeko prest 

dagoela jakinarazi dute 

Gatazka konpontzeko emakumeek parte 

hartzea ezinbestekoa dela berretsi dute 

Samara Velte Irun 

Ahotsak ekimeneko sustatzaileetako 

batzuk argitara atera dute 

askok galdutzat jotzen zutena: 

Euskal Herriko ideologia eta txoko 

desberdinetako emakumeek 

elkartuta jarraitzen dutela, gatazka 

politikoan aterabide demokratikoa 

bilatzeko gogoz. Hala 

adierazi zuten atzo Irunen (Gipuzkoa), 

Ahotsak berriro martxan 

lelopean egindako mahai-inguruan; 

bertan izan ziren Ainhoa 

Aznarez PSNko Iruñeko zinegotzi 

ohia, Jone Goirizelaia ezker 

abertzaleko kidea eta Nekane Alzelai 

eta Onintza Lasa EAko legebiltzarkide 

ohiak. Elixabete Piñol 

(EAJ), Kontxi Bilbao (Ezker Batua) 

eta Duñike Agirrezabalaga 

(Alternatiba) ere espero zituzten 

atzoko hitzorduan, baina ez ziren 

agertu. 

Laurek bat egiten dute: emakume 

ahotsak inoiz baino beharrezkoagoak 

dira Euskal Herria bizitzen 

ari den aldaketa gauzatzerako 

orduan. «Politikan eta 

gizartean» emakumeak falta di- 

rela uste du Goirizelaiak: «Egoera 

demokratiko bat nahi badugu, 

emakumeok parte hartu behar 

dugu». Urrats zehatzak, ordea, 

finkatzeko dituzte oraindik. 

Ekimenak bost urteko ibilbidea 

beteko du aurki, azkenaldian 

oihartzunik izan ez duen arren. 

2006ko apirilean batu ziren lehenengoz 

Euskal Herriko alderdi 

guztietako emakumezko ahotsak 

—PP, UPN eta UMP salbu—. Elkartzen 

zituena oinarri hartuta, 

ozen aldarrikatu zuten jokaleku 

demokratiko baterako beharra 

eta euskal herritarren erabakia 

errespetatzekoa. 

Esperantzazko testuinguruak 

lagunduta, hilabete gutxiren buruan 

milaka atxikimendu bildu 

zituen proiektuak, eta hainbat 

herritan ere sortu ziren Ahotsak 

taldeak. Lasaren ustez, desberdintasunez 

gaindi emakumeei elkarrekin 

lan egiteko aukera 

eman zielako izan zuen ekimenak 

halako arrakasta. Aznarezek ere 

antzeko ildotik jo du: «Gure agerraldiak 

oso anitzak dira; horrek 

ilusio gehiago ematen digu gataz- 

kari irtenbide desberdin bat emateko». 

Oinarriak argi dituzte 

Elkarlanerako hiru gako zehaztu 

zituzten orduan, eta gaur egun 

ere indarrean diraute, Lasak azaldu 

duenez: «Elkarrizketa, malgutasuna 

eta konfiantza». Horren 

bidez, «aurretik elkar agurtu ere 

egiten ez zutenak elkarren ondoan 

esertzea» lortu dute. Horretarako 

«izugarrizko eskuzabaltasun 

ariketa egin zuten askok». 

S. V. 

Euskal Herriko bake prozesuaren 

aldeko Suitzako parlamentari 

taldearentzat «oso positiboa» da 

Euskal Herriko egoera politikoan 

eman den garapena, eta Espainiako 

Gobernuari dagokio aukera 

«baliatu» eta bake prozesuaren 

Euren arteko desadostasunei 

ez ezik, bakoitzaren alderdiko aurreiritziei 

ere egin behar izan diete 

aurre. Oztopoak oztopo, asmatu 

dute aurrera egiten. Goirizelaiaren 

esanetan, hasierako 

guztiek jarraitzen dute ekimena 

sustatzen, eta hori da garrantzitsuena: 

«Esfortzu handia egin 

dugu eta egiten ari gara geunden 

guztiak mantentzeko. Ez dugu 

nahi batzuek euren burua hemen 

ez ikustea eta kanpoan gelditzea». 

aldeko «konpromisoa» hartzea. 

Atzo kaleratutako prentsa ohar 

batean ziotenez, horretarako giltzarri 

izan da ETAk indarrean jarritako 

su-etena. Sortu alderdiaren 

jaiotza ere positibotzat jo du, 

politika «bide demokratikoetatik 

soilik» eta «edonolako indarkeriarik 

gabe» gauzatu nahi duelako. 

Sortu ez legeztatzea bake prozesuaren 

«kalterako» izango litzatekeela 

eta baketsuki 

elkartzeko eskubidea urratuko 

lukeela ere esan dute. 

Nazio Batuen Giza Eskubideen 

Batzordean, bestalde, Espainiako 

Alderdi Politikoen Legea ezbaian 

Adostasunean eta errespetuan 

dira indartsu, eta adostasun horri 

heldu nahi diote gatazka politikoa 

gainditzeko ere, gizonezkoen 

politikak lortu ez duena egiteko: 

«Lehentasunek eskubideen ildotik 

joan behar dute, baina baita 

baketik ere: justizia soziala, demokrazia, 

aldaketak gerta daitezkeen 

egoerak... hori naturaltasunez 

ulertuta eta errespetutik 

abiatuta. Jakinda egia ez dela 

norberaren egia; ulertuta besteak 

ere izan dezakeela bere egia». 

Bake prozesuko azken urratsen alde 

agertu dira Suitzako parlamentariak 

Alderdien Legearen 

aurka mintzatu dira 

Nazio Batuen 

Erakundeko Giza 

Eskubideen Batzordean 

jarri zuen atzo Legelarien Amerikar 

Elkarteko ordezkari Vanessa 

Ramosek. Ramosek azaldu zuenez 

euskal gatazka amaitzeko 

ekimenak bultzatu behar dira. 

Parte-hartze politikoa mugatzeko 

estatuek har lezaketen neurriak 

erabat ezohikoak behar dutela 

izan ere defendatu zuen jurista 

amerikarrak eta ildo horretan 

Espainiako Alderdien Legea aldatu 

beharra dagoela esan zuen. 

Espainiako Gobernuari ere eskatu 

zion Euskal Herrian ireki den 

egoera berriari begirako erabakiak 

«legalitate juridikoaren irizpideei 

jarraituz» har ditzala.

Ezker abertzaleak 

esan du prozesua 

«usteldu» nahi 

duela estatuak 

Sortu legezkoa izan 

dadin indarkeria 

amaitzea nahitaezkoa 

dela adierazi du 

Ramon Jauregik 

Jokin Sagarzazu Donostia 

Ezker abertzalearen irudiko, azken 

asteotako atxiloketek eta Sorturen 

legeztatzearen aurka Estatuaren 

abokatuak eta Fiskaltzak 

aurkeztu dituzten helegiteek agerian 

uzten dute Espainiako Estatua 

«blokeo estrategia itxi bati» 

jarraitzen ari zaiola. Miren Legorburu 

ezker abertzalearen hautetsiaren 

arabera, «ziklo aldaketa 

saihestu» eta «aldaketarako baldintzak 

usteldu» nahi ditu estrategia 

horren bitartez. Hori hala, 

«lubaki politikotik» ateratzeko, 

«epe motzeko interes politikoak» 

albo batera uzteko eta «egoerak 

eskatzen duen maila» erakusteko 

eskatu dio ezker abertzaleak estatuari. 

Legorburuk nabarmendu duenez, 

ezker abertzaleak erabat sinetsita 

egin du bide demokratiko 

eta baketsuetatik soilik aritzeko 

hautua, eta euskal gizarteari dei 

egin dio «ziklo aldaketaren» aldeko 

lanean engaiatzera. «Justizia 

eta demokrazia osoko egoera batera 

bidea egin nahi dugunok blokeo 

dinamika hori haustera beharturik 

gaude. Horretarako, lehen 

geltokia gutxieneko 

demokratikoen egoera bat sortzea 

da, eta, horretarako, beharrezkoa 

da indarrak metatzen, 

konplizitateak sortzen eta mobilizatzen 

jarraitzea». 

Erredakzioa 

Alejandro Zobaran, Mikel Oroz, 

Ivan Saez de Jauregi eta Urko Labaka 

dira herenegun gauean 

Frantzia iparraldean atxilotutako 

lau euskal herritarrak. Espai- 

Donostian eginiko agerraldi 

batean egoera politikoaren inguruko 

hausnarketa egin dute 

Miren Legorburu eta Txelui 

Moreno ezker abertzaleko kideek. 

Espainiako Estatuaren jarrera 

salatu dute, eta kazetarien galderei 

erantzunez, nabarmendu 

dute ezker abertzaleak indarkeria 

«behin betiko» amaitzeko 

bidean pausoak eman dituela. 

Haien irudiko, baina, oso bestelakoa 

da Espainiako Estatuaren 

jarrera. «Konfrontazio demokratikoari 

beldurra izatea» eta «errepresioa 

gogortzea» leporatu diote 

hari. «Ziklo aldaketa saihestea 

beste helbururik ez duen jarrera 

defentsibo bat dauka Espainiako 

Estatuak. Agertoki aldaketa 

batekin, elkarrizketa politiko 

normalizatuko egoera batean, 

egoeraren kontrola galdu beldur 

da estatua. Horregatik mantendu 

eta gogortzen du errepresioa». 

«Gaur-gaurkoz Espainiako Estatua 

da eskubideak urratzen 

dituen bakarra», nabarmendu du 

Legorburuk. 

Morenok, berriz, salatu egin du 

estatuak, sektore politiko batzuek 

eta zenbait komunikabidek 

azken asteotako gertaerak baliatuz 

ezker abertzalearen legeztatzearen 

aurka «kanpaina» egiten 

ari direla. 

Agerraldian parte hartu duten 

kazetari batzuek behin eta berriz 

galdetu diote Morenori joan den 

astean atxilotu zituzten lau herritarrek 

polizia etxeetan inkomunikatuta 

zeudela eta —salatu dutenez— 

torturapean egin dituzten 

adierazpenen inguruan, Gasteizen 

izaniko kale erasoen inguruan 

eta Portugaleteko PPko kide 

niako Barne Ministerioaren arabera, 

ETAko kideak dira laurak. 

Alejandro Zobarani ETAko «buruzagi 

militarra» izatea leporatu 

dio Barne Ministerioak, eta Mikel 

Orozi, «lehergailu hornikuntzaren 

arduraduna» izatea. 

Frantziako Poliziak gaueko bederatziak 

aldera atxilotu zituen, 

Beaulencourteko etxe batean, 

Pas-de-Calaisko departamenduan, 

Frantzia eta Belgika arteko 

mugatik gertu. Polizia iturrien 

arabera, duela astebetetik ari zitzaizkien 

haiei jarraitzen. Ar- 

Miren Legorburu eta Txelui Moreno, Donostian atzo egindako agerraldian. JON URBE / ARGAZKI PRESS 

batek jasotako mehatxuen inguruan. 

Morenok adierazi duenez, 

ezker abertzaleak ez du «hipotesien» 

gainean iritzirik ematen, 

eta informazioa horien sinesgarritasuna 

zalantza jarri du: «Torturatu 

egin dituztela salatu dute 

atxilotuek, eta egunkari gehienetan 

lerro bakar bat ere ez dute argitaratu 

salaketa horien ingu- 

ruan. Poliziek eginiko filtrazioak, 

bai, ordea. Eta kale erasoa kale 

borroka ekintza bat denik ez du 

inork baieztatu... izan gaitezen serioak. 

Estatuak edozer baliatuko 

du prozesua oztopatzeko», salatu 

du Morenok. Hala ere, argi utzi du 

«indarkeriak, kale borrokak eta 

borroka armatuak» lekurik ez dutela 

ezker abertzalearen estrategian. 

Era berean, gogoratu du ETAk 

mak, dokumentazio faltsua eta 

ETAri buruzko informazioa gordeko 

lukeen material informatikoa 

atzeman dute etxe horretan. 

Frantziako eta Espainiako poliziak 

elkarlanean aritu dira operazioan, 

eta, berri agentziek zabaldu 

dutenez, gaur arte ariko dira 

etxea miatzen. Operazioa oraindik 

ez da bukatu. 

Poza eta kezka 

Alderdi sozialistako eta PPko buruzagiek 

txalotu egin dute polizia 

operazioa. Patxi Lopez Eusko 

ere, urtarrilean jakinarazitako 

su-eten orokor, iraunkor eta 

egiaztagarriaren bidez, indarkeriarik 

gabeko egoera baten aldeko 

hautua egin zuela, Gernikako 

akordioaren sinatzaileek eta Bruselako 

agiriaren sinatzaileek eskatu 

bezala. «Estatua erabiltzen 

du, beraz, indarkeria, Euskal Herriko 

egoera baldintzatzeko», salatu 

du Morenok. 

Sorturen adierazpena 

Sorturen sustatzaileek herenegun 

kaleratuko oharrari buruz, 

berriz, Morenok esan du agirian 

jasotako hitzek bat egiten dutela 

alderdiaren estatuetan jasotako 

printzipio eta helburuekin, eta 

ohar horrek eragin dituen erreakzioetako 

batzuk «onuragarriak» 

direla adierazi du. 

Patxi Lopez Eusko Jaurlaritzako 

lehendakariak, adibidez, esan 

du «positiboa» dela Sorturen 

adierazpena. «Lehen aldia izan da 

ezker abertzaleak atentatuak edo 

kale borroka ekintzak errefusatu 

dituena». Hori dela eta, Lopezek 

iritzi dio «pozik egoteko moduan» 

daudela «demokratak». «Presioak 

eta zero tolerantziaren politikak 

mugitzera behartu ditu». 

Atxilotuak kontrolpean izan zituzten astebetez 

Alejandro Zobaran, 

Mikel Oroz, Ivan Saez 

de Jauregi eta Urko 

Labaka dira Frantzia 

iparraldean atxilotuak 

‘‘ 

Gaur-gaurkoz, 

Espainiako Estatua da 

eskubideak urratzen 

dituen bakarra» 

MIREN LEGORBURU 

Ezker abertzaleko kidea 

Jaurlaritzako lehendakariaren 

arabera, «albiste pozgarri bat» da 

ustezko lau etakideen atxiloketa. 

«Beste urrats bat da gero eta ahulago 

dagoen erakunde horren 

behin betiko amaierarako bidean», 

esan du. 

Lopezek, baina, gogoratu du 

ETA ez dela «desagertu», eta nabarmendu 

du hori lortu arte Espainiako 

Gobernuak eta Eusko 

Jaurlaritzak ez dutela leunduko 

«terrorismoaren aurkako borroka». 

PPk eta UPNk adierazi dute 


Euskal Herria ‹ Harian 

Andoni Ortuzar EAJren BBBko 

presidenteak ere txalotu du 

agiria. Adierazi du Sorturen sustatzaileek 

«demokratek eskatutakoa» 

bete egin dutela, eta, beraz, 

alderdia legezkoa izan behar 

duela uste du. 

Azken astean argitaratutako 

balizko atentatu eta kale eraso 

zein mehatxu ororen aurka azaldu 

da Sortu agiri horretan, eta nabarmendu 

du adierazi duen indarkeriaren 

errefusa behin betikoa 

eta estrategikoa dela. 

Candido Conde-Pumpido Estatuko 

fiskal nagusiak, baina, uste 

du adierazpen hori ez dela nahikoa 

izango alderdia legeztatzeko. 

«Adierazpenak ez dira erabakigarriak. 

ETA babestu duten alderdien 

segida den alderdi bat dela, 

horixe da erabakigarria». 

Antzera hitz egin du Ramon 

Jauregi Espainiako Gobernuko 

Presidentzia ministroak, eta ukatu 

egin du Espainiako Gobernuak 

eta Eusko Jaurlaritzak ikuspuntu 

ezberdina dutela gai horretan. 

«Sortuk legezkoa izan nahi badu, 

nahitaezkoa da indarkeria amaitzea, 

ETA amaitzea; hori da bide 

segurua», nabarmendu du Jauregik. 

«atxiloketen bidetik» jarraitu behar 

duela Espainiako Gobernuak. 

«Hori da bidea, ETAren estrategia 

edozein delarik ere», 

esan du Alberto Catalan Nafarroako 

Gobernuko eledunak. 

Amnistiaren Aldeko Mugimenduak, 

berriz, polizia operazioa 

gaitzetsi du. ETAk urtarrilean 

su-eten orokor, iraunkor eta 

egiaztagarria iragarri zuela gogoratu 

du. Hala ere Espainiako zein 

Frantziako estatuek «errezeta zaharrekin» 

jarraitzen dutela salatu 

du.



Alfontso Zenon, Arantza Zulueta, Cesar Manzano eta Felix Cañada abokatuak, atzo arratsaldeko hitzaldian. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS 

Abokatuak gobernuaren jomuga 

bihurtu direla ohartarazi dute 

Torturak salatzen dituztenen aurkako 

jazarpena oinarri hartuta,‘Salaketaren 

kriminalizazioa’jardunaldiak egiten ari dira 

Gizarteak torturaren inguruan duen onarpena 

murriztu behar da, Cañadaren ustez 

Aitziber Laskibar Bilbo 

«Salaketaren kriminalizazioa» 

dute hizpide egunotan Bilbon 

Euskal Herriko zein nazioarteko 

hainbat abokatuk; tortura salaketen 

berri ematen duten abokatuek 

jasaten duten jazarpena, bereziki. 

Azken urteotan eskubideen 

defentsan jarduten dutenen 

egoerak nabarmen okerrera egin 

duela ikusita, hausnartu, esperientziak 

trukatu eta irizpideak 

partekatu beharra ikusi dute. 

Jardunaldietan bildu dira, hargatik. 

«Defentsaren defentsa» egiteko 

helburuarekin azken urteotan 

egin dituzten hirugarren jardunaldiak 

dira, eta kezkagarria da 

lehen egunean azaldu dutena: 

«Lekuko deserosoak» izanik, eskubide 

urraketak salatzen dituzten 

abokatuak Espainiako Gobernuaren 

jomuga bihurtu direla ondorioztatu 

dute. 

«Abokatu batzuok jazarpen 

hori gure azalean sufritu dugu», 

hasi du hizketaldia Arantza Zulueta 

abokatuak. «Euskal preso 

politikoen defentsan ari garen 

abokatuok klase kriminalizatua 

bihurtu gaituzte, eta Espainiako 

Gobernuaren politika kriminale- 

an lehentasunezko jomuga bihurtzen 

ari gara». 

Abokatuek 2008an egin zituzten 

azken jardunaldiak «defentsaren 

defentsa» oinarri hartuta. 

Ordurako egoerak kezkatuak zituen; 

baina, ordutik, euskal presoen 

defentsan lan egiten duten 

zortzi abokatu atxilotu eta inkomunikatu 

dituztela ohartarazi 

du. Espainiako poliziek eta guardia 

zibilek haien bulegoak miatu, 

legez kanpoko galdeketak egin 

eta sei abokatu espetxeratu dituztela. 

Egun, bat daukate preso: Joseba 

Agudo. 

Jardunaldi haietatik, beraz, 

egoera okertu egin da, Zuluetaren 

hitzetan. Areago, «espiral geldiezin» 

bilakatu da abokatuen 

aurkako jazarpena. 

Abokatuen aurkako «kriminalizazioa», 

baina, ez da egoera isolatua, 

Zuluetaren ustez. «Espainiako 

Gobernuak gatazka politikoari 

aurre egiteko duen gerra 

estrategiaren barruan» kokatu 

du abokatuen kontrakoa. 

Egoera geldiarazteko deia egin 

du, hargatik: abokatuei elkarlanean 

beste urrats bat egiteko eskatu 

die: «Jazarpen hau amaitzeko 

guztion lana behar da». 

Alfontso Zenon abokatuak 

bera auzipetua duen auziaren 

nondik norakoak azaldu zituen, 

besteak beste, «Espainiako autoritateek, 

gobernuak eta epaileek 

kriminalizatzeko lana elkarlanean» 

egiten dutela salatu ondoren. 

2009ko otsailean zortzi egunez 

inkomunikatuta eduki zituzten 

eta ETArekin lotura zutelakoan 

espetxeratu zituzten ondarrutarrek 

kontatutako torturak publiko 

egiteagatik kereila jarri zion 

Rodolfo Ares Herrizaingo sailburuak 

Eusko Legebiltzarrak hala 

eskatuta, eta auzipetuta dauka. 

Tortura debekatuta egon arren 

A. L. Bilbo 

Tortura salaketak ikertu egin behar 

direla dio Espainiako araudiak. 

Areago, beste delitu mota 

batzuek baino azterketa sakonagoa 

behar dutela. Torturak «iluntasunean» 

egiten direnez eta delitugileek 

«postu ofizialak» dituzte- 

gaur egun torturatu egiten dela 

baieztatu zuen Felix Cañada abokatuak 

ere. «Estatuak eta haren 

botereek» ez dutela tortura 

saihesteko neurririk hartzen, eta, 

nazioarteko zein Espainiako 

araudiek espresuki debekatu 

arren, egon badagoela. «Nola uler 

daiteke bestela aurreko astean 

atxilotutakoek hamalau orduan 

bere burua jotzen horrenbeste deklarazio 

egitea ez deklaratzeko 

eskubidea edukita?». Erantzuna 

argia da, abokatuaren ustez: «Beatriz 

Etxebarriaren tortura salaketak 

ikusi besterik ez dago». 

Gizarteak onartzen duelako 

nez, torturak argitzea zailagoa dela 

azaldu du Rafael Saez de las Rosas 

EAEko Arartekoko kideak. 

Horregatik behar dituela ikerketa 

sakonagoak. Tortura salaketak, 

ordea, ez dira ikertzen. «Sistematikoa 

da torturak ez ikertzea». 

Salaketaren kriminalizazioari 

eta defentsarako eskubideari buruz 

atzo eta gaur Bizkaiko Abokatuen 

Bazkunean egiten ari diren 

nazioarteko jardunaldien lehen 

mahai inguruan plazaratu zuen 

kezka De las Rozasek, goizean. 

Aurrez, Nazario Oleaga Bizkaiko 

Bazkuneko dekanoak eman 

zien ongietorria jardunaldietako 

Auzitegi Nazionalean 

deklaratzera deitu dute 

Arantza Zulueta 

DAbokatuen aurkako kriminalizazioa 

salatu eta 

horri buruz eztabaidatzeko jardunaldietan 

eman zuen Arantza 

Zuluetak jazarpen horren 

beste adibide baten berri: Fernando 

Grande-Marlaskak aginduta, 

Espainiako Auzitegi Nazionalean 

deklaratzera joan beharko 

du asteartean. 

Abokatuak berak azaldu 

duenez,guardia zibilak etxera 

joan zitzaizkion aste honetan 

hitzorduaren berri ematera. 

Zergatiaz galdetzeko deitu zuenean 

ez zioten inolako azalpenik 

eman,auzia sekretupean 

dagoela argudiatuta,baina gerora 

jakin duenez,iaz atxilotu 

eta preso sartu zutenean egindako 

akusazio bat errepikatu 

du berriz epaileak,aparteko auzi 

bat sortuta.«Ageriko defentsarik 

eza da hau»,salatu du. 

torturatzen da oraindik, Cañadaren 

hitzetan. Beraz, «tolerantzia 

hori murritz dadin» lan egin behar 

da, haren ustez, tortura amai 

dadin; «epaileek beste aldera begiratzeko 

joera dute agintariek 

tortura onartzearen inguruan, 

eta horren inguruan eta torturak 

salatzen dituztenei jazartzearen 

inguruan herritarrek duten tolerantzia 

murriztu behar da». 

Horrez gain, torturaren aurkako 

prebentzio neurriak hartzeko 

eskatu du, eta horien artean aipatu 

du polizien aurreko deklarazioen 

balioa desagerraraztea. 

Nazio Batuen Erakundeak Espainiari 

egindako gomendioak 

gauzatzeko ere eskatu du. Besteak 

beste, atxilotuek haiek hautatutako 

abokatuekin zein medikuekin 

egoteko aukera izatea eta 

atxiloaldia bideoz grabatzea. Horrez 

gain, herritarrak, medikuak, 

epaileak, poliziak eta kazetariak 

formatu beharra aldarrikatu du. 

Arartekoak dio torturak ez ikertzea 

«sistematikoa» dela 

Nazario Oleaga 

Bizkaiko Abokatuen 

Bazkuneko dekanoak 

eman die hasiera 

nazioarteko jardunaldiei 

parte hartzaileei, eskubideen defentsan 

jarraitzera deia eginez. 

Torturaren Prebentziorako Koordinakundeak 

antolatutako jardunaldiak 

izanik, Jorge del Cura 

bozeramaileak egin zuen lehen 

hizketaldia, eta Bea Ilardia Eskubideak 

elkarteko abokatuak bigarrena. 

«Defentsaren defentsak» 

jasaten ari diren jazarpena salatu, 

eta horiek ikusarazi eta desagertu 

beharra aldarrikatu zuten. 

Gemma Ubasartek ohartarazi 

zuen torturen salaketak plazaratzen 

dituzten abokatuei «terrorismo 

delitua» egozteraino erasotzen 

dietela.

Erakundeek 

tortura salaketak 

babes ditzaten 

eskatuko du EAk 

Torturaren aurkako 

konpromisoa hartzea 

eta torturatuei laguntza 

ematea galdegingo die 

udalei eta aldundiei 

Erredakzioa Gasteiz 

Torturaren aurkako konpromisoa 

hartzeko eta, zehazki, tortura 

salaketa guztiak argitzeko auzibidera 

joan daitezen bitarteko guztiak 

jartzeko eskatuko die EA 

Eusko Alkartasunak udalei eta 

aldundiei, atzo alderdi politiko 

horrek aurreratu zuenez. 

Gasteizko Legebiltzarrean eginiko 

agerraldian, EAko ordezkariek 

torturaren aurka borrokatzeko 

ekimena aurkeztu zuten. 

Juanjo Agirrezabala legebiltzarkidea, 

Lauren Uria arabar juntakidea 

eta Joseba Gezuraga Bizkaiko 

lurralde koordinatzaileak 

aurkeztu zuten ekimena. 

Espainiako Gobernuak torturei 

aurre egin beharrean «abala ematen» 

diela eta «torturatzaileak babesten» 

dituela salatzearekin batera, 

EAko ordezkariek esan zuten 

Espainiako Estatuan torturatzea 

«doan» edo «oso merke» ate- 

ratzen dela, Giza Eskubideen Auzitegiak 

agerian utzi duen gisan, 

sei hilabetean birritan zigortu baitu 

Espainiako Estatua tortura salaketak 

ez ikertzeagatik. EArentzat 

hori «froga bat gehiago da, eta 

besteekin batera, agerian utzi ditu 

torturatzaileen zigorgabetasuna 

eta torturak eragozteko estatuaren 

borondaterik eza». 

«Zigorgabetasuna amaitu behar 

delako», EAk exijitu du salaketa 

bakoitzari prozesu judiziala 

eta polizia ikerketa abiarazi behar 

zaizkiola, «eta horretan aldundiek 

eta udalek egiteko asko 

dute». Zehazki, erakunde horiek 

tortura salaketa bakoitzeko akusazio 

partikular gisa aurkeztea 

proposatu du, eta bitarteko material 

edo ekonomikoak jartzea tortura 

salatu duenaren esku. 

Torturaren aurkako dekalogoa 

Atxilotutakoen inkomunikazio 

aldia ezabatzeko exijitu du EAk, 

«inkomunikazioa torturen sustraietan 

baitago, eta, beraz, inkomunikazioa 

defenditzeak tortura 

defenditzea esan nahi baitu». Horren 

harira, tortura eragozteko 

Torturaren Aurkako Taldeak 

egindako dekalogoa indarrean 

jartzea proposatu du EAk. 

Iruñeko auzokideek 

Angel Berrueta 

omenduko dute bihar 

Hilketaren zazpigarren 

urteurrenean, 

hiltzaileek kartzela 

baimenak dituztela 

salatu dute 

Erredakzioa Iruñea 

Zazpi urte beteko dira bihar, Valeriano 

de la Peña espainiar poliziak 

eta haren seme Miguel Jose 

de la Peñak Angel Berrueta okina 

hil zutela Iruñeko Donibane auzoan 

lan egiten zuen okindegian. 

Berruetaren auzokideek ongi gogoan 

dute egun hura, eta urtero 

bezala, lagun erailaren omenezko 

ekitaldia egingo dute bihar, 

12:30ean, Martin Azpilikueta kalean. 

Omenaldia aurkezteko atzo 

egindako agerraldian, antolatzaileek 

adierazi zuten ekitaldia «Angelek 

behar eta merezi duen adorea 

eta aitorpena» lortzeko erabiliko 

dutela, baina baita Berrueta- 

Mañas familiak bizi duen injustizia 

salatzeko ere. 

Izan ere, Donibaneko auzokideek 

azaldu zutenez, Berruetaren 

hilketagatik kondenatutako bi lagunek 

kartzelatik irteteko baimenak 

dituzte 2007tik eta 2009tik, hamabost 

eta hogei urteko kartzela 

zigorra ezarri zieten arren. Gainera, 

indultu eskaerak ere egin dituzte, 

eta Jose Miguel de la Peñak 

hirugarren gradua ere eskatu du, 

zigorraren erdia bete gabe duen 

arren. Irailean beteko du zigorraren 

erdia, eta Donibaneko auzokideak 

beldur dira hirugarren gradua 

emango dioten. Hori salatu 

zuten atzo. 

Lauren Uria, Juanjo Agirrezabala eta Joseba Gezuraga, atzo, Eusko Legebiltzarreko agerraldian. RAUL BOGAJO / ARP 

Torturengatik kondenatutako baten 

zigorra murrizteko eskatu du fiskalak 

Portu eta Sarasola 

torturatu zituen 

sarjentuari ezarritako 

lau urteko zigorra erdira 

jaisteko eskatu du 

Erredakzioa Donostia 

Igor Portu eta Mattin Sarasola 

euskal presoak torturatu zituen 

guardia zibil bati ezarritako lau 

urteko kartzela zigorra erdira 

murrizteko eskatu du Espainiako 

Auzitegi Goreneko Fiskaltzak. 

Hain zuzen ere, Guardia Zibileko 

sarjentu Juan Jesus Casa Garciaren 

kasuaz mintzo da Fiskaltza. 

Auzitegi horretako fiskal nagusi 

Juan Ignacio Campos Camposek 

kasazio helegitea jarri du zigorra 

murrizteko eskaria eginez. 

Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak 

bi urteko kartzela zigorra 

eta zortziko inhabilitazioa ezarri 

zion sarjentuari Portu torturatzeagatik, 

eta beste hainbesteko 



zigorra Sarasola torturatzeagatik. 

Campos fiskalak ezarritako kasazio 

helegitean, berriz, dio sarjentuari 

ezin zaizkiola bi tortura 

delitu egotzi, bi biktimei dagokien 

bakar bat baizik. 

Portu eta Sarasolaren abokatu 

ordezkariek, berriz, kondenarik 

jaso ez zituzten guardia zibilen 

absoluzioaren aurkako helegitea 

jarri dute, eta zigortutakoen kondena 

handiagoa izan dadin eskatu 

dute.



Kartzela politikan ezer ez dela aldatu dio Etxerat-ek 

Tortura eta indarrean 

dagoen «espetxe 

politika kriminala» 

ez etetea egotzi die 

Frantziari eta Espainiari 

Jon Olano Donostia 

Irtenbide demokratiko bat lortze 

aldera, Espainiak eta Frantziak 

espetxe politikaren eta torturaren 

inguruan urratsik ez egitea 

salatu du Etxerat-ek. Hainbat 

eragilek pausoak eman badituzte 

DLaburrak 

Eider Zuriarrain espetxera 

igorri du Moreno epaileak 

MADRIL›Espainiako Auzitegi 

Nazionaleko epaile Ismael 

Morenok kartzelara bidali du 

Eider Zuriarrain, ETAren laguntzaile 

izatea egotzita. Herenegun 

Donibane Lohizunen 

(Lapurdi) atxilotu zuten Zuriarrain, 

Moreno epaileak 2010eko 

otsailean eman zuen euroagindua 

betez. 

‘Urtxuegia auzia’ ezkutatu 

nahia egotzi diote EITBri 

GASTEIZ ›EAJk Alberto Surio 

EITBko buruaren agerraldia 

eskatu du Eusko Legebiltzarrean, 

azal dezan «zergatik EITBk 

ez duen Urtxuegia auziaren 

berri ematen». EITBn, berriek, 

protagonisten arabera, trataera 

ezberdina jasotzen dutela iritzi 

dio Luke Uribe-Etxebarria 

EAJko legebiltzarkideak. 

Aralarren elkarrizketa 

eskaintza onartu du ABk 

BILBO›Patxi Zabaleta Aralarreko 

koordinatzailearen arabera, 

Abertzaleen Batasunak onartu 

du otsailean Aralarrek ABri eta 

ezker abertzaleari eskainitako 

hizketa. Ezker abertzalearen 

geroaz mintzatzera deitu zituen 

Aralarrek. «Batasunak ez du 

oraindik erantzun, baina baietz 

esango du», dio Zabaletak. 

Ertzaintzaren «jokabide 

bortitza» salatu du AAMk 

HERNANI›Amnistiaren Aldeko 

Mugimenduak salatu duenez, 

Ertzaintzak «neurriz kanpoko 

bortizkeria» erabili zuen iragan 

larunbatean, Hernanin (Gipuzkoa), 

bi pertsona atzemateko 

orduan. Atxilotuetako bat erietxera 

eraman zuten, ustez 

ertzainek kolpe ugari eman zizkiotelako. 

ere, Etxerat-ek adierazi du bi estatuek 

presoen sakabanatzearekin 

eta lekualdatze arbitrarioekin jarraitzen 

dutela, eta gaixo larriak 

ez dituztela askatzen. 

Agerraldia egin zuen Etxeratek 

atzo, Donostian, euskal presoen 

senideei eta lagunei azken asteetan 

gertatutakoak azaltzeko. 

Oihana Lizaso Etxerat-eko kideak 

eskertu eta txalotu egin ditu 

urtarrilaren 8an Bilbon eginiko 

euskal presoen eskubideen aldeko 

manifestazioa, Nazioarteko 

Harreman Taldeak espetxe politika 

amaitzeko eskatu izana eta oro 

Aitor Renteria Hendaia 

Euroaginduak oinarrizko eskubide 

zibil eta politikoak urratzen dituela 

berretsi ondoren, martxoaren 

19an Hendaiako Herriko 

Etxearen aitzinean horren kontra 

protesta egitera deitu dituzte 

Euskal Herriko hautetsi eta herritarrak. 

Hendaiako Joncaux 

eremuan astelehenetik gose greban 

diren hiru lagunek egin dute 

deialdia, Irati Tobar euroaginduaren 

jomugan dagoen Segiko 

har euskal presoekin izan diren 

elkartasun keinuak. Keinu guztien 

artetik, Ipar Euskal Herriko 

hainbat hautetsik Izpuran itxialdia 

egin zuten zortzi gazteekin 

izandakoa nabarmendu du Lizasok. 

Irati Tobar da zortzi gazteetatik 

aske dagoen bakarra, eta Tobarri 

eta haren senideei elkartasuna 

adierazi die Lizasok. 

Espainiak eta Frantziak indarrean 

duten espetxe politika «kriminala» 

dela ohartarazi du Lizasok, 

eta 20 urtean 300 ezbehar baino 

gehiago jazo direla oroitarazi 

du. «Noiz arte jarraitu behar 

kideak eta Lapurdiko bi hautetsik, 

Xabi Hirigoien (Beskoitze) 

eta Iker Elizalde (Hendaia). 

Ehundik gora hautetsi eta eragilek 

bat egin dute deialdiarekin. 

Hendaiako auzapez ohi eta Kontseilari 

Nagusi Kote Ezenarrok 

nabarmendu zituen horretara 

bultzatu duten arrazoiak. Batetik, 

euroaginduak adierazpen 

politiko oro ito eta gobernu batek 

haren kontrako oposizioa kalitzeko 

tresna bihurtu dela salatu 

zuen. Bigarrenik, Seyssesko 

(Tolosa, Frantzia) presondegian 

dauden Segiko zazpi kideen eta 

Irati Tobarren elkartasunez egiten 

zuela erran zuen, eta, azkenik, 

zortzi militante horiei sostengua 

eman zieten hautetsiei 

Poliziak egin jazarpen bortitza 

salatzeko. 

dugu errepidean hiltzen? Noiz 

arte jokatuko dute gure bizitzekin 

eta eskubideekin?», galdetu 

du Lizasok. Espetxe politika eta 

torturarekin «egun Europan dagoen 

bortizkeriarik handiena» direla 

esan du, eta hura amaitzeko 

«indarrak batzeko» deia egin du. 

Istripua kontatzeko moduan 

Markel Ormazabal euskal presoaren 

bi lagunek eta Jazint Ramirezen 

bikotekideak euren testigantza 

eman dute agerraldian. Ormazabalen 

bisitan zihoazela, hiru 

lagunek auto istripua izan zuten 

Hautetsi anitzek sostengua adierazi zioten atzo Irati Tobar gazteari Hendaian egindako agerraldian. GAIZKA IROZ 

Euroagindua gaitzesteko 

deia egin dute ehundik gora 

hautetsik eta eragilek 

Euroaginduak direla eta, 

Tolosan preso dauden 

Segiko zazpi kideek ere 

txandakako baraualdiari 

ekin diote 

Hendaiako gose grebarekin batera, 

Seyssesko espetxean dauden 

Beñat Lizeaga, Aitziber Plazaola, 

Bergoi Madernaz, Endika 

Perez, Jazint Ramirez eta Xalbador 

Ramirez eta Aiala Zaldibar 

Segiko kideek txandakako baraualdiari 

ekin zioten asteazkenean. 

Hautetsien salaketa 

Euroagindua eskubide zibil eta 

politiko oro zangopilatzeko baliatzen 

dutela erran zuen Xabi Hirigoienek. 

«Espainian aski da Segi, 

Askatasuna, Batasuna edo hainbat 

taldetako kide izatea, atxilotua, 

torturatua eta espetxeratua 

izateko» adierazi zuen Hirigoienek. 

Hain zuzen ere, azaldu zuen 

Espainiak adierazpen berriak lortzeko 

tresna politiko gisa balia- 

Lerman (Espainia), otsailean. Hirurak 

onik atera ziren, baina bi 

osatzen ari dira oraindik. Ibilgailua 

txikituta geratu zen, eta bisita 

galdu egin zuten. Hala ere, kilometro 

eta istripu guztien gainetik, 

lagunari bisita egiten jarraituko 

dutela esan dute. 

Iazko urrian Segiren aurkako 

sarekada egin zutenetik, otsailean 

Ramirez atxilotu arteko egoera 

nolakoa izan den haientzat 

azaldu du haren bikoteak. Segiko 

militantea izateagatik atzeman 

zutela eta atxiloketa bortitza izan 

zela salatu du. 

tzen duela tortura, eta, hark eskatutako 

euroaginduak onartuz, 

Frantziak torturaren erabilera 

onartzen duela nabarmendu 

zuen. 

Euroaginduaren eskutik, Espainian 

indarrean dagoen salbuespen 

egoera Europa osora za- 

Euroagindua onartuz, 

«torturaren erabilera 

politikoa» onartzen du 

Frantziak 

Espainian indarrean 

dagoen salbuespen 

egoera Europara 

zabaldu du 

baltzen dela azpimarratu dute bi 

hautetsiek. «Testuinguru horretan 

ehunka hautetsik babesa 

eman diegu euroaginduaren jomugan 

dauden militante politikoei». 

Militante horiek etxean aterpetzeko 

prest zeudela jakinarazi 

dute hautetsiek. 

Euroagindu prozedura guztiak 

bertan behera uztea, estrategia 

errepresioak gelditzea eta legez 

kanpo dauden mugimendu politikoak 

legeztatzea eskatu zieten 

Frantziari eta Espainiari. Ireki 

den prozesu demokratikoari 

ekarpena molde positiboan egiteko 

deia egin zieten bi estatuei. 

Yvette Debarbieux Donibane 

Lohizuneko PCFeko hautetsiak 

nabarmendu zuen euroaginduaren 

eskariari men eginez gero, 

Frantziaren begietara tortura eta 

salbuespen auzitegiak onargarriak 

direla. 

Peio Etxeberri Aintzart Donibane 

Lohizuneko hautetsi abertzaleak 

azpimarratu zuen Frantziak 

parte-hartze zuzena duela 

Euskal Herriak pairatzen duen 

gatazka politikoan. Isabel Etxeberria 

Urruñako hautetsi abertzaleak 

euroaginduaren aurkako 

jarrera hartzea eskatu zien orain 

arte iritzi publikorik azaldu ez duten 

hautetsiei. Gaur berean euroaginduaren 

aurkako auto karabana 

eginen dute Hendaian, herriko 

etxetik abiaturik.

Jose Blanco Sustapen 

ministroa lanak egiteko 

protokoloa izenpetzera 

etorri da; AHTko obrak 

ere bisitatu ditu 

Erredakzioa Irun 

Irungo (Gipuzkoa) trenbide antolaketa 

berriak 145.000 metro koadroko 

eremu bat sortuko du hirigunean. 

Hain zuzen ere, egungo 

trenbide eremu batzuk libre uzteaz 

gain, hirigunea zeharkatzen 

duten burdinbideak estaltzea hitzartu 

dute Espainiako Sustapen 

Ministerioak, Eusko Jaurlaritzak, 

Gipuzkoako Foru Aldundiak, 

Irungo Udalak, Adifek, Renfek, 

Euskal Trenbide Sareak eta 

Euskotrenek. Tamainaz Gipuzkoako 

bigarren hiria denaren hirigintza 

egitasmo erraldoiaren funtsak 

ezarri zituzten atzo, Irungo 

trenbide eremuaren berrantolaketa 

egiteko protokoloaren bitartez. 

Itun horrek abiadura handiko 

trena Irunera hel dadin beharrezkoak 

diren ikerketa tekniko eta 

ekonomikoak garatzea ekarriko 

ditu, baita trenbide azpiegitura 

hirian integratzeko lanak eta geltoki 

intermodalaren egitasmoa 

ere. Ituna sinatzeko ekitaldira Jose 

Blanco Espainiako Gobernuko 

Sustapen ministroa etorri zen; ondoan 

izan zituen Eusko Jaurlaritzako 

lehendakari Patxi Lopez, 

Gipuzkoako diputatu nagusi Markel 

Olano eta Irungo alkate Jose 

Antonio Santano. 

Geltoki intermodala izango da 

protokoloaren barruan gertatuko 

diren aldaketa nagusiak irudikatuko 

dituen egitasmoa. AHTa, 

Euskotren, aldiriko trenak eta autobusak 

bateratuko ditu, atzoko 

akordioaren arabera. Intermoda- 

Ibai Maruri 

Karrantzako (Bizkaia) abeltzainen 

erdiak inguru Gasteizera 

joan ziren atzo, Eusko Jaurlaritzaren 

egoitzara, mindarekin argindarra 

sortzeko plantaren 

proiektua gelditu izana salatu eta 

lanak bukatzeko exijitzera. «Ez 

dugu ulertzen eraikitze beharrak 

hain aurreratuta daudela eta 

hainbeste diru gastatu ondoren 

bertan behera utzi izana», adierazi 

du Iñigo Hernaiz abeltzainak. 

Ezeren aurretik bera eta Gasteizera 

joan ziren gainontzeko 

abeltzainak ez direla proiektua- 

Markel Olano, Patxi Lopez, Jose Blanco eta Jose Antonio Santano, protokoloa izenpetzen. JAGOBA MANTEROLA / ARP 

Irungo trenbide antolaketa 

berriak 145.000 metro 

koadro itzuliko dizkio hiriari 

laren kokapena adierazgarria 

izango da, burdinbideen gainean 

eraikiko baita. Geltokiaz gain 

bestelako ekimenak ere hartuko 

ditu eraikinak, eta aparkalekua 

ere izango du. Protokoloaren hasiera 

bateko garapenaren arabera, 

geltoki intermodala 2016 urterako 

prest egon daiteke. 

Trenbide eremuaren berregituraketarekin 

batera libre geldituko 

den eremuaren antolamendua 

ere hitzartu dute eragile guztien 

artean. Hain zuzen ere, eremu horren 

kudeaketa egitasmoa finantzatzeko 

tresna ezinbestekoa 

izango da. Libre utzitako eremu 

ren sustatzaileak argitu du. 

Orain arte isilik egon nahi izan 

dutela diote, baina eman zaien 

konponbidearekin ez daudela 

gustura eta haserrea plazaratzea 

erabaki dute. 

Hernaizek ukatu egin du 

proiektua bideragarria ez denik. 

«Duela lau egunera arte bideragarria 

zela esaten zen, orain 

ezetz. Kuriosoa da aurreko ikerketa 

eta oraingoa enpresa berberak 

egin izana. Neiker ikerketa 

zentroak bi urtetan zuritik beltzera 

aldatu du iritziz», salatu du. 

Txostena aztertzeko aukerarik ez 

du izan, baina «bitxia» iruditzen 

zaiola dio, «logika gabea». 

Pilar Unzalu Eusko Jaurlaritzako 

Ingurumen, Lurralde Antolamendu, 

Nekazaritza eta Arrantza 

sailburuak, kasurako, bideragarritasuna 

zalantzan jartzeko 

minda kopurua aipatu zuen. «Horrelako 

planta batek 450 metro 

kubiko minda behar du errentagarri 

izateko, eta Karrantzan ez 

da hainbeste sortzen», azaldu 

zuen sailburuak Eusko Legebiltzarrean 

egindako agerraldian. 

Hernaizek, baina, gezurtatu egin 

du datu hori: «Egunero 600-700 

metro kubiko sortzen dira». Minda 

nola garraiatuko litzatekeen, 

eta nork ordaindu behako lukeen 

ere zehaztu gabe zegoela zioen 

sailburuak. «Karrantzako Minda 

enpresakoek abeltzainokin egin 

zituzten bileretan hori guztia zehaztu 

ziguten; abeltzain bakoitzarentzat 

zenbateko kostua suposatuko 

lukeen argitu zitzaigun», 

dio Hernaizek. 

Ingurumen arazoa 

Egun Jaurlaritzak diruz lagunduta 

Lasturkoi enpresak biltzen du 

Karrantzako ustiategietako minda, 

eta inguruko lursailetan banatu. 

Bi urtez finantzatzea da as- 

horietan eraikitzen diren hirigintza 

egitasmoen bitartez ordainduko 

da, neurri handi batean, 

trenbideen berregituratzea. Egitasmoak 

bere burua finantzatzeko 

ahalmen handia duela jakinarazi 

du Irungo Udalak. 

Protokoloa sinatu duten instituzio 

eta erakunde bakoitzaren 

eginbeharrak honakoak izango 

dira. Espainiako Sustapen Ministerioa, 

hiriburu guztietan egin 

duen bezala, AHTa hirian sartzeak 

ekarriko duen inbertsioaz arduratuko 

da. Eusko Jaurlaritza 

Euskotren linea geltoki intermodalera 

eramateko lanak ordaintzeaz 

arduratuko da. Gipuzkoako 

Foru Aldundia GI-636 errepidea 

trenbide eremutik izango duen 

bide berriaz arduratuko da, baita 

geltoki intermodalaren autobus 

garraioaz ere. Irungo Udalak lur 

batzuk jarriko ditu, eta horien bidez 

lortutako mozkinak ere bai. 

Azkenik, Adif, Renfe eta Euskotrenek 

berrantolaketaren ondorioz 

libre geldituko diren lurrak 

emango ditu. 

San Andres tunela, zulatuta 

Irungo trenbide eremuaren berrantolaketaren 

protokoloa sinatu 

aurretik, abiadura handiko lanetara 

bisita egin zuen Jose Blanco 

ministroak, Mikel Cabieces 

Espainiako Gobernuaren EAEko 

ordezkariarekin eta Iñaki Arriola 

Garraio sailburuarekin batera. 

718 metro luze den San Andres tunelaren 

zulaketa bertatik bertara 

jarraitu zuen Iurretan (Bizkaia). 

Gasteiz eta Bilbo arteko AHTaren 

bideko hamabost zatietatik 

hamahirutan lanean ari direla gogorarazi 

du Blancok, eta 2011an 

azken biak abiaraziko direla gaineratu 

du; apirilean Elorrio- 

Atxondo zatia 64 milioi eurotan lizitatuko 

du. 

Minda planta bukatzeko eskatu diote Jaurlaritzari 

Karrantzako 

60 abeltzain Lakuara 

joan dira, gorotzarekin 

argindarra sortzeko 

plantaren alde egitera 

Jose Blanco ministroa, AHTko lanetan, Iurretan. MIGUEL TOÑA / EFE 

Nekazariak gorotza botatzen, atzo, Lakuan. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS 

moa. «Eta gero?». Orain arte eurek 

egiten zuten lana dela dio, eta 

orain doan ateratzen zaiela. Gainera, 

arazo ekologikoak bere horretan 

jarraituko duela ohartarazi 

du: «Neguan kamioiak ezin dira 



larreetara sartu; bidetik bota behar 

dute. 50 metrora baino ez da 

iristen. Beraz, lehen 50 metroetan 

biltzen da minda guztia. Euri egunetan, 

filtratu eta ibaietan bukatuko 

du; orain arte bezala».



Animalismoaren aldeko «proiektu globala», Bilbon 

Denda bat zabaldu dute, 

diru iturri izan dadin 

eta mugimenduaren 

irudi baikorra zabal 

dezan inguruan 

Ibai Maruri Bilbo 

Arropa denda bat inauguratu 

dute Bilboko Zazpikaleetan, Santiago 

katedralaren ondoan. Berez, 

saltoki arrunta dirudi, baina 

Europa osoan bakarra dela nabarmendu 

du Kepa Tamamesek. 

«Animalien defentsarako proiektu 

global baten parte da», dio 

ADEADA elkarteko kideak. «Zergatik 

den bakarra? Dendak 

emango dituen irabazi guztiak, 

%100, proiektu animalistetara bideratuko 

direlako. Ez dago halako 

beste saltokirik». 

Antitaurino.eu jarri diote izena, 

eta datorren astetik aurrera 

Interneteko helbide horretan on 

Erredakzioa Bilbo 

Eusko Jaurlaritzak negoziazioetan 

parte hartu behar du. Araba, 

Bizkai eta Gipuzkoako eskola publikoetan 

enpresa pribatuen esku 

diharduten eskola jangeletako 

beharginek aldarri argia dute; patronalarekin, 

lan baldintzak hobetze 

aldera, negoziazioak egiten 

dituztenean ondoan izan behar 

dute Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza 

Saila. Eskari hori eginez, 

agiri bat aurkeztu zuten atzo Bilbon 

Eusko Jaurlaritzak duen 

egoitzan LAB, ELAk UGTk deitutako 

mobilizazioan. 

734 eskola jangelatan dihardute 

eta 9.015 behargin dira guztira. 

Denbora luzea daramate protestan. 

Ikasturte honetan orain hasi 

dira berriro mobilizazioekin, baina 

aurrekoan hamabost greba 

egun egin zituzten. Soldata igoera 

eta lan baldintza hobeak eskatu 

zituzten: «Lan itun duina». 

Arrakastarik gabe. Orain harremanak 

etenda daude, eta iazko 

maiatzetik berriro negoziazioak 

line denda ere martxan izango da. 

Modu horretan, animalien aldeko 

norbanakoei laguntzeko aukera 

berria emango diete. «Jendeak ez 

du zertan Aste Nagusia iritsi arte 

zain egon zezenketen aurka sinatzeko 

edo animalien defentsarako 

ekimenen aldeko diru laguntza 

emateko», azaldu du Tamamesek. 

Denda, bada, informazioa 

hedatzeko mahai horien parekoa 

dela iruditzen zaio, baina astean 

sei egunetan zabalik dago eta urtean 

52 astetan. «Askoz egokiagoa 

iruditzen zaigu, jendearengana 

errazago iristeko». 

Dendaren helburua bada dirua 

lortzea, ekimenak finantzatzeko 

beharrezkoa dutelako. Baina hori 

baino gehiago gizarteratze helburua 

ezarri diote. «Gizartearen 

gehiengoari animalien defentsa 

kontu arraro eta berezia iruditzen 

zaio. Gu ez gaude horrekin 

ados. Uste dugu giza aldarrikapenek 

besteko duintasuna eta zilegitasuna 

duela. Gai berberez hitz 

Eskola jangeletako langileek 

negoziazioetan parte hartzeko 

eskatu diote Jaurlaritzari 

Eskola publikoetan 

enpresa pribatuen esku 

diharduten jangeletako 

beharginek protestei 

ekin diete berriro 

abiatzeko ahaleginetan ari badira 

ere, gatazka «enkistatuta» dagoela 

salatu dute sindikatuek. 

Horregatik erabaki dute, otsailean 

abian jarritako dinamikan, 

berriro kalera ateratzea. Oraingoz, 

ostiralero mobilizazioak egitea 

da asmoa; atzo Donostian, 

Gasteizen eta Bilbon elkarretaratzeak 

egin zituzten. Hortik aurrera 

bestelako ekimenik ez dute zehaztu. 

Grebarako deialdirik ez 

dute egin, baina ez dute guztiz 

saihesten aukera hori. «Beti mahai 

gainean dagoen presio bidea 

da, baina erabili beharreko azken 

neurria dela uste dugu», azaldu 

zuen atzo Bilbon beharginek egin 

zuten bilkuran Zuriñe Andres 

LABeko ordezkariak. 

Grebarik ez «oraingoz» 

Mobilizaziorako deia egin duten 

hiru sindikatuek, halaber, ohar 

bateratua plazaratu zuten atzo; 

grebarako deia egiten badute aldez 

aurretik aukera hori langileekin 

erkatuko dutela nabarmendu 

dute. «Oraingoz ez dago berririk 

alde horretatik». Antza, hainbat 

hedabidek eskola jangeletako 

langileek greba egiteko asmoa 

dutela zabaldu dute, eta albiste 

horiek gezurtatu egin nahi izan 

dituzte oharraren bitartez. 

Sindikatuek Eusko Jaurlaritzak 

negoziazioan parte hartzea 

‘‘ 

Jendeak ez du zertan 

Aste Nagusiaren zain 

egon zezenketen aurka 

sinatzeko» 

«Gizartearen 

gehiengoari animalien 

defentsa kontu arraro eta 

berezia iruditzen zaio» 

«Txakurrak ondo zaindu 

behar direla onartzen 

dugu, baina txerriak 

jateko direla uste dugu» 

KEPA TAMAMES 

ADEADAko kidea 

EHNE: «Jantoki 

kolektiboak hornitzeko 

adina ekoizten da» 

DEHNE nekazarien sindikatuak 

ez du dudarik: 

Euskal Herriko baserritar eta 

abeltzainen produktuek jantoki 

kolektiboak hornitzeko adina 

ekoizten dute, «maila handi 

batean». Horregatik, bertako 

produktuen aldeko hautua egiteko 

eskatu dute. «Arrautzak, 

esnea, patatak, lekak eta haragia 

jantoki kolektiboak hornitzeko 

adina ekoizten dira». Administrazioari 

egin diote eskari 

berezia. «Jantoki hauek hornitzeko 

duen bide bakarra eta 

zentralista aldatu behar du, 

neurri txikiagoko kontsumo 

unitateak bultzatuz». Eusko 

Jaurlaritzari kritika zuzena egin 

diote. «Izan ere, ezin da onartu 

produktuak ekoizpen kostuak 

estaltzen ez dituzten prezioetan 

erostea». 

nahi dute, iruditzen zaielako haren 

«bitartekaritza» ezinbestekoa 

dela auzi horri konponbide 

egokia emateko. Izan ere, eskola 

jangeletan eskaintzen dutena «oinarrizko» 

zerbitzua dela nabarmendu 

dute sindikatuetako ordezkariek, 

eta horrelaxe hartu be- 

egiten dugu batean zein bestean: 

injustizia, doako sufrimendua, 

etika...», azaldu du Tamamesek. 

Ekimen horrekin, bada, animalismoaren 

irudi baikorra zabaldu 

nahi dute, eta uste dute helburua 

beteko dutela. 

Izenari dagokionez, Tamamesi 

aukerarik egokiena iruditzen 

zaio. Nahiz eta onartu zezenketen 

aurkako mugimendua animalismoaren 

parte bat baino ez dela, 

ezagunena dela iruditzen zaio. 

«Animalien aldeko borroka modan 

badago, zer esanik ez zezenketen 

aurkakoa». Espezismo kontzeptua 

ere erabil zezaketela dio, 

baina ez dagoenez oso hedatuta 

jendeari zer esan nahi duen azaltzen 

energia asko gastatu beharko 

zutela iruditzen zaio. Eta, noski, 

gizarteratze helburuarentzat 

oztopo da hori. 

«Animalia espeziearen araberako 

apetazko diskriminazioa da. 

Adibidez, txakurrak ondo zaindu 

behar direla onartzen dugu guz- 

tiok, baina txerriak jateko animaliak 

direla uste dugu», hala azaldu 

du kontzeptuaren esanahia. 

Askotariko proiektuak 

Dendaren kudeaketa ADEADA 

elkarteak izendatutako zuzendaritzaren 

esku geratuko da. Haiek 

erabakiko dute zertan erabili dirua. 

Unean uneko beharretara 

eta han edo hemen sortzen diren 

proiektuetara bideratuko dutela 

dio Tamamesek: «Oraingoan Andaluzian 

animalien abandonatzearen 

aurkako kanpaina bat finantza 

dezakegu, adibidez, eta, hurrengoan, 

EAEn zezenketak 

debekatzeko ekimena». 

Topagune bat ere izango du saltokiak. 

Kanpainei buruzko informazioa 

zabalduko dute, eta sinadura 

bilketarako ere erabiliko da. 

«Animalien defentsarako elkarteek 

euren proiektuak eta asmoak 

ezagutzera emateko Antitaurino.eu 

dendan txoko bat izango 

dute», iragarri du Tamamesek. 

Eskola jangeletako beharginak protestan, artxiboko irudi batean. M.RAMIREZ / ARP 

har dela kontuan negoziazioa bideratzeko 

garaian. 

Oraingoz, hala ere, egoerak ez 

du hobetzeko tankerarik. Negoziazioak 

geratuta daude. Bi zio 

nagusi ikusten dituzte sindikatuek 

egoera horren atzean. Batetik, 

enpresei egozten diete errua, 

patronalari; «jarrera immobilista» 

leporatze diete. Eusko Jaurlaritzako 

Hezkuntza Sailak, halaber, 

ez duela egoera hobetzeko 

ezertxo ere egin uste dute. «Beste 

alde batera begira ari dira, arazo 

honek beraiekin inolako loturarik 

ez balu bezala», salatu dute.

Iruñeko karriketan 

euskarak agerian 

egon behar duela 

aldarrikatu dute 

Eskaria egin diote hiriko 

udalari 2.428 pertsonak: 

jartzeko euskaraz kaleko 

ikurrak euskaldunak ez 

daitezen egon «estalita» 

Erredakzioa Iruñea 

Iruñeko kaleetan euskarak leku 

bistakoa behar duela aldarrikatu 

dute 2.428 pertsonak, hiriko udalean 

eskaria eginda. Euskaldunen 

hizkuntz eskubideak gogoan, 

Iruñeko kaleetako seinaleetaneta 

horiek ez dituztela bermatzen 

salatu dute, sinaduren bitartez. 

«Hizkuntza paisaian tokiko hizkuntza 

agertzen ez denean, euskaldunok 

osatzen dugun komunitatea 

bere osoan estaltzen da», 

adierazi dute agirian. Hartara, legea 

betetzeko eskatu diote Iruñeko 

Udalari, eta kudeatzen dituen 

ikurrak jartzeko euskaraz. 

Iruñeko Euskalgintzaren Bilgunea 

aritu da sinadurak biltzen 

hiriko hizkuntz paisaia euskalduntzearen 

alde. Bost euskara 

taldek osatzen dute elkarte hori: 

AEK, IKA, EHE, Administrazioan 

Euskaraz eta Sortzen-Ikasbatuaz. 

Elkarte horietako ordezkariek 

eraman zituzten 2.428 sinadurak 

atzo eguerdian Iruñeko 

Udaleko erregistrora. 

Hirian euskararen egoerak hobera 

egin duela aitortu dute eragileek 

—«oparoa da euskarari 

emandako bultzada»—, baina eskubideen 

alorrean ez dute ikusi 

pareko erantzunik: «Ez daude 

bermaturik, eta alor horretan 

erantzukizun berezia dute administrazioek». 

Egoera hori iraultzeko 

asmoarekin jarri dute martxan 

kanpaina, eta hizkuntz paisaia 

hartu dute lehen jomuga. 

«Gutxien-gutxienik kasu horretan 

neurri zehatzak hartu, eta 

konponbidean jarri behar dira». 

Labana batekin mehatxu 

egin die ustez gizon batek 

bikotekideari eta alabari 

Erasotzailearengandik 

ihesi, senide batengana 

joan dira ama-alabak; 

gizona etxean bertan 

atxilotu du Ertzaintzak 


Emazteari eta alabari labanaz mehatxu 

egin eta andreari eraso egitea 

egotzita, gizon bat atxilotu 

zuen atzo goizaldean Ertzaintzak 

Barakaldon (Bizkaia). Ama-alabak 

etxetik joan ziren, ustezko 

erasotzailearengandik ihesi. Hala 

jakinarazi du Eusko Jaurlaritzako 

Herrizaingo Sailak. Eraso saioaren 

berri izanda, etxebizitzara joan 

ziren ertzainak. Han aurkitu 

zuten gizona. Atxilo hartu zuten. 

Gauerdian jaso zuen larrialdi 

deia Ertzaintzak. Bizilagun batek 

adierazi zuen garrasiak entzuten 

zituela inguruko etxebizitza batetik. 

Poliziak heltzerako, ordea, 

handik joanak ziren ama eta alaba. 

Etxea hankaz gora zegoela 

adierazi du Herrizaingo Sailak, 

eta soilik gizona zegoela han. 

Senide baten etxean zeuden 

ama-alabak. Andreak ertzainei 

adierazi zien eztabaida izan zuela 

bikotekidearekin, eta eraso egin 

ziola. Areago, labana batekin alabari 

eta biei mehatxu egin ziela jakinarazi 

zien. Gizona, 43 urtekoa, 

atxilotu egin zuten poliziek. 

Urruntzeko agindua hautsi du 

Bilboko Udaltzaingoak beste gizon 

bat atxilotu du, urruntzeko 

agindua hautsi duelakoan. Herenegun 

gauean izan zen. Emakume 

batek deitu zien udaltzainei, 

eta adierazi bikotekide ohia jazartzen 

ari zitzaiola. Andrearengandik 

gutxienez 500 metro urruntzeko 

agindua dauka gizonak. 

Emakumeak udaltzainei adierazi 

zienez, behin baino gehiagotan 

hautsi du hori gizonak; musika 

talde batean aritzen da andrea, 

eta entseatzeko erabiltzen duten 

lokalera joaten da bikotekide 

ohia. Emakumea zegoeneko kale 

berean atxilotu zuten udaltzainek 

gizona. Bilboko Udalak jakinarazi 

du jadanik birritan atxilotu 

dutela urruntzeko agindua 

haustegatik. 31 urte ditu. 

Sinadura bilketa egin duten taldeetako kideak, atzo, Iruñeko Udalaren erregistroan. LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS 

Oharkabean pasatuko da maiz, 

baina eskaria aurkeztu duten elkarteek 

diote hiriko hizkuntz paisaiak 

aparteko garrantzia duela: 

«Ahotsik gabe ozen hitz egiten 

du: herritarrongan duen eragina 

handia da, modu subliminalean 

mezu ugari transmititzen baititu». 

Asko dira batean eta bestean: 

kale izenen plakak, errepideko 

seinaleak, bestelako kartelak... 

«Hizkuntza paisaiak nolako hirian 

bizi garen adierazten digu». 

Horri erreparatzen bazaio, erdaldun 

da Iruñea, hala baitaude idatzita 

seinale gehien-gehienak. 

Zu zara berria 

Euskara ezkutuan dago, beraz. 

Ekimenean aritu direnen iritzian, 

horrek euskaldunak ikusezin 

bihurtzen ditu, eta, areago, 

euskara bera auzitan jartzen du: 

«Hizkuntza paisaian euskara 

agertzeak edo ez, bere prestigioa 

eta balio soziala zein den adierazten 

du». Iruñeko Euskalgintzaren 

Bilguneak adierazi du erakundeak 

direla erantzule, eta, horregatik, 

«larriagoa» dela egoera. «Iruñeko 

hizkuntza paisaian euskara 

gutxietsita, Iruñeko Udala euskaldun 

komunitatea gutxiesten 

ari da». 



Jokaera aldatzeko esan diote 

udalari, 2.428 sinadura aurkeztuta. 

Eskatu diote betetzeko euskararen 

egungo ordenantza «zorrotz», 

hizkuntz paisaia egoki 

erregulatzeko. Areago, lege hori 

beharrezko zatietan aldatzea ere 

galdegin diote, euskarak lehentasunezko 

tokia behar duelakoan 

udalaren menpeko seinaleetan 

eta. Herriko etxeak emango duen 

erantzunaren esperoan, beste eskaera 

bat ere egi diote: aintzat har 

ditzala Iruñeko euskara taldeak, 

eta haiekin elkartuta alda ditzala 

proposatutako guztiak.



EAJk Etxebizitza Legearen 

«funts falta» salatu du 

BILBO›EAJren Bizkai Buru Batzarreko presidente 

Andoni Ortuzarraren arabera, Eusko Jaurlaritzak 

aurkeztutako Etxebizitza Legearen aurreproiektua 

«funtsik gabea» da. «Bien bitartean, 

herritarrek etxebizitzaren arazoa pairatzen 

jarraitzen dute». Legeak «helburu argi eta zehatzak» 

izateko eskatu du Ortuzarrek. 

Irregulartasunak Inclani egotzi 

dizkio Osasun sailburuordeak 

GASTEIZ ›Gurutzetako erietxeko (Barakaldo, 

Bizkaia) kontratazioetan izandako irregulartasunak 

ezin zirela Gabriel Inclan Osasun sailburu 

ohiaren baimenik gabe egin,hala adierazi du 

Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburu Jesus Mari 

Fernandezek.EAJk salatu du,ordea,halako salaketekin 

Jaurlaritzak egungo Osasun Sailaren kudeaketaren 

«porrota» ezkutatu nahi duela. 

Patronalak gehiegizkotzat 

jo ditu botikarien eskariak 

BILBO ›Beharginen lan aldarrikapenak ezin dituela 

onartu esan du Bizkaiko farmazia jabeen 

elkarteak.Haren arabera,langileek «gehiegizko» 

eskariak egin dituzte,eta,krisi ekonomiko 

garaian,ezin dituzte aintzat hartu.Ordutegiak 

murrizteko eta KPIaz gaindi hiru puntuan soldata 

igotzeko eskatu dute langileek,besteen artean. 

2 Hilberriak 

SEBASTIAN 

TELLETXEA 

ELIZALDE 

Hor ikusten zaitugu 

irriparrez 

eta isilik. 

Muxu handi bat 

eta gero arte 

Etxekoak 

PATXI ZAPIAIN 

SARASOLA jauna 

Atzo hil zen, 76 urte zituela, Elizakoak eta 

Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren. 

-Goian Bego- 

Emaztea: Enkarni; seme-alabak: Markos eta Arrate, Iñaki eta Patxi, 

Jone,Ainara eta Karmele; bilobak: Jon,Amaia,Leire,Nora,Nabil eta Unai; 

anai-arrebak: Pedro (†) eta Kontxi, Feli, M. Cruz (Klarisa); ilobak: Kepa, 

Amaia eta Poto, Begoña eta Jose Antonio (†), Jokin, Ander eta Gurutze; 

lehengusuak eta gainerako ahaideak. 

Haren arimaren alde otoitz bat eskatzen dizuete, eta arren etor zaiteztela 

ETZI ASTELEHENA, ARRATSALDEKO ZAZPIETAN PENTEKOS- 

TES PARROKI ELIZAN egingo den hiletara. Aldez aurretik, mila esker. 

IRUNEN, 2011ko martxoaren 12an. 

Helbidea: Elatzeta, 6-4. ezkerra. 

Oharra: Hilbeila Bidasoko tanatorioan dago. 

j Laburrean 

8.500 

pEHUren ate irekietara joango diren 

ikasleak. Etzi hasita, 8.500 ikasle joango 

dira Euskal Herriko Unibertsitatearen 

(EHU)egoitzak ikustera. Datorren 

urtean unibertsitatean hasteko 

asmoa dutenak dira guztiak. Bizkaiko 

campusera joango dira gehienak: 

4.262. Gipuzkoakora 2.335 joango 

dira; eta Arabakora, 1.898. 

1,7 

pJaurlaritzak telefonotan aurreztutako 

dirua, milioitan. Eusko Jaurlaritzak 

1,7 milioi euro aurreztu zituen iaz 

telefonotan, Administrazio Publikoetako 

Sailak berri eman duenez. Beste 

modu bateko kontratua egin dute. 

Denera, 6,6 milioi gastatu zituzten. 

20 

pGasteizen buruko gaitzak dituztenentzako 

zentro berriaren lekuak. 

Buruko gaitzak dituzten gaixoentzako 

eguneko beste zentro bat inauguratu 

du Arabako Foru Aldundiak. Gasteizko 

Salburua auzoan dago kokatuta, 

eta guztira 20 gaixorentzako lekua du. 

Zentroaren helburua gaixo horien gizarteratzea 

sustatzea da, eta haien 

senideei laguntza eskaintzea, besteak 

beste. 

PATXI ZAPIAIN 

SARASOLA 

Ederra izan da zure bizitza 

esku zabala, besteen aldeko zure 

ahalegina 

aita argi eta zintzoa izan zara 

esker onez gaude 

Xenofobiaren aurkako protesta, Bilbon. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS 

Bilboko Udalak adierazi du 

ez dela orokorra etorkinen 

diskriminazioa tabernetan 


SOS Arrazakeriak Bilbon egindako azterketak eragindako polemikaren 

erdian, hiriko udalak adierazi du hori ez dela «oro 

har» Bilbon gertatzen dena. «Bilbo ez da hiri intolerantea, 

baizik eta hiri plurala, pertsona klase guztiek lekua dutena», 

adierazi du Nekane Alonsok, Hiritarren zinegotziak. Iragan larunbat 

gauean, bederatzi tabernatan saiatu ziren etorkinak 

sartzen, eta zortzitan galarazi egin zieten. Jarrera hori gaitzetsi 

du Alonsok: «Bilbok ez ditu merezi beste pertsonekin era horretara 

jokatzen duten pertsonak». 

Arrazakeriaren aurkako lasterketa bat antolatu du Bilboko 

Udalak. Ni, Bilbokoa, arrazakeriaren aurka izango da ekitaldiaren 

goiburua. Hilaren 21ean egingo dute. 

ESKELAK 

(0034)943 30 40 30 

eskelak@iragarri.net 

PATXI ZAPIAIN 

SARASOLA 

Bizitzeko orduan bezala 

hiltzekoan ere eman didazun guztiagatik 

mila esker senar maitea

1 HIGIEZINAK 

2 TEKNOLOGIA 

3 LANA/NEGOZIOAK 

Saldu / Erosi 

Errentan eman / Errentan hartu 

Lan eskariak / Lan eskaintzak 

Galdu / Aurkitu 

Eman / Hartu 

1 Higiezinak 

1.1ETXEBIZITZAK 

SALDU 

Antzuola. Bi logelako 

etxebizitza salgai. Igogailua 

eta berokuntzarekin. 

Berritua. 163.000 euro, 

negoziagarri. 

645-00 89 97 / 

645-70 80 26 

Aramaio. Gantzaga auzoan 

2000 urtean egindako 

familia bakarreko etxea 

salgai. 8.000 m2ko 

lursailarekin. Prezio 

murriztua. Permuta gisa 

lursail eraikigarri bat edo 

ibarran kokatutako etxe bat 

ere onartuko genituzke. 

636-94 81 31 

Arbizu. Jantzitako 

etxebizitza bat alokatzen da 

arbizun. 686-82 68 03 

Arrasate. Erguin kalean 

etxebizitza salgai. Hiru 

logela, egongela, sukaldea 

eta komuna. 205.000 euro. 

606-86 71 97 

Arrasate. Alde zaharrean 

65 m2ko etxebizitza salgai. 

Hiru logela, sukaldea, 

bainugela, egongela eta 

ganbara. 162.000 euroan. 

Errentan emateko aproposa. 

662-18 25 73 

Arrasate. San josepen. 47 

m2. Bi logela, komuna, 

sukaldea, egongela, 

trastelekua. Igogailua. 

Ekialdera ematen du. 

Etxabea da eta erreformak 

behar ditu. Kontaktua: 

etxerakomodukoa@ 

gmail.com. 

Azkoitia. Etxebizitza salgai 

azkoitian. Berritzeko. 

4 DENETARIK 

5 IBILGAILUAK 

6 HARREMANAK 

Aizkibel 6-4. 91m2. 

618-10 31 62 

Durango. Alde zaharra. 

71 m2. Kanpoaldera begira. 

Altzariz hornituta. 2 logela. 

Egongela. Sukaldea. Komun 

bat. Guztiz berriztuta. 

Kanpotik (2006): fatxada, 

atalondoa, eskailera eta 

teilatua. Barrutik (2007): 

parketa (elondoa), sukaldea 

(fagor elektrotresnak eta 

junkers galdara ), gresa, 

berokuntza (gas naturala), 

kristal bikoitzeko leihoak, ate 

blindatua. Berehala bizitzera 

joateko aukera. 

199.000 euro. 

Harremanetan jartzeko deitu 

telefono zenbaki honetara: 

607-71 53 53 

Etxarri-aranatz. Etxe 

familiabakarra salgai. 

Praktikan berria eta 

jantzitakoa. Hiru logela, bi 

komun, sukaldea eta 

egongela. Garajea, lorategia 

eta bista ederrak. Prezioa 

adosteko. Harremanetan 

jartzeko deitu: 

637-53 86 15 

Lana. Etxeak ditu: 3 logela, 

egongela (beheko sua 

du),sukaldea (sutegi 

ekonomikoa berria), 

komuna,ganbara eta 

ukuiluak. Teilatua oso ongi 

dago. Baratzak 150m ditu 

eta era ekologikoan landu da. 

Inguruak mendi eta 

naturazaleentzat ezin 

aproposagoak. Gasteiztik 45 

min eta lizarratik oso gertu. 

Egokia asteburu eta 

oporraldietarako. Ikustea 

merezi du. Deitu 

699-24 86 99 zenbakira. 

Tolosaldean etxerik baduzu, 

prest geundeke trukerako. 

Oñati. 60 m2ko etxebizitza 

7 AISIA/KIROLA 

8 FAMILIA/ETXEA 

Asteazken arratsaldeko 

15:00ak arte jasotako 

iragarkiak soilik 

argitaratuko dira. 

salgai san lorentzon. Bi 

logela, komun bat eta 

sukalde-egongela. Jantzia 

eta berritua. 192.000 euro. 

Deitu 20:00ak eta 22:00ak 

artean, mesedez. 

699-78 47 49 

Oñati. 80 m2. 9 urte. Hiru 

logela, bi komun, sukaldea 

eta egongela handia. 

Igogailua. Altzariz hornitua. 

Garajea aukeran. 

622-42 83 18 

Oñati. Kalebarrian 71 m2ko 

etxebizitza salgai. Bi logela, 

sukaldea, egongela eta 

komuna, guztiz hornituak. 

Patio erabilgarria, ganbara 

eta garaje itxia. Prezio ona. 

665-71 77 98 

Oñati. 84 m2ko etxebizitza 

ederra salgai. 3 gela, 2 

komun, sukaldea eta 

egongela handia. Gainera 

32metroko lorategia dauka, 

garaje itxia eta ganbara. 

Leku aproposean dago, 

denda eta ikastetxea ondoan 

baitauzka. Ingurune lasaia 

eta erdigunea 5 minutura 

dago. 678-71 36 97 

Zaldibar. Aukera paregabea 

zaldibarren :67 m2, 3 gela, 

bainu-gela bat, sukaldea, 

egongela, balkoia eta 

igogailua dituen etxebizitza 

salgai. 946-55 03 58 

EROSI 

Asparren. Asparrena 

inguruan baserri bat erosi 

nahiko nuke, lursail bat 

duena, hektarea bat edo, 

bertan bizi eta lan egiteko. 

ERRENTAN EMAN 

Debagoiena. Etxebizitza bi 

ematen dira errentan. Bata 

aramaion eta bestea 

NORBANAKOEN IRAGARKIAK 

Interneten eta paperean, doan: Erosi, errentan hartu, 

konpartitu, lan eskariak, lan eskaintzak, galdu, aurkitu, eman, hartu. 

Paperean, ordainduta: Kategoria guztietako saldu eta errentan 

eman aukerak. 

ORDAINKETA, ETA OHARRAK. 

Iragarki bakarra: 5 euro, BEZ barne. Bi iragarki: 9 euro, BEZ barne. 

Hiru iragarki: 12euro, BEZ barne. Bost iragarki: 17euro, BEZ barne. 

Gehienez 20 hitz argitaratu daitezke iragarki bakoitzean. 

Arrasaten. 647-22 09 38 

Aramaio. 80 m2ko etxea 

errentan. Hiru logela, 

egongela, sukaldea, komuna 

eta balkoi eder bat. Oso 

argitsua. 692-70 42 71 

Arrasate. Gela bateko 

apartamentua ematen da 

erreantan. Balkoiduna. 

Guztiz berritua. 500 euro 

hilean, komunitateko 

gastuak barne. Motorra 

gordetzeko trastelekua 

aukeran. Debagaraia 

agentzia. 943-77 13 02 

Arrasate. Hiru logela, 

egongela, bi komun, 

igogailua eta 

berokuntzarekin. 

680-48 94 04 

Elorrio. 45 m2-ko pisua 

alokagai elorrion. Logela, 

komuna eta sukaldeegongela. 

Egoera onean. 

(garajearekin batera 

alokatzen da) prest dago 

bizitzera sartzeko. 

687 740 449 

Getaria. Hiru logela. 

Berritua. Bista ederrak. 

Martxoan sartzeko. Urte 

osorako.647-354 203 

Oñati. Etxebizitza errentan 

ematen da erdigunean. Hiru 

logela, egongela, sukaldea 

eta igogailua ditu. 

652-77 87 15 

Villabona. Larrea auzoan 

etxebizitza berria alokatzen 

da. Sukaldea, jangela, 

egongela, gela bat, 

bainugela eta trastelekua. 

600 euro hilean. Garaje 

itxiarekin nahi izan ezkero, 

650 euro hilean. 

Zaldibar. Etxea alokagai 

zaldibarren. Alde zaharrean. 

Bi logela, egongela, sukaldea 

eta komuna. Guztiz 

berriztatua. Estreinatzeko. 

Tel.: 660-45 87 56 

ERRENTAN HARTU 

Bergara. Etxebizitza 

hartuko nuke errentan, hiru 

logelakoa. 600-29 05 24 

Bilbo. Neska langilea naiz ta 

bilbon edo inguruan pixu bila 

nabil, apartamentua, atikoa, 

estudioa.... Oso oso ondo 

zainduko dut!! ;p 

eraitz@gmail.com 

626-86 67 36 

Zarautz. Bikote 

euskaldunak etxea alokatuko 

luke zarautzen. 

655-44 54 98 

1.2OPORRETAKO 

ETXEBIZITZAK 

SALDU 

Santo domingo de la 

Calzada (Errioxa). Mobil 

homea salgai. Bañares 

kanpinean. Egoera onean 

dago. 635-70 66 02 

ERRENTAN EMAN 

Llanes (Asturias). Bi 

pertsonarentzako 

apartamentua alokagai. 

Aste santuan, aste 

bukaeretan... 637-91 68 92. 

14:00etatik aurrera deitu, 

mesedez. 

1.3PISUA 

KONPARTITU 

PISU BILA 

Debagoiena. Logela 

hartuko nuke errentan 

Arrasaten edo inguruan. 

685-73 48 59 

PISUKIDE BILA 

Arrasate. Logela bat 

ematen da errentan 

erdigunean. 648-86 05 49 

Donostia. Antiguan gela 

argitsu bat eta garaje itxi bat 

alokatzen da epe luzerako 

(12 hilabete gutxienez) 

kontratuarekin. Hilean 375 

euroko errenta (aitorpenean 

-%25 diru laguntzarekin, 

280 euro!) gehi 60 euro 

gastuengatik (gasa, ura, 

argindarra, internet etb. 

Barne), 95 m2ko etxe 

batean. Beste 2 pertsona 

langilerekin partekatzeko 

litzateke (27 eta 29 urtekoak 

gara; ez gara bikotea). Bi 

bainu, egongela handi bat, 

sukalde berri-berria, terraza 

(14m2) eta igerilekua. 

Paregabeko aukera. 

Garrantzitsua: urte osorako 

banku abala eskatzen du 

etxearen jabeak. Hots 

egiguzu lehenbailehen 

626-22 92 58 zenbakira. 

Donostia. Donostian gela 

bat alokatzen da pisu 

konpartitu batean neska 

batentzako, berdin ikasle edo 

langile. 943-65 16 92 

1.4LOKALAK 

EROSI 

Bergara. Lokal komertziala 

erosiko genuke. Bestela, 

lehenengo edo beheko 

solairuan dagoen 

etxebizitza. Ahal bada, San 

Lorentzo edo matxiategi 

aldean. Harremanetan 

jartzeko deitu telefono 

zenbaki honetara: 

656-74 74 78 / 

605-76 32 72 

1.5GARAJE, 

TRASTEROAK 

SALDU 


‹ Publizitatea 

PROFESIONALEN IRAGARKIAK 

(MODULOA) 

Moduloen kontrataziorako, deitu: 943-30 40 30 

Ordezkaritzak: 

Elgoibar: elgoibarren.iragarkilaburrak.com. 943-74 41 12 

Lasarte-Oria: txintxarri.iragarkilaburrak.com. 943-37 14 48 

Lea-Artibai-Mutriku: 11barri.iragarkilaburrak.com. 94-616 82 02 

Sakana . guaixe.gutunak@topagunea.com. 948-56 42 75 

Aretxabaleta. Garaje irekia 

salgai loramendi kalean. 4,15 

x 2,25 metroko neurriak. 

943-79 93 77 / 

629- 75 42 58 

ERRENTAN EMAN 

Durango. Plateruen plazan 

garajea alokagai. 65 euro 

hileko. 635-73 57 59 (Josu) 

Elorrio. Garaje itxia alokagai 

elorrion, kotxe bat eta 

trasteak sartzeko tokiarekin. 

Nizeto urkizu kalean dago. 

Tel.: 660-45 87 56. 

ERRENTAN HARTU 

Eskoriatza. Erdialdean, 

hala bada, garajea hartuko 

genuke errentan. 

943-79 01 07 (Arantxa), 

669-90 73 77 (Fran) 

1.6LURSAILAK 

SALDU 

Etxarri-aranatz. 

Urbanizatutako lur saila 

salgai. 676-22 38 02. 

EROSI 

Etxarri-aranatz. Baratzea 

jartzeko ura duen lur saila 

erosiko nuke. 605-76 54 08. 

2 Teknologia 

2.1INFORMATIKA, 

BIDEOJOKUAK 

SALDU 

Ordenagailu 

eramangarria eta home 

cinema salgai. 

Deitu telefono zenbaki 

honetara: 943-79 60 89 

Xbox + kinect. Adventure 

jokoarekin, salgai. Kutxatik 

atera barik. 260 euro. 

Interesa baduzu, 

harremanetarako deitu 

telefono zenbakia: 

649-77 74 60 

HARTU 

Ordenagailuarendako 

pantaila hartu. Pantaila 

emateko moduan bazaude, 

guk gustura hartuko genuke. 

635-20 18 56 

GAINERAKOAK 

Ordenagailuak 

konpontzen ditut. Hard 

eta soft. Ordenagailuak 

konpontzen ditut. Etxez etxe 

joaten naiz konpontzen. 

Konfiguratu, birusak kendu, 

periferikoak ipini eta abar. 

Arin eta merke! 

650-17 22 85 

3 Lana/negozioak 

3.1LAN ESKARIAK 

OSTALARITZA 

Debagoeina. Bergarako 

neska euskalduna prest 

sukaldari laguntzaile lanak 

egiteko asteburuetan. 

Esperientziaduna. 

656-73 64 51 

Debagoiena. Mutil 

arduratsua gertu 

ostalaritzan jarduteko, ahal 

bada, edo bestelako 

lanetarako. 

Eskarmentuduna. Arkaitz. 

689-76 31 13 

ETXEKO LANAK 

Beasain. Neska euskaldun 

bat orduka lan egiteko prest 

dago (garbiketak, tabernan 

lan egiteko, umeak 

zaintzeko...). 

Esperientziaduna. 

943-08 59 39 

PERTSONAK ZAINDU 

Debagoiena.


Publizitatea › 

Esperientziadun neska 

umeak edo nagusiak 

zaintzeko prest. Rakel. 

665-70 37 83 

Debagoiena. Bergara edo 

Arrasaten. Garbiketa lanak 

egiteko, umeak zaintzeko 

edo nagusiekin paseatzeko 

gertu, 15:30etik 21:30era. 

677-81 10 00 

Debagoiena. Nagusiak 

zaintzeko prest egongo 

nintzateke. Beste lan batzuk 

ere egiteko prest. Auto 

propioa daukat. Gilberto. 

654-24 13 27 

Debagoiena. 60 urteko 

emakumea naiz, umeak 

zaindu eta etxeko lanak 

egiteko prest nago. 

Arduratsua naiz, ordenatua 

eta garbia, eta euskaldun 

zaharra. Oñatin jaioa. 

945-22 79 48 

Debagoiena. Emakume 

arduratsua gertu ume zein 

nagusiak zaintzeko. Orduka 

garbiketa lanak egiteko ere 

bai. 943-71 53 74 / 

695-73 87 15 

Debagoiena. Emakumea 

gertu ondorengo lanak 

egiteko: umeak edo nagusiak 

zaindu, garbitasun lanak 

egin, tabernan lan egiteko, 

sukaldari laguntzaile 

aritzeko... 663-65 78 43 

Debagoiena. Etxeko lanak 

egiten edo nagusiak zaintzen 

lan egingo nuke. Gauez edota 

orduka ere bai. Legezko 

paperak eguneratuta 

dauzkat. 648-51 68 31 

Debagoiena. Nagusiak edo 

umeak zaintzen lan egingo 

nuke, etxean bertan bizi 

izateko gertu. Garbiketak 

egiten ere bai. 627-03 16 04 

Debagoiena . Nagusiak edo 

umeak zaintzen lan egingo 

nuke, etxean bertan bizi 

izateko gertu. Garbiketak 

egiten ere bai. 

650-02 91 76 

Debagoiena. 

Eskarmentudun neska gertu 

asteburuetan edo orduka 

nagusi zein umeak zaintzeko. 

Pertsona arduratsua naiz eta 

lanerako gogo handiz. 

627-15 09 34 

Arrasate. Hemengo neska 

etxeko lanak, umeak 

zaintzeko edo edozein 

lanerako prest. Orduka ere 

bai. 659-55 27 16 

Azpeitia. Bi emakume, 

helduak zaintzeko prest. 

Geriatriako titulua daukagu. 

695-74 88 35 eta 

647-72 23 36 

loreaig83@hotmail.com 

Beasain. Umeak edo 

adineko pertsonak zaintzen 

lan bila dabil neska 

arduratsua, eta 

erreferentziekin. (interna 

edo externa moduan lan 

egiteko aukera). 

673-52 83 95 

Bergara. Mutil gazte eta 

arduratsua gertu nagusiak 

zaindu edo taberna zein 

jatetxeetan lan egiteko. Auto 

dut. 654-24 13 27 

Durango. Garbiketarako, 

ume edo nagusien 

zainketarako lan bila nabil. 

Lanaldi erdi edo osorako. 

Esperientziarekin. 

638-43 79 01 

Durango. Neska 

euskalduna, arratsaldez edo 

aste bukaeratan umeak edo 

nagusiak zaintzeko prest. 

635-20 45 32 (mezua utzi) 

Durango. Neska gazte 

euskalduna arratsaldeetan 

umeak zaindu zein klase partikularrak 

emateko prest. 

695-70 62 27 

Zarautz. Neska euskalduna 

eskaintzen da haurrak eta 

adinekoak zaintzeko, edo 

sukaldean nahiz zerbitzari 

lanak egiteko. Zarautz 

inguruan. 649-27 73 53. 

IRAKASKUNTZA 

Debagoiena. Arabiera 

eskolak emateko gertu nago. 

654-98 69 14 

Debagoiena. Ingeleseko 

eskola partikularrak ematen 

ditut. Ordutegi malgua. 

Esperientzia handia daukat. 

Taldeka nahiz banaka. 15euro 

orduko (banaka). Eskoriatza, 

arrasate edo inguruetan. 

Alemaniera ere eskeintzen 

da. Deitu konpromezurik 

gabe! 635-12 87 82 / 

943-25 05 79 

Debagoiena. Alemaniar 

filologian lizentziatutako 

neskak, maila guztietako 

eskola partikularrak ematen 

ditu. 3 urte berlinen bizitzen. 

679-67 16 42 / 

943-79 74 93 

Debagoiena. Dbh eta 

batxilergoko eskola 

partikularrak ematen dira. 

635-73 75 17 

Aretxabaleta. 

Aretxabaletan eskola 

partikularrak ematen dira, 2. 

Batxilergoko mailara arte. 

653-01 76 67 

Arrasate. Neska 

euskalduna, ekonomian 

lizentziaduna, eskola 

partikularrak emateko gertu. 

679-97 76 46 

Arrasate. Neska gazte euskalduna 

lehen hezkuntzako 

ikasleei ikasketetan laguntza 


616-32 73 08 

Arrasate. 5. mailako 

ingenieritza ikaslea 

Arrasaten eskola 

partikularrak emateko prest. 

625-74 91 50 

Arrasate. Arrasate edo 

inguruetan ingeneritza 

ikasten ari den neska 

euskalduna lh, dbh edota 

batxilergoko eskola 


606-88 94 20 

Bergara. Ingeleseko eskola 

partikularrak ematen ditut. 

Maila guztiak. Azterketak 

gertatzeko ere bai. 

618-91 32 89 

Bergara. Eskola 

partikularrak emango 

nituzke. Haur hezkuntza, 

lehen hezkuntza eta 

ingelesa. 645-72 01 50 

Bergara. Bergaran 

frantseseko eskola 

partikularrak ematen ditut. 

679-74 00 61 

Bilbo. Kaixo. 23 urte ditut, 

eta ingeniaritza ikasketak 

bukatu berri ditut. Izatez, 

arrasatearra naiz, baina 

eskola partikularrak ematea 

gustatuko litzaidake Bilbon. 

Lh, dbh... Esperientzia dut 

umeekin, eta baita 

irakaskuntzan ere. 

Donostia. Panderoa, 

kainabera eta txaramelak. 

Asteazken goizetan, 

Arrano beltza euskal tokian 

(Ikatz , 10) arranokoikastaroak@gmail.com 

Donostia. Klase 

partikularrak lehen 

hezkuntza eta dbhko 

ikasleentzat. Esperientzia 

handiko irakaslea, heziketa 

berezian diplomaduna eta 

gizarte eta kultur 

antropologian lizentziaduna. 

628-04 15 26. 

Durango. 4. mailako 

Telekomunikazio 

Ingenieritzako ikasle 

euskalduna Batxilergoko eta 

DBHko klaseak Durangon 


Espezialitatea matematika 

klaseetan. 635-74 61 76 

Durango. Haur eta lehen 

hezkuntzako irakaslea, 

ingeleseko first tituluarekin 

eta pedagogia terapeutikoko 

ikasketak burutzen dabilen 

neska euskaldun bat klase 


Durango. Mutil euskalduna 

eskola partikularrak 

emateko prest Durangon. 

Interesatuek deitu mesedez 


667-24 51 49. 

Durango. Haur hezkuntza 

ikasten dabilen mutil 

euskalduna klase 

partikularrak edo umeak 

zaintzeko prest. 

685-70 21 77 

Gasteiz. Ingeleseko 

aparteko eskolak ematen 

dira gasteizko alde zaharrean 

edo norberaren etxean. 

Dbh-ko, batxilergoko, 

lanbide heziketako eta eredu 

hirueleduneko mailak 

ematen ditut. Zientzietan eta 

itzulpengintzan 

lizentziaduna naiz. 

650-80-76-72 

sla13@euskalerria.org. 

Ondarroa. Trikitixa jotzen 

irakasten dut. Deitu telefono 


661-12 56 47 

Villabona. Ingeleseko 

klaseak ematen dira 

Gipuzkoa mailan.Taldeka edo 

bakarka.Maila ezberdinak. 

Irakasle tituluduna. 

664-16 02 68 eta posta 

elektronikoa 

continental56@ 

hotmail.com 

GAINERAKOAK 

Debagoiena. Emakumea 

gertu ile-apaindegian lan 

egiteko edo garbiketa zein 

nagusien zainketarako. 

619-23 37 30 


mutil gaztea nahiz eta lana 

bila nabil, edozein 

motatakoa, sukaldean eta 

obretan zein margotzen 

esperientzia handia daukat, 

baita hortuetan ere. Pare bat 

ordu badira ere beharrean 

bainago. 689-68 56 81/ 

606-74 42 37 

Debagoiena. Etxeak, 

lokalak eta lantokiak 

margotzen dituen 3 urteko 

esperientziadun mutila naiz. 

Lan ona, azkarra eta merkea 

egiten dut, deitu galdetzeko 

lasai asko. Paretak garbitu, 

masa heman eta margotzen 

ditut. Deitu 648-68 24 30 / 

648-68 24 30 

Debagoiena. Gizon 

arduratsua, heziketa onekoa 

eta ikasketak dituena 

edonolako lanak egiteko 

eskaintzen da. Pertsona 

nagusien zaintzan 

esperientziaduna. Ordutegi 

moldagarria. Victor. 

660-59 77 20 

Debagoiena . 45 urteko 

emakumea, 

eskarmentuduna, nagusi 

zein umeak zaintzeko edo 

atari eta enpresak garbitzeko 

gertu. 685-21 24 89 / 

662-57 53 46 

Debagoiena. Esperientzia 

duen emakumea gertu 

etxeko lanak egiteko eta 

pertsona nagusiak 

zaintzeko. 650-17 74 87 

Debagoiena. Gizon 

arduratsua gertu edozein lan 

egiteko. 669-64 7628 

Debagoiena. Arrasate edo 

bergara. Emakume 

euskalduna gertu orduka 

plantxa edo bestelako etxeko 

lanak egiteko. 699-54 17 27 


mutila gertu elektrikari 

lanetan jarduteko. 


honetara: 943-79 60 89 

Debagoiena. Mutila gertu 

asteburuetan lan egiteko. 



654-98 69 14 


eraikuntza zein garbiketa 

lanetan jarduteko. 

Gidabaimena eta autoa 

dauzkat. Interesa baduzu 

deitu telefono zenbaki 

hauetara: 639-41 68 38 / 

943-79 70 82 


garbiketa, nagusiak zaintzen 

edo bestelako lanetarako. 

Soldatzailea naiz. 

Deitu zenbaki honetara: 

616-32 90 12 


nagusiak zaintzeko, eta 

zerbitzari edota sukaldari 

laguntzaile lanetan aritzeko. 

697-54 28 76 / 

682-35 90 60 

Debagoiena. Neska gertu 

orduka lan egiteko: 

garbiketak, tabernak, 

sukalde laguntzaile, pintxoak 

egiten eta abar. Iris. 

Harremanetarako deitu 


943-53 36 72 / 

677-03 79 59 

Debagoiena. 

Zerbitzari lanetan, pizzak 

egiten, lorazaintzan eta 

eraikuntzan jardundako 

mutila lan bila. 

680-92 59 14 

Arrasate. Bergara edo 

arrasate. Mutila gertu 

sukalde laguntzaile, 

zerbitzari, garbiketan edo 

nagusiak zaintzen jarduteko. 

Esperientziaduna eta 

legezko paperekin. 

634-84 41 94 

Arrasate. Emakumea gertu 

lanerako. Garbiketak egiten 

edota etxean bertan bizi 

izaten. Ana luisa de los 

santos. 673-78 08 99 

Arrasate. Bergara edo 

Arrasaten. Neska gertu 

etxeko lanak egin, nagusi 

zein umeak zaindu edota 

garbiketa lanak egiteko. 

Orduka, etxean bertan bizi 

izaten, gauetan edo 

asteburuetan ere lan egingo 

nuke. 616-60 23 78 

Donostia. Musiko 

profesionalez osaturiko hari 

laukoteak (bibolinak, biola 

eta txeloa) ganbara musikaz 

ekitaldiak girotzen ditu 

(ezkontzak, hiletak, 

koktelak, lan janak, 

kongresuak, inaugurazioak, 

urteurrenak...). Beharraren 

arabera:hari bikotea, 

hirukotea edo laukotea 

eskaintzen ditugu. 

Errepertorio zabala daukagu. 

Pack ezberdinak ditugu. 

Profesionaltasuna eta 

kalitatea. 645-73 54 38. 

www.anonimuss.info 

Durango. Lorezaintzan, 

eraikuntzan, txofer modura, 

banaketan eta abar lan bila 

nabil. Lorezaintzan 

esperientzia daukat. 

Paperekin. Gidatzeko 

baimena. 669-59 43 76 

Elorrio. Fisioterapian 

diplomatua. Durangaldean 

etxez etxe fisioterapia 

zerbitzuak emateko prest 

(terapia manuala, bendaje 

funtzionala, masai 

terapeutikoa...). 

644-28 27 83. 

Zarautz. Gizon euskalduna 

naiz,lan egiteko prest nago, 

edozein lanetarako. 


telefono zenbakira: 

658-73 08 08 

3.2LAN 

ESKAINTZAK 

OSTALARITZA 

Durangaldea. Kamarera 

bat behar da astebukaeretan 

lan egiteko. Kotxea izatea 

beharrezkoa da. 

689-80 23 62 

ETXEKO LANAK 

Durango. Pertsona 

euskalduna behar da goizeko 

07:15etik 10:30era umeak 

prestatu eta etxeko lanak 

egiteko. 619-86 40 00 

PERTSONAK ZAINDU 

Durango. Andra 

euskalduna behar da umeak 

ikastolara eraman eta 

jasotzeko. Aste baten 

goizeko 07:30etik 

09:00etara eta hurrengo 

astean arratsaldeko 

16:30etik 19:30era. Tel.: 

646-22 05 62 

Hernani. Adineko 

emakumea zaintzeko 

pertsona bat behar da, 

arratsaldetarako. Deitu 

943-55 55 96 telefonora. 

IRAKASKUNTZA 

Debagoiena. Ingeleseko 

ahozkotasuna lantzeko 

esperientziadun irakasle 

baten bila nabil. Astean 

bizpahiru ordu, arratsaldez. 

Lehenbailehen hasteko. 

665-72 79 38 

Debagoiena. Filosofian, 

erderan eta euskaran 

laguntza behar dut. Nahi 

baduzu telefono honetara 

deitu. Aretxabaletakoa naiz 

baina arrasatera ere bai 

joango nintzateke. 

609-98 02 52 

Elorrio. Elorrion ingeles 

irakasle esperientziaduna 

behar da. 615-78 66 07 

GAINERAKOAK 

Azpeitia. Lurgintza 

Nekazaritza Koop. E. K, 

baserritarrei errenta 

aitorpena egiteko pertsona 

bat kontratatu nahi du 

Nekazaritza eta Abeltzantza 

sektorean fiskalitate 

ezagupenak dituena. 

Kontratazioak, IRPF 

kanpainak irauten duen 

denborakoa izango da. 

Interesatuak, 

gestioa@lurgintza.net 

helbidera, curriculum vitae-a 

bidali. Epea: 2011eko 

martxoak 18a. 

Durango. Banaketa enpresa 

batek banatzaileak behar 

ditu durangaldean. Lan 

baldintzak: astean sei egun, 

asteartetik igandera; 

asteburu bat lan eta bestea 

jai; egunean lau ordu; 

goizeko 04:00etatik 

08:00etara. Ezinbestekoa 

da autoa izatea. Interesa 

baldin baduzu, deitu 

lehenbailehen 943-30 43 41 

telefonora edo bidali zure 

datuak helbide elektroniko 

honetara, 

lanpoltsa@etxeraino.net. 

3.4LANERAKO 

MATERIALA 

SALDU 

Azkoitia. Gizonezko 

manikiak salgai. Berriberriak 

daude, ez 

erabiltzeagatik saltzen 

ditugu. 50 eurotan bakoitza. 

Hiru maniki ditugu saltzeko. 

Informazio gehiagorako 


honetara, mesedez. 

690-67 43 15 

4 Denetarik 

4.1SALDU/EROSI 

ÇBoxerÈ txakurkumek,

salmentan.. 2011ko, 

urtarrilak 7an jaioak. 

Baserria berriztatzeko 

material bila. Baserrietako 

biga, ate eta lehio zaharrak 

erosiko genituzke. 

Ezkina-harri eta lozak ere 

bai. Tel.: 657-77 61 98 edo 

685-77 24 68 

Oilaskoak lumatzeko 

makina salgai. Oilaskoak 

lumatzeko makina salgai. 

Kontakturako deitu 


4.2GALDU, 

AURKITU 

Giltza batzuk aurkitu 

ditut. Giltza batzuk aurkitu 

ditut santutegia baino apur 

bat beherago. Bihotz 

formadun giltzatako bat 

dauka, gorria eta cuore hitza 

zuriz idatzita. Harremanetan 

jartzeko deitu telefono 


617-81 54 22 

Giltza sorta galdu 

Altsasun. Otsailaren 5ean 

giltza sorta bat galdu zen 

altsasun. Aurkitzen duenak, 

mesedez, guaixen utz dezala. 

4.5GAINERAKOAK 

Klase partikularrak 

ematen ditut. 

Matematikako, ingeleseko, 

fisikako eta kimikako klase 

partikularrak emango 

nituzke DBH 4. maila arte. 

666-37 41 71 

5 Ibilgailuak 

5.1AUTOAK 

SALDU 

BMW 118 D salgai. BMW 

118 D. 2008ko uztailekoa. 

55.000 kilometro. Urdin 

iluna. Aluminiozko llantak. 

Oso egoera onean, oso gutxi 

kontsumitzen du. 

Ordenagailua, aginteak 

bolantean dituen BMW 

ekipo profesionala 

bluetooth-arekin. Bi guneko 

klimatizagailua. Bmw 

garantia ofiziala 2011ko 

azaroa arte. Sabairako 

barrak eta llanta joko bat 

oparitzen ditut. 

Interesatuek deitu telefono 


656-75 95 37 (Joseba) 

Peugeot 206 XS HDI 2.0. 

Gehigarri guztiak ditu, 

ekipamendu guztia, gris 

metalizatua, aluminiozko 

hagunak ditu... Lehen 

eskukoa da, kolpe gabekoa 

eta oso ondo zaindua. 

Harremanetarako telefono 

zenbakia: 650-27 48 80. 

5.2FURGONETAK 

SALDU 

Furgonetarako aulkia. 

Vw california T5 

furgonetaren aulki birakaria 

salgai. Interesatuek deitu: 

605-76 07 59 / 

618-72 68 34 

Renault camper. Renault 

Master. 150 zaldi potentzia. 

2007koa. 32.172 km. Oso 

ondo zaindua. Luzera 5,45. 

Zabalera 1,99. Altuera 2,70 

sintermovil-ek eginiko 

ekipamendua. sei lagunek 

bidaiatzeko, 4 lagunek lo 

egiteko. Sukaldea, hozkailua, 

komuna, dutxa, berogailua, 

toldoa... Kabinan gehigarri 

guztiak ditu (aire girotua, 

airbag-a...). Ander 

Harremanetan jartzeko 

telefono zenbaki honetara 

deitu: 699-33 71 60 

5.3MOTORRAK 

SALDU 

CSR ona sport 125-eko 

motorra salgai. 

Csr ona sport edition motorra 

salgai. Itv-a pasa berria. 

Beti garajean gordea. Gorri 

kolorekoa. Zilindrada aldaketagatik 

saltzen da. 950 euro. 

Ikustea pena merezi du. 

686-89 77 32 

Yamaha jog scooter bat 

salgai. Yamaha jog motorra 

salgai. 2.000 km. Iata 

pasatuta. Ezer aldatu barik, 

dena originala. Beti egon da 

garajean. 

stratokaster@gmail.com 

Tel.: 650-17 22 85 

5.5GAINERAKOAK 

SALDU 

Ekipaje kutxa. Zafira kotxe 

gainean eramateko, erabili 

gabeko ekipaje kutxa salgai. 

50 euro. 692-70 42 71 

Scooterrarentzat 

parabrisas pantalla. 

Scooter motorrarentzat 

haizearentzako pantalla, 

bere torloju eta guzti. 

50 euro. 686-897732 

6 Harremanak 

6.5KOTXEA 

KONPARTITU 

Autoa partekatu 

(Donostia-Bergara- 

Donostia). Ikaslea gertu 

ibilbidean autoa 

partekatzeko. Ordutegi 

malgua. 629-06 93 60 

7 Aisia/kirola 

7.1 KIROLAK 

SALDU 

Elurretako erraketak. 

Bigarren eskuko elurretako 

erraketak erosiko nituzke. 


honetara:628-51 22 78. 

Jaitsieretarako 

mountainbike-a salgai. 

Scott gambler DH20 2010. 

Oso egoera onean dagoen 

eta ia erabili ez den 

jaitsieretarako (descenso) 

bizikleta salgai. Konponente 

guztiak orijinalak dira. 

Prezioa 1.950 euro. 

Tel.:655-70 67 13 

Karateko kaskoa eta 

babesgarriak salgai. 

Homologatuak. M 

neurrikoak. 80 euro. 

690-22 05 56 

Patinetea. Otsailaren 25 

edo 26an Aretxabaletako 

ibarra futbol zelaitik patinete 

gris eta urdina hartu zuen 

norbaitek. Mesedez, eraman 

zuenak udaletxean utzi edo 

telefono zenbaki honetara 

dei dezala: 943-79 85 65 

GALDU 

Patinete urdin argia galdu 

da. Aretxabaletan, araba 

ibilbidean dagoen plazan. 

618-49 28 56 

7. 2 ANIMALIAK 

SALDU 

Astoa salgai. Urte biko asto 

arra, etxean jaio eta 

hazitakoa. Txipa jarrita. 

656-77 29 94 

Idisko bat salgai. 

Mallabian, piriniar arrazako 

hasitarako idisko bat salgai. 


zenbakia: 606-70 91 18 

Setter ingelesa. 6 urtekoa. 

Oilagor eta galeperrak 

ehizatzeko. Saldu beharra 

dugu, ezin dugulako zaindu. 

Oso merke. Interesa baduzu 


honetara: 649-84 67 09 

Untxiak salgai. Untxiak 

salgai, handiak. 2 eta 3 

hilabete arteko untxiak. 

Grisak eta marroiak. Aita 8 

kilo ditu eta amek 5 eta 6 

kilo. Deitu 19:00etatik 

21:00etara. 



94-621 82 57 

GALDU 

Arratoi txakurra galdu. 

Arratoi txakurra galdu zen 

otsail hasieran Elosu 

inguruan. Arra da, 

zuri-marroia, eta bi 

lepokorekin. Batean 

txintxarria dauka zintzilik. 

ÇargiÈ izenari erantzuten 

dio. Aurkitu edo ikusi 

baduzu, deitu zenbaki 

honetara, mesedez. Kontxi. 


deitu: 630-62 15 97 

Katu eme txuria galdu da 

Aramaion. Ikusi edo aurkitu 

baduzu mesedez deitu 

telefono hauetara. 

Eskerrik asko. 

699-40 73 35 / 

669-15 36 58 

EMAN 

Katuak eman gasteizen. 

Berri onak ditugu: katu 

batzuk jada babesetxea 

daukate jada eta ziur aski 

laster adoptatuko dituzte; 

zeuk ere katutxoa har edo 

harreran eduki dezakezu, 

hurrengoa izango zara? gure 

jarduera ezagutzeko hemen 

aurkituko gaituzu: 

www.esperanzafelina.com 

edo 650-80 76 72 

telefonoan. Hileko 

lehenengo larunbateetann 

Gasteizko merkatuan gaude, 

alde zaharrean. Erdu! 

Txakurrak emateko. 

Txakurtegi bat itxi dute eta 

inork ez baditu hartzen 

bertako txakurrak 

sakrifikatuko dituzte. 

629-27 82 38 / 9 

GAINERAKOAK 

Bigarren eskuko 

inkubagailu bila. Bigarren 

eskuko inkubagailu baten 

bila nabil, txitak eta 

galeperrak ateratzeko. 



686-50 06 92. 

7. 3 MUSIKA, 

PELIKULAK, 

LIBURUAK 

GAINERAKOAK 

Gitarra eskola 

partikularrak Durangon. 

Elektrikoa, akustikoa, rocka, 

bluesa, jazza, funka eta abar. 

Eskalak, akordeak, erritmoa, 

teknikak, inprobisazioa, 

irakurketa... 650-17 22 85 

8 Familia/etxea 

8.1ETXERAKO 

TRESNAK, 

ALTZARIAK 

SALDU 

Labeak. Bigarren eskuko 

labe eta mikro-uhin labea 

dauzkat salgai. 6 urte baino 

ez daukate eta berri-berri 

daude. Materiala: altzairu 

erdoilgaitza. Candy 

etxekoak. Enkastragarriak 

dira. Labea: 200 euro. 

Mikro-uhin labea: 125 euro. 

Sukaldatzeko plantxa 

elektrikoa opari. Kontaktua: 

653-01 54 11 

Nespresso kafe makina. 

Nespresso kafe makina. 

Çessenza delonghi 

automaticaÈ modeloa. 

Beltza eta zilar kolorekoa. 

Berria. Abendura arteko 

bermearekin. Dendan 149 

euro balio du eta nik 80 

euroan saltzen dut. 

639-29 40 11 / 

943-79 81 19 

Ohe berria salgai. 1,35eko 

forjako ohea, 2 gau-mahai, 2 

lanpara, nordikoa, izarak, 

koltxoia, somierra... Dena 

estreinatzeke, oso-oso polita 

da. Etorri ikustera 

konpromisorik gabe. 

Furgonetarik ez badaukazu, 

galde egidazu! 



606-21 37 18 

8.2HAURREN 

TXOKOA, 

OSAGARRIAK 

SALDU 

Umeendako kapazoa. Oso 

egoera onean dagoen 

umeendako kapazoa eta 


‹ Publizitatea 

aulkia. Arrue derby modeloa. 

180 euro. Zakua opari. 

652-74 85 82 

EROSI 

Bikientzako gurditxoa. 

Bikientzako Çmountain 

buggyÈ gurditxoa erosiko 

genuke. Egoera eta prezio 

onean bada hobe! 

AURKITU 

Haurren betaurrekoak 

aurkitu dira. Haurren 

betaurrekoak aurkitu dira 

Altsasuko Zumalakarregi 

plazan. Altsasuko 

udaletxean daude. 

8.3MODA, 

OSAGARRIAK 

SALDU 

46 tallako 3 oinetako pare 

oso gutxi erabiliak salgai. 

46 tallako 3 oinetako pare 

salgai ez erabiltzeagatik. Oso 

gutxi erabiliak daude. Pare 

bakoitzak 50 euro balio ditu, 

hirurak hartuz gero pare bakoitza 

40 euro. 

1. parea: salomon markako 

botak berde kolorekoak, 

lokarriz eta kremaileraz 

lotzen direnak. 

2. parea: chiruca markako 

zapatillak boa itxiera 

sistemarekin gorri-beltz 

kolorekoak, gore-tex + 

vibram zola. 

3.parea: chiruca markako 

zapatillak. Marroi 

koloreakoak. Gore-tex 

Informazio gehiagorako 


honetara: 686-89 77 32 

GALDU 

Baserritar mandarra 

Altsasun. Baserritar traje 

bateko mandarra galdu zen 

otsailaren 5ean, gauean, 

Altsasun. Harizkoa eta 

beltza da. Topatu duenak 

hots egin dezala 


Haurren berokia 

Altsasun. 8 urteko beroki 

beltz bat topatu zen altsasun 

santa ageda egunean. 

Guaixeko bulegotik pasa 

behar da jasotzera. 

Txamarra eta giltzak 

galdu. Otsailaren 5etik 

6rako gauean, ganbara 

tabernan, norbaitek 

txamarra beltz bat (marra 

zuriekin) hartu zuen 

konfusioz. Bertan giltza 

batzuk zeuden. 

Eskertuko genuke telefono 

zenbakia hauetara deituko 

balu, txamarren aldaketa eta 

giltzak jasotzeko 

asmoarekin. 675-00 95 11 / 

688-64 30 92 

Txamarra Oñatin. Ternua 

etxeko txamarra beltz bat 

galdu da oñatin, otsailaren 13 

edo 14an. 10 neurrikoa. 

Norbaitek aurkitu badu, 

deitu dezala zenbaki 

honetara: 678-37 85 42 

8.4EDERGINTZA, 

OSASUNA, 

ESTETIKA 

GAINERAKOAK 

Erlea sendagile. Mesedez 

ez zaitez gelditu tratamendu 

hau probatu gabe. Erle 

biziekin tratatuz, gaixotasun 

ugari sendatzeko edo bizi 

kalitatea hobetzeko aukera. 

Informazio gehiago nahi 

duenak telefono honetara dei 

dezake: 697-68 51 50, eta 

hantxe izango naiz zure 

etxean nahi duzunean. Iñaki.


Harian › Ekonomia 

BBK-k Vitalekin fusio 

‘hotza’ egiteko aukera 

berpiztu du Fernandezek 

BBK-ko presidentearen ustetan, Vitalekin 

bat-egitea hiru euskal kutxak elkartzeko 

lehen urratsa izango litzateke 

Esan du etorkizuneko operazioek aurrezki 

kutxa izaerari eustea ziurtatu beharko dutela 

Aitziber Arzallus 

Bilbao Bizkaia Kutxaren eta Vital 

Kutxaren arteko bat-egite hotza 

gauzatzear zela zirudienean, prozesua 

bertan behera gelditu zen 

alderdi politikoen arteko desadostasunengatik. 

EAJri egotzi 

zioten errua PSE-EEk eta PPk, 

egun batetik bestera jarrera aldatu 

eta biren arteko fusio hotza babestetik 

hiruren arteko bat-egite 

beroa defendatzera pasatu zelako 

—fusio hotzak erakunde bakoitzari 

bere izaera mantentzeko aukera 

ematen dio; beroak, erakunde 

bakarrean batzen ditu guztiak—. 

Orduz geroztik, alderdien 

arteko ika-mikak ez du etenik 

izan, eta elkarri egindako akusazioek 

kutxen ereduaren inguruko 

eztabaida isilarazi dute. BBK-k, 

ordea, ez dizkio ateak itxi Vitalekin 

bat egiteko aukerari. Hala nabarmendu 

zuen Mario Fernandez 

presidenteak atzo, erakundearen 

batzar orokorrean. 

BBKren eskaintzak indarrean 

jarraitzen duela adierazi zuen 

Fernandezek, eta «fusio hotza 

egingo dela bermatzen denean», 

negoziazioei berriz heltzeko prest 

egongo dela Bizkaiko aurrezki 

kutxa. Gainera, Fernandezen irudiko, 

Vitalekin bat egiteak bide 

Jakes Goikoetxea 

Jose Luis Rodriguez Zapaterok 

Europan esaten du Espainian esaten 

ez duena. Espainiako Gobernuko 

presidenteak erreforma 

ekonomiko handiak onartzeko 

prest dagoela esan dio, gutun baten 

bitartez, Herman Van Rompuy 

Europako Kontseiluko presi- 

emango lioke etorkizunean Kutxarekin 

elkartzeari. «Fusio hotzaren 

proposamena arrazoizkoa, 

errealista, pragmatikoa eta bateragarria 

iruditzen zitzaigun eta 

zaigu etorkizuneko edozein bilakaerarekin; 

alegia, EAEko kutxak 

kontzentratzeko prozesuaren 

hasiera izango litzatekeela, 

beti ere lurralde bakoitzak dituen 

berezitasunak eta EAEko egitura 

instituzionala errespetatuta». 

Fernandezen hitzetan, Vitalekin 

bat egiteko proposamenak berak 

ere «EAEko beste kutxari» —ez 

zuen Kutxaren izenik aipatu— 

prozesu horretara batzeko gonbidapena 

egiten zion. 

Bien bitartean, hazten jarraitzeko 

sortzen zaizkion aukerak 

aztertzen jarraituko du BBK-k, 

egungo finantza sisteman tamainak 

garrantzia duelako. Berregituraketarekin, 

banku eta aurrezki 

kutxen batez besteko tamaina 

handitu egin dela azaldu zuen 

Fernandezek, eta CajaSurrekin 

elkartuta ere, BBK ez dela batez 

besteko horretara iristen. Hala 

ere, ez ditu erabakiak itsu-itsuan 

hartuko, «beharrezko zuhurtasunarekin» 

baizik. BBKren kaudimenari 

kalterik egingo ez dioten 

operazioak bakarrik gauzatuko 

dituztela adierazi zuen presiden- 

denteari. Aldaketa horien artean 

dago «soldatek produktibitatearekin 

bat egitea». Zapaterok uste 

du kendu egin behar direla lan 

merkatuaren «zurruntasunak», 

lehiakortasuna handitzeko. 

Valeriano Gomez Lan ministroak 

otsailaren hasierako egun batean 

esan zuen Espainian soldatek 

aintzat hartzen dutela produktibitatea; 

egun gutxira soldatek 

hobeto aintzat hartu behar zutela 

gehitu zuen. Eta iragan 

astelehenean Mari Luz Rodriguez 

Enplegu estatu idazkariak esan 

zuen soldaten igoerak inflazioaren 

araberakoa izan behar duela, 

kontsumoari eusteko. 

teak, eta operazio horiek aurrezki 

kutxa izaerari eustea bermatu beharko 

dutela. Duela hilabete batzuk 

CajaSurrekin egindako bategitea 

jarri zuen horren guztiaren 

adibidetzat. 

Erakundearen hazkunde asmoez 

gain, 2010ean aurrezki kutxak 

izan dituen emaitzez ere hitz 

egin zuen Fernandezek atzoko 

batzarrean. Irabazietan %10,7ko 

jaitsiera izanagatik, gustura 

agertu zen presidentea, gainerako 

kutxek batez beste %49ko jaitsierak 

izan dituztelako. Erakundeak 

257,8 milioi euroren irabaziak 

izan ditu eta ia beste 

horrenbeste bideratu du erreserbetara, 

251,2 milioi euro hain zuzen. 

Nabarmendu zuen BBK-k 

sektoreko kaudimen ratio onena 

izaten jarraitzen duela, 

%19,8koa, eta irabazien ia herena 

gizarte ekintzara bideratu duela. 

ELA, haserre 

BBK-k negoziazio kolektiboari 

jartzen dizkion oztopoen berri 

emateko baliatu zuen hitza Josune 

Iglesias ELAko ordezkariak. 

Haren esanetan, erakundeak Bizkaian 

ditu 2.481 langileetatik 

1.932, baina hauteskunde sindikaletan 

askoz gutxiago balio du Bizkaiko 

langileen botoak handik 

kanpokoenak baino. Bizkaian, ordezkari 

bat lortzeko 40 eta 50 boto 

artean behar direla, eta handik 

kanpo sei eta hamar boto artean 

nahikoak direla azaldu zuen, eta 

hori ez dela bidezkoa. 

Ezker abertzaleak, berriz, edozein 

pribatizazio saioren aurrean 

kutxen eredu soziala blindatzeko 

beharra azpimarratu zuen. 

Zapatero, soldatak produktibitateari lotzearen alde 

Erreforma ekonomiko 

handiak onartzeko 

prest dagoela esan dio 

Europako Kontseiluko 

presidenteari 

Zapaterok euroguneko presidenteen 

bileraren atarian bidali 

zion gutuna Van Rompuyri. Espainiako 

enpresaburuek eta sindikatuek 

negoziazio kolektiboaren 

erreforma hitzartzeko egun 

batzuren faltan. 

Euroguneko hamazazpi agintariek 

ezohiko bilera egin zuten 

atzo Bruselan, euroari buruzko 

akordio bat lortzeko. Europako 

hainbat herrialdek erreskate 

funts handiagoa eta malguagoa 

nahi dute, arazoak dituzten herrialdeei 

hobeto laguntzeko eta 

erakusteko badutela erreakzionatzeko 

gaitasuna eta badituztela 

tresnak zailtasunen aurrean erre- 

‘‘ 

Arrazoizkoa, errealista, 

eta pragmatikoa 

iruditzen zaigu bat-egite 

‘hotzaren’proposamena» 

«Bat-egite ‘hotza’egingo 

dela bermatzen denean, 

negoziazioei heltzeko 

prest egongo da BBK» 

MARIO FERNANDEZ 

BBK-ko presidentea 

Mario Fernandez BBK-ko presidentea, atzoko batzarrean. ALFREDI ALDAI / EFE 

akzionatzeko. Erreskate funtsa 

440.000 milioi eurokoa bada ere, 

250.000 bakarrik dira erabilgarriak. 

Alemaniak eta Frantziak, ordea, 

ordaina nahi dute: aldaketak 

mesede egingo liekeen herrialdeek 

defizit publikoa murrizteko eta 

lehiakortasuna hobetzeko neurriak 

hartzea. Neurri horien artean 

daude, besteak beste, soldaten 

igoerak produktibitatearen araberakoak 

izatea; erretiro adina bizi 

itxaropenaren araberakoa izatea; 

herrialdeen zorpetze mugak 

zorrotzago betetzea; enpresen sozietate 

zerga bateratzea; eta lan 

erreformak egitea, enplegua sus- 

tatzeko. Herrialdeen ekonomia 

politikak bateratzeko urratsa da. 

Baina Europan ohikoa den moduan, 

eskari potolo horiek urardotu 

egin dira Angela Merkel Alemaniako 

kantzilerrak egin zituenetik. 

Guztiek onartzeko modukoak 

izateko. Azkenean, proposamenaren 

azken bertsioen arabera 

—lerro hauek idazteko orduan bilera 

ez zen amaitu—, herrialdeak 

ez ditu neurri zehatzak hartzera 

eta konpromiso zorrotzak betetzera 

behartuko. Eta herrialdeei 

helburuak beraiek finkatzeko aukera 

eskaintzen die. 

Hilaren 23ko eta 24ko goi bileran 

hitzartu nahi dute behin beti-

«Munduko banku 

unibertsal onena» 

nahi du Gonzalezek 

BBVAko presidenteak 

Espainiako 

Gobernuaren 

erreformak txalotu ditu 

akziodunen batzarrean 

Lander Muñagorri Bilbo 

Krisi garaian aukera handiagoak 

izaten direla uste du Francisco 

Gonzalez BBVAko presidenteak. 

Mugarik gabeak ia. «Erronkak sekulakoak 

dira gaur egun, baina 

gure taldearen historiako aukerarik 

onena daukagu orain munduko 

banku unibertsalik onena 

bihurtzeko», esan zuen Gonzalezek, 

atzo, BBVAren akziodunen 

batzarrean, Bilboko Euskalduna 

jauregian. 

Iazko emaitza onetan oinarritu 

zen etorkizuneko nahi handiuste 

hura egiteko. 21.000 milioi euroko 

irabazi garbia izan zuen, 2009an 

baino %1,2 gehiago. Datu hauek 

BBVAren historiako onenak direla 

nabarmendu zuen, akziodunen 

txalo zaparradaren erdian. Berankortasun 

tasari dagokionez, 

finantza erakunde gehienentzat 

hazten ari den garaiotan, BBVArenak 

behera egin zuen, 2009ko 

%4,3tik iazko %4,1era. Kaudimen 

tasak gora egin zuen eta %9,6koa 

da. 

Datu horien ondorioz, BBVAko 

akzio bakoitzaren balioa igo egin 

da. Era horretan, apirilean egingo 

den hurrengo ordainketan, akziodun 

bakoitzak 0,42 euro jasoko du 

akzio bakoitzeko. 

Espainiako Gobernuak hartutako 

hainbat neurri egokiak dira 

Gonzalezentzat. Norabide ona du- 

ko ituna. Atzo aurrerapausoak 

eman behar zituzten. 

Bilera emankorra izatea espero 

zuten, batez ere, Portugalek, Greziak 

eta Irlandak, merkatuen erasoak 

baretzeko eta zorraren krisiaren 

ondorioak baretzeko. 

Murrizketak Portugalen 

Portugalek atzo iragarri zuen 

neurri gehiago hartuko dituela 

defizita murrizteko: besteak beste, 

1.500 eurotik gorako pentsioei 

%5-10 arteko zerga bat ezartzea; 

osasun zerbitzuetako eta botiketan 

egindako gastuak murriztea; 

hezkuntza sarea «arrazionalizatzea»; 

gizarte zerbitzu ez kontributiboen 

gastua murriztea; eskualdeei 

diru gutxiago ematea; 

pentsioak kalkulatzeko indizea 

izoztea; eta errenta aitorpenetan 

tela uste du. «Espainiako ekonomiak 

baliabide nahikoa dauzka 

krisitik ateratzeko, baina onartutako 

erreformak abiatzeko unean 

azkar jokatu behar du», esan zuen 

atzo. 

Ildo horretan, pentsio sistema 

publikoaren erreforma eta defizit 

publikoa murrizteko hartutako 

erabakiak positibotzak jo zituen; 

baina onartutako erreforma batzuk 

eskasak direla ere azpimarratu 

zuen, lan erreforma, esaterako. 

Erreforma horiez gain, aurrezki 

kutxen berregituraketa egiten 

hasi izana goraipatu zuen. Dena 

den, «azkar eta zorrotz» egin behar 

dela nabarmendu zuen BB- 

VAko presidenteak. Hala ere, arazoak 

hor jarraitzen du Gonzalezen 

hitzetan, «Espainia ez baita 

behar bezain beste hazten». 4,7 

milioi pertsona lanik gabe egoteak 

—gazteen %43ak— gizarte 

gastu handia eragiten duela eta 

horrek etorkizunean eragin latzak 

izan ditzakeela. Horregatik, 

Espainia modernizatzeko plan estrategiko 

bat eskatu zuen. 

Salaketak Euskalduna atarian 

Akziodunen batzarra hasi baino 

lehenago, BBVAren aurkako plataformako 

kideek pintura gorria 

bota zioten euren buruari. Bankuak 

arma industrian dauzkan 

inbertsioak salatu nahi izan zituzten. 

Gizartearekin konpromisoa 

duela esatea «aurpegia garbitzeko 

modua» dela salatu zuten. 

LAB sindikatuarentzat, berriz, 

«lotsagarria» da «lotsa barik» sekulako 

irabaziak banatzea, bankuek 

eragindako krisia langileek 

sufritzen duten bitartean. 

zenbait kenkari kentzea. Gastu 

publikoa %2,4 murriztu nahi dute 

datozen bi urteetan, eta diru sarrerak, 

berriz, %1,3 handitu. 

Giorgos Papandreu Greziako 

lehen ministroaren hitzak adierazgarriak 

izan ziren: «Min hartu 

dugu gure ekonomia bideragarri 

egiteko, baina orain Europako 

erabakiak behar ditugu, erabaki 

sendoak, merkatuak lasaitzeko». 

Buruzagien lehen bilera izan 

zen Enda Kenny Irlandako lehen 

ministroa. Bai Papandreuk, bai 

Kennyk, helburu garbia zuten: 

erreskateko diruagatik ordaintzen 

dituzten interesak txikitzea. 

Irlandaren kasuan %5,8koa da. 

Alemania prest dago, baina ez doan: 

Greziak enpresa gehiago pribatizatzea 

eta Irlandak %12ko sozietate 

zerga igotzea nahi du. 

DLaburrak 

Garabia erori, eta barneko 

bi langileak zauritu dira 

BAIONA › Garabi baten barnean 

ziren bi langile kolpatu ziren 

atzo, harekin batera erori ostean. 

Bigarren garabi bat instalatzen 

ari ziren lankideak, eta uste 

gabetarik lehena hunki eta 

oreka galarazi zioten. Baionako 

San Ispiritu auzoan gertatu zen 

istripua. Erorikoa gertaturik, 

kolpaturik baina biak kontziente 

eraman zituzten Baionako 

ospitalera. 

Kaleratzeen aurka kalera 

atera dira Ingemarren 

USURBIL ›Astearteaz geroztik 

itxialdian izan dira Ingemarreko 

langileak. Atzo kalera atera 

ziren. Udaleko osoko bilkuran 

parte hartu zuten aurrena, eta 

ondoren, manifestazioa egin 

zuten . Astelehenetik aurrera, 

berriz, mugagabeko grebari 

ekingo diote. 60 langile kaleratu 

nahi ditu Usurbilgo enpresak. 

Ingemarreko langileak, atzo, 

udaletxe aurrean. GORKA RUBIO / ARP 

Artiach, Confebasken 

sortzaileetako bat hil da 

BILBO ›Gonzalo Artiach enpresaburua 

hil zen herenegun, 

esklerosiaren ondorioz. 68 urte 

zituen eta hura izan zen Artiach 

galleta enpresako azken zuzendaria, 

lantegia AEBetako multinazional 

bati saldu aurretik. 

Confebask patronalaren sortzaileetako 

bat ere izan zen, eta 

baita Cebekeko zuzendarietako 

bat ere. 

Lehen antxoa kiloak 

1,5 euro eta 3 euro artean 

DONOSTIA › Ez da ohikoa izaten 

apirila baino lehen antxoa 

harrapatzen hastea. Atzo, 

ordea, ehun tona deskargatu 

zituzten Ondarroa, Getaria eta 

Hondarribian. «Guztiak sorpresaz» 

harrapatu dituela esan du 

Leandro Larrea Gipuzkoako 

kofradietako presidenteak, eta 

hori izan daitekeela hain merke 

saltzearen arrazoia: kiloak 1,5 

eta 3 euro artean egin zuen. 

G KPI Hego Euskal Herrian 

Herrialdeka 

Urtebetean 

%3,6 

Araba 

%3,6 

Bizkaia 

%3,4 

Gipuzkoa 

%3,5 

Nafarroa 

ITURRIA: INE 

Miren Garate 

5,0 

4,0 

3,0 

2,0 

1,0 

0,0 

Ia dena garestitu da iaztik. Nabarmentzekoa 

da, ordea, argindarrak, 

gasak eta gainerako erregaiek 

izandako gorakada. INE Espainiako 

Estatistika Erakundeak 

emandako datuen arabera, %20 

garestitu dira Nafarroan, eta 

%16,6 Araba, Bizkai eta Gipuzkoan. 

Igoera horrek eraman du, 

neurri handi batean, inflazioa 

%3,5era. 2008ko urriaz geroztik, 

inoiz ez ez zen hainbesteko mailara 

iritsi. Badirudi, ordea, inflazioaren 

jaitsieraren edo igoera apalen 

sasoi atzean geratu dela dagoeneko. 

Lau herrialdeetan berbera izan 

da joera: %3,6koa izan da inflazioa 

Araba eta Bizkaian; 

%3,5ekoa Nafarroan; eta %3,4koa 

Gipuzkoan. Energiaren prezioaz 

gain, tabakoa da urtebetean asko 

garestitu den beste produktuetako 

bat: ia %20 hura ere; haren 

atzetik, erabilera pertsonalerako 

artikuluek izan dute igoerarik 

handiena; %7 ingurukoa. Merkeago 

eskura daitezkeen gauzen artean, 

ikus-entzunezko aparailuak 

nabarmentzen dira, %7 inguru 

jaitsi baita haien salneurria. 

Urte arteko datuez gain, hilabete 

artekoari eta urte hasieratik pilatutakoari 

buruzkoak ere eman 

ditu INEk. Urtarril amaieratik 

otsail amaierara eginez gero konparaketa, 

prezioak berdin mantendu 

dira. Erreferentzia gisa urtarril 

hasiera hartuz gero, ordea, 


Ekonomia ‹ Harian 

Urte artekoaren bilakaera 

-1,0 

Ots. Mar. Api. Mai. Eka. Uzt. Abu. Ira. Urr. Aza. Abe. Urt. Ots. 

Hegoaldean 

%3,5 garestitu 

dira prezioak 

urtebetean 

Erregaien prezioa 

%20 garestitu da iaztik 

Nafarroan, eta 

%16,6 Araba, Bizkai 

eta Gipuzkoan 

2010 2011 

%3,5 

Urte 

artekoa 

%0,0 

Hilabetekoa 

%0,9 

Urte 

hasieratik 

orain 

artekoa 

%0,9 merkatu dira, merkealdien 

eraginez. 

Kezkagarria da egoera Euskadiko 

CCOOren eta Confebasken 

iritziz. Sindikatuak salatu du oso 

arriskutsua dela ekonomiak bizi 

duen geldialdiaren eta hain inflazio 

altuaren arteko konbinaketa. 

«Aurreikuspen errealagoak eginda, 

soldaten eros ahalmena mantendu 

behar da», esan du. Etorki- 

‘‘ 

Aurreikuspen 

errealagoak eginda, 

soldaten eros ahalmena 

mantendu behar da» 

CCOO 

«Prezioak inguruko 

herrialdeetakoekin 

parekatzeko presazko 

neurriak behar dira» 

CONFEBASK 

zunari begira kezkatuta dago 

CCOO. «Euroa sendotu egingo denez, 

Europako esportazioak jaitsi 

egingo dira; hipoteken kostua igo 

egingo da eta familiek likidezia 

gutxiago izango dute; enpresentzako 

maileguak ere garestituko 

dira eta ekonomiaren susperraldirako 

oztopo berriak agertuko 

dira». 

Europako inflazioaren eta EA- 

Ekoen arteko ezberdintasunak 

kezkatzen du Confebask. Hain zuzen, 

batez beste, %2,4 garestitu ziren 

prezioak eurogunean. «Hemengo 

prezioen maila inguruko 

herrialdeetakoekin parekatzeko 

presazko neurriak hartu behar 

dira, bestela gero eta zailagoa 

izango da enpresen lehiakortasuna 

mantentzea», esan du.


Harian › Mundua 

Protestak herrialde arabiarretan D 

Gaddafi errefusatu eta oposizioa 

onartu du EBk solaskide politikotzat 

Milaka musulman ortziraletako errezua egiten atzo, Bengazin (Libiako ekialdea). Hiri hori hiriburutzat hartu du Libiako oposizioak. JORGE FUENTELSAZ / EFE 

Frantzia eta Erresuma Batua izan dira 

Libiako oposizioko Kontseilu Nazionalaren 

alde egin duten herrialde nagusiak 

Erregimenaren indarrek Ras Lanuf gainditu, 

eta borroka frontea ekialderago eraman dute 

Mikel Rodriguez 

«Ez dugu Gaddafirekin harremanik 

nahi». Herman Van Rompuy 

Europako Kontseiluko presidenteak 

iragarri du EB Europako Batasunak 

Libiako oposizioaren 

Kontseilu Nazionala onartu duela 

«solaskide politiko» gisa, erregimena 

errefusatuz. Horrekin batera, 

Muammar Gaddafiri boterea 

«oraintxe bertan» utz dezala 

exijitu dio EBk. Erregimenaren 

aurka hartu beharreko neurri militarren 

aukera ez du zehaztu, baina 

Van Rompuyk azaldu du esku 

hartzekotan NATOk paratutako 

hiru baldintzekin ados daudela — 

«froga daitekeen beharra egotea, 

legezko oinarri argia izatea eta eskualdeko 

herrien oniritzia»—. 

Libiako egoera aztertzeko bilkura 

berezia egin zuen atzo Bruselan 

Europako Kontseiluak. Eztabaidagai 

nagusietako bat izan 

zen Kontseilu Nazionalaren onarpenaren 

ingurukoa. Aitzineko 

egunetan, Frantziak eta Erresu- 

ma Batuak izan dute haren aldeko 

jarrera nabarmenena, baina 

EBko herrialde gehienak, oro har, 

eszeptiko agertu dira. Horregatik, 

azken ebazpenean «solaskide 

politikotzat» onartu dutenean, 

terminoa ongi neurtu du EBk. 

Alemaniako kantziler Angela 

Merkelek berak argi azaldu du 

Kontseilu Nazionalarekin harremanak 

izateak ez duela erran 

nahi hura erabat onartzea. 

«Eraso selektiboak» 

Izan ere, Frantziak Libiako herriaren 

«legezko ordezkari bakar» 

gisa onartu du Kontseilu Nazionala, 

eta enbaxadore bat bidali 

du Bengazira —Libiako oposizioaren 

hiriburua—. EBk ez du 

Frantziak adinako pausoa eman, 

baina Nicolas Sarkozy presidentea 

Bruselaren erabakiarekin hagitz 

pozik agertu da, Kontseilu 

Nazionala «akuilatu» duelako. 

Parisek eta Londresek oposizioaren 

onarpen instituzionala 

lortu badute ere, esku hartze mili- 

tarraren aldeko jarreran ez dute 

halako adostasunik bildu. Gaddafiren 

erregimenaren aurka «eraso 

selektiboak» egitearen alde 

dago Sarkozy; Merkel, ordea, 

ekintza militarrak egitearekin 

«eszeptiko» agertu da. Van Rompuyk, 

berriz, erdibidean, adierazi 

du «Gaddafik zibilak eraso ez ditzan 

aukera guztiak aztertuko» 

dituztela, eta NATOren baldintzetara 

mugatu da. Hain zuzen, 

aliantza militarrak ere atzo bukatu 

zuen Libiari buruzko bilkura 

Bruselan. Anders Fogh Rasmussen 

idazkari nagusiak adierazi 

du, baina, NATOren bilkuran 

inork ez duela proposatu «eraso 

selektiboak» egitea. 

Barne adostasuna lortzeko 

zailtasunak dituen arren, Libiako 

egoeraren inguruan eragile garrantzitsua 

dela erakutsi nahi du 

EBk, eta, horretarako, Arabiar Ligarekin 

eta AB Afrikako Batasunarekin 

goi bilera bat prestatzen 

ari da. AB atzerriko esku hartze 

militarraren aurka azaldu da, eta 

Arabiar Ligak gaur eginen du Libiari 

buruzko bilkura, bertzeak 

bertze, aire eremua debekatzearen 

inguruan eztabaidatzeko. 

EBren ebazpena jakin aitzinetik, 

Gaddafik ohar bat kaleratu 

du, Bruselari bi ohartarazpen 

argi eginez. Alde batetik, «terrorismoaren 

aurkako nazioarteko 

aliantzatik irten» eginen dela me- 

hatxu egin dio; bertzalde, Afrikatik 

Europara bidean Libiatik pasatzen 

diren etorkinei «bidea libre» 

utziko diela ziurtatu du. 

AEB Ameriketako Estatu Batuetako 

presidente Barack Obamak, 

berriz, ohartarazi du Libian 

«zibilak sarraskituta» ikusiz gero 

«alerta sistema» bat martxan dutela, 

baina ez du horri buruzko zehaztapenik 

egin. 

Gaddafiren indarrak nagusi 

AEBetako Inteligentzia Nazionaleko 

zuzendari James Clapperrek 

iragarri du gerrak bere horretan 

jarraituz gero Gaddafiren indarrek 

gain hartuko diotela oposizioari. 

Oraingoz, Clapperren iragarpena 

betetzen ari da, oposizioak 

ekialdean dituen lehen 

posizioak estu hartu baititu erregimenak. 

Borroka frontearen inguruko 

berriak, ordea, nahasgarriak 

dira, oposizioak berriemaileei 

zailtasunak paratu baitizkie 

gatazka lekuetara ailegatzeko. 

Ras Lanuf hirian (Tripolitik 700 

kilometro ekialdera) Gaddafiren 

aldeko indarrak sartu dira. Oposizioko 

iturriek ere hori berretsi dute, 

baina hiriko industrialdea 

oraindik kontrolpean dutela diote 

—hirigunetik 5 kilometrora dago—. 

Al Jazeerak dioenez, Ras Lanufeko 

petrolio instalazioak bonbardatu 

dituzte. Erreboltarien komandante 

batek azaldu du Gad- 

Libiako petrolio enpresa 

batek oposizioa 

finantzatuko du 

DPetrolioa salduz Libiako 

oposizioa finantzatzeko 

asmoa du Arabian Gulf Oil 

Company (Agoco) enpresak, 

Financial Times egunkariak argitaratu 

duenez. Libiako petrolio 

konpainia nazionalaren jabetzakoa 

da Agoco, eta egoitza 

Bengazin du, oposizioak hiriburu 

bihurtu duen hirian. «Agoco 

iraultzaren parte da, beraz, petrolioarekin 

finantzaketa lortzen 

saiatzen ari gara», azaldu 

du konpainiako kide batek. 

«Kontseilu Nazionalaren aldeko 

dirua izanen da, baina negozioak 

geuk eginen ditugu». Financial 

Times-en arabera, ordea, 

nazioarteko konpainiek 

muzin eginen diote Agocorekin 

tratuak egiteari, Mendebaldeko 

herrialdeek oposizioaren 

Kontseilu Nazionala onartzen 

ez badute. 

dafiren aldeko borrokalariak lurretik 

ez ezik itsasotik ere sartu direla 

hirigunera. 

Aste honetan erregimenaren 

hegazkinek gogor bonbardatu 

dute Ras Lanuf, bi aldeek kontrolatutako 

eremuaren muga bertan 

baitzegoen. Erasorik bortitzena 

herenegun egin zuten airetik, lurretik 

eta itsasotik, eta horri esker 

tropak hirigunean sartu dira. 

Oposizioko miliziano gehienak 

ekialderago erretiratu dira. Borrokaldiak 

Ras Lanufetik 50 kilometrora, 

Ujalara ere hedatu dira, 

berri agentzien arabera. Gaddafiren 

helburua Ajdabijaraino aitzinatzea 

da (Ras Lanufetik 200 kilometro 

ekialdera). Ajdabija eskuratuz 

gero, oposizioaren hiriburua, 

Bengazi, kinka larrian paratuko 

luke, 170 kilometro eskas 

baitaude bien artean. 

Mendebaldean, Az Zauiatik 

(Tripolitik 50 kilometro mendebaldera) 

ailegatu diren berri eskasek 

diote hiria kontrolpean 

duela Gaddafik. Bertako petrolio 

birfindegia berriro martxan paratu 

duela dio erregimenak, borroken 

ondorioz aste osoan itxita 

egon ondoren. Libiako hiri handienetan 

hirugarrenean, Misratan 

(hiriburutik 200 kilometro 

ekialdera), borrokak lehertu dira, 

Al Jazeeraren arabera. Hiria oposizioaren 

esku dago, baina Gaddafiren 

indarrek setiatua dute.

Protestak herrialde arabiarretan D 

Haserrearen 

ostiralarekin bat 

protestak piztu 

dira hainbat 

herrialdetan 

Egipton, lau jeneral 

atxilotzeko agindua 

eman du Auzitegi 

Gorenak; manifestariak 

hil zituztela uste dute 

Erredakzioa 

Ostiralero bezala, Haserrearen 

Eguna izan zen atzokoa hainbat 

herrialde arabiarretan. Egipton, 

Yemenen, Bahrainen, Saudi Arabian 

eta Jordanian oposizioak kalera 

egin du, beste behin, erreforma 

politikoak exijitzeko. 

Poliziek tiro egin dute manifestarien 

aurka Arabia Saudiko Al 

Katif hirian. Rasid egunkari xiitaren 

arabera, hiru lagun zauritu 

dituzte. Barne Ministerioak protestak 

saihesteko «beharrezko 

neurriak» hartuko zituela iragarri 

zuen duela gutxi. 

Yemengo Aden hirian ere, gutxienez, 

hiru lagun zauritu dira 

manifestarien eta segurtasun indarren 

arteko liskarretan. Herrialdeko 

hainbat hiritan jazo 

dira protestak eguerdiko errezoen 

ostean. Ali Abdala Saleh presidenteak 

erreformak iragarri zituen 

herenegun, baina ez du herritarren 

haserrea baretzea lortu. 

Jordanian, Bahrainen eta Iraken 

ere protesta eguna izan zen 

atzokoa. Iraken, langabeziari irtenbidea 

emateko eskatu diote 

gobernuari, eta ustelkeriaren 

aurka borrokatzeko. Jordanian, 

oposizio islamikoak deitu ditu herritarrak 

kalera; erreformak egin 

artean protestei eusteko eskatu 

dute. 

Egipton, herritarrak elkartuta 

Kairoko Tahrir plaza hartu dute 

beste behin herritarrek. Iraultzaren 

sinbolo bilakatu den plazan 

ez zen, ordea, liskarrik egon atzo. 

Izan ere, kristauek eta musulmanek 

batasuna eskatzeko jo zuten 

kalera. Azken egunotan kristau 

koptoen eta musulmanen liskarrak 

arbuiatzeko protesta baketsuan 

parte hartu zuten 5.000tik 

gora lagunek. 

Bestalde, Auzitegi Gorenak lau 

jeneral atxilotzeko agindua eman 

du, hainbat manifestariren hilketekin 

zerikusia dutelakoan. 

Horrez gain, Amro Musa Arabiar 

Ligako presidentetzarako 

hautagaia ez dago ados Konstituzioko 

zuzenketekin, eta erreferendumean 

aurka bozkatuko 

duela iragarri du. Konstituzioa 

goitik behera aldatu beharko litzatekeela 

uste du. 

Milaka errefuxiatu, gosaria hartzeko ilara egiten, atzo, Tunisiako errefuxiatuen kanpaleku batean. JIM HOLLANDER / EFE 

Libiako gatazka gaiztotu egin da egunotan, eta milaka lagunek herrialdetik 

ihes egitea erabaki dute. Errefuxiatu asko, aurrez beste gerra eremuetatik 

ihes egindakoak dira; Somaliatik, Iraketik edo Palestinatik, besteak beste. 

Gerraren 

atzaparretatik ihesi 

Elixabet Epelde 

Milaka eta milaka 

lagun bidean jarri 

ditu Libiako gatazkak. 

Muammar 

Gaddafiren erregimenak gogor 

erantzun dio oposizioari; egoera 

gaiztotu egin da, eta Libia gerra 

zibilean hondoratu da. Hori 

horrela, askok atzean utzi dute 

guztia, eta gerraren atzaparretatik 

ihesi abiatu dira inguruko 

herrialdeetara eta Europara. 

NBE Nazio Batuen Erakundearen 

arabera, 200.000 herritarrek 

alde egin dute Libiatik duela hiru 

aste protestak hasi zirenetik. 

Herrialdean beste 600.000 desplazatu 

egon daitezkeela uste dute. 

Datuak, baina, kalkulu hutsak 

dira, inork ez baitu gertatzen ari 

denaren berri zehatzik. 

Tunisiara eta Egiptora jo dute 

herritar gehienek. Muga inguruetako 

kanpalekuetara errefuxiatu 

uholdeak heltzen dira egunero-egunero. 

Aljeriara, zein 

Nigerrera ere jo dute beste 

batzuek; gertuen zuten mugarantz 

egin dute Libiatik irteteko. 

Gatazka luzatzen doa, eta errefuxiatuen 

kanpalekuetan jendea 

pilatzen ari da. Ez dute norabide 

garbirik, gerratik ihes egitea 

baita gehienen xede bakarra. 

Kanpalekuek, dena den, presondegien 

antza handiegia dute 

luzez bertan geratzeko. Egunero 

janaria banatzen diete, eta 

orduak ematen dituzte berrien 

zain. Herrialdeko egoerak, ordea, 

ez du hobera egin, eta irtenbideak 

gero eta urrunago dirudi. Hori 

ikusita, atzera itzultzeko esperantza 

gutxituz doa, eta errefuxiatuek 

ez dakite nora jo. 

Gatazkatik gatazkara 

Beste gatazketatik ihes egindakoak 

dira, gainera, egunotan 

Libiatik alde egin duten asko. 

Somaliako gerraren, edota Irakeko 

eta Palestinako gatazken biktima 

ugarik herrialde horretan 

bilatu zuten, aurrez, babesa. 

Hainbat tunisiarrek eta egiptoarrek 

ere jo zuten egonkortasun 

bila bertara, euren herrialdeetan 

protestak piztu ostean. Orain, 

beste behin, guztia atzean utzita 

ihes egitea tokatu zaie. 

Hassan Ibrahim Abdala eta 

Mohamed Abdala somaliarrek 

duela hiru urte alde egin zuten 

sorterritik. Sudanen sartzea 

lortu zuten, eta handik Libiako 

muga zeharkatu zuten. Denbora 

gutxian atxilotu zituzten Tripoliko 

segurtasun indarrek. Az Zauijako 

kartzelan eman dituzte 

azken hilabeteak, harik eta erre- 

boltariek hiria hartu eta kartzelako 

ateak ireki zizkieten arte. 

Orduan, Tunisiarako bidea hartu 

zuten. Euren jaioterrian egoerak 

ez du hobera egin, Libian ere 

gerrak luze joko duela dirudi, eta 

Tunisiara lotzen dituen ezer ez 

daukate bi gazteek. Guztia galdu 

dute, eta ez dakite nora jo babes 

bila. Euren kasua ez da salbuespena. 

Elikagaien krisia 

NBEk hamasei milioi dolarreko 

laguntza onartu berri du gatazkaren 

lehen hiru hilabeteetarako. 

Kanpalekuetan dauden errefuxiatuei 

eta Libian jarraitzen 

duten herritarrei laguntzera 

bideratuko dute diru hori. Oraingoz, 

dena den, ez dakite herrialdean 

zerekin egingo duten topo; 

informazioa nahasia da, eta egunetik 

egunera datu ezberdinak 

heltzen dira Libiatik. 

FAO Elikadura eta Nekazaritzarako 

Nazio Batuen Erakundeak 

ere elikagaiak jendeari helarazteko 

segurtasuna falta dutela 

ohartarazi du nazioartea. Protestetan 

diren herrialdeak zereal 

inportazioarekiko menpekotasuna 

dutela azaldu du. Gatazkaren 

eraginez, inportazio eta banaketa 

sistemak edonoiz eten daitezkeela 

uste du FAOk. 


Mundua ‹ Harian 

DLaburrak 

Berlusconi ez da bere 

aurkako epaiketara azaldu 

ROMA ›Silvio Berlusconi Italiako 

lehen ministroa ez da bere 

aurkako epaiketara azaldu, eta 

epaileek prozesua martxoaren 

21era arte atzeratzea erabaki 

dute. EBko estatuburuen bileran 

parte hartu behar zuela 

argudiatu du. Ustelkeria delituengatik 

epaituko dute Berlusconi 

Mills kasuan. 

Hamar disidente aske 

utziko ditu Kubak 

HABANA ›Kubak hamar disidente 

kartzelatik aterako ditu. 

Tartean, Oscar Elias Biscet, 

erbestearentzat eta disidenteentzat 

preso politikorik enblematikoenetakoa, 

hain justu. 25 

urteko kartzela zigorra ezarri 

zioten 2002an, «independentziaren 

eta estatuaren lurraldetasunaren 

aurkako ekintzengatik». 

Ez du Espainian 

erbesteratzea onartu kartzelatik 

irteteko. 

Espainian martxoaren 11ko 

atentatuak oroitu dituzte 

MADRIL ›Duela zazpi urte, atzoko 

egunez, Madrilen egin zituzten 

atentatuetan 191 lagun hil 

ziren, eta 2.000tik gora zauritu. 

Atzo, hainbat ekitaldi egin zituzten 

atentatu islamista horiek 

gogora ekartzeko. Biktimek 

bananduta ospatu dute urteurrena, 

izan ere, AVTkoek kasua 

«itxi gabe» dagoela esaten 

jarraitzen dute. 

Allenderen gorpua lurretik 

aterako dute, Txilen 

SANTIAGO ›Salvador Allende 

Txileko presidente ohiaren gorpua 

hobitik ateratzea onartu du 

sendiak, haren heriotza argitzeko 

epaiketan. Isabel Allende 

alabak, presidente zenak, 

Augusto Pinochetek estatu kolpea 

eman zuen egunean bere 

buruaz beste egin zuela ziurtzat 

jo du, dena den. Batzuek militarrek 

hil zutela defendatzen dute 

oraindik. 

Irregulartasunak salatu 

dituzte Wikileaks auzian 

KOPENHAGE ›Julian Assange 

Wikileaks atariko sortzailea galdekatzeaz 

arduratzen den polizietako 

bat salatzaileetako 

baten laguna dela salatu du 

Expressen egunkariak. Interneten 

bolo-bolo dabiltza Assange 

salatu duten bi emakumeak 

aurrez elkar ezagutzen zutela 

dioten zurrumurruak. Iragan 

astean epaile britainiar batek 

Assange Suediara estraditatzea 

onartu zuen.


Kirola› 

Haritz Gallastegi Bilbo 

Pozik dago Joaquin Caparros 

(Utrera, Espainia, 1955). Helburuak 

betetzen ari den entrenatzailearen 

lasaitasunarekin jarduten 

da. Kritikek ez dute estutzen: taldeak 

dituen gorabeherak, etxetik 

kanpo erakusten ari den ezina, 

neurketen irakurketa okerra… 

Ez du ezerk larritzen. Zergatik? 

Athletic bosgarren delako sailkapenean. 

Zenbat balio du Sevillaren aurka irabazitako 

partidak? 

Asko. Bolada txarrari amaiera 

emateko balio izan zigun. Gainera, 

aurkari zuzen baten kontra 

irabazi genuen. Goi mailako taldea 

dela erakutsi zuen Sevillak. 

Guk, ordea, ez genuen oso ondo jokatu. 

Baina denboraldiko zati honetan 

puntuak pilatzea da garrantzitsuena. 

Zertan egin du huts Athleticek azken 

hilabetean horren emaitza txarrak 

izateko? 

Futbola joko bat da, eta joko guztietan 

garrantzi handia du zorteak. 

Sevillaren kontra, zortea izan 

genuen. Valentziaren aurka, berriz, 

ez. Une latzetatik irteten jakin 

behar da. 

Azken hilabetea txarra izan arren, 

Athletic bosgarren dago sailkapenean.Gehiago 

eskatzerik badago? 

Taldeak anbizioa dauka. Athleticeko 

jokalariek sarri erakutsi dute 

garaipen gosea dutela. Neurketa 

guztietan barruan daukagun 

guztia ematen dugu. Aurreko 

denboraldian helburutik gertu 

geratu ginen, eta sasoi honetan 

onenen artean egoteko borrokan 

egon gura dugu. 

Ez dago zalantzarik anbizioa daukazuela. 

Bederatzi puntura egon arren, 

ez omen duzu Txapeldunen Liga baztertzen.Egia 

al da hori? 

Oraindik puntu asko daude jokoan. 

Azken bost edo sei partidetara 

aukerekin ailegatzea da gure xedea. 

Azken txanpa horretan jokalari 

guztiak ondo badaude eta 

orain arteko gogoarekin jarraitzen 

badute, ikusiko dugu zer gertatzen 

den. 

Benetan ari al zara? 

Une honetan zaila dela dirudi. Aldea 

handia da, baina beste bolada 

on bat kateatzeko gai bagara, borrokan 

sartuko gara. Oraindik asko 

falta da. 

Joan den sasoian Europarako atean 

geratu zinetela esan duzu.Oker egindakoetatik 

ikasteko balio izan omen 

zizuen. Horren harira, teknikariei 

aurpegiratu dizuete taldea indar barik 

ailegatu zela une erabakigarrira. 

Beste behin gerta ez dadin, neurriak 

hartu al dituzue? 

Athleticek gasolina nahikoa dauka. 

Guk azterketa zehatzak egiten 

dizkiegu jokalariei, eta emaitzak 

onak dira. Joan den sasoikoa ez 

zen indar kontua izan. Beste arrazoi 

batzuengatik egin genuen 

huts. Athletic ondo dago egun, eta 

ondo amaituko du sasoia. 

Aurreko denboraldiko liga amaiera- 

Joaquin Caparros q Athleticeko entrenatzailea 

ALBERT OLIVE / EFE 

Joaquin Caparrosek ez du baztertzen Txapeldunen Ligarako borrokan egotea. «Beste 

bolada on bat kateatzeko gai bagara, lehian ariko gara. Asko falta da oraindik». Taldean 

lau ezker atzelari eduki arren, postu hori «herren» dagoela iritzi dio. 

«Athleticek gasolina dauka, 

eta ondo bukatuko du sasoia»

Itxako Txapeldunen Ligako finalerdietan 

29›› izango da, gaur Lizarran Krimi irabaziz gero 

ra ez ezik, sasoi honetako neurketa 

bukaera askotara ere neka-neka 

eginda ailegatu da taldea. Jokalariek 

indarrak gordetzen ikasi behar al 

dute? 

Hala gertatu da, bai. Dena dela, 

gaitza da hori lortzea. Jokalariek 

denborarekin ikasten dute indarrak 

gordetzen. Hori nola egin behar 

den neurketa asko jokatu ostean 

ikasten da. Esperientziarekin, 

alegia. 

Aspaldian hamalau jokalarirengan 

daukazu konfiantza. Gainerakoak 

entrenamenduetan bakarrik ikus 

daitezke. Ez al dute kalitaterik onenen 

artean lehiatzeko? 

Ez dakit zenbat jokalari ari naizen 

erabiltzen. Zuk hori esaten baldin 

badidazu, hala izango da. Nik jokalari 

guztiengan daukat konfiantza. 

Gutxi jokatzen ari direnak 

ari dira orain protagonismoa 

dutenak estutzen. Lesioekin zortea 

izan dugu. 

«Taldeak anbizioa 

dauka. Jokalariek sarri 

erakutsi dute garaipen 

gosea dutela» 

«Jokalariek 

denborarekin 

ikasten dute 

indarrak gordetzen» 

«Ez dut inolako arazorik 

Amorebietarekin. 

Baina futbolean ez 

dago ezer bermatzerik» 

«Ikusiko dugu zer 

gertatzen den sasoi 

amaieran, baina ni oso 

pozik nago hemen» 

Zer egiten duzue aukerarik ez duten 

futbolariak motibatuta edukitzeko? 

Futboleko profesional batek ez 

dauka beste aukerarik. Profesionalek 

kontratua dute, eta ordaintzen 

dien klubaren alde egin ahal 

duten guztia egin behar dute. Jokatzen 

ez duenak jokatzen duenak 

bezain ondo entrenatu behar 

du. Horrela, entrenatzaileak zelairatzea 

erabakitzen duenean 

ondo jokatzeko gai izango da. 

Hona sarri kritikatu dizuten beste 

kontu bat: partidak ez omen dituzu 

egoki irakurtzen. Aldaketak partida 

hasi aurretik erabakita dituzula, alegia. 

Zer esango zenieke horrela pentsatzen 

dutenei? 

Gauza guztiak dira eztabaidagarriak. 

Aldaketa guztiak taldearen 

onerako egiten ditut. 

Gutxi jokatzen ari diren jokalari horietan, 

alde ederra dago batetik bestera. 

Markel Susaeta, esaterako, jokatzen 

dabil, baina denboraldi hasieran 

baino gutxiago. Konfiantza 

barik ari da jokatzen,erabat galduta. 

David Lopezek lekua kendu dio. 

Ondo ari da David. Susaetak badaki 

Athleticentzat jokalari garran- 

tzitsua dela. Baina, era berean, 

beste jokalari batek gauzak ondo 

egin dituela ikusi du. 

Fernando Amorebietarekin arazoak 

dituzu? 

Gure arteko harremana oso ona 

da. Ez daukat inolako arazorik. 

Baina futbolean ez dago ezer bermatzerik. 

Oso ondo ari den gazte 

bat agertu da bere postuan. 

Borja Ekiza da jokalari hori. Espero al 

zenuen horrenbeste jokatuko zuela? 

Harrobiko jokalariek ez gaituzte 

harritu behar. Mutil orekatua da. 

Zer egiteko gai den badaki. Ez da 

ez dakiena egiten ahalegintzen. 

Ekizarentzat oso garrantzitsua 

izango da lesiorik ez izatea aurrerapausoak 

ematen jarraitzeko. 

Aitor Ociori eta Koikili Lertxundiri 

kontratua luzatzeko oniritzia eman 

zenuen. Zergatik merezi dute jarraitzea? 

Athletic talde gaztea da. Horrelako 

talde batean ezinbestekoa da 

konpromisoa duten futbolariak 

izatea. 

Ezkerretik joka dezaketen lau atzelari 

dituzu taldean. Hala ere, askok 

uste dute Athleticen ezker hegala ez 

dela sendoa. 

Hortaz, ez nabil oker. 

Beraz,gabezia dago. 

Tira, ez gara kontu horretan sartuko. 

Koikili ondo ari da betetzen 

bere lana. 

Aurrelarien inguruan ere asko hitz 

egiten da. Iñigo Diaz de Zerio berreskuratzeko 

gai izango zarela uste duzu? 

Errekuperatu egin behar dugu. 

Jokalaria gogotsu ikusten dut. 

Baina gu gorengo mailan ari gara 

lehiatzen. Denbora eman behar 

diogu. 

Eta Urko Vera? Bi partida jokatu ditu, 

eta bietan txukun aritu da. Hala ere, 

azken bost partidetan ez duzu deialdian 

sartu. 

Gure taldera egokitu behar dela 

uste dut. Ez da erraza Bigarren B 

Mailatik Lehen Mailarako urratsa 

egitea. Oso ondo ari da entrenatzen. 

Entrenamenduak aipatu dituzu. Asteon 

zure aldeko pankarta bat jarri 

dute Lezaman.Ez da ohikoa entrenamenduetan 

entrenatzailearen aldeko 

pankartak ikustea. 

Gustuko dut. Zer esango dizut, bada? 

Nire izena agertu arren, lan 

talde guztiaren beharra nabarmentzen 

dute horrelako xehetasunek. 

Zuk hasitako proiektua amaitzeko 

denboraldi hau baino gehiago beharko 

da? 

Ez dut kontu horietan sartu gura. 

Sasoi amaieran hauteskundeak 

izango dira, eta ikusiko dugu zer 

gertatzen den. Nik nahikoa lan 

daukat beste kontu batzuekin. 

Sevillan zure zain daude. 

Han nire izena agertzen da. Hemen, 

berriz, Mendilibar, Valverde, 

Lotina… aipatzen dira. Mugimenduak 

daudenean etxekoen 

izenak agertzen dira. Ni oso pozik 

nago hemen. 

DLaburrak 

Muniain: «Garenaz harro 

egon behar dugu» 

ATHLETIC ›Iker Muniainek argi 

du: «Egon behar dugun eta 

merezi dugun tokian gaude». 

Athleticeko erdilariaren arabera, 

«Lehen Mailako hamasei 

taldek sinatuko lukete Athleticen 

tokian egotea. Xeke bat 

etorri, 200 milioi euro jarri eta 

azkenak egotea; hori bai litzatekeela 

gogorra. Garenaz harro 

egon behar dugu». 

Lasartek dio «falta 

gehiegi» egiten dizkietela 

REALA ›Martin Lasarte kexu 

azaldu zen atzo taldeko zenbait 

jokalariri egiten dizkioten zaintzen 

inguruan. Realeko entrenatzailearen 

arabera, «falta gehiegi» 

egiten dizkiete, batez ere 

Zurutuzari, Griezmanni eta Prietori. 

Horrez gain, Lasartek ukatu 

egin zuen hiru jokalariok nekatuta 

iritsi direla azken txanpara. 

Halere, azpimarratu zuen Griezmannek 

bi urte daramatzala 

denboraldi-aurrerik egin gabe. 

Martin Lasarte. JAVIER ETXEZARRETA / EFE 

«Urrats garrantzitsua» 

egin nahi du Puñalek 

OSASUNA ›Etxetik kanpoko bolada 

txarra eten ondoren,bihar 

Racingi etxean irabazi eta 

«urrats garrantzitsu bat» egin 

nahi du Patxi Puñalek.«Animoz, 

oso ondo gaude Malagari irabazi 

eta gero.Baina badakigu zer 

dugun jokoan.Horregatik irabazi 

nahi diogu Racingi,urrats garrantzitsu 

bat egiteko». 

Lagunak-ek Valladoliden 

jokatuko du gaur 

SUPERLIGA ›Lagunak-ek mailari 

eusteko pauso ia erabakigarri 

bat eman nahi du, gaur Valladolid 

azken sailkatuaren zelaian 

irabazita (16:30). Nafarroako 

taldeak sei puntura ditu jaitsiera 

postuak Liga amaitzeko lau 

partida falta direla. Beraz, gaur 

irabaziz gero, eskura-eskura 

izango luke salbazioa. 

2011ko martxoaren 12a, larunbata berria 27


Kirola › 

Alberto de la Bella, Pablo Cendros Mallorcako atzelariaren gainetik jauzi egiten. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS 

Pozik dago Alberto de la Bella, sasoiaren amaieran bukatu behar zitzaion kontratua beste lau urtez 

berritu duelako. Hasieratik izan zuen argi jokalari gisa hazten lagundu dion taldean segitu nahi zuela. 

Izena lortu duen tokian 

Xabier Lopetegi Donostia 

Zoriontsu da Alberto de 

la Bella (Santa Coloma 

de Gramanet, Herrialde 

Katalanak, 1985), 

kontratua berritu baitzuen Realarekin 

duela gutxi 2015era arte. 

«Lasaitasuna eman dit batik bat. 

Asko hitz egiten ari zen kontu honi 

buruz, eta, azkenean, Reala eta 

biok nahi genuena bete da; elkarrekin 

jarraitzea, alegia», aitortu 

dio BERRIAri. Azken bi denboraldiotan 

jokalariak izan duen bilakaera 

onagatik hartu du erabakia 

neurri handi batean. «Hemen 

eman dut aurrerapausoa. Konfiantza 

irabazi dut, eta beste alor 

taktikoetan ere hobeto nabil. Bide 

beretik jarraitu nahi dut. Talden, 

berriz, daukagun lagunarteak 

bultzatu nau. Zaila da halakorik 

aurkitzea». 

Etxeko jokalari asko egotea da 

giro horren gakoa, haren ustetan. 

«Reala barruan daramate; benetako 

sentimendua dute. Horri esker, 

denak bat-eginda gaude eta 

norabide berean goaz. Ez dago 

ika-mikarik. Lagunak gara, eta 

asko nabaritzen da zelaian». Kanpotarrak 

ere erraz egokitzen dira. 

«Oso ondo hartzen gaituzte. Ez da 

harritzekoa gehienek hemen jarraitu 

nahi izatea, tratu hori ez delako 

topatzen beste toki batzutan». 

Kontratua berritu ondoren 

taldekideek izandako erreakzioan 

egiaztatu zuen hori. «Apur bat 

berandu iritsi nintzen entrenamendura, 

eta zoriondu egin ninduten. 

Sumatzen nuen barrutik 

ari zirela, zintzo, eta poztu egiten 

zirela haiekin jarraituko nuela jakinda». 

Reala ez zen hura nahi zuen bakarra: 

«Ia lehen itzuli osoa jokatu 

nuen, eta normala zen, kontratua 

bukatzen nuela jakinda, zenbait 

taldek interesa erakustea. Baina 

sekula ez genien tarterik utzi eskaintzarik 

aurkezteko, argi neukalako 

zer nahi nuen». Hala azaltzen 

du akordioa hainbeste atzeratu 

izana: «Negoziazioak ez dira 

lehen egunean ixten, eta normala 

da tirabirak egotea. Hasieran alde 

handia zegoen bien artean. Nire 

ordezkaria Bartzelonakoa da, eta 

halakoetan telefonoa ez da modurik 

egokiena izaten aurrera egiteko. 

Luzatuz joan zen kontua, beharbada 

bi aldeak lasai geundelako 

eta zintzo jokatu genuelako. Ez 

zuen axola hilabete bat gehiago 

edo gutxiago igarotzea». 

Behin ere ez omen zuen bere burua 

Realetik kanpo ikusi: «Egia da 

batzuetan bazirudiela sekula ez 

zela bukatuko, eta ziurgabetasun 

apur bat sortzen zaizula, baina beti 

pentsatu nuen eguna iritsiko zela». 

Ez du baztertu aferak bere 

errendimenduan eragina eduki 

izana: «Saiatzen zara alde batera 

uzten, baina hiruzpalau nor- 

gehiagoketan ez nintzen ondo aritu, 

eta beharbada mentalki kalte 

egin zidan». Eskertzen du aurrerantzean 

kezka bakarra futbola 

izatea: «Gustura zaudenean, kontratu 

luzea duzunean, eta entrenatzailearen 

konfiantza duzunean 

eta jokatzen ari zarenean, daukazun 

onena ematea baino ez da 

gelditzen. Horretan diharduzu 

buru-belarri». 

Gustura Donostian 

Donostian gustura dago. «Klubak 

azken urte eta erdian daraman bideak, 

igoerarekin eta egungo sailkapenarekin, 

ahalbidetzen du hiriaz 

gehiago gozatzea. Nire bikotea 

bizkaitarra da. Aitak datozenean 

ere asko gozatzen dute hemen». 

Azken bi denboraldiotan 

Realean bizitakoak ere garrantzi 

handia izan du bere erabakian. 

«Realera iritsi nintzenean, ez ninduen 

ia inork ezagutzen. Bigarren 

talde batetik nentorren, eta Bigarren 

Mailan, Sevilla B-rekin egin 

nuen denboraldia oso txarra izan 

zen. Pixkanaka errespetua eta zaleen 

maitasuna irabaziz joan naiz. 

Asko eman didate hemen, eta ni 

ere saiatu naiz ematen». 

Realera iristerakoan, modan 

egindako modelo lanei buruz galdetzen 

zioten batik bat. «Deigarria 

zen askorentzat, eta lehen elkarrizketetan 

ia gehiago hitz egi- 

ten zen horretaz. Normala da, baina 

nire esku dagoen guztia egin 

dut aldatzeko, ez nuelako nahi irudi 

hori. Argi dut zer nahi dudan, 

eta Realera iritsi nintzenetik ez 

dut halako lanik egin, futbolari 

eman nahi niolako garrantzi 

osoa». Handik hilabete batzuetara, 

kirol ibilbideko unerik «ede- 

‘‘ 

Realera iritsi nintzenean, 

ez ninduen ia inork 

ezagutzen. Baina zaleen 

maitasuna irabazi dut» 

«Agian pauso hau 

eman izan ez banu, 

ez nintzatekeen sekula 

goi mailara iritsiko» 

ALBERTO DE LA BELLA 

Realeko jokalaria 

rrenak» bizi zituen, igoerarekin. 

«Kili-kolo hasi ginen, baina gugan 

sinesten hasi ginen, eta oso sendo 

agertu ginen etxean. Zaleek ere 

asko lagundu zuten ametsa posible 

egiten, Anoetan zein bidaietan». 

Espanyol B, Vila-real B eta Sevilla 

B-n aritutakoa zen ordura arte, 

eta bazekien urteak aurrera zihoazela 

eta denboraldi erabakigarria 

zela berarentzat. «Ikusten duzu 

bigarren taldeetan egon arren 

ez duzula aukera izan Lehen Mailan 

debutatzeko, eta arantza hori 

banuen. Beste toki batean aukerak 

izan nitzakeela pentsatzen 

nuen. Reala erronka handia zen 

niretzat. Mendeurrenaren urtean 

iritsi nintzen, igoera helburu bakar 

zuen talde historiko batera. 

Zortea izan nuen, aurrenekoan 

lortu genuelako. Agian pauso hau 

eman izan ez banu, ez nintzatekeen 

sekula goi mailara iritsiko». 

Bigarren Mailarekiko jauzia 

sumatu du denboraldi honetan. 

«Hegalean batez ere, mundu osoan 

ospea duten jokalariak daude, 

eskarmentu handikoak eta buruz-burukoan 

behartu egiten zaituztenak. 

Oso kontzentratuta 

egon behar duzu, adi-adi, beti erne. 

Baina gustura nago». Lehia 

zuzenik ez du bere postuan, baina 

ez du uste horrek lasaitzeko arriskua 

dakarrenik: «Entrenatzaileak 

baldintzarik onenetan ikusi ez 

nauenean, Mikel Gonzalezen alde 

egin du. Erdiko atzelaria izan 

arren, lan ona egiten du postu horretan». 

Argi du bere jarrera azken boladan 

piztutako eztabaidaren gainean: 

«Lehen Mailan finkatzea 

zen gure asmoa, eta lortzen ari gara. 

Emaitza onek gauzak nahastea 

ekarri dute agian. Gure jatorrizko 

helburua ziurtatu behar 

dugu, eta hortik aurrera ahalik 

eta puntu gehien batu». Azken 

emaitza txarrek ez dute kezkatzen: 

«Beharbada puntu gehiago 

lortzeko moduko partidak ziren, 

baina hemen denek ikusten dute 

bukaera gertu, eta hortzak estutzen 

dituzte».

Errebantxa eta 

finalerdia xede 

Europako bigarren 

ligaxkan Krimek baino 

ez du garaitu Itxako, eta 

haren kontra dute jokoan 

nafarrek finalerdia, gaur 

Edurne Elizondo Iruñea 

Urrats handia egiteko aukera du 

gaur Itxakok bere esku: Txapeldunen 

Ligako finalerdietarako 

sailkatzea. Partida historikoa 

izan daiteke, beraz, gaurkoa. Halaxe 

azpimarratu dute taldeko arduradunek, 

eta, horregatik, jarraitzaileei 

pabiloia betetzeko dei 

berezia egin diete. Itxakok ondoan 

nahi ditu bere zaleak, orain 

arte egin duen urratsik garrantzitsuena 

ospatzeko aukera mahai 

gainean baita. 

Bigarrenez ari dira sasoi honetan 

nafarrak Europako txapelketa 

nagusian, eta argi utzi dute, 

orain arte, txapela janzteko merituak 

badituztela. Bigarren ligaxkako 

bosgarren jardunaldian, Esloveniako 

Krim Mercator hartuko 

du Lizarrako taldeak gaur. 

Haren aurka galdu zuen Itxakok 

lehen jardunaldian (30-26). Gaur 

irabazten badu, azken jardunaldian 

gertatzen dena gertatzen 

dela, finalerdietan izanen dira nafarrak. 

Denboraldia hasi zenetik, gora 

egin du nafarren jokoak. Eta hasieran 

ia ezinezkotzat jotzen zena 

eskura dute orain. Ez baita edonolako 

marka Europako lau onenen 

artean sailkatzea; are gutxiago, 

Txapeldunen Ligan aritzen zaren 

bigarren aldian. 2008. urtean jokatu 

zuen Itxakok EHF kopako finala 

aurrenekoz. Galdu egin 

zuen. Baina errebantxarako aukera 

profitatu zuen urtebete eskas 

geroago, Alemanian, Leipzigen 

aurka. Txapela jantzi zuten 

nafarrek. Geroztik, gora baino ez 

du egin Itxakoren bideak. Ligan, 

bai eta Europan ere. 

Europan, hain zuzen ere, ikaragarria 

izan da Itxakoren azken urteotako 

bilakaera. 2008an hasi berria 

zenak ikasi du presioari, urduritasunari 

eta arduraren 

zamari aurre egiten. Txapeldunen 

Ligako orain arteko partidetan 

gertatutakoa izan da horren 

adibiderik garbiena. Egia da kosta 

egin zitzaiela nafarrei lehen ligaxkaren 

hasieran txapelketaren 

erritmoa hartzea, eta porrot batekin 

ordaindu zutela prezioa. Baina 

Itxakok ez zuen amore eman: 

konfiantza izan du Ambros Martinek 

zuzendutako taldeak lagun 

geroztik, eta une zailei aurre egiten 

ere ikasi dutela erakutsi dute. 

Bigarren ligaxkan bertzelako 

aurpegia erakutsi du Itxakok. 

Aurkarien mailak gora egin 

arren, haien aurrean inoiz baino 

lotsagabeago agertu dira Ambrosek 

zuzendutako jokalariak. Batere 

konplexurik gabe. Jarrera 

horrek eman du fruiturik. Krimen 

aurkako lehen partida galdu 

zuen Itxakok bigarren ligaxkaren 

hasieran, baina ikasi zuten Lizarrakoek, 

eta hurrengo hirurak 

irabazi dituzte. 

Lan horren fruituak jasotzeko 

prest dira Itxakoko kideak. Baina 

inork baino hobeki dakite Europan 

hutsak garesti ordaintzen direla. 

Horregatik, Krim mendean 

hartu bertze asmorik ez dute 

gaur. Galduz gero, orain zuri dena 

beltz bilaka daitekeelako. Izan 

ere, bigarren ligaxkako azken 

partida Buducnosten aurka jokatuko 

du Itxakok, Montenegron. 

Bihar, Buducnostek Oltchim hartuko 

du. Partida horren emaitzak, 

beraz, garrantzi handia izanen 

luke nafarrentzat gaur galduz 

gero. 

Zortzi onenen artean 

Finalerdiak hain gertu izanda, 

kolpe latza izanen litzateke ez 

sailkatzea. Baina ez da ahaztu behar 

orain arte egindakoa jada lorpen 

handia dela. Europako zortzi 

onenen artean da orain, eta ez da 

hori lortzen erraza. 

Finalerdietarako sailkatzea 

ere ez. 2005-2006ko denboralditik, 

hain zuzen ere, ez da hain urruti 

ailegatu Txapeldunen Ligan ABF 

ligako talde bat. Sasoi hartan finalerdietarako 

sailkatu zen Astroc 

Sagunt. Balentria errepikatzeko 

aukera eskuan du Itxakok 

gaur. 

ITXAKO-KRIM MERCATOR 

pLehiaketa. Txapeldunen Ligako 

bigarren ligaxkako bosgarren 

jardunaldia. 

pItxako. Navarro, Stefani, Barno, 

Egozkue, Jessica Alonso, Patri 

Pinedo, Nerea Pena, Macarena 

Aguilar, Carmen Martin, Soit, 

Turey, Bea Fernandez, Kurbanova 

eta Barbosa. 

pKrim Mercator. Grubisic, Stefanisin, 

Soberi, Penezic, Lekic, 

Variec, Gojkovic, Mavsar, Vergeliuk, 

Jankovic, Pus, Bodnieva, 

Cvijic, Gregorc, Zmec, Guberinic, 

Koren, Geissmann eta Ceckova. 

pEpaileak. Andersen eta Sodal 

(Norvegia). 

pSailkapena. Itxako lehena da 

lehen multzoan: 3-1 (+5); eta 

Krim laugarren: 1-3 (-7). 

pLekua. Lizarrerria kiroldegia 

(3.000 ikusle). 

pOrdua. 19:00 (Canal 6). 

pMultzoko beste partida. Buducnost-Oltchim 

(bihar, 19:30). 

Carmen Martin q Itxakoko jokalaria 

Txapeldunen Ligan lehendabiziko esperientzia du sasoi honetakoa 

Carmen Martinek. Nekatuta dagoela onartu du, baina Europan 

aurrera egiteko gogoz. Krim mendean hartu bertze helbururik ez du. 

«Ez diogu mugarik jarri 

nahi geure buruari» 

E. E. Iruñea 

Bere buruari anitz eskatzen diola 

onartu du Carmen Martin Itxakoko 

hegalekoak (Almeria, Espainia, 

1988). Eta hasieran kosta egin 

zitzaiola duen guztia ematea. Baina 

orain kontent da bai bere lanarekin, 

bai taldearen lanarekin. 

Txapeldunen Ligako finalerdiak 

eskura ditu Lizarrako taldeak, 

eta aukera profitatzeko prest da 

Martin. 

Lehen sasoia duzu Itxakorekin. Zer 

moduzkoa izaten ari da esperientzia? 

Nire jokoan garapena gertatu 

dela uste dut. Akaso anitz eskatzen 

diot neure buruari, baina hasieran 

ez nintzen hagitz fin ibili. 

Orain bai, orain eman dezakedana 

ematen ari naizela sentitzen 

dut. 

Kosta egin zitzaizun talde berrira 

egokitzea? 

Zailena herrira egokitzea izanen 

zela uste nuen, beti bizi izan bainaiz 

hiri handiagoetan. Baina ez 

dut inolako arazorik izan, egia 

erran. Eta taldekideekin ere hasieratik 

ongi moldatu naiz. Errusiarrak 

kenduta, jokalari gehienak 

lehendik ere ezagutzen nituen. 

Ambrosekin ere, gustura 

nago. 

Txapeldunen Ligako finalerdia eskura 

duzue. Espainiako Kopako eta Su- 

perkopako txapelak jantzi dituzue 

jada, eta ligan lider zarete. Eska daiteke 

gehiago? 

Hagitz kontent gaude. Ligan lau 

puntuko aldea dugu, eta horrek 

lasaitasuna ematen digu. Argi 

dugu, hala ere, ezin dugula hutsik 

egin. Txapeldunen Liga, berriz, 

hagitz esperientzia polita izaten 

ari da niretzat. Jokatzen dudan lehen 

aldia da, eta ahalik eta gehien 

gozatu nahi dut. Txapelketa ederra 

da, baina gogorra ere bai. Eskubaloiak 

dena hartzen du gure 

bizitzan orain. 

Zuen multzoko buru zarete. Harritzen 

zaitu emaitzak? 

Nik uste dut lehen ligaxkan ez genuela 

hagitz ondo jokatu. Hala 

ere, multzoko buru sailkatu ginen 

hurrengo faserako. Eta bigarren 

ligaxkan ongi ari garela uste 

dut, gure jokoak hobera egin duela, 

nahiz eta aurkariak lehen fasean 

baino gogorragoak izan. Partidak 

irabazten ari gara, eta, hainbatetan, 

nagusitasun handiz, 

gainera. 

Bigarren ligaxkan, hain zuzen ere, 

Krimen aurkako lehen partida izan 

da galdu duzuen bakarra. Errebantxarako 

partida izanen da biharkoa? 

Krimen kontrako lehen partida 

hartan ez ginen ongi aritu. Etxetik 

kanpo jokatu genuen, eta bigarren 

ligaxkako lehen partida izateak 

txarrerako eragin zigun. 


‹ Kirola 

IÑIGO URIZ / ARGAZKI PRESS 

Orain buruan dudan gauza bakarra 

da Krimen aurka etxean irabazten 

badugu Txapeldunen Ligako 

finalerdietan izanen garela, 

eta, ondorioz, irabazi bertzerik 

ezin dugu egin. 

Finalerdiak eskura. Non da zuen 

muga? 

Guk, oraingoz, ez diogu geure buruari 

inolako mugarik jarri nahi. 

Ahalik eta urrutien ailegatu nahi 

dugu Txapeldunen Ligan. Esperantza 

hori badugu. Guk dena 

nahi dugu. Baina, noski, horretarako 

urratsez urrats egin behar 

dugu aurrera, eta lehen urratsa 

Krimen aurkako partida izanen 

da. 

Nolakoa da aldagelako giroa orain? 

Txapeldunen Ligan Oltchim hartu 

genuen mendean azken jardunaldian; 

beraz, izugarri kontent 

gaude denak. Argi dago aurrera 

egiten dugun neurrian helburuak 

ere gero eta garrantzitsuagoak 

direla. Lehiaketa, halaber, 

gero eta gogorragoa da. Baina 

argi dugu denok merezi duela lanean 

jarraitzea. Ez dakigu noiz 

izanen dugun aukera berriz orain 

egiten ari garena egiteko, eta, noski, 

dugun guztia eman behar 

dugu. Hori argi dugu. 

Motibaziorik ez duzu falta, ezta? 

Ez. Nekatuta nago, baina aurrera 

jarraitzeko gogoz. Aukera profitatu 

behar dugu.


Kirola › 

Esteban Batista,Granadaren aurkako partidan.Gaur Fuenlabradara itzuliko da. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS 

Beste erpin zorrotz bat 

Fuenlabradan jokatuko 

du gaur Baskoniak, 

etxean 11-1 balantze 

bikaina daukan talde 

arriskutsuaren aurka 

A.Urbistondo 

Baskoniak bere emaitza bolada 

gozoa luzatzeko aukera izango du 

gaur, ligako 25. jardunaldian. 

Hiru garaipen lortu ditu errenkadan 

Gasteizko taldeak, bi ligan 

eta bat Euroligan, eta Valentziaren 

aurkako arrakasta garrantzitsua 

izan zen bezala, gaurkoa ere 

hala da. Fuenlabradak ez du Valentziak 

adina izen, sona, baina 

haren kirol emaitzek erakusten 

dute haren kantxan irabaztea balentria 

handia lortzea dela. 

Datu on bat, egoera hori argitze 

aldera: 11 partida jokatu ditu 

Fuenlabradak Fernando Martin 

kantxan, eta hamar irabazi. Valladolid 

bakarrik izan da estatistika 

bikain hori hausteko gai, eta 

Fuenlabradak gainditutakoen artean, 

ACB ligako talde onena: 

Bartzelona. Aurreko astean jokatu 

zuen liderrak Fuenlabradan, 

eta 69-66 galdu zuen. Plaza zaila 

da tradizioz edonorentzat Fuenlabradakoa, 

baina sasoi honetan 

inoiz baino gehiago. Jardun dadila, 

beraz, tentuz Baskonia. 

Arabarrekin konfiantza eduki 

behar da, dena den. Motorra martxan 

jarri dute, eta, oraingoz seigarren 

abiadura sartu ez badute 

ere, makina ondo olioztatzen ari 

direla dirudi. Ligako azken lau 

partidetatik hiru irabazi dituzte, 

eta tartean galdutako dema Bartzelonaren 

aurkakoa izan zen. 

Alegia, barkatzeko moduko porrota. 

Hamar egun barru hasiko 

da denboraldiko lehia garrantzitsuena 

Baskoniarentzat, Maccabiren 

aurkako Euroligako finallaurdenetako 

kanporaketa, eta 

hilaren 22ra garaipen bolada gozoan 

iristea oso lagungarria izango 

litzateke. Hiru lortu ditu, eta 

bost lortu nahi ditu: Fuenlabrada 

gaur eta Cajasol hurrengo ostiralean. 

Partida berezia izango da Esteban 

Batistarentzat. Baskoniak 

urtarrilean fitxatu zuen uruguaitarra, 

Fuenlabradatik, eta harrera 

beroa espero du gaur. Ez alferrik, 

Batista ligako jokalari onena 

izan zen Fuenlabradan zegoela, 

eta hango zaleek zintzo eskertuko 

diote lan hori. Fuenlabradako eta 

Gasteizko Batista arrunt ezberdinak 

dira. Fuenlabradan izarra 

zen. Gasteizen, berriz, beste jokalari 

bat, eta espero baino nekezagoa 

gertatzen ari zaio talde handi 

batera ohitzea. Valentziaren aurka 

ere komeria franko izan zituen, 

baina Dusko Ivanovicek lo- 

reak bota zizkion, dena ez dela 

puntuak sartzea, jaurtitzaileentzat 

tarte asko ireki zituela eta horrek 

mesede egin ziola taldeari. 

Fuenlabrada apala da baliabide 

aldetik, baina dituenak ezin 

hobeto ustiatu ditu. Hiruko lerrotik 

talde arriskutsua da oso, ia jokalari 

denek jaurtitzen baitute 

ondo urrunetik. Azken jardunaldian 

Gustavo Ayon pibot mexikarrak 

eman zuen zeresana, Bartzelonaren 

aurka 24 puntu sartu eta 

zortzi errebote lortu baitzituen. 

Pape Sow faltako da —ospitalean 

dago, biriketako tromboembolismo 

batek jota—, eta, hala, lan 

handia egin beharko dute Stanko 

Baracek eta Batistak. 

FUENLABRADA-BASKONIA 

pTxapelketa. ACB ligako 

25. jardunaldia. 

pFuenlabrada. Valters, Colom, 

Laviña, Davor Kus, Jon Kortaberria, 

Rabaseda, Mainoldi, Biyombo, 

Salva Guardia eta Ayon. 

pCaja Laboral Baskonia. Ribas, 

Huertas, David Logan, Oleson, 

San Emeterio, Bjelica, Teletovic, 

Batista eta Barac. 

pSailkapena. Fuenlabrada 

7. postuan da: 13-10 (-9); Baskonia 

3. postuan dago: 15-9 

(+121). 

pLekua. Fernando Martin pabiloia 

(5.500 ikusle). 

pOrdua. 19:30. 

Bilbo Basketek ligako 

lau onenen artean 

finkatu nahi du 

Bilbotarrek bosgarren 

partida irabaziko dute 

errenkadan, gaur 

Unicajaren kantxan 

gailentzen badira 

A.U. 

Bilbo Basketen denboraldi osoko 

une gozoenak kantxan gertatzen 

ez diren kontuetan dauzka aurkari 

gaiztoenak: lehena, 45 orduko 

epe laburrean bi partida zail jokatu 

beharra, eta bigarrena, biak 

etxetik urrun izanda, komunikazio 

zaila duten bi hiriren arteko 

bidaia nekeza egin behar izan 

duela taldeak. Bilbo Basketeko jokalariak 

ostegun gauerdia jota 

joan ziren Alacanteko pabiloitik 

hotelera. Goizean, jaiki, autobusa 

hartu, eta 479 kilometro aspergarri 

egin autobusean, Malagaraino 

iristeko. Otordua egitera geratu 

ziren bidean, eta arratsaldean, 

hotelera iritsi ondoren, jaurtiketa 

saio labur bat egin zuten, gaurko 

partida prestatzeko. 

Atseden hartzeko tarte eskasak 

izango al du eraginik bizkaitarren 

jardunean? Pentsatzekoa 

da jokalariak halako egoerei aurre 

egiteko prest daudela, baina 

Unicajak denbora gehiago izan 

du partida prestatzeko. Asteazken 

gauean jokatu zuen azken 

partida, etxean, Manresaren aurka, 

eta pentsatzekoa da erritmo 

handian ekingo diola, bizkaitarrek 

nekea lehenbailehen sumatu 

dezaten. 

Partida zortzi onenen multzoan 

sartu nahi duten bi talde onen 

arteko dema polita izango da. Bi 

taldeak daude bolada gozoan, eta 

Unicaja asko hurbildu da zortzigarren 

postura, azken bost partidetatik 

lau irabazita. Malagakoek 

garaipen bakarrera dute zortziga- 

rren postua, eta, bide batez, Bilbo 

Basketekiko duten hiru garaipenen 

aldea murrizten ere saiatuko 

dira. Chus Mateok jokalari aldaketa 

asko egin ditu entrenatzaile 

kargua hartu zuenetik, eta azkena 

Georgios Printezis greziarra fitxarik 

gabe uztea izan da. Carlos 

Jimenezen hutsunea ere izango 

du Unicajak. 

Bilbo Basketi dagokionez, lau 

partida irabazi dituzte jarraian 

bizkaitarrek, eta horrek konfiantza 

eman dio taldeari. Alacanteko 

garaipena oso landua izan zen, 

gainera, eta horrek Fotis Katsikarisek 

zuzentzen duen taldea partida 

orotan ondo moldatzen dela 

erakusten du. Bosgarren garaipenak 

sailkapeneko lau onenen artean 

finkatzeko balio dezake, eta 

titulua lortzeko aurreneko kanporaketan 

azken partida etxean 

jokatzeko abantaila. Jokalari 

guztiak jokatzeko prest daude. 

Aaron Jacksonek belauna bihurritu 

zuen Alacanten azken laurdenean, 

baina, taldeko medikuek 

esan dutenez, ez du jokatzeko arazorik 

izango. 

UNICAJA-BILBO BASKET 

pTxapelketa. ACB ligako 

25. jardunaldia. 

pUnicaja. Blakney, McIntyre, 

Freire, Berni Rodriguez, Saul 

Blanco, Fitch, Tripkovic, Almazan, 

Guille Rubio, Freeland, Archibald 

eta Sinanovic. 

pBizkaia Bilbo Basket. Fischer, 

Jackson, Blums, Paco Vazquez, 

Vasileiadis, Mumbru, Banic, 

Hervelle, Mavroeidis eta Hernandez-Sonseca. 

pSailkapena. Unicaja 9. postuan 

dago: 12-12 (+18); Bilbo 

Basket laugarren postuan dago: 

15-9 (+104). 

pLekua. Martin Carpena pabiloia 

(12.000 ikusle). 

pOrdua. 18:00 (Teledeporte). 

Janis Blums,baloiarekin,Valladoliden aurkako partidan. MONIKA DEL VALLE / ARP

Tony Martin helmugara iristen, atzoko erlojupekoan. GUILLAUME HORCAJUELO / EFE 

Aurreikuspenak 

bete ditu 

Tony Martinek irabazi 

du Paris-Nizako 

6. etapa, 27 kilometroko 

erlojupekoa, eta lider 

jarri da sailkapenean 

Haedo izan da azkarrena Tirreno 

Adriatikoko hirugarren etapan 

Argentinarrak aurrea 

hartu dio esprintean 

Farrarri, baina 

estatubatuarrak lehen 

postuari eutsi dio 


Esprinterren arteko lehia bizia 

espero zen Tirreno Adriatiko proban, 

eta aurreikuspenak betetzen 

ari dira. Herenegun bezala, atzo 

ere azken zuzengunean erabaki 

zen etapako irabazlea, eta azken 

pedal-kolpeetan Juan Jose Haedo 


Tony Martinen (HTC-Highroad) 

izena zebilen denen ahotan Paris- 

Nizako seigarren etapa jokatu 

bezperan. Denek jotzen zuten fa- 

izan zen azkarrena (Saxo Bank). 

Argentinarrak bigarren etapako 

irabazleari hartu zion aurre, Tyler 

Farrar estatubatuarrari (Garmin-Cervelo), 

hain zuzen ere. Farrarrek, 

hala ere, sailkapen nagusiko 

lehen postuari eusten dio. 

Etapari dagokionez, euskal txirrindulari 

batek bereganatu zuen 

arreta. Daniel Sesma iruindarrak 

(Euskaltel) 150 kilometro baino 

gehiago egin zituen ihesean, baina 

tropelak harrapatu egin zuen 

helmugarako 31 kilometro falta 

zirela. Gaur laugarren etapa jokatuko 

da, Narni eta Chietiren artekoa, 

240 kilometrokoa. 

G Sailkapenak 

SEIGARREN ETAPA 

1. Tony Martin (HTC-Highroad) 33.24 

2. Bradley Wiggins (Sky) 20ra 

3. Richie Porte (Saxo Bank) 29ra 

4. Andreas Kloeden (RadioShack) 46ra 

5. Jean Christophe Peraud (Ag2r) 55era 

16. Samuel Sanchez (Euskaltel) 1.43ra 

NAGUSIA 

1. Tony Martin (HTC-Highroad)24.59.47 

2. A. Kloeden (RadioShack) 36ra 

3. Bradley Wiggins (Sky) 39ra 

4. Rein Taaramae (Cofidis) 1.10era 

5. Jean Christophe Peraud (Ag2r) 1.14ra 

8. Samuel Sanchez (Euskaltel) 1.37ra 

boritotzat alemaniarra 27 kilometroko 

erlojupekoa irabazteko. Ez 

zen gutxiagorako, Algarveko Itzulian 

erakustaldia eman baitzuen 

erlojuaren aurka. Faboritoa aipatu 

eta faboritoa azaldu. Martinek 

aurreikuspenak bete zituen atzo, 

eta Portugalen egin bezala, bera 

izan zen azkarrena. 

Nagusitasunez lortu zuen Martinek 

garaipena, ibilbideko eremu 

guztietan berak egin baitzuen 

denbora onena. Azkenean, erraz 

antzean nagusitu zen, hogei segundo 

atera baitzizkion bigarren 

sailkatuari, Bradley Wiggins ingelesari 

(Sky). Richie Porte australiarra 

(Saxo Bank) sailkatu zen 

hirugarren, 29 segundora, eta Andreas 

Kloeden alemaniarra (RadioShack) 

laugarren, 46 segundora. 

Hala, Martin jarri da lider, erlojupekoa 

jokatu aurretik zazpi segundoko 

desabantaila baitzuen 

Kloedenekiko. Orain 36 segundora 

du herrikidea sailkapenean, 

eta 39ra Wiggins. Askoz atzerago 

dago Samuel Sanchez (Euskaltel- 

Euskadi). Txirrindulari espainiarra 

eskas aritu zen atzo erlojuaren 

aurka, eta 1.43 galdu zuen Martinekiko. 

Gaur zazpigarren etapa 

jokatuko da, azken-aurrena, Brignoles 

eta Bioten artekoa, 215,5 kilometrokoa, 

eta mendate gogorrez 

betetakoa. Sailkapen nagusia 

irauli dezake. 

G Sailkapenak 

HIRUGARREN ETAPA 

1. Juan Jose Haedo (Saxo Bank) 4.39.45 

2. Tyler Farrar (Garmin-Cervelo) d.b. 

3. Daniel Oss (Liquigas) d.b. 

4. Alessandro Petacchi (Lampre) d.b. 

42. Jon Izagirre (Euskaltel) d.b. 

NAGUSIA 

1.Tyler Farrar (Garmin-Cervelo) 9.53.51 

2. Juan Jose Haedo (Saxo Bank) 5era 

3. Lars Boom (Rabobank) 6ra 

4. Oscar Freire (Rabobank) 8ra 

5. Tom Leezer (Rabobank) d.b. 

107. Jon Izagirre (Euskaltel) 1.21era 

Puntu bat balio 

duen porrota 

Baionak gaizki hasi du 

Perpinyaren aurkako 

partida, eta azkenean 

defentsa puntua lortu 

du bakarrik (19-25) 

Eneritz Zabaleta Baiona 

Berandu esnatzeagatik, porrota 

jaso zuen atzo Baionak. Gaizki 

hasitako bidea zuzentzea zaila da, 

are eta gehiago Perpinyan, eta azkenean 

gutxigatik galtzaile atera 

zen (19-25). Galdu arren, puntu 

bat lortu zuen Lapurdiko taldeak, 

eta Heineken Kopako borrokan 

bere balioa izanen du. 

Lehen zatian zailtasun handiak 

izan zituen Baionak. Perpinya 

gogotsu sartu zen partidan, eta 

talka guztietan min eman zion 

Lapurdiko taldeari. Lehen hogei 

minutuetan, partida nahasi joan 

zen. Bi taldeek uztartze irekietan 

presio handia ezarri zuten, eta baloi 

anitz galdu zituzten. Presioak 

fruitua eman zien biei. 

Pixkanaka etxeko taldea gaina 

hartzen hasi zitzaion Baionari. 

Xuri-urdinek sufritu zuten, Perpinya 

beti aitzina zihoalako, eta 

faltak egitea beste erremediorik 

ez zitzaien gelditu. Jerome Porical 

katalanak bere lau ostikoetatik 

bi sartu zituen eta 6-3 ezarri 

zuen aitzinetik Perpinya. 

Lehen oren erdia iristear zela, 

Perpinyak bere agintea entsegu 

batekin gauzatu zuen. Baiona, 

beste behin, defentsan gibel eta 

gibel ari zen, eta azkenean ezin 

izan zuen Coetzee gelditu. Atsedenaldia 

14-3koaren bururatu 

zen, Kataluniako taldearen alde. 

Bigarren zatiari hobeki ekin 

zion Baionak. Entrenatzaileen 

errietak on egin zion, eta partidaren 

haria hartu zuen. Alderan- 

E. Z. Baiona 

Sei Nazioen torneoaren laugarren 

jardunaldia jokatuko da, 

gaur, Italia-Frantzia eta Gales-Irlanda 

partidekin. Azken hiru selekzioek 

kopa irabazteko aukerak 

dituzte oraindik, Ingalaterraren 

gibeletik dauden arren. 

tziz, Perpinya urduriago zebilen, 

eta jarraian hiru zigor kolpe jaso 

zituen. Baiona partidan sartu zen 

berriz, batez ere Gerberrek entsegua 

sartu zuelarik. Lehen zatian 

oso itxura pobrea eman zuen, baina 

50. minuturako hiru puntuko 

beranta baizik ez zuen: 14-11. 

Perpinyak, alta, berehala erreakzionatu 

zuen. Candelonek hasi 

zuen jokaldia, eta aitzinekoen lanari 

esker, Puluk entsegua sartu 

zuen: 19-11. Zoria alde izan zuen 

etxeko taldeak, baina bigarren zatian 

askoz hobe zegoen Baiona. 

Erasora jo zuen, eta Sebastien 

Fauqueren ostikada bikain bati 

esker Gerberrek bere bigarren entsegua 

sartu zuen: 19-16. 

Orduan, partidak ihes egin 

zion Lapurdiko taldeari. Bi jokaldi 

inozotan, oso garbiak ez ziren 

bi zigor kolpe adierazi zituen Cedric 

Marchat epaileak, eta Perpinyak 

zuloa egin zuen: 25-16. Defentsako 

puntuak ihes egin zion une 

horretan. Baina Christian Gajanen 

jokalariek ez zuten gisa horretan 

bukatu nahi. Berriz erasora 

jo zuten, eta ongi eraikitako jokaldi 

batean zigor kolpea lortu 

zuten. Sebastien Fauquek ez zuen 

huts egin bere ostikada: 25-19. 

Baionak defentsako puntu gehigarria 

eskuratu zuen, merezita, 

eta Perpinya garaipenarekin konforme 

gelditu zen. 

Miarritze, etxean 

Bestalde, Miarritzek etxean jokatuko 

du bere Top 14ko partida, Parisko 

Racingen aurka (13:50, 

Rugby +). Joan zen asteko partidan 

Arroxelaren aurka oso estu 

irabazi zuen Jean Mixel Gonzalezen 

taldeak, eta arratsalde honetan 

beste itxura bat eman beharko 

du Racingi irabazteko. Parisko 

taldea sailkapeneko bigarren postuan 

dago, eta oso aurkari arriskutsua 

izanen da. 

Ingalaterrari gauzak zail 

ezarri nahi dizkiete 

Frantziak, Galesek eta 

Irlandak Sei Nazioen 

torneoko partida irabazi 

behar dute haien 

aukerei eusteko 


‹ Kirola 

Frantziak Erroman jokatuko 

du arratsaldeko lehen partida 

(15:30, France 2), Italiako selekzioaren 

aurka. Marc Lievremonten 

selekzioak anitz galdu zuen Ingalaterraren 

aurka galdu eta gero, 

eta garaipena behar-beharrezkoa 

izanen du Arrosaren hamabostekoari 

presioa sartzeko. 

Egoera berean daude Gales eta 

Irlandak arratsaldeko bigarren 

partida jokatuko dute (18:00, 

France 3). Partida galtzen duenak 

behin betiko agur erranen 

dio torneoari. Irlandak irabaziz 

geroz, txapela hurrengo astean 

ingelesen aurka jokatuko du.


Kirola › 

DLaburrak 

Obenasak Rivas indartsua 

hartuko du Arrosadian 

SASKIBALOIA ›Obenasa Nafarroari 

bost jardunaldi gelditzen 

zaizkio suspertu eta jaisteko 

postuetatik irteteko. Bide horretan, 

gaur eman dezake lehen 

pausoa, baina zail izango du, 

Rivas Ecopolis ahaltsua hartuko 

baitu Arrosadian (19:00). 

Hondarribia-Irunek, berriz, 

Europan sartzeko lehiako aurkari 

zuzenetako baten aurka 

jokatuko du (19:00), Eivissan. 

Bera Berak hirugarren 

postuan finkatu nahi du 

ESKUBALOIA ›Bera Berak Alcobendasen 

etxean jokatuko du 

gaur (18:00), irabazi eta hirugarren 

postuan finkatzeko asmoz. 

Madrilgo taldea 9. postuan 

dago, eta ez du helburu garbirik, 

mailari eutsiko diolako eta 

Europa urrun duelako. Hala, 

Bera Berak ezin du kale egin, 

aurki aurkari zailak izango 

dituelako. Dara Carvalhok jokatuko 

ote duen kolokan dago. 

Idoia Etxeberria 140 kiloko 

harriarekin saiatuko da 

HARRI-JASOTZEA ›Idoia Etxeberriak 

marka ahalegina egingo 

du gaur, Orioko Ikastolan 

(18:00). Orioko 18 urteko harrijasotzailea 

140 kiloko koadroa 

altxatzen saiatuko da. Berak du 

emakumezkoen aurreko marka 

ere, 138,5 kilorekin. Marka aise 

lortu zuen, irailean —bost aldiz 

altxatu zuen—. Beraz, litekeena 

da gaur ere harria ondo biltzea. 

Txikonek beste ahalegin 

bat egingo du bihar 

MENDIA ›Alex Txikon, Gerfried 

Goschl eta Louis Rousseau, 

ABC Team egitasmokoak, 

berriz abiatuko da bihar Gasherbrum 

I.erako gailurrerantz. 

Orain beheko kanpalekuan 

daude eta asmoa tontorrera 

asteartean iristea da. Aste 

hasieran jaitsi egin ziren, baina 

bigarren ahalegina egitea erabaki 

dute, eguraldi iragarpenak 

onak direlako. 

Kubicari ebakuntza egingo 

diote gaur ukondoan 

1 FORMULA ›Robert Kubicari 

(Renault) ebakuntza egingo 

diote gaur ukondoan, istripua 

izan zuenetik laugarrena. Taldeko 

arduradunek esan dute 

dagoeneko oso zail izango 

duela denboraldi honetan 

lehiatu ahal izatea. Bestalde, 

Montmeloko zirkuituko atzoko 

entrenamendu saioan Michael 

Schumacher (Mercedes) izan 

zen bizkorrena. 

Aimar Olaizola, lurrean, amorru keinua eginez, Iruñean Irujo-Merino II.aren aurka galdutako partidan. IÑIGO URIZ / ARP 

Kantxara, irratiarekin 

Binakako txapelketako 

bi partida jokatuko dira 

gaur, Gernikan eta 

Iruñean, eta bi bikote sar 

daitezke finalerdietan 

Imanol Magro Donostia 

Ez da larunbat arrunta. Ez da 

egun bat gehiago. Ligaxka luzea 

bukatzear dago, eta gaurko bi partidek 

dute garrantzia sailkapena 

argitzeko. Iruñean (17:00, Nitro), 

Olaizola II.a-Begino eta Titin III.a- 

Beroiz finalerdietan sartzen saiatuko 

dira. Irratia hartuta kantxaratuko 

dira bi bikoteak, ordurako 

Gernikako partida —jaialdiko aurrenekoa 

(17:30, Nitro)— bukatzear 

egongo baita. Han Gonzalez eta 

Laskurainek Saralegi eta Apraizi 

irabaztea izango dute helburu, euren 

tanto alde ona (+17) baliatu 

eta hurrengo faserako sailkatzeko. 

Aurkariak ere sailka daitezke, 

baina oso zaila dute. 

Sailkatze ligaxkaren luzeak 

kritika asko jaso zituen txapelketaren 

aurkezpenean. Halere, hiru 

hilabete geroago, enpresek betebetean 

asmatu zutela esan dezakete, 

ez baita deus ere jokoan 

egon ez den partida bakar bat ere 

egon, ezta azken jardunaldian 

ere. Are gehiago, ikusle asko joango 

dira pilotalekuetara azken 

unera arte. Iruñeko Labrit, esaterako, 

goraino beteko da gaur Olaizola 

II.a-Begino eta Titin-Beroizen 

partida ikusteko —Pascualen 

ordez ariko da Beroiz—. Asegarceko 

bikoteak lehen sei partidak 

irabazi zituen eta azken laurak 

galdu, eta kinka larrian iritsi da 

azken egunera. Tanto alde ona 

dauka (+11), eta Aspeko aurkariak 

baino garaipen bat gehiago. 

Halere, oraindik ez dago sailkatuta. 

Hemeretzi tanto behar ditu gutxienez, 

betiere beste emaitzen 

arabera. Dena den, emaitza itxuratzea 

aski izan daiteke. 

Titin III.ak eta Beroizek, berriz, 

irabaztea eta aurkariek hemeretzi 

tanto baino gutxiago egitea 

lortu behar dute aurrera egiteko, 

eta Gonzalez-Laskurainek edo 

Bengoetxea VI.a-Ruizek kale egitea. 

Era berean, Irujo-Merino 

II.ak bart lorturiko emaitzak ere 

eragina du konbinazioetan. 

Apustuetan ez da alde handirik 

egongo. Lehen itzuliko partidan 

Titin III.ak eta Pascualek 22-21 

irabazi zuten, Logroñon. 

Gernikan ere, Santanapen, pilotalekua 

asko betetzea espero 

da, eta Gonzalez eta Laskurain 

izango dira faborito apustuetan. 

Aspeko bikoteak irabazten badu, 

ia seguru egongo da finalerdietan, 

tanto alde onaren eraginez. 

Galduz gero, enpresa kideek galtzea 

behar dute. Iazko txapelketan 

bi aldiz egon ziren antzeko 

egoeran, eta bietan irabazi zuten. 

Aurkariei dagokienez, oso zaila 

dute finalerdietan sartzea. Lehenbizi, 

Gonzalez eta Laskurain 

bederatzi tanto baino gutxiagotan 

utzi behar dituzte, eta Irujok 

eta Titinek euren partidak gal ditzatela 

itxaron. Zailegia. Lehen 

itzulian Gonzalez-Laskurainek 

irabazi zuten, Urdulizen (22-18). 

GBinakako Txapelketa 

LEHEN LIGAXKA 

Azken jardunaldia 

Bart, Mutiloabeitin 

Irujo-Merino II.a / Arretxe II.a-Zabala 

Gaur, Iruñean (17:00, Nitro) 

Titin III.a-Beroiz / Olaizola II.a-Begino 

Gaur, Gernikan (17:30, Nitro) 

Saralegi-Apraiz / Gonzalez-Laskurain 

Bihar,Eibarren (17:00,ETB1) 

Xala-Barriola / Bengoetxea VI.a-Albisu 

J I G TA TK 

1. Xala-Barriola 10 8 2 216 147 

2. Olaizola II.a-Begino 10 6 4 197 186 

3. Bengoetxea VI.a-Ruiz 10 6 4 187 180 

4. Gonzalez-Laskurain 10 5 5 191 174 

5. Titin III.a-Pascual 10 5 5 190 186 

6. Irujo-Merino II.a 10 5 5 168 173 

7. Berasaluze VIII.a-Apraiz 10 4 6 180 189 

8. Olaizola I.a-Beloki 10 1 9 119 214 

Aritz Laskurain, atsekabetuta eta lurrean eserita, tanto bat galdu ondoren. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS 

DLaburrak 

Gazteleku Irurtzunen 

aurka gaur Urnietan 

BERRIA TXAPELKETA ›Gazteleku 

Andoaingo taldeak eta 

Irurtzunek BERRIA txapelketako 

final-laurdenetako kanporaketa 

jokatuko dute gaur Urnietako 

pilotalekuan (17:00). Kanporaketa 

estua espero da, eta segur 

asko azken partidan erabakiko 

da. Iaz ere elkarren aurka jokatu 

zuten, eta Gaztelekuk 2-1 irabazi 

zuen; aurten, baina, seikoteak 

ez dira orduko berak. 

Gure Irratiaren aldeko 

desafioa Arrangoitzen 

TRINKETA ›Gure Irratiak 30.urtemuga 

du aurten,eta ospakizunen 

karietara jaialdi bat antolatu 

du gaurko Arrangoitzeko 

Emak Hor trinketean (17:00). 

Partida nagusian Waltary Agustik 

eta Thierry Arizmendik buruz 

buru jokatuko dute.Lehia orekatzeko,baina,Kubatarrakfrontisetik 

13 metrotara egingo du botea,eta 

Arizmendik,8,5 metrotara.Aurretik 

amateurren partida 

bat egongo da.Sarrerak 10 

euro balio du. 

Jeannots binakako 

txapelketan ariko da 

TRINKETA ›Binakako txapelketa 

etzi aurkeztuko dute, eta atariko 

fasea amaitzeko bi partida 

falta diren arren, dagoeneko 

jakina da Intxauspek eta Jeannotsek 

jokatuko dutela. Orain 

seigarren aurrelaria zein izango 

den argitzea falta da —bederatzi 

parte hartzaile federazioak 

aukeratzen ditu— eta bi dira 

hautagaiak: Agirre eta Ezkurra 

I.a beteranoa. 

G Jaialdiak 

GAURKO PARTIDAK 

pIruñea (17:15, Nitro). Mendizabal-Iza 

/ Apezetxea-Cecilio. 

Titin III.a-Beroiz / Olaizola II.a- 

Begino. 

pGernika (17:30, Nitro). Gonzalez-Laskurain 

/ Saralegi- 

Apraiz. Diaz-Otxandorena / 

Olaetxea-Zearra. 

pArrangoitze (17:00). Buruz 

buru: Waltary / Arizmendi. 

pGalarreta (16:00). Matxin 

IV.a-Zubiri / Oñatz-Aizpurua II.a. 

Zeberio II.a-Barrenetxea IV.a / 

Urriza-Zubizarreta. Juaristi-Olazar 

/ Urtasun-Ion. 

pUrnieta (17:00).BERRIA txapelketa: 

Gazteleku / Irurtzun. 

Arberas-Tolosa / Espinal-Goñi. 

Aristimuño-Jauregi / Ijarra-Beraza. 

Eskudero-Altuna / Armendariz-Mariñelarena.

D Ekitaldiak 

Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/ 

Musika 

pAlegia. Arramazka eta Kaskezur. 

Gaur, gaztetxean. 

pArrasate. Bebe. Gaur, Amaia 

antzokian. 

pArrasate. Sham 69, The Convicts, 

N.P.J eta Pillhead. Gaur, 

21:30ean, gaztetxean. 

pBarakaldo. La Brigada del Vizio, 

Los Roñas eta Esteka. Gaur, 

Edaska rock clubean. 

pBasauri. Tosca opera. Gaur, 

20:30ean, Social antzokian. 

pBermeo. Kontzertua. Gaur, 

19:45ean, Santa Maria elizan. 

pBilbo. Vhaldemar. Gaur, 

21:30ean, Kafe Antzokian. 

pBilbo. Belgrado, Los Vibradores, 

Ekozarp, Pornosaurio eta 

Baltzak. Gaur, L’monon. 

pBilbo. Bilbo Mod jaialdia: Los 

Platillos Volantes, Brand New 

Sinclairs eta Igu Allnighters. 

Gaur, 20:30ean, Balcon de la 

Lola aretoan. 

pDonostia. Araña. Gaur, 

00:30ean, Etxekalten. 

pDonostia. Il Laboratorio de 

Musica. Gaur, 11:00etan, Euskadiko 

Orkestraren Egoitzan. 

pDonostia. Ensemble Polonaise. 

Gaur, 20:30ean, Gurutzeaga 

parrokian. 

pDurango. Dinero eta Ovni. 

Gaur, Plateruenan. 

pGasteiz.More Too. Gaur, Kaxkabarra 

tabernan. 

pGasteiz.Kafuka Killers eta 

Fracture. Gaur, 20:00etan, Ibu 

Hots aretoan. 

pGasteiz.Sakeo eta Ustekabean. 

Gaur, 21:00etan, gaztetxea. 

pGetaria.Saioa. Gaur, 

22:30ean, Harralde tabernan. 

pHendaia. Kalandos Koulos. 

Gaur, Kanttu ostatuan. 

pIrunberri. Korrika kulturala: 

kantu kalejira, gaita jotzaileekin. 

Gaur, 20:00etan, Saira tabernan. 

pIruñea. Graf Spee, Randy 

Mandy’s eta Three Legged Dog. 

Gaur, The City pubean. 

pIruñea. Josu Bergara. Gaur, 

20:30ean, Onkixin tabernan. 

pIruñea. Josu Bergara. Gaur, 

24:00etan, Onki Xin tabernan. 

pLegorreta. Laket taldearen 

kontzertua. Gaur, 23:00etan, 

Gazte-piku gaztetxean. 

pOndarroa. Bizardunak eta Joseba 

Irazoki. Gaur, 22:30ean, 

Kafe Antzokian. 

pZarautz. Louise Michel. Kontzertua. 

Gaur, Lizardi antzokian. 

pZumarraga. La Betty Travan 

eta Xarma. Gaur, 23:00etan, 

gaztetxean. 

Antzerkia 

pAmurrio. El club de las mujeres 

invisibles. Gaur, 20:00etan, 

Amurrio antzokian. 

pAndoain. Fugadas.Gaur, 

20:00etan, Basteron. 

pBergara. Munstroa lana. Gaur, 

gaztetxean. 

pDonostia. Baginaren bakarrizketak, 

Txalo Produkzioak. Gaur, 

20:00etan, Antzoki Zaharrean. 

pErmua. Sesamo, ireki zaitez, 

haurrentzako lana, Kaledoikospio 

teatroaren eskutik. Gaur, 

17:00etan, Ermuako antzokian. 

pMarkina-Xemein. Las punkis 

también lloran, Detritus Teatrus 

taldearekin. Gaur, 22:00etan, 

Uhagon Kulturgunean. 

pZerain. Iduzki lore antzezlana. 

Iparra-Hegoa jaialdiaren barnean. 

Gaur, 19:30ean, elizan. 

Bertsolaritza 

pAranguren. Bertso bazkaria. 

Gaur, 14:30ean, frontoian. 

pAzpeitia. Galtzagorriei to, Inaxito! 

Gaur, 18:30ean. 

pBera. Nafarroako bertsolari 

txapelketa. Finalaurrekoa. Gaur, 

17:30ean. 

pEzkio-Itsaso. Herriko bertsolari 

txapelketa. Kanporaketa. 

Gaur, 19:00etan. 

pOrdizia. Bertsotxotx! Iban Urdangarin, 

Iñaki Apalategi, Aitor 

Sarriegi eta Ainhoa Mujika. 

Gaur, 18:00etan, plazan. 

pOrdizia. Gaztetxearen 25. urteurrena. 

Bertsotxotxa. Gaur, 

19:00etan. 

pZerain. Emakumeen eguna. 

Bertso afaria. Gaur, 21:00etan. 

Hitzaldiak 

pLeitza. Leitzaldeko emakumeen 

errealitatea, 8 bizipenetan. 

Gaur, 20:00etan, Aurrera 

elkartean. 

Ikastaroak 

pGasteiz.Hegaztien kantuak 

(itsuentzako jarduerak). Gaur, 

10:00etan, Atarian. 

pGasteiz.Gazteentzako lantegiak. 

Nire Mundu Mundiala. 

Gaur, 17:30ean, Artiumen. 

Ikus-entzun 

pAstigarraga. Haurrentzako zinema: 

Ikasgela hegalaria.Gaur, 

17:00etan, kultur etxean. 

pGares. Izan, egin, eragin Euskal 

Herrian Euskaraz.Gaur, 

19:30ean, Vinculo etxean. 

Bestelakoak 

pDonostia. Familiarekin jolasean. 

Gaur, 16:30ean, Martuteneko 

Haurtxokoan. 

pDonostia. Emakumearen inguruko 

jaialdia. Erakusketak, 

ikus-entzunezkoak, dantza eta 

musika. Gaur, 19:00etan, Guardetxean. 

pItsasu. Karrikan dantza ikuskizuna, 

Kukai konpainiarekin. 

Biribilketa, luma beltza,Koldo 

Amestoiren ipuin saioa, eta 

Gure bide galduak, Dejabu antzerki 

taldearen lana. Gaur, 

17:00etan, Sanoki gelan. 

Erredakzioa 

Pulsiones SX izenburua jarri diote 

egitasmoari. Azterketa sexusoziologikoa 

egin nahi dute, herritarren 

fantasia erotikoak ezagutzeko. 

Gaur aurkeztuko dute 

egitasmoa, Bilboko Hikaateneoan, 

kabaret erotiko baten bidez. 

Askotariko ikuskizunak, jokoak 

eta zuzeneko musika taularatuko 

dute gaurko jaialdian. Artista 

talde baten ekimena da Pulsiones 

SX, eta Pulsiones.org web 

orrialdearen bidez adierazten da. 

Zelako pornoa? galdetegia aurkeztuko 

dute horren bidez. Pornografia 

kontsumitzerakoan herritarren 

ohiturak ezagutu nahi 

dituzte, besteak beste. Interneteko 

sare sozialen bitartez eta elkarteen 

bidez zabalduko dute galdetegia. 

Norberaren fantasia erotikoez 

galdetzeaz gain, horiek 

bideo edo irudi bihurtuta nahiko 

luketen galdetuko diete herritarrei. 

Horren bidez, pornografiak 

herritarren bizitzan duen eginkizuna 

aztertu nahi dute. 

Pornografiaren aurrean ikuspegi 

kritikoa agertzen dute, nola 


‹Agenda 

Fantasien sexubarometroa 

Herritarren irudimen 

erotikoan dagoena 

ezagutzeko egitasmoa 

aurkeztuko dute Bilbon, 

kabaret baten bidez 

Maite Alustiza 

Hilabete osorako ekintzak 

antolatu dituzte Sopelan (Bizkaia), 

jardunaldi antifaxistetan: 

ibilaldiak, dokumentalen emanaldiak, 

hitzaldiak, kontzertuak... 

Gaur 18:00etan hasiko 

dituzte ekitaldiak, eta gauera 

bitarte izango da festa. Arratsaldean, 

ikur faxistak herritik 

kentzeko deialdian parte hartu 

ahalko da, udaletxeko plazatik 

abiatutako ibilbidean. Ondoren, 

20:00etan, RAC musikaren inguruko 

hitzaldia emango dute 

Cable Street Beat Euskal Herria 

kolektiboko kideek, Sekeko gaztetxean. 

Rock Against Comunism 

esan nahi du RAC siglak, 

hau da, komunismoaren aurka 

sortutako musika. Horri aurre 

Pulsiones SX egitasmoa iragartzeko afixa. PULSIONES.ORG 

nahi ere. Horretan oraindik erotismo 

heterosexuala eta gizonezkoen 

ikuspegia nagusi direla deritzote. 

Hori dela eta, teoria feministetatik 

eta ikuspegi queer 

delakotik abiatuko dira, trans, 

sado eta postpornoa aztertzeko. 

«Ez dugu pornografia gaitzesten, 

baina kritika egiten diogu nagusi 

egiteko asmoz, Cable Street Beat 

mugimendua sotu zuten 80ko 

hamarkadan, musika talde ultraeskuindarrek 

zuten indarra ikusita. 

«Musika zorrozki antifaxista» 

eskaintzeko asmotan sortu 

zuten Cable Street Beat Euskal 

Herria. 

RAC musika alde batera utzita, 

ska entzuteko aukera izango da 

23:00etan. Maiakovsky eta Upstart 

DJek kontzertua emango 

dute gaztetxean. Ska musika ez 

den pornografiari», adierazi dute 

antolatzaileek. Aurkezpen ikuskizuna 

alaia eta ausarta izango 

dela iragarri dute. 

PULSIONES SX 

pNoiz. Gaur, 20:30ean. 

pNon. Bilboko Hikaateneoan 

(Ibeni kaia, 1). 

Musikaren bidez, aldarrikatu 

RAC musikaren 

inguruko hitzaldi bat 

eta ska jaia antolatu 

dituzte gaurko Sopelan, 

jardunaldi antifaxistetan 

Faxismoaren ikurrak herritik kentzeko ibilbide bat egingo dute. IÑIGO URIZ / ARP 

ezik, soul, reggae eta rocksteady 

doinuak ere entzun ahal izango 

dira. Sekeko gaztetxea, Ahaztuak 

1936-1977 elkartea, Plaza Beltza 

kultur elkartea eta Cable Street 

Beat Euskal Herria dira antolatzaileak. 

JARDUNALDI 

ANTIFAXISTAK 

pNoiz. Gaur, 18:00etan hasita. 

pNon. Sopelan (Bizkaia), Sekeko 

gaztetxean.


Agenda › 

b Eguraldia 

Gaur 

Giro nahasi eta aldakorra, 

bereziki barnealdean 

pZerua.Pixkanaka,hodeiak 

agertuko dira,batik bat barnealdean.Zerua 

hodeitsu 

egongo da,zaparradak botakoditu,eta,tarteka,ostarteak 

egingo dira.Arratsaldean,hodeiak 

ugaritu eta eguraldia 

nahastu egingo da. 

Ipar isurialdean,ostarte 

gehiago egingo dira. 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Dozena 

p 1. 

Lehengo 

garraiolaria 

Gaztelerara 

bihurtua 

Bizkor 

Mingotsa 

Suari dario 

Lotan 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

1 

Kontsonantea 

▼ 

p2. 

▼ ▼Mehatxa 

tzaile 

▼ 

Jaberik 

Ipar., 

ez du 

barazki 

▼ ▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Bakea, Sabi- ▼ 

(Her.) 

nen arabera 

Ezkerti 

Buruzagi 

Jendetasun 

karibetar 

handiko 

▼ ▼ 

(Errep.) 

Haragi 

Aluminioaren 

ikurra 

▼ 

Esneki 

mota 

p 

Bakio 16/8 

p 

Bilbo 18/8 

p 

Balmaseda 16/6 

t° 

p 

Amurrio 16/6 

Belardi 

p p 

Gasteiz 14/4 

Agurain 13/5 

p 

Guardia 13/5 

pHaizea. Hego haizea. 

pTenperatura. Behera. Beroenak, 

ipar isurialdean eta 

mendialdean, 10 eta 16 gradu 

artekoak izango dira; barnealdean, 

berriz, 7 eta 16 

gradu artekoak. 

Altzari 

zangodunak 

Zaude 

p 

Eibar 15/7 

p 

Arrasate 15/7 

▼ 

▼ 

Atzizkia 

Ordaintzeke 

▼ 

▼ 

p 

Donostia 15/9 

p 

Leitza 12/6 

▼ 

Zintzo 

▼ 

Joera 

Astelehena, 14 Asteartea, 15 Asteazkena, 16 

Baizik 

▼ 

Galioaren 

Baiezteko 

ikurra 

▼ ▼ 

Banu, eta 

haiei ba... 

Xiita 

2 

p 

Baiona 15/10 

p 

Iruñea 12/5 

p 

Tafalla 12/5 

p 

Tutera 11/6 

p 

Maule 15/7 

p 

Donibane Garazi 15/7 

▼ 

p 

Abaurregaina 9/2 

Musika 

nota 

Net, bokalik 

gabe 

▼ 

▼ 

t° t° 

Zikoitza 

Nitrogenoaren 

ikurra 

Bi pare 

▼ 

▼ 

▼ 

▼ 

Bokala 

Bihar 

t° 

Zaparradak areagotuz 

pZerua. Aroak beltzera egingo 

du. Goizetik, hodei ugari izango 

dira, batez ere, barnealdean. 

Ondorioz, zerua hodeitsu egongo 

da, eta zaparrada tartekatuak 

botako ditu; ostarteak ere 

egingo dira. Ipar partean, ostarte 

dezente egingo dira, gehienbat 

kostaldean. 

pHaizea. Hego ekialdeko haizea 

ibiliko da. 

pTenperatura. Behera. Beroenak, 

ipar isurialdean eta mendi 

inguruetan, 9 eta 15 gradu artekoak 

izango dira; barnealdean, 

berriz, 6 eta 14 gradu artekoak 

izango dira. 

Itsasoa 

pItsasoko egoera. Lehen 20 

milietan hego haizeak joko du, 

3ko indarrarekin, eta itsaskia 

eragingo du. Nahiko ondo ikusiko 

da. 

pOlatuak. Metro bat eta bi metro 

artekoak altxatuko dira. 

Itsasaldiak ORDUA METROAK 

Itsasbehera 02:06 1,57 

Itsasgora 08:26 3,27 

Itsasbehera 14:23 1,59 

Itsasgora 20:51 3,29 

Isobara mapa 

JON ALBISU 

Eguzkia S0RTU GORDE 

07:32 19:18 

Ilargia EGUNA 

Ilgora Martxoaren 12a, larunbata 

Ilbete Martxoaren 19a, larunbata 

Ilbehera Martxoaren 26a, larunbata 

Ilberri Apirilaren 3a, igandea 

b Hitz jokoak BAGABIGA 

G Hitz gezidunak p Mahai-jokoak. Taula gainean G Sudokua 

t° 

8 4 

5 7 6 

4 7 8 9 

2 6 

6 5 8 2 

9 3 

8 4 3 7 

7 2 6 

2 1 

G Esaldi ezkutua 

«P_nts_tz__r_ 

_tz_ d__n_ d_ 

_d_t__: 

b_d_k_». 

G Atzoko erantzunak 

3 6 7 8 9 4 5 2 1 

9 2 1 3 7 5 8 6 4 

4 5 8 1 2 6 3 9 7 

6 9 3 7 8 2 4 1 5 

1 8 4 6 5 3 2 7 9 

2 7 5 4 1 9 6 3 8 

5 4 2 9 6 1 7 8 3 

8 3 9 2 4 7 1 5 6 

7 1 6 5 3 8 9 4 2 

Esaldi ezkutua: Bakardadea 

da handiustea sendatzeko 

botikarik onena. 

9x9-ko laukian hutsik 

dauden gelaxkak bete 

behar dituzu, 1etik 9ra 

bitarteko zenbakiak 

idatziz, eta kontuan izanik 

zenbaki bakar bat ere ez 

dela bi aldiz azaltzen 

errenkada eta zutabe 

berean, ezta dagokion 

3x3-ko laukian ere. 

Falta diren bokalak 

idatzita Frank 

Lloyd Wright 

arkitekto 

estatubatuarraren 

gogoeta bat 

azalduko zaizu.

1 Aretoak 

Araba 

GASTEIZ 

DABACO BOULEVARD 

Boulevard merkataritza gunea (902-221622). Ikuslearen eguna: osteguna. 

Enredados 16:00 18:05 

Saw VII 20:15 22:15 

Destino oculto 16:15 18:20 20:25 22:35 00:45 

Mañana cuando la guerra empiece 16:05 18:15 

Primos 20:25 22:30 

El oso Yogi 3D 16:10 

Torrente 4. Lethal Crisis 3D 18:00 20:15 22:30 01:00 

23-F 16:15 18:15 

Valor de ley 20:20 22:15 

Cisne negro 16:05 18:15 20:25 22:35 00:45 

Rango 16:10 18:15 20:25 22:30 01:00 

Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00 

En tiempo de brujas 16:25 18:25 20:25 22:20 00:20 

Sígueme el rollo 15:50 18:05 20:20 22:35 00:50 

The Mechanic 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

Chico & Rita 16:20 18:20 

El santuario 20:20 22:30 

DFLORIDA 

San Prudentzio, 22 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Torrente 4 17:30 20:00 22:30 

Chico & Rita 17:30 

El estudiante 20:00 22:30 

Incendies 17:30 20:00 22:30 

Cisne negro 17:30 20:00 22:30 

Cuentos de principios 18:00 20:15 22:30 

Cuidadores 18:00 20:15 22:30 

Bienvenidos al Sur 18:00 20:15 22:30 

DGURIDI 

San Prudentzio, 6 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

El discurso del rey 17:30 20:00 22:30 

En tiempo de brujas 17:30 20:00 22:30 

Sígueme el rollo 17:30 

Ispansi 20:00 22:30 

En el centro de la tormenta 17:30 20:00 22:30 

Destino oculto 16:30 18:30 20:30 22:30 

Rango 16:30 18:30 

Los chicos están bien 20:30 22:30 


Torrente 4 3D 18:30 20:30 22:30 

DYELMO GORBEIA 3D 

Gorbeia merkataritza gunea (94-5460623). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Torrente 4 3D 15:45 17:00 18:00 19:15 20:15 

21:30 22:30 23:45 00:45 

Torrente 4 16:15 17:30 18:30 19:45 20:45 

22:00 23:00 00:15 

Rango 16:15 18:15 20:15 22:15 

El discurso del rey 15:30 17:45 20:00 22:15 00:30 



Cisne negro 18:00 20:15 22:30 00:45 

The Mechanic 16:20 18:20 20:20 

Secuestrados 22:20 00:20 


Saw VII 3D 20:00 22:0000:00 

La trampa del mal 22:05 00:05 

Valor de ley 16:10 18:20 20:30 

Sed de venganza 22:4000:40 

Primos 21:50 23:50 

El oso Yogi 3D 16:10 18:10 


Enredados 3D 16:30 

El santuario 3D 00:15 

También la lluvia 16:05 18:05 20:05 


Bizkaia 

BILBO 

DCAPITOL 

Villarias, 10 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 

En tiempo de brujas 17:00 1945 22:30 

Cisne negro 17:00 19:45 22:30 

Torrente 4 17:00 19:45 22:30 


DGOLEM ALHONDIGA 

(94-6070767). 

Torrente 4 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 

Cuestion de principios 17:15 20:00 22:30 

Bienvenidos al Sur 16:30 18:30 20:30 22:30 


Rango 16:30 18:30 

Los chicos están bien 17:30 20:00 22:30 

Cisne negro 17:30 20:10 22:30 

Winter’s Bones 20:30 22:30 


DMULTICINES 

Eskutza kalea, 13 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 


Incendies 17:15 19:45 22:00 

Valor de ley 17:30 

Ispansi 19:45 22:15 

Women Without Men 17:30 

Bienvenido al sur 17:30 20:00 

Pan negro 20:00 22:15 

Chico & Rita 20:00 22:15 


Cuidadores 17:30 19:45 22:15 

DZUBIARTE 

Leizaola Lehendakariaren kalea, 

Torrente 4 3D 16:15 18:15 20:15 22:15 00:30 

Torrente 4 17:00 19:45 22:15 00:30 

Ispansi 22:15 00:30 


Enredados 17:00 

Cisne negro 17:00 19:45 22:15 00:30 

Sígueme el rollo 17:00 19:30 22:15 00:30 

Destino oculto 19:30 22:15 00:30 

Rango 17:00 19:30 


BARAKALDO 

DCOLISEO MAX OCIO 

Kareaga kalea z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena. 

Rango 17:00 19:15 22:00 00:30 

Torrente 4 17:00 19:00 21:00 23:00 


Chico & Rita 18:00 20:00 22:00 00:30 

Primos 22:00 00:30 

The Mechanic 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 


Sígueme el rollo 16:30 19:15 22:00 00:30 

Torrente 4 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

En tiempo de brujas 17:00 19:15 22:00 00:30 

Cisne negro 16:45 19:15 22:00 00:30 

Gipuzkoa 

DONOSTIA 

DANTIGUO BERRI 

(943-001200). Ikuslearen eguna: astelehena. 



‹ Agenda 

Torrente 4 3D 

Cisne negro 

16:45 18:15 18:45 20:15 20:45 

22:15 22:45 

17:00 19:00 21:00 23:00 

DTOLOSA. Leidor. 

Blog MB 19:30 22:30 

Rango 

Los chicos están bien (JBA) 

16:45 18:45 

20:45 22:45 

USURBIL 

El estudiante 16:00 

Los chicos están bien 16:30 19:00 22:00 00:30 

Bienvenidos al sur 19:15 22:00 00:30 

Más allá de la vida 16:30 19:15 22:00 00:30 

Valor de ley 16:15 19:00 22:00 00:30 

El discurso del rey 16:45 19:15 22:00 00:30 

Mañana cuando la guerra empiece 17:00 

El oso Yogi 3D 16:00 18:00 20:00 

DYELMO MEGAPARK 

Erribera etorbidea z/g (94-4181672). Ikuslearen eguna: astelehena. 

Torrente 4 3D 16:00 16:45 18:15 19:00 20:30 

21:15 22:45 23:30 01:00 

Torrente 4 2D 17:30 19:45 22:00 00:15 



Mañana cuando la guerra... 15:40 17:50 

The Mechanic 18:20 22:35 00:30 



Rango 15:45 18:00 20:15 

Enredados 3D 15:50 17:50 

Enredados 2D 16:05 

Cisne negro 2D 22:2500:40 


Valor de ley 20:00 22:15 00:45 

Secuestrados 16:20 18:10 

The fighter 20:00 22:2000:40 

Valor de ley 17:15 19:45 22:15 

Torrente 4 2D 17:15 19:15 21:00 23:00 

En tiempo de brujas 17:15 

Más allá de la vida 19:45 22:15 


DLA BRETXA 

Arraindegi eraikina (943-421371). 

Torrente 4 3D 16:00 17:45 18:15 19:50 20:30 

22:00 22:45 

Torrente 4 16:00 16:30 18:00 18:30 20:00 

20:30 22:15 22:30 


Cisne negro 18:00 20:15 22:30 



Bienvenidos al Sur 16:00 18:15 

El discurso del rey 20:20 22:45 


Rango 16:00 18:00 20:00 


DPRINCIPE 

San Joan, 10 (943-421247). Ikuslearen eguna: asteazkena. 


Bienvenidos al sur 16:45 19:00 21:00 23:00 

Cisne negro 17:00 19:30 22:15 

Cuidadores 17:00 19:00 21:00 23:00 

De dioses y hombres 17:15 


Los chicos están bien 17:30 20:00 22:45 

DURBIL 

Urbil merkataritza gunea (943-221622). 

Torrente 4 3D 18:00 20:15 22:30 00:45 




Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00 


Cisne negro 20:00 22:15 00:45 


The Mechanic 22:45 

Rango 16:00 18:15 20:30 

Sígueme el rollo 20:00 22:30 

Saw VII 16:00 18:00 

DVILLABONA.Gurea aretoa. 

127 horas 19:30 22:15 

DZARAUTZ.Modelo. 

Más alla de la vida 17:00 19:30 22:15 

DZUMAIA. Aita Mari aretoa. 

Cisne negro 19:30 22:15 

DZUMARRAGA. Arizti aretoa. 

Más alla de la vida 19:00 22:30 

Lapurdi 

BASAURI 

DIBAIGANE 

Enredados 

Primos 

DSOCIAL ANTZOKIA 

17:30 

19:30 22:00 

El discurso del rey 

Ispansi 

Chico & Rita 

Incendies 

Cuestión de principios 

DTRUEBA 

17:15 19:45 22:30 

16:45 19:00 

21:00 23:00 

16:45 19:30 22:15 

17:15 19:45 22:15 

BAIONA 

DCGR CENTRE 

(0559-599090). 

L’assaut 

Le marquis 

11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:15 

11:15 14:00 16:00 18:00 20:00 22:15 

Ez dago emanaldirik. 

S. Esnaola, 10 (943-271391). Ikuslearen eguna: asteartea. 

Le rite 11:15 14:00 16:30 19:45 22:15 

DBERMEO.Nestor Basterretxea. 


DDERIO.Gurea aretoa. Diario de Greg 18:00 

El santuario 20:30 

DDURANGO.Zugaza. Rango 17:00 

Torrente 4 3D 19:30 22:30 

DELORRIO.Arriola. La llave de Sarah 22:30 

El discurso del rey (JBA) 17:00 19:30 22:00 

Incendies (JBA) 17:00 19:30 22:00 

DANDOAIN.Bastero zinema. 

Más alla de la vida 22:30 

DARETXABALETA.Zaraia. Zigortzaileak 17:00 

Camino a la libertad 22:00 

DARRASATE. Amaia. 


Avant l’aube 

Sans identite 

Une pure affaire 

Les voyages de Gulliver 

Sanctum 3D 

Largo winch 2 

Les femmes du 6 

11:15 13:45 16:00 

14:00 16:30 19:45 22:15 

11:15 14:00 16:00 

11:15 14:00 

22:15 

16:30 22:15 

DERMUA.Ermua Antzokia. 

De dioses y hombres 19:30 127 horas 22:00 

DGALDAKAO.Torrezabal. 

Torrente 4 3D 19:30 22:30 

DATAUN.Herri antzokia. 

Más allá de la vida 22:00 

DAZKOITIA. Baztartxo. 


DGERNIKA-LUMO.Lizeo Antzokia. 

Los viajes de Gulliver 16:30 Camino a la libertad 19:00 22:00 

GETXO 

D GETXO ZINEMAK 

Arriluze z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Mañana cuando la guerra empiece 16:30 

Sígueme el rollo 19:00 22:00 00:30 



Primos 20:30 22:30 00:30 


Valor de ley 20:20 22:3000:40 

Chico & Rita 16:30 18:30 

The Mechanic 20:30 22:30 00:30 

Bienvenidos al Sur 16:20 18:20 20:20 22:20 00:30 

Rango 16:00 18:10 20:20 22:30 00:30 

El discurso del rey 16:30 19:30 22:00 00:30 

Cisne negro 16:00 18:10 20:20 22:3000:40 

Torrente 4 3D 16:30 18:30 20:30 22:30 00:30 

DBEASAIN.Usurbe. 

Más allá de la vida 19:30 22:15 

EIBAR 

DCOLISEO 


En tiempos de brujas 17:00 19:45 22:30 

The figther 17:00 19:45 22:30 

Torrente 4 3D 19:45 22:30 

DELGOIBAR. Herriko Antzokia. 

127 horas 19:00 22:15 

ERRENTERIA 

DNIESSEN ZINEMAK 

(943-345291). 

Torrente 4 3D 16:00 18:05 20:20 22:35 00:50 

Torrente 4 16:15 18:15 20:30 22:45 01:00 


Torrente 4 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 


DIGORRE. Lasarte aretoa. Ez dago emanaldirik. 

LEIOA 

DCINESA ARTEA 

Artea merkataritza gunea (902-333 231). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Torrente 4 3D 16:00 16:15 17:00 17:30 18:00 

18:15 19:00 19:30 20:00 20:15 

21:00 21:30 22:00 22:15 23:00 

23:3000:00 00:15 01:00 

Torrente 4 16:40 18:40 20:40 22:4000:40 


Cisne negro 16:00 18:10 20:20 22:3000:40 


Rango 16:00 18:10 


Cisne negro 20:30 22:45 01:00 




DHERNANI. Biteri. Zigortzaileaks 17:00 

De dioses y hombres 19:30 22:30 

IRUN 

DCINEBOX MENDIBIL 

Mendibil merkataritza gunea (943-630223). Ikuslearen eguna: osteguna. 



Rango 16:00 18:15 20:20 


Rango 16:00 18:10 20:20 00:30 


DKULTUR LEIOA 


DLEKEITIO.Ikusgarri zinema. 

Pan negro 19:30 22:00 

DMUNGIA.Olalde. Ez dago emanaldirik. 

DMUSKIZ.Meatzari aretoa. Ez dago emanaldirik. 

DONDARROA.Bide Onera. El oso Yogi 3D 16:30 19:00 

Destino oculto 2D 22:00 

PORTUGALETE 

DBALLONTI 

Torrente 4 3D 16:15 18:15 20:15 22:15 

Torrente 4 16:30 18:30 20:30 22:30 

Rango 16:10 18:10 20:20 



Sígueme el rollo 16:00 18:05 20:20 

Cisne negro 20:20 22:25 



SANTURTZI 

DSERANTES 

(94-4839244). Ikuslearen eguna: asteazkena. 

Rango 17:30 19:45 22:15 

Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:45 01:00 



The Mechanic 16:00 18:05 

Cisne negro 20:05 22:30 00:30 


DTXINGUDI 


Torrente 4 3D 16:30 18:00 18:30 20:00 20:30 

22:00 22:45 


Bienvenidos al sur 16:00 18:10 

En tiempo de brujas 20:30 22:30 



Cisne negro 18:00 20:15 22:30 

Rango 16:00 18:15 



Torrente 4 16:15 18:15 20:15 22:15 

DLAZKAO. Areria aretoa. 

El secreto de la última luna 17:00 

127 horas 19:30 22:15 

DLEGAZPI. Latxartegi zinema. 


DOÑATI. Herri zinema. Gru, mi villano favorito 17:00 


DORDIZIA. Herri antzokia. 

El demonio bajo la piel 19:30 22:15 



DZALLA.Antzokia. Tambien la lluvia 22:30 

DZORNOTZA.Zornotza aretoa. Ez dago emanaldirik. 

e etage 

Sex friends 

DL’ATALANTE 

(05559-557363). 

20:00 

18:00 

We want sex equality 

True Grit (JBA) 

DL’AUTRE CINEMA 

(05559-555298). 

La permission de minuit 

16:15 20:45 

14:00 18:30 

16:15 20:30 

Jimmy Riviere 

Black Swan 

Les femmes du 6 

15:45 21:00 

18:30 

e El discurso del rey 

Rango 

Destino oculto 

17:15 20:00 22:30 

16:30 18:30 

20:30 22:45 

Cisne negro 

Valor de ley 

17:15 20:00 22:30 

20:00 22:45 

DGOLEM LA MOREA 


Torrente 4 3D 16:30 17:30 18:30 19:30 20:30 

21:30 22:30 

Torrente 4 16:30 18:30 20:30 22:45 

Rango 16:30 18:30 20:30 




Sigueme el rollo 17:30 20:00 22:45 

The Mechanic 17:30 20:00 22:45 

Saw VII 3D 20:30 22:45 

El oso Yogi 3D 16:30 18:30 

Cisne negro 17:30 20:00 22:30 



Primos 20:30 22:30 

DGOLEM YAMAGUCHI 


Incendies 17:15 20:00 22:30 

Inspansi 18:30 20:30 22:45 

Bienvenidos al sur 16:30 18:30 20:30 22:45 

Los chicos estan bien 20:00 22:30 

Winter’s Bone 16:30 20:30 22:45 

Pan negro 16:30 18:30 


DSAIDE CARLOS III 


Torrente 4 3D 

Torrente 4 


Bienvenidos al sur 

Cisne negro 

DSAIDE OLITE 

17:15 19:45 22:45 

16:30 18:30 20:30 22:30 

17:30 20:00 22:30 

17:30 20:00 22:30 

17:30 20:00 22:30 


En el centro de la tormenta 

Ispansi 

En tiempo de brujas 


Rango 

Enredados 

DALTSASU. Iortia. 


LIZARRA 

17:30 20:00 22:30 

20:00 22:30 

20:00 22:30 

17:30 20:00 22:00 

17:30 

17:30 

DGOLEM LOS LLANOS 

Torrente 4 

Rango 

De dioses y hombres 

Valor de ley 

17:30 20:30 

17:30 

20:30 

17:30 20:30 

etage 

The hunter 

Le cercle 

Le petit fugitif 

ANGELU 

DMONCINE 

Fighter 

L’assaut 

Le marquis 

Sans identité 

True Grit 

Sanctum 3D 

Largo winch 2 

Les femmes du 6e étage 

Rien à déclarer 

Le discours d’un roi 

Animaux & Cie 3D 

Animaux & Cie 2D 

14:15 

19:15 

17:30 

14:00 

11:00 14:00 16:30 19:00 21:30 

14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 

11:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00 

14:00 16:30 19:00 22:00 

14:00 18:00 21:30 

22:00 

11:00 21:30 

11:00 14:00 16:00 18:00 20:00 

11:00 16:00 20:00 

11:00 16:30 19:00 

14:00 

11:00 

TUTERA 

DOCINE 

Tiempo de brujas 


Mañana cuando la guerra 

Torrente 4 

Enredados 

Sígueme el rollo 


The mechanic 

Cisne negro 

El oso Yogi 3D 

Torrente 4 3D 

Rango 

Valor de ley 

UHARTE 

DITAROA 

16:30 18:30 

20:30 22:30 

00:30 

16:30 17:30 18:30 19:30 20:30 

21:30 22:30 23:30 00:30 

16:00 18:00 

20:00 22:15 00:30 

16:30 19:00 22:00 00:30 

16:00 

18:10 20:20 22:30 00:30 

16:30 

16:15 18:15 19:15 20:15 21:15 

22:15 23:15 00:30 

16:30 18:30 20:30 

22:30 00:30 

DONIBANE LOHIZUNE 

DLE SELECT 

Le marquis 14:15 16:30 

La ligne droite 

L’assaut 14:15 

Le rite 

Les femmes du 6e étage 

La Permission de minuit 16:30 

Paul 16:30 

Les voyages de Gulliver 3D 14:15 

Les emotifs anonymes 14:15 

Shahada (JBA) 16:30 

Les fils à Jo 

DHAZPARNE.Haritz Barne. 

Les chemins de la liberté 16:00 21:00 

21:30 

21:30 

19:00 

21:30 

19:00 

21:30 

19:00 

19:00 

(902-463269). Ikuslearen eguna: osteguna. 

Torrente 4 3D 16:00 18:00 20:00 22:00 00:30 

Torrente 4 2D 17:00 19:00 21:00 23:00 00:45 


Rango 16:10 18:10 20:10 22:10 00:30 



Mañana, cuando la guerra empiece 16:00 

The mechanic 22:10 00:30 

Sígueme el rollo 16:00 18:10 20:30 22:30 00:45 

Chico & Rita 16:10 18:10 20:10 22:10 00:30 

El oso Yogi 3D 16:10 18:10 

Saw VII 3D 20:15 22:15 00:30 

Cisne negro 16:00 18:10 20:20 22:30 00:45 

Valor de ley 18:00 20:10 22:20 00:30 

Enredados 16:00 18:00 20:00 

DHENDAIA.Les Varietes. 

Rouge comme le ciel 15:00 

L’Empire du Milieu du Sud 17:00 

Toi, moi, les autres 21:00 

DKANBO.L’ Aiglon. 

Largo Winch 2 15:00 21:00 

MIARRITZE 

DROYAL 

Avant l’aube 14:00 

Black swan (JBA) 21:00 

Boxing Gym (JBA) 16:00 

La permission de minuit 14:00 20:00 

La princesse de Montpensier 17:30 

Le bruit des glaçons 15:55 

Le discours d’un roi (JBA) 16:20 

True Grit (JBA) 14:00 18:40 

We want sex equality (JBA) 17:35 21:30 

Winter’s bone (JBA) 19:40 

Les chats persans (JBA) 22:00 

Nafarroa 

IRUÑEA 

DGOLEM BAIONA 


Torrente 4 3D 16:30 17:30 18:30 20:30 22:45 

Cuestión de principios 17:30 20:00 22:30 

VIANA 

DLAS CAÑAS 

Torrente 4 3D 17:30 20:00 22:30 

Torrente 4 18:00 20:15 22:45 


Rango 18:00 20:15 22:40 

Cisne negro 17:30 20:00 22:30 


Mañana cuando empiece la guerra 17:30 19:45 


Más allá de la vida 22:15 

The mechanic 22:30 


Nafarroa Beherea 

DDONIBANE GARAZI.Le Vauban. 

Animaux et Cie 15:00 Mardi après Noël (JBA) 18:00 

La permission de minuit 21:00 

DDONAPALEU.St. Louis. 

Animaux et Cie 15:00 Le discours d’un roi 18:00 

Largo Winch 2 21:00 

Zuberoa 

DMAULE-LEXTARRE.Baitha. 

Au-dela 18:00 Le marchand de sable 18:00 

Les chemins de la liberté 21:00 Même la pluie 21:00


Agenda › 

Komunikazioa D 

Ez dakit 

Ekografiak 

Jokin Labaien 

TB1eko ikusle datuek beherantz 

egin izanak ba al E du loturarik faktore politikoekin 

eta abertzalegoan ETB 

markarekiko egon daitekeen deskonfiantzarekin?», 

galdetzen dio 

sail honetako arduradunak Rosa 

Ione Zuazo Bilbo 

Hamaika telebistak eta Azkue 

fundazioak 11.bit saio berria plazaratzea 

bide ematen duen hitzarmena 

sinatu dute. Bi elkarteen 

arteko elkarlanaren ondorioa 

izango da saioa, euskara eta azken 

teknologiak uztartzea helburu 

izango duena. 

11.bit astero emango dute, ordu 

erdiko saioan, eta berrikuntza 

teknologikoek, sare sozialek, gadget 

berriek eta hainbat bitxikeria 

eta bideok izango dute lekua bertan. 

Rodrigo Gartzia Azkue fundazioko 

zuzendariaren arabera, 

Interneten euskararen erabileraren 

sustapena izango da saioaren 

ardatz, «modu berritzailean hizkuntza 

sarean josteko asmoa 

dugu, bereziki gazte eta nerabeei 

zuzenduz». 

Hala, martxoaren 16tik aurrera, 

astezkenero, 19:45ean emango 

dute 11.bit. Bertan, Euskal Herritik 

mundura, sarearen bidez hedatu 

diren proiektuek tarte handia 

hartuko dute, Goear eta Aiaraldea.com 

webguneek adibidez. 

Albiste teknologikoek ere izango 

dute lekua, baita Azkue fundazioak 

egiten dituen ekimenek ere. 

Sarean dauden iPad, iPhone eta 

beste mila bitxikeria ere ez dira 

faltako, ezta informatikazaleek 

agendan gorriz markatuta dauzkaten 

ekintzak ere, Gipuzkoa Encounter 

edo Euskal Encouter 

kasu. 

Diez Urrestarazu ETB1ko edukien 

zuzendariari. Hona erantzuna: 

«Ez dakit. ETB1 ez da ikusleak 

galtzen hasi 2009ko uztailean. 

Euskadi Irratian gobernu aldaketak 

ez du eragin. Eta ETB1en ere 

ez dut uste, 2003tik beherantz 

egin baitu. Euskal ikuslegoa 

ETB1etaz ahaztu egin zen aspaldi, 

arrazoi askogatik. Orain aurrera 

egin behar dugu. Espero 

dut urtebete barru duintasun 

handiagoa izango dugula. Euskaraz 

bizi den jendeak eskubidea 

osoa du kate duin bat edukitzeko». 

Mesfidantza eragin dezake 

«ez dakit» batekin hasitako eran- 

Urtzi Urrutikoetxea Bilboko 

Hamaika telebistako zuzendariak 

uste du telebistaren bi urtetako 

ibilbidean jarritako erronka 

ugari bete dituztela. «Euskarazko 

telebista desberdin, urbano eta 

gaztea sortu dugu, Bilbotik hasita, 

beste herri telebistei esker ia 

Bizkaia osora ailegatu, eta Euskal 

Herrian zehar hedatzen ari 

dena». 

Hala ere, hiriko gazte jendearengana 

heltzeko oraindik ere 

zailtasunak dituztela onartu du, 

eta helburu horri begira sortu 

dute 11.bit saioa, «nahiz eta denetariko 

jendea erakartzeko ahalegina 

ere egin dugun». 

Oraingoz, 28 saio ematea aurreikusi 

dute, erdia martxotik 

ekainera bitartean, eta beste erdia 

udako etenaren ondotik. Bi elkarteen 

arteko elkarlanari dagokionez, 

hasiera ona dela esan du 

tzunak. Euskaraz bizi nahi duen 

jendea erakartzeko egin beharrekoa 

aztertzeko arduradunaren 

ahotik irten da erantzuna. Ez du 

ezjakintasuna adierazten, tamalez. 

Gehiago du esan nahi ez duenetik, 

esatea komeni ez den horretatik. 

Itxurak zaindu, erdizka 

erantzun eta galderari izkina egiteko 

modua dirudi. 

Mesfidantza eragin dezake arazoaren 

jatorria ikus-entzuleengan 

jartzen duenak. Ez dira asko 

izango, saio zein kate baten beherakada 

etxeko sofan dauden horiei 

egozten dietenak. Baina esan 

du, «euskal ikuslegoa ETB1etaz 

Gartziak: «Ziur denborarekin 

proiektu gehiago ere garatuko ditugula». 

Euskararen indarra Interneten 

Gartziaren hitzetan, euskararen 

itzala handia da Interneten, hizkuntzak 

duen hiztun kopurua 

ahaztu egin zen aspaldi, arrazoi 

askogatik». Telebistako egituraren 

logikaren barruan, ETB1 euskal 

ikuslegoaz ahaztu egin zela litzateke 

erantzun logikoa; horrek 

ekarri zuela jendeak ETB1 ikusteari 

utzi izana. 

Eta gehitzen du orain aurrera 

egin behar dela. Espero duela urtebete 

barru duintasun handiagoa 

izatea. Euskaraz bizi den jendeak 

eskubidea osoa duela kate 

duin bat edukitzeko. Arazo baten 

aurrean zail da iraganean sakondu 

ez eta oraina ulertu eta etorkizuna 

eraikitzea. Hala ere, euskaraz 

bizi den jendeak kate duin bat 

Azkuerekin elkarlanean, saio berri bat 

estreinatuko du Hamaika telebistak 

Asteazkenero,‘11.bit’ 

saioak euskarari eta 

teknologia berriekin 

lotutako gaiei 

egingo die tartea 

Rodrigo Gartzia, Miren Dobaran eta Urtzi Urrutikoetxea, atzo, Bilbon. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS 

‘‘ Sarean garatzen diren 

euskal egitasmoek 

lekua edukiko dute 

‘11.bit’telebista saioan» 

URTZI URRUTIKOETXEA 

Bilboko Hamaika telebistako zuzendaria 

«Hiztun kopuruarekin 

alderatuz, euskarak 

oso itzal handia du 

Interneten» 

RODRIGO GARTZIA 

Azkue fundazioko zuzendaria 

kontuan hartuz gero. Datuek 

ere hala diote. Wikipedian, 278 

hizkuntzen artean, 44. postuan 

dago euskara; Google bilatzailean 

40.ean eta Interneten 38.ean. 

Gainera, euskal herritarren 

%23k euskaraz nabigatzen dute 

gaur egun. «Hizkuntza gutxitu 

batek halako datuak izatea aukera 

ikaragarriak ditugula esan 

nahi du, eta indarrak metatu 

behar ditugu produktu erakargarriak 

sortzeko», esan du Miren 

Dobaran Azkue fundazioko kideak. 

Interneten euskarak duen itzal 

hori hainbat eta hainbat lagunen 

ardurei eta ekarpenei esker lortu 

dela esan du Urrutikoetxeak: «Sarean 

garatzen diren euskal egitasmo 

horiek ere lekua izan behar 

zuten horrelako telebista saio batean, 

hoien bozgorailu eta oihartzun 

izango gara». 

izateko eskubide osoa duela 

baieztatu beharra daukanak, ez 

al du esan nahi gaurkoari duintasuna 

falta zaiola? Beraz, ikus-entzuleak 

ETB1ez ahaztu izana ez 

ote da duintasun falta horren ondorioz 

gertatu. Ondorioz, erantzunari 

ekiteko ezin ahal zuen 

erabili «ez dakit» baino formulazio 

zuzenagorik? Onartuko dituenak 

ezkutatu nahi ez dituela iradokiko 

duena, adibidez. 

Lagun bat atzetik gerturatu, 

eta esan dit: «Bazabiltza gaur 

ere... zergatik ez duzu kritika 

eraikitzailea egiten behingoz...». 

«Ez dakit», erantzuna. 

DLaburrak 

AOL enpresak 900 langile 

kaleratuko ditu 

INTERNET ›The Huffington 

Post egunkari digitala 228 

milioi dolarren truke erosi ostean, 

Ameria On Line (AOL) 

enpresak 900 langile kaleratuko 

ditu. Horietatik 200 AEBetan 

eta 700 Indian. Erosketaren 

ostean, bestalde, Ariana Huffington 

Post Media Group taldeko 

presidente eta editore 

buru berria izango da. 

‘La reina del sur’ etzi 

emango dute Antena3en 

TELEBISTA ›Antena3ek La reina 

del sur telesaila estreinatuko 

du astelehenean, nahiz eta datozen 

asteetan asteazken 

gauetan emango duten. Arturo 

Perez-Reverteren liburu batean 

dago oinarrituta, eta aktore protagonista 

Kate del Castillo da. 

Kolonbian, Mexikon eta Espainian 

egin dituzte grabaketak. 

Saenz de Buruaga kargutik 

kenduko du Veo7 kateak 

TELEBISTA ›Ernesto Saenz de 

Buruaga Veo7 kateko aholkulari 

editorial kargutik kentzea erabaki 

du telebista horretako 

zuzendaritzak. Buruaga Veo7n 

egon den epean katearen ikusle 

kuota %0,9tik %0,7ra jaitsi da. 

Xabier Arzalluz etzi 

‘Azpimarra’-n izango da 

TELEBISTA ›Astelehenean 

Maddalen Iriartek Xabier Arzalluz 

elkarrizketatuko du 

ETB1eko Azpimarra saioan, 

20:55ean. Ondoren, gaur-gaurko 

politikaz eztabaidatuko dute 

Gaizka Arangurenek eta Karlos 

del Olmok.

Binakako txapelketa, 

Iruñea eta Gernikatik 

Eskuz binakako txapelketako 

finalerdietara iristeko partida 

erabakigarria jokatuko dute Iruñean 

Titin-Pascual eta Olaizola 

II.a-Begino bikoteek. Saralegi- 

Apraiz / Gonzalez-Laskurain 

lehia emango dute aldi berean. 

‘Frontón’. Nitro, 18:00. 

D Telebista 

ETB 1 

06:35: Marrazki bizidunak. 

10:00 arte, Nafarroarako 

deskonexioan. 07:00: Euskal 

Herritik. 07:25: Zu kirolari. 

08:00: KTX. 08:30: EITB Kultura 

60. 09:20: Travel notes. 

09:45: Oinak izarretan. 10:15: 

Chiloe. 10:50: Mara mara. 

11:20: Sut & blai. 11:50: Teknopolis. 

12:20: Nick dut nik. 12:50: 

EITB Kultura 30. 13:15: Kresala. 

14:00: Gaur egun. 14:45: 

Sustraia. 15:20: Sautrela. 

15:50: Zilarrezko futbola.16:00: 

Futbola. 2. B maila: 

Eibar - Reala B. 18:00: Futbola. 

2. A maila: Celta - Villarreal 

B. 20:00: Magazine champion 

league. 20:28: Gaur egun. 

21:00: Kamera ezkutua. 21:20: 

Ibil2d. Jon Gomez Garaik aurkeztutako 

saioa. 21:45: Finlandia. 

22:45: Chiloe. 23:15: Supernanny. 

00:50: Kamera ezkutua. 

01:10: Musika gauak. 

Mikel Etxabururi 

elkarrizketa 

Zu zara orain txoria kartzelan 

idatzi duen olerki liburuaz hitz 

egingo du Mikel Etxaburuk. 

Bestalde, mendia eta literaturaren 

arteko loturaz ariko dira 

Juanra Madariagarekin eta 

Eider Elizegirekin. 

‘Sautrela’. ETB1, 15:20. 

ETB 2 

07:20: Powder park. 09:00: 

Equipo de rescate. Telesaila. 

10:30: Tequila y Bonetti. 12:25: 

El payaso. Telesaila. 14:05: 

Rex. Telesaila. 14:58: Teleberri. 

15:55: Eguraldia. 16:00: Zinema. 

‘La fuerza del valor’. Zuz.: 

Paul Feig. Akt.: James Caviezel, 

Ben Tibber, Joan Plowright. 

AEB. 2003. 17:45: Zinema. 

‘Orgullo y prejuicio’. Zuz.: 

Joe Wright. Akt.: Keira Knightley, 

Matthew Macfadyen, 

Brenda Blethyn. Erresuma 

Batua. 2005. 20:00: Euskadi 

directo. Adela Gonzalezek 

aurkeztutako saioa. 20:58: 

Teleberri. Estibaliz Ruiz de 

Azuak eta Igor Sigerok aurkeztutako 

albistegia. 21:50: 

Eguraldia. 22:00: Objetivo 

Euskadi. 00:55: Senderos 

misteriosos. Telesaila. 02:30: 

EITB kultura. 02:55: Capital 

cultura. 03:20: Musika gauak. 

‘Ibil2d’ saioa. 21:20 ‘Orgullo y prejuicio’. 17:45. 

ETB 3 

11:20: Doraemon. 12:30: Harriketarrak. 

13:45: George oihanekoa. 

14:30: Zonbi hotela. 

15:15: Harriketarrak: Willma 

erauntsi. 15:40: Ali baba eta 

berrogei lapurrak. 16:50: 

Hamtaro. 17:30: Super heroien 

legioa II. 18:10: One piece. 

19:00: Shaggy eta Scooby 

Doo Usnan II. 19:40: Viva piñata. 

20:25: Super-super sumoa. 

21:10: Keroro sarjentua. 

22:00: Sinfokids. 22:10: Musika 

familian. 22:35: Orain. 22:40: 

Top gaztea. 23:15: Elkartasunaren 

bideak. 23:40: Gaztea 

live. 00:35: Ura bizitza da. 

ETB Sat 

07:30: Zinema. ‘La puntuación 

perfecta’. 2004. 08:55: 

Goenkale. 10:50: La noche de 

crónicas. 13:05: Vaya semanita. 

14:30: Gaur egun. 15:10: 

Lazkao Txiki. 15:20: Esto no es 

serio, o sí. 15:30: Txirrindularitza. 

Tirreno-Adriatico. 16:35: 

ETB kantxa. 17:35: El conquistador 

del fin del mundo. 19:35: 

Mugaldekoak. 20:25: Txirrindularitza. 

Paris-Niza. 21:30: 

Teleberri. 22:25: Viajes. 22:30: 

Pilota. Lezamako eskualdeko 

txapelketa. 23:30: Tribuna 

gol. 00:40: La noche de crónicas. 

02:40: Objetivo Euskadi. 

Hamaika 

Xabier eta Inazio 

Perurena platoan 

Ainere Tolosak eta Aitziber Garmendiak 

Xabier eta Inazio 

Perurena anaiak elkarrizketatuko 

dituzte. Egoitz Lasak, berriz, 

Iñaki Perurena imitatuko du. 

Desapiyua-n Leitza eta Goizueta 

izango dira aurrez aurre. 

‘Finlandia’. ETB1, 21:45. 

09:00: Pernando Amezketarra. 

Marrazki bizidunak. 09:50: 

Txirrita. Marrazki bizidunak. 

10:55: Leku txiki bat. 11:30: Nire 

herria. Arizkun. 12:30: Leku txiki 

bat. 13:00: Onein. 14:05: Harrobia. 

15:10: Berbetan. Josu 

Zabalondo. 15:50: Erritmoz 

bizi. 18:20: Bitartean. Arantxa 

Urretabizkaia. 19:05: Bat eta 

bat (astelehena). 20:05: Gipuzkoa 

kultura. 20:35: Skapa. 

20:55: Gabiriako rallya. 21:25: 

Bat eta bat. Magazinea. 22:55: 

Gipuzkoa kultura. 22:25: Ikusmira. 

Astei agro maratoia. 

22:55: Gipuzkoa kultura. 

La 1 

09:00: 50 años de... 09:30: 

Los Lunnis. 10:30: Zinema. 

‘Annie 2’. 1995. 12:00: Zinema. 

‘Rudy, el cerdito de carreras’. 

2007. 13:30: En familia. 14:30: 

Corazón. 15:00: Telediario1. 

16:00: Zinema. ‘Papa canguro 

2’. 2007. 17:25: Zinema. ‘Un 

asesino en el piso de arriba’. 

Zuz.: Douglas Jackson. 2005. 

18:55: Zinema. ‘La viudita naviera’. 

Zuz.: Luis Marquina. 

1961. 21:00: Telediario2. 21:30: 

Informe semanal. 22:30: Zinema. 

‘Mataharis’. Zuz.: Iciar 

Bollain. 2007. 00:50: Zinema. 

‘No somos nadie’. 2002. 

La 2 

11:40: Programa de mano. 

12:10: Mapa sonoro. 12:40: Somos 

cortos. 13:10: Zoom net. 

13:55: Tendido cero. 14:40: Memoria 

de España. 15:30: Palabra 

por palabra. 16:00: Grandes 

documentales. 16:55: Documentales 

culturales. 17:55: 

Para todos La2. 18:25: Imprescindibles. 

19:00: Mi reino por 

un caballo. 19:30: Los oficios 

de la cultura. 20:00: La dieta 

mediterránea. 20:30: Cocinero 

a presión. 21:00: Mujeres 

desesperadas. 22:25: Documentos 

tv. 23:25: La noche temática. 

‘Esencia de mujer’. 

Antena 3 

09:00: Magia sin secretos. 

10:45: Los más. 12:15: El club 

del chiste. 13:00: Bricomanía. 

13:30: Los Simpson. 15:00: Antena3 

noticias. 16:00: Zinema. 

‘La extraña’. 2010. 17:45: Zinema. 

‘Durmiendo con su enemigo’. 

Zuz.: Jorge Montesi. 

1996. 19:45: Zinema. ‘El premio’. 

Zuz.: Stuart Cooper. 

1997. 21:00: Antena3 noticias. 

22:00: Zinema. ‘Los 4 fantásticos’. 

Zuz.: Tim Story. 2005. 

00:00: Zinema. ‘Un hombre 

peligroso’. Zuz.: Keoni Waxman. 

1993. 01:45: Zinema. 

‘Llamarada solar’. 2007. 

Tele 5 

07:00: Scrubs. 09:00: Wildfire. 

10:45: I love tv. 13:00: Vuélveme 

loca. 15:00: Informativos 

Telecinco. Jose Ribagordak 

eta Carme Chaparrok aurkeztutako 

albistegia. 16:00: 

Zinema. ‘Devuelveme mi 

suerte’. Zuz.: Donald Petrie. 

2006. 18:00: ¡Qué tiempo tan 

feliz!. Teresa Camposek gidatutako 

saioa. 20:55: Informativos 

Telecinco. 22:00: La 

noria. Jordi Gonzalezek aurkeztuta. 

02:30: Locos por ganar. 

04:00: Infocomerciales. 

05:00: En concierto. 05:30: 

Fusión sonora. 

La Sexta 

08:50: La ciencia del deporte. 

09:50: Formula Sexta. 10:15: 

Explosiones fallidas. 11:15: 

Jesse James es hombre 

muerto. 12:10: Megaedificios. 

13:15: Yas Marina Island Hotel. 

14:15: La Sexta noticias. 14:55: 

La Sexta deportes. 15:30: Zinema. 

‘Twister’. 1996. 17:40: 

Zinema. ‘Yo soy Sam’. Zuz.: 

Jessie Nelson. 2001. 19:25: 

Quién vive ahí. 20:20: La sexta 

noticias. 20:55: La sexta deportes. 

21:30: La previa de la 

liga. 22:00: Futbola. Zaragoza 

- Valentzia. 00:00: Post partido. 

01:30: Pokerra. 

E Gaurko filmak 

La fuerza del valor 11 

pETB2, 16:00. Zuz.: Paul Feig. Akt.: 

James Caviezel, Ben Tibber. 2003. 

Orgullo y prejuicio 111 

pETB2, 17:45. Zuz.: Joe Wright. Akt.: 

Keira Knightley, Matthew Macfadyen, 

Brenda Blethyn. 2005. 

Yo soy Sam 1 

pLa Sexta, 17:40. Zuz.: Jessie Nelson. 

Akt.: Sean Penn, Michelle Pfeiffer, 

Laura Dern, Dianne West. AEB. 2001. 

Cazador blanco, corazón... 1111 

pLa Sexta3, 17:50. Zuz.: Clint Eastwood. 

Akt.: Clint Eastwood, Jeff Fahey, 

George Dzundza. AEB. 1990. 

La sirena del Mississippi 1111 

pLaSexta3, 19:55. Zuz.: Francois 

Truffaut. Akt.: Jean-Paul Belmondo, 

Catherine Deneuve. Frantzia. 1969. 

Cuatro 

09:00: El zapping de surferos. 

10:45: El encantador de perros. 

14:00: Noticias Cuatro. 

14:50: Deportes Cuatro. 15:45: 

Zinema. ‘Al diablo con el diablo’. 

Zuz.: Harold Ramis. 

2000. 17:45: Zinema. ‘A por 

todas: todo o nada’. Zuz.: Steve 

Rash. 2006. 20:00: Noticias 

Cuatro. 21:00: Bob esponja. 

21:35: Zinema. ‘Buscando 

a Nemo’. Zuz.: Andrew 

Stanton, Lee Unkrich. 2003. 

23:20: Zinema. ‘Scary movie 

3’. Zuz.: David Zucker. 2003. 

00:45: Zinema. ‘Miedo punto 

com’. 2001. 02:30: Perdidos. 

Arte 

10:50: 360º, géo. 11:45: Le Dessous 

des cartes. 12:00: Toutes 

les télés du monde. 12:30: Le 

Blogueur. 13:00: One shot not. 

14:00: Arts du mythe. 14:30: 

Telefilma. ‘Une nuit sans étoiles’. 

2004. 16:15: Hitler et Mussolini. 

17:45: Le Dessous des 

cartes. 18:00: Toutes les télés 

du monde. 18:30: Cuisines des 

terroirs. 19:00: Arte journal. 

19:15: Arte reportage. 19:55: 

360º, géo. 20:40: E=MC2, une 

biographie de l’équation. 

22:25: Zinema. ‘Le poing qui 

tue’. Zuz.: Fulvio Bernasconi. 

2007. 23:50: Metropolis. 

Teledeporte 

06:10: Igeriketa. 07:30: Snowboard. 

08:00: Eskia. Munduko 

kopa. 08:30: Txirrindularitza. 

Paris - Niza. 10:00: Igeriketa. 

Europako txapelketa, zuzenean. 

11:35: Total rugby nº5. 

12:00: Bela. 12:30: Igeriketa. 

Europako txapelketa, zuzenean. 

13:10: Duatloia. 13:35: 

Golfa. 14:35: World of freesport. 

15:00: Futbola. 15:30: Txirrindularitza. 

Paris - Niza, zuzenean. 

17:55: Saskibaloia. 

Unicaja - Bilbo Bizkaia Basket, 

zuzenean. 20:00: Tenisa. 

Masters 1000 Indians Wells 

(AEB), zuzenean. 


‹ Agenda 

Buscando a Nemo 1111 

pCuatro, 21:35. Zuz.: Andrew Stanton, 

Lee Unkrich. Animazioa. 2003. 

Los 4 fantásticos 11 

pAntena3, 22:00. Zuz.: Tim Story. 

Akt.: Ioan Gruffudd, Jessica Alba, Chris 

Evans, Michael Chiklis. AEB. 2005. 

Frida 111 

pLaSexta3, 22:00. Zuz.: Julie Taymor. 

Akt.: Salma Hayek, Alfred Molina, Mia 

Maestro. AEB. 2002. 

Mataharis 111 

pLa1, 22:30. Zuz.: Iciar Bollain. Akt.: 

Najwa Nimri, Nuria Gonzalez, Maria 

Vazquez. Espainia. 2007. 

No somos nadie 11 

pLa1, 00:50. Zuz.: Jordi Molla. Akt.: 

Jordi Molla, Candela Peña, Juan Carlos 

Vellido. Espainia. 2002. 

TF1 

D 

06:00: Boule et Bill. 06:30: 

Tfou. Marrazki bizidunak. 

08:10: Teleshopping. 09:45: 

Télévitrine. 10:15: Tous ensemble. 

12:00: Les 12 coups 

de midi!. 13:00: Journal. 13:15: 

Reportages. 14:35: Telefilma. 

‘Une vie en danger’. Zuz.: 

Grant Harvey. 2009. 16:10: 

Vampire diaries. 17:50: Tous 

ensemble. 18:45: 50 mn inside. 

20:00: Journal. 20:45: Danse 

avec les stars. 23:20: New 

York, section criminelle. 01:45: 

Alerte cobra. 02:30: L’amour 

dans son regard. 04:05: Sur 

les routes d’Ushuaia. 

France 2 

06:10: 15/A. 07:00: Télématin. 

09:35: Thé ou café. 10:20: Paris 

sportifs. 10:50: Réveillez 

vos méninges. 11:20: Les z’amours. 

11:55: Tout le monde 

veut prendre ca place. 13:00: 

Journal. 13:15: 13 h 15, le samedi... 

13:55: Envoyé spécial: la 

suite. 14:40: Cd’aujourd’hui. 

14:45: XV/15. 15:30: Errugbia. 

Italia - Frantzia. 18:00: Errugbia. 

Gales - Irlanda. 20:00: 

Journal. 20:35: Champs-Elysées. 

22:50: On n’est pas couché. 

02:55: Thé ou café. 03:45: 

Ils deviendront une seule 

chair. 

France 3 

08:15: Samedi Ludo. 11:05: La 

voix est libre. 12:00: Le 12/13. 

12:50: 30 millions d’amis. 

13:25: Les grands du rire. 14:30: 

Côté jardin. 15:00: En course 

sur France3. 15:20: Keno. 

15:25: La vie d’ici. 16:50: Txirrindularitza. 

Paris - Niza, zuzenean. 

18:00: Questions pour 

un champion. 18:35: Avenue 

de l’Europe. 18:55: Le 19/20. 

20:10: C’est pas sorcier. 20:35: 

Telefilma. ‘Cigarettes et bas 

nylon’. 2010. 22:15: Disparitions, 

le retour aux sources. 

23:15: Soir 3. 23:50: Nous nous 

sommes tant aimés.


Plaza›Kultura 

Noir Central lana da Oteiza museoan Pablo Palazuelo artistari eskainitako erakusketa ixten duena. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS 

Abstrakzioaren arriskua 

Pablo Palazuelo Espainiako abstrakzioaren 

aitzindariaren hastapenetako obrak bildu 

dituzte Altzuzako Oteiza museoan 

Artistak Parisen eman zituen hogei urteei 

buruzko aurreneko azterketa sakona da 

Iñigo Astiz Altzuza 

Gero etorriko ziren aitortza eta 

fama. Baina 1948an Parisera heldu 

zenean, bere buruaren bila zebilen 

oraindik gerora Espainiako 

abstrakzioaren margolari garrantzitsuenetariko 

bat bilakatuko 

zen Pablo Palazuelo (Madril, 

1916-Galapagar, Espainia, 2007). 

Obsesio bat zen, berak kontatua 

duenez: «Koadro asko hautsi ditut 

kasik bukatuta zeudenean, lanean 

urtebete pasatu ondoren. 

Parisen egon nintzenean izan zen 

hori; gertatzen zitzaidana zen 

tranpa moduko batean erortzen 

nintzela. Koadroak buruhauste 

ikaragarri bihur daitezke, maneiatzeko 

oso zailak. Ni neu amaraun 

batean nola, hala nahasten 

nintzen koadroetan, eta labana 

hartu eta haiek haustea zen nire 

burua libratzeko nuen modu bakarra. 

Arriskutsua da pintura». 

Parisko garai hartan egindako lanak 

biltzen ditu orain Altzuzako 

(Nafarroa) Oteiza museoan prestatu 

duten erakusketak, maiatzaren 

29ra arte; 1948tik 1968ra arteko 

artistaren lehen lan haiek. 

XX. mendeko Espainiako margolari 

garrantzitsuenetariko bat 

da Palazuelo, eta hainbat atzera 

begirako eskaini dizkiote jadanik. 

Hala egin zuen Bilboko Guggenheim 

museoak, esaterako, 

2007an. Artista madrildarraren figura 

ikertzen buru-belarri sartua 

zela, ordea, hutsune bat aurkitu 

zuen Alfonso de la Torre Altzuzako 

erakusketako komisarioak. 

«Inork ez zuen orain arte artistak 

Parisen eman zituen hogei urteei 

buruzko lan sakon eta zehatzik 

Margolan abstraktuak egin zituen 

Palazuelok, batez ere, geometria 

landuz. JAGOBA MANTEROLA / ARP 

egin». Eta horri erantzuteko asmoz 

sortu du erakusketa. Hiru zatitan 

banatuta ikus daiteke Palazuelo 

aurreko Palazuelo hori. 

Ez zen artista izatekoa. Oxforden 

(Ingalaterra) arkitektura 

ikasten hasi zen Palazuelo 

1933an, baina 36ko gerran pilotu 

aritu zen Errepublikaren aurka 

altxatutakoekin, eta, guda bukatzean, 

Madrilen gelditu zen, harik 

eta 1948an Frantziako Gobernuaren 

beka bati esker Parisera joan 

zen arte. Kubismoaren eta figurazioaren 

eragina izan zuen hasieran 

bere lanak, baina bere benetako 

iturriei heldu zien berehala. Bi 

dira izen nagusiak: Paul Klee eta 

Wassili Kandinski. Abstrakziora 

jo zuen. Eta hor hasten da erakusketa. 

1948tik 1954rako tartean. 

Oraindik ere figurazioaren eta 

kubismoaren aztarnak igartzen 

dira bilduma zabaltzen duten lehen 

bi lanetan. Nahiko agerikoa 

da eragin hori, adibidez, Kleerengan 

hain ohikoa den arrain bat 

ageri duen Palazueloren litografian; 

baina nahasiagoa da erreferentzia 

Fougue izeneko kolore gorriko 

koadro abstraktuaren kasua. 

Izan ere, aurrez margoturiko 

beste koadro baten gainean margotu 

zuen Fougue Palazuelok. 

«Koadro kubista baten gainean», 

zehaztu du De la Torrek. Eta arrazoi 

posibleak aipatu ditu: «Akaso, 

ez zuen mihise gehiago erosteko 

dirurik, baina, agian, abstrakziora 

heldu aurreko urratsak ezabatu 

egin nahi zituen». 

Erakusketaren lehen atal horretan 

daude, maiz, Espainiako 

lehen margolan abstraktutzat aipatu 

den Palazueloren Sur noir 

koadroa, eta Parisen zela hainbat 

jatetxetako manteletan egindako 

marrazkiak ere. Oraindik ez dira 

madrildarraren helduaro artistikoko 

lanak, baina hor daude jadanik 

gerora bere lanetan hain ohiko 

eta indartsu bihurtu ziren lerro 

zuzen beltzak. Ordurako 

hasia da lan horietan gerora konstante 

bihurtuko zen geometriaren 

presentzia agertzen. 

1954tik 1967rako tartea hartzen 

du erakusketako bigarren atalak, 

Palazueloren estiloaren sendotze 

garaia, hain zuzen ere. Maeght familiaren 

babespean hizkuntza 

pertsonalagoa hasten da lantzen 

garai hartan artista madrildarra, 

eta orduan egindako erakusketa 

propioak dira horren froga. Argi 

ikusten da koadro horietan Palazueloren 

lan egiteko modu obsesiboa. 

Gai bera behin eta berriz landuz, 

aldian-aldian detaileren bat 

aldatuz, eta ia seriean ariko balitz 

bezala. «Oso artista gogoeta zalea 

eta motela zen», dio De la Torrek. 

Eskulturarekin saioak 

Eskulturan ere egin zuen saiorik 

Palazuelok Parisen, eta erakusketan 

bada horren adibide bat, 

bakarra; Ascendente izeneko pieza. 

Bakana da, hamarkada haietan 

egindako bakarretariko bat. 

Parisen lagun egin zuen Eduardo 

Txillidak fedea zuen Palazuelorengan. 

«Eskultore handi» izango 

zela esan zuen hari buruz bere lehen 

lana ikustean, baina Maeght 

familiak eskultura hura atzera 

bota, eta frustrazioak jota eten 

egin zen urte luzez Palazueloren 

eskulturarako joera. 

Poesia bai idazten zuen. Bi koaderno 

badira Parisen idatzitakoak, 

1953koa bata, eta 1961ekoa 

bestea. Eta, horregatik, haren poemak 

ere badaude erakusketan, 

koadro eta koadro artean, hormetan 

idatzita. Maiz, bere margolaritzarekin 

lotutakoak dira, gainera, 

olerki horiek: «Zentzumenen 

kartzelan/ bilduta/ objektuak,/ ez 

heriotzarik/ ez argirik». 

Bere lanik ezagunenetariko 

bati eskaini diote erakusketako 

azken atala. Omphale izenekoari, 

hain zuzen. Formatu handiko serie 

hori izan zen artistaren ibilbideko 

garrantzitsu eta originaletariko 

bat, eta hari eskainitakoa da 

bilduma ixten duen areto osoa. 

Geometria eta abstrakzioa berriz. 

2007an hil zen arte landu zuen obsesioa. 

Pinturaren arrisku hori. 

Beste bi fundaziorekin elkarlanean 

antolatu du Oteiza museoak 

erakusketa; Palazuelo fundazioarekin 

eta 36ko gerrako altxamenduaren 

finantzatzaile nagusi eta 

gerora arte mezenas ezagun izandako 

Juan Marchen izen bera 

duen fundazioarekin. Margolariari 

buruzko publikazio bat ere 

kaleratu dute.

Bidean batzearen indarraz 

Koldo Ameztoik 

‘Biribilketa, luma 

beltza’estreinatuko du 

Itsasun gaur, Korrika 

Kulturalaren barruan 

Irune Berro 

Aspaldian buruan itzuli-mitzulika 

zeuzkan ideia, istorio eta kondairak 

ipuin bihurtu ditu Koldo 

Ameztoi ipuin kontalariak Biribilketa, 

luma beltza helduentzako 

sorkuntzan. «Enigma, sekretu 

edota zerbait bitxia» zutelakoan 

garai batean bazter utzitakoak 

eramango ditu taulara. «Beldur, 

duda eta harrokeriez» mintzo diren 

bederatzi istorio dira, eta, biribilketa 

batean lotuz, obra bakar 

bat osatu du. Korrika Kulturalaren 

barruan aurkeztuko du gaur 

Itsasuko Sanoki aretoan (Lapurdi), 

18:30ean. 

Dantza mota horrek, alegia, biribilketak 

tradizioa du Euskal He- 

rria ez den beste herri batzuetan 

ere, hala nola Hego Ameriketako 

zenbait herritan. Ameztoik dioenez, 

Chiapasen, esaterako, Karakolaren 

dantza esaten diote biribilketari. 

«Han zein hemen neskek 

eta mutilek dantzatzen dute, 

elkarri eskua emanik. Bildu egiten 

dira, eta berriz atzeratu, beste 

gune bat sortuz». 

Ameztoiren lan berriko pertsonaiak 

dantza horretara bilduko 

dira. Hain justu, Hego Ameriketako 

herri indigena zenbaitzuetan 

jasotako istorioetako pertsonaiak 

daude obran. Baita Afrikako eta 

Europako herri batzuetan jatorri 

dutenak ere. Nolanahi ere, Ameztoik 

berak asmaturikoak ere badira. 

Neska gazte bat da tartean, eta 

hark emango dio hasiera Biribilketa, 

luma beltza lanari, ipuin 

kontalariak azaldu duenez. «Luma 

bat aurkituko du lurrean, eta 

luma horrek gidatu egingo du bere 

jatorria ezagutzeko asmoz 

egingo duen bilaketa bidean». 

Koldo Ameztoi ipuin kontalaria, artxiboko irudi batean. GAIZKA IROZ 

Izan ere, luma horrek «sekretu 

eta misterioak» izango dituela aurreratu 

du Ameztoik, eta pertsonaia 

bakoitzak bere bidea egiteko 

baliatuko duela. Batzuek dudak 

izango dituzte; kezkak eta beldurrak 

bestetzuek. Denek aitortuko 

dizkiote luma beltzari, honek lagun 

ditzakeelakoan. Eta, emeki, 

denen aitortzak entzun ahala joango 

da askatuz luma beltza. 

Ipuina eta dantza 

Irudi horrekin, mezu bat landu du 

Ameztoik: «Bakoitzak bere bidea 

egin behar du, berea bilatuz. Baina 

bestearekin batera ibiliaz bada 

ere bide bat egiterik eta gauzak 

konpontzerik». Hots, nork bere 

buruarengan ez ezik, «besteengan 

ere konfiantza» izan behar dela 

azaldu nahi du Ameztoik. 

Eta Ameztoiren obran, jendearen 

bat egite eta elkartze horretan 

biribilketak hainbesteko garrantzia 

izango du, ezen ipuinak kontatzeaz 

bat, dantzan ere egingo du 

sortzaileak. Hartarako, euskal 

dantzen urrats batzuk ikasi behar 

izan ditu. Eta, zeregin horretan, 

Pascale Lazkano koreografoak lagundu 

dio. 

Ameztoi bera baino ez da izango 

oholtzan, orain arteko lanetan 

bezala, Biribilketa, luma beltza-n 

ere. Hitza izango du tresna bakar, 

tarteka abestuko duen arren, musikarik 

ez baitu erabiliko. Zuzenekoak 

daukan «freskotasuna» lortzea 

da sortzailearen helburua, istorioak 

ere «sinpleak» direnez. 

«Esanahi pisuzkoak izan ditzaketen 

arren, sinpletasun horretan», 

ohartarazi du. 

Gaur Itsasun aurkeztu ondotik, 

beste toki batzuetan emango du 

ondoko asteetan. Hilaren 17an, 

Tuterako Castel Ruiz kultur etxean 

(Nafarroa); hilaren 30ean, Donostiako 

Koldo Mitxelenan; apirilaren 

1ean, Santurtziko Kresala 

aretoan (Bizkaia), eta apirilaren 

8an, Tolosako kultur etxean (Gipuzkoa). 

Emanaldi horiek guztiak 

Korrika Kulturalaren barruan 

egingo ditu Ameztoik. 

Herritik Donostiara, Franco hil osteko urteetan 

Dejabu panpina 

laborategiak ‘Gure bide 

galduak’lan berriaren 

jendaurreko entsegua 

egingo du Itsasun 

A. Sarasola 

Gure bide galduak lan berriaren 

jendaurreko entsegua egingo dute 

Dejabu panpina laborategiko 

kideek Itsasun, Korrika Kultura- 

laren barruan, 21:00etan. Oraingoan, 

txotxongilorik gabe ariko 

dira ikuskizunean, eta Franco hil 

osteko istorio bat kontatuko dute. 

Herri txiki batetik Donostiara irakasle 

ikasketak egitera doan neska 

bat da protagonista; hirian, 

langileen mugimenduak, euskararen 

aldekoak eta beste ezagutuko 

ditu. «Gure errealitatean errotuta 

zegoen gai bat hartzeko gogoa 

genuen. Beti jotzen dugu errealismo 

magiko batera, baina gu 

jaio ginen urte haiei buruz hitz 

egiteko beharra sortu zitzaigun», 

esan du Ainara Gurrutxagak, Dejabuko 

kideak. 

Obra prestatzeko, Idoia Zabaleta 

koreografoaren Azala espazioan 

egonaldia egin zuten taldekideek, 

Lasierran (Araba), eta, ondoren, 

Luhusoko Harri Xurin beste 

bi astez aritzeko aukera izan zuten. 

Obra berrian taldean lan 

egiteko gogoa zuten Gurrutxagak 

eta Urko Redondok, Dejabuko kideek, 

eta hainbat lagunekin osatu 

dute aktore taldea. 

Bere ama 40 urtez andereño lanetan 

aritu zela azaldu du Gurrutxagak. 

«Askotan hitz egin izan 

digute 1970eko urteetan pedagogia 

berria iraultza handia izan zela, 

edo Franco hil eta gero dena zela 

posible, eskola berri bat, gizarte 

berri bat... Sentsazio horretatik 

hasi ginen obra prestatzen». Ikuskizuneko 

pertsonaien ametsekin, 

utopiekin eta zailtasunekin, garai 

haien «halako kaleidoskopio bat» 

osatu dute panpina laborategiko 

kideek. 


Kultura ‹ Plaza 

Etzi jarriko da 

abian dFeria, 

«bestelako arte 

eszenikoetara 

irekitako leihoa» 

Hamabost antzerki lan 

eta bost dantza 

ikuskizun taularatuko 

dituzte Donostian, 

hilaren 17ra bitarte 

Jon Fernandez Donostia 

Donostiako arte eszenikoen jaialdia, 

dFeria, bi aldetara zabaldutako 

leihoa da. Alde batetik, programatzaileentzako 

zabaldu dute, 

ikuskizunek zirkulazio handiagoa 

izan dezaten; beste alde batetik, 

ikuslearentzako, emanaldi 

garaikideak gertuago ikus ditzan. 

«Ez da jaialdi konbentzionala. 

Ikuslea bestelako arte eszenikoetara 

erakartzeko leiho irekia da», 

Norka Chiapuso dFeriako zuzendariaren 

ustez. Astelehenean hasiko 

da hamzapzigarrenez, eta, 

martxoaren 17ra bitartean, hamabost 

antzerki eta bost dantza 

taularatuko dituzte Antzoki Zaharrean, 

Viktoria Eugenia antzokian, 

Lugaritz aretoan eta Gazteszena 

aretoan. 

Gorputza gudu-zelai du goiburu 

aurtengo dFeriak. Izan ere, gorputza 

tentsio eremu gisa lantzen 

duten bost obra bildu dituzte: 

Cho-In Theatre talde korearraren 

Hotel Splendid, Hortzemuga konpainiaren 

La Espera, Tanttaka 

konpainiaren No me hagas daño, 

Vaiven konpainiaren Duda razonableeta 

Normandiako Caen hiriko 

Koreografia Zentro Nazionalaren 

Manta. Lan guztietatik %65 

Euskal Herriko taldeenak dira, 

eta gainontzekoak, kanpokoak. 

«Antzerkia nazioartekotzeko 

apustua da gurea. Kanpoko lanez 

gozatzeko aukera izan nahi dugu», 

dio Chiapusok. Hotel Splendid 

obra, esaterako, jatorrizko 

bertsioan antzeztuko dute, azpitituluekin. 

Bertako dantza bultzatuz 

Antzerkiarekin batera, dantza 

bultzatu nahi dute antolatzaileek. 

Bost dantza taldek osatuko dute 

dFeria-dantzan saila. Dantzaz 

konpainiaren Mintzoobrak zabalduko 

du saila etzi. Gero etorriko 

dira Helena Golaben Black Diamond, 

Natxo Monteroren Carne 

di prima quialitá, Kukai dantza 

konpainiaren Karrikan eta Noemi 

Viana & Jesus Rubio koreografo 

taldearen Menú del díaobrak. 

Bertoko dantza talde garaikideen 

erakusleiho izan nahi du 

dFeria-Dantzanek. «Ohore bat da 

etxean aritzea. Gipuzkoako taldea 

izan arren, ia ezagunagoak 

gara kanpoan hemen baino», dio 

Adriana Pous Dantzaz konpainiako 

zuzendari artistikoak.


Plaza › Kultura 

‘Imanol: Donosti-Tombuctú’diskoan parte hartu duten artistek omenaldia egin diote kantariari 

Kursaalean. Donostiatik abiatuz Lisboa, Madril eta Kataluniara egindako bidaia musikal bat izan da. 

Lagun topaketa atipikoa 

Jon Eskisabel Donostia 

Imanol: Donosti-Tombuctú 

diskoan parte hartu dutenen 

izen zerrendak lagun 

talde nabarra erakusten du, 

2004an zendutako kantariarekin 

harreman pertsonal eta artistiko 

estua izan zuten musikari eta 

abeslariz osatua neurri handi batean 

—ia denak Euskal Herritik 

kanpokoak—, baina baita bestelako 

adin, jatorri eta estiloetako 

ordezkariei irekia ere (Ismael Serrano, 

Joao Afonso, Maria Berasarte, 

Nacho Campillo, Aurora 

Beltran...). CD-DVDa joan den 

abenduan argitaratu zuten, hainbat 

instituzioren, ETBren eta Terrorismoaren 

Biktimen Fundazioaren 

laguntzaz, eta ostegunean 

Kursaaleko Ganbera aretoko 

agertokira eraman zuten. Ezinezkoa 

gertatu zen diskoan aritutako 

denak elkartzea, baina, hala ere, 

ia bi ordu eta erdi luze iraun zuen 

emanaldiak, Imanol Larzabalen 

kantuak ez ezik norberarenak ere 

kantatu baitzituzten gonbidatu 

gehienek. Diskoa bezala, ekitaldia 

ere atipikoa gertatu zen. 

ETBko kamerek grabatu behar 

zutenez, telebistako gala baten 

itxura hartu zuen kontzertuak, 

aurkezle bikotea eta guzti: Joxe 

Kruz Gurrutxaga aktorea eta Susana 

Martins aktore eta abeslaria. 

Gurrutxagak Xabier Euzkitze ordezkatu 

zuen, aurkezle lanetan ez 

ezik kantari lanetan ere bai, eta 

hasiera-hasieratik erakutsi zuen 

ondo prestatuta zegoela, Ilun-ikarak-en 

ahapaldi bat abestu baitzuen 

a cappellalehen gonbidatua 

azaldu aurretik. Suburbano talde 

apalak lagundu zituen kantari 

gehienak, eta horien artean lehena 

Maria Mendizabal sopranoa 

Suburbano talde madrildarra, Kursaaleko Ganbera aretoko agertokian. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS 

izan zen. Mendian gora eta Barne 

kanta abestu zituen, eta bereziki 

bigarrenean nabarmendu zen, bere 

ahotsaren distira erakutsiz. 

Pablo Guerrerok sartu-irten azkarra 

egin zuen, Que no, que nunca, 

nunca Pablo Nerudaren letrarekin 

egindako abestia emateko, 

eta segidan Susana Martinsek Poeta 

kaxkarra kantatu zuen —erdaldunetatik 

bera moldatu zen 

ondoen euskararekin—, Amaia 

Zubiriak bigarren ahotsean lagunduta. 

Zubiriak Oroimeneko 

portua —letraren egileak, Joseba 

Sarrionandiak, kartzelatik Imanolen 

bozgorailu batean gordeta 

ihes egin zuela gogoratu zuen Gurrutxagak, 

eta txalo gutxi batzuk 

eragin— eta Zure tristura abestu 

zituen, ohi duen hunkiduraz. 

Luis Pastor madrildarra gehien 

txalotu zutenetako bat izan zen, 

Lurdes Guerrarekin ahots hutsez 

Euskadin Kastillan bezala abestu 

zuenean eta Qué fue de los cantautores 

poema errezitatu zuenean. 

Maria Berasarte fado kantari donostiarrak 

eta Gorka Hermosa 

akordeoi jotzailearen hirukoteak 

saiorik berritzaileena egin zuten, 

Artista guztiek 

‘Mayo’ abestuz 

amaitu zuten 

omenezko ekitaldia 

flamenko gitarra, perkusioak eta 

Argentinako ukitu norteño-a batu 

zituztelako Kopla berriak-en . 

Carmen Paris aragoiarrak Jose 

Antonio Labordeta ordezkatu 

zuen diskoan, Lau haizetara abestuz. 

Gurrutxagak lagundu zion 

Kursaalean. Eta, horrez gain, «ai- 

tonari» asko gustatzen zitzaion 

kantu bat interpretatu zuen pianoan: 

Jotera lo serás tú. «Ea inor 

kapaz den jota, txotis edo rantxera 

den esateko», egin zion erronka 

publikoari. 

Joao Afonsok Maitiak galde 

egin zautan kantatu zuen, eta Marina 

Rossellek Lete, Laboa eta 

Imanol izan zituen gogoan. 

«Haiek erakutsi zidaten Euskal 

Herria maitatzen». Xalbadorren 

heriotzeanabestu zuen, Amaia Zubiriarekin. 

Aurora Beltranek 

Baionatik Bilbora eta Silencio 

kantu berria jo zituen, eta Luis 

Eduardo Aurtek itxi zuen gonbidatuen 

zerrenda. Egia garestia dala 

eta Al alba kantatu zituen madrildarrak, 

azken hori a cappella. 

Artistak guztiek agertokian Imanolen 

irudiari txalo eginez eta Mayoabestuz 

amaitu zuten ekitaldia. 

Biolen 

biolentzia 

Kritika 

Musika 

Euskadiko Orkestra 

Sinfonikoa 

Zuzendaria: Andres Orozco- 

Estrada. Sopranoa: Christiane 

Karg. Lekua: Donostiako Kursaal 

auditoriuma. Eguna: martxoak 9. 

Arkaitz Mendoza 

E 

uskadiko Orkestra Sinfonikoak 

Enrique Jorda 

bere lehen musika zuzendaria 

omendu du kontzertu honetan, 

musikari handi haren jaiotzaren 

mendeurrena dela eta. Horretarako, 

azkeneko bi 

hamarkada hauetan orkestrak 

gehien interpretatu duen obra 

programatu zuten: Jesus Guridiren 

Hamar euskal doinu. 

Orkestrak buruz gozatzen du 

obra, ez du baliabide berezirik behar 

obra horren oztopoak saihesteko. 

Hala ere, Orozco-Estradaren 

gidaritza kemen larregizkoa 

izan zen, orkestrari une oro dendena 

esplikatu beharra sentituko 

balu bezala. Guridiren doinuak 

bakuntasunetik hazten dira, ez 

dute barne gogoeta berezirik behar, 

baina Orozco-Estradak 

—hara hor eratutako Amorosa 

zerutiarra— musikarien jariakortasuna 

guztiz ezabatu zuen, 

patxadaz eta gozamenez entzun 

beharreko erritmo dantzariak eta 

melodia esanguratsuak ikaragarrizko 

harribitxi balira bezala. 

Zortzigarren atala, Dantzan 

zortziko erritmoa, traba handiz 

zuzendu zuen, gorputza, gerria 

eta burua neurriz gaineko mugimenduekin 

hornituz. Orozco-Estradak 

ez zituen orkestrakideak 

lasai asko utzi haien berezko Guridi 

interpretatzen, eta zailtasunak 

agertu zituen euskal musikaren 

hain ezaugarri diren ritardando 

txikietan. Zuzentze era 

errazago batetik emaitza onuragarriagoak 

aterako zituen, duda 

izpirik gabe. 

Mahlerren laugarren sinfoniak 

sekulako zorioneko gorakada 

izan zuen interpretazioaren 

bilakaeran. Lehen bi ataletan 

Mahler jolasti bat azaltzen da, aurreko 

hiru sinfonietan antzematen 

ez dena, haize eta hariaren arteko 

elkarrizketak etengabekoak 

izanik. Haize atala gogotsu aritu 

zen, baina arratseko txalo zaparradarik 

beroenak biola taldeak 

irabazi zituen. Izugarrizko biolentzia, 

arima, epeltasuna eta dotorezia 

azaldu zituzten Poco adagio 

txatalean, dolurik mingarriena 

irudikatuz. Orkestrak eta 

Orozco-Estradak berak maisutasun 

handiko pasarteak biribildu 

zituzten sinfoniaren garapen 

uneetan, Karg sopranoaren eztitasuna 

barne. Xume hasi eta liluragarri 

amaitu.

2011ko matxoaren 12a, larunbata berria 41 

‹ Publizitatea

Artea D 

Laborategia 

Begiz 

Ismael Manterola Ispizua 

L 

au artista gaztek ekimen 

interesgarri bati eutsi diote. 

Artearen ohiko hedapen-bideei 

uko egin eta ekoitzitakoa 

bere kasa erakustea erabaki 

dute. Ekoizpen toki bera zabaldu 

dute bertan egindako lanak jen- 

Kritika 

Artea 

‘Kaosa eta klasizismoa: 

artea Frantzian, Italian, 

Alemanian eta Espainian, 

1918-1936’ 

Non: Bilboko Guggenheim museoa. 

Noiz arte: Maiatzaren 15era arte. 

Mikel Onandia 

O 

rdenara itzulera. Kontzeptu 

horrekin izendatu 

ohi dute historialariek 

I. Mundu Gerraren traumaren 

ostean Europako arteak 

ezagutu zuen norabide aldaketa, 

hots, abangoardiek ekarritako 

apurketa erradikala gaindituta, 

klasizismoko —edo akademizismoko— 

arauetara itzultzeko joera 

orokorra. Fenomeno hori 

—hain justu Frantzia, Italia, Alemania 

eta Espainian bi mundu 

gerrateen arteko artea— aztertzeko 

asmoz, 90 artistaren 150 

obrarekin gauzatuta, argi-ilunak 

dituen erakusketa bat ireki dute 

Guggenheimen. 

Gerra Handiaren gatazka eta 

sarraskiek oihartzun handia izan 

zuten gizartean, eta eragin zuzena 

sorkuntza artistikoan. Hala, 

aurreko gizarte sistemaren oinarriak 

kolokan zeudela, oinarri 

ziur eta sendoagoak bilatu gura 

izan ziren, estetika tradizionalago 

bat berreskuratuz, modu ezberdinetan 

lekuaren arabera 

—retour à l’ordre Frantzian, ritorno 

al mestiere Italian eta Neue 

Sachlikchkeist Alemanian—. Kubismoa, 

espresionismoa, futurismoa 

mesfidantzaz ikusten ziren, 

eta basakeriaren aurrean arau 

eta balio iraunkorreko ordena berri 

bat sortzeko nahia agertu zen. 

Segurtasuna adierazten zuen 

klasizismoan jarri zituzten begiak 

askok. 

Esperimentazioa utzita, errepresentazio 

literal eta garbiagoen 

alde, Antzinatera itzultze ho- 

deari erakusteko eta beste ekimenen 

testuinguru izateko. 

Lorea Alfaro, David Martinez, 

Jon Otamendi eta Manu Urangak 

(MLDJ) egitasmo ezberdin hori 

aurrera eramateko dirua eskatu 

zioten Eusko Jaurlaritzako Kultura 

Sailari: lantokia ordaintzeko, 

erakusketa eta beste ekimen 

paralelo batzuk antolatzeko. Ez 

da ohikoa artistek horrelako lana 

hartzea eta gogoz eustea artearen 

katean dauden urrats ezberdinei; 

baina gaur egun sistemak 

hartu duen bidea ikusita horrelako 

ekimenak gero eta ohikoagoak 

izango direla dirudi. 

Alde batetik, gure inguruko 

museoek ez diote arreta berezirik 

eskaintzen gazteek sortutakoari, 

salbuespenak salbuespen. Bestalde, 

krisi ekonomikoko garaietan, 

galeriak nekez arriskatzen 

dira gazteen lanak erakustera, 

saltzeko errazagoak diren artisten 

lanek ematen duten babesa 

alde batera lagata —salbuespenak 

salbuespen hor ere—. Azkenik, 

kulturara iritsi diren diru eskasiak 

laguntzak eta zentro esperimentalagoen 

jarraipenak zalantzan 

jarriko dituztela dirudi. 

Horregatik, Bilboko Fontetxa 

Salazar kalean zabaldu den era- 

Ordenara itzultzeaz 

rrek aurpegi ezberdinak agertu 

zituen; eskultura klasikoaren 

berpiztearen etsenpluak aurki ditzake 

erakusketako bisitariak 

—Aristide Maillol zein Arturo 

Martininen lanak, kasu—, baita 

Berpizkundeari begiratzen dioten 

margolariak ere —futurismoa 

utzi eta garai hartako espiritu 

nazionalistarekin bat egin 

zuen Carlo Carra italiarraren 

Lot-en alabak (1919) da adibide argia—, 

modernitatearen eta erreferente 

klasikoen artean dabiltzan 

proposamenak —Jean Cocteau 

zinemagilearen Poeta baten 

odola (1930), esaterako— zein Antzinateko 

estetikan inspiraturiko 

moda eta objektu dekoratibo bakan 

batzuk. 

Mendebaldeko historian ugariak 

izan dira erreferente klasikoenganako 

itzulerak, eta hau ez da 

gerra aurrekoaren erabateko 

ezeztapena; 1920-1930eko hamarkadako 

artistek ere klasikoen interpretazioenberrinterpretazioak 

egin zituzten: Antzinateko arkitektura, 

Giottoren 

Berpizkunde primitiboa, Poussinen 

barroko klasizista, Daviden 

neoklasizismoa eta abar. Picasso 

dugu joera honen figura garrantzitsuenetarikoa, 

beste askorengan 

eragin zuena; sekula guztiz 

joera kubista utzi ez arren, une 

batean tradiziora begiratu zuen 

malagarrak —mostrako Olga 

(1923) erretratua da adibide ederra—, 

beti present izan eta mai- 

kusketak aukera edo bide ezberdinak 

erakusten ditu. Ekimen 

hau asko hurbiltzen zaio artearen 

merkatuaren alternatiba izan 

daitekeen laborategiaren ideiari. 

Artea gizartearentzat ezinbestekoa 

da, eta artistak askatasuna 

izan behar du lan egiteko; horregatik, 

behar-beharrezkoa da artisten 

autogestioa bultzatzea eta 

diruz laguntzea, ekoizpenerako 

—beti fisikoa izan behar ez duena— 

espazioak ordaintzeko, hedapena 

behar bezala egiteko eta 

eztabaida guneak sortzeko. 

Laborategi guztietan gertatzen 

den bezala, ikerketak emai- 

Ernesto de Fioriren Gizon handia oinez eskultura ikus daiteke, besteak beste, erakusketan. ALFREDO ALDAI / EFE 

suki interpretatu zuena; ez da kasualitatez 

XX. mendean tradizioa 

eta modernotasuna modu bikainenean 

uztartu zituen artista. 

Bilboko erakusketan artista 

hauek egunerokotasuna —kale 

eszenak, erretratuak, bodegoiak— 

eta giza gorputzaren trataera 

idealizatu eta eszenifikatua 

—antzerkia, zirkua, kirola— tratatu 

zuten lanak biltzen dira baita 

ere. Bestetik, klasizismoaren 

irakurketa politikoenek ere badute 

lekurik; hala, 1920ko hamarkadan 

gorakada ezagutu zuten 

faxismoen interpretazio politizatuenen 

adibideak zuzenean ezagut 

ditzake bisitariak, horien artean, 

nazismoak eginiko Antzinatearen 

eta III. Reich-aren 


Kultura ‹ Plaza 

tza interesgarria izan dezake edo 

ez, baina bidean dago garrantzia. 

Guztiok dakigu zientziaren oinarrizko 

zerbait dela froga eta errakuntzaren 

lan egiteko modua. 

Artean, berriz, emaitzak eskatzen 

dira: ohiko erakusketak eta 

produktu artistikoak, bestela dirua 

gaizki gastatu izanaren kontzientzia 

zabaltzen da. 

Ziur nago MLDJk bultzatutako 

ekimen honek, erakusketa eta 

produktu artistikoaz gainera, 

emaitza ikusiezinak eta ukiezinak 

izango dituela. Diru errentagarritasunak 

eta artearenak ez 

dute beti berdinak izan behar. 

arteko konparaketa —Leni Riefensthalen 

Olinpiada film propagandista 

eredu dugu— zein Italian 

Mussoliniren gobernuak 

bultzaturiko arte arranditsu eta 

filofaxistaren etsenplu ezberdinak, 

hala nola Mario Sironiren 

tamaina handiko pinturak, besteak 

beste. 

Bukatzeko, arkitekturari gune 

bat eskaini diote, Le Corbusier 

eta Mies van der Roheren lanen 

aukeraketa txiki bat aurkeztuz, 

horien artean azken horrek Bartzelonako 

1929ko Erakusketa 

Unibertsalean gauzatu Alemaniaren 

pabilioiaren birsortzea. 

Egiaz, izenburuan aipatzen 

bada ere, erakusketan kaos gutxi 

dago. Gerraosteko artegintzari 

eskainia izanik, uler daiteke 

kubismoaren edo fauvismoaren 

presentziarik ez egotea, eta egia 

da apurtzaileak izan ziren artista 

asko tradizionalago bihurtu zirela 

aurrerago, baina atentzioa 

ematen du dadaismoaren —justuan 

gerrak sorturiko munduaren 

aurka agertu zen mugimendu 

erradikal eta erabat 

apurtzailea—, surrealismoaren 

zein abstrakzio modu ezberdinen 

—mostran dauden lanen garaikideak, 

herrialde bertsuetan garatuak 

denak— arrastorik apenas 

agertzea. 

Bestetik, New Yorketik pasa 

ostean, artista espainiarrak eta 

euskal herritarrak gehitu dira 

mostrara, baina azkenekoen lanen 

aukeraketaren egokitasuna 

zalantzagarria da, erakusketaren 

diskurtsoa gurera ekartzeko asmoa 

horretan geratu baita, asmo 

hutsean. 

Oro har, mostran lan interesgarri 

asko aurki ditzakegu; ostera, 

tesi historikodun erakusketa izaki, 

Guggenheimeko hainbat erakusketak 

izaten duten akatsean 

jausteko arriskua ikusten diot, titular 

handietan geratu eta arte 

modernoaren fenomenoaren izaera 

eta diskurtso konplexu eta 

plurala ezkutatzea, alegia.


Plaza › Bizia 

Lilatoia lasterketan emakumeak korrika, Donostian. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS 

Korrika, berdintasunaren alde 

Lilatoia, emakumez 

bakarrik osatutako 

lasterketa berezia, 

egingo dute bihar 

Donostian 

Ilargi Agirre 

Nagikeria, lotsa edo aurreiritziak 

etxean zokoratu eta emakume 

ugari lasterka egiten hastera bultzatu 

ditu. Kirolaren ateak ireki 

dizkie askori. Hori du meritu nagusi. 

Aurten ere iritsi da emakumeek 

bakarrik parte hartzen duten 

herri lasterketa: Lilatoia. Donostian 

antolatu dute bihar, 

11:00etan. 

«Askotan ikusi ditugu familia 

bateko hiru belaunaldi elkarre- 

INAUTERIETAKO 

ARGAZKI LEHIAKETA 

2011 

kin korrika. Amona, ama eta alaba 

irten izan dira elkarrekin. Oso 

giro polita sortzen da, eta zirraragarria 

izaten da horrelako irudiak 

begiztatzea», dio Nati Rufok, 

hasieratik Lilatoiaren antolatzaile 

izan denak. 

Aurten 22. aldia du lasterketak, 

eta urtetik urtera sendotzen ari 

da ekimena. Iazkoak inoizko arrakastarik 

handiena izan zuen; 

2.000 emakumek egin zuten bost 

kilometroko ibilbidea lasterka. 

Aurten, 2.211 andrazkok eman 

dute izena. 

«Emakume batzuek lasterketa 

honetan bakarrik hartzen dute 

parte. Urte osoan korrika egiten 

aritzen dira hona etortzeko. Beste 

batzuentzat, lasterketa hau izan 

da beste batzuetara joateko abiapuntua», 

azaldu du Rufok. Ideia 

Oinarriak 

Irlandatik ekarri zuten; han, 9.000 

emakumez osatutako lasterketa 

ikusi, eta harrituta geratu ziren. 

Mundu guztiarentzat 

Hasieratik erabaki zuten bost kilometro 

baino gehiagokoa ez izatea: 

«Normalean kirola egiten ez 

dutenekin pentsatuz egin genuen. 

Edozeinek, kirolariak eta 

kirolari ez zirenak, izena ematea 

nahi genuen». Eta lortu dute, profesionalak 

eta inoiz ere korrika 

egin ez dutenak elkartzen baitira 

lasterketan. Nolanahi ere, jendea 

oro har urtetik urtera gero eta 

prestatuago joaten dela aitortu 

du Rufok. 

Helmugara lehendabizikoak 18 

minuturen bueltan iristen dira, 

eta gehiengoak 35 minutu behar 

izaten ditu ibilbidea amaitzeko. 

DDiapositibak, papereko argazkiak eta argazki digitalak 

onartzen dira. Argazki digitalek bete beharko dituzten baldintzak: 

gutxienez 1.800x1.200 pixel, eta jpg formatua. 

DEUSKAL EDITOREA SMk beretzat gordetzen du jasotako 

lanak publikatzeko eskubidea. Lehiaketa honetako 

parte-hartzaileak, bidalitako lanaren jabe den neurrian, 

lanak erabiltzen, jendaurrean erreproduzitzen eta jakinarazten 

uzten dio EUSKAL EDITOREA SMri, euskarri inprimatuan, 

Interneten edo ezagutzen den beste edozein 

modutan. 

DLanak martxoaren 13a baino lehen bidali beharko dira, 

posta arruntez edo elektronikoz —parte-hartzaileen izenabizen, 

helbide eta harremanetarako telefono batekin—, 

helbide honetara: 

BERRIA 

Martin Ugalde kultur parkea z/g. 

20140 Andoain 

Posta elektronikoa: irakurle@berria.info 

«Guk 45 minutuko epea uzten 

diegu, nolanahi ere». Baina markak 

hausteak baino, festa giroak 

eta aldarrikapen ukituak du 

garrantzi handiagoa biharko egunean. 

Kirolean emakumearen parte 

hartzea sustatzen egin duen lanarengatik 

Emakunderen Berdintasun 

Saria eskuratu zuen Lilatoiak 

orain bi urte. Poztu egin zen 

Rufo urte guztietako lanak errekonozimendua 

jaso zuelako. 

Abiapuntua eta helmuga leku 

berean izango ditu biharko lasterketak: 

Bulebarrean. 11:00etan da 

ordua, baina berotze ariketak 

egin nahi dituenak ordu erdi lehenago 

joan beharko du. Korrika 

egitea baino patinetan ibiltzea 

gustukoago dutenentzat, LilaRollerra 

prestatu dute. Lasterketa 

Sariak: 

Parte-hartzaile guztiei BERRIA 

elastikoa bidaliko zaie. 

1. SARIA: ATXASPI 

HOTELEAN, bi lagunentzako 

ERLAXATZE ASTEBURUA. 

Bittiria, 24 

Lesaka 

Tel.: 948-63 75 36 

www.atxaspi.com 

nagusia baino 10 minutu lehenago 

irtengo da, eta aurtengoa hirugarren 

aldia da. 80 pertsonak 

eman dute izena. Bi lasterketen 

ibilbide bera izango dute: Bulebarretik 

Hernani eta San Martin kaleak 

pasatu, besteak beste, eta Zurriolako 

zubira ailegatuko dira. 

Zurriolako etorbidetik joan, eta 

‘‘ Familia bateko 

hiru belaunaldi 

atera izan dira korrika. 

Amona, ama eta alaba» 

NATI RUFO 

Lilatoiaren antolatzaileetako bat 

Nafarroako etorbidera iritsi, eta, 

buelta hartuta, berriz ere Zurriola 

zubia zeharkatuko dute, eta hortik 

Boulebarrera iritsiko dira. 

Hiru mailatan banatu dute lasterketa, 

adinaren arabera. 14 urtetik 

25 urte bitartekoak juniorrak 

dira; ondorengo adin tartekoak, 

seniorrak; eta 45 urte baino 

gehiagokoek osatzen dute hirugarren 

taldea. 

Korrikalari bakoitzari txipa eta 

dortsala banatzeko Okendo kalean 

dagoen Emakumeen Etxea eskaini 

diete. «Asko eskertzen diegu 

materiala banatzeko lokala 

utzi izana. Guk ez dugu horretarako 

egokitutako lekurik, eta beharrezkoa 

genuen. Primeran 

egon gara bertan». 

Etorkizunari baikortasunarekin 

begiratzen dio Rufok. Hasieratik 

lehengo urtera arte Rufo, 

Arantza Gurmendi eta Marisa Sarria 

izan dira antolatzaileak. Hiruren 

artean banatzen zuten lan 

guztia. 

Baina aurten beste pertsona 

batzuk ere sartu dira taldean, eta 

belaunaldi berri baten haizeak 

benetan eskertzen ditu. «Konpromisoa 

hartzeko prest dauden batzuk 

etorri zaizkigu, eta oso pozik 

gaude. Lasterketaren jarraipena 

bermatuta dagoela ikusten 

dugu». 

2. SARIA: LA PERLA 

TALASOTERAPIAn, bi 

lagunentzako gastronomi eta 

relax programa. 

Kontxako pasealekua z/g 

Tel.: 943-45 88 56 

www.la-perla.net 

3. SARIA: ARROKA BERRI 

JATETXEAn, bi lagunentzako 

dastatze menua. 

Higer bidea, 6 

Hondarribi 

Tel.: 943-64 27 12 

www.arrokaberri.com

Elikadura D 

Errezeta 

Iker Markinez 

OSAGAIAK 

4 pertsonarentzako osagaiak: 

Arroz odolki bat 

Azalore eder bat 

Bi baratxuri ale 

Oliba olio birjina 

Gatza 

Bio Coherence 

Eko-tik 

Thomas Erguy 

Biharko Lurraren Elkarteko koordinatzailea 

B 

io Coherence. Hori da 

Frantziako bio marka pribatu 

berriaren izena. 

2010ean laborantza biologikoko 

partaide ugariren gogoeta fasearen 

ondorioa da. Europako Bio 

araudien aldaketak, laborantza 

biologikoa, orain arte laborantza 

konbentzionala dagoen bide berdina 

hartzeko arriskua saihesteko 

sortu da Bio Coherence. 

Laborari, banatzaile, elaboratzaile 

eta kontsumitzaileak, bakoitza 

bere sailean, laborantza 

biologiko koherente baten defendatzeko 

elkarretaratu dira, baserrien 

ibilera hobetuko lituzkeen 

arloak kontutan hartzeko. Europako 

beste estatu batzuetan, hainbat 

laborari taldek jada antzeko 

Odolki albondigak 

eta azalorea 

ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS 

pLehenik, azalorea garbituko dugu eta labana baten laguntzaz 

pusketa txikiak aterako ditugu. 

pGero, kazola bat urez bete, gatzatu eta irakiten jarriko dugu. Irakiten 

hastean azalorea bota, eta 15-20 bat minutuz irakiten eduki, eta 

uretatik atera eta gorde. 

pOndoren, eskulana dator: odolkiari hestea kenduko diogu, eta 

zentimetro bateko xerratan moztuko dugu odolki guztia. Gero, xerra 

bakoitza hartu, eta kanikatxo batzuk egingo ditugu orea izango 

balitz bezala. Lantxo honetan, etxeko txikienek ere lagun dezakete. 

pAzkenik, zartagin zabal bat hartu, sutan ipini, eta oliba olio txorrotada 

bat bota. 

pSegidan, baratxuri ale xerratuak gehitu, eta, gorritzean, azalorea 

eta odolki kanikatxoak bota. Guztia bost bat minutuz frijitu. 

pPrest daukagu mahaira zerbitzatzeko. 

lanketa bat egin izan dute; horietan 

Alemania, Suitza eta Erresuma 

Batua aitzindari izan dira. 

pJean-Baptiste Bacardats,Hazparneko 

abeltzain biologikoa. 

pAB logotipoak ez al du kalitatea aski 

segurtatzen? Europan bio araudien 

aldaketa berria, ene ustetan, 

laborantza biologikoaren oinarrien 

kontra doa. Hazkuntza sailean 

izan diren araudi aldaketekin, 

AB logotipoa ez da aski. Ez nintzateke 

harrituko, heldu den osasun 

krisiak laborantza konbentzionala 

zein biologikoa hunkitzea. Bio 

Coherence, halako krisiez babesteko 

ezinbesteko tresna da. Are 

gehiago, kontuan hartuz gure 

etxalde ttipiek ez dituztela ginarre 

aski azkarrik holako krisi bati 

aurre egiteko. 

pRamuntxo Laco,Heletako baratzezain 

biologikoa. 

pZergatik sartu zara Bio Coherence 

desmarxan?Bio Coherencen 

gehien motibatzen nauena, laborari 

ofizioan gai sozialen kontuan 

hartzea izan da. Maiz, laborantzaren 

berlokalizazioaz hitz egiten 

dugu. Fruitu eta barazkien sailean, 

lanpostu duinak izatea kontuan 

hartu eta balorizatu beharreko 

aspektua izan behar luke. 

Halako puntuak, Bio Coherenceko 

araudietan sartzeak, beste dimentsio 

bat emanen dio desmarxa 

honi. Proiektu honek aitzinera 

eraman nahi duen jendarte motak, 

kontsumitzailearekiko harreman 

eta lanketa pedagogikoek 

dute nire kidegotza motibatu eta 

ez eskuratu ditzakedan etekin 

ekonomikoek. 

pEskiulako laboraria,Maritxu Castillon,Ble-ko 

lehendakariordea. 

pZu lehendakariordea,erraten ahal 

diguzu BLE barnean,laborantza biologikoan 

zer xede zaindurik den? 

2 Hazkurri kontuak 


Bizia ‹ Plaza 

Etxekoandrerik 

ez izatearen ondorioak 

Edorta Agirre 

z da oportunismoa. Mar- 

E txoaren zortzia izan, azaroaren 

hogeia izan, emakumea 

etxetik irten eta kalean ere hasi 

da lanean, diru gutxirekin bizi 

ezin daitekeela dioskulako sistemak: 

hobe bi soldata ekartzea, 

edo lau, eta lanordu 

estrak, eta gure etxeko lanak 

egingo dituen norbait ekarri, 

eta gaizki ordaindu horri, eta 

kanpoan gosaldu, zutik, eta 

bazkaldu, banan-banan paretari 

begira, eta astirik ez izan 

umeez arduratzeko, janaria zer 

den arduratzeko, ongizateaz 

gozatzeko. Bihar izango 

(omen) dugu aukera. Zoriontasuna, 

gaurkoz, etxe bakoitzean 

bi auto, berri-berriak, edukitzea 

da. 

Kontsumitzeko garaian ere, 

bakerik ez, segi korrika: hanburgesak, 

patata frijituak, saltxitxak, 

izozkiak, pizzak… janari 

gehientsua murtxikatzen neke 

handirik hartu gabe kaioak 

bezala irensteko moduan salduko 

da, bere ontzian, kuzinatua, 

hezur, zuztar, azal eta 

guzti, dena xehatuta, usainik 

gabe, kolore polita zaindurik. 

Kontsumitzaileak, gehienez 

ere, kartoizko bildukitik atera, 

mikrouhinean berotu eta 

zurrutada maionesa edo ket- 

BLE-k badu 18 urte bere alde lan 

egiten duela Euskal Herrian, laborantza 

Agronomo biologikoaren 

hedatzeko, eta kontuan hartuz 

autonomoak eta ekonomoak 

izan behar girela. 

18 urte bermatzen garela araudi 

zorrotz bati, eta hori bereziki 

hazkuntzan. 18 urte ere bai laborarientzat 

eta beren balioentzat 

borrokatzen girela. 

Europako batzordeari 2 urte aski 

izan zaio nahaspilaren ereiteko. 

Laborantza Biologikoa denei 

irekia izatea, zergatik ez Izigarri 

ontsa da laborantza gehiagoeri 

zabaltzea, baina ez nolanahika ! 

Bai, laborantza biologikoaren baitezpadako 

sustraiak kontuan hartuz 

! Horretarako, biokoerentea. 

Egia da, guk edo BLE sortuz geroztik 

garatu dugunarekin, ez 

duela deus ikustekorik Europak 

plazaratzen duenarekin. Horretarako, 

BLE elkartean Biokoerente 

bultzatzen dugu, gure ildoetan 

osoki sartzen baita. Biokoerentek 

urrats kolektibo eta orokor bat 

chup erantsi baizik ez du izango, 

esku bakarrarekin; bestea, 

telebistako agintearekin zapping 

egiteko egina baitago. Hori 

dena, etxeko multimedia aretoan, 

modernoen etxeetan 

sukalderik ez baitago. Zertako 

sukaldea, bertako lanetan 

inork ez dakiela? Hobe tarte 

horretan hi-fi erraldoi bat jartzea, 

beti itzalita egongo den 

arren («Ezertarako astirik ez, 

motel!»). 

Egun, produktu asko «ia erabat 

prestaturik» merkaturatzen 

dira (bizkotxoak, souffleak, 

entsaladak, zopa eta 

saldak, haragi gisatuak, saltsak, 

arrain xerratu eta birrineztatuak, 

kroketak, ogi, opil eta 

hostoreak erreta); eta beste 

batzuk, berriz, jateko pronto 

(izozkiak, opilak, kixeak, budinak, 

lasagnak, arrain pastelak, 

zopak…). Noski, etxean ez etxekoandrerik, 

ez sukaldari profesionalik 

izango ez denez, kuzinatzea 

(autopsiak egitea 

bezala) profesionalen lan 

berezitzat hartuko da: «sutondoko 

saltsero» eta filateliko 

izatea antzekoak izango dira, 

zaletasun kontu arkaiko samarrak, 

alegia. 

Ez dugula asmatu etxekoandre 

hark utziriko hutsunea 

betetzen, alegia. Baina garaiz 

gaude, oraingoz. 

baitu ere, jiten dena gure xedearen 

azkartzera eta osatzera. 

Ondoko urratsa lurraldekoa 

da. Helburuak oso handiak dira. 

Lizate, deklinatzea desmarxa eta 

lan tresna Biokoerentean, eta hori 

Euskal Herri osoan. Bezero laboroxienek 

edukitzen baitute tokiko 

Bioa, haiek tokiko laborariei 

bizi iraunkor bat segurtatzen 

ahal baitu. Hori izanen da, denbora 

labur baten lana Euskal Herriko 

sare kolektiboan. 

Nekazaritza ekologikoaz 

@ edozein zalantza edo galdera 

izanez gero: 

Biolur-Gipuzkoa Nekazaritza 

Ekologikoaren Aldeko Gipuzkoako 

Elkartea. 

Tel.: 943-76 14 47 

biolur@biolur.net 

ENEEK - Euskadiko Nekazaritza 

eta Elikadura Ekologikoaren 

Kontseilua. 

Tel.: 902-54 01 65 

info@eneek.org


Plaza › Bizia 

Ezarian D 

Navarra canta taldeko jotariak eta musikariak. 70eko hamarkadan Nafarroan herriz herri kantatzen ibiltzen ziren talde bakanetako bat izan zen. BERRIA 

Raimundo Lanasek aldaketak ekarri zizkion jotari. BERRIA 

Jotaren argazkia 

Nafarroako jotaren historia biltzen duen 

dokumentala egin du Castejongo 

Orainarte ekoizpen etxeak 

Jotak duen garrantziaz eta gizartean duen 

tokiaz gogoeta egin dute lanean 

Irene Arrizurieta Castejon 

Nafarroako jotari buruzko dokumentala 

egin dute Gilles Kanet, 

Jon Subtil eta Ifan Pierce Castejongo 

Orainarte ekoizpen etxeko 

lagunek. La jota navarra, pasión 

por un canto (Nafarroako jota, 

kantu batekiko grina) izenburua 

daraman lanean jotaren historiaz 

eta kantaren egungo egoeraz hitz 

egiten da. Baina hori bakarrik ez, 

jotak ondare kultural gisa duen 

garrantziaz eta gizartean hartzen 

duen tokiaz ere gogoeta egin nahi 

izan dute. 

Nafarroan jota belaunaldiz belaunaldi 

kantatu da, batez ere Erdialdean 

eta Erriberan. Kalean, 

tabernetan, etxeko zein nekazaritza 

lanak egiten ziren bitartean 

kantatzen zen lehen; baina egun, 

txapelketetan edo emanaldi berezietan 

ez bada, ez da kasik entzuten. 

Jotaren letra lauko txikian 

kantatzen den olerki bat da. Beste 

herri kopletan gertatzen den gisara, 

gaiak eguneroko gertakizunetatik 

ateratakoak dira. 

Jotak Nafarroan duen «indarraz» 

jabeturik, Orainarte ekoizpen 

etxeko kideek jotari buruzko 

dokumental bat egiteari ekin zioten 

2009. urtean. Bi urte behar 

izan dute ordubete pasatxo irauten 

duen dokumentala egiteko. 

Irudi falta 

Lana ez da erraza izan. Jotaren inguruko 

argazki zahar eta jota doinu 

grabazio ugari dauden arren, 

telebistarako lanik ez dagoelako. 

Dokumentala osatzeko, ez dago 

ikus-entzunezko grabaziorik. 

«Artxiboen bila aritu ginenean ez 

genuen deus ere aurkitu. Raimundo 

Lanas eta beste jota abeslari 

handi batzuen irudiak aurkitzen 

hasi ginenean argazkiak bai 

aurkitu genituen, baina bideo irudirik 

ez», dio Ifan Piercek. Horrela, 

dokumentalean haiek egindako 

grabaketak argazki zaharrekin 

uztartu dituzte. 

Egileen asmoa jotaren erradiografia 

bat egitea izan da. «Jotaren 

argazki bat egiten saiatu gara. 

Kantaren historiatik hasi gara , 

eta egungo egoera azaldu dugu. 

Beste doinu bat emateko batzuk 

egiten ari direnari ere leiho bat 

ireki diogu». Horrela, Nafarroako 

jotaren sorreratik hasi dira, eta 

Raimundo Lanas handiak ekarri 

zituen aldaketak aipatu dituzte. 

Historia laburbiltzeko, oraindik 

bizirik dauden jotariekin mintzatu 

dira. Jotaren historialariei eta 

jotari helduei eman diete hitza, 

eta, besteak beste, Elena Leatxe 

historialariaren eta Flamarique 

ahizpen iritziak jaso dituzte. 

Iragana ahaztu gabe, jotaren

Ezarian D 

Flamarique ahizpak jota kantariak. BERRIA 

Los tres de Tafalla jota taldea. BERRIA 

egungo egoera ere islatu nahi 

izan dute. Horretarako, eskolen 

sorrerara jo dute. 70eko hamarkadan 

jaiotzen hasiak baitziren, 

egungo jota kantatzerakoan izan 

duten eragina ikus daiteke. 

Jotak izan duen profesionalizazioaren 

lekuko ere bada doku- 

‘‘ 

Jotaren argazki bat egiten 

saiatu gara.Kantaren 

historiatik hasi,eta gaurko 

egoera azaldu dugu» 

IFAN PIERCE 

Dokumentalaren egilea 

mentala. Horretarako, irakasle 

eta jotari profesional gazteen ibilerak 

grabatu dituzte. Herriz herri, 

emanaldietan, errondetan eta 

lehiaketetan ibili dira. Finean, 

jota bizirik dagoen ekitaldi guztietan 

egon dira. «La Rivera canta 

taldearekin bira egin genuen. 

Euskal Herrian eta Errioxan (Espainia) 

barna hilabeteetan egin 

zuten biran alboan izan gintuzten», 

gogoratu du Piercek. 

Gogoetarako parada 

Era berean, jotari beste «ukitu» 

bat ematen saiatu den jendearen 

lana ere bildu dute. Adibidez, Josetxo 

Goia Aribe saxofoi jotzaileak 

Arantxa Gonzalez jotariarekin 

jota beste modu batean interpretatzeko 

egindako ahalegina ikus 

daiteke. «Badago jendea beste 

gauza batzuk egiten saiatzen ari 

dena, eta hori ere bildu nahi izan 

dugu. Jotak egun dituen adierazteko 

modu askotarikoak biltzen 

saiatu gara». 

Ordubete pasatxo irauten duen 

dokumentala egiteko 60 orduko 

grabazioa egin dute. Laburbiltzea 

zaila izan den arren, lanean jotaren 

sentipena bildu dutela uste 

dute egileek. «Jotaren emozioa 

eta pasioa antzeman dugu. Askok 

diote jota bat entzunda nahikoa 

izaten dutela, baina askok batekin 

nahikoa ez dutela ikusi 

dugu», adierazi du Piercek. 

Dokumentalak gogoetarako 

parada ere izan nahi du. Jotak 

kultur ondare gisa zer esan nahi 

duen eta ondare hori adierazteko 

egun dauden bideak harilkatu 

dira. Jotak egungo gizarte modernoan 

hartzen duen tokiaz eta 

esparruaz itaundu dute egileek. 

Izan ere, azken hamarkadan jota 

berri asko sortzen ari dira, eta, 

beti kantatu diren jotak baztertu, 

eta berriak idazteari ekin diote 

jotari askok. Jotak herrikoia izateari 

utzi diola uste dute askok. 

«Jada ez da kalean kantatzen, 

eskolan landutako jota da, ikasiagoa, 

jaialdietan eta lehiaketetan 

entzuten dena. Jota berria gehiago 

kantatzen da, eta naturaltasuna 

eta bat-batekotasuna galdu 

egin da», dio Maribel Muñoz Castejongo 

jota eskolako irakasleak. 

Dokumentala Castejongo kultur 

etxean estreinatu zuten joan 

den hilabetean, baina telebistan 

noiz emanen duten ez dago zehaztua. 

Nafarroako Gobernuaren 

menpe dagoen INAC (Ikus-entzunezko 

eta Zinemarako Nafarroako 

Fundazio Institutua) arduratuko 

da zabalkundeaz. 

Telebistan estreinatzako asmoa 

dagoen arren, noiz eta zein katetan 

izanen den ez du erabaki INA- 

Cek. 

I. Arrizurieta Castejon 

Nafarroako Gobernuak ez duela 

jota behar bezala laguntzen uste 

du Maribel Muñozek (Castejon, 

1945). Haren iritziz, lehiaketa 

gehiegi daude, eta jotak garai bateko 

berezkotasuna galdu du. 

Nola hasi zinen jotak abesten? 

Jota barru-barruan daramazun 

zerbait da. Txikitan, mahai baten 

gainera igo, eta kantuan jartzen 

ninduten. Gurasoek oso ongi kantatzen 

zuten. eta Jesus Lopez osabak 

Raimundo Lanas handiarekin 

kantatzen zuen. Orduan ez zegoen 

eskolarik, eta etxean 

kantatzen genuen. 

Navarra kanta taldearekin kantari 

ibilitakoa zara. Nola hasi ziren herriz 

herriko emanaldietan? 

Xabierraldi batean Tuterako 

bikote bat ezagutu genuen, eta 

elkarrekin kantatzen hasi ginen. 

Erriberako laurak izena jarri 

genion izena hasieran, eta gero 

Navarra canta taldea eratu 

genuen. 26 urte nituen orduan. 13 

urte aritu ginen. Profesionala 

izan nintzen, eta urtean 40 emanaldi 

ematen genituen. Asko ibiltzen 

ginen Euskal Herrian eta 

Espainian, Andaluzia salbu, 

denean ibili ginen. Artean Alma 

Navarra taldea eta gu bakarrik 

aritzen ginen , baina jotatik denbora 

luzean bizitzea ezinezkoa 

zela ikusi genuen, eta orduan 

aukeratu behar izan genuen. 

Jota kantatzeari utzi, eta irakasle 

hasi zinen. 

Duela 23 urte hasi nintzen eskolarekin. 

Herriko udalak jota eskola 

jarri nahi zuen. Artean Tuteran 

eta Tafallan bakarrik zeuden. 100 

ikasle nituen hasieran. Gerora 

murriztuz joan zen kopurua, eta 

orain 36 ditut. Musu truk aritzen 

naiz, eta astean hirutan bi ordu 

eta erdi entseatzen dugu. Astelehenean 

txikiekin aritzen naiz, asteazkenetan 

ertainekin eta ostiralean 

helduekin. 

Zer behar da jotari ona izateko? 

Ezinbesteko baldintza jota barruan 

eramatea da. Sentitu egin 

behar duzu. Gero ahots ona eta 

belarria ere behar duzu. 

Hasi zinenetik gaur arte nolako garapena 

izan du jotak? 

Berezkotasuna baztertu, eta perfekzioa 

lortu nahi izateraino. 

Orain egile asko daude, eta ahots 

asko, aukeratzeko. Baina duela 

50-60 urteko jotak kantatzen hasi 

gara berriro, egileek ez dutelako 

deus berririk kaleratzen. 

Beraz, ez atzera ez aurrera gelditu 

da? 

Orain lehiaketak daude, baina 

kalean ez da asko entzuten. 

Lehiaketak ez ditut gustuko, jotari 

asko interesatuak bihurtu 

dituelako. Lehiaketetara hobere- 


Bizia ‹ Plaza 

LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS 

Maribel Muñoz q Castejongo jota eskolako irakaslea 

Maribel Munoz txikitan, familia giroan, hasi zen jotak kantatzen. 

Harrezkero ez dio jotak abesteari utzi. Duela 23 urtetik, Castejongo 

jota eskolako irakaslea da. 

«Lehiaketa gutxiago 

egin beharko lirateke» 

nak aurkezten dira, baina horrela 

10-12 urte daramatzagu. Duela 

hamarkada bat jota eskoletatik 

ateratako jotarien aurrean beldur 

dute belaunaldi berriek. Ez 

dakit zer egin beharko litzatekeen 

askotarikoagoa izateko eta 

belaunaldi berriek bere tokia izateko. 

Lehiaketa gutxiago beharko 

lirateke, berezkotasuna galdu 

egin delako. 

Bi aldiak bizitzen ari naiz, eta 

nahiago dut nire garaia. Nahiz 

eta hainbeste ez kobratu, gustura 

ibiltzen ginen. Orain, berriz, kopuru 

handiko sari bat irabaztera 

joateak asko eskatzen du, eta jota 

modu interesatuan hartzen ari 

dira batzuk. 

Gobernuak jota bultzatzeko nahiko 

lan egiten du? 

Ez. Ez dute deus egiten. Dokumentalaren 

estreinaldira etorri 

ziren, baina bestela ez dute gauza 

handirik egiten. Hainbeste eskola 

izanda, zaila da. Inork ez du irizpiderik 

jartzen, eta hori Gobernuak 

egin beharko luke. Herri bakoitzean 

badago eskola bat. Eskola 

guztiak batu, eta batzorde bat 

eratu genuen Gobernuarekin 

mintzatzeko, baina horretan gelditu 

zen. Nafarroako beste gauza 

batzuk kultur ondare dira, eta 

jota ere oso ondare handia da. Dokumentala 

ona izan daiteke, nola 

aldatu den ikusteko.

Zakilixut 

Villabona q Erreboteko plaza, Jesusen Bihotza eliza eta Amasa auzoa dira 

bisitatzeko lekurik aipagarrienak. Ibaiak, mendiek eta industriak bat egiten dute bertan. 

Auzo bihurtutako herria 

Maite Alustiza Villabona 

Amasa ezin daiteke albo batera 

utzi Villabona (Gipuzkoa) aipatzerakoan. 

Ez bakarrik herriko 

auzo bat delako. Amasatik 

bertatik sortu zen Villabona, herritarren 

beharrizanek menditik behera jaistera 

behartu zietenean. Herria ezagutzeko 

ibilbidea hortik hastea aukera ona 

litzateke. Jesusen Bihotza elizaren ondoko 

aldapatik gora, kilometro inguruko 

ibilbidea dago Amasara heldu bitartean. 

Autoz igotzea aproposagoa da oinez igotzea 

baino, eta Villabonaren eta ingurukoaren 

ikuspegiaz goza daiteke bidean. 

Txalet ugari aurki daitezke aldapan gora, 

baita behin Amasara ailegatuta ere. 

Pilotalekua, Tourseko San Martin parrokia 

eta Gurutze Santuaren ermita dira 

Amasa auzoan ikusteko moduko tokiak. 

Paseotxo bat eman ondoren, mendian 

behera jaits daiteke, antzinako herritarrek 

egin zuten moduan. Eta hor itxarongo 

du bisitaria Jesusen Bihotzaren elizak. 

Kolore horixka du, eta XX. mendekoa 

da. Eraikin berriak zaharragoekin 

nahasten dira Villabonan; horren adibide 

da elizaren parean dagoen Mintzola 

ahozko lantegia, duela hiru urte eraikia. 

Eliza parez pare izanda, ezkerraldera joatea 

komeni da Villabonako erdigunea 

ezagutzeko. Kale Berriarekin egingo du 

topo horrantz doanak. Kale luzea eta 

dendaz betea da, autoak 

ere igarotzen dira 

bertatik. Alde Zaha- NON LO EGIN 

rrean murgildu nahi 

izanez gero, Kale Be- Alustiza landa etxea 

rritik udaletxeko pla- Amasa 

zara doan kalea har- Telefonoa: 943-69 03 61 

tzea izan daiteke aukeretako 

bat. 

NON JAN 

Metalezko oinarria 

eta beirazko teilatua Iturrigoxo jatetxea 

dituen arkupe moder- Amasako plaza, z/g. 

no baten atzean uda- Telefonoa: 943-69 12 10 

letxea dago, XIX. www.iturrigoxo.com 

mendekoa. Errebote- Itzalpe taberna 

ko plaza du izena uda- Kale Berria, 29 

letxearen plazak; Vi- Villabona 

llabona berezi egiten Telefonoa: 943-69 06 23 

duen ikurretako bat 

da. Errebote pilota jokoan 

aritzeko plaza mantentzen du herriak, 

eta Gipuzkoako herrien artean Villabonak 

eta Zubietak (Donostia) besterik 

ez dute horrelakorik. Baina herriko 

festetan biltzen du plazak jende gehien. 

Uztailaren 25ean ospatzen dituzte santioak 

herrian. Kale Nagusia ere jendez 

betetzen da orduan, udaletxeko plazaren 

alboko kalea. Harrizko etxeak eta 

etxe koloretsuak tartekatzen 

dira hor; kultur 

etxea ere aurki daiteke 

Alde Zaharreko Kale 

Nagusian. 

Udaletxearen atzealdeak 

Oria ibaiarekin 

egiten du topo. Burdinazko 

zubi batetik ibaia 

zeharkatu daiteke, baina 

hortik igaroz gero, 

Villabonan egoteari 

utziko dio bisitariak: 

Oria ibaiak Zizurkil herritik 

banatzen du Villabona. 

Dena den, jatorrizko 

zubia udaletxearen 

alboan dagoen hortatik 

gertu dago. Kontrastez 

beteriko ikuspegia topa 

daiteke antzinako zubitik: uraren urdinak, 

inguruko mendien berdeak eta industrien 

tximinietako ke grisak koloreztatzen 

dute herriaren margolana. 

Larunbata 

2011ko martxoaren 12a 

Villabonako erreboteko plaza eta ezker pareteko frontoia. IMANOL OTEGI / ARGAZKI PRESS D 

Maratila 

Luzien 

Etxezaharreta 

Tsunami 

Neke da eguneroko albiste 

uholdeari ihes 

egitea, are gehiago 

hau tsunami baten 

ingurukoa delarik. Garai batean 

kontatuko zen Jainkoak 

bere haserrearen agerpena 

ematen zigula: gaur egun apalago 

aipa dezagun gure Lurraren 

hauskortasunaz hitz egiten 

digula, gure handipuzkeriak 

doi bat erakutsiz ere. 

Duela 50 milioi urte plaka 

iberiarra hasi zen europarraren 

gainera jartzen mugiketa 

tektonikoari esker, geroztik ditugu 

Pirinioak. Oraindik plaka 

horiek pixka bat goiti ari dira, 

ez baitira inoiz geldirik egoten. 

Egia da ez dela aspaldian tsunamirik 

gertatu Bizkaiko bazterretarik 

Lapurdiko Barraraino, 

baina itsasoa laño izan 

arren, ez ahaztu hori. Garizuman 

baikara Birjina eroen parabola 

hor da, eta 1967 abuztuaren 

13an lurrikara batek hori 

gogorarazi zigun indarrez. 

Itoizko ur biltegi handia ordu 

horren zain dago ere, Damoklesen 

ezpata Agoitz eta Nafarroa 

Beherearen gainean jarriz. 

Katastrofe garaiak elkartasun 

denborak dira ere: Telesforo 

Monzonek kontatzen zuen 

EAJ nola indartu zen uholde 

garai batzuetan jende behartuari 

eskaini zion laguntzari 

esker. Hezbolla erakundeak 

bere indarra horrela erakusten 

du ere Libanian eta Palestinan. 

Sartrek zioen behin frantsesak 

ez zirela inoiz hain libre 

sentitu okupazio garaian bezainbat! 

ETA erakundearen hamaikagarren 

buruzagi militarra 

atxilotu omen dute: horrelako 

ekintza handiarekin agian poliziek 

sari berezi bat jaso dute, 

funtzionarioak soldata mugatuengatik 

haserre diren garaian, 

aipagarri da. 

Hemengo tsunamiaren zain 

gaude anartean, halabiz.

mantangorri 

berria Gaztetxoen astekaria 342. zenbakia 

Larunbata, 2011ko martxoaren 12a 

Hau 

beldurra! 

IRRIEN 

LAGUNAK 

KLUBA 

7 

JON URBE/ ARGAZKI PRESS 

MUGARITZEKO 

SUKALDEA, 

JOLAS GELA 

Gatzatu 

8-9 

iPUiNA 

Txori txoroa 

Lehen akrobaziak (VII) 

16 

JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS

2 

mantangorri mantangorri 

Zorion 

agurrak 

argitaratu ahal izateko, gogoan 

izan mezuak astearte arratsaldea 

baino lehen jaso behar ditugula. 

Asteartetik aurrera jasotzen 

diren mezu guztiak hurrengo 

asteko zenbakian argita- 

ratuko ditugu. 

Kaixo, lagunak! Aiako Lardizabal eskolako Lehen Hezkuntza 

2ko ikasleak gara. Gure andereño den Marijek astero 

ekartzen digu MANTANGORRI gelara. Aldizkaria irakurtzeaz gain, beste 

haurren marrazkiak ikusten ditugu, eskulanen txokoetako lanak 

praktikan jarri, azokako liburuetaz hitz egin, denbora pasak egin, 

komikiak irakurri... Ederki pasatzen dugula, alegia! Ostegunean 

Marijeren urtebetze eguna izan zen, eta hemendik muxu haaandi 

bat bidali nahi diogu, mmuuuaaa!!! Zorionak, Grandma! Zure 

umeen eta zure ume ez garen guztion partetik. 

Oharra 

Norbait zoriondu, zure 

argazkiak eta marrazkiak 

argitaratuak ikusi, ipuin, bertso 

edo txisteak eskaini edo lagun 

berriak egin nahi badituzu, bidali zure 

gutuna, eta MANTANGORRI gehigarrian 

argitaratuko dugu. Zure marrazkien, 

ipuinen, txisteen, idazlanen, 

argazkien eta abarren zain 

gaude. Bidali zure 

gutuna!!! 

Zorionak, 

Amets! Bost 

musu, zure 3. 

urtebetetzean, 

Ekhi eta 

gurasoen 

partetik. 

Bidali zure gutunak 

helbide hauetara 

ZORiON AGURRAK 

Zorionak, Aner!!! Asteartean gure txikerrak 

urtebete egingo du, eta ospatu beharra dago. Musu 

handi-handi bat, etxekoen partetik. 

Martxoak 13, Inge. Bost 

urte, alajaina! Ondo pasa 

hainbeste gustatzen 

zaizun mozorro festan. 

Musuak, opariak eta 

pastel kandeladunak. 

Zure etxekoak. 

Zorionak, Lide! 

Seigarren 

urtebetetzean, mila 

muxu, etxekoen 

partetik. Amatxo, 

aitatxo eta Intza. 

larunbata, 2011ko martxoaren 12a berria 

Kaixo lagunak! Gu Elizondoko Baztan ikastolako ikasleak gara. 

Hemen bidaltzen dizkizuegu zuhaitzak landatzen ibili gineneko hainbat argazki! Ondo izan! 

Posta elektronikoa: mantangorri@berria.info 

Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea z/g 20140 Andoain

erria larunbata, 2011ko martxoaren 12a 

Kaixo, lagunak! 

‘Toy Story’ filmeko 

estralurtarren 

marrazkitxo bat 

bidaltzen dizuet. 

Ondo pasa! 

Oihan Arina, 

Besaindik. 

ZU ERE ARTiSTA 

Egun on, MANTANGORRI! Nire izena Beñat 

Aierbe da, eta nire marrazkia erakutsi nahi 

dizuet. Mari Kalambre, Ane Pirata eta Pupu eta 

Lore agertzen dira. Musu bat denei!!! 

25. urteurrena 

Kaixo, MANTANGORRIko lagunak! Gasteizko 

Odon Apraiz ikastolako 5. 

mailako ikasleak gara. Gure 

ikastola Zaramaga auzoan dago, duela urte 

batzuk Abere Hiltegia zegoen tokian. Haren 

inguruan Iparralde Gizartetxea, San 

Frantzisko eliza eta Koldo Mitxelena 

institutua daude. Lehen Hezkuntza 

bukatutakoan, horra joango gara gehienok. 

Lehenbizi, ikastolak daraman izenari buruz 

zerbait azaldu nahi dugu. Odon Apraiz 

gasteiztarra (1896-1984) oso euskaltzalea 

zen. Txikitan ez zekien euskaraz, eta 11 urterekin 

hasi zen ikasten; oso gogotsu, gainera. Lehen 

ikasketak Gasteizen egin zituen, Santa Maria ikastetxean 

eta institutuan. 1912an, Salamancara (Espainia) 

joan zen, Filosofia eta Letrak ikasketak egitera. Ordurako, 

lan batzuk idatziak eta argitaratuak zituen. Lehen 

ikasturte bukaeran, nota onak izan zituela eta, 

gurasoek opari bat eskaini zioten. Uda pasatzera Aramaioko 

(Araba) Goiko Errota baserrira joatea eskatu 

zuen hark, uda osoan euskara hutsean aritzeko. Haren 

leloa zen: «Euskaraz lehen, orain eta beti». Gu lelo horri 

jarraitzen saiatzen gara. 

Odon de Apraiz ikastetxea bi eraikuntzaz osatua 

mantangorri mantangorri 3 

Kaixo, 

MANTANGORRI eta 

MANTANGORRIzale 

guztiei! 2011. 

urteko inauteriak 

gogo biziz eta 

alaitasunez peto 

beterik ospatu 

ditugu 

Donostiako 

Manuel de 

Larramendi 

ikastetxean, ikasleak eta irakasleak denak 

mozorroturik. Zugarramurdiko sorginak, Parisko 

Moulin Rougen aritzen diren dantzariak, apirilean 

Sevillan ikusgai diren neskatxa polittak, euskal 

korsarioak... Denak elkartu ziren gure festan. 

Udaberri atarian, primeran pasa genuen. 

dago: batean, zuzendaritza eta 2 urtetik 12 urte 

bitarteko ikasleek erabiltzen ditugun era askotako 

gelak daude; bestean, frontoia, soinketa gela eta 

jantokia. 1985. urtean sortu zen. Beraz, ikasturte 

honetan, 25. urteurrena ospatzen ari gara, eta 

askotariko ekintzak prestatu ditugu. 

Argitaratzailea: Euskal Editorea SL Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Nagore Etxeberria Pikabea 

Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien Etorbidea, z/g. 20140 Andoain Harpidetzak: (0034) 943-30 43 45 ISSN: 1699-728x

4 


Dinosauroak 

itzuli dira 

Haurren gozagarri, tamaina 

eta ezaugarri askotako 50 

dinosauroren erreplikak ikus 

daitezke Iruñeko Refena azoka 

eremuan, martxoaren 20ra arte 

Testua: Irene Arrizurieta 

M 

endeak desagertuta 

egon ondoren, dinosauroak 

berriz itzuli dira Lurrera. 

Eta non agertuko, 

eta Iruñean azaldu dira 

50 ale, tamaina eta 

ezaugarri askotarikoak. Refena 

azoka eremuan daude, eta erakusketan 

dinosauroak nolakoak ziren 

eta nola bizi ziren ikus eta ikas daiteke. 

Horretarako, 30 dinosauro 

espezietako 50 erreplika jarri dituzte 

eskala naturalean. 

Dinosauroak gustuko dituen 

haurrak ezin du hutsik egin, eta Refenara 

hurbildu behar du. Azoka 

eremuan, azokara sartu eta begien 

aurrean ikusiko duen lehen gauza 

Tyrannosaurus Rex-aren eta Stegosaurus-aren 

hezurdura bana izanen 

da. Segidan, modu didaktikoan, 

Unibertsoaren eta Lurraren jatorriaren 

azalpenak eskaintzen 

dira, baita dinosauroen agerpenaz 

eta desagerpenaz ere. 

Dinosauroak duela 65 milioi urte 

desagertu ziren Lurretik. Mesozoikoan 

(narrasti handien aroan), 165 

milioi urtetan bizi ondotik, argi ez 

dauden arrazoiengatik hil egin ziren. 

Narrasti lurtarrak ziren, lau hankatakoak, 

ornodunak eta azala ezkataz 

betea zuten. Aniztasun handia 

zegoen euren artean: haragijaleak 

ziren batzuk; belarjaleak, 

berriz, bestetzuk. Baziren hegalariak, 

eta izan ziren uretan ibiltzen 

zirenak ere. 500 espezie baino 

gehiago izan ziren bost kontinen- 

teetan sakabanatuak. Lurrean ibili 

diren animalia handienak izan ziren. 

Batzuk ikaragarriak ziren, eta 

bestetzuk txori txiki baten tamaina 

izan zuten. 

Hogeita hamar 

espezie 

Erakusketan mendi, harea, harri 

eta landare artean ezaugarri horiek 

modu batean edo bestean islatzen 

dituzten 30 dinosauroren 

erreplikak aurkitzen dira. Bertan 

dago zortzi metroko luzera duen 

Stegosaurus-a; Triceratops-a, 

bere buru ikaragarriarekin; Coelophysis 

argala eta azkarra, zeinak 

hanketako hezurrak hutsak zituen; 

Pterosaurio-a lehen dinosauro hegalduna 

eta bere espeziean zerua 

konkistatzen lehena; Spinosaurusa 

arantzak zituen muskerra; eta 

Baryonyx-a, zeinak bi ezaugarri ez 

ohiko zituen: hatzapar handiak (30 

zentimetrokoak), eta kaskezur luzea 

eta meharra, krokodiloaren antzera. 

Animalia ikusgarri horien fosilak 

eta irudiak liburu, komiki, film, naturaren 

historiaren edota paleontologiaren 

bidez ikasi dituzte haurrek. 

Orain aurrez aurre ikusteko 

aukera dute. Filmak edo komikiak 

kontatu dituzten istorioak musker 

izugarri horien aurrean gizakiek 

senti zezaketena islatzen saiatu 

dira. Izan ere, hamabi metroko luzera 

zuen Brontosaurio baten aurrean 

jartzeak edo Tyrannosaurusaren 

metro eta erdiko luzera duen 

larunbata, 2011ko martxoaren 12a berria


masailezurra orpoz orpo sentitzeak 

ez zuen samurra izan behar. Eta 

erakusketara hurbiltzen, lantzean 

behin bada ere, izanen du irudipen 

hori. 

Haurrek, erakusketaz gain, badute 

paleontologo lanetan aritzeko 

aukera. Erakusketan musker izugarri 

horien fosilak lur azpian gorde 

dituzte. Haurrek, lanabesa egokiekin, 

aurkitu eta sailkatu egin behar 

dituzte. Dinosauroen bizimoduari, 

elikadurari eta jokabideari buruzko 

dokumentalak ere ikus daitezke 

erakusketan, horretarako jarri duten 

aretoan. 

Erakusketa haur eta familientzat 

da. Astez, arratsaldetan zabaltzen 

dute, 17:00etatik 20:00etara. Goizetan, 

aurretik abisua emanez gero 

irekitzen dute, eta ikastetxeentzat, 

09:00etatik 14:00etara. Asteburuetan, 

berriz, 11:00etatik 

20:00etara irekita dago. Sarrerak 5 

euro balio du haurrentzat, eta 

7 euro helduentzat. 

Erakusketa 

• Non: Iruñeko Refena azoka eremuan. 

• Zer ikusi: 30 dinosauro espezieren 

50 erreplika eskala naturalean, dinosauroen 

bizimoduari, elikadurari eta jokabideari 

buruzko dokumentalak eta paleontologia 

tailerra. 

• Noiz arte: Martxoaren 20ra arte. 

• Ordutegia: Astelehenetik ostiralera, 

09:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 

20:00etara (goizez, ikastetxeentzat). Larunbatetan 

eta igandeetan, 11:00etatik 

20:00etara. 


Dinosauroen erreinuan. 

Iruñeko Refena azoka eremua hartu dute dinosauroek. 

50 dinosauroren erreplikak ikus daitezke, besteak 

beste, erakusketan. ARGAZKIAK: JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS 

• Ikastetxeen bisitak: Goizez egingo 

dira bisitak, eta aldez aurretik hartu 

behar da ordua. 

• Ordua eskatzeko: 

(0034) 627-63 23 38 telefonoan edo 

info@dinosauriospark.com helbidean. 

• Prezioa: 3 eta 14 urte bitarteko haurrek, 

5 euro. Helduek, 7 euro. Taldean joanez 

gero, 4 euro. 

• Informazio gehiago: 

www.refena.es/2011/dinopark.html 

(soilik, gaztelaniaz).

Berria 

6 


ANiMALiEN ERREiNUAN 

Azkonarra 

Ilunaren 

adiskide 

Gure lurretan oso hedatua 

dagoen arren, nekeza da horiek 

ikustea, gauez irtetzen baitira 

euren gordelekuetatik. Egunez, 

zuloetan hartzen dute atseden. 

Fitxa 

• Izena: Azkonarra. 

• Izen zientifikoa: 

Meles meles. 

• Tamaina: 90 zm luze da; 

horietatik 18 inguru buztanari 

dagozkio. 30 bat zentimetroko 

garaiera izan ohi du. 

1 

Lurrazpiko labirintoak. 

Azkonarren zuloak oso handiak 

izan daitezke. Zenbait kasutan 

50 gela ere izan ditzakete, eta 800 

metro tunel. Izan ere, zuloak belaunaldiz-belaunaldi 

pasatzen dituztela 

uste da. Oso ondo aireztatuta 

egoten dira gordelekuak, eta 

kumeekin egoteko gelak egon ohi 

dira. Talde berean eme batek baino 

gehiagok kumeak izaten dituztenean 

gela desberdinetan egoten 

dira. Zaborrik eta janaririk ez da 

egoten barruan. 

2 Zentzumenak. 

Azkonar kumeak 

itsu jaiotzen dira; lauzpabost 

aste igaro arte ez dute 

ezertxo ere ikusten. Helduak direnean 

ere ikusmen nahiko kaskarra 

dute. Entzumena, ordea, oso fina 

dute, eta usaimena ere oso ona 

du. Gainera, sudur zuloak itxi ditzake, 

eta, horrela, gordelekuak zulatzen 

dituenean ez zaio lurra sartzen; 

gero putz egiten du, bideak 

garbitzeko. 

3 Ezaugarriak. 

Animalia sendoa 

da, eta trakets samarra 

dirudi. Burua zuria dauka eta begien 

inguruan bi marra beltz. Ilea 

gris kolorekoa du eta oso latza da. 

Bizkarreko ilea tentetu dezake. 

Hanka motzak ditu, eta hatzaparretan 

azkazal gogorrak, lurra zulatu 

ahal izateko. 38 hortz ditu, eta 

azala oso gogorra dauka. Buztan 

txikia dauka, 18 zentimetro ingurukoa. 

4 Gaueko 

izakia. Oso zaila 

da egun argiz azkonarrak 

ikustea, izan ere, gauez ateratzen 

baitira euren zuloetatik. Ehizean 

ere behin eguzkia jarri eta gero aritzen 

dira. Goizaldean itzultzen da 

gordelekura. 

5 Ugalketa. 

Azkonar arrak 

emea urteko edozein garaitan 

ernaltzen badu ere, emeak er- 

• Pisua: Helduek 15 kg inguru pisatzen 

dute. 

• Umealdia: Udaberri hasieran eta uda 

amaieran elkartu ohi dira azkonar bikoteak. 

Ernaldutako obulua hainbat hilabetez 

gorde dezake emeak, giro egokia aurkitu 

bitartean. Haurdunaldiak 65 egun irauten 


Ikusmen kaskarra. 

Kumeak itsu jaiotzen dira, eta 

lauzpabost aste igaro arte ez dute 

ezertxo ere ikusten. 

naldutako obulua hainbat hilabetez 

gorde dezake. Negu inguruan 

ezartzen dute gehienetan obulu 

hori, eta 65 egun inguru igaro eta 

gero, bi eta sei kume artean jaiotzen 

dira. 

6 Taldeka, 

bakarrik baino 

hobe. Taldeka bizi ohi dira. 

Hamabi kide inguru biltzen dira eta 

ar-eme zaharrenak izaten dira taldeko 

gidariak. Horiek dira, baita 

ere, kumeak egiten dituztenak. 

Usaimenagatik ezagutzen dute elkar, 

eta ez dute arrotzik onartzen 

taldean. Taldekoa ez den azkonar 

bat hurbiltzen bazaie, borrokatzeko 

joera dute, hura kanporatzea 

lortu arte. 

7 Gizakiak 

zanpatuta. Arto 

sailetan triskantzak egiten 

ditu azkonarrak. Horrez gain, haren 

ileekin bizarra kentzeko brotxak 

egin izan direnez, gizakiok bizimodu 

gogorra eman diogu. Euskal Herrian 

oso zabalduta dago animalia 

hau. 

du, eta 2 eta 6 kume artean izan ohi dituzte. 

• Bizi itxaropena: 15 urte inguru. 

• Jatekoa: Orojalea da. 

• Bizilekua: Europako zelai eta basoetan, 

Eskandinavian, Islandian, Korsikan, 

Sardinian, Sizilian eta Zipren izan ezik.


Joan den ostiralean, 

Arbizun izan ziren 

Pirritx, Porrotx eta 

Marimotots, eskolako 

eta ikastolako haurrek 

palestinarrei 

elkartasuna 

adierazteko antolatu 

zuten festan 

Palestinako Marda herriarekin 

senidetuta dago Arbizu, eta 

bertako haurrek eta herritarrek 

ederki ezagutzen dute adiskide palestinarren 

egoera. Arbizuko udal ordezkariak 

iazko udan Palestinan izan 

ziren, Biladi Hadi elkartasun brigadaren 

barnean, Porrotxekin eta beste 

hainbat lagunekin batera. Arbizuko 

haurrek, berriz, eskolan eta ikastolan 

ikasi dute Palestinan nola bizi diren, 

harresia zer den, ura eta olibondoak 

nola lapurtzen dizkieten, tea 

nola prestatzen duten eta abar. 

Joan den ostiralean, inauteriekin 

bat eginez, palestinarrei elkartasuna 

adierazteko festa antolatu zuten 

denek, eta bertan izan ziren Pirritx, 

Porrotx eta Marimotots ere, udan 

Palestinan hasitako erreportajea 

amaitu nahian. Eguraldiak askorik lagundu 

ez zuen arren, giro ederra izan 

zuten! 

Pupu 

eta Lore ugari 

inauterietan 

i 

rrien Lagunak Klubak zein Katxiporreta pailazo 

taldeak sare sozialetan dituzten kontuetan 

aste honetan etengabe jaso dituzte inauterietako 

argazkiak. Dozenaka lagun mozorrotu 

dira aurten ere Pirritx, Porrotx eta Marimotots 

gisa. Pupu eta Loreren mozorroak ere arrakasta 

izan du haurren artean. 

Oiartzungo Haurtzaro ikastolan, esaterako, 

bi urtekoen gelan denak mozorrotu 

ziren Pupuz, Lorez eta klubeko 

lagunez. 

www.irrienlagunak.com 

Arbizutik Mardara, 

elkartasuna eta festa 

Bideoa ikusgai. Ostiraleko festaren inguruko bideoa ikus daiteke 

www.irrienlagunak.com webgunean. ARGAZKIAK: GARI BERASALUZE 

Harpidetza 

kanpaina 

Rural Kutxarekin 

i 

rrien Lagunak Klubak eta Nafarroako Rural Kutxak 

Irria aldizkariaren harpidetza sustatzeko 

kanpaina abiarazi dute elkarlanean. Irria aldizkariaren 

harpidedun direnei edo harpidetza 

egiten dutenei, Rural Kutxak haurrentzako En 

Marcha libretaren lehen 20 euroak oparituko 

dizkie. Hartara, 25 euroan izango dute Irria 

aldizkariaren lehen urteko harpidetza. 

Dagoeneko libreta duten haurrentzat 

ere balio du kanpainak. 


PUPU ETA LORE 

Osasuna eta 

heziketa 

• Inauterietako 

mozorroei begira 

MARTINBER 

ETA LAGUN 

Kultura 

• Begiratu proposamenak 

‘Zer egin’ atalean 

MARIKALANBRE ETA 

AMONA TXINPARTA 

Zientzia 

• Kontu berriak webgunean 

ANE PIRATA ETA 

PATAKON 

Elkartasuna 

• Arbizu, Palestinarekin 

PIRRITX ETA 

PORROTX 

Sukaldaritza 

• Errezeta berriak 

sukaldaritza atalean! 

MARIMOTOTS ETA 

LARGABISTA 

Natura 

• Badator 

udaberria! 

7

8 


berdin: esnea ez da solido bihurtzera 

iristen, baina loditu egiten 

da. Dena, proteinen itxura-aldaketagatik. 

Eta gero esango 

dute itxurak ez duela 

axola! Gauza batzuetarako 

bai behintzat... 


MUGARiTZeko SUKALDEA, JOLAS GELA 

Gatzatu edo 

mamitu, eta 

ez mugitu! 

Azidoa da gatzagia, limoiaren antzera, eta azido 

horrek esnearen proteinak itxuraldatzen ditu. 

Horrexegatik, esneari gatzagia botatzean, likido 

zegoen esnea gogortu egiten da 

Testua: Ana Galarraga 

Elhuyar Fundazioa 

B 

enetan detektibe ona 

izan behar du batek deskubritzeko 

nola bihurtzen 

den esne likidoa solido. 

Horixe gertatzen da, adibidez, 

gatzatua edo mamia 

eta jogurta egitean; eta, egia 

esan, kontuak badu mamia. 

Gatzatua egiten harrapatu 

nuen sukaldaria, eta, hari gertutik 

begiratuta, sekretua gatzagian 

dagoela konturatu nintzen. Gatzagiaren 

eraginez gatzatzen da 

esnea. Sukaldariak berak kontatu 

zidan zergatia: gatzagia 

azidoa da, limoia bezala, eta 

azidoak itxuraldatu egiten 

ditu esnearen proteinak. 

Inoiz limoi-ura eta esnea 

nahasi badituzue, ikusiko 

zenuten pinporta 

batzuk sortzen direla 

esnetan: 

itxura aldatu 

duten proteinak 

dira. Aldaketa horrek ekartzen du, 

hain justu, likidoa solido bihurtzea. 

Gatzagiarekin egiten bada, 

tenperatura eta gainerakoak 

ondo zainduta, esnea mamitu 

egiten da. 

Antzekoa gertatzen zaio jogurtari: 

jogurta egiteko esneari gehitzen 

zaizkion bakterioek ingurua 

azidotzen dute, eta, hala, esnea 

gogortu egiten da. 

Edateko jogurtekin ere, berdin- 

ANDER HORMAZURI 

ARMiX MUGARiTZen JOLASEAN 

HIT 

EDERKI! ARDI ESN 

ahuntz esnearekin 

beste osaketa bat 

GATZATU, 

NO 

Karrantzan izan gi 

ikusi genuen artzaina. Es 

epel zegoenean, ga 

Horrela utzi eta 

esnea gog 

gatzatu


Z TEKNIKOA • GATZATU 

ARGAZKIAK: JON URBE / ARGAZKI PRESS 

EA EKARRI DUGU INGURUKO BASERRITIK. Behi edo 

ere froga egin dezakegu, baina proteina eta koipetan 

dutenez, emaitzak bestelakoak direla ikusiko dugu. 

GATZATU… 

SKI! 

nenean, gazta egiten 

nea berotu egin zuen, eta, 

tzagia gaineratu zion. 

denbora gutxira, 

ortu egin zen; 

egin zen. 

ESNEA GORDINA DENEZ, IRAKIN EGIN BEHAR DU. 

Baina, gatzagia 36-37 gradutan gaineratu behar 

denez, irakindako esnea izotzez eta urez beteriko 

eltze batean hoztuko dugu. Bitartean, gatzagi tanta 

pare bat botako dugu edalontzi edo potoetan. 

ESNEAK 

TENPERATURA 

EGOKIA DUEN 

JAKITEKO, ez dugu 

termometro 

beharrik; gorputza 

tenperatura 

horretan dugunez, 

hatza sartzearekin 

nahikoa da. Esnea 

epel sentitu behar 

dugu. 

ESNEA EDALONTZIETARA ISURI, ETA 

BERTAN UTZI MUGITU GABE. 

Bitartean, erabilitakoa jaso 

eta garbituko dugu. Itzuli 

edalontziak begiratzera. 

ZER GERTATU DA? 

Esnea gogortu egin da. 

Gatzagiak esnearen 

zenbait 

konposagaitan 

eragiteko gaitasuna du, 

esnea ‘gogortu’ edo 

gatzatuz. 


GATZAGIA ERE BEHAR DUGU. 

Bi eratara aurki dezakegu. 

Artzainak gatzagi bat eman 

digu. Antxumearen urdail zati 

bat da. Prestaketa baten 

ondoren, erabiltzeko gertu 

dago, baina hau eskuratzea zail 

samarra denez, farmazian erosi 

dugun gatzagia erabiliko dugu. 

LAN TXUKUNA BURUTU DUGU. 

Mamia egin berritan, bere 

horretan, oso goxoa dagoen arren, 

intxaur zatiak eta eztia 

gaineratuta, postre ederra osatu 

dugu oraingoan!

10 


LIBURUA 

Izenburua: ‘Mattinen beldur-kutxa’. 

Egilea: Fina Casalderrey. Marrazkiak: Teresa Lima. 

Itzulpena: Arkaitz Goikoetxea. Bilduma: Txo! 

Orrialde kopurua: 36 orrialde, koloretan. 

Argitaletxeak: OQO eta Txalaparta. 

Fina Casalderrey 

IDAZLEA 

«Beldurren hiperbolea da istorioa» 

E 

dozer soinurekin, edozer 

gauzarekin beldurtzen da 

Mattin. Bere beldurren bilduma 

egiteko esan dio 

amona Rosak. Hala, beldur 

guztiak kutxa handi batean 

gordetzen hasi da. Beldurren kutxa 

lagunei erakustean ohartuko da ez 

dela beldurra duen bakarra. 

Zer gertatzen zaio ipuineko 

protagonistari? 

Mattin munduko haurrik beldurtiena 

zen. Pentsa, gau batez, estropezu 

egin, lumaz beteriko lapiko batera 

erori eta ispilu aurrean ikusi 

zenean, oilo erraldoi bat bihurtu 

zela uste izan zuen. Lumak kentzen 

zizkion bitartean, beldur guztien 

bilduma eginez gero, munduko 

txapeldun bihur zitekeela esan 

zion amonak. Munduko txapeldun! 

Ideia asko gustatu zitzaion Mattini. 

Lagunak ere gonbidatu zituen, 

haien beldurrik handiena 

ekar zezaten 

eta guztiak kutxa 

handi batean ezkuta 

zitzaten. Bat-batean, 

kutxaren tapa altxa 

egin zen, eta... 

Liburuan ikusten 

denez, 

askotariko 

beldurrak 

daude. 

Bai, hala da. Haurrek 

izan ohi dituzten beldurrak 

biltzen saiatu 

naiz: injekzioei, sugeei, 

odoldun zauriei, 

bakarrik geratzeari... 

Eta, bereziki, beldurrik handiena aipatu 

dut: beldurrari beldurra izatea. 

Inoiz pentsatu ezinezko beldurrez 

ere mintzo naiz: Ilargia erortzearen 

beldurra, eguzkia desagertzearena... 

Beldur horiek ere aipatu 

ditut bere zentzugabekeriarekin 

beldur ohikoenak ere kutsa ditzan 

eta beldur guztiak zentzugabeak 

bihur daitezen, funsgabeak izateagatik. 

Baina, beldurrak gaindi 

daitezke, ezta? 

Adin eta baldintza guztietako lagunek 

dituzten beldurren «egokitzapen» 

bat dira islatzen diren beldurrak: 

minari, ezezagunari, heriotzari, 

bakardadeari, naturako hondamendiei... 

Beldurren hiperbole bat 

da istorio hau. Beldurrak uxatze aldera, 

beldurrek ezkutatzen duten 

drama hori leuntzen dute hiperbole 

horiek. Eta halaxe amaitzen da 

AZOKA 

istorioa: barre algara izugarri batekin. 

Liburuak hainbat beldur gainditzeko 

balio izatea espero dut. Baina 

beldur batzuk soilik, beldurrik 

gabeko izakia zuhurtziarik gabekoa 

dela uste baitut. 

Beldurrei buruzko liburua 

izanagatik, liburu dibertigarria 

da, ezta? 

Bai, zalantzarik gabe. Ez nuen nahi 

istorioak inolako dramarik ezkutatzea. 

Alderantziz, helburua da gure 

kezkak eta beldurrak adieraztea 

eta onartzea, beldurrak ez ezkutatzea, 

besteek ere beldurrak dituztela 

jakitea, beldurrei aurre egitea 

eta beldurrak izutzea. Pozak bezalaxe, 

partekatutako beldurrak askoz 

eramangarriagoak direla onartzea. 

Elkarrekin errazago gaindi 

daitezke beldurrak. Eta, behin beldurrak 

baztertuta, gure beldurren 

inguruan barre egingo dugu. 


LIBURUAK 

‘Kurrin!’ eta 

‘Grr-Grr!’ 

Animalia bakoitzak bere bizitokia 

du, baita bere ahotsa 

ere. Jolas dibertigarria proposatzen 

zaizue: animalia bakoitza 

bere bizilekuan kokatu 

beharko duzue Grr-Grr! liburuan, 

eta bakoitzari dagokion 

ahotsa jarri beharko diozue 

Kurrin! liburuan. Lanak errazte 

aldera, koloreetako xingoletatik 

zintzilik daude animaliatxoak. 

Begiratu xingolaren kolorea, 

eta kokatu animalia dagokion 

txokoan. 2 urtetik 

aurrerako haurrentzako liburuak 

dira. 

David Wojtowycz 

Argitaletxea: Ttarttalo 

MAHAI JOKOA 

‘Zer gara gu, 

nor gara gu’ 

Euskal Herriko kulturaren oinarrizko 

gaiak eta ezagutzak 

ezagutzeko joko dibertigarria 

da. Galdera-erantzun bidezko 

jokoa. Galdera guztiek Euskal 

Herriarekin eta euskal kulturarekin 

dute zerikusia. Askotarikoak 

dira gaiak: mendia, 

ibaia, pertsonaia, herria, jaia... 

Galderen erantzun okerrak 

astakeriak edo barregarriak 

dira, egileen ustez. Modu horretan 

erantzun zuzena topatzea 

eta jolastuz ikastea da 

helburua. 

Gotzon Barrueta 

Argitaletxea: Elkar


ESKULANA 

Taula 

koloretsua 

Estrategia joko baterako taula 

koloretsua sortu behar dugu. 

Material gutxi batzuk behar 

dira. Oso erraz eta azkar 

sortuko dugu jokorako taula 

Beharrezko materiala 

- Kartoia. 

- Argizarizko margoak. 

- Arkatz markagailua. 

- Argizarizko margoentzako berniza. 

- Margoak. 

- Fruitu lehorrak, tapak, harritxoak, 

oskolak... 

- Erregela. 

JOLASA 

2 

Kokatu fitxak marrazkian agertzen 

diren bezala. Partida hasteko, puntu 

horretan jarri beharko dira fitxak. 

Jokoaren helburua: jokoa hasi aurretik 

aurkariak fitxak dituen lekuan kokatu 

behar ditu bere fitxak beste lagunak. 

2 

Lauki guztiak 

margotu ostean, 

eman gainetik 

argizarizko 

margoentzako 

berniza. 


1 

Moztu kartoi zati bat. 18 

zentimetro luze izan behar ditu 

alde bakoitzak. Margotu lau 

laukitxo laukiaren alde bakoitzean. 

Laukitxoak 4 zentimetro luzekoak 

izan behar dira. Laukien inguruan 

zentimetro bat luzeko ertza utzi 

behar da. Ertz horri esker, fitxak ez 

dira irtengo taulatik. 

11 

3 

Berniza ongi lehortu denean, marraztu 

laukitxoak arkatz markagailuarekin. 

Laukiak ongi nabarmenduak geratuko 

dira horrela. Lerro zuzenak egiteko, erabili 

erregela. Prest dugu taula. 

Mugitu aurretik, pentsatu! 

Korean oso hedatua dagoen estrategia jokoa da 

ondorengoa. Nork bere fitxak aurkariaren 

postura eramatea da azken helburua 

1 

Jokalari bakoitzeko zazpi fitxa 

behar dira. Jokalari bakoitzaren 

fitxak zein diren nabarmentzeko, 

erabili fitxa ezberdinak: jokalari baten 

fitxak harriak izan daitezke eta beste 

batenak, berriz, oskolak. Guztiek 

material berdineko fitxak erabili behar 

badituzte, margotu edo nolabait 

nabarmendu. Jokalari guztiek harriak 

erabili behar badituzte, esaterako, 

jokalari bakoitzak kolore batez margo 

ditzala bere harriak. 

3 

Helburua betetzeko, jokalariek txandaka mugituko 

dituzte fitxak. Beti diagonalki eta alboko lekura 

mugitu behar dira fitxak. Ezin da aurkariaren fitxen 

gainetik igaro, ezta horiek jan ere. Mugimenduen bidez 

aurkaria mugitu ezinik uzten saiatu behar da.

12 



denbora-pasak 

1. Margotu marrazkia 

Mendira egindako 

txangoan 

askotariko txoriak 

ikusi ditu Mikelek. 

Irudia margotzea 

ahaztu zaio. 

Amaitu 

marrazkia. 

2. Bikiak 

June eta lagunak 

erreginaz 

mozorrotu dira 

inauterietan. 

Bakoitzak bere 

koroa zuen, baina 

horietako bi 

berdin-berdinak 

ziren. Zein? 

A) B) C) 

E) F) G) H) 

D)



kasap-arobned 

3. Osatu hitzak 

Alboko horiek dira aztiak 

dantzan jarri dituen hizkiak. 

Ea zenbat 

hitz osatzen 

dituzun hizki 

horiekin. 

A Z B G Y F U Y O M G 

Z F O F U O M G S G H 

J A I N K O S A R U A 

A T O N P J G S I X U 

R B B C X L J T S I S 

X I I A I E P E E Y A 

H D L H R K H I N O R 

K E L E B I D Z D X D 

O R Z L B Y E T A H I 

K K R T X L J A G Y A 

A E F U A F E R I M L 

Z T G N U R S G L G A 

Z A I A C M R Q E D R 

A E O N P J R I E E I 

S U B C X L L G U I D 

X G E L D I K E T A T 

H V X S R K K Q A O P 

A G I N T A R I K A Y 

Erantzunak 

4. Hizki salda 

Hizkien nahaspilan harrian 

zizelkatutako hitzak 

topatu ezinik 

dabil Cornelius. 

Non ote 

daude 

hitz 

horiek? 

2.- D eta F.

14 

mantangorri 

mantangorri 

larunbata, 2011ko martxoaren 12a berria


mantangorri 

mantangorri 

15

16 


TXORI TXOROA (VII) 

...aurreko astetik dator 

B 

este animaliek niri begira 

ondo pasatzen zutela 

ikusita, batzuetan nahita 

uzten nion gorputzari, 

haizeak eraman zezan. 

Eta, entrenatuz eta 

entrenatuz, hegoak erabiltzen 

ikasi nuen, minik ez hartzeko, 

lurretik oso gertu hegan eginez. 

Eta, aurreraxeago, akrobaziak 

egiten trebatu nintzen, eta 

inguruko animaliak ahozabalik 

uzten nituen. 

–Eutsi gogor! Eman, eman! 

–animatzen ninduten, eta txalo 

egiten zidaten. 

Eta opariak ekartzen hasi ziren, 

ikuskizunaren truke. Halaxe 

irabazten nuen bizimodua. Dena 

dela, akrobaziak entrenatzeaz 

aparte, ez nuen zurgin-lana alde 

batera utzi nahi, gustatu egiten 

baitzitzaidan. Lurrera eroritako 

enborretan, nire moko okerraz 

forma bitxiak egiten hasi nintzen, 

ordura arte inork egin gabeak. 

Ahizpak barre egiten zidan. 

–Horiek oker daude, txoroa! 

Xuxen ebaki behar da egurra. Inoiz 

ez duzu ikasiko lanbidea! 

Haizeak jotzen zuenean, gelditu 

gabe entrenatzen nintzen; ia lurra 

ukituz egiten nuen hegan, eta 

gauza nintzen bertikalean iup 

igotzeko, bertikalean iup jaisteko, 

eta lurra jo aurretik iepa 

norabidea aldatzeko. Hegaletan 

berebiziko indarra nuen, eta, 

azkenean, haizerik gabe ere, 

tximistaren pare ibiltzen nintzen, 

hala lurra ia ukituz, nola usoak 

baino gorago igoz. Haiek baino 


Testua: Juan Kruz Igerabide Marrazkiak: Maite Gurrutxaga 

Lehen akrobaziak 

bizkorrago ikasi nuen hegan; ez 

zegoen txoririk basoan ni baino 

lasterragorik. Txori supersonikoa 

deitzen zidaten. 

–Supersonikoa hori? –jeloskortu 

zen ahizpa–. Txoroa bai galanta! 

Nire ospea, ordea, basoan zehar 

zabaldu zen. Erakustaldiak 

ematen nituen, janaren truke. 

Animalia guztiek nire alde hitz 

egiten zuten. 

...hurrengo astean jarraituko du

Hondamendia Japonian - datu-basea21

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?