BERRIA - datu-basea21

Ione Lozano ustezko etakidea atxilotu dute10›› Frantzian, errepide kontrol batean2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 3Genero indarkeriari aurre egiteko koordinazioa12›› «ona den arren», hutsuneez ohartarazi duteSorturen legeztatze prozesua DEspainiako Auzitegi Goreneko auzi saioaPeritu gisa ez, lekuko gisadeklaratu dute poliziekSorturen aurkako polizia txostenak eginzituzten polizi eta guardia zibilek «peritugisa» deklaratzea nahi zuten EspainiakoEstatu Abokatuak eta Fiskaltzak. Eskaerahori egin zuten, gainera, AuzitegiGorenean. Alderdiaren defentsak, aldiz,ez zuen nahi poliziek peritu gisa deklaratzerik,izatekotan lekuko gisa deklaratubeharko zutela zioen. Auzitegi Gorenekoepaimahaiaren lehen lanetakoa izanzen gai horri buruz erabakitzea, etaazkenean, defentsaren tesiari eutsi zioten,eta poliziek eta guardia zibilek lekukogisa deklaratu behar zutela ebatzizuten epaileek. Aldea dago, aldea dagoenez,peritu gisa edo lekuko gisa deklaratzearenartean, deklarazioak duen«pisutik» hasita.Gaizki egindako itzulpenakberriz ereGuardia Zibilak eta Espainiako Poliziakaskotan erabiltzen dituzte euskarazkotxostenak. Hizkuntza ezagutu ez arren,txosten horien balorazioak egiten dituzteprestatzen dizkieten itzulpenetanoinarrituta. Ohikoa izaten da, ordea,itzulpen horiek gaizki egotea. Atzo ereagertu zen kasu bat. Guardia Zibilareneta Espainiako Poliziaren arabera, IbonFernandez Iradiri ustez atzemandakozerrendetan agertzen zen Sonia RespaldizaSorturen bultzatzaileetako batenizena, enkriptatutako eskuizkribuanhaiek ulertutakoaren arabera. Diotenez,«ukitu gabe» jartzen du izenaren alboan,eta poliziek itzulitakoaren arabera«para tocar» esan nahi du, ez «sintocar».Polizietako batekkontraesan bat bainogehiago izan zituenlekukotza emateanGorenak ez du epejakinik erabakiaemateko, baina ez daespero asko luzatzerikziako 19.242 agenteak. Estrategiapolitiko militarraren inguruaneztabaidatu zela onartu arren,Zutik Euskal Herria dokumentuanestrategia horretaz ezer ezdela argitzen argudiatu nahianibili zen, Iñigo Iruin abokatuarengalderei erantzunez.Ezker abertzalearen «tresnabakarrak» borroka instituzionala,masa borroka eta borroka politikoadirela esaten da Zutik EuskalHerria dokumentuan. Borrokaarmatuari buruz aipamenik ezdenez egiten, borroka armatua ezdutela tresna gisa hartzen ulertudaitekeela iradoki zion Iruinek,eta are gehiago, aurretik esandakotresnak «tresna bakarrak» direlaargitzen bada. Agiri horretanezker abertzaleak «estrategia aldaketaz»ere hitz egiten duela ekarrizion gogora. Hori hala delaonartu zuen poliziak, baina, agirihori ez dela estrategia politiko-armatuazari gaineratu zuen. ZutikEuskal Herria prozesu demokratikoariburuz ari dela, eta baliagarriakdiren «tresna bakarrez» aridenean, prozesu demokratikorakobeharrezkoak diren tresnez aridela, eta ez estrategia orokorraz.«Indar metaketaz ari da, eta ez estrategiapolitiko-militarraz». Nolanahiere kontraesan bat bainogehiago izan zituen.Ezker abertzalearen barne eztabaidarenhasieran bi txostenzeudela azaldu zuen: Mugarri etaFase politiko eta estrategikoa argitzen. Gaineratu zuenez, Mugarrikborroka politiko-militarrarekinjarraitzea babesten zuen, eta kontrakoegiten zuen Argitzen-ek. Bikorronteen artean eztabaida gogorraegon zela, onartu behar izanzuen, Iruinek behin eta berriz aipatubaitzizkion hori adieraztenzuten dokumentuak. Baina, eztabaidakeztabaida, azkenean Ekinekokideek egin ei zuten Mugarritxostena militanteen arteaneztabaida abiatu aurretik erretiratuzutenez, ez zela ponentzia ezkerabertzaleko oinarrien arteanzabaldu azaldu zuen. Alegia, kohesioamantendu dela, eta ez delahausturarik egon. Eztabaidaegon zela aitortu zuen, baina azkeneanakordioa egon zela, etaETAk berak ere «onartu egin behar»izan zuela Argitzen txostena.Nolanahi ere, eztabaida hartatikateratako ondorioekin osatutakoZutik Euskal Herriadokumentuaez dela horretaz ari esan zuenbehin eta berriz polizia horrek.Bere tesia indartzeko asmozesan zuen estrategia politiko-militarrareninguruko eztabaida ezkerabertzaleak egin zuela, eta ezBatasunak, «ez dagokiolako hari».Hala ere, Batasuna ezker abertzalearenbarnean kokatu zuen,hura definitzerako orduan.Estrategia armatuaren inguruaneztabaida egon bazen, gainera,«denbora kontuaz» bakarrikizan zela ere esan zuen. Besteune batzuetan esandakoarenkontra, borroka armatuaren erabilgarritasunaez zela zalantzanjarri esan zuen. Bere arabera, Mugarritxostenean, eta beraz,«ETA-Ekinen» iritzian, prozesudemokratikoaren aurretik borrokaarmatuaren fase bat beharrezkoadela jasotzen zen, eta Argitzen-en,berriz, ez. Izan ere, azkentxosten horren arabera —Bateragunekoauzian espetxeratutakoaklirateke egileak—, ez legoke«denborarik» aro armaturako.Eztabaida sutsua egon zelapentsatzeko zantzuak zeudelaonartu zuen behin eta berriz, baina,zuzenean galdetuta estrategiaarmatuaren inguruan eztabaidasakona egon al zen, «hainbesteez nuke esango» erantzunzuen.L7586E guardia zibila AdolfoAraizi erantzunez ere tesi berberaargudiatzen saiatu zen. Tonu gogorreanesan zuen Batasunareneztabaidan ez zela estrategia armatuazhitz egin, «Batasunarenkontuez» hitz egin zela, Batasunariez omen dagokiolako borrokaarmatuaz hitz egitea. Ezkerabertzaleko beste egitura batzuetaneztabaidatu zela horretaz,baina ez Batasunaren batzarretan,batzar haietan Argitzen besterikez zelako eztabaidatu.Sortu alderdiaren legalizazioaren alde iragan otsailaren 19an Bilbon egin zen manifestazioa. MARISOL RAMIREZ / ARPAuzi politikoetan politikariekaritu behar dutela dio EAJkAlderdi sozialistakoordezkariek auzitegiengaraia dela esan, etaerabakia errespetatzekoeskatu die alderdi deneiErredakzioaAsko izan dira Auzitegi Goneneko61. Sala berezia Sorturen legeztapenaaztertzen hasi den uneanauziari buruz mintzatu diren politikariak.Auzia epaileen esku utzibehar dela esaten indar egin duteAlderdi Sozialistako ordezkariek.EAJko Andoni Ortuzarrek, berriz,auzi politikoetan politikariekzeresana izan behar dutelaohartarazi du.«Normalizazioa eskuekin ukitudezakegun une honetan, eskuakgarbitzen ari garela dirudieta dena auzitegien esku uztenari garela; gai honetan azken urteotandenetarik egin duten auzitegienesku. Kontuz dena auzitegieiematearekin, auzi politikoekgarapen politikoa ere izan beharbaitute», esan du Andoni OrtuzarEAJren BBBko presidenteak.Josu Erkoreka EAJk EspainiakoKongresuan duen bozeramaileaere mintzatu da gaiari buruz,baina edukietan sartu gabe. Sortu«bidearen amaieran» legeztatukoduten esperantza duela adierazidu, baina bide hori seguruenikez dela Auzitegi Goreneanamaituko ohartarazita. Azken hitzaAuzitegi Konstituzionalakemango duela uste du Erkorekak,Gorenak hartzen duen erabakiarenaurka daudenek ebazpen horrihelegitea aurkeztuko diotelaseguru baitago.Gaiari buruz publikoki mintzatudiren ordezkari sozialista guztiekmezu bera eman zuten atzokoan:auzitegiek esaten dutenariitxaron behar zaiola, eta hartzenduten erabakia errespetatu etabete behar dela. Areago, PSOEkEuropako Parlamentuan duenordezkaritzaren presidente JuanFernando Lopez Aguilarrek, auziapolitikatik bereizteko eskatudu: «Politikari ez dagokio auzitegiarenerabakian eragitea, erabakihori egokia izango den konfiantzaizatea baizik».Jose Antonio Pastor PSE-EErenbozeramaileak Auzitegi Gorenarenerabakia errespetatuko dutela«argi» esateko eskatu die alderdiguztiei. EAJ espresukiaipatu du, «hauteskunde- kalkulagailuaeskutan duela» ari delaaurpegiratzeko.«Justiziaren garaia da, eta beraz,Gobernuari isilik egotea etazain egotea dagokio», adierazi duAlfredo Perez Rubalcaba EspainiakoGobernuko presidenteordeak.Espainiako Gobernuak AuzitegiGorenaren erabakia errespetatueta beteko duela esan du.

Hizpideak‘Eppur si muove’Xabin Makazagaxmakazaga@berria.infoguzkia da Sortu alderdiaren ikurra,E eta Galileo Galileiren eguzkia ekartzendu gogora, Eppur si muove, EspainiakoEstatuak ezker abertzalearenaurka indarrean daukan estrategiak.Sortu alderdi politikoen erregistroanonartu edo ez erabakitzeko auzi saioahasi dute, eta, sententzia laino beltzekezkutatzen badute ere, argi izpi batzukekarri ditu auziaren hasierak. Fiskaltzakatzera bota du bere argudioetakobat, eutsi ezinekoa gertatu zaiolakoEHUko Informatika fakultatean senideakpreso dituzten irakasleei laguntzekokontu korrontea legez kanporatzearekinlotzea. Gainera, EstatuarenAbokatuaren eta Fiskaltzaren nahiarenkontra, guardia zibilek eta polizieklekuko gisa deklaratu beharko dute,eta ez peritu gisa. Eta auzian deklaratuduen lehen guardia zibilak onartubehar izan du aurreko estrategiarekinhautsi egiten dela.Egitateak barik, ordea, haien atzekoasmoak epaitu nahi dituzte EspainiakoAuzitegi Goreneko 61. salan. Eta, horrela,Galileoren egiari inkisizioaren itsukeriakgaina hartzeko arriskua dago.Hitz besteAnjel Lertxundi2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 5Iritzia ‹ HarianKonpontxo berrironoiz ekarri dut hona konpontxo egin esamoldea.Egunotanaliatuak Libian jaurtitzen ari diren lehergailuekIesamoldearen eztanda berritu didate: bonbardaketakagindu dituzten handi-mando horiexek askotan ikusi dituguGaddafiren haimatan,diktadorearekin konpontxoeginda; tea hartzen harmonia onean,eta negozioak egitenharmonia are hobeagoan; gasa eta petrolioa erosten,Gaddafiren desmasiei ezikusiarena egiten zieten bitartean…Hartan nengoela,aliatuen eztandekin batera,esamoldearenbalizko jatorriak ere eztanda egin dit neure kabutan:eta gure zaharrek gaztelaniazko compinche hitzaekarri balute euskarara eta konpontxo sortu? Hala balitz,esanahi eta hoskidetasun bera gorde dute bi esamoldeek,baina iturri desberdinetatik: gaztelaniazkoak pintxe lukeiturri,euskarak konpondu aditza.Baina emaitza berarekin.Nolanahi ere: konpontxo eginda zeuden haiek, elkarrenetsai dira gaur. Ederrak konpintxeak!r ZaldieroaFacebooka omen dira Facebook-ekolau erabiltzaile mota nagusi:B lehendabiziko taldekoeklantresna gisa erabiltzen dute.Egitendituzten gauza guztien berriemateko eta hartu behar dituztenerabaki guztiei buruzko galdetegiakegiteko erabiltzen dute.Hortaz,bere«lagunak» ito egiten dituzte berenmezu,galdera,argazki,iradokizun,jolaseta abarrekin.Ez dute inolakoarazorik aitortzeko Facebookekobere orria eguneratzen orduaksartzen dituztela egunero eta ezdutela egun bakar bat ere pasatzenuzten,ez eta oporretan ere,bereburuaren berri eman gabe.Bigarren taldekoak ez dira ausartzenesatera egunero txekeatzendutela ea baduten lagun berriakegiteko proposamenik,gonbidapeninteresgarririk edo banakakomezurik.Nolanahi ere,jendaurreanez dute inoiz aitortuko zaleak direnik.Hortaz,haiekez dituzte inoiz lagunakegiteko eskaerarik egingoeta ez dute mezurik plazaratuko.Hirugarren taldekoak ez dira enteratzen.Aldiropasa-hitza ahaztenzaie eta ez dakit zenbat soslai sortuLarrepetitCastillo SuarezFacebook daasmatu dentresnarik onenagertu ditugunakurrutitikikusteko etaurruti ditugunak,berriz,gertuagotikdituzten.Argazkirik gabeko soslaiakdauzkate,eta ez dituzte hamarlagun baino gehiago bakoitzean.Nahikolukete Facebook-enamodaz pasatzea,baina susmoadaukate gero eta jende gehiagokhartzen dutela parte sare horretan,eta ez lukete kanpoan geratu nahi.Laugarren taldekoek ez dakitezer den Facebook,ez eta jakin nahiere.Noizbait sortu zuten soslai bat,baina izen eta abizen faltsuak erabilizituzten horretarako eta berehalaezabatu zuten,beldurrez.Nik bosgarren talde bat gehitukonuke,zalantzarik gabe: beren bikotekideohiaren jarraipena egitekoerabiltzen dutenak.Izan ere,Facebookda asmatu den tresnarik onenagertu ditugunak urrutitik ikustekoeta urruti ditugunak,berriz,gertuagotik.Abandonatuakizan direnekaitortzen diote beren burueiutzi zuenaren bizitza berriari buruzkozertzeladak ezagutzeko eskubidea,eta,Facebook-en«lagun»izatea oso gauza lausoa denez,erraza izaten zaie bikotekide ohiaren«lagun» egitea eta zelatan hastea.uZuzendariariBERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dute 1.400 karaktere —espazioak barne— baino luzeago izan behar, eta BERRIAk moztekoeskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herriaadierazita: Berria, Martin Ugalde Kultur Parkea, 20140 Andoain. EskutitzakInternet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info.Xabier KintanarierantzunezIrakurria dut akademiko XabierKintanaren artikulua titulatzenJon Juarista dela eta.Esaten diguKintanak gogait eginik dagoelaphariseismoaz eta hipokresiazeta hori ondo dago etada gainera nire ustez txalotzekoazeren niretzat eta beste askorentzatere dira txarrak biakhoriek iharduerak.Gainera Kintanak artikuluandioena esana zuen jada XabierMendiguren Elizegik,ezen badirela talde hortan EuskararenAholku Batzordea dutenakmeriturik gutiago.Amaitzenduela Kintanak phrase honekinartikulua «Ez gaitezen gehiagohipokrita hutsak izan».Mintzo da Kintana gainera«…independentista erradikalak,…».Nikgaldetzen niokeorain akademikoari zergatikduen idatzi erradikal eta ez radikal.Zergatikda euskarazerregular,errifle,errupia,errublo,errabioli,…noizeuskaldunikguztiak dugun esaten regular,rifle,rupia,rublo,ravioli…?Horiek azken formak dira sozialkidutela existentzia %100,eta aitzitik inulergarriki «berenak,akademikoak»existentziasozial % 0.Zein da argudioaeta basetzat preferentzia irrealakademiko hori? Ez al du euskaldunkomunitateak hori jakitekozuzena? Nik badakit zeAkademia eta ere akademikoakez direla ari phariseismoanedo hypokresian baina bai segurkiitsukerian,niretzat hanitsukeria ez-akademikoa,kontrahon dynamika positivoatzateuskara developatu mundumodernoan.Ikusten al duzuhori kapirioa zuen begian? Nolajustifikatu baldin balitz nolabaitjustifikablea? Justifika zazu,zazue.Erramun Gerrikagoitia. Lekeitio.

6 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › Euskal HerriaKantonamenduetako bozak DEmaitzakDoi-doietarik bada ere, sozialistaksei kantonamendutan nagusitu diraBaionan eta Atharratzen emaitza onak lortudituzte sozialistek; haatik, Garazin etaAngelun arriskuan dira, nahiz nagusituAbstentzio handia izan da, hirietan bereziki;Miarritzen, adibidez, %34,26k dute bozkatuJenofa Berhokoirigoin BaionaKontseilu Nagusiko gehiengoaeskuinetik Alderdi Sozialistarapasatzeko, aulki baten aldaketanahikoa litzateke, 26na aulki dituztelako.Hala ere, ezjakintasunanagusituko da bigarren itzuliraarte, bi aldeek dituztelako batzukeskuratzeko aukerak, bainazituztenak galtzeko arriskuak erebai. Angelu iparraldean, Atharratzen,Baiona mendebaldean,ekialdean, Bastidan eta Garazinizan daitezke aldaketak. Ezjakintasunanagusi da Biarnon ere.Bozketen lehen itzulian izandakoabstentzio handiak ere dudakdakartza, etxean egondakoakigandean bozkatzera badoaz, aurreikuspenakalda daitezkeelako.Pirinio Atlantikoetako departamendumailan boz-emaileen erdiakbaino gehiago ez zirelakobozkalekuetara agertu. Ipar EuskalHerriari doakionez, kostaldeanda abstentzio handia izan; Miarritzemendebaldean, adibidez,%34,26ko parte hartzea izan da.Barnealdeari doakionez, haatik,jendeak bozkatu du: Garazin%68,29koa izan da parte hartzea,eta Iholdin, %77,72koa. Lapurdiko,Nafarroa Behereko eta Zuberoakohamar kantonamenduetarikbederatzitan eginen da bigarrenitzulia; Hazparnekoan, bozen%60,76 bildurik, lehen itzulitiklortu duelako aulkia BeñatIntxauspek (Forces 64). EH Baiatera da bigarren, kasik %20 batuz.Sei kantonamendutan nagusituda Alderdi Sozialista, hirutanUMP eta bakar batean zentrokoForces 64. Baionako hiru kantonamenduetanlehen postuanagertuz, emaitza onak lortudituzte sozialistek. Baiona mendebaldean,Monique Larran-Lange zen kontseilaria orianarte, baina bozen %11,86 bilduditu, eta ez da bigarren itzulirairitsiko. 2008an, Alderdi Sozialistarikurrundu eta zentristenondoan jarri zen. Hala ere, nahizlehen itzulian nagusitu, igandeanirabazle aterako direnik ez daerrana, ezkerra trabatzeko bateratzearenhautua eginen duelakoeskuinak. UMP eta Forces 64zerrenden artean hitzarmen batdute pasaturik: bigarren itzulirapasatzen den bietariko bati erakutsikodiote sostengua. Haatik,ezkerrari doakionez, ikusi beharda eremuz eremu ezkerreko bozemaileeksozialistei emango dietenboza eta hori nahikoa ukanenote duten. 2004ko bozei konparatuz,Berdeek emaitza hobeakbildu dituzte Baiona iparraldean;besteetan, berdintsuak eta ahulagoaklortu dituzte. EH Baik ez dukontsignarik eman.Atharratzen, lehen indarra ateradira sozialistak, eta Jean PierreIriarteren aurka lehiatuko diraigandean. Komunistek 2004anbaino emaitza ahulagoak lortu dituzte:NPA eta Ezkerreko Frontearenartean %6 egin dute.Sei kantonamendutannagusitu da alderdisozialista, hirutan UMPeta batean Forces 64Frantxua Maitiasozialistak zailtasunakukanen dituaulkiari eustekoGarazin lehen indarra atera bada ere, aulkiari eusteko zailtasunak ukanen ditu Frantxua Maitiak (PS). GAIZKA IROZG Emaitzak bigarren itzuliari begiraLehen itzulian aukeratuaBAIONAMENDEBALDEAHenri Etxeto (PS)1.365 (%27,77)Yves Ugalde (UMP)778 (%15,83)Monique Larran-Lange583 (%11,86)MIARRITZEMENDEBALDEAMax Brisson (UMP)1.214 (%34,52)Henri Chevrat(Eskuineko frontea)412 (%11,71)J.B. Saint-Cricq(etiketarik gabea)397 (%11,29)ANGELUIPARRALDEAGerard Cazaux (PS)1.718 (%30,48)Claude Olive (UMP)1.656 (%29,38)BAIONA IPARRALDEAChristophe Martin (PS)1.384 (%28,12)Marie-Jose Espiaube (Ezk. Frontea)967 (%19,65)Jean-Bernard Pocq (erradikala)712 (%14,47)Chantal Reno (FN)511 (%10,38)HAZPARNEBeñat Intxauspe (Forces 64)2.398 (%60,76)Bigarren itzulirako aukera duten hautagaiakBAIONAEKIALDEAMarie-Christine Aragon (PS)742 (%26,88)Christine Lauque (erradikala)712 (%25,80)BASTIDAJean Castaings (UMP)1.038 (%36,38)Thierry Dekimpe (PS)625 (%21,91)Leopold Darritxon(etiketarik gabea)608 (%21,31)IHOLDIJean-Louis Caset (UMP)1.139 (%41,34)Daniel Olzomendi(EH Bai)885 (%32,12)Bernard Cachenaut(etiketarik gabea)650 (%23,59)DONIBANE GARAZIFrançois Maitia (PS)1.220 (%34,37)Jean-Marie Malharro(Forces 64)842 (%23,72)Dominique Bacho (EH Bai)672 (%18,93)Jean-Pierre Eihartz (UMP)548 (%15,44)ATHARRATZEArnaud Villeneuve (PS)720 (%36,60)Jean-Pierre Iriart(Forces 64)686 (%34,88)Michel Castan (eskuina)286 (%14,54)Brisson eta Caset, lasaiUMP nagusitu den kantonamenduhauetan, azkarki atera da lehenindarra. Max Brissonek bozen%34,52 lortu ditu; bigarren indarretikhamabost puntukoezberdintasunarekin. Iholdin ereazkarki nagusitu da Jean-LouisCaset (UMP), bozen %41,34 bildurik.Haatik, aitzinekoan ez bezala,bigarren itzuli bat izanen da, etaDaniel Olzomendi EH Baiko zerrendaburuarilehiatuko da. BeñatCachenautek ere —etiketarikgabe aurkeztu da— bigarren itzulirapasatzeko aukera zuen, bainaerretiratu da, sostengua Casetierakutsiz.Bastidan, orain arteko kontseilariJean Castaingsek bozen%36,38 lortu ditu, eta Thierry Dekimpesozialistari lehiatu beharkodu. Parez pareko bat izanen da,beraz, eta ez hiru hautagairen artekoa,2004an bezala, aldi honetanLeopold Darritxonek ez duelakobigarren itzulira pasatu ahal izatekoemaitza lortu. Nahiz independenteaurkeztu, EAJ eta EuropeEcologie Berdeen sostenguazuen, eta ikusi beharko da, beraz,lehen itzulian Darritxon bozkatuduten %21,31k zer bozkatuko dutenigandean. Darritxonek ez duboz kontsignarik eman. Aulkiagaltzeko arriskua du, beraz, Castaingsek,Darritxonen boz batzuksalbu, ez duelako besterik errekuperatzeko.Garazin, Maitia arriskuanZailtasunean aurkitzen da FrantxuaMaitia ere (PS), Garazin.2004an berreskuratu zuen luzazeskuinaren eskutan gelditutakokantonamendua, baina mantentzekozailtasunak ukanen ditu,Forces 64ko zerrendaburu Jean-Marie Mailharrok emaitza onaklortu dituelako. Bigarren itzulianlehiatzeko aukera du EH BaikoDominique Bachok ere, eta gaurjakinaraziko du aurkeztuko denedo ez. Maitiak «arduratsuki»jokatzea eskatu zieten abertzaleeiigande gauean berean. Hainzuzen, Mailharrok eskuinekobozak bilduko dituenez, EzkerrekoFronteko eta EAJko zenbaitzuenbozak ez ditu nahikoakukanen eskuinari nagusitzeko.Hori dela eta, boz-emaile abertzaleenbozen errekuperatzea esperodu.Angelu iparraldean ere arriskuandira sozialistak. Espilondokontseilaria (PS) ez denez berrizaurkeztu, Gerard Cazaux da sozialistenhautagaia, eta nahiz nagusitu,Claude Olive UMPko hautagaiahurbil-hurbil gelditu zaio,puntu bateko ezberdintasuna dutelabakarrik. Aulkiari eustea zailaizanen zaio Cazauxi, eskuinakduen gosea kontuan harturik,Claude Olivek bilduko dituelakobeste eskuinekoen boz gehienak.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 7Euskal Herria ‹ HarianKantonamenduetako bozak DEmaitzakEH Baik emaitza onak lortu ditu Iholdin, Garazin eta Hazparnen, baina abstentzioaren zirimola pairatudu Lapurdiko kostaldean. EAJko hautagaiek emaitza txarrak lortu dituzte, Angelu Zain-ek bezala.Pozik bai, baina ez hainbesteAitor Renteria BaionaHerenegungo hauteskundeenemaitzenondotik, erran daitekeEH Bai koalizioakpozik egoteko arrazoiak dituela.Emaitza onak lortu ditu: herri batzuetanbikainak, eta bertze batzuetanhistorikoak, bereziki NafarroaBeherean eta Hazparnekokantonamenduan Lapurdin. Bainabi alde ditu hauteskundeetakotxanponak. Lapurdiko itsas hegikohiri nagusietan bildu dituenemaitzak ez dira pozgarriak. EHBaik ez ditu 700 boz bildu Baionakohiru kantonamenduetan, etaMiarritzen 171 boz bildu ditu.Abertzaleen xedeak lurralde mailakokohesioa lortu nahi badu, AtharratzetikBaionara gogoeta sakonakegin beharko dituzte argazkihori gainditzeko.Frantzian bezala, Lapurdi kostaldekohiri nagusietan ere abstentzioaoso handia izan da. Ehunekoetanirakurtzen diren kopuruakzenbakien ahultasunagordetzeko erabiltzen dira, alderdiguztien kasuan. Garaipenirrintzia jotzeko alderdi bakar batez dago oraingoan. Lapurdi barnealdean,Nafarroa Beherean etaZuberoan parte hartzea duinaizan da, eta han EH Baik emaitzaXabi Larralde eta Menane Oxandabarratze, atzoko agerraldian. BERRIAonak lortu ditu. Herritarrek entzundute mezua. Kostaldean ezda horrela gertatu. Menturaz,abertzaleen arteko koalizioak ezduelako aski iraupenik. Hauteskundezikloak epe laburrera prestatzendirelako, eta etorkizunarenbermea eman gabe. Eta, gisaberean, hauteskunde oroz aldatzendirelako hautagaiak. Hautesleekhautagaiaren izena ikastekodenbora ere ez dute hainbatkasutan.Baina EH Bai ez zen zerrendaabertzale bakarra. Eskualdeetakohauteskundeetan lortu emaitzaonak lagun, EAJk tokia eginnahi du kantonamenduetako bozetan.Emaitzak garratzak izandira. Hurbileko hauteskundeakizan dira, eta emaitzek argi erakutsidute EH Bai dela abertzaleekhobesten duten erreferentzia.Iholdiko kantonamendua da adibideargia. Beñat Oteiza EAJkohautagaiak eta alderdiaren kanpainaarduradunak 32 boz bilduditu: bozen %1,16. EH Baik 885:bozen %32. Eta kostaldean emaitzakez dira hobeak izan. Baionaekialdean Jean Telletxea izan daEAJren hautagaia, eta bertan 42boz baino ez ditu bildu: bozen%1,52 baino ez. Eskualdeetakohauteskundeetan alderdiak lortuzituen 700 bozetatik urruti geldituda EAJ oraingoan. Egia da,hala ere, herritar guztiek bozkatuzutela orduan eta ez bi kantonamendutikbatekoek.Kantonamendu bakarrean ezda aurkeztu EH Bai, Ipar Angelun,alegia. Angelu Zain tokikotaldeak aurkeztea deliberatuzuen, azken agintaldietan eginduen bezala. 160 boz lortu ditu:%2,84. Emaitza ulertzeko, arrazoianitz egon daitezke: abstentzioahandia izan dela, EH Baiko hautesleguztiek ez diotela babesaeman edota herritar anitzek ordainarazidiotela eskuin frantsesarekingobernatzea duela gutxi.Orainari begira, abertzaleek bikantonamendutan lehiatzeko aukeradute: Iholdin eta Garazin.Eta bigarren itzuli horretakourak baretuko direlarik eta tokikoerrealitateak inposatu, ikusikoda herri batzuetako emaitzakgarrantzitsuak izan direla. Horrela,abertzaleak lehen indarra izandirela Makean, Izturitzen etaAiherran. Herriko etxeak eskuratzekohautua garbia da, alderdiabertzaleak haien arteko liskarrakgainditu eta koalizioan aurkeztudirelarik.Olzomendireneskutik, EH Baibigarren itzulianegonen daIholdinBihar jakinaraziko duteGaraziko hautagaiarieusten dioten; bertzesei barrutietan ez dutekontsignarik emanAitor Renteria BaionaEH Baik ofizialki jakinarazi duDaniel Olzomendi hautagaiarieutsiko diola bigarren itzulirakoIholdiko kantonamenduan. Olzomendik885 boz lortu zituen joanden igandean: %32. Jean-LouisCaset UMPko zerrendaburuak erdietsizuen lehen postua, eta harenaurka arituko da Olzomendi.UMP eta EH Bairen arteko lehiaizanen da, beraz.Gaur jakinaraziko du EH BaikDonibane Garaziko hautagaiarieusten dion. Bertze sei kantonamenduetanez dute hautagairikhobetsi. UMP, PS eta Forces 64 alderdieilau galdera egin dizkie:etorkizun instituzionala eztabaidatueta herri kontsulta egitekoados dauden, euskara hizkuntzaofizialtzat hartuko duten, AHTarenordainketa bertan beherautziko duten eta Kontseilu Nagusiakbake prozesua laguntzekozer ekarpen eginen duen.Fronte Nazionalak izanendu protagonismo nagusia402 kantonamendutanHirugarren indar gisaazaldu da, PS sozialistareneta UMP eskuinekoarenatzean, eta hautsaknabarmen harrotu dituErredakzioaFronte Nazionala eskuin muturrekoalderdiak nabarmen harrotuditu hautsak beste behin Frantziakopolitika lehiaketan. Joanden igandeko kantonamenduetakobozetako lehen txandarenemaitzek hirugarren indar politikogisa sailkatu dute, eta protagonismonagusia lortu du, 402 hautesbarrutitanlehiatzeko aukerarikbaitu. Kantonamendu horietarik202tan hautagai sozialistabat izanen du aurrez aurre; FNkUMPko norbait izanen du arerio89 kantonamendutan, komunistabat 37tan, eta eskuin ala ezkerrekobesterik beste 37tan. Jean-MarieLe Pen sortzailearen alaba MarineLe Pen du buru FNk.Lehen itzulian bozen %15,18lortuta, eskuin muturrak oso hurbiletiksegitzen dio Nicolas SarkozyFrantziako presidentearenUMP alderdiari (%17,07), hark porrotlarria jasan baitu. PS da garaileirten, botoen %25,04 lortuta.FNk oraingoz hautetsi bakar batere ez du Frantziako 4.039 kantonamenduetan,eta ezkerreko indarrek«fronte errepublikano»bat osatzea eskatu dute horrelakorikez dadin gerta datorrenigandean. UMPko eledun Jean-François Copek eta Sarkozyk berakkalapita bizia piztu dute aukerahori errefusatuz.

8 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › Euskal HerriaKantonamenduetako bozak DHerriz herriko emaitzakBAIONA EKIALDEAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Marie Picard Maite Christine Christine Georges Daniel Alain Marie-Christine JeanFelices Etxeberri Labrousse Lauque Barrere Romestant Lacassagne Aragon Telletxea(EE-Berdeak) (EH Bai) (Baiona %100 Ezkerrean) ( Erradikala) (Bayonne Par Coeur) (Ezkerreko Frontea) (Forces 64) (PS) (EAJ)7.448 2.853 (%38,30) 2.760 281 (%10,18) 218 (%7,90) 90 (%3,26) 712 (%25,80) 242 (%8,77) 177 (%6,41) 256 (%9,28) 742 (%26,88) 42 (%1,52)BAIONA MENDEBALDEAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Yves Jean-Claude Serge Peio Francois Henri Monique DanielUgalde Soudre Nogues Menta Gouffrant Etxeto Larran-Lange Hegoburu(UMP) (Ezkerreko Frontea) (Baiona %100 ezkerrean) (EH Bai) (Alderdi Erradikala) (PS) (Forces 64 ) (EE-Berdeak)12.793 5.032 (%39,33) 4.915 778 (%15,83) 211 (%4,29) 97 (%1,98) 315 (%6,41) 1.077 (%21,91) 1.365 (%27,77) 583 (%11,86) 489 (%9,95)BAIONA IPARRALDEAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Dominique Pierre Franck Marie-Jose Pascal Chantal Chantal Jean-Bernard Marie Ange Christophe EvelyneBiados Nouqueret Mari Espiaube Lesellier Cyrille Renou Pocq Thebaud Martin Baratxart(EAJ) (EH Bai) (Zentro Berria ) (Ezkerreko (Errepublika Laiguillon (FN) (Alderdi erradikala) (EE-Berdeak) (PS) (Baiona %100Frontea) aitzina) (independentea) Erradikala ) Ezkerrean)21.774 5.042 (%23,15) 4.922 39 (%0,79) 136 (%2,76) 132 (%2,68) 967 (%19,65) 39 (%0,79) 255 (%5,18) 511 (%10,38) 712 (%14,47) 626 (%12,72) 1.384 (%28,12) 121 (%2,46)ANGELU IPARRALDEAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Florence Georges Florian Claude Gerard Iñaki Josette Jean-BaptisteLasserre Daubagna Penaroyas Olive Cazaux Zaldunbide Allizan Mortalena(Forces 64) (EE-Berdeak) (Ezkerreko Frontea) (UMP) (PS) (Angelu Zain) (FN) BatasunaAlgelurentzat (eskuina)12.776 5.720(%44,77) 5.636 462 (%8,20) 448 (%7,95) 247 (%4,38) 1.656 (%29,38) 1.718 (%30,48) 160 (%2,84) 506 (%8,98) 439 (%7,79)MIARRITZE MENDEBALDEAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Renaud Max Henri Mathieu Jean-Benoit Guy Maider Philippe MaialenAlbaric Brisson Chevrat Accoh Saint-Cricq Lafite Arostegi EtXeberri Etxeberri(EAJ) (UMP) (Eskuineko Frontea) Ezkerreko Frontea (etiketa gabea) (PS) (Zentro Berria) (EE-Berdeak) (EH Bai)10.450 3.581 (%34,26) 3.517 29 (%0,83) 1.214 (%34,52) 412 (%11,71) 151 (%4,29) 397 (%11,29) 661 (%18,79) 160 (%4,55) 322 (%9,16) 171 (%4,86)HAZPARNErrolda Parte hartzea Baliagarriak Isabelle Juliette Jean-Paul Franck-Yves BeñatGary Bergouignan Bire Guilbert Intxauspe(EE-Berdeak) (EH Bai) (Ezkerreko Frontea) (PS) (Forces 64)Donamartiri 266 147 (%55,28) 142 18 38 3 6 77Donoztiri 346 228 (%65,9) 211 20 66 5 11 109Hazparne 4.712 2.828 (%60,02) 2.716 273 393 74 201 1.775Lekorne 601 349 (%58,07) 332 31 90 8 28 175Lekuine XXX 163 (%59,93) 152 15 46 11 17 63Makea 450 280 (%61) 271 14 127 1 12 117Mehaine 210 129 (%62,62) 123 9 20 1 11 82HAZPARNE 6.857 4.124 (%60,14) 3.947 380 (%9,63) 780 (%19,76) 103 (%2,60) 286 (%7,25) 2.398 (%60,76)BASTIDAErrolda Parte hartzea Baliagarriak Jean Castaings Jean Dubourdieu Thierry Dekimpe Leopold Darritxon Xebax Christy(UMP) (Ezkerreko Frontea) (PS) (etiketarik gabea ) (EH BAI)Ahurti 1.636 937 (%57,27) 925 479 33 312 78 23Aiherra 739 474 (%64,14) 456 157 20 36 77 166Bastida 675 439 (%65,04) 428 127 9 30 219 43Beskoitze 1.830 903 (%49,34) 870 221 79 228 208 134Izturitze 290 184 (%63,45) 174 54 3 19 26 72BASTIDA 5.170 2.937(%56.80) 2.853 1.038 (%36,38) 144 (%5,05) 625 (%21,91) 608 (%21,31) 438 (%15,35)GARAZIErrolda Parte hartzea Baliagarriak Dominique Bacho Jean-Pierre Eihartz Francois Maitia Catherine Forgeron Jean-Marie Mailharro Pako Arizmendi(EH Bai) (UMP) (PS) (Ezkerreko Frontea) (Forces 64) (EAJAhatsa 247 179 (%72,47) 174 37 25 51 3 47 11Ainhize-Monjelose 129 93 (%72,09) 88 27 15 32 0 13 1Aintzila 97 72 (%74,23) 72 13 10 32 0 10 7Arnegi 256 153 (%59,77) 149 27 46 36 1 36 1Behorlegi 69 47 (68,12) 46 10 7 14 0 13 2Buztintze 87 63 (%72,41) 62 11 6 24 2 17 2Donazaharre 718 516 (%71,87) 494 90 100 139 11 136 18Donibane Garazi 1.085 752 (%69,31) 731 101 93 195 14 253 75Duzunaritze 165 123 (%74,55) 119 30 20 36 3 27 3Eiheralarre 213 144 (%67,61) 143 41 8 63 3 21 7Ezterenzubi 311 199 (%67,61) 197 42 20 79 3 51 2Gamarte 89 72 (%80,9) 72 28 20 11 0 9 4Izpura 511 346(%67,71) 333 46 26 197 7 28 29Jatsu 179 119 (%66,48) 111 24 28 36 1 16 6Lakarra 119 91 (%76,47) 90 10 39 31 3 6 1Lekunberri 170 107 (%62,94) 104 23 23 35 3 18 2Mendibe 176 109 (%61,93) 106 12 13 51 2 23 5Uharte Garazi 580 382 (%65,86) 370 88 46 118 4 94 20Zaro 157 92 (%58,6) 89 12 3 40 4 24 3GARAZI 5.358 3.659 (%68,29) 3.550 672 (%18,93) 548 (%15,44) 1.220 (%34,37) 64 (%1,79) 842 (%23,72) 204 (%5,75)ATHARRATZEErrolda Parte hartzea Baliagarriak Marc Leroy Michel Castan Gilen Iriart Jean-Pierre Iriart Arnaud Villeneuve Pierre Etxekopar(NPA) (eskuina) (EH Bai) (Forces 64) (PS) (Ezkerreko Frontea)Aloze 259 195 (%75,29) 193 5 10 18 112 35 13Altzai 216 158 (%75,29) 157 1 24 3 91 37 1Atharratze 465 338 (%72,69) 333 5 87 9 83 135 14Etxebarre 67 53 (%79,1) 47 1 1 1 17 25 2Gamere 99 77 (%77,78) 76 0 25 8 17 17 9Hauze 102 65 (%63,73) 64 3 4 5 20 29 3Iruri 127 82 (%64,57) 78 0 14 5 23 31 5Lakarri 116 62 (%53,45) 61 0 4 7 33 16 1Larraine 215 153 (%71,16) 141 5 10 30 28 63 5Lexantzü 76 56 (%73,68) 56 1 0 12 24 10 4Ligi-Atherei 223 147 (%65,92) 146 0 14 11 48 66 7Liginaga 152 111(%73,03) 111 3 13 11 31 41 12Montori 298 204 (%68,46) 201 3 25 12 67 89 5Ozaze 85 55 (%64,71) 53 3 5 17 9 18 1Santa Grazi 241 160 (%66,39) 159 2 34 1 52 67 3Zalgize 145 91(%62,76) 91 0 11 6 31 41 2ATHARRATZE 2.886 2.007 (%69,54) 1.967 32 (%1,63) 286 (%14,54) 156 (%7,93) 686 (%34,88) 720 (%36,60) 87 (%4,42)IHOLDIErrolda Parte hartzea Baliagarriak Daniel Olzomendi Jean-Louis Caset Beñat Oteiza Bernard Cachenaut Marie-Claude Zapirain(EH Bai) (UMP) (EAJ) (etiketarik gabea) (Ezkerreko Frontea)Arantsusi 80 56 (%70) 56 17 18 0 21 0Armendaritze 313 256 (%81,79) 253 60 114 2 73 4Bunuze 118 93 (%78,81) 91 48 35 1 7 0Donaixti 220 177 (%80,45) 173 70 85 3 10 5Heleta 540 379 (%70,19) 373 157 111 5 92 8Hozta 77 60 (%77,92) 58 4 48 0 4 2Ibarrola 93 83 (%89,25) 83 23 60 0 0 0Iholdi 410 338 (%82,44) 337 42 107 2 180 6Irisarri 656 476(%72,56) 459 149 169 10 122 9Izura 200 152 (%76) 150 91 45 1 12 1Jutsi 163 135 (%82,82) 135 44 66 0 25 0Landibarre 248 199(%80,24) 198 48 109 2 37 2Larzabale 330 269 (%81,52) 263 87 131 4 32 9Suhuskune 152 126 (%82,89) 136 45 41 2 35 5IHOLDI 3.601 2.799 (%77,72) 2.755 885 (%32,12) 1.139 (%41,34) 32 (%1,17) 650 (%23,59) 49 (%1,78)

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 9Euskal Herria ‹ HarianEspainian ez direlatortura saihestekoneurriak hartzensalatu duteEstrasburgokoAuzitegiak tortureninguruan emandakoazken epaiak aztertuditu BehatokiakSamara Velte DonostiaKanpotik behin eta berriz abisuematen dioten arren, NBE NazioBatuen Erakundeko Giza EskubideenBatzordearen aholkuei ezdie jaramonik egiten EspainiakoEstatuak. Hori salatu zuten atzoGiza Eskubideen Euskal HerrikoBehatokiko Iratxe Urizar, EdurneIriondo, Didier Rouget eta JulenArzuaga abokatuek.Donostian emandako prentsaurrekobatean azaldu zutenez,dagoeneko batzorde horretako bimandatari izan dira EspainiakoEstatuan, hango egoera bertatikbertara ezagutzeko, eta «gomendioandana» eman diote giza eskubideakbermatzeko. Espainiak,ordea, «itxurazko neurriak» bainoez dituela hartu uste dute.Iriondok adierazi duenez, «zigorkodearen aldaketarik ez da gertatu;inkomunikazioa errotik kentzekoere eskatu izan da, bainaerabiltzen jarraitzen dute, eta torturasalaketak daude».Hain zuzen ere, tortura salaketahorietako bi ez epaitzeagatik zigortuberri du Europako Giza EskubideenAuzitegiak EspainiakoGobernua; Mikel San Argimirorieta Aritz Beristaini hogeina milaeuro ordaintzera behartu du.Rougetek berak eraman zituenhaien salaketak Estrasburgokoauzitegiraino, eta, haren esanetan,«oso garrantzitsua» izan daepaia, inkomunikazio aldian jasotakotorturei buruzko testigantzakfroga modura erabili dituztelako:«Berez, oso zaila da frogatzeatratu txarrak egon direla.Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiko lau abokatuak, atzo emandako prentsaurrekoan. GARI GARAIALDE / ARP[Estrasburgoko] Auzitegia TorturarenPrebentziorako EuropakoBatzordeak emandako aholkuetanoinarritu da». Rougetek azalduduenez, batzorde horrek diofrogatu daitekeela tortura egonden edo ez, gertatu eta berehalaprotokoloan finkatutako azterketaegiten bada; «odolean gas karbonikoasko baldin badago, asfixiaseinale izaten da».Torturaren aurkako batzordehorrek hainbat estatutako egoerabehatu eta txostenak argitaratzenditu. Rougeten arabera, Espainiakoada txosten horiek argitaratzearenaurka dagoen estatubakarra.Arduraz jokatzeko eskaeraArzuagaren ustez, EstrasburgotikEspainiaren aurka emandakoepaiek –baita Arnaldo Otegirenadierazpen askatasuna urratzeagatikjarritako zigorrak ere– erakustendute «estatuaren aldetikhainbat bortxaketa» daudela etahorien oinarrian «justizia falta»dagoela. Uste du, halaber, estatuakhorietan duen erantzukizunaukatu nahi duela. «Bitartekarieketa Europako auzitegiekbehin eta berriz esaten diote zeinden bere erantzukizuna. Ez du baliogomendio horiei aitzakiekinerantzutea».Amerikako Juristen Elkarteaere zuzendu zaio Espainiako GobernuariGiza Eskubideen EuropakoBatzordeko bilera batean.Vanessa Ramos presidenteak eskatudio Alderdien Legea berrizaztertzeko eta «gatazka behin betikobukatzeko urratsak» egiteko,«pertsona guztien giza eskubideaketa euskal herritarren autodeterminaziorakoeskubidea errespetatuta».EAk esan duhauteskundesubjektu berribatekin duelakonpromisoaMaiorga Ramirezenarabera, bertan Sortu«funtsezko eragilea»izango da, eta ez du usteilegalizatuko dutenikRaxoik dio PPkNafarroanegonkortasunabilatuko duela,«EAEn bezala»‘Nafarroarekikokonpromisoa’dekalogoa izenpetu etaCerveraren hautagaitzababestu du IruñeanErredakzioa IruñeaErredakzioa IruñeaMaiorga Ramirez Eusko AlkartasunekoNafarroako koordinatzaileakInfozazpi irratiari eskainitakoelkarrizketan aipatu du EAkjada konpromisoa duela indarabertzaleak biltzea helburu izangoduen «hauteskunde subjektuberri batekin». Apustu horrenberme nagusiena EAk eta HerritarrenGaraia independentez osatutakoplataformak hartutakokonpromisoa dela iritzi dio. Denaden, Ramirezek gaineratu du indarrakbatzeko asmo horren barruanSortu «funtsezko eragilea»dela. EAko buruzagiak ez du ustehauteskundeetara aurkeztea galarazikozaionik Sorturi, bestela«barregarri» geratuko litzatekeelakoEspainiako Estatua.Mariano Raxoi PPko presidenteaIruñean izan zen atzo, SantiagoCervera Nafarroako Parlamenturakoalderdiko zerrendaburuaribabesa adierazteko asmoz.Raxoik adierazi zuen Nafarroaren«egonkortasun politiko, ekonomikoaeta soziala» bilatukoduela PPk hauteskundeetan,«EAEn bezala». PPko buruzagia«oso harro eta pozik» azaldu daCerverak egindako lanarekin, etabisita baliatu zuen Nafarroarekikokonpromisoa dekalogoa izenpetzeko.Cerveraren irudiko, konpromisohori garrantzitsua da, «herritarrekfrogatu ahal izango dutelakoalderdiak hartutako konpromisoakbetetzen dituen edo ez».

10 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › Euskal HerriaIone Lozano ustezkoetakidea atxilotudute FrantzianHogeinakako taldetan egin zuten atzo elkarretaratzea, Iruñean, PSNren egoitzaren inguruetan. J. MANTEROLA / ARPIgandean Iruñean torturarenaurka «indarrak batzera»deitu du herritar talde batekParlamentuak atzerabota du Nafarroan izandiren azken salaketakikertzeko batzorde bateratzeko eskaeraJoxerra Senar IruñeaAzken urteetan torturak salatudituzten herritar talde batek argidu beharrezkoa dela «herritarrenkontzientziak astintzea» denenartean indarrak batu daitezentortura ezabatzeko. Horregatik,igandean, 12:00etan, Iruñeko autobusgeltokitik irtengo den manifestazioanbat egitera deitudute.Euskal Herrian, azken 30 urteetan10.000 herritar inguruk salatudituzte torturak. Horietako batzuenizenean, atzo prentsaurrekokoedukia irakurtzea egokituzitzaion Araitz Amatriari. Bestehiru gazte nafarrekin batera,2008ko urriaren 28an atxilotu zutenIruñean, eta torturak salatuzituen. Bi urte espetxean egon ostean,abenduan aske utzi zuten.Atzo, Amatriak nabarmenduzuen inkomunikatutako denboratarte hori «bizitzako unerik latzenetakobat» dela torturak jasandituztenentzat. «Ezinezkoa daazaltzea psikopata horien eskuegonda sentitzen dena: inongobabesik gabe, bakartuta, haienesku zaude, inongo kontrol judizial,mediku zaintza edo arretapsikologikorik gabe».Amatriak gogora ekarri zuenlekukotasun bakoitzak «infernuharen itzulera» ekartzen duela.«Ezin duzue irudikatu zer gogorraden guretzat egoera horretanbizi izan dugunaren lekukotasunaadieraztea». Dena den, azpimarratuzuen ez dutela egiten«errukia eragiteko», herritarrenkontzientziak astintzeko baizik.Parlamentuaren erabakiaAtzo, Parlamentuko Mahaiak etaEledunen Batzordeak iraila geroztikNafarroan izan diren torturakikertzeko batzorde bat sortzekoNaBairen eskaera atzera botazuen. UPNk, PSNk, IUNek etaCDNk kontra bozkatu zuten.Arratsean, 20:15ean, gehienezhogei kideko taldetan protestakegin zituzten Sarasate pasealekuan,deialdia Espainiako Gobernuordezkaritzak debekatu arren.Indre departamendukoerrepide kontrol bateanatzeman dute, etagizonezko batek ihesegitea lortu duErredakzioaFrantziako Poliziak ustezko etakideIone Lozano Miranda atxilotuzuen atzo gauean. Frantziaerdialdean dagoen Indre departamenduanipinitako ohiko errepidekontrol batean atzeman zuten,03:20 aldera.Polizia iturrien arabera, Lozanogizonezko batekin zihoan furgonetabatean, eta kontrolera iritsizenean ETAko kidea dela etapistola bat zeramala aitortu zuen.Poliziek atxilotu egin zuten, etaibilgailuan ETAko dokumentazioazegoela egiaztatu zuten. Berarekinzegoen gizonezkoak, berriz,kontroletik ihes egitea lortuzuen, eta segurtasun indarrakhura bilatzen ari dira.Lozanok urtebete zeramanihes eginda, iazko otsailaren 13anguardia zibilek Ibai BeobideVillabonan (Gipuzkoa) atxilotuzutenetik. Imanol, Ezpala etaAlgortako taldeak antolatu izanaleporatu zioten orduan Beobideri.Lozano talde horiekin lotu duFrantziako Poliziak.Beobide atxilotu eta hiru egungeroago, Mossos d’EsquadrakJon Rosales eta Adur Aristegiatzeman zituen Gironan (HerrialdeKatalanak), ustez Frantziaraihes egiten ari zirenean. LozanoRosalesen bikotekidea dela adierazidu Poliziak. ETAn batera sartuzirela uste dute poliziek, Beobidereneskutik. Berri agentziekesan dutenez, Lozanok Frantziaraihesi joatea erabaki zuenean,guardia zibilek hura gehien bilatutakoetakide zerrendan sartzeaerabaki zuten.«Amaierarako pauso bat»Atxiloketaren berri izan zuenean,aurreko atxiloketen ildo beretikmintzatu zen Alfredo PerezRubalcaba Espainiako Gobernukolehendakariorde eta Barne ministroaatzo egindako prentsaurrekoan.«Egia da ETAk su-etenorokor eta egiaztagarria iragarriduela, baina hau ez da amaiera; ezdute esan guztia amaituko dutenik,indarkeria behin betiko utzidutenik. Hortaz, behin betiko,alde bakarreko eta zalantzarikgabekoa den amaiera izan arte,guk gurearekin jarraituko dugu:atxilotzen; amaiera hurbil dagoelajakitun baina oraindik lan eginbehar dugula».Azken atxiloketekin ETArenamaiera gertu dagoela uste duRubalcabak: «ETAren bukaerarenhasierarako azken urratsakegiten ari garela uste dut. Gaurbeste pauso bat eman dugu;amaieratik hurbilago gaude. Gutxigeratzen da; denok egingodugu, batera eta ongi». Era berean,Lozanok pistola bat zeramalanabarmendu nahi izan zuen Rubalcabak,ondorioztatuz atxilotuakarma bat bazeraman «asmoonik» ez zuela.Frantziako Barne ministroarekinbihar elkartzekoa da Rubalcaba,eta, jakinarazi zuenez, ETAreninguruan hitz egingo dute.Gainera, Frantziaren «laguntza»eta «poliziaren eraginkortasuna»eskertu zituen.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 11Euskal Herria ‹ HarianSOS Arrazakeriako kideak, atzo, Iruñeko autobus geltokian; horixe da leku arriskutsu gisara aurkeztu duten lekuetako bat. JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESSEtorkinen kontrako jazarpenaz abisueman du Nafarroako SOS ArrazakeriakPoliziaren jarrerazohartarazi dute;Xenofobiaren KontrakoNazioarteko eguna delaeta, ekimen ugari abianErkuden RuizGasteizen, arrazakeriaren kontrakoekimena, atzo. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESSIruñeko autobus geltokian autobusetikjaitsi eta identifikatzekodokumentuak eskatu ohi dizkietepoliziek etorkinei, itxura hutsagatik,polizien nahiaren arabera.Beatriz Villahizan NafarroakoSOS Arrazakeriako kideak Poliziarenjarrera salatu du. Azkenhilabete hauetan hainbat salaketajaso dituztela esan du, eta «tokiarriskutsuen mapa» osatu dute;arazotsuenen artean dago, hainjustu, Iruñeko autobus geltokia.Etorkinak kalera ateratzeko beldurdirela azaldu du Villahizanek.Atzo Arrazakeriaren AurkakoNazioarteko Eguna izan zen,eta eguna ekimen sorta zabalaplazaratzeko baliatu zuen NafarroakoSOS Arrazakeriak. Aurkezpenaegiteko toki «ezohikoa»hautatu zuten. «Autobus geltokiraetorri gara, hemen arrazakeriaeta xenofobia sustatzen direla salatunahi dugulako». Azken hilabeteetanjazoera itsusiak ikusi dituzte:«Poliziak etorkinei dokumentuakeskatu dizkiete, haienitxuragatik, poliziek immigranteakdirela uste dutelako» .Guztira 25 salaketa jaso dituzte,eta horietatik hamabi autobusgeltokian jazotakoak dira. «Autobusetikjaistean edo autobusanoiz etorriko zain daudela eskatzendizkiete agiriak». Villahizanekadierazi duenez, autobus geltokianbakarrik ez dira ibiltzenpoliziak «paperak eskatzen»: EspainiakoEnplegu Institutuko bulegoetakoinguruak, etorkinen elkarteetatikgertu dauden bazterrak,hiriko autobus geltokietaneta osasun etxeetatik hurbil daudenlekuetan ere etorkinei eskatuohi diete identifikatzeko, besteakbeste. Uniformea jantzirik edo kalekojantzian egiten dituzte salaketakpoliziek.«Etorkinek erabili ohi dituztenlehen mailako zerbitzuak dira,eta, identifikazio agiriak eskatukodizkieten beldur direnez, ez‘‘ Itxuragatik etorkinakdirela pentsatzendutelako eskatzendizkiete dokumentuak»«Hemen arrazakeriaeta xenofobiasustatzen direla salatunahi dugu»BEATRIZ VILLAHIZANNafarroako SOS Arrazakeriako kideadira joaten». Poliziaren jarrerarenbeldur, etorkinak etxean «preso»gelditzeko arriskua dagoelaadierazi du Villahizanek.Legezko paperik gabe harrapatzenbadituzte, etorkinen aurkakotxostena irekitzen dute poliziek.Horrek etorkinen egoera «legeztatzeko»arazoak eta deserriratzeakdakartzala salatu duteSOS Arrazakeriako kideek. «Deserriratunahi dituztenak atzerritarrentzakozentroetara eramatendituzte lehenengo. Nafarroakogehienak Madrilgo Aluchezentrora eramaten dituzte». Villahizanekesan du zenbaitetandeserriratzea inor abisatu gabeegin ohi dela. «Jatorrizko herrialdeandaudenean senideei deitzendiete, eta esaten diete bertan daudela».Beste batzuetan, deserriratuondoren txostena bertan beherauzten dutela azaldu du.«SOS Arrazakerian AtzerritarrenLegea berriz aztertzekoeskatu dugu behin eta berriz»,gogora ekarri dute. Identifikaziokontrolak eta «ilegal edo irregular»trataera berrikusi egin behardirela esan du Ion Kepa SoltxagaSOS Arrazakeriako kideak. Hortaz,etorkinen aurkako polizien«jazarpenak» ikusten dituzteneisalaketa jartzeko eskatu diete.Muga guztien gainetik, migranteizatea ez da delitua lelopeanarrazakeriaren aurkako astea antolatudu Nafarroako SOS Arrazakeriak.Etorkinek Iruñean jasatenduten «jazarpena» eta horienondorioz jasaten dituzten egoerakizango dira gai nagusia ekimenguztietan. Atzo, esate baterako,Zabaldi elkartean bi erakusketamartxan jarri zituzten.Salaketa GasteizenPertsona migratzaileen eskubideenaurka doazen instituzioen«politika murriztaile, autoritarioeta sexistak» salatu ditu KIRAkere, Arabako Etorkin eta ErrefuxiatuenKoordinakundeak. EuropakoBatasunaren Itzulerarakozuzentaraua, Espainiako GobernuarenAtzerritarren Legearenmoldaketa eta Eusko JaurlaritzakHeldu zerbitzua bertanbehera uztearen moduko erabakiahorren isla direla gogorarazidu elkarteak, eta mugarik gabekoherritartasun baten aldekoaldarria plazaratu du. Ideiahoriek defendatzeko, eta aldaketakeskatzeko, elkarretaratze bategingo dute datorren larunbateanGasteizen; Andre Mari Zuriarenplazan, 16:30ean.Arrazagatik egindako diskriminazioarenaurkako nazioartekoegunaren barnean ehunka hiritar«gelditu» egin ziren atzoStop Arrazismoa ekimenak deituta.19:30ean ehunka lagunekizoztuta egotearen plantak eginzituzten Gasteizko, Bilboko, Donostiako,Eibarko, Irungo, Getxokoeta Tolosako kaleetan. Bostminutuz denbora gelditu izan balitzbezala egon ziren, ibiltarienharridurarako, eta, horren ostean,ezer gertatu izan ez balitz bezalajarraitu zuten haien bidea.Zer pentsa eman zuten. GipuzkoakoSOS Arrazakeriak iganderakoBerdintasunaren Aldeko Martxadeitu du; Trintxerpetik Donostiarajoango da.Hainbat erakundek eta alderdipolitikok ere baliatu zuten atzokoeguna xenofobiaren kontrakomezua plazaratzeko. Aralarrek,esaterako, «bestelako immigrazioeta harrera politika» eskatu zituenohar baten bidez. Krisiaketorkinak gogor erasan dituelagogorarazi dute Aralarreko ordezkariek,eta horren araberakoneurriak eskatu dituzte.

12 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › Euskal HerriaGenero bortxariaurre egiteko,koordinazio onanabarmendu duteEmakunderen txostenbatek ohartarazi dubiktimekiko harreraez dagoelainstituzionalizatuaErredakzioa GasteizGenero indarkeriaren biktimakartatzeko agenteen arteko koordinazioaontzat eman du Emakundek,nahiz eta biktimen arretaez dagoen instituzionalizatua.Emakumeen kontrako etxeko tratutxarren arloko harrera baliabideengarrantziaren eta eraginkortasunarenebaluazio txostena-renondorioetako bat da hori. Horrezgain, txostenaren arabera, generoindarkeriaren biktima izan direnemakumeei ez zaie lehentasunikematen Osakidetzan.Maria Silvestre Emakundekozuzendariak atzo txostenarenaurkezpenean azaldu zuenez, tratutxarrak jasaten dituzten emakumeenarretan parte hartzenduten agenteen arteko koordinazioan«maila ona» dago. Denadela, hutsuneak ere badira: «Osasunsisteman, eta justizia nahizhezkuntza alorretan, askotan generoindarkeriaren biktimekikoharrera ez dago instituzionalizatua,eta koordinazio maila harreranparte hartzen duen profesionalarenaraberakoa izaten da»,dio txostenak.Osasun eremuan egiten ari denbidea nabarmendu zuen Silvestrek,eta Emakundek emandakogomendioei Osasun Sailak emandakoerantzunekin «pozik» dagoelagaineratu. Ildo horretan, Zainduprograma ekarri zuen gogoraSilvestrek; tratu txarren biktimekosasun langileei beren egoerarenberri eman diezaieten sustatudute programa hori.Hezkuntza alorrari dagokionez,Emakundek bere txosteneanadierazi du genero indarkeriarenbiktimen seme-alabak «mugitzekoeta jasotzeko» jarrera ona dagoelahezkuntza sisteman. Aitzitik,txostenaren arabera, «askotanirakasleek ez dituzte besteikasleak bezala tratatzen, etaneurri batean seinalatuak sentitzendira, haiekiko hainbat aurreiritzieta estereotipo izaten baitira».Harrerako guneetako baliabideeidagokienez, emakumeen beharreierantzuten dietela ondorioztatudu Emakundek, bainaonartu du kasu batzuetan, toxikomaniaketa osasun mentalekogaitzak tarteko direnean, baliabidehoriek ez direla nahikoa.Era berean, emakumeen harrerarakozerbitzuak egokitzearenalde dago Silvestre: «Batzuk gainezkadaudelako eta beste batzuk,berriz, behar dena baino gutxiagoerabiltzen direlako».Genero indarkeriaren biktimadiren emakumeak lan munduaneta gizartean integratzea «betetzekozailena den helburua» dela ustedu Emakundeko zuzendariak,eta, haren ustez, Lanbide «aukeraMaria Silvestre, artxiboko irudi batean. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESSbat izan daiteke gaur egun emakumehoriek integratzeko».Genero indarkeriako bi kasuAzken egunetan, genero indarkeriakobi kasu gertatu dira. IgandeanBasauriko (Bizkaia) poliziaetxeko ertzainek 41 urteko gizon‘‘ Harrera zerbitzu batzukgainezka daude, etabeste batzuk behar bainogutxiago erabiltzen dira»MARIA SILVESTREEmakundeko zuzendariabat atxilotu zuten, ustez emaztearieraso egin ziolako. Ertzaintzarenarabera, kolpeak eman zizkionmusika tresna batekin —egurrezko banjo batekin— burueta aurpegi aldean, eta, horien ondorioz,bekoki aldean zauri bategin zion, eta lepoan, ebaki batzuk.Bizilagun batek deituta joanziren etxera ertzainak, eta emakumeakjakinarazi zien senarrak joegin ziola, haurra besoetan zuela.Emakumearen arabera, ez zen tratutxarrak jasotzen zituen aurrenekoaldia, eta salatu zuen haurdunzegoela ere jo ziola senarrak.Hendaian (Lapurdi), berriz, 18urteko mutil batek ustez erasoegin zion igandean bere bikotekideohiari, eta azken horren lagunbatek sukaldeko aizto batekinzauritu zuen erasotzailea. Poliziarenarabera, erasotzailea herrigunekoLa Fontaine karrikako etxebatera joan zen, eta han mehatxuegiteaz gain, eraso egin zion cutterbatekin 16 urteko neska bati.Etxean biktimaren ahizpa eta lagunbat zeuden, eta horrek 20 zentimetrokosukaldeko aizto bathartu eta erasotzailea zaurituzuen. Osasun zerbitzuak iritsi zirenean,neska artatu zuten, bainaez zuten ospitaleratzeko beharrikikusi. Mutila, aldiz, Baionako ospitaleraeraman zuten.Horrez gain, Ertzaintzak 33 urtekogizon bat atxilotu zuen igandeanBilbon, mehatxuak, legezkanpoko atxiloketa eta sexu erasoaleporatuta. Herrizaingo Sailarenarabera, taberna bateko bezeroeimehatxu egin zien labana batekin,eta bere etxe ondoko bestetaberna batean neska bati ukitulizunak egin zizkion. Gertaera horienberri jakin ostean, ikerketabat abiatu zuen Ertzaintzak, etaertzainak gizonaren etxera joanzirenean, horrek ez zien atea ireki.Apur bat geroago, etxeko leihobatetik norbaitek hainbat mezuidatzi jaurti zituen. Mezu horietanzioen etxekideak ez ziola ateairekitzen uzten eta ohartarazi ziolahala eginez gero eraso egingoziola.Ertzainek, etxeko giltza lortueta barrura sartu zirenean, gaztebat aurkitu zuten sukaldean labanahandi batekin, eta atxilotuegin zuten. Etxeko beste bizilagunagela batean zegoen, eta ertzaineijakinarazi zien mezuak berakbota zituela leihotik.Trenekin erne ibiltzeko eskatu dute, istripua dela etaAltsasun trenak aurreaneramanda bi neskato hilostean, Caballerok dioarreta handiagoz jokatubeharko lukeela jendeakErredakzioa IruñeaTrenbideen segurtasuna auzitanjarri du Altsasun (Nafarroa) larunbatgauean izandako istripuak.Arduragabe jokatzen duelajendeak maiz, hala esan du NafarroakoBarne kontseilari JavierCaballerok: «Zuhurtziarik eza dazuhurtziarik eza. Zuhurrago jokatzekoeskatu behar dugu».Bi neska gazte hil ziren larunbatgauean Altsasun, trenak harrapatuta.16 eta 17 urte zituzten,eta festara zihoazen, Olatzagutiara(Nafarroa); inauteriak zituztenhan. Bi herrien artean bada bidezidorbat, errepide nagusia bainolaburragoa, eta handik joatea erabakizuten. Hamar laguneko kuadrillazen. Trenbidearen ondo-ondoandago bidea, eta, hura amaituta,aurrera jarraitu zuten gazteek;bi hildakoek trenbidetik, eta gainerakoek,inguruko harri artetik—inguruko zubi bat pasatu, eta bidenagusia hartzea da ohikoa—.Hutsik zihoan tren batek aurreaneraman zituen bi neskatoak. 23:10inguru zirela gertatu zen istripua.Argitzeko dago oraindik zehatzzer gertatu zen. Lehen zantzuenarabera, hildako gaztetxoek ez zutentrena sumatu —zementua egitekoenpresa bat dago inguruan,eta A-1 autobidea ere bai; balitekelantegiko hotsaren eta errepidekoargien eraginez ez ohartu izanatrena zetorrela—, eta gidariak ereez zituen ikusi harrapatu aurretik.Dolu eguna AltsasunHantxe bertan hil ziren 16 eta 17urteko bi neskatoak. Altsasukoudalbatzak bozeramaileen bileraberezia egin zuen atzo, eta doluegun izendatu zuen atzokoa.Hain zuzen ere, bi gazteen hiletaelizkizunak ere egin zituzten.Guardia Zibilaren ikerketarennondik norakoak jarraitzekotangeratu da udala, eta ondorioak aztertzekotan.Ez alferrik, Altsasukoeta Olatzagutiko herritar askorenohiko bidea da trenbidearenondokoa. Bi herrien arteko bidezidorhori ohiko ibilbidea bainokilometro bat laburragoa da.Azterketaren emaitzak aintzathartuta, neurriak hartzeko aukeraaipatu du Espainiako GobernuarenNafarroako ordezkari ElenaSaizek. «Lanean ari dira, zergertatu zen argitzeko eta aurrerantzeannola jokatu ikusteko».Bi hildakoen hurkoei doluminaeta babesa azaldu die Saizek, AltsasukoUdalak egin bezala.Nafarroako Gobernuak ardurazjokatzeko deiarekin uztartudu dolumina. Bi neska gazte trenbatek aurrean eramanda zenduizana «dramatikoa eta lazgarria»izan dela adierazi du Javier CaballeroBarne kontseilariak. Bainaesan du arduragabe jokatzea izatendela maiz era horretako istripuenjatorria: «Ezin liteke trenbidearenondoan ibili oinez, eta aregutxiago gauez». Hartara, ezbeharretikirakaspena ateratzekoeskatu die herritarrei Caballerokontseilariak, une garratzak direlaonartu arren. «Arreta handizibili beharra dago. Oro har, horrelakoetanzuhurtzia handiagoz jokatzekodeia egin behar dugu».

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 13‹ Publizitatea

14 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › Euskal HerriaNafarroako Parlamentuakez du eskatu Garoña ixtekoIRUÑEA ›Nafarroako Parlamentuko bozeramaileenbatzordeak aho batez onartu zuen atzoJaponiako herriari elkartasuna agertzeko adierazpena,eta atzera bota zuen, berriz, energianuklearraren inguruko eztabaida zabaldu etaGaroñako zentrala ixteko eskaera. IUNek aurkeztutakoadierazpeneko bi puntu horiek atzerabota zituzten UPN, PSN eta CDNk.1,3pGipuzkoan 2010ean jasotakolandare-olio litroak,milioitan.Ecogras enpresak 1.300.000 litrolandare-olio jaso zituen2010. urtean Gipuzkoan, eta ondoren,horiek biodiesel bihurtuzituen. Herrialdeko 81 udalerritanjarritako 300 edukiontzitanbildu dute olioa.Irudia qOrdiziaJendea plazan, dantzan. JON URBE / ARGAZKI PRESSDantzatuz egin dute Zubietanerrauste planta geratzeko deiaDONOSTIA ›Zubietan (Usurbil, Gipuzkoa)ehunka lagun batu ziren igandean flash mobbat grabatzeko. Dantzan, festa giroan eta LadyGagaren kantu bat moldatuta, errauste plantarenkontrako mezua plazaratu zuten, eta atzerapenbat eskatu zuten azpiegitura hori egitekoplanetan.j Laburrean%89pUlibarriko urtegiaren betetzemaila.Ulibarriko urtegiak 130hektometro kubo ditu gauregun,eta bere edukieraren %89dago beteta.Ulibarrik Bilbo etaGasteiz hornitzen ditu urez.Urtarrilarenamaieran 109 hektometrokubo zituen urtegiak,etaduela urtebete,berriz,121.137pBilboko egoitza berriak jasokodituen adineko pertsonak.Bizkaiko Foru Aldundiak mendekotasunegoeran daudenadinekoentzako egoitza bat zabaldudu Bilbo Zaharrean. Egoitzak137 leku ditu, eta beste 50pertsona hartzeko egunekozentro bat ere badu.ORKLI ETA BERRIA, BATERABERRIA egunkariak eta Orkli kooperatibak BERRIAren harpidetzaksustatzeko hitzarmena sinatu dute. Itun horren ondorioz, Orkli kooperatibakBERRIAren harpidetzak sustatuko ditu bertako langileenartean. Hitzarmena Berria taldeko kontseilari ordezkari JoanmariLarrartek, Andoni Zubeldia Orkliko euskara teknikariak eta Asier LekuonaOrkliko kontseilu errektoreko lehendakariordeak sinatu zuten,atzo, Orklik Ordizian (Gipuzkoa) duen egoitzan. Lan munduanBERRIAren harpidetzak sustatzeko hainbat enpresarekin Berria taldeaegiten ari den kanpainaren ildoan sartzen da ituna. Hainbat enpresarekinizenpetu dira dagoeneko hitzarmenak. ANDONI CANELLADA / ARP2 HilberriakESKELAK(0034)943 30 40 30eskelak@iragarri.netVALERO JESÚSURIBARRENAFERNÁNDEZNEGUAK EKARRI,NEGUAK ERAMANMizpira loreakGailurrera iristeanEstutasuneanElizkizuna: Kristoren Piztuera parrokian (Seminarioa), gaur, 19:00etan.JEXUXA JAUREGIARRATIBEL(Andres Salegiren alarguna)-Goian bego-Herenegun hil zen, 84 urte zituela,Elizakoak eta Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren.Seme-alabak: Josune eta Andoni Eskisabel,Amaia eta Bittor Alberdi;bilobak: Eneko eta Leire, Maddi eta Ibai; zaintzailea: Lucia; ezkonanai-arrebak, ilobak, lehengusuak eta gainerako ahaideak.Haren arimaren alde otoitz bat eskatzen dizuete eta arren etorzaiteztela hileta elizkizunera. GAUR izango da, ASTEARTEA, arratsaldekoZAZPIETAN,ANDRE MARI JASOKUNDEAREN parrokia elizan,gorpua aurrean dela. Eskerrik asko guztioi aldez aurretik.ITSASONDON, 2011ko martxoaren 22anHelbidea: Nagusia, 28-1Oharra: Gorpua Beasaingo GOIERRI BEILATOKIAN egongo da.AMAIA AZKUEALDABALDETREKUNahiz eta orain oso triste gauden,zuk egunero eman dizkiguzunumorea, alaitasuna eta bizipoza,pixkanaka berreskuratuko ditugu.ESKERRIK ASKO! AMAIAOrokieta Herri Eskola

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 15Ekonomia ‹ HarianLangile bat hil da, Iruñean, Soto Lezkairuko obretanDragados eraikuntzaenpresan, K.M. langileajo du makina zulagailubatek, eta berehalazendu daErredakzioa IruñeaIruñeko Soto Lezkairu urbanizazioareneraikuntza lanetan, atzo,langile bat hil zen lan istripuan.Ezbeharra, 16:36an gertatu zelajakinarazi zuen NafarroakoGobernuak. Ezbeharraren ikerketaz,Iruñeko udaltzaingoaarduratuko da. Ezbeharra Mutiloagoititikgertuen dauden etxeetakobatean gertatu zen. Hildakoa,K.M., Dragados enpresakolangilea da.Ez dago argi zerk eragin zuenezbeharra. Lehen hipotesien arabera,makina zulagailu batek langileajo zuen, eta kofrajerakohainbat kablez osatutako zementuharresi baten aurka bultzatuzuen. Berehala larrialdi zerbitzuekbi anbulantzia bidali zituztenistripua gertatu zen tokira,eta bere bizitza salbatzeko hainbatahalegin egin arren, minutugutxiren buruan zendu zen langilea.Cordovillakoparkeko suhiltzailetalde bat ere bidali zutenlangilea erreskatatzeko.ELAk lan istripua gaitzetsi etaelkartasuna azaldu zien hildakolangilearen senideei eta lankideei.Gaur, istripuaren inguruko informaziogehiago izatean, besteohar bat igorriko dute.UGTk gogorarazi zuen Nafarroanurtea hasi denetik hiru langilehil direla, eta horietako bieraikuntza sektorean izan direla.Sindikatuek oroitarazi zuten istripuokeragiten dituzten sakonekoarrazoiek bere horretan jarraitzendutela: «Lan arriskuen prebentziorakoaraudia ez da betetzen,aurreikuspen neurrieninguruko planifikazio falta dago,ez dago prestakuntzarik edo informaziorik,lan ordu gehiegi sartzendira, lan erritmo handiadago...». Enpresei lan araudia betetzekoexijitzen diote, eta NafarroakoGobernuari lan ikuskaritzamodu eraginkorragoan eta zorrotzagoanbetetzeko.CCOOk eskatu zuen zorrotziker dezatela lan istripua, «horrelakotragediak berriz ez gertatzeko».CCOOren arabera, lan istripuakgalaraz daitezke, baldin etalan arriskuen prebentziorakolegea eta araudiak betetzen badira.LAB sindikatuaren zenbaketarenarabera, aurten jada hamalaulangile hil dira Euskal Herrianizandako lan istripuetan.ELAk azaldu du langileek mobilizazioakhasi dituztela JaurlaritzarenOsasun eta Kontsumokolurralde zuzendaritzaren egoitzan,lan arriskuen inguruko baldintzakdirela eta.Bilioi erdi euroizango ditu euroguneko kideaksalbatzekofuntsakPortugalen, gobernuakili-kolo jarri dutegastua gutxitzekoneurriek, eta, agian,bihar eroriko daErredakzioaEuroaren eremuko ekonomia ministroekakordio bat egin duteetorkizunean finantza zailtasunakdituzten herrialdeak laguntzekofuntsari buruz. Guztira,700.000 milioi euroko poltsa izangoda, eta horretatik 500.000 milioierabili ahal izango dituzte estatuekberen maileguei aurre egiteko.Gainontzekoa erreserba izangoda, diru horrek AAA kalifikazioaizan dezan.Europako Batasunak etzi etaetzidamu onartuko du ofizialki2013. urtetik aurrera EuropakoEgonkortasun Mekanismoa sortzea.Greziari lehenik eta ondorenIrlandari ere laguntzeko eratutakobehin-behineko erreskatefuntsa ordezkatuko du orduan.440.000 milioi ditu funts horrekere, baina bilioi laurdena soilikdago erabilgarri.Funts horren zati handiago baterabiltzeko aukerak handitzenari dira egunez egun. Batetik,Portugalek ezingo du luzaroan%7,5eko interesa pagatu bere zorrarentruke, diru hori pagatzekoegin behar dituen gastu murrizketakoso bortitzak direla. JoseSocratesen gobernuak bihar eramangodu laugarren doikuntzaprograma Legebiltzarrera, etaoposizioko SPDren sostengua lortuezean, dimitituko duela iragarridu. Irlandan, berriz, gobernuberriak beste 35.000 milioi eskatubeharko dituela diote EBko iturriek.Gizarte gastua murrizketaren aurkako protesta, joan den astean, Bizkaiko Aldundian. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESSEusko Jaurlaritzak laguntzasozialak gutxitzea «eskuinpolitika» da, ELAren ustezGizarte LarrialdietarakoLaguntzari 17 milioibideratu dizkio, etaAHTari 300 milioiematea kritikatu duLander Muñagorri BilboEusko Jaurlaritzak urtarrileanonartu zuen Gizarte LarrialdietarakoLaguntzen (GLL) dekretuagogor kritikatu du ELAk. Dekretuberri horren ondorioz, laguntzajasoko dutenen kopuruak etadiru laguntza horien zenbatekoakbehera egingo dute. Erabakihori hartu izanagatik, EuskoJaurlaritzari «eskuineko politikak»egitea egotzi dio Mikel NovalELAko gizarte arloko arduradunak.Orain arte, GLLa jasotzekogaraian, pertsona bakoitzakeduki behar zuen gehienezkoondarea 40.000 eurokoa zen,baina kopuru hori orain jaitsiegin da, 8.000 eurora. Atzo egindakoadierazpenetan Novalekadierazi zuenez, «Eudelek egindakozenbaketaren arabera,ondarearekin lotutako aldaketahorren ondorioz, laguntzak jasotzendituzten pertsonak herenbat gutxiagotuko dira». Etamurrizketa horrek adineko pertsoneigehiago eragingo die batezere, «urteen poderioz 8.000 eurotikgorako ondarea metatua edukitzekoaukera handiagoa daukatelako»,Novalen ustez, 2011.urtean GLLetara 17 milioi eurobideratuko ditu Eusko Jaurlaritzak.«Laguntza sozialak ematekodirua badauka Jaurlaritzak,baina ez du horretan inbertitunahi», Novalen hitzetan. Eta,argudio hori indartzeko, aipatudu 2011ko aurrekontuetan 300milioi euro bideratu dituztelaabiadura handiko trenaren lanakegiteko.Lan merkatua berpiztuDekretuak, lan merkatuan sartzeaerakargarri bihurtuko dueneredu bat ezarri beharra aipatzendu, nahiz eta soldata apaleko lanpostuaizan. Novalek esan duenez,«eskuin muturreko erabakiada hori».ELAko ordezkariak urteetanatzera ere egin zuen. «Gema Zabaletaegungo Lan eta Gizarte Gaietakosailburua oposizioan zegoenean,GLLak aurrekontutik bereizibehar zirela esaten zuen.Orain bera gobernuan dagoela, ezditu horrelakoak onartzen, eta,gainera, murriztu egiten ditu».Hori guztia dela eta, ELAkGLLak eskubide subjektibotzatonar daitezela, eta laguntza sozialakigotzea eskatu zuen.DLaburrakCEOE, CCOO eta UGTkoburuak bilduko dira gaurMADRIL ›Negoziazio kolektiboarenerreformari buruz hamaikahartu-emanen ondoren, goimailako bilera dute gaur MadrilenJoan Rosell CEOEko buruak,Ignacio Fernandez Toxo CCOOkoaketa Candido MendezUGTkoak. Patronalaren arabera,gaur jakingo da lan itunenerreformari buruz akordioa lortzekoaukera ote dagoen.«Puntu nagusietan adosgaude, baina hizki txiki askodago, eta horretan hobetubehar dugu», arrazoitu du JoseMaria Lacasa CEOEko idazkarinagusiak.Faktura propioa eskatu dioHiruk ConfebaskiBILBO ›Hiruko hamarnaka kideConfebasken egoitzaren aurreanelkartu ziren atzo, Bilbon.Garraiolari autonomoen sindikatuakerrepideko merkantziengarraiorako faktura propioaeskatu die enpresaburuei; hauda, petrolioaren prezioarenbilakaeraren arabera igoko edojaitsiko liratekeen tarifak. Datorrenastelehenean Iruñean bildukodira Hiruko kideak, CENNafarroako patronalaren egoitzarenaurrean.Aireporturen bat arriskuanikusten du LABekBILBO ›AENAren pribatizazioakaurrera eginez gero Hego EuskalHerriko aireporturen batkolokan egongo litzatekeelauste du LABek, zein den zehaztugabe. Aireportuak kudeatzendituen enpresa esku pribatuetanjartzearean aurka dagoLAB, iritzi baitio lanpostubatzuren galera eta lan baldintzakokertzea ekarriko dituela,bezeroei prezioak igoko dizkielaeta segurtasuna gutxitu.

16 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › MunduaProtestak herrialde arabiarretan DBonbardaketak hasi dituzten arren, aliatuen artekokoordinazio faltak eta NBEren ebazpenarenzehaztugabetasunak kezkak sortu ditu nazioartean.Erasoaren bideorria zehaztekoTripoliko herritarrak nazioarteko koalizioak asteburuan jaurtitako misilen zatiak erakusten. MOHAMED MESSARA / EFELibiako erregimenarendefentsak indargabetudituztela dio LondresekArlo militarrean zailtasunak dituela ikusita,Bengazira «martxa berde bat» egitera deitudu Gaddafik, «atzerriko erasoa» saihestekoKoalizioaren aire erasoen abantailabaliatuta, aurreratzen saiatu da oposizioaMikel RodriguezBonbardaketak hasi eta hiru egunera,koalizioak Libiako erregimenarenaire defentsarako sistemaren«zati handia» desegin duelaadierazi du Erresuma Batukolehen ministro David Cameronek.«Lehenbiziko helburua airedefentsak suntsitu eta aire eremuadebekatzeko gune seguruasortzea zen. Bigarrena, berriz, zibilakMuammar Gaddafiren erasoetatikbabestea. Bi arloetanongi aurreratu dugu». Nazioartekokoalizio militarraren aire erasoeksortutako abantaila baliatuta,ekialdean posizioak berreskuratzekoahalegina egin duoposizioak. Bonbardaketak jasanarren, Gaddafik ez du ekimenagaldu nahi, ordea, eta herritarreidei egin die Bengazira «martxaberdea» egiteko.Erresuma Batuko Gobernuakjakinarazi duenez, Gaddafiren indarrakBengazi uzten hasi diranazioarteko koalizioaren aire erasoeneraginez. Cameronen arabera,esku hartzeak Bengazin gertatubeharreko «sarraskia» saihestudu. Cameronek ziurtatu duerasoetan zibilak hil diren frogarikez dagoela; Libiako telebistakdio mendebaldeko portuei eta aireportueieginiko bonbardaketek«hildako anitz» eragin dituztela.Kontraerasora jo nahianErregimenaren atzerakadak adoretuta,oposizioa BengazitikAjdabijara jotzen saiatu da, 160kilometro hegoaldera. The Telegraph-ekoberriemailearen arabera,miliziano talde bati segadaegin diote erregimeneko indarrekerrepidean, eta lau lagun hildituzte. Hirian bertan borrokakegon direla dio Al Jazeerak. Iraganastetik, bi aldeek behin bainogehiagotan aldarrikatu duteAjdabija kontrolpean dutela.Aire erasoen ondorioz, Gaddafirentzatia ezinezkoa izanen daBengazira hurbiltzea. Horretazjakitun, ekialdeko hirira «martxaberde estrategikoa» deitu du,«atzerriko erasoa» saihesteko.Parte hartzaileei eskatu die olibondoadarrak eskuetan eramateko,«arazoak era baketsuan»konpontzeko, eta «Libiari erasoegin eta haren aberastasunez jabetunahi dutenei aitzakiarik ezemateko». Oposizioak, baina,martxa horren parte hartzaileak«etsai» gisa hartuko dituela ohartarazidu. Kontseilu Nazionalekoburu Abdelhafiz Gogak mehatxuegin du martxara agertzeko asmoadutenek «Gaddafiren brigadenpatu berbera» edukiko dutela.Erregimenarekin elkarrizketakhasteari, berriz, uko egin dio.Mendebaldean, aire erasoakhasi arren, tankeekin Misratansartzea lortu du Gaddafik, oposizioarenarabera. Iturri horrekdio«dozenaka lagun» zauritu dituztela.Berri agentzien arabera,Gaddafiren indarrek giza ezkutuakerabili dituzte Misratan sartzeko.Herritarrei tiro egin diete,iturri horien arabera. AEB AmeriketakoEstatu Batuek jakinarazidute, baina, aire eremuaren debekuaekialdetik Tripoliraino hedatukodutela. Erasoak hasizituztenetik, Gaddafik ez dituelahegazkinak erabili dio Washingtonek.M.R.NBE Nazio Batuen ErakundekoSegurtasunKontseiluaren 1973 ebazpenalortu eta denborarik galdugabe hasi zituen nazioarteko koaliziomilitarrak Muammar Gaddafirenerregimenaren aurkakobonbardaketak joan den asteburuan.Koalizioak, ordea, ez du erabatargi jarraitu beharreko bideorria. Bonbardaketekin hasiarren, aliatu nagusiek, AEBAmeriketako Estatu Batuek,Erresuma Batuak eta Frantziak,elkarrekiko koordinazioa eskasadela aitortu dute, eta horrek zalantzaksortu ditu esku hartzearenalde agertu diren herrialdeenganere. Italiako lehen ministroSilvio Berlusconik, adibidez, ezdutela «tirorik botako» adierazidu, eta Norvegiak ere ez ditu berehegazkinak mugituko, bere «zereginazein den argitu» arte.Erasoaldiaren gidari gisa ErresumaBatua eta batez ere Frantziaagertu dira. Nicolas Sarkozypresidentea izan da Libian eskuhartzearen alde aktiboen agertuden munduko liderra. Horren adibide,koalizioa osatzeko goi bileraParisen egin zuten aliatuek, etajoan den larunbatean lehenbizikoerasoa Frantziako hegazkinekegin zuten. Praktikan, ordea, potentziamilitar handienak, AE-Bek dute lidergoa.Haren agintearen adibide izandira Erresuma Batuko buruzagiekegindako adierazpenek jasotakoerantzunak. Alde batetik,David Cameron lehen ministroakerran du Gaddafik «alde egin» beharduela, baina AEBetako armadakoburu Mike Mullenek zehaztudu operazioaren helburua aireeremua debekatzea dela, ez erregimenarekinamaitzea. Bertzalde,Erresuma Batuko Defentsaidazkari Liam Foxek iradoki duGaddafi bera izan litekeela erasoenhelburu. Erresuma Batuko etaAEBetako armada buruek, ordea,halakorik ukatu dute.Barack Obama presidenteakargi utzi nahi izan ditu bi gauza:bata, lurreko esku hartzerik ezdutela nahi, eta bertzea, nazioartekokoalizio baten partaide soiladirela. Iraken eta Afganistanenzama handiegia da Washingtonentzat,eta horregatik erasoarenagintea lehenbailehen NATOrenesku utzi nahi du Obamak.AEBen lidergoa irmoa ez delaerakutsi dute hasierako erasoenkoordinazio eskasak. Frantziakonartu du koalizioko kideen elkarlanaez dagoela «integratuta».NATOk horretan lagun lezakeelauste du Parisek. Italiak ere aldarrikatudu aliantzak hartu beharkolukeela erasoen gidaritza. Horretarako,ordea, Libian esku hartunahi ez duten bi herrialdek,Turkiak eta Alemaniak, ez lioketetrabarik jarri beharko aliantzarenesku hartzeari. Ankarak pausobat eman du, eta «baldintzapekosostengua» agertu dio eskuhartzeari. Gaur segituko du NA-TOren bilerak.ZehaztugabetasunaKoalizioak NBEren ebazpena erabilidu Gaddafiri eraso egiteko,baina ebazpen horrexek mugaketa zehazgabetasunak ditu. Aireeremua debekatzea da onartutakoneurri nagusia. Arabiar Ligahorren alde agertu zen. Lehenbonbardaketak, ordea, hagitz gogorrakizan dira, eta erakundekoburu Amro Musak salatu eginBaliabide militarraktxikitu arren, litekeenada diktadoreakagintean jarraitzeaditu. «Aire eremuaren debekuazibilak babesteko jarri dugu, ez zibilakbonbardatzeko». Pariseketa Londresek garrantzia kendunahi izan diete Musaren solasei.Koalizioaren sustatzaileentzathagitz garrantzitsua da herrialdearabiarren sostengua, Mendebaldeabertze herrialde musulmanbati eraso egiten ari zaion irudiasaihesteko. Oraingoz, Qatarrekhegazkinak bidaltzea lortu dute.Esku hartzeak utziko duen azkenemaitza, ordea, ez dago argi.Ebazpenaren arabera, «zibilakbabestea» da helburua; lurrekoesku hartzea debekatzen du, etaerregimena aldatzeaz ez dio deus.Parisek eta Londresek argi utzidute Gaddafi bidaltzeko nahia,baina AEBek ohartarazi dute aireerasoak egin eta diktadorearenbaliabide militarrak txikituarren, litekeena dela hura agintetikez kentzea. Oposizioaren balizkoerasoaldi baten aitzinean ere,ebazpenak ez du zehazten zer nolakoerantzuna eman beharko lukeennazioarteak.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 17Mundua ‹ HarianProtestak herrialde arabiarretan DKonstituzioaerreformatzekoerreferendumababestu duteEgiptonBotoen %77rekingailendu da baiezkoaerreferendumean;parte hartzea%41ekoa izan daYemengo presidenteasostengua galtzen ari dagobernuan eta armadanHainbat enbaxadore,ministro eta militaroposizioaren alderaigaro dira egunotakoerrepresioaren ondoriozSiriako armadakalera atera da,manifestarienprotestakgeldiarazteraAsteburuko protestetan60 lagun atxilotudituztela salatu duGiza EskubideenAldeko BehatokiakErredakzioaEgiptoko Konstituzioaren erreformeiburuzko erreferendumeanbaiezkoak irabazi du botoen%77,2rekin. Ezezkoak, berriz, botoen%22,8 jaso ditu; parte hartzea%41,19koa izan da. 45 milioipertsona zeuden botoa emateradeituak, eta hemezortzi milioi herritarrekeman dute. Baiezkoakerregimena babesten dutenei mesedeegiten diela salatu zuten oposiziokohainbat alderdik, besteakbeste, matxinada sustatu dutenek.Uste dute testu berriak ezduela benetako aldaketarik ekarrikoeta datozen bozetatik ateradaitekeen presidenteak HosniMubarakek zituen hainbat pribilegioizaten jarraituko duela.Nazioarteak, ordea, besteakbeste AEBek eta Europako Batasunak,txalotu egin dute emaitza;herritarrek aske aukeratu ahalizan dutela diote.HauteskundeakBehin erreferenduma eginda, seihilabeteren barruan hauteskundeetaradeituko dute trantsizioabideratzen ari diren militarrek, etahori ere salatu du oposizioak, alderdieta programa sendoak prestatzekodenbora nahikorik ez dutelaargudiatuta. Anaia Musulmanekerreformaren alde egin dute.Amagoia MujikaManifestariak, gobernuaren kontra protestan, atzo, Sanan. JAHIA ARHAB / EFEYemengo Gobernuari egoera osozaila jartzen ari zaio, eta Tunisiakoedo Egiptoko gertaeren prozesuaekartzen dute gogora han gertatzenari direnek. Gobernuaneta armadan gero eta dimisiogehiago gertatzen ari dira, eta AliAbdala Sale presidentea bakarrikgeratzen ari da, botereari eutsinahi eta ezinean, nahiz eta berakesaten duen herritar gehienakalde dituela: «Kaosera, indarkeriaraeta gorrotora deitzen dutenakgutxi batzuk dira».Baina taldez eta iritziz jendeasko ari da aldatzen, horien arteanatzo dimisioa eman zuten hirujeneralak eta Jordanian eta Siriandiren enbaxadoreak. Armadakobigarrena izan da jeneraletanmanifestarien aldera igaroden garrantzitsuena: MohamedAli Mohsen, hain justu presidentearenanaiordea. «Herritarreniraultza eta haren eskaerak babesten»dituela esan du. Horiekdenek eskatu dute Saleren dimisioa,eta armadako buruzagiekSanako manifestariak babesterabidali dituzte tropak.Ali Mohsen jeneralaren babesadierazpenak, bien bitartean, armadakobeste kide asko animatuditu. Bi jeneralek eta horien atzetikhainbat ofizialek ere erabakiberbera hartu dute. Barne Ministeriokogutxienez 50 kargudunekere bai.Armadaren erdiak baino gehiagokegin du manifestarien alde,Yemen Post egunkariak azalduduenez, eta jeneralaren dimisioakmugarri bat ezartzen dueladio. «Sale presidenteak partidagaldu duela adierazten dute gertakarihoriek, eta dimisioa emanbeharko luke».Aldaketa horiek, baina, asteburuangertatutakoen segida dira,eta aurreko astean izandako errepresioarenondorio. Hainbat ministrokkargua utzi dute joan denasteko protestetan Poliziak 52manifestari hil zituelako eta protestabaketsuak indarkeria hutsezisilarazi dituztelako. Salekgobernua desegin behar izan duondorioz.Azken egunotako errepresioarenondorioz, Siriako eta Jordaniakoenbaxadoreek ere utzi dutekargua. Damaskokoak, AbdelUahhab Tauafek, hauxe esan du:«Tagiirko plazako sarraskiarenondoren, dimisioa eman dut».Kargua uztearekin batera alderdiaere utzi du, eta oposizioko mugimenduarekinbat egin du.Gobernua, desegindaHerenegun, gobernu osoa deseginzuen Salek, hainbat ministrokgobernua utziko zutela iragarrieta gero —27 diputatuk eta gobernuarenalderdiko 47 kidek ere utzidute—. Salek ezeztatu egin du Poliziakerrepresioarekin zerikusiaizatea, eta manifestarien arteandauden ekintzaile armatuak eginditu gertatutakoaren erantzule.Larrialdi egoera ezarri du manifestazioaksaihesteko.ErredakzioaSiria astintzen hasi da herrialdearabiarretako protesten oldea,eta manifestariak geldiarazteraateratzea erabaki du armadak.Azken egunotan segurtasunindarrek bost lagun hil izanakherritarrak haserretu ditu, etahaien protestak gelditu nahi ditu.Atzo bertan milaka lagun elkartuziren ostiralean hil zuten gaztebaten aldeko hileta elizkizunean,Daran. Bashar al Assaden gobernuarenustelkeria salatzera ateraziren kalera, eta gogor egin zutensegurtasun indarrek. Hileta elizkizunguztiak bilakatu dira askatasunhandiagoa eskatzekoplaza.AtxiloketakAsteburuko protestetan 60 lagunatxilotu dituztela salatu du GizaEskubideen Aldeko Behatokiak.Ekintzaileak, ikasleak eta kazetariakdira atxilotuak, eta horien arteanpintaketak egiteagatik atxilotutakohamabost gazteak. Hainzuzen, gertaera horren ondorensuspertu dira protestak.Frantzia da asteburuko gertaerakgogorren salatzen ari direnetakobat. Assaden erregimenagaitzetsi du, eta indarkeria amaitzekoeta atxilotuak askatzeko eskatu.

18 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaHarian › MunduaJaponiako lurrikara DKrisi nuklearra gaindituko dela ustedu IAEAk, baina egoera oso larria delaFukushima ingurukohainbat jakiren salmentadebekatu du JaponiakoGobernuak erradiazioaantzeman osteanElixabet EpeldeIzua eragin izanaaurpegiratu dioteEuropakoEnergiarenkomisarioariZentral nuklearrensegurtasuna neurtukodu Europak,Japoniako ezbeharraberriz ez gertatzekoFukushimatik urrundu dituzten hainbat haur, atzo, Katakamiko babesgune batean. KIMIMASA MAYAMA / EFEFukushimako zentral nuklearrekolangileek egoera kontrolatzenhasi zirela uste zutenean, ezustekoajasan dute, berriz ere: bi erreaktorekea isurtzen hasi dira. Keazerk eragin duen ez badakite ere,erradiazioak gora egin ez duelaargitu dute. IAEA Energia AtomikoarenNazioarteko Agentziak,hain justu, krisia gaindituko dutelauste du, baina oraindik ereegoera «oso larria» dela gogorarazidu.Naoto Kan lehen ministroakazpimarratu du egoera «gutxikagutxikahobera» egiten ari dela.Izan ere, hornidura elektrikoa berrezartzealortu dute lurrikaraketa tsunamiak kaltetutako zentralnuklearrean. Erreaktoreenhozte sistemak eta beste hainbatfuntzio martxan jarri nahian dabiltzauneotan langileak. Ezustekokeak, baina, lanak eten ditu,eta alarma guztiak piztu ditu, berrizere.Hirugarren erreaktoretik hasida lehenik, eta behin kolore grisekokea irtetean, langileak zentralnuklearreko eremu horretatikateratzea erabaki dute, arriskuanegon zitezkeelakoan. Gerora,bigarren erreaktorea izan dakea isurtzen hasi dena. Azkenhorretatik ke zuria irten da. Ezdute argitu kea zerk eragin duen,baina erradiazioak gora egin ezduela azaldu dute. Lurruna izanzitekeela ere aipatu dute. Ordubatzuetara hirugarren erreaktoretikateratzen zen kea eten eginda.Bitartean, uraren bidez erreaktoreakhozten jarraitzen dute, nukleoarenfusio partziala ekiditeko.Ur kamioiak eta helikopteroakerabiltzen dituzte horretarako.Erradiazioa elikagaietanBestalde, istripu nuklearrareneragina jakietan uste baino handiagoaizan dela azaldu du OMEk,Osasunerako Mundu Erakundeak.Izan ere, hainbat jakitan baimendutakoabaino erradiaziomaila altuagoak antzeman dituzte.Fukushiman eta inguruko bestehiru eskualdetan ekoitzitakohainbat jaki saltzea debekatu duJaponiako Gobernuak. Hala nolaesnea eta espinakak. Dena den,horiek kontsumitzeak osasuneaninolako ondorio kaltegarririk ezduela azaldu du gobernuak, etaherritarrei lasaitasunez jokatzekoeskatu die, berriz ere. Debekuabadaezpadakoa eta aldi baterakoadela argitu du. Eskualde horietakonekazarientzat kalte-ordainakere iragarri dituzte.OMEk ez du zehaztu debekatutakoelikagaiak beste herrialdeetaraailegatu ote diren, baina «kutsatutakojakiak eskualdetik ateraizana logikoena» litzatekeeladio.Horrez gain, bederatzi eskualdetaniturriko urak erradiazioaduela antzeman dute, tartean Tokiokourak. Agintariek Fukushimakobiztanleei soilik eskatu die,ordea, iturritik ez edateko. Gainontzekoeskualdeetan urarenerradiazioa arrisku mugetatik«oso urrun» dagoela baitiote. Fukushimakozentral nuklearrareninguruan, itsasoan, erradiazioaantzeman dutela iragarri du hangolangile batek.Hildakoak, gero eta gehiagoSalbamendu taldeek lurrikaraketa tsunamiak suntsitutako eremuamiatzen jarraitzen dute. Hildakogorpuen bila ari dira, batikbat. Azken zifra ofizialen arabera,8.600dik gora dira hildakoak eta,kasik, 13.000 desagertuak. Miyagieskualdekoak ziren biktimagehienak —5.244—. 500.000 lagunekkostaldeko babeslekuetan jarraitzendute, euren etxeak berreraikizain.Azken egunotan, hala ere, baikortasunerakoarrazioak izan dituzte.Izan ere, amona bat eta bereiloba onik atera zituzten igandean,bederatzi egunez euren etxeazenaren hondakinen azpian egonostean. Hozkailuan zituzten jakiekinlortu dute bizirik irautea.Dena den, egunek aurrera eginahala, gero eta zailagoa da hondakinenartean bizirik dauden pertsonakaurkitzea. Are gehiago herrialdeaegunotan pairatzen ariden denboralearen eta tenperaturahotzen eraginez.ErredakzioaJaponiako egoera «apokaliptikoa»zela esan zuen iragan asteanGuenther Oettinger EuropakoEnergia komisarioak, eta epe laburrean«izugarrizko hondamendia»gerta litekeela gaineratuzuen. Europako BatasunekoEnergia ministroek Japoniakogertakariaz hausnartzeko eginduten bileran, Oettingerri alarmasortu izana aurpegiratu diote. Halakoadierazpenek Japoniari etamunduari mesederik egiten ezdiotela nabarmendu du ministrobatek baino gehiagok.Oettingerrek, baina, esandakoaberretsi du. «Ez naiz esandakoazdamutzen. 10.000 hildakoizatea eta ospitaletan zaurituakartatzeko baliabiderik ez izateahondamendia da, argi eta garbi»,adierazi du komisarioak .Bestalde, Europako zentralnuklearretan erresistentzia probakegitea adostu dute. Lurrikarak,istripuak eta atentatuakizanez gero zentraletan zer gertatukolitzatekeen neurtuko dute.Era horretan, Japoniako lurrikarakeragindako krisia errepikatzeasaihestu nahi dute. Datorrenastean berriz bilduko dira Energiaministroak, erresistentziaproben irizpideak zehazteko.Era askotako iritziakEuropan energia nuklearrakizango duen etorkizunaren inguruanera askotako iritziak plazaratudituzte herrialdeetakoordezkariek bileran. Baina, komisarioarenarabera, kide guztiakbat datoz zentral nuklearrensegurtasuna handitu behardela.Europako Batasuneko hamalauherrialdek dituzte zentral nuklearrak. Guztira 143 erreaktoredaude, horietako gehienak Frantzian—58 erreaktore ditu—.Erresuma Batua eta Alemaniadaude bigarren eta hirugarrenpostuetan, hemeretzi eta hamazazpierreaktorerekin, hurrenezhurren.Alemaniak energia nuklearragutxitzeko plana onartu du. Bestehainbat herrialdek, Frantziakesaterako, ez dute zentralak ixtekoasmorik iragarri.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 19Mundua ‹ HarianBerlusconik berepromesa hautsidu, eta ez dabere kontrakoepaiketara joan‘Mills auzia’epaitzekoepea amaituko denbeldur da Fiskaltza;Berlusconiri eroskeriaegin izana egozten dioteErredakzioaEmandako hitza beste behin betegabe utzi du Silvio Berlusconik.Italiako lehen ministroak aginduzuen astelehenetan bere kontrazabalik dauden epaiketetara joangozela, baina oraingoan ere ezdu promesa bete —Libiako krisiareninguruko ministroen kontseiluradeitu zuen atzokoan—. Hurrengosaioetara, hala ere, agertuegingo dela jakinarazi du bereabokatuen bidez, ezen oraingoanez du legezko eragozpenaren formulabaliatu.Milango Zigor Auzitegiak Millsauziko beste saio bati ekin dio.David Mills abokatuari 420.000euro ordaindu zizkion lehen ministroakbi epaiketetan harenalde egiteagatik. Mills berari lauurte erdiko kartzela zigorra ezarrizioten epaileek, baina delituakpreskribatu egin zuela ondorioztatuzuen gerora Auzitegi Gorenak.Berlusconi bera ere zigorrikgabe geratu zen orduko hartan,ezen epaiketa egiten ari ziren bitarteanonartu zuen lehen ministroakimmunitate legea —AuzitegiKonstituzionalak 2009kourrian bota zuen atzera legea—.Fiskaltzaren kezka orain daepaia ematerako lehen ministroarendelitua ere ez ote den preskribituko.2012aren hasieran epaiaematen ez bada, delitua preskribitukodela ohartarazi dute fiskalek.Istanbulen ere urte berriaren hasiera ospatu zuten kurduek igandean. TOLGA BOZOGLU / EFEKurduen Urteberri beltza‘Newroz’jaiaren hariraliskarrak izan diraDiyarbakirren;dozenaka lagun zauritueta atxilotu dituzteKristina BerasainMunduko ipar hemisferioan udaberriarenekinozioa ospatzen denegunean ospatzen dute kurduekurte berria. Newroz jaia da eurenegutegiko egun gogoangarriena,eta bazter, kale eta plaza guztietanegin dituzte aurten ere su txikiak.Duela hamar urte pentsaezinabazen ere, kurduera baliatuahal izan dute afixetan; baina xehetasunhorrek ez du esan nahijazarpena amaitu denik. Diyarbakirrendozenaka lagun zauritu zirenmanifestari eta polizien arteanizandako liskarretan. Ehunkamila lagun elkartu ziren hirianurte berria ospatzeko, baina hirumila poliziaz inguratuta egon ziren,eta gazteek gauzak botatzeariekin ziotenean, poliziek negarraeragiteko gasa botatzeari ekinzioten. Poliziak 30 kurdu atxilotuzituen. Eta Diyarbakirren ez ezikbeste hiritan ere borrokak izan ziren.Xebat izeneko gazte bat su txikietansalto egiten aritu zen lagunekin,poliziak gerturatu arte:«Newroz askatasuna da, gureidentitatea libreki bizi nahi dugu,autonomia demokratikoa eskatzendugu. Gobernu honek ez duezer egin gure alde, gure politikoakatxilotu besterik ez du egin».BDP Demokrazia eta BakerakoAlderdiko politikariez ari da gaztea.PKK Kurdistango LangileenAlderdiko kide izatea leporatuta151 ekintzaile, tartean politikariugari, epaitzen ari dira gaur egunKurdistanen. Aysel Tuglukekbadu horren berri. Turkiako AuzitegiKonstituzionalak politikanaritzeko eskubidea kendu dio, gerrillarekinlotura duelakoan. Tuglukegun beltzaren lekuko izanzen: «Basatiak izan dira, su armakbaliatzea baino ez zaie faltaizan; hainbeste urte, eta oraindikgure demokrazia eta askatasunaldarrikapenak ulertzeko ahaleginikere ez dute egiten».Ocalanen mezuaAbdulla Ocalanen mezua zabaltzekobaliatu dute aurtengo jaiakurduek. Imrali uharteko kartzelatikidatzitako mezuan, agintariekinnegoziazioetan ari dela aitortudu buruzagiak, arreta «aldepraktikoan» jartzen bada aurtengoa«irtenbidearen urtea» izandaitekeela zehaztuta. Horrela ezbada, urtearen bigarren partean«matxinadak» izango direla ohartarazidu Ocalanek.PKK-k iragan astean hautsizuen abuztuan iragarritako suetena.1984an ekin zion borrokaarmatuari taldeak, eta, orduz geroztik,45.000 lagun hil dira.DLaburrakDalai-lama ordezkatzekobozak egin dituzte IndianDHARAMSALA ›Dalai-lamakkargua utzi ondoren, erbesteandagoen Tibeteko Legebiltzarratrantsizioa prestatzen ari da,Txinari oposizioa egiten jarraitzeko.Joan den astean ezustekoaeman zuen Dalai-lamakkargua uzten zuela esan zuenean,eta atzo egin zuten Indianbizi diren 83.000 tibetarrekhura ordezkatzeko bozketa.Emaitzak apirilean jakingo dira.Kaxmirren egiten direnatxiloketak salatu ditu AIkLONDRES ›Kaxmirren urteroehunka lagun atxilotu eta espetxeanepaitu gabe izaten dituIndiak. AI Amnesty Internationaleksalatu du iazko urtarriletikirailera 322 lagun egoera horretanegon direla. 1978an SegurtasunPublikoaren Legea onartuzutenetik 8.000 eta 20.000lagun artean atxilotu dituzte.Saxoniako emaitzekinpozik geratu da MerkelBERLIN ›Botoak galdu arren,lehen indarra izaten jarraitzendu Angela Markel Alemaniakokantzilerraren CDU alderdiakSaxonian, eta hori dela-etapozik agertu da. SPD sozialdemokratekinduten koalizioarekinjarraitzearen aldeko apustuaegin du Merkelek.Balutxistanen 45 meatzarihil dira gas eztanda bateanISLAMABAD ›Balutxistanengutxienez 45 lagun hil zirenherenegun meatze bateanizandako gas leherketarenondorioz. Quetta hiritik 35 kilometroraizan da ezbeharra, eta,eztandaren ondorioz, meategiasuntsitu egin da.

20 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaErdiz erdi ›Hezkuntza DEskola uzte goiztiarraIkasketak uztea erabakitzen duten ikasleei hezkuntzasisteman jarraitzeko aukerak ematearen alde egin du EuropakoBatasunak. Euskal Herrian lanean ari dira horretan.Erronka, liburuartean jarraitzeaAinara ArratibelSoilik oinarrizko ikasketakizanda ikasteari uztendioten 18 eta 24 urtearteko ikasleak %10 bainogehiago ez izatea. Horixe daEuropako Batasuneko 27 herrialdeekdatozen hamar urteetarakohezkuntza alorrean izango dutenetxeko lan garrantzitsuenetakoa.Helburu hori gurera ekarriz, Araba,Bizkai eta Gipuzkoan%14,7koa da gehienez DBH izandaadin tarte horretan ikasketaklagatzen dituztenen kopurua; Nafarroan,berriz, %19,2koa. «Beraz,oraindik badute zer egina hezkuntzaarduradunek». Hala aitortudu EAEko Irakats Sistema Ebaluatueta Ikertzeko Zentroko zuzendariPaco Lunak. «Zailtasunakdituzten ikasleek ere sistemanjarraitzea da gakoa. Izan ere,denek izan behar dute bertan jarraitzekoaukera. Modu bateraedo bestera, denek dute ikastekogaitasuna», nabarmendu duEHUko Pedagogia Fakultatekoirakasle Jose Francisco Lukasek.Hori lortzeko hiru gako aipatzendituzte biek: aurrea hartzea, eskuhartzea eta neurri osagarriakugaritzea.Europan %14,4koa da batezbeste DBH eginda ikasketak uztendituzten ikasleen kopurua.Zortzi herrialdek lortu dute jadaBruselak ezarritako erronka hori:Austriak, Txekiar Errepublikak,Eslovakiak, Esloveniak, Finlandiak,Lituaniak, Luxenburgoketa Poloniak. Daturik okerrenak,berriz, Espainiak, Maltak eta Portugalekdituzte. Haien batez bestekoa%30ekoa baino gehiagokoada.Lunak azaldu du hezkuntzaeragile nahiz arduradunekgero eta garrantzi handiagoaematen diotela datuhorri. «Lehen errepikatzaile kopuruaribaino ez zitzaion erreparatzen.Datu hori esanguratsuada, baina ez horrenbeste. Izan ere,errepikatzaile gutxi izateak ez dubermatzen ondo prestatutakoikasleak izatea». Harago joan behardela nabarmendu du, eta batxilergoazenbatek amaitzen dutenbegiratu, baita zenbatek egitendituzten goi mailako ikasketakere. «Azken batean, derrigorrezkoikasketak amaitzeaneskola uztea porrotaren azken ondorioada. Bi kontzeptuak elkarrekinlotuta daude». Lukasek ustedu ez dela egokia porrotaz hitz egitea:«Egia da ikasleei helburu batzukjarri behar zaizkiela, bainahoriek betetzen ez dituztenei ereaukera eman behar zaie ikastenjarraitzeko. Denak bat gatoz helburuaikasle horiek sisteman jarraitzeaizan behar duela. Izan ere,haiek gaitasuna dute ikasteko».Baina zergatik izaten da eskolaporrota? Zergatik uzten da hezkuntzasistema derrigorrezkoikasketak amaitzean? Arrazoiakaskotarikoak izan daitezke, bainaLunak nabarmendu du —EuropakoBatasunaren txostenean erehala azaltzen da— hiru zio motadaudela: pertsonalak, hezkuntzasistemari lotutakoak eta sozioekonomikoak.Ezaugarri pertsonalei dagokienez,biek esan dute generoak baduelazeresana. Izan ere, gehiagodira eskola komeni edo behar bainolehenago uzten duten mutilakneskak baino. Europako Batasunean,adibidez, mutilen %16,3kegiten dute hori; nesken artean,berriz, %12,5ek. «Gurean ere an-tzeko zerbait gertatzen da. Mutilen%19 inguruk uzten dute eskolabehar baino arinago, eta nesken%11k», azaldu de Lunak. Horrenatzean neskek ikasketei ematendieten balioa egon daitekeela iritzidio. «Beti eman izan diote baliohandiagoa». Lukasek ere nabarmendudu lan munduak baduelaeragina: «Mutilek beti izan duteaukera gehiago ikasi gabe lan egiteko:eraikuntzan, adibidez. Neskek,haatik, lana topatu nahi bazutengutxieneko prestakuntzabat izan behar zuten kasu gehienetan».Beste arrazoi pertsonalbatzuk ere azpimarratu ditu Lunak:«Ikasteko motibazio falta,autoestimu baxua... Eskola porroteaneragin zuzena duten faktoreakdira».G Zenbakia6pIkasketak arinegi uzten dituztenikasleak, milioitan. EuropakoBatasunean sei milioidira soilik DBH gaindituta ikasketakuzten dituzten 18 eta 24urte arteko ikasleak. Bruselakkopurua gutxitu nahi du.

2011ko martxoaren 22a, osteguna berria 21‹ Erdiz erdiHezkuntza DEskola uzte goiztiarraZerikusia dute, era berean, gurasoekberen seme-alaben inguruandituzten usteek. «Kasu askotanhoriek oso bestelakoak dirahezkuntza sistemak haientzat dituenekin»,dio Lunak. Hori «zorionez»aldatzen ari da, baina Lunaksalatu du kasu batzuetan gurasoekbiderik errazena hartzendutela. «Oraindik ere entzuten ditugu‘ez badu ikasteko balio, hasdadila lanean’ eta gisako esaldiak».Lukasek argi du, halere,gurasoek gero eta garbiago dutelaseme-alabek hezkuntza sistemaez uztearen garrantzia. «Denaden, horretan indar egiten jarraitubehar da oraindik ere, batik batmaila sozio-ekonomiko eta kulturalbaxua duten ikasleen gurasoekin».‘‘ Teknologia berriakakuilu dira ikasleguztientzat. Gogotsuagoikasten dute»JOSE FRANCISCO LUKASEHUko Pedagogia irakaslea«Ikasle batzuentzathezkuntza sistema ez daerakargarria, edo ez dugujakiten nola egin»PACO LUNAISEI zentroko zuzendariaBiak bat datoz: maila sozio-ekonomikoeta kultural baxua dutenikasleen artean handiagoa daikasketak behar baino lehenagouzten dituztenen kopurua. «Gurasoenikasketa mailak ere baduzeresana horretan. Izan ere, gurasoekikasketa maila baxuak badituzte,arrisku handiagoa dagoseme-alabek hezkuntza sistemauzteko». Horren karietara, Finlandiarenadibidea jarri du Lukasek.«PISA azterketan emaitzaonentsuenak atera izan dituenherrialdea da, eta ikasleen gurasoen%80k bigarren mailako ikasketakegin dituzte. Espainian kopuruhori ez da %50era iristen».Sistemaren eraginaBaina ikasleei lotutako arrazoiakez ezik, biek aitortu dute hezkuntzasistemak berak ere baduelaporrot horren errua. Hainbat aditukmaiz erabili izan duten esaldibat ekarri du gogora Lukasek.«XIX. mendeko eskolak ditugu,XX. mendeko irakasleak eta XXI.mendeko ikasleak».Bien esanetan, hezkuntza sistemarikosta egiten zaio garai berrietaraegokitzea. «Eskolak, adibidez,garai batekoak bezalakoakdira: mahaiak, aulkiak, arbela,irakasleak...», dio Lukasek. Horialdatzeko beharra azpimarratudu. Teknologia berrien aplikazioanikusten du horretarako bidea.«Ezinbestekoa da, ikasleen egunerokoanerabat txertatuta baitaude».Eskola porrotari edo esko-la uzte goiztiarrari aurre egiteko«panazea» ez dela izango aitortzendute, baina bai elementu garrantzitsubat. «Ikasys programaaztertzea egokitu zitzaigun, ikastoleklandutakoa, eta frogatu genuenikasle guztientzat akuiluazela teknologia berrien erabilera.Gogotsuago ikasten zuten», dioLukasek.Irakasleei dagokienez, azpimarratudu ezinbestekoa dela haienetengabeko prestakuntzan indarrakjartzen jarraitzea. Gogorarazidu garai batean DBHn eskolakemateko nahikoa zela lizentziadunaizatea. «Gero, zorionez, CAPtitulua izatea eskatu zen; eta,orain, urtebeteko master bat eginbehar da. Hori oso garrantzitsuada, eta irakasleen etengabekoprestakuntza sustatzen jarraitubehar da».Luna harago doa hezkuntzasistemari buruzko hausnarketahorretan. Hala, nabarmendu duhezkuntza sistema erdi mailakoikasleentzat dagoelaprestatuta, eta hortikgorako edo beherakoikasleen beharrei erantzutekobenetako ahaleginakegin behar direla. «Horidela eta, dituzten ezaugarrien ondorioz,ikasle batzuentzat hezkuntzasistema ez da erakargarria,edo ez dugu asmatzen erakargarriaegiten. Erronka handibat dugu hor».Hartu beharreko neurriakEuropako Batasunaren txostenarenarabera, prebentzioa da eskolaporrotaren inguruan hartu beharrekolehen neurria. Bat datozhorrekin Lukas eta Luna. Prebentzioneurri garrantzitsuenetakoaeskolaratze goiztiarra delairitzi diote: «Zenbat lehenagoeskolaratu haurrak, hobe.Errazago hartzen dira eskolakoohiturak». Alde horretatikhemen aparteko arazorik ezdagoela azpimarratu du Lunak.«Zertxobait, agian, gizarte taldebaztertuetan. Baina hor ere arigara urratsak egiten. Gurasoekkontzientzia hartzea oso garrantzitsuada».Horri lotuta, «erabakigarriak»iruditzen zaizkie Lehen Hezkuntzanhar daitezkeen neurriak:«Lehen Hezkuntzan bertan arazorenbat ikusten bada ikasle batenikasketa prozesuan, zertarakoitxaron neurriak hartzeko?DBHn hartzen baditugu,agian, beranduegi izan daiteke.Zenbat eta lehenago hartu,hobe izango da».Horri lotuta dago EuropakoBatasunak aipatutako bigarrenardatza: esku hartzea. Behin arazoaatzemanda, neurriak hartubehar dira. Alde horretatik, Lunakazpimarratu du arrakastahandia dutela arazoak dituztenikasleei ematen zaizkien eskolagehigarriek eta haien ikasketaprozesuan edo curriculumeanegiten diren egokitzapenek.Eskola ez huts egiteko programengarrantzia ere azpimarratudute: «Ahalegin handia egiten arida alor horretan. Izan ere, programahoriei esker berehala atzematendira huts egite kasuak, eta aurreegiten zaie», dio Lunak. Programaeta neurri horien bidezhanditu egiten da ikasle horiekhezkuntza sisteman jarraitzekoaukera. «Europak jarritako helburuabetetze aldera, ezinbestekoada programa horien alde egitenjarraitzea».Hirugarren ardatza jada ikasketakutziak dituzten ikasleei bigarrenaukera ematea da. EuropakoBatasunak berak, hala ere,txostenean aitortzen du emaitzahobeak lortzen direla aurrea hartzekohasierako neurriekin.Badira horretara bideratutadauden zentroak. EAEn, adibidez,Lan Prestakuntzarako Zentroak.«Lan mundura begira gutxienekoprestakuntza bat ematearekinbatera, ikasle horiekberriro ikasten hastea da zentrohorien xedea».Helduen hezkuntzarako zentroetanegiten ari diren ahaleginaere goraipatu dute. «Bertan batxilergoaegiteko aukera eskaintzenhasi denetik, asko aldatzen aridira hara doan ikaslearen ezaugarriak.Jada ez dira soilik adinekoakjoaten, baita 16 urterekin ikasketakutzi zituzten 30-40 urtekopertsonak ere, adibidez. Gauregun lan merkatuan lehiakortasunagero eta handiagoa da, jendeagero eta gehiago konturatzenbaita zein garrantzitsua den ondoprestatua egotea. Krisiaren ondorioz,gainera, handitu egin dahara doazenen kopurua» .Lanbide Heziketan ere lan handiaegiten ari direla gogorarazi duLukasek. «Zorionez, gaur egunLanbide Heziketak gero eta ospehandiagoa du. Unibertsitateanberen burua ikusten ez duten askokhautu hori egiten dute, eta ezdute erabakitzen lehen bezalaikasketak uztea». Lanbide Heziketarimerezi duen garrantziaemateko egindako ahalegina ereerabakigarria izan dela uste du.Neurri horiek ezarriz gero, helburualor daitekeela uste dute. «Lordezakegula uste dut, nahiz eta lanmardula dugun aurretik».

22 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaKirola›Gasteizko infernuaberoagoa daBaskoniak kantxa faktorea baliatu nahi du,Maccabiren aurka erabakigarria izanlitekeen lehen garaipena lortzekoMaccabi ez da garaiezina, eta Baskonia ondoaritu ohi da zirt edo zart egin behar deneanA. Urbistondo GasteizLauko Finala jokatzea merezi du.Are gehiago Bartzelonan jokatukodela jakitun (Herrialde Katalanak),eta Baskoniako milaka zaleentzatbidaia erosoa dela. Tel AvivekoMaccabi da azken langa.Langa zaila, gogorra. Gogoratzeakomeni, Baskoniak apustuetanhalako alde txikia baldin badaukaere. Kantxa faktorea alde daukalakolortu du abantaila txikihori, zailtasun handiko kanporaketetanerabakigarria izan ohi delakoabantaila hori. Hasteko,Maccabi Gasteizen partidarenbat irabaztera behartuta dago,eta Gasteizko infernu beroan irabazteaez da erraza. Baskonia taldesendoa da etxean, neurria ematendu eman behar denean, eta zaleekitogarri egingo dute Israelgotaldearen ahalegin oro. Ezin dazehaztu zaleen presioak garaipenbatean zenbat laguntzen duen,baina aintzat hartzeko modukoegoera da bisitan Gasteizengehien gorrotatzen den taldea datorrelaaintzat hartuta.Gasteiz da giltzarria, beraz.Baskoniak gorabehera frankoizan ditu bere kantxatik urrun, liganbatez ere, eta Tel Aviven, EliasenEskua kantxa gaiztoan irabazteautopiatik gertu dago gaurgaurkoz.Baskonia utopia beraauzitan jartzeko gai dela esateaG GiltzakOpariak. Maccabik Europakojoko onenetakoa du tran-1tsizioan, eta Baskoniak jai dubaloi asko eman edo kontraerasoakahalbidetzen baditu.Defentsa eta pazientzia.2 Luze jokatzera behartunahi du Baskoniak Maccabi,eta erasoan pazientziarekin jokatu,aukera onena bilatuz.Zaleen presioa. Partida3 historikoetako Buesa Arenabehar du taldeak, epaileaketa Maccabiko jokalariak ahaliketa gehien estutzeko.ere sobera ez, dena den. Maccabiklehen bi partidetatik baten batirabaztea saihestu behar du Gasteizkotaldeak nola edo hala, 2-0ekoarekin burua ere lanean hastendelako. Aski zaila da hain mailaoneko talde batek besteari hirupartida jarraian irabaztea. Erne,bi jarraian ere bai, galdutako partidanegindako akatsak zuzentzekotartea baitago. Banan bana joateaonena, baina garbi edukitagaurkoa oso garrantzitsua dela.Beste patxada bat ematen du 1-0aurreratzeak. Konfiantza. Fedea.Maccabi talde sendoa da, bainaez irits ezina. Irits ezina den taldebakarra dago Europa osoan: Bartzelona.Oinarri onak ditu Maccabik,baina gabeziak ere bai. JeremyPargo eta Dorom Perkinsjoko antolatzaileak trebeak bezainirregularrak dira. Partidabat hauts dezakete, edo euren taldeahautsi portzentaje txarrakbadituzte. Funtsezkoa izango daalor horretan Brad Oleson etaPau Ribasen defentsa lana. Kanporaketakbikotekako hiru demaikusgarri ditu: Fernando SanEmeterio- Chuck Eidson; MirzaTeletovic-Lior Eliyahu; eta SofoklisSchortsanitis-Stanko Barac.Barac eta SchortsianitisDenerako mutilak dira San Emeterioeta Eidson. Hegaleko petoak.Indartsuagoa estatubatuarra,odol berokoa espainiarra. Puntuetanbaino, beste alorretanneurtzen da haien garrantzia.Erreboteetan, asistentziatan, edoberreskuratutako baloi kopuruan.Partidako hiru berreskuratzenditu Eidsonek. Ia sei errebotejaso Baskoniakoak. Zer esan Teletoviceta Eliyahuren arteko demaz.Arrunt ezberdinak dirabiak. Barrutik kanpora aritzen dabosniarra, kanpotik barrura israeldarra.Teletovic baino azkarragoada Eliyahu, oso trebea hiruzpalaumetrora, eta tentuz jardunbeharko du kapitainak.Bi potoloen dema da erabakigarriena.Potoloa da Schortsanitis,Big Sofo. 140 kiloko haragi morroskoa.Geldiezina da saskipean,eta bertatik urrun mantentzea dagakoa. Baracek arduratu beharkodu, eta indarra ez, burua erabiltzeaonena. Dema fisikoan zereginikez du kroaziarrak, eta bestelakobaliabideak erabiltzea onena.Bere garaiera eta beso luzeak,adibidez. Barac funtsezkoa daBaskonian, eta faltekin arreta bereziaizatea komeni. Erasoan erebera delako taldeko erreferentzia.Baracekin hasten dira Gasteizkotaldearen eraso jokaldi guztiak,blokeoa eta jarraipenarekin, etahorren arabera sortzen dira espazioak.Epaileen irizpidea zeinizango den ezin jakin, baina jakinada Euroligan kontaktu jokohandiagoa baimentzen dela, Gogoaneduki behar luke hori Baracek,eta epaileen erabakiei muzinegin kontzentrazioa ez galtzeko.Garrantzitsuak izan litezkeenxehetasun gehiago. Maccabiko israeldarrenmotibazioa. Blu, YanivGreen, Pnini… zenbaki apalaklortzen dituzte, baina eskatzenzaiena egiten dute: Greenekmuturrekoak eman, Bluk hirukoaksartu… Baskoniarentzat xehetasungarrantzitsuak dira EstebanBatistaren indarra —bi denboralditanaritu zen Maccabin—,Ribasek hiruko erabakigarriaksartzeko daukan abilezia, eta Teletovicektaldeari egin diezaiokeenekarpena. Dena izango da garrantzitsua.Baita epaileak presionatzeaere.Dusko Ivanovicek prentsaurrekoaeskaini zuen atarikoan, etataldeko jokalariren batek arazo fisikoakdituela iradoki zuen, izenikeman gabe. Ostera jakin zenBjelicak mindua duela eskumuturra,eta litekeena dela ez jokatzea.Maccabik talde bikaina duelaesan zuen atzo Ivanovicek:«Talde luzea, ona eta ahulunerikgabea da».BASKONIA-MACCABIpLehiaketa. Euroligako finallaurdenetakolehen partida.pCaja Laboral Baskonia. Ribas,Garcia, Huertas, Logan, Teletovic,Batista, San Emeterio,Oleson, Buesa, Barac eta Bjelica.pMaccabi Tel Aviv. Pargo, Hendrix,Sharp, Blu, Eliyahu, Green,Pini, Burstein, Labanowski, Eidson,Macvan, Perkins eta Schortsanitis.pLekua. Buesa Arena pabiloia(9.732 ikusle).pOrdua. 20:30 (ETB1).pGaurko beste partidak.Olympiakos-Montepaschi(20:00), Bartzelona-Panathinaikos(20:45) eta Real Madril-Valentzia (20:45).

Irujo-Merino II.ak eta Xala-Barriolak igandean24›› jokatuko dute elkarren aurka, Astelenan2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 23Brad Oleson q Caja Laboral Baskoniako jokalariaGaurko partida bakarrik du buruan eskoltak, «gero gerokoa». Funtsezkoa omen aurrenekoairabaztea, «buruko indarragatik». Bosgarren makulua izan nahi luke, «lau baditugu, sendoak».«Lauko Finala jokatu nahi nuke;ez da egunero gertatzen»JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESSA.U. GasteizEsteban Batista taldekidearekiniritsi da Brad Oleson Buesa Arenakolan saiora. Uruguaitarrarengidari lanak egiten ari da estatubatuarralehen bi hilabete hauetan(North Pole, AEB, 1983). Entrenamendurakoarropa jantzieta ekin dio argazkiei. Gaztelaniaulertzen du, baina ez da ausartzenhitz egitera. Argazkilariaren ingelesareneta Olesonen gaztelaniarenartean, jokalariaren gaztelaniahobea dela dio argazkilariakberak, txantxetan.Azken hamar egunetako laburpentxobat egiteko modurik bai? Denetarikizan duzue: Fuenlabradako kolpeaeta kritika handi samarrak,Cajasolenaurkako garaipen erosoa etaMaccabiren aurkako atarikoa, berrindartutaitxuraz.Fuenlabradakoarekin hasita. Guretzatiraganeko kontua da. Horida egin dezakegun onena, ahaztea,ez baitiogu azalpen logikorikbilatuko. Penagarri aritu ginenhirugarren laurdenean, eta ACBligan inork ez du barkatzen. Lauegun izan genituen Cajasolenaurkakoa lasai prestatzeko, eta aiseirabazi genuen, haiek Bullockgabe jokatu baitzuten. Behar genuen,konfiantza apur bat irabazteko,eta hemen gaude.Badakizue kritikak gogor samarrakizan zirela Fuenlabradako kolpearenostean.Bai, eta normala da, talde honenexijentzia handia delako, baina ezdaukat erantzunik. Hau goi mailakokirola da, eta horrelakoakgertatzen dira. Zure galderarenerantzun zehatza jakingo banu,aztia izango nintzateke, baina jokalarianaiz, ez aztia.Min egiten al du horrelako porrotak,edo horrelakoak atzean uzten ohitutazaudete?Pasatu da guretzat. Alferrik dabueltak ematea.Prest, beraz, Maccabiren aurkakokanporaketari ekiteko.Bai, jakina, baina lehenengo partidanbakarrik pentsatuta. Kanporaketaluzea da, bost partidakoa,baina guk biharkoan [gaurkoan]bakarrik pentsatzen dugu.Oso garrantzitsua da garaipenalortzea. Demagun hau borrokapsikologiko baten parekoa dela,eta 1-0 aurreratzen bazara kolpea«Dema psikologikoada. Lehen lehia irabazizgero, kolpea ematendiozu aurkariari»«Korrika egiten iaioakdira, eta haientrantsizio joko azkarrasaihestu behar dugu»ematen diozu aurkariari. Eurenkonfiantza jaitsi egin daiteke, etahori ona da guretzat.Etxeko bi partidak irabaztea aurrerapausohandia litzateke,ezta?Sekulakoa, baina hori osteguneanda, eta urruti dago oraindik.Lehen partida bakarrik prestatudugu, bi partiden artean ezberdintasunasko egon litezkeelako.Etxeko garaipenen kontua Gasteiztikurrun nahiko pattal zabiltzatelakoesaten nuen.Egia da ligan gaizki gabiltzalaGasteiztik at, baina Euroligan eznuke esango gaizki ibili garenik.Kaunasen irabazi behar genuen,eta hala egin genuen, eta beste horrenbesteegin genuen gero Vilniusen.Hala da, bai, baina Kaunas eta VilniusTel Aviv baino plaza errazagoakdira,ezta?Beno, teorian bai, baina zin dagizutkantxa horietan garaile irteteaez dela erraza.Lituanian lortutako bi garaipen horienharira, Baskoniak ia beti neurriona ematen du horren beharra duenean,baina ez hainbeste partidaerabakigarria ez denean, edo aurkariaizen handikoa ez denean. Ados alzaude?Baliteke hala izatea. Nire ustez,egoera kritikoa denean, hau da,irabazten ez baduzu kanpoan geratzenzarela baldin badakizu, jokalariokkontzentrazio handiarekinjokatzen dugu, eta gure onenaeman [ingelesezko focushitza erabiltzendu]. Zaila da partida guztietankontzentrazio hori edukitzea,eta hortik etorri dira galdutakopartida asko.Gai al da, beraz, Baskonia Eliasen Eskuarenkantxan garaipena lortzeko?Zergatik ez? Maccabi ere gai da guGasteizen menderatzeko, eta guere gai gara Israelen irabazteko.Dena da posible.Kantxa faktorea zuen aldekoa da.Egoera horren garrantzia hitz bakarrarekindefinitzeko eskatuz gero,zein hautatuko zenuke?Bi hitz behar ditut: oso garrantzitsua.Estatistikak erakusten duetxeko faktorea alde daukatentaldeek kanporaketa gehiago irabaztendituztela. Horrek ez duesan nahi kantxa faktorea aldeduen taldeak automatikoki kanporaketairabazten duenik, bainalagundu egiten du, eta asko. Ondogogoan dut joan den sasoian gertatuzitzaiguna. CSKAren aurkajokatu genuen azken laurdena,eta 2-0ekoarekin bueltatu ginenGasteizera. Horrek zeharo hondoratugintuen, buruz bate ere.Orain Maccabi da Gasteizen partidabat irabazi beharko duena,gutxienez, eta hori ona da guretzat.Dena den, eta kanporaketako ereduagogoan, bi taldeentzat da zailabi garaipen jarraian lortzea, egindakookerrak berri ez egiteko aukeraematen duelako 48 orduko atsedenak.Bai, partidaren bideoa ikustenduzulako, gaizki egindakoak aztertenberri ez egiteko... Denaden, hori erlatiboa da, nire ustez.Buruko indarra erabakigarriagoada, okerrak ez errepikatzekoaukera hori baino, eta horregatikda funtsezkoa lehen dema irabaztea.Maccabik talde bikaina dauka. Zeriritzi duzu Israelgo taldearen inguruan?Hamar jokalari on ditu, guk bainogehiago, eta horretan abantailadu. Batez ere korrika egiteko dutengaitasuna azpimarratukonuke. Trantsizio jokoan oso azkarrakdira, jokalari atletikoak baitira,eta hori saihestu behar dugunola edo hala. Jaurtiketa txarrakez egiten saiatu behar dugu, erreboteluzeak bereganatzen... Hitzbatean, oparirik ez egitea da helburua,haiek asko zigortzen baitituztebeste taldearen okerrak.Eta nola irabazten zaio Maccabiri?Cajasolen aurka jokatu genuenbezala jokatuta. Defentsan tinkoeta erasoan aukera onena bilatuz.Buruz buruko dema interesgarriasko daude. Zein demak desorekadezake balantza?Ez dugu partida buruz burukodema horien arabera planteatzen.Talde moduan jokatzea dagure asmoa, eta denok denei laguntzea.Adibide bat jartze aldera,Schortsanitis eta Baracen artekodeman, laguntza beharko duStankok defentsan, baina erasoanStankok berak abantaila handialor dezake blokeo eta jarraipenariesker. Taldea gizabanakoengainetik egotea da asmoa.Taldeak asko eskertzen du zuk zeuklan ona egitea. Hamar-hamabi puntuegin eta defentsan ondo aritzenbazara, nekez galtzen du. Pozik?Aurreko sasoiarekin alderatuta,kolorerik ez, askoz hobeto ari naiz.Jarraikitasun apur bat falta zaidalaesango nuke. Taldeak lau makulusendo ditu, Huertas, San Emeterio,Teletovic eta Barac, eta nikbosgarrena izan nahi dut.«Aurreko sasoiarekinalderatuta, kolorerikez dago, askoz hobetoari naiz»«Beste ezerk bainogehiago, talde lanakdesorekatuko dubalantza»Ondo ezagutzen duzu Maccabiko jokalaribat: Dorom Perkins?Bai, bera ere Alaskakoa da, ni bezala.Anchorage hirian jaio zenbera, hegoaldean, eta ni iparraldean,Fairbanksetik gertu. Alaskakohiru jokalari gaude Europan:Dorom, ni neu eta CSKAkoTrajan Langdon. Iaz jokatu nuenTrajanen aurka, eta galdu. OrainDorom Perkinsen aurka jokatukodut, ea zorte handiagoa daukadan.Euroligako zure blogean Alaskakolehiaketa izenburua jarri diozu kanporaketarenanalisiari.Bai. Halako dema berezi bat sortuda Doromen eta nire zaleen artean.Urtero ikusten dugu elkarudan, etxera bueltatzen garenean.Lauko Finala dago azken laurdenenostean. Zer esaten dizu horrek?Asko erakartzen nau tamaina horretakolehiaketa bat jokatzeak.Pentsatzen jarri eta Lauko Finalbat jokatzea ez da egunero gertatzenden zerbait, eta nik bat jokatunahi nuke behintzat.

24 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaKirola ›ZonakakodefentsaAndoni UrbistondoHausnartzekogaraiaAzalpengintza.Lan gogorra da entrenatzaileena. Batez ere, partidabat galtzen dutenean eta prentsa azalpen gose agertzen denean. Zeresanik ez irabazita zegoen partida bat galtzen denean. Pablo Laso ohibaino haserrexeago mintzatu zen, taldeak hirugarrenez egin duelakohuts bera tarte txikian. Esaldi eginetara jo behar izan zuen, taldeakhuts horiek zergatik egiten dituen ez dakiela aitortu aurretik. EzkortasunaIllunbe irensten ari da, eta Lasok ez du poztasun handiriktransmititzen. Fotis Katsikarisek ere, irabazita zeukaten partida galduta,ez zeukan aurpegi onik Kanaria Handian, garaipenak lasaitasunhandia ekarriko ziola jakitun baitzen, eta hain gertu ikusi eta gero galtzeaere... Egurra emateko aukera zeukan entrenatzaile greziarrak,baina mingaina ez astintzea erabaki zuen. Hausnartzea, azken finean.Dusko Ivanovic betiko aurpegiarekin azaldu zen Buesa Arenako prentsaaretora, irabazi edo galdu haren aurpegiera berbera delako.Zalantzak.Lagun Aro inguratzen dutenak. Zalantza asko eta handiak.Lau partida galdu ditu jarraian Pablo Lasoren taldeak, eta horietakohiru irabazita zeuzkan. Valentzia eta Alacant dira hurrengo aurkariak,etxetik urrun, eta, gauzak dauden moduan egonda, bi lehia horiekgaltzeko arrisku handi samarra dauka Donostiako taldeak. Buruz jotabaitaude jokalariak, ia partida osoan egindako lan ona biribildu ezinik,eta horrek min egiten baitu. Atsekabea eragiten du, eta atsekabeak, zalantza,eta zalantzak, egoera txarraren onarpena. Taldearen ingurukogiroak ez du gauza onik erakusten, baina nor da erruduna? Zale askoLasoren aurka dago, baina jokalariek jokatzen dute, ez Lasok. Bestalde,gauza jakina da Lasok Donostian jarraituko duela hurrengo sasoian,ziur, eta horrek are gehiago ernegatzen ditu haren kontra daudenak.Taldea ACB ligan mantendu duela egia da, baina liga bukaerak ikaragarrizigortu dezake Lasok daukan prestigioa. Gero eta hedatuago baitagohonako mezu hau: Lagun Arok bi talde txar daudelako jarraitukodu ACB ligan, bere merituengatik baino gehiago. 18 taldeetatik 15. edo16. geratzea errealitate gordina da, ez mezu soil bat. Onargarria?Lasok Donostian jarraituko du hurrengosasoian, ziur, taldea ACB ligan mantenduduelako, eta horrek are gehiago ernegatzenditu haren kontra daudenak. 18 taldeetatik15. edo 16. geratzea onartzeko modukoa al da?Zazpi urte.Bilbo Basketek Kanaria Handian irabazi gabe. Inoiz ezdute garaipena hain eskura izango, 38 minutuan kontrolpean eduki zutelakoaurkaria. Ezin bukatu, edo ezin bukatzen asmatu, besteak besteAaron Jacksonek jokaldiak berak egin edo bukatzea erabakitzen duelako,beste aukera guztiak baztertuz: «Orain arteko une kritikoetanerabaki zuzenak hartu ditu, eta asmatu. Orain ezin dugu mutila zigortuhuts egin duelako». Katsikarisek ez du arrazoirik falta, baina Jacksonekarazo bat dauka: edo onegia dela pentsatzen du, edo ez du konfiantzariktaldekideekin. Biak dira txarrak, biek eramango dutelakoporrotera Bilboko taldea. Bestelako eztabaida bat da Jacksonek ez daukalafidatzeko moduko ordezkorik, eta egiten duena eginda ere agintemakila berea izango dela partidak erabakitzen direnean. Granada dahurrengo aurkaria, Bilbon, eta horrek nabarmen apaldu du berez gaiztosamarra zen biharamuna.Gauetik egunera.Urrun geratzen da ostirala, baina harritzeko modukoada Baskoniak azala aldatzeko daukan gaitasuna. Batean, etaetxetik urrun, ezin traketsago aritzen da, eta hurrengoan, etxean, dotore.Espero izatekoa zen Cajasolen aurkako dema indar erakustaldibat izango zela, zabarkeria edo nagikeria keinu txikiena gogor zigortzekogertu baitzegoen Baskoniako zalea. Liga bigarren mailan geratukoda hurrengo bi asteetan Gasteizen. Maccabiren aurkako kanporaketakbereganatuko du arreta osoa. Ligako hirugarren postua lortzekodenbora dago oraindik. Lauko Finalean sartzeko lasterketa gaurhasiko da. Menorca eta Estudiantes Baskoniaren hurrengo aurkarienapaltasuna lagungarri da dikotomia horretan.Irudia qDonostiaTONTO AURPEGIAREKINHorrela geratu ziren Lagun Aroko jokalariak, partida bukatzekosegundo gutxi batzuk geratzen zirenean. Joventutek erasoko erreboteaharrapatu zuen, puntu bateko jaurtiketa bat huts egin ostean,eta Will McDonaldek argazkian ikusten den bezain indartsueskertu zuen oparia: saskia txikituz. Adierazgarria Domen Lorbekenaurpegia, eta Illunbeko harmailak, erdi hutsik bi jokalarienatzean. Zaleak haserre daude taldea ematen ari den itxurarekin,eta asko geratzen dira etxean, klubeko bazkideak izan arren. JAVIERETXEZARRETA / EFEJaycee Carroll. JUAN CARLOS HIDALGO / EFEJaycee CarrollenkemenaKANARIA HANDIA› Ligako saskiratzaileonena da, eta BilboBasket txikitu zuen bigarrenluzapenean. Lehen luzapenabehartu zuen aurrena, etapuntu bateko jaurtiketetan%100 lortu. Wyomingen jaiotakomutila 1,88 metro da luzean,eta sendoa. Eskaintza asko etaonak jasoko ditu.‘‘ Nire kirol bizitzakopartidarik gogorrena izanda; 10.000 lagun nirezain... Ez daukat hitzik!»JORGE GARBAJOSAUnicaja taldeko jokalaria505pPaco Vazquezek biko saskiratzerikegin gabe zeramatzanegunak. 2009ko urriaren 31ngauzatu zuen Bilbo Basketekojokalariak azkenekoz biko jaurtiketabat. Tartean min hartutaegon da eskolta balearra, baina269 minutu eman ditu kantxan,eta ezin izan du biko jaurtiketarikgauzatu. Beste estatistika bitxibat Paco Vazquezentzat. Urtebeteazeraman puntu batekojaurtiketarik egin gabe.G SailkapenaACB LIGA26. jardunaldiaJokatutakoakEmaitzaFuenlabrada-Valentzia 74-78Unicaja-Real Madril 69-68Kanaria Handia-Bilbo Basket 90-82Lagun Aro GBC-Joventut 74-76Alacant-Valladolid 65-72Bartzelona-Estudiantes 73-53Baskonia-Cajasol 81-57CAI Zaragoza-Menorca 76-65Granada-Manresa 74-80J I G PA PKp 1. Bartzelona 26 22 4 2003 1688p2. Real Madril 26 20 6 1997 1811p3. Valentzia 26 17 9 1945 1851p 4. Baskonia 26 16 10 2039 1910p 5. Valladolid 26 16 10 1911 1842p 6. Bilbo Basket 26 15 11 1995 1919p 7. Unicaja 26 14 12 1919 1880p 8. Kanaria Handia 26 14 12 1905 18759. Fuenlabrada 26 14 12 1980 199910. Cajasol 26 13 13 1905 189511. Estudiantes 26 13 13 1861 189812. Joventut 26 13 13 2022 210613. CAI Zaragoza 26 12 14 1913 198114.Lagun Aro GBC 26 9 17 1911 198215. Manresa 26 9 17 1696 184616. Alacant 26 7 19 1732 1828p 17. Granada 26 5 21 1814 2025p 18. Menorca 26 5 21 1748 1960pKanporaketetarapUrrezko LEB Ligara27. jardunaldia (martxoak 26 eta 27)Larunbata Ordua TBReal Madril-Kanaria Handia 18:00 TDPBilbo Basket-Granada 19:00Igandea Ordua TBValladolid-Unicaja 12:30Estudiantes-Zaragoza 12:30Cajasol-Fuenlabrada 12:30Manresa-Bartzelona 12:30Valentzia-Lagun Aro 12:30Menorca-Baskonia 12:30 ETBJoventut-Alacant 18:45 TDP.ESTATISTIKAKPuntuak partidako1. Jaycee Carroll (KNH) 18,62. Juan Carlos Navarro (BAR) 16,53. Will McDonald (JOV) 15,24. Rafa Martinez (VAL) 15,5. Jimmy Baron Jr. (LGA) 14,86. Nik Caner-Medley (EST) 147. Mirza Teletovic (CLB) 13,98. Paul Davis (CAJ) 13,19. Louis Bullock (CAJ) 12,710. Joel Freeland (UNI) 12,7Erreboteak partidako1.Nik Caner-Medley (EST) 7,572. Stanko Barac (CLB) 6,923. Jakim Donaldson (MEN) 6,734. C. J. Wallace (KNH) 6,545. Jordi Trias (JOV) 6,446. Joel Freeland (UNI) 6,427. Justin Doellmann (ALA) 6,428. Albert Miralles (LGA) 6,389. Esteban Batista (CLB) 6,3510. Uros Slokar (MAN) 6,3Asistentziak partidako1. Marcelinho Huertas (CLB) 5,882. Omar Cook (VAL) 5,233. Kristaps Valters (FUE) 4,634. Ricky Rubio (BAR) 4,55. Diego Ciorciari (MEN) 4,26. Ritxi Uriz (LGA) 47. Rodrigo San Miguel (MAN) 3,858. Pablo Prigioni (RMA) 3,799. Quino Colom (FUE) 3,7710. Stephane Dumas (VLL) 3,72ACBko balorazioak1. Nik Caner-Medley (EST) 172. Fernando San Emeterio (CLB) 16,83. Juan Carlos Navarro (BAR) 154. Gustavo Ayon (FUE) 14,75. Rafa Martinez (VAL) 14,7

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 25‹ KirolaIrudia qAlacantAulkitik begiraAitor ManterolaAnsotegiez da PiqueAtzelariak aurrelari. Mikel Gonzalez ere ez da Bartzelonako erdikoatzelariaren antzeko jokalaria. Ezta Labaka ere. Beste ezaugarri batzukdituzte gureek. Beren dohainen artean ez dago baloia atzetik jokatuzateratzea. Baina igandean, horretan moldatu behar izan zuten.Eskuinaldetik jokatu zutenek, batez ere, handik joan baitziren Realareneraso ahalegin gehienak. Hasieran Ansotegi jarri zen hor, gero Labaka.Oso goian jarri behar izan zuten, askotan Racingen zelaian sartuta.Baloia hartu eta jokoa banatzen aritu behar izan zuten. Ondoriohori heldu zen Martin Lasartek jokalariak zelaian kokatzeko marrazkiaaldatu zuelako. Ez diot aparteko garrantzirik ematen egoera ezohikohoriei, baina horrela jokatzeko beste ezaugarri batzuk dituzten erdikoatzelariak hobeak dira. Dena dela, ondo deritzot entrenatzaileakhartu zuen erabakiari. Bolada txarra eteteko zerbait aldatzea ondodago. Baina emaitza txarra izan zenez, egurra jaso du Lasartek. Bestehelduleku bati eusteko gaitasunik ez, eta bost atzelariren kontua haizatudute hor zehar. Nola litekeen Racingen aurka bost atzelarirekinjokatzea. Erantzunak agerikoak dira, beste bi galdera erabiliz: gaizkidefendatu al zuen taldeak bost atzelarirekin? Eta erasoan zela bostatzelarietatik hiru ez al ziren oso goian jartzen, atzelarien lekuan bibakarrik geldituta, Elustondo laguntzaile zutela? Erantzungo didatekritikoek lau atzelarirekin hobeto eraso egin zuela. Ados. Eta defendatuaskoz ere okerrago, esango diet nik. Baina alferrik. Argumentazioantzuak zelaietako belarra baino ugariagoak dira futbolean. Imajinatzenal nauzue Pedro Miguel Etxenikeren hitzaldi batean, hari hitzakendu eta bere gaiari buruzko azalpenak ematen, gai horretaz alerikez dakidan arren?Martin Lasartek jokalariak zelaian kokatzekomarrazkia aldatu zuen. Ez diot apartekogarrantzirik ematen egoera ezohiko horiei,baina horrela jokatzeko beste ezaugarribatzuk dituzten erdiko atzelariak hobeak diraAusart. Hartu du abantada Osasunak, eta behin etxetik kanpoko boladaeten zuela, bigarrenean zer eta 0-4 irabazi. Handia. Lau gol etxetikkanpo ez zituzten askotan sartuko... gogora etorri zait aurreko mendekopartida zoragarri hura, Jan Urban, Real Madrilen zelaia, PedroMari Zabalza entrenatzailea... Hura bai gau magikoa. Baina Osasunabeste mende batean dago, eta beste lehiakide batzuk dauzka orain.Baita beste entrenatzaile bat ere. Duela hilabete eskas taldearen ardurahartu zuenetik, askotan erabili du ahotan Jose Luis Mendilibarrekhitz bat: ausarta. Jarrera horrekin jokatu behar dutela esan eta esanari da. Etxetik kanpoko jardunen bezperatan datorkio ahora hitza. Azkenekobi partida irabazi izana aparte lagata, emaitzez haratagokohausnarketa eginez, ausardia ezin zaio ukatu taldeari. Alacanten,igandean sartu zituzten lau goletatik bitan azaldu zen ausardia. Ageriagerikoaizan zen. Osasunako jokalari asko zeuden Herculesen arearenbarruan, errematerako pronto. Mendilibarren esanak jokalarieksinesten dituztela ezin da ukatu. Horixe nahi zuen Zaldibarkoak, etalortzen ari da. Jokalariek fede itsua dute harengan.Kanpotik eta barrutik. Bi jokatzeko eredu, futboleko bi molde zirenaurrez aurre San Mamesen. Athletic eta Vila-real. Joko zuzenaetxekoek, zeharkako jokoa kanpokoek. Kanpotik barruranzko bidearenaldekoak zuri-gorriak, barrutik barruranzko bidearen jarraitzaileakhoriak. Hegalak eta erdiraketak etxekoen itxaropen iturri, pase laburrak,hormakoak eta antzekoak kanpokoen asmoen ardatz. Bakoitzakberearekin, futbolari aberastasuna ematen diote bi taldeek.Igande iluntzean, oparotasun horren alderdi bat bestea baino gehiagoazaldu zen. Emaitzak azaldu zuen ezberdintasun hori. Baina futbolarenaberastasunak mugarik ez duela agerian uzteko, etxekoen baliabidepreziatua erabiliz sartu zuen gola Vila-realek: hegaletik erdiraketa,eta errematea buruz. Kanpotik barrura. Iraolaz eta Llorentez mozorrotuziren Borja Valero eta Marco Ruben.OSASUNAREN BESTE BIKTIMA BATOsasunaren bolada onak beste biktima bat izandu, Herculeseko zuzendaritzak Esteban Vigo entrenatzaileakargutik kendu baitzuen atzo—irudian—,herenegun etxean 0-4 galdu ondoren.G SailkapenaLEHEN MAILA29. jardunaldiaJotatutakoakEmaitzaMallorca-Zaragoza 1-0Bartzelona-Getafe 2-1At. Madril-R. Madril 1-2Sporting-Almeria 1-0Hercules-Osasuna 0-4Racing-Reala 2-1Malaga-Espanyol 2-0Deportivo-Levante 0-1Athletic-Vila-real 0-1Valentzia-Sevilla 0-1SailkapenaPuntuak J I B Gp 1. Bartzelona 78 29 25 3 1p 2. Real Madril 73 29 23 4 2p 3. Vila-real 54 29 16 6 7p 4. Valentzia 54 29 16 6 7p 5. Espanyol 43 29 14 1 14p 6. Athletic 42 29 13 3 13p 7. Sevilla 42 29 12 6 118. At. Madril 39 29 11 6 129. Mallorca 38 29 11 5 1310. Levante 35 29 10 5 1411. Osasuna 35 29 9 8 1212. Reala 35 29 11 2 1613. Getafe 34 29 9 7 1314. Racing 33 29 8 9 1215. Sporting 32 29 7 11 1116. Deportivo 31 29 7 10 1217. Zaragoza 30 29 7 9 13p 18. Malaga 29 29 8 5 16p 19. Almeria 26 29 5 11 13p 20. Hercules 26 29 7 5 17pTxapeldunen Ligara p Europako LigarapBigarren Mailara30.jard.(martxoak 30-apirilak 1)Almeria-AthleticOsasuna-AtleticoReala-HerculesSevilla-ZaragozaGetafe-ValentziaVira-real-BartzelonaReal Madril-SportingEspanyol-RacingLevante-MalagaDeportivo-MallorcaDLaburrakNelson Solaren gainean herenegunsarturiko gola ospatzen. M.L./ EFEJuventusek Nelsonfitxatu omen nahi duOSASUNA› Jose Luis Mendilibarentrenatzaile denetik NelsonAugusto eskuin hegalekoa mailabikainean ari da jokatzen.Portugaldarrak atzo adierazizuenez, gustura asko gelditukolitzateke Iruñean: «Taldeak nigansinesten du, eta ni oso gusturanago; halere, etorkizunakargituko du non jokatuko dudan».Nelson Betisek utzitadago, baina garestiegia da, seimilioi euroko etete klausula baitu,egun Osasunak ordain ez dezakeenkopurua. Zurrumurruenarabera, baina, Turingo (Italia)Juventusek jokalaria fitxatunahi du.Taldea mailaz igo ondoren ondo hasi zuen sasoia,baina azken asteetan bolada oso txarrean sartuda. Victor Muñoz edo Hugo Sanchez ordezko izandaitezkeen zerrendan daude. MANUEL LORENZO / EFEMartinez: «Etenaldianindartu egingo gara»REALA› Carlos Martinezek ligakoetenaldiak taldeari mesedeegingo diola uste du. «Indarrakhartzeko baliatuko dugu».Atzelaria hamaikakora itzuli zenherenegun, eta garrantziakendu nahi izan zion partidari:«Ez zen beste porrot bat izan.Taldeak aukerak sortu zituen,baina baloia ez zen sartu».Ernesto Valverde,bigarrenez txapeldunGREZIAKO LIGA› Ernesteo Valverdekbigarren aldiz irabazi duGreziako Liga, eta bigarrenezOlimpiakosekin. Aurrekoa2009an irabazi zuen. Olympiakosek,gainera, azken partidanerakustaldia emanez lortu zuentitulua, 6-0 irabazi baitzionherenegun Atenaseko AEK-ri.Panathinaikos da bigarren sailkatuahamar puntura, eta AEKhirugarrena.Athleticek lehen postuanjarraitzen du (1-2)SUPERLIGA› Espainiako OhorezkoMailako titulurako ligaxkanindartsu jarraitzen du Athleticek.Atleticoren zelaian irabazi zuenherenegun (1-2), hori bai aurkarizuzenek ere ez zuten kale egin.Tartean Espanyol, ZubietanReala baino gehiago izan baitzen(0-2). Mailari eustekoan,berriz, Eibarren Huelvaren aurkagaldu zuen (0-2), eta Lagunakbana egin zuen Sevillarekin.

26 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaKirola ›DLaburrakItxakok Gyori izanen duaurkari finalerdietanESKUBALOIA ›Itxakok Gyoriizanen du aurkari TxapeldunenLigako finalerdietan. Igandeanjokatu zuen Lizarrako taldeakbigarren ligaxkako azken partida,eta galdu egin zuen Buducnostenaurka. Ondorioz, A multzokobigarren sailkatu, etaGyori egokitu zaio aurkari.Ademar Leonen aurkaariko da gaur San AntonioESKUBALOIA ›Amaya SportSan Antoniok Ademar Leonenkontra jokatuko du gaur, harenpistan, Asobal Ligako 23. jardunaldikopartida (21:45). JuantoApezetxearen taldeak CiudadReal hartu zuen mendean igandean,31-30. Meritu handikogaraipena izan da nafarrentzat.Sakana eta Sokarri nagusi500 eta 560 kilokoetanSOKATIRA ›Sakanak irabazizuen herenegun Euskal HerrikoTxapelketako emakumezkoen500 kiloko proba, Arrigorriagan(Bizkaia), Badaiotzen aurretik.Gizonezkoetan, berriz, Sokarrikjantzi zuen txapela 560 kilokoan,Amaiurren aurretik.Oporretan itzuliko daGatis Smukulisletoniarrak irabazi duKataluniako Voltakolehen etapa, iheseginda, eta lider jarri daUnai Zubeldia DonostiaGatis Smukulis letoniarra, atzo, Lloret de Marreko helmugan. TONI ALBIR / EFEUda iristearekin batera, Errusia,Lituania eta Letonia ingurukoatzerritarrez josita egoten da Lloretde Mar (Katalunia). Ekialdekoherrialde hotzetako bidaiazaleakeguzki bila joaten dira hara, etaGatis Smukulis (Highroad) ere joangoda berandu baino lehen.Atzo ezagutuko zuen, ziurrenik,inguru hura, Kataluniako Voltakolehen etapan. Baina, hartuzuen gozatuarekin, laster itzulikoda, hondartzan etzan, begiak itxi,eta atzoko eguna behin eta berrizgogoratzeko. 23 urterekin, letoniarrakatzo irabazi zuen profesionaletakolehen lasterketa. Sarieta guzti etorri zen, gainera, garaipenhori, liderraren maillotajantzita abiatuko baita gaur, bigarrenetapan, Banyolesera bidean.22. kilometrorako sortu zeneguneko ihesaldia. Ben Gastauer(Ag2r), Smukulis eta Julian SanchezPimienta (Caja Rural) sartuziren, eta Javier Ramirez (Andalucia-CajaGranada) gehituzitzaien gero. Hamabost minututikgorako aldea ere izan zuten,baina Ramirez lehenengo, SanchezPimienta gero eta Gastauerazkenik ezinean geratu ziren.Smukulis tropelaren aurka. Horixeizan zen azken kilometroetakoborroka, eta, ezustean, letoniarrakirabazi zuen lehia. 28 segundorairitsi zen tropel nagusia.Denis Mentxovek eta Carlos Sastrek(Geox), berriz, 13.17 minutugaldu zituzten.G Sailkapena1. ETAPA ETA NAGUSIA1. Gatis Smukulis (Highroad) 4.08.482. Alessandro Petacchi (Lampre) 28ra3. Jose Joaquin Rojas (Movistar) d.b.4. Rigoberto Uran (Sky) d.b.5. Jan Bakelants (Lotto) d.b.6. Maxime Bouet (Ag2r) d.b.7. Paolo Tiralongo (Astana) d.b.8. Cadel Evans (BMC) d.b.9. Bauke Mollema (Rabobank) d.b.40. Miguel Minguez (Euskaltel) d.b.DLaburrakBigarren jardunaldikolehiak, Iruñean eta EibarrenPILOTA ›Binakako Txapelketakofinalerdietako bigarren jardunaldikopartidak Iruñean etaEibarren jokatuko dira. LarunbateanLabriten ariko dira OlaizolaII.a-Begino, Gonzalez-Laskurainenaurka; igandean,berriz, Astelenan Irujo-MerinoII.a, Xala-Barriolaren aurka.Gernikak baino ez du eginaurrera Espainiako KopanERRUGBIA ›Bizkaia-Gernikak19-41 irabazi zion herenegunHernaniri, Espainiako Kopakofinal-zortzirenetan. Ordiziak,berriz, final-laurdenetan ekingodio lehiari, datorren asteburuan,Cajasolen aurka. Hain zuzenere, Getxo Arteak Cajasolenaurka galdu zuen, 6-48.Efren Vazquez laugarrenizan da QatarrenMOTOAK ›Efren Vazquezek(Derbi) laugarren amaitu zuenherenegun Qatarko Sari Nagusia,125 cc-koetan —Nico Terolek(Aprilia) irabazi zuen—.Casey Stonerrek (Honda) irabazizuen Moto GPn, eta StefanBradlek (Kalex) Moto 2 mailan.

D Ekitaldiak2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 27‹AgendaZure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/MusikapBilbo. Saio irekia Anje Dualderekin.Bihar, 20:00etan, KafeAntzokian.pBilbo. Solo Muchachito etaSantos de Veracruz. Ostegunean,21:30etan, Kafe Antzokian.pDonostia. The Divine Comedy,Neil Hannon. Bihar,20:00etan, Viktoria Eugeniaantzokian.pDonostia. Tana Santana Projet.Bihar, 22:30ean, Doka kafeantzokian.pDonostia. Ka & Pata. Ostegunean,00:30ean, Etxekalten.pDonostia. Gobierno Militareta Ernia. Ostegunean,20:30ean, Trintxerpeko Mogamboaretoan.pDonostia. Bongo Botrako. Ostegunean,20:30etan, Dokakafe antzokian.pGasteiz.Acapulco Gold Diggers.Gaur, 20:30ean, Parral tabernan.pIruñea. Utterich. Gaur,20:00etan, Onkixin tabernan.pIruñea. Txente Balader Project.Bihar, 20:00etan, Onkixintabernan.pIruñea. Gaur-Ez. Ostegunean,20:00etan, Onkixin tabernan.AntzerkiapBilbo. El dúo de la africana.Gaurtik larunbatera bitarte,20:00etan, BBK aretoan. Igandean,19:00etan.pEibar. El maestro de danzar,Teatro Defondo taldeak jokaturik.Gaur, 20:30ean, unibertsitatekoantzokian.BertsolaritzapGasteiz.Bertsokatu bertso finala.Ostegunean, 21:00etan,gaztetxean.pSegura. Bertso poteoa etabertso afaria. Ostegunean,19:30ean.ErakusketakpDonostia. Harkaitz CanorenExistitzen da nobela grafikoa?mintzaldia. Gaur, 10:00etan, ErnestLluch kultur etxean.pGasteiz.Semana laboral de21 horas. Gaur, 19:00etan, Hikaateneoan.pGetaria.Nola landu gureseme-alaben autoestimua etaautonomia, Amaia Vazquezekin.Bihar, 18:00etan, udal aretoan.pIruñea. Japón, una tragedia,también nuclear!,Paco Castejonekin.Gaur, 19:00etan, EzkerBatuaren egoitzan.pSegura. Zein etorkizun du paperezkoprentsak? Sare sozialetaneuskararen lekua.Gaur,19:30ean, Kultur Etxean.pZizur Nagusia. Ekialde Hurbila.Pluralismo y diversidad cultural.Gaur, 19:30ean, KulturEtxean.IkastaroakpDonostia. Udaberriko apainketa.Gaur, 17:00etan, MartutenekoHaurtxokoan.pErrenteria. Erditzea prestatzekoikastaroak. Gaurtik apirilaren13ra bitarte.Ikus-entzunpDonostia. Nosferatu zikloa: Lanoche americana, FrancoisTruffaut. Bihar, 20:15ean, AntzokiZaharrean.pGasteiz.Ni Dios, ni patrón, nimarido. Gaur, 19:30ean, El 70tabernan.pGasteiz.Musika dokumentala.Bihar, 20:00etan, Halabeditabernan.pTutera. Izan, egin, eragin, EuskalHerrian Euskaraz dokumentala.Bihar, 19:30ean, Rua Gizarteetxean.pZumaia. Pumoriko Trekin.Gaur, 19:30ean, Foronda kulturetxean.pZumaia. Eskaladak Perun.Bihar, 19:30ean, Foronda kulturetxean.Pantxika Maitiak komunikabideen inguruko mahai-inguruan parte hartuko du gaur, Seguran. ROBERT THURINPrentsaren orainaz eta geroazPaperezko prentsarenetorkizuna eta euskaraksare sozialetan duentokia izango dituztehizpide gaur SeguranErredakzioaIparra Hegoa ekimenean, EuskalHerriko komunikabideak dituzteaztergai aurten. Askotariko zenbaitekitalditan parte hartzekoaukera dago Seguran (Gipuzkoa)igandera bitarte; gaurko etabiharko, mahai-inguruak prestatudituzte herriko kultur etxean.Gaur, 19:30ean hasita, paperezkoprentsaren etorkizuna eta euskaraksare sozialetan duen tokiaaztertuko dituzte Radio KulturakoMikel Etxeberriak, KanaldudekoPantxika Maitiak, Luis Fernandezblogari eta kazetariak etaMartxelo Otamendi BERRIAkozuzendariak.Bihar ere komunikabideeninguruan hitz egingo dute zenbaitadituk. Prentsa independenteriketa librerik ba al da? hitzaldianparte hartuko dute GaizkaArangurenek, Luzien EtxezarretaGure Irratiko kazetari ohiaketa Iñaki Soto Gara-ko zuzendariak.Igandera bitarte iraungo duIparra Hegoa egitasmoak. Ostegunean,bertso poteoa eta afariaegingo dituzte, Maialen Lujanbioeta Amets Arzallusekin; ostiralean,berriz, haurrentzako jardueraketa kontzertuak egongo dira.Festari amaiera emateko, Iparraldeko200 lagun inguru heldukodira Segurara igandean, eta joalduneneta gaiteroen musikahotsak ekarriko dituzte berekin.HITZALDIAKpNoiz. Gaur eta bihar,19:30ean.pNon. Seguran (Gipuzkoa),Kultur Etxean.Maitatuak eta desengainatuak‘El dúo de la africana’ekoizpen lirikoakopera konpainia batekoamodio istorioakekarriko ditu BilborapAzpeitia. Juan Mari Ibarzabaleta Xanti Eliasen lanak. Apirilaren30era arte, Lagun Onak elkartearenegoitzan.pBilbo. Mi cuerpo se mueve. Ladanza y sus imágenes en el cortometrajecontemporáneo.Bihar eta etzi, 20:00etan, Fundicionaretoan.HitzaldiakpArrasate. A vueltas con el(trans)feminismo, Itziar Zigarekin.Bihar, 19:00etan, Kulturateareto nagusian.pBilbo. Pornoterrorismo liburuaaurkeztuko du Diana J. Torresegileak, eta bere dokumentalbat emango du: Mi sexualidades una creación artística.Gaur, 19:00etan, BilbaoArten.BestelakoakpDonostia. Ipuinaren ordua.Gaur, 18:00etan, Loiolako KulturEtxean.pDonostia. Jasone Osorok JaraLive lana aurkeztuko du. Gaur,19:00etan, Fnacen.pIruñea. El burka como excusaliburuaren aurkezpena. Gaur,20:00etan, ONCEren egoitzan.pIruñea. Udaberriaren zainipuina, Virginia Albiraren eskutik.Bihar, 18:00etan, Civican.pTolosa. Koldo Izagirrek Autopsiarakofrogak liburua aurkeztukodu. Gaur, 19:30ean, kulturetxean.pZarautz. Jon Benitok Bulkadapoema liburua aurkeztuko du.Gaur, 19:00etan, Azken Portukoaretoan.Erredakzioa«Zarzuela dibertigarri bat» aurkeztukodute gaur Bilboko BBKaretoan. Arriaga antzokiak etaBBK-k elkarlanean egindakolanaren emaitza da El dúo de laafricana, eta 1893an idatzitakozarzuela batean dago oinarrituta.Gaurtik larunbata bitarte,20:00etan ikusi ahal izango da,Kale Nagusiko BBK aretoan;igandean, berriz, 19:00etan izangoda emanaldia.Opera konpainia apal batekokideen arteko amodio istorioakkontatzen ditu obrak. Tenorraksopranoa maite du; sopranoa,berriz, enpresariarekin ezkondutadago. Baxu jotzailea enpresariarenalabarekin dago maiteminduta,baina alabak tenorraGaurtik igandera bitarte ikus daiteke El dúo de la africana. E. MORENO ESQUIBELdu gustuko. Hamar artista igokodira taula gainera operako kideenarteko harremanak antzeztera.Horien artean, hainbat artistaeuskaldun ikusi ahalko dira: AinhoaZuazua, Lander Iglesias,Gurutze Beitia, Loli Astoreka etaMitxel Santamarina dira aktoreetakobatzuk.Manuel Fernandez Caballeromusikagileak idatzitakoa da Eldúo de la africana. Bilbon egingoduten emanaldia HurbiltasunAntzokia programarako moldatudute, eta Emilio Sagi ariko dazuzendari lanetan. Musikazuzendaritza, berriz, Ruben Fernandezenesku dago. Rossiniabesbatzak ere parte hartuko duikuskizunean.‘EL DÚO DE LA AFRICANA’pNoiz. Gaurtik larunbata bitarte,20:00etan. Igandean,19:00etan.pNon. Bilbon, BBK aretoan.

28 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaAgenda ›bEguraldiaJON ALBISUGaurHodeiak eta ostarteakpZerua. Eguraldi egonkorrarekin,ipar isurialdean etamendi inguruetan, ostarteakagertuko dira. Arratsalderako,fronte hertsi eta ahul batekeraginda, Euskal Herrikobarnealdean hodeiak ugaritukodira. Ilunabar alderako,batik bat ekialdean eta Pirinioetan,zaparrada tartekatuakizango dira.pBakio 5/16pBilbo 5/17pBalmaseda 4/16t°pAmurrio 4/16pEibar 5/15pArrasate 4/14p pGasteiz 1/13Agurain 2/13pGuardia 2/13pDonostia 6/15pLeitza 3/12pHaizea. Hego ekialdekoa.pTenperatura. Behera. Iparisurialdean eta mendialdean,tenperatura beroenak, 10eta 17 gradu artekoak izangodira; barnealdean, berriz, 8eta 17 gradu artekoak.JoeraOsteguna, 24 Ostirala, 25 Larunbata, 26pBaiona 6/16pIruñea 3/13pTafalla 4/13pTutera 5/13t° t° t°pMaule 4/18pDonibane Garazi 4/18pAbaurregaina 0/9Bihart°Arratsaldeanaldaketa barnealdeanpZerua. Hego-ekialdeko haizeaindartu egingo da. Ipar isurialdeaneta mendialdean ostarteakirekiko dira. Arratsalderakofronte ahul bat iritsiko da, etaArabako Lautadan eta Iruñerritikiparraldera eraginik izango ezduen arren, Arabako Errioxan,Lizarraldetik Erriberara eta Pirinioetanzeru hodeitsua izangoda, eta zaparradak botako ditu.pHaizea. Hego-ekialdekoa.pTenperatura. Berdin. Beroenak,ipar isurialdean eta mendiinguruetan, 10 eta 17 gradu artekoakizango dira; barnealdean,berriz, 8 eta 16 gradu artekoak.ItsasoapItsasoko egoera. Lehen 20milietan, hego-ekialdeko haizeairitsiko da, 2-3ko indarrarekin,eta itsaskia sortuko du. Nahikoondo ikusiko da.pOlatuak. Metro bat artekoolatuak altxatuko dira.Itsasaldiak ORDUA METROAKItsasgora 05:47 4,59Itsasbehera 12:02 0,27Itsasgora 18:15 4,32Isobara mapaEguzkia S0RTU GORDE07:16 19:28IlargiaEGUNAIlbehera Martxoaren 26a, larunbataIlberriApirilaren 3a, igandeaIlgoraApirilaren 11, astelehenaIlbeteApirilaren 18a, astelehenab Hitz jokoak BAGABIGAG Hitz gurutzatuakG Sudokua1234567891 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121 6 82 8 3 43 22 1 8 597 4 5 11 32 1 8 66 3 4G Esaldi ezkutua9x9-ko laukian hutsikdauden gelaxkak betebehar dituzu, 1etik 9rabitarteko zenbakiakidatziz, eta kontuan izanikzenbaki bakar bat ere ezdela bi aldiz azaltzenerrenkada eta zutabeberean, ezta dagokion3x3-ko laukian ere.101112Ezker-eskuin1. Ingeniaritza genetikoaren arabera sorrarazia. 2. Pilota jokoan erabiltzen den sare berezia. Ordu,garai. 3. Frantziako Alpeetako eskigune ezaguna. Esaten duk. 4. Arabako herria, Errioxan. Akabo.Boroaren ikurra. 5. Arabako mendatea, Zuian. Bat. Euskal alderdia. 6. Fosforoaren ikurra.Ekologiaren babeslea. 7. Afrika hegoaldeko estatu batekoak. Potasioaren ikurra. 8. Kontsonantea.Ipar., txinparta, pindar. Bi. Atx! 9. Egoskin mota. Libanoko erlijio-talde bateko kideak. 10. Lehena etaazkena. Joan ..., AEBetako folk kantaria. Zu hor eta ni hemen. 11. Letoniako hiriburua. Sarrera. Ate, hitzelkartzeetan. 12. Dardara. Nafarroako herria, Sakanan.Goitik behera1. Txalaparta jotzaile. 2. Maurice ..., Ziburun sortu zen musikari handia (1875-1937). Nitrogenoarenikurra. Salbu. 3. Mend., zurgindegia. Galioaren ikurra. 4. Nion, lapurtera klasikoan. Presioaren banakoedo unitatea. 5. Putre. Denboraldi. Lehen bokala. 6. Kontsonantea. Sorginen bilera. 7. Berrogeitazortzi ordu barru. (Zah.) Zakur. Labore edo fruitu biltzea. 8. Neoiaren ikurra. AntzinakoMesopotamiako ibai baten izen greziarra. Erbioaren ikurra. 9. Indiako ibaia. Trebea. Kontsonantea.10. Euskal atzizkia. Euskal sindikatua. Bukaera. 11. Berebat, era berean. Ordots, ernaltzeko erabiltzenden zerri ar. 12. Korrikaren antolatzailea. Janari. Nauka.«P_l_t_k_ d__nd_str__r_n_k_sk_z_n_kd_p_rt_m_nt__».G Atzoko erantzunakM I H I Z T A D U R A KO L A R I A E G O S IR A A N T O L A T UF U N I K U L A R N IO N I L A A I A ZS A T P T I A I O AI K U S E Z I N A R IN Z E R A K A R R E NT U K U I U A IA M E N L O T I N UX I A B E R E T U A KI L A U N A A O K O5 6 2 1 7 4 3 9 87 3 1 9 5 8 4 6 29 8 4 3 2 6 7 1 52 7 9 8 1 3 5 4 68 5 6 7 4 2 1 3 94 1 3 6 9 5 2 8 71 9 5 4 8 7 6 2 36 2 8 5 3 1 9 7 43 4 7 2 6 9 8 5 1Falta diren bokalakidatzita, FrankZappa musikariestatubatuarrarengogoeta batazalduko zaizu.Esaldiezkutua:Nahiago dutzutik hil betibelauniko bizibaino.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 29‹ Agenda1 AretoakNafarroaIRUÑEADGOLEM BAIONA(948-222333). Ikuslearen eguna: asteazkena.ArabaGASTEIZDABACO BOULEVARDBoulevard merkataritza gunea (902-221622). Ikuslearen eguna: osteguna.En tiempo de brujas 16:25 18:25 20:25 22:20Rango 16:10 18:15 20:20Valor de ley 22:25Mañana cuando la guerra 16:05 18:15empiecePrimos 20:15 22:20El oso Yogi 3D 16:10Torrente 4. Lethal Crisis 3D 18:00 20:15 22:3023-F 16:15Destino oculto 18:15 20:25 22:35Cisne negro 16:05 18:15 20:25 22:35Gnomeo y Julieta 16:30 18:30 20:25 22:30Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:45El rito 15:55 18:10 20:30 22:45Sígueme el rollo 15:50 18:05 20:20 22:35Enredados 16:00 18:05The Mechanic 20:10 22:05El santuario 16:10 18:20Saw VII 20:30 22:25DFLORIDASan Prudentzio, 22 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena.El mundo según Barney 18:00 20:45Bienvenidos al Sur 18:00 22:30Cuestión de principios 20:15Mystikal (Euskaraz) 18:00Mugaldekoak 20:15 22:30Cisne negro 17:30 20:00 22:30Torrente 4 17:30 20:00 22:30Incendies 17:30 20:00 22:30La mitad de Oscar 17:30 20:00 22:30DGURIDISan Prudentzio, 6 (94-5231940). Ikuslearen eguna: asteazkena.El discurso del rey 17:30 20:00 22:30Los chicos están bien 17:30 20:00Destino oculto 22:30Gnomeo y Julieta 17:30 20:00 22:30Nunca me abandones 17:30 20:00 22:30El rito 17:30 20:00 22:30Rango 18:00En el centro de la tormenta 20:15 22:30Torrente 4 3D 18:00 20:15 22:30DYELMO GORBEIA 3DGorbeia merkataritza gunea (94-5460623). Ikuslearen eguna: asteazkena.Gnomeo y Julieta 3D 18:30 20:30 22:30Gnomeo y Julieta 17:30 19:30 21:30El rito 17:25 19:50 22:15Torrente 4 3D 18:00 19:15 20:15 21:30 22:30Torrente 4 17:30 18:30 19:45 20:45 22:00En tiempo de brujas 17:45 19:45 21:45Rango 18:10 20:15El discurso del rey 17:45 20:00 22:15Destino oculto 20:10 22:10Cisne negro 20:00 22:10The Mechanic 17:55 19:55Secuestrados 21:55Saw VII 3D 22:20Valor de ley 18:20 20:30También la lluvia 22:40El oso Yogi 3D 18:10Enredados 18:00DAMURRIO. Amurrio Antzokia. Ez dago emanaldirik.BizkaiaBILBODCAPITOLVillarias, 10 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena.El discurso del rey 18:00 20:30En tiempo de brujas 18:00 20:30Cisne negro 18:00 20:30Torrente 4 18:00 20:30DGOLEM ALHONDIGA(94-6070767).La mitad de Oscar 17:30 20:10 22:15El mundo según Barney 17:00 19:45 22:15Torrente 4 3D 17:30 20:10 22:15Cuestión de principios 17:15Bienvenidos al Sur 17:15 20:00Destino oculto 22:15Los chicos están bien 20:00 22:15Cisne negro 17:30 20:10 22:15El discurso del rey 17:15 20:00 22:15DMULTICINESEskutza kalea, 13 (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena.Mugaldekoak 17:30 19:45 22:15Vidas pequeñas 17:30 19:45 22:15Chico & Rita 17:30Bienvenido al sur 17:30 20:00 22:15Incendies 17:15 19:45 22:00En el centro de la tormenta 17:30 20:00 22:15Misterios de Lisboa 19:30Pan negro 17:15 20:00 22:15DZUBIARTELeizaola Lehendakariaren kalea,Nunca me abandones 16:15 19:00 22:00Mistykal 16:15Torrente 4 16:15 19:15 22:00Cisne negro 19:00 22:00Destino oculto 22:00Torrente 4 3D 16:00 20:00 22:0018:00En tiempo de brujas 16:15 19:15El rito 16:15 19:00 22:00Sígueme el rollo 22:00Rango 16:15 19:00Gnomeo y Julieta 16:00 20:00 22:0018:00BARAKALDODCOLISEO MAX OCIOKareaga kalea z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: astelehena.Gnomeo y Julieta 3D 16:00 18:00 20:00 22:00The Mechanic 16:00 18:00 20:00 22:00Más allá de la vida 16:30 19:15Sígueme el rollo 16:30 19:15 22:00Los chicos están bien 16:30 19:00 22:00Cisne negro 16:45 19:15 22:00En tiempo de brujas 17:00 19:15 22:00Torrente 4 17:00 19:00 21:00Torrente 4 3D 16:00 18:00 20:00 22:00Vidas pequeñas 16:15 19:00 22:00El discurso del rey 16:45 19:15 22:00Rango 17:00 19:15 22:00Destino oculto 16:45 19:15 22:00Gnomeo y Julieta 17:00 19:00 21:00El rito 16:30 19:15 22:00DYELMO MEGAPARKErribera etorbidea z/g (94-4181672). Ikuslearen eguna: astelehena.Gnomeo y Julieta 3D 17:30 19:30 21:30Gnomeo y Julieta 2D 18:30 20:30 22:30El rito 2D 17:30 19:50 22:15Torrente 4 3D 18:00 19:00 20:15 21:15 22:30Torrente 4 2D 19:45 22:00Rango 18:00The fighter 17:40En tiempo de brujas 17:55 20:00 22:05El discurso del rey 17:50 20:10 22:30The Mechanic 17:45 19:45 21:45Valor de ley 19:55 22:10Cisne negro 2D 17:30Destino oculto 20:10 22:25BASAURIDIBAIGANEValor de ley 20:00DSOCIAL ANTZOKIAEz dago emanaldirik.DBERMEO. Nestor Basterretxea.Ez dago emanaldirik.DDERIO.Gurea aretoa. Ez dago emanaldirik.DDURANGO. Zugaza.Gnomeo y Julieta 3D 20:00DELORRIO. Arriola. Ez dago emanaldirik.DERMUA.Ermua Antzokia. Ez dago emanaldirik.DGALDAKAO.Torrezabal.Mujeres de El Cairo (JBA) 19:00DGERNIKA-LUMO. Lizeo. Ez dago emanaldirik.GETXOD GETXO ZINEMAKArriluze z/g (94-4310310). Ikuslearen eguna: asteazkena.Gnomeo y Julieta 17:00 19:30 22:00En tiempo de brujas 17:00Sígueme el rollo 19:30 22:00Rango 17:00Primos 19:30 22:00Los chicos están bien 17:00Valor de ley 19:30 22:00Destino oculto 17:00 19:30 22:00Bienvenidos al Sur 17:00 19:30 22:00El mundo según Barney 17:00 19:30 22:00El discurso del rey 17:00 19:30 22:00El rito 17:00 19:30 22:00Torrente 4 3D 17:00 19:30 22:00Torrente 4 17:00 19:30 22:00Cisne negro 17:00 19:30 22:00DIGORRE. Lasarte aretoa. Ez dago emanaldirik.LEIOADCINESA ARTEAArtea merkataritza gunea (902-333 231). Ikuslearen eguna: asteazkena.Torrente 4 3D 16:15 18:15 20:15 21:00 22:15 23:00Torrente 4 16:00 18:00 20:00 22:00The Mechanic 22:30Cisne negro 16:00 18:10 20:20 22:30El rito 16:00 18:15 20:30 22:45Gnomeo y Julieta 3D 16:00 18:00 20:00 22:15Gnomeo y Julieta 3D 17:00 19:00Destino oculto 16:00 18:00 20:10 22:20Rango 16:00 18:10 20:20El discurso del rey 17:00 19:30 22:00DKULTUR LEIOATenderness 20:00DLEKEITIO. Ikusgarri zinema. Ez dago emanaldirik.DMUNGIA.Olalde. Ez dago emanaldirik.DMUSKIZ.Meatzari. Ez dago emanaldirik.DONDARROA.Bide Onera. Ez dago emanaldirik.PORTUGALETEDBALLONTIGnomeo y Julieta 18:00 19:45 22:00Torrente 4 3D 18:00 20:00 22:15Torrente 4 17:30 19:45 22:00El rito 17:30 19:45 22:15Rango 17:45Enredados 17:45Cisne negro 20:00 22:05En tiempo de brujas 20:00 22:10SANTURTZIDSERANTES(94-4839244). Ikuslearen eguna: asteazkena.Gnomeo y Julieta 17:30 19:45 22:15Primos 17:15 19:45 22:15En tiempo de brujas 17:30 20:00The fighter 22:30DZALLA. Antzokia. Ez dago emanaldirik.DZORNOTZA. Zornotza aretoa. Fish Tank 20:00GipuzkoaDONOSTIADANTIGUO BERRI(943-001200). Ikuslearen eguna: astelehena.Gnomeo y Julieta 3D 17:15 20:00 22:30Torrente 4 3D 17:00 19:45 22:15Torrente 4 17:15 20:00 22:30Cisne negro 17:00 19:45 22:15Destino oculto 17:15 20:00 22:30El rito 17:00 19:45 22:15Bienvenidos al sur 17:15 20:00 22:30El mundo según Barney 16:45 19:30 22:15DLA BRETXAArraindegi eraikina (943-421371).Torrente 4 3D 16:00 18:15 20:30 22:45Rango 16:00 18:10Cisne negro 20:20 22:30El rito 16:00 18:15 20:30 22:45Gnomeo y Julieta 3D 16:10 18:00 20:00 22:00Gnomeo y Julieta 16:30 18:30 20:30El discurso del rey 22:30Torrente 4 16:00 16:30 18:00 18:30 20:0020:30 22:00 22:30En tiempo de brujas 16:10 18:00Mikael Hafstrom zuzendariaren Le rite / El rito filma. BERRIADestino oculto 20:00 22:15Enredados 16:10 18:20Sígueme el rollo 20:15 22:45DPRINCIPESan Joan, 10 (943-421247). Ikuslearen eguna: asteazkena.En el centro de la tormenta 17:15 19:45 22:15Valor de ley 17:15Misterios de Lisboa 19:30Cisne negro 17:00 19:45 22:15Los chicos están bien 17:30 20:00 22:30La mitad de Oscar 17:00 20:00 22:30El discurso del rey 17:15 19:45 22:15El mundo según Barney 16:45 19:30 22:15De dioses y hombres 17:30Cuestión de principios 20:00 22:30Nunca me abandones 17:00 19:45 22:00Incendies 16:45 19:30 22:15DTRUEBAS. Esnaola, 10 (943-271391). Ikuslearen eguna: asteartea.Cuidadores 17:00 18:45Mugaldekoak 20:30 22:30El discurso del rey (JBA) 17:00Incendies (JBA) 19:30 22:00DANDOAIN.Bastero zinema. Ez dago emanaldirik.DARETXABALETA.Zaraia. Ez dago emanaldirik.DARRASATE. Amaia. Ez dago emanaldirik.DATAUN.Herri antzokia. Ez dago emanaldirik.DAZKOITIA. Baztartxo. Ez dago emanaldirik.DBEASAIN.Usurbe. Ez dago emanaldirik.EIBARDCOLISEOEz dago emanaldirik.DELGOIBAR. Herriko Antzokia. Ez dago emanaldirik.ERRENTERIADNIESSEN ZINEMAK(943-345291).El rito 17:15 20:00 22:40Gnomeo y Julieta 17:30 19:45 22:15Torrente 4 3D 17:15 20:00 22:45Torrente 4 18:00 20:15 22:30En tiempo de brujas 20:15 22:30Destino oculto 19:45 22:30Rango 18:00Cisne negro 17:15DHERNANI. Biteri. Ez dago emanaldirik.IRUNDCINEBOX MENDIBILMendibil merkataritza gunea (943-630223). Ikuslearen eguna: osteguna.Destino oculto 18:05 20:15 22:30Cisne negro 20:15 22:30Enredados 18:05Torrente 4 18:15 20:30 22:45Gnomeo y Julieta 18:05 20:15 22:30En tiempo de brujas 20:30 22:30Sígueme el rollo 18:15The Mechanic 22:45Rango 18:15 20:30DTXINGUDI(943-635441). Ikuslearen eguna: astelehena.Gnomeo y Julieta 3D 16:30 18:30 20:30 22:30Torrente 4 3D 16:00 18:15 20:30 22:45Gnomeo y Julieta 16:00 18:0020:00Bienvenidos al sur 22:00Torrente 4 16:00 18:00 20:00 22:15Enredados 16:00 18:00Cisne negro 20:00 22:15Rango 16:00 18:15Destino oculto 20:30 22:30Ingrid 16:15El rito 18:15 20:30 22:45DLAZKAO. Areria aretoa. Ez dago emanaldirik.DLEGAZPI. Latxartegi zinema. Ez dago emanaldirik.DOÑATI. Herri zinema. Ez dago emanaldirik.DORDIZIA. Herri antzokia. Ez dago emanaldirik.DTOLOSA. Leidor. Ez dago emanaldirik.USURBILDURBILUrbil merkataritza gunea (943-221622).Gnomeo y Julieta 16:00 18:00 20:00 22:00El rito 15:45 18:00 20:25 22:45Torrente 4 16:00 18:15 20:30 22:45Cisne negro 22:30Rango 16:00 18:15 20:30El discurso del rey 18:00 20:25 22:45Enredados 16:00Destino oculto 16:00 18:15 20:30 22:45En tiempo de brujas 20:30 22:30Sígueme el rollo 16:00 18:15Torrente 4 3D 18:00 20:15 22:30El oso Yogi 3D 16:00DVILLABONA.Gurea aretoa. Ez dago emanaldirik.DZARAUTZ.Modelo. Gnomeo y Julieta 19:30Winter’s Bone 22:15DZUMAIA. Aita Mari aretoa. Ez dago emanaldirik.DZUMARRAGA. Arizti. The fighter 19:30 22:15LapurdiBAIONADCGR CENTRE(0559-599090).Legitime defense 11:00 15:45 18:00 20:15 22:30Ma part du gateau 11:15 13:30 18:00 20:15 22:3015:45L’assaut 13:30 18:00 20:15 22:30Le marquis 11:00 13:30 15:45 20:15 22:30Le rite 13:30 15:45 18:00 22:30Sans identite 15:45 20:15 22:30Une pure affaire 11:00Les voyages de Gulliver 11:00 13:30 15:45Sanctun 3D 22:30Largo winch 2 13:30 18:00Les femmes du 6 e etage 11:00 13:30 18:00Sex friends 20:15Black Swan 11:00 13:30 20:15Tron l’heritage 3D 15:45Rien à declarer 11:00 15:45 18:00DL’ATALANTE(05559-557363).Route irish (JBA) 16:30 20:45We want sex equality (JBA) 14:30 18:30DL’AUTRE CINEMA(05559-555298).Ma part du gateau 14:30 18:30Les femmes du 6 e etage 20:30True Grit (JBA) 18:45Jimmy Riviere 20:45La permission de minuit 16:30iThe hunter (JBA) 16:45Jeune et innocent (JBA) 14:45ANGELUDMONCINEWorld invasion: battle... 14:00 16:30 19:00 21:30Pollen 14:00 16:00 18:00Ma part du gateau 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00L’assaut 16:00 20:00 22:00Le marquis 14:00 16:00 20:00 22:00Fighter 14:00 21:30Sans identité 14:00 22:00True Grit 18:00Largo winch II 22:00Les femmes du 6e étage 14:00 16:00 18:00 20:00Rien à déclarer 18:00 20:00Le discours d’un roi 16:30 19:00DONIBANE LOHIZUNEDLE SELECTMa part du gateau 14:00 21:00Légitime défense 14:00 21:00Les femmes du 6e étage 18:00La ligne droite 18:00Les Moomins et la chasse à ... 18:00L’assaut 21:00Le rite 18:00Le discours d’un roi (JBA) 14:00Carancho (JBA) 14:00Le nom des gens 21:00DHAZPARNE.Haritz Barne.La chance de ma vie 21:00DHENDAIA.Les Varietes. Last night 21:00DKANBO.L’ Aiglon. Ez dago emanaldirikMIARRITZEDROYALAvant l’aube 16:25Boxing Gym (JBA) 16:00Des hommes et des dieux 17:40Faites le mur (JBA) 22:00La permission de minuit 20:00La princese de Montpessier 14:00Le discours d’un roi (JBA) 21:50Ma part du gateau 16:00 20:00Route irish (JBA) 14:00 18:00True Grit (JBA) 22:00We want sex equality (JBA) 14:00 19:50Winter’s bone (JBA) 18:15Flujo por amor al agua 20:00La mitad de Oscar 17:30 20:10 22:30Nunca me abandones 17:30 20:10 22:30El mundo según Barney 17:00 19:45 22:30Torrente 4 3D 17:30 20:10 22:30El discurso del rey 17:15 20:00 22:30Cisne negro 17:15 22:30DGOLEM LA MOREA(948-222333). Ikuslearen eguna: astelehena.Gnomeo y Julieta 3D 16:30 18:30 20:30El rito 17:15 20:00 22:45Torrente 4 3D 16:30 17:30 18:30 19:30 20:3021:30 22:30Torrente 4 16:30 18:30 20:30 22:45Rango 16:30 18:30 20:30Destino oculto 17:30 20:00 22:30En tiempo de brujas 17:15 20:00 22:45El discurso del rey 17:15 20:00 22:30Sígueme el rollo 17:15 20:00 22:30The Mechanic 22:45Cisne negro 17:30 20:00 22:30Valor de ley 22:45Enredados 16:30 18:30Primos 20:30 22:30DGOLEM YAMAGUCHI(948-222333). Ikuslearen eguna: asteazkena.Incendies 17:15 20:00 22:30Ispansi 18:30 22:3016:30Bienvenidos 16:30 18:30 22:30al sur 20:30Los chicos estan bien 20:30 22:30Winter’s Bone 16:30 18:30Valor de ley 20:30 22:30Cuestión de principios 17:15 20:00DSAIDE CARLOS III(948-245400). Ikuslearen eguna: astelehena.El mundo según Barney 17:00 19:45 22:30El rito 17:30 20:00 22:30Gnomeo y Julieta 17:30 20:00 22:30Torrente 4 3D 17:15 19:45 22:45Torrente 4 17:30 20:00 22:30DSAIDE OLITE(948-245400). Ikuslearen eguna: astelehena.La strada 20:00Destino oculto 17:30 22:00Bienvenidos al sur 20:00 22:00Cisne negro 17:30 19:45En el centro de la tormenta 19:45El discurso del rey 17:15 22:00Mystikal 17:30DALTSASU.Iortia. Ez dago emanaldirik.LIZARRADGOLEM LOS LLANOSEz dago emanaldirik.TUTERADOCINETorrente 4 18:30 20:30 22:00 22:30El rito 18:10 20:20 22:30Gnomeo y Julieta 18:15 20:15Sígueme el rollo 22:15The Roommate 18:10 20:20 22:30Destino oculto 18:00El discurso del rey 20:00 22:15Tiempo de brujas 18:10Cisne negro 20:20 22:30Torrente 4 3D 18:15 20:15 22:15Gnomeo y Julieta 3D 18:00 20:00 22:00Enredados 18:00Rango 20:00UHARTEDITAROA(902-463269). Ikuslearen eguna: osteguna.Gnomeo y Julieta 3D 17:45 19:30 21:00Gnomeo y Julieta 2D 16:00 18:00 20:00 22:00El rito 16:00 18:10 20:20 22:30Torrente 4 3D 16:00 18:00 20:00 22:00Torrente 4 2D 17:00 19:00 21:00Destino oculto 16:20 18:20 20:20 22:20Rango 16:10 18:10 20:10 22:10El discurso del rey 16:00 18:10 20:20 22:30En tiempo de brujas 16:15 18:15 20:15 22:15Sígueme el rollo 16:00 18:10 20:20 22:30Cisne negro 16:00 18:10 20:20 22:30Valor de ley 16:00 18:15 20:20 22:20El oso Yogi 3D 16:00VIANADLAS CAÑASEl rito 17:15 20:00 22:30Gnomeo y Julieta 18:00 20:00 22:15Torrente 4 3D 17:30 20:00 22:30Torrente 4 18:00 20:15 22:45Bienvenidos al Sur 17:30 20:00 22:30Rango 18:00En tiempo de brujas 17:30 19:45 22:15Cisne negro 17:30 20:00 22:30Más allá de la vida 20:10 22:15Sígueme el rollo 20:15 22:40Enredados 18:00Nafarroa BehereaDDONIBANE GARAZI.Le Vauban.Le voyage du directeur des ressources humaines (JBA) 15:00Le nom des gens 18:00 Le chemins de la liberté 21:00DDONAPALEU.St. Louis. Black swan 20:30ZuberoaDMAULE-LEXTARRE.Baitha. Tron l’héritage 20:30Jean-Michel Basquiat 20:30

30 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaAgenda ›Komunikazioa DNegarraEkografiakJokin LabaienZer gertatzen ari da egiazkiJaponian? Nola bizidute japoniarrek alertanuklearra? Egia kontatzen ari alzaizkie? Antena3 kateko IkerketaTaldea Fukushimako zentral nuklearrarengunera iritsi da. Irudiesklusiboak dira. Telebista katebakar bat ere ez da hondamendinuklearretik hain gertu egon.Erradioaktibitate neurgailu baterabili du taldeak hondamendiarenondorioak frogatzeko».Hala iragarri zuen Antena3 kateakastelehen gauerako prestatutakoerreportajean. Iragarpenakmezu kontrajarria gordetzendu bere barnean. Itxuraz, Japoniakoarduradunen jarrera ezbaianjartzen du. Ustez, ez diraegia esaten ari. Arazoa dirudienabaino katastrofikoagoa da. Biztanleakarriskuan daude. Jakiak,edariak eta airea kutsatuta daude.Luzera, ondorioak izango ditugertatzen ari denak. Argi dagoFukushimako arazoa konpondunahian ari diren langile heroieketorkizun iluna izango dutela. Jakinarazidutenez, ordu gutxitanurte askoan pertsonok jasan dezakegunabaino erradioaktibitatehandiagoa barneratu dute. Halaere, maskara soil bat aurpegianbidali dituzte kazetariak irudi esklusiboenbila. Badirudi kazetarienosasunak ordubeteko erreportajeakbaino balio txikiagoaduela. Hori, edo haiek ere egiamakillatzen ari dira. Betiere, Antena3enaurrerapena ezagututa.Ez da, ordea, joko horretanmurgildu den kate bakarra. Cuatron,esate baterako, igandean,langile heroi horietako batenadierazpenak eman zituzten.Esan beharrekoen gordintasunaaitzakia hartuta, aurpegia estalieta anonimo gisa aurkeztu zuten.Ez dut maltzurra izan nahi. Ezderitzot bidezkoa. Baina hedabidearenzintzotasunean sinestekoadina arrazoi otu zitzaizkidan ezsinesteko. Sortu den alarmak bideratuegiten baitu urruntasunetiknahierara jokatzeko. Mezuaknahasgarriegiak dira. HastapenetanJaponiako gizartearen aurreikuspenona aldarrikatzenzuenak jarri nahi du orain kolokan.Atzo biztanleen heldutasunaazpimarratzen zuena da gauraurpegia estaliz haren mingainaaskatu nahi duena.Bien bitartean, hasi dira katebatzuk balentria heroikoak zerrendatzen:jabearen aldameneaneutsi eta salbamendu taldeeikokalekua jakinarazi dien txakurrarenistorioa, frigorifikoko jogurteiesker bederatzi egunez bizitzarieutsi dioten amona eta ilobarenindarra... Inork ez ditu,baina, eskutik heldu lasai negaregin dezaten.Felix Antonio Molina qRadio Globoko kazetariaHondurasko irrati esataria Bilbon izan daberriki herrialde horretako egoerareninguruko hitzaldi bat ematen.«Eraso bortitzekautozentsurasortzen duteiturrietan»Urtzi UrkizuArratsaldero Radio Globo irratianHerri Erresistentziako FronteNazionala mugimenduko irratsaioaegiten du Felix AntonioMolinak (Santa Rosa de Copan,Honduras, 1964). Egungo erregimenarenondorioz Hondurasengiza eskubideak gehiago urratzendirela salatu du Bilbon.2010. urtean hamar kazetari hil zituztenHondurasen. Kazetaritzalana arrisku handikoa da han.Arrisku handiko ogibidea da. Kazetaritzalana egiteko testuinguruaguztiz kontrakoa da. 2009koestatu kolpearen ondorioz, kazetaritzaindependentea indarrezboterea hartu zutenen diana bilakatuzen. Beste faktore bat krimenantolatua da. Honduras drogakartelen menpe dago orain.Arma eta gizakien trafikoa tarteansartzen dira, gainera.Zein modutan dago ahulduta adierazpenaskatasuna?Erasoek eta indarkeriak autozentsurasortzen dute iturrietan.Hondurasko iparraldean lurrarenjabetzaren gatazka dago. Hiruenpresari handik erosi dituzte lurgehienak, guardia pribatuen armadahandi baten laguntzarekin.Armada pribatu horrek hiru aldizguardia gehiago ditu HonduraskoGobernuko armada eta Poliziakbaino. Horrek guztiak autozentsuradakar nekazariengan,herritarrengan eta gizarte mugimenduengan.Iturriak beldurrezdaude, eta horrek asko mugatzendu kazetari lana eta adierazpenaskatasuna.Tegucigalpa hiriburuan egiten duzuHerri Erresistentziako Fronte Nazionalamugimenduko irratsaioa. Zeinda saio horren arrakastaren gakoa?Askotan hiriburutik irten eta komunitateetarajoaten gara saioaegitera. Saiatzen gara zuzenekosoinuak jasotzen, ez editatuak.Programa sare baten bitartez zabaltzenda, eta dozena bat irratikomunitariok ematen dute. Hainzuzen ere, Radio Globo iristen ezden eremuetan zabaltzen duteemisioa irrati komunitario horiek.Saioak, gainera, harremanetanjartzen ditu Herri ErresistentziakoFronte Nazionala mugimenduaeta jarraitzaileak.Irratiaren bidez Hondurasen gauzakalda daitezkeela iruditzen zaizu?Hondurasen irratia komunikabideetakoerregina da. Tradizioaahozkoa da, entzun eta hitz egitekoa,ez hainbeste irakurtzekoa.Telebista eta prentsaren aurretikdago irratia. Internet, berriz, geroeta gehiago zabaltzen ari da. Estatukolpeak Internet zabaltzeaekarri zuen, herritarrek beste iturribatzuetara heldu nahi zutelako.Jendeak gero eta gehiago jartzenditu argazkiak eta bideoak.Gainera, arazo teknikoengatikirratia ezin bada entzun, herritarrekInternet bidez entzuten dute.Irrati komunitario guztiek Internetbidez emititzen dute.Unai Aranzadi kazetariak Hondurashoy o nunca dokumentala egin du.Zer garrantzia ematen diozu atzerrikokazetariek halako lanak egiteari?Garrantzia erabatekoa da. Kontuanizan behar da azken urte etaerdian korral mediatikoak funtzionatuduela bai herrialde barruanbai kanpoan. AEBetakoDavis konpainia kontratatu duHondurasko erregimenak, eta enpresahori kanpoan hesitze batsortzeaz arduratzen da. Daukagunkrisia eta erresistentzia mugimenduaisilarazten dute. Hondurasenegoera ikusarazi egin beharda Amerikan, Washingtonen,Caracasen, Bogotan eta BuenosAiresen, eta Europan, Bruselan,Madrilen eta Genevan. Hiri horietanHondurasko jende asko bizida.Mendebaldeko komunikabide handiekHondurasko egoera estaltzendute.Bai, bi bide daude horretarako.Bata da erregimenak egiten dituengauza guztiak onak direlaesan eta oposizioak egindakoakJON HERNAEZ / ARGAZKI PRESStxarrak direla. Eta beste bideaoposizioa isilaraztea da.Epe ertainean beste Honduras batizango dela iruditzen zaizu?Hala espero dugu. Nabarmendunahi nuke emakumeen presentziahandia dela herrietan. Herriaberriro fundatzea batzar orokorbaten eskari indartsu eta sendoada, era askotako indarrak biltzendituena. Oposizioko alderdiek bategiten dute horretan gizarte mugimenduekin.Herrialdea jada aldatuda. Kontzientzia kolektiboaeremu emankorra da mobilizaziogehiago egoteko. Herria gero etaantolatuago dago. Honduraskodiasporak ere garrantzi handiadu, bi milioi lagun inguru baitira.Herriari baliabide ekonomikoakemateaz gain, gero eta presentziapolitiko handiagoa du Ipar Amerikaneta Europan bizi den diasporak.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 31‹ AgendaEGaurko filmakJohny Reno 11pETB2, 18:35. Zuz.: R. G. Springsteen.Akt.: Dana Andrews, Jane Russell, LonChaney Jr.. AEB. 1966.Araba eta Nafarroakobertso txapelketakEnergia nuklearrazsolaseanDiru publikoakirol profesionaleanOrion lanpernakbiltzenDiarios de motocicleta 111pLa2, 22:00. Zuz.: Walter Salles. Akt.:Gael Garcia Bernal, Rodrigo de la Serna,Mia Maestro. Argentina. 2003.Quantum of Solace 111pLa Sexta, 22:15. Zuz.: Marc Forster.Akt.: Daniel Craig, Judi Dench. 2008.Apirilaren 2an eta 9an jokatukodira, hurrenez hurren, Arabakoeta Nafarroako bertso txapelketakofinalak. Bi txapelketenfinalaurrekoez mintzatuko diragaur 5etako diligentzia irratsaioan.‘5etako diligentzia’. Info7, 17:00.Joseba Zulaika eta Anjel Lertxundienergia nuklearraz hizketanjarriko dituzte. Outlet solasaldian,berriz, Bilboko SanFrantzisko auzoaz eta denboralanerako kudeatzeko moduezariko dira.‘Mezularia’. Euskadi Irratia, 17:00.Jose Ituartek aurkezturik, eztabaidanariko dira Patxi Mutiloa,Iñaki Galdos, Juanjo Seoane etaAlberto Pradera. Kirol profesionalareneta diru publikoarenarteko harremanaren inguruanhitz egingo dute.‘Deporte a debate’. ETB Sat, 22:30.Orioko uretan lanpernak bildukodituzte, arroketako arrantzanaditua den itsasgizon batekin:Jabi Jimenorekin. Zierbenakoportutik, berriz, bisigu, legatzeta txitxarroak arrantzatzerajoango dira.‘Kresala’. ETB1, 23:20.Espías a la sombra 111pETB2, 22:40. Zuz.: Jean-Paul Salome.Akt.: Sophie Marceau, Julie Depardieu,Marie Gillain. Frantzia. 2008.Juegos de mujer 11pAntena3, 00:00. Zuz.: John Duigan.Akt.: Charlize Theron, Penelope Cruz,Stuart Townsend. AEB. 2004.D TelebistaDETB 1ETB 2HamaikaAntena 3CuatroTF106:35: Marrazki bizidunak.Nafarroarako deskonexioan,09:50 arte. 06:55: Bidaide.07:45: Mihiluze. 08:15: EuskalHerria, bide batez. 08:40: Kermanmintzalagun bila. 08:45:Hitzetik hortzera. 09:50: Oinakizarretan. 10:20: EuskalHerritik. 10:45: Kerman mintzalagunbila. 10:50: Nick dutnik. 11:20: Traineruen arrastoan.12:20: Supernanny. 13:00:Kerman mintzalagun bila.13:10: Bidaide. 14:00: Gauregun. 14:45: Eguraldia. 14:50:Kerman mintzalagun bila.14:55: Arratsaldero. 18:00: Iparraldearenorena. 18:05: Arratsaldero.20:00: Gaur egun.20:20: Eguraldia. 20:25: Saskibaloia.Euroliga. Baskonia -Maccabi Electra. 22:10: Goenkale.23:20: Kresala. 00:05:Gauberri. 00:35: Azpimarra.01:05: Sautrela.08:05: Forum. Gonbidatua:Emilio Sagi. 08:30: Egun onEuskadi. 10:15: Kermanmintzalagun bila. 10:30: Elrevolver maldito. Telesaila.11:20: Bonanza. 12:20: Kermanmintzalagun bila. 12:25:Bonanza. 13:25: Navarradirecto. Nafarroarakodeskonexioan. 13:30: Euskadidirecto. 13:45: EuskadiDirecto. Nafarroarakodeskonexioan. 14:30: RobinFood. 14:58: Teleberri. 16:00:Eguraldia. 16:10: Ni m·s nimenos. 18:35: Zinema.‘Johnny Reno’. Zuz.: R. G.Springsteen. Akt.: DanaAndrews, Jane Russell. 1966.20:10: Euskadi directo. 20:58:Teleberri. 22:00: Eguraldia.22:15: La noche de... FelixLinaresek aurkeztutakosaioa. 22:35: Zinema. ‘Espiasen la sombra’. 00:50:Teleberri. 01:20: EITB kultura.Baskonia-Maccabi. 20:25 ‘Espías en la sombra’. 22:3008:00: Lazkao txiki. 08:20:Leku txiki bat. 08:50: Bat etabat. 10:05: Euskal Herriaesnatuz. 12:05: Artzaiak etainudeak. 12:35: Nire herria.Ormaiztegi. 13:00: Ikusmira.Gatibu zuzenean. 13:30:Onein. 14:00: Bat eta bat.Astelehena. 15:15: Harrobia.Errealaren inguruko mahaiingurua.16:15: Bitartean.Naroa Agirre. 16:50: Ur eta lur.17:25: Erritmoz bizi. 19:25:Pernando amezketarra.19:50: Gipuzkua kultura.20:20: Leku txiki bat. 20:45:Bat eta bat. 21:45: Frontoia.23:05: Bat eta bat.La 106:30: Telediario matinal.09:00: Los desayunos deTVE. 10:15: La mañana de La1.14:00: Albistegia. 14:30: Corazón.15:00: Telediario 1. 16:05:El tiempo. 16:15: Amar entiempos revueltos. 17:05: Soytu dueña. 17:55: El clón. 18:20:España directo. 20:00: Gente.21:00: Telediario2. 22:05: Eltiempo. 22:15: Españoles en elmundo. 00:05: Destino: España.01:00: Repor. 01:30: PaddockGP. 02:00: En portada.02:45: La noche en 24 horas.04:15: TDP noticias. 04:45:TVE es música.06:15: Las noticias de la mañana.08:45: Espejo público.12:30: La ruleta de la suerte.Jorge Fernandezek aurkeztutakolehiaketa. 14:00: LosSimpson. 15:00: Antena3 noticias1.15:50: La previsión delas 4. 16:00: Bandolera. 17:00:El secreto de Puente Viejo.17:45: El tercero en discordia.19:00: El diario. 20:15: KarlosArgiñano en tu cocina. 21:00:Antena3 noticias2. 22:00:Downtown Abbey. 00:00: Zinema.‘Juegos de mujer’. Zuz.:John Duigan. 2004. 02:15: Elfuturo en tus manos.Tele 506:30: Informativos Telecinco.09:00: El programa deAna Rosa. 12:45: Mujeres yhombres y viceversa. EmmaGarciak aurkeztutako saioa.14:15: De buena ley. 15:00: InformativosTelecinco. 15:45:Sálvame diario. 20:00: Pasapalabra.Christian Galvezekaurkeztutako lehiaketa.20:55: Informativos Telecinco.22:00: Vuelveme loca estanoche. 22:30: Angel o demonio.00:15: Enemigos íntimos.02:30: Locos por ganar. 04:00:Infocomerciales. 05:00: Fusiónsonora.07:00: Patito feo. 07:45: Elzapping de surferos. 08:30:Equipo de rescate. 09:30:Alerta Cobra. 12:30: Las mañanasde Cuatro. Marta Fernandezekaurkeztutakosaioa. 14:00: Noticias Cuatro.14:50: Deportes Cuatro. 15:50:Tonterías las justas. 17:30:Fama ¡a bailar!. 19:00: Alla tú.20:00: Noticias Cuatro. 21:00:Bob esponja. 21:30: El hormiguero2.0. 22:30: NCIS: LosAngeles. ‘Carcaj vacío’. ‘Fajador’.‘Fama’. 01:00: House.02:45: El zapping de surferos.03:00: Cuatro astros.Arte11:55: Les cow-boys n’ont paspeur de mourir. 12:15: Globalmag.12:45: Arte journal. 13:00:Chapeau melon et bottes decuir. 14:00: La Vie privée descrocodiles. 14:45: Telefilma.‘L’été enchanteur’. 2007. 16:15:Cuisines des terroirs. 16:45:Les Inuits du caribou. 17:40:X:enius. 18:05: Chapeau melonet bottes de cuir. 19:00:Arte journal. 19:30: Globalmag.19:55: Expédition 50º.20:40: Water makes money.21:55: L’eau en bouteille, pourqui?. 22:25: Fortunes. 00:05:Au coeur de la nuit.08:25: Téléshopping. 09:15:Soeur therese.com. 11:05: LasVegas. 12:00: Les 12 coups demidi!. 13:00: Journal. 13:55: Lesfeux de l’amour. 14:50: Telefilma.‘L’amour d’un père’. Zuz.:Nadia Tass. 2007. 16:35: Brothers& sisters. 17:25: Ghostwhisperer. 19:05: La roue de lafortune. 20:00: Journal. 20:45:Les expertse Manhattan. Telesaila.00:05: Columbo.01:55: Carré viiip. 02:45: Enquêteset révélations. 03:10:Patrimoine innmatériel.04:10: Reportages. 04:45: Musique.France 209:55: C’est au programme.11:00: Motus. 11:30: Les z’amours.12:00: Tout le mondeveut prendre sa place. 13:00:Journal. 14:00: Toute une histoire.15:10: Comment ca vabien!. 16:20: Le renard. 17:10:Paris sportifs. 17:20: En touteslettres. 17:55: En toutes lettres.18:00: On n’demandequ’a en rire. 19:00: N’oubliezpas les paroles!. 20:00: Journal.20:35: Telefilma. ‘LesMauvais Jours’. 2010. 23:15: Lebureau des plaintes. 01:15:Journal. 01:35: Zinema.‘Fanny’. 1932.ETB 3ETB SatLa 2La SextaTeledeporteFrance 313:25: Keroro sarjentua. 13:50:Super heroien legioa II. 14:15:Zer berri, Scooby Doo? II.14:35: Nick eta Perry. 14:55:Hamtaro. 15:35: Hirukiak.16:25: Hartz txiki. 17:15:Munstro txikiak. 17:30:Sagarra da apple 17:45:Harriketarrak. 18:35:Berebiziko espioiak. 19:00:Kare kano. 19:20: Berebizikoespioiak II. 20:05: One piece.20:30: Galactik football II.20:50: One piece. 21:15:Shaggy eta Scooby Doousnan. 21:35: Zonbi hotela.22:00: Gaztea klip. 22:30:Orain.08:00: Robin Food. 08:35:Arratsaldero. 11:45: Nick dutNik. 12:20: Sautrela. 12:50: RobinFood. 13:25: Euskadi Directo.14:30: Gaur egun. 15:15:Eguraldia. 15:20: Lazkao Txiki.15:30: Frontoi Luzea. 17:00: Zukirolari. 17:30: Ni m·s, ni menos.19:30: Navarra directo.19:55: Robin Food. 20:30: Txirrindularitza.KataluniakoVolta. 2. etapa. 21:30: Teleberri.22:20: Eguraldia. 22:30: Deportea debate. Deporte profesional:dinero público?.00:00: Boxeoa. 00:30: El conquistadordel fin del mundo.09:30: Aqui hay trabajo. 10:00:La aventura del saber. 11:00:Babel en TVE. 11:30: Para todosLa2. 13:10: Página 2. 13:40:Grandes documentales.14:35: Documentales culturales.15:30: Saber y ganar.16:00: Grandes documentales.17:55: Documentales culturales.19:00: America e Indonesiamítica. 19:30: Programade mano. 20:00: La2noticias. 20:30: Gafapastas.21:00: Cazadores de nazis.22:00: Zinema. ‘Diarios demotocicleta’. 2004. 00:10:Aral, el mar perdido.09:00: Crimenes imperfectos.10:30: Crímenes imperfectos:Estados Unidos. 11:00:Crímenes imperfectos: investigadoresforenses. 11:55: Crímenesimperfectos: ricos yfamosos. 12:55: Vidas anonimas.14:00: La Sexta noticias.14:55: Deportes. 15:20: Sé loque hicisteis... 17:10: Navy.18:05: Jag: alerta roja. 19:00:Navy. 20:00: LaSexta noticias.20:55: LaSexta / Deportes.21:30: El intermedio. 22:15:Zinema. ‘Quantum of solace’.2008. 00:25: Buenafuente.01:50: El intermedio.07:15: Patinajea. 09:45: Txirrindularitza.Kataluniako Volta.10:15: Motoziklismoa. Qatarkosari nagusia. 13:15: Zona ACB.13:30: Albistegia. 13:45: Tenisa.Masters 1000 Indian Wells.16:15: Eskia. 17:50: Paralinpiarrak.18:00: Izotz gaineko patinajea.19:00: Motokrosa.19:30: Albistegia. 19:45: Abenturakirola. 19:55: Txirrindularitza.Kataluniako Volta. 20:25:Saskibaloia. Euroliga, zuzenean:Real Madril - Valentzia.22:30: Albistegia. 23:00: Saskibaloia.Bartzelona - Panathinaikos.00:40: Saskibaloia.07:10: Ludo. 08:50: Des histoireset des vies. 09:45: Avocats& associés. 10:50: Midi enFrance. 11:45: Le 12/13. 13:45:En course sur France3. 14:00:Keno. 14:05: Inspecteur Derrick.14:55: Assemblée nationale.16:10: Nous nous sommestant aimés. 16:45: Slam.17:25: Des chiffres et des lettres.18:00: Questions pour unchampion. 18:40: Le 19/20.20:10: Plus belle la vie. 20:35:Zinema. ‘L’antidote’. Zuz.:Vincent de Brus. 2004. 22:25:Soir 3. 22:55: Ce soir (ou jamais!).00:20: Tout le sport.

32 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaPlaza›KulturaSorguneeta lotuneTabakaleraren behin betiko proiektua azaldudute Jon eta Naiara Montero arkitektoek, etaapirilaren erdialdera hasiko dira gauzatzenAldaketa gutxi egin dizkiote egitasmoari,eta auditoriumik ez egitea da horietako batAinhoa Sarasola DonostiaApirilaren erdialdean hasiko dituzteobrak Donostiako Tabakaleran.Eraikina berritzeko proiektuaegokitu dute Jon eta NaiaraMontero arkitektoek, azken urteaninstituzioek egindako «birdimentsionatzeprozesua» dela eta.Hala ere, aldaketa gutxi batzukbaino ez dizkiote egin Kultura GaraikidearenNazioarteko Zentrorako2008an aurkeztutako Hirutanlerro egitasmoari. Besteakbeste, ez da auditoriumik egingo,eta 115 eserlekuko zinema aretoarenordez, askotariko erabileretarakoareto bat egongo da —450 lagunentzakobeste zinema aretoarieutsi egin diote—. Aldi berean,hainbat espazio nahiz erakusketagune «txikitu eta optimizatu»egin dituzte. Modu horretan, Tabakalerazkanpoko erakundeekerabiltzeko espazioak 6.000 metrokoadrora arte zabaldu dituzte.Krisia dela-eta halako proiektubat egokitzea pentsatzen denean,arkitekturako baldintzak gehiegialdatuko ote diren beldurra sortuohi da, Jon Monteroren hitzetan.«Baina kasu honetan, zorionez,ez da halakorik izan. Esan dezakeguezaugarri arkitektoniko nagusieieutsi zaiela». Ideia nagusiarieutsi diote, hiruko lerroa jokoakontzeptu gisa erabiltzeari. Hala,Egia auzoa eta erdialdea lotzeko,bien arteko pasabidea eta tresnaizango da Tabakalera. Batetik, sarreranagusiari beste bi gehitukozaizkio, eta eraikin barrutik igarokoden «kaleak» lotuko ditu,aldi berean hiriko espazioak erelotuz. Bestetik, Tabakalera inguratzenduten espazioak zabaldukodituzte. Hala, gaur egun hirikoleku arriskutsuetako bat den lurpekopasabidea, adibidez, hogeimetroko kale ireki bilakatuko da,eta trenbidearen gainean eraikitzekoaden plataformarekin erelotura egingo du eraikinak.Eraikinaren bereizgarri direnelementuak nabarmentzeari ereeutsi diete arkitektoek: fatxada,erakusketetarako erabiliko direngaleriak, eskailera nagusia edolau patioren inguruko antolaketabere horretan uzteari, alegia.Blanca Urgell Eusko JaurlaritzakoKultura sailburuarekin,Markel Olano Gipuzkoako ahaldunnagusiarekin eta Odon ElorzaDonostiako alkatearekin bateraatzo eginiko agerraldian, eraikinaren36.200 metro koadroak,solairuz solairu, nola banatu dituztenazaldu zuten arkitektoek,planoekin eta infografiekin.Hiru sarrera, hamaika guneSototik, lurpeko pasabide alderaematen duen hormatik egingo dabisitarientzako sarrera nagusia.Bertako patioa izango da sarreragunea; 24 metroko altueran argizulobatek estaliko du, eta hareninguruan antolatuko dira informaziogunea, beste solairuetarasarbidea, gune komertzialak etaTBKafea —kafetegia, ikus-entzunezkoenekoizpena eta etengabekoprogramazioa uztartuko dituengunea—. Biltegiak eta platoaere sotoan egongo dira.Beheko solairua erakusketarakoespazioek osatuko dute. Mandaskodukearen kaletik sarreraizango du, eta bertan egongo diraerakusketa aretoak, zinema aretoa,balioaniztuneko areto bat, etaaskotariko erabileretarako plaza,bestelako aukeretarako espazioekinbatera. Lehen solairuak trenbidealdetik sarrera bat izango du,eta mediatekak hartuko du ia osorik.Bigarrenak, berriz, Tabakaleranegoitza izango duten erakundeenbulegoak hartuko ditu, tartean,Etxepare institutuarenaketa Euskadiko Filmategiarenak.Ekoizpenerako guneen solairuaizango da hirugarrena. Bertanegongo dira laborategiak, sortzaileeiuzteko espazioak eta ediziorakozein postprodukziorakoareto teknikoak. Gainaldean eraikikoden beirazko prisma izangoda eraikinaren ikur nagusia. Erabilerapublikoa izango du, eta jatetxebat hartuko du barruan. Hirikobehatoki izango da egunez,eta itsasargi moduko bat gauez.Obrentzat iragarritako eguneieusten diete agintariek. Apirila-Sototik egingo da bisitarientzako sarrera nagusia. Irudian, sarrerako patioaren irudi birtuala. TABAKALERAMediatekak lehenengo solairua ia osorik hartuko du. TABAKALERANaiara eta Jon Montero arkitektoak,Markel Olanorekin,atzo. GARI GARAIALDE / ARPG Espazio banaketaERABILERAREN ARABERApTabakaleraren kultur proiektua:16.230 metro koadro(ekoizpenak: 5.700; erakusketak:2.200; mediateka:4.400;eztabaida eta prestakuntza:530; zerbitzu orokorrak: 3.400)pEuskadiko Filmategia:1.900 metro koadro.pEtxepare institutua: 570 m2.pJatetxe zerbitzuak: 1.100 m2.p ‘Aukerako’ esparruak (besteerabilera batzuetarako):6.000 metro koadro.p Zerbitzutarako gune komunak:5.600 metro koadro.pKalea (topaketarako gunea):4.88 metro koadro.ren 14an hasiko dira hainbat guneeraisten eta desegiten, eta iraileanhasiko da obraren bigarren fasea,20-22 hilabete artean iraungoduena. Hornikuntzari eta inguruneaurbanizatzeari ekingo dioteondoren, eta 2014. urte amaierandena bukatuta izatea espero dute,2015ean zentroa inauguratzeko.Lanak hasi baino lehen, herritarreiproiektu berria ezagutaraztekoeta eraikinaren egungo itxuraikusteko azken aukera emateko,bisita gidatuak antolatudituzte. Asteburuetan izangodira, heldu den larunbatean hasieta apirilaren 10era bitarte.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 33Kultura ‹ PlazaSorkuntzagaraikidearileiho batDantza, antzerkia etamusika bilduko dituBi Harriz Lau Xorijaialdiak, gaurtikaurrera, MiarritzenEneko Etxegarai MiarritzeEgitarau oparoa izango du aurtenere Bi Harriz Lau Xori festibalak.Miarritzen (Lapurdi) egingoda, eta gaur hasi eta larunbaterabitartean iraungo du; kulturadierazpide anitzeko jaialdia da.Badira hamasei urte lehen aldiamartxan jarri zutenetik, etaurtez urte arrakasta irabaztenjoan da. Antolatzaileek zehaztudute ekimena «geroan erroturikosorkuntza garaikideari buruzkoleiho baten gisa» ikusten dutelaeta bertan diren artistek «euskararekinzerikusia» dutela. Adinguztientzat da, eta, lau egunez,Euskal Herriko zein beste lurraldebatzuetako dantza, musika etaantzerkiaz gozatzen ahalko da.Musikazaleentzako ekimennagusia 25ean izango da, ostiralarekin,Gare du Midi aretoan; bertan,Portugalgo OqueStrada taldeaentzuten ahalko da. HegoEuropan batera eta bestera ibiliz,G EgitarauaBIHARp‘Baba zango horia’ antzezlana.Koliseoan, 16:00etan.ETZIp‘Osaba Vania’ antzezlana.Herriko Kasinoan, 20:30ean.MARTXOAK 25, OSTIRALAp’Salda badago’ dokumentala.Mediatekako auditoriumean,18:00etan.pOrqueStrada eta Sorkun.Gare du Midin, 20:30ean.MARTXOAK 26,LARUNBATAp‘Soinumapa.net’ kolektiboarenirrati kontzertua. Mediatekakolorategian, 17:00etan.p‘Euripean’ dantza ikuskizuna.Koliseoan, 20:30ean.garatuz joan da talde hori, etatasca beat izeneko soinua sortudute. Mirandak, taldeko kantariak,nota berezi bat ematen diomusikari. Antzerki aktorea da,eta Cabo Verdeko tabernetanOrqueStrada Portugalgo taldeak kabareta eta herri musika uztartzen ditu. RITA CARMOabesten aritu izan da. AndoniTolosak taldeko lehen diskoariburuz BERRIAn idatzi zuen bezala,«irudimen handiko musika akustikoabiltzen da OqueStradan».Haren hitzetan, «kabareta etaherri musika uztartzen dituen»taldea da. Gau berean ariko daSorkun kantaria ere. Hamabosturte daramatza eszena gainean,eta modu akustikoan emangoditu abestiak, bere errepertorioabiluztuz.Dantza sorkuntza bat ere ikusiahalko da, Mizel Theret etaJohanna Etxeberriren eskutik;hamar urteko ibilbidea dutehoriek, eta, oraingoan, diptikobaten inguruan egingo dute topotaularen gainean. Makila dadantza emanaldi horren oinarria,eta horren inguruan garatudute obra. Honela deskribatzendute: «Zutik egoteko borrokanhastera doan gorputzaren luzamendugisa, erresistentziatikgrabitatearen mendekotasuneradoan dantza irudikatzen dumakilak». Azken eguneanemango dute agerraldia, martxoaren26an, larunbatarekin,Koliseo aretoan.Ekimen parte hartzaile bat ereplantan jarriko dute, Mediatekakoirudi departamentuan, soinumapaizenekoa. Bi Harriz LauXori festibalak irauten duenegun guztietan entzun ahalkoda. Xabier Erkizia du zuzendariproiektuak, eta soinuen bidezEuskal Herriaren itzulia eginarazikodie nahi dutenei. Artele-kuko Audiolab sailak 2005eanmartxan jarritako egitasmoa da.Zenbait herri eta gunetan egindute, egunerokotasunaren soinuakbilduz, eta larunbateanMiarritzen zehar ere soinuak bildukodituzte, beren ekimenaaberasteko asmoz. Ondoren,Gure Irratian emango dituzte09:00etatik 10:00etara. Internetenbidez jadanik entzungai diraEuskal Herriko txoko asko, etabakoitzak bere soinuak sartzenahal ditu bertan.Haurrek ere beren txokoa izangodute, hala nola bihar, 16:00etan,Koliseo aretoan Theatre des Chimereskonpainia famatuak Babazango horiak antzerkia emangodu. 7 urtetik goitiko haurrentzategindako obra da.

34 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaPlaza › Kultura«Nahigabehandia» agertudute TxillidaLekuko langileekitxieragatikMuseoa bideragarriadela diote, eta zutabenagusiei eutsi beharkoliekeela, «artistakpentsatu zuen bezala»Erredakzioa DonostiaTxillida Leku museoko etaEduardo Txillida-Pilar Beltzuntzefundazioko hemeretzi langileek«nahigabea handia» agertudute, museoak zabalik jarraituahal izateko egin diren negoziazioekez dutelako fruiturik emaneta arduradunek museoa ixteaerabaki dutelako. Erabaki horrenondorioz langabezian geratu direnlangileek ez dute inolako zalantzarikmuseoaren bideragarritasunareninguruan, eta negoziazioekegunen batean ondoamaitzeko «konfiantza» agertudute, atzo prentsara igorritakoagiri baten bidez. «Uste dugu badirelamuseo honi jarraipenaeman diezaioketen hainbat kudeaketaformula».«Obra gertutik ezagutu dugunguztiontzat, ez luke zentzurikizango museoak, bere zutabe nagusieieutsiko ez balie, artistakpentsatu zuen bezala», gehitudute langileek agirian. «Horrekbermatzen du egiazkotasuna, etahorrek egiten du museoa bakareta ezberdin». Txillida «euskal artistaunibertsala» dela diote, etahartaz gogoratzen direla beti«gure lurra promozionatzen ahalegintzengarenean».Familiari, esker onaLangileen artean ez dagoela Txillidafamiliako kiderik ohartarazidute, eta «balio profesionala» izandela beti haiek aukeratzeko erabiliden irizpidea. «Guztiok bizi izandugu museoa, eta geure egindugu. Oso gustura gaude azkenhamar urteotan jaso dugun ezagutzarekineta eskarmentuarekin,eta Txillida familiari eskerrakematen dizkiogu, bere egitasmoanparte hartzeko aukeraeman digulako, gaur egun donostiar,gipuzkoar eta euskal herritarguztien egitasmoa izan beharkolukeen horretan».Gorka Maneiro UPDko parlamentariakBlanca Urgell EuskoJaurlaritzako Kultura sailburuarenagerraldia eskatu du EuskoLegebiltzarrean, Txillida Lekureninguruko negoziazioei buruzkoazalpenak eman ditzan. Maneirorenustez, familiak jarritakobaldintzak «zentzuzkoak» dira,eta Jaurlaritzak «arrazoi ekonomikoaklehenetsi ditu», artistarenobraren balioa gutxietsiz.Izadiaren eta artearenarteko loturak aztertukodituzte mintegi bateanKritikareak antolatu du,Fernando Golvano etaXabier Laka EHUkoirakasleek zuzentzenduten ikerketa egitasmoakErredakzioa BilboUrdaibaiko eskualdea biziberritzekodauden asmoen harira etaUrdaibaiarte Eusko Jaurlaritzaksustatutako proiektuari lotuta,Kritikarea ikerketa egitasmoasortu du Euskal Herriko Unibertsitatekoirakasle talde batek, «artearen,izadiaren, eremu publikoareneta pentsamenduaren ingurukodiziplina arteko ikerketarakoplataforma», sortzaileek berekemandako definizioaren arabera.Bihar eta etzi Bilbon eta apirilaren7an Gernikan egingo den nazioartekomintegi batekin emangodu ezagutzera bere burua Kritikareak.Paisaia kritikoak. Urdaibaitik:artea, izadia eta pentsamenduada mintegiarenizenburua. Mintegiaren bitartez,«denona denaren aldeko hausnarketakritikoa eta lankidetza»sustatzea du xede nagusi Kritikareak,«etenik gabeko aldaketarairekitako Euskal Hiri demokratikoeta iraunkor baten horizontean».Euskal Herriko UnibertsitateakBilbon duen paraninfoan egingodira bihar eta etziko hitzaldiak.Bihar, 09:30ean, Fernando Golvanoeta Xabier Laka Kritikarearenzuzendariek, mintegia aurkezteazgain, artearen, izadiaren etaJuan Luis Zabala DonostiaIbon Aranberrik egingo du azken hitzaldia, apirilaren 7an. TONI ALBIR / EFEpentsamenduaren paisaia kritikoezhitz egingo dute, eta, gero, eztabaidatzekotartea izango da.Eguerdian, Roser Batllorri GironakoUnibertsitateko irakasleamintzatuko da, eta arratsaldeanBerta Sichel Madrilgo Reina Sofiamuseoko ikus-entzunezkoen arlokosaileko buruak eta Jon Thackaradiseinu iraunkorraren arlokoadituak hartuko dute hitza.Etzi, Ricardo Anton, Maider Lopezeta Fernando Bajok hitz egingodute eguerdi arteko saioan.Eguerdian, Tonia Raquejo MadrilgoUnibertsitate Konplutentsekoarte garaikideko teoria etahistoriako irakaslea mintzatukoda. Just what is it that makes today’sEarth planet so different, soappealing? da Raquejoren hitzaldiarenizenburua. ArratsaldeanPerejaume eta Maria Hellstom artistaizango dira hizlari.Apirilaren 7ko saioak GernikakoElai-Alai kulturgunean egingodira. Eguerdi arteko saioan ManuGonzalez, Enrique Antolin etaOier Etxeberria mintzatuko dira.Eguerdian, Fernando Castro Florezarte garaikideko eta land-artekokomisarioa ariko da, eta arratsaldean,Teresa Luesma Huescako(Espainia) Artea eta IzadiaZentroko zuzendaria eta IbonAranberri artista. Paisajes intervenidos,apropiación y memoriada Aranberrik egingo duen hitzaldiarenizenburua.Euskal Bibliografiako Kongresuaegingo da apirilean ZarautzenManuel Larramendiinstitutuak sortu duekimena, lanbibliografikoaksustatzeko asmoz«Denona denarenaldeko hausnarketakritikoa» sustatzea damintegiaren xedeaManuel Larramendi institutu bibliografikoakantolatuta, BibliografiakoLehen Kongresua egingoda apirilaren 1, 2 eta 3an Zarauzkofrantziskotarren komentukobibliotekan. «Lan bibliografikoaksustatzea» du xede nagusiManuel Larramendi institutuak,eta xede horri zuzenean lotua dagokongresuaren antolakuntzaere. Parte-hartzaileen artean, arlokoaditu eta irakasle ezagunakizango dira: Juan Miguel Sanchez-Vigil,Concepcion Lopez,Luis Gezala, Jon Bagues, BeatrizBalerdi, Alberto Alvarez-Insua,Reyes Gomez, Carmen Gomez, JoseLuis Orella, Jon Elorriaga, ManuelPadilla Moyano, Aitor Aurrekoetxea,Eduardo Herrera, LeireFernandez, Elena Gonzalez etaJose Antonio Morlesin. LeopoldoZugazak zuzenduko du kongresua,Carmen Gomez, Carmen Bilbaoeta Ander Manterolak osatutakobatzorde baten laguntzaz.De re bibliographica aldizkariarenlehen hiru zenbakiak aurkeztueta gizarteratzeko baliatuko duManuel Larramendi institutuakkongresua. Lehen zenbakiak,2011ko urtarrileko data dauka,eta bi gai nagusi: Manuel Larramendieta Juan Mateo Zabalarenlan bibliografikoak eta ManuelLarramendiren Discurso históricosobre la antigua famosa Cantabria-riburuzko 1737ko erreseinabat. Bigarren eta hirugarren zenbakiabatera kaleratu dituzte,2011ko apirila-uztaila datarekineta bi testu nagusi dituzte: JoseJulio de la Fuenteren Memoriaacerca del estado del Instituto Vizcaíno(1872) eta Femin HerranenBoceto de un catálogo de poetas yversificadores bascongados(1898).Minutu bateta erdiKritikaAntzerkia‘XL Town’Zuzendaritza: Elena Bezanilla,Javier Parra. Egilea: Jokin Oregi.Antzezleak: Aintzan Crujeiras,Miren Gaztañaga, Jon KoldoVazquez, Pako Revueltas.Lekua: Donostiako Gazteszena.Eguna: martxoak 19.Agus PerezMinutu bat eta erdi irabazikodu bere lanaldiamaigabeko atsedendenboran XL Town antzezlanekopertsonaia batek lankide bathaurdun dagoela salatzeagatik.Ez dakit benetako kontua oteden, baina sinesgarri egiten zait,Hirugarren Munduko joskintzalantegietako lan-baldintza penagarriakikusita.XL Town antzezlanak arropakontuak aztertzen ditu —ekoizpenekolan-baldintzak, markahandietako goi exekutiboen artekoharreman ustelduak, arropasalmentaren eta psikologiarenarteko loturak, moda-kanpainahandien atzetik dagoena...—, etalan horrekin sendotu egiten daPikor konpainiak aspaldian hartuzuen bidea, alegia, gai sozialaktratatzea eta ikusle gazteenganajotzea, lengoaia zeharo garaikideaerabiliz eta ondorio moralerrazik ez bilatuz, zeregin horiikusle helduaren edota ikastaldeentutorearen esku uzten baitute,gaiari dagokion material didaktikoarekinbatera.Aurtengo dFerian izan duguarabar taldearen enredad@s lanaikusteko aukera, eta gaia gaztetxoentzakoaizanik, bertatik bertarakonprobatu ahal izan genueninpaktu handia sortu zuelaemanaldira joandako DBHkoikasleengan. Oraingo honek, ordea,ikusleria zabalagoa du helmugatzat,nahiz eta moda etaitxura kontuek ere bete-betean jotzenduten gaztetxoen baitan.Lau aktore dugu taula gaineaneta koadro banatan aurkeztendira arestian esandako lau gaiak,lauren arteko lotura bakarraarropa kontuak direla. Hori delaeta, ikusleak apur bat galduta ibilidaitezke lau atalen arteko loturalogikoak bilatzean, baina koadrobakoitzak arintasun handizfuntzionatzen du, eta horretanzerikusi zuzena eduki dute zuzendaribiek paratutako dramaturgiaia koreografikoak eta alderdieszenikoen egokitasunak. Aldehorretatik aipatzeko modukoakizan dira eremu eszeniko sormentsua,argiztapen koloretsua, jantziugarien diseinu esanguratsuaeta, batez ere, lau aktoreen artekokohesioa eta gaia defendatzekoerakutsi duten kemena.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 35Kultura ‹ PlazaArbelari begiraBeñat GaztelumendiModernitatearenheriotzaJainkoa hil zuen Nietzschek.Familia hil omendugu guk. Maitasuna hilomen dugu. Bizi osoko lanahil omen dugu. Sakrifizioa hilomen dugu. Ideologiak hil omenditugu. Autoritatearekiko errespetuahil omen dugu. Mundua ezIrudia qBilbozen aldatuko beharbada, bainamundua irakurtzeko daukagunmodua bai. Andoni Eizagirresoziologo eta filosofoak azalduzigunez, hori omen da gure belaunaldiakgarai berrien inguruanegiten duen irakurketa. Eta soziologiak,sarritan, gizartearenbarruko tentsioak eta ñabardurakazaltzen ez baditu ere, joerakerakusteko balio du.Aldaketa garaian bizi gara, etainstituzioen eragina desagertzenari da. Modernitatea atzean uztenari gara. Etorkizunerako profeziabat erakutsi ziguten; aurrerantzdoan mundu baten parte sentiarazigintuzten. Baina bestelako errealitatebatekin egin dugu topo.Gehiago ikasteak ez digu soldatahoberik ekarri. Ongizate gizarteanez gara gure gurasoak baino hobetobiziko. Kontsumo-gizartean sekulaerosterik izangoez ditugun bizitzakikusten dituguerakusleihoetan.Etorkizunean sinesteariutzi diogu, beraz;orainaldia bizidugu. Jon Sarasuarenhitzaldiarekinoroitu naiz ni: kultura fluxu batomen da, belaunaldiz belaunaldijauzika doan ibai bat. Lehengoeijasotakoa gaurkotu eta gerokoeiematea da gure funtzioa. Etorkizuneansinesten ez duen belaunaldibatek zer gerokotuko du, ordea?Instituzioek ematen zizkigutenbizitzeko behar genituen balioak.Familiak, lanak eta ideologiak egitengintuzten, besteak beste, pertsona.Baina elkarrengandikurrundu egin dira denak. Erabakitzerabehartuta gaude uneoro;bidegurutzez jositako bide-zidorretangabiltza. EtaEuskalKulturarenTransmisioariBuruzko 3.Graduondokoawww.mondragon.edu/huhezi/ektirakurketa batbaino egin daitekehonen inguruanere. Esan dezakeguautodeterminazioalortu dugula; erabakitzekoaske garela,askatu garela garaibateko roletatik. Baina, aldi berean,ziurgabetasunen mundu bateanbizi garela ere pentsa genezake;merkatua sartu dela gure bizitzetaneta harreman eta ideiak ere«erosi, erabili eta bota» egitenditugula. Unean uneko kalkuluekgidatzen omen dute gure jokabidea.Kulturak ere hala «kontsumitu»al daitezke, bada?Euskarak, biziko bada, etorkizunerakobisio konpartituakbehar omen ditu. Jon Sarasuarengizarte-ehuna behar omen du,Julen Arexolaleibaren komunitateartikulatua, Gotzon Barandiaranenkolektiboa, Imanol Lazkanoeta Laxaro Azkuneren herria.Baina, instituziorik gabekomundu batean, batasunik gabekomundu batean, pertsona erabatautodeterminatu eta ziurgabeenmundu batean, zer da euskalkomunitatea?Otamendi etaEnbeita ere Arabakofinalean izango diraLETE GOGOAN POESIAREN EGUNEANXabier Lete idazle,poeta eta kantari zena (1944-2010) gogoan izan zuten atzo arratsaldean Bilbon,PoesiarenNazioarteko Egunaren harira Bidebarrietaliburutegian antolatutako ekitaldian.Leteren gertuko kolaboratzaileek hartu zuten parteXabier Lete, ahots bizian izeneko omenaldian:Karlos Gimenez pianistak,Joxan Goikoetxea etaAntton Valverde musikariek eta Joserra Garziaidazleak.Leteren kantu hilezkorrak berriz entzutekoaukera izan zuten bildutakoek. JON HERNAEZ /AR PArratia eta Bilboaldea taldeekabiatuko dute BBK SariketaApirilaren 2an izango dafinala, Gasteizen, etaViñasprek, Solozabalek,Agirrek eta Pereak osatudute finalista taldeaErredakzioa GasteizArabako Bertsolari Txapelketakofinalari ez diote hutsik egingo aurtenere Asier Otamendik eta ZigorEnbeitak. Azken urteetako finaletania lehiakide finko izan dira, etahalaxe izango dira aurten ere. Iraganasteburuan jokatu ziren azkenfinalaurrekoak, Aramaioneta Agurainen. Aramaion, Otamendikirabazi zuen, eta Agurainen,Enbeitak. Manex Agirrek,berriz, Zigoitiko saioa irabazizuen, eta, harekin batera, zuzeneansailkatu dira hiru bertsolariakfinalera. Apirilaren 2an jokatukoda, Gasteizko Principal antzokian.Puntuazioari esker, berriz,Oihane Pereak, Iñaki Viñaspreketa Ander Solozabalek osatukodute finaleko seikotea.Aramaioko saioa arina izanzen. Otamendiren atzetik, Viñaspre(332 puntu), Xabi Igoa (318),Izar Mendiguren (311), Ekaitz Samaniego(311) eta Rikardo Gonzalezde Durana (288) geratu ziren.Otamendi erregular aritu zen;gainontzekoak, berriz, ondo arituziren, tarteka gorabeherak izanbazituzten ere.Agurainen jokatutako azken finalaurrekoakezarri zuen finalerakolanga. Enbeitaren (319) atzetik,Solozabal (318,5), Ruben Sanchez(313,5), Alberto Martinez Beitto(309,5),Juan Mari Juaristi (309)eta Unai Mendibil (303) geratu ziren.Asier Lafuente antolatzailearenesanetan, aurtengo ArabakoBertsolari Txapelketak harresiakgainditu ditu: «Publikoaren harreraitzela izan da, 120 lagunetikgora bildu dira saio guztietan».Zazpi eskualdetakobertsolari gazteekparte hartuko dute,eta Bilbon izango dafinala, apirilaren 14anErredakzioa BilboBihar hasiko da Bertsolari GazteenBBK Sariketa, Arratiako etaBilboaldeko taldeen artean izangoden lehiarekin, Igorreko Lasartearetoan. Bizkaiko beste bost taldekere parte hartuko dute sariketan:Ipar Uribek, Durangaldeak,Enkarterrik eta Lea-Artibaik. Azkenhorrek irabazi zuen iaz sariketa,eta, ondorioz, finalaurrekoetaraigaroko da zuzenean.Gainerako sei taldeek jokatukodituzte kanporaketak. Bigarrensaioa hilaren 29an izango da, etaIpar Uribek eta Durangaldeakneurtuko dituzte indarrak, DeriokoTxorierri institutuan. Hilaren30ean Enkaterri eta Busturialdeaariko dira aurrez aurre, Zallakoinstitutuan.Apirilarekin batera iritsiko dirafinalaurreak. Hala, biharkokanporaketan gailentzen den taldeakLea-Artibairen aurka jardunbeharko du apirilaren 5ean,Markinako Lea-Artibai ikastetxean.Eta Derion eta Zallan irabazleirtendako taldeek euren arteanlehiatu beharko dute. Gailentzendenak jokatuko du finala, Markinakoirabazlearekin. Bilboko KafeAntzokian izango da finala, apirilaren14an. Arkaitz Estiballes,Juanjo Respaldiza eta Gorka Intxaurbeizango dira epaileak.Asier Otamendi, Aramaioko saioan. JOSEBA ZUNZUNEGI

36 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaPlaza › BiziaAmaia Diaz de Monasterioguren qDietista‘Mi bebe come sano’argitaratu berri duAmaia Diaz de Monasteriogurenek.Bi urte arteko haurrak dituztengurasoentzako errezetak ditu liburuak.«Garrantzitsuada haurrekdenetik probatueta jatea»Ilargi Agirre DonostiaHaurren elikaduran aditua daAmaia Diaz de Monasterioguren,eta bi urte arteko haurrei jatenemateko errezetak bildu ditu Mibebe come sano liburuan (Nirehaurrak ondo jaten du). Aurretik,beste obra batzuk ere idatzitakoada: Sukaldean eta Comer y crecer.Otorduetan haurrak ez direla estutubehar dio.Zergatik du horrenbesteko garrantziahaurren jatekoak?Eraikitzen ari diren etxetxo batzukdira haurrak, eta etxe horibehar den bezala amaitzea dagure helburua. Etxea eraikitzekomateriala proteinek ematen dute.Haragiak, arrainak eta arrautzakdaude, batetik, eta lekaleak, bestetik.Lehendabizikoak neurrianjan behar dira. Bigarrenak jatekoez dago arazorik. Bazkaltzeko,esaterako, entsalada bat eta bigarrenplater gisa baba gorriak prestadaitezke.Haurrak oso aktiboak dira, etaenergia behar dute, gainera. Gorputzarigasolina ematen diotenakhidratoak dira. Bi motatakoakdaude hemen ere: geldoak edo azkarrak.Geldoak ogia, pasta etaarroza dira, eta horiexek dira interesgarrienak.Kantitate handiakeman behar zaizkie; otordu bakoitzean,zertxobait. Azkarrak, berriz,freskagarriak, txokolatea etagozokiak, noizean behingo produktuakdira. Garrantzitsuenak,hala ere, barazkiak eta frutakdira; arkitektoaren papera egitendute horiek. Gainerako jakienkantitatea aldatu egin behar dagorputzak gastatzen duenarenarabera, baina barazkien eta frutenneurria ezin da inolaz ere gutxitu.Ezinbestekoa da eguneanbost ale jatea bizitza osoan.Haurren loditasunaren inguruan zerpentsatzen duzu?Argi dago gero eta haur gehiagodaudela pisu gehiegikeriarekin.Haur horiei ez zaie dietarik jarribehar, aholku dietetikoak emanbehar zaizkie. Haurrak, azken finean,gurasoen ispilu dira. Horregatik,gurasoek ere euren haurreiematen diotena jan behar dute.Nik bi alaba dauzkat. Ikastolansolasaldian jateko fruta jartzendiot alabari, baina aurretik ez banauikusten fruta jaten, etxean,berak ere ez du jan nahi izango.Fruta jateak ekintza dibertigarribat izan behar du.«Haurrak gurasoenispilu dira: gurasoekumeei ematen diotenajan behar dute»«Bakoitzak bereerritmoa du. Entzunegin behar zaie haurrei,eta ez estutu»Eta nola egin daiteke hori?Frutekin osatutako postre goxoakegin ditzakegu haurrekin. Horretazgain, frutak era bitxi bateanzati daitezke edo ipuinak kontatu.Adibidez, platanoa jateanahi badugu, fruta dendara joan,eta alerik politenak hartuko dituguharen aurrean. Tximuak jatendituztela platanoak esango diogu,eta berak soinketako orduantximuak bezala jauzi egin nahibadu onena platanoak jatea delagaineratu. Nire alabari ipuin horikontatu nion, eta gaur egun soinketaduen bakoitzean fruta dendatikpasatu behar izaten dugu,aurretik, platanoak erostera. Bestefruta batzuk zati txikiak egindaeman behar zaizkie. Eskuekin jatenasko gozatzen dute. Zotzakjartzea edo aurpegi baten irudiaegiteak ere lagun dezake.Eta zerbait ez bazaio gustatzen, zeregin behar da?Jangai hori berarekin bateraprestatu eta irudimena erabilikodugu. Azalorea gorrotatzen badu,patata purearekin laino formaegingo dugu, esaterako, edotaazenarioarekin eguzki bat. Azalorearenalboan arraina edota oilaskoajarri, eta, besterik ez bada, biazalore zati jango ditu. Haurrakjaten duen kantitatea baino garrantzitsuagoada denetik jatea.Probatu egin behar dituzte gauzak.Batzuentzat otorduak sufrimendubilakatzen dira, ordea. Zein da irtenbidea?Emozioak eta elikadura nahastuegiten dira, askotan. Jatorduaktentsio une bilakatzen badira,haurrak nabaritu egiten du, etaezin da ezer egin. Normalean pertsonabatekin gertatzen zaio ezinjate hori. Amarekin izanez gero,esaterako, ona izaten da beste norbaitekjaten ematea. Jantokiakere lagundu egiten du, maiz. Arazoaantolaketa falta izaten da,gehienetan. Ordutegia zehaztubehar da, eta jatorduak lasaitasunarekinhartu behar dira. Haurrekez dute nekatuta egon behar«Bi urte betetzean,familiako beste kideekbezala jateko gaiizan behar du»«Pureak egiteankolorearekin jolastubehar da. Haurrekbegiarekin jaten dute»jateko berri bat probatzeko orduan.Hutsegitea non dagoen jarribehar dugu arreta. Agian, kantitategehiegi dauka platerean,eta horregatik ez du jaten. Gauregun, egia da guraso askok ez duteladenborarik izaten, sarri, otorduakbehar den bezala prestatzeko.Orduan, nire aholkua asteburuakaprobetxatzea da. Bakailaoasaltsan, zopak eta barazki kremakeginda utz daitezke aste barrurako.Mi bebe come sano liburuan 2 urtearteko haurren elikaduraren ingurukogomendioak daude. Adin taldekabanatutako errezetak ematen dituzu.Bai, hori da. Kontuan hartu beharda gurasoak baino hobeto ez duelainork ezagutzen haurra. Bakoitzakbere erritmoa du, eta denekez dute berdin funtzionatzen. Entzunegin behar zaie haurrei, etainolaz ere ez estutu jaten ematean.Hiru adin talde bereizten ditut.Sei hilabetera arte, seitik hamabihilabetera eta urtebetetik biurtera arte. Lehen etapan bularrabakarrik ematen zaie.Zer da hobea bularra edo biberoia?Argi dago animalia bakoitzarentzatamaren esnea dela onena, etaANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESSgu ez gara salbuespenak. Bularrekoesnea koipe eta proteina aldetikezin hobea da. Baina ama askokezin dute bularra eman hainbatarrazoirengatik, eta horretarakodago formulako esnea.Lehen janariak noiz sartzea aholkatzenduzu?Lau eta sei hilabeteren artean.Frutak ematen hasi behar da.Produktu bakoitza banaka sartubehar da nola erreakzionatzenduten ikusteko. Pediatrek normaleansagarra, platanoa eta laranjanahasteko esaten dute, baina niknahiago dut sagarra edo madariarekinkonpota bat egin. Bularrekoesnearen antzekoa da konpota,epela eta goxoa baita, eta haurrakerrazago jaten du. Konpotari esneapur bat gehitzea ere badago proteinakemateko. Arroza eta artoaere etapa honetan sartzen dira.Eta bigarren etapan zer eman beharzaie?Zazpi hilabeterekin barazkiaksartu behar dira. Barazki laranjekin—azenarioa eta kalabaza—hastea da egokiena. Barazki berdeentxanda zortzi hilabete eta erdirekiniristen da. Pureak egitekoorduan kolorearekin jolastu beharda, haurrek begiekin jatenbaitute. Haragia eta oilaskoa zatitxikietan eginda ere garai honetansartu behar da. Arraina, berriz,beranduago, hasi behar daprobatzen.Eta, hirugarren etapan, bi urtetik aurrera,zer gomendatzen duzu?Bi urte betetzean, mahaiean bateraeseri, eta familiako beste kideekbezala jateko gai izan behar duhaurrak, kantitate txikiagoetanbada ere. Gauzak ondo egin izanarenseinale izango litzateke hori.

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 37Bizia ‹ PlazaOsasuna DUdaberria udazkenean?Zoriontsu,nola? (eta II)SexologiaAgurtzane Ormatza ImatzGizarteak bultzatzen dituen mezuak ez diete laguntzen nagusiei. BERRIASexualitatearen eta erotikarenkontuetan, ematendu dena egina dagoelagaur egun, edo jakinadela. Denok daukagula informazionahiko eta jarrera nahikozabala, benetan deseatzen dugunabideratzeko. Andreen eta gizonenedota nesken eta mutilen taldeetanmurgiltzen naizenean, etaarazoak zein bikote sistematanizaten diren aztertzen dudanean,gero eta argiago daukat hainbatgauza aldatu egin direla eta aldatuegin ditugula. Baina baitaoraindik galduta gabiltzala erehorrenbeste informazio artean,lehengo ereduak ez zitzaizkigulabalio, baina gaurkoak ere... Guregurariak betetzeak buruko minasko ematen digu, eta barrenakdioena eta buruak agintzen duenaaskotan oso desberdina dela.Adibidez, oso argi daukagu gurenagusien sexualitatea askotarikoadela, umeena, gazteena etahelduena bezala. Baina oso zailaegiten zaigu haien bizipenak azaltzendirenean, euren desioaz berbaegiten dutenean, euren beldurrakplazaratzean eta abar haienaldarria entzutea, haien moduaonartzea, haien gorabeherak bideratzea.Nagusietan ere, gizarteakbultzatzen dituen mezuak ezdie batere laguntzen. Batetik, gazteensexualitatearen eredua bultzatzenbaita eta bestetik eurenpasioak saihesten. Alde batetik,euren esperientzia azpimarratutaeta, beste alde batetik, esperientziakukatu diena ezkutatuta.Eskerrak gure nagusiak, gureatsoak, gure agureak, gure amamak,gure aititak, gure mutilzaharraketa neskazaharrak oraindikere badaukatela gogoa ikastekoeta hurrengo belaunaldiei ereirakasteko. Lekua eta denboraemanez gero, hara zer dioten:—Herriko KZguneak beste herribatzuetako gizonak ezagutzekoaukera eman dit; aspalditik ezneukan harremanak izateko etanire gorputza ezagutzeko aukerainork ukitu baino lehenago. Inorkez zuen imajinatuko —barre egitendu—. 65 urteko andrea alarguna—hamabost urte alargun—.Enpresa txiki baten arduraduna.—Hamar urte daramatzat ha-rremanetan andre ezkondu batekin;txikitako laguna da, herrikoa.Egia esan inork ez nau asebeteberak egiten duen moduan, etahura da nire neska. Nire lagunekez dakite, eta hobeto horrela,inork ere ez lukeelako ulertuko. 70urteko mutilzaharra. Baserrikonagusia.—Gizona eta biok oso zahartxoakgara, baina nik ez dut hil nahiorgasmo bat zer den jakin bainolehen. 75 urteko andrea, bere gizonak82 urte ditu. Etxeko andreaeta armadorea.—Ez dut inoiz koitorik izan.Inoiz saiatu izan naiz, baina ezinezkoaizan da. Ez dakit zaharreginaizen kontu hauetan sartzeko;beharbada, beranduegi da. Beldurnaiz, eta lotsatuta ere banago.60 urteko bikote gabeko andrea.Irakaslea.—Gizonak aspalditik gaixota-sun fisiko bat dauka, eta hori delaetahirugarren bat sartu izan dugugure harremanean.Gure seme-alabekez zuten imajinatu ereegingo. Baina gure hirukote harremanhonek oso zoriontsu egitengaitu. Geuk ere ez genuen sekulapentsatuko horrelakorik,baina… 63 urteko andrea eta 60 urtekogizona. Hirugarrena 65 urtekogizona. Denak lagunak eta lantegibereko langileak.—Oraindik ama bizirik, 95 urte.Elkarrekin baserrian. Eskerraknoizean behin Bilbora noala narrutanegiten, han gizonak eta andreaktopatzea errazagoa da eta.65 urteko gizona, arotza.—35 urte ezkonduta egon ostean,banandu egin naiz. Sasoiaizan da. Ez neukan bikotekide txarrik.Baina nik aspalditik emakumebaten beharra neukan.60 urteko andrea. Ekonomista.—Gorputza ez da gaztea, guizan arren. Etxeko sofa egokitudugu, eta ohean kuxin eta burukopilo bat ipini ditugu, sexua errazteko.Kalean katxaba eta oheankuxina. 78 eta 84 urteko andreaeta gizona. Piano jotzaileak etairakasleak.—Nire neska-laguna nagusienegoitza batean dago. Inoiz berarekingeratu naiz lotan hantxe, bainainork ez zuen ezer asmatuko nineskazaharra ere banaizelako...67 urteko baserritarra.Entzundakoak ez dira andreedo gizon berezien bizipenak; gureherrian, gure auzoan, gure alboanbizi dira. Beharbada zureizekoa edo lehengusua, amama,aita, arreba... Sexualitatearen etaerotikaren bizipenak asko dira.Jakin badakigu, baina lantzeanbehin entzutea oso ondo etortzenzaigu, ezta?Adimen emozionalaKarmele Gurrutxagaurrekoan genioenhemen gutxi irautenA zuela plazeratik eta sentsazioetatiksortutako ongizateazkarrak eta eskuragarriak;zoriontasun egonkorragoa bilatzekotan,eguneroko gauza txikieta xume horiez gozatzean dagoelagakoa. Urteak eta estalitakolehen ile zuriek aurrera eginahala, une xume horiek baloratzenikasten goazela esangonuke; hala izan da, behintzat,neure kasuan eta nire ingurukoaskorengan ere.Taldeekin lanean nagoela gaihoni ekiten diogunean, etxekolan atsegin bat agintzen diet:gauero, lo hartu aurretik, egunezgozatutako hiru unez edo pasartezjabetu eta barnean gordetzea.Egunak pasatu ahala, «errepikakorradela» edo «batzuetan zertopaturik ez dutela» erantzutendu zenbaitek. Ulertzekoa: ez baitituguegunero su festa izatekoadinako berriak jasotzen; ulertzekoaere gertaera zoragarrienaraberako zoriona espero denean.Eta, noski: ulertzekoazurrunbiloan eta erritmo eroandarabilkigun bizimodu honetan.Zer esan nahi dut horrekin? Unexume horien gozamena atzemateko,lehenik… gelditu eginbehar dugula!; tartean behinminutu batzuk bada ere. Kanpokoerritmoaren automatismotikatera, eta barnean dagoenazarreta jarri. Hondoraturik edogainez egitear egon arte, ez garakonturatu ere egiten zertandiren gure emozioak, gure aldartea...Eta honela gaizki goaz …Badakizu, beraz; hasi gelditzen!2 Aro berriakAutoestimua apala dudala konturatu naiz… Zer egin dezaket autoestimua sendotzekoedo indartzeko? pIBON G.PsikologiaArantza Quecedo Urrutiazioak, pentsamenduak, sentipenaketa jokaerak. Autoestimuaoinarri garrantzitsua da,zeren beti baitago bakoitzakegiten duen ekintzen oinarrian,eta horrela bakoitzaren barneiparrorratza da, automatikokieta gehienetan konturatu gabeerabiltzen duguna. Eta, horrezgain, dinamikoa da; hau da, ezda betirako sortzen eta finkatzen,bizitzaren bidean egituratzenbaita: norbere buruarenbalioaren neurria aldatzen dubizitzen diren ekintza eta bizipeneiesker, ingurukoekin duenutoestimua kontzeptuakA psikologian egitura konplexuadu: bakoitzak bereburuari egiten dion ebaluaketamultifaktoriala da, eta ebaluaketahorri dagozkion pertzeperlazioenbitartez eta ingurugirobatean.Baina, autoestimua kontzeptuabera kaleratu denez, sinpleagobilakatu da gurean, eta,alde horretatik, «nork bereburua maitatzea «adieraztendu, eta, horren ondorioz, neurrilineala ematen du: sinplifikatutaesateko, autoestimua altuaala apala izatea.Zure eskutitzan aipatzenduzunaren arabera, kalekoautoebaluaketa hori egin diozuzeure buruari. Profesionalki,psikologia kontsulta baten ebaluaketasakonagoa eta espezifikoaegin beharko litzateke zergertatzen zaizun, zer beharduzun eta arazorik ote al dagoanjakiteko. Zergatik? Aipagarribatzuk azalduko ditugu:Gure gizarte zibilizatu, aberatseta kapitalistan gaur egun«asegabetasuna» orokorra da,pertsonak ez gara «osotasunean»,«gustura», edo «beteta»bizi. Gure sistemak berakbehartzen du jendea horrelasentitzera ikerketa antropologikoaketa soziologikoak aipatzendituzten legez.Gure artean idatzi gabe bainaairean dagoan gezurrezkomezua zera izaten da: ondasunmaterialak autoestimua dakar;erosotasunez bizitzea funtsezkoada; autokonfidantza kanpokoitxuran oinarritzen da, etaantzekoak. Horrela sarritan galduta,gure ingurukoekin konparaketazorrotzean, kexaka bizitzengara sarritan.Benetazko autoestimuapakete zabala da: lortu dugunarekinharro egotea, nortzuketa nolakoak garen gaur onartzeaeta geroari begiratzeanbaikorrak izatea. Hurrengoartikuluan ere gai horretaz aritukogara aholku gehiago emateko.

38 berria 2011ko martxoaren 22a, astearteaPlaza › BiziaEzarian DUdaberriarekin batera iritsi zen atzo Poesiaren Munduko Eguna.Euskal Herriko hainbat txoko erabili dituzte sarritan poetek;estuki lotuta daude, gainera, toki eta poeta asko.Poesiaren lekuazIñigo AstizGoi arnasa zen garai batean.Baziren poesiarakobalio zutengaiak, eta balio ez zutenak.Poetikotzat jotzen zirenguneak, eta poetikoak ez zirenak.Baina puskatua da hori. Gauregun onartu samar dago poesiaedonon egon daitekeen ideia. Baitazabor artean ere. Poesia diluitzenari dela diote zenbait teorialarik.Edonon egon daiteke poesia,beraz; baina zein lekubetetzen duen, hori da eztabaida.Poesiaren Nazioarteko Egunaizan zen atzo, eta hamaika ekitaldiizan zen horren kontura erakundepubliko eta antzokietan.Eguna joan da, ordea, eta diluituta,bai, baina poesia gelditu eginda. Baditu bere lekuak.Estuki lotuta daude zenbaitetanpoetak eta lekuak. Beren txokoakere izaten dituzte idazleek.Eta hala gertatzen da Euskal Herrianere. Badira elkarrekin doazenidazle eta guneak. GabrielAresti eta Bilbo, Bitoriano Gandiagaeta Arantzazu, Lauaxetaeta Bizkaiko meategiak... Askodira poementzako aitzakia edopoemen helburu izan diren gurebazterrak. Kaleak, ibaiak, tabernak...Egunerokoak batzuk, historikoakbeste batzuk. BernardoAtxagak deskribatutako afrikaretorkina Bilboko taberna arruntbatean. Lauaxetak deskribatutakoAmaiurko gazteluko borrokak.Ez dira, ordea, euskal idazleaksoilik aritu Euskal Herriaz. Kanpokorikere izan da gure bazterreiidatzi dienik. Luis Gongora EspainiakoBarroko garaiko lumarikfinenak badu poema bat Burlatariburuz (Nafarroa). Hor dagoPaul Eluard poeta surrealistafrantsesak gerra garaiko Gernikarieskainia ere (Bizkaia). EtaIruñeak ere baditu bere bertutepoetikoak.Iruñea eta ilargiaEz da gutxiagorako. Izan ere, ilargiarekinlotuta dago Iruñea. Bai,behintzat, Emile Verhaeren poetaflandiarraren hitzetan. DanielRegoyos pintore espainiarrarekinheldu zen Nafarroako hiriburura,1888an. Gau aldera. Ilargiaateratzean, poeta estasi modukobatean sartu zela kontatzen duRegoyosek. «Haren ustez, frantsesezhitz gutxi daude lune-rekin[ilargia] errimatzen dutenak. Horregatik,poesiarentzat Iruñeaaurkikuntza bat da. ‘Pampelunerime avec lune’ [Iruñeak ilargiarekinerrimatzen du] esaten zuenbehin eta berriro, horra hor Iruñeamaitatzeko arrazoia».Dena ez da hiri, ordea. Eta mendi,errekasto eta bideek ere badutepoemarik. Baita bidaiek ere.Itxaro Borda idazleak balada zaharfamatuko Milia Lasturko pertsonaiarenaitzakian Bizkaikokostaldean egiten duena, esaterako.Baina ezer ikusten ez deneanere ikus liteke poesiarik EuskalHerriko bazterretan. Dena ez daerakustea. Ikusmenak bainogehiago, ikuskerak balio du. Begiradak.Diluituta doaz, maiz, lekuaeta pertsona ere. JosAnton Artzepoetak deskribatzen ditu gurebazter horiek: «Maite ditut maitegure bazterrak/ lanbroak izkutatzendizkidanean/ zer izkutatzenduen/ ez didanean ikusten uzten/orduan hasten bainaiz/ izkutukoa/nire baitan pizten diren baztermiresgarriak ikusten».Itxaro BordaIruñeanIruñeanibiltzen naizenean hirekin iduriabadinatnafarroako hiribura (gurea)%95 ez euskaraduna dela,iruñeansinesten dinathirekin nabilen gaueko orduetankomeni delanafarroako hiriburua (gurea)%95 ez euskalduntzea,iruñeanhirekin(gurea)Gabriel ArestiBilbaoko kaleakBilbaoko kaleak,gora eta behera,errekatik mendira,batzuk artezak,gehienak zeiharrak,lurra estali daetxez eta gizonez,gizonak leku batetik besteraeramatekomakinez,bizioz eta bekatuz,karitatez eta kriminaz,plaza biribilak,zumardi zabalak,zueknirigogoraekartzen didazuenire asmo zaharra,behin egin nahi ukan nuenetainoiz egin ez dudana,Autonomia,Adiskidetasuna,Bakea,MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESSLibertatea,Foruak,maitatu ditudan gauzak,Urkijo ministroa,Gardoki kardinalea,Mazarredo almirantea,Egia jenerala,Arrikibar ekonomista,higuindu ditudan gizonak,kaleak,kale motzak,kaleak hemendik, hortik,handik,edonundik,Gorbeiara joateko gutiziasortzen zait barrenean,bertan organizatzeko euskerarensalbazioa,baina hemen geratzen naiz,kale arte honetan,milagro baten zai,egunero bizarra kentzeari uztekonahikoa kurajerikez baitut.JAGOBA MANTEROLA / ARGAZKI PRESS

2011ko martxoaren 22a, asteartea berria 39Bizia ‹ PlazaEzarian DRikardo Arregi Diez de Heredia66 lerro hiri setiatuanGasteizko plaza eta kaleak lasai zeharkatzean,egunero bezala lanera edo lagunengana,bat-batean asaldaturik pentsatzen duthau bera han egiteaarriskutsua dela oso egun askotan,eta etxegainei begiratuz kalkulatzen dut,begia hotz,dardar gogoa,zein aukeratuko lukeen franko-tiratzaileak,nondik etorriko ene burualore beltz odolezko bilakatuko duen bala,susmagarria baita plaza zabalegi hori.Kale hura.Etxe handiz inguraturiko parkea.Entzun dut Sarajevoko parkeetanzuhaitzik ez dagoela jadanik,biztanleek moztu baitituzte etxeak berotzeko,eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dutez dudala nik etxean sua egiteko leku egokirik.Gainera,ene kalea eraikuntza ofizialez beterik dago,eta gobernu-bulegoak garrantzizkoak omen direnezgerra garaian,bat-batean asaldaturik pentsatzen dutkalea istilugune bihurtu etasuntsiturik egon daitekeela agianSarajevoko ene etxea.Nola moldatzen da ni naizena Sarajevon?Lanera doa oraindik abididez? Alaohitura arrunt horiek guztiak aspaldian desagertu ziren?(...)Eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dutama sartaldean bizi dela eta ni berriz erdialdeaneta bi auzoak,anaiarena ere bai,urrunago egon daitezkeelagerra garaian,eta banaketa horiek ezustekoak direla eta ankerrak,gau hartan zure etxean afaldu nuelako nago hemen.Ez da falta Gasteizko inguruetanleku egokirik artilleria kokatzeko,Zaldiaran edo Gasteizko mendiakez dira Ilidza mendia bezain ikusgarriak izango,baina handik jaurtiriko bonbek lan ona egin dezakete.Eta gero errepideetara oinez irten,pardeltxoak bizkarrean,hiritar hirigabeak,udan bada sargori,neguan bada izotz,inora ez doazen bideetan galdurik,inon ez dagoen babesaren bila;bake-itunak sinatu arte bizirik irautea da kontua.Ez dezala deabruak beste 6 bat idatz.JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESSPaul EluardGenikako Garaitza(zati batzuk)IEtxolenMehatzen eta soroenMundu ederraIIAurpegi surtarako on aurpegi hotzerako onErrefusarako gauarako irainetarako kolpetarakoIIIAurpegi orotarako onHutsa dago zuei soExenplu izanen da zuen heriotzaIVHeriotz bihotz ikaraVOrdainerazi dizuete ogiaLurra ura ortzea eta loaEta zuen bizitzarenaMiseriaXEmazte haurrek larrosa gorri banaBegietanBeren odolaren ikurXIBizi eta hiltzearen beldur eta ausardiaHeriotz hain zail eta errazaXIIGizon horientzako altxor kantatuaGizon horientzako altxor lapurtuaXIIIEgiazko gizonak desesperantzakBerpiztutako suzko esperantzdunakZabal dezagun elkar etorkizunaren azken kimuaXIVPariak heriotza lur eta sarrakioaGure etsaiena dute koloreaGure gauarena kolore monotonoaGurea izanen da arrazoia.EFEJoseba SarrionandiaIbaiaEz da Danubio deitzen,ez da Mississippia,Ibaizabal deitzen da niresorterriko ibaia.Ez da Danubioa,ez da Ibai Horia,erreka labur meheherdoil urez betea.Han ibiltzen ginen, antzina,hango Harripausuetan...Ez da Danubio deitzen,ez Nilo, ez Niagara,Ibaizabal deitzen da niresorterriko ibaia.Handik alde eginda,zubirik zubi beti,ez nuen uste berriztopatuko nuenik.Orain barruan sentitzen dutIbaizabaleko ur uherra.Ez dakit zelan gertatu denura barrura sartzea.Inoiz edan egingo nuenIbaizabalekoa.Ez da Danubioa,ez da Ganges saindua,ume denboretakogure erreka lohia.Orain bihotzetik pasatzen zaitIbaizabaleko ur uherra.Ez da Danubio deitzen,Ibaizabal da izena.Handik urrun ibili arren,barrura sartu zaidana.Harrezkero zainetandabilkidan erreka,neure benetako izenezdeitzen didan bakarra.Ur zaharrez berritzen dit gogoaIbaizabaleko ur uherrak.JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS

ZakilixutXX. eta XXI. mendeetako emakume artisten 50 artelan baino gehiago ikustekoaukera dago ekainaren 12ra arte Gasteizko Caja Vital Kutxa Fundazioan.Emakumeen eskuakAinhoa Altuna GasteizAzken bi mendeotako emakumeartisten begiradaren islabihurtu da Gasteizko VitalKutxa Fundazioko aretoa.Joan den ostegunetik hasi eta ekainaren12ra arte, XX. eta XXI. mendeetako hainbatnaziotako 38 emakume sortzailerenlanak ikusteko aukera dago, Foru plazakoerakusketan.XX. mendeko lehen abangoardia lanenadierazle diren artelanetatik hasieta gaur egungo artistetarainoko ibilbideaegiteko aukera ematen du erakusleihoak,bideoa, eskultura, olerki, argazkieta margolanen bidez.Urteetan, ezabatuak izan diren ezkutukopintzelkada asko eman behar izandituzte emakume artistek, egindako lanakgizartean begi bistan zintzilikatuarte. Emakumeen lanez soilik osaturikolehen erakusketa Amsterdamen ipinizuten 1884an. «Orduko artistek familiareninguruko eszenak irudikatzen zituzten,ordura arteko arteari sentsibilitatedesberdin batez begiratuz. XX. mendean,ordea, ikuspegiak zabalduz joan ziren,emakumearen lana artearen munduangarrantzia hartuz joan zen heinean»,Marisa Oropesa erakusketako komisarioakazaldu bezala.Emakume artista esanguratsuen lanak ikusgai daude Gasteizen. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESSArtearen aniztasunaEra askotako euskarritan irudikatutakoberrogeita hamar lan baino gehiago daudeGasteizko aretoan. «Egungo artearenmundua ulertzeko XX. mendean aitzindariakizan ziren artista ezagunen lanakezinbestekotzat jo dira».Frida Kalhoren argazkiak edo artistakRivera margolari mexikarrari eskainitakoMi Diego olerki ezaguna eta Tamarade Lempicka varsoviarraren lanakikus daitezke. Meret Oppenheimen artelansurrealistak eta Maria Helena Vierada Silvaren txorien kaiolaren ingurukoikuspegia ere ezagut litezke. Olga Sacharoffenukondoa mahaian jarririk duenemakumearen 1915. urte inguruko artelanesanguratsuez gozatzeko parada eskaintzendu erakusketak.Horiez gain, Esther Ferrerrek euritakobatekin, betaurrekoekin eta hitzezbeteriko hostoekin egindako artelanadago. Gainera, Burgosko Paloma Navaresekmaitasunarengatik beren buruazbeste egiten duten artisten ingurukogogoeta egiten du. Menchu Gal, CarmenCalvo eta garai hartako beste hainbatemakumeren lanek ere badute berentokia; azken mende honetan erakusketa,galeria, nazioarteko azoka eta museoetanizan diren artistarekin batera.Victoria Diehliren Itsustasunaren edertasuna-reninguruko erretratuarekinbatera, Naia del Castillo euskal artistakdenboraren inguruko gogoeta egitendu.Artista ugariz osaturiko erakusketaizateaz gain, euskarri, teknika, kontzeptueta espresio modu anitzak hautatu dituztelanen egileek. Sussy Gomezen bimetro inguruko larruzko poltsa erraldoiadeigarri da aretoaren sarreran.Itziar Barrioren muntaiak egurra etaikus-entzunezko euskarriak bateratzenditu.Artearen historiaren azken mendeotakoerrealitatea eta aniztasuna ezagutzeko,astegunez 18:30etik 21:00etara zabalikizango da erakusketa; asteburu etajaiegunetan, berriz, 12:00etatik 14:00etarairekiko dituzte aretoko ateak.Asteartea2011ko martxoaren 22aDMaratilaSantiLeoneMemoriarenkonkistaNafarroa konkistatu ezbalute, Euskal Estatuagenukeen gaur. Esaldiborobila da, iraganetikbalizko orainaldira doan ildo zuzena.Hilak biziak baino errazagomaite ditugun bezala, gertatu ezdenaz ziurtasun finkoagoak izatenditugu, gertatu denaz baino.Eta hura bezalako marra zuzenakatsik gabeak (Afrikako estatuakbereizten dituzten mugenantzera) aiseago marrazten diragerta zitekeen alegiazko eremumugagabean, gertatu denareneanbaino. Historia zalantzaz enpokaturikozelaia da, eta ezezagunagoazaigu, ez-historia baino.Niri (baina, tira, ni irudimentsusamarra naiz) bertzelako istorioakbururatzen zaizkit gure ez-historiarenhutsuneak betetzeko.Gauzak horrela, beharbadaNafarroaren konkistak badubere alde ona ere. Euskaldun guziokbatuko zituen (edo ez) Estatubaten faltan, guzion iruditerianhabia egin lezakeen balizkoEstatu erdi-mitikoa dugu. Susmoadut Nabarraldekoen artekozintzoenek horrelako zerbaitnahi zutela, euskal imajinariobat sortu, alegia. Pena da, beraz,bertzeek tematuak segitzea Nafarroakoegiazko eta benetakohistoria berdaderoa azaleratzekoahaleginean. Zeren emaitzek—izan duten arrakasta gorabehera—apenas balio duten barnekontsumorako, hain dira eskasak.2012an, berriz ere, esentzienzaindarien kalaka entzun beharkodugu, nahitaez. Poztekoa litzatekenorbaitek, zer garen eta zerizan behar genukeen frogatunahi digun erretolika hori baztertuta,memoriaren lekutzat hartukobalu konkistaren afera. Auskalo,gauza berriren bat erranenluke agian.Bertze guzien mezua adituabaitugu. Anitz aldiz, gainera.