03.06.2013 Views

qurTis da eredvis municipalitets gerbi da droSa aqvT

qurTis da eredvis municipalitets gerbi da droSa aqvT

qurTis da eredvis municipalitets gerbi da droSa aqvT

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xemacn<br />

TviTonac mTeli saqarTvelo erTi cixea, <strong>da</strong>gilewia mtero, magram ver agiRia<br />

obis<br />

e<br />

kexvis cixe<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis gazeTi. gamodis yoveli Tvis 5 ricxvSi. 2010 weli, ivnisi, # 6 (13)<br />

patriarqma<br />

kaxniaSvilebi <strong>da</strong><br />

kasraZeebi<br />

<strong>da</strong>loca<br />

xeobelma devnilebma erTian nacionalur moZraobas 87%-iani ndoba gamoucxades<br />

5. erTiani nacionaluri moZraoba<br />

10. qristian-demokratebi<br />

7. erovnuli sabWo<br />

2. aliansi saqarTvelo<br />

*. <strong>da</strong>narCeni partiebis erTad<br />

87%<br />

ikiTxeT eleqtronuli versia WWW.KHEOBA.GE<br />

gv.2<br />

6% 3.3% 1.7% 2%<br />

5 10 7 2 *<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis <strong>gerbi</strong><br />

<strong>qurTis</strong> <strong>da</strong> <strong>eredvis</strong><br />

<strong>municipalitets</strong><br />

<strong>gerbi</strong> <strong>da</strong> <strong>droSa</strong> <strong>aqvT</strong><br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis <strong>droSa</strong> <strong>eredvis</strong> municipalitetis <strong>droSa</strong><br />

saqarTvelos parlamentTan arsebuli<br />

heraldikis saxelmwifo sabWos Tavmjdomare<br />

e.Sengelaia<br />

<strong>eredvis</strong> municipalitetis <strong>gerbi</strong><br />

gv.2<br />

gv.7<br />

saqarTvelos parlamentTan arsebuli<br />

heraldikis saxelmwifo sabWos Tavmjdomare<br />

e.Sengelaia


siaxleebi<br />

pirveli<br />

ledi<br />

werovanSi<br />

saqarTvelos pirveli ledis sandra<br />

elisabed rulovsis xelmZRvanelobiT<br />

saqvelmoqmedo-humanitarulma fondma<br />

`SOCO~_m werovanSi mcxovrebi iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebuli pirebisTvis saswavlo<br />

proeqti <strong>da</strong>iwyo. aRniSnuli proeqti adgilobrivi<br />

devnili mosaxleobisTvis inglisuri<br />

enis <strong>da</strong> kompiuteris ufaso swavlebis<br />

kursebs moicavs. proeqti erTwliania <strong>da</strong><br />

saswavlo kursi Tvenaxevari grZeldeba.<br />

proeqtis prezentacias uSualod pirveli<br />

ledi <strong>da</strong>eswro rogorc man ganacxa<strong>da</strong>,<br />

konfliqtis zonaSi cxovrebis dros am<br />

xalxma ver moaxerxa Tanamedrove cxovrebisTvis<br />

aucilebel codnas kompiuterul teqnologiebs<br />

<strong>da</strong> inglisur enas <strong>da</strong>uflebo<strong>da</strong>,<br />

amJamad werovanSi miecaT saSualeba am<br />

mxriv miiRon ganaTleba, rac misive sityvebiT,<br />

<strong>da</strong>saqmebis erTgvari garantiaa.<br />

`rogorc gavige, mecadineoba kvira-<br />

Si 3-jer Catardeba <strong>da</strong> TiToeul etapze<br />

gaTvaliswinebulia 40-kaciani jgufebis<br />

momzadeba. kurs<strong>da</strong>mTavrebulebs testirebis<br />

safuZvelze serTifikatebi ga<strong>da</strong>ecemaT. es<br />

mniSvnelovani saqmea <strong>da</strong> vfiqrob, swavlas<br />

mondomebul a<strong>da</strong>mians mieca saSualeba, ufasod<br />

aimaRlos codnis done,~_aRniSnavs<br />

werovanSi Casaxlebuli pe<strong>da</strong>gogi maia egnataSvili.<br />

proeqtis ZiriTad samizne jgufs 18-45<br />

wlis <strong>da</strong>usaqmebeli a<strong>da</strong>mianebi warmoadgenen<br />

<strong>da</strong> misi mizania, rom maT samuSao bazarze<br />

<strong>da</strong>saqmebis saSualeba mieceT. erTi wlis<br />

manZilze swavlebas 320 a<strong>da</strong>miani gaivlis.<br />

proeqtis donoria `Sherity Fund~.<br />

werovanSive pirvelma ledim gaakeTa<br />

gancxadeba 2008 wlis agvistos omis dros<br />

<strong>da</strong>Rupuli holandieli Jurnalistis stas<br />

storimansis saxelobis stipendiis Taobaze,<br />

romelic saSualebas miscems 25 wlamde<br />

Jurnalistebsa <strong>da</strong> studentebs Jurnalistikis<br />

erTkviriani kursebi gaiaron holandiaSi.<br />

sandra rulovsTan Sesaxvedrad werovnis<br />

skolasTan Tavi uamravma devnilma moiyara.<br />

isini iq, rogorc ambobdnen,sxva<strong>da</strong>sxva<br />

gaWirvebm miiyvana.<br />

rogorc devnili qristine qSutaSvili<br />

aRniSnavs,saqarTvelos mTavroba iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebul pirebs uyuradRebod<br />

ar tovebs, Tumca am kategorias bevri ram<br />

uWirs.<br />

Ddevnlma qalbatonma, profesiiT buRalterma,<br />

kompiuteruli kursebi werovanSi<br />

arsebuli sxva proeqtis farglebSi ki gaiara,<br />

Tumca gul<strong>da</strong>wyvetilia imis gamo, rom<br />

dRemde <strong>da</strong>usaqmebelia. qristine qSutaSvili<br />

pirvel ledisTan Sesaxvedrad mezoblebTan<br />

erTad imyofebo<strong>da</strong>.<br />

gulo gagniZem prezidentis meuRles<br />

pirad problemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT werili<br />

ga<strong>da</strong>sca. TamaraSni<strong>da</strong>n devnil qalbatons<br />

seriozuli problema awuxebs, Tumca misi<br />

mogvareba sakuTar Zalebs aRemateba.<br />

`Zalian bevri ram gviWirs, Tumca CemisTana<br />

gaWirvebisgan RmerTma yvela ixsnas.<br />

30 wlis Svili_zura leikemiiT <strong>da</strong>avadebuli<br />

myavs. mis sicocxles safrTxe emuqreba,<br />

amitomac esaWiroeba seriozuli mkurnaloba,<br />

risi saSualebiTac igi fexze <strong>da</strong>dgeba.<br />

amisTvis saWiro saxsrebi ki pensioner,<br />

Tanac invalid de<strong>da</strong>s ar gamaCnia. Cemi<br />

erTaderTi imedi sandraa. movedi aq, raTa<br />

Sevexvewo, <strong>da</strong>mexmaros,~_saTqmels cremlis<br />

gareSe ver ambobs avadmyofis de<strong>da</strong>.<br />

kompiuterisa <strong>da</strong> inglisuris swavlebis<br />

interesebiT Sekrebilebma sakuTari problemebis<br />

Sesaxeb am dRes pirvel ledisTan<br />

erTad mosul ltolvilTa <strong>da</strong> gansaxlebis<br />

ministrs_koba subelians uambes.<br />

devnilebi imedovneben, rom pirveli ledis<br />

werovanSi viziti bevr problemas moagvarebs.<br />

nana kaxniaSvili<br />

xeobelma devnilebma<br />

erTian nacionalur<br />

moZraobas 87%-iani<br />

ndoba gamoucxades<br />

TviTmmarTvelobis arCevnebSi devnilebis<br />

90%-ma miiRo monawileoba. iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebuli pirebisTvis dilis 8<br />

saaTi<strong>da</strong>n saqarTvelos masStabiT sul 15<br />

ubani iyo gaxsnili. aqe<strong>da</strong>n 7 Si<strong>da</strong> qar-<br />

Tlis regionSi. amomrCevelTa raodenoba<br />

ki 4000-ia. devnilTa CasaxlebebsSi arsebul<br />

ubnebze saarCevno procesi dili<strong>da</strong>n<br />

mSvid viTarebaSi mimdinareob<strong>da</strong>, rac dRis<br />

bolomde SenarCun<strong>da</strong>. devnili amomrCeveli<br />

mTeli dRis manZilze aqtivobiT gamoirCeo<strong>da</strong>.<br />

saarCevno yuTebTan misuli TiToeuli<br />

maTgani dRes mSobliur mxareSi <strong>da</strong>brunebis<br />

imeds gamoTqvam<strong>da</strong>. liaxvis xeobis saolqosaarCevno<br />

komisiis Tavmjdomaris, badri<br />

goCaSvilis gancxadebiT devnilTa arcerT<br />

saarCevno ubanze aranair eqscezs adgili<br />

ar ჰqonia <strong>da</strong> saolqo komisiaSi aranairi<br />

saCivari ar Sesula. devnilTa aqtiurobam<br />

saarCevno ubnebze myofi ucxoeli <strong>da</strong>mkvirveblebis<br />

molodinebsac ga<strong>da</strong>aWarba.<br />

liaxvis xeobis saolqo saarCevno komisias<br />

ukve aqvs TviTmmarTvelobis arCevnebis<br />

Sedegebi. xmebis <strong>da</strong>Tvlis procesi sakmaod<br />

mSvid viTarebaSi gvian Ramemde gagrZel<strong>da</strong>.<br />

Sedegebi Semdegnairia:<br />

nacionalur moZraobas devnilTa 87 %-ma<br />

ndoba gamoucxa<strong>da</strong>. #5 sul 2279-ma devnilma<br />

amomrCevelma Semoxaza. qristian-demokratebs<br />

mxari 161-ma devnilma <strong>da</strong>uWira. procentuli<br />

maCvenebeli 6-iT ganisazRvra. erovnulma<br />

sabWom devnil amomrCevlebSi xmebis 3,3%-<br />

moipova. miRebuli xmebis raodenoba 87-ia.<br />

aliansi saqarTvelosTvis_1,7% 45 xmiT.<br />

<strong>da</strong>narCeni partiebis xmaTa saerTo maCvenebeli<br />

2%-ia. SegaxsenebT, es aris saqarTvelos<br />

masStabiT devnilTa ubnebSi <strong>da</strong>Tvlili<br />

xmebis mixedviT miRebuli Sedegebi.<br />

15-<strong>da</strong>n 7 devnilTa saarCevno ubani Si<strong>da</strong> qarTlSi<br />

iyo gaxsnili. sul arCevnebSi monawileoba<br />

guSin iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebul pir-<br />

Ta 90%-ma miiRo.<br />

5. erTiani nacionaluri moZraoba<br />

10. qristian-demokratebi<br />

7. erovnuli sabWo<br />

2. aliansi saqarTvelo<br />

*. <strong>da</strong>narCeni partiebis erTad<br />

87%<br />

6% 3.3% 1.7% 2%<br />

5 10 7 2 *<br />

werovnis devnilTa CasaxlebaSi<br />

<strong>qurTis</strong>, <strong>eredvis</strong> <strong>da</strong> TiRvis municipalitetebi<strong>da</strong>n<br />

sul 1380 amomrCevelia.<br />

aqe<strong>da</strong>n 1150 (83%-ma) amomrCevelma<br />

miiRo monawileoba arCevnebSi.<br />

amaTgan 950 (82%_ma) amomrCevlebma<br />

xma misces erTian nacionalur<br />

moZraobas.<br />

amomrCevlebis 18% xma miiRes sxva<br />

partiebma.<br />

2<br />

<strong>qurTis</strong> <strong>da</strong> <strong>eredvis</strong> <strong>municipalitets</strong><br />

<strong>gerbi</strong> <strong>da</strong> <strong>droSa</strong> <strong>aqvT</strong><br />

saqarTvelos prezidentis mixeil saakaSvilis<br />

gankargulebiT saqarTvelos saxelmwifo<br />

simboloTa gamoyenebis wesis <strong>da</strong>cviT TviTmmarTvel<br />

erTeuls aqvs <strong>gerbi</strong> <strong>da</strong> <strong>droSa</strong>.<br />

<strong>gerbi</strong> es aris garkveuli piris, gvaris, qalaqis,<br />

olqis an mTeli saxelmwifos mudmiv<br />

gamosarCevi niSani.<br />

<strong>gerbi</strong> gerbuli figurebis, anu simboloebis<br />

<strong>da</strong> emblemebis saSualebiT asaxavs sazogadoebaSi<br />

arsebul samarTlebriv, socialur-politikur,<br />

moralur-eTnikur urTierTobebs <strong>da</strong><br />

cnebebs.<br />

<strong>gerbi</strong> saerTaSorisod miRebuli heraldikuri<br />

normebis safuZvelze afiqsirebs<br />

sazogadoebriv cxovrebaSi momx<strong>da</strong>r nebismier<br />

cvlilebas. <strong>gerbi</strong> un<strong>da</strong> emorCilebodesheraldikuri<br />

mecnierebis kanonebs.yvela niSani gerbad<br />

maSin gamoiyeneba, roca igi <strong>da</strong>kanonebulia<br />

umaRlesi xelisuflebis mier.<br />

<strong>gerbi</strong>s aRweris rigiTobas <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d,<br />

<strong>gerbi</strong>s raobas, warmoSobis, mis socialur<br />

mniSvnelobas <strong>da</strong> Semdgenel nawilebs zogadi<br />

heraldika Seiswavlis.<br />

heraldikis mTavari moTxovna <strong>gerbi</strong>s memkvidreobiTobaa,<br />

mis gareSe igi mxolod identifikaciis<br />

saSualebaa.<br />

saxelmwifo <strong>gerbi</strong> aris saxelmwifoebriobis<br />

koncentrirebuli gamoxatuleba. igi aris<br />

erTgvari manifesti, Tu ras warmoadgens qveyana<br />

istoriul-politikuri, teritoriuli <strong>da</strong><br />

samarTlebrivi TvalsazrisiT, ra ZiriTadi<br />

idea gansazRvravs mis istoriul arsebobas.<br />

`adgilobrivi TviTmarTvelobis Sesaxeb~<br />

kanoni<strong>da</strong>n gamomdinare TviTmmarTveli erTeulis<br />

simboloebis gamoyeneba SeiZleba:<br />

42-e muxliT gaTvaliswinebul rwmunebulis<br />

beWedze, TviTmmaTvelobis warmomadgenlobiTi<br />

organos samarTlebriv faqtebze,<br />

parlamentis Tavmjdomaris<br />

viziti gorSi<br />

21 maiss, parlamentis Tavmjdomare gorSi<br />

imyofebo<strong>da</strong>. <strong>da</strong>viT baqraZe mosaxleobas Sexv<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> xelisuflebis mier <strong>da</strong>saxuli gegmebis<br />

Sesaxeb esaubra. Mmanamde ki yvelas<br />

arCevnebze misvlisaken mouwo<strong>da</strong>, radgan misi<br />

TqmiT, TiToeuli maTganis xma mniSvnelovania<br />

qveynis momavlisaTvis. Tumca, rogorc<br />

parlamentis Tavmjdomarem aRniSna, es ar<br />

iyo winasaarCevno Sexvedra, misi gancxadebiT<br />

saqarTvelos xelisufleba yovelTvis iqneba<br />

xalxTan mudmivi kontaqtis reJimSi. baqra-<br />

Zis azriT, swored esaa mTavari imisTvis, rom<br />

mTavrobas esmodes mosaxleobis problemebi<br />

<strong>da</strong> moTxovnebi, radgan maTi mxri<strong>da</strong>n miRebuli<br />

informaciebis safuZvelze <strong>da</strong>igegmos, Tu ra<br />

sWirdeba mosaxleobas <strong>da</strong> ra un<strong>da</strong> gakeTdes<br />

amisaTvis. <strong>da</strong>viT baqraZem paralelebi gaavlo<br />

gasul wlebTan <strong>da</strong> aRniSna, rom qveyanaSi am<br />

dromde marTlac mniSvnelovani sasikeTo<br />

Zvrebi ganxorciel<strong>da</strong>, Tumca misive TqmiT, jer<br />

kidev bevri ramaa Sesacvleli. xelisufleba<br />

samomavlo<strong>da</strong>c araerTi mniSvnelovani programis<br />

ganxorcielebas gegmavs. maT Soris, kvlav<br />

gagrZeldeba gzebis SekeTeba, axali saavadmyofoebis<br />

mSenebloba <strong>da</strong> socialuri fenis<br />

vauCerizacia. sa<strong>da</strong>zRveo vauCeriT TiToeul<br />

maTgans eqneba SesaZlebloba ufaso samedicino<br />

gamokvleva Caitaros. gagrZeldeba aseve<br />

skolebis reabilitaciis procesi <strong>da</strong> yvela<br />

maTgani Tanamedrove ier-saxes miiRebs. Sexvedris<br />

<strong>da</strong>sasruls baqraZem gorelebs mimarTa<br />

<strong>da</strong> aRuTqva, rom omgamovlili mosaxleobis<br />

mimarT xelisufleba mu<strong>da</strong>m maqsimalur yuradRebas<br />

gamoiCens.<br />

nino CibCiuri<br />

korespondenciebze, oficialur madlobebze,<br />

savizito an misasalmebel baraTebze <strong>da</strong> mosawvevebze.<br />

saqarTvelos parlamentTan arsebuli heraldikis<br />

saxelmwifo sabWos Tavjdomarem<br />

el<strong>da</strong>r Sengelaiam xeli moawera werils, romelic<br />

<strong>qurTis</strong> <strong>da</strong> <strong>eredvis</strong> municipalitetebis<br />

sakrebulos Tavjdomareebs gaegzavna.<br />

werilis Tanaxmad,<br />

`saqarTvelos parlamentTan arsebulma<br />

heraldikis saxelmwifo sabWom gaiziara<br />

sakrebuloebis moTxovna <strong>da</strong> SeimuSava <strong>qurTis</strong><br />

<strong>da</strong> <strong>eredvis</strong> municipalitetebis simbolikis<br />

(droSis <strong>da</strong> <strong>gerbi</strong>s) proeqtebi.<br />

proeqtSi gaTvaliswinebulia regionis<br />

istoriuli memkvidreoba <strong>da</strong> Sesrulebulia<br />

heraldikis kanonebis <strong>da</strong>cviT.~<br />

aRniSnuli sabWo <strong>da</strong>debiTad afasebs qur-<br />

Tis <strong>da</strong> <strong>eredvis</strong> municipalitetebis <strong>gerbi</strong>s<br />

<strong>da</strong> droSis proeqtebs <strong>da</strong> misaRebad miaCniaT<br />

aseTi saxiT <strong>da</strong>mtkiceba.<br />

Sesabamisi municipalitetebis sakrebuloebis<br />

<strong>da</strong>dgenilebiT simboloebi_<strong>gerbi</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>droSa</strong> <strong>da</strong>mtkicebul iqna saqarTvelos prazidentTan<br />

arsebuli heraldikis saxelmwifo<br />

sabWosTan SeTanxmebiT.<br />

parlamentSi Seiqmna specialuri komisia,<br />

romelmac uzrunvelyo <strong>gerbi</strong>sa <strong>da</strong> droSis<br />

Seqmnis <strong>da</strong>finanseba<br />

heraldikis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT martSi,<br />

bazaleTze, TviTmmarTvelobis warmomadgenlebisTvis<br />

3-dRiani seminari gaimarTa.<br />

„adgilobrivi TviTmmarTvelobis Sesaxeb“<br />

saqarTvelos organul kanonSi cvlilebisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebis Setanis Taobaze<br />

muxli 1. „adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />

Sesaxeb“ saqarTvelos organul<br />

kanonSi (saqarTvelos sakanonmdeblo macne,<br />

N2, 09.01.2006, mux. 12) Setanil iqnes Semdegi<br />

cvlileba <strong>da</strong> <strong>da</strong>mateba:<br />

1. me-8 muxli Camoyalibdes Semdegi re<strong>da</strong>qciiT:<br />

„muxli 8. TviTmmarTveli erTeulis<br />

simboloebi<br />

1. saqarTvelos saxelmwifo simboloTa<br />

gamoyenebis wesis <strong>da</strong>cviT TviTmmarTvel<br />

erTeuls aqvs <strong>gerbi</strong> <strong>da</strong> <strong>droSa</strong>.<br />

2. TviTmmarTveli erTeulis gerbs <strong>da</strong><br />

<strong>droSa</strong>s saqarTvelos parlamentTan arsebuli<br />

heraldikis saxelmwifo sabWosTan<br />

winaswari konsultaciebis safuZvelze<br />

<strong>da</strong> misi TanxmobiT adgens TviTmmarTveli<br />

erTeulis sakrebulo. TviTmmarTveli er-<br />

Teulis simboloebi eqvemdebareba saqarTvelos<br />

kanonmdeblobiT gansazRvruli<br />

wesiT saxelmwifo registracias.<br />

3. TviTmmarTveli erTeulis simbolo-<br />

Ta gamoyenebis wesi ganisazRvreba saqarTvelos<br />

prezidentis brZanebulebiT.“<br />

2. 67-e muxls <strong>da</strong>ematos Semdegi Sinaarsis<br />

me-3 punqti:<br />

„3. saqarTvelos prezidentma 2010<br />

wlis 1 ivnisamde uzrunvelyos am kanonis<br />

me-8 muxlis me-3 punqtiT gansazRvruli<br />

brZanebulebis gamocema.“<br />

muxli 2. es kanoni amoqmeddes gamoqveynebisTanave.<br />

saqarTvelos prezidenti<br />

mixeil saakaSvili<br />

Tbilisi,<br />

2010 wlis 20 aprili.


konfliqtis zona<br />

cxinvalis reJimi axalgoris mimarTulebiT<br />

rusuli proeqtiT gzis mSeneblobis winaaRmdegia<br />

cxinvalis reJimi axalgoris<br />

mimarTulebiT rusuli proeqtiT<br />

gzis mSeneblobis winaaRmdegia.<br />

rogorc `osuri radio~ iuwyeba,<br />

amis Sesaxeb cxinvalis reJimis<br />

liderma, eduard kokoiTim de<br />

faqto Zalovani struqturebisa<br />

<strong>da</strong> ruseTis uSiSroebis federaluri<br />

samsaxuris sasazRvro sammarTvelos<br />

warmomadgenlebis er-<br />

Tobliv TaTbirze ganacxa<strong>da</strong>.<br />

`cxinvali<strong>da</strong>n leningoramde<br />

(axalgori) Zveli gzis mSeneblobis<br />

kategoriuli winaaRmdegi<br />

varT. ruseTis regionuli ganvi-<br />

Tarebis saministrom samxreT oseTis<br />

azri un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos<br />

<strong>da</strong> axali gegma <strong>da</strong>amtkicos. axali<br />

gza, romelsac qve<strong>da</strong> gzas uwodeben,<br />

ufro mosaxerxebelia, mTel<br />

rig <strong>da</strong>saxlebul punqtebs faravs<br />

<strong>da</strong>, rac aranaklebad mniSvnelovania<br />

- naklebad xarjiania~, - ganacxa<strong>da</strong><br />

kokoiTim.<br />

e.w. prezidentis TqmiT, Tu e.w.<br />

samxreT oseTis azri ar iqneba<br />

gaTvaliswinebuli, cxinvali gzis<br />

mSeneblobis nebarTvas ar gascems.<br />

e.w. qve<strong>da</strong> gzis upiratesobas<br />

cxinvalis regionSi mdgari rusi<br />

mesazRvreebis ufrosi aleqsandre<br />

murzinic eTanxmeba.<br />

`es gza mesazRvreebisTvis ufro<br />

xelsayrelia. gza, romelic saqarTvelos<br />

saxelmwifo sazRvarTan<br />

gaivlis, sasazRvro saguSagoebis<br />

asaSeneblad <strong>da</strong> sazRvris <strong>da</strong>cvisTvis<br />

aris aucilebeli~, - ganacxa<strong>da</strong><br />

murzinma.<br />

cxinvali<strong>da</strong>n axalgorisken gzis<br />

axali variantis sigrZe 45 kilometria<br />

<strong>da</strong> soflebze – dmenisze,<br />

Rromze, winagaraze, monastersa <strong>da</strong><br />

axmajze gadis. amasTan, Rromamde<br />

gzis mSenebloba ukve <strong>da</strong>srulebulia,<br />

sai<strong>da</strong>nac axalgoramde 26<br />

kilometria.<br />

am pirobebSi ruseTis regionuli<br />

ganviTarebis saministros mier<br />

Zveli, 100-kilometriani gzis<br />

mSeneblobis <strong>da</strong>Jinebul moTxovnas<br />

kokoiTi gaugebars uwodebs. misi<br />

SefasebiT, Zveli gza amJamindel<br />

mdgomareobaSi SesaZlebelia, sa-<br />

Ta<strong>da</strong>rigo gzad <strong>da</strong>tovon.<br />

9 Tviani tyveobis Semdeg<br />

cxinvalis sasamarTlos <strong>da</strong>rbazi<strong>da</strong>n<br />

kaspis raionis sofel<br />

Tvaurebis sami mcxovrebi - levan<br />

biganaSvili, aleko didebaSvili<br />

<strong>da</strong> merab Tvauri – 13 maiss<br />

gaaTavisufles. osurma mxarem<br />

isini evrokavSiris sa<strong>da</strong>mkvirveblo<br />

misiis SuamavlobiT qarTul<br />

mxares ga<strong>da</strong>sca, goris policiaSi<br />

<strong>da</strong>kiTxvis Semdeg ki cxinvali<strong>da</strong>n<br />

gaTavisuflebulebi naTesavebs<br />

Sexvdnen. soflebis lamisyanis<br />

<strong>da</strong> Tvaurebis 6 mcxovrebi gasuli<br />

wlis agvistos TveSi tyeSi SeSis<br />

Wrisas egreT wodebulma rusma<br />

mesazRvreebma sazRvris ukanonod<br />

ga<strong>da</strong>kveTis braldebiT <strong>da</strong>akaves -<br />

jer axalgorSi hyav<strong>da</strong>T, 4 dRis<br />

Semdeg ki cxinvalSi ga<strong>da</strong>iyvanes.<br />

rogorc gaTavisuflebulebi amboben,<br />

am drois ganmavlobaSi 5<br />

sasamarTlo procesi gaimarTa <strong>da</strong><br />

mosamarTlem maTi gaTavisuflebis<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba mxolod 13 maiss<br />

miiRo. gaTavisuflebulebis TqmiT,<br />

maT fizikur Seuracxyofas ar<br />

ayenebdnen, magram mZime pirobebSi<br />

uxdebo<strong>da</strong>T yofna. levan biganaSvilma<br />

<strong>da</strong> aleko didebaSvilma<br />

Jenevis molaparakebebis 11-e<br />

raundze a<strong>da</strong>mianTa gatacebis<br />

faqtebze imsjeleben. amis Sesaxeb<br />

Jenevis molaparakebebis TanaTavmjdomarem,<br />

gaero-s warmomadgenelma<br />

anti turunenma dRes saqarTvelos<br />

sagareo saqmeTa ministr<br />

grigol vaSaZesTan Sexvedris Semdeg<br />

ganacxa<strong>da</strong>. `ministrTan Sexvedrisas<br />

19 wlis qarTveli axalgazrds<br />

gatacebis faqtis Sesaxeb<br />

Sevityve <strong>da</strong> am sakiTxs aucileblad<br />

<strong>da</strong>vayenebT molaparakebebis<br />

cxinvalis cixeSi <strong>da</strong>rCenili sxva<br />

qarTveli patimrebis mdgomareobis<br />

Sesaxebac isaubres. maTi TqmiT,<br />

yvelaze mZimed samxedro tyve<br />

zviad kobalaZea.<br />

manmade ki cxinvalis regionSi<br />

Tomas hamarbergi imyofebo<strong>da</strong>,<br />

romelmac cxinvali<strong>da</strong>n 3 lamisyaneli<br />

gamoiyvana. manamde ki<br />

qarTulma mxarem osur mxares 6<br />

osi erovnebis moqalaqe ga<strong>da</strong>sca.<br />

mxareebi gacvlis Sesaxeb ar saubroben,<br />

magram faqtia, rom bolo<br />

periodSi rogorc erTi, ise meore<br />

mxri<strong>da</strong>n 6–6 moqalaqe gaTavisufl<strong>da</strong>.<br />

de faqto respublikis<br />

saxalxo <strong>da</strong>mcvelma <strong>da</strong>viT sanakoevma<br />

ki osuri mediisTvis micemul<br />

interviuSi ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />

aRniSnuli nabijiT osuri mxare<br />

gamoTqvams mzadyofnas imuSaos<br />

yvela <strong>da</strong>kavebulis gasaTavisufleblad.<br />

rogorc cnobilia, osuri<br />

mxare moiTxovs patimrebis<br />

gaTavisuflebas principiT - „yvela<br />

yvelaze“. qarTuli mxare ki<br />

mZime <strong>da</strong>naSaulisTvis msjavrdebuli<br />

osi erovnebis moqalaqeebis<br />

gaTavisuflebaze ar Tanxmdeba.<br />

molaparakebebis morigi raundi<br />

8 ivliss gaimarTeba<br />

momdevno raundze. un<strong>da</strong> moiZebnos<br />

meqanizmi am problemis ga<strong>da</strong>saWrelad.<br />

SevecdebiT, am problemis<br />

normalurad ga<strong>da</strong>wyvetis gza vipovoT,<br />

raTa realuri Sedegi mivi-<br />

RoT. am faqtebs sWirdeba saerTa-<br />

Soriso sazogadoebis yuradReba<br />

<strong>da</strong> konkretuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebi.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, kidev erTxel <strong>da</strong>dgeba<br />

devnilebis <strong>da</strong>brunebis sakiTxi~, -<br />

ganacxa<strong>da</strong> anti turunenma. SegaxsenebT,<br />

rom Jenevis molaparakebebi<br />

me-11 raundi 8 ivliss gaimarTeba.<br />

kokoiTi defaqto<br />

ministrebs emuqreba<br />

e.w. samxreT oseTis mTavrobis<br />

ramdenime ministrs kokoiTi<br />

Tanamdebobi<strong>da</strong>n gaTavisuflebiT<br />

emuqreba. `ria novostis~ cnobiT,<br />

amis Sesaxeb eduard kokoi-<br />

Tim maT satelefono interviuSi<br />

ganucxa<strong>da</strong>. ministrebis <strong>da</strong>Txovnis<br />

mizezad ki e.w. prezidentma is<br />

faqti <strong>da</strong>asaxela, rom isini <strong>da</strong>kisrebul<br />

movaleobebs ver asruleben.<br />

`me miviReb yvelaze radikalur<br />

zomebs im ministrebsa <strong>da</strong><br />

uwyebebTan <strong>da</strong>kavSirebiT, romlebic<br />

maTze <strong>da</strong>kisrebul movaleobebs ar<br />

asruleben. am sakiTxTan mimarTebaSi<br />

ukompromiso viqnebi <strong>da</strong> mivaRwev<br />

imas, rom mTavrobam efeqturad<br />

imuSaos. dRes mTavrobis<br />

sruli SemadgenlobiT ga<strong>da</strong>dgomis<br />

sakiTxi ar dgas. mxolod ramdenime<br />

ministri <strong>da</strong>tovebs samsaxurs~,<br />

- ganacxa<strong>da</strong> kokoiTim. misive<br />

TqmiT, Tu romeli ministri <strong>da</strong>tovebs<br />

samsaxurs, amas saparlamento<br />

jgufi ga<strong>da</strong>wyvets, romlebmac<br />

garkveul sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

garemoebebi un<strong>da</strong> gamoikvlion.<br />

samxreT oseTis de faqto respublikis<br />

parlamentma premierministrisTvis,<br />

vadim brovcevisTvis<br />

undoblobis gamocxadebis<br />

sakiTxi sesiis dRis wesrigi<strong>da</strong>n<br />

moxsna. parlamentma mxolod<br />

mTavrobis saqmianobis Semswavleli<br />

sagamoZiebo komisiis Seqmnis<br />

sakiTxi xmaTa umravlesobiT<br />

ga<strong>da</strong>wyvita. <strong>da</strong>axloebiT erTi<br />

Tvis win ramdenime deputatma<br />

parlamentis prezidiums brovcevisTvis<br />

undoblobis gamocxadebis<br />

sakiTxis <strong>da</strong>yenebis wina<strong>da</strong>debiT<br />

mimarTa. isini premier-ministrs<br />

umoqmedobaSi <strong>da</strong> rusuli finansuri<br />

<strong>da</strong>xmarebis aramiznobriv<br />

xarjvaSi a<strong>da</strong>naSaulebdnen. parlamentma<br />

undoblobis sakiTxis <strong>da</strong>yeneba<br />

gaurkveveli vadiT ga<strong>da</strong>do.<br />

manamde ki vadim brovcevi moskovSi<br />

ruseTis uSiSroebis sab-<br />

sofel Tvaurebis mcxovrebTa<br />

gaTavisufleba cxinvalSi Jenevis<br />

saerTaSoriso diskusiis TanaTavmjdomareTa<br />

vizits <strong>da</strong>emTxva. delegacia<br />

cxinvalSi Jenevis diskusiis<br />

morigi raundis dRis wesrigis<br />

SesaTanxmeblad Cavi<strong>da</strong>. diskusia<br />

7–8 ivniss gaimarTeba. evrokav-<br />

Siris specialuri warmomadgeneli<br />

pier moreli, gaeros specwarmomadgeneli<br />

anti turuneni <strong>da</strong><br />

euTos moqmedi Tavmjdomaris warmomadgeneli<br />

bolaT nurgalievi<br />

cxinvalSi de faqto respublikis<br />

prezidents eduard kokoiTis,<br />

mis specialur warmomadgenels<br />

postkonfliqtur sakiTxebSi boris<br />

CoCievs <strong>da</strong> de faqto respublikis<br />

saxalxo <strong>da</strong>mcvels <strong>da</strong>viT<br />

sanakoevs Sexvdnen. Sexvedraze ganixilebo<strong>da</strong>:<br />

ugzo-ukvlod <strong>da</strong>kargulTa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>kavebulTa sakiTxebi,<br />

konfliqtis zonis usafrTxoebisa<br />

<strong>da</strong> iq mcxovrebTa Seuferxebeli<br />

ga<strong>da</strong>adgilebis problema. Sexvedris<br />

<strong>da</strong>srulebis Semdeg ergneT-<br />

Si <strong>da</strong>brunebulma pier morelma<br />

aRniSna, rom male incidentebis<br />

prevenciisa <strong>da</strong> maTze reagirebis<br />

meqanizmis samuSao jgufis Sexvedrebis<br />

aRdgena iqneba Sesa-<br />

Zlebeli, radgan osurma mxarem<br />

dRevandel Sexvedraze amisTvis<br />

3<br />

Wos mdivans nikolai patruSevs<br />

<strong>da</strong> prezidentis administraciis<br />

xelmZRvanels sergei nariSkins<br />

Sexv<strong>da</strong>. cxadia, rom brovcevi iq<br />

marto sareabilitacio proeqtebis<br />

gansaxilvelad ar Casula.<br />

mis kval<strong>da</strong>kval, ori dRis Semdeg,<br />

igive pirebs de faqto respublikis<br />

prezidenti eduard kokoiTic<br />

Sexv<strong>da</strong>. rTuli saTqmelia, Seariges<br />

Tu ara kremlSi brovcevi <strong>da</strong><br />

kokoiTi, magram parlamentma, sa<strong>da</strong>c<br />

kokoiTi konstituciur umravlesobas<br />

flobs, brovcevis<br />

undoblobis sakiTxi ga<strong>da</strong>do. es<br />

yvelaferi cxadyofs, rom premierministrs<br />

kremlSi isev mfarveloben.<br />

de faqto parlamentis sxdomis<br />

Semdeg deputatebs <strong>da</strong> mTavrobis<br />

wevrebs kokoiTi Sexv<strong>da</strong>,<br />

Sexvedras brovcevic eswrebo<strong>da</strong>.<br />

kokoiTim deputatebs mxar<strong>da</strong>Wera<br />

aRuTqva <strong>da</strong> <strong>da</strong>sawyisSi mTavrobis<br />

mkacri kritikiT gamovi<strong>da</strong>. <strong>da</strong>rbazSi<br />

Sekrebilebi fiqrobdnen, rom<br />

sityvis <strong>da</strong>srulebisas kokoiTi<br />

brovcevs Tanamdebobi<strong>da</strong>n wasvlis<br />

Sesaxeb gancxadebis <strong>da</strong>weras iqve<br />

mosTxov<strong>da</strong>, magram moulodnelad<br />

de faqto respublikis prezidentma<br />

premier-ministrs ndoba<br />

gamoucxa<strong>da</strong> <strong>da</strong> joxi ruseTi<strong>da</strong>n<br />

Camosul ekonomikuri gundis mxolod<br />

ramdenime ministrze ga<strong>da</strong>texa.<br />

kokoiTisa <strong>da</strong> brovcevis<br />

<strong>da</strong>pirispireba ramdenime Tvis<br />

win <strong>da</strong>iwyo. oficialur mizezad<br />

brovcevis mTavrobis mier biujetis<br />

ver miReba <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>, magram<br />

eqspertebis azriT, es konfliqti<br />

rusuli finansuri <strong>da</strong>xmarebis<br />

ga<strong>da</strong>nawilebas mohyva.<br />

aRsaniSnavia, rom bolo periodSi<br />

finansur nakadebs mTlianad<br />

brovcevis ekonomikuri gundi<br />

akontroleb<strong>da</strong>, kokoiTi ki amas<br />

ver itan<strong>da</strong>. maTi brZola, ZiriTa<strong>da</strong>d,<br />

mediasaSualebebiT mimdinareob<strong>da</strong>.<br />

kokoiTis kontrolirebuli<br />

saagento `osinformi~, sa<strong>da</strong>c<br />

prezidentis administraciis cenzuris<br />

gareSe erTi sityvac ki ar<br />

qveyndeba, brovcevs Celiabinskel<br />

maradiorsa <strong>da</strong> qurdbacacas uwodeb<strong>da</strong>.<br />

brovcevis mxar<strong>da</strong>mWeri saagento<br />

`erseoinformi~ ki CaSlil<br />

sareabilitacio samuSaoebSi<br />

prezidents <strong>da</strong> mis gunds a<strong>da</strong>na-<br />

Sauleb<strong>da</strong>.<br />

Jenevis saerTaSoriso<br />

diskusiis me-11 raun<strong>da</strong>mde<br />

mzadyofna gamoxata. didi xania<br />

ergneTis Sexvedra aRar gamarTula<br />

- osuri mxare ugzo-ukvlod<br />

<strong>da</strong>kargulTa bedis garkvevamde<br />

SexvedrebSi monawileobaze uars<br />

ambob<strong>da</strong>. moreli ar gamoricxavs,<br />

rom Jenevis diskusiamde ergneTSi<br />

erTi Sexvedris mowyoba gaxdes<br />

SesaZlebeli. osuri mxare Jenevis<br />

diskusiis morig raundze kidev<br />

erTxel moiTxovs qarTuli mxaris<br />

mier cecxlis ganuaxleblobisa<br />

<strong>da</strong> Zalis gamouyeneblobis Sesaxeb<br />

specialur dokumentze xelis<br />

moweras. qarTuli mxare aseT dokumentze<br />

xelmowerisgan Tavs imis<br />

gamo ikavebs, rom medvedev- sarkozis<br />

SeTanxmebiT cecxlis Sewyvetis<br />

Sesaxeb miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

ukve Sesrulebulia.<br />

euTos warmomadgenelma bolaT<br />

nurgalievma radio TavisuflebasTan<br />

saubarSi ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />

usafrTxoebis uzrunvelsayofad<br />

ramdenime varianti muSavdeba <strong>da</strong>,<br />

sabolood, kompromisuli varianti<br />

iqneba miRebuli. Jenevis<br />

diskusiis TanaTavmjdomareebma<br />

cxinvalSi viziti <strong>da</strong>debiTad Seafases.<br />

paraskevs isini Sexvedrebs<br />

saqarTvelos xelisuflebis warmomadgenlebTan<br />

gamarTaven.<br />

,,meomaro, icnobde<br />

Sens mters~<br />

cxinvalis regionSi dislocirebul<br />

rus okupantebs saagitacio<br />

furclebi <strong>da</strong>uriges. amis Sesaxeb<br />

rusuli media iuwyeba. saagitacio<br />

furclebze, romlis saTauria<br />

- `meomaro, icnobde Sens mters~,<br />

moyvanilia monacemebi saqarTvelos<br />

armiis amJamindeli Semadgenlobis<br />

<strong>da</strong> SeiaraRebis, sabrZolo<br />

gamocdilebisa <strong>da</strong> momzadebis<br />

gavlili programebis Sesaxeb.<br />

qarTuli armiis Zlier mxareebad<br />

nato-s instruqtorebis<br />

mier saxmeleTo jarebis bevri<br />

qve<strong>da</strong>nayofis momzadeba, Tanamedrove<br />

amerikuli <strong>da</strong> Turquli<br />

SeiaraRebiTa <strong>da</strong> teqnikiT aRWurva,<br />

eraysa <strong>da</strong> avRaneTSi konkretuli<br />

brigadebis mier miRebuli gamocdileba<br />

<strong>da</strong> ruseT-saqarTvelos<br />

omSi ramdenime brigadis monawileoba<br />

saxeldeba.<br />

saqarTvelos jaris sust mxareebad<br />

ki rusi okupantebis aRmzrdelebi<br />

samxedro mosamsaxureebis<br />

<strong>da</strong>bal moralur-fsiqologiur<br />

mdgomareobas, <strong>da</strong>bal samxedro<br />

disciplinas <strong>da</strong> dezertirobis<br />

SemTxvevebs asaxeleben.<br />

politikuri miTiTeba ki saagitacio<br />

furclis pirvelive<br />

abzacSia <strong>da</strong>fiqsirebuli: `2001<br />

wels saqarTvelos xelisuflebam<br />

mkveTrad Seicvala sagareo<br />

politikuri kursi ruseTi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>savleTisken, Semdeg ki ganacxa<strong>da</strong>,<br />

rom Crdiloatlantikur alians-<br />

Si surs Sesvla. amiT sabolood<br />

gaafuWa urTierToba Cven saxelmwifosTan.<br />

imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom<br />

2008 wlis omis Semdeg aSS-m <strong>da</strong><br />

evropam saqarTvelos zurgi aqcies,<br />

saakaSvilis mTavroba aqtiur<br />

antirusul politikas <strong>da</strong> qveynis<br />

gaZlierebuli tempiT militarizacias<br />

agrZelebs~, - naTqvamia<br />

rusi okupantebisTvis <strong>da</strong>rigebul<br />

furclebSi.<br />

analogiuri xasiaTis furclebi<br />

2008 wels, ruseT-saqarTvelos<br />

omis <strong>da</strong>wyebamde ruseTis 58-e<br />

armiis jariskacebsac <strong>da</strong>uriges.<br />

swored am armiis qve<strong>da</strong>nayofebi<br />

awarmoebdnen saqarTvelos winaaRmdeg<br />

brZolebs.<br />

`gatacebuli moqalaqeebis~<br />

saqmeebze muSaoba grZeldeba<br />

e.w. samxreT oseTSi evrokavSiris<br />

eqspertebi `gatacebuli<br />

moqalaqeebis~ saqmeebze muSaobas<br />

agrZeleben. rogorc saagento<br />

`resi~ iuwyeba, amis Sesaxeb cxinvalis<br />

reJimis a<strong>da</strong>mianis uflebaTa<br />

<strong>da</strong>mcvelma <strong>da</strong>viT sanakoevma<br />

ganacxa<strong>da</strong>. `eqsperti brius pegi<br />

meli dRis ganmavlobaSi cxinvalSi<br />

imyofeba. man samxreT oseTis<br />

prokuraturis warmomadgenlebTan<br />

mTeli rigi Sexvedrebi<br />

gamarTa~, - ganacxa<strong>da</strong> sanakoevma.<br />

misive ganmartebiT, Sexvedrebis<br />

mizani isev e.w. samxreT oseTis<br />

gatacebuli moqalaqeebis Sesaxeb<br />

informaciis miRebaa. aRniSnul<br />

problemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT evrokavSiris<br />

eqpertebi - brius pegi<br />

<strong>da</strong> nikolas sebire cxinvalSi<br />

ukve oTxjer imyofebodnen. isini<br />

aRniSnul procesSi evrosabWos<br />

a<strong>da</strong>mianis uflebaTa komisris Tomas<br />

hamarbergis inciativiT CaerTnen.<br />

cxinvalis reJimis monacemebiT,<br />

saqarTvelos Zalovani stuqturebis<br />

TanamSromlebma 2008<br />

wlis 13 oqtombers alan xugaevi,<br />

alan xaCirovi <strong>da</strong> soltan plievi,<br />

8 oqtombers ki ikaevi <strong>da</strong> kabisovi<br />

gaitaces. 25 marts xugaevis,<br />

xaCirovis <strong>da</strong> plievis dedebi<br />

gorSi imyofebodnen <strong>da</strong> qarTvel<br />

samarTal<strong>da</strong>cvelebs Cveneba misces.<br />

gverdi moamza<strong>da</strong> nino CibCiurma


,,mrgvali magi<strong>da</strong>~ devnilTa problemebze<br />

eleqtroenergiisa <strong>da</strong> bunebrivi airis sakiTxebi.<br />

kompetentur pirebTan devnilebma uSualod<br />

ganixiles energomomaragebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

<strong>da</strong>valianebebi <strong>da</strong> aseve imsjeles Tu ra gziT<br />

moxdeba misi <strong>da</strong>farva.Ddevnilebi moiTxovdnen ga<strong>da</strong>saxadebis<br />

ga<strong>da</strong>vadebas, razec energokompaniis<br />

warmomadgenelma ganacxa<strong>da</strong>, rom es ga<strong>da</strong>vadeba<br />

SesaZlebelia maqsimum sami TviT, am periodSi<br />

devnilma abonentebma moxmarebuli denis safasuri<br />

mTlianad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>faron.<br />

arsebul <strong>da</strong>valianebaze isaubra ,,gorigazis~<br />

warmomadgenelmac <strong>da</strong> aRniSna, rom iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebuli pirebi saxelmwifo SeRavaTebiTac<br />

sargebloben <strong>da</strong> amdenad ga<strong>da</strong>saxadis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong><br />

maT ar un<strong>da</strong> gauWirdeT.<br />

Sexvedris organizeba axalgazr<strong>da</strong> iuristTa<br />

10 maiss axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociaciis goris<br />

ofisSi iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebuli pirebi ,,energo<br />

pro jorjiasa <strong>da</strong> s.s. gorigazis~ warmomadgenlebs<br />

Sexvdnen. devnilTa problemebis ganxilvas aseve<br />

eswrebo<strong>da</strong> ltolvilTa <strong>da</strong> gansaxlebis regionuli<br />

sammarTvelos xelmZRvaneli manana WampuriZe.<br />

Sexvedraze ZiriTa<strong>da</strong>d ori problema gamoikveTa,<br />

romelTa Sesaxebac devnilebma isaubres.Eesenia<br />

asociaciis goris organizaciam uzrunvelyo.<br />

Sexvedris <strong>da</strong>sasruls iuristebi acxadebdnen,<br />

rom devnilebis sacxovrebel pirobebTan SesabamisobaSi<br />

ga<strong>da</strong>saxadebi mainc didia, rac iZulebiT<br />

ga<strong>da</strong>adgilebuli pirebisTvis xelmiuwvdomelia.<br />

isini Tvlian, <strong>da</strong>valianebebTan <strong>da</strong>kavSirebiT saxelmwifos<br />

mxri<strong>da</strong>n ufro qmediTi nabijebi un<strong>da</strong><br />

ga<strong>da</strong>idgas.<br />

nino CibCiuri<br />

rogor ganisazRvreba bunebrivi airis ga<strong>da</strong>saxadi ?!<br />

gorSi, wmin<strong>da</strong> wylis CasaxlebaSi mcxovreb<br />

devnilebs sruli informacia ar gaaCniaT saxelmwifo<br />

subsidiebis moqmedebis vadis Sesaxeb. zogierTi<br />

maTgani ambobs, rom ufasod bunebrivi airiT<br />

mimdinare wlis maisamde isargebleben, nawili ki<br />

acxadebs, rom es privilegia martis bolos <strong>da</strong>srul<strong>da</strong>.<br />

umravlesoba aRniSnavs, rom bunebrivi airis<br />

ga<strong>da</strong>saxadi kotejebSi Sesaxlebis dRi<strong>da</strong>n saer-<br />

Tod ar ga<strong>da</strong>uxdiaT. arian iseTebic, romlebsac ga<strong>da</strong>saxadis<br />

ga<strong>da</strong>xdis SemTxvevebi hqon<strong>da</strong>T. devnili:<br />

`jerjerobiT gazis ga<strong>da</strong>saxadi ar ga<strong>da</strong>gvixdia<br />

<strong>da</strong> mamasaxlisebi amboben, ar mogviwevso ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong><br />

maisamdeo, magram mainc vfrTxilobT. mas Semdeg,<br />

rac denis ga<strong>da</strong>saxadebi moulodnelad mogvivi<strong>da</strong>,<br />

gazzec vfrTxilobT. vcdilobT ekonomiurad<br />

movixmaroT, radgan SeiZleba uceb mogvTxovon ga<strong>da</strong>saxadis<br />

ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>. ise, qviTrebi yovelTviurad<br />

mogvdis.~ –aRniSnavs devnili liana zubaSvili,<br />

`gazis qviTari mxolod ianvarSi momivi<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

maSinve ga<strong>da</strong>vixade. mere mamasaxlisebma Tqves,<br />

maisamde saxelmwifo ga<strong>da</strong>ixdiso. zustad ar viciT<br />

ra iqeneba~. _acxadebs indira qobulaSvili.<br />

`-Tqves, rom saxelmwifo martamde ga<strong>da</strong>ixdiso,<br />

araferi ar viciT jerjerobiT. ise, yovelTviurad<br />

modian kompaniidian, iweren mricxvelis monacemebs<br />

<strong>da</strong> Semdeg qviTrebi modis.~aRniSnavs nugzar cot-<br />

niaSvili.<br />

mTavrobis gankargulebiT, 2010 wlis 1 ianvarmde<br />

kotejis tipis CasaxlebebSi macxovrebelTaTvis<br />

ojaxze saxelmwifo subsidia bunebriv airTan mimarTebaSi<br />

100 lars Seadgen<strong>da</strong>. korpusis tipis<br />

CasaxlebebisaTvis ki subsidia 70 lariT iyo gansazRvruli.<br />

`gori-gazis~ direqtoris movaleobis<br />

Semsruleblis Tengiz aleqsiZis gancxadebiT, am<br />

etapze devnilebs bunebrivi airi Seuferxeblad<br />

miewodebaT. saxelmwifosa <strong>da</strong> `gori-gazs~ Soris sityvieri<br />

SeTanxmeba arsebobs, romlis safuZvelzec,<br />

Tanxebis moZiebis Semdeg, iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebuli<br />

mosaxleobis mier moxmarebuli bunebrivi<br />

airis safasuri kompanias <strong>da</strong>axlovebiT mimdinare<br />

wlis ivnisSi <strong>da</strong>ericxeba. Tengiz aleqsiZe ambobs,<br />

rom devnilebs am etapze ar sTxoven aseve wina periodSi<br />

im ga<strong>da</strong>xarjvebis <strong>da</strong>farvas, rac saxelmwifos<br />

mier gamoyofil subsidias aRematebo<strong>da</strong>. aRniSnuli<br />

SeTanxmebis mixedviT saxelmwifo iRebs<br />

valdebulebas, wina TveebSi <strong>da</strong>fiqsirebuli ga<strong>da</strong>xarjvebic<br />

<strong>da</strong>ufaros devnilebs, xolo maT, visac<br />

ga<strong>da</strong>xarjvebi <strong>da</strong>faruli <strong>aqvT</strong>, ga<strong>da</strong>xdili Tanxa<br />

ukan <strong>da</strong>ubrundebaT.<br />

nino CibCiuri<br />

xurvaleTSi sagazafxulo Tesva <strong>da</strong>iwyo<br />

farglebSi xorcieldeba. sul, <strong>da</strong>xmarebas Si<strong>da</strong> qarTlSi,<br />

qvemo qarTlsa <strong>da</strong> kaxeTSi (devnilTa 13 CasaxlebaSi) 1<br />

900 ojaxi miiRebs. am aqciis farglebSi `meqanizaciis<br />

proeqti~ devnilebs sasoflo sameurneo samuSaoebs<br />

ufasod Cautarebs.<br />

koba subelianma devnilebTan saubrisas aRniSna, rom<br />

msgavsi RonisZiebebis Sedegad isini saxelmwifoze naklebad<br />

iqnebian <strong>da</strong>mokidebulni: `amerikis mTavrobis <strong>da</strong>xmarebiT<br />

451 heqtari miwis farTobi <strong>da</strong>iTeseba. miRebuli mosavali<br />

mTlianad devnilebis iqneba. es Tesli iseTia, rom erT<br />

heqatarze 2-3-jer meti mosavali modis, vidre sxva<br />

SemTxvevaSi. rac mTavaria, devnilebi sxvis <strong>da</strong>xmarebaze ar<br />

iqnebian <strong>da</strong>mokidebulni. erTxel <strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod, am a<strong>da</strong>mianebSi<br />

<strong>da</strong>moukideblobis xarixsi ufro maRali un<strong>da</strong> iyos. rac<br />

Seexeba miwebs, saqarTvelos mTavrobis saCuqaria.~<br />

devnilebma ki aRniSnes, rom sakuTari saxsrebiT miwis<br />

<strong>da</strong>muSavebas ver SesZlebdnen. giorgi oqropiriZe: `Cven amas<br />

veranairad ver SevZlebdiT, radgan saSualeba ar gagvaCnia.<br />

verc <strong>da</strong>vTesavdiT <strong>da</strong> arc mosavali gveqnebo<strong>da</strong>. Tu amindmac<br />

xeli Segviwyo, kmayofilebi <strong>da</strong>vrCebiT.~<br />

RonisZiebas ltolvilTa <strong>da</strong> gansaxlebis ministr koba<br />

subelianTan erTad soflis meurneobis ministri bakur<br />

kvezereli,UUSAID-is warmomadgeneli <strong>da</strong>viT wiklauri,<br />

xurvaleTis devnilTa <strong>da</strong>saxlebaSi sagazafxulo Tesva<br />

<strong>da</strong>iwyo. simindis pirveli marcvali ltolvilTa <strong>da</strong><br />

gansaxlebis ministrma koba subelianma Caagdo. ministri<br />

Tavad <strong>da</strong>j<strong>da</strong> traqtorze <strong>da</strong> Tesvis garkveuli samuSao<br />

Seasrula. 139 devnil ojaxs simindi 70 heqtar miwis<br />

farTobze ufasod <strong>da</strong>uTeses.<br />

kompania `pionerisgan~ usasyidlod gadmocemuli 68<br />

000 dolaris Rirebulebis simindis saTesle masalas<br />

USAID- is mier <strong>da</strong>finansebuli `meqanizaciis proeqtis~<br />

`meqnizaciis proeqtis~ direqtori marika kasraZe <strong>da</strong><br />

menejeri Salva fifia <strong>da</strong>eswrebian.<br />

aSS-is saerTaSoriso ganviTarebis saagentos (USAID)<br />

mier <strong>da</strong>finansebul `meqanizaciis proeqts~ amerikuli<br />

organizacia CNFA-A `fermeri-fermers~ programis<br />

meSveobiT axorcielebs. proeqti komerciulad mdgradi,<br />

bazarze orientirebuli 25-30 agroteqnikuri serviscentris<br />

Seqmnas gegmavs, romelic 14 aTas mcire fermers<br />

moemsaxureba.<br />

nino CibCiuri<br />

4<br />

treningi<br />

arCevnebis Sesaxeb<br />

19 maiss goris sainformacio centrSi Jurnalistebs<br />

treningi Cautar<strong>da</strong>T, romelic arCevnebis gaSuqebis Temas<br />

mieZRvna. trenings adgilobrivi media saSualebebis warmomadgenlebi<br />

eswrebodnen. treningSi aseve monawileoba<br />

miiRes `xeobis macnes~ Jurnalistebma. seminars ki samoqalaqo<br />

kulturis saerTaSoriso centris warmomadgenlebi<br />

uZRvebodnen, romlebmac msgavi saxis Sexvedrebi JurnalistebTan<br />

saqarTvelos sxva<strong>da</strong>sxva regionSi moawyes.<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d msjeloba JurnalistTa uflebebze warimarTa,<br />

riTac masmediis warmomadgenlebi arCevnebze isargebleben.<br />

Jurnalistebma gaixsenes gasuli wlebis arCevnebi <strong>da</strong><br />

isaubres im <strong>da</strong>brkolebebze, rac maT muSaobis procesSi<br />

SexvedriaT arCevnebis gaSuqebisas. dRes seminarze yuradReba<br />

gamaxvil<strong>da</strong> mosaxleobis arainformirebulobazec,<br />

rogorc aRniSnuli centris wevrebma aRniSnes, mosaxleoba<br />

regionebSi am dromde ar flobs Sesabamis informacias,<br />

monawile kandi<strong>da</strong>tTa Sesaxeb.<br />

nino kasraZe<br />

samuSaoebi<br />

ukve <strong>da</strong>iwyo<br />

werovnis mosaxleoba kanalizaciis problemam<br />

Seawuxa. sxva<strong>da</strong>sxva problemis mqone<br />

devnilebs TiTqmis 3Tvea, mwyobri<strong>da</strong>n gamosuli<br />

sakanalizacio sistemis problema<br />

<strong>da</strong>emataT. aRniSnulma sakiTxma gansakuTrebiT<br />

mwvaved iCina Tavi bolo 2Tvea. xalxs<br />

araTu usiamovno suni, aramed ufro metad<br />

sibinZuris Sedegad raime epidemiis gaCenis<br />

SiSi awuxebs. rogorc me-4 rigis mcxovrebi<br />

eviko basiSvili ambobs,Seqmnil viTarebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT maT mTavrobas mimarTes. xalxi<br />

<strong>da</strong>xmarebas iTxovs.<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis gamgeblis, <strong>da</strong>viT<br />

<strong>da</strong>TaSvilis ganmartebiT, arsebuli<br />

mdgomareoba misTvis cnobilia <strong>da</strong> <strong>da</strong>zianebuli<br />

sistemis mosawesrigeblad zomebi ltolvilTa<br />

<strong>da</strong> gansaxlebis saministom miiRo. misive<br />

gancxadebiT, problemis mosagvareblad<br />

garkveuli samuSaoebi ukve <strong>da</strong>iwyo.<br />

nana kaxniaSvili


norvegiis elCi <strong>da</strong> gaeros<br />

qalTa fondi gorSi<br />

gaeros qalTa fondis (UNIFEM) aRmasrulebelma direqtorma,<br />

ines alberdim saqarTveloSi oficialuri vizitis<br />

farglebSi gorSi gamarTa Sexvedra_Si<strong>da</strong> qarTlis<br />

adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebTan, saerTa-<br />

Soriso <strong>da</strong> adgilobriv arasamTavrobo organizaciebTan,<br />

devnil <strong>da</strong> konfliqtis Sedegad <strong>da</strong>zaralebul qalebTan.<br />

SexvedraSi monawileoba miiRes: Si<strong>da</strong> qarTlis gubernatoris<br />

pirvelma moadgilem giorgi avalianma, goris municipalitetis<br />

gamgeobis aparatis ufrosma kaxa toliaSvilma<br />

<strong>da</strong> specialurad mowveulma stumrebma, romelTa<br />

Soris iyvnen: norvegiis sagangebo <strong>da</strong> sruluflebiani elCi<br />

ion rambergi, evrosabWos mrCeveli a<strong>da</strong>mianis uflebebis<br />

<strong>da</strong>rgSi sabrina biuhleri, gaeros ltolvilTa umaRlesi<br />

komisariatis warmomadgeneli gorSi aziz rajho, gaeros<br />

qalTa fondisa <strong>da</strong> evro sabWos <strong>da</strong>mkvirveblebi, qalTa<br />

fondi `taso~ <strong>da</strong> qalTa sainformacio centri, devnili <strong>da</strong><br />

konfliqtis Sedegad <strong>da</strong>zaralebuli qalebi.<br />

Sexvedra norvegiis sagareo saqmeTa saministros mxar<strong>da</strong>WeriT<br />

proeqtis ,,qalebi Tanasworobis, mSvidobisa <strong>da</strong><br />

ganviTarebisaTvis~ farglebSi, Catar<strong>da</strong>. proeqtis erT-erTi<br />

mizania uzrunvelyos Si<strong>da</strong> qarTlis regionSi devnil <strong>da</strong><br />

konfliqtis Sedegad <strong>da</strong>zaralebul qalTa a<strong>da</strong>mianis uflebebis<br />

<strong>da</strong>cva. Sexvedraze ganxilul iqna devnilTa <strong>da</strong> konfliqtis<br />

Sedegad <strong>da</strong>zaralebul qalTa saWiroebebi, ganxorcielebuli<br />

<strong>da</strong>xmarebebi <strong>da</strong> samomavlo perspeqtivebi.<br />

oficialuri Sexvedris Semdeg ines alberdi karaleTis/<br />

wmin<strong>da</strong> wylis devnilTa CasaxlebaSi gaemgzavra <strong>da</strong> Semdeg<br />

Caatara Sexvedra fondi `tasos~ mier <strong>da</strong>arsebul karale-<br />

Tis Temis qalTa centrSi (karaleTis Temis sakrebulos<br />

SenobaSi), sa<strong>da</strong>c Sexv<strong>da</strong> devnil <strong>da</strong> konfliqtis Sedegad<br />

<strong>da</strong>zaralebul qalebs, maT ojaxebs <strong>da</strong> <strong>da</strong>aTvaliera maTi<br />

sacxovrebeli pirobebi.<br />

gaeros qalTa fondma saqmianoba saqarTveloSi 2008<br />

wlis ivnisi<strong>da</strong>n ganaaxla.<br />

jan<strong>da</strong>cvis mobilizaciis dRe<br />

karaleTis CasaxlebaSi<br />

disevi<strong>da</strong>n devnilma moxucma eqims, 6 wlis win miRebuli<br />

<strong>da</strong>JeJilobiT gamowveuli garTulebebiT mimarTa, karale-<br />

Tis CasaxlebaSi mcxovrebi eTer oqropiriZe ambobs, rom<br />

socialuri mdgomareobi<strong>da</strong>n gamomdinare samedicino gamokvlevebs<br />

xSirad ver itarebs, amitom man CasaxlebaSi misul<br />

medicinis muSakebs miakiTxa, romlebic devnil pacientebs<br />

ori dRis ganmavlobaSi ufaso samedicino konsultaciebs<br />

utarebdnen.<br />

devnilebi aRniSnavdnen, rom ufaso samedicino momsaxureba<br />

maTTvis didi SeRavaTia. samedicino personali Sesabamisi<br />

aRWurvilobiT <strong>da</strong> inventariT karaleTis CasaxlebaSi<br />

arsebul saTemo centris SenobaSi ganTavs<strong>da</strong>.<br />

,,yvela devnil ojaxs <strong>da</strong>urig<strong>da</strong> sainformacio masalebi.<br />

2 dRis ganmavlobaSi devnilebs SeuZliaT sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saxis samedicino momsaxureba miiRon.Aaq arian<br />

sakmaod kvalificiuri kadrebi. maT Soris, eqoskopisti,<br />

kardiologi, nevropaTologi <strong>da</strong> aseve Camoyvanili gvyavs<br />

qirurgic, romelTanac devnil pacientebs konsultaciebis<br />

miReba SeuZliaT. xolo rac Segvexeba Cven, axalgazr<strong>da</strong><br />

ekonomistTa asociaciis wevrebs, Cveni mTavari roli am<br />

proeqtis ganxorcielebaSi aris iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebul<br />

pirTa informirebuloba am proeqtis Sesaxeb <strong>da</strong> maTi mobilizeba~._acxadebs<br />

aqciis erTerTi organizatori mariam<br />

nanetaSvili.<br />

proeqtis farglebSi aqcia karaleTamde 6 Casaxleba-<br />

Si ganxorcilel<strong>da</strong>, 13 maiss ki igi karaleTis CasaxlebaSi<br />

jan<strong>da</strong>cvis mobilizaciis dRes mieZRvna. organizatorebis<br />

informaciiT ufaso samedicino <strong>da</strong>xmarebis mizniT<br />

<strong>da</strong>gegmilia yvela kompaqturi lokaciis Semovla.<br />

nino CibCiuri<br />

amerikuli delegacia<br />

omgamovlil studentebs Sexv<strong>da</strong><br />

goris universitets amerikuli delegacia stumrob<strong>da</strong>,<br />

romlis SemadgenlobaSi israelis usafrTxoebis kvlevis<br />

centris warmomadgenlebi Sediodnen. maT Soris iyo devid<br />

smiti. vizitis farglebSi delegaciis wevrebi goris universitetis<br />

im studentebs Sexvdnen, romlebic 2008 wlis<br />

agvistos saomar moqmedebebs uSualod Seeswrnen.<br />

,,-2008 wlis omis Sesaxeb Cven gvqon<strong>da</strong> zogadi informacia,<br />

is rac bavSvebisgan gavigeT, marTlac Sokis momgvrelia,<br />

isini dResac stresis qveS imyofebian, rusulma agresiam<br />

maT fsiqologiuri travmac miayena.~-aRniSnavs delegaciis<br />

xelmZRvaneli devid smiti.<br />

,,-Cven <strong>da</strong>vinteresdiT, Tu rogor cxovrobs xalxi omi<strong>da</strong>n<br />

2 wlis Semdeg.Omis kvali TiTqmis aRar arsebobs, Tumca<br />

im axalgazrdebSi, romlebic saomar moqmedebebs Seeswrnen,<br />

is jer kidev araa gamqrali. Zalian didi interesiT vismendiT<br />

<strong>da</strong> Semdeg vaanalizebdiT maTi monayolis TiToeul<br />

detals.~- aRniSnav<strong>da</strong> delegaciis erTerTi wevri bab qidsi.<br />

eredvi<strong>da</strong>n devnili TaTia gugutiSvili goris universitetis<br />

me-2 kursis studentia, sxvebis msgavsac masac sakuTari<br />

istoria gaaCnia omis periodSi. ucxoel stumrebs<br />

man <strong>da</strong>wvrilebiT mouyva, Tu rogor <strong>da</strong>tova mSobliuri<br />

mxare 2008 wlis 7 agvistos <strong>da</strong> ra viTarebaSi mouwia<br />

sofli<strong>da</strong>n gamosvla. ambobs, rom sakuTari TvaliT xe<strong>da</strong>v<strong>da</strong><br />

rogor iwvo<strong>da</strong> soflebi <strong>da</strong>bombvebis fonze.<br />

cxinvali<strong>da</strong>n devnili maia gogiCaiSvils omis amsaxveli<br />

faqtebi megobrisgan gansxvavebiT aRar axsovs, radgan<br />

im dros rodesac mSoblebTan erTad cxinvali <strong>da</strong>tova 3<br />

wlis iyo. Tumca ufrosebisgan xSirad ecnoba misTvis<br />

saintereso detalebs <strong>da</strong> 2008 wlis omTan garkveul paralelebsac<br />

avlebs.<br />

profesori zaza cotniaSvili fiqrobs, rom ganviTarebis<br />

kuTxiT goris universitetisTvis aRniSnuli Sexvedra<br />

kidev erTi winga<strong>da</strong>dgmuli nabijia.<br />

Sexvedra inglisur enaze TiTqmis 2 saaTs gagrZel<strong>da</strong>,<br />

<strong>da</strong>sasruls amerikelma stumrebma aRniSnebs, rom is,<br />

rac omgamovlili xalxisgan moismines sakuTar qveyanaSi<br />

gaavrceleben, raTa msofliosTvis iyos is realoba cnobili,<br />

rac saqarTveloSi rusuli agresiis Sedegad ganxorciel<strong>da</strong>.<br />

nino CibCiuri<br />

imitirebul arCevnebs<br />

aSS-s elCi <strong>da</strong>eswro<br />

gorSi k/T gamarjvebis foieSi amerikis saelCos mxar<strong>da</strong>WeriT<br />

<strong>da</strong> arasamTavrobo organizacia ,,axali Taoba<br />

axali iniciativas~ organizebiT imitirebuli<br />

18 wlis nini arCevnebSi monawileobas wels pirvelad<br />

iRebs. is ambobs, rom xmis micemis proceduras arasodes<br />

<strong>da</strong>swrebia <strong>da</strong> am dromde arCevnebiTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

konkretuli detalebi misTvis ucnobi iyo. sxva TanatolebTan<br />

erTad man imitirebul arCevnebSi miiRo monawileoba<br />

<strong>da</strong> yvela is procedurebi gaiara, rasac namdvili<br />

arCevnebi iTvaliswinebs.<br />

imitirebuli arCevnebi dRes moewyo. Oorganizaciis<br />

erTerTi warmomadgenlis ekaterine carianis gancxadebiT,<br />

proeqtis mizania axalgazrdebis - informirebuloba<br />

xmis micemis procedurebis Sesaxeb. imitirebuli arCevnebis<br />

process, romelSic monawileobas 500-mde mozardi<br />

iReb<strong>da</strong>, Tvals adevneb<strong>da</strong> amerikis elCi saqarTveloSi jon<br />

basi. man isaubra Tu raoden mniSvnelovania axalgazrdebis<br />

CarTuloba samoqalaqo aqtivobebSi. jon basma mozardebs,<br />

romelTa Soris iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebulebic iyvnen,<br />

ganumarta rom TiToeuli maTganis xma mniSvnelovania. axalgazrdebi<br />

acxadebdnen, rom 30 maiss arCevnebSi monawil-<br />

eobas aucileblad miiReben.<br />

5<br />

nino CibCiuri<br />

prezidentis<br />

jildo<br />

ga<strong>da</strong>ecaT<br />

<strong>da</strong>Ta papa znauri<strong>da</strong>naa. iq <strong>da</strong>iba<strong>da</strong> <strong>da</strong> gaizar<strong>da</strong>. mTeli<br />

cxovreba iq gaatara, Tumca axla is erT did <strong>da</strong>saxlebaSi,<br />

werovanSi cxovrobs liaxvis <strong>da</strong> frones xeobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> axalgori<strong>da</strong>n<br />

devnilebis msgavsad.<br />

sxva devnilebTan erTad kotejSi cxovrebas <strong>da</strong>Ta papac<br />

mieCvia <strong>da</strong> misi 87 wlis meuRle nadia kobalaZec.<br />

am <strong>da</strong>saxlebaSi, 87 wlis kacs yvela papas uZaxis. RvTis<br />

wyalobiT arc janmrTelobas uCivis <strong>da</strong> arc_mexsierebas.<br />

kotejis garSemo miwa ise <strong>da</strong>amuSava, mters Tvals<br />

<strong>da</strong>ubrmavebs, amasTan erTad iqve arsebul miwis nakveTsac<br />

uvlis. simind-lobios gar<strong>da</strong> TiTqmis yvelaferi <strong>da</strong>Tesa,<br />

rac ki werovnis miwaze modis. diliT 6 saaTze aiRebs<br />

Toxs <strong>da</strong> vidre qaliSvili sauzmeze miipatiJebs, gaToxnasac<br />

aswrebs <strong>da</strong> gamargvlasac.<br />

maisis erT dRes baRi<strong>da</strong>n axali <strong>da</strong>brunebuli iyo, roca<br />

qurTi<strong>da</strong>n devnili municipalitetis TanamSromlebi estumrnen<br />

<strong>da</strong> prezidentis saCuqari ga<strong>da</strong>sces.<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis TanamSromlis, vaxtang miqela-<br />

Zis ganmartebiT, faSizmze gamarjvebis 65 wlisTavTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

werovanSi mcxovreb omis veteranebs samaxsovro<br />

me<strong>da</strong>li, baraTi <strong>da</strong> 100-100 lari ga<strong>da</strong>ecaT...<br />

guliTa<strong>da</strong>d gilocavT faSizmze gamarjvebis<br />

65-e wlisTavs. Tqven Rirseuli wvlili SeitaneT<br />

am gamarjvebaSi. didi madloba qveynisa <strong>da</strong><br />

xalxis winaSe gaweuli RvawlisTvis.<br />

saqarTvelos istoriaSi es iyo kidev erTi<br />

tragikuli <strong>da</strong> sisxliani periodi. fas<strong>da</strong>udebelia<br />

Tqveni mamuliSviluri Rvawli, radgan<br />

swored Tqven warmoadgineT saqarTvelo, rogorc<br />

TavisuflebisaTvis Tav<strong>da</strong>debuli qveyana<br />

<strong>da</strong> miuxe<strong>da</strong>vad yvelafrisa, ibrZoleT samSoblos<br />

<strong>da</strong>sacavad. mas Semdeg bevri ram Seicvala,<br />

magram qarTveli xalxi arasodes <strong>da</strong>iviwyebs<br />

Tqvens vaJkacobas.<br />

<strong>da</strong>rwmunebuli var, yoveldRiuri SromiT <strong>da</strong><br />

erTmaneTis TanadgomiT Cven gaviyvanT Cvens<br />

qveyanas samSvidoboze, sabolood gavaTavisuflebT<br />

mas mtrisgan <strong>da</strong> gavaerTianebT Cvens<br />

qveyanas.<br />

gisurvebT janmrTelobas <strong>da</strong> dRegrZelobas<br />

Tqvens ojaxTan <strong>da</strong> sruliad saqarTvelosTan<br />

erTad.<br />

pativiscemiT mixeil saakaSvili<br />

`exla ki uWirs qveyanas, magram Tqven rom icodeT is<br />

gaWirveba, rac 1942-1945 wlebSi gaviareT! ise gvSio<strong>da</strong>,<br />

gvwyuro<strong>da</strong>, gvcio<strong>da</strong>, an ga<strong>da</strong>vrCebodiT an <strong>da</strong>vixocebodiT, magram<br />

Cveni samSoblos ga<strong>da</strong>sarCenad erT muStad Sekrulni<br />

vibrZodiT, maSin sad iyo gansxvaveba rusi, osi, ebraeli...<br />

batalionis ufrosi afxazi gvyav<strong>da</strong>. CemTan erTad iyvnen<br />

axalqalaqi<strong>da</strong>n somxebic, magram erTmaneTisgan ar gangvisxvavebia!<br />

Cems gverdiT ibrZodnen liaxvis xeobelebi_6 biWi.<br />

axlaxan erT_erT maTgans, ivane JuJniaSvils Sevxvdi, movikiTxeT<br />

erTmaneTi, magram rogorc miTxra, isini cocxlebi<br />

aRar yofilan,~_gvesaubreba igi.<br />

<strong>da</strong>viT kobalaZis msgavsad, warsulis saSinel dReebs<br />

werovanSi Casaxlebuli, liaxvis xeobi<strong>da</strong>n devnili Saliko<br />

metrevelic ixsenebs. omis veterani gul<strong>da</strong>wyvetilia imis<br />

gamo, rom axalgazrdoba warsuls miabara <strong>da</strong> axla logins<br />

mijaWvuls aRaraferi SeuZlia. bevris momswre kaci<br />

gul<strong>da</strong>wyvetilia imis gamoc, rom bevri misi TanamebrZoli<br />

dRes cocxali aRar aris...<br />

omis veteranebi madlobas ucxadeben saqarTvelos prezidents<br />

am jildosTvis. marTalia devnilobis xvedri<br />

maTTvis gansakuTrebiT mZimea <strong>da</strong> bevri ram uWirT, Tumca<br />

sjeraT, rom mravlis momswre <strong>da</strong> mravalWirga<strong>da</strong>xdili<br />

Cveni qveyana kvlav welSi gaimarTeba <strong>da</strong> RvTis wyalobiT<br />

gabrwyindeba kidec.<br />

nana kaxniaSvili


arasamTavrebo seqtori<br />

dialogiT <strong>da</strong>wyebuli mSvidobis mSenebloba<br />

`dialogi CarTulobis gziT~ - am saxelwodebas atarebs<br />

proeqti, romlis farglebSic, kiSiniovSi, erTi kviris ganmavlobaSi,<br />

qarTveli <strong>da</strong> osi axalgazrdebi qarTul-osur<br />

konfliqtze, saerTo problemebze <strong>da</strong> STabeWdilebebze dialogis<br />

formatSi saubrobdnen.Aamis Sesaxeb informacia<br />

Cvenma qvemo qarTlelma Jurnalistma mogvawo<strong>da</strong>. Jurnalisti<br />

mariko wiqoriZe mol<strong>da</strong>veTSi imyofebo<strong>da</strong>, romelmac<br />

sakuTari statia gazeT `xeobis macnes~ usaxsovra.<br />

mariko wiqoriZe:<br />

kiSinovSi <strong>da</strong>axloebiT erTi Tvis win viyavi, sa<strong>da</strong>c qarTul-osur<br />

konfliqtze axalgazrdebi msjelobdnen. Cemi<br />

kolegisgan, nino CibCiurisgan vicodi, rom arsebobs yovelTviuri<br />

gazeTi `xeobis macne~, romelic uSualod devnilebSi<br />

vrceldeba ufasod. Cemi mizania, am Sexvedris Sesaxeb<br />

informacia konfliqtur regionebSi hqono<strong>da</strong>T.<br />

mosmeni<strong>da</strong>n amosunTqvamde <strong>da</strong> amosunTqvi<strong>da</strong>n gamoTqmamde,<br />

TiTqos, erTi wamia, Tumca ase ar xdeba maSin, roca mrgval<br />

magi<strong>da</strong>sTan omgamovlili sazogadoebis ori nawilis warmomadgenlebi<br />

sxdebian <strong>da</strong> sakuTar tkivilze, Sexedulebebze,<br />

midgomebsa <strong>da</strong> Tezisebze saubroben. Znelia, erT wamSi<br />

Caatio fraza maSin, roca iwyeba dialogi konfliqtSi<br />

myof mxareebs Soris. ase mox<strong>da</strong> am SemTxvevaSic.mol<strong>da</strong>veTis<br />

de<strong>da</strong>qalaqSi erTmaneTs sxva<strong>da</strong>sxva sferos warmomadgeneli<br />

qarTveli <strong>da</strong> osi axalgazrdebi Sexvdnen. evrokavSiris<br />

mier <strong>da</strong>finansebuli proeqtis farglebSi,<br />

saqarTveloSi arsebul konfliqtebTan <strong>da</strong>kavSirebiT, ki-<br />

SiniovSi ukve meore Sexvedra gaimarTa. pirveli Sexvedra<br />

ianvarSi Sedga <strong>da</strong> masSi qarTveli <strong>da</strong> afxazi axalgazrdebi<br />

monawileobdnen. proeqtis - `CarTuloba dialogis<br />

gziT~ ganxorcielebisTvis is saerTaSoriso organizaciebi<br />

gaerTiandnen, romlebsac konfliqtur regionebSi muSobis<br />

gamocdileba <strong>aqvT</strong>. , qarTul-osur <strong>da</strong> qarTul- afxazur<br />

Sexvedrebs warmarTavs: ,,IKV Pax Christie~, `berkofis mSvidobis<br />

mxar<strong>da</strong>Weris fondi~, <strong>da</strong>, maTTan erTad – `ekonomikuri,<br />

socialuri <strong>da</strong> kulturuli ganviTarebis saagento<br />

(ASECD)~ `konfliqtebisa <strong>da</strong> molaparakebebis saerTa-<br />

Soriso kvleviTi centri (ICCN)~, <strong>da</strong> `samyaro Zaladobis<br />

gareSe (World Without Violence)~.<br />

mniSvnelovania is faqtori, rom proeqtis xelmZRvanelebma<br />

qarTul-afxazuri <strong>da</strong> qarTul-osuri Sexvedrebi,<br />

aseve konfliqtur regionSi _ mol<strong>da</strong>veTSi <strong>da</strong>gegmes, ramac<br />

dialogis monawileebs saSualeba misca, <strong>da</strong>enaxaT Tu ramdenad<br />

gansxvavdeba <strong>da</strong> hgavs ori konfliqti erTmaneTs, aseve<br />

ramdenad SesaZlebelia, konfliqtis drouli mogvareba <strong>da</strong><br />

ra xelis SemSleli faqtorebi arsebobs. berkofis samSvidobo<br />

fondis TanamSromeli <strong>da</strong> proeqtis `CarTuloba dialogis<br />

gziT~ koordinatori, oliver volehi ambobs, rom<br />

mol<strong>da</strong>veTSi arsebuli konfliqti, garkveulwilad, msgavsia<br />

samxreT-kavkasiaSi arsebuli situaciisa, swored amitom<br />

mox<strong>da</strong> dialogis gamarTva aRniSnul qveyanaSi.<br />

,,_2008 wlis omi yvelasTvis Soki iyo, a<strong>da</strong>mianebi<br />

<strong>da</strong>zaraldnen <strong>da</strong> tanjva ga<strong>da</strong>itanes, es iyo katastrofa<br />

orive mxarisTvis. am dialogiT axalgazrdebs, rogorc<br />

afxazuri <strong>da</strong> osuri mxri<strong>da</strong>n, aseve saqarTvelos axalgazrdobas<br />

<strong>aqvT</strong> saSualeba, <strong>da</strong>sxdnen <strong>da</strong> ifiqron imaze, ra Seu-<br />

ZliaT gaakeTon samomavlo urTierTobebisTvis. Cven jer<br />

kidev axla <strong>da</strong>viwyeT dialogi. pirveli <strong>da</strong> meore dRe,<br />

rogorc osuri, ise qarTuli jgufebis urTierTobisTvis<br />

ar iyo advili. didi xani ar aris gasuli im movlenebi<strong>da</strong>n,<br />

rac saqarTvelosa <strong>da</strong> oseTSi 2008 wlis agvistoSi<br />

mox<strong>da</strong>. am yvelafris ganxilva ki, SeiZleba ara mxolod<br />

2008 wlis movlenebis fonze, aramed 90-iani wlebi<strong>da</strong>n.<br />

naTelia isic, rom arsebobs, seriozuli urTierT<strong>da</strong>mokidebulebac.<br />

monawileebi aRniSnaven, rom iSviaTia iseTi ojaxi,<br />

romelsac qarTveli an osi naTesavi ar hyavdes, es arsebi-<br />

Tad mniSvnelovani safuZvelia samomavlo urTierTobebis<br />

aSenebasa <strong>da</strong> gaumjobesebaSi~, - ambobs volhi.<br />

is, rom msgavsi saxis Sexvedra qarTuli <strong>da</strong> osuri<br />

mxareebisTvis saWiro <strong>da</strong> mniSvnelovania, arcerTi mxare<br />

ar <strong>da</strong>vob<strong>da</strong>, ufro metic, rogorc Sexvedris minawileebi<br />

aRniSnavdnen, arsebobs informaciuli vakuumi, rogor cxovrobs<br />

<strong>da</strong> ra xdeba realurad konfliqtis meore mxares.<br />

holandiuri organizaciis `ikave paksi kristis~ koordinatori<br />

sinta depondti swored amaze amaxvilebs yuradRebas<br />

<strong>da</strong> ambobs, rom msgavsi saxis Sexvedrebi aucilebelia,<br />

radgan ar arsebobs sxva saSualeba araTu dialogis, aramed<br />

fizikuri urTierTobisac ki.<br />

`_yvela Sexvedras sakuTari misia aqvs. Cven gvin<strong>da</strong>, rom<br />

monawileebma Tvali gaaxilon <strong>da</strong> <strong>da</strong>inaxon, ra <strong>da</strong>mTxvevebi<br />

<strong>da</strong> gansxvavebebia or konfliqts Soris. miiRon garkveuli<br />

gakveTili <strong>da</strong> mimarTuleba, rogor SeiZleba sakuTari<br />

konfliqtis mogvareba, ra SeiZleba gakeTdes sakuTari<br />

situacii<strong>da</strong>n gamomdinare. visurvebdi, rom proeqtis bolos,<br />

aqtiurma axalgazrdebma, romlebic CarTulni arian<br />

dialogSi, SeZlon sakuTari gavlenis moxdena konfliqtis<br />

mSvidobian mogvarebaze. dialogi imarTeba imisaTvis, rom<br />

miviRoT jgufi, romelic SeZlebs win wawios arsebuli<br />

mdgomareoba, Tun<strong>da</strong>c politikuri TvalsazrisiT~, - ambobs<br />

sinta depondti.<br />

kiSiniovSi dialogisTvis miwveuli qarTveli <strong>da</strong> osi<br />

axalgazrdebis jgufebi politologebiT, konfliqtologebiT,<br />

JurnalistebiTa <strong>da</strong> arasamTavrobo seqtoris warmomadgenlebiT<br />

<strong>da</strong>kompleqt<strong>da</strong>. dialogSi CarTul axalgazrdebs<br />

6 dRis ganmavlobaSi saSualeba hqon<strong>da</strong>T, Sexvedrodnen<br />

mol<strong>da</strong>veTis politikur, ekonomikur <strong>da</strong> socialur<br />

eqspertebs. aseve, arasamTavrobo Tu saerTaSoriso organizaciebis<br />

warmomadgenlebs, a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong>mcvelebs.<br />

saerTo jamSi, dnestrispireTis konfliqtze miRebuli<br />

informaciiT, qarTvel <strong>da</strong> os axalgazrdebs, or postsabWour<br />

qveyanaSi ganviTarebul konfliqtebze garkveuli<br />

suraTi SeeqmnaT. konfliqtebSi arsebuli <strong>da</strong>mTxvevebisa <strong>da</strong><br />

gansxvavebebis miuxe<strong>da</strong>vad, dialogSi CarTuli orive mxaris<br />

warmomadgenlebi saubrobdnen imaze, rom axalgazrdebs<br />

Soris urTierToba aucilebelia. ambobdnen, rom qarTulosuri<br />

konfliqtis <strong>da</strong>regulirebaSi dialogs alternativa<br />

ar aqvs. swored dialogis mniSvnelobaze saubrobs proeqtis<br />

osuri mxaris koordinatori dina algorova. igi<br />

ambobs, rom am dialogis mTavari Rirebuleba axalgazrdebi<br />

arian, radgan axalgazrdoba xvalindeli dRea <strong>da</strong> Zalian<br />

mniSvnelovania, vin mova xelisuflebaSi xval, romeli <strong>da</strong><br />

rogori cnobierebiT <strong>da</strong> ra ecodinebaT maT erTmaneTis<br />

Sesaxeb.<br />

`_sakmaod mniSvnelovania, msgavsi saxis ormxrivi Sexvedrebi.<br />

samwuxarod, mox<strong>da</strong> is, rac mox<strong>da</strong>, Tumca amis Semdeg<br />

Cven erTmaneTTan urTierToba SevwyviteT. Cven ukve<br />

aRar viciT, ra xdeba qarTul sazogadoebaSi, amis Sesaxeb<br />

mxolod masobrivi sainformacio saSualebebi<strong>da</strong>n vigebT,<br />

romlebic, SesaZloa, xSirad ar aris obieqturi. xalxs<br />

esmis mxolod is, risi gagebis saSualebasac aZleven. msgavsi<br />

saxis SexvedrebiT ki, xalxi erTmaneTTan saubrobs<br />

sakuTar grZnobebze <strong>da</strong> imaze, ra xdeba maT irgvliv, rogor<br />

cxovrobs dRes sazogadoebis ori nawili, ra etapze<br />

imyofebian. Zalian rTulia, moismino sxva Sexeduleba, sxva<br />

azri, pozicia <strong>da</strong> interesebi, magram Sexvedrebis azri <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>debiTi momenti imaSi mdgomareobs, rom monawileebi cdiloben,<br />

moisminon <strong>da</strong> gaigon erTmaneTis azrebi,~- ambobs<br />

dina algorova.<br />

odnav sxvagvari pozicia hqon<strong>da</strong> dialogSi monawile<br />

6<br />

samxreT oseTis kidev erT warmomadgenels. iuri vazagovi<br />

Jurnalistia. igi ambobs, rom am Sexvedrebi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

cota gawbilebuli <strong>da</strong>rCa, radgan <strong>da</strong>inaxa, rom qarTuli<br />

xelisufleba am konfliqtSi mxolod qarTul <strong>da</strong> rusul<br />

mxares xe<strong>da</strong>vs, droa qarTulma mxarem problemas osuri<br />

kuTxiTac Sexedos.<br />

`is, rac mox<strong>da</strong> 2008 wlis agvistoSi, amas erTis mxriv<br />

SeiZleba <strong>da</strong>varqvaT sazogadoebis tragedia, samxreT oseTis<br />

SemTxvevaSi ki es iyo misi ganadgurebis mcdeloba.<br />

amitom dRes yvela osi a<strong>da</strong>miani uars ambobs qarvelebTan<br />

yovelgvar urTierTobaze, vidre iqneba saakaSvilis reJimi.<br />

meores mxriv saqarTvelo rCeba samxreT oseTis mezoblad,<br />

amitom dgeba sakiTxi urTirTobebis <strong>da</strong>lagebis. yvelas esmis<br />

rom siZulvilis urTierTobebi samu<strong>da</strong>mod arasdros<br />

grZeldeba <strong>da</strong> yovelTvis modis dro, roca xalxma un<strong>da</strong><br />

ga<strong>da</strong>laxos <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyos formaluri urTierToba, Tumca osurma<br />

mosaxleobam amisaTvis garkveuli garantiebi un<strong>da</strong><br />

miiRos~, - ambobs iuri vazagovi.<br />

`Cven mSeneblebi varT <strong>da</strong> mSvidobas vaSenebT~- es sityvebi<br />

ki dialogis erT-erT monawiles, juba maruaSvils<br />

ekuTvnis. misTvis, statusi - iyos mSvidobis mSenebeli<br />

qarTul-osur <strong>da</strong> qarTul-afxazur urTierTobebSi, yvelaze<br />

maRla dgas. rogorc Tavad ambobs, aucilebelia, rom qar-<br />

Tul <strong>da</strong> osur sazogadoebaSi moxdes Rirebulebebis ga<strong>da</strong>faseba.<br />

`Tu sazogadoebis CarTva ar iqneba <strong>da</strong> sazogadoebam Tavad<br />

ar <strong>da</strong>inaxa es konfliqti im WrilSi, rogorc aris <strong>da</strong><br />

ara ise, rogorc surT <strong>da</strong>gvanaxon, vfiqrob, rom konfliqti<br />

didxans gagrZeldeba. nebismier SemTxvevaSi, umoqmedobis<br />

dros, dro muSaobs ukusvliT. Cven yvelam un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vinaxoT<br />

realoba <strong>da</strong> relobi<strong>da</strong>n gamomdinare vimoqmedoT. Cven, axalgazrdebi,<br />

Cven saqmes gavakeTebT, saxelmwifo ki - Tavis<br />

saqmes gaakeTebs. axalgazrdebis pliusi imaSia, rom isini<br />

yvelaze metad gulwrfelni <strong>da</strong> Tavisufalni arian yvelanairi<br />

politikuri xedvisgan. ramdena<strong>da</strong>c Cven viqnebiT<br />

gulwrfelebi, imdenad viqnebiT gamarjvebulni. bevria<br />

axalgazrdobaze <strong>da</strong>mokidebuli, gasakeTebelic bevria. xelaxali<br />

kontaqtebis Zieba - es aris axali saqarTvelosa<br />

<strong>da</strong> axali samxreT oseTis, aseve saqarTvelos <strong>da</strong>narCeni<br />

nawilis axali strategia. nebismier SemTxvevaSi, un<strong>da</strong><br />

gvqondes erTi mTavari mizani _ teritoriuli mTlianobis<br />

aRdgena, pirvel rigSi, un<strong>da</strong> moxdes sazogadoebis ndobis<br />

aRdgeniT, radgan Cven ar vibrunebT teritoriebs, Cven vibrunebT<br />

sakuTar moqalaqeebs~, - ganacxa<strong>da</strong> arasamTavrobo<br />

organizacia ,,biznesisa <strong>da</strong> ekonomikis centris~ <strong>da</strong> dialogSi<br />

monawile qarTuli mxaris warmomadgenelma juba<br />

maruaSvilma.<br />

proeqtis farglebSi, dialogSi monawile mxareebs saSualeba<br />

hqon<strong>da</strong>T, ara mxolod konfliqtebze esaubraT, aramed<br />

uSualod SeZles, enaxaT konfliqturi regioni. dnestrispireTSi<br />

viziti proeqtis erT-erTi mniSvnelovani nawili<br />

iyo.<br />

mdinare dnestris marcxena napirze ganlagebuli qalaqi<br />

tiraspoli, erTis mxriv, leninis ZeglebiT <strong>da</strong>mSvenebuli<br />

moednebiTa <strong>da</strong> erT mwkrivad Calagebuli nacrisferi<br />

`xruSovkebiT,~ komunizmSi <strong>da</strong>gabrunebT. mol<strong>da</strong>veTSi am<br />

qalaqs `komunistur muzeumsac~ ki uwodeben, sa<strong>da</strong>c moqalaqeebs<br />

saxelmwifo ena ar gaaCniaT <strong>da</strong> rogorc minimum,<br />

sam enaze: rusulad, ukrainulad <strong>da</strong> mol<strong>da</strong>vurad saubroben.<br />

Tumca, mTavari is ki ar aris, ra RirebulebebiT cxovrobs<br />

tiraspoli dRes, aramed is, kidev ramden xans iarsebebs<br />

mol<strong>da</strong>veTSi gayinuli konfliqti.<br />

yvelaze mTavari ki, aRniSnuli proeqtisa <strong>da</strong> mis farglebSi<br />

gamarTuli Sexvedrebisa, albaT, is iyo, rom qarTvelma<br />

<strong>da</strong> osma axalgazrdebma dnesrtispireTis konfliqtis<br />

magaliTze, sakuTaris sxva kuTxiT <strong>da</strong>naxva SeZles.<br />

`konfliqtebisa <strong>da</strong> molaparakebebis saerTaSoriso kvleviTi<br />

centris ICCN~ warmomadgeneli, socialuri<br />

fsiqologi <strong>da</strong> proeqtis koordinatori qarTuli mxri<strong>da</strong>n<br />

TinaTin asaTiani ambobs, rom msgavsi dialogi ara mxolod<br />

ndobis Senebis process emsaxureba, aramed erTgvari Sansia<br />

yvela im sakiTxze saubris, rac aqtualurad dgas qarTveli<br />

<strong>da</strong> osi axalgazrdebis winaSe.<br />

`_ra Tqma un<strong>da</strong>, procesi Zalian <strong>da</strong>tvirTulia emociurad,<br />

TiToeuli Temis wamoweva <strong>da</strong> artikulacia aris<br />

safiqrali, rodis, ra momentSi <strong>da</strong> rogor. pirveli ori<br />

dRe yovelTvis yvelaze mZimea, radgan swored am dros<br />

xdeba yvelaze meti wyena <strong>da</strong> gaugebroba. es yvelaferi, Cven<br />

ukve gamoviareT. mesame dRe Se<strong>da</strong>rebiT mSvidi gvqon<strong>da</strong> <strong>da</strong>,<br />

TiTqos, amovisunTqeT, magram vgrZnobT, rom es ar aris is,<br />

rac gvin<strong>da</strong>, erTmaneTs vuTxraT, gvqondes imis ganc<strong>da</strong>, rom<br />

Cven raRaciT win wavwieT qarTul-osuri urTierTobebi.<br />

Tumca, jer kidev win gvaqvs 6 Sexvedra, am ga<strong>da</strong>saxedi<strong>da</strong>n,<br />

vfiqrob, rom Cven Cveni sakeTebeli gavakeTeT~, - ambobs<br />

Tina asaTiani.<br />

evrokavSiris mier <strong>da</strong>finansebuli proeqtis farglebSi,<br />

kiSiniovSi kidev 6 Sexvedra gaimarTeba _ sami qarTul-afxazur<br />

<strong>da</strong> sami qarTul-osur jgufebTan. proeqtis mizania<br />

saqarTvelos konfliqtur <strong>da</strong> sxva regionebSi macxovrebeli<br />

a<strong>da</strong>mianebis erTmaneTisTvis gacnoba <strong>da</strong> dialogSi aqtiuri<br />

monawileoba.


eligia<br />

patriarqi<br />

gorSi<br />

25 maiss ruseT-saqarTvelos omis Semdeg uwmindesi gors<br />

pirvelad estumra. kaTolikos-patriarqi gorSi verxvebis<br />

<strong>da</strong>saxlebaSi mcxovreb devnil mosaxleobas Sexv<strong>da</strong> axlad<br />

gaxsnil wm. ninos taZarSi <strong>da</strong> RvTismSoblis Sobis goris<br />

sakaTedro taZarSi paraklisi ga<strong>da</strong>ixa<strong>da</strong>. uwmidesma <strong>da</strong> unetaresma<br />

ilia II-m samTavisisa <strong>da</strong> goris eparqiis mTavarepiskopos<br />

andriasTan erTad kulturis <strong>da</strong> sulieri gana-<br />

Tlebis centrebi gaxsna qalaq gorsa <strong>da</strong> sofel karaleTSi.<br />

RonisZiebebs <strong>da</strong>eswrnen: alaverdeli mitropoliti <strong>da</strong>viTi,<br />

niqozisa <strong>da</strong> cxinvalis mitropoliti isaia, vanisa <strong>da</strong> baR<strong>da</strong>Tis<br />

mitropoliti antoni, borjomisa <strong>da</strong> bakurianis mitropoliti<br />

serafime, zugdidisa <strong>da</strong> caiSis mitropoliti<br />

gerasime, Wyondidis mTavarepiskoposi petre, cagerisa <strong>da</strong><br />

lentexis episkoposi stefane.<br />

goris <strong>da</strong> karaleTis kulturisa <strong>da</strong> sulieri gana-<br />

Tlebis centrebSi, romlebic saqarTvelos marTlmadidebeli<br />

eklesiis wm. sinodis <strong>da</strong>dgnilebiT <strong>da</strong> meufe andrias<br />

kurTxeviT <strong>da</strong>fuZn<strong>da</strong>, ganTavsebulia eparqiis misioneruli,<br />

xuroTmoZRvrebisa <strong>da</strong> arqiteqturis samsaxurebi, fsiqosocialuri<br />

reabilitaciis centri `ga<strong>da</strong>rCenis gza~ <strong>da</strong><br />

bavSvTa fsiqologiuri reabilitaciis centri. aqve mowyobilia<br />

siZveleTa <strong>da</strong>rbazi, sa<strong>da</strong>c Tavmoyrilia qarTlis<br />

sulieri cxovrebisa <strong>da</strong> yofiTi garemos amsaxveli eTnografiuli<br />

nimuSebi, eparqiaSi mimdinare arqeologiuri<br />

gaTxrebis masalebi <strong>da</strong> saeklesio nivTebi, romelTa monaxuleba<br />

SeeZlebaT rogorc adgilobriv, aseve ucxoeli <strong>da</strong>m-<br />

Tvaliereblebs.<br />

kaTolikos-patrirqi gorSi dRis bolomde <strong>da</strong>rCa.<br />

gza<strong>da</strong>gza..<br />

liaxvis xeobi<strong>da</strong>n devnili 50 wlis SoTa WuluxaZe<br />

ukve weliwadze metia saqaSeTis CasaxlebaSi ojaxTan<br />

erTad cxovrobs. Oomisgan gamowveuli mZime <strong>da</strong>brkolebebis<br />

ga<strong>da</strong>laxvis Sedegad, Tavs amJamad kargad grZnobs <strong>da</strong><br />

Tbilisis erT-erTi sabavSvo baRis Senobi<strong>da</strong>n wamosvlis<br />

Semdeg sacxovrebel adgilze Tan<strong>da</strong>Tan mkvidrdeba. xeobeli<br />

mezoblebi bevri hyavs, Tumca kontaqti dRemde arc im a<strong>da</strong>mianebTan<br />

Seuwyvetavs, romlebmac kotejebze uari Tqves <strong>da</strong><br />

saxelmwifosgan miRebuli fuladi kompensaciiT SeZenil<br />

binebSi qalaqSi cxovroben.<br />

iseve rogorc yvela iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebul pirs,<br />

SoTa WuluxaZesac sakuTari istoria aqvs mSobliuri<br />

soflis mitovebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, Tumca ambobs, rom im<br />

qarcecxliani dReebis gaxseneba aRar surs <strong>da</strong> ojaxs momavlis<br />

imediT anugeSebs.<br />

,,raRa azri aqvs im yvelafris gaxsenebas. axla mTavari<br />

isaa, rom Cven cocxlebi ga<strong>da</strong>vrCiT <strong>da</strong> saxelmwifos maqsimaluri<br />

mxar<strong>da</strong>Weris Sedegad aq macxovrebeli Cveulebrivi<br />

ojaxebisgan arafriT ganvsxvavdebiT.Mmera ra, rom devnilobis<br />

statusi gvaqvs, esec erT-erTi Semosavlis wyaroa,<br />

rac Cvens socialur-ekonomiur pirobebs aumjobesebs~._<br />

acxadebs SoTa WuluxaZe.<br />

agvistos omis Semdeg TurqeTis mTavrobis mier aSenebul<br />

CasaxlebaSi 100 devnili ojaxi cxovrobs. sul mokle<br />

xanSi Casaxlebas Seetyo rom aq mSromeli xalxi cxovrobs,<br />

rasac aq pirvelad misuli sul ucxo a<strong>da</strong>mianic mixvdeba.<br />

sakarmi<strong>da</strong>mo nakveTebis gar<strong>da</strong> maT miwis farTobebi<br />

patriarqma kaxniaSvilebi <strong>da</strong><br />

kasraZeebi <strong>da</strong>loca<br />

patara nika 2 maiss TbilisSi, wmin<strong>da</strong> nikolozis saxelobis<br />

taZarSi moinaTla. naTlobas, tradiciulad bavSvis<br />

mSoblebi <strong>da</strong> axloblebi eswrebodnen. 3 Tvis nikoloz kaxniaSvilis<br />

samSoblo sof.kexvia, Tumca is axla werovanSi<br />

cxovrobs. misi mSoblebi slava <strong>da</strong> xaTuna 2008 wlis<br />

agvistos omis Semdeg SeuRldnen <strong>da</strong> erTad ewevian im mZime<br />

Wapans, rac ufalma a<strong>da</strong>mians arguna. miuxe<strong>da</strong>vad devnilobis<br />

mZime xvedrisa <strong>da</strong> im didi tragediisa, romelic am ojaxs<br />

Tavs <strong>da</strong>aty<strong>da</strong> 2008 wlis agvistoSi (slavas mama, griSa<br />

kexvSi naRmma imsxverpla), werovanSi Casaxlebuli kexvelebi<br />

imedianad mihyvebian cxovrebis gzas <strong>da</strong> mSobliur<br />

sofelSi <strong>da</strong>brunebas imedovneben. iseve rogorc kexvi<strong>da</strong>n<br />

devnili sxva ojaxebi, mravldebian kidec, naTlobis ceremonialsac<br />

awyoben <strong>da</strong> Svidmaisobas stumars tradiciulad<br />

maspinZloben.<br />

2 maisi kaxniaSvilebisTvis mniSvnelovani iyo, radgan<br />

maTi gvari am dRes sruliad saqarTvelos kaTalikos patriarqma<br />

ilia meorem akurTxa. samebis taZarSi umaravma<br />

kaxniaSvilma moiyara Tavi, maT Soris nika kaxniaSvilis<br />

ojaxis wevrebmac.<br />

`mixaria rom Cveni gvari akurTxa patriarqma. me movedi<br />

Casaxlebis mimdebare teritoriazec <strong>da</strong>urig<strong>da</strong>T. Sromas<br />

miCveulma xalxma miwis <strong>da</strong>muSaveba umalve <strong>da</strong>iwyo. gegmebi<br />

<strong>da</strong> molodinebi didia.<br />

,,noyieri nia<strong>da</strong>gi un<strong>da</strong> iyos, kargi miwa Cans, aq jer<br />

siminds, lobios, kartofils <strong>da</strong>vTesav. Ees yvelaferi sayideli<br />

aRar gamixdeba. fulsac <strong>da</strong>vzogav <strong>da</strong> Tu kargi<br />

mosavali iqna, gayidvac SeiZleba, es kidev erTi Semosavali<br />

iqneba. 10 measedi sakarmi<strong>da</strong>mo nakveTic mogvces, esec<br />

50 measedi <strong>da</strong> ojaxisTvis, vfiqrob sakmarisia.~- aRniSnavs<br />

SoTa WuluxaZe.<br />

Tan ezoSi zis <strong>da</strong> Toxs pirs ulesavs, raTa muSaobaSi<br />

xeli araferma SeuSalos. sakuTar fiqrebsac xmamaRla<br />

gamoTqvams <strong>da</strong> ambobs, rom Tu mosavali kargi iqna, zam-<br />

TrisTvis SeSis mosamarageblad mTavrobas aRar <strong>da</strong>elodebian<br />

<strong>da</strong> gaTbobis saSualebas Tavad uzrunvelyofen. Casaxlebas<br />

ukve sakuTari teqnikac gaaCnia, miwis <strong>da</strong>muSavebisTvis<br />

ramdenime traqtors, romelic maT saCuqrad ga<strong>da</strong>sces<br />

7<br />

SvilTan erTad <strong>da</strong> aq, am didebul taZarSi Sevxvdi Cemi<br />

gvaris xalxs, maTi nawili dRes gavicani. mamaCemi sof.<br />

qurTi<strong>da</strong>n iyo, meamayeba, rom Cemi fesvebi liaxvis xeoba-<br />

Sia~_aRniSnavs TbilisSi mcxovrebi sofo kaxniaSvili.<br />

`CemTvis ufro mniSvnelovania es dRe imitom, rom Cemi<br />

Svilis naTloba <strong>da</strong>emTxva gvaris kurTxevas, rac Zalian<br />

maxarebs. vfiqrob, es uflis wyalobaa~_ase fiqrobs nikas<br />

de<strong>da</strong> xaTuna, romelsac liaxvis xeobi<strong>da</strong>n devnil axalgazr<strong>da</strong>sTan<br />

erTad <strong>da</strong>ojaxebis ar SeSinebia.<br />

`es dRe ar <strong>da</strong>maviwydeba, jer erTi imis gamo, rom kaxniaSvili<br />

var <strong>da</strong> dRes patriarqma <strong>da</strong>loca Cemi gvari, meorec<br />

imitom, dRes SeviZineT kidev erTi naTluli,~_sixaruliT<br />

aRniSnavs fiqria.<br />

kurTxevis DdRes kexvSi <strong>da</strong>badebulma <strong>da</strong> gazrdilma<br />

zura kaxniaSvilma gvars saxsovrad sakuTari xeliT<br />

<strong>da</strong>werili xati ga<strong>da</strong>sca.<br />

rogorc kaxniaSvilebis gvaris gamgeobis Tavjdomare,<br />

wyneTis wm.ninos saxelobis taZris me<strong>da</strong>viTne qeTevan kaxniaSvili<br />

ambobs, gvaris kurTxevasTan <strong>da</strong>kavSirebiT samzadisi<br />

misi iniciativiT 3 wlis win <strong>da</strong>iwyo <strong>da</strong> rac ufo<br />

CaeZia am survils, miT ufro saintereso gax<strong>da</strong> misTvis:<br />

`gavige, rom Cemi Ziri kexvi<strong>da</strong>naa, rac Zalze maxarebs <strong>da</strong><br />

mjera, rom Cveni mxurvale locviT RvTismSobeli gagviZ-<br />

Rveba <strong>da</strong> <strong>da</strong>vbrundebiT kexvSi, Cvens mSobliur sofelSi.<br />

es saqme uflisTvis rTuli araa, Tu mas <strong>da</strong>vanaxeT Cveni<br />

guliTadi locva <strong>da</strong> Txovna, namdvilad agvisrulebs.~<br />

kaxniaSvilebis gar<strong>da</strong> samebis sakaTedro taZarSi xeobi<strong>da</strong>n<br />

devnili ukve araerTi gvaris kurTxeva mox<strong>da</strong>, magali-<br />

Tad, 23 maiss patriarqma kasraZeebis gvaric <strong>da</strong>loca. rogorc<br />

qemerti<strong>da</strong>n devnili eka kasraZe aRniSnavs, mas Semdeg,<br />

rac xeobi<strong>da</strong>n wamovi<strong>da</strong>, ase bevri kasraZe erTad ar unaxavs,:<br />

`Zalian moxaruli var, rom patriarqma gvakurTxa. mixaria<br />

isic, rom dRes aq Cemi gvaris xalxi vnaxe. TiTqos raRac<br />

Zalian didi imedi vigZeni, imedi imisa, rom uflis wyalobiT<br />

Cven <strong>da</strong>vibrunebT <strong>da</strong>kargul teritoriebs <strong>da</strong> saqarTvelo<br />

iqneba mTliani!~<br />

kasraZeebisTvis misasalmebelia is faqtic, rom saqarTvelos<br />

patriarqis mier maTi gvaris kurTxeva mniSvnelovan<br />

religiur dResaswauls, amaRlebas <strong>da</strong>emTxva.<br />

nana kaxniaSvili<br />

devnilebi SeTanxmebiT iyeneben.<br />

miwis <strong>da</strong>muSavebaSi ZiriTa<strong>da</strong>d ojaxis ufrosebi monawileoben<br />

<strong>da</strong> momavals swored miRebul mosavals ukav-<br />

Sireben. devnilTa garkveuli kategoria ki, romelTa did<br />

nawils axali Taoba Seadgens, xelobas ufasod eufleba <strong>da</strong><br />

fiqrobs, rom Sromis gareSe araferi modis. zogierT CasaxlebaSi<br />

devnilTa mier ukve Seqmnilia arasamTavrobo organizaciebi,<br />

romlebic saWiroebebis mixedviT proeqtebze<br />

muSaoben. donori organizaciebis mier ramdenime maTgani<br />

ukve <strong>da</strong>finans<strong>da</strong>, riTac zogierTi iseTi problema ga<strong>da</strong>iWra,<br />

romelis mogvareba didi xnis manZilze warmoudgeneli<br />

iyo.<br />

asea Tu ise, devnilebi mTavar problemad omis Semdeg<br />

ara <strong>da</strong>saqmebas, aramed sacxovrebeli farTis sakiTxs miiCnevdnen,<br />

rac maTive ganmartebiT, dRes ukve mogvarebulia.<br />

CasaxlebebSi imasac aRniSnaven, rom maTi saxlis eqsterieri<br />

Tu interieri bevrad ukeTesia qalaqSi arsebul zogierT<br />

saxlTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

,,-Aaveji, sayofacxovrebo teqnika <strong>da</strong> a.S. Tavs namdvilad<br />

vgrZnob konfortul garemoSi, sofelSi es yvelaferi mar-<br />

Tla ar mqon<strong>da</strong>, Tumca Cemi xeoba yvelafers mirCevnia<br />

<strong>da</strong> Tun<strong>da</strong>c yvelafris gareSe mainc iq yofna merCivna~acxadebs<br />

15 wlis mari.<br />

Toxi xeli<strong>da</strong>n ar gaugdia,Aase saubar-saubarSi mosaRamov<strong>da</strong>,<br />

Cveni statiis gmirma araerTi devnili gagvacno,<br />

yvela Tavisi momavlis imediT.<br />

axla ki mapatieT, un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gtovoT, diliT uTenia Cems<br />

nakveTSi un<strong>da</strong> viyo <strong>da</strong> mTeli dRe vimuSao, Torem <strong>da</strong>vrCebi<br />

mosavlis gareSe. _ ambobs SoTa WuluxaZe. cal xelSi<br />

ToxiT, meoreSi ki qudiT gvemSvidobeba <strong>da</strong> sakuTar kotejs,<br />

sa<strong>da</strong>c col-Svili elodeba Tan<strong>da</strong>Tan uaxlovdeba...<br />

nino CibCiuri


mematiane<br />

arqimandrit ambrosis gamosaTxovari sityva<br />

afxazeTis yofili episkoposis -<br />

aleqsandres (oqropiriZe) <strong>da</strong>krZalvaze<br />

1907 w. 16 noemberi<br />

`egret hbtwyinevdin naTeli Tqueni winaSe kacTa, raTa<br />

ixilnen saqmeni Tqueni keTilni <strong>da</strong> adidebdnen mamasa<br />

Tquensa zecaTasa~ (maTes sax. T, 16)<br />

esec kidev erTi msxverpli am mokle droSi. gaumaZRar<br />

<strong>da</strong> Seubralebel sikvdilma saqarTvelos mostaca yovlad<br />

samRvdelo aleqsandre. Tumca kaci RvTisagan <strong>da</strong>wesebul<br />

kanons ver ga<strong>da</strong>uva <strong>da</strong> yovlad samRvdelo aleqsandrem<br />

kidevac ga<strong>da</strong>acila Tavis xangrZliv sicocxliT im zomas,<br />

romelic <strong>da</strong>debulia rCeulTaTvis (fsalmun. 89,10), magram<br />

amnair zegadmomadliTcxebul a<strong>da</strong>mianTa micvalebas kacis<br />

guli mainc ver urigdeba, mas un<strong>da</strong> yovelTvis hyavdes igi<br />

samSoblo mxaris nugeSad.<br />

yovlad samRvdelo aleqsandres Tav<strong>da</strong>debuli moRvaweoba<br />

mSobliur eklesiis <strong>da</strong> samSoblio mxaris aRorZinebisaTvis<br />

udidesi misabaZi magaliTia Cven qarTvelTaTvis,<br />

misi sxivosani saTnoebiani saxe mudmivi saukeTeso gzis<br />

maCvenebelia.<br />

`egreT brwyinavdian naTeli Tqveni winaSe kacTa, raTa<br />

ixilnen saqmenni Tqvenni keTilni <strong>da</strong> adidebdnen mamasa<br />

Tquensa zecaTasa~-o, gvibrZanebs qristet wmin<strong>da</strong> moZ-<br />

Rvreba <strong>da</strong> gviTiTebs am Rirseul cxe<strong>da</strong>rze, _ gansvenebulis<br />

xangrZliv, saTnoebian <strong>da</strong> saxelovan moRvaweobaze.<br />

romeli erTi gansvenebulis saTnoebiT savse xangrZliv,<br />

namdvili qristianuli cxovrebis mxares un<strong>da</strong> mivaqcioT<br />

yuradReba?! Cven ar ZalgviZs am mokle sityvaSi savsebiT<br />

<strong>da</strong>vaxasiaToT misi RirsSesaniSnavi cxovrebis yvela<br />

mxareebi, amisaTvis saWiroa meti dro <strong>da</strong> meti niWi <strong>da</strong><br />

mWermetyveleba.<br />

gansvenebulma yovlad samRvdelom gvaswavla Cven, ramdenad<br />

SeiZleba am ukuRmarT droSiac viyoT namdvili<br />

qristianebi. qristianuli idialebis matarebelni, rogorc<br />

matarebeli WeSmariti qristianuli siyvarulisa,_ im siyvarulisa,<br />

romelic yvelas erT rigad un<strong>da</strong> efinebodes,<br />

_ ar arCevdes axlobels araaxlobelisagan, _ romelic<br />

un<strong>da</strong> aviwyebinebdes pirad interesebs <strong>da</strong> abedvinebdes sicocxlis<br />

Sewirvas moyvasisaTvis, _ rogorc matarebeli<br />

amnairi siyvarulisa, is Tavis cxovrebiT gvimtkicebs, rom<br />

es qristesagan mis mimdevarTaTvis <strong>da</strong>xatuli ideali am<br />

qveynad SesaZlebelia ganxorcieldes. jer isev studentobis<br />

dros, rodesac yazanis mxareSi xolera mZvinvareb<strong>da</strong>,<br />

gansvenebuli uSiSrad <strong>da</strong> Tavganwirulad emsaxurebo<strong>da</strong><br />

am saSineli seniT SepyrobilT ganurCevlad maTi Camomavlobisa<br />

<strong>da</strong> sarwmunoebisa, misi Tavganwiruloba moZmeTaT-<br />

dvaleTi saqarTvelos CrdiloeT kavkasionis mTavari<br />

qedis orive_CrdiloeTisa <strong>da</strong> samxreTis kalTebze mdebareobs<br />

<strong>da</strong> Cveni samSoblos ganuyofili nawili iyo. ruseTis<br />

xelisuflebis Sovinisturma moqmedebam mecxramete<br />

saukunis ormoc<strong>da</strong>aTian wlebSi CrdiloeTis nawilis <strong>da</strong>kargva<br />

gamoiwvia. aseTma moqmedebam iq saukuneebis ganmavlobaSi<br />

mcxovrebi qarTveli mTielebis_dvalebis migracia<br />

gamoiwvia. nawili CrdiloeTiT, zogi ki saqarTvelos<br />

sxva<strong>da</strong>sxva kuTxeSi gaifanta. Sovinistebi bevrs<br />

ecadnen, magram qarTuli toponimebi, qarTuli saxelebi ver<br />

amoZirkves. ase <strong>da</strong>rCa dResac kularo, edisi, ermani, vaneli,<br />

qeSelTa, java, msxlebi, <strong>da</strong> sxva. uamravi, romlebic qarTuli<br />

kulturis produqtebia.<br />

Cawerili eTnografiul_istoriuli masalebiT <strong>da</strong>sturdeba,<br />

rom raWi<strong>da</strong>n, ku<strong>da</strong>ro<strong>da</strong>n, nari<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sxva provinciebi<strong>da</strong>n<br />

mosaxleobis migracia xdebo<strong>da</strong> jer mTis wineTSi,<br />

Semdeg ki barSi.<br />

aviRoT gvari xi<strong>da</strong>Seli, romlebic sofel xeiTSi anu<br />

Zveli sabawmindis teritoriaze cxovroben, am gvarze<br />

sinamdvilesTan Sefardebuli lamazi gadmocema arsebobs.<br />

xi<strong>da</strong>Selis gvaris kacs svaneTSi ucxovria, iq kaci Semokvdomia<br />

<strong>da</strong> gamoqceula, Tavi raWis sofel nakieTSi Seufarebia.<br />

mosaxleobas misi kvalisTvis miugvniaT, magram uxucesebs<br />

isini SeurigebiaT <strong>da</strong> <strong>da</strong>mnaSavisTvis ramdenime aTeuli<br />

suli saqonlis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> <strong>da</strong>ukisrebiaT.<br />

<strong>da</strong>mnaSaves mainc eSino<strong>da</strong> <strong>da</strong> tyeSi wasula, mTeli zam-<br />

Tari im adgilas gautarebia, romlebsac ,,xidebs~ eZaxdnen<br />

adgilobrivebi. nakieTelebs am kacisaTvis geografiuli<br />

adgilis mixedviT ,,xideSeli~ uwodebiaT <strong>da</strong> ase Serqmeva<br />

gvara<strong>da</strong>c qceula. am gvaris xalxi gamravl<strong>da</strong> <strong>da</strong> erTi<br />

nawili xi<strong>da</strong>Seli liaxvis xeobaSic <strong>da</strong>saxl<strong>da</strong>. gvxvdeba sxva<strong>da</strong>sxva<br />

formiT, magaliTad xideSelic. xi<strong>da</strong>Selebis gvari,<br />

rom svaneTi<strong>da</strong>n aris wamosuli amas mowmobs simRera ,,jam-<br />

Taaze~, sa<strong>da</strong>c aris aseTi striqonebi:<br />

kar<strong>da</strong>kar Camouara<br />

uSgulel xideSelebso_<br />

uSguli svaneTis sofelia, sa<strong>da</strong>c axlac aris xi<strong>da</strong>Selebis<br />

salocavi.<br />

vis, misi mouridebloba am saSineli <strong>da</strong> metadre maSin<br />

Tavzar<strong>da</strong>mcem senisa acvifreb<strong>da</strong> yvelas, rac xazgasmiT<br />

aRniSnulia TviT yazanis akademiis istoriaSi. es erTi<br />

faqtic mSvenierad axasiaTebs yovlad samRvdelo aleqsandres<br />

qristianuls cxovrebas. aseTive <strong>da</strong>rCa gansvenebuli<br />

ukanasknel wuTamdis. is Tavis xangrZliv cxovrebaSi am<br />

qveynad mravalferad asruleb<strong>da</strong> am diad mcnebas,_ mcnebas<br />

moZmeTa siyvarulisas.<br />

misi qvelmoqmedeba, misgan aRdgenili qarTvelTa kulturis<br />

maCvenebeli naSTebi, misgan gamocemuli saRvTismetyvelo<br />

<strong>da</strong> samecniero Cven winaparTa nawarmoebni, misis<br />

safasiT aRdgenilni mSobliuri galoba misi Sroma <strong>da</strong><br />

siqvele mamulis SvilTa aRzr<strong>da</strong>Si, _ berobis aRdgena_<br />

gaZlierebisaTvis zrunvaSi <strong>da</strong> mravali sxva misi amnairi<br />

Rvawli yvelasagan cnobilia. misi Rrma sarwmunoeba<br />

cxovrebaSi ganxorcielebuli siyvaruli samSoblo qveynisa<br />

TviT misi qristianul sarwmunoebas mWidrod SekavSirebuli,<br />

_ misi piruTvneloba, uSiSroba am soflis ufalTa<br />

<strong>da</strong> ZlierTa mxilebaSi <strong>da</strong> mravali misi saTnoebiani sulis<br />

Tvisebani xdi<strong>da</strong> mas namdvil warmomdgenelad im Zveli<br />

Cveni wm. mamaTa, romelTa mravalmxrivma Rvawlma <strong>da</strong>icva<br />

Cveni sarwmunoeba, ena <strong>da</strong> erovneba mozvavebul –auarebeli<br />

mterTagan. yvela ameebze ukve bevri Tqmula <strong>da</strong> <strong>da</strong>werila<br />

<strong>da</strong> mec aq aras vityvi.<br />

vityvi oriode sityvas mxolod imaze, rac aq ar Tqmula,<br />

_ gansvenebulis mociqulebriv moRvaweobaze afxazeTSi.<br />

RmerTma pirvel xanebSi mas arguna samsaxuri <strong>da</strong> moRvaweoba<br />

am saqarTvelos ganapira mxareSi jer rogorc afxazTa<br />

Svilebis aRmzrdels, Semdeg rogorc missioner mqa<strong>da</strong>gebels<br />

<strong>da</strong> bolos mwyemsT-mTavars. is mu<strong>da</strong>m Tavganwirulad emsaxurebo<strong>da</strong><br />

afxazTa moqcevis saqmes, _ ar zogav<strong>da</strong> sakuTar<br />

saSualebas Skolad <strong>da</strong>arsebisaTvis,_ Tavis xarjiT zrdi<strong>da</strong><br />

afxazTa Svilebs <strong>da</strong> amzadeb<strong>da</strong> maT mRvdlobis xarisxSi<br />

samoRvaweod,_ medgrad icav<strong>da</strong> samRvdeloebis <strong>da</strong> samwyvsos<br />

interesebs, uxvad eweo<strong>da</strong> qvriv-obolTa, mis <strong>da</strong> samwyvsos<br />

Soris arsebob<strong>da</strong> mamaSviluri kavSiri, <strong>da</strong>fuZvnebuli WeSmarit<br />

qristianul siyvarulze. mas ar uyvar<strong>da</strong> mdidruli<br />

cxovreba, scxovrob<strong>da</strong> TiTqmis egreTve sa<strong>da</strong>d, rogorc erTi<br />

ukanaskneli Raribi mis samwysosagani. es sa<strong>da</strong> cxovreba, es<br />

Raribi mis samwysoTagani. es sa<strong>da</strong> cxovreba es xalxTan<br />

siaxlove xdi<strong>da</strong> mas namdvil Zel mSobliur eklesiis mwyemsT_mTavarTa<br />

msgavsad.<br />

moviyvan erTs magaliTs imisas, Tu ranairi gavlena hon<strong>da</strong><br />

gansvenebulis amnair cxovrebas xalxzed, ranairi uzomo<br />

kasraZeebi<br />

cnobili <strong>da</strong> gamravlebuli gvaria liaxvis xeobaSi. isini<br />

sofel qemertis gar<strong>da</strong> <strong>da</strong>saxlebulebi arian cxinvalSi,<br />

mamisaanT ubanSi, qurTaSi, ergneTSi, avnevSi <strong>da</strong> sxva soflebSi.<br />

gvar _ kasraZis saxesxvaobaa qaswaraZe, romlis<br />

gvaris xalxi cxovrobs tyibulis zonis sofel bobiTSi.<br />

eTnografiuli monacemebiT kasraZeebis sul adrindeli<br />

gvari yofila _ qarselaZe, xolo zogierTi monacemis<br />

mixedviT, romelic raWaSi CaviwereT _ ganayofi<br />

sarajiSvili. ku<strong>da</strong>rosa <strong>da</strong> raWis sazRvarze Zmeb qarselaZeebs<br />

batoni SemouklavT <strong>da</strong> gamoqceulan. erTi tyibulSi<br />

<strong>da</strong>saxlebula <strong>da</strong> qasraSvilad <strong>da</strong>werila, meore Zmas<br />

ki boboTSi qasraZeoba miuRia. maTi ganayrebi sami saukunis<br />

winaT rakmis sofel sadmelSi <strong>da</strong>saxlebulan, nawili<br />

dvaleTis xeobaSi, romelsac Semdgom kasris kari ewo<strong>da</strong>,<br />

kasris moyvanilobis gamo <strong>da</strong> is mraval istoriul dokumentSia<br />

fiqsirebuli. am xeobas ewodeba ardoni, romelic<br />

Zalze viwroa <strong>da</strong> wylis Cqari dinebis gamo misi ga<strong>da</strong>laxva<br />

did siZneles warmoadgens. am adgilas axlac aris cixis<br />

nawili <strong>da</strong>rCenili, xolo kldeebze Sebmuli yofila rkinis<br />

kari, romelsac Tvis ,,aRweraSi~ vaxuSti batoniSvili<br />

aRniSnavs. kasraZis gvari saqarTvelos sxva<strong>da</strong>sxva kuTxeebSi<br />

gavrcel<strong>da</strong>, rogorc kasraZe, kasrelaZe, kasraSvili,<br />

qasraZe, gvaris Ziria ,,qasr~, rac Zvel qarTulSi zRurbls,<br />

simagres niSnavs, riTac mdi<strong>da</strong>ria zemoTxsenebuli kasriskari.<br />

CrdiloeTiT ga<strong>da</strong>saxlebuli kasraZeebi eTnikurad<br />

arian Secvlili, isini sxva erebad arian Cawerilni.<br />

kasraZis gvaris xalxi, romlebic dRes saCxeris raionis<br />

sofel mejevSi cxovroben, qemertelebad iwerebian <strong>da</strong><br />

rogorc maTTan saubarSi gairkva isini meresxevis nia<strong>da</strong>gze<br />

sofel qemerti<strong>da</strong>n aRniSnul sofelSi ga<strong>da</strong>saxlebulan <strong>da</strong><br />

Tavad rostom wereTels isini miuRia, sofelSi <strong>da</strong>usaxlebia<br />

<strong>da</strong> gvarad qemerteliZeoba miucia sofeli qemertis<br />

gamosobiT. maT kargad ician TavianTi warmomavloba, rom<br />

liaxvis xeobi<strong>da</strong>n arian <strong>da</strong> periodulad qemertis wmin<strong>da</strong><br />

giorgis eklesiaSic midian salocavad.<br />

8<br />

ndoba hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong>msaxurebuli TviT mahmadian afxazTa Soris.<br />

1866 wlis amboxebis Caqrobis Semdeg afxazebis umravlesoba<br />

iZulebuli gax<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>sxlebuliyo osmaleTsi.<br />

am ubedur dros, roca afxazTaTvis yvela qristianis<br />

saxelis matarebeli sazizRari ayo, mxolod yovlad sam-<br />

Rvdelo aleqsandres hqon<strong>da</strong> afxazebTan kavSiri, mxolod<br />

mas uziarebdnen TavianT Wir_varams, mas edobodnen. ai, am<br />

xanebSi mwyemsT-mTavarTan Semodis erTi mahmadianin afxazi,<br />

saxelad urusi, Tavisis Tormeti wlis SviliT. rodesac<br />

yovlad samRvdelom Cveulebrivi alersiani kiloTi hkiTxa<br />

uruss mosvlis mizezi, ukanasknelma moaxsena Semdegi: “Sen-<br />

Tan movedi, keTilo mwyemso <strong>da</strong> mamao!me samu<strong>da</strong>mod veTxovebi<br />

samSoblos, mivdivar osmaleTSi sacxovreblad <strong>da</strong> Cemi<br />

vaJi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vstovo SenTan, meti ara gamaCnia ra, coli <strong>da</strong><br />

sxva Svilebi adre <strong>da</strong>vkarge, ar vici ra momelis ucxo<br />

mxareSi, magram mainc vstoveb Cems sayvarel samSoblos. ar<br />

min<strong>da</strong> Cemi ubedureba gavuziaro Cems erTaderT Svilis <strong>da</strong><br />

SenTan moviyvane, mowyaleo mamao, vici miiReb, aRzrdi qristianulad<br />

<strong>da</strong> iqneba bednieri”-o.<br />

Tvalcremliani mama gamoeTxova sayvarel Svils, romelic<br />

gansvenebulis meoxebiTa <strong>da</strong> safasiTaRizar<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

mRvdelobaSi didi sargebloba moutana qristianobas afxazeTSi.<br />

am faqts ganmarteba ar sWiria. amnair ganwyobilobas<br />

samwysosTan didi nayofi mohqon<strong>da</strong>. iwyes afxazTa qristianobis<br />

miReba, romelic kidev <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> TiTqmis 80-ian<br />

wlebSi neter xsenebuli afxazeTis meoremociqulis (ep.<br />

gabrielis-Hj. g.) dros. amis Semdeg ganvlo sakmarisma<br />

drom, qristianuli saqme progresulad denis ncvlad regresiulad<br />

mimdinareobs. ukanaskneli cnobebiT, ramdenime<br />

sofelma ukve uayo qristianoba. mizezi cxadia: ar arian<br />

aleqsandre_gabrielisebrimocoqulni.<br />

netarxsenebulo mwyemsT-mTavaro, sxva Seni mraval mxriv<br />

RvawlTan erTad amasac ar <strong>da</strong>iviwyebs qarTveli eri, afxazeTis<br />

qristiani nawil.i <strong>da</strong> iqauri samRvdeloeba.<br />

ganisvene,qarTvelTa mamao <strong>da</strong> keTilo mwyemsmTavaro, zegardmo<br />

madliT cxebulo moRvawev, aRmaSeneblad wodebulo,_<br />

ganisvene, am Sengan ganaxlebul_ganmSvenebul tazar-<br />

Si. es wm. taZri iqneba saukuno Senganve Seqmnili nivTieri<br />

Zegli Sens saflavze <strong>da</strong> qarTvelis gulSi ki gedgmeba<br />

samu<strong>da</strong>mo uxilavi Zegli.<br />

iloce, Cveno axalo RvTis winaSe Suamdgomelo,-iloce<br />

sxva Cven wm. mamulTan erTad samSoblo mxaris qristianulad<br />

<strong>da</strong> kulturulad aRyvavebisaTvis. amin.<br />

arqimandriti ambrosi.<br />

visi gorisa xar?<br />

simoniSvili- JameraSvilebi<br />

am gvaris a<strong>da</strong>mianebi cxovroben cxinvalSi, frones xeobis<br />

sofel nulSi <strong>da</strong> mis axlomdebare soflebSi. rogorc<br />

avRniSneT saukuneebis ganmavlobaSi mTi<strong>da</strong>n barSi Camodiodnen<br />

<strong>da</strong> saxldebodnen mTieli sagvareuloebi. es gansakuTrebiT<br />

maSin, roca mtrebis gamanadgurebeli TareSis<br />

Sedegad aq gaukacrielebuli soflebi rCebo<strong>da</strong>.<br />

gansaxlebis erT-erT mizezad batonymuri wyobileba<br />

un<strong>da</strong> CaiTvalos. mkacri eqspluataciis Sedegad ymaglexebi<br />

sxvagan ixiznebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> axal adgilebSi sxva gvars<br />

iRebdnen. yovelive es aris asaxuli saxelebsa <strong>da</strong> gvarebSi,<br />

romelic eris cxovrebis mTliani Senakadia.<br />

vaxuSti batoniSvils Tavis SromaSi ,,aRwera samefosa<br />

saqarTvelosa~ aseve rukebze saTanadod aqvs <strong>da</strong>tanili<br />

qarTuli <strong>da</strong>saxlebebi orive liaxvis saTaveSi, maRran-dvaleTSi,<br />

kudroSi <strong>da</strong> sxva qarTul provinciebSi. erTi maTgania<br />

mdinare fawas xeoba <strong>da</strong> sofeli qeSelTa. es sofeli<br />

ramdenime ubnad iyo <strong>da</strong> erT-erTSi simoniSvilebi cxovrobdnen,<br />

romlebsac batoni mouklavT, gamoqceulan, frones<br />

xeobis sofel nulSi Tavad falavandiSvilebis TanxmobiT<br />

<strong>da</strong>saxlebulan <strong>da</strong> gvarad miuRiaT JameraSviloba. Cvens<br />

mTaSi ori geografiuli erTeulia, romelsac mJave wylis<br />

gamo Jamuri ewo<strong>da</strong>. erTia qsnis saTaveSi, meore mdinare<br />

fawis saTaveSi. swored es bolo geografiuli punqtis<br />

saxeli gax<strong>da</strong> gvaris mawarmoebeli moaxalSeneebisaTvis.<br />

aRsaniSnavia, rom 1715 wlis ,,ruisis saepiskoposo <strong>da</strong>f-<br />

TarSi~ sofel nulSi <strong>da</strong> sxva adgilebSi JameraSvilebi<br />

sakmao raodenobiT arian warmodgenilni. Canan simoniSvilebic,<br />

magram maTi axlo naTesaobisTvis <strong>da</strong>matebiTi masalebis<br />

moZieba sagmiro saqmea.<br />

gvarTa Sesaxeb Tqmuleba-gadmocemebSi Tvalwin gviyeneben<br />

sagvareuloTa Tavga<strong>da</strong>savals, maT moZraobas, Sromasaqmianobasa<br />

<strong>da</strong> yofas. es masalebi un<strong>da</strong> SevkriboT <strong>da</strong><br />

mecnierebis samsaxurSi CavayenoT.<br />

nikoloz oTinaSvili.


kultura <strong>da</strong> sporti<br />

cxinvalis Teatri devnili patarebis winaSe<br />

`varskvlavbiWuna~ –ase hqvia speqtakls, romliTac cxinvalis<br />

Teatri 4 maiss devnili patarebis winaSe warsdga.<br />

sxva<strong>da</strong>sxva personaJebiT gansaxierebulma gmirebma bavSvebis<br />

gaxaliseba SeZles, rac epizodebis Semdeg maTi emociebi<strong>da</strong>nac<br />

naTlad Can<strong>da</strong>; isini amboben, rom msgavsi saxis sanaxaobebiT<br />

arcTu ise ganebivrebulni arian <strong>da</strong> survils gamoTqvamdnen,<br />

rom speqtaklebze <strong>da</strong>swrebis saSualeba ufro<br />

xSirad mieceT. msaxiobebi ambobdnen, rom mayureblisgan<br />

<strong>da</strong>rbazSi did siTbos grZnobdnen. oskarualdis mixedviT<br />

<strong>da</strong>dgmuli piesis reJisori nugzari lorTqifaniZea. cxinvalis<br />

Teatris xelmZRvanelobam mSobliur qalaqSi moRvaweobis<br />

periodic gaixsena. bolo speqtakli, rac osuri<br />

droSis qveS <strong>da</strong> osi separatistebis mier garSemortymul<br />

SenobaSi gaimarTa- `baxtrionia~, romelic araerTi <strong>da</strong>brkolebis<br />

miuxe<strong>da</strong>vad mainc Sedga. axla Teatris Senoba<br />

cxinvalSi aRar arsebobs, is adgili mTlianad ga<strong>da</strong>mwvaria.<br />

cxinvalis Teatris gorSi stumroba pirveli SemTxveva ar<br />

aris. liaxvis xeobis maJoritaris goris biuros xelmZRvaneli<br />

acxadebs, rom xelisufleba rusuli agresiis Sedegad<br />

patarebze miyenebuli stresis moxsnas cdilobs. cxinvalis<br />

Teatrs male <strong>da</strong>arsebi<strong>da</strong>n 135 weli Seusruldeba.<br />

patara falavani<br />

zura kaxniaSvili <strong>da</strong>iba<strong>da</strong> 1998 wels, sof. kexvSi. zura<br />

celqi, mousvenari bavSvia. man sportisadmi interesi jer<br />

kidev pataraobisas gamoavlina. sofelSi yofnis dros<br />

xSirad <strong>da</strong>dio<strong>da</strong> mdinareze sabanaod, banaobis Semdeg ki<br />

yovelTvis Wi<strong>da</strong>ob<strong>da</strong> TanatolebTan <strong>da</strong> yovelTvis falavani<br />

iyo.<br />

9 wlis zura mSoblebma aCabeTis sportul <strong>da</strong>rbazSi,<br />

Wi<strong>da</strong>obis erT-erT saxeobaze `Ziudoze~ miiyvanes. Mmisi<br />

pirveli mwvrTneli _ valeri melanaSvili iyo. valeri<br />

axla TbilisSi, vakis sportul <strong>da</strong>rbazSi avarjiSebs devnil<br />

bavSvebs. zura yovelTvis didi siTboTi <strong>da</strong> siyvaruliT<br />

saubrobs pirvel maswavlebelze. wuxs, rom igi axla misgan<br />

Sors aris, magram misi satelefono zari yovelTvis<br />

axarebs. Tu valeris Tavisi gundi mihyavs turnirze, zuras<br />

yovelTvis atyobinebs am turniris Sesaxeb.<br />

zura yovelTvis cremliani TvalebiT ixsenebs liaxvis<br />

xeobaSi Catarebul Sejibrebebs. Mman orjer aiRo pirveli<br />

adgili ZiudoSi <strong>da</strong> samxreT-oseTis administraciis xelmZ-<br />

Rvanelma, dimitri sanakoevma liaxvis xeobaSi `saukeTeso<br />

moWi<strong>da</strong>vis titulisaTvis~ TasiT <strong>da</strong>ajildova.<br />

agvistos omis Semdeg zuram varjiSi vakeSi sportis<br />

akademiaSi <strong>da</strong>iwyo, Tumca rodesac misi ojaxi q. gorSi<br />

ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong> sacxovreblad, man kombinatis sportul <strong>da</strong>rbazSi<br />

gaagrZela varjiSi.Ees is <strong>da</strong>rbazia, sa<strong>da</strong>c 30-40 devnili<br />

bavSvi varjiSobs yovelgvari ga<strong>da</strong>saxadis gareSe, kviraSi 4<br />

dRe, saaTnaxevriani mecadineobis xangrZlivobiT.<br />

mwvrTnelma, niko bibilaSvilma saubrisas aRniSna, rom<br />

devnili bavSvebi maTi warmomavlobis geografiuli mdebareobi<strong>da</strong>n<br />

gamomdinare yovelTvis gamoirCevian adgilobrivebisagan.<br />

`isini bevrad ufro mamaci, jirkviviT bavSvebi<br />

arian~. nikos jgufSi Tan<strong>da</strong>Tan matulobs xeobeli bavSvebis<br />

ricxvi.<br />

niko bibilaSvili imedebs amyarebs zuras momavalze <strong>da</strong><br />

ambobs: `warmatebuli momavali eqnebao~. zura erTaderTia<br />

devnil bavSvTa Soris, romelic nikom baqoSi Sejibrze<br />

waiyvana. Ppatara Ziudoistis transportirebis xarjebi<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetma gaiRo.<br />

zura aseve xSirad <strong>da</strong>dis saqarTvelos sxva<strong>da</strong>sxva<br />

kuTxeSi gamarTul Sejibrebaze, sai<strong>da</strong>nac warmatebebiT<br />

(jildoebiT, sigelebiT <strong>da</strong> TasebiT) brundeba.<br />

mwvrTnelma niko bibilaSvilma aRniSna, rom axlo momavalSi<br />

misi jgufi apirebs saberZneTSi <strong>da</strong> TurqeTSi turneebze<br />

gamgzavrebas <strong>da</strong> am jgufSi iqnebian liaxvis xeobi<strong>da</strong>n<br />

devnili bavSvebic.<br />

magram patara zura mxolod erT rameze ocnebobs, sakuTar,<br />

mSobliur kuTxeSi, kexvSi <strong>da</strong>brunebaze.<br />

<strong>da</strong> bolos kiTxvas TviTonve misvams `nino, Cven xom<br />

aucileblad <strong>da</strong>vbrundebiT?~ zuras im imediT gamovemSvidobe,<br />

rom sakuTar sofelSi TanatolebTan Wi<strong>da</strong>obasDZalian<br />

male SeZlebs.<br />

nino kasraZe<br />

1877 wli<strong>da</strong>n dRemde <strong>da</strong>sis wevrTa Soris arian rogorc<br />

qarTveli, ise eTnikurad osi msaxiobebi. TiToeuli maTgani<br />

imedovnebs, rom cxinvalel mayurebels male <strong>da</strong>ubrundebian<br />

<strong>da</strong> speqtaklebis gamarTvas <strong>da</strong> saiubileo TariRis aRniSvnas<br />

mSobliur mxareSic SeZleben.<br />

sportuli<br />

RonisZieba<br />

TeleTSi<br />

13 maiss TeleTSi, saxalxo dResaswaul TeleTobisadmi<br />

miZRvnili sportuli RonisZiebebi gaimarTa. RonisZieba<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sportul saxeobebs, kerZod qarTul Wi<strong>da</strong>obas,<br />

fexburTs <strong>da</strong> doRs (cxenosnoba) moicav<strong>da</strong>.<br />

qarTul Wi<strong>da</strong>obaSi monawileoba miiRes axalgoris, didi<br />

<strong>da</strong> patara liaxvis xeobis moWi<strong>da</strong>veTa gundebma, sa<strong>da</strong>c 60<br />

kg.woniT kategoriaSi I adgili wilad xv<strong>da</strong> eredvi<strong>da</strong>n<br />

devnil andro beruaSvils, 50kg.woniT kategoriaSi sof.<br />

Zarwemi<strong>da</strong>n devnil aCabeTis saWi<strong>da</strong>o skolis moswavles<br />

Tornike WoveliZes, xolo 90kg.woniT kategoriaSi axalgori<strong>da</strong>n<br />

devnil giorgi ficxelaurs.<br />

warmatebiT iasperezes eredvi<strong>da</strong>n devnilma fexbur-<br />

Telebma. aRniSnul RonisZiebaSi eredvi<strong>da</strong>n devnilma safexburTo<br />

gundma III adgili <strong>da</strong>ikava.<br />

TeleTobaze monawileobas Rebulobdnen qvemo qarTlis,<br />

Tbilisis, martyofis <strong>da</strong> sxva regionis gundebi.<br />

warmatebis<br />

molodinSi<br />

2010 wlis 22-23 maiss sagarejoSi msoflio Cempionis,<br />

roin yorRanaSvilis xsovnisadmi miZRvnili me-5 saerTa-<br />

Soriso turniri Catar<strong>da</strong> ZiudoSi, sa<strong>da</strong>c monawileoba miiRes<br />

aCabeTis sportskolis moswavleebma. pirveli adgili<br />

30kg.woniT kategoriaSi 1998 wels <strong>da</strong>badebulma zurab<br />

kaxniaSvilma <strong>da</strong>ikava, II adgili 50kg.woniT kategoriaSi<br />

1995 wels <strong>da</strong>badebulma Tornike WoveliZem, xolo mesame<br />

adgili 30kg.woniT kategoriaSi 1999wels <strong>da</strong>badebul levan<br />

xabarels xv<strong>da</strong> wilad.<br />

samaCablo<strong>da</strong>n devnil sportskolis moswavleebs gasvli-<br />

Ti Sejibri mimdinare wlis ivnisSi axmetasa <strong>da</strong> zugdidSi<br />

aqvs. sportskolis direqtori, gia zangalaZe imedovnebs,<br />

rom devnili moWi<strong>da</strong>veebi gasvliT Sejibrze mniSvnelovan<br />

warmatebebs miaRweven.<br />

9<br />

nino kasraZe<br />

<strong>da</strong>-Zmas amjerad<br />

`kopala~ maspinZlobs<br />

TbilisSi, sagamofeno <strong>da</strong>rbazSi `kopala~ liaxvis xeobi<strong>da</strong>n<br />

devnili uta kaxniaSvilis namuSevrebis gamofena<br />

moewyo. gamofenas uamravi stumari, maT Soris profesionali<br />

mxatvrebi, <strong>da</strong>interesebuli sazogadoeba <strong>da</strong> xeobi<strong>da</strong>n<br />

devnili a<strong>da</strong>miani ewvia.<br />

es gamofena kexvi<strong>da</strong>n devnili mxatvris morigi gamofena<br />

iyo, rogorc Tavad ambobs, misi naxatebi Tanamedrove<br />

ferweris nimuSebia, ufro fsiqologiuri xasiaTis <strong>da</strong><br />

droze orientirebuli, radgan misi azriT, iseTi xasiaTis<br />

gamofenebma sa<strong>da</strong>c naturmortebi Warbobs <strong>da</strong> lamaz-lamazi<br />

peizaJebi, mosawyeni gax<strong>da</strong>, amitomac maTi dro wavi<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

misi Semoqmedebac axal relsebze aewyo... Zvelis uaryofa<br />

<strong>da</strong> axlis Zieba_aseTia uta kaxniaSvilis mTavari mizani<br />

SemoqmedebiT saqmianobaSi.<br />

`devnilobam Zalian gagvacamtvera, bevr rameze gvaTqmevina<br />

uari, magram mainc gvaqvs imedi, rom niWier kacs gza ar<br />

<strong>da</strong>ebneva, gvaqvs imedi, rom mSromeli <strong>da</strong> Wkviani a<strong>da</strong>miani sakuTar<br />

gons warmoaCens. meamayeba, rom uta Cemi axlobelia,<br />

Cemi SefasebiT, es aris Tamanedrove stilis naxatebi, rTuli<br />

konteqstis, Sinaarsoblivad mdi<strong>da</strong>ri, rac erTgvarad<br />

moiTxovs azrovnebas,~_aRniSnavs kexvi<strong>da</strong>n devnili naTela<br />

nebieriZe.<br />

samuSao pirobebi axalgazr<strong>da</strong>, Tumca xelovnebaSi ukve<br />

Rrmad SeWril mxatvars arc-Tu saxarbielo aqvs. rgorc<br />

iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebuli piri, igi amJamad ko<strong>da</strong>Si cxovrobs.<br />

misi sacxovrebeli saxlic <strong>da</strong> saxelosnoc dResdReobiT<br />

erTia, Tumca sakuTar survils_<strong>da</strong>xatos is, rasac<br />

muza karnaxobs, sakmaod kargad axerxebs <strong>da</strong> ukeTes momavalze<br />

ocnebobs.<br />

utas xatva mamam_profesiiT mxatvarma, pe<strong>da</strong>gogma gia<br />

kaxniaSvilma aswavla. moyvarulis done Tan<strong>da</strong>Tan aiwia <strong>da</strong><br />

Tavisi kolegebis SefasebiT axalgazr<strong>da</strong> mxatvris SemoqmedebiTi<br />

done, dRes ukve sakmaod maRalia.<br />

aRsaniSnavia is faqti, rom am erTi Tvis win `kopalam~<br />

utas dis namuSevrebsac umaspinZla. jer kidev studenti<br />

nana kaxniaSvili tixruli minanqriT gaxlavT gatacebuli,<br />

aqvs seriozuli namuSevrebi, ramac sagamofeno <strong>da</strong>rbazSi<br />

myofTa mxri<strong>da</strong>n didi mowoneba <strong>da</strong>imsaxura. ramdenime namuSevris<br />

gayidvam nana gaaxara kidec, Tumca gulic <strong>da</strong>wyvita,<br />

radgan tixruli minanqari sakmaod Sromatevadia <strong>da</strong><br />

sakuTari namuSevris gasxviseba advili araa.<br />

D<strong>da</strong>-Zmis Semoqmedebas umaRles Sefasebas aZleven <strong>da</strong>rbazSi<br />

myofi devnilebic. zogierTi maTgani xelovnebis<br />

am nimuSebs xeobi<strong>da</strong>n gamoqceviT miRebul did tkivils<br />

ukavSirebs, zogierTi ki brZolisunarianobasa <strong>da</strong> ukeTesi<br />

momavlis molodins. `xeobis macne~ orive maTgans mniSvnelovnad<br />

miiCnevs, <strong>da</strong>-Zmis namuSevrebs sakuTari xeobis<br />

gamoZaxils uwodebs <strong>da</strong> maT mSobliur sofelSi usurvebs<br />

SemoqmedebiTi saqmianobis gagrZelebas!<br />

nana kaxniaSvili<br />

moswavleebis nawilma<br />

fuladi <strong>da</strong>xmareba<br />

ver miiRo<br />

Zarwemi<strong>da</strong>n devnili WoveliZeebis xuTsuliani ojaxi<br />

verxvebis <strong>da</strong>saxlebaSi cxovrobs. pirvelklaseli nato<br />

WoveliZe goris me-12 sajaro skolaSi swavlobs. rogorc<br />

mTel saqarTveloSi, masac ga<strong>da</strong>sces saCuqrad axali CanTa<br />

<strong>da</strong> saxelmZRvaneloebi, magram devnil pataras, aslariani<br />

fuladi <strong>da</strong>xmareba dRemde ar miuRia.<br />

rodesac sxva devnil moswavleebs <strong>da</strong>ericxaT, WoveliZeebma,<br />

imis gasarkvevad, Tu ratom ar miiRes maT, goris<br />

resurs_centrs miakiTxes, sa<strong>da</strong>c Tanxis miuRebloba<br />

dokumentaciis srulyofilad moumzadeblobis mizeziT<br />

axsnes,ufro konkretulad, uTxres rom nato WoveliZes<br />

devnilis statusi ar hqon<strong>da</strong>.<br />

rodesac ojaxi verxvebis <strong>da</strong>saxlebaSi ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong><br />

sacxovreblad Sesabamisad, devnilis statusic miiRes,<br />

Tumca 100-lariani <strong>da</strong>xmareba bavSvma kvlav ver miiRo.<br />

resurs-centrSi ki ganucxades, rom pirvel etapze mxolod<br />

socialurad <strong>da</strong>ucveli ojaxis bavSvebma miiRes, xolo<br />

nato aRniSnul <strong>da</strong>xmarebas meore etapze miiReb<strong>da</strong>, Tumca...<br />

paradoqsia, is rom saswavlo weli <strong>da</strong>srul<strong>da</strong> <strong>da</strong> ise rogorc<br />

nato WoveliZem, 100 lari verxvebis ltolvilTa<br />

<strong>da</strong>saxlebaSi mcxovrebma me-12 skolis samma moswavlem ver<br />

miiRo.<br />

aRniSnulTan <strong>da</strong>kavSirebiT Cven goris resurs-centris<br />

ufross SevxvdiT. giorgi sosiaSvilis ganmartebiT, Tanxa<br />

ver miiRes im moswavleebma, romlebic mSoblebma saswavlo<br />

wlis <strong>da</strong>sawyisSi sxva skolaSi miiyvanes, Casaxlebis mere<br />

ki sxva skolaSi ga<strong>da</strong>iyvanes.misive gancxadebiT fuladi<br />

<strong>da</strong>xmareba verc im miswavleebs xv<strong>da</strong> wilad, vinc srulyofili<br />

dokumentacia skolaSi mogvianebiT miitana.<br />

zemoT xsenebuli <strong>da</strong>xmarebis Sesaxeb aqcia noemberSi<br />

Sewy<strong>da</strong>, WoveliZeebma ki devnilis statusi sxva mravali<br />

devnilis msgavsad dekemberSi miiRo <strong>da</strong> skolasac maSin<br />

warudgina, ise<strong>da</strong>c bevr sakiTxze gul<strong>da</strong>wyvetil Zarwemi<strong>da</strong>n<br />

Ddevnil ojaxs guli am sakiTxzec <strong>da</strong>wy<strong>da</strong>...<br />

nino kasraZe


Ggamarjoba<br />

Cemo<br />

xeobis macne!<br />

gamarjoba Cemo xeobis macne! mixaria rom arsebob,<br />

radgan Sen marTlac amarTleb Sens saxels_wiwilebiviT<br />

gafantul devnilebs TiTqos raRacnairad<br />

Tavs uyri <strong>da</strong> erTmaneTisas uambob. TiToeuli<br />

nomris gamosvlas aramarto me, aramed de<strong>da</strong>Cemi <strong>da</strong><br />

Cemi axloblebi mouTmenlad veliT, radgan bevr<br />

sainteresos vgebulobT, TiTqos mgonia,rom calcalke<br />

ki ara, isev erTad varT liaxvisxeobelebi...<br />

gar<strong>da</strong> amisa, mixaria, roca Cemi nacnobebis werilebs<br />

vxvdebi, ise vkiTxulob,sityvas ar vtoveb.<br />

SemodgomiT Cemi Temac <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> `cxovreba omis<br />

Semdeg~, ramac Zalian gamaxara, Temam konkursSic<br />

gaimarjva, rasac sasurveli siurprizi mohyva-sxva<br />

gamarjvebul moswavleebTan erTad jer TbilisSi<br />

mimiwvies, Semdeg gamarjvebuli Temebi erT wignad<br />

<strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong>. amis gar<strong>da</strong>, gazeTTan TanamSromlobisTvis<br />

parlamentis wevrma badri basiSvilma samaxsovro<br />

saCuqari gadmomca.<br />

mixaro<strong>da</strong>, roca zemoT xsenebuli <strong>da</strong>saxelebiT<br />

gamarjvebul Temebs gazeTSi vxvdebodi, bolo dros<br />

ki ratomRac aRar beW<strong>da</strong>vT. iqneb isev <strong>da</strong>beWdoT?!<br />

es erTgvari stimuli im devnili bavSvebisaTvis,<br />

vinc Tavisi naazrevi Sinaarsoblivad <strong>da</strong> gramatikulad<br />

ise gamarTa, rom komisiam warmatebulad<br />

miiCnia...<br />

ki, momwons bolo gverdi, rac bavSvebisTvisaa<br />

gaTvaliswinebuli Tumca ukeTesi iqneba, Tavad maT<br />

werilebsac <strong>da</strong>eTmos a<strong>da</strong>gili... amiT xom ukeTesad<br />

CavwvdebiT erTmaneTis gulistkivils <strong>da</strong> aseve<br />

gaviziarebT erTmaneTis sixarulsac, SevityobT,<br />

ra gviWirs, ra gvilxins, vin rogor swavlobs, vin<br />

ufro warmatebulia, vin ra konkursSi gaimarjva<br />

<strong>da</strong> Tun<strong>da</strong>c imas, sad vcxovrobT, romel skolaSi<br />

vswavlobT...<br />

bolo nomerSi wavikiTxe gancxadeba, romliTac<br />

atyobinebT devnil gogonebs silamazis konkursis<br />

Sesaxeb, ramac bevri Cemi megobari <strong>da</strong>ainteresa. netav<br />

ra iqneba, sad Catardeba es konkursi an vin<br />

miiRebs `mis xeobis~tituls?<br />

misasalmebelia, rom gazeTs aqvs Tavisi saiti,<br />

magram yvelas xom ar aqvs internetiT sargeblobis<br />

SesaZlebloba, amitomac aucilebelia gaze-<br />

Tis gavrcelebac. Cemi TvaliT vxe<strong>da</strong>v werovanSi, iq<br />

sa<strong>da</strong>c vanaTi<strong>da</strong>n wamosvlis Semdeg Cagvasaxles, Tu<br />

rogor interesiT elian TiToeuli nomris gamosvlas.<br />

axla me werovnis skolaSi, me-9 klasSi vswavlob,<br />

wera ki miyvars, magram Cems azrebs jer-jerobiT<br />

pirad dRiurs ufro vuziareb, vidre_presas, Tumca<br />

arc imas <strong>da</strong>gimalavT, zogjer vfiqrob, Jurnalistoba<br />

avirCio momaval profesiad...<br />

getyviT imasac, zogierTi moswavle leqsebsac<br />

wers, Tumca ver be<strong>da</strong>vs gazeTs miawodos... iqneb<br />

Tqven SeZloT aseTi niWieri bavSvebis moZieba,radgan<br />

Tqveni Tanadgoma maTTvis xom bevrs niSnavs...<br />

axla aq Sevwyvet SenTan saubars, Cemo `xeobis<br />

macne~_v, Torem mgoni ukve Segawuxe Cemi azrebis<br />

gaziarebiT, <strong>da</strong>narCeni sxva dros `viWukWukoT~.<br />

aba, warmatebebs <strong>da</strong> mkiTxvelis simravles gisurveb!<br />

werovnis III skolis moswavle<br />

Sorena jojiSvili<br />

cxovreba<br />

omis<br />

Semdeg<br />

lazare kexvi<strong>da</strong>naa, 17 wlisaa, dRes werovanSi cxovrobs,<br />

swavlobs werovnis #3 skolaSi, XII klasSi. 2008 wlis<br />

agvistoSi <strong>da</strong>karga `yvelaferi materialuri~, SeiZina nostalgiis<br />

grZnoba. ambobs, rom cxovreba orad gaiyo_omamde,<br />

<strong>da</strong> omis Semdeg. surs gamovides warmatebuli a<strong>da</strong>miani,<br />

ocnebobs sakuTar sofelSi <strong>da</strong>brunebaze, <strong>da</strong>mnaSaveTaTvis<br />

sakadrisi pasuxis gacemaze.<br />

`dro<strong>da</strong>ro Cems mSobliur sofelSi, kexvSi srolebi ismo<strong>da</strong>.<br />

SeveCvieT <strong>da</strong> aravis eSino<strong>da</strong>. arc agvistoSi SeSindnen,<br />

morigi <strong>da</strong>Zabuleba egonaT.mSobliuri keris <strong>da</strong>toveba<br />

aravis ufiqria. meore dResac rom ganmeor<strong>da</strong> srolebi,<br />

bavSvebi gamoiyvanes. Semdeg ukve yvelem gaigo, rom osi<br />

xalxis ga<strong>da</strong>rCenis sababiT, ruseTis armia Semovi<strong>da</strong> rokis<br />

gvirabi<strong>da</strong>no. TviTmfrinavebic momravl<strong>da</strong> caSi <strong>da</strong> jojoxeTic<br />

<strong>da</strong>iwyo.<br />

RmerTo, ratom <strong>da</strong>uSvi, rom a<strong>da</strong>mians aseTi sababis mogoneba<br />

<strong>da</strong>sWirvebo<strong>da</strong>: erTis viTom<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>sarCenad meores<br />

movklav, mesames_saxlas dvuwvav, meoTxes_<strong>da</strong>vaoblebo.<br />

os xalxs vicavdio, russ rom hkiTxo_visgan icav<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

rac mTavaria, rogor <strong>da</strong>icva?u<strong>da</strong>naSaulo a<strong>da</strong>mianTa sisxlis<br />

fasad, seulobiT saxli<strong>da</strong>n ayril a<strong>da</strong>mianTa cremlisa <strong>da</strong><br />

tanjvis fasad?! isic sakiTxavia, saerTod <strong>da</strong>cva undo<strong>da</strong>T?!<br />

nuTu osi xalxis <strong>da</strong>cvis gamo Seesivnen Cvens saxlebsa <strong>da</strong><br />

baRebs, jer rom gaZarcves <strong>da</strong> mere <strong>da</strong>wves?! Cemi saxli iyo<br />

osi xalxis TviTmyofadobis xelisSemSleli, miwasTan rom<br />

gaaswores?!<br />

am omma Cemi cxovreba Zirfesvianad Secvala. gaCn<strong>da</strong> uxilavi<br />

xazi, romelmac igi or nawilad gayo. axla Txrobisas<br />

xSirad vambob: omamde, omis Semdeg.<br />

omamde bevr rames ar vaqcevdi yuradRebas. omis Semdeg<br />

gavige, ra aris tkivili <strong>da</strong> ra aris sixaruli, ra aris<br />

sikeTe <strong>da</strong> ra aris boroteba, ra aris siZulvili <strong>da</strong> ra<br />

aris siyvaruli. gavige, rom erT wams SeuZlia a<strong>da</strong>mianis<br />

cxovreba mTlianad Secvalos. igi SurismaZiebel an mimtevebel<br />

a<strong>da</strong>miand aqcios.<br />

omamde ramdenjer minaxavs televiziiT afxazeTis <strong>da</strong>cemis<br />

kadrebi. ki Sevwuxebulvar, magram guls ise ar <strong>da</strong>uwyia<br />

kvnesa, rogorc axla <strong>da</strong> amis gamo mrcxvenia.<br />

omi marto <strong>da</strong>karguli teritoria <strong>da</strong> <strong>da</strong>ngreuli saxli<br />

ki ara, Cemi bavSvobis suraTebicaa. Cemi laRi bavSvoba<br />

<strong>da</strong>wves, TiTqos arc varsebobdi... ara<strong>da</strong> ra lamazi suraTebi<br />

mqon<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>Rebuli! Cemi Svilebi <strong>da</strong> SviliSvilebi ver naxaven,<br />

rogori viyavi pataraobisas an skolis asakSi. TiTqos<br />

cxovrebis erTi monakveTi <strong>da</strong>vkarge.<br />

omamde sityva `nostalgiis~ mniSvneloba vicodi, axla<br />

ki SevigrZeni, gaviTavise. min<strong>da</strong> leqsikonSi Sesworeba Sevitano_nostalgia<br />

marto samSoblos monatreba araa. me<br />

dRes Cems samSobloSi vcxovrob, magram es grZnoba mtanjavs.<br />

aqve ori saaTis savalze romaa, is kuTxe menatreba<br />

<strong>da</strong> mtkiva. gamodis, nostalgia samSobloSi myofi a<strong>da</strong>mianebis<br />

mSobliur kuTxeSi <strong>da</strong>brunebis SesaZleblobis gamo<br />

gamowveuli sev<strong>da</strong> <strong>da</strong> tkivilicaa, roca ici, rom saxls<br />

gingreven <strong>da</strong> ver aCereb maT.<br />

axla me saxlic maqvs, bevri axali megobaric SeviZine,<br />

TiTqos araferi u<strong>da</strong> makldes, magram im uxilav xazs iqiT<br />

cxovreba mainc Tavisken miTrevs. yvela bavSvs aswavlian<br />

rafiel erisTavis leqss:<br />

`sa<strong>da</strong>c vSobilvar, gavzrdilvar,<br />

Cemi samSoblo is aris...~<br />

mec maswavles es leqsi, romelsac maSin erTi sulis<br />

amoTqmiT vambobdi, magram leqsis azrs siRrmemde ver<br />

vwvdebodi. axla ukve vxvdebi, rom samSoblo Zalian Zvirfasi<br />

yofila <strong>da</strong> marto mTliani ki ara, misi erTi patara<br />

kuTxe, samaCablo yvelaze Zvirfasi yofila CemTvis.<br />

iq, samaCabloSi, papaCemis aSenebuli saxli mqon<strong>da</strong>.<br />

aq,werovanSi ki, yvela mSvidobismoyvaris <strong>da</strong>xmarebiT<br />

amiSenes saxli. imedi maqvs, rom a<strong>da</strong>mianebi romelTac<br />

sZulT omi, kvlav <strong>da</strong>gvexmarebian, Cvens gulistkivils<br />

gaiziareben samaCabloSi <strong>da</strong>gvabruneben <strong>da</strong> mere me TviTon<br />

avaSeneb ufro lamaz <strong>da</strong> myar saxls.<br />

ase moiqcevian Cemi Zmebi, megobrebi, mezoblebi <strong>da</strong> kvlav<br />

ayvavdeba Cemi sofeli <strong>da</strong> mTeli xeoba.<br />

10<br />

uamravi saCuqari<br />

bavSvebs<br />

werovnis sabavSvo baRs dimitri sanakoevi ewvia.<br />

stumari axladgaxsnil sabavSvo baRSi xelcarieli<br />

ar misula. uamravi saTamaSo, sabavSvo literatura <strong>da</strong><br />

yvelaferi is, rac normaluri muSaobisTvis aRmzrdelebs<br />

esaWiroebaT_aseTi iyo samxreT oseTis administraciis<br />

xelmZRvanelis pozicia devnil bavSvebTan <strong>da</strong><br />

ufrosebTan Sexvedris dRes. misi vizitiT werovanSi<br />

Casaxlebuli mSoblebic kmayofilebi arian, isini Tvlian,<br />

rom maT Svilebs sabavSvo baRSi sakmaod kargi pirobebi<br />

<strong>aqvT</strong>.<br />

aqcia sabavSvo baRis gamgis, eka midelaSvilis<br />

gancxadebas mohyva.<br />

`axladgaxsnil sabavSvo baRs jer kidev bevri ram<br />

akl<strong>da</strong> <strong>da</strong> amitomac ga<strong>da</strong>vwyvite <strong>da</strong>xmareba meTxova b-n<br />

dimitri sanakoevisTvis. igi <strong>da</strong>interes<strong>da</strong> Cveni mdgomareobiT,<br />

yuradReba gamoiCina <strong>da</strong> Tavad gvestumra uamravi<br />

saCuqriT xel<strong>da</strong>mSvenebuli. am yvelafrisTvis Cemi<br />

koleqtivis saxeliT min<strong>da</strong> didi madloba movaxseno mas,<br />

radgan mogvitana TiTqmis yvelaferi, rac ki gvesaWiroebo<strong>da</strong><br />

Tanamedrove stan<strong>da</strong>rtebiT muSaobisTvis,~_ganacxa<strong>da</strong><br />

eka midelaSvilma.<br />

sabavSvo baRis fsiqologi Tiniko nebieriZe, aRniSnavs,<br />

rom bavSvTa fizikuri ganviTarebis gar<strong>da</strong> misi<br />

fsiqologiuri ganviTarebisTvis erT-erTi yvelaze<br />

mniSvnelovani piroba sworad warmarTuli aRzr<strong>da</strong>a,<br />

rac asakis Sesaferisi literaturis <strong>da</strong> aseve saTanado<br />

garToba-TamaSebis mTel cikls moicavs. Tiniko Tvlis,<br />

rom yovelive amisTvis amJamad werovnis sabavSvo baRSi<br />

TiTqmis yvelanairi piroba ukve arsebobs.<br />

sabavSvo baRs aRsazrdelebi dRiTidRe emateba.<br />

ltolvilTa yvelaze did CasaxlebaSi myofi dedebi re-<br />

Jims Tan<strong>da</strong>Tan eguebian_patarebis sabavSvo baRSi miyvana<br />

diliT 10 saaTamde un<strong>da</strong> moaswron, radgan <strong>da</strong>gvianebul<br />

patarebs, miuxe<strong>da</strong>vad didi siyvarulisa, zedmeti problemebis<br />

Tavi<strong>da</strong>n acilebis mizniT, aRar miiReben.<br />

TamaSi_garToba,xarisxianikveba,saukeTeso atraqcionebi<br />

<strong>da</strong> saTanado ganaTlebis miReba_aseTia am sabavSvo<br />

baRSi momsaxure personalis devizi.<br />

werovnis skolamdeli <strong>da</strong>wesebuleba sabednierod<br />

dRes saqarTveloSi marTlac sanimuSoa.<br />

nana kaxniaSvili<br />

dRemde SemorCenili<br />

bavSvuri mogoneba<br />

Mmaxsovs, rogor mivedi sabavSvo baRSi. Zlieri iyo<br />

pirveli emocia. uamravi ucxo bavSvi ireo<strong>da</strong>, iyo uamravi<br />

saTamaSo <strong>da</strong> dekoraciebi, mere de<strong>da</strong>s gatireba, rodesac<br />

is samsaxurSi midio<strong>da</strong>, maxsendeba cxinvalSi, Cems saxl-<br />

Tan axlos mudmivi cecxli, sa<strong>da</strong>c mSoblebs saRamoobiT<br />

xSirad <strong>da</strong>vyavdi. Cemi mezobeli nato. TiTqmis sul erTad<br />

vTamaSobdiT.<br />

Semdgom ojaxSi <strong>da</strong>Zabuli urTierTobebi rogorc Semdgom<br />

ganmimartes, qalaqis <strong>da</strong>toveba-ar<strong>da</strong>tovebasTan iyo<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli, radgan de<strong>da</strong>c <strong>da</strong> mamac cxinvalSi iyvnen<br />

<strong>da</strong>saqmebulni <strong>da</strong> ase erTi xelis mosmiT sacxovrebeli adgilis<br />

Secvlis idea, rodesac sxvagan aranairi perspeqtiva<br />

ar iyo sacxovreblad <strong>da</strong> ojaxis sarCenad.<br />

maxsovs de<strong>da</strong>s acremlebuli Tvalebi, rodesac puris<br />

rigSi videqiT. ra Tqma un<strong>da</strong> maSin ver vxvdebodi ra mizeziT<br />

iyo gamowveuli es yvelaferi, magram rogorc bavSvisTvis<br />

es yvelaferi Zalzed <strong>da</strong>mrTgunveli iyo. vinai<strong>da</strong>n Cemi<br />

usafrTxoeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>culobis SegrZneba mSoblebs un<strong>da</strong> uzrunvelyoT,<br />

magram isinic ver grZnobdnen Tavs usafrTxod<br />

<strong>da</strong> amas vgrZnobdi.<br />

maxsovs cxinvalis <strong>da</strong>toveba, iyo sevdiani saxeebi, bevri<br />

iaraRiani a<strong>da</strong>miani. Semdgom iyo sofeli, sa<strong>da</strong>c papis saxls<br />

ramodenime ojaxma SevafareT Tavi. kargaxans ar vWamdi<br />

ZroxebisaTvis gankuTvnil Sav purs, magram bolos SimSilma<br />

Tavisi gaitana... 2008 wlis omma ki es yvelaferi Cems<br />

mexsierebaSi gaaRviZa <strong>da</strong> dRevandeli gadmosaxedi<strong>da</strong>n ufro<br />

ukeT vacnobiereb, Tu ra aris omi <strong>da</strong> ramdenad rTulia<br />

aseT viTarebaSi u<strong>da</strong>naSaulo, mSvidobianma macxovrebelma<br />

sakuTari sicocxlis ga<strong>da</strong>rCena SeZlos.<br />

badri ciqubaZe


poezia<br />

monatreba<br />

sad gnaxo Cemo sofelo,<br />

dedis <strong>da</strong> mamis sa<strong>da</strong>ro?<br />

sa<strong>da</strong> xar Cemo xeobav,<br />

yvelasTvis nainataro.<br />

ratom gagvwire liaxvo,<br />

Seni nakvebi xeoba,<br />

rad gamouZeR win mtersa<br />

sad gahqra Seni mxneoba?<br />

meore weli <strong>da</strong>vdivarT,<br />

veZebT Cvens saxls <strong>da</strong> Cvens keras,<br />

magram mTels saqarTveloSi<br />

veravin ver mogvefera.<br />

suliT man<strong>da</strong> varT, xeobav,<br />

xorciT Tund saiqioSi,<br />

ar gvin<strong>da</strong> bedi gvewios<br />

qarTvelTa_saingiloSi.<br />

yovelTvis gstumrobT xeobav,<br />

magram es mxolod sizmrebSi,<br />

RmerTo, mogvaswar iq misvlas,<br />

Tun<strong>da</strong>c sikvdilis piraSi.<br />

<strong>da</strong>vdivar, veZebT erTmaneTs,<br />

didi liaxvis Svilebi,<br />

Cven <strong>da</strong>vbrundebiT Cvens WerqveS,<br />

magram ver, Cveni gmirebi.<br />

sa<strong>da</strong> xarT Cemo badri <strong>da</strong><br />

Cemo Tamazi, giorgi,<br />

omSi gazrdilo Svilebo,<br />

sad gvrCebiT saiqioSi?!<br />

Tqvens Svilebs RmerTma aSoros<br />

omis simware tiali,<br />

uRrublo cis qveS ecxovroT,<br />

samSoblo hqondeT mTliani!<br />

gamTliandeba samSoblo,<br />

eris <strong>da</strong> beris locviTa,<br />

axdeba qarTvelT ocneba<br />

RvTismSoblis mfarvelobiTa!<br />

ucodvel xalxis <strong>da</strong>Cagvras<br />

ver ga<strong>da</strong>itans mteria,<br />

borotsa <strong>da</strong>sZlevs keTili,<br />

arseba misi grZelia!<br />

Cemo liaxvo<br />

Cemo giJo <strong>da</strong> Cemo Wkviano,<br />

Cemo xeobis wyaro, mdinare,<br />

nanaxisa <strong>da</strong> gancdilis gamo<br />

ra mogiSuSebs amden iarebs.<br />

cico jioSvili<br />

Sen <strong>da</strong>gitoves rogorc mZevali,<br />

guli mogglijon sagules, un<strong>da</strong>T,<br />

<strong>da</strong> saakaZis paatasaviT<br />

gamogiyenon, ra drosac un<strong>da</strong>T.<br />

<strong>da</strong>gegmes, Turme gamogiyenon<br />

SeniT Caudgan suli did hessa,<br />

uTxari, rom gaqvs kexvis hesi <strong>da</strong><br />

ver aiReb Sens xalxze xelsa.<br />

Tu Seni Tavic marTla wagvarTves,<br />

ga<strong>da</strong>gibires SadimaniviT,<br />

ga<strong>da</strong>gaviwyes Seni xalxi <strong>da</strong><br />

Tavisi saqme gakeTebines.<br />

maSin riRasi imedi gvqondes<br />

ra qnas Cvilma <strong>da</strong> vis Caekonos,<br />

Sen Tu <strong>da</strong>xvdebi mkerdmokveTili_<br />

de<strong>da</strong> vis uTxras, vis moeferos.<br />

im bavSvma fexi sad moikidos,<br />

Seni xeobis Svili sad wava,<br />

SenTan un<strong>da</strong> <strong>da</strong> zurgs nu Seaqcev,<br />

nursad gauSveb <strong>da</strong>satanjavad.<br />

cico jioSvili<br />

<strong>da</strong>brundiT gelodebiT<br />

cad aziduli mTebiT,<br />

garSemortymuli zeca,<br />

Sors wveriaxos mTaze<br />

aSlili nisli wyebad.<br />

Tvalsawierze vxe<strong>da</strong>vT<br />

Zelxorcielis taZars,<br />

RvTis madliT uxvad mosils<br />

Tavze gvrgvini adgas.<br />

ukidegano ferTa,<br />

garSemortymuli tyeni,<br />

yvavilT narnari rxeva,<br />

cas uerTdeba stveniT,<br />

Sors ki monastris Tavze<br />

RvTismSoblis gumbaTs vxe<strong>da</strong>vT,<br />

sul marto <strong>da</strong>rCenila<br />

Tavis SvilT elodeba.<br />

<strong>da</strong>bla liaxvi modis,<br />

mdumared, rudunebiT.<br />

TiTqos loculobs Cumad:<br />

`<strong>da</strong>brundiT, gelodebiT~.<br />

<strong>da</strong>dumebula are,<br />

irgvliv siCume sufevs,<br />

sadRac euli Citi<br />

guliswamRebad ustvens.<br />

un<strong>da</strong> rom amcnos yvelas<br />

ubedureba Tvisi,<br />

magram aravis esmis<br />

gulistkivili misi.<br />

weliwadia ukve<br />

arsad Cans sulieri,<br />

ga<strong>da</strong>mwvaria irgvliv<br />

mTlianad yvelaferi.<br />

taZrebis mdumareba<br />

mi<strong>da</strong>mos mosdebia,<br />

adre amayad mziralT<br />

dRes <strong>da</strong>rdi mosZalviaT.<br />

<strong>da</strong>dumebuli are<br />

garindebuli mTebiT.<br />

liaxvi modudune:<br />

`<strong>da</strong>brundebiT gelodebiT~.<br />

vedreba<br />

ratom <strong>da</strong>gvCxavi Savo yorano,<br />

saqarTvelosTvis ras fiqrob neta?<br />

nuTu ar kmara amdeni sisxli,<br />

amdeni Savad mosili de<strong>da</strong>?<br />

RmerTo, Zliero, yovlis SemZleo,<br />

nu migvatoveb, nu Segvaqcev zurgs,<br />

de<strong>da</strong>o RvTisa, wmin<strong>da</strong> mariam,<br />

Sens win muxlebze <strong>da</strong>Coqeba msurs.<br />

min<strong>da</strong> vadido Seni saxeli,<br />

vadido Seni naTeli kalTa,<br />

Sen <strong>da</strong>gvifare, de<strong>da</strong>o RvTisav,<br />

<strong>da</strong> agvaSore bnelsa <strong>da</strong> warRvnas.<br />

mamo RmerTo, Sen erTaderTo,<br />

manaTobelo, sicocxlev ZalTa,<br />

mogvmadle madli yovlis mpyrobelo<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>ifare dRes saqarTvelo.<br />

xalxo, vusminoT, vevedroT ufals,<br />

nu <strong>da</strong>gvimonebs kruli satana.<br />

gviyvardes RmerTi, gvwamdes ufali,<br />

rom SevZloT Zmobis Zmurad gatana.<br />

11<br />

maia maisuraZe.<br />

sofeli qurTa.<br />

rom Cems samSoblos, Cems saqarTvelos,<br />

aRar sjabnides mteri verani<br />

<strong>da</strong> saqarTvelos naTel momavals<br />

SesWixvinebdes tatos merani.<br />

ana elbaqiZe<br />

samaCablo<br />

Cemi sulis malamo, sayvarelo mTa-velo,<br />

cao laJvardovano, Cemo saTayvanebo,<br />

liaxvs gaRma-gamoRma atexilo Walebo,<br />

tkbilad mosagonaro,venaxebo, baRebo.<br />

Tvrameti wlis manZilze<br />

ramden tanjvas vitandiT,<br />

mainc Sens cas,Sens mzes <strong>da</strong><br />

Sens miwa-wyals vficavdiT,<br />

magram Cveni fiqrebi rva agvistom Secvala,<br />

mteri yvelanairad Sens <strong>da</strong>pyrobas eca<strong>da</strong>.<br />

samaCablos miwaze glovis zarma Camohkra,<br />

bedma ratom mogviwyo ase mware gamoc<strong>da</strong>?!<br />

<strong>da</strong>ibomba soflebi, ga<strong>da</strong>iwva xeoba,<br />

rusma sul mTlad <strong>da</strong>karga<br />

a<strong>da</strong>Ti <strong>da</strong> zneoba.<br />

samaCablos vel-mindvrebs askdebo<strong>da</strong><br />

Wurvebi,<br />

iyo gulis gatexva, iyo cremli ulevi.<br />

iq qarTveli aRar Cans, aRaravin WaWanebs,<br />

hoi,RmerTo, es fiqri ase ratom mawamebs?!<br />

rogor menatrebi<br />

6 maiss devnilis mowmoba momces aman Camafiqra<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>rdic ufro momeZala. vin viyavi,<br />

an vin var <strong>da</strong> sad var. an sad viqnebi<br />

momavalSi. es, Cemi, im wuTas, guli<strong>da</strong>n amoxeTqili<br />

bavSvuri sityvebia Cems xeobaze<br />

<strong>da</strong>werili.<br />

rogor menatrebi<br />

<strong>da</strong> rogor maklixar<br />

Cemo sayvarelo<br />

xeobav lamazo.<br />

rogor menatreba<br />

Seni RvTismSobeli,<br />

abos wmin<strong>da</strong> niSi,<br />

sparseTi saamayo.<br />

vai, rom iq aRar var,<br />

<strong>da</strong> veRarc movdivar,<br />

gavxdi saguramos mkvidri <strong>da</strong><br />

ltolvili.<br />

magram imedi maqvs<br />

isev <strong>da</strong>vbrundebi,<br />

<strong>da</strong> maSin iqneba zeimi...<br />

zeimi didebuli.<br />

laSa babuciZe. sofeli qurTa.<br />

monatreba<br />

ana elbaqiZe 2010 weli<br />

me vinatrebdi erT muWa miwas_<br />

aRebuls Cemi saxlis ezo<strong>da</strong>n,<br />

rom Camaxuton gulSi momakv<strong>da</strong>vs,<br />

romelsac vetrfi ase Sori<strong>da</strong>n.<br />

me mesizmreba Cemi sofeli,<br />

mamis saflavi, <strong>da</strong>mwvari saxli,<br />

me menatreba yvela nacnobi,<br />

mimofantuli is Cemi saxli.<br />

me menatreba Cemi ubani_<br />

didi, patara, kaci Tu qali,<br />

lia, Tamriko, nino, manana,<br />

Tiniko, sofo, irma Tu lali.<br />

me menatreba rom erTi wamiT<br />

Semovexvio Cems saxlis kedlebs,<br />

mere Tund ZirSi mosaWrela<strong>da</strong><br />

CemiT gavuwvdi mters <strong>da</strong>mWknar<br />

xelebs.<br />

es monatreba, es mogoneba,<br />

es yvelaferi sizmarSi qreba,<br />

im <strong>da</strong>wyevlili agvistos Semdeg<br />

Tvalebze cremli yoveldRe Cndeba.<br />

nuca arboliSvili.


sabavSvo gverdi<br />

x<br />

e<br />

macn<br />

12<br />

e<br />

TviTonac mTeli saqarTvelo erTi cixea, <strong>da</strong>gilewia mtero, magram ver agiRia<br />

ipove 10 gansxvaveba<br />

erT lamaz velze idga (erTi) uzarmazari muxis xe. mas Zalzed didi <strong>da</strong><br />

Zlieri totebi hqon<strong>da</strong>.<br />

am xeze ramdenime bude iyo <strong>da</strong> masSi arwivebi cxovrobdnen. yvelaze maRal<br />

totze cxovrob<strong>da</strong> arwivebis mefe, romelic Svilis <strong>da</strong>badebas elodebo<strong>da</strong>.<br />

mis xelqveiTebs ki ukve sufra hqon<strong>da</strong>T gaSlili, rom TavianTi mefisTvis<br />

mielocaT gabedniereba. <strong>da</strong>dga es wuTic, gaty<strong>da</strong> kvercxi <strong>da</strong> patara<br />

marTve amoZvra. mamis sixaruls sazRvari ar hqon<strong>da</strong>. de<strong>da</strong> arwivic gaxarebuli<br />

iyo. mefes yvela arwivma saTiTaod miuloca vaJis SeZena. mokled, im<br />

dRes kargad moilxines, magram mamas erTi ram awuxeb<strong>da</strong>, mis marTves fr-<br />

Tis nakli hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> ver Sli<strong>da</strong>.<br />

gavi<strong>da</strong> erTi weli, magram patara arwivi frenas ver swavlob<strong>da</strong>, amitomac<br />

dedis <strong>da</strong> mamis kmayofaze cxovrob<strong>da</strong> <strong>da</strong> verc <strong>da</strong>ojax<strong>da</strong>, xolo mama arwivs<br />

eSino<strong>da</strong>. me rom mefe aRar viqnebi Cems Svils saTanado pativs ar miageben<br />

<strong>da</strong> kargi mefec ver iqnebao.<br />

erTxel budeSi marto <strong>da</strong>rCa. de<strong>da</strong>c <strong>da</strong> mamac sanadirod iyvnen wasulebi.<br />

marTve ki mowyenili iyo <strong>da</strong> budeSi aqeT-iqiT <strong>da</strong>aboteb<strong>da</strong>. uceb Zlierma<br />

qarma <strong>da</strong>ubera, marTve budi<strong>da</strong>n gadmovar<strong>da</strong> <strong>da</strong> miwaze moadina zRar-<br />

Tani. miwaze ki sazizRari gveli <strong>da</strong>xv<strong>da</strong> <strong>da</strong> SeWma <strong>da</strong>upira. marTvem irbina,<br />

irbina, magram ver gaeqca. bolos kuTxeSi miemwyv<strong>da</strong> <strong>da</strong> gasaqcevi aRarsad<br />

hqon<strong>da</strong>. bolos moikriba ukanaskneli Zalebi, gaSala frTebi niavis dinebas<br />

gahyva, RrublebSi aiWra, kamara Sekra <strong>da</strong> gvels iqiT Seutia, mokla <strong>da</strong><br />

mamas ZRvnad miarTva. mamas uzomod gaexar<strong>da</strong>, rom Svilma tkivils sZlia,<br />

xolo <strong>da</strong>narCenma arwivebma mas, Tavisi guladobis gamo gula<strong>da</strong> Searqves.<br />

gula<strong>da</strong>m calke bude aiSena <strong>da</strong> saukeTeso monadire gax<strong>da</strong>. roca mefe arwivi<br />

<strong>da</strong>ber<strong>da</strong>, gula<strong>da</strong> gamoacxades arwivebis mefed.<br />

male gula<strong>da</strong>m colad SeirTo ulamazesi asuli. maT eyolaT bevri Svili,<br />

gamravldnen <strong>da</strong> cxovrobdnen, didxans <strong>da</strong> bednierad.<br />

avtori Sergil mesxi<br />

<strong>qurTis</strong> municipalitetis<br />

sagamomcemlo <strong>da</strong>wesebuleba<br />

`xeobis macne~<br />

direqtori giorgi WoveliZe<br />

buRalteri gia basiSvili<br />

sare<strong>da</strong>qcio kolegia:<br />

nana kaxniaSvili: 898 44 06 04<br />

nino CibCiuri: 893 33 09 94<br />

nino kasraZe: 855 46 84 33<br />

misamarTi: aRmaSeneblis q. # 89/24<br />

aiwyo <strong>da</strong> <strong>da</strong>kabadon<strong>da</strong> Jurnal<br />

`qarTuli elitis~ re<strong>da</strong>qciaSi<br />

tel: 822 91 00 84<br />

E-mail: xeobismacne.@posta.ge<br />

gazeTi `xeobis macne~ gamocemulia<br />

Sps `sagamomcemlo saxli qarTul elitaSi~

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!