04.08.2013 Views

(rogorc adamianis) uflebebi samoqalaqo daumorCilebloba da ...

(rogorc adamianis) uflebebi samoqalaqo daumorCilebloba da ...

(rogorc adamianis) uflebebi samoqalaqo daumorCilebloba da ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

giorgi giorgi gvaxaria<br />

gvaxaria<br />

sarCevi<br />

sarCevi<br />

politkoreqtuloba politkoreqtuloba <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong><br />

Semoqmedis Semoqmedis (<strong>rogorc</strong> (<strong>rogorc</strong><br />

(<strong>rogorc</strong><br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>) <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>) <strong>uflebebi</strong><br />

<strong>uflebebi</strong><br />

<strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong> <strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong> <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong><br />

araZaladobrivi araZaladobrivi aqciebi<br />

aqciebi<br />

fridon fridon sayvareliZe<br />

sayvareliZe<br />

sayvareliZe<br />

evTanazia evTanazia - - mowyaleba<br />

mowyaleba<br />

Tu Tu mkvleloba<br />

mkvleloba<br />

nugzar nugzar papuaSvili<br />

papuaSvili<br />

sasjeli sasjeli <strong>da</strong> <strong>da</strong> sinanuli sinanuli<br />

sinanuli<br />

gabriel gabriel episkoposi<br />

episkoposi<br />

episkoposi<br />

sityva sityva Tqmuli Tqmuli quTaisis<br />

quTaisis<br />

sapyrobileSi sapyrobileSi eklesiis<br />

eklesiis<br />

kurTxevasa kurTxevasa ze<strong>da</strong><br />

ze<strong>da</strong><br />

1871 1871 welsa welsa welsa ianvris ianvris 3-sa 3-sa<br />

43<br />

43<br />

presa presa presis presis qveS<br />

qveS<br />

Tu Tu `baTumelebi~<br />

`baTumelebi~<br />

gqvia gqvia saxelad<br />

saxelad<br />

`qaTamaZe `qaTamaZe saqarTvelos<br />

saqarTvelos<br />

winaaRmdeg~<br />

winaaRmdeg~<br />

winaaRmdeg~<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

2 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

N7(19), N7(19), ivlisi, ivlisi, 2003<br />

2003<br />

3<br />

8<br />

30<br />

30<br />

39 39<br />

39<br />

46<br />

47<br />

47<br />

49<br />

49


19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

giorgi<br />

gvaxaria<br />

politkoreqtuloba<br />

<strong>da</strong><br />

Semoqmedis<br />

(<strong>rogorc</strong> <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>)<br />

<strong>uflebebi</strong><br />

1988 wlis <strong>da</strong>sawyisSi, Tbilissa <strong>da</strong> erevanSi sergo<br />

farajanovis ukanaskneli filmis, `aSuR yaribis~<br />

premiera gaimarTa. Tbilisis kinos saxlSi gamosvlisas<br />

farajanovma, am namdvilma `saiaTnovam kinoSi~,<br />

romelsac `kavkasiuri kulturebis Semrigebelsac~<br />

uwodebdnen, ganacxa<strong>da</strong>: Tbilisuri kultura somxebma<br />

Seqmnes, qarTvelebma mxolod miiTviseT yvelaferio...<br />

ori kviris Semdeg farajanovi erevanSi Cavi<strong>da</strong>, `aSuR<br />

yaribis~ pirveli Cvenebis win scenaze avi<strong>da</strong> <strong>da</strong> brZana:<br />

somxebi uniWo xalxi xarT, kavkasiaSi WeSmarit<br />

kulturas mxolod qarTvelebi qmniano.<br />

orive saRamos, ZiriTa<strong>da</strong>d, farajanovis Semoqmedebis<br />

Tayvanismcemlebi eswrebodnen. amitom Tbilissa <strong>da</strong><br />

erevanSi <strong>da</strong>rbazma karga magrad moilxina didi<br />

reJisoris am morig oinbazobaze. yvelam ico<strong>da</strong>, rom<br />

`aSuR yaribis~ avtors uyvar<strong>da</strong> publikumis<br />

provocireba, gaRizianeba, misi farisevlobis<br />

`gaSiSvleba~. kinematografiuli sazogadoeba<br />

`ar avar<strong>da</strong>~ Tbiliseli somexis qilikze. Tumca, Zneli<br />

warmosadgeni araa, rogori iqnebo<strong>da</strong> xalxis reaqcia,<br />

farajanovs es sityvebi TbilisSi, an erevanSi<br />

romelime xalxmraval mitingze rom eTqva.<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

3


sxvaTa Soris, `aSuR yaribis~ ga<strong>da</strong>Reba<br />

sul ramdenime TviT rom<br />

gaWianurebuliyo, somxeTsa <strong>da</strong><br />

azerbaijanSi sergo farajanovi xalxis<br />

risxvas ver ga<strong>da</strong>urCebo<strong>da</strong>. `aSuR yaribis~<br />

ramdenime scena xom baqoSia ga<strong>da</strong>Rebuli,<br />

yarabaxis konfliqtis <strong>da</strong>wyebamde<br />

ramdenime TviT adre, moxetiale aSuRisa<br />

<strong>da</strong> mdi<strong>da</strong>ri feo<strong>da</strong>lis uiRblo<br />

siyvarulis ambavi, Turqulenovan xalxTa<br />

folkloria, romlis ekranizacias omis<br />

`xulignoba~<br />

Semoqmedis stiqiaa.<br />

igi hgavs Carlis<br />

mawanwalas,<br />

romelsac yovelTvis<br />

ori mteri hyavs _<br />

policieli<br />

<strong>da</strong> umravlesoba.<br />

<strong>da</strong>wyebis Semdeg somxeTis mosaxleoba<br />

uTuod gaaprotesteb<strong>da</strong>, azerbaijanSi ki<br />

veRar gamarTavdnen somexi reJisoris<br />

filmis premieras.<br />

ar aris gamoricxuli, rom did reJisors<br />

gulma ugrZno, rom am regionSi sazareli<br />

omi mzaddebo<strong>da</strong>. amitom misi gamosvlebi<br />

TbilisSi, baqosa <strong>da</strong> erevanSi, iyo ara<br />

oinbazoba, aramed ukanaskneli c<strong>da</strong>,<br />

SeeCerebina sisxlisRvra kavkasiaSi... es<br />

iyo `mesiji~, romelsac igi SemoqmedebiT<br />

sazogadoebas ugzavni<strong>da</strong>, TiTqos sTxov<strong>da</strong>:<br />

`<br />

gaaCereT es brbo, gaaCereT<br />

umravlesoba, Tqven mainc nu<br />

SegeSindebaT arapopularuli<br />

lozungebis.<br />

`aSuR yaribis~ kavkasiuri premierebi am<br />

zamTars gamaxsen<strong>da</strong>, roca parizSi<br />

franguli kinoakademiis premiebis,<br />

`sezarebis~ ga<strong>da</strong>cema moewyo. `sezaris<br />

saRamo~ <strong>da</strong>emTxva eraySi <strong>da</strong>wyebul oms <strong>da</strong><br />

4 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

~<br />

pacifistebis xalxmraval demonstraciebs<br />

evropaSi. frangi kinematografistebis<br />

absoluturi umravlesoba omis<br />

winaaRmdegi iyo. `Satles~ TeatrSi<br />

`sezarebiT~ <strong>da</strong>jildoveba <strong>da</strong>emsgavsa<br />

jorj buSis politikis winaaRmdeg<br />

mimarTul aqcias, romelSic frangebma<br />

holivudis sagangebod mowveuli<br />

varskvlavebic CarTes _ magaliTad,<br />

meril stripi. man bevri ilaparaka omis<br />

saSinelebaze, `mSvidobi-ani dialogis”<br />

aucileblobaze <strong>da</strong> Sesabamisad, frangebis<br />

aRfrTovaneba <strong>da</strong> ovaciebi <strong>da</strong>imsaxura.<br />

ramdenime kviris Semdeg, roca eraySi omi<br />

<strong>da</strong>iwyo, imave meril strips los-anJelesSi,<br />

`oskariT~ <strong>da</strong>jildovebis ceremonialze<br />

moux<strong>da</strong> gamosvla. bunebrivia, yvela<br />

elo<strong>da</strong>, rom amerikeli varskvlavi aqac<br />

Seutev<strong>da</strong> omis momxreebs... magram ara.<br />

meril stripi ostaturad `Caewera~<br />

ceremonialis organizatorTa mier<br />

mogonil formatSi. omis winaaRmdeg erTi<br />

sityvac ar <strong>da</strong>cdenia.<br />

es ori magaliTi garkveulwilad<br />

a<strong>da</strong>sturebs, rom `yofiereba yovelTvis<br />

ar qmnis cnobierebas~ <strong>da</strong> rom Tavisufali<br />

xelovanisTvis ar un<strong>da</strong> hqondes<br />

mniSvneloba, Tu sad, romel garemoSi, an,<br />

Tu gnebavT, romel sistemaSi uxdeba mas<br />

moRvaweoba. xelovani, Tuki mas<br />

Tavisuflebaze aqvs pretenzia,<br />

umravlesobis diqtats ar un<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>morCildes. piriqiT, umravlesobasTan


konfliqti garkveuli TvalsazrisiT<br />

`siamovnebasac~ un<strong>da</strong> aniWebdes <strong>da</strong><br />

<strong>rogorc</strong> pazolini ityo<strong>da</strong>,<br />

`<br />

sistematiurad,<br />

yoveldRe un<strong>da</strong><br />

dgamdes Tavis sikvdils,<br />

sakuTar jvarcmas.<br />

~<br />

es ki imas niSnavs, rom `xulignoba~<br />

Semoqmedis stiqiaa. igi hgavs Carlis<br />

mawanwalas, romelsac yovelTvis ori<br />

mteri hyavs _ policili <strong>da</strong> umravlesoba.<br />

kanoni, <strong>rogorc</strong> wesi, umravlesobis<br />

xelSia. amitom sityva `kanonmorCili~<br />

didi SemoqmedisTvis yvelgan <strong>da</strong><br />

yovelTvis nonsensia, fiziologiurad<br />

autanelia. es ukve tradiciaa, romelic<br />

xelovans uqmnis `giJis~, `paTologis~,<br />

`<strong>da</strong>mnaSavis~, `maniakis~ imijs... romelmac<br />

araerTi didi mwerali, mxatvari<br />

gamoamwyvdia cixeSi <strong>da</strong> suliT<br />

avadmyofTa <strong>da</strong>wesebulebebSi, romelmac<br />

Seqmna ufskruli Semoqmedsa <strong>da</strong><br />

sazogadoebas Soris.<br />

niSnavs Tu ara es, rom didi<br />

xelovanisTvis miuRebelia <strong>samoqalaqo</strong><br />

sazogadoebis faseulobebi?<br />

rusi kinematografistebi ganuwyvetliv<br />

qilikoben berlinis saerTaSoriso<br />

kinofestivalze, romelic Tavis<br />

memarcxene orientacias arasdros<br />

malav<strong>da</strong>. yofil sabWoTa kavSirSi sakmaod<br />

gavrcelebulia azri, rom Tu<br />

kinoreJisori ga<strong>da</strong>iRebs films<br />

holokostze, erovnuli <strong>da</strong> religiuri<br />

umciresobebis Cagvraze, seqsualur<br />

diskriminaciaze, misi suraTi<br />

aucileblad moxvdeba `berlinales~<br />

konkursSi maSinac ki, Tu films<br />

araviTari mxatvruli Rirebuleba ara<br />

aqvs. rusma politikosebma bevri<br />

imxiarules arizonas Statis<br />

gubernatoris TanaSemwis, joana raitis<br />

cnobil werilze, romelSic es qalbatoni<br />

kategoriulad sTxov<strong>da</strong> xelisuflebas,<br />

aekrZalaT saskolo programebSi jon<br />

tolkienis nawarmoebebis CarTva. raiti<br />

miiCnevs, rom tolkienis wignebSi<br />

SeimCneva `nacionaluri, rasobrivi,<br />

seqsualuri <strong>da</strong> religiuri<br />

arasrulfasovnebis propagan<strong>da</strong>...<br />

mis <strong>da</strong>debiT personaJebs evropuli<br />

garegnoba aqvT, uaryofiT gmirebs ki _<br />

monRoloiduri <strong>da</strong> afro-amerikuli...~,<br />

rom `qalebs mxolod aTi procenti<br />

eTmobaT tolkienis nawarmoebebSi~.<br />

cxadia, joana raitis `kalkulacia~<br />

marTlac rom Rimilis momgvrelia, iseve<br />

<strong>rogorc</strong> Rimilismomgvrelia, magaliTad,<br />

`tolerantobis testi~, romelsac<br />

amster<strong>da</strong>mSi, ana frankis muzeumSi<br />

utareben <strong>da</strong>mTvalierebels.<br />

sazogadoebis `gamosworeba~ aRzrdiT<br />

(romelic jer kidev platonma <strong>da</strong>iwyo),<br />

mosaxleobis zombirebis es ZvelTaZveli<br />

forma, romelic ase Zalian uyvarT<br />

<strong>da</strong>savlel memarcxeneebs, politkoreqtuloba<br />

– isev <strong>da</strong> isev doqtrinaa, romelic<br />

aiZulebs cocxal arsebas, jer kidev<br />

skolaSi <strong>da</strong>izepiros ukve Camoyalibebuli<br />

sqemebi <strong>da</strong> axali stereotipebiT<br />

SeizRudos azrovnebis sivrce.<br />

politkoreqtuloba – pirovnuli,<br />

individualuri Tvisebebis <strong>da</strong>kargviT<br />

emuqreba a<strong>da</strong>mians, faqtobrivad<br />

avtoritaruli azrovnebis axali formaa,<br />

radgan akviatebuli azri, raoden<br />

sazizRaric, raoden miuRebelic ar un<strong>da</strong><br />

iyos, yovelTvis moicavs pirovnuls.<br />

a<strong>da</strong>miani, rogori sazizRaric ar un<strong>da</strong><br />

iyos igi CemTvis, cocxali arsebaa.<br />

amitom yovelTvis un<strong>da</strong> gvaxsovdes, rom<br />

masac SeiZleba hqondes safuZveli,<br />

aRmiqvas me `sazizRrobad~. sqemebiTa <strong>da</strong><br />

doqtrinebiT akviatebuli azris<br />

<strong>da</strong>Trgunva ki arafers mogvcems agresiis<br />

<strong>da</strong>, rac mTavaria, `humanuri sqemebis~<br />

diskreditaciis gar<strong>da</strong>.<br />

erTxelac imave berlinis festivalze,<br />

sa<strong>da</strong>c xSirad, seqsualuri umciresobebis<br />

Temaze ga<strong>da</strong>Rebul usaSvelod primitiul<br />

films didi zar-zeimiT uCveneben <strong>da</strong><br />

asaReben <strong>rogorc</strong> `movlenas~, kino<strong>da</strong>rbazSi<br />

viRac wamoxteba <strong>da</strong> ityvis: `ratom<br />

gviburRavT tvins, ra gagviWireT saqme<br />

Tqveni pederastebiT?”<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

5


<strong>da</strong> es `viRac~ marTali iqneba; radgan<br />

primitiuli, mxatvrulad ususuri filmi<br />

Tu wigni yovelTvis tovebs `propagandis~<br />

STabeWdilebas; radgan Semoqmedi<br />

arasdros araa iq, sa<strong>da</strong>c umravlesobaa.<br />

jerjerobiT am `viRacis~ rols<br />

`berlinaleze~ <strong>da</strong> ara marto berlinis<br />

kinoforumze, presaSi, nair-nair<br />

internet-saitebze, specialur kvleviT<br />

institutebSi, rusi kulturologebi,<br />

politikosebi, sociologebi asruleben.<br />

bolo dros ruseTSi <strong>da</strong>savlur<br />

faseulobebTan brZolisTvis axali<br />

taqtika airCies _ <strong>da</strong>savlur liberalizms<br />

Tavad liberalizmis pozicii<strong>da</strong>n uteven.<br />

Tu demokratia `saukeTeso wyoba~ ar<br />

aris, ratom ar SeiZleba, SevutioT mas <strong>da</strong><br />

<strong>samoqalaqo</strong> sazogadoeba _ farisevlobaSi,<br />

siyalbeSi, aragulwrfelobaSi vamxiloT?<br />

rusebs mxari aubes qarTvelma<br />

qsenofobebmac, romlebic <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>sTvis brZolas kulturul Tu<br />

religiur TviTmyofadobaze agresiad<br />

naTlaven. maTi umravlesoba fariTa <strong>da</strong><br />

maxviliT icavs kulturul Tu religiur<br />

mravalferovnebas am planetaze, sZuls<br />

6 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

globalizacia, duJmoreuli laparakobs<br />

masonur SeTqmulebebze, magram imis<br />

gagonebac ki ar un<strong>da</strong>, rom kulturuli<br />

Tu religiuri mravalferovneba SeiZleba<br />

arsebobdes (<strong>da</strong> un<strong>da</strong> arsebobdes) erTi<br />

kulturis, an erTi qveynis `SigniTac~,<br />

rom <strong>samoqalaqo</strong> sazogadoebam Tavad<br />

un<strong>da</strong> Seuwyos xeli azris, poziciis<br />

mravalferovnebas, rom igive joana<br />

raitis werili amerikis sazogadoebas<br />

diskusiis, <strong>da</strong> e.i ganviTarebis sababs<br />

aZlevs... <strong>da</strong> rom tolkienis wignebs iq<br />

aravin wvavs.<br />

ra Tqma un<strong>da</strong>, Rimilis momgvrelia, roca<br />

rusi politikosi, romelic CeCneTSi,<br />

mTeli xalxis genocids uWers mxars,<br />

amerikis administracias militarizmSi<br />

amxels erayis omis <strong>da</strong>wyebis pirvelive<br />

dReebSi. ra Tqma un<strong>da</strong>, is xalxi, vinc<br />

zamTarSi, mravalaTasian pacifistur<br />

demonstraciebSi monawileob<strong>da</strong> parizsa<br />

Tu berlinSi, ar aris is xalxi, romelmac<br />

moskovSi, SeerTebuli Statebis saelCos<br />

win antisaomari mitingi gamarTa sabWoTa<br />

kavSiris droSebiTa <strong>da</strong> stalinis<br />

portretebiT xelSi.<br />

sergo farajanovis<br />

namuSevari<br />

`romuli <strong>da</strong> remi~.<br />

fragmenti


saqarTvelosa <strong>da</strong> ruseTSi, sa<strong>da</strong>c<br />

sazogadoeba qsenofoburi<br />

doqtrinebisgan ver gaTavisuflebula,<br />

sa<strong>da</strong>c is xalxi, vinc <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>sTvis ibrZvis, jer kidev<br />

umciresobaSia, `politkoreqtuloba~<br />

ar aris `<strong>da</strong>savluri<br />

politkoreqtulobis~ identuri.<br />

amitom joana raiti, romelmac<br />

mxatvruli nawarmoebis `kalkulacias~<br />

mimarTa, mere ki misi akrZalva moiTxova<br />

<strong>da</strong> qarTveli qsenofobebi, romlebic<br />

wignebis (maT Soris, ukve `hari poteris~)<br />

<strong>da</strong>wvisken mogviwodeben, erTnairad<br />

iqcevian, magram sazogadoebisTvis maT<br />

qcevas ara aqvs erTnairi mniSvneloba.<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> uflebaTa <strong>da</strong>mcvelebi yofil<br />

komunistur sivrceSi garkveuli<br />

TvalsazrisiT un<strong>da</strong> hgavdnen im<br />

a<strong>da</strong>mianebs, romlebic <strong>da</strong>savleTSi<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> <strong>uflebebi</strong>s `doqtrinad~<br />

ga<strong>da</strong>qcevas ewinaaRmdegebian... radgan<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> <strong>uflebebi</strong>s <strong>da</strong>mcveli _<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>, <strong>rogorc</strong> Semoqmedis uflebis<br />

<strong>da</strong>mcvelia, igi sazogadoebis<br />

ganviTare-bisTvis, maT Soris kanonis<br />

ganviTarebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>xvewisTvis iRwvis.<br />

igi ufro Carlis mawanwalaa,<br />

vidre policieli... igi ar uyvars<br />

umravlesobas, amitom igi ar SeiZleba<br />

iyos `eris sindisi~, e.i. is,<br />

rac SemoqmedebiT inteligencias<br />

<strong>da</strong>arqves CvenSi.<br />

qarTulma inteligenciam<br />

cnobil Sexvedraze parlamentis<br />

TavmjdomaresTan, nino burjanaZesTan,<br />

siamovnebiT `SeiTvisa~ es termini,<br />

Semdeg ki, Cveni Semoqmedebis<br />

umravlesobam arc mwvadi <strong>da</strong>wva <strong>da</strong><br />

arc Samfuri, verc prezidenti<br />

moixsenia augad <strong>da</strong> verc parlamentis<br />

Tavmjdomare. sainteresoa, ra<br />

moxdebo<strong>da</strong> am Sexvedraze, mas sergo<br />

farajanovi, an <strong>da</strong>savluri kulturis<br />

romelime saxelganTqmuli `xuligani~<br />

rom <strong>da</strong>swrebo<strong>da</strong>?<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

7


<strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong><br />

<strong>da</strong><br />

araZaladobrivi<br />

aqciebi<br />

`winaaRmdegoba<br />

Zaladobis<br />

gareSe... emyareba rwmenas,<br />

rom samyaro<br />

samarTlianobis mxaresaa.<br />

aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

araZaladobrivi meTodebis<br />

momxreebs momavlis Rrma<br />

rwmena aqvT.<br />

es rwmena kidev erTi<br />

safuZvelia imisa, rom<br />

aramoZalade<br />

mowinaaRmdegem aitanos<br />

tkivili <strong>da</strong> tanjva<br />

SurisZiebis survilis<br />

gareSe, radganac icis,<br />

rom samarTlianobisaTvis<br />

brZolaSi mas kosmiuri<br />

~<br />

Zalebi uWeren mxars.<br />

martin luTer kingi<br />

8 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

istoria<br />

am statiaSi mahaTma gandis, martin<br />

luTer kingis, henri torosa <strong>da</strong><br />

sxvaTa gamocdilebas gagiziarebT<br />

<strong>da</strong> istoriuli magaliTebis<br />

moSveliebiT SevecdebiT, avxsnaT<br />

araZaladobrivi aqciebis arsi.<br />

visaubrebT moqmedebis iseT<br />

formaze, romlis meSveobiTac<br />

SesaZloa, opozicia Sinaganad<br />

gar<strong>da</strong>iqmnas, Tuki Tqven Tavadve<br />

SeicvlebiT. Tqven un<strong>da</strong> moaxdinoT<br />

zewola opoziciaze sakuTar Tavze<br />

zewolis meSveobiT.<br />

qvemoTmoyvanili citatebis<br />

gacnobisas, vfiqrob, gagaocebT<br />

yvela is problema, romelTac<br />

zemoTxsenebuli liderebi TavianTi<br />

ideebis a<strong>da</strong>mianebamde mitanis<br />

procesSi awydebodnen. gagakvirvebT<br />

isic, Tu ramdenad exmaureba maTi<br />

ideebi <strong>da</strong> midgomebi dRevandelobas!


`araZaladoba,<br />

<strong>rogorc</strong> meTodi,<br />

mCagvrelis guls<br />

umalve ar Secvlis.<br />

Tav<strong>da</strong>pirvelad is<br />

Tavad ideis erTgulTa<br />

gulebsa <strong>da</strong> sulze<br />

axdes gavlenas.<br />

is sakuTari Tavisadmi<br />

pativiscemiT<br />

ganawyobs maT,<br />

mobilizacias ukeTebs<br />

a<strong>da</strong>mianebis im Zlier<br />

<strong>da</strong> mamac resursebs,<br />

romelTa arsebobis<br />

Sesaxeb maT SesaZloa,<br />

arc ki icodnen.<br />

<strong>da</strong> bolos, igi aRwevs<br />

oponentamde <strong>da</strong> ise<br />

aRviZebs mis sindiss,<br />

rom Tanxmoba realuri<br />

xdeba~.<br />

martin luTer kingi<br />

ieso nazareveli<br />

wmin<strong>da</strong> francisk asizeli<br />

henri devid toro<br />

mahaTma gandi<br />

doqtori martin luTer kingi<br />

konstanca litoni<br />

konferenciaze, romelic araZaladobrivi<br />

aqciebis mokle prezentacias mieZRvna <strong>da</strong><br />

sa<strong>da</strong>c gandisa <strong>da</strong> ieso qristes magaliTebi<br />

moiyvanes, erT-erTma oratorma<br />

aucileblad CaTvala, eTqva: `gijobT,<br />

moeSvaT iesosaviT qa<strong>da</strong>gebas <strong>da</strong> ufro<br />

a<strong>da</strong>mianurad <strong>da</strong>gvelaparakoT!~. am<br />

sityvebze <strong>da</strong>fiqreba uTuod Rirs.<br />

bibliis axleburi xedva<br />

Tu Tqven `rwmenaSi <strong>da</strong>eWvebuli~<br />

qristiani xarT, gamonaxeT dro imisaTvis,<br />

raTa xelaxla aRmoaCinoT Tqveni rwmenis<br />

Zala. sxvas Tu arafers moimoqmedebT,<br />

scadeT, waikiTxoT iobis wigni. ueWvelia,<br />

yvelas SeaZrwunebs is tanjva, romelic<br />

man gamoiara <strong>da</strong> gauCndeba<br />

sasowarkveTili SekiTxva: `ratom?~<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

qalTa <strong>uflebebi</strong>saTvis<br />

moZraobis aqtivisti<br />

siuzan b. entoni <strong>da</strong> elizabet qeidi stentoni<br />

araZaladobrivi aqciebi _<br />

filosofia<br />

btcj<br />

yfpfhtdtkb<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

9


iyo Tu ara is<br />

RmerTis<br />

erTaderTi Ze?<br />

aRsdga ki igi<br />

mkvdreTiT?<br />

es piradi rwmenis<br />

sakiTxebia. magram iyo ki igi<br />

realuri pirovneba? ueWvelia,<br />

iyo. gasaocaria, ramdeni<br />

a<strong>da</strong>miani fiqrobs, rom ieso<br />

nazareveli mxolod miTia.<br />

is realuri istoriuli<br />

pirovnebaa, romelic<br />

moxseniebulia ara mxolod<br />

imdroindeli ebraeli<br />

istorikosebis, aramed<br />

romaelebis naSromebSic.<br />

es naSromebi ar moicavs bevr<br />

cnobebs nazarevelis Sesaxeb<br />

gar<strong>da</strong> imisa, rom is iyo<br />

religiuri lideri, romelic<br />

jvars acves. realobas<br />

Seesabameba misi<br />

gamonaTqvamebi `kontrkulturis~<br />

Sesaxebac. kargiT,<br />

erTi wuTiT <strong>da</strong>vuSvaT, rom is<br />

mxolod xorcieli arsebaa..<br />

magram gana misi cxovreba <strong>da</strong><br />

ideebi mxolod a<strong>da</strong>mianur<br />

ganzomilebaSi gamoixateba?<br />

30 wlis asakSi is uars ambobs<br />

Cveulebriv cxovrebaze <strong>da</strong><br />

gadis xalxSi, raTa<br />

<strong>da</strong>arwmunos isini, rom:<br />

`RmerTs vuyvarvarT,<br />

<strong>rogorc</strong> Tavisi Svilebi,<br />

Cven erTmaneTi <strong>da</strong>-<br />

ZmaniviT un<strong>da</strong> gviyvardes.”<br />

aseTia Zala kacisa, romelsac<br />

marTla swams.<br />

10 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

CaxedeT biblias (an sxva romelime<br />

religiur literaturas). es aris<br />

istoria, Tu rogor aRiqvamdnen<br />

sxva<strong>da</strong>sxva xalxebi TavianT RmerTs<br />

kacobriobasTan mimarTebaSi. yvela<br />

TaobisaTvis mniSvnelovania es<br />

gakveTilebi: ganmeorebadi Temebi,<br />

romlebic Semoqmedis Zaxilia, krebuli<br />

monaTxrobebisa, Tu rogor reagirebdnen<br />

a<strong>da</strong>mianebi am Zaxilze...<br />

<strong>da</strong>vubrundeT rwmenis moTxovnilebis<br />

sakiTxs. ifiqreT Zveli bibliuri<br />

moTxrobebis Sesaxeb: patara <strong>da</strong>viTze,<br />

romelic Zlieri goliaTis gasanadgureblad<br />

miemarTeba; <strong>da</strong>brmavebul<br />

samsonze; ebrael xalxze, romelic<br />

iZulebulia 40 weli u<strong>da</strong>bnoSi ixetialos<br />

imis gamo, rom ar irwmuna, RmerTis mier<br />

aRTqmul miwaze cxovrebas Tu SeZleb<strong>da</strong>...<br />

SesaZloa, yvelaze mniSvnelovani ideebi<br />

wmin<strong>da</strong> werilSia, sa<strong>da</strong>c naTqvamia: vidre<br />

uflis nebis Zalas <strong>da</strong>vinaxavdeT, jer<br />

Tavad am Zalis Sesabamisad un<strong>da</strong> vimoqmedoT.<br />

vidre mTeli israelis mama<br />

gaxdebo<strong>da</strong>, abraami mzad un<strong>da</strong> yofiliyo<br />

Tavisi mxolodSobili Ze Seewira<br />

msxverplad.<br />

cxovreba rwmeniT, siyvaruliTa<br />

<strong>da</strong> msxverplSewirviT<br />

gaixseneT iesos yvelaze Zlieri sityvebi,<br />

romliTac cnobili locva `mamao Cveno~<br />

iwyeba. es sityvaa `abba~ (ebraulad _ mama,<br />

<strong>rogorc</strong> bavSvebi eZaxian sakuTar mamebs).<br />

am sityvebiT israelis yovlisSemZle<br />

RmerTi mosiyvarule mSoblad iqca<br />

(amaze ufro a<strong>da</strong>mianurad rogorRa un<strong>da</strong><br />

miemarTa misTvis iesos!).<br />

SegviZlia ki, SevcvaloT qveyanaSi<br />

arsebuli saojaxo samarTlis saocrad<br />

korumpirebuli <strong>da</strong> fesvgadgmuli<br />

sistema? naklebad savaraudoa. magram<br />

Cven ubralod un<strong>da</strong> gvaxsovdes, rom<br />

mamas, RmerTs, marTlac SeuZlia,<br />

<strong>da</strong>gvexmaros <strong>da</strong> gagvamarjvebinos. Cven<br />

mxolod pirveli nabijebi un<strong>da</strong>


ga<strong>da</strong>vdgaT, adgili<strong>da</strong>n <strong>da</strong>viZraT <strong>da</strong><br />

virwmunoT, rom is gvixsnis.<br />

ieso mzad iyo, yvelaferi ukan<br />

moetovebina, radganac mas marTlac<br />

swam<strong>da</strong>. es cxadi xdebo<strong>da</strong> masTan<br />

urTierTobisas an misi namoqme<strong>da</strong>ris<br />

xilvisas. zogs afrTxobs erTi ram _<br />

nazarevels un<strong>da</strong> scodno<strong>da</strong>, rom<br />

`xelisufleba~ apireb<strong>da</strong> mosvlas <strong>da</strong> mis<br />

ganadgurebas. mas xom SeeZlo,<br />

gaqceuliyo <strong>da</strong> kidev ebrZola...<br />

magram qriste ewama, gaborotebisa <strong>da</strong><br />

SurisZiebis gareSe. ratom aris ukv<strong>da</strong>vi<br />

is 2000 wlis Semdegac. `is cxovrob<strong>da</strong><br />

imave principebiT, romelTac qa<strong>da</strong>geb<strong>da</strong>.”<br />

yuri ugdeT mTaze warmoTqmul qa<strong>da</strong>gebas,<br />

romelic, albaT, adrec gsmeniaT:<br />

`<br />

Tu vinmem marjvena loyaSi<br />

gagawnas, meore loyac miuSvire;<br />

vinc moisurvebs Sens gankiTxvas<br />

<strong>da</strong> Seni mosasxamis waRebas,<br />

samoselic Tan gaatane mas;<br />

vinc erT milze wayola<br />

~<br />

gaiZulos, orze gahyevi.<br />

maTes saxareba 5:39-41<br />

ras gvaswavlis ieso: rogor un<strong>da</strong><br />

vimoqmedoT, roca saqme<br />

usamarTlobasTan gvaqvs?<br />

bevri a<strong>da</strong>miani qristes ideebs ubralod<br />

`morCilebisaken~ mowodebad aRiqvams,<br />

Tumca, es sulac ar aris ase. mTavaria<br />

ara imdenad miteveba, aramed moqmedeba.<br />

Cven un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vupirispirdeT Cvens<br />

mowinaaRmdegeebs. magram mogviwodebs ki<br />

ieso, umowyalod moviTxovdeT <strong>da</strong>sjas?<br />

cxadia, ara.<br />

`...<strong>da</strong> Tu vinme Tqveni Svilis wayvanas<br />

ganizraxavs, maSin...~ ra?<br />

iqneb pasuxi aseTia: `maSin sakuTari<br />

Tavisuflebac SesTavazeT maT.~<br />

es <strong>da</strong>exmareba Tqvens `mCagvrels~,<br />

<strong>da</strong>inaxos sakuTari Secdoma. is<br />

iZulebuli gaxdeba, sakuTar Tavs<br />

hkiTxos, `ratom moiqca es a<strong>da</strong>miani<br />

amgvarad?~. SesaZloa, Tqvenma<br />

mowinaaRmdegem umalve ara, magram mainc<br />

gaanalizos <strong>rogorc</strong> sakuTari qmedeba,<br />

aseve Cveni reaqcia. `mCagvrelisadmi~<br />

siyvarulisa <strong>da</strong> Tanadgomis gamovleniT,<br />

Cven met tanjvas viRebT sakuTar Tavze.<br />

`<br />

giyvardeT Tqveni mtrebi,<br />

<strong>da</strong>loceT Tqveni mawyevrebi,<br />

raTa iyveT Tqveni zeciuri mamis<br />

Zeni, visac Tavisi mze amohyavs<br />

borotTa <strong>da</strong> keTilTa Tavze <strong>da</strong><br />

wvimas ugzavnis marTlebsa <strong>da</strong><br />

~<br />

usamarTloebs.<br />

maTes saxareba, 5:44,45<br />

bevri a<strong>da</strong>miani qristes<br />

ideebs ubralod<br />

`morCilebisaken~<br />

mowodebad aRiqvams,<br />

Tumca, es sulac ar aris<br />

ase. mTavaria ara<br />

imdenad miteveba,<br />

aramed moqmedeba.<br />

im SemTxvevaSi, Tu Cven <strong>da</strong>vaSaveT _ <strong>da</strong><br />

SesaZloa, loyaSi gartymac <strong>da</strong>vimsaxureT<br />

_ Cven ubralod maT Sansi miveciT, kidev<br />

erTxel gagvartyan <strong>da</strong> ziani aravis<br />

miadges, Cvens gar<strong>da</strong>.<br />

sxva meTodebi<br />

reformebis gasatareblad didi samuSaos<br />

gaweva mogvixdeba. zogierTi<br />

TqvenganisTvis misaRebia iseTi<br />

tradiciuli meTodebi, rogoricaa<br />

lobireba <strong>da</strong> mSvidi aqciebi, muSaoba<br />

sistemis SigniT, sasamarTlosa <strong>da</strong><br />

sazogadoebaSi. yvelaferi es kargia.<br />

magram Cven vimedovnebT, rom Tqven<br />

saTanadod <strong>da</strong>afasebT im pozitiursac,<br />

rasac nebismier <strong>samoqalaqo</strong> moZraobas<br />

araZaladobrivi aqciebi SesZens.<br />

Tqven u<strong>da</strong>od karg kampaniaSi<br />

igrZnobT Tavs!<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

11


ovbylf<br />

ahfywbcr<br />

fcbptkb<br />

francisk asizeli adreul<br />

Sua saukuneebSi, sakmaod<br />

SeZlebul ojaxSi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>.<br />

es iyo Zaladobis epoqa,<br />

roca adgilobrivi<br />

qalaqebi erTmaneTs<br />

`Rirsebis~ <strong>da</strong>sacavad<br />

eomebodnen, TiTqos yvela<br />

simdidresa <strong>da</strong><br />

Zalauflebaze nadirob<strong>da</strong>.<br />

12 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tanamedrove a<strong>da</strong>mianebis umetesobisTvis<br />

wmni<strong>da</strong> franciskis saxeli `cxovelTa<br />

moyvarulTan~ asocirdeba (mas<br />

yovelTvis mxarze mjdomi CitiT<br />

gamosaxaven). is, rac toros Sesaxeb iTqva,<br />

kidev ufro metad Seefereba wmin<strong>da</strong><br />

francisks –<br />

`<br />

Rirseuli <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> nimuSi,<br />

tradiciebis mqone pirovneba,<br />

romelsac aqvs unari,<br />

gamoafxizlos mTvlemare<br />

Tanamemamuleni <strong>da</strong> moraluri<br />

principebiT cxovreba<br />

aswavlos maT.<br />

is mu<strong>da</strong>m gvaxsenebs, rom vinc<br />

araZaladobriv qmedebebze amyarebs<br />

imeds, mosiyvarule RmerTisadmi rwmeniT<br />

un<strong>da</strong> ganimsWvalos.<br />

`<br />

~<br />

iloceT mudmivad, sityvebi ki<br />

maSin warmoTqviT, roca es<br />

~<br />

aucilebelia.<br />

wmin<strong>da</strong> franciski<br />

man sakuTar Tavze itvirTa a<strong>da</strong>mianebSi<br />

qristianuli ideebis gamoRviZebis<br />

urTulesi misia. is Seeca<strong>da</strong> am misiis<br />

ganxorcielebas ara sxvaTa qcevis<br />

gakontrolebis, aramed sakuTari Tavis<br />

gar<strong>da</strong>qmnis gziT. bevri a<strong>da</strong>miani, romelic<br />

reformebisaken iswrafvis, xSirad<br />

problemis masStaburobis gamo vardeba<br />

depresiaSi. `ras Secvlis Cems mier<br />

gaRebuli mciredi msxverpli?~<br />

franciski gvaxsenebs, rom siyvaruliTa<br />

<strong>da</strong> rwmeniT ganmsWvalul moqmedebas<br />

CvenTvis yovelTvis kargi Sedegi moaqvs.<br />

magram sakmarisia ki es sxvebisaTvis <strong>da</strong><br />

mTlianad samyarosaTvis? amis marTva<br />

Cvens Zalebs aRemateba. gandic im azrzea,<br />

rom rodesac zedmetad did aqcents<br />

vakeTebT Sedegebze, Cven vkargavT unars,<br />

vimoqmedoT sakuTari mrwamsis mixedviT.<br />

wmin<strong>da</strong> franciskma mogvca morCilebisa <strong>da</strong><br />

siduxWireSi cxovrebis magaliTi. uari<br />

Tqva yvelaferze, rac gaaCn<strong>da</strong>. mzad iyo<br />

etanja imisaTvis, rom Tavisi mrevli<br />

moeqcia. qvemoT moyvanilia nawyveti


omani<strong>da</strong>n, romelic ar aris<br />

biografiuli, Tumca asizelis<br />

cxovrebiseul gamocdilebas efuZneba<br />

(`sakuTar cxovrebaze sqolastikuri<br />

muSaobisaTvis~). aq moTxrobili<br />

SesaZloa, fantastika<strong>da</strong>c ki mogeCvenoT,<br />

magram es SemTxvevebi sruliad<br />

Seesabameba wmin<strong>da</strong>nis realur cxovrebasa<br />

<strong>da</strong> miseul meTodebs _ is marTlac<br />

unikaluri iyo. RvTis es patara<br />

`masxara~ gax<strong>da</strong> mizezi imisa, rom<br />

realur cxovrebiseul siameTa Ziebis<br />

procesSi, araerTma `mcodne~ <strong>da</strong><br />

`mdi<strong>da</strong>rma~ a<strong>da</strong>mianma, uari Tqva<br />

yvelaferze, rac gaaCn<strong>da</strong>.<br />

nawyveti `berZeni zorba~-s<br />

avtoris, nikolas kazanZakisis<br />

Sesavli<strong>da</strong>n<br />

adrec <strong>da</strong>miweria, rom am wmin<strong>da</strong>nis<br />

uxilav arsebobas yvelgan<br />

vgrZnobdi. radganac CemTvis<br />

wmin<strong>da</strong> franciski nimuSia<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>a, romelsac aqvs<br />

pasuxismgeblobis grZnoba;<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong>a, romelmac SesZlo,<br />

moexa<strong>da</strong> Cveni upirvelesi vali,<br />

romelic gacilebiT aRmatebulia,<br />

vidre zneoba, WeSmariteba Tu<br />

mSveniereba: esaa valdebuleba,<br />

RvTis mier boZebuli xorcieli<br />

sxeuli gar<strong>da</strong>vqmnaT sulier<br />

sxeulad.<br />

`axali sigiJis~ qa<strong>da</strong>geba<br />

francisks mosasxami aekeca,<br />

moednis napiras xto<strong>da</strong> <strong>da</strong> cekvav<strong>da</strong>.<br />

`modiT, modiT yvelani,~_<br />

gahyviro<strong>da</strong> is, _ `modiT, Zmano,<br />

moismineT axali sigiJe!~<br />

ukan adevnebuli bavSvebi siciliT<br />

uSendnen mas qvebs... mSvidi <strong>da</strong><br />

momRimari dro<strong>da</strong>dro ukan<br />

brundebo<strong>da</strong>, bavSvebisken xels<br />

iwvdi<strong>da</strong> <strong>da</strong> gahyviro<strong>da</strong>: `vinc erT<br />

qvas mesvris, RmerTma <strong>da</strong>locos<br />

is mu<strong>da</strong>m gvaxsenebs, rom<br />

vinc araZaladobriv<br />

qmedebebze amyarebs<br />

imeds, mosiyvarule<br />

RmerTisadmi rwmeniT<br />

un<strong>da</strong> ganimsWvalos.<br />

`<br />

erTxel mainc; vinc or qvas<br />

mesvris, RmerTma orjer <strong>da</strong>locos;<br />

vinc sams mesvris, RmerTma samjer<br />

<strong>da</strong>locos,~ – amis Tqmaze misken<br />

qvebis mTeli jeri midio<strong>da</strong>.<br />

Subli<strong>da</strong>n <strong>da</strong> nikapi<strong>da</strong>n ukve sisxli<br />

gadmodio<strong>da</strong>... sisxlSi gasvrili<br />

aRfrTovanebuli xtunav<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

cekvav<strong>da</strong>. `ismineT, Zmano~, _<br />

mRero<strong>da</strong> is, _ `ismineT axali<br />

sigiJe!~...<br />

`gviTxari, gviTxari, gviTxari!~ _<br />

ismo<strong>da</strong> yoveli mxri<strong>da</strong>n xalxis<br />

xarxari.<br />

franciski taZris kibeebze adio<strong>da</strong>,<br />

<strong>da</strong>mcinavi brbos winaSe<br />

xelebgaSlili gahyviro<strong>da</strong>:<br />

siyvaruli!<br />

siyvaruli!<br />

~<br />

siyvaruli!<br />

Semdeg is moednis erTi bolo<strong>da</strong>n<br />

meorisken garbo<strong>da</strong>, xtunav<strong>da</strong>,<br />

cekvav<strong>da</strong> <strong>da</strong> gahyviro<strong>da</strong>... `mSvidoba<br />

Tqven<strong>da</strong>!~ _ eubnebo<strong>da</strong> saTiTaod<br />

masTan misul a<strong>da</strong>mianebs. rodesac<br />

bevri a<strong>da</strong>miani Sejgufdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

skveric gaivsebo<strong>da</strong>, is xelebs<br />

aRapyrob<strong>da</strong> <strong>da</strong> gahyviro<strong>da</strong> _<br />

`mSvidoba~, `mSvidoba Tqvens<br />

gulebSi, Tqvens saxlebSi, mSvidoba<br />

Tqvens mtrebs. mSvidoba qveyanasa<br />

ze<strong>da</strong>! samoTxe sul axlosaa!~<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

13


SegiZlia simdidris gaReba?<br />

...erTxel franciskTan mivi<strong>da</strong><br />

vaWari, saxelad bernard<br />

kanitavaleli, romelic<br />

franciskos mamis, sinior<br />

bernardinos msgavsad qsoviliT<br />

vaWrob<strong>da</strong>... mas smeno<strong>da</strong> franciskis<br />

Sesaxeb <strong>da</strong> Tav<strong>da</strong>pirvelad Rimilis<br />

momgvrelad eCvenebo<strong>da</strong><br />

bernardinos ganebivrebuli<br />

vaJiSvilis iseTi gamoxtomebi,<br />

rogoricaa keTrovanTa kocna,<br />

sajarod gax<strong>da</strong> <strong>da</strong> sakuTari<br />

mamisaTvis Tavisi tansacmlis<br />

<strong>da</strong>bruneba. bernards ar SeeZlo<br />

zustad aReqva, Tu raSi<br />

mdgomareob<strong>da</strong> franciskis es<br />

`axali sigiJe~... marTla RmerTi<br />

xom ar aZlev<strong>da</strong> mas Zalas, aetana<br />

SimSili, siSiSvle <strong>da</strong> <strong>da</strong>mcireba?..<br />

`erTi azri mtanjavs~, _ mimarTa<br />

bernardma franciskos, _<br />

`Semiwyale <strong>da</strong> gaanaTle Cemi suli.~<br />

franciskom bernards xeli<br />

mouWira <strong>da</strong> wamoayena is.<br />

`gismen, Zmao bernard. Sens suls<br />

me ki ara, RmerTi gaanaTlebs.<br />

miambe Seni gasaWiri.”<br />

`erTma keTilSobilma didi ganZi<br />

momabara Sesanaxad. am ganZs me<br />

mravali weli vicavdi, magram axla<br />

xangrZliv <strong>da</strong> saxifaTo<br />

mogzaurobaSi vapireb wasvlas.<br />

ra un<strong>da</strong> vuyo am ganZs?~<br />

`un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ubruno im kacs, vinc<br />

mogabara. vin aris is keTilSobili?~<br />

`qriste. mTeli Cemi simdidre mas<br />

ekuTvnis. rogor <strong>da</strong>vubruno is<br />

mas?~<br />

...<strong>rogorc</strong> ki wmin<strong>da</strong> jorjos<br />

moe<strong>da</strong>ns mivaRwieT, bernardma<br />

Tavisi maRazia gaaRo <strong>da</strong> zRurblze<br />

mdgarma <strong>da</strong>iyvira: `vinc ki Raribi<br />

<strong>da</strong> Caucmelia, modiT CemTan!<br />

qristes saxeliT me gavcem mTels<br />

Cems saqonels.~<br />

14 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

...rogor morbo<strong>da</strong> xalxi! qalebi,<br />

gogonebi, moxuci kacebi,<br />

maTxovrebi: rogori<br />

gabrwyinebuli iyo maTi Tvalebi,<br />

rogor xarbad epotinebodnen<br />

yvelafers am kvira dRes! bernardi<br />

RimiliTa <strong>da</strong> kmayofilebiT xan<br />

erTs eoxunjebo<strong>da</strong>, xan _ meores,<br />

didi makratliT Wri<strong>da</strong> qsovils <strong>da</strong><br />

arigeb<strong>da</strong> Tavis simdidres.<br />

dro<strong>da</strong>dro bernardi francisks<br />

eubnebo<strong>da</strong>: `ra sixarulia Zmao<br />

francisk! ra Svebaa!~<br />

am dros gzad mama silvesterma<br />

Caiara. imis xilvaze, Tu rogor<br />

aniaveb<strong>da</strong> bernardi Tavis qonebas,<br />

mRvdels guli gausk<strong>da</strong>.<br />

`ra sircxvilia aseTi simdidris<br />

gaflangva!~ CaiCurCula<br />

TavisTvis... franciski miuxv<strong>da</strong>,<br />

ras fiqrob<strong>da</strong> is.<br />

`mama silvester, gaxsovT, ras<br />

ambobs ieso qriste? bodiSs<br />

gixdiT, rom gaxsenebT:<br />

`Tu gin<strong>da</strong>, rom srulyofili iyo,<br />

wadi, Seni qoneba gayide <strong>da</strong> mieci<br />

Raribebs <strong>da</strong> geqneba saunje<br />

zecaSi~. (maTe, 19:20)<br />

maS, raRatomRa aqnevT Tavs?~<br />

mama silvesterma Caaxvela,<br />

wamowiTl<strong>da</strong> <strong>da</strong> Tavisi gza<br />

ganagrZo. franciskma Zlier<br />

ganica<strong>da</strong>, rom mas tkivili miayena.<br />

`mama silvester, mama silvester!~ _<br />

<strong>da</strong>iyvira man. mRvdeli Semobrun<strong>da</strong>.<br />

`me Tqven qristes sityvebi<br />

SegaxseneT. momiteveT. Tqven,<br />

<strong>rogorc</strong> RvTismsaxurma, es<br />

sityvebi xom Cemnair codvilze<br />

ukeT uwyiT.~<br />

franciski mama silvesteris<br />

gverdiT rom mdgariyo, mis<br />

Tvalebze or did cremls<br />

SeamCnev<strong>da</strong>.


SegiZliaT inteleqtis gaReba?<br />

sinior pietro boloniis universitetis<br />

samarTlis fakultetis saxelovani<br />

profesori iyo... Tavisi sayvareli<br />

studentis sikvdilis gamo man bolonia<br />

ramodenime dRis win <strong>da</strong>tova. is ver<br />

moeria wuxils, mamiseul saxlSi<br />

gamoiketa <strong>da</strong> aravis naxva ar sur<strong>da</strong>...<br />

SuaRamemde kiTxvis gamo mas loyebi<br />

Caucviv<strong>da</strong>, saxe gamouSra <strong>da</strong> iseTi<br />

yviTeli gaux<strong>da</strong>, <strong>rogorc</strong> is ZviradRirebuli<br />

pergamentia, romelsac qristes<br />

vnebaTa Casawerad iyenebdnen berebi.<br />

`mapatieT~, _ Tqva man, _ `Tavi<strong>da</strong>n rom<br />

viwyeb. me myav<strong>da</strong> studenti saxelad<br />

gvido, romelic sakuTari vaJiSviliviT<br />

miyvar<strong>da</strong>... oci wlis asakSi mas ukve<br />

xan<strong>da</strong>zmuli kacis cnobiereba <strong>da</strong><br />

erudicia hqon<strong>da</strong>. ramodenime dRis win<br />

is gar<strong>da</strong>icvala.~<br />

qviTinis Sesakaveblad man tuCebi<br />

moikvnita.... `bolos, roca is agoniaSi<br />

iyo, mis baliSTan <strong>da</strong>viCoqe <strong>da</strong> vuTxari:<br />

`gvido, Svilo Cemo, Tu RmerTi TavisTan<br />

mogixmobs... msurs, rom erT Rames sizmrad<br />

mewvio <strong>da</strong> miambo, ra xdeba im qveynad.~<br />

`...is movi<strong>da</strong>. dRes gamTeniisas... ucnauri<br />

mosasxami emosa. ara, es ar iyo mantia, es<br />

iyo aseulobiT qaRaldis furceli,<br />

romelic misi sxeulis garSemo erTad iyo<br />

akinZuli, es iyo yvela misi<br />

swavlisdroindeli xelnaweri. aq iyo<br />

yvela problema, SekiTxva, filosofiuri<br />

<strong>da</strong> iuridiuli dilemebi, Teologiuri<br />

sakiTxebi... is imdenad iyo <strong>da</strong>mZimebuli am<br />

qaRaldebiT, rom miuxe<strong>da</strong>vad didi<br />

survilisa, siaruli ar SeeZlo. `gvido,<br />

Svilo Cemo~, _ <strong>da</strong>vuyvire mas, _ `ra aris<br />

es... ra giSlis xels, rom iaro?~<br />

`me axlaxan movbrundi jojoxeTi<strong>da</strong>n~, _<br />

mipasuxa man, _ `<strong>da</strong> viRwvi, rom mivaRwio<br />

salxineblamde, magram amaod. qaRaldebis<br />

es grova mabrkolebs...~<br />

sinior pietro wamodga. `axla yvelaferi<br />

<strong>da</strong>srulebulia~, Tqva man. `aq mosvlamde<br />

yvela Cemi xelnaweri, yvela Cemi wigni<br />

cecxls miveci <strong>da</strong> <strong>da</strong>vwvi. me ga<strong>da</strong>vrCi...<br />

CemTvis axali cxovreba iwyeba, dideba,<br />

ufalo!~<br />

SegiZliaT, uari TqvaT<br />

Zaladobaze?<br />

`Cemi saxelia francisk asizeli. me RvTis<br />

patara sayvarel glaxasac meZaxian <strong>da</strong> mis<br />

masxarasac...~<br />

`me var beri espaneTi<strong>da</strong>n. cxra mTa<br />

imisTvis gadmoviare, rom papis nebarTva<br />

miviRo iseTi ordenis <strong>da</strong>fuZnebaze,<br />

romelic eretikosebisa <strong>da</strong> urwmunoebis<br />

winaaRmdeg gailaSqrebs. Cemi saxelia<br />

domeniki~. 1<br />

`mec viTxove papisagan nebarTva, Semeqmna<br />

ordeni <strong>da</strong> meqa<strong>da</strong>ga.~<br />

`ra un<strong>da</strong> geqa<strong>da</strong>ga, Zmao francisk?~<br />

`srulyofili siduxWire <strong>da</strong> WeSmariti<br />

siyvaruli.~<br />

`Tqven ar apirebT eretikosebis,<br />

codvilebisa <strong>da</strong> urwmunoebis <strong>da</strong>sawvavad<br />

yvela sofelSi koconis <strong>da</strong>nTebas?~<br />

`ara, ara~, _ SekrTa franciski, _<br />

1 wm. domeniki, dominikanelTa ordenis <strong>da</strong> wmin<strong>da</strong><br />

inkviziciis <strong>da</strong>maarsebeli. avtoriseul teqstSi<br />

wm. domenikis Sexedulebebi sakmaod<br />

hiperbolizirebula<strong>da</strong>a warmodgenili <strong>da</strong><br />

gaigivebulia inkviziciis sisastikesTan.<br />

sinamdvileSi, wm. domeniks inkviziciis funqcia sul<br />

sxvanairad hqon<strong>da</strong> warmodgenili sulac ar iyo<br />

a<strong>da</strong>mianebis koconze <strong>da</strong>wvis momxre (red. SeniSvna).<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

15


`<br />

me ar vapireb codvilebis<br />

mokvliT codvis mospobas, me ar<br />

vapireb omis gaCaRebas<br />

borotebisa <strong>da</strong> urwmunoebis<br />

winaaRmdeg. me siyvaruli un<strong>da</strong><br />

viqa<strong>da</strong>go <strong>da</strong> amavdroulad me un<strong>da</strong><br />

miyvardes; me Tanxmoba un<strong>da</strong><br />

viqa<strong>da</strong>go <strong>da</strong> am qveyanad yvela<br />

ZmasaviT un<strong>da</strong> miyvardes...<br />

`a<strong>da</strong>miani bunebiT borotia _ boroti,<br />

cbieri <strong>da</strong> demonuri,~ _ braziT wamoiZaxa<br />

TeTri mantiiT Semosilma domenikma.<br />

`sikeTe, romelzec Sen saubrob, sakmarisi<br />

ar aris; aq iZulebaa saWiro. Tu sxeuli<br />

xels giSlis, is un<strong>da</strong> ganadgurdes sulis<br />

ga<strong>da</strong>sarCenad. me espaneTSi SeSas cecxli<br />

un<strong>da</strong> wavukido, sulebi sxeulebs miwas<br />

miabareben, ferflad aqceven <strong>da</strong> Tavad<br />

zecas<br />

`<br />

miswvdebian.~<br />

` ~<br />

siyvaruli!<br />

`<br />

~<br />

Zala!<br />

miteveba!<br />

~<br />

`Zmao, francisk, cxovreba ar aris<br />

adgili, sa<strong>da</strong>c xelgayrili wyvilebi<br />

siyvarulze RiRineben <strong>da</strong> <strong>da</strong>seirnoben.<br />

cxovreba omi, mZime Sroma <strong>da</strong><br />

Zaladobaa!... wylis <strong>da</strong>leva Tu gsurs,<br />

Wa amoTxare; Tu borotebis <strong>da</strong>marcxeba<br />

gsurs, Tavs <strong>da</strong>esxi borotebas...<br />

nu miyureb SeSinebuli, saco<strong>da</strong>o,<br />

Zvirfaso bero. Tavad bibliac igives<br />

ambobs: `moZaladem sasufevelSic<br />

ZaliT SeaRwia.~<br />

franciskma amoioxra. `me ar vicodi,<br />

Zaladobac Tu RmerTis Seqmnili iyo.<br />

Sen gaafarTove Cemi Tvalsawieri,<br />

magram Cemi guli sxvas ambobs <strong>da</strong><br />

mosTqvams: `siyvaruli! siyvaruli!~<br />

magram vin icis, iqneb Cveni gzebi erT<br />

dRes Seiyreba <strong>da</strong> erTmaneTs uflisken<br />

mimaval gzaze SevxvdebiT.~<br />

16 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

~<br />

`hqmeni ese, ufalo~, _ upasuxa ucnobma, _<br />

`magram vSiSob, rom Sen kacTa Soris<br />

<strong>da</strong>cemuli kravi xar _ mgelTa Soris<br />

<strong>da</strong>cemuli kravi. isini manam SegWamen,<br />

vidre Sens mizans miaRwev. momiteve, Tu<br />

gulwrfelad geubnebi imas, rasac<br />

vfiqrob: Sen yvelaferi ici siyvarulis<br />

Sesaxeb, magram es ar aris sakmarisi. Sen<br />

isic un<strong>da</strong> icode, rom siZulvilic<br />

RmerTisagan modis <strong>da</strong> isic RmerTis<br />

samsaxurSia. <strong>da</strong> aseT droebaSi, maSin<br />

rodesac es qveyana <strong>da</strong>cemulia, RmerTs<br />

siZulvili ufro emsaxureba, vidre<br />

siyvaruli.~ is adga, raTa wasuliyo.<br />

`mSvidobiT, Zmao domenik. min<strong>da</strong> icode,<br />

rom lomebi <strong>da</strong> kravebi, siyvaruli <strong>da</strong><br />

Zala, sinaTle <strong>da</strong> cecxli, keTili <strong>da</strong><br />

boroti _ yvelani RvTisaken iltvian,<br />

Tumca, amis Sesaxeb ara uwyian.<br />

siZulvilma es ar icis, ueWvelia,<br />

magram siyvarulma es namdvilad icis...<br />

me Sen erT sasixarulo saidumlos<br />

gagandob: erT dRes yvela erTad<br />

Seiyreba iq, sa<strong>da</strong>c ufali dgas<br />

gamowvdili xelebiT.~


henri devid toros esse _ `<strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong>~ _ swored msgavsi<br />

gamocdilebis Sedegad <strong>da</strong>iwera.<br />

`monoba <strong>da</strong> omi miuRebelia aTasobiT<br />

<strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> SexedulebisTvis ... Tumca,<br />

arafers akeTebs imisaTvis, rom yovelive<br />

amas bolo moeRos .... isini meryeoben,<br />

wuxils gamoTqvamen, zogjer peticiebsac<br />

adgenen, magram suliT <strong>da</strong> guliT arafers<br />

akeTeben <strong>da</strong> arc raime Sedegi moaqvs maT<br />

aqtivobas. isini mSvi<strong>da</strong>d <strong>da</strong>elodebian,<br />

rom sxvam aRmofxvras es boroteba <strong>da</strong><br />

aRar mouxdeT amaze wuxili...<br />

erT Rirseul a<strong>da</strong>mianze 999 Rirsebis<br />

qomagi modis.<br />

maSinac ki, roca xmas aZlevT<br />

samarTlianobas, bevrs arafers akeTebT<br />

misi <strong>da</strong>mkvidrebisaTvis. Tqven mxolod<br />

mokrZalebiT gamoxatavT Tqvens survils,<br />

rom samarTlianobam un<strong>da</strong> gaimarjvos.<br />

keTilgonieri a<strong>da</strong>miani samarTals marto<br />

bedis anabara ar miatovebs <strong>da</strong> arc<br />

umravlesobas ga<strong>da</strong>ulocavs mis<br />

aRsrulebas. masebis qmedebaSi arc Rirs<br />

raime saTnoebis Zieba...~<br />

`<br />

im qveyanaSi, sa<strong>da</strong>c xelisufleba<br />

a<strong>da</strong>mians usamarTlod apatimrebs,<br />

patiosani <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> adgili<br />

mxolod cixeSia.<br />

~<br />

...magram mdidrebi... maT yovelTvis<br />

moisyidis is <strong>da</strong>wesebuleba, romelic maT<br />

amdidrebs. pir<strong>da</strong>pir rom vTqvaT, rac<br />

metia fuli, miT ufro naklebia Rirseba,<br />

radganac fuli a<strong>da</strong>miansa <strong>da</strong> mis miznebs<br />

Soris dgas... ase, rom moraluri<br />

safuZveli mas fexqveS ecleba...<br />

Cems erTob Tavisuflebismoyvare<br />

mezoblebs rom vesaubrebi, CemTvis<br />

naTeli xdeba, ramdenic ar un<strong>da</strong><br />

ilaparakon sakiTxis mniSvnelobasa <strong>da</strong><br />

sirTuleze... mTavari mainc isaa, rom...<br />

maT aSfoTebT imaze fiqric ki, Tu ra<br />

bedi ewevaT maT ojaxebsa <strong>da</strong> qonebas<br />

<strong>da</strong>umorCileblobis SemTxvevaSi... Tu me<br />

ugulvebelvyof saxelmwifos moTxovnas,<br />

rodesac ga<strong>da</strong>saxadis qviTars<br />

warmomidgens, is <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

/tyhb ltdbl<br />

njhj<br />

henri devid toro<br />

<strong>da</strong>iba<strong>da</strong> 1816 wels<br />

masaCusetsSi,<br />

SeZlebul ojaxSi.<br />

man harvardis<br />

koleji <strong>da</strong>amTavra,<br />

ris Semdegac<br />

adgilobriv skolaSi<br />

<strong>da</strong>iwyo<br />

maswavleblad muSaoba. Tumca,<br />

skolaSi torom mxolod<br />

2 kvira <strong>da</strong>hyo, radganac<br />

adgilobriv xelisuflebasTan<br />

uTanxmoeba mouvi<strong>da</strong>. amis<br />

Semdeg man garkveuli periodi<br />

kerZo maswavleblad <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>qiravebul muSad imuSava,<br />

Semdeg ki weras Seudga. is<br />

uaRresad SeaSfoTa iman, rom<br />

misma erma <strong>da</strong>saSvebad miiCnia<br />

monoba <strong>da</strong> meqsika-amerikis omi.<br />

1845 wlis 4 ivliss Tavisi<br />

xelmokle sacxovrebli<strong>da</strong>n is<br />

ga<strong>da</strong>saxl<strong>da</strong> qoxSi, romelic<br />

uoldenis gubis maxlobel<br />

tyeSi aaSena. axden<strong>da</strong> ra mTavrobisagan<br />

sakuTari <strong>da</strong>moukideblobis<br />

demonstrirebas, ori<br />

weli is iq cxovrob<strong>da</strong>.<br />

swored aq <strong>da</strong>apatimres toro<br />

adgilobrivi suladobrivi<br />

ga<strong>da</strong>saxadis ga<strong>da</strong>uxdelobis<br />

gamo. am nabijiT torom imis<br />

demonstrireba moaxdina, rom<br />

is ar aRiareb<strong>da</strong> mTavrobas,<br />

`romelic <strong>rogorc</strong> saqonels,<br />

ise yidulobs <strong>da</strong> hyidis<br />

qalebs, kacebsa <strong>da</strong> bavSvebs...~<br />

man cixeSi mxolod erTi Rame<br />

<strong>da</strong>hyo, radganac es ga<strong>da</strong>saxadi<br />

misi ojaxis wevrma ga<strong>da</strong>ixa<strong>da</strong>.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

17


CamomarTmevs mTels qonebas <strong>da</strong> amis<br />

Semdegac mosvenebas ar mogvcems arc<br />

me <strong>da</strong> arc Cems Svilebs.<br />

es Zneli ga<strong>da</strong>satania...<br />

ase rom, saxelmwifo ganzrax arasdros<br />

ewinaaRmdegeba <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> cnobierebas,<br />

inteleqtualursa Tu moralurs, aramed<br />

mxolod mis sxeuls ebrZvis. igi<br />

aRWurvilia ara gansakuTrebuli<br />

sibrZniTa <strong>da</strong> patiosnebiT, aramed<br />

aRmatebuli fizikuri ZaliT.<br />

18 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

vf/fsvf<br />

ufylb<br />

mahaTma gandi 1869 wels indoeTSi,<br />

SeZlebul ojaxSi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong>. mamamiss<br />

adgilobriv provinciaSi maRali<br />

Tanamdeboba ekava. is principul<br />

a<strong>da</strong>mianad iyo cnobili. gandi misi<br />

meoTxe vaJi gaxl<strong>da</strong>T, romelic<br />

meoTxe colisagan SeeZina (pirvel<br />

sami gar<strong>da</strong>ecvala). yvelaze Tbili<br />

grZnobebi mas de<strong>da</strong>sTan akavSireb<strong>da</strong>,<br />

romelsac im `uwmindess~ <strong>da</strong><br />

`Rrmad religiur pirovnebad~<br />

moixsenieb<strong>da</strong>, romelic <strong>da</strong>Tqmul<br />

sityvas ar ga<strong>da</strong>vido<strong>da</strong>.<br />

mozardobis periodSi igi qurdob<strong>da</strong>,<br />

rasac sakuTar ojaxs ar umxel<strong>da</strong>,<br />

Tumca sakuTari rwmenis karnaxiT, is<br />

yovelTvis aRiareb<strong>da</strong> <strong>da</strong>naSauls <strong>da</strong><br />

patiebas iTxov<strong>da</strong>. mas axsovs, mamis<br />

pativiscema <strong>da</strong> siyvaruli, romelic<br />

man ara SiSis, aramed siyvarulis<br />

karnaxiT, gulwrfeli aRiarebisa <strong>da</strong><br />

sinanulis gamo <strong>da</strong>imsaxura.<br />

inglisSi samarTlis skolaSi<br />

swavlisas man bhagavatgitas kiTxva<br />

<strong>da</strong>iwyo. es iyo hindus enaze <strong>da</strong>werili<br />

teqsti, romelic Tavisi mniSvnelobiT<br />

musulmanuri yuranisa <strong>da</strong> qristianuli<br />

bibliis analogiuria. orTodoqsi<br />

indoelebi gitas im istoriuli<br />

brZolis aRmwer nawarmoebad aRiqvamdnen,<br />

romelSic moTxrobilia, Tu rogor<br />

Seeca<strong>da</strong> lideri sisxlisRvris<br />

Tavi<strong>da</strong>n acilebas, magram rodesac<br />

RmerTma mas sakuTari movaleoba<br />

Seaxsena, igi <strong>da</strong>Tanxm<strong>da</strong>, Zaladobrivi<br />

qmedebebisTvis miemarTa. gandim,<br />

romelic araZaladobrivi meTodebis<br />

momxre iyo, am `brZolaSi~ im duelis<br />

alegoria <strong>da</strong>inaxa, romelic mudmivad<br />

mimdinareobs <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> sulSi. ase Tu<br />

ise, is eTanxmebo<strong>da</strong> umoqmedobis<br />

`gita~-seul <strong>da</strong>gmobas <strong>da</strong> amavdroulad<br />

Tavad arideb<strong>da</strong> Tavs im borotebas,<br />

romelic qmedebebs sdevs Tan.


is, vinc Sedegebze fiqrobs, xSirad<br />

sakuTari movaleobis Sesrulebis unars<br />

kargavs. is sulswrafi xdeba <strong>da</strong> brazs<br />

anTxevs ... erTi saqmi<strong>da</strong>n meoreze<br />

ga<strong>da</strong>erTveba <strong>da</strong> arcerTis erTguli ar<br />

aris... vinc Sedegebze zedmetad fiqrobs<br />

...yuradReba efanteba, sindisze xels<br />

iRebs, misi SefasebiT, yvelaferi<br />

marTebulia <strong>da</strong> amitomac, miznis<br />

miRwevas is yvela patiosani <strong>da</strong><br />

amoraluri saSualebiT cdilobs.<br />

saboloo miznis misaRwevad saWiro<br />

Sinagani simSvidis mopoveba<br />

SesaZlebelia ara `Sedegebze~<br />

orientirebiT, aramed TviTuaryofiT...<br />

qristianuli `Zveli aRTqmis~ pirveli<br />

wignebi mas mosawyeni eCvena, magram<br />

`axali aRTqma~, <strong>rogorc</strong> Tavad aRniSnavs,<br />

“pir<strong>da</strong>pir gulSi Caswv<strong>da</strong>”. iseTma ideebma,<br />

rogoricaa `meore loyac miuSvire... <strong>da</strong><br />

giyvardeT Tqveni mtrebi~, suliT<br />

xorcamde SeZra.<br />

24 wlis asakSi, axalbe<strong>da</strong> iuristi samxreT<br />

afrikaSi gaemgzavra. sazogadoebaSi,<br />

romelic mkveTrad iyo <strong>da</strong>yofili kanis<br />

feris, mrwamsisa <strong>da</strong> profesiis mixedviT,<br />

calkeul jgufebs Soris Surisa <strong>da</strong><br />

undoblobis atmosfero mefob<strong>da</strong>. gandim<br />

matarebelze pirveli klasis bileTi<br />

SeiZina. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />

konduqtorma gaafrTxila, yvela<br />

indoeli mesame klasiT mgzavrobso _<br />

man vagonis <strong>da</strong>tovebaze uari ganacxa<strong>da</strong>.<br />

incidentis aRsakveTad policiels<br />

mouxmes <strong>da</strong> igi bargTan erTad<br />

matarebli<strong>da</strong>n gadmoagdes. mTeli Rame is<br />

eklebze ij<strong>da</strong> <strong>da</strong> fiqrob<strong>da</strong>, Tu rogor<br />

moqceuliyo: indoeTSi <strong>da</strong>brunebuliyo<br />

Tu... ga<strong>da</strong>wyvita, ebrZola. is gax<strong>da</strong><br />

araformaluri lideri, romelic<br />

mouwodeb<strong>da</strong> indoelebs, nebismier saqmeSi<br />

(biznesis CaTvliT) ar <strong>da</strong>ekargaT<br />

TavianTi Rirseba, <strong>da</strong>eviwyebinaT<br />

gansxvavebuli mrwamsi <strong>da</strong> eswavlaT<br />

inglisuri. man rkinigzas werilobiT<br />

mimarTa <strong>da</strong> `kargad Cacmuli~<br />

indoelebisaTvis pirveli klasiT<br />

mgzavrobis organizeba moiTxova.<br />

am incidentma didi gavlena moaxdina<br />

mis Semdgom cxovrebaze.<br />

araZaladobrivi aqciebi<br />

_ satiagraha<br />

gandis ar moswon<strong>da</strong> arc Tavad termini<br />

`pasiuri winaaRmdegoba~, arc amgvari<br />

winaaRmdegobis idea. termini satiagraha,<br />

ori sityvis – satias (simarTlis<br />

siyvaruli) <strong>da</strong> agrahas (simtkice, Zala)<br />

kombinacias warmoadgens.<br />

`<br />

simarTlis <strong>da</strong>cva tanjvis<br />

miyenebiT ara<br />

mowinaaRmdegisaTvis, aramed<br />

sakuTari TavisaTvis.<br />

satiagraha mSvidobiani meTodia,<br />

romelic iTvaliswinebs mowinaaRmdegeTa<br />

moqcevas siwmindis, Tavm<strong>da</strong>blobisa <strong>da</strong><br />

patiosnebis demonstrirebis gziT.<br />

es aris gar<strong>da</strong>qmna <strong>da</strong> ara ganadgureba.<br />

Zaladoba <strong>da</strong> agresia msxverplSi _ mware<br />

grZnobebs, xolo moZaladeSi<br />

<strong>da</strong>undoblobas aRviZebs.<br />

mTavari iyo, moexmoT mowinaaRmdegis<br />

saRi azrisa <strong>da</strong> zneobisaTvis. `CemTvis<br />

yovelTvis warmoudgeneli iyo, rogor<br />

SeuZlia a<strong>da</strong>mianma Tavi igrZnos<br />

Rirseulad, sxvaTa <strong>da</strong>mcirebiT.~<br />

mowinaaRmdegeTa Soris saboloo<br />

Serigebis misaRwevad satiagraha<br />

<strong>da</strong>saSvebad miiCnevs mudmiv dialogs.<br />

Seuracxyofa, <strong>da</strong>Sineba <strong>da</strong> propagan<strong>da</strong> am<br />

miznis miRwevas mxolod xels uSlis.<br />

cixe<br />

SemoTavazebuli kanoniT, indoelebs<br />

sakanonmdeblo organos arCevnebSi xmis<br />

micema ekrZalebo<strong>da</strong>T. igive kanoni maT<br />

registraciis gavlasa <strong>da</strong> piradobis<br />

<strong>da</strong>ma<strong>da</strong>sturebeli mowmobebis tarebasac<br />

avaldebuleb<strong>da</strong>. vinc kanonis moTxovnebs<br />

ar <strong>da</strong>emorCilebo<strong>da</strong>, patimroba <strong>da</strong><br />

SesaZlo deportacia elo<strong>da</strong>. kanonma<br />

indoelTa sazogadoeba aRaSfoTa, erTerT<br />

Sekrebaze bevrma RmerTs Sehfica,<br />

rom arasdros <strong>da</strong>emorCilebo<strong>da</strong> am kanons.<br />

gandim maT mimarTa:<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

~<br />

19


`<br />

mTavrobam Rirsebis yovlgvari<br />

grZnoba <strong>da</strong>karga. Tu Cven ar<br />

gavriskavT, mxolod sakuTar<br />

ususurobasa <strong>da</strong> silaCres<br />

gamovavlenT.<br />

gandim uTxra xalxs, Tu risi tolfasi<br />

iyo es riski: SesaZloa, isini cixeSi<br />

CaesvaT, ecemaT, Seuracxyofac ki<br />

mieyenebinaT maTTvis, <strong>da</strong>ekargaT samuSao<br />

<strong>da</strong> sakuTari qoneba. `magram me<br />

<strong>da</strong>namdvilebiT SemiZlia giTxraT~, _<br />

warmosTqva man, _<br />

`<br />

rom vidre sakuTari sityvis<br />

erTguli Tun<strong>da</strong>c erTi muWa<br />

a<strong>da</strong>miani iarsebebs, am saqmes<br />

mxolod erTi <strong>da</strong>sasruli<br />

eqneba <strong>da</strong> es <strong>da</strong>sasruli<br />

gamarjvebaa.<br />

es ar iyo martivi gza. mTavrobis<br />

sa<strong>da</strong>msjelo RonisZiebebma moZraobas<br />

bevri a<strong>da</strong>miani CamoaSora. zogierT<br />

aqtivists CamoarTves qoneba <strong>da</strong><br />

moaxdines maTi indoeTi<strong>da</strong>n deportireba.<br />

transvaalSi mcxovrebi 13 aTasi<br />

indoeli<strong>da</strong>n erTdroulad 2500 cixeSi<br />

ij<strong>da</strong>, xolo 6 aTasi provincii<strong>da</strong>n iyo<br />

gaqceuli. winaaRmdegobis moZraobis<br />

zogierTi aqtivisti cixeSi zedized<br />

xuTjer ij<strong>da</strong> <strong>da</strong> sasjelis moxdis<br />

momentisTvis sasamarTlos axali<br />

ganaCenebis molodinSi iyo. xelisufleba<br />

zogierT aqtivists sastikad epyrobo<strong>da</strong>,<br />

zogs fizikura<strong>da</strong>c ki anadgureb<strong>da</strong>.<br />

cnobebi am movlenebis Sesaxeb indoeTsa<br />

<strong>da</strong> inglisSi gavrcel<strong>da</strong>, rasac<br />

sayovelTao aRSfoTeba mohyva.<br />

xelisufleba SiSma moicva. masobrivi<br />

demonstracia maSin <strong>da</strong>igegma, rodesac<br />

TeTri rkinigzis TanamSromlebi sul sxva<br />

mizeziT gaificnen. gandim <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

moiTxova demonstraciis ga<strong>da</strong>deba.<br />

satiagraha xom ar iyo mowodebuli<br />

mowinaaRmdegis ganadgurebis, ngrevisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>mcirebisaken. winaaRmdegobis<br />

moZraobis monawileebi imedovnebdnen,<br />

rom gulwrfelobiT, raindobiTa <strong>da</strong><br />

TviTgvemiT mowinaaRmdegis cnobierebasa<br />

20 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

~<br />

~<br />

<strong>da</strong> sulze moaxdendnen gavlenas.<br />

maT arasdros usargebliaT mTavrobis<br />

problemebiT <strong>da</strong> arc arabunebrivi<br />

aliansebi <strong>da</strong>umyarebiaT. amgvari<br />

Jesti bevrma <strong>da</strong>afasa.<br />

mTavrobam Tan<strong>da</strong>Tan Secvala Tavisi<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba. `Tqven ar SegiZliaT,<br />

20 aTasi indoeli cixeSi<br />

gamoamwyvdioT~, _ am sityvebiT<br />

generalma smatma Tavisi axali,<br />

Semrigebluri <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

deklarireba moaxdina. kanonebi<br />

Seicvala. oc<strong>da</strong>aTi wlis Semdeg smati<br />

ixseneb<strong>da</strong>:<br />

`<br />

bedma marguna, vyofiliyavi<br />

iseTi kacis mowinaaRmdege,<br />

romelsac adrec udides pativs<br />

vcemdi... mas arasodes <strong>da</strong>viwyebia<br />

a<strong>da</strong>mianuri mxare, ar gamosula<br />

wyobilebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> arc siZulvils<br />

<strong>da</strong>morCilebia. iumoris <strong>da</strong>xvewili<br />

grZnoba ki yvelaze eqstremalur<br />

situaciaSic ki SeinarCuna. misi<br />

qmedebaTa xasiaTi <strong>da</strong> sulieri<br />

Tvisebebi maSinac <strong>da</strong> Semdgomac<br />

absoluturad gansxvavdebo<strong>da</strong> im<br />

sisastikisa <strong>da</strong> Zaladobisagan,<br />

romelic dRes ase moduria...<br />

misi meTodi iyo, kanonis ganzrax<br />

<strong>da</strong>rRveva, mimdevarTa<br />

mxar<strong>da</strong>Weris masobriv<br />

moZraobaSi ga<strong>da</strong>zr<strong>da</strong>...<br />

kanon<strong>da</strong>umorCileblobis gamo<br />

didi odenobiT indoelebis<br />

sapatimroSi aRmoCena...<br />

oqsfordis universitetis profesori<br />

jilbert mari ase afasebs mas:<br />

`<br />

~<br />

ufrTxildiT a<strong>da</strong>mians, romelic<br />

ar iRwvis materialuri<br />

keTildReobis, komfortis,<br />

aRiarebis Tu <strong>da</strong>winaurebisaTvis,<br />

aramed ubralod akeTebs imas,<br />

rasac sworad miiCnevs.<br />

is saSiSi <strong>da</strong> mouxelTebeli<br />

mowinaaRmdegea, radganac<br />

misi sxeuli, romlis <strong>da</strong>Trgunvac<br />

Tqven yovelTvis SegiZliaT,<br />

mis sulTan Se<strong>da</strong>rebiT naklebad<br />

Rirebulia.<br />

~


eidi marilis sawarmoSi<br />

problemis aRwera<br />

indoeTi britaneTis kolonia iyo.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom inglisi indoeTss<br />

mravali TvalsazrisiT keTilganwyobilad<br />

marTav<strong>da</strong>, es mainc erTi qveynis<br />

mier meores marTva iyo. indoel xalxs<br />

<strong>da</strong>moukidebloba sur<strong>da</strong>. <strong>da</strong>moukideblobisTvis<br />

saxalxo moZraobis egidiT<br />

araerTi aqcia ganxorciel<strong>da</strong>. erT-erTi<br />

maTganis Sesaxeb qvemoT giambobT.<br />

gegma<br />

erT-erTi sakiTxi, romelzec gandim<br />

fokusireba moaxdina, iyo britanuli<br />

`marilis aqtebi~. am dokumentis<br />

Tanaxmad, <strong>da</strong>naSaulad gamocxad<strong>da</strong><br />

indoeTSi, britaneTis mTavrobis gar<strong>da</strong>,<br />

vinmesgan marilis Sesyidva. es ki niSnav<strong>da</strong><br />

monopoliis gamocxadebas iseT<br />

nivTierebaze, romelic cxel klimatur<br />

pirobebSi ga<strong>da</strong>sarCenad a<strong>da</strong>mianebsa <strong>da</strong><br />

cxovelebs erTnairad esaWiroebo<strong>da</strong>T.<br />

marilis <strong>da</strong>mzadeba kanonsawinaaRmdego<br />

qmedebad iTvlebo<strong>da</strong>. britanelebze<br />

zewolis moxdenis mizniT, gandim am<br />

kanonis ganzrax <strong>da</strong>rRveva <strong>da</strong>gegma.<br />

<strong>da</strong>sawyisi<br />

aqciis <strong>da</strong>wyebamde gandim weriliT<br />

mimarTa britanel mefisnacvals.<br />

`Zvirfaso megobaro, vidre<br />

<strong>samoqalaqo</strong> <strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong>s<br />

gamovacxadebde <strong>da</strong> im riskze<br />

wavidode, romlis gawevac mTeli am<br />

wlebis ganmavlobaSi SiSs mgvri<strong>da</strong>,<br />

iZulebuli var, mogmarToT Tqven <strong>da</strong><br />

veZio gamosavali. Cemi piradi mrwamsi<br />

absoluturad naTelia. ar SemiZlia<br />

ganzrax mivayeno ziani sulier<br />

arsebas... miuxe<strong>da</strong>vad imisa, Tu rogor<br />

momeqcevian isini me <strong>da</strong> Cemianebs...<br />

wyeulad vacxadeb britanul wess...<br />

eqspluataciis gaZlierebiTa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>mangrevelad ZviradRirebuli<br />

samxedro <strong>da</strong> <strong>samoqalaqo</strong> administraciis<br />

SeqmniT, romlis Senaxvis<br />

fufunebac qveyanas ara aqvs,<br />

milionobiT a<strong>da</strong>miani gaRatak<strong>da</strong>. man<br />

Cven politikurad <strong>da</strong>gvamona. Ziri<br />

Seuryia Cveni kulturis safuZvlebs...<br />

man Cven sulierad <strong>da</strong>gvaknina...<br />

<strong>samoqalaqo</strong> <strong><strong>da</strong>umorCilebloba</strong><br />

araZaladobriv aqciebSi gamoixateba...<br />

Cemi ambiciaa, araZaladobrivi<br />

meTodebiT gar<strong>da</strong>vqmna britaneli<br />

xalxi <strong>da</strong> <strong>da</strong>vanaxo maT is<br />

usamarTloba, rac maT indoeTs<br />

<strong>da</strong>marTes. me ar vapireb, Tqveni<br />

xalxisaTvis zianis miyenebas. me msurs,<br />

vemsaxuro maT iseve, <strong>rogorc</strong> sakuTar<br />

xalxs...<br />

<strong>da</strong> Tu indoeli xalxi me gamomyveba,<br />

vfiqrob, rom is asec moiqceva,<br />

tanjva, romelsac isini gaivlian...<br />

sakmarisi iqneba yvelaze gulqva<br />

gulebis mosalboba<strong>da</strong>c ki~.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

21


mefisnacvalma gandis mxolod mokled<br />

upasuxa: `misi udidebulesoba... wuxils<br />

gamoTqvams imis gamo, rom Tqven airCieT<br />

kursi, romelic kanonis <strong>da</strong>rRvevas <strong>da</strong><br />

sazogadoebrivi wesrigisaTvis safrTxis<br />

Seqmnas isaxavs miznad.~ razec Tavis<br />

mxriv, gandim upasuxa:<br />

`<br />

muxlmodrekilma gTxoveT puri<br />

<strong>da</strong> sanacvlod miviRe qva.<br />

~<br />

ra mox<strong>da</strong><br />

gandim <strong>da</strong> misma 75 mimdevarma msvleloba<br />

moawyves 250 miliT <strong>da</strong>Sorebuli zRvisken<br />

<strong>da</strong> es manZili 24 dReSi gaiares. aqciis<br />

monawileebs sixaruliT xvdebodnen<br />

soflebSi, sa<strong>da</strong>c gandi xalxs mimarTav<strong>da</strong>.<br />

1930 wlis 5 aprils maT zRvamde miaRwies.<br />

gandim aiRo wylisgan gamoxdili marili<br />

<strong>da</strong> amiT kanoni <strong>da</strong>arRvia. ase <strong>da</strong>iwyo<br />

ajanyeba iaraRis gareSe. sxva<strong>da</strong>sxva<br />

mxaris soflis macxovreblebi tafebiT<br />

xelSi zRvisken miemarTebodnen <strong>da</strong><br />

marils amzadebdnen. erT TveSi 60 aTasi<br />

a<strong>da</strong>miani gisosebs miRma aRmoCn<strong>da</strong> _<br />

indoelebs winaaRmdegoba ar gauweviaT.<br />

<strong>da</strong>apatimres gandic.<br />

moZraobam dharasanas marilis sawarmoSi<br />

specialuri `reidi~ ganaxorciela.<br />

demonstrantebis rigi <strong>da</strong>dga 400<br />

mcveliTa <strong>da</strong> ekliani mavTulebiT <strong>da</strong>cul<br />

marilis sabadoebis misadgomebTan.<br />

isini Cumad miuaxlovdnen Robes.<br />

ubrZanes ukan <strong>da</strong>exiaT. policia Tavs<br />

<strong>da</strong>esxa demonstrantebs <strong>da</strong> xelketebiT<br />

cema isini _ miuxe<strong>da</strong>vad amisa, aqciis<br />

arc erT monawiles xeli ar aRumarTavs,<br />

Tun<strong>da</strong>c Tav<strong>da</strong>cvis mizniT. Tavis qalaze<br />

<strong>da</strong>rtymis xmebsac ki gaigonebdiT.<br />

300-ze meti demonstranti, romelmac<br />

<strong>da</strong>zianeba miiRo, saavadmyofoSi<br />

ga<strong>da</strong>iyvanes. ori a<strong>da</strong>miani gar<strong>da</strong>icvala.<br />

britanelebi indoelebs xelketebiTa <strong>da</strong><br />

iaraRis kon<strong>da</strong>xiT scemdnen. es incidenti<br />

britaneTis administraciisaTvis did<br />

sircxvilad iqca, isini sindisma Seawuxa.<br />

indoelebs qedi ar mouxriaT <strong>da</strong> arc ukan<br />

<strong>da</strong>uxeviaT. inglisi <strong>da</strong>uZlur<strong>da</strong>, xolo<br />

indoeTi uZleveli gax<strong>da</strong>.<br />

22 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

ljmnjh<br />

vfhnby<br />

kesth rbyub<br />

kingi 1929 wels `Sav~ atlantaSi<br />

jorjiis Statis de<strong>da</strong>qalaqSi<br />

<strong>da</strong>iba<strong>da</strong>, saSualo fenis ojaxSi.<br />

mamamisi Zlieri nebisyofis<br />

a<strong>da</strong>miani iyo, romelmac<br />

<strong>da</strong>moukideblad gaikvlia<br />

cxovrebaSi gza <strong>da</strong> baptistTa<br />

cnobili sasuliero piri gax<strong>da</strong>.<br />

de<strong>da</strong>misi mSvidi <strong>da</strong><br />

win<strong>da</strong>xeduli a<strong>da</strong>miani iyo,<br />

romelic wonasworobas<br />

iSviaTad kargav<strong>da</strong>. samxreTuli<br />

cxovrebis wesis Sesaxeb man<br />

5 wlis asakSi Seityo, rodesac<br />

TeTrkanian megobars mxolod<br />

imitom <strong>da</strong>aSores, rom am<br />

ukanasknels TeTrebisaTvis<br />

gankuTvnil skolaSi calke<br />

un<strong>da</strong> eswavla. maSin de<strong>da</strong>m mas<br />

uTxra: `sxvaze naklebad Tavi<br />

arasodes igrZno. yovelTvis<br />

un<strong>da</strong> gqondes imis SegrZneba,<br />

rom pirovneba xar.~


Tu gvsurs, ar gavimeoroT warsulis<br />

Secdomebi <strong>da</strong> sxvaTa `warmoudgeneli~<br />

warmatebebi Cvenive STagonebis wyarod<br />

vaqcioT – gavecnoT doqtor martin<br />

luTer kingis cxovrebas <strong>da</strong> mis brZolas<br />

samxreTSi segregaciis (rasobrivi<br />

<strong>da</strong>yofis) winaaRmdeg. Znelia moiZebnos<br />

kingis ukeTesi biografia, vidre stiven<br />

b. outsis bestseleri `<strong>da</strong>e, igugunon<br />

<strong>da</strong>f<strong>da</strong>febma~.<br />

gansakuTrebiT sainteresoa imis xilva,<br />

Tu rogor icvlebo<strong>da</strong> politikuri<br />

fortuna, <strong>da</strong> rogor iqca erT dros<br />

warmoudgenlad miCneuli `<strong>samoqalaqo</strong><br />

uflebaTa aqti~ kanonad. waikiTxeT<br />

prezident kenedis mimarTva xalxisadmi,<br />

romelic Cven, <strong>rogorc</strong> mSoblebs, dResac<br />

bevrs gveubneba.<br />

erTxel kingi Tavis maswavlebelTan<br />

erTad avtobusiT Sin brundebo<strong>da</strong>. roca<br />

avtobusi TeTrkanianiebiT gaivso,<br />

mZRolma maT ukan ga<strong>da</strong>jdoma mosTxova.<br />

Tav<strong>da</strong>pirvelad is uarze iyo, Tumca<br />

bolos mainc ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong> ukan. mogvianebiT<br />

am epizods kingi ase ixseneb<strong>da</strong>:<br />

`<br />

is Rame arasdros waiSleba Cemi<br />

mexsierebi<strong>da</strong>n. cxovrebaSi ase<br />

Zlier arasdros<br />

gavbrazebulvar.<br />

~<br />

kingma swavla murhauzis kolejSi<br />

gaagrZela <strong>da</strong> ZiriTad sagnad sociologia<br />

airCia. zafxulSi is Sav muSad<br />

muSaob<strong>da</strong>, raTa a<strong>da</strong>mianebTan urTierToba<br />

<strong>da</strong>emyarebina, `gaego maTi mdgomareoba <strong>da</strong><br />

ganeca<strong>da</strong> maTi gasaWiri.~ man <strong>da</strong>iwyo imis<br />

gacnobiereba, rom kapitalizmi eqspluatacias<br />

uwev<strong>da</strong> Savebs <strong>da</strong> rasizms<br />

aRviveb<strong>da</strong>. Tavisi agresia kingma TeTrkanianebis<br />

nacvlad sistemis winaaRmdeg<br />

mimarTa. koleji 1948 wels sociologiis<br />

bakalavris xarisxiT <strong>da</strong>amTavra.<br />

Semdeg swavla pensilvaniaSi, qveyanaSi<br />

erT-erT saukeTeso krozeris seminariaSi<br />

gaagrZela. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />

RvTismetyvelebis doqtoris kurss<br />

gadio<strong>da</strong>, mas sur<strong>da</strong>, <strong>da</strong>uflebo<strong>da</strong><br />

socialuri usamarTlobis aRmofxvris<br />

sakiTxebs. 90-iani wlebis Teologis,<br />

uolter rauSenbaxis Sromebi<strong>da</strong>n man<br />

gaacnobiera aqtiuri qristianuli<br />

rwmenis mniSvneloba, romelic vrceldeba<br />

<strong>rogorc</strong> amqveynad, aseve imqveyna<strong>da</strong>c.<br />

man uaryo karl marqsis Sromebi,<br />

romelic ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> mis rwmenas<br />

imis Sesaxeb, rom: `realobis centrSi<br />

guli Zevs, cocxali mama, romelic mTeli<br />

sicocxle Tavisi Svilebis ga<strong>da</strong>rCenisaTvis<br />

iRwvis.~ marqsi am sulier sawyiss<br />

uaryof<strong>da</strong>. is arc im midgomas eTanxmebo<strong>da</strong>,<br />

romlis Tanaxma<strong>da</strong>c `mizani<br />

amarTlebs saSualebas~. Tumca,<br />

kapitalizmis sisastikis marqsiseul<br />

kritikas isic iziareb<strong>da</strong>.<br />

buker t. vaSingtoni Savkanianebs<br />

mouwodeb<strong>da</strong>, <strong>da</strong>eviwyebinaT segregaciis<br />

winaaRmdeg brZola, romelsac aSS-s<br />

uzenaesma sasamarTlom saqmeSi `plesi<br />

fergiusonis winaaRmdeg~ (1896) mxari<br />

<strong>da</strong>uWira. vaSingtoni urCev<strong>da</strong> Savkanianebs,<br />

ezrunaT sakuTari Tavis srulyofasa <strong>da</strong><br />

TeTrebis pativiscemis moxveWaze,<br />

romlebic maT, <strong>rogorc</strong> Zmebs, ise<br />

moepyrobodnen. am gziT ki rasobrivi<br />

simSvide <strong>da</strong>isadgureb<strong>da</strong>. nebayoflobiT<br />

segregacias sxvebic emxrobodnen. bevri<br />

Savkaniani sasuliero piri mouwodeb<strong>da</strong><br />

Tavis mrevls, Seguebo<strong>da</strong> arsebul<br />

status qvos im imediT, rom aRTqmul<br />

miwaze yvelani Tanaswori iqnebodnen.<br />

kingma amgvari midgomis winaaRmdeg<br />

gailaSqra: `SavkanianTa goneba <strong>da</strong> suli<br />

<strong>da</strong>monebulia.~ rogor SeiZleba,<br />

Savkanianebma raime ufleba moipovon im<br />

qveyanaSi, romelsac TeTrkaniani<br />

umravlesoba marTavs. man waikiTxa<br />

henri devid toro, <strong>da</strong> aRfrTovan<strong>da</strong><br />

im `ideiT, rom:<br />

erT patiosan a<strong>da</strong>mians<br />

SeuZlia, moraluri<br />

~<br />

revolucia aagoros!<br />

seminariaSi swavlob<strong>da</strong> erTi samxreTeli<br />

studenti, romelic saSinlad ver itan<strong>da</strong><br />

Savkanianebs. erTxel is kings oTaxSi<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

23


Seuvar<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>tenili pistoletiT<br />

<strong>da</strong>emuqra. kingma situacia mSvidi saubriT<br />

ganmuxta. saerTo sacxovrebelSi am<br />

ambavs didi aJiotaJi mohyva, magram<br />

kingma am kacis winaaRmdeg sarCelis<br />

Setanaze uari Tqva. Tav<strong>da</strong>msxmelma kings<br />

bodiSi mouxa<strong>da</strong>, ris Semdegac isini<br />

<strong>da</strong>megobrdnen. am SemTxvevam kings aswavla,<br />

Tu rogor un<strong>da</strong> aqcio mteri megobrad.<br />

kingi arc ise gulubryvilo a<strong>da</strong>miani iyo,<br />

eWvis Setana rom ar <strong>da</strong>ewyo qristianuli<br />

siyvarulis SesaZleblobaSi _ gamoewvia<br />

realuri socialuri gar<strong>da</strong>qmnebi.<br />

istoriam mas <strong>da</strong>anaxa, Tu rogori uZluri<br />

SeiZleba iyos zogjer siyvaruli.<br />

siyvarulma ver SesZlo samxreTSi<br />

monobis aRmofxvra, verc meore msoflio<br />

omis SeCereba. is <strong>da</strong>afiqra sakuTari<br />

Tavis pacifistad warmodgenis SesaZleblobam.<br />

nicSes Sromebis gacnobisas, misi<br />

rwmena Searyia gamonaTqvamma, rom RmerTi<br />

mokv<strong>da</strong> <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mians mxolod um<strong>da</strong>blesi<br />

emocia _ ga<strong>da</strong>rCenisaTvis brZola<br />

amoZraveb<strong>da</strong>. `giyvardes moyvasi Seni~<br />

SesaZloa, amarTlebdes kerZo<br />

SemTxvevebSi, magram ara erebsa <strong>da</strong><br />

a<strong>da</strong>mianTa jgufebs Soris urTierTobaSi.<br />

is eswrebo<strong>da</strong> seminarebs mahaTma gandis<br />

moZRvrebis Sesaxeb <strong>da</strong> ecnobo<strong>da</strong>, Tu<br />

rogor iyeneb<strong>da</strong> gandi socialuri<br />

cvlilebebis misaRwevad WeSmaritebisa<br />

<strong>da</strong> siyvarulis Zalas. gandim <strong>da</strong>anaxa mas,<br />

rom SesaZlebeli iyo agresiis pozitiuri<br />

mimarTulebiT gar<strong>da</strong>qmna. araZaladoba<br />

borotebasTan TanamSromlobaze uaris<br />

Tqmas niSnavs. gandis istoriam kings<br />

<strong>da</strong>anaxa, Tu rogor SeiZlebo<strong>da</strong><br />

gaficvebisa <strong>da</strong> saprotesto aqciebis<br />

Catareba mowinaaRmdegis siZulvilis<br />

gareSe – RvTiuri samarTlis Rrma<br />

rwmeniT. termini satiagraha Tavis TavSi<br />

swored siyvarulisa <strong>da</strong> Zalis erTianobas<br />

moicav<strong>da</strong>. es sulac ar niSnav<strong>da</strong> borotebisaTvis<br />

winaaRmdegobis argawevas,<br />

aramed borotebis winaaRmdeg pozitiur<br />

araZaladobriv aqciebs warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

indoeTSi gandis warmateba kingisaTvis<br />

iyo stimuli <strong>da</strong> cocxali magaliTi imisa,<br />

24 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tu ra gavlena SeiZleba moaxdinos<br />

siyvarulis Zalam radikalur socialur<br />

cvlilebebze iseT garemoSi, sa<strong>da</strong>c<br />

zangebi iseve itanjebian, <strong>rogorc</strong><br />

samxreTSi. qristianuli siyvarulis,<br />

`agapes~ meSveobiT kingma <strong>da</strong>inaxa, rom<br />

cxovrebaSi yvelaferi<br />

urTierTkavSirSia, yvela a<strong>da</strong>miani<br />

erTmaneTis Zmaa <strong>da</strong> rom kacobrioba<br />

saerTo procesSia CarTuli.<br />

avtobusis ukana adgilebi,<br />

montgomeri, alabama (1955 weli)<br />

problemis aRwera<br />

qveynis Savkaniani mosaxleobisTvis<br />

avtobusi ga<strong>da</strong>adgilebis ZiriTad<br />

saSualebas warmoadgen<strong>da</strong>. zogierTi<br />

TeTrkaniani mZRoli Seuracxyofas<br />

ayeneb<strong>da</strong> zangebs <strong>da</strong> maT `nigerebs~,<br />

`maimunebsa~ <strong>da</strong> `Sav Zroxebs~ uwodeb<strong>da</strong>.<br />

zangebs ar hqon<strong>da</strong>T pirvel oTx rigSi<br />

jdomis ufleba (molod TeTrebisaTvis<br />

aseTi warwera iyo gamokruli am<br />

adgilebze). Tu avtobusSi gacilebiT<br />

meti TeTrkaniani amovido<strong>da</strong>, vidre<br />

maTTvis gaTvaliswinebuli adgili iyo,<br />

Savkanianebi un<strong>da</strong> amdgariyvnen <strong>da</strong><br />

maTTvis sakuTari adgili<br />

SeeTavazebinaT. Tu TeTrkaniani<br />

Savkanianis gverdiT <strong>da</strong>jdebo<strong>da</strong>,<br />

Savkaniani un<strong>da</strong> amdgariyo. Tu avtobusSi<br />

SavkanianTaTvis gankuTvnili nawili<br />

gaivsebo<strong>da</strong>, magram TeTrkanianTa<br />

adgilebi carieli <strong>da</strong>rCebo<strong>da</strong> –<br />

Savkanianebs iq <strong>da</strong>jdomis ufleba mainc<br />

ar hqon<strong>da</strong>T. es politika qalaqis<br />

xelisuflebis brZanebiT iyo<br />

<strong>da</strong>mkvidrebuli <strong>da</strong> am wesebis <strong>da</strong>rRveva<br />

patimrobiT isjebo<strong>da</strong>.<br />

<strong>da</strong>sawyisi (1955 weli)<br />

mkeravis zangi asistenti, q-ni roza<br />

parksi avtobusiT saxlSi brundebo<strong>da</strong>.<br />

mas SavebisTvis gankuTvnili adgili<br />

ekava. avtobusi gaivso <strong>da</strong><br />

TeTrkanianebisTvis adgili aRar <strong>da</strong>rCa,<br />

amitomac misis parks uTxres, amdgariyo<br />

<strong>da</strong> TeTrkanianisTvis adgili <strong>da</strong>eTmo,<br />

magram Savkaniani qalbatoni <strong>da</strong>Rlili iyo


<strong>da</strong> am sityvebs ar <strong>da</strong>emorCila. mZRoli<br />

mas policiaSi <strong>da</strong>rekviT <strong>da</strong>emuqra.<br />

`wadi <strong>da</strong> <strong>da</strong>reke,~ – upasuxa qalma. am<br />

incidentis gamo misis parks brali<br />

kanonis <strong>da</strong>rRvevaSi <strong>da</strong>sdes <strong>da</strong> patimroba<br />

miusajes. amis Sesaxeb satelefono<br />

zarebis saSualebiT Seityves SavkanianTa<br />

liderebma <strong>da</strong> samoqmedo gegmac <strong>da</strong>saxes.<br />

gegma<br />

40-50 RvTismsaxuri <strong>da</strong> sxva <strong>samoqalaqo</strong><br />

lideri erTad Seikriba. maT organizeba<br />

gaukeTes qalaqis avtobusebSi Savkaniani<br />

mosaxleobis boikots, magram amave dros<br />

akrZales Zaladobrivi mogeriebis<br />

yovelgvari SesaZlebloba, radganac<br />

ramodenime Savkaniani imuqrebo<strong>da</strong>, rom<br />

TeTrkanian mZRolebs Tavs gautexav<strong>da</strong>.<br />

ra mox<strong>da</strong><br />

`sandi feiferma~ (kviris gazeTi)<br />

Savkanianebi problemebis SeqmnaSi<br />

<strong>da</strong>a<strong>da</strong>naSaula. gazeTi wer<strong>da</strong>, rom misis<br />

parksi ganzrax <strong>da</strong>sves im avtobusSi <strong>da</strong><br />

rom zangebs apirebdnen miemarTaT imave<br />

taqtikisTvis, romelsac `TeTri<br />

sabWoebi~ Savi biznesebis boikotirebisas<br />

iyenebdnen. kingi <strong>da</strong>ibna, xom ar iyo es<br />

araswori ga<strong>da</strong>wyvetileba? xom ar iyo<br />

boikoti araeTikuri? bevri gansjis<br />

Semdeg kingi mixv<strong>da</strong>, rom sinamdvileSi es<br />

`boikots~ ki ara, im sistemis<br />

ugulvebelyofas niSnav<strong>da</strong>, romelic maT<br />

uflebebs bRalav<strong>da</strong>. isini sulac ar<br />

isaxavdnen miznad saavtomobilo<br />

kompaniebisaTvis zianis miyenebas.<br />

kingi toros sityvebze fiqrob<strong>da</strong>:<br />

`<br />

vinc borotebas protestis<br />

gareSe iRebs,<br />

sinamdvileSi borotebasTan<br />

TanamSromlobs.<br />

Savkanianebi TanamSromlobdnen am<br />

borotebasTan.<br />

~<br />

boikotis wina RamiT kingi SiSma <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>rdma aitana – vai Tu xalxi Zalzed<br />

<strong>da</strong>Sindeba an aqciis mimarT gulgrilobas<br />

gamoavlens? isini imedovnebdnen, rom<br />

aqciaSi SavkanianTa 60% mainc miiReb<strong>da</strong><br />

monawileobas, magram ra moxdebo<strong>da</strong> maSin,<br />

Tu boikotSi naklebi xalxi CaerTvebo<strong>da</strong><br />

– maT <strong>da</strong>scinebdnen <strong>da</strong> es moZraobisTvis<br />

didi <strong>da</strong>rtyma iqnebo<strong>da</strong>? gamTeniisas is<br />

Zalzed gaakvirva im faqtma, rom<br />

Savkaniani mosaxleobis TiTqmis 100%<br />

aqciis monawile gax<strong>da</strong>!<br />

amis Semdeg araerTi Sekreba gaimarTa,<br />

romlebzec kings iwvevdnen <strong>da</strong><br />

gamosvlebs Txovdnen:<br />

Cven amerikis moqalaqeebi varT <strong>da</strong><br />

gvsurs, movipovoT moqalaqeoba<br />

am sityvis sruli mniSvnelobiT...<br />

Cven aq imitom SevikribeT, rom gvsurs<br />

situacia gamoswordes.... <strong>da</strong>dga dro,<br />

roca a<strong>da</strong>mianebi <strong>da</strong>iRalnen. am saRamos<br />

Cven aq imisTvis SevikribeT, raTa<br />

vuTxraT Cvens mCagvrelebs, rom<br />

Cven <strong>da</strong>viRaleT – segregaciiTa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>mcirebiT, fexqveS gaTelviT.<br />

protestis gar<strong>da</strong> Cven sxva gza ar<br />

<strong>da</strong>gvrCenia... Cven am RamiT imisaTvis<br />

SevikribeT, raTa ga<strong>da</strong>vrCeT, <strong>da</strong>vZlioT<br />

is Tmenis unari, romelic gvaiZulebs,<br />

SeveguoT yvelafers, SeveguoT<br />

usamarTlobasa <strong>da</strong> Tavisuflebis arqonas<br />

...min<strong>da</strong> vTqva, rom nebismieri qmedebis<br />

dros Cven erTad un<strong>da</strong> vidgeT. Cven<br />

kanonisa <strong>da</strong> samarTlianobis umaRlesi<br />

principebiT un<strong>da</strong> vimoqmedoT. erTianoba<br />

dRevandelobis udidesi moTxovnaa, <strong>da</strong><br />

Tu Cven erTad vidgebiT, Cven ara<br />

mxolod sasurvelis, aramed imis<br />

miRwevasac SevZlebT, rasac<br />

samarTlianad vimsaxurebT.<br />

Tu Cven ara varT marTalni, maSin qveynis<br />

uzenaesi sasamarTloc usamarTlo<br />

yofila. Tu Cveni qmedeba arasworia,<br />

maSin aSS-s konstituciac usamarTlo<br />

yofila... Tu Cven ara varT marTalni,<br />

maSin ieso nazarevelic ubralo<br />

utopisti meocnebe yofila, romelic<br />

de<strong>da</strong>miwaze arasdros mosula.<br />

Tu Cven ara varT marTalni, maSin<br />

samarTali tyuili yofila.<br />

Cveni protesti... muqarisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>Sinebis<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

25


gareSe. Cven kanonisa <strong>da</strong> samarTlianobis<br />

umaRlesi principebiT<br />

vixelmZRvanelebT... Cven qmedebebs<br />

mxolod qristianuli rwmenis yvelaze<br />

Rrma principebi gansazRvravs...<br />

giyvardeT mteri Tqveni, <strong>da</strong>loceT<br />

Tqveni mawyevrebi, <strong>da</strong> iloceT maTTvis,<br />

vinc Tqven giyenebT. Tu Cven amas ver<br />

SevZlebT, Cveni winaaRmdegoba<br />

<strong>da</strong>sruldeba, <strong>rogorc</strong> istoriis<br />

umniSvnelo drama <strong>da</strong> misi xsovna<br />

samarcxvino saburveliT <strong>da</strong>ifareba...<br />

istoriaSi <strong>da</strong>iwereba... cxovrob<strong>da</strong><br />

a<strong>da</strong>mianTa rasa, SavkanianTa rasa,<br />

xalxi, romelsac gaaCn<strong>da</strong> moraluri<br />

Zala, sakuTari <strong>uflebebi</strong> <strong>da</strong>ecva.<br />

<strong>da</strong> maT axali furceli Caweres istoriisa<br />

<strong>da</strong> civilizaciis labirinTebSi.<br />

intrigebi<br />

isini mersa <strong>da</strong> iuristebs Sexvdnen,<br />

romelTac ramodenime miuRebeli<br />

wina<strong>da</strong>deba SesTavazes. maTi interesi iyo<br />

mxolod erTi ramis – rasobrivi status<br />

kvos SenarCuneba. kingi mixv<strong>da</strong>, Tu<br />

ramdenad rTuli iyo privilegirebulTa<br />

ga<strong>da</strong>rwmuneba, uari eTqvaT sakuTar<br />

privilegiebze. isini un<strong>da</strong> iaZulo,<br />

ase moiqcnen. un<strong>da</strong> gaagrZelo<br />

winaaRmdegobis gaweva manam, vidre isini<br />

Tavadve ar <strong>da</strong>Tmoben. Savkanianebi<br />

ganagrZobdnen masobrivi mitingebis<br />

Catarebas, rac maT udrekobas <strong>da</strong><br />

mizan<strong>da</strong>saxulobas aZliereb<strong>da</strong>.<br />

am moZraobas zogierTi TeTrkaniani<br />

TanaugrZnob<strong>da</strong> <strong>da</strong> mxars uWer<strong>da</strong>,<br />

<strong>rogorc</strong> Riad, aseve farulad.<br />

erT-erT molaparakebaze meri Seeca<strong>da</strong>,<br />

moZraoba gaexliCa, xolo kingisTvis<br />

iseTi <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> iarliyi miekra, romelsac<br />

`didi ma<strong>da</strong>~ aqvs <strong>da</strong> SeTanxmebis<br />

miuRwevloba swored misTvis <strong>da</strong>ebralebina.<br />

meri Seeca<strong>da</strong>, moZraobis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

liderebis siamayis grZnobaze eTamaSa.<br />

ianvarSi kingi muqaris zarebsa <strong>da</strong><br />

siZulviliT aRsavse werilebsac ki<br />

iReb<strong>da</strong>. misi meuRle <strong>da</strong> mcirewlovani<br />

Svili <strong>da</strong>Sinebulni iyvnen, magram mas<br />

26 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

brZola ar Seuwyvetia. 30 ianvris Sekrebaze<br />

man Seityo, rom misi saxli aafeTqes!<br />

garkveuli periodi mis saxls SeiaraRebuli<br />

megobrebi <strong>da</strong>rajobdnen, ris gamoc<br />

kingi Tavs uxerxulad grZnob<strong>da</strong> <strong>da</strong> male<br />

aseTi samsaxuris gawevaze uari uTxra.<br />

nebismier Zaladobas kingi mxolod<br />

RmerTis rwmeniTa <strong>da</strong> siyvarulis ZaliT<br />

upirispirdebo<strong>da</strong>.<br />

sasamarTlo, sajarooba<br />

<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

martSi is <strong>da</strong>apatimres <strong>da</strong> boikotisaTvis<br />

gaasamarTles. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />

moZraobas sasamarTloSi kargi advokati<br />

warmoadgen<strong>da</strong>, kingi mainc <strong>da</strong>mnaSaved<br />

cnes. man ganaCeni gaasaCivra. es saqme<br />

yvela axali ambisa <strong>da</strong> gazeTis mTavar<br />

Temad iqca. moZraobis saqmianoba Zalzed<br />

farTod gaSuq<strong>da</strong> televiziiTa <strong>da</strong> presiT.<br />

saqmem uzenaes sasamarTlosac miaRwia.<br />

1956 wlis noemberSi uzenaesma sasamarTlom<br />

gamoitana ga<strong>da</strong>wyvetileba, romliTac,<br />

avtobusebze <strong>da</strong>wesebuli segregaciuli<br />

kanonmdebloba arakonstituciurad cnes.<br />

erTi wlis Semdeg, 1956 wlis dekemberSi<br />

TeTrkanianebsa <strong>da</strong> Savkanianebs avtobusebSi<br />

erTad jdomis ufleba hqon<strong>da</strong>T.<br />

<strong>samoqalaqo</strong> uflebaTa aqti<br />

(1961 weli)<br />

montgomeriSi miRweuli warmatebis<br />

Semdeg moZarobis politikuri gavlena<br />

kidev ufro gaizar<strong>da</strong>. Tumca, moZraobis<br />

wevrebs arwmunebdnen, rom jer kidev ar<br />

iyo `Sesaferisi dro~ <strong>samoqalaqo</strong><br />

uflebaTa aqtis kongresSi gasatanad.<br />

kingsa <strong>da</strong> prezident jon kenedis Soris<br />

situacia <strong>da</strong>iZaba, radganac kingi<br />

`moralis kiTxvis toniT saubrob<strong>da</strong>, rac<br />

miuRebeli iyo kenedisaTvis~.<br />

prezidentma ganacxa<strong>da</strong>, rom is ar<br />

apireb<strong>da</strong> kongresSi <strong>samoqalaqo</strong><br />

uflebaTa aqtis gatanas, <strong>rogorc</strong> es<br />

kings sur<strong>da</strong>, radganac es aqti<br />

kapitoliumis mimarT gavleniani<br />

samxreTelebis gaucxoebas gamoiwvev<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> safrTxes Seuqmni<strong>da</strong> sxva aucilebel<br />

socialur kanonmdeblobas.


olbani, jorjia _<br />

warumatebloba (1961-1962 wlebi)<br />

problemis aRwera<br />

olbaniSi (jorjiis Stati) Zalian mkacri<br />

segregaciuli kanonebi moqmedeb<strong>da</strong>.<br />

xalxma kings qalaqSi Casvla <strong>da</strong> maTTan<br />

saubari sTxova. zogierTi olbaniSi<br />

kingis Casvlis winaaRmdegi iyo, radganac<br />

isini adgilobrivi moZraobis adgilze<br />

gakontrolebis momxreebi iyvnen.<br />

ra gegma iyo <strong>da</strong> ra mox<strong>da</strong><br />

xalxi nebayoflobiT arRvev<strong>da</strong><br />

segregaciul kanonmdeblobas,<br />

<strong>da</strong>apatimres aseulobiT a<strong>da</strong>miani.<br />

saprotesto moZraobas kingic SeuerT<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> Can<strong>da</strong>, rom 1961 wlis dekemberisTvis<br />

maT gamarjvebisTvis un<strong>da</strong> mieRwiaT.<br />

kingma uari ganacxa<strong>da</strong> Tavdebis Tanxis<br />

sanacvlod cixi<strong>da</strong>n gamosvlaze <strong>da</strong><br />

patimrobaSi <strong>da</strong>rCa. iseTi STabeWdileba<br />

Seiqmna, TiTqos qalaqis xelisufleba<br />

mzad iyo cvlilebebis gasatareblad,<br />

magram <strong>da</strong>pirebebi <strong>da</strong>pirebad <strong>da</strong>rCa _<br />

kingi cixi<strong>da</strong>n gamovi<strong>da</strong>, magram realurad<br />

araferi Secvlila... 1962 wlis<br />

gazafxulze moZraoba kvlav Seeca<strong>da</strong>,<br />

gaaqtiurebuliyo. kingma fici <strong>da</strong>do, rom<br />

sasurveli Sedegis miRwevas<br />

araZaladobrivi kampaniis meSveobiT<br />

SeZleb<strong>da</strong>. am moZraobaSi bevri a<strong>da</strong>miani<br />

aqtiurad iyo Cabmuli, magram Sedegi<br />

kvlav ar Can<strong>da</strong>. adgilobrivi policiis<br />

ufrosi priCeti aqtivistebs Tavazianad<br />

istumreb<strong>da</strong> satusaRoSi. rodesac<br />

demonstrantebi policiis Senobis win<br />

muxlebze <strong>da</strong>Coqili loculobdnen,<br />

policiis ufrosic maTTan erTad<br />

loculob<strong>da</strong>. Tumca am movlenebis<br />

gaSuqeba Zalzed rTuli iyo.<br />

1962 wlis 20 ivliss federalurma sasamarTlom<br />

qalaqSi saprotesto aqciebis<br />

Catareba akrZala. kingi <strong>da</strong> sxva liderebi<br />

orWofobdnen. ar icodnen, ra moemoqme<strong>da</strong>T,<br />

<strong>da</strong>erRviaT sasamarTlos brZaneba (manamde<br />

federaluri sasamarTlo <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s mimarT kargad iyo ganwyobili)<br />

Tu brZola gaegrZelebinaT. ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>,<br />

droebiT SeCerebuliyvnen <strong>da</strong> brZanebis<br />

gauqmebisaTvis mieRwiaT.<br />

warumatebloba<br />

liderTa ga<strong>da</strong>wyvetilebam moqmedebebis<br />

gaWianurebis Sesaxeb azrTa sxva<strong>da</strong>sxvaoba<br />

gaamZafra <strong>da</strong> Zaladoba gaaRviva.<br />

sabolood sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />

gaauqmes, magram ukve Zalzed gvian iyo.<br />

kingma mogvianebiT aRiara, rom<br />

moqmedebis <strong>da</strong>yovneba Secdoma iyo, ramac<br />

mTeli Zalisxmeva xerxemalSi ga<strong>da</strong>texa.<br />

birmingemi, alabama – warmateba<br />

(Tebervali, 1963 weli)<br />

problemis aRwera<br />

es iyo siZulviliT <strong>da</strong>muxtuli <strong>da</strong><br />

rasobrivad Zalzed <strong>da</strong>pirispirebuli<br />

qalaqi. policiis ufross, `buRa~ konors,<br />

Savkaniani demonstrantebis mimarT<br />

uxeSobis demonstrirebis sulac ar<br />

eSino<strong>da</strong>.<br />

ra gegma iyo <strong>da</strong> ra mox<strong>da</strong><br />

gaimarTa mSvidobiani marSi. kingi <strong>da</strong><br />

bevri sxva aqtivisti <strong>da</strong>apatimres <strong>da</strong><br />

cixeSi Casves. swored aq <strong>da</strong>wera kingma<br />

Tavisi cnobili `werili birmingemis<br />

cixi<strong>da</strong>n~, romliTac man im sasuliero<br />

pirebs mimarTa, vinc <strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s moTxovnas ar SeuerTdnen. es<br />

werili mTels qveyanaSi farTod<br />

gavrcel<strong>da</strong> <strong>da</strong> klasikad iqca.<br />

mogvianebiT kingi cixi<strong>da</strong>n gamouSves,<br />

magram <strong>rogorc</strong> Can<strong>da</strong>, moZraoba sakmaod<br />

<strong>da</strong>sustebuli iyo. gaCn<strong>da</strong> axali idea _<br />

moZraobaSi moswavleebi CaebaT. bavSvebis<br />

quCaSi gasvlisaken mowodeba sakmaod<br />

rTuli ga<strong>da</strong>wyvetileba iyo, radganac<br />

oponentTa mxri<strong>da</strong>n mwvave kritikas<br />

gamoiwvev<strong>da</strong>, magram aqtivistebs ukan ar<br />

<strong>da</strong>uxeviaT.<br />

meore dRes 1000-ze meti mozardi,<br />

romelTagan zogierTi mxolod 6 wlis<br />

iyo, quCaSi gamovi<strong>da</strong>. im dRes policiam<br />

900 demonstranti <strong>da</strong>apatimra <strong>da</strong> cixeSi<br />

maT ga<strong>da</strong>sayvanad saskolo avtobusebi<br />

gamoiyena. am scenam policiis erT-erTi<br />

kapitani SeZra:<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

27


28<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003


` 10-15 wlis Semdeg, roca ukan<br />

movixe<strong>da</strong>vT <strong>da</strong> yvelafers<br />

axleburad Sevxe<strong>da</strong>vT, albaT<br />

vityviT, ra suleli SeiZleba<br />

~<br />

iyos a<strong>da</strong>miani?<br />

meore dRes moZraoba kidev ufro<br />

gaZlier<strong>da</strong>. am movlenebs Jurnalistebi<br />

farTod aSuqebdnen. policia bavSvebs<br />

wylis WavliTa <strong>da</strong> germanuli nagazebiT<br />

<strong>da</strong>upirispir<strong>da</strong>. sami bavSvi mZimed iyo<br />

<strong>da</strong>kbenili. meore dRes nacionalurma<br />

gazeTebma gamoaqveynes aqciis amsaxveli<br />

fotoebi _ qveyana SeZrwunebuli iyo<br />

momx<strong>da</strong>riT. ramodenime dRis Semdeg kidev<br />

erTi demonstracia Catar<strong>da</strong>.<br />

demonstrantebi policiis kordons<br />

miuaxlovdnen, konorma policielebs<br />

ubrZana, `Slangebi CaerToT.~<br />

policielebma brZaneba ar Seasrules.<br />

xalxi<br />

`<br />

policias Seeria.<br />

ityodiT, rom demonstraciaSi<br />

RmerTis xeli eria.<br />

xalxi policiis kordonSi<br />

ise gadio<strong>da</strong>, rom maT<br />

~<br />

aravin cem<strong>da</strong>.<br />

kingma<br />

`<br />

isic ki Tqva, rom<br />

cxovrebaSi pirvelad swored<br />

aq vigrZeni araZaladobrivi<br />

moqmedebiT mogvrili<br />

~<br />

siamayis Zala.<br />

warmateba<br />

adgilobrivma mewarmeebma mTavrobisagan<br />

cvlilebebis gatareba moiTxoves <strong>da</strong><br />

sasadilo <strong>da</strong>xlebis, sapirfareSoebisa <strong>da</strong><br />

sasmeli wylis Sadrevnebis segregacia<br />

SeaCeres.<br />

<strong>samoqalaqo</strong> uflebaTa aqtis<br />

statusi (1963 wlis ivnisi)<br />

birmingemSi mimdinare movlenebisadmi<br />

sazogadoebis udidesma mxar<strong>da</strong>Weram<br />

ganapiroba is, rom prezidentma kenedim<br />

mizanSewonilad CaTvala sazogadoebriv<br />

obieqtebze segregaciis kanonis gauqmeba.<br />

11 ivniss prezidentis mier <strong>samoqalaqo</strong><br />

<strong>uflebebi</strong>s Sesaxeb warmoTqmuli sityva<br />

mTels qveyanaSi televiziiT ga<strong>da</strong>ica:<br />

`<br />

Cven, upirveles yovlisa,<br />

moraluri sakiTxis winaSe<br />

vdgavarT. es sakiTxi iseTive<br />

Zvelia, <strong>rogorc</strong> biblia <strong>da</strong><br />

iseTive Zvirfasi, <strong>rogorc</strong><br />

amerikis konstitucia. sakiTxis<br />

arsi aris is, un<strong>da</strong> mieniWos Tu<br />

ara yvela amerikels Tanaswori<br />

<strong>uflebebi</strong> <strong>da</strong> SesaZleblobebi...<br />

vis surs Cven Soris, Seicvalos<br />

kanis feri <strong>da</strong> maT adgilze<br />

aRmoCndes? romeli Cvengani<br />

iqnebo<strong>da</strong> kmayofili, Tu aseT<br />

SemTxvevaSi mas moTminebasa <strong>da</strong><br />

lodinisaken mouwodebdnen?<br />

me min<strong>da</strong> amerikis kongress<br />

vTxovo, Seasrulos is <strong>da</strong>pireba,<br />

romelic am saukuneSi mas<br />

bolomde ar miuyvania <strong>da</strong> romlis<br />

Tanaxma<strong>da</strong>c, amerikis cxovrebasa<br />

<strong>da</strong> kanonmdeblobaSi rasobrivi<br />

~<br />

<strong>da</strong>yofis adgili ar aris.<br />

kanonproeqti kongresSi 1963 wlis<br />

19 ivniss Sevi<strong>da</strong>. qve<strong>da</strong> palataSi misi<br />

miReba uproblemod mox<strong>da</strong>, Tumca,<br />

1964 wels senatSi ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />

miReba Zalzed gaWianur<strong>da</strong>. SavkanianTa<br />

winaaRmdeg Zaladoba ufro masStaburi<br />

gax<strong>da</strong>, ramac senati aiZula,<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba <strong>da</strong>eCqarebina.<br />

prezidentma aqts xeli<br />

1964 wlis 2 ivliss moawera.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

29


fridon<br />

sayvareliZe<br />

30 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

evTanazia<br />

_ mowyaleba<br />

Tu<br />

mkvleloba<br />

` ÊÀÒÂÉ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÉÓ<br />

ÐÉÒÅÄËÉ ÃÀ<br />

ÄÒÈÀÃÄÒÈÉ ÊÀÍÏÍÉÄÒÉ ÌÉÆÀÍÉ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓÀ ÃÀ<br />

ÁÄÃÍÉÄÒÄÁÉÓ ÃÀÝÅÀÀ<br />

~<br />

ÃÀ ÀÒÀ ÌÀÈÉ ÂÀÍÀÃÂÖÒÄÁÀ.<br />

ÈÏÌÀÓ ãÄ×ÄÒÓÏÍÉ<br />

` ÓÉÊÅÃÉËÉ<br />

ÚÅÄËÀ ÐÒÏÁËÄÌÀÓ<br />

ÀÂÅÀÒÄÁÓ...<br />

ÀÒ ÀÒÉÓ ÀÃÀÌÉÀÍÉ,<br />

ÀÒ ÀÒÉÓ ÐÒÏÁËÄÌÀ.<br />

~<br />

ÉÏÓÄÁ ÓÔÀËÉÍÉ<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÉÓ<br />

ÀÓÐÄØÔÄÁÉ<br />

ÀÓÐÄØÔÄÁÉ<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ<br />

×ÖÍÃÀÌÄÍÔÖÒÉ Ö×ËÄÁÀÀ, ÒÏÌËÉÓ ÂÀÒÄÛÄ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÚÅÄËÀ ÓáÅÀ Ö×ËÄÁÀ ÚÏÅÄËÂÅÀÒ<br />

ÀÆÒÓÀ ÃÀ ÃÀÓÀÁÖÈÄÁÀÓ ÃÀÊÀÒÂÀÅÃÀ.<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ áÄËÛÄÖáÄÁËÏÁÀ<br />

ÐÉÒÅÄËÀà 1215 ßÄËÓ, ÉÍÂËÉÓÉÓ ÌÄ×ÉÓ ÌÉÄÒ<br />

áÄËÌÏßÄÒÉË ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÃÉÀÃ<br />

ØÀÒÔÉÀÛÉ ÃÀ×ÉØÓÉÒÃÀ. ÈÖÌÝÀ ÃÙÄÓ,<br />

ÏÝÃÀÌÄÄÒÈÄ ÓÀÖÊÖÍÉÓ ÃÀÓÀßÚÉÓÛÉ, ÜÅÄÍÃÀ<br />

ÓÀÌßÖáÀÒÏÃ, ÖÍÃÀ ÅÀÙÉÀÒÏÈ, ÒÏÌ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÀÒÝ ÄÒÈ ÄÅÒÏÐÖË<br />

ÃÏÊÖÌÄÍÔÛÉ ÀÒ ÀÒÉÓ ÃÄÁÖËÄÁÀ, ÒÏÌÄËÉÝ<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÉÓ ÂÀÒÀÍÔÉ ÉØÍÄÁÏÃÀ.<br />

ÀÌÂÅÀÒÀÃ, ÓÉÝÏÝáËÄ ÃÙÄÌÃÄ ÀÒ ÀÒÉÓ<br />

ÌÉÜÍÄÖËÉ ÀÁÓÏËÖÔÖÒ Ö×ËÄÁÀÃ.<br />

ÓÀÍÀÌ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÉÓ ÝÀËÊÄÖË<br />

ÀÓÐÄØÔÄÁÆÄ ÅÉÓÀÖÁÒÄÁÃÄÈ, ÓÀÓÀÒÂÄÁËÏ<br />

ÉØÍÄÁÀ ÉÌÉÓ ÂÀÍÓÀÆÙÅÒÀ, ÈÖ ÒÀ


ÉÂÖËÉÓáÌÄÁÀ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀÛÉ:<br />

Ö×ËÄÁÀ ÈÖ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ? ÀÍ ÉØÍÄÁ<br />

ÏÒÉÅÄ ÄÒÈÀÃ?<br />

Ö×ËÄÁÄÁÉ, ÒÏÌÄËÈÀÝ ÓáÅÀÂÅÀÒÀÃ<br />

ÐÏÆÉÔÉÖÒ Ö×ËÄÁÄÁÓÀÝ ÖßÏÃÄÁÄÍ,<br />

ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÀØÔÉÖÒ<br />

ÌÏÅÀËÄÏÁÄÁÓ ÈÉÈÏÄÖËÉ ÜÅÄÍÂÀÍÉÓ<br />

ÌÉÌÀÒÈ. ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÂÀÍÀÈËÄÁÉÓ Ö×ËÄÁÀ<br />

áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ ÉÌ ÓÊÏËÄÁÉÓ ÛÄØÌÍÀÓ<br />

ÀÅÀËÃÄÁÖËÄÁÓ, ÒÏÌÄËÛÉÝ ÚÅÄËÀ ÁÀÅÛÅÓ<br />

ÛÄÄÞËÄÁÀ ÓßÀÅËÀ. ÆÖÓÔÀà ÀÓÄÅÄ,<br />

ÓÀÌÀÒÈËÉÀÍÉ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÐÒÏÝÄÓÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ ÀÊÉÓÒÄÁÓ<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÃÀßÄÓÄÁÖËÄÁÄÁÉÓ ØÓÄËÉÓ<br />

ÛÄØÌÍÉÓ ÌÏÅÀËÄÏÁÀÓ, ÒÏÌÄËÓÀÝ ÛÄÖÞËÉÀ,<br />

ÌÉÌÀÒÈÏÓ ÈÉÈÏÄÖËÌÀ ÀÃÀÌÉÀÍÌÀ ÌÉÓÈÅÉÓ<br />

ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍ ÓÀÊÉÈáÈÀ ÂÀÃÀÓÀßÚÅÄÔÀÃ.<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀ, ÀÌ ÓÉÔÚÅÉÓ<br />

ÐÉÒÃÀÐÉÒÉ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÁÉÈ, ÈÉÈØÏÓ ÖÍÃÀ<br />

ÍÉÛÍÀÅÃÄÓ ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ ÌÏÅÀËÄÏÁÀÓ,<br />

ÌÀÜÖØÏÓ ÖÊÅÃÀÅÄÁÀ, ÌÀÂÒÀÌ ÄÓÄÝ ÒÏÌ<br />

ÌÏÀáÄÒáÏÓ, ÈÅÉÈÌÊÅËÄËÏÁÀÓ áÏÌ ÅÄÒ<br />

ÀÌÉÊÒÞÀËÀÅÓ? ÓÉÍÀÌÃÅÉËÄÛÉ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÉÓ ÀÌÂÅÀÒÉ ÂÀÂÄÁÀ ÉÌÀÓ ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ,<br />

ÒÏÌ ÓÀáÄËÌßÉ×Ï ÅÀËÃÄÁÖËÉÀ,<br />

ÃÀÌÄáÌÀÒÏÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÀÛÉ.<br />

ÆÏÂÓ ÌÉÀÜÍÉÀ, ÒÏÌ ÄÓ ÍÉÛÍÀÅÓ<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ ÅÀËÃÄÁÖËÄÁÀÓ – ÚÏÅÄËÉ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉ ÂÀÒÊÅÄÖËÉ ÌÉÍÉÌÖÌÉÈ<br />

ÖÆÒÖÍÅÄËÚÏÓ, ÈÏÒÄÌ ÈÖ ÀÃÀÌÉÀÍÌÀ<br />

ÀÒÓÄÁÏÁÀ ÅÄÒ ÛÄÓÞËÏ ÃÀ ÛÉÌÛÉËÉÈ ÃÀËÉÀ<br />

ÓÖËÉ, ÒÀÙÀ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀÆÄÀ ÓÀÖÁÀÒÉ.<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÉÌÀÓÀÝ ÍÉÛÍÀÅÓ, ÒÏÌ<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÌ ÖÍÃÀ ÛÄÌÉØÌÍÀÓ ÝáÏÅÒÄÁÉÓ<br />

ÖÓÀ×ÒÈáÏ ÐÉÒÏÁÄÁÉ, ÒÀÈÀ ÀÒÝ ÓÀáËÛÉ<br />

ÛÄÌÏÌÉÅÀÒÃÄÓ ÁÀÍÃÉÔÉ ÃÀ ÀÒÝ ØÖÜÀÛÉ<br />

ÂÀÌÏÓÅËÉÓ ÌÄÛÉÍÏÃÄÓ. ÀÌÂÅÀÒÀÃ, ÂÀÌÏÃÉÓ,<br />

ÒÏÌ ÓÉÝÏÝáËÄ ÓßÏÒÄÃÀÝ ÒÏÌ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÚÏ×ÉËÀ.<br />

ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÄÁÉ, ÒÏÌÄËÓÀÝ ÍÄÂÀÔÉÖÒ<br />

Ö×ËÄÁÄÁÓÀÝ ÖßÏÃÄÁÄÍ, ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ<br />

ÐÀÓÉÖÒÏÁÀÓ ÂÖËÉÓáÌÏÁÓ. ÒÏÃÄÓÀÝ ÅÀÌÁÏÁÈ,<br />

ÒÏÌ ÌÄ ÌÀØÅÓ ÒÏÌÄËÉÌÄ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ,<br />

ÄÓ ÍÉÛÍÀÅÓ, ÒÏÌ ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ ÀÒÀ ÀØÅÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ, ÖáÄÛÀà ÒÏÌ ÅÈØÅÀÈ, ÝáÅÉÒÉ<br />

ÜÀÚÏÓ ÜÄÌÓ ÓÀØÌÄÄÁÛÉ. ÓÉÔÚÅÉÓ ÀÍ ÓÉÍÃÉÓÉÓ<br />

ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ ÖÊÒÞÀËÀÅÓ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ<br />

ÀÌ ÓÀÊÉÈáÄÁÛÉ ÜÀÒÄÅÀÓ. ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÉÓ ÀÌÂÅÀÒÉ ÂÀÂÄÁÀ ÍÉÛÍÀÅÓ, ÒÏÌ<br />

ÜÄÌÉ ÓÉÝÏÝáËÄ ÜÄÌÓ áÄËÛÉÀ ÃÀ ÌÉÓÉ<br />

ßÀÒÈÌÄÅÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÀÒÀÅÉÓ ÀØÅÓ, ÓáÅÀ<br />

ÃÀÍÀÒÜÄÍÉ ÊÉ ÜÄÌÉ ÓÀÆÒÖÍÀÅÉÀ. ÀÌÂÅÀÒÀÃ,<br />

ÓÉÝÏÝáËÄ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀÝ ÚÏ×ÉËÀ.<br />

ÓÀÌßÖáÀÒÏÀ, ÒÏÌ ÐÏÆÉÔÉÖÒÉ ÃÀ<br />

ÍÄÂÀÔÉÖÒÉ Ö×ËÄÁÄÁÉÓ ÃÀÚÏ×À ÄÍÏÁÒÉÅÀÃ<br />

ÚÏÅÄËÈÅÉÓ ÆÖÓÔÀÃ ÅÄÒ ÂÀÃÌÏÉÝÄÌÀ.<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀÆÄ ÅÓÀÖÁÒÏÁÈ,<br />

ÒÀ ÈØÌÀ ÖÍÃÀ, ÜÅÄÍÓ ÂÏÍÄÁÀÛÉ, ÐÉÒÅÄË<br />

ÒÉÂÛÉ, ÓÉÊÅÃÉËÉÈ ÃÀÓãÀ ÀÌÏÔÉÅÔÉÅÃÄÁÀ<br />

áÏËÌÄ ÃÀ ÄÓ ÂÀÓÀÂÄÁÉÝÀÀ. ÌÀÂÒÀÌ<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÁÄÅÒ ÓáÅÀ ÌÍÉÛÅÍÄ-<br />

ËÏÅÀÍ ÀÓÐÄØÔÓÀÝ ÌÏÉÝÀÅÓ. ÌÀÈ ÛÏÒÉÓÀÀ<br />

ÀÖÝÉËÄÁÄËÉ ÈÀÅÃÀÝÅÉÓ ÐÒÏÁËÄÌÀ.<br />

<br />

<br />

<br />

ÌÀØÅÓ ÈÖ ÀÒÀ Ö×ËÄÁÀ,<br />

ÈÀÅÃÀÝÅÉÓ ÌÉÆÍÉÈ ÌÏÅÊËÀ<br />

ÈÀÅÃÀÌÓáÌÄËÉ, ÒÏÌÄËÉÝ ÈÀÅÀÃ<br />

ÌÉÐÉÒÄÁÓ ÌÏÊÅËÀÓ, ÀÍ ÊÉÃÄÅ<br />

ÌÀØÅÓ Ö×ËÄÁÀ ÌÏÅÊËÀ ØÖÒÃÉ,<br />

ÒÏÌÄËÌÀÝ ÜÄÌÉ ØÏÍÄÁÀ áÄËÚÏ ÃÀ<br />

ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ ßÀÌÛÉ ÖÀáËÏÄÓ<br />

ÌÏÓÀáÅÄÅÓ ÌÉÄÌÀËÄÁÀ?<br />

ÓáÅÀ ÀÒÀÍÀÊËÄÁ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ<br />

ÓÀÊÉÈáÉÀ ÏÌÉ, ÒÏÌÄËÉÝ, ÒÏÂÏÒÝ<br />

ßÄÓÉ, ÌÀÛÉÍ ÉßÚÄÁÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ<br />

ÐÏËÉÔÉÊÏÓÄÁÉ ÄÒÈÌÀÍÄÈÛÉ ÅÄÒ<br />

ÒÉÂÃÄÁÉÀÍ. ÀØÅÓ ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ, ÂÀÌÂÆÀÅÍÏÓ ÌÉÓ ÌÉÄÒ<br />

ÃÀßÚÄÁÖË ÏÌÛÉ ÃÀ ÌÏÌÀÍÉàÏÓ<br />

ÓáÅÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÌÏÊÅËÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ?<br />

ÀÍ ÖÍÃÀ ÌÏÅÀÊÅËÄÅÉÍÏ ÈÖ ÀÒÀ ÌÄ<br />

ÈÀÅÉ ÌáÏËÏà ÉÌÉÔÏÌ, ÒÏÌ<br />

ÐÏËÉÔÉÊÏÓÄÁÌÀ ßÀÉÜáÖÁÄÓ?<br />

ÈÉÈÏÄÖËÉ ÄÓ ÓÀÊÉÈáÉ ÀÒÀÄÒÈÉ ÌßÅÀÅÄ<br />

ÃÉÓÊÖÓÉÉÓ ÓÀÂÀÍÉ ÂÀÌáÃÀÒÀ ÃÀ ÊÅËÀÅÀÝ<br />

ÀÓÄ ÉØÍÄÁÀ. ÌÀÂÒÀÌ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀÓÈÀÍ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉ ÞÀËÆÄÃ<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

31


ÓÄÒÉÏÆÖËÉ ÐÒÏÁËÄÌÄÁÉ ÌÀÛÉÍ ÉÜÄÍÓ ÈÀÅÓ,<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÓÀØÌÄ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÃÀÓÀßÚÉÓÈÀÍ<br />

ÃÀ ÌÉÓ ÃÀÓÀÓÒÖËÈÀÍ ÂÅÀØÅÓ. ÐÉÒÅÄËÉ<br />

ÀÁÏÒÔÄÁÉÓ ÐÒÏÁËÄÌÀÓ ÄáÄÁÀ, ÌÄÏÒÄ ÊÉ –<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÓ. ÌÊÉÈáÅÄËÉÓ ÚÖÒÀÃÙÄÁÉÓ<br />

ÌÉÐÚÒÏÁÀ ÀÌãÄÒÀà ÓßÏÒÄà ÀÌ<br />

ÖÊÀÍÀÓÊÍÄËÆÄ ÂÅÓÖÒÓ.<br />

ÒÀ ÒÀ ÀÒÉÓ ÀÒÉÓ ÃÀ<br />

ÃÀ<br />

ÒÀ ÒÀ ÀÒ ÀÒ ÀÒÉÓ ÀÒÉÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ?<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ?<br />

ÌÉÖáÄÃÀÅÀà ÉÌÉÓÀ, ÒÏÌ ÌÄÃÉÝÉÍÀÌ<br />

ÀÒÍÀáÖË ßÀÒÌÀÔÄÁÄÁÓ ÌÉÀÙßÉÀ, ÄØÉÌÄÁÉ<br />

ÙÌÄÒÈÄÁÉ ÀÒ ÀÒÉÀÍ. ÆÏÂÉÄÒÈÉ ÐÀÝÉÄÍÔÉ<br />

ÂÀÍßÉÒÖËÉÀ. ÒÏÂÏÒ ÖÍÃÀ ÌÏÉØÝÄÓ ÄØÉÌÉ<br />

ÀÓÄÈÉ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÌÉÌÀÒÈ? ÅÀËÃÄÁÖËÉÀ<br />

ÈÖ ÀÒÀ ÉÓ, ÁÏËÏÌÃÄ ÉÁÒÞÏËÏÓ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÉÓÀÈÅÉÓ<br />

ÃÀ ÀÌÀÓÈÀÍ ÂÀÀáÀÍÂÒÞËÉÅÏÓ ÌÉÓÉ ÔÀÍãÅÀ,<br />

ÈÖ ÄØÉÌÓ ÀØÅÓ Ö×ËÄÁÀ, ÂÀÀÈÀÅÉÓÖ×ËÏÓ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉ ÔÀÍãÅÉÓÀÂÀÍ ÃÀ ÌÀÓ “ÔÊÁÉËÉ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉ” ÀÜÖØÏÓ?<br />

ÔÄÒÌÉÍÉ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ (ÁÄÒÞÍÖËÉÃÀÍ:<br />

“eu” – ÊÀÒÂÀÃ ÃÀ “tha’natos” – ÓÉÊÅÃÉËÉ)<br />

ÐÉÒÅÄËÀà 70-ÉÀÍÉ ßËÄÁÉÓ ÃÀÓÀßÚÉÓÛÉ,<br />

äÏËÀÍÃÉÀÛÉ ÂÀÜÍÃÀ. ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ ÍÉÛÍÀÅÓ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÃÀÜØÀÒÄÁÀÓ, ÀÍÖ<br />

ÌÉÓ ÌÏÊÅÃÉÍÄÁÀÓ, ÌÉÓÉÅÄ ÈáÏÅÍÉÈ,<br />

ÂÀÒÊÅÄÖËÉ ØÌÄÃÄÁÄÁÉÈ ÀÍ ÖÌÏØÌÄÃÏÁÉÈ,<br />

ÌÀÈ ÛÏÒÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÉÓ<br />

áÄËÏÅÍÖÒÉ ÆÏÌÄÁÉÓ ÛÄßÚÅÄÔÉÈ.<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÓÀÌ ÓÀáÄÓ ÀÒÜÄÅÄÍ:<br />

1. ÀØÔÉÖÒÉ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ – ÓßÒÀ×É<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÂÀÌÏßÅÄÅÉÓ ÌÉÆÍÉÈ,<br />

ÐÀÝÉÄÍÔÉÓÀÈÅÉÓ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ<br />

ÐÒÄÐÀÒÀÔÄÁÉÓ ÛÄÚÅÀÍÀ ÀÍ ÓáÅÀ ØÌÄÃÄÁÀ.<br />

2. ÐÀÓÉÖÒÉ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ – ÓßÒÀ×É<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÂÀÌÏßÅÄÅÉÓ ÌÉÆÍÉÈ,<br />

ÄØÉÌÄÁÉÓ ÌÉÄÒ ÃÀÌáÌÀÒÄ ÈÄÒÀÐÉÉÓ<br />

ÆÏÌÄÁÉÓ ÛÄßÚÅÄÔÀ.<br />

32 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

3. ÈÅÉÈÌÊÅËÄËÏÁÀ ÄØÉÌÉÓ ÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ<br />

(assisted suicide) – ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓÅÄ<br />

ÈáÏÅÍÉÈ, ÌÉÓÈÅÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

ÌÏÌÓßÒÀ×ÅÄËÉ ÐÒÄÐÀÒÀÔÄÁÉÓ, ÀÍ<br />

ÌÀÈ ÛÄÓÀáÄÁ ÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÉÓ ÂÀÃÀÝÄÌÀ.<br />

ÀÒ ÛÄÉÞËÄÁÀ ÓÀÖÁÀÒÉ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÆÄ,<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÓÉÊÅÃÉËÉ ÀÒ ÀÒÉÓ ÛÄÂÍÄÁÖËÉ<br />

ØÌÄÃÄÁÉÓ ÀÍ ÖÌÏØÌÄÃÏÁÉÓ ÛÄÃÄÂÉ.<br />

ÀÌÂÅÀÒÀÃ, ÆÏÂÉÄÒÈÉ ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ØÌÄÃÄÁÀ,<br />

ÒÏÌÄËÉÝ áÛÉÒÀà äÂÀÅÓ ÐÀÓÉÖÒ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÓ,<br />

ÀÒ ÂÀÍÄÊÖÈÅÍÄÁÀ ÀÌ ÖÊÀÍÀÓÊÍÄËÓ, ÅÉÍÀÉÃÀÍ<br />

ÌÉÓÉ ÌÉÆÀÍÉ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

ÌÏÓßÒÀ×ÄÁÀ ÀÒ ÀÒÉÓ: ÀÓÄ ÌÀÂÀËÉÈÀÃ,<br />

ÒÄÀÍÉÌÀÝÉÖËÉ ÙÏÍÉÓÞÉÄÁÉÓ ÀÒÜÀÔÀÒÄÁÀ,<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÝáÀÃÉÀ ÌÉÓÉ ÀÒÀÄ×ÄØÔÖÒÏÁÀ; ÀÍ<br />

ÀÆÒÉÓ ÃÀÊÀÒÂÅÉÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ,<br />

ÒÄÀÍÉÌÀÝÉÖËÉ ÙÏÍÉÓÞÉÄÁÉÓ ÛÄßÚÅÄÔÀ; ÀÍ<br />

ÊÉÃÄÅ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓÀÈÅÉÓ ÍÀÒÊÏÔÉÊÄÁÉÓ<br />

ÌÀÙÀËÉ ÃÏÆÉÓ ÃÀÍÉÛÅÍÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÒÉÓÊÉÓ<br />

ÌÉÖáÄÃÀÅÀÃ, ÄÓ ÓÒÖËÉÀà ÀÖÝÉËÄÁÄËÉÀ.<br />

ÀÓÄÈÉ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÉ ÀÒ ÛÄÉÞËÄÁÀ ÜÀÉÈÅÀ-<br />

ËÏÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ×ÏÒÌÄÁÀÃ, ÒÀÃÂÀÍ<br />

ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ÓÀÄØÉÌÏ ÐÒÀØÔÉÊÀÀ.<br />

ÉÓÉÝ ÖÍÃÀ ÀÙÅÍÉÛÍÏÈ, ÒÏÌ ÀÌ ßÄÒÉËÉÓ<br />

ÈÄÌÀ ÀÒ ÀÒÉÓ ÉÌ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÉÓ ÂÀÍáÉËÅÀ,<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÀÅÀÃÌÚÏ×É ÖÀÒÓ ÀÌÁÏÁÓ<br />

ÌÊÖÒÍÀËÏÁÀÆÄ. ÜÅÄÍÉ ÙÒÌÀ ÒßÌÄÍÉÈ,<br />

ÈÉÈÏÄÖË ÀÃÀÌÉÀÍÓ ÈÀÅÀÃ ÀØÅÓ ÓÀÊÖÈÀÒÉ<br />

ÓÉÊÅÃÉË-ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÓÀÊÉÈáÉÓ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ. ÄÓ ÙÅÈÉÓ ÌÉÄÒ ÁÏÞÄÁÖËÉ<br />

ÀÒÜÄÅÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÀ. ÓßÏÒÄà ÀÌÉÔÏÌ,<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÓ (ÀÅÀÃÌÚÏ×Ó, ÐÀÝÉÄÍÔÓ) Ö×ËÄÁÀ<br />

ÀØÅÓ, ÖÀÒÉ ÈØÅÀÓ ÀÒÀ ÌáÏËÏà ÒÏÌÄËÉÌÄ<br />

ÐÒÏÝÄÃÖÒÀÆÄ (ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÓÉÓáËÉÓ<br />

ÂÀÃÀÓáÌÀÆÄ), ÀÒÀÌÄà ÓÀÄÒÈÏà ÌÊÖÒÍÀËÏ-<br />

ÁÀÆÄ. ÄÓ ÌÉÓÉ ÂÀÃÀÓÀßÚÅÄÔÉÀ ÃÀ<br />

ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÉÞÖËÄÁÀ ÃÀÀÒÙÅÄÅÓ ÌÉÓÉ<br />

×ÉÆÉÊÖÒÉ áÄËÛÄÖáÄÁËÏÁÉÓ Ö×ËÄÁÀÓ ÃÀ<br />

ÂÀÍÉáÉËÄÁÀ, ÒÏÂÏÒÝ ÞÀËÀÃÏÁÀ. ÜÅÄÍ<br />

ÂÀÍÅÉáÉËÀÅÈ ÉÌ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÓ, ÒÏÃÄÓÀÝ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÌÏÓßÒÀ×ÄÁÀ ÄØÉÌÉÓ<br />

ÖÛÖÀËÏ ÌÏÍÀßÉËÄÏÁÉÈ, ÀÍ ÌÉÓÉ<br />

ÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ áÃÄÁÀ.


ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ Ö×ËÄÁÀ ÃÙÄÓ ÌÓÏ×ËÉÏ<br />

ÃÉÓÊÖÓÉÉÓ ÓÀÂÀÍÉÀ, ÅÉÍÀÉÃÀÍ ÉÓ ÄÒÈ-ÄÒÈÉ<br />

ÓÀÊÀÌÀÈÏ ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ, ÒÄËÉÂÉÖÒÉ,<br />

ÉÖÒÉÃÉÖËÉ ÈÖ ÄÈÉÊÖÒÉ áÀÓÉÀÈÉÓ<br />

ÓÀÊÉÈáÉÀ. ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉÀ<br />

ÐÒÉÍÝÉÐÖËÉ áÀÓÉÀÈÉÓ ÊÏÍ×ËÉØÔÄÁÈÀÍ. ÀÌ<br />

ÃÒÏÓ ßÀÒÌÏÉÛÅÄÁÀ ÊÏÍ×ËÉØÔÉ ÞÉÒÉÈÀÃ<br />

×ÀÓÄÖËÏÁÄÁÓ ÛÏÒÉÓ – ÄÒÈÉ ÌáÒÉÅ,<br />

ÓÉÝÏÝáËÄÓ, ÒÏÂÏÒÝ ×ÀÓÄÖËÏÁÀÓÀ ÃÀ<br />

ÌÄÏÒÄÓ ÌáÒÉÅ, ÈÉÈÏÄÖËÉ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀÓ ÛÏÒÉÓ, ÀÅÔÏÍÏÌÉÖÒÀà ÌÉÉÙÏÓ<br />

ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÀ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

ÛÄÓÀáÄÁ. ÂÀÒÃÀ ÀÌÉÓÀ, ÄÓ ÀÒÉÓ ÊÏÍ×ËÉØÔÉ<br />

ÓÀÊÖÈÒÉÅ ÓÉÝÏÝáËÄÓÀ ÃÀ ÓÉÝÏÝáËÉÓ<br />

áÀÒÉÓáÓ ÛÏÒÉÓ.<br />

ÌÓÏ×ËÉÏ ÌÓÏ×ËÉÏ ØÅÄÚÍÄÁÉÓ<br />

ØÅÄÚÍÄÁÉÓ<br />

ÂÀÌÏÝÃÉËÄÁÀ ÂÀÌÏÝÃÉËÄÁÀ ÃÀ ÃÀ ÐÒÀØÔÉÊÀ<br />

ÐÒÀØÔÉÊÀ<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÐÒÀØÔÉÊÀ ÆÏÂ ØÅÄÚÀÍÀÛÉ<br />

×ÀÒÈÏÃÀÀ ÃÀÍÄÒÂÉËÉ ÃÀ ßÀáÀËÉÓÄÁÖËÉÀ<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÓ ÌÉÄÒ; ÆÏÂÀÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÛÄÓÀÞËÄÁËÏÁÉÓ ÈÉÈÏÄÖË ÛÄÌÈáÅÄÅÀÓ<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÂÀÍÉáÉËÀÅÓ ÃÀ ÂÀÓÝÄÌÓ ÀÍ ÀÒ<br />

ÂÀÓÝÄÌÓ ÛÄÓÀÁÀÌÉÓ ÍÄÁÀÒÈÅÀÓ. ÁÄÅÒ ØÅÄÚÀÍÀÛÉ<br />

ÉÂÉ ÊÀÍÏÍÌÃÄÁËÏÁÉÈÀÀ ÀÊÒÞÀËÖËÉ, ÆÏÂÀÍ<br />

ÊÉ ÓÀÄÒÈÏà ÀÒ ÀÒÓÄÁÏÁÓ ÀÌ ÓÀÊÉÈáÉÓ<br />

ÃÀÌÀÒÄÂÖËÉÒÄÁÄËÉ ÓÀÊÀÍÏÍÌÃÄÁËÏ ÁÀÆÀ.<br />

ÓÉÊÅÃÉËÛÉ ÃÀáÌÀÒÄÁÉÓ ÂÀßÄÅÀ ÀáÀËÉ<br />

ÌÏÅËÄÍÀÀ. ÒÀÌÃÄÍÀÃ ÃÀÓÀÛÅÄÁÉÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ<br />

ÜÀÒÄÅÀ ÓáÅÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÊÅÃÉË-<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÓÀÊÉÈáÄÁÉÓ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÀÛÉ?<br />

äÏËÀÍÃÉÀÛÉ, ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÀÌ ÊÉÈáÅÀÓ<br />

ÃÀÃÄÁÉÈÀà ÐÀÓÖáÏÁÄÍ. ÃÉÀá, ÄØÉÌÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ ÀØÅÓ, ÔÀÍãÅÉÓÀÂÀÍ ÂÀÀÈÀÅÉÓÖ×-<br />

ËÏÓ ÀÅÀÃÌÚÏ×É. ÚÏÅÄËÉ ÏÝÃÀÌÄáÖÈÄ<br />

ÖÊÖÒÍÄÁÄËÉ ÓÄÍÉÈ ÃÀÀÅÀÃÄÁÖËÉ<br />

äÏËÀÍÃÉÄËÉ, ÒÏÌÄËÉÝ ÓÀáËÛÉ áÅÃÄÁÀ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÓ, ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ÃÀáÌÀÒÄÁÉÓ ÀÌ<br />

ÖÊÉÃÖÒÄÓ ×ÏÒÌÀÓ ÌÉÌÀÒÈÀÅÓ.<br />

ÓÀÀÅÀÃÌÚÏ×ÏÄÁÛÉ ÊÉ ÀÓÄ ÉØÝÄÅÀ ÚÏÅÄËÉ<br />

ÓÀÌÏÝÃÀÌÄÈáÖÈÌÄÔÄ. äÏËÀÍÃÉÀ ÐÉÒÅÄËÉ<br />

ØÅÄÚÀÍÀÀ ÄÅÒÏÐÀÛÉ, ÒÏÌÄËÌÀÝ ÂÀÌÏÉÚÄÍÀ,<br />

1994 ßÄËÓ ÊÉ ÃÀÀÊÀÍÏÍÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÐÒÀØÔÉÊÀ. ÀÌ ÖÊÉÃÖÒÄÓÉ ÆÏÌÉÓ<br />

ÂÀÌÏÓÀÚÄÍÄÁËÀÃ ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ ÐÉÒÏÁÀ<br />

ÀÒÓÄÁÏÁÓ. ãÄÒ ÄÒÈÉ, ÈÀÅÀà ÐÀÝÉÄÍÔÌÀ<br />

ÖÍÃÀ ÂÀÌÏÈØÅÀÓ ÀÌ ØÅÄÚÍÉÃÀÍ ÍÄÁÀÚÏ×ËÏ-<br />

ÁÉÈ ßÀÓÅËÉÓ ÓÖÒÅÉËÉ; ÀÌÀÓÈÀÍ ÉÓ ÀÅÓÄÁÓ<br />

ÛÄÓÀÁÀÌÉÓ ÀÍÊÄÔÀÓ. ÌÄÏÒÄ – ÐÀÝÉÄÍÔÉÓ<br />

ÈáÏÅÍÀ ÚÏÅÄËÌáÒÉÅ ÖÍÃÀ ÂÀÍÉáÉËÏÓ ÀÒÀ<br />

ÌÀÒÔÏ ÌÊÖÒÍÀËÌÀ ÄØÉÌÌÀ, ÀÒÀÌÄÃ<br />

ÃÀÌÏÖÊÉÃÄÁÄËÌÀ ÓÐÄÝÉÀËÉÓÔÄÁÌÀÝ. ÌÄÓÀÌÄ<br />

– ÃÀ ÄÓ ÞÀËÉÀÍ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉÀ – ÈÀÅÀÃ<br />

ÐÀÝÉÄÍÔÌÀ ÒÀÌÃÄÍãÄÒÌÄ ÖÍÃÀ<br />

ÃÀÀÃÀÓÔÖÒÏÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÓÖÒÅÉËÉ. ÀÌÀÓ<br />

ÂÀÒÃÀ, ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÂÀÌÏÚÄÍÄÁÀ ÀÒ<br />

ÛÄÉÞËÄÁÀ, ÈÖ ÀÅÀÃÌÚÏ×É ÀÒ ÉÔÀÍãÄÁÀ.<br />

ÌßÅÀÅÄ ÃÄÁÀÔÄÁÉ ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÃÀ ÉÌÀÓÈÀÍ<br />

ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÉÈ, ÈÖ ÒÀÓ ÍÉÛÍÀÅÓ ÔÀÍãÅÀ –<br />

ÌáÏËÏà ×ÉÆÉÊÖÒ ÔÊÉÅÉËÓ, ÈÖ ÓÖËÉÄÒ<br />

ÃÀ ÂÏÍÄÁÒÉÅ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÓÀÝ.<br />

ÂÀÃÀßÚÅÉÔÄÓ, ÒÏÌ ÀÌÉÓ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÀ<br />

ÄØÉÌÄÁÉÓÈÅÉÓ ÌÉÄÍÃÏÈ. ÃÀ ÁÏËÏÓ, ÀÌ<br />

ÐÒÏÝÄÃÖÒÀÓ ÀÓÒÖËÄÁÓ ÄØÉÌÈÀ<br />

ÄÒÈÏÁËÉÅÉ ÂÀÍÝáÀÃÄÁÀ, ÒÏÌËÄÁÌÀÝ ÀÌ<br />

ÖÊÉÃÖÒÄÓÉ ÆÏÌÉÓ ÂÀÍáÏÒÝÉÄËÄÁÀ<br />

ÂÀÃÀßÚÅÉÔÄÓ. ÊÀÍÏÍÉÓ ÌÏßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÄÄÁÌÀ<br />

ÌáÏËÏà ÄÒÈÓ ÌÉÀÙßÉÄÓ – 12-16 ßËÉÓ<br />

ÌÏÆÀÒÃÄÁÉ ÌáÏËÏà ÌÛÏÁËÄÁÉÓ<br />

ÈÀÍáÌÏÁÉÈ ÛÄÞËÄÁÄÍ ÂÀÍÊÀÒÂÖËÄÁÉÓ<br />

ÂÀÝÄÌÀÓ ÂÀÒÊÅÄÖË ÐÉÒÏÁÄÁÛÉ ÌÀÈÈÅÉÓ<br />

ÓÀÓÉÊÅÃÉËÏ ÉÍÄØÝÉÉÓ ÛÄÚÅÀÍÉÓ ÛÄÓÀáÄÁ.<br />

ÌÀÒÔÏ 1999 ßÄËÓ ÓÀÓÉÊÅÃÉËÏ ÉÍÄØÝÉÄÁÉ<br />

2216 ÀÃÀÌÉÀÍÓ ÂÀÖÊÄÈÃÀ. ÓÉÊÅÃÉËÉÓ<br />

evTanaziis momxreTa gamofena,<br />

Cikago, 1999 weli<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

33


evTanaziis momxre lozungiT:<br />

ga<strong>da</strong>arCine samyaro, moikali Tavi,<br />

New Yourk 1998,<br />

ÓÀÄÒÈÏ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÉÃÀÍ 3,5% ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÆÄ<br />

ÌÏÃÉÓ. äÏËÀÍÃÉÉÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀ ÊÉ 25 ßËÉÓ ßÉÍ ÛÄÉØÌÍÀ.<br />

ÃÙÄÓ ÀÌ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÛÉ 100 000 ßÄÅÒÉÀ<br />

ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁÖËÉ. ÚÏÅÄËßËÉÖÒÉ ÓÀßÄÅÒÏ<br />

ÛÄÓÀÔÀÍÉ 35 ÂÖËÃÄÍÉÀ (ÃÀÀáËÏÄÁÉÈ<br />

15 ÃÏËÀÒÉ). ÂÀßÄÅÒÉÀÍÄÁÉÓ ÌÓÖÒÅÄËÉ<br />

ÀÅÓÄÁÓ ÓÀÌ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ ×ÄÒÉÓ ÀÍÊÄÔÀÓ,<br />

ÒÏÌÄËÛÉÝ ÂÀÓÝÄÌÓ ÂÀÍÊÀÒÂÖËÄÁÀÓ ÌÉÓÉ<br />

ÉÌ ØÅÄÚÍÀà ÂÀÃÀÓÅËÉÓ ßÄÓÄÁÉÓ ÛÄÓÀáÄÁ.<br />

ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÖÀÒÓ ÀÌÁÏÁÓ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÀÆÄ<br />

ÌÞÉÌÄ ÀÅÔÏÊÀÔÀÓÔÒÏ×ÉÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ, ÀÍ<br />

ÌÏÉÈáÏÅÓ ÌÏÌÀÊÅÃÉÍÄÁÄËÉ ÐÒÄÐÀÒÀÔÉÓ<br />

ÛÄÚÅÀÍÀÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ, ÂÀÍÖÊÖÒÍÄÁÄËÉ<br />

ÃÀÀÅÀÃÄÁÉÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ.<br />

ÌÏÌÀÊÅÃÀÅÄÁÓ ÛÅÄÉÝÀÒÉÀÛÉÝ “ÄáÌÀÒÄÁÉÀÍ”.<br />

ÀØ “ÔÊÁÉËÉ ÓÉÊÅÃÉËÉ” À×ÈÉÀØÛÉÝ ÊÉ<br />

ÉÚÉÃÄÁÀ – ÌÀÒÈÀËÉÀ, ÒÄÝÄÐÔÉÈ ÃÀ<br />

ÌáÏËÏà ØÅÄÚÍÉÓ ÌÏØÀËÀØÄÄÁÆÄ. ÀÉ,<br />

ÂÄÒÌÀÍÉÀÛÉ ÊÉ ÃÀÍÀÛÀÖËÀÃ ÉÈÅËÄÁÀ, ÈÖÊÉ<br />

ÌÏÌÀÊÅÃÀÅÉÓ ÈáÏÅÍÉÈ ÄØÉÌÉ ÀØÔÉÖÒÉ<br />

ÜÀÒÄÅÉÈ ÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÓ ÌÀÓ ÔÀÍãÅÉÓÀÂÀÍ.<br />

ÀÌÉÓ ÄÒÈ-ÄÒÈÉ ÌÉÆÄÆÉ ÍÀÝÉÏÍÀË-<br />

ÓÏÝÉÀËÉÆÌÉÓ ßËÄÁÉÓ ÂÀÌÏÝÃÉËÄÁÀÀ.<br />

ÌÀÛÉÍ ÀÈÉÀÈÀÓÏÁÉÈ ÂÄÒÌÀÍÄËÉ,<br />

ÒÏÌÄËÈÀÝ ÈÀÍÃÀÚÏËÉËÉ ÂÏÍÄÁÒÉÅÉ ÃÀ<br />

×ÉÆÉÊÖÒÉ ÍÀÊËÉ ÀÙÄÍÉÛÍÄÁÏÃÀÈ,<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×Ï ÐÒÏÂÒÀÌÉÓ – “ÄÒÉÓ<br />

34 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

ÂÄÍÏ×ÏÍÃÉÓ ÂÀãÀÍÌÒÈÄËÄÁÀ” – ÌÓáÅÄÒÐËÉ<br />

ÂÀáÃÀ. ÌÀÓ ÛÄÌÃÄ ÌÏßÚÀËÄÁÉÓ ÂÀÙÄÁÉÓ<br />

ÌÉÆÍÉÈ ÌÊÅËÄËÏÁÀ ÌàÉÃÒÏà ÃÀÖÊÀÅÛÉÒÃÀ<br />

ÈÄÈÒáÀËÀÈÉÀÍÉ ÍÀÝÉÓÔÄÁÉÓ ÈÅÉÈÍÄÁÏÁÀÓ,<br />

ÒÏÌËÄÁÓÀÝ ÌÉÀÜÍÃÀÈ, ÒÏÌ ÈÀÅÀÃ<br />

äØÏÍÃÀÈ ÉÌÉÓ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉÓ Ö×ËÄÁÀ, ÈÖ<br />

ÅÉÍ ÖÍÃÀ ÉÝÏÝáËÏÓ ÃÀ ÅÉÍ ÀÒÀ.<br />

ÊÀÈÏËÉÊÖÒ ÉÔÀËÉÀÛÉ ÓÉÔÚÅÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ<br />

ÐÏÐÖËÀÒÖËÉ ÀÒ ÀÒÉÓ. ÈÖÌÝÀ, ÃÉÓÊÖÓÉÄÁÉ<br />

ÀÌ ÈÄÌÀÆÄ ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÓ, ÒÏÂÏÒÝ<br />

ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ, ÉÓÄ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÒÉÅ ßÒÄÄÁÛÉ.<br />

ÀÌ ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ ßËÉÓ ßÉÍ ÔÖÒÉÍÛÉ<br />

ÜÀÔÀÒÄÁÖËÉ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÐÒÏÁËÄÌÄÁÉÓÀÃÌÉ<br />

ÌÉÞÙÅÍÉËÉ ÓÉÌÐÏÆÉÖÌÉÓ ÌÏÍÀßÉËÄ<br />

ÉÖÒÉÓÔÄÁÌÀ ÛÄÉÌÖÛÀÅÄÓ ÓÀÊÌÀÏÃ<br />

ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏ ÃÏÊÖÌÄÍÔÉÓ – “ÁÉÏËÏÂÉÖÒÉ<br />

ÀÍÃÄÒÞÉÓ” ÐÒÏÄØÔÉ, ÒÏÌËÉÓ ÌÉáÄÃÅÉÈÀÝ,<br />

ÌÉÓÉ áÄËÌÏßÄÒÀ ÛÄÄÞËÏÈ ÂÀÍÖÊÖÒÍÄÁÄËÉ<br />

ÓÄÍÉÈ ÃÀÀÅÀÃÄÁÖË ÐÀÝÉÄÍÔÄÁÓ. ÉÓ<br />

ÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÃÀ ÉÖÒÉÃÉÖËÉ ÐÀÓÖáÉÓÌÂÄÁ-<br />

ËÏÁÉÓÀÂÀÍ ÉÌ ÌÄÃÐÄÒÓÏÍÀËÓ, ÒÏÌÄËÉÝ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×ÄÁÓ “ÔÊÁÉË ÓÉÊÅÃÉËÛÉ”<br />

ÃÀÄáÌÀÒÄÁÏÃÀ. ÓÉÌÐÏÆÉÖÌÉÓ ÌÏÍÀßÉËÄÍÉ<br />

áÀÆÓ ÖÓÅÀÌÃÍÄÍ, ÒÏÌ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ ÖÍÃÀ<br />

ÂÀÍÉáÉËÏÍ, ÒÏÂÏÒÝ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ<br />

×ÖÍÃÀÌÄÍÔÖÒÉ Ö×ËÄÁÀ. ÛÄÉØÌÍÀ<br />

ÊÏÌÉÔÄÔÉ, ÒÏÌÄËÓÀÝ ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÉ<br />

ÊÀÍÏÍÐÒÏÄØÔÉ ÖÍÃÀ ÛÄÄÌÖÛÀÅÄÁÉÍÀ ÃÀ<br />

ÂÀÍÓÀáÉËÅÄËÀà ßÀÒÄÃÂÉÍÀ ÉÔÀËÉÉÓ<br />

ÐÀÒËÀÌÄÍÔÉÓÀÈÅÉÓ. ÌÀÂÒÀÌ ÀÌ ÉÃÄÀÌ<br />

ÉÔÀËÉÀÛÉ ÌáÀÒÃÀàÄÒÀ ÅÄÒ äÐÏÅÀ. ÀÌÉÓ<br />

ÌÉÆÄÆÉÀ ÉÓ ÛÄÖÒÉÂÄÁÄËÉ ÐÏÆÉÝÉÀ,<br />

ÒÏÌÄËÉÝ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÓÀÊÉÈáÄÁÛÉ<br />

ÊÀÈÏËÉÊÖÒ ÄÊËÄÓÉÀÓ ÖàÉÒÀÅÓ. ÖÌÀÙËÄÓÉ<br />

ÐÏÍÔÉ×ÉÊÉ ÓáÅÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÀÜÒÃÉËÈÀ<br />

ÓÀÌÚÀÒÏÛÉ ÂÀÃÀÓÅËÉÓ ÁÖÍÄÁÒÉÅ ÐÒÏÝÄÓÛÉ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÜÀÒÄÅÉÓ ÊÀÔÄÂÏÒÉÖËÉ<br />

ßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÉÀ. ÖÊÀÍÀÓÊÍÄË áÀÍÄÁÛÉ ÉÏÀÍÄ<br />

ÐÀÅËÄ ÌÄÏÒÄÌ ÍÀÌÃÅÉËÉ ãÅÀÒÏÓÍÖËÉ ÏÌÉ<br />

ÂÀÌÏÖÝáÀÃÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÓ. ÐÒÄÆÉÃÄÍÔÉÓ ÃÀ<br />

ÓáÅÀ ÖÌÀÙËÄÓÉ ÜÉÍÏÅÍÉÊÄÁÉÓÀÃÌÉ<br />

ÌÉÌÀÒÈÅÀÛÉ ÐÀÐÌÀ ÌÉÓÈÅÉÓ ÖÜÅÄÖËÏÃ<br />

ÌßÅÀÅÄ ×ÏÒÌÉÈ ÌÏÓÈáÏÅÀ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ,<br />

ÌÉÄÙÏ ÆÏÌÄÁÉ ÏãÀáÉÓ ÃÀÓÀÝÀÅÀÃ,<br />

ÀÁÏÒÔÄÁÉÓ ÃÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÀÓÀÊÒÞÀËÀÃ.


ÀÌÀÓÈÀÍ, ÌÀÍ ÂÀÀ×ÒÈáÉËÀ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀ,<br />

ÒÏÌ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÉÓ ËÄÂÀËÉÆÀÝÉÉÓ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ<br />

×ÏÒÌÀ ÃÀÖÛÅÄÁÄËÉÀ. ÐÀÐÌÀ ÂÀÍÀÝáÀÃÀ,<br />

ÒÏÌ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÃÀÝÅÀ ÜÀÓÀáÅÉÃÀÍ<br />

ÝáÏÅÒÄÁÉÓ ÁÏËÏÌÃÄ ÄÅÀÍÂÄËÉÀÓÀ ÃÀ<br />

ÈÀÍÀÌÄÃÒÏÅÄ ÊÖËÔÖÒÀÓ ÛÏÒÉÓ ÂÀÀ×ÈÒÄ-<br />

ÁÖËÉ ÊÀÌÀÈÉÓ ÓÀÂÀÍÉÀ. ÌÀÍ ÌÏÖßÏÃÀ<br />

ÄÊËÄÓÉÉÓ ÌÓÀáÖÒÄÁÓ, ÚÅÄËÀ ÓÀÛÖÀËÄÁÉÈ<br />

ÉÁÒÞÏËÏÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓÀ ÃÀ ÈÅÉÈÌÊÅËÄ-<br />

`ËÏÁÀÛÉ ÃÀáÌÀÒÄÁÉÓ ßÉÍÀÀÙÌÃÄÂ.<br />

ÌÀÈÉ ÌÀÍÊÉÄÒÉ ÌÄÍÔÀËÏÁÉÓ<br />

ßÉÍÀÛÄ, ÅÉÍÝ ÐÀÔÉÅÓ ÀÒ ÓÝÄÌÓ<br />

ÓÉÝÏÝáËÄÓ, ÂÀÍÓÀÊÖÈÒÄÁÉÈ ÊÉ<br />

ÌÉÓ ÓÉÓÖÓÔÄÄÁÓ, ÖÍÃÀ<br />

ÛÄÂÀáÓÄÍÏÈ, ÒÏÌ ÉÓ ÙÅÈÉÓ<br />

ÁÏÞÄÁÖËÉÀ ÃÀ ÌÉÓÉ ÃÀÝÅÀ<br />

~<br />

ÚÅÄËÀÓ ÌÏÅÀËÄÏÁÀÀ,<br />

– ÈØÅÀ ÐÀÐÌÀ ÃÀ áÀÆÉ ÂÀÖÓÅÀ, ÒÏÌ ÄÓ<br />

ÅÀËÃÄÁÖËÄÁÀ ÂÀÍÓÀÊÖÈÒÄÁÉÈ ÄáÄÁÀ<br />

ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ Ó×ÄÒÏÓ ÌÖÛÀÊÄÁÓ.<br />

ÌÄÏÝÄ ÓÀÖÊÖÍÉÓ 90-ÉÀÍ ßËÄÁÛÉ ÀÛÛ-ÛÉ<br />

ÍÀÌÃÅÉËÉ ÓÄÍÓÀÝÉÀ ÂÀÌÏÉßÅÉÀ ÄØÉÌ-<br />

ÐÀÈÏËÏÂÀÍÀÔÏÌÉÓ, “ÄØÉÌÉ-ÓÉÊÅÃÉËÉ”-Ó<br />

ÌÄÔÓÀáÄËÉÈ ÝÍÏÁÉË ãÄÊ ÊÄÅÏÒØÉÀÍÉÓ<br />

ÓÀØÌÉÀÍÏÁÀÌ, ÒÏÌÄËÉÝ ÈÀÅÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÌáÖÒÅÀËÄ ÌÏÌáÒÄà ÀÝáÀÃÄÁÃÀ. 1989 ßÄËÓ<br />

ÌÀÍ ÛÄØÌÍÀ Ä.ß. “ÈÅÉÈÌÊÅËÄËÏÁÉÓ ÌÀÍØÀÍÀ”<br />

(Mercitron) – ÓÉÓÔÄÌÀ, ÒÏÌÄËÉÝ ÓÀÊÖÈÀÒ<br />

ÓÉÓáËÛÉ ÔÏØÓÉÊÖÒÉ ÐÒÄÐÀÒÀÔÄÁÉÓ<br />

ÛÄÚÅÀÍÉÓ ÓÀÛÖÀËÄÁÀÓ ÀÞËÄÅÓ ÉÌ<br />

ÐÀÝÉÄÍÔÄÁÓ, ÒÏÌÄËÈÀÝ ÀÒ ÛÄÄÞËÏÈ, ÀÍ<br />

ÀÒ ÓÖÒÃÀÈ ÈÅÉÈÌÊÅËÄËÏÁÀ ÒÀÉÌÄ ÓáÅÀ<br />

ÓÀáÉÈ. ÌÉÓÉ “ÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ”, 130 ÀÃÀÌÉÀÍÉ<br />

ÂÀÌÏÄÓÀËÌÀ ÓÉÝÏÝáËÄÓ. ÉÓ ÏÈáãÄÒ<br />

ßÀÒÓÃÂÀ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ ßÉÍÀÛÄ<br />

ÀÓÉÓÔÉÒÄÁÖËÉ ÓÖÉÝÉÃÉÓ ÁÒÀËÃÄÁÉÈ,<br />

ÌÀÂÒÀÌ ÏÈáÉÅÄãÄÒ ÂÀÀÌÀÒÈËÄÓ. 1999<br />

ßËÉÓ ÌÀÒÔÛÉ ÊÉ ÌÀÓ ÁÒÀËÀà ÃÀÓÃÄÓ<br />

ÐÀÝÉÄÍÔÉÓ ÌÊÅËÄËÏÁÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÌÀÍ<br />

ÓÀÓÉÊÅÃÉËÏ ÓÄÍÉÈ ÃÀÀÅÀÃÄÁÖË ÀÃÀÌÉÀÍÓ<br />

ÔÏØÓÉÊÖÒÉ ÍÉÅÈÉÄÒÄÁÉÓ ËÄÔÀËÖÒÉ ÃÏÆÀ<br />

ÛÄÖÚÅÀÍÀ ÃÀ ÈÀÍ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÀØÔÉ<br />

ÅÉÃÄÏ×ÉÒÆÄ ÜÀÉßÄÒÀ. ÌÀÓ 25 ßËÉÈ<br />

ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÀÙÊÅÄÈÀ ÌÉÖÓÀãÄÓ.<br />

PRO ET CONTRA<br />

À) Pro<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ÀÓÐÄØÔÈÀÍ<br />

ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÉÈ ÚÅÄËÀ×ÄÒÉ ÍÀÈÄËÉÀ;<br />

ÄØÉÌÄÁÌÀ ÃÀÓÅÄÓ ÃÉÀÂÍÏÆÉ ÃÀ ÛÄÓÀÁÀÌÉÓÉ<br />

ÃÀÓÊÅÍÀ ÂÀÌÏÉÔÀÍÄÓ. ÒÀÝ ÛÄÄáÄÁÀ ÄÈÉÊÖÒ<br />

ÌáÀÒÄÓ, ÀØ ÓÀÊÀÌÀÈÏ ÁÄÅÒÉÀ. ÌÉÈ ÖÌÄÔÄÓ,<br />

ÒÏÌ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÀÓ ÓßÏÒÄà ÀÌ ÓÀÊÉÈáÄÁÉÓ<br />

ÂÀÍáÉËÅÀ ÀÉÍÔÄÒÄÓÄÁÓ. ÊÏÍÊÒÄÔÖËÀà ÊÉ –<br />

áÏÌ ÀÒ ÀÒÉÓ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ<br />

ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÀ ÌÊÅËÄËÏÁÉÓ ÊÀÍÏÍÉÈ<br />

ËÄÂÀËÉÆÄÁÖËÉ ×ÏÒÌÀ?<br />

ÆÏÂÉ ÀÃÀÌÉÀÍÉ, ÒÏÌËÉÓ ÈÅÀËßÉÍ<br />

ÀáËÏÁÄËÉ ÉÙÖÐÄÁÀ ÃÀ ÌÉÓ ÔÀÍãÅÀÓ ÁÏËÏ<br />

ÀÒ ÖÜÀÍÓ, ÈÅËÉÓ, ÒÏÌ ÒÏÝÀ ÌÏÌÀÊÅÃÀÅÉ<br />

ÈÅÉÈÏÍ ÉÈáÏÅÓ ÌÉÓÉ ÔÀÍãÅÉÓÀÈÅÉÓ<br />

ÁÏËÏÓ ÌÏÙÄÁÀÓ, ÀØ ÌÏÒÀËÆÄ ËÀÐÀÒÀÊÉ<br />

ÆÄÃÌÄÔÉÀ. ÈÖÊÉ ÀÌ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÄ<br />

ÌÛÅÄÍÉÄÒÉ ÉÚÏ, ÀÓÄÈÉÅÄ ÖÍÃÀ ÉÚÏÓ ÌÉÓÉ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÝ – ÀÌÁÏÁÄÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÌÏÌáÒÄÄÁÉ.<br />

äÏËÀÍÃÉÀÛÉ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÒÉÅÉ ÀÆÒÉÓ<br />

ÚÏÅÄËßËÉÖÒÉ ÂÀÌÏÊÉÈáÅÄÁÉ ÀÜÅÄÍÄÁÓ,<br />

ÒÏÌ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ ÀÒ ÂÀÍÉáÉËÄÁÀ ÒÏÂÏÒÝ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ áÄËÚÏ×À.<br />

ÂÀÌÏÊÉÈáÖËÈÀ 80-90% ÓßÏÒÄà ÀÓÄ<br />

×ÉØÒÏÁÓ. 1994 ßÄËÓÀÝ ÊÉ, ÒÏÃÄÓÀÝ<br />

safosto baraTi<br />

karikaturiT kevorqianze, avtori:<br />

Bruce MacKinnon, Nova Scotia, Cana<strong>da</strong><br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

35


kidev erTi<br />

karikatura<br />

kevorqianze<br />

ÌÏáÃÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ËÄÂÀËÉÆÀÝÉÀ, ÒÏÌÉÓ<br />

ÐÀÐÌÀ ÉÏÀÍÄ ÐÀÅËÄ ÌÄÏÒÄÌ ÊÉ ÓÀãÀÒÏÃ<br />

ÃÀÂÌÏ ÀÌÂÅÀÒÉ ÐÒÀØÔÉÊÀ, ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÌÏÌáÒÄ äÏËÀÍÃÉÄËÈÀ ÒÉÝáÅÉ 5%-ÉÈ<br />

ÂÀÉÆÀÒÃÀ. ÀÌÀÓÈÀÍ ÄÒÈÀÃ, ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÓÈÀÍ<br />

ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÐÒÏÝÄÓÄÁÉ<br />

äÏËÀÍÃÉÀÛÉ ÉÛÅÉÀÈÏÁÀ ÀÒ ÀÒÉÓ. 1999<br />

ßÄËÓ äÏËÀÍÃÉÖÒÉ ØÀËÀØÉÓ ËÄÏÅÀÒÔÄÍÉÓ<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ 6 ÈÅÉÈ ÐÉÒÏÁÉÈÉ ÓÀÓãÄËÉ<br />

ÌÉÖÓÀãÀ ÄØÉÌÓ, ÒÏÌÄËÌÀÝ ÉÍÄØÝÉÉÓ<br />

×ÀÔÀËÖÒÉ ÃÏÆÀ ÛÄÖÚÅÀÍÀ ÌÞÉÌÄ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×Ó ÉÓÄ, ÒÏÌ ÓáÅÀ ÄØÉÌÄÁÓ ÀÒ<br />

ÌÏÈÀÈÁÉÒÄÁÉÀ ÃÀ ÀÒ ÖÝÍÏÁÄÁÉÀ<br />

ÀÃÅÏÊÀÔÉÓÈÅÉÓ. ÀÌÀÓÈÀÍ, ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ<br />

ÌÉÓ ØÌÄÃÄÁÀÛÉ ÁÏÒÏÔÉ ÂÀÍÆÒÀáÅÀ ÅÄÒ<br />

ÀÙÌÏÀÜÉÍÀ, ÒÉÓ ÂÀÌÏÝ ÌáÏËÏà ÐÉÒÏÁÉÈÉ<br />

ÓÀÓãÄËÉÈ ÃÀÊÌÀÚÏ×ÉËÃÀ.<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÈÀ ÒÉÝáÅÉ<br />

äÏËÀÍÃÉÀÛÉ ÃÙÉÈÉ-ÃÙÄ ÌÀÔÖËÏÁÓ ÃÀ<br />

ÀËÁÀÈ, ÀÓÄÝ ÂÀÂÒÞÄËÃÄÁÀ ÌÏÌÀÅÀËÛÉ,<br />

ÅÉÍÀÉÃÀÍ: ãÄÒ ÄÒÈÉ, ÌÏÓÀáËÄÏÁÀ ÌÉÄÜÅÉÀ<br />

ÉÌ ÀÆÒÓ, ÒÏÌ ÃÀÌÏÖÊÉÃÄÁËÀÃ ÛÄÖÞËÉÀ<br />

ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÁÄÃÉÓ ÂÀÍÓÀÆÙÅÒÀ (ÖÍÃÀ ÉÈØÅÀÓ,<br />

ÒÏÌ ÓÉÔÚÅÀ “ÃÀÌÏÖÊÉÃÄÁËÀÔ ÌÈËÀÃ<br />

36 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

ÆÖÓÔÉ ÀÒ ÀÒÉÓ, ÅÉÍÀÉÃÀÍ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÁÄÃÉÓ<br />

ÂÀÃÀßÚÅÄÔÀ ÓáÅÉÓÉ, ÀÌ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ –<br />

ÄØÉÌÉÓ ÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ áÃÄÁÀ); ÌÄÏÒÄÝ,<br />

ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÓ ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓ ÃÀÁÄÒÄÁÉÓ<br />

ÐÒÏÝÄÓÉ, ÀÓÄ ÒÏÌ, ÀÓÄÈ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÈÀ<br />

ÒÀÏÃÄÍÏÁÀ ÂÀÉÆÒÃÄÁÀ.<br />

ÃÙÄÓ ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ÔÄØÍÉÊÀ ÃÀ ÉÍÔÄÍÓÉÖÒÉ<br />

ÈÄÒÀÐÉÉÓ ÌÄÈÏÃÄÁÉ ÉÌÃÄÍÀÃ ÂÀÍÅÉÈÀÒÃÀ,<br />

ÒÏÌ ÀÐÀÒÀÔÄÁÓ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÏÒÂÀÍÉÆÌÉÓ<br />

ÚÅÄËÀ ÓÀÓÉÝÏÝáËÏà ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍ<br />

×ÖÍØÝÉÀÓ ÀÓÒÖËÄÁÄÍ, ÐÒÀØÔÉÊÖËÀÃ<br />

ÛÄÖÆÙÖÃÀÅÀà ÛÄÖÞËÉÀÈ, ÂÀÃÀÓßÉÏÍ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÃÀÃÂÏÌÉÓ ÌÏÌÄÍÔÉ. ÂÀÜÍÃÀ<br />

ÐÒÏÁËÄÌÀ, ÒÏÌÄËÉÝ ÐÀÓÉÖÒ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÓ<br />

ÖÊÀÅÛÉÒÃÄÁÀ ÃÀ ÒÏÌÄËÉÝ ÂÄÒÌÀÍÉÀÌ<br />

ÓÀÊÀÍÏÍÌÃÄÁËÏ ÂÆÉÈ ÂÀÃÀßÚÅÉÔÀ.<br />

ÓÀ×ÖÞÅËÀà ÀÉÙÄÓ ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ ÛÄÌÈáÅÄÅÀ,<br />

ÒÏÃÄÓÀÝ ÄØÉÌÄÁÌÀ ÛÄßÚÅÉÔÄÓ ÉÌ ÐÀÝÉÄÍÔÈÀ<br />

ÉÍÔÄÍÓÉÖÒÉ ÈÄÒÀÐÉÀ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÃÉÃÉ<br />

áÍÉÓ ÂÀÍÌÀÅËÏÁÀÛÉ ÉÌÚÏ×ÄÁÏÃÍÄÍ ÊÏÌÉÓ<br />

ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÀÛÉ, ÂÀÌÏãÀÍÌÒÈÄËÄÁÉÓ<br />

ÒÄÀËÖÒÉ ÛÀÍÓÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÀÌ ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁ-<br />

ÛÉ ÄØÉÌÄÁÉ ÄÚÒÃÍÏÁÏÃÍÄÍ ÉÌ ÌÏÓÀÆÒÄÁÀÓ,<br />

ÒÏÌ ÈÀÅÀÃ ÐÀÝÉÄÍÔÉÝ ÀÒ ÉØÍÄÁÏÃÀ ÄØÉÌÉÓ<br />

ÀÌ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÉÓ ßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÉ,<br />

ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÀÆÒÉÓ ÂÀÌÏÈØÌÀ ÒÏÌ ÛÄÓÞËÄÁÏÃÀ.<br />

ÂÄÒÌÀÍÉÉÓ ÄØÉÌÈÀ ×ÄÃÄÒÀËÖÒÌÀ ÐÀËÀÔÀÌ<br />

1998 ßÄËÓ ÂÀÌÏÓÝÀ ÃÉÒÄØÔÉÅÀ,<br />

ÒÏÌÄËÛÉÝ ÃÀÈØÌÖËÉÀ Ä.ß. ÐÀÓÉÖÒÉ<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÛÄÓÀÞËÄÁËÏÁÀ ÉÌ<br />

ÛÄÌÈáÅÄÅÄÁÛÉ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÄØÉÌÄÁÉ ÉÙÄÁÄÍ<br />

ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÀÓ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÓÀÅÀÒÀÖÃÏ<br />

ÍÄÁÉÃÀÍ ÂÀÌÏÌÃÉÍÀÒÄ.<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÌÏÌáÒÄÍÉ ÀÌÔÊÉÝÄÁÄÍ, ÒÏÌ ÉÌ<br />

ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÐÀÝÉÄÍÔÓ ÀÒ<br />

ÛÄÖÞËÉÀ ÈÀÅÉÓÉ ÍÄÁÉÓ ÂÀÌÏáÀÔÅÀ,<br />

ÈÀÍÀÌÄÃÒÏÅÄ ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ÔÄØÍÉÊÀ ÊÉ ÌÀÓ<br />

ÌáÏËÏà áÄËÏÅÍÖÒÀà ÖÂÒÞÄËÄÁÓ<br />

ÓÉÝÏÝáËÄÓ ÃÀ ÀÒ ÌÏÀØÅÓ ÀÒÝ ÛÅÄÁÀ ÃÀ<br />

ÀÒÝ ÂÀÌÏãÀÍÌÒÈÄËÄÁÀ, ÌÀÓ ÀØÅÓ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÓ Ö×ËÄÁÀ. ÉÌÀÆÄ áÏÌ ÀÒ ÙÉÒÓ<br />

ÃÀ×ÉØÒÄÁÀ – ÊÉÈáÖËÏÁÄÍ ÉÓÉÍÉ, ÛÄÉÞËÄÁÀ<br />

ÈÖ ÀÒÀ, ÀÌÂÅÀÒ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÀÓ ÃÀÄÒØÅÀÓ<br />

ÓÉÝÏÝáËÄ? ÖÍÃÀ ÊÉ ÓÉÝÏÝáËÄ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×Ó, ÒÏÌÄËÉÝ ßËÏÁÉÈ ÉÌÚÏ×ÄÁÀ


ÒÄÀÍÉÌÀÝÉÀÛÉ, ÂÀáÅÄÖËÉÀ ÀÈÀÓÂÅÀÒ<br />

ÓÀÃÄÍÛÉ ÃÀ ÌÉÄÒÈÄÁÖËÉÀ ÓáÅÀÃÀÓáÅÀ<br />

ÀÐÀÒÀÔÖÒÀÓÈÀÍ ÃÀ ÈÀÍÀÝ ÉÌÉÓ ÖÌÝÉÒÄÓÉ<br />

ÛÀÍÓÉÝ ÊÉ ÀÒÀ ÀØÅÓ, ÒÏÌ ÄÒÈáÄË ÌÀÉÍÝ<br />

ÌÏÅÉÃÄÓ ÂÏÍÆÄ? ÄØÉÌÉÓÀÈÅÉÓ, ÈÀÅÉÓÉ<br />

ÐÒÏ×ÄÓÉÉÃÀÍ ÂÀÌÏÌÃÉÍÀÒÄ, ÞÍÄËÉÀ<br />

ÃÀÍÄÁÄÁÀ, ÌÀÂÒÀÌ ÀÒÝ ÄÒÈ ÄØÉÌÓ ÀØÅÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ, ÖÓÀÓÒÖËÏà ÂÀÀáÀÍÂÒÞËÉÅÏÓ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÔÀÍãÅÀ ÌáÏËÏà ÉÌÉÓ<br />

ÓÀ×ÖÞÅÄËÆÄ, ÒÏÌ ÄÓ ÔÄØÍÉÊÖÒÀÃ<br />

ÛÄÓÀÞËÄÁÄËÉÀ. ÚÏÅÄË ÀÃÀÌÉÀÍÓ ÀØÅÓ ÀÒÀ<br />

ÌÀÒÔÏ ÙÉÒÓÄÖËÉ ÓÉÝÏÝáËÉÓ Ö×ËÄÁÀ,<br />

ÀÒÀÌÄÃ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÃÒÏÓ ÓÀÊÖÈÀÒÉ<br />

ÙÉÒÓÄÁÉÓ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÉÓ Ö×ËÄÁÀÝ –<br />

ÀÝáÀÃÄÁÄÍ ÉÓÉÍÉ.<br />

Á) Contra<br />

ÂÄÒÌÀÍÉÉÓ ÄØÉÌÈÀ ÐÀËÀÔÉÓ ÆÄÌÏÈ<br />

ÍÀáÓÄÍÄÁÌÀ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÀÌ ÝÏÝáÀËÉ<br />

ÃÉÓÊÖÓÉÀ ÂÀÌÏÉßÅÉÀ. ÓÀÃÀÅÏÀ, ÅÀÒÀÖÃÉÈ<br />

áÄËÌÞÙÅÀÍÄËÏÁÀ – ÀÌÁÏÁÄÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÌÏßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÄÍÉ, ÒÀÃÂÀÍ ÌÉÓÉ<br />

ÌÀÒÈÄÁÖËÏÁÉÓ ÃÀÌÔÊÉÝÄÁÀ ÛÄÖÞËÄÁÄËÉÀ.<br />

ÄÓ ÍÉÛÍÀÅÓ, ÒÏÌ ÜÅÄÍÉ “ÅÀÒÀÖÃÉÓ”<br />

ÓÀ×ÖÞÅÄËÆÄ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÓÀÅÀÒÀÖÃÏ ÍÄÁÉÓ<br />

ÛÄÓÀáÄÁ ÛÄÓÀÞËÄÁÄËÉÀ ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÉÓ<br />

ÌÉÙÄÁÀ ÓÉÊÅÃÉË-ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÓÀÊÉÈáÄÁÆÄ.<br />

ÀÌÂÅÀÒÀÃ, ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÍÄÁÉÓ ÝÏÃÍÉÓ<br />

ÂÀÒÄÛÄ ÄØÉÌÓ ÛÄÖÞËÉÀ, ÛÄßÚÅÉÔÏÓ<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÛÄÍÀÒÜÖÍÄÁÉÓ<br />

ÆÏÌÄÁÉ. ÄØÉÌÈÀ ÐÀËÀÔÉÓ ÀáÀËÉ<br />

ÃÉÒÄØÔÉÅÄÁÉÓ ÊÒÉÔÉÊÏÓÄÁÓ ÌÏäÚÀÅÈ<br />

ÓÀ×ÖÞÅËÉÀÍÉ ÀÒÂÖÌÄÍÔÉ: ÐÀÝÉÄÍÔÉÓ<br />

ÈáÏÅÍÉÈ ÌÏÊÅÃÉÍÄÁÀ, ÂÄÒÌÀÍÉÉÓ ÓÉÓáËÉÓ<br />

ÓÀÌÀÒÈËÉÓ ÊÏÃÄØÓÉÓ 216 ÌÖáËÉÓ<br />

ÌÉáÄÃÅÉÈ, ÃÀÍÀÛÀÖËÉÀ; áÏËÏ ÐÀÝÉÄÍÔÉÓ<br />

ÌÏÊÅÃÉÍÄÁÀ, ÌÉÓÉ ÓÀÅÀÒÀÖÃÏ ÓÖÒÅÉËÉÓ<br />

ÌÉáÄÃÅÉÈ ÊÉ, ËÄÂÀËÖÒÉ ÂÀáÃÀ.<br />

ÁÖÍÄÁÒÉÅÉ ÓÉÊÅÃÉËÉ ÀÒÀ ÓáÅÉÓÉ áÄËÉÈ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÀ. ÄÓ ÖÊÀÍÀÓÊÍÄËÉ ÛÄÉÞËÄÁÀ ÀÒÀ<br />

ÌáÏËÏà ØÌÄÃÄÁÉÓ, ÀÒÀÌÄà ÖÌÏØÌÄÃÏÁÉÓ<br />

ÂÀÌÏÝ ÃÀÃÂÄÓ. ÀÒÀÃÀ, ÀÒÓÄÁÏÁÓ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ, ÂÀÍÓÀÊÖÈÒÄÁÉÈ ÊÉ ÄØÉÌÉÓ<br />

ÌÏÅÀËÄÏÁÀ, ÚÅÄËÀ×ÄÒÉ ÂÀÀÊÄÈÏÓ<br />

ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÂÀÃÀÓÀÒÜÄÍÀÃ. ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ<br />

ÁÖÍÄÁÒÉÅÉ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ ÖÀÒÚÏ×ÀÀ.<br />

ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÀÒÂÖÌÄÍÔÉ ÖÌÔÊÉÅÍÄÖËÏ ÃÀ<br />

ÔÀÍãÅÉÓÂÀÍ ÂÀÌÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÄËÉ “ÔÊÁÉËÉ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÓ” ÓÀÓÀÒÂÄÁËÏà ÅÄÒ ÂÀÃÀÓßÏÍÉÓ<br />

ÉÌ ÓÀÓßÏÒÓ, ÒÏÌËÉÓ ÌÄÏÒÄ ×ÉÀËÀÆÄ<br />

ÆÍÄÏÁÀ ÃÀ ÀÃÀÌÉÀÍÖÒÏÁÀ ÞÄÅÓ.<br />

ÄÒÈÉ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÌÉÄÒ ÌÄÏÒÄÓ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ<br />

ÌÏÓßÒÀ×ÄÁÀ ÖÌÞÉÌÄÓÉ ÝÏÃÅÀÀ ÓÀÌÚÀÒÏÓ<br />

ßÉÍÀÛÄ ÝÉÅÉËÉÆÀÝÉÉÓ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒ<br />

ÓÀ×ÄáÖÒÆÄ. ÜÅÄÍ ÀÒ ÖÍÃÀ ÃÀÅÖÛÅÀÈ, ÒÏÌ<br />

ÈÀÍÀÌÄÃÒÏÅÄ ÄÐÏØÀÌ, ÓÀÌÄÝÍÉÄÒÏ-<br />

ÔÄØÍÉÊÖÒÌÀ ÐÒÏÂÒÄÓÌÀ ÛÄÝÅÀËÏÍ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÖÒÉ ÙÉÒÄÁÖËÄÁÄÁÉÓ ÁÖÍÄÁÀ –<br />

ÀÝáÀÃÄÁÄÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÌÏßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÄÍÉ<br />

ÃÀ ÃÀÓÞÄÍÄÍ – ÉÓÉÝ ÌÀÒÈÀËÉÀ, ÒÏÌ<br />

ÓÉÊÅÃÉËÉÝ ÙÉÒÓÄÖËÉ ÖÍÃÀ ÉÚÏÓ. ÄÓ ÊÉ<br />

ÛÄÓÀÞËÄÁÄËÉÀ ÌáÏËÏà ÌÏÌÀÊÅÃÀÅÈÀÍ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÖÒÉ ÃÀÌÏÊÉÃÄÁÖËÄÁÉÈ, ÌÉÓÈÅÉÓ<br />

ÔÊÉÅÉËÉÓÀ ÃÀ ÔÀÍãÅÉÓ ÛÄÌÓÖÁÖØÄÁÉÈ.<br />

ÈÀÍÀÌÄÃÒÏÅÄ ÌÄÃÉÝÉÍÀÛÉ ÝÍÏÁÉËÉÀ,<br />

ÒÏÌ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓÀÈÅÉÓ ÔÊÉÅÉËÉÓ ÌÏáÓÍÀ,<br />

ÀÍ ÖÊÉÃÖÒÄÓ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ, ÌÉÓÉ<br />

ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÛÄÌÓÖÁÖØÄÁÀ ÓÒÖËÉÀÃ<br />

ÛÄÓÀÞËÄÁÄËÉÀ ÃÀ ÈÖ ÄÓ ÀÒ áÃÄÁÀ,<br />

ÀÅÀÃÌÚÏ×Ó ÐÉÒÅÄË ÚÏÅËÉÓÀ ÄØÉÌÉ<br />

ÖÍÃÀ ÛÄÄÝÅÀËÏÓ, ÌÀÂÒÀÌ ÀÒÀ ÉÌ ÄØÉÌÉÈ,<br />

ÒÏÌÄËÉÝ ÌÀÓ ÌÏÊËÀÅÓ ÃÀ ÔÊÉÅÉËÉÓÀÂÀÍ<br />

ÂÀÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÓ, ÀÒÀÌÄà ÉÌÉÈ,<br />

ÒÏÌÄËÌÀÝ ÉÝÉÓ ÔÊÉÅÉËÉÓ ÌÀÒÈÅÀ<br />

ÃÀ ÄÌÏÝÉÖÒÀÃ ÂÀÔÀÍãÖËÉ ÃÀ<br />

ÃÄÐÒÄÓÉÀÛÉ ÌÚÏ×É ÀÅÀÃÌÚÏ×ÉÓÀÈÅÉÓ<br />

ÈÀÍÀÂÒÞÍÏÁÉÓ ÂÀßÄÅÀ.<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÌÏÌáÒÄÄÁÉ ÀÝáÀÃÄÁÄÍ, ÒÏÌ<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÊÀÍÏÍÉÈ ÀÊÒÞÀËÅÀ ×ÀØÔÏÁ-<br />

ÒÉÅÀà ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÔÀÍãÅÉÓ ÍÄÁÀÒÈÅÀÀ ÃÀ<br />

ÓáÅÀ ÀÒÀ×ÄÒÉ. ÀÌ ËÏÂÉÊÀÓ ÒÏÌ ÌÉÅÚÅÄÈ,<br />

ÂÀÌÏÃÉÓ, ÒÏÌ ÈÖ áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀ ÊÒÞÀËÀÅÓ<br />

ÃÀÁÉÍÞÖÒÄÁÖËÉ ÐÒÏÃÖØÔÉÈ ÅÀàÒÏÁÀÓ,<br />

ÄÓ ÀÃÀÌÉÀÍÄÁÉÓ ÛÉÌÛÉËÉÈ ÃÀáÏÝÅÉÓ<br />

ÓÖÒÅÉËÉÈÀÀ ÍÀÊÀÒÍÀáÄÅÉ.<br />

áÄËÉÓÖ×ËÄÁÀÓ ÀÒ ÛÄÉÞËÄÁÀ äØÏÍÃÄÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ, ÞÀËÀÖ×ËÄÁÀ ÌÉÓÝÄÓ ÀÃÀÌÉÀÍÈÀ<br />

ÄÒÈ ãÂÖ×Ó (ÀÌ ÛÄÌÈáÅÄÅÀÛÉ ÄØÉÌÄÁÓ)<br />

ÌÄÏÒÄ ãÂÖ×ÉÓ (ÐÀÝÉÄÍÔÄÁÉÓ) ÌÏÓÀÊËÀÅÀÃ;<br />

ÀÌÉÔÏÌ<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

37


ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓÀÃÌÉ ÌÉÌÀÒÈÄÁÀÛÉ,<br />

ÓÉÝÏÝáËÄ ÓßÏÒÄÃÀÝ ÒÏÌ<br />

ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀÀ,<br />

ÒÀÃÂÀÍ ÈÀÅÀà ÓÀáÄËÌßÉ×Ï ÀÒ ÖÍÃÀ ÉÚÏÓ<br />

ÌÊÅËÄËÉ, ÄÓÄ ÉÂÉ ÀÒ ÖÍÃÀ ÃÀÍÉÛÍÏÓ<br />

ÊÀÍÏÍÉÈ ËÄÂÀËÉÆÄÁÖËÉ ãÀËÀÈÉ ÄØÉÌÉÓ<br />

ÓÀáÉÈ, ÒÏÌÄËÉÝ ÐÀÝÉÄÍÔÉÓ ÓÉÓáËÛÉ<br />

ÒÏÌÄËÉÌÄ ÐÒÄÐÀÒÀÔÉÓ ÓÀÓÉÊÅÃÉËÏ ÃÏÆÀÓ<br />

ÛÄÉÚÅÀÍÓ, ÈÖÍÃÀÝ ÌÉÓÉ ÈÀÍáÌÏÁÉÈ,<br />

ÒÀÃÂÀÍ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÈÀÍáÌÏÁÀ ÀÒ ÀÒÉÓ<br />

ÓÀÊÌÀÒÉÓÉ ÀÒÂÖÌÄÍÔÉ ÌÉÓÉ ÓÉÊÅÃÉËÉÈ<br />

ÃÀÓÀÓãÄËÀÃ. ÀÌÂÅÀÒÀÃ, ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ×ÏÒÌÉÓ ËÄÂÀËÉÆÄÁÀ<br />

ÃÀÍÀÛÀÖËÉÀ.<br />

ÌÏßÚÀËÄÁÉÓ ÚÀËÁ ÓÀÁÖÒÅÄËÛÉ ÂÀáÅÄÖËÉ<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÀ ÀÒÉÓ ÀÒÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀ,<br />

ÈÀÅÀÃ ÂÀÀÊÄÈÏÓ ÀÒÜÄÅÀÍÉ ÓÉÊÅÃÉË-<br />

ÓÉÝÏÝáËÄÓ ÛÏÒÉÓ, ÀÍÖ ÌÉÓÉ ÓÉÊÅÃÉËÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÀ, ÀÒÀÌÄà ÉÓ ÌÊÅËÄËÏÁÉÓ Ö×ËÄÁÀÀ.<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ ÓÉÝÏÝáËÉÓ ÌÏÓßÒÀ×ÄÁÀ<br />

“ÊÄÈÉËÛÏÁÉËÖÒÉ” ÌÉÆÍÄÁÉÈ<br />

(ÀÒÀÅÉÈÀÒÉ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÁÀ ÀÒÀ ÀØÅÓ, ÈÖ ÒÀ<br />

ÊÄÈÉËáÌÏÅÀÍ ÓÉÔÚÅÀÓ ÌÏÅÉáÌÏÁÈ ÀÌ<br />

ØÌÄÃÄÁÉÓ ÀÙßÄÒÉÓÀÓ: “ÔÊÁÉË ÓÉÊÅÃÉËÓ”<br />

ÈÖ “ÔÀÍãÅÉÓÀÂÀÍ ÂÀÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀÓ”)<br />

×ÀÒÉÓÄÅËÏÁÀÀ ÃÀ ÝÉÍÉÆÌÉ – ÀÓÄÈÉÀ<br />

ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ ÌÏßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÄÈÀ ÅÄÒÃÉØÔÉ.<br />

jalaTi sansoni<br />

38 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

ÁÏËÏÓÉÔÚÅÉÓ ÁÏËÏÓÉÔÚÅÉÓ ÁÏËÏÓÉÔÚÅÉÓ ÍÀÝÅËÀÃ<br />

ÍÀÝÅËÀÃ<br />

ÝÍÏÁÉËÉÀ, ÒÏÌ ÓÀ×ÒÀÍÂÄÈÛÉ, ÉÀÊÏÁÉÍÖÒÉ<br />

ÔÄÒÏÒÉÓ ÐÄÒÉÏÃÛÉ, ÐÀÒÉÆÉÓ ÌÈÀÅÀÒÉ<br />

ãÀËÀÈÉ ÛÀÒË-ÀÍÒÉ ÓÀÍÓÏÍÉ ÂÉËÉÏÔÉÍÉÓ<br />

ÊÉÁÄÆÄ ÀÓÖË ØÀËÁÀÔÏÍÄÁÓ ÂÀËÀÍÔÖÒÀÃ<br />

ÖßÅÃÉÃÀ áÄËÓ, ÒÉÈÀÝ ÓÀÊÖÈÀÒ<br />

ÊÄÈÉËÛÏÁÉËÄÁÀÓ ÃÀ ÊÀÒÂÉ ÀÙÆÒÃÉÓ<br />

ÌÀÍÄÒÄÁÓ ÖÓÅÀÌÃÀ áÀÆÓ, ÛÄÌÃÂÏÌÛÉ ÊÉ<br />

ÓÀÊÌÀÏà ÌÏáÄÒáÄÁÖËÀà ÅÀàÒÏÁÃÀ<br />

ÌÀÒÉÀ ÀÍÔÖÀÍÄÔÀÓ ÈÌÉÓ ÊÖËÖËÄÁÉÈ ÈÖ<br />

ËÖÃÏÅÉÊÏ XVI-ÉÓ ÊÀÌÆÏËÉÓ ÍÀàÒÄÁÉÈ.<br />

ÀÓÄÈÉÅÄ ÌÏßÚÀËÄÁÀÀ ÄÅÈÀÍÀÆÉÀÝ.<br />

ÈÀÍÀÂÒÞÍÏÁÀ ÃÀ ÙÒÌÀ ÓÉÌÐÀÈÉÀ ÌÀÈ<br />

ÌÉÌÀÒÈ, ÅÉÍÝ ÉÔÀÍãÄÁÀ – ÀÉ, àÄÛÌÀÒÉÔÉ<br />

ÌÏßÚÀËÄÁÀ – ÈÅËÉÀÍ ÄÅÈÀÍÀÆÉÉÓ<br />

ÌÏßÉÍÀÀÙÌÃÄÂÄÍÉ.<br />

ÌÄÝ ÀÓÄ Å×ÉØÒÏÁ...


sasjeli<br />

<strong>da</strong><br />

sinanuli<br />

ganiRviZe, rimelsa-ege gZinavs,<br />

<strong>da</strong> aRdeg mkvdreTiT, <strong>da</strong><br />

ganganaTlos Sen qristeman.<br />

efes. 5:14<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

nugzar<br />

papuaSvili<br />

pirovnebis keTilSobileba <strong>da</strong> sulgrZeleba, sxvaTa<br />

Soris, tyveTa <strong>da</strong> patimarTa mimarT lmobierebaSi<br />

vlindeba. koleqtivi, sazogadoeba <strong>da</strong> saxelmwifo<br />

humanuria, Tuki <strong>da</strong>marcxebulTa, <strong>da</strong>tyvevebulTa <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>sjilTa Sebralebis, Tanalmobis (Tanatkivilis)<br />

unars amJRavnebs. sibraluli a<strong>da</strong>mianobis ara<br />

marto niSani, aramed sazomicaa, _ zneobis<br />

maCvenebeli.<br />

saRvTo werili mTlianad <strong>da</strong>, miT umetes, ieso<br />

qristes bageTagan Tqmuli sityvebi ucxoTa<br />

Sewynarebis, codvaTa mitevebis <strong>da</strong> msjavrdebulTa<br />

Sebralebis suliskveTebiTaa gamsWvaluli.<br />

Sebralebas <strong>da</strong> Tanalmobas, am erTob a<strong>da</strong>mianur<br />

Tvisebebs, Rrma anTropologiuri safuZveli aqvs.<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

39


xiluli samyaros bina<strong>da</strong>rTa Soris<br />

RvTis mcnebebi anu, rac igivea,<br />

wesrigi <strong>da</strong> wesiereba pirvelad<br />

a<strong>da</strong>mianTa winaprebma _ a<strong>da</strong>mma <strong>da</strong> evam<br />

_ <strong>da</strong>arRvies. am aqts Teologiis<br />

enaze pirvelcodva ewodeba. misi<br />

masStabi <strong>da</strong> Sinaarsi globaluri,<br />

yovlismomcveli aRmoCn<strong>da</strong>. man<br />

myisierad, erTbaSad <strong>da</strong> Tvisobrivad<br />

Secvala kacis sxeulic <strong>da</strong> xasiaTic.<br />

<strong>da</strong>irRva gvamisa <strong>da</strong> sulis simrTele.<br />

codva ga<strong>da</strong>ego garemomcvel<br />

samyaros, sulier <strong>da</strong> usulo sagnebs,<br />

cxovelebs <strong>da</strong> mcenareebs, mTels<br />

materialur sivrces, romelic<br />

gauxeS<strong>da</strong> <strong>da</strong>, <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong> msgavsad,<br />

xrwnisa <strong>da</strong> sikvdilis gar<strong>da</strong>uval<br />

kanons <strong>da</strong>eqvemdebara. swored<br />

pirveli a<strong>da</strong>miania imis mizezi, rom<br />

wuTisofelSi yoveli <strong>da</strong>badebuli,<br />

pavle mociqulis sityvis Tanaxmad,<br />

Tanaelmis <strong>da</strong> Tanakvnesis<br />

moaqamomde (rom. 8:23). „yoveli<br />

<strong>da</strong>badebulis“ qveS pirvel rigSi Cven,<br />

a<strong>da</strong>misa <strong>da</strong> evas genetikuri<br />

STamomavlebi, vigulisxmebiT <strong>da</strong><br />

de<strong>da</strong>miwaze ar arsebobs Zexorcieli,<br />

Tavisufali rom iyos pirvelcodvis<br />

Sedegisagan. esaa tvirTi, riTac<br />

ibadeba a<strong>da</strong>miani. Tavad „tvirTi“ ki<br />

sxva araferia, Tu ara codva <strong>da</strong><br />

midrekileba codvisaken _<br />

qurdobisaken, mruSobisaken,<br />

mkvlelobisaken... imis gamo, rom<br />

pirvelcodva Taobi<strong>da</strong>n Taobas<br />

ga<strong>da</strong>ecema, a<strong>da</strong>miani susti nebisyofis<br />

arsebad ibadeba <strong>da</strong> aseTad rCeba. ase<br />

gagrZeldeba manam, vidre iarsebebs<br />

wuTisofeli, romelic, erTi cnobili<br />

mwerlis sityvebiT rom vTqvaT,<br />

„arc ise cudia, <strong>rogorc</strong> amboben, <strong>da</strong><br />

arc ise kargi, <strong>rogorc</strong> hgoniaT“.<br />

marTalia, pirvelcodvis Sedegad<br />

a<strong>da</strong>miani codvis Svili gax<strong>da</strong>, magram<br />

RvTis Svilobis pativi <strong>da</strong> Rirseba ar<br />

40 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

<strong>da</strong>ukargavs. mas SerCa RvTis xateba<br />

<strong>da</strong> msgavseba: a<strong>da</strong>miani kvlavac<br />

gonieri arsebaa. mas aqvs codvisaken<br />

midrekileba, magram misi Zlevisa <strong>da</strong><br />

masze batonobis unaric Seswevs<br />

(Sdr. <strong>da</strong>b. 4:7). es unari aris is<br />

elenenti, rac a<strong>da</strong>mians cxovelisagan<br />

ganasxvavebs <strong>da</strong> rac mas,<br />

cxovelisagan gansxvavebiT,<br />

pasuxismgebel pirovnebad qmnis. misi<br />

nebismieri qmedeba aris gansjadi <strong>da</strong><br />

moelis msjavrs amqveyna<strong>da</strong>c <strong>da</strong><br />

imqveyna<strong>da</strong>c, kacTaganac <strong>da</strong><br />

RvTisaganac.<br />

a<strong>da</strong>mians ara marto <strong>da</strong>naSaulisagan<br />

Tavis Sekavebis, masze batonobisa <strong>da</strong><br />

codvaSi fexis arCadgmis unari aqvs<br />

(rasac yovelTvis ver iyenebs),<br />

aramed Cadenili <strong>da</strong>naSaulis<br />

gamosworeba, sasjelis mox<strong>da</strong>, codvis<br />

morevi<strong>da</strong>n amosvla, nebisyofis<br />

ganmtkicebac ZaluZs. esaa procesi,<br />

romelsac SesaZlebelia zneobrivi<br />

mkurnaloba vuwodoT. igi metad<br />

mZime <strong>da</strong> rTuli proceduraa.<br />

<strong>rogorc</strong> nebismieri mZime <strong>da</strong> rTuli<br />

winaRobis ga<strong>da</strong>salaxad kacs kacis<br />

<strong>da</strong>xmareba sWirdeba, aseve (<strong>da</strong> miT<br />

umetes) sWirdeba Tanadgoma<br />

codvils, raTa gaacnobieros, rom<br />

ava<strong>da</strong>a zneobrivi avadmyofobiT.<br />

<strong>da</strong>naSaulis gacnobiereba aris<br />

sasjeli, TviTsasjeli, <strong>da</strong><br />

sasamarTlo valmoxdilia, Tuki misi<br />

msjavri msjavrdebuls gamosworebis<br />

survils aRuZravs.<br />

sulierebis doneze am process<br />

sinanuli ewodeba. misi berZnuli<br />

Sesatyvisia „metanoia“, rac gonebis<br />

gar<strong>da</strong>qmnas, ganwmen<strong>da</strong>s, ganaxlebas<br />

<strong>da</strong>, amdenad, znis, xasiaTis<br />

gamokeTebas, pirovnebis<br />

gaumjobesebas niSnavs. <strong>da</strong>axloebiT


amave Sinaarsisaa laTinuri zmna<br />

„poeniteo“ (me vinanieb). masTan<br />

etimologiur kavSirSi un<strong>da</strong> iyos<br />

sityva `poena~, rac niSnavs sasjels.<br />

aqe<strong>da</strong>n warmodgeba sasjelaRsrulebis<br />

samsaxurTa zogadi saxeli _<br />

penitencialuri sistema.<br />

sinanuli, Cveulebriv, <strong>da</strong>rdTan,<br />

sev<strong>da</strong>sTan, gulSemusrvasa <strong>da</strong><br />

cremlebTan asocirdeba. asecaa:<br />

kacma, romelmac sakuTari <strong>da</strong>naSauli<br />

Seigno, mxiarul xasiaTze ver<br />

<strong>da</strong>dgeba <strong>da</strong> SeiZleba, iglovos kidec<br />

(ZaZebi Seimosos, nacari <strong>da</strong>iyaros,<br />

gulSi mjiRi ices). es mis<br />

individualur xasiaTzea<br />

<strong>da</strong>mokidebuli <strong>da</strong> piradi saqmea.<br />

sinanuli, <strong>rogorc</strong> aseTi, pirovnebis<br />

fericvalebas, gar<strong>da</strong>qmnas,<br />

gasxivosnebas gulisxmobs <strong>da</strong><br />

Tu individi, morwmune iqneba igi Tu<br />

aramorwmune, qristiani Tu<br />

araqristiani, tirilisa <strong>da</strong> godebis<br />

Semdegac igive <strong>da</strong>rCa, rac adre iyo,<br />

mas fuWad utiria <strong>da</strong> amaod uglovia,<br />

_ mis gulsa <strong>da</strong> gonebaSi sinanulis<br />

saidumlo ar aRsrulebula.<br />

kultura, mecniereba <strong>da</strong> yvelaferi,<br />

rac sulieri <strong>da</strong> inteleqtualuri<br />

aqtivobis nayofia, <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong><br />

gaumjobesebisTvisaa mowodebuli.<br />

magram im samyaros uSualo mizani,<br />

rasac raligias <strong>da</strong> eklesias<br />

vuwodebT, ara marto kacisa <strong>da</strong> kacTa<br />

modgmis gaumjobesebaa, aramed (<strong>da</strong><br />

pirvel rigSi) <strong>da</strong>cemulTa aRdgineba<br />

<strong>da</strong> gzasacdenilis gzaze <strong>da</strong>yeneba.<br />

mowodeba, _ moinanieT! anu:<br />

gamoicvaleT, gar<strong>da</strong>iqmeniT,<br />

gamokeTdiT! qristes moZRvrebisa <strong>da</strong><br />

misi eklesiis saZirkvelia. ase<br />

mimarTa xalxs pirvelad<br />

winaswarmetyvelma <strong>da</strong> winamorbedma<br />

ioanem (maTe 3:2; luka 3:3). misi<br />

qa<strong>da</strong>gebis Sinaarsi ieso qristem<br />

gaaRrmava <strong>da</strong> srulyo, rodesac Tqva:<br />

Tu ar moinaniebT,<br />

<strong>da</strong>iRupebiT!<br />

(luka 13:3,5).<br />

es niSnavs: sasufevlis Rirsi gaxdeba<br />

anu RvTis didebaSi Seva is, vinc,<br />

epigrafad warmodgenil sityvebs rom<br />

<strong>da</strong>vesesxoT, zneobrivi Zilisagan<br />

gamoiRviZebs <strong>da</strong> qristes naTeliT<br />

ganaTldeba.<br />

qristianuli dogmatikis Tanaxmad,<br />

monanieba anu sinanuli, <strong>rogorc</strong><br />

saeklesio saidumlo, gamosyidvis<br />

aqtTanaa <strong>da</strong>kavSirebuli. imisaTvis,<br />

rom es aqti aRsruldes,<br />

aucilebelia sasjeli. bibliuri<br />

istoria sxva araferia, Tu ara urCi<br />

<strong>da</strong> usmi israelis sasjeli. <strong>da</strong>mnaSave<br />

isjeba, ufro swori iqneba Tu<br />

vityviT, _ Tvis Tavs isjis,<br />

<strong>da</strong>naSaulis xasiaTisa <strong>da</strong> masStabis<br />

Sesabamisad. aseTia ara mxolod<br />

<strong>samoqalaqo</strong>, aramed (pirvel rigSi)<br />

saRvTo gangebulebac. amisTvisaa<br />

mowodebuli <strong>rogorc</strong> saero, ise<br />

saeklesio samarTali. aqve isic<br />

mkafiod un<strong>da</strong> iTqvas, rom <strong>da</strong>sja aris<br />

ara mizani, aramed aucilebloba,<br />

raTa <strong>da</strong>naSaulis (<strong>rogorc</strong> movlenis)<br />

aRxocva <strong>da</strong> gaqarwyleba moxerxdes.<br />

sasjeli ori saxisaa _ sulieri <strong>da</strong><br />

fizikuri (saeklesio <strong>da</strong> administraciuli)<br />

imis kval<strong>da</strong>kval, Tu ra<br />

saxis <strong>da</strong>naSaulTan gvaqvs saqme.<br />

sulieri <strong>da</strong>naSauli, rasac,<br />

Cveulebriv, codvas vuwodebT,<br />

sulierebis sferos ganekuTvneba, <strong>da</strong><br />

Tu rjulismieria igi (saeklesio<br />

ganawesis <strong>da</strong>rRveva), misi regulireba<br />

rjulis kanonis prerogativaa. es<br />

morwmuneTa sazogadoebis, eklesiis,<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

41


privatuli problemaa. magram Tuki<br />

<strong>da</strong>naSauli mZimea, romelmac<br />

fizikuri zarali <strong>da</strong> ziani moitana,<br />

igi Zalismier sasjelsac<br />

eqvemdebareba.<br />

penitencialur sistemas erTaderTi<br />

mizani <strong>da</strong> amocana aqvs (un<strong>da</strong><br />

hqondes!) _ <strong>da</strong>mnaSavis gamosworeba.<br />

esaa ideali, romelic xorcs sulis<br />

ganwmendis gziT isxams. sulis<br />

ganwmen<strong>da</strong> ki igive sinanuli,<br />

WeSmariti metanoiaa, rac Tavis TavSi<br />

TviTsasjelsac moicavs.<br />

penitencialuri RonisZiebebi, iqneba<br />

es sulier-individualuri,<br />

samoZRvro-eklesiuri epitimia Tu<br />

Zalismieri <strong>da</strong> administraciuli,<br />

maSin CaiTvleba nayofierad, rodesac<br />

TviTsasjeliT <strong>da</strong>gvirgvindeba.<br />

igulisxmeba sinanulis<br />

srulyofileba, _ namdvili metanoia,<br />

sruli penitencia, romelic<br />

Tavisufali aqtia, sulis<br />

Zal<strong>da</strong>utanebeli sunTqvaa <strong>da</strong> mas<br />

mxolod xelSeuxebi pirovnuli neba<br />

aRmoacenebs.<br />

sulieri penitencia <strong>da</strong> iZulebiTi<br />

sasjeli, ise <strong>rogorc</strong> suli <strong>da</strong><br />

sxeuli, arsebiTad erTi mTlianobaa,<br />

radgan maTi miznebi <strong>da</strong> idealebi<br />

erTmaneTs emTxveva. eseni eklesiur<br />

<strong>da</strong> araeklesiur sazogadoebaTa<br />

saerTo moznebi <strong>da</strong> idealebia. amitom<br />

bunebrivia, rom eklesia <strong>da</strong> misi<br />

ierarqia ara marto eklesiis<br />

penitencialuri sistemis<br />

efeqturobasa <strong>da</strong> srulyofilebaze<br />

zrunavs, aramed imazec, rac<br />

Zalismieri <strong>da</strong> administraciulia,<br />

magram saboloo miznis<br />

gaTvaliswinebis gamo masac<br />

penitenciis saxlad, penitenciis<br />

zonad movixseniebT.<br />

42 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

sasuliero pirebis samoZRvro<br />

praqtikasa <strong>da</strong> literaturul<br />

memkvidreobaSi <strong>da</strong>naSaulisa <strong>da</strong><br />

sasjelis motivs xSirad SevxvdebiT.<br />

gamonaklisi arc wm. episkoposi<br />

gabrielia(1825-1896).<br />

igi erTob ganaTlebuli <strong>da</strong><br />

gulisxmieri mRvdelmsaxuri<br />

gaxl<strong>da</strong>T, didi samoZRvro<br />

gamocdilebiT aRWurvili; akademiur<br />

doneze icnob<strong>da</strong> ara marto<br />

saRvTismetyvelo, aramed<br />

sabunebismetyvelo disciplinebsac.<br />

mas, <strong>rogorc</strong> moZRvars,<br />

gansakuTrebiT sulisa <strong>da</strong> sxeulis<br />

urTierTobaTa problemebi<br />

ainteresen<strong>da</strong>, rac aisaxa mis<br />

fun<strong>da</strong>mentur SromaSi „cdiseuli<br />

fsiqologiis safuZvlebi“ (gamoica<br />

1858 wels). wignma specialistTa<br />

umaRlesi Sefaseba <strong>da</strong>imsaxura<br />

(Targmnilia qarTulad <strong>da</strong><br />

gamocemulic).<br />

wm. gabrielis mravalricxovani<br />

qa<strong>da</strong>gebebi, romelTa nawili qarTul,<br />

rusul <strong>da</strong> inglisur enebzea<br />

gamocemuli, religiurfsiqologiuri<br />

<strong>da</strong> zneobrivi siRrmiT<br />

gamoirCeva. Cvens yuradRebas<br />

gansakuTrebiT patimarTa winaSe<br />

Tqmuli sityvebi ipyrobs.<br />

sulis Tvisebebisa <strong>da</strong> xasiaTebis<br />

profesiuli codna mRvdelmTavars<br />

<strong>da</strong>mnaSave <strong>da</strong> <strong>da</strong>sjil a<strong>da</strong>mianebTan<br />

mamaSviluri urTierTobis<br />

<strong>da</strong>myarebas uadvileb<strong>da</strong>.<br />

misi qa<strong>da</strong>gebebis, siqvelis <strong>da</strong><br />

individualuri kontaqtebis Sedegad<br />

araerTi gzasacdenili <strong>da</strong><br />

borotmoqmedi gamoswor<strong>da</strong>. am<br />

qa<strong>da</strong>gebebs aqtualoba <strong>da</strong><br />

cxovelmyofloba dResac ar<br />

moklebia.


gabriel episkoposi imereTisa<br />

sityva<br />

Tqmuli quTaisis sapyrobileSi<br />

eklesiis kurTxevasa ze<strong>da</strong><br />

1871 welsa ianvris 3-sa<br />

sapyrobilesa Sina viyav<br />

<strong>da</strong> moxvediT Cem<strong>da</strong>.<br />

maTe 25,36<br />

* amoRebulia wigni<strong>da</strong>n: qa<strong>da</strong>gebani imereTis episkoposis gabrielisa Tqmulni<br />

1870-1884 wlebSi, tomi meore, gamocema meore, quTaisi, 1913, gv. 361-364.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

43


ufali Cveni ieso qriste, sxvaTa<br />

Soris keTilTa moqmedebaTa, amasac<br />

moiTxovs Cven qristianeTagan, rom<br />

ar <strong>da</strong>viviwyoT, aramed mivxedoT maT,<br />

romelni Tvisma ubedurebam STaagdo<br />

sapyrobilesa Sina.<br />

aRmasrulebelni esreTisa mcnebisa,<br />

Cven, SemweobiTa mravalTa keTilmsaxurTa<br />

qristianeTa, avaSeneT <strong>da</strong><br />

movawyeT eklesia ese, <strong>da</strong> dRes, RvTis<br />

madliT, igi iqmna ganaxlebul <strong>da</strong><br />

kurTxeul. didiTa sixaruliTa <strong>da</strong><br />

madlobiTa un<strong>da</strong> miiRoT Tqven, Zmano<br />

<strong>da</strong> qristianeno, aqa <strong>da</strong>pyrobilno,<br />

esreTi mowyaleba RvTisa <strong>da</strong><br />

sazogadoebisa! Tu eklesia<br />

vismesTvis qveyanaze aris saWiro <strong>da</strong><br />

sasargeblo, TqvenTvis aswil<br />

umetesad.<br />

Tqven yovelni Sepyrobilni xaraT aqa<br />

uTuod cudisa saqmisaTvis, <strong>da</strong> miT<br />

umetesad saWiro aris TqvenTvis<br />

eklesia, locva, sinanuli, vedreba<br />

RvTisa. Tqvenc qristianeni xarT,<br />

monaTlulni xarT! RmerTman nu<br />

hqmnas, rom Tqven Soris vinme iyos<br />

uRmrTo, sjulze xelaRebuli. rac<br />

gin<strong>da</strong> codvili iyos kaci, yovelTvis<br />

gaRebuli aris misTvis kari<br />

eklesiisa. wmi<strong>da</strong> eklesia aris de<strong>da</strong><br />

Cveni, romelman gvSva Cven<br />

embazisagan. de<strong>da</strong> ar <strong>da</strong>iviwyebs Tavis<br />

Svilsa, rogoric un<strong>da</strong> iyos misi<br />

Svili. Tqvenganac moelis igi<br />

sinanulisa, moqcevasa. de<strong>da</strong>s ufro<br />

ebraleba Tvisi Svili, ubedurebaSi<br />

Cavardnili. qveyanam rom uargyos,<br />

sakuTarma de<strong>da</strong>m rom aRar migiRos<br />

<strong>da</strong> Sercxves Seni, wmi<strong>da</strong> eklesia ar<br />

<strong>da</strong>giviwyebs Sen <strong>da</strong> ar gagagdebs,<br />

aramed yovelTvis elis, rom miiqce<br />

mis<strong>da</strong>mi <strong>da</strong> miiRo misgan sulieri<br />

ganaxleba <strong>da</strong> ganwmen<strong>da</strong>,<br />

44 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

amisTvis madlobas un<strong>da</strong> SeswirvideT<br />

RmerTsa <strong>da</strong> mTavrobasa <strong>da</strong> mTels<br />

sazogadoebasa. RmerTsa misTvis,<br />

romel, Tumca mravalgzis <strong>da</strong><br />

mravalferad SegiwuxebiaT igi<br />

cudiTa TqveniTa yofaqceviTa,<br />

xSiraT SeuracxhyofT madlsa missa,<br />

arcxvenT saxelsa missa, romeli<br />

mogcaT <strong>da</strong> gewo<strong>da</strong> Tqven. magram man<br />

mainc ar gagagdo Tqven, mainc elis,<br />

rom mihbrundebiT misken. Sehxede, ra<br />

mowyalebebiT ityvis ufali ieso<br />

qriste: sapyrobilesa Sina viyav <strong>da</strong><br />

momxedeT me. ese igi: vinc<br />

sapyrobileSi myofs mihxe<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

Seewia, igi Semeweva <strong>da</strong> momxe<strong>da</strong>vso, me<br />

viyavi sapyrobileSi, me Semewie Senao.<br />

mTavrobas <strong>da</strong> sazogadoebas misTvis<br />

un<strong>da</strong> hmadlobde, romel, Tumca Tqven<br />

mTavrobisac, sazogadoebisac <strong>da</strong><br />

mTeli qveynis Semawuxebeli iyaviT,<br />

Tumca mravali Wiri <strong>da</strong> ubedureba<br />

miayeneT mravalTa kacTa, garna mainc<br />

ebralebiT maT.<br />

marTalia, friad sabraloni <strong>da</strong><br />

saco<strong>da</strong>vni xarT, <strong>da</strong> ara mxolod miT,<br />

romel aq Sepyrobilni xarT,<br />

<strong>da</strong>tyvevebulni, _ eg kidev didi<br />

araferi iqnebo<strong>da</strong>, _ aramed friad<br />

saco<strong>da</strong>vni <strong>da</strong> satiralni xarT Tqven<br />

miT, rom codvisagan xarT<br />

Sepyrobilni, codvis tyveni xarT,<br />

codvisagan wartacebulni <strong>da</strong><br />

Sekrulni. amisTvis ebralebiT Tqven<br />

RmerTsa <strong>da</strong> keTilgoniersa kacsa.<br />

codva aris pirveli Tqveni mteri <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>matyvevebeli, codvam Semogagdo<br />

Tqven aq <strong>da</strong> mogaklo Tqven pirveli<br />

sikeTe kacisa _ Tavisufleba.<br />

<strong>da</strong>mijereT, Zmano Cemno, rodesac<br />

codvas gaagdeb gulisagan, Tu<br />

oodesme codvisagan <strong>da</strong>gixsna<br />

RmerTman, maSin am sapyrobiledganac<br />

gamoxval. amisTvisac mogvca dRes


RmerTman es mowyaleba, rom eRirseT<br />

say<strong>da</strong>rsa, amisTvisac eca<strong>da</strong> mTavroba<br />

<strong>da</strong> sazogadoeba aSenebas saydrisa<br />

amis, <strong>da</strong>yenebas mRvdelisas, wirva <strong>da</strong><br />

locvis aRsrulebas, romel iqmneba,<br />

vinme Tqvenganma bolos icnas, risgan<br />

warmosdgeba misi ubedureba, icnas<br />

WeSmariteba, movides sinanulSi, <strong>da</strong><br />

miT <strong>da</strong>ixsnas Tavi Tvisi sulierisa<br />

tyveobisagan, raTa mieniWos mas<br />

xorcielica Tavisufleba.<br />

magram es SesaZlebelia, Zmano Cemno,<br />

mxolod maSin, rodesac Tqven<br />

ecdebiT <strong>da</strong> kargad, gonierad<br />

isargeblebT am eklesiiTa. <strong>rogorc</strong><br />

uwin vsTqviT, aravisTvis ar aris<br />

isre saWiro <strong>da</strong> sasargeblo eklesia,<br />

<strong>rogorc</strong> TqvenTvis. Tqveni<br />

mdgomareoba sxva aris <strong>da</strong> mZime, Zmano<br />

Cemno. vinc ki sofelSi Tavisuflad<br />

scxovrebs <strong>da</strong> araferi uWirs, imasac<br />

ki hmarTebs, rom Tavis Tavze <strong>da</strong><br />

Tavis mdgomareobaze hfiqrobdes, <strong>da</strong><br />

RmerTs evedros, rom gaaumjobesos<br />

misi mdgomareoba; miT umetesad<br />

gmarTebsT Tqven, rom Tqven Tavze<br />

ifiqroT. rodesac Semogiyvanon am<br />

eklesiaSi, Zmano Cemno, <strong>da</strong>hfiqrdi Sen<br />

gulSi, hkiTxe Sen Tavs: risTvis<br />

<strong>da</strong>gemarTa Sen es ubedureba, ese igi<br />

sapyrobileSi Sesvla? nu eferebi<br />

Sens Tavs, nuRar <strong>da</strong>hmalav Sens<br />

gulSi Sens brals, moinane Seni<br />

codva, evedre RmerTsa, rom<br />

gamogiyvanos sulierisa<br />

tyveobisagan, <strong>da</strong> miT ganTavisuflde<br />

xorcielisa tyveobisaganac. visac<br />

Wkua sruliad ar <strong>da</strong>ukargavs, vinc<br />

sruliad ar gamosula<br />

sircxvilisagan, visac aCnia kidev<br />

cotaodeni a<strong>da</strong>mianoba <strong>da</strong> kacis<br />

sindisi, mas SeuZlia isargeblos<br />

Tavisi ubedurebiT, Tvisi ubedureba<br />

gar<strong>da</strong>aqcios bednierebad: am<br />

sapyrobilesagn gamovides<br />

ganaTlebuli <strong>da</strong> ganTavisuflebuli.<br />

RmerTo, mowyaleo, macxovaro Cveno!<br />

mohxede sawyalTa amaT <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>CagrulTa codvaTagan <strong>da</strong><br />

eSmakisagan. ganuRe maT kari<br />

sinanulisa <strong>da</strong> moqcevisa. ganaaxle<br />

zogierTi maTgani , romelTac<br />

isurvon, miec maT lmobiereba<br />

gulisa <strong>da</strong> Semusvrileba sulisa.<br />

mravali <strong>da</strong> didi SeuZlia Sensa<br />

mowyalebasa! rogoraTac dRes<br />

sakurTxevelsa amas ze<strong>da</strong> aRnTebul<br />

iqmna Sens winaSe sanTeli, agreTve<br />

aRanTe maT gulSi naTeli Senisa<br />

mecnierebisa. amin.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

45


46 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

regioni<br />

presa<br />

presis<br />

qveS<br />

aWaraSi gamomaval mcirericxovan presas ramdenime<br />

wlis win gazeTi `qobuleTi~ gamoakl<strong>da</strong>.<br />

es sainformacio saSualeba xelisuflebam maSin<br />

gazeT `aWara P.S.~-is meSveobiT `moinela~. pirveli<br />

precedenti, rodesac strasburgis <strong>a<strong>da</strong>mianis</strong><br />

uflebaTa sasamarTloSi saqarTvelo<strong>da</strong>n sityvis<br />

Tavisuflebis SezRudvis Taobaze sarCeli Sevi<strong>da</strong>,<br />

swored gazeT `qobuleTs~ ukavSirdeba. saqme,<br />

saxelwodebiT, `qaTamaZe saqarTvelos winaaRmdeg~<br />

evrosasamarTloSi ukve registrirebulia.<br />

meore regionaluri gazeTi, romelsac xelisufleba<br />

`aWara P.S.~-is meSveobiT <strong>da</strong>upirispir<strong>da</strong>,<br />

`baTumelebia~. am ukanasknels adgilobrivma<br />

xelisuflebam sityvis TavisuflebasTan erTad<br />

samarTliani sasamarTlos uflebac SeuzRu<strong>da</strong>, rac<br />

elementaruli procesualuri normebis <strong>da</strong>rRvevaSi<br />

gamoixata. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, re<strong>da</strong>qciam<br />

<strong>da</strong>akmayofila sasamarTlos ga<strong>da</strong>wyvetileba <strong>da</strong><br />

saxelSecvlili `baTumelebi~ axla ukve<br />

`gazeT baTumelebis~ saxeliT gamovi<strong>da</strong>. Tumca,<br />

<strong>da</strong>moukidebeli sainformacio saSualebis<br />

Seviwroeba amiT ar <strong>da</strong>mTavrebula. xelisufleba<br />

axla ukve stambis TanamSromelTa <strong>da</strong><br />

gamavrcelebelTa <strong>da</strong>SinebiT cdilobs<br />

`gazeT baTumelebis~ saqmianobis SeCerebas.


Tu `baTumelebi~<br />

gqvia saxelad...<br />

qalaq baTumis sasamarTlom 25<br />

ivliss baTumSi gamomaval<br />

<strong>da</strong>moukidebel gazeT `baTumelebs~<br />

gamosvlis ufleba SeuCera.<br />

oficialurad amis mizezi<br />

gazeTisTvis saxelis Secvlis<br />

moTxovnaa, romliTac sasamarTlos<br />

gazeTma `aWara P.S.~-ma mimarTa.<br />

mosamarTle amiran faRavam<br />

<strong>da</strong>akmayofila `aWara P.S.~-is sarCeli.<br />

amasTan man sxdomaze mxolod<br />

sarezolucio<br />

`<br />

nawili gamoacxa<strong>da</strong>:<br />

sarCeli <strong>da</strong>kmayofildes,<br />

<strong>da</strong>valdebuldes Sps<br />

`baTumelebis~ direqcia<br />

Seucvalos saxelwodeba<br />

mis mier gamocemul<br />

<strong>da</strong>moukidebel qarTul<br />

gazeT `baTumelebs~, Sps-s<br />

<strong>da</strong> SeaCeros saqmianoba<br />

~<br />

saxelwodebis Secvlamde.<br />

28 ivliss aRmasrulebelma mogvmarTa<br />

wina<strong>da</strong>debiT, <strong>da</strong>uyovnebliv<br />

aRgvesrulebina sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetileba. saaRsrulebo<br />

furceli kanonis uxeSi <strong>da</strong>rRveviT,<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis gamotanis dResve<br />

yofila amowerili, riTac SeizRu<strong>da</strong><br />

Cveni ufleba, kanoniT <strong>da</strong>dgenil<br />

va<strong>da</strong>Si gagvesaCivrebina<br />

zemoTxsenebuli ga<strong>da</strong>wyvetileba.<br />

es saaRsrulebo furceli ukanonod<br />

rom iyo gamowerili, CvenTan Tavad<br />

aWaris iusticiis ministrma Tamaz<br />

baziaSvilma <strong>da</strong> iusticiis sabWos<br />

mdivanma rostom gunTaiSvilmac<br />

aRniSnes. amis miuxe<strong>da</strong>vad, 29 ivliss<br />

re<strong>da</strong>qciaSi saxeSecvlili saxiT <strong>da</strong><br />

imave nomriT, kvlav gamogzavnes<br />

saaRsrulebo furceli. paralelurad<br />

gaafrTxiles stamba <strong>da</strong> presis<br />

gavrcelebis samsaxurebi(?!), rom<br />

Tu mogvemsaxurebodnen, maT<br />

pasuxisgebaSi miscemdnen.<br />

re<strong>da</strong>qciam kerZo saCivriT<br />

gaaprotesta <strong>da</strong>uyovneblivi<br />

aRsruleba. viTxoveT, <strong>da</strong>eCqarebinaT<br />

ganxilva, raTa gazeTis gamocema ar<br />

Seferxebuliyo <strong>da</strong> wesisamebr<br />

samSabaTs gamosuliyo. mosamarTle<br />

amiran faRavam ar gaiTvaliswina<br />

Txovna <strong>da</strong> pasuxad ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />

saCivars gansaxilvelad umaRles<br />

sasamarTloSi agzavni<strong>da</strong>. paralelurad<br />

mosamarTlis TanaSemwem gvamcno,<br />

rom umaRlesi sasamarTlos<br />

<strong>samoqalaqo</strong> palata erTi TviT<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

47


SvebulebaSi iyo gasuli <strong>da</strong> amis gamo<br />

kancelaria saqmeebs ar iReb<strong>da</strong>, anu<br />

erTi Tve saqme Taroze <strong>da</strong>idebo<strong>da</strong>...<br />

Cven ar viyaviT <strong>da</strong>interesebuli<br />

gazeTis SeferxebiT, amitomac<br />

mivmarTeT sasamarTlos gancxadebiT,<br />

rom mzad viyaviT <strong>da</strong>vmorCilebodiT<br />

ganCinebas <strong>da</strong> Segvecvala gazeTis<br />

saxelwodeba _ Tuki wesdebaSi<br />

cvlilebis Setana imave dRes<br />

moxdebo<strong>da</strong>, raTa mkiTxvels<br />

droulad mieRo gazeTi.<br />

samwuxarod, sasamarTlom<br />

`baTumelebi~-s direqciis Txovna arc<br />

am SemTxvevaSi gaiTvaliswina, riTac<br />

kidev ufro gagviRrmav<strong>da</strong> eWvi, rom<br />

es yvelaferi wvrilmani sasaqonlo<br />

niSnis, produqciis saxelwodebis<br />

baTumis saqalaqo<br />

sasamarTlom sxva<strong>da</strong>sxva<br />

ricxviTa <strong>da</strong><br />

erTi <strong>da</strong> imave nomriT<br />

identuri Sinaaarsis<br />

saaRsrulebo furceli<br />

gamowera<br />

48 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Secvlis moTxovna ki ar aris, aramed<br />

zewola Tavisufal masmediaze. miT<br />

ufro, rom `baTumelebSi~ <strong>da</strong>saqmebul<br />

Jurnalistebs `keTilismsurvelebi~<br />

moixsenieben, <strong>rogorc</strong> `regionisa <strong>da</strong><br />

qveynisaTvis saSiS jgufs~...<br />

amasTan direqcias aqvs safuZvliani<br />

eWvi, rom am yvelaferSi aqtiura<strong>da</strong>a<br />

CarTuli aWaris umaRlesi<br />

sasamarTlos Tavmjdomare avTo<br />

abaSiZe. misi am Tanamdebobaze<br />

<strong>da</strong>niSvnisas, `baTumelebSi~<br />

gamoqveyn<strong>da</strong> werili `asaniZem kidev<br />

erT kacs savarZeli moutana~.<br />

werilSi saubari iyo imis Taobaze,<br />

rom strasburgSi avTo abaSiZis xSiri<br />

stumroba <strong>da</strong> asaniZis saqmiT misi<br />

<strong>da</strong>intereseba <strong>da</strong>fas<strong>da</strong>. publikacias<br />

avTo abaSiZis mxri<strong>da</strong>n mZafri<br />

reagireba mohyva. aWaris umaRlesi<br />

sasamarTlos Tavmjdomarem<br />

gagvafrTxila, rom mas ramdenime<br />

gazeTis <strong>da</strong>xurvis gamocdileba hqon<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> `baTumelebsac~ sul male<br />

<strong>da</strong>xurulTa gzas gauyeneb<strong>da</strong>...<br />

am muqaras sasamarTlos<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, re<strong>da</strong>qciaSi<br />

saga<strong>da</strong>saxado inspeqciis Semosvla<br />

mohyva. motivi gaxl<strong>da</strong>T eWvebi,<br />

TiTqos ga<strong>da</strong>saxadebi imalebo<strong>da</strong>.<br />

Tumca, xelCasaWidi am SemTxvevaSic<br />

veraferi naxes.<br />

am etapze erTaderTi gamosavaliRa<br />

vipoveT _ Sps `gazeTi baTumelebi~<br />

TbilisSi <strong>da</strong>registrir<strong>da</strong> <strong>da</strong> `saSiSi<br />

jgufi~ kvlav baTumSi agrZelebs<br />

muSaobas.<br />

`gazeTi baTumelebi~


`qaTamaZe<br />

saqarTvelos<br />

winaaRmdeg~<br />

1998 ßËÉÓ 14 ÀÂÅÉÓÔÏÓ ÂÀÆÄÈÉÓ<br />

ÒÄÃÀØÔÏÒÌÀ ÂÀÌÏÀØÅÄÚÍÀ ÐÖÁËÉÊÀÝÉÀ,<br />

ÒÏÌÄËÛÉÝ ÂÀÃÌÏÝÄÌÖËÉ ÉÚÏ<br />

ÒÄÃÀØÔÏÒÉÓ ÀÆÒÉ ÂÀÆÄÈ “ÀàÀÒÀ.PS”-ÓÀ<br />

ÃÀ ÀÌ ÂÀÆÄÈÉÓ ÈÀÍÀÌÛÒÏÌËÄÁÆÄ.<br />

“ÀàÀÒÀ.PS”-ÉÓ ÒÄÃÀØÔÏÒÌÀ ÔÀÒÉÄË<br />

ØÀÈÀÌÀÞÄÌ, ÀÂÒÄÈÅÄ ÂÀÆÄÈÛÉ ÌÏÌÖÛÀÅÄ<br />

ÓáÅÀ ÐÉÒÄÁÌÀ, ØÏÁÖËÄÈÉÓ ÒÀÉÏÍÖË<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ, ÌÀÈÉ ÐÀÔÉÅÉÓ ÃÀ<br />

ÙÉÒÓÄÁÉÓ ÛÄËÀáÅÉÓÀÈÅÉÓ, ÓÀÒÜÄËÉÈ<br />

ÌÉÌÀÒÈÄÓ. ÓÀØÌÄ, ÓÉÒÈÖËÉÓ ÂÀÌÏ,<br />

ÀàÀÒÉÓ ÀÅÔÏÍÏÌÉÖÒÉ ÒÄÓÐÖÁËÉÊÉÓ<br />

ÖÌÀÙËÄÓÉ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ ÓÀÌÏØÀËÀØÏ<br />

ÃÀ ÓÀÌÄßÀÒÌÄÏ ÓÀØÌÄÈÀ ÊÏËÄÂÉÀÓ<br />

ÂÀÃÀÄÂÆÀÅÍÀ. ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ, ÓÀØÌÄÛÉ<br />

ÈÀÍÀÌÏÐÀÓÖáÄÄÁÀà ÂÀÆÄÈ “ØÏÁÖËÄÈÉÓ”<br />

ÒÄÃÀØÝÉÀ ÃÀ ÌÉÓÉ ÃÀÌ×ÖÞÍÄÁÄËÉ<br />

ØÏÁÖËÄÈÉÓ ÒÀÉÏÍÉÓ ÂÀÌÂÄÏÁÀÝ ÜÀÒÈÏ.<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ ÍÀÔÏ ØÀÈÀÌÀÞÄÓ ÃÀ<br />

ÃÀÍÀÒÜÄÍ ÌÏÐÀÓÖáÄÄÁÓ ÓÏËÉÃÀÒÖËÀÃ,<br />

4000 ËÀÒÉÓ ÀÍÀÆÙÀÖÒÄÁÀ ÃÀÀÊÉÓÒÀ.<br />

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÖÆÄÍÀÄÓÌÀ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ<br />

ÍÀÔÏ ØÀÈÀÌÀÞÉÓ ÓÀÊÀÓÀÝÉÏ ÓÀÜÉÅÀÒÉ ÀÒ<br />

ÃÀÀÊÌÀÚÏ×ÉËÀ ÃÀ ÞÀËÀÛÉ ÀàÀÒÉÓ<br />

ÖÌÀÙËÄÓÉ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ<br />

ÂÀÃÀßÚÅÄÔÉËÄÁÀ ÃÀÔÏÅÀ.<br />

ÌÀÓ ÛÄÌÃÄÂ, ÒÀÝ “ÛÉÃÀ<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÄÁÒÉÅÉ ÐÒÏÝÄÃÖÒÄÁÉ”<br />

ÀÌÏßÖÒÀ, ÍÀÔÏ ØÀÈÀÌÀÞÄÌ ÄÅÒÏÐÉÓ<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ ÂÀÍÝáÀÃÄÁÉÈ ÌÉÌÀÒÈÀ.<br />

ÉÂÉ ÀÌÔÊÉÝÄÁÓ, ÒÏÌ ÃÀÉÒÙÅÀ<br />

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÓÀÌÏØÀËÀØÏ ÊÏÃÄØÓÉÈ<br />

ÃÀÃÂÄÍÉËÉ ÍÏÒÌÄÁÉ, ÃÄÌÏÊÒÀÔÉÖËÉ<br />

ÄÅÒÏÐÉÓ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ<br />

Ö×ËÄÁÄÁÉÓ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÓ,<br />

ÓÀÓÀÒÜÄËÏ ÂÀÍÝáÀÃÄÁÉÈ,<br />

ÂÀÆÄÈ “ØÏÁÖËÄÈÉÓ”<br />

ÒÄÃÀØÔÏÒÌÀ<br />

ÍÀÔÏ ØÀÈÀÌÀÞÄÌ ÌÉÌÀÒÈÀ.<br />

ÓÀÆÏÂÀÃÏÄÁÉÓÀÈÅÉÓ ÀÖÝÉËÄÁÄËÉ<br />

Ö×ËÄÁÄÁÉ ÃÀ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÄÁÉ. ÌÉÓÉ<br />

ÛÄ×ÀÓÄÁÉÈ, áÄËÚÏ×ÉËÉÀ ÀÆÒÉÓ<br />

ÂÀÌÏÈØÌÉÓ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÉÓ ÐÒÉÍÝÉÐÉ,<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ ÀÒ ÂÀÌÉãÍÀ ÊÄÒÞÏ ÃÀ<br />

ÓÀãÀÒÏ ÐÉÒÉ. ÀÌ ÖÊÀÍÀÓÊÍÄËÓ<br />

ÊÒÉÔÉÊÖËÉ ÂÀÌÏÍÀÈØÅÀÌÄÁÉÓÀÃÌÉ, ÌÄÔÉ<br />

ÌÏÈÌÉÍÄÁÀ ÄÅÀËÄÁÀ. ÌÏÓÀÒÜÄËÄÈÀ<br />

ÛÄ×ÀÓÄÁÉÈ, ÊÖÒÉÏÆÉÀ, ÒÏÌ<br />

ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏÌ “ÝÍÏÁÄÁÉÓ<br />

ÂÀÌÀÅÒÝÄËÄÁËÀÔ ÀÒÀÌÀÒÔÏ<br />

ÓÀÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÏ ÓÀÛÖÀËÄÁÀ ÃÀ<br />

ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉ, ÀÒÀÌÄÃ ÂÀÆÄÈÉÓ<br />

ÃÀÌ×ÖÞÍÄÁÄËÉ - ØÏÁÖËÄÈÉÓ ÒÀÉÏÍÉÓ<br />

ÂÀÌÂÄÏÁÀÝ ÌÉÉÜÍÉÀ.<br />

ÓÀØÌÄ, ÓÔÒÀÓÁÖÒÂÛÉ “ØÀÈÀÌÀÞÄ<br />

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ßÉÍÀÀÙÌÃÄ” ÓÀáÄËÉÈ<br />

ÀÒÉÓ ÒÄÂÉÓÔÒÉÒÄÁÖËÉ ÃÀ ÀáËÀ ãÄÒÉ<br />

ÓÀáÄËÌßÉ×ÏÆÄÀ, ÃÀÀÌÔÊÉÝÏÓ ÈÀÅÉÓÉ<br />

ÖÃÀÍÀÛÀÖËÏÁÀ.<br />

19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

49


ivlisSi `Tavisuflebis instituts~<br />

foTsa foTsa <strong>da</strong> rusTavSi<br />

rusTavSi<br />

axali regionaluri ofisebi Seemata<br />

dumbaZis #8<br />

telefoni: 24/15 76 70<br />

rusTavi<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

50 Tavisufleba<br />

Tavisufleba 19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

Tqveni Tqveni <strong>uflebebi</strong>s<br />

<strong>uflebebi</strong>s<br />

<strong>da</strong>rRvevis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevaSi SemTxvevaSi mogvmarTeT:<br />

mogvmarTeT:<br />

ÈÁÉËÉÓÉ<br />

ÂÒÉÁÏÄÃÏÅÉÓ 23<br />

ÔÄË: (8 22) 93 66 15<br />

93 25 16<br />

×ÀØÓÉ: 93 67 84<br />

○ ○ ○<br />

ÈÄËÀÅÉ<br />

ØÄÈÄÅÀÍ ßÀÌÄÁÖËÉÓ 3<br />

ÔÄË: (8 250) 3 33 40<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

9 aprilis #6<br />

telefoni: 293/2 86 90<br />

○ ○<br />

ÀáÀËÝÉáÄ<br />

ÒÖÓÈÀÅÄËÉÓ 26<br />

ÔÄË: (8 265) 2 30 77<br />

ÂÏÒÉ<br />

9 ÀÐÒÉËÉÓ 2<br />

ÔÄË: (8 270) 2 22 46<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

foTi<br />

○ ○ ○ ○<br />

ØÖÈÀÉÓÉ<br />

ÒÖÓÈÀÅÄËÉÓ 37À ÔÄË: (8 231) 4 42 15<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○


19/0 /0 /07/2003 /0 2003<br />

\<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

redkolegia:<br />

redkolegia:<br />

<strong>da</strong>viT <strong>da</strong>viT zurabiSvili<br />

zurabiSvili<br />

giga giga giga bokeria bokeria<br />

bokeria<br />

levan levan ramiSvili<br />

ramiSvili<br />

Tamar Tamar kinwuraSvili<br />

kinwuraSvili<br />

kinwuraSvili<br />

maia maia oqruaSvili<br />

oqruaSvili<br />

sozar sozar sub sub subar sub ar ari ar<br />

dizaini dizaini dizaini: dizaini dizaini<br />

besik besik <strong>da</strong>nelia <strong>da</strong>nelia<br />

<strong>da</strong>nelia<br />

garekanze:<br />

garekanze:<br />

sergo sergo farajanovis<br />

farajanovis<br />

namuSevari:<br />

namuSevari:<br />

mamis mamis saSineli saSineli saSineli <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong><br />

sasacilo sasacilo cxovreba. cxovreba. 1984<br />

1984<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

Tavisufleba<br />

Tavisuflebis<br />

institutis gamocema<br />

yvela yvela ufleba ufleba ufleba <strong>da</strong>culia<br />

<strong>da</strong>culia<br />

WWW. LIBERTY.GE<br />

Tbilisi 380008<br />

griboedovis 23<br />

tel.: 93 66 15<br />

faqsi: 93 67 84<br />

el-fosta: liberty@liberty.ge<br />

51

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!