104. zenbakia - Jakin

1790eko Biltzarretik Garapen
Kontseilua arte (1994)
❂
R A M U N T X O K A N B L O N G
❂
garapen Kontseiluaren sortzea historia luze baten
ondorioa da. Mendi bat gailurreraino igotzen den historia
horietarik bat. Iparraldeak politika alorrean «sujet
kolektiboa» zelako kontzientzia historikoa galdu zuen
Frantses Iraultzarekin, bere instituzioneak galtzean (Biltzar,
Junta eta Sylviet) 1790ean. Garat anaien oihuak Euskal
D e p a rtamentu baten alde ez zuen segidarik izan, ez herr i
mailan, ez politika alorre a n .
Ipar Euskal Herria eta bere gizartea status politiko
b e rrian «a d a p t a t u» z i ren. Politika alorrean, beren seinale edo,
agerian gelditzen zen erre f e rentzia diferentziala zen bere n
«katolikotasuna» 1950 arte. Euskal gizart e a ren politika joera,
h o rrek du gehienik markatu.
Beraz, Eugene Goihenetxek dioen bezala, 1790a eta
g e ro, Iparraldeak «sujet kolektibo» bezala ez du historia propiorik.
Horretan diferentzia handia du Hegoaldeko historiarekin.
Karlismoaren barnean murgilduko baita, hemen, euskal
kontzientzia, eta azkenean, abertzaletasuna, hortik sort u-
ko. Beti gogoetatua egoiten naiz ikusten dudalarik Hegoaldeko
politikoek karlismoa eta bi gerra karlistak hart z e n
dituztela abertzale mugimenduaren sorleku eta abiapuntu
bezala (esaterako Xabier Arzalluz eta Txillardegi, biak, horrela
mintzo entzun ditut beti).
◗
Ramuntxo Kanblong Garapen Kontseiluko lehendakaria izan da
1994tik 1998ra. Copelec enpresako arduraduna da.
21
1998ko urtarrila-otsaila • 104. zenbakia