104. zenbakia - Jakin

NOLAKO EGITURA POLITIKOA?
Iritzi bilketa
u rtez boterean zeudenean, hamar aldiz Mitterrandek hitz
emana ematen ahal zuela. «Ez da aisa izanen ez baitugu doss
i e rrik prestik auzapezen biltzarrean diputatuei erakusteko»,
hark gaineratu; eta nik bagenekiela bazegoela dossier ganoradun
eta zehatza Renaud d'Elissagaray ekonomistak, zenbaki
eta xehetasunekin, egina. Gero hark: «baina gure lagunak ere
bildu behar ditugu». Eta guk erantzun genion, hauteskundeetara
abertzaleen beharrezko botoen biltzeko izan bazen departamentua
agindua, ez zuela balio. Jarraiki zuen beste oztopo
bat aipatuz: guk eskatzen genuena beste bi departamentuk ere
eska lezaketela.
Ez da oraindian Frantzian ikusten beste egituraketa
baten aldeko gogorik. P a y s edo H e rr i i z a t e a ren ezagupenak
Euskal Herriari ez badio aginterik ekartzen, orain, beharbada
hemendik hogei urtera —depart a m e n t u a ren kentzea aipatuko
denean— horrelako izen batekin eta botere zenbaitekin administrazio
egitura bat emango zaigu, nire bizian nekez ikusiko
d u d a n a .
B i t a rtean hitzik ere ez dago Euskal Herriak beharko
lukeela estatutu berezia, kort s i k a rrek lortu dutena. Iparr a l -
deko abertzaleen ustez bi aterabide omen daitezke. EMAk
autonomia batetik landa independentzia eta sozialismoa
a l d a rrikatuz. EAk konkretuki duela bost urte idatzi zuen
Euskal Herriak beharrezkoa lukeen Estatutu berezia, eta
z i rr i b o rro zelakoan beste abertzaleei eskatu eztabaidatzea.
Oraindik erantzunaren zain dago, elektoralismoa ere
a l d e rditxoen gaitza bilakatu delako; handik urtebete bai beste
k o n t r a p roposamena, eztabaidaezina, egin zuen ezker abert z a-
leko talde batek.
Garapen Kontseiluan lan ona egin bada abert z a l e e i
e s k e r, elkarrekin gizartea benetan aldatuko lukeen egitasmo
baten ontzeko ez gara gai izan. Alta badakigu depart a m e n t u
baten egitura zaharkitu batean ere estatutu batek berg o b e rn u-
rako ahalmenak ekar litzakeela.
3 . - Ipar Euskal Herria, departamentudun ala departamentu barik,
beti unitate txikia lez ikusia izango da. Arriskua dugu gure
b u ruen gainetik Euro-eskualde bat sortuko dela, Akitania, EAE
eta Nafarro a rekin eta orduan Iparraldeko nortasuna itotzen
joango dela. Horretarako nire ustez departamentua edo h e rr i a
75