01.11.2014 Views

jon miranderen haur besoetakoa eleberria - Hobekuntza

jon miranderen haur besoetakoa eleberria - Hobekuntza

jon miranderen haur besoetakoa eleberria - Hobekuntza

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

[JON MIRANDEREN HAUR BESOETAKOA ELEBERRIA]<br />

19<br />

4 HAUR BESOETAKOA ELEBERRIA<br />

Lehenik eta behin, ba al dakizu zein den <strong>haur</strong> <strong>besoetakoa</strong>ren esanahia?<br />

Aukera ezazu, zure ustez, erantzun egokia dena:<br />

a. Haur <strong>besoetakoa</strong> <strong>haur</strong> txikia da, besoetan eraman beharrekoa, ez dakielako<br />

bere kasa ibiltzen.<br />

b- Bere aitabitxiarekiko edo amabitxiarekiko <strong>haur</strong>ra. Theresa bere osabaren<br />

<strong>besoetakoa</strong> da, bere <strong>haur</strong> <strong>besoetakoa</strong> da berau bere aitabitxia delako.<br />

Segidan, <strong>eleberria</strong>ri buruz hainbat iturritatik hartu ditugun azalpen-testuak irakurriko<br />

dituzu:<br />

Jon Miranderen nobela (1970). Pertsona heldu batek hamaika urteko neskato batekin<br />

dituen harremanak kontatzen ditu. Gaiaren aldetik, guztiz orijinala gertatu zen garaiko<br />

euskal nobelagintzan. Europako literatur korronte berriak oso ongi ezagutzen zituen<br />

Mirandek eta kutsu berri hori ezarri zuen euskal literaturan; besteak beste euskaldunfededun<br />

mitoaren kontra azaldu zen. (Harluxet enziklopedia)<br />

Haur <strong>besoetakoa</strong> Jon Miranderen nobela polemikoa da. Mirandek 1959an bukatu zuen<br />

Haur <strong>besoetakoa</strong>, baina ez zuen editorerik lortu. Lapurteraz idatzita zuelarik, gipuzkeraz<br />

jarri zuen, horrela argitaratuko zioten esperantzarekin. Azkenik, Lur Argitaletxeak 1970ean<br />

argitaratu zuen, Gabriel Arestiren aurkezpen kritiko batekin. Kontakizuna baino lehen ohar<br />

bat zekarren edizio hark, "liburua <strong>haur</strong> listoen eta gizon tontoen eskuetatik urruti gorde"<br />

behar zela esanez. Polemika handia sortu zuen bere argumentu probokatzaileagatik:<br />

inzestua, pedofilia eta suizidioa bezalako gai tabuak ukitzen ditu, moral burgesaren itxurakeriaren<br />

aurkako testu bat aurkeztuz. Arrakasta handia izan zuen eta urtez urte edizio<br />

ugari izan ditu. Ezinbesteko <strong>eleberria</strong> da euskal literaturaren historian; euskal narratiba<br />

modernoaren mugarrietako bat. Miranderen Haur <strong>besoetakoa</strong> Vladimir Nabokoven<br />

Lolitarekin alderatu izan da, baina badakigu Mirandek lana idatzi zuenean ez zuela eleberri<br />

horren berri. (Wikipedia)<br />

Duela 48 urte idatzi zuen Jon Mirandek Haur <strong>besoetakoa</strong> nobela, baina ezin izan zuen<br />

1970 arte argitaratu. Gizon adindun batek 11 urteko ilobarekin dituen sexu harremanen<br />

berri ematen du nobelak, eta garai hartan Euskal Herriko gizartean nagusi zen giro moralak<br />

eragotzi zuen argitalpena. Lur argitaletxeak egin zuen liburuaren lehen argitalpena,<br />

Gabriel Arestik idatzitako hitzaurre batekin. (Erein argitaletxea)<br />

Nobelaren argumentuak 30 urteko gizon baten eta 11 urteko bere <strong>haur</strong> <strong>besoetakoa</strong>ren<br />

arteko maitasuna kontatzen du. Gizon horrek ez du gizarteak ezartzen dion debeku araua<br />

obeditu nahi, eta bere idealismoak horretatik ihes egitera darama. Neskatoarekiko dituen<br />

maitasun harremanek gizartearekin eta sendiarekin haustera bultzatuko dute eta azkenean,<br />

gizartearen iritzien presioak eta gizonarengan sortzen diren jelosia sentimenduek<br />

irtenbide dramatikora eramango du bikotea. (Bidegileak Saila)<br />

Eleberriari buruzko erreferentzia hauek irakurrita, berridatziko al duzu zure hitzekin nobelaren<br />

argumentu nagusia?<br />

✎ .....................................................................................................................................................................<br />

Zalantzarik sortu bazaizu, jo 22. orrialdera.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!