19.01.2015 Views

poezia Targmani proza - Video

poezia Targmani proza - Video

poezia Targmani proza - Video

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli gazeTi<br />

#17<br />

#17 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT fasi 50 TeTri<br />

<strong>proza</strong><br />

guram<br />

megreliSvili<br />

domino<br />

II-III<br />

<strong>poezia</strong><br />

nodar<br />

adeiSvili<br />

IV-V<br />

murman<br />

lebaniZis<br />

gaxseneba<br />

XI<br />

<strong>Targmani</strong><br />

`dhamapadidan~<br />

XII<br />

Zen-budisturi<br />

miniaturebi<br />

XIII<br />

antonio<br />

maCado<br />

akademiaSi arCevasTan<br />

dakavSirebiT<br />

warmoTqmuli<br />

sityvis monaxazi<br />

XIV-XV


2 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

eka da jemala<br />

(sevai-du)<br />

_ dedao, dedao! _ sofleli mezobeli<br />

Sors mTaze idga da eZaxda.<br />

neta ra unda, gaefiqra ekas.<br />

_ gogoni, dedao! _ SeajanjRares<br />

da gamoeRviZa.<br />

kaci tuCzeTiTmikruli idga da<br />

odnav daxriliyo ekasken, TiTqos, Tu<br />

gainZreva, daartyamso.<br />

ekas xma ar amouRia. SeaTvaliera.<br />

normalurad ecva, metic – Zalian kargi<br />

jinsis Sarvali da Savi feris kapiu-<br />

Soniani jempre. Sarvali totebTan<br />

sul talaxiani hqonda, etyoba sadRac<br />

Cavarda. fexebs Tvali moacila da mzera<br />

or mozrdil zurgCanTaze gadaitana,<br />

romlebic iqve egdo.<br />

_ me dedao ara var, morCili var.<br />

_ Tqva ekam.<br />

_ xo, sulerTia, ravi. momdeven da<br />

unda dammalo, ra, daiko.<br />

_ aq dedaTa monasteria, kacis Semosvla...<br />

_ ar minda exa eg riJa bazari... -<br />

kaci Seyovnda, raRaca awon-dawona da<br />

ganagrZo – vici, ro monasteria da imitomac<br />

Semovedi. Tu damiWires, momklaven...<br />

_ aq damelode, winamZRvars vetyvi<br />

da is...<br />

kacma damTavreba ar acala, xelSi<br />

waavlo.<br />

_ ara, ra winamZRvari, daiko, is<br />

mRvdeli Cemi ubnelia ega, egreve CamiSvebs.<br />

xo ar gagiJdi, mismine...<br />

ekam raRaca Caiburtyuna da dajda.<br />

_ am CanTebSi ori milioni laria.<br />

ara mkiTxo exa ra da ratom. aris ra.<br />

cudi gziT aris, mara aris. am fulis<br />

gamo, egreve momklaven ZaRlebi, amito,<br />

Tu ginda ro qristianis sicocxle<br />

ar daido codvad, unda dammalo,<br />

ra.<br />

_ sad dagmalo, ver gavige me aq<br />

marto ki ara vcxovrob.<br />

kaci karTan mivida. raRaca xmauri<br />

gaisma gareT da daiZaba. qamridan iaraRi<br />

amoiRo da Caxmaxi Seayena.<br />

_ nu geSinia, mamao aq ar SemouSvebs<br />

policias, sul ro moklan mainc,<br />

magram aq mainc ver dagtoveb. _ ekam<br />

es sityvebi iseTi simSvidiT uTxra, rom<br />

kacic raRacnairad damSvidda da kars<br />

moSorda.<br />

_ mismine, dedao... daiko, me aq sul<br />

raRac erTi saaTiT minda gaCereba,<br />

mere Cems Tavs mivxedav, oRond...<br />

Seyovnda. gadawyvetilebas iRebda,<br />

eTqva Tu ara. bolos mainc Tqva:<br />

_ am fuls aq davtoveb. unda Seminaxo,<br />

sadme unda Seminaxo. eg Seni mosafiqrebelia.<br />

ro Camoval, monastersac<br />

Semovwirav... ra gWirdebaT,<br />

aba<br />

_ monasters yvelaferi Wirdeba,<br />

meravi.<br />

_ kai. – kacma CanTa gaxsna da ramdenime<br />

Sekvra fuli amoalaga – aha esa,<br />

Seni saxeliT Sewire, an yuTSi Caagde,<br />

ar vici. ar uTxra mamaos ro mogeci,<br />

gaige<br />

Cqarobda. CanTa isev Sekra da sawolze<br />

daagdo, TviTonac wamowva.<br />

_ SeiZleba CameZinos da zustad<br />

erT saaTSi gamaRviZe, kai<br />

ekam pasuxi ar gasca. cota xani ase<br />

iyvnen. mere eka karisken daiZra:<br />

_ me gaval. locva iwyeba da rom<br />

ar gavide, SemomakiTxaven.<br />

kaci sawolidan wamoiwia: _ gendobi,<br />

icode.<br />

ekam kari gaixura da gavida.<br />

roca Semobrunda, sawoli carieli<br />

daxvda. CanTebi loginis qveS Seetena.<br />

viTom damalao _ gaeRima ekas da gamoaCoCa.<br />

erT-erT CanTaze batifexuriT<br />

dawerili baraTi ido:<br />

_ me jemala var, gagonili geqneba,<br />

qurdi var. am fuls gabareb da icode,<br />

kapiki ar daakldes, Tore Seni TaviT<br />

gadaixdi. me Tu ar movedi, vinme mova<br />

Cemi saxeliT da imas gaatane. paroli<br />

iyos juce. es werili gadaagde, dawvi.<br />

dedao, Tu rogorc gqvia, icode,<br />

gendobi!<br />

guram megreliSvili<br />

domino<br />

(fragmenti romanidan)<br />

“ratom icini Secvale saxeli da es moTxroba Senze iqneba”.<br />

horaciusi<br />

miSa<br />

(iagani)<br />

kurdRlis formians sasacilod<br />

aqvs erTi yuri Camokidebuli. miSa Sedis<br />

da warmodgena mTavrdeba kidec.<br />

bavSvebi daRlilebi Canan. naniko sigarets<br />

asress saferfleSi, magram miSas<br />

Tvals es ar gamoepareba da saxes<br />

aridebs. ras umalavs ra qmari (is<br />

siri!!!) ar uSlis da aman idardos<br />

TvaliT fexmZime cols eZebs da uceb<br />

uknidan exveva nia.<br />

_ morCiT _ ekiTxeba miSa.<br />

_ movrCiT. _ pasuxobs nia da ise<br />

uRimis, rom aSkarad samagieros elis,<br />

magram miSas ar eRimeba. karTan dgeba<br />

da tuCebmokumuli elodeba, rodis<br />

gamova misi fexmZime coli da iubilari<br />

Svili dabadebis dRis centridan.<br />

nia iZabeba. etyoba gogoebi jer<br />

ar apirebdnen daSlas; torti naxevrad<br />

SeuWmelia, magram karTan miSa<br />

iseTi saxiT dgas, darCenis survilsac<br />

ver gamoTqvams nia. viTom bavSvs usworebs<br />

tansacmels da amiT Tan dro<br />

gahyavs.<br />

kurdRlis formiani formas<br />

iZrobs. qeraTmiani, odnav gauparsavi<br />

saxis biWia da miSas is Zalian lamazad<br />

eCveneba. uneburad, Tavis colsac ki<br />

adarebs da gaifiqrebs, rom mis colze<br />

lamazia. biWs SeubRvers da nias gaxedavs.<br />

nias hgonia, rom mas uyurebs ase<br />

qmari, amitom bavSvs xels hkidebs, megobrebs<br />

emSvidobeba da karisken midis.<br />

yvelam icis, rom nias “mZime xasiaTis<br />

kaci” hyavs, amitom aravin arafers ambobs<br />

da aravin arafers imCnevs.<br />

mTeli gza Cumad arian. miSa saxl-<br />

Tan Camosvams col-Svils da swrafad<br />

daZravs manqanas, magram ubans gaSorebuli<br />

arcaa, rom ukan brundeba da binaSi<br />

adis. nia saxlSi ar misula.<br />

_ sad xar<br />

_ ager...<br />

_ ra ager saxlSi misvla ar unda<br />

icode su gareT rogor unda wanwalebde,<br />

Seni deda...<br />

qali uTiSavs da zustad sam wuTSi<br />

brundeba. mezobelTan Seuvlia.<br />

nia SublSeWmuxnili aRebs kars, magram<br />

emCneva, daZabuli da SeSinebulia.<br />

_ gamistumre da dawowialob, ara<br />

_ ras davwowialob, qeTim gamoo...<br />

_ Cumad! Seni xma ar gavigo exa, isedac<br />

nervebze var aTxrili. Sedi oTax-<br />

Si!<br />

nia saZineblisken midis, bavSvic<br />

miyavs.<br />

_ datove! modi aq, mami!<br />

lizi mamasTan mirbis da yelze<br />

ekideba. miSa Cakocnis, televizorTan<br />

dasvams, nikoledeons CaurTavs da<br />

TviTonac saZinebelSi Sedis.<br />

_ meCqareba, samsaxurSi unda viyo<br />

samze! _ saaTs daxedavs miSa, raRacnairad<br />

aaTvalierebs cols, romelic<br />

ukve sacvlebis amaraa da wveba. miSa<br />

Sarvals ixdis. ratomRac isev is kurdRlis<br />

formiani axsendeba da uneburad,<br />

isev cols adarebs. mere odnav<br />

wamozrdil mucelze akvirdeba da<br />

sacvals xdis. niam zepirad icis rac<br />

unda moxdes: miSa jer fexebs awevinebs,<br />

ulokavs da mere aqvT siaxlove. miSas<br />

amis gareSe ar unda. miSas amis gareSe<br />

ar SeuZlia!<br />

mere icvamen. miSa zurgze akvirdeba<br />

cols da TiTqos pirvelad xedavdes,<br />

raRacnairad aRizianebs gogos<br />

Tmiani weli.<br />

_ gvian moxval _ adevnebs kar-<br />

Tan coli.<br />

unda upasuxos, rom es misi saqme<br />

araa, magram Sexedavs da gaifiqrebs,<br />

rom pasuxis Rirsic ki ar aris nia da<br />

kars gaiketavs.<br />

samsaxurSi sami dakavebuli xvdeba.<br />

erT-erTs icnobs. adre qurdobisTvis<br />

hyavs daWerili. danarCeni orni Rlapebi<br />

Canan, magram Zalian ki didoben.<br />

mere im ors sastikad scems, “ZaRlurad”<br />

TirkmelebSi urtyams da aginebs.<br />

miSas sisastikeze yvela laparakobs<br />

samsaxurSi da Tavad miSamac icis amis<br />

Sesaxeb. siamovnebs. is Zveli nacnobi<br />

egreve Tanxmdeba TanamSromlobaze –<br />

erTxel ukve gamoscada amis sisastike<br />

da Tanxmdeba. is orni TiTqos uZaliandebian<br />

da miSac ufro agresiuli<br />

xdeba. ar Semogakvdes! _ afrTxilebs<br />

ganyofilebis ufrosi da am gafrTxilebaSi<br />

faruli pativiscema igrZnoba.<br />

miSa ki scems da scems im ors da<br />

raRac momentSi acnobierebs, rom “saqmis”<br />

garda, siamovnebs kidec rom i m -<br />

orCilebs or damnaSaves, romlebsac<br />

Tavi avtoritetebad miaCniaT.<br />

wamierad kurdRlis formiani axsendeba.<br />

kurdRlis formiani egreve<br />

nias axsenebs, nia im qurds, visac coli<br />

waarTva Tavis droze. marTalia, qurdma<br />

mZimed daWra, magram xom waarTva<br />

xom miisakuTra da daanaxa vin ufro<br />

Zlieria!<br />

is ori Rlapi tydeba. yvelaferze<br />

xels aweren da axla es aRizianebs miSas.<br />

zedmeti rom ar mouvides, ganyofilebidan<br />

midis da uaxloes nacnob<br />

barSi brendis wrupavs.<br />

mimi<br />

(pusta-pusta)<br />

gamarjoba.<br />

me mimi var, gei.<br />

Cemi axlandeli profesia veteqimobaa.<br />

31 wlis var da ukve movaswari<br />

daqorwinebac da qvrivobac. oTxi welia,<br />

rac meuRle dameRupa da sami welia,<br />

rac homoseqsuali var.<br />

ar vici, es (rogorc Tqven<br />

uwodebT) “pederastoba” marTla genetikuria<br />

Tu ara, magram cxadia, rom<br />

rodesac erTxel mainc igemeb saku-<br />

Tari sqesis gemos, mixvdebi, rom erTi<br />

safexuriT maRldebi danarCenebze.<br />

me Semexedeba. is ki arada, Zalian<br />

simpatiuric var. grZeli, ukan gadayrili<br />

Tma, Txeli aRnagoba, didi mwvane<br />

Tvalebi da odnav gapobili bage.<br />

yovelTvis movwonvar qalebs da, rac<br />

mTavaria, kacebsac, amitomac Tavs<br />

arasrulfasovan adamianad ar vTvli<br />

da sakmaod sworad vuyureb am cxovrebas,<br />

romelic ise swrafad icvleba Cem-<br />

Si, rom ramdenime pirovnebad vaswreb<br />

yofnas.<br />

me myavda coli, romelic Zalian<br />

miyvarda, imdenad miyvarda, rom xSirad<br />

mifiqria _ SeiZleba ki ase erTi<br />

adamianis siyvaruli Cven erTad<br />

vizrdebodiT. is Cems ezoSi gadmovida<br />

sacxovreblad, rodesac me Tormetis,<br />

is ki aTi wlis iyo. mas hqonda gr-<br />

Zeli kululebi, TeTri saxis kani da<br />

Zalian Savi, Savi Tvalebi. rodesac am<br />

TvalebSi viyurebodi, yovelTvis vg-<br />

Znobdi, rom erTxelac isini sicocxliT<br />

savse aRar iqneboda.<br />

mere is mokvda, momikles. mogzaurobisas<br />

brma tyvia moxvda da adgilzeve<br />

gardaicvala. im wams, roca me<br />

mis TvalebSi ukanasknelad Cavixede,<br />

CemSi raRaca daexva gorgaliviT da<br />

mere moulodnelad gaiSala, gaiSala<br />

da TiTqos basri iaraRi yofiliyos,<br />

yvelaferi damisera SigniT.<br />

dasaflavebis dRes, patara minanqris<br />

jvari movxseni, romelic Svidi<br />

wlis win vaCuqe dabadebis dReze, movxseni<br />

da gavikeTe.<br />

im dRidan me var me da Cemi coli<br />

sofo.<br />

_ naTqvamia, orxmlian kacs metad<br />

ufrTxis mteri da SiSiT erTze ufro<br />

bevrni midiano, asevea orjvrian kacis<br />

SemTxvevaSic – ormagad etanebian<br />

Turme eSmakebi! _ es miTxra erTxel<br />

eklesiaSi misuls erTma iqaurma maTxovarma,<br />

roca jvrebi movixseni da<br />

xatebTan davawye. im dRes sofias gardacvalebidan<br />

zustad erTi weli gadioda<br />

da gadavwyvite eklesiaSi Semevlo<br />

da sanTlebi amenTo misi sulis<br />

mosaxsenieblad. es erTi (umiso) weli<br />

rogor gavatare, ar maxsovs. gana gadataniTi<br />

mniSvnelobiT vambob amas _<br />

marTla ar maxsovs, Tumca faqtia, rom<br />

gavatare da arc movmkvdarvar. mTeli<br />

am xnis ganmavlobaSi, Cemi sofia<br />

CemSi cocxlobda da imdenad realuri<br />

iyo es, rom qmedebebSic vlindeboda.<br />

magaliTad, aqamde arasodes myvarebia<br />

Sokoladis nayini, axla ki iseTive gemrieli<br />

meCveneba, rogorc vanilis. ver<br />

vitandi yvavilovan kombostos, axla<br />

kvira ar gava, ar vWamo.<br />

CemSi ori adamiani gamTlianda.<br />

magram gamTlianebul adamianebsac<br />

aqvT bunebrivi moTxovnileba, romelic<br />

RamiT gawrialebs da dRisiT eiforia<br />

gewyeba.<br />

me ar SemeZlo movferebodi sxva<br />

qals, magram ase yofnac aRar SemeZlo...<br />

da im dRes, roca maTxovarma orjvrianobaze<br />

leqcia Camitara, raRaca<br />

SemerWo marjvena ferdSi, xurda<br />

mivugde da zurgi Sevaqcie. mTeli sxeuli<br />

gamioflianda, gamixurda da<br />

sicxianiviT avkankaldi. gamovvardi<br />

eklesiidan da pirdapir zRvaze wavedi.<br />

rac sofo aRar myavda, ar mibanavia.<br />

xandaxan Tu wavidodi napirze da<br />

horizonts vuyurebdi. curva azradac<br />

ar momsvlia, radgan me mxolod<br />

Cemi colis gamo Sevdiodi zRvaSi.<br />

is saocrad kargad curavda, uxdeboda<br />

kidec da erTi siamovneba iyo,<br />

geyurebina misi mSvenieri sxeuli<br />

rogor miapobda talRebs. xSirad dediSobilebi<br />

SevsulvarT da am dros<br />

sofias mec ki vaviwydebodi. yvelas<br />

arseboba aviwydeboda, ise siamovnebda<br />

wyali. me ki ukan mivyvebodi da misiT<br />

vtkbebodi xolme.<br />

erTxel tansacmelic ki mogvpares<br />

da ase SiSvlebi dagvtoves plaJze. ma-<br />

Sin kiserze Camomekida da miTxra: _<br />

ginda aseTebi davrCeT aq, avaSenoT<br />

qoxi, viTevzaoT da me or gogos gagi-<br />

Cen.<br />

qalaqis plaJidan samas metrSi<br />

viyaviT.<br />

da ai, mivadeqi zustad im adgils,<br />

sadac tansacmeli mogvpares adre, gavixade<br />

da Sevvardi wyalSi, Tavidan<br />

cota civi meCvena, magram es iqneb uke-<br />

Tesic ki iyo ase ufro swrafad<br />

amoZraveb xel-fexs da Tavs modunebis<br />

saSualebas ar aZlev.<br />

im dRes CemSi sofia curavda da me<br />

mTeli arsebiT SevigrZeni ra iyo wya-


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

li. xarbad vusvamdi mklavebs da sul<br />

win da win mivdiodi. iseTi SegrZneba<br />

mqonda, TiTqos arasodes gamomeleoda<br />

Zala da sadRac sxva qveynamde<br />

mivcuravdi, magram daviRale da roca<br />

ukan movixede, napiri Zalian ZlivsRa<br />

Canda.<br />

aseT wams yovelTvis xvdeba adamiani,<br />

midrekilia Tu ara TviTmkvlelobisken,<br />

radgan momentalurad<br />

gagielvebs azri, xom ar gaaCero xelfexi<br />

da waxvide fskerisken rogorc<br />

paraSutiT gadmomxtari adamiani erTi<br />

wamiT yoymanobs gaxsnas Tu ara Tavisi<br />

sicocxle, aseve mec, kilometriT<br />

moSorebulma napirs, gavifiqre, aqve<br />

xom ar daveSva fskerze Cemive martoobiT<br />

magram roca filtvebi haerisgan<br />

damicarielda, mTeli mondomebiT<br />

zeviT wavedi da amoyvinTvisTanave<br />

davaskveni, TviTmkvleloba SeuZlebelia<br />

Tu ukan dasaxevi gza ar moiWeri!<br />

napiramde yvela da yvelaferi damaviwyda,<br />

sofiac ki. raRac wami sasowarkveTilebam<br />

momicva, rom ver gavaRwevdi,<br />

Zala aRar meyofoda, Tumca<br />

naTqvamia: “adamianis SesaZleblobebi<br />

amouwuraviao, gansakuTrebiT maSin,<br />

roca mas uWirs.”<br />

didxanze vegde silaze araqaTgamoclili.<br />

arc Zala mqonda da arc<br />

survili adgomis. TvalebdaxuWuls ar<br />

meZina. dilisken CameZina, mivxvdi rom<br />

CamZinebia, radgan ori meTevzis xma Sua<br />

laparakidan Semovida Cems cnobierebaSi.<br />

roca wamovdeqi, piri momarides da<br />

maSinRa gamaxsenda dediSobila rom<br />

viyavi. xom mSvidobaao, zRvas hkiTxa<br />

erTma. ki-meTqi, vupasuxe da Cacma<br />

daviwye.<br />

moulodnelad vigrZeni, rom<br />

gulze erTi jvari mekida, sofias<br />

jvari.<br />

ZaRli ar yofila ise avad, rom momkvdariyo,<br />

magram saoperacio magidaze<br />

mokvda.<br />

patroni qali iyo, Tanac sakmaod<br />

agresiuli. raRac ieWva da eqspertizaze<br />

waiRo gvami, sadac daudgines, rom<br />

sikvdili eqimis anu Cemi mizeziT iyo<br />

gamowveuli. movardnen is qali da misi<br />

qmari, romelic, rogorc mogvianebiT<br />

gairkva, policieli yofila.<br />

maT piri ar gauCerebiaT ise mlan-<br />

ZRes da magines. ar Sevpasuxebivar. sxva<br />

dros iqneb meginebina da xelic Semebrunebina<br />

im kacisTvis, sila rom gamawna<br />

moulodnelad, magram me videqi<br />

mSvidi saxiT da xmas ar viRebdi. qali<br />

gavida, manqanaSi Cajda, qmars ki etyoboda,<br />

rom ZaRli imdenad ar aRelvebda,<br />

ramdenadac Cemi damcireba siamovnebda.<br />

TvalebSi etyoboda, rom netarebaSi<br />

iyo Cemi lanZRviTa da imiT,<br />

alag-alag rom miWerda xels.<br />

siamovnebda da mec msiamovnebda.<br />

is kaci gaxda Cemi pirveli sayvarelic,<br />

roca ramdenime dReSi isev<br />

movida da isev lanZRva damiwyo. maSin<br />

me davxede qveviT da mivxvdi, rom aRgznebuli<br />

iyo. ufro sworad me ki ara,<br />

sofiam, romelmac imaze meti icoda<br />

kacebze, vidre nebismierma sxva qalma.<br />

hoda, im policielma, erTxelac Camavlo<br />

xeli, SemajanjRara da mere<br />

mklavi momxvia kiserze, TiTqos daxr-<br />

Cobas mipirebda.<br />

mere kocna damiwyo. mkocnida gau-<br />

Cerebliv da Tan maginebda. sityvierad<br />

meubneboda imas, ris gakeTebasac<br />

CemTvis apirebda da vgrZnobdi, rom<br />

sul ufro da ufro iRgzneboda.<br />

mokled, im saRamos Cems binaSi movida.<br />

im dRes mivxvdi ras, niSnavs Sensave<br />

sqesTan seqsi.<br />

ukve ori welia sizmrebs qalis<br />

TvaliT vxedav anu Cems sizmrebSi me<br />

qali var. amis mizezi albaT isaa, rom<br />

Zalian xSirad miwevs susti sqesis Tama-<br />

Si sawolSi.<br />

erTi xanoba, roca “adamianis namdvili<br />

sqesis” trening-kursebze daviwye<br />

siaruli, leqtorma, Suaxans gadacilebulma<br />

kacma, romelmac sabolood<br />

Semajavra Tavi, scada Cemi<br />

darwmuneba imaSi, TiTqos yovelTvis<br />

arsebobda meore me, romelic qali<br />

iyo da memaleboda.<br />

leqtoris azriT, raki Cemi da sofias<br />

intimuri cxovreba yovelTvis<br />

oraluri seqsiT iwyeboda, gamodis,<br />

rom me imTaviTve arasrulfasovani<br />

kaci, metic _ latenturi homoseqsuali<br />

viyavi, visac sakuTari Tavis realizeba<br />

jer ver momexdina. misive<br />

Teoriis “msgavsi msgavss eZebs” mixedviT<br />

ki gamodioda, rom Cemi sofiac<br />

lesboseli iyo, aqtiuri lesboseli,<br />

romelsac CemSi qali, me ki masSi kaci<br />

momwonda, Sesabamisad, Cven ori qalis<br />

ojaxi gvqonia Seqmnili.<br />

sisulele!<br />

is ar icnobda sofias!<br />

da amitomac mezizReba me is leqtori!<br />

sanaTesaom adre ara, magram mainc<br />

Seityo Cems Sesaxeb da visac vicnobdi,<br />

Tu ar vicnobdi, yvelas Wkuis sarigebeli<br />

gavxdi. modiodnen da zogi<br />

mlanZRavda, zogi miyvavebda, rogi<br />

miqadagebda _ eklesiuri gaxdi da Seicvlebio.<br />

minda ki Secvla, mkiTxeT, aba!<br />

naTesavi kacebi daiwyobdnen<br />

literaturuli gazeTi<br />

mklavebs da iseTi saxiT miyurebdnen,<br />

TiTqos daiqca qveyana, Tuki erTiT<br />

meti “pediki” (imaTi termini) Seemata<br />

“samSoblos”. aba me mkiTxeT raRacnairad<br />

davisvene. yvelaferi rom<br />

gamJRavnda davisvene. eseni, es... es naxevarze<br />

meti Tavad homoseqsualebi,<br />

rom arc ician da Cven gvagineben, raTa<br />

sakuTari namdvili sqesi damalon. gansakuTrebiT<br />

erTi Soreuli policieli<br />

naTesavi aqtiurobda. sayeloSi Camavlo<br />

xeli da mlanZRavda _ mTel<br />

sanaTesaos gvarcxveno. me ki mis<br />

TvalebSi imas vxedavdi, rasac albaT<br />

arasodes gamoutydeba sakuTar Tavs<br />

da ris gamoc Sevida “Z a l o v a n s t r<br />

u q t u r e b S i!” da rac aiZulebs Ram-<br />

RamobiT coli scemos. gana Cven ar<br />

viciT, cols rom scems yvelam yvelaferi<br />

viciT, magram Cemnairebi<br />

gvWirdeba, raTa xeli SevaxocoT da<br />

sakuTari namusi moviwmindoT.<br />

leri da daviTi<br />

(SaSi-Cari)<br />

_ Tqven Tu iciT, saerTod, galelebi<br />

ra xalxia _ daviTma koniaki<br />

mosva da magidaze dadga Wiqa.<br />

_ ra SuaSia, ra xalxia da rogori<br />

ai, swored egeTma saubrebma daRupes<br />

saqarTvelo, rom icodeT! _ dabali,<br />

ulvaSebiani kaci ise SeTamaSda savar-<br />

ZelSi, rom gverdiT mjdomi pastori<br />

jer Sexta, mere gaeRima da Sokoladi<br />

CakbiCa.<br />

_ kargiT ra, Cemo vasil, kargiT ra!<br />

Tqven mainc unda flobdeT mag informacias,<br />

bolo-bolo, amxela ubnis<br />

policiis ufrosi brZandebiT.<br />

_ ara, gasagebia eg yvelaferi, Cemo<br />

daviT, magram... aris Temebi, romelzec<br />

saerTod ar saubroben, xo<br />

leri fanjaras moSorda da<br />

uzarmazar vazasTan dadga.<br />

_ mainc ra xalxia, batono daviT<br />

_ galelebi, amerikelebiviT arian...<br />

Svilo, vazas moSordi, magis safasurs<br />

mTeli sicocxle aq siaruliT ver<br />

gadaixdi, ro gatexo, aqeT dadeqi.<br />

leri frTxilad moSorda vazas da<br />

iqve mdgar savarZelSi CaeSva.<br />

_ xoda, galis teritoria erTi<br />

dausaxlebeli adgili iyo, Cemo sayvarelo,<br />

samurzayanos rom ityvian<br />

xolme, swored is. aq, iseve rogorc<br />

amerikaSi, saqarTvelos danarCeni<br />

kuTxeebidan gaqceuli avazakebi, qurdebi,<br />

mkvlelebi, bozebi da nabiWvrebi<br />

saxldebodnen. eg iyo xelSeuxebeli<br />

teritoria, Cemo kargo. mand dadiansac<br />

ki ar emorCilebodnen iseTi mZime<br />

kriminogenuli situacia iyo<br />

yovelTvis.<br />

_ mere _ policiis ufrosi odnav<br />

wamoiwia savarZlidan da ulvaSi<br />

gaiswora.<br />

_ mere is, rom aseTi nazavi da sxvadasxva<br />

juris xalxisgan warmoqmnili<br />

mikroorganizmi mTliani saqarTvelos<br />

konteqstidan yovelTvis amovardnili<br />

iyo da iqneba.<br />

_ kargi ra, batono daviT, demagogobaa<br />

eg yvelaferi, meti araferi.<br />

_ vasilma gaziani wyali daisxa da<br />

mosva.<br />

_ ki, magram, Tu saqarTvelos sxvadasxva<br />

kuTxeebidan Sekrebili, Tundac<br />

kriminalebi arian eg xalxi, mainc xom<br />

qarTvelebTan gvaqvs saqme, a, batono<br />

daviT _ Tqva lerim. pastori raRacnairad<br />

qalurad gainaza leris am sityvebze.<br />

es ise arabunebrivi iyo, rom<br />

biWma gaxeda kidec.<br />

_ me ar vambob, rom isini qarTvelebi<br />

ar arin, Tumca saqarTveloSi<br />

qarTvelobaze msjeloba calke sagania<br />

kidev. eg kide dasazustebelia, vinaa<br />

namdvili qarTveli da vin ara. me<br />

sxva rames vambob _ gali yovelTvis<br />

iyo erTgvari SemosazRvruli zona,<br />

romelic Tavs gamoyofda danarCeni<br />

saqarTvelosgan, yovelTvis. gagigiaT<br />

odesme, sadme, romelime, Tundac yvelaze<br />

mikerZoebul da gazRaprebul<br />

istoriul wyaroSi, rom galelebi mebrZolebad<br />

moixseniebodes<br />

_ gamigia!<br />

_ sad<br />

<strong>proza</strong> 3<br />

policiis ufrosma veRar upasuxa<br />

da daviTma ganagrZo: _ versad gaigebdi<br />

da versad waikiTxavdi, radgan<br />

arcerT qarTul brZolaSi galelebs<br />

monawileoba ar miuRiaT, me ar<br />

vgulisxmob gamonaklisebs, TiToorolas.<br />

_ Zalian cudi kuTxiT migyavT<br />

saubari, Cemo kargo! _ rogorc iqna<br />

CaerTo saubarSi pastoric. _ omSi<br />

monawileobis armiReba ar gulisxmobs<br />

imas, rom isini cudi xalxia.<br />

_ me arc miTqvams, rom isini cudi<br />

xalxia, ubralod, leri, sayvarelo,<br />

gauRe kari ra, SoTiki iqneba, ubralod,<br />

bevrma isic ar icis, rom afxazurqarTuli<br />

konfliqtis provocireba<br />

swored galidan wamovida.<br />

_ kargiT ra, kargiT ra, marTla!<br />

_ vasili aRSfoTda da fexze adga.<br />

pastors gaeRima policiis ufrosis<br />

emociurobaze da isev daviTs Seubrunda<br />

_ mainc rogor me mag ambebs<br />

ise kargad ar vicnob, xom iciT da...<br />

oTaxSi SoTa (rogorc mas sxvebi<br />

eZaxdnen, SoTiki) Semovida da saerTo<br />

salami Tqva.<br />

_ gSia, SoTiki _ hkiTxa daviTma<br />

da leris gadaxeda.<br />

_ seriozuli operacia mqonda,<br />

fexze Zlivs vdgavar, iseTi misavaTebuli<br />

var, erTi-ors gavilukmebi da<br />

daviwyoT.<br />

_ kargi, sayvarelo! _ daviTma<br />

gaSlil sufraze TefSebi miwi-mowia<br />

da ganagrZo: _ sanam es afxazeTis omi<br />

daiwyeboda, wlebis manZilze galelebi<br />

ZarcviT irCendnen Tavs da rogor,<br />

axla getyviT: mand xo gadioda matareblis<br />

gza, sasomxeTi, ruseTi da<br />

a.S. xoda, warmoidgine, ori kviriT<br />

adre, viRaca xalxi Camoivlida galis<br />

soflebs da daasaxelebda raRac<br />

dRes, vTqvaT Tormet agvistos. am<br />

dRes romelime winaswarSerCeul adgilas,<br />

ori-sami an xuTi avtomatiani<br />

tipi moiyvanda or satvirTo manqanas<br />

da pirdapir liandagze daayenebda ise,<br />

rom matareblis moZraoba SeeferxebinaT.<br />

ase ar iyo, SoTiki<br />

_ uhu! _ Tavi dauqnia SoTikim da<br />

leri SeaTvaliera.<br />

_ xoda, am dros, xalxi buCqebSi da<br />

CirgvebSi iyvnen Camalulebi, oRond<br />

sofel-sofel. ai, vTqvaT, pirvel<br />

vagonTan erTi sofeli, meoresTan meore<br />

da ase Semdeg. es avtomatianebi<br />

Sediodnen matarebelSi, raRaca gamohqondaT<br />

_ ar vici, fuli, Tu sabuTebi<br />

Tu ra iyo, CemodniT gamovidodnen<br />

da niSans miscemdnen xalxs da saranCa<br />

xom iciT swored egre Seeseoda es<br />

xalxic vagonebs. yvela sofels Tavisi<br />

vagonis nomeri hqonda da arafris<br />

didebiT sxva soflis vagons ar<br />

miekarebodnen, es kultura gaaCndaT.<br />

_ ratom ase ironiulad da agdebiT<br />

_ aranairi ironia, rac dasafasebelia,<br />

imas vufaseb kidec. xoda, ise<br />

xdeboda, rom erTgvari lataria iyo<br />

es. xom gesmiT, zog vagonSi magnitofonebi<br />

iyo, zogSi macivrebi, zogSi<br />

sursaTi da zogSi sulac, kuriozia,<br />

magram asec momxdara, somxuri lustris<br />

burTulakebi, romelic arafer-<br />

Si gamosadegi ar iyo da erTxelac,<br />

erTma sofelma, romelsac aseTi<br />

burTulakebi ergo wilad, imdeni moaxerxa,<br />

rom soxumSi Tbilisel damsveneblebze<br />

gaasaRa, rogorc saTamaSo.<br />

xoda, ras vambobdi. yvela sofels<br />

Tavisi nivTebi hqonda, magram SeiZleba<br />

gamoiyeno erTi, ori, sami magnitofoni,<br />

danarCens ras uzam, xo arada,<br />

midioda gacvla-gamocvla, me sam cal<br />

magnitofons mogcem, Sen macivari momeci,<br />

an oTxi tomara fqvili...<br />

miuxedavad imisa, rom policiis<br />

ufrosi Zalian ibRvireboda, lerim<br />

Tavi ver Seikava da sicili daiwyo. pastorsac<br />

gaecina da Tavi gadaaqnia.<br />

daviTi kmayofili saxiT ijda.<br />

uyurebda, rogor iwmendda tuCebs<br />

SoTiki.<br />

_ xelebi gadaibane da daviwyoT,<br />

kargi _ uTxra, adga da uzarmazari<br />

Savi fardebi Camoafara fanjrebs. oTaxSi<br />

dabnelda.<br />

dasasruli me-10 gverdze


4 <strong>poezia</strong> literaturuli gazeTi<br />

25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

ho, odesRac...<br />

gana rame sxva mewada,<br />

msurda meTqva, rogorc mwamda,<br />

ise ubralod da sadad,<br />

viTom araferi iyo<br />

is, rac iyo, imis garda.<br />

da es ise... gana vismes<br />

TvalTa mosawylianeblad, _<br />

rom odesRac is kiskisi<br />

ciskrebs moawkrialebda.<br />

ho, odesRac, magram mere<br />

versad ise ver vimRere...<br />

ra lamazi iyo erT dros<br />

Senze Cemi fiqri, elen!<br />

natvris raSi<br />

vucqerdi da mixaroda,<br />

rom kvlav qarTlis zeca iyo,<br />

rom wvimda da rom Tovda da<br />

rom vTxove da gadaiRo.<br />

netav axlac, rogorc maSin,<br />

dafrinavdes natvris raSi,<br />

Senc iwvdide Cemken xelebs,<br />

mec ar dageZebde caSi.<br />

gexveode striqon-striqon,<br />

ise, rogorc erT dros iyo,<br />

gvindodes da _ wvima wvimdes,<br />

gvindodes da _ gadaiRos.<br />

mesizmreba...<br />

mesizmreba, sxvebs wyalobs,<br />

magram mainc me vxedav<br />

sadedoflo kabaSi...<br />

netav sanamdis gastans,<br />

anda, riT damTavrdeba<br />

Cemi cecxlTan TamaSi<br />

-------<br />

RmerTo, RmerTo, miSvele,<br />

an ase da an ise,<br />

qeni rame wels!<br />

zogjer wamovitireb,<br />

magram mainc simRera<br />

mirCevnia cremls.<br />

xom viTom<br />

aragvis Walebs daeca bindi<br />

da Cems win Savi aragvi midis...<br />

xom viTom arc araferi xdeba,<br />

magram, rom vucqer dRe-Ramis Widils,<br />

guli uecar sevdiT mevseba:<br />

ratom ase da<br />

ratom ise ar<br />

da miyvars, Torem ra meleqseba,<br />

da ar Tovs, Torem ra maisia!<br />

mixsen...<br />

TeTri taZridan<br />

TeTr yvavils<br />

mowyvets da miaqvs cisken,<br />

Soridan _ me var, mgonia,<br />

axlodan _ sxvaa isev.<br />

ase xSirad rom meSleba<br />

axaluxlebSi Tavi,<br />

amitom vuTamamdebi<br />

am gulqaTqaTa yvavils:<br />

_ Tu sxvisTvisa xar,<br />

mSvidobiT,<br />

Tu CemTvisa xar, mixsen...<br />

Soridan _ me var, mgonia,<br />

axlodan _ sxvaa isev.<br />

kidev rom mqna...<br />

nodar adeiSvili<br />

rodesac qari sanTlis als miqrobs,<br />

maSin vixseneb im frTebs da vfiqrob:<br />

kidev rom mqna cis,<br />

kidev rom mqna RvTis,<br />

kidev rom mqna is, vinc minda viyo...<br />

magram ocneba ra simdidrea,<br />

ra simdidrea ali da luli.<br />

da isev ise bewvze hkidia<br />

am mTebze Seyvarebuli guli.<br />

xom vici...<br />

xom vici, am gziT ra qarSic viar,<br />

magram moxdeba, gverds veRar vuvli<br />

da qoris brWyaliT momdevs da miaqvs<br />

warsuls isedac SemkrTali guli.<br />

zari, zriali, yvirili, Tavsxma<br />

gadamidgeba da Tvalebs mixels<br />

da, warbSekruli winapris msgavsad,<br />

awydeba mzeras cixe da cixe.<br />

rodisRa vityviT, biWo gogia,<br />

rom maT mxedrobas Cveni sjobia,<br />

rom is mTa isev saCvenosaa<br />

da, zed rom moCans, irmis jogia.<br />

jer kidev...<br />

jer kidev veli gamodarebas,<br />

jer kidev iRbals mxarwaRma vfiqrob<br />

da gardasuli mzis brwyinvaleba<br />

CaSlil TvaliviT amohyavs striqons...<br />

da mSvelis rames Tu veRar mSvelis,<br />

meimedeba, mzeo, viT Seni,<br />

atirebuli Cemi xatebis,<br />

Cemi xaxulis, Cemi atenis.<br />

da kvlav Cagvesmis Sens Zvel meomrebs,<br />

Sesacvlel gzebs da Sesacvlel aminds,_<br />

nuTu verasdros gaimeorebT<br />

erT uRalato winapars mainc<br />

miTxar...<br />

ra xania, is wisqvili,<br />

is Wraqi da Suka<br />

Caqra, magram sarekela<br />

kvalav zRaprisas ukravs.<br />

miTxar,<br />

miTxar, sarekelav,<br />

rame wuTisofelis,<br />

saiT Cemi gza da Suka,<br />

saiT Cemi sworferi!<br />

rodis yofila<br />

_ ramdenime rame migvyveba javrad!_<br />

ise Tqvi, TiTqos tvirTi moixsen...<br />

Cvenc mzis amosvlis lodinSi CavalT,<br />

magram manamdis bevrjer movismenT:<br />

aprilis augs, bavSvobis tkivils, _<br />

ras dagvpirda da ra gvamyofina...<br />

rodis yofila cxovreba tkbili,<br />

magram aseTic rodis yofila!<br />

mere raa, Tu...<br />

xom Segvatoves nislebma nislebs,<br />

magram nurafers miitan gulTan...<br />

mere raa, Tu ver moxda ise,<br />

ubralod, rogorc me da Sen gvsurda.<br />

mere raa, Tu ar gagviyadra<br />

Tavi atmis rtom<br />

da mizez-mizez...<br />

magram xom gaxsovs, rogor gviyvarda<br />

xandaxan cremlis wkrialic simze<br />

gulSi uceb...<br />

gamTeniis mzem lamazma<br />

ca kvlav sagangebod kazma<br />

da, rom unda meTqva: _ sulo,<br />

ra inatros kidev kacma, _<br />

gulSi uceb sevda gakrTa:<br />

am sinaTles, am siturfes<br />

kidev erTi sxivi aklda.<br />

kidev erTi sxivi aklda,<br />

magram awi sxvebma scadon<br />

bedi gazafxulis karTan.<br />

oRond isic Tqvi<br />

rogorc ar unda gadavdo Tavi,<br />

rogorc ar unda gavmarTo pwkari,<br />

mainc am bedis iqneba mTvare,<br />

da ara marto mTvare da mtkvari,<br />

TeTri vardic da wiTeli vardic<br />

da sadedoflo beWdebis brwyinvac.<br />

gadifrens fiqrSi daRlili landi,<br />

rom kvlav Caaswros saflavSi wvimas...<br />

Tumca es Sen ar gexeba, leli,<br />

Sen kvlav ganagrZe sizmari Seni,<br />

Tqvi, rom is Citi isev Wrelia,<br />

oRond isic Tqvi, Cemo feria,<br />

Sen rom gZulvar da me rom miyvarxar, _<br />

es jildo aris Tu sasjelia..<br />

Seni wyalobiT...<br />

xom viTom Zalze frTxili viyavi,<br />

xom mudam cisken meWira Tvali,<br />

mainc moedo zecas Wilyvavi,<br />

mainc aRmoCnda RvinoSi wyali.<br />

arada, erT dros ra uRalatod,<br />

ra Tavankarad mowanwkarobdi...<br />

mSvidobiT, mival,<br />

TiTqos arasdros<br />

ar mwyurodi da ar mixarodi.<br />

genaxa...<br />

arada, gana mTeli ca msurda,<br />

mcire naWerzec sanTels gwiravdi,<br />

qars vekide Tu vekide guTans,<br />

genaxa Cemi qoxi wvimamde.<br />

genaxa Cemi saydari Ria,<br />

rom mere gzebze gemRera mnaxvels...<br />

xvalis dRe mainc imedis dRea,<br />

droSebs arxev Tu<br />

suroebs arxev.


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

literaturuli gazeTi<br />

<strong>poezia</strong><br />

5<br />

miwis siyvaruli<br />

fiqrma caSi amitaca, -<br />

warsuls Tvali aexila...<br />

veZeb riTmas - oqros marcvals -<br />

gavurio leqsSi xilad.<br />

gadvufrine mindor-velebs<br />

aremarem moidara...<br />

suli zecis sarkmels aRebs,<br />

miwa moCans molis darad.<br />

mere gadimisamarTa<br />

mzem, dRe TiTqos Camoberda...<br />

am qveyanas vin, ra marTavs,<br />

Tavsatexi rCeba bevrTa.<br />

..................................................................<br />

codvils ufals vin mimgvrida<br />

(dardo, gulze moiwvebi!..)<br />

Camovdivar cis kibidan,<br />

miwas vadgam mowiwebiT.<br />

***<br />

versad gaveqec dards da naRvels<br />

mglurad dageSils<br />

da cisfer fiqrTa okeanis<br />

fskerze daveSvi.<br />

didxans vexete naocnebar<br />

am siCumeSi,<br />

mere vigrZeni: dedis xeli<br />

(RmerTo, nu SemSli!)<br />

manjRrevda, cremli wyarosaviT<br />

saxes miltobda,<br />

amodioda sicocxlis mze<br />

saiqiodan!..<br />

drois qarebi<br />

ra eSvelebaT sicocxlis loTebs -<br />

dReebs, - vin etyvis rame gasaxars...<br />

mtkivan TariRebs, viT yviTel foTlebs,<br />

sasaflaoze qari damarxavs.<br />

dardi danislavs wuTs netarebis,<br />

gabacdebian TeTri nislebi...<br />

(ra ari marto sulis tareba,<br />

RvTiuri madliT Tu ar ivsebi!)<br />

sicocxle vis ar epatarava<br />

vin Cauraza sikvdils karebi..<br />

Cemi dReebis cisfer qaravans<br />

gaitaceben drois qarebi.<br />

mze wiwamuris<br />

`es is adgilia, sadac ilia<br />

ver mokles!~<br />

niko kecxoveli<br />

cad wiwamuris mooqrovili<br />

Tvalcremliani mze mibancalobs...<br />

dro dagvtrialebs axlac qoriviT,<br />

qarTuli suli amogvacalos.<br />

nodar adeiSvili<br />

Tengiz svaniZe<br />

saqarTvelois gza saamuri<br />

samaradJamod SeRobilia...<br />

mze sevdiani _ mze wiwamuris<br />

ilias sisxliT SeRebilia!<br />

sicocxlea - gamocda!<br />

sicocxlea gamocda da gamocdis pasuxic, -<br />

yvela kaci ver uZlebs sasikvdilo molodins...<br />

borots Tu angelozis sisxli ar gadausxi,<br />

avkacoba gahyveba satanjvelad bolomdis!<br />

SiSi autaneli gvzafravs apokalifsis,<br />

gzebi gadavlilebi - tkivilebis jamia...<br />

Cvens vedreba-sayvedurs TiTqos arvin ar ismens, -<br />

mze anaTebs qveyanas, sulSi mainc Ramea!<br />

miarRveven sivrceebs dReni cecxliT, qar-susxiT...<br />

sicocxlea gamocda da gamocdis pasuxic!<br />

ver momicileb<br />

vin icis, xvale sulic gamvardes,<br />

Tvals Seacivdes mTvaris sicili...<br />

me gadmovdivar SenTan alaverds<br />

da usikvdilod ver momicileb!..<br />

Seni Tvalebis sxivTa marmaSi<br />

fiqris sarkmelSi Semofofinda...<br />

leqsi avardes zecis TavanSi<br />

gaxurebuli gulis Tonidan!<br />

es cxovreba aseTia!<br />

sikvdils yvelgan yvelasaTvis aqvs faceri<br />

Cagebuli,<br />

yvela, yvela iqiT mivalT - mogebulic, wagebulic!<br />

rom ar eli, es sawuTro fexs zed gulze dagabijebs,<br />

zogjer bevric rom ecado, Tavs mainc ver<br />

gadairCen!<br />

ver gavige, odiTganve zogi mReris, zogi tiris,<br />

rom ggonia sirinozobs, swored maSin moTqvams<br />

stviri!<br />

mxolod tyuilebze aris es qveyana agebuli,<br />

vis sWirdebi, Se sawyalo, Wkviani da gagebuli!<br />

sikvdils yvelgan yvelasaTvis aqvs faceri<br />

morgebuli,<br />

yvela radgan iqiT mivalT, arvin rCeba mogebuli!<br />

* * *<br />

qari wvimis wveTebs irevs,<br />

dro icvleba sruliad...<br />

dasawyisi yovelives<br />

igiv dasasrulia!<br />

gveCqareba, suli migvdis,<br />

dros mivtiriT awyvetils...<br />

yvelaferi is, rac midis,<br />

aris guldasawyveti!<br />

maxsendeba: qoxi islis,<br />

sul vardi da sul ia...<br />

caze mofriale nisli,<br />

iqneb Cveni sulia.<br />

Zlierdeba xmebi afris, -<br />

cas gavcqeri iWviTa:<br />

mogoneba, rogorc Tafli,<br />

wveTavs dReTa fiWidan.<br />

soflis dila<br />

mTa-gors gadevlo Rame bancaliT,<br />

ca kvlav vixile fiqrebmovlili...<br />

gavardisferda dila nacara,<br />

amixasxasa suli moliviT.<br />

frenen wuTebi madliT mmosavi,<br />

mze damitirebs, waval odes me...<br />

dila yvavilobs nuSis rtosaviT<br />

da misvenia mzera kbodeze.<br />

Tamar gabroSvili<br />

*<br />

Citma gubeSi<br />

gamxmari puris natexi Caasvela...<br />

cremliani ca<br />

Seiwyala.<br />

*<br />

arsad Camomsves<br />

dedamiwaze...<br />

netavi Sen, xmelo foTolo,<br />

sadac ginda<br />

daesvenebi.<br />

*<br />

neta vicode<br />

rogor gavufrTxilde sizmars,<br />

sicocxle rom hqvia!<br />

*<br />

wiTelkabiani gogona<br />

mkerdiT miebjina magidas:<br />

mwife vaSlebi<br />

Camoalaga.<br />

*<br />

ubralod,<br />

gadamisamarTebuli baraTiviT<br />

movedi SenTan!<br />

*<br />

fexsacmelebi patronebs gvanan<br />

da Tu ar gvanan Tavidanve,<br />

TandaTan mainc emsgavsebian...<br />

*<br />

oRondac, oRondac,<br />

arafers erqvas seriozuli!<br />

xumroba iqiT ki ara da<br />

aqeT iyos,<br />

Torem saSiSia,<br />

TviT <strong>poezia</strong>c<br />

da poetobac,<br />

seriozuli...<br />

*<br />

es adamiani<br />

aq, am cxovrebaSi<br />

sul ZaRls dasdevs.<br />

neta iq ras izams<br />

*<br />

Soridan momavali<br />

daRlili mgzavri _<br />

azri,<br />

Cemamde movida...<br />

furcelze mivuCine<br />

Tavisi adgili.<br />

Zlivs daisvena...<br />

*<br />

aqedan Sors da umisamarTod<br />

siyvarulis frontze gawveuls,<br />

saswaulia,<br />

aqve mxedavT da<br />

geCvenebiT<br />

mSvidobis mtredad...<br />

*<br />

aq araferi SemiZlia!<br />

esaa cudi!<br />

magram iq,<br />

sadac yvelaferi SemiZlia,<br />

gana riTaa<br />

amaze kargi!<br />

*<br />

saiTac gavixedav,<br />

yvelgan kiTxvis niSania...<br />

ase mgonia<br />

Tavkombalebis zeimze movxvdi.<br />

*<br />

ukve Sens SigniT var<br />

da veRar gxedav.<br />

garedan, dae, sxvebma<br />

gimziron.<br />

*<br />

netavi, kargo,<br />

ijde da dumde...<br />

safiqrali, aba, ra aris...<br />

`is~ naperwkali<br />

gaxteba caSi<br />

da TavisTavad<br />

daigruxunebs...<br />

*<br />

gaielva.<br />

suraTi gadagviRo<br />

angelozma...<br />

sanam iq mivalT,<br />

gaamJRavneben.


6 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi<br />

marTalia, pirvelze damibares<br />

magram Tormetze ukve adgilze viyavi<br />

(yvelaze metad dagvianebas ver vitan,<br />

aRarafers vambob, rodesac vinme malodinebs.<br />

amitom adre mivdivar xolme,<br />

Tanac paxmeliaze mudam gamTeniisas<br />

meRviZeba), eklesiis ezo TiTqmis carieli<br />

iyo, mxolod aqa-iq Tu SeamCnevdi<br />

TavSalwakrul qalebs da Rrmad<br />

Cafiqrebul kacebs. xis skamze Camovjeqi<br />

da saflavebs davuwye Tvaliereba,<br />

Tan sul momaval naTlobaze vfiqrobdi,<br />

ufro swored imaze vfiqrobdi,<br />

rom aucileblad movidoda<br />

qmarTan erTad. laSa dapatiJebda,<br />

klaselebi viyaviT da bavSobis megobrebi.<br />

hoda, vijeqi da vfiqrobdi, ra<br />

meTqva, rodesac movidoda, rogor<br />

Semexeda, fexze damekida Tu piriqiT<br />

momekiTxa da Cavxutebodi.<br />

_ rogor, to! kacma TbilisSi Camogiyvana,<br />

gundSi migiRo da exla magis<br />

konkurentTan midixar, to<br />

momesma uceb. daaxloebiT oc metrSi<br />

ori tipi idga.<br />

_ ra vqna, sandro, SenTvis samasi<br />

lari SeiZleba araferia, magram Cem-<br />

Tvis...<br />

_ fulze ar aris aq, Zmao, _ Tqva<br />

meorem da xelis neli moZraobiT moixsna<br />

Tavidan armanis saTvale. _ aq Zmakacobazea<br />

da kacobaze, biWebs gvtoveb...<br />

aRar momismenia, vicnobdi egeTebs,<br />

namusisa da kacobis maradiul mcvelebs,<br />

sakuTari ZviradRirebul manqanebiTa<br />

da modni SmotkebiT agebul<br />

maRal kvarcxlbekze Semdgarni rom<br />

ukiTxaven sxvebs morals. erTi ingliseli<br />

grafi iyo, saxeli aRar maxsovs,<br />

mgoni lordTa palatis wevri, cxovrebis<br />

bolos sakuTari mdidruli<br />

sasaxlis biblioTekaSi Caiketa yvelafrisagan<br />

daRlili da iqidan<br />

filosofiur werilebs iwereboda, Tu<br />

raoden mavnebelia da rogor ryvnis<br />

inglisis mosaxleobas fuli, kargi cxovreba<br />

da drostareba. TviTon Tbilad<br />

ijda sakuTar did biblioTekaSi,<br />

fexebCafuTnuli, yvelafriT uzrunvelyofili<br />

da sxvebs utrakebda.<br />

maZRarisTvis xom yvelaze advilia,<br />

mSiers ukiTxos morali.<br />

_ rogorc yovelTvis adre da<br />

rogorc yovelTvis paxmeliaze, _<br />

momesma laSas xma.<br />

_ eee, mama, _ da erTmaneTs gadavexvieT.<br />

_ aba, sada gyavs goliaTi _ vki-<br />

Txe.<br />

_ age, ninis moyavs.<br />

_ vaaa, magrad ggavs, _ vTqvi me da<br />

nini gadavkocne, Semdeg patara niku-<br />

Sas davwvdi, mousvenrad rom borgavda<br />

dedis xelebSi da fexze vukbine.<br />

_ bevr xalxs elodebi _ viTom<br />

ise vkiTxe laSas.<br />

_ ara, sul Cvenebi viqnebiT, ika<br />

mova, zaza, sandro, maka, naTliebi gza-<br />

Si arin da kidev isinic unda movidnen,<br />

_ mipasuxa da TvalebSi Semomxeda.<br />

"CaTlaxi, mainc mixvda" gavifiqre<br />

CemTvis da gamecina.<br />

_ ese igi, magari daleva amtydara.<br />

_ aba, rogor! Rvino maqvs, eSmaks<br />

SeSurdeba.<br />

da am dros isic gamoCnda, qmari<br />

ukan moabijebda viRac stiqarosanTan<br />

erTad, TviTon ki win modioda, kargad<br />

ecva, rogorc yovelTvis. Txeli<br />

TeTri kaba, momwvano zeda, grZeli<br />

Savi Tmebi mxrebze da im ubralo momwvano<br />

mZivze ecemoda, yelze rom Semohxveoda.<br />

rig-rigobiT gadagvkocnes<br />

yvela, jer aman, mere qmarma.<br />

_ ah, aba, vnaTlavT vaJkacss _<br />

ikiTxa qmarma.<br />

_ mamao jer ar mosula, imaTac velaparake,<br />

or wuTSi mand varT, ukve<br />

gamovdivarTo. _ Tqva laSam da "novas"<br />

surnelovani xelsaxociT moiwdasasruli.<br />

dasawyisi # 16<br />

2006 wlis 14 ivlisi.<br />

nikuSas<br />

naTloba<br />

lado kilasonia<br />

pianinos zedapirze<br />

amokawruli ambebi<br />

minda Sublze momdgari oflis wveTebi.<br />

_ au, ra cxela, magis deda vatire.<br />

_ maSin cotas gavivli, Torem momkla<br />

am paxmeliam, _ amoviluRluRe<br />

Zlivs-ZliobiT.<br />

_ mec gamogyvebi, _ mxiarulad<br />

miTxra man da xeli gamiyara.<br />

_ or wuTSi movlen da sad midixarT<br />

_ gaukvirda laSas.<br />

_ saidan svaneTisubnidan cotas<br />

gavivliT da movalT, _ vupasuxe da<br />

daviZariT.<br />

quCaSi gavediT. is Cumad momyveboda,<br />

mousvenar mwvane Tvalebs aqeTiqeT<br />

aTamaSebda da yvelafers akvirdeboda,<br />

TiTqos pirvelad mivdiodiT<br />

ase. gverdze viRaca, Zalian maRal quslebze<br />

Semdgarma saqmianma qalma<br />

Cagviqrola, ratomRac warmovidgine,<br />

rom asfalti viyavi, is asfalti,<br />

romelsac ase umowyalod aWerda mze<br />

da vigrZeni, rogori baka-bukic gahqondaT<br />

Cems Sublze im maRal quslebs.<br />

Tavi amtkivda.<br />

_ ra kargia, rom quslianebze ar<br />

dgaxar, _ vuTxari da mis TeTr espadrilebs<br />

davxede.<br />

_ raa _ mkiTxa dabneulma.<br />

_ araferi.<br />

_ ai, eg mikvirda xolme sul, wamoisrodi<br />

raRacas, veravin migixvdeboda<br />

da mere es `araferi". _ miTxra da<br />

odnav momado Tavi mxarze. _ ici, me<br />

da gio zafxulSi albaT TurqeTSi wavalT<br />

dasasveneblad, iafiao amboben.<br />

aRar vusmendi, ubralod win<br />

viyurebodi da mivabijebdi. ramdeni<br />

xania, aRar Semxebia, gadakocniTac ise<br />

mkocnida, TiTqos valis moxdis mizniT,<br />

axla ki Tavi Semaxo, odnav, sul<br />

erTi wamiT da yvelaferi gamaxsenda.<br />

klasi, Sataloebi, nariyala, botanikuri<br />

baRi da is Rame, rodesac pirvelad<br />

vakoceT erTmaneTs.<br />

nuTu ar axsovs daaviwyda ara,<br />

egeTi rameebi ar aviwydebaT. ubralod<br />

ityueba, viTom... me xom vici,<br />

rogori matyuaracaa, sul raRac eqvs<br />

TveSi gaTxovda gioze, axla ki odnav<br />

SesamCnevad Semaxo Tavi mxarze da<br />

iciT ra aris yvelaze cudi mTeli<br />

eqvsi Tve mxolod amaze vocnebobdi.<br />

is kidev agrZelebda da agrZelebda,<br />

ro gavTxovdi maSin gviWirdao,<br />

axla ara gviSavso, gios kargi xelfasi<br />

aqvs da mec vTargmni raRaceebso,<br />

aqedan kidev gios mamis biznesma gaSala<br />

wels frTebio, hoda, gvinda kargad<br />

davisvenoT, Taflobis Tve isedac<br />

ara gvqonia da amitom TurqeTio, Sen<br />

ar ici ramdeni xani vemzadebodi amisaTviso<br />

da egeTi raRaceebi.<br />

me mindoda meTqva, rom iseve<br />

rogorc gio, gios mamac da misi uecrad<br />

dafrTianebuli biznesi sul<br />

fexze mekida, fexze mekida maTi viTomda<br />

Semdgari bedniereba da ar Semdgari<br />

Taflobis Tve, TurqeTic,<br />

amerikac, evropac da erTaderTi<br />

25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

razec axla vocnebobdi, siCume iyo,<br />

ubralod mindoda mevlo, xalxis saxeebs<br />

davkvirvebodi, megrZno misi sxeulis<br />

Sexeba da kidev erTxel damenaxa<br />

axlodan is gemrieli naoWi, mixvramoxvris<br />

dros rom gaielvebda mis<br />

TeZoze, rogorc zRvis zedapirze wamiT<br />

gamoCenili delfinis zurgi.<br />

telefonze damirekes. laSa iyo,<br />

mamao movidao da Cvenc ukan wavediT.<br />

yvelaferi mzad dagvxvda, nikuSa ukve<br />

gaeSiSvlebinaT da axla ase titlikana<br />

isroda aqeT-iqeT Tavis buTquna<br />

fexebs. qalebs TavSlebi gadaekraT da<br />

fotoaparatebi Tu video kamerebi<br />

moemarjvebinaT. kacebi, Rirseuli da<br />

Tavmdabali saxeebiT Sehyurebdnen<br />

xatebs, SuaSi ki oqrosfer embazTan<br />

mamao fusfusebda. axalgazrda kaci<br />

iyo, beWganieri, Savi wveriT, grZeli<br />

Savi TmiT, mxrebamde rom swvdeboda da<br />

naRverdaliviT anTebuli Savi<br />

TvalebiT, xSiri, dabla daxrili warbebs<br />

qvemodan rom anaTebdnen da adgilze<br />

gaSeSebdnen. tyviis ramdenime<br />

acma, mauzeri, karabini da qamarSi<br />

garWobili xanjaliRa aklda, Torem<br />

yaCaRi gegoneboda, Tanac ai, iseTi,<br />

SiSis zars rom scemen are-mares.<br />

_ braziania _ vkiTxe laSas.<br />

_ ho, magari ficxia da Tan mkacri.<br />

_ naTliebo, moiwieT. _ Tqva mamaom,<br />

wigni gadaSala da kiTxva daiwyo.<br />

cota xani kedels miyrdnobili<br />

videqi da vuyurebdi, ufro swored<br />

vusmendi. mis mier naTqvami sityvebi,<br />

amosrolili bgerebi mTel sivrces<br />

avsebdnen, rogorc saxlis SuSabandSi<br />

SemTxveviT Semofrenili mtredebi da<br />

raRac areul dareuli TanamimdevrobiT<br />

brundebodnen ukan, magram Semdeg<br />

Cemi yuradReba orma patara eSmakunam<br />

miipyro, uecrad xalisiani SeZaxilebiT<br />

rom Semogorda eklesiaSi.<br />

erTi eqvsi wlis iqneboda, meore ufro<br />

didi. qerebi iyvnen, Camrgvalebulebi<br />

da mousvenrebi. ukan kidev aSkarad<br />

qancgawyvetili mama moyvebodaT, radgan<br />

skamis danaxvisTanave Camojdoma<br />

arCia da Svilebi nebaze miuSva. maTac<br />

qariSxaliviT gadauares eklesias,<br />

sul aqeT-iqeT darbodnen, daxtodnen,<br />

goWebiviT Wyiodnen da Tan yvelafers<br />

xelebs ufaTurebdnen, freskebs,<br />

xatebs, xalxs, viRacas sanTeli daagdebines,<br />

viRacas anaforaze daqaCes.<br />

bolos, Cems axlos wminda giorgis xat-<br />

Tan gaCerdnen da ufrosma umcross<br />

uTxra:<br />

_ naxe, es yvelaze magaria!<br />

_ ra ici _ gaukvirda pataras.<br />

_ naxe, ra magari cxeni yavs da ramxela<br />

Subi ukavia! _ ar daibna ufrosi.<br />

_ eg wminda giorgia, magan ici ramxela<br />

gveleSapi mokla! _ auxsna iqve<br />

mdgomma viRaca axalgazrda stiqarosanma<br />

da Semdeg mTel eklesiaze aniSna.<br />

_ ai, am saxlze ufro didi iyo da<br />

Zalian boroti, piridan sul cecxlebs<br />

afrqvevda da yvelas aSinebda.<br />

gveleSapis xsenebaze patarebs<br />

Tvalebi aenToT.<br />

_ marTla egeTi didi da boroti<br />

iyo da es mainc moeria _ veRar moiTmina<br />

pataram.<br />

_ ho, moeria, Subi Caartya da mokla.<br />

Tan ici ramdenjer awames Tavis<br />

megobrebs miemxro da mefem awama, magram<br />

veraferi uqna, cxel wyalSiac<br />

Caagdo da mainc gadarCa, _ auxsna<br />

stiqarosanma.<br />

_ magari kunTebi qonda _ ikiTxa<br />

ufrosma.<br />

magram am dros viRac mRvdeli<br />

gamoCnda, stiqarosani sadRac gauSva<br />

da bavSvebs TviTon dauwyo laparaki.<br />

_ bavSvebo, es wminda giorgia, mxedarTmTavari,<br />

vinc qristianobas, mar-<br />

Tmadideblobas da saerTod mama RmerTs<br />

Seswira sakuTari sicocxle, ma-<br />

Sin Cveni sarwmunoeba saSinlad idevneboda...<br />

_ spaidermens moereoda _ hkiTxa<br />

uecrad umcrosma. me Tavi veRar Sevikave<br />

da avxarxardi.<br />

mRvdeli aSkarad daibna, magram<br />

mere goneba moikriba da rac SeiZleba<br />

rbilad dauwyo patarebs axsna.<br />

_ ara Svilo, ase laparaki ar Sei-<br />

Zleba... _ wamoiwyo mRvdelma, magram<br />

uecrad umcrosma eSmakma, ufross kai<br />

gvarianad wamoartya TavSi, Semdeg<br />

mRvdlis zurgs amoefara, anaforas<br />

CasWida xeli da axla iqidan dauwyo<br />

gamojavreba. arc ufrosi dabneula,<br />

xelad dasWyivla sabrZolo yiJina,<br />

umcross eca da orTavem gaognebuli<br />

mRvdlis irgvliv iwyes sirbili.<br />

_ waiyvane ra, Zmaojan, xom xedav<br />

Saria, _ sTxova mRvdelma isev im skamze<br />

uZravad mjdom mamas da me gareT<br />

gavedi.<br />

cota xanSi eSmakebic gamoCndnen,<br />

Zveleburad mxiarulebi da mousvenrebi,<br />

axla zooparkisaken miaTrevdnen<br />

mamas da vin icis reebs daatrialebdnen<br />

iq.<br />

`patarebi yvelani kargebi varT,<br />

mere gverxeva", gavifiqre da ratom-<br />

Rac is Rame gamaxsenda, rodesac Cemi<br />

bavSobis Zmakacis deda vnaxe, sadguris<br />

erT-erT WuWyian, TiTqosda miyruebul,<br />

magram mainc Zalian kargad ganaTebul<br />

quCaze, romelzedac yvelaferi<br />

naTlad Canda, viRac ori tipi<br />

rom eCaliCeboda, ocdaaT larze meti<br />

ara gvaqvs da wamodio. vnaxe da Cavuare,<br />

ise, TiTqos saerTod ar vicnobdi.<br />

ara da is Cemi Zmakacis deda iyo,<br />

Zmakacisa, romelic bavSobaSi, vin<br />

icis, ramdenjer ZaliT mimiyvania saxlSi<br />

mTvrali. maSin yvelas, im biWebs,<br />

romlebic TiTqosda vZmakacobdiT da<br />

gveCveneboda rom ganuyrelni viyaviT<br />

da rom droc fexebs ver mogvWamda,<br />

yvela imaTgans, ramdenime welSi<br />

loTebis samkurnalo franguli abebis<br />

gamo lamis rom davxoceT erTmane-<br />

Ti, gvikvirda, ratom ar uyvarda am<br />

Cven Zmakacs saxlSi misvla, ratom arasodes<br />

aravin ahyavda TavisTan da ratom<br />

arCevda Ramis gasaTevad sxvis saxlebs,<br />

ucxo sadarbazoebs Tu Cabnelebul<br />

baRebs.<br />

pasuxi ki iyo Zalian mokle, im biWs<br />

deda hyavda bozi, romelsac saxlSi<br />

moewyo bordeli, iq acxovrebda<br />

daqalebs, klientebsac iq Rebulobda<br />

da es ambavi mTelma ubanma icoda. am<br />

Cven Zmakacs ki rCeboda erTi calke<br />

mdgomi da yvelaze maRla (im saxlSi<br />

loginebi erTmaneTze idga da koSkis<br />

magvar raRaceebs qmnida, namyofi var<br />

da vici), lamis Wers miWedebuli xis<br />

logini, "sauna", rogorc bebero eZaxda<br />

xumrobiT, da romelTanac misaRwevad<br />

xis kibeebi unda agevlo zed saxlis<br />

kedelzeve rom iyo mikruli.<br />

hoda, im Rames, im ganaTebul, WuWyian<br />

quCaze, romelzedac yvelaferi<br />

ase kargad Canda, kidev erTxel vnaxe<br />

is qali, biWic gamaxsenda, romlis bav-<br />

Sobis Zmakacic viyavi TiTqos, saku-<br />

Tari Tavic da lamis iqve ameria guli.<br />

TxuTmeti wlisebi viqnebodiT,


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

dedamisma viRac tipi, tlevizoris<br />

gamkeTebeli, mZimed rom daWra daniT<br />

da daiWires, rogorc wlebis mere<br />

gairkva is kaci am Cvenma Zmakacma<br />

daWra, radgan dedamiss daartya, iman<br />

kidev sakuTar Tavze aiRo. ambavi male<br />

Caifarcxa, kaci gadarCa, ar iCivla da<br />

yvelaferi mogvarda.<br />

magram erT saRamos, rodesac biWebi<br />

bazarSi moparuli xis yuTebisagan<br />

danTebul kocons vusxediT da raRaceebs<br />

vRadaobdiT, me sakuTari enamoswrebulobiT<br />

mominda gamariaJeba,<br />

uceb Sevxede am Cems Zmakacs da vuTxari:<br />

_ ise, televizori saxlSi ara gaqvs<br />

da televizoris gamkeTebels SenTan<br />

ra undoda<br />

irgvliv jer siCume Camovarda,<br />

mere xarxari atyda. is kidev adga da<br />

wavida.<br />

me iseve rogorc yvela siri, mxolod<br />

wlebis mere mivxvdi yvelafers,<br />

ukve rodesac am Cveni Zmakacis saxelic<br />

ki gadagvaviwyda, iman kaci mokla,<br />

cixeSi Cajda da albaT ase daemala<br />

warsuls iq, sadac is verasodes miagnebda,<br />

radgan kargad icoda, rom Ti-<br />

Toeul CvenTagans ise uyvarda saku-<br />

Tari Tavi, rom yvelafers ikadrebda,<br />

raTa ar moxvedriliyo iq, sadac aseT<br />

rameebze arasodes xumroben.<br />

ho, yvelafers mivxvdi, yvelaze mZime<br />

da saimedod dacul skivrSi Cavagde<br />

da yvelaze Sor, Cabnelebul<br />

Taroze Semovde, saidanac, Cemi azriT<br />

is verasodes amoZvreboda. is ki amoZvra,<br />

gveliviT amosrialda mogonebebis<br />

jurRmulidan. pirvelad maSin,<br />

rodesac samSobiaroSi amayad mdgom<br />

saZmakacos pirvel "mamas" telefonze<br />

daurekes da daviwyebulma, TumcaRa,<br />

ase nacnobma xmam marTla guliT miuloca<br />

"SenaZeni" da meored swored im<br />

dRes, im quCaze, sadac me kidev erTxel<br />

movkari Tvali im qals da uecrad<br />

naTlad davinaxe is Rame, moparuli<br />

yuTebisagan danTebuli koconi, sicilisagan<br />

wamowiTlebuli saxeebi da<br />

im CayviTlebuli, alag-alag amomwvari<br />

tyaviskurtkiani biWis silueti,<br />

TavCaRunuli rom midioda saxlisaken,<br />

samudamod mowamluli, mxolod<br />

imitom, rom misma nabozarma Zmakacma<br />

mSvenivrad icoda misi xasiaTi da icoda,<br />

rom is arafers etyoda.<br />

_ aba, kide erTi qristiani Seemata<br />

saqarTvelos! _ momesma gios SeZaxili,<br />

Tavi avwie da Cvenebi davinaxe pirjvris<br />

weriT rom gamodiodnen eklesiidan.<br />

_ exla yvelani manqanebSi da Cem-<br />

Tan, _ Tqva laSam.<br />

daviZariT.<br />

_ raRac patara saqme maqvs, aqve<br />

Sevivli ZmakacTan da amoval, wadiT.<br />

taqsis fuli midevs, _ vuTxari laSas.<br />

_ oRond ueWveli amodi!<br />

_ amoval! _ vTqvi da eklesiis<br />

ezodan gavedi. isini manqanebSi Casxdnen<br />

da wavidnen, me ki fexiT daveSvi.<br />

miyvars egre siaruli. davxri Cems<br />

gasiebul gogras da qvemodan TiTqos<br />

sxvisi TvaliT vaTvaliereb yvelafers.<br />

ar vici, ratom, magram swored<br />

am dros warmovidgen xolme, rom erTi<br />

galoTebuli, yvelasagan miviwyebuli<br />

da cxovrebaareuli tipi var, mxolod<br />

Zveli wignebi, aryis carieli boTlebi<br />

da mtvriani, vin icis ramdeni wlis<br />

gadauSleli fotoalbomebis grova<br />

rom elodeba dacarielebul da<br />

gaucxovebul saxlSi, romlidanac<br />

mogonebebic ki gaparulan. tipi,<br />

romelsac odesRac, Zalian Zalian didi<br />

xnis win, oriode striqoni dauj-<br />

Rabnia, an Tundac meti, ho, bevrad meti<br />

da cotaTi popularulic yofila.<br />

axla kidev sakuTari, ar Semdgari, da<br />

ra Tqma unda, saTanadod ver dafasebuli<br />

da argagebuli niWierebis nangrevebs<br />

qveS moyolili rom iWyiteba.<br />

mware ara, ubralod, Cveulebrivi<br />

realobidan, aTvalierebs sakuTar<br />

qalaqs, romelSiac daibada, icxovra,<br />

Tavis riJa qoCorSi WaRara zolebi<br />

Seepara da romelic mainc bolomde<br />

ucxo darCa misTvis. fiqriT ki warsulis,<br />

obobis qseliT dafarul, yvelasagan<br />

miviwyebul labirinTebSi daborialobs<br />

da cdilobs gaixsenos, moZebnos<br />

an SemTxveviT mainc dabrundes im<br />

gzajvaredinze, sadac, odesRac, Tvi-<br />

Ton ki ara, viRaca sxvam gadaaxvevina<br />

arasworad, cxovreba daungria da<br />

marto datova, sruliad marto.<br />

Tu vinme gogos SeveCexebi, aucileblad<br />

gavCerdebi, ramodenime nabijs<br />

gadavdgam gverdze, an ukan, da ase,<br />

Tavdaxrili davelodebi, sanam ar<br />

gaivlis, gzas vuTmob, Cemi WkuiT, zustad<br />

ise, rogorc ukve galoTebulma<br />

da ori iafasiani Rvinis boTliT iRliebSi<br />

amodebulma avTo varazma wlebis<br />

win dauTmo gza dedaCems.<br />

mokled loTi var, magram iseTi<br />

loTi, romelsac jer kidev SerCenia<br />

lamazi suraTebis danaxvis unari, suraTebisa,<br />

romlebic TavisTvis Cumad<br />

mimalulan am dangreul da mere xelaxla<br />

Wyetel-Wyetela ferebad SeRebil<br />

qalaqSi.<br />

hoda, TavdaRmarTSi movdiodi da<br />

iqaurobas vaTvalierebdi, rodesac<br />

ezo davinaxe, TiTqos araferi iseTi,<br />

magram me xom is loTi viyavi, jer kidev<br />

rom SeuZlia raRac-raRaceebis<br />

danaxva da davinaxe _ Zveli, odesRac<br />

wiTeli aguriT naSeni, arc Tu ise ma-<br />

Rali da wlebisagan CaSavebuli Robe,<br />

kedeli, galavani, rac gindaT is daarqviT,<br />

alag-alag CamoSlili, damtvreuli,<br />

Savi sanaxevrod Jangisagan SeWmuli<br />

da RrWiala WiSkari, xis, moxucis<br />

kbilebiviT moryeuli, nacrisferi<br />

saxli, WraWuna, aivani, rkinis ubralo,<br />

xveuli kibe, brinjaosferi rom gadahkravda<br />

mzis sxivebiT ganaTebuls da<br />

xasxasa mwvane moli, romlis Suagul-<br />

Si, msxvili vazis Ziri aziduliyo maRla<br />

da rogorc kaaa ise Semoxveoda aivans.<br />

ramdenime wuTi videqi da gaognebuli<br />

Sevyurebi am ezos, romelic<br />

arasodes menaxa aqamde, bolos veRar<br />

moviTmine, gzaze gadavedi, WiSkars mivuaxlovdi,<br />

gamovaRe da Sevedi. kibeze,<br />

Cemgan zurgSeqceviT, viRac tipi ijda<br />

(garedan ver davinaxe, radgan aguris<br />

kedeli efareboda) "marSrutkis Sofris<br />

sindromiT", anu banjgvliani<br />

trakis Rari rom uCanT CaCaCuli jinsebidan<br />

_ ijda da eweoda, meti araferi.<br />

xmaurze Tavi moabruna, daminaxa<br />

da cota gaocebuli, magram sruliad<br />

normaluri xmiT mkiTxa:<br />

_ gismenT, ra gnebavT<br />

me araferi mipasuxia, Sevtrialdi,<br />

gareT gavedi da Cqari nabijiT daveSvi<br />

daRmarTze, ise, rom ukan aRar gamixedia<br />

da arc aravisaTvis damiTmia<br />

gza, pirdapir saxlisaken wavedi, la-<br />

SasTan asvlas xom isedac ar vapirebdi.<br />

2000 wlis 15 ianvari.<br />

gia<br />

"gza nafiqri nabijiT miqroda,<br />

icvlida ritms" wamoiwyo Cemma telefonma<br />

niaz diasamiZis<br />

xmiT, mec azrze movedi,<br />

aqeT-iqeT gavaqnie uZilobisagan<br />

gasiebuli<br />

Tavi, Rrmad Cavisunqe<br />

oTaxSi dagubebuli<br />

haeri, furclebis<br />

uzarmazari grovis qvemodan<br />

amovyvinTe da<br />

mocimcime ekrans mivaSterdi.<br />

"bairama” ewera laTinurad,<br />

aviRe.<br />

_ ras Svebi, Se Cema<br />

_ yurSi mxiaruli xmiT<br />

naTqvami sityvebi Semepara<br />

da sasiamovnod momiRitina.<br />

_ arafers, vswavlob,<br />

zeg gamocda maqvs<br />

da...<br />

_ rogorc yovel-<br />

Tvis, _ ar macala xmam.<br />

literaturuli gazeTi<br />

<strong>proza</strong><br />

7<br />

_ kakim dareka, werovanSi baiTis remonti<br />

davamTavre da davasveloTo, me<br />

da bufona qvemoT varT, quCaze, Camo,<br />

exla alioSa mova, kakis mama da manqaniT<br />

gavgazoT.<br />

_ zeg gamocda rom maqvs _ dalevis<br />

xsenebaze, yeli gamiSra, tanSi<br />

siTbo CameRvara.<br />

_ erTi kviraa tvins asxam mag furclebze<br />

da Tu aqamde ver iswavle, ma-<br />

Sin waqceulxar da eg ari.<br />

_ kargi, xuT wuTSi dabla viqnebi.<br />

vuTxari, gavuTiSe, botasebi amovicvi,<br />

mxrebze kurtka movigde da<br />

kibeze daveSvi. bairama da bufona mar-<br />

Tlac quCaSi idgnen, Cems danaxvaze<br />

erTmaneTs gadaulaparakes raRaca,<br />

gaicines, rogorc yovelTvis karg xasiaTze<br />

arian, arc gamocda aqvT zeg<br />

Casabarebeli da arc koloqviumi dasaweri.<br />

_ mokled, Sen da Seni wignebi, _<br />

miTxra mxiarulad bairamam. _ ro<br />

daamTavreb, barem pirdapir pensiaze<br />

gadi, kak ras dro iqneba.<br />

_ xo, dro iqneba, _ daeTanxma bufona.<br />

is xom yvelaferze eTanxmeba, bairamam<br />

rom Tqvas, saqarTvelo xval gabrwyindebao,<br />

magasac daeTanxmeba.<br />

_ male mova alioSa _ vikiTxe da<br />

signalic gaisma.<br />

Cvens win daburuli mersedesi gaCerda<br />

da Savi, tyavis salonis siRrmidan,<br />

miviwyebuli mevalesaviT moulodnelad<br />

gamoCenilma, karga mozrdilma<br />

Tavma, aqa-iq oflis wveTebi rom<br />

amSvenebda _ omaxianad SemogvZaxa.<br />

_ ha! birJas amagrebT, ara<br />

Cven erTmaneTs gadavxedeT, raRa<br />

birJa, risRa gamagreba, simelote suecis<br />

arxiviT Segvparvia TmebSi.<br />

_ kaki ar modis _ kiTxa bairamam<br />

da karebi gamoaRo.<br />

_ ara, kaki ukve iq aris, gelodebaT,<br />

CajeqiT, _ gviTxra alioSam.<br />

daviZariT.<br />

gzaSi alioSa bevr rames gviyveboda<br />

_ magari gamovida saxlio, sufTa<br />

saqeifoo, pirvel sarTulze buxari<br />

da "kreslo-kaCalkebio", meoreze wignebi<br />

da xaliCebio, mesameze kidev veranda<br />

da biliardio, xedia glijavs,<br />

magram haeria, sunTqviT ver gaZRebio.<br />

mere uceb mogvibrunda da xmamaRla,<br />

ai, ro giwveven egeTi toniT gvkiTxa:<br />

aba, romlebi xarT magari biWebi, luds<br />

romlebi dalevTo.<br />

_ samive, _ upasuxa aSkarad nasiamovnebma<br />

Bufonaa-m. Bufona xuT litras<br />

svams, bairamac, me susti var, samze merxeva.<br />

_ hoda, Zalian kargi _ Tqva alioSam,<br />

raRac supermarketis win daamuxruWa,<br />

gadavida da erTi orlitriani<br />

nataxtari gamoacuncula.<br />

_ es ra, Radaobs _ gaukvirda<br />

Bufona-s.<br />

_ Seni ar vici, Zmao, magram me ege-<br />

Ti xumrobebi ar gamdis _ Tqva bairamam<br />

da yvelas gagvecina.<br />

_ esec ase, ludic gvaqvs, _ am sityvebiT<br />

alioSam plastmasis boTli<br />

mogvawoda, manqanaSi Cajda da mivxvdiT,<br />

rom ar Radaobda, piriqiT sruliad<br />

seriozulad iyo ganwyobili.<br />

avediT. saxli marTla magari gamodga,<br />

cota miyruebuli, TavisTvis<br />

mdgomi da xeebSi Cafluli, maRlidan,<br />

baybay deviviT rom gadmohyurebda<br />

are-mares.<br />

kaki mayalTan trialebda, mwvadis<br />

samzadisSi iyo, gauxarda Cveni danaxva.<br />

_ oRond cota macaleT, cecxls<br />

davanTeb da mogxedavT, manamde saxli<br />

daaTvaliereT, SONY-c maqvs, televizoric<br />

da 2000-is fexburTic.<br />

am ambavma, ludis kraxis Semdeg,<br />

cota gagvaxalisa da saxlisaken gavemarTeT.<br />

buxris win didi da fumfula<br />

taxti idga, zed orni isxdnen, alioSa<br />

da viRac ucnobi, Cvens danaxvaze wamodgnen.<br />

_ gaicani, eseni kakis Zmakacebi<br />

arian, _ uTxra alioSam.<br />

_ gia, _ gagviRima kacma da saTi-<br />

Taod CamogvarTva xeli.<br />

maRali iyo, gamxdari da odnav Semelotebuli,<br />

xma hqonda rbili da sasiamovno.<br />

_ au, naxe, fexze ra xanjlebi acvia,<br />

_ CamCurCula bairamam, rodesac kacma<br />

zurgi Segvaqcia da mis ugrZes<br />

wvetian fexsacmelebze maniSna.<br />

_ TiTSi ro Cairtya, sisxlis analizs<br />

aiReb, _ ayva bufona.<br />

raze unda ilaparakon kacebma<br />

politikaze, sportze da qalebze da<br />

radgan pirvelsa da mesameSi Cven didi<br />

gamocdileba ar mogvepoveboda, meoreze,<br />

kerZod ki fexburTze SevCerdiT.<br />

_ me bavSobidan liverpuls vbale-<br />

SCikobdi, _ Tqva alioSam.<br />

_ me kidev inters da dRemde<br />

vbaleSCikob, _ CaerTo bufona.<br />

_ da Tqven _ vkiTxe zrdilobis<br />

gamo gias.<br />

_ mee me, barselonas, reals, liverpuls,<br />

manCesters, baierns da arsenals,<br />

_ gvipasuxa man.<br />

_ aba, meti vin darCa _ gaukvirda<br />

bufona-s.<br />

gias gaeRima.<br />

am dros bairamam televizori Car-<br />

To, kompiuteri SeuerTa da ekranze<br />

KONAMI-s 2000 wlis safexburTo versiis<br />

roliki datrialda.<br />

_ fexburTis TamaSs apirebT _<br />

ikiTxa giam.<br />

_ Senc TamaSob _ kiTxvaze kiTxviT<br />

upasuxa bufona-m, romelic yvelaze<br />

naklebad taqtiania CvenSi.<br />

_ cotas, magram... _ daiwyo giam.<br />

_ romeli gundic ginda aiRe, Zmao<br />

da modi, me interi viqnebi, Tu ginda<br />

vabSe erTs foras mogcem, _ gaawyvetina<br />

bufona-m.<br />

gias isev gaeRima.<br />

mombezrda maTi smena, Tanac fexburTis<br />

TamaSi ubanSi ar miyvars da<br />

axla kidev misi virtualuri versiaRa<br />

maklda. amitom gareT, mayalTan gavedi,<br />

sadac kaki trialebda.<br />

_ vin aris is kaci _ vkiTxe.<br />

_ vin kaci<br />

_ ai is, alioSas Zmakaci<br />

_ eg kanonieri qurdia, gia anCaba-<br />

Ze, metsaxelad ZiaZia, sul raRac ori<br />

Tvea rac gamovida krestebidan. ra ari<br />

ro _ mkiTxa da Semomxeda.<br />

_ araferi, ubralod damainteresa,<br />

_ vupasuxe, isev saxlSi Sevbrundi<br />

da yvelaferi Cumad movuyevi bairamas,<br />

iman bufona-s gadauCurCula raRac,<br />

mere<br />

orivem gias gadaxeda, irgvliv uxerxuli<br />

siCume Camovarda.<br />

_ ha, viTamaSoT _ Tqva bolos<br />

bairamam.<br />

_ joistiks xom ar inebebdiT _<br />

hkiTxa bufona-m gias, me Tavi veRar Sevikave<br />

da isev gareT gavedi.<br />

erT saaTSi kakim mwvadi Semoarbenina,<br />

Cvenc sufras mivusxediT da SevubereT,<br />

Tamada gia iyo. Tavidan cota<br />

daZabulebi viyaviT, magram TandaTan,<br />

calke "ZiaZias" mxiarulma istoriebma<br />

da calke yelSi gadaSvebulma Rvindasasruli<br />

me-10 gverdze


8 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

dasawyisi # 9-16<br />

gvazdikebi<br />

veRar movrCi da veRar movrCi da<br />

mgonia verc movrCebi ise gavagZele,<br />

mixeilas wverulvaSi amoua da kide ver<br />

movrCebi CurTes colis ambavs.<br />

me kide momewyina amis moyola, xo<br />

ici ro gabezrdebi ra, mara imdeni ambavi<br />

gamovida Sig Careuli ro mere imeebze<br />

gadavdivar da imeebidan zogierTebis<br />

moyola ki mevaseba, im pontSi<br />

ro marTla kai ambavia da exla me kide<br />

imis nervebi ara maq ro maindamainc<br />

raRaca warmovidgino da gindaTuara<br />

imeebis moyolas mivyve da mivyve.<br />

leqtori ki ara var. ar Semilia<br />

leqtoriviT, prosto razec wamiRo<br />

imeebs mivedmovede. slehka egec, im<br />

pontSi ro Tan kide exla axali wlebi<br />

modis da me kide axali wlebis sunebi<br />

magra ar mevaseba. mabrazebs ra.<br />

erTxel bazarSi vafSe cudaT gavxdi,<br />

moviwamle ra. imenna yurebiT moviwamle<br />

goWebi ro alagia bevri. imis<br />

mere vafSe ar vyofilvar bazarSi.<br />

karoCe, es axali wlebi ro modis, imas-<br />

Tan erTaT es xorcis sunebi ro modis,<br />

vafSe vibridebi da natukas veunebi,<br />

goWi xo unda iyido, sadacas ginda iq<br />

Sewvi, age, midi, zemoT purebs ro viReb<br />

xolme, da ToneSi Seawvevie da moitane<br />

ise, ro gamzadebuli. aq magisi sunebi<br />

vafSe gamagiJebs da meramdene weliwadia<br />

egre Sveba, imito ro mec meramdene<br />

weliwadia egre var axal wlebze da<br />

vafSe xorcs vera vWam, ai vafSe isec<br />

ro giTxra, exla, ro mevaseba, ar mevaseba,<br />

mara SevWam mament sufraze da<br />

raRaca, Tore saxSi vafSe ar mevaseba<br />

da suni xo vafSe vibridebi. yasbebi ro<br />

arian sastavi, Semoxveulebi ro aq<br />

TeTri xalaTebi xirurgebiviT.<br />

wyneTelebi arian bevri yasbebi. mexorce<br />

ra,mexorces eZaxian. ro kiTxav<br />

amboben, xorcebSi var dezertirebSio.<br />

vafSe damaviwyda ro dezertirebi<br />

aRar ari. aba sad arian xorcebSi ro<br />

arian. exla prosto ifiqre, Jurnals<br />

ki ara, mTel stambas daviWer xelSi da<br />

imas vsunav, egeT xorcebSi da ver miSvelis.<br />

prosto ikaife ro kaci roa<br />

xorcebSi. aqeT iqiT ro xorcebi kidia<br />

da awyvia. karoCe me egeTi aSuSenia maq<br />

ro, moklulebia egeni.<br />

karoCe, magas vambobdi, ro ara maq<br />

magis nervebi, imito ro vici exla axali<br />

wlebi ro modis, xorcebi daiyreba.<br />

ro ukvirdebi, ninikasac ar evaseba<br />

xorcebi, mara natukam miTxra, ar<br />

gaumaxvilo yuradRebao da mec ar<br />

umaxvilef. saxSi ro xorcoba daiwyos,<br />

me mTeli dRe saTamaSoSi xo ar<br />

viqnebi. im saTmaSoSic sunebis ambavi xo<br />

naTqvami maq.<br />

karoCe, movyvebi exla. dilaze avdeqiT.<br />

avdeqiT ra, es CurTe wamoxta<br />

adre paxmeliis pontSi, mara xo azze<br />

xar, saqme ro gaq da paxmeliaze gamosvla<br />

ro ar ginda. ar ari magis dilixori.<br />

xoda, eseni kide, es kai xalxi samsaxurSi<br />

midian. Zlivas ar davaTvaliere,<br />

dRis sinaTleze Rame xo ici,<br />

mainc sxva ari, Suqic ro anTebuli<br />

gqondes, mainc nitoa, dRisiT kide sxvanairia.<br />

magra mevaseba is biWi da<br />

gogo exlac. exla didi Svili eyolebaT,<br />

iasnia, vabSe Tu ar gaSorden, iq<br />

xo iolas Sordebian. me egeTi azri maq,<br />

ro ar gaSordeboden.<br />

rogorsac iyo, karoCe, eseni samsaxurSi<br />

midian da CanTa aq datoveTo<br />

da meTqi, biWo, CurTe, Toxlebi rame<br />

gaq kide CanTaSi karoCe tyemlebi<br />

maqo, CurCxelebi maqo da kide qonia<br />

WaWebi Camaluli. meTqi, davai exla eseni<br />

yvelaferi amaT daude, amxela pativi<br />

gvces da kaneSnao, mec magas<br />

vfiqrobdio. CurTe egeTi klienti ar<br />

ari, ro CurCxelebi Camalos Skafis<br />

ukan, prosto, ro Sevxede egeTebze<br />

fiqris Tavi ar qonda da imito gavaxsene,<br />

xoda CqaraT amoalaga da gavitaneT,<br />

meTqi, eta vam, veunebi da vafSe<br />

WaWis meti arc icoden ra ra iyo, tyemali<br />

ra ician da CurCxela xo vabSe,<br />

aka morCilaZe<br />

legendaruli qemeras piradi<br />

da sazogadoebrivi cxovreba<br />

sanTlebi egonaT. meTqi, egrea, ai auxseni<br />

ese ese unda Wamo, es saWmelis<br />

gverZe unda daasxa, cota ZnelaT gadmodis<br />

boTlidan, mara daeCvevi da madlobebi<br />

da rame, da CanTa aq datove-<br />

To, CanTebio. xo mainc SemoivliT, ise<br />

ar waxvideTo.<br />

meTqi, xaraSo. telefoni ki ar qondaT<br />

saxSi, maSin sad iyo egre telefonebi.<br />

xoda meTqi, aba rasa vSvebiT, CurTe<br />

da rasa rasao, sidora unda vnaxoTo.<br />

gamoveliT, yinvaa, sidora kide sad<br />

unda vnaxoT me ar vici. CurTem icis,<br />

me egre mgonia da meTqi, aba sad wavideT,<br />

maita taqsi gavaCeroT, gaviyinebiT.<br />

vagzalze unda wavideT iseveo, vagzalze<br />

mova sidora, moayenebs manqanaso<br />

da vsioo, mere mivxedavT saqmeebso.<br />

meTqi, biWo, es erTi dRe maq xo ici,<br />

xvale rogorRacas lvovSi unda mivide<br />

TviTfrinavis afrenamde.<br />

kio to, jer vnaxoTo.<br />

wavediT iseve im vagzalSi.<br />

davdivarT, ar ari sidora. meTqi,<br />

biWo rame sxva vagzali xo ar giTxra<br />

da sxva vagzali ar ari, TbilisSi er-<br />

Tia vagzalio da aq ramdeni unda iyoso.<br />

vagzalia ra, Cai ari gaTlili<br />

WiqebiT da viRaca roJebi qveidan<br />

aZroben arays. vagzalia ra. ucbaT am<br />

vagzals ro uyuref, meTqi leningrad-<br />

Si xo ar gavawve, erTi davece gogos.<br />

prosto ise vifiqre silamazis pontSi,<br />

Tore arc fuli maq magdeni da vafSe<br />

mejvare var. karoCe Tormeti saaTi<br />

gaxda da ar ari sidora da biWo, meTqi<br />

dareke guSin sadasac rekavdi. exlao<br />

veRar davrekavo, xuTmetkapikianebi<br />

ara maqo da is telefoni xuTemtkapikiania,<br />

TbilisSi ar iyo xolme<br />

egeTebi, miJdugarodni, ro xuTmet<br />

kapiks Caagdebdi da rekavdi. leningradSi<br />

iyo. meTqi, biWo Sen me gamagiJef,<br />

ra xuTmeti kapiki, saqmea.<br />

xoda vdgavarT. azri ar aqo, qemero,<br />

iso guSin Rameve wamovida da aq<br />

unda iyos kai xaniao. SevediT raRaca<br />

mrgvali katleti vWameT, xoda meTqi,<br />

biWo, davai ar gvinda eg Seni sidora,<br />

wavideT Sen sacolesTan, an raRaca<br />

vqnaT im pontSi, Tore me geunebi, me<br />

unda wavide, varianti ar ari.<br />

daurekavo, sacoleso. meTqi egre<br />

ra da rekavs da ar pasuxobs telefoni.<br />

saxSi ar ariano, samuSao dRea da eg<br />

sacolec texnikumSi iqnebao. wamo meTqi,<br />

wavideT texnikumSi, aba ra vqnaT,<br />

risTvis varT aqa, vagzlis katletebisTvis<br />

ar icis texnikumi.<br />

meTqi monkavSiri zeda gaq<br />

kio.<br />

xoda maSin wavideT pirdapir sacoles<br />

saxlSi da iqve davelodoT.<br />

mainc sidora unda, sidora kide ara<br />

Cans. me ra uyo, ra ici egeba vafSe avaria<br />

mouvida da mokvda. xo, egrea. ra,<br />

ar moxdara<br />

xaraSoo.<br />

uyuref exla Cven CurTes da ver<br />

ari xasiaTze. paxmelia erTi da amxela<br />

saqme ari da karoCeo, cota davlioTo.<br />

egre ki ar ari dasalevebi,<br />

Wirs. eg droa, ro Wirs da vafSe WaWaze<br />

izmenebia, ro ruseTSi iWeren WaWaze<br />

da Cven davikideT. guSinac vafSe qu-<br />

CaSi ara vsviT<br />

egre ambobden, sami boTli Tu gaq,<br />

erTs daudef da danarCens gagataneno.<br />

karoCe, rogorc ari.<br />

da meTqi, bufetCik, vodka esw da<br />

nacenka aqo, miTxra. maqo, maskovkaiao<br />

da meTqi davai pa dveswi da verao. marto<br />

pa stoo da mere kide pa stoo. Sen<br />

ici meTqi, da me davlie erTi da Cur-<br />

Tem sami da cotaze gamovida, Tqva maleve,<br />

azri mieca cxovrebaso. ukve<br />

pererivebis droa da eg exla gamovida<br />

paxmeliaze da davai, meTqi<br />

waveliT. Tan me vafSe azze ara var ra<br />

qalaqia, saiT gauxvie, mouxvie. taqsebi<br />

iyo vagzalTan da CurTem uTxra<br />

ulica raRacao, exla ki aRar maxsovs,<br />

imdenxans kide maxsovda.<br />

imas ra damaviwyebda imaze waRmaukuRma<br />

siarulma momkla.<br />

biWo, to, me naxalovkeli var, exla<br />

ki vcxovrof korpusSi, mara egeT pontSi<br />

korpusic ar ari, pataraa, samsarTuliani<br />

da ise kide vafSe magra ar<br />

mevaseba korpusebi. TbilisSic ar mevaseba.<br />

iq didebi ki ar iyo, prosto ar ici.<br />

miveliT, davai meTqi, amo mesameze,<br />

mesames ar ambobs aveliT, karebia da<br />

eg kari ar ario. vaa, meTqi mireke, ra<br />

midis<br />

karoCe ra, iq ari erTi ToTxmeti<br />

korpusi, pa tri padiezda ari TiToSi<br />

da eqvsi sarTuli. vdgevar da viTvli,<br />

mazaviki kaci ara var viTvli. jer ki<br />

ara var mazaviki, mara, mainc ukve winaswar<br />

daTvlebis priviCka maq.<br />

karoCe, ro aRar viaro bevri im kibeebze<br />

xelaxla. ver mivageniT, ra. wamoveliT<br />

avtomatSi, ro davrekoT, rekavs<br />

ar iReben.<br />

biWo, meTqi, CurTe nomeri gaxsovs<br />

vafSe sworaT saxli ar gaxsovs, ar<br />

gaxsovs da nomeric nito Cans. arao,<br />

eg ario, egre mgoniao. vafSe mesame<br />

sarTuliao, aqeTa binao da an is korpusia,<br />

an iso, dRe ara var namyofio.<br />

meTqi exla daRamebas velodoT, to,<br />

ukve xo viyaviT mag mesame sarTulebze.<br />

ra vqnaT, ra vqnaT da karoCe, meTqi<br />

CurTe, wamo isev vagzalSi, egeba is sidora<br />

movida. iman xo icis bina. arao,<br />

iman ra iciso. me vicio. aba meTqi,<br />

praSCai dasvidania, rogor unda vipovoT<br />

rame saxmarTveloba ar ari, ro<br />

vipovoT da iq movikiTxoT<br />

gvari mainc xo ici. kio, kio. vafSe<br />

meTqi, ZaRlobaSi movikiTxoT. movkvdi<br />

siciliT eg ro vTqvi, meTqi Zebna<br />

gamovacxadoT. ikaife. imito ro,<br />

karoCe oTxi saaTi xdeba da veraferi,<br />

roca me egre mgonia, ro gasaisnebeli<br />

gaiasnebuli iqneboda. mere kide egre<br />

ro mazav da mazav pontebs, mere ikidef,<br />

raze xar imas ki veRar fiqrof, ro<br />

raRacas mainc qna imas fiqrob, ro ai<br />

CurTes sacole da CeCnebi ki ara, bina<br />

mimagnebina. sidora damanaxa vin ari<br />

egeTi.<br />

karoCe, marTla saxmarTvelobebs<br />

xo ar movZebnidiT da waveliT iseve<br />

vagzalSi da mivediT da SevediT zala-<br />

Si da ukve magra daRlili var, mec da<br />

CurTec iasnia, imito ro CurTe aTjer<br />

metaT nerviulobs. mivediT, davjeqiT.<br />

skameikebis pontia iqa da vacecefT<br />

Tvalebs. me ras vacecef, vin unda vicno,<br />

CurTe kide iyureba aqeT-iqiT, vagzali<br />

imxela ar ari ro iaro da ver<br />

ipovo, Tu vinmea. xoda, me kide ukve<br />

CurTes qali aRar vici, Tamazaze<br />

vfiqrof da meTqi avdgebi erTi, mival,<br />

vikiTxav, lvovze ra ari, rodis ari,<br />

ro es bileTi xo maq da mivaswro. imazeba<br />

da ras izam, meTqi CurTe, xo ici<br />

unda wavide. magra mitydeba, mara unda<br />

wavide, Tamazas ambavi xo ici da vafSe<br />

me egre vatyof, ro Senc unda wamoxvide.<br />

imito ro prosto varT da gaimaza<br />

ponti.<br />

arao, unda SevirToo, varianti ar<br />

ario. ar gavatan CeCnebso.<br />

biWo, meTqi, to, ra gataneba, qalma<br />

giTxra, momiswari. eg ra Cemi saqmea,<br />

mara egre naTqvami magraT ar mevaseba.<br />

Sen giyvars da Sen ici. mara xo xedav,<br />

ro aba vzivarT vagzalSi braZiagebiviT.<br />

mivedi fortoCkaSi, veunebi, lvovamde<br />

rogor ari matarebeli, amaRam<br />

ari, dilaze ari, an karoCe ra ari imito<br />

ro daaxloebiT azze var ukve ro<br />

ramdeni unda da imis aeroportamdec<br />

azze var.<br />

karoCeo, is qali meuneba, aq rac<br />

Camoivliso, exladan dilis eqvs saaTamdeo,<br />

iqedan erTi oTxi lvovsac gaivliso<br />

da liuboi bileTi aiRe da<br />

lvoviao, da romelSic ginda dajeqio,<br />

ginda kupirovanio, ginda obSio, ginda<br />

dnevnoio, yvelaferi midiso. meTqi,<br />

xaraSo, ese igi bileTSi problema<br />

ar ari, im pontSi ro paputnis pontSi<br />

miyvebi, mara meTqi, mainc momeci ai eg<br />

dilis eqvs saaTze, Ses dvacato, exlac<br />

maxsovs. aviRe bileTi da movdivar<br />

CurTesken.<br />

movdivar da erTi viRaca miyurebs,<br />

rusi ra, cali warbi TeTri aq, arc minaxia<br />

egeTi rusi, roJaze ara gavs russ<br />

da miyurebs da miyurebs da meTqi, Cto<br />

sokol, egreve, ar mevaseba egre ro<br />

miyureben. da niCtoo da roJaa ra vxedav,<br />

prosto klienti ar ari, arifi ar<br />

ari. meTqi exla vetyvi rames, iqiT giaxede<br />

Zmao, mara meTqi xaraSo da gaviare<br />

da gruzino, meuneba, meTqi xo. da<br />

ucbaT CurTe morbis da sidor-sidor,<br />

iZaxis.<br />

esa yofila es sidora, es Cemisa.<br />

cali warbi TeTri aqs. roJaa, ra da<br />

karoCeo amaT didi gadaxveva gadmoxveva<br />

da bratan kareSa kareSas Zaxili<br />

atexes da meTqi, biWo, Tan saqme.<br />

Tan saqmeo sidoram, manqaniTa<br />

varo, Rame gaviWedeo, sugrobi iyoo.<br />

oTxi saaTi undao da videqiT ori saa-<br />

Tio, mere dilaze saqme mqondao, aqo<br />

bratanebi vnaxeo da Cven saqmeze velaparakeo<br />

da karoCe, mzaTa varTo, Curwik,<br />

Curwik eZaxis am Cven CurTes da<br />

karoCe egre gamodis, ro CurTe roJaa<br />

da kacur ambavSi magari amagi aq amaTze.<br />

ra roJaa es CurTe, ro ver yveba.<br />

arc moyveba Tavis ambavs. meTqi, oCin<br />

priiatna, prosta, saxls ver vagnebT<br />

da CeCnebis ambavi gvaq.<br />

sidora kide, daikide ego, braweco,<br />

exla wavideT, Cemi Zmakacebi vnaxoTo,<br />

erTi kargaT CavcxoTo, kai planic<br />

movwioTo da mere saqmes mivxedoT,<br />

amasobaSi svodkebi mogvivao.<br />

exla uyure erTi, prosto uyure.


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

meTqi, biWo, ra qeifi, mere CeCnebi sidoram,<br />

bratan, svodkebi unda gavigo-<br />

To, im mikroraionis biWebs naxaven Cemi<br />

koreSebi da gaigeben ra ari da rogor,<br />

da vafSe vin CeCnebiao, CeCensac gaaCniao.<br />

xoda, ucbaT CurTe meuneba, biWoo,<br />

too, Sen rato midixar xvalao, zeg ar<br />

gaq bileTio da meTqi, ra zeg biWo, da<br />

amoviRe bileTi da marTla zega maq.<br />

karoCe paraskevs da meTqi, ameria,<br />

gamovdebildi,biWo, to da exla ra<br />

vqna.<br />

waveli exla dasabruneblaT.<br />

egre gamomaStera, ro etyoba tvin-<br />

Si ise mindoda wasvla, ro dRe ameria<br />

yvelanairaT. gamovediT isev im sicive-<br />

Si da nolSestia TeTri.<br />

meTqi, va, Tan TeTria, iseTi pontia,<br />

azzea sidora. es sidora kide kai roJa<br />

Cans. da Cavjeqi ukan.<br />

waveliT, viareT-viareT, mivediT<br />

sadRacas, restoranSi. SevediT, erTi<br />

Svidi roJa zis da aryebi udgaT da<br />

Tevzebi da kartofilebi da uberaven.<br />

karoCe, da mivediT, xelis CamorTmeva,<br />

rameebi da Cvenxelebi arian, cota<br />

didebia erTi-ori da iasnia ro pristupnikebi<br />

arian, an karoCe, oria pristupniki<br />

da danarCeni CaliCobs ro<br />

iyos pristupniki da exla ar vici, egeni<br />

qurdulSi arian, ra pontSi arian,<br />

muJikebi arian eg ori, Tu vina, an<br />

romels awvebian. magaTSi bevrnairia,<br />

xo ici. CvenTan magdenebi ar ari. me<br />

kide, magis azze var, Cemi naTliebis da<br />

mamaCemis ambavi xo giTxari da amaT<br />

etyobaT, ro es ori mament sidoraze<br />

metic ari, danarCenebi kide am oris<br />

sastavia da svamen. rusebi arian da<br />

arays svamen, me kide guSin davlie is<br />

arayi da ki gamominelda guSinaTve<br />

yinvaSi, mara mainc xo daleuli maq da<br />

gadamba maSinac ar mevaseboda. meTqi,<br />

cota movsvi arayi da saRol, meTqi za<br />

vstreCu. pei,peio SemoCoCden, gruzin<br />

i ni pioSo, CurTe kide danervozebuli<br />

da nanerviulebia, xo vici magis ambavi,<br />

da vafSe magraT dauSva egreve da<br />

dauSva da wavida iq bazari.<br />

karoCe gareT gaixedav, ukve sibnelea<br />

da esenic iZaxian, miwelia gamocxadebulio.<br />

gagviWirdeba, gagviWirdebao.<br />

exla me xo ar vici, CurTe ras<br />

fiqrobs, me kide murtali tvini maq da<br />

egeTi dafiqreba vici. oci wlis var,<br />

Caval da ocdaerTis gavxdebi, prosto<br />

vfiqrob egre. vici, RmerTma momca.<br />

me egre vxvdebi, amaT raRaca saqme<br />

aqT amaRam, imdens iZaxian miweli, miwelio<br />

da es sidorac am saqmezea da<br />

zaadno Cvenzec. iZaxis axali pakriSkbi<br />

maq, prosto gauvalSive gavalo,<br />

Tovli kide debs da debs. karoCe ra.<br />

ar mevasa es laparakebi mara exla<br />

CurTes xo ar vetyvi da vicdi, prosto<br />

aba ramden xans viqnebiT. CurTe<br />

kide xo ici, isedac ar ari bevri molaparake<br />

da exla amaT am sufris ambavSi<br />

ki mivaxvedre ro egre prosto<br />

CurTes Zmakaci ar var da rameebi. iolia<br />

ega, egeTebis Tqma da karoCe, kide<br />

gavida erTi_ori saaTi, ramdeni unda<br />

Wamo da dalio da meTqi, CurTe, ras<br />

vSvebiT, kiTxav Sen Zmakacs Tu me vki-<br />

Txo<br />

maicao, vkiTxavo da euneba am sidoras,<br />

sidor, ra vqnaT exlao da iman<br />

exla erT kai adgilSi wavideTo. meTqi,<br />

svodkebs ro ambobdi CeCnebze da im<br />

ambavze, es Seni axloblebi gvetyvian<br />

Tu rogor<br />

velodebiTo rao, xo amaT etyviano,<br />

amaTi Zmakaci igebs mag ambebso. Zmakacs<br />

me vambof, iq sxvaniri Zmakacobaa.<br />

avdeqiT, manqana Zlivas daqoqa, isini<br />

arian dvacataZinia furgoniani,<br />

dvacati erqva Tu dvacattri, aRar<br />

maxsovs. dvacataZinia, oRond ukan<br />

gagZelebuli. meTqi, sad ipoves. wavediT,<br />

ra, Ramea da es Tovli debs da<br />

debs, karoCe mixoxav da jer dRe ra<br />

vici da mere kide Rame. xoda, ucbaT<br />

imas vfiqrof, ro meTqi, ar gvinda<br />

amaTi pativiscema, xo vici exla rac<br />

ari. baiTSi wagviyvanen, an mogvawevieben,<br />

an vluCem sluCi gagvikeTeben da<br />

naSebi da meTqi, CurTe, Zmao, sxva<br />

saqmeze varT aqa da uTxari am kacs,<br />

Tore me vetyvi da raRacas ise ar gamovides.<br />

daustreloT dilaze da mivideT<br />

Cven kai xalxTan wynaraT, raxanc<br />

dRes ar gamogvdis saqme, magas kide<br />

dilaze svodkebi ecodineba da barem<br />

xvale dilidanve SeuberavT saqmes da<br />

mere me waval.<br />

rao, sidoram, ra bazariao da meTqi,<br />

egre egre, wavalT Cven gzaze, saqme<br />

gvaqs patara, me maqs saqme da CurTes<br />

pontSi aqamde vijeqi da Zmur ambavSi<br />

TqvenTan var da meTqi, an unda Camomsva<br />

sadmes, an ravi Tu mimiyvan da pativs<br />

mcem vafSe daglijavs.<br />

sidora meuneba, eso Cemi jaris<br />

Zamkaciao da jaris dedaco da Zma<br />

ario, jarma prosto Segvaxvedrao.<br />

meTqi, Sen jarma da Cven trusikma da<br />

imito var aq, prosto madlobeli var,<br />

mara me saqme maq da vafSe problema<br />

maqTqo. ra problema gaqo, da meTqi<br />

qalaqi ar vici da uJe Ramec ari da<br />

raRacis yidva minda meTqi, da Tqven Tu<br />

ginda CurTe waiyvaneT, prosto egeba<br />

mimaswavloT yvavilebi sad viyido.<br />

vao, bratano, gausworda am sidoras,<br />

hao, karoCeo, Cveneburi gogoebi<br />

SegiyvardaTo. meTqi, sxva pontia,<br />

Zmakaci myavs jaris, imasTan varT gaCerebuli,<br />

wesieri biWia meTqi, inJineri<br />

da meTqi dedamisis pontSi meTqi, minda<br />

pativiscemis ambavSi da me xval iq<br />

veRar mivbrundebi da egreve nelnela<br />

miaCera sidoram, paniatnao da gadavida<br />

da imaT uqnia xeli ro imaTac<br />

gaaCeron.<br />

CurTem kide, reebs bodialofo.<br />

meTqi, macade biWo. me vici rasac vbodialof,<br />

ar minda magaTi naSebi da Sen<br />

Tu ginda wadi.<br />

arao, pontia uSenoTo. sidoram<br />

kide movida dajda da ori pontiao, an<br />

sasaflaoze cvitoCni magazinao, da Tu<br />

gaaRviZeb storoJso, an rinokzeo, sxva<br />

pontiao da rinokic Ramea, storoJebs<br />

unda uTxrao. meTqi, maswavleT rinoki<br />

sad ariTqo.<br />

maicao sidoram, svitoe Zelo dlia<br />

mamio drugao, bliado da wavediT.<br />

imaT raRa uTxra, ar vici, karoCe mivforTxialdiT<br />

rogorRacas rinokze<br />

da daketilia egeTi WiSkri da kaci xo<br />

ginaxia kinoSi tulupSi, iseTi kaci<br />

gamovida, sul tvaiu mawebs iZaxda.<br />

karoCe, iq guasneT ucbaT, maneTiani<br />

im tulupis jibeSi da Segviyvana me da<br />

sidora da iq karoCe raRaca sastavs<br />

Zinavs saraiebiviT pontia da biWo, ar<br />

gaiCiTa qarTveli gvazdikebis gamyidveli.<br />

meTqi, amis deda to, qemer, to,<br />

ro iZaxoden rusebi, gvazdiki pradaioSo<br />

da lavrovi listo da magaze<br />

literaturuli gazeTi<br />

ro su Cxubebi iyo yvela sborze da<br />

jarSi prosto imito ar gamigonia, ro<br />

ar viyavo CastSi, ager ar ari viRaca<br />

roJa meTqi, biWo, ra gvazdikebs yidi,<br />

ar gitydeba es kide vafSe daqliavda,<br />

Rame sadRacas Zinavs da qarTvelebi<br />

daadgen davai yvavilebio.<br />

es sidora kide anglobs Tavis Wkua-<br />

Si, Cto ia viJu bliado, gruzin u gruzina<br />

cviti pakupaeto.<br />

meTqi, sxva pontSi mogartyamdi<br />

erTs, exla CurTes pontSi rame veski<br />

minda ro amas es Tavisi ZalaTi kai bi-<br />

Woba kargaT sadme Sevanaxvino, karoCe,<br />

es qarTveli magraT daizmenda, TiTo<br />

gvazdikas yidda xuT maneTaT da meTqi<br />

maita Tormeti ro kargaT gamoCdes da<br />

ocdaxuT maneTs mogcem.<br />

Sen xo ar gagiJdio, meTqi, gavgiJi<br />

xo xedav to, aba am miwelSi da yinvaSi<br />

bazari gavaRebine da manamde kide ra<br />

iyo imas ar getyvi da iasnia gavgiJdi,<br />

maita meTqi Tormeti ocdaxuTaT da<br />

arao, aTs mogcemo. meTqi xaraSo,<br />

oRonc ise gaaxvie gzaSi ar gaiyinos<br />

da magra SefuTuli ki isec iyo es<br />

yvavilebi da raRacnairaT elaga im<br />

saraiaSi, meTqi diRmelebis yvavilia,<br />

veunebi, diRomSi qondaT saTburebi<br />

bevrs. wyneTis ario, meuneba. TiTon ar<br />

iyo wyneTeli, prosto roJa iyo, bazarze<br />

adgili ro aq da ro ibarebs TbilisSi<br />

da moaq.<br />

gamixvia sakaifoT marTla da miveci<br />

es ocdaxuTmaneTiani da wamovediT.<br />

meTqi spasiba sidor, da exla sadme<br />

taqsebis astanovkaze mimiCereTqo,<br />

imito ro iqaurobis saxeli ukve vici,<br />

saca guSin butkaSi es alegrovas elaparakeboda<br />

da meTqi, wavedi Cem gogo<br />

da biWTan.<br />

exla, xo azze xar ra yvavilebi. naxalovkeli<br />

var to, vinmes deenaxa vafSe<br />

mokvdeboda siciliT, qemera gvazdikebiT<br />

da sadRacas midis, mara ruse-<br />

Tia da iWers. belarusia, ruseTi. magas<br />

vambof. es CurTe ise CaCumda, rogorc<br />

kurdReli, da vkaifof gulSi,<br />

vici ro TiTon etyoba egeTebi naqnavi<br />

aq da meTqi, veunebi ucbaT, biWo,<br />

CurTe, aba WaWebi ukve vaCuqeT da pativi<br />

xo unda vceT, iqa varTTqo da xoo<br />

da sidoram kide wagiyvanT, wagiyvanT,<br />

mere mival imaTTano, karoCe es sidorac<br />

pativiscemas awveba marTla da<br />

waveliT im mikroraionSi, winaRam Ramis<br />

gasaTevs ro ver mivageniT da is<br />

gogo da biWi ro vipoveT butkaSi.<br />

karoCe gZeta TerTmetia Tu raRacas<br />

da meTqi ar eZinoT da ro miveliT,<br />

CurTemac vdrug uTxra, mec davisvenebo<br />

ra, kai nasvami varo da davai dilaze<br />

SevxvdeTo. eg magra gamisworda ro<br />

CurTe ar wayva, da dilaze sado da<br />

karoCe bulvarze gamodio, da CurTem<br />

bulvari icis. aTze bulvarze gamodio<br />

da svodkebi mecodinebao. da<br />

aveliT, CvenebTan.<br />

da meTqi CurTe daiWire yvavilebi,<br />

ra uyoT exla amas, xo ar gadavyriT.<br />

ra moigoneo, da meTqi, ver utydebodi<br />

sxvanairaT. am dros, karoCe, vatyuef<br />

ra, vxitrof, eg dilidan vfiqrobdi<br />

ro im gogos yvavilebi unda uyido. ki<br />

ar Semiyvarda an rame egeTi, prosto<br />

magra bednieraT vigrZeni iq Tavi. xo<br />

azze xar, sadme ro Sexval da xar da<br />

karoCe Seni roa.<br />

gadavagdoTo, meTqi biWo, daiWi, ra<br />

gadavagdo. spontam veunebi da egre<br />

viTom, ara Sen ara Sen da viTom vagdef<br />

da egre mivediT karamde da meTqi<br />

xaraSo, Sen xval daiWer, Tu ar dagaWerino<br />

kide, naxav.<br />

karoCe su spontam, erTi suli maq<br />

me meWiros da davrekeT zari da Semovacale<br />

es qaRaldebi da ro giTxra<br />

gvazdika vafSe ar mevaseba, mara meti<br />

Zviri iq ar iyo meti. da meTqi vfiqrof,<br />

neta gogom gaaRos kari, ro prosta es<br />

mivce da gaiRo da gogom gaaRo da<br />

gaicina.<br />

meTqi, saRol.<br />

ra magari gacineba icoda.<br />

ar Semiyvarda. ki ar Semiyvarda.<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />

<strong>proza</strong><br />

gamoxmaureba<br />

literaturuli gazeTi<br />

#14 13 - 26 noemberi 2009<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

mefe-poeti<br />

eh, Cemo Tavo, bedo da<br />

sisustev, sibereo da,<br />

bnelSi viweqi martua,<br />

Tavi baliSze medo da,<br />

leqsT vigonebdi beCavTa,<br />

sxva ara megoneboda,<br />

Semohyva deda qalebsa,<br />

sanaTurs inaTeboda:<br />

_ magan Tu Tavi mogTxovaT,<br />

uari ar SehbedoTa!<br />

cukani<br />

cukan gareT gamovida,<br />

safsmelada, lamfaiTa,<br />

Sxivil wamaaRebina,<br />

me megona, ca daiqca,<br />

_ eh, netavi, Cemo Tavo,<br />

miwaimc gqna, balaximca,<br />

ra malev ganedldebodi,<br />

mkvdarimc iyo, nalaximca!..<br />

cukanis TeTrma perangma...<br />

jer yvela imis bralia,<br />

rac Tavma miyo, veranma,<br />

Tavi rom CrdilSi medo da<br />

yverebi mzeSi meyarna,<br />

xelSi CaquCis Werama,<br />

celisa gamokverama,<br />

gaRmiiT gakidebulma<br />

cukanis TeTrma perangma,<br />

memre Crdilisa qanebam,<br />

ro gaikrTomos jeranma,<br />

cukanis qmarma, beberma,<br />

mxarTukan gamobRverama,<br />

cukanis saxlSi Semalvam,<br />

gareT damrCalma mzerama.<br />

Rame cukanTan...<br />

ro gaixada perangi,<br />

Zval-rbili gameyinao,<br />

imisi tanis siTeTrem<br />

TiTqos cas SesWixvinao,<br />

Rame gaapo, gahkveTa,<br />

mindori gaabrwyinao,<br />

miawyda gaRma saxlebsa,<br />

aacaxcaxa minao,<br />

iseTi Suqi mofina,<br />

vaJkacsa SemeSinao,<br />

_ vaime, Sen Cemo Tavo,<br />

gana qveyanas sZinao,<br />

axla rom Tavze damecnen,<br />

Cemi patroni vinao..<br />

isev nabadma miSvela,<br />

dabla rom damefinao,<br />

davweqiT, davifareniT,<br />

SemovibureT binao,<br />

wams iqiT WirSi namyofsa<br />

wams aqeT mogvelxinao,<br />

is Rame cxrajer gavtexeT,<br />

cxra ofli mogvedinao!..<br />

Tavsacinari<br />

RmerTo Cemo, besiks Sia,<br />

Ramis sam-oTx-xuT saaTze,<br />

amdgara da daabotebs<br />

mosaxoxnis Ziebaze,<br />

besik xaranauli<br />

uxamsi leqsebi<br />

detali<br />

am dros ise saSiSia,<br />

mnaTobmac ki icis caze<br />

da TvalTagan eRvenTeba<br />

TanagrZnoba da sinaze.<br />

axla dabla davixedoT,<br />

codviT savse qveyanaze,<br />

sarTul-qvemoT ZaRli wkmuis,<br />

sxvis cols asxams ofli tanze,<br />

sxvisi bavSvi purze garbis,<br />

_ ra mijobso _ fiqrobs gzaze...<br />

dro daudgaT mzareulebs,<br />

aageben goWebs sarze,<br />

yvelgan wrial-trialia<br />

saWmilis mitan-motanaze,<br />

mxolod aq ki simSvidea,<br />

tkbilad sZinavs yvelas mklavze...<br />

magram zemore naTqvami<br />

ar gavigoT unda ase:<br />

TiTqos saxlSi SimSilia,<br />

an arian dietaze,<br />

macivari gabutviaT,<br />

gamdgaria TiTqos ganze,<br />

ablabudas gaubia<br />

qseli sapur-yveles karze...<br />

hait, Tqve marTla mSivrebo,<br />

srul ocdaoTx saaTSia,<br />

imdens saxlSi vin Seitans,<br />

rac bunebis maragSia,<br />

TiTqos piriT erCeodeT<br />

macivarSi nalagSia,<br />

Sin col-Svili dagmSeviaT,<br />

ZaRli wkmuis SaraSia,<br />

iq mizezebs nu daeZebT,<br />

sad igini araSia,<br />

ramSi-sxvaSi nuRa qeqavT,<br />

saqme swored amaSia _<br />

dilis rva-cxra-aT saaTze<br />

besiks sulac ara Sia,<br />

gauyara biWma ferxni<br />

ga-didebul SarvalSia,<br />

tanni mWevrni Seuqian,<br />

ra gavidis qalaqSia.<br />

fanjrebi sul dameCrdila<br />

fanjrebi sul dameCrdila<br />

mezoblis sarecxisagan,<br />

ra aqvT amdeni saWeWyi,<br />

ver gavige vervisagan,<br />

erTi triko gamomerCa,<br />

WuWulisa ferisagan,<br />

aqeT-iqiT Semaqana,<br />

daviwyebul senisagan,<br />

magram guli gavimagre,<br />

_ ar egebis berisagan!<br />

magaT iseTi qali hyavT,<br />

naqebia bevrisagan,<br />

cota jeili rom viyo,<br />

ver damxsnidnen xelisagan,<br />

iseT bades movuqsovdi<br />

kocnisa da xvevnisagan...<br />

VIII-X<br />

9<br />

"literaturuli gazeTis" me-14<br />

nomerSi (13-26 noemberi, 2009) gamoqveynda<br />

besik xaranaulis "uxamsi leqsebi".<br />

es aris leqsebis vrceli cikli Tu<br />

wigni, sadac vxvdebiT ase nacnob da<br />

imavdroulad ucnob poets. Cemi<br />

azriT, es poetis Semoqmedebis gzaze<br />

aRmarTuli axali niSansvetia, rac<br />

calke, gamowvlilviT kvlevas moiTxovs.<br />

me mxolod erT detals Sevexebi,<br />

ramac iseTi mZafri efeqti moaxdina<br />

Cemze, Cems (mkiTxvelis) "SemoqmedebiT<br />

warmosaxvaze" (rogorc g. baSliari<br />

ityoda), rom - maSinve - gamoxmaurebis,<br />

STabeWdilebis gaziarebis, aseve, mZafri<br />

survili aRmiZra: besik xaranauli<br />

wers ("haeri, puri, namcecebi") -<br />

"me ki puris namcecebisaken<br />

gamirbis Tvali,<br />

minda, rasac vwer, aseve hqondes<br />

namcecebi,<br />

ris gamoc beRurebs uTuod<br />

veyvarebi<br />

da haeri Cems garSemo sul<br />

iSrialebs."<br />

sxva leqsSi ("ori Selocva. sikvdilisa")<br />

-<br />

"kacs, vinmes, nebaze mjdomareso,<br />

Citis niavze mkrTomareso"<br />

poeti grZnobs, xedavs beRurebis<br />

frTebis frTxialiT gamowveul haeris<br />

uxilav talRebs, "Citis niavs", poets<br />

esmis (awmyosa da myobadSi) haeris Sriali,<br />

maRlidan uecrad daSvebuli be-<br />

Rurebis gunds Tan rom sdevs da es im<br />

iSviaT xatTa rigs miekuTvneba, romel-<br />

Ta buneba erTdroulad xilvadicaa,<br />

smeniTic da inteleqtualuric.<br />

amasTan, xati sruliad Riaa, ganyenebulobamde<br />

Riaa da imavdroulad konkretulia,<br />

cocxalia, bunebrivia, rac,<br />

vfiqrob, besik xaranaulis poetikis<br />

erT-erTi gamorCeuli niSania.<br />

aseTi xatebi mraval miniSnebas Tu<br />

"Sinaarss" itevs; am SemTxvevaSi es Sesa-<br />

Zloa, iyos - arsebobis mSvenieri umweoba,<br />

Tu umweobis mSveniereba, sicocxlis<br />

ganvrcobis maradiuli - Tu<br />

marad dauokebeli - wyurvilis<br />

tragikuloba, Semoqmedis da qmnilebis<br />

arsebaTa gaigivebis mowyvladoba,<br />

sikvdil-sicocxlis urTierTmimarTebis<br />

amouxsneli da amis gamo imedismagvari<br />

gancdis Semcveli erTerTi<br />

- virtualuri - "Sinaarsi" da sxva<br />

mravali; da es "sxva mravali" arapoeziis<br />

eniT bolomde verasodes gadmoicema.<br />

aseTi detalebi, aseTi "namcecebi",<br />

droSi ki ara, drois paralelurad<br />

arseboben da "haeri maT garSemo sul<br />

Srialebs"...<br />

nugzar zazanaSvili


10 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

lado kilasonia<br />

pianinos zedapirze<br />

amokawruli ambebi<br />

dasasruli<br />

om, xasiaTze mogviyvana da magrad movilxineT.<br />

gia ar Cerdeboda, sul raRac<br />

ambebs yveboda, ixsenebda, etyoboda<br />

rom karg xasiaTze iyo da naRdad uxaroda<br />

iq yofna.<br />

_ mokled, erTxel ori aTasi mane-<br />

Ti wavage, muStaidSi iyo egeTi nardis<br />

moTamaSe, asuta, stariki, let piisat,<br />

me kidev cxrametis viqnebodi, qurdoba<br />

mindoda da ravaria Tavani ar Caabaro<br />

amxela fuls kidev sad iSovni<br />

hoda, Zmakaci myavda bavSobis, cxvara,<br />

irakli cxvaraZe, ori welia, rac gardaicvala,<br />

wamalSi gaipara, me da iman<br />

davgegmeT, CvenTanve ubanSi, erTi kafe<br />

iyo, "ia", egre erqva, imis dayaCaReba,<br />

cota miyruebul adgilas idga,<br />

magram fuli yovelTvis edoT,<br />

xSirad davdiodiT iq naSebTan erTad<br />

da gvicnobdnen. mokled, davgegmeT,<br />

iaraRebi daviTrieT, maskebi CamovicviT<br />

da erT saRamosac SevardiT.<br />

warmoidgine, pirveli saqmea, seriozuls<br />

vambob, Torem ise, manamdec magrad<br />

davrbodiT aqeT-iqeT. vnerviulobT,<br />

mec da cxvarac. SevardiT, is<br />

egreve karebSi Cadga, me kidev centr-<br />

Si da davai-meTqi fuli, Torem dagxocavT<br />

yvelas da uceb ar mesmis uknidan,<br />

eee xalxo, nu geSiniaT, gia da cxvara<br />

arian, Radaobeno. gavSri adgilze,<br />

movbrundi da ras vxedav, Cveni Zmakaci<br />

erika ar zis, viRac naSasTan er-<br />

Tad! Turme gvicno da gonia, vRadaobT.<br />

raRa unda gveqna, movixseniT<br />

mec da cxvaramac maskebi da daviwyeT,<br />

hoo, Cvena varT, geRadavebodiT, erTi<br />

Tqveni saxeebi ganaxaT sarkeSi da rame.<br />

is Tavani ki sul sxva ambidan Cavabare.<br />

istoria istorias misdevda, Wiqa<br />

Wiqas, ukve karga Sebindebuli iqneboda,<br />

me rom avtydi, saxlSi wavideT-<br />

Tqo.<br />

_ sad geCqareba ese _ mkiTxa giam,<br />

romelsac saerTod ar etyoboda nasvami<br />

Tu iyo.<br />

_ zeg gamocda maqvs, Tanac leqtoria<br />

murtalze murtali, sufTa<br />

giJi, Sansi ar aris, vinmes ise dauweros<br />

niSani, magis lomaZe deda movtyan,<br />

magisi, _ Caviburtyune me.<br />

es lomaZe politologias gvaswavlida,<br />

meoTxe kursze dagviniSnes leqtorad,<br />

Tavidan magrad gagvixarda,<br />

Cvenze daaxloebiT aTi wliT ufrosi,<br />

axalgazrda kacis danaxva, saTvaleebiT<br />

da Zveleburi portfeliT rom<br />

daiareboda derefanSi da mokrZalebul,<br />

Zlivs gasagon salams iZleoda,<br />

magram iman leqciebze gareka! jer<br />

xom pirveli semestris bolos reqtoris<br />

Svils ar dauwera CaTvla,<br />

mamamisma piradad Txova, magram mainc<br />

ar dauwera, mere naxevari jgufi gaamwara,<br />

gaamwara ra, vinc ar swavlobda<br />

imaT ar uwerda, maT Soris mec. sarwmunoebaSi<br />

axlad gadavardnili da<br />

WeSmaritebas cincxlad naziarebi<br />

marTmadidebeliviT principuli da<br />

viriviT jiuti iyo. Tan mexsiereba<br />

hqonda! arc manamde da arc magis Semdeg<br />

egeTi araferi minaxavs, zepirad<br />

axsovda yvela dawerili qula, yvela<br />

koloqviumi, SeeZlo Senive dawerili<br />

Temidan moeyvana citatebi, saerTod<br />

ar Wirdeboda Jurnali, araferi aviwydeboda<br />

da rac yvelaze cudi iyo,<br />

araferi ezareboda. Tavisi saqme, anu<br />

sagani, TavdaviwyebiT uyvarda da See-<br />

Zlo gauCereblad, saaTobiT elaparaka.<br />

namdvili politologiis Javeri.<br />

_ maica, lomaZe, nika xom ara _<br />

mkiTxa uecrad giam.<br />

me Tavi davuqnie.<br />

_ dabali, SavTmiani, saTvaleebiani,<br />

cota stranni, magari mexsierebiT,<br />

I korpusSi aswavlis, ara _ gaagrZela<br />

giam.<br />

_ eg ari, eg.<br />

_ maSin problema ar aris, rodis<br />

gaqvs gamocda<br />

_ zeg dilas, aTidan iwyeba.<br />

_ morCa, mogvarebulia. _ miTxra<br />

giam da Zalian gamikvirda, radgan is<br />

nika lomaZe, aSkarad ar gavda qurdebTan<br />

moZmakace adamians.<br />

_ naTesavia Tqveni _ vkiTxe bolos.<br />

giam Tavi gaiqnia, arao.<br />

im saRamos magrad movilxineT. saxlSi<br />

mxolod gamTeniisas davbrundi da<br />

egreve daviZine. darCenili erTi dRe<br />

paxmelias Seewira da gamocdis dilac<br />

movida. magra uxasiaTod viyavi,<br />

naRdad ar mindoda, politologia<br />

Semtenoda, damiwyebdnen mere saxlSi,<br />

bevrs xom ar gTxovT, oRond<br />

daamTavre, aseTi usaqmuri vis daemsgavse,<br />

xedavdes amas babuaSeni.<br />

mokled, kedels viyavi miyudebuli<br />

da winaswar valagebdi saxlSi<br />

saTqmel morig gulisamaCuyebel teqsts,<br />

rodesac universitetis koridorSi<br />

gia gamoCnda. me TiTqmis damaviwyda,<br />

is ki movida.<br />

_ aq gitardebaT gamocda _<br />

mkiTxa da xeli CamomarTva.<br />

me Tavi davuqnie.<br />

_ TviTon ar mosula<br />

_ jer ara, magram adrea, eg ar agvianebs,<br />

aTze aq iqneba.<br />

lomaZe male gamoCnda, Cveuli dabneuli<br />

saxiT moClaxunobda koridor-<br />

Si, ganuyreli portfeliT xelSi. jer<br />

studentebs miesalma, Semdeg auditoriis<br />

karebisaken gaemarTa, magram<br />

uecrad gias mohkra Tvali, Cems gverdiT<br />

rom idga da gaSeSda. karga xans<br />

uyures erTmaneTs, Semdeg lomaZe Cvenken<br />

wamovida, gias xeli CamoarTva,<br />

gadaexvia, momibrunda da miTxra:<br />

_ saidan momiyvane es kaci aq<br />

da ucbad mivxvdi, rom saerTod ar<br />

eSinoda giasi.<br />

im dRes moxda saswauli: nika lomaZem,<br />

mTel jgufs, absoluturad yvelas,<br />

umaRlesi Sefaseba dauwera.<br />

naxevari weliwadi davdevdi da<br />

vexvewebodi, moeyola ra moxda, magram<br />

arafers meubneboda, universiteti<br />

rom davamTavreT, banketze davpati-<br />

JeT, iqac Cavacivdi, Tavidan isev uarobda,<br />

bolos, cota rom dalia, gaecina,<br />

jandabas Seni Tavio miTxra da ai,<br />

ra momiyva:<br />

- me bavSobidan wignis Wia viyavi,<br />

egeTebi ki, arc exla da arc adre uyvardaT,<br />

megobrebi cota myavda, iseTi<br />

bavSvi viyavi, moridebuli da Cumi. universitetSi<br />

rom Cavabare, iq erTi gogo<br />

gavicani, nuca erqva, riJa xuWuWa Tmebi<br />

hqonda da mwvane, boTlisferi<br />

Tvalebi. ar vici rogor, magram Cven<br />

erTmaneTi Segviyvarda, nucas colad<br />

SerTvasac vapirebdi, rodesac sami<br />

wlis Tavze, is, misma mezobelma, vaso<br />

erqva im biWs, moitaca. im dResve gavige<br />

sadac iyvnen da mivedi, magram ver<br />

wamoviyvane, ar matandnen, kinaRam momkles.<br />

mere gamovida is vaso da<br />

miTxra, Tu rame ginda, modi, davsxdeT,<br />

vilaparakoT da gavarkvioTo, ai, es<br />

kaci qurdia da simarTle ar<br />

dagekargebao. daviwyeT laparaki,<br />

movyevi yvelaferi rogorc iyo, is<br />

qurdi Turme am vasos naTesavia, me eg<br />

ar vicodi. Cemi naTqvami rom moismina,<br />

adga da saxlSi Sevida, xuT wuTSi<br />

ukan dabrunda, am vasos xeli daavlo,<br />

Tavisken miizida da hkiTxa: Sen biWo<br />

TavSi Wkua gaaqvs gogoc igives ambobs<br />

da ro itacebdi, sad itacebdio. mere<br />

momibrunda da miTxra, Sedi, oTaxSia<br />

da waiyvaneo. axla nuca Cemi colia, is<br />

kaci kidev gia anCabaZe iyo da mama RmerTic<br />

rom mogeyvana magis magivrad,<br />

niSans mainc ar gaRirsebdio.<br />

gias meti aRar Sevxvedrivar, rogorc<br />

amboben, moskovSi cxovrobs.<br />

meore dRes pianino waiRes.<br />

guram megreliSvili<br />

domino<br />

(fragmenti romanidan)<br />

dasasruli<br />

miSa da daviTi<br />

(SaSi-iaqe)<br />

iyo dro, roca miSa policieli ki<br />

ar iyo, binebs texavda. maSin jemala da<br />

miSa Zmakacobdnen.<br />

saqmeze marto wasvla uyvarda jemalas<br />

da leopards eZaxdnen, aqaoda<br />

marto nadiroba uyvarso.<br />

miSa ki miyavda xolme, alag-alag<br />

miyavda, iq miyavda, sadac kargi nadavli<br />

eguleboda da mokled, kai fulic<br />

rCebodaT.<br />

erTxelac jemalam gauara miSas da<br />

uTxra:<br />

_ miSa, Zmao, aris erTi profesora<br />

tipi, ro Sexedav, TiTqos iseTi<br />

araferi, magram milioneria eg Cemisa.<br />

jer marto vaza udgas zalaSi, mgoni<br />

magis myidveli saqarTveloSi arc<br />

aravinaa, fulic aqvs, oqroc aqvs.<br />

dRes Svididan cxramde raRac simpoziumzea<br />

da baiTi unda gavitanoT.<br />

saidan vici da misi qaliSvili Cemi bi-<br />

ZaSvilis daqalia. oTxi bileTi vuyide<br />

kinoSi da isinic aRar iqnebian, mokled<br />

Caicvi.<br />

miSam Caicva da wavidnen.<br />

rogorc wesi, miSa `atandaze~ dgeboda<br />

xolme, sadRac oci-ocdaxuTi<br />

wuTis mere airbenda binaSi da CanTeb-<br />

Si Calagebuli nivTebi gamohqonda.<br />

jemala yovelTvis aswrebda am mcire<br />

droSi imis povnas, rac yvelaze Zvirfasi<br />

iyo, amitomac arasodes dauWeriaT.<br />

dro rom gavida da kari SeaRo miSam,<br />

pirvelive, rac TvalSi moxvda, is<br />

iyo, rom karTan CanTebi ar elaga. Can-<br />

Tebs karTan jemala imitom utovebda,<br />

rom jer erTi, ufro swrafad gazidavdnen<br />

da meorec, sadme TiTis anabeWdi<br />

rom ar daetovebina uneburad miSas.<br />

SeaRo misaRebi oTaxis kari da xedavs:<br />

jemala zis savarZelSi da sigarets<br />

eweva. divanze ki oTxi Sarval-<br />

Caxdili kacia mibmuli, trakebi maRla<br />

aqvT aSverili. sawinaaRmdego mxares,<br />

magidasTan maTi xnis biWia dabmuli,<br />

isic Caxdili.<br />

jemala ki zis da mSvidi saxiT eweva<br />

ufiltro sigarets.<br />

miSa ise daibna, ukan-ukan daixia da<br />

gatexvis xmaze ufro adre, erT-erTi<br />

dabmulis ganwirulma Rmuilma miaxvedra,<br />

rom es swored is vaza iyo, romlis<br />

myidvelic saqarTveloSi, savaraudod,<br />

ar iyo.<br />

jemalam erTi gamoxeda da xma ar<br />

amouRia. sigareti swrafi nafazebiT<br />

bolomde CaaTava, iatakze daagdo da<br />

Tqva: _ am pedarastebs uyureb Sen<br />

miSa uyurebda.<br />

_ esaa saxlis patroni, ai, is profesoria,<br />

simpoziumze rom hgonia<br />

Tavis wakla gogos. es, _ TiTi gaiSvira<br />

cota dondlo kacisken, _ mTavari<br />

eqimia, romeliRaca... romelSi _<br />

hkiTxa kacs da kacma pasuxad daiRmuvla,<br />

_ saavadmyofoSi. es suslika pastoria,<br />

Cveneburad mRvdeli ra, Camovida<br />

aq viTom misioneruli mizniT da<br />

traks aZlevs am... ra mqviao, biWo, ra<br />

Tqvi TaviT aniSna miSas da miSamac akruli<br />

piri mouxsna biWs.<br />

_ leri.<br />

_ leri, xo. am leris aZleven traks<br />

ai, eseni, yvelani, maT Soris, Cveni Zvirfasi<br />

policiis ufrosi, batoni... batoni...<br />

ra qvia biWo magas<br />

_ ar vici! _ Tqva lerim da gverdiT<br />

gaxeda.<br />

_ rogor ar ici, Sen naSas (sityva<br />

naSa gaamaxvila) ra qvia, ar unda<br />

icode<br />

lerim pasuxi ar gasca.<br />

_ Sen gekiTxebi, ar unda icode<br />

_ mgoni jemali qvia!<br />

_ raio _ jemala fexze wamoxta.<br />

_ Cemi sexniaa es axvari fui, Seni! _<br />

wixli miartya moSiSvlebul ukanalze<br />

da kaci TaviT CaerWo divanSi.<br />

_ ici, aq ra xdeba, Cemo Zmao, Cemo<br />

miSa ra xdeba aq, Tu ici Sen<br />

miSam ar icoda.<br />

_ ra xdeba daa... ager, es, erTi<br />

SexedviT, patiosani ymawvili, batoni...<br />

_ leri.<br />

_ leri, modis aq yovel paraskevs<br />

da aseve aranakleb pativcemul oTx<br />

batons tynavs. gesmis Sen, ra xdeba<br />

fuls uxdian es nabozvrebi, gansakuTrebiT<br />

esa, es axvari, _ policiis<br />

ufrosisken gaiSvira TiTi. _ daiWers<br />

CemisTanas, aaxevs fuls da uxdis<br />

mere Tavis `iobars~, ai, sad vcxovrobT,<br />

Zmao, xedav<br />

miSa xedavda.<br />

_ xoda, exla ici, me ras vizam<br />

policiaSi davrekav da gamoviZaxeb. ai,<br />

ro movlen da gnaxaven aseT mdgomareobaSi,<br />

mere imarTleT Tavi, Tqve metrakeebo,<br />

Tqvena. sodomia, Zmao, es ra<br />

aris, aseTi araferi minaxavs, to!<br />

jemala wamodga, leris isev ise Seukra<br />

piri, rogorc Tavidan hqonda da<br />

telefonTan mivida.<br />

_ miSa, Sen waiRe eg sunkebi da wadi.<br />

me erT-or nacnob Jurnalistsac davurekav.<br />

ra ici, iqneb daweron.<br />

miSa gatrialda, CanTebi aiRo da<br />

wavida. kibeebze jemala daewia _<br />

telefoni ar muSaobda, quCidan<br />

davrekav. Sen egeni SenTan aitane da me<br />

xval mogakiTxav.<br />

miSam Tavi dauqnia.<br />

mere, roca CanTebs paralelur qu-<br />

Caze gaCerebul manqanaSi alagebda,<br />

orasjer mainc gauelva erTi da igive<br />

azrma, magram orasivejer uaryo.<br />

mere adga da mainc gaakeTa.<br />

miSas uyvarda vinme nato, romelic<br />

mTel skolas uyvarda da skolis<br />

damTavrebis mere mTel instituts uyvarda.<br />

apirebda moeyvana colad, magram<br />

Tqmas ver ubedavda.<br />

gogo raRacnairad zedmetad morcxvi<br />

da nazi iyo da miSasac Zalian<br />

erideboda, siyvarulis ambavs gulmodgined<br />

malavda, Tumca, grZnobda,<br />

rom jemala raRacas xvdeboda, radgan<br />

roca erTi-orjer quCaSi erTad<br />

moseirne natosa da miSas Sexvda, jemalam,<br />

raRacnairad SeaTvaliera<br />

oriveni da... meti araferi _ SeaTvaliera.<br />

nato kargi ojaxis Svili iyo. miSa<br />

mis simorcxves aRzrdas abralebda da<br />

guli uCuydeboda xolme, roca gogos<br />

sadme miipatiJebda, nato ki<br />

Tavdaxrili da moridebuli ijda.<br />

magram erTxelac, roca miSa jemalasTan<br />

mivida saxlSi da kari<br />

daukakuneblad SeaRo, savarZelSi Cawolili<br />

SiSveli jemala dainaxa SampanuriT<br />

xelSi, xolo mis win muxlebze<br />

mdgari nato.<br />

miSam Tvali Caukra jemalas da<br />

gamobrunda.<br />

airbina binaSi, sadac xuTi kaci iyo<br />

dabmuli da xuTive gaaTavisufla.<br />

_ policiaSi minda muSaobis dawyeba!<br />

_ uTxra policiis ufross,<br />

romelic faci-fuciT ikravda Sarvals.<br />

_ modi, modi, orSabaTs modi da<br />

yvelaferi iqneba! _ Cqar-Cqara pasuxobda<br />

ulvaSa kaci da Tvali karisken<br />

eWira.<br />

im dros miSas ukve gadawyvetili<br />

hqonda, jemalasTvis coli waerTmia.


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

ar maxsovs, rodis, rogor Semovidnen<br />

Cems cxovrebaSi "SoTa, ilia, akaki,<br />

vaJa da galaktioni", agreTve daviT<br />

guramiSvili da zogierTi sxvac. albaT<br />

manam, sanam laparaks viswavlidi,<br />

miT umetes, wera-kiTxvas. am varaudis<br />

safuZvels is faqti maZlevs, rom maxsovs:<br />

Zilis win, zRaprebis nacvlad,<br />

leqsebs mikiTxavdnen. es leqsebi dRemde<br />

almasebad brwyinaven Cems mexsierebaSi,<br />

magram axla yvelaze ki ara, mxolod<br />

im almasebze minda mogiTxroT,<br />

romelTa avtoris Cems cxovrebaSi<br />

gamoCenis dro da adgili naTlad maxsovs.<br />

almasi leqsTan dakavSirebiT am<br />

ramdenime dRis win murman lebaniZeze<br />

fiqrisas gamaxsenda. jer TavSi gamielva,<br />

rom mis leqsebs kristaluri struqtura<br />

aqvs, mere ki isini konkretulad<br />

almass mivamsgavse.<br />

ara mgonia, vinmesTvis saidumlo<br />

iyos, rom almasi yvelaze magari mineralia,<br />

gamWvirvalea, advilad waxnagdeba<br />

da uZvirfases qvas _ briliants<br />

iZleva, es yvelaferi ki misi kristaluri<br />

mesris umWidroesi wyobiTaa<br />

ganpirobebuli. kargi leqsic ase-<br />

Tivea: saimedo, gamWvirvale, sityvaTa<br />

umWidroesi wyobiT, droSi gamZleobis<br />

unariT, RirebulebiT...<br />

yvela es Tviseba aqvs murman lebaniZis<br />

leqsebs, romlebTanac bevri mogoneba<br />

makavSirebs, adreuli bavSvobidan<br />

_ dRemde:<br />

9 wlisa viqnebodi. gazafxulis<br />

mziani dRe iyo, roca didebisaTvis<br />

gankuTvnili, anu Cemi mSoblebis kuTvnili<br />

literaturis gadaTvaliereba<br />

gadavwyvite da sawer magidasTan movikalaTe.<br />

wignebi didxans vCxrike, magram im<br />

dRidan mkveTrad ori saxeli damamaxsovrda.<br />

erTi maTgani murman lebaniZe<br />

iyo. patara nacrisferydianma wignma<br />

Cemi yuradReba Tavdapirvelad imiT<br />

miiqcia, rom gvari _ lebaniZe, leqseb-<br />

Si naxsenebi mestvire, zvareTi, kvaSxieTi,<br />

xeori Cems raWas exeboda, mere<br />

gavacnobiere, rom SeiZleboda, poets<br />

_ CemTvis aqamde zebunebriv arsebas<br />

_ aqve, CemTan Zalian axlos, igive<br />

garemoSi ecxovra; mere yvela am<br />

leqsidan "mestviris sikvdili" avar-<br />

Cie da zepirad viswavle; mere erTi<br />

leqsis ucnaurma formam mimizida,<br />

dRes rom mSvenier simReradaa qceuli<br />

("gazafxuli Semosula, len..."),<br />

mere... mere am wignis dasakuTreba mominda<br />

da pirvelad Cems sicocxleSi<br />

arc ise sanaqebo saqcieli Cavidine.<br />

mere, ukve arabavSvur asakSi, es saqcieli<br />

sakuTar leqsSi aRvwere:<br />

me isic maxsovs, moxiblulma<br />

Tqveni leqsebiT,<br />

wavSale wignis Tavfurcelze<br />

saxeli mamis,<br />

bavSvuri xeliT davawere<br />

Cemi saxeli<br />

da mere im wigns veRar vTmobdi<br />

verc erTi wamiT.<br />

is nacrisferydiani wigni dRemde<br />

maqvs, ufro sworad, Tan damaqvs. maSindeli<br />

naswavli yvela leqsic maxsovs<br />

da siamovnebiT vafiqsireb, rom 9 wlis<br />

bavSvi SefasebebSi ar Sevmcdarvar...<br />

murman lebaniZeze Zalian bevri SemiZlia<br />

vwero, magram amjerad im mogonebebiT<br />

Semovifarglebi, romelTac<br />

mxolod sikvdili Tu gadamaviwyebs.<br />

70-iani wlebi iyo. Tu ar vcdebi, maSindel<br />

gazeT "komunistSi" murman lebaniZis<br />

axali leqsebi daibeWda. leqss,<br />

romelmac maSin magrZnobina, rogor<br />

SeiZleba, agitacos, gagitacos, zecasa<br />

da qvesknels Soris gataros sityvam,<br />

dRemde gulgrilad ver vixseneb. mas<br />

"maxsovs!" hqvia:<br />

"me Cems wigns "maxsovs!" davawere,<br />

radgan yvelaferi maxsovs,<br />

xsovna RvinosaviT davaZvele<br />

da mogonebebi maxrCobs.<br />

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...<br />

asi mogoneba frTxialebs,<br />

asi _ daWriliviT bRavis,<br />

asic _ yvaviliviT ialebs<br />

da kubos ficramde hyvavis".<br />

es leqsi tyveobidan aRar "maTavisuflebs"<br />

da Cems dRevandel<br />

saTqmelsac exmianeba, radgan mec mogonebebi<br />

(agreTve _ madliereba!) mawerinebs<br />

am werils.<br />

murman lebaniZe iyo erT-erTi XX<br />

saukunis im oriode poetidan, romlebic<br />

xalxis usazRvro siyvaruliT<br />

sargeblobdnen da romelTa wignebic<br />

daxlze ar Cerdeboda. Cemi Semdegi<br />

mogoneba misi wignis SeZenas ukavSirdeba.<br />

maSin ukve stabiluri izotopebis<br />

samecniero-kvleviT institutSi<br />

vmuSaobdi. Sesvenebis Semdeg iqve axlos<br />

mcxovrebi TanamSromeli laboratoriaSi<br />

dabrunda da vaJas Zegl-<br />

Tan mdebare wignis maRaziaSi axlad<br />

SeZenili murmanis krebuli moitana.<br />

vicodi, rom dRis bolos wigni maRaziaSi<br />

aRar iqneboda, isic vicodi, rom<br />

samuSao saaTebSi izotopebis institutis<br />

ezodan specialuri saSvis<br />

gareSe gareT aravin gamiSvebda (ras<br />

vizamT, aseTi reJimi sufevda imdroindel<br />

izotopebis institutSi!)<br />

da mainc, wigni unda meyida! bevri aRar<br />

mifiqria, TeTri xalaTis gauxdelad<br />

institutis gasasvlelTan mivedi da<br />

imdenad damajereblad avuxseni<br />

dacvis TanamSromlebs, ramdenime<br />

wuTiT quCaSi gasvla CemTvis aucilebelia-Tqo,<br />

rom, Cemda gasaocrad,<br />

winaaRmdegoba aravis gauwevia. wigni<br />

SeviZine, magram am ambavs amitom ar<br />

vigoneb. sxva saswauli moxda: im dRes<br />

lela metreveli<br />

literaturuli gazeTi<br />

gamziridan Tamar mefis gamzirze Semovuxvie,<br />

gonebaSi ukve maspinZels<br />

"vekamaTebodi": riTma _ rkaluric,<br />

kiburic _ msxverplis gaRebas iTxovs...<br />

es ukve axali leqsis striqonebi<br />

iyo. ase rom, murman lebaniZe gaxldaT<br />

"mizezi", katalizatori imisa,<br />

rac 1997 wlis Semdeg davwere. swored<br />

amas vuwodeb meore saswauls.<br />

mere bevri vifiqre riTmaze,<br />

leqsze, murmanze, mis siyvarulze<br />

galaktionisadmi da nel-nela CemTvis<br />

erT moZRvrebad iqca, rasac leqsebSi<br />

poetis xelobaze ambobda batoni murmani.<br />

mainc ras moiTxovda igi leqsisagan<br />

keTilxmovanebas, simwyobres,<br />

sinaTles, simarTles... misgan viswavle,<br />

rom poetma farTod gaxelili<br />

TvalebiT unda uyuros irgvliv yvelafers;<br />

poetma xalxs unda usminos...<br />

"qveyanaze unda wero!" _ axlac maxsovs<br />

misi sityvebi. maxsovs agreTve<br />

bolo SekiTxva: _ <strong>poezia</strong> girCevnia, Tu<br />

qimia<br />

_ ufro ukeTesi qimikosi var, _<br />

iyo Cemi pasuxi.<br />

_ gaxsovdes, Svilo, <strong>poezia</strong> ufro<br />

metia! _ WeSmaritad poetis Sesaferi<br />

iyo pasuxis pasuxi.<br />

16 martidan damrCa agreTve murman<br />

lebaniZis naCuqari "Cems galak-<br />

`xsovna RvinosaviT davaZvele~<br />

gaciebuli viyavi, sicxe mqonda,<br />

Tvalebi mecremleboda. cota xanSi<br />

SevamCnie, rom Tavs kargad vgrZnobdi<br />

_ sixarulma momarCina. im krebuls<br />

dRemde "sicxis wamals" veZaxi.<br />

ufro gvian, 1995 wlis pirvel<br />

dReebSi, roca Cemi cxovrebis udidesi<br />

ubedurebis Semdeg pirvelad davr-<br />

Ci marto, me xelSi isev murman lebaniZis<br />

leqsebis krebuli aviRe da aTasgzis<br />

wavikiTxe, ra Tqma unda, ukve wakiTxuli<br />

"Cemo pawia, sabralo dedav!"<br />

vkiTxulobdi da vtirodi, vtirodi<br />

da vkiTxulobdi... ai swored maSin gadavwyvite,<br />

murman lebaniZisaTvis<br />

mimewvdina misdami miZRvnili ori leqsi,<br />

romelTa arsebobis Sesaxeb qveynad<br />

aravin icoda. male es ori leqsi me da<br />

Cemma megobarma guliko saluqvaZem<br />

qalbaton elene WavWavaZes gadaveciT.<br />

Cemi profesiidan da xasiaTidan<br />

gamomdinare, mwerlebs (maT Semoqmedebas<br />

ar vgulisxmob!) TiTqmis ar<br />

vicnob. bedma ise ineba, rom murman<br />

lebaniZec Zalian gvian, 1997 wlis 16<br />

marts gavicani. Tumca manamde, universitetSi<br />

swavlisas, maxsovs, mwerlebi<br />

movipatiJeT Sexvedraze da, cxadia,<br />

pirvelad murman lebaniZe gagvaxsenda.<br />

masTan saxlSi me da Cemi Tanakurseli,<br />

Tea kotrikaZe wavediT. maSin batonma<br />

murmanma universitetSi mosvla<br />

ver SeZlo, radgan dakrZalvaze midioda,<br />

Tu ar vcdebi, gagraSi. am xuTwu-<br />

Tian Sexvedras Znelad Tu daerqmeva<br />

gacnoba.<br />

Cveni gacnoba swored zemoxsenebuli<br />

ori leqsis gamo Sedga da murman<br />

lebaniZis saxels Cemi cxovrebis meore<br />

saswaulic daukavSirda. rogor-<br />

Rac ise moxda, rom es leqsebi batonma<br />

murmanma ori wlis Semdeg waikiTxa da<br />

TviTon moindoma CemTan Sexvedra.<br />

mokled, murman lebaniZes pirispir<br />

1997 wels Sevxvdi, Sevxvdi Cems Zvel<br />

leqsebTan erTad. Zvels imitom vambob,<br />

rom maSin 10 wlis Sewyvetili mqonda<br />

leqsebis wera da megona, arc aRarasodes<br />

davwerdi. ar mqonda wigni, ufro<br />

metic: ar mqonda arc erTi gamoqveynebuli<br />

leqsi _ amis gakeTeba azradac<br />

arasodes momsvlia. Cven visaubreT.<br />

ufro sworad, me im dRes vdumdi,<br />

vusmendi. batonma murmanma raRac<br />

momiwona, raRac damiwuna, ZiriTadad,<br />

riTmebi. me ki, rogorc zemoT vTqvi,<br />

weras aRar vapirebdi. Tanac, maSin bolomde<br />

gacnobierebuli ara mqonda:<br />

"ar aris leqsi martoden azri, uRrmesic<br />

iyos". imaSic unda gamovtyde,<br />

rom dRemde, Tu arCevanze midga saqme,<br />

azrs vaniWeb upiratesobas da ara _<br />

formas.<br />

lebaniZeebis saxlidan rom gamovedi,<br />

rogorc ki aRmaSeneblis<br />

tions me vkiTxe erTxel" warweriT:<br />

"Cems karg lela metrevels, niWier<br />

poetsa da Zvirfas megobars". ise gamovida,<br />

rom pirvelad murman lebaniZem<br />

miwoda poeti, ise moxda, rom mec gamiCnda<br />

iseTive Zvirfasi wigni,<br />

rogoric TviT misTvis iyo wigni<br />

galaktionis warweriT.<br />

mere iyo meore Sexvedra axal<br />

leqsebTan erTad. Cemi xelnawerebis<br />

oriod furcels SemorCa murman lebaniZis<br />

komentari _ CemTvis yvelaze<br />

Zvirfasi komentari.<br />

murman lebaniZe am Sexvedrebamdec<br />

Cemi poeti iyo: mis leqsebTan erTad<br />

mudam "Sina" var, mis <strong>poezia</strong>Si vpoulob<br />

pasuxs yvela saWirboroto kiTxvaze,<br />

xSirad _ dastursac jer CanasaxSi<br />

myof mosazrebaze. eWvi maqvs, es mxolod<br />

me ar memarTeba.<br />

roca vfiqrob, rogor unda giyvardes:<br />

samSoblo, saxli, ojaxi, isev<br />

murman lebaniZe maxsendeba da, miuxedavad<br />

yvelafrisa, rac cxovrebaSi<br />

gadaitana, qalbatoni elene WavWavaZe<br />

Zalian bednieri coli mgonia: erTi<br />

mxriv, imitom, rom is mizezia araerTi<br />

umSvenieresi leqsisa, meore mxriv ki<br />

imitom, rom man icoda, vis gverdiT<br />

cxovrobda da "xalxs poeti Seunar-<br />

Cuna". iSviaTad Tu moiZebneba qali,<br />

romelic sakuTar SesaZleblobebs _<br />

bolo wveTamde _ ase uSurvelad xarjavdes<br />

meuRleze, Tundac es ukanaskneli<br />

murman lebaniZe iyos. darwmunebuli<br />

var, qalbatoni lenas gareSe<br />

murman lebaniZe murman lebaniZe ver<br />

iqneboda. poeti amas TviTonac Sesani-<br />

Snavad grZnobda:<br />

"gmadlob _ mrwamsiT da rwmeniT<br />

rac vitanje da gtanje!<br />

gmadlob _ dReebi Cveni<br />

rogorc mewada, vxarje!<br />

es dRec Tendeba TeTrad _<br />

ganmqarvebeli WirTa _<br />

da vimeorebT erTad:<br />

_ Rirda, Rirda da Rirda!"<br />

murman lebaniZes visgan eswavleboda,<br />

rom "leqsi iwereba didi sixarulis<br />

an didi tkivilis Sedegad". asevea<br />

nebismieri sxva xelovnebac. amitom<br />

uTxra adreul asakSive zazas: "Svilo,<br />

icode, cxovrebis niWi sxva aris,<br />

sxvaa Zebnis da natvris..." TviTon ki<br />

mTeli sicocxle eZebda da ... poulobda.<br />

murman lebaniZe Cemi poeti kidev<br />

imitomaa, rom mec, masaviT: "yovel Semodgomas<br />

vamtvrev gzad Sinisken<br />

Trimlis totebs", mxiblavs yviTel<br />

foTlebSi wiTlad moWiate kuneli da<br />

yayaCoebiani mdelos danaxvisas aucileblad<br />

maxsendeba:<br />

gaxseneba 11<br />

"yayaCov, Slils da tkbils,<br />

CemTvis imdeni giTqvams,<br />

mgosnis da kai ymis<br />

qebad saTqmeli sityva,<br />

rom, Tumca sunTqvac Wirs<br />

ama mzakvarTa soflad,<br />

marto Sen gamo Rirs<br />

Cemi am qveynad yofna".<br />

"vaime, deda, gaviwire,<br />

yvavilebSi viZirebi...<br />

yayaCo rom avirCie,<br />

damayares sicilebi".<br />

SemTxveviTi araa, rom murman lebaniZis<br />

sayvareli yvavili yayaCoa.<br />

swored aseTi unda yofiliyo misi<br />

yvavili: Savisa da wiTlis mkveTri kontrasti.<br />

ase mgonia, yayaCosac kristaluri<br />

struqtura aqvs.<br />

murman lebaniZis saxec monokristals<br />

hgavda _ gamokveTili da ara<br />

rbili xazebi. meamayeba, rom me ufro<br />

adre davwere: "ydidan micqeris Tqveni<br />

saxe ganawamebi", vidre TviTon:<br />

"geamayeba saxe Seni _ natanji saxe!"<br />

murman lebaniZes xasiaTic mkve-<br />

Trad kristaluri hqonda. mis leqsebsa<br />

Tu cxovrebaSi yvela atoms Tavisi<br />

adgili aqvs miCenili da garemos<br />

cvalebadobis mixedviT ar icvlis ganlagebas.<br />

piriqiT, xSirad garemo icvleba<br />

misi naTqvamis kvaldakval. amitomac<br />

aRniSnavs: "im saTqmels jeriT<br />

ukve Tavisad axla sxvebi laparakoben".<br />

da kidev: murman lebaniZe, ra profesiac<br />

unda aerCia da sadac unda<br />

emuSava, im sferoSic aucileblad datovebda<br />

almasebs, didron briliantebs.<br />

uflis nebiT, misi almasebi<br />

qarTuli poeziis saganZurs amSveneben.<br />

isini araTanabari zomisa arian, magram<br />

yvela _ almasia. ise, murman lebaniZis<br />

<strong>poezia</strong> kavkasionis qedebsac magonebs:<br />

aq aris pikebi da CaRrmavebebi, magram<br />

ara _ vake adgilebi.<br />

samwuxarod, oficiozs xSirad vake<br />

adgilebi ufro xiblavs _ mTas xom<br />

yvela ver Sebedavs. murman lebaniZesac<br />

araerTxel atkines guli, magram<br />

man SesaniSnavad icoda:<br />

"did muxas varjic didi aqvs<br />

da qaric _ didi uberavs!"<br />

"yoveli Sroma Cagvivlis fuWad<br />

da cda yoveli _ amaoebiT,<br />

gogra gaxdeba Sirazis SuSad _<br />

droebiT mxolod!<br />

_ RmerTi-sjuli,<br />

mxolod droebiT!"<br />

murman lebaniZe rom gardaicvala,<br />

maSinve ori striqoni amekviata: ara<br />

SarSanwin dekembris bolom, _ Tqven<br />

miuxureT kari meoces. mere gamaxsenda<br />

galaktionis: "wiwamurTan rom<br />

mokles ilia, maSin epoqa dasrulda<br />

didi" da davrwmundi, rom ar vcdebodi:<br />

murman lebaniZemac daasrula naxevarsaukunovani<br />

epoqa _ meoce saukunis<br />

meore naxevari.<br />

zemoT murman lebaniZis axdenili<br />

da auxdeneli winaswarmetyvelebebi<br />

movixsenie, erTi auxdeneli winaswarmetyveleba<br />

ki bolosTvis Semovinaxe:<br />

"SenTan, SenTan, galaktion!<br />

SenTan moval male!"<br />

dadgeba dro da qarTveli xalxi<br />

poetis am winaswarmetyvelebasac aasrulebs.<br />

ra Tqma unda, umjobesi iqneboda,<br />

axla am Temaze laparaki saWiro<br />

ar iyos, magram ras vizamT: murman lebaniZes<br />

_ yofiT sakiTxebSi _ bedi<br />

maincdamainc ar swyalobda.


12 <strong>Targmani</strong> literaturuli gazeTi<br />

*<br />

`man Seuracxmyo, gamartya, mZlia,<br />

gamZarcva~. masSi, vinc gamudmebiT ase<br />

fiqrobs, siZulvili ar wydeba.<br />

`d h a m a p a d i d a n~*<br />

25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

*<br />

ar yofila, ar aris da arc iqneba<br />

adamiani, mxolod gmobis Rirsi rom<br />

iyos, anda mxolod qeba-didebis.<br />

*<br />

`man Seuracxmyo, gamartya, mZlia,<br />

gamZarcva~. masSi, vinc gamudmebiT ar<br />

fiqrobs ase, siZulvili wydeba.<br />

*<br />

ai, Seni sicocxlec miuaxlovda<br />

dasasruls; mieaxle iamas. Sen ki saxlic<br />

ara gaqvs, arc Tan wasatani sagzali.<br />

*<br />

am qveynad siZulvili arasodes ar<br />

wydeba siZulviliT, aramed mxolod<br />

siZulvilis uqonlobiT wydeba. esaa<br />

dasabamieri dhamma.**<br />

*<br />

cxovreba advilia misTvis, vinc<br />

Tavxedia, yvaviviT lirfi, urcxvi,<br />

utvino, Slegi, gaxrwnili.<br />

*<br />

am sofladac xarobs igi da im<br />

sofladac; keTili saqmis moqmedi<br />

orsave soflad xarobs, Tavisi keTili<br />

saqmis Semyure.<br />

*<br />

darbaiseli TavqarianTa Soris da<br />

marad fxizeli mZinareTa Soris, brZeni<br />

bedauriviT ukan itovebs jaglagebs.<br />

*<br />

mTrTolav, mocaxcaxe, advilad<br />

mowyvlad da Znelad dasaurvebel<br />

azrs brZeni ise mimarTavs, rogorc<br />

moisari _ isars.<br />

*<br />

Tavisi stiqiidan amovardnili da<br />

xmelze mofarTxale TevziviT caxcaxebs<br />

es azri: iqneb rogorme daaRwios<br />

Tavi maras*** tyveobas.<br />

*<br />

dae, brZeni darajad udges Tavis<br />

azrs, Znelad sawvdoms da ukiduresad<br />

daxvewils, yoveli fexis nabijze rom<br />

borZikobs. nadarajevi azri bednierebisken<br />

migviZRvis.<br />

*<br />

uxrwneli, mSvidi, sikeTisa Tu<br />

borotebis uarmyofeli azrisTvis<br />

ucxoa SiSi.<br />

*<br />

briyvma mTeli sicocxle brZenkacis<br />

gverdiTac rom gaataros, misTvis<br />

iseve ucxo iqneba dhamma, rogorc<br />

kovzisTvis _ kerZis gemo.<br />

*<br />

vidre boroteba ar momwifebula,<br />

briyvs tkbili eCveneba igi, xolo<br />

rodesac momwifdeba, mwuxarebas da<br />

urvas eZleva.<br />

*<br />

rogorc sal kldes Zvras ver uzams<br />

qari, brZeni uryevia xotbasa da gmobas<br />

Soris.<br />

*<br />

kacTa Soris mxolod cotani Tu<br />

aRweven gaRma napirs, danarCenebi ki<br />

fuWad fusfuseben gamoRma.<br />

*<br />

is, visi azric mSvidia, sityvac da<br />

saqmec, simSvidesa da Tavisuflebas<br />

ziarebuli, srulqmnil codnas<br />

flobs.<br />

*<br />

erTi taepi, simSvides rom aniWebs<br />

suls, fuWi sityvebiT SeTxzul aTas<br />

leqsze umjobesia.<br />

*<br />

Tu erTma kacma brZolaSi sZlia<br />

aTas kacs, meorem ki _ mxolod Tavis<br />

Tavs, swored es ukanasknelia udiadesi<br />

mZleveli.<br />

*<br />

Tu vinme Tvidan Tvemde asi wlis<br />

manZilze aTasgzis asrulebs msxverplSewirvas,<br />

xolo meore, Tundac wamiT,<br />

pativs miagebs Tavisi Tavis srulmyofs,<br />

swored es msaxurebaa aswlian<br />

msxverplSewirvaze uzenaesi.<br />

*<br />

gabrZnobilisa da TviTCaRrmavebulis<br />

sicocxlis erTi dRe sjobs umecrisa<br />

da aRviraxsnilis aswlian arsebobas.<br />

*<br />

dae, iswrafos keTili saqmis aRsrulebad;<br />

dae, aridos borotebas<br />

Tavisi Tavi. radganac is, vinc ar eswrafvis<br />

sikeTis aRsrulebas, kmayofilebas<br />

hpovebs borotSi.<br />

*<br />

rogorc mwyemsi saxriT midenis<br />

jogs saZovrisken, ise sikvdili<br />

mierekeba cocxal arsebebs sikvdilisaken.<br />

*<br />

ZvlebiTaa naSeni es cixe-simagre,<br />

sisxliTa da xorciT nalesi; sicrue<br />

da orpiroba, sibere da sikvdili Cakirulia<br />

mis kedlebSi.<br />

*<br />

advilia ukeTuri da mavne saqmis<br />

keTeba, keTilisa da sasargeblosi ki<br />

_ ukiduresad Zneli.<br />

*<br />

vinc ise uyurebs samyaros,<br />

rogorc buStsa Tu miraJs, uxilavia<br />

sikvdilis meufisaTvis.<br />

*<br />

ar aris cecxli, vnebaze ufro mwveli;<br />

ar aris ubedureba, siZulvilze<br />

ufro didi; ar aris saSineleba sxeulze<br />

umetesi; ar aris bedniereba simSvidis<br />

toli.<br />

*<br />

o, rarig bednierni varT, upovarni<br />

morWmulTa Soris; Cven vsazrdoobT<br />

sixaruliT, rogorc sxivmfinari RmerTebi.<br />

*<br />

survilisagan ibadeba mwuxareba; misganve<br />

ibadeba SiSic. misTvis, vinc Tavi<br />

daaRwia survilis sacTurs, aRarc mwuxarebaa<br />

da aRarc SiSi.<br />

*<br />

midrekilebisagan ibadeba mwuxareba;<br />

misganve ibadeba SiSic. misTvis, vinc<br />

Tavi daaRwia midrekilebas, aRarc mwuxarebaa<br />

da aRarc SiSi.<br />

*<br />

mas, vinc iokebs risxvas, rogorc<br />

gzidan gadasul etls, me vuwodeb meetles.<br />

danarCenebs ki tyuilad uWiravT<br />

sadave.<br />

*<br />

dae, urisxvelobiT iZlios risxva,<br />

siuxviT _ siZunwe, sikeTiT _ ukeTuroba,<br />

simarTliT _ sicrue.<br />

*<br />

magram cxovreba mZimea misTvis,<br />

vinc faqizia, Tavmdabali, gamWriaxi,<br />

Tavaziani; visi sicocxlec wmindaa.<br />

*<br />

gautamas mowafeni marad fxizelni<br />

arian. maTi azri dRisiT Tu<br />

RamiT budas mieltvis.<br />

*<br />

keTilni SoriTve brwyinaven,<br />

rogorc himalais mTebi. borotni ki<br />

axlodanac ar Canan, rogorc ar Cans<br />

RamiT natyorcni isari.<br />

*<br />

vinc zis eulad, sZinavs eulad, daiareba<br />

eulad; vinc qmediTia da Tvi-<br />

Tonve iurvebs Tavs, dae, xarobdes<br />

usier tevrSi.<br />

*<br />

rogorc sazRvrispira qalaqi<br />

Signidanac da garedanac saTanadodaa<br />

daculi, ase icavde sakuTar<br />

Tavsac. fuWad nu gaflangav dros,<br />

radganac drois xelidan gamSvebi<br />

mwuxarebas da urvas eZleva, jojoxeTSi<br />

gamwesebuli da ganwiruli.<br />

*<br />

moTvinierebul jorebs, keTilSobil<br />

sindhiur cxenebs da veeba spiloebs<br />

ra sjobs magram maTze uke-<br />

Tesia, vinc TviTonve moiTviniera<br />

Tavisi Tavi. radganac am cxovelebiT<br />

ver SeaRwev miudgomel qveyanaSi, sadac<br />

SeaRwevs adamiani, TviTSezRudviT<br />

da TviTwvrTniT rom mouTvinierebia<br />

Tavi.<br />

*<br />

misi grZnobebi mSvidia meetlis<br />

mier daurvebuli cxenebiviT. man zurgi<br />

aqcia siamayes da CaixSo yvela survili.<br />

mas RmerTebic ki ucqeren SuriT.<br />

*<br />

brmaa es samyaro, sadac cota Tu<br />

xedavs naTlad. maxis tyveobidan TavdaRweuli<br />

CitiviT, mxolod cotani<br />

Tu aRweven zecas.<br />

* Zveli indoeTis erT-erTi sakraluri<br />

wigni.<br />

** cxovrebis wesi, kanoni.<br />

*** boroti jadoqari, avsuli.<br />

*<br />

o, rarig bednierni varT arasneulni<br />

sneulTa Soris; sneulTa Soris<br />

vcxovrobT Cven _ arasneulni.


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

*<br />

siqvele sasiamovnoa TviT siberemde;<br />

sasiamovnoa uryevi rwmena; sasiamovnoa<br />

sibrZnis miRweva; sasiamovnoa<br />

borotebisgan TavSekaveba.<br />

*<br />

vinc am qveynad sZlevs ukeTursa<br />

da Znelad dasaurvebel survils,<br />

iseve iSorebs mwuxarebas da urvas,<br />

rogorc lotosi _ wylis wveTebs.<br />

*<br />

rogorc waqceuli xe ganagrZobs<br />

zrdas, Tu ar dazianebula fesvebi, ise<br />

tanjvac ganagrZobs zrdas, Tuki ar<br />

aRmofxvrila survili.<br />

*<br />

vnebiT aRgznebuli da gaSmagebuli<br />

adamianebi feTianebiviT awydebian<br />

aqeT-iqiT, rogorc damfr-<br />

Txali da dafeTebuli kurdReli.<br />

xundebiT Sekrulni xelaxla ubrundebian<br />

autanelsa da gausaZlis<br />

tanjvas.<br />

*<br />

arsebobis Smagi dinebis gadamlaxvelma<br />

zurgi aqcie warsuls, uaryav<br />

momavali da isic, rac Zevs maT Soris.<br />

Tu goneba Tavisufalia, kvlav da kvlav<br />

aRar miubrundebi dabadebas da<br />

siberes.<br />

*<br />

man miaRwia srulqmnilebas; amieridan<br />

udrekia da survilebisagan Tavisufali;<br />

mospo da moaSTo ekal-bardebi:<br />

es misi sxeuli ukanasknelia.<br />

*<br />

sarevela aSTobs yanas; vneba _ adamianebs.<br />

*<br />

uwin es goneba daexeteboda, rogorc<br />

surda, rogorc nebavda. axla ki<br />

sruliad daviurve, rogorc gamrekma<br />

_ gaveSebuli spilo.<br />

*<br />

me brahmans vuwodeb mas, vinc azrovnebs,<br />

mSvidia da vnebebisgan Tavisufali;<br />

vinc akeTebs Tavis saqmes; vinc<br />

daiurva yvela survili, miaRwia uzenaes<br />

sikeTes da srulyo Tavi.<br />

*<br />

me brahmans vuwodeb imas, vinc miaRwia<br />

uzenaes sikeTes, vinc icis simarTlis<br />

da sicruis gza da visi codnac<br />

Rrmaa.<br />

*<br />

me brahmans vuwodeb imas, visac aRar<br />

SerCa survili, codnis wyalobiT gan-<br />

Tavisuflda eWvebisagan da SeZlo<br />

danTquliyo ukvdavebaSi.<br />

literaturuli gazeTi<br />

<strong>Targmani</strong><br />

budisturi<br />

legenda<br />

mowafeebi mividnen budasTan da<br />

uTxres: ufalo, aq, savathiSi bevri saxelganTqmuli<br />

gandegili da swavluli<br />

cxovrobs, gamudmebiT rom edavebian<br />

da epaeqrebian erTmaneTs. zogis mtkicebiT,<br />

samyaro usasruloa da maradiuli,<br />

zogic sasrulad da warmavlad<br />

miiCnevs mas; zogis azriT, suli sxeul-<br />

Tan erTad kvdeba, zogs ki ukvdavi hgonia<br />

igi, da ase Semdeg, dausrulebliv;<br />

hoda, gviTxari, rogor unda moveqceT<br />

maT<br />

budam pasuxad Tqva:<br />

didi xnis winaT erTma rajam msaxurs<br />

uxmo da uTxra: wadi, geTayva, Tavi<br />

mouyare savathiSi yvela brmadSobils<br />

da mere spilo mihgvare maT. _ neba Senia,<br />

_ miugo msaxurma da brZanebis aRsasruleblad<br />

gaeSura. mere ki, roca<br />

Tavi mouyara yvela brmadSobils, am<br />

sityvebiT mimarTa maT: ai, es spiloao,<br />

da erT-erTs xeliT moasinjvina misi<br />

Tavi, meores _ yuri, mesames _ eSvi,<br />

danarCenebs _ xorTumi, fexi, zurgi,<br />

kudi Tu kudis foCi, da yvela maTgans<br />

13<br />

eubneboda _ es spiloao.<br />

roca yvela brmadSobilma mosinja<br />

spilo, rajam hkiTxa TviTeul maTgans:<br />

ai, Sen Seexe spilos; hoda, miTxari,<br />

ra aris es<br />

vinc Tavs Seexo, pasuxad Tqva _<br />

qvevriao; vinc yurs, _ cxrili egona<br />

igi; vinc eSvs, _ saxnisad warmoidgina;<br />

vinc xorTums, _ saxvnelad dasaxa;<br />

vinc zurgs, _ morgvad miiCnia; vinc<br />

tans, _ naliad aRiqva; kudis Semxebs<br />

qvasanayad moeCvena, foCisas ki _ jagrisad.<br />

mere erTmaneTs auxirdnen `ho~,<br />

`ho~-sa da `ara~-s yviriliT: spilo es<br />

ki ara, ai, is ariso; ase rom, bolos,<br />

muSti-krivamde mivida saqme.<br />

raja kmayofili darCa am sceniT.<br />

raRa es gandegilni da raRa<br />

dRevandeli swavlulni, jiutad rom<br />

dganan TavianT azrze da sxvas verafers<br />

xedaven, aSarni, arjalni, TavisnaTqvamni<br />

da TavianTi siyalbis simarTled<br />

gamsaRebelni.<br />

Z e n – b u d i s t u r i<br />

b u d i z m T a n<br />

a x l o s<br />

universitetis studentma gaZan-<br />

Tan yofnisas hkiTxa mas: `Tu wagikiTxavs<br />

qristianebis biblia~<br />

`ara; wamikiTxe~, _ uTxra gaZanma.<br />

studentma biblia gaSala da daiwyo<br />

maTes saxarebis kiTxva: `an samoslisTvis<br />

rad zrunavT SexedeT,<br />

rogor izrdebian velis SroSanni:<br />

arc Sromoben, arc arTaven. magram<br />

solomoni mTeli Tavisi didebiT ar<br />

iyo ise Semosili, rogorc TviTeuli<br />

maTgani. ase rom, nu zrunavT xvalindeli<br />

dRisaTvis, radgan xvale Tvi-<br />

Ton izrunebs Tavisas~.<br />

gaZanma Tqva: `vinc es sityvebi warmoTqva,<br />

naTelfenili kacia~.<br />

studentma ganagrZo kiTxva: `iTxoveT<br />

da mogecemaT; eZiebdeT da<br />

hpovebT: daakakuneT da gagiReben.<br />

radgan yvela mTxovnels miecema,<br />

mZebneli hpovebs da vinc akakunebs,<br />

gauReben~.<br />

gaZanma SeniSna: `mSvenieria; vinc<br />

esa Tqva, Sors rodia budizmisagan~.<br />

b u d a s<br />

q a n d a k e b a<br />

roca tanke, tanis dinastiis Wabuki<br />

ufliswuli, taZarSi Sevida, saSinlad<br />

cioda.<br />

aiRo iqve gamofenili budas erTerTi,<br />

xidan gamokveTili qandakeba da<br />

cecxli gaaCaRa.<br />

amis danaxvaze taZris mcvelma<br />

gaafTrebiT Sehyvira, rogor gabede<br />

budas qandakebis dawvao.<br />

tankem nacari gaqeqa, TiTqos ra-<br />

Racas eZebso, mere ki Tqva: avdgebi da<br />

wminda sariris* naSTs Sevagroveb.<br />

* s a r iri _ erTgvari mineraluri<br />

narCeni, sxeulis kremaciis Semdeg rom<br />

poulobdnen; umwikvlod gatarebuli<br />

sicocxlis niSnad miaCndaT.<br />

_ xis budisagan ra sariri unda<br />

darCes<br />

_ Tu ar darCa, maSin danarCen<br />

budebsac cecxls SevukeTeb.<br />

SemdgomSi mcvelma orive warbi<br />

dakarga tankes mkrexelobisadmi gamo-<br />

Tqmuli protestis gamo, TviT tankes<br />

ki arasodes dastydomia Tavs budas<br />

risxva.<br />

f i n j a n i<br />

C a i<br />

nan-ini, meiZis (1863_1912) droindeli<br />

Zenis moZRvari, universitetis profesors<br />

maspinZlobda, Zenis Sesaswavlad<br />

rom swveoda mas.<br />

nan-inma Caize miipatiJa stumari.<br />

finjani gauliclica, magram kvlav ganagrZobda<br />

dasxmas.<br />

profesori xedavda, rogor iRvreboda<br />

Cai; bolos, veRar moiTmina da<br />

Tqva: `pirTamde savsea, meti aRar Cava~.<br />

`am finjaniviT Tqvenc savse xarT<br />

sakuTari azrebiT da warmodgenebiT;<br />

_ Tqva nan-inma, _ rogor agixsnaT, ra<br />

aris Zeni, Tu jer mag Tqvens finjans<br />

ar dacliT~<br />

s u t r e b i s<br />

g a m o c e m a<br />

tacugenma, iaponiaSi Zen-budizmis<br />

mqadagebelma, _ gadawyvita beWdurad<br />

gamoeqveynebina sutrebi, razedac ma-<br />

Sin mxolod Cinelebs Tu miuwvdebodaT<br />

xeli. sutrebi xis blokebidan unda<br />

gadaebeWda 7000 calad, rac imxanad<br />

grandiozuli wamowyeba iyo.<br />

tacugeni fulis Sesagroveblad gaemgzavra.<br />

mTeli qveyana Semoiara. mxolod<br />

ramdenime gulSemtkivarma gaimeta<br />

oqros pawawina zodebi, umravlesobam<br />

ki oqros ubadruki namcecebiRa<br />

uwyaloba.<br />

m i n i a t u r e b i<br />

yvela Semomwirvels erTnairad uxdida<br />

madlobas. aT weliwadSi, rogorc<br />

iqna, sakmao oqros mouyara Tavi<br />

sutrebis gamosacemad.<br />

magram am dros mdinare uiu adidda.<br />

wyaldidobam yanebi waleka da qveyanaSi<br />

SimSiloba Camovarda. tacugenma<br />

mTeli Segrovili oqro dazaralebulebs<br />

uwyaloba, raTa sikvdilisgan<br />

exsna isini. mere ki xelaxla Seudga<br />

SesawiravTa Sekrebas.<br />

ramdenime wlis Semdeg qveyanaSi ifeTqa<br />

epidemiam. tacugenma kvlav xalxis<br />

dasaxmareblad gaiRo yvelaferi,<br />

risTvisac Tavi moeyara.<br />

mesamedac Seudga dawyebul saqmes<br />

da oci wlis Semdeg, rogorc iqna, aisrula<br />

natvra. sabeWdi blokebi, romlebiTac<br />

sutrebis gamocema ganxorcielda,<br />

axla kiotoSi, obakus monasterSi<br />

inaxeba. iaponelebi TavianT<br />

bavSvebs uamboben, tacugenma samjer<br />

gamosca sutrebi da pirveli ori uCinari<br />

gamocema kidevac Crdilavs mesameso.<br />

s a m o T x i s<br />

b W e<br />

meomari, saxelad nabusage, xakuin-<br />

Tan mivida da hkiTxa:<br />

_ marTla arsebobs jojoxeTi da<br />

samoTxe<br />

_ vina xar _ hkiTxa xakuinma.<br />

_ samurai, _ miugo meomarma.<br />

_ samuraio! _ wamoiZaxa xakuinma,<br />

_ romeli sardali gaboginebs<br />

Tavis laSqarSi mwirs migigavs saxe!<br />

gaSmagebulma nabusagem xmlis vadaze<br />

gaikra xeli. xakuini ki ganagr-<br />

Zobda:<br />

_ aa, xmalic gaqvs albaT isea dablagvebuli,<br />

rom Tavs ver gamagdebinebs!<br />

maSin nabusagem qarqaSidan daaZro<br />

xmali.<br />

xakuinma ki Tqva:<br />

_ aq ixsneba jojoxeTis bWe!<br />

am sityvebis gagonebisas samuraim<br />

ukve xakuinis Segirdad daigula Tavi,<br />

xmali qarqaSSi Caago da moZRvars Tayvani<br />

sca.<br />

xakuinma ki Tqva:<br />

_ aq ixsneba samoTxis bWe!<br />

Targmna baCana bregvaZem


14 <strong>Targmani</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

antonio maCado i ruisi (1875-1939) didi espaneli poeti da <strong>proza</strong>ikosi, espaneTis `meore oqros saukunis~ TvalsaCino<br />

warmomadgeneli, daibada antalusiis qalaq seviliaSi, cnobili mecnierebisa da folkloristebis ojaxSi; Tavadac safuZvlianad<br />

Seiswavla folklori. ganaTleba miiRo madridis Tavisufali ganaTlebis institutSi. ramdenime weli gaatara<br />

safrangeTSi, sadac dauaxlovda am drois cnobil moRvaweebs, gaecno dekadentur da modernistul literaturas, gansakuTrebiT<br />

dainteresda simbolizmiT da verlenis poeziiT. pirveli poeturi krebulebi `ganmartoebani~, `ganmartoebani,<br />

galereebi da sxva leqsebi~ gamoaqveyna 1903 da 1907 ww. espaneTSi gaiziara `1898 wlis Taobis~ anu `katastrofis Taobis~<br />

ideebi, ganicada migel de unamunos filosofiuri Sexedulebebic, misi egzistencializmis gavlena da sicocxlis<br />

bolomde hqonda masTan `SemoqmedebiTi dialogi~. 1907 wels maCado gaamweses franguli enis maswavleblad kastiliis<br />

patara qalaq soriaSi, sadac Sexvda Tavis pirvel muzas, 14 wlis sust, cisferTvala leonors da iqorwina kidec. magram 1912<br />

wels leonosi gardaicvala, rac imdenad mZimed ganicada poetma, rom sasowarkveTilebam igi lamis `moxetialed gadaaqcia~,<br />

xan baesaSi cxovrobda xan segoviaSi, versad moikida fexi. mxolod 1928 wels igi Sexvda Teatralur wreebSi Tavis<br />

meore da ukanasknel muzas, romelic <strong>poezia</strong>Si cnobili gaxda pirobiTi saxeliT `giiomar~, romlisadmi miZRvnili leqsebi<br />

`simRerebi giiomarisadmi~, `sxva simRerebi giiomarisadmi~ da kidev sxva mravali aRiarebulia msoflio samijnuro poeziis<br />

brwyinvale nimuSebad.<br />

antonio maCados cxovreba da moRvaweoba mouxda espaneTisTvis erT yvelaze mZime periodSi, es iyo espaneT-amerikis<br />

omSi qveynis damarcxeba da metad mZime Sedegebi, monarqiis dacema, revoluciuri ganwyobis momZlavreba, primo de riveras<br />

diqtatura, samoqalaqo omi, respublikisTvis brZola, faSisturi amboxi da qaosi. am metad mZime viTarebaSi, rodesac<br />

espanel moazrovneTa didi nawili - poetebi, filosofosebi Tu kulturis sxva moRvaweni emigraciaSi gadaixvewnen, maT<br />

Soris xose ortega i gaseti, xuan ramon ximenesi, ramon del valie-inklani, rodesac pirveli msxverpli gaxda federiko<br />

garsia lorka, izolaciaSi aRmoCnda unamuno da SinapatimrobaSi gardaicvala, am dros antonio maCado gamodioda mitingebze,<br />

werda mwvave publicistur werilebs, patriotul leqsebs, monawileobda saerTaSoriso kongresebSi, madrididan<br />

gadadioda valensiaSi, barselonaSi, idevneboda, xolo bolos sanitaruli manqaniT moxuc dedasTan erTad safrangeTisken gaamgzavres, gzaSi manqana<br />

wyobidan gamovida da civ, wvimian amindSi fexiT mouxdaT sazRvarze gadasvla. am dros ukve sulierad gatexili da fizikurad dauZlurebuli igi gardaicvala<br />

safrangeTis patara qalaq koliurSi 22.II.1939 w. daasaflaves patara soflis sasaflaoze.<br />

mogvianebiT daiwyo misi Semoqmedebis Seswavla-gamoqveyneba, gansakuTrebuli yuradReba mipyro misma <strong>proza</strong>ulma nawarmoebebma, romelic gamoqveynda<br />

or tomad - `xuan de maisena. sentenciebi, ambebi, SeniSvnebi da mogonebebi erTi apokrifuli profesorisa~.<br />

1956 wels, rodesac xuan ramon ximeness nobelis premia mianiWes, sagangebod aRiniSna, rom es premia sikvdilis Semdgom Tanabrad miekuTvneboda<br />

antonio maCados da garsia lorkas, radgan samive erTad warmoadgenda espanuri poeziis brwyinvale magaliTs.<br />

antonio maCado<br />

akademiaSi arCevasTan dakavSirebiT warmoTqmuli sityvis monaxazi<br />

batonebo, imedia momitevebT, rom<br />

oTxi wlis dagvianebiT warmovdeqi<br />

Tqvens winaSe. vyoymanobdi da dro<br />

mWirdeboda, rom Tavs movreodi.<br />

didad vafaseb espaneTis akademias imisaTvis,<br />

rac gaukeTebia, rasac akeTebs<br />

da rasac imedia, gaakeTebs momavalSi.<br />

didi pativi damdeT, rom akademiaSi<br />

amirCieT, magram CemsaviT fiqrs<br />

miCveuli kaci ar SeiZleba esodenma<br />

pativma cota mainc ar daabnios. axalgazrdobis<br />

asaks rom gavcdebiT, –<br />

raic aris mudam da TiTqmis erTianad<br />

ltolva momavlisaken da amdenad<br />

yovelive arsebulis Secnobis wyurvili,<br />

– Cven TviTonve SemovifarglavT<br />

xolme Cveniv swrafvaTa wres, radgan<br />

gvgonia ukve viciT Cveni cxovrebis<br />

araTu dineba, aramed misi kanonebic.<br />

TandaTan veCveviT iluziebze uaris<br />

Tqmas, anu gvinda vicxovroT mxolod<br />

realuriT, xolo realurad marto<br />

imas miviCnevT, rac abstraqtul warmodgenaTa<br />

CarCoebSi Tavsdeba da<br />

rasac sakuTari gamocdilebidan gamovitanT.<br />

am asakSi ukve aRarc iRblisa<br />

gvjera da aRarc jildos Rirsad migvaCnia<br />

Tavi, amitom arc velodebiT.<br />

aseve vibneviT xolme maSinac, roca<br />

Wabukobis dros qalis guli ver mogvinadirebia,<br />

mere da mere gvirwmunebia<br />

don xuanis xvedri Cveni xvedri ar<br />

yofilao da bolos, lamis cxovrebis<br />

dasalierze vinme banovanis yuradRebis<br />

Rirsi rom gavmxdarvarT. es, erTi<br />

SexedviT TiTqosda Seuferebeli Sedareba<br />

imitom momyavs, rom damijeroT<br />

da gulgrilobaSi ar CamomarTvaT<br />

Cemi Secbuneba Tu dabneuloba<br />

am bednieri SemTxvevisa da jildos<br />

gamo, anda moiZebneba kia adamiani, vinc<br />

gulgrilad Sexvdeboda siyvaruls,<br />

Tundac am siyvaruls mas im saaTSi<br />

miagebdnen, roca samudamo Zili ukve<br />

Tvalebs uxuWavs! magram maSinac ki,<br />

roca aRarafers velodebiT da SemTxvevis<br />

wyalobiT gvewveva bedi, kidev<br />

gviWirs davijeroT, rom es sinamdvileSi<br />

xdeba. da mec imedi maqvs,<br />

gaigebT Cems dabneulobas Tu<br />

damorcxvebas da mapatiebT, rom karga<br />

xania arCeuli akademikosi isev da<br />

isev vekiTxebi Cem Tavs: mainc ra damsaxureba<br />

mimiZRvis iseTi, rom akademiaSi<br />

amirCieT Tavad me rom mkiTxoT,<br />

saamiso monacemebi sul ar gamaCnia,<br />

arc mecnieri gaxlavar, arc didi eruditi<br />

da arc filologi, sakmaod movikoWleb<br />

laTinurSic, radgan skola-<br />

Si kargi maswavlebeli ar Semxvda.<br />

berZnuls didi mondomebiT vswavlobdi,<br />

oRond ki platoni wamekiTxa, magram<br />

gvian daviwye da amitom bevri veraferi<br />

SeviZine. arc maincdamainc<br />

wignierebiT gamovirCevi, Tumca kiTxviT<br />

bevrs vkiTxulobdi, magram susti<br />

mexsierebis gamo cota ram SemomrCa;<br />

esec ar iyos, kazmulsityvaobaze<br />

metad mudam filosofia mitacebda.<br />

gamogitydebiT, rom garda ramdenime<br />

poetisa, literatura saerTod didad<br />

ar aRmafrTovanebda; ufro metic,<br />

Znelad veguebi natif formebs, lamaz<br />

da daxvewil stils da sxva literaturul<br />

xerxebs, Tu SinaarsiT ar gamoirCeva.<br />

lamazad naTqvami marto ma-<br />

Sin mxiblavs, roca raime sainteresozea<br />

saubari, xolo Tu dabeWdil<br />

sityvas ar SerCenia bunebrioba,<br />

cocxali metyveleba, maSinve mowyeniloba<br />

Semipyrobs xolme. miyvars buneba,<br />

magram xelovneba maSin miyvars,<br />

roca bunebas warmomidgens, an gamaxsenebs<br />

da arc yovelTvis vxedav silamazes<br />

iq, sadac mas, ase vTqvaT, gamzadebuls<br />

mogvarTmeven xolme. Tqven ki<br />

mainc amirCieT akademikosad da ukve<br />

aRarc me SemSvenis vamtkico, am<br />

rolisTvis Seuferebeli var-meTqi.<br />

albaT mainc raRac sayuradRebo dainaxeT<br />

CemSi da mec am pativs Cemi samermiso<br />

nawerebisadmi Tqveni ndobisa da<br />

rwmenis sawindrad miviCnev. uaRresad<br />

davalebuli var Tqvengan da geaxeliT,<br />

raTa dagarwmunoT Cems gulwrfel<br />

survilSi, rom minda es vali gadavixado.<br />

axla ki oriodes sityva <strong>poezia</strong>zec<br />

minda mogaxsenoT, ra aris <strong>poezia</strong> es<br />

kiTxva Cemi TavisTvisac ki arasodes<br />

damisvams da arc arasodes gavxdidi<br />

msjelobis sagnad, akademikosad rom<br />

ar agerCieT da ar davmdgariyavi aucileblobis<br />

winaSe, mkacrad ganmexila<br />

Cemi Sexedulebebi. amas winaT frangebma<br />

gamarTes diskusia amave sakiTxze,<br />

magram aman verc veraferSi damarwmuna<br />

da verc STamagona. yvelaze saRi<br />

azri kvlav batonma de la palisma<br />

gamoTqva. erTma espanelma poetma anbanuri<br />

WeSmaritebis enaze rom gada-<br />

Targmna, daaxloebiT es gamovida: `Tu<br />

imisgan, radac surs <strong>poezia</strong>s gadaiqces,<br />

gamovricxavT yvelafers, rasac is<br />

sinamdvileSi ar warmoadgens, maSin<br />

darCeba aumRvreveli <strong>poezia</strong>, swored<br />

is wminda <strong>poezia</strong>, romelsac veZebdiT.~<br />

rasakvirvelia, aseTi cdis Catarebis<br />

Semdeg saboloo daskvnis gamotanac<br />

ar unda gaZneldes, magram amas xom<br />

ganxorcieleba ar uweria. aba<br />

daukvirdiT, es varaudobs imis codnas,<br />

ra ar aris <strong>poezia</strong>, rac Tavis mxriv,<br />

ukve gulisxmobs imis codnas, ra aris<br />

<strong>poezia</strong>. kritikosisTvis Cveulma am<br />

aSkara tavtologiam ar unda gagvaocos.<br />

gonebis es warmtaci TamaSi varaudobs<br />

maRal ostatobas, Tumca ki mudam<br />

zedapirze tivtivebs, xolo miRebuli<br />

daskvnebi metwilad umniSvneloa.<br />

dogmaturi kritika gansazRvrebidan<br />

gamodis da masve ubrundeba, magram<br />

aradogmaturi ufro xSirad gvayenebs<br />

sakuTari siZnelis winaSe, ranairad<br />

unda ganvsazRvroT raime, Tuki Tavs<br />

avaridebT gansazRvrebebs.<br />

magram mxedvelobaSi miviRoT<br />

Cveni droisaTvis damaxasiaTebeli<br />

friad mosawoni swrafva Janrebis gamijvnisken.<br />

XIX saukune gansakuTrebiT<br />

miwurulSi, ufro metad ixreboda<br />

gabundovnebisken da sxvadasxvagvari<br />

Senarevebisken. xelovnebis gamyofi<br />

sazRvrebi gaurkveveli iyo; SeiZleba<br />

isic ki iTqvas, rom yoveli Janri Tavis<br />

Tavs meoreSi poulobda. magram axla,<br />

sasazRvro konfliqtebis Tavidan<br />

asacileblad sasurveli iqneboda<br />

aRgvedgina xelovnebis yvela saxisTvis<br />

damaxasiaTebeli codna maTi<br />

sakuTari miznebisa da saSualebebisa.<br />

es gacilebiT ufro Znelia, vidre<br />

erTi SexedviT gveCveneba. am ganzraxvas<br />

garduvalad mivyavarT xelovnebis<br />

filosofiis umniSvnelovanes sakiTxebamde,<br />

magram dae, es sxvebma, Cemze<br />

ukeT gaTviTcnobierebulebma gadawyviton.<br />

filosofosebi, ese igi adamianebi,<br />

romlebic Caswvdnen kulturis<br />

saerTo kanonzomierebebs, albaT rodisme<br />

agvixsnian arsebobs Tu ara deiure,<br />

anda de-faqto, – absoluturi<br />

<strong>poezia</strong> da rogoria is pirobebi, uromlisodac<br />

igi ar arsebobs. mxolod ma-<br />

Sin SegviZlia vupasuxoT kiTxvas – ra<br />

aris <strong>poezia</strong>.<br />

magram amTaviTve vityodi, rom<br />

<strong>poezia</strong>, gansakuTrebiT ki lirikuli<br />

<strong>poezia</strong>, CvenTvis problema gaxda. avia<br />

Tu kargi, mainc asea. magram amasTan<br />

arc is unda dagvaviwydes, rom swored<br />

poetebi da umal poetebi daikaveben<br />

xolme kritikul pozicias sakuTari<br />

Semoqmedebis mimarT, TviTonve gaiazreben<br />

mas da eWvqveSac TviTonve ayeneben.<br />

es movlena xSiri ki ar aris<br />

literaturis istoriaSi, magram arc<br />

iSviaTia. Tumca iseTi bednieri dReebic<br />

gamoereva xolme, roca poets rwmena<br />

ubrundeba da Tavisi naRvawis ukvdavebis<br />

imedi ubrundeba. poets xom<br />

azradac ar mouva dasvas kiTxva, Tu ra<br />

aris <strong>poezia</strong>, arc imis kvlevas mohyveba,<br />

bolos da bolos ras warmoadgens,<br />

an saerTod warmoadgens Tu ara raimes<br />

es <strong>poezia</strong>; xolo aseTi pozicia saku-<br />

Tari Tavis, rogorc poetis mimarT<br />

imas mowmobs, rom igi cxovrobs misTvis<br />

ucxo sulier garemoSi; SeiZleba vifiqroT,<br />

rom poetebi – isini ki arcTu<br />

ukanasknelebi SeigrZnoben kulturis<br />

siRrmiseul dinebebs, - bundovnad<br />

mainc xvdebian, rom maTi Semoqmedeba<br />

drois dinebas ver mihyveba. nurc is<br />

dagvaviwydeba, sxvaTaSoris, rom TiTqmis<br />

ar arseboben poetebi, TavianTi<br />

Semoqmedebis damqancvel advokaturas<br />

ar eweodnen, Tundac gumaniT ver<br />

xvdebodnen, rasac iqmian, anda eWvi ar<br />

RrRnideT, rom maTi xelovneba umravlesobisTvis<br />

meorexarisxovani gaxda.<br />

es mtanjveli Sefiqrianeba zogjer<br />

maT mcdari gzisken ubiZgebs, xan ki maxinj<br />

formebsac iRebs. maSin poeti an<br />

uaryofs yvelafris esTetikur Rirebulebas,<br />

rac ki manamde Seuqmnia, anda<br />

Tavis naRvaws sityvaSi ganxorcielebul<br />

saswaulad, sworupovar, uebro<br />

qmnilebad acxadebs da amiT arad<br />

agdebs gansjis yvelaze elementarul<br />

normebs. arc iseTi poetebis naklebobas<br />

ganvicdiT, cinikosis pozicias<br />

rom daikaveben xolme - am sityvis yvelaze<br />

uaresi mniSvnelobiT, - da arc<br />

imaTsas, raRaceebs rom mied-moedebian.<br />

ityvian xolme, TiTqos Cven arapoetur<br />

epoqaSi vcxovrobdeT, rom metismetad<br />

davSordiT yvelaze ufro<br />

lirikul XIX saukunes, magram aki yoveli<br />

saukune uciloblad atarebs Tavis<br />

wiaRSi wina saukuneebis memkvidreobas<br />

da Tu mis gansjas movindomebT, albaT<br />

gagviWirdeba erTi romelime damaxasiaTebeli<br />

niSani gamovacalkevoT. vTqvaT<br />

XIX saukunis ganxilvisas, advili<br />

mosalodnelia yvelaze ufro gam-<br />

Wriaxi gonebis kacic ki Secdes, iseTi,<br />

WeSmariti xedvis unari rom aqvs da es<br />

sulac ar aris gasakviri. rogorc ar<br />

unda iyos davalebuli XIX saukune<br />

Tavisi drois adamianebisgan, mainc<br />

ufro metadaa davalebuli ganmanaTleblobisa<br />

da barokos epoqebisgan,<br />

kidev ufro metad aRorZinebis<br />

udidesi memkvidreobisgan da ganuzomlad<br />

– antikuri sibrZnisagan. mciredni<br />

Tu moiZebnebian, visac ZaluZs<br />

Seafasos TiToeuli am saukunis wvlili<br />

saerTo sakacobrio kulturaSi<br />

da amoicnos maT mier ganawilebuli<br />

aqcentebi.<br />

magram me Tavad uyoymanod vacxadeb,<br />

rom sxva yvelafris garda, XIX<br />

saukune lirikisa da xelovnebis subieqturi<br />

formebis TvalsazrisiT, gansakuTrebiT<br />

keTilsasurveli iyo.<br />

XIX saukunis adamians, karnos didebuli<br />

epoqis adamians, karnosi, vinc<br />

bunebis sayovelTao kanonad dro aRiara,<br />

– uCndeba Tavisi saukunis grZnoba,<br />

usmens mas, itanjeba misTvis, uyvars<br />

igi da saukunec adamianisTvis misive<br />

warmavlobis simbolod iqceva. am epoqis<br />

adamiani Tavs grZnobs `saukunis<br />

pirmSod~, Sepyrobilia `saukunis seniT~,<br />

swored mas ekuTvnis da hmarTebs<br />

kidec gamoacalkevos igi wina saukuneebidan,<br />

gansakuTrebiT ki imisTvis,<br />

rom TviTonve cxovrobs da kvdeba mas-<br />

Tan erTad, yvela drois adamianebs<br />

Soris SeiZleba igi yvelaze naklebad<br />

miviCnioT adamianis klasikur nimuSad,<br />

rameTu sakuTar individualur<br />

SemecnebaSia Caketili da arc ZaluZs<br />

Tavisi Semoqmedeba obieqturobis kanons<br />

miusadagos, misi Rrma Tavisebureba<br />

ki swored is aris, rom dro iqceva<br />

misTvis erT yvelaze maRal intimur<br />

faseulobad; misi metafizika cota<br />

mogvianebiT Camoayaliba anri bergsonma:<br />

du vecu de l'absolu; cxovreba aris<br />

arseboba droSi, mxolod is cxovrobs,<br />

vinc arsebobs. XX saukunebSi bergsonisa<br />

da zogierTi misi mimdevris<br />

naSromebSi didebuli romantikuli


25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

saukunis msoflSegrZneba bolos da<br />

bolos midis sakuTari Tavis Secnobamde.<br />

ityvian xolme, lirikuli <strong>poezia</strong><br />

imitom kvdeba, rom Cveni Sinagani samyaro<br />

gaRaribdao. amas Tavisi safuZveli<br />

ki aqvs, magram es yvelas rodi<br />

esmis. nu dagvaviwydeba, rom Cveni Sinagani<br />

samyaros, adamianis individualuri<br />

Semecnebis cneba gvian gaCnda.<br />

igi tanjviT gamoitana XIX saukunem.<br />

berZnebisaTvis, cnobili delfosuri<br />

gamonaTqvamis miuxedavad, es cneba<br />

ucxo iyo, ar icoda igi aRorZinebis<br />

epoqamac, Tumca amis gamo, sxvaTa-<br />

Soris, maT arc adamianuroba akldaT<br />

da arc siRrme. sinamdvileSi dacemas<br />

ganicdis XIX saukunis brwyinvale da<br />

sworupovari romantikuli <strong>poezia</strong> mxolod<br />

da mxolod; misma egzaltaciam<br />

Seiyvana igi CixSi, rac arcTu iSviaTi<br />

movlenaa xelovnebis sferoSi. es<br />

dResac SeimCneva romantizmis<br />

epigonebs Soris, rogorc fsiqikuri<br />

mdgomareobis zogierTi niSani aSkarad<br />

gamovlindeba xolme avadmyofobis<br />

dros.<br />

Tuki Tvals mivadevnebT Tanamedrove<br />

literaturul procesebs, ar<br />

SeiZleba ar SevamCnioT uricxvi mimdinareobebi,<br />

romelTac albaT<br />

araferi akavSirebs erTmaneTTan, sakmaod<br />

gansxvavebulebic arian, magram<br />

erTi ramiT ki Zalian hgvanan erTmaneTs<br />

- yvela erTxmad ucxadebs oms<br />

gonebas da grZnobas, anu adamianTa<br />

urTierTobis rogorc erT, ise meore<br />

formas. romantikuli individualizmi<br />

sulac ar gamoricxavda sayovelTaobas,<br />

piriqiT, misken ufro<br />

iswrafoda. sayovelTaod miiCneoda<br />

ufro individualuri, nebismieri gulis<br />

melodiaSi SeiZleba mogesminaT<br />

mTeli kacobriobis xma. diax, romantikuli<br />

individualizmi, idealizmi-<br />

Ta da grZnobiT aRsavse, kargavda gonierebas,<br />

oRond ara mis rwmenas. igi<br />

aRamaRlebda grZnobas im dauRleli<br />

swrafviT, rom aRemaRlebina igi azris<br />

ukidegano sferomde. da mainc sruliad<br />

dakarga klasikuri wonasworoba,<br />

Tanafardobis gageba, radganac arsebiTad,<br />

swamda oden subieqtisa; misi<br />

didebuli poemebi aris kantis Semdgomdroindeli<br />

metafizikis caTambjenebi,<br />

xolo roca romantizmis suli sustdeba,<br />

– aTletis msgavsad, romelic<br />

kunTebis daWimviT amowuravs Tavis<br />

Zalas, – rCeba mxolod da mxolod `me~s<br />

kulti. Sinagani individualurobis<br />

kulti; adamianis martoobis romantikul<br />

rwmenas uerTdeba axali, albaT,<br />

mcdari warmodgenebi, warmoiqmneba<br />

imis rwmenac, rom adamianur individualobas<br />

ar Rirsebia Tavisi Tavis ise<br />

gamoxatva, rom sxvaTaTvisac gasagebi<br />

yofiliyo, rom adamianebs sTiSavs<br />

swored maTi adamianuri `me~. goneba da<br />

grZnoba yovel adamians aqvs boZebuli<br />

da TviTgamoxatviT gatacebuli<br />

poeti iwyebs maT ugulvebelyofas,<br />

rogorc gamoxatvis sayovelTaod misawvdom<br />

saSualebas, romelTac unari<br />

ar SeswevT gadmoscen misi gansakuTrebuli<br />

fsiqikuri realoba. amiT ki Semoaqvs<br />

axali sirTuleebi lirikuli<br />

poeziisa da enis Tanafardobis problemebSi<br />

ena Camoyalibda dialogSi,<br />

gare samyarosTan adamianis davaSi da<br />

amdenad gamousadegaria romantikuli<br />

introspeqciisaTvis. romantikosTa<br />

lirikaSi ena jer kidev emsaxureba sayovelTao<br />

mizans – sevdis gamoxatvas,<br />

rac yvela adamianuri sulisTvis saer-<br />

Toa, magram mogvianebiT, postmodernizmis<br />

dros, romelic mohyva metafizikuri<br />

idealizmis msxvrevas, poetis<br />

Sinagani samyaro ukve sabolood<br />

iketeba misi Semecnebis viwro<br />

sazRvrebSi – muzis ZiebaSi poeti daexeteba<br />

sakuTari sulis yvelaze ufro<br />

bnel kunWulSi, igi ikvlevs Tavisi<br />

sizmrebis miwisqveSeTs, cdilobs gadmosces<br />

sityvaSi gamouTqmeli, amasTan<br />

Sinagani winaaRmdegobrioba, rac TviT<br />

ganzraxvaSi Zevs, ver aCerebs mas. es<br />

sityvis pirdapiri mniSvnelobiT, lirikuli<br />

poeziis Rrma periodia – poeti<br />

eSveba Tavisi jojoxeTis siRrmeeb-<br />

Si da uaryofs TviT azrsac ki simaRleze.<br />

`Cemi guli, – ambobs haine, – Rrma<br />

zRvasa hgavs; moqceva Tu qariSxlebi<br />

aRelvebs mas, magram muq silaSi imaleba<br />

ulamazesi margalitebi; aracnobieris<br />

yvelaze ufro Rrma SreebSi rom<br />

CaaRwevs, Tavis yvelaze Rrma zRvebSi<br />

rom CayvinTavs, poeti ipovis Tavis<br />

ganZs...~ da marTlac umSvenieresi iyo<br />

haines poeziis margalitebi, maTi livlivi<br />

Tvals gvWris, isini namdvilia,<br />

magram maT Semdeg gamoCnda mravali<br />

iaffasiani rioSic. lirikuli poeziis<br />

Rrma periodma, romelic daemTxva<br />

aracnobieris ramdenime crumorwmunoebriv<br />

gaRmerTebas, dagvitova ara<br />

erTi ukvdavi qmnileba, aseTebia magaliTad<br />

franguli simbolizmis nawarmoebebi,<br />

skolisa, romelmac Tavisebur<br />

srulyofilebas miaRwia simbolistTa<br />

<strong>poezia</strong>Si; uzarmazari sivrceebi,<br />

rasac ki grZnoba moicavda, viwrovdeboda<br />

da bolos midis SegrZnebaTa<br />

SemozRudul velamde, rasac amasTan<br />

erTad Tan sdevs ideebis dabneleba,<br />

gonebis am Cauqrobeli Tanavarskvlavedisa,<br />

horizonts rom anaTebs.<br />

male ganidevneba ara Tu ideebi,<br />

aramed yvelaferi cnebiTi, male poetebi<br />

daijereben, rom SesZleben TavianTi<br />

cnobierebis nakadis gamoxatvas<br />

ise, rom ar gaatareben logikis<br />

cxavSi; `musika upirveles yovlisa!~ –<br />

moiTxovda verleni, magram nu dagvaviwydeba,<br />

rom misi `musika~ bgeraTa<br />

wminda ariTmetika rodia, XVIII saukunis<br />

klavikordebze aJRerebuli; is<br />

aris raRac ufro meti da amave dros,<br />

raRac naklebic – vagneris uwesrigo<br />

da usasrulo melodia da Smagi kakofonia<br />

– orgue de Barbarie.<br />

frangul simbolizms mohyveba romantikuli<br />

subieqtivizmis aSkara dacema;<br />

omis dros da mas Semdeg sul male,<br />

dRemokle myvirala skolebs Soris, –<br />

dae, uazros, magram srul siaxleebs<br />

rom moiTxovdnen, – mwifdeba XIX<br />

saukunis ideebis nagvianevi, anda drogadasuli<br />

nayofebi; mxedvelobaSi<br />

myavs marsel prusti safrangeTSi da<br />

jeimz joisi inglisSi. verc prustsa<br />

da verc joiss poetebs ver vuwodebdi,<br />

am sityvis pirdapiri mniSvnelobiT,<br />

magram gana yvela sanaqebo poema, mTel<br />

epoqas rom moicavs, leqsTmTxzvelebs<br />

ki SeuqmniaT<br />

`dakarguli drois ZiebaSi~, ase<br />

ewodeba marsel prustis usasrulo<br />

romans, romlis auracxeli furceli<br />

avtoris sikvdilis Semdeg gamoqveynda.<br />

es wigni oqros gasaRebiviT gvixsnis<br />

XIX saukunis franguli burJuaziuli<br />

romanebis farTo wres. am poemaSi<br />

ismis mTeli saukunis melodiis eqo.<br />

poeti TiTqos ikvlevs sakuTar istorias,<br />

heroizmsa da idealebs moklebul<br />

Tavis saniadagdReo arsebobas da<br />

am cxovrebis yovel moZraobaSi aRmoaCens<br />

warmavali SiSisa da imedis<br />

ukidegano rigs. poema Tu romani (egeb<br />

romani aris kidec saxeSecvlili poema),<br />

prustis, romantikuli saukunis am<br />

ukanaskneli mohikanis es wigni ibadeba<br />

mogonebebidan da ara warmosaxvidan,<br />

misi Temaa mexsierebiT Semonaxuli<br />

warsuli, romelsac ar eRirseba<br />

momavali da amdenad sasikvdilod ganwiruli,<br />

magram mogonebebiT gadarCenili.<br />

Tu romans literaturuli crurwmenebis<br />

gareSe ganvixilavT, naTeli<br />

gaxdeba, rom misi mTavari gmiri aris<br />

dro, dro gardasuli saukunis niSniT<br />

daRdasmuli, im dromoWmuli saukunisa,<br />

mRelvarebiT rom ugdebs yurs<br />

Tavisive Tavs. personaJi Tavisi sawyalobeli,<br />

snobis cxovrebis ambavs rom<br />

mogviTxrobs, ukve sakmaod daSorebia<br />

stendalis gmirs – napoleonis epoqis<br />

emansipirebuli burJuaziis cocxal<br />

gansaxierebas, Tumca ki bevri ram uanderZebia<br />

misTvis. cinikossa da<br />

mwvalebel Jiulien sorels, banovan-<br />

Ta kerpsa da hercoginiaTa gulTampyrobels,<br />

misi cxovrebis momxiblaobis<br />

wyalobiT, magram imdenad mainc ar<br />

daSorebia, rom Zireulad gardaqmniliyo,<br />

isic igive Jiulien sorelia,<br />

oRond daberebuli da gacrecili,<br />

sakuTar TavSi rwmenadakarguli, vneba<br />

da nebagamoclili, Tumca fiqrisa<br />

da gansjis unari ki SeuZenia. balzakiseul<br />

axal burJuazias prusti akvirdeba<br />

dacemis Jams, roca igi Tavdamsxmeli<br />

ki aRar aris, aramed Tavdamcvelia,<br />

roca cdilobs Seqmnas Tavisi saku-<br />

Tari tradiciebi da gadaiqces aristokratiad,<br />

mas ukve aRar gaaCnia iluziebi,<br />

oden Rrma sevda Tu SemorCenia.<br />

prusti didebuli fsiqologia,<br />

metismetad faqizi da natifi; igi gaxlavT<br />

xsovnis poeti, romelmac SesZlo<br />

erTi Tvalis gadavlebiT, viTarca<br />

literaturuli gazeTi<br />

agoniis Jams, moecva epoqis mTeli suraTi.<br />

prusti aris avtori iseTi literaturuli<br />

Zeglisa, romelic Tavis<br />

mxriv, saboloo wertili aRmoCnda;<br />

igi amTavrebs mTel saukunes da gvtovebs<br />

im keTilSobili msaxuriviT,<br />

romelsac Tan miaqvs oqros gasaRebi.<br />

`ulise~, irlandieli jeimz joisis<br />

wigni, poetis qmnilebaa, magram Taviseburad<br />

demonuri. me is mimaCnia XIX<br />

saukunis nagvianev nayofad da ase mgonia,<br />

Tu romantizmis epoqis wyalqveSa<br />

dinebebi ar Segiswavlia, erT furcelsac<br />

veras gaugeb. netavi giJma xom ar<br />

dawera magram sigiJe xom gonebis senia,<br />

joisis monologs ki ganzrax, gulgrilad<br />

da ostaturad aqvs gamoclili<br />

goni. mTel wignSi gonebis natamalsac<br />

versad waawydebiT, SeuZlebelia<br />

raimem dagaavadoT, rameTu avtorma<br />

adamianis bunebis mTavari niSani –<br />

goni, Tamamad moisrola sanagve yuT-<br />

Si. daujerebelia, es gonebasustobis<br />

Sedegi yofiliyo, romlis drosac<br />

gaxleCili cnobiereba azrebs mxolod<br />

iSviaT SemTxvevaSi alagebs<br />

gonivrulad; aseTi wigni rom dawero,<br />

marTlac mZlavri goneba unda<br />

gqondes, raTa TanmimdevrobiT da<br />

zedmiwevniT gawmindo aTasobiT furceli<br />

yovelgvari logikuri kavSirebisgan.<br />

Tu prustis wigni xsovnis poemaa,<br />

maSin joisis wignisTvis SegveZlo<br />

aRqmis poema gvewodebina, romelic ar<br />

aris SeboWili logikuri sqemiT, anda<br />

ukeT rom vTqvaT, Tavisufalia Seuwyobeli,<br />

qaoturi SegrZnebebisa da Sinagani<br />

asociaciebis aseve xmaSewyobili<br />

qoros uSualod gamoxatvaSi,<br />

uazrobaa moviTxovoT, rom es wigni<br />

gasagebi iyos; arc erTi misi sityva<br />

arafers gvacnobs. zogjer sityvebi<br />

frazebadac lagdeba da gveCveneba,<br />

TiTqos isini logikuradac arian erTmaneTTan<br />

dakavSirebuli, magram maleve<br />

vxvdebiT, rom SemTxveviT moxvedrilan<br />

gverdi-gverd, anda raRac eSmakeuli<br />

manqanebiT SeerTebulan. am<br />

wignSi ena warmoadgens erT-erT elements,<br />

romelic qmnis gonebriv qaoss,<br />

erT-erT Semadgenel nawils poetisave<br />

momzadebul domxalSi.<br />

prustis romani, rogorc epilogi,<br />

mTeli literaturuli saukunis damagvirgvinebelia,<br />

joisis wigni ki aris<br />

gza arsaiT, XIX saukunis lirikuli solifsizmis<br />

Cixi. pirovnebis ukiduresi<br />

individualizacia da hermetizacia<br />

ar varaudobs raime winaswardadgenil<br />

harmonias, es gaxlavs moazrovne subieqtis<br />

mixrwnilebis dasturi, misi gedis<br />

simRera, romelic – nurc amas davmalavT,<br />

– umal yvavis Cxavils<br />

gvagonebs.<br />

germanelma kurciusma `ulises~ antiqristianuli<br />

uwoda da marTlac,<br />

iseT wigns, romelSic logikis WaWanebac<br />

ar aris, da verc eTikas miagnebT,<br />

am TvalsazrisiT, SeiZleba kidec vuwodoT<br />

satanuri da sul ar unda gagvikvirdes,<br />

rom moraluri faseulobani<br />

da ideebi erTsa da imave sferoSi<br />

arseboben, erTmaneTTan arian dakav-<br />

Sirebuli da erTis gaqrobas garduvalad<br />

mohyveba meoris ngrevac.<br />

Tanamedrove literaturis es erTi<br />

nawarmoebi `ulise~ srul warmodgenas<br />

gviqmnis movlenaze, dRes rom siurrealizmad<br />

iwodeba (es mcdari saxelwodeba<br />

cota ki gvabnevs), mis arsze,<br />

individualobis srul daSlaze gonebrivi<br />

horizontis uzomo SezRudvis<br />

Sedegad. subieqtivizmis es arajansa-<br />

Ri ganviTareba xleCs cnobierebas da<br />

ar SeiZleba pirovnebam Tavisi Tavi ar<br />

amowuros. erTmaneTTan dakavSirebul<br />

saxeTa es uTavbolo qaraSotebi ukve<br />

veRar erTdeba cnobierebis nakadSi,<br />

erTni amoizrdebian arsebis siRrmidan,<br />

meoreni mogvevlinebian garedan,<br />

magram orive cdilobs gacalkevebas<br />

da TavisTavSi Caketvas, isini ar qmnian<br />

fiqrisa da Wvretis raime obieqts,<br />

Tumca ki obieqturis usiamo sicives<br />

inarCuneben.<br />

joisis gakvalul gzaze siaruli,<br />

erTi SexedviT, ufro Znelia, vidre<br />

`dakarguli drois Ziebis~ wakiTxvis<br />

mere romanebis wera da mainc am wign-<br />

Si, misi ukiduresobisa da absurdulobis<br />

miuxedavad, anda SeiZleba sulac<br />

maTi wyalobiTac ki, aris raRac momavlisken<br />

mimarTuli; sxva sityvebiT<br />

rom vTqvaT, roca esTetikuri koSmari<br />

gausaZlisi xdeba, es imas niSnavs,<br />

rom axlosaa gamoRviZeba; igi dadgeba<br />

<strong>Targmani</strong> 15<br />

da poeti dabrundeba jojoxeTis jurRmulebidan,<br />

raTa dantes kvalad `ixilos<br />

varskvlavebi~ da mas, Sinagan samyaroTa<br />

maradiul aRmomCens, kvlavac<br />

gaexsneba bunebis samyaro da gonebis<br />

saswauli.<br />

axla ra xdeba <strong>poezia</strong>Si igi ukve<br />

aRara hgavs karnosa da lamartinis<br />

romantikuli saukunis Seuqcevad msrbol<br />

dros, etyoba, <strong>poezia</strong> ganTavisuflda<br />

droisgan. axla leqsebi gadatvirTulia<br />

koncefciebiT, saxeebi<br />

ukve aRar erTdebian adrindebulad<br />

cnobierebis nakadSi. lirikuli <strong>poezia</strong><br />

arasodes ar gamoirCeoda saxeTa<br />

iseTi simdidriT, rogorc dRes, magram<br />

axla misi saxeebi mxolod ideebs<br />

hmosavs da adamianis gancdils veRar<br />

gadmoscems; aRar aqvs araviTari<br />

grZnoba, aklia gulis siTbo da emociuri<br />

siRrme. es axali baroko, romelic<br />

iseve gaugebaria kritikosebisaTvis,<br />

rogorc Zveli, warmoadgens daxlarTul<br />

da ideebisgan naqsov rTul<br />

naxazs; TavianT winamorbedTa msgavsad,<br />

Tanamedrove kulteranistebi da<br />

konseptistebi saerTo mniSvnelad<br />

irCeven ara grZnobas, aramed ideas.<br />

aba, scadeT TanamedroveTa leqsebs<br />

rom kiTxulobT – vTqvaT, pol valeris<br />

safrangeTSi, anda xorxe giliens<br />

– CvenSi, – scadeT da moZebneT melodia,<br />

cocxali grZnobiT nasazrdoebi<br />

melodia, mas iq ver ipoviT. es sicive<br />

gaSinebT kidec da zizRsac ggvriT.<br />

egeb maT sulac ar gaaCniaT suli me<br />

Tavad arc ki Sevyoymandebodi, amis<br />

mtkiceba rom damewyo; Tu suli gulisxmobs<br />

fsiqikis im cocxal sferos,<br />

Cveni sizmrebis im saTavss, – adamianurs,<br />

metismetad adamianurs, – sadac,<br />

Cven rom gvgonia, SegveZlo am samyaros<br />

gavqceodiT da bolos da bolos Cveni<br />

Tavi gvepova; magram iseTi piri uCans,<br />

rom es sfero, rac uwin poetisTvis<br />

niSnavda Zalian bevrs, Tu ara yvelafers,<br />

ukve akrZaluli xdeba; masSi<br />

TiTqos ki rCeba yvelaferi is, rac Seadgens<br />

suls – gulis moZraoba, swrafva,<br />

grZnobebi, vnebebi, siyvaruli<br />

(mxedvelobaSi maqvs ara saerTod siyvaruli),<br />

yvelaferi, rac qmnis im Sinagan,<br />

erTaderT ganumeorebel samyaros,<br />

adamianis istorias, ganumeorebel<br />

movlenebisagan naqsovs; da yvelafer<br />

amasTan erTad poeti dRes ganicdis<br />

dauZlevel zizRs, unda ganTavisufldes<br />

amisgan, raTa afrindes raRac<br />

sulier simaRlemde; aki suls moklebuli<br />

poeti aucileblad ar unda<br />

iyos moklebuli sulierebas, piriqiT,<br />

es xom misTvis yvelaze aucilebelia!<br />

da bolos, Cven SegviZlia moviSvelioT<br />

gamoTqma `wminda <strong>poezia</strong>~, raki<br />

davrwmundiT, rom saxeebi poetisaTvis<br />

iqca mxolod inteleqtis wminda Tama-<br />

Sis elementad; swored es, bolos da<br />

bolos vlindeba Tanamedrove <strong>poezia</strong>-<br />

Si, ragind sxvadasxvanairi da damabneveli<br />

ar unda iyos misi forma. poeti<br />

cdilobs ganTavisufldes hie et munc<br />

(axla da aq) im fsiqologiuri droisgan<br />

da konkretuli sivrcisagan, romelSic<br />

cxovrobs, igi iswrafvis gadaaqcios<br />

saxeebi ideebis simboloebad,<br />

rameTu swored aseTi saxeebi warmoadgens<br />

faseulobas kombinaciaTa daxvewili<br />

da natifi xelovnebisTvis. es<br />

aris <strong>poezia</strong> pirovnebis gareSe, drois<br />

gareSe, adamianis gareSe – dehumanizirebuli,<br />

Tuki gavixsenebT ortega i<br />

gasetis zust gamoTqmas; es aris ara<br />

imdenad esTetikuri, ramdenadac<br />

logikuri qmedebis Sedegi da mxolod<br />

zerele kritikas SeuZlia ar dainaxos<br />

ideebis gorgali saxeTa am labirin-<br />

TSi. magram saxeebi adrindebulad ar<br />

gadmoscemen grZnobas da imosebian<br />

ideebiT, mesame ar arsebobs, xolo<br />

grZnobebs ar SeuZliaT iarsebon adamianis<br />

gancdis miRma. roca Tanamedrove<br />

<strong>poezia</strong>ze vlaparakobT, uneburad<br />

gvaxsendeba, - aucilebel cvlilebebs<br />

SevitanT, - kantis argumenti<br />

skolaruli metafizikis winaaRmdeg<br />

da poetebs SevaxsenebT mtredis igavs,<br />

romelmac haeris winaaRmdegoba rom<br />

igrZno, ifiqra, ufro advili iqneba<br />

sicarieleSi frenao - aki poeziis<br />

mtredsac mounda droisgan ganTavisuflebuliyo,<br />

raTa afreniliyo maradiulobisken;<br />

magram mas iseve rogorc<br />

kantis mtreds, ara gaegeboda ra saku-<br />

Tari frenis kanonebisa...<br />

1934<br />

Targmna meri titviniZem


16 iumori<br />

* * *<br />

parizSi frang studentebTan Sexvedrisas<br />

mickeviCma ganacxada: polonelebs<br />

ise uyvarT frangebi, rom safrangeTSi<br />

Camoslidan meoTxe dResve<br />

sufTa franguliT saubroben.<br />

erTma enamoswrebulma studentma<br />

SeniSna:<br />

- musie, rogorc Cans, Tqven sami<br />

dRea, rac CamoxvediT.<br />

* * *<br />

andre moruas hkiTxes:<br />

- vin ufro Secvala kacobriobis<br />

istoria - aleqsandre makedonelma Tu<br />

napoleonma<br />

- mas Semdeg, rac civilizacia arsebobs,<br />

kacobriobis istoria yvelaze<br />

metad istorikosebma Secvales.<br />

* * *<br />

JorJ sandi xSirad icvlida qmrebsa<br />

da sayvarlebs. prosper merimes rom<br />

gaeyara, Tvali alfred miuses daadga.<br />

es SeamCnia miusem da dauwera leqsi,<br />

romelic ase iwyeboda: ‘rodis inebebT,<br />

sayvarelo, rom gaxdeT Cemi~<br />

JorJ sandma leqsiTve upasuxa da<br />

leqsi am sityviT daiwyo: ‘amaRam...~.<br />

* * *<br />

lafonteni Zalian gulmaviwyi gaxldaT.<br />

erTxel erT megobar mweral-<br />

Tan gadawyvita stumroba.<br />

- erTi Tvis win gardaicvala, -<br />

uTxra mosamsaxure qalma, - Tqven xom<br />

mis dasaflavebaze sityva warmoTqviT!<br />

- diax, diax, - gaixsena meigavem, -<br />

iseTi kargi mexsiereba maqvs, SemiZlia<br />

Cemi gamosaTxovari sityvis teqsti<br />

zustad CagawerinoT.<br />

* * *<br />

iyo dro, rodesac rusi axalgazrda<br />

poetebi kritikis yuradRebis mipyrobas<br />

cdilobdnen, radgan amgvari<br />

gamowveva ukve saSiSi aRar iyo da<br />

gakritikebas popularoba mohyveboda.<br />

amgvari lirikosebis Sesaxeb ana axmatovam<br />

Tqva:<br />

- RmerTo Cemo, SexedeT, ramxela<br />

rigi dgas golgoTasTan!<br />

* * *<br />

erTxel RamiT balzakis oTaxSi<br />

qurdi Seipara da darwmunda ra, rom<br />

mwerals eZina, magidasTan mivida da<br />

ujra frTxilad gamoaRo. uceb sicilis<br />

xma Semoesma. SeSinebuli qurdi<br />

Semobrunda da hkiTxa:<br />

- ra gacinebT<br />

literaturuli gazeTi<br />

mwerlebi icinian<br />

`is, rac sasaciloa, ar SeiZleba saSiSi iyos~.<br />

volteri<br />

- rogor ar gamecineba, Sen sibneleSi<br />

eZeb imas, rac me dRis sinaTleze<br />

ver mipovnia, - upasuxa mweralma.<br />

* * *<br />

frangma leqsikografma pier<br />

buastma Tavis leqsikonSi ar Seitana<br />

ucenzuro sityvebi. erTma mandilosanma<br />

Seaqo leqsikografi amis gamo.<br />

buastma yuradRebiT mousmina da Seni-<br />

Sna:<br />

- sainteresoa, saidan SeityveT<br />

yovelive es, albaT eZebdiT da ver ipovneT,<br />

ara!<br />

* * *<br />

erTxel fridrix meorem volters<br />

naviT gaseirneba SesTavaza. mwerali<br />

daeTanxma, magram rogorc ki SeniSna,<br />

rom navSi wyali Jonavda, maSinve<br />

navidan gadmoxta.<br />

- ase geSiniaT sikvdilis - gaikvirva<br />

xelmwifem, - me ki srulebiTac<br />

ar meSinia.<br />

- arcaa gasakviri, - upasuxa mweralma,<br />

- amqveynad uamravi xelmwifea,<br />

volteri ki erTaderTia.<br />

* * *<br />

- ufalTan rogori urTierToba<br />

gaqvT - hkiTxes volters.<br />

- vesalmebiT erTmaneTs, oRond ar<br />

vsaubrobT, - upasuxa volterma.<br />

* * *<br />

aristoteles zedmetad enawyliani<br />

axalgazrda estumra da sTxova, oratoruli<br />

xelovneba SemaswavleTo. sakmaod<br />

xangrZlivi monologis Semdeg<br />

axalgazrdam hkiTxa, ramdens gadamaxdevinebTo.<br />

- Tqven orjer meti unda gadamixadoT,<br />

- mkacrad upasuxa filosofosma.<br />

- ratom - gaukvirda stumars.<br />

- imitom, rom me ormagi samuSao<br />

unda gavwio: vidre laparaks gaswavlideT,<br />

gaCumeba unda gaswavloT!<br />

* * *<br />

daRestnis saxalxo poetma rasul<br />

gamzatovma erT Tanamdebobis pirs<br />

sTxova, moskovis qalaqis sabWos<br />

TavmjdomaresTan miSuamdgomle,<br />

iqneb dedaqalaqSi bina momceso.<br />

qalaqis sabWos Tavmjdomarem xelebi<br />

gaSala:<br />

- yvelaze prestiJul raionebSi<br />

SevTavaze - gorkis quCaze, aleqsi<br />

tolstois quCaze, Caikovskis quCaze<br />

da yvelaze uari miTxra.<br />

- ratom ar miTxari simarTle, - usayvedura<br />

Suamavalma poets, - aseT ubnebze<br />

yvela ocnebobs.<br />

- gorkis quCa! tolstois quCa! Caikovskis<br />

quCa! roca movkvdebi, am quCebs<br />

vin gamoucvlis saxelwodebas - Tavi<br />

imarTla rasul gamzatovma.<br />

* * *<br />

dikensi xSirad Tevzaobda temzis<br />

napiras, Tavis saxlTan axlos. erTsa<br />

da imave adgilas Caagdebda xolme<br />

ankess. erTxel mezobelma qalma ur-<br />

Cia:<br />

- aq bevrs verafers daiWerT, cota<br />

zemoT unda gadainacvloT, iq yovel<br />

CaSvebaze TiTo kalmaxs amoiyvanT.<br />

- gana ar vici, - upasuxa mweralma, -<br />

magram ankesis xSiri amowevis gamo<br />

fiqrebi mefanteba.<br />

* * *<br />

1827 wels volteri inglisSi Cavida<br />

da iq Zalian antifranguli ganwyobileba<br />

daxvda. londonis quCebSi<br />

gaiseirna da bewvze gadarCa. icnes,<br />

agznebuli moqalaqeni gars Semoexvivnen<br />

da gaiZaxodnen: ‘sikvdili<br />

frangs! CamoaxrCeT!~.<br />

- ingliseebo, Tqven sasikvdilod<br />

mimetebT imitom, rom frangi var. magram<br />

gana me sakmaod ar davisaje imis<br />

gamo, RmerTma rom ingliselad ar gamaCina!<br />

- SesZaxa volterma.<br />

brbo damSvidda da daiSala.<br />

* * *<br />

dasasveneblad gamgzavrebis win<br />

hauptmanma TerZs kostiumi SeukveTa<br />

da misamarTi dautova. gavida Svebulebis<br />

naxevari da kostiumi ver miiRo.<br />

sami werili gaugzavna da verc<br />

kostiumi miiRo da verc pasuxi. dabrunda<br />

berlinSi da dauyovnebliv miakiTxa<br />

TerZs.<br />

- batono Cemo, - moubodiSa TerZma,<br />

- Tqveni kostiumi didi xania mzada<br />

maqvs, magram me gamoCenil pirovneba-<br />

Ta pirad werilebs vagroveb. cxadia,<br />

Tavis droze am werilebSi mets gadamixdian,<br />

vidre Tqveni kostiumi Rirs.<br />

25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />

* * *<br />

germaneli mwerali gerhard hauptmani<br />

veneciis antikvarul maRaziaSi<br />

Sevida. Zalian moewona erTi Zveli<br />

vaza da fasi ikiTxa.<br />

- eqvsi aTasi lira Rirs, - upasuxa<br />

gamyidvelma, - magram Tqven mxolod<br />

oTxi aTass gadagaxdevinebT, Tqveno<br />

brwyinvalebav.<br />

nasiamovnebma hauptmanma fuli gadaixada.<br />

- sad mogarTvaT vaza - hkiTxa gamyidvelma.<br />

- sastumro `nacionalSi~.<br />

- Tqveni gvari da saxeli<br />

* * *<br />

inglisel mwerals jerom jeroms<br />

erTma xelmocarulma xumaram sTxova,<br />

xuT funtad Seni xumroba momyideo.<br />

- es garigeba orives dagvazaralebs,<br />

- upasuxa mweralma, - me rom<br />

xuTi funti meqneba, yvela ifiqrebs,<br />

rom movipare, xolo Sengan rom enamoswrebuli<br />

xumroba gaigonon, yvelas<br />

moparuli egoneba.<br />

* * *<br />

erTxel aleqsandre diumas erTi<br />

literatori ewvia da daemuqra, Tu<br />

samas franks ar masesxeb, Cems sam Svils<br />

davxocav da Tavs moviklavo.<br />

- samwuxarod, mxolod orasi<br />

franki maqvs, - upasuxa mweralma.<br />

- araviTar SemTxvevaSi, me mxolod<br />

samasi mWirdeba aucileblad, - daiJina<br />

literatorma.<br />

- maSin gonivrul variants Semog-<br />

Tavazeb: Tavi moikali da bavSvebs xels<br />

nu axleb.<br />

* * *<br />

erTxel diuma-Svils acnobes, rom<br />

erTi misi axlobeli, romelic zedmetad<br />

gasuqda, wonaSi iklebs.<br />

- SiSisgan xdeba, radgan gasuqebis<br />

eSinia, - Tqva mweralma.<br />

* * *<br />

goeTe vaimaris parkSi seirnobda.<br />

viwro gasasvlelTan misi mkacri kritikosi<br />

Semoxvda. rodesac erTmaneTs<br />

muaxlovdnen, kritikosma Tqva:<br />

- me arasodes vuTmob gzas briyvebs.<br />

- me ki piriqiT, - upasuxa goeTem da<br />

ganze gadga.<br />

* * *<br />

goeTem ori mokamaTe SeniSna da warmosTqva:<br />

- or mokamaTes Soris damnaSavea<br />

igi, romelic ufro Wkviania.<br />

literaturuli gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />

da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!