You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
literaturuli gazeTi<br />
#17<br />
#17 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT fasi 50 TeTri<br />
<strong>proza</strong><br />
guram<br />
megreliSvili<br />
domino<br />
II-III<br />
<strong>poezia</strong><br />
nodar<br />
adeiSvili<br />
IV-V<br />
murman<br />
lebaniZis<br />
gaxseneba<br />
XI<br />
<strong>Targmani</strong><br />
`dhamapadidan~<br />
XII<br />
Zen-budisturi<br />
miniaturebi<br />
XIII<br />
antonio<br />
maCado<br />
akademiaSi arCevasTan<br />
dakavSirebiT<br />
warmoTqmuli<br />
sityvis monaxazi<br />
XIV-XV
2 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
eka da jemala<br />
(sevai-du)<br />
_ dedao, dedao! _ sofleli mezobeli<br />
Sors mTaze idga da eZaxda.<br />
neta ra unda, gaefiqra ekas.<br />
_ gogoni, dedao! _ SeajanjRares<br />
da gamoeRviZa.<br />
kaci tuCzeTiTmikruli idga da<br />
odnav daxriliyo ekasken, TiTqos, Tu<br />
gainZreva, daartyamso.<br />
ekas xma ar amouRia. SeaTvaliera.<br />
normalurad ecva, metic – Zalian kargi<br />
jinsis Sarvali da Savi feris kapiu-<br />
Soniani jempre. Sarvali totebTan<br />
sul talaxiani hqonda, etyoba sadRac<br />
Cavarda. fexebs Tvali moacila da mzera<br />
or mozrdil zurgCanTaze gadaitana,<br />
romlebic iqve egdo.<br />
_ me dedao ara var, morCili var.<br />
_ Tqva ekam.<br />
_ xo, sulerTia, ravi. momdeven da<br />
unda dammalo, ra, daiko.<br />
_ aq dedaTa monasteria, kacis Semosvla...<br />
_ ar minda exa eg riJa bazari... -<br />
kaci Seyovnda, raRaca awon-dawona da<br />
ganagrZo – vici, ro monasteria da imitomac<br />
Semovedi. Tu damiWires, momklaven...<br />
_ aq damelode, winamZRvars vetyvi<br />
da is...<br />
kacma damTavreba ar acala, xelSi<br />
waavlo.<br />
_ ara, ra winamZRvari, daiko, is<br />
mRvdeli Cemi ubnelia ega, egreve CamiSvebs.<br />
xo ar gagiJdi, mismine...<br />
ekam raRaca Caiburtyuna da dajda.<br />
_ am CanTebSi ori milioni laria.<br />
ara mkiTxo exa ra da ratom. aris ra.<br />
cudi gziT aris, mara aris. am fulis<br />
gamo, egreve momklaven ZaRlebi, amito,<br />
Tu ginda ro qristianis sicocxle<br />
ar daido codvad, unda dammalo,<br />
ra.<br />
_ sad dagmalo, ver gavige me aq<br />
marto ki ara vcxovrob.<br />
kaci karTan mivida. raRaca xmauri<br />
gaisma gareT da daiZaba. qamridan iaraRi<br />
amoiRo da Caxmaxi Seayena.<br />
_ nu geSinia, mamao aq ar SemouSvebs<br />
policias, sul ro moklan mainc,<br />
magram aq mainc ver dagtoveb. _ ekam<br />
es sityvebi iseTi simSvidiT uTxra, rom<br />
kacic raRacnairad damSvidda da kars<br />
moSorda.<br />
_ mismine, dedao... daiko, me aq sul<br />
raRac erTi saaTiT minda gaCereba,<br />
mere Cems Tavs mivxedav, oRond...<br />
Seyovnda. gadawyvetilebas iRebda,<br />
eTqva Tu ara. bolos mainc Tqva:<br />
_ am fuls aq davtoveb. unda Seminaxo,<br />
sadme unda Seminaxo. eg Seni mosafiqrebelia.<br />
ro Camoval, monastersac<br />
Semovwirav... ra gWirdebaT,<br />
aba<br />
_ monasters yvelaferi Wirdeba,<br />
meravi.<br />
_ kai. – kacma CanTa gaxsna da ramdenime<br />
Sekvra fuli amoalaga – aha esa,<br />
Seni saxeliT Sewire, an yuTSi Caagde,<br />
ar vici. ar uTxra mamaos ro mogeci,<br />
gaige<br />
Cqarobda. CanTa isev Sekra da sawolze<br />
daagdo, TviTonac wamowva.<br />
_ SeiZleba CameZinos da zustad<br />
erT saaTSi gamaRviZe, kai<br />
ekam pasuxi ar gasca. cota xani ase<br />
iyvnen. mere eka karisken daiZra:<br />
_ me gaval. locva iwyeba da rom<br />
ar gavide, SemomakiTxaven.<br />
kaci sawolidan wamoiwia: _ gendobi,<br />
icode.<br />
ekam kari gaixura da gavida.<br />
roca Semobrunda, sawoli carieli<br />
daxvda. CanTebi loginis qveS Seetena.<br />
viTom damalao _ gaeRima ekas da gamoaCoCa.<br />
erT-erT CanTaze batifexuriT<br />
dawerili baraTi ido:<br />
_ me jemala var, gagonili geqneba,<br />
qurdi var. am fuls gabareb da icode,<br />
kapiki ar daakldes, Tore Seni TaviT<br />
gadaixdi. me Tu ar movedi, vinme mova<br />
Cemi saxeliT da imas gaatane. paroli<br />
iyos juce. es werili gadaagde, dawvi.<br />
dedao, Tu rogorc gqvia, icode,<br />
gendobi!<br />
guram megreliSvili<br />
domino<br />
(fragmenti romanidan)<br />
“ratom icini Secvale saxeli da es moTxroba Senze iqneba”.<br />
horaciusi<br />
miSa<br />
(iagani)<br />
kurdRlis formians sasacilod<br />
aqvs erTi yuri Camokidebuli. miSa Sedis<br />
da warmodgena mTavrdeba kidec.<br />
bavSvebi daRlilebi Canan. naniko sigarets<br />
asress saferfleSi, magram miSas<br />
Tvals es ar gamoepareba da saxes<br />
aridebs. ras umalavs ra qmari (is<br />
siri!!!) ar uSlis da aman idardos<br />
TvaliT fexmZime cols eZebs da uceb<br />
uknidan exveva nia.<br />
_ morCiT _ ekiTxeba miSa.<br />
_ movrCiT. _ pasuxobs nia da ise<br />
uRimis, rom aSkarad samagieros elis,<br />
magram miSas ar eRimeba. karTan dgeba<br />
da tuCebmokumuli elodeba, rodis<br />
gamova misi fexmZime coli da iubilari<br />
Svili dabadebis dRis centridan.<br />
nia iZabeba. etyoba gogoebi jer<br />
ar apirebdnen daSlas; torti naxevrad<br />
SeuWmelia, magram karTan miSa<br />
iseTi saxiT dgas, darCenis survilsac<br />
ver gamoTqvams nia. viTom bavSvs usworebs<br />
tansacmels da amiT Tan dro<br />
gahyavs.<br />
kurdRlis formiani formas<br />
iZrobs. qeraTmiani, odnav gauparsavi<br />
saxis biWia da miSas is Zalian lamazad<br />
eCveneba. uneburad, Tavis colsac ki<br />
adarebs da gaifiqrebs, rom mis colze<br />
lamazia. biWs SeubRvers da nias gaxedavs.<br />
nias hgonia, rom mas uyurebs ase<br />
qmari, amitom bavSvs xels hkidebs, megobrebs<br />
emSvidobeba da karisken midis.<br />
yvelam icis, rom nias “mZime xasiaTis<br />
kaci” hyavs, amitom aravin arafers ambobs<br />
da aravin arafers imCnevs.<br />
mTeli gza Cumad arian. miSa saxl-<br />
Tan Camosvams col-Svils da swrafad<br />
daZravs manqanas, magram ubans gaSorebuli<br />
arcaa, rom ukan brundeba da binaSi<br />
adis. nia saxlSi ar misula.<br />
_ sad xar<br />
_ ager...<br />
_ ra ager saxlSi misvla ar unda<br />
icode su gareT rogor unda wanwalebde,<br />
Seni deda...<br />
qali uTiSavs da zustad sam wuTSi<br />
brundeba. mezobelTan Seuvlia.<br />
nia SublSeWmuxnili aRebs kars, magram<br />
emCneva, daZabuli da SeSinebulia.<br />
_ gamistumre da dawowialob, ara<br />
_ ras davwowialob, qeTim gamoo...<br />
_ Cumad! Seni xma ar gavigo exa, isedac<br />
nervebze var aTxrili. Sedi oTax-<br />
Si!<br />
nia saZineblisken midis, bavSvic<br />
miyavs.<br />
_ datove! modi aq, mami!<br />
lizi mamasTan mirbis da yelze<br />
ekideba. miSa Cakocnis, televizorTan<br />
dasvams, nikoledeons CaurTavs da<br />
TviTonac saZinebelSi Sedis.<br />
_ meCqareba, samsaxurSi unda viyo<br />
samze! _ saaTs daxedavs miSa, raRacnairad<br />
aaTvalierebs cols, romelic<br />
ukve sacvlebis amaraa da wveba. miSa<br />
Sarvals ixdis. ratomRac isev is kurdRlis<br />
formiani axsendeba da uneburad,<br />
isev cols adarebs. mere odnav<br />
wamozrdil mucelze akvirdeba da<br />
sacvals xdis. niam zepirad icis rac<br />
unda moxdes: miSa jer fexebs awevinebs,<br />
ulokavs da mere aqvT siaxlove. miSas<br />
amis gareSe ar unda. miSas amis gareSe<br />
ar SeuZlia!<br />
mere icvamen. miSa zurgze akvirdeba<br />
cols da TiTqos pirvelad xedavdes,<br />
raRacnairad aRizianebs gogos<br />
Tmiani weli.<br />
_ gvian moxval _ adevnebs kar-<br />
Tan coli.<br />
unda upasuxos, rom es misi saqme<br />
araa, magram Sexedavs da gaifiqrebs,<br />
rom pasuxis Rirsic ki ar aris nia da<br />
kars gaiketavs.<br />
samsaxurSi sami dakavebuli xvdeba.<br />
erT-erTs icnobs. adre qurdobisTvis<br />
hyavs daWerili. danarCeni orni Rlapebi<br />
Canan, magram Zalian ki didoben.<br />
mere im ors sastikad scems, “ZaRlurad”<br />
TirkmelebSi urtyams da aginebs.<br />
miSas sisastikeze yvela laparakobs<br />
samsaxurSi da Tavad miSamac icis amis<br />
Sesaxeb. siamovnebs. is Zveli nacnobi<br />
egreve Tanxmdeba TanamSromlobaze –<br />
erTxel ukve gamoscada amis sisastike<br />
da Tanxmdeba. is orni TiTqos uZaliandebian<br />
da miSac ufro agresiuli<br />
xdeba. ar Semogakvdes! _ afrTxilebs<br />
ganyofilebis ufrosi da am gafrTxilebaSi<br />
faruli pativiscema igrZnoba.<br />
miSa ki scems da scems im ors da<br />
raRac momentSi acnobierebs, rom “saqmis”<br />
garda, siamovnebs kidec rom i m -<br />
orCilebs or damnaSaves, romlebsac<br />
Tavi avtoritetebad miaCniaT.<br />
wamierad kurdRlis formiani axsendeba.<br />
kurdRlis formiani egreve<br />
nias axsenebs, nia im qurds, visac coli<br />
waarTva Tavis droze. marTalia, qurdma<br />
mZimed daWra, magram xom waarTva<br />
xom miisakuTra da daanaxa vin ufro<br />
Zlieria!<br />
is ori Rlapi tydeba. yvelaferze<br />
xels aweren da axla es aRizianebs miSas.<br />
zedmeti rom ar mouvides, ganyofilebidan<br />
midis da uaxloes nacnob<br />
barSi brendis wrupavs.<br />
mimi<br />
(pusta-pusta)<br />
gamarjoba.<br />
me mimi var, gei.<br />
Cemi axlandeli profesia veteqimobaa.<br />
31 wlis var da ukve movaswari<br />
daqorwinebac da qvrivobac. oTxi welia,<br />
rac meuRle dameRupa da sami welia,<br />
rac homoseqsuali var.<br />
ar vici, es (rogorc Tqven<br />
uwodebT) “pederastoba” marTla genetikuria<br />
Tu ara, magram cxadia, rom<br />
rodesac erTxel mainc igemeb saku-<br />
Tari sqesis gemos, mixvdebi, rom erTi<br />
safexuriT maRldebi danarCenebze.<br />
me Semexedeba. is ki arada, Zalian<br />
simpatiuric var. grZeli, ukan gadayrili<br />
Tma, Txeli aRnagoba, didi mwvane<br />
Tvalebi da odnav gapobili bage.<br />
yovelTvis movwonvar qalebs da, rac<br />
mTavaria, kacebsac, amitomac Tavs<br />
arasrulfasovan adamianad ar vTvli<br />
da sakmaod sworad vuyureb am cxovrebas,<br />
romelic ise swrafad icvleba Cem-<br />
Si, rom ramdenime pirovnebad vaswreb<br />
yofnas.<br />
me myavda coli, romelic Zalian<br />
miyvarda, imdenad miyvarda, rom xSirad<br />
mifiqria _ SeiZleba ki ase erTi<br />
adamianis siyvaruli Cven erTad<br />
vizrdebodiT. is Cems ezoSi gadmovida<br />
sacxovreblad, rodesac me Tormetis,<br />
is ki aTi wlis iyo. mas hqonda gr-<br />
Zeli kululebi, TeTri saxis kani da<br />
Zalian Savi, Savi Tvalebi. rodesac am<br />
TvalebSi viyurebodi, yovelTvis vg-<br />
Znobdi, rom erTxelac isini sicocxliT<br />
savse aRar iqneboda.<br />
mere is mokvda, momikles. mogzaurobisas<br />
brma tyvia moxvda da adgilzeve<br />
gardaicvala. im wams, roca me<br />
mis TvalebSi ukanasknelad Cavixede,<br />
CemSi raRaca daexva gorgaliviT da<br />
mere moulodnelad gaiSala, gaiSala<br />
da TiTqos basri iaraRi yofiliyos,<br />
yvelaferi damisera SigniT.<br />
dasaflavebis dRes, patara minanqris<br />
jvari movxseni, romelic Svidi<br />
wlis win vaCuqe dabadebis dReze, movxseni<br />
da gavikeTe.<br />
im dRidan me var me da Cemi coli<br />
sofo.<br />
_ naTqvamia, orxmlian kacs metad<br />
ufrTxis mteri da SiSiT erTze ufro<br />
bevrni midiano, asevea orjvrian kacis<br />
SemTxvevaSic – ormagad etanebian<br />
Turme eSmakebi! _ es miTxra erTxel<br />
eklesiaSi misuls erTma iqaurma maTxovarma,<br />
roca jvrebi movixseni da<br />
xatebTan davawye. im dRes sofias gardacvalebidan<br />
zustad erTi weli gadioda<br />
da gadavwyvite eklesiaSi Semevlo<br />
da sanTlebi amenTo misi sulis<br />
mosaxsenieblad. es erTi (umiso) weli<br />
rogor gavatare, ar maxsovs. gana gadataniTi<br />
mniSvnelobiT vambob amas _<br />
marTla ar maxsovs, Tumca faqtia, rom<br />
gavatare da arc movmkvdarvar. mTeli<br />
am xnis ganmavlobaSi, Cemi sofia<br />
CemSi cocxlobda da imdenad realuri<br />
iyo es, rom qmedebebSic vlindeboda.<br />
magaliTad, aqamde arasodes myvarebia<br />
Sokoladis nayini, axla ki iseTive gemrieli<br />
meCveneba, rogorc vanilis. ver<br />
vitandi yvavilovan kombostos, axla<br />
kvira ar gava, ar vWamo.<br />
CemSi ori adamiani gamTlianda.<br />
magram gamTlianebul adamianebsac<br />
aqvT bunebrivi moTxovnileba, romelic<br />
RamiT gawrialebs da dRisiT eiforia<br />
gewyeba.<br />
me ar SemeZlo movferebodi sxva<br />
qals, magram ase yofnac aRar SemeZlo...<br />
da im dRes, roca maTxovarma orjvrianobaze<br />
leqcia Camitara, raRaca<br />
SemerWo marjvena ferdSi, xurda<br />
mivugde da zurgi Sevaqcie. mTeli sxeuli<br />
gamioflianda, gamixurda da<br />
sicxianiviT avkankaldi. gamovvardi<br />
eklesiidan da pirdapir zRvaze wavedi.<br />
rac sofo aRar myavda, ar mibanavia.<br />
xandaxan Tu wavidodi napirze da<br />
horizonts vuyurebdi. curva azradac<br />
ar momsvlia, radgan me mxolod<br />
Cemi colis gamo Sevdiodi zRvaSi.<br />
is saocrad kargad curavda, uxdeboda<br />
kidec da erTi siamovneba iyo,<br />
geyurebina misi mSvenieri sxeuli<br />
rogor miapobda talRebs. xSirad dediSobilebi<br />
SevsulvarT da am dros<br />
sofias mec ki vaviwydebodi. yvelas<br />
arseboba aviwydeboda, ise siamovnebda<br />
wyali. me ki ukan mivyvebodi da misiT<br />
vtkbebodi xolme.<br />
erTxel tansacmelic ki mogvpares<br />
da ase SiSvlebi dagvtoves plaJze. ma-<br />
Sin kiserze Camomekida da miTxra: _<br />
ginda aseTebi davrCeT aq, avaSenoT<br />
qoxi, viTevzaoT da me or gogos gagi-<br />
Cen.<br />
qalaqis plaJidan samas metrSi<br />
viyaviT.<br />
da ai, mivadeqi zustad im adgils,<br />
sadac tansacmeli mogvpares adre, gavixade<br />
da Sevvardi wyalSi, Tavidan<br />
cota civi meCvena, magram es iqneb uke-<br />
Tesic ki iyo ase ufro swrafad<br />
amoZraveb xel-fexs da Tavs modunebis<br />
saSualebas ar aZlev.<br />
im dRes CemSi sofia curavda da me<br />
mTeli arsebiT SevigrZeni ra iyo wya-
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
li. xarbad vusvamdi mklavebs da sul<br />
win da win mivdiodi. iseTi SegrZneba<br />
mqonda, TiTqos arasodes gamomeleoda<br />
Zala da sadRac sxva qveynamde<br />
mivcuravdi, magram daviRale da roca<br />
ukan movixede, napiri Zalian ZlivsRa<br />
Canda.<br />
aseT wams yovelTvis xvdeba adamiani,<br />
midrekilia Tu ara TviTmkvlelobisken,<br />
radgan momentalurad<br />
gagielvebs azri, xom ar gaaCero xelfexi<br />
da waxvide fskerisken rogorc<br />
paraSutiT gadmomxtari adamiani erTi<br />
wamiT yoymanobs gaxsnas Tu ara Tavisi<br />
sicocxle, aseve mec, kilometriT<br />
moSorebulma napirs, gavifiqre, aqve<br />
xom ar daveSva fskerze Cemive martoobiT<br />
magram roca filtvebi haerisgan<br />
damicarielda, mTeli mondomebiT<br />
zeviT wavedi da amoyvinTvisTanave<br />
davaskveni, TviTmkvleloba SeuZlebelia<br />
Tu ukan dasaxevi gza ar moiWeri!<br />
napiramde yvela da yvelaferi damaviwyda,<br />
sofiac ki. raRac wami sasowarkveTilebam<br />
momicva, rom ver gavaRwevdi,<br />
Zala aRar meyofoda, Tumca<br />
naTqvamia: “adamianis SesaZleblobebi<br />
amouwuraviao, gansakuTrebiT maSin,<br />
roca mas uWirs.”<br />
didxanze vegde silaze araqaTgamoclili.<br />
arc Zala mqonda da arc<br />
survili adgomis. TvalebdaxuWuls ar<br />
meZina. dilisken CameZina, mivxvdi rom<br />
CamZinebia, radgan ori meTevzis xma Sua<br />
laparakidan Semovida Cems cnobierebaSi.<br />
roca wamovdeqi, piri momarides da<br />
maSinRa gamaxsenda dediSobila rom<br />
viyavi. xom mSvidobaao, zRvas hkiTxa<br />
erTma. ki-meTqi, vupasuxe da Cacma<br />
daviwye.<br />
moulodnelad vigrZeni, rom<br />
gulze erTi jvari mekida, sofias<br />
jvari.<br />
ZaRli ar yofila ise avad, rom momkvdariyo,<br />
magram saoperacio magidaze<br />
mokvda.<br />
patroni qali iyo, Tanac sakmaod<br />
agresiuli. raRac ieWva da eqspertizaze<br />
waiRo gvami, sadac daudgines, rom<br />
sikvdili eqimis anu Cemi mizeziT iyo<br />
gamowveuli. movardnen is qali da misi<br />
qmari, romelic, rogorc mogvianebiT<br />
gairkva, policieli yofila.<br />
maT piri ar gauCerebiaT ise mlan-<br />
ZRes da magines. ar Sevpasuxebivar. sxva<br />
dros iqneb meginebina da xelic Semebrunebina<br />
im kacisTvis, sila rom gamawna<br />
moulodnelad, magram me videqi<br />
mSvidi saxiT da xmas ar viRebdi. qali<br />
gavida, manqanaSi Cajda, qmars ki etyoboda,<br />
rom ZaRli imdenad ar aRelvebda,<br />
ramdenadac Cemi damcireba siamovnebda.<br />
TvalebSi etyoboda, rom netarebaSi<br />
iyo Cemi lanZRviTa da imiT,<br />
alag-alag rom miWerda xels.<br />
siamovnebda da mec msiamovnebda.<br />
is kaci gaxda Cemi pirveli sayvarelic,<br />
roca ramdenime dReSi isev<br />
movida da isev lanZRva damiwyo. maSin<br />
me davxede qveviT da mivxvdi, rom aRgznebuli<br />
iyo. ufro sworad me ki ara,<br />
sofiam, romelmac imaze meti icoda<br />
kacebze, vidre nebismierma sxva qalma.<br />
hoda, im policielma, erTxelac Camavlo<br />
xeli, SemajanjRara da mere<br />
mklavi momxvia kiserze, TiTqos daxr-<br />
Cobas mipirebda.<br />
mere kocna damiwyo. mkocnida gau-<br />
Cerebliv da Tan maginebda. sityvierad<br />
meubneboda imas, ris gakeTebasac<br />
CemTvis apirebda da vgrZnobdi, rom<br />
sul ufro da ufro iRgzneboda.<br />
mokled, im saRamos Cems binaSi movida.<br />
im dRes mivxvdi ras, niSnavs Sensave<br />
sqesTan seqsi.<br />
ukve ori welia sizmrebs qalis<br />
TvaliT vxedav anu Cems sizmrebSi me<br />
qali var. amis mizezi albaT isaa, rom<br />
Zalian xSirad miwevs susti sqesis Tama-<br />
Si sawolSi.<br />
erTi xanoba, roca “adamianis namdvili<br />
sqesis” trening-kursebze daviwye<br />
siaruli, leqtorma, Suaxans gadacilebulma<br />
kacma, romelmac sabolood<br />
Semajavra Tavi, scada Cemi<br />
darwmuneba imaSi, TiTqos yovelTvis<br />
arsebobda meore me, romelic qali<br />
iyo da memaleboda.<br />
leqtoris azriT, raki Cemi da sofias<br />
intimuri cxovreba yovelTvis<br />
oraluri seqsiT iwyeboda, gamodis,<br />
rom me imTaviTve arasrulfasovani<br />
kaci, metic _ latenturi homoseqsuali<br />
viyavi, visac sakuTari Tavis realizeba<br />
jer ver momexdina. misive<br />
Teoriis “msgavsi msgavss eZebs” mixedviT<br />
ki gamodioda, rom Cemi sofiac<br />
lesboseli iyo, aqtiuri lesboseli,<br />
romelsac CemSi qali, me ki masSi kaci<br />
momwonda, Sesabamisad, Cven ori qalis<br />
ojaxi gvqonia Seqmnili.<br />
sisulele!<br />
is ar icnobda sofias!<br />
da amitomac mezizReba me is leqtori!<br />
sanaTesaom adre ara, magram mainc<br />
Seityo Cems Sesaxeb da visac vicnobdi,<br />
Tu ar vicnobdi, yvelas Wkuis sarigebeli<br />
gavxdi. modiodnen da zogi<br />
mlanZRavda, zogi miyvavebda, rogi<br />
miqadagebda _ eklesiuri gaxdi da Seicvlebio.<br />
minda ki Secvla, mkiTxeT, aba!<br />
naTesavi kacebi daiwyobdnen<br />
literaturuli gazeTi<br />
mklavebs da iseTi saxiT miyurebdnen,<br />
TiTqos daiqca qveyana, Tuki erTiT<br />
meti “pediki” (imaTi termini) Seemata<br />
“samSoblos”. aba me mkiTxeT raRacnairad<br />
davisvene. yvelaferi rom<br />
gamJRavnda davisvene. eseni, es... es naxevarze<br />
meti Tavad homoseqsualebi,<br />
rom arc ician da Cven gvagineben, raTa<br />
sakuTari namdvili sqesi damalon. gansakuTrebiT<br />
erTi Soreuli policieli<br />
naTesavi aqtiurobda. sayeloSi Camavlo<br />
xeli da mlanZRavda _ mTel<br />
sanaTesaos gvarcxveno. me ki mis<br />
TvalebSi imas vxedavdi, rasac albaT<br />
arasodes gamoutydeba sakuTar Tavs<br />
da ris gamoc Sevida “Z a l o v a n s t r<br />
u q t u r e b S i!” da rac aiZulebs Ram-<br />
RamobiT coli scemos. gana Cven ar<br />
viciT, cols rom scems yvelam yvelaferi<br />
viciT, magram Cemnairebi<br />
gvWirdeba, raTa xeli SevaxocoT da<br />
sakuTari namusi moviwmindoT.<br />
leri da daviTi<br />
(SaSi-Cari)<br />
_ Tqven Tu iciT, saerTod, galelebi<br />
ra xalxia _ daviTma koniaki<br />
mosva da magidaze dadga Wiqa.<br />
_ ra SuaSia, ra xalxia da rogori<br />
ai, swored egeTma saubrebma daRupes<br />
saqarTvelo, rom icodeT! _ dabali,<br />
ulvaSebiani kaci ise SeTamaSda savar-<br />
ZelSi, rom gverdiT mjdomi pastori<br />
jer Sexta, mere gaeRima da Sokoladi<br />
CakbiCa.<br />
_ kargiT ra, Cemo vasil, kargiT ra!<br />
Tqven mainc unda flobdeT mag informacias,<br />
bolo-bolo, amxela ubnis<br />
policiis ufrosi brZandebiT.<br />
_ ara, gasagebia eg yvelaferi, Cemo<br />
daviT, magram... aris Temebi, romelzec<br />
saerTod ar saubroben, xo<br />
leri fanjaras moSorda da<br />
uzarmazar vazasTan dadga.<br />
_ mainc ra xalxia, batono daviT<br />
_ galelebi, amerikelebiviT arian...<br />
Svilo, vazas moSordi, magis safasurs<br />
mTeli sicocxle aq siaruliT ver<br />
gadaixdi, ro gatexo, aqeT dadeqi.<br />
leri frTxilad moSorda vazas da<br />
iqve mdgar savarZelSi CaeSva.<br />
_ xoda, galis teritoria erTi<br />
dausaxlebeli adgili iyo, Cemo sayvarelo,<br />
samurzayanos rom ityvian<br />
xolme, swored is. aq, iseve rogorc<br />
amerikaSi, saqarTvelos danarCeni<br />
kuTxeebidan gaqceuli avazakebi, qurdebi,<br />
mkvlelebi, bozebi da nabiWvrebi<br />
saxldebodnen. eg iyo xelSeuxebeli<br />
teritoria, Cemo kargo. mand dadiansac<br />
ki ar emorCilebodnen iseTi mZime<br />
kriminogenuli situacia iyo<br />
yovelTvis.<br />
_ mere _ policiis ufrosi odnav<br />
wamoiwia savarZlidan da ulvaSi<br />
gaiswora.<br />
_ mere is, rom aseTi nazavi da sxvadasxva<br />
juris xalxisgan warmoqmnili<br />
mikroorganizmi mTliani saqarTvelos<br />
konteqstidan yovelTvis amovardnili<br />
iyo da iqneba.<br />
_ kargi ra, batono daviT, demagogobaa<br />
eg yvelaferi, meti araferi.<br />
_ vasilma gaziani wyali daisxa da<br />
mosva.<br />
_ ki, magram, Tu saqarTvelos sxvadasxva<br />
kuTxeebidan Sekrebili, Tundac<br />
kriminalebi arian eg xalxi, mainc xom<br />
qarTvelebTan gvaqvs saqme, a, batono<br />
daviT _ Tqva lerim. pastori raRacnairad<br />
qalurad gainaza leris am sityvebze.<br />
es ise arabunebrivi iyo, rom<br />
biWma gaxeda kidec.<br />
_ me ar vambob, rom isini qarTvelebi<br />
ar arin, Tumca saqarTveloSi<br />
qarTvelobaze msjeloba calke sagania<br />
kidev. eg kide dasazustebelia, vinaa<br />
namdvili qarTveli da vin ara. me<br />
sxva rames vambob _ gali yovelTvis<br />
iyo erTgvari SemosazRvruli zona,<br />
romelic Tavs gamoyofda danarCeni<br />
saqarTvelosgan, yovelTvis. gagigiaT<br />
odesme, sadme, romelime, Tundac yvelaze<br />
mikerZoebul da gazRaprebul<br />
istoriul wyaroSi, rom galelebi mebrZolebad<br />
moixseniebodes<br />
_ gamigia!<br />
_ sad<br />
<strong>proza</strong> 3<br />
policiis ufrosma veRar upasuxa<br />
da daviTma ganagrZo: _ versad gaigebdi<br />
da versad waikiTxavdi, radgan<br />
arcerT qarTul brZolaSi galelebs<br />
monawileoba ar miuRiaT, me ar<br />
vgulisxmob gamonaklisebs, TiToorolas.<br />
_ Zalian cudi kuTxiT migyavT<br />
saubari, Cemo kargo! _ rogorc iqna<br />
CaerTo saubarSi pastoric. _ omSi<br />
monawileobis armiReba ar gulisxmobs<br />
imas, rom isini cudi xalxia.<br />
_ me arc miTqvams, rom isini cudi<br />
xalxia, ubralod, leri, sayvarelo,<br />
gauRe kari ra, SoTiki iqneba, ubralod,<br />
bevrma isic ar icis, rom afxazurqarTuli<br />
konfliqtis provocireba<br />
swored galidan wamovida.<br />
_ kargiT ra, kargiT ra, marTla!<br />
_ vasili aRSfoTda da fexze adga.<br />
pastors gaeRima policiis ufrosis<br />
emociurobaze da isev daviTs Seubrunda<br />
_ mainc rogor me mag ambebs<br />
ise kargad ar vicnob, xom iciT da...<br />
oTaxSi SoTa (rogorc mas sxvebi<br />
eZaxdnen, SoTiki) Semovida da saerTo<br />
salami Tqva.<br />
_ gSia, SoTiki _ hkiTxa daviTma<br />
da leris gadaxeda.<br />
_ seriozuli operacia mqonda,<br />
fexze Zlivs vdgavar, iseTi misavaTebuli<br />
var, erTi-ors gavilukmebi da<br />
daviwyoT.<br />
_ kargi, sayvarelo! _ daviTma<br />
gaSlil sufraze TefSebi miwi-mowia<br />
da ganagrZo: _ sanam es afxazeTis omi<br />
daiwyeboda, wlebis manZilze galelebi<br />
ZarcviT irCendnen Tavs da rogor,<br />
axla getyviT: mand xo gadioda matareblis<br />
gza, sasomxeTi, ruseTi da<br />
a.S. xoda, warmoidgine, ori kviriT<br />
adre, viRaca xalxi Camoivlida galis<br />
soflebs da daasaxelebda raRac<br />
dRes, vTqvaT Tormet agvistos. am<br />
dRes romelime winaswarSerCeul adgilas,<br />
ori-sami an xuTi avtomatiani<br />
tipi moiyvanda or satvirTo manqanas<br />
da pirdapir liandagze daayenebda ise,<br />
rom matareblis moZraoba SeeferxebinaT.<br />
ase ar iyo, SoTiki<br />
_ uhu! _ Tavi dauqnia SoTikim da<br />
leri SeaTvaliera.<br />
_ xoda, am dros, xalxi buCqebSi da<br />
CirgvebSi iyvnen Camalulebi, oRond<br />
sofel-sofel. ai, vTqvaT, pirvel<br />
vagonTan erTi sofeli, meoresTan meore<br />
da ase Semdeg. es avtomatianebi<br />
Sediodnen matarebelSi, raRaca gamohqondaT<br />
_ ar vici, fuli, Tu sabuTebi<br />
Tu ra iyo, CemodniT gamovidodnen<br />
da niSans miscemdnen xalxs da saranCa<br />
xom iciT swored egre Seeseoda es<br />
xalxic vagonebs. yvela sofels Tavisi<br />
vagonis nomeri hqonda da arafris<br />
didebiT sxva soflis vagons ar<br />
miekarebodnen, es kultura gaaCndaT.<br />
_ ratom ase ironiulad da agdebiT<br />
_ aranairi ironia, rac dasafasebelia,<br />
imas vufaseb kidec. xoda, ise<br />
xdeboda, rom erTgvari lataria iyo<br />
es. xom gesmiT, zog vagonSi magnitofonebi<br />
iyo, zogSi macivrebi, zogSi<br />
sursaTi da zogSi sulac, kuriozia,<br />
magram asec momxdara, somxuri lustris<br />
burTulakebi, romelic arafer-<br />
Si gamosadegi ar iyo da erTxelac,<br />
erTma sofelma, romelsac aseTi<br />
burTulakebi ergo wilad, imdeni moaxerxa,<br />
rom soxumSi Tbilisel damsveneblebze<br />
gaasaRa, rogorc saTamaSo.<br />
xoda, ras vambobdi. yvela sofels<br />
Tavisi nivTebi hqonda, magram SeiZleba<br />
gamoiyeno erTi, ori, sami magnitofoni,<br />
danarCens ras uzam, xo arada,<br />
midioda gacvla-gamocvla, me sam cal<br />
magnitofons mogcem, Sen macivari momeci,<br />
an oTxi tomara fqvili...<br />
miuxedavad imisa, rom policiis<br />
ufrosi Zalian ibRvireboda, lerim<br />
Tavi ver Seikava da sicili daiwyo. pastorsac<br />
gaecina da Tavi gadaaqnia.<br />
daviTi kmayofili saxiT ijda.<br />
uyurebda, rogor iwmendda tuCebs<br />
SoTiki.<br />
_ xelebi gadaibane da daviwyoT,<br />
kargi _ uTxra, adga da uzarmazari<br />
Savi fardebi Camoafara fanjrebs. oTaxSi<br />
dabnelda.<br />
dasasruli me-10 gverdze
4 <strong>poezia</strong> literaturuli gazeTi<br />
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
ho, odesRac...<br />
gana rame sxva mewada,<br />
msurda meTqva, rogorc mwamda,<br />
ise ubralod da sadad,<br />
viTom araferi iyo<br />
is, rac iyo, imis garda.<br />
da es ise... gana vismes<br />
TvalTa mosawylianeblad, _<br />
rom odesRac is kiskisi<br />
ciskrebs moawkrialebda.<br />
ho, odesRac, magram mere<br />
versad ise ver vimRere...<br />
ra lamazi iyo erT dros<br />
Senze Cemi fiqri, elen!<br />
natvris raSi<br />
vucqerdi da mixaroda,<br />
rom kvlav qarTlis zeca iyo,<br />
rom wvimda da rom Tovda da<br />
rom vTxove da gadaiRo.<br />
netav axlac, rogorc maSin,<br />
dafrinavdes natvris raSi,<br />
Senc iwvdide Cemken xelebs,<br />
mec ar dageZebde caSi.<br />
gexveode striqon-striqon,<br />
ise, rogorc erT dros iyo,<br />
gvindodes da _ wvima wvimdes,<br />
gvindodes da _ gadaiRos.<br />
mesizmreba...<br />
mesizmreba, sxvebs wyalobs,<br />
magram mainc me vxedav<br />
sadedoflo kabaSi...<br />
netav sanamdis gastans,<br />
anda, riT damTavrdeba<br />
Cemi cecxlTan TamaSi<br />
-------<br />
RmerTo, RmerTo, miSvele,<br />
an ase da an ise,<br />
qeni rame wels!<br />
zogjer wamovitireb,<br />
magram mainc simRera<br />
mirCevnia cremls.<br />
xom viTom<br />
aragvis Walebs daeca bindi<br />
da Cems win Savi aragvi midis...<br />
xom viTom arc araferi xdeba,<br />
magram, rom vucqer dRe-Ramis Widils,<br />
guli uecar sevdiT mevseba:<br />
ratom ase da<br />
ratom ise ar<br />
da miyvars, Torem ra meleqseba,<br />
da ar Tovs, Torem ra maisia!<br />
mixsen...<br />
TeTri taZridan<br />
TeTr yvavils<br />
mowyvets da miaqvs cisken,<br />
Soridan _ me var, mgonia,<br />
axlodan _ sxvaa isev.<br />
ase xSirad rom meSleba<br />
axaluxlebSi Tavi,<br />
amitom vuTamamdebi<br />
am gulqaTqaTa yvavils:<br />
_ Tu sxvisTvisa xar,<br />
mSvidobiT,<br />
Tu CemTvisa xar, mixsen...<br />
Soridan _ me var, mgonia,<br />
axlodan _ sxvaa isev.<br />
kidev rom mqna...<br />
nodar adeiSvili<br />
rodesac qari sanTlis als miqrobs,<br />
maSin vixseneb im frTebs da vfiqrob:<br />
kidev rom mqna cis,<br />
kidev rom mqna RvTis,<br />
kidev rom mqna is, vinc minda viyo...<br />
magram ocneba ra simdidrea,<br />
ra simdidrea ali da luli.<br />
da isev ise bewvze hkidia<br />
am mTebze Seyvarebuli guli.<br />
xom vici...<br />
xom vici, am gziT ra qarSic viar,<br />
magram moxdeba, gverds veRar vuvli<br />
da qoris brWyaliT momdevs da miaqvs<br />
warsuls isedac SemkrTali guli.<br />
zari, zriali, yvirili, Tavsxma<br />
gadamidgeba da Tvalebs mixels<br />
da, warbSekruli winapris msgavsad,<br />
awydeba mzeras cixe da cixe.<br />
rodisRa vityviT, biWo gogia,<br />
rom maT mxedrobas Cveni sjobia,<br />
rom is mTa isev saCvenosaa<br />
da, zed rom moCans, irmis jogia.<br />
jer kidev...<br />
jer kidev veli gamodarebas,<br />
jer kidev iRbals mxarwaRma vfiqrob<br />
da gardasuli mzis brwyinvaleba<br />
CaSlil TvaliviT amohyavs striqons...<br />
da mSvelis rames Tu veRar mSvelis,<br />
meimedeba, mzeo, viT Seni,<br />
atirebuli Cemi xatebis,<br />
Cemi xaxulis, Cemi atenis.<br />
da kvlav Cagvesmis Sens Zvel meomrebs,<br />
Sesacvlel gzebs da Sesacvlel aminds,_<br />
nuTu verasdros gaimeorebT<br />
erT uRalato winapars mainc<br />
miTxar...<br />
ra xania, is wisqvili,<br />
is Wraqi da Suka<br />
Caqra, magram sarekela<br />
kvalav zRaprisas ukravs.<br />
miTxar,<br />
miTxar, sarekelav,<br />
rame wuTisofelis,<br />
saiT Cemi gza da Suka,<br />
saiT Cemi sworferi!<br />
rodis yofila<br />
_ ramdenime rame migvyveba javrad!_<br />
ise Tqvi, TiTqos tvirTi moixsen...<br />
Cvenc mzis amosvlis lodinSi CavalT,<br />
magram manamdis bevrjer movismenT:<br />
aprilis augs, bavSvobis tkivils, _<br />
ras dagvpirda da ra gvamyofina...<br />
rodis yofila cxovreba tkbili,<br />
magram aseTic rodis yofila!<br />
mere raa, Tu...<br />
xom Segvatoves nislebma nislebs,<br />
magram nurafers miitan gulTan...<br />
mere raa, Tu ver moxda ise,<br />
ubralod, rogorc me da Sen gvsurda.<br />
mere raa, Tu ar gagviyadra<br />
Tavi atmis rtom<br />
da mizez-mizez...<br />
magram xom gaxsovs, rogor gviyvarda<br />
xandaxan cremlis wkrialic simze<br />
gulSi uceb...<br />
gamTeniis mzem lamazma<br />
ca kvlav sagangebod kazma<br />
da, rom unda meTqva: _ sulo,<br />
ra inatros kidev kacma, _<br />
gulSi uceb sevda gakrTa:<br />
am sinaTles, am siturfes<br />
kidev erTi sxivi aklda.<br />
kidev erTi sxivi aklda,<br />
magram awi sxvebma scadon<br />
bedi gazafxulis karTan.<br />
oRond isic Tqvi<br />
rogorc ar unda gadavdo Tavi,<br />
rogorc ar unda gavmarTo pwkari,<br />
mainc am bedis iqneba mTvare,<br />
da ara marto mTvare da mtkvari,<br />
TeTri vardic da wiTeli vardic<br />
da sadedoflo beWdebis brwyinvac.<br />
gadifrens fiqrSi daRlili landi,<br />
rom kvlav Caaswros saflavSi wvimas...<br />
Tumca es Sen ar gexeba, leli,<br />
Sen kvlav ganagrZe sizmari Seni,<br />
Tqvi, rom is Citi isev Wrelia,<br />
oRond isic Tqvi, Cemo feria,<br />
Sen rom gZulvar da me rom miyvarxar, _<br />
es jildo aris Tu sasjelia..<br />
Seni wyalobiT...<br />
xom viTom Zalze frTxili viyavi,<br />
xom mudam cisken meWira Tvali,<br />
mainc moedo zecas Wilyvavi,<br />
mainc aRmoCnda RvinoSi wyali.<br />
arada, erT dros ra uRalatod,<br />
ra Tavankarad mowanwkarobdi...<br />
mSvidobiT, mival,<br />
TiTqos arasdros<br />
ar mwyurodi da ar mixarodi.<br />
genaxa...<br />
arada, gana mTeli ca msurda,<br />
mcire naWerzec sanTels gwiravdi,<br />
qars vekide Tu vekide guTans,<br />
genaxa Cemi qoxi wvimamde.<br />
genaxa Cemi saydari Ria,<br />
rom mere gzebze gemRera mnaxvels...<br />
xvalis dRe mainc imedis dRea,<br />
droSebs arxev Tu<br />
suroebs arxev.
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
literaturuli gazeTi<br />
<strong>poezia</strong><br />
5<br />
miwis siyvaruli<br />
fiqrma caSi amitaca, -<br />
warsuls Tvali aexila...<br />
veZeb riTmas - oqros marcvals -<br />
gavurio leqsSi xilad.<br />
gadvufrine mindor-velebs<br />
aremarem moidara...<br />
suli zecis sarkmels aRebs,<br />
miwa moCans molis darad.<br />
mere gadimisamarTa<br />
mzem, dRe TiTqos Camoberda...<br />
am qveyanas vin, ra marTavs,<br />
Tavsatexi rCeba bevrTa.<br />
..................................................................<br />
codvils ufals vin mimgvrida<br />
(dardo, gulze moiwvebi!..)<br />
Camovdivar cis kibidan,<br />
miwas vadgam mowiwebiT.<br />
***<br />
versad gaveqec dards da naRvels<br />
mglurad dageSils<br />
da cisfer fiqrTa okeanis<br />
fskerze daveSvi.<br />
didxans vexete naocnebar<br />
am siCumeSi,<br />
mere vigrZeni: dedis xeli<br />
(RmerTo, nu SemSli!)<br />
manjRrevda, cremli wyarosaviT<br />
saxes miltobda,<br />
amodioda sicocxlis mze<br />
saiqiodan!..<br />
drois qarebi<br />
ra eSvelebaT sicocxlis loTebs -<br />
dReebs, - vin etyvis rame gasaxars...<br />
mtkivan TariRebs, viT yviTel foTlebs,<br />
sasaflaoze qari damarxavs.<br />
dardi danislavs wuTs netarebis,<br />
gabacdebian TeTri nislebi...<br />
(ra ari marto sulis tareba,<br />
RvTiuri madliT Tu ar ivsebi!)<br />
sicocxle vis ar epatarava<br />
vin Cauraza sikvdils karebi..<br />
Cemi dReebis cisfer qaravans<br />
gaitaceben drois qarebi.<br />
mze wiwamuris<br />
`es is adgilia, sadac ilia<br />
ver mokles!~<br />
niko kecxoveli<br />
cad wiwamuris mooqrovili<br />
Tvalcremliani mze mibancalobs...<br />
dro dagvtrialebs axlac qoriviT,<br />
qarTuli suli amogvacalos.<br />
nodar adeiSvili<br />
Tengiz svaniZe<br />
saqarTvelois gza saamuri<br />
samaradJamod SeRobilia...<br />
mze sevdiani _ mze wiwamuris<br />
ilias sisxliT SeRebilia!<br />
sicocxlea - gamocda!<br />
sicocxlea gamocda da gamocdis pasuxic, -<br />
yvela kaci ver uZlebs sasikvdilo molodins...<br />
borots Tu angelozis sisxli ar gadausxi,<br />
avkacoba gahyveba satanjvelad bolomdis!<br />
SiSi autaneli gvzafravs apokalifsis,<br />
gzebi gadavlilebi - tkivilebis jamia...<br />
Cvens vedreba-sayvedurs TiTqos arvin ar ismens, -<br />
mze anaTebs qveyanas, sulSi mainc Ramea!<br />
miarRveven sivrceebs dReni cecxliT, qar-susxiT...<br />
sicocxlea gamocda da gamocdis pasuxic!<br />
ver momicileb<br />
vin icis, xvale sulic gamvardes,<br />
Tvals Seacivdes mTvaris sicili...<br />
me gadmovdivar SenTan alaverds<br />
da usikvdilod ver momicileb!..<br />
Seni Tvalebis sxivTa marmaSi<br />
fiqris sarkmelSi Semofofinda...<br />
leqsi avardes zecis TavanSi<br />
gaxurebuli gulis Tonidan!<br />
es cxovreba aseTia!<br />
sikvdils yvelgan yvelasaTvis aqvs faceri<br />
Cagebuli,<br />
yvela, yvela iqiT mivalT - mogebulic, wagebulic!<br />
rom ar eli, es sawuTro fexs zed gulze dagabijebs,<br />
zogjer bevric rom ecado, Tavs mainc ver<br />
gadairCen!<br />
ver gavige, odiTganve zogi mReris, zogi tiris,<br />
rom ggonia sirinozobs, swored maSin moTqvams<br />
stviri!<br />
mxolod tyuilebze aris es qveyana agebuli,<br />
vis sWirdebi, Se sawyalo, Wkviani da gagebuli!<br />
sikvdils yvelgan yvelasaTvis aqvs faceri<br />
morgebuli,<br />
yvela radgan iqiT mivalT, arvin rCeba mogebuli!<br />
* * *<br />
qari wvimis wveTebs irevs,<br />
dro icvleba sruliad...<br />
dasawyisi yovelives<br />
igiv dasasrulia!<br />
gveCqareba, suli migvdis,<br />
dros mivtiriT awyvetils...<br />
yvelaferi is, rac midis,<br />
aris guldasawyveti!<br />
maxsendeba: qoxi islis,<br />
sul vardi da sul ia...<br />
caze mofriale nisli,<br />
iqneb Cveni sulia.<br />
Zlierdeba xmebi afris, -<br />
cas gavcqeri iWviTa:<br />
mogoneba, rogorc Tafli,<br />
wveTavs dReTa fiWidan.<br />
soflis dila<br />
mTa-gors gadevlo Rame bancaliT,<br />
ca kvlav vixile fiqrebmovlili...<br />
gavardisferda dila nacara,<br />
amixasxasa suli moliviT.<br />
frenen wuTebi madliT mmosavi,<br />
mze damitirebs, waval odes me...<br />
dila yvavilobs nuSis rtosaviT<br />
da misvenia mzera kbodeze.<br />
Tamar gabroSvili<br />
*<br />
Citma gubeSi<br />
gamxmari puris natexi Caasvela...<br />
cremliani ca<br />
Seiwyala.<br />
*<br />
arsad Camomsves<br />
dedamiwaze...<br />
netavi Sen, xmelo foTolo,<br />
sadac ginda<br />
daesvenebi.<br />
*<br />
neta vicode<br />
rogor gavufrTxilde sizmars,<br />
sicocxle rom hqvia!<br />
*<br />
wiTelkabiani gogona<br />
mkerdiT miebjina magidas:<br />
mwife vaSlebi<br />
Camoalaga.<br />
*<br />
ubralod,<br />
gadamisamarTebuli baraTiviT<br />
movedi SenTan!<br />
*<br />
fexsacmelebi patronebs gvanan<br />
da Tu ar gvanan Tavidanve,<br />
TandaTan mainc emsgavsebian...<br />
*<br />
oRondac, oRondac,<br />
arafers erqvas seriozuli!<br />
xumroba iqiT ki ara da<br />
aqeT iyos,<br />
Torem saSiSia,<br />
TviT <strong>poezia</strong>c<br />
da poetobac,<br />
seriozuli...<br />
*<br />
es adamiani<br />
aq, am cxovrebaSi<br />
sul ZaRls dasdevs.<br />
neta iq ras izams<br />
*<br />
Soridan momavali<br />
daRlili mgzavri _<br />
azri,<br />
Cemamde movida...<br />
furcelze mivuCine<br />
Tavisi adgili.<br />
Zlivs daisvena...<br />
*<br />
aqedan Sors da umisamarTod<br />
siyvarulis frontze gawveuls,<br />
saswaulia,<br />
aqve mxedavT da<br />
geCvenebiT<br />
mSvidobis mtredad...<br />
*<br />
aq araferi SemiZlia!<br />
esaa cudi!<br />
magram iq,<br />
sadac yvelaferi SemiZlia,<br />
gana riTaa<br />
amaze kargi!<br />
*<br />
saiTac gavixedav,<br />
yvelgan kiTxvis niSania...<br />
ase mgonia<br />
Tavkombalebis zeimze movxvdi.<br />
*<br />
ukve Sens SigniT var<br />
da veRar gxedav.<br />
garedan, dae, sxvebma<br />
gimziron.<br />
*<br />
netavi, kargo,<br />
ijde da dumde...<br />
safiqrali, aba, ra aris...<br />
`is~ naperwkali<br />
gaxteba caSi<br />
da TavisTavad<br />
daigruxunebs...<br />
*<br />
gaielva.<br />
suraTi gadagviRo<br />
angelozma...<br />
sanam iq mivalT,<br />
gaamJRavneben.
6 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi<br />
marTalia, pirvelze damibares<br />
magram Tormetze ukve adgilze viyavi<br />
(yvelaze metad dagvianebas ver vitan,<br />
aRarafers vambob, rodesac vinme malodinebs.<br />
amitom adre mivdivar xolme,<br />
Tanac paxmeliaze mudam gamTeniisas<br />
meRviZeba), eklesiis ezo TiTqmis carieli<br />
iyo, mxolod aqa-iq Tu SeamCnevdi<br />
TavSalwakrul qalebs da Rrmad<br />
Cafiqrebul kacebs. xis skamze Camovjeqi<br />
da saflavebs davuwye Tvaliereba,<br />
Tan sul momaval naTlobaze vfiqrobdi,<br />
ufro swored imaze vfiqrobdi,<br />
rom aucileblad movidoda<br />
qmarTan erTad. laSa dapatiJebda,<br />
klaselebi viyaviT da bavSobis megobrebi.<br />
hoda, vijeqi da vfiqrobdi, ra<br />
meTqva, rodesac movidoda, rogor<br />
Semexeda, fexze damekida Tu piriqiT<br />
momekiTxa da Cavxutebodi.<br />
_ rogor, to! kacma TbilisSi Camogiyvana,<br />
gundSi migiRo da exla magis<br />
konkurentTan midixar, to<br />
momesma uceb. daaxloebiT oc metrSi<br />
ori tipi idga.<br />
_ ra vqna, sandro, SenTvis samasi<br />
lari SeiZleba araferia, magram Cem-<br />
Tvis...<br />
_ fulze ar aris aq, Zmao, _ Tqva<br />
meorem da xelis neli moZraobiT moixsna<br />
Tavidan armanis saTvale. _ aq Zmakacobazea<br />
da kacobaze, biWebs gvtoveb...<br />
aRar momismenia, vicnobdi egeTebs,<br />
namusisa da kacobis maradiul mcvelebs,<br />
sakuTari ZviradRirebul manqanebiTa<br />
da modni SmotkebiT agebul<br />
maRal kvarcxlbekze Semdgarni rom<br />
ukiTxaven sxvebs morals. erTi ingliseli<br />
grafi iyo, saxeli aRar maxsovs,<br />
mgoni lordTa palatis wevri, cxovrebis<br />
bolos sakuTari mdidruli<br />
sasaxlis biblioTekaSi Caiketa yvelafrisagan<br />
daRlili da iqidan<br />
filosofiur werilebs iwereboda, Tu<br />
raoden mavnebelia da rogor ryvnis<br />
inglisis mosaxleobas fuli, kargi cxovreba<br />
da drostareba. TviTon Tbilad<br />
ijda sakuTar did biblioTekaSi,<br />
fexebCafuTnuli, yvelafriT uzrunvelyofili<br />
da sxvebs utrakebda.<br />
maZRarisTvis xom yvelaze advilia,<br />
mSiers ukiTxos morali.<br />
_ rogorc yovelTvis adre da<br />
rogorc yovelTvis paxmeliaze, _<br />
momesma laSas xma.<br />
_ eee, mama, _ da erTmaneTs gadavexvieT.<br />
_ aba, sada gyavs goliaTi _ vki-<br />
Txe.<br />
_ age, ninis moyavs.<br />
_ vaaa, magrad ggavs, _ vTqvi me da<br />
nini gadavkocne, Semdeg patara niku-<br />
Sas davwvdi, mousvenrad rom borgavda<br />
dedis xelebSi da fexze vukbine.<br />
_ bevr xalxs elodebi _ viTom<br />
ise vkiTxe laSas.<br />
_ ara, sul Cvenebi viqnebiT, ika<br />
mova, zaza, sandro, maka, naTliebi gza-<br />
Si arin da kidev isinic unda movidnen,<br />
_ mipasuxa da TvalebSi Semomxeda.<br />
"CaTlaxi, mainc mixvda" gavifiqre<br />
CemTvis da gamecina.<br />
_ ese igi, magari daleva amtydara.<br />
_ aba, rogor! Rvino maqvs, eSmaks<br />
SeSurdeba.<br />
da am dros isic gamoCnda, qmari<br />
ukan moabijebda viRac stiqarosanTan<br />
erTad, TviTon ki win modioda, kargad<br />
ecva, rogorc yovelTvis. Txeli<br />
TeTri kaba, momwvano zeda, grZeli<br />
Savi Tmebi mxrebze da im ubralo momwvano<br />
mZivze ecemoda, yelze rom Semohxveoda.<br />
rig-rigobiT gadagvkocnes<br />
yvela, jer aman, mere qmarma.<br />
_ ah, aba, vnaTlavT vaJkacss _<br />
ikiTxa qmarma.<br />
_ mamao jer ar mosula, imaTac velaparake,<br />
or wuTSi mand varT, ukve<br />
gamovdivarTo. _ Tqva laSam da "novas"<br />
surnelovani xelsaxociT moiwdasasruli.<br />
dasawyisi # 16<br />
2006 wlis 14 ivlisi.<br />
nikuSas<br />
naTloba<br />
lado kilasonia<br />
pianinos zedapirze<br />
amokawruli ambebi<br />
minda Sublze momdgari oflis wveTebi.<br />
_ au, ra cxela, magis deda vatire.<br />
_ maSin cotas gavivli, Torem momkla<br />
am paxmeliam, _ amoviluRluRe<br />
Zlivs-ZliobiT.<br />
_ mec gamogyvebi, _ mxiarulad<br />
miTxra man da xeli gamiyara.<br />
_ or wuTSi movlen da sad midixarT<br />
_ gaukvirda laSas.<br />
_ saidan svaneTisubnidan cotas<br />
gavivliT da movalT, _ vupasuxe da<br />
daviZariT.<br />
quCaSi gavediT. is Cumad momyveboda,<br />
mousvenar mwvane Tvalebs aqeTiqeT<br />
aTamaSebda da yvelafers akvirdeboda,<br />
TiTqos pirvelad mivdiodiT<br />
ase. gverdze viRaca, Zalian maRal quslebze<br />
Semdgarma saqmianma qalma<br />
Cagviqrola, ratomRac warmovidgine,<br />
rom asfalti viyavi, is asfalti,<br />
romelsac ase umowyalod aWerda mze<br />
da vigrZeni, rogori baka-bukic gahqondaT<br />
Cems Sublze im maRal quslebs.<br />
Tavi amtkivda.<br />
_ ra kargia, rom quslianebze ar<br />
dgaxar, _ vuTxari da mis TeTr espadrilebs<br />
davxede.<br />
_ raa _ mkiTxa dabneulma.<br />
_ araferi.<br />
_ ai, eg mikvirda xolme sul, wamoisrodi<br />
raRacas, veravin migixvdeboda<br />
da mere es `araferi". _ miTxra da<br />
odnav momado Tavi mxarze. _ ici, me<br />
da gio zafxulSi albaT TurqeTSi wavalT<br />
dasasveneblad, iafiao amboben.<br />
aRar vusmendi, ubralod win<br />
viyurebodi da mivabijebdi. ramdeni<br />
xania, aRar Semxebia, gadakocniTac ise<br />
mkocnida, TiTqos valis moxdis mizniT,<br />
axla ki Tavi Semaxo, odnav, sul<br />
erTi wamiT da yvelaferi gamaxsenda.<br />
klasi, Sataloebi, nariyala, botanikuri<br />
baRi da is Rame, rodesac pirvelad<br />
vakoceT erTmaneTs.<br />
nuTu ar axsovs daaviwyda ara,<br />
egeTi rameebi ar aviwydebaT. ubralod<br />
ityueba, viTom... me xom vici,<br />
rogori matyuaracaa, sul raRac eqvs<br />
TveSi gaTxovda gioze, axla ki odnav<br />
SesamCnevad Semaxo Tavi mxarze da<br />
iciT ra aris yvelaze cudi mTeli<br />
eqvsi Tve mxolod amaze vocnebobdi.<br />
is kidev agrZelebda da agrZelebda,<br />
ro gavTxovdi maSin gviWirdao,<br />
axla ara gviSavso, gios kargi xelfasi<br />
aqvs da mec vTargmni raRaceebso,<br />
aqedan kidev gios mamis biznesma gaSala<br />
wels frTebio, hoda, gvinda kargad<br />
davisvenoT, Taflobis Tve isedac<br />
ara gvqonia da amitom TurqeTio, Sen<br />
ar ici ramdeni xani vemzadebodi amisaTviso<br />
da egeTi raRaceebi.<br />
me mindoda meTqva, rom iseve<br />
rogorc gio, gios mamac da misi uecrad<br />
dafrTianebuli biznesi sul<br />
fexze mekida, fexze mekida maTi viTomda<br />
Semdgari bedniereba da ar Semdgari<br />
Taflobis Tve, TurqeTic,<br />
amerikac, evropac da erTaderTi<br />
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
razec axla vocnebobdi, siCume iyo,<br />
ubralod mindoda mevlo, xalxis saxeebs<br />
davkvirvebodi, megrZno misi sxeulis<br />
Sexeba da kidev erTxel damenaxa<br />
axlodan is gemrieli naoWi, mixvramoxvris<br />
dros rom gaielvebda mis<br />
TeZoze, rogorc zRvis zedapirze wamiT<br />
gamoCenili delfinis zurgi.<br />
telefonze damirekes. laSa iyo,<br />
mamao movidao da Cvenc ukan wavediT.<br />
yvelaferi mzad dagvxvda, nikuSa ukve<br />
gaeSiSvlebinaT da axla ase titlikana<br />
isroda aqeT-iqeT Tavis buTquna<br />
fexebs. qalebs TavSlebi gadaekraT da<br />
fotoaparatebi Tu video kamerebi<br />
moemarjvebinaT. kacebi, Rirseuli da<br />
Tavmdabali saxeebiT Sehyurebdnen<br />
xatebs, SuaSi ki oqrosfer embazTan<br />
mamao fusfusebda. axalgazrda kaci<br />
iyo, beWganieri, Savi wveriT, grZeli<br />
Savi TmiT, mxrebamde rom swvdeboda da<br />
naRverdaliviT anTebuli Savi<br />
TvalebiT, xSiri, dabla daxrili warbebs<br />
qvemodan rom anaTebdnen da adgilze<br />
gaSeSebdnen. tyviis ramdenime<br />
acma, mauzeri, karabini da qamarSi<br />
garWobili xanjaliRa aklda, Torem<br />
yaCaRi gegoneboda, Tanac ai, iseTi,<br />
SiSis zars rom scemen are-mares.<br />
_ braziania _ vkiTxe laSas.<br />
_ ho, magari ficxia da Tan mkacri.<br />
_ naTliebo, moiwieT. _ Tqva mamaom,<br />
wigni gadaSala da kiTxva daiwyo.<br />
cota xani kedels miyrdnobili<br />
videqi da vuyurebdi, ufro swored<br />
vusmendi. mis mier naTqvami sityvebi,<br />
amosrolili bgerebi mTel sivrces<br />
avsebdnen, rogorc saxlis SuSabandSi<br />
SemTxveviT Semofrenili mtredebi da<br />
raRac areul dareuli TanamimdevrobiT<br />
brundebodnen ukan, magram Semdeg<br />
Cemi yuradReba orma patara eSmakunam<br />
miipyro, uecrad xalisiani SeZaxilebiT<br />
rom Semogorda eklesiaSi.<br />
erTi eqvsi wlis iqneboda, meore ufro<br />
didi. qerebi iyvnen, Camrgvalebulebi<br />
da mousvenrebi. ukan kidev aSkarad<br />
qancgawyvetili mama moyvebodaT, radgan<br />
skamis danaxvisTanave Camojdoma<br />
arCia da Svilebi nebaze miuSva. maTac<br />
qariSxaliviT gadauares eklesias,<br />
sul aqeT-iqeT darbodnen, daxtodnen,<br />
goWebiviT Wyiodnen da Tan yvelafers<br />
xelebs ufaTurebdnen, freskebs,<br />
xatebs, xalxs, viRacas sanTeli daagdebines,<br />
viRacas anaforaze daqaCes.<br />
bolos, Cems axlos wminda giorgis xat-<br />
Tan gaCerdnen da ufrosma umcross<br />
uTxra:<br />
_ naxe, es yvelaze magaria!<br />
_ ra ici _ gaukvirda pataras.<br />
_ naxe, ra magari cxeni yavs da ramxela<br />
Subi ukavia! _ ar daibna ufrosi.<br />
_ eg wminda giorgia, magan ici ramxela<br />
gveleSapi mokla! _ auxsna iqve<br />
mdgomma viRaca axalgazrda stiqarosanma<br />
da Semdeg mTel eklesiaze aniSna.<br />
_ ai, am saxlze ufro didi iyo da<br />
Zalian boroti, piridan sul cecxlebs<br />
afrqvevda da yvelas aSinebda.<br />
gveleSapis xsenebaze patarebs<br />
Tvalebi aenToT.<br />
_ marTla egeTi didi da boroti<br />
iyo da es mainc moeria _ veRar moiTmina<br />
pataram.<br />
_ ho, moeria, Subi Caartya da mokla.<br />
Tan ici ramdenjer awames Tavis<br />
megobrebs miemxro da mefem awama, magram<br />
veraferi uqna, cxel wyalSiac<br />
Caagdo da mainc gadarCa, _ auxsna<br />
stiqarosanma.<br />
_ magari kunTebi qonda _ ikiTxa<br />
ufrosma.<br />
magram am dros viRac mRvdeli<br />
gamoCnda, stiqarosani sadRac gauSva<br />
da bavSvebs TviTon dauwyo laparaki.<br />
_ bavSvebo, es wminda giorgia, mxedarTmTavari,<br />
vinc qristianobas, mar-<br />
Tmadideblobas da saerTod mama RmerTs<br />
Seswira sakuTari sicocxle, ma-<br />
Sin Cveni sarwmunoeba saSinlad idevneboda...<br />
_ spaidermens moereoda _ hkiTxa<br />
uecrad umcrosma. me Tavi veRar Sevikave<br />
da avxarxardi.<br />
mRvdeli aSkarad daibna, magram<br />
mere goneba moikriba da rac SeiZleba<br />
rbilad dauwyo patarebs axsna.<br />
_ ara Svilo, ase laparaki ar Sei-<br />
Zleba... _ wamoiwyo mRvdelma, magram<br />
uecrad umcrosma eSmakma, ufross kai<br />
gvarianad wamoartya TavSi, Semdeg<br />
mRvdlis zurgs amoefara, anaforas<br />
CasWida xeli da axla iqidan dauwyo<br />
gamojavreba. arc ufrosi dabneula,<br />
xelad dasWyivla sabrZolo yiJina,<br />
umcross eca da orTavem gaognebuli<br />
mRvdlis irgvliv iwyes sirbili.<br />
_ waiyvane ra, Zmaojan, xom xedav<br />
Saria, _ sTxova mRvdelma isev im skamze<br />
uZravad mjdom mamas da me gareT<br />
gavedi.<br />
cota xanSi eSmakebic gamoCndnen,<br />
Zveleburad mxiarulebi da mousvenrebi,<br />
axla zooparkisaken miaTrevdnen<br />
mamas da vin icis reebs daatrialebdnen<br />
iq.<br />
`patarebi yvelani kargebi varT,<br />
mere gverxeva", gavifiqre da ratom-<br />
Rac is Rame gamaxsenda, rodesac Cemi<br />
bavSobis Zmakacis deda vnaxe, sadguris<br />
erT-erT WuWyian, TiTqosda miyruebul,<br />
magram mainc Zalian kargad ganaTebul<br />
quCaze, romelzedac yvelaferi<br />
naTlad Canda, viRac ori tipi<br />
rom eCaliCeboda, ocdaaT larze meti<br />
ara gvaqvs da wamodio. vnaxe da Cavuare,<br />
ise, TiTqos saerTod ar vicnobdi.<br />
ara da is Cemi Zmakacis deda iyo,<br />
Zmakacisa, romelic bavSobaSi, vin<br />
icis, ramdenjer ZaliT mimiyvania saxlSi<br />
mTvrali. maSin yvelas, im biWebs,<br />
romlebic TiTqosda vZmakacobdiT da<br />
gveCveneboda rom ganuyrelni viyaviT<br />
da rom droc fexebs ver mogvWamda,<br />
yvela imaTgans, ramdenime welSi<br />
loTebis samkurnalo franguli abebis<br />
gamo lamis rom davxoceT erTmane-<br />
Ti, gvikvirda, ratom ar uyvarda am<br />
Cven Zmakacs saxlSi misvla, ratom arasodes<br />
aravin ahyavda TavisTan da ratom<br />
arCevda Ramis gasaTevad sxvis saxlebs,<br />
ucxo sadarbazoebs Tu Cabnelebul<br />
baRebs.<br />
pasuxi ki iyo Zalian mokle, im biWs<br />
deda hyavda bozi, romelsac saxlSi<br />
moewyo bordeli, iq acxovrebda<br />
daqalebs, klientebsac iq Rebulobda<br />
da es ambavi mTelma ubanma icoda. am<br />
Cven Zmakacs ki rCeboda erTi calke<br />
mdgomi da yvelaze maRla (im saxlSi<br />
loginebi erTmaneTze idga da koSkis<br />
magvar raRaceebs qmnida, namyofi var<br />
da vici), lamis Wers miWedebuli xis<br />
logini, "sauna", rogorc bebero eZaxda<br />
xumrobiT, da romelTanac misaRwevad<br />
xis kibeebi unda agevlo zed saxlis<br />
kedelzeve rom iyo mikruli.<br />
hoda, im Rames, im ganaTebul, WuWyian<br />
quCaze, romelzedac yvelaferi<br />
ase kargad Canda, kidev erTxel vnaxe<br />
is qali, biWic gamaxsenda, romlis bav-<br />
Sobis Zmakacic viyavi TiTqos, saku-<br />
Tari Tavic da lamis iqve ameria guli.<br />
TxuTmeti wlisebi viqnebodiT,
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
dedamisma viRac tipi, tlevizoris<br />
gamkeTebeli, mZimed rom daWra daniT<br />
da daiWires, rogorc wlebis mere<br />
gairkva is kaci am Cvenma Zmakacma<br />
daWra, radgan dedamiss daartya, iman<br />
kidev sakuTar Tavze aiRo. ambavi male<br />
Caifarcxa, kaci gadarCa, ar iCivla da<br />
yvelaferi mogvarda.<br />
magram erT saRamos, rodesac biWebi<br />
bazarSi moparuli xis yuTebisagan<br />
danTebul kocons vusxediT da raRaceebs<br />
vRadaobdiT, me sakuTari enamoswrebulobiT<br />
mominda gamariaJeba,<br />
uceb Sevxede am Cems Zmakacs da vuTxari:<br />
_ ise, televizori saxlSi ara gaqvs<br />
da televizoris gamkeTebels SenTan<br />
ra undoda<br />
irgvliv jer siCume Camovarda,<br />
mere xarxari atyda. is kidev adga da<br />
wavida.<br />
me iseve rogorc yvela siri, mxolod<br />
wlebis mere mivxvdi yvelafers,<br />
ukve rodesac am Cveni Zmakacis saxelic<br />
ki gadagvaviwyda, iman kaci mokla,<br />
cixeSi Cajda da albaT ase daemala<br />
warsuls iq, sadac is verasodes miagnebda,<br />
radgan kargad icoda, rom Ti-<br />
Toeul CvenTagans ise uyvarda saku-<br />
Tari Tavi, rom yvelafers ikadrebda,<br />
raTa ar moxvedriliyo iq, sadac aseT<br />
rameebze arasodes xumroben.<br />
ho, yvelafers mivxvdi, yvelaze mZime<br />
da saimedod dacul skivrSi Cavagde<br />
da yvelaze Sor, Cabnelebul<br />
Taroze Semovde, saidanac, Cemi azriT<br />
is verasodes amoZvreboda. is ki amoZvra,<br />
gveliviT amosrialda mogonebebis<br />
jurRmulidan. pirvelad maSin,<br />
rodesac samSobiaroSi amayad mdgom<br />
saZmakacos pirvel "mamas" telefonze<br />
daurekes da daviwyebulma, TumcaRa,<br />
ase nacnobma xmam marTla guliT miuloca<br />
"SenaZeni" da meored swored im<br />
dRes, im quCaze, sadac me kidev erTxel<br />
movkari Tvali im qals da uecrad<br />
naTlad davinaxe is Rame, moparuli<br />
yuTebisagan danTebuli koconi, sicilisagan<br />
wamowiTlebuli saxeebi da<br />
im CayviTlebuli, alag-alag amomwvari<br />
tyaviskurtkiani biWis silueti,<br />
TavCaRunuli rom midioda saxlisaken,<br />
samudamod mowamluli, mxolod<br />
imitom, rom misma nabozarma Zmakacma<br />
mSvenivrad icoda misi xasiaTi da icoda,<br />
rom is arafers etyoda.<br />
_ aba, kide erTi qristiani Seemata<br />
saqarTvelos! _ momesma gios SeZaxili,<br />
Tavi avwie da Cvenebi davinaxe pirjvris<br />
weriT rom gamodiodnen eklesiidan.<br />
_ exla yvelani manqanebSi da Cem-<br />
Tan, _ Tqva laSam.<br />
daviZariT.<br />
_ raRac patara saqme maqvs, aqve<br />
Sevivli ZmakacTan da amoval, wadiT.<br />
taqsis fuli midevs, _ vuTxari laSas.<br />
_ oRond ueWveli amodi!<br />
_ amoval! _ vTqvi da eklesiis<br />
ezodan gavedi. isini manqanebSi Casxdnen<br />
da wavidnen, me ki fexiT daveSvi.<br />
miyvars egre siaruli. davxri Cems<br />
gasiebul gogras da qvemodan TiTqos<br />
sxvisi TvaliT vaTvaliereb yvelafers.<br />
ar vici, ratom, magram swored<br />
am dros warmovidgen xolme, rom erTi<br />
galoTebuli, yvelasagan miviwyebuli<br />
da cxovrebaareuli tipi var, mxolod<br />
Zveli wignebi, aryis carieli boTlebi<br />
da mtvriani, vin icis ramdeni wlis<br />
gadauSleli fotoalbomebis grova<br />
rom elodeba dacarielebul da<br />
gaucxovebul saxlSi, romlidanac<br />
mogonebebic ki gaparulan. tipi,<br />
romelsac odesRac, Zalian Zalian didi<br />
xnis win, oriode striqoni dauj-<br />
Rabnia, an Tundac meti, ho, bevrad meti<br />
da cotaTi popularulic yofila.<br />
axla kidev sakuTari, ar Semdgari, da<br />
ra Tqma unda, saTanadod ver dafasebuli<br />
da argagebuli niWierebis nangrevebs<br />
qveS moyolili rom iWyiteba.<br />
mware ara, ubralod, Cveulebrivi<br />
realobidan, aTvalierebs sakuTar<br />
qalaqs, romelSiac daibada, icxovra,<br />
Tavis riJa qoCorSi WaRara zolebi<br />
Seepara da romelic mainc bolomde<br />
ucxo darCa misTvis. fiqriT ki warsulis,<br />
obobis qseliT dafarul, yvelasagan<br />
miviwyebul labirinTebSi daborialobs<br />
da cdilobs gaixsenos, moZebnos<br />
an SemTxveviT mainc dabrundes im<br />
gzajvaredinze, sadac, odesRac, Tvi-<br />
Ton ki ara, viRaca sxvam gadaaxvevina<br />
arasworad, cxovreba daungria da<br />
marto datova, sruliad marto.<br />
Tu vinme gogos SeveCexebi, aucileblad<br />
gavCerdebi, ramodenime nabijs<br />
gadavdgam gverdze, an ukan, da ase,<br />
Tavdaxrili davelodebi, sanam ar<br />
gaivlis, gzas vuTmob, Cemi WkuiT, zustad<br />
ise, rogorc ukve galoTebulma<br />
da ori iafasiani Rvinis boTliT iRliebSi<br />
amodebulma avTo varazma wlebis<br />
win dauTmo gza dedaCems.<br />
mokled loTi var, magram iseTi<br />
loTi, romelsac jer kidev SerCenia<br />
lamazi suraTebis danaxvis unari, suraTebisa,<br />
romlebic TavisTvis Cumad<br />
mimalulan am dangreul da mere xelaxla<br />
Wyetel-Wyetela ferebad SeRebil<br />
qalaqSi.<br />
hoda, TavdaRmarTSi movdiodi da<br />
iqaurobas vaTvalierebdi, rodesac<br />
ezo davinaxe, TiTqos araferi iseTi,<br />
magram me xom is loTi viyavi, jer kidev<br />
rom SeuZlia raRac-raRaceebis<br />
danaxva da davinaxe _ Zveli, odesRac<br />
wiTeli aguriT naSeni, arc Tu ise ma-<br />
Rali da wlebisagan CaSavebuli Robe,<br />
kedeli, galavani, rac gindaT is daarqviT,<br />
alag-alag CamoSlili, damtvreuli,<br />
Savi sanaxevrod Jangisagan SeWmuli<br />
da RrWiala WiSkari, xis, moxucis<br />
kbilebiviT moryeuli, nacrisferi<br />
saxli, WraWuna, aivani, rkinis ubralo,<br />
xveuli kibe, brinjaosferi rom gadahkravda<br />
mzis sxivebiT ganaTebuls da<br />
xasxasa mwvane moli, romlis Suagul-<br />
Si, msxvili vazis Ziri aziduliyo maRla<br />
da rogorc kaaa ise Semoxveoda aivans.<br />
ramdenime wuTi videqi da gaognebuli<br />
Sevyurebi am ezos, romelic<br />
arasodes menaxa aqamde, bolos veRar<br />
moviTmine, gzaze gadavedi, WiSkars mivuaxlovdi,<br />
gamovaRe da Sevedi. kibeze,<br />
Cemgan zurgSeqceviT, viRac tipi ijda<br />
(garedan ver davinaxe, radgan aguris<br />
kedeli efareboda) "marSrutkis Sofris<br />
sindromiT", anu banjgvliani<br />
trakis Rari rom uCanT CaCaCuli jinsebidan<br />
_ ijda da eweoda, meti araferi.<br />
xmaurze Tavi moabruna, daminaxa<br />
da cota gaocebuli, magram sruliad<br />
normaluri xmiT mkiTxa:<br />
_ gismenT, ra gnebavT<br />
me araferi mipasuxia, Sevtrialdi,<br />
gareT gavedi da Cqari nabijiT daveSvi<br />
daRmarTze, ise, rom ukan aRar gamixedia<br />
da arc aravisaTvis damiTmia<br />
gza, pirdapir saxlisaken wavedi, la-<br />
SasTan asvlas xom isedac ar vapirebdi.<br />
2000 wlis 15 ianvari.<br />
gia<br />
"gza nafiqri nabijiT miqroda,<br />
icvlida ritms" wamoiwyo Cemma telefonma<br />
niaz diasamiZis<br />
xmiT, mec azrze movedi,<br />
aqeT-iqeT gavaqnie uZilobisagan<br />
gasiebuli<br />
Tavi, Rrmad Cavisunqe<br />
oTaxSi dagubebuli<br />
haeri, furclebis<br />
uzarmazari grovis qvemodan<br />
amovyvinTe da<br />
mocimcime ekrans mivaSterdi.<br />
"bairama” ewera laTinurad,<br />
aviRe.<br />
_ ras Svebi, Se Cema<br />
_ yurSi mxiaruli xmiT<br />
naTqvami sityvebi Semepara<br />
da sasiamovnod momiRitina.<br />
_ arafers, vswavlob,<br />
zeg gamocda maqvs<br />
da...<br />
_ rogorc yovel-<br />
Tvis, _ ar macala xmam.<br />
literaturuli gazeTi<br />
<strong>proza</strong><br />
7<br />
_ kakim dareka, werovanSi baiTis remonti<br />
davamTavre da davasveloTo, me<br />
da bufona qvemoT varT, quCaze, Camo,<br />
exla alioSa mova, kakis mama da manqaniT<br />
gavgazoT.<br />
_ zeg gamocda rom maqvs _ dalevis<br />
xsenebaze, yeli gamiSra, tanSi<br />
siTbo CameRvara.<br />
_ erTi kviraa tvins asxam mag furclebze<br />
da Tu aqamde ver iswavle, ma-<br />
Sin waqceulxar da eg ari.<br />
_ kargi, xuT wuTSi dabla viqnebi.<br />
vuTxari, gavuTiSe, botasebi amovicvi,<br />
mxrebze kurtka movigde da<br />
kibeze daveSvi. bairama da bufona mar-<br />
Tlac quCaSi idgnen, Cems danaxvaze<br />
erTmaneTs gadaulaparakes raRaca,<br />
gaicines, rogorc yovelTvis karg xasiaTze<br />
arian, arc gamocda aqvT zeg<br />
Casabarebeli da arc koloqviumi dasaweri.<br />
_ mokled, Sen da Seni wignebi, _<br />
miTxra mxiarulad bairamam. _ ro<br />
daamTavreb, barem pirdapir pensiaze<br />
gadi, kak ras dro iqneba.<br />
_ xo, dro iqneba, _ daeTanxma bufona.<br />
is xom yvelaferze eTanxmeba, bairamam<br />
rom Tqvas, saqarTvelo xval gabrwyindebao,<br />
magasac daeTanxmeba.<br />
_ male mova alioSa _ vikiTxe da<br />
signalic gaisma.<br />
Cvens win daburuli mersedesi gaCerda<br />
da Savi, tyavis salonis siRrmidan,<br />
miviwyebuli mevalesaviT moulodnelad<br />
gamoCenilma, karga mozrdilma<br />
Tavma, aqa-iq oflis wveTebi rom<br />
amSvenebda _ omaxianad SemogvZaxa.<br />
_ ha! birJas amagrebT, ara<br />
Cven erTmaneTs gadavxedeT, raRa<br />
birJa, risRa gamagreba, simelote suecis<br />
arxiviT Segvparvia TmebSi.<br />
_ kaki ar modis _ kiTxa bairamam<br />
da karebi gamoaRo.<br />
_ ara, kaki ukve iq aris, gelodebaT,<br />
CajeqiT, _ gviTxra alioSam.<br />
daviZariT.<br />
gzaSi alioSa bevr rames gviyveboda<br />
_ magari gamovida saxlio, sufTa<br />
saqeifoo, pirvel sarTulze buxari<br />
da "kreslo-kaCalkebio", meoreze wignebi<br />
da xaliCebio, mesameze kidev veranda<br />
da biliardio, xedia glijavs,<br />
magram haeria, sunTqviT ver gaZRebio.<br />
mere uceb mogvibrunda da xmamaRla,<br />
ai, ro giwveven egeTi toniT gvkiTxa:<br />
aba, romlebi xarT magari biWebi, luds<br />
romlebi dalevTo.<br />
_ samive, _ upasuxa aSkarad nasiamovnebma<br />
Bufonaa-m. Bufona xuT litras<br />
svams, bairamac, me susti var, samze merxeva.<br />
_ hoda, Zalian kargi _ Tqva alioSam,<br />
raRac supermarketis win daamuxruWa,<br />
gadavida da erTi orlitriani<br />
nataxtari gamoacuncula.<br />
_ es ra, Radaobs _ gaukvirda<br />
Bufona-s.<br />
_ Seni ar vici, Zmao, magram me ege-<br />
Ti xumrobebi ar gamdis _ Tqva bairamam<br />
da yvelas gagvecina.<br />
_ esec ase, ludic gvaqvs, _ am sityvebiT<br />
alioSam plastmasis boTli<br />
mogvawoda, manqanaSi Cajda da mivxvdiT,<br />
rom ar Radaobda, piriqiT sruliad<br />
seriozulad iyo ganwyobili.<br />
avediT. saxli marTla magari gamodga,<br />
cota miyruebuli, TavisTvis<br />
mdgomi da xeebSi Cafluli, maRlidan,<br />
baybay deviviT rom gadmohyurebda<br />
are-mares.<br />
kaki mayalTan trialebda, mwvadis<br />
samzadisSi iyo, gauxarda Cveni danaxva.<br />
_ oRond cota macaleT, cecxls<br />
davanTeb da mogxedavT, manamde saxli<br />
daaTvaliereT, SONY-c maqvs, televizoric<br />
da 2000-is fexburTic.<br />
am ambavma, ludis kraxis Semdeg,<br />
cota gagvaxalisa da saxlisaken gavemarTeT.<br />
buxris win didi da fumfula<br />
taxti idga, zed orni isxdnen, alioSa<br />
da viRac ucnobi, Cvens danaxvaze wamodgnen.<br />
_ gaicani, eseni kakis Zmakacebi<br />
arian, _ uTxra alioSam.<br />
_ gia, _ gagviRima kacma da saTi-<br />
Taod CamogvarTva xeli.<br />
maRali iyo, gamxdari da odnav Semelotebuli,<br />
xma hqonda rbili da sasiamovno.<br />
_ au, naxe, fexze ra xanjlebi acvia,<br />
_ CamCurCula bairamam, rodesac kacma<br />
zurgi Segvaqcia da mis ugrZes<br />
wvetian fexsacmelebze maniSna.<br />
_ TiTSi ro Cairtya, sisxlis analizs<br />
aiReb, _ ayva bufona.<br />
raze unda ilaparakon kacebma<br />
politikaze, sportze da qalebze da<br />
radgan pirvelsa da mesameSi Cven didi<br />
gamocdileba ar mogvepoveboda, meoreze,<br />
kerZod ki fexburTze SevCerdiT.<br />
_ me bavSobidan liverpuls vbale-<br />
SCikobdi, _ Tqva alioSam.<br />
_ me kidev inters da dRemde<br />
vbaleSCikob, _ CaerTo bufona.<br />
_ da Tqven _ vkiTxe zrdilobis<br />
gamo gias.<br />
_ mee me, barselonas, reals, liverpuls,<br />
manCesters, baierns da arsenals,<br />
_ gvipasuxa man.<br />
_ aba, meti vin darCa _ gaukvirda<br />
bufona-s.<br />
gias gaeRima.<br />
am dros bairamam televizori Car-<br />
To, kompiuteri SeuerTa da ekranze<br />
KONAMI-s 2000 wlis safexburTo versiis<br />
roliki datrialda.<br />
_ fexburTis TamaSs apirebT _<br />
ikiTxa giam.<br />
_ Senc TamaSob _ kiTxvaze kiTxviT<br />
upasuxa bufona-m, romelic yvelaze<br />
naklebad taqtiania CvenSi.<br />
_ cotas, magram... _ daiwyo giam.<br />
_ romeli gundic ginda aiRe, Zmao<br />
da modi, me interi viqnebi, Tu ginda<br />
vabSe erTs foras mogcem, _ gaawyvetina<br />
bufona-m.<br />
gias isev gaeRima.<br />
mombezrda maTi smena, Tanac fexburTis<br />
TamaSi ubanSi ar miyvars da<br />
axla kidev misi virtualuri versiaRa<br />
maklda. amitom gareT, mayalTan gavedi,<br />
sadac kaki trialebda.<br />
_ vin aris is kaci _ vkiTxe.<br />
_ vin kaci<br />
_ ai is, alioSas Zmakaci<br />
_ eg kanonieri qurdia, gia anCaba-<br />
Ze, metsaxelad ZiaZia, sul raRac ori<br />
Tvea rac gamovida krestebidan. ra ari<br />
ro _ mkiTxa da Semomxeda.<br />
_ araferi, ubralod damainteresa,<br />
_ vupasuxe, isev saxlSi Sevbrundi<br />
da yvelaferi Cumad movuyevi bairamas,<br />
iman bufona-s gadauCurCula raRac,<br />
mere<br />
orivem gias gadaxeda, irgvliv uxerxuli<br />
siCume Camovarda.<br />
_ ha, viTamaSoT _ Tqva bolos<br />
bairamam.<br />
_ joistiks xom ar inebebdiT _<br />
hkiTxa bufona-m gias, me Tavi veRar Sevikave<br />
da isev gareT gavedi.<br />
erT saaTSi kakim mwvadi Semoarbenina,<br />
Cvenc sufras mivusxediT da SevubereT,<br />
Tamada gia iyo. Tavidan cota<br />
daZabulebi viyaviT, magram TandaTan,<br />
calke "ZiaZias" mxiarulma istoriebma<br />
da calke yelSi gadaSvebulma Rvindasasruli<br />
me-10 gverdze
8 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
dasawyisi # 9-16<br />
gvazdikebi<br />
veRar movrCi da veRar movrCi da<br />
mgonia verc movrCebi ise gavagZele,<br />
mixeilas wverulvaSi amoua da kide ver<br />
movrCebi CurTes colis ambavs.<br />
me kide momewyina amis moyola, xo<br />
ici ro gabezrdebi ra, mara imdeni ambavi<br />
gamovida Sig Careuli ro mere imeebze<br />
gadavdivar da imeebidan zogierTebis<br />
moyola ki mevaseba, im pontSi<br />
ro marTla kai ambavia da exla me kide<br />
imis nervebi ara maq ro maindamainc<br />
raRaca warmovidgino da gindaTuara<br />
imeebis moyolas mivyve da mivyve.<br />
leqtori ki ara var. ar Semilia<br />
leqtoriviT, prosto razec wamiRo<br />
imeebs mivedmovede. slehka egec, im<br />
pontSi ro Tan kide exla axali wlebi<br />
modis da me kide axali wlebis sunebi<br />
magra ar mevaseba. mabrazebs ra.<br />
erTxel bazarSi vafSe cudaT gavxdi,<br />
moviwamle ra. imenna yurebiT moviwamle<br />
goWebi ro alagia bevri. imis<br />
mere vafSe ar vyofilvar bazarSi.<br />
karoCe, es axali wlebi ro modis, imas-<br />
Tan erTaT es xorcis sunebi ro modis,<br />
vafSe vibridebi da natukas veunebi,<br />
goWi xo unda iyido, sadacas ginda iq<br />
Sewvi, age, midi, zemoT purebs ro viReb<br />
xolme, da ToneSi Seawvevie da moitane<br />
ise, ro gamzadebuli. aq magisi sunebi<br />
vafSe gamagiJebs da meramdene weliwadia<br />
egre Sveba, imito ro mec meramdene<br />
weliwadia egre var axal wlebze da<br />
vafSe xorcs vera vWam, ai vafSe isec<br />
ro giTxra, exla, ro mevaseba, ar mevaseba,<br />
mara SevWam mament sufraze da<br />
raRaca, Tore saxSi vafSe ar mevaseba<br />
da suni xo vafSe vibridebi. yasbebi ro<br />
arian sastavi, Semoxveulebi ro aq<br />
TeTri xalaTebi xirurgebiviT.<br />
wyneTelebi arian bevri yasbebi. mexorce<br />
ra,mexorces eZaxian. ro kiTxav<br />
amboben, xorcebSi var dezertirebSio.<br />
vafSe damaviwyda ro dezertirebi<br />
aRar ari. aba sad arian xorcebSi ro<br />
arian. exla prosto ifiqre, Jurnals<br />
ki ara, mTel stambas daviWer xelSi da<br />
imas vsunav, egeT xorcebSi da ver miSvelis.<br />
prosto ikaife ro kaci roa<br />
xorcebSi. aqeT iqiT ro xorcebi kidia<br />
da awyvia. karoCe me egeTi aSuSenia maq<br />
ro, moklulebia egeni.<br />
karoCe, magas vambobdi, ro ara maq<br />
magis nervebi, imito ro vici exla axali<br />
wlebi ro modis, xorcebi daiyreba.<br />
ro ukvirdebi, ninikasac ar evaseba<br />
xorcebi, mara natukam miTxra, ar<br />
gaumaxvilo yuradRebao da mec ar<br />
umaxvilef. saxSi ro xorcoba daiwyos,<br />
me mTeli dRe saTamaSoSi xo ar<br />
viqnebi. im saTmaSoSic sunebis ambavi xo<br />
naTqvami maq.<br />
karoCe, movyvebi exla. dilaze avdeqiT.<br />
avdeqiT ra, es CurTe wamoxta<br />
adre paxmeliis pontSi, mara xo azze<br />
xar, saqme ro gaq da paxmeliaze gamosvla<br />
ro ar ginda. ar ari magis dilixori.<br />
xoda, eseni kide, es kai xalxi samsaxurSi<br />
midian. Zlivas ar davaTvaliere,<br />
dRis sinaTleze Rame xo ici,<br />
mainc sxva ari, Suqic ro anTebuli<br />
gqondes, mainc nitoa, dRisiT kide sxvanairia.<br />
magra mevaseba is biWi da<br />
gogo exlac. exla didi Svili eyolebaT,<br />
iasnia, vabSe Tu ar gaSorden, iq<br />
xo iolas Sordebian. me egeTi azri maq,<br />
ro ar gaSordeboden.<br />
rogorsac iyo, karoCe, eseni samsaxurSi<br />
midian da CanTa aq datoveTo<br />
da meTqi, biWo, CurTe, Toxlebi rame<br />
gaq kide CanTaSi karoCe tyemlebi<br />
maqo, CurCxelebi maqo da kide qonia<br />
WaWebi Camaluli. meTqi, davai exla eseni<br />
yvelaferi amaT daude, amxela pativi<br />
gvces da kaneSnao, mec magas<br />
vfiqrobdio. CurTe egeTi klienti ar<br />
ari, ro CurCxelebi Camalos Skafis<br />
ukan, prosto, ro Sevxede egeTebze<br />
fiqris Tavi ar qonda da imito gavaxsene,<br />
xoda CqaraT amoalaga da gavitaneT,<br />
meTqi, eta vam, veunebi da vafSe<br />
WaWis meti arc icoden ra ra iyo, tyemali<br />
ra ician da CurCxela xo vabSe,<br />
aka morCilaZe<br />
legendaruli qemeras piradi<br />
da sazogadoebrivi cxovreba<br />
sanTlebi egonaT. meTqi, egrea, ai auxseni<br />
ese ese unda Wamo, es saWmelis<br />
gverZe unda daasxa, cota ZnelaT gadmodis<br />
boTlidan, mara daeCvevi da madlobebi<br />
da rame, da CanTa aq datove-<br />
To, CanTebio. xo mainc SemoivliT, ise<br />
ar waxvideTo.<br />
meTqi, xaraSo. telefoni ki ar qondaT<br />
saxSi, maSin sad iyo egre telefonebi.<br />
xoda meTqi, aba rasa vSvebiT, CurTe<br />
da rasa rasao, sidora unda vnaxoTo.<br />
gamoveliT, yinvaa, sidora kide sad<br />
unda vnaxoT me ar vici. CurTem icis,<br />
me egre mgonia da meTqi, aba sad wavideT,<br />
maita taqsi gavaCeroT, gaviyinebiT.<br />
vagzalze unda wavideT iseveo, vagzalze<br />
mova sidora, moayenebs manqanaso<br />
da vsioo, mere mivxedavT saqmeebso.<br />
meTqi, biWo, es erTi dRe maq xo ici,<br />
xvale rogorRacas lvovSi unda mivide<br />
TviTfrinavis afrenamde.<br />
kio to, jer vnaxoTo.<br />
wavediT iseve im vagzalSi.<br />
davdivarT, ar ari sidora. meTqi,<br />
biWo rame sxva vagzali xo ar giTxra<br />
da sxva vagzali ar ari, TbilisSi er-<br />
Tia vagzalio da aq ramdeni unda iyoso.<br />
vagzalia ra, Cai ari gaTlili<br />
WiqebiT da viRaca roJebi qveidan<br />
aZroben arays. vagzalia ra. ucbaT am<br />
vagzals ro uyuref, meTqi leningrad-<br />
Si xo ar gavawve, erTi davece gogos.<br />
prosto ise vifiqre silamazis pontSi,<br />
Tore arc fuli maq magdeni da vafSe<br />
mejvare var. karoCe Tormeti saaTi<br />
gaxda da ar ari sidora da biWo, meTqi<br />
dareke guSin sadasac rekavdi. exlao<br />
veRar davrekavo, xuTmetkapikianebi<br />
ara maqo da is telefoni xuTemtkapikiania,<br />
TbilisSi ar iyo xolme<br />
egeTebi, miJdugarodni, ro xuTmet<br />
kapiks Caagdebdi da rekavdi. leningradSi<br />
iyo. meTqi, biWo Sen me gamagiJef,<br />
ra xuTmeti kapiki, saqmea.<br />
xoda vdgavarT. azri ar aqo, qemero,<br />
iso guSin Rameve wamovida da aq<br />
unda iyos kai xaniao. SevediT raRaca<br />
mrgvali katleti vWameT, xoda meTqi,<br />
biWo, davai ar gvinda eg Seni sidora,<br />
wavideT Sen sacolesTan, an raRaca<br />
vqnaT im pontSi, Tore me geunebi, me<br />
unda wavide, varianti ar ari.<br />
daurekavo, sacoleso. meTqi egre<br />
ra da rekavs da ar pasuxobs telefoni.<br />
saxSi ar ariano, samuSao dRea da eg<br />
sacolec texnikumSi iqnebao. wamo meTqi,<br />
wavideT texnikumSi, aba ra vqnaT,<br />
risTvis varT aqa, vagzlis katletebisTvis<br />
ar icis texnikumi.<br />
meTqi monkavSiri zeda gaq<br />
kio.<br />
xoda maSin wavideT pirdapir sacoles<br />
saxlSi da iqve davelodoT.<br />
mainc sidora unda, sidora kide ara<br />
Cans. me ra uyo, ra ici egeba vafSe avaria<br />
mouvida da mokvda. xo, egrea. ra,<br />
ar moxdara<br />
xaraSoo.<br />
uyuref exla Cven CurTes da ver<br />
ari xasiaTze. paxmelia erTi da amxela<br />
saqme ari da karoCeo, cota davlioTo.<br />
egre ki ar ari dasalevebi,<br />
Wirs. eg droa, ro Wirs da vafSe WaWaze<br />
izmenebia, ro ruseTSi iWeren WaWaze<br />
da Cven davikideT. guSinac vafSe qu-<br />
CaSi ara vsviT<br />
egre ambobden, sami boTli Tu gaq,<br />
erTs daudef da danarCens gagataneno.<br />
karoCe, rogorc ari.<br />
da meTqi, bufetCik, vodka esw da<br />
nacenka aqo, miTxra. maqo, maskovkaiao<br />
da meTqi davai pa dveswi da verao. marto<br />
pa stoo da mere kide pa stoo. Sen<br />
ici meTqi, da me davlie erTi da Cur-<br />
Tem sami da cotaze gamovida, Tqva maleve,<br />
azri mieca cxovrebaso. ukve<br />
pererivebis droa da eg exla gamovida<br />
paxmeliaze da davai, meTqi<br />
waveliT. Tan me vafSe azze ara var ra<br />
qalaqia, saiT gauxvie, mouxvie. taqsebi<br />
iyo vagzalTan da CurTem uTxra<br />
ulica raRacao, exla ki aRar maxsovs,<br />
imdenxans kide maxsovda.<br />
imas ra damaviwyebda imaze waRmaukuRma<br />
siarulma momkla.<br />
biWo, to, me naxalovkeli var, exla<br />
ki vcxovrof korpusSi, mara egeT pontSi<br />
korpusic ar ari, pataraa, samsarTuliani<br />
da ise kide vafSe magra ar<br />
mevaseba korpusebi. TbilisSic ar mevaseba.<br />
iq didebi ki ar iyo, prosto ar ici.<br />
miveliT, davai meTqi, amo mesameze,<br />
mesames ar ambobs aveliT, karebia da<br />
eg kari ar ario. vaa, meTqi mireke, ra<br />
midis<br />
karoCe ra, iq ari erTi ToTxmeti<br />
korpusi, pa tri padiezda ari TiToSi<br />
da eqvsi sarTuli. vdgevar da viTvli,<br />
mazaviki kaci ara var viTvli. jer ki<br />
ara var mazaviki, mara, mainc ukve winaswar<br />
daTvlebis priviCka maq.<br />
karoCe, ro aRar viaro bevri im kibeebze<br />
xelaxla. ver mivageniT, ra. wamoveliT<br />
avtomatSi, ro davrekoT, rekavs<br />
ar iReben.<br />
biWo, meTqi, CurTe nomeri gaxsovs<br />
vafSe sworaT saxli ar gaxsovs, ar<br />
gaxsovs da nomeric nito Cans. arao,<br />
eg ario, egre mgoniao. vafSe mesame<br />
sarTuliao, aqeTa binao da an is korpusia,<br />
an iso, dRe ara var namyofio.<br />
meTqi exla daRamebas velodoT, to,<br />
ukve xo viyaviT mag mesame sarTulebze.<br />
ra vqnaT, ra vqnaT da karoCe, meTqi<br />
CurTe, wamo isev vagzalSi, egeba is sidora<br />
movida. iman xo icis bina. arao,<br />
iman ra iciso. me vicio. aba meTqi,<br />
praSCai dasvidania, rogor unda vipovoT<br />
rame saxmarTveloba ar ari, ro<br />
vipovoT da iq movikiTxoT<br />
gvari mainc xo ici. kio, kio. vafSe<br />
meTqi, ZaRlobaSi movikiTxoT. movkvdi<br />
siciliT eg ro vTqvi, meTqi Zebna<br />
gamovacxadoT. ikaife. imito ro,<br />
karoCe oTxi saaTi xdeba da veraferi,<br />
roca me egre mgonia, ro gasaisnebeli<br />
gaiasnebuli iqneboda. mere kide egre<br />
ro mazav da mazav pontebs, mere ikidef,<br />
raze xar imas ki veRar fiqrof, ro<br />
raRacas mainc qna imas fiqrob, ro ai<br />
CurTes sacole da CeCnebi ki ara, bina<br />
mimagnebina. sidora damanaxa vin ari<br />
egeTi.<br />
karoCe, marTla saxmarTvelobebs<br />
xo ar movZebnidiT da waveliT iseve<br />
vagzalSi da mivediT da SevediT zala-<br />
Si da ukve magra daRlili var, mec da<br />
CurTec iasnia, imito ro CurTe aTjer<br />
metaT nerviulobs. mivediT, davjeqiT.<br />
skameikebis pontia iqa da vacecefT<br />
Tvalebs. me ras vacecef, vin unda vicno,<br />
CurTe kide iyureba aqeT-iqiT, vagzali<br />
imxela ar ari ro iaro da ver<br />
ipovo, Tu vinmea. xoda, me kide ukve<br />
CurTes qali aRar vici, Tamazaze<br />
vfiqrof da meTqi avdgebi erTi, mival,<br />
vikiTxav, lvovze ra ari, rodis ari,<br />
ro es bileTi xo maq da mivaswro. imazeba<br />
da ras izam, meTqi CurTe, xo ici<br />
unda wavide. magra mitydeba, mara unda<br />
wavide, Tamazas ambavi xo ici da vafSe<br />
me egre vatyof, ro Senc unda wamoxvide.<br />
imito ro prosto varT da gaimaza<br />
ponti.<br />
arao, unda SevirToo, varianti ar<br />
ario. ar gavatan CeCnebso.<br />
biWo, meTqi, to, ra gataneba, qalma<br />
giTxra, momiswari. eg ra Cemi saqmea,<br />
mara egre naTqvami magraT ar mevaseba.<br />
Sen giyvars da Sen ici. mara xo xedav,<br />
ro aba vzivarT vagzalSi braZiagebiviT.<br />
mivedi fortoCkaSi, veunebi, lvovamde<br />
rogor ari matarebeli, amaRam<br />
ari, dilaze ari, an karoCe ra ari imito<br />
ro daaxloebiT azze var ukve ro<br />
ramdeni unda da imis aeroportamdec<br />
azze var.<br />
karoCeo, is qali meuneba, aq rac<br />
Camoivliso, exladan dilis eqvs saaTamdeo,<br />
iqedan erTi oTxi lvovsac gaivliso<br />
da liuboi bileTi aiRe da<br />
lvoviao, da romelSic ginda dajeqio,<br />
ginda kupirovanio, ginda obSio, ginda<br />
dnevnoio, yvelaferi midiso. meTqi,<br />
xaraSo, ese igi bileTSi problema<br />
ar ari, im pontSi ro paputnis pontSi<br />
miyvebi, mara meTqi, mainc momeci ai eg<br />
dilis eqvs saaTze, Ses dvacato, exlac<br />
maxsovs. aviRe bileTi da movdivar<br />
CurTesken.<br />
movdivar da erTi viRaca miyurebs,<br />
rusi ra, cali warbi TeTri aq, arc minaxia<br />
egeTi rusi, roJaze ara gavs russ<br />
da miyurebs da miyurebs da meTqi, Cto<br />
sokol, egreve, ar mevaseba egre ro<br />
miyureben. da niCtoo da roJaa ra vxedav,<br />
prosto klienti ar ari, arifi ar<br />
ari. meTqi exla vetyvi rames, iqiT giaxede<br />
Zmao, mara meTqi xaraSo da gaviare<br />
da gruzino, meuneba, meTqi xo. da<br />
ucbaT CurTe morbis da sidor-sidor,<br />
iZaxis.<br />
esa yofila es sidora, es Cemisa.<br />
cali warbi TeTri aqs. roJaa, ra da<br />
karoCeo amaT didi gadaxveva gadmoxveva<br />
da bratan kareSa kareSas Zaxili<br />
atexes da meTqi, biWo, Tan saqme.<br />
Tan saqmeo sidoram, manqaniTa<br />
varo, Rame gaviWedeo, sugrobi iyoo.<br />
oTxi saaTi undao da videqiT ori saa-<br />
Tio, mere dilaze saqme mqondao, aqo<br />
bratanebi vnaxeo da Cven saqmeze velaparakeo<br />
da karoCe, mzaTa varTo, Curwik,<br />
Curwik eZaxis am Cven CurTes da<br />
karoCe egre gamodis, ro CurTe roJaa<br />
da kacur ambavSi magari amagi aq amaTze.<br />
ra roJaa es CurTe, ro ver yveba.<br />
arc moyveba Tavis ambavs. meTqi, oCin<br />
priiatna, prosta, saxls ver vagnebT<br />
da CeCnebis ambavi gvaq.<br />
sidora kide, daikide ego, braweco,<br />
exla wavideT, Cemi Zmakacebi vnaxoTo,<br />
erTi kargaT CavcxoTo, kai planic<br />
movwioTo da mere saqmes mivxedoT,<br />
amasobaSi svodkebi mogvivao.<br />
exla uyure erTi, prosto uyure.
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
meTqi, biWo, ra qeifi, mere CeCnebi sidoram,<br />
bratan, svodkebi unda gavigo-<br />
To, im mikroraionis biWebs naxaven Cemi<br />
koreSebi da gaigeben ra ari da rogor,<br />
da vafSe vin CeCnebiao, CeCensac gaaCniao.<br />
xoda, ucbaT CurTe meuneba, biWoo,<br />
too, Sen rato midixar xvalao, zeg ar<br />
gaq bileTio da meTqi, ra zeg biWo, da<br />
amoviRe bileTi da marTla zega maq.<br />
karoCe paraskevs da meTqi, ameria,<br />
gamovdebildi,biWo, to da exla ra<br />
vqna.<br />
waveli exla dasabruneblaT.<br />
egre gamomaStera, ro etyoba tvin-<br />
Si ise mindoda wasvla, ro dRe ameria<br />
yvelanairaT. gamovediT isev im sicive-<br />
Si da nolSestia TeTri.<br />
meTqi, va, Tan TeTria, iseTi pontia,<br />
azzea sidora. es sidora kide kai roJa<br />
Cans. da Cavjeqi ukan.<br />
waveliT, viareT-viareT, mivediT<br />
sadRacas, restoranSi. SevediT, erTi<br />
Svidi roJa zis da aryebi udgaT da<br />
Tevzebi da kartofilebi da uberaven.<br />
karoCe, da mivediT, xelis CamorTmeva,<br />
rameebi da Cvenxelebi arian, cota<br />
didebia erTi-ori da iasnia ro pristupnikebi<br />
arian, an karoCe, oria pristupniki<br />
da danarCeni CaliCobs ro<br />
iyos pristupniki da exla ar vici, egeni<br />
qurdulSi arian, ra pontSi arian,<br />
muJikebi arian eg ori, Tu vina, an<br />
romels awvebian. magaTSi bevrnairia,<br />
xo ici. CvenTan magdenebi ar ari. me<br />
kide, magis azze var, Cemi naTliebis da<br />
mamaCemis ambavi xo giTxari da amaT<br />
etyobaT, ro es ori mament sidoraze<br />
metic ari, danarCenebi kide am oris<br />
sastavia da svamen. rusebi arian da<br />
arays svamen, me kide guSin davlie is<br />
arayi da ki gamominelda guSinaTve<br />
yinvaSi, mara mainc xo daleuli maq da<br />
gadamba maSinac ar mevaseboda. meTqi,<br />
cota movsvi arayi da saRol, meTqi za<br />
vstreCu. pei,peio SemoCoCden, gruzin<br />
i ni pioSo, CurTe kide danervozebuli<br />
da nanerviulebia, xo vici magis ambavi,<br />
da vafSe magraT dauSva egreve da<br />
dauSva da wavida iq bazari.<br />
karoCe gareT gaixedav, ukve sibnelea<br />
da esenic iZaxian, miwelia gamocxadebulio.<br />
gagviWirdeba, gagviWirdebao.<br />
exla me xo ar vici, CurTe ras<br />
fiqrobs, me kide murtali tvini maq da<br />
egeTi dafiqreba vici. oci wlis var,<br />
Caval da ocdaerTis gavxdebi, prosto<br />
vfiqrob egre. vici, RmerTma momca.<br />
me egre vxvdebi, amaT raRaca saqme<br />
aqT amaRam, imdens iZaxian miweli, miwelio<br />
da es sidorac am saqmezea da<br />
zaadno Cvenzec. iZaxis axali pakriSkbi<br />
maq, prosto gauvalSive gavalo,<br />
Tovli kide debs da debs. karoCe ra.<br />
ar mevasa es laparakebi mara exla<br />
CurTes xo ar vetyvi da vicdi, prosto<br />
aba ramden xans viqnebiT. CurTe<br />
kide xo ici, isedac ar ari bevri molaparake<br />
da exla amaT am sufris ambavSi<br />
ki mivaxvedre ro egre prosto<br />
CurTes Zmakaci ar var da rameebi. iolia<br />
ega, egeTebis Tqma da karoCe, kide<br />
gavida erTi_ori saaTi, ramdeni unda<br />
Wamo da dalio da meTqi, CurTe, ras<br />
vSvebiT, kiTxav Sen Zmakacs Tu me vki-<br />
Txo<br />
maicao, vkiTxavo da euneba am sidoras,<br />
sidor, ra vqnaT exlao da iman<br />
exla erT kai adgilSi wavideTo. meTqi,<br />
svodkebs ro ambobdi CeCnebze da im<br />
ambavze, es Seni axloblebi gvetyvian<br />
Tu rogor<br />
velodebiTo rao, xo amaT etyviano,<br />
amaTi Zmakaci igebs mag ambebso. Zmakacs<br />
me vambof, iq sxvaniri Zmakacobaa.<br />
avdeqiT, manqana Zlivas daqoqa, isini<br />
arian dvacataZinia furgoniani,<br />
dvacati erqva Tu dvacattri, aRar<br />
maxsovs. dvacataZinia, oRond ukan<br />
gagZelebuli. meTqi, sad ipoves. wavediT,<br />
ra, Ramea da es Tovli debs da<br />
debs, karoCe mixoxav da jer dRe ra<br />
vici da mere kide Rame. xoda, ucbaT<br />
imas vfiqrof, ro meTqi, ar gvinda<br />
amaTi pativiscema, xo vici exla rac<br />
ari. baiTSi wagviyvanen, an mogvawevieben,<br />
an vluCem sluCi gagvikeTeben da<br />
naSebi da meTqi, CurTe, Zmao, sxva<br />
saqmeze varT aqa da uTxari am kacs,<br />
Tore me vetyvi da raRacas ise ar gamovides.<br />
daustreloT dilaze da mivideT<br />
Cven kai xalxTan wynaraT, raxanc<br />
dRes ar gamogvdis saqme, magas kide<br />
dilaze svodkebi ecodineba da barem<br />
xvale dilidanve SeuberavT saqmes da<br />
mere me waval.<br />
rao, sidoram, ra bazariao da meTqi,<br />
egre egre, wavalT Cven gzaze, saqme<br />
gvaqs patara, me maqs saqme da CurTes<br />
pontSi aqamde vijeqi da Zmur ambavSi<br />
TqvenTan var da meTqi, an unda Camomsva<br />
sadmes, an ravi Tu mimiyvan da pativs<br />
mcem vafSe daglijavs.<br />
sidora meuneba, eso Cemi jaris<br />
Zamkaciao da jaris dedaco da Zma<br />
ario, jarma prosto Segvaxvedrao.<br />
meTqi, Sen jarma da Cven trusikma da<br />
imito var aq, prosto madlobeli var,<br />
mara me saqme maq da vafSe problema<br />
maqTqo. ra problema gaqo, da meTqi<br />
qalaqi ar vici da uJe Ramec ari da<br />
raRacis yidva minda meTqi, da Tqven Tu<br />
ginda CurTe waiyvaneT, prosto egeba<br />
mimaswavloT yvavilebi sad viyido.<br />
vao, bratano, gausworda am sidoras,<br />
hao, karoCeo, Cveneburi gogoebi<br />
SegiyvardaTo. meTqi, sxva pontia,<br />
Zmakaci myavs jaris, imasTan varT gaCerebuli,<br />
wesieri biWia meTqi, inJineri<br />
da meTqi dedamisis pontSi meTqi, minda<br />
pativiscemis ambavSi da me xval iq<br />
veRar mivbrundebi da egreve nelnela<br />
miaCera sidoram, paniatnao da gadavida<br />
da imaT uqnia xeli ro imaTac<br />
gaaCeron.<br />
CurTem kide, reebs bodialofo.<br />
meTqi, macade biWo. me vici rasac vbodialof,<br />
ar minda magaTi naSebi da Sen<br />
Tu ginda wadi.<br />
arao, pontia uSenoTo. sidoram<br />
kide movida dajda da ori pontiao, an<br />
sasaflaoze cvitoCni magazinao, da Tu<br />
gaaRviZeb storoJso, an rinokzeo, sxva<br />
pontiao da rinokic Ramea, storoJebs<br />
unda uTxrao. meTqi, maswavleT rinoki<br />
sad ariTqo.<br />
maicao sidoram, svitoe Zelo dlia<br />
mamio drugao, bliado da wavediT.<br />
imaT raRa uTxra, ar vici, karoCe mivforTxialdiT<br />
rogorRacas rinokze<br />
da daketilia egeTi WiSkri da kaci xo<br />
ginaxia kinoSi tulupSi, iseTi kaci<br />
gamovida, sul tvaiu mawebs iZaxda.<br />
karoCe, iq guasneT ucbaT, maneTiani<br />
im tulupis jibeSi da Segviyvana me da<br />
sidora da iq karoCe raRaca sastavs<br />
Zinavs saraiebiviT pontia da biWo, ar<br />
gaiCiTa qarTveli gvazdikebis gamyidveli.<br />
meTqi, amis deda to, qemer, to,<br />
ro iZaxoden rusebi, gvazdiki pradaioSo<br />
da lavrovi listo da magaze<br />
literaturuli gazeTi<br />
ro su Cxubebi iyo yvela sborze da<br />
jarSi prosto imito ar gamigonia, ro<br />
ar viyavo CastSi, ager ar ari viRaca<br />
roJa meTqi, biWo, ra gvazdikebs yidi,<br />
ar gitydeba es kide vafSe daqliavda,<br />
Rame sadRacas Zinavs da qarTvelebi<br />
daadgen davai yvavilebio.<br />
es sidora kide anglobs Tavis Wkua-<br />
Si, Cto ia viJu bliado, gruzin u gruzina<br />
cviti pakupaeto.<br />
meTqi, sxva pontSi mogartyamdi<br />
erTs, exla CurTes pontSi rame veski<br />
minda ro amas es Tavisi ZalaTi kai bi-<br />
Woba kargaT sadme Sevanaxvino, karoCe,<br />
es qarTveli magraT daizmenda, TiTo<br />
gvazdikas yidda xuT maneTaT da meTqi<br />
maita Tormeti ro kargaT gamoCdes da<br />
ocdaxuT maneTs mogcem.<br />
Sen xo ar gagiJdio, meTqi, gavgiJi<br />
xo xedav to, aba am miwelSi da yinvaSi<br />
bazari gavaRebine da manamde kide ra<br />
iyo imas ar getyvi da iasnia gavgiJdi,<br />
maita meTqi Tormeti ocdaxuTaT da<br />
arao, aTs mogcemo. meTqi xaraSo,<br />
oRonc ise gaaxvie gzaSi ar gaiyinos<br />
da magra SefuTuli ki isec iyo es<br />
yvavilebi da raRacnairaT elaga im<br />
saraiaSi, meTqi diRmelebis yvavilia,<br />
veunebi, diRomSi qondaT saTburebi<br />
bevrs. wyneTis ario, meuneba. TiTon ar<br />
iyo wyneTeli, prosto roJa iyo, bazarze<br />
adgili ro aq da ro ibarebs TbilisSi<br />
da moaq.<br />
gamixvia sakaifoT marTla da miveci<br />
es ocdaxuTmaneTiani da wamovediT.<br />
meTqi spasiba sidor, da exla sadme<br />
taqsebis astanovkaze mimiCereTqo,<br />
imito ro iqaurobis saxeli ukve vici,<br />
saca guSin butkaSi es alegrovas elaparakeboda<br />
da meTqi, wavedi Cem gogo<br />
da biWTan.<br />
exla, xo azze xar ra yvavilebi. naxalovkeli<br />
var to, vinmes deenaxa vafSe<br />
mokvdeboda siciliT, qemera gvazdikebiT<br />
da sadRacas midis, mara ruse-<br />
Tia da iWers. belarusia, ruseTi. magas<br />
vambof. es CurTe ise CaCumda, rogorc<br />
kurdReli, da vkaifof gulSi,<br />
vici ro TiTon etyoba egeTebi naqnavi<br />
aq da meTqi, veunebi ucbaT, biWo,<br />
CurTe, aba WaWebi ukve vaCuqeT da pativi<br />
xo unda vceT, iqa varTTqo da xoo<br />
da sidoram kide wagiyvanT, wagiyvanT,<br />
mere mival imaTTano, karoCe es sidorac<br />
pativiscemas awveba marTla da<br />
waveliT im mikroraionSi, winaRam Ramis<br />
gasaTevs ro ver mivageniT da is<br />
gogo da biWi ro vipoveT butkaSi.<br />
karoCe gZeta TerTmetia Tu raRacas<br />
da meTqi ar eZinoT da ro miveliT,<br />
CurTemac vdrug uTxra, mec davisvenebo<br />
ra, kai nasvami varo da davai dilaze<br />
SevxvdeTo. eg magra gamisworda ro<br />
CurTe ar wayva, da dilaze sado da<br />
karoCe bulvarze gamodio, da CurTem<br />
bulvari icis. aTze bulvarze gamodio<br />
da svodkebi mecodinebao. da<br />
aveliT, CvenebTan.<br />
da meTqi CurTe daiWire yvavilebi,<br />
ra uyoT exla amas, xo ar gadavyriT.<br />
ra moigoneo, da meTqi, ver utydebodi<br />
sxvanairaT. am dros, karoCe, vatyuef<br />
ra, vxitrof, eg dilidan vfiqrobdi<br />
ro im gogos yvavilebi unda uyido. ki<br />
ar Semiyvarda an rame egeTi, prosto<br />
magra bednieraT vigrZeni iq Tavi. xo<br />
azze xar, sadme ro Sexval da xar da<br />
karoCe Seni roa.<br />
gadavagdoTo, meTqi biWo, daiWi, ra<br />
gadavagdo. spontam veunebi da egre<br />
viTom, ara Sen ara Sen da viTom vagdef<br />
da egre mivediT karamde da meTqi<br />
xaraSo, Sen xval daiWer, Tu ar dagaWerino<br />
kide, naxav.<br />
karoCe su spontam, erTi suli maq<br />
me meWiros da davrekeT zari da Semovacale<br />
es qaRaldebi da ro giTxra<br />
gvazdika vafSe ar mevaseba, mara meti<br />
Zviri iq ar iyo meti. da meTqi vfiqrof,<br />
neta gogom gaaRos kari, ro prosta es<br />
mivce da gaiRo da gogom gaaRo da<br />
gaicina.<br />
meTqi, saRol.<br />
ra magari gacineba icoda.<br />
ar Semiyvarda. ki ar Semiyvarda.<br />
gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />
<strong>proza</strong><br />
gamoxmaureba<br />
literaturuli gazeTi<br />
#14 13 - 26 noemberi 2009<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
mefe-poeti<br />
eh, Cemo Tavo, bedo da<br />
sisustev, sibereo da,<br />
bnelSi viweqi martua,<br />
Tavi baliSze medo da,<br />
leqsT vigonebdi beCavTa,<br />
sxva ara megoneboda,<br />
Semohyva deda qalebsa,<br />
sanaTurs inaTeboda:<br />
_ magan Tu Tavi mogTxovaT,<br />
uari ar SehbedoTa!<br />
cukani<br />
cukan gareT gamovida,<br />
safsmelada, lamfaiTa,<br />
Sxivil wamaaRebina,<br />
me megona, ca daiqca,<br />
_ eh, netavi, Cemo Tavo,<br />
miwaimc gqna, balaximca,<br />
ra malev ganedldebodi,<br />
mkvdarimc iyo, nalaximca!..<br />
cukanis TeTrma perangma...<br />
jer yvela imis bralia,<br />
rac Tavma miyo, veranma,<br />
Tavi rom CrdilSi medo da<br />
yverebi mzeSi meyarna,<br />
xelSi CaquCis Werama,<br />
celisa gamokverama,<br />
gaRmiiT gakidebulma<br />
cukanis TeTrma perangma,<br />
memre Crdilisa qanebam,<br />
ro gaikrTomos jeranma,<br />
cukanis qmarma, beberma,<br />
mxarTukan gamobRverama,<br />
cukanis saxlSi Semalvam,<br />
gareT damrCalma mzerama.<br />
Rame cukanTan...<br />
ro gaixada perangi,<br />
Zval-rbili gameyinao,<br />
imisi tanis siTeTrem<br />
TiTqos cas SesWixvinao,<br />
Rame gaapo, gahkveTa,<br />
mindori gaabrwyinao,<br />
miawyda gaRma saxlebsa,<br />
aacaxcaxa minao,<br />
iseTi Suqi mofina,<br />
vaJkacsa SemeSinao,<br />
_ vaime, Sen Cemo Tavo,<br />
gana qveyanas sZinao,<br />
axla rom Tavze damecnen,<br />
Cemi patroni vinao..<br />
isev nabadma miSvela,<br />
dabla rom damefinao,<br />
davweqiT, davifareniT,<br />
SemovibureT binao,<br />
wams iqiT WirSi namyofsa<br />
wams aqeT mogvelxinao,<br />
is Rame cxrajer gavtexeT,<br />
cxra ofli mogvedinao!..<br />
Tavsacinari<br />
RmerTo Cemo, besiks Sia,<br />
Ramis sam-oTx-xuT saaTze,<br />
amdgara da daabotebs<br />
mosaxoxnis Ziebaze,<br />
besik xaranauli<br />
uxamsi leqsebi<br />
detali<br />
am dros ise saSiSia,<br />
mnaTobmac ki icis caze<br />
da TvalTagan eRvenTeba<br />
TanagrZnoba da sinaze.<br />
axla dabla davixedoT,<br />
codviT savse qveyanaze,<br />
sarTul-qvemoT ZaRli wkmuis,<br />
sxvis cols asxams ofli tanze,<br />
sxvisi bavSvi purze garbis,<br />
_ ra mijobso _ fiqrobs gzaze...<br />
dro daudgaT mzareulebs,<br />
aageben goWebs sarze,<br />
yvelgan wrial-trialia<br />
saWmilis mitan-motanaze,<br />
mxolod aq ki simSvidea,<br />
tkbilad sZinavs yvelas mklavze...<br />
magram zemore naTqvami<br />
ar gavigoT unda ase:<br />
TiTqos saxlSi SimSilia,<br />
an arian dietaze,<br />
macivari gabutviaT,<br />
gamdgaria TiTqos ganze,<br />
ablabudas gaubia<br />
qseli sapur-yveles karze...<br />
hait, Tqve marTla mSivrebo,<br />
srul ocdaoTx saaTSia,<br />
imdens saxlSi vin Seitans,<br />
rac bunebis maragSia,<br />
TiTqos piriT erCeodeT<br />
macivarSi nalagSia,<br />
Sin col-Svili dagmSeviaT,<br />
ZaRli wkmuis SaraSia,<br />
iq mizezebs nu daeZebT,<br />
sad igini araSia,<br />
ramSi-sxvaSi nuRa qeqavT,<br />
saqme swored amaSia _<br />
dilis rva-cxra-aT saaTze<br />
besiks sulac ara Sia,<br />
gauyara biWma ferxni<br />
ga-didebul SarvalSia,<br />
tanni mWevrni Seuqian,<br />
ra gavidis qalaqSia.<br />
fanjrebi sul dameCrdila<br />
fanjrebi sul dameCrdila<br />
mezoblis sarecxisagan,<br />
ra aqvT amdeni saWeWyi,<br />
ver gavige vervisagan,<br />
erTi triko gamomerCa,<br />
WuWulisa ferisagan,<br />
aqeT-iqiT Semaqana,<br />
daviwyebul senisagan,<br />
magram guli gavimagre,<br />
_ ar egebis berisagan!<br />
magaT iseTi qali hyavT,<br />
naqebia bevrisagan,<br />
cota jeili rom viyo,<br />
ver damxsnidnen xelisagan,<br />
iseT bades movuqsovdi<br />
kocnisa da xvevnisagan...<br />
VIII-X<br />
9<br />
"literaturuli gazeTis" me-14<br />
nomerSi (13-26 noemberi, 2009) gamoqveynda<br />
besik xaranaulis "uxamsi leqsebi".<br />
es aris leqsebis vrceli cikli Tu<br />
wigni, sadac vxvdebiT ase nacnob da<br />
imavdroulad ucnob poets. Cemi<br />
azriT, es poetis Semoqmedebis gzaze<br />
aRmarTuli axali niSansvetia, rac<br />
calke, gamowvlilviT kvlevas moiTxovs.<br />
me mxolod erT detals Sevexebi,<br />
ramac iseTi mZafri efeqti moaxdina<br />
Cemze, Cems (mkiTxvelis) "SemoqmedebiT<br />
warmosaxvaze" (rogorc g. baSliari<br />
ityoda), rom - maSinve - gamoxmaurebis,<br />
STabeWdilebis gaziarebis, aseve, mZafri<br />
survili aRmiZra: besik xaranauli<br />
wers ("haeri, puri, namcecebi") -<br />
"me ki puris namcecebisaken<br />
gamirbis Tvali,<br />
minda, rasac vwer, aseve hqondes<br />
namcecebi,<br />
ris gamoc beRurebs uTuod<br />
veyvarebi<br />
da haeri Cems garSemo sul<br />
iSrialebs."<br />
sxva leqsSi ("ori Selocva. sikvdilisa")<br />
-<br />
"kacs, vinmes, nebaze mjdomareso,<br />
Citis niavze mkrTomareso"<br />
poeti grZnobs, xedavs beRurebis<br />
frTebis frTxialiT gamowveul haeris<br />
uxilav talRebs, "Citis niavs", poets<br />
esmis (awmyosa da myobadSi) haeris Sriali,<br />
maRlidan uecrad daSvebuli be-<br />
Rurebis gunds Tan rom sdevs da es im<br />
iSviaT xatTa rigs miekuTvneba, romel-<br />
Ta buneba erTdroulad xilvadicaa,<br />
smeniTic da inteleqtualuric.<br />
amasTan, xati sruliad Riaa, ganyenebulobamde<br />
Riaa da imavdroulad konkretulia,<br />
cocxalia, bunebrivia, rac,<br />
vfiqrob, besik xaranaulis poetikis<br />
erT-erTi gamorCeuli niSania.<br />
aseTi xatebi mraval miniSnebas Tu<br />
"Sinaarss" itevs; am SemTxvevaSi es Sesa-<br />
Zloa, iyos - arsebobis mSvenieri umweoba,<br />
Tu umweobis mSveniereba, sicocxlis<br />
ganvrcobis maradiuli - Tu<br />
marad dauokebeli - wyurvilis<br />
tragikuloba, Semoqmedis da qmnilebis<br />
arsebaTa gaigivebis mowyvladoba,<br />
sikvdil-sicocxlis urTierTmimarTebis<br />
amouxsneli da amis gamo imedismagvari<br />
gancdis Semcveli erTerTi<br />
- virtualuri - "Sinaarsi" da sxva<br />
mravali; da es "sxva mravali" arapoeziis<br />
eniT bolomde verasodes gadmoicema.<br />
aseTi detalebi, aseTi "namcecebi",<br />
droSi ki ara, drois paralelurad<br />
arseboben da "haeri maT garSemo sul<br />
Srialebs"...<br />
nugzar zazanaSvili
10 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
lado kilasonia<br />
pianinos zedapirze<br />
amokawruli ambebi<br />
dasasruli<br />
om, xasiaTze mogviyvana da magrad movilxineT.<br />
gia ar Cerdeboda, sul raRac<br />
ambebs yveboda, ixsenebda, etyoboda<br />
rom karg xasiaTze iyo da naRdad uxaroda<br />
iq yofna.<br />
_ mokled, erTxel ori aTasi mane-<br />
Ti wavage, muStaidSi iyo egeTi nardis<br />
moTamaSe, asuta, stariki, let piisat,<br />
me kidev cxrametis viqnebodi, qurdoba<br />
mindoda da ravaria Tavani ar Caabaro<br />
amxela fuls kidev sad iSovni<br />
hoda, Zmakaci myavda bavSobis, cxvara,<br />
irakli cxvaraZe, ori welia, rac gardaicvala,<br />
wamalSi gaipara, me da iman<br />
davgegmeT, CvenTanve ubanSi, erTi kafe<br />
iyo, "ia", egre erqva, imis dayaCaReba,<br />
cota miyruebul adgilas idga,<br />
magram fuli yovelTvis edoT,<br />
xSirad davdiodiT iq naSebTan erTad<br />
da gvicnobdnen. mokled, davgegmeT,<br />
iaraRebi daviTrieT, maskebi CamovicviT<br />
da erT saRamosac SevardiT.<br />
warmoidgine, pirveli saqmea, seriozuls<br />
vambob, Torem ise, manamdec magrad<br />
davrbodiT aqeT-iqeT. vnerviulobT,<br />
mec da cxvarac. SevardiT, is<br />
egreve karebSi Cadga, me kidev centr-<br />
Si da davai-meTqi fuli, Torem dagxocavT<br />
yvelas da uceb ar mesmis uknidan,<br />
eee xalxo, nu geSiniaT, gia da cxvara<br />
arian, Radaobeno. gavSri adgilze,<br />
movbrundi da ras vxedav, Cveni Zmakaci<br />
erika ar zis, viRac naSasTan er-<br />
Tad! Turme gvicno da gonia, vRadaobT.<br />
raRa unda gveqna, movixseniT<br />
mec da cxvaramac maskebi da daviwyeT,<br />
hoo, Cvena varT, geRadavebodiT, erTi<br />
Tqveni saxeebi ganaxaT sarkeSi da rame.<br />
is Tavani ki sul sxva ambidan Cavabare.<br />
istoria istorias misdevda, Wiqa<br />
Wiqas, ukve karga Sebindebuli iqneboda,<br />
me rom avtydi, saxlSi wavideT-<br />
Tqo.<br />
_ sad geCqareba ese _ mkiTxa giam,<br />
romelsac saerTod ar etyoboda nasvami<br />
Tu iyo.<br />
_ zeg gamocda maqvs, Tanac leqtoria<br />
murtalze murtali, sufTa<br />
giJi, Sansi ar aris, vinmes ise dauweros<br />
niSani, magis lomaZe deda movtyan,<br />
magisi, _ Caviburtyune me.<br />
es lomaZe politologias gvaswavlida,<br />
meoTxe kursze dagviniSnes leqtorad,<br />
Tavidan magrad gagvixarda,<br />
Cvenze daaxloebiT aTi wliT ufrosi,<br />
axalgazrda kacis danaxva, saTvaleebiT<br />
da Zveleburi portfeliT rom<br />
daiareboda derefanSi da mokrZalebul,<br />
Zlivs gasagon salams iZleoda,<br />
magram iman leqciebze gareka! jer<br />
xom pirveli semestris bolos reqtoris<br />
Svils ar dauwera CaTvla,<br />
mamamisma piradad Txova, magram mainc<br />
ar dauwera, mere naxevari jgufi gaamwara,<br />
gaamwara ra, vinc ar swavlobda<br />
imaT ar uwerda, maT Soris mec. sarwmunoebaSi<br />
axlad gadavardnili da<br />
WeSmaritebas cincxlad naziarebi<br />
marTmadidebeliviT principuli da<br />
viriviT jiuti iyo. Tan mexsiereba<br />
hqonda! arc manamde da arc magis Semdeg<br />
egeTi araferi minaxavs, zepirad<br />
axsovda yvela dawerili qula, yvela<br />
koloqviumi, SeeZlo Senive dawerili<br />
Temidan moeyvana citatebi, saerTod<br />
ar Wirdeboda Jurnali, araferi aviwydeboda<br />
da rac yvelaze cudi iyo,<br />
araferi ezareboda. Tavisi saqme, anu<br />
sagani, TavdaviwyebiT uyvarda da See-<br />
Zlo gauCereblad, saaTobiT elaparaka.<br />
namdvili politologiis Javeri.<br />
_ maica, lomaZe, nika xom ara _<br />
mkiTxa uecrad giam.<br />
me Tavi davuqnie.<br />
_ dabali, SavTmiani, saTvaleebiani,<br />
cota stranni, magari mexsierebiT,<br />
I korpusSi aswavlis, ara _ gaagrZela<br />
giam.<br />
_ eg ari, eg.<br />
_ maSin problema ar aris, rodis<br />
gaqvs gamocda<br />
_ zeg dilas, aTidan iwyeba.<br />
_ morCa, mogvarebulia. _ miTxra<br />
giam da Zalian gamikvirda, radgan is<br />
nika lomaZe, aSkarad ar gavda qurdebTan<br />
moZmakace adamians.<br />
_ naTesavia Tqveni _ vkiTxe bolos.<br />
giam Tavi gaiqnia, arao.<br />
im saRamos magrad movilxineT. saxlSi<br />
mxolod gamTeniisas davbrundi da<br />
egreve daviZine. darCenili erTi dRe<br />
paxmelias Seewira da gamocdis dilac<br />
movida. magra uxasiaTod viyavi,<br />
naRdad ar mindoda, politologia<br />
Semtenoda, damiwyebdnen mere saxlSi,<br />
bevrs xom ar gTxovT, oRond<br />
daamTavre, aseTi usaqmuri vis daemsgavse,<br />
xedavdes amas babuaSeni.<br />
mokled, kedels viyavi miyudebuli<br />
da winaswar valagebdi saxlSi<br />
saTqmel morig gulisamaCuyebel teqsts,<br />
rodesac universitetis koridorSi<br />
gia gamoCnda. me TiTqmis damaviwyda,<br />
is ki movida.<br />
_ aq gitardebaT gamocda _<br />
mkiTxa da xeli CamomarTva.<br />
me Tavi davuqnie.<br />
_ TviTon ar mosula<br />
_ jer ara, magram adrea, eg ar agvianebs,<br />
aTze aq iqneba.<br />
lomaZe male gamoCnda, Cveuli dabneuli<br />
saxiT moClaxunobda koridor-<br />
Si, ganuyreli portfeliT xelSi. jer<br />
studentebs miesalma, Semdeg auditoriis<br />
karebisaken gaemarTa, magram<br />
uecrad gias mohkra Tvali, Cems gverdiT<br />
rom idga da gaSeSda. karga xans<br />
uyures erTmaneTs, Semdeg lomaZe Cvenken<br />
wamovida, gias xeli CamoarTva,<br />
gadaexvia, momibrunda da miTxra:<br />
_ saidan momiyvane es kaci aq<br />
da ucbad mivxvdi, rom saerTod ar<br />
eSinoda giasi.<br />
im dRes moxda saswauli: nika lomaZem,<br />
mTel jgufs, absoluturad yvelas,<br />
umaRlesi Sefaseba dauwera.<br />
naxevari weliwadi davdevdi da<br />
vexvewebodi, moeyola ra moxda, magram<br />
arafers meubneboda, universiteti<br />
rom davamTavreT, banketze davpati-<br />
JeT, iqac Cavacivdi, Tavidan isev uarobda,<br />
bolos, cota rom dalia, gaecina,<br />
jandabas Seni Tavio miTxra da ai,<br />
ra momiyva:<br />
- me bavSobidan wignis Wia viyavi,<br />
egeTebi ki, arc exla da arc adre uyvardaT,<br />
megobrebi cota myavda, iseTi<br />
bavSvi viyavi, moridebuli da Cumi. universitetSi<br />
rom Cavabare, iq erTi gogo<br />
gavicani, nuca erqva, riJa xuWuWa Tmebi<br />
hqonda da mwvane, boTlisferi<br />
Tvalebi. ar vici rogor, magram Cven<br />
erTmaneTi Segviyvarda, nucas colad<br />
SerTvasac vapirebdi, rodesac sami<br />
wlis Tavze, is, misma mezobelma, vaso<br />
erqva im biWs, moitaca. im dResve gavige<br />
sadac iyvnen da mivedi, magram ver<br />
wamoviyvane, ar matandnen, kinaRam momkles.<br />
mere gamovida is vaso da<br />
miTxra, Tu rame ginda, modi, davsxdeT,<br />
vilaparakoT da gavarkvioTo, ai, es<br />
kaci qurdia da simarTle ar<br />
dagekargebao. daviwyeT laparaki,<br />
movyevi yvelaferi rogorc iyo, is<br />
qurdi Turme am vasos naTesavia, me eg<br />
ar vicodi. Cemi naTqvami rom moismina,<br />
adga da saxlSi Sevida, xuT wuTSi<br />
ukan dabrunda, am vasos xeli daavlo,<br />
Tavisken miizida da hkiTxa: Sen biWo<br />
TavSi Wkua gaaqvs gogoc igives ambobs<br />
da ro itacebdi, sad itacebdio. mere<br />
momibrunda da miTxra, Sedi, oTaxSia<br />
da waiyvaneo. axla nuca Cemi colia, is<br />
kaci kidev gia anCabaZe iyo da mama RmerTic<br />
rom mogeyvana magis magivrad,<br />
niSans mainc ar gaRirsebdio.<br />
gias meti aRar Sevxvedrivar, rogorc<br />
amboben, moskovSi cxovrobs.<br />
meore dRes pianino waiRes.<br />
guram megreliSvili<br />
domino<br />
(fragmenti romanidan)<br />
dasasruli<br />
miSa da daviTi<br />
(SaSi-iaqe)<br />
iyo dro, roca miSa policieli ki<br />
ar iyo, binebs texavda. maSin jemala da<br />
miSa Zmakacobdnen.<br />
saqmeze marto wasvla uyvarda jemalas<br />
da leopards eZaxdnen, aqaoda<br />
marto nadiroba uyvarso.<br />
miSa ki miyavda xolme, alag-alag<br />
miyavda, iq miyavda, sadac kargi nadavli<br />
eguleboda da mokled, kai fulic<br />
rCebodaT.<br />
erTxelac jemalam gauara miSas da<br />
uTxra:<br />
_ miSa, Zmao, aris erTi profesora<br />
tipi, ro Sexedav, TiTqos iseTi<br />
araferi, magram milioneria eg Cemisa.<br />
jer marto vaza udgas zalaSi, mgoni<br />
magis myidveli saqarTveloSi arc<br />
aravinaa, fulic aqvs, oqroc aqvs.<br />
dRes Svididan cxramde raRac simpoziumzea<br />
da baiTi unda gavitanoT.<br />
saidan vici da misi qaliSvili Cemi bi-<br />
ZaSvilis daqalia. oTxi bileTi vuyide<br />
kinoSi da isinic aRar iqnebian, mokled<br />
Caicvi.<br />
miSam Caicva da wavidnen.<br />
rogorc wesi, miSa `atandaze~ dgeboda<br />
xolme, sadRac oci-ocdaxuTi<br />
wuTis mere airbenda binaSi da CanTeb-<br />
Si Calagebuli nivTebi gamohqonda.<br />
jemala yovelTvis aswrebda am mcire<br />
droSi imis povnas, rac yvelaze Zvirfasi<br />
iyo, amitomac arasodes dauWeriaT.<br />
dro rom gavida da kari SeaRo miSam,<br />
pirvelive, rac TvalSi moxvda, is<br />
iyo, rom karTan CanTebi ar elaga. Can-<br />
Tebs karTan jemala imitom utovebda,<br />
rom jer erTi, ufro swrafad gazidavdnen<br />
da meorec, sadme TiTis anabeWdi<br />
rom ar daetovebina uneburad miSas.<br />
SeaRo misaRebi oTaxis kari da xedavs:<br />
jemala zis savarZelSi da sigarets<br />
eweva. divanze ki oTxi Sarval-<br />
Caxdili kacia mibmuli, trakebi maRla<br />
aqvT aSverili. sawinaaRmdego mxares,<br />
magidasTan maTi xnis biWia dabmuli,<br />
isic Caxdili.<br />
jemala ki zis da mSvidi saxiT eweva<br />
ufiltro sigarets.<br />
miSa ise daibna, ukan-ukan daixia da<br />
gatexvis xmaze ufro adre, erT-erTi<br />
dabmulis ganwirulma Rmuilma miaxvedra,<br />
rom es swored is vaza iyo, romlis<br />
myidvelic saqarTveloSi, savaraudod,<br />
ar iyo.<br />
jemalam erTi gamoxeda da xma ar<br />
amouRia. sigareti swrafi nafazebiT<br />
bolomde CaaTava, iatakze daagdo da<br />
Tqva: _ am pedarastebs uyureb Sen<br />
miSa uyurebda.<br />
_ esaa saxlis patroni, ai, is profesoria,<br />
simpoziumze rom hgonia<br />
Tavis wakla gogos. es, _ TiTi gaiSvira<br />
cota dondlo kacisken, _ mTavari<br />
eqimia, romeliRaca... romelSi _<br />
hkiTxa kacs da kacma pasuxad daiRmuvla,<br />
_ saavadmyofoSi. es suslika pastoria,<br />
Cveneburad mRvdeli ra, Camovida<br />
aq viTom misioneruli mizniT da<br />
traks aZlevs am... ra mqviao, biWo, ra<br />
Tqvi TaviT aniSna miSas da miSamac akruli<br />
piri mouxsna biWs.<br />
_ leri.<br />
_ leri, xo. am leris aZleven traks<br />
ai, eseni, yvelani, maT Soris, Cveni Zvirfasi<br />
policiis ufrosi, batoni... batoni...<br />
ra qvia biWo magas<br />
_ ar vici! _ Tqva lerim da gverdiT<br />
gaxeda.<br />
_ rogor ar ici, Sen naSas (sityva<br />
naSa gaamaxvila) ra qvia, ar unda<br />
icode<br />
lerim pasuxi ar gasca.<br />
_ Sen gekiTxebi, ar unda icode<br />
_ mgoni jemali qvia!<br />
_ raio _ jemala fexze wamoxta.<br />
_ Cemi sexniaa es axvari fui, Seni! _<br />
wixli miartya moSiSvlebul ukanalze<br />
da kaci TaviT CaerWo divanSi.<br />
_ ici, aq ra xdeba, Cemo Zmao, Cemo<br />
miSa ra xdeba aq, Tu ici Sen<br />
miSam ar icoda.<br />
_ ra xdeba daa... ager, es, erTi<br />
SexedviT, patiosani ymawvili, batoni...<br />
_ leri.<br />
_ leri, modis aq yovel paraskevs<br />
da aseve aranakleb pativcemul oTx<br />
batons tynavs. gesmis Sen, ra xdeba<br />
fuls uxdian es nabozvrebi, gansakuTrebiT<br />
esa, es axvari, _ policiis<br />
ufrosisken gaiSvira TiTi. _ daiWers<br />
CemisTanas, aaxevs fuls da uxdis<br />
mere Tavis `iobars~, ai, sad vcxovrobT,<br />
Zmao, xedav<br />
miSa xedavda.<br />
_ xoda, exla ici, me ras vizam<br />
policiaSi davrekav da gamoviZaxeb. ai,<br />
ro movlen da gnaxaven aseT mdgomareobaSi,<br />
mere imarTleT Tavi, Tqve metrakeebo,<br />
Tqvena. sodomia, Zmao, es ra<br />
aris, aseTi araferi minaxavs, to!<br />
jemala wamodga, leris isev ise Seukra<br />
piri, rogorc Tavidan hqonda da<br />
telefonTan mivida.<br />
_ miSa, Sen waiRe eg sunkebi da wadi.<br />
me erT-or nacnob Jurnalistsac davurekav.<br />
ra ici, iqneb daweron.<br />
miSa gatrialda, CanTebi aiRo da<br />
wavida. kibeebze jemala daewia _<br />
telefoni ar muSaobda, quCidan<br />
davrekav. Sen egeni SenTan aitane da me<br />
xval mogakiTxav.<br />
miSam Tavi dauqnia.<br />
mere, roca CanTebs paralelur qu-<br />
Caze gaCerebul manqanaSi alagebda,<br />
orasjer mainc gauelva erTi da igive<br />
azrma, magram orasivejer uaryo.<br />
mere adga da mainc gaakeTa.<br />
miSas uyvarda vinme nato, romelic<br />
mTel skolas uyvarda da skolis<br />
damTavrebis mere mTel instituts uyvarda.<br />
apirebda moeyvana colad, magram<br />
Tqmas ver ubedavda.<br />
gogo raRacnairad zedmetad morcxvi<br />
da nazi iyo da miSasac Zalian<br />
erideboda, siyvarulis ambavs gulmodgined<br />
malavda, Tumca, grZnobda,<br />
rom jemala raRacas xvdeboda, radgan<br />
roca erTi-orjer quCaSi erTad<br />
moseirne natosa da miSas Sexvda, jemalam,<br />
raRacnairad SeaTvaliera<br />
oriveni da... meti araferi _ SeaTvaliera.<br />
nato kargi ojaxis Svili iyo. miSa<br />
mis simorcxves aRzrdas abralebda da<br />
guli uCuydeboda xolme, roca gogos<br />
sadme miipatiJebda, nato ki<br />
Tavdaxrili da moridebuli ijda.<br />
magram erTxelac, roca miSa jemalasTan<br />
mivida saxlSi da kari<br />
daukakuneblad SeaRo, savarZelSi Cawolili<br />
SiSveli jemala dainaxa SampanuriT<br />
xelSi, xolo mis win muxlebze<br />
mdgari nato.<br />
miSam Tvali Caukra jemalas da<br />
gamobrunda.<br />
airbina binaSi, sadac xuTi kaci iyo<br />
dabmuli da xuTive gaaTavisufla.<br />
_ policiaSi minda muSaobis dawyeba!<br />
_ uTxra policiis ufross,<br />
romelic faci-fuciT ikravda Sarvals.<br />
_ modi, modi, orSabaTs modi da<br />
yvelaferi iqneba! _ Cqar-Cqara pasuxobda<br />
ulvaSa kaci da Tvali karisken<br />
eWira.<br />
im dros miSas ukve gadawyvetili<br />
hqonda, jemalasTvis coli waerTmia.
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
ar maxsovs, rodis, rogor Semovidnen<br />
Cems cxovrebaSi "SoTa, ilia, akaki,<br />
vaJa da galaktioni", agreTve daviT<br />
guramiSvili da zogierTi sxvac. albaT<br />
manam, sanam laparaks viswavlidi,<br />
miT umetes, wera-kiTxvas. am varaudis<br />
safuZvels is faqti maZlevs, rom maxsovs:<br />
Zilis win, zRaprebis nacvlad,<br />
leqsebs mikiTxavdnen. es leqsebi dRemde<br />
almasebad brwyinaven Cems mexsierebaSi,<br />
magram axla yvelaze ki ara, mxolod<br />
im almasebze minda mogiTxroT,<br />
romelTa avtoris Cems cxovrebaSi<br />
gamoCenis dro da adgili naTlad maxsovs.<br />
almasi leqsTan dakavSirebiT am<br />
ramdenime dRis win murman lebaniZeze<br />
fiqrisas gamaxsenda. jer TavSi gamielva,<br />
rom mis leqsebs kristaluri struqtura<br />
aqvs, mere ki isini konkretulad<br />
almass mivamsgavse.<br />
ara mgonia, vinmesTvis saidumlo<br />
iyos, rom almasi yvelaze magari mineralia,<br />
gamWvirvalea, advilad waxnagdeba<br />
da uZvirfases qvas _ briliants<br />
iZleva, es yvelaferi ki misi kristaluri<br />
mesris umWidroesi wyobiTaa<br />
ganpirobebuli. kargi leqsic ase-<br />
Tivea: saimedo, gamWvirvale, sityvaTa<br />
umWidroesi wyobiT, droSi gamZleobis<br />
unariT, RirebulebiT...<br />
yvela es Tviseba aqvs murman lebaniZis<br />
leqsebs, romlebTanac bevri mogoneba<br />
makavSirebs, adreuli bavSvobidan<br />
_ dRemde:<br />
9 wlisa viqnebodi. gazafxulis<br />
mziani dRe iyo, roca didebisaTvis<br />
gankuTvnili, anu Cemi mSoblebis kuTvnili<br />
literaturis gadaTvaliereba<br />
gadavwyvite da sawer magidasTan movikalaTe.<br />
wignebi didxans vCxrike, magram im<br />
dRidan mkveTrad ori saxeli damamaxsovrda.<br />
erTi maTgani murman lebaniZe<br />
iyo. patara nacrisferydianma wignma<br />
Cemi yuradReba Tavdapirvelad imiT<br />
miiqcia, rom gvari _ lebaniZe, leqseb-<br />
Si naxsenebi mestvire, zvareTi, kvaSxieTi,<br />
xeori Cems raWas exeboda, mere<br />
gavacnobiere, rom SeiZleboda, poets<br />
_ CemTvis aqamde zebunebriv arsebas<br />
_ aqve, CemTan Zalian axlos, igive<br />
garemoSi ecxovra; mere yvela am<br />
leqsidan "mestviris sikvdili" avar-<br />
Cie da zepirad viswavle; mere erTi<br />
leqsis ucnaurma formam mimizida,<br />
dRes rom mSvenier simReradaa qceuli<br />
("gazafxuli Semosula, len..."),<br />
mere... mere am wignis dasakuTreba mominda<br />
da pirvelad Cems sicocxleSi<br />
arc ise sanaqebo saqcieli Cavidine.<br />
mere, ukve arabavSvur asakSi, es saqcieli<br />
sakuTar leqsSi aRvwere:<br />
me isic maxsovs, moxiblulma<br />
Tqveni leqsebiT,<br />
wavSale wignis Tavfurcelze<br />
saxeli mamis,<br />
bavSvuri xeliT davawere<br />
Cemi saxeli<br />
da mere im wigns veRar vTmobdi<br />
verc erTi wamiT.<br />
is nacrisferydiani wigni dRemde<br />
maqvs, ufro sworad, Tan damaqvs. maSindeli<br />
naswavli yvela leqsic maxsovs<br />
da siamovnebiT vafiqsireb, rom 9 wlis<br />
bavSvi SefasebebSi ar Sevmcdarvar...<br />
murman lebaniZeze Zalian bevri SemiZlia<br />
vwero, magram amjerad im mogonebebiT<br />
Semovifarglebi, romelTac<br />
mxolod sikvdili Tu gadamaviwyebs.<br />
70-iani wlebi iyo. Tu ar vcdebi, maSindel<br />
gazeT "komunistSi" murman lebaniZis<br />
axali leqsebi daibeWda. leqss,<br />
romelmac maSin magrZnobina, rogor<br />
SeiZleba, agitacos, gagitacos, zecasa<br />
da qvesknels Soris gataros sityvam,<br />
dRemde gulgrilad ver vixseneb. mas<br />
"maxsovs!" hqvia:<br />
"me Cems wigns "maxsovs!" davawere,<br />
radgan yvelaferi maxsovs,<br />
xsovna RvinosaviT davaZvele<br />
da mogonebebi maxrCobs.<br />
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...<br />
asi mogoneba frTxialebs,<br />
asi _ daWriliviT bRavis,<br />
asic _ yvaviliviT ialebs<br />
da kubos ficramde hyvavis".<br />
es leqsi tyveobidan aRar "maTavisuflebs"<br />
da Cems dRevandel<br />
saTqmelsac exmianeba, radgan mec mogonebebi<br />
(agreTve _ madliereba!) mawerinebs<br />
am werils.<br />
murman lebaniZe iyo erT-erTi XX<br />
saukunis im oriode poetidan, romlebic<br />
xalxis usazRvro siyvaruliT<br />
sargeblobdnen da romelTa wignebic<br />
daxlze ar Cerdeboda. Cemi Semdegi<br />
mogoneba misi wignis SeZenas ukavSirdeba.<br />
maSin ukve stabiluri izotopebis<br />
samecniero-kvleviT institutSi<br />
vmuSaobdi. Sesvenebis Semdeg iqve axlos<br />
mcxovrebi TanamSromeli laboratoriaSi<br />
dabrunda da vaJas Zegl-<br />
Tan mdebare wignis maRaziaSi axlad<br />
SeZenili murmanis krebuli moitana.<br />
vicodi, rom dRis bolos wigni maRaziaSi<br />
aRar iqneboda, isic vicodi, rom<br />
samuSao saaTebSi izotopebis institutis<br />
ezodan specialuri saSvis<br />
gareSe gareT aravin gamiSvebda (ras<br />
vizamT, aseTi reJimi sufevda imdroindel<br />
izotopebis institutSi!)<br />
da mainc, wigni unda meyida! bevri aRar<br />
mifiqria, TeTri xalaTis gauxdelad<br />
institutis gasasvlelTan mivedi da<br />
imdenad damajereblad avuxseni<br />
dacvis TanamSromlebs, ramdenime<br />
wuTiT quCaSi gasvla CemTvis aucilebelia-Tqo,<br />
rom, Cemda gasaocrad,<br />
winaaRmdegoba aravis gauwevia. wigni<br />
SeviZine, magram am ambavs amitom ar<br />
vigoneb. sxva saswauli moxda: im dRes<br />
lela metreveli<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamziridan Tamar mefis gamzirze Semovuxvie,<br />
gonebaSi ukve maspinZels<br />
"vekamaTebodi": riTma _ rkaluric,<br />
kiburic _ msxverplis gaRebas iTxovs...<br />
es ukve axali leqsis striqonebi<br />
iyo. ase rom, murman lebaniZe gaxldaT<br />
"mizezi", katalizatori imisa,<br />
rac 1997 wlis Semdeg davwere. swored<br />
amas vuwodeb meore saswauls.<br />
mere bevri vifiqre riTmaze,<br />
leqsze, murmanze, mis siyvarulze<br />
galaktionisadmi da nel-nela CemTvis<br />
erT moZRvrebad iqca, rasac leqsebSi<br />
poetis xelobaze ambobda batoni murmani.<br />
mainc ras moiTxovda igi leqsisagan<br />
keTilxmovanebas, simwyobres,<br />
sinaTles, simarTles... misgan viswavle,<br />
rom poetma farTod gaxelili<br />
TvalebiT unda uyuros irgvliv yvelafers;<br />
poetma xalxs unda usminos...<br />
"qveyanaze unda wero!" _ axlac maxsovs<br />
misi sityvebi. maxsovs agreTve<br />
bolo SekiTxva: _ <strong>poezia</strong> girCevnia, Tu<br />
qimia<br />
_ ufro ukeTesi qimikosi var, _<br />
iyo Cemi pasuxi.<br />
_ gaxsovdes, Svilo, <strong>poezia</strong> ufro<br />
metia! _ WeSmaritad poetis Sesaferi<br />
iyo pasuxis pasuxi.<br />
16 martidan damrCa agreTve murman<br />
lebaniZis naCuqari "Cems galak-<br />
`xsovna RvinosaviT davaZvele~<br />
gaciebuli viyavi, sicxe mqonda,<br />
Tvalebi mecremleboda. cota xanSi<br />
SevamCnie, rom Tavs kargad vgrZnobdi<br />
_ sixarulma momarCina. im krebuls<br />
dRemde "sicxis wamals" veZaxi.<br />
ufro gvian, 1995 wlis pirvel<br />
dReebSi, roca Cemi cxovrebis udidesi<br />
ubedurebis Semdeg pirvelad davr-<br />
Ci marto, me xelSi isev murman lebaniZis<br />
leqsebis krebuli aviRe da aTasgzis<br />
wavikiTxe, ra Tqma unda, ukve wakiTxuli<br />
"Cemo pawia, sabralo dedav!"<br />
vkiTxulobdi da vtirodi, vtirodi<br />
da vkiTxulobdi... ai swored maSin gadavwyvite,<br />
murman lebaniZisaTvis<br />
mimewvdina misdami miZRvnili ori leqsi,<br />
romelTa arsebobis Sesaxeb qveynad<br />
aravin icoda. male es ori leqsi me da<br />
Cemma megobarma guliko saluqvaZem<br />
qalbaton elene WavWavaZes gadaveciT.<br />
Cemi profesiidan da xasiaTidan<br />
gamomdinare, mwerlebs (maT Semoqmedebas<br />
ar vgulisxmob!) TiTqmis ar<br />
vicnob. bedma ise ineba, rom murman<br />
lebaniZec Zalian gvian, 1997 wlis 16<br />
marts gavicani. Tumca manamde, universitetSi<br />
swavlisas, maxsovs, mwerlebi<br />
movipatiJeT Sexvedraze da, cxadia,<br />
pirvelad murman lebaniZe gagvaxsenda.<br />
masTan saxlSi me da Cemi Tanakurseli,<br />
Tea kotrikaZe wavediT. maSin batonma<br />
murmanma universitetSi mosvla<br />
ver SeZlo, radgan dakrZalvaze midioda,<br />
Tu ar vcdebi, gagraSi. am xuTwu-<br />
Tian Sexvedras Znelad Tu daerqmeva<br />
gacnoba.<br />
Cveni gacnoba swored zemoxsenebuli<br />
ori leqsis gamo Sedga da murman<br />
lebaniZis saxels Cemi cxovrebis meore<br />
saswaulic daukavSirda. rogor-<br />
Rac ise moxda, rom es leqsebi batonma<br />
murmanma ori wlis Semdeg waikiTxa da<br />
TviTon moindoma CemTan Sexvedra.<br />
mokled, murman lebaniZes pirispir<br />
1997 wels Sevxvdi, Sevxvdi Cems Zvel<br />
leqsebTan erTad. Zvels imitom vambob,<br />
rom maSin 10 wlis Sewyvetili mqonda<br />
leqsebis wera da megona, arc aRarasodes<br />
davwerdi. ar mqonda wigni, ufro<br />
metic: ar mqonda arc erTi gamoqveynebuli<br />
leqsi _ amis gakeTeba azradac<br />
arasodes momsvlia. Cven visaubreT.<br />
ufro sworad, me im dRes vdumdi,<br />
vusmendi. batonma murmanma raRac<br />
momiwona, raRac damiwuna, ZiriTadad,<br />
riTmebi. me ki, rogorc zemoT vTqvi,<br />
weras aRar vapirebdi. Tanac, maSin bolomde<br />
gacnobierebuli ara mqonda:<br />
"ar aris leqsi martoden azri, uRrmesic<br />
iyos". imaSic unda gamovtyde,<br />
rom dRemde, Tu arCevanze midga saqme,<br />
azrs vaniWeb upiratesobas da ara _<br />
formas.<br />
lebaniZeebis saxlidan rom gamovedi,<br />
rogorc ki aRmaSeneblis<br />
tions me vkiTxe erTxel" warweriT:<br />
"Cems karg lela metrevels, niWier<br />
poetsa da Zvirfas megobars". ise gamovida,<br />
rom pirvelad murman lebaniZem<br />
miwoda poeti, ise moxda, rom mec gamiCnda<br />
iseTive Zvirfasi wigni,<br />
rogoric TviT misTvis iyo wigni<br />
galaktionis warweriT.<br />
mere iyo meore Sexvedra axal<br />
leqsebTan erTad. Cemi xelnawerebis<br />
oriod furcels SemorCa murman lebaniZis<br />
komentari _ CemTvis yvelaze<br />
Zvirfasi komentari.<br />
murman lebaniZe am Sexvedrebamdec<br />
Cemi poeti iyo: mis leqsebTan erTad<br />
mudam "Sina" var, mis <strong>poezia</strong>Si vpoulob<br />
pasuxs yvela saWirboroto kiTxvaze,<br />
xSirad _ dastursac jer CanasaxSi<br />
myof mosazrebaze. eWvi maqvs, es mxolod<br />
me ar memarTeba.<br />
roca vfiqrob, rogor unda giyvardes:<br />
samSoblo, saxli, ojaxi, isev<br />
murman lebaniZe maxsendeba da, miuxedavad<br />
yvelafrisa, rac cxovrebaSi<br />
gadaitana, qalbatoni elene WavWavaZe<br />
Zalian bednieri coli mgonia: erTi<br />
mxriv, imitom, rom is mizezia araerTi<br />
umSvenieresi leqsisa, meore mxriv ki<br />
imitom, rom man icoda, vis gverdiT<br />
cxovrobda da "xalxs poeti Seunar-<br />
Cuna". iSviaTad Tu moiZebneba qali,<br />
romelic sakuTar SesaZleblobebs _<br />
bolo wveTamde _ ase uSurvelad xarjavdes<br />
meuRleze, Tundac es ukanaskneli<br />
murman lebaniZe iyos. darwmunebuli<br />
var, qalbatoni lenas gareSe<br />
murman lebaniZe murman lebaniZe ver<br />
iqneboda. poeti amas TviTonac Sesani-<br />
Snavad grZnobda:<br />
"gmadlob _ mrwamsiT da rwmeniT<br />
rac vitanje da gtanje!<br />
gmadlob _ dReebi Cveni<br />
rogorc mewada, vxarje!<br />
es dRec Tendeba TeTrad _<br />
ganmqarvebeli WirTa _<br />
da vimeorebT erTad:<br />
_ Rirda, Rirda da Rirda!"<br />
murman lebaniZes visgan eswavleboda,<br />
rom "leqsi iwereba didi sixarulis<br />
an didi tkivilis Sedegad". asevea<br />
nebismieri sxva xelovnebac. amitom<br />
uTxra adreul asakSive zazas: "Svilo,<br />
icode, cxovrebis niWi sxva aris,<br />
sxvaa Zebnis da natvris..." TviTon ki<br />
mTeli sicocxle eZebda da ... poulobda.<br />
murman lebaniZe Cemi poeti kidev<br />
imitomaa, rom mec, masaviT: "yovel Semodgomas<br />
vamtvrev gzad Sinisken<br />
Trimlis totebs", mxiblavs yviTel<br />
foTlebSi wiTlad moWiate kuneli da<br />
yayaCoebiani mdelos danaxvisas aucileblad<br />
maxsendeba:<br />
gaxseneba 11<br />
"yayaCov, Slils da tkbils,<br />
CemTvis imdeni giTqvams,<br />
mgosnis da kai ymis<br />
qebad saTqmeli sityva,<br />
rom, Tumca sunTqvac Wirs<br />
ama mzakvarTa soflad,<br />
marto Sen gamo Rirs<br />
Cemi am qveynad yofna".<br />
"vaime, deda, gaviwire,<br />
yvavilebSi viZirebi...<br />
yayaCo rom avirCie,<br />
damayares sicilebi".<br />
SemTxveviTi araa, rom murman lebaniZis<br />
sayvareli yvavili yayaCoa.<br />
swored aseTi unda yofiliyo misi<br />
yvavili: Savisa da wiTlis mkveTri kontrasti.<br />
ase mgonia, yayaCosac kristaluri<br />
struqtura aqvs.<br />
murman lebaniZis saxec monokristals<br />
hgavda _ gamokveTili da ara<br />
rbili xazebi. meamayeba, rom me ufro<br />
adre davwere: "ydidan micqeris Tqveni<br />
saxe ganawamebi", vidre TviTon:<br />
"geamayeba saxe Seni _ natanji saxe!"<br />
murman lebaniZes xasiaTic mkve-<br />
Trad kristaluri hqonda. mis leqsebsa<br />
Tu cxovrebaSi yvela atoms Tavisi<br />
adgili aqvs miCenili da garemos<br />
cvalebadobis mixedviT ar icvlis ganlagebas.<br />
piriqiT, xSirad garemo icvleba<br />
misi naTqvamis kvaldakval. amitomac<br />
aRniSnavs: "im saTqmels jeriT<br />
ukve Tavisad axla sxvebi laparakoben".<br />
da kidev: murman lebaniZe, ra profesiac<br />
unda aerCia da sadac unda<br />
emuSava, im sferoSic aucileblad datovebda<br />
almasebs, didron briliantebs.<br />
uflis nebiT, misi almasebi<br />
qarTuli poeziis saganZurs amSveneben.<br />
isini araTanabari zomisa arian, magram<br />
yvela _ almasia. ise, murman lebaniZis<br />
<strong>poezia</strong> kavkasionis qedebsac magonebs:<br />
aq aris pikebi da CaRrmavebebi, magram<br />
ara _ vake adgilebi.<br />
samwuxarod, oficiozs xSirad vake<br />
adgilebi ufro xiblavs _ mTas xom<br />
yvela ver Sebedavs. murman lebaniZesac<br />
araerTxel atkines guli, magram<br />
man SesaniSnavad icoda:<br />
"did muxas varjic didi aqvs<br />
da qaric _ didi uberavs!"<br />
"yoveli Sroma Cagvivlis fuWad<br />
da cda yoveli _ amaoebiT,<br />
gogra gaxdeba Sirazis SuSad _<br />
droebiT mxolod!<br />
_ RmerTi-sjuli,<br />
mxolod droebiT!"<br />
murman lebaniZe rom gardaicvala,<br />
maSinve ori striqoni amekviata: ara<br />
SarSanwin dekembris bolom, _ Tqven<br />
miuxureT kari meoces. mere gamaxsenda<br />
galaktionis: "wiwamurTan rom<br />
mokles ilia, maSin epoqa dasrulda<br />
didi" da davrwmundi, rom ar vcdebodi:<br />
murman lebaniZemac daasrula naxevarsaukunovani<br />
epoqa _ meoce saukunis<br />
meore naxevari.<br />
zemoT murman lebaniZis axdenili<br />
da auxdeneli winaswarmetyvelebebi<br />
movixsenie, erTi auxdeneli winaswarmetyveleba<br />
ki bolosTvis Semovinaxe:<br />
"SenTan, SenTan, galaktion!<br />
SenTan moval male!"<br />
dadgeba dro da qarTveli xalxi<br />
poetis am winaswarmetyvelebasac aasrulebs.<br />
ra Tqma unda, umjobesi iqneboda,<br />
axla am Temaze laparaki saWiro<br />
ar iyos, magram ras vizamT: murman lebaniZes<br />
_ yofiT sakiTxebSi _ bedi<br />
maincdamainc ar swyalobda.
12 <strong>Targmani</strong> literaturuli gazeTi<br />
*<br />
`man Seuracxmyo, gamartya, mZlia,<br />
gamZarcva~. masSi, vinc gamudmebiT ase<br />
fiqrobs, siZulvili ar wydeba.<br />
`d h a m a p a d i d a n~*<br />
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
*<br />
ar yofila, ar aris da arc iqneba<br />
adamiani, mxolod gmobis Rirsi rom<br />
iyos, anda mxolod qeba-didebis.<br />
*<br />
`man Seuracxmyo, gamartya, mZlia,<br />
gamZarcva~. masSi, vinc gamudmebiT ar<br />
fiqrobs ase, siZulvili wydeba.<br />
*<br />
ai, Seni sicocxlec miuaxlovda<br />
dasasruls; mieaxle iamas. Sen ki saxlic<br />
ara gaqvs, arc Tan wasatani sagzali.<br />
*<br />
am qveynad siZulvili arasodes ar<br />
wydeba siZulviliT, aramed mxolod<br />
siZulvilis uqonlobiT wydeba. esaa<br />
dasabamieri dhamma.**<br />
*<br />
cxovreba advilia misTvis, vinc<br />
Tavxedia, yvaviviT lirfi, urcxvi,<br />
utvino, Slegi, gaxrwnili.<br />
*<br />
am sofladac xarobs igi da im<br />
sofladac; keTili saqmis moqmedi<br />
orsave soflad xarobs, Tavisi keTili<br />
saqmis Semyure.<br />
*<br />
darbaiseli TavqarianTa Soris da<br />
marad fxizeli mZinareTa Soris, brZeni<br />
bedauriviT ukan itovebs jaglagebs.<br />
*<br />
mTrTolav, mocaxcaxe, advilad<br />
mowyvlad da Znelad dasaurvebel<br />
azrs brZeni ise mimarTavs, rogorc<br />
moisari _ isars.<br />
*<br />
Tavisi stiqiidan amovardnili da<br />
xmelze mofarTxale TevziviT caxcaxebs<br />
es azri: iqneb rogorme daaRwios<br />
Tavi maras*** tyveobas.<br />
*<br />
dae, brZeni darajad udges Tavis<br />
azrs, Znelad sawvdoms da ukiduresad<br />
daxvewils, yoveli fexis nabijze rom<br />
borZikobs. nadarajevi azri bednierebisken<br />
migviZRvis.<br />
*<br />
uxrwneli, mSvidi, sikeTisa Tu<br />
borotebis uarmyofeli azrisTvis<br />
ucxoa SiSi.<br />
*<br />
briyvma mTeli sicocxle brZenkacis<br />
gverdiTac rom gaataros, misTvis<br />
iseve ucxo iqneba dhamma, rogorc<br />
kovzisTvis _ kerZis gemo.<br />
*<br />
vidre boroteba ar momwifebula,<br />
briyvs tkbili eCveneba igi, xolo<br />
rodesac momwifdeba, mwuxarebas da<br />
urvas eZleva.<br />
*<br />
rogorc sal kldes Zvras ver uzams<br />
qari, brZeni uryevia xotbasa da gmobas<br />
Soris.<br />
*<br />
kacTa Soris mxolod cotani Tu<br />
aRweven gaRma napirs, danarCenebi ki<br />
fuWad fusfuseben gamoRma.<br />
*<br />
is, visi azric mSvidia, sityvac da<br />
saqmec, simSvidesa da Tavisuflebas<br />
ziarebuli, srulqmnil codnas<br />
flobs.<br />
*<br />
erTi taepi, simSvides rom aniWebs<br />
suls, fuWi sityvebiT SeTxzul aTas<br />
leqsze umjobesia.<br />
*<br />
Tu erTma kacma brZolaSi sZlia<br />
aTas kacs, meorem ki _ mxolod Tavis<br />
Tavs, swored es ukanasknelia udiadesi<br />
mZleveli.<br />
*<br />
Tu vinme Tvidan Tvemde asi wlis<br />
manZilze aTasgzis asrulebs msxverplSewirvas,<br />
xolo meore, Tundac wamiT,<br />
pativs miagebs Tavisi Tavis srulmyofs,<br />
swored es msaxurebaa aswlian<br />
msxverplSewirvaze uzenaesi.<br />
*<br />
gabrZnobilisa da TviTCaRrmavebulis<br />
sicocxlis erTi dRe sjobs umecrisa<br />
da aRviraxsnilis aswlian arsebobas.<br />
*<br />
dae, iswrafos keTili saqmis aRsrulebad;<br />
dae, aridos borotebas<br />
Tavisi Tavi. radganac is, vinc ar eswrafvis<br />
sikeTis aRsrulebas, kmayofilebas<br />
hpovebs borotSi.<br />
*<br />
rogorc mwyemsi saxriT midenis<br />
jogs saZovrisken, ise sikvdili<br />
mierekeba cocxal arsebebs sikvdilisaken.<br />
*<br />
ZvlebiTaa naSeni es cixe-simagre,<br />
sisxliTa da xorciT nalesi; sicrue<br />
da orpiroba, sibere da sikvdili Cakirulia<br />
mis kedlebSi.<br />
*<br />
advilia ukeTuri da mavne saqmis<br />
keTeba, keTilisa da sasargeblosi ki<br />
_ ukiduresad Zneli.<br />
*<br />
vinc ise uyurebs samyaros,<br />
rogorc buStsa Tu miraJs, uxilavia<br />
sikvdilis meufisaTvis.<br />
*<br />
ar aris cecxli, vnebaze ufro mwveli;<br />
ar aris ubedureba, siZulvilze<br />
ufro didi; ar aris saSineleba sxeulze<br />
umetesi; ar aris bedniereba simSvidis<br />
toli.<br />
*<br />
o, rarig bednierni varT, upovarni<br />
morWmulTa Soris; Cven vsazrdoobT<br />
sixaruliT, rogorc sxivmfinari RmerTebi.<br />
*<br />
survilisagan ibadeba mwuxareba; misganve<br />
ibadeba SiSic. misTvis, vinc Tavi<br />
daaRwia survilis sacTurs, aRarc mwuxarebaa<br />
da aRarc SiSi.<br />
*<br />
midrekilebisagan ibadeba mwuxareba;<br />
misganve ibadeba SiSic. misTvis, vinc<br />
Tavi daaRwia midrekilebas, aRarc mwuxarebaa<br />
da aRarc SiSi.<br />
*<br />
mas, vinc iokebs risxvas, rogorc<br />
gzidan gadasul etls, me vuwodeb meetles.<br />
danarCenebs ki tyuilad uWiravT<br />
sadave.<br />
*<br />
dae, urisxvelobiT iZlios risxva,<br />
siuxviT _ siZunwe, sikeTiT _ ukeTuroba,<br />
simarTliT _ sicrue.<br />
*<br />
magram cxovreba mZimea misTvis,<br />
vinc faqizia, Tavmdabali, gamWriaxi,<br />
Tavaziani; visi sicocxlec wmindaa.<br />
*<br />
gautamas mowafeni marad fxizelni<br />
arian. maTi azri dRisiT Tu<br />
RamiT budas mieltvis.<br />
*<br />
keTilni SoriTve brwyinaven,<br />
rogorc himalais mTebi. borotni ki<br />
axlodanac ar Canan, rogorc ar Cans<br />
RamiT natyorcni isari.<br />
*<br />
vinc zis eulad, sZinavs eulad, daiareba<br />
eulad; vinc qmediTia da Tvi-<br />
Tonve iurvebs Tavs, dae, xarobdes<br />
usier tevrSi.<br />
*<br />
rogorc sazRvrispira qalaqi<br />
Signidanac da garedanac saTanadodaa<br />
daculi, ase icavde sakuTar<br />
Tavsac. fuWad nu gaflangav dros,<br />
radganac drois xelidan gamSvebi<br />
mwuxarebas da urvas eZleva, jojoxeTSi<br />
gamwesebuli da ganwiruli.<br />
*<br />
moTvinierebul jorebs, keTilSobil<br />
sindhiur cxenebs da veeba spiloebs<br />
ra sjobs magram maTze uke-<br />
Tesia, vinc TviTonve moiTviniera<br />
Tavisi Tavi. radganac am cxovelebiT<br />
ver SeaRwev miudgomel qveyanaSi, sadac<br />
SeaRwevs adamiani, TviTSezRudviT<br />
da TviTwvrTniT rom mouTvinierebia<br />
Tavi.<br />
*<br />
misi grZnobebi mSvidia meetlis<br />
mier daurvebuli cxenebiviT. man zurgi<br />
aqcia siamayes da CaixSo yvela survili.<br />
mas RmerTebic ki ucqeren SuriT.<br />
*<br />
brmaa es samyaro, sadac cota Tu<br />
xedavs naTlad. maxis tyveobidan TavdaRweuli<br />
CitiviT, mxolod cotani<br />
Tu aRweven zecas.<br />
* Zveli indoeTis erT-erTi sakraluri<br />
wigni.<br />
** cxovrebis wesi, kanoni.<br />
*** boroti jadoqari, avsuli.<br />
*<br />
o, rarig bednierni varT arasneulni<br />
sneulTa Soris; sneulTa Soris<br />
vcxovrobT Cven _ arasneulni.
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
*<br />
siqvele sasiamovnoa TviT siberemde;<br />
sasiamovnoa uryevi rwmena; sasiamovnoa<br />
sibrZnis miRweva; sasiamovnoa<br />
borotebisgan TavSekaveba.<br />
*<br />
vinc am qveynad sZlevs ukeTursa<br />
da Znelad dasaurvebel survils,<br />
iseve iSorebs mwuxarebas da urvas,<br />
rogorc lotosi _ wylis wveTebs.<br />
*<br />
rogorc waqceuli xe ganagrZobs<br />
zrdas, Tu ar dazianebula fesvebi, ise<br />
tanjvac ganagrZobs zrdas, Tuki ar<br />
aRmofxvrila survili.<br />
*<br />
vnebiT aRgznebuli da gaSmagebuli<br />
adamianebi feTianebiviT awydebian<br />
aqeT-iqiT, rogorc damfr-<br />
Txali da dafeTebuli kurdReli.<br />
xundebiT Sekrulni xelaxla ubrundebian<br />
autanelsa da gausaZlis<br />
tanjvas.<br />
*<br />
arsebobis Smagi dinebis gadamlaxvelma<br />
zurgi aqcie warsuls, uaryav<br />
momavali da isic, rac Zevs maT Soris.<br />
Tu goneba Tavisufalia, kvlav da kvlav<br />
aRar miubrundebi dabadebas da<br />
siberes.<br />
*<br />
man miaRwia srulqmnilebas; amieridan<br />
udrekia da survilebisagan Tavisufali;<br />
mospo da moaSTo ekal-bardebi:<br />
es misi sxeuli ukanasknelia.<br />
*<br />
sarevela aSTobs yanas; vneba _ adamianebs.<br />
*<br />
uwin es goneba daexeteboda, rogorc<br />
surda, rogorc nebavda. axla ki<br />
sruliad daviurve, rogorc gamrekma<br />
_ gaveSebuli spilo.<br />
*<br />
me brahmans vuwodeb mas, vinc azrovnebs,<br />
mSvidia da vnebebisgan Tavisufali;<br />
vinc akeTebs Tavis saqmes; vinc<br />
daiurva yvela survili, miaRwia uzenaes<br />
sikeTes da srulyo Tavi.<br />
*<br />
me brahmans vuwodeb imas, vinc miaRwia<br />
uzenaes sikeTes, vinc icis simarTlis<br />
da sicruis gza da visi codnac<br />
Rrmaa.<br />
*<br />
me brahmans vuwodeb imas, visac aRar<br />
SerCa survili, codnis wyalobiT gan-<br />
Tavisuflda eWvebisagan da SeZlo<br />
danTquliyo ukvdavebaSi.<br />
literaturuli gazeTi<br />
<strong>Targmani</strong><br />
budisturi<br />
legenda<br />
mowafeebi mividnen budasTan da<br />
uTxres: ufalo, aq, savathiSi bevri saxelganTqmuli<br />
gandegili da swavluli<br />
cxovrobs, gamudmebiT rom edavebian<br />
da epaeqrebian erTmaneTs. zogis mtkicebiT,<br />
samyaro usasruloa da maradiuli,<br />
zogic sasrulad da warmavlad<br />
miiCnevs mas; zogis azriT, suli sxeul-<br />
Tan erTad kvdeba, zogs ki ukvdavi hgonia<br />
igi, da ase Semdeg, dausrulebliv;<br />
hoda, gviTxari, rogor unda moveqceT<br />
maT<br />
budam pasuxad Tqva:<br />
didi xnis winaT erTma rajam msaxurs<br />
uxmo da uTxra: wadi, geTayva, Tavi<br />
mouyare savathiSi yvela brmadSobils<br />
da mere spilo mihgvare maT. _ neba Senia,<br />
_ miugo msaxurma da brZanebis aRsasruleblad<br />
gaeSura. mere ki, roca<br />
Tavi mouyara yvela brmadSobils, am<br />
sityvebiT mimarTa maT: ai, es spiloao,<br />
da erT-erTs xeliT moasinjvina misi<br />
Tavi, meores _ yuri, mesames _ eSvi,<br />
danarCenebs _ xorTumi, fexi, zurgi,<br />
kudi Tu kudis foCi, da yvela maTgans<br />
13<br />
eubneboda _ es spiloao.<br />
roca yvela brmadSobilma mosinja<br />
spilo, rajam hkiTxa TviTeul maTgans:<br />
ai, Sen Seexe spilos; hoda, miTxari,<br />
ra aris es<br />
vinc Tavs Seexo, pasuxad Tqva _<br />
qvevriao; vinc yurs, _ cxrili egona<br />
igi; vinc eSvs, _ saxnisad warmoidgina;<br />
vinc xorTums, _ saxvnelad dasaxa;<br />
vinc zurgs, _ morgvad miiCnia; vinc<br />
tans, _ naliad aRiqva; kudis Semxebs<br />
qvasanayad moeCvena, foCisas ki _ jagrisad.<br />
mere erTmaneTs auxirdnen `ho~,<br />
`ho~-sa da `ara~-s yviriliT: spilo es<br />
ki ara, ai, is ariso; ase rom, bolos,<br />
muSti-krivamde mivida saqme.<br />
raja kmayofili darCa am sceniT.<br />
raRa es gandegilni da raRa<br />
dRevandeli swavlulni, jiutad rom<br />
dganan TavianT azrze da sxvas verafers<br />
xedaven, aSarni, arjalni, TavisnaTqvamni<br />
da TavianTi siyalbis simarTled<br />
gamsaRebelni.<br />
Z e n – b u d i s t u r i<br />
b u d i z m T a n<br />
a x l o s<br />
universitetis studentma gaZan-<br />
Tan yofnisas hkiTxa mas: `Tu wagikiTxavs<br />
qristianebis biblia~<br />
`ara; wamikiTxe~, _ uTxra gaZanma.<br />
studentma biblia gaSala da daiwyo<br />
maTes saxarebis kiTxva: `an samoslisTvis<br />
rad zrunavT SexedeT,<br />
rogor izrdebian velis SroSanni:<br />
arc Sromoben, arc arTaven. magram<br />
solomoni mTeli Tavisi didebiT ar<br />
iyo ise Semosili, rogorc TviTeuli<br />
maTgani. ase rom, nu zrunavT xvalindeli<br />
dRisaTvis, radgan xvale Tvi-<br />
Ton izrunebs Tavisas~.<br />
gaZanma Tqva: `vinc es sityvebi warmoTqva,<br />
naTelfenili kacia~.<br />
studentma ganagrZo kiTxva: `iTxoveT<br />
da mogecemaT; eZiebdeT da<br />
hpovebT: daakakuneT da gagiReben.<br />
radgan yvela mTxovnels miecema,<br />
mZebneli hpovebs da vinc akakunebs,<br />
gauReben~.<br />
gaZanma SeniSna: `mSvenieria; vinc<br />
esa Tqva, Sors rodia budizmisagan~.<br />
b u d a s<br />
q a n d a k e b a<br />
roca tanke, tanis dinastiis Wabuki<br />
ufliswuli, taZarSi Sevida, saSinlad<br />
cioda.<br />
aiRo iqve gamofenili budas erTerTi,<br />
xidan gamokveTili qandakeba da<br />
cecxli gaaCaRa.<br />
amis danaxvaze taZris mcvelma<br />
gaafTrebiT Sehyvira, rogor gabede<br />
budas qandakebis dawvao.<br />
tankem nacari gaqeqa, TiTqos ra-<br />
Racas eZebso, mere ki Tqva: avdgebi da<br />
wminda sariris* naSTs Sevagroveb.<br />
* s a r iri _ erTgvari mineraluri<br />
narCeni, sxeulis kremaciis Semdeg rom<br />
poulobdnen; umwikvlod gatarebuli<br />
sicocxlis niSnad miaCndaT.<br />
_ xis budisagan ra sariri unda<br />
darCes<br />
_ Tu ar darCa, maSin danarCen<br />
budebsac cecxls SevukeTeb.<br />
SemdgomSi mcvelma orive warbi<br />
dakarga tankes mkrexelobisadmi gamo-<br />
Tqmuli protestis gamo, TviT tankes<br />
ki arasodes dastydomia Tavs budas<br />
risxva.<br />
f i n j a n i<br />
C a i<br />
nan-ini, meiZis (1863_1912) droindeli<br />
Zenis moZRvari, universitetis profesors<br />
maspinZlobda, Zenis Sesaswavlad<br />
rom swveoda mas.<br />
nan-inma Caize miipatiJa stumari.<br />
finjani gauliclica, magram kvlav ganagrZobda<br />
dasxmas.<br />
profesori xedavda, rogor iRvreboda<br />
Cai; bolos, veRar moiTmina da<br />
Tqva: `pirTamde savsea, meti aRar Cava~.<br />
`am finjaniviT Tqvenc savse xarT<br />
sakuTari azrebiT da warmodgenebiT;<br />
_ Tqva nan-inma, _ rogor agixsnaT, ra<br />
aris Zeni, Tu jer mag Tqvens finjans<br />
ar dacliT~<br />
s u t r e b i s<br />
g a m o c e m a<br />
tacugenma, iaponiaSi Zen-budizmis<br />
mqadagebelma, _ gadawyvita beWdurad<br />
gamoeqveynebina sutrebi, razedac ma-<br />
Sin mxolod Cinelebs Tu miuwvdebodaT<br />
xeli. sutrebi xis blokebidan unda<br />
gadaebeWda 7000 calad, rac imxanad<br />
grandiozuli wamowyeba iyo.<br />
tacugeni fulis Sesagroveblad gaemgzavra.<br />
mTeli qveyana Semoiara. mxolod<br />
ramdenime gulSemtkivarma gaimeta<br />
oqros pawawina zodebi, umravlesobam<br />
ki oqros ubadruki namcecebiRa<br />
uwyaloba.<br />
m i n i a t u r e b i<br />
yvela Semomwirvels erTnairad uxdida<br />
madlobas. aT weliwadSi, rogorc<br />
iqna, sakmao oqros mouyara Tavi<br />
sutrebis gamosacemad.<br />
magram am dros mdinare uiu adidda.<br />
wyaldidobam yanebi waleka da qveyanaSi<br />
SimSiloba Camovarda. tacugenma<br />
mTeli Segrovili oqro dazaralebulebs<br />
uwyaloba, raTa sikvdilisgan<br />
exsna isini. mere ki xelaxla Seudga<br />
SesawiravTa Sekrebas.<br />
ramdenime wlis Semdeg qveyanaSi ifeTqa<br />
epidemiam. tacugenma kvlav xalxis<br />
dasaxmareblad gaiRo yvelaferi,<br />
risTvisac Tavi moeyara.<br />
mesamedac Seudga dawyebul saqmes<br />
da oci wlis Semdeg, rogorc iqna, aisrula<br />
natvra. sabeWdi blokebi, romlebiTac<br />
sutrebis gamocema ganxorcielda,<br />
axla kiotoSi, obakus monasterSi<br />
inaxeba. iaponelebi TavianT<br />
bavSvebs uamboben, tacugenma samjer<br />
gamosca sutrebi da pirveli ori uCinari<br />
gamocema kidevac Crdilavs mesameso.<br />
s a m o T x i s<br />
b W e<br />
meomari, saxelad nabusage, xakuin-<br />
Tan mivida da hkiTxa:<br />
_ marTla arsebobs jojoxeTi da<br />
samoTxe<br />
_ vina xar _ hkiTxa xakuinma.<br />
_ samurai, _ miugo meomarma.<br />
_ samuraio! _ wamoiZaxa xakuinma,<br />
_ romeli sardali gaboginebs<br />
Tavis laSqarSi mwirs migigavs saxe!<br />
gaSmagebulma nabusagem xmlis vadaze<br />
gaikra xeli. xakuini ki ganagr-<br />
Zobda:<br />
_ aa, xmalic gaqvs albaT isea dablagvebuli,<br />
rom Tavs ver gamagdebinebs!<br />
maSin nabusagem qarqaSidan daaZro<br />
xmali.<br />
xakuinma ki Tqva:<br />
_ aq ixsneba jojoxeTis bWe!<br />
am sityvebis gagonebisas samuraim<br />
ukve xakuinis Segirdad daigula Tavi,<br />
xmali qarqaSSi Caago da moZRvars Tayvani<br />
sca.<br />
xakuinma ki Tqva:<br />
_ aq ixsneba samoTxis bWe!<br />
Targmna baCana bregvaZem
14 <strong>Targmani</strong> literaturuli gazeTi 25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
antonio maCado i ruisi (1875-1939) didi espaneli poeti da <strong>proza</strong>ikosi, espaneTis `meore oqros saukunis~ TvalsaCino<br />
warmomadgeneli, daibada antalusiis qalaq seviliaSi, cnobili mecnierebisa da folkloristebis ojaxSi; Tavadac safuZvlianad<br />
Seiswavla folklori. ganaTleba miiRo madridis Tavisufali ganaTlebis institutSi. ramdenime weli gaatara<br />
safrangeTSi, sadac dauaxlovda am drois cnobil moRvaweebs, gaecno dekadentur da modernistul literaturas, gansakuTrebiT<br />
dainteresda simbolizmiT da verlenis poeziiT. pirveli poeturi krebulebi `ganmartoebani~, `ganmartoebani,<br />
galereebi da sxva leqsebi~ gamoaqveyna 1903 da 1907 ww. espaneTSi gaiziara `1898 wlis Taobis~ anu `katastrofis Taobis~<br />
ideebi, ganicada migel de unamunos filosofiuri Sexedulebebic, misi egzistencializmis gavlena da sicocxlis<br />
bolomde hqonda masTan `SemoqmedebiTi dialogi~. 1907 wels maCado gaamweses franguli enis maswavleblad kastiliis<br />
patara qalaq soriaSi, sadac Sexvda Tavis pirvel muzas, 14 wlis sust, cisferTvala leonors da iqorwina kidec. magram 1912<br />
wels leonosi gardaicvala, rac imdenad mZimed ganicada poetma, rom sasowarkveTilebam igi lamis `moxetialed gadaaqcia~,<br />
xan baesaSi cxovrobda xan segoviaSi, versad moikida fexi. mxolod 1928 wels igi Sexvda Teatralur wreebSi Tavis<br />
meore da ukanasknel muzas, romelic <strong>poezia</strong>Si cnobili gaxda pirobiTi saxeliT `giiomar~, romlisadmi miZRvnili leqsebi<br />
`simRerebi giiomarisadmi~, `sxva simRerebi giiomarisadmi~ da kidev sxva mravali aRiarebulia msoflio samijnuro poeziis<br />
brwyinvale nimuSebad.<br />
antonio maCados cxovreba da moRvaweoba mouxda espaneTisTvis erT yvelaze mZime periodSi, es iyo espaneT-amerikis<br />
omSi qveynis damarcxeba da metad mZime Sedegebi, monarqiis dacema, revoluciuri ganwyobis momZlavreba, primo de riveras<br />
diqtatura, samoqalaqo omi, respublikisTvis brZola, faSisturi amboxi da qaosi. am metad mZime viTarebaSi, rodesac<br />
espanel moazrovneTa didi nawili - poetebi, filosofosebi Tu kulturis sxva moRvaweni emigraciaSi gadaixvewnen, maT<br />
Soris xose ortega i gaseti, xuan ramon ximenesi, ramon del valie-inklani, rodesac pirveli msxverpli gaxda federiko<br />
garsia lorka, izolaciaSi aRmoCnda unamuno da SinapatimrobaSi gardaicvala, am dros antonio maCado gamodioda mitingebze,<br />
werda mwvave publicistur werilebs, patriotul leqsebs, monawileobda saerTaSoriso kongresebSi, madrididan<br />
gadadioda valensiaSi, barselonaSi, idevneboda, xolo bolos sanitaruli manqaniT moxuc dedasTan erTad safrangeTisken gaamgzavres, gzaSi manqana<br />
wyobidan gamovida da civ, wvimian amindSi fexiT mouxdaT sazRvarze gadasvla. am dros ukve sulierad gatexili da fizikurad dauZlurebuli igi gardaicvala<br />
safrangeTis patara qalaq koliurSi 22.II.1939 w. daasaflaves patara soflis sasaflaoze.<br />
mogvianebiT daiwyo misi Semoqmedebis Seswavla-gamoqveyneba, gansakuTrebuli yuradReba mipyro misma <strong>proza</strong>ulma nawarmoebebma, romelic gamoqveynda<br />
or tomad - `xuan de maisena. sentenciebi, ambebi, SeniSvnebi da mogonebebi erTi apokrifuli profesorisa~.<br />
1956 wels, rodesac xuan ramon ximeness nobelis premia mianiWes, sagangebod aRiniSna, rom es premia sikvdilis Semdgom Tanabrad miekuTvneboda<br />
antonio maCados da garsia lorkas, radgan samive erTad warmoadgenda espanuri poeziis brwyinvale magaliTs.<br />
antonio maCado<br />
akademiaSi arCevasTan dakavSirebiT warmoTqmuli sityvis monaxazi<br />
batonebo, imedia momitevebT, rom<br />
oTxi wlis dagvianebiT warmovdeqi<br />
Tqvens winaSe. vyoymanobdi da dro<br />
mWirdeboda, rom Tavs movreodi.<br />
didad vafaseb espaneTis akademias imisaTvis,<br />
rac gaukeTebia, rasac akeTebs<br />
da rasac imedia, gaakeTebs momavalSi.<br />
didi pativi damdeT, rom akademiaSi<br />
amirCieT, magram CemsaviT fiqrs<br />
miCveuli kaci ar SeiZleba esodenma<br />
pativma cota mainc ar daabnios. axalgazrdobis<br />
asaks rom gavcdebiT, –<br />
raic aris mudam da TiTqmis erTianad<br />
ltolva momavlisaken da amdenad<br />
yovelive arsebulis Secnobis wyurvili,<br />
– Cven TviTonve SemovifarglavT<br />
xolme Cveniv swrafvaTa wres, radgan<br />
gvgonia ukve viciT Cveni cxovrebis<br />
araTu dineba, aramed misi kanonebic.<br />
TandaTan veCveviT iluziebze uaris<br />
Tqmas, anu gvinda vicxovroT mxolod<br />
realuriT, xolo realurad marto<br />
imas miviCnevT, rac abstraqtul warmodgenaTa<br />
CarCoebSi Tavsdeba da<br />
rasac sakuTari gamocdilebidan gamovitanT.<br />
am asakSi ukve aRarc iRblisa<br />
gvjera da aRarc jildos Rirsad migvaCnia<br />
Tavi, amitom arc velodebiT.<br />
aseve vibneviT xolme maSinac, roca<br />
Wabukobis dros qalis guli ver mogvinadirebia,<br />
mere da mere gvirwmunebia<br />
don xuanis xvedri Cveni xvedri ar<br />
yofilao da bolos, lamis cxovrebis<br />
dasalierze vinme banovanis yuradRebis<br />
Rirsi rom gavmxdarvarT. es, erTi<br />
SexedviT TiTqosda Seuferebeli Sedareba<br />
imitom momyavs, rom damijeroT<br />
da gulgrilobaSi ar CamomarTvaT<br />
Cemi Secbuneba Tu dabneuloba<br />
am bednieri SemTxvevisa da jildos<br />
gamo, anda moiZebneba kia adamiani, vinc<br />
gulgrilad Sexvdeboda siyvaruls,<br />
Tundac am siyvaruls mas im saaTSi<br />
miagebdnen, roca samudamo Zili ukve<br />
Tvalebs uxuWavs! magram maSinac ki,<br />
roca aRarafers velodebiT da SemTxvevis<br />
wyalobiT gvewveva bedi, kidev<br />
gviWirs davijeroT, rom es sinamdvileSi<br />
xdeba. da mec imedi maqvs,<br />
gaigebT Cems dabneulobas Tu<br />
damorcxvebas da mapatiebT, rom karga<br />
xania arCeuli akademikosi isev da<br />
isev vekiTxebi Cem Tavs: mainc ra damsaxureba<br />
mimiZRvis iseTi, rom akademiaSi<br />
amirCieT Tavad me rom mkiTxoT,<br />
saamiso monacemebi sul ar gamaCnia,<br />
arc mecnieri gaxlavar, arc didi eruditi<br />
da arc filologi, sakmaod movikoWleb<br />
laTinurSic, radgan skola-<br />
Si kargi maswavlebeli ar Semxvda.<br />
berZnuls didi mondomebiT vswavlobdi,<br />
oRond ki platoni wamekiTxa, magram<br />
gvian daviwye da amitom bevri veraferi<br />
SeviZine. arc maincdamainc<br />
wignierebiT gamovirCevi, Tumca kiTxviT<br />
bevrs vkiTxulobdi, magram susti<br />
mexsierebis gamo cota ram SemomrCa;<br />
esec ar iyos, kazmulsityvaobaze<br />
metad mudam filosofia mitacebda.<br />
gamogitydebiT, rom garda ramdenime<br />
poetisa, literatura saerTod didad<br />
ar aRmafrTovanebda; ufro metic,<br />
Znelad veguebi natif formebs, lamaz<br />
da daxvewil stils da sxva literaturul<br />
xerxebs, Tu SinaarsiT ar gamoirCeva.<br />
lamazad naTqvami marto ma-<br />
Sin mxiblavs, roca raime sainteresozea<br />
saubari, xolo Tu dabeWdil<br />
sityvas ar SerCenia bunebrioba,<br />
cocxali metyveleba, maSinve mowyeniloba<br />
Semipyrobs xolme. miyvars buneba,<br />
magram xelovneba maSin miyvars,<br />
roca bunebas warmomidgens, an gamaxsenebs<br />
da arc yovelTvis vxedav silamazes<br />
iq, sadac mas, ase vTqvaT, gamzadebuls<br />
mogvarTmeven xolme. Tqven ki<br />
mainc amirCieT akademikosad da ukve<br />
aRarc me SemSvenis vamtkico, am<br />
rolisTvis Seuferebeli var-meTqi.<br />
albaT mainc raRac sayuradRebo dainaxeT<br />
CemSi da mec am pativs Cemi samermiso<br />
nawerebisadmi Tqveni ndobisa da<br />
rwmenis sawindrad miviCnev. uaRresad<br />
davalebuli var Tqvengan da geaxeliT,<br />
raTa dagarwmunoT Cems gulwrfel<br />
survilSi, rom minda es vali gadavixado.<br />
axla ki oriodes sityva <strong>poezia</strong>zec<br />
minda mogaxsenoT, ra aris <strong>poezia</strong> es<br />
kiTxva Cemi TavisTvisac ki arasodes<br />
damisvams da arc arasodes gavxdidi<br />
msjelobis sagnad, akademikosad rom<br />
ar agerCieT da ar davmdgariyavi aucileblobis<br />
winaSe, mkacrad ganmexila<br />
Cemi Sexedulebebi. amas winaT frangebma<br />
gamarTes diskusia amave sakiTxze,<br />
magram aman verc veraferSi damarwmuna<br />
da verc STamagona. yvelaze saRi<br />
azri kvlav batonma de la palisma<br />
gamoTqva. erTma espanelma poetma anbanuri<br />
WeSmaritebis enaze rom gada-<br />
Targmna, daaxloebiT es gamovida: `Tu<br />
imisgan, radac surs <strong>poezia</strong>s gadaiqces,<br />
gamovricxavT yvelafers, rasac is<br />
sinamdvileSi ar warmoadgens, maSin<br />
darCeba aumRvreveli <strong>poezia</strong>, swored<br />
is wminda <strong>poezia</strong>, romelsac veZebdiT.~<br />
rasakvirvelia, aseTi cdis Catarebis<br />
Semdeg saboloo daskvnis gamotanac<br />
ar unda gaZneldes, magram amas xom<br />
ganxorcieleba ar uweria. aba<br />
daukvirdiT, es varaudobs imis codnas,<br />
ra ar aris <strong>poezia</strong>, rac Tavis mxriv,<br />
ukve gulisxmobs imis codnas, ra aris<br />
<strong>poezia</strong>. kritikosisTvis Cveulma am<br />
aSkara tavtologiam ar unda gagvaocos.<br />
gonebis es warmtaci TamaSi varaudobs<br />
maRal ostatobas, Tumca ki mudam<br />
zedapirze tivtivebs, xolo miRebuli<br />
daskvnebi metwilad umniSvneloa.<br />
dogmaturi kritika gansazRvrebidan<br />
gamodis da masve ubrundeba, magram<br />
aradogmaturi ufro xSirad gvayenebs<br />
sakuTari siZnelis winaSe, ranairad<br />
unda ganvsazRvroT raime, Tuki Tavs<br />
avaridebT gansazRvrebebs.<br />
magram mxedvelobaSi miviRoT<br />
Cveni droisaTvis damaxasiaTebeli<br />
friad mosawoni swrafva Janrebis gamijvnisken.<br />
XIX saukune gansakuTrebiT<br />
miwurulSi, ufro metad ixreboda<br />
gabundovnebisken da sxvadasxvagvari<br />
Senarevebisken. xelovnebis gamyofi<br />
sazRvrebi gaurkveveli iyo; SeiZleba<br />
isic ki iTqvas, rom yoveli Janri Tavis<br />
Tavs meoreSi poulobda. magram axla,<br />
sasazRvro konfliqtebis Tavidan<br />
asacileblad sasurveli iqneboda<br />
aRgvedgina xelovnebis yvela saxisTvis<br />
damaxasiaTebeli codna maTi<br />
sakuTari miznebisa da saSualebebisa.<br />
es gacilebiT ufro Znelia, vidre<br />
erTi SexedviT gveCveneba. am ganzraxvas<br />
garduvalad mivyavarT xelovnebis<br />
filosofiis umniSvnelovanes sakiTxebamde,<br />
magram dae, es sxvebma, Cemze<br />
ukeT gaTviTcnobierebulebma gadawyviton.<br />
filosofosebi, ese igi adamianebi,<br />
romlebic Caswvdnen kulturis<br />
saerTo kanonzomierebebs, albaT rodisme<br />
agvixsnian arsebobs Tu ara deiure,<br />
anda de-faqto, – absoluturi<br />
<strong>poezia</strong> da rogoria is pirobebi, uromlisodac<br />
igi ar arsebobs. mxolod ma-<br />
Sin SegviZlia vupasuxoT kiTxvas – ra<br />
aris <strong>poezia</strong>.<br />
magram amTaviTve vityodi, rom<br />
<strong>poezia</strong>, gansakuTrebiT ki lirikuli<br />
<strong>poezia</strong>, CvenTvis problema gaxda. avia<br />
Tu kargi, mainc asea. magram amasTan<br />
arc is unda dagvaviwydes, rom swored<br />
poetebi da umal poetebi daikaveben<br />
xolme kritikul pozicias sakuTari<br />
Semoqmedebis mimarT, TviTonve gaiazreben<br />
mas da eWvqveSac TviTonve ayeneben.<br />
es movlena xSiri ki ar aris<br />
literaturis istoriaSi, magram arc<br />
iSviaTia. Tumca iseTi bednieri dReebic<br />
gamoereva xolme, roca poets rwmena<br />
ubrundeba da Tavisi naRvawis ukvdavebis<br />
imedi ubrundeba. poets xom<br />
azradac ar mouva dasvas kiTxva, Tu ra<br />
aris <strong>poezia</strong>, arc imis kvlevas mohyveba,<br />
bolos da bolos ras warmoadgens,<br />
an saerTod warmoadgens Tu ara raimes<br />
es <strong>poezia</strong>; xolo aseTi pozicia saku-<br />
Tari Tavis, rogorc poetis mimarT<br />
imas mowmobs, rom igi cxovrobs misTvis<br />
ucxo sulier garemoSi; SeiZleba vifiqroT,<br />
rom poetebi – isini ki arcTu<br />
ukanasknelebi SeigrZnoben kulturis<br />
siRrmiseul dinebebs, - bundovnad<br />
mainc xvdebian, rom maTi Semoqmedeba<br />
drois dinebas ver mihyveba. nurc is<br />
dagvaviwydeba, sxvaTaSoris, rom TiTqmis<br />
ar arseboben poetebi, TavianTi<br />
Semoqmedebis damqancvel advokaturas<br />
ar eweodnen, Tundac gumaniT ver<br />
xvdebodnen, rasac iqmian, anda eWvi ar<br />
RrRnideT, rom maTi xelovneba umravlesobisTvis<br />
meorexarisxovani gaxda.<br />
es mtanjveli Sefiqrianeba zogjer<br />
maT mcdari gzisken ubiZgebs, xan ki maxinj<br />
formebsac iRebs. maSin poeti an<br />
uaryofs yvelafris esTetikur Rirebulebas,<br />
rac ki manamde Seuqmnia, anda<br />
Tavis naRvaws sityvaSi ganxorcielebul<br />
saswaulad, sworupovar, uebro<br />
qmnilebad acxadebs da amiT arad<br />
agdebs gansjis yvelaze elementarul<br />
normebs. arc iseTi poetebis naklebobas<br />
ganvicdiT, cinikosis pozicias<br />
rom daikaveben xolme - am sityvis yvelaze<br />
uaresi mniSvnelobiT, - da arc<br />
imaTsas, raRaceebs rom mied-moedebian.<br />
ityvian xolme, TiTqos Cven arapoetur<br />
epoqaSi vcxovrobdeT, rom metismetad<br />
davSordiT yvelaze ufro<br />
lirikul XIX saukunes, magram aki yoveli<br />
saukune uciloblad atarebs Tavis<br />
wiaRSi wina saukuneebis memkvidreobas<br />
da Tu mis gansjas movindomebT, albaT<br />
gagviWirdeba erTi romelime damaxasiaTebeli<br />
niSani gamovacalkevoT. vTqvaT<br />
XIX saukunis ganxilvisas, advili<br />
mosalodnelia yvelaze ufro gam-<br />
Wriaxi gonebis kacic ki Secdes, iseTi,<br />
WeSmariti xedvis unari rom aqvs da es<br />
sulac ar aris gasakviri. rogorc ar<br />
unda iyos davalebuli XIX saukune<br />
Tavisi drois adamianebisgan, mainc<br />
ufro metadaa davalebuli ganmanaTleblobisa<br />
da barokos epoqebisgan,<br />
kidev ufro metad aRorZinebis<br />
udidesi memkvidreobisgan da ganuzomlad<br />
– antikuri sibrZnisagan. mciredni<br />
Tu moiZebnebian, visac ZaluZs<br />
Seafasos TiToeuli am saukunis wvlili<br />
saerTo sakacobrio kulturaSi<br />
da amoicnos maT mier ganawilebuli<br />
aqcentebi.<br />
magram me Tavad uyoymanod vacxadeb,<br />
rom sxva yvelafris garda, XIX<br />
saukune lirikisa da xelovnebis subieqturi<br />
formebis TvalsazrisiT, gansakuTrebiT<br />
keTilsasurveli iyo.<br />
XIX saukunis adamians, karnos didebuli<br />
epoqis adamians, karnosi, vinc<br />
bunebis sayovelTao kanonad dro aRiara,<br />
– uCndeba Tavisi saukunis grZnoba,<br />
usmens mas, itanjeba misTvis, uyvars<br />
igi da saukunec adamianisTvis misive<br />
warmavlobis simbolod iqceva. am epoqis<br />
adamiani Tavs grZnobs `saukunis<br />
pirmSod~, Sepyrobilia `saukunis seniT~,<br />
swored mas ekuTvnis da hmarTebs<br />
kidec gamoacalkevos igi wina saukuneebidan,<br />
gansakuTrebiT ki imisTvis,<br />
rom TviTonve cxovrobs da kvdeba mas-<br />
Tan erTad, yvela drois adamianebs<br />
Soris SeiZleba igi yvelaze naklebad<br />
miviCnioT adamianis klasikur nimuSad,<br />
rameTu sakuTar individualur<br />
SemecnebaSia Caketili da arc ZaluZs<br />
Tavisi Semoqmedeba obieqturobis kanons<br />
miusadagos, misi Rrma Tavisebureba<br />
ki swored is aris, rom dro iqceva<br />
misTvis erT yvelaze maRal intimur<br />
faseulobad; misi metafizika cota<br />
mogvianebiT Camoayaliba anri bergsonma:<br />
du vecu de l'absolu; cxovreba aris<br />
arseboba droSi, mxolod is cxovrobs,<br />
vinc arsebobs. XX saukunebSi bergsonisa<br />
da zogierTi misi mimdevris<br />
naSromebSi didebuli romantikuli
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
saukunis msoflSegrZneba bolos da<br />
bolos midis sakuTari Tavis Secnobamde.<br />
ityvian xolme, lirikuli <strong>poezia</strong><br />
imitom kvdeba, rom Cveni Sinagani samyaro<br />
gaRaribdao. amas Tavisi safuZveli<br />
ki aqvs, magram es yvelas rodi<br />
esmis. nu dagvaviwydeba, rom Cveni Sinagani<br />
samyaros, adamianis individualuri<br />
Semecnebis cneba gvian gaCnda.<br />
igi tanjviT gamoitana XIX saukunem.<br />
berZnebisaTvis, cnobili delfosuri<br />
gamonaTqvamis miuxedavad, es cneba<br />
ucxo iyo, ar icoda igi aRorZinebis<br />
epoqamac, Tumca amis gamo, sxvaTa-<br />
Soris, maT arc adamianuroba akldaT<br />
da arc siRrme. sinamdvileSi dacemas<br />
ganicdis XIX saukunis brwyinvale da<br />
sworupovari romantikuli <strong>poezia</strong> mxolod<br />
da mxolod; misma egzaltaciam<br />
Seiyvana igi CixSi, rac arcTu iSviaTi<br />
movlenaa xelovnebis sferoSi. es<br />
dResac SeimCneva romantizmis<br />
epigonebs Soris, rogorc fsiqikuri<br />
mdgomareobis zogierTi niSani aSkarad<br />
gamovlindeba xolme avadmyofobis<br />
dros.<br />
Tuki Tvals mivadevnebT Tanamedrove<br />
literaturul procesebs, ar<br />
SeiZleba ar SevamCnioT uricxvi mimdinareobebi,<br />
romelTac albaT<br />
araferi akavSirebs erTmaneTTan, sakmaod<br />
gansxvavebulebic arian, magram<br />
erTi ramiT ki Zalian hgvanan erTmaneTs<br />
- yvela erTxmad ucxadebs oms<br />
gonebas da grZnobas, anu adamianTa<br />
urTierTobis rogorc erT, ise meore<br />
formas. romantikuli individualizmi<br />
sulac ar gamoricxavda sayovelTaobas,<br />
piriqiT, misken ufro<br />
iswrafoda. sayovelTaod miiCneoda<br />
ufro individualuri, nebismieri gulis<br />
melodiaSi SeiZleba mogesminaT<br />
mTeli kacobriobis xma. diax, romantikuli<br />
individualizmi, idealizmi-<br />
Ta da grZnobiT aRsavse, kargavda gonierebas,<br />
oRond ara mis rwmenas. igi<br />
aRamaRlebda grZnobas im dauRleli<br />
swrafviT, rom aRemaRlebina igi azris<br />
ukidegano sferomde. da mainc sruliad<br />
dakarga klasikuri wonasworoba,<br />
Tanafardobis gageba, radganac arsebiTad,<br />
swamda oden subieqtisa; misi<br />
didebuli poemebi aris kantis Semdgomdroindeli<br />
metafizikis caTambjenebi,<br />
xolo roca romantizmis suli sustdeba,<br />
– aTletis msgavsad, romelic<br />
kunTebis daWimviT amowuravs Tavis<br />
Zalas, – rCeba mxolod da mxolod `me~s<br />
kulti. Sinagani individualurobis<br />
kulti; adamianis martoobis romantikul<br />
rwmenas uerTdeba axali, albaT,<br />
mcdari warmodgenebi, warmoiqmneba<br />
imis rwmenac, rom adamianur individualobas<br />
ar Rirsebia Tavisi Tavis ise<br />
gamoxatva, rom sxvaTaTvisac gasagebi<br />
yofiliyo, rom adamianebs sTiSavs<br />
swored maTi adamianuri `me~. goneba da<br />
grZnoba yovel adamians aqvs boZebuli<br />
da TviTgamoxatviT gatacebuli<br />
poeti iwyebs maT ugulvebelyofas,<br />
rogorc gamoxatvis sayovelTaod misawvdom<br />
saSualebas, romelTac unari<br />
ar SeswevT gadmoscen misi gansakuTrebuli<br />
fsiqikuri realoba. amiT ki Semoaqvs<br />
axali sirTuleebi lirikuli<br />
poeziisa da enis Tanafardobis problemebSi<br />
ena Camoyalibda dialogSi,<br />
gare samyarosTan adamianis davaSi da<br />
amdenad gamousadegaria romantikuli<br />
introspeqciisaTvis. romantikosTa<br />
lirikaSi ena jer kidev emsaxureba sayovelTao<br />
mizans – sevdis gamoxatvas,<br />
rac yvela adamianuri sulisTvis saer-<br />
Toa, magram mogvianebiT, postmodernizmis<br />
dros, romelic mohyva metafizikuri<br />
idealizmis msxvrevas, poetis<br />
Sinagani samyaro ukve sabolood<br />
iketeba misi Semecnebis viwro<br />
sazRvrebSi – muzis ZiebaSi poeti daexeteba<br />
sakuTari sulis yvelaze ufro<br />
bnel kunWulSi, igi ikvlevs Tavisi<br />
sizmrebis miwisqveSeTs, cdilobs gadmosces<br />
sityvaSi gamouTqmeli, amasTan<br />
Sinagani winaaRmdegobrioba, rac TviT<br />
ganzraxvaSi Zevs, ver aCerebs mas. es<br />
sityvis pirdapiri mniSvnelobiT, lirikuli<br />
poeziis Rrma periodia – poeti<br />
eSveba Tavisi jojoxeTis siRrmeeb-<br />
Si da uaryofs TviT azrsac ki simaRleze.<br />
`Cemi guli, – ambobs haine, – Rrma<br />
zRvasa hgavs; moqceva Tu qariSxlebi<br />
aRelvebs mas, magram muq silaSi imaleba<br />
ulamazesi margalitebi; aracnobieris<br />
yvelaze ufro Rrma SreebSi rom<br />
CaaRwevs, Tavis yvelaze Rrma zRvebSi<br />
rom CayvinTavs, poeti ipovis Tavis<br />
ganZs...~ da marTlac umSvenieresi iyo<br />
haines poeziis margalitebi, maTi livlivi<br />
Tvals gvWris, isini namdvilia,<br />
magram maT Semdeg gamoCnda mravali<br />
iaffasiani rioSic. lirikuli poeziis<br />
Rrma periodma, romelic daemTxva<br />
aracnobieris ramdenime crumorwmunoebriv<br />
gaRmerTebas, dagvitova ara<br />
erTi ukvdavi qmnileba, aseTebia magaliTad<br />
franguli simbolizmis nawarmoebebi,<br />
skolisa, romelmac Tavisebur<br />
srulyofilebas miaRwia simbolistTa<br />
<strong>poezia</strong>Si; uzarmazari sivrceebi,<br />
rasac ki grZnoba moicavda, viwrovdeboda<br />
da bolos midis SegrZnebaTa<br />
SemozRudul velamde, rasac amasTan<br />
erTad Tan sdevs ideebis dabneleba,<br />
gonebis am Cauqrobeli Tanavarskvlavedisa,<br />
horizonts rom anaTebs.<br />
male ganidevneba ara Tu ideebi,<br />
aramed yvelaferi cnebiTi, male poetebi<br />
daijereben, rom SesZleben TavianTi<br />
cnobierebis nakadis gamoxatvas<br />
ise, rom ar gaatareben logikis<br />
cxavSi; `musika upirveles yovlisa!~ –<br />
moiTxovda verleni, magram nu dagvaviwydeba,<br />
rom misi `musika~ bgeraTa<br />
wminda ariTmetika rodia, XVIII saukunis<br />
klavikordebze aJRerebuli; is<br />
aris raRac ufro meti da amave dros,<br />
raRac naklebic – vagneris uwesrigo<br />
da usasrulo melodia da Smagi kakofonia<br />
– orgue de Barbarie.<br />
frangul simbolizms mohyveba romantikuli<br />
subieqtivizmis aSkara dacema;<br />
omis dros da mas Semdeg sul male,<br />
dRemokle myvirala skolebs Soris, –<br />
dae, uazros, magram srul siaxleebs<br />
rom moiTxovdnen, – mwifdeba XIX<br />
saukunis ideebis nagvianevi, anda drogadasuli<br />
nayofebi; mxedvelobaSi<br />
myavs marsel prusti safrangeTSi da<br />
jeimz joisi inglisSi. verc prustsa<br />
da verc joiss poetebs ver vuwodebdi,<br />
am sityvis pirdapiri mniSvnelobiT,<br />
magram gana yvela sanaqebo poema, mTel<br />
epoqas rom moicavs, leqsTmTxzvelebs<br />
ki SeuqmniaT<br />
`dakarguli drois ZiebaSi~, ase<br />
ewodeba marsel prustis usasrulo<br />
romans, romlis auracxeli furceli<br />
avtoris sikvdilis Semdeg gamoqveynda.<br />
es wigni oqros gasaRebiviT gvixsnis<br />
XIX saukunis franguli burJuaziuli<br />
romanebis farTo wres. am poemaSi<br />
ismis mTeli saukunis melodiis eqo.<br />
poeti TiTqos ikvlevs sakuTar istorias,<br />
heroizmsa da idealebs moklebul<br />
Tavis saniadagdReo arsebobas da<br />
am cxovrebis yovel moZraobaSi aRmoaCens<br />
warmavali SiSisa da imedis<br />
ukidegano rigs. poema Tu romani (egeb<br />
romani aris kidec saxeSecvlili poema),<br />
prustis, romantikuli saukunis am<br />
ukanaskneli mohikanis es wigni ibadeba<br />
mogonebebidan da ara warmosaxvidan,<br />
misi Temaa mexsierebiT Semonaxuli<br />
warsuli, romelsac ar eRirseba<br />
momavali da amdenad sasikvdilod ganwiruli,<br />
magram mogonebebiT gadarCenili.<br />
Tu romans literaturuli crurwmenebis<br />
gareSe ganvixilavT, naTeli<br />
gaxdeba, rom misi mTavari gmiri aris<br />
dro, dro gardasuli saukunis niSniT<br />
daRdasmuli, im dromoWmuli saukunisa,<br />
mRelvarebiT rom ugdebs yurs<br />
Tavisive Tavs. personaJi Tavisi sawyalobeli,<br />
snobis cxovrebis ambavs rom<br />
mogviTxrobs, ukve sakmaod daSorebia<br />
stendalis gmirs – napoleonis epoqis<br />
emansipirebuli burJuaziis cocxal<br />
gansaxierebas, Tumca ki bevri ram uanderZebia<br />
misTvis. cinikossa da<br />
mwvalebel Jiulien sorels, banovan-<br />
Ta kerpsa da hercoginiaTa gulTampyrobels,<br />
misi cxovrebis momxiblaobis<br />
wyalobiT, magram imdenad mainc ar<br />
daSorebia, rom Zireulad gardaqmniliyo,<br />
isic igive Jiulien sorelia,<br />
oRond daberebuli da gacrecili,<br />
sakuTar TavSi rwmenadakarguli, vneba<br />
da nebagamoclili, Tumca fiqrisa<br />
da gansjis unari ki SeuZenia. balzakiseul<br />
axal burJuazias prusti akvirdeba<br />
dacemis Jams, roca igi Tavdamsxmeli<br />
ki aRar aris, aramed Tavdamcvelia,<br />
roca cdilobs Seqmnas Tavisi saku-<br />
Tari tradiciebi da gadaiqces aristokratiad,<br />
mas ukve aRar gaaCnia iluziebi,<br />
oden Rrma sevda Tu SemorCenia.<br />
prusti didebuli fsiqologia,<br />
metismetad faqizi da natifi; igi gaxlavT<br />
xsovnis poeti, romelmac SesZlo<br />
erTi Tvalis gadavlebiT, viTarca<br />
literaturuli gazeTi<br />
agoniis Jams, moecva epoqis mTeli suraTi.<br />
prusti aris avtori iseTi literaturuli<br />
Zeglisa, romelic Tavis<br />
mxriv, saboloo wertili aRmoCnda;<br />
igi amTavrebs mTel saukunes da gvtovebs<br />
im keTilSobili msaxuriviT,<br />
romelsac Tan miaqvs oqros gasaRebi.<br />
`ulise~, irlandieli jeimz joisis<br />
wigni, poetis qmnilebaa, magram Taviseburad<br />
demonuri. me is mimaCnia XIX<br />
saukunis nagvianev nayofad da ase mgonia,<br />
Tu romantizmis epoqis wyalqveSa<br />
dinebebi ar Segiswavlia, erT furcelsac<br />
veras gaugeb. netavi giJma xom ar<br />
dawera magram sigiJe xom gonebis senia,<br />
joisis monologs ki ganzrax, gulgrilad<br />
da ostaturad aqvs gamoclili<br />
goni. mTel wignSi gonebis natamalsac<br />
versad waawydebiT, SeuZlebelia<br />
raimem dagaavadoT, rameTu avtorma<br />
adamianis bunebis mTavari niSani –<br />
goni, Tamamad moisrola sanagve yuT-<br />
Si. daujerebelia, es gonebasustobis<br />
Sedegi yofiliyo, romlis drosac<br />
gaxleCili cnobiereba azrebs mxolod<br />
iSviaT SemTxvevaSi alagebs<br />
gonivrulad; aseTi wigni rom dawero,<br />
marTlac mZlavri goneba unda<br />
gqondes, raTa TanmimdevrobiT da<br />
zedmiwevniT gawmindo aTasobiT furceli<br />
yovelgvari logikuri kavSirebisgan.<br />
Tu prustis wigni xsovnis poemaa,<br />
maSin joisis wignisTvis SegveZlo<br />
aRqmis poema gvewodebina, romelic ar<br />
aris SeboWili logikuri sqemiT, anda<br />
ukeT rom vTqvaT, Tavisufalia Seuwyobeli,<br />
qaoturi SegrZnebebisa da Sinagani<br />
asociaciebis aseve xmaSewyobili<br />
qoros uSualod gamoxatvaSi,<br />
uazrobaa moviTxovoT, rom es wigni<br />
gasagebi iyos; arc erTi misi sityva<br />
arafers gvacnobs. zogjer sityvebi<br />
frazebadac lagdeba da gveCveneba,<br />
TiTqos isini logikuradac arian erTmaneTTan<br />
dakavSirebuli, magram maleve<br />
vxvdebiT, rom SemTxveviT moxvedrilan<br />
gverdi-gverd, anda raRac eSmakeuli<br />
manqanebiT SeerTebulan. am<br />
wignSi ena warmoadgens erT-erT elements,<br />
romelic qmnis gonebriv qaoss,<br />
erT-erT Semadgenel nawils poetisave<br />
momzadebul domxalSi.<br />
prustis romani, rogorc epilogi,<br />
mTeli literaturuli saukunis damagvirgvinebelia,<br />
joisis wigni ki aris<br />
gza arsaiT, XIX saukunis lirikuli solifsizmis<br />
Cixi. pirovnebis ukiduresi<br />
individualizacia da hermetizacia<br />
ar varaudobs raime winaswardadgenil<br />
harmonias, es gaxlavs moazrovne subieqtis<br />
mixrwnilebis dasturi, misi gedis<br />
simRera, romelic – nurc amas davmalavT,<br />
– umal yvavis Cxavils<br />
gvagonebs.<br />
germanelma kurciusma `ulises~ antiqristianuli<br />
uwoda da marTlac,<br />
iseT wigns, romelSic logikis WaWanebac<br />
ar aris, da verc eTikas miagnebT,<br />
am TvalsazrisiT, SeiZleba kidec vuwodoT<br />
satanuri da sul ar unda gagvikvirdes,<br />
rom moraluri faseulobani<br />
da ideebi erTsa da imave sferoSi<br />
arseboben, erTmaneTTan arian dakav-<br />
Sirebuli da erTis gaqrobas garduvalad<br />
mohyveba meoris ngrevac.<br />
Tanamedrove literaturis es erTi<br />
nawarmoebi `ulise~ srul warmodgenas<br />
gviqmnis movlenaze, dRes rom siurrealizmad<br />
iwodeba (es mcdari saxelwodeba<br />
cota ki gvabnevs), mis arsze,<br />
individualobis srul daSlaze gonebrivi<br />
horizontis uzomo SezRudvis<br />
Sedegad. subieqtivizmis es arajansa-<br />
Ri ganviTareba xleCs cnobierebas da<br />
ar SeiZleba pirovnebam Tavisi Tavi ar<br />
amowuros. erTmaneTTan dakavSirebul<br />
saxeTa es uTavbolo qaraSotebi ukve<br />
veRar erTdeba cnobierebis nakadSi,<br />
erTni amoizrdebian arsebis siRrmidan,<br />
meoreni mogvevlinebian garedan,<br />
magram orive cdilobs gacalkevebas<br />
da TavisTavSi Caketvas, isini ar qmnian<br />
fiqrisa da Wvretis raime obieqts,<br />
Tumca ki obieqturis usiamo sicives<br />
inarCuneben.<br />
joisis gakvalul gzaze siaruli,<br />
erTi SexedviT, ufro Znelia, vidre<br />
`dakarguli drois Ziebis~ wakiTxvis<br />
mere romanebis wera da mainc am wign-<br />
Si, misi ukiduresobisa da absurdulobis<br />
miuxedavad, anda SeiZleba sulac<br />
maTi wyalobiTac ki, aris raRac momavlisken<br />
mimarTuli; sxva sityvebiT<br />
rom vTqvaT, roca esTetikuri koSmari<br />
gausaZlisi xdeba, es imas niSnavs,<br />
rom axlosaa gamoRviZeba; igi dadgeba<br />
<strong>Targmani</strong> 15<br />
da poeti dabrundeba jojoxeTis jurRmulebidan,<br />
raTa dantes kvalad `ixilos<br />
varskvlavebi~ da mas, Sinagan samyaroTa<br />
maradiul aRmomCens, kvlavac<br />
gaexsneba bunebis samyaro da gonebis<br />
saswauli.<br />
axla ra xdeba <strong>poezia</strong>Si igi ukve<br />
aRara hgavs karnosa da lamartinis<br />
romantikuli saukunis Seuqcevad msrbol<br />
dros, etyoba, <strong>poezia</strong> ganTavisuflda<br />
droisgan. axla leqsebi gadatvirTulia<br />
koncefciebiT, saxeebi<br />
ukve aRar erTdebian adrindebulad<br />
cnobierebis nakadSi. lirikuli <strong>poezia</strong><br />
arasodes ar gamoirCeoda saxeTa<br />
iseTi simdidriT, rogorc dRes, magram<br />
axla misi saxeebi mxolod ideebs<br />
hmosavs da adamianis gancdils veRar<br />
gadmoscems; aRar aqvs araviTari<br />
grZnoba, aklia gulis siTbo da emociuri<br />
siRrme. es axali baroko, romelic<br />
iseve gaugebaria kritikosebisaTvis,<br />
rogorc Zveli, warmoadgens daxlarTul<br />
da ideebisgan naqsov rTul<br />
naxazs; TavianT winamorbedTa msgavsad,<br />
Tanamedrove kulteranistebi da<br />
konseptistebi saerTo mniSvnelad<br />
irCeven ara grZnobas, aramed ideas.<br />
aba, scadeT TanamedroveTa leqsebs<br />
rom kiTxulobT – vTqvaT, pol valeris<br />
safrangeTSi, anda xorxe giliens<br />
– CvenSi, – scadeT da moZebneT melodia,<br />
cocxali grZnobiT nasazrdoebi<br />
melodia, mas iq ver ipoviT. es sicive<br />
gaSinebT kidec da zizRsac ggvriT.<br />
egeb maT sulac ar gaaCniaT suli me<br />
Tavad arc ki Sevyoymandebodi, amis<br />
mtkiceba rom damewyo; Tu suli gulisxmobs<br />
fsiqikis im cocxal sferos,<br />
Cveni sizmrebis im saTavss, – adamianurs,<br />
metismetad adamianurs, – sadac,<br />
Cven rom gvgonia, SegveZlo am samyaros<br />
gavqceodiT da bolos da bolos Cveni<br />
Tavi gvepova; magram iseTi piri uCans,<br />
rom es sfero, rac uwin poetisTvis<br />
niSnavda Zalian bevrs, Tu ara yvelafers,<br />
ukve akrZaluli xdeba; masSi<br />
TiTqos ki rCeba yvelaferi is, rac Seadgens<br />
suls – gulis moZraoba, swrafva,<br />
grZnobebi, vnebebi, siyvaruli<br />
(mxedvelobaSi maqvs ara saerTod siyvaruli),<br />
yvelaferi, rac qmnis im Sinagan,<br />
erTaderT ganumeorebel samyaros,<br />
adamianis istorias, ganumeorebel<br />
movlenebisagan naqsovs; da yvelafer<br />
amasTan erTad poeti dRes ganicdis<br />
dauZlevel zizRs, unda ganTavisufldes<br />
amisgan, raTa afrindes raRac<br />
sulier simaRlemde; aki suls moklebuli<br />
poeti aucileblad ar unda<br />
iyos moklebuli sulierebas, piriqiT,<br />
es xom misTvis yvelaze aucilebelia!<br />
da bolos, Cven SegviZlia moviSvelioT<br />
gamoTqma `wminda <strong>poezia</strong>~, raki<br />
davrwmundiT, rom saxeebi poetisaTvis<br />
iqca mxolod inteleqtis wminda Tama-<br />
Sis elementad; swored es, bolos da<br />
bolos vlindeba Tanamedrove <strong>poezia</strong>-<br />
Si, ragind sxvadasxvanairi da damabneveli<br />
ar unda iyos misi forma. poeti<br />
cdilobs ganTavisufldes hie et munc<br />
(axla da aq) im fsiqologiuri droisgan<br />
da konkretuli sivrcisagan, romelSic<br />
cxovrobs, igi iswrafvis gadaaqcios<br />
saxeebi ideebis simboloebad,<br />
rameTu swored aseTi saxeebi warmoadgens<br />
faseulobas kombinaciaTa daxvewili<br />
da natifi xelovnebisTvis. es<br />
aris <strong>poezia</strong> pirovnebis gareSe, drois<br />
gareSe, adamianis gareSe – dehumanizirebuli,<br />
Tuki gavixsenebT ortega i<br />
gasetis zust gamoTqmas; es aris ara<br />
imdenad esTetikuri, ramdenadac<br />
logikuri qmedebis Sedegi da mxolod<br />
zerele kritikas SeuZlia ar dainaxos<br />
ideebis gorgali saxeTa am labirin-<br />
TSi. magram saxeebi adrindebulad ar<br />
gadmoscemen grZnobas da imosebian<br />
ideebiT, mesame ar arsebobs, xolo<br />
grZnobebs ar SeuZliaT iarsebon adamianis<br />
gancdis miRma. roca Tanamedrove<br />
<strong>poezia</strong>ze vlaparakobT, uneburad<br />
gvaxsendeba, - aucilebel cvlilebebs<br />
SevitanT, - kantis argumenti<br />
skolaruli metafizikis winaaRmdeg<br />
da poetebs SevaxsenebT mtredis igavs,<br />
romelmac haeris winaaRmdegoba rom<br />
igrZno, ifiqra, ufro advili iqneba<br />
sicarieleSi frenao - aki poeziis<br />
mtredsac mounda droisgan ganTavisuflebuliyo,<br />
raTa afreniliyo maradiulobisken;<br />
magram mas iseve rogorc<br />
kantis mtreds, ara gaegeboda ra saku-<br />
Tari frenis kanonebisa...<br />
1934<br />
Targmna meri titviniZem
16 iumori<br />
* * *<br />
parizSi frang studentebTan Sexvedrisas<br />
mickeviCma ganacxada: polonelebs<br />
ise uyvarT frangebi, rom safrangeTSi<br />
Camoslidan meoTxe dResve<br />
sufTa franguliT saubroben.<br />
erTma enamoswrebulma studentma<br />
SeniSna:<br />
- musie, rogorc Cans, Tqven sami<br />
dRea, rac CamoxvediT.<br />
* * *<br />
andre moruas hkiTxes:<br />
- vin ufro Secvala kacobriobis<br />
istoria - aleqsandre makedonelma Tu<br />
napoleonma<br />
- mas Semdeg, rac civilizacia arsebobs,<br />
kacobriobis istoria yvelaze<br />
metad istorikosebma Secvales.<br />
* * *<br />
JorJ sandi xSirad icvlida qmrebsa<br />
da sayvarlebs. prosper merimes rom<br />
gaeyara, Tvali alfred miuses daadga.<br />
es SeamCnia miusem da dauwera leqsi,<br />
romelic ase iwyeboda: ‘rodis inebebT,<br />
sayvarelo, rom gaxdeT Cemi~<br />
JorJ sandma leqsiTve upasuxa da<br />
leqsi am sityviT daiwyo: ‘amaRam...~.<br />
* * *<br />
lafonteni Zalian gulmaviwyi gaxldaT.<br />
erTxel erT megobar mweral-<br />
Tan gadawyvita stumroba.<br />
- erTi Tvis win gardaicvala, -<br />
uTxra mosamsaxure qalma, - Tqven xom<br />
mis dasaflavebaze sityva warmoTqviT!<br />
- diax, diax, - gaixsena meigavem, -<br />
iseTi kargi mexsiereba maqvs, SemiZlia<br />
Cemi gamosaTxovari sityvis teqsti<br />
zustad CagawerinoT.<br />
* * *<br />
iyo dro, rodesac rusi axalgazrda<br />
poetebi kritikis yuradRebis mipyrobas<br />
cdilobdnen, radgan amgvari<br />
gamowveva ukve saSiSi aRar iyo da<br />
gakritikebas popularoba mohyveboda.<br />
amgvari lirikosebis Sesaxeb ana axmatovam<br />
Tqva:<br />
- RmerTo Cemo, SexedeT, ramxela<br />
rigi dgas golgoTasTan!<br />
* * *<br />
erTxel RamiT balzakis oTaxSi<br />
qurdi Seipara da darwmunda ra, rom<br />
mwerals eZina, magidasTan mivida da<br />
ujra frTxilad gamoaRo. uceb sicilis<br />
xma Semoesma. SeSinebuli qurdi<br />
Semobrunda da hkiTxa:<br />
- ra gacinebT<br />
literaturuli gazeTi<br />
mwerlebi icinian<br />
`is, rac sasaciloa, ar SeiZleba saSiSi iyos~.<br />
volteri<br />
- rogor ar gamecineba, Sen sibneleSi<br />
eZeb imas, rac me dRis sinaTleze<br />
ver mipovnia, - upasuxa mweralma.<br />
* * *<br />
frangma leqsikografma pier<br />
buastma Tavis leqsikonSi ar Seitana<br />
ucenzuro sityvebi. erTma mandilosanma<br />
Seaqo leqsikografi amis gamo.<br />
buastma yuradRebiT mousmina da Seni-<br />
Sna:<br />
- sainteresoa, saidan SeityveT<br />
yovelive es, albaT eZebdiT da ver ipovneT,<br />
ara!<br />
* * *<br />
erTxel fridrix meorem volters<br />
naviT gaseirneba SesTavaza. mwerali<br />
daeTanxma, magram rogorc ki SeniSna,<br />
rom navSi wyali Jonavda, maSinve<br />
navidan gadmoxta.<br />
- ase geSiniaT sikvdilis - gaikvirva<br />
xelmwifem, - me ki srulebiTac<br />
ar meSinia.<br />
- arcaa gasakviri, - upasuxa mweralma,<br />
- amqveynad uamravi xelmwifea,<br />
volteri ki erTaderTia.<br />
* * *<br />
- ufalTan rogori urTierToba<br />
gaqvT - hkiTxes volters.<br />
- vesalmebiT erTmaneTs, oRond ar<br />
vsaubrobT, - upasuxa volterma.<br />
* * *<br />
aristoteles zedmetad enawyliani<br />
axalgazrda estumra da sTxova, oratoruli<br />
xelovneba SemaswavleTo. sakmaod<br />
xangrZlivi monologis Semdeg<br />
axalgazrdam hkiTxa, ramdens gadamaxdevinebTo.<br />
- Tqven orjer meti unda gadamixadoT,<br />
- mkacrad upasuxa filosofosma.<br />
- ratom - gaukvirda stumars.<br />
- imitom, rom me ormagi samuSao<br />
unda gavwio: vidre laparaks gaswavlideT,<br />
gaCumeba unda gaswavloT!<br />
* * *<br />
daRestnis saxalxo poetma rasul<br />
gamzatovma erT Tanamdebobis pirs<br />
sTxova, moskovis qalaqis sabWos<br />
TavmjdomaresTan miSuamdgomle,<br />
iqneb dedaqalaqSi bina momceso.<br />
qalaqis sabWos Tavmjdomarem xelebi<br />
gaSala:<br />
- yvelaze prestiJul raionebSi<br />
SevTavaze - gorkis quCaze, aleqsi<br />
tolstois quCaze, Caikovskis quCaze<br />
da yvelaze uari miTxra.<br />
- ratom ar miTxari simarTle, - usayvedura<br />
Suamavalma poets, - aseT ubnebze<br />
yvela ocnebobs.<br />
- gorkis quCa! tolstois quCa! Caikovskis<br />
quCa! roca movkvdebi, am quCebs<br />
vin gamoucvlis saxelwodebas - Tavi<br />
imarTla rasul gamzatovma.<br />
* * *<br />
dikensi xSirad Tevzaobda temzis<br />
napiras, Tavis saxlTan axlos. erTsa<br />
da imave adgilas Caagdebda xolme<br />
ankess. erTxel mezobelma qalma ur-<br />
Cia:<br />
- aq bevrs verafers daiWerT, cota<br />
zemoT unda gadainacvloT, iq yovel<br />
CaSvebaze TiTo kalmaxs amoiyvanT.<br />
- gana ar vici, - upasuxa mweralma, -<br />
magram ankesis xSiri amowevis gamo<br />
fiqrebi mefanteba.<br />
* * *<br />
1827 wels volteri inglisSi Cavida<br />
da iq Zalian antifranguli ganwyobileba<br />
daxvda. londonis quCebSi<br />
gaiseirna da bewvze gadarCa. icnes,<br />
agznebuli moqalaqeni gars Semoexvivnen<br />
da gaiZaxodnen: ‘sikvdili<br />
frangs! CamoaxrCeT!~.<br />
- ingliseebo, Tqven sasikvdilod<br />
mimetebT imitom, rom frangi var. magram<br />
gana me sakmaod ar davisaje imis<br />
gamo, RmerTma rom ingliselad ar gamaCina!<br />
- SesZaxa volterma.<br />
brbo damSvidda da daiSala.<br />
* * *<br />
dasasveneblad gamgzavrebis win<br />
hauptmanma TerZs kostiumi SeukveTa<br />
da misamarTi dautova. gavida Svebulebis<br />
naxevari da kostiumi ver miiRo.<br />
sami werili gaugzavna da verc<br />
kostiumi miiRo da verc pasuxi. dabrunda<br />
berlinSi da dauyovnebliv miakiTxa<br />
TerZs.<br />
- batono Cemo, - moubodiSa TerZma,<br />
- Tqveni kostiumi didi xania mzada<br />
maqvs, magram me gamoCenil pirovneba-<br />
Ta pirad werilebs vagroveb. cxadia,<br />
Tavis droze am werilebSi mets gadamixdian,<br />
vidre Tqveni kostiumi Rirs.<br />
25 dekemberi 2009 - 21 ianvari 2010<br />
* * *<br />
germaneli mwerali gerhard hauptmani<br />
veneciis antikvarul maRaziaSi<br />
Sevida. Zalian moewona erTi Zveli<br />
vaza da fasi ikiTxa.<br />
- eqvsi aTasi lira Rirs, - upasuxa<br />
gamyidvelma, - magram Tqven mxolod<br />
oTxi aTass gadagaxdevinebT, Tqveno<br />
brwyinvalebav.<br />
nasiamovnebma hauptmanma fuli gadaixada.<br />
- sad mogarTvaT vaza - hkiTxa gamyidvelma.<br />
- sastumro `nacionalSi~.<br />
- Tqveni gvari da saxeli<br />
* * *<br />
inglisel mwerals jerom jeroms<br />
erTma xelmocarulma xumaram sTxova,<br />
xuT funtad Seni xumroba momyideo.<br />
- es garigeba orives dagvazaralebs,<br />
- upasuxa mweralma, - me rom<br />
xuTi funti meqneba, yvela ifiqrebs,<br />
rom movipare, xolo Sengan rom enamoswrebuli<br />
xumroba gaigonon, yvelas<br />
moparuli egoneba.<br />
* * *<br />
erTxel aleqsandre diumas erTi<br />
literatori ewvia da daemuqra, Tu<br />
samas franks ar masesxeb, Cems sam Svils<br />
davxocav da Tavs moviklavo.<br />
- samwuxarod, mxolod orasi<br />
franki maqvs, - upasuxa mweralma.<br />
- araviTar SemTxvevaSi, me mxolod<br />
samasi mWirdeba aucileblad, - daiJina<br />
literatorma.<br />
- maSin gonivrul variants Semog-<br />
Tavazeb: Tavi moikali da bavSvebs xels<br />
nu axleb.<br />
* * *<br />
erTxel diuma-Svils acnobes, rom<br />
erTi misi axlobeli, romelic zedmetad<br />
gasuqda, wonaSi iklebs.<br />
- SiSisgan xdeba, radgan gasuqebis<br />
eSinia, - Tqva mweralma.<br />
* * *<br />
goeTe vaimaris parkSi seirnobda.<br />
viwro gasasvlelTan misi mkacri kritikosi<br />
Semoxvda. rodesac erTmaneTs<br />
muaxlovdnen, kritikosma Tqva:<br />
- me arasodes vuTmob gzas briyvebs.<br />
- me ki piriqiT, - upasuxa goeTem da<br />
ganze gadga.<br />
* * *<br />
goeTem ori mokamaTe SeniSna da warmosTqva:<br />
- or mokamaTes Soris damnaSavea<br />
igi, romelic ufro Wkviania.<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />
da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, Tamar Juruli<br />
tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com