literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
#73<br />
#73<br />
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />
fasi 50 TeTri<br />
maCablis 13.<br />
istoria<br />
grZeldeba<br />
es saxli isev maCablis 13-Si<br />
dgas. is aravis daungrevia, arc<br />
gauyidia da arc mwerlebisTvis<br />
waurTmevia. am Senobis garSemo<br />
aTasgvari Wori trialebda.<br />
drodadro maCablis quCa mitingebis<br />
adgilad gardaiqmneboda.<br />
sityviT gamodiodnen isinic,<br />
visac mweralTa samyarosTan<br />
arasdros aranairi Sexeba ar hqonia<br />
_ aq patriotobas iCemebdnen,<br />
erovnul Rirebulebebze laparakobdnen,<br />
zustad ar icodnen vis,<br />
magram mainc poulobdnen viRacas,<br />
visac ararsebul braldebebs<br />
uyenebdnen, umisamarTod imuqrebodnen,<br />
mavanni ki sruliad apolitikur<br />
situacias politikur<br />
avanscenaze aTamaSebdnen. mokled,<br />
vnebaTaRelva ar cxreboda.<br />
Tumca, yvelafers sabolood<br />
wertili maSin daesva, roca gamovida<br />
saqarTvelos kulturisa<br />
da ZeglTa dacvis ministris br-<br />
Zanebuleba _ `sajaro samarTlis<br />
iuridiuli piris _ mweralTa<br />
saxlis debulebis damtkicebis<br />
Sesaxeb~, sadac weria: `mweralTa<br />
saxlis miznebi da amocanebia: a)<br />
qarTuli literaturis popularizacia<br />
(qarTuli mwerlobis<br />
Sesaxeb sainformacio bazis,<br />
eleqtronuli biblioTekisa da<br />
mravalenovani <strong>literaturuli</strong><br />
portalis Seqmna; b) mxatvruli<br />
Targmanis ganviTareba; g) ucxoe-<br />
Tis samTavrobo da arasamTavrobo<br />
organizaciebTan, uwyebebTan<br />
da kavSirebTan kontaqtebis ganviTareba;<br />
d) saliteraturo procesebis<br />
xelSewyoba (<strong>literaturuli</strong><br />
nawarmoebebis kiTxvebi,<br />
ganxilvebi, disputebi); e) <strong>literaturuli</strong><br />
konkursebis, premiebis<br />
daweseba; v) <strong>literaturuli</strong> gaze-<br />
Tis dafuZneba da gamocema.~<br />
es brZanebuleba erT-erTi mniSvnelovani<br />
dokumenti aRmoCnda<br />
imis dasamtkiceblad, rom maCablis<br />
13-Si mdebare saxli kulturul<br />
kerad da mweralTa TavSeyris,<br />
maTi saqmianobis umniSvnelovanes<br />
centrad gardaiqmneboda.<br />
es saxli isev maCablis 13-Si<br />
dgas da yvela, vinc mas axlo-maxlo<br />
Cauvlis, interesiT uyurebs.<br />
uzarmazari fanjrebidan xara-<br />
Coebi moCans. saremonto samuSaoebi<br />
intensiurad mimdinareobs.<br />
cali TvaliTac rom SegaxedaT,<br />
maSinve SeigrZnobT _ aq isev<br />
is aura trialebs, saukunis winaT<br />
ase Zalian rom xiblavda qarTul<br />
sazogadoebas. dRes es unikaluri,<br />
maRali mansardiT daxuruli<br />
orsarTuliani xelovnuri qviT<br />
mopirkeTebuli nageboba axal sicocxles<br />
iZens; mweralTa saxlis<br />
direqtoroba ki nata lomours<br />
miandes.<br />
VIII-IX
2<br />
proza<br />
ori mTavari quCa hqonda Tbiliss<br />
da TavSeyris adgilebis umravlesoba<br />
swored am or quCaze iyo ganlagebuli.<br />
dramatuli Teatrebis raodenobiT<br />
Tu rusTavelis gamziri pirvelobda<br />
xuTiT samis winaaRmdeg, plexanovis<br />
prospeqtze Svidi kinoTeatri iyo<br />
Sesaxvevebsa da CasaxvevebSi mdebare<br />
ori kinoTeatris CaTvliT.<br />
rac Seexeboda e.w. `sazkvebis<br />
obieqtebs~, anu iaffasian sasadiloebsa<br />
da saxinkleebs, maT naklebobas<br />
arcerTi da arc meore gamziri ar<br />
uCioda. ufro cnobili saxinkleebi<br />
rusTavels ekuTvnoda _ sastumro<br />
`iveriisa~, komkavSirel ZnelaZis qu-<br />
Cis dasawyisSi da sastumro `Tbilisisa~,<br />
mebombe jorjiaSvilis quCaze,<br />
sardafSi. gasuli saukunis samocdaa-<br />
Tian wlebamde saxinkleSi qalis yofna<br />
iseTive warmoudgeneli iyo,<br />
rogorc iqaurobis mTavar atribut<br />
_ qvis zedapirian maRal magidaze<br />
feradi cukatebiT morTuli tortis<br />
danaxva. Tumca, `slaqsebis~ _ bologanieri<br />
Sarvlebis Taobam tabu daar-<br />
Rvia da xinklis orTqliTa da Tambaqos<br />
kvamliT gabuRul kacebis samflobeloSi<br />
gogoebic SeuSva _ moklekabiani,<br />
Tamami arsebebi, romelTa<br />
gamo xSirad ileweboda ludis mZime<br />
kaTxebi da avxorci mzeris mqone tipebis<br />
ybebi.<br />
saSaqarlamoebi da sakonditroebi<br />
plexanovs ukeTesi hqonda. aba, sad miliciis<br />
meeqvse ganyofilebis, e.w. `Sistois~<br />
gverdiT mdebare Zvirfaseulobis<br />
zardaxSasaviT patara da koxta<br />
kafe unazesi kremiani RvezelebiTa da<br />
qafqafa kakaoTi da sad `nargizi~<br />
`laRiZis wylebis~ gadaRma, sadac<br />
qiSmiSiani keqsebis surnelebas gverdebdamwvari<br />
xorciani blinebis mZafri<br />
suni ereoda da ver gaigebdi, sasadiloSi<br />
iyavi Tu sakonditroSi...<br />
sunze Tu midgeboda saqme, suni<br />
`oblebSi~ idga, Tu idga _ wyalnarevi,<br />
odnav momJavo Camosasxmeli ludis,<br />
zeTSi Semwvari Tevzis da moSuSuli<br />
kombostosi. es gaxldaT rusTavelis<br />
gamzirze, meliq-kazariancis Zvel da<br />
lamaz saxlSi ganTavsebuli Rarib-<br />
RatakTa sasadilo, romelsac `zemelisa~<br />
da verisubnis loTebic etanebodnen<br />
ludisa da misayoleblis siiafis<br />
gamo. `yazbegSic~ iafoba iyo, masac<br />
meliq-kazariancis saxlSi edo bina,<br />
oRond sardafSi. iq yvelaferi erTi<br />
maneTi Rirda _ erTi boTli Rvinoc<br />
_ `hereTi~ an `saero~ _ erTi TefSi<br />
mwvanilic da erTi tafa Semwvari Rvi-<br />
Zlic. `yazbegSi~ umetesad studentebi<br />
Cadiodnen; xuTi biWi oc maneTs Tu<br />
moigdebda xelSi, TxuTmet maneTs RvinoSi<br />
xarjavda da mxolod xuT maneTs<br />
saWmelSi.<br />
sardafebi plexanovsac ar aklda,<br />
gansakuTrebiT marjaniSvilis moednidan<br />
yofil voroncovis moednamde<br />
monakveTs. im sardafebs `sasauzmeebi~<br />
erqvaT da TiTqmis yvelgan amzadebdnen<br />
sisxami dilis wvnians, nabaxusevis<br />
uebar malamos _ xaSs _ nivriani wveniT,<br />
kargad moxarSuli saqonlis<br />
CliqebiTa da faSviT. savse maTlafa<br />
ormocdaaTi kapiki Rirda, ramdenime<br />
naWeri puri da erTi boTli limonaTi<br />
_ ocdaaTi kapiki. oTxmoc kapikad nabaxusevis<br />
Tavis tkivilsac moiSorebdi<br />
da kargad danayrebuls saRamomde<br />
aRar Segawuxebda SimSili. visac saRamomde,<br />
vTqvaT, naSuadRevs moSivdeboda,<br />
gemrielad danayreba saRvezeleebSi<br />
SeeZlo. plexanovze ori<br />
saRvezele iyo; erTi cnobili imiT,<br />
rom iq kino gadaiRes, saxelad `giorgobisTve~,<br />
xolo meore ki imiT, rom mis<br />
sacxobSi ugemrielesi xorciani Rvezelebi<br />
ibraweboda cota brinjiT da<br />
blomad dakepili xorciT. Rvezeli<br />
orivegan aTi kapiki Rirda. skolidan<br />
wamosul merveklasel biWs xuTi cali<br />
hyofnida imisaTvis, rom Sin dabrunebuls<br />
uari eTqva saZulvel<br />
`souzze~, an `sufze~, xolo Sesvenebaze<br />
gamosul mmaCis biuros, an saxlmmarTvelobis<br />
TanamSromel gogonas _<br />
kote gabaSvili<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
zaal samadaSvili<br />
me mTel Tbilisze<br />
ar vyvebi...<br />
sami cali, raTa samuSao dRis dasrulebamde<br />
yuradRebiT efurcla sqeli<br />
davTrebi da uSecdomod Seevso<br />
oqmebi.<br />
xelfasis aRebis dRes es gogonebi<br />
cotaoden tkbileuls yidulobdnen<br />
xolme piris Casatkbaruneblad da am<br />
sasiamovno saqmes, samsaxuris adgilmdebareobis<br />
gaTvaliswinebiT, an marjaniSvilis,<br />
an Tavisuflebis (im dros<br />
bolSevikTa beladis saxelobis)<br />
moedanze axorcielebdnen; qalaqis or<br />
yvelaze did da kedlebmoCuqurTmebul<br />
sakonditroSi. maTi da aramxolod<br />
maTi sayvareli sasusnavebi gaxldaT<br />
Sokoladis garsiani sufle, sxvadasxva<br />
ferisa da formis Saqarmoyrili<br />
marmeladi, Txilis gulebiani,<br />
rezinasaviT welvadi nuga da<br />
liTonis Txel, mrgval yuTebSi moCxarune<br />
sawuwni kanfetebi _ e.w. `mompasi~.<br />
es saxeli frangul `monpansiedan~<br />
momdinareobda.<br />
`konfitiuric~ franguli sityva<br />
iyo da Cveneburad jems, anu xilfafas<br />
niSnavda. SuSis ubralo qilebis nacvlad<br />
Tunuqisa da xis grZel yuTebSi<br />
moTavsebuli, egzotikuri xileulisgan<br />
damzadebuli jemebi e.w. `cekav-<br />
Siris~ maRaziebSi iyideboda. rusTavelis<br />
`cekavSirs~, sadac mangos konfitiurTan<br />
erTad webovani finikis<br />
briketebic ewyo daxlze, yvela ma-<br />
Raziisgan gansxvavebuli vitrina<br />
hqonda. mis sqel da kriala SuSaze uwyvetad<br />
Camoedineboda wyali da garedan<br />
rom Sexedavda<br />
vinme, egoneboda vitrinaSi<br />
gamodebul<br />
xils da bostneuls sagangebod<br />
asvelebeno.<br />
vitrinebis Tvalierebaze<br />
Tu midgeboda<br />
saqme, tansacmlisa<br />
da naWrebis maRaziebze<br />
metad, mravlad<br />
rom gvxvdeboda<br />
rogorc erT, ise meore<br />
quCaze, modebis<br />
atelieebsa da mesaaTebis<br />
saxelosnoeb-<br />
Tan jobda nabijis<br />
Seneleba. maRaziebTan<br />
SedarebiT, modebis<br />
atelieebis vitrineb-<br />
Si ufro moxdenilad<br />
gamowyobili manekenebi<br />
idgnen; xolo imdeni<br />
saxeobis saaTs, gnebavT<br />
jibisas _ ZewkviT<br />
satarebels, gnebavT<br />
majisas da gnebavT<br />
sadgamians _ komodze,<br />
an sawer magidaze<br />
dasadebs, qalaqis<br />
yvelaze did, samsarTulian<br />
univerma-<br />
RSic ver naxavdiT. saukeTeso mesaaTebi<br />
rusTavelze, operisa da baletis<br />
Teatris mopirdapire mxares isxdnen<br />
_ patara, myudro saxelosnoSi, sadac<br />
`voroncovis~ saRvezeles msgavsad,<br />
reJisor ioselianis kidev erTi filmis<br />
epizodi iyo gadaRebuli. yvelaze<br />
magar puloverebsa da sviterebs<br />
varcixis quCisa da plexanovis gadakveTaze<br />
mdebare atelieSi qsovdnen.<br />
iseT puloverebs, alen delons rom<br />
ecva lukino viskontis `roko da misi<br />
ZmebSi~ da iseT sviterebs, sqelebs da<br />
maRalyelianebs, hemingueis rom amSvenebda<br />
ki-uestSi gadaRebul fotoze.<br />
raki damSveneba vaxseneT, isic unda<br />
vTqvaT, rom gamzirebze seirnobisas<br />
ver naxavdiT vercerT kinoTeatrs,<br />
romlis fasadsac xeliT daxatuli<br />
afiSa ar amSvenebda. naxatebis umravlesoba<br />
gawafuli ostatebis mier iyo<br />
Sesrulebuli. veeberTela, oTxkuTxa<br />
CarCoze gadaWimuli tiloebis personaJebi<br />
TiTqmis yovelTvis hgavdnen<br />
ekranze moqmed gmirebs. msgavsebis<br />
mxriv saukeTeso afiSebi gaxldaT:<br />
d’artaniani da miledi _ Jerar bare<br />
da milen demonJo _ `amiranis~, amadeo<br />
modiliani da Jana ebiuterni _ Jerar<br />
filipi da anuk eme _ `komkavSirelis~<br />
mTavari Sesasvlelis Tavze.<br />
kinoTeatrebs mxolod filmebis<br />
sanaxavad ar etaneboda xalxi. zogan<br />
mcire orkestrebs iwvevdnen da seansis<br />
dawyebis win, `mziuri velis serenadis~<br />
melodiebs asrulebinebdnen;<br />
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
zogan vaflis Wiqiani nayinis safarqveS<br />
malulad hyiddnen kontrabandulad<br />
Semotanil `qemelsa~ da `filip<br />
moriss~; zogis foieSi klaiserebiT<br />
datvirTuli filatelistebi ikribebodnen<br />
kviraobiT da sul raRac sam<br />
maneTad togos da burundis safosto<br />
markebis yidva SeeZlo afrikis fauniT<br />
dainteresebul adamians; zogs bufeti<br />
hqonda araCveulebrivi, sadac Sveicaruli<br />
yvelis, deficituri `Sprotis~<br />
da magrad moxarSuli uqono Zexvis<br />
buterbrodebs SemogTavazebdnen;<br />
konoTeatr `oqtombers~ ki, farToformatian,<br />
kedlidan kedlamde gada-<br />
Wimul ekranTan erTad, Tavisi, piradi<br />
legenda gaaCnda _ Tu rogor moaxerxa<br />
ubileTo mayurebelma darbazSi<br />
CaRweva Senobis gumbaTidan stenli<br />
kubrikis `spartakis~ sanaxavad da<br />
rogor moulbo guli am Tavganwirulma<br />
saqcielma administraciis mier<br />
gamoZaxebul mrisxane milicielebs.<br />
jazis axalgazrda moyvarulis<br />
saqcielma ki, araTu guli moulbo,<br />
piriqiT, ise gaabraza sazogadoebrivi<br />
wesrigis damcvelebi, rom viwro totebian<br />
Sarvalsa da wiTel-yviTel, mkerdamde<br />
CaReRil perangSi gamowyobil<br />
ymawvils, jarima ar akmares da TxuTmeti<br />
dRiT Caayudes sakanSi wvrilmani<br />
xulignobisaTvis. swored wvrilman<br />
xulignobad Sefasda misi aWra filarmoniis<br />
scenaze da musikis ritms ayolili<br />
cekva. scenaze ki, arc meti, arc<br />
naklebi _ legendaruli beni gudmeni<br />
idga da Tavisi jadosnuri klarnetiT<br />
aseve legendarul kompozicias, saxelad<br />
_ `SING, SING, SING~-s asrulebda.<br />
es ambavi filarmoniis legenda<br />
gaxldaT, TiTqmis mTlianad xisgan<br />
agebuli lamazaivnebiani Senobisa,<br />
romelic plexanovze mdebare kinoTeatr<br />
`amiranis~ ukan, WadrebiT da<br />
cacxvebiT daCrdilul baRSi idga...<br />
* * *<br />
erTi ZvelisZveli, onavruli sim-<br />
Rerisa ar iyos, romlis teqsti kornei<br />
Cukovskis an isaak babelis dawerils<br />
hgavs _ me mTel Tbilisze ar vyvebi,<br />
radgan mTeli Tbilisi didze didia.<br />
masze saubars gacilebiT seriozuli<br />
mTxrobeli sWirdeba, vidre me var;<br />
Tundac iseTi, vinc metnaklebad damajereblad<br />
axsnis _ rogor moxvda<br />
`rkinis fardis~ aqeTa mxares musikis<br />
`burJuaziuli~ Janris TvalsaCino<br />
warmomadgeneli, visi mosmenac,<br />
`ideologiur xarvezad~, anu did<br />
codvad miiCneoda; anda ratom iTvleboda<br />
delikatesad da ratom ar iSoveboda<br />
`Sproti~ _ jer Sebolili da<br />
mere zeTSi dakonservebuli zRvis<br />
Rorjo; anda kidev, ratom erqva Serozias<br />
quCisa da plexanovis kveTaze mdebare<br />
dramatul Teatrs `sankulturis~,<br />
anu `sanitaruli kulturis~...
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
debiuti<br />
solene dramond draqsi:<br />
Soba dgeboda. riCardma da henrim<br />
ver gadamibires, rom maTTan erTad<br />
londonSi Sevxvedrodi dResaswauls.<br />
bebia ityoda xolme, Cveni adgili Wir-<br />
Sic da lxinSic Cvens xalxTan ariso<br />
da mec, tradiciisamebr, midlends<br />
mivaSure.<br />
im wels ar mouTovia. Sin yvelaferi<br />
wesrigSi damxvda. mindori movlili<br />
iyo da buCqebi gakreWili. saxlSic<br />
sisufTavisa da axlad gasanTluli<br />
avejis suni trialebda. saqme mainc<br />
bevri iyo. naZvis xis morTvas rom movr-<br />
Ci, ileqsis totebi movWeri da zam-<br />
Tris baRSi gvirgvinebis gakeTebas Sevudeqi.<br />
iqve mdgari stereodanadgaridan<br />
nuria henri parselis ariebs mimReroda.<br />
saqmiT da fiqriT garTuli<br />
xandaxan mec Sevuwyobdi xolme xmas SedarebiT<br />
martiv pasaJebs.<br />
bolos rom SevxvdiT, eli SeboWili<br />
meCvena. rogorc ki ramis Tqmas davapirebdi,<br />
daZabuli momaCerdeboda<br />
xolme, TiTqos winaswar undoda amoekiTxa<br />
Cemi sityvebi. gulma migrZno,<br />
mizezi moaxloebul qristeSobis<br />
dResaswaulSi unda yofiliyo. Cemi<br />
varaudi male gamarTlda. didi yoymanis<br />
Semdeg, rogorc iqna, gabeda da<br />
Tqva, Sobas saxlSi unda Sevxvde, radgan<br />
miram mTeli Cemi ojaxi moiwviao.<br />
naTqvams ar gavukvirvebivar. SeZleba<br />
iTqvas, velodi kidec. pasuxis molodinSi<br />
iseTi TvalebiT momaCerda, Semebrala.<br />
mec uamravi saqme da valdebuleba<br />
movimizeze da davamSvide, Cveni<br />
erTad yofna amjerad albaT mainc<br />
ver moxerxdeba-meTqi. Sevatyve, gulze<br />
moeSva, Tumca waxdenil gunebas veRaraferma<br />
uSvela.<br />
ileqsis wiTeli marcvlebi marjnis<br />
mZivebiviT Ruodnen gvirgvinebze.<br />
karadidan sanTlebi gamoviRe da Can-<br />
TaSi Caviwyve. riCardisa da henrisTvis<br />
maRaziebSi saCuqrebs rom veZebdi,<br />
elisTvis erTi abreSumis kaSne viyide,<br />
mouxdeba-meTqi, miuxedavad imisa, rom<br />
vicodi, Sobas erTad ver gavatarebdiT.<br />
axla yelze is kaSne Semovixvie da<br />
sagvareulo samarxis mosanaxuleblad<br />
gvirgvinebiT xelSi, sasaflaosken mimaval<br />
gzas davadeqi. xavsmodebuli<br />
qvis kelturi jvrebi zed dacvenili,<br />
SemWknari muxis foTlebisgan gavasufTave<br />
da gvirgvinebiT davamSvene.<br />
mere sanTlebi avanTe, iqve mdgar muxis<br />
xes miveyrdeni da dedas da mamas<br />
uxmod gamovelaparake. locvac Cumad,<br />
gulSi wavikiTxe, loyaze dagorebuli<br />
cremli SevimSrale da gza ganvagrZe.<br />
ar mindoda, wirvaze damgvianeboda.<br />
moSorebiT moxuci misis evansi SevniSne,<br />
etlSi mjdari meuRlis saflavze<br />
mocimcime sanTels dascqeroda.<br />
Tan momvleli axlda.<br />
mivesalme.<br />
_ gagimarjos, Svilo, _ mipasuxa<br />
da gaiRima. Senianebi moinaxule, ara?<br />
Tavi davuqnie.<br />
_ asea, genacvale, siyvarulis<br />
winaSe dro uZluria. imqveynad wasuli<br />
zogierTi axlobeli adamiani iseT<br />
mogonebebs gvitovebs, rom aq darCenilebi<br />
mTeli sicocxle vufrTxildebiT,<br />
_ amoioxra da isev saflavs<br />
gauStera Tvali.<br />
xval xom moxvalT-meTqi, Sevaxsene,<br />
rom saSobao sadilze myavda miwveuli.<br />
_ uTuod, Svilo, Tu ufalma ineba.<br />
xom ici, Cems asakSi yoveli dilis<br />
gaTeneba sanatrelia.<br />
eklesiaSi diakvnis meti jer aravin<br />
iyo. instruments misjdomoda da `Coventry<br />
Carol~-s ukravda, romelic meTe-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
proza<br />
avtoris saxeli da gvari nu dagabnevT _ qarTvelia. saqarTveloSi daibada<br />
da gaizarda. oRond ise moxda, rom damoukidebeli cxovreba ucxoeTSi<br />
daiwyo. amJamad germaniaSi cxovrobs. hyavs meuRle da vaJi _ Svidi wlis<br />
benediqte. literaturasTan bavSvobis asakidan araferi akavSirebda usazRvro<br />
siyvarulis garda. dRemde kiTxulobs TiTqmis yvela enaze da im bednier<br />
adamianTa ricxvs miekuTvneba, romelTac SeuZliaT dedanSi Tanabari<br />
warmatebiT waikiTxon Seqspiri, goeTe, bunini, Simborska da liosa. profesiulma<br />
saqmianobam (saerTaSoriso samarTlis specialistia) da axlis Secnobis<br />
survilma evropis mravali qveyana moatara. fiqrobs, rom swored iq<br />
nanaxma da gancdilma aaRebina kalami xelSi. romans, romlis fragmetsac<br />
`<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong>~ gTavazobT, sul male ixilavs qarTveli mkiTxveli.<br />
es misi debiutia. katia miiCnevs, rom qarTvelebi yvelaze gemovnebiani<br />
mkiTxvelebi arian.<br />
katia voltersi<br />
ieriqonis vardi<br />
(fragmenti romanidan)<br />
qvsmete saukunidan moyolebuli, yoveli<br />
saSobao wirvisas imRereboda Cven-<br />
Tan. bebia sami wlis win gardaicvala.<br />
mas Semdeg sul martodmarto vijeqi<br />
ileqsis rtoebiT morTul Cvens sagvareulo<br />
merxTan. riCards bavSvobidan<br />
vestminsteris saabatos brwyinvaleba<br />
erCivna soflis eklesias. netav<br />
odesme kidev Tu Seivseboda dramondebisTvis<br />
gankuTvnili adgili? sevdiani<br />
fiqrebi momeZala. erT dRes mec<br />
rom mimetovebina aqauroba, Cems saxlsa<br />
da mamulSi vinme axlad gamdidrebul<br />
rus mewarmes daedo bina, xavssa<br />
da suros daefara Cemi winaprebis<br />
samarxi da Cveni gvaris arsebobis dasturad<br />
mxolod saeklesio registriRa<br />
darCeniliyo... amis warmodgenazec<br />
ki gamaJriala. amasobaSi mrevlmac<br />
moiyara Tavi. mewamulydiani sagaloblebis<br />
wigni gadavSale da mondomebiT<br />
avayole xma momReral gunds,<br />
romelic emanuels mobrZanebas evedreboda.<br />
wesi iyo, wirvis dasrulebis Semdeg<br />
pirvels unda dametovebina eklesia.<br />
pataraobisas ukan vrCebodi da darcxvenili<br />
dedis kalTas vefarebodi, Tanasoflelebis<br />
yuradReba Tavidan rom<br />
amecilebina. axla ki aCqarebuli<br />
nabijebiT mivdiodi gasasvlelisken<br />
da damdeg Sobas vulocavdi eklesia-<br />
Si TavmoyrilT. moxucebi isev Zveleburi<br />
mowiwebiT mikravdnen Tavs, bavSvebi<br />
interesiT maTvalierebdnen. gansakuTrebiT<br />
erTi wiTelpaltoiani<br />
gogona damamaxsovrda. WaRaraTmian<br />
mandilosans axlda, cnobismoyvare<br />
muqi TvalebiT Semomcqeroda da miRimoda.<br />
Sin misulma buxarSi cecxli gavaCaRe<br />
da Semcivnuli axlos mivujeqi<br />
gasaTbobad. daRlilobisa da siTbosgan<br />
moSvebuls male CameZina. zaris<br />
xmam gamomaRviZa. jer eklesiis zari<br />
megona. gvian mivxvdi, karze rekavdnen.<br />
wamovdeqi da gasaRebad gaveSure.<br />
Cem win is wiTelpaltoiani gogona<br />
idga.<br />
_ damdeg Sobas gilocavT, mis dramond-draqs!<br />
– amoiJRurtula da mewamuli<br />
satinis bafTiT Sekruli patara<br />
kolofi momawoda, _ me lili-eni<br />
var, lili-en gregori. am sofelSi vcxovrob,<br />
– gamiRima, – eklesiaSi ver<br />
movaxerxe amis gadmocema da Sin mogitaneT.<br />
kolofi gaocebulma gamovarTvi.<br />
_ axla ki unda gaviqce, mis dra-<br />
mond-draqs. alayafis karTan deda melodeba!<br />
_ gmadlob, lili-en! bednier Sobas<br />
gisurveb!<br />
gogonam Tavi damikra da gaiqca.<br />
saCuqari, wesiT, Soba diliT unda<br />
gamexsna, magram cnobiswadilma mZlia<br />
da Sin Sebrunebulma Sekrulas frTxilad<br />
movxseni bafTa. Sig vercxlisfrad<br />
elavda plastmasis gamWvirvale<br />
firfitebSi moqceuli kompaqturi<br />
diski. gaocebulma diski frTxilad<br />
davde adapterze da molodinSi suli<br />
gavnabe.<br />
`Cariad~! – elis xma iyo! _ savar-<br />
ZelSi mokalaTdi da kargad damigde<br />
yuri... _ gulma gamalebiT damiwyo<br />
cema. _ maS ase, viwyeb, _ wignis gadafurcvlis<br />
xma gaisma, _ `Marley’s Ghost~<br />
_ mere amoisunTqa da ganagrZo: `Marley<br />
was dead: to begin with. There is no doubt<br />
whatever about that. The register of his burial<br />
was signed by a clergiman, the clerk, the undertaker,<br />
and the chief mourner.~ Carlz dikensis<br />
`saSobao moTxroba” vicani da<br />
gameRima. ocdaxuTi weli iyo, aRaravis<br />
waekiTxa CemTvis qristeSobis<br />
wina Rames, anu mas Semdeg, rac mama<br />
aRar iyo. nuria gamaxsenda – vicodi,<br />
rom movuyvebodi, am lamaz damTxvevas<br />
maSinve saswaulad Seracxavda. niuiorkSi<br />
meguleboda. gabrielTan er-<br />
Tad xvdeboda Sobas. gadavwyvite, xval<br />
mivulocav-meTqi, is saRamo ki elisTan<br />
mindoda gametarebina. misTvis<br />
nayidi abreSumis kaSne isev yelze Semovixvie.<br />
buxars vaSlis xis ramdenime<br />
naWeri surnelovani SeSa SevukeTe, divanis<br />
kuTxeSi miviyuJe da smenad viqeci.<br />
eli belami:<br />
veRar gavuZeli sayovelTao Jriamulsa<br />
da mxiarulebas, uCumrad gavixure<br />
samzareulodan pirdapir ukana<br />
ezoSi gamavali kari da kedels miveyrdeni.<br />
Semcivda. pijakis sayelo wamoviwie<br />
da Tvalebi davxuWe.<br />
_ Sobas gilocav! _ Cem win stivi<br />
idga da glintveiniT savse finjnebi<br />
eWira xelSi. erTi usityvod gamomiwoda.<br />
CamovarTvi da movsvi. gverdiT<br />
damidga. karga xans mdumared gavcqerodiT<br />
Cven win mdgar Wadars, oriode<br />
gamxmari foToliRa rom Semor-<br />
Cenoda kenweroze, _ genatreba?<br />
daufiqreblad davuqnie Tavi da<br />
Semcbarma mereRa vkiTxe, vis gulisxmob-meTqi?<br />
3<br />
stivma erTdroulad sayveduriTa<br />
da TanagrZnobiT savse TvalebiT gadmomxeda.<br />
mivxvdi, icoda.<br />
_ ho, Znelia, _ ufro CemTvis Cavilaparake<br />
da TiTqos cota momeSva<br />
gulze.<br />
_ Zneli rom ar iyos, aq ar vidgebodiT.<br />
ras apireb?<br />
mxrebi aviCeCe da Subli movisrise.<br />
_ didxans veRar damalav, eli! Cemgan<br />
veravin Seityobs, magram...<br />
_ am xalxs ra vuTxra, _ saxlisken<br />
mivabrune Tavi, _ an danarCenebs...<br />
_ Sens wil samares veravin amoavsebs.<br />
ara mgonia, Sen xalxis geSinodes,<br />
Sen sxva rame ufro gaSinebs...<br />
_ arafrisac ar meSinia, _ mivaxale.<br />
_ warmosaxviTi samyaros Seqmna<br />
Cemi xelobaa, eli! roli, romelsac Sen<br />
TamaSob, Cemi gamogonilia,ar dagaviwydes!<br />
gavCumdi.<br />
_ kargad arc vicnob, _ daviwye<br />
yoymaniT, es siyvaruli iluzia rom<br />
aRmoCndes?<br />
_ giTxari, geSinia-meTqi. cudi investiciis<br />
geSinia, Zamiko! _ ironiulad<br />
Caicina stivma.<br />
cerad gavxede. TviTon Segnebulad<br />
aRar Semomxeda.<br />
_ me araferi SemSlia, eli, _ finjani<br />
gamocala, TiTqos yelSi mobjenili<br />
tkivilis Cabrunebas cdilobda<br />
da xelis zurgiT SeimSrala piri, _<br />
da, miuxedavad amisa, mainc davkarge!<br />
gansxvaveba ici raSia, me qristini<br />
ufalma wamarTva. vicodi, veRarafers<br />
Sevcvlidi da beds Sevurigdi. Sen ki,<br />
merwmune, Tu axla Secdoma dauSvi,<br />
momavalSi sakuTari TavisTvis patieba<br />
gagiWirdeba!<br />
carieli finjani gamomarTva da<br />
saxlSi swrafad Sebrunda. Tvalebze<br />
momdgari cremlebisa Sercxva albaT.<br />
_ eli, sad xar? – karebi gamoaRo<br />
miram, _ pudingi civdeba!<br />
solene dramond draqsi:<br />
marti miiwura, scenari ki, romelic<br />
me da elim noembris erT saRamos<br />
davwereT, ar Secvlila. manqanas misi<br />
saxlidan ramdenime quCis moSorebiT<br />
vtoveb, Tavdaxrili mivuyvebi aRmarTs.<br />
fiqri iyineba da goneba jiutad<br />
iTvlis dro-JamiT gasipul qvafenilze<br />
gadadgmul TiToeul nabijs.<br />
erTmaneTs ZiriTadad saRamoobiT vxvdebiT,<br />
kargad rom Sebinddeba. saxli<br />
gamoCndeba Tu ara, yuradRebiT<br />
vixedebi aqeT-iqiT, iqaurobas vzverav.<br />
yovelTvis maxsovs, rom mTavar<br />
Sesasvlels unda verido, SeiZleba<br />
vinme cnobismoyvare uTvalTvalebdes,<br />
da ukana karze vakakuneb. guli<br />
gamalebiT micems. kari nacnobi<br />
WrialiT iReba. Sevdivar. alersis garda<br />
dro arafrisTvis gvrCeba _ isic<br />
naCqarevia, foriaqiT savse da, raRacnairad,<br />
sasowarkveTilic ki. mis embrijis<br />
aCrdilic mudmivad oTaxSi daborialobs<br />
da yoveli kuTxidan<br />
gvafrTxobs. iqneb amitomac vcdilob,<br />
zedmetad ar SevCerde da swrafad davtovo<br />
xolme iqauroba. damSvidobebisas<br />
jer isev sveli bageebi kidev erTxel<br />
moZebnian erTmaneTs da smenas rCeba<br />
naCurCulevi _ `dagirekav~.<br />
riCardi da henri karga xania, rac<br />
ukan dabrundnen – usircxvilod bednierebi.<br />
Cemze araferi miTqvams, magram<br />
riCards ras gamoapareb? xvdeba,<br />
rom raRac Seicvala da, Tanac, arc-<br />
Tu ise saxarbielod.<br />
amjerad ori telefoni maqvs, er-<br />
Ti _ mxolod misTvis nacnobi nomriT.<br />
me ar vurekav, imitom, rom xSirad mobilursac<br />
mis embriji pasuxobs. xandaxan<br />
kvira miileva da Cveni Savi da<br />
priala Suamavali jiutad dums. dilaobiT,<br />
imedis TvaliT Sevyureb angariSis<br />
Casabareblad Semosul mdivans.<br />
_ `misis eduards, sxvas xom aravis<br />
daurekavs?~ _ vekiTxebi. is ki sayvedurnarevi<br />
xmiT mpasuxobs: `yvelaferi<br />
mogaxseneT, ledi dramond-draqs!<br />
darwmunebuli var, aravin da araferi<br />
gamomrCenia!”<br />
Tavzesayreli saqme Zalian mexmareba,<br />
rom masze ar vifiqro. riCardi<br />
dasasruli me-5 gverdze
4<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
vaJa xornauli<br />
***<br />
arca mzes arca mTvaresa _<br />
qali qals unda hgavdeso<br />
erT wyaros ewafebodes<br />
erTi biliki swamdeso<br />
simReras gilamazebdes<br />
gulis gulidan nadenso<br />
xandaxan mogimravlebdes<br />
iisTvaleba dardebso<br />
ismodes<br />
aRarc ismodes<br />
Candes da<br />
arca Candeso<br />
movides roca ar eli<br />
moimZRvarebdes naTelso.<br />
arca mzes arca mTvaresa<br />
arca samoTxis darebsa<br />
qali qals unda hgavdeso.<br />
***<br />
sikvdil-sicocxle-siyvarul<br />
samiv erTferad Znelia<br />
samives xmali nakurTxi<br />
ucveTeli da mWrelia<br />
samives gamoxedvaSi<br />
RmerTis siTbo da feria<br />
samive maradiulad<br />
axalia da Zvelia<br />
ver warmoidgen cal-calke<br />
erT sadidebels mRerian.<br />
samives Sevewirebi<br />
samives jvari sweria.<br />
bedniereba<br />
qali Tu SemogeCvia<br />
rogorc futkari mindorsa<br />
maSin SeigrZnob samoTxis<br />
surnelebas da sitkbosa<br />
aqamde vinac iyavi<br />
is aRara xar TiTqosa.<br />
bilikebs sixarulisas<br />
simReras uZRvni TiTosa<br />
ar gagimetebs iRbali<br />
ar Semogaklebs siTbosa<br />
giSermadinebs imedi<br />
cisaken gulis mimyolsa, _<br />
qali Tu SemogeCvia<br />
rogorc futkari mindorsa.<br />
kelaptari da xanjali<br />
magram monebi darCnen monebad<br />
da itanjeba mwvane planeta<br />
Zveleburia Seni cxovreba _<br />
Signidan cecxli qari garedan.<br />
cisken mavali ratom iCqareb<br />
(mSveniereba axal mxareTa)<br />
esaa Seni gza da iRbali _<br />
Signidan dardi elva garedan.<br />
roca siyvaruls tyvias esvrian<br />
da gamkrTaleba gtkiva mzvareTa<br />
Seni mfarveli maSin leqsia _<br />
ginda Signidan ginda garedan.<br />
zecasTan erTad<br />
dariania dro da xedebi<br />
saswauloben gza da sizmrebi<br />
da monatrebis ornamentebiT<br />
geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />
ra saTibebi da ra celebi<br />
(Rrubeli mzisken Semotrialda)<br />
bedniereba sawnaxelebis<br />
da molodini melodiaTa.<br />
kvlav gaaxares baRSi xelebma<br />
xeebi oqros fesvianebi<br />
sikvdil-sicocxlis sakvirvelebas<br />
zecasTan erTad eziarebi.<br />
Tvals uxaria dro da xedebi<br />
samoTxisaa gza da sizmrebi<br />
da monatrebis ornamentebiT<br />
geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />
alionis ialkiali<br />
xan zRvisaa da xan wyarosia<br />
zari romelic gulSi xmianobs<br />
leqss siyvarulis avgarozians<br />
Sen gisaxsovreb gzao mziano.<br />
eSma verasdros iangelozebs<br />
ver imRereben manekenebi<br />
xan bililebis krials mdeloze<br />
xan varskvlavebis xmas veferebi.<br />
rom ar ikiTxo sad ra ariso<br />
da sixarulis Tu gsurs Sriali<br />
unda gaxsovdes samaradisod<br />
siTeTre oqros CuqurTmiani.<br />
ra simaRle da ra tarosia<br />
(sinanuls xedav gulqva mtrebisas)<br />
leqss siyvarulis avgarozians<br />
siTbo ifaravs ukvdavebisa.<br />
***<br />
xma da siCume _ cidan mosuli<br />
aris sicocxle Cveni gulebis<br />
SenTvis lamazi gzebis mosurnes<br />
samoTxis wyalTan midgas surebi.<br />
madloba ufals Sen rom arsebob<br />
nacnob naTelSi ucxo feriTa<br />
zamTris sicive moCans garSemo<br />
da gazafxuli ismis Senidan.<br />
***<br />
magidaze dana da sanTeli<br />
futkari _<br />
maT Soris awrialebuli.<br />
***<br />
kaSne ise moixvia<br />
TiTqos ambobs<br />
cxovreba maxrCobso.<br />
***<br />
aRar iqneba caTambjeni<br />
viski da rokenroli<br />
iqneba qoxi<br />
wyaro da salamuri.<br />
***<br />
mowyenilobidan<br />
siyvarulma gamomiyvana<br />
rogorc mzem dedamiwa Ramidan.<br />
***<br />
naxatze ca ara Cans<br />
magram misi siCume<br />
da feri igrZnoba.<br />
***<br />
verlibristebi _<br />
poeziis wvimaSi<br />
gamovlili prozaikosebi.<br />
***<br />
didi xnis winaT<br />
dakluli xaris<br />
Crdili<br />
daoblebul uremTan.<br />
***<br />
dedis guli hqonia zamTars _<br />
TovliT dagiTbuna<br />
saxli da venaxi...<br />
***<br />
sakidze erTurTis moSorebiT<br />
nabdis qudi gamoxunebuli<br />
da axali mbzinavi cilindri.<br />
***<br />
deda sadacaa<br />
iq yvelaferia<br />
sicivis garda.<br />
***<br />
taSs ise ukravs<br />
TiTqos xelebs Soris<br />
pepela eguleba<br />
da ar unda<br />
rom frTebi atkinos.<br />
***<br />
gazafxuli _<br />
erTaderTi da maradiuli<br />
reklama gazafxulis.<br />
***<br />
Rili _<br />
qmris dabinduli xalaTidan<br />
sevdiani sinaziT axsnili<br />
da kalTaSi im Rilis momlodine<br />
xalaTi Svilisa...<br />
***<br />
xidamde bavSvis da kacis kvali<br />
xidze mxolod kacisa<br />
da mere isev<br />
erTmaneTSi lamazad areuli<br />
nafexurebi didi da patara.<br />
***<br />
eg elva ar iyo _<br />
Rrublebi gazafxulTan<br />
Sexvedras gilocaven.<br />
***<br />
da gtkiva moyvasi romelic<br />
gaxarebuli<br />
mxolod sizmarSia _<br />
larnakis yvaviliviT.<br />
***<br />
patroni Sorsaa<br />
da Semodgomis bilikebiviT<br />
moiwyines gitaris simebma.<br />
***<br />
meuRlis skami cali xeliT<br />
kuTxeSi uxeSad SeaCoCa<br />
adre ori xeliT iRebda<br />
da nazad<br />
uxmaurod dgamda xaliCaze.<br />
***<br />
monatrebis<br />
sityvebi xaroben<br />
da itanjebian<br />
rogorc yvavilebi<br />
Robis RriWoebSi.<br />
***<br />
misi Crdili<br />
Sens CrdilSi Semovida<br />
mzis gasaxareblad.<br />
***<br />
xan bnelSi atares<br />
xan gezi Seucvales<br />
da mainc miuvida zRvas<br />
da Soreuli mwvervalebis<br />
siCume usaxsovra<br />
***<br />
yvavilis gaSlis xmas<br />
ufro gaigoneb<br />
vidre dedis nabijebisas<br />
akvnis siaxloves.<br />
***<br />
ramdeni rame gaviwydeba<br />
ramdeni rame gaxsendeba<br />
waqceuli xe roca yvavilobs.<br />
***<br />
umzeo siTboTi moTenTili<br />
sityvagaumtari gulebi.<br />
***<br />
magram roca Seni xma axlovdeba<br />
gulidan gamosvlas ar aclian<br />
erTmaneTs sityvebi...<br />
***<br />
welSi moxrili beberi xe<br />
carieli budiT _<br />
TiTqos mowyalebas moelis.<br />
***<br />
baRma moiwyina daRonda wyalio<br />
alions vekiTxebi(da mere saRamos)<br />
sadaa an rogor ario...<br />
***<br />
magram RmerTis siTbo<br />
sxvagvarad lamazia<br />
Crdilisa da sinaTlis<br />
sazRvarze...<br />
***<br />
dedobis asaki rom Caivlis<br />
da qali<br />
gakrefil baRs daemsgavseba<br />
maSin gamoCndeba vinaa mebaRe.<br />
***<br />
Zilis win ityoda deda:<br />
`RmerTo uSvele Cem Svilebsa~<br />
maSinac esa Tqva<br />
samareSi roca Caasvenes.<br />
***<br />
gaWirvebuli sxvagvarad akakunebs _<br />
TiTqos saxuravze dacvivda<br />
wveTebi Semodgomis wvimisa.<br />
***<br />
naskvebis nacvlad<br />
yvavilebi asxia<br />
qalis bades...<br />
***<br />
siyvarulis xma gaiSviaTda<br />
aqa-iq zanzalaki<br />
wkrialebs mowonebis.<br />
***<br />
Sefiqrianda moiwyina<br />
daRamda monitori<br />
mausi daemsgavsa samares Citisas.<br />
***<br />
odesRac kaliebi<br />
ara xtunaobdnen<br />
magram roca siyvaruli<br />
maTTanac mivida...<br />
***<br />
saxeze xelebi aifara _<br />
esaa misi galavani<br />
da Seni sircxvili.<br />
***<br />
viT sxivma yvavilebi<br />
TiTma telefonis<br />
cifrebi moiara.<br />
***<br />
ar dagaviwydeba Rrubeli<br />
romelsac Seni baRi mourwyavs<br />
da saxlSi siTbo Semoutania<br />
Crdilis kalaTebiT.
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
mgzavri<br />
aRmarTze<br />
kiTxvis niSans waagavs<br />
mwvervalze _ Zaxilisas.<br />
***<br />
qals<br />
Rilis Sekvrazedac etyoba<br />
uyvarxar Tu ara.<br />
***<br />
esac RmerTma ineba _<br />
TiTistari da kelaptari<br />
rom hgvanan erTmaneTs.<br />
***<br />
sivrceSi gazafxulis<br />
siCume gamoCnda<br />
romelic male daamSvena<br />
kvirtebis musikam.<br />
***<br />
gadaZaxil-gadmoZaxili:<br />
maRla _ varskvlavebis<br />
da dabla _ gulebis.<br />
***<br />
erTnairad Raribni arian _<br />
vinc bednieri<br />
mxolod sizmarSia<br />
da vinc ubeduri<br />
cxadSia mxolod...<br />
***<br />
rogorc dilis naTeli<br />
daburul xeobaSi _<br />
qali kacSi Sevida.<br />
dabruneba<br />
pirvelad sarkmlianma<br />
kedelma icno<br />
da danarCenebsac axara.<br />
***<br />
winaprebi fexze wamoudgnen<br />
da ise moewonaT<br />
vinRa gamouSvebda samzeoze.<br />
***<br />
saqarTvelo<br />
waagavs xaliCas<br />
romlis napirebic<br />
gamoxra CrCilma<br />
da axla gulisaken miiwevs.<br />
***<br />
pirvelad RmerTi igrZnobs<br />
yvavilis mowyvetas<br />
da mere _ dedamiwa...<br />
***<br />
caSi ara _<br />
sadRac<br />
romeliRac gulSia<br />
varskvlavi bedisa.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
proza<br />
katia voltersi<br />
ieriqonis vardi<br />
(fragmenti romanidan)<br />
dasasruli<br />
aRarafers ambobs. zogjer mainc dakvirvebiT SemaTvalierebs<br />
da, TiTqos pasuxs RvTisgan moeliso,<br />
Wers miabjens xolme Tvalebs.<br />
erT mSvenier dResa Tu Rames isev acimcimdeba<br />
displei. uaris Tqma azradac ar momdis da<br />
daTqmulze aTiode wuTiT adre isev Sevuyvebi slipina<br />
qvafeniliT dafarul aRmarTs.<br />
mis embriji TiTqos xvdebao raRacas. adre ar<br />
sCveoda Turme, axla ki yvelgan Tan dasdevs elis –<br />
speqtaklebze, gadaRebebze, premierebsa Tu banketebze.<br />
dros ise ugegmavs, Tavisufali wuTic ar rCeba.<br />
ukve iSviaTad vxvdebiT. midlendis saxlis gayidvac<br />
saCqarod moindoma. mec bevri aRar mifiqria, Tavad<br />
vitoveb-meTqi, pirdapir vuTxari. Sevatyve, gaocda,<br />
magram mizezis kiTxvisgan Tavi Seikava.<br />
kancelariaSi erTad movidnen, Tumca ver vxvdebi,<br />
ratom. Cems kiTxvebs mainc mxolod mis embriji<br />
pasuxobs. eli ki Tan motanil gazeTs CaSterebia da<br />
drodadro arafrismTqmeli TvalebiT miyurebs. es<br />
gulgriloba, Tundac yalbi, gunebas miwamlavs. arc<br />
me vapireb Cveni saidumlos gaTqmas, Tumca guls sul<br />
sxva rame swadia. uTqmeli, magram nagulisxmevi SeTanxmebis<br />
erTguli vrCebi da mis embrijis gamWol mzeras,<br />
misganve naswavli utifrobiT vusworeb Tvals.<br />
eli belami:<br />
_ Cemi wasvlis droa, _ Tqva da makoca. vTxove,<br />
darCeniliyo. mindoda dilamde mainc CemTan myoloda,<br />
momesurvilebina, mis gverdiT gamRviZeboda.<br />
man ki iuara. wamodga, kaba pirdapir SiSvel tanze<br />
gadaicva da iatakze gafantuli TeTreuli wamokrifa.<br />
sawolSi wamovjeqi da erTxans Tvals vadevnebdi.<br />
mainteresebda, rogor icvamda. abreSumis windebi<br />
eniT Sesvelebuli TiTis wverebiT aiWima da Txeli<br />
terfebi fexsacmelebSi Cayo. darCi-meTqi, kidev<br />
vTxove.<br />
_ ar SemiZlia, eli, _ kategoriulad mipasuxa<br />
da xalaTi momawoda. mere Tma Seiswora da sarkisken<br />
gadaxrili, tuCebis SeRebvas Seudga. mivxvdi, xvewnas<br />
azri aRar hqonda.<br />
wamodgomisas liTonis patara, maxvili sagani<br />
momxvda xelSi. oqros Tmis sarWi iyo, yvavilis formis<br />
ornamentiTa da margalitiT Semkuli. es rom<br />
miras epova-meTqi, gavifiqre. maSinve mixvdeboda,<br />
visi sakuTreba SeiZleboda, yofiliyo. Semzara imis<br />
warmodgenam, ra inkviziciis cecxls daanTebda Cveni<br />
sasiyvarulo urTierTobis kvalisTvis rom miegno.<br />
is TiTqmis darwmunebuli iyo, rom `saxifaTo arealidan~<br />
Cemi moSorebis mcdelobas unayofod ar Cauvlia<br />
da axla imasRa elodeboda, zRvis talRasaviT<br />
rodis waSlida dro silaze amokawrul patara<br />
Wirveulobas, romelsac solene dramond draqsi<br />
erqva.<br />
_ cota meti sifrTxile gmarTebs, _ vuTxari<br />
solenes, romelic am dros pomadas CanTaSi inaxavda.<br />
Tmis sarWi xelisgulze davude da nazad movukece<br />
TiTebi. Semcbarma amomxeda.<br />
_ ra moxda? _ vkiTxe.<br />
araferi upasuxia. sarWi TmaSi Caibnia da CanTa<br />
mklavze gadaikida.<br />
kiTxva gavumeore da kvlav upasuxod rom datova,<br />
davamate:<br />
_ me megona, ar gvindoda vinmesTvis guli gvetkina.<br />
ase ar iyo?<br />
_ WeSmaritad, ser! _ Tqva da gasasvlelisken<br />
gaemarTa.<br />
misma kilom SemakrTo.<br />
_ ras moelodi Cemgan, solene? _ mivaZaxe.<br />
gaCerda da Semobrunda.<br />
mivuaxlovdi. Cemken movizide da TvalebSi Cavacqerdi.<br />
TviTonac miyura cota xans da mere frTxilad<br />
daixsna mklavebidan Tavi.<br />
_ yovel SemTxvevaSi, imas ara, rasac Sen mTavazob,<br />
eli! _ mogvianebiT damibruna pasuxi. qolgas<br />
da labadas daswvda da kari gaixura. amjerad wina<br />
kari.<br />
henri luelin ap grifiti:<br />
ase gvian aRaravis movelodiT me da riCardi. amitomac<br />
piJamoze Ramis xalaTi mqonda Semocmuli,<br />
divanze viyavi miwolili da modebis Jurnals vfurclavdi,<br />
romelSic Cemi daproeqtebuli interieris<br />
foto iyo dabeWdili; riCards ufro moxerxebuli<br />
rekamieri aerCia mosasveneblad. fiqrSi CaZiruli<br />
viskis wrupavda da muxlebze dadebul sqeltanian<br />
rveulSi Canawerebs akeTebda.<br />
salonSi Semosuli solene pirvelma me davinaxe.<br />
saerTo salami Tqva da bars miaSura. viskis WiqiT<br />
xelSi ukan mimavals, riCardis xma karTan daewia:<br />
_ rasa iqms Seni Rameuli cxovreba, solene?<br />
_ ara mgonia, Cemi Rameuli cxovreba Seni saqme<br />
iyos, riCard! – gaRizianebuli xmiT mokled mou-<br />
Wra solenem da nabiji Seanela.<br />
_ sanam mTeli londonis salaparako ar gaxdeba,<br />
SenTvis damiTmia, _ miaZaxa riCardma, _ Sens sa-<br />
5<br />
trfos ra enaRvleba, xalxis garToba misi xelobaa,<br />
Seni udardeloba ki namdvilad makvirvebs! solenes<br />
aRaraferi uTqvams. Tavi CaRuna da oTaxidan gasvla<br />
daapira.<br />
_ ar miTqvams, SenTan saubari davamTavre-meTqi,<br />
solene! _ daiquxa am dros riCardma. solene adgilze<br />
gaSeSda. me maSinve fexze wamovvardi, masTan<br />
mivedi da savarZelTan miviyvane. wamieri yoymanis<br />
Semdeg dajda. namtiralevi Canda. gaSlili Tma usiamovnod<br />
aburdvoda, natifi TiTebiT daWmuWnuli<br />
abreSumis kabis sakinZe CaebRuja da moTminebiT<br />
eloda ganaCens. SemeSinda. rame xom ra SegemTxvameTqi,<br />
wavCurCule. arao, Tavi gaiqnia. amasobaSi<br />
riCardmac axlos mdgar savarZelSi gadmoinacvla<br />
da dakvirvebiT aTvalierebda solenes.<br />
_ mainteresebs, samomavlod ra gegmebi gaqvT,<br />
_ hkiTxa bolos.<br />
_ ra gegmebi?<br />
_ cxovrebis bolomde coliani kacis sayvarlobas<br />
apireb?<br />
solene usiamovnod SeiSmuSna.<br />
_ mis embriji elis coli ar aris! _ tonze<br />
Seetyo, Tavis naTqvamis TviTonac rom ar sjeroda.<br />
_ marTalia! coli ar aris. colze gacilebiT<br />
metia, magram, rogorc Cans, erT-erTi Tqvengani<br />
brmaa, meore ki _ wminda wylis egoisti, rac<br />
srulebiT ar aiolebs Seqmnil viTarebas.<br />
solenem kidev erTi ylupi mosva da uTxra, momavalze<br />
jer ar gvisaubriao.<br />
_ raRas elodebiT, miTqma-moTqmas? gazeTebSi<br />
gamoWenebas? skandals? erT rames nu daiviwyeb, Zvirfaso,<br />
es yvelaferi eli belamisTvis reklama iqneba.<br />
imas qalebis RvTaebad Seracxaven, Sen ki...<br />
riCardma damcinavad axed-daxeda solenes:<br />
_ getyoba, sasaubrod dro rom aRar grCebaT!<br />
saxealewili solene fexze wamodga da axla ukve<br />
mtkiced gaemarTa karisken.<br />
_ zedmeti mogivida, _ vuTxari riCards, magram<br />
Cemi naTqvamisTvis yuradReba ar mouqcevia.<br />
_ iafdebi, solene, da amas veranairi mizezi ver<br />
gaamarTlebs! _ daadevna ukve oTaxidan gasuls ganrisxebulma.<br />
nuria pigbert oreiana:<br />
_ morCa, nuri, damTavrda yvelaferi! _ solenes<br />
gabzaruli xma TiTqos saiqiodan ismoda.<br />
_ ra damTavrda? _ CavekiTxe SeSfoTebuli. pasuxad<br />
imRamindeli ambavi momiyva: elisgan wamosuliyo<br />
da riCardTanac gvariani usiamovneba mosvloda.<br />
gulisyuriT vusmendi da CemTvis vfiqrobdi,<br />
aq saqme ase martivad ar unda iyos-meTqi, Torem<br />
solenes sificxe vis gaegona? arc Sevmcdarvar.<br />
rogorc misive monayolidan mivxvdi, es marTla ar<br />
yofila spontanurad miRebuli gadawyvetileba.<br />
ganSorebas karga xania gegmavda Turme, magram<br />
konkretuli nabijis gadadgma ver gaebeda. im saRamos<br />
ki, elis uniaTo gancxadebis Semdeg, zedmeti<br />
miTqma-moTqmis gareSe amdgara da saSinlad imedgacruebuls<br />
wertili dausvia urTierTobisTvis,<br />
romelsac TviTon solenem CemTan saubarSi<br />
`udReuri aliansi” uwoda.<br />
am sityvebis gagonebaze guli momewura. gamaxsenda,<br />
arSemdgari niSnobis meore dilas rom damireka<br />
da aRfrTovanebulma momaxara, nuri, aba gamoicani,<br />
ra moxdao. Tavzari dameca. vifiqre, Wkuidan Secda-meTqi.<br />
man ki jer Tavisi da elis ambavi miTxra,<br />
mere, viTom aq araferio, riCardisa da henrisic zed<br />
miayola. saxtad darCenilma karga xans xma veRar<br />
amoviRe. TviTon ki gauTaveblad kiskisebda. sixaruliT<br />
mecxre caze iyo.<br />
im dRidan jer naxevari welic ar gasuliyo. is ki<br />
ukve tovebda asparezs. ratom aCqardi, aseTi saqmeebis<br />
mosagvareblad yovelTvis droa-meTqi saWiro.<br />
an Cemi Tqma rad undoda, TviTonac mSvenivrad icoda.<br />
gana ar axsovda, rom gabrielis ambisTvis Tavis<br />
mobmas mTeli Svidi Tve dasWirda? Tanac, gabriels<br />
kokainis kaifSi las-vegasSi gamarTuli saxeldaxelo<br />
qorwinebis Sedegad `SeZenil~ meuRlesTan ganqorwineba<br />
undoda da meti araferi. eli belamis ki<br />
solenesa da ocdaaTwlian epopeas Soris unda<br />
gaekeTebina arCevani, aTasgvari SiSi da eWvi daeZlia<br />
da, rac mTavaria, sakuTar TavSi moenaxa is Zala, cxovrebis<br />
Tavidan dasawyebad rom sWirdeboda. namdvilad<br />
ar iyo ioli. amitomac vusayvedure solenes,<br />
meti moTmineba gmarTebda-meTqi. amao iyo Cemi Segoneba<br />
_ gadawyvetilebis Secvlas ar apirebda.
6<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
Canawerebi 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
leqsi _ avansi<br />
meoce saukunis aTiani wlebis qu-<br />
Taisis quCebSi mraval lamazmans Seni-<br />
SnavdiT: galaktionma meri ServaSiZe<br />
amoarCia da amoicno. diax, amoicno,<br />
vinaidan meri ServaSiZe oTxmocdaaTi<br />
wlisa ufro lamazi aRmoCnda da es<br />
saswauli fotosuraTma gadagvirCina.<br />
icis silamazem aseTi gamonaklisebi<br />
da icis poeziam aseTi avansebi!<br />
* * *<br />
_ yvelaze ukeTesi qmnileba aris is,<br />
romelic yvelaze didxans inaxavs<br />
Tavis saidumlos (pol valeri).<br />
`ocneba, naxazi saganTa uariT~, – am<br />
striqonma ukve erTi saukunis ganmavlobaSi<br />
Seinaxa Tavisi saidumlo da<br />
warmatebiT Caabara pol valeris<br />
gamocda, amitom igi galaktionis yvelaze<br />
ukeTes striqonad unda vaRiaroT.<br />
* * *<br />
_ rogori iyo poetebis mefe yvelaze<br />
intimur wamebSi? _ hkiTxa erTxel<br />
eWvmitanil qalbatons murman lebaniZem.<br />
_ zedmetad aCqarebulio. – aRiara<br />
gawbilebulma qalbatonma.<br />
Sopenhaueri, mandelStami,<br />
galaktioni<br />
_ arsebobs erTi Tandayolili<br />
Secdoma, TiTqos Cven imisTvis vcocxlobT,<br />
rom bednierebi viyoT. – es<br />
maqsima arTur Sopenhauerma gviander-<br />
Za.<br />
_ ratom ggonia, rom bednieri unda<br />
iyo?! _ usayvedura erTxel osip mandelStamma<br />
sakuTar meuRles, 1933 wels<br />
ki stalins leqsi-paskvili dauwera da<br />
ana axmatova gaafrTxila:<br />
_ me mzada var sikvdilisaTvis!<br />
_ me yovelTvis mzada var sikvdilisaTvis!<br />
_ Seutia gabrazebulma galaktion<br />
tabiZem Tavis `literaturul<br />
mtrebs~ 1922 wlis oqtomberSi da Tavi<br />
mxolod 1959 wlis 17 martamde Seikava.<br />
`Rvinos daabraleben~<br />
galaktionis ocnebas sazRvari ar<br />
hqonda: `galaktionologia~, Zegli,<br />
muzeumi, qalaqi, quCa, sanapiro, xidi,<br />
gemi da ase Semdeg da ase Semdeg.<br />
magram verasdros warmoidgenda,<br />
rom odesme Camoasxamdnen Sampanurs<br />
anu SuSxuna Rvinos – `galaktioni~.<br />
me daveswari am Rvinis prezentacias<br />
da mas Semdeg bevrjer Sevsvi am RviniT<br />
savse sasmisiT galaktionis sadRegr-<br />
Zelo.<br />
am Rvinis warmodgena galaktionisaTvis<br />
braldebis aRiareba iqneboda:<br />
sadac unda Seviaro,<br />
Rvinos damaZaleben,<br />
mwuxareba ver davmalo,<br />
Rvinos daabraleben!<br />
arada, yvelaze metad es SuSxuna<br />
mouxda.<br />
gasaocaria!<br />
_ gasaocaria ara is, rom igi mokvda,<br />
aramed is, rom igi cocxlobda. –<br />
miswera marina cvetaevam ana axmatovas<br />
1921 wels, bloki rom gardaicvala.<br />
da me marina cvetaevas davesesxebi<br />
da gavagrZeleb: gasaocari gaxldaT<br />
ara is, rom galaktionma 1959 wels<br />
moikla Tavi, aramed is, rom 1959 wlamde<br />
ar moikla Tavi – angelozma jojoxeTSi!<br />
cremlic ar arsebobs,<br />
yvela, yvelaferi<br />
midis udabnoSi.<br />
gasaocaria! gasaocaria!<br />
gasaocaria!<br />
da me kants davesesxebi da kidev gavagrZeleb:<br />
ori ram maocebs am qveyanaze:<br />
varskvlavebiani ca Cems zemoT da<br />
galaktioni – Cems gverdiT!<br />
reabilitacia<br />
1985 wels `ucnobis~ xelnaweri besik<br />
xaranauls wavakiTxe. am wignis gamoqveynebis<br />
Semdeg Sen iqnebi mxolod<br />
`ucnobis~ avtori da Seni leqsebi<br />
aRaravis daainteresebso. – miwinaswarmetyvela<br />
besikma. samwuxarod<br />
Tu sasixarulod, es winaswarmetyveleba<br />
amixda. da axla me vcdilob galaktionis<br />
mier `represirebuli~ Cemi<br />
leqsebis reabilitacias: Sevadgine da<br />
2012 wels (80 wlisTavisaTvis) gamoveci<br />
Cemi erTtomeuli. vinc dainteresdebiT,<br />
gTxovT, erTi Tvis ganmavloba-<br />
Si ar waikiTxoT galaktionis arcer-<br />
Ti striqoni, erTi Tvis Semdeg ki waikiTxeT<br />
Cemi ramdenime leqsi da usaTuod<br />
mogewonebaT.<br />
ÕÎËÎÑÒ. ÄÅBÈÖÀ.<br />
1962 wels grigol robaqiZem gaixsena:<br />
_ colSviliani galaktioni me ver<br />
warmomidgenia.<br />
vaxtang javaxaZe<br />
ma da beriam ara marto olia gaimetes,<br />
aramed galaktionic gawires.<br />
`ticianis biZa~<br />
rusi mwerlebis umravlesoba saqarTvelos<br />
saxalxo poets piradad ar<br />
icnobda. am sapatio wodebas igi erTaderTi<br />
flobda da am `saxalxosa~ da<br />
wverosani fotoebis gamo bevrs galaktioni<br />
gasuli saukunis tradiciuli<br />
lirikosi egona. amitomac xSirad eSlebodaT<br />
tician tabiZeSi, romelic<br />
sakmaod popularuli gaxldaT puSkinis<br />
qveyanaSi. ager, ocdameerTe saukuneSi,<br />
rvajer gamoica cxraasgverdiani<br />
wigni boris pasternakze da wignis avtori<br />
rus da ararus mkiTxvelebs auwyebs,<br />
rom galaktion tabiZe tician<br />
tabiZis biZa iyo! (Ä. Áûêîâ. Áîðèñ<br />
Ïàñòåðíàê. 2007. ñòð.539).<br />
wignis 438-e gverdze vkiTxulobT:<br />
_ am droisaTvis pasternaks ukve<br />
gauWirda, upirveles yovlisa, imis<br />
gamo, rom misgan moiTxovdnen eTargm-<br />
isev galaktioni<br />
1921-1925 wlebSi galaktioni xelovanTa<br />
sasaxleSi anu mweralTa kavSiris<br />
SenobaSi cxovrobda da xelovanTa kav-<br />
Siris mTavari komitetis saxeliT cnobis<br />
aseTi teqsti gaamzada:<br />
_ Ïðåäÿâèòåëü ñåãî ïîýò Ãàëàêòèîí<br />
Âàñèëüåâè÷ Òàáèäçå ïðîæèâàåò âî äâàðöå<br />
èñêóññòâà íà Ñåðãååâñêîé óë. ä ¹13 – õîëîñò.<br />
1922 wels olia okujavam komunisturi<br />
partiis wevris piradi baraTi<br />
Seavso da ojaxuri mdgomareobis<br />
grafaSi Cawera: äåâèöà.<br />
1923 wels saqarTvelos komunisturi<br />
partiis wevrTa aRricxva Catarda<br />
da SekiTxvaze _ imyofeboda Tu ara<br />
samoqalaqo an saeklesio qorwinebaSi,<br />
kvlav gaimeora: äåâèöà.<br />
TiTqos moulodnelia amgvari<br />
ormxrivi da erTdrouli konspiracia.<br />
magram raki ormxrivi da erTdroulia,<br />
SemTxveviTad ar unda CaiTvalos.<br />
gasarkvevi mxolod isaa, olia<br />
gaufrTxilda galaktions Tu piriqiT.<br />
pirveli varaudi ufro sarwmuno Cans.<br />
rogorc irkveva, gamarjvebul komunistebs<br />
Soris bzari Caisaxa. ramdenime<br />
wlis Semdeg, 1928 wlis 28 marts –<br />
opoziciuri saqmianobisaTvis – olia<br />
partiidan garicxes, xolo momavali<br />
1929 wlis 27 dekembers SuaaziaSi gadaasaxles<br />
da ori dRis Semdeg, vidre samaryandSi<br />
Cavidoda, aSxabadidan<br />
galaktions moswera:<br />
_ cota fuli rom gqondes, CemTan<br />
Camoxvidodi.<br />
galaktioni gasamgzavreblad<br />
moemzada da, raki ufulobas uCioda,<br />
rac kargad uwyoda oliam, matareblis<br />
ufaso bileTis mosapoveblad saqar-<br />
Tvelos cekas saxelze werili Seadgina<br />
da realuri ganzraxva damala:<br />
_ qarTvel mweralTa kavSiris prezidiumi<br />
Suamdgomlobs Tqvens winaSe,<br />
raTa kavSiris wevrs, poet galaktion<br />
tabiZes, romelsac ganzraxuli aqvs<br />
daamuSaos axali wigni, mieces rkinisgzis<br />
matarebliT ufasod mgzavrobis<br />
saSualeba.<br />
amgvari konspiracia migvaniSnebs,<br />
rom olias da galaktionis urTier-<br />
Toba TiTqmis aralegaluri gaxda.<br />
represirebul olias ki galaktionis<br />
javri gahyva:<br />
_ gal, meSinia! vaiTu svam! gal, nu<br />
izam amas, amjerad mainc. gal, gemudarebi!<br />
xom ar SimSilob?<br />
mjera da erTxel kidev gavimeoreb:<br />
galaktionis gadarCena mxolod olias<br />
SeeZlo.<br />
stalinsa da berias rom ar daexvritaT<br />
1941 wels, 1957 wels reabilitirebuli<br />
olia Camouswrebda galaktions<br />
da gadaarCenda kidec. ase rom, stalin-<br />
na ara misi rCeuli tabiZe da iaSvili<br />
(romlebic mSobliur saqarTveloSi<br />
gancalkevebiT idgnen, rogorc yofili<br />
simbolistebi, da yvelas Surda<br />
maTi, radgan maT ukeT icnobdnen<br />
ruseTSi, WeSmariti literatura ki iq<br />
iqmneboda). pasternaks unda eTargmna<br />
sxvebi, upiratesad medReureebi, saSualo<br />
donis ideuri leqsebi da saer-<br />
Tod arCevani mas ar ekuTvnoda.<br />
es mware da yalbi simarTle 1933<br />
wlis noembris epizods exeba: 17 noembers<br />
gorkis iniciativiT TbilisSi Camovida<br />
rusi mwerlebis xuTkaciani<br />
brigada, romlis SemadgenlobaSic<br />
iricxeboda pasternaki, romlisTvisac,<br />
rogorc misi biografi gvauwyebs,<br />
`saqarTvelo samoTxis oaziss~<br />
warmoadgenda.<br />
rusebi saqarTveloSi oci dRiT<br />
Camovidnen, magram boris pasternaks<br />
amjerad moswyinda gadaWarbebuli qeifebi<br />
da ukve aTi dRis Semdeg gadawyvita<br />
gaparuliyo. ar gauSves, avansebi<br />
da gamosvlebi SesTavazes da gaqceva<br />
sami dRiT gadaidoo. ar viciT, biografi<br />
romel avansebs gulisxmobs,<br />
viciT, rom im dReebSi, boris pasternaks,<br />
rogorc TviTon ganacxada Tbilisis<br />
rusul presaSi, ori xelSekruleba<br />
gauformes – vaJa fSavelas<br />
`gvelismWamelisa~ da galaktion tabi-<br />
Zis rCeuli leqsebis erTtomeulis<br />
TargmanebisaTvis, avansi misces da misgan<br />
ara marto `moiTxovdnen~, aramed<br />
valdebuli iyo, eTargmna ara `saSualo<br />
donis medReureebi~, aramed vaJa da<br />
galaktioni.<br />
rogorc vxedavT, arCevani savsebiT<br />
samarTliani da mosalodnelia da<br />
sarecenzio wignis avtors ara marto<br />
galaktionisa da ticianis naTesauri<br />
urTierToba eSleba. faqtebi da<br />
statistika gvauwyebs: pasternakma<br />
Targmna vaJas erTi poema da ar uTargmnia<br />
galaktionis arcerTi striqoni,<br />
samagierod, xeli aravis SeuSlia,<br />
mainc Tavisi rCeulebi amjobina da `beladis<br />
mSobliuri enidan~ gadaarusula:<br />
tician tabiZis _ 17, paolo iaSvilis<br />
_ 11, giorgi leoniZis _ 16 da simon<br />
Ciqovanis _ 13 leqsi (saTvalavSi<br />
ar unda miviRoT mTeli baraTaSvili,<br />
romlis Targmnazec, sxvaTaSoris,<br />
Tavdapirvelad Tavi Seikava da, Semdeg<br />
rogorc piradad aRiara, `finansuri<br />
da stilisturi mosazrebiT~ gadawyvita.<br />
gadawyvita da ormoc dReSi gaasrula.<br />
ise, vTqvaT da, miecaT arCevanis<br />
ufleba, roca qarTuli ar icoda, ra<br />
miukerZoebel arCevans gaakeTebda?!<br />
roca ena ar ici, upiratesoba pirad<br />
simpaTiebs eniWeba da mieniWa kidec.<br />
sxvaTaSoris, pasternakis biografi<br />
tician tabiZes TiTqmis yovelTvis<br />
gvariT moixseniebs, vinaidan galaktionis<br />
arseboba ar axsovs da xSirad<br />
aviwydeba.<br />
rac Seexeba `medReureebsa~ da `ideurebs~,<br />
SegiZliaT amave wignis 559-e<br />
gverdze waikiTxoT:<br />
_ Semdgom amisa modis 1936 wlis<br />
idiliuri mogonebani paolo iaSvilTan<br />
megobrobisa, unda iTqvas, ramdenadme<br />
gafermkrTalebuli: iaSvilma<br />
Zalian gadaaWarba stalinizmSi da pasternaki<br />
iZulebuli gaxda umal SeeCerebina<br />
igi, raTa aRar daewera aSkara<br />
ugemovnebani. SesaZlebelia, pasternaki<br />
Seecada, aexsna, rom aseT gadaWarbebul<br />
Tavgamodebas `zeviT~ ar afaseben.<br />
SegviZlia davamatoT: TviTon pasternakma<br />
stalinis enidan leninis enaze<br />
gadaTargmna paolo iaSvilis stalinisadmi<br />
da leninisadmi miZRvnili leqsebi.<br />
ramdenime wlis Semdeg amave avtorma<br />
aseTive soliduri moculobis –<br />
rvaasgverdiani – wigni warmogvidgina<br />
bulat okujavaze. man amjerad gamoaswora<br />
rvajer gameorebuli Secdoma<br />
da galaktioni ticianis biZaSvilad<br />
aRiara, magram kidev erTi uaresi Secdoma<br />
SemogvTavaza: daimowma olia<br />
okujavasadmi miZRvnili galaktionis<br />
leqsi `saxlidan gavida da aRar dabrunda~<br />
da:<br />
_ galaktionma olias dapatimrebisTanave<br />
dawera es leqsi. man olias<br />
Semdeg Tvrameti weliwadi icocxla da<br />
fanjridan gadmoxta 1959 wlis 17<br />
marts, rodesac saqarTvelos kagebedan<br />
aaxles pasternakis dagmobis werili,<br />
romelzec xeli unda moewera<br />
(Ä.Áûêîâ. Áóëàò Îêóäæàâà. 2009. ñòð. 52).<br />
ase dauxurdaves tician tabiZis vi-<br />
Tom biZas da bulat okujavas alal<br />
biZas piradi tragedia da es Seuracxmyofeli<br />
versia ganuwyvetliv meordeba<br />
rusul filologiaSi.<br />
saWiroa, rus kolegebs rusuladve<br />
da ruseTSive vusayveduroT aseTi kuriozebisaTvis,<br />
vidre yvelaferze<br />
moaweren xels da galaktion tabiZes<br />
tician tabiZis papad gamoacxadeben.<br />
rogor mokles marati<br />
1924 wels galaktion tabiZes wiTelydian<br />
bloknotSi Savi fanqriT Cauweria:<br />
ß è íî÷ü.<br />
×åðíÿâñêèé.<br />
Ï À Ñ Ò Å Ð Í À Ê.<br />
Cveulma daSifrulma teqstma kvlav<br />
dagvafiqra: kolau Cerniavski gasagebia,<br />
magram boris pasternaki 1924 wels?<br />
etyoba, Soridan unda daviwyoT.<br />
besarabiaSi dabadebuli poeti da<br />
mTargmneli nikoloz (kolau) Cerniavski<br />
Tbilisis guberniis samoqalaqo<br />
gubernatoris vaJiSvili gaxldaT.<br />
daamTavra Tbilisis pirveli gimnazia<br />
da swavla yazanis universitetSi<br />
gaagrZela. xSirad Cadioda peterburgSi<br />
ZmasTan, romelic peterburgis<br />
universitetSi swavlobda. iricxebo-
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
da nikoloz gumiliovis poetur wre-<br />
Si. 1912 wlis 20 seqtembers ki aleqsei<br />
remizovma TviT aleqsandr bloks mihgvara:<br />
`Ó ìåíÿ ñòóäåíò ñî ñòèõàìè, äîâîëüíî<br />
ìèëûé~, _ Cauweria bloks Tavis dRiurSi.<br />
blokis arqivSi inaxeba 19 wlis<br />
Cerniavskis leqsis `Êîëûáåëüíàÿ~-s avtografi,<br />
romelic maspinZelma daa-<br />
TariRa: `20 ñåíòÿáðÿ 1912 ã.~. kolau Cerniavski<br />
iyo Tbilisis avangardizmis<br />
aqtiuri wevri. zdaneviCebTan erTad<br />
warmatebiT monawileobda firosmanis<br />
naxatebis moZebna-mopovebaSi. xangr-<br />
Zlivi wlebis manZilze adgenda nikalas<br />
naxatebis katalogs. 1926 wels<br />
gamocemul firosmanisadmi miZRvnil<br />
krebulSi tician tabiZis, grigol<br />
robaqiZis, geronti qiqoZisa da kiril<br />
zdaneviCis werilebTan erTad dabeWdilia<br />
kolau Cerniavskis werili frangul<br />
enaze. Targmnida frangulidan,<br />
italiuridan, somxuridan, qarTulidan.<br />
galaktionis CaniSvnis Semdeg Sei-<br />
Zleboda igi `me da Rames~ mTargmnelad<br />
gvevarauda. magram, miuxedavad xangr-<br />
Zlivi gulTbili urTierTobisa, Cerniavskis<br />
galaktionis arcerTi leqsi<br />
ar uTargmnia, Tumca galaktioni xSirad<br />
asaxelebs SesaZlo mTargmnelTa<br />
Soris da gardacvalebis Semdeg patara<br />
elegiac miuZRvna. `me da Rame~ ki<br />
valerian gafrindaSvilma Targmna da<br />
avtoris sicocxleSi mxolod es Targmani<br />
ibeWdeboda.<br />
boris pasternakis moxsenieba 1924<br />
wlis CanawerSi namdvili siurprizia.<br />
1924 wlamde pasternaks mxolod ramdenime<br />
leqsi hqonda Targmnili. 1924<br />
wels revoluciuri poeziis anTologiisaTvis<br />
`axalgazrda germania~<br />
Targmna sami germaneli eqspresionistis<br />
– georg geimis, franc verfelisa<br />
da iakob van xodisis leqsebi. es anTologia<br />
ar gamoica da pasternakma imave<br />
wels Jurnal `Ñîâðåìåííûé çàïàä~-is<br />
pirvel nomerSi gamoaqveyna iakob van<br />
xodisis oTxi leqsi. swored es Jurnali<br />
aRmoCnda galaktionis pirad biblioTekaSi<br />
da aRmoCnda agreTve Savi<br />
fanqriT naweri iakob van xodisis<br />
pirveli leqsis Targmani. es usaTauro<br />
– `Ó îáëàê âèä ñòîëîâîãî áåëüÿ~ me 1987<br />
wels gamovaqveyne Cems `ucnobSi~, rogorc<br />
nimuSi galaktionis ucnobi Targmanisa:<br />
Rrublebi agavs magidis TeTreuls,<br />
kvamli xrColaa. qars ar ikarebs.<br />
eridebian ra RmerTs SeTreuls,<br />
angelosebi moridebiT sweven<br />
sigarebs.<br />
serafimebma moiwvies stumrad<br />
eSmaki,<br />
am orSi igi miuwveba RamiT<br />
erT maTgans,<br />
TuTunis boli cxra caze wevs,<br />
rogorc siSmage,<br />
msuqan codvilebs codvilebs<br />
cocxliv xrakven<br />
cecxlze viT batkans.<br />
axla isev Cerniavskis unda davubrundeT:<br />
mravalmxriv ganaTlebul da<br />
informirebul, fenomenaluri mexsierebis<br />
patrons – mWidro urTier-<br />
Toba hqonda ruseTis literaturul<br />
samyarosTan da tician tabiZem mas<br />
`cocxali enciklopedia~ uwoda, xolo<br />
konstantine paustovski aseT saintereso<br />
epizods mogviTxrobs: Cerniavski<br />
erTxel SuaRamisas miadga zdaneviCebs,<br />
gamoaRviZa mTeli ojaxi da ruseTidan<br />
axlaxan miRebuli velimir<br />
xlebnikovis leqsebi waukiTxa.<br />
mgoni, swor versias mivageniT: Cerniavskim<br />
rusul JurnalSi waikiTxa pasternakis<br />
mier Targmnili iakob van xodisis<br />
leqsebi, moewona da Jurnali<br />
galaktions miutana (araa gamoricxuli,<br />
`me da Rames~ mTargmneladac Ses-<br />
Tavaza). galaktionma aarCia iakob van<br />
xodisis pirvelive usaTauro, gada-<br />
Targmna da samxiliviT dagvitova Targmanis<br />
Targmani (SesaZlebelia, `me da<br />
Rames~ mTargmneladac Caifiqra pasternaki).<br />
is faqti, rom CanawerSi pasternakis<br />
gvari mTavruliTaa xazgasmuli, migvi-<br />
TiTebs, rom meti yuradReba am ukanasknels<br />
unda mivapyroT da dasawyisi<br />
pasternakis amao molodinisa, romelic<br />
ocdaTxuTmet weliwads gagrZelda<br />
da aRar dasrulda, 1924 wliT unda<br />
davaTariRoT.<br />
boris pasternaki mxolod Svidi<br />
wlis Semdeg, 1931 wlis gazafxulze da<br />
Semodgomaze, orjer Camovida Tbilis-<br />
Si da sami Tve gaatara saqarTveloSi,<br />
moulodnelad `aRmoaCina~ da samudamod<br />
Seiyvara Cveni qveyana, da ise Seiyvara,<br />
rom moskovSi dabrunebisTanave<br />
qarTuli enis gakveTilebs Caujda. samwuxarod,<br />
qarTuli ver Seiswavla, Tumca<br />
gardacvalebis wina dRes _ 1960<br />
wlis 29 maiss _ xeliT xelze moefera<br />
nino tabiZes da uTxra: `genacvale~.<br />
ocdaaTiani wlebis dasawyisSi ki daumegobrda<br />
qarTvel poetebs, dawera leqsebis<br />
cikli saqarTveloze, Seudga<br />
qarTeli poetebis Targmnas da gaagr-<br />
Zela msoflio poeziis SedevrebiT: Seqspiri,<br />
goeTe, baironi, Seli, verleni...<br />
1933 wlis 6 oqtombers boris pasternakma<br />
werili gamougzavna beso<br />
JRents da sTxova:<br />
_ me Sevudeqi Tanamedrove qarTveli<br />
poetebis Targmnas. gTxovT poetebis<br />
sia SemidginoT ticianTan da CiqovanTan<br />
erTad.<br />
imave wlis imave Tvis 27 ricxvSi ki<br />
tician tabiZes gamougzavna werili da<br />
TviTon daakonkreta:<br />
_ me minda vTargmno vaJa fSavela,<br />
paolo, Tqven, gafrindaSvili, leoniZe,<br />
nadiraZe, miwiSvili (Tuki wers<br />
leqsebs), Ciqovani da kidev warmovadgino<br />
Targmanebi galaktion tabiZisa.<br />
xolo 17 noembers TbilisSi Camovida<br />
rus mweralTa xuTkaciani brigada,<br />
romelmac saqarTveloSi oci dRe<br />
dahyo. brigadis SemadgenlobaSi<br />
iricxeboda boris pasternaki.<br />
1 dekembers saqarTvelos mweralTa<br />
kavSiris prezidiumis sxdomaze gamomcemlobis<br />
muSakebTan da mTargmnelebTan<br />
erTad ganixiles qarTuli literaturis<br />
rusul enaze Targmnis sakiTxi.<br />
15 dekembers ki gazeT `na rubeJe<br />
vostokaSi~ pirvel gverdze gamoqveynda<br />
– `saubari boris pasternakTan~:<br />
_ b. pasternaks gauformes xelSekrulebebi<br />
`moskovis mweralTa amxanagobis~<br />
gamomcemlobam qarTveli sabWoTa<br />
poetebis krebulze da `zakgizma~<br />
(amierkavkasiis saxelmwifo gamomcemlobam)<br />
_ vaJa fSavelas `gvelismWamelisa~<br />
da saqarTvelos saxalxo<br />
poetis galaktion tabiZis rCeuli<br />
leqsebis erTtomeulis Targmanebze.<br />
ori wliT adre, 1931 wlis 4 ivniss,<br />
paolo iaSvilma boris pasternaki TbilisSi<br />
moiwvia da:<br />
_ fulze arc ifiqroT. iqonieT<br />
mcire minimumi. Cveni gamomcemlobebi<br />
siamovnebiT gagixsnian Tqveni saxelis<br />
Rirseul `limits~.<br />
arsebuli wesis Tanaxmad, mTargmnels<br />
xelSekrulebis gaformebisas honoraris<br />
meoTxedi ekuTvnis da, cxadia,<br />
moskovidan CamobrZanebulma stumarma<br />
es avansi miiRo kidec. xelSekrulebaSi<br />
vadac iqneboda miTiTebuli Targ-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
Canawerebi<br />
manis Cabarebisa, magram yovelgvari<br />
vada da piroba dairRva da boris pasternaks,<br />
miuxedavad iuridiuli<br />
valdebulebisa da presaSi gamocxadebisa,<br />
erTtomeuli ki ara, galaktionis<br />
erTi striqonic ar uTargmnia.<br />
_ viyideT <strong>gazeTi</strong> `na rubeJe~, romelSic<br />
dabeWdilia saubari poet boris<br />
pasternakTan. pasternakma ganacxada,<br />
rom man unda Targmnos galaktion<br />
tabiZis leqsebis krebuli rusul enaze.<br />
keTili, oRond kargad Targmnos. gali<br />
TiTqos kmayofilia, oRond SiSobs,<br />
eWvi epareba, vaiTu kargad ver Targmnos<br />
da gaauaresoso. mainc unda daveTanxmoT<br />
da mere ukeTesi mTargmnelebi<br />
gamoCndebian. – es olia okujavas<br />
1934 wlis 8 ianvris Canaweria. galaktionma<br />
ki <strong>gazeTi</strong>s es nomeri Tavis bibliografiaSi<br />
aRricxa, xolo pasternakis<br />
gvari poetis dRiurebSi<br />
araerTxel gamoCndeba xolme.<br />
1934 wlis 14 Tebervals pasternakma<br />
`zakgizis~ mTavar redaqtors moswera:<br />
_ Tqven gindodaT yrilobisaTvis<br />
mogeswroT vaJa. imave mizniT Sepyrobili<br />
anTologiis gamomcemlebi ki miiCneven,<br />
droebiT gadavdo vaJa da Tanamedroveebs<br />
mivxedo.<br />
rogorc irkveva, mTavarma redaqtorma<br />
vaJa amjobina da momaval wels<br />
gamoica kidec `gvelismWameli~ rusulad.<br />
rac Seexeba galaktions, pasternakis<br />
ganrigs isev qarTveli kolegebi<br />
adgendnen da azustebdnen. xolo<br />
`rCeuli leqsebis erTtomeulze~ xelSekrulebis<br />
winaswar gaformeba mxolod<br />
imisTvis iyo saWiro, raTa<br />
mTargmnels rac SeiZleba meti avansi<br />
mieRo soliduri wignisaTvis, romlis<br />
gamocemac Tavidanve gaxldaT ganwiruli.<br />
1934 wlis 22 agvistos oliam imave<br />
gazeT `na rubeJe vostokaSi~ amoikiTxa<br />
informacia, rom `zakgizi~ mimdinare<br />
wlis Semodgomaze gamoscemda galaktionis<br />
rusul krebuls da aRSfoTda:<br />
_ es ra umsgavsobaa, unda gamoecaT<br />
yrilobisaTvis.<br />
am dros moskovSi ukve mimdinareobda<br />
sabWoTa kavSiris mweralTa pirveli<br />
yriloba, magram yrilobis 30 delegats<br />
Soris ormocdasami wlis saqar-<br />
Tvelos erTaderTi saxalxo poeti ar<br />
aRmoCnda da arc Semodgomaze Tbilis-<br />
Si gamocemuli galaktionis rusuli<br />
wignis sarCevSic ar aRmoCnda mTargmnelTa<br />
Soris pasternakis gvari.<br />
1935 wlis ivnisSi galaktion tabi-<br />
Zem da boris pasternakma monawileoba<br />
miiRes parizis mweralTa antifaSisturi<br />
kongresis muSaobaSi. pasternaki<br />
Tavdapirvelad delegaciis SemadgenlobaSi<br />
ar iricxeboda. magram oTxi<br />
dRis dagvianebiT mainc Cavida sa-<br />
7<br />
frangeTSi, iqidan ki inglisSi gamoiara<br />
da ukan gemiT dabrunda. ase rom,<br />
erTad ar umgzavriaT.<br />
rogorc galaktionma aRricxa,<br />
kongresze 38 qveynis 230 delegati<br />
Seikriba. sxdomebi xuTi dRis ganmavlobaSi<br />
`bez pereriva~, `gadaudeblad~<br />
Catarda da, cxadia, aseT simravle-siCqareSi,<br />
roca yoveli mwerali gamosasvlelad<br />
emzadeboda, erTmaneTisTvis<br />
naklebad ecalaT, miT ufro – parizis<br />
TiToeuli naocnebari kuTxe-kunWuli<br />
gareT andamativiT izidavda poetebis<br />
daxarbebul mzerasa da yuradRebas. da<br />
rac mTavaria, TviTon pasternakma,<br />
romelic stalinis piradi davalebiT<br />
da daZalebiT miavlines parizs, gaucxoebisaken<br />
mouwoda kolegebs: `Íå<br />
îðãàíèçóéòåñü! Îðãàíèçàöèÿ ýòî ñìåðòü èñêóññòâà.<br />
Âàæíà òîëüêî ëè÷íàÿ íåçàâèñèìîñòü~.<br />
_ arc afiSebze, arc pirvel, arc<br />
meore gegmaSi aq arsad naCvenebi ar<br />
aris pasternaki, man ki monawileoba<br />
miiRo konresze. – SeniSnavs galaktioni<br />
Tavis sakmaod vrcel parizul CanawerebSi<br />
da iqve ramdenimejer kvlav<br />
moixseniebs rus kolegas, romelmac,<br />
miuxedavad ormxrivi dainteresebisa,<br />
vera da ver Targmna galaktionis vercerTi<br />
leqsi. molodini ki, rogorc<br />
vivaraudeT, 1924 wels daiwyo da<br />
uSedegod dasrulda ocdaTxuTmeti<br />
wlis Semdeg _ 1959 wlis 17 marts.<br />
1959 wels moskovSi unda Catarebuliyo<br />
sabWoTa kavSiris mweralTa mesame<br />
yriloba. galaktioni dainteresda:<br />
_ 1959. 6 Tebervali. Tovs. mweral-<br />
Ta kavSirSi – rodisaa yriloba? im<br />
ocdaxuT kacSi viqnebi Tu ara?<br />
_ 1959. 7 Tebervali. isev Tovs. mweralTa<br />
kavSirSi – rodisaa yriloba?<br />
yriloba 18 maiss gaixsna da 23 maiss<br />
dasrulda. yrilobas sayovelTaod<br />
cnobili mizezis gamo galaktion tabi-<br />
Ze ver daeswro (ver moeswro!).<br />
yrilobis dReebSi boris pasternakma<br />
peredelkinoSi sakuTar agarakze<br />
miiwvia simon Ciqovani da giorgi leoniZe.<br />
leoniZes Tan axlda meuRle da<br />
qaliSvili, Ciqovans ki – meuRle, vaJiSvili<br />
da meuRlis disSvili – zurab siraZe,<br />
romlis mogonebac – `simonTan er-<br />
Tad~ – daibeWda 2009 wels gamocemul<br />
krebulSi – `mogonebebi, werilebi,<br />
leqsebi – simon Ciqovanze~, da romelic<br />
mogviTxrobs:<br />
ori Tvis winaT Tavi moikla galaktionma.<br />
cxadia, gaixsenes galaktioni.<br />
_ Zalian vnanob, rom galaktion-<br />
Tan Cemi daaxloeba ver moxerxda. –<br />
uTqvams pasternaks. – SeiZleba amaSi<br />
Cvenma saerTo megobarmac ar gamoiCina<br />
iniciativa.<br />
dasasruli me-13 gverdze<br />
¡
8<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
mweralTa saxli 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
istoriidan<br />
rogorc Cans, maCablis quCa<br />
Tavidanve izidavda mweral sazogadoebas.<br />
1900-1903 wlebSi aq cxovrobda<br />
rusi poeti nikolai gumiliovi, romlis<br />
pirveli leqsic swored TbilisSi<br />
daibeWda. gumiliovi samSobloSi dabrunda,<br />
imave quCaze ki, 13 nomerSi, 1903<br />
wels cnobilma qarTvelma mecenatma<br />
daviT sarajiSvilma vercxlis qorwilis<br />
aRsaniSnad saxlis mSenebloba wamoiwyo.<br />
arqiteqtorad berlineli<br />
karl caari moiwvia, romelTan erTadac<br />
Tbiliseli arqiteqtorebic<br />
muSaobdnen _ aleqsandre ozerovi da<br />
korneli tatiSCevi. saxlis interieri<br />
Tbilisel ostats ilia mamacaSvils<br />
miando. mSenebloba 1905 wels dasrulda<br />
da 3 maiss didi zar-zeimiT ikurTxa.<br />
am saRamos akaki wereTelic stumrobda.<br />
marTalia, saxls sacxovrebeli<br />
daniSnuleba hqonda, magram imTaviTve<br />
aSkara iyo, is male gadaiqceoda sazogadoebis<br />
Sekrebisa da literaturul-sazogadoebrivi<br />
debatebisa Tu<br />
Sexedulebebis gamoTqmis saukeTeso<br />
adgilad. literaturulma saRamoebma<br />
am sasaxleSi tradiciuli saxe miiRo<br />
_ aq sxvadasxva mwerlis nawarmoebebs<br />
kiTxulobdnen da Camosul ucxoel mwerlebsac<br />
uTmobdnen asparezs _ ase<br />
aRmoCndnen am saxlSi sergei esenini,<br />
artur laisti... xSiri stumrebi iyvnen<br />
ilia, akaki, ivane maCabeli, rafiel<br />
erisTavi, iakob gogebaSvili, valerian<br />
gunia... erTxans aq `qarTvelTa werakiTxvis<br />
gamavrcelebelma sazogadoebamac~<br />
daido bina. saxls hqonda ulamazesi,<br />
iSviaTi jiSis xeebiT mdidari<br />
baRi.<br />
1910 wels, gardacvalebamde erTi<br />
wliT adre, donis rostovSi daviT sarajiSvilma<br />
notariusTan anderZi Seadgina,<br />
romlis Tanaxmadac, es saxli<br />
am saRamos akaki wereTelic stumrobda...<br />
qalaqis TviTmmarTvelobas unda gadascemoda<br />
saxelovnebo saqmianobisTvis.<br />
amis Semdeg movlenebi dramatulad<br />
ganviTarda.<br />
1912 wels, daviT sarajiSvilis gardacvalebidan<br />
erTi wlis Tavze, misma<br />
colisZmam anderZi daarRvia da saxlis<br />
sajaro auqcionze gayidva ganizraxa.<br />
am cnobam qarTuli sazogadoebrioba<br />
aRaSfoTa da daxmarebisTvis komersantsa<br />
da qvelmoqmed akaki xoStarias<br />
mimarTa. gasabWoebamde sasaxle inar-<br />
Cunebda pirvandel daniSnulebas, Tumca<br />
mas Semdeg, rac xoStariam datova<br />
saqarTvelo da emigraciaSi wavida, ma-<br />
Cablis 13-is mTeli qoneba revkoms<br />
gadaeca. 1921 wels sabWoTa xelmZRvanelobas<br />
mweralTa jgufma TxovniT<br />
mimarTa, rom Senoba `xelovanTa kav-<br />
Sirs~ gadascemoda. revkomma Txovna<br />
daakmayofila da sul male yvelaze<br />
TviTmyofad qarTul saxlSi komunisturi<br />
epoqis aRzevebac daiwyo. `xelovanTa<br />
kavSiri~ saqarTvelos sabWoTa<br />
socialisturi respublikis mweralTa<br />
kavSirma Secvala. 1927 wels frangi mwerlis,<br />
publicistisa da sazogado<br />
moRvawis anri barbiusis sapativsacemod<br />
sazeimo Sexvedra Sedga. imave wels<br />
qarTvelma mwerlebma vladimer maiakovskis<br />
umaspinZles, 1928 wels garkveuli<br />
xniT maqsim gorki am saxlis meore<br />
sarTulze cxovrobda. amis Semdeg ki<br />
maCablis 13 dabezRebis, yvelaze gaugonari<br />
braldebebisa da bevri qarTveli<br />
mwerlis ubedurebis saTaved iqca.<br />
mweralTa kavSiris sxdomebze ilanZReboda<br />
da xalxis mtrad cxaddeboda yvela,<br />
vinc xotbas ar asxamda sabWoTa<br />
ideologias. xalxis mtrebs ki maSindeli<br />
mTavroba sastikad, daxvretiT uswordeboda.<br />
1937 wlis 22 ivliss daviT<br />
sarajiSvilis sasaxleSi yvelaze<br />
Semzaravi faqti moxda _ CekaSi dak-<br />
dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />
maCablis 13.<br />
istoria grZeldeba<br />
iTxvaze dabarebulma paolo iaSvilma<br />
Tavi swored am SenobaSi moikla. kav-<br />
Siris sxdomam miiRo rezolucia, romliTac<br />
poetis saqcieli antisabWoTa<br />
provokaciad Seracxes. mixeil javaxiSvili<br />
iyo erTaderTi adamiani,<br />
romelmac poetis gambedaobas mxari<br />
dauWira da Sedegmac ar daayovna. isev<br />
am kedlebSi kavSiris prezidiumma ken-<br />
WisyriT miiRo gadawyvetileba _ `mixeil<br />
javaxiSvili, jaSuSi da diversanti,<br />
gandevnil iqnas mweralTa kavSiridan<br />
da fizikurad ganadgurdes~. ase<br />
gadaiqca erT dros kulturul-sazogadoebrivi<br />
da erovnuli Rirebulebebis<br />
mqone sasaxle yvelaze progresuli,<br />
inteleqtuali qarTveli mwerlebis<br />
sabWoTa xelisuflebis `gankiTxvis~<br />
asparezad. maCablis 13-Si sul sxva,<br />
mZime auram daisadgura.<br />
dRes<br />
`mweralTa kavSiris~ wevrebTan SeTanxmeba<br />
Sedga. bolos da bolos, gairkva,<br />
rom es nageboba mxolod am gaer-<br />
TianebaSi Semavali mwerlebis kuTvnileba<br />
ar iyo da ukeTesi iqneboda, aq<br />
yvela prozaikosisTvis, poetisTvis,<br />
mTargmnelisTvis, kritikosisa Tu publicistisTvis<br />
gaRebuliyo kari.<br />
maCablis 13-Si mdebare Senoba Tavisi<br />
unikaluri arqiteqturuli mniSvnelobiT<br />
kulturuli memkvidreobis<br />
Zeglia. masze zrunavs Tbilisis meria<br />
da saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />
Ta dacvis saministro. mTeli qoneba _<br />
daviT sarajiSviliseuli saxli Tavisi<br />
baRiTa da inventariT _ sajaro samarTlis<br />
iuridiul pirs _ mweralTa<br />
saxls gadaeca.<br />
sanam mweralTa saxli funqcionirebas<br />
daiwyebs, jer kidev didi gzaa. jerjerobiT<br />
aq mxolod xelosnebsa da 3-4<br />
adamians Tu mokravT Tvals. maT<br />
Sorisaa direqtoric, romelsac<br />
Zalian bevri ram evaleba.<br />
direqtor-menejeri<br />
mweralTa saxlis saqmianobas warmarTavs<br />
direqtor-menejeri, romelic<br />
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministrosTan SeTanxmebiT<br />
amtkicebs saStato ganrigs da saxelfaso<br />
fonds, warmarTavs da organizebas<br />
uwevs mweralTa saxlis saorganizacio-administraciul<br />
saqmianobas da<br />
personalurad agebs pasuxs am saqmianobis<br />
kanonierebasa da efeqturobaze.<br />
mindobilobis gareSe mweralTa<br />
saxls Tavad waradgens yvela instacia-<br />
Si, gascems mindobilobebs, debs garigebebs.<br />
sameTvalyureo sabWosTan SeTanxmebiT<br />
ganagebs da gankargavs mweralTa<br />
saxlis qonebasa da saxsrebs. masve<br />
ekisreba pasuxismgebloba mweralTa<br />
saxlis sakuTrebaSi arsebul qonebasa<br />
da fuladi saxsrebis miznobrivad da<br />
sworad xarjvaze. is aformebs SromiT<br />
xelSekrulebebs mweralTa saxlis TanamSromlebsa<br />
da, saWiroebisamebr,<br />
droebiT mowveul specialistebTan. is<br />
gansazRvravs TanamSromelTa saxelfaso<br />
anazRaurebis odenobas. kompetenciis<br />
farglebSi gamoscems individualuradministraciul-samarTlebriv<br />
aqtebs. sameTvalyureo sab-<br />
WosTan SeTanxmebiT SeimuSavebs da amtkicebs<br />
mweralTa saxlis struqturas,<br />
biujetsa da Sinaganawess. is irCevs<br />
saqmianobis ZiriTad mimarTulebas. Tu<br />
gaviTvaliswinebT, rom yvelaferi es<br />
erTi adamianis ufleba-movaleobebia<br />
da Tu imasac davZenT, rom is qalia,<br />
aSkaraa, mas win rTuli, damRleli,<br />
Tumca amasTan, saintereso gza elis. es<br />
didi pasuxismgebloba Tavis Tavze nata<br />
lomourma aiRo.<br />
nata lomouri<br />
literaturul wreebSi bevri kiTxva<br />
gaCnda _ vin aris nata lomouri,<br />
saidan aRmoCnda mweralTa garemocva-<br />
Si, ras saqmianobda manamde... sazogadoebas<br />
ar uyvars pasuxgaucemeli<br />
kiTxvebi da amitomac, gadavwviteT,<br />
ufro axlos da kargad gagacnoT mweralTa<br />
saxlis direqtori, romelzec<br />
mxolod is vicodiT, rom qarTveli<br />
klasikosi mwerlis niko lomouris<br />
SviliSvili da cnobili istorikosis<br />
nodar lomouris Svilia.<br />
nata lomouri 1975 wels TbilisSi<br />
daibada. 1981-1990 wlebSi Tbilisis me-<br />
6 germanul gimnaziaSi swavlobda, Semdeg<br />
ki amerikis SeerTebul StatebSi<br />
gaemgzavra da nortvestis saSualo<br />
skola daamTavra. swavla italiaSi,<br />
boloniis da romis universitetebSi<br />
politikuri mecnierebis fakultetze<br />
ganagrZo; daamTavra ivane javaxiSvilis<br />
saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />
universitetis saerTaSoriso samarTlisa<br />
da saerTaSoriso urTier-<br />
Tobis fakulteti, aspiranturac iqve<br />
gaiara da 2005 wels mieniWa istoriis<br />
mecnierebaTa kandidatis xarisxi.<br />
2002-2010 wlebSi muSaobda saqarTvelos<br />
saxalxo damcvelis aparatSi da<br />
sxvadasxva saerTaSoriso organizaciebSi<br />
(gaero, USAID, evropis sabWo)<br />
TbilisSi da strasburgSi. 2010 wels ki<br />
saqarTvelos saxelmwifo literaturis<br />
muzeumSi daiwyo muSaoba sazRvargareTis<br />
proeqtebis kuratorad. 2011<br />
wlidan mweralTa saxlis direqtormenejeria.<br />
aseTi mdidari SromiTi biografiis<br />
adamiani marTlac ucnaurad moxvda<br />
mweralTa Soris da amas Tavadac<br />
aRniSnavs:<br />
`mweralTa did ojaxSi axali da<br />
ucnobi var. viRacisTvis marTlac ucnauria,<br />
rogor aRmovCndi aq, roca samuSao<br />
gamocdileba sul sxva sferoSi<br />
mqonda. saerTaSoriso urTierTobebis<br />
ganxriT mivdiodi, magram mas Semdeg,<br />
rac literaturis muzeumSi movxvdi,<br />
radikalurad Semecvala interesebi da<br />
prioritetebi. imxanad literaturis<br />
muzeumis direqtori laSa baqraZe eZebda<br />
adamians, visac saerTaSoriso<br />
proeqtebisa da donorebTan urTier-<br />
Tobis gamocdileba hqonda. arCevani<br />
Cemze SeCerda. verc ki warmovidgendi,<br />
literaturis muzeumis saxiT amxela<br />
simdidris patronebi Tu viyaviT, Tumca<br />
muzeumis unikaluri arqivis savalalo<br />
mdgomareobac aRmoCena iyo da am<br />
problemebiT xSirad miwevda misvla<br />
kulturis saministroSi. rogorc<br />
gairkva, paralelurad, mweralTa saxlis<br />
axali koncefcia yalibdeboda da<br />
male am saxlis marTva SemomTavazes.~<br />
marTalia, ase erTi SexedviT, nata<br />
marTlac Sors iyo am sferosgan, magram<br />
misi garmocvisTvis literatura<br />
da xelovneba arasodes yofila ucxo.<br />
axlo urTierToba hqonda vaxuSti kotetiSvilTan<br />
da bednieria imiT, rom<br />
poeziis siyvarulic mis saxlSi<br />
SeigrZno. gansakuTrebuliT ixsenebs<br />
im wlebs, vaxuSti boris pasternaks da<br />
iosif brodskis rom Targmnida.
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
bavSvobaSi diumas gmirebi moswonda.<br />
dRes uyvars mixeil javaxiSvili,<br />
oTar WilaZe da aka morCilaZe. ucxoeli<br />
mwerlebidan gamorCeulad _ borxesi.<br />
bolo waruSleli STabeWdileba<br />
salman ruSdis wignebis kiTxvisas miiRo.<br />
axla natasTvis Tanamedrove<br />
qarTuli mwerlebis kiTxva saSinao<br />
davalebasaviT aris _ `vcdilob, sul<br />
ufro meti vikiTxo da gavecno Tanamedrove<br />
qarTvel mwerlebis Semoqmedebas;<br />
dRes Cemi biujetis didi nawili<br />
axalgamocemuli qarTuli wignebis<br />
Sesyidvas xmardeba”.<br />
bevr avtors piradad ar Sexvedria,<br />
magram imedovnebs, rom maTTan urTierToba<br />
ar gauWirdeba. pirveli<br />
nabijebi ukve gadadgmulia _ `Zalian<br />
gamixarda, frankfurtis wignis bazrobaze<br />
Cemi erT-erTi sayvareli mwerlis<br />
aka morCilaZis gacnobis saSualeba<br />
rom momeca. aqve kidev ramdenime<br />
Tanamedrove mwerali _ TamTa<br />
melaSvili, maka miqelaZe, zurab leJava,<br />
zaza burWulaZe _ gavicani. rac<br />
Seexeba ufrosi Taobis warmomadgenlebs,<br />
maT Soris mravladaa mamas axlobeli,<br />
visac bevri Rirebuli ram Seuqmnia<br />
da, aqedan gamomdinare, is faseulobebi,<br />
romelic Zvirfasia am TaobisTvis,<br />
CemTvis ar aris ucxo. Zalian<br />
saTuTad vekidebi yvelafers, rac<br />
ufrosi Taobis mwerlebisTvis, mniSvnelovania.~<br />
`prarabi~ nata<br />
mweralTa saxli xaraCoebSia. yvelgan<br />
saremonto masalebia. natac dadis<br />
aqeT-iqiT da meTvalyureobas uwevs,<br />
ras da rogor akeTeben xelosnebi. `vxumrob<br />
xolme, prarabad vmuSaob-meTqi.<br />
realurad arc ofisi gvaqvs da sxva<br />
ramisTvisac naklebad vicli. mweral-<br />
Ta saxli axlaxan dafuZnebuli axali<br />
organizaciaa da amasTan dakavSirebiT<br />
bevri biurokratiuli da saqaRalde<br />
saqmianoba mevaleba.~<br />
saremonto samuSaoebs meriis samsaxuri<br />
awarmoebs. am uzarmazar Senoba-<br />
Si marTlac bevria gasakeTebeli. sakomunikacio<br />
qselebi, gayvaniloba, milebi<br />
ukve gamoicvala. muSaoben xelovnebaTmcodneebi,<br />
rom ar daikargos<br />
is mTavari xibli, rac sarajiSviliseul<br />
sasaxles hqonda: modernisTvis<br />
damaxasiaTebeli niSan-Tvisebebi, fasadze<br />
gamoyenebuli talRovani frontonebi,<br />
naZerwi niJarebi da mcenareuli<br />
ornamenti, qalis Tavis gamosaxulebiani<br />
konsolebi. yvelafer amas<br />
specialistebis gamocdili jgufi xelmZRvanelobs,<br />
saxlis dizaineroba ki<br />
natas Zmam, guga kotetiSvilma itvir-<br />
Ta da amitom am mxriv mSvidadaa. saremonto<br />
samuSaoebisas ermakovis im fotoebiT<br />
xelmZRvaneloben, romelic<br />
1905 wliT TariRdeba da axalaSenebuli<br />
sasaxlis pirvandel iers asaxavs.<br />
samuSao jgufs kidev erTi sazrunavi<br />
aqvs _ baRi. istoriidan cnobilia, rom<br />
saxls ulamazesi ezo hqonda. molsa da<br />
xeebs Soris sagangebod dakvaluli bilikebiTa<br />
da auziT. gegmiT dRevandeli<br />
baRic maqsimalurad miuaxlovdeba<br />
am pirvandel suraTs.<br />
mweralTa saxlis dagegmareba<br />
maCablis 13-Si mdebare sarajiSviliseuli<br />
sasaxlis farTi ukve ganawilebulia.<br />
sardafSi sagamofeno darbazi,<br />
wignebis sacavi, wignis maRazia da kafe<br />
iqneba. pirveli sarTuli mTavar darbazebs<br />
daeTmoba, sadac sxvadasxva tipis<br />
RonisZieba da Sexvedra gaimarTeba<br />
_ `es iqneba saavtoro saRamoebi, wignis<br />
prezentaciebi, mxatvrul Targman-<br />
Tan dakavSirebuli seminarebi Tu konferenciebi.~<br />
aqve ganTavsdeba biblioTekac.<br />
meore sarTuli mTlianad<br />
saofise sivrced gardaiqmneba. mesame<br />
sarTulze ki, anu mansardaSi, sastumro<br />
gakeTdeba, sadac ucxoeli stumrebisTvis<br />
5 oTaxi moewyoba. `es iqneba ma-<br />
Rali donis sastumro, romelic ar<br />
iqneba Zviri. vecdebiT, mxolod is<br />
Tanxa Rirdes, rac mis Senaxvas<br />
dasWirdeba. es evropaSi aprobirebuli<br />
meTodia. Camodis ucxoeli mwerali,<br />
mTargmneli, gamomcemeli, romelic<br />
aq cxovrobs, aqve muSaobs da aqve<br />
marTavs Sexvedrebsa Tu seminarebs,~ _<br />
aRniSnavs nata.<br />
samomavlo gegmebi<br />
`am saxls gansakuTrebuli istoria<br />
aqvs _ araCveulebrivic da, amavdroulad,<br />
umZimesic. vfiqrob, erTi oTaxi<br />
mudmivmoqmed gamofena-muzeumad unda<br />
vaqcioT. iuneskoSi ukve Sevitane am<br />
Temaze proeqti, Tumca jer ar vici,<br />
daafinanseben Tu ara. maCablis 13-is<br />
istoria erTgvarad represirebuli<br />
mwerlebis istoriacaa, romelic yvelam<br />
unda icodes, radgan am istoriis<br />
furclebma is Secdomebic Semoinaxa,<br />
romelic aRarasdros unda davuSvaT.<br />
vimedovneb, rom samoqalaqo ganaTleba<br />
mweralTa saxlis erT-erTi mniSvnelovani<br />
mimarTuleba gaxdeba. skolis<br />
moswavleebi da studentebi xSirad<br />
ivlian aq da gansxvavebul codnasa<br />
da istoriul gakveTilebs eziarebian,~<br />
_ aRniSnavs nata, _ `mweralTa saxlis<br />
erT-erTi mniSvnelovani saqmianoba ms-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> mweralTa saxli<br />
gavsi profilis saerTaSoriso dawesebulebebTan<br />
aqtiuri kontaqtis damyareba<br />
iqneba. marTalia, srulyofili<br />
funqcionireba jer ar dagviwyia, magram<br />
yoveldRiurad vcdilob axali<br />
kontaqtebis damyarebas imisTvis, rom<br />
sxvadasxva qveynis <strong>literaturuli</strong> da<br />
saxelovnebo wreebi erToblivi<br />
proeqtebis ganxorcielebiT davaintereso.<br />
damijereT, saqarTveloSi yvela<br />
siamovnebiT Camova da Sexvdeba<br />
qarTvel mkiTxvels. meores mxriv, gansakuTrebiT<br />
didi mniSvneloba daeTmoba<br />
qarTuli literaturis Targmans,<br />
riTac msoflio sul sxva kuTxiT gaicnobs<br />
saqarTvelos. rasakvirvelia,<br />
qarTuli literatura aqamdec iTargmneboda,<br />
magram dRes saxelmwifo<br />
Zalian did Zalisxmevas iCens, raTa es<br />
saqmianoba bevrad ufro masStaburi<br />
gaxados. rogorc iciT, mimdinareobs<br />
molaparakebebi, rom 2015 wels<br />
saqarTvelo frankfurtis wignis bazrobaze<br />
maspinZeli qveyana iyos da Tu<br />
es moxerxda, bunebrivia, mweralTa saxli<br />
Zalian aqtiurad CaerTveba am mimarTulebiT<br />
da konkretulad am mniSvnelovani<br />
RonisZiebis xarisxianad<br />
momzadebaSi miiRebs monawileobas.~<br />
calke saubris Temaa biblioTeka.<br />
mweralTa saxlSi bevr unikalur<br />
gamocemas ixilavT. natas gverdSi udgas<br />
biblioTekari, romelmac cxovrebis<br />
udidesi nawili swored am kedleb-<br />
Si gaatara.<br />
natas mweralTa saxlis koncefciaze<br />
bevri aqvs nafiqri da Tavisi<br />
Sexedulebac aqvs: `bunebrivia, vfiqrob<br />
imaze, Tu ra siaxle unda SesTavazos<br />
mweralTa saxlma sazogadoebas. mniSvnelovania,<br />
gaviTvaliswinoT evropuli<br />
tipis gamocdileba. ganaxlebuli<br />
mweralTa saxlis Cemeuli xedva aseTia:<br />
es unda iyos formiT evropuli da SinaarsiT<br />
qarTuli kulturuli kera. Tu<br />
movaxerxebT, rom erovnul faseulobebsa<br />
da tradiciebs davurToT<br />
dasavluri praqtika, gamoviyenoT Tanamedrove<br />
teqnikuri siaxleebi da<br />
vizrunoT yoveli Catarebuli RonisZiebis<br />
maRal xarisxze, vfiqrob,<br />
saukeTeso Sedegs miviRebT,~ _ ambobs<br />
nata, _`am mizniT bevr dros vandomeb<br />
iseT xalxTan Sexvedrebs, visac konceptualuri<br />
siaxleebis SemoTavazeba Seu-<br />
Zlia~.<br />
mwerlebi da mweralTa saxli<br />
nata lomouri ar aris mweralTa<br />
saxlis mTavari warmmarTveli. mas<br />
sameTvalyureo sabWo hyavs, romelic<br />
SemoqmedebiT saqmianobas uxelmZRvanelebs.<br />
`mxolod madlobeli viqnebi,<br />
Tu sabWos wevrebi aqtiurad CaerTvebian<br />
saqmeSi. Tu isini mrCevelTa funqcias<br />
Tavis Tavze aiReben, Sedegic ar<br />
daayovnebs~, _ aRniSnavs nata.<br />
sameTvalyureo sabWos saqarTvelos<br />
kulturisa da ZeglTa dacvis<br />
saministro akompleqtebs. is 11 wevrisgan<br />
Sedgeba da arian rogorc axalgazrda,<br />
ise _ ufrosi Taobis warmomadgenlebic,<br />
maT Soris, mweralTa kav-<br />
Siris Tavmjdomare mayvala gonaSvili.<br />
nata lomouri mxardaWeras yvelasgan<br />
grZnobs da amiT bednieria. imasac kargad<br />
xvdeba, rogor uxariaT, am Senobis<br />
profili rom ar Secvlila. mweralTa<br />
saxlis kari yvelasTvis gaiReba, vinc<br />
raime Rirebulsa da xarisxians Seqmnis.<br />
9<br />
fiqrobs, rom RonisZiebaTa kalendars<br />
umtkivneulod Seqmnis sameTvalyureo<br />
sabWos wevrebTan erTad.<br />
dauviwyari<br />
da amoucnobi aura<br />
rogorc amboben, is, vinc sarajiSviliseul<br />
sasaxleSi erTxel mainc<br />
Seadgams fexs, verasdros daiviwyebs<br />
mas. am Senobis gansakuTrebuli aura<br />
aucileblad imoqmedebs mweralTa saxlSi<br />
misul nebismier stumarze. sxvaTa<br />
Soris, imasac amboben, bevri Sin specialurad<br />
am quCiT brundeboda, maCablis<br />
13-isTvis rom Seevlo Tvali da<br />
imis imedad, rom aq yvelaze cnobil<br />
qarTvelebs naxavda. mweralTa saxlSi<br />
literaturiT dainteresebuli da istoriaze<br />
Seyvarebuli adamianebi bevrs<br />
aRmoaCenen iseTs, razec manamde warmodgenac<br />
ki ar hqondaT. am saxls mar-<br />
Tlac Zlieri energetika aqvs, oRond,<br />
zustad ver xvdebi _ kargi Tu cudi,<br />
xandaxan damTrgunvelicaa. mokled,<br />
yvelaferi es cota mistikuria. Tumca<br />
im faqts, rom aq sul male axali kulturuli<br />
kera aRorZindeba, mistikasTan<br />
aranairi kavSiri ara aqvs. es<br />
XX saukunis dasawyisis gamorCeuli da<br />
sayvareli adgili iyo da istoria gr-<br />
Zeldeba...<br />
dabolos<br />
isev istoriidan: `daviT sarajiSvilis<br />
saxli namdvili saloni iyo,<br />
romelic SeiZleba CaiTvalos aleqsandre<br />
WavWavaZis da manana orbelianis<br />
salonis gagrZelebad~, _ aRniSnavda<br />
eqvTime TayaiSvili, _ `mis saxls `sarajiSvilis<br />
nomers~ da `evropasac~<br />
eZaxdnen. saxlis pirvel sarTulze<br />
ganTavsebuli iyo maRaziebi, meoreze<br />
ki sacxovrebeli binebi da sastumro.~<br />
sasaxlis darbazebi yuradRebas iqcevda<br />
iSviaTi buxrebiT, brinjaos qandakebebiT,<br />
ferweruli tiloebiT, sarkeebiT,<br />
avejiTa da sxva Zvirfasi nivTebiT.<br />
am saxlSi daviT sarajiSvili xSirad<br />
marTavda musikalur saRamoebs da<br />
momRerlebs, mwerlebs, mxatvrebs<br />
iwvevda. pirvelad am saxlSi moewyo<br />
qarTveli fermweris, gigo gabaSvilis<br />
gamofena. `amas winaT sasaxlis quCazed,<br />
sarajiSvilebis saxlebSi gamofena gamarTa<br />
Tavisi naxatebisa axalgazrda<br />
mxatvarma... `mosarecxe mdinaresTan~,<br />
`orTaWala~, `duqanTan~... zogierTi<br />
suraTis xatvisas ise auCqarebia sagamofenod<br />
mosaswrebad, rom daumTavrebeli<br />
da SalaSin-gaukvreli gamoufenia,~<br />
_ werda <strong>gazeTi</strong> `iveria~.<br />
sul male es yvelaferi isev gacocxldeba<br />
Cvens Tvalwin. Tanamedrove<br />
mxatvrebic aCqardebian mweral-<br />
Ta saxlis sagamofeno sivrcisTvis tiloebis<br />
Sesaqmnelad, mwerlebi erTmaneTs<br />
daaswreben axal-axali nawarmoebebis<br />
wakiTxvas, musikosebi simRerebisa<br />
Tu kompoziciebis prezentacias aq<br />
moindomeben da rogorc nata lomouri<br />
aRniSnavs, maCablis 13 gaxdeba<br />
erTiani mZlavri kulturuli kera. mweralTa<br />
saxli gamorCeul adgilad<br />
iqceva Tbilisis erT-erTi uZvelesi<br />
ubnis lamaz quCaze da mere Cveni drois<br />
`iveria~ amis amsaxvel istorias ukve<br />
Cvens STamomavlebs Semounaxavs.<br />
Tea yifSiZe
10<br />
proza<br />
dasawyisi # #60-72 #<br />
da,<br />
miwad rogor Zalian dacemulebi,<br />
TvalTa-sinaTlewarTmeulic ki maTgan,<br />
erTi, rogor Zalian mainc,<br />
aRdgnen, marTliad, radgan TviT<br />
qristem Tavisi jvarcmiT gadaixada<br />
bevrad ki ara mTlad-ganuzomlad<br />
meti vidre Cven-Cve-amaeebs vali<br />
gvqonda rogorc amas oqropiri gvamcnebs<br />
rom qristeTi Cven SegviZlia<br />
metic ki miviRoT vidre adamis dacemiT<br />
davkargeT mowiweba TviT yvelaze<br />
didi Sesasayvarelobisamieri,<br />
da, amaze meti?<br />
vrceli amaze?<br />
da magram mainc rogor gviwyobs<br />
xels da guls da gonebas gvinaTebs<br />
Cven-uRirsebs rom davibrunoT<br />
dakarguli maRalsulovneba,<br />
suliereba anu sicocxleSive mivi-<br />
RoT samoTxe, ziareba uflis sisxlisa<br />
da xorcTan – vazis naJurTan<br />
da ramaRal ifqlTan, da Tumca noesobisas<br />
iqamde vazi ar iyo magram kiiyo<br />
mkvidr-didedoTi da SemZle TTi<br />
RvTiT boZebuli msasoebloba da noe,<br />
visac ganeRo magram mxolod Zalian<br />
RriWod imaTavisi kidobanisa myarad<br />
rogor minamde raZaan dagmanuli<br />
kidobanisa urTxelisv kari noe icdida,<br />
lmobierisagan karis gaRebas<br />
ufro da ufro magram Zalian dumda,<br />
RmerTi da noe, visic es weliwadi da<br />
aTi dRe kidobanisa meti iyo vidre<br />
sxvaTaTvis TavgansaRwevi is ormoci<br />
weli radgan maSin xom Tvals wyals<br />
mainc aleviebden mindvrebiT, vrceliT,<br />
SroSanebiT, rame, da axlak<br />
noe, SeRonebuli da gadaqanculi magram<br />
aRsavse imZaliT rom Zalian<br />
unda gasuliyo myarad dasayrden miwisaken,<br />
gareT, da noe zRurblis<br />
RriWosTan nela mivida, sunTqvaSekruli,<br />
mere ki filtvebi mZlavrad<br />
daicala rogorZveli haerisagan,<br />
gamoidevna Zveli haeri da rom<br />
SeisunTqa axali-rogor, Tundac viwrula<br />
RriWoseuli, mere Zalian<br />
mivida SuqTan romeli Suqic swored<br />
ima RriWodan – viwro da grZeli Wu-<br />
Wrutanidan – gamodioda, da miabjina,<br />
Subli, raRac lbili da Tbili<br />
aRmoCnda axla esi myari da grili<br />
urTxeli, da noe Zalian rom miekun-<br />
Wva SubliT im RriWos imedi hqonda<br />
rom SeaRebda, kars, qve-yanisken magram<br />
Zalian Zneli iyo, ki, im karis<br />
ganxvna da noe mTeli arsebiT-adamianuriT<br />
ebrZoda RriWos rom ro<br />
rogorme gaefarTovebina da cotaegeb<br />
pataraTi gamosdioda kidevac,<br />
es, Tan raRac ucxo da Tan mSobliur<br />
wyalSi iyo TiTqosada da marTlac,<br />
noes, wyali aklda? magram ki, aklda,<br />
da, Tavi roca gamoiZvrina Cvenobisaken<br />
da dainaxa mzis sinaTle da<br />
mere sxeulis sxva boZebebic miayola<br />
– mxrebi, xelebi, mkerdi da ra<br />
wvalebiT, rogori SvebiT ibadeboda<br />
noe RmerTisaken im RmerTisaken<br />
romelic masTan sumudam iyo magram<br />
axla ki – Zalian Znelad, ibadeboda<br />
kaci eqvsas wels gadaRweuli da, rom<br />
daibada rogorc iqna mTlad<br />
TavidanvesaviT da damdgara, ze, daeca<br />
miwad xelebgaSlili ganze Zalian<br />
da rogor hgavda noe axla TviT<br />
ufro metad momaval jvars romelic<br />
adrec Zalian, iyo da am misTvis<br />
ucnaur-TayvaniscemiT rogor madlobas<br />
uZRvnida, TviT RmerTs noes<br />
sxeuli noeiana sulieriT romelic<br />
axla gansakuTrebiT SubliT, mkerdiTa<br />
da orTave mxar-da-xeliT, – pirjvaris<br />
erTgulad SemsrulebelTa –<br />
meSveobiT dayrdnoboda miwas-marCenals,<br />
da,<br />
da<br />
iZra, iZra da rogor gafarTovda<br />
jer noesagan mciredR SeRebuli<br />
grZneuli RriWo da amitomac iqve<br />
RvTiT farTeT gaRebuli sruliadkari<br />
da noesi coli d Svilebi da maTi<br />
colebi, – gamodiodnen, gamomdinareobdnen<br />
im kidobanidan sadac rom<br />
mTlad ukanasknel-ad Sevida noe da<br />
pirveli ki, gamovida, da gamodiod-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
nenc iseTi farTo rom sazeimosaviT<br />
karibWedan – veeba spiloc – miwis veSapi<br />
ramZlavrsa qedze CitiT-nibliiT da<br />
xorTumiswverze koRoTi magram romeli-koRoc<br />
sulvera sCanda, gamodiodnen<br />
Svlebi, irmebi, Rorul-Rorebi da<br />
ZaRlebi avebica da kudebqicinac, da<br />
rasasaciloTsaviT da magram erTgvrad<br />
amayi mamlayinwobiT moabijebdnen weroebi<br />
da iqav mamalic, samisabaZo, gamoxoxavda<br />
`miwis lomi~ – macduri gvelic,<br />
Sxamiani da Tagvebi mocriatebdnen da<br />
sadarvine (Carlz) maimunebi romlebidanac<br />
ro sumTlad ara magram<br />
sagrZnoblad-rogor warmoiSvnen, zogi<br />
da, kidev metad gaixsna-rogor es ra<br />
uRrublo, kriala ca cisfrad rogorad,<br />
aSuqebuli da, wamovida, moSiebul<br />
sulierebze zecis manana – mkvebi<br />
rogor-uklebliv suyovelivegvar<br />
sulierisa da iqve iyo cvalebadic wamis-wamobiT<br />
maradi wyaro da imisi wyali<br />
wyurvilwamgvreli mxolod ki ara<br />
aramed rogor ramdenic ginda da,<br />
rogor Serbodnen adamianebic da maTTan<br />
yvela sulieri Tu Sexoxavdnenc iqvec-<br />
CanCqerSi saWyumpalaod, viTom, –<br />
ganibanebodnen,<br />
guram doCanaSvili<br />
ki,<br />
da kidobanisa im CaxuTuli haerisagan,<br />
sityvas romelsac egeb erTaderTs,<br />
`haers~ ver gaaCnia `egreTwodebuli~<br />
sinonimi da Zalianac kargi, es, da saRi<br />
haeriT – magram mxolodRa erT-erTiRa-<br />
Ti macocxlebeliT,c, ikvebebodnen, daxarbebulebi<br />
da, bednierebi, da<br />
is pirveli, rac ganizraxa didedos<br />
noem iyo swored is, rom<br />
Tavi XV<br />
gadarCena<br />
`augo noem samsxverplo ufals~,<br />
qviani mxare iyo is da brtyeli lodebic<br />
mimofeniliyo mTa-araratis ferdobebze<br />
magram uwesrigod ara radgan<br />
noem zida da zida isini, myari qvebi da<br />
Svilebic da yvelani miixmara imitom ki<br />
ara rom martos ar SeeZlo es aramed Rv-<br />
Tisadmi amiT, am saqcielisaTvis madliT<br />
aRvsiliyvnen, misianebic,<br />
radgan xolo es didi qmedeba iyo – `<br />
`augo noem samsxverplo ufals~... es, ase<br />
vTqvaT, wminda sakurTxevlis an samsxverplos<br />
pirveli bibliuri moxseniebaa~,<br />
da erTgulma da madlobelma noem,<br />
RvTis, `...TiTo-TiTo amoarCia yoveli<br />
wmida pirutyvidan... da aRsavlenad miitana<br />
samsxverploze – `miitana~ da ara<br />
`miiyvana~, – swyalobs biblia aq warmosaxvas,<br />
Cvensas...<br />
`im wminda cxovelebidan, romlebic<br />
kidobanSi hyavda, noem amoarCia namati~<br />
(kidobanSi Turme pirutyvebic ki mravldebodnen,<br />
erTgvarad metyvel qamsaviT,)<br />
egeb imitom rom am namatis maSobelebi<br />
metni da kurTxeul-hyavda, RmerTs,<br />
da `iynosa ufalma keTilsurneleba~<br />
misadmi Sewiruli, cecxlze bolomde<br />
damwvari namatisa magram ` `am gamoTqmis<br />
siuxeSem ar Segacdinos~ _ brZanebs am<br />
sityvebTan dakavSirebiT oqropiri –<br />
aramed, aRiareb-ra sakuTar sisustes<br />
am mowyalebis mizezi eZie imaSi, rom<br />
RmerTs Zalze eama wmindanis (_ noesi!)<br />
mier mirTmeuli msxverpli~,<br />
da, wmida pavle mociquli:<br />
`vinaidan qristes keTilsurneleba<br />
varT RmerTisagan gaCenilTa<br />
Sorisac, da daRupulTa (_ !)<br />
Sorisac~.,<br />
magram, –<br />
`zogisTvis sikvdilis surneli<br />
sasikvdilod da zogisTvis sicocxlis<br />
su-rneli sasicocxlod. da vinaa, unariani,<br />
amisaTvis~, xolo ` `sityva<br />
`keTilisurneleba` ebraulidan Targmanis<br />
mixedviT, kmayofilebis, damamSvidebeli<br />
(gavixsenoT, rom `noe –<br />
...Sromisagan Sueba~,c, iyo... da aris)<br />
sur-neli~-s niSnavs~.<br />
da, –<br />
` `imavdroulad, aRniSnuli cnobis<br />
analizis Sedegad miRebulia misi msgavseba<br />
noes saxelTan, romelic niSnavs<br />
`simSvides~ da amaSi Cans swored<br />
im winaswarmetyvelebis aRsruleba,<br />
romelic misTvis micemul saxelSi iyo<br />
Cadebuli. eWvgareSea is, rom noes es<br />
msxverpli, fdre abelis mier Sewiru-<br />
kaci, saxelad noe<br />
li msxverplis darad, RmerTisaTvis<br />
sasiamovno iyo ara samsxverplos materialobis<br />
gamo~,<br />
aramed Tavad macxovaris, mama-RmerTisadmi<br />
`gamoxatuli rwmenis RvTismosaobisa<br />
da morCilebis gamo~ im noesagan,<br />
romelic adrec daiareboda RmerT-<br />
Tan,<br />
da daacqerda RmerTi noes da Tqva<br />
rogori-es didad ucnauri, ram:<br />
` `...da Tqva ufalma TavisTvis (_<br />
magram mxolod TavisTvisa, Tqva, es,<br />
radgan Tumcaki noes dascqeroda!);<br />
amieridan aRar davwyevli miwas adamianis<br />
gamo, radgan borotiskenaa mimarTuli<br />
adamianis gulisTqma siyrmidanve~<br />
– am sityvebSi aSkarad gamosWvivis<br />
Tavad RmerTis sazeimo dasabuTeba,<br />
rom mTeli msoflios amgvarad<br />
dasja aRar ganmeordeba~.<br />
da, rogor-maRlad maZiebeli<br />
fiqrebi, `ganmartebani~Si:<br />
`magram amis motivacia erTi SexedviT,<br />
gaugebaria. albaT, igi warmoadgens<br />
im motivis gameorebas, romelic<br />
warRvnis mTavar mizezs warmoadgenda~<br />
–<br />
`dainaxa ufalma RmerTma, rom imata<br />
adamianTa ukeTurebam amqveynad,<br />
rom ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />
gulisTqma~, da –<br />
`gadmoxeda RmerTma qveyanas da,<br />
aha, waryvniliyo igi, radgan gaeryvna<br />
yovelxorciels Tavisi zne am qveyanaze~,<br />
da, rogorc<br />
`uTxra RmerTma noes: moawia yoveli<br />
xorcielis aRsasrulma Cems winaSe,<br />
radgan aivso qveyana maTi usamarTlobiT;<br />
da, aha, unda gavwyvito isini mTeli<br />
qveyniTurT~, da magram RmerTs<br />
hyavda-mainc Tavisi erTguli da mor-<br />
Cili romelic Tavisi saqcielebiT daiareboda<br />
RmerTTan, da icoda misgan<br />
gaCenili bunebisa da am bunebisa mov-<br />
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
lenebis fasi, da uTxra ufalma mas:<br />
`gaikeTe kidobani urTxelisgan~,<br />
da kidobanis win, kidobanidan-miT<br />
mTeli Tavisi ojaxiTa da yovel<br />
sulierTan erTad gadarCenili, da<br />
gamosuli Znel samSvidoboze<br />
wvalebiT, noe, idga axla RvTis winare<br />
da aRsavse rogori didi bednierebiT<br />
miuxedavad imisa rom, adamianebis? –<br />
` `ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />
gulisTqma~, riTac xasiaTdeba ara<br />
imdenad STamomavlobiT (kaenituri?<br />
Tu, adamisac...), ramdenadac umTavresad,<br />
mudmivi codvili ganwyoba,<br />
romelic gadadis rogorc es erT<br />
konteqstSia, yovelgvari zneobis<br />
normebis gaTelvasa da mounaniebel<br />
yvedrebaSi~ – da Tumca eboZaT maT<br />
rom `bumberazebi iyvnen im xanebSi<br />
qveynad da mas merec, roca RvTisSvilebi<br />
Sediodnen adamianis asulebTan,<br />
romelnic uTmobdnen maT. Zlierebi<br />
iyvnen isini, ZvelTaganve saxelovani<br />
xalxi~<br />
magram egebac am siZlieriT<br />
`wairyvna qveyana RvTis winaSe da<br />
aivso qveyana usamarTlobiT~<br />
xolo<br />
`Cvens mier ganxilul muxlSi ki<br />
saubaria TiTqmis mxolod STamomavlobiT<br />
codvianobaze (aqac – kaenisa?..<br />
– adamisiv?) razedac adamiani SedarebiT<br />
naklebad pasuxismgebelia vidre<br />
Segnebulad, piradad Cadenil codvaze.<br />
mxverplis SewirviT ki,<br />
romelzedac ukve gvqonda saubari,<br />
adamianma, ukeT rom ar SeiZleboda,<br />
ise daamtkica rom misi piradi ganwyoba<br />
gacilebiT ukeTesia, Tumca igi<br />
Tavisi bunebrivi codvianobis gamo<br />
da uZlurebis gamo agrZelebs codvebis<br />
Cadenas, magram yoveli dacemis<br />
gacnobierebis gamo Zlier ganicdis.<br />
adamianis gulSi ganwyobis amgvari<br />
feriscvaleba sakmaris safuZvels<br />
qmnida misdami RvTaebrivi damokidebulebis<br />
Sesacvlelad~ –<br />
`winaT marTlmsajuleba sayovelTao<br />
gansjiT xorcieldeboda,<br />
xolo mowyaleba ki gansakuTrebulT<br />
ergebodaT (noes ambavi), amieridan ki<br />
marTlmsajuleba asamarTlebs da<br />
gansjis kerZo pirebs da movlenebs<br />
(sodomi). amgvarad sruliad bunebrivi<br />
da gasagebi xdeba miTiTeba adamianis<br />
STamomavlobiT naklze,<br />
rogorc misi codvisadmi lmobieri<br />
damokidebulebis motivze. im codvisadmi,<br />
romelTanac brZolis survils<br />
Tavisi mcire ZalebiT adamiani<br />
gamoxatavs msxverplSewirvis saSualebiT~,<br />
da<br />
rogori-mainc udiadesi, umdidresi<br />
da gansacvifrebeli wyaloba<br />
TviT RvTismierebisaTvisac, RvTisgan:<br />
` `vidre qveyana iqneba~... anu manam,<br />
sanam dedamiwa arsebobs da rodesac<br />
`miwis dReebi~ iZulebulni iqnebian<br />
Tavisi adgili dauTmon `ciur<br />
dReebs~ –<br />
fsalmunni 88,30: `da davamkvidreb<br />
ukunisamde naSiers misas da misi taxti<br />
– viTarca dReni cisani~,<br />
da,<br />
ra wyaloba im miwisadmi romelic<br />
erTdros daswyevla, RmerTma: `a r c<br />
T e s v a d a m k a, a r c y i n v a da s<br />
i c x e, a r c z a f x u l i da z a m T a<br />
r i, a r c d R e da R a m e a r g a u q<br />
m d e b a~ –<br />
rom es yoveli maradis iqneba, xangamoSvebiT<br />
SvebiTi wvima sicxisas da<br />
buRisas da papanebisas da zamTrobiT<br />
ki – uebro Tovli da swored maTTvis<br />
– adamianebisaTvis zamTar-zafxuli<br />
iqneboda maradiuli da iqnebac Tesva<br />
anu gazafxuloba da SemodgomoT,<br />
mka – rogor-es puris, marcvlisa da<br />
nayofebis Segrovebis dro~,<br />
da daacqerda ufali RmerTi noes<br />
da ojaxs misas siyvaruliT, mereda<br />
rogor da rogoriT da akurTxa yvela<br />
da, da ase uTxra:<br />
`da uTxra:<br />
inayofiereT, imravleT da aavseT<br />
qveyana. Tqveni SiSi da Zrwola hqon
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
des miwis yvela mxecs, cis yvela frinvels,<br />
yovel suldgmuls, rac ki iZvris<br />
dedamiwaze, da zRvis yovel Tevzs.<br />
Tqvens xelT arian isini~.<br />
da kvlav Zalian gangrZobilad da<br />
Zalian dascqeroda RmerTi – Tundrogor<br />
uxilavi, adamianebs, gindac<br />
rogorebTsc da mainc yvelas-misianebs,<br />
da TavisT, da man Tu ara vin icoda<br />
rom atlantidaSi, xorcis Tvalebda-<br />
Wyetilad Tu Tvalmilululad sansvla<br />
Tumc akrZaluli iyo yovlad magram<br />
im-rogor codvas yovel nabijze,<br />
anu bevrpiriT sCadiodnena, adamianebi,<br />
da, uTxra RmerTma Tavisaken gadmorCenil<br />
adamianebs es imisaTvis rom<br />
ufromet codvad aRar CaTvlodaT<br />
misi, RmerTis nebisa da nebadarTviT,<br />
es:<br />
`yoveli iZvrisi, rac ki cocxlobs,<br />
saWmelad gqondeT~,<br />
da, rogorgvari gamxneveba, nebadarTuli:<br />
`rogorc mwvane balaxs, ise ga-<br />
ZlevT yvelafers~.<br />
da, radgan aRar dasWirdeboda mofarebulebSi<br />
xorcebiT ZRoma tuCebi<br />
rogor-siamiT ailoka, qamma,<br />
magram akurTxa isini RmerTma er-<br />
Tianad –<br />
`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />
rogorc msoflios modgmis<br />
mamamTavarma, maSinve miiRo RvTis<br />
kurTxeva~ –<br />
`dabadeba~ 1,28-29-30 da<br />
`dainaxa RmerTma yovelive (_<br />
yovelive!), rac gaaCina, da aha, Zalian<br />
kargi iyo. iyo saRamo, iyo dila – meeqvse<br />
dRe~<br />
da magram RmerTma dautova maT,<br />
noesebsac `Tavisufali arCevani~ da<br />
magram mainc daayola:<br />
`oRond xorciels cocxlad, mis<br />
sisxlTTan erTad nu SeWamT. me ki<br />
Tqvens sisxls Tqveni sicocxlis wil<br />
movikiTxav, yovel mxecs movkiTxav,<br />
Tqven mogkiTxavT erTmaneTis sicocxles~<br />
–<br />
daujerebdnen? ki?<br />
miuxedavad TviT mama-RmerTis<br />
rogori mkacri gafrTxilebisa:<br />
`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />
adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />
radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />
magram ramdeni tyuilad-yurianebi,<br />
tyvil-smenianni, hee,<br />
magram molba kvlav RmerTi radganac<br />
noes dascqeroda, da adamiviT,<br />
`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />
aseve noemac, axali msoflios mamamTavarma,<br />
miiRo kurTxeva. rogorc erTi<br />
(pirveli) meore kurTxevac Seexeba sam<br />
punqts: adamianebis gamravlebas, mis<br />
Zalauflebas (cxovelebisa da bnuebis<br />
samyaroze) da mis gamokvebas. am Rv-<br />
Tiuri kurTxevis Zala exeboda ara<br />
marto noes, aramed mis `Svilebsac~,<br />
anu rogorc imJamindel, aseve mis momaval<br />
STamomavlebs~. –<br />
` `inayofiereT, imravleT da aavseT<br />
qveyana~... – magram, aq ar aris damatebuli,<br />
iseve rogorc adamis SemTxveva-<br />
Si, `da eufleT mas~, radganac adamma<br />
codviT dacemis Semdeg dakarga es<br />
RmerTis msgavsi Zala mTeli qve-yanis<br />
dauflebisa, an ukidures SemTxvevaSi<br />
Zalzed Seumcirda zemoqmedebis unari<br />
(Tundac Sinauri, da gareuli cxovelebiTac<br />
xom...) da mxolod meore<br />
adami (Tumc saukuneTa uwinaresi) _<br />
Cveni ieso qriste, romelmac gaanadgura<br />
codvis Zalaufleba, kvlav daeufla<br />
yovelives da araferi datova<br />
misadmi morCilebis miRma~<br />
xolo qamma ki am nebarTvis – sadacrom<br />
gansakuTrebiT erTi muxli-ram<br />
moewona, maSinve Tavi mohglija<br />
mtreds da gaputa da obsidianis mWreli<br />
dana ataka Svels da did koconze<br />
dayara isini da Tumca noem uTxra:<br />
`ara, adrea.. acade Sewva~<br />
magram mainc CakbiCa odnav Semwvari<br />
frinvel-pirutyvis xorci ai ise rom<br />
sulic ar Seuberavs da tuCebi daewva<br />
da tkivilad ki amoeburca magram Re-<br />
Wda-ra jer mtredis xorcs da nikapze<br />
mZimed CamoeRvenTa im wminda frinvelis<br />
sisxli romelic kidobanSi Svid-<br />
Svidad iyo Sesuli, gasamravleblad<br />
da romelmac zeTisxilis nedli rto<br />
Svebad moutana adamianebs da iyo<br />
raRac-Sori saerTo am-amasTan rom<br />
`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />
adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />
radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />
romelic ar Wamda pirutyvis xorcs da<br />
raRa Tqma unda arc sisxlsa svamda,<br />
maTsas,<br />
xolo momdevno `es daSveba Sesani-<br />
Snavad gamoxatavs Zveli aRTqmis moralis<br />
mTel arss, romelic iTxovs<br />
Tvals Tvalis wil, kbils kbilis wil<br />
da sicocxles sicocxlis wil~ –<br />
`magram qristianobam, romelmac<br />
msoflioSi Tan moitana axali humanuri<br />
sawyisi, didi xnis win gakicxa es<br />
praqtika. igi iZleva mcnebas, romlis<br />
Tanaxmadac, rogorc uneblie, aseve<br />
ganzrax mkvleli ar unda iqnes mokluli,<br />
aramed saWiroa misi gamosworeba<br />
da misi WeSmariti, adamianuri cxovrebisaken<br />
mobruneba~ iseve rogorc Zvel<br />
aRTqmaSi kaenis dandoba, magram,<br />
`Tavisufali arCevani~T, gamravldnena<br />
da mravldebianc, kaenitebi miuxedavad<br />
imisa rom rogor mkafiod mis-<br />
Tvis da misi STamomavlobisaTvisac<br />
mkveTrad rogor, gasagonad: `vinc<br />
adamianis sisxls daRvris~...,<br />
magram ama codviT mxolod didad<br />
gamoCinebulni ki ara, miCqmalulebic<br />
– radgan `aRsarebis saidumlo~Si kiTxvaa<br />
aseTic, `ara kac-hkla~-Si, rom Sedis:<br />
is, rom `sityviT xom ar giwyeninebia<br />
vinme~ romeli-ese wyeninebac,<br />
aCqarebs sikvdils xolo pirwavardnili<br />
kaenitebi am codvis daurRvevlobas<br />
viTomdac imtkiceben imiT rom<br />
maTi SeiaraRebuli xelidan aravin momkvdara<br />
xolo qamma ki, roca igema pirutyvisac<br />
sisxli xilulad, da, araratis<br />
kalTaze miwva,<br />
da kidev uTxra sabolood oRond<br />
es mxolod im dRes, noes, gasamxneveblad<br />
Tumca mis erT-erT Svils ar esma<br />
es radgan eZina gamaZRars da riTi<br />
ukve, ra-dardi imasa hqonda imisa rom<br />
– `mRviZareni iyaviT~, magram uTxra<br />
RmerTma, kvlav, noes,<br />
`gidebT aRTqmas, rom aRar aRgvis<br />
xorciels warRvna da aRar mova war-<br />
Rvna qveynis dasaRupavad. Tqva ufalma<br />
RmerTma: es iyos niSani aRTqmisa,<br />
romelsac vdeb Cemsa da Tqvens Soris,<br />
da TqvenTan myof suldgmuls Soris,<br />
Taobidan Taobamde, samaradisod; vdeb<br />
Cems cisartyelas RrubelSi niSnad<br />
aRTqmisa Cemsa da qveyanas Soris. rodesac<br />
qveyanas RrubliT davRrublav da<br />
gamoCndeba RrubelSi cisartyela, ma-<br />
Sin gavixseneb aRTqmas Cemsa da Tqvens<br />
Soris, yovel xorciel suldgmuls<br />
Soris, da aRar gadiqceva wyali war-<br />
Rvnad yoveli xorcielis dasaRupavad~<br />
xolo esrogor lamazad-diadi, raa<br />
amqveynad Tu ara TviTon Tavad cis<br />
kidiT kidemde gadabjenili rogor<br />
myarad da Tan rogori naTliT<br />
naTluri ulamazesi, aRsavse rogormravalTa<br />
ferTa-Ti, TviT cisartyela,<br />
magram mxolod es ar gveqneba saSvebaod,<br />
radgan,<br />
II-d mosvla...<br />
iqneba rogor,<br />
magram jer Sori iyo iqamde rom<br />
dResac-dRemdec ki ver iyo, ara, meored<br />
mosvla radgan raRacas ki ar ucdis<br />
RmerTi garda imisa rom gamosworebas,<br />
Cvensas, Cvenive nebiT, Cvenss.<br />
xolo qami ki, gadamaZRari mtrediTa<br />
da SvliT, axvrinavebuli Soriaxlos,<br />
iwva,<br />
xoloki `RmerTi miuTiTebs adamians<br />
cisartyelaze, cnobil atmosferul<br />
movlenaze, romelic warmoadgens<br />
wylis gamWvirvale garsSi mzis sxivis<br />
sinaTlis daSlas da gardatexas. rac<br />
Seexeba imas, Tu rogor unda gavigoT<br />
TviT am zeciuri miniSnebis mniSvneloba,<br />
ekzegetebis (egzegetebi – qristianuli<br />
mwerlobis dargis, bibliur<br />
teqstTa amxsnelebi, mTargmanebelni,<br />
Targmanebis alegoriuli meTodiT<br />
bibliis sityvasityviTi ganmartebis<br />
miznis mqoneni) mosazrebani aq am SemTxvevaSi<br />
gansxvavebulia. erTni<br />
fiqroben, rom cisartyela am dros<br />
(Tavdapirvelobisas) pirvelad<br />
gamoCnda da igi manamde ar arsebobda<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
proza<br />
imis gamo, rom manamde arc wvima (da<br />
arc Tovloba, eh,,,) ar arsebobda,<br />
xolo miwa irwyveboda nisliT da<br />
cvriT~,<br />
sxvani ki, `uSveben imas, rom cisartyela<br />
arsebobda, magram maSin es<br />
fenomeni (marTlac... rogor mar-<br />
Tlac,) SeumCneveli iyo – amJamad ki mas<br />
miniWebuli aqvs simbolos saxe da im<br />
viTarebas, rom aRniSnuli miznisTvis<br />
gamorCeuli iqna swored cisartyela<br />
da ara sxva ram, sruli ganmarteba aqvs.<br />
saqme imaSia, rom cisartyelas, anu<br />
Cvens mier mzis sxivebis gardatexis<br />
danaxva SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi,<br />
Tu Rrublebi mTlianad ar dafaraven<br />
cas da mzisTvis datoveben<br />
adgils, da amasTan, Tu wvima ar warmoadgens<br />
gauTaveblad Camomdinare<br />
wylis masas, romelic SeiZleba war-<br />
Rvnad iqces. bunebismetyvelni amJamad<br />
akvirdebian im faqts, rom tropikuli<br />
Tavsxmebis dros cisartyela arasodes<br />
daunaxavT (- !). aqedan gamomdinare,<br />
cisartyelas gamoCena bunebrivi<br />
mtkicebaa imisa, rom wvima ar<br />
warmoadgens muqaras da ar hgavs war-<br />
Rvnis wina wyaldidobas. swored am<br />
bunebriv, naturalur movlenas ani-<br />
Webs RmerTi gansakuTrebul mniSvnelobas,<br />
irCevs ra mas niSnad aRTqmis<br />
dadebisa masa da noes Soris.<br />
analogiuri simboluri magaliTebia<br />
magaliTad miwaze gvelis mucliT xoxva<br />
– damcirebis simbolo, an wyalSi<br />
CayvinTva naTlobis saidumlos Sesrulebis<br />
dros, rac pirvelyofili<br />
codvisgan ganwmendis simbolod iqca~<br />
da<br />
`wmida werilSi Cven cisartyelasi<br />
sxva mniSvnelobebsac vxvdebiT: elvas-<br />
Tan erTad, igi warmoadgens msoflioze<br />
RmerTis samsjavros erT-erT<br />
atributs an aris RmerTis sidiadis<br />
niSani. ideam, romlis mixedviT cisartyela<br />
zeciuri saidumlos niSania,<br />
gamoxmaureba hpova uZvelesi drois<br />
warmarTul universalur miTebSi,<br />
romlebSiac cisartyela umetes<br />
SemTxvevaSi zeciur despans warmoadgens,<br />
romelsac dedamiwaze mohqonda<br />
mSvidoba da RvTis neba~<br />
da axla rogor, dadgomoda-a igi,<br />
cisartyela noesa da yvela misTagans<br />
da qamzec idga raRa Tqma unda<br />
magram<br />
qami ki,<br />
iwva da,<br />
xvrenda,<br />
romeli qamic<br />
` `... qami iyo (mere gaxda) qanaanis<br />
mamamTavari~. iovane oqropiris ganmartebiT,<br />
`wmida werils surs<br />
migviTiTos qamis ukidures TavSeukaveblobaze,<br />
rom verc iseTma didma<br />
ubedurebam, rogoric iyo warRvna,<br />
verc kidobnis siviwroveSi cxovrebam<br />
ver moarjula da ver daaSoSmina igi<br />
da im dros, roca mis ufros Zmas jer<br />
kidev ar hyavda Svilebi, igi RvTiuri<br />
risxvis dros maSin, rodesac iRupeboda<br />
mTeli msoflio, mieca aRviraxsnilobas,<br />
ver moiToka Tavisi vneba~<br />
da ajlac, saWmliT rogori gadasavsebul-gadamaZRari,<br />
sisxliT JRen-<br />
Tili Zaanxvrenda da<br />
ver xedavda<br />
da verc ismendac, cisartyelisas,<br />
xolo pirutyvebTagan zogi rom<br />
tye-Rres Seefara da zogic Sinaurad<br />
darCa da magram kvebavdnen adamianebs<br />
meredamere rJiTa da usisxlo xorciT<br />
jer mxolod erT ojaxs<br />
daiwyo noem miwis muSakoba, ganagr-<br />
Zo Cveni saqmianobac, noeTi didad<br />
Tavdapirveli –<br />
`muSa miwyiv (marad) muSakobdes~, –<br />
`da gaaSena venaxi~<br />
mieca noes vazi, vazisa lerwi –<br />
vazis rqa-erTwliani RvTiT eboZa noes<br />
Tumcaki `brundeZiriani~ da rogorsisworiT<br />
Semkuli mainc, rogor, da<br />
adre Tu marto muSakobda axla semica<br />
da iafeTic hyavdnen gverdiT da qamis<br />
Svilic, axladSeZenili da moCitebuli<br />
qanaani romelmac fexi aidga Tu ara<br />
noe gverdidan ar icilebda, da frTxili<br />
alersiT koJrebian-xel-CaWidebuli<br />
dahyavda Tavisi karavidan mTlad<br />
norC venaxSi da iq ki unayofo xis did<br />
CrdilSi svamda da acqerinebda<br />
dasasruli Semdeg nomerSi<br />
11<br />
rogor undoda SromakeTili da tkbeboda<br />
rogor<br />
SviliSviliT-am, qanaaniT, noe,<br />
magram erTxelac brtyel-lodisaken<br />
Tavgadaxrili dainaxa is vinc<br />
TiTebiT raRac saqmians-rams sCadioda,<br />
da gaRimebuli daadga Tavs noe magram<br />
ise rom qanaans ar SeumCnevia da,<br />
guls ra maxvilad eZgera, noes –<br />
jinWveli-ram, miwis muSaki<br />
daucxromeli, rogori gamrje daesva<br />
lodze qanaans da, rigrigobiT aglejda<br />
fexebs da didaddidi cnobiswadiliT<br />
dascqeroda Tu TandaTan<br />
rogor ufro da ufro koWldeboda<br />
miwis muSaki da mere Zlier gaiRima<br />
calR-fexiani WianWvela rom gulaRma<br />
iwva da asavsavebda sacodavad im<br />
eul fexs da yurSi wvda noe SviliSvils<br />
da ise magra rom aswia kidec miwidan<br />
da mere mzeze uZravad jdoma<br />
ubrZana da miubrunda isev venaxs bal-<br />
Rs Sromis madli rom amoecno da,<br />
SerigdnensaviT, mere,<br />
da,<br />
SromasTan erTad mimoiarebodac<br />
noe Tan, araratian kavkasiad romlis<br />
oriod kuTxeSi vazis uuZvelesi, mTladacpirveli<br />
wipwebia napovni da mis<br />
erTsac mxareSi rom moiwia, izarda,<br />
vazma, yurZeni misi rom SeiTvala da<br />
damwifda, mZimed,<br />
noem dawura vazi da Tixis qvevrSi<br />
Caasxa naJuri imisi magram roca gemos<br />
gasinjva mounda, misi<br />
Secba, da SekrTa:<br />
duRda siTxe-is, da sawamlavi egona<br />
isi magram romki acala samiod dRes,<br />
Sewyda duRili im siTxisa da buybuyic<br />
Sewyda TiTqosada mafrTxilebeli<br />
da<br />
daynosa, noem<br />
is ucxo siTxe,<br />
da,<br />
eama, didad, surneli misi<br />
da vazis samSobloSi, kavkasiaSi,<br />
pirveli kaci iyo noe romelmac `Sesva<br />
Rvino~ da,<br />
eama, Zalzed, didad iama<br />
da moesurvila kidev da kidev da<br />
Sesva da Sesva, ylapa da ylapa da<br />
sva da svaa imdeni rom,<br />
daTvra, ki, noe,<br />
xolo axla Tumc cnobilia rom<br />
`yurZnis da misi wvenis zomierad<br />
miRebis SemTxvevaSi igi saukeTeso da<br />
jansaRi saSualebaa. ase rom, am TvalsazrisiT<br />
noes mier am kulturis gaSeneba<br />
kargi da sasargeblo saqmea. magram<br />
warRvnamdeli kacobrioba saer-<br />
Tod ar icnobda vazs da arc Rvnis<br />
gamoyeneba icoda. pirvelad yovelive<br />
amasTan gacnoba mouxda noes..... da mas<br />
simTvrale moeria sruli gauTviTcnobierebulobis<br />
da Rvinis dasaSvebi<br />
raodenobis miRebis arcodnis gamo~<br />
da<br />
SeiSalasaviT, gonidan gadga gindac<br />
wmindani, noe,<br />
da metad ucnaur sityvebs<br />
luRluRebda da aeria fexi da<br />
saiTkenRac ise gaswia rom arc icoda<br />
sad da exleboda Robe-yores da<br />
Zalian rom gadaTvr-gatialda dacxa<br />
Zlier noes da SemoifliTa tansacmeli<br />
da gaSiSvlda oRond kidev kargi<br />
rom Turme Tavis karavSi.<br />
da qamma, romelsac bevri hqonda<br />
oRondac usaqmurobiT, dro (romelic<br />
droc rom agreTve pirutyviviT<br />
bevrgvaria)<br />
`dainaxa mamis siSiSvle da Seatyobina<br />
gareT Tavis or Zmas~.<br />
¡
12<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
ciklidan: `da a.S.~...<br />
oqros saSualo<br />
sunTqvas vayuradeb farulad,<br />
majasac _ Cven Soris darCes;<br />
mivdivar, peplebis marula<br />
TvalebSi naperwklebs aCens.<br />
cocxali poezia _ `rom vxedavT~<br />
da gadmoTargmnili _ `rom vwerT~,<br />
mopirispireTa da momxreTa<br />
var bevri brZolebis mowme.<br />
maT Soris saSualos daveZeb<br />
da ziar Tvisebebs vadgen:<br />
nu gikvirT _ zogjer ro davece,<br />
nu gikvirT _ zogjer ro avdge.<br />
mxatvruli igiveoba<br />
_ sinamdvile fantaziis Targmania,<br />
_ fantazia uwonado niWia;<br />
_ satanjvelad Cafiqrebul adamians _<br />
Tvali rogor auxvion _ ician.<br />
vmsjelobT ase, win niavi migviZRveba,<br />
Sindi mTaze frinveliviT farTqalobs;<br />
arc meti da arc naklebi _ imis neba<br />
gvaqvs, Zaxveli _ buxris cecxlad CavTvaloT.<br />
cecxlis ali _ mxatvris funjis badalia _<br />
landebiT rom kedlebs moiTareSebs;<br />
als rom aCens _ cecxlia da Radaria, _<br />
funjic vin Tqva _ gulis cecxlis gareSe.<br />
CamonaTvali CarCoSi<br />
morcxvi iaJuJuna,<br />
meTovlia mkrTali,<br />
gulma waiCurCula<br />
satkivari qaris.<br />
alpiuri Sxefia,<br />
Sen rom cremlad gergo:<br />
gvrita, wyalikrefia,<br />
kacixela, nego,<br />
sadonisi, zizila,<br />
maCitelas frTebi,<br />
mzeras morcxvad izidavs<br />
da cremlebiT Tbebi.<br />
erTi suraTi or droSi<br />
TvalSi _ Winkebis naTeba,<br />
mkerdSi _ binulis farTqali:<br />
erTmaneTs miemateba<br />
da Wvretas veRar amTavreb.<br />
kabis kalTaze celqobis<br />
survils iklavda niavi;<br />
arc axla aRar eTmoba<br />
am msunag mololiaves.<br />
Rawvze esvena cis nami<br />
(TanmimdevrobiT ver yvebi);<br />
idga zurgsukan WiSkari _<br />
tyruSuli Robis neknebiT.<br />
Zaxilze gamogogmanda,<br />
anda sad iyo aqamdi:<br />
marTla angeloss mohgavda _<br />
frTasac Tu miaxatavdi.<br />
pir-saxe _ TiTqo monazvnis,<br />
tani _ xanZari RameSi;<br />
funjis sul mcire monasmi<br />
suraTs gadazrdis xvaleSi.<br />
Canda SveliviT SemkrTali<br />
(iTavisebda garemoc):<br />
maSin gogo da dRes qali _<br />
samyaro msxmoiareo.<br />
narCeni idilia<br />
naxevarmxarze wawoliT vzivar,<br />
jer kidev zamTris igrZnoba Talxi;<br />
naoflari var da cota mciva,<br />
cota maxurebs da tanze mayris.<br />
`kvirtebi ki ar amosdis xeebs,<br />
xeebi kvirtebs Camosdis Tavad~ _<br />
ase rom vfiqrob da vumzer tyeebs,<br />
erTaderTs albaT _ gaTvaluls vgavar.<br />
axlodan modis xmauri Relis _<br />
rame godeba da rame viSi...<br />
colikaurmac damatyo xeli<br />
da laparakis saRerRels miSlis:<br />
avtydebi roca _ ca unda movxna,<br />
avtydebi roca _ ca unda vTeso,<br />
viRaca ityvis _ `laJvardis Toxnas _<br />
fafukia da morCeba dReso~.<br />
vawvebi zurgiT farRala Robes<br />
da mkerdze morcxvad vawvaleb Rilebs:<br />
iq, sadac dabadebidan gcnoben,<br />
cota `metic~ xar da cota `mcirec~.<br />
Tavs vugeb maxes Tu boRmas vebrZvi,<br />
vsvam Rvinos, Cem win glexia sami;<br />
ar gvawevs tvirTi moxarSul-Semwvris<br />
Sav purze xaTrad vayolebT mwvanils.<br />
grovdeba dardi, grovdeba Tvalwin<br />
da mizez-mizez sveldeba mzera.<br />
da saziaro da momcro yanwi<br />
gulidan gulTan misasvlels keravs.<br />
uxasiaTo mzera<br />
Tavi urvilad mogaqvs<br />
da zogjer _ mainc xarob:<br />
vaSinaarseb _ dro maqvs _<br />
am gaorebis wyaros:<br />
eZeb pirvelSi pirvels,<br />
zogjer _ havaSic havas;<br />
Tvals gaayoleb frinvels _<br />
lands rom mihyveba Tavad.<br />
cota naklebad gjera,<br />
cota naklebad ismen;<br />
uxasiaTo mzeram<br />
gaaverana sivrce.<br />
Zili _ bunebis ZiZa,<br />
gadmoisesxe ZaliT:<br />
arada, mainc gRviZavs,<br />
mainc Ria gaqvs Tvali.<br />
zaal ebanoiZe<br />
nervi _ oreuli<br />
xviara suro _ damiwebuli elva<br />
da qaris kvalze _ xmeli foTlebis farda;<br />
xorci Seisxa, marTla Seisxa nervma<br />
da bevri rame _ rac ar gindoda _ gaTqva.<br />
axlac erTmaneTs, axlac erTmaneTs afrTxobT<br />
Tu eurCebiT martis Wirveul aminds;<br />
aris wuTebi _ orTavem unda daTmoT<br />
da iZulebiT SeinarCunoT Tavi.<br />
warmosaxva amindze<br />
alvayuCobis Jami,<br />
tanSi ro JrJolad dagvidis<br />
axasiaTebs aminds<br />
Tu warmosaxvas amindze.<br />
veli, veli da veli,<br />
vis da rato da ra vici,<br />
da CamosarTmev xelis<br />
siTbos windawin ganvicdi.<br />
Seiboleba Tvali,<br />
laJvardebiT ro erToba<br />
da am dros ismis zari _<br />
cidan codvebis Sendobis.<br />
sivrce! _ sad aris sivrce,<br />
Cemad ro unda viwamo:<br />
Tu vinmes rame misces<br />
saasparezod _ miwa me!<br />
qarifantia wlebis<br />
Suqmoiafe samosiT<br />
amomdis mainc frTebi _<br />
Tu rames niSnavs amosvla.<br />
saTqmeli<br />
Semasmenlis megzurobiT<br />
igrZnob _ mizez-mizez xmaurdeba<br />
xelis kunapetSi ceceba,<br />
roca legendebis daurvebas<br />
mkacri sinamdvile ecdeba.<br />
xvdebi _ kani Cumad gesusxeba _<br />
xaTrad atareben gamocdas,<br />
bnelSi siaruli leqss uxdeba _<br />
leqsis sinaTleze amosvlas.<br />
amCnev _ alag-alag amobedav _<br />
Tumca sul erTia _ ityvi sad _<br />
lamis gaazrebul gamoxedvas<br />
TavSi darwmunebul briyvisas.<br />
gjera _ bareori gemowmeba<br />
da mec imaT Soris mgulisxmob:<br />
`maja daivalebs Semowmebas<br />
yelSi amoCrili guliso~...<br />
usmen _ sityva sityvas enacvleba _<br />
Warbad icleba da ivseba;<br />
amxels safeTqlebis Senacreba<br />
wlebis Sejamebul Rirsebas.<br />
xedav _ alioni isarkeba _<br />
ZilSi riJraJamde misulxar;<br />
es dRe Senze ufro vis akldeba,<br />
es ca Senze ufro vis uyvars.<br />
wuxar _ araferSi ar geTvleba<br />
Tu Tavs veravisTan imarTleb;<br />
mainc burbuSelad ageTleba _<br />
mkerdze ageTleba sinaTle.<br />
fsevdo akido<br />
nabij-nabij Ramdeba<br />
da landebiT ivseba<br />
gza da ufro Rrmavdeba<br />
bnelis fsevdo Rirseba.<br />
bnelTan munjur loliavs<br />
uxirdeba buneba:<br />
smena aiyolia<br />
fsevdo gaxmaurebam.<br />
feTqavs Zveli iara,<br />
arc ro guli mSviddeba;<br />
zogjer fsevdod ki ara,<br />
marTla SegeSindeba.<br />
fexqveS nari gigia _<br />
xorSakebis cxeleba:<br />
wuxar _ ver gagigia<br />
fsevdo sakvirveleba.<br />
iyo, warbi momSvilde,<br />
Tvals moWarbda naTeba;<br />
guli dagiSoSmina<br />
fsevdo SekamaTebam.<br />
ra ginda da ras eli,<br />
ra gauwyes zarebma:<br />
Tavsxmis mere _ saSveli _<br />
fsevdo gamodareba.<br />
dagamZimebs ruli da<br />
dumils locvas ugzavni,<br />
fsevdo sixarulidan<br />
mowyvetili kurcxaliT.<br />
bgera-bgera, xma da xma<br />
qarma weli aswia:<br />
cudaobis gadaRmac<br />
fsevdo silamazea.<br />
da ase Semdeg...<br />
Tvalnaocebi Sevarqvi am dRes _<br />
ise savsea es ca xalisiT<br />
da aTinaTi _ ZilSi ro mandes,<br />
cxadSi CitiviT xelze davisvi.<br />
gamoidara. wavida Tovli<br />
da moeWarba fSanebs xmauri;<br />
Tavis samduravs ar amxels moli<br />
Cavlili zamTris danaSaulze.<br />
awamwameben xeebi qarSi,<br />
foTlebis landebs awamwameben;<br />
TvaliT moxucis da TvaliT bavSvis<br />
vflob netarebas me am wamebis.<br />
sasiamovno daRlas grZnobs tani,<br />
Semparav marts rom sCvevia _ iseTs;
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
xarma tboridan dalia wyali<br />
da raxania xes afxans kisers.<br />
aq es pepela saidan gaCnda,<br />
rom ar velodi aseT dros sulac;<br />
da mocaxcaxe diba da farCa<br />
isedac lamazs waadga suraTs.<br />
amoizarda feridan feri _<br />
mTeli zamTari miwam ro mala<br />
da SarSandeli Cala da leli<br />
disonansiviT SeiSno Walam.<br />
aemgzavreba farteni serebs,<br />
nislis farteni Tu marla TeTri;<br />
da frinveliviT damfrTxali Rele<br />
eSveba mTidan da velebs TenTavs.<br />
me _ modaraje, nabijebs vzomav<br />
da marcval-marcval vajameb bgerebs:<br />
dgas Jruanteli, dgas tanSi krToma<br />
da ase Semdeg, mere da mere...<br />
musika _ trauri<br />
sul mercxlis WikWiks vumReriT,<br />
Cirgvidan SaSvis afrenas;<br />
natvra mewvia wuxelis<br />
da axla minda gamxela.<br />
ra xmiT, ra smeniT mogZebnoT<br />
(ara da axlos TavTavobT):<br />
beCavo musikosebo,<br />
buTa da RamuraTao.<br />
wvimis biografia<br />
ar ginda, magram mainc wvims,<br />
Tvalwin tbordeba Rvarebi,<br />
ro brZaneT: `Sewydi!~_ ra icis<br />
wvimam mokvdavis brZanebis.<br />
mTebs mxrebze wamouxuravs<br />
Rrublis Sav-Savi TavSlebi;<br />
yvinTavs fSangaRma xuxula _<br />
sabZeli SqeriT naSeni.<br />
qarma ro gadaibira<br />
xeebi erTi oqtaviT,<br />
wvimac Seiqmna bibina<br />
moliviT marjved momdgari.<br />
xandaxan caze gadiars<br />
elvis bawari tangrZeli,<br />
Tu RmerTis avtografia _<br />
gakruli xeliT naweri.<br />
Tvalsaseiros ra molevs,<br />
yefen ZaRlebi damfrTxlebi;<br />
qaTmis fitulebs gagonebs<br />
wvimaSi soflis saxlebi.<br />
xram-Releebis kafia, _<br />
xafi xmebia giJebis;<br />
Senc wvimis biografias<br />
sityvaSi epatiJebi.<br />
Segoneba anu mglis<br />
Tavze wakiTxuli...<br />
ifiqreb, cxvrebis fara daZrula<br />
(Setborili aqvs quCas ferdebi):<br />
azusteb mere erTxans am suraTs<br />
da sabolood pirvels jerdebi.<br />
mainc sad midis es dedamiwa<br />
am fexadgmuli rame yuTebiT,<br />
Sens uneburad pirjvars gadiwer<br />
da zurgiT kedels mieyudebi.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
Canawerebi<br />
gadasasvleli... mwvane Suqia,<br />
unda iCqaro, Torem ra ici...<br />
xalTidan Subi amouyvia<br />
SiSs da windawin kankals ganicdi.<br />
tborebs Tvalebi enadireba _<br />
aha, prospeqtic _ rkinis Rvar-cofi:<br />
mersedes-opel-emadinebad<br />
yoveldRiurad Tavs rom icofebs.<br />
haerSi namwvi, mZime sunia,<br />
cecxlad Rirebul Savi oqrosi:<br />
ise Cqari aqvs majac dunias,<br />
rom gvevaleba ukve gons mosvla...<br />
kafia-negativi<br />
frTxilad veTamaSebiT<br />
sityviT azris amCatebas:<br />
_ iWaxWaxebs SaSvebi,<br />
vidre qari ar Cadgeba.<br />
_ WianWvelis mwkrivebi,<br />
_ striqonebi qarTulebi:<br />
mivalT kmayofilebi _<br />
saubarSi garTulebi.<br />
_ mTebi CamoTovili,<br />
_ saCeCeli! _ dagaswari;<br />
_ ezo kargad movlili,<br />
_ pirisaxe lamazmanis.<br />
da niavic rqenia,<br />
roca kravad gadanaTle<br />
(iWvi ar gamCenia _<br />
imTaviTve gavamarTle).<br />
Tmian gul-mkerds vadareb,<br />
roca axos CaliT aSlils:<br />
_ Walas _ marTla gadamrev _<br />
violinos SaliTaSi.<br />
gaxsna momesurveba,<br />
mxarze xaTrad mixuteba:<br />
mindvrebi ro xundeba,<br />
midamo ro ixuTeba.<br />
dumils yuri aTxove<br />
da kargaxans gaumklavdi:<br />
ro vicode, ras gTxoven<br />
es wuTebi _ davukravdi!<br />
ilambeba kafia<br />
Tu survili orTavesi:<br />
_ maRla nislis qafia,<br />
_ dabla fSanis moTqma mesmis.<br />
SiSi<br />
xatav gancdis amara,<br />
tanze xorkliT xeneSiT,<br />
SiSs ro gadagabara<br />
eldam erTxel xelebSi.<br />
batis, batis kani aqvs<br />
SiSs da Tma aqvs aSlili,<br />
am dros muxlSi wyalia _<br />
cremlTan rame kavSiri.<br />
erTi stumari<br />
dasazRvrulia yofna saCveno,<br />
ZilSi gavrbivar, cxadSi miWeren:<br />
ro bednieri saxe gaCveno _<br />
xo vici, mainc ar damijereb.<br />
siberis kalTa _ TavsasTumali,<br />
vxate _ sazRvrebi fanqriT movxaze;<br />
var wuTisoflis erTi stumari _<br />
Tavgadakluli mis amoxsnaze.<br />
ormagi tanjva<br />
wlebma ukiTxavad mzera gamobinda _<br />
TvalTan motanilic Sors Cans;<br />
araraobaSi mcire raobidan<br />
fexis gadadgma da _ morCa!<br />
gvrCeba auxsneli burani da<br />
iqac auxsneli gvelis;<br />
RvTisgan naboZebi unaridan,<br />
rac rom migvacilebs _ cremli!<br />
cremlze gvirilebi moiSenebs<br />
Tavs da amCatdeba borcvi;<br />
vai, iqac Tu ver moisvene,<br />
sulo _ gaZarcvulo xorciT!<br />
vaxtang javaxaZe<br />
13<br />
isev galaktioni<br />
dasasruli<br />
am sityvebis warmomTqmelma icis, rom braleuli<br />
arc erTi mxare ar aris, miuTiTebs kidec mesame pirze<br />
– `saerTo megobarze~ (albaT – mweralTa kavSiris<br />
maSindel Tavmjdomareze!), magram vaJas mTargmneli<br />
stumar-maspinZlis taqts icavs da mxolod erT<br />
`saerTo megobarze~ miuTiTebs da ara ramdenimeze.<br />
im situaciaSi, cxel kvalze, ori Tvis Semdeg, salxino<br />
sufraze, ramdenime rusi Tanameinaxis TandaswrebiT,<br />
amaze mets verc ityoda. madloba mas am gulaxdilobisa<br />
da gabedulebisaTvis (sxvaTaSoris, adre aRiara,<br />
marina cvetaevam rom Tavi moikla, Cemi bralia,<br />
Cemi bralicaao!).<br />
boris pasternakis es nagvianevi sinanuli gvibi-<br />
Zgebs ufro mkacri pasuxisaken, romelic qronologiuri<br />
TanamimdevrobiT ukve warvudgineT<br />
mkiTxvels galaktionis apologiaSi...<br />
mivubrundeT imdRevandeli saubris kidev erT<br />
saintereso pasaJs, romelic parizis kongress exeba:<br />
_ erTxel migviyvanes im saxlTan, sadac marati<br />
cxovrobda, – gaixsena maspinZelma, – ezoSi raRac<br />
Zveli abazana egdo. namdvilad am abazanaSi mokles<br />
marati, – xumrobiT vuTxari galaktions. albaTo, –<br />
seriozuli saxiT mipasuxa galaktionma.<br />
`albaT~ – es gaxlavT erTaderTi sityva, Tumca<br />
ara sityva – aramed nawilaki anu gramatikuli mniSvnelobis<br />
uqoneli bgeraTa kompleqsi, romelic<br />
galaktion tabiZisa da boris pasternakis erT saziaro<br />
sivrceSi sakmaod xangrZlivi Tanacxovrebis sakmaod<br />
xangrZlivi gamokvlevis Semdeg aRmovaCine. am<br />
SemTxveviT Sepasuxebas dialogs verc davarqmevT,<br />
albaT dialogis Canasaxia, nasaxi da natamali. arada,<br />
erTma rus-qarTvela mweralma galaktions pasternakis<br />
megobroba daabrala da aseTi yalbi versiac<br />
gaavrcela, TiTqos galaktionma imitom moikla<br />
Tavi 1959 wels, rom 1958 wels pasternakis Seuracxyofa<br />
ver aitana – nobelis gamo!<br />
boris pasternakis xumrobac davazustoT: marati<br />
– safrangeTis didi revoluciis didi lideri,<br />
robespieris TanamebrZoli, mecnieri, publicisti da<br />
tribuni _ 1893 wlis 13 ivliss mokles: Jirondistebis<br />
mier migzavnili 25 wlis Sarlota korde Seipara<br />
avadmyofi maratis binaSi, xanjali Casca gulSi da<br />
ase Sevida istoriaSi. maratis dakrZalva grandiozul<br />
manifestaciad iqca, Sarlota kordes ki oTxi<br />
dRis Semdeg Tavi mokveTes giliotinaze, romelic<br />
sul erTi wliT adre aages doqtor giliotenis winadadebiT.<br />
erTi wlis Semdeg Jirondistebma iakobinelebis<br />
diqtatura daamxes da robespieri da misi<br />
uaxloesi TanamebrZolebi gausamarTleblad aiyvanes<br />
imave giliotinaze:<br />
arasdros bedi ar yofila ise cbieri,<br />
ros eSafotze adioda robespieri.<br />
cxadia, igive ganaCeni eloda maratsac: Sarlota<br />
kordem mxolod erTi wliT mouswrafa sicocxle da<br />
TviTon masac erTi weliwadi daaklda, rom gadarCeniliyo.<br />
1893 welsve Jak lui davidma daxata cnobili `maratis<br />
sikvdili~, romelic mxolod da mxolod tragizmis<br />
SegrZnebas iwvevs.<br />
amocana gvekiTxeba<br />
erTxel, meore aTaswleulis meoce saukuneSi,<br />
saqarTvelos saxalxo poeti galaktion tabiZe sakuTari<br />
binis aivanze gamovida, xelSi wamsazomiani<br />
saaTi moimarjva da martivi ariTmetikuli amocanis<br />
mocemuloba Seadgina:<br />
_ marjaniSvilis quCaze yovel aT wuTSi midimodis<br />
as samoci avtomanqana.<br />
orucnobiani amocana gvekiTxeboda: ramdeni avtomanqana<br />
gaivlida marjaniSvilis quCaze erT saaT-<br />
Si da ramdeni avtomanqana gaivlida aT saaTSi?<br />
da saqarTvelos saxalxo poetma, romelmac mTeli<br />
cxovreba sakuTari striqonebisa da kuTvnili<br />
honoraris gamoangariSebaSi gaatara, orucnobiani<br />
amocana warmatebebiT amoxsna:<br />
_ saaTSi gaivlis cxraas samoci avtomanqana, aT<br />
saaTSi ki 9 600 (cxra aTas eqvsasi) avtomanqana.<br />
dRec, mesame aTaswleulis ocdameerTe saukune-<br />
Si, ufro zustad _ 2012 wels, kidev ufro zustad<br />
_ 22 ianvars da kidev ufro zustad _ ToTxmet<br />
saaTze, _ me vdgavar galaktionis aivanze, xelSi<br />
wamsazomiani saaTi miWiravs da vapireb sxva saukunis<br />
analogiuri martivi ariTmetikuli amocana amovxsna<br />
da Sevadaro.<br />
amaod!<br />
dRes marjaniSvilis quCaze avtomanqanebi ki ar<br />
midi-modian da ki ar miqri-moqrian, aramed micocav-mococaven,<br />
vinaidan dRes marjaniSvilis quCaze<br />
mTeli dRe permanentuli sacobia.<br />
arada, amocana isev gvekiTxeba!
14<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
interviu 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
mwerali<br />
irakli qasraSvili<br />
darwmunebuli var, mkiTxvelis did nawils es saxeli da gvari bevrs<br />
arafers eubneba. is ki arada, literaturul wreebSic naklebad icnoben. Tavad<br />
amaSi gasaocars verafers xedavs, radgan profesia ara<strong>literaturuli</strong><br />
aqvs (erT-erT saerTaSoriso arasamTavrobo organizaciaSi muSaobs) da<br />
maincdamainc arc popularobisken iswrafvis, Tumca wera misTvis Zalze<br />
mniSvnelovania. miuxedavad imisa, rom literaturul periodikaSi gasuli<br />
saukunis 90-iani wlebis dasawyisidan ibeWdeboda, pirveli wigni mxolod<br />
2009-Si gamosca. romani saxelwodebiT `sokrate~ <strong>literaturuli</strong> konkursebis<br />
_ `sabas~ da `galas~ finalSi gavida, magram jildos mflobeli ver gaxda.<br />
2010-Si misi meore wigni _ `repeticia~ _ gamovida, romelSic ramdenime<br />
moTxroba da erTi piesa gaerTianda.<br />
bevrs ar wers (dro ara aqvs), magram rasac wers, aSkarad sainteresoa. es<br />
teqstebi mkiTxvels fiqrisken ubiZgebs, avtori ki literaturis mizans adamianis<br />
ukeTesobisken SecvlaSi xedavs da wuxs imis gamo, rom wignebi adamianebze<br />
gavlenas aRar axdenen.<br />
_ nebismieri mwerali imisTvis<br />
wers, rom misi teqstebi Semdeg mkiTxvelis<br />
samsjavroze wardges. visTvis<br />
an risTvis werT Tqven? imedia, erTi<br />
Tqveni moTxrobis gmiris msgavsad,<br />
imisTvis ara, rom es wignebi `arasodes<br />
daibeWdos da romc daibeWdos,<br />
aravin waikiTxos~...<br />
_ ara, aseTi perspeqtiva ar mxiblavs.<br />
saerTod, vcdilob, Tu rames<br />
gavakeTeb, sxvisTvisac xelmisawvdomi<br />
iyos. rogorc wesi, weris dros mkiTxvelze<br />
ar fiqrob. albaT, umetesoba<br />
asea. Tumca adamiani, romelic mxolod<br />
sakuTari TavisTvis wers, arc arafers<br />
beWdavs. vwer Cveulebrivi qarTveli<br />
mkiTxvelisTvis, romelsac Tanamedrove<br />
literatura ainteresebs.<br />
_ krebulSi, romelic SarSanwin<br />
gamoica, ramdenime axali moTxroba<br />
da erTi piesa Sevida. rodis daiwera<br />
isini?<br />
_ yvelaze adre piesa davwere, es<br />
iyo 1998 wels, oRond arsad gamomiqveynebia.<br />
sul bolos, 2008-2009 wlebSi _<br />
`autodafe,~ romliTac krebuli ixsneba.<br />
es moTxrobebi manamde arsad dabeWdila,<br />
ubralod, erT dRes gadavwyvite,<br />
wignad gamomeca. saerTod, teqsts<br />
rom davasruleb, naxevari weli<br />
aRar vekarebi. devs, devs... mere, roca<br />
xelaxla vkiTxulob, bevr rames<br />
Tavidan vwer xolme. es bunebrivicaa:<br />
muSaobis procesSi, rodesac mTlianad<br />
teqstSi xar CarTuli da erTi da imaves<br />
aTasjer ukirkiteb, namuSevars sworad<br />
veRar aRiqvam. dro rom gadis, bevr<br />
rames sxva TvaliT afaseb da Secdomac<br />
naklebia. amitom iSviaTia, erTi xelis<br />
mosmiT rame davwero.<br />
_ Tqveni moTxrobebi mkiTxvels<br />
dafiqrebisken ubiZgebs, analizs iTxovs.<br />
igive `gvelismWameli~ an `repeticia~,<br />
sadac naCvenebia fsiqologiuri<br />
gza, romelsac adamiani<br />
gadawyvetilebis miRebamde gadis. im<br />
yvelafris Semdeg, rac mindias Tavs<br />
xdeba, ukve aRar aris gasakviri, ratom<br />
ambobs sakuTari nebiT uars<br />
bunebis udidesi saidumlos flobaze.<br />
anda `repeticiaSi~ ramoni,<br />
romelic sruliad Cveulebrivi adamiania,<br />
ratom xdeba moTxrobis bolos<br />
civsisxliani mkvleli? am yvelafers<br />
imitom gekiTxebiT, rom momeCvena,<br />
adamianis fsiqologiaSi Rrmad<br />
wvdoma da misi Sinagani cvlilebis<br />
Cveneba TqvenTvis mniSvnelovania.<br />
_ rasakvirvelia _ rogorc nebismieri<br />
mwerlisTvis. Tu gmiris<br />
fsiqologiis kargad daxatva ar Segi-<br />
Zlia, arc unda wero. rac Seexeba `repeticias~,<br />
miuxedavad imisa, rom saqarTveloSi<br />
es Tema popularuli ar<br />
aris, Zalian mainteresebda da bevri<br />
wavikiTxe espaneTis omzec da trockis<br />
mkvlelobazec. mTavari, rac am<br />
moTxrobiT mindoda meCvenebina _ ras<br />
uSvreba komunisturi ideologia adamianebs.<br />
komunistebisTvis espaneTis<br />
samoqalaqo omi iyo is asparezi, sadac<br />
saSualeba eZleodaT metnaklebad<br />
dadebiT konteqstSi warmoCeniliyvnen.<br />
Tumca amasac sakuTari miznebisTvis<br />
iyenebdnen da ara adamianis sicocxlis<br />
dasacavad.<br />
_ es moTxroba realur faqts<br />
efuZneba?<br />
_ nawili dokumenturia, nawili _<br />
mTavari gmiris CaTvliT _ mTlianad<br />
gamogonili. trockis mkvleli ar aris<br />
fantaziis nayofi, realuri<br />
pirovnebaa. misi saflavic ki maqvs nanaxi<br />
moskovSi. saerTod, `repeticiis~<br />
dawera gadamawyvetina oruelis wignma<br />
_ `pativis migeba kataloniisTvis~.<br />
cnobilia, rom orueli ibrZoda espan-<br />
eTSi, sadac trockistebis mxardamWer<br />
organizacias warmoadgenda da wignSi<br />
asaxuli movlenebic sakuTari TvaliT<br />
aqvs nanaxi. yvelaze didi koSmari, rac<br />
komunistur ideologias axasiaTebda,<br />
pirovnebis faqtoris ugulvebelyofaa.<br />
adamiani maTTvis ubralo WanWiki<br />
iyo, romlis bedi xSirad koleqtivis<br />
interesebs ewireboda.<br />
_ es momenti nebismieri imperiisTvisaa<br />
damaxasiaTebeli.<br />
_ komunistebi sxva imperiebisgan<br />
imiT gansxvavdebodnen, rom mxolod<br />
mters ki ara, Tavisianebsac daundoblad<br />
xocavdnen. Cveulebriv, imperia<br />
an totalitaruli ideologia mters<br />
anadgurebs da ara erTgul mebrZolebs.<br />
`repeticiaSi~ ki, imedia, kargad Cans,<br />
rogor epyrobian komunistebi<br />
sistemisTvis Tavdadebul adamianebs.<br />
samwuxarod, es ar iyo erTaderTi<br />
SemTxveva.<br />
_ komunistebidan Zvel saberZneTSi<br />
gadavinacvloT da antikuri<br />
filosofiis erT-erT mniSvnelovan<br />
figuraze visaubroT. romani<br />
`sokrate~, romelic 2009 wels gamovida,<br />
<strong>literaturuli</strong> konkursebis, `sabas~<br />
da `galas~ finalSi gavida, Tumca<br />
ver gaimarjva. ram gadagawyvetinaT<br />
am Temaze wera _ zogadad antikuri<br />
literatura gainteresebT Tu<br />
ubralod sokrate gamoarCieT?<br />
_ vfiqrob, orive faqtorma imoqmeda.<br />
jer erTi, rom es sfero Zalian miyvars<br />
da arcTu cudad vici. faqtobrivad,<br />
mTeli antikuri literatura maqvs<br />
wakiTxuli. sokrates rac Seexeba, Tavad<br />
misi pirovneba aRmoCnda CemTvis<br />
mimzidveli. saerTod, rac ufro<br />
izrdebi da gamocdilebas iZen, miT<br />
ufro cxadi xdeba, ramdenad gansxvavdeba<br />
adamianTa sityvebi maTi qmedebisgan.<br />
xSirad adamianebi, romlebic<br />
bevr dadebiTs qadageben, cxovrebaSi<br />
sxvagvarad iqcevian. sokrate CemTvis<br />
swored imiT iyo saintereso, rom rasac<br />
ambobda, imasve akeTebda. Zalian mcire<br />
iyo sxvaoba mis sityvasa da qcevas<br />
Soris.<br />
am romans saintereso istoria aqvs:<br />
Tavidan mindoda damewera wigni, sadac<br />
naCvenebi iqneboda, rom sokrate gamogonili<br />
adamiani iyo, ramdenime<br />
aTenelis mier gamogonili pirovneba,<br />
raTa zneobrivi ideali SeeqmnaT uzneobis<br />
WaobSi CaZiruli qalaqisTvis.<br />
teqsti TiTqmis dasrulebuli mqonda,<br />
rodesac mivxvdi, rom es kaci ar<br />
gamougoniaT, marTla arsebobda da<br />
rac aqamde davwere, araswori iyo, amitom<br />
yvelaferi gadavyare da xelaxla<br />
Sevudeqi saqmes. anu, sxva wignic arsebobs,<br />
pirveli versia, romelic sruliad<br />
gansxvavebulia. iqidan sul ori epizodi<br />
moxvda am teqstSi: policiis TanamSromlis<br />
pataki da sokrates colis<br />
megobris Canaweri. danarCeni Tavidan<br />
davwere. mTel am istoriaSi yvelaze<br />
mTavaria, ratom gvainteresebs<br />
sokrate 2500 wlis Semdeg, rodesac<br />
sruliad Secvlilia kacobriobis cxovreba,<br />
mentaliteti... pasuxi erTia:<br />
misi pirovneba amtkicebs, rom yvelafris<br />
`miuxedavad, maradiuli Rirebulebebi<br />
arsebobs. arseboben adamianebi,<br />
romlebic sxvebisTvis magaliTs war-<br />
vwer<br />
imas,<br />
rac<br />
mainteresebs<br />
~<br />
moadgenen. SeiZleba maincdamainc misabaZi<br />
magaliTic ar iyos, ubralod,<br />
gaCvenos, risi gakeTeba SeuZlia adamians.<br />
_ muSaobis procesi rogor warimarTa,<br />
vgulisxmob masalis moZiebas...<br />
_ Tu rame dawerila sokrateze<br />
qarTulad, inglisurad da rusulad,<br />
TiTqmis yvelafers gavecani. Tumca<br />
moxda ise, rom jer raRac nawili wavikiTxe,<br />
mere romani davwere da Semdeg<br />
kidev wavikiTxe ramdenime wigni, magram<br />
teqstSi aRaraferi Semicvlia.<br />
_ inglisurenovan literaturaSi<br />
iyo rame mniSvnelovani?<br />
_ simarTle giTxraT, gansakuTrebuli<br />
araferi. amerikelebis dawerili<br />
ori wigni vipove, isic _ mxatvruli<br />
nawarmoebi. erTi jozef feleris da<br />
meore _ maqsvel andersonis. orivegan<br />
istoriul pirovnebaze iyo aqcenti,<br />
gansakuTrebiT andersonis piesaSi.<br />
rasakvirvelia, wavikiTxe platonis da<br />
qsenofontes yvela teqsti, romelic<br />
sokrates exeba. ZiriTadi amosavali es<br />
iyo, Tavdapirvelad xom maT daweres<br />
sokrateze. wignze muSaobisas CemTvis<br />
mTavari iyo istoriuli konteqstis<br />
codna da ara istoriis fexdafex miyola,<br />
amitom romanSi realobasTan er-<br />
Tad bevria gamonagonic. magaliTad,<br />
aaron bartletis winasityvaoba,<br />
romelic kravs siuJets. Cemi erT-erTi<br />
mizani isic iyo, rom realoba da gamonagoni<br />
erTmaneTSi ostaturad gadamexlarTa.<br />
gamomivida Tu ara, mkiTxveli<br />
gansazRvravs.<br />
_ da mainc, risi Tqma gindodaT am<br />
wigniT mkiTxvelisTvis, vin aris<br />
Tqvens mier daxatuli sokrate _ gamogonili<br />
pirovneba Tu realurad<br />
arsebuli?<br />
_ amaze naklebad vfiqrobdi,<br />
ubralod mindoda, sxva TvaliT damenaxvebina<br />
berZeni filosofosi.<br />
meCvenebina, ras warmoadgenda TanamedroveTaTvis.<br />
es CvenTvisaa sokrate<br />
cnobili moazrovne, zneobis nimuSi,<br />
platonis maswavlebeli, pirovneba,<br />
romelmac SemoiRo dialeqtikuri me-<br />
Todi, im periodSi ki erTi Cveulebrivi<br />
adamiani iyo. metnaklebad gamorCeuli,<br />
radgan mTels qalaqSi dadioda da vi-<br />
Racebs esaubreboda. amitomacaa saintereso,<br />
rogor aRiqvamdnen mas garSemomyofni.<br />
aris kidev erTi momenti _<br />
sokrates sasamarTlo, romelic TiTqmis<br />
yvela teqstSi figurirebs. amaze<br />
aqcentis gakeTeba maincdamainc ar mindoda,<br />
magram CemTvis saintereso aRmoCnda<br />
sxva TvalsazrisiT. saqme is<br />
aris, rom dakargulia rogorc bralmdebelTa,<br />
aseve dacvis mxaris sityvebi,<br />
arada, im xalxs xom hqonda Tavisi simarTle<br />
da logika. amitom davwere sami<br />
sabraldebo sityva, romlebic Tavidan<br />
bolomde gamogonilia. garda amisa,<br />
cnobilia, rom platonma dawera<br />
sokrates dasacavi sityva, magram kiTxva<br />
rom daiwyo, xalxma iseTi yvirili<br />
atexa, veRar gaagrZela, amitom, ra<br />
unda eTqva, aravin icis. es sityvac<br />
mTlianad gamogonilia. dakargulia<br />
logograf lisias sityvac, romelic<br />
sokratem ar waikiTxa da am yvelafris<br />
SeTxzva CemTvis saintereso iyo.<br />
_ teqstSi aris sokrates colis,<br />
qsanTipas megobris werili, romelic<br />
filosofoss arcTu sasiamovno konteqstSi<br />
warmoaCens.<br />
_ es aris yofiTi mxare, romelic<br />
yvelas da yvelafers aqvs. misi cxovrebis<br />
wesidan gamomdinare, cxadia,<br />
sokrate ar iqneboda ojaxSi iolad<br />
asatani. warmoidgineT kaci, romelic<br />
ramdenime dRis ganmavlobaSi Sin ar<br />
Sedis da Svilebi mSieri hyavs. amis miuxedavad,<br />
gadavwyvite, mkiTxvelisTvis<br />
filosofosi am kuTxiTac<br />
meCvenebina. Tumca ar mindoda, wigni<br />
mxolod yofiT ambad qceuliyo, amitom<br />
boloSi misive fiqrebi davamate.<br />
vfiqrob, aman TxrobaSi sokrateseuli<br />
muxti Seitana. sxvaTa Soris, Tavidan<br />
romani gacilebiT vrceli iyo, Tumca<br />
bolos bevri ram zedmetad momeCvena<br />
da Sevamcire.<br />
_ Tanamedrove saliteraturo<br />
sivrceSi sokrateze romanis dawera<br />
gabeduli nabijia. yovel SemTxveva-<br />
Si, es teqsti Tavisi stiliTa da TematikiT<br />
garkveulwilad amovardnilia<br />
zogadi suraTidan.<br />
_ geTanxmebiT, Tumca vfiqrob, rom<br />
es Cemi upiratesobaa. yovelTvis vwer<br />
imas, rac mainteresebs. Temebsac amis<br />
mixedviT varCev. sxvaTa Soris, 90-iani<br />
wlebis bolos ramdenjerme vcade, e.w.<br />
moTxovnad Temebze wera, magram<br />
araferi gamomivida. maSin ukve sabolood<br />
davrwmundi, rom es Cemi saqme<br />
ar iyo. mas Semdeg mxolod imaze vwer,<br />
rac CemTvis mniSvnelovania. erTader-<br />
Ti problema drois simcirea. dro rom<br />
mqondes, ufro mets davwerdi, ideebi<br />
namdvilad maqvs.<br />
_ ideebs rac Seexeba, minda Tqvens<br />
bolo moTxrobaze _ `autodafeze~<br />
gvesaubroT, romelsac cota ucnauri,<br />
ufro sworad, absurduli siuJeti<br />
aqvs: internetisa da eleqtronuli<br />
wignebis popularizaciisTvis me-
27 aprili - 10 maisi 2012<br />
brZol adamianTa jgufi mosaxleobas<br />
saxlebSi uvardeba da nabeWdi wignebis<br />
gamotanas sTxovs, romelTac Semdeg<br />
sajarod wvavs. aseTi ram Zalian<br />
cud sizmarSi SeiZleba dagesizmros.<br />
ram gibiZgaT msgavsi <strong>literaturuli</strong><br />
`Zaladobisken~?<br />
_ amas ramdenime mizezi aqvs: erTerTi<br />
isaa, rom vxedav, dRes adamianebs<br />
wignebi naklebad ainteresebT. meore,<br />
rac yvelaze metad maRelvebs, rogor<br />
xdeba Zaladoba sazogadoebaze,<br />
romelic am yvelafers ver ewinaaRmdegeba.<br />
zog SemTxvevaSi Zaladoba upirovnoc<br />
ki aris da swored amis Cveneba<br />
mindoda am teqstiT. moTxrobaSi Canan<br />
adamianebi, romlebic wignebs wvaven<br />
da romelTac mTavari gmiri upirispirdeba,<br />
magram eseni Semsruleblebi<br />
arian, maT ukan ki ideologia imaleba.<br />
es Segnebuli gadawyvetileba iyo,<br />
imitom rom xSirad mavanni sakuTar bin-<br />
Zur qcevebs konkretuli reJimiT an<br />
ideologiiT amarTleben, rogorc,<br />
magaliTad, komunistebi. arada, adamiani<br />
yovelTvis aris pasuxismgebeli sakuTar<br />
qcevaze. veranairi dro da reJimi<br />
ver gaiZulebs uRirsi gadawyvetilebis<br />
miRebas. Tumca xSirad piriqiT<br />
xdeba. am SemTxvevaSi CemTvis ara<br />
marto mTavari gmiria msxverpli,<br />
aramed isic, vinc wignebs wvavs.<br />
recenzia<br />
jarji fxoveli<br />
jarji fxoveli<br />
_ anu eleqtronuli da beWduri<br />
wignebis dapirispirebis Tema naklebad<br />
mniSvnelovania?<br />
_ es sakiTxi didad ar maRelvebs<br />
da realurad imitom Semovitane, rom<br />
teqstSi sicxade Semetana. raRac<br />
nahapet quCaki qarTulad<br />
nahapet quCaki XIII-XIV saukuneebis<br />
somexi poetia. misi as erTi haireni<br />
(saleqso formaa aseTi) qarTulad aa-<br />
JRera givi Sahnazarma. poet, mTargmnel,<br />
literator givi Sahnazars kargad<br />
icnobs qarTveli mkiTxveli. is<br />
erTi imaTgania, visi naxelavic ostatobis<br />
utyuari damRiT aris aRbeWdili.<br />
am mcire xnis win Cveni wignis Taro<br />
paruir sevakis miseulma Targmanebma<br />
daamSvena. kidev erTxel vigrZeniT<br />
rTulad aRsaqmeli da amave dros sulisSemZvreli<br />
mRelvarebiT gaJRen-<br />
Tili Tanamedrove poetis Semoqmedeba.<br />
da ai, axla nahapet quCaki. damemowmebiT:<br />
arcTu ise xSiria paraleluri<br />
teqstebiT gawyobili somxur-qarTuli<br />
poeziis gamocemebi.<br />
wignis mcire wina TqmaSi mTargmneli<br />
gvamcnobs, rom nahapet quCaki<br />
`zeciericaa da miwieric~. da mar-<br />
Tlac asea. poeti mSvenierebas Wvrets,<br />
oRond es mSveniereba ara mxolod<br />
konkretulia da xelSesaxebi, aramed<br />
plastiuricaa, sagangebod CamonakvTuli:<br />
SambnarSi leli rom irweva<br />
Seni lerwamiviT weli aris,<br />
weli - maRali da moqneuli<br />
wylispiris nedli wneli aris.<br />
ukvdavebis wyals rom ityvian,<br />
mag mkerdiT aRmomsvleli aris,<br />
netar mas, vinc rom mogeaxla,<br />
dagewafa da msmeli aris...<br />
satrfialo lirika aTasgvaria.<br />
lirikis am saxeobaSi, ise rogorc<br />
sarkeSi, poetis pirovneba irekleba.<br />
iseTi STabeWdileba grCeba, rom nahapet<br />
quCaki Tavdaviwyebuli motrfialec<br />
aris da gonebamaxvili, gamWriaxi<br />
kacic. misi Zlieri grZnoba TiTqos misive<br />
naTeli gonebis Tanamdevia, misi<br />
naTqvami sityva erTdroulad zedmiwevniT<br />
zustic aris da mRelvarec.<br />
nahapet quCaki formis ubadlo ostatia.<br />
haireni _ es mcire saleqso<br />
forma mis xelSi natifi saxovanebiT<br />
aRbeWdil elvarebas asxivebs. azri sxartad<br />
moZraobs, saxovanebas iZens da<br />
sul mcire monakveTze amowuravs Tavis<br />
Tavs. haireni _ poeturi sxartulaa,<br />
poeturi gaelveba Tu ganaTebaa,<br />
iseTi gabrwyinebaa, roca naTeli Rrma<br />
gancdis wiaRidan amoifrqveva.<br />
givi Sahnazaric cdilobs alRo<br />
auRos somex poets. mTargmneli erTgvar<br />
Tavisuflebasac iCens, is TiTqos<br />
qamandiviT isvris sityvas, raTa dedniseuli<br />
azri da grZnoba erTdroulad<br />
moixelTos. oRond es imgvarad<br />
unda moxdes, rom naTqvamma pirvelqmnileba<br />
SeinarCunos da nawvalebis STabeWdileba<br />
ar datovos, rac ioli namdvilad<br />
ar gaxlavT.<br />
vinc borots turfa wahgvaros<br />
misma samreklom rekosa!<br />
xids rom gadavlen, is xidi<br />
niaRvars waelekosa.<br />
eTovos, kvalSi madevars,<br />
sdomodes, vercra eynosa,<br />
walkotSi Seeyvanos da<br />
dRisiT tuCebSi ekocna.<br />
lakoniuroba yvela drois poezias<br />
sZenda xibls. mokled Tqmas yvelafer-<br />
Tan erTad is mniSvnelobac aqvs, rom<br />
naTqvamTan erTad uTqmeli da<br />
nagulisxmevi ametyveldes.<br />
es rogorc Cans, kargad icis givi<br />
Sahnazarma, amitom cdilobs imgvari<br />
evfoniuri efeqti Seqmnas, rom teqsti<br />
wakiTxvisTanave ar dasruldes.<br />
yoveli haireni zariviT unda wkrialebdes<br />
da JRerdes mkiTxvelis arsebaSi.<br />
asec aris. asec moxda givi Sahnazaris<br />
wyalobiT.<br />
wigni gamoica saqarTvelos kulturisa<br />
da ZeglTa dacvis saministros<br />
xelSewyobiT. calke aRniSvnis<br />
Rirsia mxatvroba, romelic gogi wereTels<br />
ekuTvnis.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
interviu<br />
zurab baramiZe<br />
etapze cota absurduli situacia<br />
Seiqmna da vifiqre, es Tema gaurkvevlobas<br />
naTels mohfenda. zogadad, ar<br />
var eleqtronuli wignebis winaaRmdegi<br />
da arc imas vfiqrob, rom odesme<br />
eleqtronuli wigni nabeWds gandevnis.<br />
albaT, erTdroulad iarsebeben,<br />
rogorc Teatri da kino da araferia<br />
sagangaSo. problema isaa, rom xalxi ar<br />
kiTxulobs wignebs. problemaa isic,<br />
rom wignebi adamianebze zegavlenas<br />
aRar axdenen.<br />
_ SeiZleba imitomac, rom aseTi<br />
wignebi naklebad iwereba. mwerlebsac<br />
aRar aqvT moTxovnileba, zegavlena<br />
moaxdinon mkiTxvelze. es gasul<br />
saukuneebSi ufro igrZnoboda.<br />
_ SesaZloa. principSi, weris dros<br />
mwerali amaze arc fiqrobs, magram<br />
mkiTxveli xom unda kiTxulobdes imisTvis,<br />
rom teqstidan raRac miiRos.<br />
SeiZleba konkretulma nawarmoebma<br />
bevri araferi Secvalos pirovnebaSi,<br />
magram cotaTi gansxvavebuli mainc<br />
unda gaxados. kargad Tu cudad, amis<br />
gansazRvra rTulia. am mxriv dRevandel<br />
samyaroSi gacilebiT aqtualuria<br />
kino, romelic moqmedebis modelsac<br />
qmnis.<br />
_ ufro ioli aRsaqmelia da imitom.<br />
wignis kiTxva met Zalisxmevas<br />
moiTxovs.<br />
_ marTalia, magram aseTia realo-<br />
gamomceloba `ustari~ male gamoscems<br />
mixo mosuliSvilis axal kinoromans:<br />
`helesa, anu eli elobda,<br />
meli melobda, zRva fofinobda...~<br />
romani Cveni uZvelesi moZmeebis _<br />
lazebis cxovrebas, maT mier Senar-<br />
Cunebul qarTul adaT-wesebs, xalxuri<br />
medicinis saidumloebis dacvas<br />
da lazebze fiqriT gamowveul umZimes<br />
sevdas asaxavs. nawarmoebi kidev<br />
erTxel Segvaxsenebs im mZime tkivils,<br />
lazeTi rom hqvia da misi wakiTxvis<br />
Semdeg araerTs daafiqrebs im mosaxdel<br />
valze, romelic maT winaSe<br />
gvakisria.<br />
torfis WaobebSi<br />
foka kirbiSi Tavis navs torfnarebis<br />
gaswvriv miacurebs, TeTr da yvi-<br />
Tel dumfarebSi da wylis kaklebSi.<br />
navis cxvirze mjdom uCas cnobismoyvareobiT<br />
aqeT-iqiT daurbis<br />
Tvalebi.<br />
wylis patara qaTamurebi frTebis<br />
wyalze farTqa-furTqiTa da dgafadgafuniT<br />
imalebian lelianSi.<br />
aq lelqaSebia amosuli, aseve samefo<br />
gvimra Tu CrdiloeTis isli (Carex<br />
lasiocarpa) da Sqeri (Rhododendron ponticum),<br />
romelTac zRvasaviT aRelvebs zRvidan<br />
wamosuli brizi da maT miRma Waobebia,<br />
sadac xarobs sfagnumis xavsebi<br />
(Spagnum imbricatum).<br />
islis maxloblad mcuravi myivana<br />
gedebi, etyoba, jer ar wasulan CrdiloeTisken<br />
da rezinis navs rom dainaxaven<br />
Soridan, maSinve maRla aiWrebian<br />
wylidan, simaRles aiReben da erT xazze<br />
Camwkrivebulebi aRmosavleTisken gafrindebian.<br />
foka kirbiSi drodadro navs<br />
aCerebs da uCac zurgCanTaSi agrovebs<br />
mcenareebs mamamisis miTiTebiT, - zogis<br />
kvirtebs Tu yvavilebs da foTlebs,<br />
zogisac – fesvebs.<br />
zRvis SroSanebi<br />
mei qviSiani diunebis miRma, napirze<br />
dgas da zRvas gascqeris, romelsac<br />
SuadRis mze dahnaTis. zurgze gavsebuli<br />
zurgCanTa hkidia da xelSi grZel-<br />
Reroiani zRvis SroSanebi uWiravs,<br />
romelTagan ori ukve ayvavebula da<br />
gaSlila, danarCeni jer gasaSlelia da<br />
ulamazes kokrebad moCans.<br />
saSualo sididis talRebi TeTrad<br />
qafdebian da sanapiroze moiswrafian.<br />
Toliebi zRvas mosdebian da TavianT<br />
xmas uerTeben talRebis xmaurs.<br />
mei dgas da am xmebs usmens.<br />
diunebis qvemoTa mxridan male<br />
Soreuli duduni moismis.<br />
15<br />
ba. me ar vTvli, rom aq ramis Secvla<br />
SeiZleba, imis miuxedavad, rom es realoba<br />
ar momwons. amitomac davwere es<br />
moTxroba.<br />
_ samomavlod ras apirebT?<br />
_ axla uceb piesebis wera gadavwyvite.<br />
rom mkiTxoT, ratom, ver gipasuxebT.<br />
erTi saintereso idea maqvs,<br />
romelic piesis Temad gamoviyene. es<br />
aris konkretuli ojaxis istoria 1991idan<br />
2010 wlamde. minda vaCveno, rogor<br />
icvleba adamianTa cxovreba drois<br />
vrcel monakveTSi.<br />
_ isev `arapopularul~ Temas miadeqiT.<br />
yovel SemTxvevaSi, aseT Janrad<br />
SeiZleba CaiTvalos dRes piesa.<br />
_ asea, magram ucnauria, ratom.<br />
qarTvelebs xom Zalian gviyvars moqmedeba?<br />
_ wakiTxuli moqmedeba ar gviyvars.<br />
_ es marTalia, dadgmuli ufro<br />
mogvwons, `eqSeni~ rasac hqvia, Tumca<br />
am piesaSi `eqSeni~ naklebad iqneba. ar<br />
vici, ra gamova, winaswar Znelia ramis<br />
gansazRvra. periodulad moTxrobebsac<br />
vwer. albaT imitom, rom weris survili<br />
maqvs da sanam es survili iarsebebs,<br />
gavagrZeleb, imis miuxedavad,<br />
iqneba Tu ara interesi mkiTxvelis<br />
mxridan.<br />
esaubra nana kobaiZe<br />
kinoromani<br />
mixo mosuliSvili<br />
HELESA<br />
(fragmenti)<br />
mei iRimis.<br />
is Soreuli xma male gugunad gadaiqceva<br />
da Sors, iq sadac horizonti da<br />
napiri TiTqos erTmaneTs uerTdebian,<br />
TeTrad gamoCndeba patara wertili.<br />
mere is TeTri wertili TandaTan<br />
izrdeba, izrdeba, matulobs.<br />
matulobs Zravebis gugunic.<br />
da nel-nela ikveTeba pantonebiani<br />
navi, romelic sanapiros mouyveba.<br />
mei zRvis TeTr SroSanebs uqnevs<br />
navs.<br />
pantonebiani navi napirze mdgar<br />
meis gauswordeba da mesaWis adgilidan<br />
iaSar badiSi gamoyofs Tavs, raRacas<br />
dauZaxebs gogo.<br />
mei Zirs dauSvebs Tavis zRvis Sro-<br />
Sanebs.<br />
`mcuravi kunZuli~ siCqares<br />
mouklebs da frTxilad wamova napirisken.<br />
sanam pantoniani navi napirs mouaxlovdeba,<br />
mei daixreba, Tavis yvavilebs<br />
Zirs frTxilad dadebs da fexsacmelebs<br />
gaixdis, TasmebiT erTmaneTze<br />
gadaabams, mere Sarvalsac aikapiwebs<br />
fexebze.<br />
pantonebiani navi napiridan ramden-<br />
dasasruli me-16 gverdze
16<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
<strong>gazeTi</strong><br />
proza 27 aprili - 10 maisi 2012<br />
mixo mosuliSvili<br />
HELESA<br />
(fragmenti)<br />
dasasruli<br />
ime metrze Cerdeba, _ metad veRar<br />
modis axlos.<br />
sanam fexebakapiwebuli mei Tavis<br />
zRvis SroSanebs da erTmaneTze TasmebiT<br />
gadabmul fexsacmelebs aiRebs da<br />
wamodgeba, rom zRvaSi Sevides da navze<br />
avides, iaSar badiSi gadmodis navidan.<br />
nu modixaro, _ Tavs aqnevs mei, _<br />
me TviTon wamovalo.<br />
iaSar badiSi yuradRebas ar aqcevs,<br />
tansacmlianad miadgafunebs wyalSi.<br />
meis Sewuxebuli saxe aqvs, magram<br />
imaT silurjeSi didi kmayofilebac<br />
gamosWvivis.<br />
biWma Soridanve icis meis es kmayofileba<br />
da yuradRebas ar aqcevs uaryofiT<br />
Tavis qnevas, miuaxlovdeba, erT<br />
xels fexebTan waatanebs, meores mxrebze<br />
da Tavisi zurgCanTianad, gadabmuli<br />
fexsacmelebianad da zRvis SroSnebianad<br />
aiyvans.<br />
mei Tvalebs daxris, Torem mzis sxivebiviT<br />
Suqic gamouCndeboda.<br />
iaSar badiSi, xelSi ayvanili meiTi<br />
ufro frTxilad midis navisken.<br />
mei SeuCereblad elaparakeba da<br />
elaparakeba.<br />
iaSar badiSi mxolod iRimis da isev<br />
frTxilad ganagrZobs gzas.<br />
mei laparaks agrZelebs.<br />
iaSar badiSi Cerdeba da raRacas<br />
etyvis muqariT.<br />
meis ecineba.<br />
iaSar badiSi TiTqos zRvaSi isvris<br />
gogos.<br />
mei tyuilad ikivlebs...<br />
iaSar badiSi icinis da navSi gadasvams<br />
meis.<br />
mei navidan xumrobiT mxarSi xels<br />
urtyams biWs da isev gamalebuli elaparakeba.<br />
iaSar badiSi icinis da navSi adis.<br />
pantoniani navis orive Zrava<br />
CairTveba da `mcurav kunZuls~ zRvis<br />
siRrmisken miacurebs.<br />
mdinare Wuriaze<br />
foka kirbiSi Tavisi naviT am Waobebs<br />
Soris momdinare mdinare Wurias miuyveba.<br />
micuravs dinjad, mozomilad<br />
usvams niCbebs.<br />
uCa aTvalierebs midamos.<br />
navi gascdeba Waobebis zols, mere<br />
lemnebiTa da dumfarebiT dafarul<br />
mdinareSi midis.<br />
mdinaris orive napirze maRali<br />
muryanis (Txmelis) xeebi moCans, sadac<br />
iSviaTad gamoCndeba lafani, imeruli<br />
muxa an nekerCxali, ifani da rcxila.<br />
mdinare Wurias orive napirze gumbaTad<br />
gadmosuli es mcenareebi, TavianTi<br />
suroebiT, lianebiT da ekalRi-<br />
WiT, aseve qvetyiT – erTmaneTSi gadaxlarTuli<br />
bzis buCqnariT, ieliT, SqeriT,<br />
TagvisamaraTi, baZgiT Tu ZmerxliT<br />
gauval junglebs miagavs.<br />
foka kirbiSi xedavs, rom mzes<br />
eficxebian wylidan amoSveril xis<br />
morebze mokalaTebuli Waobis kuebi.<br />
navis gaswvriv mdinareSi miiklakneba<br />
wylis ankara gveli da napirze gadmowolili<br />
xis fesvebSi miimaleba.<br />
xidan xeze gadafrindebian xolme<br />
damfrTxali qorebi da yanCebi.<br />
kirbiSebis rezinis navs ki win lurji<br />
alkuni miuZRvis – Taviseburad, er-<br />
Tob mxiarulad miiqnevs frTebs.<br />
foka kirbiSi erTgan gadauxvevs, na-<br />
pirze miacurebs Tavis navs, uCa navidan<br />
gadatanil Toks xis totze gamoabams<br />
da calfexac napirze gadadis.<br />
feluka zRvidan<br />
Zalian lamazad moCans Wurias<br />
SesarTavis siaxloveze RuzaCaSvebuli<br />
feluka zRvis siRrmidan, sadac<br />
gamouseirniaT iaSar badiSis da meis.<br />
pantonian navs swored felukisken<br />
uWiravs gezi.<br />
navis saWesTan mei dgas da<br />
gamocdili mezRvauriviT gahyurebs<br />
zRvas.<br />
iaSar badiSi RimiliT elaparakeba.<br />
mei leqss eubneba:<br />
ma si miyorq<br />
si vagiCqu,<br />
sqanoT voreq donabadi.<br />
miinale, golvafiro,<br />
muWoT cxeni<br />
do nabadi...<br />
avtori qarTulad egre gadaTargmnis:<br />
me miyvarxar,<br />
Sen ar ici,<br />
SenTvisa var danabadi.<br />
mimsaxure, genacvale,<br />
rogorc cxeni<br />
da nabadi.<br />
mei kiskisebs, lurjad ukamkamebs<br />
lurji Tvalebi...<br />
iaSar badiSi suraTs gadauRebs<br />
Tavisi mobiluri telefonidan. mere<br />
Rilakebs daaWers xels da mobiluris<br />
ekranze gamosul gamosaxulebas<br />
daanaxvebs gogos.<br />
mei raRacas eubneba da Tavis mobilurs<br />
uwvdis.<br />
iaSar badiSi gamoarTmevs, mobiluris<br />
ukana naxevars qvemoT daswevs, ise<br />
gadauRebs qaliSvils suraTs da axla<br />
imas aCvenebs.<br />
gaxarebuli mei Tavis mobilurs gamoarTmevs<br />
da axla Tavad gadauRebs<br />
suraTebs saWesTan damdgar biWs. mere<br />
suraTebs ekranze gamoitans rig-rigobiT<br />
da kmayofili dahyurebs.<br />
_ gamomigzavne xolme Seni gadaRebuli<br />
suraTebi, _ sTxovs iaSari.<br />
_ gamogzavna rom ar vici?.. – ekiTxeba<br />
gogo.<br />
_ modi, gaswavlo...<br />
iaSar badiSi navs SeaCerebs.<br />
mei gauwvdis Tavis mobilurs.<br />
iaSar badiSi uxsnis, rogor unda<br />
suraTebis gagzavna erTi mobiluri<br />
telefonidan meoreze, Tan yvelafers<br />
praqtikulad uCvenebs.<br />
mei ver igebs da sawyal gamometyvelebas<br />
miiRebs.<br />
iaSar badiSi brazdeba, mobilurs<br />
miscems qaliSvils da axla Tavisi xeliT<br />
akeTebinebs mTeli am fotosuraTis<br />
gagzavnis proceduras.<br />
mei Tan xvdeba, Tan _ vera.<br />
iaSar badiSi Tavze Semoiwyobs xelebs<br />
da gamwarebuli fiqrobs, rogor<br />
aswavlos gogos suraTebis gamogzavna.<br />
mere Tavisi mesaWis adgilidan bloknoti<br />
da kalami moaqvs, meis miscems.<br />
mei RimiliT gamoarTmevs orives da<br />
Casawerad moemzadeba.<br />
iaSar badiSi punqtebad awerinebs<br />
mTeli am gagzavnis proceduras.<br />
mei gaxarebulia. bloknots Tavis<br />
zurgCanTaSi inaxavs, kalams ki biWs<br />
ubrunebs.<br />
iaSar badiSi kalmian xelze xels<br />
mokidebs meis da imisi mRelvare mkerdisken<br />
gaswevs, _ egec SenTvis miCuqniao.<br />
mei madlobis niSnad loyaze akocebs,<br />
iqve wiTldeba da biWma rom ver<br />
SeamCnios, Tavisi zRvis SroSanebs<br />
aiRebs.<br />
iaSar badiSi da mei kirbiSi dganan<br />
da erTmaneTs uyureben.<br />
eskulapis mcuravebis<br />
saqorwino cekva<br />
foka da uCa kirbiSebi tyeSi miabijeben,<br />
sxvadasxva xeebidan kvirtebs, foTlebs<br />
da yvavilebs agroveben zurgCan-<br />
TaSi.<br />
ismis imaTi nabijebis xma SarSandel<br />
foTlebze da tyis frinvelebis galoba.<br />
erTgan, didi Txmelis maxloblad<br />
calfexa kirbiSi Sedgeba da adgilze<br />
gaqvavdeba.<br />
uCac imasTan midis da dainaxavs,<br />
rom Txmelas zrodan Camodis moyviTalo-nacrisferi,<br />
or metramde sigrZis<br />
eskulapis mcuravi (Elaphe Longissima).<br />
miwaze dayril balaxebTan moaxloebuli<br />
gveli Camovardeba, gulaRma<br />
amotrialdeba da TeTri muceli<br />
gamouCndeba – es dedali gvelia.<br />
imas ukan mosdevs ufro grZeli meore<br />
eskulapes mcuravi, is ufro maRlidan<br />
vardeba foTlebze da kvercxisgulisferi<br />
muceli gamouCndeba – es<br />
mamalia.<br />
mere dedali daxvewili, mimzidveli<br />
da uzustesi moZraobebiT gaurbis<br />
mamals.<br />
mamalic aseve eleganturad misdevs.<br />
foka kirbiSi frTxilad adgams maTken<br />
nabijebs da isev mojadoebuliviT<br />
Cerdeba.<br />
aseve mihyveba uCac.<br />
mamali eskulapis mcuravi kidev<br />
misdevs dedals, wamoeweva da mis sxeuls<br />
garSemo Semoexveva.<br />
marTalia, amis mere orives isev<br />
SeuZlia moZraoba, magram oriveni Cerdebian,<br />
vertikalurad wamosweven sxeulis<br />
zeda nawilebs, erTmaneTisken<br />
waiReben Tavebs, saidanac gamoyofil<br />
orkapa enebs asavsaveben da ase dganan.<br />
eskulapis mcuravebis saqorwilo<br />
cekvis es bolo suraTi – wels qvemoT<br />
erTmaneTze Semoxveuli, zemoT<br />
wamoweuli da erTimeoris macqerali<br />
gvelebisa miagavs musikalur instruments<br />
liras, romelic erTi wignidan<br />
axsovs uCas..<br />
`mcuravi kunZuli~<br />
felukasTan<br />
pantoniani navi isev daiZvreba felukisken<br />
da rom miuaxlovdeba, motorebis<br />
guguni moakldeba, nel-nela<br />
uaxlovdeba borts.<br />
mei Tavis zurgCanTas moikidebs,<br />
TasmebiT gadabmul fexsacmelebs dai-<br />
Wers cal xelSi, meoreSi ki – Tavis<br />
zRvis SroSanebs da felukaze gadava.<br />
iaSar badiSi Tavisi navis motorebs<br />
CarTavs, jer ukusvliT waiyvans, mere<br />
ufro xmamaRla aamuSavebs motorebs da<br />
saWes moatrialebs – `mcuravi kunZuli~<br />
farTo wres Semoxazavs mdinareSi<br />
da zRvisken aiRebs gezs.<br />
iaSar badiSi felukisken gaixedavs<br />
da qaliSvils xels dauqnevs.<br />
mei isev felukis bortTan dgas,<br />
gaberili zurgCanTiT, cal xelSi TasmebiT<br />
gadabmuli fexsacmelebiT da<br />
zRvis SroSanebs gamoTxovebis niSnad<br />
uqnevs biWs.<br />
navi zRvis siRrmeSi Sedis, mere sanapiros<br />
miuyveba da male Caikargeba iq,<br />
sadac horizonti da napiri erTdebian<br />
TiTqos.<br />
mei erTxans kidev akvirdeba im mxares,<br />
sadac pantonebiani navi miikarga.<br />
mere, sanam zRvisfer TvalebSi is<br />
abrWyvialebuli Suqi Cauqrebodes,<br />
raRacnairi moridebiT da mowiwebiT<br />
talRebs gaatans Tavis zRvis Sro-<br />
Sanebs.<br />
zRvis dineba nel-nela siRrmisken<br />
waiRebs yvavilebs.<br />
rogor brundebian<br />
mama-Svili kirbiSebi<br />
felukaze<br />
mze zed horizontzea da iq rom<br />
samzeuri gauwiTlebia, aqeT muqlurj<br />
da wynarad modudune zRvaSi gamouWimavs<br />
wiTeli biliki.<br />
am bilikze dgas feluka, saidanac<br />
mei afrialebs TeTr bairaRs _ naviT<br />
gamoCenil mamas da Zmas aniSnebs, ukve<br />
aq varo...<br />
am wiTel zRvis biliks rezinis navi<br />
kveTavs marTobulad – foka kirbiSi<br />
niCbebs uzis da Ronivrad usvams.<br />
navi sxvadasxva mcenareebis ReroebiT,<br />
yvavilebiT, fesvebiT da foTlebis<br />
SekvrebiT aris savse. iqvea saTevzao<br />
badec, romelSic dedal-mamali eskulapes<br />
mcuravebi arian.<br />
uCas Tavisi xomaldis gnomi, klabautermani<br />
uWiravs xelSi da gvelebze<br />
eCurCuleba raRacas...<br />
Toliebi aRarsad Canan – Tav-TavianT<br />
gundebad damsxdaran miuval napirebze...<br />
mxolod Camavali mzea, mSvidi zRva<br />
da kirbiSebi, TavianTi mcenareebiT<br />
damSvenebuli naviT.<br />
foka kirbiSi niCbebs usvams da sanam<br />
simReras daiwyebdes, kmayofili<br />
fiqrobs, rom – Zalian yoCaRi gogo<br />
dadga es mei. im siSoreze mdgar felukamde<br />
rogor gacura netavi? _ mere<br />
ki bindSeparul zRvas umReris...<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com