07.12.2012 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

#73<br />

#73<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />

fasi 50 TeTri<br />

maCablis 13.<br />

istoria<br />

grZeldeba<br />

es saxli isev maCablis 13-Si<br />

dgas. is aravis daungrevia, arc<br />

gauyidia da arc mwerlebisTvis<br />

waurTmevia. am Senobis garSemo<br />

aTasgvari Wori trialebda.<br />

drodadro maCablis quCa mitingebis<br />

adgilad gardaiqmneboda.<br />

sityviT gamodiodnen isinic,<br />

visac mweralTa samyarosTan<br />

arasdros aranairi Sexeba ar hqonia<br />

_ aq patriotobas iCemebdnen,<br />

erovnul Rirebulebebze laparakobdnen,<br />

zustad ar icodnen vis,<br />

magram mainc poulobdnen viRacas,<br />

visac ararsebul braldebebs<br />

uyenebdnen, umisamarTod imuqrebodnen,<br />

mavanni ki sruliad apolitikur<br />

situacias politikur<br />

avanscenaze aTamaSebdnen. mokled,<br />

vnebaTaRelva ar cxreboda.<br />

Tumca, yvelafers sabolood<br />

wertili maSin daesva, roca gamovida<br />

saqarTvelos kulturisa<br />

da ZeglTa dacvis ministris br-<br />

Zanebuleba _ `sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piris _ mweralTa<br />

saxlis debulebis damtkicebis<br />

Sesaxeb~, sadac weria: `mweralTa<br />

saxlis miznebi da amocanebia: a)<br />

qarTuli literaturis popularizacia<br />

(qarTuli mwerlobis<br />

Sesaxeb sainformacio bazis,<br />

eleqtronuli biblioTekisa da<br />

mravalenovani <strong>literaturuli</strong><br />

portalis Seqmna; b) mxatvruli<br />

Targmanis ganviTareba; g) ucxoe-<br />

Tis samTavrobo da arasamTavrobo<br />

organizaciebTan, uwyebebTan<br />

da kavSirebTan kontaqtebis ganviTareba;<br />

d) saliteraturo procesebis<br />

xelSewyoba (<strong>literaturuli</strong><br />

nawarmoebebis kiTxvebi,<br />

ganxilvebi, disputebi); e) <strong>literaturuli</strong><br />

konkursebis, premiebis<br />

daweseba; v) <strong>literaturuli</strong> gaze-<br />

Tis dafuZneba da gamocema.~<br />

es brZanebuleba erT-erTi mniSvnelovani<br />

dokumenti aRmoCnda<br />

imis dasamtkiceblad, rom maCablis<br />

13-Si mdebare saxli kulturul<br />

kerad da mweralTa TavSeyris,<br />

maTi saqmianobis umniSvnelovanes<br />

centrad gardaiqmneboda.<br />

es saxli isev maCablis 13-Si<br />

dgas da yvela, vinc mas axlo-maxlo<br />

Cauvlis, interesiT uyurebs.<br />

uzarmazari fanjrebidan xara-<br />

Coebi moCans. saremonto samuSaoebi<br />

intensiurad mimdinareobs.<br />

cali TvaliTac rom SegaxedaT,<br />

maSinve SeigrZnobT _ aq isev<br />

is aura trialebs, saukunis winaT<br />

ase Zalian rom xiblavda qarTul<br />

sazogadoebas. dRes es unikaluri,<br />

maRali mansardiT daxuruli<br />

orsarTuliani xelovnuri qviT<br />

mopirkeTebuli nageboba axal sicocxles<br />

iZens; mweralTa saxlis<br />

direqtoroba ki nata lomours<br />

miandes.<br />

VIII-IX


2<br />

proza<br />

ori mTavari quCa hqonda Tbiliss<br />

da TavSeyris adgilebis umravlesoba<br />

swored am or quCaze iyo ganlagebuli.<br />

dramatuli Teatrebis raodenobiT<br />

Tu rusTavelis gamziri pirvelobda<br />

xuTiT samis winaaRmdeg, plexanovis<br />

prospeqtze Svidi kinoTeatri iyo<br />

Sesaxvevebsa da CasaxvevebSi mdebare<br />

ori kinoTeatris CaTvliT.<br />

rac Seexeboda e.w. `sazkvebis<br />

obieqtebs~, anu iaffasian sasadiloebsa<br />

da saxinkleebs, maT naklebobas<br />

arcerTi da arc meore gamziri ar<br />

uCioda. ufro cnobili saxinkleebi<br />

rusTavels ekuTvnoda _ sastumro<br />

`iveriisa~, komkavSirel ZnelaZis qu-<br />

Cis dasawyisSi da sastumro `Tbilisisa~,<br />

mebombe jorjiaSvilis quCaze,<br />

sardafSi. gasuli saukunis samocdaa-<br />

Tian wlebamde saxinkleSi qalis yofna<br />

iseTive warmoudgeneli iyo,<br />

rogorc iqaurobis mTavar atribut<br />

_ qvis zedapirian maRal magidaze<br />

feradi cukatebiT morTuli tortis<br />

danaxva. Tumca, `slaqsebis~ _ bologanieri<br />

Sarvlebis Taobam tabu daar-<br />

Rvia da xinklis orTqliTa da Tambaqos<br />

kvamliT gabuRul kacebis samflobeloSi<br />

gogoebic SeuSva _ moklekabiani,<br />

Tamami arsebebi, romelTa<br />

gamo xSirad ileweboda ludis mZime<br />

kaTxebi da avxorci mzeris mqone tipebis<br />

ybebi.<br />

saSaqarlamoebi da sakonditroebi<br />

plexanovs ukeTesi hqonda. aba, sad miliciis<br />

meeqvse ganyofilebis, e.w. `Sistois~<br />

gverdiT mdebare Zvirfaseulobis<br />

zardaxSasaviT patara da koxta<br />

kafe unazesi kremiani RvezelebiTa da<br />

qafqafa kakaoTi da sad `nargizi~<br />

`laRiZis wylebis~ gadaRma, sadac<br />

qiSmiSiani keqsebis surnelebas gverdebdamwvari<br />

xorciani blinebis mZafri<br />

suni ereoda da ver gaigebdi, sasadiloSi<br />

iyavi Tu sakonditroSi...<br />

sunze Tu midgeboda saqme, suni<br />

`oblebSi~ idga, Tu idga _ wyalnarevi,<br />

odnav momJavo Camosasxmeli ludis,<br />

zeTSi Semwvari Tevzis da moSuSuli<br />

kombostosi. es gaxldaT rusTavelis<br />

gamzirze, meliq-kazariancis Zvel da<br />

lamaz saxlSi ganTavsebuli Rarib-<br />

RatakTa sasadilo, romelsac `zemelisa~<br />

da verisubnis loTebic etanebodnen<br />

ludisa da misayoleblis siiafis<br />

gamo. `yazbegSic~ iafoba iyo, masac<br />

meliq-kazariancis saxlSi edo bina,<br />

oRond sardafSi. iq yvelaferi erTi<br />

maneTi Rirda _ erTi boTli Rvinoc<br />

_ `hereTi~ an `saero~ _ erTi TefSi<br />

mwvanilic da erTi tafa Semwvari Rvi-<br />

Zlic. `yazbegSi~ umetesad studentebi<br />

Cadiodnen; xuTi biWi oc maneTs Tu<br />

moigdebda xelSi, TxuTmet maneTs RvinoSi<br />

xarjavda da mxolod xuT maneTs<br />

saWmelSi.<br />

sardafebi plexanovsac ar aklda,<br />

gansakuTrebiT marjaniSvilis moednidan<br />

yofil voroncovis moednamde<br />

monakveTs. im sardafebs `sasauzmeebi~<br />

erqvaT da TiTqmis yvelgan amzadebdnen<br />

sisxami dilis wvnians, nabaxusevis<br />

uebar malamos _ xaSs _ nivriani wveniT,<br />

kargad moxarSuli saqonlis<br />

CliqebiTa da faSviT. savse maTlafa<br />

ormocdaaTi kapiki Rirda, ramdenime<br />

naWeri puri da erTi boTli limonaTi<br />

_ ocdaaTi kapiki. oTxmoc kapikad nabaxusevis<br />

Tavis tkivilsac moiSorebdi<br />

da kargad danayrebuls saRamomde<br />

aRar Segawuxebda SimSili. visac saRamomde,<br />

vTqvaT, naSuadRevs moSivdeboda,<br />

gemrielad danayreba saRvezeleebSi<br />

SeeZlo. plexanovze ori<br />

saRvezele iyo; erTi cnobili imiT,<br />

rom iq kino gadaiRes, saxelad `giorgobisTve~,<br />

xolo meore ki imiT, rom mis<br />

sacxobSi ugemrielesi xorciani Rvezelebi<br />

ibraweboda cota brinjiT da<br />

blomad dakepili xorciT. Rvezeli<br />

orivegan aTi kapiki Rirda. skolidan<br />

wamosul merveklasel biWs xuTi cali<br />

hyofnida imisaTvis, rom Sin dabrunebuls<br />

uari eTqva saZulvel<br />

`souzze~, an `sufze~, xolo Sesvenebaze<br />

gamosul mmaCis biuros, an saxlmmarTvelobis<br />

TanamSromel gogonas _<br />

kote gabaSvili<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

zaal samadaSvili<br />

me mTel Tbilisze<br />

ar vyvebi...<br />

sami cali, raTa samuSao dRis dasrulebamde<br />

yuradRebiT efurcla sqeli<br />

davTrebi da uSecdomod Seevso<br />

oqmebi.<br />

xelfasis aRebis dRes es gogonebi<br />

cotaoden tkbileuls yidulobdnen<br />

xolme piris Casatkbaruneblad da am<br />

sasiamovno saqmes, samsaxuris adgilmdebareobis<br />

gaTvaliswinebiT, an marjaniSvilis,<br />

an Tavisuflebis (im dros<br />

bolSevikTa beladis saxelobis)<br />

moedanze axorcielebdnen; qalaqis or<br />

yvelaze did da kedlebmoCuqurTmebul<br />

sakonditroSi. maTi da aramxolod<br />

maTi sayvareli sasusnavebi gaxldaT<br />

Sokoladis garsiani sufle, sxvadasxva<br />

ferisa da formis Saqarmoyrili<br />

marmeladi, Txilis gulebiani,<br />

rezinasaviT welvadi nuga da<br />

liTonis Txel, mrgval yuTebSi moCxarune<br />

sawuwni kanfetebi _ e.w. `mompasi~.<br />

es saxeli frangul `monpansiedan~<br />

momdinareobda.<br />

`konfitiuric~ franguli sityva<br />

iyo da Cveneburad jems, anu xilfafas<br />

niSnavda. SuSis ubralo qilebis nacvlad<br />

Tunuqisa da xis grZel yuTebSi<br />

moTavsebuli, egzotikuri xileulisgan<br />

damzadebuli jemebi e.w. `cekav-<br />

Siris~ maRaziebSi iyideboda. rusTavelis<br />

`cekavSirs~, sadac mangos konfitiurTan<br />

erTad webovani finikis<br />

briketebic ewyo daxlze, yvela ma-<br />

Raziisgan gansxvavebuli vitrina<br />

hqonda. mis sqel da kriala SuSaze uwyvetad<br />

Camoedineboda wyali da garedan<br />

rom Sexedavda<br />

vinme, egoneboda vitrinaSi<br />

gamodebul<br />

xils da bostneuls sagangebod<br />

asvelebeno.<br />

vitrinebis Tvalierebaze<br />

Tu midgeboda<br />

saqme, tansacmlisa<br />

da naWrebis maRaziebze<br />

metad, mravlad<br />

rom gvxvdeboda<br />

rogorc erT, ise meore<br />

quCaze, modebis<br />

atelieebsa da mesaaTebis<br />

saxelosnoeb-<br />

Tan jobda nabijis<br />

Seneleba. maRaziebTan<br />

SedarebiT, modebis<br />

atelieebis vitrineb-<br />

Si ufro moxdenilad<br />

gamowyobili manekenebi<br />

idgnen; xolo imdeni<br />

saxeobis saaTs, gnebavT<br />

jibisas _ ZewkviT<br />

satarebels, gnebavT<br />

majisas da gnebavT<br />

sadgamians _ komodze,<br />

an sawer magidaze<br />

dasadebs, qalaqis<br />

yvelaze did, samsarTulian<br />

univerma-<br />

RSic ver naxavdiT. saukeTeso mesaaTebi<br />

rusTavelze, operisa da baletis<br />

Teatris mopirdapire mxares isxdnen<br />

_ patara, myudro saxelosnoSi, sadac<br />

`voroncovis~ saRvezeles msgavsad,<br />

reJisor ioselianis kidev erTi filmis<br />

epizodi iyo gadaRebuli. yvelaze<br />

magar puloverebsa da sviterebs<br />

varcixis quCisa da plexanovis gadakveTaze<br />

mdebare atelieSi qsovdnen.<br />

iseT puloverebs, alen delons rom<br />

ecva lukino viskontis `roko da misi<br />

ZmebSi~ da iseT sviterebs, sqelebs da<br />

maRalyelianebs, hemingueis rom amSvenebda<br />

ki-uestSi gadaRebul fotoze.<br />

raki damSveneba vaxseneT, isic unda<br />

vTqvaT, rom gamzirebze seirnobisas<br />

ver naxavdiT vercerT kinoTeatrs,<br />

romlis fasadsac xeliT daxatuli<br />

afiSa ar amSvenebda. naxatebis umravlesoba<br />

gawafuli ostatebis mier iyo<br />

Sesrulebuli. veeberTela, oTxkuTxa<br />

CarCoze gadaWimuli tiloebis personaJebi<br />

TiTqmis yovelTvis hgavdnen<br />

ekranze moqmed gmirebs. msgavsebis<br />

mxriv saukeTeso afiSebi gaxldaT:<br />

d’artaniani da miledi _ Jerar bare<br />

da milen demonJo _ `amiranis~, amadeo<br />

modiliani da Jana ebiuterni _ Jerar<br />

filipi da anuk eme _ `komkavSirelis~<br />

mTavari Sesasvlelis Tavze.<br />

kinoTeatrebs mxolod filmebis<br />

sanaxavad ar etaneboda xalxi. zogan<br />

mcire orkestrebs iwvevdnen da seansis<br />

dawyebis win, `mziuri velis serenadis~<br />

melodiebs asrulebinebdnen;<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

zogan vaflis Wiqiani nayinis safarqveS<br />

malulad hyiddnen kontrabandulad<br />

Semotanil `qemelsa~ da `filip<br />

moriss~; zogis foieSi klaiserebiT<br />

datvirTuli filatelistebi ikribebodnen<br />

kviraobiT da sul raRac sam<br />

maneTad togos da burundis safosto<br />

markebis yidva SeeZlo afrikis fauniT<br />

dainteresebul adamians; zogs bufeti<br />

hqonda araCveulebrivi, sadac Sveicaruli<br />

yvelis, deficituri `Sprotis~<br />

da magrad moxarSuli uqono Zexvis<br />

buterbrodebs SemogTavazebdnen;<br />

konoTeatr `oqtombers~ ki, farToformatian,<br />

kedlidan kedlamde gada-<br />

Wimul ekranTan erTad, Tavisi, piradi<br />

legenda gaaCnda _ Tu rogor moaxerxa<br />

ubileTo mayurebelma darbazSi<br />

CaRweva Senobis gumbaTidan stenli<br />

kubrikis `spartakis~ sanaxavad da<br />

rogor moulbo guli am Tavganwirulma<br />

saqcielma administraciis mier<br />

gamoZaxebul mrisxane milicielebs.<br />

jazis axalgazrda moyvarulis<br />

saqcielma ki, araTu guli moulbo,<br />

piriqiT, ise gaabraza sazogadoebrivi<br />

wesrigis damcvelebi, rom viwro totebian<br />

Sarvalsa da wiTel-yviTel, mkerdamde<br />

CaReRil perangSi gamowyobil<br />

ymawvils, jarima ar akmares da TxuTmeti<br />

dRiT Caayudes sakanSi wvrilmani<br />

xulignobisaTvis. swored wvrilman<br />

xulignobad Sefasda misi aWra filarmoniis<br />

scenaze da musikis ritms ayolili<br />

cekva. scenaze ki, arc meti, arc<br />

naklebi _ legendaruli beni gudmeni<br />

idga da Tavisi jadosnuri klarnetiT<br />

aseve legendarul kompozicias, saxelad<br />

_ `SING, SING, SING~-s asrulebda.<br />

es ambavi filarmoniis legenda<br />

gaxldaT, TiTqmis mTlianad xisgan<br />

agebuli lamazaivnebiani Senobisa,<br />

romelic plexanovze mdebare kinoTeatr<br />

`amiranis~ ukan, WadrebiT da<br />

cacxvebiT daCrdilul baRSi idga...<br />

* * *<br />

erTi ZvelisZveli, onavruli sim-<br />

Rerisa ar iyos, romlis teqsti kornei<br />

Cukovskis an isaak babelis dawerils<br />

hgavs _ me mTel Tbilisze ar vyvebi,<br />

radgan mTeli Tbilisi didze didia.<br />

masze saubars gacilebiT seriozuli<br />

mTxrobeli sWirdeba, vidre me var;<br />

Tundac iseTi, vinc metnaklebad damajereblad<br />

axsnis _ rogor moxvda<br />

`rkinis fardis~ aqeTa mxares musikis<br />

`burJuaziuli~ Janris TvalsaCino<br />

warmomadgeneli, visi mosmenac,<br />

`ideologiur xarvezad~, anu did<br />

codvad miiCneoda; anda ratom iTvleboda<br />

delikatesad da ratom ar iSoveboda<br />

`Sproti~ _ jer Sebolili da<br />

mere zeTSi dakonservebuli zRvis<br />

Rorjo; anda kidev, ratom erqva Serozias<br />

quCisa da plexanovis kveTaze mdebare<br />

dramatul Teatrs `sankulturis~,<br />

anu `sanitaruli kulturis~...


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

debiuti<br />

solene dramond draqsi:<br />

Soba dgeboda. riCardma da henrim<br />

ver gadamibires, rom maTTan erTad<br />

londonSi Sevxvedrodi dResaswauls.<br />

bebia ityoda xolme, Cveni adgili Wir-<br />

Sic da lxinSic Cvens xalxTan ariso<br />

da mec, tradiciisamebr, midlends<br />

mivaSure.<br />

im wels ar mouTovia. Sin yvelaferi<br />

wesrigSi damxvda. mindori movlili<br />

iyo da buCqebi gakreWili. saxlSic<br />

sisufTavisa da axlad gasanTluli<br />

avejis suni trialebda. saqme mainc<br />

bevri iyo. naZvis xis morTvas rom movr-<br />

Ci, ileqsis totebi movWeri da zam-<br />

Tris baRSi gvirgvinebis gakeTebas Sevudeqi.<br />

iqve mdgari stereodanadgaridan<br />

nuria henri parselis ariebs mimReroda.<br />

saqmiT da fiqriT garTuli<br />

xandaxan mec Sevuwyobdi xolme xmas SedarebiT<br />

martiv pasaJebs.<br />

bolos rom SevxvdiT, eli SeboWili<br />

meCvena. rogorc ki ramis Tqmas davapirebdi,<br />

daZabuli momaCerdeboda<br />

xolme, TiTqos winaswar undoda amoekiTxa<br />

Cemi sityvebi. gulma migrZno,<br />

mizezi moaxloebul qristeSobis<br />

dResaswaulSi unda yofiliyo. Cemi<br />

varaudi male gamarTlda. didi yoymanis<br />

Semdeg, rogorc iqna, gabeda da<br />

Tqva, Sobas saxlSi unda Sevxvde, radgan<br />

miram mTeli Cemi ojaxi moiwviao.<br />

naTqvams ar gavukvirvebivar. SeZleba<br />

iTqvas, velodi kidec. pasuxis molodinSi<br />

iseTi TvalebiT momaCerda, Semebrala.<br />

mec uamravi saqme da valdebuleba<br />

movimizeze da davamSvide, Cveni<br />

erTad yofna amjerad albaT mainc<br />

ver moxerxdeba-meTqi. Sevatyve, gulze<br />

moeSva, Tumca waxdenil gunebas veRaraferma<br />

uSvela.<br />

ileqsis wiTeli marcvlebi marjnis<br />

mZivebiviT Ruodnen gvirgvinebze.<br />

karadidan sanTlebi gamoviRe da Can-<br />

TaSi Caviwyve. riCardisa da henrisTvis<br />

maRaziebSi saCuqrebs rom veZebdi,<br />

elisTvis erTi abreSumis kaSne viyide,<br />

mouxdeba-meTqi, miuxedavad imisa, rom<br />

vicodi, Sobas erTad ver gavatarebdiT.<br />

axla yelze is kaSne Semovixvie da<br />

sagvareulo samarxis mosanaxuleblad<br />

gvirgvinebiT xelSi, sasaflaosken mimaval<br />

gzas davadeqi. xavsmodebuli<br />

qvis kelturi jvrebi zed dacvenili,<br />

SemWknari muxis foTlebisgan gavasufTave<br />

da gvirgvinebiT davamSvene.<br />

mere sanTlebi avanTe, iqve mdgar muxis<br />

xes miveyrdeni da dedas da mamas<br />

uxmod gamovelaparake. locvac Cumad,<br />

gulSi wavikiTxe, loyaze dagorebuli<br />

cremli SevimSrale da gza ganvagrZe.<br />

ar mindoda, wirvaze damgvianeboda.<br />

moSorebiT moxuci misis evansi SevniSne,<br />

etlSi mjdari meuRlis saflavze<br />

mocimcime sanTels dascqeroda.<br />

Tan momvleli axlda.<br />

mivesalme.<br />

_ gagimarjos, Svilo, _ mipasuxa<br />

da gaiRima. Senianebi moinaxule, ara?<br />

Tavi davuqnie.<br />

_ asea, genacvale, siyvarulis<br />

winaSe dro uZluria. imqveynad wasuli<br />

zogierTi axlobeli adamiani iseT<br />

mogonebebs gvitovebs, rom aq darCenilebi<br />

mTeli sicocxle vufrTxildebiT,<br />

_ amoioxra da isev saflavs<br />

gauStera Tvali.<br />

xval xom moxvalT-meTqi, Sevaxsene,<br />

rom saSobao sadilze myavda miwveuli.<br />

_ uTuod, Svilo, Tu ufalma ineba.<br />

xom ici, Cems asakSi yoveli dilis<br />

gaTeneba sanatrelia.<br />

eklesiaSi diakvnis meti jer aravin<br />

iyo. instruments misjdomoda da `Coventry<br />

Carol~-s ukravda, romelic meTe-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

avtoris saxeli da gvari nu dagabnevT _ qarTvelia. saqarTveloSi daibada<br />

da gaizarda. oRond ise moxda, rom damoukidebeli cxovreba ucxoeTSi<br />

daiwyo. amJamad germaniaSi cxovrobs. hyavs meuRle da vaJi _ Svidi wlis<br />

benediqte. literaturasTan bavSvobis asakidan araferi akavSirebda usazRvro<br />

siyvarulis garda. dRemde kiTxulobs TiTqmis yvela enaze da im bednier<br />

adamianTa ricxvs miekuTvneba, romelTac SeuZliaT dedanSi Tanabari<br />

warmatebiT waikiTxon Seqspiri, goeTe, bunini, Simborska da liosa. profesiulma<br />

saqmianobam (saerTaSoriso samarTlis specialistia) da axlis Secnobis<br />

survilma evropis mravali qveyana moatara. fiqrobs, rom swored iq<br />

nanaxma da gancdilma aaRebina kalami xelSi. romans, romlis fragmetsac<br />

`<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong>~ gTavazobT, sul male ixilavs qarTveli mkiTxveli.<br />

es misi debiutia. katia miiCnevs, rom qarTvelebi yvelaze gemovnebiani<br />

mkiTxvelebi arian.<br />

katia voltersi<br />

ieriqonis vardi<br />

(fragmenti romanidan)<br />

qvsmete saukunidan moyolebuli, yoveli<br />

saSobao wirvisas imRereboda Cven-<br />

Tan. bebia sami wlis win gardaicvala.<br />

mas Semdeg sul martodmarto vijeqi<br />

ileqsis rtoebiT morTul Cvens sagvareulo<br />

merxTan. riCards bavSvobidan<br />

vestminsteris saabatos brwyinvaleba<br />

erCivna soflis eklesias. netav<br />

odesme kidev Tu Seivseboda dramondebisTvis<br />

gankuTvnili adgili? sevdiani<br />

fiqrebi momeZala. erT dRes mec<br />

rom mimetovebina aqauroba, Cems saxlsa<br />

da mamulSi vinme axlad gamdidrebul<br />

rus mewarmes daedo bina, xavssa<br />

da suros daefara Cemi winaprebis<br />

samarxi da Cveni gvaris arsebobis dasturad<br />

mxolod saeklesio registriRa<br />

darCeniliyo... amis warmodgenazec<br />

ki gamaJriala. amasobaSi mrevlmac<br />

moiyara Tavi. mewamulydiani sagaloblebis<br />

wigni gadavSale da mondomebiT<br />

avayole xma momReral gunds,<br />

romelic emanuels mobrZanebas evedreboda.<br />

wesi iyo, wirvis dasrulebis Semdeg<br />

pirvels unda dametovebina eklesia.<br />

pataraobisas ukan vrCebodi da darcxvenili<br />

dedis kalTas vefarebodi, Tanasoflelebis<br />

yuradReba Tavidan rom<br />

amecilebina. axla ki aCqarebuli<br />

nabijebiT mivdiodi gasasvlelisken<br />

da damdeg Sobas vulocavdi eklesia-<br />

Si TavmoyrilT. moxucebi isev Zveleburi<br />

mowiwebiT mikravdnen Tavs, bavSvebi<br />

interesiT maTvalierebdnen. gansakuTrebiT<br />

erTi wiTelpaltoiani<br />

gogona damamaxsovrda. WaRaraTmian<br />

mandilosans axlda, cnobismoyvare<br />

muqi TvalebiT Semomcqeroda da miRimoda.<br />

Sin misulma buxarSi cecxli gavaCaRe<br />

da Semcivnuli axlos mivujeqi<br />

gasaTbobad. daRlilobisa da siTbosgan<br />

moSvebuls male CameZina. zaris<br />

xmam gamomaRviZa. jer eklesiis zari<br />

megona. gvian mivxvdi, karze rekavdnen.<br />

wamovdeqi da gasaRebad gaveSure.<br />

Cem win is wiTelpaltoiani gogona<br />

idga.<br />

_ damdeg Sobas gilocavT, mis dramond-draqs!<br />

– amoiJRurtula da mewamuli<br />

satinis bafTiT Sekruli patara<br />

kolofi momawoda, _ me lili-eni<br />

var, lili-en gregori. am sofelSi vcxovrob,<br />

– gamiRima, – eklesiaSi ver<br />

movaxerxe amis gadmocema da Sin mogitaneT.<br />

kolofi gaocebulma gamovarTvi.<br />

_ axla ki unda gaviqce, mis dra-<br />

mond-draqs. alayafis karTan deda melodeba!<br />

_ gmadlob, lili-en! bednier Sobas<br />

gisurveb!<br />

gogonam Tavi damikra da gaiqca.<br />

saCuqari, wesiT, Soba diliT unda<br />

gamexsna, magram cnobiswadilma mZlia<br />

da Sin Sebrunebulma Sekrulas frTxilad<br />

movxseni bafTa. Sig vercxlisfrad<br />

elavda plastmasis gamWvirvale<br />

firfitebSi moqceuli kompaqturi<br />

diski. gaocebulma diski frTxilad<br />

davde adapterze da molodinSi suli<br />

gavnabe.<br />

`Cariad~! – elis xma iyo! _ savar-<br />

ZelSi mokalaTdi da kargad damigde<br />

yuri... _ gulma gamalebiT damiwyo<br />

cema. _ maS ase, viwyeb, _ wignis gadafurcvlis<br />

xma gaisma, _ `Marley’s Ghost~<br />

_ mere amoisunTqa da ganagrZo: `Marley<br />

was dead: to begin with. There is no doubt<br />

whatever about that. The register of his burial<br />

was signed by a clergiman, the clerk, the undertaker,<br />

and the chief mourner.~ Carlz dikensis<br />

`saSobao moTxroba” vicani da<br />

gameRima. ocdaxuTi weli iyo, aRaravis<br />

waekiTxa CemTvis qristeSobis<br />

wina Rames, anu mas Semdeg, rac mama<br />

aRar iyo. nuria gamaxsenda – vicodi,<br />

rom movuyvebodi, am lamaz damTxvevas<br />

maSinve saswaulad Seracxavda. niuiorkSi<br />

meguleboda. gabrielTan er-<br />

Tad xvdeboda Sobas. gadavwyvite, xval<br />

mivulocav-meTqi, is saRamo ki elisTan<br />

mindoda gametarebina. misTvis<br />

nayidi abreSumis kaSne isev yelze Semovixvie.<br />

buxars vaSlis xis ramdenime<br />

naWeri surnelovani SeSa SevukeTe, divanis<br />

kuTxeSi miviyuJe da smenad viqeci.<br />

eli belami:<br />

veRar gavuZeli sayovelTao Jriamulsa<br />

da mxiarulebas, uCumrad gavixure<br />

samzareulodan pirdapir ukana<br />

ezoSi gamavali kari da kedels miveyrdeni.<br />

Semcivda. pijakis sayelo wamoviwie<br />

da Tvalebi davxuWe.<br />

_ Sobas gilocav! _ Cem win stivi<br />

idga da glintveiniT savse finjnebi<br />

eWira xelSi. erTi usityvod gamomiwoda.<br />

CamovarTvi da movsvi. gverdiT<br />

damidga. karga xans mdumared gavcqerodiT<br />

Cven win mdgar Wadars, oriode<br />

gamxmari foToliRa rom Semor-<br />

Cenoda kenweroze, _ genatreba?<br />

daufiqreblad davuqnie Tavi da<br />

Semcbarma mereRa vkiTxe, vis gulisxmob-meTqi?<br />

3<br />

stivma erTdroulad sayveduriTa<br />

da TanagrZnobiT savse TvalebiT gadmomxeda.<br />

mivxvdi, icoda.<br />

_ ho, Znelia, _ ufro CemTvis Cavilaparake<br />

da TiTqos cota momeSva<br />

gulze.<br />

_ Zneli rom ar iyos, aq ar vidgebodiT.<br />

ras apireb?<br />

mxrebi aviCeCe da Subli movisrise.<br />

_ didxans veRar damalav, eli! Cemgan<br />

veravin Seityobs, magram...<br />

_ am xalxs ra vuTxra, _ saxlisken<br />

mivabrune Tavi, _ an danarCenebs...<br />

_ Sens wil samares veravin amoavsebs.<br />

ara mgonia, Sen xalxis geSinodes,<br />

Sen sxva rame ufro gaSinebs...<br />

_ arafrisac ar meSinia, _ mivaxale.<br />

_ warmosaxviTi samyaros Seqmna<br />

Cemi xelobaa, eli! roli, romelsac Sen<br />

TamaSob, Cemi gamogonilia,ar dagaviwydes!<br />

gavCumdi.<br />

_ kargad arc vicnob, _ daviwye<br />

yoymaniT, es siyvaruli iluzia rom<br />

aRmoCndes?<br />

_ giTxari, geSinia-meTqi. cudi investiciis<br />

geSinia, Zamiko! _ ironiulad<br />

Caicina stivma.<br />

cerad gavxede. TviTon Segnebulad<br />

aRar Semomxeda.<br />

_ me araferi SemSlia, eli, _ finjani<br />

gamocala, TiTqos yelSi mobjenili<br />

tkivilis Cabrunebas cdilobda<br />

da xelis zurgiT SeimSrala piri, _<br />

da, miuxedavad amisa, mainc davkarge!<br />

gansxvaveba ici raSia, me qristini<br />

ufalma wamarTva. vicodi, veRarafers<br />

Sevcvlidi da beds Sevurigdi. Sen ki,<br />

merwmune, Tu axla Secdoma dauSvi,<br />

momavalSi sakuTari TavisTvis patieba<br />

gagiWirdeba!<br />

carieli finjani gamomarTva da<br />

saxlSi swrafad Sebrunda. Tvalebze<br />

momdgari cremlebisa Sercxva albaT.<br />

_ eli, sad xar? – karebi gamoaRo<br />

miram, _ pudingi civdeba!<br />

solene dramond draqsi:<br />

marti miiwura, scenari ki, romelic<br />

me da elim noembris erT saRamos<br />

davwereT, ar Secvlila. manqanas misi<br />

saxlidan ramdenime quCis moSorebiT<br />

vtoveb, Tavdaxrili mivuyvebi aRmarTs.<br />

fiqri iyineba da goneba jiutad<br />

iTvlis dro-JamiT gasipul qvafenilze<br />

gadadgmul TiToeul nabijs.<br />

erTmaneTs ZiriTadad saRamoobiT vxvdebiT,<br />

kargad rom Sebinddeba. saxli<br />

gamoCndeba Tu ara, yuradRebiT<br />

vixedebi aqeT-iqiT, iqaurobas vzverav.<br />

yovelTvis maxsovs, rom mTavar<br />

Sesasvlels unda verido, SeiZleba<br />

vinme cnobismoyvare uTvalTvalebdes,<br />

da ukana karze vakakuneb. guli<br />

gamalebiT micems. kari nacnobi<br />

WrialiT iReba. Sevdivar. alersis garda<br />

dro arafrisTvis gvrCeba _ isic<br />

naCqarevia, foriaqiT savse da, raRacnairad,<br />

sasowarkveTilic ki. mis embrijis<br />

aCrdilic mudmivad oTaxSi daborialobs<br />

da yoveli kuTxidan<br />

gvafrTxobs. iqneb amitomac vcdilob,<br />

zedmetad ar SevCerde da swrafad davtovo<br />

xolme iqauroba. damSvidobebisas<br />

jer isev sveli bageebi kidev erTxel<br />

moZebnian erTmaneTs da smenas rCeba<br />

naCurCulevi _ `dagirekav~.<br />

riCardi da henri karga xania, rac<br />

ukan dabrundnen – usircxvilod bednierebi.<br />

Cemze araferi miTqvams, magram<br />

riCards ras gamoapareb? xvdeba,<br />

rom raRac Seicvala da, Tanac, arc-<br />

Tu ise saxarbielod.<br />

amjerad ori telefoni maqvs, er-<br />

Ti _ mxolod misTvis nacnobi nomriT.<br />

me ar vurekav, imitom, rom xSirad mobilursac<br />

mis embriji pasuxobs. xandaxan<br />

kvira miileva da Cveni Savi da<br />

priala Suamavali jiutad dums. dilaobiT,<br />

imedis TvaliT Sevyureb angariSis<br />

Casabareblad Semosul mdivans.<br />

_ `misis eduards, sxvas xom aravis<br />

daurekavs?~ _ vekiTxebi. is ki sayvedurnarevi<br />

xmiT mpasuxobs: `yvelaferi<br />

mogaxseneT, ledi dramond-draqs!<br />

darwmunebuli var, aravin da araferi<br />

gamomrCenia!”<br />

Tavzesayreli saqme Zalian mexmareba,<br />

rom masze ar vifiqro. riCardi<br />

dasasruli me-5 gverdze


4<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

vaJa xornauli<br />

***<br />

arca mzes arca mTvaresa _<br />

qali qals unda hgavdeso<br />

erT wyaros ewafebodes<br />

erTi biliki swamdeso<br />

simReras gilamazebdes<br />

gulis gulidan nadenso<br />

xandaxan mogimravlebdes<br />

iisTvaleba dardebso<br />

ismodes<br />

aRarc ismodes<br />

Candes da<br />

arca Candeso<br />

movides roca ar eli<br />

moimZRvarebdes naTelso.<br />

arca mzes arca mTvaresa<br />

arca samoTxis darebsa<br />

qali qals unda hgavdeso.<br />

***<br />

sikvdil-sicocxle-siyvarul<br />

samiv erTferad Znelia<br />

samives xmali nakurTxi<br />

ucveTeli da mWrelia<br />

samives gamoxedvaSi<br />

RmerTis siTbo da feria<br />

samive maradiulad<br />

axalia da Zvelia<br />

ver warmoidgen cal-calke<br />

erT sadidebels mRerian.<br />

samives Sevewirebi<br />

samives jvari sweria.<br />

bedniereba<br />

qali Tu SemogeCvia<br />

rogorc futkari mindorsa<br />

maSin SeigrZnob samoTxis<br />

surnelebas da sitkbosa<br />

aqamde vinac iyavi<br />

is aRara xar TiTqosa.<br />

bilikebs sixarulisas<br />

simReras uZRvni TiTosa<br />

ar gagimetebs iRbali<br />

ar Semogaklebs siTbosa<br />

giSermadinebs imedi<br />

cisaken gulis mimyolsa, _<br />

qali Tu SemogeCvia<br />

rogorc futkari mindorsa.<br />

kelaptari da xanjali<br />

magram monebi darCnen monebad<br />

da itanjeba mwvane planeta<br />

Zveleburia Seni cxovreba _<br />

Signidan cecxli qari garedan.<br />

cisken mavali ratom iCqareb<br />

(mSveniereba axal mxareTa)<br />

esaa Seni gza da iRbali _<br />

Signidan dardi elva garedan.<br />

roca siyvaruls tyvias esvrian<br />

da gamkrTaleba gtkiva mzvareTa<br />

Seni mfarveli maSin leqsia _<br />

ginda Signidan ginda garedan.<br />

zecasTan erTad<br />

dariania dro da xedebi<br />

saswauloben gza da sizmrebi<br />

da monatrebis ornamentebiT<br />

geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />

ra saTibebi da ra celebi<br />

(Rrubeli mzisken Semotrialda)<br />

bedniereba sawnaxelebis<br />

da molodini melodiaTa.<br />

kvlav gaaxares baRSi xelebma<br />

xeebi oqros fesvianebi<br />

sikvdil-sicocxlis sakvirvelebas<br />

zecasTan erTad eziarebi.<br />

Tvals uxaria dro da xedebi<br />

samoTxisaa gza da sizmrebi<br />

da monatrebis ornamentebiT<br />

geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />

alionis ialkiali<br />

xan zRvisaa da xan wyarosia<br />

zari romelic gulSi xmianobs<br />

leqss siyvarulis avgarozians<br />

Sen gisaxsovreb gzao mziano.<br />

eSma verasdros iangelozebs<br />

ver imRereben manekenebi<br />

xan bililebis krials mdeloze<br />

xan varskvlavebis xmas veferebi.<br />

rom ar ikiTxo sad ra ariso<br />

da sixarulis Tu gsurs Sriali<br />

unda gaxsovdes samaradisod<br />

siTeTre oqros CuqurTmiani.<br />

ra simaRle da ra tarosia<br />

(sinanuls xedav gulqva mtrebisas)<br />

leqss siyvarulis avgarozians<br />

siTbo ifaravs ukvdavebisa.<br />

***<br />

xma da siCume _ cidan mosuli<br />

aris sicocxle Cveni gulebis<br />

SenTvis lamazi gzebis mosurnes<br />

samoTxis wyalTan midgas surebi.<br />

madloba ufals Sen rom arsebob<br />

nacnob naTelSi ucxo feriTa<br />

zamTris sicive moCans garSemo<br />

da gazafxuli ismis Senidan.<br />

***<br />

magidaze dana da sanTeli<br />

futkari _<br />

maT Soris awrialebuli.<br />

***<br />

kaSne ise moixvia<br />

TiTqos ambobs<br />

cxovreba maxrCobso.<br />

***<br />

aRar iqneba caTambjeni<br />

viski da rokenroli<br />

iqneba qoxi<br />

wyaro da salamuri.<br />

***<br />

mowyenilobidan<br />

siyvarulma gamomiyvana<br />

rogorc mzem dedamiwa Ramidan.<br />

***<br />

naxatze ca ara Cans<br />

magram misi siCume<br />

da feri igrZnoba.<br />

***<br />

verlibristebi _<br />

poeziis wvimaSi<br />

gamovlili prozaikosebi.<br />

***<br />

didi xnis winaT<br />

dakluli xaris<br />

Crdili<br />

daoblebul uremTan.<br />

***<br />

dedis guli hqonia zamTars _<br />

TovliT dagiTbuna<br />

saxli da venaxi...<br />

***<br />

sakidze erTurTis moSorebiT<br />

nabdis qudi gamoxunebuli<br />

da axali mbzinavi cilindri.<br />

***<br />

deda sadacaa<br />

iq yvelaferia<br />

sicivis garda.<br />

***<br />

taSs ise ukravs<br />

TiTqos xelebs Soris<br />

pepela eguleba<br />

da ar unda<br />

rom frTebi atkinos.<br />

***<br />

gazafxuli _<br />

erTaderTi da maradiuli<br />

reklama gazafxulis.<br />

***<br />

Rili _<br />

qmris dabinduli xalaTidan<br />

sevdiani sinaziT axsnili<br />

da kalTaSi im Rilis momlodine<br />

xalaTi Svilisa...<br />

***<br />

xidamde bavSvis da kacis kvali<br />

xidze mxolod kacisa<br />

da mere isev<br />

erTmaneTSi lamazad areuli<br />

nafexurebi didi da patara.<br />

***<br />

eg elva ar iyo _<br />

Rrublebi gazafxulTan<br />

Sexvedras gilocaven.<br />

***<br />

da gtkiva moyvasi romelic<br />

gaxarebuli<br />

mxolod sizmarSia _<br />

larnakis yvaviliviT.<br />

***<br />

patroni Sorsaa<br />

da Semodgomis bilikebiviT<br />

moiwyines gitaris simebma.<br />

***<br />

meuRlis skami cali xeliT<br />

kuTxeSi uxeSad SeaCoCa<br />

adre ori xeliT iRebda<br />

da nazad<br />

uxmaurod dgamda xaliCaze.<br />

***<br />

monatrebis<br />

sityvebi xaroben<br />

da itanjebian<br />

rogorc yvavilebi<br />

Robis RriWoebSi.<br />

***<br />

misi Crdili<br />

Sens CrdilSi Semovida<br />

mzis gasaxareblad.<br />

***<br />

xan bnelSi atares<br />

xan gezi Seucvales<br />

da mainc miuvida zRvas<br />

da Soreuli mwvervalebis<br />

siCume usaxsovra<br />

***<br />

yvavilis gaSlis xmas<br />

ufro gaigoneb<br />

vidre dedis nabijebisas<br />

akvnis siaxloves.<br />

***<br />

ramdeni rame gaviwydeba<br />

ramdeni rame gaxsendeba<br />

waqceuli xe roca yvavilobs.<br />

***<br />

umzeo siTboTi moTenTili<br />

sityvagaumtari gulebi.<br />

***<br />

magram roca Seni xma axlovdeba<br />

gulidan gamosvlas ar aclian<br />

erTmaneTs sityvebi...<br />

***<br />

welSi moxrili beberi xe<br />

carieli budiT _<br />

TiTqos mowyalebas moelis.<br />

***<br />

baRma moiwyina daRonda wyalio<br />

alions vekiTxebi(da mere saRamos)<br />

sadaa an rogor ario...<br />

***<br />

magram RmerTis siTbo<br />

sxvagvarad lamazia<br />

Crdilisa da sinaTlis<br />

sazRvarze...<br />

***<br />

dedobis asaki rom Caivlis<br />

da qali<br />

gakrefil baRs daemsgavseba<br />

maSin gamoCndeba vinaa mebaRe.<br />

***<br />

Zilis win ityoda deda:<br />

`RmerTo uSvele Cem Svilebsa~<br />

maSinac esa Tqva<br />

samareSi roca Caasvenes.<br />

***<br />

gaWirvebuli sxvagvarad akakunebs _<br />

TiTqos saxuravze dacvivda<br />

wveTebi Semodgomis wvimisa.<br />

***<br />

naskvebis nacvlad<br />

yvavilebi asxia<br />

qalis bades...<br />

***<br />

siyvarulis xma gaiSviaTda<br />

aqa-iq zanzalaki<br />

wkrialebs mowonebis.<br />

***<br />

Sefiqrianda moiwyina<br />

daRamda monitori<br />

mausi daemsgavsa samares Citisas.<br />

***<br />

odesRac kaliebi<br />

ara xtunaobdnen<br />

magram roca siyvaruli<br />

maTTanac mivida...<br />

***<br />

saxeze xelebi aifara _<br />

esaa misi galavani<br />

da Seni sircxvili.<br />

***<br />

viT sxivma yvavilebi<br />

TiTma telefonis<br />

cifrebi moiara.<br />

***<br />

ar dagaviwydeba Rrubeli<br />

romelsac Seni baRi mourwyavs<br />

da saxlSi siTbo Semoutania<br />

Crdilis kalaTebiT.


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mgzavri<br />

aRmarTze<br />

kiTxvis niSans waagavs<br />

mwvervalze _ Zaxilisas.<br />

***<br />

qals<br />

Rilis Sekvrazedac etyoba<br />

uyvarxar Tu ara.<br />

***<br />

esac RmerTma ineba _<br />

TiTistari da kelaptari<br />

rom hgvanan erTmaneTs.<br />

***<br />

sivrceSi gazafxulis<br />

siCume gamoCnda<br />

romelic male daamSvena<br />

kvirtebis musikam.<br />

***<br />

gadaZaxil-gadmoZaxili:<br />

maRla _ varskvlavebis<br />

da dabla _ gulebis.<br />

***<br />

erTnairad Raribni arian _<br />

vinc bednieri<br />

mxolod sizmarSia<br />

da vinc ubeduri<br />

cxadSia mxolod...<br />

***<br />

rogorc dilis naTeli<br />

daburul xeobaSi _<br />

qali kacSi Sevida.<br />

dabruneba<br />

pirvelad sarkmlianma<br />

kedelma icno<br />

da danarCenebsac axara.<br />

***<br />

winaprebi fexze wamoudgnen<br />

da ise moewonaT<br />

vinRa gamouSvebda samzeoze.<br />

***<br />

saqarTvelo<br />

waagavs xaliCas<br />

romlis napirebic<br />

gamoxra CrCilma<br />

da axla gulisaken miiwevs.<br />

***<br />

pirvelad RmerTi igrZnobs<br />

yvavilis mowyvetas<br />

da mere _ dedamiwa...<br />

***<br />

caSi ara _<br />

sadRac<br />

romeliRac gulSia<br />

varskvlavi bedisa.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

katia voltersi<br />

ieriqonis vardi<br />

(fragmenti romanidan)<br />

dasasruli<br />

aRarafers ambobs. zogjer mainc dakvirvebiT SemaTvalierebs<br />

da, TiTqos pasuxs RvTisgan moeliso,<br />

Wers miabjens xolme Tvalebs.<br />

erT mSvenier dResa Tu Rames isev acimcimdeba<br />

displei. uaris Tqma azradac ar momdis da<br />

daTqmulze aTiode wuTiT adre isev Sevuyvebi slipina<br />

qvafeniliT dafarul aRmarTs.<br />

mis embriji TiTqos xvdebao raRacas. adre ar<br />

sCveoda Turme, axla ki yvelgan Tan dasdevs elis –<br />

speqtaklebze, gadaRebebze, premierebsa Tu banketebze.<br />

dros ise ugegmavs, Tavisufali wuTic ar rCeba.<br />

ukve iSviaTad vxvdebiT. midlendis saxlis gayidvac<br />

saCqarod moindoma. mec bevri aRar mifiqria, Tavad<br />

vitoveb-meTqi, pirdapir vuTxari. Sevatyve, gaocda,<br />

magram mizezis kiTxvisgan Tavi Seikava.<br />

kancelariaSi erTad movidnen, Tumca ver vxvdebi,<br />

ratom. Cems kiTxvebs mainc mxolod mis embriji<br />

pasuxobs. eli ki Tan motanil gazeTs CaSterebia da<br />

drodadro arafrismTqmeli TvalebiT miyurebs. es<br />

gulgriloba, Tundac yalbi, gunebas miwamlavs. arc<br />

me vapireb Cveni saidumlos gaTqmas, Tumca guls sul<br />

sxva rame swadia. uTqmeli, magram nagulisxmevi SeTanxmebis<br />

erTguli vrCebi da mis embrijis gamWol mzeras,<br />

misganve naswavli utifrobiT vusworeb Tvals.<br />

eli belami:<br />

_ Cemi wasvlis droa, _ Tqva da makoca. vTxove,<br />

darCeniliyo. mindoda dilamde mainc CemTan myoloda,<br />

momesurvilebina, mis gverdiT gamRviZeboda.<br />

man ki iuara. wamodga, kaba pirdapir SiSvel tanze<br />

gadaicva da iatakze gafantuli TeTreuli wamokrifa.<br />

sawolSi wamovjeqi da erTxans Tvals vadevnebdi.<br />

mainteresebda, rogor icvamda. abreSumis windebi<br />

eniT Sesvelebuli TiTis wverebiT aiWima da Txeli<br />

terfebi fexsacmelebSi Cayo. darCi-meTqi, kidev<br />

vTxove.<br />

_ ar SemiZlia, eli, _ kategoriulad mipasuxa<br />

da xalaTi momawoda. mere Tma Seiswora da sarkisken<br />

gadaxrili, tuCebis SeRebvas Seudga. mivxvdi, xvewnas<br />

azri aRar hqonda.<br />

wamodgomisas liTonis patara, maxvili sagani<br />

momxvda xelSi. oqros Tmis sarWi iyo, yvavilis formis<br />

ornamentiTa da margalitiT Semkuli. es rom<br />

miras epova-meTqi, gavifiqre. maSinve mixvdeboda,<br />

visi sakuTreba SeiZleboda, yofiliyo. Semzara imis<br />

warmodgenam, ra inkviziciis cecxls daanTebda Cveni<br />

sasiyvarulo urTierTobis kvalisTvis rom miegno.<br />

is TiTqmis darwmunebuli iyo, rom `saxifaTo arealidan~<br />

Cemi moSorebis mcdelobas unayofod ar Cauvlia<br />

da axla imasRa elodeboda, zRvis talRasaviT<br />

rodis waSlida dro silaze amokawrul patara<br />

Wirveulobas, romelsac solene dramond draqsi<br />

erqva.<br />

_ cota meti sifrTxile gmarTebs, _ vuTxari<br />

solenes, romelic am dros pomadas CanTaSi inaxavda.<br />

Tmis sarWi xelisgulze davude da nazad movukece<br />

TiTebi. Semcbarma amomxeda.<br />

_ ra moxda? _ vkiTxe.<br />

araferi upasuxia. sarWi TmaSi Caibnia da CanTa<br />

mklavze gadaikida.<br />

kiTxva gavumeore da kvlav upasuxod rom datova,<br />

davamate:<br />

_ me megona, ar gvindoda vinmesTvis guli gvetkina.<br />

ase ar iyo?<br />

_ WeSmaritad, ser! _ Tqva da gasasvlelisken<br />

gaemarTa.<br />

misma kilom SemakrTo.<br />

_ ras moelodi Cemgan, solene? _ mivaZaxe.<br />

gaCerda da Semobrunda.<br />

mivuaxlovdi. Cemken movizide da TvalebSi Cavacqerdi.<br />

TviTonac miyura cota xans da mere frTxilad<br />

daixsna mklavebidan Tavi.<br />

_ yovel SemTxvevaSi, imas ara, rasac Sen mTavazob,<br />

eli! _ mogvianebiT damibruna pasuxi. qolgas<br />

da labadas daswvda da kari gaixura. amjerad wina<br />

kari.<br />

henri luelin ap grifiti:<br />

ase gvian aRaravis movelodiT me da riCardi. amitomac<br />

piJamoze Ramis xalaTi mqonda Semocmuli,<br />

divanze viyavi miwolili da modebis Jurnals vfurclavdi,<br />

romelSic Cemi daproeqtebuli interieris<br />

foto iyo dabeWdili; riCards ufro moxerxebuli<br />

rekamieri aerCia mosasveneblad. fiqrSi CaZiruli<br />

viskis wrupavda da muxlebze dadebul sqeltanian<br />

rveulSi Canawerebs akeTebda.<br />

salonSi Semosuli solene pirvelma me davinaxe.<br />

saerTo salami Tqva da bars miaSura. viskis WiqiT<br />

xelSi ukan mimavals, riCardis xma karTan daewia:<br />

_ rasa iqms Seni Rameuli cxovreba, solene?<br />

_ ara mgonia, Cemi Rameuli cxovreba Seni saqme<br />

iyos, riCard! – gaRizianebuli xmiT mokled mou-<br />

Wra solenem da nabiji Seanela.<br />

_ sanam mTeli londonis salaparako ar gaxdeba,<br />

SenTvis damiTmia, _ miaZaxa riCardma, _ Sens sa-<br />

5<br />

trfos ra enaRvleba, xalxis garToba misi xelobaa,<br />

Seni udardeloba ki namdvilad makvirvebs! solenes<br />

aRaraferi uTqvams. Tavi CaRuna da oTaxidan gasvla<br />

daapira.<br />

_ ar miTqvams, SenTan saubari davamTavre-meTqi,<br />

solene! _ daiquxa am dros riCardma. solene adgilze<br />

gaSeSda. me maSinve fexze wamovvardi, masTan<br />

mivedi da savarZelTan miviyvane. wamieri yoymanis<br />

Semdeg dajda. namtiralevi Canda. gaSlili Tma usiamovnod<br />

aburdvoda, natifi TiTebiT daWmuWnuli<br />

abreSumis kabis sakinZe CaebRuja da moTminebiT<br />

eloda ganaCens. SemeSinda. rame xom ra SegemTxvameTqi,<br />

wavCurCule. arao, Tavi gaiqnia. amasobaSi<br />

riCardmac axlos mdgar savarZelSi gadmoinacvla<br />

da dakvirvebiT aTvalierebda solenes.<br />

_ mainteresebs, samomavlod ra gegmebi gaqvT,<br />

_ hkiTxa bolos.<br />

_ ra gegmebi?<br />

_ cxovrebis bolomde coliani kacis sayvarlobas<br />

apireb?<br />

solene usiamovnod SeiSmuSna.<br />

_ mis embriji elis coli ar aris! _ tonze<br />

Seetyo, Tavis naTqvamis TviTonac rom ar sjeroda.<br />

_ marTalia! coli ar aris. colze gacilebiT<br />

metia, magram, rogorc Cans, erT-erTi Tqvengani<br />

brmaa, meore ki _ wminda wylis egoisti, rac<br />

srulebiT ar aiolebs Seqmnil viTarebas.<br />

solenem kidev erTi ylupi mosva da uTxra, momavalze<br />

jer ar gvisaubriao.<br />

_ raRas elodebiT, miTqma-moTqmas? gazeTebSi<br />

gamoWenebas? skandals? erT rames nu daiviwyeb, Zvirfaso,<br />

es yvelaferi eli belamisTvis reklama iqneba.<br />

imas qalebis RvTaebad Seracxaven, Sen ki...<br />

riCardma damcinavad axed-daxeda solenes:<br />

_ getyoba, sasaubrod dro rom aRar grCebaT!<br />

saxealewili solene fexze wamodga da axla ukve<br />

mtkiced gaemarTa karisken.<br />

_ zedmeti mogivida, _ vuTxari riCards, magram<br />

Cemi naTqvamisTvis yuradReba ar mouqcevia.<br />

_ iafdebi, solene, da amas veranairi mizezi ver<br />

gaamarTlebs! _ daadevna ukve oTaxidan gasuls ganrisxebulma.<br />

nuria pigbert oreiana:<br />

_ morCa, nuri, damTavrda yvelaferi! _ solenes<br />

gabzaruli xma TiTqos saiqiodan ismoda.<br />

_ ra damTavrda? _ CavekiTxe SeSfoTebuli. pasuxad<br />

imRamindeli ambavi momiyva: elisgan wamosuliyo<br />

da riCardTanac gvariani usiamovneba mosvloda.<br />

gulisyuriT vusmendi da CemTvis vfiqrobdi,<br />

aq saqme ase martivad ar unda iyos-meTqi, Torem<br />

solenes sificxe vis gaegona? arc Sevmcdarvar.<br />

rogorc misive monayolidan mivxvdi, es marTla ar<br />

yofila spontanurad miRebuli gadawyvetileba.<br />

ganSorebas karga xania gegmavda Turme, magram<br />

konkretuli nabijis gadadgma ver gaebeda. im saRamos<br />

ki, elis uniaTo gancxadebis Semdeg, zedmeti<br />

miTqma-moTqmis gareSe amdgara da saSinlad imedgacruebuls<br />

wertili dausvia urTierTobisTvis,<br />

romelsac TviTon solenem CemTan saubarSi<br />

`udReuri aliansi” uwoda.<br />

am sityvebis gagonebaze guli momewura. gamaxsenda,<br />

arSemdgari niSnobis meore dilas rom damireka<br />

da aRfrTovanebulma momaxara, nuri, aba gamoicani,<br />

ra moxdao. Tavzari dameca. vifiqre, Wkuidan Secda-meTqi.<br />

man ki jer Tavisi da elis ambavi miTxra,<br />

mere, viTom aq araferio, riCardisa da henrisic zed<br />

miayola. saxtad darCenilma karga xans xma veRar<br />

amoviRe. TviTon ki gauTaveblad kiskisebda. sixaruliT<br />

mecxre caze iyo.<br />

im dRidan jer naxevari welic ar gasuliyo. is ki<br />

ukve tovebda asparezs. ratom aCqardi, aseTi saqmeebis<br />

mosagvareblad yovelTvis droa-meTqi saWiro.<br />

an Cemi Tqma rad undoda, TviTonac mSvenivrad icoda.<br />

gana ar axsovda, rom gabrielis ambisTvis Tavis<br />

mobmas mTeli Svidi Tve dasWirda? Tanac, gabriels<br />

kokainis kaifSi las-vegasSi gamarTuli saxeldaxelo<br />

qorwinebis Sedegad `SeZenil~ meuRlesTan ganqorwineba<br />

undoda da meti araferi. eli belamis ki<br />

solenesa da ocdaaTwlian epopeas Soris unda<br />

gaekeTebina arCevani, aTasgvari SiSi da eWvi daeZlia<br />

da, rac mTavaria, sakuTar TavSi moenaxa is Zala, cxovrebis<br />

Tavidan dasawyebad rom sWirdeboda. namdvilad<br />

ar iyo ioli. amitomac vusayvedure solenes,<br />

meti moTmineba gmarTebda-meTqi. amao iyo Cemi Segoneba<br />

_ gadawyvetilebis Secvlas ar apirebda.


6<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

leqsi _ avansi<br />

meoce saukunis aTiani wlebis qu-<br />

Taisis quCebSi mraval lamazmans Seni-<br />

SnavdiT: galaktionma meri ServaSiZe<br />

amoarCia da amoicno. diax, amoicno,<br />

vinaidan meri ServaSiZe oTxmocdaaTi<br />

wlisa ufro lamazi aRmoCnda da es<br />

saswauli fotosuraTma gadagvirCina.<br />

icis silamazem aseTi gamonaklisebi<br />

da icis poeziam aseTi avansebi!<br />

* * *<br />

_ yvelaze ukeTesi qmnileba aris is,<br />

romelic yvelaze didxans inaxavs<br />

Tavis saidumlos (pol valeri).<br />

`ocneba, naxazi saganTa uariT~, – am<br />

striqonma ukve erTi saukunis ganmavlobaSi<br />

Seinaxa Tavisi saidumlo da<br />

warmatebiT Caabara pol valeris<br />

gamocda, amitom igi galaktionis yvelaze<br />

ukeTes striqonad unda vaRiaroT.<br />

* * *<br />

_ rogori iyo poetebis mefe yvelaze<br />

intimur wamebSi? _ hkiTxa erTxel<br />

eWvmitanil qalbatons murman lebaniZem.<br />

_ zedmetad aCqarebulio. – aRiara<br />

gawbilebulma qalbatonma.<br />

Sopenhaueri, mandelStami,<br />

galaktioni<br />

_ arsebobs erTi Tandayolili<br />

Secdoma, TiTqos Cven imisTvis vcocxlobT,<br />

rom bednierebi viyoT. – es<br />

maqsima arTur Sopenhauerma gviander-<br />

Za.<br />

_ ratom ggonia, rom bednieri unda<br />

iyo?! _ usayvedura erTxel osip mandelStamma<br />

sakuTar meuRles, 1933 wels<br />

ki stalins leqsi-paskvili dauwera da<br />

ana axmatova gaafrTxila:<br />

_ me mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ me yovelTvis mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ Seutia gabrazebulma galaktion<br />

tabiZem Tavis `literaturul<br />

mtrebs~ 1922 wlis oqtomberSi da Tavi<br />

mxolod 1959 wlis 17 martamde Seikava.<br />

`Rvinos daabraleben~<br />

galaktionis ocnebas sazRvari ar<br />

hqonda: `galaktionologia~, Zegli,<br />

muzeumi, qalaqi, quCa, sanapiro, xidi,<br />

gemi da ase Semdeg da ase Semdeg.<br />

magram verasdros warmoidgenda,<br />

rom odesme Camoasxamdnen Sampanurs<br />

anu SuSxuna Rvinos – `galaktioni~.<br />

me daveswari am Rvinis prezentacias<br />

da mas Semdeg bevrjer Sevsvi am RviniT<br />

savse sasmisiT galaktionis sadRegr-<br />

Zelo.<br />

am Rvinis warmodgena galaktionisaTvis<br />

braldebis aRiareba iqneboda:<br />

sadac unda Seviaro,<br />

Rvinos damaZaleben,<br />

mwuxareba ver davmalo,<br />

Rvinos daabraleben!<br />

arada, yvelaze metad es SuSxuna<br />

mouxda.<br />

gasaocaria!<br />

_ gasaocaria ara is, rom igi mokvda,<br />

aramed is, rom igi cocxlobda. –<br />

miswera marina cvetaevam ana axmatovas<br />

1921 wels, bloki rom gardaicvala.<br />

da me marina cvetaevas davesesxebi<br />

da gavagrZeleb: gasaocari gaxldaT<br />

ara is, rom galaktionma 1959 wels<br />

moikla Tavi, aramed is, rom 1959 wlamde<br />

ar moikla Tavi – angelozma jojoxeTSi!<br />

cremlic ar arsebobs,<br />

yvela, yvelaferi<br />

midis udabnoSi.<br />

gasaocaria! gasaocaria!<br />

gasaocaria!<br />

da me kants davesesxebi da kidev gavagrZeleb:<br />

ori ram maocebs am qveyanaze:<br />

varskvlavebiani ca Cems zemoT da<br />

galaktioni – Cems gverdiT!<br />

reabilitacia<br />

1985 wels `ucnobis~ xelnaweri besik<br />

xaranauls wavakiTxe. am wignis gamoqveynebis<br />

Semdeg Sen iqnebi mxolod<br />

`ucnobis~ avtori da Seni leqsebi<br />

aRaravis daainteresebso. – miwinaswarmetyvela<br />

besikma. samwuxarod<br />

Tu sasixarulod, es winaswarmetyveleba<br />

amixda. da axla me vcdilob galaktionis<br />

mier `represirebuli~ Cemi<br />

leqsebis reabilitacias: Sevadgine da<br />

2012 wels (80 wlisTavisaTvis) gamoveci<br />

Cemi erTtomeuli. vinc dainteresdebiT,<br />

gTxovT, erTi Tvis ganmavloba-<br />

Si ar waikiTxoT galaktionis arcer-<br />

Ti striqoni, erTi Tvis Semdeg ki waikiTxeT<br />

Cemi ramdenime leqsi da usaTuod<br />

mogewonebaT.<br />

ÕÎËÎÑÒ. ÄÅBÈÖÀ.<br />

1962 wels grigol robaqiZem gaixsena:<br />

_ colSviliani galaktioni me ver<br />

warmomidgenia.<br />

vaxtang javaxaZe<br />

ma da beriam ara marto olia gaimetes,<br />

aramed galaktionic gawires.<br />

`ticianis biZa~<br />

rusi mwerlebis umravlesoba saqarTvelos<br />

saxalxo poets piradad ar<br />

icnobda. am sapatio wodebas igi erTaderTi<br />

flobda da am `saxalxosa~ da<br />

wverosani fotoebis gamo bevrs galaktioni<br />

gasuli saukunis tradiciuli<br />

lirikosi egona. amitomac xSirad eSlebodaT<br />

tician tabiZeSi, romelic<br />

sakmaod popularuli gaxldaT puSkinis<br />

qveyanaSi. ager, ocdameerTe saukuneSi,<br />

rvajer gamoica cxraasgverdiani<br />

wigni boris pasternakze da wignis avtori<br />

rus da ararus mkiTxvelebs auwyebs,<br />

rom galaktion tabiZe tician<br />

tabiZis biZa iyo! (Ä. Áûêîâ. Áîðèñ<br />

Ïàñòåðíàê. 2007. ñòð.539).<br />

wignis 438-e gverdze vkiTxulobT:<br />

_ am droisaTvis pasternaks ukve<br />

gauWirda, upirveles yovlisa, imis<br />

gamo, rom misgan moiTxovdnen eTargm-<br />

isev galaktioni<br />

1921-1925 wlebSi galaktioni xelovanTa<br />

sasaxleSi anu mweralTa kavSiris<br />

SenobaSi cxovrobda da xelovanTa kav-<br />

Siris mTavari komitetis saxeliT cnobis<br />

aseTi teqsti gaamzada:<br />

_ Ïðåäÿâèòåëü ñåãî ïîýò Ãàëàêòèîí<br />

Âàñèëüåâè÷ Òàáèäçå ïðîæèâàåò âî äâàðöå<br />

èñêóññòâà íà Ñåðãååâñêîé óë. ä ¹13 – õîëîñò.<br />

1922 wels olia okujavam komunisturi<br />

partiis wevris piradi baraTi<br />

Seavso da ojaxuri mdgomareobis<br />

grafaSi Cawera: äåâèöà.<br />

1923 wels saqarTvelos komunisturi<br />

partiis wevrTa aRricxva Catarda<br />

da SekiTxvaze _ imyofeboda Tu ara<br />

samoqalaqo an saeklesio qorwinebaSi,<br />

kvlav gaimeora: äåâèöà.<br />

TiTqos moulodnelia amgvari<br />

ormxrivi da erTdrouli konspiracia.<br />

magram raki ormxrivi da erTdroulia,<br />

SemTxveviTad ar unda CaiTvalos.<br />

gasarkvevi mxolod isaa, olia<br />

gaufrTxilda galaktions Tu piriqiT.<br />

pirveli varaudi ufro sarwmuno Cans.<br />

rogorc irkveva, gamarjvebul komunistebs<br />

Soris bzari Caisaxa. ramdenime<br />

wlis Semdeg, 1928 wlis 28 marts –<br />

opoziciuri saqmianobisaTvis – olia<br />

partiidan garicxes, xolo momavali<br />

1929 wlis 27 dekembers SuaaziaSi gadaasaxles<br />

da ori dRis Semdeg, vidre samaryandSi<br />

Cavidoda, aSxabadidan<br />

galaktions moswera:<br />

_ cota fuli rom gqondes, CemTan<br />

Camoxvidodi.<br />

galaktioni gasamgzavreblad<br />

moemzada da, raki ufulobas uCioda,<br />

rac kargad uwyoda oliam, matareblis<br />

ufaso bileTis mosapoveblad saqar-<br />

Tvelos cekas saxelze werili Seadgina<br />

da realuri ganzraxva damala:<br />

_ qarTvel mweralTa kavSiris prezidiumi<br />

Suamdgomlobs Tqvens winaSe,<br />

raTa kavSiris wevrs, poet galaktion<br />

tabiZes, romelsac ganzraxuli aqvs<br />

daamuSaos axali wigni, mieces rkinisgzis<br />

matarebliT ufasod mgzavrobis<br />

saSualeba.<br />

amgvari konspiracia migvaniSnebs,<br />

rom olias da galaktionis urTier-<br />

Toba TiTqmis aralegaluri gaxda.<br />

represirebul olias ki galaktionis<br />

javri gahyva:<br />

_ gal, meSinia! vaiTu svam! gal, nu<br />

izam amas, amjerad mainc. gal, gemudarebi!<br />

xom ar SimSilob?<br />

mjera da erTxel kidev gavimeoreb:<br />

galaktionis gadarCena mxolod olias<br />

SeeZlo.<br />

stalinsa da berias rom ar daexvritaT<br />

1941 wels, 1957 wels reabilitirebuli<br />

olia Camouswrebda galaktions<br />

da gadaarCenda kidec. ase rom, stalin-<br />

na ara misi rCeuli tabiZe da iaSvili<br />

(romlebic mSobliur saqarTveloSi<br />

gancalkevebiT idgnen, rogorc yofili<br />

simbolistebi, da yvelas Surda<br />

maTi, radgan maT ukeT icnobdnen<br />

ruseTSi, WeSmariti literatura ki iq<br />

iqmneboda). pasternaks unda eTargmna<br />

sxvebi, upiratesad medReureebi, saSualo<br />

donis ideuri leqsebi da saer-<br />

Tod arCevani mas ar ekuTvnoda.<br />

es mware da yalbi simarTle 1933<br />

wlis noembris epizods exeba: 17 noembers<br />

gorkis iniciativiT TbilisSi Camovida<br />

rusi mwerlebis xuTkaciani<br />

brigada, romlis SemadgenlobaSic<br />

iricxeboda pasternaki, romlisTvisac,<br />

rogorc misi biografi gvauwyebs,<br />

`saqarTvelo samoTxis oaziss~<br />

warmoadgenda.<br />

rusebi saqarTveloSi oci dRiT<br />

Camovidnen, magram boris pasternaks<br />

amjerad moswyinda gadaWarbebuli qeifebi<br />

da ukve aTi dRis Semdeg gadawyvita<br />

gaparuliyo. ar gauSves, avansebi<br />

da gamosvlebi SesTavazes da gaqceva<br />

sami dRiT gadaidoo. ar viciT, biografi<br />

romel avansebs gulisxmobs,<br />

viciT, rom im dReebSi, boris pasternaks,<br />

rogorc TviTon ganacxada Tbilisis<br />

rusul presaSi, ori xelSekruleba<br />

gauformes – vaJa fSavelas<br />

`gvelismWamelisa~ da galaktion tabi-<br />

Zis rCeuli leqsebis erTtomeulis<br />

TargmanebisaTvis, avansi misces da misgan<br />

ara marto `moiTxovdnen~, aramed<br />

valdebuli iyo, eTargmna ara `saSualo<br />

donis medReureebi~, aramed vaJa da<br />

galaktioni.<br />

rogorc vxedavT, arCevani savsebiT<br />

samarTliani da mosalodnelia da<br />

sarecenzio wignis avtors ara marto<br />

galaktionisa da ticianis naTesauri<br />

urTierToba eSleba. faqtebi da<br />

statistika gvauwyebs: pasternakma<br />

Targmna vaJas erTi poema da ar uTargmnia<br />

galaktionis arcerTi striqoni,<br />

samagierod, xeli aravis SeuSlia,<br />

mainc Tavisi rCeulebi amjobina da `beladis<br />

mSobliuri enidan~ gadaarusula:<br />

tician tabiZis _ 17, paolo iaSvilis<br />

_ 11, giorgi leoniZis _ 16 da simon<br />

Ciqovanis _ 13 leqsi (saTvalavSi<br />

ar unda miviRoT mTeli baraTaSvili,<br />

romlis Targmnazec, sxvaTaSoris,<br />

Tavdapirvelad Tavi Seikava da, Semdeg<br />

rogorc piradad aRiara, `finansuri<br />

da stilisturi mosazrebiT~ gadawyvita.<br />

gadawyvita da ormoc dReSi gaasrula.<br />

ise, vTqvaT da, miecaT arCevanis<br />

ufleba, roca qarTuli ar icoda, ra<br />

miukerZoebel arCevans gaakeTebda?!<br />

roca ena ar ici, upiratesoba pirad<br />

simpaTiebs eniWeba da mieniWa kidec.<br />

sxvaTaSoris, pasternakis biografi<br />

tician tabiZes TiTqmis yovelTvis<br />

gvariT moixseniebs, vinaidan galaktionis<br />

arseboba ar axsovs da xSirad<br />

aviwydeba.<br />

rac Seexeba `medReureebsa~ da `ideurebs~,<br />

SegiZliaT amave wignis 559-e<br />

gverdze waikiTxoT:<br />

_ Semdgom amisa modis 1936 wlis<br />

idiliuri mogonebani paolo iaSvilTan<br />

megobrobisa, unda iTqvas, ramdenadme<br />

gafermkrTalebuli: iaSvilma<br />

Zalian gadaaWarba stalinizmSi da pasternaki<br />

iZulebuli gaxda umal SeeCerebina<br />

igi, raTa aRar daewera aSkara<br />

ugemovnebani. SesaZlebelia, pasternaki<br />

Seecada, aexsna, rom aseT gadaWarbebul<br />

Tavgamodebas `zeviT~ ar afaseben.<br />

SegviZlia davamatoT: TviTon pasternakma<br />

stalinis enidan leninis enaze<br />

gadaTargmna paolo iaSvilis stalinisadmi<br />

da leninisadmi miZRvnili leqsebi.<br />

ramdenime wlis Semdeg amave avtorma<br />

aseTive soliduri moculobis –<br />

rvaasgverdiani – wigni warmogvidgina<br />

bulat okujavaze. man amjerad gamoaswora<br />

rvajer gameorebuli Secdoma<br />

da galaktioni ticianis biZaSvilad<br />

aRiara, magram kidev erTi uaresi Secdoma<br />

SemogvTavaza: daimowma olia<br />

okujavasadmi miZRvnili galaktionis<br />

leqsi `saxlidan gavida da aRar dabrunda~<br />

da:<br />

_ galaktionma olias dapatimrebisTanave<br />

dawera es leqsi. man olias<br />

Semdeg Tvrameti weliwadi icocxla da<br />

fanjridan gadmoxta 1959 wlis 17<br />

marts, rodesac saqarTvelos kagebedan<br />

aaxles pasternakis dagmobis werili,<br />

romelzec xeli unda moewera<br />

(Ä.Áûêîâ. Áóëàò Îêóäæàâà. 2009. ñòð. 52).<br />

ase dauxurdaves tician tabiZis vi-<br />

Tom biZas da bulat okujavas alal<br />

biZas piradi tragedia da es Seuracxmyofeli<br />

versia ganuwyvetliv meordeba<br />

rusul filologiaSi.<br />

saWiroa, rus kolegebs rusuladve<br />

da ruseTSive vusayveduroT aseTi kuriozebisaTvis,<br />

vidre yvelaferze<br />

moaweren xels da galaktion tabiZes<br />

tician tabiZis papad gamoacxadeben.<br />

rogor mokles marati<br />

1924 wels galaktion tabiZes wiTelydian<br />

bloknotSi Savi fanqriT Cauweria:<br />

ß è íî÷ü.<br />

×åðíÿâñêèé.<br />

Ï À Ñ Ò Å Ð Í À Ê.<br />

Cveulma daSifrulma teqstma kvlav<br />

dagvafiqra: kolau Cerniavski gasagebia,<br />

magram boris pasternaki 1924 wels?<br />

etyoba, Soridan unda daviwyoT.<br />

besarabiaSi dabadebuli poeti da<br />

mTargmneli nikoloz (kolau) Cerniavski<br />

Tbilisis guberniis samoqalaqo<br />

gubernatoris vaJiSvili gaxldaT.<br />

daamTavra Tbilisis pirveli gimnazia<br />

da swavla yazanis universitetSi<br />

gaagrZela. xSirad Cadioda peterburgSi<br />

ZmasTan, romelic peterburgis<br />

universitetSi swavlobda. iricxebo-


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

da nikoloz gumiliovis poetur wre-<br />

Si. 1912 wlis 20 seqtembers ki aleqsei<br />

remizovma TviT aleqsandr bloks mihgvara:<br />

`Ó ìåíÿ ñòóäåíò ñî ñòèõàìè, äîâîëüíî<br />

ìèëûé~, _ Cauweria bloks Tavis dRiurSi.<br />

blokis arqivSi inaxeba 19 wlis<br />

Cerniavskis leqsis `Êîëûáåëüíàÿ~-s avtografi,<br />

romelic maspinZelma daa-<br />

TariRa: `20 ñåíòÿáðÿ 1912 ã.~. kolau Cerniavski<br />

iyo Tbilisis avangardizmis<br />

aqtiuri wevri. zdaneviCebTan erTad<br />

warmatebiT monawileobda firosmanis<br />

naxatebis moZebna-mopovebaSi. xangr-<br />

Zlivi wlebis manZilze adgenda nikalas<br />

naxatebis katalogs. 1926 wels<br />

gamocemul firosmanisadmi miZRvnil<br />

krebulSi tician tabiZis, grigol<br />

robaqiZis, geronti qiqoZisa da kiril<br />

zdaneviCis werilebTan erTad dabeWdilia<br />

kolau Cerniavskis werili frangul<br />

enaze. Targmnida frangulidan,<br />

italiuridan, somxuridan, qarTulidan.<br />

galaktionis CaniSvnis Semdeg Sei-<br />

Zleboda igi `me da Rames~ mTargmnelad<br />

gvevarauda. magram, miuxedavad xangr-<br />

Zlivi gulTbili urTierTobisa, Cerniavskis<br />

galaktionis arcerTi leqsi<br />

ar uTargmnia, Tumca galaktioni xSirad<br />

asaxelebs SesaZlo mTargmnelTa<br />

Soris da gardacvalebis Semdeg patara<br />

elegiac miuZRvna. `me da Rame~ ki<br />

valerian gafrindaSvilma Targmna da<br />

avtoris sicocxleSi mxolod es Targmani<br />

ibeWdeboda.<br />

boris pasternakis moxsenieba 1924<br />

wlis CanawerSi namdvili siurprizia.<br />

1924 wlamde pasternaks mxolod ramdenime<br />

leqsi hqonda Targmnili. 1924<br />

wels revoluciuri poeziis anTologiisaTvis<br />

`axalgazrda germania~<br />

Targmna sami germaneli eqspresionistis<br />

– georg geimis, franc verfelisa<br />

da iakob van xodisis leqsebi. es anTologia<br />

ar gamoica da pasternakma imave<br />

wels Jurnal `Ñîâðåìåííûé çàïàä~-is<br />

pirvel nomerSi gamoaqveyna iakob van<br />

xodisis oTxi leqsi. swored es Jurnali<br />

aRmoCnda galaktionis pirad biblioTekaSi<br />

da aRmoCnda agreTve Savi<br />

fanqriT naweri iakob van xodisis<br />

pirveli leqsis Targmani. es usaTauro<br />

– `Ó îáëàê âèä ñòîëîâîãî áåëüÿ~ me 1987<br />

wels gamovaqveyne Cems `ucnobSi~, rogorc<br />

nimuSi galaktionis ucnobi Targmanisa:<br />

Rrublebi agavs magidis TeTreuls,<br />

kvamli xrColaa. qars ar ikarebs.<br />

eridebian ra RmerTs SeTreuls,<br />

angelosebi moridebiT sweven<br />

sigarebs.<br />

serafimebma moiwvies stumrad<br />

eSmaki,<br />

am orSi igi miuwveba RamiT<br />

erT maTgans,<br />

TuTunis boli cxra caze wevs,<br />

rogorc siSmage,<br />

msuqan codvilebs codvilebs<br />

cocxliv xrakven<br />

cecxlze viT batkans.<br />

axla isev Cerniavskis unda davubrundeT:<br />

mravalmxriv ganaTlebul da<br />

informirebul, fenomenaluri mexsierebis<br />

patrons – mWidro urTier-<br />

Toba hqonda ruseTis literaturul<br />

samyarosTan da tician tabiZem mas<br />

`cocxali enciklopedia~ uwoda, xolo<br />

konstantine paustovski aseT saintereso<br />

epizods mogviTxrobs: Cerniavski<br />

erTxel SuaRamisas miadga zdaneviCebs,<br />

gamoaRviZa mTeli ojaxi da ruseTidan<br />

axlaxan miRebuli velimir<br />

xlebnikovis leqsebi waukiTxa.<br />

mgoni, swor versias mivageniT: Cerniavskim<br />

rusul JurnalSi waikiTxa pasternakis<br />

mier Targmnili iakob van xodisis<br />

leqsebi, moewona da Jurnali<br />

galaktions miutana (araa gamoricxuli,<br />

`me da Rames~ mTargmneladac Ses-<br />

Tavaza). galaktionma aarCia iakob van<br />

xodisis pirvelive usaTauro, gada-<br />

Targmna da samxiliviT dagvitova Targmanis<br />

Targmani (SesaZlebelia, `me da<br />

Rames~ mTargmneladac Caifiqra pasternaki).<br />

is faqti, rom CanawerSi pasternakis<br />

gvari mTavruliTaa xazgasmuli, migvi-<br />

TiTebs, rom meti yuradReba am ukanasknels<br />

unda mivapyroT da dasawyisi<br />

pasternakis amao molodinisa, romelic<br />

ocdaTxuTmet weliwads gagrZelda<br />

da aRar dasrulda, 1924 wliT unda<br />

davaTariRoT.<br />

boris pasternaki mxolod Svidi<br />

wlis Semdeg, 1931 wlis gazafxulze da<br />

Semodgomaze, orjer Camovida Tbilis-<br />

Si da sami Tve gaatara saqarTveloSi,<br />

moulodnelad `aRmoaCina~ da samudamod<br />

Seiyvara Cveni qveyana, da ise Seiyvara,<br />

rom moskovSi dabrunebisTanave<br />

qarTuli enis gakveTilebs Caujda. samwuxarod,<br />

qarTuli ver Seiswavla, Tumca<br />

gardacvalebis wina dRes _ 1960<br />

wlis 29 maiss _ xeliT xelze moefera<br />

nino tabiZes da uTxra: `genacvale~.<br />

ocdaaTiani wlebis dasawyisSi ki daumegobrda<br />

qarTvel poetebs, dawera leqsebis<br />

cikli saqarTveloze, Seudga<br />

qarTeli poetebis Targmnas da gaagr-<br />

Zela msoflio poeziis SedevrebiT: Seqspiri,<br />

goeTe, baironi, Seli, verleni...<br />

1933 wlis 6 oqtombers boris pasternakma<br />

werili gamougzavna beso<br />

JRents da sTxova:<br />

_ me Sevudeqi Tanamedrove qarTveli<br />

poetebis Targmnas. gTxovT poetebis<br />

sia SemidginoT ticianTan da CiqovanTan<br />

erTad.<br />

imave wlis imave Tvis 27 ricxvSi ki<br />

tician tabiZes gamougzavna werili da<br />

TviTon daakonkreta:<br />

_ me minda vTargmno vaJa fSavela,<br />

paolo, Tqven, gafrindaSvili, leoniZe,<br />

nadiraZe, miwiSvili (Tuki wers<br />

leqsebs), Ciqovani da kidev warmovadgino<br />

Targmanebi galaktion tabiZisa.<br />

xolo 17 noembers TbilisSi Camovida<br />

rus mweralTa xuTkaciani brigada,<br />

romelmac saqarTveloSi oci dRe<br />

dahyo. brigadis SemadgenlobaSi<br />

iricxeboda boris pasternaki.<br />

1 dekembers saqarTvelos mweralTa<br />

kavSiris prezidiumis sxdomaze gamomcemlobis<br />

muSakebTan da mTargmnelebTan<br />

erTad ganixiles qarTuli literaturis<br />

rusul enaze Targmnis sakiTxi.<br />

15 dekembers ki gazeT `na rubeJe<br />

vostokaSi~ pirvel gverdze gamoqveynda<br />

– `saubari boris pasternakTan~:<br />

_ b. pasternaks gauformes xelSekrulebebi<br />

`moskovis mweralTa amxanagobis~<br />

gamomcemlobam qarTveli sabWoTa<br />

poetebis krebulze da `zakgizma~<br />

(amierkavkasiis saxelmwifo gamomcemlobam)<br />

_ vaJa fSavelas `gvelismWamelisa~<br />

da saqarTvelos saxalxo<br />

poetis galaktion tabiZis rCeuli<br />

leqsebis erTtomeulis Targmanebze.<br />

ori wliT adre, 1931 wlis 4 ivniss,<br />

paolo iaSvilma boris pasternaki TbilisSi<br />

moiwvia da:<br />

_ fulze arc ifiqroT. iqonieT<br />

mcire minimumi. Cveni gamomcemlobebi<br />

siamovnebiT gagixsnian Tqveni saxelis<br />

Rirseul `limits~.<br />

arsebuli wesis Tanaxmad, mTargmnels<br />

xelSekrulebis gaformebisas honoraris<br />

meoTxedi ekuTvnis da, cxadia,<br />

moskovidan CamobrZanebulma stumarma<br />

es avansi miiRo kidec. xelSekrulebaSi<br />

vadac iqneboda miTiTebuli Targ-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi<br />

manis Cabarebisa, magram yovelgvari<br />

vada da piroba dairRva da boris pasternaks,<br />

miuxedavad iuridiuli<br />

valdebulebisa da presaSi gamocxadebisa,<br />

erTtomeuli ki ara, galaktionis<br />

erTi striqonic ar uTargmnia.<br />

_ viyideT <strong>gazeTi</strong> `na rubeJe~, romelSic<br />

dabeWdilia saubari poet boris<br />

pasternakTan. pasternakma ganacxada,<br />

rom man unda Targmnos galaktion<br />

tabiZis leqsebis krebuli rusul enaze.<br />

keTili, oRond kargad Targmnos. gali<br />

TiTqos kmayofilia, oRond SiSobs,<br />

eWvi epareba, vaiTu kargad ver Targmnos<br />

da gaauaresoso. mainc unda daveTanxmoT<br />

da mere ukeTesi mTargmnelebi<br />

gamoCndebian. – es olia okujavas<br />

1934 wlis 8 ianvris Canaweria. galaktionma<br />

ki <strong>gazeTi</strong>s es nomeri Tavis bibliografiaSi<br />

aRricxa, xolo pasternakis<br />

gvari poetis dRiurebSi<br />

araerTxel gamoCndeba xolme.<br />

1934 wlis 14 Tebervals pasternakma<br />

`zakgizis~ mTavar redaqtors moswera:<br />

_ Tqven gindodaT yrilobisaTvis<br />

mogeswroT vaJa. imave mizniT Sepyrobili<br />

anTologiis gamomcemlebi ki miiCneven,<br />

droebiT gadavdo vaJa da Tanamedroveebs<br />

mivxedo.<br />

rogorc irkveva, mTavarma redaqtorma<br />

vaJa amjobina da momaval wels<br />

gamoica kidec `gvelismWameli~ rusulad.<br />

rac Seexeba galaktions, pasternakis<br />

ganrigs isev qarTveli kolegebi<br />

adgendnen da azustebdnen. xolo<br />

`rCeuli leqsebis erTtomeulze~ xelSekrulebis<br />

winaswar gaformeba mxolod<br />

imisTvis iyo saWiro, raTa<br />

mTargmnels rac SeiZleba meti avansi<br />

mieRo soliduri wignisaTvis, romlis<br />

gamocemac Tavidanve gaxldaT ganwiruli.<br />

1934 wlis 22 agvistos oliam imave<br />

gazeT `na rubeJe vostokaSi~ amoikiTxa<br />

informacia, rom `zakgizi~ mimdinare<br />

wlis Semodgomaze gamoscemda galaktionis<br />

rusul krebuls da aRSfoTda:<br />

_ es ra umsgavsobaa, unda gamoecaT<br />

yrilobisaTvis.<br />

am dros moskovSi ukve mimdinareobda<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa pirveli<br />

yriloba, magram yrilobis 30 delegats<br />

Soris ormocdasami wlis saqar-<br />

Tvelos erTaderTi saxalxo poeti ar<br />

aRmoCnda da arc Semodgomaze Tbilis-<br />

Si gamocemuli galaktionis rusuli<br />

wignis sarCevSic ar aRmoCnda mTargmnelTa<br />

Soris pasternakis gvari.<br />

1935 wlis ivnisSi galaktion tabi-<br />

Zem da boris pasternakma monawileoba<br />

miiRes parizis mweralTa antifaSisturi<br />

kongresis muSaobaSi. pasternaki<br />

Tavdapirvelad delegaciis SemadgenlobaSi<br />

ar iricxeboda. magram oTxi<br />

dRis dagvianebiT mainc Cavida sa-<br />

7<br />

frangeTSi, iqidan ki inglisSi gamoiara<br />

da ukan gemiT dabrunda. ase rom,<br />

erTad ar umgzavriaT.<br />

rogorc galaktionma aRricxa,<br />

kongresze 38 qveynis 230 delegati<br />

Seikriba. sxdomebi xuTi dRis ganmavlobaSi<br />

`bez pereriva~, `gadaudeblad~<br />

Catarda da, cxadia, aseT simravle-siCqareSi,<br />

roca yoveli mwerali gamosasvlelad<br />

emzadeboda, erTmaneTisTvis<br />

naklebad ecalaT, miT ufro – parizis<br />

TiToeuli naocnebari kuTxe-kunWuli<br />

gareT andamativiT izidavda poetebis<br />

daxarbebul mzerasa da yuradRebas. da<br />

rac mTavaria, TviTon pasternakma,<br />

romelic stalinis piradi davalebiT<br />

da daZalebiT miavlines parizs, gaucxoebisaken<br />

mouwoda kolegebs: `Íå<br />

îðãàíèçóéòåñü! Îðãàíèçàöèÿ ýòî ñìåðòü èñêóññòâà.<br />

Âàæíà òîëüêî ëè÷íàÿ íåçàâèñèìîñòü~.<br />

_ arc afiSebze, arc pirvel, arc<br />

meore gegmaSi aq arsad naCvenebi ar<br />

aris pasternaki, man ki monawileoba<br />

miiRo konresze. – SeniSnavs galaktioni<br />

Tavis sakmaod vrcel parizul CanawerebSi<br />

da iqve ramdenimejer kvlav<br />

moixseniebs rus kolegas, romelmac,<br />

miuxedavad ormxrivi dainteresebisa,<br />

vera da ver Targmna galaktionis vercerTi<br />

leqsi. molodini ki, rogorc<br />

vivaraudeT, 1924 wels daiwyo da<br />

uSedegod dasrulda ocdaTxuTmeti<br />

wlis Semdeg _ 1959 wlis 17 marts.<br />

1959 wels moskovSi unda Catarebuliyo<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa mesame<br />

yriloba. galaktioni dainteresda:<br />

_ 1959. 6 Tebervali. Tovs. mweral-<br />

Ta kavSirSi – rodisaa yriloba? im<br />

ocdaxuT kacSi viqnebi Tu ara?<br />

_ 1959. 7 Tebervali. isev Tovs. mweralTa<br />

kavSirSi – rodisaa yriloba?<br />

yriloba 18 maiss gaixsna da 23 maiss<br />

dasrulda. yrilobas sayovelTaod<br />

cnobili mizezis gamo galaktion tabi-<br />

Ze ver daeswro (ver moeswro!).<br />

yrilobis dReebSi boris pasternakma<br />

peredelkinoSi sakuTar agarakze<br />

miiwvia simon Ciqovani da giorgi leoniZe.<br />

leoniZes Tan axlda meuRle da<br />

qaliSvili, Ciqovans ki – meuRle, vaJiSvili<br />

da meuRlis disSvili – zurab siraZe,<br />

romlis mogonebac – `simonTan er-<br />

Tad~ – daibeWda 2009 wels gamocemul<br />

krebulSi – `mogonebebi, werilebi,<br />

leqsebi – simon Ciqovanze~, da romelic<br />

mogviTxrobs:<br />

ori Tvis winaT Tavi moikla galaktionma.<br />

cxadia, gaixsenes galaktioni.<br />

_ Zalian vnanob, rom galaktion-<br />

Tan Cemi daaxloeba ver moxerxda. –<br />

uTqvams pasternaks. – SeiZleba amaSi<br />

Cvenma saerTo megobarmac ar gamoiCina<br />

iniciativa.<br />

dasasruli me-13 gverdze<br />

¡


8<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

mweralTa saxli 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

istoriidan<br />

rogorc Cans, maCablis quCa<br />

Tavidanve izidavda mweral sazogadoebas.<br />

1900-1903 wlebSi aq cxovrobda<br />

rusi poeti nikolai gumiliovi, romlis<br />

pirveli leqsic swored TbilisSi<br />

daibeWda. gumiliovi samSobloSi dabrunda,<br />

imave quCaze ki, 13 nomerSi, 1903<br />

wels cnobilma qarTvelma mecenatma<br />

daviT sarajiSvilma vercxlis qorwilis<br />

aRsaniSnad saxlis mSenebloba wamoiwyo.<br />

arqiteqtorad berlineli<br />

karl caari moiwvia, romelTan erTadac<br />

Tbiliseli arqiteqtorebic<br />

muSaobdnen _ aleqsandre ozerovi da<br />

korneli tatiSCevi. saxlis interieri<br />

Tbilisel ostats ilia mamacaSvils<br />

miando. mSenebloba 1905 wels dasrulda<br />

da 3 maiss didi zar-zeimiT ikurTxa.<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda.<br />

marTalia, saxls sacxovrebeli<br />

daniSnuleba hqonda, magram imTaviTve<br />

aSkara iyo, is male gadaiqceoda sazogadoebis<br />

Sekrebisa da literaturul-sazogadoebrivi<br />

debatebisa Tu<br />

Sexedulebebis gamoTqmis saukeTeso<br />

adgilad. literaturulma saRamoebma<br />

am sasaxleSi tradiciuli saxe miiRo<br />

_ aq sxvadasxva mwerlis nawarmoebebs<br />

kiTxulobdnen da Camosul ucxoel mwerlebsac<br />

uTmobdnen asparezs _ ase<br />

aRmoCndnen am saxlSi sergei esenini,<br />

artur laisti... xSiri stumrebi iyvnen<br />

ilia, akaki, ivane maCabeli, rafiel<br />

erisTavi, iakob gogebaSvili, valerian<br />

gunia... erTxans aq `qarTvelTa werakiTxvis<br />

gamavrcelebelma sazogadoebamac~<br />

daido bina. saxls hqonda ulamazesi,<br />

iSviaTi jiSis xeebiT mdidari<br />

baRi.<br />

1910 wels, gardacvalebamde erTi<br />

wliT adre, donis rostovSi daviT sarajiSvilma<br />

notariusTan anderZi Seadgina,<br />

romlis Tanaxmadac, es saxli<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda...<br />

qalaqis TviTmmarTvelobas unda gadascemoda<br />

saxelovnebo saqmianobisTvis.<br />

amis Semdeg movlenebi dramatulad<br />

ganviTarda.<br />

1912 wels, daviT sarajiSvilis gardacvalebidan<br />

erTi wlis Tavze, misma<br />

colisZmam anderZi daarRvia da saxlis<br />

sajaro auqcionze gayidva ganizraxa.<br />

am cnobam qarTuli sazogadoebrioba<br />

aRaSfoTa da daxmarebisTvis komersantsa<br />

da qvelmoqmed akaki xoStarias<br />

mimarTa. gasabWoebamde sasaxle inar-<br />

Cunebda pirvandel daniSnulebas, Tumca<br />

mas Semdeg, rac xoStariam datova<br />

saqarTvelo da emigraciaSi wavida, ma-<br />

Cablis 13-is mTeli qoneba revkoms<br />

gadaeca. 1921 wels sabWoTa xelmZRvanelobas<br />

mweralTa jgufma TxovniT<br />

mimarTa, rom Senoba `xelovanTa kav-<br />

Sirs~ gadascemoda. revkomma Txovna<br />

daakmayofila da sul male yvelaze<br />

TviTmyofad qarTul saxlSi komunisturi<br />

epoqis aRzevebac daiwyo. `xelovanTa<br />

kavSiri~ saqarTvelos sabWoTa<br />

socialisturi respublikis mweralTa<br />

kavSirma Secvala. 1927 wels frangi mwerlis,<br />

publicistisa da sazogado<br />

moRvawis anri barbiusis sapativsacemod<br />

sazeimo Sexvedra Sedga. imave wels<br />

qarTvelma mwerlebma vladimer maiakovskis<br />

umaspinZles, 1928 wels garkveuli<br />

xniT maqsim gorki am saxlis meore<br />

sarTulze cxovrobda. amis Semdeg ki<br />

maCablis 13 dabezRebis, yvelaze gaugonari<br />

braldebebisa da bevri qarTveli<br />

mwerlis ubedurebis saTaved iqca.<br />

mweralTa kavSiris sxdomebze ilanZReboda<br />

da xalxis mtrad cxaddeboda yvela,<br />

vinc xotbas ar asxamda sabWoTa<br />

ideologias. xalxis mtrebs ki maSindeli<br />

mTavroba sastikad, daxvretiT uswordeboda.<br />

1937 wlis 22 ivliss daviT<br />

sarajiSvilis sasaxleSi yvelaze<br />

Semzaravi faqti moxda _ CekaSi dak-<br />

dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />

maCablis 13.<br />

istoria grZeldeba<br />

iTxvaze dabarebulma paolo iaSvilma<br />

Tavi swored am SenobaSi moikla. kav-<br />

Siris sxdomam miiRo rezolucia, romliTac<br />

poetis saqcieli antisabWoTa<br />

provokaciad Seracxes. mixeil javaxiSvili<br />

iyo erTaderTi adamiani,<br />

romelmac poetis gambedaobas mxari<br />

dauWira da Sedegmac ar daayovna. isev<br />

am kedlebSi kavSiris prezidiumma ken-<br />

WisyriT miiRo gadawyvetileba _ `mixeil<br />

javaxiSvili, jaSuSi da diversanti,<br />

gandevnil iqnas mweralTa kavSiridan<br />

da fizikurad ganadgurdes~. ase<br />

gadaiqca erT dros kulturul-sazogadoebrivi<br />

da erovnuli Rirebulebebis<br />

mqone sasaxle yvelaze progresuli,<br />

inteleqtuali qarTveli mwerlebis<br />

sabWoTa xelisuflebis `gankiTxvis~<br />

asparezad. maCablis 13-Si sul sxva,<br />

mZime auram daisadgura.<br />

dRes<br />

`mweralTa kavSiris~ wevrebTan SeTanxmeba<br />

Sedga. bolos da bolos, gairkva,<br />

rom es nageboba mxolod am gaer-<br />

TianebaSi Semavali mwerlebis kuTvnileba<br />

ar iyo da ukeTesi iqneboda, aq<br />

yvela prozaikosisTvis, poetisTvis,<br />

mTargmnelisTvis, kritikosisa Tu publicistisTvis<br />

gaRebuliyo kari.<br />

maCablis 13-Si mdebare Senoba Tavisi<br />

unikaluri arqiteqturuli mniSvnelobiT<br />

kulturuli memkvidreobis<br />

Zeglia. masze zrunavs Tbilisis meria<br />

da saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />

Ta dacvis saministro. mTeli qoneba _<br />

daviT sarajiSviliseuli saxli Tavisi<br />

baRiTa da inventariT _ sajaro samarTlis<br />

iuridiul pirs _ mweralTa<br />

saxls gadaeca.<br />

sanam mweralTa saxli funqcionirebas<br />

daiwyebs, jer kidev didi gzaa. jerjerobiT<br />

aq mxolod xelosnebsa da 3-4<br />

adamians Tu mokravT Tvals. maT<br />

Sorisaa direqtoric, romelsac<br />

Zalian bevri ram evaleba.<br />

direqtor-menejeri<br />

mweralTa saxlis saqmianobas warmarTavs<br />

direqtor-menejeri, romelic<br />

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministrosTan SeTanxmebiT<br />

amtkicebs saStato ganrigs da saxelfaso<br />

fonds, warmarTavs da organizebas<br />

uwevs mweralTa saxlis saorganizacio-administraciul<br />

saqmianobas da<br />

personalurad agebs pasuxs am saqmianobis<br />

kanonierebasa da efeqturobaze.<br />

mindobilobis gareSe mweralTa<br />

saxls Tavad waradgens yvela instacia-<br />

Si, gascems mindobilobebs, debs garigebebs.<br />

sameTvalyureo sabWosTan SeTanxmebiT<br />

ganagebs da gankargavs mweralTa<br />

saxlis qonebasa da saxsrebs. masve<br />

ekisreba pasuxismgebloba mweralTa<br />

saxlis sakuTrebaSi arsebul qonebasa<br />

da fuladi saxsrebis miznobrivad da<br />

sworad xarjvaze. is aformebs SromiT<br />

xelSekrulebebs mweralTa saxlis TanamSromlebsa<br />

da, saWiroebisamebr,<br />

droebiT mowveul specialistebTan. is<br />

gansazRvravs TanamSromelTa saxelfaso<br />

anazRaurebis odenobas. kompetenciis<br />

farglebSi gamoscems individualuradministraciul-samarTlebriv<br />

aqtebs. sameTvalyureo sab-<br />

WosTan SeTanxmebiT SeimuSavebs da amtkicebs<br />

mweralTa saxlis struqturas,<br />

biujetsa da Sinaganawess. is irCevs<br />

saqmianobis ZiriTad mimarTulebas. Tu<br />

gaviTvaliswinebT, rom yvelaferi es<br />

erTi adamianis ufleba-movaleobebia<br />

da Tu imasac davZenT, rom is qalia,<br />

aSkaraa, mas win rTuli, damRleli,<br />

Tumca amasTan, saintereso gza elis. es<br />

didi pasuxismgebloba Tavis Tavze nata<br />

lomourma aiRo.<br />

nata lomouri<br />

literaturul wreebSi bevri kiTxva<br />

gaCnda _ vin aris nata lomouri,<br />

saidan aRmoCnda mweralTa garemocva-<br />

Si, ras saqmianobda manamde... sazogadoebas<br />

ar uyvars pasuxgaucemeli<br />

kiTxvebi da amitomac, gadavwviteT,<br />

ufro axlos da kargad gagacnoT mweralTa<br />

saxlis direqtori, romelzec<br />

mxolod is vicodiT, rom qarTveli<br />

klasikosi mwerlis niko lomouris<br />

SviliSvili da cnobili istorikosis<br />

nodar lomouris Svilia.<br />

nata lomouri 1975 wels TbilisSi<br />

daibada. 1981-1990 wlebSi Tbilisis me-<br />

6 germanul gimnaziaSi swavlobda, Semdeg<br />

ki amerikis SeerTebul StatebSi<br />

gaemgzavra da nortvestis saSualo<br />

skola daamTavra. swavla italiaSi,<br />

boloniis da romis universitetebSi<br />

politikuri mecnierebis fakultetze<br />

ganagrZo; daamTavra ivane javaxiSvilis<br />

saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />

universitetis saerTaSoriso samarTlisa<br />

da saerTaSoriso urTier-<br />

Tobis fakulteti, aspiranturac iqve<br />

gaiara da 2005 wels mieniWa istoriis<br />

mecnierebaTa kandidatis xarisxi.<br />

2002-2010 wlebSi muSaobda saqarTvelos<br />

saxalxo damcvelis aparatSi da<br />

sxvadasxva saerTaSoriso organizaciebSi<br />

(gaero, USAID, evropis sabWo)<br />

TbilisSi da strasburgSi. 2010 wels ki<br />

saqarTvelos saxelmwifo literaturis<br />

muzeumSi daiwyo muSaoba sazRvargareTis<br />

proeqtebis kuratorad. 2011<br />

wlidan mweralTa saxlis direqtormenejeria.<br />

aseTi mdidari SromiTi biografiis<br />

adamiani marTlac ucnaurad moxvda<br />

mweralTa Soris da amas Tavadac<br />

aRniSnavs:<br />

`mweralTa did ojaxSi axali da<br />

ucnobi var. viRacisTvis marTlac ucnauria,<br />

rogor aRmovCndi aq, roca samuSao<br />

gamocdileba sul sxva sferoSi<br />

mqonda. saerTaSoriso urTierTobebis<br />

ganxriT mivdiodi, magram mas Semdeg,<br />

rac literaturis muzeumSi movxvdi,<br />

radikalurad Semecvala interesebi da<br />

prioritetebi. imxanad literaturis<br />

muzeumis direqtori laSa baqraZe eZebda<br />

adamians, visac saerTaSoriso<br />

proeqtebisa da donorebTan urTier-<br />

Tobis gamocdileba hqonda. arCevani<br />

Cemze SeCerda. verc ki warmovidgendi,<br />

literaturis muzeumis saxiT amxela<br />

simdidris patronebi Tu viyaviT, Tumca<br />

muzeumis unikaluri arqivis savalalo<br />

mdgomareobac aRmoCena iyo da am<br />

problemebiT xSirad miwevda misvla<br />

kulturis saministroSi. rogorc<br />

gairkva, paralelurad, mweralTa saxlis<br />

axali koncefcia yalibdeboda da<br />

male am saxlis marTva SemomTavazes.~<br />

marTalia, ase erTi SexedviT, nata<br />

marTlac Sors iyo am sferosgan, magram<br />

misi garmocvisTvis literatura<br />

da xelovneba arasodes yofila ucxo.<br />

axlo urTierToba hqonda vaxuSti kotetiSvilTan<br />

da bednieria imiT, rom<br />

poeziis siyvarulic mis saxlSi<br />

SeigrZno. gansakuTrebuliT ixsenebs<br />

im wlebs, vaxuSti boris pasternaks da<br />

iosif brodskis rom Targmnida.


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

bavSvobaSi diumas gmirebi moswonda.<br />

dRes uyvars mixeil javaxiSvili,<br />

oTar WilaZe da aka morCilaZe. ucxoeli<br />

mwerlebidan gamorCeulad _ borxesi.<br />

bolo waruSleli STabeWdileba<br />

salman ruSdis wignebis kiTxvisas miiRo.<br />

axla natasTvis Tanamedrove<br />

qarTuli mwerlebis kiTxva saSinao<br />

davalebasaviT aris _ `vcdilob, sul<br />

ufro meti vikiTxo da gavecno Tanamedrove<br />

qarTvel mwerlebis Semoqmedebas;<br />

dRes Cemi biujetis didi nawili<br />

axalgamocemuli qarTuli wignebis<br />

Sesyidvas xmardeba”.<br />

bevr avtors piradad ar Sexvedria,<br />

magram imedovnebs, rom maTTan urTierToba<br />

ar gauWirdeba. pirveli<br />

nabijebi ukve gadadgmulia _ `Zalian<br />

gamixarda, frankfurtis wignis bazrobaze<br />

Cemi erT-erTi sayvareli mwerlis<br />

aka morCilaZis gacnobis saSualeba<br />

rom momeca. aqve kidev ramdenime<br />

Tanamedrove mwerali _ TamTa<br />

melaSvili, maka miqelaZe, zurab leJava,<br />

zaza burWulaZe _ gavicani. rac<br />

Seexeba ufrosi Taobis warmomadgenlebs,<br />

maT Soris mravladaa mamas axlobeli,<br />

visac bevri Rirebuli ram Seuqmnia<br />

da, aqedan gamomdinare, is faseulobebi,<br />

romelic Zvirfasia am TaobisTvis,<br />

CemTvis ar aris ucxo. Zalian<br />

saTuTad vekidebi yvelafers, rac<br />

ufrosi Taobis mwerlebisTvis, mniSvnelovania.~<br />

`prarabi~ nata<br />

mweralTa saxli xaraCoebSia. yvelgan<br />

saremonto masalebia. natac dadis<br />

aqeT-iqiT da meTvalyureobas uwevs,<br />

ras da rogor akeTeben xelosnebi. `vxumrob<br />

xolme, prarabad vmuSaob-meTqi.<br />

realurad arc ofisi gvaqvs da sxva<br />

ramisTvisac naklebad vicli. mweral-<br />

Ta saxli axlaxan dafuZnebuli axali<br />

organizaciaa da amasTan dakavSirebiT<br />

bevri biurokratiuli da saqaRalde<br />

saqmianoba mevaleba.~<br />

saremonto samuSaoebs meriis samsaxuri<br />

awarmoebs. am uzarmazar Senoba-<br />

Si marTlac bevria gasakeTebeli. sakomunikacio<br />

qselebi, gayvaniloba, milebi<br />

ukve gamoicvala. muSaoben xelovnebaTmcodneebi,<br />

rom ar daikargos<br />

is mTavari xibli, rac sarajiSviliseul<br />

sasaxles hqonda: modernisTvis<br />

damaxasiaTebeli niSan-Tvisebebi, fasadze<br />

gamoyenebuli talRovani frontonebi,<br />

naZerwi niJarebi da mcenareuli<br />

ornamenti, qalis Tavis gamosaxulebiani<br />

konsolebi. yvelafer amas<br />

specialistebis gamocdili jgufi xelmZRvanelobs,<br />

saxlis dizaineroba ki<br />

natas Zmam, guga kotetiSvilma itvir-<br />

Ta da amitom am mxriv mSvidadaa. saremonto<br />

samuSaoebisas ermakovis im fotoebiT<br />

xelmZRvaneloben, romelic<br />

1905 wliT TariRdeba da axalaSenebuli<br />

sasaxlis pirvandel iers asaxavs.<br />

samuSao jgufs kidev erTi sazrunavi<br />

aqvs _ baRi. istoriidan cnobilia, rom<br />

saxls ulamazesi ezo hqonda. molsa da<br />

xeebs Soris sagangebod dakvaluli bilikebiTa<br />

da auziT. gegmiT dRevandeli<br />

baRic maqsimalurad miuaxlovdeba<br />

am pirvandel suraTs.<br />

mweralTa saxlis dagegmareba<br />

maCablis 13-Si mdebare sarajiSviliseuli<br />

sasaxlis farTi ukve ganawilebulia.<br />

sardafSi sagamofeno darbazi,<br />

wignebis sacavi, wignis maRazia da kafe<br />

iqneba. pirveli sarTuli mTavar darbazebs<br />

daeTmoba, sadac sxvadasxva tipis<br />

RonisZieba da Sexvedra gaimarTeba<br />

_ `es iqneba saavtoro saRamoebi, wignis<br />

prezentaciebi, mxatvrul Targman-<br />

Tan dakavSirebuli seminarebi Tu konferenciebi.~<br />

aqve ganTavsdeba biblioTekac.<br />

meore sarTuli mTlianad<br />

saofise sivrced gardaiqmneba. mesame<br />

sarTulze ki, anu mansardaSi, sastumro<br />

gakeTdeba, sadac ucxoeli stumrebisTvis<br />

5 oTaxi moewyoba. `es iqneba ma-<br />

Rali donis sastumro, romelic ar<br />

iqneba Zviri. vecdebiT, mxolod is<br />

Tanxa Rirdes, rac mis Senaxvas<br />

dasWirdeba. es evropaSi aprobirebuli<br />

meTodia. Camodis ucxoeli mwerali,<br />

mTargmneli, gamomcemeli, romelic<br />

aq cxovrobs, aqve muSaobs da aqve<br />

marTavs Sexvedrebsa Tu seminarebs,~ _<br />

aRniSnavs nata.<br />

samomavlo gegmebi<br />

`am saxls gansakuTrebuli istoria<br />

aqvs _ araCveulebrivic da, amavdroulad,<br />

umZimesic. vfiqrob, erTi oTaxi<br />

mudmivmoqmed gamofena-muzeumad unda<br />

vaqcioT. iuneskoSi ukve Sevitane am<br />

Temaze proeqti, Tumca jer ar vici,<br />

daafinanseben Tu ara. maCablis 13-is<br />

istoria erTgvarad represirebuli<br />

mwerlebis istoriacaa, romelic yvelam<br />

unda icodes, radgan am istoriis<br />

furclebma is Secdomebic Semoinaxa,<br />

romelic aRarasdros unda davuSvaT.<br />

vimedovneb, rom samoqalaqo ganaTleba<br />

mweralTa saxlis erT-erTi mniSvnelovani<br />

mimarTuleba gaxdeba. skolis<br />

moswavleebi da studentebi xSirad<br />

ivlian aq da gansxvavebul codnasa<br />

da istoriul gakveTilebs eziarebian,~<br />

_ aRniSnavs nata, _ `mweralTa saxlis<br />

erT-erTi mniSvnelovani saqmianoba ms-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> mweralTa saxli<br />

gavsi profilis saerTaSoriso dawesebulebebTan<br />

aqtiuri kontaqtis damyareba<br />

iqneba. marTalia, srulyofili<br />

funqcionireba jer ar dagviwyia, magram<br />

yoveldRiurad vcdilob axali<br />

kontaqtebis damyarebas imisTvis, rom<br />

sxvadasxva qveynis <strong>literaturuli</strong> da<br />

saxelovnebo wreebi erToblivi<br />

proeqtebis ganxorcielebiT davaintereso.<br />

damijereT, saqarTveloSi yvela<br />

siamovnebiT Camova da Sexvdeba<br />

qarTvel mkiTxvels. meores mxriv, gansakuTrebiT<br />

didi mniSvneloba daeTmoba<br />

qarTuli literaturis Targmans,<br />

riTac msoflio sul sxva kuTxiT gaicnobs<br />

saqarTvelos. rasakvirvelia,<br />

qarTuli literatura aqamdec iTargmneboda,<br />

magram dRes saxelmwifo<br />

Zalian did Zalisxmevas iCens, raTa es<br />

saqmianoba bevrad ufro masStaburi<br />

gaxados. rogorc iciT, mimdinareobs<br />

molaparakebebi, rom 2015 wels<br />

saqarTvelo frankfurtis wignis bazrobaze<br />

maspinZeli qveyana iyos da Tu<br />

es moxerxda, bunebrivia, mweralTa saxli<br />

Zalian aqtiurad CaerTveba am mimarTulebiT<br />

da konkretulad am mniSvnelovani<br />

RonisZiebis xarisxianad<br />

momzadebaSi miiRebs monawileobas.~<br />

calke saubris Temaa biblioTeka.<br />

mweralTa saxlSi bevr unikalur<br />

gamocemas ixilavT. natas gverdSi udgas<br />

biblioTekari, romelmac cxovrebis<br />

udidesi nawili swored am kedleb-<br />

Si gaatara.<br />

natas mweralTa saxlis koncefciaze<br />

bevri aqvs nafiqri da Tavisi<br />

Sexedulebac aqvs: `bunebrivia, vfiqrob<br />

imaze, Tu ra siaxle unda SesTavazos<br />

mweralTa saxlma sazogadoebas. mniSvnelovania,<br />

gaviTvaliswinoT evropuli<br />

tipis gamocdileba. ganaxlebuli<br />

mweralTa saxlis Cemeuli xedva aseTia:<br />

es unda iyos formiT evropuli da SinaarsiT<br />

qarTuli kulturuli kera. Tu<br />

movaxerxebT, rom erovnul faseulobebsa<br />

da tradiciebs davurToT<br />

dasavluri praqtika, gamoviyenoT Tanamedrove<br />

teqnikuri siaxleebi da<br />

vizrunoT yoveli Catarebuli RonisZiebis<br />

maRal xarisxze, vfiqrob,<br />

saukeTeso Sedegs miviRebT,~ _ ambobs<br />

nata, _`am mizniT bevr dros vandomeb<br />

iseT xalxTan Sexvedrebs, visac konceptualuri<br />

siaxleebis SemoTavazeba Seu-<br />

Zlia~.<br />

mwerlebi da mweralTa saxli<br />

nata lomouri ar aris mweralTa<br />

saxlis mTavari warmmarTveli. mas<br />

sameTvalyureo sabWo hyavs, romelic<br />

SemoqmedebiT saqmianobas uxelmZRvanelebs.<br />

`mxolod madlobeli viqnebi,<br />

Tu sabWos wevrebi aqtiurad CaerTvebian<br />

saqmeSi. Tu isini mrCevelTa funqcias<br />

Tavis Tavze aiReben, Sedegic ar<br />

daayovnebs~, _ aRniSnavs nata.<br />

sameTvalyureo sabWos saqarTvelos<br />

kulturisa da ZeglTa dacvis<br />

saministro akompleqtebs. is 11 wevrisgan<br />

Sedgeba da arian rogorc axalgazrda,<br />

ise _ ufrosi Taobis warmomadgenlebic,<br />

maT Soris, mweralTa kav-<br />

Siris Tavmjdomare mayvala gonaSvili.<br />

nata lomouri mxardaWeras yvelasgan<br />

grZnobs da amiT bednieria. imasac kargad<br />

xvdeba, rogor uxariaT, am Senobis<br />

profili rom ar Secvlila. mweralTa<br />

saxlis kari yvelasTvis gaiReba, vinc<br />

raime Rirebulsa da xarisxians Seqmnis.<br />

9<br />

fiqrobs, rom RonisZiebaTa kalendars<br />

umtkivneulod Seqmnis sameTvalyureo<br />

sabWos wevrebTan erTad.<br />

dauviwyari<br />

da amoucnobi aura<br />

rogorc amboben, is, vinc sarajiSviliseul<br />

sasaxleSi erTxel mainc<br />

Seadgams fexs, verasdros daiviwyebs<br />

mas. am Senobis gansakuTrebuli aura<br />

aucileblad imoqmedebs mweralTa saxlSi<br />

misul nebismier stumarze. sxvaTa<br />

Soris, imasac amboben, bevri Sin specialurad<br />

am quCiT brundeboda, maCablis<br />

13-isTvis rom Seevlo Tvali da<br />

imis imedad, rom aq yvelaze cnobil<br />

qarTvelebs naxavda. mweralTa saxlSi<br />

literaturiT dainteresebuli da istoriaze<br />

Seyvarebuli adamianebi bevrs<br />

aRmoaCenen iseTs, razec manamde warmodgenac<br />

ki ar hqondaT. am saxls mar-<br />

Tlac Zlieri energetika aqvs, oRond,<br />

zustad ver xvdebi _ kargi Tu cudi,<br />

xandaxan damTrgunvelicaa. mokled,<br />

yvelaferi es cota mistikuria. Tumca<br />

im faqts, rom aq sul male axali kulturuli<br />

kera aRorZindeba, mistikasTan<br />

aranairi kavSiri ara aqvs. es<br />

XX saukunis dasawyisis gamorCeuli da<br />

sayvareli adgili iyo da istoria gr-<br />

Zeldeba...<br />

dabolos<br />

isev istoriidan: `daviT sarajiSvilis<br />

saxli namdvili saloni iyo,<br />

romelic SeiZleba CaiTvalos aleqsandre<br />

WavWavaZis da manana orbelianis<br />

salonis gagrZelebad~, _ aRniSnavda<br />

eqvTime TayaiSvili, _ `mis saxls `sarajiSvilis<br />

nomers~ da `evropasac~<br />

eZaxdnen. saxlis pirvel sarTulze<br />

ganTavsebuli iyo maRaziebi, meoreze<br />

ki sacxovrebeli binebi da sastumro.~<br />

sasaxlis darbazebi yuradRebas iqcevda<br />

iSviaTi buxrebiT, brinjaos qandakebebiT,<br />

ferweruli tiloebiT, sarkeebiT,<br />

avejiTa da sxva Zvirfasi nivTebiT.<br />

am saxlSi daviT sarajiSvili xSirad<br />

marTavda musikalur saRamoebs da<br />

momRerlebs, mwerlebs, mxatvrebs<br />

iwvevda. pirvelad am saxlSi moewyo<br />

qarTveli fermweris, gigo gabaSvilis<br />

gamofena. `amas winaT sasaxlis quCazed,<br />

sarajiSvilebis saxlebSi gamofena gamarTa<br />

Tavisi naxatebisa axalgazrda<br />

mxatvarma... `mosarecxe mdinaresTan~,<br />

`orTaWala~, `duqanTan~... zogierTi<br />

suraTis xatvisas ise auCqarebia sagamofenod<br />

mosaswrebad, rom daumTavrebeli<br />

da SalaSin-gaukvreli gamoufenia,~<br />

_ werda <strong>gazeTi</strong> `iveria~.<br />

sul male es yvelaferi isev gacocxldeba<br />

Cvens Tvalwin. Tanamedrove<br />

mxatvrebic aCqardebian mweral-<br />

Ta saxlis sagamofeno sivrcisTvis tiloebis<br />

Sesaqmnelad, mwerlebi erTmaneTs<br />

daaswreben axal-axali nawarmoebebis<br />

wakiTxvas, musikosebi simRerebisa<br />

Tu kompoziciebis prezentacias aq<br />

moindomeben da rogorc nata lomouri<br />

aRniSnavs, maCablis 13 gaxdeba<br />

erTiani mZlavri kulturuli kera. mweralTa<br />

saxli gamorCeul adgilad<br />

iqceva Tbilisis erT-erTi uZvelesi<br />

ubnis lamaz quCaze da mere Cveni drois<br />

`iveria~ amis amsaxvel istorias ukve<br />

Cvens STamomavlebs Semounaxavs.<br />

Tea yifSiZe


10<br />

proza<br />

dasawyisi # #60-72 #<br />

da,<br />

miwad rogor Zalian dacemulebi,<br />

TvalTa-sinaTlewarTmeulic ki maTgan,<br />

erTi, rogor Zalian mainc,<br />

aRdgnen, marTliad, radgan TviT<br />

qristem Tavisi jvarcmiT gadaixada<br />

bevrad ki ara mTlad-ganuzomlad<br />

meti vidre Cven-Cve-amaeebs vali<br />

gvqonda rogorc amas oqropiri gvamcnebs<br />

rom qristeTi Cven SegviZlia<br />

metic ki miviRoT vidre adamis dacemiT<br />

davkargeT mowiweba TviT yvelaze<br />

didi Sesasayvarelobisamieri,<br />

da, amaze meti?<br />

vrceli amaze?<br />

da magram mainc rogor gviwyobs<br />

xels da guls da gonebas gvinaTebs<br />

Cven-uRirsebs rom davibrunoT<br />

dakarguli maRalsulovneba,<br />

suliereba anu sicocxleSive mivi-<br />

RoT samoTxe, ziareba uflis sisxlisa<br />

da xorcTan – vazis naJurTan<br />

da ramaRal ifqlTan, da Tumca noesobisas<br />

iqamde vazi ar iyo magram kiiyo<br />

mkvidr-didedoTi da SemZle TTi<br />

RvTiT boZebuli msasoebloba da noe,<br />

visac ganeRo magram mxolod Zalian<br />

RriWod imaTavisi kidobanisa myarad<br />

rogor minamde raZaan dagmanuli<br />

kidobanisa urTxelisv kari noe icdida,<br />

lmobierisagan karis gaRebas<br />

ufro da ufro magram Zalian dumda,<br />

RmerTi da noe, visic es weliwadi da<br />

aTi dRe kidobanisa meti iyo vidre<br />

sxvaTaTvis TavgansaRwevi is ormoci<br />

weli radgan maSin xom Tvals wyals<br />

mainc aleviebden mindvrebiT, vrceliT,<br />

SroSanebiT, rame, da axlak<br />

noe, SeRonebuli da gadaqanculi magram<br />

aRsavse imZaliT rom Zalian<br />

unda gasuliyo myarad dasayrden miwisaken,<br />

gareT, da noe zRurblis<br />

RriWosTan nela mivida, sunTqvaSekruli,<br />

mere ki filtvebi mZlavrad<br />

daicala rogorZveli haerisagan,<br />

gamoidevna Zveli haeri da rom<br />

SeisunTqa axali-rogor, Tundac viwrula<br />

RriWoseuli, mere Zalian<br />

mivida SuqTan romeli Suqic swored<br />

ima RriWodan – viwro da grZeli Wu-<br />

Wrutanidan – gamodioda, da miabjina,<br />

Subli, raRac lbili da Tbili<br />

aRmoCnda axla esi myari da grili<br />

urTxeli, da noe Zalian rom miekun-<br />

Wva SubliT im RriWos imedi hqonda<br />

rom SeaRebda, kars, qve-yanisken magram<br />

Zalian Zneli iyo, ki, im karis<br />

ganxvna da noe mTeli arsebiT-adamianuriT<br />

ebrZoda RriWos rom ro<br />

rogorme gaefarTovebina da cotaegeb<br />

pataraTi gamosdioda kidevac,<br />

es, Tan raRac ucxo da Tan mSobliur<br />

wyalSi iyo TiTqosada da marTlac,<br />

noes, wyali aklda? magram ki, aklda,<br />

da, Tavi roca gamoiZvrina Cvenobisaken<br />

da dainaxa mzis sinaTle da<br />

mere sxeulis sxva boZebebic miayola<br />

– mxrebi, xelebi, mkerdi da ra<br />

wvalebiT, rogori SvebiT ibadeboda<br />

noe RmerTisaken im RmerTisaken<br />

romelic masTan sumudam iyo magram<br />

axla ki – Zalian Znelad, ibadeboda<br />

kaci eqvsas wels gadaRweuli da, rom<br />

daibada rogorc iqna mTlad<br />

TavidanvesaviT da damdgara, ze, daeca<br />

miwad xelebgaSlili ganze Zalian<br />

da rogor hgavda noe axla TviT<br />

ufro metad momaval jvars romelic<br />

adrec Zalian, iyo da am misTvis<br />

ucnaur-TayvaniscemiT rogor madlobas<br />

uZRvnida, TviT RmerTs noes<br />

sxeuli noeiana sulieriT romelic<br />

axla gansakuTrebiT SubliT, mkerdiTa<br />

da orTave mxar-da-xeliT, – pirjvaris<br />

erTgulad SemsrulebelTa –<br />

meSveobiT dayrdnoboda miwas-marCenals,<br />

da,<br />

da<br />

iZra, iZra da rogor gafarTovda<br />

jer noesagan mciredR SeRebuli<br />

grZneuli RriWo da amitomac iqve<br />

RvTiT farTeT gaRebuli sruliadkari<br />

da noesi coli d Svilebi da maTi<br />

colebi, – gamodiodnen, gamomdinareobdnen<br />

im kidobanidan sadac rom<br />

mTlad ukanasknel-ad Sevida noe da<br />

pirveli ki, gamovida, da gamodiod-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

nenc iseTi farTo rom sazeimosaviT<br />

karibWedan – veeba spiloc – miwis veSapi<br />

ramZlavrsa qedze CitiT-nibliiT da<br />

xorTumiswverze koRoTi magram romeli-koRoc<br />

sulvera sCanda, gamodiodnen<br />

Svlebi, irmebi, Rorul-Rorebi da<br />

ZaRlebi avebica da kudebqicinac, da<br />

rasasaciloTsaviT da magram erTgvrad<br />

amayi mamlayinwobiT moabijebdnen weroebi<br />

da iqav mamalic, samisabaZo, gamoxoxavda<br />

`miwis lomi~ – macduri gvelic,<br />

Sxamiani da Tagvebi mocriatebdnen da<br />

sadarvine (Carlz) maimunebi romlebidanac<br />

ro sumTlad ara magram<br />

sagrZnoblad-rogor warmoiSvnen, zogi<br />

da, kidev metad gaixsna-rogor es ra<br />

uRrublo, kriala ca cisfrad rogorad,<br />

aSuqebuli da, wamovida, moSiebul<br />

sulierebze zecis manana – mkvebi<br />

rogor-uklebliv suyovelivegvar<br />

sulierisa da iqve iyo cvalebadic wamis-wamobiT<br />

maradi wyaro da imisi wyali<br />

wyurvilwamgvreli mxolod ki ara<br />

aramed rogor ramdenic ginda da,<br />

rogor Serbodnen adamianebic da maTTan<br />

yvela sulieri Tu Sexoxavdnenc iqvec-<br />

CanCqerSi saWyumpalaod, viTom, –<br />

ganibanebodnen,<br />

guram doCanaSvili<br />

ki,<br />

da kidobanisa im CaxuTuli haerisagan,<br />

sityvas romelsac egeb erTaderTs,<br />

`haers~ ver gaaCnia `egreTwodebuli~<br />

sinonimi da Zalianac kargi, es, da saRi<br />

haeriT – magram mxolodRa erT-erTiRa-<br />

Ti macocxlebeliT,c, ikvebebodnen, daxarbebulebi<br />

da, bednierebi, da<br />

is pirveli, rac ganizraxa didedos<br />

noem iyo swored is, rom<br />

Tavi XV<br />

gadarCena<br />

`augo noem samsxverplo ufals~,<br />

qviani mxare iyo is da brtyeli lodebic<br />

mimofeniliyo mTa-araratis ferdobebze<br />

magram uwesrigod ara radgan<br />

noem zida da zida isini, myari qvebi da<br />

Svilebic da yvelani miixmara imitom ki<br />

ara rom martos ar SeeZlo es aramed Rv-<br />

Tisadmi amiT, am saqcielisaTvis madliT<br />

aRvsiliyvnen, misianebic,<br />

radgan xolo es didi qmedeba iyo – `<br />

`augo noem samsxverplo ufals~... es, ase<br />

vTqvaT, wminda sakurTxevlis an samsxverplos<br />

pirveli bibliuri moxseniebaa~,<br />

da erTgulma da madlobelma noem,<br />

RvTis, `...TiTo-TiTo amoarCia yoveli<br />

wmida pirutyvidan... da aRsavlenad miitana<br />

samsxverploze – `miitana~ da ara<br />

`miiyvana~, – swyalobs biblia aq warmosaxvas,<br />

Cvensas...<br />

`im wminda cxovelebidan, romlebic<br />

kidobanSi hyavda, noem amoarCia namati~<br />

(kidobanSi Turme pirutyvebic ki mravldebodnen,<br />

erTgvarad metyvel qamsaviT,)<br />

egeb imitom rom am namatis maSobelebi<br />

metni da kurTxeul-hyavda, RmerTs,<br />

da `iynosa ufalma keTilsurneleba~<br />

misadmi Sewiruli, cecxlze bolomde<br />

damwvari namatisa magram ` `am gamoTqmis<br />

siuxeSem ar Segacdinos~ _ brZanebs am<br />

sityvebTan dakavSirebiT oqropiri –<br />

aramed, aRiareb-ra sakuTar sisustes<br />

am mowyalebis mizezi eZie imaSi, rom<br />

RmerTs Zalze eama wmindanis (_ noesi!)<br />

mier mirTmeuli msxverpli~,<br />

da, wmida pavle mociquli:<br />

`vinaidan qristes keTilsurneleba<br />

varT RmerTisagan gaCenilTa<br />

Sorisac, da daRupulTa (_ !)<br />

Sorisac~.,<br />

magram, –<br />

`zogisTvis sikvdilis surneli<br />

sasikvdilod da zogisTvis sicocxlis<br />

su-rneli sasicocxlod. da vinaa, unariani,<br />

amisaTvis~, xolo ` `sityva<br />

`keTilisurneleba` ebraulidan Targmanis<br />

mixedviT, kmayofilebis, damamSvidebeli<br />

(gavixsenoT, rom `noe –<br />

...Sromisagan Sueba~,c, iyo... da aris)<br />

sur-neli~-s niSnavs~.<br />

da, –<br />

` `imavdroulad, aRniSnuli cnobis<br />

analizis Sedegad miRebulia misi msgavseba<br />

noes saxelTan, romelic niSnavs<br />

`simSvides~ da amaSi Cans swored<br />

im winaswarmetyvelebis aRsruleba,<br />

romelic misTvis micemul saxelSi iyo<br />

Cadebuli. eWvgareSea is, rom noes es<br />

msxverpli, fdre abelis mier Sewiru-<br />

kaci, saxelad noe<br />

li msxverplis darad, RmerTisaTvis<br />

sasiamovno iyo ara samsxverplos materialobis<br />

gamo~,<br />

aramed Tavad macxovaris, mama-RmerTisadmi<br />

`gamoxatuli rwmenis RvTismosaobisa<br />

da morCilebis gamo~ im noesagan,<br />

romelic adrec daiareboda RmerT-<br />

Tan,<br />

da daacqerda RmerTi noes da Tqva<br />

rogori-es didad ucnauri, ram:<br />

` `...da Tqva ufalma TavisTvis (_<br />

magram mxolod TavisTvisa, Tqva, es,<br />

radgan Tumcaki noes dascqeroda!);<br />

amieridan aRar davwyevli miwas adamianis<br />

gamo, radgan borotiskenaa mimarTuli<br />

adamianis gulisTqma siyrmidanve~<br />

– am sityvebSi aSkarad gamosWvivis<br />

Tavad RmerTis sazeimo dasabuTeba,<br />

rom mTeli msoflios amgvarad<br />

dasja aRar ganmeordeba~.<br />

da, rogor-maRlad maZiebeli<br />

fiqrebi, `ganmartebani~Si:<br />

`magram amis motivacia erTi SexedviT,<br />

gaugebaria. albaT, igi warmoadgens<br />

im motivis gameorebas, romelic<br />

warRvnis mTavar mizezs warmoadgenda~<br />

–<br />

`dainaxa ufalma RmerTma, rom imata<br />

adamianTa ukeTurebam amqveynad,<br />

rom ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />

gulisTqma~, da –<br />

`gadmoxeda RmerTma qveyanas da,<br />

aha, waryvniliyo igi, radgan gaeryvna<br />

yovelxorciels Tavisi zne am qveyanaze~,<br />

da, rogorc<br />

`uTxra RmerTma noes: moawia yoveli<br />

xorcielis aRsasrulma Cems winaSe,<br />

radgan aivso qveyana maTi usamarTlobiT;<br />

da, aha, unda gavwyvito isini mTeli<br />

qveyniTurT~, da magram RmerTs<br />

hyavda-mainc Tavisi erTguli da mor-<br />

Cili romelic Tavisi saqcielebiT daiareboda<br />

RmerTTan, da icoda misgan<br />

gaCenili bunebisa da am bunebisa mov-<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

lenebis fasi, da uTxra ufalma mas:<br />

`gaikeTe kidobani urTxelisgan~,<br />

da kidobanis win, kidobanidan-miT<br />

mTeli Tavisi ojaxiTa da yovel<br />

sulierTan erTad gadarCenili, da<br />

gamosuli Znel samSvidoboze<br />

wvalebiT, noe, idga axla RvTis winare<br />

da aRsavse rogori didi bednierebiT<br />

miuxedavad imisa rom, adamianebis? –<br />

` `ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />

gulisTqma~, riTac xasiaTdeba ara<br />

imdenad STamomavlobiT (kaenituri?<br />

Tu, adamisac...), ramdenadac umTavresad,<br />

mudmivi codvili ganwyoba,<br />

romelic gadadis rogorc es erT<br />

konteqstSia, yovelgvari zneobis<br />

normebis gaTelvasa da mounaniebel<br />

yvedrebaSi~ – da Tumca eboZaT maT<br />

rom `bumberazebi iyvnen im xanebSi<br />

qveynad da mas merec, roca RvTisSvilebi<br />

Sediodnen adamianis asulebTan,<br />

romelnic uTmobdnen maT. Zlierebi<br />

iyvnen isini, ZvelTaganve saxelovani<br />

xalxi~<br />

magram egebac am siZlieriT<br />

`wairyvna qveyana RvTis winaSe da<br />

aivso qveyana usamarTlobiT~<br />

xolo<br />

`Cvens mier ganxilul muxlSi ki<br />

saubaria TiTqmis mxolod STamomavlobiT<br />

codvianobaze (aqac – kaenisa?..<br />

– adamisiv?) razedac adamiani SedarebiT<br />

naklebad pasuxismgebelia vidre<br />

Segnebulad, piradad Cadenil codvaze.<br />

mxverplis SewirviT ki,<br />

romelzedac ukve gvqonda saubari,<br />

adamianma, ukeT rom ar SeiZleboda,<br />

ise daamtkica rom misi piradi ganwyoba<br />

gacilebiT ukeTesia, Tumca igi<br />

Tavisi bunebrivi codvianobis gamo<br />

da uZlurebis gamo agrZelebs codvebis<br />

Cadenas, magram yoveli dacemis<br />

gacnobierebis gamo Zlier ganicdis.<br />

adamianis gulSi ganwyobis amgvari<br />

feriscvaleba sakmaris safuZvels<br />

qmnida misdami RvTaebrivi damokidebulebis<br />

Sesacvlelad~ –<br />

`winaT marTlmsajuleba sayovelTao<br />

gansjiT xorcieldeboda,<br />

xolo mowyaleba ki gansakuTrebulT<br />

ergebodaT (noes ambavi), amieridan ki<br />

marTlmsajuleba asamarTlebs da<br />

gansjis kerZo pirebs da movlenebs<br />

(sodomi). amgvarad sruliad bunebrivi<br />

da gasagebi xdeba miTiTeba adamianis<br />

STamomavlobiT naklze,<br />

rogorc misi codvisadmi lmobieri<br />

damokidebulebis motivze. im codvisadmi,<br />

romelTanac brZolis survils<br />

Tavisi mcire ZalebiT adamiani<br />

gamoxatavs msxverplSewirvis saSualebiT~,<br />

da<br />

rogori-mainc udiadesi, umdidresi<br />

da gansacvifrebeli wyaloba<br />

TviT RvTismierebisaTvisac, RvTisgan:<br />

` `vidre qveyana iqneba~... anu manam,<br />

sanam dedamiwa arsebobs da rodesac<br />

`miwis dReebi~ iZulebulni iqnebian<br />

Tavisi adgili dauTmon `ciur<br />

dReebs~ –<br />

fsalmunni 88,30: `da davamkvidreb<br />

ukunisamde naSiers misas da misi taxti<br />

– viTarca dReni cisani~,<br />

da,<br />

ra wyaloba im miwisadmi romelic<br />

erTdros daswyevla, RmerTma: `a r c<br />

T e s v a d a m k a, a r c y i n v a da s<br />

i c x e, a r c z a f x u l i da z a m T a<br />

r i, a r c d R e da R a m e a r g a u q<br />

m d e b a~ –<br />

rom es yoveli maradis iqneba, xangamoSvebiT<br />

SvebiTi wvima sicxisas da<br />

buRisas da papanebisas da zamTrobiT<br />

ki – uebro Tovli da swored maTTvis<br />

– adamianebisaTvis zamTar-zafxuli<br />

iqneboda maradiuli da iqnebac Tesva<br />

anu gazafxuloba da SemodgomoT,<br />

mka – rogor-es puris, marcvlisa da<br />

nayofebis Segrovebis dro~,<br />

da daacqerda ufali RmerTi noes<br />

da ojaxs misas siyvaruliT, mereda<br />

rogor da rogoriT da akurTxa yvela<br />

da, da ase uTxra:<br />

`da uTxra:<br />

inayofiereT, imravleT da aavseT<br />

qveyana. Tqveni SiSi da Zrwola hqon


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

des miwis yvela mxecs, cis yvela frinvels,<br />

yovel suldgmuls, rac ki iZvris<br />

dedamiwaze, da zRvis yovel Tevzs.<br />

Tqvens xelT arian isini~.<br />

da kvlav Zalian gangrZobilad da<br />

Zalian dascqeroda RmerTi – Tundrogor<br />

uxilavi, adamianebs, gindac<br />

rogorebTsc da mainc yvelas-misianebs,<br />

da TavisT, da man Tu ara vin icoda<br />

rom atlantidaSi, xorcis Tvalebda-<br />

Wyetilad Tu Tvalmilululad sansvla<br />

Tumc akrZaluli iyo yovlad magram<br />

im-rogor codvas yovel nabijze,<br />

anu bevrpiriT sCadiodnena, adamianebi,<br />

da, uTxra RmerTma Tavisaken gadmorCenil<br />

adamianebs es imisaTvis rom<br />

ufromet codvad aRar CaTvlodaT<br />

misi, RmerTis nebisa da nebadarTviT,<br />

es:<br />

`yoveli iZvrisi, rac ki cocxlobs,<br />

saWmelad gqondeT~,<br />

da, rogorgvari gamxneveba, nebadarTuli:<br />

`rogorc mwvane balaxs, ise ga-<br />

ZlevT yvelafers~.<br />

da, radgan aRar dasWirdeboda mofarebulebSi<br />

xorcebiT ZRoma tuCebi<br />

rogor-siamiT ailoka, qamma,<br />

magram akurTxa isini RmerTma er-<br />

Tianad –<br />

`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />

rogorc msoflios modgmis<br />

mamamTavarma, maSinve miiRo RvTis<br />

kurTxeva~ –<br />

`dabadeba~ 1,28-29-30 da<br />

`dainaxa RmerTma yovelive (_<br />

yovelive!), rac gaaCina, da aha, Zalian<br />

kargi iyo. iyo saRamo, iyo dila – meeqvse<br />

dRe~<br />

da magram RmerTma dautova maT,<br />

noesebsac `Tavisufali arCevani~ da<br />

magram mainc daayola:<br />

`oRond xorciels cocxlad, mis<br />

sisxlTTan erTad nu SeWamT. me ki<br />

Tqvens sisxls Tqveni sicocxlis wil<br />

movikiTxav, yovel mxecs movkiTxav,<br />

Tqven mogkiTxavT erTmaneTis sicocxles~<br />

–<br />

daujerebdnen? ki?<br />

miuxedavad TviT mama-RmerTis<br />

rogori mkacri gafrTxilebisa:<br />

`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />

adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />

radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />

magram ramdeni tyuilad-yurianebi,<br />

tyvil-smenianni, hee,<br />

magram molba kvlav RmerTi radganac<br />

noes dascqeroda, da adamiviT,<br />

`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />

aseve noemac, axali msoflios mamamTavarma,<br />

miiRo kurTxeva. rogorc erTi<br />

(pirveli) meore kurTxevac Seexeba sam<br />

punqts: adamianebis gamravlebas, mis<br />

Zalauflebas (cxovelebisa da bnuebis<br />

samyaroze) da mis gamokvebas. am Rv-<br />

Tiuri kurTxevis Zala exeboda ara<br />

marto noes, aramed mis `Svilebsac~,<br />

anu rogorc imJamindel, aseve mis momaval<br />

STamomavlebs~. –<br />

` `inayofiereT, imravleT da aavseT<br />

qveyana~... – magram, aq ar aris damatebuli,<br />

iseve rogorc adamis SemTxveva-<br />

Si, `da eufleT mas~, radganac adamma<br />

codviT dacemis Semdeg dakarga es<br />

RmerTis msgavsi Zala mTeli qve-yanis<br />

dauflebisa, an ukidures SemTxvevaSi<br />

Zalzed Seumcirda zemoqmedebis unari<br />

(Tundac Sinauri, da gareuli cxovelebiTac<br />

xom...) da mxolod meore<br />

adami (Tumc saukuneTa uwinaresi) _<br />

Cveni ieso qriste, romelmac gaanadgura<br />

codvis Zalaufleba, kvlav daeufla<br />

yovelives da araferi datova<br />

misadmi morCilebis miRma~<br />

xolo qamma ki am nebarTvis – sadacrom<br />

gansakuTrebiT erTi muxli-ram<br />

moewona, maSinve Tavi mohglija<br />

mtreds da gaputa da obsidianis mWreli<br />

dana ataka Svels da did koconze<br />

dayara isini da Tumca noem uTxra:<br />

`ara, adrea.. acade Sewva~<br />

magram mainc CakbiCa odnav Semwvari<br />

frinvel-pirutyvis xorci ai ise rom<br />

sulic ar Seuberavs da tuCebi daewva<br />

da tkivilad ki amoeburca magram Re-<br />

Wda-ra jer mtredis xorcs da nikapze<br />

mZimed CamoeRvenTa im wminda frinvelis<br />

sisxli romelic kidobanSi Svid-<br />

Svidad iyo Sesuli, gasamravleblad<br />

da romelmac zeTisxilis nedli rto<br />

Svebad moutana adamianebs da iyo<br />

raRac-Sori saerTo am-amasTan rom<br />

`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />

adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />

radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />

romelic ar Wamda pirutyvis xorcs da<br />

raRa Tqma unda arc sisxlsa svamda,<br />

maTsas,<br />

xolo momdevno `es daSveba Sesani-<br />

Snavad gamoxatavs Zveli aRTqmis moralis<br />

mTel arss, romelic iTxovs<br />

Tvals Tvalis wil, kbils kbilis wil<br />

da sicocxles sicocxlis wil~ –<br />

`magram qristianobam, romelmac<br />

msoflioSi Tan moitana axali humanuri<br />

sawyisi, didi xnis win gakicxa es<br />

praqtika. igi iZleva mcnebas, romlis<br />

Tanaxmadac, rogorc uneblie, aseve<br />

ganzrax mkvleli ar unda iqnes mokluli,<br />

aramed saWiroa misi gamosworeba<br />

da misi WeSmariti, adamianuri cxovrebisaken<br />

mobruneba~ iseve rogorc Zvel<br />

aRTqmaSi kaenis dandoba, magram,<br />

`Tavisufali arCevani~T, gamravldnena<br />

da mravldebianc, kaenitebi miuxedavad<br />

imisa rom rogor mkafiod mis-<br />

Tvis da misi STamomavlobisaTvisac<br />

mkveTrad rogor, gasagonad: `vinc<br />

adamianis sisxls daRvris~...,<br />

magram ama codviT mxolod didad<br />

gamoCinebulni ki ara, miCqmalulebic<br />

– radgan `aRsarebis saidumlo~Si kiTxvaa<br />

aseTic, `ara kac-hkla~-Si, rom Sedis:<br />

is, rom `sityviT xom ar giwyeninebia<br />

vinme~ romeli-ese wyeninebac,<br />

aCqarebs sikvdils xolo pirwavardnili<br />

kaenitebi am codvis daurRvevlobas<br />

viTomdac imtkiceben imiT rom<br />

maTi SeiaraRebuli xelidan aravin momkvdara<br />

xolo qamma ki, roca igema pirutyvisac<br />

sisxli xilulad, da, araratis<br />

kalTaze miwva,<br />

da kidev uTxra sabolood oRond<br />

es mxolod im dRes, noes, gasamxneveblad<br />

Tumca mis erT-erT Svils ar esma<br />

es radgan eZina gamaZRars da riTi<br />

ukve, ra-dardi imasa hqonda imisa rom<br />

– `mRviZareni iyaviT~, magram uTxra<br />

RmerTma, kvlav, noes,<br />

`gidebT aRTqmas, rom aRar aRgvis<br />

xorciels warRvna da aRar mova war-<br />

Rvna qveynis dasaRupavad. Tqva ufalma<br />

RmerTma: es iyos niSani aRTqmisa,<br />

romelsac vdeb Cemsa da Tqvens Soris,<br />

da TqvenTan myof suldgmuls Soris,<br />

Taobidan Taobamde, samaradisod; vdeb<br />

Cems cisartyelas RrubelSi niSnad<br />

aRTqmisa Cemsa da qveyanas Soris. rodesac<br />

qveyanas RrubliT davRrublav da<br />

gamoCndeba RrubelSi cisartyela, ma-<br />

Sin gavixseneb aRTqmas Cemsa da Tqvens<br />

Soris, yovel xorciel suldgmuls<br />

Soris, da aRar gadiqceva wyali war-<br />

Rvnad yoveli xorcielis dasaRupavad~<br />

xolo esrogor lamazad-diadi, raa<br />

amqveynad Tu ara TviTon Tavad cis<br />

kidiT kidemde gadabjenili rogor<br />

myarad da Tan rogori naTliT<br />

naTluri ulamazesi, aRsavse rogormravalTa<br />

ferTa-Ti, TviT cisartyela,<br />

magram mxolod es ar gveqneba saSvebaod,<br />

radgan,<br />

II-d mosvla...<br />

iqneba rogor,<br />

magram jer Sori iyo iqamde rom<br />

dResac-dRemdec ki ver iyo, ara, meored<br />

mosvla radgan raRacas ki ar ucdis<br />

RmerTi garda imisa rom gamosworebas,<br />

Cvensas, Cvenive nebiT, Cvenss.<br />

xolo qami ki, gadamaZRari mtrediTa<br />

da SvliT, axvrinavebuli Soriaxlos,<br />

iwva,<br />

xoloki `RmerTi miuTiTebs adamians<br />

cisartyelaze, cnobil atmosferul<br />

movlenaze, romelic warmoadgens<br />

wylis gamWvirvale garsSi mzis sxivis<br />

sinaTlis daSlas da gardatexas. rac<br />

Seexeba imas, Tu rogor unda gavigoT<br />

TviT am zeciuri miniSnebis mniSvneloba,<br />

ekzegetebis (egzegetebi – qristianuli<br />

mwerlobis dargis, bibliur<br />

teqstTa amxsnelebi, mTargmanebelni,<br />

Targmanebis alegoriuli meTodiT<br />

bibliis sityvasityviTi ganmartebis<br />

miznis mqoneni) mosazrebani aq am SemTxvevaSi<br />

gansxvavebulia. erTni<br />

fiqroben, rom cisartyela am dros<br />

(Tavdapirvelobisas) pirvelad<br />

gamoCnda da igi manamde ar arsebobda<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

imis gamo, rom manamde arc wvima (da<br />

arc Tovloba, eh,,,) ar arsebobda,<br />

xolo miwa irwyveboda nisliT da<br />

cvriT~,<br />

sxvani ki, `uSveben imas, rom cisartyela<br />

arsebobda, magram maSin es<br />

fenomeni (marTlac... rogor mar-<br />

Tlac,) SeumCneveli iyo – amJamad ki mas<br />

miniWebuli aqvs simbolos saxe da im<br />

viTarebas, rom aRniSnuli miznisTvis<br />

gamorCeuli iqna swored cisartyela<br />

da ara sxva ram, sruli ganmarteba aqvs.<br />

saqme imaSia, rom cisartyelas, anu<br />

Cvens mier mzis sxivebis gardatexis<br />

danaxva SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi,<br />

Tu Rrublebi mTlianad ar dafaraven<br />

cas da mzisTvis datoveben<br />

adgils, da amasTan, Tu wvima ar warmoadgens<br />

gauTaveblad Camomdinare<br />

wylis masas, romelic SeiZleba war-<br />

Rvnad iqces. bunebismetyvelni amJamad<br />

akvirdebian im faqts, rom tropikuli<br />

Tavsxmebis dros cisartyela arasodes<br />

daunaxavT (- !). aqedan gamomdinare,<br />

cisartyelas gamoCena bunebrivi<br />

mtkicebaa imisa, rom wvima ar<br />

warmoadgens muqaras da ar hgavs war-<br />

Rvnis wina wyaldidobas. swored am<br />

bunebriv, naturalur movlenas ani-<br />

Webs RmerTi gansakuTrebul mniSvnelobas,<br />

irCevs ra mas niSnad aRTqmis<br />

dadebisa masa da noes Soris.<br />

analogiuri simboluri magaliTebia<br />

magaliTad miwaze gvelis mucliT xoxva<br />

– damcirebis simbolo, an wyalSi<br />

CayvinTva naTlobis saidumlos Sesrulebis<br />

dros, rac pirvelyofili<br />

codvisgan ganwmendis simbolod iqca~<br />

da<br />

`wmida werilSi Cven cisartyelasi<br />

sxva mniSvnelobebsac vxvdebiT: elvas-<br />

Tan erTad, igi warmoadgens msoflioze<br />

RmerTis samsjavros erT-erT<br />

atributs an aris RmerTis sidiadis<br />

niSani. ideam, romlis mixedviT cisartyela<br />

zeciuri saidumlos niSania,<br />

gamoxmaureba hpova uZvelesi drois<br />

warmarTul universalur miTebSi,<br />

romlebSiac cisartyela umetes<br />

SemTxvevaSi zeciur despans warmoadgens,<br />

romelsac dedamiwaze mohqonda<br />

mSvidoba da RvTis neba~<br />

da axla rogor, dadgomoda-a igi,<br />

cisartyela noesa da yvela misTagans<br />

da qamzec idga raRa Tqma unda<br />

magram<br />

qami ki,<br />

iwva da,<br />

xvrenda,<br />

romeli qamic<br />

` `... qami iyo (mere gaxda) qanaanis<br />

mamamTavari~. iovane oqropiris ganmartebiT,<br />

`wmida werils surs<br />

migviTiTos qamis ukidures TavSeukaveblobaze,<br />

rom verc iseTma didma<br />

ubedurebam, rogoric iyo warRvna,<br />

verc kidobnis siviwroveSi cxovrebam<br />

ver moarjula da ver daaSoSmina igi<br />

da im dros, roca mis ufros Zmas jer<br />

kidev ar hyavda Svilebi, igi RvTiuri<br />

risxvis dros maSin, rodesac iRupeboda<br />

mTeli msoflio, mieca aRviraxsnilobas,<br />

ver moiToka Tavisi vneba~<br />

da ajlac, saWmliT rogori gadasavsebul-gadamaZRari,<br />

sisxliT JRen-<br />

Tili Zaanxvrenda da<br />

ver xedavda<br />

da verc ismendac, cisartyelisas,<br />

xolo pirutyvebTagan zogi rom<br />

tye-Rres Seefara da zogic Sinaurad<br />

darCa da magram kvebavdnen adamianebs<br />

meredamere rJiTa da usisxlo xorciT<br />

jer mxolod erT ojaxs<br />

daiwyo noem miwis muSakoba, ganagr-<br />

Zo Cveni saqmianobac, noeTi didad<br />

Tavdapirveli –<br />

`muSa miwyiv (marad) muSakobdes~, –<br />

`da gaaSena venaxi~<br />

mieca noes vazi, vazisa lerwi –<br />

vazis rqa-erTwliani RvTiT eboZa noes<br />

Tumcaki `brundeZiriani~ da rogorsisworiT<br />

Semkuli mainc, rogor, da<br />

adre Tu marto muSakobda axla semica<br />

da iafeTic hyavdnen gverdiT da qamis<br />

Svilic, axladSeZenili da moCitebuli<br />

qanaani romelmac fexi aidga Tu ara<br />

noe gverdidan ar icilebda, da frTxili<br />

alersiT koJrebian-xel-CaWidebuli<br />

dahyavda Tavisi karavidan mTlad<br />

norC venaxSi da iq ki unayofo xis did<br />

CrdilSi svamda da acqerinebda<br />

dasasruli Semdeg nomerSi<br />

11<br />

rogor undoda SromakeTili da tkbeboda<br />

rogor<br />

SviliSviliT-am, qanaaniT, noe,<br />

magram erTxelac brtyel-lodisaken<br />

Tavgadaxrili dainaxa is vinc<br />

TiTebiT raRac saqmians-rams sCadioda,<br />

da gaRimebuli daadga Tavs noe magram<br />

ise rom qanaans ar SeumCnevia da,<br />

guls ra maxvilad eZgera, noes –<br />

jinWveli-ram, miwis muSaki<br />

daucxromeli, rogori gamrje daesva<br />

lodze qanaans da, rigrigobiT aglejda<br />

fexebs da didaddidi cnobiswadiliT<br />

dascqeroda Tu TandaTan<br />

rogor ufro da ufro koWldeboda<br />

miwis muSaki da mere Zlier gaiRima<br />

calR-fexiani WianWvela rom gulaRma<br />

iwva da asavsavebda sacodavad im<br />

eul fexs da yurSi wvda noe SviliSvils<br />

da ise magra rom aswia kidec miwidan<br />

da mere mzeze uZravad jdoma<br />

ubrZana da miubrunda isev venaxs bal-<br />

Rs Sromis madli rom amoecno da,<br />

SerigdnensaviT, mere,<br />

da,<br />

SromasTan erTad mimoiarebodac<br />

noe Tan, araratian kavkasiad romlis<br />

oriod kuTxeSi vazis uuZvelesi, mTladacpirveli<br />

wipwebia napovni da mis<br />

erTsac mxareSi rom moiwia, izarda,<br />

vazma, yurZeni misi rom SeiTvala da<br />

damwifda, mZimed,<br />

noem dawura vazi da Tixis qvevrSi<br />

Caasxa naJuri imisi magram roca gemos<br />

gasinjva mounda, misi<br />

Secba, da SekrTa:<br />

duRda siTxe-is, da sawamlavi egona<br />

isi magram romki acala samiod dRes,<br />

Sewyda duRili im siTxisa da buybuyic<br />

Sewyda TiTqosada mafrTxilebeli<br />

da<br />

daynosa, noem<br />

is ucxo siTxe,<br />

da,<br />

eama, didad, surneli misi<br />

da vazis samSobloSi, kavkasiaSi,<br />

pirveli kaci iyo noe romelmac `Sesva<br />

Rvino~ da,<br />

eama, Zalzed, didad iama<br />

da moesurvila kidev da kidev da<br />

Sesva da Sesva, ylapa da ylapa da<br />

sva da svaa imdeni rom,<br />

daTvra, ki, noe,<br />

xolo axla Tumc cnobilia rom<br />

`yurZnis da misi wvenis zomierad<br />

miRebis SemTxvevaSi igi saukeTeso da<br />

jansaRi saSualebaa. ase rom, am TvalsazrisiT<br />

noes mier am kulturis gaSeneba<br />

kargi da sasargeblo saqmea. magram<br />

warRvnamdeli kacobrioba saer-<br />

Tod ar icnobda vazs da arc Rvnis<br />

gamoyeneba icoda. pirvelad yovelive<br />

amasTan gacnoba mouxda noes..... da mas<br />

simTvrale moeria sruli gauTviTcnobierebulobis<br />

da Rvinis dasaSvebi<br />

raodenobis miRebis arcodnis gamo~<br />

da<br />

SeiSalasaviT, gonidan gadga gindac<br />

wmindani, noe,<br />

da metad ucnaur sityvebs<br />

luRluRebda da aeria fexi da<br />

saiTkenRac ise gaswia rom arc icoda<br />

sad da exleboda Robe-yores da<br />

Zalian rom gadaTvr-gatialda dacxa<br />

Zlier noes da SemoifliTa tansacmeli<br />

da gaSiSvlda oRond kidev kargi<br />

rom Turme Tavis karavSi.<br />

da qamma, romelsac bevri hqonda<br />

oRondac usaqmurobiT, dro (romelic<br />

droc rom agreTve pirutyviviT<br />

bevrgvaria)<br />

`dainaxa mamis siSiSvle da Seatyobina<br />

gareT Tavis or Zmas~.<br />

¡


12<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

ciklidan: `da a.S.~...<br />

oqros saSualo<br />

sunTqvas vayuradeb farulad,<br />

majasac _ Cven Soris darCes;<br />

mivdivar, peplebis marula<br />

TvalebSi naperwklebs aCens.<br />

cocxali poezia _ `rom vxedavT~<br />

da gadmoTargmnili _ `rom vwerT~,<br />

mopirispireTa da momxreTa<br />

var bevri brZolebis mowme.<br />

maT Soris saSualos daveZeb<br />

da ziar Tvisebebs vadgen:<br />

nu gikvirT _ zogjer ro davece,<br />

nu gikvirT _ zogjer ro avdge.<br />

mxatvruli igiveoba<br />

_ sinamdvile fantaziis Targmania,<br />

_ fantazia uwonado niWia;<br />

_ satanjvelad Cafiqrebul adamians _<br />

Tvali rogor auxvion _ ician.<br />

vmsjelobT ase, win niavi migviZRveba,<br />

Sindi mTaze frinveliviT farTqalobs;<br />

arc meti da arc naklebi _ imis neba<br />

gvaqvs, Zaxveli _ buxris cecxlad CavTvaloT.<br />

cecxlis ali _ mxatvris funjis badalia _<br />

landebiT rom kedlebs moiTareSebs;<br />

als rom aCens _ cecxlia da Radaria, _<br />

funjic vin Tqva _ gulis cecxlis gareSe.<br />

CamonaTvali CarCoSi<br />

morcxvi iaJuJuna,<br />

meTovlia mkrTali,<br />

gulma waiCurCula<br />

satkivari qaris.<br />

alpiuri Sxefia,<br />

Sen rom cremlad gergo:<br />

gvrita, wyalikrefia,<br />

kacixela, nego,<br />

sadonisi, zizila,<br />

maCitelas frTebi,<br />

mzeras morcxvad izidavs<br />

da cremlebiT Tbebi.<br />

erTi suraTi or droSi<br />

TvalSi _ Winkebis naTeba,<br />

mkerdSi _ binulis farTqali:<br />

erTmaneTs miemateba<br />

da Wvretas veRar amTavreb.<br />

kabis kalTaze celqobis<br />

survils iklavda niavi;<br />

arc axla aRar eTmoba<br />

am msunag mololiaves.<br />

Rawvze esvena cis nami<br />

(TanmimdevrobiT ver yvebi);<br />

idga zurgsukan WiSkari _<br />

tyruSuli Robis neknebiT.<br />

Zaxilze gamogogmanda,<br />

anda sad iyo aqamdi:<br />

marTla angeloss mohgavda _<br />

frTasac Tu miaxatavdi.<br />

pir-saxe _ TiTqo monazvnis,<br />

tani _ xanZari RameSi;<br />

funjis sul mcire monasmi<br />

suraTs gadazrdis xvaleSi.<br />

Canda SveliviT SemkrTali<br />

(iTavisebda garemoc):<br />

maSin gogo da dRes qali _<br />

samyaro msxmoiareo.<br />

narCeni idilia<br />

naxevarmxarze wawoliT vzivar,<br />

jer kidev zamTris igrZnoba Talxi;<br />

naoflari var da cota mciva,<br />

cota maxurebs da tanze mayris.<br />

`kvirtebi ki ar amosdis xeebs,<br />

xeebi kvirtebs Camosdis Tavad~ _<br />

ase rom vfiqrob da vumzer tyeebs,<br />

erTaderTs albaT _ gaTvaluls vgavar.<br />

axlodan modis xmauri Relis _<br />

rame godeba da rame viSi...<br />

colikaurmac damatyo xeli<br />

da laparakis saRerRels miSlis:<br />

avtydebi roca _ ca unda movxna,<br />

avtydebi roca _ ca unda vTeso,<br />

viRaca ityvis _ `laJvardis Toxnas _<br />

fafukia da morCeba dReso~.<br />

vawvebi zurgiT farRala Robes<br />

da mkerdze morcxvad vawvaleb Rilebs:<br />

iq, sadac dabadebidan gcnoben,<br />

cota `metic~ xar da cota `mcirec~.<br />

Tavs vugeb maxes Tu boRmas vebrZvi,<br />

vsvam Rvinos, Cem win glexia sami;<br />

ar gvawevs tvirTi moxarSul-Semwvris<br />

Sav purze xaTrad vayolebT mwvanils.<br />

grovdeba dardi, grovdeba Tvalwin<br />

da mizez-mizez sveldeba mzera.<br />

da saziaro da momcro yanwi<br />

gulidan gulTan misasvlels keravs.<br />

uxasiaTo mzera<br />

Tavi urvilad mogaqvs<br />

da zogjer _ mainc xarob:<br />

vaSinaarseb _ dro maqvs _<br />

am gaorebis wyaros:<br />

eZeb pirvelSi pirvels,<br />

zogjer _ havaSic havas;<br />

Tvals gaayoleb frinvels _<br />

lands rom mihyveba Tavad.<br />

cota naklebad gjera,<br />

cota naklebad ismen;<br />

uxasiaTo mzeram<br />

gaaverana sivrce.<br />

Zili _ bunebis ZiZa,<br />

gadmoisesxe ZaliT:<br />

arada, mainc gRviZavs,<br />

mainc Ria gaqvs Tvali.<br />

zaal ebanoiZe<br />

nervi _ oreuli<br />

xviara suro _ damiwebuli elva<br />

da qaris kvalze _ xmeli foTlebis farda;<br />

xorci Seisxa, marTla Seisxa nervma<br />

da bevri rame _ rac ar gindoda _ gaTqva.<br />

axlac erTmaneTs, axlac erTmaneTs afrTxobT<br />

Tu eurCebiT martis Wirveul aminds;<br />

aris wuTebi _ orTavem unda daTmoT<br />

da iZulebiT SeinarCunoT Tavi.<br />

warmosaxva amindze<br />

alvayuCobis Jami,<br />

tanSi ro JrJolad dagvidis<br />

axasiaTebs aminds<br />

Tu warmosaxvas amindze.<br />

veli, veli da veli,<br />

vis da rato da ra vici,<br />

da CamosarTmev xelis<br />

siTbos windawin ganvicdi.<br />

Seiboleba Tvali,<br />

laJvardebiT ro erToba<br />

da am dros ismis zari _<br />

cidan codvebis Sendobis.<br />

sivrce! _ sad aris sivrce,<br />

Cemad ro unda viwamo:<br />

Tu vinmes rame misces<br />

saasparezod _ miwa me!<br />

qarifantia wlebis<br />

Suqmoiafe samosiT<br />

amomdis mainc frTebi _<br />

Tu rames niSnavs amosvla.<br />

saTqmeli<br />

Semasmenlis megzurobiT<br />

igrZnob _ mizez-mizez xmaurdeba<br />

xelis kunapetSi ceceba,<br />

roca legendebis daurvebas<br />

mkacri sinamdvile ecdeba.<br />

xvdebi _ kani Cumad gesusxeba _<br />

xaTrad atareben gamocdas,<br />

bnelSi siaruli leqss uxdeba _<br />

leqsis sinaTleze amosvlas.<br />

amCnev _ alag-alag amobedav _<br />

Tumca sul erTia _ ityvi sad _<br />

lamis gaazrebul gamoxedvas<br />

TavSi darwmunebul briyvisas.<br />

gjera _ bareori gemowmeba<br />

da mec imaT Soris mgulisxmob:<br />

`maja daivalebs Semowmebas<br />

yelSi amoCrili guliso~...<br />

usmen _ sityva sityvas enacvleba _<br />

Warbad icleba da ivseba;<br />

amxels safeTqlebis Senacreba<br />

wlebis Sejamebul Rirsebas.<br />

xedav _ alioni isarkeba _<br />

ZilSi riJraJamde misulxar;<br />

es dRe Senze ufro vis akldeba,<br />

es ca Senze ufro vis uyvars.<br />

wuxar _ araferSi ar geTvleba<br />

Tu Tavs veravisTan imarTleb;<br />

mainc burbuSelad ageTleba _<br />

mkerdze ageTleba sinaTle.<br />

fsevdo akido<br />

nabij-nabij Ramdeba<br />

da landebiT ivseba<br />

gza da ufro Rrmavdeba<br />

bnelis fsevdo Rirseba.<br />

bnelTan munjur loliavs<br />

uxirdeba buneba:<br />

smena aiyolia<br />

fsevdo gaxmaurebam.<br />

feTqavs Zveli iara,<br />

arc ro guli mSviddeba;<br />

zogjer fsevdod ki ara,<br />

marTla SegeSindeba.<br />

fexqveS nari gigia _<br />

xorSakebis cxeleba:<br />

wuxar _ ver gagigia<br />

fsevdo sakvirveleba.<br />

iyo, warbi momSvilde,<br />

Tvals moWarbda naTeba;<br />

guli dagiSoSmina<br />

fsevdo SekamaTebam.<br />

ra ginda da ras eli,<br />

ra gauwyes zarebma:<br />

Tavsxmis mere _ saSveli _<br />

fsevdo gamodareba.<br />

dagamZimebs ruli da<br />

dumils locvas ugzavni,<br />

fsevdo sixarulidan<br />

mowyvetili kurcxaliT.<br />

bgera-bgera, xma da xma<br />

qarma weli aswia:<br />

cudaobis gadaRmac<br />

fsevdo silamazea.<br />

da ase Semdeg...<br />

Tvalnaocebi Sevarqvi am dRes _<br />

ise savsea es ca xalisiT<br />

da aTinaTi _ ZilSi ro mandes,<br />

cxadSi CitiviT xelze davisvi.<br />

gamoidara. wavida Tovli<br />

da moeWarba fSanebs xmauri;<br />

Tavis samduravs ar amxels moli<br />

Cavlili zamTris danaSaulze.<br />

awamwameben xeebi qarSi,<br />

foTlebis landebs awamwameben;<br />

TvaliT moxucis da TvaliT bavSvis<br />

vflob netarebas me am wamebis.<br />

sasiamovno daRlas grZnobs tani,<br />

Semparav marts rom sCvevia _ iseTs;


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

xarma tboridan dalia wyali<br />

da raxania xes afxans kisers.<br />

aq es pepela saidan gaCnda,<br />

rom ar velodi aseT dros sulac;<br />

da mocaxcaxe diba da farCa<br />

isedac lamazs waadga suraTs.<br />

amoizarda feridan feri _<br />

mTeli zamTari miwam ro mala<br />

da SarSandeli Cala da leli<br />

disonansiviT SeiSno Walam.<br />

aemgzavreba farteni serebs,<br />

nislis farteni Tu marla TeTri;<br />

da frinveliviT damfrTxali Rele<br />

eSveba mTidan da velebs TenTavs.<br />

me _ modaraje, nabijebs vzomav<br />

da marcval-marcval vajameb bgerebs:<br />

dgas Jruanteli, dgas tanSi krToma<br />

da ase Semdeg, mere da mere...<br />

musika _ trauri<br />

sul mercxlis WikWiks vumReriT,<br />

Cirgvidan SaSvis afrenas;<br />

natvra mewvia wuxelis<br />

da axla minda gamxela.<br />

ra xmiT, ra smeniT mogZebnoT<br />

(ara da axlos TavTavobT):<br />

beCavo musikosebo,<br />

buTa da RamuraTao.<br />

wvimis biografia<br />

ar ginda, magram mainc wvims,<br />

Tvalwin tbordeba Rvarebi,<br />

ro brZaneT: `Sewydi!~_ ra icis<br />

wvimam mokvdavis brZanebis.<br />

mTebs mxrebze wamouxuravs<br />

Rrublis Sav-Savi TavSlebi;<br />

yvinTavs fSangaRma xuxula _<br />

sabZeli SqeriT naSeni.<br />

qarma ro gadaibira<br />

xeebi erTi oqtaviT,<br />

wvimac Seiqmna bibina<br />

moliviT marjved momdgari.<br />

xandaxan caze gadiars<br />

elvis bawari tangrZeli,<br />

Tu RmerTis avtografia _<br />

gakruli xeliT naweri.<br />

Tvalsaseiros ra molevs,<br />

yefen ZaRlebi damfrTxlebi;<br />

qaTmis fitulebs gagonebs<br />

wvimaSi soflis saxlebi.<br />

xram-Releebis kafia, _<br />

xafi xmebia giJebis;<br />

Senc wvimis biografias<br />

sityvaSi epatiJebi.<br />

Segoneba anu mglis<br />

Tavze wakiTxuli...<br />

ifiqreb, cxvrebis fara daZrula<br />

(Setborili aqvs quCas ferdebi):<br />

azusteb mere erTxans am suraTs<br />

da sabolood pirvels jerdebi.<br />

mainc sad midis es dedamiwa<br />

am fexadgmuli rame yuTebiT,<br />

Sens uneburad pirjvars gadiwer<br />

da zurgiT kedels mieyudebi.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi<br />

gadasasvleli... mwvane Suqia,<br />

unda iCqaro, Torem ra ici...<br />

xalTidan Subi amouyvia<br />

SiSs da windawin kankals ganicdi.<br />

tborebs Tvalebi enadireba _<br />

aha, prospeqtic _ rkinis Rvar-cofi:<br />

mersedes-opel-emadinebad<br />

yoveldRiurad Tavs rom icofebs.<br />

haerSi namwvi, mZime sunia,<br />

cecxlad Rirebul Savi oqrosi:<br />

ise Cqari aqvs majac dunias,<br />

rom gvevaleba ukve gons mosvla...<br />

kafia-negativi<br />

frTxilad veTamaSebiT<br />

sityviT azris amCatebas:<br />

_ iWaxWaxebs SaSvebi,<br />

vidre qari ar Cadgeba.<br />

_ WianWvelis mwkrivebi,<br />

_ striqonebi qarTulebi:<br />

mivalT kmayofilebi _<br />

saubarSi garTulebi.<br />

_ mTebi CamoTovili,<br />

_ saCeCeli! _ dagaswari;<br />

_ ezo kargad movlili,<br />

_ pirisaxe lamazmanis.<br />

da niavic rqenia,<br />

roca kravad gadanaTle<br />

(iWvi ar gamCenia _<br />

imTaviTve gavamarTle).<br />

Tmian gul-mkerds vadareb,<br />

roca axos CaliT aSlils:<br />

_ Walas _ marTla gadamrev _<br />

violinos SaliTaSi.<br />

gaxsna momesurveba,<br />

mxarze xaTrad mixuteba:<br />

mindvrebi ro xundeba,<br />

midamo ro ixuTeba.<br />

dumils yuri aTxove<br />

da kargaxans gaumklavdi:<br />

ro vicode, ras gTxoven<br />

es wuTebi _ davukravdi!<br />

ilambeba kafia<br />

Tu survili orTavesi:<br />

_ maRla nislis qafia,<br />

_ dabla fSanis moTqma mesmis.<br />

SiSi<br />

xatav gancdis amara,<br />

tanze xorkliT xeneSiT,<br />

SiSs ro gadagabara<br />

eldam erTxel xelebSi.<br />

batis, batis kani aqvs<br />

SiSs da Tma aqvs aSlili,<br />

am dros muxlSi wyalia _<br />

cremlTan rame kavSiri.<br />

erTi stumari<br />

dasazRvrulia yofna saCveno,<br />

ZilSi gavrbivar, cxadSi miWeren:<br />

ro bednieri saxe gaCveno _<br />

xo vici, mainc ar damijereb.<br />

siberis kalTa _ TavsasTumali,<br />

vxate _ sazRvrebi fanqriT movxaze;<br />

var wuTisoflis erTi stumari _<br />

Tavgadakluli mis amoxsnaze.<br />

ormagi tanjva<br />

wlebma ukiTxavad mzera gamobinda _<br />

TvalTan motanilic Sors Cans;<br />

araraobaSi mcire raobidan<br />

fexis gadadgma da _ morCa!<br />

gvrCeba auxsneli burani da<br />

iqac auxsneli gvelis;<br />

RvTisgan naboZebi unaridan,<br />

rac rom migvacilebs _ cremli!<br />

cremlze gvirilebi moiSenebs<br />

Tavs da amCatdeba borcvi;<br />

vai, iqac Tu ver moisvene,<br />

sulo _ gaZarcvulo xorciT!<br />

vaxtang javaxaZe<br />

13<br />

isev galaktioni<br />

dasasruli<br />

am sityvebis warmomTqmelma icis, rom braleuli<br />

arc erTi mxare ar aris, miuTiTebs kidec mesame pirze<br />

– `saerTo megobarze~ (albaT – mweralTa kavSiris<br />

maSindel Tavmjdomareze!), magram vaJas mTargmneli<br />

stumar-maspinZlis taqts icavs da mxolod erT<br />

`saerTo megobarze~ miuTiTebs da ara ramdenimeze.<br />

im situaciaSi, cxel kvalze, ori Tvis Semdeg, salxino<br />

sufraze, ramdenime rusi Tanameinaxis TandaswrebiT,<br />

amaze mets verc ityoda. madloba mas am gulaxdilobisa<br />

da gabedulebisaTvis (sxvaTaSoris, adre aRiara,<br />

marina cvetaevam rom Tavi moikla, Cemi bralia,<br />

Cemi bralicaao!).<br />

boris pasternakis es nagvianevi sinanuli gvibi-<br />

Zgebs ufro mkacri pasuxisaken, romelic qronologiuri<br />

TanamimdevrobiT ukve warvudgineT<br />

mkiTxvels galaktionis apologiaSi...<br />

mivubrundeT imdRevandeli saubris kidev erT<br />

saintereso pasaJs, romelic parizis kongress exeba:<br />

_ erTxel migviyvanes im saxlTan, sadac marati<br />

cxovrobda, – gaixsena maspinZelma, – ezoSi raRac<br />

Zveli abazana egdo. namdvilad am abazanaSi mokles<br />

marati, – xumrobiT vuTxari galaktions. albaTo, –<br />

seriozuli saxiT mipasuxa galaktionma.<br />

`albaT~ – es gaxlavT erTaderTi sityva, Tumca<br />

ara sityva – aramed nawilaki anu gramatikuli mniSvnelobis<br />

uqoneli bgeraTa kompleqsi, romelic<br />

galaktion tabiZisa da boris pasternakis erT saziaro<br />

sivrceSi sakmaod xangrZlivi Tanacxovrebis sakmaod<br />

xangrZlivi gamokvlevis Semdeg aRmovaCine. am<br />

SemTxveviT Sepasuxebas dialogs verc davarqmevT,<br />

albaT dialogis Canasaxia, nasaxi da natamali. arada,<br />

erTma rus-qarTvela mweralma galaktions pasternakis<br />

megobroba daabrala da aseTi yalbi versiac<br />

gaavrcela, TiTqos galaktionma imitom moikla<br />

Tavi 1959 wels, rom 1958 wels pasternakis Seuracxyofa<br />

ver aitana – nobelis gamo!<br />

boris pasternakis xumrobac davazustoT: marati<br />

– safrangeTis didi revoluciis didi lideri,<br />

robespieris TanamebrZoli, mecnieri, publicisti da<br />

tribuni _ 1893 wlis 13 ivliss mokles: Jirondistebis<br />

mier migzavnili 25 wlis Sarlota korde Seipara<br />

avadmyofi maratis binaSi, xanjali Casca gulSi da<br />

ase Sevida istoriaSi. maratis dakrZalva grandiozul<br />

manifestaciad iqca, Sarlota kordes ki oTxi<br />

dRis Semdeg Tavi mokveTes giliotinaze, romelic<br />

sul erTi wliT adre aages doqtor giliotenis winadadebiT.<br />

erTi wlis Semdeg Jirondistebma iakobinelebis<br />

diqtatura daamxes da robespieri da misi<br />

uaxloesi TanamebrZolebi gausamarTleblad aiyvanes<br />

imave giliotinaze:<br />

arasdros bedi ar yofila ise cbieri,<br />

ros eSafotze adioda robespieri.<br />

cxadia, igive ganaCeni eloda maratsac: Sarlota<br />

kordem mxolod erTi wliT mouswrafa sicocxle da<br />

TviTon masac erTi weliwadi daaklda, rom gadarCeniliyo.<br />

1893 welsve Jak lui davidma daxata cnobili `maratis<br />

sikvdili~, romelic mxolod da mxolod tragizmis<br />

SegrZnebas iwvevs.<br />

amocana gvekiTxeba<br />

erTxel, meore aTaswleulis meoce saukuneSi,<br />

saqarTvelos saxalxo poeti galaktion tabiZe sakuTari<br />

binis aivanze gamovida, xelSi wamsazomiani<br />

saaTi moimarjva da martivi ariTmetikuli amocanis<br />

mocemuloba Seadgina:<br />

_ marjaniSvilis quCaze yovel aT wuTSi midimodis<br />

as samoci avtomanqana.<br />

orucnobiani amocana gvekiTxeboda: ramdeni avtomanqana<br />

gaivlida marjaniSvilis quCaze erT saaT-<br />

Si da ramdeni avtomanqana gaivlida aT saaTSi?<br />

da saqarTvelos saxalxo poetma, romelmac mTeli<br />

cxovreba sakuTari striqonebisa da kuTvnili<br />

honoraris gamoangariSebaSi gaatara, orucnobiani<br />

amocana warmatebebiT amoxsna:<br />

_ saaTSi gaivlis cxraas samoci avtomanqana, aT<br />

saaTSi ki 9 600 (cxra aTas eqvsasi) avtomanqana.<br />

dRec, mesame aTaswleulis ocdameerTe saukune-<br />

Si, ufro zustad _ 2012 wels, kidev ufro zustad<br />

_ 22 ianvars da kidev ufro zustad _ ToTxmet<br />

saaTze, _ me vdgavar galaktionis aivanze, xelSi<br />

wamsazomiani saaTi miWiravs da vapireb sxva saukunis<br />

analogiuri martivi ariTmetikuli amocana amovxsna<br />

da Sevadaro.<br />

amaod!<br />

dRes marjaniSvilis quCaze avtomanqanebi ki ar<br />

midi-modian da ki ar miqri-moqrian, aramed micocav-mococaven,<br />

vinaidan dRes marjaniSvilis quCaze<br />

mTeli dRe permanentuli sacobia.<br />

arada, amocana isev gvekiTxeba!


14<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

interviu 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mwerali<br />

irakli qasraSvili<br />

darwmunebuli var, mkiTxvelis did nawils es saxeli da gvari bevrs<br />

arafers eubneba. is ki arada, literaturul wreebSic naklebad icnoben. Tavad<br />

amaSi gasaocars verafers xedavs, radgan profesia ara<strong>literaturuli</strong><br />

aqvs (erT-erT saerTaSoriso arasamTavrobo organizaciaSi muSaobs) da<br />

maincdamainc arc popularobisken iswrafvis, Tumca wera misTvis Zalze<br />

mniSvnelovania. miuxedavad imisa, rom literaturul periodikaSi gasuli<br />

saukunis 90-iani wlebis dasawyisidan ibeWdeboda, pirveli wigni mxolod<br />

2009-Si gamosca. romani saxelwodebiT `sokrate~ <strong>literaturuli</strong> konkursebis<br />

_ `sabas~ da `galas~ finalSi gavida, magram jildos mflobeli ver gaxda.<br />

2010-Si misi meore wigni _ `repeticia~ _ gamovida, romelSic ramdenime<br />

moTxroba da erTi piesa gaerTianda.<br />

bevrs ar wers (dro ara aqvs), magram rasac wers, aSkarad sainteresoa. es<br />

teqstebi mkiTxvels fiqrisken ubiZgebs, avtori ki literaturis mizans adamianis<br />

ukeTesobisken SecvlaSi xedavs da wuxs imis gamo, rom wignebi adamianebze<br />

gavlenas aRar axdenen.<br />

_ nebismieri mwerali imisTvis<br />

wers, rom misi teqstebi Semdeg mkiTxvelis<br />

samsjavroze wardges. visTvis<br />

an risTvis werT Tqven? imedia, erTi<br />

Tqveni moTxrobis gmiris msgavsad,<br />

imisTvis ara, rom es wignebi `arasodes<br />

daibeWdos da romc daibeWdos,<br />

aravin waikiTxos~...<br />

_ ara, aseTi perspeqtiva ar mxiblavs.<br />

saerTod, vcdilob, Tu rames<br />

gavakeTeb, sxvisTvisac xelmisawvdomi<br />

iyos. rogorc wesi, weris dros mkiTxvelze<br />

ar fiqrob. albaT, umetesoba<br />

asea. Tumca adamiani, romelic mxolod<br />

sakuTari TavisTvis wers, arc arafers<br />

beWdavs. vwer Cveulebrivi qarTveli<br />

mkiTxvelisTvis, romelsac Tanamedrove<br />

literatura ainteresebs.<br />

_ krebulSi, romelic SarSanwin<br />

gamoica, ramdenime axali moTxroba<br />

da erTi piesa Sevida. rodis daiwera<br />

isini?<br />

_ yvelaze adre piesa davwere, es<br />

iyo 1998 wels, oRond arsad gamomiqveynebia.<br />

sul bolos, 2008-2009 wlebSi _<br />

`autodafe,~ romliTac krebuli ixsneba.<br />

es moTxrobebi manamde arsad dabeWdila,<br />

ubralod, erT dRes gadavwyvite,<br />

wignad gamomeca. saerTod, teqsts<br />

rom davasruleb, naxevari weli<br />

aRar vekarebi. devs, devs... mere, roca<br />

xelaxla vkiTxulob, bevr rames<br />

Tavidan vwer xolme. es bunebrivicaa:<br />

muSaobis procesSi, rodesac mTlianad<br />

teqstSi xar CarTuli da erTi da imaves<br />

aTasjer ukirkiteb, namuSevars sworad<br />

veRar aRiqvam. dro rom gadis, bevr<br />

rames sxva TvaliT afaseb da Secdomac<br />

naklebia. amitom iSviaTia, erTi xelis<br />

mosmiT rame davwero.<br />

_ Tqveni moTxrobebi mkiTxvels<br />

dafiqrebisken ubiZgebs, analizs iTxovs.<br />

igive `gvelismWameli~ an `repeticia~,<br />

sadac naCvenebia fsiqologiuri<br />

gza, romelsac adamiani<br />

gadawyvetilebis miRebamde gadis. im<br />

yvelafris Semdeg, rac mindias Tavs<br />

xdeba, ukve aRar aris gasakviri, ratom<br />

ambobs sakuTari nebiT uars<br />

bunebis udidesi saidumlos flobaze.<br />

anda `repeticiaSi~ ramoni,<br />

romelic sruliad Cveulebrivi adamiania,<br />

ratom xdeba moTxrobis bolos<br />

civsisxliani mkvleli? am yvelafers<br />

imitom gekiTxebiT, rom momeCvena,<br />

adamianis fsiqologiaSi Rrmad<br />

wvdoma da misi Sinagani cvlilebis<br />

Cveneba TqvenTvis mniSvnelovania.<br />

_ rasakvirvelia _ rogorc nebismieri<br />

mwerlisTvis. Tu gmiris<br />

fsiqologiis kargad daxatva ar Segi-<br />

Zlia, arc unda wero. rac Seexeba `repeticias~,<br />

miuxedavad imisa, rom saqarTveloSi<br />

es Tema popularuli ar<br />

aris, Zalian mainteresebda da bevri<br />

wavikiTxe espaneTis omzec da trockis<br />

mkvlelobazec. mTavari, rac am<br />

moTxrobiT mindoda meCvenebina _ ras<br />

uSvreba komunisturi ideologia adamianebs.<br />

komunistebisTvis espaneTis<br />

samoqalaqo omi iyo is asparezi, sadac<br />

saSualeba eZleodaT metnaklebad<br />

dadebiT konteqstSi warmoCeniliyvnen.<br />

Tumca amasac sakuTari miznebisTvis<br />

iyenebdnen da ara adamianis sicocxlis<br />

dasacavad.<br />

_ es moTxroba realur faqts<br />

efuZneba?<br />

_ nawili dokumenturia, nawili _<br />

mTavari gmiris CaTvliT _ mTlianad<br />

gamogonili. trockis mkvleli ar aris<br />

fantaziis nayofi, realuri<br />

pirovnebaa. misi saflavic ki maqvs nanaxi<br />

moskovSi. saerTod, `repeticiis~<br />

dawera gadamawyvetina oruelis wignma<br />

_ `pativis migeba kataloniisTvis~.<br />

cnobilia, rom orueli ibrZoda espan-<br />

eTSi, sadac trockistebis mxardamWer<br />

organizacias warmoadgenda da wignSi<br />

asaxuli movlenebic sakuTari TvaliT<br />

aqvs nanaxi. yvelaze didi koSmari, rac<br />

komunistur ideologias axasiaTebda,<br />

pirovnebis faqtoris ugulvebelyofaa.<br />

adamiani maTTvis ubralo WanWiki<br />

iyo, romlis bedi xSirad koleqtivis<br />

interesebs ewireboda.<br />

_ es momenti nebismieri imperiisTvisaa<br />

damaxasiaTebeli.<br />

_ komunistebi sxva imperiebisgan<br />

imiT gansxvavdebodnen, rom mxolod<br />

mters ki ara, Tavisianebsac daundoblad<br />

xocavdnen. Cveulebriv, imperia<br />

an totalitaruli ideologia mters<br />

anadgurebs da ara erTgul mebrZolebs.<br />

`repeticiaSi~ ki, imedia, kargad Cans,<br />

rogor epyrobian komunistebi<br />

sistemisTvis Tavdadebul adamianebs.<br />

samwuxarod, es ar iyo erTaderTi<br />

SemTxveva.<br />

_ komunistebidan Zvel saberZneTSi<br />

gadavinacvloT da antikuri<br />

filosofiis erT-erT mniSvnelovan<br />

figuraze visaubroT. romani<br />

`sokrate~, romelic 2009 wels gamovida,<br />

<strong>literaturuli</strong> konkursebis, `sabas~<br />

da `galas~ finalSi gavida, Tumca<br />

ver gaimarjva. ram gadagawyvetinaT<br />

am Temaze wera _ zogadad antikuri<br />

literatura gainteresebT Tu<br />

ubralod sokrate gamoarCieT?<br />

_ vfiqrob, orive faqtorma imoqmeda.<br />

jer erTi, rom es sfero Zalian miyvars<br />

da arcTu cudad vici. faqtobrivad,<br />

mTeli antikuri literatura maqvs<br />

wakiTxuli. sokrates rac Seexeba, Tavad<br />

misi pirovneba aRmoCnda CemTvis<br />

mimzidveli. saerTod, rac ufro<br />

izrdebi da gamocdilebas iZen, miT<br />

ufro cxadi xdeba, ramdenad gansxvavdeba<br />

adamianTa sityvebi maTi qmedebisgan.<br />

xSirad adamianebi, romlebic<br />

bevr dadebiTs qadageben, cxovrebaSi<br />

sxvagvarad iqcevian. sokrate CemTvis<br />

swored imiT iyo saintereso, rom rasac<br />

ambobda, imasve akeTebda. Zalian mcire<br />

iyo sxvaoba mis sityvasa da qcevas<br />

Soris.<br />

am romans saintereso istoria aqvs:<br />

Tavidan mindoda damewera wigni, sadac<br />

naCvenebi iqneboda, rom sokrate gamogonili<br />

adamiani iyo, ramdenime<br />

aTenelis mier gamogonili pirovneba,<br />

raTa zneobrivi ideali SeeqmnaT uzneobis<br />

WaobSi CaZiruli qalaqisTvis.<br />

teqsti TiTqmis dasrulebuli mqonda,<br />

rodesac mivxvdi, rom es kaci ar<br />

gamougoniaT, marTla arsebobda da<br />

rac aqamde davwere, araswori iyo, amitom<br />

yvelaferi gadavyare da xelaxla<br />

Sevudeqi saqmes. anu, sxva wignic arsebobs,<br />

pirveli versia, romelic sruliad<br />

gansxvavebulia. iqidan sul ori epizodi<br />

moxvda am teqstSi: policiis TanamSromlis<br />

pataki da sokrates colis<br />

megobris Canaweri. danarCeni Tavidan<br />

davwere. mTel am istoriaSi yvelaze<br />

mTavaria, ratom gvainteresebs<br />

sokrate 2500 wlis Semdeg, rodesac<br />

sruliad Secvlilia kacobriobis cxovreba,<br />

mentaliteti... pasuxi erTia:<br />

misi pirovneba amtkicebs, rom yvelafris<br />

`miuxedavad, maradiuli Rirebulebebi<br />

arsebobs. arseboben adamianebi,<br />

romlebic sxvebisTvis magaliTs war-<br />

vwer<br />

imas,<br />

rac<br />

mainteresebs<br />

~<br />

moadgenen. SeiZleba maincdamainc misabaZi<br />

magaliTic ar iyos, ubralod,<br />

gaCvenos, risi gakeTeba SeuZlia adamians.<br />

_ muSaobis procesi rogor warimarTa,<br />

vgulisxmob masalis moZiebas...<br />

_ Tu rame dawerila sokrateze<br />

qarTulad, inglisurad da rusulad,<br />

TiTqmis yvelafers gavecani. Tumca<br />

moxda ise, rom jer raRac nawili wavikiTxe,<br />

mere romani davwere da Semdeg<br />

kidev wavikiTxe ramdenime wigni, magram<br />

teqstSi aRaraferi Semicvlia.<br />

_ inglisurenovan literaturaSi<br />

iyo rame mniSvnelovani?<br />

_ simarTle giTxraT, gansakuTrebuli<br />

araferi. amerikelebis dawerili<br />

ori wigni vipove, isic _ mxatvruli<br />

nawarmoebi. erTi jozef feleris da<br />

meore _ maqsvel andersonis. orivegan<br />

istoriul pirovnebaze iyo aqcenti,<br />

gansakuTrebiT andersonis piesaSi.<br />

rasakvirvelia, wavikiTxe platonis da<br />

qsenofontes yvela teqsti, romelic<br />

sokrates exeba. ZiriTadi amosavali es<br />

iyo, Tavdapirvelad xom maT daweres<br />

sokrateze. wignze muSaobisas CemTvis<br />

mTavari iyo istoriuli konteqstis<br />

codna da ara istoriis fexdafex miyola,<br />

amitom romanSi realobasTan er-<br />

Tad bevria gamonagonic. magaliTad,<br />

aaron bartletis winasityvaoba,<br />

romelic kravs siuJets. Cemi erT-erTi<br />

mizani isic iyo, rom realoba da gamonagoni<br />

erTmaneTSi ostaturad gadamexlarTa.<br />

gamomivida Tu ara, mkiTxveli<br />

gansazRvravs.<br />

_ da mainc, risi Tqma gindodaT am<br />

wigniT mkiTxvelisTvis, vin aris<br />

Tqvens mier daxatuli sokrate _ gamogonili<br />

pirovneba Tu realurad<br />

arsebuli?<br />

_ amaze naklebad vfiqrobdi,<br />

ubralod mindoda, sxva TvaliT damenaxvebina<br />

berZeni filosofosi.<br />

meCvenebina, ras warmoadgenda TanamedroveTaTvis.<br />

es CvenTvisaa sokrate<br />

cnobili moazrovne, zneobis nimuSi,<br />

platonis maswavlebeli, pirovneba,<br />

romelmac SemoiRo dialeqtikuri me-<br />

Todi, im periodSi ki erTi Cveulebrivi<br />

adamiani iyo. metnaklebad gamorCeuli,<br />

radgan mTels qalaqSi dadioda da vi-<br />

Racebs esaubreboda. amitomacaa saintereso,<br />

rogor aRiqvamdnen mas garSemomyofni.<br />

aris kidev erTi momenti _<br />

sokrates sasamarTlo, romelic TiTqmis<br />

yvela teqstSi figurirebs. amaze<br />

aqcentis gakeTeba maincdamainc ar mindoda,<br />

magram CemTvis saintereso aRmoCnda<br />

sxva TvalsazrisiT. saqme is<br />

aris, rom dakargulia rogorc bralmdebelTa,<br />

aseve dacvis mxaris sityvebi,<br />

arada, im xalxs xom hqonda Tavisi simarTle<br />

da logika. amitom davwere sami<br />

sabraldebo sityva, romlebic Tavidan<br />

bolomde gamogonilia. garda amisa,<br />

cnobilia, rom platonma dawera<br />

sokrates dasacavi sityva, magram kiTxva<br />

rom daiwyo, xalxma iseTi yvirili<br />

atexa, veRar gaagrZela, amitom, ra<br />

unda eTqva, aravin icis. es sityvac<br />

mTlianad gamogonilia. dakargulia<br />

logograf lisias sityvac, romelic<br />

sokratem ar waikiTxa da am yvelafris<br />

SeTxzva CemTvis saintereso iyo.<br />

_ teqstSi aris sokrates colis,<br />

qsanTipas megobris werili, romelic<br />

filosofoss arcTu sasiamovno konteqstSi<br />

warmoaCens.<br />

_ es aris yofiTi mxare, romelic<br />

yvelas da yvelafers aqvs. misi cxovrebis<br />

wesidan gamomdinare, cxadia,<br />

sokrate ar iqneboda ojaxSi iolad<br />

asatani. warmoidgineT kaci, romelic<br />

ramdenime dRis ganmavlobaSi Sin ar<br />

Sedis da Svilebi mSieri hyavs. amis miuxedavad,<br />

gadavwyvite, mkiTxvelisTvis<br />

filosofosi am kuTxiTac<br />

meCvenebina. Tumca ar mindoda, wigni<br />

mxolod yofiT ambad qceuliyo, amitom<br />

boloSi misive fiqrebi davamate.<br />

vfiqrob, aman TxrobaSi sokrateseuli<br />

muxti Seitana. sxvaTa Soris, Tavidan<br />

romani gacilebiT vrceli iyo, Tumca<br />

bolos bevri ram zedmetad momeCvena<br />

da Sevamcire.<br />

_ Tanamedrove saliteraturo<br />

sivrceSi sokrateze romanis dawera<br />

gabeduli nabijia. yovel SemTxveva-<br />

Si, es teqsti Tavisi stiliTa da TematikiT<br />

garkveulwilad amovardnilia<br />

zogadi suraTidan.<br />

_ geTanxmebiT, Tumca vfiqrob, rom<br />

es Cemi upiratesobaa. yovelTvis vwer<br />

imas, rac mainteresebs. Temebsac amis<br />

mixedviT varCev. sxvaTa Soris, 90-iani<br />

wlebis bolos ramdenjerme vcade, e.w.<br />

moTxovnad Temebze wera, magram<br />

araferi gamomivida. maSin ukve sabolood<br />

davrwmundi, rom es Cemi saqme<br />

ar iyo. mas Semdeg mxolod imaze vwer,<br />

rac CemTvis mniSvnelovania. erTader-<br />

Ti problema drois simcirea. dro rom<br />

mqondes, ufro mets davwerdi, ideebi<br />

namdvilad maqvs.<br />

_ ideebs rac Seexeba, minda Tqvens<br />

bolo moTxrobaze _ `autodafeze~<br />

gvesaubroT, romelsac cota ucnauri,<br />

ufro sworad, absurduli siuJeti<br />

aqvs: internetisa da eleqtronuli<br />

wignebis popularizaciisTvis me-


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

brZol adamianTa jgufi mosaxleobas<br />

saxlebSi uvardeba da nabeWdi wignebis<br />

gamotanas sTxovs, romelTac Semdeg<br />

sajarod wvavs. aseTi ram Zalian<br />

cud sizmarSi SeiZleba dagesizmros.<br />

ram gibiZgaT msgavsi <strong>literaturuli</strong><br />

`Zaladobisken~?<br />

_ amas ramdenime mizezi aqvs: erTerTi<br />

isaa, rom vxedav, dRes adamianebs<br />

wignebi naklebad ainteresebT. meore,<br />

rac yvelaze metad maRelvebs, rogor<br />

xdeba Zaladoba sazogadoebaze,<br />

romelic am yvelafers ver ewinaaRmdegeba.<br />

zog SemTxvevaSi Zaladoba upirovnoc<br />

ki aris da swored amis Cveneba<br />

mindoda am teqstiT. moTxrobaSi Canan<br />

adamianebi, romlebic wignebs wvaven<br />

da romelTac mTavari gmiri upirispirdeba,<br />

magram eseni Semsruleblebi<br />

arian, maT ukan ki ideologia imaleba.<br />

es Segnebuli gadawyvetileba iyo,<br />

imitom rom xSirad mavanni sakuTar bin-<br />

Zur qcevebs konkretuli reJimiT an<br />

ideologiiT amarTleben, rogorc,<br />

magaliTad, komunistebi. arada, adamiani<br />

yovelTvis aris pasuxismgebeli sakuTar<br />

qcevaze. veranairi dro da reJimi<br />

ver gaiZulebs uRirsi gadawyvetilebis<br />

miRebas. Tumca xSirad piriqiT<br />

xdeba. am SemTxvevaSi CemTvis ara<br />

marto mTavari gmiria msxverpli,<br />

aramed isic, vinc wignebs wvavs.<br />

recenzia<br />

jarji fxoveli<br />

jarji fxoveli<br />

_ anu eleqtronuli da beWduri<br />

wignebis dapirispirebis Tema naklebad<br />

mniSvnelovania?<br />

_ es sakiTxi didad ar maRelvebs<br />

da realurad imitom Semovitane, rom<br />

teqstSi sicxade Semetana. raRac<br />

nahapet quCaki qarTulad<br />

nahapet quCaki XIII-XIV saukuneebis<br />

somexi poetia. misi as erTi haireni<br />

(saleqso formaa aseTi) qarTulad aa-<br />

JRera givi Sahnazarma. poet, mTargmnel,<br />

literator givi Sahnazars kargad<br />

icnobs qarTveli mkiTxveli. is<br />

erTi imaTgania, visi naxelavic ostatobis<br />

utyuari damRiT aris aRbeWdili.<br />

am mcire xnis win Cveni wignis Taro<br />

paruir sevakis miseulma Targmanebma<br />

daamSvena. kidev erTxel vigrZeniT<br />

rTulad aRsaqmeli da amave dros sulisSemZvreli<br />

mRelvarebiT gaJRen-<br />

Tili Tanamedrove poetis Semoqmedeba.<br />

da ai, axla nahapet quCaki. damemowmebiT:<br />

arcTu ise xSiria paraleluri<br />

teqstebiT gawyobili somxur-qarTuli<br />

poeziis gamocemebi.<br />

wignis mcire wina TqmaSi mTargmneli<br />

gvamcnobs, rom nahapet quCaki<br />

`zeciericaa da miwieric~. da mar-<br />

Tlac asea. poeti mSvenierebas Wvrets,<br />

oRond es mSveniereba ara mxolod<br />

konkretulia da xelSesaxebi, aramed<br />

plastiuricaa, sagangebod CamonakvTuli:<br />

SambnarSi leli rom irweva<br />

Seni lerwamiviT weli aris,<br />

weli - maRali da moqneuli<br />

wylispiris nedli wneli aris.<br />

ukvdavebis wyals rom ityvian,<br />

mag mkerdiT aRmomsvleli aris,<br />

netar mas, vinc rom mogeaxla,<br />

dagewafa da msmeli aris...<br />

satrfialo lirika aTasgvaria.<br />

lirikis am saxeobaSi, ise rogorc<br />

sarkeSi, poetis pirovneba irekleba.<br />

iseTi STabeWdileba grCeba, rom nahapet<br />

quCaki Tavdaviwyebuli motrfialec<br />

aris da gonebamaxvili, gamWriaxi<br />

kacic. misi Zlieri grZnoba TiTqos misive<br />

naTeli gonebis Tanamdevia, misi<br />

naTqvami sityva erTdroulad zedmiwevniT<br />

zustic aris da mRelvarec.<br />

nahapet quCaki formis ubadlo ostatia.<br />

haireni _ es mcire saleqso<br />

forma mis xelSi natifi saxovanebiT<br />

aRbeWdil elvarebas asxivebs. azri sxartad<br />

moZraobs, saxovanebas iZens da<br />

sul mcire monakveTze amowuravs Tavis<br />

Tavs. haireni _ poeturi sxartulaa,<br />

poeturi gaelveba Tu ganaTebaa,<br />

iseTi gabrwyinebaa, roca naTeli Rrma<br />

gancdis wiaRidan amoifrqveva.<br />

givi Sahnazaric cdilobs alRo<br />

auRos somex poets. mTargmneli erTgvar<br />

Tavisuflebasac iCens, is TiTqos<br />

qamandiviT isvris sityvas, raTa dedniseuli<br />

azri da grZnoba erTdroulad<br />

moixelTos. oRond es imgvarad<br />

unda moxdes, rom naTqvamma pirvelqmnileba<br />

SeinarCunos da nawvalebis STabeWdileba<br />

ar datovos, rac ioli namdvilad<br />

ar gaxlavT.<br />

vinc borots turfa wahgvaros<br />

misma samreklom rekosa!<br />

xids rom gadavlen, is xidi<br />

niaRvars waelekosa.<br />

eTovos, kvalSi madevars,<br />

sdomodes, vercra eynosa,<br />

walkotSi Seeyvanos da<br />

dRisiT tuCebSi ekocna.<br />

lakoniuroba yvela drois poezias<br />

sZenda xibls. mokled Tqmas yvelafer-<br />

Tan erTad is mniSvnelobac aqvs, rom<br />

naTqvamTan erTad uTqmeli da<br />

nagulisxmevi ametyveldes.<br />

es rogorc Cans, kargad icis givi<br />

Sahnazarma, amitom cdilobs imgvari<br />

evfoniuri efeqti Seqmnas, rom teqsti<br />

wakiTxvisTanave ar dasruldes.<br />

yoveli haireni zariviT unda wkrialebdes<br />

da JRerdes mkiTxvelis arsebaSi.<br />

asec aris. asec moxda givi Sahnazaris<br />

wyalobiT.<br />

wigni gamoica saqarTvelos kulturisa<br />

da ZeglTa dacvis saministros<br />

xelSewyobiT. calke aRniSvnis<br />

Rirsia mxatvroba, romelic gogi wereTels<br />

ekuTvnis.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

interviu<br />

zurab baramiZe<br />

etapze cota absurduli situacia<br />

Seiqmna da vifiqre, es Tema gaurkvevlobas<br />

naTels mohfenda. zogadad, ar<br />

var eleqtronuli wignebis winaaRmdegi<br />

da arc imas vfiqrob, rom odesme<br />

eleqtronuli wigni nabeWds gandevnis.<br />

albaT, erTdroulad iarsebeben,<br />

rogorc Teatri da kino da araferia<br />

sagangaSo. problema isaa, rom xalxi ar<br />

kiTxulobs wignebs. problemaa isic,<br />

rom wignebi adamianebze zegavlenas<br />

aRar axdenen.<br />

_ SeiZleba imitomac, rom aseTi<br />

wignebi naklebad iwereba. mwerlebsac<br />

aRar aqvT moTxovnileba, zegavlena<br />

moaxdinon mkiTxvelze. es gasul<br />

saukuneebSi ufro igrZnoboda.<br />

_ SesaZloa. principSi, weris dros<br />

mwerali amaze arc fiqrobs, magram<br />

mkiTxveli xom unda kiTxulobdes imisTvis,<br />

rom teqstidan raRac miiRos.<br />

SeiZleba konkretulma nawarmoebma<br />

bevri araferi Secvalos pirovnebaSi,<br />

magram cotaTi gansxvavebuli mainc<br />

unda gaxados. kargad Tu cudad, amis<br />

gansazRvra rTulia. am mxriv dRevandel<br />

samyaroSi gacilebiT aqtualuria<br />

kino, romelic moqmedebis modelsac<br />

qmnis.<br />

_ ufro ioli aRsaqmelia da imitom.<br />

wignis kiTxva met Zalisxmevas<br />

moiTxovs.<br />

_ marTalia, magram aseTia realo-<br />

gamomceloba `ustari~ male gamoscems<br />

mixo mosuliSvilis axal kinoromans:<br />

`helesa, anu eli elobda,<br />

meli melobda, zRva fofinobda...~<br />

romani Cveni uZvelesi moZmeebis _<br />

lazebis cxovrebas, maT mier Senar-<br />

Cunebul qarTul adaT-wesebs, xalxuri<br />

medicinis saidumloebis dacvas<br />

da lazebze fiqriT gamowveul umZimes<br />

sevdas asaxavs. nawarmoebi kidev<br />

erTxel Segvaxsenebs im mZime tkivils,<br />

lazeTi rom hqvia da misi wakiTxvis<br />

Semdeg araerTs daafiqrebs im mosaxdel<br />

valze, romelic maT winaSe<br />

gvakisria.<br />

torfis WaobebSi<br />

foka kirbiSi Tavis navs torfnarebis<br />

gaswvriv miacurebs, TeTr da yvi-<br />

Tel dumfarebSi da wylis kaklebSi.<br />

navis cxvirze mjdom uCas cnobismoyvareobiT<br />

aqeT-iqiT daurbis<br />

Tvalebi.<br />

wylis patara qaTamurebi frTebis<br />

wyalze farTqa-furTqiTa da dgafadgafuniT<br />

imalebian lelianSi.<br />

aq lelqaSebia amosuli, aseve samefo<br />

gvimra Tu CrdiloeTis isli (Carex<br />

lasiocarpa) da Sqeri (Rhododendron ponticum),<br />

romelTac zRvasaviT aRelvebs zRvidan<br />

wamosuli brizi da maT miRma Waobebia,<br />

sadac xarobs sfagnumis xavsebi<br />

(Spagnum imbricatum).<br />

islis maxloblad mcuravi myivana<br />

gedebi, etyoba, jer ar wasulan CrdiloeTisken<br />

da rezinis navs rom dainaxaven<br />

Soridan, maSinve maRla aiWrebian<br />

wylidan, simaRles aiReben da erT xazze<br />

Camwkrivebulebi aRmosavleTisken gafrindebian.<br />

foka kirbiSi drodadro navs<br />

aCerebs da uCac zurgCanTaSi agrovebs<br />

mcenareebs mamamisis miTiTebiT, - zogis<br />

kvirtebs Tu yvavilebs da foTlebs,<br />

zogisac – fesvebs.<br />

zRvis SroSanebi<br />

mei qviSiani diunebis miRma, napirze<br />

dgas da zRvas gascqeris, romelsac<br />

SuadRis mze dahnaTis. zurgze gavsebuli<br />

zurgCanTa hkidia da xelSi grZel-<br />

Reroiani zRvis SroSanebi uWiravs,<br />

romelTagan ori ukve ayvavebula da<br />

gaSlila, danarCeni jer gasaSlelia da<br />

ulamazes kokrebad moCans.<br />

saSualo sididis talRebi TeTrad<br />

qafdebian da sanapiroze moiswrafian.<br />

Toliebi zRvas mosdebian da TavianT<br />

xmas uerTeben talRebis xmaurs.<br />

mei dgas da am xmebs usmens.<br />

diunebis qvemoTa mxridan male<br />

Soreuli duduni moismis.<br />

15<br />

ba. me ar vTvli, rom aq ramis Secvla<br />

SeiZleba, imis miuxedavad, rom es realoba<br />

ar momwons. amitomac davwere es<br />

moTxroba.<br />

_ samomavlod ras apirebT?<br />

_ axla uceb piesebis wera gadavwyvite.<br />

rom mkiTxoT, ratom, ver gipasuxebT.<br />

erTi saintereso idea maqvs,<br />

romelic piesis Temad gamoviyene. es<br />

aris konkretuli ojaxis istoria 1991idan<br />

2010 wlamde. minda vaCveno, rogor<br />

icvleba adamianTa cxovreba drois<br />

vrcel monakveTSi.<br />

_ isev `arapopularul~ Temas miadeqiT.<br />

yovel SemTxvevaSi, aseT Janrad<br />

SeiZleba CaiTvalos dRes piesa.<br />

_ asea, magram ucnauria, ratom.<br />

qarTvelebs xom Zalian gviyvars moqmedeba?<br />

_ wakiTxuli moqmedeba ar gviyvars.<br />

_ es marTalia, dadgmuli ufro<br />

mogvwons, `eqSeni~ rasac hqvia, Tumca<br />

am piesaSi `eqSeni~ naklebad iqneba. ar<br />

vici, ra gamova, winaswar Znelia ramis<br />

gansazRvra. periodulad moTxrobebsac<br />

vwer. albaT imitom, rom weris survili<br />

maqvs da sanam es survili iarsebebs,<br />

gavagrZeleb, imis miuxedavad,<br />

iqneba Tu ara interesi mkiTxvelis<br />

mxridan.<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

kinoromani<br />

mixo mosuliSvili<br />

HELESA<br />

(fragmenti)<br />

mei iRimis.<br />

is Soreuli xma male gugunad gadaiqceva<br />

da Sors, iq sadac horizonti da<br />

napiri TiTqos erTmaneTs uerTdebian,<br />

TeTrad gamoCndeba patara wertili.<br />

mere is TeTri wertili TandaTan<br />

izrdeba, izrdeba, matulobs.<br />

matulobs Zravebis gugunic.<br />

da nel-nela ikveTeba pantonebiani<br />

navi, romelic sanapiros mouyveba.<br />

mei zRvis TeTr SroSanebs uqnevs<br />

navs.<br />

pantonebiani navi napirze mdgar<br />

meis gauswordeba da mesaWis adgilidan<br />

iaSar badiSi gamoyofs Tavs, raRacas<br />

dauZaxebs gogo.<br />

mei Zirs dauSvebs Tavis zRvis Sro-<br />

Sanebs.<br />

`mcuravi kunZuli~ siCqares<br />

mouklebs da frTxilad wamova napirisken.<br />

sanam pantoniani navi napirs mouaxlovdeba,<br />

mei daixreba, Tavis yvavilebs<br />

Zirs frTxilad dadebs da fexsacmelebs<br />

gaixdis, TasmebiT erTmaneTze<br />

gadaabams, mere Sarvalsac aikapiwebs<br />

fexebze.<br />

pantonebiani navi napiridan ramden-<br />

dasasruli me-16 gverdze


16<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

proza 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mixo mosuliSvili<br />

HELESA<br />

(fragmenti)<br />

dasasruli<br />

ime metrze Cerdeba, _ metad veRar<br />

modis axlos.<br />

sanam fexebakapiwebuli mei Tavis<br />

zRvis SroSanebs da erTmaneTze TasmebiT<br />

gadabmul fexsacmelebs aiRebs da<br />

wamodgeba, rom zRvaSi Sevides da navze<br />

avides, iaSar badiSi gadmodis navidan.<br />

nu modixaro, _ Tavs aqnevs mei, _<br />

me TviTon wamovalo.<br />

iaSar badiSi yuradRebas ar aqcevs,<br />

tansacmlianad miadgafunebs wyalSi.<br />

meis Sewuxebuli saxe aqvs, magram<br />

imaT silurjeSi didi kmayofilebac<br />

gamosWvivis.<br />

biWma Soridanve icis meis es kmayofileba<br />

da yuradRebas ar aqcevs uaryofiT<br />

Tavis qnevas, miuaxlovdeba, erT<br />

xels fexebTan waatanebs, meores mxrebze<br />

da Tavisi zurgCanTianad, gadabmuli<br />

fexsacmelebianad da zRvis SroSnebianad<br />

aiyvans.<br />

mei Tvalebs daxris, Torem mzis sxivebiviT<br />

Suqic gamouCndeboda.<br />

iaSar badiSi, xelSi ayvanili meiTi<br />

ufro frTxilad midis navisken.<br />

mei SeuCereblad elaparakeba da<br />

elaparakeba.<br />

iaSar badiSi mxolod iRimis da isev<br />

frTxilad ganagrZobs gzas.<br />

mei laparaks agrZelebs.<br />

iaSar badiSi Cerdeba da raRacas<br />

etyvis muqariT.<br />

meis ecineba.<br />

iaSar badiSi TiTqos zRvaSi isvris<br />

gogos.<br />

mei tyuilad ikivlebs...<br />

iaSar badiSi icinis da navSi gadasvams<br />

meis.<br />

mei navidan xumrobiT mxarSi xels<br />

urtyams biWs da isev gamalebuli elaparakeba.<br />

iaSar badiSi icinis da navSi adis.<br />

pantoniani navis orive Zrava<br />

CairTveba da `mcurav kunZuls~ zRvis<br />

siRrmisken miacurebs.<br />

mdinare Wuriaze<br />

foka kirbiSi Tavisi naviT am Waobebs<br />

Soris momdinare mdinare Wurias miuyveba.<br />

micuravs dinjad, mozomilad<br />

usvams niCbebs.<br />

uCa aTvalierebs midamos.<br />

navi gascdeba Waobebis zols, mere<br />

lemnebiTa da dumfarebiT dafarul<br />

mdinareSi midis.<br />

mdinaris orive napirze maRali<br />

muryanis (Txmelis) xeebi moCans, sadac<br />

iSviaTad gamoCndeba lafani, imeruli<br />

muxa an nekerCxali, ifani da rcxila.<br />

mdinare Wurias orive napirze gumbaTad<br />

gadmosuli es mcenareebi, TavianTi<br />

suroebiT, lianebiT da ekalRi-<br />

WiT, aseve qvetyiT – erTmaneTSi gadaxlarTuli<br />

bzis buCqnariT, ieliT, SqeriT,<br />

TagvisamaraTi, baZgiT Tu ZmerxliT<br />

gauval junglebs miagavs.<br />

foka kirbiSi xedavs, rom mzes<br />

eficxebian wylidan amoSveril xis<br />

morebze mokalaTebuli Waobis kuebi.<br />

navis gaswvriv mdinareSi miiklakneba<br />

wylis ankara gveli da napirze gadmowolili<br />

xis fesvebSi miimaleba.<br />

xidan xeze gadafrindebian xolme<br />

damfrTxali qorebi da yanCebi.<br />

kirbiSebis rezinis navs ki win lurji<br />

alkuni miuZRvis – Taviseburad, er-<br />

Tob mxiarulad miiqnevs frTebs.<br />

foka kirbiSi erTgan gadauxvevs, na-<br />

pirze miacurebs Tavis navs, uCa navidan<br />

gadatanil Toks xis totze gamoabams<br />

da calfexac napirze gadadis.<br />

feluka zRvidan<br />

Zalian lamazad moCans Wurias<br />

SesarTavis siaxloveze RuzaCaSvebuli<br />

feluka zRvis siRrmidan, sadac<br />

gamouseirniaT iaSar badiSis da meis.<br />

pantonian navs swored felukisken<br />

uWiravs gezi.<br />

navis saWesTan mei dgas da<br />

gamocdili mezRvauriviT gahyurebs<br />

zRvas.<br />

iaSar badiSi RimiliT elaparakeba.<br />

mei leqss eubneba:<br />

ma si miyorq<br />

si vagiCqu,<br />

sqanoT voreq donabadi.<br />

miinale, golvafiro,<br />

muWoT cxeni<br />

do nabadi...<br />

avtori qarTulad egre gadaTargmnis:<br />

me miyvarxar,<br />

Sen ar ici,<br />

SenTvisa var danabadi.<br />

mimsaxure, genacvale,<br />

rogorc cxeni<br />

da nabadi.<br />

mei kiskisebs, lurjad ukamkamebs<br />

lurji Tvalebi...<br />

iaSar badiSi suraTs gadauRebs<br />

Tavisi mobiluri telefonidan. mere<br />

Rilakebs daaWers xels da mobiluris<br />

ekranze gamosul gamosaxulebas<br />

daanaxvebs gogos.<br />

mei raRacas eubneba da Tavis mobilurs<br />

uwvdis.<br />

iaSar badiSi gamoarTmevs, mobiluris<br />

ukana naxevars qvemoT daswevs, ise<br />

gadauRebs qaliSvils suraTs da axla<br />

imas aCvenebs.<br />

gaxarebuli mei Tavis mobilurs gamoarTmevs<br />

da axla Tavad gadauRebs<br />

suraTebs saWesTan damdgar biWs. mere<br />

suraTebs ekranze gamoitans rig-rigobiT<br />

da kmayofili dahyurebs.<br />

_ gamomigzavne xolme Seni gadaRebuli<br />

suraTebi, _ sTxovs iaSari.<br />

_ gamogzavna rom ar vici?.. – ekiTxeba<br />

gogo.<br />

_ modi, gaswavlo...<br />

iaSar badiSi navs SeaCerebs.<br />

mei gauwvdis Tavis mobilurs.<br />

iaSar badiSi uxsnis, rogor unda<br />

suraTebis gagzavna erTi mobiluri<br />

telefonidan meoreze, Tan yvelafers<br />

praqtikulad uCvenebs.<br />

mei ver igebs da sawyal gamometyvelebas<br />

miiRebs.<br />

iaSar badiSi brazdeba, mobilurs<br />

miscems qaliSvils da axla Tavisi xeliT<br />

akeTebinebs mTeli am fotosuraTis<br />

gagzavnis proceduras.<br />

mei Tan xvdeba, Tan _ vera.<br />

iaSar badiSi Tavze Semoiwyobs xelebs<br />

da gamwarebuli fiqrobs, rogor<br />

aswavlos gogos suraTebis gamogzavna.<br />

mere Tavisi mesaWis adgilidan bloknoti<br />

da kalami moaqvs, meis miscems.<br />

mei RimiliT gamoarTmevs orives da<br />

Casawerad moemzadeba.<br />

iaSar badiSi punqtebad awerinebs<br />

mTeli am gagzavnis proceduras.<br />

mei gaxarebulia. bloknots Tavis<br />

zurgCanTaSi inaxavs, kalams ki biWs<br />

ubrunebs.<br />

iaSar badiSi kalmian xelze xels<br />

mokidebs meis da imisi mRelvare mkerdisken<br />

gaswevs, _ egec SenTvis miCuqniao.<br />

mei madlobis niSnad loyaze akocebs,<br />

iqve wiTldeba da biWma rom ver<br />

SeamCnios, Tavisi zRvis SroSanebs<br />

aiRebs.<br />

iaSar badiSi da mei kirbiSi dganan<br />

da erTmaneTs uyureben.<br />

eskulapis mcuravebis<br />

saqorwino cekva<br />

foka da uCa kirbiSebi tyeSi miabijeben,<br />

sxvadasxva xeebidan kvirtebs, foTlebs<br />

da yvavilebs agroveben zurgCan-<br />

TaSi.<br />

ismis imaTi nabijebis xma SarSandel<br />

foTlebze da tyis frinvelebis galoba.<br />

erTgan, didi Txmelis maxloblad<br />

calfexa kirbiSi Sedgeba da adgilze<br />

gaqvavdeba.<br />

uCac imasTan midis da dainaxavs,<br />

rom Txmelas zrodan Camodis moyviTalo-nacrisferi,<br />

or metramde sigrZis<br />

eskulapis mcuravi (Elaphe Longissima).<br />

miwaze dayril balaxebTan moaxloebuli<br />

gveli Camovardeba, gulaRma<br />

amotrialdeba da TeTri muceli<br />

gamouCndeba – es dedali gvelia.<br />

imas ukan mosdevs ufro grZeli meore<br />

eskulapes mcuravi, is ufro maRlidan<br />

vardeba foTlebze da kvercxisgulisferi<br />

muceli gamouCndeba – es<br />

mamalia.<br />

mere dedali daxvewili, mimzidveli<br />

da uzustesi moZraobebiT gaurbis<br />

mamals.<br />

mamalic aseve eleganturad misdevs.<br />

foka kirbiSi frTxilad adgams maTken<br />

nabijebs da isev mojadoebuliviT<br />

Cerdeba.<br />

aseve mihyveba uCac.<br />

mamali eskulapis mcuravi kidev<br />

misdevs dedals, wamoeweva da mis sxeuls<br />

garSemo Semoexveva.<br />

marTalia, amis mere orives isev<br />

SeuZlia moZraoba, magram oriveni Cerdebian,<br />

vertikalurad wamosweven sxeulis<br />

zeda nawilebs, erTmaneTisken<br />

waiReben Tavebs, saidanac gamoyofil<br />

orkapa enebs asavsaveben da ase dganan.<br />

eskulapis mcuravebis saqorwilo<br />

cekvis es bolo suraTi – wels qvemoT<br />

erTmaneTze Semoxveuli, zemoT<br />

wamoweuli da erTimeoris macqerali<br />

gvelebisa miagavs musikalur instruments<br />

liras, romelic erTi wignidan<br />

axsovs uCas..<br />

`mcuravi kunZuli~<br />

felukasTan<br />

pantoniani navi isev daiZvreba felukisken<br />

da rom miuaxlovdeba, motorebis<br />

guguni moakldeba, nel-nela<br />

uaxlovdeba borts.<br />

mei Tavis zurgCanTas moikidebs,<br />

TasmebiT gadabmul fexsacmelebs dai-<br />

Wers cal xelSi, meoreSi ki – Tavis<br />

zRvis SroSanebs da felukaze gadava.<br />

iaSar badiSi Tavisi navis motorebs<br />

CarTavs, jer ukusvliT waiyvans, mere<br />

ufro xmamaRla aamuSavebs motorebs da<br />

saWes moatrialebs – `mcuravi kunZuli~<br />

farTo wres Semoxazavs mdinareSi<br />

da zRvisken aiRebs gezs.<br />

iaSar badiSi felukisken gaixedavs<br />

da qaliSvils xels dauqnevs.<br />

mei isev felukis bortTan dgas,<br />

gaberili zurgCanTiT, cal xelSi TasmebiT<br />

gadabmuli fexsacmelebiT da<br />

zRvis SroSanebs gamoTxovebis niSnad<br />

uqnevs biWs.<br />

navi zRvis siRrmeSi Sedis, mere sanapiros<br />

miuyveba da male Caikargeba iq,<br />

sadac horizonti da napiri erTdebian<br />

TiTqos.<br />

mei erTxans kidev akvirdeba im mxares,<br />

sadac pantonebiani navi miikarga.<br />

mere, sanam zRvisfer TvalebSi is<br />

abrWyvialebuli Suqi Cauqrebodes,<br />

raRacnairi moridebiT da mowiwebiT<br />

talRebs gaatans Tavis zRvis Sro-<br />

Sanebs.<br />

zRvis dineba nel-nela siRrmisken<br />

waiRebs yvavilebs.<br />

rogor brundebian<br />

mama-Svili kirbiSebi<br />

felukaze<br />

mze zed horizontzea da iq rom<br />

samzeuri gauwiTlebia, aqeT muqlurj<br />

da wynarad modudune zRvaSi gamouWimavs<br />

wiTeli biliki.<br />

am bilikze dgas feluka, saidanac<br />

mei afrialebs TeTr bairaRs _ naviT<br />

gamoCenil mamas da Zmas aniSnebs, ukve<br />

aq varo...<br />

am wiTel zRvis biliks rezinis navi<br />

kveTavs marTobulad – foka kirbiSi<br />

niCbebs uzis da Ronivrad usvams.<br />

navi sxvadasxva mcenareebis ReroebiT,<br />

yvavilebiT, fesvebiT da foTlebis<br />

SekvrebiT aris savse. iqvea saTevzao<br />

badec, romelSic dedal-mamali eskulapes<br />

mcuravebi arian.<br />

uCas Tavisi xomaldis gnomi, klabautermani<br />

uWiravs xelSi da gvelebze<br />

eCurCuleba raRacas...<br />

Toliebi aRarsad Canan – Tav-TavianT<br />

gundebad damsxdaran miuval napirebze...<br />

mxolod Camavali mzea, mSvidi zRva<br />

da kirbiSebi, TavianTi mcenareebiT<br />

damSvenebuli naviT.<br />

foka kirbiSi niCbebs usvams da sanam<br />

simReras daiwyebdes, kmayofili<br />

fiqrobs, rom – Zalian yoCaRi gogo<br />

dadga es mei. im siSoreze mdgar felukamde<br />

rogor gacura netavi? _ mere<br />

ki bindSeparul zRvas umReris...<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!