07.12.2012 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

8<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

mweralTa saxli 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

istoriidan<br />

rogorc Cans, maCablis quCa<br />

Tavidanve izidavda mweral sazogadoebas.<br />

1900-1903 wlebSi aq cxovrobda<br />

rusi poeti nikolai gumiliovi, romlis<br />

pirveli leqsic swored TbilisSi<br />

daibeWda. gumiliovi samSobloSi dabrunda,<br />

imave quCaze ki, 13 nomerSi, 1903<br />

wels cnobilma qarTvelma mecenatma<br />

daviT sarajiSvilma vercxlis qorwilis<br />

aRsaniSnad saxlis mSenebloba wamoiwyo.<br />

arqiteqtorad berlineli<br />

karl caari moiwvia, romelTan erTadac<br />

Tbiliseli arqiteqtorebic<br />

muSaobdnen _ aleqsandre ozerovi da<br />

korneli tatiSCevi. saxlis interieri<br />

Tbilisel ostats ilia mamacaSvils<br />

miando. mSenebloba 1905 wels dasrulda<br />

da 3 maiss didi zar-zeimiT ikurTxa.<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda.<br />

marTalia, saxls sacxovrebeli<br />

daniSnuleba hqonda, magram imTaviTve<br />

aSkara iyo, is male gadaiqceoda sazogadoebis<br />

Sekrebisa da literaturul-sazogadoebrivi<br />

debatebisa Tu<br />

Sexedulebebis gamoTqmis saukeTeso<br />

adgilad. literaturulma saRamoebma<br />

am sasaxleSi tradiciuli saxe miiRo<br />

_ aq sxvadasxva mwerlis nawarmoebebs<br />

kiTxulobdnen da Camosul ucxoel mwerlebsac<br />

uTmobdnen asparezs _ ase<br />

aRmoCndnen am saxlSi sergei esenini,<br />

artur laisti... xSiri stumrebi iyvnen<br />

ilia, akaki, ivane maCabeli, rafiel<br />

erisTavi, iakob gogebaSvili, valerian<br />

gunia... erTxans aq `qarTvelTa werakiTxvis<br />

gamavrcelebelma sazogadoebamac~<br />

daido bina. saxls hqonda ulamazesi,<br />

iSviaTi jiSis xeebiT mdidari<br />

baRi.<br />

1910 wels, gardacvalebamde erTi<br />

wliT adre, donis rostovSi daviT sarajiSvilma<br />

notariusTan anderZi Seadgina,<br />

romlis Tanaxmadac, es saxli<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda...<br />

qalaqis TviTmmarTvelobas unda gadascemoda<br />

saxelovnebo saqmianobisTvis.<br />

amis Semdeg movlenebi dramatulad<br />

ganviTarda.<br />

1912 wels, daviT sarajiSvilis gardacvalebidan<br />

erTi wlis Tavze, misma<br />

colisZmam anderZi daarRvia da saxlis<br />

sajaro auqcionze gayidva ganizraxa.<br />

am cnobam qarTuli sazogadoebrioba<br />

aRaSfoTa da daxmarebisTvis komersantsa<br />

da qvelmoqmed akaki xoStarias<br />

mimarTa. gasabWoebamde sasaxle inar-<br />

Cunebda pirvandel daniSnulebas, Tumca<br />

mas Semdeg, rac xoStariam datova<br />

saqarTvelo da emigraciaSi wavida, ma-<br />

Cablis 13-is mTeli qoneba revkoms<br />

gadaeca. 1921 wels sabWoTa xelmZRvanelobas<br />

mweralTa jgufma TxovniT<br />

mimarTa, rom Senoba `xelovanTa kav-<br />

Sirs~ gadascemoda. revkomma Txovna<br />

daakmayofila da sul male yvelaze<br />

TviTmyofad qarTul saxlSi komunisturi<br />

epoqis aRzevebac daiwyo. `xelovanTa<br />

kavSiri~ saqarTvelos sabWoTa<br />

socialisturi respublikis mweralTa<br />

kavSirma Secvala. 1927 wels frangi mwerlis,<br />

publicistisa da sazogado<br />

moRvawis anri barbiusis sapativsacemod<br />

sazeimo Sexvedra Sedga. imave wels<br />

qarTvelma mwerlebma vladimer maiakovskis<br />

umaspinZles, 1928 wels garkveuli<br />

xniT maqsim gorki am saxlis meore<br />

sarTulze cxovrobda. amis Semdeg ki<br />

maCablis 13 dabezRebis, yvelaze gaugonari<br />

braldebebisa da bevri qarTveli<br />

mwerlis ubedurebis saTaved iqca.<br />

mweralTa kavSiris sxdomebze ilanZReboda<br />

da xalxis mtrad cxaddeboda yvela,<br />

vinc xotbas ar asxamda sabWoTa<br />

ideologias. xalxis mtrebs ki maSindeli<br />

mTavroba sastikad, daxvretiT uswordeboda.<br />

1937 wlis 22 ivliss daviT<br />

sarajiSvilis sasaxleSi yvelaze<br />

Semzaravi faqti moxda _ CekaSi dak-<br />

dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />

maCablis 13.<br />

istoria grZeldeba<br />

iTxvaze dabarebulma paolo iaSvilma<br />

Tavi swored am SenobaSi moikla. kav-<br />

Siris sxdomam miiRo rezolucia, romliTac<br />

poetis saqcieli antisabWoTa<br />

provokaciad Seracxes. mixeil javaxiSvili<br />

iyo erTaderTi adamiani,<br />

romelmac poetis gambedaobas mxari<br />

dauWira da Sedegmac ar daayovna. isev<br />

am kedlebSi kavSiris prezidiumma ken-<br />

WisyriT miiRo gadawyvetileba _ `mixeil<br />

javaxiSvili, jaSuSi da diversanti,<br />

gandevnil iqnas mweralTa kavSiridan<br />

da fizikurad ganadgurdes~. ase<br />

gadaiqca erT dros kulturul-sazogadoebrivi<br />

da erovnuli Rirebulebebis<br />

mqone sasaxle yvelaze progresuli,<br />

inteleqtuali qarTveli mwerlebis<br />

sabWoTa xelisuflebis `gankiTxvis~<br />

asparezad. maCablis 13-Si sul sxva,<br />

mZime auram daisadgura.<br />

dRes<br />

`mweralTa kavSiris~ wevrebTan SeTanxmeba<br />

Sedga. bolos da bolos, gairkva,<br />

rom es nageboba mxolod am gaer-<br />

TianebaSi Semavali mwerlebis kuTvnileba<br />

ar iyo da ukeTesi iqneboda, aq<br />

yvela prozaikosisTvis, poetisTvis,<br />

mTargmnelisTvis, kritikosisa Tu publicistisTvis<br />

gaRebuliyo kari.<br />

maCablis 13-Si mdebare Senoba Tavisi<br />

unikaluri arqiteqturuli mniSvnelobiT<br />

kulturuli memkvidreobis<br />

Zeglia. masze zrunavs Tbilisis meria<br />

da saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />

Ta dacvis saministro. mTeli qoneba _<br />

daviT sarajiSviliseuli saxli Tavisi<br />

baRiTa da inventariT _ sajaro samarTlis<br />

iuridiul pirs _ mweralTa<br />

saxls gadaeca.<br />

sanam mweralTa saxli funqcionirebas<br />

daiwyebs, jer kidev didi gzaa. jerjerobiT<br />

aq mxolod xelosnebsa da 3-4<br />

adamians Tu mokravT Tvals. maT<br />

Sorisaa direqtoric, romelsac<br />

Zalian bevri ram evaleba.<br />

direqtor-menejeri<br />

mweralTa saxlis saqmianobas warmarTavs<br />

direqtor-menejeri, romelic<br />

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministrosTan SeTanxmebiT<br />

amtkicebs saStato ganrigs da saxelfaso<br />

fonds, warmarTavs da organizebas<br />

uwevs mweralTa saxlis saorganizacio-administraciul<br />

saqmianobas da<br />

personalurad agebs pasuxs am saqmianobis<br />

kanonierebasa da efeqturobaze.<br />

mindobilobis gareSe mweralTa<br />

saxls Tavad waradgens yvela instacia-<br />

Si, gascems mindobilobebs, debs garigebebs.<br />

sameTvalyureo sabWosTan SeTanxmebiT<br />

ganagebs da gankargavs mweralTa<br />

saxlis qonebasa da saxsrebs. masve<br />

ekisreba pasuxismgebloba mweralTa<br />

saxlis sakuTrebaSi arsebul qonebasa<br />

da fuladi saxsrebis miznobrivad da<br />

sworad xarjvaze. is aformebs SromiT<br />

xelSekrulebebs mweralTa saxlis TanamSromlebsa<br />

da, saWiroebisamebr,<br />

droebiT mowveul specialistebTan. is<br />

gansazRvravs TanamSromelTa saxelfaso<br />

anazRaurebis odenobas. kompetenciis<br />

farglebSi gamoscems individualuradministraciul-samarTlebriv<br />

aqtebs. sameTvalyureo sab-<br />

WosTan SeTanxmebiT SeimuSavebs da amtkicebs<br />

mweralTa saxlis struqturas,<br />

biujetsa da Sinaganawess. is irCevs<br />

saqmianobis ZiriTad mimarTulebas. Tu<br />

gaviTvaliswinebT, rom yvelaferi es<br />

erTi adamianis ufleba-movaleobebia<br />

da Tu imasac davZenT, rom is qalia,<br />

aSkaraa, mas win rTuli, damRleli,<br />

Tumca amasTan, saintereso gza elis. es<br />

didi pasuxismgebloba Tavis Tavze nata<br />

lomourma aiRo.<br />

nata lomouri<br />

literaturul wreebSi bevri kiTxva<br />

gaCnda _ vin aris nata lomouri,<br />

saidan aRmoCnda mweralTa garemocva-<br />

Si, ras saqmianobda manamde... sazogadoebas<br />

ar uyvars pasuxgaucemeli<br />

kiTxvebi da amitomac, gadavwviteT,<br />

ufro axlos da kargad gagacnoT mweralTa<br />

saxlis direqtori, romelzec<br />

mxolod is vicodiT, rom qarTveli<br />

klasikosi mwerlis niko lomouris<br />

SviliSvili da cnobili istorikosis<br />

nodar lomouris Svilia.<br />

nata lomouri 1975 wels TbilisSi<br />

daibada. 1981-1990 wlebSi Tbilisis me-<br />

6 germanul gimnaziaSi swavlobda, Semdeg<br />

ki amerikis SeerTebul StatebSi<br />

gaemgzavra da nortvestis saSualo<br />

skola daamTavra. swavla italiaSi,<br />

boloniis da romis universitetebSi<br />

politikuri mecnierebis fakultetze<br />

ganagrZo; daamTavra ivane javaxiSvilis<br />

saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />

universitetis saerTaSoriso samarTlisa<br />

da saerTaSoriso urTier-<br />

Tobis fakulteti, aspiranturac iqve<br />

gaiara da 2005 wels mieniWa istoriis<br />

mecnierebaTa kandidatis xarisxi.<br />

2002-2010 wlebSi muSaobda saqarTvelos<br />

saxalxo damcvelis aparatSi da<br />

sxvadasxva saerTaSoriso organizaciebSi<br />

(gaero, USAID, evropis sabWo)<br />

TbilisSi da strasburgSi. 2010 wels ki<br />

saqarTvelos saxelmwifo literaturis<br />

muzeumSi daiwyo muSaoba sazRvargareTis<br />

proeqtebis kuratorad. 2011<br />

wlidan mweralTa saxlis direqtormenejeria.<br />

aseTi mdidari SromiTi biografiis<br />

adamiani marTlac ucnaurad moxvda<br />

mweralTa Soris da amas Tavadac<br />

aRniSnavs:<br />

`mweralTa did ojaxSi axali da<br />

ucnobi var. viRacisTvis marTlac ucnauria,<br />

rogor aRmovCndi aq, roca samuSao<br />

gamocdileba sul sxva sferoSi<br />

mqonda. saerTaSoriso urTierTobebis<br />

ganxriT mivdiodi, magram mas Semdeg,<br />

rac literaturis muzeumSi movxvdi,<br />

radikalurad Semecvala interesebi da<br />

prioritetebi. imxanad literaturis<br />

muzeumis direqtori laSa baqraZe eZebda<br />

adamians, visac saerTaSoriso<br />

proeqtebisa da donorebTan urTier-<br />

Tobis gamocdileba hqonda. arCevani<br />

Cemze SeCerda. verc ki warmovidgendi,<br />

literaturis muzeumis saxiT amxela<br />

simdidris patronebi Tu viyaviT, Tumca<br />

muzeumis unikaluri arqivis savalalo<br />

mdgomareobac aRmoCena iyo da am<br />

problemebiT xSirad miwevda misvla<br />

kulturis saministroSi. rogorc<br />

gairkva, paralelurad, mweralTa saxlis<br />

axali koncefcia yalibdeboda da<br />

male am saxlis marTva SemomTavazes.~<br />

marTalia, ase erTi SexedviT, nata<br />

marTlac Sors iyo am sferosgan, magram<br />

misi garmocvisTvis literatura<br />

da xelovneba arasodes yofila ucxo.<br />

axlo urTierToba hqonda vaxuSti kotetiSvilTan<br />

da bednieria imiT, rom<br />

poeziis siyvarulic mis saxlSi<br />

SeigrZno. gansakuTrebuliT ixsenebs<br />

im wlebs, vaxuSti boris pasternaks da<br />

iosif brodskis rom Targmnida.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!