07.12.2012 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

da nikoloz gumiliovis poetur wre-<br />

Si. 1912 wlis 20 seqtembers ki aleqsei<br />

remizovma TviT aleqsandr bloks mihgvara:<br />

`Ó ìåíÿ ñòóäåíò ñî ñòèõàìè, äîâîëüíî<br />

ìèëûé~, _ Cauweria bloks Tavis dRiurSi.<br />

blokis arqivSi inaxeba 19 wlis<br />

Cerniavskis leqsis `Êîëûáåëüíàÿ~-s avtografi,<br />

romelic maspinZelma daa-<br />

TariRa: `20 ñåíòÿáðÿ 1912 ã.~. kolau Cerniavski<br />

iyo Tbilisis avangardizmis<br />

aqtiuri wevri. zdaneviCebTan erTad<br />

warmatebiT monawileobda firosmanis<br />

naxatebis moZebna-mopovebaSi. xangr-<br />

Zlivi wlebis manZilze adgenda nikalas<br />

naxatebis katalogs. 1926 wels<br />

gamocemul firosmanisadmi miZRvnil<br />

krebulSi tician tabiZis, grigol<br />

robaqiZis, geronti qiqoZisa da kiril<br />

zdaneviCis werilebTan erTad dabeWdilia<br />

kolau Cerniavskis werili frangul<br />

enaze. Targmnida frangulidan,<br />

italiuridan, somxuridan, qarTulidan.<br />

galaktionis CaniSvnis Semdeg Sei-<br />

Zleboda igi `me da Rames~ mTargmnelad<br />

gvevarauda. magram, miuxedavad xangr-<br />

Zlivi gulTbili urTierTobisa, Cerniavskis<br />

galaktionis arcerTi leqsi<br />

ar uTargmnia, Tumca galaktioni xSirad<br />

asaxelebs SesaZlo mTargmnelTa<br />

Soris da gardacvalebis Semdeg patara<br />

elegiac miuZRvna. `me da Rame~ ki<br />

valerian gafrindaSvilma Targmna da<br />

avtoris sicocxleSi mxolod es Targmani<br />

ibeWdeboda.<br />

boris pasternakis moxsenieba 1924<br />

wlis CanawerSi namdvili siurprizia.<br />

1924 wlamde pasternaks mxolod ramdenime<br />

leqsi hqonda Targmnili. 1924<br />

wels revoluciuri poeziis anTologiisaTvis<br />

`axalgazrda germania~<br />

Targmna sami germaneli eqspresionistis<br />

– georg geimis, franc verfelisa<br />

da iakob van xodisis leqsebi. es anTologia<br />

ar gamoica da pasternakma imave<br />

wels Jurnal `Ñîâðåìåííûé çàïàä~-is<br />

pirvel nomerSi gamoaqveyna iakob van<br />

xodisis oTxi leqsi. swored es Jurnali<br />

aRmoCnda galaktionis pirad biblioTekaSi<br />

da aRmoCnda agreTve Savi<br />

fanqriT naweri iakob van xodisis<br />

pirveli leqsis Targmani. es usaTauro<br />

– `Ó îáëàê âèä ñòîëîâîãî áåëüÿ~ me 1987<br />

wels gamovaqveyne Cems `ucnobSi~, rogorc<br />

nimuSi galaktionis ucnobi Targmanisa:<br />

Rrublebi agavs magidis TeTreuls,<br />

kvamli xrColaa. qars ar ikarebs.<br />

eridebian ra RmerTs SeTreuls,<br />

angelosebi moridebiT sweven<br />

sigarebs.<br />

serafimebma moiwvies stumrad<br />

eSmaki,<br />

am orSi igi miuwveba RamiT<br />

erT maTgans,<br />

TuTunis boli cxra caze wevs,<br />

rogorc siSmage,<br />

msuqan codvilebs codvilebs<br />

cocxliv xrakven<br />

cecxlze viT batkans.<br />

axla isev Cerniavskis unda davubrundeT:<br />

mravalmxriv ganaTlebul da<br />

informirebul, fenomenaluri mexsierebis<br />

patrons – mWidro urTier-<br />

Toba hqonda ruseTis literaturul<br />

samyarosTan da tician tabiZem mas<br />

`cocxali enciklopedia~ uwoda, xolo<br />

konstantine paustovski aseT saintereso<br />

epizods mogviTxrobs: Cerniavski<br />

erTxel SuaRamisas miadga zdaneviCebs,<br />

gamoaRviZa mTeli ojaxi da ruseTidan<br />

axlaxan miRebuli velimir<br />

xlebnikovis leqsebi waukiTxa.<br />

mgoni, swor versias mivageniT: Cerniavskim<br />

rusul JurnalSi waikiTxa pasternakis<br />

mier Targmnili iakob van xodisis<br />

leqsebi, moewona da Jurnali<br />

galaktions miutana (araa gamoricxuli,<br />

`me da Rames~ mTargmneladac Ses-<br />

Tavaza). galaktionma aarCia iakob van<br />

xodisis pirvelive usaTauro, gada-<br />

Targmna da samxiliviT dagvitova Targmanis<br />

Targmani (SesaZlebelia, `me da<br />

Rames~ mTargmneladac Caifiqra pasternaki).<br />

is faqti, rom CanawerSi pasternakis<br />

gvari mTavruliTaa xazgasmuli, migvi-<br />

TiTebs, rom meti yuradReba am ukanasknels<br />

unda mivapyroT da dasawyisi<br />

pasternakis amao molodinisa, romelic<br />

ocdaTxuTmet weliwads gagrZelda<br />

da aRar dasrulda, 1924 wliT unda<br />

davaTariRoT.<br />

boris pasternaki mxolod Svidi<br />

wlis Semdeg, 1931 wlis gazafxulze da<br />

Semodgomaze, orjer Camovida Tbilis-<br />

Si da sami Tve gaatara saqarTveloSi,<br />

moulodnelad `aRmoaCina~ da samudamod<br />

Seiyvara Cveni qveyana, da ise Seiyvara,<br />

rom moskovSi dabrunebisTanave<br />

qarTuli enis gakveTilebs Caujda. samwuxarod,<br />

qarTuli ver Seiswavla, Tumca<br />

gardacvalebis wina dRes _ 1960<br />

wlis 29 maiss _ xeliT xelze moefera<br />

nino tabiZes da uTxra: `genacvale~.<br />

ocdaaTiani wlebis dasawyisSi ki daumegobrda<br />

qarTvel poetebs, dawera leqsebis<br />

cikli saqarTveloze, Seudga<br />

qarTeli poetebis Targmnas da gaagr-<br />

Zela msoflio poeziis SedevrebiT: Seqspiri,<br />

goeTe, baironi, Seli, verleni...<br />

1933 wlis 6 oqtombers boris pasternakma<br />

werili gamougzavna beso<br />

JRents da sTxova:<br />

_ me Sevudeqi Tanamedrove qarTveli<br />

poetebis Targmnas. gTxovT poetebis<br />

sia SemidginoT ticianTan da CiqovanTan<br />

erTad.<br />

imave wlis imave Tvis 27 ricxvSi ki<br />

tician tabiZes gamougzavna werili da<br />

TviTon daakonkreta:<br />

_ me minda vTargmno vaJa fSavela,<br />

paolo, Tqven, gafrindaSvili, leoniZe,<br />

nadiraZe, miwiSvili (Tuki wers<br />

leqsebs), Ciqovani da kidev warmovadgino<br />

Targmanebi galaktion tabiZisa.<br />

xolo 17 noembers TbilisSi Camovida<br />

rus mweralTa xuTkaciani brigada,<br />

romelmac saqarTveloSi oci dRe<br />

dahyo. brigadis SemadgenlobaSi<br />

iricxeboda boris pasternaki.<br />

1 dekembers saqarTvelos mweralTa<br />

kavSiris prezidiumis sxdomaze gamomcemlobis<br />

muSakebTan da mTargmnelebTan<br />

erTad ganixiles qarTuli literaturis<br />

rusul enaze Targmnis sakiTxi.<br />

15 dekembers ki gazeT `na rubeJe<br />

vostokaSi~ pirvel gverdze gamoqveynda<br />

– `saubari boris pasternakTan~:<br />

_ b. pasternaks gauformes xelSekrulebebi<br />

`moskovis mweralTa amxanagobis~<br />

gamomcemlobam qarTveli sabWoTa<br />

poetebis krebulze da `zakgizma~<br />

(amierkavkasiis saxelmwifo gamomcemlobam)<br />

_ vaJa fSavelas `gvelismWamelisa~<br />

da saqarTvelos saxalxo<br />

poetis galaktion tabiZis rCeuli<br />

leqsebis erTtomeulis Targmanebze.<br />

ori wliT adre, 1931 wlis 4 ivniss,<br />

paolo iaSvilma boris pasternaki TbilisSi<br />

moiwvia da:<br />

_ fulze arc ifiqroT. iqonieT<br />

mcire minimumi. Cveni gamomcemlobebi<br />

siamovnebiT gagixsnian Tqveni saxelis<br />

Rirseul `limits~.<br />

arsebuli wesis Tanaxmad, mTargmnels<br />

xelSekrulebis gaformebisas honoraris<br />

meoTxedi ekuTvnis da, cxadia,<br />

moskovidan CamobrZanebulma stumarma<br />

es avansi miiRo kidec. xelSekrulebaSi<br />

vadac iqneboda miTiTebuli Targ-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi<br />

manis Cabarebisa, magram yovelgvari<br />

vada da piroba dairRva da boris pasternaks,<br />

miuxedavad iuridiuli<br />

valdebulebisa da presaSi gamocxadebisa,<br />

erTtomeuli ki ara, galaktionis<br />

erTi striqonic ar uTargmnia.<br />

_ viyideT <strong>gazeTi</strong> `na rubeJe~, romelSic<br />

dabeWdilia saubari poet boris<br />

pasternakTan. pasternakma ganacxada,<br />

rom man unda Targmnos galaktion<br />

tabiZis leqsebis krebuli rusul enaze.<br />

keTili, oRond kargad Targmnos. gali<br />

TiTqos kmayofilia, oRond SiSobs,<br />

eWvi epareba, vaiTu kargad ver Targmnos<br />

da gaauaresoso. mainc unda daveTanxmoT<br />

da mere ukeTesi mTargmnelebi<br />

gamoCndebian. – es olia okujavas<br />

1934 wlis 8 ianvris Canaweria. galaktionma<br />

ki <strong>gazeTi</strong>s es nomeri Tavis bibliografiaSi<br />

aRricxa, xolo pasternakis<br />

gvari poetis dRiurebSi<br />

araerTxel gamoCndeba xolme.<br />

1934 wlis 14 Tebervals pasternakma<br />

`zakgizis~ mTavar redaqtors moswera:<br />

_ Tqven gindodaT yrilobisaTvis<br />

mogeswroT vaJa. imave mizniT Sepyrobili<br />

anTologiis gamomcemlebi ki miiCneven,<br />

droebiT gadavdo vaJa da Tanamedroveebs<br />

mivxedo.<br />

rogorc irkveva, mTavarma redaqtorma<br />

vaJa amjobina da momaval wels<br />

gamoica kidec `gvelismWameli~ rusulad.<br />

rac Seexeba galaktions, pasternakis<br />

ganrigs isev qarTveli kolegebi<br />

adgendnen da azustebdnen. xolo<br />

`rCeuli leqsebis erTtomeulze~ xelSekrulebis<br />

winaswar gaformeba mxolod<br />

imisTvis iyo saWiro, raTa<br />

mTargmnels rac SeiZleba meti avansi<br />

mieRo soliduri wignisaTvis, romlis<br />

gamocemac Tavidanve gaxldaT ganwiruli.<br />

1934 wlis 22 agvistos oliam imave<br />

gazeT `na rubeJe vostokaSi~ amoikiTxa<br />

informacia, rom `zakgizi~ mimdinare<br />

wlis Semodgomaze gamoscemda galaktionis<br />

rusul krebuls da aRSfoTda:<br />

_ es ra umsgavsobaa, unda gamoecaT<br />

yrilobisaTvis.<br />

am dros moskovSi ukve mimdinareobda<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa pirveli<br />

yriloba, magram yrilobis 30 delegats<br />

Soris ormocdasami wlis saqar-<br />

Tvelos erTaderTi saxalxo poeti ar<br />

aRmoCnda da arc Semodgomaze Tbilis-<br />

Si gamocemuli galaktionis rusuli<br />

wignis sarCevSic ar aRmoCnda mTargmnelTa<br />

Soris pasternakis gvari.<br />

1935 wlis ivnisSi galaktion tabi-<br />

Zem da boris pasternakma monawileoba<br />

miiRes parizis mweralTa antifaSisturi<br />

kongresis muSaobaSi. pasternaki<br />

Tavdapirvelad delegaciis SemadgenlobaSi<br />

ar iricxeboda. magram oTxi<br />

dRis dagvianebiT mainc Cavida sa-<br />

7<br />

frangeTSi, iqidan ki inglisSi gamoiara<br />

da ukan gemiT dabrunda. ase rom,<br />

erTad ar umgzavriaT.<br />

rogorc galaktionma aRricxa,<br />

kongresze 38 qveynis 230 delegati<br />

Seikriba. sxdomebi xuTi dRis ganmavlobaSi<br />

`bez pereriva~, `gadaudeblad~<br />

Catarda da, cxadia, aseT simravle-siCqareSi,<br />

roca yoveli mwerali gamosasvlelad<br />

emzadeboda, erTmaneTisTvis<br />

naklebad ecalaT, miT ufro – parizis<br />

TiToeuli naocnebari kuTxe-kunWuli<br />

gareT andamativiT izidavda poetebis<br />

daxarbebul mzerasa da yuradRebas. da<br />

rac mTavaria, TviTon pasternakma,<br />

romelic stalinis piradi davalebiT<br />

da daZalebiT miavlines parizs, gaucxoebisaken<br />

mouwoda kolegebs: `Íå<br />

îðãàíèçóéòåñü! Îðãàíèçàöèÿ ýòî ñìåðòü èñêóññòâà.<br />

Âàæíà òîëüêî ëè÷íàÿ íåçàâèñèìîñòü~.<br />

_ arc afiSebze, arc pirvel, arc<br />

meore gegmaSi aq arsad naCvenebi ar<br />

aris pasternaki, man ki monawileoba<br />

miiRo konresze. – SeniSnavs galaktioni<br />

Tavis sakmaod vrcel parizul CanawerebSi<br />

da iqve ramdenimejer kvlav<br />

moixseniebs rus kolegas, romelmac,<br />

miuxedavad ormxrivi dainteresebisa,<br />

vera da ver Targmna galaktionis vercerTi<br />

leqsi. molodini ki, rogorc<br />

vivaraudeT, 1924 wels daiwyo da<br />

uSedegod dasrulda ocdaTxuTmeti<br />

wlis Semdeg _ 1959 wlis 17 marts.<br />

1959 wels moskovSi unda Catarebuliyo<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa mesame<br />

yriloba. galaktioni dainteresda:<br />

_ 1959. 6 Tebervali. Tovs. mweral-<br />

Ta kavSirSi – rodisaa yriloba? im<br />

ocdaxuT kacSi viqnebi Tu ara?<br />

_ 1959. 7 Tebervali. isev Tovs. mweralTa<br />

kavSirSi – rodisaa yriloba?<br />

yriloba 18 maiss gaixsna da 23 maiss<br />

dasrulda. yrilobas sayovelTaod<br />

cnobili mizezis gamo galaktion tabi-<br />

Ze ver daeswro (ver moeswro!).<br />

yrilobis dReebSi boris pasternakma<br />

peredelkinoSi sakuTar agarakze<br />

miiwvia simon Ciqovani da giorgi leoniZe.<br />

leoniZes Tan axlda meuRle da<br />

qaliSvili, Ciqovans ki – meuRle, vaJiSvili<br />

da meuRlis disSvili – zurab siraZe,<br />

romlis mogonebac – `simonTan er-<br />

Tad~ – daibeWda 2009 wels gamocemul<br />

krebulSi – `mogonebebi, werilebi,<br />

leqsebi – simon Ciqovanze~, da romelic<br />

mogviTxrobs:<br />

ori Tvis winaT Tavi moikla galaktionma.<br />

cxadia, gaixsenes galaktioni.<br />

_ Zalian vnanob, rom galaktion-<br />

Tan Cemi daaxloeba ver moxerxda. –<br />

uTqvams pasternaks. – SeiZleba amaSi<br />

Cvenma saerTo megobarmac ar gamoiCina<br />

iniciativa.<br />

dasasruli me-13 gverdze<br />

¡

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!