07.12.2012 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

6<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

leqsi _ avansi<br />

meoce saukunis aTiani wlebis qu-<br />

Taisis quCebSi mraval lamazmans Seni-<br />

SnavdiT: galaktionma meri ServaSiZe<br />

amoarCia da amoicno. diax, amoicno,<br />

vinaidan meri ServaSiZe oTxmocdaaTi<br />

wlisa ufro lamazi aRmoCnda da es<br />

saswauli fotosuraTma gadagvirCina.<br />

icis silamazem aseTi gamonaklisebi<br />

da icis poeziam aseTi avansebi!<br />

* * *<br />

_ yvelaze ukeTesi qmnileba aris is,<br />

romelic yvelaze didxans inaxavs<br />

Tavis saidumlos (pol valeri).<br />

`ocneba, naxazi saganTa uariT~, – am<br />

striqonma ukve erTi saukunis ganmavlobaSi<br />

Seinaxa Tavisi saidumlo da<br />

warmatebiT Caabara pol valeris<br />

gamocda, amitom igi galaktionis yvelaze<br />

ukeTes striqonad unda vaRiaroT.<br />

* * *<br />

_ rogori iyo poetebis mefe yvelaze<br />

intimur wamebSi? _ hkiTxa erTxel<br />

eWvmitanil qalbatons murman lebaniZem.<br />

_ zedmetad aCqarebulio. – aRiara<br />

gawbilebulma qalbatonma.<br />

Sopenhaueri, mandelStami,<br />

galaktioni<br />

_ arsebobs erTi Tandayolili<br />

Secdoma, TiTqos Cven imisTvis vcocxlobT,<br />

rom bednierebi viyoT. – es<br />

maqsima arTur Sopenhauerma gviander-<br />

Za.<br />

_ ratom ggonia, rom bednieri unda<br />

iyo?! _ usayvedura erTxel osip mandelStamma<br />

sakuTar meuRles, 1933 wels<br />

ki stalins leqsi-paskvili dauwera da<br />

ana axmatova gaafrTxila:<br />

_ me mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ me yovelTvis mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ Seutia gabrazebulma galaktion<br />

tabiZem Tavis `literaturul<br />

mtrebs~ 1922 wlis oqtomberSi da Tavi<br />

mxolod 1959 wlis 17 martamde Seikava.<br />

`Rvinos daabraleben~<br />

galaktionis ocnebas sazRvari ar<br />

hqonda: `galaktionologia~, Zegli,<br />

muzeumi, qalaqi, quCa, sanapiro, xidi,<br />

gemi da ase Semdeg da ase Semdeg.<br />

magram verasdros warmoidgenda,<br />

rom odesme Camoasxamdnen Sampanurs<br />

anu SuSxuna Rvinos – `galaktioni~.<br />

me daveswari am Rvinis prezentacias<br />

da mas Semdeg bevrjer Sevsvi am RviniT<br />

savse sasmisiT galaktionis sadRegr-<br />

Zelo.<br />

am Rvinis warmodgena galaktionisaTvis<br />

braldebis aRiareba iqneboda:<br />

sadac unda Seviaro,<br />

Rvinos damaZaleben,<br />

mwuxareba ver davmalo,<br />

Rvinos daabraleben!<br />

arada, yvelaze metad es SuSxuna<br />

mouxda.<br />

gasaocaria!<br />

_ gasaocaria ara is, rom igi mokvda,<br />

aramed is, rom igi cocxlobda. –<br />

miswera marina cvetaevam ana axmatovas<br />

1921 wels, bloki rom gardaicvala.<br />

da me marina cvetaevas davesesxebi<br />

da gavagrZeleb: gasaocari gaxldaT<br />

ara is, rom galaktionma 1959 wels<br />

moikla Tavi, aramed is, rom 1959 wlamde<br />

ar moikla Tavi – angelozma jojoxeTSi!<br />

cremlic ar arsebobs,<br />

yvela, yvelaferi<br />

midis udabnoSi.<br />

gasaocaria! gasaocaria!<br />

gasaocaria!<br />

da me kants davesesxebi da kidev gavagrZeleb:<br />

ori ram maocebs am qveyanaze:<br />

varskvlavebiani ca Cems zemoT da<br />

galaktioni – Cems gverdiT!<br />

reabilitacia<br />

1985 wels `ucnobis~ xelnaweri besik<br />

xaranauls wavakiTxe. am wignis gamoqveynebis<br />

Semdeg Sen iqnebi mxolod<br />

`ucnobis~ avtori da Seni leqsebi<br />

aRaravis daainteresebso. – miwinaswarmetyvela<br />

besikma. samwuxarod<br />

Tu sasixarulod, es winaswarmetyveleba<br />

amixda. da axla me vcdilob galaktionis<br />

mier `represirebuli~ Cemi<br />

leqsebis reabilitacias: Sevadgine da<br />

2012 wels (80 wlisTavisaTvis) gamoveci<br />

Cemi erTtomeuli. vinc dainteresdebiT,<br />

gTxovT, erTi Tvis ganmavloba-<br />

Si ar waikiTxoT galaktionis arcer-<br />

Ti striqoni, erTi Tvis Semdeg ki waikiTxeT<br />

Cemi ramdenime leqsi da usaTuod<br />

mogewonebaT.<br />

ÕÎËÎÑÒ. ÄÅBÈÖÀ.<br />

1962 wels grigol robaqiZem gaixsena:<br />

_ colSviliani galaktioni me ver<br />

warmomidgenia.<br />

vaxtang javaxaZe<br />

ma da beriam ara marto olia gaimetes,<br />

aramed galaktionic gawires.<br />

`ticianis biZa~<br />

rusi mwerlebis umravlesoba saqarTvelos<br />

saxalxo poets piradad ar<br />

icnobda. am sapatio wodebas igi erTaderTi<br />

flobda da am `saxalxosa~ da<br />

wverosani fotoebis gamo bevrs galaktioni<br />

gasuli saukunis tradiciuli<br />

lirikosi egona. amitomac xSirad eSlebodaT<br />

tician tabiZeSi, romelic<br />

sakmaod popularuli gaxldaT puSkinis<br />

qveyanaSi. ager, ocdameerTe saukuneSi,<br />

rvajer gamoica cxraasgverdiani<br />

wigni boris pasternakze da wignis avtori<br />

rus da ararus mkiTxvelebs auwyebs,<br />

rom galaktion tabiZe tician<br />

tabiZis biZa iyo! (Ä. Áûêîâ. Áîðèñ<br />

Ïàñòåðíàê. 2007. ñòð.539).<br />

wignis 438-e gverdze vkiTxulobT:<br />

_ am droisaTvis pasternaks ukve<br />

gauWirda, upirveles yovlisa, imis<br />

gamo, rom misgan moiTxovdnen eTargm-<br />

isev galaktioni<br />

1921-1925 wlebSi galaktioni xelovanTa<br />

sasaxleSi anu mweralTa kavSiris<br />

SenobaSi cxovrobda da xelovanTa kav-<br />

Siris mTavari komitetis saxeliT cnobis<br />

aseTi teqsti gaamzada:<br />

_ Ïðåäÿâèòåëü ñåãî ïîýò Ãàëàêòèîí<br />

Âàñèëüåâè÷ Òàáèäçå ïðîæèâàåò âî äâàðöå<br />

èñêóññòâà íà Ñåðãååâñêîé óë. ä ¹13 – õîëîñò.<br />

1922 wels olia okujavam komunisturi<br />

partiis wevris piradi baraTi<br />

Seavso da ojaxuri mdgomareobis<br />

grafaSi Cawera: äåâèöà.<br />

1923 wels saqarTvelos komunisturi<br />

partiis wevrTa aRricxva Catarda<br />

da SekiTxvaze _ imyofeboda Tu ara<br />

samoqalaqo an saeklesio qorwinebaSi,<br />

kvlav gaimeora: äåâèöà.<br />

TiTqos moulodnelia amgvari<br />

ormxrivi da erTdrouli konspiracia.<br />

magram raki ormxrivi da erTdroulia,<br />

SemTxveviTad ar unda CaiTvalos.<br />

gasarkvevi mxolod isaa, olia<br />

gaufrTxilda galaktions Tu piriqiT.<br />

pirveli varaudi ufro sarwmuno Cans.<br />

rogorc irkveva, gamarjvebul komunistebs<br />

Soris bzari Caisaxa. ramdenime<br />

wlis Semdeg, 1928 wlis 28 marts –<br />

opoziciuri saqmianobisaTvis – olia<br />

partiidan garicxes, xolo momavali<br />

1929 wlis 27 dekembers SuaaziaSi gadaasaxles<br />

da ori dRis Semdeg, vidre samaryandSi<br />

Cavidoda, aSxabadidan<br />

galaktions moswera:<br />

_ cota fuli rom gqondes, CemTan<br />

Camoxvidodi.<br />

galaktioni gasamgzavreblad<br />

moemzada da, raki ufulobas uCioda,<br />

rac kargad uwyoda oliam, matareblis<br />

ufaso bileTis mosapoveblad saqar-<br />

Tvelos cekas saxelze werili Seadgina<br />

da realuri ganzraxva damala:<br />

_ qarTvel mweralTa kavSiris prezidiumi<br />

Suamdgomlobs Tqvens winaSe,<br />

raTa kavSiris wevrs, poet galaktion<br />

tabiZes, romelsac ganzraxuli aqvs<br />

daamuSaos axali wigni, mieces rkinisgzis<br />

matarebliT ufasod mgzavrobis<br />

saSualeba.<br />

amgvari konspiracia migvaniSnebs,<br />

rom olias da galaktionis urTier-<br />

Toba TiTqmis aralegaluri gaxda.<br />

represirebul olias ki galaktionis<br />

javri gahyva:<br />

_ gal, meSinia! vaiTu svam! gal, nu<br />

izam amas, amjerad mainc. gal, gemudarebi!<br />

xom ar SimSilob?<br />

mjera da erTxel kidev gavimeoreb:<br />

galaktionis gadarCena mxolod olias<br />

SeeZlo.<br />

stalinsa da berias rom ar daexvritaT<br />

1941 wels, 1957 wels reabilitirebuli<br />

olia Camouswrebda galaktions<br />

da gadaarCenda kidec. ase rom, stalin-<br />

na ara misi rCeuli tabiZe da iaSvili<br />

(romlebic mSobliur saqarTveloSi<br />

gancalkevebiT idgnen, rogorc yofili<br />

simbolistebi, da yvelas Surda<br />

maTi, radgan maT ukeT icnobdnen<br />

ruseTSi, WeSmariti literatura ki iq<br />

iqmneboda). pasternaks unda eTargmna<br />

sxvebi, upiratesad medReureebi, saSualo<br />

donis ideuri leqsebi da saer-<br />

Tod arCevani mas ar ekuTvnoda.<br />

es mware da yalbi simarTle 1933<br />

wlis noembris epizods exeba: 17 noembers<br />

gorkis iniciativiT TbilisSi Camovida<br />

rusi mwerlebis xuTkaciani<br />

brigada, romlis SemadgenlobaSic<br />

iricxeboda pasternaki, romlisTvisac,<br />

rogorc misi biografi gvauwyebs,<br />

`saqarTvelo samoTxis oaziss~<br />

warmoadgenda.<br />

rusebi saqarTveloSi oci dRiT<br />

Camovidnen, magram boris pasternaks<br />

amjerad moswyinda gadaWarbebuli qeifebi<br />

da ukve aTi dRis Semdeg gadawyvita<br />

gaparuliyo. ar gauSves, avansebi<br />

da gamosvlebi SesTavazes da gaqceva<br />

sami dRiT gadaidoo. ar viciT, biografi<br />

romel avansebs gulisxmobs,<br />

viciT, rom im dReebSi, boris pasternaks,<br />

rogorc TviTon ganacxada Tbilisis<br />

rusul presaSi, ori xelSekruleba<br />

gauformes – vaJa fSavelas<br />

`gvelismWamelisa~ da galaktion tabi-<br />

Zis rCeuli leqsebis erTtomeulis<br />

TargmanebisaTvis, avansi misces da misgan<br />

ara marto `moiTxovdnen~, aramed<br />

valdebuli iyo, eTargmna ara `saSualo<br />

donis medReureebi~, aramed vaJa da<br />

galaktioni.<br />

rogorc vxedavT, arCevani savsebiT<br />

samarTliani da mosalodnelia da<br />

sarecenzio wignis avtors ara marto<br />

galaktionisa da ticianis naTesauri<br />

urTierToba eSleba. faqtebi da<br />

statistika gvauwyebs: pasternakma<br />

Targmna vaJas erTi poema da ar uTargmnia<br />

galaktionis arcerTi striqoni,<br />

samagierod, xeli aravis SeuSlia,<br />

mainc Tavisi rCeulebi amjobina da `beladis<br />

mSobliuri enidan~ gadaarusula:<br />

tician tabiZis _ 17, paolo iaSvilis<br />

_ 11, giorgi leoniZis _ 16 da simon<br />

Ciqovanis _ 13 leqsi (saTvalavSi<br />

ar unda miviRoT mTeli baraTaSvili,<br />

romlis Targmnazec, sxvaTaSoris,<br />

Tavdapirvelad Tavi Seikava da, Semdeg<br />

rogorc piradad aRiara, `finansuri<br />

da stilisturi mosazrebiT~ gadawyvita.<br />

gadawyvita da ormoc dReSi gaasrula.<br />

ise, vTqvaT da, miecaT arCevanis<br />

ufleba, roca qarTuli ar icoda, ra<br />

miukerZoebel arCevans gaakeTebda?!<br />

roca ena ar ici, upiratesoba pirad<br />

simpaTiebs eniWeba da mieniWa kidec.<br />

sxvaTaSoris, pasternakis biografi<br />

tician tabiZes TiTqmis yovelTvis<br />

gvariT moixseniebs, vinaidan galaktionis<br />

arseboba ar axsovs da xSirad<br />

aviwydeba.<br />

rac Seexeba `medReureebsa~ da `ideurebs~,<br />

SegiZliaT amave wignis 559-e<br />

gverdze waikiTxoT:<br />

_ Semdgom amisa modis 1936 wlis<br />

idiliuri mogonebani paolo iaSvilTan<br />

megobrobisa, unda iTqvas, ramdenadme<br />

gafermkrTalebuli: iaSvilma<br />

Zalian gadaaWarba stalinizmSi da pasternaki<br />

iZulebuli gaxda umal SeeCerebina<br />

igi, raTa aRar daewera aSkara<br />

ugemovnebani. SesaZlebelia, pasternaki<br />

Seecada, aexsna, rom aseT gadaWarbebul<br />

Tavgamodebas `zeviT~ ar afaseben.<br />

SegviZlia davamatoT: TviTon pasternakma<br />

stalinis enidan leninis enaze<br />

gadaTargmna paolo iaSvilis stalinisadmi<br />

da leninisadmi miZRvnili leqsebi.<br />

ramdenime wlis Semdeg amave avtorma<br />

aseTive soliduri moculobis –<br />

rvaasgverdiani – wigni warmogvidgina<br />

bulat okujavaze. man amjerad gamoaswora<br />

rvajer gameorebuli Secdoma<br />

da galaktioni ticianis biZaSvilad<br />

aRiara, magram kidev erTi uaresi Secdoma<br />

SemogvTavaza: daimowma olia<br />

okujavasadmi miZRvnili galaktionis<br />

leqsi `saxlidan gavida da aRar dabrunda~<br />

da:<br />

_ galaktionma olias dapatimrebisTanave<br />

dawera es leqsi. man olias<br />

Semdeg Tvrameti weliwadi icocxla da<br />

fanjridan gadmoxta 1959 wlis 17<br />

marts, rodesac saqarTvelos kagebedan<br />

aaxles pasternakis dagmobis werili,<br />

romelzec xeli unda moewera<br />

(Ä.Áûêîâ. Áóëàò Îêóäæàâà. 2009. ñòð. 52).<br />

ase dauxurdaves tician tabiZis vi-<br />

Tom biZas da bulat okujavas alal<br />

biZas piradi tragedia da es Seuracxmyofeli<br />

versia ganuwyvetliv meordeba<br />

rusul filologiaSi.<br />

saWiroa, rus kolegebs rusuladve<br />

da ruseTSive vusayveduroT aseTi kuriozebisaTvis,<br />

vidre yvelaferze<br />

moaweren xels da galaktion tabiZes<br />

tician tabiZis papad gamoacxadeben.<br />

rogor mokles marati<br />

1924 wels galaktion tabiZes wiTelydian<br />

bloknotSi Savi fanqriT Cauweria:<br />

ß è íî÷ü.<br />

×åðíÿâñêèé.<br />

Ï À Ñ Ò Å Ð Í À Ê.<br />

Cveulma daSifrulma teqstma kvlav<br />

dagvafiqra: kolau Cerniavski gasagebia,<br />

magram boris pasternaki 1924 wels?<br />

etyoba, Soridan unda daviwyoT.<br />

besarabiaSi dabadebuli poeti da<br />

mTargmneli nikoloz (kolau) Cerniavski<br />

Tbilisis guberniis samoqalaqo<br />

gubernatoris vaJiSvili gaxldaT.<br />

daamTavra Tbilisis pirveli gimnazia<br />

da swavla yazanis universitetSi<br />

gaagrZela. xSirad Cadioda peterburgSi<br />

ZmasTan, romelic peterburgis<br />

universitetSi swavlobda. iricxebo-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!