07.12.2012 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

#73<br />

#73<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />

fasi 50 TeTri<br />

maCablis 13.<br />

istoria<br />

grZeldeba<br />

es saxli isev maCablis 13-Si<br />

dgas. is aravis daungrevia, arc<br />

gauyidia da arc mwerlebisTvis<br />

waurTmevia. am Senobis garSemo<br />

aTasgvari Wori trialebda.<br />

drodadro maCablis quCa mitingebis<br />

adgilad gardaiqmneboda.<br />

sityviT gamodiodnen isinic,<br />

visac mweralTa samyarosTan<br />

arasdros aranairi Sexeba ar hqonia<br />

_ aq patriotobas iCemebdnen,<br />

erovnul Rirebulebebze laparakobdnen,<br />

zustad ar icodnen vis,<br />

magram mainc poulobdnen viRacas,<br />

visac ararsebul braldebebs<br />

uyenebdnen, umisamarTod imuqrebodnen,<br />

mavanni ki sruliad apolitikur<br />

situacias politikur<br />

avanscenaze aTamaSebdnen. mokled,<br />

vnebaTaRelva ar cxreboda.<br />

Tumca, yvelafers sabolood<br />

wertili maSin daesva, roca gamovida<br />

saqarTvelos kulturisa<br />

da ZeglTa dacvis ministris br-<br />

Zanebuleba _ `sajaro samarTlis<br />

iuridiuli piris _ mweralTa<br />

saxlis debulebis damtkicebis<br />

Sesaxeb~, sadac weria: `mweralTa<br />

saxlis miznebi da amocanebia: a)<br />

qarTuli literaturis popularizacia<br />

(qarTuli mwerlobis<br />

Sesaxeb sainformacio bazis,<br />

eleqtronuli biblioTekisa da<br />

mravalenovani <strong>literaturuli</strong><br />

portalis Seqmna; b) mxatvruli<br />

Targmanis ganviTareba; g) ucxoe-<br />

Tis samTavrobo da arasamTavrobo<br />

organizaciebTan, uwyebebTan<br />

da kavSirebTan kontaqtebis ganviTareba;<br />

d) saliteraturo procesebis<br />

xelSewyoba (<strong>literaturuli</strong><br />

nawarmoebebis kiTxvebi,<br />

ganxilvebi, disputebi); e) <strong>literaturuli</strong><br />

konkursebis, premiebis<br />

daweseba; v) <strong>literaturuli</strong> gaze-<br />

Tis dafuZneba da gamocema.~<br />

es brZanebuleba erT-erTi mniSvnelovani<br />

dokumenti aRmoCnda<br />

imis dasamtkiceblad, rom maCablis<br />

13-Si mdebare saxli kulturul<br />

kerad da mweralTa TavSeyris,<br />

maTi saqmianobis umniSvnelovanes<br />

centrad gardaiqmneboda.<br />

es saxli isev maCablis 13-Si<br />

dgas da yvela, vinc mas axlo-maxlo<br />

Cauvlis, interesiT uyurebs.<br />

uzarmazari fanjrebidan xara-<br />

Coebi moCans. saremonto samuSaoebi<br />

intensiurad mimdinareobs.<br />

cali TvaliTac rom SegaxedaT,<br />

maSinve SeigrZnobT _ aq isev<br />

is aura trialebs, saukunis winaT<br />

ase Zalian rom xiblavda qarTul<br />

sazogadoebas. dRes es unikaluri,<br />

maRali mansardiT daxuruli<br />

orsarTuliani xelovnuri qviT<br />

mopirkeTebuli nageboba axal sicocxles<br />

iZens; mweralTa saxlis<br />

direqtoroba ki nata lomours<br />

miandes.<br />

VIII-IX


2<br />

proza<br />

ori mTavari quCa hqonda Tbiliss<br />

da TavSeyris adgilebis umravlesoba<br />

swored am or quCaze iyo ganlagebuli.<br />

dramatuli Teatrebis raodenobiT<br />

Tu rusTavelis gamziri pirvelobda<br />

xuTiT samis winaaRmdeg, plexanovis<br />

prospeqtze Svidi kinoTeatri iyo<br />

Sesaxvevebsa da CasaxvevebSi mdebare<br />

ori kinoTeatris CaTvliT.<br />

rac Seexeboda e.w. `sazkvebis<br />

obieqtebs~, anu iaffasian sasadiloebsa<br />

da saxinkleebs, maT naklebobas<br />

arcerTi da arc meore gamziri ar<br />

uCioda. ufro cnobili saxinkleebi<br />

rusTavels ekuTvnoda _ sastumro<br />

`iveriisa~, komkavSirel ZnelaZis qu-<br />

Cis dasawyisSi da sastumro `Tbilisisa~,<br />

mebombe jorjiaSvilis quCaze,<br />

sardafSi. gasuli saukunis samocdaa-<br />

Tian wlebamde saxinkleSi qalis yofna<br />

iseTive warmoudgeneli iyo,<br />

rogorc iqaurobis mTavar atribut<br />

_ qvis zedapirian maRal magidaze<br />

feradi cukatebiT morTuli tortis<br />

danaxva. Tumca, `slaqsebis~ _ bologanieri<br />

Sarvlebis Taobam tabu daar-<br />

Rvia da xinklis orTqliTa da Tambaqos<br />

kvamliT gabuRul kacebis samflobeloSi<br />

gogoebic SeuSva _ moklekabiani,<br />

Tamami arsebebi, romelTa<br />

gamo xSirad ileweboda ludis mZime<br />

kaTxebi da avxorci mzeris mqone tipebis<br />

ybebi.<br />

saSaqarlamoebi da sakonditroebi<br />

plexanovs ukeTesi hqonda. aba, sad miliciis<br />

meeqvse ganyofilebis, e.w. `Sistois~<br />

gverdiT mdebare Zvirfaseulobis<br />

zardaxSasaviT patara da koxta<br />

kafe unazesi kremiani RvezelebiTa da<br />

qafqafa kakaoTi da sad `nargizi~<br />

`laRiZis wylebis~ gadaRma, sadac<br />

qiSmiSiani keqsebis surnelebas gverdebdamwvari<br />

xorciani blinebis mZafri<br />

suni ereoda da ver gaigebdi, sasadiloSi<br />

iyavi Tu sakonditroSi...<br />

sunze Tu midgeboda saqme, suni<br />

`oblebSi~ idga, Tu idga _ wyalnarevi,<br />

odnav momJavo Camosasxmeli ludis,<br />

zeTSi Semwvari Tevzis da moSuSuli<br />

kombostosi. es gaxldaT rusTavelis<br />

gamzirze, meliq-kazariancis Zvel da<br />

lamaz saxlSi ganTavsebuli Rarib-<br />

RatakTa sasadilo, romelsac `zemelisa~<br />

da verisubnis loTebic etanebodnen<br />

ludisa da misayoleblis siiafis<br />

gamo. `yazbegSic~ iafoba iyo, masac<br />

meliq-kazariancis saxlSi edo bina,<br />

oRond sardafSi. iq yvelaferi erTi<br />

maneTi Rirda _ erTi boTli Rvinoc<br />

_ `hereTi~ an `saero~ _ erTi TefSi<br />

mwvanilic da erTi tafa Semwvari Rvi-<br />

Zlic. `yazbegSi~ umetesad studentebi<br />

Cadiodnen; xuTi biWi oc maneTs Tu<br />

moigdebda xelSi, TxuTmet maneTs RvinoSi<br />

xarjavda da mxolod xuT maneTs<br />

saWmelSi.<br />

sardafebi plexanovsac ar aklda,<br />

gansakuTrebiT marjaniSvilis moednidan<br />

yofil voroncovis moednamde<br />

monakveTs. im sardafebs `sasauzmeebi~<br />

erqvaT da TiTqmis yvelgan amzadebdnen<br />

sisxami dilis wvnians, nabaxusevis<br />

uebar malamos _ xaSs _ nivriani wveniT,<br />

kargad moxarSuli saqonlis<br />

CliqebiTa da faSviT. savse maTlafa<br />

ormocdaaTi kapiki Rirda, ramdenime<br />

naWeri puri da erTi boTli limonaTi<br />

_ ocdaaTi kapiki. oTxmoc kapikad nabaxusevis<br />

Tavis tkivilsac moiSorebdi<br />

da kargad danayrebuls saRamomde<br />

aRar Segawuxebda SimSili. visac saRamomde,<br />

vTqvaT, naSuadRevs moSivdeboda,<br />

gemrielad danayreba saRvezeleebSi<br />

SeeZlo. plexanovze ori<br />

saRvezele iyo; erTi cnobili imiT,<br />

rom iq kino gadaiRes, saxelad `giorgobisTve~,<br />

xolo meore ki imiT, rom mis<br />

sacxobSi ugemrielesi xorciani Rvezelebi<br />

ibraweboda cota brinjiT da<br />

blomad dakepili xorciT. Rvezeli<br />

orivegan aTi kapiki Rirda. skolidan<br />

wamosul merveklasel biWs xuTi cali<br />

hyofnida imisaTvis, rom Sin dabrunebuls<br />

uari eTqva saZulvel<br />

`souzze~, an `sufze~, xolo Sesvenebaze<br />

gamosul mmaCis biuros, an saxlmmarTvelobis<br />

TanamSromel gogonas _<br />

kote gabaSvili<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

zaal samadaSvili<br />

me mTel Tbilisze<br />

ar vyvebi...<br />

sami cali, raTa samuSao dRis dasrulebamde<br />

yuradRebiT efurcla sqeli<br />

davTrebi da uSecdomod Seevso<br />

oqmebi.<br />

xelfasis aRebis dRes es gogonebi<br />

cotaoden tkbileuls yidulobdnen<br />

xolme piris Casatkbaruneblad da am<br />

sasiamovno saqmes, samsaxuris adgilmdebareobis<br />

gaTvaliswinebiT, an marjaniSvilis,<br />

an Tavisuflebis (im dros<br />

bolSevikTa beladis saxelobis)<br />

moedanze axorcielebdnen; qalaqis or<br />

yvelaze did da kedlebmoCuqurTmebul<br />

sakonditroSi. maTi da aramxolod<br />

maTi sayvareli sasusnavebi gaxldaT<br />

Sokoladis garsiani sufle, sxvadasxva<br />

ferisa da formis Saqarmoyrili<br />

marmeladi, Txilis gulebiani,<br />

rezinasaviT welvadi nuga da<br />

liTonis Txel, mrgval yuTebSi moCxarune<br />

sawuwni kanfetebi _ e.w. `mompasi~.<br />

es saxeli frangul `monpansiedan~<br />

momdinareobda.<br />

`konfitiuric~ franguli sityva<br />

iyo da Cveneburad jems, anu xilfafas<br />

niSnavda. SuSis ubralo qilebis nacvlad<br />

Tunuqisa da xis grZel yuTebSi<br />

moTavsebuli, egzotikuri xileulisgan<br />

damzadebuli jemebi e.w. `cekav-<br />

Siris~ maRaziebSi iyideboda. rusTavelis<br />

`cekavSirs~, sadac mangos konfitiurTan<br />

erTad webovani finikis<br />

briketebic ewyo daxlze, yvela ma-<br />

Raziisgan gansxvavebuli vitrina<br />

hqonda. mis sqel da kriala SuSaze uwyvetad<br />

Camoedineboda wyali da garedan<br />

rom Sexedavda<br />

vinme, egoneboda vitrinaSi<br />

gamodebul<br />

xils da bostneuls sagangebod<br />

asvelebeno.<br />

vitrinebis Tvalierebaze<br />

Tu midgeboda<br />

saqme, tansacmlisa<br />

da naWrebis maRaziebze<br />

metad, mravlad<br />

rom gvxvdeboda<br />

rogorc erT, ise meore<br />

quCaze, modebis<br />

atelieebsa da mesaaTebis<br />

saxelosnoeb-<br />

Tan jobda nabijis<br />

Seneleba. maRaziebTan<br />

SedarebiT, modebis<br />

atelieebis vitrineb-<br />

Si ufro moxdenilad<br />

gamowyobili manekenebi<br />

idgnen; xolo imdeni<br />

saxeobis saaTs, gnebavT<br />

jibisas _ ZewkviT<br />

satarebels, gnebavT<br />

majisas da gnebavT<br />

sadgamians _ komodze,<br />

an sawer magidaze<br />

dasadebs, qalaqis<br />

yvelaze did, samsarTulian<br />

univerma-<br />

RSic ver naxavdiT. saukeTeso mesaaTebi<br />

rusTavelze, operisa da baletis<br />

Teatris mopirdapire mxares isxdnen<br />

_ patara, myudro saxelosnoSi, sadac<br />

`voroncovis~ saRvezeles msgavsad,<br />

reJisor ioselianis kidev erTi filmis<br />

epizodi iyo gadaRebuli. yvelaze<br />

magar puloverebsa da sviterebs<br />

varcixis quCisa da plexanovis gadakveTaze<br />

mdebare atelieSi qsovdnen.<br />

iseT puloverebs, alen delons rom<br />

ecva lukino viskontis `roko da misi<br />

ZmebSi~ da iseT sviterebs, sqelebs da<br />

maRalyelianebs, hemingueis rom amSvenebda<br />

ki-uestSi gadaRebul fotoze.<br />

raki damSveneba vaxseneT, isic unda<br />

vTqvaT, rom gamzirebze seirnobisas<br />

ver naxavdiT vercerT kinoTeatrs,<br />

romlis fasadsac xeliT daxatuli<br />

afiSa ar amSvenebda. naxatebis umravlesoba<br />

gawafuli ostatebis mier iyo<br />

Sesrulebuli. veeberTela, oTxkuTxa<br />

CarCoze gadaWimuli tiloebis personaJebi<br />

TiTqmis yovelTvis hgavdnen<br />

ekranze moqmed gmirebs. msgavsebis<br />

mxriv saukeTeso afiSebi gaxldaT:<br />

d’artaniani da miledi _ Jerar bare<br />

da milen demonJo _ `amiranis~, amadeo<br />

modiliani da Jana ebiuterni _ Jerar<br />

filipi da anuk eme _ `komkavSirelis~<br />

mTavari Sesasvlelis Tavze.<br />

kinoTeatrebs mxolod filmebis<br />

sanaxavad ar etaneboda xalxi. zogan<br />

mcire orkestrebs iwvevdnen da seansis<br />

dawyebis win, `mziuri velis serenadis~<br />

melodiebs asrulebinebdnen;<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

zogan vaflis Wiqiani nayinis safarqveS<br />

malulad hyiddnen kontrabandulad<br />

Semotanil `qemelsa~ da `filip<br />

moriss~; zogis foieSi klaiserebiT<br />

datvirTuli filatelistebi ikribebodnen<br />

kviraobiT da sul raRac sam<br />

maneTad togos da burundis safosto<br />

markebis yidva SeeZlo afrikis fauniT<br />

dainteresebul adamians; zogs bufeti<br />

hqonda araCveulebrivi, sadac Sveicaruli<br />

yvelis, deficituri `Sprotis~<br />

da magrad moxarSuli uqono Zexvis<br />

buterbrodebs SemogTavazebdnen;<br />

konoTeatr `oqtombers~ ki, farToformatian,<br />

kedlidan kedlamde gada-<br />

Wimul ekranTan erTad, Tavisi, piradi<br />

legenda gaaCnda _ Tu rogor moaxerxa<br />

ubileTo mayurebelma darbazSi<br />

CaRweva Senobis gumbaTidan stenli<br />

kubrikis `spartakis~ sanaxavad da<br />

rogor moulbo guli am Tavganwirulma<br />

saqcielma administraciis mier<br />

gamoZaxebul mrisxane milicielebs.<br />

jazis axalgazrda moyvarulis<br />

saqcielma ki, araTu guli moulbo,<br />

piriqiT, ise gaabraza sazogadoebrivi<br />

wesrigis damcvelebi, rom viwro totebian<br />

Sarvalsa da wiTel-yviTel, mkerdamde<br />

CaReRil perangSi gamowyobil<br />

ymawvils, jarima ar akmares da TxuTmeti<br />

dRiT Caayudes sakanSi wvrilmani<br />

xulignobisaTvis. swored wvrilman<br />

xulignobad Sefasda misi aWra filarmoniis<br />

scenaze da musikis ritms ayolili<br />

cekva. scenaze ki, arc meti, arc<br />

naklebi _ legendaruli beni gudmeni<br />

idga da Tavisi jadosnuri klarnetiT<br />

aseve legendarul kompozicias, saxelad<br />

_ `SING, SING, SING~-s asrulebda.<br />

es ambavi filarmoniis legenda<br />

gaxldaT, TiTqmis mTlianad xisgan<br />

agebuli lamazaivnebiani Senobisa,<br />

romelic plexanovze mdebare kinoTeatr<br />

`amiranis~ ukan, WadrebiT da<br />

cacxvebiT daCrdilul baRSi idga...<br />

* * *<br />

erTi ZvelisZveli, onavruli sim-<br />

Rerisa ar iyos, romlis teqsti kornei<br />

Cukovskis an isaak babelis dawerils<br />

hgavs _ me mTel Tbilisze ar vyvebi,<br />

radgan mTeli Tbilisi didze didia.<br />

masze saubars gacilebiT seriozuli<br />

mTxrobeli sWirdeba, vidre me var;<br />

Tundac iseTi, vinc metnaklebad damajereblad<br />

axsnis _ rogor moxvda<br />

`rkinis fardis~ aqeTa mxares musikis<br />

`burJuaziuli~ Janris TvalsaCino<br />

warmomadgeneli, visi mosmenac,<br />

`ideologiur xarvezad~, anu did<br />

codvad miiCneoda; anda ratom iTvleboda<br />

delikatesad da ratom ar iSoveboda<br />

`Sproti~ _ jer Sebolili da<br />

mere zeTSi dakonservebuli zRvis<br />

Rorjo; anda kidev, ratom erqva Serozias<br />

quCisa da plexanovis kveTaze mdebare<br />

dramatul Teatrs `sankulturis~,<br />

anu `sanitaruli kulturis~...


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

debiuti<br />

solene dramond draqsi:<br />

Soba dgeboda. riCardma da henrim<br />

ver gadamibires, rom maTTan erTad<br />

londonSi Sevxvedrodi dResaswauls.<br />

bebia ityoda xolme, Cveni adgili Wir-<br />

Sic da lxinSic Cvens xalxTan ariso<br />

da mec, tradiciisamebr, midlends<br />

mivaSure.<br />

im wels ar mouTovia. Sin yvelaferi<br />

wesrigSi damxvda. mindori movlili<br />

iyo da buCqebi gakreWili. saxlSic<br />

sisufTavisa da axlad gasanTluli<br />

avejis suni trialebda. saqme mainc<br />

bevri iyo. naZvis xis morTvas rom movr-<br />

Ci, ileqsis totebi movWeri da zam-<br />

Tris baRSi gvirgvinebis gakeTebas Sevudeqi.<br />

iqve mdgari stereodanadgaridan<br />

nuria henri parselis ariebs mimReroda.<br />

saqmiT da fiqriT garTuli<br />

xandaxan mec Sevuwyobdi xolme xmas SedarebiT<br />

martiv pasaJebs.<br />

bolos rom SevxvdiT, eli SeboWili<br />

meCvena. rogorc ki ramis Tqmas davapirebdi,<br />

daZabuli momaCerdeboda<br />

xolme, TiTqos winaswar undoda amoekiTxa<br />

Cemi sityvebi. gulma migrZno,<br />

mizezi moaxloebul qristeSobis<br />

dResaswaulSi unda yofiliyo. Cemi<br />

varaudi male gamarTlda. didi yoymanis<br />

Semdeg, rogorc iqna, gabeda da<br />

Tqva, Sobas saxlSi unda Sevxvde, radgan<br />

miram mTeli Cemi ojaxi moiwviao.<br />

naTqvams ar gavukvirvebivar. SeZleba<br />

iTqvas, velodi kidec. pasuxis molodinSi<br />

iseTi TvalebiT momaCerda, Semebrala.<br />

mec uamravi saqme da valdebuleba<br />

movimizeze da davamSvide, Cveni<br />

erTad yofna amjerad albaT mainc<br />

ver moxerxdeba-meTqi. Sevatyve, gulze<br />

moeSva, Tumca waxdenil gunebas veRaraferma<br />

uSvela.<br />

ileqsis wiTeli marcvlebi marjnis<br />

mZivebiviT Ruodnen gvirgvinebze.<br />

karadidan sanTlebi gamoviRe da Can-<br />

TaSi Caviwyve. riCardisa da henrisTvis<br />

maRaziebSi saCuqrebs rom veZebdi,<br />

elisTvis erTi abreSumis kaSne viyide,<br />

mouxdeba-meTqi, miuxedavad imisa, rom<br />

vicodi, Sobas erTad ver gavatarebdiT.<br />

axla yelze is kaSne Semovixvie da<br />

sagvareulo samarxis mosanaxuleblad<br />

gvirgvinebiT xelSi, sasaflaosken mimaval<br />

gzas davadeqi. xavsmodebuli<br />

qvis kelturi jvrebi zed dacvenili,<br />

SemWknari muxis foTlebisgan gavasufTave<br />

da gvirgvinebiT davamSvene.<br />

mere sanTlebi avanTe, iqve mdgar muxis<br />

xes miveyrdeni da dedas da mamas<br />

uxmod gamovelaparake. locvac Cumad,<br />

gulSi wavikiTxe, loyaze dagorebuli<br />

cremli SevimSrale da gza ganvagrZe.<br />

ar mindoda, wirvaze damgvianeboda.<br />

moSorebiT moxuci misis evansi SevniSne,<br />

etlSi mjdari meuRlis saflavze<br />

mocimcime sanTels dascqeroda.<br />

Tan momvleli axlda.<br />

mivesalme.<br />

_ gagimarjos, Svilo, _ mipasuxa<br />

da gaiRima. Senianebi moinaxule, ara?<br />

Tavi davuqnie.<br />

_ asea, genacvale, siyvarulis<br />

winaSe dro uZluria. imqveynad wasuli<br />

zogierTi axlobeli adamiani iseT<br />

mogonebebs gvitovebs, rom aq darCenilebi<br />

mTeli sicocxle vufrTxildebiT,<br />

_ amoioxra da isev saflavs<br />

gauStera Tvali.<br />

xval xom moxvalT-meTqi, Sevaxsene,<br />

rom saSobao sadilze myavda miwveuli.<br />

_ uTuod, Svilo, Tu ufalma ineba.<br />

xom ici, Cems asakSi yoveli dilis<br />

gaTeneba sanatrelia.<br />

eklesiaSi diakvnis meti jer aravin<br />

iyo. instruments misjdomoda da `Coventry<br />

Carol~-s ukravda, romelic meTe-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

avtoris saxeli da gvari nu dagabnevT _ qarTvelia. saqarTveloSi daibada<br />

da gaizarda. oRond ise moxda, rom damoukidebeli cxovreba ucxoeTSi<br />

daiwyo. amJamad germaniaSi cxovrobs. hyavs meuRle da vaJi _ Svidi wlis<br />

benediqte. literaturasTan bavSvobis asakidan araferi akavSirebda usazRvro<br />

siyvarulis garda. dRemde kiTxulobs TiTqmis yvela enaze da im bednier<br />

adamianTa ricxvs miekuTvneba, romelTac SeuZliaT dedanSi Tanabari<br />

warmatebiT waikiTxon Seqspiri, goeTe, bunini, Simborska da liosa. profesiulma<br />

saqmianobam (saerTaSoriso samarTlis specialistia) da axlis Secnobis<br />

survilma evropis mravali qveyana moatara. fiqrobs, rom swored iq<br />

nanaxma da gancdilma aaRebina kalami xelSi. romans, romlis fragmetsac<br />

`<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong>~ gTavazobT, sul male ixilavs qarTveli mkiTxveli.<br />

es misi debiutia. katia miiCnevs, rom qarTvelebi yvelaze gemovnebiani<br />

mkiTxvelebi arian.<br />

katia voltersi<br />

ieriqonis vardi<br />

(fragmenti romanidan)<br />

qvsmete saukunidan moyolebuli, yoveli<br />

saSobao wirvisas imRereboda Cven-<br />

Tan. bebia sami wlis win gardaicvala.<br />

mas Semdeg sul martodmarto vijeqi<br />

ileqsis rtoebiT morTul Cvens sagvareulo<br />

merxTan. riCards bavSvobidan<br />

vestminsteris saabatos brwyinvaleba<br />

erCivna soflis eklesias. netav<br />

odesme kidev Tu Seivseboda dramondebisTvis<br />

gankuTvnili adgili? sevdiani<br />

fiqrebi momeZala. erT dRes mec<br />

rom mimetovebina aqauroba, Cems saxlsa<br />

da mamulSi vinme axlad gamdidrebul<br />

rus mewarmes daedo bina, xavssa<br />

da suros daefara Cemi winaprebis<br />

samarxi da Cveni gvaris arsebobis dasturad<br />

mxolod saeklesio registriRa<br />

darCeniliyo... amis warmodgenazec<br />

ki gamaJriala. amasobaSi mrevlmac<br />

moiyara Tavi. mewamulydiani sagaloblebis<br />

wigni gadavSale da mondomebiT<br />

avayole xma momReral gunds,<br />

romelic emanuels mobrZanebas evedreboda.<br />

wesi iyo, wirvis dasrulebis Semdeg<br />

pirvels unda dametovebina eklesia.<br />

pataraobisas ukan vrCebodi da darcxvenili<br />

dedis kalTas vefarebodi, Tanasoflelebis<br />

yuradReba Tavidan rom<br />

amecilebina. axla ki aCqarebuli<br />

nabijebiT mivdiodi gasasvlelisken<br />

da damdeg Sobas vulocavdi eklesia-<br />

Si TavmoyrilT. moxucebi isev Zveleburi<br />

mowiwebiT mikravdnen Tavs, bavSvebi<br />

interesiT maTvalierebdnen. gansakuTrebiT<br />

erTi wiTelpaltoiani<br />

gogona damamaxsovrda. WaRaraTmian<br />

mandilosans axlda, cnobismoyvare<br />

muqi TvalebiT Semomcqeroda da miRimoda.<br />

Sin misulma buxarSi cecxli gavaCaRe<br />

da Semcivnuli axlos mivujeqi<br />

gasaTbobad. daRlilobisa da siTbosgan<br />

moSvebuls male CameZina. zaris<br />

xmam gamomaRviZa. jer eklesiis zari<br />

megona. gvian mivxvdi, karze rekavdnen.<br />

wamovdeqi da gasaRebad gaveSure.<br />

Cem win is wiTelpaltoiani gogona<br />

idga.<br />

_ damdeg Sobas gilocavT, mis dramond-draqs!<br />

– amoiJRurtula da mewamuli<br />

satinis bafTiT Sekruli patara<br />

kolofi momawoda, _ me lili-eni<br />

var, lili-en gregori. am sofelSi vcxovrob,<br />

– gamiRima, – eklesiaSi ver<br />

movaxerxe amis gadmocema da Sin mogitaneT.<br />

kolofi gaocebulma gamovarTvi.<br />

_ axla ki unda gaviqce, mis dra-<br />

mond-draqs. alayafis karTan deda melodeba!<br />

_ gmadlob, lili-en! bednier Sobas<br />

gisurveb!<br />

gogonam Tavi damikra da gaiqca.<br />

saCuqari, wesiT, Soba diliT unda<br />

gamexsna, magram cnobiswadilma mZlia<br />

da Sin Sebrunebulma Sekrulas frTxilad<br />

movxseni bafTa. Sig vercxlisfrad<br />

elavda plastmasis gamWvirvale<br />

firfitebSi moqceuli kompaqturi<br />

diski. gaocebulma diski frTxilad<br />

davde adapterze da molodinSi suli<br />

gavnabe.<br />

`Cariad~! – elis xma iyo! _ savar-<br />

ZelSi mokalaTdi da kargad damigde<br />

yuri... _ gulma gamalebiT damiwyo<br />

cema. _ maS ase, viwyeb, _ wignis gadafurcvlis<br />

xma gaisma, _ `Marley’s Ghost~<br />

_ mere amoisunTqa da ganagrZo: `Marley<br />

was dead: to begin with. There is no doubt<br />

whatever about that. The register of his burial<br />

was signed by a clergiman, the clerk, the undertaker,<br />

and the chief mourner.~ Carlz dikensis<br />

`saSobao moTxroba” vicani da<br />

gameRima. ocdaxuTi weli iyo, aRaravis<br />

waekiTxa CemTvis qristeSobis<br />

wina Rames, anu mas Semdeg, rac mama<br />

aRar iyo. nuria gamaxsenda – vicodi,<br />

rom movuyvebodi, am lamaz damTxvevas<br />

maSinve saswaulad Seracxavda. niuiorkSi<br />

meguleboda. gabrielTan er-<br />

Tad xvdeboda Sobas. gadavwyvite, xval<br />

mivulocav-meTqi, is saRamo ki elisTan<br />

mindoda gametarebina. misTvis<br />

nayidi abreSumis kaSne isev yelze Semovixvie.<br />

buxars vaSlis xis ramdenime<br />

naWeri surnelovani SeSa SevukeTe, divanis<br />

kuTxeSi miviyuJe da smenad viqeci.<br />

eli belami:<br />

veRar gavuZeli sayovelTao Jriamulsa<br />

da mxiarulebas, uCumrad gavixure<br />

samzareulodan pirdapir ukana<br />

ezoSi gamavali kari da kedels miveyrdeni.<br />

Semcivda. pijakis sayelo wamoviwie<br />

da Tvalebi davxuWe.<br />

_ Sobas gilocav! _ Cem win stivi<br />

idga da glintveiniT savse finjnebi<br />

eWira xelSi. erTi usityvod gamomiwoda.<br />

CamovarTvi da movsvi. gverdiT<br />

damidga. karga xans mdumared gavcqerodiT<br />

Cven win mdgar Wadars, oriode<br />

gamxmari foToliRa rom Semor-<br />

Cenoda kenweroze, _ genatreba?<br />

daufiqreblad davuqnie Tavi da<br />

Semcbarma mereRa vkiTxe, vis gulisxmob-meTqi?<br />

3<br />

stivma erTdroulad sayveduriTa<br />

da TanagrZnobiT savse TvalebiT gadmomxeda.<br />

mivxvdi, icoda.<br />

_ ho, Znelia, _ ufro CemTvis Cavilaparake<br />

da TiTqos cota momeSva<br />

gulze.<br />

_ Zneli rom ar iyos, aq ar vidgebodiT.<br />

ras apireb?<br />

mxrebi aviCeCe da Subli movisrise.<br />

_ didxans veRar damalav, eli! Cemgan<br />

veravin Seityobs, magram...<br />

_ am xalxs ra vuTxra, _ saxlisken<br />

mivabrune Tavi, _ an danarCenebs...<br />

_ Sens wil samares veravin amoavsebs.<br />

ara mgonia, Sen xalxis geSinodes,<br />

Sen sxva rame ufro gaSinebs...<br />

_ arafrisac ar meSinia, _ mivaxale.<br />

_ warmosaxviTi samyaros Seqmna<br />

Cemi xelobaa, eli! roli, romelsac Sen<br />

TamaSob, Cemi gamogonilia,ar dagaviwydes!<br />

gavCumdi.<br />

_ kargad arc vicnob, _ daviwye<br />

yoymaniT, es siyvaruli iluzia rom<br />

aRmoCndes?<br />

_ giTxari, geSinia-meTqi. cudi investiciis<br />

geSinia, Zamiko! _ ironiulad<br />

Caicina stivma.<br />

cerad gavxede. TviTon Segnebulad<br />

aRar Semomxeda.<br />

_ me araferi SemSlia, eli, _ finjani<br />

gamocala, TiTqos yelSi mobjenili<br />

tkivilis Cabrunebas cdilobda<br />

da xelis zurgiT SeimSrala piri, _<br />

da, miuxedavad amisa, mainc davkarge!<br />

gansxvaveba ici raSia, me qristini<br />

ufalma wamarTva. vicodi, veRarafers<br />

Sevcvlidi da beds Sevurigdi. Sen ki,<br />

merwmune, Tu axla Secdoma dauSvi,<br />

momavalSi sakuTari TavisTvis patieba<br />

gagiWirdeba!<br />

carieli finjani gamomarTva da<br />

saxlSi swrafad Sebrunda. Tvalebze<br />

momdgari cremlebisa Sercxva albaT.<br />

_ eli, sad xar? – karebi gamoaRo<br />

miram, _ pudingi civdeba!<br />

solene dramond draqsi:<br />

marti miiwura, scenari ki, romelic<br />

me da elim noembris erT saRamos<br />

davwereT, ar Secvlila. manqanas misi<br />

saxlidan ramdenime quCis moSorebiT<br />

vtoveb, Tavdaxrili mivuyvebi aRmarTs.<br />

fiqri iyineba da goneba jiutad<br />

iTvlis dro-JamiT gasipul qvafenilze<br />

gadadgmul TiToeul nabijs.<br />

erTmaneTs ZiriTadad saRamoobiT vxvdebiT,<br />

kargad rom Sebinddeba. saxli<br />

gamoCndeba Tu ara, yuradRebiT<br />

vixedebi aqeT-iqiT, iqaurobas vzverav.<br />

yovelTvis maxsovs, rom mTavar<br />

Sesasvlels unda verido, SeiZleba<br />

vinme cnobismoyvare uTvalTvalebdes,<br />

da ukana karze vakakuneb. guli<br />

gamalebiT micems. kari nacnobi<br />

WrialiT iReba. Sevdivar. alersis garda<br />

dro arafrisTvis gvrCeba _ isic<br />

naCqarevia, foriaqiT savse da, raRacnairad,<br />

sasowarkveTilic ki. mis embrijis<br />

aCrdilic mudmivad oTaxSi daborialobs<br />

da yoveli kuTxidan<br />

gvafrTxobs. iqneb amitomac vcdilob,<br />

zedmetad ar SevCerde da swrafad davtovo<br />

xolme iqauroba. damSvidobebisas<br />

jer isev sveli bageebi kidev erTxel<br />

moZebnian erTmaneTs da smenas rCeba<br />

naCurCulevi _ `dagirekav~.<br />

riCardi da henri karga xania, rac<br />

ukan dabrundnen – usircxvilod bednierebi.<br />

Cemze araferi miTqvams, magram<br />

riCards ras gamoapareb? xvdeba,<br />

rom raRac Seicvala da, Tanac, arc-<br />

Tu ise saxarbielod.<br />

amjerad ori telefoni maqvs, er-<br />

Ti _ mxolod misTvis nacnobi nomriT.<br />

me ar vurekav, imitom, rom xSirad mobilursac<br />

mis embriji pasuxobs. xandaxan<br />

kvira miileva da Cveni Savi da<br />

priala Suamavali jiutad dums. dilaobiT,<br />

imedis TvaliT Sevyureb angariSis<br />

Casabareblad Semosul mdivans.<br />

_ `misis eduards, sxvas xom aravis<br />

daurekavs?~ _ vekiTxebi. is ki sayvedurnarevi<br />

xmiT mpasuxobs: `yvelaferi<br />

mogaxseneT, ledi dramond-draqs!<br />

darwmunebuli var, aravin da araferi<br />

gamomrCenia!”<br />

Tavzesayreli saqme Zalian mexmareba,<br />

rom masze ar vifiqro. riCardi<br />

dasasruli me-5 gverdze


4<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

vaJa xornauli<br />

***<br />

arca mzes arca mTvaresa _<br />

qali qals unda hgavdeso<br />

erT wyaros ewafebodes<br />

erTi biliki swamdeso<br />

simReras gilamazebdes<br />

gulis gulidan nadenso<br />

xandaxan mogimravlebdes<br />

iisTvaleba dardebso<br />

ismodes<br />

aRarc ismodes<br />

Candes da<br />

arca Candeso<br />

movides roca ar eli<br />

moimZRvarebdes naTelso.<br />

arca mzes arca mTvaresa<br />

arca samoTxis darebsa<br />

qali qals unda hgavdeso.<br />

***<br />

sikvdil-sicocxle-siyvarul<br />

samiv erTferad Znelia<br />

samives xmali nakurTxi<br />

ucveTeli da mWrelia<br />

samives gamoxedvaSi<br />

RmerTis siTbo da feria<br />

samive maradiulad<br />

axalia da Zvelia<br />

ver warmoidgen cal-calke<br />

erT sadidebels mRerian.<br />

samives Sevewirebi<br />

samives jvari sweria.<br />

bedniereba<br />

qali Tu SemogeCvia<br />

rogorc futkari mindorsa<br />

maSin SeigrZnob samoTxis<br />

surnelebas da sitkbosa<br />

aqamde vinac iyavi<br />

is aRara xar TiTqosa.<br />

bilikebs sixarulisas<br />

simReras uZRvni TiTosa<br />

ar gagimetebs iRbali<br />

ar Semogaklebs siTbosa<br />

giSermadinebs imedi<br />

cisaken gulis mimyolsa, _<br />

qali Tu SemogeCvia<br />

rogorc futkari mindorsa.<br />

kelaptari da xanjali<br />

magram monebi darCnen monebad<br />

da itanjeba mwvane planeta<br />

Zveleburia Seni cxovreba _<br />

Signidan cecxli qari garedan.<br />

cisken mavali ratom iCqareb<br />

(mSveniereba axal mxareTa)<br />

esaa Seni gza da iRbali _<br />

Signidan dardi elva garedan.<br />

roca siyvaruls tyvias esvrian<br />

da gamkrTaleba gtkiva mzvareTa<br />

Seni mfarveli maSin leqsia _<br />

ginda Signidan ginda garedan.<br />

zecasTan erTad<br />

dariania dro da xedebi<br />

saswauloben gza da sizmrebi<br />

da monatrebis ornamentebiT<br />

geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />

ra saTibebi da ra celebi<br />

(Rrubeli mzisken Semotrialda)<br />

bedniereba sawnaxelebis<br />

da molodini melodiaTa.<br />

kvlav gaaxares baRSi xelebma<br />

xeebi oqros fesvianebi<br />

sikvdil-sicocxlis sakvirvelebas<br />

zecasTan erTad eziarebi.<br />

Tvals uxaria dro da xedebi<br />

samoTxisaa gza da sizmrebi<br />

da monatrebis ornamentebiT<br />

geZaxis xati Tavdaviwyebis.<br />

alionis ialkiali<br />

xan zRvisaa da xan wyarosia<br />

zari romelic gulSi xmianobs<br />

leqss siyvarulis avgarozians<br />

Sen gisaxsovreb gzao mziano.<br />

eSma verasdros iangelozebs<br />

ver imRereben manekenebi<br />

xan bililebis krials mdeloze<br />

xan varskvlavebis xmas veferebi.<br />

rom ar ikiTxo sad ra ariso<br />

da sixarulis Tu gsurs Sriali<br />

unda gaxsovdes samaradisod<br />

siTeTre oqros CuqurTmiani.<br />

ra simaRle da ra tarosia<br />

(sinanuls xedav gulqva mtrebisas)<br />

leqss siyvarulis avgarozians<br />

siTbo ifaravs ukvdavebisa.<br />

***<br />

xma da siCume _ cidan mosuli<br />

aris sicocxle Cveni gulebis<br />

SenTvis lamazi gzebis mosurnes<br />

samoTxis wyalTan midgas surebi.<br />

madloba ufals Sen rom arsebob<br />

nacnob naTelSi ucxo feriTa<br />

zamTris sicive moCans garSemo<br />

da gazafxuli ismis Senidan.<br />

***<br />

magidaze dana da sanTeli<br />

futkari _<br />

maT Soris awrialebuli.<br />

***<br />

kaSne ise moixvia<br />

TiTqos ambobs<br />

cxovreba maxrCobso.<br />

***<br />

aRar iqneba caTambjeni<br />

viski da rokenroli<br />

iqneba qoxi<br />

wyaro da salamuri.<br />

***<br />

mowyenilobidan<br />

siyvarulma gamomiyvana<br />

rogorc mzem dedamiwa Ramidan.<br />

***<br />

naxatze ca ara Cans<br />

magram misi siCume<br />

da feri igrZnoba.<br />

***<br />

verlibristebi _<br />

poeziis wvimaSi<br />

gamovlili prozaikosebi.<br />

***<br />

didi xnis winaT<br />

dakluli xaris<br />

Crdili<br />

daoblebul uremTan.<br />

***<br />

dedis guli hqonia zamTars _<br />

TovliT dagiTbuna<br />

saxli da venaxi...<br />

***<br />

sakidze erTurTis moSorebiT<br />

nabdis qudi gamoxunebuli<br />

da axali mbzinavi cilindri.<br />

***<br />

deda sadacaa<br />

iq yvelaferia<br />

sicivis garda.<br />

***<br />

taSs ise ukravs<br />

TiTqos xelebs Soris<br />

pepela eguleba<br />

da ar unda<br />

rom frTebi atkinos.<br />

***<br />

gazafxuli _<br />

erTaderTi da maradiuli<br />

reklama gazafxulis.<br />

***<br />

Rili _<br />

qmris dabinduli xalaTidan<br />

sevdiani sinaziT axsnili<br />

da kalTaSi im Rilis momlodine<br />

xalaTi Svilisa...<br />

***<br />

xidamde bavSvis da kacis kvali<br />

xidze mxolod kacisa<br />

da mere isev<br />

erTmaneTSi lamazad areuli<br />

nafexurebi didi da patara.<br />

***<br />

eg elva ar iyo _<br />

Rrublebi gazafxulTan<br />

Sexvedras gilocaven.<br />

***<br />

da gtkiva moyvasi romelic<br />

gaxarebuli<br />

mxolod sizmarSia _<br />

larnakis yvaviliviT.<br />

***<br />

patroni Sorsaa<br />

da Semodgomis bilikebiviT<br />

moiwyines gitaris simebma.<br />

***<br />

meuRlis skami cali xeliT<br />

kuTxeSi uxeSad SeaCoCa<br />

adre ori xeliT iRebda<br />

da nazad<br />

uxmaurod dgamda xaliCaze.<br />

***<br />

monatrebis<br />

sityvebi xaroben<br />

da itanjebian<br />

rogorc yvavilebi<br />

Robis RriWoebSi.<br />

***<br />

misi Crdili<br />

Sens CrdilSi Semovida<br />

mzis gasaxareblad.<br />

***<br />

xan bnelSi atares<br />

xan gezi Seucvales<br />

da mainc miuvida zRvas<br />

da Soreuli mwvervalebis<br />

siCume usaxsovra<br />

***<br />

yvavilis gaSlis xmas<br />

ufro gaigoneb<br />

vidre dedis nabijebisas<br />

akvnis siaxloves.<br />

***<br />

ramdeni rame gaviwydeba<br />

ramdeni rame gaxsendeba<br />

waqceuli xe roca yvavilobs.<br />

***<br />

umzeo siTboTi moTenTili<br />

sityvagaumtari gulebi.<br />

***<br />

magram roca Seni xma axlovdeba<br />

gulidan gamosvlas ar aclian<br />

erTmaneTs sityvebi...<br />

***<br />

welSi moxrili beberi xe<br />

carieli budiT _<br />

TiTqos mowyalebas moelis.<br />

***<br />

baRma moiwyina daRonda wyalio<br />

alions vekiTxebi(da mere saRamos)<br />

sadaa an rogor ario...<br />

***<br />

magram RmerTis siTbo<br />

sxvagvarad lamazia<br />

Crdilisa da sinaTlis<br />

sazRvarze...<br />

***<br />

dedobis asaki rom Caivlis<br />

da qali<br />

gakrefil baRs daemsgavseba<br />

maSin gamoCndeba vinaa mebaRe.<br />

***<br />

Zilis win ityoda deda:<br />

`RmerTo uSvele Cem Svilebsa~<br />

maSinac esa Tqva<br />

samareSi roca Caasvenes.<br />

***<br />

gaWirvebuli sxvagvarad akakunebs _<br />

TiTqos saxuravze dacvivda<br />

wveTebi Semodgomis wvimisa.<br />

***<br />

naskvebis nacvlad<br />

yvavilebi asxia<br />

qalis bades...<br />

***<br />

siyvarulis xma gaiSviaTda<br />

aqa-iq zanzalaki<br />

wkrialebs mowonebis.<br />

***<br />

Sefiqrianda moiwyina<br />

daRamda monitori<br />

mausi daemsgavsa samares Citisas.<br />

***<br />

odesRac kaliebi<br />

ara xtunaobdnen<br />

magram roca siyvaruli<br />

maTTanac mivida...<br />

***<br />

saxeze xelebi aifara _<br />

esaa misi galavani<br />

da Seni sircxvili.<br />

***<br />

viT sxivma yvavilebi<br />

TiTma telefonis<br />

cifrebi moiara.<br />

***<br />

ar dagaviwydeba Rrubeli<br />

romelsac Seni baRi mourwyavs<br />

da saxlSi siTbo Semoutania<br />

Crdilis kalaTebiT.


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mgzavri<br />

aRmarTze<br />

kiTxvis niSans waagavs<br />

mwvervalze _ Zaxilisas.<br />

***<br />

qals<br />

Rilis Sekvrazedac etyoba<br />

uyvarxar Tu ara.<br />

***<br />

esac RmerTma ineba _<br />

TiTistari da kelaptari<br />

rom hgvanan erTmaneTs.<br />

***<br />

sivrceSi gazafxulis<br />

siCume gamoCnda<br />

romelic male daamSvena<br />

kvirtebis musikam.<br />

***<br />

gadaZaxil-gadmoZaxili:<br />

maRla _ varskvlavebis<br />

da dabla _ gulebis.<br />

***<br />

erTnairad Raribni arian _<br />

vinc bednieri<br />

mxolod sizmarSia<br />

da vinc ubeduri<br />

cxadSia mxolod...<br />

***<br />

rogorc dilis naTeli<br />

daburul xeobaSi _<br />

qali kacSi Sevida.<br />

dabruneba<br />

pirvelad sarkmlianma<br />

kedelma icno<br />

da danarCenebsac axara.<br />

***<br />

winaprebi fexze wamoudgnen<br />

da ise moewonaT<br />

vinRa gamouSvebda samzeoze.<br />

***<br />

saqarTvelo<br />

waagavs xaliCas<br />

romlis napirebic<br />

gamoxra CrCilma<br />

da axla gulisaken miiwevs.<br />

***<br />

pirvelad RmerTi igrZnobs<br />

yvavilis mowyvetas<br />

da mere _ dedamiwa...<br />

***<br />

caSi ara _<br />

sadRac<br />

romeliRac gulSia<br />

varskvlavi bedisa.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

katia voltersi<br />

ieriqonis vardi<br />

(fragmenti romanidan)<br />

dasasruli<br />

aRarafers ambobs. zogjer mainc dakvirvebiT SemaTvalierebs<br />

da, TiTqos pasuxs RvTisgan moeliso,<br />

Wers miabjens xolme Tvalebs.<br />

erT mSvenier dResa Tu Rames isev acimcimdeba<br />

displei. uaris Tqma azradac ar momdis da<br />

daTqmulze aTiode wuTiT adre isev Sevuyvebi slipina<br />

qvafeniliT dafarul aRmarTs.<br />

mis embriji TiTqos xvdebao raRacas. adre ar<br />

sCveoda Turme, axla ki yvelgan Tan dasdevs elis –<br />

speqtaklebze, gadaRebebze, premierebsa Tu banketebze.<br />

dros ise ugegmavs, Tavisufali wuTic ar rCeba.<br />

ukve iSviaTad vxvdebiT. midlendis saxlis gayidvac<br />

saCqarod moindoma. mec bevri aRar mifiqria, Tavad<br />

vitoveb-meTqi, pirdapir vuTxari. Sevatyve, gaocda,<br />

magram mizezis kiTxvisgan Tavi Seikava.<br />

kancelariaSi erTad movidnen, Tumca ver vxvdebi,<br />

ratom. Cems kiTxvebs mainc mxolod mis embriji<br />

pasuxobs. eli ki Tan motanil gazeTs CaSterebia da<br />

drodadro arafrismTqmeli TvalebiT miyurebs. es<br />

gulgriloba, Tundac yalbi, gunebas miwamlavs. arc<br />

me vapireb Cveni saidumlos gaTqmas, Tumca guls sul<br />

sxva rame swadia. uTqmeli, magram nagulisxmevi SeTanxmebis<br />

erTguli vrCebi da mis embrijis gamWol mzeras,<br />

misganve naswavli utifrobiT vusworeb Tvals.<br />

eli belami:<br />

_ Cemi wasvlis droa, _ Tqva da makoca. vTxove,<br />

darCeniliyo. mindoda dilamde mainc CemTan myoloda,<br />

momesurvilebina, mis gverdiT gamRviZeboda.<br />

man ki iuara. wamodga, kaba pirdapir SiSvel tanze<br />

gadaicva da iatakze gafantuli TeTreuli wamokrifa.<br />

sawolSi wamovjeqi da erTxans Tvals vadevnebdi.<br />

mainteresebda, rogor icvamda. abreSumis windebi<br />

eniT Sesvelebuli TiTis wverebiT aiWima da Txeli<br />

terfebi fexsacmelebSi Cayo. darCi-meTqi, kidev<br />

vTxove.<br />

_ ar SemiZlia, eli, _ kategoriulad mipasuxa<br />

da xalaTi momawoda. mere Tma Seiswora da sarkisken<br />

gadaxrili, tuCebis SeRebvas Seudga. mivxvdi, xvewnas<br />

azri aRar hqonda.<br />

wamodgomisas liTonis patara, maxvili sagani<br />

momxvda xelSi. oqros Tmis sarWi iyo, yvavilis formis<br />

ornamentiTa da margalitiT Semkuli. es rom<br />

miras epova-meTqi, gavifiqre. maSinve mixvdeboda,<br />

visi sakuTreba SeiZleboda, yofiliyo. Semzara imis<br />

warmodgenam, ra inkviziciis cecxls daanTebda Cveni<br />

sasiyvarulo urTierTobis kvalisTvis rom miegno.<br />

is TiTqmis darwmunebuli iyo, rom `saxifaTo arealidan~<br />

Cemi moSorebis mcdelobas unayofod ar Cauvlia<br />

da axla imasRa elodeboda, zRvis talRasaviT<br />

rodis waSlida dro silaze amokawrul patara<br />

Wirveulobas, romelsac solene dramond draqsi<br />

erqva.<br />

_ cota meti sifrTxile gmarTebs, _ vuTxari<br />

solenes, romelic am dros pomadas CanTaSi inaxavda.<br />

Tmis sarWi xelisgulze davude da nazad movukece<br />

TiTebi. Semcbarma amomxeda.<br />

_ ra moxda? _ vkiTxe.<br />

araferi upasuxia. sarWi TmaSi Caibnia da CanTa<br />

mklavze gadaikida.<br />

kiTxva gavumeore da kvlav upasuxod rom datova,<br />

davamate:<br />

_ me megona, ar gvindoda vinmesTvis guli gvetkina.<br />

ase ar iyo?<br />

_ WeSmaritad, ser! _ Tqva da gasasvlelisken<br />

gaemarTa.<br />

misma kilom SemakrTo.<br />

_ ras moelodi Cemgan, solene? _ mivaZaxe.<br />

gaCerda da Semobrunda.<br />

mivuaxlovdi. Cemken movizide da TvalebSi Cavacqerdi.<br />

TviTonac miyura cota xans da mere frTxilad<br />

daixsna mklavebidan Tavi.<br />

_ yovel SemTxvevaSi, imas ara, rasac Sen mTavazob,<br />

eli! _ mogvianebiT damibruna pasuxi. qolgas<br />

da labadas daswvda da kari gaixura. amjerad wina<br />

kari.<br />

henri luelin ap grifiti:<br />

ase gvian aRaravis movelodiT me da riCardi. amitomac<br />

piJamoze Ramis xalaTi mqonda Semocmuli,<br />

divanze viyavi miwolili da modebis Jurnals vfurclavdi,<br />

romelSic Cemi daproeqtebuli interieris<br />

foto iyo dabeWdili; riCards ufro moxerxebuli<br />

rekamieri aerCia mosasveneblad. fiqrSi CaZiruli<br />

viskis wrupavda da muxlebze dadebul sqeltanian<br />

rveulSi Canawerebs akeTebda.<br />

salonSi Semosuli solene pirvelma me davinaxe.<br />

saerTo salami Tqva da bars miaSura. viskis WiqiT<br />

xelSi ukan mimavals, riCardis xma karTan daewia:<br />

_ rasa iqms Seni Rameuli cxovreba, solene?<br />

_ ara mgonia, Cemi Rameuli cxovreba Seni saqme<br />

iyos, riCard! – gaRizianebuli xmiT mokled mou-<br />

Wra solenem da nabiji Seanela.<br />

_ sanam mTeli londonis salaparako ar gaxdeba,<br />

SenTvis damiTmia, _ miaZaxa riCardma, _ Sens sa-<br />

5<br />

trfos ra enaRvleba, xalxis garToba misi xelobaa,<br />

Seni udardeloba ki namdvilad makvirvebs! solenes<br />

aRaraferi uTqvams. Tavi CaRuna da oTaxidan gasvla<br />

daapira.<br />

_ ar miTqvams, SenTan saubari davamTavre-meTqi,<br />

solene! _ daiquxa am dros riCardma. solene adgilze<br />

gaSeSda. me maSinve fexze wamovvardi, masTan<br />

mivedi da savarZelTan miviyvane. wamieri yoymanis<br />

Semdeg dajda. namtiralevi Canda. gaSlili Tma usiamovnod<br />

aburdvoda, natifi TiTebiT daWmuWnuli<br />

abreSumis kabis sakinZe CaebRuja da moTminebiT<br />

eloda ganaCens. SemeSinda. rame xom ra SegemTxvameTqi,<br />

wavCurCule. arao, Tavi gaiqnia. amasobaSi<br />

riCardmac axlos mdgar savarZelSi gadmoinacvla<br />

da dakvirvebiT aTvalierebda solenes.<br />

_ mainteresebs, samomavlod ra gegmebi gaqvT,<br />

_ hkiTxa bolos.<br />

_ ra gegmebi?<br />

_ cxovrebis bolomde coliani kacis sayvarlobas<br />

apireb?<br />

solene usiamovnod SeiSmuSna.<br />

_ mis embriji elis coli ar aris! _ tonze<br />

Seetyo, Tavis naTqvamis TviTonac rom ar sjeroda.<br />

_ marTalia! coli ar aris. colze gacilebiT<br />

metia, magram, rogorc Cans, erT-erTi Tqvengani<br />

brmaa, meore ki _ wminda wylis egoisti, rac<br />

srulebiT ar aiolebs Seqmnil viTarebas.<br />

solenem kidev erTi ylupi mosva da uTxra, momavalze<br />

jer ar gvisaubriao.<br />

_ raRas elodebiT, miTqma-moTqmas? gazeTebSi<br />

gamoWenebas? skandals? erT rames nu daiviwyeb, Zvirfaso,<br />

es yvelaferi eli belamisTvis reklama iqneba.<br />

imas qalebis RvTaebad Seracxaven, Sen ki...<br />

riCardma damcinavad axed-daxeda solenes:<br />

_ getyoba, sasaubrod dro rom aRar grCebaT!<br />

saxealewili solene fexze wamodga da axla ukve<br />

mtkiced gaemarTa karisken.<br />

_ zedmeti mogivida, _ vuTxari riCards, magram<br />

Cemi naTqvamisTvis yuradReba ar mouqcevia.<br />

_ iafdebi, solene, da amas veranairi mizezi ver<br />

gaamarTlebs! _ daadevna ukve oTaxidan gasuls ganrisxebulma.<br />

nuria pigbert oreiana:<br />

_ morCa, nuri, damTavrda yvelaferi! _ solenes<br />

gabzaruli xma TiTqos saiqiodan ismoda.<br />

_ ra damTavrda? _ CavekiTxe SeSfoTebuli. pasuxad<br />

imRamindeli ambavi momiyva: elisgan wamosuliyo<br />

da riCardTanac gvariani usiamovneba mosvloda.<br />

gulisyuriT vusmendi da CemTvis vfiqrobdi,<br />

aq saqme ase martivad ar unda iyos-meTqi, Torem<br />

solenes sificxe vis gaegona? arc Sevmcdarvar.<br />

rogorc misive monayolidan mivxvdi, es marTla ar<br />

yofila spontanurad miRebuli gadawyvetileba.<br />

ganSorebas karga xania gegmavda Turme, magram<br />

konkretuli nabijis gadadgma ver gaebeda. im saRamos<br />

ki, elis uniaTo gancxadebis Semdeg, zedmeti<br />

miTqma-moTqmis gareSe amdgara da saSinlad imedgacruebuls<br />

wertili dausvia urTierTobisTvis,<br />

romelsac TviTon solenem CemTan saubarSi<br />

`udReuri aliansi” uwoda.<br />

am sityvebis gagonebaze guli momewura. gamaxsenda,<br />

arSemdgari niSnobis meore dilas rom damireka<br />

da aRfrTovanebulma momaxara, nuri, aba gamoicani,<br />

ra moxdao. Tavzari dameca. vifiqre, Wkuidan Secda-meTqi.<br />

man ki jer Tavisi da elis ambavi miTxra,<br />

mere, viTom aq araferio, riCardisa da henrisic zed<br />

miayola. saxtad darCenilma karga xans xma veRar<br />

amoviRe. TviTon ki gauTaveblad kiskisebda. sixaruliT<br />

mecxre caze iyo.<br />

im dRidan jer naxevari welic ar gasuliyo. is ki<br />

ukve tovebda asparezs. ratom aCqardi, aseTi saqmeebis<br />

mosagvareblad yovelTvis droa-meTqi saWiro.<br />

an Cemi Tqma rad undoda, TviTonac mSvenivrad icoda.<br />

gana ar axsovda, rom gabrielis ambisTvis Tavis<br />

mobmas mTeli Svidi Tve dasWirda? Tanac, gabriels<br />

kokainis kaifSi las-vegasSi gamarTuli saxeldaxelo<br />

qorwinebis Sedegad `SeZenil~ meuRlesTan ganqorwineba<br />

undoda da meti araferi. eli belamis ki<br />

solenesa da ocdaaTwlian epopeas Soris unda<br />

gaekeTebina arCevani, aTasgvari SiSi da eWvi daeZlia<br />

da, rac mTavaria, sakuTar TavSi moenaxa is Zala, cxovrebis<br />

Tavidan dasawyebad rom sWirdeboda. namdvilad<br />

ar iyo ioli. amitomac vusayvedure solenes,<br />

meti moTmineba gmarTebda-meTqi. amao iyo Cemi Segoneba<br />

_ gadawyvetilebis Secvlas ar apirebda.


6<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

leqsi _ avansi<br />

meoce saukunis aTiani wlebis qu-<br />

Taisis quCebSi mraval lamazmans Seni-<br />

SnavdiT: galaktionma meri ServaSiZe<br />

amoarCia da amoicno. diax, amoicno,<br />

vinaidan meri ServaSiZe oTxmocdaaTi<br />

wlisa ufro lamazi aRmoCnda da es<br />

saswauli fotosuraTma gadagvirCina.<br />

icis silamazem aseTi gamonaklisebi<br />

da icis poeziam aseTi avansebi!<br />

* * *<br />

_ yvelaze ukeTesi qmnileba aris is,<br />

romelic yvelaze didxans inaxavs<br />

Tavis saidumlos (pol valeri).<br />

`ocneba, naxazi saganTa uariT~, – am<br />

striqonma ukve erTi saukunis ganmavlobaSi<br />

Seinaxa Tavisi saidumlo da<br />

warmatebiT Caabara pol valeris<br />

gamocda, amitom igi galaktionis yvelaze<br />

ukeTes striqonad unda vaRiaroT.<br />

* * *<br />

_ rogori iyo poetebis mefe yvelaze<br />

intimur wamebSi? _ hkiTxa erTxel<br />

eWvmitanil qalbatons murman lebaniZem.<br />

_ zedmetad aCqarebulio. – aRiara<br />

gawbilebulma qalbatonma.<br />

Sopenhaueri, mandelStami,<br />

galaktioni<br />

_ arsebobs erTi Tandayolili<br />

Secdoma, TiTqos Cven imisTvis vcocxlobT,<br />

rom bednierebi viyoT. – es<br />

maqsima arTur Sopenhauerma gviander-<br />

Za.<br />

_ ratom ggonia, rom bednieri unda<br />

iyo?! _ usayvedura erTxel osip mandelStamma<br />

sakuTar meuRles, 1933 wels<br />

ki stalins leqsi-paskvili dauwera da<br />

ana axmatova gaafrTxila:<br />

_ me mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ me yovelTvis mzada var sikvdilisaTvis!<br />

_ Seutia gabrazebulma galaktion<br />

tabiZem Tavis `literaturul<br />

mtrebs~ 1922 wlis oqtomberSi da Tavi<br />

mxolod 1959 wlis 17 martamde Seikava.<br />

`Rvinos daabraleben~<br />

galaktionis ocnebas sazRvari ar<br />

hqonda: `galaktionologia~, Zegli,<br />

muzeumi, qalaqi, quCa, sanapiro, xidi,<br />

gemi da ase Semdeg da ase Semdeg.<br />

magram verasdros warmoidgenda,<br />

rom odesme Camoasxamdnen Sampanurs<br />

anu SuSxuna Rvinos – `galaktioni~.<br />

me daveswari am Rvinis prezentacias<br />

da mas Semdeg bevrjer Sevsvi am RviniT<br />

savse sasmisiT galaktionis sadRegr-<br />

Zelo.<br />

am Rvinis warmodgena galaktionisaTvis<br />

braldebis aRiareba iqneboda:<br />

sadac unda Seviaro,<br />

Rvinos damaZaleben,<br />

mwuxareba ver davmalo,<br />

Rvinos daabraleben!<br />

arada, yvelaze metad es SuSxuna<br />

mouxda.<br />

gasaocaria!<br />

_ gasaocaria ara is, rom igi mokvda,<br />

aramed is, rom igi cocxlobda. –<br />

miswera marina cvetaevam ana axmatovas<br />

1921 wels, bloki rom gardaicvala.<br />

da me marina cvetaevas davesesxebi<br />

da gavagrZeleb: gasaocari gaxldaT<br />

ara is, rom galaktionma 1959 wels<br />

moikla Tavi, aramed is, rom 1959 wlamde<br />

ar moikla Tavi – angelozma jojoxeTSi!<br />

cremlic ar arsebobs,<br />

yvela, yvelaferi<br />

midis udabnoSi.<br />

gasaocaria! gasaocaria!<br />

gasaocaria!<br />

da me kants davesesxebi da kidev gavagrZeleb:<br />

ori ram maocebs am qveyanaze:<br />

varskvlavebiani ca Cems zemoT da<br />

galaktioni – Cems gverdiT!<br />

reabilitacia<br />

1985 wels `ucnobis~ xelnaweri besik<br />

xaranauls wavakiTxe. am wignis gamoqveynebis<br />

Semdeg Sen iqnebi mxolod<br />

`ucnobis~ avtori da Seni leqsebi<br />

aRaravis daainteresebso. – miwinaswarmetyvela<br />

besikma. samwuxarod<br />

Tu sasixarulod, es winaswarmetyveleba<br />

amixda. da axla me vcdilob galaktionis<br />

mier `represirebuli~ Cemi<br />

leqsebis reabilitacias: Sevadgine da<br />

2012 wels (80 wlisTavisaTvis) gamoveci<br />

Cemi erTtomeuli. vinc dainteresdebiT,<br />

gTxovT, erTi Tvis ganmavloba-<br />

Si ar waikiTxoT galaktionis arcer-<br />

Ti striqoni, erTi Tvis Semdeg ki waikiTxeT<br />

Cemi ramdenime leqsi da usaTuod<br />

mogewonebaT.<br />

ÕÎËÎÑÒ. ÄÅBÈÖÀ.<br />

1962 wels grigol robaqiZem gaixsena:<br />

_ colSviliani galaktioni me ver<br />

warmomidgenia.<br />

vaxtang javaxaZe<br />

ma da beriam ara marto olia gaimetes,<br />

aramed galaktionic gawires.<br />

`ticianis biZa~<br />

rusi mwerlebis umravlesoba saqarTvelos<br />

saxalxo poets piradad ar<br />

icnobda. am sapatio wodebas igi erTaderTi<br />

flobda da am `saxalxosa~ da<br />

wverosani fotoebis gamo bevrs galaktioni<br />

gasuli saukunis tradiciuli<br />

lirikosi egona. amitomac xSirad eSlebodaT<br />

tician tabiZeSi, romelic<br />

sakmaod popularuli gaxldaT puSkinis<br />

qveyanaSi. ager, ocdameerTe saukuneSi,<br />

rvajer gamoica cxraasgverdiani<br />

wigni boris pasternakze da wignis avtori<br />

rus da ararus mkiTxvelebs auwyebs,<br />

rom galaktion tabiZe tician<br />

tabiZis biZa iyo! (Ä. Áûêîâ. Áîðèñ<br />

Ïàñòåðíàê. 2007. ñòð.539).<br />

wignis 438-e gverdze vkiTxulobT:<br />

_ am droisaTvis pasternaks ukve<br />

gauWirda, upirveles yovlisa, imis<br />

gamo, rom misgan moiTxovdnen eTargm-<br />

isev galaktioni<br />

1921-1925 wlebSi galaktioni xelovanTa<br />

sasaxleSi anu mweralTa kavSiris<br />

SenobaSi cxovrobda da xelovanTa kav-<br />

Siris mTavari komitetis saxeliT cnobis<br />

aseTi teqsti gaamzada:<br />

_ Ïðåäÿâèòåëü ñåãî ïîýò Ãàëàêòèîí<br />

Âàñèëüåâè÷ Òàáèäçå ïðîæèâàåò âî äâàðöå<br />

èñêóññòâà íà Ñåðãååâñêîé óë. ä ¹13 – õîëîñò.<br />

1922 wels olia okujavam komunisturi<br />

partiis wevris piradi baraTi<br />

Seavso da ojaxuri mdgomareobis<br />

grafaSi Cawera: äåâèöà.<br />

1923 wels saqarTvelos komunisturi<br />

partiis wevrTa aRricxva Catarda<br />

da SekiTxvaze _ imyofeboda Tu ara<br />

samoqalaqo an saeklesio qorwinebaSi,<br />

kvlav gaimeora: äåâèöà.<br />

TiTqos moulodnelia amgvari<br />

ormxrivi da erTdrouli konspiracia.<br />

magram raki ormxrivi da erTdroulia,<br />

SemTxveviTad ar unda CaiTvalos.<br />

gasarkvevi mxolod isaa, olia<br />

gaufrTxilda galaktions Tu piriqiT.<br />

pirveli varaudi ufro sarwmuno Cans.<br />

rogorc irkveva, gamarjvebul komunistebs<br />

Soris bzari Caisaxa. ramdenime<br />

wlis Semdeg, 1928 wlis 28 marts –<br />

opoziciuri saqmianobisaTvis – olia<br />

partiidan garicxes, xolo momavali<br />

1929 wlis 27 dekembers SuaaziaSi gadaasaxles<br />

da ori dRis Semdeg, vidre samaryandSi<br />

Cavidoda, aSxabadidan<br />

galaktions moswera:<br />

_ cota fuli rom gqondes, CemTan<br />

Camoxvidodi.<br />

galaktioni gasamgzavreblad<br />

moemzada da, raki ufulobas uCioda,<br />

rac kargad uwyoda oliam, matareblis<br />

ufaso bileTis mosapoveblad saqar-<br />

Tvelos cekas saxelze werili Seadgina<br />

da realuri ganzraxva damala:<br />

_ qarTvel mweralTa kavSiris prezidiumi<br />

Suamdgomlobs Tqvens winaSe,<br />

raTa kavSiris wevrs, poet galaktion<br />

tabiZes, romelsac ganzraxuli aqvs<br />

daamuSaos axali wigni, mieces rkinisgzis<br />

matarebliT ufasod mgzavrobis<br />

saSualeba.<br />

amgvari konspiracia migvaniSnebs,<br />

rom olias da galaktionis urTier-<br />

Toba TiTqmis aralegaluri gaxda.<br />

represirebul olias ki galaktionis<br />

javri gahyva:<br />

_ gal, meSinia! vaiTu svam! gal, nu<br />

izam amas, amjerad mainc. gal, gemudarebi!<br />

xom ar SimSilob?<br />

mjera da erTxel kidev gavimeoreb:<br />

galaktionis gadarCena mxolod olias<br />

SeeZlo.<br />

stalinsa da berias rom ar daexvritaT<br />

1941 wels, 1957 wels reabilitirebuli<br />

olia Camouswrebda galaktions<br />

da gadaarCenda kidec. ase rom, stalin-<br />

na ara misi rCeuli tabiZe da iaSvili<br />

(romlebic mSobliur saqarTveloSi<br />

gancalkevebiT idgnen, rogorc yofili<br />

simbolistebi, da yvelas Surda<br />

maTi, radgan maT ukeT icnobdnen<br />

ruseTSi, WeSmariti literatura ki iq<br />

iqmneboda). pasternaks unda eTargmna<br />

sxvebi, upiratesad medReureebi, saSualo<br />

donis ideuri leqsebi da saer-<br />

Tod arCevani mas ar ekuTvnoda.<br />

es mware da yalbi simarTle 1933<br />

wlis noembris epizods exeba: 17 noembers<br />

gorkis iniciativiT TbilisSi Camovida<br />

rusi mwerlebis xuTkaciani<br />

brigada, romlis SemadgenlobaSic<br />

iricxeboda pasternaki, romlisTvisac,<br />

rogorc misi biografi gvauwyebs,<br />

`saqarTvelo samoTxis oaziss~<br />

warmoadgenda.<br />

rusebi saqarTveloSi oci dRiT<br />

Camovidnen, magram boris pasternaks<br />

amjerad moswyinda gadaWarbebuli qeifebi<br />

da ukve aTi dRis Semdeg gadawyvita<br />

gaparuliyo. ar gauSves, avansebi<br />

da gamosvlebi SesTavazes da gaqceva<br />

sami dRiT gadaidoo. ar viciT, biografi<br />

romel avansebs gulisxmobs,<br />

viciT, rom im dReebSi, boris pasternaks,<br />

rogorc TviTon ganacxada Tbilisis<br />

rusul presaSi, ori xelSekruleba<br />

gauformes – vaJa fSavelas<br />

`gvelismWamelisa~ da galaktion tabi-<br />

Zis rCeuli leqsebis erTtomeulis<br />

TargmanebisaTvis, avansi misces da misgan<br />

ara marto `moiTxovdnen~, aramed<br />

valdebuli iyo, eTargmna ara `saSualo<br />

donis medReureebi~, aramed vaJa da<br />

galaktioni.<br />

rogorc vxedavT, arCevani savsebiT<br />

samarTliani da mosalodnelia da<br />

sarecenzio wignis avtors ara marto<br />

galaktionisa da ticianis naTesauri<br />

urTierToba eSleba. faqtebi da<br />

statistika gvauwyebs: pasternakma<br />

Targmna vaJas erTi poema da ar uTargmnia<br />

galaktionis arcerTi striqoni,<br />

samagierod, xeli aravis SeuSlia,<br />

mainc Tavisi rCeulebi amjobina da `beladis<br />

mSobliuri enidan~ gadaarusula:<br />

tician tabiZis _ 17, paolo iaSvilis<br />

_ 11, giorgi leoniZis _ 16 da simon<br />

Ciqovanis _ 13 leqsi (saTvalavSi<br />

ar unda miviRoT mTeli baraTaSvili,<br />

romlis Targmnazec, sxvaTaSoris,<br />

Tavdapirvelad Tavi Seikava da, Semdeg<br />

rogorc piradad aRiara, `finansuri<br />

da stilisturi mosazrebiT~ gadawyvita.<br />

gadawyvita da ormoc dReSi gaasrula.<br />

ise, vTqvaT da, miecaT arCevanis<br />

ufleba, roca qarTuli ar icoda, ra<br />

miukerZoebel arCevans gaakeTebda?!<br />

roca ena ar ici, upiratesoba pirad<br />

simpaTiebs eniWeba da mieniWa kidec.<br />

sxvaTaSoris, pasternakis biografi<br />

tician tabiZes TiTqmis yovelTvis<br />

gvariT moixseniebs, vinaidan galaktionis<br />

arseboba ar axsovs da xSirad<br />

aviwydeba.<br />

rac Seexeba `medReureebsa~ da `ideurebs~,<br />

SegiZliaT amave wignis 559-e<br />

gverdze waikiTxoT:<br />

_ Semdgom amisa modis 1936 wlis<br />

idiliuri mogonebani paolo iaSvilTan<br />

megobrobisa, unda iTqvas, ramdenadme<br />

gafermkrTalebuli: iaSvilma<br />

Zalian gadaaWarba stalinizmSi da pasternaki<br />

iZulebuli gaxda umal SeeCerebina<br />

igi, raTa aRar daewera aSkara<br />

ugemovnebani. SesaZlebelia, pasternaki<br />

Seecada, aexsna, rom aseT gadaWarbebul<br />

Tavgamodebas `zeviT~ ar afaseben.<br />

SegviZlia davamatoT: TviTon pasternakma<br />

stalinis enidan leninis enaze<br />

gadaTargmna paolo iaSvilis stalinisadmi<br />

da leninisadmi miZRvnili leqsebi.<br />

ramdenime wlis Semdeg amave avtorma<br />

aseTive soliduri moculobis –<br />

rvaasgverdiani – wigni warmogvidgina<br />

bulat okujavaze. man amjerad gamoaswora<br />

rvajer gameorebuli Secdoma<br />

da galaktioni ticianis biZaSvilad<br />

aRiara, magram kidev erTi uaresi Secdoma<br />

SemogvTavaza: daimowma olia<br />

okujavasadmi miZRvnili galaktionis<br />

leqsi `saxlidan gavida da aRar dabrunda~<br />

da:<br />

_ galaktionma olias dapatimrebisTanave<br />

dawera es leqsi. man olias<br />

Semdeg Tvrameti weliwadi icocxla da<br />

fanjridan gadmoxta 1959 wlis 17<br />

marts, rodesac saqarTvelos kagebedan<br />

aaxles pasternakis dagmobis werili,<br />

romelzec xeli unda moewera<br />

(Ä.Áûêîâ. Áóëàò Îêóäæàâà. 2009. ñòð. 52).<br />

ase dauxurdaves tician tabiZis vi-<br />

Tom biZas da bulat okujavas alal<br />

biZas piradi tragedia da es Seuracxmyofeli<br />

versia ganuwyvetliv meordeba<br />

rusul filologiaSi.<br />

saWiroa, rus kolegebs rusuladve<br />

da ruseTSive vusayveduroT aseTi kuriozebisaTvis,<br />

vidre yvelaferze<br />

moaweren xels da galaktion tabiZes<br />

tician tabiZis papad gamoacxadeben.<br />

rogor mokles marati<br />

1924 wels galaktion tabiZes wiTelydian<br />

bloknotSi Savi fanqriT Cauweria:<br />

ß è íî÷ü.<br />

×åðíÿâñêèé.<br />

Ï À Ñ Ò Å Ð Í À Ê.<br />

Cveulma daSifrulma teqstma kvlav<br />

dagvafiqra: kolau Cerniavski gasagebia,<br />

magram boris pasternaki 1924 wels?<br />

etyoba, Soridan unda daviwyoT.<br />

besarabiaSi dabadebuli poeti da<br />

mTargmneli nikoloz (kolau) Cerniavski<br />

Tbilisis guberniis samoqalaqo<br />

gubernatoris vaJiSvili gaxldaT.<br />

daamTavra Tbilisis pirveli gimnazia<br />

da swavla yazanis universitetSi<br />

gaagrZela. xSirad Cadioda peterburgSi<br />

ZmasTan, romelic peterburgis<br />

universitetSi swavlobda. iricxebo-


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

da nikoloz gumiliovis poetur wre-<br />

Si. 1912 wlis 20 seqtembers ki aleqsei<br />

remizovma TviT aleqsandr bloks mihgvara:<br />

`Ó ìåíÿ ñòóäåíò ñî ñòèõàìè, äîâîëüíî<br />

ìèëûé~, _ Cauweria bloks Tavis dRiurSi.<br />

blokis arqivSi inaxeba 19 wlis<br />

Cerniavskis leqsis `Êîëûáåëüíàÿ~-s avtografi,<br />

romelic maspinZelma daa-<br />

TariRa: `20 ñåíòÿáðÿ 1912 ã.~. kolau Cerniavski<br />

iyo Tbilisis avangardizmis<br />

aqtiuri wevri. zdaneviCebTan erTad<br />

warmatebiT monawileobda firosmanis<br />

naxatebis moZebna-mopovebaSi. xangr-<br />

Zlivi wlebis manZilze adgenda nikalas<br />

naxatebis katalogs. 1926 wels<br />

gamocemul firosmanisadmi miZRvnil<br />

krebulSi tician tabiZis, grigol<br />

robaqiZis, geronti qiqoZisa da kiril<br />

zdaneviCis werilebTan erTad dabeWdilia<br />

kolau Cerniavskis werili frangul<br />

enaze. Targmnida frangulidan,<br />

italiuridan, somxuridan, qarTulidan.<br />

galaktionis CaniSvnis Semdeg Sei-<br />

Zleboda igi `me da Rames~ mTargmnelad<br />

gvevarauda. magram, miuxedavad xangr-<br />

Zlivi gulTbili urTierTobisa, Cerniavskis<br />

galaktionis arcerTi leqsi<br />

ar uTargmnia, Tumca galaktioni xSirad<br />

asaxelebs SesaZlo mTargmnelTa<br />

Soris da gardacvalebis Semdeg patara<br />

elegiac miuZRvna. `me da Rame~ ki<br />

valerian gafrindaSvilma Targmna da<br />

avtoris sicocxleSi mxolod es Targmani<br />

ibeWdeboda.<br />

boris pasternakis moxsenieba 1924<br />

wlis CanawerSi namdvili siurprizia.<br />

1924 wlamde pasternaks mxolod ramdenime<br />

leqsi hqonda Targmnili. 1924<br />

wels revoluciuri poeziis anTologiisaTvis<br />

`axalgazrda germania~<br />

Targmna sami germaneli eqspresionistis<br />

– georg geimis, franc verfelisa<br />

da iakob van xodisis leqsebi. es anTologia<br />

ar gamoica da pasternakma imave<br />

wels Jurnal `Ñîâðåìåííûé çàïàä~-is<br />

pirvel nomerSi gamoaqveyna iakob van<br />

xodisis oTxi leqsi. swored es Jurnali<br />

aRmoCnda galaktionis pirad biblioTekaSi<br />

da aRmoCnda agreTve Savi<br />

fanqriT naweri iakob van xodisis<br />

pirveli leqsis Targmani. es usaTauro<br />

– `Ó îáëàê âèä ñòîëîâîãî áåëüÿ~ me 1987<br />

wels gamovaqveyne Cems `ucnobSi~, rogorc<br />

nimuSi galaktionis ucnobi Targmanisa:<br />

Rrublebi agavs magidis TeTreuls,<br />

kvamli xrColaa. qars ar ikarebs.<br />

eridebian ra RmerTs SeTreuls,<br />

angelosebi moridebiT sweven<br />

sigarebs.<br />

serafimebma moiwvies stumrad<br />

eSmaki,<br />

am orSi igi miuwveba RamiT<br />

erT maTgans,<br />

TuTunis boli cxra caze wevs,<br />

rogorc siSmage,<br />

msuqan codvilebs codvilebs<br />

cocxliv xrakven<br />

cecxlze viT batkans.<br />

axla isev Cerniavskis unda davubrundeT:<br />

mravalmxriv ganaTlebul da<br />

informirebul, fenomenaluri mexsierebis<br />

patrons – mWidro urTier-<br />

Toba hqonda ruseTis literaturul<br />

samyarosTan da tician tabiZem mas<br />

`cocxali enciklopedia~ uwoda, xolo<br />

konstantine paustovski aseT saintereso<br />

epizods mogviTxrobs: Cerniavski<br />

erTxel SuaRamisas miadga zdaneviCebs,<br />

gamoaRviZa mTeli ojaxi da ruseTidan<br />

axlaxan miRebuli velimir<br />

xlebnikovis leqsebi waukiTxa.<br />

mgoni, swor versias mivageniT: Cerniavskim<br />

rusul JurnalSi waikiTxa pasternakis<br />

mier Targmnili iakob van xodisis<br />

leqsebi, moewona da Jurnali<br />

galaktions miutana (araa gamoricxuli,<br />

`me da Rames~ mTargmneladac Ses-<br />

Tavaza). galaktionma aarCia iakob van<br />

xodisis pirvelive usaTauro, gada-<br />

Targmna da samxiliviT dagvitova Targmanis<br />

Targmani (SesaZlebelia, `me da<br />

Rames~ mTargmneladac Caifiqra pasternaki).<br />

is faqti, rom CanawerSi pasternakis<br />

gvari mTavruliTaa xazgasmuli, migvi-<br />

TiTebs, rom meti yuradReba am ukanasknels<br />

unda mivapyroT da dasawyisi<br />

pasternakis amao molodinisa, romelic<br />

ocdaTxuTmet weliwads gagrZelda<br />

da aRar dasrulda, 1924 wliT unda<br />

davaTariRoT.<br />

boris pasternaki mxolod Svidi<br />

wlis Semdeg, 1931 wlis gazafxulze da<br />

Semodgomaze, orjer Camovida Tbilis-<br />

Si da sami Tve gaatara saqarTveloSi,<br />

moulodnelad `aRmoaCina~ da samudamod<br />

Seiyvara Cveni qveyana, da ise Seiyvara,<br />

rom moskovSi dabrunebisTanave<br />

qarTuli enis gakveTilebs Caujda. samwuxarod,<br />

qarTuli ver Seiswavla, Tumca<br />

gardacvalebis wina dRes _ 1960<br />

wlis 29 maiss _ xeliT xelze moefera<br />

nino tabiZes da uTxra: `genacvale~.<br />

ocdaaTiani wlebis dasawyisSi ki daumegobrda<br />

qarTvel poetebs, dawera leqsebis<br />

cikli saqarTveloze, Seudga<br />

qarTeli poetebis Targmnas da gaagr-<br />

Zela msoflio poeziis SedevrebiT: Seqspiri,<br />

goeTe, baironi, Seli, verleni...<br />

1933 wlis 6 oqtombers boris pasternakma<br />

werili gamougzavna beso<br />

JRents da sTxova:<br />

_ me Sevudeqi Tanamedrove qarTveli<br />

poetebis Targmnas. gTxovT poetebis<br />

sia SemidginoT ticianTan da CiqovanTan<br />

erTad.<br />

imave wlis imave Tvis 27 ricxvSi ki<br />

tician tabiZes gamougzavna werili da<br />

TviTon daakonkreta:<br />

_ me minda vTargmno vaJa fSavela,<br />

paolo, Tqven, gafrindaSvili, leoniZe,<br />

nadiraZe, miwiSvili (Tuki wers<br />

leqsebs), Ciqovani da kidev warmovadgino<br />

Targmanebi galaktion tabiZisa.<br />

xolo 17 noembers TbilisSi Camovida<br />

rus mweralTa xuTkaciani brigada,<br />

romelmac saqarTveloSi oci dRe<br />

dahyo. brigadis SemadgenlobaSi<br />

iricxeboda boris pasternaki.<br />

1 dekembers saqarTvelos mweralTa<br />

kavSiris prezidiumis sxdomaze gamomcemlobis<br />

muSakebTan da mTargmnelebTan<br />

erTad ganixiles qarTuli literaturis<br />

rusul enaze Targmnis sakiTxi.<br />

15 dekembers ki gazeT `na rubeJe<br />

vostokaSi~ pirvel gverdze gamoqveynda<br />

– `saubari boris pasternakTan~:<br />

_ b. pasternaks gauformes xelSekrulebebi<br />

`moskovis mweralTa amxanagobis~<br />

gamomcemlobam qarTveli sabWoTa<br />

poetebis krebulze da `zakgizma~<br />

(amierkavkasiis saxelmwifo gamomcemlobam)<br />

_ vaJa fSavelas `gvelismWamelisa~<br />

da saqarTvelos saxalxo<br />

poetis galaktion tabiZis rCeuli<br />

leqsebis erTtomeulis Targmanebze.<br />

ori wliT adre, 1931 wlis 4 ivniss,<br />

paolo iaSvilma boris pasternaki TbilisSi<br />

moiwvia da:<br />

_ fulze arc ifiqroT. iqonieT<br />

mcire minimumi. Cveni gamomcemlobebi<br />

siamovnebiT gagixsnian Tqveni saxelis<br />

Rirseul `limits~.<br />

arsebuli wesis Tanaxmad, mTargmnels<br />

xelSekrulebis gaformebisas honoraris<br />

meoTxedi ekuTvnis da, cxadia,<br />

moskovidan CamobrZanebulma stumarma<br />

es avansi miiRo kidec. xelSekrulebaSi<br />

vadac iqneboda miTiTebuli Targ-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi<br />

manis Cabarebisa, magram yovelgvari<br />

vada da piroba dairRva da boris pasternaks,<br />

miuxedavad iuridiuli<br />

valdebulebisa da presaSi gamocxadebisa,<br />

erTtomeuli ki ara, galaktionis<br />

erTi striqonic ar uTargmnia.<br />

_ viyideT <strong>gazeTi</strong> `na rubeJe~, romelSic<br />

dabeWdilia saubari poet boris<br />

pasternakTan. pasternakma ganacxada,<br />

rom man unda Targmnos galaktion<br />

tabiZis leqsebis krebuli rusul enaze.<br />

keTili, oRond kargad Targmnos. gali<br />

TiTqos kmayofilia, oRond SiSobs,<br />

eWvi epareba, vaiTu kargad ver Targmnos<br />

da gaauaresoso. mainc unda daveTanxmoT<br />

da mere ukeTesi mTargmnelebi<br />

gamoCndebian. – es olia okujavas<br />

1934 wlis 8 ianvris Canaweria. galaktionma<br />

ki <strong>gazeTi</strong>s es nomeri Tavis bibliografiaSi<br />

aRricxa, xolo pasternakis<br />

gvari poetis dRiurebSi<br />

araerTxel gamoCndeba xolme.<br />

1934 wlis 14 Tebervals pasternakma<br />

`zakgizis~ mTavar redaqtors moswera:<br />

_ Tqven gindodaT yrilobisaTvis<br />

mogeswroT vaJa. imave mizniT Sepyrobili<br />

anTologiis gamomcemlebi ki miiCneven,<br />

droebiT gadavdo vaJa da Tanamedroveebs<br />

mivxedo.<br />

rogorc irkveva, mTavarma redaqtorma<br />

vaJa amjobina da momaval wels<br />

gamoica kidec `gvelismWameli~ rusulad.<br />

rac Seexeba galaktions, pasternakis<br />

ganrigs isev qarTveli kolegebi<br />

adgendnen da azustebdnen. xolo<br />

`rCeuli leqsebis erTtomeulze~ xelSekrulebis<br />

winaswar gaformeba mxolod<br />

imisTvis iyo saWiro, raTa<br />

mTargmnels rac SeiZleba meti avansi<br />

mieRo soliduri wignisaTvis, romlis<br />

gamocemac Tavidanve gaxldaT ganwiruli.<br />

1934 wlis 22 agvistos oliam imave<br />

gazeT `na rubeJe vostokaSi~ amoikiTxa<br />

informacia, rom `zakgizi~ mimdinare<br />

wlis Semodgomaze gamoscemda galaktionis<br />

rusul krebuls da aRSfoTda:<br />

_ es ra umsgavsobaa, unda gamoecaT<br />

yrilobisaTvis.<br />

am dros moskovSi ukve mimdinareobda<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa pirveli<br />

yriloba, magram yrilobis 30 delegats<br />

Soris ormocdasami wlis saqar-<br />

Tvelos erTaderTi saxalxo poeti ar<br />

aRmoCnda da arc Semodgomaze Tbilis-<br />

Si gamocemuli galaktionis rusuli<br />

wignis sarCevSic ar aRmoCnda mTargmnelTa<br />

Soris pasternakis gvari.<br />

1935 wlis ivnisSi galaktion tabi-<br />

Zem da boris pasternakma monawileoba<br />

miiRes parizis mweralTa antifaSisturi<br />

kongresis muSaobaSi. pasternaki<br />

Tavdapirvelad delegaciis SemadgenlobaSi<br />

ar iricxeboda. magram oTxi<br />

dRis dagvianebiT mainc Cavida sa-<br />

7<br />

frangeTSi, iqidan ki inglisSi gamoiara<br />

da ukan gemiT dabrunda. ase rom,<br />

erTad ar umgzavriaT.<br />

rogorc galaktionma aRricxa,<br />

kongresze 38 qveynis 230 delegati<br />

Seikriba. sxdomebi xuTi dRis ganmavlobaSi<br />

`bez pereriva~, `gadaudeblad~<br />

Catarda da, cxadia, aseT simravle-siCqareSi,<br />

roca yoveli mwerali gamosasvlelad<br />

emzadeboda, erTmaneTisTvis<br />

naklebad ecalaT, miT ufro – parizis<br />

TiToeuli naocnebari kuTxe-kunWuli<br />

gareT andamativiT izidavda poetebis<br />

daxarbebul mzerasa da yuradRebas. da<br />

rac mTavaria, TviTon pasternakma,<br />

romelic stalinis piradi davalebiT<br />

da daZalebiT miavlines parizs, gaucxoebisaken<br />

mouwoda kolegebs: `Íå<br />

îðãàíèçóéòåñü! Îðãàíèçàöèÿ ýòî ñìåðòü èñêóññòâà.<br />

Âàæíà òîëüêî ëè÷íàÿ íåçàâèñèìîñòü~.<br />

_ arc afiSebze, arc pirvel, arc<br />

meore gegmaSi aq arsad naCvenebi ar<br />

aris pasternaki, man ki monawileoba<br />

miiRo konresze. – SeniSnavs galaktioni<br />

Tavis sakmaod vrcel parizul CanawerebSi<br />

da iqve ramdenimejer kvlav<br />

moixseniebs rus kolegas, romelmac,<br />

miuxedavad ormxrivi dainteresebisa,<br />

vera da ver Targmna galaktionis vercerTi<br />

leqsi. molodini ki, rogorc<br />

vivaraudeT, 1924 wels daiwyo da<br />

uSedegod dasrulda ocdaTxuTmeti<br />

wlis Semdeg _ 1959 wlis 17 marts.<br />

1959 wels moskovSi unda Catarebuliyo<br />

sabWoTa kavSiris mweralTa mesame<br />

yriloba. galaktioni dainteresda:<br />

_ 1959. 6 Tebervali. Tovs. mweral-<br />

Ta kavSirSi – rodisaa yriloba? im<br />

ocdaxuT kacSi viqnebi Tu ara?<br />

_ 1959. 7 Tebervali. isev Tovs. mweralTa<br />

kavSirSi – rodisaa yriloba?<br />

yriloba 18 maiss gaixsna da 23 maiss<br />

dasrulda. yrilobas sayovelTaod<br />

cnobili mizezis gamo galaktion tabi-<br />

Ze ver daeswro (ver moeswro!).<br />

yrilobis dReebSi boris pasternakma<br />

peredelkinoSi sakuTar agarakze<br />

miiwvia simon Ciqovani da giorgi leoniZe.<br />

leoniZes Tan axlda meuRle da<br />

qaliSvili, Ciqovans ki – meuRle, vaJiSvili<br />

da meuRlis disSvili – zurab siraZe,<br />

romlis mogonebac – `simonTan er-<br />

Tad~ – daibeWda 2009 wels gamocemul<br />

krebulSi – `mogonebebi, werilebi,<br />

leqsebi – simon Ciqovanze~, da romelic<br />

mogviTxrobs:<br />

ori Tvis winaT Tavi moikla galaktionma.<br />

cxadia, gaixsenes galaktioni.<br />

_ Zalian vnanob, rom galaktion-<br />

Tan Cemi daaxloeba ver moxerxda. –<br />

uTqvams pasternaks. – SeiZleba amaSi<br />

Cvenma saerTo megobarmac ar gamoiCina<br />

iniciativa.<br />

dasasruli me-13 gverdze<br />

¡


8<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

mweralTa saxli 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

istoriidan<br />

rogorc Cans, maCablis quCa<br />

Tavidanve izidavda mweral sazogadoebas.<br />

1900-1903 wlebSi aq cxovrobda<br />

rusi poeti nikolai gumiliovi, romlis<br />

pirveli leqsic swored TbilisSi<br />

daibeWda. gumiliovi samSobloSi dabrunda,<br />

imave quCaze ki, 13 nomerSi, 1903<br />

wels cnobilma qarTvelma mecenatma<br />

daviT sarajiSvilma vercxlis qorwilis<br />

aRsaniSnad saxlis mSenebloba wamoiwyo.<br />

arqiteqtorad berlineli<br />

karl caari moiwvia, romelTan erTadac<br />

Tbiliseli arqiteqtorebic<br />

muSaobdnen _ aleqsandre ozerovi da<br />

korneli tatiSCevi. saxlis interieri<br />

Tbilisel ostats ilia mamacaSvils<br />

miando. mSenebloba 1905 wels dasrulda<br />

da 3 maiss didi zar-zeimiT ikurTxa.<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda.<br />

marTalia, saxls sacxovrebeli<br />

daniSnuleba hqonda, magram imTaviTve<br />

aSkara iyo, is male gadaiqceoda sazogadoebis<br />

Sekrebisa da literaturul-sazogadoebrivi<br />

debatebisa Tu<br />

Sexedulebebis gamoTqmis saukeTeso<br />

adgilad. literaturulma saRamoebma<br />

am sasaxleSi tradiciuli saxe miiRo<br />

_ aq sxvadasxva mwerlis nawarmoebebs<br />

kiTxulobdnen da Camosul ucxoel mwerlebsac<br />

uTmobdnen asparezs _ ase<br />

aRmoCndnen am saxlSi sergei esenini,<br />

artur laisti... xSiri stumrebi iyvnen<br />

ilia, akaki, ivane maCabeli, rafiel<br />

erisTavi, iakob gogebaSvili, valerian<br />

gunia... erTxans aq `qarTvelTa werakiTxvis<br />

gamavrcelebelma sazogadoebamac~<br />

daido bina. saxls hqonda ulamazesi,<br />

iSviaTi jiSis xeebiT mdidari<br />

baRi.<br />

1910 wels, gardacvalebamde erTi<br />

wliT adre, donis rostovSi daviT sarajiSvilma<br />

notariusTan anderZi Seadgina,<br />

romlis Tanaxmadac, es saxli<br />

am saRamos akaki wereTelic stumrobda...<br />

qalaqis TviTmmarTvelobas unda gadascemoda<br />

saxelovnebo saqmianobisTvis.<br />

amis Semdeg movlenebi dramatulad<br />

ganviTarda.<br />

1912 wels, daviT sarajiSvilis gardacvalebidan<br />

erTi wlis Tavze, misma<br />

colisZmam anderZi daarRvia da saxlis<br />

sajaro auqcionze gayidva ganizraxa.<br />

am cnobam qarTuli sazogadoebrioba<br />

aRaSfoTa da daxmarebisTvis komersantsa<br />

da qvelmoqmed akaki xoStarias<br />

mimarTa. gasabWoebamde sasaxle inar-<br />

Cunebda pirvandel daniSnulebas, Tumca<br />

mas Semdeg, rac xoStariam datova<br />

saqarTvelo da emigraciaSi wavida, ma-<br />

Cablis 13-is mTeli qoneba revkoms<br />

gadaeca. 1921 wels sabWoTa xelmZRvanelobas<br />

mweralTa jgufma TxovniT<br />

mimarTa, rom Senoba `xelovanTa kav-<br />

Sirs~ gadascemoda. revkomma Txovna<br />

daakmayofila da sul male yvelaze<br />

TviTmyofad qarTul saxlSi komunisturi<br />

epoqis aRzevebac daiwyo. `xelovanTa<br />

kavSiri~ saqarTvelos sabWoTa<br />

socialisturi respublikis mweralTa<br />

kavSirma Secvala. 1927 wels frangi mwerlis,<br />

publicistisa da sazogado<br />

moRvawis anri barbiusis sapativsacemod<br />

sazeimo Sexvedra Sedga. imave wels<br />

qarTvelma mwerlebma vladimer maiakovskis<br />

umaspinZles, 1928 wels garkveuli<br />

xniT maqsim gorki am saxlis meore<br />

sarTulze cxovrobda. amis Semdeg ki<br />

maCablis 13 dabezRebis, yvelaze gaugonari<br />

braldebebisa da bevri qarTveli<br />

mwerlis ubedurebis saTaved iqca.<br />

mweralTa kavSiris sxdomebze ilanZReboda<br />

da xalxis mtrad cxaddeboda yvela,<br />

vinc xotbas ar asxamda sabWoTa<br />

ideologias. xalxis mtrebs ki maSindeli<br />

mTavroba sastikad, daxvretiT uswordeboda.<br />

1937 wlis 22 ivliss daviT<br />

sarajiSvilis sasaxleSi yvelaze<br />

Semzaravi faqti moxda _ CekaSi dak-<br />

dimitri ermakovis foto. 1905 weli.<br />

maCablis 13.<br />

istoria grZeldeba<br />

iTxvaze dabarebulma paolo iaSvilma<br />

Tavi swored am SenobaSi moikla. kav-<br />

Siris sxdomam miiRo rezolucia, romliTac<br />

poetis saqcieli antisabWoTa<br />

provokaciad Seracxes. mixeil javaxiSvili<br />

iyo erTaderTi adamiani,<br />

romelmac poetis gambedaobas mxari<br />

dauWira da Sedegmac ar daayovna. isev<br />

am kedlebSi kavSiris prezidiumma ken-<br />

WisyriT miiRo gadawyvetileba _ `mixeil<br />

javaxiSvili, jaSuSi da diversanti,<br />

gandevnil iqnas mweralTa kavSiridan<br />

da fizikurad ganadgurdes~. ase<br />

gadaiqca erT dros kulturul-sazogadoebrivi<br />

da erovnuli Rirebulebebis<br />

mqone sasaxle yvelaze progresuli,<br />

inteleqtuali qarTveli mwerlebis<br />

sabWoTa xelisuflebis `gankiTxvis~<br />

asparezad. maCablis 13-Si sul sxva,<br />

mZime auram daisadgura.<br />

dRes<br />

`mweralTa kavSiris~ wevrebTan SeTanxmeba<br />

Sedga. bolos da bolos, gairkva,<br />

rom es nageboba mxolod am gaer-<br />

TianebaSi Semavali mwerlebis kuTvnileba<br />

ar iyo da ukeTesi iqneboda, aq<br />

yvela prozaikosisTvis, poetisTvis,<br />

mTargmnelisTvis, kritikosisa Tu publicistisTvis<br />

gaRebuliyo kari.<br />

maCablis 13-Si mdebare Senoba Tavisi<br />

unikaluri arqiteqturuli mniSvnelobiT<br />

kulturuli memkvidreobis<br />

Zeglia. masze zrunavs Tbilisis meria<br />

da saqarTvelos kulturisa da Zegl-<br />

Ta dacvis saministro. mTeli qoneba _<br />

daviT sarajiSviliseuli saxli Tavisi<br />

baRiTa da inventariT _ sajaro samarTlis<br />

iuridiul pirs _ mweralTa<br />

saxls gadaeca.<br />

sanam mweralTa saxli funqcionirebas<br />

daiwyebs, jer kidev didi gzaa. jerjerobiT<br />

aq mxolod xelosnebsa da 3-4<br />

adamians Tu mokravT Tvals. maT<br />

Sorisaa direqtoric, romelsac<br />

Zalian bevri ram evaleba.<br />

direqtor-menejeri<br />

mweralTa saxlis saqmianobas warmarTavs<br />

direqtor-menejeri, romelic<br />

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministrosTan SeTanxmebiT<br />

amtkicebs saStato ganrigs da saxelfaso<br />

fonds, warmarTavs da organizebas<br />

uwevs mweralTa saxlis saorganizacio-administraciul<br />

saqmianobas da<br />

personalurad agebs pasuxs am saqmianobis<br />

kanonierebasa da efeqturobaze.<br />

mindobilobis gareSe mweralTa<br />

saxls Tavad waradgens yvela instacia-<br />

Si, gascems mindobilobebs, debs garigebebs.<br />

sameTvalyureo sabWosTan SeTanxmebiT<br />

ganagebs da gankargavs mweralTa<br />

saxlis qonebasa da saxsrebs. masve<br />

ekisreba pasuxismgebloba mweralTa<br />

saxlis sakuTrebaSi arsebul qonebasa<br />

da fuladi saxsrebis miznobrivad da<br />

sworad xarjvaze. is aformebs SromiT<br />

xelSekrulebebs mweralTa saxlis TanamSromlebsa<br />

da, saWiroebisamebr,<br />

droebiT mowveul specialistebTan. is<br />

gansazRvravs TanamSromelTa saxelfaso<br />

anazRaurebis odenobas. kompetenciis<br />

farglebSi gamoscems individualuradministraciul-samarTlebriv<br />

aqtebs. sameTvalyureo sab-<br />

WosTan SeTanxmebiT SeimuSavebs da amtkicebs<br />

mweralTa saxlis struqturas,<br />

biujetsa da Sinaganawess. is irCevs<br />

saqmianobis ZiriTad mimarTulebas. Tu<br />

gaviTvaliswinebT, rom yvelaferi es<br />

erTi adamianis ufleba-movaleobebia<br />

da Tu imasac davZenT, rom is qalia,<br />

aSkaraa, mas win rTuli, damRleli,<br />

Tumca amasTan, saintereso gza elis. es<br />

didi pasuxismgebloba Tavis Tavze nata<br />

lomourma aiRo.<br />

nata lomouri<br />

literaturul wreebSi bevri kiTxva<br />

gaCnda _ vin aris nata lomouri,<br />

saidan aRmoCnda mweralTa garemocva-<br />

Si, ras saqmianobda manamde... sazogadoebas<br />

ar uyvars pasuxgaucemeli<br />

kiTxvebi da amitomac, gadavwviteT,<br />

ufro axlos da kargad gagacnoT mweralTa<br />

saxlis direqtori, romelzec<br />

mxolod is vicodiT, rom qarTveli<br />

klasikosi mwerlis niko lomouris<br />

SviliSvili da cnobili istorikosis<br />

nodar lomouris Svilia.<br />

nata lomouri 1975 wels TbilisSi<br />

daibada. 1981-1990 wlebSi Tbilisis me-<br />

6 germanul gimnaziaSi swavlobda, Semdeg<br />

ki amerikis SeerTebul StatebSi<br />

gaemgzavra da nortvestis saSualo<br />

skola daamTavra. swavla italiaSi,<br />

boloniis da romis universitetebSi<br />

politikuri mecnierebis fakultetze<br />

ganagrZo; daamTavra ivane javaxiSvilis<br />

saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />

universitetis saerTaSoriso samarTlisa<br />

da saerTaSoriso urTier-<br />

Tobis fakulteti, aspiranturac iqve<br />

gaiara da 2005 wels mieniWa istoriis<br />

mecnierebaTa kandidatis xarisxi.<br />

2002-2010 wlebSi muSaobda saqarTvelos<br />

saxalxo damcvelis aparatSi da<br />

sxvadasxva saerTaSoriso organizaciebSi<br />

(gaero, USAID, evropis sabWo)<br />

TbilisSi da strasburgSi. 2010 wels ki<br />

saqarTvelos saxelmwifo literaturis<br />

muzeumSi daiwyo muSaoba sazRvargareTis<br />

proeqtebis kuratorad. 2011<br />

wlidan mweralTa saxlis direqtormenejeria.<br />

aseTi mdidari SromiTi biografiis<br />

adamiani marTlac ucnaurad moxvda<br />

mweralTa Soris da amas Tavadac<br />

aRniSnavs:<br />

`mweralTa did ojaxSi axali da<br />

ucnobi var. viRacisTvis marTlac ucnauria,<br />

rogor aRmovCndi aq, roca samuSao<br />

gamocdileba sul sxva sferoSi<br />

mqonda. saerTaSoriso urTierTobebis<br />

ganxriT mivdiodi, magram mas Semdeg,<br />

rac literaturis muzeumSi movxvdi,<br />

radikalurad Semecvala interesebi da<br />

prioritetebi. imxanad literaturis<br />

muzeumis direqtori laSa baqraZe eZebda<br />

adamians, visac saerTaSoriso<br />

proeqtebisa da donorebTan urTier-<br />

Tobis gamocdileba hqonda. arCevani<br />

Cemze SeCerda. verc ki warmovidgendi,<br />

literaturis muzeumis saxiT amxela<br />

simdidris patronebi Tu viyaviT, Tumca<br />

muzeumis unikaluri arqivis savalalo<br />

mdgomareobac aRmoCena iyo da am<br />

problemebiT xSirad miwevda misvla<br />

kulturis saministroSi. rogorc<br />

gairkva, paralelurad, mweralTa saxlis<br />

axali koncefcia yalibdeboda da<br />

male am saxlis marTva SemomTavazes.~<br />

marTalia, ase erTi SexedviT, nata<br />

marTlac Sors iyo am sferosgan, magram<br />

misi garmocvisTvis literatura<br />

da xelovneba arasodes yofila ucxo.<br />

axlo urTierToba hqonda vaxuSti kotetiSvilTan<br />

da bednieria imiT, rom<br />

poeziis siyvarulic mis saxlSi<br />

SeigrZno. gansakuTrebuliT ixsenebs<br />

im wlebs, vaxuSti boris pasternaks da<br />

iosif brodskis rom Targmnida.


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

bavSvobaSi diumas gmirebi moswonda.<br />

dRes uyvars mixeil javaxiSvili,<br />

oTar WilaZe da aka morCilaZe. ucxoeli<br />

mwerlebidan gamorCeulad _ borxesi.<br />

bolo waruSleli STabeWdileba<br />

salman ruSdis wignebis kiTxvisas miiRo.<br />

axla natasTvis Tanamedrove<br />

qarTuli mwerlebis kiTxva saSinao<br />

davalebasaviT aris _ `vcdilob, sul<br />

ufro meti vikiTxo da gavecno Tanamedrove<br />

qarTvel mwerlebis Semoqmedebas;<br />

dRes Cemi biujetis didi nawili<br />

axalgamocemuli qarTuli wignebis<br />

Sesyidvas xmardeba”.<br />

bevr avtors piradad ar Sexvedria,<br />

magram imedovnebs, rom maTTan urTierToba<br />

ar gauWirdeba. pirveli<br />

nabijebi ukve gadadgmulia _ `Zalian<br />

gamixarda, frankfurtis wignis bazrobaze<br />

Cemi erT-erTi sayvareli mwerlis<br />

aka morCilaZis gacnobis saSualeba<br />

rom momeca. aqve kidev ramdenime<br />

Tanamedrove mwerali _ TamTa<br />

melaSvili, maka miqelaZe, zurab leJava,<br />

zaza burWulaZe _ gavicani. rac<br />

Seexeba ufrosi Taobis warmomadgenlebs,<br />

maT Soris mravladaa mamas axlobeli,<br />

visac bevri Rirebuli ram Seuqmnia<br />

da, aqedan gamomdinare, is faseulobebi,<br />

romelic Zvirfasia am TaobisTvis,<br />

CemTvis ar aris ucxo. Zalian<br />

saTuTad vekidebi yvelafers, rac<br />

ufrosi Taobis mwerlebisTvis, mniSvnelovania.~<br />

`prarabi~ nata<br />

mweralTa saxli xaraCoebSia. yvelgan<br />

saremonto masalebia. natac dadis<br />

aqeT-iqiT da meTvalyureobas uwevs,<br />

ras da rogor akeTeben xelosnebi. `vxumrob<br />

xolme, prarabad vmuSaob-meTqi.<br />

realurad arc ofisi gvaqvs da sxva<br />

ramisTvisac naklebad vicli. mweral-<br />

Ta saxli axlaxan dafuZnebuli axali<br />

organizaciaa da amasTan dakavSirebiT<br />

bevri biurokratiuli da saqaRalde<br />

saqmianoba mevaleba.~<br />

saremonto samuSaoebs meriis samsaxuri<br />

awarmoebs. am uzarmazar Senoba-<br />

Si marTlac bevria gasakeTebeli. sakomunikacio<br />

qselebi, gayvaniloba, milebi<br />

ukve gamoicvala. muSaoben xelovnebaTmcodneebi,<br />

rom ar daikargos<br />

is mTavari xibli, rac sarajiSviliseul<br />

sasaxles hqonda: modernisTvis<br />

damaxasiaTebeli niSan-Tvisebebi, fasadze<br />

gamoyenebuli talRovani frontonebi,<br />

naZerwi niJarebi da mcenareuli<br />

ornamenti, qalis Tavis gamosaxulebiani<br />

konsolebi. yvelafer amas<br />

specialistebis gamocdili jgufi xelmZRvanelobs,<br />

saxlis dizaineroba ki<br />

natas Zmam, guga kotetiSvilma itvir-<br />

Ta da amitom am mxriv mSvidadaa. saremonto<br />

samuSaoebisas ermakovis im fotoebiT<br />

xelmZRvaneloben, romelic<br />

1905 wliT TariRdeba da axalaSenebuli<br />

sasaxlis pirvandel iers asaxavs.<br />

samuSao jgufs kidev erTi sazrunavi<br />

aqvs _ baRi. istoriidan cnobilia, rom<br />

saxls ulamazesi ezo hqonda. molsa da<br />

xeebs Soris sagangebod dakvaluli bilikebiTa<br />

da auziT. gegmiT dRevandeli<br />

baRic maqsimalurad miuaxlovdeba<br />

am pirvandel suraTs.<br />

mweralTa saxlis dagegmareba<br />

maCablis 13-Si mdebare sarajiSviliseuli<br />

sasaxlis farTi ukve ganawilebulia.<br />

sardafSi sagamofeno darbazi,<br />

wignebis sacavi, wignis maRazia da kafe<br />

iqneba. pirveli sarTuli mTavar darbazebs<br />

daeTmoba, sadac sxvadasxva tipis<br />

RonisZieba da Sexvedra gaimarTeba<br />

_ `es iqneba saavtoro saRamoebi, wignis<br />

prezentaciebi, mxatvrul Targman-<br />

Tan dakavSirebuli seminarebi Tu konferenciebi.~<br />

aqve ganTavsdeba biblioTekac.<br />

meore sarTuli mTlianad<br />

saofise sivrced gardaiqmneba. mesame<br />

sarTulze ki, anu mansardaSi, sastumro<br />

gakeTdeba, sadac ucxoeli stumrebisTvis<br />

5 oTaxi moewyoba. `es iqneba ma-<br />

Rali donis sastumro, romelic ar<br />

iqneba Zviri. vecdebiT, mxolod is<br />

Tanxa Rirdes, rac mis Senaxvas<br />

dasWirdeba. es evropaSi aprobirebuli<br />

meTodia. Camodis ucxoeli mwerali,<br />

mTargmneli, gamomcemeli, romelic<br />

aq cxovrobs, aqve muSaobs da aqve<br />

marTavs Sexvedrebsa Tu seminarebs,~ _<br />

aRniSnavs nata.<br />

samomavlo gegmebi<br />

`am saxls gansakuTrebuli istoria<br />

aqvs _ araCveulebrivic da, amavdroulad,<br />

umZimesic. vfiqrob, erTi oTaxi<br />

mudmivmoqmed gamofena-muzeumad unda<br />

vaqcioT. iuneskoSi ukve Sevitane am<br />

Temaze proeqti, Tumca jer ar vici,<br />

daafinanseben Tu ara. maCablis 13-is<br />

istoria erTgvarad represirebuli<br />

mwerlebis istoriacaa, romelic yvelam<br />

unda icodes, radgan am istoriis<br />

furclebma is Secdomebic Semoinaxa,<br />

romelic aRarasdros unda davuSvaT.<br />

vimedovneb, rom samoqalaqo ganaTleba<br />

mweralTa saxlis erT-erTi mniSvnelovani<br />

mimarTuleba gaxdeba. skolis<br />

moswavleebi da studentebi xSirad<br />

ivlian aq da gansxvavebul codnasa<br />

da istoriul gakveTilebs eziarebian,~<br />

_ aRniSnavs nata, _ `mweralTa saxlis<br />

erT-erTi mniSvnelovani saqmianoba ms-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> mweralTa saxli<br />

gavsi profilis saerTaSoriso dawesebulebebTan<br />

aqtiuri kontaqtis damyareba<br />

iqneba. marTalia, srulyofili<br />

funqcionireba jer ar dagviwyia, magram<br />

yoveldRiurad vcdilob axali<br />

kontaqtebis damyarebas imisTvis, rom<br />

sxvadasxva qveynis <strong>literaturuli</strong> da<br />

saxelovnebo wreebi erToblivi<br />

proeqtebis ganxorcielebiT davaintereso.<br />

damijereT, saqarTveloSi yvela<br />

siamovnebiT Camova da Sexvdeba<br />

qarTvel mkiTxvels. meores mxriv, gansakuTrebiT<br />

didi mniSvneloba daeTmoba<br />

qarTuli literaturis Targmans,<br />

riTac msoflio sul sxva kuTxiT gaicnobs<br />

saqarTvelos. rasakvirvelia,<br />

qarTuli literatura aqamdec iTargmneboda,<br />

magram dRes saxelmwifo<br />

Zalian did Zalisxmevas iCens, raTa es<br />

saqmianoba bevrad ufro masStaburi<br />

gaxados. rogorc iciT, mimdinareobs<br />

molaparakebebi, rom 2015 wels<br />

saqarTvelo frankfurtis wignis bazrobaze<br />

maspinZeli qveyana iyos da Tu<br />

es moxerxda, bunebrivia, mweralTa saxli<br />

Zalian aqtiurad CaerTveba am mimarTulebiT<br />

da konkretulad am mniSvnelovani<br />

RonisZiebis xarisxianad<br />

momzadebaSi miiRebs monawileobas.~<br />

calke saubris Temaa biblioTeka.<br />

mweralTa saxlSi bevr unikalur<br />

gamocemas ixilavT. natas gverdSi udgas<br />

biblioTekari, romelmac cxovrebis<br />

udidesi nawili swored am kedleb-<br />

Si gaatara.<br />

natas mweralTa saxlis koncefciaze<br />

bevri aqvs nafiqri da Tavisi<br />

Sexedulebac aqvs: `bunebrivia, vfiqrob<br />

imaze, Tu ra siaxle unda SesTavazos<br />

mweralTa saxlma sazogadoebas. mniSvnelovania,<br />

gaviTvaliswinoT evropuli<br />

tipis gamocdileba. ganaxlebuli<br />

mweralTa saxlis Cemeuli xedva aseTia:<br />

es unda iyos formiT evropuli da SinaarsiT<br />

qarTuli kulturuli kera. Tu<br />

movaxerxebT, rom erovnul faseulobebsa<br />

da tradiciebs davurToT<br />

dasavluri praqtika, gamoviyenoT Tanamedrove<br />

teqnikuri siaxleebi da<br />

vizrunoT yoveli Catarebuli RonisZiebis<br />

maRal xarisxze, vfiqrob,<br />

saukeTeso Sedegs miviRebT,~ _ ambobs<br />

nata, _`am mizniT bevr dros vandomeb<br />

iseT xalxTan Sexvedrebs, visac konceptualuri<br />

siaxleebis SemoTavazeba Seu-<br />

Zlia~.<br />

mwerlebi da mweralTa saxli<br />

nata lomouri ar aris mweralTa<br />

saxlis mTavari warmmarTveli. mas<br />

sameTvalyureo sabWo hyavs, romelic<br />

SemoqmedebiT saqmianobas uxelmZRvanelebs.<br />

`mxolod madlobeli viqnebi,<br />

Tu sabWos wevrebi aqtiurad CaerTvebian<br />

saqmeSi. Tu isini mrCevelTa funqcias<br />

Tavis Tavze aiReben, Sedegic ar<br />

daayovnebs~, _ aRniSnavs nata.<br />

sameTvalyureo sabWos saqarTvelos<br />

kulturisa da ZeglTa dacvis<br />

saministro akompleqtebs. is 11 wevrisgan<br />

Sedgeba da arian rogorc axalgazrda,<br />

ise _ ufrosi Taobis warmomadgenlebic,<br />

maT Soris, mweralTa kav-<br />

Siris Tavmjdomare mayvala gonaSvili.<br />

nata lomouri mxardaWeras yvelasgan<br />

grZnobs da amiT bednieria. imasac kargad<br />

xvdeba, rogor uxariaT, am Senobis<br />

profili rom ar Secvlila. mweralTa<br />

saxlis kari yvelasTvis gaiReba, vinc<br />

raime Rirebulsa da xarisxians Seqmnis.<br />

9<br />

fiqrobs, rom RonisZiebaTa kalendars<br />

umtkivneulod Seqmnis sameTvalyureo<br />

sabWos wevrebTan erTad.<br />

dauviwyari<br />

da amoucnobi aura<br />

rogorc amboben, is, vinc sarajiSviliseul<br />

sasaxleSi erTxel mainc<br />

Seadgams fexs, verasdros daiviwyebs<br />

mas. am Senobis gansakuTrebuli aura<br />

aucileblad imoqmedebs mweralTa saxlSi<br />

misul nebismier stumarze. sxvaTa<br />

Soris, imasac amboben, bevri Sin specialurad<br />

am quCiT brundeboda, maCablis<br />

13-isTvis rom Seevlo Tvali da<br />

imis imedad, rom aq yvelaze cnobil<br />

qarTvelebs naxavda. mweralTa saxlSi<br />

literaturiT dainteresebuli da istoriaze<br />

Seyvarebuli adamianebi bevrs<br />

aRmoaCenen iseTs, razec manamde warmodgenac<br />

ki ar hqondaT. am saxls mar-<br />

Tlac Zlieri energetika aqvs, oRond,<br />

zustad ver xvdebi _ kargi Tu cudi,<br />

xandaxan damTrgunvelicaa. mokled,<br />

yvelaferi es cota mistikuria. Tumca<br />

im faqts, rom aq sul male axali kulturuli<br />

kera aRorZindeba, mistikasTan<br />

aranairi kavSiri ara aqvs. es<br />

XX saukunis dasawyisis gamorCeuli da<br />

sayvareli adgili iyo da istoria gr-<br />

Zeldeba...<br />

dabolos<br />

isev istoriidan: `daviT sarajiSvilis<br />

saxli namdvili saloni iyo,<br />

romelic SeiZleba CaiTvalos aleqsandre<br />

WavWavaZis da manana orbelianis<br />

salonis gagrZelebad~, _ aRniSnavda<br />

eqvTime TayaiSvili, _ `mis saxls `sarajiSvilis<br />

nomers~ da `evropasac~<br />

eZaxdnen. saxlis pirvel sarTulze<br />

ganTavsebuli iyo maRaziebi, meoreze<br />

ki sacxovrebeli binebi da sastumro.~<br />

sasaxlis darbazebi yuradRebas iqcevda<br />

iSviaTi buxrebiT, brinjaos qandakebebiT,<br />

ferweruli tiloebiT, sarkeebiT,<br />

avejiTa da sxva Zvirfasi nivTebiT.<br />

am saxlSi daviT sarajiSvili xSirad<br />

marTavda musikalur saRamoebs da<br />

momRerlebs, mwerlebs, mxatvrebs<br />

iwvevda. pirvelad am saxlSi moewyo<br />

qarTveli fermweris, gigo gabaSvilis<br />

gamofena. `amas winaT sasaxlis quCazed,<br />

sarajiSvilebis saxlebSi gamofena gamarTa<br />

Tavisi naxatebisa axalgazrda<br />

mxatvarma... `mosarecxe mdinaresTan~,<br />

`orTaWala~, `duqanTan~... zogierTi<br />

suraTis xatvisas ise auCqarebia sagamofenod<br />

mosaswrebad, rom daumTavrebeli<br />

da SalaSin-gaukvreli gamoufenia,~<br />

_ werda <strong>gazeTi</strong> `iveria~.<br />

sul male es yvelaferi isev gacocxldeba<br />

Cvens Tvalwin. Tanamedrove<br />

mxatvrebic aCqardebian mweral-<br />

Ta saxlis sagamofeno sivrcisTvis tiloebis<br />

Sesaqmnelad, mwerlebi erTmaneTs<br />

daaswreben axal-axali nawarmoebebis<br />

wakiTxvas, musikosebi simRerebisa<br />

Tu kompoziciebis prezentacias aq<br />

moindomeben da rogorc nata lomouri<br />

aRniSnavs, maCablis 13 gaxdeba<br />

erTiani mZlavri kulturuli kera. mweralTa<br />

saxli gamorCeul adgilad<br />

iqceva Tbilisis erT-erTi uZvelesi<br />

ubnis lamaz quCaze da mere Cveni drois<br />

`iveria~ amis amsaxvel istorias ukve<br />

Cvens STamomavlebs Semounaxavs.<br />

Tea yifSiZe


10<br />

proza<br />

dasawyisi # #60-72 #<br />

da,<br />

miwad rogor Zalian dacemulebi,<br />

TvalTa-sinaTlewarTmeulic ki maTgan,<br />

erTi, rogor Zalian mainc,<br />

aRdgnen, marTliad, radgan TviT<br />

qristem Tavisi jvarcmiT gadaixada<br />

bevrad ki ara mTlad-ganuzomlad<br />

meti vidre Cven-Cve-amaeebs vali<br />

gvqonda rogorc amas oqropiri gvamcnebs<br />

rom qristeTi Cven SegviZlia<br />

metic ki miviRoT vidre adamis dacemiT<br />

davkargeT mowiweba TviT yvelaze<br />

didi Sesasayvarelobisamieri,<br />

da, amaze meti?<br />

vrceli amaze?<br />

da magram mainc rogor gviwyobs<br />

xels da guls da gonebas gvinaTebs<br />

Cven-uRirsebs rom davibrunoT<br />

dakarguli maRalsulovneba,<br />

suliereba anu sicocxleSive mivi-<br />

RoT samoTxe, ziareba uflis sisxlisa<br />

da xorcTan – vazis naJurTan<br />

da ramaRal ifqlTan, da Tumca noesobisas<br />

iqamde vazi ar iyo magram kiiyo<br />

mkvidr-didedoTi da SemZle TTi<br />

RvTiT boZebuli msasoebloba da noe,<br />

visac ganeRo magram mxolod Zalian<br />

RriWod imaTavisi kidobanisa myarad<br />

rogor minamde raZaan dagmanuli<br />

kidobanisa urTxelisv kari noe icdida,<br />

lmobierisagan karis gaRebas<br />

ufro da ufro magram Zalian dumda,<br />

RmerTi da noe, visic es weliwadi da<br />

aTi dRe kidobanisa meti iyo vidre<br />

sxvaTaTvis TavgansaRwevi is ormoci<br />

weli radgan maSin xom Tvals wyals<br />

mainc aleviebden mindvrebiT, vrceliT,<br />

SroSanebiT, rame, da axlak<br />

noe, SeRonebuli da gadaqanculi magram<br />

aRsavse imZaliT rom Zalian<br />

unda gasuliyo myarad dasayrden miwisaken,<br />

gareT, da noe zRurblis<br />

RriWosTan nela mivida, sunTqvaSekruli,<br />

mere ki filtvebi mZlavrad<br />

daicala rogorZveli haerisagan,<br />

gamoidevna Zveli haeri da rom<br />

SeisunTqa axali-rogor, Tundac viwrula<br />

RriWoseuli, mere Zalian<br />

mivida SuqTan romeli Suqic swored<br />

ima RriWodan – viwro da grZeli Wu-<br />

Wrutanidan – gamodioda, da miabjina,<br />

Subli, raRac lbili da Tbili<br />

aRmoCnda axla esi myari da grili<br />

urTxeli, da noe Zalian rom miekun-<br />

Wva SubliT im RriWos imedi hqonda<br />

rom SeaRebda, kars, qve-yanisken magram<br />

Zalian Zneli iyo, ki, im karis<br />

ganxvna da noe mTeli arsebiT-adamianuriT<br />

ebrZoda RriWos rom ro<br />

rogorme gaefarTovebina da cotaegeb<br />

pataraTi gamosdioda kidevac,<br />

es, Tan raRac ucxo da Tan mSobliur<br />

wyalSi iyo TiTqosada da marTlac,<br />

noes, wyali aklda? magram ki, aklda,<br />

da, Tavi roca gamoiZvrina Cvenobisaken<br />

da dainaxa mzis sinaTle da<br />

mere sxeulis sxva boZebebic miayola<br />

– mxrebi, xelebi, mkerdi da ra<br />

wvalebiT, rogori SvebiT ibadeboda<br />

noe RmerTisaken im RmerTisaken<br />

romelic masTan sumudam iyo magram<br />

axla ki – Zalian Znelad, ibadeboda<br />

kaci eqvsas wels gadaRweuli da, rom<br />

daibada rogorc iqna mTlad<br />

TavidanvesaviT da damdgara, ze, daeca<br />

miwad xelebgaSlili ganze Zalian<br />

da rogor hgavda noe axla TviT<br />

ufro metad momaval jvars romelic<br />

adrec Zalian, iyo da am misTvis<br />

ucnaur-TayvaniscemiT rogor madlobas<br />

uZRvnida, TviT RmerTs noes<br />

sxeuli noeiana sulieriT romelic<br />

axla gansakuTrebiT SubliT, mkerdiTa<br />

da orTave mxar-da-xeliT, – pirjvaris<br />

erTgulad SemsrulebelTa –<br />

meSveobiT dayrdnoboda miwas-marCenals,<br />

da,<br />

da<br />

iZra, iZra da rogor gafarTovda<br />

jer noesagan mciredR SeRebuli<br />

grZneuli RriWo da amitomac iqve<br />

RvTiT farTeT gaRebuli sruliadkari<br />

da noesi coli d Svilebi da maTi<br />

colebi, – gamodiodnen, gamomdinareobdnen<br />

im kidobanidan sadac rom<br />

mTlad ukanasknel-ad Sevida noe da<br />

pirveli ki, gamovida, da gamodiod-<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

nenc iseTi farTo rom sazeimosaviT<br />

karibWedan – veeba spiloc – miwis veSapi<br />

ramZlavrsa qedze CitiT-nibliiT da<br />

xorTumiswverze koRoTi magram romeli-koRoc<br />

sulvera sCanda, gamodiodnen<br />

Svlebi, irmebi, Rorul-Rorebi da<br />

ZaRlebi avebica da kudebqicinac, da<br />

rasasaciloTsaviT da magram erTgvrad<br />

amayi mamlayinwobiT moabijebdnen weroebi<br />

da iqav mamalic, samisabaZo, gamoxoxavda<br />

`miwis lomi~ – macduri gvelic,<br />

Sxamiani da Tagvebi mocriatebdnen da<br />

sadarvine (Carlz) maimunebi romlebidanac<br />

ro sumTlad ara magram<br />

sagrZnoblad-rogor warmoiSvnen, zogi<br />

da, kidev metad gaixsna-rogor es ra<br />

uRrublo, kriala ca cisfrad rogorad,<br />

aSuqebuli da, wamovida, moSiebul<br />

sulierebze zecis manana – mkvebi<br />

rogor-uklebliv suyovelivegvar<br />

sulierisa da iqve iyo cvalebadic wamis-wamobiT<br />

maradi wyaro da imisi wyali<br />

wyurvilwamgvreli mxolod ki ara<br />

aramed rogor ramdenic ginda da,<br />

rogor Serbodnen adamianebic da maTTan<br />

yvela sulieri Tu Sexoxavdnenc iqvec-<br />

CanCqerSi saWyumpalaod, viTom, –<br />

ganibanebodnen,<br />

guram doCanaSvili<br />

ki,<br />

da kidobanisa im CaxuTuli haerisagan,<br />

sityvas romelsac egeb erTaderTs,<br />

`haers~ ver gaaCnia `egreTwodebuli~<br />

sinonimi da Zalianac kargi, es, da saRi<br />

haeriT – magram mxolodRa erT-erTiRa-<br />

Ti macocxlebeliT,c, ikvebebodnen, daxarbebulebi<br />

da, bednierebi, da<br />

is pirveli, rac ganizraxa didedos<br />

noem iyo swored is, rom<br />

Tavi XV<br />

gadarCena<br />

`augo noem samsxverplo ufals~,<br />

qviani mxare iyo is da brtyeli lodebic<br />

mimofeniliyo mTa-araratis ferdobebze<br />

magram uwesrigod ara radgan<br />

noem zida da zida isini, myari qvebi da<br />

Svilebic da yvelani miixmara imitom ki<br />

ara rom martos ar SeeZlo es aramed Rv-<br />

Tisadmi amiT, am saqcielisaTvis madliT<br />

aRvsiliyvnen, misianebic,<br />

radgan xolo es didi qmedeba iyo – `<br />

`augo noem samsxverplo ufals~... es, ase<br />

vTqvaT, wminda sakurTxevlis an samsxverplos<br />

pirveli bibliuri moxseniebaa~,<br />

da erTgulma da madlobelma noem,<br />

RvTis, `...TiTo-TiTo amoarCia yoveli<br />

wmida pirutyvidan... da aRsavlenad miitana<br />

samsxverploze – `miitana~ da ara<br />

`miiyvana~, – swyalobs biblia aq warmosaxvas,<br />

Cvensas...<br />

`im wminda cxovelebidan, romlebic<br />

kidobanSi hyavda, noem amoarCia namati~<br />

(kidobanSi Turme pirutyvebic ki mravldebodnen,<br />

erTgvarad metyvel qamsaviT,)<br />

egeb imitom rom am namatis maSobelebi<br />

metni da kurTxeul-hyavda, RmerTs,<br />

da `iynosa ufalma keTilsurneleba~<br />

misadmi Sewiruli, cecxlze bolomde<br />

damwvari namatisa magram ` `am gamoTqmis<br />

siuxeSem ar Segacdinos~ _ brZanebs am<br />

sityvebTan dakavSirebiT oqropiri –<br />

aramed, aRiareb-ra sakuTar sisustes<br />

am mowyalebis mizezi eZie imaSi, rom<br />

RmerTs Zalze eama wmindanis (_ noesi!)<br />

mier mirTmeuli msxverpli~,<br />

da, wmida pavle mociquli:<br />

`vinaidan qristes keTilsurneleba<br />

varT RmerTisagan gaCenilTa<br />

Sorisac, da daRupulTa (_ !)<br />

Sorisac~.,<br />

magram, –<br />

`zogisTvis sikvdilis surneli<br />

sasikvdilod da zogisTvis sicocxlis<br />

su-rneli sasicocxlod. da vinaa, unariani,<br />

amisaTvis~, xolo ` `sityva<br />

`keTilisurneleba` ebraulidan Targmanis<br />

mixedviT, kmayofilebis, damamSvidebeli<br />

(gavixsenoT, rom `noe –<br />

...Sromisagan Sueba~,c, iyo... da aris)<br />

sur-neli~-s niSnavs~.<br />

da, –<br />

` `imavdroulad, aRniSnuli cnobis<br />

analizis Sedegad miRebulia misi msgavseba<br />

noes saxelTan, romelic niSnavs<br />

`simSvides~ da amaSi Cans swored<br />

im winaswarmetyvelebis aRsruleba,<br />

romelic misTvis micemul saxelSi iyo<br />

Cadebuli. eWvgareSea is, rom noes es<br />

msxverpli, fdre abelis mier Sewiru-<br />

kaci, saxelad noe<br />

li msxverplis darad, RmerTisaTvis<br />

sasiamovno iyo ara samsxverplos materialobis<br />

gamo~,<br />

aramed Tavad macxovaris, mama-RmerTisadmi<br />

`gamoxatuli rwmenis RvTismosaobisa<br />

da morCilebis gamo~ im noesagan,<br />

romelic adrec daiareboda RmerT-<br />

Tan,<br />

da daacqerda RmerTi noes da Tqva<br />

rogori-es didad ucnauri, ram:<br />

` `...da Tqva ufalma TavisTvis (_<br />

magram mxolod TavisTvisa, Tqva, es,<br />

radgan Tumcaki noes dascqeroda!);<br />

amieridan aRar davwyevli miwas adamianis<br />

gamo, radgan borotiskenaa mimarTuli<br />

adamianis gulisTqma siyrmidanve~<br />

– am sityvebSi aSkarad gamosWvivis<br />

Tavad RmerTis sazeimo dasabuTeba,<br />

rom mTeli msoflios amgvarad<br />

dasja aRar ganmeordeba~.<br />

da, rogor-maRlad maZiebeli<br />

fiqrebi, `ganmartebani~Si:<br />

`magram amis motivacia erTi SexedviT,<br />

gaugebaria. albaT, igi warmoadgens<br />

im motivis gameorebas, romelic<br />

warRvnis mTavar mizezs warmoadgenda~<br />

–<br />

`dainaxa ufalma RmerTma, rom imata<br />

adamianTa ukeTurebam amqveynad,<br />

rom ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />

gulisTqma~, da –<br />

`gadmoxeda RmerTma qveyanas da,<br />

aha, waryvniliyo igi, radgan gaeryvna<br />

yovelxorciels Tavisi zne am qveyanaze~,<br />

da, rogorc<br />

`uTxra RmerTma noes: moawia yoveli<br />

xorcielis aRsasrulma Cems winaSe,<br />

radgan aivso qveyana maTi usamarTlobiT;<br />

da, aha, unda gavwyvito isini mTeli<br />

qveyniTurT~, da magram RmerTs<br />

hyavda-mainc Tavisi erTguli da mor-<br />

Cili romelic Tavisi saqcielebiT daiareboda<br />

RmerTTan, da icoda misgan<br />

gaCenili bunebisa da am bunebisa mov-<br />

27 aprili - 10 maisi 2012<br />

lenebis fasi, da uTxra ufalma mas:<br />

`gaikeTe kidobani urTxelisgan~,<br />

da kidobanis win, kidobanidan-miT<br />

mTeli Tavisi ojaxiTa da yovel<br />

sulierTan erTad gadarCenili, da<br />

gamosuli Znel samSvidoboze<br />

wvalebiT, noe, idga axla RvTis winare<br />

da aRsavse rogori didi bednierebiT<br />

miuxedavad imisa rom, adamianebis? –<br />

` `ukeTuri iyo mudamJams maTi yoveli<br />

gulisTqma~, riTac xasiaTdeba ara<br />

imdenad STamomavlobiT (kaenituri?<br />

Tu, adamisac...), ramdenadac umTavresad,<br />

mudmivi codvili ganwyoba,<br />

romelic gadadis rogorc es erT<br />

konteqstSia, yovelgvari zneobis<br />

normebis gaTelvasa da mounaniebel<br />

yvedrebaSi~ – da Tumca eboZaT maT<br />

rom `bumberazebi iyvnen im xanebSi<br />

qveynad da mas merec, roca RvTisSvilebi<br />

Sediodnen adamianis asulebTan,<br />

romelnic uTmobdnen maT. Zlierebi<br />

iyvnen isini, ZvelTaganve saxelovani<br />

xalxi~<br />

magram egebac am siZlieriT<br />

`wairyvna qveyana RvTis winaSe da<br />

aivso qveyana usamarTlobiT~<br />

xolo<br />

`Cvens mier ganxilul muxlSi ki<br />

saubaria TiTqmis mxolod STamomavlobiT<br />

codvianobaze (aqac – kaenisa?..<br />

– adamisiv?) razedac adamiani SedarebiT<br />

naklebad pasuxismgebelia vidre<br />

Segnebulad, piradad Cadenil codvaze.<br />

mxverplis SewirviT ki,<br />

romelzedac ukve gvqonda saubari,<br />

adamianma, ukeT rom ar SeiZleboda,<br />

ise daamtkica rom misi piradi ganwyoba<br />

gacilebiT ukeTesia, Tumca igi<br />

Tavisi bunebrivi codvianobis gamo<br />

da uZlurebis gamo agrZelebs codvebis<br />

Cadenas, magram yoveli dacemis<br />

gacnobierebis gamo Zlier ganicdis.<br />

adamianis gulSi ganwyobis amgvari<br />

feriscvaleba sakmaris safuZvels<br />

qmnida misdami RvTaebrivi damokidebulebis<br />

Sesacvlelad~ –<br />

`winaT marTlmsajuleba sayovelTao<br />

gansjiT xorcieldeboda,<br />

xolo mowyaleba ki gansakuTrebulT<br />

ergebodaT (noes ambavi), amieridan ki<br />

marTlmsajuleba asamarTlebs da<br />

gansjis kerZo pirebs da movlenebs<br />

(sodomi). amgvarad sruliad bunebrivi<br />

da gasagebi xdeba miTiTeba adamianis<br />

STamomavlobiT naklze,<br />

rogorc misi codvisadmi lmobieri<br />

damokidebulebis motivze. im codvisadmi,<br />

romelTanac brZolis survils<br />

Tavisi mcire ZalebiT adamiani<br />

gamoxatavs msxverplSewirvis saSualebiT~,<br />

da<br />

rogori-mainc udiadesi, umdidresi<br />

da gansacvifrebeli wyaloba<br />

TviT RvTismierebisaTvisac, RvTisgan:<br />

` `vidre qveyana iqneba~... anu manam,<br />

sanam dedamiwa arsebobs da rodesac<br />

`miwis dReebi~ iZulebulni iqnebian<br />

Tavisi adgili dauTmon `ciur<br />

dReebs~ –<br />

fsalmunni 88,30: `da davamkvidreb<br />

ukunisamde naSiers misas da misi taxti<br />

– viTarca dReni cisani~,<br />

da,<br />

ra wyaloba im miwisadmi romelic<br />

erTdros daswyevla, RmerTma: `a r c<br />

T e s v a d a m k a, a r c y i n v a da s<br />

i c x e, a r c z a f x u l i da z a m T a<br />

r i, a r c d R e da R a m e a r g a u q<br />

m d e b a~ –<br />

rom es yoveli maradis iqneba, xangamoSvebiT<br />

SvebiTi wvima sicxisas da<br />

buRisas da papanebisas da zamTrobiT<br />

ki – uebro Tovli da swored maTTvis<br />

– adamianebisaTvis zamTar-zafxuli<br />

iqneboda maradiuli da iqnebac Tesva<br />

anu gazafxuloba da SemodgomoT,<br />

mka – rogor-es puris, marcvlisa da<br />

nayofebis Segrovebis dro~,<br />

da daacqerda ufali RmerTi noes<br />

da ojaxs misas siyvaruliT, mereda<br />

rogor da rogoriT da akurTxa yvela<br />

da, da ase uTxra:<br />

`da uTxra:<br />

inayofiereT, imravleT da aavseT<br />

qveyana. Tqveni SiSi da Zrwola hqon


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

des miwis yvela mxecs, cis yvela frinvels,<br />

yovel suldgmuls, rac ki iZvris<br />

dedamiwaze, da zRvis yovel Tevzs.<br />

Tqvens xelT arian isini~.<br />

da kvlav Zalian gangrZobilad da<br />

Zalian dascqeroda RmerTi – Tundrogor<br />

uxilavi, adamianebs, gindac<br />

rogorebTsc da mainc yvelas-misianebs,<br />

da TavisT, da man Tu ara vin icoda<br />

rom atlantidaSi, xorcis Tvalebda-<br />

Wyetilad Tu Tvalmilululad sansvla<br />

Tumc akrZaluli iyo yovlad magram<br />

im-rogor codvas yovel nabijze,<br />

anu bevrpiriT sCadiodnena, adamianebi,<br />

da, uTxra RmerTma Tavisaken gadmorCenil<br />

adamianebs es imisaTvis rom<br />

ufromet codvad aRar CaTvlodaT<br />

misi, RmerTis nebisa da nebadarTviT,<br />

es:<br />

`yoveli iZvrisi, rac ki cocxlobs,<br />

saWmelad gqondeT~,<br />

da, rogorgvari gamxneveba, nebadarTuli:<br />

`rogorc mwvane balaxs, ise ga-<br />

ZlevT yvelafers~.<br />

da, radgan aRar dasWirdeboda mofarebulebSi<br />

xorcebiT ZRoma tuCebi<br />

rogor-siamiT ailoka, qamma,<br />

magram akurTxa isini RmerTma er-<br />

Tianad –<br />

`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />

rogorc msoflios modgmis<br />

mamamTavarma, maSinve miiRo RvTis<br />

kurTxeva~ –<br />

`dabadeba~ 1,28-29-30 da<br />

`dainaxa RmerTma yovelive (_<br />

yovelive!), rac gaaCina, da aha, Zalian<br />

kargi iyo. iyo saRamo, iyo dila – meeqvse<br />

dRe~<br />

da magram RmerTma dautova maT,<br />

noesebsac `Tavisufali arCevani~ da<br />

magram mainc daayola:<br />

`oRond xorciels cocxlad, mis<br />

sisxlTTan erTad nu SeWamT. me ki<br />

Tqvens sisxls Tqveni sicocxlis wil<br />

movikiTxav, yovel mxecs movkiTxav,<br />

Tqven mogkiTxavT erTmaneTis sicocxles~<br />

–<br />

daujerebdnen? ki?<br />

miuxedavad TviT mama-RmerTis<br />

rogori mkacri gafrTxilebisa:<br />

`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />

adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />

radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />

magram ramdeni tyuilad-yurianebi,<br />

tyvil-smenianni, hee,<br />

magram molba kvlav RmerTi radganac<br />

noes dascqeroda, da adamiviT,<br />

`msgavsad imisa, ragvaradac adamma,<br />

aseve noemac, axali msoflios mamamTavarma,<br />

miiRo kurTxeva. rogorc erTi<br />

(pirveli) meore kurTxevac Seexeba sam<br />

punqts: adamianebis gamravlebas, mis<br />

Zalauflebas (cxovelebisa da bnuebis<br />

samyaroze) da mis gamokvebas. am Rv-<br />

Tiuri kurTxevis Zala exeboda ara<br />

marto noes, aramed mis `Svilebsac~,<br />

anu rogorc imJamindel, aseve mis momaval<br />

STamomavlebs~. –<br />

` `inayofiereT, imravleT da aavseT<br />

qveyana~... – magram, aq ar aris damatebuli,<br />

iseve rogorc adamis SemTxveva-<br />

Si, `da eufleT mas~, radganac adamma<br />

codviT dacemis Semdeg dakarga es<br />

RmerTis msgavsi Zala mTeli qve-yanis<br />

dauflebisa, an ukidures SemTxvevaSi<br />

Zalzed Seumcirda zemoqmedebis unari<br />

(Tundac Sinauri, da gareuli cxovelebiTac<br />

xom...) da mxolod meore<br />

adami (Tumc saukuneTa uwinaresi) _<br />

Cveni ieso qriste, romelmac gaanadgura<br />

codvis Zalaufleba, kvlav daeufla<br />

yovelives da araferi datova<br />

misadmi morCilebis miRma~<br />

xolo qamma ki am nebarTvis – sadacrom<br />

gansakuTrebiT erTi muxli-ram<br />

moewona, maSinve Tavi mohglija<br />

mtreds da gaputa da obsidianis mWreli<br />

dana ataka Svels da did koconze<br />

dayara isini da Tumca noem uTxra:<br />

`ara, adrea.. acade Sewva~<br />

magram mainc CakbiCa odnav Semwvari<br />

frinvel-pirutyvis xorci ai ise rom<br />

sulic ar Seuberavs da tuCebi daewva<br />

da tkivilad ki amoeburca magram Re-<br />

Wda-ra jer mtredis xorcs da nikapze<br />

mZimed CamoeRvenTa im wminda frinvelis<br />

sisxli romelic kidobanSi Svid-<br />

Svidad iyo Sesuli, gasamravleblad<br />

da romelmac zeTisxilis nedli rto<br />

Svebad moutana adamianebs da iyo<br />

raRac-Sori saerTo am-amasTan rom<br />

`vinc adamianis sisxls daRvris,<br />

adamianis mierve daiRvreba misi sisxli,<br />

radgan RvTis xatad Seiqmna adami~<br />

romelic ar Wamda pirutyvis xorcs da<br />

raRa Tqma unda arc sisxlsa svamda,<br />

maTsas,<br />

xolo momdevno `es daSveba Sesani-<br />

Snavad gamoxatavs Zveli aRTqmis moralis<br />

mTel arss, romelic iTxovs<br />

Tvals Tvalis wil, kbils kbilis wil<br />

da sicocxles sicocxlis wil~ –<br />

`magram qristianobam, romelmac<br />

msoflioSi Tan moitana axali humanuri<br />

sawyisi, didi xnis win gakicxa es<br />

praqtika. igi iZleva mcnebas, romlis<br />

Tanaxmadac, rogorc uneblie, aseve<br />

ganzrax mkvleli ar unda iqnes mokluli,<br />

aramed saWiroa misi gamosworeba<br />

da misi WeSmariti, adamianuri cxovrebisaken<br />

mobruneba~ iseve rogorc Zvel<br />

aRTqmaSi kaenis dandoba, magram,<br />

`Tavisufali arCevani~T, gamravldnena<br />

da mravldebianc, kaenitebi miuxedavad<br />

imisa rom rogor mkafiod mis-<br />

Tvis da misi STamomavlobisaTvisac<br />

mkveTrad rogor, gasagonad: `vinc<br />

adamianis sisxls daRvris~...,<br />

magram ama codviT mxolod didad<br />

gamoCinebulni ki ara, miCqmalulebic<br />

– radgan `aRsarebis saidumlo~Si kiTxvaa<br />

aseTic, `ara kac-hkla~-Si, rom Sedis:<br />

is, rom `sityviT xom ar giwyeninebia<br />

vinme~ romeli-ese wyeninebac,<br />

aCqarebs sikvdils xolo pirwavardnili<br />

kaenitebi am codvis daurRvevlobas<br />

viTomdac imtkiceben imiT rom<br />

maTi SeiaraRebuli xelidan aravin momkvdara<br />

xolo qamma ki, roca igema pirutyvisac<br />

sisxli xilulad, da, araratis<br />

kalTaze miwva,<br />

da kidev uTxra sabolood oRond<br />

es mxolod im dRes, noes, gasamxneveblad<br />

Tumca mis erT-erT Svils ar esma<br />

es radgan eZina gamaZRars da riTi<br />

ukve, ra-dardi imasa hqonda imisa rom<br />

– `mRviZareni iyaviT~, magram uTxra<br />

RmerTma, kvlav, noes,<br />

`gidebT aRTqmas, rom aRar aRgvis<br />

xorciels warRvna da aRar mova war-<br />

Rvna qveynis dasaRupavad. Tqva ufalma<br />

RmerTma: es iyos niSani aRTqmisa,<br />

romelsac vdeb Cemsa da Tqvens Soris,<br />

da TqvenTan myof suldgmuls Soris,<br />

Taobidan Taobamde, samaradisod; vdeb<br />

Cems cisartyelas RrubelSi niSnad<br />

aRTqmisa Cemsa da qveyanas Soris. rodesac<br />

qveyanas RrubliT davRrublav da<br />

gamoCndeba RrubelSi cisartyela, ma-<br />

Sin gavixseneb aRTqmas Cemsa da Tqvens<br />

Soris, yovel xorciel suldgmuls<br />

Soris, da aRar gadiqceva wyali war-<br />

Rvnad yoveli xorcielis dasaRupavad~<br />

xolo esrogor lamazad-diadi, raa<br />

amqveynad Tu ara TviTon Tavad cis<br />

kidiT kidemde gadabjenili rogor<br />

myarad da Tan rogori naTliT<br />

naTluri ulamazesi, aRsavse rogormravalTa<br />

ferTa-Ti, TviT cisartyela,<br />

magram mxolod es ar gveqneba saSvebaod,<br />

radgan,<br />

II-d mosvla...<br />

iqneba rogor,<br />

magram jer Sori iyo iqamde rom<br />

dResac-dRemdec ki ver iyo, ara, meored<br />

mosvla radgan raRacas ki ar ucdis<br />

RmerTi garda imisa rom gamosworebas,<br />

Cvensas, Cvenive nebiT, Cvenss.<br />

xolo qami ki, gadamaZRari mtrediTa<br />

da SvliT, axvrinavebuli Soriaxlos,<br />

iwva,<br />

xoloki `RmerTi miuTiTebs adamians<br />

cisartyelaze, cnobil atmosferul<br />

movlenaze, romelic warmoadgens<br />

wylis gamWvirvale garsSi mzis sxivis<br />

sinaTlis daSlas da gardatexas. rac<br />

Seexeba imas, Tu rogor unda gavigoT<br />

TviT am zeciuri miniSnebis mniSvneloba,<br />

ekzegetebis (egzegetebi – qristianuli<br />

mwerlobis dargis, bibliur<br />

teqstTa amxsnelebi, mTargmanebelni,<br />

Targmanebis alegoriuli meTodiT<br />

bibliis sityvasityviTi ganmartebis<br />

miznis mqoneni) mosazrebani aq am SemTxvevaSi<br />

gansxvavebulia. erTni<br />

fiqroben, rom cisartyela am dros<br />

(Tavdapirvelobisas) pirvelad<br />

gamoCnda da igi manamde ar arsebobda<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

proza<br />

imis gamo, rom manamde arc wvima (da<br />

arc Tovloba, eh,,,) ar arsebobda,<br />

xolo miwa irwyveboda nisliT da<br />

cvriT~,<br />

sxvani ki, `uSveben imas, rom cisartyela<br />

arsebobda, magram maSin es<br />

fenomeni (marTlac... rogor mar-<br />

Tlac,) SeumCneveli iyo – amJamad ki mas<br />

miniWebuli aqvs simbolos saxe da im<br />

viTarebas, rom aRniSnuli miznisTvis<br />

gamorCeuli iqna swored cisartyela<br />

da ara sxva ram, sruli ganmarteba aqvs.<br />

saqme imaSia, rom cisartyelas, anu<br />

Cvens mier mzis sxivebis gardatexis<br />

danaxva SeiZleba mxolod im SemTxvevaSi,<br />

Tu Rrublebi mTlianad ar dafaraven<br />

cas da mzisTvis datoveben<br />

adgils, da amasTan, Tu wvima ar warmoadgens<br />

gauTaveblad Camomdinare<br />

wylis masas, romelic SeiZleba war-<br />

Rvnad iqces. bunebismetyvelni amJamad<br />

akvirdebian im faqts, rom tropikuli<br />

Tavsxmebis dros cisartyela arasodes<br />

daunaxavT (- !). aqedan gamomdinare,<br />

cisartyelas gamoCena bunebrivi<br />

mtkicebaa imisa, rom wvima ar<br />

warmoadgens muqaras da ar hgavs war-<br />

Rvnis wina wyaldidobas. swored am<br />

bunebriv, naturalur movlenas ani-<br />

Webs RmerTi gansakuTrebul mniSvnelobas,<br />

irCevs ra mas niSnad aRTqmis<br />

dadebisa masa da noes Soris.<br />

analogiuri simboluri magaliTebia<br />

magaliTad miwaze gvelis mucliT xoxva<br />

– damcirebis simbolo, an wyalSi<br />

CayvinTva naTlobis saidumlos Sesrulebis<br />

dros, rac pirvelyofili<br />

codvisgan ganwmendis simbolod iqca~<br />

da<br />

`wmida werilSi Cven cisartyelasi<br />

sxva mniSvnelobebsac vxvdebiT: elvas-<br />

Tan erTad, igi warmoadgens msoflioze<br />

RmerTis samsjavros erT-erT<br />

atributs an aris RmerTis sidiadis<br />

niSani. ideam, romlis mixedviT cisartyela<br />

zeciuri saidumlos niSania,<br />

gamoxmaureba hpova uZvelesi drois<br />

warmarTul universalur miTebSi,<br />

romlebSiac cisartyela umetes<br />

SemTxvevaSi zeciur despans warmoadgens,<br />

romelsac dedamiwaze mohqonda<br />

mSvidoba da RvTis neba~<br />

da axla rogor, dadgomoda-a igi,<br />

cisartyela noesa da yvela misTagans<br />

da qamzec idga raRa Tqma unda<br />

magram<br />

qami ki,<br />

iwva da,<br />

xvrenda,<br />

romeli qamic<br />

` `... qami iyo (mere gaxda) qanaanis<br />

mamamTavari~. iovane oqropiris ganmartebiT,<br />

`wmida werils surs<br />

migviTiTos qamis ukidures TavSeukaveblobaze,<br />

rom verc iseTma didma<br />

ubedurebam, rogoric iyo warRvna,<br />

verc kidobnis siviwroveSi cxovrebam<br />

ver moarjula da ver daaSoSmina igi<br />

da im dros, roca mis ufros Zmas jer<br />

kidev ar hyavda Svilebi, igi RvTiuri<br />

risxvis dros maSin, rodesac iRupeboda<br />

mTeli msoflio, mieca aRviraxsnilobas,<br />

ver moiToka Tavisi vneba~<br />

da ajlac, saWmliT rogori gadasavsebul-gadamaZRari,<br />

sisxliT JRen-<br />

Tili Zaanxvrenda da<br />

ver xedavda<br />

da verc ismendac, cisartyelisas,<br />

xolo pirutyvebTagan zogi rom<br />

tye-Rres Seefara da zogic Sinaurad<br />

darCa da magram kvebavdnen adamianebs<br />

meredamere rJiTa da usisxlo xorciT<br />

jer mxolod erT ojaxs<br />

daiwyo noem miwis muSakoba, ganagr-<br />

Zo Cveni saqmianobac, noeTi didad<br />

Tavdapirveli –<br />

`muSa miwyiv (marad) muSakobdes~, –<br />

`da gaaSena venaxi~<br />

mieca noes vazi, vazisa lerwi –<br />

vazis rqa-erTwliani RvTiT eboZa noes<br />

Tumcaki `brundeZiriani~ da rogorsisworiT<br />

Semkuli mainc, rogor, da<br />

adre Tu marto muSakobda axla semica<br />

da iafeTic hyavdnen gverdiT da qamis<br />

Svilic, axladSeZenili da moCitebuli<br />

qanaani romelmac fexi aidga Tu ara<br />

noe gverdidan ar icilebda, da frTxili<br />

alersiT koJrebian-xel-CaWidebuli<br />

dahyavda Tavisi karavidan mTlad<br />

norC venaxSi da iq ki unayofo xis did<br />

CrdilSi svamda da acqerinebda<br />

dasasruli Semdeg nomerSi<br />

11<br />

rogor undoda SromakeTili da tkbeboda<br />

rogor<br />

SviliSviliT-am, qanaaniT, noe,<br />

magram erTxelac brtyel-lodisaken<br />

Tavgadaxrili dainaxa is vinc<br />

TiTebiT raRac saqmians-rams sCadioda,<br />

da gaRimebuli daadga Tavs noe magram<br />

ise rom qanaans ar SeumCnevia da,<br />

guls ra maxvilad eZgera, noes –<br />

jinWveli-ram, miwis muSaki<br />

daucxromeli, rogori gamrje daesva<br />

lodze qanaans da, rigrigobiT aglejda<br />

fexebs da didaddidi cnobiswadiliT<br />

dascqeroda Tu TandaTan<br />

rogor ufro da ufro koWldeboda<br />

miwis muSaki da mere Zlier gaiRima<br />

calR-fexiani WianWvela rom gulaRma<br />

iwva da asavsavebda sacodavad im<br />

eul fexs da yurSi wvda noe SviliSvils<br />

da ise magra rom aswia kidec miwidan<br />

da mere mzeze uZravad jdoma<br />

ubrZana da miubrunda isev venaxs bal-<br />

Rs Sromis madli rom amoecno da,<br />

SerigdnensaviT, mere,<br />

da,<br />

SromasTan erTad mimoiarebodac<br />

noe Tan, araratian kavkasiad romlis<br />

oriod kuTxeSi vazis uuZvelesi, mTladacpirveli<br />

wipwebia napovni da mis<br />

erTsac mxareSi rom moiwia, izarda,<br />

vazma, yurZeni misi rom SeiTvala da<br />

damwifda, mZimed,<br />

noem dawura vazi da Tixis qvevrSi<br />

Caasxa naJuri imisi magram roca gemos<br />

gasinjva mounda, misi<br />

Secba, da SekrTa:<br />

duRda siTxe-is, da sawamlavi egona<br />

isi magram romki acala samiod dRes,<br />

Sewyda duRili im siTxisa da buybuyic<br />

Sewyda TiTqosada mafrTxilebeli<br />

da<br />

daynosa, noem<br />

is ucxo siTxe,<br />

da,<br />

eama, didad, surneli misi<br />

da vazis samSobloSi, kavkasiaSi,<br />

pirveli kaci iyo noe romelmac `Sesva<br />

Rvino~ da,<br />

eama, Zalzed, didad iama<br />

da moesurvila kidev da kidev da<br />

Sesva da Sesva, ylapa da ylapa da<br />

sva da svaa imdeni rom,<br />

daTvra, ki, noe,<br />

xolo axla Tumc cnobilia rom<br />

`yurZnis da misi wvenis zomierad<br />

miRebis SemTxvevaSi igi saukeTeso da<br />

jansaRi saSualebaa. ase rom, am TvalsazrisiT<br />

noes mier am kulturis gaSeneba<br />

kargi da sasargeblo saqmea. magram<br />

warRvnamdeli kacobrioba saer-<br />

Tod ar icnobda vazs da arc Rvnis<br />

gamoyeneba icoda. pirvelad yovelive<br />

amasTan gacnoba mouxda noes..... da mas<br />

simTvrale moeria sruli gauTviTcnobierebulobis<br />

da Rvinis dasaSvebi<br />

raodenobis miRebis arcodnis gamo~<br />

da<br />

SeiSalasaviT, gonidan gadga gindac<br />

wmindani, noe,<br />

da metad ucnaur sityvebs<br />

luRluRebda da aeria fexi da<br />

saiTkenRac ise gaswia rom arc icoda<br />

sad da exleboda Robe-yores da<br />

Zalian rom gadaTvr-gatialda dacxa<br />

Zlier noes da SemoifliTa tansacmeli<br />

da gaSiSvlda oRond kidev kargi<br />

rom Turme Tavis karavSi.<br />

da qamma, romelsac bevri hqonda<br />

oRondac usaqmurobiT, dro (romelic<br />

droc rom agreTve pirutyviviT<br />

bevrgvaria)<br />

`dainaxa mamis siSiSvle da Seatyobina<br />

gareT Tavis or Zmas~.<br />

¡


12<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

poezia 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

ciklidan: `da a.S.~...<br />

oqros saSualo<br />

sunTqvas vayuradeb farulad,<br />

majasac _ Cven Soris darCes;<br />

mivdivar, peplebis marula<br />

TvalebSi naperwklebs aCens.<br />

cocxali poezia _ `rom vxedavT~<br />

da gadmoTargmnili _ `rom vwerT~,<br />

mopirispireTa da momxreTa<br />

var bevri brZolebis mowme.<br />

maT Soris saSualos daveZeb<br />

da ziar Tvisebebs vadgen:<br />

nu gikvirT _ zogjer ro davece,<br />

nu gikvirT _ zogjer ro avdge.<br />

mxatvruli igiveoba<br />

_ sinamdvile fantaziis Targmania,<br />

_ fantazia uwonado niWia;<br />

_ satanjvelad Cafiqrebul adamians _<br />

Tvali rogor auxvion _ ician.<br />

vmsjelobT ase, win niavi migviZRveba,<br />

Sindi mTaze frinveliviT farTqalobs;<br />

arc meti da arc naklebi _ imis neba<br />

gvaqvs, Zaxveli _ buxris cecxlad CavTvaloT.<br />

cecxlis ali _ mxatvris funjis badalia _<br />

landebiT rom kedlebs moiTareSebs;<br />

als rom aCens _ cecxlia da Radaria, _<br />

funjic vin Tqva _ gulis cecxlis gareSe.<br />

CamonaTvali CarCoSi<br />

morcxvi iaJuJuna,<br />

meTovlia mkrTali,<br />

gulma waiCurCula<br />

satkivari qaris.<br />

alpiuri Sxefia,<br />

Sen rom cremlad gergo:<br />

gvrita, wyalikrefia,<br />

kacixela, nego,<br />

sadonisi, zizila,<br />

maCitelas frTebi,<br />

mzeras morcxvad izidavs<br />

da cremlebiT Tbebi.<br />

erTi suraTi or droSi<br />

TvalSi _ Winkebis naTeba,<br />

mkerdSi _ binulis farTqali:<br />

erTmaneTs miemateba<br />

da Wvretas veRar amTavreb.<br />

kabis kalTaze celqobis<br />

survils iklavda niavi;<br />

arc axla aRar eTmoba<br />

am msunag mololiaves.<br />

Rawvze esvena cis nami<br />

(TanmimdevrobiT ver yvebi);<br />

idga zurgsukan WiSkari _<br />

tyruSuli Robis neknebiT.<br />

Zaxilze gamogogmanda,<br />

anda sad iyo aqamdi:<br />

marTla angeloss mohgavda _<br />

frTasac Tu miaxatavdi.<br />

pir-saxe _ TiTqo monazvnis,<br />

tani _ xanZari RameSi;<br />

funjis sul mcire monasmi<br />

suraTs gadazrdis xvaleSi.<br />

Canda SveliviT SemkrTali<br />

(iTavisebda garemoc):<br />

maSin gogo da dRes qali _<br />

samyaro msxmoiareo.<br />

narCeni idilia<br />

naxevarmxarze wawoliT vzivar,<br />

jer kidev zamTris igrZnoba Talxi;<br />

naoflari var da cota mciva,<br />

cota maxurebs da tanze mayris.<br />

`kvirtebi ki ar amosdis xeebs,<br />

xeebi kvirtebs Camosdis Tavad~ _<br />

ase rom vfiqrob da vumzer tyeebs,<br />

erTaderTs albaT _ gaTvaluls vgavar.<br />

axlodan modis xmauri Relis _<br />

rame godeba da rame viSi...<br />

colikaurmac damatyo xeli<br />

da laparakis saRerRels miSlis:<br />

avtydebi roca _ ca unda movxna,<br />

avtydebi roca _ ca unda vTeso,<br />

viRaca ityvis _ `laJvardis Toxnas _<br />

fafukia da morCeba dReso~.<br />

vawvebi zurgiT farRala Robes<br />

da mkerdze morcxvad vawvaleb Rilebs:<br />

iq, sadac dabadebidan gcnoben,<br />

cota `metic~ xar da cota `mcirec~.<br />

Tavs vugeb maxes Tu boRmas vebrZvi,<br />

vsvam Rvinos, Cem win glexia sami;<br />

ar gvawevs tvirTi moxarSul-Semwvris<br />

Sav purze xaTrad vayolebT mwvanils.<br />

grovdeba dardi, grovdeba Tvalwin<br />

da mizez-mizez sveldeba mzera.<br />

da saziaro da momcro yanwi<br />

gulidan gulTan misasvlels keravs.<br />

uxasiaTo mzera<br />

Tavi urvilad mogaqvs<br />

da zogjer _ mainc xarob:<br />

vaSinaarseb _ dro maqvs _<br />

am gaorebis wyaros:<br />

eZeb pirvelSi pirvels,<br />

zogjer _ havaSic havas;<br />

Tvals gaayoleb frinvels _<br />

lands rom mihyveba Tavad.<br />

cota naklebad gjera,<br />

cota naklebad ismen;<br />

uxasiaTo mzeram<br />

gaaverana sivrce.<br />

Zili _ bunebis ZiZa,<br />

gadmoisesxe ZaliT:<br />

arada, mainc gRviZavs,<br />

mainc Ria gaqvs Tvali.<br />

zaal ebanoiZe<br />

nervi _ oreuli<br />

xviara suro _ damiwebuli elva<br />

da qaris kvalze _ xmeli foTlebis farda;<br />

xorci Seisxa, marTla Seisxa nervma<br />

da bevri rame _ rac ar gindoda _ gaTqva.<br />

axlac erTmaneTs, axlac erTmaneTs afrTxobT<br />

Tu eurCebiT martis Wirveul aminds;<br />

aris wuTebi _ orTavem unda daTmoT<br />

da iZulebiT SeinarCunoT Tavi.<br />

warmosaxva amindze<br />

alvayuCobis Jami,<br />

tanSi ro JrJolad dagvidis<br />

axasiaTebs aminds<br />

Tu warmosaxvas amindze.<br />

veli, veli da veli,<br />

vis da rato da ra vici,<br />

da CamosarTmev xelis<br />

siTbos windawin ganvicdi.<br />

Seiboleba Tvali,<br />

laJvardebiT ro erToba<br />

da am dros ismis zari _<br />

cidan codvebis Sendobis.<br />

sivrce! _ sad aris sivrce,<br />

Cemad ro unda viwamo:<br />

Tu vinmes rame misces<br />

saasparezod _ miwa me!<br />

qarifantia wlebis<br />

Suqmoiafe samosiT<br />

amomdis mainc frTebi _<br />

Tu rames niSnavs amosvla.<br />

saTqmeli<br />

Semasmenlis megzurobiT<br />

igrZnob _ mizez-mizez xmaurdeba<br />

xelis kunapetSi ceceba,<br />

roca legendebis daurvebas<br />

mkacri sinamdvile ecdeba.<br />

xvdebi _ kani Cumad gesusxeba _<br />

xaTrad atareben gamocdas,<br />

bnelSi siaruli leqss uxdeba _<br />

leqsis sinaTleze amosvlas.<br />

amCnev _ alag-alag amobedav _<br />

Tumca sul erTia _ ityvi sad _<br />

lamis gaazrebul gamoxedvas<br />

TavSi darwmunebul briyvisas.<br />

gjera _ bareori gemowmeba<br />

da mec imaT Soris mgulisxmob:<br />

`maja daivalebs Semowmebas<br />

yelSi amoCrili guliso~...<br />

usmen _ sityva sityvas enacvleba _<br />

Warbad icleba da ivseba;<br />

amxels safeTqlebis Senacreba<br />

wlebis Sejamebul Rirsebas.<br />

xedav _ alioni isarkeba _<br />

ZilSi riJraJamde misulxar;<br />

es dRe Senze ufro vis akldeba,<br />

es ca Senze ufro vis uyvars.<br />

wuxar _ araferSi ar geTvleba<br />

Tu Tavs veravisTan imarTleb;<br />

mainc burbuSelad ageTleba _<br />

mkerdze ageTleba sinaTle.<br />

fsevdo akido<br />

nabij-nabij Ramdeba<br />

da landebiT ivseba<br />

gza da ufro Rrmavdeba<br />

bnelis fsevdo Rirseba.<br />

bnelTan munjur loliavs<br />

uxirdeba buneba:<br />

smena aiyolia<br />

fsevdo gaxmaurebam.<br />

feTqavs Zveli iara,<br />

arc ro guli mSviddeba;<br />

zogjer fsevdod ki ara,<br />

marTla SegeSindeba.<br />

fexqveS nari gigia _<br />

xorSakebis cxeleba:<br />

wuxar _ ver gagigia<br />

fsevdo sakvirveleba.<br />

iyo, warbi momSvilde,<br />

Tvals moWarbda naTeba;<br />

guli dagiSoSmina<br />

fsevdo SekamaTebam.<br />

ra ginda da ras eli,<br />

ra gauwyes zarebma:<br />

Tavsxmis mere _ saSveli _<br />

fsevdo gamodareba.<br />

dagamZimebs ruli da<br />

dumils locvas ugzavni,<br />

fsevdo sixarulidan<br />

mowyvetili kurcxaliT.<br />

bgera-bgera, xma da xma<br />

qarma weli aswia:<br />

cudaobis gadaRmac<br />

fsevdo silamazea.<br />

da ase Semdeg...<br />

Tvalnaocebi Sevarqvi am dRes _<br />

ise savsea es ca xalisiT<br />

da aTinaTi _ ZilSi ro mandes,<br />

cxadSi CitiviT xelze davisvi.<br />

gamoidara. wavida Tovli<br />

da moeWarba fSanebs xmauri;<br />

Tavis samduravs ar amxels moli<br />

Cavlili zamTris danaSaulze.<br />

awamwameben xeebi qarSi,<br />

foTlebis landebs awamwameben;<br />

TvaliT moxucis da TvaliT bavSvis<br />

vflob netarebas me am wamebis.<br />

sasiamovno daRlas grZnobs tani,<br />

Semparav marts rom sCvevia _ iseTs;


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

xarma tboridan dalia wyali<br />

da raxania xes afxans kisers.<br />

aq es pepela saidan gaCnda,<br />

rom ar velodi aseT dros sulac;<br />

da mocaxcaxe diba da farCa<br />

isedac lamazs waadga suraTs.<br />

amoizarda feridan feri _<br />

mTeli zamTari miwam ro mala<br />

da SarSandeli Cala da leli<br />

disonansiviT SeiSno Walam.<br />

aemgzavreba farteni serebs,<br />

nislis farteni Tu marla TeTri;<br />

da frinveliviT damfrTxali Rele<br />

eSveba mTidan da velebs TenTavs.<br />

me _ modaraje, nabijebs vzomav<br />

da marcval-marcval vajameb bgerebs:<br />

dgas Jruanteli, dgas tanSi krToma<br />

da ase Semdeg, mere da mere...<br />

musika _ trauri<br />

sul mercxlis WikWiks vumReriT,<br />

Cirgvidan SaSvis afrenas;<br />

natvra mewvia wuxelis<br />

da axla minda gamxela.<br />

ra xmiT, ra smeniT mogZebnoT<br />

(ara da axlos TavTavobT):<br />

beCavo musikosebo,<br />

buTa da RamuraTao.<br />

wvimis biografia<br />

ar ginda, magram mainc wvims,<br />

Tvalwin tbordeba Rvarebi,<br />

ro brZaneT: `Sewydi!~_ ra icis<br />

wvimam mokvdavis brZanebis.<br />

mTebs mxrebze wamouxuravs<br />

Rrublis Sav-Savi TavSlebi;<br />

yvinTavs fSangaRma xuxula _<br />

sabZeli SqeriT naSeni.<br />

qarma ro gadaibira<br />

xeebi erTi oqtaviT,<br />

wvimac Seiqmna bibina<br />

moliviT marjved momdgari.<br />

xandaxan caze gadiars<br />

elvis bawari tangrZeli,<br />

Tu RmerTis avtografia _<br />

gakruli xeliT naweri.<br />

Tvalsaseiros ra molevs,<br />

yefen ZaRlebi damfrTxlebi;<br />

qaTmis fitulebs gagonebs<br />

wvimaSi soflis saxlebi.<br />

xram-Releebis kafia, _<br />

xafi xmebia giJebis;<br />

Senc wvimis biografias<br />

sityvaSi epatiJebi.<br />

Segoneba anu mglis<br />

Tavze wakiTxuli...<br />

ifiqreb, cxvrebis fara daZrula<br />

(Setborili aqvs quCas ferdebi):<br />

azusteb mere erTxans am suraTs<br />

da sabolood pirvels jerdebi.<br />

mainc sad midis es dedamiwa<br />

am fexadgmuli rame yuTebiT,<br />

Sens uneburad pirjvars gadiwer<br />

da zurgiT kedels mieyudebi.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi<br />

gadasasvleli... mwvane Suqia,<br />

unda iCqaro, Torem ra ici...<br />

xalTidan Subi amouyvia<br />

SiSs da windawin kankals ganicdi.<br />

tborebs Tvalebi enadireba _<br />

aha, prospeqtic _ rkinis Rvar-cofi:<br />

mersedes-opel-emadinebad<br />

yoveldRiurad Tavs rom icofebs.<br />

haerSi namwvi, mZime sunia,<br />

cecxlad Rirebul Savi oqrosi:<br />

ise Cqari aqvs majac dunias,<br />

rom gvevaleba ukve gons mosvla...<br />

kafia-negativi<br />

frTxilad veTamaSebiT<br />

sityviT azris amCatebas:<br />

_ iWaxWaxebs SaSvebi,<br />

vidre qari ar Cadgeba.<br />

_ WianWvelis mwkrivebi,<br />

_ striqonebi qarTulebi:<br />

mivalT kmayofilebi _<br />

saubarSi garTulebi.<br />

_ mTebi CamoTovili,<br />

_ saCeCeli! _ dagaswari;<br />

_ ezo kargad movlili,<br />

_ pirisaxe lamazmanis.<br />

da niavic rqenia,<br />

roca kravad gadanaTle<br />

(iWvi ar gamCenia _<br />

imTaviTve gavamarTle).<br />

Tmian gul-mkerds vadareb,<br />

roca axos CaliT aSlils:<br />

_ Walas _ marTla gadamrev _<br />

violinos SaliTaSi.<br />

gaxsna momesurveba,<br />

mxarze xaTrad mixuteba:<br />

mindvrebi ro xundeba,<br />

midamo ro ixuTeba.<br />

dumils yuri aTxove<br />

da kargaxans gaumklavdi:<br />

ro vicode, ras gTxoven<br />

es wuTebi _ davukravdi!<br />

ilambeba kafia<br />

Tu survili orTavesi:<br />

_ maRla nislis qafia,<br />

_ dabla fSanis moTqma mesmis.<br />

SiSi<br />

xatav gancdis amara,<br />

tanze xorkliT xeneSiT,<br />

SiSs ro gadagabara<br />

eldam erTxel xelebSi.<br />

batis, batis kani aqvs<br />

SiSs da Tma aqvs aSlili,<br />

am dros muxlSi wyalia _<br />

cremlTan rame kavSiri.<br />

erTi stumari<br />

dasazRvrulia yofna saCveno,<br />

ZilSi gavrbivar, cxadSi miWeren:<br />

ro bednieri saxe gaCveno _<br />

xo vici, mainc ar damijereb.<br />

siberis kalTa _ TavsasTumali,<br />

vxate _ sazRvrebi fanqriT movxaze;<br />

var wuTisoflis erTi stumari _<br />

Tavgadakluli mis amoxsnaze.<br />

ormagi tanjva<br />

wlebma ukiTxavad mzera gamobinda _<br />

TvalTan motanilic Sors Cans;<br />

araraobaSi mcire raobidan<br />

fexis gadadgma da _ morCa!<br />

gvrCeba auxsneli burani da<br />

iqac auxsneli gvelis;<br />

RvTisgan naboZebi unaridan,<br />

rac rom migvacilebs _ cremli!<br />

cremlze gvirilebi moiSenebs<br />

Tavs da amCatdeba borcvi;<br />

vai, iqac Tu ver moisvene,<br />

sulo _ gaZarcvulo xorciT!<br />

vaxtang javaxaZe<br />

13<br />

isev galaktioni<br />

dasasruli<br />

am sityvebis warmomTqmelma icis, rom braleuli<br />

arc erTi mxare ar aris, miuTiTebs kidec mesame pirze<br />

– `saerTo megobarze~ (albaT – mweralTa kavSiris<br />

maSindel Tavmjdomareze!), magram vaJas mTargmneli<br />

stumar-maspinZlis taqts icavs da mxolod erT<br />

`saerTo megobarze~ miuTiTebs da ara ramdenimeze.<br />

im situaciaSi, cxel kvalze, ori Tvis Semdeg, salxino<br />

sufraze, ramdenime rusi Tanameinaxis TandaswrebiT,<br />

amaze mets verc ityoda. madloba mas am gulaxdilobisa<br />

da gabedulebisaTvis (sxvaTaSoris, adre aRiara,<br />

marina cvetaevam rom Tavi moikla, Cemi bralia,<br />

Cemi bralicaao!).<br />

boris pasternakis es nagvianevi sinanuli gvibi-<br />

Zgebs ufro mkacri pasuxisaken, romelic qronologiuri<br />

TanamimdevrobiT ukve warvudgineT<br />

mkiTxvels galaktionis apologiaSi...<br />

mivubrundeT imdRevandeli saubris kidev erT<br />

saintereso pasaJs, romelic parizis kongress exeba:<br />

_ erTxel migviyvanes im saxlTan, sadac marati<br />

cxovrobda, – gaixsena maspinZelma, – ezoSi raRac<br />

Zveli abazana egdo. namdvilad am abazanaSi mokles<br />

marati, – xumrobiT vuTxari galaktions. albaTo, –<br />

seriozuli saxiT mipasuxa galaktionma.<br />

`albaT~ – es gaxlavT erTaderTi sityva, Tumca<br />

ara sityva – aramed nawilaki anu gramatikuli mniSvnelobis<br />

uqoneli bgeraTa kompleqsi, romelic<br />

galaktion tabiZisa da boris pasternakis erT saziaro<br />

sivrceSi sakmaod xangrZlivi Tanacxovrebis sakmaod<br />

xangrZlivi gamokvlevis Semdeg aRmovaCine. am<br />

SemTxveviT Sepasuxebas dialogs verc davarqmevT,<br />

albaT dialogis Canasaxia, nasaxi da natamali. arada,<br />

erTma rus-qarTvela mweralma galaktions pasternakis<br />

megobroba daabrala da aseTi yalbi versiac<br />

gaavrcela, TiTqos galaktionma imitom moikla<br />

Tavi 1959 wels, rom 1958 wels pasternakis Seuracxyofa<br />

ver aitana – nobelis gamo!<br />

boris pasternakis xumrobac davazustoT: marati<br />

– safrangeTis didi revoluciis didi lideri,<br />

robespieris TanamebrZoli, mecnieri, publicisti da<br />

tribuni _ 1893 wlis 13 ivliss mokles: Jirondistebis<br />

mier migzavnili 25 wlis Sarlota korde Seipara<br />

avadmyofi maratis binaSi, xanjali Casca gulSi da<br />

ase Sevida istoriaSi. maratis dakrZalva grandiozul<br />

manifestaciad iqca, Sarlota kordes ki oTxi<br />

dRis Semdeg Tavi mokveTes giliotinaze, romelic<br />

sul erTi wliT adre aages doqtor giliotenis winadadebiT.<br />

erTi wlis Semdeg Jirondistebma iakobinelebis<br />

diqtatura daamxes da robespieri da misi<br />

uaxloesi TanamebrZolebi gausamarTleblad aiyvanes<br />

imave giliotinaze:<br />

arasdros bedi ar yofila ise cbieri,<br />

ros eSafotze adioda robespieri.<br />

cxadia, igive ganaCeni eloda maratsac: Sarlota<br />

kordem mxolod erTi wliT mouswrafa sicocxle da<br />

TviTon masac erTi weliwadi daaklda, rom gadarCeniliyo.<br />

1893 welsve Jak lui davidma daxata cnobili `maratis<br />

sikvdili~, romelic mxolod da mxolod tragizmis<br />

SegrZnebas iwvevs.<br />

amocana gvekiTxeba<br />

erTxel, meore aTaswleulis meoce saukuneSi,<br />

saqarTvelos saxalxo poeti galaktion tabiZe sakuTari<br />

binis aivanze gamovida, xelSi wamsazomiani<br />

saaTi moimarjva da martivi ariTmetikuli amocanis<br />

mocemuloba Seadgina:<br />

_ marjaniSvilis quCaze yovel aT wuTSi midimodis<br />

as samoci avtomanqana.<br />

orucnobiani amocana gvekiTxeboda: ramdeni avtomanqana<br />

gaivlida marjaniSvilis quCaze erT saaT-<br />

Si da ramdeni avtomanqana gaivlida aT saaTSi?<br />

da saqarTvelos saxalxo poetma, romelmac mTeli<br />

cxovreba sakuTari striqonebisa da kuTvnili<br />

honoraris gamoangariSebaSi gaatara, orucnobiani<br />

amocana warmatebebiT amoxsna:<br />

_ saaTSi gaivlis cxraas samoci avtomanqana, aT<br />

saaTSi ki 9 600 (cxra aTas eqvsasi) avtomanqana.<br />

dRec, mesame aTaswleulis ocdameerTe saukune-<br />

Si, ufro zustad _ 2012 wels, kidev ufro zustad<br />

_ 22 ianvars da kidev ufro zustad _ ToTxmet<br />

saaTze, _ me vdgavar galaktionis aivanze, xelSi<br />

wamsazomiani saaTi miWiravs da vapireb sxva saukunis<br />

analogiuri martivi ariTmetikuli amocana amovxsna<br />

da Sevadaro.<br />

amaod!<br />

dRes marjaniSvilis quCaze avtomanqanebi ki ar<br />

midi-modian da ki ar miqri-moqrian, aramed micocav-mococaven,<br />

vinaidan dRes marjaniSvilis quCaze<br />

mTeli dRe permanentuli sacobia.<br />

arada, amocana isev gvekiTxeba!


14<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

interviu 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mwerali<br />

irakli qasraSvili<br />

darwmunebuli var, mkiTxvelis did nawils es saxeli da gvari bevrs<br />

arafers eubneba. is ki arada, literaturul wreebSic naklebad icnoben. Tavad<br />

amaSi gasaocars verafers xedavs, radgan profesia ara<strong>literaturuli</strong><br />

aqvs (erT-erT saerTaSoriso arasamTavrobo organizaciaSi muSaobs) da<br />

maincdamainc arc popularobisken iswrafvis, Tumca wera misTvis Zalze<br />

mniSvnelovania. miuxedavad imisa, rom literaturul periodikaSi gasuli<br />

saukunis 90-iani wlebis dasawyisidan ibeWdeboda, pirveli wigni mxolod<br />

2009-Si gamosca. romani saxelwodebiT `sokrate~ <strong>literaturuli</strong> konkursebis<br />

_ `sabas~ da `galas~ finalSi gavida, magram jildos mflobeli ver gaxda.<br />

2010-Si misi meore wigni _ `repeticia~ _ gamovida, romelSic ramdenime<br />

moTxroba da erTi piesa gaerTianda.<br />

bevrs ar wers (dro ara aqvs), magram rasac wers, aSkarad sainteresoa. es<br />

teqstebi mkiTxvels fiqrisken ubiZgebs, avtori ki literaturis mizans adamianis<br />

ukeTesobisken SecvlaSi xedavs da wuxs imis gamo, rom wignebi adamianebze<br />

gavlenas aRar axdenen.<br />

_ nebismieri mwerali imisTvis<br />

wers, rom misi teqstebi Semdeg mkiTxvelis<br />

samsjavroze wardges. visTvis<br />

an risTvis werT Tqven? imedia, erTi<br />

Tqveni moTxrobis gmiris msgavsad,<br />

imisTvis ara, rom es wignebi `arasodes<br />

daibeWdos da romc daibeWdos,<br />

aravin waikiTxos~...<br />

_ ara, aseTi perspeqtiva ar mxiblavs.<br />

saerTod, vcdilob, Tu rames<br />

gavakeTeb, sxvisTvisac xelmisawvdomi<br />

iyos. rogorc wesi, weris dros mkiTxvelze<br />

ar fiqrob. albaT, umetesoba<br />

asea. Tumca adamiani, romelic mxolod<br />

sakuTari TavisTvis wers, arc arafers<br />

beWdavs. vwer Cveulebrivi qarTveli<br />

mkiTxvelisTvis, romelsac Tanamedrove<br />

literatura ainteresebs.<br />

_ krebulSi, romelic SarSanwin<br />

gamoica, ramdenime axali moTxroba<br />

da erTi piesa Sevida. rodis daiwera<br />

isini?<br />

_ yvelaze adre piesa davwere, es<br />

iyo 1998 wels, oRond arsad gamomiqveynebia.<br />

sul bolos, 2008-2009 wlebSi _<br />

`autodafe,~ romliTac krebuli ixsneba.<br />

es moTxrobebi manamde arsad dabeWdila,<br />

ubralod, erT dRes gadavwyvite,<br />

wignad gamomeca. saerTod, teqsts<br />

rom davasruleb, naxevari weli<br />

aRar vekarebi. devs, devs... mere, roca<br />

xelaxla vkiTxulob, bevr rames<br />

Tavidan vwer xolme. es bunebrivicaa:<br />

muSaobis procesSi, rodesac mTlianad<br />

teqstSi xar CarTuli da erTi da imaves<br />

aTasjer ukirkiteb, namuSevars sworad<br />

veRar aRiqvam. dro rom gadis, bevr<br />

rames sxva TvaliT afaseb da Secdomac<br />

naklebia. amitom iSviaTia, erTi xelis<br />

mosmiT rame davwero.<br />

_ Tqveni moTxrobebi mkiTxvels<br />

dafiqrebisken ubiZgebs, analizs iTxovs.<br />

igive `gvelismWameli~ an `repeticia~,<br />

sadac naCvenebia fsiqologiuri<br />

gza, romelsac adamiani<br />

gadawyvetilebis miRebamde gadis. im<br />

yvelafris Semdeg, rac mindias Tavs<br />

xdeba, ukve aRar aris gasakviri, ratom<br />

ambobs sakuTari nebiT uars<br />

bunebis udidesi saidumlos flobaze.<br />

anda `repeticiaSi~ ramoni,<br />

romelic sruliad Cveulebrivi adamiania,<br />

ratom xdeba moTxrobis bolos<br />

civsisxliani mkvleli? am yvelafers<br />

imitom gekiTxebiT, rom momeCvena,<br />

adamianis fsiqologiaSi Rrmad<br />

wvdoma da misi Sinagani cvlilebis<br />

Cveneba TqvenTvis mniSvnelovania.<br />

_ rasakvirvelia _ rogorc nebismieri<br />

mwerlisTvis. Tu gmiris<br />

fsiqologiis kargad daxatva ar Segi-<br />

Zlia, arc unda wero. rac Seexeba `repeticias~,<br />

miuxedavad imisa, rom saqarTveloSi<br />

es Tema popularuli ar<br />

aris, Zalian mainteresebda da bevri<br />

wavikiTxe espaneTis omzec da trockis<br />

mkvlelobazec. mTavari, rac am<br />

moTxrobiT mindoda meCvenebina _ ras<br />

uSvreba komunisturi ideologia adamianebs.<br />

komunistebisTvis espaneTis<br />

samoqalaqo omi iyo is asparezi, sadac<br />

saSualeba eZleodaT metnaklebad<br />

dadebiT konteqstSi warmoCeniliyvnen.<br />

Tumca amasac sakuTari miznebisTvis<br />

iyenebdnen da ara adamianis sicocxlis<br />

dasacavad.<br />

_ es moTxroba realur faqts<br />

efuZneba?<br />

_ nawili dokumenturia, nawili _<br />

mTavari gmiris CaTvliT _ mTlianad<br />

gamogonili. trockis mkvleli ar aris<br />

fantaziis nayofi, realuri<br />

pirovnebaa. misi saflavic ki maqvs nanaxi<br />

moskovSi. saerTod, `repeticiis~<br />

dawera gadamawyvetina oruelis wignma<br />

_ `pativis migeba kataloniisTvis~.<br />

cnobilia, rom orueli ibrZoda espan-<br />

eTSi, sadac trockistebis mxardamWer<br />

organizacias warmoadgenda da wignSi<br />

asaxuli movlenebic sakuTari TvaliT<br />

aqvs nanaxi. yvelaze didi koSmari, rac<br />

komunistur ideologias axasiaTebda,<br />

pirovnebis faqtoris ugulvebelyofaa.<br />

adamiani maTTvis ubralo WanWiki<br />

iyo, romlis bedi xSirad koleqtivis<br />

interesebs ewireboda.<br />

_ es momenti nebismieri imperiisTvisaa<br />

damaxasiaTebeli.<br />

_ komunistebi sxva imperiebisgan<br />

imiT gansxvavdebodnen, rom mxolod<br />

mters ki ara, Tavisianebsac daundoblad<br />

xocavdnen. Cveulebriv, imperia<br />

an totalitaruli ideologia mters<br />

anadgurebs da ara erTgul mebrZolebs.<br />

`repeticiaSi~ ki, imedia, kargad Cans,<br />

rogor epyrobian komunistebi<br />

sistemisTvis Tavdadebul adamianebs.<br />

samwuxarod, es ar iyo erTaderTi<br />

SemTxveva.<br />

_ komunistebidan Zvel saberZneTSi<br />

gadavinacvloT da antikuri<br />

filosofiis erT-erT mniSvnelovan<br />

figuraze visaubroT. romani<br />

`sokrate~, romelic 2009 wels gamovida,<br />

<strong>literaturuli</strong> konkursebis, `sabas~<br />

da `galas~ finalSi gavida, Tumca<br />

ver gaimarjva. ram gadagawyvetinaT<br />

am Temaze wera _ zogadad antikuri<br />

literatura gainteresebT Tu<br />

ubralod sokrate gamoarCieT?<br />

_ vfiqrob, orive faqtorma imoqmeda.<br />

jer erTi, rom es sfero Zalian miyvars<br />

da arcTu cudad vici. faqtobrivad,<br />

mTeli antikuri literatura maqvs<br />

wakiTxuli. sokrates rac Seexeba, Tavad<br />

misi pirovneba aRmoCnda CemTvis<br />

mimzidveli. saerTod, rac ufro<br />

izrdebi da gamocdilebas iZen, miT<br />

ufro cxadi xdeba, ramdenad gansxvavdeba<br />

adamianTa sityvebi maTi qmedebisgan.<br />

xSirad adamianebi, romlebic<br />

bevr dadebiTs qadageben, cxovrebaSi<br />

sxvagvarad iqcevian. sokrate CemTvis<br />

swored imiT iyo saintereso, rom rasac<br />

ambobda, imasve akeTebda. Zalian mcire<br />

iyo sxvaoba mis sityvasa da qcevas<br />

Soris.<br />

am romans saintereso istoria aqvs:<br />

Tavidan mindoda damewera wigni, sadac<br />

naCvenebi iqneboda, rom sokrate gamogonili<br />

adamiani iyo, ramdenime<br />

aTenelis mier gamogonili pirovneba,<br />

raTa zneobrivi ideali SeeqmnaT uzneobis<br />

WaobSi CaZiruli qalaqisTvis.<br />

teqsti TiTqmis dasrulebuli mqonda,<br />

rodesac mivxvdi, rom es kaci ar<br />

gamougoniaT, marTla arsebobda da<br />

rac aqamde davwere, araswori iyo, amitom<br />

yvelaferi gadavyare da xelaxla<br />

Sevudeqi saqmes. anu, sxva wignic arsebobs,<br />

pirveli versia, romelic sruliad<br />

gansxvavebulia. iqidan sul ori epizodi<br />

moxvda am teqstSi: policiis TanamSromlis<br />

pataki da sokrates colis<br />

megobris Canaweri. danarCeni Tavidan<br />

davwere. mTel am istoriaSi yvelaze<br />

mTavaria, ratom gvainteresebs<br />

sokrate 2500 wlis Semdeg, rodesac<br />

sruliad Secvlilia kacobriobis cxovreba,<br />

mentaliteti... pasuxi erTia:<br />

misi pirovneba amtkicebs, rom yvelafris<br />

`miuxedavad, maradiuli Rirebulebebi<br />

arsebobs. arseboben adamianebi,<br />

romlebic sxvebisTvis magaliTs war-<br />

vwer<br />

imas,<br />

rac<br />

mainteresebs<br />

~<br />

moadgenen. SeiZleba maincdamainc misabaZi<br />

magaliTic ar iyos, ubralod,<br />

gaCvenos, risi gakeTeba SeuZlia adamians.<br />

_ muSaobis procesi rogor warimarTa,<br />

vgulisxmob masalis moZiebas...<br />

_ Tu rame dawerila sokrateze<br />

qarTulad, inglisurad da rusulad,<br />

TiTqmis yvelafers gavecani. Tumca<br />

moxda ise, rom jer raRac nawili wavikiTxe,<br />

mere romani davwere da Semdeg<br />

kidev wavikiTxe ramdenime wigni, magram<br />

teqstSi aRaraferi Semicvlia.<br />

_ inglisurenovan literaturaSi<br />

iyo rame mniSvnelovani?<br />

_ simarTle giTxraT, gansakuTrebuli<br />

araferi. amerikelebis dawerili<br />

ori wigni vipove, isic _ mxatvruli<br />

nawarmoebi. erTi jozef feleris da<br />

meore _ maqsvel andersonis. orivegan<br />

istoriul pirovnebaze iyo aqcenti,<br />

gansakuTrebiT andersonis piesaSi.<br />

rasakvirvelia, wavikiTxe platonis da<br />

qsenofontes yvela teqsti, romelic<br />

sokrates exeba. ZiriTadi amosavali es<br />

iyo, Tavdapirvelad xom maT daweres<br />

sokrateze. wignze muSaobisas CemTvis<br />

mTavari iyo istoriuli konteqstis<br />

codna da ara istoriis fexdafex miyola,<br />

amitom romanSi realobasTan er-<br />

Tad bevria gamonagonic. magaliTad,<br />

aaron bartletis winasityvaoba,<br />

romelic kravs siuJets. Cemi erT-erTi<br />

mizani isic iyo, rom realoba da gamonagoni<br />

erTmaneTSi ostaturad gadamexlarTa.<br />

gamomivida Tu ara, mkiTxveli<br />

gansazRvravs.<br />

_ da mainc, risi Tqma gindodaT am<br />

wigniT mkiTxvelisTvis, vin aris<br />

Tqvens mier daxatuli sokrate _ gamogonili<br />

pirovneba Tu realurad<br />

arsebuli?<br />

_ amaze naklebad vfiqrobdi,<br />

ubralod mindoda, sxva TvaliT damenaxvebina<br />

berZeni filosofosi.<br />

meCvenebina, ras warmoadgenda TanamedroveTaTvis.<br />

es CvenTvisaa sokrate<br />

cnobili moazrovne, zneobis nimuSi,<br />

platonis maswavlebeli, pirovneba,<br />

romelmac SemoiRo dialeqtikuri me-<br />

Todi, im periodSi ki erTi Cveulebrivi<br />

adamiani iyo. metnaklebad gamorCeuli,<br />

radgan mTels qalaqSi dadioda da vi-<br />

Racebs esaubreboda. amitomacaa saintereso,<br />

rogor aRiqvamdnen mas garSemomyofni.<br />

aris kidev erTi momenti _<br />

sokrates sasamarTlo, romelic TiTqmis<br />

yvela teqstSi figurirebs. amaze<br />

aqcentis gakeTeba maincdamainc ar mindoda,<br />

magram CemTvis saintereso aRmoCnda<br />

sxva TvalsazrisiT. saqme is<br />

aris, rom dakargulia rogorc bralmdebelTa,<br />

aseve dacvis mxaris sityvebi,<br />

arada, im xalxs xom hqonda Tavisi simarTle<br />

da logika. amitom davwere sami<br />

sabraldebo sityva, romlebic Tavidan<br />

bolomde gamogonilia. garda amisa,<br />

cnobilia, rom platonma dawera<br />

sokrates dasacavi sityva, magram kiTxva<br />

rom daiwyo, xalxma iseTi yvirili<br />

atexa, veRar gaagrZela, amitom, ra<br />

unda eTqva, aravin icis. es sityvac<br />

mTlianad gamogonilia. dakargulia<br />

logograf lisias sityvac, romelic<br />

sokratem ar waikiTxa da am yvelafris<br />

SeTxzva CemTvis saintereso iyo.<br />

_ teqstSi aris sokrates colis,<br />

qsanTipas megobris werili, romelic<br />

filosofoss arcTu sasiamovno konteqstSi<br />

warmoaCens.<br />

_ es aris yofiTi mxare, romelic<br />

yvelas da yvelafers aqvs. misi cxovrebis<br />

wesidan gamomdinare, cxadia,<br />

sokrate ar iqneboda ojaxSi iolad<br />

asatani. warmoidgineT kaci, romelic<br />

ramdenime dRis ganmavlobaSi Sin ar<br />

Sedis da Svilebi mSieri hyavs. amis miuxedavad,<br />

gadavwyvite, mkiTxvelisTvis<br />

filosofosi am kuTxiTac<br />

meCvenebina. Tumca ar mindoda, wigni<br />

mxolod yofiT ambad qceuliyo, amitom<br />

boloSi misive fiqrebi davamate.<br />

vfiqrob, aman TxrobaSi sokrateseuli<br />

muxti Seitana. sxvaTa Soris, Tavidan<br />

romani gacilebiT vrceli iyo, Tumca<br />

bolos bevri ram zedmetad momeCvena<br />

da Sevamcire.<br />

_ Tanamedrove saliteraturo<br />

sivrceSi sokrateze romanis dawera<br />

gabeduli nabijia. yovel SemTxveva-<br />

Si, es teqsti Tavisi stiliTa da TematikiT<br />

garkveulwilad amovardnilia<br />

zogadi suraTidan.<br />

_ geTanxmebiT, Tumca vfiqrob, rom<br />

es Cemi upiratesobaa. yovelTvis vwer<br />

imas, rac mainteresebs. Temebsac amis<br />

mixedviT varCev. sxvaTa Soris, 90-iani<br />

wlebis bolos ramdenjerme vcade, e.w.<br />

moTxovnad Temebze wera, magram<br />

araferi gamomivida. maSin ukve sabolood<br />

davrwmundi, rom es Cemi saqme<br />

ar iyo. mas Semdeg mxolod imaze vwer,<br />

rac CemTvis mniSvnelovania. erTader-<br />

Ti problema drois simcirea. dro rom<br />

mqondes, ufro mets davwerdi, ideebi<br />

namdvilad maqvs.<br />

_ ideebs rac Seexeba, minda Tqvens<br />

bolo moTxrobaze _ `autodafeze~<br />

gvesaubroT, romelsac cota ucnauri,<br />

ufro sworad, absurduli siuJeti<br />

aqvs: internetisa da eleqtronuli<br />

wignebis popularizaciisTvis me-


27 aprili - 10 maisi 2012<br />

brZol adamianTa jgufi mosaxleobas<br />

saxlebSi uvardeba da nabeWdi wignebis<br />

gamotanas sTxovs, romelTac Semdeg<br />

sajarod wvavs. aseTi ram Zalian<br />

cud sizmarSi SeiZleba dagesizmros.<br />

ram gibiZgaT msgavsi <strong>literaturuli</strong><br />

`Zaladobisken~?<br />

_ amas ramdenime mizezi aqvs: erTerTi<br />

isaa, rom vxedav, dRes adamianebs<br />

wignebi naklebad ainteresebT. meore,<br />

rac yvelaze metad maRelvebs, rogor<br />

xdeba Zaladoba sazogadoebaze,<br />

romelic am yvelafers ver ewinaaRmdegeba.<br />

zog SemTxvevaSi Zaladoba upirovnoc<br />

ki aris da swored amis Cveneba<br />

mindoda am teqstiT. moTxrobaSi Canan<br />

adamianebi, romlebic wignebs wvaven<br />

da romelTac mTavari gmiri upirispirdeba,<br />

magram eseni Semsruleblebi<br />

arian, maT ukan ki ideologia imaleba.<br />

es Segnebuli gadawyvetileba iyo,<br />

imitom rom xSirad mavanni sakuTar bin-<br />

Zur qcevebs konkretuli reJimiT an<br />

ideologiiT amarTleben, rogorc,<br />

magaliTad, komunistebi. arada, adamiani<br />

yovelTvis aris pasuxismgebeli sakuTar<br />

qcevaze. veranairi dro da reJimi<br />

ver gaiZulebs uRirsi gadawyvetilebis<br />

miRebas. Tumca xSirad piriqiT<br />

xdeba. am SemTxvevaSi CemTvis ara<br />

marto mTavari gmiria msxverpli,<br />

aramed isic, vinc wignebs wvavs.<br />

recenzia<br />

jarji fxoveli<br />

jarji fxoveli<br />

_ anu eleqtronuli da beWduri<br />

wignebis dapirispirebis Tema naklebad<br />

mniSvnelovania?<br />

_ es sakiTxi didad ar maRelvebs<br />

da realurad imitom Semovitane, rom<br />

teqstSi sicxade Semetana. raRac<br />

nahapet quCaki qarTulad<br />

nahapet quCaki XIII-XIV saukuneebis<br />

somexi poetia. misi as erTi haireni<br />

(saleqso formaa aseTi) qarTulad aa-<br />

JRera givi Sahnazarma. poet, mTargmnel,<br />

literator givi Sahnazars kargad<br />

icnobs qarTveli mkiTxveli. is<br />

erTi imaTgania, visi naxelavic ostatobis<br />

utyuari damRiT aris aRbeWdili.<br />

am mcire xnis win Cveni wignis Taro<br />

paruir sevakis miseulma Targmanebma<br />

daamSvena. kidev erTxel vigrZeniT<br />

rTulad aRsaqmeli da amave dros sulisSemZvreli<br />

mRelvarebiT gaJRen-<br />

Tili Tanamedrove poetis Semoqmedeba.<br />

da ai, axla nahapet quCaki. damemowmebiT:<br />

arcTu ise xSiria paraleluri<br />

teqstebiT gawyobili somxur-qarTuli<br />

poeziis gamocemebi.<br />

wignis mcire wina TqmaSi mTargmneli<br />

gvamcnobs, rom nahapet quCaki<br />

`zeciericaa da miwieric~. da mar-<br />

Tlac asea. poeti mSvenierebas Wvrets,<br />

oRond es mSveniereba ara mxolod<br />

konkretulia da xelSesaxebi, aramed<br />

plastiuricaa, sagangebod CamonakvTuli:<br />

SambnarSi leli rom irweva<br />

Seni lerwamiviT weli aris,<br />

weli - maRali da moqneuli<br />

wylispiris nedli wneli aris.<br />

ukvdavebis wyals rom ityvian,<br />

mag mkerdiT aRmomsvleli aris,<br />

netar mas, vinc rom mogeaxla,<br />

dagewafa da msmeli aris...<br />

satrfialo lirika aTasgvaria.<br />

lirikis am saxeobaSi, ise rogorc<br />

sarkeSi, poetis pirovneba irekleba.<br />

iseTi STabeWdileba grCeba, rom nahapet<br />

quCaki Tavdaviwyebuli motrfialec<br />

aris da gonebamaxvili, gamWriaxi<br />

kacic. misi Zlieri grZnoba TiTqos misive<br />

naTeli gonebis Tanamdevia, misi<br />

naTqvami sityva erTdroulad zedmiwevniT<br />

zustic aris da mRelvarec.<br />

nahapet quCaki formis ubadlo ostatia.<br />

haireni _ es mcire saleqso<br />

forma mis xelSi natifi saxovanebiT<br />

aRbeWdil elvarebas asxivebs. azri sxartad<br />

moZraobs, saxovanebas iZens da<br />

sul mcire monakveTze amowuravs Tavis<br />

Tavs. haireni _ poeturi sxartulaa,<br />

poeturi gaelveba Tu ganaTebaa,<br />

iseTi gabrwyinebaa, roca naTeli Rrma<br />

gancdis wiaRidan amoifrqveva.<br />

givi Sahnazaric cdilobs alRo<br />

auRos somex poets. mTargmneli erTgvar<br />

Tavisuflebasac iCens, is TiTqos<br />

qamandiviT isvris sityvas, raTa dedniseuli<br />

azri da grZnoba erTdroulad<br />

moixelTos. oRond es imgvarad<br />

unda moxdes, rom naTqvamma pirvelqmnileba<br />

SeinarCunos da nawvalebis STabeWdileba<br />

ar datovos, rac ioli namdvilad<br />

ar gaxlavT.<br />

vinc borots turfa wahgvaros<br />

misma samreklom rekosa!<br />

xids rom gadavlen, is xidi<br />

niaRvars waelekosa.<br />

eTovos, kvalSi madevars,<br />

sdomodes, vercra eynosa,<br />

walkotSi Seeyvanos da<br />

dRisiT tuCebSi ekocna.<br />

lakoniuroba yvela drois poezias<br />

sZenda xibls. mokled Tqmas yvelafer-<br />

Tan erTad is mniSvnelobac aqvs, rom<br />

naTqvamTan erTad uTqmeli da<br />

nagulisxmevi ametyveldes.<br />

es rogorc Cans, kargad icis givi<br />

Sahnazarma, amitom cdilobs imgvari<br />

evfoniuri efeqti Seqmnas, rom teqsti<br />

wakiTxvisTanave ar dasruldes.<br />

yoveli haireni zariviT unda wkrialebdes<br />

da JRerdes mkiTxvelis arsebaSi.<br />

asec aris. asec moxda givi Sahnazaris<br />

wyalobiT.<br />

wigni gamoica saqarTvelos kulturisa<br />

da ZeglTa dacvis saministros<br />

xelSewyobiT. calke aRniSvnis<br />

Rirsia mxatvroba, romelic gogi wereTels<br />

ekuTvnis.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

interviu<br />

zurab baramiZe<br />

etapze cota absurduli situacia<br />

Seiqmna da vifiqre, es Tema gaurkvevlobas<br />

naTels mohfenda. zogadad, ar<br />

var eleqtronuli wignebis winaaRmdegi<br />

da arc imas vfiqrob, rom odesme<br />

eleqtronuli wigni nabeWds gandevnis.<br />

albaT, erTdroulad iarsebeben,<br />

rogorc Teatri da kino da araferia<br />

sagangaSo. problema isaa, rom xalxi ar<br />

kiTxulobs wignebs. problemaa isic,<br />

rom wignebi adamianebze zegavlenas<br />

aRar axdenen.<br />

_ SeiZleba imitomac, rom aseTi<br />

wignebi naklebad iwereba. mwerlebsac<br />

aRar aqvT moTxovnileba, zegavlena<br />

moaxdinon mkiTxvelze. es gasul<br />

saukuneebSi ufro igrZnoboda.<br />

_ SesaZloa. principSi, weris dros<br />

mwerali amaze arc fiqrobs, magram<br />

mkiTxveli xom unda kiTxulobdes imisTvis,<br />

rom teqstidan raRac miiRos.<br />

SeiZleba konkretulma nawarmoebma<br />

bevri araferi Secvalos pirovnebaSi,<br />

magram cotaTi gansxvavebuli mainc<br />

unda gaxados. kargad Tu cudad, amis<br />

gansazRvra rTulia. am mxriv dRevandel<br />

samyaroSi gacilebiT aqtualuria<br />

kino, romelic moqmedebis modelsac<br />

qmnis.<br />

_ ufro ioli aRsaqmelia da imitom.<br />

wignis kiTxva met Zalisxmevas<br />

moiTxovs.<br />

_ marTalia, magram aseTia realo-<br />

gamomceloba `ustari~ male gamoscems<br />

mixo mosuliSvilis axal kinoromans:<br />

`helesa, anu eli elobda,<br />

meli melobda, zRva fofinobda...~<br />

romani Cveni uZvelesi moZmeebis _<br />

lazebis cxovrebas, maT mier Senar-<br />

Cunebul qarTul adaT-wesebs, xalxuri<br />

medicinis saidumloebis dacvas<br />

da lazebze fiqriT gamowveul umZimes<br />

sevdas asaxavs. nawarmoebi kidev<br />

erTxel Segvaxsenebs im mZime tkivils,<br />

lazeTi rom hqvia da misi wakiTxvis<br />

Semdeg araerTs daafiqrebs im mosaxdel<br />

valze, romelic maT winaSe<br />

gvakisria.<br />

torfis WaobebSi<br />

foka kirbiSi Tavis navs torfnarebis<br />

gaswvriv miacurebs, TeTr da yvi-<br />

Tel dumfarebSi da wylis kaklebSi.<br />

navis cxvirze mjdom uCas cnobismoyvareobiT<br />

aqeT-iqiT daurbis<br />

Tvalebi.<br />

wylis patara qaTamurebi frTebis<br />

wyalze farTqa-furTqiTa da dgafadgafuniT<br />

imalebian lelianSi.<br />

aq lelqaSebia amosuli, aseve samefo<br />

gvimra Tu CrdiloeTis isli (Carex<br />

lasiocarpa) da Sqeri (Rhododendron ponticum),<br />

romelTac zRvasaviT aRelvebs zRvidan<br />

wamosuli brizi da maT miRma Waobebia,<br />

sadac xarobs sfagnumis xavsebi<br />

(Spagnum imbricatum).<br />

islis maxloblad mcuravi myivana<br />

gedebi, etyoba, jer ar wasulan CrdiloeTisken<br />

da rezinis navs rom dainaxaven<br />

Soridan, maSinve maRla aiWrebian<br />

wylidan, simaRles aiReben da erT xazze<br />

Camwkrivebulebi aRmosavleTisken gafrindebian.<br />

foka kirbiSi drodadro navs<br />

aCerebs da uCac zurgCanTaSi agrovebs<br />

mcenareebs mamamisis miTiTebiT, - zogis<br />

kvirtebs Tu yvavilebs da foTlebs,<br />

zogisac – fesvebs.<br />

zRvis SroSanebi<br />

mei qviSiani diunebis miRma, napirze<br />

dgas da zRvas gascqeris, romelsac<br />

SuadRis mze dahnaTis. zurgze gavsebuli<br />

zurgCanTa hkidia da xelSi grZel-<br />

Reroiani zRvis SroSanebi uWiravs,<br />

romelTagan ori ukve ayvavebula da<br />

gaSlila, danarCeni jer gasaSlelia da<br />

ulamazes kokrebad moCans.<br />

saSualo sididis talRebi TeTrad<br />

qafdebian da sanapiroze moiswrafian.<br />

Toliebi zRvas mosdebian da TavianT<br />

xmas uerTeben talRebis xmaurs.<br />

mei dgas da am xmebs usmens.<br />

diunebis qvemoTa mxridan male<br />

Soreuli duduni moismis.<br />

15<br />

ba. me ar vTvli, rom aq ramis Secvla<br />

SeiZleba, imis miuxedavad, rom es realoba<br />

ar momwons. amitomac davwere es<br />

moTxroba.<br />

_ samomavlod ras apirebT?<br />

_ axla uceb piesebis wera gadavwyvite.<br />

rom mkiTxoT, ratom, ver gipasuxebT.<br />

erTi saintereso idea maqvs,<br />

romelic piesis Temad gamoviyene. es<br />

aris konkretuli ojaxis istoria 1991idan<br />

2010 wlamde. minda vaCveno, rogor<br />

icvleba adamianTa cxovreba drois<br />

vrcel monakveTSi.<br />

_ isev `arapopularul~ Temas miadeqiT.<br />

yovel SemTxvevaSi, aseT Janrad<br />

SeiZleba CaiTvalos dRes piesa.<br />

_ asea, magram ucnauria, ratom.<br />

qarTvelebs xom Zalian gviyvars moqmedeba?<br />

_ wakiTxuli moqmedeba ar gviyvars.<br />

_ es marTalia, dadgmuli ufro<br />

mogvwons, `eqSeni~ rasac hqvia, Tumca<br />

am piesaSi `eqSeni~ naklebad iqneba. ar<br />

vici, ra gamova, winaswar Znelia ramis<br />

gansazRvra. periodulad moTxrobebsac<br />

vwer. albaT imitom, rom weris survili<br />

maqvs da sanam es survili iarsebebs,<br />

gavagrZeleb, imis miuxedavad,<br />

iqneba Tu ara interesi mkiTxvelis<br />

mxridan.<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

kinoromani<br />

mixo mosuliSvili<br />

HELESA<br />

(fragmenti)<br />

mei iRimis.<br />

is Soreuli xma male gugunad gadaiqceva<br />

da Sors, iq sadac horizonti da<br />

napiri TiTqos erTmaneTs uerTdebian,<br />

TeTrad gamoCndeba patara wertili.<br />

mere is TeTri wertili TandaTan<br />

izrdeba, izrdeba, matulobs.<br />

matulobs Zravebis gugunic.<br />

da nel-nela ikveTeba pantonebiani<br />

navi, romelic sanapiros mouyveba.<br />

mei zRvis TeTr SroSanebs uqnevs<br />

navs.<br />

pantonebiani navi napirze mdgar<br />

meis gauswordeba da mesaWis adgilidan<br />

iaSar badiSi gamoyofs Tavs, raRacas<br />

dauZaxebs gogo.<br />

mei Zirs dauSvebs Tavis zRvis Sro-<br />

Sanebs.<br />

`mcuravi kunZuli~ siCqares<br />

mouklebs da frTxilad wamova napirisken.<br />

sanam pantoniani navi napirs mouaxlovdeba,<br />

mei daixreba, Tavis yvavilebs<br />

Zirs frTxilad dadebs da fexsacmelebs<br />

gaixdis, TasmebiT erTmaneTze<br />

gadaabams, mere Sarvalsac aikapiwebs<br />

fexebze.<br />

pantonebiani navi napiridan ramden-<br />

dasasruli me-16 gverdze


16<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

<strong>gazeTi</strong><br />

proza 27 aprili - 10 maisi 2012<br />

mixo mosuliSvili<br />

HELESA<br />

(fragmenti)<br />

dasasruli<br />

ime metrze Cerdeba, _ metad veRar<br />

modis axlos.<br />

sanam fexebakapiwebuli mei Tavis<br />

zRvis SroSanebs da erTmaneTze TasmebiT<br />

gadabmul fexsacmelebs aiRebs da<br />

wamodgeba, rom zRvaSi Sevides da navze<br />

avides, iaSar badiSi gadmodis navidan.<br />

nu modixaro, _ Tavs aqnevs mei, _<br />

me TviTon wamovalo.<br />

iaSar badiSi yuradRebas ar aqcevs,<br />

tansacmlianad miadgafunebs wyalSi.<br />

meis Sewuxebuli saxe aqvs, magram<br />

imaT silurjeSi didi kmayofilebac<br />

gamosWvivis.<br />

biWma Soridanve icis meis es kmayofileba<br />

da yuradRebas ar aqcevs uaryofiT<br />

Tavis qnevas, miuaxlovdeba, erT<br />

xels fexebTan waatanebs, meores mxrebze<br />

da Tavisi zurgCanTianad, gadabmuli<br />

fexsacmelebianad da zRvis SroSnebianad<br />

aiyvans.<br />

mei Tvalebs daxris, Torem mzis sxivebiviT<br />

Suqic gamouCndeboda.<br />

iaSar badiSi, xelSi ayvanili meiTi<br />

ufro frTxilad midis navisken.<br />

mei SeuCereblad elaparakeba da<br />

elaparakeba.<br />

iaSar badiSi mxolod iRimis da isev<br />

frTxilad ganagrZobs gzas.<br />

mei laparaks agrZelebs.<br />

iaSar badiSi Cerdeba da raRacas<br />

etyvis muqariT.<br />

meis ecineba.<br />

iaSar badiSi TiTqos zRvaSi isvris<br />

gogos.<br />

mei tyuilad ikivlebs...<br />

iaSar badiSi icinis da navSi gadasvams<br />

meis.<br />

mei navidan xumrobiT mxarSi xels<br />

urtyams biWs da isev gamalebuli elaparakeba.<br />

iaSar badiSi icinis da navSi adis.<br />

pantoniani navis orive Zrava<br />

CairTveba da `mcurav kunZuls~ zRvis<br />

siRrmisken miacurebs.<br />

mdinare Wuriaze<br />

foka kirbiSi Tavisi naviT am Waobebs<br />

Soris momdinare mdinare Wurias miuyveba.<br />

micuravs dinjad, mozomilad<br />

usvams niCbebs.<br />

uCa aTvalierebs midamos.<br />

navi gascdeba Waobebis zols, mere<br />

lemnebiTa da dumfarebiT dafarul<br />

mdinareSi midis.<br />

mdinaris orive napirze maRali<br />

muryanis (Txmelis) xeebi moCans, sadac<br />

iSviaTad gamoCndeba lafani, imeruli<br />

muxa an nekerCxali, ifani da rcxila.<br />

mdinare Wurias orive napirze gumbaTad<br />

gadmosuli es mcenareebi, TavianTi<br />

suroebiT, lianebiT da ekalRi-<br />

WiT, aseve qvetyiT – erTmaneTSi gadaxlarTuli<br />

bzis buCqnariT, ieliT, SqeriT,<br />

TagvisamaraTi, baZgiT Tu ZmerxliT<br />

gauval junglebs miagavs.<br />

foka kirbiSi xedavs, rom mzes<br />

eficxebian wylidan amoSveril xis<br />

morebze mokalaTebuli Waobis kuebi.<br />

navis gaswvriv mdinareSi miiklakneba<br />

wylis ankara gveli da napirze gadmowolili<br />

xis fesvebSi miimaleba.<br />

xidan xeze gadafrindebian xolme<br />

damfrTxali qorebi da yanCebi.<br />

kirbiSebis rezinis navs ki win lurji<br />

alkuni miuZRvis – Taviseburad, er-<br />

Tob mxiarulad miiqnevs frTebs.<br />

foka kirbiSi erTgan gadauxvevs, na-<br />

pirze miacurebs Tavis navs, uCa navidan<br />

gadatanil Toks xis totze gamoabams<br />

da calfexac napirze gadadis.<br />

feluka zRvidan<br />

Zalian lamazad moCans Wurias<br />

SesarTavis siaxloveze RuzaCaSvebuli<br />

feluka zRvis siRrmidan, sadac<br />

gamouseirniaT iaSar badiSis da meis.<br />

pantonian navs swored felukisken<br />

uWiravs gezi.<br />

navis saWesTan mei dgas da<br />

gamocdili mezRvauriviT gahyurebs<br />

zRvas.<br />

iaSar badiSi RimiliT elaparakeba.<br />

mei leqss eubneba:<br />

ma si miyorq<br />

si vagiCqu,<br />

sqanoT voreq donabadi.<br />

miinale, golvafiro,<br />

muWoT cxeni<br />

do nabadi...<br />

avtori qarTulad egre gadaTargmnis:<br />

me miyvarxar,<br />

Sen ar ici,<br />

SenTvisa var danabadi.<br />

mimsaxure, genacvale,<br />

rogorc cxeni<br />

da nabadi.<br />

mei kiskisebs, lurjad ukamkamebs<br />

lurji Tvalebi...<br />

iaSar badiSi suraTs gadauRebs<br />

Tavisi mobiluri telefonidan. mere<br />

Rilakebs daaWers xels da mobiluris<br />

ekranze gamosul gamosaxulebas<br />

daanaxvebs gogos.<br />

mei raRacas eubneba da Tavis mobilurs<br />

uwvdis.<br />

iaSar badiSi gamoarTmevs, mobiluris<br />

ukana naxevars qvemoT daswevs, ise<br />

gadauRebs qaliSvils suraTs da axla<br />

imas aCvenebs.<br />

gaxarebuli mei Tavis mobilurs gamoarTmevs<br />

da axla Tavad gadauRebs<br />

suraTebs saWesTan damdgar biWs. mere<br />

suraTebs ekranze gamoitans rig-rigobiT<br />

da kmayofili dahyurebs.<br />

_ gamomigzavne xolme Seni gadaRebuli<br />

suraTebi, _ sTxovs iaSari.<br />

_ gamogzavna rom ar vici?.. – ekiTxeba<br />

gogo.<br />

_ modi, gaswavlo...<br />

iaSar badiSi navs SeaCerebs.<br />

mei gauwvdis Tavis mobilurs.<br />

iaSar badiSi uxsnis, rogor unda<br />

suraTebis gagzavna erTi mobiluri<br />

telefonidan meoreze, Tan yvelafers<br />

praqtikulad uCvenebs.<br />

mei ver igebs da sawyal gamometyvelebas<br />

miiRebs.<br />

iaSar badiSi brazdeba, mobilurs<br />

miscems qaliSvils da axla Tavisi xeliT<br />

akeTebinebs mTeli am fotosuraTis<br />

gagzavnis proceduras.<br />

mei Tan xvdeba, Tan _ vera.<br />

iaSar badiSi Tavze Semoiwyobs xelebs<br />

da gamwarebuli fiqrobs, rogor<br />

aswavlos gogos suraTebis gamogzavna.<br />

mere Tavisi mesaWis adgilidan bloknoti<br />

da kalami moaqvs, meis miscems.<br />

mei RimiliT gamoarTmevs orives da<br />

Casawerad moemzadeba.<br />

iaSar badiSi punqtebad awerinebs<br />

mTeli am gagzavnis proceduras.<br />

mei gaxarebulia. bloknots Tavis<br />

zurgCanTaSi inaxavs, kalams ki biWs<br />

ubrunebs.<br />

iaSar badiSi kalmian xelze xels<br />

mokidebs meis da imisi mRelvare mkerdisken<br />

gaswevs, _ egec SenTvis miCuqniao.<br />

mei madlobis niSnad loyaze akocebs,<br />

iqve wiTldeba da biWma rom ver<br />

SeamCnios, Tavisi zRvis SroSanebs<br />

aiRebs.<br />

iaSar badiSi da mei kirbiSi dganan<br />

da erTmaneTs uyureben.<br />

eskulapis mcuravebis<br />

saqorwino cekva<br />

foka da uCa kirbiSebi tyeSi miabijeben,<br />

sxvadasxva xeebidan kvirtebs, foTlebs<br />

da yvavilebs agroveben zurgCan-<br />

TaSi.<br />

ismis imaTi nabijebis xma SarSandel<br />

foTlebze da tyis frinvelebis galoba.<br />

erTgan, didi Txmelis maxloblad<br />

calfexa kirbiSi Sedgeba da adgilze<br />

gaqvavdeba.<br />

uCac imasTan midis da dainaxavs,<br />

rom Txmelas zrodan Camodis moyviTalo-nacrisferi,<br />

or metramde sigrZis<br />

eskulapis mcuravi (Elaphe Longissima).<br />

miwaze dayril balaxebTan moaxloebuli<br />

gveli Camovardeba, gulaRma<br />

amotrialdeba da TeTri muceli<br />

gamouCndeba – es dedali gvelia.<br />

imas ukan mosdevs ufro grZeli meore<br />

eskulapes mcuravi, is ufro maRlidan<br />

vardeba foTlebze da kvercxisgulisferi<br />

muceli gamouCndeba – es<br />

mamalia.<br />

mere dedali daxvewili, mimzidveli<br />

da uzustesi moZraobebiT gaurbis<br />

mamals.<br />

mamalic aseve eleganturad misdevs.<br />

foka kirbiSi frTxilad adgams maTken<br />

nabijebs da isev mojadoebuliviT<br />

Cerdeba.<br />

aseve mihyveba uCac.<br />

mamali eskulapis mcuravi kidev<br />

misdevs dedals, wamoeweva da mis sxeuls<br />

garSemo Semoexveva.<br />

marTalia, amis mere orives isev<br />

SeuZlia moZraoba, magram oriveni Cerdebian,<br />

vertikalurad wamosweven sxeulis<br />

zeda nawilebs, erTmaneTisken<br />

waiReben Tavebs, saidanac gamoyofil<br />

orkapa enebs asavsaveben da ase dganan.<br />

eskulapis mcuravebis saqorwilo<br />

cekvis es bolo suraTi – wels qvemoT<br />

erTmaneTze Semoxveuli, zemoT<br />

wamoweuli da erTimeoris macqerali<br />

gvelebisa miagavs musikalur instruments<br />

liras, romelic erTi wignidan<br />

axsovs uCas..<br />

`mcuravi kunZuli~<br />

felukasTan<br />

pantoniani navi isev daiZvreba felukisken<br />

da rom miuaxlovdeba, motorebis<br />

guguni moakldeba, nel-nela<br />

uaxlovdeba borts.<br />

mei Tavis zurgCanTas moikidebs,<br />

TasmebiT gadabmul fexsacmelebs dai-<br />

Wers cal xelSi, meoreSi ki – Tavis<br />

zRvis SroSanebs da felukaze gadava.<br />

iaSar badiSi Tavisi navis motorebs<br />

CarTavs, jer ukusvliT waiyvans, mere<br />

ufro xmamaRla aamuSavebs motorebs da<br />

saWes moatrialebs – `mcuravi kunZuli~<br />

farTo wres Semoxazavs mdinareSi<br />

da zRvisken aiRebs gezs.<br />

iaSar badiSi felukisken gaixedavs<br />

da qaliSvils xels dauqnevs.<br />

mei isev felukis bortTan dgas,<br />

gaberili zurgCanTiT, cal xelSi TasmebiT<br />

gadabmuli fexsacmelebiT da<br />

zRvis SroSanebs gamoTxovebis niSnad<br />

uqnevs biWs.<br />

navi zRvis siRrmeSi Sedis, mere sanapiros<br />

miuyveba da male Caikargeba iq,<br />

sadac horizonti da napiri erTdebian<br />

TiTqos.<br />

mei erTxans kidev akvirdeba im mxares,<br />

sadac pantonebiani navi miikarga.<br />

mere, sanam zRvisfer TvalebSi is<br />

abrWyvialebuli Suqi Cauqrebodes,<br />

raRacnairi moridebiT da mowiwebiT<br />

talRebs gaatans Tavis zRvis Sro-<br />

Sanebs.<br />

zRvis dineba nel-nela siRrmisken<br />

waiRebs yvavilebs.<br />

rogor brundebian<br />

mama-Svili kirbiSebi<br />

felukaze<br />

mze zed horizontzea da iq rom<br />

samzeuri gauwiTlebia, aqeT muqlurj<br />

da wynarad modudune zRvaSi gamouWimavs<br />

wiTeli biliki.<br />

am bilikze dgas feluka, saidanac<br />

mei afrialebs TeTr bairaRs _ naviT<br />

gamoCenil mamas da Zmas aniSnebs, ukve<br />

aq varo...<br />

am wiTel zRvis biliks rezinis navi<br />

kveTavs marTobulad – foka kirbiSi<br />

niCbebs uzis da Ronivrad usvams.<br />

navi sxvadasxva mcenareebis ReroebiT,<br />

yvavilebiT, fesvebiT da foTlebis<br />

SekvrebiT aris savse. iqvea saTevzao<br />

badec, romelSic dedal-mamali eskulapes<br />

mcuravebi arian.<br />

uCas Tavisi xomaldis gnomi, klabautermani<br />

uWiravs xelSi da gvelebze<br />

eCurCuleba raRacas...<br />

Toliebi aRarsad Canan – Tav-TavianT<br />

gundebad damsxdaran miuval napirebze...<br />

mxolod Camavali mzea, mSvidi zRva<br />

da kirbiSebi, TavianTi mcenareebiT<br />

damSvenebuli naviT.<br />

foka kirbiSi niCbebs usvams da sanam<br />

simReras daiwyebdes, kmayofili<br />

fiqrobs, rom – Zalian yoCaRi gogo<br />

dadga es mei. im siSoreze mdgar felukamde<br />

rogor gacura netavi? _ mere<br />

ki bindSeparul zRvas umReris...<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!