negeri selangor - Jabatan Audit Negara

LAPORAN 

KETUA AUDIT NEGARA 

LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA TAHUN 2008 NEGERI SELANGOR 

PENYATA KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

DAN PENGURUSAN KEWANGAN JABATAN/AGENSI 

NEGERI SELANGOR 

TAHUN 2008 

Dewan Undangan Negeri Selangor 

JABATAN AUDIT NEGARA 

MALAYSIA

LAPORAN 

KETUA AUDIT NEGARA 

PENYATA KEWANGAN KERAJAAN NEGERI DAN 

PENGURUSAN KEWANGAN JABATAN/AGENSI 

NEGERI SELANGOR 

TAHUN 2008 


MALAYSIA

KANDUNGAN

KANDUNGAN 

PERKARA 

MUKA SURAT 

KATA PENDAHULUAN 

vii 

INTI SARI LAPORAN xiii 

BAHAGIAN I - PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN KERAJAAN 

NEGERI SELANGOR BAGI TAHUN BERAKHIR 

31 DISEMBER 2008 

Pendahuluan 

Objektif Dan Kaedah Pengauditan 

Pengesahan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor Bagi Tahun 

Berakhir 31 Disember 2008 

3 

4 

4 

BAHAGIAN II - ANALISIS KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

Analisis Kewangan 

Kedudukan Kewangan Kerajaan Negeri 

Wang Tunai 

Pelaburan 

Akaun Hasil Disatukan 

Akaun Pinjaman Disatukan 

Akaun Amanah Disatukan 

Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai 

Akaun Memorandum 

Rumusan Dan Syor Audit 

7 

7 

9 

11 

14 

21 

21 

33 

35 

45 

BAHAGIAN III - 

RANCANGAN PEMBANGUNAN KERAJAAN NEGERI 

Pencapaian Pelaksanaan Projek Pembangunan Rancangan Malaysia 

Kesembilan 

Rumusan 

49 

51 

BAHAGIAN IV - PENCAPAIAN PENGURUSAN KEWANGAN 

JABATAN/AGENSI NEGERI 

Pelaksanaan Indeks Akauntabiliti (AI) 

Objektif Pengauditan 

Skop Dan Kaedah Pengauditan 

Jenis Kawalan 

Tahap Pencapaian Pengurusan Kewangan Jabatan/Agensi Negeri 


55 

56 

56 

57 

67 

68 

iii

PERKARA 

BAHAGIAN V - PENYERAHAN, PENGESAHAN, PEMBENTANGAN 

PENYATA KEWANGAN DAN PRESTASI 

KEWANGAN AGENSI NEGERI 

Pendahuluan 

Pengauditan Penyata Kewangan 

Kedudukan Penyerahan Penyata Kewangan 

Pengesahan Penyata Kewangan 

Pembentangan Penyata Kewangan 

Prestasi Kewangan 


MUKA SURAT 

73 

73 

73 

74 

75 

76 

78 

BAHAGIAN VI - PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA AUDIT 

NEGARA DAN MESYUARAT JAWATANKUASA 

KIRA-KIRA WANG AWAM NEGERI 

Pembentangan Laporan Ketua Audit Negara Mengenai Penyata 

Kewangan 

Mesyuarat Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam Negeri 

81 

81 

PENUTUP 85 

LAMPIRAN 

I 

ll 

lll 

lV 

V 

Vl 

Sijil Ketua Audit Negara 

Lembaran Imbangan 

Penyata Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai 

Penyata Akaun Memorandum 

Penyata Akaun Hasil Disatukan 

Nota Kepada Akaun Awam 

89 

90 

91 

92 

93 

94 

iv

KATA PENDAHULUAN

KATA PENDAHULUAN 

1. Perkara 106 dan 107 Perlembagaan Persekutuan dan Akta Audit 1957 menghendaki 

Ketua Audit Negara mengaudit Penyata Kewangan dan mengemukakan Laporan 

mengenainya kepada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong dan Duli Yang Maha 

Mulia Sultan Selangor. Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong akan menitahkan 

supaya Laporan itu dibentangkan di Parlimen manakala Duli Yang Maha Mulia Sultan 

Selangor menitahkan untuk dibentangkan di Dewan Undangan Negeri Selangor. Bagi 

memenuhi tanggungjawab ini, Jabatan Audit Negara telah menjalankan dua kaedah 

pengauditan seperti berikut: 

1.1 Pengauditan Penyata Kewangan - Pengauditan ini bertujuan untuk memberi 

pendapat sama ada Penyata Kewangan Kerajaan Negeri bagi tahun berkenaan 

menggambarkan kedudukan yang benar dan saksama serta rekod perakaunan 

mengenainya telah diselenggarakan dengan teratur dan kemas kini. Jabatan Audit Negara 

juga membuat analisis terhadap penyata kewangan sama ada kedudukan Kewangan 

Kerajaan Negeri adalah sangat baik, baik, memuaskan atau tidak memuaskan. 

1.2 Pelaksanaan Sistem Penarafan Berdasarkan Indeks Akauntabiliti Pengurusan 

Kewangan Jabatan – Mulai tahun 2007, Jabatan Audit Negara telah memperkenalkan 

Indeks Akauntabiliti (AI) bertujuan untuk membuat penilaian secara objektif terhadap 

pengauditan pengurusan kewangan Jabatan dan Agensi Kerajaan Negeri bagi mengukur 

dan menambah baik kawalan pengurusan kewangan yang cemerlang. Indeks Akauntabiliti 

diberi berdasarkan kepada tahap pematuhan terhadap peraturan-peraturan kewangan 

berhubung dengan kawalan pengurusan, terimaan, perbelanjaan, akaun amanah/ kumpulan 

wang amanah/ deposit, aset, pinjaman, pelaburan dan penyediaan Penyata Kewangan. 

Pelaksanaan Indeks Akauntabiliti ini boleh membantu mewujudkan budaya kerja berasaskan 

amalan terbaik. Selain itu, budaya “membetulkan yang biasa dan membiasakan yang 

betul” bukan sahaja dapat mempertingkatkan kecemerlangan pengurusan kewangan 

Jabatan malah aspek integriti, keutuhan dan akauntabiliti yang ditekankan oleh Kerajaan 

akan dapat dicapai. 

2. Laporan saya mengenai Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Dan Pengurusan 

Kewangan Jabatan/Agensi Negeri Selangor Tahun 2008 disediakan hasil daripada 

pengauditan yang dijalankan di beberapa Jabatan/Agensi Negeri sepanjang tahun 2008. 

Bagi tujuan pengesahan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Tahun 2008, pengauditan 

terhadap sistem perakaunan dan dokumen yang berkaitan dengan pembayaran dan 

terimaan telah dijalankan di Pejabat Perbendaharaan Negeri. 

vii

3. Laporan ini disediakan dalam enam Bahagian seperti berikut: 

Bahagian I - Pengesahan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor Bagi Tahun 

Berakhir 31 Disember 2008 

Bahagian II - Analisis Kewangan Kerajaan Negeri 

Bahagian III - Rancangan Pembangunan Kerajaan Negeri 

Bahagian IV - Pencapaian Pengurusan Kewangan Jabatan/Agensi Negeri 

Bahagian V - Penyerahan, Pengesahan, Pembentangan Penyata Kewangan Dan 

Prestasi Kewangan Agensi Negeri 

Bahagian VI - Pembentangan Laporan Ketua Audit Negara Dan Mesyuarat 

Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam Negeri 

4. Di samping memenuhi kehendak perundangan, saya berharap Laporan ini dapat 

dijadikan sebagai salah satu asas untuk memperbaiki segala kelemahan, usaha 

penambahbaikan dan meningkatkan akauntabiliti serta integriti dalam pengurusan wang 

awam. Ini penting untuk menjamin setiap Ringgit Malaysia yang dipungut dan dibelanjakan 

akan dapat menyumbang kepada pembangunan dan keselesaan hidup rakyat. 

5. Pada pendapat saya, prestasi kewangan Kerajaan Negeri dan tahap pengurusan 

kewangan Jabatan/Agensi Negeri boleh ditingkatkan sekiranya semua pihak yang terlibat 

mempunyai lima perkara yang diringkaskan sebagai SIKAP iaitu: 

a) SUPERVISION – Penyeliaan yang rapi dberi kepada kerja yang diserahkan kepada 

pegawai bawahan. Ketua Jabatan perlu memastikan garis panduan yang jelas dan 

terperinci disediakan sebagai rujukan oleh penjawat awam untuk menjalankan tugas 

mereka. Penjawat awam perlu melaporkan kemajuan kerja mereka secara berkala. 

b) INTEREST – Setiap penjawat awam perlu melaksanakan tugas mereka dengan penuh 

minat, dedikasi dan tidak ada sikap sambil lewa. 

c) KNOWLEDGE – Setiap penjawat awam mempunyai pengetahuan yang cukup dalam 

bidang tugas masing-masing. Bagi tujuan ini, program latihan perlu dilaksanakan secara 

berterusan. 

d) ATTITUDE – Setiap penjawat awam melaksanakan tugas masing-masing dengan 

penuh tanggungjawab, jujur dan amanah. 

e) PROCEDURE – Prosedur kerja yang lengkap dan jelas diwujudkan serta dipatuhi. 

viii

6. Saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua pegawai Jabatan/Agensi 

Negeri yang telah memberikan kerjasama kepada pegawai saya sepanjang pengauditan 

dijalankan. Saya juga ingin melahirkan penghargaan dan terima kasih kepada pegawai 

saya yang telah berusaha gigih serta memberikan sepenuh komitmen untuk menyiapkan 

Laporan ini. 

Putrajaya 

17 Julai 2009 

ix

INTI SARI LAPORAN

INTI SARI LAPORAN 

BAHAGIAN I - PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

SELANGOR BAGI TAHUN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008 

1. Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor menunjukkan gambaran yang benar 

dan saksama terhadap kedudukan kewangan Kerajaan Negeri Selangor bagi tahun 

berakhir 31 Disember 2008. Semua butiran dalam Lembaran Imbangan dan Penyata Akaun 

Memorandum telah disertakan dengan dokumen sokongan yang mencukupi. 

BAHAGIAN II - 

ANALISIS KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

2. Kedudukan kewangan Kerajaan Negeri Selangor pada tahun 2008 adalah bertambah 

baik berbanding tahun 2007. Kumpulan Wang Disatukan Kerajaan Negeri meningkat 

sejumlah RM37.92 juta atau 2.7% kepada RM1,424.66 juta berbanding RM1,386.74 juta 

pada tahun 2007. Hasil Kerajaan Negeri yang berjumlah RM1,516.34 juta meningkat 

sejumlah RM231.24 juta atau 18% berbanding tahun 2007 yang berjumlah RM1,285.10 juta. 

Manakala perbelanjaan yang dilakukan telah meningkat sejumlah RM314.02 juta atau 

27.2% menjadi RM1,467.24 juta pada tahun 2008 berbanding RM1,153.22 juta pada tahun 

2007. Kerajaan Negeri berjaya menambah hasil dan mengurangkan tunggakan hasil negeri 

pada tahun 2008. Kecairan tunai Kerajaan Negeri adalah baik dan berupaya untuk 

menampung tanggungan semasa. Bagaimanapun, pulangan atas pelaburan jangka panjang 

yang dilakukan adalah tidak memuaskan di mana secara purata, Kerajaan Negeri Selangor 

hanya mendapat pulangan dividen sebanyak 0.02% setahun bagi tempoh lima tahun iaitu 

tahun 2004 hingga 2008. Usaha-usaha memperkukuhkan ekonomi, menambah hasil dan 

belanja berhemat tanpa menjejaskan kualiti perkhidmatan, sistem penyampaian awam dan 

sumbangan kepada rakyat dapat membantu mempertingkatkan lagi kedudukan kewangan 

Kerajaan Negeri. 

BAHAGIAN III - RANCANGAN PEMBANGUNAN KERAJAAN NEGERI 

3. Pencapaian pelaksanaan RMKe-9 sehingga akhir tahun 2008 adalah baik di mana 

sebanyak 1,029 projek atau 92.3% daripada 1,115 projek yang dirancang telah dapat 

dilaksanakan. Pencapaian perbelanjaan pembangunan RMKe-9 sehingga tahun 2008 

adalah 71.9% dan bagi tempoh tiga tahun iaitu tahun 2006 hingga 2008, sebanyak 92.8% 

peruntukan pembangunan telah dibelanjakan. 

xiii

BAHAGIAN IV - PENCAPAIAN PENGURUSAN KEWANGAN JABATAN/AGENSI 

NEGERI 

4. Secara umumnya, pencapaian pengurusan kewangan (AI) pada tahun 2008 adalah 

baik di mana satu Agensi Negeri adalah pada tahap sangat baik iaitu Majlis Agama Islam 

Selangor manakala 13 Jabatan/Agensi Negeri adalah pada tahap baik. Ini menunjukkan 

peningkatan pencapaian pengurusan kewangan berbanding tahun 2007 di mana lapan 

Jabatan/Agensi yang diaudit adalah pada tahap baik manakala dua lagi pada tahap 

memuaskan. Jabatan dan Agensi Negeri boleh mempertingkatkan pengurusan kewangan ke 

tahap yang lebih baik jika langkah-langkah penambahbaikan dijalankan oleh Jabatan/Agensi 

seperti mengadakan program latihan/kursus yang berterusan kepada pegawai yang terlibat 

dalam pengurusan kewangan agar mereka dapat mempertingkatkan pengetahuan dan 

kompetensi dalam melaksanakan tugas. 

BAHAGIAN V - 

PENYERAHAN, PENGESAHAN, PEMBENTANGAN PENYATA 

KEWANGAN DAN PRESTASI KEWANGAN AGENSI NEGERI 

5. Pada tahun 2008, penyerahan Penyata Kewangan Agensi Kerajaan Negeri Selangor 

adalah baik. Kesemua Badan Berkanun Negeri, Majlis Agama Islam dan Pihak Berkuasa 

Tempatan telah dapat menyerahkan Penyata Kewangan tahun 2007 masing-masing untuk 

diaudit. Sebanyak 25 Penyata Kewangan tahun 2007 telah dikeluarkan Sijil Audit iaitu 23 

Penyata Kewangan telah diberi Sijil Tanpa Teguran dan dua penyata kewangan diberi Sijil 

Berteguran berbanding Penyata Kewangan tahun 2006, di mana sebanyak 24 Penyata 

Kewangan telah diberi Sijil Audit Tanpa Teguran dan satu Sijil Audit Berteguran. Sehingga 

30 Jun 2009, Laporan Ketua Audit Negara mengenai semua Penyata Kewangan bagi tahun 

2007 yang perlu dibentang di Dewan Undangan Negeri telah dibentangkan antara bulan 

Oktober 2008 hingga Mac 2009. 

BAHAGIAN VI - PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA DAN 

MESYUARAT JAWATANKUASA KIRA-KIRA WANG AWAM NEGERI 

6. Laporan Ketua Audit Negara Mengenai Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Dan 

Pengurusan Kewangan Jabatan/Agensi Negeri Selangor Tahun 2007 telah dibentangkan di 

Dewan Undangan Negeri pada 20 Oktober 2008. Pada tahun 2008, Jawatankuasa Kira-kira 

Wang Awam Negeri Selangor telah bersidang sebanyak tiga kali untuk membincangkan 

Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2007. 

xiv

BAHAGIAN I 

PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN 

KERAJAAN NEGERI SELANGOR 

BAGI TAHUN BERAKHIR 

31 DISEMBER 2008

BAHAGIAN I 

PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN KERAJAAN NEGERI SELANGOR 

BAGI TAHUN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008 

1. PENDAHULUAN 

1.1 Seksyen 16(1) Akta Acara Kewangan, 1957 menghendaki Pihak Berkuasa Kewangan 

Negeri menyediakan Penyata Kewangan secepat mungkin selepas penutupan akaun bagi 

tahun berkenaan. Penyata tersebut hendaklah dikemukakan kepada Ketua Audit Negara 

dalam tempoh tujuh bulan selepas berakhirnya tahun kewangan berkenaan untuk diaudit 

seperti diperuntukkan di bawah Seksyen 9 Akta Audit, 1957. 

1.2 Selaras dengan peruntukan undang-undang tersebut, Pegawai Kewangan Negeri telah 

mengemukakan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor bagi tahun berakhir 

31 Disember 2008 kepada Jabatan Audit Negara pada 16 April 2009. Penyata tersebut 

melaporkan semua urus niaga kewangan asas tunai bagi tahun 2008 berkaitan dengan 

sumber dan penggunaan wang awam. Penyata tersebut mengandungi Lembaran Imbangan, 

Penyata Penerimaan dan Pembayaran Wang Tunai, Penyata Akaun Memorandum dan Nota 

Kepada Akaun Awam. 

1.2.1 Lembaran Imbangan menunjukkan jumlah wang tunai dan pelaburan yang dipegang 

bagi ketiga-tiga Akaun Kumpulan Wang Disatukan iaitu Akaun Hasil Disatukan, Akaun 

Amanah Disatukan dan Akaun Pinjaman Disatukan. Selaras dengan asas perakaunan tunai 

ubahsuai yang diguna pakai oleh Kerajaan Negeri, hanya pelaburan yang dipegang bagi 

maksud amanah tertentu dilaporkan dalam Lembaran Imbangan. Manakala pelaburan lain 

dilaporkan dalam Penyata Akaun Memorandum. 

1.2.2 Penyata Penerimaan dan Pembayaran Wang Tunai menunjukkan penerimaan dan 

bayaran bagi tahun 2008. Penerimaan adalah terdiri daripada hasil, pinjaman, penerimaan 

modal dan penerimaan lain seperti amanah dan deposit. Pembayaran pula adalah untuk 

membiayai perbelanjaan mengurus, pembangunan, modal dan bayaran balik pinjaman. 

1.2.3 Penyata Akaun Memorandum adalah akaun yang menunjukkan kedudukan aset dan 

tanggungan Kerajaan Negeri. Aset Kerajaan Negeri merangkumi Pinjaman Boleh Dituntut, 

Pelaburan dan Tunggakan Hasil Negeri. Manakala tanggungan Kerajaan Negeri pula terdiri 

daripada Hutang Kerajaan Negeri kepada Kerajaan Persekutuan. 

3

2. OBJEKTIF DAN KAEDAH PENGAUDITAN 

2.1 Pengauditan terhadap Penyata Kewangan Kerajaan Negeri bagi tahun berakhir 

31 Disember 2008 adalah untuk memberi pendapat sama ada penyata itu menggambarkan 

kedudukan kewangan yang benar dan saksama serta rekod perakaunan yang berkaitan 

telah diselenggarakan dengan teratur dan kemas kini. 

2.2 Pengauditan terhadap sistem perakaunan dan dokumen dijalankan secara berterusan 

sepanjang tahun 2008. Teguran Audit mengenainya telah dibangkitkan dengan pihak 

Perbendaharaan Negeri dan Jabatan-jabatan Negeri melalui surat Pemerhatian Audit sebaik 

sahaja pengauditan selesai dijalankan. 

3. PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN KERAJAAN NEGERI SELANGOR BAGI 

TAHUN BERAKHIR 31 DISEMBER 2008 

Pengauditan Penyata Kewangan telah dilaksanakan mengikut Akta Audit 1957 dan 

berpandukan piawaian pengauditan yang diluluskan. Akta dan piawaian tersebut 

menghendaki pengauditan dirancang dan dilaksanakan bagi mendapat kepastian yang 

munasabah sama ada Penyata Kewangan adalah bebas daripada kesilapan dan 

ketinggalan yang ketara. Pengauditan itu termasuk memeriksa rekod secara semak uji, 

menyemak bukti yang menyokong angka dan memastikan penzahiran yang mencukupi 

dalam penyampaian Penyata Kewangan. Persembahan Penyata Kewangan Kerajaan 

Negeri Selangor bagi tahun 2008 adalah selaras dengan Piawaian Perakaunan Kerajaan. 

Pada pendapat Audit, Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor pada 

keseluruhannya menunjukkan gambaran yang benar dan saksama tentang kedudukan 

kewangan Kerajaan Negeri bagi tahun berakhir 31 Disember 2008 dan rekod 

perakaunannya telah diselenggarakan dengan teratur dan kemas kini. Sijil Ketua Audit 

Negara mengenai Penyata Kewangan Kerajaan Negeri yang disertakan bersama dengan 

Lembaran Imbangan, Penyata Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai, Penyata Akaun 

Memorandum, Penyata Akaun Hasil Disatukan dan Nota Kepada Akaun Awam adalah 

seperti di Lampiran I hingga Lampiran VI. 

4

BAHAGIAN II 

ANALISIS KEWANGAN KERAJAAN 

NEGERI

BAHAGIAN II 

ANALISIS KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

4. ANALISIS KEWANGAN 

Jabatan Audit Negara di samping mengesahkan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri 

Tahun 2008, juga membuat analisis terhadap data kewangan bagi menilai tahap prestasi 

kewangan Kerajaan Negeri. Analisis dijalankan berdasarkan Penyata Wang Tunai, Penyata 

Pelaburan, Penyata Hasil Disatukan, Penyata Akaun Pinjaman Disatukan, Penyata Akaun 

Amanah Disatukan dan Penyata Akaun Memorandum Aset, Penyata Akaun Memorandum 

Liabiliti dan Nota Kepada Penyata Kewangan. 

4.1 KEDUDUKAN KEWANGAN KERAJAAN NEGERI 

4.1.1 Mengikut Lembaran Imbangan, jumlah Kumpulan Wang Disatukan pada akhir tahun 

2008 adalah RM1,424.66 juta. Jumlah tersebut terdiri daripada aset berbentuk wang tunai 

RM733.64 juta dan pelaburan sejumlah RM691.02 juta. Kedudukan Kumpulan Wang 

Disatukan Negeri Selangor bagi tahun 2008 berbanding tahun 2007 adalah seperti di 

Jadual 4.1. 

Jadual 4.1 

Kedudukan Kumpulan Wang Disatukan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

Bil. 

Butiran 

2007 2008 

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (%) 

1. Akaun Hasil Disatukan 624.86 673.97 49.11 7.9 

2. Akaun Pinjaman Disatukan 0 0 0 0 

3. Akaun Amanah Disatukan terdiri 761.88 750.69 (11.19) (1.5) 

daripada: 

i) Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 443.77 494.63 50.86 11.5 

· Kumpulan Wang Pembangunan 108.66 124.96 16.30 15.0 

· Kumpulan Wang Pinjaman Perumahan 17.98 8.45 (9.53) (53.0) 

· Pelbagai Kumpulan Wang Amanah 

Kerajaan 

317.28 360.18 42.90 13.5 

· Kumpulan Wang Pembangunan Hutan (0.15) 1.04 1.19 793.3 

ii) Kumpulan Wang Amanah Awam 188.36 155.88 (32.48) (17.2) 

iii) Akaun Wang Deposit 129.75 100.18 (29.57) (22.8) 

Jumlah 1,386.74 1,424.66 37.92 2.7 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor 

5. 

4.1.2 Analisis Audit mendapati Kumpulan Wang Disatukan meningkat sejumlah RM37.92 

juta atau 2.7% kepada RM1,424.66 juta berbanding RM1,386.74 juta pada tahun 2007. 

Peningkatan ini disebabkan oleh Akaun Hasil Disatukan meningkat sejumlah RM49.11 juta 

atau 7.9% dan Akaun Amanah Disatukan menurun sejumlah RM11.19 juta atau 1.5%. 

4.1.3 Kedudukan Kumpulan Wang Disatukan bagi tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti 

di Jadual 4.2 dan Carta 4.1. 

7

Jadual 4.2 

Kedudukan Kumpulan Wang Disatukan Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. 

Butiran 

2004 2005 2006 2007 

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) 

(RM Juta) 

1. Akaun Hasil Disatukan 

487.21 420.46 492.99 624.86 

2. Akaun Pinjaman Disatukan 

0 

0 0 

0 

3. Akaun Amanah 

Disatukan terdiri 

daripada: 

328.15 393.15 498.76 761.88 

i) Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 1.66 49.03 155.21 443.77 

· Kumpulan Wang Pembangunan 

(72.26) 33.77 167.79 108.66 

· Kumpulan Wang Pinjaman 

Perumahan 

* 13.07 16.49 17.98 

· Pelbagai Kumpulan Wang 

Amanah Kerajaan 

75.73 3.71 (28.11) 317.28 

· Kumpulan Wang Pembangunan 

Hutan 

(1.81) (1.52) (0.96) (0.15) 

ii) Kumpulan Wang Amanah 

Awam 

69.97 70.44 141.20 188.36 

iii) Akaun Wang 

Deposit 

93.31 82.42 87.99 129.75 

iv) Akaun Kena Bayar 

163.21 191.26 114.36 ** 

2008 

(RM Juta) 

673.97 

0 

750.69 

494.63 

124.96 

Jumlah 

815.36 813.61 991.75 1,386.74 1,424.66 


Nota: * Baki Akaun Kumpulan Wang Pinjaman Perumahan Bagi Tahun 2004 Diambil Kira Di Bawah Pelbagai 

Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 

** Baki Akaun Kena Bayar Bagi Tahun 

2007 Dan 2008 Diambil Kira Di Bawah 

Pelbagai Kumpulan Wang 

Amanah 

Kerajaan 

Carta 4.1 

Kedudukan Kumpulan Wang Disatukan Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

16000 

14000 

12000 

8.45 

360.18 

1.04 

155.88 

100.18 

** 

(RM Juta) 

10000 

8000 

6000 

4000 

2000 

0 

2004 

2005 2006 

2007 

2008 

Tahun 

Akaun Hasil Disatukan 

Akaun Amanah Disatukan 

Jumlah 


4.1.4 Analisis Audit mendapati Kumpulan Wang Disatukan mencatatkan penurunan 

sejumlah RM1.75 juta atau 0.2% menjadi RM813.61 juta pada tahun 

2005 berbanding 

RM815.36 juta pada tahun 2004. Kumpulan Wang Disatukan menunjukkan trend meningkat 

sejumlah RM611.05 juta atau 75.1% daripada RM813.61 juta pada tahun 2005 kepada 

8

RM1,424.66 juta pada tahun 2008. Trend peningkatan ini adalah disebabkan baki Akaun 

Hasil Disatukan meningkat sejumlah RM253.51 juta atau 60.3% daripada RM420.46 juta 

pada tahun 2005 menjadi RM673.97 juta pada tahun 2008. Walaupun baki Akaun Amanah 

Disatukan menurun pada tahun 2008, kuantum peningkatan Akaun Hasil Disatukan 

sejumlah RM49.11 juta pada tahun 2008 adalah lebih tinggi daripada sejumlah RM11.19 juta 

penurunan Akaun Amanah Disatukan pada tahun yang sama. 

4.1.5 Analisis Nisbah Semasa adalah untuk mengukur kedudukan kecairan tunai Kerajaan 

Negeri dalam membiayai jumlah Tanggungan Semasa. Sekiranya nisbah yang dihasilkan 

melebihi 1, maka ini menunjukkan tanda yang positif dari segi kedudukan kecairan tunai 

sesebuah Kerajaan Negeri. Analisis Nisbah Semasa pada tahun 2008 mendapati Nisbah 

Semasa Kerajaan Negeri Selangor adalah pada kadar 1.42:1. Ini menunjukkan kecairan 

tunai Kerajaan Negeri Selangor adalah baik kerana berupaya untuk menampung 

tanggungan semasa. 

4.2 WANG TUNAI 

4.2.1 Wang Tunai merupakan sebahagian daripada komponen yang ditunjukkan dalam 

Lembaran Imbangan sebagai aset Kerajaan Negeri yang dipegang bagi Kumpulan Wang 

Disatukan. Wang Tunai terdiri daripada Wang Tunai Dalam Bank, Wang Tunai Dalam 

Perjalanan dan Wang Tunai Dalam Tangan. Wang Tunai Dalam Bank terdiri daripada 

Akaun Semasa dan Akaun Simpanan Tetap. Wang Tunai Dalam Perjalanan ialah Wang 

Tunai yang belum dibankkan dan Wang Tunai Dalam Bank belum diambil kira dalam Buku 

Tunai. Wang Tunai Dalam Tangan pula terdiri daripada Panjar Wang Runcit dan Panjar 

Khas Skim Mesra Usia Emas. Kedudukan Baki Wang Tunai bagi tahun 2007 dan 2008 

adalah seperti di Jadual 4.3. 

Jadual 4.3 

Kedudukan Baki Wang Tunai Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Bil. 

Butiran 

2007 2008 


1. Wang Tunai Dalam Bank 738.05 725.98 (12.07) (1.6) 

2. Wang Tunai Dalam Perjalanan 38.34 6.31 (32.03) (83.5) 

3. Wang Tunai Dalam Tangan 0.05 1.35 1.30 2,600 

Jumlah 776.44 733.64 (42.80) (5.5) 


4.2.2 Analisis Audit menunjukkan penurunan baki Wang Tunai berjumlah RM42.80 juta 

atau 5.5% menjadi RM733.64 juta pada tahun 2008 berbanding RM776.44 juta pada tahun 

2007. Penurunan ini disebabkan baki Wang Tunai Dalam Perjalanan dan baki Wang Tunai 

Dalam Bank masing-masing menurun sejumlah RM32.03 juta atau 83.5% dan RM12.07 juta 

atau 1.6% menjadi RM6.31 juta dan RM725.98 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 

2007. Manakala Wang Tunai Dalam Tangan mencatatkan peningkatan sejumlah RM1.30 

juta atau 26 kali ganda menjadi RM1.35 juta pada tahun 2008 berbanding RM0.05 juta pada 

tahun 2007. Pada keseluruhannya, penurunan baki Wang Tunai pada akhir tahun 2008 

adalah disebabkan jumlah pembayaran perbelanjaan mengurus dan pembangunan 

berjumlah RM2,824.78 juta adalah lebih tinggi dengan sejumlah RM42.80 juta berbanding 

9

jumlah penerimaan pada tahun 2008 

berjumlah RM2,781.98 juta. Ini adalah 

untuk 

membiayai perbelanjaan mengurus dan pembangunan yang masing-masing meningkat 

sebanyak 27.2% dan 36.1% pada tahun 2008 berbanding 2007. 

4.2.3 Baki Wang 

Tunai bagi tahun 2004 hingga 

2008 adalah seperti di Jadual 4.4 dan 

Carta 4.2. 

Jadual 4.44 

Baki Wang Tunai Bagi Tahun 

2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Butiran 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM 

Juta) 

1. 

Wang Tunai Dalam 

Bank 

427.64 415.21 565.47 738.05 725.98 

2. 


Perjalanan 

3.72 0.38 

5.02 38.34 6.31 

3. 


Tangan 

0.05 0.04 

0.05 0.05 1.35 

Jumlah 

431.41 415.63 570.54 776.44 733.64 


Carta 4.2 

Kedudukan Wang Tunai Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

800 

700 

600 

(RM Juta) 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

2004 

2005 

2006 2007 

Tahun 

2008 

Wang Tunai Dalam Bank 

Wang Tunai Dalam Tangan 

Wang Tunai Dalam Perjalanan 

Jumlah 


4.2.4 Analisis Audit mendapati baki Wang Tunai menurun sejumlah RM15.78 juta atau 

3.7% menjadi RM415.63 juta pada tahun 

2005 berbanding RM431.41 juta 

pada tahun 2004. 

Baki Wang Tunai menunjukkan trend meningkat 

sejumlah RM360.81 

juta atau 

86.8% 

daripada RM415.63 juta pada tahun 2005 kepadaa RM776.444 juta padaa tahun 2007. Baki 

Wang Tunai menurun semula sejumlah 

RM42.80 juta atau 5.5% menjadi RM733.64 juta 

pada tahun 2008 berbanding 

RM776.44 juta pada tahun 2007. 

Trend peningkatan ini adalah 

disebabkan peningkatan sejumlah RM322.84 juta atau 77.8% bagi baki Wang Tunai Dalam 

Bank daripada sejumlah RM415.21 juta pada tahun 2005 menjadi RM738.05 juta pada 

tahun 2007. Padaa tahun 2008, baki Wang Tunai Dalam Bank menurunn semula sejumlah 

RM12.07 juta atau 1.6% menjadi 

RM725.98 juta berbanding RM738.05 juta 

pada 

tahun 2007. 

10

4.2.5 Selain itu, analisis perbandingan antara kedudukan wang tunai dengan pelaburan 

Kerajaan Negeri adalah untuk mengukur keupayaan penggunaan wang tunai di dalam 

pelaburan jangka pendek bagi menjana peningkatan kutipan hasil Kerajaan Negeri. Analisis 

menunjukkan kedudukan wang tunai dengan pelaburan jangka pendek Kerajaan Negeri 

pada tahun 2008 adalah baik. Ini kerana pada bulan Mei 2008, Jawatankuasa Pengurusan 

Tunai Kerajaan Negeri Selangor telah ditubuhkan bagi menguruskan lebihan wang tunai 

Kerajaan Negeri bagi menjana pulangan yang optimum. Peningkatan hasil pelaburan jangka 

pendek berjumlah RM7.22 juta atau 60.6% menjadi RM19.14 juta berbanding sejumlah 

RM11.92 juta pada tahun 2007 disebabkan lebihan wang tunai dilaburkan dalam simpanan 

tetap dan deposit pasaran wang jangka pendek yang lebih efektif dan efisien. 

4.3 PELABURAN 

4.3.1 Seksyen 8 Akta Acara Kewangan 1957 menyatakan Kerajaan Negeri boleh 

membuat pelaburan di bank, institusi kewangan dan syarikat sekiranya mempunyai lebihan 

wang. Pelaburan yang dibuat melalui wang lebihan Akaun Kumpulan Wang Hasil Disatukan 

ditunjukkan di Lembaran Imbangan. Manakala pelaburan melalui peruntukan Perbelanjaan 

Mengurus ditunjukkan di Penyata Akaun Memorandum. Pada akhir tahun 2008, pelaburan 

Kerajaan Negeri dalam Lembaran Imbangan berjumlah RM691.02 juta berbanding 

RM610.30 juta pada tahun 2007 iaitu peningkatan sejumlah RM80.72 juta atau 13.2%. 

Kedudukan pelaburan Kerajaan Negeri bagi tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.5. 

Bil. 

Jadual 4.5 

Kedudukan Pelaburan Kerajaan Negeri Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Kategori 

11 

2007 

(RM Juta) 

Tahun 

2008 

(RM Juta) 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

(RM Juta) (%) 

Pelaburan Kumpulan Wang Amanah 

1. Tabung Warisan 198.43 219.95 21.52 10.8 

2. Tabung Pinjaman Perumahan Ehsan 100.00 100.00 0 0 

3. Jaminan Bank Pertanian Malaysia 20.57 20.57 0 0 

4. Dana Kumpulan Wang Perbadanan Menteri 

0.30 0 (0.30) (100) 

Besar 

Jumlah Pelaburan Kumpulan Wang Amanah 319.30 340.52 21.22 6.6 

Pelaburan Am 

5. Saham 201.00 260.50 59.50 29.6 

6. Deposit Dalam Negeri 90.00 90.00 0 0 

Jumlah Pelaburan Am 291.00 350.50 59.50 20.4 

Jumlah 610.30 691.02 80.72 13.2 


4.3.2 Analisis perbandingan kedudukan pelaburan bagi tahun 2008 dan tahun 2007 

menunjukkan peningkatan jumlah pelaburan pada tahun 2008 sejumlah RM80.72 juta atau 

13.2%. Peningkatan ini terdiri daripada peningkatan pelaburan di Kumpulan Wang Amanah 

sejumlah RM21.22 juta atau 6.6% serta peningkatan Pelaburan Am sejumlah RM59.50 juta 

atau 20.4%. 

4.3.3 Peningkatan pelaburan di Kumpulan Wang Amanah sejumlah RM21.22 juta atau 

6.6% terdiri daripada penambahan baki Tabung Warisan sejumlah RM21.52 juta dan 

penurunan Dana Kumpulan Perbadanan Menteri Besar sejumlah RM0.30 juta. Semakan

Audit mendapati Dana Kumpulan Perbadanan Menteri Besar bernilai RM0.30 juta telah 

dipindahkan ke Menteri Besar Incorporated (MBI). Ini disebabkan Power Of Attorney yang 

diberi kepada Kumpulan Darul Ehsan Berhad dibatalkan pada 22 Disember 2008 dan 

dananya dipindahkan kepada MBI. 

4.3.4 Peningkatan Pelaburan Am adalah disebabkan perolehan saham Bukit Beruntung 

Golf Club (BBGC), Kumpulan Semesta Sdn. Bhd. dan Rantaian Mesra Sdn. Bhd. yang 

masing-masing berjumlah RM55 juta, RM2.50 juta dan RM2 juta. Majlis Mesyuarat Lembaga 

Pengarah Menteri Besar Selangor telah meluluskan kebenaran untuk melabur di BBGC dan 

Kumpulan Semesta Sdn. Bhd.. Saham BBGC merupakan bayaran balik sebahagian 

pinjaman Perbadanan Kemajuan Pertanian Selangor kepada Kerajaan Negeri. Pinjaman ini 

diselesaikan melalui pemindahan saham biasa bernilai RM55 juta kepada MBI yang 

diluluskan oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MKKN) pada bulan Mei 2008. Penilaian 

terhadap aset bersih BBGC telah dilaksanakan oleh firma audit swasta. 

4.3.5 Kumpulan Semesta Sdn. Bhd. adalah sebahagian daripada Program Merakyatkan 

Ekonomi Selangor (MES). Ia ditubuhkan oleh Kerajaan Negeri pada bulan Jun 2008 bagi 

mempelopori industri pasir dan bahan batuan dan mineral lain secara bersepadu di 

Selangor. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MKKN) telah meluluskan permit perlombongan 

pasir kepada syarikat tersebut seluas 234.43 hektar di tiga lokasi iaitu Mukim Dengkil di 

Daerah Sepang, Mukim Bestari Jaya dan Ulu Tinggi di Daerah Kuala Selangor. 

4.3.6 Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MKKN) pada bulan Julai 2008 telah meluluskan 

untuk mewujudkan sebuah syarikat Special Purpose Vehicle iaitu MES SelCare Sdn. Bhd. 

untuk mengendalikan caruman takaful kematian dan perubatan percuma kepada warga 

emas Selangor. MES SelCare Sdn. Bhd. telah dinamakan Rantaian Mesra Sdn. Bhd. pada 

bulan September 2008 untuk menjayakan Skim Mesra Usia Emas. 

4.3.7 Selain itu, pelaburan di Petronas Dagangan Berhad dan Malaysia Airport Berhad 

sebanyak RM15.05 juta yang telah dijual oleh Perbadanan Setiausaha Kerajaan Negeri 

Selangor masih dikekalkan dalam baki pelaburan saham tahun 2008 kerana Kerajaan 

Negeri masih belum menerima wang hasil dari penjualan pelaburan tersebut. 

Baki pelaburan Kerajaan Negeri bagi tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti di Jadual 4.6 

dan Carta 4.3. 

Jadual 4.6 

Baki Pelaburan Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. 

Butiran 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Pelaburan Kumpulan Wang 

Amanah 272.93 286.96 295.19 319.30 340.52 

2. Pelaburan Am 111.02 111.02 126.02 291.00 350.50 

Jumlah Pelaburan 383.95 397.98 421.21 610.30 691.02 


12

(RM Juta) 

Carta 4.3 

Baki Pelaburan Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

8000 

7000 

6000 

5000 

4000 

3000 

2000 

1000 

0 

2004 

2005 

Pelaburan Kumpulan Wang Amanah 

2006 

Tahun 

Pelaburan Am 

2007 

2008 

Jumlah Pelaburan 

4.3.8 


Analisis trend mendapati jumlah pelaburan meningkat 

sejumlah RM14.03 juta atau 

3.7% dan RM23.23 juta atau 

5.8% masing-masing pada tahun 2005 dan 2006. Jumlah 

pelaburan mencatatkan peningkatan yang ketara sejumlah RM189.09 juta atau 44. .9% dan 

RM80.72 juta atau 13.2% masing-masingg 

pada tahun 2007 dan 2008. 

Peningkatan yang ketara ini disebabkan 

trend peningkatan yang sama bagi Pelaburan Am 

iaitu meningkat sejumlah RM164.98 juta atau 130.9% dan RM59.50 juta atau 20.4% masing- 

bagi 

masing pada tahun 2007 dan 2008. Manakala, Pelaburan Kumpulan Wang Amanah 

tempoh 

yang samaa menunjukkan trend terus meningkat. 

4.3.9 Analisis perbandingann dilakukan antara pelaburan dengan penerimaan dividen dari 

semua pelaburan yang dilaksanakan dalam tempoh 

lima tahun 

kebelakangan iaitu daripada 

tahun 2004 hingga 

2008. Analisis mendapati pelaburan saham dan dividen yang diterima 

pada tahun 2004 hingga 2008 


Jadual 4.7 

Pelaburan Saham Dan Dividen Yang Diterima Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Pelaburan 

Dividen 

Diterima 

Tahun Penyata 

Memorandum 

(RM Juta) 

Pelaburan Am 

(RM Juta) 

Jumlah 

(RM Juta) 

Jumlah 

(RM) 

2004 211.53 

112.02 323.55 

358,560 

2005 211.55 

112.02 323.57 

0 

2006 211.56 

126.02 337.58 

0 

2007 141.48 

201.00 342.48 

7,300 

2008 130.10 

260.50 390.60 

7,300 


Analisiss Audit mendapati daripada pelaburan tersebut, Kerajaan Negeri telah menerima 

pulangan dividen kurang daripada 0.1% iaitu sejumlah RM358,560, RM7,300 dan RM7,300 

masing-masing pada tahun 2004, 2007 dan 2008. Secara purata, Kerajaan Negeri Selangor 

hanya mendapat pulangan dividen sebanyak 0.02% 

setahun bagi tempoh lima tahun iaitu 

tahun 2004 hingga 2008. Kadar pulangan dividen ini adalah sangat rendah dan tidak 

memuaskan. 

Antara sebab pulangan dividen yang 

Permodalan Negeri Selangor Berhad 

rendah adalah kerana dividen yang dibayar oleh 

(PNSB) bagi tahun 1999 hingga 2007 berjumlah 

13

RM6.54 juta belum diambil kira dalam Akaun Hasil Disatukan tetapi telah dimasukkan ke 

dalam akaun MBI selaku pemegang amanah kepada pelaburan Kerajaan Negeri. 

Lima pelaburan iaitu PNSB, Kumpulan Darul Ehsan Berhad, Pendidikan Industri Yayasan 

Selangor, SSIC Berhad dan Rashid Hussain Asset Management Sdn. Bhd. pada kos 

pelaburan RM315.25 juta tidak membayar dividen pada tahun 2008. Ini tidak termasuk 

pelaburan yang baru diperoleh pada tahun 2008 iaitu Kumpulan Semesta Sdn. Bhd., Bukit 

Beruntung Golf Club, Rantaian Mesra Sdn. Bhd. dan Tourism Selangor Sdn. Bhd. serta 

pelaburan di Petronas Dagangan Berhad dan Malaysia Airport Berhad sebanyak RM15.05 

juta yang telah dijual oleh Perbadanan Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor pada 

tahun 2005. 

4.4 AKAUN HASIL DISATUKAN 

Akaun Hasil Disatukan mengakaunkan semua urus niaga penerimaan hasil dan 

perbelanjaan mengurus Kerajaan. Akaun ini ditubuhkan mengikut Perkara 97 dan Perkara 

98 Perlembagaan Persekutuan dan Seksyen 7(a), Akta Prosedur Kewangan 1957. Kerajaan 

Negeri telah mengakhiri tahun kewangan 2008 dengan lebihan berjumlah RM49.11 juta. 

Lebihan ini berpunca daripada kutipan hasil Kerajaan Negeri yang berjumlah RM1,516.34 

juta berbanding perbelanjaan berjumlah RM1,467.23 juta. Kedudukan Akaun Hasil 

Disatukan adalah seperti berikut: 

4.4.1 Hasil 

Kerajaan Negeri memungut tiga jenis hasil yang terdiri daripada Hasil Cukai, Hasil Bukan 

Cukai dan Terimaan Bukan Hasil. Pada keseluruhannya, hasil yang dikutip oleh Kerajaan 

Negeri pada tahun 2008 adalah berjumlah RM1,516.34 juta iaitu meningkat sejumlah 

RM231.24 juta atau 18% berbanding tahun 2007 berjumlah RM1,285.10 juta seperti di 

Jadual 4.8. Manakala peningkatan hasil yang ketara pada tahun 2008 berbanding tahun 

2007 adalah seperti di Jadual 4.9. 

Jadual 4.8 

Pungutan Hasil Negeri Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Peningkatan 

Bil. Jenis Hasil 

2007 2008 


1. Hasil Cukai 446.05 495.83 49.78 11.2 

2. Hasil Bukan Cukai 559.82 676.94 117.12 20.9 

3. Terimaan Bukan Hasil 279.23 343.57 64.34 23.0 

Jumlah 1,285.10 1,516.34 231.24 18.0 


14

Bil. 

Jadual 4.9 

Peningkatan Hasil Yang Ketara Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Punca 

Butiran 2007 2008 Peningkatan 

Peningkatan 


Hasil Cukai 

1. Tunggakan Cukai 

Tanah 

Hasil Bukan Cukai 

2. Premium Geran 

Tanah 

3. Kos Pembinaan 

Projek Persekutuan 

Terimaan Bukan Hasil 

4. Pemberian Jalan 

Raya/ Lorong 

5. Pemberian 

Pertambahan Hasil 

56.75 86.43 29.68 52.3 Tindakan Penguatkuasaan 

yang berkesan oleh Pihak 

Berkuasa Kerajaan Negeri 

seperti penumpuan yang 

khusus pada usaha-usaha 

mengutip tunggakan cukai, 

penyelesaian hak milik 

bermasalah melalui 

pembersihan data dan 

insentif khas kutipan cukai 

tanah. 

330.03 458.93 128.90 39.0 Jumlah ini adalah 

termasuk peningkatan 

bilangan kelulusan 

pemberimilikan dan tukar 

syarat tanah pada tahun 

2007 di mana bayaran 

premium tanah diterima 


6.49 15.49 9.00 138.7 Peningkatan jumlah Projek 

Persekutuan yang telah 

dijalankan oleh Kerajaan 

Negeri pada tahun 2007 

dan bayaran perkhidmatan 

pelaksanaan sebanyak 5% 

atas kos projek pembinaan 

tersebut diterima daripada 

Kerajaan Persekutuan 


66.00 150.00 84.00 127.3 Penambahan jalan raya 

yang didaftarkan ke dalam 

Sistem MARRIS Online 

dan termasuk terimaan 

bagi Pemberian Jalan 

Raya Kampung Dan Jalan 

Pertanian sejumlah 

RM6.33 juta. 

5.38 58.88 53.50 994.4 Pemberian Pertambahan 

Hasil pada tahun 2008 

merupakan terimaan bagi 

tahun 2008 sejumlah 

RM34.05 juta dan 

terimaan tambahan 

peruntukan bagi tahun 

2007 sejumlah RM24.83 

juta yang diterima pada 

tahun 2008. 

Jumlah 464.65 769.73 305.08 65.6 


Analisis Audit menunjukkan peningkatan hasil adalah disebabkan semua jenis hasil 

Kerajaan Negeri telah meningkat antara 11.2% hingga 23%. Hasil Bukan Cukai 

15

mencatatkan kuantum peningkatan yang tertinggi iaitu sejumlah RM117.12 juta menjadi 

RM676.94 juta pada tahun 2008 berbanding RM559.82 juta pada tahun 2007. Peningkatan 

yang ketara ini disebabkan Premium Geran Tanah meningkat sejumlah RM128.90 juta atau 

39% menjadi RM458.93 juta. Selain itu, Kos Pembinaan Projek Persekutuan meningkat 

sejumlah RM9 juta atau 138.7% menjadi RM15.49 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 

2007. Ini disebabkan oleh peningkatan bilangan kelulusan pemberimilikan dan tukar syarat 

pada tahun 2008 dan bayaran perkhidmatan pelaksanaan Projek Persekutuan sebanyak 5% 

bagi projek tahun 2007 yang diterima pada tahun 2008. 

Analisis Audit menunjukkan Terimaan Bukan Hasil mencatatkan kuantum peningkatan 

kedua tertinggi iaitu sejumlah RM64.34 juta menjadi RM343.57 juta pada tahun 2008 

berbanding sejumlah RM279.23 juta pada tahun 2007. Peningkatan yang ketara ini 

disebabkan Pemberian Jalan Raya/Lorong meningkat sejumlah RM84 juta atau 127.3% 

menjadi RM150 juta dan Pemberian Pertambahan Hasil meningkat sejumlah RM53.50 juta 

atau 994.4% menjadi RM58.88 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. 

Analisis Audit menunjukkan Hasil Cukai mencatatkan peningkatan sejumlah RM49.78 juta 

menjadi RM495.83 juta pada tahun 2008 berbanding sejumlah RM446.05 juta pada tahun 

2007. Peningkatan yang ketara ini disebabkan kutipan Tunggakan Cukai Tanah meningkat 

sejumlah RM29.68 juta atau 52.3% menjadi RM86.43 juta pada tahun 2008 berbanding 


Analisis perbandingan kutipan hasil mengikut penyumbang utama hasil Kerajaan Negeri 

bagi tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti di Jadual 4.10 dan Carta 4.4. 

Jadual 4.10 

Penyumbang Utama Hasil Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Butiran 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Premium Geran Tanah 338.27 306.48 309.28 330.03 458.93 

2. Cukai Tanah Semasa 254.46 267.75 320.08 318.61 334.75 

3. Pemberian Jalan Raya/ 20.92 8.15 23.03 66.00 150.00 

Lorong 

4. Tunggakan Cukai Tanah 38.43 41.83 62.50 56.75 86.43 

5. Hasil Lain 382.80 343.55 445.31 513.71 486.23 

Jumlah 1,034.88 967.76 1,160.20 1,285.10 1,516.34 


16

Carta 4.4 

Penyumbang Utama Hasil Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

1600 

(RM Juta) 

1400 

1200 

1000 

800 

600 

1, 034.88 

967.76 

1,160.20 

1,285.10 

1,516.34 

400 

200 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

Premium Geran Tanah 

Pemberian Jalan Raya/Lorong 

Hasil Lain 

2007 

Cukai 

Tanah Semasa 

Tunggakan Cukai Tanah 

Jumlah 

2008 

Sumber: 

Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor 

Analisiss trend mendapati hasil Kerajaan Negeri mencatatkan peningkatan yang 

ketara 

berjumlah RM192. .44 juta atau 19.9%, RM124.90 juta atau 10.8% dan RM231.24 juta atau 

18% masing-masing pada tahun 2006, 2007 dan 2008. Peningkatan yang ketara ini 

disebabkan trend peningkatan 

n yang sama bagi Premium Geran 

Tanah dan Pemberian Jalan 

Raya/Lorong. Premium Geran Tanah mencatatka 

n peningkatan sejumlah RM152.45 juta 

atau 49.7% daripada RM306.48 juta pada tahun 2005 menjadi RM458.93 juta pada tahun 

2008 selepas penurunan sejumlah RM31.79 juta atau 9.4% pada tahun 


tahun 2004. 

Pemberian Jalan Raya/Lorong juga mencatatkan peningkatan 

sejumlah RM141.85 juta atau 

17 kali ganda daripada RM8.15 juta padaa tahun 2005 menjadi RM150 juta 


Manakala Cukai Tanah Semasa mencatatkan trend peningkatan daripada tahun 2004 

hingga 2006 iaitu meningkat 

sejumlah RM65.62 juta atau 25.8% menjadi RM320.08 juta 


RM254.46 juta padaa tahun 2004. Tunggakan Cukai Tanah 

juga meningkat sejumlah RM24.07 juta atau 62.6% 

menjadi RM62.50 juta pada tahun 2006 

berbanding RM38.43 juta pada tahun 2004. Pada tahun 2007, kedua-dua butiran hasil ini 

masing-masing mencatatkan 

penurunann sejumlah RM1.47 juta dan RM5.75 juta menjadi 

RM318.61 juta dan RM56.755 juta. Padaa tahun 2008, kedua-dua butiran hasil ini meningkat 

semula sejumlah RM16.14 juta dan RM29.68 juta menjadi RM334.75 juta dan RM86.43 juta. 

4.4.2 Perbelanjaan Mengurus 

Hasil Kerajaan Negeri merupakan sumber utama yang akan digunakan bagi 

tujuan 

Perbelanjaan Mengurus dan Pembangunan. Perbelanjaann Mengurus terdiri daripada 

Maksud 

Tanggungan dan Maksud Bekalan. 

Bagi Maksud 

Tanggungan, perbelanjaan 

dikenakan ke atas Kumpulan Wang Disatukan termasuk bayaran pencen, ganjaran, 

pampasan dan perbelanjaann hutang negeri. Manakala Maksud Bekalan adalah seperti 

17

emolumen, semua kenaan kepada peruntukan belanjawan bagi barang-barang dan 

perkhidmatan serta bayaran pindahan seperti caruman kepada Kumpulan Wang 

Pembangunan. Maksud Bekalan juga termasuk wang yang diperuntukkan kepada Badanbadan 

Berkanun dan Pihak Berkuasa Tempatan melalui pemberian/pinjaman yang dianggap 

sebagai perbelanjaan. Perbelanjaan Mengurus Kerajaan Negeri pada keseluruhannya 

meningkat sejumlah RM314.01 juta atau 27.2% iaitu daripada RM1,153.22 juta pada tahun 

2007 kepada RM1,467.23 juta pada tahun 2008 seperti di Jadual 4.11. Manakala, 

peningkatan perbelanjaan yang ketara pada tahun 2008 berbanding 2007 adalah seperti di 

Jadual 4.12. 

Bil. 

Jadual 4.11 

Perbelanjaan Mengurus Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Maksud Perbelanjaan 

18 

Tahun 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) (RM Juta) (%) 

1. Emolumen 169.28 223.26 53.98 31.9 

2. Perkhidmatan Dan Bekalan 286.13 272.92 (13.21) (4.6) 

3. Aset 11.27 2.84 (8.43) (74.8) 

4. Pemberian Dan Kenaan Bayaran 675.22 959.66 284.44 42.1 

Tetap 

5. Perbelanjaan Lain 11.32 8.55 (2.77) (24.5) 

Jumlah 1,153.22 1,467.23 314.01 27.2 


Bil. 

Jadual 4.12 

Peningkatan Perbelanjaan Yang Ketara Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Peningkatan 

Butiran 2007 2008 

Punca Peningkatan 


Emolumen 

1. Gaji Dan 

Upahan 

2. Elaun Dan 

Imbuhan 

Tetap 

110.72 137.49 26.77 24.2 Pengisian kekosongan 

jawatan dan kenaikan 

pangkat. 

40.39 54.36 13.97 34.6 Penambahan 

perjawatan dan 

kenaikan kadar 

Imbuhan Tetap 

Perumahan bagi Gred 

41 dan 44 yang berkuat 

kuasa mulai bulan 

Januari 2008. 

Pemberian Dan Kenaan Bayaran Tetap 

3. Pemberian 654.43 930.74 276.31 42.2 Peningkatan Caruman 

Dalam 

Kumpulan Wang 

Negeri 

Pembangunan/ Hutan 

sejumlah RM262.12 juta 

menjadi RM812.12 juta 

pada tahun 2008 

berbanding RM550 juta 


Jumlah 805.54 1,122.59 317.05 39.3 


Analisis Audit menunjukkan peningkatan Perbelanjaan Mengurus adalah disebabkan 

peningkatan bagi maksud perbelanjaan Pemberian Dan Kenaan Bayaran Tetap dan 

Emolumen masing-masing meningkat sejumlah RM284.44 juta atau 42.1% dan RM53.98 

juta atau 31.9% menjadi RM959.66 juta dan RM223.26 juta pada tahun 2008 berbanding

tahun 2007. Kuantum peningkatan ini adalah lebih tinggi berbanding kuantum penurunan 

bagi maksud perbelanjaan Perkhidmatan Dan Bekalan, Aset dan Perbelanjaan Lain 

berjumlah RM24.41 juta. 

Peningkatan yang ketara bagi maksud Perbelanjaan Mengurus Pemberian Dan Kenaan 

Bayaran Tetap adalah disebabkan butiran perbelanjaan Pemberian Dalam Negeri 

meningkat sejumlah RM276.31 juta atau 42.2% menjadi RM930.74 juta pada tahun 2008 

berbanding RM654.43 juta pada tahun 2007. Punca utama peningkatan ketara ini adalah 

disebabkan Caruman Kumpulan Wang Pembangunan/Hutan meningkat sejumlah RM262.12 

juta menjadi RM812.12 juta pada tahun 2008 berbanding RM550 juta pada tahun 2007. 

Kuantum peningkatan sejumlah RM262.12 juta ini menyumbang sebanyak 94.9% daripada 

peningkatan ketara sejumlah RM276.31 juta bagi butiran perbelanjaan Pemberian Dalam 

Negeri. 

Peningkatan yang ketara bagi maksud perbelanjaan Emolumen antaranya disebabkan 

butiran perbelanjaan Elaun Dan Imbuhan Tetap meningkat sejumlah RM13.97 juta atau 

34.6% menjadi RM54.36 juta pada tahun 2008 berbanding RM40.39 juta pada tahun 2007. 

Selain itu, butiran perbelanjaan Gaji Dan Upahan meningkat sejumlah RM26.77 juta atau 

24.2% menjadi RM137.49 juta pada tahun 2008 berbanding RM110.72 juta pada tahun 

2007. Analisis Audit mendapati peningkatan bagi butiran perbelanjaan Gaji Dan Upahan 

adalah disebabkan pengisian kekosongan jawatan dan penambahan jawatan. Punca 

peningkatan ini juga turut menyebabkan peningkatan bagi butiran perbelanjaan Elaun Dan 

Imbuhan Tetap selain daripada kenaikan kadar Imbuhan Tetap Perumahan. Kuantum 

peningkatan sejumlah RM40.74 juta bagi kedua-dua butiran perbelanjaan tersebut 

menyumbang sebanyak 75.5% daripada peningkatan sejumlah RM53.98 juta bagi maksud 

perbelanjaan Emolumen. 

Analisis perbandingan Perbelanjaan Mengurus bagi tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti 

di Jadual 4.13 dan Carta 4.5. 

Jadual 4.13 

Perbelanjaan Mengurus Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Maksud Perbelanjaan 2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Emolumen 151.80 160.72 171.86 169.28 223.26 

2. Perkhidmatan Dan 197.22 212.16 253.70 286.13 272.92 

Bekalan 

3. Aset 5.25 16.47 13.74 11.27 2.84 

4. Pemberian Dan 

Kenaan Bayaran Tetap 

724.57 634.74 638.29 675.22 959.66 

5. Perbelanjaan Lain 5.67 10.41 10.10 11.32 8.55 

Jumlah 1,084.51 1,034.50 1,087.69 1,153.22 1,467.23 


19

Carta 4.5 

Perbelanjaan Mengurus Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

1,600 

1,467.23 

1,400 

(RM Juta) 

1,200 

1,000 

800 

600 

1,084.51 

1,034.50 

1,087.69 

1,153.22 

400 

200 

5.25 

5.67 

16.47 

10.41 

13.74 

10.10 

11.27 

11.32 

2.84 

8.55 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

2007 

2008 

Emolumen 

Aset 

Perbelanjaan Lain 

Perkhidmatan Dan Bekalan 

Pemberian Dan Kenaan Bayaran Tetap 

Jumlah 


Analisiss Audit mendapati Perbelanjaann Mengurus Kerajaan 

Negeri menunjukkan trend 

peningkatan sejumlah RM53. .19 juta atau 5.1%, RM65.53 juta 

atau 6% dan RM314.01 juta 

atau 27.2% masing-masing 

pada tahun 2006, 2007 dan 2008. Ini disebabkan trend 

peningkatan yang sama bagi maksud perbelanjaann Pemberian 

Dan Kenaan Bayaran Tetap 

iaitu sejumlah RM3.55 juta atau 0.5%, RM36.93 juta atau 5.8% dan RM284.44 juta atau 

42.1% masing-masing bagi tahun 2006, 2007 dan 2008. 

4.4.3 Prestasi Kewangan Akaun Hasil Disatukan 

Analisiss terhadap prestasi kewangan Akaun Semasa mengambil kira perbandingann antara 

hasil dengan Perbelanjaan Mengurus Kerajaan Negeri bagi tempoh perakaunan 

semasa 

dan tahun sebelumnya untuk 

mengukur lebihan atau defisit bagi Akaun Hasil Disatukan. 

Pada tahun 2008, 

Akaun Hasil Disatukan Kerajaan Negeri telah mencatatkan penurunan 

bagi lebihan pendapatan sejumlah RM82.77 juta atau 62.8% menjadi RM49. .11 juta 

berbanding RM131.88 juta pada tahun 2007. Penurunan 

ini adalah 

disebabkan oleh 

kuantum 

peningkatan Perbelanjaan Mengurus sejumlah RM314.01 juta atau 27.2% 

adalah 

lebih tinggi berbanding kuantum peningkatan hasil sejumlah RM231. 24 juta atau 18% 

seperti di Jadual 4.14. Prestasi hasil berbanding Perbelanjaa 

an Mengurus bagi tahun 2004 

hingga 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.15. 

Jadual 4.144 

Prestasi Kewangan Akaun Hasil Disatukan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Butiran 

2007 2008 

(RM Juta) 


Hasil 

1,285.10 

1,516.34 231. 24 18.0 

Perbelanjaan Mengurus 

1,153.222 1,467.23 314. 01 27.2 

Lebihan 

131.888 49.11 (82.77) (62.8) 


20

Jadual 4.15 

Prestasi Kewangan Akaun Hasil Disatukan Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Butiran 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

Hasil 1,034.88 967.76 1,160.20 1,285.10 1,516.34 

Perbelanjaan Mengurus 1,084.51 1,034.50 1,087.69 1,153.22 1,467.23 

Lebihan/(Defisit) (49.63) (66.74) 72.51 131.88 49.11 


Analisis Audit menunjukkan defisit pendapatan meningkat RM17.11 juta menjadi defisit 

RM66.74 juta pada tahun 2005 berbanding defisit sejumlah RM49.63 juta pada tahun 2004. 

Mulai tahun 2006, Akaun Hasil Disatukan mencatatkan lebihan pendapatan hingga tahun 

2008. Pada tahun 2006, prestasi kewangan semasa menunjukkan lebihan pendapatan 

sejumlah RM72.51 juta. Ini adalah kerana peningkatan hasil sejumlah RM192.44 juta adalah 

lebih tinggi daripada peningkatan Perbelanjaan Mengurus sejumlah RM53.19 juta. Pada 

tahun 2007, peningkatan hasil sejumlah RM124.90 juta adalah lebih tinggi berbanding 

peningkatan Perbelanjaan Mengurus sejumlah RM65.53 juta. Ini menyebabkan lebihan 

pendapatan terus meningkat menjadi RM131.88 juta. Bagaimanapun, pada tahun 2008 

lebihan pendapatan menurun menjadi RM49.11 juta kerana peningkatan hasil sejumlah 

RM231.24 juta lebih rendah daripada peningkatan Perbelanjaan Mengurus sejumlah 

RM314.01 juta. 

4.5 AKAUN PINJAMAN DISATUKAN 

Akaun Pinjaman Disatukan ditubuhkan mengikut kehendak Seksyen 7(b), Akta Acara 

Kewangan, 1957. Akaun ini digunakan untuk mengakaun semua pinjaman yang diterima 

daripada Kerajaan Persekutuan, bayaran balik pinjaman dan pindahan penerimaan 

pinjaman ke Akaun Kumpulan Wang Pembangunan atau Akaun Hasil Disatukan. 

Pada tahun 2008, Kerajaan Negeri menerima pinjaman baru daripada Kerajaan 

Persekutuan sejumlah RM44.52 juta. Pinjaman ini adalah bagi membiayai Projek Perluasan 

Zon Perindustrian Bebas Sungai Way, Petaling Jaya. Jumlah pinjaman ini telah diakaunkan 

di bawah Akaun Pinjaman Disatukan dan dipindahkan ke Kumpulan Wang Pembangunan 

menjadikan Akaun Pinjaman Disatukan berbaki sifar pada akhir tahun 2008. 

4.6 AKAUN AMANAH DISATUKAN 

Akaun Amanah Disatukan adalah sebahagian daripada Kumpulan Wang Disatukan. 

Semua penerimaan dan pembayaran wang amanah diakaunkan mengikut kehendak Akta 

Amanah, Arahan Amanah dan Surat Cara Amanah di bawah Seksyen 9 dan Seksyen 10 

Akta Acara Kewangan 1957, undang-undang dan perjanjian. Akaun ini ditubuhkan mengikut 

Perkara 99 Perlembagaan Persekutuan dan Seksyen 7 Akta Acara Kewangan, 1957. 

Akaun Amanah Disatukan terdiri daripada Kumpulan Wang Amanah Kerajaan, Kumpulan 

Wang Amanah Awam dan Deposit. Baki Kumpulan Wang ini pada 31 Disember 2008 adalah 

berjumlah RM750.69 juta berbanding RM761.88 juta pada akhir tahun 2007 iaitu menurun 

21

sejumlah RM11.19 juta atau 1.5%. Kedudukan Akaun Amanah Disatukan pada tahun 2008 

berbanding tahun 2007 adalah seperti di Jadual 4.16. 

Bil. 

Jadual 4.16 

Baki Akaun Amanah Disatukan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Butiran 

22 

Tahun 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

2007 

(RM Juta) 

2008 


1. Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 443.77 494.63 50.86 11.5 

2. Kumpulan Wang Amanah Awam 188.36 155.88 (32.48) (17.2) 

3. Akaun Wang Deposit 129.75 100.18 (29.57) (22.8) 

Jumlah 761.88 750.69 (11.19) (1.5) 


Analisis Audit menunjukkan baki Kumpulan Wang Amanah Awam dan Akaun Wang Deposit 

masing-masing menurun sejumlah RM32.48 juta atau 17.2% dan RM29.57 juta atau 22.8% 

menjadi RM155.88 juta dan RM100.18 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. 

Kuantum penurunan tersebut berjumlah RM62.05 juta adalah lebih tinggi berbanding 

kuantum peningkatan sejumlah RM50.86 juta bagi Kumpulan Wang Amanah Kerajaan. 

Pada tahun 2008, Kumpulan Wang Amanah Kerajaan meningkat 11.5% menjadi RM494.63 

juta berbanding RM443.77 juta pada tahun 2007. Ini turut menyebabkan penurunan 

sejumlah RM11.19 juta bagi Akaun Amanah Disatukan pada tahun 2008. 

4.6.1 Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 

Kumpulan Wang Amanah Kerajaan ditubuhkan di bawah peruntukan Seksyen 10 Akta 

Acara Kewangan 1957 (Disemak 1972) bagi maksud tertentu. Kumpulan Wang Amanah ini 

adalah kumpulan wang pusingan yang mana pembayaran dari kumpulan wang ini tidak 

boleh melebihi had peruntukan yang diluluskan oleh Dewan Undangan Negeri. Kumpulan 

Wang Amanah ini terdiri daripada Kumpulan Wang Pembangunan, Kumpulan Wang 

Pinjaman Perumahan, Pelbagai Kumpulan Wang Amanah Kerajaan dan Kumpulan Wang 

Pembangunan Hutan. 

a) Kumpulan Wang Pembangunan 

Kumpulan Wang Pembangunan ditubuhkan di bawah Akta Kumpulan Wang 

Pembangunan Tahun 1966 (Akta 70) dan diperakaunkan dalam Penyata Kumpulan 

Wang Pembangunan. Sumber kewangan bagi kumpulan wang ini terdiri daripada 

pindahan daripada Akaun Hasil Disatukan, Akaun Pinjaman Disatukan dan pemberian 

daripada Kerajaan Persekutuan. Analisis perbandingan baki Kumpulan Wang 

Pembangunan bagi tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di Jadual 4.17. 

Jadual 4.17 

Baki Kumpulan Wang Pembangunan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Butiran 

2007 2008 


Baki Pada 1 Januari 167.79 108.66 (59.13) (35.2) 

Terimaan 561.12 860.57 299.45 53.4 

Perbelanjaan 620.25 844.27 224.02 36.1 

Lebihan/(Defisit) (59.13) 16.30 75.43 127.6 

Baki Pada 31 Disember 108.66 124.96 16.30 15.0 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor

Analisis Audit mendapati pada tahun 2008, penerimaan Kumpulan Wang ini berjumlah 

RM860.57 juta. Jumlah ini terdiri daripada pindahan daripada Akaun Pinjaman Disatukan 

berjumlah RM44.52 juta, pindahan daripada Akaun Hasil Disatukan berjumlah RM800 juta, 

Pemberian Kerajaan Persekutuan berdasarkan Tahap Pembangunan, Infrastruktur Dan 

Kesejahteraan Hidup berjumlah RM15.96 juta dan sewa gerai berjumlah RM0.09 juta. 

Manakala Perbelanjaan Pembangunan bagi tahun 2008 adalah berjumlah RM844.27 juta 

berbanding RM620.25 juta pada tahun 2007 iaitu meningkat sejumlah RM224.02 juta atau 

36.1%. Pada tahun 2008, Kumpulan Wang ini mendapat lebihan sejumlah RM16.30 juta 

berbanding defisit sejumlah RM59.13 juta pada tahun 2007. Lebihan ini disebabkan 

kuantum penerimaan sejumlah RM860.57 juta adalah lebih tinggi daripada kuantum 

Perbelanjaan Pembangunan sejumlah RM844.27 juta. Ini menyebabkan baki terkumpul 

Kumpulan Wang Pembangunan pada akhir tahun 2008 turut meningkat sejumlah RM16.30 

juta menjadi RM124.96 juta berbanding RM108.66 juta pada akhir tahun 2007. 

Pada tahun 2008, Kerajaan Negeri telah membelanjakan sejumlah RM844.27 juta bagi 

membiayai pelbagai projek pembangunan. Kedudukan Perbelanjaan Pembangunan 

berbanding peruntukan bagi tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di Jadual 4.18. 

Jadual 4.18 

Perbelanjaan Pembangunan Berbanding Peruntukan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Peruntukan (Tahun) Perbelanjaan (Tahun) (Penurunan) 

Bil. Maksud Perbelanjaan 

Perbelanjaan 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) (RMJuta) (%) 

1. Pejabat Menteri Besar Dan 207.54 306.54 205.95 298.76 92.81 45.1 

Setiausaha Kerajaan 

Negeri 

2. Perbendaharaan Negeri 50.00 70.00 49.92 67.39 17.47 35.0 

(Projek Am) 


(Pengkomputeran) 

4. Jabatan Pertanian Negeri 16.00 14.00 13.85 13.99 0.14 1.0 

5. Jabatan Kerja Raya Negeri 175.94 224.82 172.91 223.51 50.60 29.3 

6. Jabatan Pengairan Dan 50.00 70.00 49.34 68.33 18.99 38.5 

Saliran 

7. Jabatan Agama Islam 96.00 101.80 57.70 97.88 40.18 69.6 

Selangor 

8. Jabatan Perancangan 

1.10 1.50 1.10 1.48 0.38 34.5 

Bandar 

Dan Desa 

9. Jabatan Perkhidmatan 6.47 5.84 6.08 4.99 (1.09) (17.9) 

Veterinar Negeri 

10. Jabatan Kehakiman 

2.07 0.74 1.65 0.73 (0.92) (55.8) 

Syariah 


(Luar Jangka) 

Jumlah 672.12 867.24 620.25 844.27 224.02 36.1 


Analisis Audit mendapati pada tahun 2008, sejumlah RM867.24 juta peruntukan telah 

diluluskan iaitu meningkat sejumlah RM195.12 juta atau 29% berbanding RM672.12 juta 

pada tahun 2007. Peruntukan pada tahun 2008 adalah terdiri daripada peruntukan asal 

23

sejumlah RM664.45 juta dan peruntukan tambahan bagi lima vot Pembangunan berjumlah 

RM202.79 juta iaitu tambahan sebanyak 30.5% daripada peruntukan asal. 

Analisis Audit mendapati jumlah Perbelanjaan Pembangunan bagi tahun 2007 dan 2008 

tidak melebihi jumlah peruntukan bagi semua maksud perbelanjaan. Perbandingan antara 

peruntukan dan perbelanjaan menunjukkan lebihan peruntukan sejumlah RM51.87 juta atau 

7.7% dan RM22.97 juta atau 2.6% masing-masing bagi tahun 2007 dan 2008. 

Analisis Audit juga mendapati sembilan daripada 11 vot mencatatkan peningkatan dan 

sebanyak dua vot mengalami penurunan Perbelanjaan Pembangunan pada tahun 2008 

berbanding tahun 2007. Pejabat Menteri Besar Dan Setiausaha Kerajaan Negeri (SUK) 

mencatatkan kuantum peningkatan perbelanjaan tertinggi iaitu sejumlah RM92.81 juta atau 

45.1% menjadi RM298.76 juta pada tahun 2008 berbanding sejumlah RM205.95 juta pada 

tahun 2007. Antara sebab peningkatan ini adalah pertambahan perbelanjaan sejumlah 

RM90.39 juta bagi Projek Pengambilan Balik Tanah bagi Pembinaan Rumah Kos Rendah 


2007. Daripada RM106.89 juta tersebut, sejumlah RM62.37 juta dibayar oleh Unit 

Perancangan Ekonomi Negeri dan sejumlah RM44.52 juta dibayar oleh Perbendaharaan 

Negeri. 

Jabatan Agama Islam Selangor (JAIS) mencatatkan peningkatan peratusan tertinggi iaitu 

sebanyak 69.6% dan kuantum peningkatan ketiga tertinggi iaitu sejumlah RM40.18 juta 

pada tahun 2008. Perbelanjaan Pembangunan JAIS meningkat daripada RM57.70 juta pada 

tahun 2007 menjadi RM97.88 juta pada tahun 2008. Antara sebab peningkatan adalah 

belanja pelbagai berjumlah RM20.93 juta. Antaranya ialah bayaran interim ketiga bagi projek 

membina dan menyiapkan Masjid Kota Sri Langat (infrastruktur), Kuala Langat sejumlah 

RM1.50 juta serta bayaran kemajuan berjumlah RM0.39 juta bagi projek membina dan 

menyiapkan Masjid Taman Tasik Puteri, Rawang. 

Analisis Audit mendapati pada tahun 2008, sejumlah RM66.28 juta telah dibelanjakan di 

bawah perbelanjaan Luar Jangka iaitu meningkat sejumlah RM5.41 juta berbanding 

sejumlah RM60.87 juta pada tahun 2007. Antara kerja-kerja yang dikenakan bagi maksud 

perbelanjaan ini adalah projek menaik taraf Jalan Monfort ke Politeknik berjumlah RM23.77 

juta dan bayaran interim ke 43 sejumlah RM3.48 juta bagi menaik taraf Jalan Simpang 3 

Jenderam ke Pekan Dengkil, Daerah Sepang. 

Jabatan Kerja Raya Negeri mencatatkan kuantum peningkatan kedua tertinggi iaitu selepas 

Pejabat Menteri Besar Dan SUK. Antara sebab peningkatan ini adalah projek baru yang 

dilaksanakan pada tahun 2008 dan projek sambungan daripada tahun 2007. Projek baru 

termasuk melebar dan memperkukuhkan jalan di Kg. Melayu Subang sejumlah RM6.16 juta, 

menaik taraf Jalan Bangi ke KISDAR sejumlah RM5 juta serta melebar dan 

memperkukuhkan Jalan Monterez ke TUDM sejumlah RM4.20 juta. Projek sambungan 

daripada tahun 2007 termasuk membaik pulih jambatan seluruh Negeri Selangor sejumlah 

RM45.99 juta pada tahun 2008 berbanding RM17.43 juta pada tahun 2007. Selain itu, projek 

24

melebar, memperkukuhkan dan menurap semula jalan di Kg. Jalan Kebun melibatkan 

perbelanjaan sejumlah RM11.55 juta pada tahun 2008 berbanding RM1 juta pada 

tahun 2007. 

Jabatan Pengairan Dan Saliran (JPS) mencatatkan kuantum peningkatan keempat tertinggi. 

Perbelanjaan Pembangunan bagi JPS meningkat sejumlah RM18.99 juta atau 38.5% 

menjadi RM68.33 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. Antara sebab peningkatan 

ini adalah pertambahan perbelanjaan bagi Projek Rancangan Mencegah Banjir Daerah 

Kuala Langat berjumlah RM12.26 juta berbanding RM6.50 juta pada tahun 2007. 

Perbendaharaan Negeri (Projek Am) mencatatkan kuantum peningkatan kelima tertinggi. 

Perbelanjaan Pembangunan bagi Perbendaharaan Negeri meningkat sejumlah RM17.47 

juta atau 35% menjadi RM67.39 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. Antara sebab 

peningkatan ini adalah perbelanjaan bagi Program Perkhidmatan Masyarakat (Khas) 

meningkat sejumlah RM20.01 juta menjadi RM48.02 juta pada tahun 2008 berbanding 


b) Kumpulan Wang Pinjaman Perumahan 

Kumpulan Wang ini diwujudkan bertujuan untuk memberi pinjaman kepada penjawat 

awam Kerajaan Negeri Selangor membeli tanah dan rumah. Bahagian Pinjaman 

Perumahan Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri bertanggungjawab meluluskan 

pinjaman manakala Perbendaharaan Negeri bertanggungjawab terhadap 

penyelenggaraan rekod perakaunan berkaitan pengeluaran dan bayaran balik pinjaman 

perumahan. Kedudukan Kumpulan Wang Pinjaman Perumahan bagi tahun 2007 dan 


Jadual 4.19 

Kedudukan Kumpulan Wang Pinjaman Perumahan 

Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

25 

Peningkatan / 

(Penurunan) 

Butiran 

Tahun 

2007 2008 


Baki pada 1 Januari 16.49 17.98 1.49 9.0 

Bayaran Balik Pinjaman 23.05 25.77 2.72 11.8 

Pinjaman Diberi 21.56 35.30 13.74 63.7 

Baki pada 31 Disember 17.98 8.45 (9.53) (53.0) 


Analisis perbandingan kedudukan baki Kumpulan Wang ini bagi tahun 2008 dan tahun 

2007 menunjukkan penurunan berjumlah RM9.53 juta atau 53% menjadi RM8.45 juta 

pada tahun 2008 berbanding RM17.98 juta pada tahun 2007. Penurunan baki Kumpulan 

Wang ini disebabkan penerimaan bayaran balik pokok pinjaman berjumlah RM25.77 juta 

adalah lebih rendah berbanding pinjaman yang dikeluarkan berjumlah RM35.30 juta 


c) Pelbagai Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 

Berdasarkan Penyata Kewangan Kerajaan Negeri bagi tahun 2008, Penyata Pelbagai 

Kumpulan Wang Amanah Kerajaan mengandungi 108 akaun terdiri daripada 58 Akaun 

Penyelesaian, dua Akaun Perniagaan, 41 Akaun Pinjaman, satu akaun Kumpulan Wang

Luar Jangka dan enam akaun Pelbagai Kumpulan Wang. Kedudukan Pelbagai 

Kumpulan Wang Amanah Kerajaan bagi tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.20. 

Jadual 4.20 

Kedudukan Pelbagai Kumpulan Wang Amanah Kerajaan 


Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Bil. 

Butiran 

2007 2008 


1. Akaun Penyelesaian (109.57) (109.91) (0.34) (0.3) 

2. Akaun Perniagaan 3.22 3.10 (0.12) (3.7) 

3. Akaun Pinjaman 113.04 101.41 (11.63) (10.3) 

4. Kumpulan Wang Luar Jangka 8.10 8.10 0 0 

5. Pelbagai Kumpulan Wang 302.49 357.48 54.99 18.2 

Jumlah 317.28 360.18 42.90 13.5 


Analisis Audit menunjukkan pada akhir tahun 2008, baki Pelbagai Kumpulan Wang Amanah 

Kerajaan ini berjumlah RM360.18 juta berbanding RM317.28 juta pada tahun 2007 iaitu 

meningkat sejumlah RM42.90 juta atau 13.5%. Analisis Audit terhadap 108 akaun tersebut 

mendapati 17 akaun menyumbang kepada peningkatan sejumlah RM101.49 juta, sembilan 

akaun mengalami penurunan sejumlah RM58.59 juta dan 82 akaun tiada pergerakan. 

Analisis Audit mendapati peningkatan ketara, antara lain melibatkan baki Akaun Kena 

Bayar, Tabung Warisan Negeri, Pinjaman Kepada Perbadanan Kemajuan Pertanian 

Selangor, Tabung Pusingan Pinjaman ASN/ASB dan Pinjaman Kepada Majlis Perbandaran 

Kajang yang meningkat sejumlah RM98.34 juta. Manakala penurunan ketara, antara lain 

melibatkan baki Akaun Pinjaman kepada Kumpulan Darul Ehsan Berhad, Majlis 

Perbandaran Selayang dan Majlis Perbandaran Ampang Jaya menurun sejumlah RM57.69 

juta. 

Pada tahun 2008, baki Pelbagai Kumpulan Wang meningkat sejumlah RM54.99 juta atau 

18.2% menjadi RM357.48 juta berbanding RM302.49 juta pada tahun 2007. Peningkatan ini 

antara lain adalah disebabkan oleh peningkatan baki Kumpulan Wang Tabung Warisan 

Negeri Selangor dan Akaun Kena Bayar. 

i) Kumpulan Wang Tabung Warisan Negeri Selangor 

Tabung Warisan diwujudkan di bawah Enakmen Tabung Warisan 1991 bertujuan 

membolehkan Kerajaan Negeri Selangor mengasingkan sebahagian jumlah wang 

daripada Akaun Hasil Disatukan bagi faedah dan kesejahteraan warisan akan 

datang. Pada akhir tahun 2008, baki tabung ini berjumlah RM219.95 juta berbanding 

RM198.44 juta pada tahun 2007, iaitu peningkatan sejumlah RM21.51 juta atau 

10.8%. Baki Kumpulan Wang ini terdiri daripada pelaburan dalam saham syarikat 

berjumlah RM95.95 juta, simpanan tetap dan instrumen pasaran wang berjumlah 

RM89.94 juta, wang di bank berjumlah RM29.74 juta dan faedah terakru berjumlah 

RM1.08 juta dan kos pembelian bangunan dalam pembinaan berjumlah RM3.25 juta. 

Baki Kumpulan Wang telah meningkat dengan sejumlah RM21.51 juta pada tahun 

26

2008. Peningkatan ini terdiri daripada penerimaan faedah dan instrumen pasaran 

wang berjumlah RM4.55 juta, dividen saham berjumlah RM5.85 juta dan sumbangan 

daripada agensi berjumlah RM10 juta. Selain itu, Tabung Warisan telah menerima 

imbuhan balik dari Lembaga Hasil Dalam Negeri berjumlah RM1.12 juta. Manakala 

kos operasi tabung berjumlah RM13,120 terdiri daripada bayaran elaun mesyuarat 

dan elaun urus setia. 

ii) Akaun Kena Bayar 

Akaun Kena Bayar (AKB) diwujudkan bagi menyelesaikan tanggungan Kerajaan 

Negeri kepada pembekal terhadap pelbagai bekalan dan perkhidmatan yang 

diperoleh oleh Kerajaan sehingga 31 Disember sesuatu tahun dan bayaran perlu 

dijelaskan pada awal tahun berikutnya. Pada akhir tahun 2008, baki akaun ini 

berjumlah RM136.49 juta iaitu meningkat sejumlah RM33.22 juta atau 32.2% 

berbanding RM103.27 juta pada tahun 2007. Analisis peningkatan dan penurunan 

AKB mengikut Jabatan pada tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di Jadual 4.21. 

Jadual 4.21 

Akaun Kena Bayar Mengikut Jabatan Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

Bil. 

Jabatan 

2007 2008 

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) ( % ) 

1. 

Pejabat Menteri Besar Dan Setiausaha 

Kerajaan Negeri 

13.82 40.07 26.25 189.9 

2. Jabatan Agama Islam Selangor 11.20 25.81 14.61 130.4 

3. Perbendaharaan Negeri 1.43 8.96 7.53 526.6 

4. Jabatan Pengairan Dan Saliran 7.79 11.87 4.08 52.4 

5. Pejabat Pengelola Bijaya DiRaja 0.68 1.20 0.52 76.5 

6. Pejabat Daerah Dan Tanah Petaling 0.13 0.60 0.47 361.5 

7. Pejabat Daerah Dan Tanah Klang 0.59 1.03 0.44 74.6 

8. Pejabat Daerah Dan Tanah Hulu Selangor 0.13 0.42 0.29 223.1 

9. Pejabat Daerah Dan Tanah Hulu Langat 0.38 0.53 0.15 39.5 

10. Pejabat Daerah Dan Tanah Gombak 0.14 0.23 0.09 64.3 

11. Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa 0.05 0.10 0.05 100.0 

12. Jabatan Mufti 0.01 0.05 0.04 400.0 

13. Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri 0.01 0.00 (0.01) (100.0) 

14. Pejabat Daerah Dan Tanah Kuala Langat 0.25 0.21 (0.04) (16.0) 

15. Pejabat Daerah Dan Tanah Kuala Selangor 0.64 0.58 (0.06) (9.4) 

16. Pejabat Daerah Dan Tanah Sepang 0.39 0.25 (0.14) (35.9) 

17. Jabatan Kebajikan Masyarakat 0.60 0.39 (0.21) (35.0) 

18. Pejabat Daerah Dan Tanah Sabak Bernam 1.39 1.10 (0.29) (20.9) 

19. Jabatan Perhutanan Negeri 1.34 0.92 (0.42) (31.3) 

20. Pejabat Dewan Undangan Negeri 0.70 0.14 (0.56) (80.0) 

21. Jabatan Kehakiman Syariah 1.06 0.32 (0.74) (69.8) 

22. Jabatan Tanah Dan Galian 2.19 0.81 (1.38) (63.0) 

23. Jabatan Pertanian Negeri 2.13 0.59 (1.54) (72.3) 

24. Jabatan Perkhidmatan Veterinar Negeri 1.93 0.25 (1.68) (87.0) 

25. Jabatan Kerja Raya Negeri 53.78 39.80 (13.98) (26.0) 

26. Jabatan Lain 0.51 0.26 (0.25) (49.0) 

Jumlah 103.27 136.49 33.22 32.2 


Analisis Audit menunjukkan Pejabat Menteri Besar Dan Setiausaha Kerajaan Negeri 

mencatatkan kuantum peningkatan AKB tertinggi iaitu RM26.25 juta pada tahun 2008. 

Peningkatan ini turut menyebabkan Pejabat Menteri Besar Dan Setiausaha Kerajaan Negeri 

mempunyai jumlah AKB tertinggi iaitu RM40.07 juta atau 29.4% diikuti oleh Jabatan Kerja 

27

Raya Negeri berjumlah RM39.80 juta atau 29.2% daripada keseluruhan AKB berjumlah 

RM136.49 juta pada tahun 2008. Jabatan Kerja Raya Negeri mempunyai jumlah AKB kedua 

tertinggi selepas mencatatkan penurunan sejumlah RM13.98 juta menjadi RM39.80 juta 

pada tahun 2008 berbanding sejumlah RM53.78 juta pada tahun 2007. 

Selain itu, Jabatan Agama Islam Selangor, Perbendaharaan Negeri, Jabatan Pengairan Dan 

Saliran serta Pejabat Pengelola Bijaya DiRaja menunjukkan peningkatan yang ketara 

masing-masing sejumlah RM14.61 juta atau 130.4%, RM7.53 juta atau 526.6%, RM4.08 juta 

atau 52.4% dan RM0.52 juta atau 76.5%. 

Antara sebab peningkatan AKB pada tahun 2008 ialah bil lewat diterima daripada pembekal, 

pembelian dilakukan pada akhir tahun serta kebanyakan kursus dan majlis dilaksanakan 

pada bulan Disember 2008. 

Analisis perbandingan AKB bagi tempoh lima tahun adalah seperti di Jadual 4.22. 

Jadual 4.22 

Kedudukan Akaun Kena Bayar 

Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Jumlah 

Tahun 

(RM Juta) 

2004 163.21 

2005 191.26 

2006 114.36 

2007 103.27 

2008 136.49 


Analisis perbandingan AKB bagi tahun 2004 hingga 2008 menunjukkan AKB meningkat 

daripada RM163.21 juta pada tahun 2004 menjadi RM191.26 juta pada tahun 2005. Jumlah 

AKB menurun menjadi RM114.36 juta dan RM103.27 juta masing-masing pada tahun 2006 

dan 2007 sebelum meningkat semula menjadi RM136.49 juta pada tahun 2008. 

d) Kumpulan Wang Pembangunan Hutan 

Kumpulan Wang Pembangunan Hutan diwujudkan mengikut Seksyen 56 Akta 

Perhutanan Negara 1984 (Akta 313) bertujuan untuk melaksanakan pelbagai projek 

seperti menyedia, melaksana dan mengkaji semula rancangan pengurusan hutan 

negeri. Punca kewangan bagi Kumpulan Wang ini terdiri daripada Caruman Akaun 

Hasil Disatukan, ses pembangunan hutan dan Pinjaman Daripada Kerajaan 

Persekutuan. Pegawai Pengawal bagi Kumpulan Wang ini ialah Pengarah Jabatan 

Perhutanan Negeri Selangor. 

Pada akhir tahun 2008, Kumpulan Wang Pembangunan Hutan telah mencatat lebihan 

sejumlah RM1.19 juta berbanding lebihan sejumlah RM0.81 juta pada tahun 2007. 

Lebihan ini berpunca daripada penerimaan berjumlah RM6.73 juta berbanding 

perbelanjaan berjumlah RM5.54 juta. Dengan lebihan ini, baki terkumpul Kumpulan 

Wang Pembangunan Hutan pada akhir tahun 2008 meningkat menjadi RM1.04 juta 

berbanding baki defisit RM0.15 juta pada tahun 2007. Lebihan ini juga disebabkan 

28

peningkatan hasil yang diterima iaitu daripada RM6.11 juta pada tahun 2007 menjadi 

RM6.73 juta pada tahun 2008. Sementara itu, perbelanjaan meningkat sejumlah 

RM0.24 juta daripada RM5.30 juta pada tahun 2007 menjadi RM5.54 juta pada tahun 

2008. Baki Kumpulan Wang Pembangunan Hutan bagi tahun 2004 hingga 2008 


Jadual 4.23 

Baki Kumpulan Wang Pembangunan Hutan Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Butiran 

2004 2005 2006 2007 2008 

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) 

Baki pada 1 Januari (1.98) (1.81) (1.52) (0.96) (0.15) 

Penerimaan 4.30 5.64 6.01 6.11 6.73 

Pembayaran 4.13 5.35 5.45 5.30 5.54 

Lebihan Penerimaan Tahun 

Semasa 0.17 0.29 0.56 0.81 1.19 

Baki pada 31 Disember (1.81) (1.52) (0.96) (0.15) 1.04 

Penurunan Defisit (%) 8.6 16.0 36.8 84.4 793.3 


Analisis Audit menunjukkan kuantum penerimaan pada tahun 2004 hingga 2008 adalah 

lebih tinggi daripada kuantum pembayaran. Jumlah lebihan penerimaan bagi tahun 2004 

hingga 2008 mencatatkan trend meningkat daripada RM0.17 juta pada tahun 2004 kepada 

RM1.19 juta pada tahun 2008. Jumlah lebihan penerimaan bagi tempoh tersebut berjumlah 

RM3.02 juta. Ini menyebabkan baki Kumpulan Wang Pembangunan Hutan mencatatkan 

trend defisit menurun pada tahun 2004 hingga 2007. Defisit menurun daripada sejumlah 

RM1.81 juta pada tahun 2004 kepada defisit RM0.15 juta pada tahun 2007 sebelum menjadi 

surplus RM1.04 juta pada tahun 2008. 

4.6.2 Kumpulan Wang Amanah Awam 

Kumpulan Wang Amanah Awam ditubuhkan di bawah Seksyen 9 Akta Acara Kewangan 

1957 bagi mengakaunkan sumbangan wang daripada orang perseorangan dan organisasi 

kepada Kerajaan Negeri bagi tujuan tertentu. Pengurusan akaun ini perlu dibuat mengikut 

Arahan Amanah yang diluluskan oleh Perbendaharaan Negeri. Baki Kumpulan Wang ini 

menurun sejumlah RM32.48 juta atau 17.2% kepada RM155.88 juta pada tahun 2008 

berbanding RM188.36 juta pada tahun 2007 seperti di Jadual 4.24. 

Jadual 4.24 

Baki Kumpulan Wang Amanah Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

Butiran 

(Penurunan) 

2007 2008 (RM Juta) ( % ) 

Baki pada 1 Januari 141.20 188.36 47.16 33.4 

Terimaan 2,011.34 618.78 (1,392.56) (69.2) 

Pembayaran 1,964.18 651.26 (1,312.92) (66.8) 

Baki pada 31 Disember 188.36 155.88 (32.48) (17.2) 


Analisis Audit menunjukkan penurunan baki Kumpulan Wang Amanah pada akhir tahun 2008 

disebabkan kuantum penurunan penerimaan berjumlah RM1,392.56 juta atau 69.2% adalah 

lebih tinggi berbanding kuantum penurunan pembayaran berjumlah RM1,312.92 juta 

atau 66.8%. Analisis Audit berdasarkan Penyata Kewangan tahun 2008 terhadap 40 Akaun 

29

Amanah Awam menunjukkann baki 18 akaun menurun sejumlah RM63.69 juta, 13 akaun 

meningkat sejumlah RM31.211 juta dan sembilan akaun tiada pergerakan. Penurunan yang 

ketara antara lain 

adalah baki Akaun Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraan Jalan 

Negeri, Akaun Amanah Caruman Parit Dan Saliran serta Akaun Kumpulan Wang Amanah 

Kelas Al-Quran Dan Fardhu Ain masing-masing menurun sejumlah RM51.52 juta, RM6.88 

juta dan 

RM2.03 juta. Penurunan bagi ketiga-tiga akaun tersebut berjumlah RM60.42 juta. 

Manakala peningkatan yang ketara melibatkan baki Akaun Amanah Tabung Mesra Usia 

Emas, Akaun Amanah Baitulmal dan Akaun Amanah Caruman Infrastruktur Sosial masing- 

bagi 

masing meningkat 

sejumlah RM21.02 juta, RM3.75 

juta dan RM2.53 juta. Peningkatan 

ketiga-tiga akaun ini berjumlah RM27.30 juta. 

a) Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraann Jalan-jalan Negeri 

Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraan 

Jalan-jalann Negeri diwujudkan bertujuan 

untuk mengakaunkan 

pemberian daripadaa Kerajaan Persekutuan berdasarkan 

peruntukan 

Perkara 109(1)(b) Perlembagaan 

Persekutuan 

bagi pembiayaan 

penyelenggaraan jalan raya yang dilaksanakan oleh Jabatan Kerja Raya dan Pihak 

Berkuasa Tempatan. 

Pegawai Pengawal bagi Akaun Amanah ini ialah Pegawai 

Kewangan Negeri Selangor. Baki Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraan Jalan- 

4.6. 

jalan Negeri bagi tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti di Jadual 4.25 dan Carta 

Jadual 4.25 

Baki Kumpulan 

Wang Amanah Penyelenggaraan 

Jalan-jalan Negeri 


Tahun 

Butiran 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

Baki pada 1 Januari 

29.07 

0.85 

0 71.50 119.05 

Pemberian Daripada 

161.511 134.79 174. 10 249.60 328.09 

Kerajaan Persekutuan 

Perbelanjaan 

189.73 

135.64 102. 60 202.05 379.61 

Baki pada 31 

Disember 0.85 

0 71. 50 119.05 67.53 


Carta 4.6 

Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraan Jalan-jalan Negeri 


400 

350 

300 

(RM Juta) 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

2007 

2008 

Pemberian Penyenggaraan Jalan Raya 

Perbelanjaan 

Baki Akhir Tahun 


30

Analisis Audit mendapati baki akhir Kumpulan Wang Amanah Penyelenggaraan Jalanjalan 

Negeri mencatatkan trend menurun sejumlah RM29.07 juta pada tahun 2003 

menjadi sifar pada tahun 2005. Ini adalah kerana perbelanjaan penyenggaraan jalan 

raya melebihi pemberian daripada Kerajaan Persekutuan. Baki Kumpulan Wang ini 

meningkat semula sejumlah RM71.50 juta pada tahun 2006 dan RM47.55 juta pada 

tahun 2007 menjadi RM119.05 juta. Ini disebabkan oleh kuantum pemberian 

penyenggaraan pada tahun 2006 dan 2007 lebih tinggi daripada perbelanjaan bagi 

tempoh yang sama. Pada tahun 2008, baki akhir Kumpulan Wang ini menurun semula 

sejumlah RM51.52 juta atau 43.3% menjadi RM67.53 juta. Penurunan ini adalah kerana 

pada tahun 2008 perbelanjaan bagi kerja penyenggaraan jalan raya berjumlah 

RM379.61 juta melebihi pemberian kerja penyenggaraan jalan raya daripada Kerajaan 

Persekutuan berjumlah RM328.09 juta. 

b) Akaun Amanah Lain 

i) Caruman Infrastruktur Sosial 

Tabung Amanah Infrastruktur Sosial ditubuhkan adalah bagi tujuan penyaluran dana 

atau kewangan dari bayaran Caruman Infrastruktur Sosial bagi penyediaan 

kemudahan awam yang diluluskan oleh Setiausaha Kerajaan Negeri. Sumber 

kewangan tabung ini diperoleh daripada Bayaran Caruman Infrastruktur Sosial 

daripada pemaju atau tuan tanah. Pada tahun 2008, baki akaun ini telah meningkat 

sejumlah RM2.53 juta atau 41.1% kepada RM8.69 juta pada tahun 2008 berbanding 


ii) Tabung Mesra Usia Emas 

Akaun Amanah ini ditubuhkan pada bulan Oktober 2008 bertujuan menguruskan 

sumbangan yang diterima daripada Kerajaan Negeri, Badan Berkanun, Syarikat, 

Pertubuhan dan orang ramai bagi memberi bantuan atau manfaat dalam bentuk 

bantuan kewangan kepada waris atau keluarga gemulah. Sumber kewangan yang 

diperuntukkan oleh Kerajaan Negeri berjumlah RM10 juta dan lain-lain terimaan 

berjumlah RM20.70 juta. Perbelanjaan bagi akaun tersebut adalah berjumlah 

RM9.68 juta. Baki akaun ini pada akhir tahun 2008 berjumlah RM21.02 juta. 

iii) Akaun Amanah Caruman Parit Dan Saliran 

Akaun Amanah ini ditubuhkan bagi membolehkan Kerajaan Negeri Selangor 

menguruskan caruman parit yang dikutip setelah permohonan tukar syarat tanah 

diluluskan oleh Pentadbir Tanah Daerah. Akaun Amanah ini diwujudkan bagi tujuan 

pembiayaan kerja-kerja menaik taraf sistem saliran, kejuruteraan sungai, tebatan 

banjir, hidrologi, ramalan banjir dan kerja-kerja yang berkaitan. Perbelanjaan bagi 

akaun ini menurun sejumlah RM9.29 juta kepada RM17.61 juta pada tahun 2008 

berbanding RM26.90 juta pada tahun 2007. Baki akaun ini pada akhir tahun 2008 

menurun sejumlah RM6.88 juta atau 42.4% kepada RM9.34 juta berbanding 


31

iv) Akaun Amanah Baitulmal (KAFA) 

Akaun Amanah ini ditubuhkan dengan tujuan membiayai tambahan elaun yang 

dibiayai oleh Baitulmal bagi Rancangan Kelas Pengajian Al-Quran dan Fardhu Ain 

yang dianjurkan bersama oleh Jabatan Agama Islam Negeri Selangor dan Jabatan 

Kemajuan Islam Malaysia. Pada tahun 2008, kuantum perbelanjaan sejumlah 

RM7.24 juta bagi akaun tersebut adalah lebih rendah daripada kuantum penerimaan 

sejumlah RM10.99 juta. Ini menyebabkan baki akaun meningkat sejumlah RM3.75 

juta kepada RM5.23 juta pada tahun 2008 berbanding RM1.48 juta pada tahun 2007. 

v) Akaun Amanah Penswastaan Projek Hartanah 

Akaun Amanah ini ditubuhkan untuk membiayai perbelanjaan aktiviti dan program 

Penswastaan Hartanah Negeri yang diuruskan oleh Seksyen Penswastaan dan 

Ekonomi, Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri. Sumber kewangan adalah hasil 

wang pampasan, sumbangan dan lain-lain bayaran daripada syarikat-syarikat yang 

terlibat dengan Projek Penswastaan Negeri Selangor. Pada tahun 2008, baki akaun 

ini telah menurun sejumlah RM1.35 juta atau 13.2% kepada RM8.84 juta pada tahun 

2008 berbanding RM10.19 juta pada tahun 2007. 

vi) Akaun Amanah Penswastaan 

Akaun Amanah Penswastaan ini ditubuhkan untuk membiayai perbelanjaan program 

berkaitan penswastaan serta menyertai ekspo dan pameran bagi tujuan penerangan. 

Sumber kewangan ini adalah daripada yuran pembelian borang, kursus dan seminar 

penjualan buku dan derma daripada syarikat-syarikat swasta. Pada tahun 2008, baki 

akaun ini telah meningkat sejumlah RM45,000 atau 42.3% kepada RM151,341 pada 

tahun 2008 berbanding RM106,341 pada tahun 2007. 

4.6.3 Akaun Wang Deposit 

Akaun wang deposit mengakaunkan wang yang diterima khusus bagi sesuatu maksud di 

bawah mana-mana undang-undang atau mengikut perjanjian dan dibayar balik apabila 

maksud tersebut telah dicapai atau selesai. Pada akhir tahun 2008, Kerajaan Negeri 

mempunyai 66 akaun deposit berbaki RM100.18 juta yang diselenggarakan oleh 21 

Jabatan. Kedudukan Akaun Wang Deposit bagi tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.26. 

Jadual 4.26 

Kedudukan Akaun Wang Deposit Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Butiran 

Tahun 

Penurunan 

2007 2008 


Akaun Wang Deposit 129.75 100.18 29.57 22.8 


Analisis Audit menunjukkan baki deposit telah menurun sejumlah RM29.57 juta atau 22.8% 


2007. Penurunan ini antara lain disebabkan bayaran balik wang deposit sejumlah RM10.50 

juta kepada sebuah syarikat swasta kerana permohonan pengambilan tanah di bawah 

Seksyen 3(1)(b) Akta Pengambilan Tanah 1960 tidak diluluskan. 

32

Kedudukan Akaun Wang Deposit bagi 

tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti di 

Carta 4.7. 

Carta 4.7 

Kedudukan Akaun Wang 

Deposit Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

140 

120 

100 

(RM Juta) 

80 

60 

40 

20 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

2007 

2008 

Sumber: Penyataa Kewangan Kerajaan Negeri Selangor 

Analisiss Audit mendapati baki Akaun 

RM10.89 juta atau 

11.7% menjadi RM82.42 juta pada tahun 2005 berbanding RM93.31 juta 

pada tahun 2004. Baki Akaun Wang Deposit meningkat sejumlah RM5.57 juta atau 6.8% 

daripada RM82.422 juta pada tahun 2005 kepadaa RM87.999 juta padaa tahun 2006 dan 


juta menjadi RM129.75 juta pada tahun 2007. Baki Akaun Wang Deposit 

menurun semula sejumlah RM29.57 juta atau 22. .8% menjadi RM100.18 juta pada tahun 

2008 berbanding RM129.75 juta pada tahun 2007. 

4.7 PENERIMAAN DAN PEMBAYARAN WANG TUNAI 

4.7.1 

Penyata Penerimaan 

Piawaian Perakaunan Kerajaan yang berkuat kuasa mulai tahun kewangan 2005. Penyata 

ini menunjukkan 

aliran masuk dan aliran keluar wang tunai serta kesetaraan 

tunai. 

Kesetaraan tunai merupakan 

pelaburan untuk tempoh tidak melebihi tiga bulan yang 

mudah 

ditukar kepada wang tunai. Aliran masuk 

penerimaan terdiri daripada hasil, pinjaman, modal 

dan lain-lain penerimaan. Aliran keluar pula terdiri daripada perbelanjaan mengurus, 

pembangunan, 

perbelanjaan 

n modal, bayaran pinjaman dan lain-lain pembayaran. 

Kedudukan aliran penerimaan dan pembayaran wang tunai 

bagi tahun 2007 dan 2008 


Wang Deposit mencatatkan penurunan sejumlah 

Dan Pembayaran Wang Tunai disediakan selaras 

Jadual 4.27 

Aliran Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

( Penurunan) 

Butiran 

2007 2008 

(RM Juta) 

(RM Juta) 

(RM Juta) (%) 

Baki Wang Tunai Pada 1 Januari 

570.55 776.44 205.89 

36.1 

Jumlah Penerimaan 

1,623.76 2,781.98 1,158.22 

71.3 

Jumlah Pembayaran 

1,417.87 2,824.78 1,406.91 

99.2 

Lebihan/(Kurangan) 

205.89 (42.80) (248.69) (120.8) 

Baki Wang Tunai Pada 31 Disember 776.44 733.64 (42.80) 

(5.5) 


33 

dengan

Analisis Audit menunjukkan pada akhir tahun 2008, baki wang tunai menurun sejumlah 

RM42.80 juta atau 5.5% menjadi RM733.64 juta berbanding RM776.44 juta pada tahun 

2007. Penurunan ini disebabkan kuantum peningkatan penerimaan sejumlah RM1,158.22 

juta atau 71.3% adalah lebih rendah daripada kuantum peningkatan pembayaran sejumlah 

RM1,406.91 juta atau 99.2%. 

Butiran aliran masuk dan aliran keluar wang tunai Kerajaan Negeri bagi tahun 2007 dan 


Bil. 

Jadual 4.28 

Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai Kerajaan Negeri 


Butiran 

2007 

(RM Juta) 

Tahun 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

2008 


Penerimaan 

1. Hasil Cukai 446.05 495.83 49.78 11.2 

2. Hasil Bukan Cukai 559.82 676.94 117.12 20.9 

3. Penerimaan Bukan Hasil 279.23 343.57 64.34 23.0 

4. Pinjaman Dalam Negeri - 44.52 44.52 100 

5. Penerimaan Balik Pinjaman Dan 

Pelbagai Terimaan Modal 

18.73 25.78 7.05 37.6 

6. Lain-lain Penerimaan 319.93 1,195.34 875.41 273.6 

Jumlah Penerimaan 1,623.76 2,781.98 1,158.22 71.3 

Pembayaran 

1. Perbelanjaan Mengurus 601.97 650.59 48.62 8.1 

2. Perbelanjaan Pembangunan 625.55 849.82 224.27 35.9 

3. Perbelanjaan Modal 189.10 116.33 (72.77) (38.5) 

4. Bayaran Pinjaman 1.25 11.10 9.85 788 

5. Lain-lain Bayaran - 1,196.94 1,196.94 100 

Jumlah Pembayaran 1,417.87 2,824.78 1,406.91 99.2 

Lebihan/(Kurangan) 205.89 (42.80) (248.69) (120.8) 


Analisis Audit mendapati pada tahun 2008, aliran masuk Kerajaan Negeri meningkat 

sejumlah RM1,158.22 juta atau 71.3% menjadi RM2,781.98 juta berbanding RM1,623.76 

juta pada tahun 2007. Bagaimanapun, peningkatan tersebut termasuk peningkatan aliran 

masuk daripada lain-lain penerimaan berjumlah RM875.41 juta atau 273.6% yang juga 

merupakan peningkatan penerimaan tertinggi. Peningkatan ini disebabkan oleh perubahan 

kaedah persembahan Penyata Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai pada tahun 

2008. Pada tahun 2008, jumlah lain-lain penerimaan dan pembayaran dinyatakan secara 

berasingan pada Penyata Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai. Manakala bagi tahun 

2007, jumlah lain-lain penerimaan yang berjumlah RM319.93 juta telah ditunjukkan sebagai 

angka bersih selepas ditolak dengan butiran jumlah lain-lain pembayaran. Perubahan ini 

dibuat bagi menunjukkan jumlah sebenar penerimaan dan perbelanjaan setiap butiran pada 

tahun perakaunan berbanding angka bersih penerimaan selepas ditolak pembayaran. 

Hasil Bukan Cukai mencatatkan kuantum peningkatan kedua tertinggi sejumlah RM117.12 

juta atau 20.9% menjadi RM676.94 juta pada tahun 2008 berbanding RM559.82 juta pada 

34

tahun 2007. Peningkatan ini antara lain disebabkan oleh peningkatan kutipan Premium 

Geran Tanah sejumlah RM128.90 juta pada tahun 2008. 

Penerimaan pinjaman menunjukkan peratusan peningkatan kedua tertinggi iaitu 100% atau 

RM44.52 juta pada tahun 2008 berbanding tahun 2007 kerana tiada penerimaan pinjaman 


Analisis Audit mendapati pada tahun 2008, aliran keluar tunai telah meningkat sejumlah 

RM1,406.91 juta atau 99.2% menjadi RM2,824.78 juta berbanding RM1,417.87 juta pada 

tahun 2007. Sepertimana pada aliran masuk, perubahan kaedah persembahan Penyata 

Penerimaan Dan Pembayaran Wang Tunai bagi lain-lain penerimaan dan pembayaran 

telah menyebabkan peningkatan ketara lain-lain bayaran sejumlah RM1,196.94 juta atau 

100% pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. Ini kerana jumlah lain-lain pembayaran 

pada tahun 2007 tidak dinyatakan secara berasingan sebaliknya diambil kira dalam 

pengiraan baki bersih lain-lain penerimaan. 

Perbelanjaan pembangunan meningkat sejumlah RM224.27 juta atau 35.9% menjadi 

RM849.82 juta pada tahun 2008 berbanding RM625.55 juta pada tahun 2007. Perbelanjaan 

modal yang terdiri daripada pembelian saham dan instrumen kewangan menurun sejumlah 

RM72.77 juta atau 38.5% menjadi RM116.33 juta pada tahun 2008 berbanding RM189.10 

juta pada tahun 2007 kerana pengurangan aktiviti pelaburan am. Peningkatan aliran keluar 

pada tahun 2008 juga disebabkan oleh peningkatan bayaran balik pinjaman Kerajaan 

Persekutuan iaitu sejumlah RM9.85 juta menjadi RM11.10 juta berbanding RM1.25 juta 


4.8 AKAUN MEMORANDUM 

Penyata Akaun Memorandum menunjukkan baki aset dan tanggungan Kerajaan yang 

boleh dilupuskan atau perlu dilunaskan pada masa akan datang yang tidak dinyatakan 

dalam Lembaran Imbangan. 

4.8.1 Pinjaman Boleh Dituntut 

Penyata Pinjaman Boleh Dituntut menunjukkan baki pinjaman oleh Badan Berkanun Negeri, 

Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) dan Badan-badan Lain. Pada tahun 2008, baki Pinjaman 

Boleh Dituntut berjumlah RM564.50 juta iaitu meningkat sejumlah RM12.28 juta atau 2.2% 

berbanding RM552.22 juta pada tahun 2007. Kedudukan baki Pinjaman Boleh Dituntut bagi 

tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di Jadual 4.29. 

Jadual 4.29 

Kedudukan Baki Pinjaman Boleh Dituntut Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Bil. 

Peminjam 

Tahun 

(Penurunan) 

2007 2008 


1. Badan Berkanun Negeri 326.32 279.04 (47.28) (14.5) 

2. Pihak Berkuasa Tempatan 48.09 53.88 5.79 12.0 

3. Badan-badan Lain 177.81 231.58 53.77 30.2 

Jumlah 552.22 564.50 12.28 2.2 


35

Analisis Audit menunjukkan peningkatan sejumlah RM12.28 juta disebabkan peningkatan 

sejumlah RM53.77 juta atau 30.2% baki pinjaman kepada Badan-badan Lain menjadi 

RM231.58 juta pada tahun 2008 berbanding RM177.81 juta pada tahun 2007. Baki pinjaman 

kepada Badan Berkanun Negeri menurun sejumlah RM47.28 juta atau 14.5% menjadi 

RM279.04 juta pada tahun 2008 berbanding RM326.32 juta pada tahun 2007. Pergerakan 

pinjaman bagi tahun 2008 adalah seperti di Jadual 4.30. 

Jadual 4.30 

Pergerakan Pinjaman Bagi Tahun 2008 

Pinjaman 

Baki Baru/ 

Baki 

Bil. Agensi Peminjam 

Pinjaman Keluaran Faedah Bayaran Pinjaman 

Tahun Baki Matang 

Tahun 2008 

2007 

(RM Juta) 

Pinjaman 

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) 

Badan Berkanun 

1. Perbadanan Kemajuan Negeri 48.49 0 0 0 48.49 

Selangor 

2. Perbadanan Kemajuan 

78.22 0 0.16 40.35 38.03 

Pertanian Selangor 

3. Lembaga Perumahan Dan 

Hartanah Selangor 

*199.61 0 3.54 10.63 192.52 

Jumlah kecil 326.32 0 3.70 50.98 279.04 

Pihak Berkuasa Tempatan 

1. Majlis Perbandaran Ampang 

3.20 

14.11 

Jaya 

0.56 3.01 14.86 

2. Majlis Perbandaran Kajang 15.00 0 0.33 1.83 13.50 

3. Majlis Perbandaran Selayang 15.96 6.44 0 0 22.40 

4. Majlis Daerah Sabak Bernam 3.02 0 0.12 0.02 3.12 

Jumlah kecil 48.09 9.64 1.01 4.86 53.88 

Badan-badan Lain 

1. Yayasan Selangor 30.71 0 0.10 0 30.81 

2. Kumpulan Darul Ehsan 

50.00 

21.80 

Berhad 

0.60 0 72.40 

3. Amanah Saham Selangor 20.00 0 0 0 20.00 

4. Kolej Islam Darul Ehsan 4.00 0 0 0 4.00 

5. INPENS 17.00 0 0 0 17.00 

6. Permodalan Negeri Selangor 2.13 0 0 0 2.13 

Berhad 

7. PKPS Landskaping Sdn. Bhd. 0.30 0 0.03 0.23 0.10 

8. Pendidikan Industri YS 

81.87 0 3.27 0 85.14 

Sendirian Berhad (PIYS) 

Jumlah kecil 177.81 50.00 4.00 0.23 231.58 

Jumlah 552.22 59.64 8.71 56.07 564.50 


* Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor Tahun 2007 - RM236.22 juta 

Analisis Audit menunjukkan baki Pinjaman Boleh Dituntut meningkat pada tahun 2008 

kerana Kerajaan Negeri telah mengeluarkan pinjaman baru berjumlah RM59.64 juta. 

Pinjaman ini terdiri daripada pinjaman kepada Majlis Perbandaran Ampang Jaya (MPAJ) 

sejumlah RM3.20 juta untuk tujuan membiayai kos pembinaan jalan, pengeluaran baki 

pinjaman berjumlah RM6.44 juta kepada Majlis Perbandaran Selayang (MPS) untuk 

menyelesaikan masalah setinggan dan sejumlah RM50 juta kepada Kumpulan Darul Ehsan 

Berhad (KDEB) bagi membiayai bekalan air percuma 20 meter padu pertama. Pada tahun 

2008, faedah pinjaman yang dipermodalkan adalah berjumlah RM8.71 juta. 

36

Pada tahun 2008, perkiraan faedah dipermodalkan ke atas pinjaman Lembaga Perumahan 

Dan Hartanah Selangor (LPHS) diubah daripada kaedah mengambil kira sehingga tamat 

tempoh pinjaman kepada kaedah mengambil kira setakat tahun kewangan 2008. Akibat 

daripada perubahan kaedah tersebut, baki Pinjaman Boleh Dituntut bagi LPHS pada tahun 

2007 telah menurun sejumlah RM36.61 juta iaitu daripada RM236.22 juta kepada RM199.61 

juta manakala baki Pinjaman Boleh Dituntut keseluruhannya turut menurun daripada 

sejumlah RM588.83 juta kepada RM552.22 juta. 

Penurunan sejumlah RM47.28 juta baki pinjaman kepada Badan Berkanun Negeri 

disebabkan pada tahun 2008, Kerajaan Negeri telah menerima sejumlah RM56.07 juta 

untuk bayaran balik pinjaman termasuk bayaran balik oleh Perbadanan Kemajuan Pertanian 

Selangor (PKPS) berjumlah RM40.35 juta. Bayaran ini dibuat melalui pindah milik saham 

Bukit Beruntung Golf & Country Resort Berhad berjumlah RM37.10 juta dan RM3.25 juta 

tunai. Selain itu, LPHS, PKPS Landskaping Sdn. Bhd. dan tiga PBT masing-masing 

membayar balik pinjaman sejumlah RM10.63 juta, RM0.23 juta dan RM4.86 juta. 

Kedudukan baki pinjaman boleh dituntut pada akhir tahun 2004 hingga 2008 adalah 

seperti di Jadual 4.31 dan Carta 4.8. 

Jadual 4.31 

Baki Pinjaman Boleh Dituntut Bagi Akhir Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Agensi Peminjam 2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

Badan Berkanun Negeri 

1. Perbadanan Kemajuan Negeri 

Selangor 

2. Perbadanan Kemajuan 

Pertanian Selangor 

3. Lembaga Perumahan Dan 

37 

2008 

(RM Juta) 

117.01 117.01 114.01 48.49 48.49 

57.51 57.78 63.06 78.22 38.03 

0 0 0 *199.61 192.52 

Hartanah Selangor 

Jumlah kecil 174.52 174.79 177.07 326.32 279.04 


1. Majlis Perbandaran Ampang 

2.50 2.00 15.60 14.11 14.86 

Jaya 

2. Majlis Perbandaran Kajang 0 5.00 15.00 15.00 13.50 

3. Majlis Perbandaran Selayang 0 0 10.02 15.96 22.40 

4. Majlis Daerah Sabak Bernam 0 0 3.02 3.02 3.12 

Jumlah kecil 2.50 7.00 43.64 48.09 53.88 


1. Yayasan Selangor 29.81 30.21 30.51 30.71 30.81 

2. Kumpulan Darul Ehsan 

92.75 117.64 118.44 21.80 72.40 

Berhad 

3. Amanah Saham Selangor 20.00 20.00 20.00 20.00 20.00 

4. Kolej Islam Darul Ehsan 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 

5. INPENS 17.00 17.00 17.00 17.00 17.00 

6. Permodalan Negeri Selangor 

Berhad 

0 30.00 31.20 2.13 2.13 

7. PKPS Landskaping Sdn. Bhd. 0 0 0.30 0.30 0.10 

8. Pendidikan Industri YS 

Sendirian Berhad (PIYS) 

0 0 0 81.87 85.14 

9. Lain-lain 2.00 2.00 4.87 0 0 

Jumlah kecil 165.56 220.85 226.32 177.81 231.58 

Jumlah 342.58 402.64 447.03 552.22 564.50 


*Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor Tahun 2007 – RM236.22 juta

Carta 4.8 

Baki 

Pinjaman Boleh Dituntut Bagi Akhir Tahun 2004 Hingga 2008 

600 

500 

552.22 

564.50 

(RM Juta) 

400 

300 

342.58 

402.64 

447.03 

200 

100 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

2007 

2008 

Badan Berkanun Negeri 



Jumlah 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri 

Selangor 

Analisiss Audit menunjukkann pada keseluruhannya baki pinjaman mencatatkan 

trend 

meningkat beransur-ansur daripada sejumlah RM342.58 juta pada tahun 2004 menjadi 

RM447.03 juta. Kemudian baki ini meningkat secara mendadak sejumlah RM105.19 juta 

menjadi RM552.222 juta pada tahun 2007 

dan meningkat beransur-ansur 


juta menjadi RM564.50 juta pada tahun 2008. 

Peningkatan ketara sejumlah RM105.19 

juta pada tahun 2007 

adalah disebabkan kuantum 

peningkatan berjumlah RM153.70 juta bagi pinjaman Badan 

Berkanunn Negeri dan PBT 

masing-masing sejumlah RM149.25 juta dan RM4.45 juta adalah lebih tinggi daripada 

kuantum 

penurunan sejumlah RM48.51 juta bagi Badan-badan Lain. Peningkatan baki 

pinjaman Badan Berkanun Negeri adalah disebabkan baki pinjamann LPHS berjumlah 

RM199.61 juta pada tahun 2007. Kerajaan Negeri hanya mengambil kira pinjaman ini dalam 

Penyataa Memorandum Pinjaman Boleh Dituntut mulai tahun 2007. Peningkatan baki 

pinjaman PBT adalah disebabkan pemberian pinjaman baru sejumlah RM5.94 juta kepada 

MPS pada tahun 2007. 

Penurunan bersih 

sejumlah RM48.51 juta antara lain adalah disebabkan penurunan 

sejumlah RM130. 58 juta Baki Pinjaman Boleh Dituntut bagi Badan-badan Pendidikan Industri YS 

Lain serta 

pengeluaran pinjaman baru berjumlah 

RM81.87 

juta kepada 

Sendirian Berhad serta faedah yang dikenakan kepada Yayasan Selangor berjumlah 

RM0.200 juta padaa tahun 2007.Manakala peningkatan sejumlah RM12.28 juta pada tahun 

2008 adalah disebabkan kuantum peningkatan berjumlah RM59.56 juta bagi PBT dan 

Badan-badatinggi daripada kuantum penurunan sejumlah RM47.28 juta bagi Badan Berkanun Negeri. 

Lain 

masing-masing sejumlah RM5.79 juta dan RM53.777 juta adalah lebih 

38

Kedudukan tunggakan bayaran balik pinjaman Badan Berkanun Negeri, PBT dan Badan- 

di 

badan Lain kepada Kerajaan 

Negeri pada akhir tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti 

Jadual 4.32 dan Carta 4.9. 

Jadual 4.32 

Kedudukan 

Tunggakan Bayaran Balik Pinjaman Kepadaa 

Kerajaan 

Negeri Bagi Akhir Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Agensi Peminjam 2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM 

Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Pihak Berkuasa Tempatan 

0 

0 

0 

0 1.22 

2. Badan Berkanun Negeri 126.92 128.49 142.07 162.89 142.16 

3. Badan-badann Lain 

15.91 157.29 164.07 43.04 55.96 

Jumlah 

142.83 285.78 306.14 *205.93 199.34 

Sumber:Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor 

*Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor Tahun 2007 - RM205.85 juta 

350 

300 

Carta 4.9 

Tunggakan Bayaran Balik Pinjaman Kepada 

Kerajaan 

Negeri Bagi Akhir Tahun 2004 Hingga 2008 

306. 14 

285.78 

(RM Juta) 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

142.83 

2004 

15.91 

2005 

157.29 

205.93 

164.07 

43.04 

2006 2007 

Tahun 

199.34 

2008 

55.96 

Badan Berkanunn Negeri 

PBT 


Jumlah 


Analisiss perbandingan baki tunggakan 

bayaran balik Pinjaman Boleh Dituntut bagi tahun 

2004 hingga 2008 

menunjukkan peningkatan secara mendadak sejumlah RM142.95 juta 

menjadi RM285.788 juta padaa tahun 2005 berbanding sejumlah RM142.83 juta pada tahun 

2004. Pada tahun 

2007, jumlah tunggakan bayaran balik menurun secara mendadak 

sejumlah RM100. 21 juta menjadi RM205.93 juta 

dan menurun sejumlah RM6.59 juta 

menjadi RM199.34 

juta padaa tahun 2008. 

Pada tahun 2005, punca utama peningkatan ketara tunggakan bayaran balik sejumlah 

RM142.95 juta adalah peningkatan bagi Badan-badan Lain sejumlah RM141. .38 juta 

daripada sejumlah RM15.91 juta pada tahun 2004 menjadi RM157.29 juta 


Pada tahun 2006, tunggakan bayaran balik meningkat sejumlah RM20.36 juta sebelum 

menurun mendadak sejumlah RM100.21 juta menjadi RM205.93 juta pada tahun 2007. 

Penurunan ini disebabkan kuantum penurunan sejumlah RM121.03 juta bagi Badan-badan 

39

lain lebih tinggi berbanding kuantum peningkatan sejumlah RM20.82 juta bagi Badan 

Berkanun. Pada tahun 2008, tunggakan bayaran balik menurun sejumlah RM6.59 juta 

menjadi RM199.34 juta. Ini disebabkan oleh penurunan sejumlah RM20.73 juta bagi Badan 

Berkanun adalah lebih tinggi berbanding peningkatan sejumlah RM14.14 juta bagi Badanbadan 

lain dan PBT masing-masing sejumlah RM12.92 juta dan RM1.22 juta. 

Analisis perbandingan antara jumlah baki Pinjaman Boleh Dituntut dan baki tunggakan 

bayaran balik Pinjaman Boleh Dituntut pada tahun 2008 mendapati pencapaian pembayaran 

Pinjaman Boleh Dituntut pada tahun 2008 adalah baik. Ini disebabkan Baki Pinjaman Boleh 

Dituntut meningkat sejumlah RM12.28 juta tetapi baki tunggakan bayaran balik Pinjaman 

Boleh Dituntut mencatatkan penurunan sejumlah RM6.59 juta. 

4.8.2 Pelaburan 

Pelaburan saham oleh Kerajaan Negeri melalui perbelanjaan mengurus ditunjukkan di 

Penyata Akaun Memorandum Pelaburan. Pelaburan ini terdiri daripada pelaburan saham 

Perbadanan Menteri Besar (MBI). Kedudukan pelaburan Kerajaan Negeri pada akhir tahun 

2004 hingga 2008 seperti di Jadual 4.33 dan trend pelaburan Kerajaan Negeri Selangor 

bagi tahun 2004 hingga 2008 seperti di Carta 4.10. 

Bi Jadual 4.33 

Kedudukan Pelaburan Saham Bagi Akhir Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. 

Perbadanan/Syarikat 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

Perbadanan Menteri Besar 

1. Permodalan Negeri Selangor Bhd. 9.00 9.00 9.00 24.00 24.00 

2. Tabung Amanah Saham Selangor Bhd. 2.00 2.00 2.00 0 0 

3. Brisdale Holdings Berhad 80.56 80.56 80.56 0 0 

4. Kumpulan Perangsang Selangor Bhd. 82.63 82.63 82.63 0 0 

5. Kumpulan Darul Ehsan Bhd. 12.50 12.50 12.50 104.06 104.06 

6. Pendidikan Institusi Yayasan Selangor 

0 0 0 0.64 0.64 

Berhad 

7. Bandar Pelabuhan Klang 0 0 0 11.68 0 

8. Perbadanan Nasional Berhad 

0 0 0 0.50 0.50 

(PERNAS) 

9. Selangor State Investment Centre 

0 0 0 0.60 0.60 

(SSIC) Berhad 

10. Tourism Selangor Sdn. Bhd. 0 0 0 0 0.30 

Jumlah Kecil 186.69 186.69 186.69 141.48 130.10 

Perbadanan Setiausaha Kerajaan 

1. Permodalan Negeri Selangor Bhd. 24.00 24.00 24.00 0 0 

Jumlah Kecil 24.00 24.00 24.00 0 0 

Syarikat 

1. Rashid Hussain Asset Management Sdn. 

0.34 0.36 0.37 0 0 

Bhd. 

2. PERNAS (Atas Nama PKNS) 0.50 0.50 0.50 0 0 

Jumlah Kecil 0.84 0.86 0.87 0 0 

Jumlah 211.53 211.55 211.56 141.48 130.10 


40

Carta 4.10 

Trend Pelaburan Kerajaan Negeri Selangor Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

250 

211.53 211.55 

211.56 

2000 

(RM Juta) 

150 

1000 

141.48 

130.10 

50 

0 

2004 

2005 

2006 2007 

2008 

Tahun 


Pada akhir tahun 2008, pelaburan saham berjumlah 

RM130.10 juta berbanding 

RM141.48 juta pada tahun 2007 iaitu menurun sejumlah RM11.38 juta atau 8%. Penurunan 

ini disebabkan oleh pelarasan terhadap pelaburan Bandar 

Pelabuhan Klang sejumlah 

RM11.68 juta adalah milik Kumpulan Darul Ehsan Berhad (KDEB) dan bukannya milik MBI. 

Manakala, saham Tourism Selangor Sdn. Bhd. berjumlah RM0.30 juta distrukturkan 

semula 

di bawah MBI daripada Permodalan Negeri Selangor Berhad (PNSB) seperti yang diluluskan 

oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Selangor. Trend pelaburan Kerajaan Negeri 

Selangor bagi tahun 2004 hingga 2008 

menunjukkan penurunan dari setahun ke setahun 

iaitu daripada RM211.53 juta 

pada tahun 2004 menjadi RM130.10 juta pada tahun 2008. 

Purata pelaburan bagi lima tahun adalah 

sejumlah RM181.24 juta. 

4.8.3 Hutang Awam 

Kerajaan Negeri dari semasa ke semasa menerima pinjaman daripada Kerajaan 

Persekutuan bagi membiayai projek pembangunannya. Kedudukan Hutang Awam Kerajaan 

Negeri pada akhir tahun 2007 

dan 2008 adalah seperti di Jadual 4.34. 

Jadual 4.344 

Kedudukan Hutang Awam Kerajaan Negeri Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Bil. 

Butiran Pinjaman 

2007 

2008 

(RM Juta) 

(RM Juta) (RM 

Juta) (%) 

1. Projek Bekalan Air 

756.56 756.56 

0 0 

2. Rumah Awam Kos Rendah Dan 

Jaminan Tabung Perumahan Ehsan 

242.76 242.76 

0 0 

3. Projek Ladang Hutan 

16.45 

8.86 (7.59) (46.1) 

4. Pinjaman Pelbagai 

23.79 

20.28 (3.51) ( 14.7) 

5. Projek Perluasan Zon Perindustrian 

Bebas Sg. Way, Petaling Jaya 

0 44.52 

44.52 100 

Jumlah 

1,039.56 1,072.98 

33.42 3.2 


Analisiss Audit menunjukkann pada tahun 2008, baki hutang Kerajaan Negeri kepada 

Kerajaan Persekutuan telah 

meningkat sejumlah RM33.42 juta atau 3.2% menjadi 

RM1,072.98 juta berbanding RM1,039.56 juta padaa tahun 2007. Peningkatan ini disebabkan 

41

Kerajaan Negeri telah membuat pinjaman baru bagi membiayai Projek Perluasan Zon 

Perindustrian Bebas Sungai Way, Petaling Jaya berjumlah RM44.52 juta 


Pada tahun 2008, Kerajaan Negeri telah 

membuat bayaran balik hutang sejumlah RM11.10 

juta bagi menjelaskan pinjaman bagi Projek Ladang 

Hutan dan 

Projek Pembentungan Shah 

Alam masing-masing sejumlah RM7.59 juta dan RM3.51 juta. 

Kedudukan Hutang Awam Kerajaan Negeri Selangor bagi tahun 2004 hingga 2008 

adalah 

seperti di Carta 4.11. 

Carta 4.11 

Kedudukan Hutang 

Awam Kerajaan Negeri Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

1200 

1000 

1,040.70 

1,041.30 

1,040.511 1,039.56 

1,072.98 

800 

(RM Juta) 

600 

400 

200 

0 

243.12 

17.23 

23.79 

0 

2004 

243.12 

17.83 

23.79 

0 

242.76 

17.40 

23.79 

0 

242.76 

16.45 

23.79 

0 

242.76 

8.86 

20.28 

44.52 

2005 

2006 

2007 

2008 

Tahun 

Projek Bekalan Air 

Rumah Awam Kos 

Rendah Dan Jaminan Tabung Perumahan Ehsan 

Projek Ladang Hutan 

Pinjaman Pelbagai 

Projek Perluasan Zon Perindustrian Bebas Sg. Way, Petaling Jaya 

Jumlah 


Analisiss Audit menunjukkan 

trend baki 

hutang awam tidak mengalami perubahan yang 

ketara kecuali pada tahun 2008 yang meningkat sejumlah RM33.42 juta atau 3.2% menjadi 

RM1,072.98 juta berbanding RM1,039.56 juta padaa tahun 2007. Trend ini disebabkan oleh 

antaranya bayaran 

balik pinjaman bagi Projek Bekalan Air yang hanya akan dibayar mulai 

tahun 2010 hingga 2033 oleh pihak Syarikat Bekalan Air Selangor (SYABAS) kepada 

Kerajaan Persekutuan. Manakala, peningkatan jumlah hutang awam pada tahun 2008 

disebabkan Kerajaan Negeri mendapat pinjaman baru berjumlah RM44.52 juta bagi 

membiayai Projek Perluasan Zon Perindustrian Bebas Sungai Way, Petaling Jaya. 

Kedudukan tunggakan bayaran balik pada akhir tahun 2004 hingga 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.35. 

Jadual 4.35 

Kedudukan Tunggakan Bayaran Balik Bagi Tahun 2004 Hingga 

2008 

Tahun 

Bil. 

Pinjaman 

2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM 

Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Projek Bekalan 

Air 

314.26 399.05 481.43 

564.91 636.24 

2. Rumah Awam Kos Rendah 

Dan Jaminan Tabung 

50.71 61.33 

70.40 81.60 92.23 

Perumahan Ehsan 

3. Projek Ladang Hutan 

5.21 7.06 8.17 8.51 4.30 

4. Pinjaman Pelbagai 

4.08 4.08 4.08 33.68 29.88 

Jumlah 

374.26 471.52 564.08 688.70 762.65 


42

Analisis Audit mendapati pada keseluruhannya, baki tunggakan bayaran balik pinjaman 

Kerajaan Negeri meningkat daripada sejumlah RM374.26 juta pada tahun 2004 menjadi 

RM762.65 juta pada tahun 2008. Trend meningkat ini melibatkan semua pinjaman daripada 

Kerajaan Persekutuan kecuali pinjaman bagi Projek Ladang Hutan dan Pelbagai. Baki 

tunggakan pinjaman bagi Projek Ladang Hutan meningkat daripada sejumlah RM5.21 juta 

menjadi RM8.51 juta pada tahun 2007 sebelum menurun menjadi RM4.30 juta pada tahun 

2008. Manakala baki tunggakan bagi Pinjaman Pelbagai tidak berubah dari tahun 2004 

hingga 2006 pada paras RM4.08 juta sebelum meningkat menjadi RM33.68 juta pada tahun 

2007 dan menurun semula menjadi RM29.88 juta pada tahun 2008. 

Oleh itu, analisis perbandingan antara jumlah hutang awam pada tahun 2008 berbanding 

baki tunggakan bayaran balik pinjaman pada tahun 2008 mendapati prestasi pembayaran 

pinjaman tahun 2008 adalah memuaskan. Ini adalah kerana baki hutang awam tidak 

termasuk pinjaman baru pada tahun 2008 menurun sejumlah RM11.10 juta iaitu 1.1% 

berbanding tahun 2007. Manakala, tunggakan bayaran balik pinjaman pada tahun 2008 

mencatatkan peningkatan sejumlah RM73.95 juta iaitu 10.7% berbanding tahun 2007. 

4.8.4 Tunggakan Hasil 

Pada tahun 2008, tunggakan hasil Kerajaan Negeri bagi 122 pemungut berjumlah 

RM629.54 juta selepas menurun sejumlah RM41.03 juta atau 6.1% berbanding RM670.57 

juta pada tahun 2007. Tunggakan hasil pada akhir tahun 2007 dan 2008 adalah seperti di 

Jadual 4.36. 

Jadual 4.36 

Tunggakan Hasil Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Tahun 

Penurunan 

Bil. Jenis Hasil 2007 2008 


1. Cukai Tanah 655.19 629.25 25.94 4.0 

2. Lain-lain Hasil 15.38 0.29 15.09 98.1 

Jumlah 670.57 629.54 41.03 6.1 


Daripada jumlah penurunan tersebut, tunggakan Cukai Tanah menurun sejumlah RM25.94 

juta atau 63.2% daripada jumlah penurunan RM41.03 juta. Manakala baki sejumlah 

RM15.09 juta merupakan penurunan bagi tunggakan Lain-lain Hasil. 

Tunggakan Cukai Tanah mengikut Pejabat Daerah Dan Tanah pada akhir tahun 2007 dan 

2008 seperti di Jadual 4.37. 

43

Jadual 4.37 

Tunggakan Cukai Tanah Mengikut Pejabat Daerah 

Dan Tanah Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

44 

Peningkatan/ 

(Penurunan) 

Bil. Pejabat Daerah Dan Tanah 

Tahun 

2007 2008 


1. Petaling 178.43 192.67 14.24 8.0 

2. Klang 192.90 153.13 (39.77) (20.6) 

3. Gombak 120.58 134.98 14.40 11.9 

4. Hulu Selangor 91.70 56.59 (35.11) (38.3) 

5. Hulu Langat 41.97 48.82 6.85 16.3 

6. Kuala Selangor 14.35 27.75 13.40 93.4 

7. Sepang 8.11 8.91 0.80 9.9 

8. Kuala Langat 5.29 4.61 (0.68) (12.8) 

9. Sabak Bernam 1.86 1.79 (0.07) (3.8) 

Jumlah 655.19 629.25 (25.94) (4.0) 


Analisis Audit terhadap tunggakan Cukai Tanah mendapati empat daripada sembilan 

Pejabat Daerah Dan Tanah telah menurun sejumlah RM75.63 juta terutamanya Pejabat 

Daerah Dan Tanah Klang dan Hulu Selangor masing-masing menurun sejumlah RM39.77 

juta atau 20.6% dan RM35.11 juta atau 38.3% pada tahun 2008 berbanding tahun 2007. 

Manakala lima Pejabat Daerah Dan Tanah yang lain meningkat sejumlah RM49.69 juta 

terutama Pejabat Daerah Dan Tanah Gombak, Petaling dan Kuala Selangor masing-masing 

meningkat sejumlah RM14.40 juta atau 11.9%, RM14.24 juta atau 8% dan RM13.40 juta 

atau 93.4%. 

Antara tindakan pihak berkuasa Kerajaan Negeri yang menjadi penyumbang kepada 

penurunan tunggakan Cukai Tanah adalah seperti berikut: 

a) Penumpuan yang khusus pada usaha-usaha mengutip tunggakan cukai berlandaskan 

kepada arahan Kerajaan Negeri kepada setiap Pejabat Daerah Dan Tanah yang 

menetapkan sasaran 70% daripada tunggakan yang sepatutnya dikutip pada setiap 

tahun. 

b) Penyelesaian hak milik bermasalah melalui pembersihan data yang meliputi tindakantindakan 

seperti pembetulan hak milik, semakan semula Cukai Tanah, hapus kira cukai, 

siasatan teknikal tanah, rampasan dan serah balik tanah. Selain itu, pemantauan dibuat 

secara berkala oleh Bahagian Pengurusan Hasil, Perbendaharaan Negeri bagi kes-kes 

hak milik bermasalah untuk mengetahui perkembangannya dari semasa ke semasa. 

c) Insentif Khas Kutipan Cukai Tanah bagi setiap Pejabat Daerah Dan Tanah yang dapat 

meningkatkan hasil dan menurunkan tunggakan pada tahun 2008. 

Kedudukan tunggakan hasil Kerajaan Negeri Selangor pada akhir tahun 2004 hingga 2008 

seperti di Jadual 4.38 dan Carta 4.12. 

Jadual 4.38 

Tunggakan Hasil Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

Tahun 

Bil. Butiran Hasil 2004 

(RM Juta) 

2005 

(RM Juta) 

2006 

(RM Juta) 

2007 

(RM Juta) 

2008 

(RM Juta) 

1. Cukai Tanah 465.49 535.74 778.21 655.19 629.25 

2. Lain-lain Hasil 28.08 42.85 24.57 15.38 0.29 

Jumlah 493.57 578.59 802.78 670.57 629.54 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor

Carta 4.12 

Tunggakan Hasil Bagi Tahun 2004 Hingga 2008 

900 

800 

802.788 

(RM Juta) 

700 

600 

500 

400 

300 

493.57 

578.59 

670.57 

629.54 

200 

100 

0 

2004 

2005 

2006 

Tahun 

2007 

2008 

Cukai Tanah 

Lain-lain Hasil 

Jumlah 


Analisiss perbandingan tunggakan hasil bagi tahun 2004 hingga 2008 menunjukkan 

peningkatan tunggakan hasil sejumlah RM309.21 juta atau 62.6% menjadi RM802.78 juta 


RM493.57 

juta pada tahun 2004. Tunggakan hasil menurun 

semula sejumlah RM132.21 juta pada tahun 2007 dan RM41.03 juta pada tahun 2008 

masing-masing menjadi RM670.57 juta dan RM629.54 juta. Trend ini adalah selari dengan 

trend tunggakan Cukai Tanah yang meningkat daripada RM465.49 juta 

pada tahun 2004 

menjadi RM778.21 juta padaa tahun 2006 sebelum 

menurunn pada tahun 2007 dan 2008 

masing-masing menjadi RM655.19 juta dan RM629.25 juta. 

Oleh itu, analisis perbandingan antara kutipan hasil sebenar pada tahun 


tunggakan hasil pada tahun 

2008 mendapati prestasi kutipan hasil tahun 2008 adalah 

sangat baik kerana kutipan 

hasil meningkat sejumlah RM231.24 juta atau 18% dan 

tunggakan hasil mencatatkan 

penurunann sejumlah RM41.03 juta atau 6.1% %. 

4.9 RUMUSAN 

DAN SYOR AUDIT 

4.9.1 Secara keseluruhannya, analisiss Audit mendapati kedudukan kewangan Kerajaan 

Negeri adalah memuaskan. 

Penyata Kewangan Kerajaan Negeri bagi tahun berakhir 

31 Disember 2008 

mencatatkan baki wang awam 

berjumlah 

RM1,424.66 juta meningkat 


juta atau 2.7% berbanding RM1,386.74 juta pada tahun 2007. Kecairan 

tunai Kerajaan Negeri adalah baik kerana kadar kecairan tunai berupaya untuk menampung 

tanggungan semasa. Nisbah semasa kecairan tunai adalah pada kadar 1.42:1 iaitu dengan 

jumlah aset semasa RM1,424.66 juta berbanding tanggungan 

n semasa sejumlah RM999.32 

juta. Jumlah kutipan hasil pada tahun 

2008 telah mencatatkan peningkatan sejumlah 

RM231.24 juta atau 18%. Di samping itu, jumlah tunggakan 

hasil telah menurun sejumlah 

RM41.03 juta atau 

6.1%. Akaun Hasil Disatukan Kerajaan Negeri telah mencatatkan lebihan 

45

pendapatan menurun sejumlah RM82.78 juta. Pulangan atas pelaburan jangka panjang 

yang dilakukan adalah tidak memuaskan di mana secara purata, Kerajaan Negeri Selangor 

hanya mendapat pulangan dividen sebanyak 0.02% setahun bagi tempoh lima tahun iaitu 

tahun 2004 hingga 2008. Baki Pinjaman Boleh Dituntut meningkat sejumlah RM12.28 juta 

manakala tunggakan bayaran balik Pinjaman Boleh Dituntut menurun sejumlah RM6.59 juta. 

Prestasi pembayaran hutang awam pada tahun 2008 adalah memuaskan kerana baki 

hutang awam tidak termasuk pinjaman baru pada tahun 2008 telah menurun sejumlah 

RM11.10 juta manakala tunggakan bayaran balik pinjaman mencatatkan peningkatan 

sejumlah RM73.95 juta. 

4.9.2 Kerajaan Negeri disyorkan supaya meneruskan perbelanjaan berhemat dan terus 

berusaha mengutip baki Pinjaman Boleh Dituntut di samping usaha berterusan terhadap 

kutipan tunggakan bayaran Pinjaman Boleh Dituntut. Kerajaan Negeri juga hendaklah 

mengambil tindakan bagi memastikan pulangan dividen terhadap pelaburan yang dibuat 

dapat dipertingkatkan. 

46

BAHAGIAN III 

RANCANGAN PEMBANGUNAN 

KERAJAAN NEGERI

BAHAGIAN III 

RANCANGAN PEMBANGUNAN KERAJAAN NEGERI 

5. PENCAPAIAN PELAKSANAAN PROJEK PEMBANGUNAN RANCANGAN 

MALAYSIA KESEMBILAN 

5.1 Rancangan Malaysia Kesembilan (RMKe-9) Negeri Selangor untuk tempoh lima tahun 

bermula pada tahun 2006 hingga 2010. Rancangan ini digubal bagi menjelaskan strategi, 

program dan projek yang akan diperkenal dan dilaksanakan untuk mencapai objektif 

pembangunan Negeri Selangor. Ia adalah signifikan ke arah menggerakkan Negeri Selangor 

dalam pelaksanaan Misi Nasional yang digubal oleh Kerajaan Persekutuan bagi tujuan 

merealisasikan Wawasan 2020. 

5.2 Bagi menjayakan RMKe-9, anggaran peruntukan yang telah diluluskan oleh Kerajaan 

Negeri adalah berjumlah RM2,700 juta yang diagihkan kepada 10 jabatan. Tiga daripada 10 

jabatan yang menerima peruntukan yang tertinggi adalah Pejabat Menteri Besar Dan 

Setiausaha Kerajaan Negeri berjumlah RM852.50 juta atau 31.6%, Jabatan Kerja Raya 

berjumlah RM500 juta atau 18.5% dan Perbendaharaan Negeri Selangor berjumlah RM480 

juta atau 17.8%. Pencapaian perbelanjaan pembangunan di bawah RMKe-9 sehingga akhir 

tahun 2008 adalah seperti di Jadual 5.1. 

Jadual 5.1 

Pencapaian Perbelanjaan Pembangunan Di Bawah RMKe-9 

Sehingga 31 Disember 2008 

Perbelanjaan 

Bil. 

Jabatan 

Peruntukan 

RMKe-9 

(RM Juta) 

Sehingga 31 

Disember 

2008 

(RM Juta) 

Pencapaian 

(%) 

1. Pejabat Menteri Besar Dan Setiausaha 852.50 670.37 78.6 

Kerajaan Negeri 

2. Jabatan Kerja Raya Negeri 500.00 494.46 98.9 

3. Perbendaharaan Negeri 

480.00 310.26 

64.6 

- Projek Am 

- Pengkomputeran 

- Luar Jangka 

49 

225.00 

5.00 

250.00 

162.08 

2.59 

145.59 

72.0 

51.8 

58.2 

4. Jabatan Agama Islam Selangor 450.00 217.58 48.4 

5. Jabatan Pengairan Dan Saliran 225.00 161.72 71.9 

6. Jabatan Pertanian Negeri 75.00 42.69 56.9 

7. Jabatan Kehakiman Syariah 50.00 5.71 11.4 

8. Jabatan Perkhidmatan Veterinar 30.00 16.92 56.4 

9. Jabatan Perhutanan Negeri 27.50 16.30 59.3 

10. Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa 10.00 4.54 45.4 

Jumlah 2,700.00 1,940.55 71.9 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor dan Rekod Unit Perancangan Ekonomi Negeri 

5.3 Analisis Audit menunjukkan pencapaian perbelanjaan pembangunan RMKe-9 adalah 

antara 11.4% hingga 98.9%. Secara keseluruhannya, pencapaian perbelanjaan 

pembangunan RMKe-9 adalah pada tahap 71.9%. Sejumlah RM1,940.55 juta daripada 

RM2,700 juta telah dibelanjakan pada akhir tahun 2008. Pencapaian perbelanjaan 

pembangunan di bawah RMKe-9 bagi tahun 2006 hingga 2008 adalah seperti di Jadual 5.2.

Jadual 5.2 

Pencapaian Perbelanjaan Pembangunan Di Bawah RMKe-9 


Bil. Tahun 

Peruntukan Perbelanjaan 


1. 2006 540.00 465.17 86.1 

2. 2007 677.48 625.55 92.3 

3. 2008 872.79 849.83 97.4 

Jumlah 2,090.27 1,940.55 92.8 

Jumlah RMKe-9 2,700.00 1,940.55 71.9 

Sumber: Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Selangor dan Rekod Unit 

Perancangan Ekonomi Negeri 

5.4 Analisis Audit mendapati pencapaian perbelanjaan pembangunan tahunan bagi tahun 

2006 hingga 2008 adalah antara 86.1% hingga 97.4%. Pada keseluruhannya, sejumlah 

RM1,940.55 juta atau 92.8% daripada RM2,090.27 juta peruntukan telah dibelanjakan pada 

tempoh tersebut. Jumlah ini merupakan 71.9% daripada siling peruntukan bagi RMKe-9 iaitu 

sejumlah RM2,700 juta. 

5.5 Sehingga 31 Disember 2008, sebanyak 1,115 projek pembangunan di bawah RMKe-9 

telah dirancang untuk dilaksanakan. Daripada jumlah tersebut, sejumlah 660 projek telah 

disiapkan sepenuhnya, 98 projek dalam perancangan, 10 projek mendahului jadual, 22 

projek melewati jadual, 239 projek mengikut jadual dan 86 projek masih belum dimulakan. 

Pada keseluruhannya, sebanyak 1,029 projek atau 92.3% daripada 1,115 projek yang 

diluluskan telah dilaksanakan. Pencapaian pelaksanaan projek tahun 2008 adalah seperti di 

Jadual 5.3. 

Jadual 5.3 

Pencapaian Pelaksanaan Projek RMKe-9 Sehingga Akhir Tahun 2008 

Bil. 

Bilangan Projek Fizikal 

Maksud 

Pembangunan 

Dalam Dahulu Lewat Ikut Belum Siap 

Perancangan Jadual Jadual Jadual Mula Sebenar Jumlah 

1. Pejabat Menteri Besar Dan 

1 0 0 2 0 20 23 

Setiausaha Kerajaan Negeri 

2. Jabatan Kerja Raya Negeri 55 4 19 35 69 352 534 

3. Jabatan Agama Islam 

30 0 2 52 5 135 224 

Selangor 

4. Jabatan Pengairan Dan 

11 0 0 99 0 63 173 

Saliran 

5. Jabatan Pertanian Negeri 0 6 0 38 3 1 48 

6. Jabatan Kehakiman Syariah 1 0 0 0 2 49 52 

7. Jabatan Perkhidmatan 

0 0 1 13 0 0 14 

Veterinar Negeri 

8. Jabatan Perhutanan Negeri 0 0 0 0 7 34 41 

9. Jabatan Perancangan 

Bandar Dan Desa 

0 0 0 6 0 0 6 

Jumlah 98 10 22 239 86 660 1,115 

Sumber: Unit Perancangan Ekonomi Negeri 

Nota: Projek Oleh Perbendaharaan Negeri tidak disenaraikan kerana bukan Projek Fizikal 

5.6 Analisis pencapaian pembangunan projek sehingga akhir tahun 2008 adalah seperti 

berikut: 

a) Sebanyak 98 projek atau 8.8% daripada 1,115 projek masih dalam perancangan iaitu 30 

projek di bawah peruntukan Jabatan Agama Islam Selangor, 11 projek di bawah Jabatan 

50

Pengairan Dan Saliran, 55 projek di bawah Jabatan Kerja Raya Negeri, satu projek di 

bawah Jabatan Kehakiman Syariah dan satu projek di bawah peruntukan Menteri Besar 

Dan Setiausaha Kerajaan Negeri. Antara projek yang terlibat adalah pembinaan Balai 

Cerap bernilai RM2.10 juta, bangunan Muzium Shah Alam bernilai RM0.70 juta dan 

kerja-kerja menaik taraf saliran di Daerah Petaling bernilai RM3.87 juta. 

b) Sebanyak 22 projek atau 3.2% daripada 1,115 projek lewat jadual terdiri daripada 19 

projek di bawah Jabatan Kerja Raya Negeri, dua projek di bawah Jabatan Agama Islam 

Selangor dan satu projek di bawah Jabatan Perkhidmatan Veterinar. Antara projek yang 

terlibat ialah projek membina dan menaik taraf Mahkamah Syariah yang bernilai 

RM0.36 juta, pembinaan Sekolah Rendah Agama bernilai RM5 juta, rancangan ternakan 

ayam kontrak bernilai RM0.96 juta, rancangan melebar jalan dan memperkukuhkan 

jalan-jalan Kampung Melayu Subang Fasa 1 dan Fasa 2 masing-masing bernilai 

RM13.20 juta dan RM5.25 juta. 

c) 86 projek belum mula terdiri daripada 69 projek di bawah seliaan Jabatan Kerja Raya 

Negeri, tiga projek di bawah peruntukan Jabatan Pertanian, tujuh projek di bawah 

Jabatan Perhutanan, dua projek di bawah Jabatan Kehakiman Syariah dan lima projek 

di bawah Jabatan Agama Islam Selangor. Antara projek yang terlibat adalah pembinaan 

masjid, Sekolah Rendah Agama, rancangan memajukan pusat pertanian dan membina 

jalan penyambung dan menaik taraf Jalan Haji Abdul Manan di antara Bandar Kapar dan 

Meru yang bernilai RM3 juta. 

d) Sebanyak 660 projek atau 60.2% daripada 1,115 projek telah siap dilaksanakan 

sehingga akhir tahun 2008. Antara projek yang disiapkan pada tahun 2008 ialah 

pembinaan rumah kos rendah Ladang Air Manis bernilai RM22 juta, bangunan 

tambahan Pejabat Daerah Hulu Selangor bernilai RM11 juta dan Rancangan Mencegah 

Banjir di Sepang bernilai RM20.39 juta. 

5.7 RUMUSAN 

Pada keseluruhannya, pencapaian pelaksanaan RMKe-9 sehingga akhir tahun 2008 

adalah baik di mana sebanyak 1,029 projek atau 92.3% daripada 1,115 projek yang 

dirancang telah dapat dilaksanakan. Pencapaian perbelanjaan pembangunan RMKe-9 

sehingga tahun 2008 adalah 71.9% dan bagi tempoh tiga tahun iaitu tahun 2006 hingga 

2008, 92.8% peruntukan pembangunan telah dibelanjakan. Pelaksanaan projek 

pembangunan yang lancar dapat mempertingkatkan lagi taraf hidup rakyat Negeri Selangor. 

51

BAHAGIAN IV 

PENCAPAIAN PENGURUSAN 

KEWANGAN JABATAN/AGENSI 

NEGERI

BAHAGIAN IV 

PENCAPAIAN PENGURUSAN KEWANGAN JABATAN/AGENSI NEGERI 

6. PELAKSANAAN INDEKS AKAUNTABILITI (AI) 

6.1 Seksyen 15(A) Akta Acara Kewangan 1957 dan Arahan Perbendaharaan telah 

menetapkan tugas dan tanggungjawab Pegawai Pengawal di sesebuah 

Kementerian/Jabatan bagi menjamin wujudnya akauntabiliti pengurusan kewangan 

Kerajaan. Antara lain, Pegawai Pengawal adalah bertanggungjawab untuk menentukan 

bahawa peruntukan kewangan dan sumber lain yang secukupnya diperoleh, diguna dan 

diperakaunkan mengikut peraturan kewangan. 

6.2 Selaras dengan perkara 106 dan 107 Perlembagaan Persekutuan serta Akta Audit 

1957, setiap tahun Jabatan Audit Negara telah menjalankan pengauditan terhadap Penyata 

Kewangan Kerajaan Negeri, pematuhan kepada undang-undang dan peraturan kewangan 

serta aktiviti Jabatan/Agensi Negeri dan mengemukakan laporan mengenainya untuk 

dibentangkan di Parlimen dan Dewan Undangan Negeri. 

6.3 Bagi memenuhi kehendak undang-undang yang tersebut di atas, setiap tahun Jabatan 

Audit Negara telah menjalankan pengauditan terhadap pengurusan kewangan di 

Jabatan/Agensi Negeri untuk menentukan tahap pematuhan terhadap undang-undang dan 

peraturan yang berkaitan. Berdasarkan kepada pengauditan tersebut, didapati bahawa 

masih ada Jabatan/Agensi Negeri yang tidak serius dalam meningkatkan pencapaian 

pengurusan kewangan walaupun telah diberi teguran oleh Jabatan Audit Negara berulang 

kali. Ini dapat digambarkan daripada kelemahan-kelemahan yang dibangkitkan setiap tahun 

yang mana ia adalah berkisar kepada isu-isu yang sama. 

6.4 Sebagai satu usaha untuk meningkatkan tahap motivasi Jabatan/Agensi Negeri agar 

lebih gigih memperbaiki, mempertingkat dan memperkasakan pencapaian pengurusan 

kewangan masing-masing pada masa akan datang, Jabatan Audit Negara telah 

memutuskan untuk melaksanakan sistem penarafan berdasarkan Indeks Akauntabiliti. 

Jabatan/Agensi Negeri yang diberi tahap penarafan yang cemerlang boleh dijadikan sebagai 

tanda aras/role model kepada Jabatan/Agensi Negeri yang lain. 

6.5 Melalui pelaksanaan sistem penarafan ini, setiap pematuhan terhadap peraturan 

kewangan bagi enam aspek kawalan utama diberikan markah. Aspek tersebut ialah 

kawalan pengurusan, kawalan bajet, kawalan terimaan, kawalan perbelanjaan, pengurusan 

Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah dan deposit serta pengurusan aset, inventori dan 

stor. Bagi Agensi Negeri kawalan tambahan iaitu terhadap pengurusan pelaburan, 

pengurusan pinjaman dan pengurusan penyata kewangan turut dinilai. Secara umumnya, 

sesuatu Jabatan/Agensi Negeri diberi tahap pencapaian pengurusan kewangan 

berdasarkan markah keseluruhan seperti di Jadual 6.1. 

55

Jadual 6.1 

Tahap Pencapaian Pengurusan Kewangan 

Markah Keseluruhan 

(%) 

Tahap 

Penarafan 

90 – 100 Sangat Baik 

70 – 89 Baik 

50 – 69 Memuaskan 

49 ke bawah Tidak Memuaskan 

6.6 OBJEKTIF PENGAUDITAN 

Bagi membolehkan penarafan diberi kepada tahap pengurusan kewangan 

Jabatan/Agensi Negeri, pengauditan telah dijalankan untuk menentukan sama ada: 

a) Wujudnya struktur dan sistem pengurusan kewangan yang berkesan. 

b) Wujudnya sistem kawalan dalaman yang berkesan terhadap pungutan hasil, 

perbelanjaan serta pengurusan akaun amanah, aset dan inventori, pelaburan serta 

pinjaman. 

c) Pengurusan kewangan mematuhi undang-undang dan peraturan yang ditetapkan. 

d) Rekod-rekod yang berkaitan diselenggarakan dengan lengkap dan kemas kini. 

6.7 SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN 

6.7.1 Pengauditan telah dijalankan di Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa Negeri 

Selangor, Jabatan Mufti Negeri Selangor, Jabatan Perkhidmatan Veterinar Negeri Selangor, 

Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Selangor, Pejabat Tanah Dan Galian Negeri Selangor, 

Perbendaharaan Negeri Selangor, Pejabat Daerah Dan Tanah Sabak Bernam, Pejabat 

Daerah Dan Tanah Kuala Selangor, Majlis Agama Islam Selangor, Majlis Perbandaran 

Kajang, Majlis Daerah Kuala Selangor, Perbadanan Kemajuan Negeri Selangor, Lembaga 

Urus Air Selangor dan Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri Selangor. 

6.7.2 Pengauditan telah dijalankan dengan memberi tumpuan terhadap enam aspek 

kawalan utama iaitu kawalan pengurusan, kawalan bajet, kawalan terimaan, kawalan 

perbelanjaan, pengurusan Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah dan deposit serta 

pengurusan aset, inventori dan stor. Bagi Agensi Negeri kawalan tambahan iaitu terhadap 

pengurusan pelaburan, pengurusan pinjaman dan pengurusan penyata kewangan turut 

diaudit. 

6.7.3 Bagi menilai tahap kawalan yang telah diwujudkan bagi setiap aspek kawalan utama 

yang tersebut di atas, pengauditan telah dijalankan dengan menyemak rekod dan dokumen 

56

kewangan bagi tahun 2008 di Jabatan/Agensi Negeri. Selain itu, semakan juga dibuat 

terhadap Penyata Kewangan Agensi Negeri Tahun 2007 dan 2008 bagi menentukan 

kedudukan pencapaian pengurusan kewangan Jabatan/Agensi Negeri secara menyeluruh. 

6.8 JENIS KAWALAN 

Pelaksanaan sistem penarafan bagi 14 Jabatan/Agensi Negeri iaitu Jabatan 

Perancangan Bandar Dan Desa Negeri Selangor, Jabatan Mufti Negeri Selangor, Jabatan 

Perkhidmatan Veterinar Negeri Selangor, Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Selangor, 

Pejabat Tanah Dan Galian Negeri Selangor, Perbendaharaan Negeri Selangor, Pejabat 

Daerah Dan Tanah Sabak Bernam, Pejabat Daerah Dan Tanah Kuala Selangor, Majlis 

Agama Islam Selangor, Majlis Perbandaran Kajang, Majlis Daerah Kuala Selangor, 

Perbadanan Kemajuan Negeri Selangor, Lembaga Urus Air Selangor dan Suruhanjaya 

Perkhidmatan Awam Negeri Selangor adalah berdasarkan pengauditan terhadap tahap 

pencapaian pengurusan kewangan mengikut sembilan jenis kawalan yang berkaitan seperti 

berikut: 

6.8.1 Kawalan Pengurusan 

Bagi menentukan sama ada struktur pengurusan kewangan yang berkesan telah 

diwujudkan, semakan Audit telah dijalankan terhadap empat aspek utama kawalan 

pengurusan iaitu struktur organisasi, sistem dan prosedur, keberkesanan jawatankuasa 

yang diwujudkan dan Unit Audit Dalam serta pengurusan sumber manusia seperti berikut: 

a) Struktur Organisasi 

Bagi mewujudkan suatu struktur organisasi yang berkesan, Jabatan/Agensi Negeri 

hendaklah memastikan pematuhan terhadap peraturan seperti berikut atau peraturan 

yang telah ditetapkan oleh Agensi Negeri. 

i) Carta organisasi disediakan dengan lengkap dan kemas kini sepertimana yang 

ditetapkan di dalam Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bil. 8 Tahun 1991. 

ii) Surat penurunan kuasa disediakan dengan lengkap dan sentiasa dikemaskinikan. 

Had-had kuasa dan tugas-tugas pegawai yang menjalankan tanggungjawab juga 

perlu dinyatakan dengan jelas. Seksyen 15A(2) Akta Acara Kewangan, Arahan 

Perbendaharaan (AP) 11, AP 69 dan AP 101 adalah berkaitan. 

iii) Kehendak Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bil. 8 Tahun 1991 dipatuhi. 

Pekeliling tersebut menetapkan Senarai Tugas bagi setiap pegawai perlu disediakan 

dengan lengkap dan jelas menunjukkan hubung kait antara penyelia dengan 

pegawai bawahan serta rakan sejawat dalam organisasi yang sama. Senarai tugas 

ini juga perlu sentiasa dikemaskinikan. 

iv) Kehendak Pekeliling Perkhidmatan Bil. 5 Tahun 2007 dipatuhi. Selaras dengan 

pekeliling tersebut, perancangan dan pelaksanaan pusingan kerja mengikut tempoh 

yang sesuai dalam pelbagai bidang tugas perlu dilaksanakan bagi membangunkan 

sumber manusia berpotensi serta berupaya menyumbang kepada kecemerlangan 

organisasi. 

57

) Sistem Dan Prosedur 

Bagi memastikan sistem dan prosedur yang teratur telah diwujudkan, Jabatan/Agensi 

Negeri hendaklah memastikan: 

i) Manual Prosedur Kerja disediakan dengan lengkap, kemas kini dan dikaji semula 

secara berterusan. Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bil. 8 Tahun 1991 

adalah berkaitan. 

ii) Fail Meja bagi setiap jawatan disediakan dengan lengkap, kemas kini dan memiliki 

kesemua 14 ciri-ciri asas Fail Meja yang ditetapkan. Pekeliling Kemajuan 

Pentadbiran Awam Bil. 8 Tahun 1991 adalah berkaitan. 

iii) Pemeriksaan mengejut (sepertimana yang ditetapkan di bawah Arahan 

Perbendaharaan 309) dijalankan secara berkala (tidak kurang dari sekali dalam 6 

bulan) terhadap peti besi, peti wang tunai, laci atau bekas-bekas lain yang diguna 

untuk menyimpan wang, setem atau barang-barang lain yang berharga. Hasil 

pemeriksaan itu hendaklah direkodkan dengan lengkap untuk memudahkan rujukan. 

iv) Garis Panduan Pengurusan Kewangan Dan Akaun dan Dokumen Kualiti yang 

disediakan oleh Agensi Negeri adalah lengkap dan kemas kini. 

c) Keberkesanan Jawatankuasa Yang Diwujudkan Dan Unit Audit Dalam 

Kerajaan menetapkan pelbagai jawatankuasa berkaitan hal kewangan ditubuhkan di 

peringkat Jabatan/Agensi Negeri. Fungsi dan tanggungjawab jawatankuasa tersebut 

telah ditetapkan melalui surat pekeliling, arahan dan garis panduan yang dikeluarkan 

dari semasa ke semasa. Bagi memastikan jawatankuasa-jawatankuasa yang telah 

diwujudkan berfungsi dengan berkesan, Kerajaan telah juga mengeluarkan Panduan 

Pengurusan Mesyuarat Dan Urusan Jawatankuasa-jawatankuasa Kerajaan melalui 

Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bil. 2 Tahun 1991. Panduan ini menetapkan 

dengan jelas peranan pengerusi dan urus setia dalam sesuatu mesyuarat bagi 

memastikan keberkesanan jawatankuasa yang telah diwujudkan. Antara 

jawatankuasa/unit yang perlu diwujudkan bagi memantapkan tahap pengurusan 

kewangan adalah seperti berikut: 

i) Jawatankuasa Pengurusan Kewangan Dan Akaun 

Jawatankuasa Pengurusan Kewangan Dan Akaun (JPKA) ditubuhkan di setiap Pusat 

Tanggungjawab supaya dapat memantapkan lagi pengurusan kewangan dan akaun 

agensi-agensi Kerajaan. Sepertimana yang ditetapkan dalam Pekeliling 

Perbendaharaan Bil. 8 Tahun 2004, Jabatan/Agensi Negeri hendaklah memastikan 

seorang Pengerusi dan ahli-ahli jawatankuasa dilantik; bermesyuarat setiap tiga 

bulan; membincangkan perkara yang telah ditetapkan dan mengemukakan Laporan 

Suku Tahun dengan lengkap kepada pihak berkuasa berkenaan dalam tempoh yang 

ditetapkan. 

ii) Jawatankuasa Keutuhan Pengurusan 

Selaras dengan Arahan YAB Perdana Menteri No. 1 Tahun 1998 dan Siri 2 No. 1 

Tahun 2000, Jawatankuasa Keutuhan Pengurusan (JKP) hendaklah ditubuhkan di 

58

peringkat Kerajaan/Jabatan/Agensi Negeri bagi tujuan mewujudkan pentadbiran 

Kerajaan/Jabatan/Agensi Negeri dan perkhidmatan awam yang cekap, berdisiplin 

serta berintegriti. Antara lainnya, Ketua Jabatan hendaklah melantik ahli-ahli 

jawatankuasa dan mempengerusikan mesyuarat berkenaan; bermesyuarat setiap 

tiga bulan; membincangkan perkara yang telah ditetapkan; menyediakan Laporan 

Suku Tahun dengan lengkap untuk dikemukakan kepada pihak berkuasa berkenaan 

dalam tempoh yang ditetapkan. 

iii) Unit Audit Dalam 

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 9 Tahun 2004 yang juga diguna pakai oleh Kerajaan 

Negeri menghendaki Unit Audit Dalam (UAD) ditubuhkan di Jabatan/Agensi Negeri 

untuk membantu Ketua Jabatan memantapkan prestasi pengurusan dan memastikan 

pencapaian objektif organisasi secara cekap dan berhemat. Bagi melaksanakan 

fungsinya, UAD adalah bertanggungjawab menyediakan Rancangan Tahunan Audit 

Dalam, mengemukakan Rancangan Tahunan Audit Dalam kepada pengurusan 

atasan/Lembaga Pengarah, melaksanakan kerja pengauditan mengikut perancangan 

dan laporan dibentangkan di peringkat Jawatankuasa Audit. Manakala 

tanggungjawab Ketua Jabatan/Agensi adalah mengkaji dan meluluskan Rancangan 

Tahunan dan Laporan Tahunan Audit Dalam, memastikan tindakan susulan diambil 

terhadap pemerhatian/Laporan Audit Dalam dan memastikan anggota UAD 

mempertingkatkan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan untuk 

melaksanakan tanggungjawab mereka secara berkesan. 

d) Pengurusan Sumber Manusia 

Bagi memastikan pengurusan kewangan dikendalikan dengan baik, setiap 

Jabatan/Agensi Negeri hendaklah menguruskan sumber manusianya dengan cekap 

seperti menentukan bilangan jawatan dan gred yang sesuai, jawatan diisi sepenuhnya 

dan latihan dalam bidang kewangan diberi kepada mereka yang terlibat. Jabatan/Agensi 

Negeri juga dikehendaki memberi pengiktirafan kepada kakitangannya yang cemerlang 

dan sebaliknya mengambil tindakan tatatertib/surcaj terhadap mereka yang didapati 

gagal/cuai melaksanakan tanggungjawab yang telah ditetapkan. 

6.8.2 Kawalan Bajet 

Bagi menentukan sama ada Kementerian/Jabatan telah menguruskan bajet dan 

peruntukannya dengan cekap, berhemat dan mengikut peraturan, semakan Audit telah 

dijalankan terhadap lima aspek utama kawalan bajet iaitu penyediaan bajet, pengagihan 

peruntukan, kelulusan pindah/tambah peruntukan, pemantauan kemajuan/prestasi bajet dan 

pelaporan mengenainya seperti berikut: 

a) Penyediaan Bajet 

Peraturan kewangan mengenai penyediaan bajet oleh setiap Jabatan/Agensi Negeri 

dikeluarkan melalui Pekeliling Perbendaharaan Negeri Selangor Bil. 1 Tahun 2006 

(Garis Panduan Bagi Penyediaan Cadangan Bajet Tahun 2007 dan 2008). Selain itu, 

Arahan Perbendaharaan 29 hingga 52 juga menetapkan peraturan penyediaan 

anggaran hasil dan perbelanjaan. Antara lainnya, peraturan kewangan mengenai 

59

penyediaan bajet menetapkan perkara-perkara mengenai justifikasi setiap anggaran 

yang disediakan; ketepatan anggaran yang disediakan; prosedur kelulusan bajet di 

peringkat Jabatan Negeri serta pematuhan tempoh yang ditetapkan untuk 

mengemukakan bajet dan Perjanjian Program kepada Pegawai Kewangan Negeri. 

b) Pengagihan Peruntukan 

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 1 tahun 2008 antara lainnya menetapkan bahawa 

Pegawai Pengawal perlu mengagihkan peruntukan kepada pemegang-pemegang waran 

tertentu sebaik sahaja Waran Am diterima. Mengikut AP 94 pula, pemegang waran 

peruntukan tersebut boleh mengagihkan waran peruntukan/waran peruntukan kecil 

kepada pegawai yang berkenaan di mana perlu. Pengagihan waran ini perlu direkodkan 

dengan lengkap dan kemas kini. 

c) Kelulusan Pindah/Tambahan Peruntukan 

Peraturan kewangan mengenai pindah/tambah peruntukan antaranya menetapkan 

Waran Pindah Peruntukan hendaklah ditandatangani oleh Pegawai Pengawal sendiri 

atau bagi pihaknya oleh mana-mana pegawai bawahannya yang diberi kuasa secara 

bertulis. Semua pindah peruntukan hendaklah dibuat dalam tahun kewangan berkenaan 

dan semua Waran Pindah Peruntukan yang dikeluarkan hendaklah disampaikan 

kepada Perbendaharaan Negeri atau wakilnya tidak lewat dari 31 Disember bagi 

tahun kewangan berkenaan. Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan perlulah sentiasa 

mengawasi dan mengemas kini akaun serta memastikan pindah peruntukan 

dikemaskinikan dalam Buku Vot supaya kawalan perbelanjaan dapat diuruskan dengan 

berkesan. Peraturan juga menetapkan pindahan kepada butiran yang telah dikurangkan 

melalui pindah peruntukan atau pengurangan kepada butiran yang telah ditambah 

melalui pindah peruntukan adalah tidak dibenarkan kecuali mendapat kelulusan 

daripada Pegawai Kewangan Negeri terlebih dahulu. 

d) Pemantauan Kemajuan/Prestasi Bajet 

Peraturan kewangan menghendaki Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan memantau 

pelaksanaan projek pembangunan dengan rapi bagi memastikan ia dilaksanakan 

mengikut jadual. Bagi tujuan ini, Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan hendaklah 

memastikan data mengenai peruntukan dan perbelanjaan projek bagi setiap tahun diisi 

dan sentiasa dikemas kini dalam Sistem Pemantauan Projek II/kaedah lain yang 

diterima pakai; impak setiap aktiviti dinilai sekurang-kurangnya sekali dalam masa lima 

tahun dan memastikan perbelanjaan tidak melebihi peruntukan yang telah diluluskan. 

e) Pelaporan 

Pegawai Pengawal dikehendaki menyediakan Laporan Belanjawan Program Dan 

Prestasi Tahunan kepada Pejabat Perbendaharaan Negeri dalam tempoh yang 

ditetapkan. Pegawai Pengawal juga dikehendaki mengemukakan laporan mengenai 

keperluan aliran wang tunai yang disahkan olehnya kepada Pegawai Kewangan 

Negeri/Bendahari Negeri/Akauntan Negeri. Bagi Ketua Jabatan yang bukan Pegawai 

60

Pengawal, laporan-laporan berkenaan akan dikemukakan kepada Pegawai Pengawal 

berkenaan untuk disatukan. 

6.8.3 Kawalan Terimaan 

Bagi menentukan sama ada segala terimaan telah dikendalikan mengikut peraturan dan 

diakaunkan dengan sempurna, semakan Audit telah dijalankan terhadap lima aspek utama 

kawalan terimaan yang meliputi kawalan borang hasil, penerimaan wang, kemasukan 

pungutan ke bank, kawalan perakaunan terimaan/hasil dan penyediaan Akaun Belum 

Terima seperti berikut: 

a) Kawalan Borang Hasil 

Kawalan terhadap borang-borang hasil seperti buku resit adalah penting untuk 

memastikan ia tidak disalahgunakan. 

b) Penerimaan Wang 

Setiap Jabatan/Agensi Negeri perlu memastikan pegawainya yang 

dipertanggungjawabkan dengan urusan penerimaan wang mematuhi peraturan 

kewangan yang berkaitan. Semakan Audit telah dijalankan terhadap empat aspek 

kawalan dalaman yang ditetapkan dalam Arahan Perbendaharaan atau peraturan yang 

ditetapkan oleh Agensi Negeri bagi penerimaan wang iaitu dari segi 

kebenaran/kelulusan menerima wang, ciri-ciri keselamatan semasa menerima kutipan, 

kawalan penerimaan melalui mel dan penerimaan wang di kaunter. 

c) Kemasukan Pungutan Ke Bank 

Arahan Perbendaharaan telah menetapkan peraturan mengenai kemasukan wang 

pungutan ke bank bagi memastikan ketepatan dan keselamatan wang berkenaan. 

Antaranya adalah mengenai penetapan tempoh memasukkan wang ke bank; kawalan 

keselamatan penghantaran wang dan penyelenggaraan rekod mengenainya; semakan 

oleh pegawai bertanggungjawab terhadap slip kemasukan wang ke bank dan 

keselamatan wang yang tidak sempat dimasukkan ke bank. 

d) Kawalan Perakaunan Terimaan/Hasil 

Bagi memastikan peraturan mengenai perakaunan terimaan/hasil yang ditetapkan dalam 

Arahan Perbendaharaan dipatuhi, semakan Audit telah dijalankan terhadap penyerahan 

Akaun Tunai Bulanan kepada Perbendaharaan Negeri; ketepatan penyediaan Penyata 

Penyesuaian Hasil Bulanan dan ketepatan Buku Tunai yang diselenggarakan oleh 

Jabatan Negeri. Bagi Agensi Negeri yang mempunyai Garis Panduan Pengurusan 

Kewangan Dan Akaun atau Dokumen Kualiti, semakan Audit juga telah dijalankan 

terhadap pematuhan terhadap peraturan kawalan perakaunan terimaan/hasil yang telah 

ditetapkan. 

e) Akaun Belum Terima 

Dasar dan tatacara bagi menyenggara dan melaporkan Akaun Belum Terima (ABT) 

ditetapkan oleh Kerajaan melalui Pekeliling Perbendaharaan Bil. 3 Tahun 2008 dan 

61

eberapa Arahan Perbendaharaan. Antara peraturan yang ditetapkan mengenai 

pengurusan ABT adalah penyediaan Penyata Tunggakan Hasil atau Penyata Akaun 

Belum Terima yang lengkap dan kemas kini; penyerahan Penyata Akaun Belum Terima 

kepada Perbendaharaan Negeri dan Jabatan Audit Negeri dalam tempoh ditetapkan dan 

tindakan susulan diambil terhadap jumlah terimaan/hasil yang tertunggak. 

6.8.4 Kawalan Perbelanjaan 

Bagi menentukan sama ada semua perbelanjaan mengurus dan pembangunan telah dibuat 

mengikut peraturan yang ditetapkan dan diperakaunkan dengan tepat, semakan Audit telah 

dijalankan terhadap tiga aspek utama kawalan perbelanjaan iaitu perakaunan, pengurusan 

perolehan dan pengurusan bayaran seperti berikut: 

a) Perakaunan 

Semakan Audit telah dibuat untuk menentukan sejauh mana Buku Vot dan Penyata 

Penyesuaian Perbelanjaan diselenggarakan oleh Jabatan/Agensi Negeri mengikut 

peraturan yang ditetapkan di dalam Pekeliling dan Arahan Perbendaharaan yang 

berkaitan atau peraturan kewangan yang ditetapkan oleh Agensi Negeri. 

b) Pengurusan Perolehan 

Setiap tahun, Jabatan/Agensi Negeri membelanjakan jutaan ringgit untuk tujuan 

perolehan bekalan, perkhidmatan dan kerja. Bagi menentukan sejauh mana pengurusan 

perolehan Jabatan/Agensi Negeri telah mematuhi peraturan yang berkaitan, semakan 

Audit telah dibuat terhadap pengurusan pembelian terus, sebut harga, tender, kontrak 

dan kontrak pusat. 

c) Pengurusan Bayaran 

Semakan Audit telah dijalankan terhadap kawalan dalaman bagi proses bayaran; 

kesempurnaan bayaran yang memerlukan kelulusan khas; penyediaan dan 

penyimpanan daftar/rekod pembayaran dan Daftar Bil; bayaran pukal serta panjar wang 

runcit. 

6.8.5 Pengurusan Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah Dan Deposit 

Pengurusan dan kawalan terhadap Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah dan Deposit 

adalah penting untuk menentukan ia diurus dengan teratur, mengikut pekeliling dan arahan 

amanah yang ditetapkan serta diakaunkan dengan betul dan kemas kini. Semakan Audit 

telah dijalankan terhadap perkara seperti berikut: 

a) Pengurusan Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah 

Tatacara pengurusan akaun amanah ditetapkan melalui Surat Pekeliling 

Perbendaharaan Bil. 18 Tahun 2001. Semakan Audit telah dijalankan terhadap 

pengendalian Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah di Jabatan/Agensi Negeri dari 

segi penyediaan dan penyerahan Penyata Tahunan untuk diaudit serta kesempurnaan 

rekod perakaunan/penyata penyesuaian akaun/transaksi akaun. 

62

) Pengurusan Kumpulan Wang Pinjaman 

Jabatan/Agensi Negeri perlu menguruskan Kumpulan Wang Pinjaman dan Pendahuluan 

Diri/Pelbagai mengikut Pekeliling/Surat Pekeliling Perbendaharaan yang berkaitan 

seperti berikut atau peraturan yang telah ditetapkan oleh Agensi Negeri berkaitan: 

i) Pinjaman kenderaan hendaklah diuruskan berdasarkan peraturan yang ditetapkan 

dalam Pekeliling Perbendaharaan Bil. 7 dan 8 Tahun 1993. 

ii) Pinjaman komputer hendaklah diuruskan berdasarkan peraturan yang ditetapkan 

dalam Pekeliling Perbendaharaan Bil. 8 Tahun 1992. 

iii) Pendahuluan diri hendaklah diuruskan berdasarkan peraturan yang ditetapkan dalam 

Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 1993. 

iv) Pendahuluan pelbagai hendaklah diuruskan berdasarkan peraturan yang ditetapkan 

dalam Pekeliling Perbendaharaan Bil. 13 Tahun 1990. 

c) Pengurusan Akaun Deposit 

Tatacara dan pengurusan akaun deposit ditetapkan melalui Arahan Perbendaharaan 

156 hingga 163. Manakala Agensi Negeri yang mempunyai peraturan kewangan dan 

perakaunan sendiri, pengurusan akaun deposit perlu mematuhi peraturan yang telah 

ditetapkan. 

6.8.6 Pengurusan Aset, Inventori Dan Stor 

Aset dan inventori yang diperoleh untuk kegunaan pejabat perlu direkodkan, dikawal dan 

dipantau dengan sempurna bagi mengelakkan dari berlakunya pembaziran dan 

penyalahgunaannya. Sehubungan ini, semakan Audit telah dijalankan untuk menilai tahap 

pematuhan Jabatan/Agensi Negeri kepada peraturan-peraturan yang ditetapkan dalam 

Pekeliling/Surat Pekeliling Perbendaharaan yang berkenaan dan Tatacara Pengurusan Stor 

atau peraturan yang ditetapkan oleh Agensi Negeri berhubung dengan perkara-perkara 

seperti berikut: 

a) Kawalan Umum 

Mengikut Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007, Pegawai Pengawal hendaklah 

mewujudkan Unit Pengurusan Aset yang antaranya bertanggungjawab untuk mengurus 

pelantikan Pegawai Pemeriksa, Lembaga Pemeriksa dan Jawatankuasa Penyiasat. Unit 

tersebut juga diberi tanggungjawab menjadi Urus Setia kepada Jawatankuasa 

Pengurusan Aset Alih Kerajaan yang diwujudkan, menguruskan pelupusan, kehilangan 

dan hapus kira aset serta menyelaras penyediaan laporan mengenainya. Selain itu, 

Pegawai Pengawal juga hendaklah melantik seorang Pegawai Aset secara bertulis bagi 

setiap Pusat Tanggungjawab di bawahnya dan memastikan Pegawai Aset di peringkat 

Ibu Pejabat diberi tanggungjawab sebagai Setiausaha Jawatankuasa Pengurusan Aset 

Alih Kerajaan. 

b) Penerimaan 

Mengikut Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007, seorang Pegawai Penerima 

hendaklah diberi kuasa untuk menerima dan mengesahkan aset yang diperoleh. Antara 

63

lainnya, tanggungjawab seseorang Pegawai Penerima adalah memastikan aset/bekalan 

pejabat diterima menepati spesifikasi, kualiti dan kuantiti yang telah ditetapkan sebelum 

mengesahkan penerimaannya. Bagi membolehkan Pegawai Penerima membuat 

rujukan, sesalinan dokumen kontrak hendaklah disimpan oleh pegawai ini. Bagi 

penerimaan bekalan pejabat pula, Borang Terima Barang perlu disahkan dan direkodkan 

dalam Kad Kawalan Stok dan Kad Petak. Borang Laporan Penerimaan Aset Alih 

Kerajaan hendaklah disediakan, disahkan dan dihantar dengan serta merta kepada agen 

penghantaran atau syarikat pembekal. Aset hendaklah diterima berserta Surat Jaminan 

dan manual penggunaan/penyenggaraannya. 

c) Pendaftaran 

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007 menetapkan aset perlu didaftarkan dalam 

tempoh 2 minggu dari tarikh pengesahan penerimaan. Aset tersebut juga perlu 

dilabelkan dengan tanda Hak Kerajaan dan nombor siri pendaftaran. 

d) Penggunaan, Penyimpanan Dan Pemeriksaan Aset 

Bagi memastikan penggunaan, penyimpanan dan pemeriksaan aset diurus dengan baik, 

setiap Jabatan/Agensi Negeri hendaklah memastikan peraturan-peraturan seperti berikut 

yang ditetapkan dalam Pekeliling Perbendaharaan yang berkenaan dipatuhi: 

i) Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007 menetapkan aset diguna hanya bagi 

tujuan rasmi sahaja dan mengikut tujuan asal perolehannya. Setiap aset hendaklah 

dikendalikan oleh pegawai yang mahir dan berkelayakan, 

pengeluaran/penggunaannya direkodkan dengan teratur serta kerosakan aset 

dilaporkan dengan menggunakan borang yang ditetapkan. Aset juga perlu disimpan 

di tempat yang selamat dan sesuai serta sentiasa di bawah kawalan pegawai yang 

bertanggungjawab. 

ii) Pekeliling tersebut juga menghendaki sekurang-kurangnya dua Pegawai 

Pemeriksa/Lembaga Verifikasi Stok dilantik secara bertulis. Pemeriksaan aset 

dilaksanakan sekurang-kurangnya satu kali setahun dan verifikasi stok dilaksanakan 

mengikut tempoh yang ditetapkan. Laporan Pemeriksaan Harta Modal dan Laporan 

Pemeriksaan Inventori disediakan dengan lengkap dan dikemukakan kepada Ketua 

Jabatan dan seterusnya kepada Perbendaharaan Negeri sebelum 15 Mac tahun 

berikutnya. 

iii) Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 1980 menetapkan penggunaan kenderaan 

Jabatan dikawal dengan melantik seorang Pegawai Pengangkutan yang 

bertanggungjawab meluluskan kegunaan kenderaan, menyediakan fail sejarah bagi 

setiap kenderaan, menyelenggarakan Buku Log dengan lengkap dan kemas kini 

serta menyediakan Cerakinan Bulanan Penggunaan Bahan Api bagi mengawal 

kegunaan bahan api. 

iv) Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 1996 pula menetapkan penggunaan 

kenderaan pegawai Gred JUSA dikawal dengan teratur di mana pembelian minyak 

setahun tidak melebihi had yang ditetapkan/diluluskan. 

64

v) Selaras dengan kehendak Pekeliling Perbendaharaan Bil. 6 Tahun 1999, Kad Inden 

Minyak perlu dikawal dengan teratur melalui penyelenggaraan Buku Rekod 

Pergerakan Kad Inden yang lengkap dan kemas kini. Penyata pembelian atau 

penyata kad perlu disemak sebelum bayaran dilakukan. 

vi) Pekeliling Perbendaharaan Bil. 8 Tahun 1999 menetapkan kad elektronik bagi 

pembayaran tol dikawal dengan teratur dan rekod berhubung dengan 

penggunaannya diselenggarakan dengan lengkap dan kemas kini. 

e) Penyenggaraan Aset 

Bagi memastikan aset disenggarakan dengan baik, setiap Jabatan/Agensi Negeri 

hendaklah memastikan: 

i) Senarai aset yang memerlukan penyenggaraan disediakan dengan lengkap dan 

kemas kini; jadual penyenggaraan disediakan dan dilaksanakan seperti dirancang; 

penyenggaraan direkod dengan betul dan lengkap; program penyenggaraan dinilai 

dan penyenggaraan aset oleh pihak swasta diselia dan dipantau bagi memastikan 

syarat-syarat yang ditetapkan dalam perjanjian dipatuhi. Pekeliling Perbendaharaan 

Bil. 5 Tahun 2007 adalah berkaitan. 

ii) Kehendak Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 1980 dipatuhi. Pekeliling ini 

menetapkan kenderaan perlu disenggarakan secara berjadual manakala kos 

penyenggaraan dan pembaikan perlu direkod dalam fail kenderaan dan Daftar Harta 

Modal. Kenderaan juga hendaklah disimpan dengan selamat. 

f) Pelupusan 

Bagi memastikan pelupusan aset diuruskan dengan teratur dan selaras dengan 

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007, setiap Jabatan/Agensi Negeri hendaklah 

memastikan: 

i) Lembaga Pemeriksa dilantik untuk tempoh tidak melebihi dua tahun. Lembaga 

Pemeriksa perlu menyediakan jadual pemeriksaan dan ia perlu dilaksanakan dalam 

tempoh satu bulan dari tarikh arahan dikeluarkan. Laporan Lembaga Pemeriksa 

hendaklah disediakan dan ditandatangan. Lembaga Pemeriksa juga perlu 

mengesyorkan kaedah pelupusan yang sesuai. 

ii) Perakuan pelupusan aset mekanikal, teknikal, elektrikal dan elektronik disediakan 

oleh Jabatan/Pegawai Teknikal berkaitan. Manakala perakuan pelupusan aset itu 

disahkan oleh dua pegawai yang mempunyai sekurang-kurangnya tiga tahun 

pengalaman dan tidak terlibat dengan pengurusan aset berkenaan. 

iii) Kaedah pelupusan aset dibuat dengan teratur dan ia dilaksanakan dalam tempoh 

tiga bulan dari tarikh surat kelulusan dikeluarkan. Sijil Penyaksian Pemusnahan Aset 

Alih Kerajaan dan Sijil Pelupusan Aset disedia dan dikemukakan kepada pihak yang 

meluluskannya. Seterusnya, rekod aset yang telah diluluskan pelupusan itu perlu 

dikemaskinikan. 

65

g) Kehilangan Dan Hapus Kira 

Bagi memastikan kehilangan dan hapus kira aset diuruskan dengan teratur dan selaras 

dengan Pekeliling Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007, setiap Jabatan/Agensi Negeri 

hendaklah memastikan: 

i) Kehilangan aset dilaporkan kepada Ketua Jabatan dengan serta merta dan laporan 

polis dibuat dalam tempoh 24 jam dari waktu kehilangan. Ketua Jabatan menyedia 

Laporan Awal dan dikemukakan kepada Pegawai Pengawal dan Pegawai Kewangan 

Negeri dalam tempoh dua hari bekerja. Sesalinan Laporan Awal dikemukakan 

kepada Ketua Audit Negara atau wakil tempatan Ketua Audit Negara. 

ii) Jawatankuasa Penyiasat dilantik secara bertulis oleh Pegawai Pengawal dalam 

tempoh dua minggu dari tarikh Laporan Awal disediakan. Laporan Akhir disediakan 

dalam tempoh dua bulan dari tarikh lantikan jawatankuasa tersebut walaupun 

Laporan Hasil Penyiasatan Polis belum diperoleh. Laporan Akhir yang lengkap 

hendaklah dikemukakan kepada pihak yang menerima Laporan Awal. Laporan ini 

perlu dikemukakan dalam tempoh empat bulan dari tarikh Laporan Awal dihantar. 

6.8.7 Pengurusan Pelaburan 

Pelaburan merupakan tindakan melabur dana bagi satu tempoh untuk memperoleh kadar 

pulangan yang dikehendaki dengan menyedari sepenuhnya risiko yang terbabit. Pelaburan 

yang dibuat hendaklah mengikut peraturan yang berkaitan. Rekod perlu diselenggarakan 

dengan lengkap dan kemas kini bagi memudahkan kawalan dan pemantauan. Antara 

elemen kawalan yang perlu diwujudkan adalah penubuhan Jawatankuasa Pelaburan yang 

berfungsi menguruskan pelaburan Agensi Negeri. Antara perkara yang perlu diberi perhatian 

adalah kuasa melabur, had pelaburan, sasaran pelaburan dan pemantauan pelaburan. 

6.8.8 Pengurusan Pinjaman 

Pinjaman dibuat bagi membiayai pelbagai projek untuk pembangunan ekonomi negeri, 

menampung perbelanjaan dan meningkatkan taraf pembangunan serta kemajuan 

penduduk. Pinjaman tersebut hendaklah digunakan mengikut maksud pinjaman dimohon. 

Antara perkara yang perlu diberi perhatian adalah kuasa untuk meminjam, penyelenggaraan 

rekod pinjaman yang lengkap dan kemas kini, perjanjian pinjaman disediakan dan 

mekanisme kawalan serta pemantauan pinjaman. 

6.8.9 Penyata Kewangan 

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 4 Tahun 2007 menghendaki Agensi Negeri mengemukakan 

Penyata Kewangan kepada Ketua Audit Negara tidak lewat dari 30 April setiap tahun. 

Pegawai Kewangan Negeri juga mengarahkan supaya Penyata Kewangan Tahunan Agensi 

Negeri disediakan dan dikemukakan kepada Ketua Audit Negara dalam tempoh yang 

ditetapkan. Ini membolehkan Penyata Kewangan dan Laporan Tahunan Agensi Negeri 

dibentangkan di Dewan Undangan Negeri pada tahun yang sama dan tidak lewat dari 31 

Disember setiap tahun. Pekeliling ini bertujuan untuk meningkatkan akauntabiliti dan tadbir 

urus yang baik di semua Agensi Negeri. Di samping itu, pembentangan awal membolehkan 

stakeholders menilai prestasi Agensi Negeri yang lebih jelas, lengkap dan relevan. 

66

6.9 TAHAP PENCAPAIAN 

PENGURUSAN KEWANGAN JABATAN/AGENSI NEGERI 

Pada tahun 2008 sebanyak 14 Jabatan/Agensi telah dinilai pencapaian pengurusan 

kewangan berbanding 10 Jabatan/Age 

ensi pada tahun 2007. Pengauditan yang telah 

dijalankan mendapati pencapaian pengurusan kewangan Majlis Agama Islam Selangor 

adalah pada tahap sangat baik dengan penarafan empat bintang. Manakala 13 

Jabatan/Agensi Negeri iaitu Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa 

Negeri Selangor, 

Pejabat 

Tanah Dan Galian Negeri Selangor, Majlis Perbandaran Kajang, Jabatan Mufti 

Negeri Selangor, Jabatan Perkhidmatan 

Veterinar Negeri Selangor, Perbendaharaann Negeri 

Selangor, Perbadanan Kemajuan Negeri Selangor, Pejabat Daerah Dan Tanah 

Kuala 

Selangor, Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri Selangor, Pejabat Daerah Dan 

Tanah 

Sabak Bernam, Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Selangor, Lembaga Urus Air Selangor 

dan Majlis Daerah Kuala Selangor adalah pada tahap baik dengan penarafan 3 bintang. Ini 

menunjukkan peningkatan pencapaian pengurusan 

n kewangann berbanding pada tahun 2007 

di manaa lapan Jabatan/Agensi Negeri yang diaudit adalah pada tahap baik dan dua Jabatan 

pada tahap memuaskan. 

Tahap 

pencapaian pengurusan 

kewangan 

keseluruhan 

Jabatan/Agensi Negeri yang diaudit adalah seperti di Carta 6.1. 

Carta 6.1 

Tahap Pencapaian Pengurusan Kewangan Berdasarkan 

Indeks Akauntabiliti 

Jabatan/Agensi Negeri Bagi Tahun 2008 

Jabatan/Agensi Negeri 

Majlis Agama Islam Selangor 

Jabatan Perancangan Bandar Dan Desa 

Pejabat Tanah 

Dan Galian 

Majlis Perbandaran Kajang 

Jabatan Mufti Negeri Selangor 

Jabatan Perkhidmatan Veterinar 

Perbendaharaan Negeri Selangor 

Perbadanan Kemajuan Negeri Selangor 

Pejabat Daerah Dan Tanah Kuala Selangor 

Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Negeri 

Pejabat Daerah Dan Tanah Sabak Bernam 

Jabatan Kehakiman Syariah Negeri Selangor 

Lembaga Urus 

Air Selangor 

Majlis Daerah Kuala Selangor 

90.1 

86.0 

83.9 

81. 4 

81. 4 

81. 3 

80.7 

80.00 

79.3 

76.7 

76.0 

74.5 

73.2 

71.2 

Sangat Baik 

Baik 

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 

Markah (%) 

Memuaskan 

Tidak Memuaskan 

Sumber: 

Rekod Jabatan Audit Negara 

Didapati pencapaian pengurusan kewangan Perbadanan 

Kemajuan Negeri Selangor 

(PKNS) 

tahun 2007 dan 2008 

adalah pada tahap yang sama. Manakala Majlis Agama Islam 

Selangor (MAIS) telah menunjukkan peningkatan berbanding 

pencapaiann pada tahun 2007. 

Penarafan MAIS telah meningkat daripada tahap baik pada tahun 2007 kepada sangat baik 

67

atau empat bintang pada tahun 2008. Peningkatan ini disebabkan 

penambahbaikan 

terhadap kawalan pengurusan dan kawalan bajet. Kedudukan tahap pencapaiann indeks 

akauntabiliti bagi Perbadanan 

n Kemajuan 

Negeri Selangor dan Majlis Agama Islam Selangor 

bagi tahun 2008 berbanding 2007 seperti di Carta 6.2. 

Carta 6.2 

Perbandingan Tahap Pencapaian 

Pengurusann Kewangann 

Berdasarkan Indeks Akauntabiliti 

PKNS Dan MAIS Pada Tahun 2008 Berbanding 2007 

Peratus (%) 

80 

60 

40 

20 

80 

87 

0 

PKNS 

2007 

2008 

MAIS 

Sumber: Rekod Jabatan Audit Negara 

6.10 RUMUSAN DAN SYOR 

AUDIT 

Secara umumnya, pencapaian pengurusan kewangan di satu Agensi Negeri 

adalah 

pada tahap sangat 

baik dan 13 Jabatan/ /Agensi Negeri adalah pada tahap 

baik. Pencapaian 

di 13 Jabatan/Agensi Negeri berkenaann masih boleh dipertingkatkan lagi untuk mencapai 

tahap sangat baik atau cemerlang sekiranya Pegawai Pengawal/Ketua Jabatan mengambil 

tindakan memperbetulkan kelemahan-kelemahan 

yang telah 

dibangkitkan oleh Jabatan 

Audit Negara. Selain itu, tindakan preventive 

perlu dilaksanakan 

bagi memastikan 

kelemahan yang sama tidak berulang. Adalah disyorkan Jabatan/Agensi 

Negeri mengambil 

tindakan menyeluruh terhadap elemen pengurusan kewangan yang dibangkitkan 

supaya 

pencapaian pengurusan kewangan berada di tahap cemerlang di masa hadapan 

seperti 

berikut: 

a) Pegawai 

Pengawal 

perlu 

memberi 

tumpuan 

kepada 

pematuhan 

Pekeliling 

Perbendaharaan Bil. 5 Tahun 2007 mengenai Pengurusan 

Aset Alih Kerajaan. 

b) Pegawai Pengawal hendaklah mempertingk 

katkan kawalan terhadap Pengurusan 

Kumpulan Wang Amanah/Akaun Amanah/Kumpulan Wang Pinjaman/Deposit 

dengan 

mematuhi Pekeliling Perbendaharaan, Surat Pekeliling Perbendaharaan, 

Arahan 

Amanah dan Arahan Perbendaharaan yang berkaitan. 

c) Pegawai Pengawal hendaklah memastikan jawatankuasa 

yang telah diwujudkan 

seperti 

Jawatankuasa 

Pengurusan Kewangan Dan Akaun dan Jawatankusa Keutuhan 

Pengurusan berfungsi dengan berkesan dengan mematuhi Panduan Pengurusan 

Mesyuarat Dan Urusan 

Jawatankuasa-jawatankuasa 

Kerajaan melalui Pekeliling 

Kemajuan Pentadbiran Awam Bil. 2 Tahun 1991. 

68

d) Jawatankuasa Pengurusan Kewangan Dan Akaun diperingkat Jabatan/Agensi perlu 

membincangkan isu-isu yang dibangkitkan oleh pihak Audit secara mendalam dan lebih 

fokus kerana Pekeliling Perbendaharaan Bil. 10 Tahun 2008 telah menetapkan pelbagai 

perkara yang perlu dibincangkan oleh jawatankuasa ini. 

e) Pihak pengurusan Jabatan/Agensi Negeri perlu memperbanyakkan program 

latihan/kursus kepada pegawai yang terlibat dalam pengurusan kewangan agar mereka 

dapat meningkatkan pengetahuan dan kompetensi dalam melaksanakan tugas. 

f) Pengisian perjawatan terutamanya di Unit Audit Dalam supaya membantu Jabatan dan 

Agensi menangani masalah pengurusan kewangan. 

69

BAHAGIAN V 

PENYERAHAN, PENGESAHAN, 

PEMBENTANGAN PENYATA 

KEWANGAN DAN PRESTASI 

KEWANGAN AGENSI NEGERI

BAHAGIAN V 

PENYERAHAN, PENGESAHAN, PEMBENTANGAN PENYATA KEWANGAN 

DAN PRESTASI KEWANGAN AGENSI NEGERI 

7. PENDAHULUAN 

Mengikut Akta Audit 1957, Ketua Audit Negara juga mengaudit Penyata Kewangan 

Agensi Negeri iaitu Badan Berkanun Negeri, Majlis Agama Islam, Pihak Berkuasa Tempatan 

dan Kumpulan Wang. Pengauditan ini adalah untuk mengesah dan memastikan 

ketepatannya serta memberi pendapat sama ada penyata itu menggambarkan kedudukan 

yang benar dan saksama dengan berpandukan Akta dan Piawaian yang diluluskan. 

7.1 PENGAUDITAN PENYATA KEWANGAN 

Kerajaan Negeri mempunyai 25 Agensi iaitu tujuh Badan Berkanun Negeri, lima 

Kumpulan Wang, satu Majlis Agama Islam dan 12 Pihak Berkuasa Tempatan. Mengikut 

Seksyen 7(3) Akta Audit 1957, Ketua Audit Negara boleh melantik mana-mana pihak yang 

berkebolehan untuk menjalankan pengauditan bagi pihaknya. Selaras dengan itu, Firma 

Audit Swasta telah dilantik menjalankan pengauditan Penyata Kewangan bagi enam Badan 

Berkanun Negeri, dua Kumpulan Wang dan sebanyak 12 Pihak Berkuasa Tempatan. 

Manakala pengauditan terhadap satu Badan Berkanun Negeri, tiga Kumpulan Wang dan 

Majlis Agama Islam Selangor masih dijalankan oleh Jabatan Audit Negara sendiri. 

Pemantauan terhadap Firma Audit Swasta diadakan dari semasa ke semasa bagi 

memastikan isu dan permasalahan pengauditan yang dihadapi dapat diselesaikan dengan 

lebih awal dan berkesan. 

7.2 KEDUDUKAN PENYERAHAN PENYATA KEWANGAN 

Mengikut Enakmen Penubuhan Badan Berkanun Negeri, Badan Berkanun berkenaan 

dikehendaki mengemukakan Penyata Kewangan untuk diaudit dalam masa 6 bulan selepas 

akhir setiap tahun kewangan. Bagi Pihak Berkuasa Tempatan, Seksyen 60(2) Akta Kerajaan 

Tempatan 1976, menghendaki menyediakan Penyata Kewangan dengan seberapa segera 

apabila tamat tempoh kewangan bagi tahun tersebut untuk membolehkan Ketua Audit 

Negara mengesahkan Penyata Kewangan pada atau sebelum akhir Oktober tahun 

berikutnya. Ketua Setiausaha Kementerian Perumahan Dan Kerajaan Tempatan telah 

mengeluarkan Pekeliling Bil. 4 Tahun 2009 bertarikh 22 Januari 2009 yang mengkehendaki 

semua Pihak Berkuasa Tempatan mengemukakan Penyata Kewangan selewat-lewatnya 

pada 1 Jun tahun berikutnya kepada Ketua Audit Negara. Penyerahan Penyata Kewangan 

oleh Badan Berkanun Negeri dan Pihak Berkuasa Tempatan untuk diaudit adalah 

memuaskan. Semua Badan Berkanun Negeri, Kumpulan Wang, Pihak Berkuasa Tempatan 

dan Majlis Agama Islam telah memberikan komitmen yang baik dengan menyerahkan 

Penyata Kewangan tahun 2007 dalam tempoh masa yang ditetapkan. Kedudukan 

penyerahan Penyata Kewangan sehingga 30 Jun 2009 adalah seperti di Jadual 7.1. 

73

Bil. 

A. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

Jadual 7.1 

Kedudukan Penyerahan Penyata Kewangan Agensi Negeri Sehingga 30 Jun 2009 

Penyata Penyata 

Kewangan Kewangan 

Agensi 

Terakhir Sedang 

Diakui Diaudit 

BADAN BERKANUN NEGERI 


Perbadanan Kemajuan Pertanian Selangor 

Lembaga Muzium Negeri Selangor 

Lembaga Urus Air Selangor 

Lembaga Perumahan dan Hartanah Selangor 

Perbadanan Perpustakaan Awam Negeri Selangor 

Majlis Sukan Negeri Selangor 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

- 

- 

Penyata 

Kewangan 

Belum 

Terima 

- 

- 

- 

- 

- 

2008 

2008 

B. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

KUMPULAN WANG 

Kumpulan Wang Biasiswa Silver Jubilee King 

George V 

Kumpulan Wang Biasiswa Negeri Selangor 

Kumpulan Wang Biasiswa Institut Victoria 

Kumpulan Wang Amanah Sir Henry Gurney 

Kumpulan Wang Hospital Tai Wa 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2008 

2008 

- 

- 

- 

- 

- 

2008 

2008 

2008 

C. 

MAJLIS AGAMA ISLAM NEGERI SELANGOR 

2007 

2008 

- 

D. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

8. 

9. 

10. 

11. 

12. 

PIHAK BERKUASA TEMPATAN 

Majlis Bandaraya Shah Alam 

Majlis Bandaraya Petaling Jaya 


Majlis Perbandaran Ampang Jaya 

Majlis Perbandaran Selayang 

Majlis Perbandaran Klang 

Majlis Perbandaran Subang Jaya 

Majlis Perbandaran Sepang 


Majlis Daerah Kuala Langat 

Majlis Daerah Sabak Bernam 

Majlis Daerah Hulu Selangor 


2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

2008 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

7.3 PENGESAHAN PENYATA KEWANGAN 

Pada tahun 2008 sebanyak 25 Penyata Kewangan tahun 2007 telah diaudit dan 

dikeluarkan sijil. Sebanyak 23 Penyata Kewangan telah diberi Sijil Audit Tanpa Teguran 

manakala dua lagi telah memperolehi Sijil Audit Berteguran berbanding dengan Penyata 

Kewangan tahun 2006, di mana sebanyak 24 Penyata Kewangan telah diberi Sijil Audit 

Tanpa Teguran dan satu Sijil Audit Berteguran. Pada tahun 2008 Sijil Audit Berteguran 

dikeluarkan kepada penyata kewangan Kumpulan Wang Hospital Tai Wa dan Majlis 

Bandaraya Shah Alam kerana tidak mematuhi piawaian perakaunan dan peraturan 

kewangan serta penyelenggaraan rekod perakaunan yang tidak memuaskan. Antaranya 

baki siberhutang cukai taksiran di lejar am berbeza dengan senarai individu, aset tetap tidak 

disokong dengan senarai harta tetap dan perbelanjaan tidak diakaunkan mengikut asas 

akruan. Kedudukan jenis sijil yang dikeluarkan oleh Ketua Audit Negara bagi penyata 

kewangan Badan Berkanun Negeri, Kumpulan Wang, Majlis Agama Islam dan Pihak 

Berkuasa Tempatan adalah seperti di Jadual 7.2. 

74

Bil. 

A. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

Jadual 7.2 

Kedudukan Jenis Sijil Audit Yang Dikeluarkan Bagi Penyata Kewangan Agensi Negeri 


Agensi 







Lembaga Perumahan & Hartanah Selangor 


Jenis Sijil 

(Tahun Kewangan) 

2006 2007 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Berteguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

B. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

KUMPULAN WANG 

Kumpulan Wang Biasiswa Silver Jubilee King George V 





Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Berteguran 

C. 

MAJLIS AGAMA ISLAM SELANGOR 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

D. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

8. 

9. 

10. 

11. 

12. 












Majlis Daerah Hulu Selangor 


Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Sumber: Penyata Kewangan Badan Berkanun Negeri, MAI Dan Pihak Berkuasa Tempatan 

Berteguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

Tanpa Teguran 

7.4 PEMBENTANGAN PENYATA KEWANGAN 

Perkara 107(2) Perlembagaan Persekutuan menghendaki Laporan Ketua Audit 

Negara mengenai Akaun Agensi Negeri dibentang dalam Dewan Undangan Negeri. 

Enakmen Penubuhan bagi enam Badan Berkanun Negeri dan Seksyen 60(5) Akta Kerajaan 

Tempatan 1976 juga memperuntukkan supaya Penyata Kewangan yang telah diperakui oleh 

Ketua Audit Negara dibentangkan di Dewan Undangan Negeri. Kesemua Penyata 

Kewangan tahun 2007 telah dibentangkan seperti di Jadual 7.3. 

75

Bil. 

A. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

Jadual 7.3 

Kedudukan Pembentangan Penyata Kewangan Agensi Negeri 

Sehingga 30 Jun 2009 

Agensi 








Lembaga Perumahan Dan Hartanah Selangor 

Akaun Terakhir 

Dibentangkan 

Tahun 

Akaun 

2007 

2007 

2007 

TB 

2007 

2007 

2007 

Tarikh 

Dibentangkan 

11.03.2009 

11.03.2009 

20.10.2008 

- 

11.03.2009 

11.03.2009 

05.11.2008 

B. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

KUMPULAN WANG 

Kumpulan Wang Biasiswa Silver Jubilee King George V 





TB 

TB 

TB 

TB 

TB 

- 

- 

- 

- 

- 

C. 

MAJLIS AGAMA ISLAM SELANGOR 

2007 

25.11.2008 

D. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

8. 

9. 

10. 

11. 













12. Majlis Daerah Hulu Selangor 


Nota: TB - Tidak Berkenaan 

7.5 PRESTASI KEWANGAN 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

2007 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

11.03.2009 

7.5.1 Analisis Kedudukan Kewangan 

Penyata Kewangan bagi tahun berakhir 31 Disember 2007 menunjukkan empat Badan 

Berkanun Negeri, Majlis Agama Islam Selangor dan enam Pihak Berkuasa Tempatan telah 

mengakhiri tahun kewangan dengan memperolehi lebihan pendapatan berbanding 

perbelanjaan. Manakala tiga Badan Berkanun Negeri dan enam Pihak Berkuasa Tempatan 

telah mengalami defisit pada tahun 2007 berikutan peningkatan perbelanjaan tidak 

seimbang dengan peningkatan pendapatan. Seterusnya prestasi kewangan tahun 2007 

menunjukkan keseluruhan enam Badan Berkanun Negeri, Majlis Agama Islam Selangor dan 

sembilan Pihak Berkuasa Tempatan memperolehi lebihan Aset Semasa yang mengukur 

keupayaan Agensi dalam memenuhi tuntutan dan tanggungan jangka pendek. Prestasi 

kewangan Badan Berkanun Negeri dan Pihak Berkuasa Tempatan berasaskan Penyata 

Kewangan bagi tahun berakhir 31 Disember 2007 adalah seperti di Jadual 7.4. 

76

Jadual Jadual 

7.4 

7.4 

Prestasi Prestasi 


Badan Badan 

Berkanun Berkanun Negeri 

Negeri Dan 

Dan 

Majlis Majlis 

Agama Agama 

Islam Islam 

Bagi Bagi 

Tahun Tahun 

Berakhir Berakhir 31 

31 Disember 

Disember 2007 

2007 


Pendapatan Pendapatan Berakhir 

Berakhir 

Lembaran 

Lembaran Imbangan 

Imbangan Pada 

Pada 

31.12.2007 

31.12.2007 

31.12.2007 

31.12.2007 

Surplus/ 

Surplus/ 

Aset 

Aset 

Liabiliti 

Liabiliti 

Aset 

Aset 

Bil. 

Bil. 

Agensi 

Agensi 

Hasil 

Hasil 

Perbelanjaan 

Perbelanjaan (Defisit) 

(Defisit) 

Semasa 

Semasa 

Semasa 

Semasa 

Semasa 

Semasa 

Bersih 

Bersih 

(RM (RM 

Juta) 

Juta) 

(RM (RM 

Juta) 

Juta) (RM 

(RM Juta) 

Juta) 

(RM 

(RM Juta) 

Juta) 

(RM 

(RM Juta) 

Juta) 

(RM 

(RM Juta) 

Juta) 

A. A. 

BADAN BADAN 

BERKANUN BERKANUN 

NEGERI 

NEGERI 

1. 1. 

Perbadanan Perbadanan 

Kemajuan 

Kemajuan 

848.83 848.83 

543.58 543.58 305.25 

305.25 1,755.24 

1,755.24 643.99 

643.99 1,111.25 

1,111.25 

Negeri Negeri 

Selangor 

Selangor 

2. 2. 


Kemajuan 

Kemajuan 

33.19 33.19 

68.59 68.59 (35.40) 

(35.40) 157.88 

157.88 72.41 

72.41 85.47 

85.47 

Pertanian Pertanian 

Selangor 

Selangor 

3. 3. 


Perpustakaan 

Perpustakaan 

14.86 14.86 

15.14 15.14 (0.28) 

(0.28) 1.83 

1.83 1.23 

1.23 0.60 

0.60 

Awam Awam 

Selangor 

Selangor 

4. 4. 

Majlis Majlis 

Sukan Sukan 

Negeri 

Negeri 

1.07 1.07 

11.34 11.34 (10.27) 

(10.27) 17.56 

17.56 14.37 

14.37 3.19 

3.19 

Selangor 

Selangor 

5. 5. 

Lembaga Lembaga 

Muzium Muzium 

Negeri 

Negeri 

8.55 8.55 

8.42 8.42 0.13 

0.13 2.56 

2.56 0.27 

0.27 2.29 

2.29 

Selangor 

Selangor 

6. 6. 


Urus Urus 

Air 

Air 

3.64 3.64 

2.71 2.71 0.93 

0.93 2.76 

2.76 3.53 

3.53 (0.77) 

(0.77) 

Selangor 

Selangor 

7. 7. 


Perumahan Perumahan 

Dan 

Dan 

28.96 28.96 

5.20 5.20 23.76 

23.76 47.81 

47.81 11.88 

11.88 35.93 

35.93 

Hartanah Hartanah 

Selangor 

Selangor 

MAJLIS MAJLIS 

AGAMA 

AGAMA 

ISLAM 

ISLAM 

430.08 

430.08 

204.99 

204.99 225.09 

225.09 

197.87 

197.87 

40.77 

40.77 

157.10 

157.10 

B. 

B. SELANGOR 

SELANGOR 

C. C. 

PIHAK PIHAK 

BERKUASA BERKUASA 

TEMPATAN 

TEMPATAN 

1. 1. 

Majlis Majlis 

Bandaraya Bandaraya 

Shah 

Shah 

216.70 216.70 

206.91 206.91 9.79 

9.79 159.03 

159.03 153.76 

153.76 5.27 

5.27 

Alam 

Alam 

2. 2. 

Majlis Majlis 

Bandaraya Bandaraya 

Petaling 

Petaling 

227.11 227.11 

224.51 224.51 2.60 

2.60 187.01 

187.01 94.54 

94.54 92.48 

92.48 

Jaya 

Jaya 

3. 3. 

Majlis Majlis 

Perbandaran 

Perbandaran 

183.69 183.69 

190.65 190.65 (6.96) 

(6.96) 130.66 

130.66 69.07 

69.07 61.59 

61.59 

Subang Subang 

Jaya 

Jaya 

4. 4. 

Majlis Majlis 

Perbandaran 

Perbandaran 

119.01 119.01 

88.19 88.19 30.81 

30.81 69.96 

69.96 25.50 

25.50 44.46 

44.46 

Ampang Ampang 

Jaya 

Jaya 

5. 5. 

Majlis Majlis 

Perbandaran 

Perbandaran 

114.60 114.60 

118.53 118.53 (3.93) 

(3.93) 41.44 

41.44 57.67 

57.67 (16.23) 

(16.23) 

Selayang 

Selayang 

6. 6. 

Majlis Majlis 

Perbandaran Perbandaran 

Klang Klang 

163.23 163.23 

181.78 181.78 (18.55) 

(18.55) 60.26 

60.26 98.55 

98.55 (38.28) 

(38.28) 

7. 7. 

Majlis Majlis 

Perbandaran Perbandaran 

Kajang Kajang 

100.62 100.62 

86.34 86.34 14.28 

14.28 155.73 

155.73 102.77 

102.77 52.97 

52.97 

8. 8. 

Majlis Majlis 

Daerah Daerah 

Sepang Sepang 

58.85 58.85 

64.15 64.15 (5.30) 

(5.30) 69.98 

69.98 23.03 

23.03 46.96 

46.96 

9. 9. 

Majlis Majlis 

Daerah Daerah 

Kuala 

Kuala 

28.84 28.84 

25.72 25.72 3.12 

3.12 27.76 

27.76 16.03 

16.03 11.73 

11.73 

Langat 

Langat 

10. 10. 

Majlis Majlis 

Daerah Daerah 

Sabak 

Sabak 

23.00 23.00 

16.72 16.72 6.28 

6.28 52.20 

52.20 7.70 

7.70 44.50 

44.50 

Bernam 

Bernam 

11. 11. 

Majlis Majlis 

Daerah Daerah 

Hulu 

Hulu 

37.13 37.13 

37.49 37.49 (0.36) 

(0.36) 26.70 

26.70 11.66 

11.66 15.04 

15.04 

Selangor 

Selangor 

12. 12. 

Majlis Majlis 

Daerah Daerah 

Kuala 

Kuala 

24.36 24.36 

28.39 28.39 (4.03) 

(4.03) 7.92 

7.92 16.46 

16.46 (8.54) 

(8.54) 

Selangor 

Selangor 



7.5.2 7.5.2 

Analisis Analisis 

Tunggakan Tunggakan 

Cukai Cukai 

Taksiran Taksiran 

Pihak Pihak Berkuasa 

Berkuasa Tempatan 

Tempatan 

Pada Pada 

keseluruhannya, keseluruhannya, 

sebanyak sebanyak 

lima lima 

daripada daripada 

12 12 Pihak 

Pihak Berkuasa 

Berkuasa Tempatan 

Tempatan Negeri 

Negeri yang 

yang 

mengemukakan mengemukakan 



Tahun Tahun 

2007 2007 telah 

telah mengalami 

mengalami peningkatan 

peningkatan tunggakan 

tunggakan 

cukai cukai 

taksiran taksiran 

antara antara 

1% 1% 

hingga hingga 

18% 18% 

berbanding berbanding tahun 

tahun 2006. 

2006. Bagaimanapun, 

Bagaimanapun, tujuh 

tujuh Pihak 

Pihak 

Berkuasa Berkuasa 

Tempatan Tempatan 

Negeri Negeri 

mampu mampu 

mengurangkan mengurangkan tunggakan 

tunggakan cukai 

cukai taksiran 

taksiran pada 

pada tahun 

tahun 

77 

77

2007 antara kurang daripada 1% hingga 9%. Kedudukan tunggakan cukai taksiran adalah 

seperti di Jadual 7.5. 

Jadual 7.5 

Analisis Tunggakan Cukai Taksiran Pihak Berkuasa Tempatan 

Peningkatan/ 

Tahun 

(Penurunan) 

Bil. Pihak Berkuasa Tempatan 

2006 2007 


1. Majlis Daerah Sepang 16.21 19.17 2.96 18.26 

2. Majlis Perbandaran Selayang 21.32 24.58 3.26 15.29 

3. Majlis Daerah Hulu Selangor 37.07 41.02 3.95 10.66 

4. Majlis Daerah Kuala Langat 5.81 6.01 0.20 3.44 

5. Majlis Daerah Kuala Selangor 15.53 15.74 0.21 1.35 

6. Majlis Perbandaran Ampang Jaya 22.02 20.21 (1.81) (0.08) 

7. Majlis Daerah Sabak Bernam 1.33 1.31 (0.02) (1.50) 

8. Majlis Perbandaran Kajang 29.57 28.90 (0.67) (2.27) 

9. Majlis Perbandaran Klang 45.79 44.37 (1.42) (3.10) 

10. Majlis Bandaraya Shah Alam 51.73 49.48 (2.25) (4.35) 

11. Majlis Perbandaran Subang Jaya 60.16 56.04 (4.12) (6.85) 

12. Majlis Bandaraya Petaling Jaya 43.12 39.13 (3.99) (9.25) 

Jumlah 349.66 345.96 3.70 1.06 

Sumber: Penyata Kewangan Pihak Berkuasa Tempatan 

7.6 RUMUSAN DAN SYOR AUDIT 

Secara umumnya kedudukan penyerahan penyata kewangan bagi Badan-badan 

Berkanun Negeri, Kumpulan Wang Amanah, Majlis Agama Islam dan Pihak Berkuasa 

Tempatan adalah baik. Sebanyak 23 penyata kewangan telah diberi Sijil Audit Tanpa 

Teguran manakala dua lagi telah memperoleh Sijil Audit Berteguran. Sijil Audit Berteguran 

dikeluarkan kepada Badan Berkanun Negeri dan Pihak Berkuasa Tempatan kerana tidak 

mematuhi piawaian perakaunan dan peraturan kewangan serta penyelenggaraan rekod 

perakaunan. Bagaimanapun, adalah disyorkan beberapa kelemahan perlu diambil tindakan 

segera seperti berikut: 

a) Penyesuaian hendaklah dibuat terhadap akaun Agensi Setempat dan kad kredit dengan 

Akaun Pelbagai Belum Terima bagi mengesahkan jumlah sebenar yang telah diterima 

oleh agensi. 

b) Rekod berkaitan dengan pelaburan simpanan tetap seperti jumlah pokok, kadar faedah, 

tempoh simpanan, tempoh mula dan matang simpanan hendaklah diselenggarakan 

dengan lengkap. 

c) Penyata kewangan hendaklah disediakan dengan mematuhi standard perakaunan yang 

ditetapkan. 

78

BAHAGIAN VI 

PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA 

AUDIT NEGARA DAN MESYUARAT 

JAWATANKUASA KIRA-KIRA WANG 

AWAM NEGERI

BAHAGIAN VI 

PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA DAN MESYUARAT 

JAWATANKUASA KIRA-KIRA WANG AWAM NEGERI 

8. PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA MENGENAI PENYATA 

KEWANGAN 

Perkara 107(2) Perlembagaan Persekutuan menghendaki Laporan Ketua Audit 

Negara mengenai Penyata Kewangan Kerajaan Negeri dibentangkan dalam Dewan 

Undangan Negeri. Laporan Ketua Audit Negara mengenai Penyata Kewangan dan 

Pengurusan Kewangan Jabatan/Agensi Negeri Selangor bagi tahun 2007 telah 

dibentangkan dalam Dewan Undangan Negeri pada 20 Oktober 2008. 

8.1 MESYUARAT JAWATANKUASA KIRA-KIRA WANG AWAM NEGERI 

Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam Negeri Selangor telah bermesyuarat lima kali 

pada tahun 2008. Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam Negeri telah membuat 

pemeriksaan yang teliti terhadap Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2006 dan isu yang 

berbangkit telah dibincangkan dalam Mesyuarat Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam 

Negeri Bil. 2/2008, 3/2008 dan 5/2008. Mesyuarat Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam 

yang telah diadakan adalah seperti di Jadual 8.1. 

Bil. 

Mesyuarat 

2/2008 

3/2008 

5/2008 

Jadual 8.1 

Mesyuarat Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam Negeri Selangor 

Sepanjang Tahun 2008 

Tarikh Jabatan/Agensi Perkara 

10.07.2008 

28.08.2008 

04.12.2008 


i) Pejabat Daerah Dan Tanah Sepang 

ii) Jabatan Kebajikan Masyarakat 

Negeri Selangor 


Laporan Ketua Audit 

Negara Tahun 2006 

Pengurusan Kewangan 

i) Kawalan Pengurusan 

ii) Kawalan Terimaan 

iii) Kawalan Perbelanjaan 

iv) Pengurusan Akaun 

Amanah Dan Deposit 

v) Pengurusan Aset Dan 

Inventori 

81

PENUTUP

PENUTUP 

Pelaksanaan Indeks Akauntabiliti Pengurusan Kewangan yang dilaksanakan buat kali kedua 

pada tahun 2008 telah menunjukkan prestasi pengurusan kewangan Jabatan/Agensi Negeri 

yang bertambah baik namun masih berlaku beberapa kelemahan seperti yang dilaporkan. 

Kelemahan dalam penyediaan penyata kewangan Agensi Negeri dan pengurusan 

kewangan yang dilaporkan dalam Laporan ini menggambarkan bahawa tahap akauntabiliti 

pengurusan wang awam masih perlu dipertingkatkan. Langkah pembetulan perlu diambil 

bagi memastikan wujudnya akauntabiliti dan integriti dalam pengurusan kewangan. 

Antara faktor utama yang menyebabkan wujudnya kelemahan dalam penyediaan penyata 

kewangan dan pengurusan kewangan adalah ketiadaan penyeliaan yang rapi dan latihan 

yang bersesuaian tidak diberi kepada pegawai. Oleh itu, adalah disyorkan Pegawai 

Pengawal yang terlibat mematuhi piawaian perakaunan dan prosedur kewangan, menyelia 

kerja yang dilaksanakan oleh pegawai, menyediakan prosedur kerja yang lengkap dan 

mengadakan program latihan/kursus yang berterusan kepada pegawai yang terlibat dalam 

pengurusan kewangan agar mereka dapat meningkatkan pengetahuan dan kompetensi 

dalam melaksanakan tugas. 

Memandangkan pengauditan yang dijalankan oleh Jabatan Audit Negara adalah 

berdasarkan pensampelan dan skop tertentu, Pegawai Pengawal yang terlibat juga perlu 

mengaturkan supaya pemeriksaan secara menyeluruh dijalankan untuk menentukan sama 

ada kelemahan yang sama juga berlaku di bahagian lain yang tidak diaudit dan seterusnya 

mengambil tindakan pembetulan. 


Putrajaya 

17 Julai 2009 

85 85

LAMPIRAN

89 

Lampiran I

90 

Lampiran II

91 

Lampiran III

92 

Lampiran IV

93 

Lampiran V

94 

Lampiran VI

negeri selangor - Jabatan Audit Negara

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?