laporan-jabatan-audit-negara

LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA TAHUN 2010 NEGERI KEDAH

LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA

AKTIVITI JABATAN/AGENSI

DAN PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN

NEGERI KEDAH

TAHUN 2010

JABATAN AUDIT NEGARA MALAYSIA

NO. 15, ARAS 1-5

PERSIARAN PERDANA, PRESINT 2

62518 WILAYAH PERSEKUTUAN PUTRAJAYA

www.audit.gov.my

JABATAN AUDIT NEGARA

MALAYSIA

LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA

AKTIVITI JABATAN/AGENSI

DAN PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN

NEGERI KEDAH

TAHUN 2010

JABATAN AUDIT NEGARA

MALAYSIA

KANDUNGAN

PERKARA

KATA PENDAHULUAN

INTISARI LAPORAN

MUKA SURAT

vii

BAHAGIAN I - AKTIVITI JABATAN/AGENSI NEGERI

Pendahuluan 3

Jabatan Pengairan Dan Saliran Negeri Kedah

RancanganTebatan Banjir

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

Pengurusan Hutan Paya Laut dan Kepentingannya Kepada Alam Sekitar

Pejabat Tanah Dan Galian Negeri Kedah

Pengurusan Pengambilan Tanah dan Penggunaannya

Pejabat Daerah Dan Tanah Langkawi

Pengurusan Pertukaran Syarat Tanah

Pejabat Daerah Dan Tanah Padang Terap

Kutipan Hasil Tanah Berkomputer

Majlis Bandaraya Alor Setar

Pengurusan Tempat Meletak Kenderaan

Syarikat Air Darul Aman Sdn. Bhd.

Pengurusan Pengebilan Bekalan Air

BAHAGIAN II - PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN NEGERI

Pendahuluan 105

Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah

Kulim Technology Park Corporation Sdn. Bhd.

105

Yayasan Islam Negeri Kedah

Yiked Bina Sdn. Bhd.

Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah

Kumpulan Ladang-Ladang Perbadanan Kedah Sdn. Bhd.

Perbadanan Menteri Besar Kedah

Amanah Saham Kedah Berhad

119

132

145

BAHAGIAN III - PERKARA AM

Pendahuluan 159

Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan

Dalam Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2009

159

iii

PERKARA

Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan

Dalam Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2008

MUKA SURAT

162

Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan

Dalam Laporan Ketua Audit Negara Tahun 2007

165

Pembentangan Laporan Ketua Audit Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi

Dan Pengurusan Syarikat Kerajaan Negeri Kedah Tahun 2009

166

Mesyuarat Jawatankuasa Kira-Kira Wang Awam Negeri Kedah 166

PENUTUP 169

KATA PENDAHULUAN

1. Perkara 106 dan 107 Perlembagaan Persekutuan dan Akta Audit 1957 menghendaki

Ketua Audit Negara mengaudit aktiviti Kerajaan Negeri dan mengemukakan Laporan

mengenainya kepada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong dan Duli Yang Maha

Mulia Sultan Kedah Darul Aman. Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong akan

menitahkan supaya Laporan itu dibentangkan di Parlimen manakala Duli Yang Maha Mulia

Sultan Kedah Darul Aman menitahkan untuk dibentangkan di Dewan Undangan Negeri

Kedah. Bagi memenuhi tanggungjawab ini, Jabatan Audit Negara telah menjalankan

Pengauditan Prestasi yang bertujuan untuk menilai sama ada sesuatu aktiviti

Jabatan/Agensi/Syarikat Kerajaan Negeri telah dilaksanakan dengan cekap, berhemat dan

mencapai matlamat yang telah ditetapkan.

2. Laporan saya mengenai pelaksanaan Aktiviti Jabatan/Agensi Dan Pengurusan

Syarikat Kerajaan Negeri Kedah Tahun 2010 adalah hasil daripada pengauditan yang

dijalankan terhadap aktiviti-aktiviti tertentu yang dilaksanakan di 7 buah Jabatan/Agensi

Negeri dan 4 buah Syarikat Kerajaan. Laporan tersebut mengandungi 3 bahagian seperti

berikut:

Bahagian I : Aktiviti Jabatan/Agensi Negeri

Bahagian II : Pengurusan Syarikat Kerajaan Negeri

Bahagian III : Perkara Am

3. Pengauditan terhadap aktiviti Kerajaan Negeri adalah untuk menilai semua polisi,

program dan projek yang telah dirancang dilaksanakan dengan jayanya mengikut tempoh

yang ditetapkan, spesifikasi kontrak/syarat-syarat perjanjian dipatuhi, tiada pembaziran dan

mencapai matlamatnya. Pada umumnya, pengauditan yang dijalankan mendapati terdapat

beberapa kelemahan dalam perancangan, pelaksanaan dan pemantauan oleh

Jabatan/Agensi Negeri Kedah pada tahun 2010 seperti yang saya laporkan dalam laporan

ini. Antara kelemahan yang ditemui adalah penyeliaan yang kurang rapi, pencerobohan

tanah Kerajaan Negeri serta ketiadaan pemantauan yang berkesan. Semua Pegawai

Pengawal yang berkenaan telah dimaklumkan tentang perkara yang akan dilaporkan untuk

pengesahan mereka. Bagi menambahbaik kelemahan yang dibangkitkan atau bagi

mengelakkan kelemahan yang sama berulang, saya telah mengemukakan sebanyak 47

syor untuk diambil tindakan oleh Ketua Jabatan berkenaan.

4. Laporan ini juga mengandungi tindakan susulan yang telah diambil terhadap perkara

yang dibangkitkan dalam laporan saya bagi tahun 2007, 2008 dan 2009 untuk memberi

gambaran sejauh mana tindakan susulan dan pembetulan telah diambil oleh pihak

Jabatan/Agensi Negeri berkenaan terhadap isu yang telah dibangkitkan.

vii

5. Saya berharap Laporan ini dapat dijadikan asas untuk memperbaiki segala

kelemahan, memantapkan usaha penambahbaikan dan meningkatkan akauntabiliti dan

integriti serta mendapat value for money bagi setiap perbelanjaan yang dibuat seperti mana

hasrat kerajaan. Secara tidak langsung ia akan menyumbang ke arah Program

Transformasi Negara bagi memenuhi slogan “Rakyat Didahulukan Pencapaian

Diutamakan” bagi memenuhi keperluan, kepentingan dan aspirasi setiap warga Malaysia.

6. Saya ingin merakamkan ucapan terima kasih kepada semua pegawai

Jabatan/Agensi dan Syarikat Kerajaan Negeri Kedah yang telah memberikan kerjasama

kepada pegawai saya sepanjang pengauditan dijalankan. Saya juga ingin melahirkan

penghargaan dan terima kasih kepada pegawai saya yang telah berusaha gigih serta

memberikan sepenuh komitmen untuk menyiapkan Laporan ini.

viii

INTISARI LAPORAN

BAHAGIAN I - AKTIVITI JABATAN/AGENSI NEGERI

1. JABATAN PENGAIRAN DAN SALIRAN NEGERI KEDAH

- Rancangan Tebatan Banjir

1.1. Jabatan Pengairan Dan Saliran Negeri Kedah (JPS) bertanggungjawab memastikan

pengurusan sungai yang baik serta mengurangkan risiko banjir. Objektif rancangan tebatan

banjir adalah untuk memperbaiki sistem sungai supaya kekerapan banjir dapat dikurangkan

melalui pelaksanaan projek yang telah dikenal pasti oleh JPS setiap tahun. Lembangan

Sungai Kedah mempunyai keluasan kawasan tadahan 3,605 kilometer persegi dan

keseluruhan jajaran adalah sepanjang 123 kilometer. Lembangan Sungai Kedah

merangkumi 5 daerah iaitu Kubang Pasu, Padang Terap, Pendang, Kota Setar dan

sebahagian kecil daerah Kuala Muda. Mengikut RMKe-9, sebanyak 9 Rancangan Tebatan

Banjir (RTB) akan dilaksanakan di Negeri Kedah dengan kos projek berjumlah RM2.39

billion. RTB tersebut adalah RTB Sungai Muda, RTB Kuah/Padang Mat Sirat, RTB Serdang,

RTB Bandar Kulim/Sungai Keladi, RTB Luar Bandar, RTB Sungai Kedah/Anak Bukit, RTB

Sungai Jabi, RTB Sungai Petani dan RTB Kota Setar.

1.2. Bagi tempoh 2008 hingga 2010, sejumlah RM23.18 juta telah dibelanjakan untuk

tujuan RTB. Pengauditan yang dijalankan pada bulan Oktober 2010 hingga Januari 2011

mendapati sungguhpun 9 projek rancangan tebatan banjir telah dilaksanakan dalam

RMKe-9, namun kejadian banjir berulang masih berlaku. Pihak JPS perlu mengambil

tindakan supaya kejadian banjir tidak berulang disebabkan beberapa faktor seperti:

1.2.1. Pencerobohan rizab sungai dan pemberian hak milik di kawasan rizab sungai

menyebabkan kerja-kerja penyenggaraan tidak dapat dilaksanakan sepenuhnya.

1.2.2. Pengurusan sampah dan penyenggaraan log boom tidak dibuat secara berkala dan

kolam takungan banjir serta kolam perangkap kelodak tidak disenggara.

1.2.3. Rancangan Tebatan Banjir Sungai Keroncho yang dilaksanakan secara berperingkat

tidak dapat menyelesaikan masalah banjir secara menyeluruh di Bandar Jitra disebabkan

peruntukan kewangan tidak mencukupi.

1.3. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan RTB mencapai

objektifnya adalah disyorkan JPS mengambil tindakan terhadap perkara-perkara berikut:

1.3.1. Melaksanakan RTB secara menyeluruh terutamanya bagi daerah yang kerap dilanda

banjir dengan mendapatkan peruntukan yang mencukupi.

1.3.2. Menyelia dan memantau kawasan rizab sungai bagi memastikan pencerobohan tidak

berlaku. Di samping itu, JPS perlu mengambil tindakan undang-undang terhadap

penceroboh.

1.3.3. Kawasan yang telah diwartakan perlu dibuat penguatkuasaan bersepadu bersama

Agensi seperti Pejabat Tanah dan Pihak Berkuasa Tempatan agar tidak berlaku pertindihan

rizab sungai dengan tanah bermilik.

1.3.4. JPS hendaklah mengkaji keperluan tambahan stesen amaran banjir bersiren di

Daerah Kubang Pasu.

1.3.5. Menetapkan dasar mengenai kerja penyenggaraan bagi sungai dan kolam takungan

yang berada di kawasan bermilik.

1.3.6. Meneruskan Program Bersama Komuniti tentang kempen kebersihan sungai dan

JPS Careline.

2. JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

- Pengurusan Hutan Paya Laut dan Kepentingannya Kepada Alam Sekitar

2.1. Hutan simpan kekal paya laut di Negeri Kedah adalah berkeluasan 6,201 hektar

atau 2.1% daripada keseluruhan 307,046 hektar Hutan Simpan Kekal. Hutan Paya Laut

(HPL) yang terletak di Hutan Simpan (HS) Merbok seluas 3,881.90 hektar merangkumi 18

kompartmen telah diwartakan pada tahun 1951 dan diusahasil untuk arang kayu dan kayu

jaras. Bagaimanapun, 805.9 hektar kawasan hutan paya laut telah dikeluarkan untuk tujuan

pembangunan, pertanian dan akuakultur. Keluasan hutan paya laut sedia ada seluas 3,075

hektar diuruskan oleh Pejabat Hutan Daerah Kedah Tengah. Manakala hutan paya laut di

Pulau Langkawi pula diwartakan pada tahun 1937 dengan keluasan 3,126 hektar dan

diuruskan oleh Pejabat Hutan Daerah Kedah Utara. Objektif pengurusan hutan paya laut

adalah bertujuan untuk memastikan sumber yang berkekalan bagi industri pembuatan arang,

mewujudkan sumber pendapatan kepada penduduk setempat, memelihara dan mengawal

kawasan pesisiran daripada hakisan dan pukulan ombak, mengekalkan eko-sistem hutan

paya laut sebagai pusat pembelajaran/kajian dan eko-pelancongan serta memelihara

kawasan sebagai habitat pembiakan hidupan laut.

2.2. Pengurusan hutan paya laut melibatkan perbelanjaan aktiviti penanaman bakau.

Bagi tahun 2008 hingga 2010 perbelanjaan penanaman bakau adalah berjumlah RM1.5 juta

manakala hasil yang diperolehi daripada usahasil yang telah dijalankan hanya berjumlah

RM3,407. Secara keseluruhnya, pengauditan yang dijalankan di antara bulan Ogos hingga

Disember 2010 mendapati pengurusan hutan paya laut boleh dipertingkatkan. Antara

kelemahan yang ditemui adalah:

2.2.1. Pengeluaran kawasan Hutan Simpan Kekal tidak diwartakan.

2.2.2. Tanah HPL yang diambil masih belum diganti.

2.2.3. Projek penanaman bakau di pesisiran pantai masih tidak berjaya.

2.2.4. Tebangan bakau di zon penampan dan pencerobohan di hutan paya laut.

2.3. Bagi memperbaiki kelemahan yang dibangkitkan dalam laporan ini, adalah disyorkan

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah melaksanakan perkara berikut:

xii

2.3.1. Pemantauan secara berkala hendaklah dilaksanakan seiring dengan

penguatkuasaan bagi memastikan pencerobohan dapat dibendung.

2.3.2. Mewartakan kawasan tanah yang dikeluarkan dari hutan simpanan kekal serta

mengambil tindakan untuk menggantikan kawasan tersebut dengan keluasan tanah yang

dikeluarkan.

2.3.3. Kawasan hutan paya laut di tanah Kerajaan yang berada di kawasan garisan pantai

dan kawasan bersesuaian perlu dikenal pasti untuk diwartakan sebagai Hutan

Simpan Kekal.

2.3.4. Zon penampan perlu dikawal dan dipelihara bagi mengelakkan ancaman hakisan.

2.3.5. Mewujudkan unit khas untuk memantau aktiviti di pesisiran pantai di peringkat Negeri.

3. PEJABAT TANAH DAN GALIAN NEGERI KEDAH (PTG)

- Pengurusan Pengambilan Tanah dan Penggunaannya

3.1. Unit Pengambilan Tanah di bawah Bahagian Pembangunan Tanah, PTG Negeri

Kedah berfungsi memproses pengambilan tanah di Negeri Kedah sebelum diserahkan

kepada Pejabat Daerah masing-masing secara berperingkat mulai bulan Oktober 2010.

Dalam tempoh tahun 2006 hingga 2010, sebanyak 117 permohonan untuk urusan

pengambilan tanah untuk tujuan pelbagai projek pembangunan.

3.2. Pengauditan yang dijalankan dari bulan November 2010 hingga Februari 2011

mendapati secara keseluruhannya pengurusan pengambilan tanah adalah kurang

memuaskan. Terdapat kelemahan yang dikenal pasti perlu diberi perhatian oleh PTG seperti:

3.2.1. Kelewatan memproses permohonan dan pewartaan

3.2.2. Kelewatan dan terlebih bayar pampasan kepada tuan tanah

3.2.3. Rekod Pengambilan Tanah yang tidak dikemas kini dan tanah dibangunkan tidak

mengikut syarat pemberian hak milik.

3.2.4. Hak milik yang masih belum dikeluarkan dan bayaran premium tanah yang tidak

dapat dikutip oleh Pejabat Tanah Daerah.

3.3. Bagi mempertingkatkan lagi pengurusan pengambilan tanah, adalah disyorkan PTG

mengambil tindakan berikut:

3.3.1. Jabatan yang membuat permohonan pengambilan tanah hendaklah dimaklumkan

supaya bayaran pampasan dijelaskan segera bagi mengelakkan kos caj kelewatan.

3.3.2. Mengarahkan Jabatan yang membuat permohonan pengambilan tanah menjelaskan

premium tanah dengan segera supaya hak milik tanah dapat dikeluarkan dan seterusnya

cukai tanah dapat dikutip.

3.3.3. PTG perlu mengambil tindakan terhadap Agensi yang membangunkan tanah tidak

mengikut syarat pemberian hak milik.

xiii

4. PEJABAT DAERAH DAN TANAH LANGKAWI

- Pengurusan Pertukaran Syarat Tanah

4.1. Pejabat Daerah Dan Tanah Langkawi bertanggungjawab menguruskan hal ehwal

kemajuan dan pembangunan daerah Langkawi. Manakala, Pejabat Tanah Langkawi

(Pejabat Tanah) adalah ditugaskan untuk menguruskan semua urusan pentadbiran tanah.

Daerah Langkawi meliputi 104 buah pulau dengan jumlah keluasan 48,237 hektar. Bagi

tempoh tahun 2008 hingga 2010, sejumlah RM0.02 juta hasil telah dikutip oleh Pejabat

Tanah yang merupakan bayaran premium tukar syarat penggunaan tanah. Manakala

sebanyak 19 permohonan daripada 45 permohonan tukar syarat penggunaan tanah yang

diterima dalam tempoh yang sama telah diluluskan.

4.2. Pada keseluruhannya, pengauditan yang dijalankan mendapati pengurusan

pertukaran syarat tanah adalah kurang memuaskan. Antara kelemahan yang ditemui

seperti:

4.2.1. Kelewatan dalam memproses permohonan tukar syarat tanah.

4.2.2. Piagam Pelanggan tidak disemak semula bagi disesuaikan dengan keperluan norma

kerja semasa.

4.2.3. Pelanggaran jenis kegunaan dan syarat nyata tanah.

4.2.4. Pencerobohan tanah Kerajaan Negeri.

4.2.5. Rancangan penguatkuasaan tanah tidak disediakan.

4.3. Bagi memastikan pengurusan pertukaran syarat tanah diuruskan dengan cekap dan

berkesan, Pejabat Tanah adalah disyorkan supaya melaksanakan perkara-perkara berikut

dengan segera:

4.3.1. Mempercepatkan proses permohonan pertukaran syarat tanah mengikut tempoh

masa yang ditetapkan di dalam Piagam Pelanggan.

4.3.2. Piagam Pelanggan Unit Pembangunan Tanah Pejabat Tanah hendaklah dikaji dan

disemak semula mengikut keperluan norma kerja semasa.

4.3.3. Tindakan perundangan hendaklah diambil supaya kes pelanggaran jenis kegunaan

dan syarat tanah serta pencerobohan tanah Kerajaan Negeri dapat dibendung dan

meningkatkan kutipan hasil Kerajaan Negeri.

4.3.4. Memastikan pengenaan kadar cukai tanah tahunan adalah mengikut penggunaan

tanah semasa.

4.3.5. Menjalankan pemantauan yang berterusan bagi memastikan proses permohonan

pertukaran syarat tanah diuruskan dengan lancar dan kes pelanggaran syarat kegunaan

tanah dapat ditangani secara berkesan.

4.3.6. Rancangan penguatkuasaan perlu dirancang dan diberi keutamaan secara sistematik

serta dilaksanakan secara menyeluruh bagi memastikan aktiviti penguatkuasaan dapat

dijalankan dengan berkesan.

xiv

5. PEJABAT DAERAH DAN TANAH PADANG TERAP

- Kutipan Hasil Tanah Berkomputer

5.1. Pejabat Daerah Dan Tanah Padang Terap bertanggungjawab menguruskan hal

ehwal kemajuan dan pembangunan daerah Padang Terap. Manakala, Pejabat Tanah

Padang Terap (Pejabat Tanah) adalah ditugaskan untuk menguruskan semua urusan

pentadbiran tanah. Daerah Padang Terap berkeluasan 133,870 hektar dan mempunyai

36,703 bilangan hak milik yang telah didaftarkan sehingga 31 Disember 2010. Semua

urusan pendaftaran hak milik dibuat melalui Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer

(SPTB), manakala pengurusan kutipan hasil tanah dibuat melalui Sistem Kutipan Hasil

Tanah Berkomputer (SUKHAT).

5.2. Projek SUKHAT dibangunkan oleh Kerajaan Negeri dengan kos bernilai RM2.16 juta

bagi tempoh 2007 hingga 2010. Bagi tempoh 2008 hingga 2010, sejumlah RM9.09 juta hasil

cukai tanah telah dikutip. Pada keseluruhannya, pengauditan yang dijalankan mendapati

kutipan hasil tanah berkomputer melalui penggunaan SUKHAT adalah tidak memuaskan. Ini

kerana terdapat kelemahan seperti:

5.2.1. Kelemahan pengurusan integrasi data SUKHAT dengan SPTB.

5.2.2. Prestasi kutipan hasil tidak mencapai sasaran yang ditetapkan.

5.2.3. Pengurusan tunggakan cukai tanah yang dijalankan secara tidak menyeluruh.

5.2.4. Menu ansuran SUKHAT masih tidak digunakan.

5.2.5. Kawalan keselamatan sistem serta kawalan kata laluan untuk SUKHAT adalah tidak

memuaskan.

5.3. Bagi memastikan kutipan hasil tanah berkomputer diuruskan dengan cekap dan

berkesan, Pejabat Tanah adalah disyorkan supaya melaksanakan perkara-perkara berikut

dengan segera:

5.3.1. Pembersihan data dilakukan secara kerap dan berterusan untuk memastikan data

SUKHAT adalah betul dan tepat. Arahan perlu dikeluarkan oleh Pentadbir Tanah supaya

pembersihan data dibuat secara menyeluruh terhadap setiap laporan perbezaan maklumat

yang dijana oleh SUKHAT dan mengikut tempoh ditetapkan.

5.3.2. Mewujudkan koordinasi di antara Unit Hasil dan Unit Pendaftaran bagi memastikan

ketepatan data hak milik di antara SUKHAT dan SPTB.

5.3.3. Satu kumpulan task force ditubuhkan untuk mengemas kini maklumat pemilik tanah

dan Daftar Hasil Tahunan.

5.3.4. Memantau laporan hasil tahunan dan bulanan yang disediakan bagi mengetahui

kedudukan tunggakan cukai tanah dan jumlah kutipan semasa serta menilai prestasi kutipan.

5.3.5. Siasatan dan lawatan ke tapak pemilik tanah yang mempunyai tunggakan cukai

tanah dibuat bagi membolehkan tindakan pengeluaran notis diambil.

6. MAJLIS BANDARAYA ALOR SETAR

- Pengurusan Tempat Meletak Kenderaan

6.1. Majlis Bandaraya Alor Setar diisytiharkan sebagai sebuah bandar raya pada

21 Disember 2003. Majlis berperanan menyedia dan menyenggara kemudahan awam

seperti kutipan sampah, tempat letak kenderaan dan lain-lain. Pengurusan tempat letak

kenderaan Majlis adalah dilaksanakan melalui 3 kaedah iaitu dilaksanakan sendiri oleh

Majlis, syarikat yang dilantik dan pengusaha persendirian yang diberi lesen.

6.2. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Oktober hingga Disember 2010 mendapati

secara keseluruhannya pelaksanaan pengurusan tempat letak kenderaan adalah tidak

memuaskan. Kelemahan yang dikenal pasti adalah seperti:

6.2.1. Perjanjian penyewaan antara Majlis dan Starpark Urus Sdn. Bhd. (SUSB) tidak

disediakan walaupun telah beroperasi selama 7 tahun.

6.2.2. Kawasan tempat letak kenderaan yang telah diwartakan tidak beroperasi.

6.2.3. Kutipan sewa petak khas dibuat melebihi kadar yang telah diwartakan.

6.3. Bagi memastikan objektif pengurusan tempat letak kenderaan Majlis yang dirancang

dapat dilaksanakan dengan cekap dan teratur, adalah disyorkan supaya Majlis mengambil

langkah-langkah berikut:

6.3.1. Tuntutan secara pentadbiran diteruskan terhadap tunggakan sewa petak tempat letak

kereta daripada SUSB dan MOSSB yang telah ditamatkan operasi.

6.3.2. Menyediakan rancangan tahunan cadangan pelaksanaan operasi kutipan tempat

letak kereta di kawasan yang telah diwartakan.

6.3.3. Mengemaskini garis panduan dan arahan berhubung permohonan lesen tempat letak

kereta persendirian agar lebih jelas dan memudahkan. Lawatan semula pegawai Majlis ke

lokasi tempat letak kereta persendirian perlu dibuat sebelum permohonan pembaharuan

lesen diluluskan.

6.3.4. Menyediakan kemudahan mengutip hasil yang selamat di kawasan tempat letak

kereta terkawal di Zon 1.

7. SYARIKAT AIR DARUL AMAN SDN. BHD.

- Pengurusan Pengebilan Bekalan Air

7.1. Aktiviti utama pengebilan ialah pengeluaran bil air dan mengedarkannya kepada

pelanggan mengikut jadual, mengemaskini data pengguna dan maklumat yang berkaitan

dengannya. Semua aktiviti pengebilan di Negeri Kedah diswastakan kepada BPO

Innovation (Kedah) Sdn. Bhd. manakala daerah Langkawi diswastakan kepada Taliworks

(Langkawi) Sdn. Bhd..

xvi

7.2. Pengauditan yang dijalankan dari bulan Oktober 2010 hingga Januari 2011

mendapati secara keseluruhannya, pengurusan pengebilan air adalah memuaskan. Namun

begitu, terdapat beberapa kelemahan yang perlu diberi perhatian oleh SADA bagi

memastikan pengurusan pengebilan dapat dilaksanakan dengan cekap, ekonomik dan

berkesan serta mencapai matlamat yang ditetapkan. Antara kelemahan yang dikenal pasti

adalah:

7.2.1. Pengeluaran bil anggaran semakin meningkat.

7.2.2. Meter air tidak diagihkan.

7.2.3. Deposit bekalan air tidak dikutip.

7.2.4. Tiada Pewartaan Bagi Deposit Yang Tidak Dituntut

7.2.5. Penggunaan saiz meter yang tidak bersesuaian.

7.3. Bagi meningkatkan prestasi pengurusan pengebilan air, adalah disyorkan SADA

mengambil tindakan berikut:

7.3.1. Mengadakan rancangan tahunan penggantian meter rosak atau tidak berfungsi

supaya penggantian meter baru dapat dilakukan dengan lebih teratur.

7.3.2. Memastikan pengguna menjelaskan deposit bagi setiap permohonan baru sebelum

pemasangan meter dilakukan dan sambungan semula turut dikenakan bayaran deposit.

7.3.3. Menyediakan garis panduan dan program berkaitan penggunaan saiz meter yang

bersesuaian dengan penggunaan air sebenar.

7.3.4. Menyediakan peruntukan dan program berkaitan dengan penggantian meter air

berusia sejajar dengan amalan terbaik SADA di antara 7 hingga 10 tahun.

7.3.5. Pihak SADA perlu memastikan objektif sebenar pelaksanaan program AMR

dilaksanakan iaitu bacaan meter dibuat secara on-line.

BAHAGIAN II - PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN NEGERI

8. PERBADANAN KEMAJUAN NEGERI KEDAH

- Kulim Technology Park Corporation Sdn. Bhd.

8.1. Kulim Technology Park Corporation Sdn. Bhd. (KTPC) adalah syarikat subsidiari

KHTP Holding Sdn. Bhd. yang merupakan syarikat milik penuh Perbadanan Kemajuan

Negeri Kedah (PKNK). KTPC mula beroperasi pada 8 Januari 1979 dengan modal berbayar

berjumlah RM10 juta dan terlibat dalam aktiviti pembangunan dan pengurusan tanah seluas

1,700 hektar di daerah Kulim, Kedah yang dikenali sebagai Kulim Hi-Tech Park (KHTP).

KHTP merupakan taman perindustrian berteknologi tinggi yang pertama di Malaysia.

8.2. Pengauditan yang dijalankan di antara bulan Disember 2010 hingga Januari 2011

mendapati pada umumnya, kedudukan kewangan KTPC adalah baik dengan mencatatkan

keuntungan sepanjang tahun 2007 hingga 2009. Bagaimanapun, pengurusan aktiviti

xvii

erkaitan penyewaan bangunan dan pemantauan projek pembangunan memerlukan

penambahbaikan. Selain itu, terdapat kelemahan dalam aspek pengurusan kewangan

seperti pengurusan pinjaman Kerajaan, pengurusan syarikat subsidiari serta pembayaran

bonus dan dividen yang tidak mengikut Pekeliling Perbendaharaan.

8.3. Bagi membolehkan objektif penubuhan KTPC dicapai seperti mana yang telah

ditetapkan, KTPC perlu menangani kelemahan yang telah dibangkitkan dalam laporan ini.

Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan, Lembaga Pengarah KTPC disyorkan supaya

melaksanakan perkara seperti berikut:

8.3.1. Mengkaji dengan mendalam setiap penubuhan syarikat subsidiari dan menutup

syarikat subsidiari yang tidak aktif dan dorman, menetapkan dasar/garis panduan berkaitan

pemberian pendahuluan/pinjaman kepada syarikat subsidiari. Syarikat subsidiari perlu

dipantau dengan lebih teliti supaya pelaburan yang dilakukan tidak mengalami kerugian.

8.3.2. Memperkukuhkan aktiviti promosi, pemasaran dan perniagaan peringkat global

supaya syarikat dapat meningkatkan prestasi keuntungan melalui peningkatan pelaburan

oleh syarikat asing yang maju dalam bidang berteknologi tinggi melalui kerjasama

berterusan dengan agensi Kerajaan seperti MITI, MIDA, Majlis Amanah Rakyat (MARA) dan

Kementerian serta agensi yang mempunyai kemahiran dan pelaburan yang sama. Di

samping itu, KTPC juga perlu meningkatkan promosi yang lebih berkesan bagi

meningkatkan hasil sewaan ruang bangunannya.

8.3.4. Memperkemaskan dan mengamalkan tadbir urus korporat syarikat dengan

menjadikan Pekeliling Kerajaan dan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia sebagai amalan

terbaik.

8.3.5. Pemeriksaan Audit Dalam perlu dijalankan secara berkala dan lebih kerap serta

memastikan Jawatankuasa Audit berfungsi mengikut peraturan yang ditetapkan.

9. YAYASAN ISLAM NEGERI KEDAH

- Yiked Bina Sdn. Bhd

9.1. Yiked Bina Sdn. Bhd. (YBSB) merupakan subsidiari Yiked Holding Sdn. Bhd. (YHSB).

YHSB merupakan syarikat milik penuh Yayasan Islam Negeri Kedah (YINK). YBSB telah

ditubuhkan dan didaftarkan pada 15 Oktober 2000 dengan modal dibenarkan berjumlah RM1

juta dan modal berbayar berjumlah RM0.70 juta. YBSB merupakan syarikat usahasama di

antara YHSB dan Tele-Flow Corporation Sdn. Bhd. (TCSB) dengan pegangan ekuiti YHSB

(51%) dan TCSB (49%). Objektif utama penubuhan syarikat adalah untuk menjalankan

perniagaan dalam bidang telekomunikasi. YBSB telah diberikan lesen Network Facility

Provider (NFP) di bawah Seksyen 30 dan 126 Akta Komunikasi Dan Multimedia 1998 oleh

Suruhanjaya Komunikasi Dan Multimedia Malaysia (SKMM) pada tahun 2005. SKMM juga

telah melantik YBSB sebagai Syarikat Sokongan Negeri (SBC) yang mempunyai hak

eksklusif dan bertanggungjawab sebagai One Stop Centre bagi menguruskan hal berkaitan

perlesenan, pembinaan menara telekomunikasi serta mengkoordinasikan pengurusan

infrastruktur telekomunikasi di seluruh Negeri Kedah.

xviii

9.2. Pengauditan yang dijalankan antara bulan Disember 2010 hingga Mac 2011

mendapati prestasi kewangan YBSB secara keseluruhannya adalah memuaskan. YBSB

mencatatkan kerugian pada tahun 2007 berjumlah RM0.01 juta. Pada 2 tahun berikutnya,

YBSB berjaya memperbaiki kedudukan kewangan syarikat dengan memperolehi keuntungan

bersih berjumlah RM0.10 juta pada tahun 2008 dan RM0.16 juta pada tahun 2009.

Pengurusan aktiviti YBSB secara keseluruhannya adalah tidak memuaskan kerana terdapat

beberapa kelemahan yang boleh menjejaskan kepentingan Kerajaan selaku pemegang

ekuiti secara amnya. Antara kelemahan yang ditemui adalah:

9.2.1. Perjanjian usahasama tidak memihak kepada YBSB kerana hak menguruskan

operasi syarikat diserahkan sepenuhnya kepada TCSB.

9.2.2. Royalti yang diterima rendah berbanding hasil sewaan.

9.3. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan YBSB mencapai

objektif penubuhannya adalah disyorkan pihak yang bertanggungjawab mengambil tindakan

terhadap perkara-perkara berikut:

9.3.1. YBSB hendaklah memastikan pembinaan menara mematuhi Undang-Undang dan

peraturan yang sedang berkuatkuasa bagi mengelakkan kerugian dan tindakan dikenakan.

9.3.2. YBSB perlu memastikan penyerahan menara daripada TCSB dilakukan melalui

perjanjian yang lengkap bagi menjamin kepentingan kedua-dua pihak.

9.3.3. YBSB perlu mengkaji semula kadar royalti yang diterima supaya kadarnya

bersesuaian dengan hasil sewaan yang diterima.

9.3.4. Mematuhi peraturan yang dikeluarkan oleh Kerajaan/Agensi Kerajaan terutama

berkaitan dengan penyediaan rancangan korporat, dividen, Jawatankuasa Audit Dalam,

arahan kawalan pengurusan syarikat serta peranan dan tanggungjawab wakil Kerajaan.

10. PERBADANAN KEMAJUAN NEGERI KEDAH

- Kumpulan Ladang-Ladang Perbadanan Kedah Sdn. Bhd.

10.1. Kumpulan Ladang-Ladang Perbadanan Kedah Sdn. Bhd. (KLPK) ditubuhkan pada

24 Januari 1980 di bawah Akta Syarikat 1965 dengan modal yang dibenarkan berjumlah

RM1 juta dan modal berbayar berjumlah RM0.5 juta. KLPK merupakan sebuah perniagaan

milik penuh Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah (PKNK) dan ditubuhkan untuk memberi

khidmat nasihat dan mengurus ladang getah dan kelapa sawit milik PKNK.

10.2. Pengauditan yang dijalankan antara bulan September hingga Disember 2010

mendapati prestasi kewangan KLPK adalah memuaskan. KLPK telah berjaya mencatatkan

keuntungan bersih di antara RM0.39 juta hingga RM4.46 juta bagi tahun 2007 hingga 2009.

Pengurusan aktiviti perladangan KLPK juga memuaskan kerana berjaya memberi pulangan

yang tinggi setiap tahun. Bagaimanapun, dalam aspek tadbir urus korporat pula terdapat

beberapa kelemahan seperti pengurusan kewangan yang tidak teratur dan tidak mematuhi

Pekeliling Perbendaharaan.

xix

10.3. Bagi membolehkan objektif penubuhan KLPK dicapai seperti mana yang telah

ditetapkan, pihak KLPK perlu menangani kelemahan yang telah dibangkitkan dalam laporan

ini. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan, Lembaga Pengarah KLPK disyorkan

supaya melaksanakan perkara seperti berikut:

10.3.1. Mematuhi kehendak Akta Syarikat 1965 dan semua pekeliling yang telah

dikeluarkan oleh Kerajaan bagi memastikan pengurusan kewangan KLPK yang meliputi

pengurusan pembayaran, aset serta sumber manusia dibuat dengan telus, teratur dan

berhemat.

10.3.2. Memantau operasi Kilang Hevea Bukit Perak dengan lebih terancang bagi

memastikan kilang dapat memperolehi keuntungan pada masa hadapan.

11. PERBADANAN MENTERI BESAR KEDAH

- Amanah Saham Kedah Berhad

11.1. Amanah Saham Kedah Berhad (ASKB) telah diperbadankan pada 10 September

1994 dan merupakan anak syarikat milik penuh Permodalan Kedah Berhad (PKB). PKB

adalah syarikat subsidiari milik penuh Perbadanan Menteri Besar Kedah (PMBKed). ASKB

telah ditubuhkan dengan modal yang dibenarkan berjumlah RM10 juta dan modal berbayar

berjumlah RM8.42 juta. ASKB yang dilesenkan di bawah Akta Pasaran Modal Dan

Perkhidmatan 2007 berpengalaman lebih daripada 17 tahun di dalam bidang unit amanah

dan pengurusan aset. Sehingga kini ASKB menguruskan Tabung Amanah Saham Kedah

(Tabung ASK) dan pengurusan aset Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah (PKNK) serta

Yayasan Islam Negeri Kedah (YINK).

11.2. Pengauditan yang dijalankan di antara bulan November 2010 hingga Februari 2011

mendapati prestasi kewangan ASKB secara keseluruhannya adalah tidak memuaskan.

ASKB mencatatkan kerugian pada tahun 2007 hingga 2009 masing-masing berjumlah

RM1.12 juta, RM1 juta dan RM0.57 juta. Sungguhpun didapati pengurusan aktiviti ASKB

adalah selaras dengan objektif penubuhannya tetapi pengurusan aktivitinya adalah tidak

memuaskan kerana terdapat beberapa kelemahan yang boleh menjejaskan kepentingan

Kerajaan selaku Pemegang Ekuiti secara amnya. Selain itu, kelemahan pengurusan aktiviti

ASKB boleh menjejaskan kepentingan para pelabur Tabung ASK. Antara kelemahan yang

ditemui adalah:

11.2.1. Keuntungan tahunan Tabung ASK semakin berkurangan.

11.2.2. Kerugian terkumpul Tabung ASK serta penyusutan Nilai Aset Bersih (NAB) Tabung

ASK berada pada tahap yang tinggi.

11.2.3. Sumbangan Kerajaan Negeri bagi menampung kos pembayaran dividen.

11.2.4. Pelaburan Ekuiti mengalami rosot nilai yang tinggi.

11.2.5. Insentif ALP pada tahun 2007 tidak mendapat kelulusan Mesyuarat Agung.

11.2.6. Gaji bekas Ketua Pegawai Eksekutif (KPE) terlebih bayar.

11.3. Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan ASKB mencapai

objektif penubuhannya adalah disyorkan ASKB mengambil tindakan terhadap perkaraperkara

berikut:

11.3.1. Menyediakan Pelan Pemulihan Prestasi Tabung ASK.

11.3.2. Jawatankuasa Pelaburan ASKB hendaklah menyemak semula pelaburan Tabung

ASK dan mengkaji semula strategi pelaburan bagi memastikan setiap pelaburan

mendatangkan keuntungan.

11.3.3. Mematuhi peraturan yang dikeluarkan oleh Kerajaan terutama berkaitan dengan

penyediaan rancangan korporat, pembayaran bonus, dividen, Jawatankuasa Audit Dalam,

arahan kawalan pengurusan syarikat serta peranan dan tanggungjawab wakil Kerajaan.

xxi

BAHAGIAN I

AKTIVITI JABATAN/AGENSI

NEGERI

BAHAGIAN I

AKTIVITI JABATAN/AGENSI NEGERI

1. PENDAHULUAN

AKTIVITI JABATAN/AGENSI

Seksyen 6(d), Akta Audit 1957 menghendaki Jabatan Audit Negara mengaudit program dan

aktiviti Jabatan/Agensi Kerajaan Negeri. Pengauditan ini bertujuan untuk menilai sama ada

sesuatu program atau aktiviti telah dijalankan dengan cekap, ekonomi dan berkesan. Bagi

memenuhi peruntukan Akta ini, 7 aktiviti telah dikaji iaitu Rancangan Tebatan Banjir,

Pengurusan Hutan Paya Laut dan Kepentingannya Kepada Alam Sekitar, Pengurusan

Pengambilan Tanah dan Penggunaannya, Pengurusan Pertukaran Syarat Tanah, Kutipan

Hasil Tanah Berkomputer, Pengurusan Tempat Meletak Kenderaan dan Pengurusan

Pengebilan Bekalan Air. Pemerhatian Audit hasil daripada pengauditan tersebut telah

dimaklumkan kepada Jabatan/Agensi berkenaan dan hanya isu yang penting dilaporkan di

Bahagian ini. TIVITI JABAT

JABATAN PENGAIRAN DAN SALIRAN NEGERI KEDAH

2. RANCANGAN TEBATAN BANJIR

2.1 LATAR BELAKANG

2.1.1. Jabatan Pengairan Dan Saliran Negeri Kedah (JPS) bertanggungjawab untuk

menyedia dan membekalkan perkhidmatan kejuruteraan yang perlu bagi pembangunan,

pengurusan serta pengawalan teratur sumber air negeri untuk kemajuan pertanian. Bagi

mencapai matlamat tersebut JPS menjalankan fungsi-fungsi seperti pengairan, saliran

pertanian, pengurusan sumber air dan hidrologi, pengurusan banjir, pengurusan sungai,

kejuruteraan pantai, saliran bandar dan khidmat sokongan. Bahagian Kejuruteraan Sungai

bertanggungjawab memastikan pengurusan sungai yang baik, memelihara air dan kualiti

serta mengurangkan risiko banjir. Selain itu, bahagian ini perlu memberi maklum balas

segera terhadap aduan berkaitan sungai dan melakukan sebarang pembaikan yang

diperlukan.

2.1.2. Objektif rancangan tebatan banjir adalah untuk memperbaiki sistem sungai supaya

kekerapan banjir dapat dikurangkan melalui pelaksanaan projek yang telah dikenal pasti oleh

JPS setiap tahun. Sistem tebatan banjir sedia ada perlu di senggara dan di baik pulih sesuai

dengan pertambahan pembangunan semasa.

2.1.3. Lembangan Sungai Kedah mempunyai keluasan kawasan tadahan air seluas 3,605

kilometer persegi dan keseluruhan jajaran adalah sepanjang 123 kilometer. Lembangan

Sungai Kedah merangkumi 5 daerah iaitu Kubang Pasu, Padang Terap, Pendang, Kota

Setar dan sebahagian kecil daerah Kuala Muda. Lembangan ini terbahagi kepada

7 sub-lembangan yang terdiri daripada Sungai Bata, Sungai Ahning, Sungai Pedu, Sungai

Janing, Sungai Padang Terap, Sungai Pendang dan Sungai Kedah. Empangan Pedu dan

Empangan Ahning terletak di Lembangan Sungai Kedah. Peta 2.1 menunjukkan Lembangan

Sungai Kedah dan jajaran sungai kedah serta anak sungai yang bersambung dengannya.

Peta 2.1

Lembangan Sungai Kedah

Sumber : JPS Kubang Pasu

2.1.4. Mengikut RMKe-9, sebanyak 9 Rancangan Tebatan Banjir akan dilaksanakan di

Negeri Kedah dengan kos projek berjumlah RM2.39 bilion. RTB tersebut adalah RTB Sungai

Muda, RTB Kuah/Padang Mat Sirat, RTB Serdang, RTB Bandar Kulim/Sungai Keladi, RTB

Luar Bandar, RTB Sungai Kedah/Anak Bukit, RTB Sungai Jabi, RTB Sungai Petani dan RTB

Kota Setar. Bagi tempoh 2008 hingga 2010, sejumlah RM23.18 juta telah dibelanjakan bagi

tujuan RTB seperti di Jadual 2.1.

Jadual 2.1

Perbelanjaan RTB Kedah Bagi Tahun 2008 hingga 2010

Butiran Rancangan Tebatan Perbelanjaan (RM)

Banjir

2008 2009 2010

RTB Kuah/Padang Mat Sirat TM 2,446,231 367,211

RTB Serdang 26,864 TM TM

RTB Kulim/Sungai Keladi TM 2,355,677 3,891,342

RTB Luar Bandar Kedah 4,072,004 368,520 5,597,588

RTB Sungai Kedah/Anak Bukit TM 757,766 1,761,476

RTB Sungai Jabi TM 425,140 749,968

RTB Sungai Petani 357,006 TM TM

RTB Kota Setar TM TM TM

Jumlah 4,455,874 6,353,334 12,367,585

Sumber: Laporan Pemantauan JPS Bagi Tahun 2008 hingga 2010

2.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada rancangan tebatan banjir telah dirancang

dan dilaksanakan secara ekonomi, cekap dan berkesan selaras dengan matlamat yang

ditetapkan.

2.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan terhadap 10 projek tebatan banjir di Lembangan Sungai Kedah.

Kaedah pengauditan yang dijalankan adalah dengan menyemak dan menganalisis maklumat

berasaskan rekod, fail, data dan dokumen berhubung pengurusan rancangan tebatan banjir

di JPS Negeri Kedah, Pejabat JPS Daerah Kota Setar dan Kubang Pasu/Padang Terap bagi

tempoh tahun 2008 hingga 2010. Selain itu, temu bual dan lawatan tapak turut dilaksanakan.

2.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan pada bulan Oktober 2010 hingga Januari 2011 mendapati

rancangan tebatan banjir boleh dipertingkatkan pengurusannya. Antara kelemahan yang

didapati adalah pencerobohan rizab sungai dan pemberian hak milik di kawasan rizab sungai

menyebabkan kerja-kerja penyenggaraan tidak dapat dilaksanakan sepenuhnya,

pengurusan sampah dan penyenggaraan log boom tidak dibuat secara berkala dan kolam

takungan banjir serta kolam perangkap kelodak tidak di senggara. Penjelasan lanjut

mengenai perkara yang ditemui adalah seperti di perenggan berikut:

2.4.1. Pengurusan Dan Penyenggaraan Sungai Keroncho / Sungai Tanjung Pauh

2.4.1.1. Rizab Sungai Diduduki Tanpa Kebenaran

Mengikut Seksyen 62, Kanun Tanah Negara dan Garis Panduan Penentuan Rizab

Sungai, setiap sungai hendaklah mempunyai kawasan rizab sungai mengikut kelebaran

sungai. Kawasan rizab Sungai Keroncho bagi tebing kiri dan kanan adalah masingmasing

selebar 10 meter seperti di Warta Kerajaan Negeri Kedah bertarikh 1 April 2010.

Pemeriksaan Audit mendapati sepanjang 250 meter rizab sungai telah diduduki tanpa

kebenaran. Manakala tanah rizab sungai seluas 3.2 hektar telah diberikan hak milik oleh

Pejabat Tanah Dan Galian (PTG) kepada penduduk setempat. Lawatan Audit ke Sungai

Keroncho dan Sungai Tanjung Pauh mendapati rizab sungai telah dicerobohi oleh orang

awam untuk dijadikan rumah kediaman seperti di Gambar 2.1 dan Gambar 2.2.

Akibatnya kerja penyenggaraan seperti mendalam dan melebar sungai tidak dapat

dilaksanakan sepenuhnya. Mengikut maklum balas, JPS tidak mempunyai kuasa untuk

mengambil tindakan terhadap pencerobohan rizab sungai sebaliknya hanya

memaklumkan mengenai pencerobohan tersebut kepada Pihak Berkuasa Tempatan.

Gambar 2.1

Pencerobohan Di Rizab Sungai

Gambar 2.2

Binaan Di Rizab Sungai

Binaan Terletak Di

Rizab Sungai

Binaan Di Rizab

Sungai

Gabion untuk mencegah

runtuhan tebing sungai

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Tanjung Pauh, Jitra

Tarikh: 17 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Keroncho, Jitra

Tarikh: 17 Januari 2011

2.4.1.2. Pemberian Hak Milik Di Kawasan Rizab Sungai

Mengikut Warta Kerajaan Negeri Kedah Jil.53 No.7 bertarikh 1 April 2010, Sungai

Keroncho adalah sepanjang 1.76 kilometer dan lebar sungai adalah 5 meter (m). Pihak

Audit mendapati kawasan rizab Sungai Keroncho telah diberi milik kepada orang awam

dan Kerajaan untuk tujuan pembangunan perumahan, rumah kedai, sekolah dan industri

ringan seperti di Gambar 2.3 hingga Gambar 2.6.

Gambar 2.3

Hak Milik Di Rizab Sungai

Kawasan rizab sungai

Gambar 2.4

Sekolah Di atas Rizab Sungai

Sungai Keroncho bersebelahan sekolah

Lebar Sungai 1.5 m

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bandar Jitra, Daerah Kubang Pasu

Tarikh: 10 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bandar Jitra, Daerah Kubang Pasu

Tarikh: 10 Januari 2011

Gambar 2.5

Pemberian Hak Milik

Di Kawasan Rizab Sungai

Gambar 2.6

Rizab Sungai

Diberi milik

Lebar sungai 1.5m

Kawasan rizab sungai

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Daerah Kubang Pasu

Tarikh: 17 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Daerah Kubang Pasu

Tarikh: 17 Januari 2011

2.4.1.3. Pelaksanaan Kerja Menaik Taraf Pembetung Di Kawasan Tanah Bermilik

Struktur tebatan sungai adalah perlu dibina mengikut Right of Way (ROW) selaras dengan

Akta Jalan, Saliran dan Bangunan 1974 (Akta 133). Lawatan Audit mendapati projek

menaik taraf pembetung arch culvert di CH1422 Sungai Keroncho yang dilaksanakan di

atas tanah bermilik seperti di Gambar 2.7 dan Gambar 2.8. Pelaksanaan kerja di

kawasan tanah bermilik boleh mengakibatkan tindakan undang-undang diambil terhadap

JPS oleh pemilik tanah.

Gambar 2.7

Operasi JPS Di Kawasan Bermilik

Gambar 2.8

Pertindihan Rizab

Operasi JPS di kawasan bermilik

Kawasan bermilik

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Taman Indera, Jitra

Tarikh: 10 Januari 2011

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Taman Indera, Jitra

Tarikh: November 2010

2.4.1.4. Projek Pembinaan Arch Culvert Menyebabkan Bottle Neck

Penggunaan arch culvert perlu mengikut kesesuaian kelebaran sungai. Ini bagi

membolehkan aliran sungai mengalir dengan lancar. Semakan Audit mendapati JPS telah

mengambil tindakan membina arch culvert bagi mengatasi masalah banjir kilat di bandar

Jitra. Bagaimanapun lawatan Audit ke ke tapak projek di Chainage (CH) 800 dan CH1422

mendapati pembinaan arch culvert telah menyebabkan berlakunya masalah bottle neck

berpunca daripada ukuran arch culvert yang lebih besar daripada kelebaran sungai sedia

ada seperti di Gambar 2.9 dan Gambar 2.10. Keadaan ini menyebabkan aliran air

terganggu terutama apabila berlaku hujan lebat.

Gambar 2.9

Bottle Neck Di CH800 Sungai Keroncho

Lebar sungai 1.5m

Gambar 2.10

Bottle Neck Di CH1422 Sungai Keroncho

Pembinaan arch culvert selebar 6.5 m

Pembinaan arch culvert

selebar 6.5 m

Lebar sungai 2.0m

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Keroncho, Kubang Pasu

Tarikh: 25 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Keroncho, Kubang Pasu

Tarikh: 25 April 2011

2.4.1.5. Pembuangan Sampah Ke Dalam Sungai

Sungai masih menjadi tempat pembuangan sampah akibat daripada tahap kesedaran

sivik di kalangan masyarakat yang masih rendah tentang kepentingan sungai. Lawatan

Audit ke Sungai Keroncho mendapati aliran sungai tersekat disebabkan oleh timbunan

sampah. Pembuangan sampah oleh penduduk setempat secara berleluasa berlaku di

persekitaran kawasan tersebut seperti di Gambar 2.11 hingga Gambar 2.14. Mengikut

JPS, sampah yang terdapat di dalam Sungai Keroncho semakin berkurangan selepas

Program Kesedaran dan Gotong Royong Bersama Komuniti dijalankan.

Gambar 2.11

Aliran Sungai Tersekat Akibat Sampah

Gambar 2.12

Sampah Dalam Sungai

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Sekolah Menengah Jitra

Tarikh: 10 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Sekolah Menengah Jitra

Tarikh: 17 Januari 2011

Gambar 2.13

Program Gotong Royong Bersama Komuniti

Gambar 2.14

Aktiviti Membersihkan Sungai Keroncho

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Jalan Sekolah Menengah Jitra

Tarikh: 2011

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Jalan Sekolah Menengah Jitra

Tarikh: 2011

Pada pendapat Audit, secara keseluruhannya JPS perlu mengambil tindakan segera

bagi menangani masalah pencerobohan, pembinaan pembetung di kawasan tanah

bermilik dan pembuangan sampah secara berleluasa. Di samping itu, kerja pelebaran

sungai perlu dibuat secara menyeluruh bagi menyelesaikan masalah bottle neck dan

seterusnya dapat mengatasi masalah banjir. Kerjasama dengan agensi-agensi

Kerajaan seperti Pihak Berkuasa Tempatan adalah penting.

2.4.2. Kelewatan Pewartaan Rizab Sungai

Rizab sungai perlu diwartakan bagi memastikan setiap sungai dapat berfungsi dengan

sepatutnya. Rizab sungai bertindak sebagai penampan di antara sungai dan tanah yang

bersebelahan dengannya bagi melindungi sungai dari aktiviti yang tidak diingini yang boleh

menjejaskan fungsi sungai tersebut. Kuasa reservasi terhadap tanah negeri di Semenanjung

Malaysia terkandung dalam Seksyen 62 KTN (Akta 56 Tahun 1965). JPS perlu mengambil

tindakan sewajarnya untuk mewartakan jaluran sungai sebagai rizab sungai supaya hak

pengawalan terhadap rizab sungai terjamin. Semakan Audit mendapati pewartaan rizab

sungai bagi seluruh Negeri Kedah yang melibatkan 655 batang sungai oleh JPS hanya

dilaksanakan pada 1 April 2010. Kelewatan mewartakan rizab sungai dengan kadar segera

menyebabkan berlaku pencerobohan, tanah rizab sungai diberi hak milik, kos pengambilan

tanah yang tinggi dan penyenggaraan sungai tidak dapat dilaksanakan dengan sempurna.

Pada pendapat Audit, JPS hendaklah memastikan rizab sungai tidak di ceroboh

setelah diwartakan.

2.4.3. Sistem Ramalan Dan Amaran Banjir

Sistem amaran banjir ialah bertujuan untuk menyampaikan maklumat banjir dan amaran

awal tentang kemungkinan berlaku banjir di sesuatu lembah sungai. Data taburan hujan

adalah penting dalam penentuan ramalan banjir. JPS menyediakan sistem amaran dan

pengesanan banjir yang merangkumi 22 buah stesen telemetri, 60 buah stesen curahan

hujan, 17 buah stesen amaran banjir bersiren, 5 buah stesen amaran banjir short messaging

system (SMS), 3 buah stesen aras air dan sukat luah sungai serta 18 buah stesen tolok

lurus. Penemuan Audit adalah seperti berikut:

2.4.3.1. Sistem Telemetri

a. JPS menggunakan sistem telemetri dalam pengumpulan data curahan hujan. Sistem

ini dapat membekalkan data yang tepat kepada JPS dan boleh diakses secara atas

talian. Terdapat 3 buah stesen hujan telemetri di daerah Kubang Pasu iaitu di

Universiti Utara Malaysia (UUM) Sintok, Kampung Padang Pasir dan Jeragan.

Manakala hanya sebuah stesen ditempatkan di Kepala Batas bagi daerah Kota Setar.

Gambar 2.15 adalah stesen telemetri aras air hujan Sungai Sintok yang dikendalikan

oleh Unit Hidrologi JPS.

Gambar 2.15

Stesen Telemetri Aras Air Hujan

Sungai Sintok

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

b. Paras taburan hujan lebat yang direkodkan oleh JPS adalah di antara 30mm

hingga 60mm. Analisis data taburan hujan pada 30 Oktober hingga 1 November 2010

mendapati taburan hujan berada pada tahap luar biasa. Paras tertinggi yang

dicatatkan pada 30 Oktober 2010 di UUM adalah 225 milimeter (mm) berbanding

158mm pada tahun 2005. Pada 1 November 2010, paras hujan menurun kepada 212

mm. Taburan hujan yang tinggi ini telah dimaklumkan kepada Pejabat Daerah

Kubang Pasu supaya mengambil tindakan pemberitahuan kepada orang awam

mengenai amaran banjir yang akan berlaku. Amaran awal banjir ini adalah perlu

supaya jumlah kerosakan dan kerugian dapat diminimumkan. Maklumat

perbandingan taburan hujan bagi tahun 2005 dan 2010 yang dikeluarkan oleh Unit

Hidrologi JPS adalah seperti di Jadual 2.2.

Bil.

Stesen Hujan

Jadual 2.2

Perbandingan Taburan Hujan Bagi Tahun 2005 dan 2010

Hujan Maksimum (mm)

Tahun 2005 Tahun 2010

15/12 16/12 17/12 30/10 31/10 1/11

1. UUM 23 93 158 41 225 212

2. Bukit Kayu Hitam 26 112 130 28 160 190

3. Kg.Bata 15 51 135 23 123 147

4. Jitra 14 46 132 37 116 139

5. Kepala Batas - - - 19 100 111

6. Durian Burung 31 284 284 46 197 158

7. Padang Sanai 13 133 145 33 223 149

8. Kuala Nerang 10 84 106 19 177 119

9. Kg.Kubu 12 58 121 12 169 141

10. Alor Setar - - - 20 86 122

Sumber: Unit Hidrologi, Bahagian Pengairan Dan Pantai, JPS Negeri Kedah

2.4.3.2. Stesen Amaran Banjir

Kawasan yang sering dilanda banjir memerlukan amaran awal untuk penduduk setempat

bertindak bagi mengelakkan kehilangan nyawa dan kerosakan harta benda. Sehubungan

itu, JPS telah membina 17 stesen amaran banjir bersiren di seluruh Negeri Kedah. Di

daerah Kubang Pasu, terdapat 2 buah stesen amaran banjir iaitu Kampung Padang Pasir,

Sungai Laka dan Kampung Kubang Betong, Sungai Bata. Bagaimanapun, berdasarkan

temu bual dengan pegawai JPS stesen amaran banjir yang sedia ada tidak mencukupi

berbanding dengan keluasan daerah dan kepadatan penduduk. Lima kawasan rendah

berdekatan tebing sungai yang dikenal pasti sebagai kawasan terawal dilimpahi air tidak

mempunyai stesen amaran banjir adalah seperti di Jadual 2.3.

Jadual 2.3

Kawasan Tidak Mempunyai Stesen Amaran Banjir

Bil. Lokasi Nama Sungai

1. Kg.Padang Panjang Bukit Wang

2. Malau Bata

3. Bandar Jitra Temin / Tanjung Pauh

4. Bukit Tinggi Padang Terap

5. Pekan Kepala Batas Padang Terap

Sumber: Unit Hidrologi, Bahagian Pengairan Dan Pantai,

JPS Negeri Kedah

Pada pendapat Audit, sistem ramalan dan amaran banjir adalah baik.

Bagaimanapun, sistem penyampaian maklumat amaran banjir di antara JPS

bersama agensi lain perlu dipertingkatkan supaya maklumat mengenai amaran awal

banjir dapat disampaikan dengan segera kepada penduduk sekitar.

2.4.4. Pengurusan Kolam Takungan Dan Kolam Perangkap Kelodak

2.4.4.1. Kolam Takungan Tebatan Banjir Tidak Di senggara

Kolam takungan tebatan banjir digunakan untuk menahan larian air dari sesuatu kawasan

tadahan daripada mengalir ke kawasan hilir. Ia juga cara yang berkesan untuk

menurunkan kadar alir maksimum (peak discharge) supaya larian air berlebihan tidak

melimpahi tebing sungai. Lokasi dan saiz kolam takungan adalah penting supaya ianya

terletak di tempat yang strategik dan boleh menampung air secukupnya bagi mengelakkan

anjir. Pemeriksaan Audit mendapati 6 buah kolam takungan tebatan banjir seperti di

Peta 2.2, telah dibina pada tahun 2001 oleh JPS di kawasan UUM, Sintok. Lima kolam

takungan berada di jajaran Sungai Sintok manakala satu lagi dibina di luar jajaran sungai

tersebut. Lawatan Audit bersama pegawai JPS mendapati kolam yang dibina di luar jajaran

sungai di senggara dengan baik seperti di Gambar 2.16. Manakala 5 buah kolam yang

berada di jajaran Sungai Sintok telah dipenuhi dengan mendapan kelodak tanah dan pasir

seperti di Gambar 2.17 hingga Gambar 2.21. Kerja penyenggaraan bagi kolam takungan

tidak dapat dijalankan oleh JPS kerana tiada peruntukan. Keadaan ini menyebabkan kolam

tersebut tidak dapat menakung air bagi melambatkan pengaliran larian air terutama apabila

berlakunya taburan hujan berlebihan. Siasatan JPS mendapati mendapan kelodak di

kolam takungan tersebut adalah akibat kolam perangkap kelodak di hulu Sungai Sintok

yang tidak di senggara. Selain itu aktiviti pembersihan kawasan ladang getah untuk

tanaman semula, aktiviti pembangunan tanah untuk penternakan dan pencerobohan tanah

bagi tujuan pertanian di bahagian hulu Sungai Sintok juga menyumbang kepada

pencemaran sungai.

Peta 2.2

Pelan Kolam Takungan Tebatan Banjir Di Kawasan UUM Sintok

Sungai Badak

Kolam 4

Kolam 6

Kolam 3

Kolam 5

Kolam 2

Sungai Sintok

Kolam 1

Sumber: JPS

Gambar 2.16

Kolam 4 Di senggara Dengan Baik

Gambar 2.17

Kolam Satu Dipenuhi Kelodak

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

Gambar 2.18

Kolam 2 Ditumbuhi Rumput

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

Gambar 2.19

Kolam 3 Dipenuhi Kelodak

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

Gambar 2.20

Kolam 5 Ditumbuhi Rumput

Gambar 2.21

Kolam 6 Dipenuhi Kelodak Dan Rumput

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Universiti Utara Malaysia

Tarikh: 20 Januari 2011

2.4.4.2. Kolam Perangkap Kelodak Tidak Di senggara

Kolam perangkap kelodak bertujuan menakung kelodak yang mengalir dalam sungai

akibat daripada hakisan tanah berpunca daripada pembukaan tanah bagi tujuan

pembangunan. Tiga faktor asas pembinaan kolam perangkap kelodak ialah saiz, lokasi

dan keperluan membersihkannya. Faktor ini membolehkan ianya berfungsi dengan

berkesan. Pada tahun 2007, 2 buah kolam perangkap kelodak telah dibina oleh JPS di

luar kawasan UUM iaitu di Sungai Padang Pelandok, Hulu Sintok. Pembinaan kolam

tersebut bertujuan mengurangkan masalah pencemaran kelodak. Bagaimanapun, lawatan

Audit mendapati kolam tersebut tidak di senggara dengan sempurna dan tiada

pemantauan JPS. Mengikut makluman JPS, sebelum ini kolam tersebut berada dalam

kawasan Tanah Kerajaan namun telah diberi milik oleh Pihak Berkuasa Negeri kepada

Yayasan Islam Negeri Kedah (YIKED) pada bulan November 2009. Kerja penyenggaraan

merangkumi kerja mengorek, mendalam dan membuang enapan di kolam tersebut tidak

dapat dilaksanakan kerana di luar bidang kuasa JPS. Kesan daripada penyenggaraan

yang tidak dilaksanakan menyebabkan kelodak tersebut mengalir terus ke Sungai Sintok.

Keadaan ini menyebabkan Sungai Sintok menjadi cetek dan tercemar. Gambar 2.22 dan

Gambar 2.23 menunjukkan keadaan kolam perangkap kelodak.

Gambar 2.22

Kolam Perangkap Kelodak

Di Kawasan YIKED

Gambar 2.23

Kolam Perangkap Kelodak Yang Tidak

Di senggara

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sintok, Kubang Pasu

Tarikh: 20 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sintok, Kubang Pasu

Tarikh: 20 Januari 2011

Pada pendapat Audit, penyenggaraan kolam takungan dan kolam perangkap kelodak

adalah tidak memuaskan kerana kerja penyenggaraan tidak dilaksanakan

menyebabkan kolam tidak dapat berfungsi dengan sempurna.

2.4.5. Pengurusan Perangkap Sampah Menggunakan Log Boom

2.4.5.1. Log boom dibina merentangi sungai bagi tujuan memerangkap sampah dan sisa

pepejal supaya tidak terus mengalir hingga ke laut. Semakan Audit mendapati sebanyak 5

log boom dipasang di Sungai Kedah dan Sungai Anak Bukit seperti di Jadual 2.4.

Jadual 2.4

Lokasi Log Boom di Alor Setar

Bil. Lokasi Log Boom Nama Sungai

1. Kg.Sakan

2. Limbung Kapal

Kedah

3. Chegar

4. Bakar Bata

Anak Bukit

5. Kanchut

Sumber: Rekod JPS

2.4.5.2. Kekerapan pungutan sampah sarap yang tersekat pada log boom perlu dibuat

mengikut perancangan sebagai usaha mengurangkan pencemaran sungai. Pemeriksaan

Audit terhadap jadual pungutan sampah di log boom dan rekod penyenggaraan

mendapati JPS tidak menyediakan jadual pungutan sampah yang berkala. Kerja

pungutan sampah di log boom dibuat mengikut keperluan. Semakan Audit mendapati

kekerapan pungutan sampah di log boom dari tahun 2008 hingga 2010 telah berkurangan

dari 20 kali kepada 6 kali bagi 5 lokasi. Bagaimanapun, tiada pungutan sampah dijalankan

pada tahun 2009 di log boom Chegar. Manakala pada tahun 2010 kerja pungutan

tersebut juga tidak dijalankan di log boom Chegar dan Kampung Sakan. Kekerapan kerja

mengangkut sampah di log boom adalah seperti di Jadual 2.5. Lawatan Audit telah

dibuat pada 3 November 2010 dan akhir Disember 2010 untuk melihat keadaan log boom

yang di senggara oleh JPS seperti di Gambar 2.24 dan Gambar 2.25.

Jadual 2.5

Kekerapan Kerja Mengangkut sampah Di Log Boom

Lokasi Log Boom

Tahun Tahun Tahun

2008 2009 2010

Kg.Sakan 4 1 0

Limbung Kapal 4 2 2

Chegar 4 0 0

Bakar Bata 4 3 2

Kanchut 4 3 2

Sumber: Rekod JPS

20 9 6

Gambar 2.24

Keadaan Log Boom Yang Berfungsi

Gambar 2.25

Keadaan Log Boom Tidak Berfungsi

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bakar Bata, Sg.Anak Bukit

Tarikh: 3 November 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bakar Bata, Sg.Anak Bukit

Tarikh: 29 Disember 2010

Pada pendapat Audit, JPS perlu menyediakan jadual berkala bagi pengurusan log

boom serta menyediakan peruntukan penyenggaraan yang mencukupi bagi

memastikan aliran air sungai tidak terhalang.

2.4.6. Kejadian Banjir Berulang

2.4.6.1. Impak banjir boleh dikurangkan sekiranya JPS bersama agensi lain yang

berkaitan mengambil langkah pencegahan berdasarkan pengalaman banjir yang telah

berlaku pada masa lalu. Berdasarkan analisis Audit kejadian banjir di negeri Kedah

khususnya di Lembangan Sungai Kedah terutama di daerah Kubang Pasu, Padang

Terap, Pokok Sena dan Kota Setar menunjukkan trend banjir berulang. Butiran adalah

seperti di Jadual 2.7.

Jadual 2.7

Daerah Yang Kerap Banjir di Negeri Kedah

Bagi Tahun 2005 hingga 2010

Bil. Daerah 2005 2006 2007 2008 2009 2010

1. Kota Setar

2. Kubang Pasu

3. Padang Terap

4. Pendang

5. Pokok Sena

Sumber: Rekod Majlis Keselamatan Negara

Nota: Kawasan banjir

2.4.6.2. Pada November 2010, kejadian banjir besar berlaku di 5 daerah iaitu daerah

Kota Setar, Pendang, Pokok Sena, Padang Terap dan Kubang Pasu. Punca utama

kejadian banjir adalah disebabkan oleh hujan lebat berterusan dan menyeluruh serta air

melimpahi tebing sungai di kawasan rendah. Mengikut rekod Majlis Keselamatan Negara

kerugian bagi tahun 2010 adalah berjumlah RM42.29 juta. Mengikut JPS dalam RMKe10,

peruntukan sejumlah RM1.2 bilion telah dimohon untuk melaksanakan projek Rancangan

Tebatan Banjir Sungai Kedah/Sungai Anak Bukit yang dijangka boleh menangani

keseluruhan masalah banjir di daerah Padang Terap, Kubang Pasu, Kota Setar, Pendang

dan Yan. Keadaan banjir di Lembangan Sungai Kedah adalah seperti di Gambar 2.26

hingga Gambar 2.33.

Gambar 2.26

Banjir Tahun 2005

Gambar 2.27

Banjir Tahun 2008

Sumber: Majlis Keselamatan Negara

Lokasi: Daerah Kubang Pasu

Tarikh : 2005

Sumber: Majlis Keselamatan Negara

Lokasi: Daerah Kubang Pasu

Tarikh : 2008

Gambar 2.28

Banjir Di Daerah Kubang Pasu

Gambar 2.29

Operasi Perniagaan Terhenti Akibat Banjir

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Kawasan Kolej Height, Jitra

Tarikh: 3 November 2010

Gambar 2.30

Banjir Di Kubang Pasu

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: PJ3, Bandar Jitra

Tarikh: 2 November 2010

Gambar 2.31

Lapangan Terbang Ditutup Akibat Banjir

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Pekan Pantai Halban, Jitra

Tarikh: 3 November 2010

Sumber: Jabatan Pengairan Dan Saliran

Lokasi: Lapangan Terbang Alor Setar

Tarikh: 4 November 2010

Gambar 2.32

Banjir Di Daerah Kota Setar

Gambar 2.33

Banjir Di Daerah Kota Setar

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kelab Kedah Diraja, Alor Setar

Tarikh: 5 November 2010

Sumber: Jabatan Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Teluk Wanjah, Alor Setar

Tarikh: 6 November 2010

Pada pendapat Audit, JPS perlu mengambil tindakan segera untuk melaksanakan

projek RTB secara holistic bagi Negeri Kedah terutamanya daerah yang kerap

dilanda banjir bagi mengurangkan bebanan Kerajaan Negeri.

2.4.7. Pengurusan Aduan JPS Careline

Talian khidmat pelanggan JPS Careline telah dilancarkan pada 11 Februari 2009. JPS

Careline berperanan menerima dan menyalurkan aduan kepada pihak yang berkenaan

bagi menyelesaikan masalah berkaitan banjir, hakisan sungai dan pantai serta lain-lain

aduan berkaitan sistem saliran. Talian JPS Careline 1-300-80-1010 merupakan talian

bebas tol yang beroperasi 24 jam. Mengikut piagam pelanggan JPS, tindakan akan

diambil terhadap aduan dalam masa 2 hari bekerja. Semakan Audit mendapati semua

aduan yang diterima direkodkan dengan kemas kini secara atas talian dan tindakan

diambil terhadap setiap aduan selaras dengan peraturan yang ditetapkan.

Bagaimanapun, berdasarkan soal selidik yang dijalankan pihak Audit mendapati 45 dari

50 atau 90% responden tidak mengetahui tentang kewujudan talian JPS Careline yang

disediakan. Statistik aduan mulai Mei 2009 hingga September 2010 adalah seperti di

Jadual 2.6.

Jadual 2.6

Statistik Aduan

Bagi Bulan Mei 2009 Hingga September 2010

Bulan

Tahun

2009

Januari * 4

Februari * 1

Mac * 0

April * 4

Mei 4 4

Jun 3 0

Julai 9 1

Ogos 0 2

September 1 9

Oktober 6 0

November 1 0

Disember 7 0

Tahun

2010

Jumlah 31 25

Sumber: Laporan JPS Careline

Nota: * Tiada aduan – JPS Careline dilancar pada 11 Februari 2009

Pada pendapat Audit, pengurusan aduan pengguna adalah baik kerana semua

aduan melalui talian JPS Careline telah diambil tindakan dalam tempoh yang

ditetapkan. Bagaimanapun, JPS perlu meningkatkan promosi tentang JPS Careline

untuk orang ramai menyalurkan aduan dengan mudah.

2.5. SYOR AUDIT

Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan RTB mencapai objektifnya

adalah disyorkan JPS mengambil tindakan terhadap perkara-perkara berikut:

2.5.1. Melaksanakan RTB secara menyeluruh terutamanya bagi daerah yang kerap dilanda

banjir dengan mendapatkan peruntukan yang mencukupi.

2.5.2. Menyelia dan memantau kawasan rizab sungai bagi memastikan pencerobohan tidak

berlaku. Di samping itu, JPS perlu mengambil tindakan undang-undang terhadap

penceroboh.

2.5.3. Kawasan yang telah diwartakan perlu dibuat penguatkuasaan bersepadu bersama

Agensi seperti Pejabat Tanah dan Pihak Berkuasa Tempatan agar tidak berlaku pertindihan

rizab sungai dengan tanah bermilik.

2.5.4. JPS hendaklah mengkaji keperluan tambahan stesen amaran banjir bersiren di

Daerah Kubang Pasu.

2.5.5. Menetapkan dasar mengenai kerja penyenggaraan bagi sungai dan kolam takungan

yang berada di kawasan bermilik.

2.5.6. Meneruskan Program Bersama Komuniti tentang kempen kebersihan sungai dan JPS

Careline.

JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

3. PENGURUSAN HUTAN PAYA LAUT DAN KEPENTINGANNYA KEPADA

ALAM SEKITAR

3.1. LATAR BELAKANG

3.1.1. Hutan Paya Laut (HPL) adalah kawasan hutan yang terdapat di pesisiran pantai,

pulau dan kuala sungai. HPL mempunyai ciri ekologi yang unik dengan tanah yang

berlumpur dan beberapa spesies tumbuhan dapat hidup dalam keadaan banjiran air masin.

HPL menjadi tempat tinggal pelbagai jenis hidupan liar termasuk mamalia kecil, burung,

reptilia, amfibia, ikan dan haiwan krustasia. Hutan ini berfungsi sebagai zon penampan

semula jadi (buffer zone) yang paling berkesan untuk menahan hakisan sama ada

disebabkan oleh pergerakan air, ombak, arus, hujan, ribut dan angin. Selain itu, hutan ini

juga memainkan peranan penting bagi menjana ekonomi dalam penghasilan kayu arang dan

kayu jaras.

3.1.2. Hutan simpan kekal paya laut berkeluasan 6,201 hektar atau 2.0% daripada

keseluruhan 307,046 hektar Hutan Simpan Kekal di Negeri Kedah. Hutan Paya Laut (HPL)

yang terletak di Hutan Simpan (HS) Merbok seluas 3,881.90 hektar merangkumi 18

kompartmen telah diwartakan pada tahun 1951 dan diusahasil untuk arang kayu dan kayu

jaras. Bagaimanapun, 805.9 hektar kawasan HPL telah dikeluarkan untuk tujuan

pembangunan, pertanian dan akuakultur. Keluasan HPL sedia ada berkeluasan 3,075 hektar

diuruskan oleh Pejabat Hutan Daerah Kedah Tengah. Manakala HPL di Pulau Langkawi pula

diwartakan pada tahun 1937 dengan keluasan 3,126 hektar dan diuruskan oleh Pejabat

Hutan Daerah Kedah Utara. Kawasan HPL adalah seperti di Jadual 3.1 dan Peta 3.1.

Jadual 3.1

Hutan Simpan Kekal Paya Laut Di Negeri Kedah

Daerah

Hutan Simpan

Keluasan

Hektar

Tarikh Di warta

Kedah Utara Pulau Dayang Bunting 684 18.01.1951

Kuala Kisap 1,336 16.05.1937

Gua Cherita 208 24.05.1941

Ayer Hangat 402 16.10.1937

Kubang Badak (Sungai Ewa) 419 29.03.1951

Pulau Langgun 14 01.05.1937

Pulau Timun 27 29.05.1937

Selat Pancor 9 19.03.1939

Tanjung Dagu 27 02.08.1941

Kedah Tengah Merbok 3,075 29.03.1951

Jumlah 6,201

Sumber: Rekod JPNK

Peta 3.1

Kawasan Hutan Simpan Kekal Paya Laut Negeri Kedah

Sumber: Rekod Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

3.1.3. Objektif pengurusan hutan paya laut adalah bertujuan untuk memastikan sumber

yang berkekalan bagi industri pembuatan arang, mewujudkan sumber pendapatan kepada

penduduk setempat, memelihara dan mengawal kawasan pesisiran daripada hakisan dan

pukulan ombak, mengekalkan ekosistem hutan paya laut sebagai pusat pembelajaran/kajian

dan ekopelancongan serta memelihara kawasan sebagai habitat pembiakan hidupan laut.

3.1.4. Pengurusan HPL melibatkan perbelanjaan aktiviti penanaman bakau. Bagi tahun

2008 hingga 2010 perbelanjaan penanaman bakau adalah berjumlah RM1.5 juta manakala

hasil yang diperolehi daripada usahasil yang telah dijalankan hanya berjumlah RM3,407.

3.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada pengurusan HPL dirancang dan

dilaksanakan dengan cekap dan berkesan serta mengambil kira kepentingannya terhadap

alam sekitar.

3.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan ini meliputi pengurusan hutan paya laut bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010 di

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah, Pejabat Perhutanan Daerah Kedah Tengah dan Kedah

Utara serta Pejabat Tanah Kuala Muda dan Langkawi. Pengauditan dijalankan dengan

menyemak rekod, fail, data dan dokumen bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010 berhubung

dengan pengurusan hutan paya laut. Di samping itu, lawatan dan temu bual dengan pegawai

yang terlibat, pengusaha HPL serta orang awam telah dilaksanakan. Pihak Audit juga

mendapat khidmat kepakaran atau juru perunding dari beberapa agensi lain seperti Jabatan

Perikanan, Jabatan Pengairan dan Saliran dan Universiti Putra Malaysia.

3.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan di antara bulan Ogos hingga Disember 2010 mendapati

pengurusan hutan paya laut di Negeri Kedah boleh dipertingkatkan. Antara kelemahan yang

ditemui adalah pengeluaran kawasan Hutan Simpan Kekal tidak diwartakan, tanah HPL yang

diambil masih belum diganti, projek penanaman bakau di pesisiran pantai tidak berjaya,

tebangan bakau di zon penampan dan pencerobohan di hutan paya laut. Penjelasan lanjut

mengenai perkara yang ditemui adalah seperti di perenggan berikut:

3.4.1. Pengurusan Hutan Paya Laut

3.4.1.1. Pengeluaran Kawasan Hutan Simpan Kekal Tidak Diwartakan

Mengikut Seksyen 11(b) Akta Perhutanan Negara (APN) 1984, Pihak Berkuasa Negeri

(PBN) boleh mengeluarkan kawasan tanah daripada hutan simpanan kekal jika berpuas

hati tanah tersebut diperlukan bagi kegunaan ekonomi yang lebih tinggi daripada

kegunaan asal. Manakala Seksyen 13 APN 1984, menetapkan pengeluaran kawasan

tanah daripada hutan simpan kekal hendaklah diwartakan oleh PBN. Semakan Audit

mendapati seluas 999 hektar kawasan HPL telah dikeluarkan dari hutan simpanan kekal

sejak tahun 1987 hingga 1991 tidak diwartakan walaupun telah diluluskan oleh Majlis

Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK). Daripada jumlah ini, seluas 909 hektar adalah dari

Hutan Simpan Merbok, Daerah Kuala Muda di mana 27 hektar adalah kawasan

penempatan nelayan dan 882 hektar adalah untuk projek akuakultur. Selain itu, 90 hektar

lagi dikeluarkan dari Hutan Simpan Kisap, Daerah Langkawi di mana 85 hektar adalah

kawasan penempatan dan perindustrian dan 5 hektar lagi digunakan untuk pembinaan

restoran. Pengeluaran tanah adalah seperti di Jadual 3.2. Menurut JPNK, keputusan

untuk mengeluarkan kawasan hutan daripada Hutan Simpan Kekal dibuat tanpa

mendapat pandangan dan maklum balas pihak Jabatan terlebih dahulu. Pihak JPNK

hanya dimaklumkan setelah keputusan dibuat. Manakala bagi isu pewartaan keluar

daripada Hutan Simpanan Kekal, proses pewartaan melibatkan beberapa peringkat dan

tidak dibuat oleh Jabatan.

Jadual 3.2

Kawasan Yang Dilulus Pengeluaran Tidak Diwartakan

Bil.

Tujuan Pengeluaran

Kompartmen Keluasan Tahun

Kawasan Hutan Simpanan

Hektar Dikeluarkan

1. Penempatan Nelayan Tanjung Dawai Sebahagian

Kompartmen 1

27.1 1991

2. Projek Akuakultur LKIM Sebahagian

Kompartmen 15

202.3 TM

3. Maxilaba Sdn. Bhd. Sebahagian

Kompartmen 15

104.4 1946

4. Syarikat Seri Merbok Marine Sdn. Bhd. Kompartmen 14 132.3 1987

5. Projek Akuakultur Kompartmen 13 &16 370.1 TM

6. Jasa Satria Corporation Sdn. Bhd. Sebahagian

52.6 1988

7. Lipan Aquaculture Sdn.Bhd

Kompartmen 13 dan

Tanah Kerajaan

TM 1987

8. Projek Akuakultur Sebahagian

Kompartmen 5

20.2 TM

9. Kawasan Penempatan Perindustrian Sebahagian

Kompartmen 7

85 1995

10. Pembinaan Restoran Sebahagian

Kompartmen 7

5 1993

Sumber : Rekod Pejabat Tanah Kuala Muda dan Langkawi

Jumlah 999

3.4.1.2. Kawasan HSK Yang Dikeluarkan Masih Belum Diganti

Seksyen 12 APN 1984, menyatakan PBN hendaklah menggantikan kawasan tanah yang

lebih kurang sama keluasannya bagi tanah yang dikeluarkan dari HSK. Manakala

Seksyen 7 APN 1984, menetapkan kawasan tanah tersebut hendaklah diisytiharkan

menjadi hutan simpan kekal dan diwartakan. Semakan Audit mendapati sejumlah 999

hektar tanah HPL yang dikeluarkan sejak tahun 1987 hingga 1991, bagi tujuan

penempatan dan perindustrian masih belum diganti disebabkan kawasan HPL Tanah

Kerajaan yang dicadangkan untuk menggantikan keluasan hutan simpan adalah terhad.

Mengikut maklum balas Jabatan tindakan untuk menggantikan kawasan HPL yang telah

diluluskan untuk pembangunan ada dibuat dan sedang diambil tindakan di kawasan Kuala

Muda (berdekatan dengan Jeti Semeling, Pulau Tiga) dan Langkawi (Pulau Tuba dan

Pulau Dayang Bunting).

3.4.1.3. Pengukuran Dan Penandaan Sempadan

Mengikut Kaedah 9, Kaedah-kaedah Hutan 1988 dan perenggan 4.3 Bab 17 Manual

Perhutanan, sempadan luar HSK hendaklah diukur, di tanda dan di selenggara. Semakan

Audit mendapati kerja pengukuran dan penandaan sempadan HSK Negeri Kedah sedang

dilakukan oleh Juruukur yang dilantik oleh Lembaga Juruukur Malaysia. Bagi kawasan

HSK Merbok kerja pengukuran dan penandaan kawasan melibatkan bayaran berjumlah

RM341,600 telah siap dilaksanakan iaitu meliputi 50% daripada keluasan keseluruhan.

Baki 50% lagi akan dilaksanakan secara berperingkat mengikut peruntukan kewangan

yang ada. Manakala kerja pengukuran sempadan bagi 11 kawasan HSK di Pulau

Langkawi telah ditawarkan kepada 4 juruukur. Jumlah kos terlibat bagi penandaan

keseluruhan kawasan HSK Negeri Kedah adalah berjumlah RM1,213,900. Semasa

lawatan Audit ke Kompartmen 11, HSK Sungai Merbok dan HSK Pulau Dayang Bunting

didapati kerja penandaan sempadan tidak dibuat. Tiada tanda sempadan diletakkan

terutamanya di kawasan bersempadan dengan tanah bermilik dan kawasan penempatan

seperti di Gambar 3.1 dan Gambar 3.2. Kerja pengukuran dan penandaan sempadan

HPL secara berperingkat dilaksanakan oleh Jabatan mengikut peruntukan kewangan

yang ada. Pada masa sekarang pengukuran dan penandaan sedang dibuat bagi HSK

Merbok. Penandaan sempadan hutan simpan dibuat dengan meletakkan papan tanda

hutan simpan di tempat yang strategik dan berisiko tinggi dari ancaman pencerobohan

hutan.

Gambar 3.1

Tiada Tanda Sempadan

Gambar 3.2

Tiada Tanda Sempadan

Kawasan HS Dayang Bunting

Garisan sempadan

Kawasan HS Merbok

Tanah Kerajaan

Kawasan Bermilik

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompartmen 10, HS Merbok

Tarikh:7 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: HS Dayang Bunting, Langkawi

Tarikh: 21 September 2010

Pada pendapat Audit, pengeluaran kawasan hutan yang masih belum diwartakan dan

diganti adalah tidak selaras dengan kehendak APN 1984. Di samping itu, kerja

pengukuran dan penandaan sempadan perlu disegerakan bagi mengelak kawasan

HSK dicerobohi.

3.4.2. Perlindungan Dan Pemuliharaan Hutan Paya Laut

Kawasan yang ditanam semula melalui aktiviti penanaman pokok bakau dapat mewujudkan

satu kawasan zon penampan semula jadi yang kukuh dan stabil bagi mengurangkan

keperluan dan kos pelaksanaan bagi kerja pengawalan hakisan pantai pada masa hadapan.

Program penanaman ini juga bermatlamat memulihkan habitat semula jadi untuk

pemuliharaan kepelbagaian biologi. Kawasan program penanaman bakau di pesisiran pantai

negeri Kedah bagi tahun 2008 hingga 2010 adalah seperti di Jadual 3.3.

Jadual 3.3

Kawasan Program Penanaman Pokok Bakau

Bagi Tahun 2008 hingga 2010

Bilangan

Tahun Lokasi Spesies Pokok

Ditanam

2008

2009

2010

Luas

Hektar

Bilangan

Pokok

Yang Hidup

Kompartmen 9 HS Merbok Bakau 301,767 51 120,707

Kompartmen 17 HS Merbok Bakau 142,008 24 127,807

Kompartmen 11, HS Merbok Bakau 35,502 5 17,751

Kampung Baru Pulau Sayak Bakau 39,751 7 7,950

Pesisiran Pantai Kg.Meriam dan Sg.Yu Bakau 11,834 2 10,651

Kampung Huma, Tanjung Dawai Bakau 60,000 10 30,000

Kampung Huma, Tanjung Dawai Rhu 200 0.4 200

Kampung Sungai Yu, Kuala Muda Bakau 6,000 1 4,200

Tanjung Jaga, Yan Bakau 6,000 1 300

Kompartmen 3, HS Dayang Bunting,

Langkawi

Bakau 72,000 12 43,200

Kompartmen 17 HS Merbok Bakau 177,000 29.5 141,600

Pesisiran Pantai Tanjung Dawai Nipah 6,000 1 4,800

Sungai Meriam, Kampung Yu Bakau 18,000 3 12,600

Kompartmen 9 HS Merbok Bakau 120,000 20 24,000

Kampung Huma, Tanjung Dawai Rhu 100 0.2 99

Kuala Sala/Kuala Kangkong (Fasa1 & 2) Bakau Minyak 4,000 4 4,000

Kuala Teriang, Langkawi Bakau Minyak 29,500 5 17,700

Kampung Kepala Jalan Rhu 100 0.2 99

Kampung Sungai Pial, Tanjung Dawai Bakau Minyak 29,500 5 28,025

Kampung Sungai Limau (Blok 1) Bakau Minyak 17,751 3 15,976

Kampung Sungai Limau (Blok 2) Bakau Minyak 17,751 3 15,088

Kampung Sungai Limau (Blok 3) Bakau Minyak 17,751 3 5,325

Kampung Sungai Limau (Blok 4) Bakau Minyak 17,751 3 5,325

Kampung Sungai Limau (Blok 5) Bakau Minyak 26,627 4.5 22,633

Kampung Sungai Meriam Bakau 2,200 2 1,980

Kuala Sala / Kuala Kangkong (Blok 1) Bakau Minyak 17,751 3 15,088

Kuala Sala / Kuala Kangkong (Blok 2)

Kuala Sala / Kuala Kangkong (Blok 3)

Sumber: Rekod Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

Bakau

Minyak/Bakau

Kurap

Bakau

Minyak/Bakau

Kurap

17,751 3 15,088

23,668 4 21,301

1,218,263 713,493

3.4.2.1. Semakan Audit mendapati sejumlah RM1.51 juta bagi tahun 2008 hingga 2010

telah dibelanjakan untuk melaksanakan program ini. Butiran perbelanjaan bagi projek

tanaman pesisiran pantai adalah seperti di Jadual 3.4.

Jadual 3.4

Perbelanjaan Projek Tanaman Pesisiran Pantai

Negeri Kedah Bagi Tahun 2008 Hingga 2010

Perlaksanaan

Tahun Bil. Projek

Tanaman

Keluasan

(Hektar)

Kos

(RM Juta )

2008 5 90 600,000

2009 9 77.9 529,995

2010 14 42.9 378,000

Jumlah 28 210.8 1,507,995

Sumber: Rekod Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

3.4.2.2. Semakan Audit mendapati daripada 28 lokasi projek tanaman pesisiran pantai

yang ditanam dengan bakau minyak, bakau kurap, nyireh dan pokok rhu hanya 16 lokasi

bagi tahun 2008 hingga 2010 mencapai prestasi pokok hidup melebihi 75%. Secara

keseluruhan hanya 691,893 atau 56.8% daripada anak pokok yang ditanam masih hidup.

Punca kegagalan program adalah disebabkan pemilihan kawasan yang berisiko tinggi

seperti kawasan di garisan pantai yang berombak besar. Prestasi tanaman pokok adalah

seperti di Jadual 3.5 dan Carta 3.1.

Jadual 3.5

Prestasi Projek Tanaman Pesisiran Pantai

Bagi Tahun 2008 Hingga 2010

Bil. Bil.

Bil. Lokasi Projek

Mengikut Peratus Pokok Hidup

Prestasi Keseluruhan

Pokok Ditanam

Tahun Lokasi Pokok

Pokok Pokok

Projek Ditanam >75% 50-74%

Pada pendapat Audit, perlindungan dan pemuliharaan Hutan Paya Laut adalah baik

kerana JPNK melaksanakan aktiviti menanam semula pokok bakau bagi mewujudkan

kawasan zon penampan semula jadi yang kukuh dan stabil.

3.4.3. Projek Penanaman Bakau Di Pesisiran Pantai Tidak Berjaya

Aktiviti penanaman, sulaman dan rawatan dijalankan bagi melindungi hutan paya laut

terpelihara daripada ancaman dan kerosakan. Projek penanaman pokok bakau dilaksanakan

dengan menggunakan teknik konvensional dan inovatif. Teknik konvensional penanaman

pokok bakau adalah menggunakan biji benih dan anak pokok bakau. Manakala teknik

inovatif pula adalah secara Comp-Mat, Comp-Pillow dan Bamboo Encasement Method

(BEM) yang dijalankan dengan kerjasama Institut Penyelidikan Perhutanan Negara (FRIM).

Lawatan Audit pada bulan September 2010 ke Kuala Sala, Yan dan Kuala Teriang,

Langkawi mendapati 4 kawasan projek penanaman bakau di pesisiran pantai menggunakan

teknik inovatif dan konvensional tidak berjaya disebabkan hakisan pantai dan ancaman

ombak yang kuat. Kos projek yang terlibat adalah berjumlah RM149,320. Gambar 3.3

hingga Gambar 3.6 menunjukkan kawasan tanaman bakau menggunakan teknik inovatif

dan konvensional yang dilaksanakan oleh JPNK. JPNK memaklumkan teknik inovatif dan

konvensional yang telah dijalankan secara kerjasama dengan pihak FRIM sebenarnya

adalah di peringkat percubaan dan teknik ini telah diaplikasikan di kawasan yang berisiko

dan terdedah kepada ancaman ombak serta hakisan. Teknik ini diakui tidak memberi

kejayaan dan teknik-teknik baru sedang dibincangkan di peringkat Jawatankuasa

Pembangunan dan Penyelidikan (R&D).

Gambar 3.3

Kegagalan Projek Kesan Ombak Kuat

Projek Penanaman Bakau Secara Inovatif

Gambar 3.4

Kegagalan Projek Kesan Ombak Kuat Dan

Hakisan Pantai

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Sala, Yan

Tarikh: 3 September 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Sala, Yan

Tarikh: 3 September 2010

Gambar 3.5

Kegagalan Projek Kesan Ombak Kuat

Projek Penanaman Bakau Secara Konvensional

Gambar 3.6

Kegagalan Projek Kesan Ombak Kuat

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Teriang, Langkawi

Tarikh: 21 September 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Kangkong, Yan

Tarikh: 3 September 2010

Pada pendapat Audit, projek penanaman bakau di pesisiran pantai masih tidak berjaya

dan Jabatan Hutan perlu meneruskan penyelidikan untuk memastikan tanaman bakau

di pesisiran berjaya.

3.4.4. Sosio Ekonomi

3.4.4.1. Pengeluaran Hasil Kayu Bakau

Mengikut Jadual Ketiga, APN 1984 kadar ses pembangunan hutan untuk kayu jaras

adalah 10% daripada nilai royalti. Semakan Audit mendapati pengusahasilan dari hutan

paya laut di Negeri Kedah adalah kecil berdasarkan kepada kutipan royalti yang dipungut

oleh Jabatan Perhutanan Negeri. Kutipan royalti dan ses pengeluaran bakau di Hutan

Paya Laut Merbok, Kedah Tengah bagi tahun 2010 adalah berjumlah RM3,406.

3.4.4.2. Tebangan Di Zon Penampan

Mengikut perenggan 7 garis panduan mengenai Syarat-syarat Mengusahasil Kawasan

Bakau Di Dalam Hutan Simpanan Kekal Negeri Kedah Darul Aman, pokok yang ditebang

berserta sisanya ditegah dibuang ke dalam sungai. Di samping itu, kawasan simpanan

sungai atau zon penampan sungai selebar 3 meter di sebelah kiri dan kanan mesti

ditinggalkan, di mana pokok-pokok bakau tidak boleh ditebang di sepanjang semua

sungai dan anak sungai. Lawatan Audit di Kompartmen 11A, Hutan Simpan Merbok

mendapati kawasan usahasil bakau telah ditebang sehingga ke kawasan zon penampan

tepi anak Sungai Telok Wang Kecil. Selain itu, pokok yang ditebang dibiarkan tumbang ke

dalam sungai dan tidak dibersihkan. Pemeriksaan Audit juga mendapati tebangan

tersebut dibuat tanpa pengetahuan Pejabat Hutan berkaitan. Tebangan yang telah dibuat

sehingga ke zon penampan adalah seperti di Gambar 3.7 hingga Gambar 3.9. Mengikut

maklum balas daripada JPNK, penemuan ini adalah kes pelanggaran peruntukan undangundang

di bawah Akta Perhutanan Negara 1984. Tindakan undang-undang telah diambil

oleh pihak Jabatan.

Gambar 3.7

Tebangan Di Zon Penampan

Tanda Zon Penampan

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompartmen 11 A, Hutan Simpan Merbok

Tarikh: 7 Februari 2011

Gambar 3.8

Tebangan Sehingga Zon Penampan

Gambar 3.9

Zon Penampan Tidak Wujud

Jarak 3 meter bagi zon

Kawasan zon penampan 3 meter di kiri dan

kanan anak sungai.

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompartmen 11 A, Hutan Simpan Merbok

Tarikh: 7 Februari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompartmen 11 A, Hutan Simpan Merbok

Tarikh: 7 Februari 2011

Pada pendapat Audit, penguatkuasaan yang berjadual perlu dilaksanakan dan

dipantau agar semua peraturan berkaitan usahasilan dipatuhi termasuk pematuhan

kepada rizab zon penampan.

3.4.5. Kesan Aktiviti Kepada Hutan Paya Laut

3.4.5.1. Pembinaan Restoran dan Projek Ternakan Udang Terbiar

Semakan Audit mendapati kawasan hutan paya laut di Kompartmen 7, Hutan Simpan

Kisap seluas 4.7 hektar dan sebahagian daripada 132 hektar di Kompartmen 16 HS

Merbok telah dikeluarkan daripada hutan simpan kekal bagi tujuan pembinaan restoran

dan projek ternakan udang. Lawatan Audit pada 22 September 2010 dan Januari 2011,

mendapati projek-projek tersebut tidak lagi beroperasi dan terbiar seperti di Gambar 3.10

hingga Gambar 3.13. Mengikut maklum balas JPNK, kawasan bekas tapak restoran akan

dipenuhi dengan anak-anak bakau dalam tempoh satu hingga 2 tahun akan datang.

Kawasan ini akan terpulih dengan sendirinya secara semula jadi. Manakala bagi kawasan

pembinaan kolam untuk ternakan udang di Kompartmen 16, HSK Merbok semua urus

niaga telah dihentikan pada masa kini dan tiada sebarang aktiviti ternakan udang

dijalankan.

Gambar 3.10

Keadaan Semasa Restoran Beroperasi

Gambar 3.11

Bekas Tapak Restoran

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: HS Kisap, Langkawi

Tarikh: Laporan Audit Negeri Kedah Tahun 2008

Gambar 3.12

Kolam Ternakan Udang Tidak Beroperasi

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: HS Kisap, Langkawi

Tarikh: 22 September 2010

Gambar 3.13

Tebing Kolam Udang Pecah

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompt.16, HS Merbok

Tarikh: 7 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompt.16, HS Merbok

Tarikh: 7 Januari 2011

Pada pendapat Audit, aktiviti yang dijalankan telah menyebabkan kerosakan terhadap

ekosistem hutan paya laut. Tindakan pemulihan perlu diambil untuk memastikan

kelestarian hutan paya laut dapat dikekalkan.

3.4.5.2. Perumahan dan Projek Perusahaan Ikan Bilis

Seksyen 11(b), Akta Perhutanan Negara 1984 menetapkan pengeluaran HSK hanya

boleh dimajukan untuk tujuan kegunaan ekonomi yang lebih tinggi. Lawatan Audit ke

Hutan Simpan Kisap, di Langkawi mendapati kawasan seluas 85 hektar telah dikeluarkan

pada tahun 1995 untuk tujuan kawasan perumahan dan perusahaan ikan bilis seperti

di Gambar 3.14 dan Gambar 3.15. Maklum balas JPNK, memandangkan kawasan ini

telah dikeluarkan daripada hutan simpan untuk tujuan pembangunan, Jabatan tiada

bidang kuasa terhadap kawasan ini.

Gambar 3.14

Perusahaan Ikan Bilis

Gambar 3.15

Kawasan Perumahan

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: HS Kisap, Langkawi

Tarikh: 22 September 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: HS Kisap, Langkawi

Tarikh: 22 September 2010

Pada pendapat Audit, Jabatan Perhutanan Negeri hendaklah mengambil tindakan

untuk mewartakan kawasan kediaman dan projek perusahaan ikan bilis yang telah

dibangunkan keluar daripada kawasan hutan simpan kekal dan seterusnya

mengambil tindakan menggantikannya dengan kawasan tanah yang sama

keluasannya.

3.4.5.3 Kemusnahan Kawasan Pokok Bakau Di Pengkalan Kilim, Langkawi

Lawatan Audit bersama pihak JPNK dan JPS Langkawi pada 21 September 2010 ke

Hutan Simpan Kisap mendapati satu kawasan pokok bakau seluas 3000 meter persegi

telah musnah kesan daripada aktiviti mendalamkan muara sungai. Kerja mendalam dan

melebar muara sungai Pengkalan Kilim, di Mukim Ulu Ayer Hangat Langkawi dijalankan

oleh kontraktor yang dilantik oleh Jabatan Pengairan dan Saliran Langkawi. Berdasarkan

syarat-syarat Sebut harga, pihak syarikat perlu membawa keluar sisa korekan dan

dibuang ke tempat pelupusan. Bagaimanapun, sisa korekan dilonggokkan di kawasan

sepanjang sungai menyebabkan pokok-pokok bakau rosak dan mati seperti

di Gambar 3.16 dan Gambar 3.17. Mengikut JPNK, aktiviti mengorek sungai (tujuan

mendalamkan laluan untuk bot nelayan dan sebagainya)di bawah kawalan Jabatan

Pengairan dan Saliran Langkawi. Kerja dilaksanakan secara kontrak. Jabatan ini percaya

kontraktor tidak melaksanakan kerja yang diberikan mengikut ketetapan JPS. Lambakan

bahan korekan di tebing menyebabkan kerosakan serta kematian tumbuhan. Kerosakan

telah dilakukan dan pemantauan mengenai pertumbuhan pokok-pokok pada tebing yang

ditambak akan dilakukan oleh Jabatan Perhutanan. Jabatan ini percaya bahawa

pertumbuhan baru akan menguasai tebing tambakan dalam masa 2 hingga 3 tahun akan

datang seperti yang pernah berlaku di hadapan Jeti Pelancongan Kisap. Aktiviti mengorek

sungai akan diberi perhatian dan teguran Audit akan dilanjutkan kepada JPS untuk

makluman dan perhatian.

Gambar 3.16

Kemusnahan Pokok Bakau

Kesan Aktiviti Mendalam Dan Melebar Sungai

Gambar 3.17

Keadaan Pokok Bakau

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Garam, Kilim, Langkawi

Tarikh: 21 September 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kilim, Langkawi

Tarikh: 21 September 2010

Pada pendapat Audit, aktiviti yang dijalankan telah menyebabkan kerosakan terhadap

ekosistem hutan paya laut. Pemantauan terhadap aktiviti membaik pulih tebing sungai

yang melibatkan hutan paya laut perlu dibuat mengikut syarat yang ditetapkan supaya

kemusnahan kawasan pokok bakau dapat dielakkan. Tindakan pemulihan perlu

diambil untuk memastikan kelestarian hutan paya laut dapat dikekalkan.

3.4.6. Hakisan Pantai

3.4.6.1. Hakisan pantai berpunca daripada angin kencang dan fenomena pasang surut

air laut yang merubah keadaan dan profil pantai. Dalam usaha mencegah hakisan pantai

atau mengurangkan impak hakisan pantai, Kerajaan melalui pelbagai Agensi dan jabatan

mestilah mempunyai perancangan dan koordinasi yang baik bagi memastikan setiap

aktiviti pencegahan yang dilaksanakan mendapat value for money. Antara kaedah

perlindungan pantai yang dilaksanakan oleh Jabatan Pengairan Dan Saliran (JPS)

adalah rock revetment, geotube breakwater dan softrock. Lawatan Audit ke Sungai

Meriam, Sungai Yu dan Kampung Baru Pulau Sayak mendapati kawasan tanaman pokok

bakau di tepi pantai sepanjang 4 kilometer telah mengalami hakisan. Pukulan ombak

yang kuat telah menyebabkan tanah dan lumpur terhakis dan telah menumbangkan

pokok bakau dan pokok api-api yang tumbuh di kawasan tersebut. Pihak Audit mendapati

tiada kaedah perlindungan pantai daripada pukulan ombak dan arus deras dibina di

kawasan ini oleh kerana Jabatan Perhutanan tiada peruntukan. Gambar 3.18 dan

Gambar 3.19 menunjukkan kawasan pantai yang terhakis.

Gambar 3.18

Pokok Api-api Tumbang Kesan Hakisan

Gambar 3.19

Kawasan Pantai Yang Terhakis

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi:Sungai Meriam, Kota Kuala Muda

Tarikh: 21 Oktober 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Sungai Meriam, Kota Kuala Muda

Tarikh: 21 Oktober 2010

3.4.6.2. Perubahan aktiviti hidraulik pantai melibatkan kekuatan dan ketinggian ombak,

arus deras, perbezaan paras air pasang surut maksimum dan minimum yang sangat

dinamik dan aktif menyebabkan keadaan dan profil tanah boleh berubah. Oleh itu kejayaan

teknik penanaman di kawasan pantai yang berisiko bergantung pada keadaan setempat.

Lawatan Audit ke Kuala Sala dan Kuala Kangkong mendapati pihak JPS telah membina

rock revetment di tebing pantai bagi menghalang hakisan. Manakala kerja penanaman

pokok bakau oleh JPNK pula dilakukan di hadapan binaan rock revetment tersebut seperti

di Gambar 3.20. Oleh demikian, projek tanaman bakau di sepanjang pantai kawasan ini

seperti di Gambar 3.21 terdedah kepada ombak besar. Mengikut JPNK, Jabatan sentiasa

berurusan dengan lain-lain Agensi yang berkaitan melalui Jawatankuasa Teknikal

Kementerian yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Asli Dan

Alam Sekitar. Agensi-agensi lain yang terlibat di dalam jawatankuasa ini adalah seperti

Unit Perancang Ekonomi Negeri, Jabatan Pengairan Dan Saliran, Institut Penyelidikan

Hidraulik Kebangsaan Malaysia (NAHRIM), Institut Penyelidikan Perhutanan (FRIM),

Badan Bukan Kerajaan (NGO) dan Pihak Berkuasa Tempatan.

Gambar 3.20

Kawasan Penanaman Bakau Di hadapan

Rock Revetment

Gambar 3.21

Kawasan Tanaman Anak Bakau Terdedah

Kepada Ombak Dan Arus Kuat

Kawasan penanaman bakau terdedah

kepada ombak kuat

Pembinaan rock revetment oleh JPS

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi:Kuala Sala, Yan

Tarikh: 21 Oktober 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi:Kuala Sala, Yan

Tarikh: 21 Oktober 2010

Pada pendapat Audit, beberapa kawasan penanaman bakau di pesisiran pantai adalah

terdedah kepada risiko ombak kuat dan arus deras. Koordinasi di antara JPNK dan

lain-lain agensi diperlukan bagi menjamin kejayaan program penanaman pokok bakau

di pesisiran pantai.

3.4.7. Pencerobohan Hutan Paya Laut

Mengikut Seksyen 45 hingga 49, Bab 6 APN 1984, adalah menjadi suatu kesalahan

memasuki mana-mana HSK tanpa kebenaran Pengarah Perhutanan. PBN juga hendaklah

memberi pertimbangan wajar terhadap keperluan perlindungan hutan daripada

pencerobohan. Berdasarkan maklumat Jabatan Perhutanan kawasan hutan paya laut

dicerobohi bagi tujuan pertanian, penempatan dan perindustrian. Semakan Audit mendapati

perkara berikut:

3.4.7.1. Penebangan Kayu Bakau Secara Haram

Kawasan seluas 2.5 hektar di Kompartmen 3 hutan paya laut Pulau Dayang Bunting,

telah dicerobohi dan pokok bakau telah ditebang secara haram sedikit demi sedikit dari

tahun 2001. Pejabat Hutan Daerah Langkawi telah mengambil tindakan menanam semula

dalam tahun 2010 dengan kos berjumlah RM30,800. Kawasan tanaman semula adalah

seperti di Gambar 3.22.

Gambar 3.22

Kawasan Tanaman Semula Bakau

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pulau Dayang Bunting, Langkawi

Tarikh: 21 September 2010

3.4.7.2. Pembinaan Haram Di Kompartmen 12, HS Merbok

Pemeriksaan Audit terhadap Laporan Pemantauan oleh Pengawas Hutan di Kompartmen

12, Hutan Simpan Merbok mendapati aktiviti pendidikan alam sekitar dan marin yang

dijalankan oleh sebuah badan persendirian telah membuat pembinaan seperti jeti dari

kepingan papan yang disusun sepanjang lebih kurang 500 meter, jala halangan, buaian

tayar, titi hayun dan rintangan dari tali. Sehingga kini aktiviti di HSK Merbok ini dijalankan

tanpa kebenaran Jabatan Perhutanan.

3.4.7.3. Kemusnahan Pokok Bakau

Lawatan Audit bersama Renjer Hutan Pejabat Daerah Kedah Tengah pada bulan Januari

2011, mendapati 100 anak pokok bakau yang ditanam pada bulan Mei 2008, telah

dipangkas oleh penceroboh untuk memudahkan laluan bagi menangkap ketam di

Kompartmen 17E, HSK Merbok. Gambar 3.23 dan Gambar 3.24 adalah berkaitan.

Gambar 3.23

Kawasan Pencerobohan

Gambar 3.24

Pokok Bakau Yang Telah Di Pangkas

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompt.17E, HSK Merbok

Tarikh: 7 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompt.17E, HSK Merbok

Tarikh: 7 Januari 2011

Pada pendapat Audit, JPNK perlu memastikan program pemantauan dan

penguatkuasaan di laksana secara berkala bagi mengelakkan kejadian

pencerobohan berlaku.

3.4.8. Pemantauan Dan Penguatkuasaan

3.4.8.1. Pemantauan dan penguatkuasaan dilaksanakan oleh Unit Penguatkuasaan

JPNK dan Pejabat Hutan Daerah. Tugas anggota penguat kuasa adalah membuat

rondaan setiap hari termasuk cuti umum meliputi kawasan Hutan Darat dan Paya Laut,

Tanah Kerajaan, Tanah Milik dan Kilang Berasaskan Kayu. Semakan Audit mendapati

penguat kuasa seperti Renjer dan Pengawas Hutan sedia ada tidak mencukupi untuk

mengawal aktiviti pencerobohan di hutan paya laut kerana bebanan tugas. Kedudukan

perjawatan anggota di Pejabat Renjer Hutan Langkawi, Daerah Kedah Utara dan Pejabat

Renjer Hutan Sungai Petani, Daerah Kedah Tengah serta yang terlibat secara langsung

dengan paya laut adalah seperti di Jadual 3.6.

Jadual 3.6

Kedudukan Perjawatan Berbanding Keluasan HSK

Perjawatan (Orang)

Keluasan(Ha)

Pejabat

Jumlah

Nisbah

Renjer

HSK Paya HSK Keluasan

Lulus Isi Kosong %

(Orang:Luas/ha)

Hutan

Laut Darat (Ha)

Langkawi 20 18 2 90 3,125 25,571 28,696 1:1,594

Sungai Petani 9 9 - 100 3,076 - 3,076 1:341

Unit

Penguatkuasaan 5 5 - 100 6,201 300,845 307,046 1:61,409

JPNK

Jumlah 34 32 2

Sumber: Rekod Jabatan Perhutanan Negeri Kedah

3.4.8.2. Mengikut kedudukan perjawatan pada 31 Disember 2010, perjawatan yang

diluluskan bagi kakitangan terlibat dengan pengurusan hutan paya laut adalah seramai 34

orang. Bagaimanapun, hanya 32 jawatan yang diisi untuk menjalankan tugas

penguatkuasaan terhadap kawasan keseluruhan hutan paya laut dan hutan darat. Nisbah

tenaga pegawai berbanding keluasan HSK bagi Unit Penguatkuasaan JPNK yang terdiri

daripada 5 pegawai adalah 1:61,409 hektar. Sementara bagi nisbah tenaga pegawai

berbanding keluasan HSK di Pejabat Renjer Hutan Sungai Petani adalah 1:341 dan bagi

Pejabat Renjer Hutan Langkawi adalah 1:1,594. Ini menunjukkan kawasan yang perlu

dikawal untuk mencegah pencerobohan adalah terlalu luas berbanding dengan tenaga

pegawai yang sedia ada. JPNK telah membuat penstrukturan semula dan perkara ini

telah diangkat untuk kelulusan Kerajaan Negeri dan Jabatan Perhutanan Semenanjung

Malaysia yang mana ia mengambil kira pengurusan hutan paya laut. Selain itu,

kekurangan peralatan seperti bot peronda, kenderaan pacuan 4 roda dan anggota

penguat kuasa tidak dilengkapi dengan senjata juga adalah masalah tambahan yang

dihadapi oleh JPNK. Kedudukan senarai logistik adalah seperti di Jadual 3.7.

Jadual 3.7

Senarai Logistik Pengurusan HPL

Jenis

Kenderaan Bot Treler

Pentadbiran Renjer

Renjer Hutan Langkawi 3*(1 rosak) 2 1*(rosak)

Renjer Hutan Sg.Petani 1 4 4

Sumber: Pejabat Hutan Daerah

Jumlah 4 6 5

Pada pendapat Audit, pemantauan terhadap hutan paya laut adalah tidak memuaskan

disebabkan perjawatan yang diluluskan tidak mencukupi. JPNK perlu mewujudkan

Unit Khas yang bertanggungjawab terhadap pengurusan hutan paya laut untuk

memastikan pemantauan dapat dilaksanakan dengan lebih berkesan.

3.5. SYOR AUDIT

Bagi memperbaiki kelemahan yang dibangkitkan dalam laporan ini, adalah disyorkan

Jabatan Perhutanan Negeri Kedah melaksanakan perkara berikut:

3.5.1. Pemantauan secara berkala hendaklah dilaksanakan seiring dengan

penguatkuasaan bagi memastikan pencerobohan dapat dibendung.

3.5.2. Mewartakan kawasan tanah yang dikeluarkan dari hutan simpanan kekal serta

mengambil tindakan untuk menggantikan kawasan tersebut dengan keluasan tanah yang

dikeluarkan.

3.5.3. Kawasan hutan paya laut di tanah Kerajaan yang berada di kawasan garisan pantai

dan kawasan bersesuaian perlu dikenal pasti untuk diwartakan sebagai Hutan Simpan

Kekal.

3.5.4. Zon penampan perlu dikawal dan dipelihara bagi mengelakkan ancaman hakisan.

3.5.5. Mewujudkan unit khas untuk memantau aktiviti di pesisiran pantai di peringkat Negeri.

PEJABAT TANAH DAN GALIAN NEGERI KEDAH

4. PENGURUSAN PENGAMBILAN TANAH DAN PENGGUNAANNYA

4.1. LATAR BELAKANG

4.1.1. Akta Pengambilan Tanah 1960 (APT), Akta 34 telah mula berkuat kuasa di

Semenanjung Malaysia sejak 13 Oktober 1960. Akta ini telah disemak melalui beberapa

proses pindaan sejak mula berkuat kuasa. Pada tahun 1992, Akta ini telah disemak semula

dan ia dikenali sebagai APT 1960, Akta 486. Mengikut Perlembagaan Persekutuan (PP),

item 2(d), Senarai Negeri, Jadual Ke 9, tanah adalah di bawah bidang kuasa eksekutif

Kerajaan Negeri. Walau bagaimanapun artikel 76(4) PP membenarkan Parlimen menggubal

satu undang-undang tanah dengan tujuan untuk keseragaman dan kesamaan polisi di antara

Negeri. Justeru APT 1960 telah digubal oleh Parlimen, akan tetapi kuasa-kuasa eksekutif di

dalamnya masih lagi dipegang oleh pihak Negeri.

4.1.2. Tujuan utama APT ini ialah untuk “memproses pengambilan balik tanah dan

membayar pampasan yang mencukupi”. Maka pengwujudannya adalah selaras dengan

kehendak artikel 13(2) PP, yang menyatakan “tiada undang-undang yang boleh membuat

peruntukan bagi mengambil atau mengguna harta benda dengan paksa dengan tiada

pampasan yang mencukupi”.

4.1.3. APT memberi kuasa kepada Pihak Berkuasa Negeri (PBN) untuk mengambil tanah

milik yang diperlukan untuk sesuatu maksud awam, oleh mana-mana orang atau badan bagi

apa-apa maksud yang pada pendapat PBN adalah berfaedah untuk pembangunan ekonomi

Malaysia atau mana-mana bahagian daripadanya atau kepada orang ramai amnya atau

mana-mana kelas orang ramai atau untuk tujuan perlombongan atau kediaman, pertanian,

perdagangan, industri atau tujuan rekreasi ataupun kombinasi daripada tujuan-tujuan

tersebut.

4.1.4. Unit Pengambilan Tanah Pejabat Tanah Dan Galian Negeri Kedah (PTG) berfungsi

memproses pengambilan tanah di Negeri Kedah. Mulai bulan Oktober 2010, fungsi

memproses pengambilan tanah diserahkan kepada Pejabat Tanah Daerah masing-masing

secara berperingkat. Pada tahun 2006 hingga 2010, PTG telah menerima 117 permohonan

pengambilan tanah untuk tujuan pelbagai projek pembangunan seperti projek pembinaan

landasan kereta api berkembar elektrik dari Ipoh ke Padang Besar, rumah pam dan laluan

paip air, projek menaik taraf jalan, tapak sekolah, pejabat dan klinik.

4.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Objektif pengauditan adalah untuk menilai pengurusan pengambilan tanah dilaksanakan

dengan cekap, berkesan dan mematuhi peraturan yang ditetapkan serta tanah yang diambil

digunakan dan dimajukan mengikut tujuan pengambilannya.

4.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Skop kajian meliputi pengurusan pengambilan tanah dan penggunaannya bagi tahun 2006

hingga 2010. Pengauditan dijalankan di PTG dan 3 Pejabat Tanah di daerah Kota Setar,

Kuala Muda dan Kulim. Kaedah pengauditan yang dijalankan adalah dengan menyemak,

mengkaji dan memeriksa rekod serta menganalisis data yang berkaitan. Di samping itu,

perbincangan dengan pegawai yang terlibat serta lawatan ke kawasan tanah yang diluluskan

untuk mengesahkan sama ada pembangunan yang dirancang telah dilaksanakan.

4.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan dari bulan November 2010 hingga Februari 2011 mendapati

secara keseluruhannya pengurusan pengambilan tanah adalah kurang memuaskan.

Terdapat kelemahan yang dikenal pasti perlu diberi perhatian oleh PTG seperti kelewatan

memproses permohonan dan pewartaan, kelewatan dan terlebih bayar pampasan kepada

tuan tanah, Rekod Pengambilan Tanah yang tidak dikemas kini dan tanah dibangunkan tidak

mengikut syarat pemberian hak milik. Di samping itu terdapat hak milik yang masih belum

dikeluarkan dan bayaran premium tanah yang tidak dapat dikutip oleh Pejabat Tanah

Daerah. Penjelasan lanjut mengenai perkara yang ditemui adalah seperti di perenggan

berikut:

4.4.1. Prosedur Dan Proses Pengambilan Tanah

PTG perlu mematuhi prosedur dan proses pengambilan yang telah ditetapkan untuk

melicinkan urusan pengambilan tanah. Semakan Audit mendapati perkara berikut:

4.4.1.1. Permohonan Dan Pewartaan

a. Permohonan Pengambilan Tanah

Seksyen 3 Akta Pengambilan Tanah 1960, PBN boleh meluluskan dan menolak

permohonan pengambilan tanah. Permohonan pengambilan tanah perlu disertakan

dengan borang permohonan, kertas cadangan projek, pelan pengambilan tanah,

laporan penilaian tanah daripada Jabatan Penilaian Dan Perkhidmatan Harta,

bayaran proses dan 50% deposit pampasan daripada nilai harta selaras dengan

kehendak Seksyen 3 dan 4 Kaedah Pengambilan Tanah Tahun 1998. Kedudukan

117 permohonan yang diterima bagi tempoh tersebut adalah seperti di Jadual 4.1.

Daripada jumlah tersebut, sebanyak 107 permohonan telah diluluskan pada tahun

semasa manakala 3 permohonan telah ditolak oleh Majlis Mesyuarat Kerajaan

Negeri (MMK), satu permohonan telah ditangguhkan oleh agensi, 2 permohonan

dibatalkan oleh pemohon dan 4 permohonan masih di dalam proses kelulusan MMK.

Semakan Audit terhadap Buku Daftar Permohonan mendapati semua permohonan

didaftar dan difailkan.

Tahun

Jadual 4.1

Permohonan Pengambilan Tanah Yang Diluluskan

Bagi Tempoh Tahun 2006 Hingga 2010

Bilangan Permohonan

Terima Lulus Tolak Tangguh Batal

Dalam

Proses

2006 34 33 - - - 1

2007 30 29 - - 1 -

2008 39 33 3 1 1 1

2009 12 11 - - - 1

2010 2 1 - - - 1

Jumlah 117 107 3 1 2 4

Sumber: Rekod PTG

b. Tempoh Memproses Permohonan

Proses pengambilan tanah melibatkan 2 peringkat iaitu sebelum dan selepas

pewartaan. Sebelum pewartaan, kesesuaian tapak, laporan pegawai petempatan

dan jabatan teknikal serta perakuan dari PTG perlu dilaksanakan dan seterusnya

dihantar ke Percetakan Nasional Malaysia Berhad untuk diwartakan. Manakala

proses selepas pewartaan melibatkan siasatan, bayaran pampasan sehingga

pemilikan rasmi dikeluarkan. APT ada menyatakan tempoh kuat kuasa warta,

tempoh siasatan perlu dijalankan, notis pemberian pampasan dan tempoh bayaran

pampasan tetapi tempoh memproses pengambilan tidak dinyatakan. Analisis Audit

terhadap Laporan Proses Pengambilan Balik Tanah Rancangan Malaysia Ke

Sembilan mendapati proses pengambilan tanah sehingga selesai Wasilan Borang K

mengambil masa di antara 4 hingga 31 bulan daripada tarikh pengambilan

diwartakan. Daripada 2,975 lot, sebanyak 214 lot masih belum selesai Borang K dan

635 lot lagi masih belum selesai Wasilan Borang K. Berdasarkan maklum balas, PTG

telah dan sedang mengambil tindakan susulan kepada Pentadbir Tanah Daerah serta

Pendaftar Hak milik Tanah Negeri Kedah untuk mewasilkan Borang K bagi tanah

yang telah selesai proses pengambilan. Bagi tanah-tanah yang telah selesai

pengambilan tetapi Borang K belum dikeluarkan, Unit Pengambilan telah dan sedang

mengambil tindakan sewajarnya.

c. Pewartaan

Seksyen 8 APT menyatakan cadangan pengambilan tanah perlu diwartakan

dan berkuat kuasa selama 2 tahun. Semakan Audit mendapati kelewatan

proses pewartaan pengambilan tanah di antara 10 hingga 35 bulan berlaku

kerana kesilapan di peringkat Pejabat Tanah Dan Galian semasa penyediaan

Kertas Perakuan Borang D yang mengandungi jadual tanah. Kesilapan berlaku

terhadap butiran lot tanah, nombor hak milik, keluasan diambil, nama mukim

dan nama tuan tanah. Keadaan ini menyebabkan kesilapan dalam Warta

Kerajaan yang disiarkan. Oleh itu, proses pembetulan dan pewartaan semula

perlu dilakukan menyebabkan kelewatan dalam urusan pengambilan tanah.

Butiran lengkap seperti di Jadual 4.2. Manakala bagi pewartaan, terdapat kes

di mana maklumat sebenar bagi pemilik hanya diketahui semasa prosiding

sedang berjalan dan pembetulan warta tidak dapat dielakkan. Selain itu, urusan

pengambilan tanah boleh dilakukan tanpa menunggu tarikh pembetulan warta.

Jadual 4.2

Proses Pewartaan Yang Berulang Kali

No. Fail

Pembetulan Warta

Kelewatan

Tarikh

Pewartaan

Permohonan Warta 1 Warta 2 Warta 3

(Bulan)

PTG(K)L: 55/2001 05.04.2006 23.11.2006 19.11.2009 - 35

PTG(K)L: 41/2006 01.11.2006 05.07.2007 05.07.2007 22.05.2008 10

PTG(K)L: 22/2006 12.04.2007 12.04.2007 03.07.2008 - 14

PTG(K)L: 1/2008 31.12.2007 19.06.2008 30.07.2009 - 13

Sumber: Rekod PTG

4.4.1.2. Bayaran Pampasan

a. Kelewatan Bayaran Pampasan Kepada Pemilik Tanah

Seksyen 29 Akta Pengambilan Tanah menyatakan Pentadbir Tanah

bertanggungjawab membayar pampasan kepada orang berkepentingan dengan

seberapa segera selepas Notis Borang H (Notis Award Dan Tawaran Pampasan)

diserahkan. Semakan Audit terhadap bayaran pampasan bagi pengambilan tanah

untuk Projek Menaik taraf Jalan Tanjung Bendahara, Alor Setar mendapati seramai

400 pemilik tanah telah menerima bayaran pampasan berjumlah RM7.03 juta.

Daripada jumlah tersebut, seramai 97 atau 24% pemilik tanah lewat menerima

bayaran pampasan berjumlah RM2.62 juta. Tempoh kelewatan bayaran pampasan

adalah di antara 6 hingga 162 hari dikira selepas 3 bulan dari tarikh Borang H

dikeluarkan. Pihak Audit difahamkan ini berpunca daripada kelewatan agensi

mendapatkan peruntukan bagi menyelesaikan bayaran kelewatan tersebut.

b. Caj Bayaran Lewat

Seksyen 32 (1C) Akta yang sama pula menghendaki pembayaran pampasan tanah

dijelaskan dalam tempoh 3 bulan daripada tarikh tawaran jumlah pampasan

disampaikan atau pada tarikh tanah telah diambil secara rasmi tertakluk kepada

mana yang terdahulu. Sekiranya pembayaran pampasan tidak dijelaskan dalam

tempoh masa yang ditetapkan, caj denda lewat 8% setahun dikenakan. Semakan

Audit mendapati Pentadbir Tanah terpaksa menjelaskan caj bayaran lewat sejumlah

RM60,991.37. Bagaimanapun, caj lewat bayar yang sepatutnya dibayar kepada

pemilik tanah berjumlah RM99,372.21. Perbezaan sejumlah RM38,450.84 di antara

pengiraan bayaran yang dibuat oleh PTG dan Audit adalah seperti di Jadual 4.3.

Berdasarkan maklum balas, PTG sedang mengambil tindakan membuat tuntutan caj

bayaran lewat daripada agensi pemohon. Terdapat agensi yang perlu mengambil

masa untuk mendapatkan peruntukan bagi menyelesaikan bayaran kelewatan

tersebut.

Jadual 4.3

Perbezaan Pengiraan Caj Bayaran Lewat Antara PTG Dan Audit

Caj Bayaran Lewat (8%)

No. Lot

Mengikut Mengikut

Bil.

Pengiraan Pengiraan

Lot

PTG

Audit

Perbezaan

(RM) (RM) (RM)

1601 1 - - -

2385 1 1,402.20 1,414.41 12.21

4000 1 4,445.80 4,510.26 64.46

4002 1 411.04 411.04 -

4005 1 1,195.10 2,667.26 1,472.16

4008 - 4009 2 3,245.94 5,104.61 1,858.67

4011 1 - 356.47 356.47

4013 1 - 6,564.49 6,564.49

4018 - 4019 2 - 2,587.35 2,587.35

4168 1 - 963.69 963.69

4171 - 4172 2 - 1,527.94 1,527.94

4174 1 - 1,391.18 1,391.18

4176 - 4178 3 1,509.27 13,312.83 11,803.56

4184 - 4185 2 1,677.09 1,752.29 75.20

4375 - 4378 4 2 ,514.73 3,164.47 649.74

5191 - 5193 3 4,237.70 7,946.67 3,708.97

5198 - 5200 3 486.00 1,885.53 1,399.53

5206 - 5209 4 16,916.11 18,091.43 1,175.32

5213 - 5215 3 20,447.40 21,879.61 1,432.21

5441 - 5442 2 1,299.70 2,313.38 1,083.68

5466 1 - 85.73 85.73

5788 1 - 198.17 198.17

5790 1 - - -

6180 1 1,203.29 1,243.40 40.11

Jumlah 43 60,991.37 99,372.21 38,450.84

Sumber: Rekod PTG

Pada pendapat Audit, kelewatan pembayaran pampasan menyebabkan agensi

pemohon menanggung caj faedah atas kelewatan sebanyak 8% setahun. Selain itu,

PTG hendaklah memastikan pengiraan caj kelewatan yang dibayar kepada pemilik

tanah adalah tepat.

c. Bayaran Pampasan Terlebih Bayar

i. Lot 236 GM 2309, Mukim Alor Malai, Daerah Kota Setar, Kedah

Perintah mahkamah bertarikh 29 Januari 2007 menghendaki pemilik tanah

tersebut diberi pampasan sebanyak RM1.03 juta atas keluasan tanah 70,389.53

kaki persegi pada kadar RM14.70 satu kaki persegi dan faedah 8% setahun.

Tanah tersebut diambil balik oleh Kerajaan untuk Projek Pusat Pengajian Tinggi

Al-Bukhary. Semakan Audit mendapati bayaran pampasan termasuk faedah

berjumlah RM1.16 juta sepatutnya dibayar kepada pemilik tanah berkenaan.

Bagaimanapun, PTG telah membuat pembayaran berjumlah RM1.52 juta

menyebabkan lebihan bayaran RM0.36 juta dibayar kepada pemilik tanah

tersebut. Pihak PTG memaklumkan tuntutan bayaran balik telah selesai

dijelaskan oleh pemilik tanah pada 21 Mac 2011. Butiran lanjut adalah seperti di

Jadual 4.4.

Bil.

Jadual 4.4

Jumlah Pampasan Dan Faedah Terlebih Dibayar

Perkara

Amaun

(RM juta)

1. Pampasan 1.03

2. Faedah 8% atas kelewatan 0.13

Jumlah Sepatutnya Dibayar (A) 1.16

Jumlah Telah Dibayar (B) 1.52

Sumber: Rekod PTG

Jumlah Pampasan Dan Faedah Terlebih Dibayar (B-A) 0.36

ii. Lot 7689 GM 3035 Bandar Alor Setar, Kedah

Pentadbir Tanah telah memutuskan award pampasan di dalam Borang H

berjumlah RM107,269.13 bertarikh 25 Februari 2007 diberikan kepada pemilik

tanah bagi keluasan 7,151.27 kaki persegi (k.p.) pada kadar RM15.00 satu k.p..

Disebabkan terdapat bantahan oleh agensi pemohon, Pentadbir Tanah

memutuskan supaya 75% daripada nilai bayaran atau RM80,451.85 dibayar atas

nama Amanah Raya Berhad kerana pemiliknya telah meninggal dunia dan baki

25% yang berjumlah RM26,817.28 dibayar atas nama Mahkamah Tinggi sebagai

deposit. Semakan Audit mendapati pada 5 April 2007, bayaran kepada Amanah

Raya Berhad Cawangan Alor Setar dan Mahkamah Tinggi Alor Setar telah dibuat

dengan masing-masing berjumlah RM262,809.00 dan RM112,633.00. PTG telah

mengemukakan permohonan pengeluaran wang pampasan yang disimpan di

Mahkamah Tinggi Alor Setar bernilai RM112,633.00. Maka, jumlah pampasan

yang terlebih bayar kepada waris pemilik tanah adalah RM155,539.87. Butiran

lanjut adalah seperti di Jadual 4.5. Tindakan undang-undang sedang diambil

bagi mendapatkan bayaran pampasan yang terlebih dibayar melalui saman sivil

terhadap waris-waris pemilik tanah berkenaan.

Jadual 4.5

Pampasan Yang Terlebih Dibayar Kepada Waris Pemilik Tanah

Amaun

Perihal

(RM)

Jumlah Pampasan Yang Telah Dibayar (A) 375,442.00

Jumlah Pampasan Yang Sepatutnya Dibayar (B) 107,269.13

Jumlah Wang Deposit (C) 112,633.00

Jumlah Pampasan Terlebih Dibayar (A-B-C) 155,539.87

Sumber: Rekod PTG

Pada pendapat Audit, lebihan pembayaran perlu dituntut dengan segera dan

pegawai yang bertanggungjawab diambil tindakan sewajarnya.

4.4.1.3. Rekod Pengambilan Tanah

Sistem maklumat yang lengkap dan kemas kini boleh membantu melancarkan

pengurusan pengambilan tanah. Pengauditan dijalankan terhadap rekod yang berkaitan

mendapati perkara berikut:

a. Daftar Kemajuan Pengambilan Tanah

Pekeliling KPTG Bil. 27 Tahun 1977 menyatakan Pentadbir Tanah perlu

menyelenggara satu Daftar Kemajuan yang lengkap dan kemas kini terhadap semua

tindakan pengambilan tanah. Setiap kes pengambilan tanah hendaklah direkodkan

dalam daftar kemajuan tersebut selepas sahaja pengisytiharannya diwartakan di

bawah Seksyen 8 APT. Semakan Audit mendapati daftar berkenaan telah disediakan

tetapi tidak dikemas kini.

b. Daftar Bayaran Pampasan

Pekeliling KPTG Bil. 3 Tahun 1999 menetapkan Pentadbir Tanah hendaklah

menyelenggara dan mengemas kini Daftar Pampasan dengan merekod penerimaan

dan penyerahan cek bayaran pampasan. Tujuannya adalah untuk memastikan

bayaran pampasan dapat diuruskan dengan baik dan pemantauan bayaran dapat

dibuat. Semakan Audit mendapati daftar tersebut hanya mula disediakan pada

tahun 2010.

Pada pendapat Audit, Rekod Pengambilan Tanah hendaklah sentiasa dikemas kini

bagi memudahkan urusan rujukan.

4.4.1.4. Penggunaan Tanah Selepas Pengambilan

Mengikut Seksyen 3(1) APT, PBN boleh mengambil mana-mana tanah yang diperlukan

bagi apa-apa maksud awam. Manakala, semua permohonan pengambilan tanah

hendaklah dikemukakan kepada PBN untuk mendapat kelulusan. Pengambilan tanah

yang telah diluluskan oleh PBN akan dibangunkan oleh pemohon mengikut perancangan

asal pengambilan. Pembangunan tanah boleh dilaksanakan selepas tanah diambil milik

oleh Kerajaan atau agensi melalui pengeluaran notis tanah diambil balik. Lawatan Audit

ke 8 tapak projek pengambilan tanah mendapati perkara berikut:

a. Tanah Telah Dibangunkan

i. Tanah Dibangunkan Mengikut Perancangan

Gambar 4.1 dan Gambar 4.2 merupakan projek pembinaan Ibu Pejabat Jabatan

Pengangkutan Jalan (JPJ) Negeri Kedah dan kuartersnya yang telah siap dibina

mengikut perancangan. Manakala Gambar 4.3 dan Gambar 4.4 merupakan

projek dalam pembinaan bagi Ibu Pejabat Jabatan Ukur Dan Pemetaan Malaysia

(JUPEM) dan Kompleks Pasar Raya.

Gambar 4.1

Projek Yang Telah Siap

Ibu Pejabat JPJ Negeri Kedah

Gambar 4.2

Projek Yang Telah Siap

Kuarters JPJ Negeri Kedah

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Suka Menanti, Alor Setar

Tarikh: 13 Februari 2011

Gambar 4.3

Projek Sedang Dalam Pembinaan

Ibu Pejabat JUPEM

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Suka Menanti, Alor Setar

Tarikh: 13 Februari 2011

Gambar 4.4

Projek Sedang Dalam Pembinaan

Kompleks Pasar Raya

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Suka Menanti, Alor Setar

Tarikh: 13 Februari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi:Stargate, Alor Setar

Tarikh: 14 Februari 2011

ii.

Tanah Dibangunkan Tidak Mengikut Syarat Pemberian Hak Milik

Mengikut Seksyen 52 Kanun Tanah Negara 1965 (KTN), tanah yang diberi milik

hendaklah dibangunkan mengikut tujuan ianya diluluskan. Semakan Audit

mendapati tanah yang dikeluarkan hak milik pada 11 Mac 2008 di Lot PT.2317 di

daerah Kota Setar telah diluluskan bagi tujuan pertanian tetapi dibangunkan

sebagai kawasan perindustrian seperti di Gambar 4.5 dan Gambar 4.6.

Berdasarkan maklum balas oleh PTG, permohonan Cabut Keluar Status Tanah

telah diluluskan oleh Pihak Berkuasa Negeri pada 27 April 2011.

Gambar 4.5

Tanah Status Pertanian Dibangunkan

Perindustrian

Gambar 4.6

Tanah Status Pertanian Dibangunkan

Perindustrian

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kawasan Perindustrian Alor Setar

Tarikh: 14 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kawasan Perindustrian Alor Setar

Tarikh: 14 April 2011

Pada pendapat Audit, PTG hendaklah memastikan pembangunan tanah hendaklah

mengikut syarat yang diluluskan kerana ianya melibatkan perbezaan kadar cukai

yang boleh dikutip.

b. Tanah Belum Dibangunkan

Tanah-tanah yang telah diambil balik tetapi belum dibangunkan hendaklah dijaga dan

diuruskan dengan sempurna. Mengikut syarat kelulusan pemilikan tanah, semua

tanah hendaklah dibangunkan dalam tempoh 2 tahun. Semakan Audit mendapati

tanah yang belum dibangunkan selepas tempoh 2 tahun seperti di Gambar 4.7 dan

Gambar 4.8 yang merupakan contoh tanah yang tidak dibangunkan namun disewa

sebagai tapak tanaman padi dan kawasan letak kereta.

Gambar 4.7

Kawasan Pengambilan Tanah Yang Tidak

Dibangunkan Dan Boleh Mendatangkan Hasil

Gambar 4.8

Kawasan Pengambilan Tanah Yang Tidak

Dibangunkan Telah Disewakan

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Suka Menanti, Alor Setar

Tarikh: 1 Februari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Belakang Bank Rakyat, Alor Setar

Tarikh: 1 Februari 2011

Pada pendapat Audit, pengurusan tanah yang belum dibangunkan oleh Jabatan

Pelanggan adalah memuaskan kerana tanah-tanah tersebut telah disewa bagi

mendapatkan hasil.

4.4.2. Pemberimilikan

Pejabat Tanah Daerah hendaklah mengeluarkan Notis Bahawa Hasil Tanah Harus Dibayar

(Notis 5A) kepada Jabatan yang membuat permohonan pengambilan tanah (Jabatan

Pelanggan) selepas menerima surat kelulusan MMK daripada PTG. Hak milik tanah pula

akan dikeluarkan selepas bayaran premium seperti yang dinyatakan dalam Notis 5A

dijelaskan oleh Jabatan Pelanggan dan pembayaran telah dibuat sama ada sekali gus atau

secara ansuran.

4.4.2.1. Hak Milik Yang Masih Belum Dikeluarkan

Bagi tempoh tahun 2006 hingga Oktober 2010, sebanyak 83 permohonan sokongan

untuk mendapatkan kelulusan hak milik telah dikemukakan kepada MMK. Daripada

jumlah tersebut sebanyak 70 permohonan telah diluluskan di mana 42 permohonan telah

dikeluarkan hak milik dan 28 masih belum dikeluarkan hak milik. Semakan Audit

mendapati hak milik belum dikeluarkan disebabkan Notis 5A belum dikeluarkan (5 kes),

premium tanah berjumlah RM0.92 juta belum dibayar oleh pelanggan (5 kes) dan

pengeluaran hak milik oleh Pejabat Tanah Daerah masih di dalam proses (18 kes). Antara

sebab Notis 5A belum dikeluarkan adalah kelewatan nilaian daripada Pejabat Penilaian

Daerah, proses penyediaan pelan hak milik dan keluasan pelan tidak bersamaan dengan

kelulusan seperti di Jadual 4.6.

Jadual 4.6

Hak Milik Yang Masih Belum Dikeluarkan

Tarikh

Tarikh Notis

Bil. Tujuan Pengambilan Daerah Nama Agensi Kelulusan

MMK

Notis 5A Belum Dikeluarkan

Tapak Pusat Rawatan

Islam Dan Tapak

Pangsapuri

Kota Setar

Yayasan Islam

Negeri Kedah

2. Tapak Pejabat Kulim

Lembaga Hasil

Dalam Negeri

3. Tapak Sekolah Pendang

Pesuruhjaya Tanah

Persekutuan

Lembaga

4. Tapak Air Based Industry Langkawi Pembangunan

Langkawi

Tapak Menara Pusat

Majlis Pelancongan

Langkawi

Pemandangan Indah

Langkawi

Premium Tanah Belum Dibayar

1. Tapak Sekolah Baling

Majlis Amanah

Rakyat

Tapak Tambahan Klinik

Pesuruhjaya Tanah

Kota Setar

Desa

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

3. Tapak Sekolah Kota Setar

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

4. Tapak Sekolah Kota Setar

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

5. Tapak Pejabat Kota Setar

Persekutuan

26.04.2010

10.11.2010

02.02.2010

07.02.2011

13.01.2011

Dalam

proses

Dalam

proses

Dalam

proses

Dalam

proses

Dalam

proses

07.06.2009 23.06.2009

16.07.2009 11.08.2009

07.06.2009 08.07.2009

02.02.2010 03.05.2010

02.02.2010 04.05.2010

Bil. Tujuan Pengambilan Daerah Nama Agensi

Dalam Proses Pengeluaran Hak Milik

Pesuruhjaya Tanah

1. Tapak Sekolah Kota Setar

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

2. Tapak Pejabat Kota Setar

Persekutuan

Tapak Pejabat Dan

Pesuruhjaya Tanah

Kota Setar

Perumahan

Persekutuan

4. Tapak Sekolah

Kuala Pesuruhjaya Tanah

Muda Persekutuan

5. Tapak Sekolah

Kuala Pesuruhjaya Tanah

Muda Persekutuan

6. Tapak Pejabat

Kuala Pesuruhjaya Tanah

Muda Persekutuan

Tapak Pusat Kokurikulum Kuala Pesuruhjaya Tanah

Negeri Kedah

Muda Persekutuan

8. Tapak Sekolah Kulim

Pesuruhjaya Tanah

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

9. Tapak Sekolah Kulim

Persekutuan

Pesuruhjaya Tanah

10. Tapak Sekolah Kulim

Persekutuan

11. Tapak Sekolah

Kubang Pesuruhjaya Tanah

Pasu Persekutuan

12. Tapak Pejabat

Padang Pesuruhjaya Tanah

Terap Persekutuan

13. Tapak Tambahan Sekolah Langkawi

Pesuruhjaya Tanah

Persekutuan

14.

Lembaga

Tapak Rekreasi Dan

Langkawi Pembangunan

Taman Botani

Langkawi

Lembaga

15. Tapak Pengindahan Sungai Langkawi Pembangunan

Langkawi

16. Tapak Kompleks Industri

Pokok Majlis Amanah

Sena

Rakyat

17.

Tapak Bangunan

Kuala Majlis Perbandaran

Perniagaan

Muda

Tapak Bangunan Kompleks Kuala

18.

Sukan

Muda

Sumber: JKPTG dan Pejabat Tanah Daerah

Sungai Petani

Majlis Perbandaran

Sungai Petani

Tarikh

Kelulusan

MMK

Tarikh Notis

16.07.2009 11.08.2009

19.08.2009 30.11.2009

07.06.2009 22.06.2009

20.05.2009 20.09.2010

25.08.2009 20.09.2010

25.08.2009 01.07.2009

27.08.2009 20.09.2010

16.07.2009 20.09.2010

12.08.2009 20.09.2010

12.08.2009 01.07.2009

12.04.2009 20.09.2010

10.06.2009 20.09.2010

08.07.2010 27.07.2010

12.10.2010 24.01.2011

30.11.2009 16.02.2010

23.09.2008 07.01.2009

Pada pendapat Audit, kelewatan mengeluarkan hak milik oleh Pejabat Tanah Daerah

akan menyebabkan hasil cukai tanah tidak dapat dikutip bagi tempoh tersebut.

4.4.3. Tunggakan Premium Tanah

Semakan Audit mendapati sehingga tahun 2010, premium tanah berjumlah RM0.92 juta

masih belum dijelaskan oleh Pesuruhjaya Tanah Persekutuan dan Majlis Amanah Rakyat

bagi 5 tapak yang diluluskan pengambilan. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 4.7.

PTG menjelaskan bahawa tindakan mengutip tunggakan premium tanah adalah di bawah

bidang kuasa Pentadbir Tanah Daerah. Bagaimanapun, tindakan pemantauan akan dibuat

oleh pentadbiran ini.

Jadual 4.7

Tunggakan Premium Tanah Belum Dijelaskan Bagi Tahun 2006 Hingga 2010

Tarikh Jumlah

Jabatan Pelanggan

Tujuan Pengambilan

Notis 5A (RM juta)

Majlis Amanah Rakyat Tapak Sekolah Di daerah Baling 23.06.2009 0.75

Pesuruhjaya Tanah

Persekutuan

Sumber: JKPTG dan Pejabat Tanah Daerah

Tapak Tambahan Klinik Desa Di daerah

Kota Setar

11.08.2009 0.01

Tapak Sekolah Di daerah Kota Setar 08.07.2009 0.09

Tapak Sekolah Di daerah Kota Setar 03.05.2010 0.03

Tapak Pejabat Di daerah Kota Setar 04.05.2010 0.04

Jumlah 0.92

Pada pendapat Audit, PTG hendaklah memastikan premium tanah yang tertunggak

dapat dikutip oleh Pentadbir Tanah Daerah.

4.5. SYOR AUDIT

Bagi mempertingkatkan lagi pengurusan pengambilan tanah, adalah disyorkan PTG

mengambil tindakan berikut:

4.5.1. Jabatan Pelanggan hendaklah dimaklumkan supaya bayaran pampasan dijelaskan

segera bagi mengelakkan kos caj kelewatan.

4.5.2. Mengarahkan Jabatan Pelanggan menjelaskan premium tanah dengan segera

supaya hak milik tanah dapat dikeluarkan dan seterusnya cukai tanah dapat dikutip.

4.5.3. PTG perlu mengambil tindakan terhadap Agensi yang membangunkan tanah tidak

mengikut syarat pemberian hak milik.

PEJABAT DAERAH DAN TANAH LANGKAWI

5. PENGURUSAN PERTUKARAN SYARAT TANAH

5.1. LATAR BELAKANG

5.1.1. Seksyen 52 (1) Kanun Tanah Negara 1965 (KTN) mengkategorikan penggunaan

tanah kepada 3 kategori iaitu pertanian, bangunan dan perusahaan. Seksyen 124 KTN pula

memberi kebenaran kepada tuan punya tanah atau setiap orang atau badan yang

mempunyai kepentingan berdaftar pada tanah itu memohon kepada Pihak Berkuasa Negeri

(PBN) untuk mengubah syarat penggunaan tanah. Pertukaran syarat penggunaan tanah

bertujuan sama ada untuk mengubah atau mengenakan kategori kegunaan tanah,

membatalkan atau meminda syarat nyata, mengenakan syarat nyata baru dan membatalkan,

meminda atau mengenakan sekatan kepentingan.

5.1.2. Pejabat Daerah Dan Tanah Langkawi bertanggungjawab menguruskan hal ehwal

kemajuan dan pembangunan daerah Langkawi. Bagi urusan pentadbiran dan pengurusan

tanah, Pejabat Tanah Langkawi (Pejabat Tanah) adalah bertanggungjawab mengurus

semua urusan mentadbir dan menguatkuasakan undang-undang dan peraturan berkaitan

dengan tanah terutamanya undang-undang mengenai tanah yang ditetapkan dalam KTN,

Aturan-Aturan Tanah Kedah 1966, Pekeliling Ketua Pengarah Tanah Dan Galian

Persekutuan dan Pengarah Tanah Dan Galian Negeri Kedah. Bagi melicinkan pentadbiran

tanah, Pejabat Tanah dibahagikan kepada 7 bahagian iaitu Pentadbiran, Perundangan,

Teknologi Maklumat, Pembangunan Tanah Dan Pelupusan, Penguatkuasaan Dan Teknikal,

Pendaftaran dan Hasil.

5.1.3. Daerah Langkawi meliputi 104 buah pulau dengan jumlah keluasan 48,237 hektar

terdiri daripada kawasan pembangunan seluas 4,839 hektar, kawasan pertanian seluas

9,690 hektar dan kawasan hutan serta tanah kosong seluas 33,708 hektar. Daerah ini

terbahagi kepada 6 mukim iaitu Kuah, Padang Mat Sirat, Ayer Hangat, Bohor, Ulu Melaka

dan Kedawang.

5.1.4. Bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010, sejumlah RM0.02 juta hasil telah dikutip oleh

Pejabat Tanah yang merupakan bayaran premium tukar syarat penggunaan tanah.

Manakala sebanyak 19 permohonan daripada 45 permohonan tukar syarat penggunaan

tanah yang diterima dalam tempoh yang sama telah diluluskan.

5.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Objektif pengauditan adalah untuk menilai sama ada pengurusan pertukaran syarat tanah

dilaksanakan dengan cekap dan berkesan serta mematuhi peraturan dan undang-undang

yang telah ditetapkan.

5.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Skop pengauditan tertumpu kepada aktiviti pengurusan pertukaran syarat tanah di Pejabat

Tanah Langkawi bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010. Pengauditan dijalankan dengan

menyemak fail, dokumen hak milik, rekod kewangan, laporan dan dokumen yang berkaitan

dengan pengurusan pertukaran syarat tanah. Kesemua 45 permohonan tukar syarat tanah

yang diterima bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010 telah diaudit. Selain itu, temu bual

dengan pegawai dan kakitangan terlibat dibuat bagi tujuan pengesahan maklumat. Lawatan

ke lokasi yang terpilih dan pengesahan pihak ketiga dilakukan bagi menentukan sama ada

terdapat pelanggaran syarat penggunaan tanah.

5.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan antara bulan November 2010 hingga Februari 2011 mendapati

secara keseluruhannya pengurusan pertukaran syarat tanah adalah kurang memuaskan

kerana kelewatan memproses permohonan tukar syarat tanah, Piagam Pelanggan tidak

disemak semula bagi disesuaikan dengan keperluan norma kerja semasa, pelanggaran jenis

kegunaan dan syarat nyata tanah, pencerobohan tanah Kerajaan Negeri dan rancangan

penguatkuasaan tanah tidak disediakan. Penemuan Audit mengenai perkara berbangkit

adalah seperti di perenggan berikut:

5.4.1. Pengurusan Permohonan Pertukaran Syarat Tanah

5.4.1.1. Kelewatan Memproses Permohonan Tukar Syarat Tanah

a. Piagam Pelanggan telah menetapkan bahawa tempoh penyelesaian tukar syarat

tanah pertanian kepada pertanian adalah antara 2 hingga 4 bulan manakala

ubahjenis kegunaan tanah pertanian kepada bangunan adalah antara 4 hingga 6

bulan. Semakan Audit terhadap fail permohonan tukar syarat mendapati hanya satu

daripada 19 permohonan tukar syarat dan ubah jenis kegunaan tanah bagi tempoh

tahun 2008 hingga 2010 diluluskan dalam tempoh yang ditetapkan. Maklumat

terperinci mengenai tempoh sebenar kelulusan permohonan tukar syarat dan jenis

penggunaan tanah berbanding Piagam Pelanggan adalah seperti di Jadual 5.1.

Jadual 5.1

Tempoh Sebenar Kelulusan Permohonan Tukar Syarat

Tanah Berbanding Piagam Bagi Tahun 2008 hingga 2010

Jenis

Bilangan Tempoh Masa Memproses Permohonan

Permohonan Permohonan Piagam

Sebenar

Pertanian kepada

11 2 hingga 4 bulan Melebihi 12 bulan

Pertanian

Pertanian kepada

Bangunan

Jumlah 19

Sumber: Rekod Pejabat Tanah Langkawi

1 4 hingga 6 bulan 4 bulan

7 Melebihi 6 bulan

b. Permohonan tukar syarat penggunaan tanah adalah bertujuan untuk mengenakan

atau mengubah kategori penggunaan tanah daripada tanah pertanian kepada

pertanian atau pertanian kepada bangunan. Semakan Audit terhadap Buku Daftar

Ubah Syarat Tanah mendapati sebanyak 45 permohonan tukar syarat penggunaan

tanah diterima bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010. Ianya terdiri daripada 22

permohonan tukar syarat penggunaan tanah pertanian kepada pertanian dan 23

permohonan tukar syarat penggunaan tanah pertanian kepada bangunan. Semakan

Audit mendapati sehingga 31 Disember 2010 sebanyak 92 permohonan tukar syarat

masih belum diselesaikan. Daripada jumlah tersebut, 55 permohonan yang belum

selesai adalah terdiri daripada permohonan sebelum tahun 2008 iaitu 26 permohonan

tukar syarat pertanian kepada pertanian dan 29 permohonan tukar syarat pertanian

kepada bangunan. Kedudukan permohonan tukar syarat tanah yang belum selesai

sehingga 31 Disember 2010 adalah seperti di Jadual 5.2.

Jadual 5.2

Permohonan Tukar Syarat Yang Belum Selesai Pada 31 Disember 2010

Jenis Tukar Syarat

Tahun

Permohonan Pertanian Kepada Pertanian

Pertanian Kepada Bangunan

Bilangan Bilangan Baki Belum Bilangan Bilangan Baki Belum

Permohonan Kelulusan Selesai Permohonan Kelulusan Selesai

< 2008 34 8 26 32 3 29

2008 - 2010 22 3 19 23 5 18

Jumlah 56 11 45 55 8 47

Sumber: Rekod Pejabat Tanah Langkawi

5.4.1.2. Piagam Pelanggan Tidak Disemak Semula

a. Setiap organisasi perlu menetapkan standard kualiti perkhidmatan yang disediakan.

Standard kualiti ini dijadikan sebagai janji organisasi kepada pelanggannya dalam

bentuk Piagam Pelanggan. Piagam Pelanggan ialah satu komitmen bertulis

organisasi terhadap penyampaian perkhidmatannya kepada pelanggan melalui

pendekatan yang terbuka, jelas dan telus. Ia juga merupakan satu jaminan untuk

menyampaikan perkhidmatan mengikut standard kualiti yang ditetapkan. Manakala

dari sudut pelanggan pula, ia memberi jaminan terhadap tahap kualiti perkhidmatan

yang dijanjikan. Merujuk kepada Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam Bilangan 1

Tahun 2008 mengenai Panduan Pengurusan Perhubungan Pelanggan, Piagam

Pelanggan hendaklah disemak semula sekurang-kurangnya sekali dalam tempoh 12

bulan untuk memastikan ianya sentiasa dikemas kini. Piagam Pelanggan Unit

Pembangunan Tanah, Pejabat Tanah Langkawi adalah seperti di Jadual 5.3.

Jadual 5.3

Piagam Pelanggan Pejabat Tanah Langkawi (Unit Pembangunan Tanah)

Jenis Permohonan

Tempoh Kelulusan

Ubah syarat Tanah:

Pertanian kepada Pertanian**

Bangunan kepada Bangunan*

Industri kepada Industri*

Ubah jenis Kegunaan Tanah**

Penyerahan dan Pemberimilikan Semula Tanah**

2 – 4 Bulan

4 – 6 Bulan

Cantuman Tanah**

Pecahan Bahagian Tanah**

2 – 4 Bulan

Jenis Permohonan

Pecahan Sempadan Tanah**

Penyerahan Sebahagian Tanah**

Penyerahan Kesemua Tanah**

Petunjuk:

* Bergantung kepada Jabatan Teknikal dan Pihak

Berkuasa Negeri

** Bergantung kepada Jabatan Teknikal.

Sumber: Rekod Pejabat Tanah Langkawi

Tempoh Kelulusan

2 – 4 Bulan

b. Semakan Audit mendapati Pejabat Tanah tidak dapat memproses 44 permohonan

tukar syarat tanah mengikut tempoh masa yang ditetapkan di Piagam Pelanggan bagi

tahun 2008 hingga 2010. Pihak Audit dimaklumkan Pejabat Tanah tidak dapat

memenuhi tempoh masa yang telah ditetapkan di dalam Piagam Pelanggan kerana

proses kelulusan permohonan tukar syarat tanah melibatkan agensi lain dan di luar

bidang kuasa Pejabat Tanah. Semakan Audit selanjutnya mendapati Piagam

Pelanggan Pejabat Tanah tidak disemak semula bagi disesuaikan dengan keperluan

norma kerja semasa. Tarikh penguatkuasaan Piagam Pelanggan tersebut juga tidak

dapat disahkan.

5.4.1.3. Pembayaran Premium Tambahan

a. Mengikut Seksyen 124(5)(a) KTN, bayaran premium tambahan yang dikenakan untuk

pengubahan syarat pertanian kepada bangunan (kediaman dan perniagaan) dan

perusahaan ialah 8 kali ganda hasil baru. Bagi permohonan yang diluluskan, Pejabat

Tanah akan mengeluarkan Notis Bayaran (Borang 7G) kepada pemohon untuk

menjelaskan bayaran premium tambahan yang ditetapkan. Bayaran premium

tersebut perlu dijelaskan oleh pemohon dalam tempoh 6 bulan daripada tarikh notis

disampaikan. Pengarah Tanah dan Galian boleh meluluskan lanjutan masa tidak

melebihi tempoh tambahan 6 bulan. Lanjutan masa selanjutnya hendaklah mendapat

kelulusan daripada MMK dan akan dikenakan denda bayaran harga tanah tambahan

tidak melebihi 3 kali ganda hasil baru. Maklumat terperinci mengenai pengeluaran

Notis Bayaran dan pembayaran premium bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010

adalah seperti di Jadual 5.4.

Jadual 5.4

Pengeluaran Notis Dan Pembayaran Premium Bagi Tahun 2008 Hingga 2010

Perkara

Tahun

Jumlah

2008 2009 2010

Bil. Nilai Bil. Nilai Bil. Nilai Bil. Nilai

Notis (RM) Notis (RM) Notis (RM) Notis (RM)

Notis bayaran

dikeluarkan

3 65,099 3 119,110 1 13,665 7 197,874

Jumlah

kutipan

2 26,771 3 119,110 1 13,665 6 159,546

dipungut

Notis tidak

dibayar

1 38,328 0 0 0 0 1 38,328

Sumber: Pejabat Tanah Langkawi

. Analisis Audit mendapati nilai premium berjumlah RM197,874 bagi 7 Notis Bayaran

telah dikeluarkan dan dihantar kepada pemohon. Daripada jumlah tersebut sehingga

akhir tahun 2010 sebanyak 6 pemohon telah menjelaskan premium yang ditetapkan

berjumlah RM159,546. Bagaimanapun, satu permohonan dengan nilai premium

berjumlah RM38,328 telah luput dan secara langsung terbatal kerana bayaran

premium tidak dijelaskan dalam tempoh yang ditetapkan. Pemohon perlu menghantar

semula permohonan ke Pejabat Tanah sekiranya mahu memohon pertukaran syarat

bagi tanah yang sama. Manakala baki satu permohonan dikeluarkan Notis Bayaran

kepada pemohon pada 16 Februari 2011 setelah Pejabat Tanah menerima surat

kelulusan MMK pada 12 Disember 2010.

Pada pendapat Audit, kelewatan memproses permohonan tukar syarat tanah tidak

mencapai sasaran yang ditetapkan oleh Piagam Pelanggan. Pejabat Tanah hendaklah

menyemak semula Piagam Pelanggan yang telah ditetapkan supaya bersesuaian

dengan keadaan kerja semasa.

5.4.2. Pelanggaran Jenis Kegunaan dan Syarat Nyata Tanah

5.4.2.1. Aturan-Aturan Tanah Kedah 1966 menetapkan tanah tidak boleh digunakan bagi

tujuan selain daripada jenis penggunaan tanah dan syarat nyata tanah seperti di dokumen

hak milik. Selain itu, kadar cukai tanah tahunan yang dikenakan bagi setiap lot tanah

mestilah berdasarkan kepada penggunaan tanah semasa sama ada pertanian, kediaman,

perniagaan atau perusahaan. Lawatan Audit telah dijalankan pada 13 hingga 16

Disember 2010 ke 38 lokasi tanah mendapati 26 pemegang hak milik telah melanggar

jenis kegunaan dan syarat nyata kegunaan tanah seperti di Jadual 5.5.

Jadual 5.5

Hak Milik Yang Melanggar Jenis Kegunaan Dan Syarat Nyata Tanah

Anggaran

Kadar

Maksimum

Jenis

Cukai

Bil. No. Lot

Syarat Nyata

Kadar Cukai

Kegunaan

SUKHAT

Sepatutnya

(RM)

1. 1051 Pertanian Bendang 12 5,214

2. 1053 Pertanian Lain Tanaman 29 4,938

3. 1666 Pertanian Kampung 13 2,670

4. 58 Pertanian Kampung 5 556

5. 1244 Pertanian Kampung 17 3,532

6. PT1010 Pertanian Getah 665 81,250

7. 999 Pertanian Kampung 5 1,478

8. 2545 Pertanian Kampung 4 725

9. 2547 Pertanian Padi 8 3,161

10. 2548 Pertanian Padi 5 1,731

11. 2591 Pertanian Lain Tanaman 6 842

12. 2595 Pertanian Kampung 8 1,669

13. 2594 Pertanian Kampung 5 962

14. 2600 Pertanian Kampung 2 368

15. 2602 Pertanian Kampung 1 165

16. 2606 Pertanian Kampung 3 565

17. 2616 Pertanian Bendang 6 3,507

18. 2946 Bangunan

Rumah

Sesebuah

2,830 10,375

19. 2328 Pertanian Lain Tanaman 32 4,528

Bil.

No. Lot

Jenis

Kegunaan

Syarat Nyata

Kadar

Cukai

SUKHAT

Anggaran

Maksimum

Kadar Cukai

Sepatutnya

(RM)

20. 8 Pertanian Lain Tanaman 32 4,976

21. 9 Pertanian Lain Tanaman 7 1,244

22. 10 Pertanian Lain Tanaman 18 2,862

23. 1003 Pertanian Padi 7 4,232

24. PT174 Pertanian Bendang 9 3,786

25. PT34 Pertanian Lain Tanaman 20 4,098

26. 2596 Pertanian Kampung 6 1,216

Sumber: Pejabat Tanah Langkawi

Jumlah 3,755 150,650

5.4.2.2. Semakan Audit mendapati kadar cukai tanah bagi 26 hak milik ini tidak dikutip

mengikut kegunaan sebenar tanah. Kadar cukai tanah mengikut Sistem Kutipan Hasil

Tanah Berkomputer bagi 26 hak milik ialah sejumlah RM3,755. Mengikut perkiraan Audit,

cukai tahunan maksimum yang sepatutnya dikutip oleh Pejabat Tanah berdasarkan

keluasan tanah adalah berjumlah RM150,650. Ini mengakibatkan hasil Kerajaan Negeri

berkurangan sejumlah RM146,895 kerana kutipan cukai bagi kategori pertanian adalah

lebih rendah berbanding kategori bangunan. Mengikut maklum balas yang diberikan,

MMK telah bersetuju untuk mengenakan fi tambahan mengikut kegunaan tanah semasa

walaupun tiada permohonan pertukaran syarat tanah dikemukakan. Semakan Audit

selanjutnya mendapati 4 daripada 26 hak milik yang melanggar jenis kegunaan dan

syarat nyata tanah telah mengemukakan permohonan pada April 2008 dan Jun 2010.

Laporan Tanah bagi permohonan pada April 2008 hanya dikeluarkan pada Mei 2010

menyebabkan kelewatan selama 25 bulan. Antara hak milik yang telah melanggar jenis

kegunaan dan syarat nyata tanah semasa lawatan Audit adalah seperti di Gambar 5.1

hingga Gambar 5.10.

Gambar 5.1

Lot 1003 Beroperasi Tanpa

Permohonan Tukar Syarat Tanah

Gambar 5.2

Lot 2595 Beroperasi

Tanpa Permohonan Tukar Syarat Tanah

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh: 14 Disember 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh: 14 Disember 2010

Gambar 5.3

Lot 1244 & Lot PT 1010 Beroperasi

Tanpa Permohonan Tukar Syarat Tanah

Gambar 5.4

Lot 2616 Beroperasi

Tanpa Permohonan Tukar Syarat Tanah

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Mukim Ulu Melaka, Daerah Langkawi

Tarikh:15 Disember 2010

Gambar 5.5

Lot 999 Beroperasi Tanpa

Permohonan Tukar Syarat Tanah

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Gambar 5.6

Lot 2591 Beroperasi Tanpa

Permohonan Tukar Syarat Tanah

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Mukim Kuah, Daerah Langkawi

Tarikh:16 Disember 2010

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Gambar 5.7

Lot 2548 Beroperasi Tanpa

Permohonan Tukar Syarat Tanah

Gambar 5.8

Lot 2594 Beroperasi Tanpa Permohonan

Tukar Syarat Tanah

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Gambar 5.9

Lot 9 Beroperasi Tanpa

Permohonan Tukar Syarat Tanah

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Gambar 5.10

Lot 2547 Beroperasi Tanpa Permohonan

Tukar Syarat Tanah

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Pada pendapat Audit, pelanggaran jenis kegunaan dan syarat nyata tanah telah

mengurangkan hasil Kerajaan Negeri kerana cukai tanah tahunan yang dikenakan

adalah tidak mengikut jenis kegunaan tanah semasa.

5.4.3. Pencerobohan Tanah Kerajaan Negeri

Mengikut KTN Seksyen 16(1)(c), Pentadbir Tanah boleh mengambil tindakan, guaman atau

lain-lain prosiding mengenai apa-apa pencerobohan atau kesalahan-kesalahan lain yang

dilakukan berkaitan tanah bagi pihak Penguasa Negeri. Lawatan Audit ke mukim Kelibang

pada 14 Disember 2010 mendapati bangunan telah didirikan dan aktiviti perniagaan telah

dijalankan di atas tanah Kerajaan Negeri. Pihak Audit mendapati bangunan yang

menempatkan pejabat serta makmal penyelidikan dan pembangunan herba seluas 9,200

meter persegi telah diusahakan sejak tahun 2008 seperti di Gambar 5.11 dan Gambar 5.12.

Gambar 5.11

Tanah Kerajaan Negeri Yang Di ceroboh

Gambar 5.12

Tanah Kerajaan Negeri Yang Di ceroboh

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Mukim Kelibang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Sumber:Jabatan Audit Negara

Lokasi: Mukim Kelibang, Daerah Langkawi

Tarikh:14 Disember 2010

Pada pendapat Audit, pembinaan bangunan kekal dan aktiviti perniagaan yang

dijalankan di atas tanah Kerajaan Negeri adalah menyalahi undang-undang dan

tindakan denda hendaklah diambil oleh Pentadbir Tanah.

5.4.4. Rancangan Penguatkuasaan Tanah Tidak Disediakan

5.4.4.1. Rancangan penguatkuasaan tanah perlu disediakan bagi memastikan pemilik

tanah mengusahakan tanah mengikut jenis dan syarat seperti yang tercatat di dokumen

hak milik. Bagi memastikan penguatkuasaan dapat dijalankan, Unit Penguatkuasaan Dan

Teknikal diwujudkan untuk menjalankan kerja penguatkuasaan terhadap pelanggaran

syarat penggunaan tanah, siasatan tanah serta menyediakan laporan penguatkuasaan.

5.4.4.2. Mengikut Pekeliling Ketua Pengarah Tanah Dan Galian Persekutuan Bilangan

5/1985 (Semakan 2007) - Tindakan Penguatkuasaan Apabila Berlaku Pelanggaran Syarat

Penggunaan Tanah menyatakan apabila berlaku sesuatu pelanggaran syarat tanah,

Pentadbir Tanah boleh mengambil tindakan sama ada terus merampas tanah tersebut di

bawah Seksyen 129 atau memberi peluang kepada pemilik berdaftar tanah untuk

meremedi di bawah Seksyen 128 atau mengenakan denda terhadap tuan punya tanah

terlebih dahulu di bawah Seksyen 127(1A) KTN.

5.4.4.3. Semakan Audit mendapati walaupun Unit Penguatkuasaan Dan Teknikal telah

diwujudkan, namun rancangan penguatkuasaan yang khusus terhadap pelanggaran

syarat tanah selaras dengan keperluan KTN dan Pekeliling-Pekeliling Ketua Pengarah

Tanah Dan Galian Persekutuan tidak disediakan. Mesyuarat bulanan khusus bagi

membincangkan isu-isu berkaitan tukar syarat tanah juga tidak pernah diadakan. Lawatan

secara berkala juga tidak dirancang dan dilaksanakan oleh Unit Penguatkuasaan Dan

Teknikal. Penolong Pegawai Tanah hanya melawat tapak hak milik berdasarkan aduan

penduduk setempat.

5.4.4.4. Semakan Audit selanjutnya mendapati tindakan penguatkuasaan yang telah

dijalankan di Pejabat Tanah berhubung 13 aduan yang diterima daripada orang awam

sejak tahun 2008 hingga 2010 adalah mengenai pengorekan pasir secara haram,

pencerobohan tanah Kerajaan Negeri, pencemaran, pampasan tidak setimpal, pembinaan

tanpa kebenaran, penambakan laut dan proses pengeluaran dokumen hak milik.

Tindakan menyiasat telah dijalankan serta Laporan Aktiviti Penguatkuasaan telah

disediakan dan dikemukakan kepada Biro Pengaduan Awam bagi aduan-aduan yang

diterima melalui Biro Pengaduan Awam Negeri.

Pada pendapat Audit, rancangan penguatkuasaan tanah secara khusus perlu

disediakan bagi memastikan pelanggaran syarat kegunaan tanah dapat diatasi dan

membantu meningkatkan hasil Kerajaan Negeri.

5.5. SYOR AUDIT

Bagi memastikan pengurusan pertukaran syarat tanah diuruskan dengan cekap dan

berkesan, Pejabat Tanah adalah disyorkan supaya melaksanakan perkara-perkara berikut

dengan segera:

5.5.1. Mempercepatkan proses permohonan pertukaran syarat tanah mengikut tempoh

masa yang ditetapkan di dalam Piagam Pelanggan.

5.5.2. Piagam Pelanggan Unit Pembangunan Tanah Pejabat Tanah hendaklah dikaji dan

disemak semula mengikut keperluan norma kerja semasa.

5.5.3. Tindakan perundangan hendaklah diambil supaya kes pelanggaran jenis kegunaan

dan syarat tanah serta pencerobohan tanah Kerajaan Negeri dapat dibendung dan

meningkatkan kutipan hasil Kerajaan Negeri.

5.5.4. Memastikan pengenaan kadar cukai tanah tahunan adalah mengikut penggunaan

tanah semasa.

5.5.5. Menjalankan pemantauan yang berterusan bagi memastikan proses permohonan

pertukaran syarat tanah diuruskan dengan lancar dan kes pelanggaran syarat kegunaan

tanah dapat ditangani secara berkesan.

5.5.6. Rancangan penguatkuasaan perlu dirancang dan diberi keutamaan secara sistematik

serta dilaksanakan secara menyeluruh bagi memastikan aktiviti penguatkuasaan dapat

dijalankan dengan berkesan.

PEJABAT DAERAH DAN TANAH PADANG TERAP

6. KUTIPAN HASIL TANAH BERKOMPUTER

6.1. LATAR BELAKANG

6.1.1. Pejabat Daerah Dan Tanah Padang Terap bertanggungjawab menguruskan hal

ehwal kemajuan dan pembangunan daerah Padang Terap. Bagi urusan pentadbiran tanah,

Pejabat Tanah Padang Terap (Pejabat Tanah) adalah ditugaskan untuk mengurus semua

urusan antaranya merangkumi pendaftaran tanah, pungutan hasil tanah, pembangunan

tanah dan penguatkuasaan. Hasil utama Pejabat Tanah terdiri daripada cukai tanah,

premium, lesen, permit, bayaran notis, denda, carian rasmi dan lain-lain hasil yang dikutip

mengikut Aturan-Aturan Tanah Kedah 1966 (Pindaan 2009). Kutipan hasil bagi cukai tanah

diuruskan oleh Unit Hasil Tanah. Sejumlah RM9.09 juta hasil cukai tanah telah berjaya

dikutip bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010.

6.1.2. Daerah Padang Terap mempunyai keluasan 133,870 hektar terdiri daripada 11

mukim. Sehingga 31 Disember 2010, sebanyak 36,703 hak milik telah didaftarkan bagi

kesemua mukim. Hak milik tersebut adalah terdiri daripada 36,315 hak milik di bawah

seliaan Pejabat Tanah manakala 388 hak milik lagi di bawah seliaan Pendaftar di Pejabat

Tanah Dan Galian Negeri Kedah (PTG). Semua urusan pendaftaran hak milik ini dibuat

melalui Sistem Pendaftaran Tanah Berkomputer (SPTB). Manakala pengurusan kutipan hasil

tanah pula dibuat melalui Sistem Kutipan Hasil Tanah Berkomputer (SUKHAT) yang

menggantikan Sistem Pengurusan Hasil Tanah (SPHT) sejak tahun 2007.

6.1.3. Objektif SUKHAT adalah untuk membina semula dan mengganti aplikasi sedia ada

bagi tujuan memberi kemudahan kepada pelanggan, mempertingkatkan lagi hasil Kerajaan

Negeri dan mengurangkan tunggakan hasil semasa. SUKHAT dibangunkan dengan tujuan

dapat berinteraksi dengan SPTB dan Sistem Perakaunan Berkomputer Standard Kerajaan

Negeri (SPEKS). Sistem ini telah diguna pakai di 12 Pejabat Tanah seluruh Negeri Kedah

dan di bawah pengawasan PTG. SUKHAT menyediakan 9 menu iaitu Bayaran, Akaun,

Laporan Kerani Akaun, Kemas kini, Pertanyaan Dan Semakan, Meja Bantuan,

Penyelenggaraan, Laporan Pegawai dan Tukar Kata Laluan. Antara kemudahan yang

disediakan kepada pelanggan untuk membayar cukai tanah adalah seperti pembayaran

melalui kad kredit, internet dan pertanyaan melalui sistem pesanan ringkas (sms).

6.1.4. Kerajaan Negeri telah melantik sebuah syarikat untuk melaksanakan projek SUKHAT

di semua Pejabat Tanah Negeri Kedah. Kos bagi projek ini adalah bernilai RM2.16 juta bagi

tempoh 2007 hingga 2010. Skop kerja yang dilaksanakan adalah membekal, menghantar,

memasang, mengintegrasi, menguji, mentauliah dan menyenggara perkakasan (dalam

tempoh jaminan), peralatan, perisian komputer dan sistem aplikasi tersebut.

6.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Objektif pengauditan adalah untuk menilai sama ada kutipan hasil tanah berkomputer

dilaksanakan dengan cekap dan berkesan serta mencapai matlamat yang ditetapkan.

6.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Skop pengauditan tertumpu kepada aktiviti kutipan hasil tanah di Pejabat Daerah Dan Tanah

Padang Terap bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010. Pengauditan dijalankan dengan

menyemak fail, rekod kewangan, laporan dan dokumen yang berkaitan dengan pengurusan

kutipan hasil tanah berkomputer di Pejabat Tanah serta pengesahan hak milik Pendaftar di

PTG. Selain itu, semakan Audit juga dijalankan terhadap pelaksanaan pengurusan SUKHAT

yang merangkumi kawalan keselamatan sistem, aplikasi dan persekitaran. Pemilihan

sampel dan analisis data dibuat ke atas 36,257 daripada 36,703 hak milik yang melibatkan

hak milik sehingga 26 Ogos 2010 dengan menggunakan perisian Audit Command Language

(ACL). Soal selidik digunakan untuk mendapat maklum balas kepuasan pelanggan dan

kakitangan yang terlibat secara langsung dalam penggunaan SUKHAT. Selain itu, temu bual

dengan pegawai dan kakitangan terlibat dibuat bagi tujuan pengesahan maklumat. Lawatan

ke lokasi tanah yang berkenaan juga turut dijalankan.

6.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan antara bulan Ogos 2010 hingga November 2010 mendapati

secara keseluruhannya kutipan hasil tanah berkomputer melalui penggunaan SUKHAT

adalah tidak memuaskan kerana kelemahan pengurusan integrasi data SUKHAT dengan

SPTB, prestasi kutipan hasil tidak mencapai sasaran yang ditetapkan dan pengurusan

tunggakan cukai tanah yang dijalankan secara tidak menyeluruh. Selain itu, menu ansuran

SUKHAT masih tidak digunakan dan kawalan keselamatan sistem serta kawalan kata laluan

untuk SUKHAT adalah tidak memuaskan. Penemuan Audit mengenai perkara berbangkit

adalah seperti di perenggan berikut:

6.4.1. Pengurusan Integrasi Data SUKHAT Dengan SPTB

Objektif utama Pengurusan Integrasi Data adalah untuk mengekstrak data dari SPTB dan

mewujudkan persamaan maklumat dan bilangan hak milik yang didaftarkan di SUKHAT.

Analisis Audit mendapati:

6.4.1.1. Perbezaan Data Di Antara SUKHAT Dan SPTB

Data SUKHAT seperti status, keluasan hak milik dan kadar cukai tahunan hendaklah

berpadanan dengan data SPTB bagi memastikan kadar cukai yang dikutip adalah tepat.

Pihak Audit telah membuat perbandingan di antara data SUKHAT dengan SPTB dan

mendapati perkara berikut:

a. Ketepatan Dan Kesahihan Data SUKHAT

Setiap hak milik yang didaftarkan di dalam SPTB hendaklah juga direkodkan di dalam

SUKHAT dan sebaliknya. Ini bagi mengesahkan ketepatan hak milik tanah dan

membolehkan setiap pemilik menjelaskan cukai tanah mengikut kadar cukai yang

ditetapkan. Analisis Audit mendapati sehingga 31 Disember 2009 sebanyak 2,559

hak milik yang telah didaftarkan di SPTB tidak direkodkan di SUKHAT melibatkan

kadar cukai tahunan berjumlah RM0.11 juta. Manakala, sebanyak 15 hak milik yang

direkodkan di SUKHAT tidak didaftarkan di SPTB melibatkan kadar cukai tahunan

berjumlah RM177. Semakan Audit selanjutnya mendapati SUKHAT mampu menjana

Laporan Senarai Hak Milik SUKHAT Yang Tiada Di SPTB. Namun, tindakan

menyelesaikan masalah hasil daripada penemuan di laporan tersebut dilihat tidak

diambil secara menyeluruh. Mengikut maklum balas, Pejabat Tanah dan PTG sedang

melakukan urusan pemutihan data secara berperingkat. Bagaimanapun selepas

teguran Audit, Pejabat Tanah telah merekodkan hak milik yang tidak terdapat

di SPTB.

b. Hak Milik Di SPTB Berstatus “BATAL” Tetapi Masih Aktif Di SUKHAT

Setiap hak milik boleh dibatalkan atas sebab-sebab tertentu seperti pengambilan

balik tanah oleh Pihak Berkuasa Negeri, pertukaran status Hak Sementara Mukim

(HSM) kepada Geran Mukim (GM), pengeluaran hak milik baru dan lain-lain. Analisis

Audit mendapati daripada 16,746 hak milik yang berstatus ‘‘BATAL’’ di SPTB,

sebanyak 2,656 hak milik masih berstatus aktif di SUKHAT. Analisis seterusnya

mendapati sebanyak 2,001 daripada 2,656 hak milik yang berstatus ‘BATAL’ telah

menjelaskan cukai tahunan yang berjumlah RM0.11 juta.

c. Perbezaan Keluasan Hak Milik

i. Analisis Audit terhadap data hak milik SUKHAT dan SPTB mendapati sebanyak

2,550 hak milik mempunyai keluasan yang berbeza seperti di Jadual 6.1.

Jadual 6.1

Perbezaan Keluasan

Bil. Julat Perbezaan (m 2 ) Jumlah Hak Milik

1. Kurang 100 1,146

2. 100 – 500 465

3. 501 – 1,000 347

4. 1,001 – 5,000 506

5. 5,001 – 10,000 60

6. Lebih 10,000 26

Jumlah 2,550

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

ii. Analisis Audit selanjutnya mendapati 26 hak milik mempunyai julat perbezaan

keluasan melebihi 10,000 meter persegi (m 2 ) dengan jumlah keseluruhan

perbezaan keluasan 69,053,167m 2 . Maklumat terperinci adalah seperti di

Jadual 6.2.

Jadual 6.2

Perbezaan Keluasan Hak Milik Melebihi 10,000 m 2

Bil. No. Hak Milik

Keluasan (m 2 )

SUKHAT SPTB Perbezaan

1. 020301GM00000090 4,438 44,380,000 44,375,562

2. 020306PM0000048A 2,450 24,520,000 24,517,550

3. 020303GM00002311 9,700 37,256 27,556

4. 020307GM00000206 1,113 27,719 26,606

5. 020310GM00001888 16,200 40,057 23,857

Bil. No. Hak Milik

Keluasan (m 2 )

SUKHAT SPTB Perbezaan

6. 020305GM00000788 1,870 18,057 16,187

7. 020304GM00001307 2,251 17,528 15,277

8. 020310GM00000430 9,900 24,418 14,518

9. 020306GM00000169 2,213 16,592 14,379

10. 020309HSM00001456 21,544 35,840 14,296

11. 020305GM00000754 2,419 15,935 13,516

12. 020305GM00000786 14,569 27,291 12,722

13. 020303GM00001524 3,310 15,982 12,672

14. 020304GM00001029 22,234 34,729 12,495

15. 020306GM00001050 3,970 16,363 12,393

16. 020306GM00001355 1,609 13,812 12,203

17. 020309HSM00001457 24,566 35,840 11,274

18. 020340GM00000684 16,450 27,633 11,183

19. 020306GM00001107 5,415 15,911 10,496

20. 020303GM00001507 10,200 167 10,033

21. 020304GM00000546 10,800 531 10,269

22. 020310HSM00001929 11,200 - 11,200

23. 020306HSM00000552 17,267 1,745 15,522

24. 020309GM00000132 17,900 112 17,788

25. 020305GM00000568 20,110 2,011 18,099

26. 020310GM00000282 23,198 4,534 18,664

Jumlah 276,896 69,330,063 69,053,167

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

d. Perbezaan Kadar Cukai Tahunan

i. Kadar cukai tahunan yang direkodkan di SUKHAT hendaklah sama dengan

kadar yang didaftarkan di SPTB. Analisis Audit mendapati sebanyak 31,729 hak

milik berbeza kadar cukai yang dikenakan. Jumlah perbezaan adalah di antara

RM1 hingga RM92,282. Perbezaan kadar cukai adalah seperti Jadual 6.3.

Jadual 6.3

Perbezaan Kadar Cukai

Bil. Julat Perbezaan (RM) Jumlah Hak Milik

1. 1 – 100 31,355

2. 101 – 500 305

3. 501 – 1,000 20

4. 1,000 – 5,000 31

5. Lebih 5,000 18

Jumlah 31,729

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

ii. Analisis Audit seterusnya mendapati perbezaan kadar cukai tahunan bagi 18

hak milik yang mempunyai julat perbezaan kadar cukai melebihi RM5,000 adalah

seperti di Jadual 6.4.

Jadual 6.4

Perbezaan Kadar Cukai Tahunan Melebihi RM5,000

Bil. No. Hak Milik

Keluasan Kadar Cukai (RM) Perbezaan

(m 2 ) SPTB SUKHAT (RM)

1. 020310GM00000287 143,073 100,151 7,869 92,282

2. 020340GM00000779 30,349 21,245 1,669 19,576

3. 020340PM00000006 14,040 16,848 2,106 14,742

4. 020370PM00000011 15,748 11,024 4,725 6,299

5. 020340GM00000833 39,531 27,672 21,742 5,930

6. 020308HSM00074/86 34,200 23,941 18,811 5,130

7. 020309HSM00000356 33,994 23,796 18,696 5,100

8. 020310PM00001481 12,045 1,205 6,625 5,420

9. 020303HSM00000905 15,978 640 8,788 8,148

10. 020303GM00001961 35,205 10,562 19,363 8,801

11. 020306HSM00000552 1,745 524 9,497 8,973

12. 020302HSM00000035 19,526 1,367 10,740 9,373

13. 020310GM00002682 27,238 1,907 14,981 13,074

14. 020310GM00000253 24,677 100 13,572 13,472

15. 020370GM00000131 25,630 197 14,096 13,899

16. 020340GM00000011 29,688 2,079 16,328 14,249

17. 020309HSM00000975 34,607 3,063 19,033 15,970

18. 020309GM00000396 37,740 151 20,757 20,606

Jumlah 575,014 246,472 229,398 17,074

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

Pada pendapat Audit, integrasi data di antara SUKHAT dan SPTB perlu

dipertingkatkan bagi memastikan perbezaan data dan maklumat tidak berlaku.

6.4.1.2. Data Hak Milik Tidak Lengkap

Medan nama dan alamat pemilik hendaklah direkodkan dengan lengkap di dalam

SUKHAT bagi memudahkan sebarang urusan antara pemilik dengan Pejabat Tanah.

Analisis Audit mendapati perkara berikut:

a. Tiada Maklumat Di Medan Nama Pemilik

Medan nama pemilik bagi 18 hak milik dibiarkan kosong atau dicatatkan sebagai

‘TIADA PEMILIK’ melibatkan tunggakan cukai berjumlah RM5,857. Mengikut maklum

balas yang dikemukakan kepada pihak Audit, data tidak dapat dimasukkan

sepenuhnya disebabkan oleh dokumen hak milik asal rosak sehingga tidak dapat

dibaca. Butiran lengkap adalah seperti di Jadual 6.5.

Jadual 6.5

Hak Milik Yang Tidak Mempunyai Nama Pemilik

Bil. No. Hak Milik Nama Pemilik

Keluasan

Tanah (m 2 )

Jumlah

Tunggakan

Cukai (RM)

1. 020310HSM00002008 - 6,778 Tiada

2. 020310HSM00003484 - 8,155 Tiada

3. 020310HSM00002010 - 2,428 Tiada

4. 020310HSM00002013 - 9,231 Tiada

5. 020310HSM00002006 - 3,465 69

6. 020310HSM00002011 - 2,883 531

Bil. No. Hak Milik Nama Pemilik

Keluasan

Tanah (m 2 )

Jumlah

Tunggakan

Cukai (RM)

7. 020306PM00000158 - 8,800 515

8. 020302HSM00000242 - 4,325 94

9. 020310HSM00002014 - 5,513 463

10. 020310HSM00002220 - 4,138 374

11. 020310HSM00002009 - 6,930 587

12. 020307HSM00000089 - 5,792 121

13. 020306HSM00000587 - 3,749 84

14. 020310HSM00002012 - 8,422 489

15. 020310HSM00003186 - 11,508 876

16. 020310HSM00002007 - 2,655 367

17. 020309HSM00000921 Tiada Pemilik 5,755 914

18. 020310HSM00124-81 Tiada Pemilik 18,793 373

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

b. Tiada Maklumat Di Medan Alamat Pemilik

Jumlah 5,857

SUKHAT mempunyai 6 medan alamat iaitu Alamat 1, Alamat 2, Alamat 3, Alamat

4, Poskod dan Negeri. Kesemua medan ini perlu diisi bagi membolehkan Pejabat

Tanah memperolehi alamat lengkap pemilik. Analisis Audit terhadap kesemua

medan alamat pemilik mendapati sebanyak 2,894 daripada 36,257 hak milik

tiada maklumat di medan alamat pemilik di SUKHAT yang melibatkan kadar

cukai tahunan berjumlah RM0.23 juta dan tunggakan cukai berjumlah

RM0.37 juta.

Pada pendapat Audit, maklumat mengenai pemilik tanah perlulah lengkap dan

kemas kini bagi memudahkan pemilik berkenaan dihubungi untuk menjelaskan

pembayaran cukai.

6.4.2. Prestasi Kutipan Hasil Cukai Tanah

Prestasi kutipan hasil cukai tanah bagi tempoh tahun 2008 hingga 2010 adalah seperti

berikut:

6.4.2.1. Kutipan Cukai Tanah Tidak Mencapai Sasaran

Cukai tanah berulang adalah cukai tanah tahunan bagi tanah milik yang dibayar kepada

Kerajaan Negeri mengikut Aturan-Aturan Tanah Kedah 1966. Cukai ini hendaklah dibayar

mulai hari pertama sehingga 31 Mei setiap tahun. Sekiranya bayaran cukai dijelaskan

selepas tarikh tersebut, ia akan dikira sebagai tunggakan dan denda lewat akan

dikenakan ke atas jumlah keseluruhan yang perlu dibayar. Semakan Audit mendapati

perkara berikut:

a. Kutipan Cukai Tanah Berulang

Jumlah kutipan cukai tanah bagi tahun 2008 hingga 2010 adalah masing-masing

berjumlah RM3.14 juta, RM3.05 juta dan RM2.90 juta. Prestasi pencapaian kutipan

cukai tanah berbanding dengan jumlah yang patut dikutip adalah di antara 73.3%

hingga 75.5%. Prestasi kutipan cukai tanah pada tahun 2008 hingga 2010 adalah

seperti di Jadual 6.6.

Jadual 6.6

Prestasi Kutipan Cukai Tanah Bagi Tahun 2008 Hingga 2010

Kutipan

Tahun Patut Kutip Sebenar Pencapaian

(RM Juta) (RM Juta) (%)

2008 4.16 3.14 75.5

2009 4.16 3.05 73.3

2010 3.88 2.90 74.7

Jumlah 12.20 9.09 74.5

Sumber: Rekod Pejabat Tanah Padang Terap

b. Kutipan Tunggakan Cukai Tanah

i. Mengikut Laporan Akaun Belum Terima (ABT), tunggakan cukai tanah sehingga

31 Disember 2010 adalah berjumlah RM4.29 juta. Daripada jumlah tersebut,

sebanyak RM4.12 juta adalah merupakan tunggakan melebihi 3 tahun. Butiran

lanjut adalah seperti di Jadual 6.7

Jadual 6.7

Tunggakan Cukai Tanah Sehingga 31 Disember 2010

Jumlah Tunggakan

Tempoh Tunggakan

(RM Juta)

1 tahun 0.05

2 tahun 0.07

3 tahun 0.05

Lebih daripada 3 tahun 4.12

Jumlah 4.29

Sumber: Laporan Tunggakan Pejabat Tanah Padang Terap

ii. Semakan Audit selanjutnya mendapati sejumlah RM0.92 juta atau 24.3%

tunggakan cukai tanah telah dikutip bagi tahun 2008. Manakala jumlah

tunggakan cukai tanah yang dikutip bagi tahun 2009 adalah RM0.21 juta atau

5.1% berbanding dengan jumlah tunggakan sebanyak RM4.10 juta. Sehingga 31

Disember 2010, tunggakan cukai tanah yang dikutip berjumlah RM0.40 juta atau

8.5% daripada jumlah tunggakan. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 6.8.

Jadual 6.8

Prestasi Kutipan Tunggakan Cukai Tanah

Bagi Tahun 2008 Hingga 2010

Tahun

Jumlah

Tunggakan

(RM Juta)

Kutipan

Tunggakan

(RM Juta)

Baki

Tunggakan

(RM Juta)

Peratus

Kutipan

(%)

2008 3.78 0.92 2.86 24.3

2009 4.10 0.21 3.89 5.1

2010 4.69 0.40 4.29 8.5

Sumber: Laporan Tunggakan Pejabat Tanah Padang Terap

Pada pendapat Audit, prestasi kutipan hasil cukai tanah adalah tidak memuaskan.

Pentadbir Tanah perlu berusaha untuk mengurangkan jumlah tunggakan cukai dan

mengambil tindakan yang sewajarnya memandangkan hasil tanah adalah merupakan

hasil utama Kerajaan Negeri.

6.4.2.2. Pengurusan Tunggakan Cukai Tanah

a. Laporan Bulanan Tidak Disediakan

i. Pekeliling Ketua Pengarah Tanah Dan Galian Persekutuan Bil. 14 Tahun 1977

mengehendaki rekod pengeluaran dan penyerahan notis diselenggarakan

dengan kemas kini. Ini bagi membolehkan Laporan Bulanan Pengeluaran Notis

dapat disediakan. Selain itu, Notis Mengenai Siasatan (Notis 2A) hendaklah

disampaikan kepada orang yang mempunyai kepentingan terhadap satu-satu

hak milik sebelum menjalankan apa-apa siasatan. Semakan Audit mendapati

laporan bulanan tidak disediakan selepas Notis Pentadbiran dan Notis 2A untuk

siasatan dikeluarkan. Bilangan Notis Pentadbiran dan Notis 2A yang dikeluarkan

dalam tahun 2008 hingga 2010 adalah seperti di Jadual 6.9.

Jadual 6.9

Bilangan Notis Pentadbiran Dan Notis 2A Yang Dikeluarkan

Notis Pentadbiran

Notis 2A

Tahun

Jumlah Yang

Bil. Jumlah Dikutip Bil. Jumlah Dikutip

(RM) (RM)

2008 - - - 247 185,949 3,817

2009 1,653 327,479 32,898 64 67,017 16,896

2010 439 85,120 12,600 - - -

Jumlah 2,092 412,599 45,498 311 252,966 20,713

Sumber: Rekod Pejabat Tanah Padang Terap

ii. Semakan Audit mendapati Notis Pentadbiran dan Notis 2A tidak dikeluarkan

masing-masing pada tahun 2008 dan 2010. Sebanyak 2,092 Notis Pentadbiran

berjumlah RM412,599 telah dikeluarkan dan tunggakan berjumlah RM45,498

atau 11.03% telah berjaya dikutip pada tahun 2009 dan 2010. Seterusnya bagi

tahun 2008 dan 2009, sebanyak 311 Notis 2A berjumlah RM252,966 telah

dikeluarkan oleh Pejabat Tanah. Daripada jumlah tersebut, RM20,713 atau

8.18% telah berjaya dikutip. Bagaimanapun, tiada tindakan susulan diambil

terhadap pemilik tanah berkenaan selepas Notis Pentadbiran dan Notis 2A

dikeluarkan walaupun bayaran tidak diterima dalam tempoh yang ditetapkan.

b. Notis Tuntutan Hasil Terhutang - Notis 6A

i. Mengikut Seksyen 97 KTN, Pentadbir Tanah boleh mengeluarkan Notis Tuntutan

Hasil Terhutang (Notis 6A) kepada pemilik tanah jika cukai tanah bagi tanah

yang diberi milik mempunyai tunggakan. Jika amaun yang dituntut tidak

dijelaskan dengan sepenuhnya dalam tempoh 3 bulan, Pentadbir Tanah menurut

kuasa yang diberi di bawah Seksyen 100 KTN akan mengisytiharkan dengan

perintah bahawa tanah itu dilucuthak kepada Pihak Berkuasa Negeri (PBN).

Semakan Audit mendapati sebanyak 10 hak milik mempunyai tunggakan di

antara RM5,134 hingga RM2,853,862 bagi tahun 1967 hingga 2010 seperti di

Jadual 6.10.

Jadual 6.10

Hak Milik Mempunyai Tunggakan Melebihi RM5,000

Bil. No. Hak Milik Tahun Tunggakan

Jumlah

(RM)

1. 020309HSD00000010 2000 - 2010 2,853,862

2. 020309HSD00000008 2005 – 2010 807,487

3. 020309HSD00000259 2005 - 2010 802,085

4. 020309HSD00000009 2000 - 2010 312,070

5. 020304GRN00034681 2008 - 2010 10,612

6. 020304GM00000830 1980 - 2010 9,169

7. 020340GM00001058 2005 - 2010 5,403

8. 020310HSM00002077 1969 - 2010 5,504

9. 020303HSM00000532 1967 - 2010 5,134

10. 020303PM000000068 1998 - 2010 5,660

Sumber: Pejabat Tanah Padang Terap

Jumlah 4,816,986

ii. Semakan Audit mendapati sungguhpun cukai tanah telah tertunggak begitu

lama, Pejabat Tanah hanya mula mengeluarkan Notis 6A pada tahun 2010 dan 4

hak milik tanah telah dikenakan tindakan. Manakala 6 pemilik lain masih belum

dikenakan sebarang tindakan kerana pengeluaran Notis 6A dibuat secara

berperingkat. Empat hak milik di mukim Pedu telah diambil tindakan Notis 6A

oleh Pejabat Tanah seperti di Gambar 6.1 hingga Gambar 6.3.

Gambar 6.1

Hak Milik Dikenakan Notis 6A

Gambar 6.2

Tapak Pusat Peranginan Yang Terbiar

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Tasik Pedu

Tarikh: 20 Oktober 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Tasik Pedu

Tarikh: 20 Oktober 2010

Gambar 6.3

Keadaan Tanah Hak Milik Terbiar

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Tasik Pedu

Tarikh: 20 Oktober 2010

iii. Semakan Audit selanjutnya mendapati 2 daripada 4 hak milik tersebut telah

disampaikan Notis 6A pada 9 Jun 2010 untuk menjelaskan tunggakan cukai

berjumlah RM1.61 juta dalam tempoh yang ditetapkan. Bagaimanapun, bayaran

sepenuhnya gagal dijelaskan oleh pemilik tanah dan pada 22 September 2010,

Notis 8A iaitu perintah perampasan tanah telah dikeluarkan. Mengikut maklum

balas Pejabat Tanah, hak milik tersebut telah dirampas dan telah didaftarkan

pada 30 Mac 2011. Manakala bagi 2 hak milik lagi yang mempunyai tunggakan

cukai berjumlah RM3.17 juta, Notis 6A telah dihantar pada 1 Julai 2009 namun

gagal disampaikan kepada pemilik tanah tersebut. Pejabat Tanah sedang dalam

proses untuk mengeluarkan semula Notis 6A kepada pemilik tersebut dengan

menyiarkan iklan pengeluaran notis tersebut di tapak pemilik dan akan diiklankan

di akhbar. Pada pendapat Audit, Pejabat Tanah sepatutnya tidak menunggu

tempoh yang begitu lama untuk mengeluarkan semula Notis 6A kepada tuan

tanah berkenaan.

Pada pendapat Audit, tindakan perampasan tanah yang diambil dapat mengurangkan

tunggakan cukai tanah. Selain itu, tindakan menyampaikan Notis 6A dan perampasan

tanah perlu dilaksanakan secara menyeluruh.

6.4.3. Pengurusan Bayaran Tunggakan Cukai Tanah Secara Ansuran

Pekeliling Kemajuan Pengurusan Pentadbiran Tanah Bil. 1 Tahun 2006 mengenai Tatacara

Penyelesaian Tunggakan Cukai memberi kuasa kepada Pemungut Hasil Tanah untuk

meluluskan pembayaran tunggakan hasil secara ansuran. Ansuran tersebut hendaklah

dijelaskan pada setiap bulan sehingga bulan Disember tahun berkenaan. Daftar Tunggakan

hendaklah di selenggara bagi merekodkan permohonan yang diluluskan. Adalah didapati

menu ansuran SUKHAT ada disediakan meliputi penyelenggaraan akaun ansuran,

pengiraan ansuran mengikut tahun, mengemas kini maklumat ansuran dan menjana

Laporan Ansuran. Bagaimanapun menu ini tidak digunakan oleh Pejabat Tanah walaupun

terdapat bayaran tunggakan cukai tanah yang dibuat secara ansuran pada tahun 2008

hingga 2010. Kutipan tersebut diperakaunkan terus ke akaun hasil Pejabat Tanah. Mengikut

maklum balas Pejabat Tanah, menu ansuran SUKHAT tidak digunakan kerana menu ini

hanya praktikal sekiranya pemilik tanah menjelaskan ansuran secara konsisten mengikut

jadual pembayaran yang telah ditetapkan. Sekiranya pemilik gagal mengikut jadual

pembayaran yang telah ditetapkan, akaun tersebut akan ditutup secara automatik.

Pada pendapat Audit, pengurusan bayaran tunggakan cukai tanah secara ansuran

melalui SUKHAT perlu disemak semula bagi memudahkan Pejabat Tanah mengawal

pembayaran tunggakan cukai tanah secara ansuran.

6.4.4. Kawalan Am SUKHAT

Dasar Keselamatan ICT yang dikeluarkan oleh MAMPU mengehendaki bahawa kawalan am

sesuatu sistem berkomputer meliputi kawalan persekitaran, kawalan fizikal, pengurusan

pelan bencana dan kawalan capaian logikal. Semakan Audit mendapati perkara berikut:

6.4.4.1. Kawalan Persekitaran

Kawalan persekitaran yang baik dapat mengurangkan risiko kerosakan peralatan ICT

daripada ancaman banjir, kebakaran dan bencana alam. Pemeriksaan Audit terhadap bilik

server Pejabat Tanah mendapati permukaan lantai bilik server telah dinaikkan dan 2 unit

penghawa dingin telah dipasang dan berfungsi secara bergilir-gilir selama 12 jam sehari

bagi setiap unit. Alat jangka suhu tidak dipasang bagi mengawal suhu bilik tersebut

supaya berada di antara 22° hingga 25°celcius. Alat kawalan kebakaran yang terdapat di

bilik server adalah smoke detector seperti di Gambar 6.4 tetapi alat pemadam api tidak

disediakan.

Gambar 6.4

Smoke Detector Di Bilik Server

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bilik Server, Pejabat Tanah Padang Terap

Tarikh: 17 Oktober 2010

6.4.4.2. Kawalan Fizikal/Capaian Bilik Server Dan Bilik Hasil

Bilik server menempatkan 3 unit server iaitu server SPTB, server SUKHAT dan server

backup SUKHAT. Bilik hasil pula mengandungi kaunter kutipan hasil, kakitangan Unit

Hasil dan peralatan serta kelengkapan lain. Bagi memastikan keselamatan dan integriti

data, kawalan terhadap kakitangan yang memasuki bilik server adalah amat penting.

Oleh itu bilik server sepatutnya sentiasa berkunci dengan menggunakan kad akses atau

kombinasi kad akses dan kata laluan. Semasa pemeriksaan Audit dijalankan pada 17

Oktober 2010 mendapati pintu bilik server tidak berkunci. Di samping itu, buku log bagi

merekod pergerakan keluar masuk kakitangan Pejabat Tanah dan vendor ke bilik server

juga tidak di selenggara. Bagaimanapun, terdapat tanda amaran yang melarang

kakitangan yang tidak berkaitan daripada memasuki bilik server dan bilik hasil.

6.4.4.3. Pengurusan Pelan Bencana Dan Backup

Bagi menjamin kesinambungan operasi ICT apabila berlaku bencana, sesebuah

organisasi perlu mempunyai pelan pemulihan bencana (Disaster Recovery Plan) sama

ada secara Hot Site atau Cold Site. Hot Site ialah lokasi yang dilengkapkan dengan

peralatan, perisian dan aplikasi serta kemudahan komunikasi manakala Cold Site ialah

lokasi yang hanya menyediakan ruang tanpa peralatan dan kemudahan komunikasi.

Pemeriksaan Audit mendapati perkara ini tidak dilaksanakan oleh PTG kerana melibatkan

kos yang tinggi. Sebaliknya semua data SUKHAT di Pejabat Tanah telah dibuat backup

secara automatik 2 kali sehari dan secara mingguan ke dalam server backup di Pejabat

Tanah. Manakala, backup data cukai dan bayaran dibuat secara harian ke dalam server

backup zon utara di Pejabat Daerah Dan Tanah Pendang.

6.4.4.4. Kawalan Capaian Logikal

a. Pengurusan ID Pengguna Dan Kata Laluan

Pentadbir Sistem terdiri daripada 3 orang pegawai di Unit Teknologi Maklumat PTG yang

bertanggungjawab terhadap pengurusan ID pengguna. Hanya Pentadbir Sistem sahaja

dibenarkan untuk menambah, mengubah dan menghapuskan ID pengguna. Kata laluan

perlu dikawal bagi memastikan kerahsiaannya seperti tidak diberikan secara lisan kepada

sesiapa, tidak boleh ditulis, ditampal atau dipamerkan di tempat yang mudah dilihat dan

perlu ditukar dari semasa ke semasa. Terdapat 6 orang pengguna SUKHAT yang terdiri

daripada semua pegawai di Unit Hasil Pejabat Tanah. Pemeriksaan Audit seterusnya

mendapati SUKHAT tidak mempunyai fungsi expired password yang menyebabkan

pengguna masih menggunakan kata laluan yang sama. Mengikut maklum balas Pejabat

Tanah, kakitangan Unit Hasil telah diarahkan untuk menukar kata laluan setiap 3 bulan.

Bagaimanapun, Unit Teknologi Maklumat PTG telah memaklumkan bahawa fungsi

expired password akan dilaksanakan di semua Pejabat Tanah sebelum akhir bulan Mei

2011 berikutan teguran Audit di Pejabat Tanah daerah Kuala Muda pada tahun 2010.

b. Kata Laluan Utama

Kata laluan utama amat penting dan perlu disimpan oleh Pentadbir Sistem untuk tujuan

konfigurasi keseluruhan sistem. Bagi tujuan keselamatan, kata laluan utama ini perlu

disimpan oleh Pentadbir Sistem sahaja. Jika kata laluan utama ini diberikan kepada pihak

lain atas tujuan penyenggaraan, ianya hendaklah ditukar serta-merta selepas kerja

berkenaan selesai. Semakan Audit mendapati kata laluan utama diketahui bersama di

antara Pentadbir Sistem dan wakil syarikat dan tidak ditukar selepas kerja-kerja

penyenggaraan dijalankan.

Pada pendapat Audit, kawalan keselamatan persekitaran bilik server serta kawalan

kata laluan untuk SUKHAT perlu dipertingkatkan bagi memastikan integriti dan

keselamatan data terjamin.

6.4.5. Impak Pelaksanaan SUKHAT

Bagi menilai keberkesanan dan impak pelaksanaan SUKHAT, soal selidik telah diedarkan

untuk mendapat maklum balas pelanggan dan kakitangan yang terlibat secara langsung

dalam penggunaan SUKHAT di Pejabat Tanah. Maklum balas digunakan bagi menilai sejauh

mana SUKHAT dapat membantu proses kerja dan input untuk menambah baik perkhidmatan

pelanggan. Analisis terhadap maklum balas daripada 46 responden adalah seperti di

Jadual 6.11.

Jadual 6.11

Analisis Responden Pelaksanaan SUKHAT

Bilangan

Tidak

Bil. Responden

Memuaskan (%)

(%)

Responden

Memuaskan

1. Pengguna 6 6 100 0 0

2. Pelanggan 40 37 92.5 3 7.5

Jumlah 46 43 3

Sumber: Borang Soal Selidik,Jabatan Audit Negara

6.4.5.1. Maklum Balas Pengguna

Secara keseluruhannya 6 pengguna SUKHAT terdiri daripada kakitangan Pejabat Tanah

yang berurusan secara langsung dengan pelanggan berpuas hati dengan pelaksanaan

sistem ini kerana penggunaannya mudah serta memberi maklumat dengan tepat dan

cepat. Namun begitu, pengguna sistem juga berpendapat peralatan yang dibekalkan di

Pejabat Tanah adalah tidak mencukupi dan penggunaan komputer lama kerap kali

mengganggu kelancaran proses kerja.

6.4.5.2. Maklum Balas Pelanggan

Pelanggan Pejabat Tanah secara amnya berpuas hati dengan pelaksanaan SUKHAT.

Pelaksanaan sistem ini telah mempercepatkan urusan pembayaran cukai tanah di

kaunter kutipan hasil dan pelanggan juga bersetuju bahawa layanan di kaunter adalah

mesra pelanggan. Sebanyak 37 daripada 40 atau 92.5% pelanggan berpuas hati

terhadap kelancaran sistem ini.

Pada pendapat Audit, pelaksanaan SUKHAT memudahkan kerja dan

mempercepatkan urusan pembayaran cukai tanah.

6.5. SYOR AUDIT

Bagi memastikan kutipan hasil tanah berkomputer diuruskan dengan cekap dan berkesan,

Pejabat Tanah adalah disyorkan supaya melaksanakan perkara-perkara berikut dengan

segera:

6.5.1. Pembersihan data dilakukan secara kerap dan berterusan untuk memastikan data

SUKHAT adalah betul dan tepat. Arahan perlu dikeluarkan oleh Pentadbir Tanah supaya

pembersihan data dibuat secara menyeluruh terhadap setiap laporan perbezaan maklumat

yang dijana oleh SUKHAT dan mengikut tempoh ditetapkan.

6.5.2. Mewujudkan koordinasi di antara Unit Hasil dan Unit Pendaftaran bagi memastikan

ketepatan data hak milik di antara SUKHAT dan SPTB.

6.5.3. Satu kumpulan task force ditubuhkan untuk mengemas kini maklumat pemilik tanah

dan Daftar Hasil Tahunan.

6.5.4. Memantau laporan hasil tahunan dan bulanan yang disediakan bagi mengetahui

kedudukan tunggakan cukai tanah dan jumlah kutipan semasa serta menilai prestasi kutipan.

6.5.5. Siasatan dan lawatan ke tapak pemilik tanah yang mempunyai tunggakan cukai

tanah dibuat bagi membolehkan tindakan pengeluaran notis diambil.

MAJLIS BANDARAYA ALOR SETAR

7. PENGURUSAN TEMPAT MELETAK KENDERAAN

7.1. LATAR BELAKANG

7.1.1. Majlis Bandaraya Alor Setar (Majlis) telah diisytiharkan sebagai sebuah bandar raya

pada 21 Disember 2003. Majlis berperanan merancang, memaju dan membangunkan

kawasan pentadbirannya meliputi seluruh daerah Kota Setar dan Pokok Sena. Antara

peranan terpenting Majlis ialah menyedia dan menyenggara kemudahan awam seperti

menyediakan kemudahan tempat letak kenderaan yang mencukupi dan bersistematik.

7.1.2. Sehingga akhir tahun 2010, Majlis mempunyai sebanyak 2,563 petak letak kereta dan

774 tempat letak motosikal. Pengurusan tempat letak kenderaan Majlis adalah dilaksanakan

melalui 3 kaedah iaitu dilaksanakan sendiri oleh Majlis, syarikat yang dilantik dan pengusaha

persendirian yang diberi lesen.

7.1.3. Kaedah kutipan bayaran parkir yang dilaksanakan oleh Majlis adalah secara

bermeter, beresit (enclosed parking), pas bulanan, kad akses dan petak khas. Pada tahun

2008, sejumlah RM1.25 juta telah dapat dikutip dan jumlah ini meningkat sebanyak 8.8%

kepada RM1.36 juta pada tahun 2009. Sehingga Disember 2010, Majlis telah berjaya

mengutip sejumlah RM2.34 juta dengan peningkatan sebanyak 72.1% atau RM0.98 juta

berbanding kutipan pada tahun 2009.

7.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada Majlis telah menguruskan tempat letak

kenderaan dengan cekap dan teratur selaras dengan matlamat yang telah ditetapkan.

7.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Skop pengauditan adalah meliputi aspek pengurusan tempat letak kenderaan yang

dilaksanakan oleh Majlis bagi tempoh 2008 hingga 2010. Semakan dijalankan terhadap fail,

dokumen, laporan dan daftar yang diselenggarakan di Unit Tempat Letak Kereta (TLK), Unit

Kutipan Luar (UKL) dan Bahagian Penguat kuasa. Selain itu, temu bual dengan pegawai

yang terlibat serta lawatan ke kawasan letak kenderaan di sekitar Bandaraya Alor Setar dan

Pekan Kuala Kedah turut dijalankan.

7.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan antara bulan Oktober hingga Disember 2010 mendapati secara

keseluruhannya pelaksanaan pengurusan tempat letak kenderaan adalah tidak memuaskan.

Kelemahan yang dikenal pasti adalah seperti perjanjian penyewaan antara Majlis dan

Starpark Urus Sdn. Bhd. (SUSB) tidak disediakan walaupun telah beroperasi selama 7

tahun. Selain itu, terdapat kawasan tempat letak kenderaan yang telah diwartakan tidak

eroperasi dan kutipan sewa petak khas dibuat melebihi kadar yang telah diwartakan.

Penjelasan lanjut berhubung dengan kelemahan yang dibangkitkan adalah seperti

perenggan berikut:

7.4.1. Pengurusan Dan Penyenggaraan Tempat Letak Kenderaan

Pengurusan tempat letak kenderaan di sekitar Bandaraya Alor Setar telah disewakan

kepada beberapa syarikat kecuali tempat letak kereta milik Majlis di Kompleks MBAS dan

Kuala Kedah. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 7.1. Majlis mula menguruskan tempat

letak kenderaan secara berperingkat mulai Julai 2009 selepas operasi syarikat yang dilantik

ditamatkan. Majlis juga mengeluarkan lesen kepada pengusaha tempat letak kereta

persendirian. Sehingga Disember 2010, terdapat 21 pengusaha tempat letak kereta

persendirian beroperasi dengan lesen yang sah.

Jadual 7.1

Senarai Penyewa Dan Kawasan

Tempoh Nama Syarikat Kawasan

Jenis

Parkiran

2002 - Jun 2009 Starpark Urus Sdn. Bhd. Sekitar Bandaraya Alor Setar Kereta

2007 – 2010 My One Solution Sdn. Bhd.

• Persiaran Sultan Abdul Hamid

• Pekan Simpang Kuala

Kereta

April 2010 - Izz Park Management Service

Mac 2012 Sdn. Bhd.

Sekitar Bandaraya Alor Setar Motosikal

Sumber: Unit Tempat Letak Kereta Majlis

7.4.1.1. Perjanjian Penyewaan Tidak Disediakan

Pengurusan penyewaan tempat letak kenderaan hendaklah dilaksanakan dengan cekap

dan teratur. Pihak Majlis juga hendaklah memastikan perjanjian penyewaan antara Majlis

dan syarikat yang dilantik ditandatangani. Sehingga tahun 2010, 2 syarikat telah dilantik

untuk mengendalikan tempat letak kereta kepunyaan Majlis. Majlis telah melantik Starpark

Urus Sdn. Bhd. (SUSB) untuk menguruskan 2,462 petak letak kereta dengan kadar sewa

RM0.60 satu petak sehari di sekitar Bandaraya Alor Setar mulai tahun 2002 hingga Jun

2009 sebelum operasi tempat letak kereta ditamatkan. Penamatan operasi berkenaan

dibuat selaras dengan keputusan Mesyuarat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Kedah

pada 6 Ogos 2008. Semakan Audit mendapati perjanjian antara Majlis dengan SUSB

tidak disediakan. Sehingga tarikh pengauditan dijalankan, SUSB masih belum

menjelaskan bayaran sewa tertunggak berjumlah RM704,533. Pihak Majlis memaklumkan

tindakan undang-undang bagi menuntut tunggakan sewa daripada SUSB tidak dapat

diteruskan kerana perjanjian penyewaan tidak ditandatangani. Bayaran tunggakan sewa

juga tidak dapat diselaraskan disebabkan tuntutan daripada SUSB berkaitan

pembahagian bayaran kompaun letak kereta yang diterima Majlis. SUSB beranggapan

hasil kompaun yang patut dibayar kepada mereka melebihi tunggakan sewa berkenaan.

Pada pendapat Audit, ketiadaan perjanjian adalah satu kecuaian yang serius dipilih

Majlis. Majlis hendaklah mengadakan rundingan dengan SUSB bagi menyelesaikan

jumlah tunggakan berkenaan memandangkan tiada perjanjian ditandatangani.

7.4.1.2. Syarat Perjanjian Tidak Dipatuhi Oleh My One Solution Sdn. Bhd.

Perjanjian penyewaan tempat letak kereta antara Majlis dengan My One Solution Sdn.

Bhd. (MOSSB) bagi tempoh Januari 2007 hingga Disember 2009 telah ditandatangani

pada 7 Januari 2007. Mengikut perjanjian, MOSSB perlu menjelaskan sewa bulanan

berjumlah RM13,000 sebulan bagi tahun pertama operasi dan RM15,000 sebulan bagi

tahun kedua dan ketiga. Sehingga akhir tahun 2009, MOSSB gagal menjelaskan bayaran

sewa bagi bulan September hingga Disember 2009 berjumlah RM48,360. Majlis telah

membuat pelarasan tunggakan bayaran pada 17 Januari 2011 dengan deposit berjumlah

RM45,000 yang dipegang. Pada 15 Julai 2010 Majlis bersetuju membenarkan MOSSB

kembali menjalankan operasi tempat letak kereta di Persiaran Sultan Abdul Hamid dan

Pekan Simpang Kuala dengan kadar sewaan bulanan berjumlah RM26,478. Pihak

MOSSB telah mendepositkan sejumlah RM79,435 sebelum menyambung semula operasi

tempat letak kereta. Bagaimanapun, operasi berkenaan ditamatkan selepas pihak

MOSSB tidak mematuhi syarat yang dipersetujui iaitu gagal menjelaskan bayaran sewa

bulanan bagi tempoh 15 Julai 2010 hingga Oktober 2010 yang berjumlah RM92,674.

Majlis memaklumkan wang deposit berjumlah RM79,435 adalah dalam proses untuk

diselaraskan oleh Bahagian Kewangan. Baki tunggakan tahun 2009 dan 2010 berjumlah

RM16,598 akan diselaraskan dengan pembahagian kompaun 60:40 antara MOSSB dan

Majlis.

Pada pendapat Audit, Majlis hendaklah mengambil tindakan sewajarnya untuk

menyelesaikan jumlah tunggakan berkenaan.

7.4.1.3. Kawasan Yang Telah Diwartakan Tidak Beroperasi

a. Majlis telah mewartakan peraturan berkaitan kawasan tempat letak kenderaan sejak

tahun 1982. Sehingga Mac 2011, sebanyak 4 peraturan telah diwartakan. Butiran

lanjut kawasan yang diwartakan adalah seperti di Jadual 7.2. Daripada keseluruhan

kawasan yang telah diwartakan, terdapat kawasan tumpuan utama yang masih

belum beroperasi. Pihak Audit dimaklumkan bahawa Majlis merancang untuk

melaksanakan sendiri operasi tempat letak kereta setelah menamatkan operasi

syarikat yang dilantik. Antara kawasan yang terlibat ialah Kawasan Perindustrian

Tandop, Pokok Sena, Jalan Stadium, Shahab Perdana dan Lebuh Raya Sultanah

Bahiyah. Analisis Audit mendapati Majlis tidak menyediakan sebarang rancangan

tahunan untuk menguruskan tempat letak kereta dengan lebih teratur terutamanya di

kawasan yang telah diwartakan. Berdasarkan temu bual Audit dengan Ketua Unit

TLK, cadangan pelaksanaan operasi tempat letak kereta hanya akan dibuat

sekiranya sesuatu kawasan itu telah dikenal pasti boleh memberi pulangan kepada

Majlis.

Peraturan

Perintah (Tempat-tempat Letak

Kereta) Kereta-kereta

Berjentera, MPKS 1982

Jadual 7.2

Pewartaan Kawasan Tempat Letak Kenderaan

Tahun Kawasan (Seperti Yang Dinyatakan Dalam Jadual

Diwartakan

Perintah-perintah)

1982

Seluruh wilayah/kawasan yang ditafsirkan sebagai

kawasan Majlis dan tempat letak kereta yang

diselenggarakan oleh Majlis

Perintah Lalu lintas Jalan

(Letak Kereta Bermeter) MPKS

1993

Perintah Lalu lintas Jalan

(Letak Kereta Bermeter)

(Pindaan) MPKS 2001

Perintah Lalu lintas Jalan

(Letak Kereta Berkupon) MBAS

2009

Sumber: Bahagian Undang-undang Majlis

1994

2002

Jalan/Lorong

Kawasan sekitar bangunan Kerajaan dan perniagaan

Kawasan tempat letak kereta Majlis

Sepanjang Jalan/Lebuh raya

Kawasan Perindustrian/Kompleks Perniagaan

2009 Semua kawasan di dalam pentadbiran Majlis

b. Lawatan Audit ke Kompleks Terminal Bas Shahab Perdana dan Kompleks

Perniagaan Utama, Lebuh Raya Sultanah Bahiyah mendapati kawasan ini

merupakan tempat tumpuan penduduk untuk menjalankan aktiviti harian.

Bagaimanapun, tiada kutipan tempat letak kereta dibuat. Kompleks Terminal Bas

Shahab Perdana mula diuruskan oleh Majlis mulai Julai 2009 dan kali terakhir kutipan

dibuat ialah pada 15 November 2009. Manakala tiada kutipan tempat letak kereta

dibuat di kawasan Kompleks Perniagaan Utama yang mula beroperasi sejak tahun

2008. Majlis telah kehilangan peluang untuk meningkatkan hasil kerana kawasan ini

merupakan kawasan tumpuan seperti di Gambar 7.1 dan Gambar 7.2.

Gambar 7.1

Kompleks Terminal Bas Shahab Perdana

Gambar 7.2

Kompleks Perniagaan Utama

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompleks Terminal Bas Shahab Perdana

Tarikh: 27 Disember 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Lebuh Raya Sultanah Bahiyah

Tarikh: 27 Disember 2010

Pada pendapat Audit, Majlis boleh meningkatkan pendapatan jika kutipan tempat

letak kereta dilaksanakan di kawasan tumpuan yang telah diwartakan.

7.4.1.4. Garis Panduan Permohonan Lesen Tempat Letak Kereta Persendirian

Majlis hendaklah memastikan setiap garis panduan dan arahan berhubung proses

kelulusan permohonan lesen tempat letak kereta persendirian adalah jelas terutamanya

berhubung dengan tanggungjawab pemegang lesen. Semakan Audit terhadap garis

panduan dan syarat kelulusan lesen tempat letak kereta persendirian mendapati Majlis

tidak memberi penekanan kepada beberapa aspek penting seperti tempat letak kereta

mestilah berturap dan garisan petak letak kereta dicat. Perkara ini penting dalam

menentukan jumlah petak letak kereta dalam kawasan tersebut sebelum fi lesen tahunan

yang ditetapkan dalam Undang-undang Kecil Pelesenan Tempat Letak Kereta

Persendirian (MPKS) 1988 dikenakan terhadap pemilik. Berdasarkan temu bual Audit

dengan pegawai Majlis, kelulusan dan fi yang dikenakan hanyalah berdasarkan jumlah

petak yang dinyatakan oleh pemohon di dalam borang permohonan tanpa pengesahan

daripada pihak Majlis. Pihak Audit berpendapat kaedah sebegini adalah terlalu lemah.

Majlis sepatutnya memeriksa kawasan tersebut dan membuat penilaian ke atas

permohonan yang dikemukakan sebelum kelulusan dikeluarkan. Lawatan Audit ke 4

lokasi tempat letak kereta persendirian yang berlesen mendapati operator tempat letak

kereta persendirian tidak mengecat garisan petak letak kereta dan juga tidak berturap

seperti di Gambar 7.3 dan Gambar 7.4. Majlis memaklumkan garis panduan permohonan

lesen tempat letak kereta persendirian sedang dalam proses penambahbaikan dan

pewartaan. Suatu kadar baru akan dikenakan kepada operator tempat letak kereta

persendirian.

Gambar 7.3 Gambar 7.4

Tempat Letak Kereta Persendirian

Yang Tidak Berpetak

Tempat Letak Kereta Persendirian

Yang Tidak Berturap

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kawasan S.K. Haji Ismail, Kuala Kedah Lokasi: Belakang Bank Rakyat, Jalan Langgar,

Tarikh: 27 Disember 2010

Alor Setar

Tarikh: 10 Januari 2011

Pada pendapat Audit, garis panduan dan arahan yang tidak jelas boleh

menyebabkan fi tahunan yang dikenakan kurang daripada yang sepatutnya boleh

dikutip.

7.4.1.5. Bayaran Yang Dikutip Melebihi Kadar Yang Diwartakan

Perintah (Tempat-tempat Letak Kereta) Kereta-kereta Berjentera, MPKS 1982 telah

menetapkan bahawa kadar bayaran meletak kenderaan yang dikenakan adalah tidak

melebihi RM1 sejam atau sebahagian daripadanya atau tidak melebihi RM5 sehari atau

tidak melebihi RM100 sebulan. Semakan Audit mendapati Majlis telah mengenakan kadar

berjumlah RM105 sebulan bagi satu petak khas di mana-mana kawasan tempat letak

kereta milik Majlis. Lebihan kadar yang dikenakan ini sepatutnya diluluskan oleh Kerajaan

Negeri dan diwartakan tetapi kelulusan hanya dibuat melalui Mesyuarat Jawatankuasa

Tetap Pengurusan Dan Kewangan Bil. 11 Tahun 2009. Sehingga Februari 2011, terdapat

sebanyak 204 petak khas yang telah diluluskan oleh Majlis di sekitar pusat bandar Alor

Setar dan lebihan kadar yang dikutip ialah RM1,020 sebulan. Pindaan Undang-undang

Kecil berkaitan kutipan kadar bayaran petak khas yang dikutip melebihi kadar yang

diwartakan akan dibentangkan dalam Mesyuarat Teknikal Undang-undang

selewat-lewatnya pada Ogos 2011.

Pada pendapat Audit, Majlis hendaklah memastikan perubahan kadar adalah

diluluskan oleh Kerajaan Negeri supaya kadar baru yang dikenakan adalah sah di

sisi undang-undang.

7.4.1.6. Persekitaran Tempat Letak Kereta Tidak Di senggara

Majlis hendaklah memastikan penyenggaraan infrastruktur kawasan tempat letak kereta

dilaksanakan dengan cekap dan teratur. Kawasan tempat letak kereta hendaklah sentiasa

bersih, tidak berlopak atau berlubang dan garisan petak letak kereta adalah jelas.

Lawatan Audit ke tempat letak kereta Terminal Feri Kuala Kedah, Kompleks Terminal Bas

Shahab Perdana, Kompleks MBAS, Simpang Kuala dan Kompleks Alor Setar mendapati

ianya tidak di senggara dengan baik. Sampah terbiar tidak dibersihkan, longkang dipenuhi

sampah sarap serta jalan ke tempat letak kereta berlopak. Perkara sedemikian tidak

sepatutnya berlaku memandangkan kawasan tempat letak kereta berkenaan adalah di

senggara oleh Majlis. Keadaan tempat letak kereta yang tidak di senggara adalah seperti

di Gambar 7.5 hingga Gambar 7.8.

Gambar 7.5

Sampah Terbiar Tidak Dibersihkan

Gambar 7.6

Longkang Dipenuhi Sampah Sarap

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Terminal Feri Kuala Kedah

Tarikh: 27 Disember 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Terminal Feri Kuala Kedah

Tarikh: 27 Disember 2010

Gambar 7.7 Gambar 7.8

Cat Garisan Petak Letak

Kereta Telah Pudar

Jalan Ke Tempat Letak

Kereta Yang Berlopak

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompleks Terminal Bas Shahab Perdana

Tarikh: 27 Disember 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kompleks Terminal Bas Shahab Perdana

Tarikh: 27 Disember 2010

Pada pendapat Audit, penyenggaraan yang tidak cekap akan menjejaskan imej

Majlis terutamanya di tempat tumpuan pelancong. Pemantauan daripada Bahagian

Kawalan Persekitaran, Majlis yang bertanggungjawab menyelia aspek kebersihan

perlu dipertingkatkan agar kawasan tempat letak kereta Majlis sentiasa bersih.

7.4.1.7. Kemudahan Tempat Mengutip Hasil Tidak Disediakan Dan Aspek

Keselamatan Diabaikan

Kaunter kutipan hasil yang selesa dan memiliki aspek keselamatan perlu diberi perhatian

di setiap kawasan tempat letak kereta. Lawatan Audit ke kawasan tempat letak kereta

terkawal Zon 1 mendapati kaunter kutipan hasil tidak disediakan dan peti wang tunai

untuk menyimpan wang kutipan juga tidak dibekalkan. Ketiadaan ciri-ciri keselamatan di

tempat kutipan akan mengakibatkan hasil kutipan terdedah kepada kecurian.

Keselamatan petugas juga tidak terjamin. Sekiranya hujan turun berterusan, kutipan tidak

dibuat. Selain itu, ketiadaan palang halangan akan memungkinkan berlakunya kes

pengguna keluar tanpa membayar caj letak kereta yang menyebabkan Majlis kehilangan

hasil. Pihak Majlis memaklumkan bahawa pondok berkenaan telah dibaiki dan

pemasangan ‘barrier gate’ telah dijalankan pada bulan April 2011 seperti di Gambar 7.9

hingga Gambar 7.12.

Gambar 7.9

Keadaan Atendan Yang Bertugas Di Bawah

Payung Besar

Gambar 7.10

Hasil Kutipan Diletakkan Secara Terbuka

Di Atas Meja

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: TLK Zon 1 – Hadapan Bangunan Tabung Haji

Tarikh: 15 November 2010

Gambar 7.11

Pondok Kutipan Sedia Ada Yang Dikunci

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: TLK Zon 1 – Hadapan Bangunan Tabung Haji

Tarikh: 15 November 2010

Gambar 7.12

Palang Halangan Tidak Disediakan

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: TLK Zon 1 – Hadapan KWSP

Tarikh: 15 November 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: TLK Zon 1 – Hadapan Bangunan Tabung Haji

Tarikh: 15 November 2010

Pada pendapat Audit, pengurusan dan penyenggaraan tempat letak kereta

hendaklah dipertingkatkan terutamanya penyediaan perjanjian sewaan, kawasan

yang telah diwartakan perlu beroperasi dengan kadar segera dan menyemak

semula garis panduan pengeluaran lesen tempat letak kereta persendirian. Selain

itu, aspek kebersihan dan keselamatan kawasan tempat letak kereta perlu diberi

perhatian sewajarnya oleh Majlis. Majlis juga disarankan untuk menjalankan

rundingan dengan SUSB untuk mengambil alih pondok sedia ada memandangkan

operasi SUSB telah ditamatkan.

7.4.2. Pengurusan Kutipan Hasil Tempat Letak Kereta

Majlis hendaklah memastikan kutipan hasil tempat letak kenderaan diuruskan dengan cekap

dan teratur. Kawalan dalaman yang baik perlu diwujudkan bagi memastikan hasil yang

dikutip adalah tepat dan diperakaunkan dengan betul serta rekod diselenggarakan dengan

sempurna. Majlis melaksanakan beberapa kaedah kutipan seperti kutipan bermeter, resit,

kad akses, petak khas dan pas bulanan mengikut kawasan seperti di Jadual 7.3. UKL,

Bahagian Hasil bertanggungjawab mengurus dan menyelia hasil kutipan tempat letak kereta

manakala Unit TLK Majlis bertanggungjawab membuat kutipan di meter tempat letak kereta.

Semua kutipan di meter akan diserahkan kepada UKL, Bahagian hasil sebelum

diperakaunkan. Hasil kutipan tempat letak kereta Terminal Feri Kuala Kedah, Kompleks

MBAS dan kawasan terkawal akan diserahkan terus ke kaunter hasil untuk diperakaunkan.

Jadual 7.3

Senarai Kawasan Dan Kaedah Kutipan

Bil Kawasan Tempat Letak Kenderaan Kaedah Kutipan

1. Tempat letak kereta terkawal terdiri

daripada:

• Zon 1 – CIMB, Hotel Regency dan Tabung

Haji

• Zon 2 – TNB

• Zon 3 – Kampung Perak

• Zon 4 – Star Parade

• Zon 5 – Seberang Perak (Ban Hoo)

• Zon 6 – Kompleks Alor Setar (Kanchut)

• Zon 7 – Shahab Perdana

Resit (Kutipan dibuat berdasarkan masa dan

sekali masuk)

2. Terminal Feri Kuala Kedah Resit (Kutipan dibuat berdasarkan masa)

3. Kompleks MBAS

• Resit (Kutipan dibuat berdasarkan masa

dan sekali masuk)

• Kad Akses

Sekitar Kawasan Bandaraya (selain

daripada TLK terkawal)

Bermeter

5. Semua Petak Letak Kereta Milik Majlis Pas bulanan

6. Petak Khas Dibeli oleh pengguna

Sumber: Unit Tempat Letak Kereta Majlis

Bagi tempoh 2008 hingga 2010, sejumlah RM4.95 juta telah dikutip oleh Majlis

masing-masing berjumlah RM1.25 juta, RM1.36 juta dan RM2.34 juta. Hasil pengauditan

terhadap pengurusan kutipan hasil tempat letak kenderaan mendapati perkara berikut:

7.4.2.1. Hasil Tempat Letak Kereta Bermeter Tidak Dikutip Setiap Hari

a. Salah satu usaha untuk meningkatkan hasil kutipan tempat letak kereta, Majlis

hendaklah memastikan kutipan dibuat pada setiap hari terutamanya di kawasan

tumpuan dan pusat bandar. Kakitangan yang mencukupi adalah perlu untuk

menguruskan hasil kutipan dengan lebih cekap. Majlis mula menguruskan tempat

letak kereta bermeter mulai November 2009. Bagi kutipan tempat letak kereta

bermeter, Majlis menyewa meter daripada Raisevest Sdn. Bhd. dengan kadar

sewaan RM0.95 sehari setiap meter. Sehingga Disember 2010, sebanyak 980 unit

meter telah dipasang dan beroperasi di 6 zon sekitar Bandaraya Alor Setar. Analisis

Audit terhadap resit bayaran rincik kutipan tempat letak kereta bermeter mendapati

kutipan tidak dibuat pada setiap hari. Hasil dikutip antara sekali hingga 2 kali sahaja

seminggu seperti di Jadual 7.4.

Jadual 7.4

Kutipan Tempat Letak Kereta Bermeter Bagi Bulan November 2010

Tarikh

Jumlah Kutipan (RM)

Kutipan Zon A Zon B Zon C Zon D Zon F Zon H

2/11 1,266 - - - - 1,222

3/11 - - 386 270 - -

4/11 - 1,332 - - 728 -

8/11 - 309 - - 183 -

9/11 1,912 - - - - -

10/11 - - 436 677 - -

11/11 - 579 - - 453 -

12/11 1,106 - - - - -

14/11 - - 932 443 - -

15/11 - 749 - - 400 -

16/11 1,582 - - - - -

19/11 619 - - - - -

21/11 - - 969 604 - -

22/11 - 1,304 - - 588 -

23/11 1,703 - - - - -

24/11 - - 764 521 - -

25/11 - 911 - - 648 -

26/11 1,372 - - - - -

28/11 1,595 - 782 583 - -

29/11 - 839 - - 434 -

Jumlah 11,155 6,023 4,269 3,098 3,434 1,222

Sumber: Unit Kutipan Luar Majlis

b. Berdasarkan maklum balas daripada Majlis, hanya 3 orang atendan ditugaskan untuk

membuat kutipan tempat letak kereta bermeter di semua zon. Seorang ditugaskan

untuk membuat rondaan pemeriksaan meter dan membuat laporan kepada syarikat

pembekal sekiranya berlaku kerosakan meter. Manakala 2 orang lagi ditugaskan

untuk mengutip wang di dalam meter. Kekurangan kakitangan menyebabkan hasil

tidak dapat dikutip dengan lebih kerap terutama di kawasan tumpuan pengguna.

Pihak Audit dimaklumkan bahawa meter tempat letak kereta akan menunjukkan

rosak apabila dipenuhi syiling. Majlis akan kehilangan hasil sekiranya wang tidak

dikutip setiap hari terutamanya di kawasan tumpuan seperti di Zon A (kawasan

sekitar pusat bandar Alor Setar).

Pada pendapat Audit, Majlis dapat meningkatkan pendapatan sekiranya kutipan

wang di meter dibuat dengan lebih kerap.

7.4.3. Penguatkuasaan

Penguatkuasaan yang berkesan akan memastikan undang-undang dan perintah yang

dikeluarkan oleh Majlis dipatuhi. Seramai 4 orang Pembantu Penguat kuasa Gred N17

ditugaskan untuk menjalankan penguatkuasaan terhadap kesalahan tempat letak kenderaan

di sekitar Bandaraya Alor Setar. Semakan Audit terhadap pelaksanaan aktiviti

penguatkuasaan mendapati perkara berikut:

7.4.3.1. Rekod Dan Maklumat Kompaun Tidak Di selenggara Dengan Kemas kini

a. Pada tahun 2010, sebanyak 50,619 kompaun telah dikeluarkan oleh Majlis. Semakan

Audit terhadap Laporan Pengeluaran Kompaun Dan Notis 108 tahun 2010 mendapati

jenis kesalahan yang paling banyak dikeluarkan kompaun adalah kesalahan di bawah

Perintah Lalu lintas Jalan (Letak Kereta Bermeter) MPKS 1993. Butiran lanjut adalah

seperti di Jadual 7.5.

Jadual 7.5

Jenis Kesalahan Yang Dikenakan Kompaun Tahun 2010

Bilangan Jenis Kesalahan

Bulan

Jumlah

(Kes) (Kes) (Kes)

(Kes)

Januari 2,072 109 57 2,238

Februari 1,988 646 30 2,664

Mac 2,737 3,003 62 5,802

April 1,826 4,139 38 6,003

Mei 1,922 3,513 45 5,480

Jun 595 2,589 35 3,219

Julai 630 2,835 44 3,509

Ogos 1,061 3,986 77 5,124

September 672 2,462 49 3,183

Oktober 1,803 4,088 77 5,968

November 834 2,095 - 2,929

Disember 1,325 3,007 168 4,500

Jumlah 17,465 32,472 682 50,619

• A - Perintah (Tempat Letak Kereta) Kereta-kereta Berjentera MPKS 1982

• B - Perintah Lalu lintas Jalan (Letak Kereta Bermeter) MPKS 1993

• C - Clamping

Sumber: Bahagian Penguat kuasa Majlis

b. Analisis Audit mendapati hanya 7,231 dari 50,619 kompaun yang dikeluarkan Majlis

telah dijelaskan dan jumlah yang dikutip adalah berjumlah RM84,803. Jumlah

kompaun yang diselesaikan hanya 14.3% daripada jumlah keseluruhan yang

dikeluarkan. Sekiranya anggaran nilai kompaun yang dikeluarkan adalah denda

minimum iaitu sejumlah RM10 (kesalahan meletak kenderaan tanpa membayar caj)

maka anggaran nilai kompaun tahun 2010 yang boleh dikutip adalah berjumlah

RM499,370. Oleh itu, kutipan sebenar kompaun tahun 2010 hanyalah 16.9%

daripada anggaran nilai kompaun jika kompaun minimum RM10 dilaksanakan. Antara

inisiatif yang diambil oleh Majlis untuk mengutip denda yang tidak dibayar oleh

pesalah tempat letak kereta ialah mengeluarkan Notis Tawaran Kompaun. Notis yang

dikeluarkan dihantar kepada pesalah melalui pos berdasarkan alamat yang diperolehi

daripada Jabatan Pengangkutan Jalan.

7.4.3.2. Pelaksanaan Aktiviti Penguatkuasaan Tidak Menyeluruh

Bahagian Penguat kuasa Majlis bertanggungjawab menguatkuasakan Akta dan Undangundang

Kecil Majlis. Selaras dengan itu, Ketua Bahagian Penguat kuasa adalah

bertanggungjawab memastikan semua aktiviti penguatkuasaan dijalankan secara

menyeluruh. Lawatan Audit mendapati perkara berikut:

a. Tempat Letak Kereta Persendirian Beroperasi Tanpa Lesen

Perenggan 3, Undang-Undang Kecil Pelesenan Tempat Letak Kereta Persendirian

(MPKS) 1988 menetapkan bahawa tiada seorang pun boleh menjalankan suatu

tempat letak kereta persendirian melainkan jika ia memiliki lesen yang sah diberikan

di bawah Undang-undang Kecil ini. Sebanyak 4 tempat letak kereta persendirian di

Kuala Kedah telah dilawati dan didapati seorang pengusaha memiliki lesen yang sah,

2 pengusaha tidak berlesen dan satu telah tamat tempoh. Pihak Audit dimaklumkan

terdapat 16 pengusaha tempat letak kereta persendirian di kawasan Kuala Kedah

tidak memiliki lesen yang sah. Berdasarkan temu bual Audit dengan Pembantu

Tadbir Unit TLK Majlis, kebanyakan pengusaha ini beroperasi di atas tanah milik

orang lain dan tidak mendapat kebenaran pemilik tanah. Kebenaran daripada pemilik

tanah merupakan antara syarat utama yang ditetapkan oleh Majlis sebelum kelulusan

diberikan. Gambar 7.15 dan Gambar 7.16 menunjukkan kawasan tempat letak

kereta persendirian yang beroperasi tanpa lesen. Kesan daripada kewujudan banyak

tempat letak kereta persendirian tidak berlesen di kawasan ini menyebabkan ramai

‘ulat’ parkir berkeliaran mencari pelanggan terutamanya ketika musim perayaan dan

cuti sekolah. Kebarangkalian pengguna ditipu atau dikenakan caj yang tidak

munasabah adalah tinggi di mana kes pengguna ditipu ‘ulat’ parkir pernah dilaporkan

dalam akhbar Harian Metro pada 13 Disember 2010 seperti Gambar 7.17.

Berdasarkan maklum balas daripada Majlis, tindakan penguatkuasaan terhadap

operator tempat letak kereta persendirian tanpa lesen tidak pernah dilaksanakan.

Ianya akan merugikan Majlis kerana kutipan hasil tidak dapat dibuat. Kekurangan

pegawai juga menjadi sebab utama pelaksanaan undang-undang tidak dapat diambil

terhadap operator tanpa lesen.

Gambar 7.15 Gambar 7.16

Tempat Letak Kereta Tidak Berlesen di Jeti

Kuala Kedah

Tempat Letak Kereta Tidak Berlesen di Jalan

Kuala Kedah

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Kedah

Tarikh: 27 Disember 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kuala Kedah

Tarikh: 27 Disember 2010

Gambar 7.17

Keratan Akhbar Berkenaan Pengguna Ditipu

‘Ulat’ Parkir Di Terminal Feri Kuala Kedah

Sumber: Akhbar Harian Metro

Tarikh: 13 Disember 2010

b. Undang-undang Pemilikan Lesen Tempat Letak Kereta Persendirian Tidak

Dipatuhi

Pemantauan yang cekap dan berterusan perlu dilaksanakan oleh Majlis bagi

memastikan pemilik lesen tempat letak kereta persendirian sentiasa mematuhi

peraturan yang telah ditetapkan. Seksyen 16, Undang-undang Kecil Pelesenan

Tempat Letak Kereta Persendirian (MPKS) 1988 menetapkan bahawa sekiranya

peruntukan Undang-Undang Kecil ini tidak dipatuhi, denda tidak melebihi RM2,000

akan dikenakan dan tambahan tidak lebih RM200 bagi setiap hari kesalahan itu

berterusan selepas disabitkan. Lawatan Audit ke 4 lokasi tempat letak kereta

persendirian mendapati antara syarat yang tidak dipatuhi adalah tidak menyediakan

alat pemadam api, menambah petak tempat letak kereta serta terdapat gerai makan

beroperasi tanpa kebenaran bertulis daripada Majlis seperti di Gambar 7.18 dan

Gambar 7.19. Semakan Audit terhadap fail pemilik di Unit TLK dan notis kompaun di

Bahagian Penguat kuasa mendapati tindakan penguatkuasaan terhadap pengusaha

tempat letak kereta persendirian berlesen tidak pernah dilaksanakan. Lawatan

semula ke lokasi tempat letak kereta persendirian juga tidak pernah dilaksanakan

oleh Unit TLK sebelum permohonan memperbaharui lesen diluluskan.

Gambar 7.18

Tambahan Petak Tempat Letak Kereta Tanpa

Kebenaran Majlis

Gambar 7.19

Gerai Makan Beroperasi Tanpa Kebenaran

Majlis

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Putra, Alor Setar

Tarikh: 10 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Jalan Putra, Alor Setar

Tarikh: 10 Januari 2011

c. Halangan Di Petak Letak Kereta

Perintah 18 (1), Perintah (Tempat-tempat Letak Kereta) Kereta-kereta Berjentera,

MPKS 1982 menetapkan tiada sesiapapun boleh menghalang atau menyebabkan

terhalang mana-mana petak letak kereta. Selain itu, perintah 17 (3) pula menetapkan

tiada seorang pun boleh meletak kenderaan pengangkutan awam, kereta sewa, teksi,

motosikal atau basikal di dalam mana-mana petak letak kereta melainkan di dalam

tempat letak kereta yang dikuatkuasakan dan dikhaskan oleh Majlis. Lawatan Audit

ke kawasan tempat letak kereta terkawal berdekatan Bangunan Tabung Haji dan Star

Parade serta Kompleks Perniagaan Utama, Lebuh Raya Sultanah Bahiyah

mendapati peniaga restoran makanan meletakkan meja dan kerusi di petak letak

kereta, pemandu teksi meletakkan teksi sambil menunggu penumpang dan khemah

didirikan tanpa kebenaran Majlis seperti di Gambar 7.20 dan Gambar 7.21. Notis

kompaun tidak dikeluarkan terhadap kesalahan menggunakan petak letak kereta

tanpa kebenaran Majlis.

Gambar 7.20

Khemah Didirikan Di Dalam

Petak Letak Kereta

Gambar 7.21

Pemandu Teksi Menunggu Pelanggan

Di Petak Letak Kereta

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Berdekatan Bangunan Tabung Haji,

Medan Tunku

Tarikh: 15 November 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Star Parade, Jalan Teluk Wanjah

Tarikh: 15 November 2010

Pada pendapat Audit, pelaksanaan aktiviti penguatkuasaan adalah tidak memuaskan

kerana aktiviti penguatkuasaan yang dijalankan tidak menyeluruh. Kelonggaran

aktiviti penguatkuasaan yang dijalankan boleh menyebabkan hasil Majlis

berkurangan.

7.5. SYOR AUDIT

Bagi memastikan objektif pengurusan tempat letak kenderaan Majlis yang dirancang dapat

dilaksanakan dengan cekap dan teratur, adalah disyorkan supaya Majlis mengambil

langkah-langkah berikut:

7.5.1. Tuntutan secara pentadbiran diteruskan terhadap tunggakan sewa petak tempat letak

kereta daripada SUSB dan MOSSB yang telah ditamatkan operasi.

7.5.2. Menyediakan rancangan tahunan cadangan pelaksanaan operasi kutipan tempat

letak kereta di kawasan yang telah diwartakan.

7.5.3. Mengemas kini garis panduan dan arahan berhubung permohonan lesen tempat

letak kereta persendirian agar lebih jelas dan memudahkan. Lawatan semula pegawai Majlis

ke lokasi tempat letak kereta persendirian perlu dibuat sebelum permohonan pembaharuan

lesen diluluskan.

7.5.4. Menyediakan kemudahan mengutip hasil yang selamat di kawasan tempat letak

kereta terkawal di Zon 1.

SYARIKAT AIR DARUL AMAN SDN. BHD.

8. PENGURUSAN PENGEBILAN BEKALAN AIR

8.1. LATAR BELAKANG

8.1.1. Jabatan Bekalan Air Negeri Kedah (JBA Kedah) telah dikorporatkan menjadi Syarikat

Air Darul Aman Sdn. Bhd. (SADA) pada 1 Januari 2010. SADA bertanggungjawab

memberikan perkhidmatan bekalan air bersih kepada pengguna untuk kegunaan domestik,

perniagaan dan industri serta bertanggungjawab menyediakan perkhidmatan pelanggan,

pengebilan dan kutipan hasil.

8.1.2. Aktiviti utama pengebilan ialah pengeluaran bil air dan mengedarkannya kepada

pelanggan mengikut jadual, mengemas kini data pengguna dan maklumat yang berkaitan

dengannya. Semua aktiviti pengebilan di Negeri Kedah diswastakan kepada BPO Innovation

(Kedah) Sdn. Bhd. (BPO) manakala daerah Langkawi diswastakan kepada Taliworks

(Langkawi) Sdn. Bhd. (TLSB). Perjanjian penswastaan telah ditandatangani di antara

Kerajaan Negeri dengan TLSB dan BPO iaitu masing-masing pada 4 Jun 1995 dan

12 Februari 2008.

8.1.3. Kadar caj bekalan air kepada pengguna mengikut tarif dan isi padu penggunaan air

adalah di antara RM0.40/meter padu (m³) hingga RM1.80/m³ bagi tempoh tahun 2007

hingga bulan September 2010. Bermula pada 1 Oktober 2010, kadar caj dan tarif bekalan air

baru telah dinaikkan dan dikenakan kepada pengguna ialah di antara RM0.50/m³ hingga

RM3.00/m³ yang melibatkan 6 tarif dan 13 kumpulan pengguna seperti di Jadual 8.1.

Kod Tarif

Jadual 8.1

Kategori Kumpulan Pengguna Baru

Kumpulan Pengguna

Kediaman

Institusi Kerajaan

Institusi Pengajian

Perniagaan

Pejabat

Perkhidmatan

Kulim Hi-Tech Park

Perhotelan

Perindustrian

Bekalan Sementara

Penggunaan

(m 3 )

0 - 20

21 - 35

Melebihi 35

0 - 50

51 - 200

201 - 350

Melebihi 350

0 - 10,000

10,001 - 50,000

Melebihi 50,000

0 - 1,000

1,001 - 10,000

10,001 - 50,000

Melebihi 50,000

Kadar

(RM)

0.50

0.90

1.30

1.40

1.50

1.60

1.80

1.05

1.15

1.20

1.40

1.60

1.80

2.10

Bayaran

Minima

(RM)

6.00

15.00

T5 Perkapalan Kadar Purata 3.00 20.00

0 - 20

0.40

Rumah Ibadat

21 - 40

0.70

Rumah Amal

41 – 60

0.90

6.00

Lebih 60

1.10

Sumber: SADA

8.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Objektif pengauditan adalah untuk menilai sama ada pengurusan pengebilan air oleh SADA

telah dilaksanakan dengan cekap, ekonomik dan berkesan serta mencapai matlamat yang

ditetapkan.

8.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Skop pengauditan meliputi perancangan, pelaksanaan dan pemantauan terhadap aktiviti

pengebilan air di SADA, BPO dan TLSB bagi tempoh tahun 2007 hingga 2010. Pengauditan

ini dijalankan di daerah Kota Setar, Kulim dan Langkawi. Semakan telah dibuat terhadap fail,

rekod, dokumen dan menganalisis data menggunakan perisian Audit Command Language

(ACL). Temu bual dengan pegawai berkenaan dan lawatan ke premis pelanggan juga

dilaksanakan.

8.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan dari bulan Oktober 2010 hingga Januari 2011 mendapati

secara keseluruhannya, pengurusan pengebilan air adalah memuaskan. Namun begitu,

terdapat beberapa kelemahan yang perlu diberi perhatian oleh SADA bagi memastikan

pengurusan pengebilan dapat dilaksanakan dengan cekap, ekonomik dan berkesan serta

mencapai matlamat yang ditetapkan. Antara kelemahan yang dikenal pasti adalah

pengeluaran bil anggaran semakin meningkat, meter air tidak diagihkan, deposit bekalan air

tidak dikutip, tiada pewartaan bagi deposit yang tidak dituntut dan penggunaan saiz meter

yang tidak bersesuaian. Penjelasan lanjut mengenai perkara yang dikenal pasti adalah

seperti di perenggan-perenggan berikut :

8.4.1. Pengurusan Pembacaan Meter Dan Pengebilan

Pembacaan meter dilaksanakan setiap bulan mengikut kawasan, kumpulan pengguna dan

tarif masing-masing. Peralatan untuk bacaan meter yang digunakan oleh BPO dan TLSB

adalah handheld berjenama Casio DTX-5 dan pencetak berjenama Zebra RW420. Sebelum

proses pembacaan meter dilaksanakan, Unit ICT SADA memuat turun data blok bacaan

harian di Consumer Information Billing System (CIBS) Server Ibu Pejabat SADA ke dalam

Route Manager Application (RMA) untuk pembacaan di semua daerah. Unit Bacaan di BPO

dan TLSB menjalankan proses muat turun Blok Bacaan Harian dari RMA ke handheld untuk

dibaca oleh Pembaca Meter di premis pengguna. Setelah bacaan dibuat, Pembaca Meter

akan menyerahkan bil melalui serahan tangan atau pos kepada pengguna berkenaan.

Setelah selesai membuat bacaan untuk hari berkenaan, Pembaca Meter akan memuat naik

data dari handheld ke RMA sebelum dihantar ke CIBS untuk dikemas kini dalam akaun

pengguna. Bil dikeluarkan setiap bulan berdasarkan bacaan yang telah dimuat naik.

Terdapat 2 jenis bacaan iaitu bacaan sebenar dan anggaran. Bacaan sebenar ialah bil yang

dikeluarkan berdasarkan bacaan sebenar pada meter yang berfungsi secara normal.

Bacaan anggaran pula ialah bil yang dikeluarkan berdasarkan bacaan meter purata 3 bulan

terdahulu kerana bacaan biasa tidak dapat dibuat disebabkan halangan seperti cuaca

buruk, pagar berkunci, meter rosak, meter kotor, meter tidak jumpa, anjing garang, meter

terkambus dan meter tidak berfungsi.

8.4.1.1. Pembacaan Meter Menggunakan Automatic Meter Reading (AMR) Masih

Belum Dilaksanakan Sepenuhnya

Perolehan 46 unit meter AMR termasuk perisian, aksesori dan kos pemasangan

berjumlah RM1.04 juta dibuat pada 20 November 2009 melalui kaedah rundingan terus

bagi membolehkan pembacaan meter dilakukan tanpa perlu ke lokasi. Melalui kaedah ini,

web portal perlu dihubungkan dengan Consumer Information Billing System (CIBS).

Bagaimanapun, semakan Audit mendapati web portal tidak disambungkan dengan CIBS.

Oleh itu, pengeluaran bil bagi semua akaun pengguna AMR masih dibuat secara

spot reading di mana pembaca meter perlu ke lokasi untuk membuat bacaan. Pembacaan

meter AMR yang dibuat secara spot reading tidak mencapai objektif pembeliannya iaitu

pembacaan meter boleh dilakukan tanpa perlu ke lokasi. Semakan Audit selanjutnya

terhadap 36 penyata akaun pengguna AMR pada 9 Januari 2011 di daerah Kulim dan

Kota Setar mendapati sebanyak 7 akaun dibilkan secara bacaan anggaran di antara 1

hingga 8 kali manakala baki 29 akaun dibilkan secara bacaan sebenar. Bil anggaran yang

dikeluarkan disebabkan pagar berkunci. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 8.2.

Lawatan Audit ke lokasi meter AMR yang dibilkan secara anggaran pada 17 Januari 2011

mendapati meter tersebut berada di kawasan pagar berkunci seperti di Gambar 8.1

dan Gambar 8.2. Berdasarkan maklum balas SADA, projek ini tidak dilaksanakan

bersekali dengan program AMR. Walau bagaimanapun, ianya boleh dinaiktaraf ke AMR

pada masa hadapan memandangkan terdapat peralatan seperti Logger,Transmitter/

Aerial Mobile GSM Network sedia ada dan pembacaan secara spot reading masih

dikekalkan.

Jadual 8.2

Akaun Pengguna Meter AMR Dibaca Secara Anggaran

Bil. No. Akaun No. Meter

Tarikh

Pasang

Meter

Tarikh Akhir

Bacaan

Sebenar

Tarikh

Akhir Bil

Anggaran

Bil.

Bacaan

Anggaran

1. 310044822001 SADAEM48315 27.06.2010 11.10.2010 08.01.2011 3

2. 310021959101 SADAEM40692 20.04.2010 17.10.2010 08.01.2011 3

3. 110000838301 SADAEM47008 06.05.2010 28.10.2010 29.11.2010 1

4. 110000170401 SADAEM40709 23.04.2010 26.09.2007 27.12.2010 8

5. 110052968901 SADAEM48317 28.05.2010 25.10.2010 25.11.2010 1

6. 110053143101 SADAEM40698 20.04.2010 28.09.2010 27.12.2010 3

7. 110006873701 SADAEM40715 12.04.2010 18.07.2010 18.12.2010 5

Sumber: Penyata Akaun Pengguna Pada 9 Januari 2011

Gambar 8.1

Pagar Berkunci

Gambar 8.2

Lokasi Meter Di Dalam Pagar

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nombor Akaun 110000170401, Kota Setar

Tarikh: 17 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nombor Akaun 110000170401, Kota Setar

Tarikh: 17 Januari 2011

Pada pendapat Audit, pengurusan pembacaan meter secara AMR masih belum

dilaksanakan sepenuhnya yang mengakibatkan bacaan masih dibuat secara bacaan

sebenar di tapak (spot reading) dan ini bercanggah dengan objektif sebenar

pelaksanaan AMR iaitu bacaan secara online.

8.4.1.2. Peningkatan Pengeluaran Bil Anggaran

a. Bacaan anggaran ialah bil yang dikeluarkan berdasarkan bacaan meter purata 3

bulan kerana bacaan biasa tidak dapat dibuat disebabkan halangan seperti cuaca

buruk, pagar berkunci, meter rosak, meter kotor, meter tidak jumpa, anjing garang,

meter terkambus dan meter tidak berfungsi. Semakan Audit terhadap Laporan

Bulanan Pengebilan mendapati bagi tahun 2007 hingga 2010, peratusan pengeluaran

bil anggaran bagi BPO dan TLSB telah meningkat masing-masing adalah di antara

3.7% hingga 6% dan 0.9% hingga 3.6%. Pengeluaran bil bagi tahun 2007 hingga

2010 yang dikeluarkan oleh BPO dan TLSB bagi seluruh Negeri Kedah adalah

seperti di Jadual 8.3.

Jenis Bacaan

Anggaran

Jadual 8.3

Pengeluaran Bil Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

2007 2008 2009 2010

BPO TLSB BPO TLSB BPO TLSB BPO TLSB

E01- Cuaca Buruk 419 - 1,690 - 3,072 - 11,591 -

E02- Pagar Kunci 9,723 255 26,159 593 30,119 835 32,348 980

E03- Meter Rosak 343 315 2,351 413 2,145 444 2,444 1,174

E04- Meter Kotor 823 16 2,045 16 2,635 38 3,410 29

E05- Halangan 6,982 61 18,026 117 29,070 351 32,093 667

E06- Meter Tidak

Jumpa

495 26 817 52 696 59 1,111 56

E07- Anjing Garang 1,008 10 2,507 20 3,668 25 3,723 85

E08- Meter

Terkambus

258 12 814 24 877 25 962 85

E09- Lain-Lain Hal 5,808 28 7,615 25 6,783 46 16,842 162

E10- Meter Tidak

Berfungsi

43,435 679 130,992 1,110 160,228 1,911 230,549 6,676

Jenis Bacaan

Anggaran

2007 2008 2009 2010

BPO TLSB BPO TLSB BPO TLSB BPO TLSB

E11- Pembaca

Meter Bercuti

8 - 17 - 10 - 7 -

E20- Anggaran

Terlampau Tinggi

5,812 6 11,053 7 9,338 5 13,038 1

Jumlah Bil

Anggaran

75,114 1,408 204,086 2,377 248,641 3,739 348,118 9,915

N- Bacaan Sebenar 1,805,475 141,725 5,241,736 250,491 5,366,985 259,433 5,426,270 265,332

Jumlah 1,880,589 143,133 5,445,822 252,868 5,615,626 263,172 5,774,388 275,247

Bacaan Sebenar (%) 96.0 99.0 96.3 99.1 95.6 98.6 94.0 96.4

Bil Anggaran (%) 4.0 1.0 3.7 0.9 4.43 1.4 6.0 3.6

Sumber: Laporan Pengurusan Bulanan BPO dan TLSB

b. Analisis Audit mendapati punca utama peningkatan bilangan bil bacaan anggaran

setiap tahun disebabkan oleh meter tidak berfungsi. Peratus kenaikan bilangan bil

anggaran berpunca daripada meter tidak berfungsi adalah di antara 57.6% hingga

66.3% bagi tahun 2007 hingga 2010. Maklumat lanjut adalah seperti di Jadual 8.4.

Jadual 8.4

Bilangan Bil Anggaran Meter Tidak Berfungsi (Kod E10)

Berbanding Keseluruhan Bil Anggaran Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Wilayah

2007 2008 2009 2010

A B A B A B A B

Kedah Utara 37,606 60,463 65,837 104,007 75,573 115,900 109,263 166,054

Kedah Tengah 3,191 10,227 49,477 79,101 62,149 106,470 91,744 146,338

Kedah Selatan 2,638 4,424 15,678 20,978 22,506 26,271 29,542 35,726

Langkawi 679 1,408 1,110 2,377 1,911 3,739 6,676 9,915

Jumlah 44,114 76,522 132,102 206,463 162,139 252,380 237,225 358,033

Bil. Kod E10

(%)

57.6 64.0 64.2 66.3

Sumber: Laporan Pengurusan Bulanan BPO dan TLSB

Nota : A - Jumlah Bil Anggaran Bagi Meter Tidak Berfungsi

B - Jumlah Keseluruhan Bil Anggaran Yang Dikeluarkan

c. Analisis Audit terhadap Laporan Bil Anggaran Meter Tidak Berfungsi (Kod E10) yang

dijana oleh ACL mendapati 24 akaun pengguna dikeluarkan bil anggaran di antara 4

hingga 49 kali. Pihak Audit dimaklumkan bahawa SADA tidak menetapkan had

bilangan bacaan anggaran yang dibenarkan bagi penggantian meter tidak berfungsi

dilakukan. Lawatan Audit ke 8 lokasi pengguna di daerah Kulim mendapati metermeter

tersebut tidak menunjukkan pergerakan bacaan walaupun paip air dibuka.

Penggunaan air yang dianggarkan adalah di antara 0 m 3 hingga 13,269m 3 bagi

keseluruhan bacaan anggaran setiap meter. Butiran terperinci adalah seperti di

Jadual 8.5 dan hasil lawatan Audit adalah seperti di Gambar 8.3.

Jadual 8.5

Pengeluaran Bil Anggaran Di Antara 4 hingga 50 Kali

Daerah Bil.

Bacaan Anggaran Bil.

Nombor

Nombor Meter Tarif

Anggaran Penggunaan

Akaun

Mula Terkini

(kali) (m 3 )

1. 110000449501 09551977 T1 22/12/2006 09/12/2010 48 961

2. 110010238601 9919149 T2 20/09/2009 29/11/2010 15 254

3. 110050513601 01K32121 T2 25/10/2009 28/11/2010 14 1,671

4. 110053766701 08A14960 T4 01/02/2010 01/12/2010 11 13,269

Kota 5. 110005812501 93734950 T1 18/10/2007 16/12/2010 39 0

Setar 6. 110036350501 93W016249 T2 09/12/2006 06/12/2010 49 200

7. 110011036601 09767696 T2 30/12/2007 27/12/2010 37 0

8. 110002468201 09717363 T4 08/11/2009 06/01/2010 14 269

9. 110010245401 2009036918 T2 23/06/2010 22/12/2010 7 145

10. 110054283001 08A18879 T1 13/08/2009 16/12/2010 17 0

11. 310056249001 JKR05K0932 T4 07/12/2009 08/12/2010 13 201

12. 310023895801 09739972 T4 04/12/2008 08/12/2010 15 297

13. 310021335201 93142989 T1 28/01/2010 29/11/2010 11 0

Kulim

14. 310020754901 JBAK07A21251 T2 28/03/2010 30/11/2010 9 433

15. 310020758401 00K21735 T1 29/08/2010 30/11/2010 4 300

16. 310021400201 132670 T1 18/11/2007 21/12/2010 38 0

17. 310021404501 93126270 T1 18/11/2007 21/12/2010 38 0

18. 310051425601 02C0092 T4 06/05/2010 09/12/2010 8 131

19. 410035847601 00K14564 T4 24/04/2010 27/12/2010 9 305

20. 410053061301 KSM080001597 T1 08/12/2009 08/12/2010 13 442

Langkawi

21. 410053050501 KSM080001580 T1 07/01/2010 08/12/2010 12 105

22. 410053055701 KSM080001551 T1 08/12/2009 08/12/2010 13 137

23. 410053061401 KSM080001665 T1 08/11/2009 08/12/2010 14 469

24. 410056090501 080003231 T1 10/01/2010 09/12/2010 12 42

Sumber: ACL dan Penyata Akaun Pengguna

Gambar 8.3

Meter Tidak Berfungsi

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nombor Akaun 310020758401, Kulim

Tarikh:05 Disember 2010

Pada pendapat Audit, SADA perlu menetapkan had bilangan bacaan anggaran yang

dibenarkan disebabkan meter rosak dan tidak berfungsi untuk penggantian meter

baru supaya dapat dilakukan dengan lebih teratur dan bil dapat dikeluarkan kepada

pengguna berdasarkan penggunaan sebenar.

8.4.2. Pengurusan Meter Air

8.4.2.1. Penggantian Meter Air Berusia Dan Rosak

a. Program penggantian meter air adalah salah satu pelan pengurusan dalam

pembekalan air di mana ia memberi peluang untuk meningkatkan pendapatan entiti

bekalan air dan dapat mempertingkatkan perkhidmatan kepada pelanggannya.

Bacaan meter dijangka kurang tepat apabila usia meter air meningkat dan ini akan

menyebabkan kehilangan pendapatan oleh entiti bekalan air. Berdasarkan amalan

terbaik, tempoh penggantian meter adalah di antara 7 hingga 10 tahun. Pihak Audit

tidak dapat membuat pengesahan bagi usia meter terkini bagi tahun 2010 kerana

maklumat berkaitan tidak diserah bagi tujuan pengauditan. Maklumat usia meter bagi

tahun 2009 adalah seperti di Jadual 8.6.

Jadual 8.6

Usia Meter Air Bagi Tahun 2009

Usia Meter (Bilangan)

Daerah

7-12 13-20 >20

(tahun) (tahun) (tahun)

Jumlah

Kota Setar 43,465 5,490 2 48,957

Kubang Pasu 23,220 2,289 0 25,509

Pokok Sena 17,229 303 0 17,532

Pendang 10,641 536 0 11,177

Kuala Muda 1 23,943 2,272 138 26,353

Kuala Muda 2 15,569 2,782 72 18,423

Gurun 4,198 563 7 4,768

Sik 4,359 1,038 18 5,415

Yan 5,498 1,013 0 6,511

Kulim 27,999 1,224 2 29,225

Bandar Baharu 2,644 7 0 2,651

Baling 8,651 847 21 9,519

Langkawi 8,909 44 1 8,954

Jumlah 196,325 18,408 261 214,994

Sumber : Bahagian ICT SADA

b. Pada tahun 2010, SADA telah menukar sejumlah 21,143 unit meter semasa

pelaksanaan program penggantian meter rosak dan meter berusia. Semakan Audit

terhadap program penggantian meter air yang dilaksanakan oleh SADA mendapati

sebanyak 17,976 unit atau 85% adalah penukaran bagi meter yang tidak berfungsi

dan 479 unit atau 2% adalah penukaran meter lama yang berusia lebih daripada 15

tahun manakala 2,688 unit atau 13% lagi adalah disebabkan meter kotor, meter

rosak, meter hilang, meter diubahsuai, ujian meter dan lain-lain. Maklumat program

penggantian meter adalah seperti di Jadual 8.7.

Jadual 8.7

Program Penggantian Meter Oleh SADA Bagi Tahun 2010

Kategori

Penggantian Meter (unit)

Meter Tidak Berfungsi 17,976

Meter Kotor 11

Meter Dirosakkan 89

Meter Hilang 493

Meter Diubahsuai 22

Ujian Meter 100

Meter Lama (Lebih 15 Tahun) 479

Lain-Lain 1,973

Jumlah 21,143

Sumber: SADA

8.4.2.2. Meter Air Tidak Diagihkan

Kontrak perolehan 7,000 unit Smart Meter jenis Fluidic Oscillator Meter SM150E bernilai

RM1.08 juta telah ditandatangani pada 12 September 2007 bagi menangani masalah

bacaan bil under registration di mana alat tersebut boleh merakamkan pengaliran isi padu

air di dalam saluran paip secara tepat. Syarat kontrak menetapkan tempoh waranti

selama 12 bulan dari tarikh penghantaran dibuat pada 17 Mei 2008. Lawatan Audit pada

17 Januari 2011 mendapati 1,000 unit masih belum diagihkan dan berada di Stor Pusat

SADA seperti di Gambar 8.4. Manakala 6,000 unit lagi telah pun diagihkan kepada

semua daerah pada sekitar bulan Ogos 2008. Oleh kerana tempoh warantinya tamat

pada 16 Mei 2009, adalah dikhuatiri sekiranya meter-meter tersebut tidak berfungsi,

SADA terpaksa menanggung kerugian kerana tidak dapat menggantinya dari pembekal

berkenaan tanpa bayaran. Harga bagi setiap unit meter tersebut adalah RM155. Pihak

SADA memaklumkan bahawa baki 1,000 unit yang belum dipasang di tapak adalah

disebabkan faktor ketahanan meter (meter body) yang tidak memuaskan terutama pada

thread & body, terlalu sensitif kepada faktor elektrisiti di dalam tanah yang kerap

mengganggu bacaan meter (jumped) dan sangat terdedah kepada aktiviti kacau ganggu

dan vandalism.

Gambar 8.4

Smart Meter Yang Belum Diagihkan

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Stor Pusat SADA, Mergong

Tarikh: 17 Januari 2011

8.4.2.3. Saiz Meter Tidak Bersesuaian Dengan Penggunaan Air

a. Saiz meter hendaklah sepadan dengan penggunaan air. Temu bual Audit mendapati

SADA tidak menyediakan garis panduan khusus untuk diguna pakai bagi

pemasangan meter pengguna. Pihak Audit menggunakan Garis Panduan Sistem

Bekalan Air Negeri Melaka sebagai perbandingan bagi menentukan kriteria

pemasangan saiz meter yang bersesuaian seperti di Jadual 8.8.

Jadual 8.8

Kriteria Pemasangan Saiz Meter Yang Bersesuaian

Saiz Meter

Aliran Maksimum Kegunaan Air Bulanan

(m3/Jam)

(m3)

15mm 3 130

25mm 7 700

50mm 30 5,000

100mm 150 20,000

150mm 300 45,000

Sumber: Garis Panduan Sistem Bekalan Air Negeri Melaka

b. Lawatan Audit di daerah Langkawi pada 18 Januari 2011 mendapati 2 meter bersaiz

150mm mencatatkan penggunaan bulanan tertinggi masing-masing sebanyak 290m 3

dan 520m 3 . Penggunaan air yang sedikit bagi saiz meter yang besar boleh

menyebabkan bacaan meter under registration kerana saiz meter tidak sesuai

dengan aliran air. Keadaan ini boleh mengakibatkan kerugian kepada SADA. Meter

yang dimaksudkan adalah seperti di Gambar 8.5 dan Gambar 8.6. Berdasarkan

maklum balas, SADA mempunyai program mensaizkan semula meter mengikut

penggunaan sebenar (actual consumption) dan projek pemasangan Electromagnetic

Flow Meter oleh syarikat EPMB adalah merupakan salah satu atau sebahagian

daripada program ini.

Gambar 8.5

Meter Bersaiz Besar Tetapi

Penggunaan Air Sedikit

Gambar 8.6

Meter Bersaiz Besar Tetapi

Penggunaan Air Sedikit

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nombor Akaun 410035847601, Langkawi

Tarikh: 18 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nombor Akaun 410051637201, Langkawi

Tarikh: 18 Januari 2011

Pada pendapat Audit, garis panduan berkaitan penggantian meter air lama dan

penggunaan saiz meter yang bersesuaian dengan pengguna perlu disediakan.

8.4.3. Pengurusan Kutipan Hasil Air

Hasil utama SADA adalah kutipan bil air. Sehubungan itu, pusat kutipan dan kaedah

pembayaran mestilah mesra pengguna. Pembayaran bil boleh dibuat di 12 pusat

perkhidmatan SADA dan pusat pembayaran bil setempat seperti Tenaga Nasional Berhad,

Telekom Malaysia Berhad dan Pos Malaysia Berhad. Selain itu, pembayaran bil juga boleh

dibuat di Bank Simpanan Nasional, Bank Rakyat, EON Bank, Bank Islam Malaysia Berhad,

CIMB dan AGRO Bank. Bayaran secara online boleh dibuat melalui HSBC, Ambank dan

Maybank2u. Kaedah pembayaran bil air boleh dibuat secara tunai, cek, wang pos, bank draf,

kad kredit dan kad debit.

8.4.3.1. Prestasi Kutipan Hasil Air

Semakan Audit mendapati kutipan hasil meningkat setiap tahun seiring peningkatan

bilangan bil yang dikeluarkan kepada pengguna kecuali bagi tahun 2009 nilai kutipan hasil

menurun berbanding nilai bil dikeluarkan. Peratusan bagi kutipan hasil menurun

berbanding nilai bil yang dikeluarkan pada tahun 2007 hingga 2009. Bagaimanapun,

peratusan kutipan bagi tahun 2010 meningkat dengan pencapaian 102.6%. Status

pencapaian prestasi kutipan hasil air Negeri Kedah adalah seperti di Jadual 8.9. Bagi

tahun 2010, SADA telah mengemas kini dan menukar format pelaporan kepada yang

lebih terkini dan tepat. Caj bil yang dikeluarkan pada tahun 2010 adalah RM201.93 juta

manakala kutipan yang diperolehi bagi tahun tersebut berjumlah RM207.17 iaitu

pencapaian sebanyak 102.6%.

Jadual 8.9

Prestasi Kutipan Hasil Berbanding Bil Dikeluarkan Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Butiran

2007 2008 2009 2010

Domestik Industri Domestik Industri Domestik Industri Domestik Industri

Bilangan Bil

Dikeluarkan

5,019,137 479,036 5,167,286 510,206 5,336,371 539,448 5,473,863 587,081

Nilai Bil Dikeluarkan

(RM juta)

92.84 46.29 105.35 59.63 108.68 69.02 122.03 79.90

Nilai Bil Dikeluarkan

(RM juta)

139.13 164.97 177.70 201.93

Nilai Kutipan Hasil

(RM juta)

162.88 167.89 174.01 207.17

Perbezaan Nilai

(RM juta)

23.75 2.91 (3.69) 5.24

Prestasi Kutipan (%) 117.1 101.8 97.9 102.6

Sumber: SADA

Pada pendapat Audit, prestasi kutipan hasil air berbanding nilai bil dikeluarkan

adalah memuaskan kerana telah mengalami peningkatan dalam tahun 2010 iaitu

daripada RM97.9 juta kepada RM102.6 juta.

8.4.4. Pengurusan Deposit Air

8.4.4.1. Deposit Air Tidak Dikutip

a. Seksyen 16(1) Enakmen Bekalan Air (Pindaan Pertama) 1990 bagi Negeri Kedah

menghendaki pengguna perlu membayar deposit mengikut kadar yang telah

ditetapkan sebelum air boleh dibekalkan kepada premis. Kadar deposit air yang

masih diguna pakai adalah seperti di Jadual 8.10.

Kumpulan Pengguna

Jadual 8.10

Kadar Deposit Ditetapkan

Kadar (RM)

Kediaman 60 - 150

Rumah Kerajaan 100 - 200

Pejabat/ Institusi Kerajaan 150 – 3,000

Pejabat Swasta 200 – 3,500

Sekolah 100 – 10,000

Tempat Ibadat/ Kelab 150 - 300

Air Kegunaan Pertanian 200 – 2,000

Pelbagai Perniagaan 250 – 5,000

Bekalan Sementara 1,000 – 10,000

Industri/ Kilang 1,000 – 15,000

Universiti/ Pusat Pengajian Tinggi 10,000 – 80,000

Hotel/ Chalet/ Pusat Peranginan/ Rumah

Tumpangan

1,500 – 20,000

Hospital 200 – 5,000

Hydrant (persendirian) 2,000

Sumber: Rekod JKR (Bekalan Air) Kedah

b. Analisis ACL terhadap maklumat akaun di 3 daerah mendapati 2,295 akaun

pengguna yang masih aktif tidak dikenakan bayaran deposit. Keadaan ini disebabkan

akan-akaun berkategori kerajaan yang didaftarkan sebelum tahun 2006, kesilapan

kod semasa penerimaan deposit di kaunter bayaran dan membuat off-set deposit

bagi akaun yang mempunyai tunggakan. Tindakan pembetulan dan pelarasan kod

telah dibuat oleh pihak SADA. Pecahan akaun-akaun terlibat adalah seperti di

Jadual 8.11.

Jadual 8.11

Pecahan Akaun Aktif Yang Tiada Deposit

Kumpulan Pengguna Tarif

Daerah

Kota Setar Kulim Langkawi

01- Kediaman T1 1,325 499 47

02- Institusi Kerajaan T1 7 8 0

03- Institusi Pengajian T1 26 46 12

04- Perniagaan T2 11 4 5

05- Pejabat T2 174 109 0

06- Perkhidmatan T2 0 3 4

09- Perindustrian T4 0 5 0

11- Rumah Ibadat T6 8 2 0

Jumlah 1,551 676 68

Sumber: Data ACL Jabatan Audit Negara

8.4.4.2. Deposit Air Tidak Dituntut Dan Tidak Diwartakan

Mengikut Arahan Perbendaharaan 162, deposit yang tidak dituntut dalam masa 3 bulan

selepas pewartaan hendaklah dikreditkan ke dalam hasil Kerajaan. Analisis Audit

terhadap 328 akaun pengguna berstatus disconnection on request yang tiada tunggakan

mendapati deposit melebihi tempoh setahun berjumlah RM0.84 juta masih tidak dituntut.

Pihak Audit dimaklumkan bahawa tiada tindakan pewartaan diambil oleh JBA Kedah

mahupun SADA bagi menguruskan perkara berkaitan. Maklumat terperinci mengenai

deposit yang tidak dituntut melebihi tempoh setahun bagi daerah Kota Setar, Kulim dan

Langkawi adalah seperti di Jadual 8.12. Pihak SADA memaklumkan bahawa Jabatan

Hasil sedang dalam proses mengenal pasti semua akaun yang terlibat dan akan

100

menyerahkan kepada Jabatan Undang-Undang bagi melaksanakan proses pewartaan

serta seterusnya pengkreditan ke hasil Kerajaan.

Jadual 8.12

Deposit Yang Tidak Dituntut Melebihi Tempoh Setahun

Daerah

Bilangan Jumlah

Akaun (RM Juta)

Kota Setar 156 0.30

Kulim 98 0.29

Langkawi 74 0.25

Jumlah 328 0.84

Sumber: Data ACL Jabatan Audit Negara

Pada pendapat Audit, pengurusan deposit air adalah tidak memuaskan kerana

terdapat pengguna aktif yang berdaftar tanpa deposit dan deposit yang tidak

dituntut melebihi 12 bulan tidak diwartakan.

8.4.5. Aktiviti Penguatkuasaan Dan Pemotongan Bekalan Air

Pada tahun 2010, sebanyak 11 operasi pemotongan dilakukan oleh SADA di 7 daerah yang

mempunyai tunggakan bil air tinggi. Operasi yang dilaksanakan hasil kerjasama daripada

pelbagai agensi seperti TLSB, Polis Diraja Malaysia (PDRM), Suruhanjaya Pencegahan

Rasuah Malaysia (SPRM), Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) serta hebahan melalui stesen

radio tempatan dan masjid. Kesan daripada operasi ini, jumlah tunggakan telah berkurangan

sejumlah RM0.80 juta atau 64% berbanding RM1.26 juta. Maklumat terperinci mengenai

kedudukan tunggakan bil selepas operasi pemotongan adalah seperti di Jadual 8.13.

Manakala Gambar 8.7 dan Gambar 8.8 menunjukkan operasi pemotongan bekalan air.

Jadual 8.13

Kedudukan Tunggakan Bil Selepas Operasi Pemotongan

Sehingga Disember 2010

Daerah / Kawasan

Jumlah Jumlah Peratus

Bilangan

Tunggakan Bayaran Pembayaran

Akaun

(RM Juta) (RM Juta) (%)

Sungai Petani 377 0.22 0.13 60

Kota Setar 1,001 0.27 0.07 27

Kulim 146 0.08 0.02 19

Kubang Pasu 130 0.04 0.04 103

Pendang 218 0.09 0.08 91

Yan 119 0.04 0.02 47

Langkawi 531 0.52 0.44 84

Jumlah 2,522 1.26 0.80 64

Sumber: SADA

101

Gambar 8.7

Operasi Pemotongan Bekalan Air

Secara Pemotongan Meter

Gambar 8.8

Operasi Pemotongan Bekalan Air

Secara Penutupan Ferule

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pantai Cenang, Langkawi

Tarikh: 26 Oktober 2010

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Bukit Malut, Langkawi

Tarikh: 26 Oktober 2010

Pada pendapat Audit, aktiviti penguatkuasaan dan pemotongan bekalan air yang

dilaksanakan oleh SADA adalah baik kerana berjaya mengurangkan tunggakan hasil

bekalan air.

8.5. SYOR AUDIT

Bagi meningkatkan prestasi pengurusan pengebilan air, adalah disyorkan SADA mengambil

tindakan berikut:

8.5.1. Mengadakan rancangan tahunan penggantian meter rosak atau tidak berfungsi

supaya penggantian meter baru dapat dilakukan dengan lebih teratur.

8.5.2. Memastikan pengguna menjelaskan deposit bagi setiap permohonan baru sebelum

pemasangan meter dilakukan dan sambungan semula turut dikenakan bayaran deposit.

8.5.3. Menyediakan garis panduan dan program berkaitan penggunaan saiz meter yang

bersesuaian dengan penggunaan air sebenar.

8.5.4. Menyediakan peruntukan dan program berkaitan dengan penggantian meter air

berusia sejajar dengan amalan terbaik SADA di antara 7 hingga 10 tahun.

8.5.5. Pihak SADA perlu memastikan objektif sebenar pelaksanaan program AMR

dilaksanakan iaitu bacaan meter dibuat secara online.

102

BAHAGIAN II

PENGURUSAN SYARIKAT

KERAJAAN NEGERI

BAHAGIAN II

PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN NEGERI

9. PENDAHULUAN

Seksyen 5(1)(d), Akta Audit 1957 memberi kuasa kepada Ketua Audit Negara untuk

mengaudit sesebuah syarikat yang didaftarkan di bawah Akta Syarikat 1965. Syarikat yang

boleh diaudit ialah Syarikat yang menerima geran/pinjaman/jaminan daripada Kerajaan

Persekutuan atau Negeri dan di mana lebih daripada separuh modal saham berbayarnya

dipegang oleh Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri atau Agensi Kerajaan Negeri. Ini

juga selaras dengan Warta Kerajaan Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong Jilid 53

No. 26 bertarikh 17 Disember 2009, di bawah perintah P.U (A) 443 Perlembagaan

Persekutuan yang dinamakan perintah Audit (Akaun Syarikat) 2009 yang memberi kuasa

kepada Ketua Audit Negara untuk memeriksa, menyiasat dan mengaudit syarikat Kerajaan.

Pada tahun 2010, Jabatan Audit Negara telah memilih untuk mengaudit Kulim Technology

Park Corporation Sdn. Bhd., Yiked Bina Sdn. Bhd., Kumpulan Ladang-ladang Perbadanan

Kedah Sdn. Bhd. dan Amanah Saham Kedah Berhad.

PERBADANAN KEMAJUAN NEGERI KEDAH

10. KULIM TECHNOLOGY PARK CORPORATION SDN.BHD.

10.1. LATAR BELAKANG

10.1.1. Kulim Technology Park Corporation Sdn. Bhd. (KTPC) adalah syarikat subsidiari

KHTP Holding Sdn. Bhd. yang merupakan syarikat milik penuh Perbadanan Kemajuan

Negeri Kedah (PKNK). KTPC mula beroperasi pada 8 Januari 1979 dengan modal berbayar

berjumlah RM10 juta dengan nama asalnya KSDC Management Sdn. Bhd. Pada masa

sekarang, KTPC bergiat secara langsung dalam aktiviti pembangunan dan pengurusan

tanah seluas 1,700 hektar di daerah Kulim, Kedah yang dikenali sebagai Kulim Hi-Tech

Park (KHTP). KHTP merupakan taman perindustrian berteknologi tinggi yang pertama

di Malaysia.

10.1.2. Objektif penubuhan KHTP adalah untuk menjadi pemangkin dalam merealisasikan

Wawasan 2020, iaitu visi Kerajaan untuk menjadi sebuah negara maju. Oleh itu, kewujudan

KTPC adalah selaras dengan visi KHTP untuk muncul sebagai sebuah taman teknologi

pilihan utama dan terulung di Malaysia seterusnya di Asia menjelang tahun 2020. Bagi

mencapai hasrat berkenaan KTPC telah mewujudkan satu kawasan taman berteknologi

tinggi yang dikenali sebagai “Bandaraya Sains Masa Hadapan’’ (Science City Of Future)

yang menempatkan pelbagai syarikat tempatan dan antarabangsa.

105

10.1.3. KHTP merupakan salah satu projek yang diberi penekanan oleh Kerajaan

Persekutuan dalam Rancangan Malaysia Ke-Sembilan (RMKe9) untuk meningkatkan

keupayaan negara di dalam pembangunan sektor teknologi tinggi dan penyelidikan. Selaras

dengan usaha berkenaan, Kerajaan telah memperuntukkan sejumlah RM120 juta dalam

RMKe9 bagi projek pembesaran kawasan KHTP di mana sejumlah RM60 juta merupakan

geran pembangunan infrastruktur dan RM60 juta lagi dalam bentuk pinjaman bagi tujuan

pengambilan tanah.

10.1.4. Pada akhir tahun 2010 terdapat 26 syarikat yang merangkumi pelbagai sektor

teknologi tinggi seperti elektronik, mekanikal, telekomunikasi, semikonduktor, optoelectronics,

bio-teknologi, pusat penyelidikan dan pembangunan industri, pusat sumber ilmu

sains dan teknologi serta pusat latihan program keusahawanan tekno industri kecil dan

sederhana sedang beroperasi di KHTP.

10.1.5. KTPC mempunyai 10 Ahli Lembaga Pengarah (ALP) termasuk seorang wakil dari

Kementerian Kewangan dan seorang wakil dari PKNK. Manakala pengurusan syarikat

diketuai oleh Presiden dan dibantu oleh 57 kakitangan eksekutif serta bukan eksekutif.

10.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada prestasi kewangan syarikat memuaskan,

pengurusan aktiviti dan kewangan serta tadbir urus korporat telah dilaksanakan dengan

teratur selaras dengan objektif penubuhannya.

10.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan dijalankan merangkumi prestasi kewangan, pengurusan aktiviti dan tadbir urus

korporat. Pengauditan dijalankan dengan meneliti Memorandum dan Artikel Syarikat, Akta

Syarikat 1965, peraturan kewangan, minit mesyuarat ALP dan rekod berkaitan dengan

pengurusan syarikat KTPC bagi tahun 2007 hingga 2010. Analisis kewangan juga dilakukan

terhadap Penyata Kewangan bagi tempoh 3 tahun iaitu daripada tahun 2007 hingga 2009.

Di samping itu, temu bual dan perbincangan dengan pegawai yang berkaitan serta

pemeriksaan fizikal terhadap peralatan dan aset juga dijalankan. Lawatan Audit ke kawasan

industri KTPC dibuat bagi meninjau pelaksanaan aktivitinya.

10.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan di antara bulan Disember 2010 hingga Januari 2011

mendapati pada umumnya, kedudukan kewangan KTPC adalah baik dengan mencatatkan

keuntungan sepanjang tahun 2007 hingga 2009. Bagaimanapun, pengurusan aktiviti

berkaitan penyewaan bangunan dan pemantauan projek pembangunan boleh

dipertingkatkan. Selain itu, terdapat kelemahan dalam aspek pengurusan kewangan seperti

pengurusan pinjaman Kerajaan, pengurusan syarikat subsidiari serta pembayaran bonus

dan dividen yang tidak mengikut Pekeliling Perbendaharaan. Penjelasan lanjut berhubung

dengan prestasi kewangan dan aktiviti KTPC adalah seperti berikut:

106

10.4.1. Prestasi Kewangan

10.4.1.1. Analisis Trend

a. Prestasi kewangan KTPC bagi tahun 2007 hingga 2009 secara keseluruhannya

adalah baik dengan mencatatkan keuntungan sebelum cukai bagi 3 tahun tersebut.

Antara faktor penyumbang kepada keuntungan KTPC adalah pendapatan jualan lot

industri Fasa I hingga Fasa III di mana KTPC berjaya menjual lot industri bernilai di

antara RM34 juta hingga RM39.26 juta setahun. Manakala peningkatan keuntungan

yang drastik pada tahun 2009 adalah disebabkan KTPC memperolehi pendapatan

luar biasa berjumlah RM11 juta hasil kerjasama pembinaan projek Business Centre

II. Keadaan ini menyebabkan keuntungan KTPC pada tahun 2009 meningkat kepada

RM24.58 juta iaitu peningkatan sejumlah RM11.85 juta atau 93.1% berbanding

tahun 2007. Berikutan prestasi keuntungan yang dicatatkan setiap tahun, Dana

Pemegang Saham KTPC telah melonjak kepada RM103.19 juta iaitu peningkatan

sebanyak 931.2% berbanding pelaburan modal asal berjumlah RM10 juta.

b. Pendapatan utama KTPC adalah melalui penjualan lot industri dan perumahan,

penyewaan bangunan serta pendapatan daripada ladang getah dan kelapa sawit.

KTPC juga menerima pendapatan sampingan seperti dividen dan faedah pelaburan,

caj bayaran elektrik bagi penyewa bangunan dan pendapatan sebagai konsultan

untuk projek di luar negara. Pendapatan KTPC pada tahun 2007 adalah berjumlah

RM46.03 juta, meningkat kepada RM51.54 juta pada tahun 2008 dan seterusnya

meningkat kepada RM53.33 juta pada tahun 2009. Analisis Audit mendapati

peningkatan pendapatan sejumlah RM5.51 juta atau 12% pada tahun 2008 adalah

disebabkan peningkatan pendapatan daripada penjualan lot tanah industri yang

meningkat kepada RM39.26 juta atau 15.5% berbanding tahun 2007. Manakala

peningkatan pendapatan sejumlah RM1.79 juta atau 3.5% pada tahun 2009 adalah

disebabkan oleh pendapatan luar biasa berjumlah RM11 juta walaupun pada tahun

tersebut pendapatan jualan lot industri merosot kepada RM34.87 juta berbanding

tahun 2008.

c. Perbelanjaan KTPC bagi tahun 2007 hingga 2009 adalah di antara RM34.90 juta

hingga RM37.35 juta dan majoriti perbelanjaan adalah terdiri daripada kos jualan lot

industri, penyenggaraan bangunan dan kos perladangan. Lain-lain perbelanjaan

seperti perbelanjaan am dan pentadbiran, cukai dan kos kewangan menunjukkan

peningkatan setiap tahun terutamanya cukai yang meningkat sebanyak RM38.9 juta

atau 172.1% berbanding tahun 2007.

d. Kedudukan pendapatan dan perbelanjaan serta untung rugi KTPC bagi tahun

kewangan 2007 hingga 2009 adalah seperti di Jadual 10.1, Carta 10.1 dan 10.2.

107

Jadual 10.11

Penyata Pendapatan Dan Perbelanjaan Serta Untung Rugi

Bagi Tahun 2007 Hingga 2009

Tahun

Butiran

2007

2008

(RM Juta) (RM

Juta)

Pendapatan

Perbelanjaan Operasi

Untung Kasar

Lain-lain Pendapatan

Perbelanjaan Am

dan Pentadbiran

Kos Kewangan

Untung/(Rugi) Sebelum Cukai

Pelarasan Cukai

Untung/(Rugi) Bersih Semasa

Sumber: Penyata Kewangan KTPC

44.29

(21.58)

22.71

1.74

(11.24)

(0.48)

12.73

(2.26)

10.47

44.63

(21.38)

23.25

6.91

(10.86)

( 0.45)

18.85

( 4.66)

14.19

2009

(RM Juta)

39.899

(17.28)

22.61

13.444

(11.31)

(0.16)

24.58

(6.15)

18.43

Carta 10.1

Trend Keuntungan Sebelum Cukai KTPC

Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

(RM Juta)

24.58

18.85

12.73

2007 2008

2009

Tahun

Sumber: Penyataa Kewangan KTPC

Carta 10.2

Trend Pendapatan Dan Perbelanjaan

KTPC Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

(RM Juta)

51.54

50 46.03

40 35.56

37.35

53.33

34.90

2007 2008 2009

Pendapatan

Perbelanjaan

Tahun

Sumber: Penyata Kewangan KTPC

10.4. .1.2. Analisis Nisbah

Bagi menilai prestasi kewangan KTPC, beberapa analisis nisbah

kewangan telah

dijalankan terhadap butiran yang ditunjukkan dalam Lembaran Imbangan serta Penyata

Pendapatan KTPC bagi tahun kewangan 2007 hingga 2009. Hasil analisiss nisbah

kewangan adalah seperti di Jadual 10.2.

Jadual 10.2

Analisis Nisbah Kewangan Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga

2009

Butiran

Tahun Kewangan

2007

2008

2009

Nisbah Semasa

Margin Untung

Bersih

Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

Sumber: Penyata Kewangan KTPC

1.04:1

24%

0.03:1

0.17:1

1.21:11

32%

0.04:1

0.17:11

1.06:1

46%

0.05:1

0.18:1

108

a. Nisbah Semasa

Nisbah Semasa dikira dengan membandingkan aset semasa dengan liabiliti semasa.

Nisbah ini digunakan bagi menentukan sejauh mana kemampuan aset semasa

syarikat yang boleh ditukar segera kepada tunai bagi menampung liabiliti jangka

pendek syarikat. Semakin tinggi nisbah ini, semakin meningkat kecairan syarikat.

Berdasarkan pengiraan Audit, Nisbah Semasa KTPC menunjukkan syarikat masih

berupaya membayar balik nilai semasanya kerana nilai asetnya adalah melebihi nilai

liabiliti. Bagaimanapun, nisbah ini adalah kecil dan tidak konsisten dari tahun ke

tahun. Keadaan ini menunjukkan bahawa KTPC akan mengalami masalah kewangan

pada masa hadapan dan KTPC perlu membuat penambahbaikan sehingga melebihi

penanda aras iaitu 2:1. Keadaan nisbah yang kecil adalah kerana KTPC mempunyai

pinjaman daripada Kerajaan yang masih belum dibayar berjumlah RM112.60 juta

pada tahun 2009.

b. Margin Untung Bersih

Margin ini merupakan pendekatan yang lazim digunakan bagi mengukur peratusan

keuntungan yang diperolehi daripada setiap ringgit pendapatan yang dipungut.

Peningkatan margin ini menunjukkan kecekapan syarikat di mana bagi setiap ringgit

kenaikan pendapatan, ia memberi kesan langsung dan nilai tambah (value-added)

terhadap peningkatan kadar keuntungan syarikat. Semakan Audit mendapati Margin

Untung Bersih KTPC menunjukkan peningkatan terutamanya pada tahun 2009 di

mana bagi setiap ringgit hasil pendapatan, KTPC berjaya memperolehi keuntungan

berjumlah 46%. Pencapaian nisbah yang baik adalah disebabkan KTPC berjaya

meningkatkan pendapatannya melalui penjualan lot industri dan hartanah. Selain itu,

pada tahun 2009 KTPC juga memperolehi jaminan keuntungan minimum bagi projek

pembinaan Business Centre II dengan kos RM11 juta.

c. Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

Nisbah ini mengukur pulangan pelaburan asetnya iaitu pulangan bersih yang

diperoleh bagi setiap ringgit aset yang dilaburkan. Semakin tinggi hasil yang

diperoleh daripada setiap ringgit yang digunakan, semakin cekap syarikat

menguruskan asetnya. Berdasarkan pengiraan Audit, Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

KTPC adalah positif iaitu di antara 0.03:1 hingga 0.05:1. Bagaimanapun nisbah ini

masih kecil jika dibandingkan dengan jumlah aset KTPC yang melebihi RM347 juta.

Ini menunjukkan KTPC masih kurang produktif untuk menggunakan aset yang dimiliki

bagi menjana keuntungan yang maksimum.

d. Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

Nisbah ini mengukur pulangan terhadap jumlah modal syarikat yang dilaburkan iaitu

pulangan bersih yang diperoleh bagi setiap ringgit modal. Semakin tinggi hasil yang

diperoleh daripada setiap ringgit modal, semakin cekap syarikat menguruskan

modalnya. Berdasarkan pengiraan Audit mendapati Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

KTPC menunjukkan trend peningkatan tahun 2007 hingga 2009. Ini kerana KTPC

telah berjaya memperolehi keuntungan di antara RM10.47 juta hingga RM18.43 juta.

109

Kejayaan tersebut menyebabkan ekuiti pemegang saham KTPC melonjak secara

drastik daripada RM10 juta kepada RM103 juta.

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan KTPC adalah baik kerana berjaya

mencatat keuntungan pada tahun 2007 hingga 2009. Bagaimanapun KTPC masih

belum menjelaskan tunggakan pinjaman kepada Kerajaan walaupun tempoh

pembayaran balik telah tamat.

10.4.2. Pengurusan Aktiviti

10.4.2.1. Pembangunan Tanah

Pada awal pembangunan Kulim Hi-Tech Park (KHTP), KTPC telah membangunkan

Fasa I dan Fasa II seluas 1,700 hektar. Bagi pembangunan Zon Industri Fasa III, KTPC

telah membuat pengambilan tanah baru seluas 175 hektar di kawasan berdekatan.

Kemasukan pelaburan baru daripada syarikat multinasional telah membolehkan KTPC

diluluskan geran dan pinjaman daripada Kerajaan Persekutuan yang keseluruhannya

berjumlah RM120 juta. Tujuan pembangunan ini adalah bagi menyediakan lot industri

dilengkapi dengan pelbagai kemudahan infrastruktur dan dijual kepada pelabur secara

pajakan. KTPC hendaklah menyediakan kemudahan infrastruktur mengikut kontrak yang

telah ditandatangani dengan Syarikat Uzaimin Enterprise Sdn. Bhd. KTPC telah

menyenaraikan 12 kontraktor Kelas A untuk tujuan pembangunan ini. Pemilihan

kontraktor adalah dipersetujui bersama oleh Bahagian Pelaburan, Kementerian

Kewangan, MECD, MIDA dan PKNK. Pemeriksaan Audit terhadap fail projek mendapati

beberapa kelemahan seperti berikut:

a. Peningkatan Harga Kontrak Sebanyak 45%

Berdasarkan perjanjian kontrak yang telah ditandatangani, harga kontrak yang

ditetapkan berjumlah RM69.90 juta. Bagaimanapun semakan Audit mendapati jumlah

kos projek telah meningkat kepada RM101.39 juta atau 45% berbanding harga

kontrak asal. Peningkatan kos ini disebabkan kajian tentang komposisi tanah (soil

investigation) tidak dijalankan secara menyeluruh sehingga menyebabkan bongkah

batu pejal yang dianggarkan berkeluasan 1.6 juta meter padu tidak dapat di kesan

pada peringkat awal. Ini menyebabkan kos bahan letupan untuk memecah bongkah

batu dan kos pindaan pelan mengenai kedudukan kolam takungan dan saluran paip

meningkat sejumlah RM31.49 juta. KPTC memaklumkan kenaikan kos adalah

disebabkan oleh kesuntukan masa yang dihadapi KTPC kerana menerima pelaburan

luar negara bernilai RM8 billion. Pelabur meminta tapak Modul 3 dan 4 dipercepatkan

untuk memenuhi permintaan produk mereka. Dalam keadaan yang mendesak, kerjakerja

tanah yang dijalankan adalah secara ‘Balance Cut & Fill’ dan mengguna pakai

laporan uji tanah sedia ada bagi tujuan rekabentuk tanpa uji tanah tambahan.

Lapisan batu keras mula ditemui setelah beberapa bulan kerja dimulakan. Kesemua

harga tambahan ini telah diluluskan oleh Kementerian Kewangan Malaysia.

Pada pendapat Audit, penambahan kos ini pastinya membebankan kedudukan

masa depan kewangan KTPC.

110

. Projek Lewat Disiapkan

Mengikut kontrak, kontraktor diberikan tempoh 18 bulan bermula 1 September 2007

hingga 20 Februari 2009 bagi menyiapkan projek pembangunan infrastruktur asas

zon industri Fasa III. Bagi tempoh 21 Februari 2009 hingga 31 Disember 2009,

Kontraktor telah diluluskan 3 kali Lanjutan Masa (EOT) hingga akhirnya Perakuan

Tidak Siap Kerja (CNC) telah dikeluarkan kepada kontraktor pada 31 Disember 2009

apabila kontraktor masih gagal menyiapkan kerja-kerja. Kontraktor akan didenda

RM20,000 bagi setiap hari kelewatan sebagai Gantirugi Yang Ditentu Dan Ditetapkan

atau “Liquidated and Ascertained Damages” (LAD). Amalan kebiasaannya, selepas

pengeluaran CNC, EOT tidak akan dikeluarkan supaya LAD dapat dikenakan kepada

kontraktor. Bagaimanapun EOT ketiga telah dikeluarkan pada 31 Disember 2009 iaitu

pada tarikh yang sama CNC dikeluarkan. Pengeluaran EOT ketiga yang berakhir 31

Mei 2010 tersebut telah menyebabkan CNC terbatal dan LAD tidak boleh dikenakan

kepada Kontraktor selepas mendapat kelulusan daripada Kementerian Kewangan.

Projek telah disiapkan pada 14 Mei 2010 iaitu 17 hari lebih awal daripada tarikh

lanjutan EOT ketiga. KTPC memaklumkan kelewatan penyiapan projek tersebut

adalah disebabkan oleh permohonan kontraktor untuk semakan semula harga

kontrak kerana penemuan batuan keras yang menyebabkan jentera berkuasa tinggi

perlu digunakan. Selain itu kontraktor juga perlu melakukan perubahan kepada

rekabentuk dan kedudukan asal kolam takungan selaras dengan kehendak Jabatan

Pengairan Dan Saliran.

Pada pendapat Audit, pelaksanaan projek adalah kurang memuaskan kerana

projek pembangunan lewat disiapkan mengikut tempoh kontrak selama 444

hari.

10.4.2.2. Projek Perumahan

KTPC telah membangunkan kawasan perumahan Fasa I, II dan III sebagai kawasan

kediaman kepada penduduk sekitarnya. Semakan Audit terhadap fail projek mendapati

projek perumahan yang dibangunkan oleh KTPC lewat disiapkan. Projek ini sepatutnya

disiapkan pada 31 Ogos 2009 tetapi gagal disiapkan hingga akhir tahun 2010. Lawatan

Audit ke tapak projek perumahan Fasa II pula mendapati rumah yang dibina mengalami

kerosakan dan keretakan serius sehingga menyebabkan KTPC terpaksa membeli balik

rumah yang telah dijual. Penjelasan lanjut mengenai penemuan Audit adalah seperti

berikut:

a. Projek Pembinaan 64 Unit Rumah Berkembar dan 2 Unit banglo Kulim Perdana

Fasa III

i. Kontrak Lewat Ditandatangani

Surat Pekeliling Perbendaharaan Bil. 2 Tahun 1995 menetapkan kontrak

hendaklah ditandatangani dalam tempoh 4 bulan selepas Surat Setuju Terima

(LOA) dikeluarkan. Mengikut kontrak projek pembinaan bermula pada 1 Januari

2008 dan tamat kontrak pada 31 Ogos 2009. Semakan Audit mendapati kontrak

111

agi pembinaan 64 unit rumah berkembar dan 2 unit banglo lewat ditandatangani

pada 20 Ogos 2009 iaitu 11 hari sebelum tarikh tamat kontrak. KPTC

memaklumkan kelewatan berlaku disebabkan pihak pengurusan tinggi yang baru

memerlukan masa untuk meneliti kontrak yang akan ditandatangani. KTPC boleh

mengambil tindakan undang-undang berdasarkan surat tawaran yang

dikeluarkan dan disahkan penerimaannya oleh kontraktor sekiranya berlaku

pelanggaran syarat.

ii.

Kerja Pembinaan Rumah Lewat Disiapkan

Merujuk kepada dokumen kontrak, projek pembinaan hendaklah disiapkan dalam

tempoh 20 bulan iaitu bermula pada 1 Januari 2008 hingga 31 Ogos 2009.

Pemeriksaan Audit terhadap fail projek mendapati projek gagal disiapkan

mengikut jadual asal. Kontraktor telah diberi EOT sehingga 10 Mac 2010 untuk

menyiapkan projek tersebut, bagaimanapun projek masih lewat disiapkan oleh

kontraktor. CNC telah dikeluarkan kepada kontraktor pada 10 Mac 2010 dan

denda sejumlah RM3,500 bagi setiap hari kelewatan sehingga projek selesai.

Sehingga 30 November 2010 LAD terkumpul adalah berjumlah RM0.93 juta dan

akan diselaraskan melalui bayaran muktamad projek.

iii. Kelewatan Pemasangan Hoarding Dan Kolam Takungan Membasuh Tayar

Kontraktor sepatutnya memasang hoarding di keliling tapak pembinaan sebagai

langkah keselamatan sebelum kerja di tapak pembinaan dimulakan. Semakan

Audit mendapati setelah amaran diberikan oleh Pihak Berkuasa Tempatan KHTP

kontraktor telah memasang hoarding selepas 9 bulan pembinaan dan membina

kolam takungan membasuh tayar selepas 11 bulan projek dilaksanakan.

b. Rumah Perumahan Kulim Perdana Fasa II Mengalami Kerosakan

Pemeriksaan Audit mendapati 5 unit rumah teres 2 tingkat yang diduduki sejak tahun

2006 iaitu Lot 188, 189, 217, 218 dan 219 telah mengalami keretakan di bahagian

rasuk tetulang utama, keretakan di dinding bilik tidur utama, keretakan di dinding

bilik air, keretakan di balkoni serta keretakan di bahagian atas tangga. Keretakan ini

walaupun telah beberapa kali dibaiki ianya masih berulang. KTPC memaklumkan

kerosakan adalah disebabkan terdapat aliran air di bawah tanah yang telah

menyebabkan mendapan. Sebagai pemaju yang bertanggungjawab dan untuk

menjaga imej KTPC, pihak pengurusan KTPC mengambil keputusan untuk membeli

balik 2 buah rumah berkenaan untuk tujuan pembaikan atau dirobohkan sekiranya

perlu. Bagi lot-lot rumah yang lain, pembelian akan dilakukan setelah proses

rundingan harga dengan pembeli rumah selesai. Lawatan Audit terhadap lot 219

mendapati berlaku keretakan seperti di Gambar 10.1 dan 10.2.

112

Gambar 10.1

Keretakan Di Balkoni

Tingkat Bawah Rumah Di Lot 219

Gambar 10.2

Keretakan Di Atas Pintu

Bilik Tidur Utama Di Lot 219

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kulim Perdana Fasa II

Tarikh: 19 Januari 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Kulim Perdana Fasa II

Tarikh: 19 Januari 2011

Pada pendapat Audit, kelewatan menyiapkan pembinaan rumah dan pembinaan

yang tidak berkualiti boleh menjejaskan imej KTPC.

10.4.2.3. Bangunan Business Centre II Tidak Disewakan

Bangunan Business Centre II dengan kos berjumlah RM12.3 juta telah siap dibina pada 2

Julai 2009 dan telah diberikan Sijil Layak Menduduki (CF) pada 27 Oktober 2009.

Bangunan ini dibina bertujuan untuk disewakan kepada pelanggan dan pelabur di KTPC.

Bagaimanapun, semakan Audit mendapati bangunan tersebut masih belum disewakan.

KTPC memaklumkan pihaknya dalam proses rundingan menjual bangunan kepada

pembida tertinggi secara sewa beli yang dianggarkan bernilai RM20.25 juta. Proses

pembelian ini masih belum muktamad dan dijangkakan selesai pada bulan Ogos 2011.

Bangunan Business Centre II adalah seperti di Gambar 10.3.

Gambar 10.3

Bangunan Business Centre II

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Business Centre II, KHTP

Tarikh: 19 Januari 2011

113

10.4.2.4. Prestasi Penyewaan Bangunan Komersial KTPC

Penyewaan bangunan komersial KTPC tidak memuaskan kerana masih terdapat lot yang

belum disewa terutamanya di bangunan Business Centre I dan II, Admin Centre dan

Techno Centre. Semakan Audit mendapati, hanya 59.4% daripada keseluruhan ruang

berjaya disewakan bagi 5 bangunan komersial kepunyaan KTPC disebabkan oleh

pemasaran yang kurang berkesan. KTPC memaklumkan pihaknya hanya dapat

menerima beberapa industri tertentu untuk penyewaaan bangunan bagi menjaga

statusnya sebagai taman teknologi tinggi. KTPC juga perlu menyimpan beberapa lot

bangunan untuk tujuan penyewaan pelabur baru yang masih belum memiliki bangunan

sendiri di KTPC. Butiran lanjut adalah seperti di Jadual 10.3.

Jadual 10.3

Penyewaan Bangunan KTPC Sehingga Disember 2010

Ruang Ruang Yang Ruang

Bangunan

Bangunan Disewa

Kosong

Sewaan

(Kaki Persegi) (Kaki Persegi) (Kaki Persegi) (%)

Business Centre I 170,647 119,049 51,598 69.8

Business Centre II 60,000 - 60,000 -

Admin Centre 66,140 45,470 20,670 68.8

Techno Centre 69,434 47,441 21,993 68.3

Toxic Waste Storage Yard 14,822 14,553 269 98.2

Jumlah 381,043 226,513 154,530 59.4

Sumber: Rekod KTPC

10.4.2.5. Prestasi Pelaburan Syarikat Subsidiari

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 12 Tahun 1993 menetapkan semua pelaburan syarikat

subsidiari Kerajaan termasuk penubuhan syarikat baru perlu diluluskan oleh Lembaga

Pengarah. Penubuhan syarikat subsidiari dengan pegangan ekuiti 100% oleh Kerajaan

atau syarikat Kerajaan tidak dibenarkan kecuali atas sebab mendesak dan mustahak.

Lembaga Pengarah Badan/syarikat induk perlu melupuskan/menswastakan kepentingan

Kerajaan dalam syarikat yang menghadapi kerugian besar berterusan, dorman dan telah

menamatkan operasi. Sehingga Disember 2010, KTPC mempunyai 8 buah syarikat

subsidiari di mana 6 buah syarikat adalah aktif manakala 2 lagi tidak aktif. Semakan Audit

mendapati kesemua syarikat subsidiari KTPC mencatatkan kerugian terkumpul

keseluruhannya berjumlah RM24.81 juta. Ini bermakna pelaburan KTPC berjumlah

RM57.08 juta di dalam syarikat subsidiarinya tidak mendatangkan hasil malah

membebankan KTPC. KTPC Resort Development Bhd.(KRDB) mengalami kerugian

sehingga RM80 juta sebelum tahun 2007. Bagi menyelamatkan KRDB daripada muflis,

KTPC terpaksa menyuntik tambahan modal saham KTPC sejumlah RM50 juta. Selain itu,

KTPC juga telah menjual sebahagian hartanah KRBD sehingga menyebabkan KTPC

mencatatkan keuntungan luar biasa pada tahun 2007 sebanyak RM42.36 juta. Manakala

Restu Harmoni Sdn. Bhd. pula masih dalam proses pembubaran dan akaun beraudit

terakhir yang dikeluarkan adalah pada tahun 2003. KPTC memaklumkan anak

syarikatnya sukar mencatatkan keuntungan dalam jangka masa pendek tetapi ianya perlu

menyediakan perkhidmatan sokongan yang dapat menarik pelabur. Bagi tujuan

penambahbaikan, KTPC telah melakukan penstrukturan semula pengurusan atasan anak

114

syarikat, menyediakan pelan strategi perniagaan, melaksanakan pemantauan berkala dan

memperkenalkan Key Performance Indicator (KPI) terhadap syarikat subsidiarinya.

Butiran lanjut syarikat-syarikat subsidiari KTPC adalah seperti di Jadual 10.4.

Jadual 10.4

Prestasi Syarikat Subsidiari KTPC bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Keuntungan/ (Kerugian)

Kerugian

Pelaburan Ekuiti

Tahun

Terkumpul

Subsidiari

2007 2008 2009 2009

(RM Juta) (%) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

Syarikat Aktif

KTPC Resort Development

Bhd.

50 100 42.36 (0.18) 0.19 (5.27)

Kulim Technology

Management Sdn. Bhd.

1.0 90 0.03 (0.40) 0.08 (0.24)

Kedah Bioresources

Corporation Sdn. Bhd.

0.50 100 (0.29) (0.19) (0.10) (0.84)

KTPC Contruction Sdn. Bhd. 0.75 100 (0.93) 0.11 0.06 (2.78)

Kedah Information

Technology Sdn. Bhd.

1.00 100 (0.002) (0.002) (0.24) (1.40)

Kulim Golf & Country

Resort Sdn. Bhd.

1.00 100 (0.70) (0.43) 0.13 (6.20)

Syarikat Tidak Aktif (Dorman)

Kulim Advance Education

Corporation Sdn. Bhd.

1.20 70 (0.003) (0.006) 0.002 (2.30)

Restu Harmoni Sdn. Bhd. 1.63 51 - - -

Pada 2003

(5.78)

Jumlah 57.08 - 40.47 (1.10) 0.12 (24.81)

Sumber: Rekod KTPC

Pada pendapat Audit, pelaburan dalam syarikat subsidiari yang berterusan

mengalami kerugian wajar disemak semula untuk ditamatkan operasinya kerana

KTPC tidak menerima sebarang dividen dan perkongsian keuntungan.

10.4.2.6. Pendahuluan Dan Pinjaman Kepada Syarikat Subsidiari

Mengikut Pekeliling Perbendaharaan Bil.12 Tahun 1993, pinjaman yang diberikan tanpa

faedah atau dengan kadar faedah yang subsidized serta syarat yang longgar, hendaklah

dihentikan. Semakan Audit mendapati pada tahun 2007 hingga 2009, KTPC telah

memberi pendahuluan kepada syarikat subsidiari dengan baki terhutang pada 31

Disember 2009 berjumlah RM44.66 juta. Pendahuluan ini dilakukan untuk membiayai

projek dan operasi syarikat subsidiarinya. Semakan lanjut mendapati tiada perjanjian

dibuat berkaitan pendahuluan tersebut bagi menyatakan secara terperinci syarat-syarat

berkaitan faedah yang dikenakan dan tempoh bayaran balik di antara KTPC dengan

syarikat subsidiarinya. Implikasinya, tiada bayaran balik dilakukan oleh syarikat subsidiari

kepada KTPC. Pemeriksaan Audit juga mendapati, KTPC telah mempermodalkan

pendahuluan kepada syarikat subsidiari iaitu KRDB berjumlah RM35 juta untuk

menyelamatkan daripada muflis.

115

Pada pendapat Audit, pendahuluan yang dikeluarkan tanpa perjanjian akan

menyebabkan tindakan undang-undang tidak dapat diambil sekiranya bayaran balik

gagal dibuat mengikut tempoh yang ditetapkan.

10.4.3. Tadbir Urus Korporat

Akta Syarikat 1965, pekeliling yang dikeluarkan oleh Kementerian Kewangan serta Kod

Tadbir Urus Korporat telah memperincikan elemen penting yang perlu dipatuhi oleh syarikat

untuk memastikan tadbir urus korporat dan pengurusan kewangan yang baik. Kod tadbir

urus korporat yang telah disemak semula pada tahun 2007 menekankan elemen penting

seperti pematuhan undang-undang dan peraturan, struktur organisasi, keanggotaan,

peranan dan tanggungjawab Lembaga Pengarah kepada pemegang saham, penetapan dan

pendedahan ganjaran yang diterima oleh Lembaga Pengarah, polisi dan prosedur,

penubuhan jawatankuasa tertentu dan peranan Jawatankuasa Audit terhadap akauntabiliti

syarikat. Tadbir urus korporat merujuk kepada proses yang digunakan untuk mengurus dan

mengawal aktiviti/program serta kebajikan syarikat ke arah meningkatkan prestasi dan

akauntabiliti korporat dengan objektif utama memastikan kepentingan stakeholders

dipertahankan bagi menyumbang kepada perkembangan perniagaan. Penemuan Audit

terhadap tadbir urus korporat KTPC adalah seperti berikut:

10.4.3.1. Pembayaran Dividen

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 11 Tahun 1993 menetapkan dasar dan garis panduan

mengenai bayaran dividen oleh syarikat Kerajaan dan dikehendaki membayar dividen

sekurang-kurangnya 10% setahun sebagai pulangan modal kepada Kerajaan sebagai

pemegang saham. Cadangan bayaran dividen perlu dikemukakan secara serentak

dengan cadangan bayaran bonus untuk kelulusan Lembaga Pengarah Badan Induk dan

Pihak Berkuasa Negeri (PBN). Semakan Audit mendapati KTPC hanya membayar dividen

berjumlah RM0.75 juta kepada PKNK dalam tahun kewangan 2009, manakala peruntukan

dividen berjumlah RM2.16 juta yang masih tertunggak masih belum dijelaskan

oleh KTPC.

Pada pendapat Audit, memandangkan KTPC memperolehi keuntungan, KTPC

sepatutnya menjelaskan segera dividen kepada PKNK.

10.4.3.2. Pembayaran Bonus

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 10 Tahun 1993 menetapkan semua pembayaran bonus

hendaklah diluluskan oleh Lembaga Pengarah Badan Induk sebelum dikemukakan

kepada PBN. Semakan Audit mendapati pembayaran bonus kepada kakitangan

berjumlah RM1.55 juta telah dibayar pada tahun 2007 hingga 2009 berdasarkan

kelulusan Lembaga Pengarah KTPC. Bagaimanapun pembayaran ini tidak dikemukakan

kepada Lembaga Pengarah PKNK dan PBN untuk diluluskan seperti yang dikehendaki

oleh peraturan.

10.4.3.3. Jawatankuasa Audit Dalam Tidak Aktif

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 9 Tahun 1993 menggariskan keperluan penubuhan

Jawatankuasa Audit Dan Pemeriksaan untuk meningkatkan kawalan terhadap syarikat

116

Kerajaan; mengawasi dasar dan sistem perakaunan, kawalan dalaman, laporan

kewangan serta etika perniagaan syarikat; dan menentukan sumber kerajaan diurus

seberapa cekap dan efektif untuk memenuhi objektif korporat dan sosial. Semakan Audit

mendapati KTPC telah menubuhkan Jawatankuasa Eksekutif (Jawatankuasa EXCO)

yang turut berperanan memantau pengurusan kewangan dan operasi KTPC.

Bagaimanapun, Jawatankuasa Audit yang diwujudkan tidak aktif kerana mesyuarat

terakhir diadakan pada 20 Mac 2006. Kesannya, keberkesanan kawalan dalaman

terhadap pengurusan kewangan dan tahap pematuhan syarikat terhadap dasar serta

peraturan kerajaan tidak dapat ditentukan.

10.4.3.4. Mesyuarat Lembaga Pengarah

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 12 Tahun 1993 pula menetapkan Lembaga Pengarah

syarikat dan Lembaga Pengarah Badan Induk perlu mengawal rapi dan teliti berkaitan

prestasi syarikat Kerajaan terutamanya bagi syarikat Kerajaan yang mempunyai prestasi

yang tidak memuaskan. Prestasi dan analisis kewangan yang terperinci mengenai

syarikat hendaklah dibentangkan sekurang-kurangnya 4 kali setahun dalam mesyuarat

Ahli Lembaga Pengarah Badan Induk. Semakan Audit mendapati kekerapan mesyuarat

Lembaga Pengarah KTPC adalah seperti Jadual 10.5. Lembaga Pengarah telah

memutuskan untuk menubuhkan Jawatankuasa Kecil Lembaga Pengarah (EXCO) bagi

meneliti dan mengkaji semua kertas cadangan sebelum dibentangkan kepada Lembaga

Pengarah. Mesyuarat EXCO yang pertama telah diadakan pada 19 Mei 2011.

Jadual 10.5

Kekerapan Mesyuarat Lembaga Pengarah KTPC

bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Tahun Kekerapan Mesyuarat Kurangan Mesyuarat

2007 3 (1)

2008 2 (2)

2009 3 (1)

2010 3 (1)

Sumber: Rekod KTPC

10.4.3.5. Pinjaman Kerajaan Tidak Dijelaskan

Pemeriksaan Audit terhadap akaun KTPC mendapati 3 pinjaman diterima daripada

Kerajaan Persekutuan yang keseluruhannya berjumlah RM160.72 juta. Pinjaman

disalurkan melalui Kerajaan Negeri dan seterusnya kepada PKNK serta KHTP Holding

Sdn. Bhd. (KHTPH). Semakan Audit mendapati KTPC belum menjelaskan baki pinjaman

termasuk faedah adalah berjumlah RM112.60 juta kepada PKNK dan KHTPH walaupun

tempoh pembayaran balik telah tamat. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 10.6.

117

Bil.

Sumber

Pinjaman

Jadual 10.6

Baki Pinjaman Belum Dijelaskan Sehingga Tahun 2010

Tarikh

Perjanjian

Jumlah

Pinjaman

(RM Juta)*

Tempoh

Bayaran

Jumlah

Dibayar

(RM Juta)

Baki

Pinjaman

(RM Juta)

1. KHTPH

10.11.199

46.16

8 Tahun

(1996-2001)

29.42 23.42

2. PKNK

20.11.199

66.00

8 Tahun

(1995-2002)

38.32 35.23

3. KHTPH

22.08.199

48.56

6 Tahun

(1998-2003)

8.34 53.95

Jumlah 160.72 76.08 112.60

Sumber: Rekod KTPC

* Pinjaman tidak termasuk faedah

10.5. SYOR AUDIT

Bagi membolehkan objektif penubuhan KTPC dicapai seperti mana yang telah ditetapkan,

KTPC perlu menangani kelemahan yang telah dibangkitkan dalam laporan ini. Bagi

mengatasi kelemahan yang dibangkitkan, Lembaga Pengarah KTPC disyorkan supaya

melaksanakan perkara seperti berikut:

10.5.1. Mengkaji dengan mendalam setiap penubuhan syarikat subsidiari dan menutup

syarikat subsidiari yang tidak aktif dan dorman, menetapkan dasar/garis panduan berkaitan

pemberian pendahuluan/pinjaman kepada syarikat subsidiari. Syarikat subsidiari perlu

dipantau dengan lebih teliti supaya pelaburan yang dilakukan tidak mengalami kerugian.

10.5.2. Memperkukuhkan aktiviti promosi, pemasaran dan perniagaan peringkat global

supaya syarikat dapat meningkatkan prestasi keuntungan melalui peningkatan pelaburan

oleh syarikat asing yang maju dalam bidang berteknologi tinggi melalui kerjasama

berterusan dengan agensi Kerajaan seperti MITI, MIDA, Majlis Amanah Rakyat (MARA) dan

Kementerian serta agensi yang mempunyai kemahiran dan pelaburan yang sama. Di

samping itu, KTPC juga perlu meningkatkan promosi yang lebih berkesan bagi

meningkatkan hasil sewaan ruang bangunannya.

10.5.3. Memperkemaskan dan mengamalkan tadbir urus korporat syarikat dengan

menjadikan Pekeliling Kerajaan dan Kod Tadbir Urus Korporat Malaysia sebagai amalan

terbaik.

10.5.4. Pemeriksaan Audit Dalam perlu dijalankan secara berkala dan lebih kerap serta

memastikan Jawatankuasa Audit berfungsi mengikut peraturan yang ditetapkan.

118

11. YIKED BINA SDN. YAYASAN BHD. ISLAM NEGERI KEDAH

11. YIKED BINA SDN. BHD.

11.1. LATAR BELAKANG

11.1.1. Yiked Bina Sdn. Bhd. (YBSB) merupakan subsidiari Yiked Holding Sdn. Bhd.

(YHSB). YHSB merupakan syarikat milik penuh Yayasan Islam Negeri Kedah (YINK). YBSB

telah ditubuhkan dan didaftarkan pada 15 Oktober 2000 dengan modal dibenarkan

berjumlah RM1 juta dan modal berbayar berjumlah RM0.70 juta. YBSB merupakan syarikat

usahasama di antara YHSB dan Tele-Flow Corporation Sdn. Bhd. (TCSB) dengan pegangan

ekuiti YHSB (51%) dan TCSB (49%). Objektif utama penubuhan syarikat adalah untuk

menjalankan perniagaan dalam bidang telekomunikasi.

11.1.2. Aktiviti utama YBSB adalah menjalankan pembinaan, penyewaan dan

penyenggaraan infrastruktur telekomunikasi di seluruh Negeri Kedah. YBSB telah diberikan

lesen Network Facility Provider (NFP) di bawah Seksyen 30 dan 126 Akta Komunikasi Dan

Multimedia 1998 oleh Suruhanjaya Komunikasi Dan Multimedia Malaysia (SKMM) pada

tahun 2005. SKMM juga telah melantik YBSB sebagai Syarikat Sokongan Negeri (SBC)

yang mempunyai hak eksklusif dan bertanggungjawab sebagai One Stop Centre (OSC) bagi

menguruskan hal berkaitan perlesenan, pembinaan menara telekomunikasi serta

mengkoordinasikan pengurusan infrastruktur telekomunikasi di seluruh Negeri Kedah. Ini

adalah selaras dengan keputusan Kerajaan Persekutuan yang mewajibkan perkongsian

menara telekomunikasi di antara operator selular.

11.1.3. YBSB telah menjalankan kerja pembinaan menara telekomunikasi sejak tahun 2005

di bawah Program Time Two (T2) kelolaan SKMM. Projek ini meliputi kawasan yang

memerlukan liputan dan kualiti termasuk kawasan berpenduduk, laluan sekunder, kawasan

tumpuan ramai, laluan keretapi dan sebagainya. Sehingga kini 166 menara telah dibina dan

disewakan kepada operator selular serta operator internet dan jaringan data.

11.1.4. Lembaga Pengarah YBSB terdiri daripada 6 orang Ahli Lembaga Pengarah (ALP)

termasuk seorang wakil YHSB. Tiga wakil daripada YHSB telah dilantik sebagai ALP YBSB

bagi menjalankan kerja pemantauan. Operasi syarikat diuruskan oleh TCSB yang berpejabat

di Seri Kembangan, Selangor. Selain itu, 2 kakitangan YHSB telah dilantik oleh YBSB

sebagai Pengarah Urusan dan Pengurus bagi memastikan hal berkaitan pentadbiran

syarikat berjalan lancar khususnya di pejabat YBSB Alor Setar. Manakala tiada wakil YHSB

terlibat secara langsung dalam operasi syarikat.

119

11.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada prestasi kewangan syarikat memuaskan,

pengurusan aktiviti dan kewangan serta tadbir urus korporat telah dilaksanakan dengan

teratur selaras dengan objektif penubuhannya.

11.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan dijalankan merangkumi aspek prestasi kewangan, pengurusan aktiviti dan

tadbir urus korporat. Kaedah pengauditan dijalankan dengan meneliti Memorandum dan

Artikel Syarikat, Akta Syarikat 1965, Akta Perancang Bandar Dan Desa 1976, peraturan

kewangan, minit mesyuarat Lembaga Pengarah dan rekod berkaitan dengan pengurusan

syarikat YBSB bagi tempoh tahun 2006 hingga 2010. Analisis kewangan juga dilakukan

terhadap Penyata Kewangan YBSB bagi tempoh tahun 2007 hingga 2009. Di samping itu

temu bual dan perbincangan dengan pegawai yang berkaitan juga dijalankan. Lawatan Audit

ke menara telekomunikasi milik YBSB dibuat bagi meninjau pelaksanaan aktiviti

perniagaan YBSB.

11.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan antara bulan Disember 2010 hingga Mac 2011 mendapati

pengurusan aktiviti YBSB adalah selaras dengan objektif penubuhannya. Prestasi kewangan

YBSB secara keseluruhannya adalah memuaskan. YBSB mencatatkan kerugian pada tahun

2007 berjumlah RM0.01 juta. Pada 2 tahun berikutnya, YBSB berjaya memperbaiki

kedudukan kewangan syarikat dengan memperolehi keuntungan bersih berjumlah RM0.10

juta pada tahun 2008 dan RM0.16 juta pada tahun 2009. Pengurusan aktiviti YBSB secara

keseluruhannya adalah tidak memuaskan kerana terdapat beberapa kelemahan yang boleh

menjejaskan kepentingan Kerajaan selaku pemegang ekuiti secara amnya. Antara

kelemahan yang ditemui adalah perjanjian usahasama tidak memihak kepada YBSB kerana

hak menguruskan operasi syarikat diserahkan sepenuhnya kepada TCSB, royalti yang

diterima rendah berbanding hasil sewaan dan perjanjian Proceeds Assignment tidak

dipatuhi. Manakala tadbir urus korporat YBSB secara keseluruhannya adalah memuaskan.

Penjelasan lanjut berhubung dengan prestasi kewangan, pengurusan aktiviti dan tadbir urus

korporat adalah seperti berikut:

11.4.1. Prestasi Kewangan

11.4.1.1. Analisis Trend

a. YBSB mencatatkan kerugian pada tahun 2007 berjumlah RM0.01 juta. Mulai tahun

2008 YBSB berjaya mencatatkan keuntungan berjumlah RM0.10 juta manakala pada

tahun 2009 keuntungan YBSB meningkat kepada RM0.16 juta. Kerugian yang

dialami oleh YBSB adalah berpunca daripada kebanyakan menara masih didalam

peringkat pembinaan. YBSB berjaya memulihkan kedudukan kewangan pada tahun

2008 dan 2009 apabila menara telah diserahkan kepada operator telekomunikasi

untuk penyewaan.

120

. Pendapatan utama YBSB adalah terdiri daripada hasil sewaan menara dan kabin.

Pendapatan YBSB menunjukkan trend peningkatan terutamanya pada tahun 2008.

Pendapatan YBSB pada tahun 2007 adalah berjumlah RM12.20 juta, telah meningkat

pada tahun 2008 kepada RM16.96 juta dan meningkat lagi pada tahun 2009 kepada

RM18.78 juta. Analisis Audit mendapati peningkatan pendapatan pada tahun 2008

dan 2009 adalah kerana tambahan menara telekomunikasi telah berjaya disiapkan

dan disewakan kepada operator telekomunikasi. Selain itu, permintaan terhadap

penyewaan kabin dilokasi menara juga telah bertambah.

c. Perbelanjaan operasi, am dan pentadbiran YBSB adalah terdiri daripada kos

penyenggaraan, faedah yang dikenakan terhadap kos pembinaan menara dan susut

nilai menara serta kabin. Analisis Audit mendapati perbelanjaan operasi, am dan

pentadbiran YBSB menunjukkan trend peningkatan terutamanya pada tahun 2008.

Pada tahun 2007 hingga 2009 perbelanjaan operasi, am dan pentadbiran YBSB

masing-masing berjumlah RM12.22 juta, RM16.87 juta dan RM18.63 juta. Pihak Audit

mendapati peningkatan kos perbelanjaan operasi, am dan pentadbiran pada tahun

2008 dan 2009 adalah disebabkan oleh pertambahan kos penyenggaraan menara,

susut nilai, faedah terhadap kos pembinaan menara serta bayaran royalti.

d. Kedudukan pendapatan perbelanjaan dan untung rugi YBSB bagi tahun 2007 hingga

2009 adalah seperti di Jadual 11.1, Carta 11.1 dan Carta 11.2.

Jadual 11.1

Penyata Pendapatan Dan Perbelanjaan Serta Untung Rugi

Bagi Tahun 2007 Hingga 2009

Tahun

Butiran

2007

(RM Juta)

2008

(RM Juta)

2009

(RM Juta)

Pendapatan 12.20 16.96 18.78

Perbelanjaan Operasi (12.02) (16.71) (18.24)

Untung Kasar 0.18 0.25 0.54

Lain-lain Pendapatan 0.01 0.01 0.006

Perbelanjaan Am dan Pentadbiran (0.20) (0.16) (0.39)

Untung/(Rugi) Sebelum Cukai (0.01) 0.10 0.16

Pelarasan Cukai (0.07) (0.002) (0.001)

Untung/(Rugi) Bersih Semasa (0.08) 0.10 0.16

Sumber: Penyata Kewangan YBSB

121

(RM Juta)

0.18

0.16

0.14

0.12

0.1

0.08

0.06

0.04

0.02

-0.02

Carta 11.11

Trend Keuntungan YBSB

Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

0.100

-0.01

2007 2008 2009

Tahun

Sumber: Penyata Kewangan YBSB

0.16

Carta 11.2

Trend Pendapatan Dan Perbelanjaan

YBSB Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

(RM Juta)

12.21

12.22 22

16.97

16.87

2007 2008 2009

Pendapatan

Perbelanjaan

Tahun

Sumber: Penyataa Kewangan YBSB

18.78

18.63

11.4. .1.2. Analisis Nisbah

Bagi menilai prestasi kewangan YBSB, analisis Nisbah Semasa, Margin Untung

Bersih,

Nisbah Pulangan Ke Atas

Aset dan

Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti telah dilakukan

berdasarkan lembaran imbangan dan penyata pendapatan YBSB bagi tahun 2007

hingga

2009

seperti di Jadual 11.2.

Jadual 11.2

Analisiss Nisbah Kewangan

Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Butiran

Tahun Kewangan

2007 2008 2009

Nisbah Semasa

0.57:1 0.51:1 0.23:1

Margin Untung

Bersih

(0.08%) 0.6%

0.9%

Nisbah Pulangan Ke Atas Aset (0.001):1 0.001:1 0.003:1

Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti (0.5):1 0.38:1 0.37:1

Sumber: Penyataa Kewangan YBSB

a. Nisbah Semasa

Nisbah ini menunjukkan YBSB tidak berupaya membayar balik liabiliti semasanya.

Trend penurunan menunjukkan

kadar keupayaan membayar balik pinjaman yang

kritikal oleh

YBSB. Ini

adalah disebabkan pertambaha

an kos menara telekomunikasi

yang dibayar secara ansuran kepada TCSB.

b. Margin Untung Bersih

Margin Untung Bersih

adalah negatif pada tahun 2007 kerana syarikat mengalami

kerugian pada tahun tersebut. Kerugian ini disebabkan banyak menaraa belum

disewakan. Bagaimanapun YBSBB mencatatkan margin keuntungan yang sangat kecil

pada tahun

2008 dan

2009 iaitu kurang daripada 1% berikutan banyak menara

telekomunikasi telah disewakan dan mula beroperasi.

122

c. Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

Nisbah Pulangan Ke Atas Aset adalah negatif pada tahun 2007 manakala

mencatatkan pulangan yang sangat kecil pada tahun 2008 dan 2009 berbanding

setiap ringgit yang dibelanjakan. Keadaan ini menunjukkan syarikat tidak produktif

dan gagal menggunakan sepenuhnya aset yang dimiliki untuk memaksimumkan

keuntungan.

d. Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

YBSB gagal memberikan pulangan kepada pemilik syarikat iaitu YHSB dan TCSB

pada tahun 2007. Trend mulai berubah pada tahun 2008 dan 2009 di mana YBSB

telah berjaya memberikan pulangan berikutan banyak menara telekomunikasi telah

disewakan.

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan YBSB adalah memuaskan walaupun

syarikat hanya mencatatkan keuntungan minimum. Selain itu, dana pemegang

saham berjaya mencatatkan peningkatan walaupun masih di bawah paras modal

permulaan syarikat.

11.4.2. Pengurusan Aktiviti

Selaras dengan lesen Network Facility Provider yang diperolehi YBSB, aktiviti utama

perniagaan YBSB adalah mengurus serta menjalankan kerja pembinaan, penyewaan, dan

penyenggaraan infrastruktur telekomunikasi di seluruh Negeri Kedah. YBSB telah

menandatangani usahasama dengan TCSB untuk memastikan operasi YBSB berjalan

lancar. Sebanyak 5 perjanjian telah di tandatangani di antara YHSB, YBSB dan TCSB dalam

memastikan kepentingan semua pihak terjamin. Perjanjian yang telah ditandatangani adalah

seperti di Jadual 11.3. Sehingga Januari 2011 sebanyak 166 buah menara telekomunikasi

telah dibina dan disewakan kepada operator telekomunikasi. Butiran terperinci dan contoh

gambar menara yang telah didirikan dan dimiliki oleh YBSB adalah seperti di Jadual 11.4,

Gambar 11.1 dan Gambar 11.2.

Jadual 11.3

Perjanjian Yang Telah Ditandatangani

Di Antara YHSB, YBSB dan TCSB

Bil Nama Perjanjian Tarikh Perjanjian

1 Shareholders Agreement 19 September 2005

2 Management Agreement 19 September 2005

3 Proceeds Agreement 19 September 2005

4 Power Attorney 19 September 2005

5 First Supplemental Management Agreement 30 September 2005

Sumber: Rekod YBSB

123

Jadual 11.4

Menara Telekomunikasi Dimiliki YBSB

Bil Jenis Menara Unit

1 Monopole 45m 3

2 Monopole 100ft 2

3 Monopole 36m 7

4 Menara 250ft 8

5 Menara 200ft 111

6 Menara 150ft 20

7 Lampole 20ft 1

8 Menara 300ft 2

9 Menara 350ft 1

10 Menara 400ft 1

11 Monopole 30m 5

12 Monopole 24m 1

13 Lampole 18m 3

14 Lampole 24m 1

Sumber: Rekod YBSB

Jumlah Keseluruhan 166

Gambar 11.1

Menara Monopole 30m

Gambar 11.2

Menara 300ft

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Berhampiran Masjid Al-Aqla, Kubang Pasu

Tarikh: 20 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nami, Padang Terap

Tarikh: 20 April 2011

11.4.2.1. Perjanjian Usahasama Tidak Memihak Kepada YHSB dan YBSB

a. Perjanjian Tidak Dirujuk Kepada Penasihat Undang-Undang Negeri

YBSB sebagai sebuah syarikat Kerajaan Negeri (GLC) hendaklah mengemukakan

draf perjanjian dengan pihak ketiga kepada Penasihat Undang-Undang Negeri untuk

semakan dan ulasan. Ini adalah untuk memastikan kepentingan Kerajaan dalam

perjanjian tersebut terjamin. Semakan Audit mendapati perjanjian yang

ditandatangani di antara YHSB dengan TCSB dan YBSB dengan TCSB tidak dirujuk

kepada Penasihat Undang-Undang Negeri.

124

Pada pendapat Audit, perjanjian yang telah ditandatangani tanpa merujuk

kepada Penasihat Undang-Undang Negeri adalah tidak selaras dengan amalan

terbaik.

b. Hak Menguruskan Operasi Syarikat Diserahkan Sepenuhnya Kepada Pihak

Ketiga

Adalah menjadi amalan kebiasaan pemegang saham majoriti akan menguruskan

operasi syarikat. Mengikut Management Agreement yang telah ditandatangani di

antara YBSB dengan TCSB pada 19 September 2005, YBSB telah menyerahkan hak

menguruskan operasi syarikat sepenuhnya kepada TCSB. Perjanjian tersebut juga

menyatakan Ketua Pegawai Eksekutif (KPE) hendaklah dicalonkan oleh TCSB. Ini

bermakna YHSB tidak mempunyai sebarang kuasa dalam operasi YBSB walaupun

mempunyai pegangan ekuiti sebanyak 51%.

Pada pendapat Audit, YHSB telah kehilangan kuasa menguruskan operasi

YBSB walaupun YHSB merupakan pemegang saham majoriti.

c. Royalti Yang Diterima Rendah Berbanding Hasil Sewaan

Setiap menara telekomunikasi disewakan kepada operator telekomunikasi di antara

RM5,000 hingga RM34,800 sebulan. Sehingga 31 Disember 2010 terdapat 7

operator telekomunikasi yang menyewa menara milik YBSB. Bagaimanapun,

berdasarkan Management Agreement yang telah ditandatangani pada 19 September

2005, YBSB hanya menerima royalti berjumlah RM200 sebulan manakala YINK akan

menerima RM700 sebulan bagi setiap menara yang disewakan. Analisis Audit

mendapati YBSB dan YINK hanya menerima sekitar 4% hingga 6.5% setahun

daripada jumlah hasil yang diterima daripada operator telekomunikasi. Royalti yang

diterima oleh YBSB dan YINK adalah rendah berbanding hasil sewaan menara.

Perbandingan di antara hasil sewaan yang diterima dan royalti yang diterima oleh

YBSB dan YINK adalah seperti di Jadual 11.5.

Jadual 11.5

Perbandingan Di antara Hasil Sewaan Dan Royalti

Yang Diterima YBSB Dan YINK

Tahun Hasil

Sewaan

(RM Juta)

Royalti Yang Dibayar

Kepada YBSB Dan YINK

(RM Juta)

Peratus

Royalti

(%)

2006 6.47 0.42 6.5

2007 12.20 0.70 5.7

2008 16.96 0.67 4

2009 18.78 1.07 5.7

Sumber: Penyata Kewangan YBSB

d. Perjanjian Proceeds Assignment Tidak Dipatuhi

Setiap hasil syarikat hendaklah dimasukkan terus ke dalam akaun syarikat bagi

memastikan tidak berlaku kehilangan dan ketirisan terhadapnya. Tambahan pula

hasil tersebut diperolehi dengan menggunakan nama syarikat. Semakan Audit

mendapati semua hasil sewaan menara telekomunikasi, peralatan serta kabin yang

diperolehi daripada operator telah diarahkan untuk dimasukkan ke dalam akaun pihak

125

ketiga iaitu Tele-Flow Capital Sdn. Bhd. (TeleCap). Ini adalah berdasarkan klausa

yang terdapat di dalam Proceeds Assignment yang telah dipersetujui di antara YBSB

dengan TCSB. Sepatutnya hasil sewaan dimasukkan terus ke akaun YBSB.

Bagaimanapun, semakan Audit selanjutnya mendapati surat tawaran sewaan yang

dikeluarkan oleh YBSB kepada Packet One Networks(M) Sdn. Bhd. menghendaki

bayaran sewaan bulanan dimasukkan ke akaun TCSB. Pada pendapat Audit, surat

tawaran sewaan ini adalah bertentangan dengan klausa yang dipersetujui di

dalam perjanjian Proceeds Assignment yang telah ditandatangani. Aliran masuk

hasil sewaan YBSB adalah seperti di Gambarajah 11.1.

Gambarajah 11.1

Aliran Masuk Hasil Sewaan

Operator

Telekomunikasi

TeleCap

TCSB

YBSB

Hasil Sewaan Hasil disalurkan Royalti Dibayar

Sumber: Lakaran Jabatan Audit Negara

e. Kos Faedah Pembiayaan Menara

Melalui Management Agreement yang telah dimeterai di antara YBSB dengan TCSB

pada 19 September 2005, kedua-dua pihak telah bersetuju di mana TCSB akan

membiayai keseluruhan kos pembinaan dan YBSB akan membayar balik

keseluruhan kos tersebut secara bayaran ansuran selama 120 bulan. Bagaimanapun

melalui First Supplemental Management Agreement yang ditandatangani pada 30

September 2005, YBSB dikehendaki membayar kos faedah terhadap kos pembinaan

menara sebanyak 4.5% setahun. Semakan Audit mendapati kos faedah pembinaan

menara bagi tahun 2007 hingga 2009 adalah berjumlah RM5.78 juta.

Pada pendapat Audit, tindakan YBSB menandatangani First Supplemental

Management Agreement telah menyebabkan kos operasi meningkat.

11.4.2.2. Pembinaan Menara Di Atas Tanah Berstatus Pertanian

Aturan-Aturan Tanah Kedah 1966 menyatakan tanah tidak boleh digunakan bagi tujuan

selain jenis penggunaan tanah yang dinyatakan pada syarat nyata di dokumen hak milik

tanah. Mengikut Undang-Undang menara telekomunikasi hanya boleh dibina atas tanah

berstatus industri atau komersial. Tuan tanah perlu mengemukakan permohonan

pengecualian penggunaan syarat tanah kepada Pentadbir Tanah. YBSB perlu

memastikan pengecualian penggunaan syarat tanah di perolehi sebelum menara

didirikan. Semakan Audit terhadap 166 fail menara telekomunikasi mendapati semua

menara telah didirikan di atas tanah berstatus pertanian. Bagaimanapun tidak ada bukti

dapat menunjukkan pengecualian diperolehi daripada Pentadbir Tanah Daerah

berkenaan. Pada pendapat Audit, pembinaan menara telekomunikasi di atas tanah

berstatus pertanian adalah bertentangan dengan syarat nyata kegunaan tanah. Bagi

126

mengelak daripada dikenakan tindakan undang-undang, YBSB hendaklah segera

mengemukakan permohonan permit sementara kepada Pentadbir Tanah Daerah

yang berkenaan. Contoh butiran lokasi menara yang telah didirikan di atas tanah

berstatus pertanian adalah seperti di Jadual 11.6.

Jadual 11.6

Butiran Menara Yang Dibina Di Atas Tanah Berstatus Pertanian

Bil. Lokasi Status Tanah

Lot 1154 Kg. Bendang Raya, Mukim Belimbing Kiri

1. Daerah Padang Terap

(Bendang Raja)

Lot 2361 Mukim Padang Temak Daerah Padang Terap

(Bukit Tembaga)

Lot 68 Mukim Padang Terap Kiri Daerah Padang Terap

(Kampung Pisang)

Lot 1155 Mukim Tolak Daerah Padang Terap

(Kampung Pasir Putih)

Lot 190 Mukim Kurung Hitam Daerah Padang Terap

(Kampung Perik)

Lot 2203 Mukim Bongor Daerah Baling

(Bonggol Tower)

Tanah Hutan Simpan Pulau Tuba Langkawi

(Pulau Tuba)

Lot 194 Mukim Ulu Melaka Langkawi

(Tok Senik)

Lot 793 Mukim Malau Daerah Kubang Pasu

(Bukit Wang)

10.

Lot 332 Mukim Padang Cina Daerah Kulim

(Batu Puteh)

11.

Lot 2596 Mukim Karangan Kulim

(Selarong Panjang)

12.

Lot 2980 Mukim Tobiar Daerah Pendang

(Bukit Patong)

13.

Tanah Hutan Simpan Bukit Malut Langkawi

(Jeti Lembong)

14.

Lot 2781 Mukim Siong Daerah Baling

(Kampung Lalang)

15.

Lot 1103 Mukim Pulai Daerah Baling

(Carok Kelian)

Sumber: Rekod YBSB

Pertanian

Hutan Simpan

Pertanian

Hutan Simpan

Pertanian

11.4.2.3. Perjanjian Serah Hak Menara Tidak Disediakan

Selepas pembinaan menara disiapkan TCSB akan menyerahkan menara tersebut kepada

YBSB untuk disewakan kepada operator telekomunikasi. Pihak Audit mendapati

penyerahan setiap menara dibuat melalui invois yang hanya menyatakan jumlah kos

menara. Obligasi TCSB dan YBSB selepas penyerahan tidak dinyatakan seperti jadual

pembayaran balik, tempoh tanggungan kecacatan dan spesifikasi menara. Oleh yang

demikian, YBSB terdedah kepada risiko sekiranya berlaku perkara yang tidak diingini.

Tambahan pula nilai keseluruhan menara telekomunikasi berjumlah RM68.86 juta.

Pada pendapat Audit, penyerahan menara oleh TCSB kepada YBSB hendaklah

dibuat melalui Perjanjian Penyerahan Menara bagi melindungi kepentingan

kedua-dua pihak.

127

11.4.2.4. Jumlah Perbelanjaan Penyenggaraan Tidak Mempunyai Butiran Terperinci

Setiap butiran kewangan hendaklah mempunyai butiran terperinci bagi memastikan

ketelusan dalam penyediaan akaun. Semakan Audit terhadap Penyata Kewangan YBSB

bagi tahun 2006 hingga 2009 mendapati item penyenggaraan berjumlah RM11.81 juta

tidak mempunyai butiran terperinci bagi menyokong perbelanjaan yang telah dibuat.

Butiran adalah seperti di Jadual 11.7.

Pada pendapat Audit, kos penyenggaraan perlu disokong dengan dokumen

sokongan yang lengkap bagi memastikan penyata kewangan yang disediakan

menunjukkan kedudukan yang benar dan saksama.

Jadual 11.7

Kos Penyenggaraan

Bagi Tahun 2006 Hingga 2009

Tahun Kos Penyelenggaraan

(RM Juta)

2006 0.71

2007 2.79

2008 3.65

2009 4.66

Jumlah 11.81

Sumber: Penyata Kewangan YBSB

11.4.2.5. Papan Tanda Tidak Disediakan

Pemaju atau pemilik menara telekomunikasi hendaklah mengadakan papan tanda

amaran yang berkaitan di kawasan menara telekomunikasi. Ini adalah bertujuan memberi

peringatan tentang bahaya yang terdapat di kawasan tersebut. Selain itu pemilik menara

juga hendaklah mengadakan papan tanda di tempat-tempat yang sesuai bagi

mempamerkan butiran syarikat, makluman juruperunding dan permit pemasangan oleh

PBT. Lawatan Audit ke 10 menara telekomunikasi yang dimiliki oleh YBSB mendapati

tiada papan tanda amaran dan papan tanda maklumat berkaitan menara disediakan. Ini

menyukarkan maklumat disalurkan sekiranya berlaku kecemasan atau perkara yang tidak

diingini. Selain itu, papan tanda memudahkan PBT atau agensi lain membuat

pemantauan dan pemeriksaan. Pada pendapat Audit, YBSB hendaklah mengambil

tindakan penambahbaikan dengan menyediakan papan tanda di kawasan menara

telekomunikasi. Contoh lokasi yang tidak mempunyai papan tanda adalah seperti di

Gambar 11.3 hingga 11.6.

128

Gambar 11.3

Menara Tidak Mempunyai Papan Tanda

Gambar 11.4

Menara Tidak Mempunyai Papan Tanda

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Nami, Padang Terap

Tarikh: 20 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Masjid Al-Aqla, Kubang Pasu

Tarikh: 20 April 2011

Gambar 11.5

Menara Tidak Mempunyai Papan Tanda

Gambar 11.6

Menara Tidak Mempunyai Papan Tanda

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pida 3, Kubang Pasu

Tarikh: 20 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Paya Terendam, Sik

Tarikh: 20 April 2011

11.4.2.6. Jarak Pembinaan Menara Tidak Mematuhi Syarat

Pembinaan menara telekomunikasi hendaklah berpandukan kepada garis panduan

Regulatory Framework On The Sharing Of Radiocommunications Infrastructure yang

dikeluarkan oleh Jabatan Telekomunikasi Malaysia pada 1 Ogos 1998. Jarak minimum

menara yang mempunyai ketinggian melebihi 45 meter hendaklah berada sekurangkurangnya

30 meter daripada kediaman berhampiran bagi menjamin keselamatan

penghuni bangunan. Semakan Audit mendapati 2 lokasi menara tidak diluluskan

pembinaannya oleh SKMM kerana jarak menara dengan rumah kediaman berdekatan

adalah kurang daripada 30 meter. Dua lokasi tersebut adalah di Institut Perguruan Sultan

Abdul Halim (IPSAH), Sungai Petani dan Pida 3, Kubang Pasu. Jarak menara

129

telekomunikasi di IPSAH dengan rumah berhampiran adalah di antara 15 hingga 20

meter. Manakala jarak menara di Pida 3 dengan rumah berhampiran adalah 26 meter.

Pada pendapat Audit, pembinaan menara telekomunikasi hendaklah mematuhi

syarat yang ditetapkan. Ini adalah bagi menjamin keselamatan penghuni

berhampiran serta mengelakkan tindakan Undang-Undang diambil terhadap YBSB.

Lokasi menara yang tidak diluluskan adalah seperti di Gambar 11.7 dan Gambar 11.8.

Gambar 11.7

Kedudukan Menara

Berada 26 Meter

Daripada Kediaman Berhampiran

Gambar 11.8

Kedudukan Menara Berada Diantara

15 Hingga 20 Meter Daripada

Kediaman Berhampiran

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: Pida3, Kubang Pasu

Tarikh: 20 April 2011

Sumber: Jabatan Audit Negara

Lokasi: IPSAH, Sungai Petani

Tarikh: 21 April 2011

11.4.3 Tadbir Urus Korporat

Amalan tadbir urus korporat yang baik dan berterusan amat penting kerana ia membantu

mengukuhkan jenama syarikat, di samping meningkatkan budaya tanggungjawab korporat

yang baik. Suruhanjaya Sekuriti Malaysia (SC) telah memperkenalkan Kod Tadbir Urus

Korporat Malaysia pada tahun 2000 yang dikemaskini pada tahun 2007. Kod ini telah

menetapkan beberapa prinsip dan amalan terbaik, termasuk penstrukturan, bidang kuasa,

komposisi dan ganjaran Lembaga Pengarah, komunikasi di antara syarikat dengan

pemegang saham, aspek pelaporan dalaman dan luaran serta aspek akauntabiliti syarikat.

Hasil penemuan Audit adalah seperti berikut:

11.4.3.1. Pembayaran Dividen

Kerajaan melalui pelbagai agensi Kerajaan menubuhkan syarikat atau entiti perniagaan

sendiri bertujuan menjana pendapatan untuk digunakan dalam melaksanakan

pembangunan atau program yang dirancang. Pekeliling Perbendaharaan Bil. 11 Tahun

1993 telah menetapkan setiap syarikat Kerajaan hendaklah memberi pulangan berbentuk

dividen sebanyak 10% daripada keuntungan tahunan kepada Kerajaan. Semakan Audit

mendapati YBSB telah membayar dividen kepada kerajaan negeri berjumlah RM30,000

pada tahun 2009, manakala dividen tidak dibayar pada tahun 2008. Selain itu tiada bukti

pengecualian pembayaran dividen telah diberikan kepada YBSB.

130

11.4.3.2. Jawatankuasa Audit Dalam

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 9 Tahun 1993 menetapkan setiap syarikat Kerajaan

hendaklah menubuhkan Jawatankuasa Audit Dalam sejajar dengan usaha untuk

meningkatkan kawalan dalaman yang berkesan agar kepentingan Kerajaan sebagai

pemegang saham terpelihara. Semakan Audit mendapati YBSB belum menubuhkan

Jawatankuasa Audit Dalam dan Unit Audit Dalam. Selain itu YBSB tidak pernah diaudit

oleh syarikat induk.

Pada pendapat Audit, kegagalan YBSB menubuhkan Jawatankuasa Audit Dalam

dan Unit Audit Dalam menyebabkan operasi syarikat tidak mempunyai check and

balance.

11.5. SYOR AUDIT

Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan YBSB mencapai objektif

penubuhannya adalah disyorkan pihak yang bertanggungjawab mengambil tindakan

terhadap perkara-perkara berikut :

11.5.1. YBSB hendaklah memastikan pembinaan menara mematuhi Undang-Undang dan

peraturan yang sedang berkuatkuasa bagi mengelakkan kerugian dan tindakan dikenakan.

11.5.2. YBSB perlu memastikan penyerahan menara daripada TCSB dilakukan melalui

perjanjian yang lengkap bagi menjamin kepentingan kedua-dua pihak.

11.5.3. YBSB perlu mengkaji semula kadar royalti yang diterima supaya kadarnya

bersesuaian dengan hasil sewaan yang diterima.

11.5.4. Mematuhi peraturan yang dikeluarkan oleh Kerajaan/Agensi Kerajaan terutama

berkaitan dengan penyediaan rancangan korporat, dividen, Jawatankuasa Audit Dalam,

arahan kawalan pengurusan syarikat serta peranan dan tanggungjawab wakil Kerajaan.

131

PERBADANAN KEMAJUAN NEGERI KEDAH

12. KUMPULAN LADANG-LADANG PERBADANAN KEDAH SDN. BHD.

12.1. LATAR BELAKANG

12.1.1. Kumpulan Ladang-Ladang Perbadanan Kedah Sdn. Bhd. (KLPK) ditubuhkan pada

24 Januari 1980 di bawah Akta Syarikat 1965 merupakan sebuah perniagaan milik penuh

Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah (PKNK) dengan modal yang dibenarkan berjumlah

RM1 juta dan modal berbayar berjumlah RM0.5 juta.

12.1.2. Objektif penubuhan KLPK adalah untuk bertindak sebagai agensi pengurusan

peladangan dan penasihat untuk PKNK bagi menguruskan ladang-ladang getah dan kelapa

sawit milik PKNK yang merupakan penyumbang terbesar kepada pendapatan PKNK. Pada

masa kini, KLPK telah diberi tanggungjawab untuk mengendalikan 10 ladang milik PKNK

yang berkeluasan 9,785.84 hektar dan sebuah kilang memproses getah. Selain itu, KLPK

juga menguruskan 6 ladang kelapa sawit dan getah milik syarikat swasta dan koperasi

berkeluasan 1,162.8 hektar. KLPK berusaha menambahkan sumber pendapatannya dengan

mempelbagaikan aktiviti perniagaan seperti terlibat dalam penternakan dan penjualan lembu

dan penjualan pasir. Bagaimanapun aktiviti penjualan pasir dihentikan pada tahun 2007.

Manakala bagi memastikan aktiviti penternakan lembu dan pertanian dijalankan dengan

lebih fokus dan bersistematik, KLPK telah menubuhkan 2 anak syarikat iaitu Laka Temin

Silaj Sdn. Bhd. dan KLPK Ventures Sdn. Bhd. untuk meneruskan kesinambungan aktiviti

berkenaan.

12.1.3. KLPK mempunyai 8 Ahli Lembaga Pengarah termasuk seorang wakil daripada

PKNK manakala pengurusan syarikat diketuai oleh Pengurus Besar dan dibantu oleh 94

kakitangan eksekutif serta bukan eksekutif.

12.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada prestasi kewangan syarikat memuaskan,

pengurusan aktiviti dan kewangan serta tadbir urus korporat telah dilaksanakan dengan

teratur selaras dengan objektif penubuhannya.

12.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan merangkumi aspek prestasi kewangan, pengurusan aktiviti dan

tadbir urus korporat. Kaedah pengauditan dijalankan dengan meneliti Memorandum dan

Artikel Syarikat, Akta Syarikat 1965, peraturan kewangan, minit mesyuarat Ahli Lembaga

Pengarah dan rekod berkaitan dengan pengurusan syarikat KLPK bagi tahun 2007 hingga

2010. Analisis kewangan juga dilakukan terhadap Penyata Kewangan bagi tempoh

2007 hingga 2009. Di samping itu, temu bual dan perbincangan dengan pegawai yang

132

erkaitan serta pemeriksaan fizikal aset juga dijalankan. Lawatan Audit ke sebahagian

ladang dan kilang KLPK pula dibuat bagi meninjau pelaksanaan aktivitinya.

12.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan antara bulan September hingga Disember 2010 mendapati

prestasi kewangan KLPK adalah memuaskan. KLPK telah berjaya mencatatkan keuntungan

bersih di antara RM0.39 juta hingga RM4.46 juta bagi tahun 2007 hingga 2009. Pengurusan

aktiviti perladangan KLPK juga memuaskan kerana berjaya memberi pulangan yang tinggi

setiap tahun. Bagaimanapun, dalam aspek tadbir urus korporat pula terdapat beberapa

kelemahan seperti pengurusan kewangan yang tidak teratur dan tidak mematuhi Pekeliling

Perbendaharaan. Penjelasan lanjut berhubung dengan prestasi kewangan dan pengurusan

aktiviti serta tadbir urus KLPK adalah seperti berikut:

12.4.1. Prestasi Kewangan

12.4.1.1. Analisis Trend

a. KLPK telah mencatatkan keuntungan sebelum cukai bagi 3 tahun berturut-turut

sepanjang tahun kewangan 2007 hingga 2009. Pada tahun 2007, KLPK telah

mencatatkan keuntungan sebelum cukai sebanyak RM2.36 juta. Keuntungan ini

adalah disebabkan oleh kenaikan harga komoditi getah di mana KLPK telah

memperolehi komisen jualan yang tinggi daripada PKNK. Selain itu, penambahan

hasil daripada penjualan lembu dan pelbagai pendapatan lain seperti faedah

simpanan tetap dan projek penjualan pasir juga menyumbang kepada peningkatan

keuntungan pada tahun berkenaan. Pada tahun 2008, keuntungan sebelum cukai

syarikat telah merosot kepada RM0.91 juta iaitu penurunan sebanyak RM1.45 juta

atau 61.4% berbanding tahun 2007. Kemerosotan ini antaranya berpunca daripada

peningkatan perbelanjaan pentadbiran sejumlah RM1.2 juta berbanding tahun 2007.

Bagaimanapun, pada tahun 2009 prestasi kewangan KLPK telah mencatatkan

keuntungan sebelum cukai sebanyak RM6.01 juta iaitu peningkatan sebanyak

RM5.10 juta atau 560.4%. Lonjakkan ini adalah disebabkan kenaikan harga komoditi

getah dan kenaikan kadar komisen jualan serta yuran pengurusan ladang yang

diterima daripada PKNK.

b. Pendapatan utama KLPK adalah terdiri daripada komisen jualan dan belian serta

yuran pengurusan ladang. Ianya diterima daripada PKNK dan syarikat swasta

sebagai ganjaran mengurus ladang-ladang milik mereka. Selain itu, syarikat juga

menerima pendapatan melalui penjualan lembu dan pasir, penyewaan bangunan,

dividen pelaburan dan faedah simpanan tetap. Pendapatan KLPK menunjuk trend

yang tidak konsisten di mana pendapatan syarikat pada tahun 2007, 2008 dan 2009

masing-masing berjumlah RM5.43 juta, RM5.18 juta dan RM9.69 juta. Analisis Audit

mendapati penurunan pendapatan pada tahun 2008 adalah disebabkan yuran

pengurusan ladang telah merosot sebanyak RM0.72 juta berbanding tahun 2007.

Selain itu, projek penternakan dan penjualan lembu juga telah mencatatkan kerugian

133

erjumlah RM0.04 juta berbanding tahun

2007. Manakala peningkatan

drastik

pendapatann KLPK pada tahun 2009 adalah selaras dengan kenaikan kadar komisen

jualan dan yuran pengurusan.

c. Analisis Audit terhadap perbelanjaan KLPKK mendapati terdapat trend peningkatan

bagi setiap tahun 2007, 2008 dan

2009 iaitu

masing-masing berjumlah RM3.68 juta,

RM4.79 juta

dan RM5.23 juta. Peningkatan

sebanyak RM1.11 juta atau 30.2% pada

tahun 2008

antaranyaa disebabkan kenaikan perbelanjaan derma dan sumbangan

yang meningkat kepada RM1.07

juta berbanding hanya RM0.53 juta pada tahun

2007. Selain itu, gaji

kakitangan juga meningkat sejumlah RM0.48 juta selaras

dengan penambahan

pekerja dan pelarasan gaji. Manakala kenaikan pada tahun

2009 adalah berjumlah

RM0.44 juta berbanding tahun 2008. Antara sebab utamanya

ialah peningkatan cukai kepada RM1.55 juta

daripada hanya RM0.52 juta pada tahun

2008.

d. Kedudukan

pendapatan dan perbelanjaann serta untung/(rugi)

KLPK bagi tahun

kewangan 2007 hingga

2009 adalah seperti di Jadual 12.1, Carta 12.1 dan 12.2.

Jadual 12.11

Pendapatan, Perbelanjaann Serta Untung Rugi Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Tahun

Butiran

2007

2008

2009

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

Pendapatan

Lain-lain pendapatan

Perbelanjaan Am

dan

Pentadbiran

Untung Sebelum

Cukai

Pelarasan Cukai

Untung Bersih Semasa

Sumber: Penyata Kewangan KLPK

5.05

0.38

(3.07)

2.36

(0.61)

1.75

4.67

0.51

(4.27)

0.91

(0.52)

0.39

8.68

1.01

(3.68)

6.01

(1.55)

4.46

(RM Juta)

Carta 12.1

Trend Keuntungan Sebelum Cukai

KLPK Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

6.03

2.36

0.91

2007 2008

2009

Tahun

Sumber: Penyata Kewangan KLPK

Carta 12.2

Trend Pendapatan Dan Perbelanjaan

KLPK Bagi Tahun Kewangan

2007 Hingga 2009

( RM Juta)

5.43

3.68

2007

2008

Pendapatann

5.18

4.79

Perbelanjaan

Sumber: Penyataa Kewangan KLPK

9.69

5.23

2009

Tahun

134

12.4.1.2. Analisis Nisbah

Bagi menilai prestasi kewangan KLPK, beberapa analisis nisbah kewangan telah

dijalankan terhadap butiran yang ditunjukkan dalam Lembaran Imbangan serta Penyata

Pendapatan Syarikat bagi tahun kewangan 2007 hingga 2009. Hasil analisis nisbah

kewangan adalah seperti di Jadual 12.2

Jadual 12.2

Analisis Nisbah Kewangan

Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Butiran

Tahun Kewangan

2007 2008 2009

Nisbah Semasa 3.06:1 4.48:1 5.84:1

Margin Untung Bersih 34.7% 8.35% 51.4%

Nisbah Pulangan Ke Atas Aset 0.09:1 0.02:1 0.20:1

Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti 0.11:1 0.02:1 0.23:1

Sumber: Penyata Kewangan KLPK

a. Nisbah Semasa

Nisbah Semasa dikira dengan membandingkan aset semasa dengan liabiliti semasa.

Nisbah ini digunakan bagi menentukan sejauh mana kemampuan aset semasa

syarikat yang boleh ditukar segera kepada tunai bagi menampung liabiliti jangka

pendek syarikat. Semakin tinggi nisbah ini, semakin meningkat kecairan syarikat.

Berdasarkan perkiraan Audit, nisbah semasa KLPK menunjukkan peningkatan dari

3.06:1 pada tahun 2007 kepada 5.84:1 pada tahun 2009. Keadaan ini menunjukkan

syarikat berada dalam keadaan selesa kerana berupaya membayar balik nilai

semasanya kerana nilai asetnya jauh melebihi nilai liabiliti. Peningkatan ini adalah

kerana KLPK telah berjaya melangsaikan sebahagian daripada hutangnya di mana

liabiliti semasanya telah menurun sebanyak RM2.62 juta atau 49.1% iaitu daripada

RM5.33 juta pada tahun 2007 kepada RM2.71 juta pada tahun 2009.

b. Margin Untung Bersih

Margin ini merupakan pendekatan yang lazim digunakan bagi mengukur peratusan

keuntungan yang diperolehi daripada setiap ringgit pendapatan yang dipungut.

Peningkatan margin ini menunjukkan kecekapan syarikat di mana bagi setiap ringgit

kenaikan pendapatan, ia memberi kesan langsung dan nilai tambah (value-added)

terhadap peningkatan kadar keuntungan syarikat. Mengikut perkiraan Audit, bagi

setiap ringgit hasil pendapatan, KLPK berjaya memperolehi keuntungan 34.7% pada

tahun 2007. Bagaimanapun, ianya menunjukkan penurunan yang ketara kepada

hanya 8.35% pada tahun 2008. Keadaan ini adalah disebabkan KLPK gagal

mengawal kenaikan perbelanjaan pentadbiran termasuk perbelanjaan gaji, derma

dan sumbangan walaupun terdapat sedikit peningkatan hasil pendapatannya. Selain

itu, pada tahun tersebut juga KLPK menerima kesan daripada pelaburan dari saham

yang merugikan. Pada tahun 2009 pula pendapatan syarikat meningkat secara

drastik di mana ianya meningkat kepada 51.45% bagi setiap ringgit hasil pendapatan.

Keadaan ini disebabkan KLPK telah memperbaharui perjanjian mengenai komisen

135

jualan dan yuran pengurusan yang diterima daripada PKNK kepada kadar yang lebih

tinggi. Implikasinya, pendapatan hasil utama KLPK telah meningkat sekali ganda.

c. Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

Nisbah ini mengukur pulangan pelaburan asetnya iaitu pulangan bersih yang

diperoleh bagi setiap ringgit aset yang dilaburkan. Semakin tinggi hasil yang

diperoleh daripada setiap ringgit yang digunakan, semakin cekap syarikat

menguruskan asetnya. Berdasarkan perkiraan Audit, nisbah pulangan ke atas aset

adalah konsisten di mana ianya adalah positif sepanjang tahun 2007 hingga 2009.

Keadaan ini menunjukkan kecekapan pengurusan dalam menjana keuntungan

daripada penggunaan aset.

d. Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

Nisbah ini mengukur pulangan terhadap jumlah modal syarikat yang dilaburkan iaitu

pulangan bersih yang diperoleh bagi setiap ringgit modal. Semakin tinggi hasil yang

diperoleh daripada setiap ringgit modal, semakin cekap syarikat menguruskan

modalnya. Berdasarkan perkiraan Audit adalah didapati kadar pulangan ke atas ekuiti

KLPK adalah memuaskan. Syarikat telah berjaya menjana keuntungan bagi tahun

kewangan 2007 hingga 2009 iaitu di antara 2 sen hingga 23 sen. Keadaan ini

menyebabkan dana pemegang saham meningkat daripada RM15.43 juta pada tahun

2007 kepada RM19.50 juta pada tahun 2009. Ini menunjukkan syarikat mampu

beroperasi tanpa memerlukan suntikan modal tambahan daripada badan induknya.

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan KLPK memuaskan kerana KLPK berjaya

mencatatkan keuntungan serta meningkatkan dana pemegang saham pada tahun

2007 hingga tahun 2009.

12.4.2. Pengurusan Aktiviti

Pengurusan aktiviti yang cekap akan memastikan kelancaran perjalanan syarikat dan

seterusnya menjamin pencapaian objektif. Aktiviti utama KLPK adalah menguruskan ladangladang

getah dan kelapa sawit serta kilang memproses getah milik PKNK. Selain itu, KLPK

juga terlibat dalam penternakan lembu sebagai aktiviti sampingan bagi menambahkan

pendapatannya. Sepanjang tahun 2007 hingga 2008, perniagaan lembu lebih berkonsepkan

secara transit di mana lembu-lembu dibeli daripada pengusaha tempatan atau diimport dari

Thailand dan ditempatkan di kandang khas sebelum dijual kepada pengguna tempatan.

Manakala, pada tahun 2009 KLPK telah menubuhkan anak syarikat Laka Temin Silaj Sdn.

Bhd. (LTS) untuk mengambil alih perniagaan ini. Pengauditan yang dijalankan terhadap 2

aktiviti utama syarikat mendapati perkara seperti berikut:

12.4.2.1. Pengurusan Ladang PKNK

Perladangan merupakan aktiviti utama PKNK dan merupakan penyumbang terbesar

kepada hasil PKNK di mana lebih kurang 85% hasilnya daripada aktiviti perladangan.

KLPK telah diberi tanggungjawab untuk menguruskan kesemua ladang dan kilang getah

milik PKNK tersebut. Secara keseluruhan ladang PKNK yang diuruskan oleh KLPK

berkeluasan 9,785.84 hektar di mana 7,078.79 hektar adalah kawasan tanaman getah

136

dan 2,361.15 hektar adalah kawasan tanaman kelapa sawit. Manakala baki selebihnya

iaitu 1,783.36 hektar adalah kawasan pejabat, rumah pekerja serta kawasan yang belum

lagi dibangunkan. Pemerhatian Audit terhadap pengurusan aktiviti perladangan KLPK

adalah seperti berikut:

a. Pengurusan Ladang Getah PKNK

Pengurusan ladang getah milik PKNK terbahagi kepada 8 ladang. Daripada 8 ladang

ini hanya 7 ladang yang mengeluarkan hasil iaitu Ladang Hosba, Ladang Bukit Perak

Utara, Ladang Bukit Perak Selatan, Ladang Sungai Ular, Ladang Sungai Pau,

Ladang Aman Jaya dan Ladang Bukit Nguan. Manakala Ladang Laka Temin masih

dalam proses penanaman semula dan pokoknya belum matang. Jumlah keluasan

ladang getah milik PKNK adalah 7,078.79 hektar. Daripada jumlah tersebut, 4,083.98

hektar adalah kawasan pokok matang dan boleh mengeluarkan hasil, manakala baki

selebihnya iaitu 2,994.81 hektar adalah kawasan pokok belum matang. Usia pokok

bagi ladang-ladang ini adalah antara 3 hingga 20 tahun. Kebiasaannya klon pokok

getah yang ditanam KLPK mengambil masa 7 tahun untuk mencapai kematangan

dan boleh mengeluarkan hasil. Keluasan tanaman getah dan usia pokok bagi setiap

ladang pada tahun 2010 adalah seperti di Jadual 12.3.

Jadual 12.3

Keluasan Ladang Dan Usia Pokok Pada Tahun 2010

Bil. Ladang

Keluasan

Tanah

Tanaman

Getah

(Hektar)

Keluasan

Tanaman

Matang

(Hektar)

Keluasan

Tanaman

Belum

Matang

(Hektar)

Usia Pokok

(Tahun)

1. Ladang Hosba 78 78 - 15 -20

2. Ladang Laka Temin 485 - 485 3 - 4

Ladang Bukit Perak

Utara

2,256 1,833 423 4 -20

Ladang Bukit Perak

Selatan

2,057 1,517 540 4 -20

5. Ladang Sungai Ular 331 331 - 15 -20

6. Ladang Sungai Pau 110 110 - 15 -20

7. Ladang Bukit Nguan 1,539 76 1,463 4 - 7

8. Ladang Aman Jaya 222.79 138.98 83.81 4 -20

Jumlah 7,078.79 4,083.98 2,998.81

Sumber: Rekod KLPK

i. Pengeluaran Getah Kering Ladang PKNK

KLPK telah mensasarkan pengeluaran di antara 4.35 juta kg/DRC hingga 5.53

juta kg/DRC pada tahun 2007 hingga 2010 bagi 8 ladang getah yang

diuruskannya. Semakan Audit mendapati pengeluaran getah kering atau Dry

Rubber Content (DRC) bagi 7 ladang adalah di antara 5.03 juta kg/DRC hingga

5.40 juta kg/DRC. Pengeluaran getah adalah kurang daripada sasaran

pengeluaran yang dirancang pada tahun 2007, 2009 dan 2010. Keadaan ini

adalah disebabkan oleh faktor cuaca seperti hujan lebat dan kekurangan tenaga

pekerja terutamanya buruh harian. Kedudukan produktiviti pengeluaran getah

berbanding sasaran pengeluaran adalah seperti di Jadual 12.4.

137

Jadual 12.4

Pengeluaran Getah Kering Berbanding Sasaran Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Tahun

Bil. Ladang

2007

(Kg/DRC Juta)

2008

(Kg/DRC Juta)

2009

(Kg/DRC Juta)

2010

(Kg/DRC Juta)

Sasaran

Keluaran

Sasaran

Sebenar

1. Ladang Hosba 0.13 0.09 0.10 0.14 0.13 0.12 0.08 0.08

Ladang Laka

Temin

- - - - - - - -

Ladang Bukit

Perak Utara

2.26 2.36 1.92 2.45 2.75 2.16 2.46 2.41

Ladang Bukit

Perak Selatan

2.21 2.06 1.95 2.19 2.12 2.57 2.10 2.10

Ladang

Sungai Ular

0.44 0.32 0.21 0.16 0.33 0.29 0.24 0.24

Ladang

Sungai Pau

0.20 0.20 0.17 0.15 0.20 0.13 0.14 0.14

Ladang Bukit

Nguan

- - - - - - 0.01 0.01

Ladang Aman

Jaya

- - - - 0.13 0.13 0.15 0.15

Jumlah 5.24 5.03 4.35 5.09 5.53 5.40 5.18 5.13

Lebihan / (Kurangan) (0.21) 0.74 (0.13) (0.05)

Sumber: Rekod KLPK

Nota: Ladang Aman Jaya mula beroperasi pada tahun 2009

Sebahagian Taman Getah Ladang Bukit Nguan telah matang pada 2010

Tanaman Getah Ladang Laka Temin masih belum matang

ii. Benchmarking Pengeluaran Getah Kering Ladang Getah PKNK

Secara puratanya, kadar pengeluaran DRC pada tahun 2007 hingga 2010

adalah di antara 710.57 kg hingga 762.84 kg/hektar bagi 7,078.79 hektar

kawasan tanaman getah. Bagaimanapun, semakan Audit mendapati purata

pengeluaran ladang berbanding kadar purata pengeluaran getah kering yang

dikeluarkan oleh Lembaga Getah Malaysia (LGM) adalah lebih rendah iaitu di

antara 2.39% hingga 13.3% kecuali bagi tahun 2009. KLPK memaklumkan telah

mengambil inisiatif untuk meningkatkan pengeluaran getah dengan menjalankan

kempen Yield Gap Sifar dengan benchmarking pengeluaran getah 1800 kg

sehektar setahun. Antara kaedah yang digunakan adalah memperkenalkan

teknik V-Cut bagi pokok torehan tinggi, penggunaan ubat penggalak susu,

rancangan penanaman semula pokok getah yang menjangkaui hayat tua,

pembukaan kawasan torehan baru dan meningkatkan kuota pekerja asing.

Perbandingan purata pengeluaran DRC ladang dengan purata pengeluaran

seluruh Malaysia pada tahun 2007 hingga 2010 adalah seperti di Jadual 12.5.

Jadual 12.5

Pengeluaran Getah Kering Berbanding Purata Pengeluaran LGM

Bagi Tahun 2007 Hingga 2009

Pengeluaran Getah Kering

Butiran

(Kg/Hektar)

2007 2008 2009 2010

Pengeluaran Ladang Getah PKNK 710.57 719.04 762.84 724.70

Purata Pengeluaran Getah Asli Kering Malaysia (Laporan

819.83 736.68 725.61 823.08

LGM)

Peratus Melebihi / (Kurang) Daripada Purata

(13.3) (2.39) 5.13 (12.0)

Pengeluaran LGM (%)

Sumber: Rekod KLPK

138

Pada pendapat Audit, produktiviti pengeluaran getah boleh mencapai sasaran yang

ditetapkan sekiranya semua pokok getah yang ditanam boleh mengeluarkan hasil.

b. Pengurusan Ladang Kelapa Sawit PKNK

Pengurusan ladang kelapa sawit milik PKNK terbahagi kepada 4 ladang. iaitu Ladang

Sungai Ular, Ladang Pinang Tunggal, Ladang Gurun dan Ladang Aman Jaya.

Kesemua ladang ini telah mendatangkan hasil kepada PKNK. Jumlah keluasan

ladang kelapa sawit milik PKNK adalah 2,361.15 hektar. Daripada jumlah tersebut,

1,637.19 hektar adalah kawasan pokok matang dan boleh mengeluarkan hasil,

manakala baki selebihnya iaitu 723.96 hektar adalah kawasan pokok belum matang

dan dijangka matang di antara tahun 2011 hingga 2014. Usia pokok kelapa sawit

yang terdapat di ladang tersebut adalah antara 3 hingga 25 tahun. Keluasan tanaman

kelapa sawit dan usia pokok bagi setiap ladang pada tahun 2010 adalah seperti di

Jadual 12.6.

Jadual 12.6

Keluasan Ladang Dan Usia Pokok Kelapa Sawit Pada Tahun 2010

Keluasan

Tanah Keluasan Keluasan

Bil. Ladang

Tanaman Tanaman Tanaman

Kelapa Matang Belum Usia Pokok

Sawit

(Hektar) (Hektar)

Matang

(Hektar) (Tahun)

1. Ladang Sungai Ular 1,507.38 864.14 643.24 3 - 25

Ladang Pinang

Tunggal

308.10 227.38 80.72 3 - 25

3. Ladang Gurun 45 45 - 15 - 25

4. Ladang Aman Jaya 500.67 500.67 - 15 - 25

Jumlah 2,361.15 1,637.19 723.96

Sumber: Rekod KLPK

i. Pengeluaran Buah Tandan Segar Kelapa Sawit Ladang PKNK

KLPK telah mensasarkan pengeluaran Buah Tandan Segar (BTS) Kelapa Sawit

di antara 15,865 tan metrik hingga 36,900 tan metrik pada tahun 2007 hingga

2010 bagi 4 ladang getah yang diuruskannya. Semakan Audit mendapati

pengeluaran BTS bagi 4 ladang adalah di antara 15,336 tan hingga 27,783 tan.

Pengeluaran BTS adalah kurang daripada sasaran pengeluaran yang dirancang

pada tahun 2007, 2009 dan 2010. Keadaan ini adalah disebabkan kebanyakan

pokok telah melebihi usia 25 tahun dan tidak produktif. Kedudukan produktiviti

pengeluaran BTS berbanding sasaran pengeluaran adalah seperti

di Jadual 12.7.

139

Bil.

Ladang

Sungai Ular

Ladang

Pinang

Tunggal

Jadual 12.7

Pengeluaran BTS Ladang-Ladang PKNK Berbanding Sasaran

Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Sasaran

2007

(Tan Metrik)

Keluaran

Sebenar

Sasaran

2008

(Tan Metrik)

Keluaran

Sebenar

Tahun

Sasaran

2009

(Tan Metrik)

Keluaran

Sebenar

Sasaran

2010

(Tan Metrik)

Keluaran

Sebenar

12,900 11,623 11,217 10,686 11,900 11,372 17,300 11,886

5,000 3,713 3,548 3,786 3,800 3,738 4,550 3,107

3. Ladang Gurun - - 1,100 1,192 1,200 1,368 1,350 1,076

Ladang Aman

Jaya

- - - - 11,305 11,305 13,700 8,229

Jumlah 17,900 15,336 15,865 15,664 28,205 27,783 36,900 24,298

Lebihan /

(Kurangan)

(2,564) 201 (422) (12,602)

Sumber: Rekod KLPK

Nota: Ladang Gurun mula beroperasi pada tahun 2008 dan Laman Aman Jaya pada tahun 2009.

ii. Benchmarking Pengeluaran Buah Tandan Segar Kelapa Sawit Ladang PKNK

Secara puratanya, kadar pengeluaran BTS pada tahun 2007 hingga 2010 adalah di

antara 6.50 tan hingga 11.76 tan/hektar bagi 2,361.15 hektar kawasan tanaman

kelapa sawit. Bagaimanapun, semakan Audit mendapati purata pengeluaran BTS

berbanding purata pengeluaran BTS Semenanjung Malaysia yang dikeluarkan oleh

Malaysian Palm Oil Board (MPOB) adalah lebih rendah iaitu di antara 39.3%

hingga 66.2%. KLPK memaklumkan telah menjalankan penanaman semula seluas

945.52 hektar terutamanya di Ladang Sungai Ular dari tahun 2005 hingga 2010.

Bagaimanapun, program tanaman semula terhadap pokok yang melebihi umur

adalah tidak menyeluruh kerana hasil daripada pokok tersebut masih menjadi

punca pendapatan syarikat sementara menunggu kawasan baru ditanam dapat

mengeluarkan hasil. Program ini akan disambung pada tahun 2012 hingga 2014

secara berperingkat. Perbandingan purata pengeluaran BTS ladang dengan BTS

Semenanjung Malaysia pada tahun 2007 hingga 2010 adalah seperti di

Jadual 12.8.

Jadual 12.8

Pengeluaran BTS Berbanding Purata Pengeluaran MPOB

Bagi Tahun 2007 Hingga 2009

Pengeluaran BTS

Butiran

(Tan/Hektar)

2007 2008 2009 2010

Pengeluaran Ladang Kelapa Sawit PKNK 6.50 6.63 11.76 10.29

Purata Pengeluaran BTS Semenanjung

17.59 19.63 19.36 17.91

Malaysia (Laporan MPOB)

Peratus Melebihi / (Kurang) Daripada

(63.1) (66.2) (39.3) (42.5)

Purata Pengeluaran MPOB (%)

Sumber: Rekod KLPK

140

Pada pendapat Audit, produktiviti pengeluaran ladang adalah di bawah purata

pengeluaran yang dikeluarkan oleh MPOB kerana terdapat pokok kelapa sawit yang

berusia melebihi 25 tahun.

c. Prestasi Kewangan Ladang-Ladang PKNK

Pendapatan utama ladang adalah terdiri daripada penjualan getah dan kelapa sawit.

Selain itu, ladang juga menerima faedah daripada simpanan tetap yang disimpan di

institusi kewangan. Semakan Audit mendapati 10 ladang yang diuruskan KLPK telah

berjaya mendatangkan pulangan yang tinggi kepada PKNK setiap tahun mulai 2007.

Antara faktor pencapaian yang baik ini adalah disebabkan oleh kenaikan drastik

harga komoditi getah dan kebanyakan pokok getah yang ditanam semula oleh KLPK

telah matang dan boleh dikutip hasil. Keuntungan bersih ladang PKNK bagi tempoh

tahun 2007 hingga 2010 adalah seperti di Jadual 12.9.

Jadual 12.9

Keuntungan Bersih Ladang

Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Tahun Kewangan

Keluasan

Bil.

Butiran

2007 2008 2009 2010

(Hektar) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

1. Ladang Hosba 83 0.32 0.42 0.22 0.60

2. Ladang Laka Temin 485 1.29 0.20 0.13 -

3. Ladang Bukit Perak Utara 2,320 10.35 9.81 6.43 15.48

Ladang Bukit Perak

Selatan

2,233 12.04 7.71 8.76 12.53

5. Ladang Sungai Ular 1,839.38 6.21 3.86 2.63 4.66

6. Ladang Sungai Pau 110 1.00 0.83 0.04 0.93

7. Ladang Pinang Tunggal 405 1.04 0.93 0.65 1.08

8. Ladang Bukit Nguan 1,539 0.25 0.24 - 0.03

9. Ladang Gurun 48 - - 0.33 0.40

10. Ladang Aman Jaya 723.46 - - 2.84 2.98

Jumlah 9,785.84 33.73 17.03 23.27 41.66

Keuntungan Per Hektar 0.003 0.002 0.002 0.004

Sumber: Kertas Kerja Audit PKNK dan Laporan Kewangan Ladang

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan ladang adalah baik kerana peningkatan

keuntungan yang dicatatkan pada tahun 2010 adalah tertinggi dalam tempoh

4 tahun.

12.4.2.2. Pengurusan Kilang Getah PKNK

a. Prestasi produktiviti Kilang Hevea Bukit Perak

Kilang Hevea Bukit Perak (KHBP) beroperasi dengan membeli susu getah dan getah

beku dari ladang PKNK, pekebun kecil berdekatan dan pengusaha getah dari

Thailand, India dan Vietnam untuk diproses dan kemudiannya menjual semula

kepada industri berasaskan getah. KLPK telah mensasarkan pengeluaran KHBP di

antara 6.64 juta kg/DRC hingga 12.73 juta kg/DRC pada tahun 2007 hingga 2010.

141

Semakan Audit mendapati produktiviti getah yang dihasilkan oleh KHBP tidak

mencapai sasaran yang ditetapkan terutamanya pada tahun 2009 dan 2010. KLPK

memaklumkan sasaran pengeluaran pada tahun 2009 dan 2010 disediakan dengan

mengambil kira pengeluaran getah gred lateks pekat, SMR 10/20. Bagaimanapun

operasi pengeluaran getah SMR dihentikan untuk kerja-kerja pengubahsuaian untuk

meningkatkan kapasiti pengeluaran. Kedudukan produktiviti pengeluaran getah

berbanding bajet adalah seperti di Jadual 12.10.

Jadual 12.10

Pengeluaran Getah Kering KHBP Berbanding Sasaran

Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Tahun

Butiran

2007

2008

2009

2010

(Kg/DRC Juta) (Kg/DRC Juta) (Kg/DRC Juta) (Kg/DRC Juta)

A B A B A B A B

KHBP 8.09 7.03 6.64 5.82 12.61 4.31 12.73 5.76

Kurangan (1.06) (0.82) (8.30) (6.97)

Kurangan (%) 13.1 12.3 65.8 54.8

Sumber: Rekod KLPK

Nota:A = Sasaran

:B = Keluaran Sebenar

Pada pendapat Audit, KLPK perlu mengkaji semula justifikasi sasaran pengeluaran

KHBP kerana berdasarkan trend yang dicatatkan berlaku kurangan pengeluaran

sebenar melebihi 50%.

b. Prestasi Kewangan KHBP

KHBP telah mencatatkan keuntungan pada tahun 2007 berjumlah RM1.23 juta dan

2009 berjumlah RM1.24 juta. Bagaimanapun, KHBP telah mengalami kerugian

berjumlah RM6.97 juta dan RM3.41 juta masing-masing pada tahun 2008 dan 2010.

Kerugian pada tahun 2008 adalah disebabkan oleh lebihan stok getah yang tinggi

pada bulan Disember 2008 kerana pada masa itu harga pasaran getah telah jatuh

secara drastik. Pihak pengurusan mengambil keputusan untuk menyimpan stok dan

menunggu sehingga harga getah menjadi lebih stabil bagi mengelak daripada

mengalami kerugian jangka panjang yang lebih teruk. Manakala kerugian pada tahun

2010 pula disebabkan KHBP tidak dapat menjual getah yang telah dibeli terutama

getah yang diimport dari luar negara seperti India, Thailand dan Vietnam dengan

harga yang lebih tinggi. Keadaan ini adalah disebabkan pada masa berkenaan

kejatuhan harga getah melebihi kos belian dan pemprosesan getah. KLPK

memaklumkan bagi mengurangkan risiko kerugian akibat turun naik harga pasaran,

KHBP akan bertindak sebagai kilang memproses getah sahaja dan mengambil

upahan daripada ladang-ladang.

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan KHBP adalah tidak memuaskan kerana

mencatatkan kerugian yang besar pada tahun 2008 dan 2010 walaupun berjaya

mencatatkan keuntungan pada tahun 2007 dan 2009.

142

12.4.3. Tadbir Urus Korporat

Suruhanjaya Sekuriti Malaysia (SC) telah memperkenalkan Kod Tadbir Urus Korporat

Malaysia Tahun 2000 yang dikemaskini pada tahun 2007, di mana kod ini telah menekankan

beberapa prinsip dan amalan terbaik, termasuk penstrukturan, bidang kuasa, komposisi dan

anjaran Lembaga Pengarah, komunikasi antara syarikat dengan pemegang saham, aspek

pelaporan dalaman dan luaran serta aspek akauntabiliti syarikat. Kod Tadbir Urus Korporat

Malaysia menitik beratkan isu pengelakan rasuah, ketelusan, percanggahan kepentingan

antara diri, saham syarikat dan masyarakat. Hasil penemuan Audit adalah seperti berikut:

12.4.3.1. Pembayaran Dividen

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 11 Tahun 1993 menetapkan dasar dan garis panduan

mengenai pembayaran dividen oleh syarikat kerajaan di mana syarikat dikehendaki

membayar dividen sekurang-kurangnya 10% setahun sebagai pulangan modal kepada

Kerajaan sebagai pemegang saham. Semakan Audit mendapati KLPK telah membayar

dividen kepada PKNK pada tahun 2008 dan 2009 masing-masing berjumlah RM0.10 juta.

Dividen tidak dibayar pada tahun 2007 walaupun syarikat mencatatkan keuntungan.

12.4.3.2. Bayaran Bonus

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 10 Tahun 1993 menetapkan semua pembayaran bonus

hendaklah diluluskan oleh Lembaga Pengarah Badan Induk sebelum dikemukakan

kepada Pihak Berkuasa Negeri (PBN). Cadangan pembayaran bonus perlu dikemukakan

serentak dengan cadangan pembayaran dividen kepada pemegang saham. Semakan

Audit mendapati bayaran bonus kepada kakitangan telah dilakukan pada tahun 2007,

2008 dan 2009 masing-masing melibatkan sejumlah RM0.37 juta, RM0.23 juta dan

RM0.38 juta telah diluluskan oleh Lembaga Pengarah tetapi tidak dikemukakan kepada

PKNK dan PBN untuk kelulusan.

12.4.3.3. Ketiadaan Jawatankuasa Audit

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 9 Tahun 1993 telah menetapkan setiap syarikat Kerajaan

hendaklah menubuhkan Jawatankuasa Audit Dan Pemeriksaan. Antara objektif

penubuhannya adalah untuk memelihara kepentingan Kerajaan melalui kawalan dan

pengawasan ke atas pengurusan syarikat induk serta semua syarikat subsidiari dan

bersekutu secara berterusan. Semakan Audit mendapati Jawatankuasa Audit Dan

Pemeriksaan serta Unit Audit Dalam belum ditubuhkan di KLPK. Bagaimanapun fungsi

audit dalam telah dilaksanakan oleh Unit Audit Dalam PKNK dan ianya tidak dapat

dijalankan secara berkala dan lebih kerap kerana kekurangan kakitangan. Sepanjang

tahun 2007 hingga 2010, pemeriksaan oleh Unit Audit Dalam hanya dijalankan sebanyak

sekali iaitu pada tahun 2009. Pemerhatian Audit hanya dibincang di antara pihak

pengurusan KLPK sahaja dan tidak dipanjangkan kepada Jawatankuasa Audit Dan

Pemeriksaan. KLPK berpendapat belum ada keperluan untuk mewujudkan Jawatankuasa

Audit di KLPK pada ketika ini kerana ia melibatkan penambahan kakitangan dan

peningkatan kos operasi. Pada masa sekarang KLPK masih lagi bergantung kepada Unit

Audit Dalam PKNK.

143

12.4.3.4. Pengeluaran Cek Tunai Tanpa Dokumen Sokongan Yang Lengkap

Prosedur dan tatacara kewangan perlu dipatuhi sebelum pembayaran dilakukan dengan

memastikan baucar bayaran disokong dengan dokumen sokongan yang lengkap.

Seksyen 167 (1) Akta Syarikat 1965 pula menyatakan pengarah dan pengurus syarikat

hendaklah memastikan rekod-rekod perakaunan disimpan dengan lengkap sehingga

dapat menerangkan dengan jelasnya setiap transaksi bagi membolehkan ianya diaudit

dengan mudah dan betul. Semakan Audit mendapati sejumlah RM0.43 juta transaksi cek

tunai tidak disertakan dokumen sokongan. Perkara ini adalah bertentangan dengan Akta

Syarikat 1965 dan KLPK juga terdedah kepada risiko penyelewengan. Maklumat lanjut

seperti di Jadual 12.11.

Jadual 12.11

Pengeluaran Cek Tunai Tanpa Dokumen Sokongan Yang Lengkap

Bagi Tahun 2008 Dan 2009

Tahun

Bil.

Butiran Perbelanjaan

2008 2009

1. Derma dan Sumbangan 220,500 90,000

2. Hari Keluarga - 13,300

3. Urusan Pengambilan Pekerja Asing - 19,310

4. Tuntutan Pengurus Ladang - 15,760

5. Kenduri Korban - 3,500

6. Pembelian Rumah - 5,500

7. Perbelanjaan Tunai - 2,000

8. Perbelanjaan Ke Luar Negara - 22,800

9. Lain-lain Perbelanjaan 18,516 15,676

Jumlah 239,016 187,846

Sumber: Rekod KLPK dan Laporan Audit Dalam

12.5 SYOR AUDIT

Bagi membolehkan objektif penubuhan KLPK dicapai seperti mana yang telah ditetapkan,

pihak KLPK perlu menangani kelemahan yang telah dibangkitkan dalam laporan ini. Bagi

mengatasi kelemahan yang dibangkitkan, Lembaga Pengarah KLPK disyorkan supaya

melaksanakan perkara seperti berikut:

12.5.1. Mematuhi kehendak Akta Syarikat 1965 dan semua pekeliling yang telah dikeluarkan

oleh Kerajaan bagi memastikan pengurusan kewangan KLPK yang meliputi pengurusan

pembayaran, aset serta sumber manusia dibuat dengan telus, teratur dan berhemat.

12.5.2. Memantau operasi Kilang Hevea Bukit Perak dengan lebih terancang bagi

memastikan kilang dapat memperolehi keuntungan pada masa hadapan.

144

PERBADANAN MENTERI BESAR KEDAH

13. AMANAH SAHAM KEDAH BERHAD

13.1 LATAR BELAKANG

13.1.1. Amanah Saham Kedah Berhad (ASKB) yang diperbadankan pada 10 September

1994 adalah merupakan anak syarikat milik penuh Permodalan Kedah Berhad (PKB). PKB

adalah syarikat subsidiari milik penuh Perbadanan Menteri Besar Kedah (PMBKed). ASKB

telah ditubuhkan dengan modal yang dibenarkan berjumlah RM10 juta dan modal berbayar

berjumlah RM8.42 juta. Visi Korporat ASKB adalah menjadi penyumbang utama ke arah

kecemerlangan pengurusan aset dan akauntabiliti sektor korporat dalam PKB. Misi korporat

ASKB pula adalah untuk melaksanakan pengurusan secara profesional dan beretika ke arah

meningkatkan akauntabiliti pengurusan korporat.

13.1.2. ASKB yang dilesenkan di bawah Akta Pasaran Modal Dan Perkhidmatan 2007

berpengalaman lebih daripada 17 tahun di dalam bidang unit amanah dan pengurusan aset.

Sehingga kini ASKB menguruskan Tabung Amanah Saham Kedah (Tabung ASK) dan

pengurusan aset Perbadanan Kemajuan Negeri Kedah (PKNK) serta Yayasan Islam Negeri

Kedah (YINK).

13.1.3. Aktiviti utama ASKB adalah bertindak sebagai pengurus dengan menentukan

matlamat pelaburan, mengurus pelaburan Tabung ASK, mengatur penjualan dan pembelian

unit Amanah Saham Kedah (ASK), pengagihan pendapatan atau unit tambahan kepada

pemegang unit dan menyimpan rekod Tabung ASK dengan baik.

13.1.4. Lembaga Pengarah ASKB terdiri daripada 6 orang Ahli Lembaga Pengarah (ALP)

termasuk seorang wakil PKB. Pada 1 Januari 2011, ASKB mempunyai 24 orang kakitangan

yang terdiri daripada 11 eksekutif serta 13 bukan eksekutif.

13.2. OBJEKTIF PENGAUDITAN

Pengauditan ini dijalankan untuk menilai sama ada prestasi kewangan syarikat memuaskan,

pengurusan aktiviti dan kewangan serta tadbir urus korporat telah dilaksanakan dengan

teratur selaras dengan objektif penubuhannya.

13.3. SKOP DAN KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan dijalankan merangkumi aspek prestasi kewangan, pengurusan aktiviti dan

tadbir urus korporat. Pengauditan dijalankan dengan meneliti Memorandum dan Artikel

Syarikat, Akta Syarikat 1965, Akta Pasaran Modal Dan Perkidmatan 2007, peraturan

kewangan, minit Mesyuarat Lembaga Pengarah dan rekod berkaitan dengan pengurusan

syarikat ASKB dan Tabung ASK bagi tempoh tahun 2006 hingga 2010. Analisis kewangan

145

juga dilakukan terhadap Penyata Kewangan ASKB bagi tempoh tahun 2007 hingga 2009. Di

samping itu temu bual dan perbincangan dengan pegawai yang berkaitan juga dijalankan.

13.4. PENEMUAN AUDIT

Pengauditan yang dijalankan di antara bulan November 2010 hingga Februari 2011

mendapati prestasi kewangan ASKB secara keseluruhannya adalah tidak memuaskan.

ASKB mencatatkan kerugian pada tahun 2007 hingga 2009 masing-masing berjumlah

RM1.12 juta, RM1 juta dan RM0.57 juta. Sungguhpun didapati pengurusan aktiviti ASKB

adalah selaras dengan objektif penubuhannya tetapi pengurusan aktivitinya adalah tidak

memuaskan kerana terdapat beberapa kelemahan yang boleh menjejaskan kepentingan

Kerajaan selaku pemegang ekuiti secara amnya. Selain itu, kelemahan pengurusan aktiviti

ASKB boleh menjejaskan kepentingan para pelabur Tabung ASK. Antara kelemahan yang

ditemui adalah keuntungan tahunan Tabung ASK semakin berkurangan, kerugian terkumpul

Tabung ASK serta penyusutan Nilai Aset Bersih (NAB) Tabung ASK berada pada tahap

yang tinggi, sumbangan Kerajaan Negeri bagi menampung kos pembayaran dividen dan

pelaburan ekuiti mengalami rosot nilai yang tinggi. Tadbir urus korporat ASKB secara

keseluruhannya adalah tidak memuaskan. Di antaranya adalah insentif ALP pada tahun

2007 tidak mendapat kelulusan Mesyuarat Agung dan gaji bekas Ketua Pegawai Eksekutif

(KPE) terlebih bayar. Penjelasan lanjut berhubung dengan prestasi kewangan, pengurusan

aktiviti dan tadbir urus korporat adalah seperti berikut:

13.4.1. Prestasi Kewangan

13.4.1.1. Analisis Trend

a. ASKB mencatatkan kerugian selama 3 tahun berturut-turut dari tahun 2007 sehingga

tahun 2009. Kerugian yang dialami masing-masing berjumlah RM1.12 juta, RM1.01

juta dan RM0.57 juta. Kerugian adalah berpunca daripada kegagalan ASKB untuk

mengawal perbelanjaan operasi dan pentadbiran syarikat sehingga menyebabkan

untung kasar yang diperolehi tidak mampu membiayai kos perbelanjaan pentadbiran

dan operasi syarikat. Bagaimanapun kerugian yang dialami menunjukkan penurunan

pada tahun 2009 berbanding 2008 setelah pengurusan ASKB berjaya mengurangkan

kos operasi syarikat kepada RM1.68 juta berbanding RM2.10 juta pada tahun 2007.

b. Pendapatan utama ASKB adalah terdiri daripada jualan ASK dan yuran pengurusan

daripada Tabung ASK serta dana korporat. Pendapatan jualan ASK menunjukkan

trend yang tidak konsisten di mana pendapatan ASKB telah meningkat pada tahun

2008 berbanding 2007 namun menyusut sedikit pada tahun 2009. Pendapatan jualan

ASK pada tahun 2007 adalah berjumlah RM2.53 juta meningkat kepada RM6.10 juta

pada tahun 2008. Namun pada tahun 2009 trend pendapatan menunjukkan

penurunan iaitu menyusut sebanyak 23.1% atau berjumlah RM1.41 juta. Analisis

Audit mendapati peningkatan pendapatan pada tahun 2008 adalah berpunca

daripada kenaikan mendadak jualan unit ASK. Penurunan pendapatan pada tahun

2008 berbanding 2009 adalah disebabkan kemerosotan jualan unit ASK.

c. Analisis Audit terhadap perbelanjaan operasi dan pentadbiran ASKB mendapati

terdapat trend penurunan pada tahun 2008 dan 2009. Pada tahun 2007 perbelanjaan

operasi dan

pentadbiran ASKB adalah berjumlah RM2.10 juta. Trend mulai berubah

pada tahun

2008 ke arah positif apabila perbelanjaan operasi dan pentadbiran

mencatatkan penurunan berbanding tahun 2007. Pada tahun 2008 jumlah

perbelanjaan operasi dan pentadbiran adalah RM1.68 juta dan menurun pada 2009

di mana perbelanjaan

operasi dan pentadbiran hanya berjumlah RM1.55 juta. Pihak

Audit mendapati penurunan kos perbelanjaan operasi dan pentadbiran pada tahun

2008 adalah disebabkan ASKB telah mengurangkan kos perjalanan, yuran pengarah

serta yuran profesional.

d. Kedudukan

pendapatan dan perbelanjaann serta untung/(rugi)

ASKB bagi tahun

kewangan 2007 hingga 2009 adalah seperti di Jadual 13.1, Carta 13.1 dan

Carta 13.2.

Jadual 13.11

Penyata Pendapatan Dan Perbelanjaan Serta Untung Rugi

Bagi Tahun 2007 Hingga 2009

Tahun Kewangan

Butiran

2007 2008

2009

(RM Juta)

(RM Juta) (RM Juta)

Jualan Unit Amanah

2.53 6.10

4.69

Kos Jualan

(2.50) (6.17)

(4.64)

Untung/ (Rugi) Kasar

0.03 (0.07)

0.05

Yuran Pengurusan

0.78 0.59

0.50

Lain-lain Pendapatan

0.17 0.15

0.43

Perbelanjaan Operasi dan

Pentadbiran

(2.10) (1.68)

(1.55)

Untung/(Rugi) Sebelum Cukai (1.12) (1.01)

(0.57)

Pelarasan

Cukai

Untung/(Rugi) Bersih

Semasa (1.12) (1.00)

(0.57)

Sumber: Penyata Kewangan ASKB

Carta 13.1

Trend

Kerugian ASKB

Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Carta 13.2

Trend Pendapatan Dan Perbelanjaan

ASKB

Bagi Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

(RM Juta)

-0.2

-0.4

-0.6

-0.8

-1

-1.2

-0.57

-1.12

-1.01

2007 2008

2009

Tahun

(RM Juta)

3.48

4.60

6.84

7.85

5.62

619 6.19

2007 2008 2009

Tahun

Pendapatan

Perbelanjaan

Sumber: Penyata Kewangan ASKB

147

13.4.1.2. Analisis Nisbah

Bagi menilai prestasi kewangan ASKB, Nisbah Semasa, Margin Untung Bersih, Nisbah

Pulangan Ke Atas Aset dan Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti telah dianalisis berdasarkan

lembaran imbangan dan penyata pendapatan YBSB bagi tahun 2007 hingga 2009 seperti

di Jadual 13.2.

Jadual 13.2

Analisis Nisbah Kewangan Bagi

Tahun Kewangan 2007 Hingga 2009

Butiran

Tahun Kewangan

2007 2008 2009

Nisbah Semasa 8.08:1 1.70:1 8:1

Margin Untung Bersih (44.3%) (16.6%) (12.2%)

Nisbah Pulangan Ke Atas

Aset

(0.14):1 (0.12):1 (0.07):1

Nisbah Pulangan Ke Atas

Ekuiti

(0.14):1 (0.14):1 (0.08):1

Sumber: Penyata Kewangan ASKB

a. Nisbah Semasa

Nisbah ini menunjukkan ASKB mempunyai keupayaan yang sangat baik untuk

membayar balik liabiliti semasanya pada tahun 2007 hingga 2009 terutama pada

tahun 2007 dan 2009.

b. Margin Untung Bersih

Margin Untung Bersih ASKB adalah negatif pada tahun 2007 sehingga 2009 di mana

ASKB mengalami kerugian pada tahun tersebut. Ini adalah kerana pendapatan yang

diterima tidak mampu untuk menanggung kos operasi yang tinggi. Bagaimanapun

kadar kerugian yang ditanggung ASKB semakin berkurangan.

c. Nisbah Pulangan Ke Atas Aset

Nisbah Pulangan Ke Atas Aset adalah negatif pada tahun 2007 hingga 2009.

Keadaan ini menunjukkan ASKB tidak produktif dan gagal menggunakan sepenuhnya

aset yang dimiliki untuk memaksimumkan keuntungan.

d. Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti

Nisbah Pulangan Ke Atas Ekuiti adalah negatif bagi tahun 2007 hingga 2009. Ini

bermakna ASKB gagal memberikan pulangan kepada pemilik syarikat iaitu PKB.

ASKB memaklumkan bagi mengatasi prestasi kewangan syarikat yang tidak memuaskan

Lembaga Pengarah ASKB telah meluluskan Pelan Korporat ASKB untuk 3 tahun (2011-

2013). Objektif utama pelan ini adalah untuk mengurangkan kerugian syarikat sebanyak

25% pada tahun 2011, mencapai “breakeven” pada tahun 2012 dan mencatatkan

keuntungan pada tahun 2013. Antara 3 perkara penting dilakukan adalah mendapatkan

dana baru berjumlah RM100 juta, mengambil kakitangan baru yang berkelayakan dan

meningkatkan prestasi Tabung ASK.

148

Pada pendapat Audit, prestasi kewangan ASKB adalah tidak memuaskan kerana

mengalami kerugian selama 3 tahun berturut-turut. Operasi syarikat masih belum

mampu memberikan pulangan kepada pemegang ekuitinya iaitu PKB.

13.4.2. Pengurusan Aktiviti

Aktiviti utama ASKB adalah menguruskan Tabung ASK selaras dengan pelaksanaan surat

ikatan bertarikh 24 Februari 1995 antara ASKB dengan Pemegang Amanah (HSBC

(Malaysia) Trustee Berhad) dan Pemegang Berdaftar Amanah. Objektif pelaburan Tabung

ASK adalah untuk memberi peluang peningkatan modal dan pengagihan pendapatan melalui

pelaburan berteraskan prinsip Syariah pada risiko yang wajar. Tabung ASK menggunakan

konsep dana pendapatan dan pertumbuhan modal di mana modalnya dilaburkan di dalam

sekuriti pasaran saham di Bursa Malaysia serta instrumen pasaran wang tempatan. Pelabur

akan dapat menikmati pulangan daripada kenaikan harga unit ataupun dividen apabila

diisytiharkan. Kegiatan utama Tabung ASK ialah melabur dalam ‘Pelaburan Dibenarkan’

seperti yang dijelaskan di bawah Fasal 2 surat ikatan yang meliputi syer syarikat yang

disenaraikan atau tidak disenaraikan di Bursa Malaysia, serta pelaburan lain yang boleh

diterima di bawah prinsip Islam. Sehingga 31 Ogos 2010 Tabung ASK mempunyai 32,114

pelabur atau bersamaan Nilai Aset Bersih bernilai RM33.88 juta. Pecahan pegangan unit

Tabung ASK adalah seperti di Jadual 13.3. Manakala komposisi portfolio pelaburan Tabung

ASK sehingga 31 Ogos 2010 adalah seperti di Jadual 13.4.

Jadual 13.3

Pecahan Pegangan Unit Tabung ASK Pada 31 Ogos 2010

Kedudukan Pelabur Mengikut Pegangan Unit

Unit

NAB

Pegangan Unit Bil. Pelabur

(Juta)

(RM Juta)

5,000 ke bawah 29,060 11.41 2.72

5,001 ke 10,000 914 6.14 1.47

10,001 ke 50,000 1,842 33.19 7.92

50.001 ke 500,000 285 28.17 6.72

500,001 ke atas 13 61.41 14.65

Stok Pengurus 1.68 0.40

Jumlah 32,114 142 33.88

Sumber: Laporan Tahunan Tabung ASK

Jadual 13.4

Komposisi Portfolio PelaburanTabung ASK Sehingga 31 Ogos 2010

Pegangan Ekuiti Mengikut Sektor (%)

Barangan Pengguna 5.7

Barangan Industri 23.1

Pembinaan 7.3

Perkhidmatan/Dagangan 23.5

Hartanah 34

Perladangan 4.5

Teknologi 1.9

Jumlah 100

Pelaburan Mengikut Kategori (%)

Ekuiti 44.2

Pasaran Wang 55.8

Jumlah 100

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

149

13.4.2.1. Prestasi Kewangan Tabung ASK Tidak Memuaskan

a. Keuntungan Tahunan Tabung ASK Semakin Berkurangan

Tabung ASK seharusnya berupaya mencatatkan keuntungan yang tinggi oleh kerana

tabung berkenaan diuruskan oleh ASKB yang merupakan syarikat Kerajaan dan

sentiasa mendapat sokongan daripada Kerajaan Negeri. Semakan Audit mendapati

keuntungan Tabung ASK menunjukkan peningkatan pada tahun 2008 berbanding

2007 dan kemudiannya jatuh mendadak pada tahun 2009 dan seterusnya menurun

lagi pada tahun 2010. Pada tahun 2007 Tabung ASK mencatatkan lebihan

pendapatan berjumlah RM3.60 juta dan seterusnya mengalami peningkatan drastik

kepada RM7.67 juta pada tahun 2008. Bagaimanapun, trend keuntungan mulai

berubah apabila lebihan pendapatan Tabung ASK menyusut sebanyak 77.8% atau

RM5.97 juta kepada RM1.70 juta pada tahun 2009. Lebihan pendapatan Tabung

ASK terus menyusut kepada RM1.52 juta pada tahun 2010 berbanding tahun

sebelumnya. Butiran terperinci prestasi kewangan Tabung ASK adalah seperti di

Jadual 13.5.

Jadual 13.5

Ringkasan Penyata Pendapatan Dan Perbelanjaan Tabung ASK

Tahun Kewangan Berakhir 28/29 Februari

Item

2007 2008 2009 2010

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

Jumlah Pendapatan

4.64 8.85 2.52 2.22

Pelaburan

Jumlah Perbelanjaan (0.83) (0.92) (0.71) (0.60)

Keuntungan/(Kerugian)

3.81 7.93 1.81 1.62

Sebelum Cukai

Cukai (0.21) (0.26) (0.11) (0.10)

Keuntungan/(Kerugian)

3.60 7.67 1.70 1.52

Selepas Cukai

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

b. Kerugian Terkumpul Tabung ASK Adalah Tinggi

Setiap pengurus dana perlu memantau aktiviti pelaburan yang dijalankan bagi

memastikan setiap transaksi tidak mengalami kerugian atau sekurang-kurangnya

mendapat titik pulang modal. Ini bertujuan memastikan kepentingan pemegang unit

adalah terjamin. Semakan Audit mendapati Tabung ASK mempunyai kerugian

terkumpul yang tinggi jika dibandingkan dengan modal pemegang unit di peringkat

awal. Kerugian terkumpul Tabung ASK menunjukkan trend penurunan mulai tahun

2008. Sehingga tahun 2010, kerugian terkumpul Tabung ASK berjumlah RM66.67

juta disebabkan oleh aktiviti pemotongan kerugian (cut loss) dan pengstrukturan

semula yang telah dilakukan pada tahun 2000 dan 2002. Pihak Audit juga mendapati

pihak pengurusan tidak menyediakan Pelan Pemulihan Prestasi Tabung ASK untuk

dijadikan panduan dalam usaha untuk mengurangkan kerugian terkumpul. Pada

pendapat Audit, kerugian terkumpul Tabung ASK berada pada tahap yang

tinggi. Keadaan ini boleh menyebabkan para pelabur kurang keyakinan untuk

membeli unit ASK. Oleh itu, tindakan pemulihan perlu diambil dengan segera

150

dalam mengurangkan jumlah kerugian terkumpul. Butiran terperinci kerugian

terkumpul Tabung ASK adalah seperti di Jadual 13.6.

Jadual 13.6

Kerugian Terkumpul Tabung

ASK Pada Tahun 2007 Hingga 2010

Kerugian Terkumpul

Tahun

(RM Juta)

2007 67.16

2008 66.83

2009 66.73

2010 66.67

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

c. Penyusutan Nilai Aset Bersih (NAB) Tabung ASK

Nilai Aset Bersih Tabung ASK ialah nilai pasaran kesemua pelaburan dalam sekuriti,

pasaran wang, tunai serta harta lain setelah ditolak liabiliti atau caj yang berkaitan

pada sesuatu titik penilaian. Semakan Audit mendapati NAB Tabung ASK

menunjukkan trend penurunan yang drastik dari tahun 2007 hingga 2009 iaitu dari

RM50.91 juta kepada RM30.08 juta. Di samping itu, pihak Audit mendapati NAB

Tabung ASK pada tahun 2010 berjumlah RM34 juta. Jumlah ini adalah jauh lebih

rendah berbanding modal pemegang unit yang berjumlah RM127.10 juta di mana

perbezaannya berjumlah RM93.10 juta. ASKB memaklumkan penyusutan NAB

Tabung ASK adalah bergantung kepada prestasi Tabung ASK, pengagihan

pendapatan dan aktivti penerbitan dan pembatalan unit ASK yang dilaksanakan

syarikat. Butiran terperinci adalah seperti di Jadual 13.7.

Jadual 13.7

Modal Pemegang Unit Berbanding NAB Tabung ASK

Pada Tahun 2007 Hingga 2010

Modal Pemegang

Unit

NAB Perbezaan

Tahun

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

(a)

(b) (c=a-b)

2007 128.48 50.91 77.57

2008 127.46 41.18 86.28

2009 130.00 30.08 99.92

2010 127.10 34.00 93.10

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

Pada pendapat Audit, NAB Tabung ASK adalah terlalu rendah jika dibandingkan

dengan modal pemegang unit. Keadaan ini menyebabkan pelabur hilang keyakinan

terhadap Tabung ASK.

13.4.2.2. Sumbangan Kerajaan Negeri Bagi Tujuan Pembayaran Dividen

Matlamat asal penubuhan syarikat Kerajaan adalah untuk mendapatkan pulangan

daripada pelaburan yang dilakukan dan seterusnya dana tersebut digunakan untuk

pembangunan ekonomi negeri. Selain itu, pengagihan pendapatan kepada para pelabur

seharusnya menggunakan wang hasil keuntungan pelaburan. Ini adalah bagi memastikan

pengurus dana berusaha menjana pendapatan yang mencukupi untuk diagihkan kepada

semua pelabur. Semakan Audit mendapati ASKB menerima sumbangan Kerajaan Negeri

151

erjumlah RM2.03 juta bagi menampung kos pembayaran dividen kepada pemegang unit

ASK pada tahun 2006, 2009 dan 2010 melalui penjualan unit ASK yang dimilki oleh State

Secretary Incorporated (SSI). Butiran terperinci sumbangan Kerajaan Negeri bagi tujuan

pembayaran dividen adalah seperti di Jadual 13.8.

Jadual 13.8

Sumbangan Kerajaan Negeri

Bagi Tujuan Pembayaran Dividen Tabung ASK

Tahun Pembayaran

Jumlah

Dividen

(RM Juta)

2006 0.61

2009 1.20

2010 0.22

Jumlah 2.03

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

Pada pendapat Audit, pembayaran dividen kepada pelabur hendaklah berdasarkan

kemampuan kewangan Tabung ASK.

13.4.2.3. Pelaburan Ekuiti Mengalami Rosot Nilai Yang Tinggi

Setiap pengurus dana seharusnya memantau setiap pelaburan yang dilakukan bagi

memastikan risiko kerugian dapat diminimumkan. Langkah ini juga dapat memastikan

syarikat memperolehi pendapatan yang sewajarnya daripada setiap transaksi pelaburan

yang dilakukan. Pelaburan ekuiti perlu diberi perhatian serius kerana ia mempunyai

potensi pendapatan dan risiko kerugian yang tinggi. Semakan Audit mendapati pelaburan

ekuiti yang dilakukan oleh Tabung ASK mengalami rosot nilai yang tinggi sehingga

RM33.25 juta atau 65% daripada kos pelaburan pada tahun 2009. Pada tahun 2007

hingga 2010 rosot nilai yang dialami oleh pelaburan ekuiti Tabung ASK masing-masing

berjumlah RM10.42 juta, RM19.45 juta, RM33.25 juta dan RM25.44 juta. ASKB

memaklumkan rosot nilai yang tinggi adalah disebabkan oleh pegangan saham yang tidak

mempunyai potensi dan telah mengalami kerugian belum direalisasi yang tinggi.

Jawatankuasa Pelaburan telah meluluskan cadangan pelupusan pegangan saham

sedemikian bagi membolehkan Tabung ASK melabur didalam saham berpotensi. Butiran

terperinci rosot nilai yang dialami oleh Tabung ASK adalah seperti di Jadual 13.9.

Jadual 13.9

Rosot Nilai Pelaburan Ekuiti Tabung ASK

Berbanding Kos Pelaburan Bagi Tahun 2007 Hingga 2010

Kos

Nilai

Tahun Pelaburan Pasaran Rosot Nilai %

(RM Juta) (RM Juta) (RM Juta)

2007 49.81 39.39 10.42 20.9

2008 52.41 32.96 19.45 37.1

2009 51.18 17.93 33.25 65.0

2010 48.87 23.43 25.44 52.1

Sumber: Penyata Kewangan Tabung ASK

Pada pendapat Audit, ASKB perlu meningkatkan tahap pemantauan terhadap

pelaburan ekuiti bagi mengurangkan rosot nilai yang dialami. Selain itu, ASKB juga

perlu mengambil tindakan melupuskan ekuiti yang merugikan.

152

13.4.2.4. Aktiviti Pemasaran Tidak Memuaskan

Aktiviti pemasaran merupakan tonggak utama kepada setiap organisasi dalam

memastikan visi dan misi syarikat tercapai. Umumnya tanpa pemasaran yang berkesan,

produk yang berkualiti tidak akan mendapat permintaan. Pelan pemasaran hendaklah

didokumentasikan dengan lengkap dan sempurna bagi memastikan pemasaran dapat

dilakukan dengan teratur dan berkesan. Sebagai syarikat Kerajaan Negeri, ASKB

seharusnya mengambil peluang untuk meningkatkan prestasi pemasaran syarikat.

Semakan Audit mendapati kebanyakan unit Tabung ASK yang dijual adalah terdiri

daripada pembelian balik unit melalui pengagihan dividen yang tidak ditunaikan selepas

tempoh masa yang diberikan. Pihak Audit mendapati ASKB tidak menyediakan pelan

pemasaran. Aktiviti pemasaran hanya dijalankan mengikut keperluan seperti mengadakan

taklimat kepada agensi Kerajaan Negeri, syarikat Kerajaan Negeri dan Jabatan Kerajaan.

ASKB memaklumkan mulai 1 April 2011 aktiviti pemasaran telah dipertanggungjawabkan

kepada Jabatan Pembangunan Perniagaan. Pelan pemasaran yang lengkap telah

diluluskan oleh pihak pengurusan dan Lembaga Pengarah pada 30 Mei 2011.

Pada pendapat Audit, aktiviti pemasaran yang dijalankan ASKB untuk

mempromosikan Tabung ASK perlu dipertingkatkan.

13.4.2.5. Pelan Kesinambungan Perniagaan Tidak Disediakan

Pelan Kesinambungan Perniagaan (BCP) adalah merupakan sebuah pelan lengkap untuk

organisasi berhadapan dengan sebarang kontigensi yang berlaku di luar dugaan seperti

banjir, kebakaran, tanah runtuh dan sebagainya. BCP adalah penting dalam memastikan

operasi syarikat dapat diteruskan walaupun pejabat operasi syarikat berhadapan dengan

masalah besar. Sebagai sebuah syarikat yang bergantung kepada pasaran turun naik

saham, ASKB perlu menyediakan BCP yang didokumentasikan dengan lengkap seperti

arahan ketika kecemasan, penurunan kuasa yang diberikan kepada kakitangan dan

tempat operasi alternatif sekiranya berlaku kecemasan. Pihak Audit mendapati ASKB

tidak menyediakan BCP.

Pada pendapat Audit, kegagalan menyediakan BCP boleh mendedahkan risiko

kerugian kepada ASKB. Ini adalah kerana sekiranya berlaku sebarang kontigensi,

syarikat tidak mempunyai garis panduan yang teratur untuk memastikan operasi

syarikat tidak terjejas.

13.4.3. Tadbir Urus Korporat

Amalan tadbir urus korporat yang baik dan berterusan amat penting kerana ia membantu

mengukuhkan jenama syarikat, di samping meningkatkan budaya tanggungjawab korporat

yang baik. Suruhanjaya Sekuriti Malaysia (SC) telah memperkenalkan Kod Tadbir Urus

Korporat Malaysia pada tahun 2000 yang dikemas kini pada tahun 2007. Kod ini telah

menetapkan beberapa prinsip dan amalan terbaik, termasuk penstrukturan, bidang kuasa,

komposisi dan ganjaran Lembaga Pengarah, komunikasi antara syarikat dengan pemegang

saham, aspek pelaporan dalaman dan luaran serta aspek akauntabiliti syarikat. Hasil

penemuan Audit adalah seperti berikut:

153

13.4.3.1. Rancangan Korporat Tidak Disediakan

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 12 Tahun 1993 menetapkan semua syarikat Kerajaan

perlu menyediakan rancangan korporat sebagai wawasan syarikat untuk mencapai

matlamat jangka pendek dan jangka panjang. Ini penting dalam menentukan hala tuju

sesuatu organisasi. Semakan Audit mendapati ASKB tidak menyediakan rancangan

korporat seperti yang dikehendaki. Ketiadaan rancangan korporat akan menyebabkan

sesebuah organisasi sukar mencapai visi dan misi yang dikehendaki. Bagaimanapun,

Pelan Korporat ASKB telah disediakan untuk tahun 2011 hingga 2013 dan telah

diluluskan oleh Lembaga Pengarah pada 6 Disember 2010.

13.4.3.2. Pelaksanaan Audit Dalaman Dan Jawatankuasa Audit Dan Pemeriksaan

Pekeliling Perbendaharaan Bil. 9 Tahun 1993, menghendaki Jawatankuasa Audit Dan

Pemeriksaan ditubuhkan oleh syarikat Kerajaan. Antara fungsinya adalah untuk

memastikan keutuhan kawalan dalaman syarikat, mengesan kelemahan pengurusan

syarikat dan mengeluarkan garis panduan untuk pembetulan dan penambahbaikan serta

mengawasi semua fungsi audit dalam. Jawatankuasa ini perlu bermesyuarat sekali dalam

tempoh 3 bulan atau 4 kali setahun. Semakan Audit mendapati Jawatankuasa Audit telah

ditubuhkan dan dianggotai oleh seorang Pengarah Bukan Eksekutif serta 3 orang ahli

bebas. Mesyuarat terakhir yang diadakan adalah pada tahun 2005. Sehingga bulan

Januari 2011 jawatankuasa ini masih belum mengadakan mesyuarat seperti mana yang

ditetapkan. Mengikut carta organisasi ASKB, Unit Audit Dalam diwujudkan dalam struktur

organisasi syarikat di bawah Jabatan Hal Ehwal Korporat. Mulai 1 September 2010 unit

ini telah ditukar kepada Unit Pematuhan. Semakan Audit mendapati Jabatan Hal Ehwal

Korporat ASKB tidak menyediakan rancangan audit tahunan dan tidak melaksanakan

pengauditan dalaman pada tahun 2008 hingga 2010. ASKB memaklumkan Lembaga

Pengarah yang telah bermesyuarat pada 10 Mac 2011 telah membuat keputusan supaya

pelaksanaan audit dalam dilaksanakan oleh PMBKed. Di samping itu Lembaga Pengarah

juga telah mengstruktur semula keahlian Jawatankuasa Audit Pematuhan dan

Pengurusan Risiko yang telah mengambil kira faktor percanggahan kepentingan.

Pada pendapat Audit, kegagalan Unit Audit Dalaman menjalankan pengauditan

menyebabkan Jawatankuasa Audit Dan Pemeriksaan tidak dapat bermesyuarat

sejak tahun 2005. Keadaan ini menyebabkan syarikat tidak mempunyai check and

balance dalam operasinya.

13.4.3.3. Insentif Lembaga Pengarah Tanpa Kelulusan Mesyuarat Agung

Mengikut Seksyen 132(2) Akta Syarikat 1965, pengarah syarikat tidak boleh

menggunakan kedudukannya sebagai Pengarah untuk mendapat manfaat bagi dirinya

tanpa kebenaran atau pengesahan Mesyuarat Agung. Semakan Audit mendapati,

mesyuarat Lembaga Pengarah Bil. 2/2007 dan Bil. 6/2007 telah memutuskan

pembayaran insentif Lembaga Pengarah berjumlah RM20,000 seorang bagi tahun 2007.

Jumlah keseluruhan pembayaran kepada 5 orang Ahli Lembaga Pengarah adalah

berjumlah RM100,000. Kelulusan dan pengesahan pembayaran tidak dibentangkan

didalam Mesyuarat Agung.

154

Pada pendapat Audit, pembayaran insentif Lembaga Pengarah adalah tidak wajar

kerana syarikat mengalami kerugian dan bertentangan dengan Akta Syarikat 1965.

13.4.3.4. Gaji Terlebih Bayar

Berdasarkan amalan tadbir urus korporat terbaik, setiap kenaikan gaji tahunan hendaklah

dibentang dan diluluskan oleh mesyuarat Lembaga Pengarah syarikat. Mengikut Syarat

Perkhidmatan ASKB, gaji kakitangan dibayar berasaskan 3 sekatan dengan setiap

sekatan diberi 5 kenaikan gaji. Semakan Audit mendapati Ketua Pegawai Eksekutif telah

menerima lebihan gaji berjumlah RM135,000 bagi tempoh Februari 2006 hingga Mac

2010. Beliau telah meletak jawatan pada 1 April 2010. ASKB perlu menuntut kembali

lebihan bayaran gaji tersebut. Pihak Audit juga mendapati kenaikan gaji tahunan beliau

tidak dibentang dan diluluskan oleh Lembaga Pengarah ASKB. Butiran terperinci gaji

yang terlebih bayar adalah seperti di Jadual 13.10.

Jadual 13.10

Gaji Terlebih Dibayar Kepada KPE

Februari 2006 Hingga Mac 2010

Tahun

Gaji Patut Terima Gaji Telah Bayar Perbezaan

(RM)

2006 207,000 219,000 12,000

2007 207,000 231,000 24,000

2008 207,000 243,000 36,000

2009 207,000 255,000 48,000

2010 51,750 66,750 15,000

Jumlah 879,750 1,014,750 135,000

Sumber: Rekod Kewangan ASKB

13.4.3.5. Mesyuarat Jawatankuasa Pelaburan

Mengikut Garis Panduan Bahagian Pelaburan dan Sumber Manusia ASKB yang

diluluskan pada tahun 2000, Jawatankusa Pelaburan bertanggungjawab dalam

pengurusan pelaburan, merangka polisi dan strategi Tabung ASK dan bermesyuarat

sekurang-kurangnya sekali setiap bulan bagi meneliti prestasi Tabung ASK, menyemak

kedudukan ekonomi dan pasaran, menentukan strategi pelaburan, mengkaji semula

portfolio dan membincangkan isu pelaburan berbangkit. Jawatankuasa Pelaburan ini

terdiri daripada komposisi ahli bebas dan ahli bukan bebas. Semakan Audit mendapati

agenda mesyuarat telah dibincangkan dengan teratur. Bagaimanapun mesyuarat tidak

diadakan mengikut ketetapan iaitu sebulan sekali. ASKB memaklumkan pada 10 Mac

2011 Lembaga Pengarah telah meluluskan terma rujukan baru Jawatankuasa Pelaburan

yang menetapkan Mesyuarat Jawatankuasa Pelaburan hendaklah diadakan sekurangkurangan

sekali dalam setiap 2 bulan.

Pada pendapat Audit, pemantauan yang dilakukan melalui Mesyuarat Jawatankuasa

Pelaburan adalah kurang memuaskan kerana mesyuarat tidak diadakan mengikut

ketetapan iaitu sebulan sekali.

155

13.4.3.6. Mesyuarat Majlis Penyeliaan Syariah ASK

Mesyuarat Majlis Penyeliaan Syariah ASK ditubuhkan bagi menasihati Pengurus

berkaitan aspek syariah agar pengurusan Tabung ASK tidak bercanggah dengan prinsip

Islam. Mesyuarat Majlis Penyeliaan Syariah ASK membincangkan isu berbangkit dari

semasa ke semasa dan bermesyuarat sekurang-kurangnya 2 kali setahun, antara lain

bagi menyemak dan memastikan pelaburan ASK patuh terhadap prinsip Syariah pada

sepanjang masa. Ahli mesyuarat ini terdiri daripada mereka yang berkelayakan dalam

bidang pelaburan syariah. Semakan Audit mendapati Mesyuarat Majlis Penyeliaan

Syariah diadakan mengikut ketetapan yang telah digariskan.

Pada pendapat Audit, pemantauan yang dilakukan melalui mesyuarat Majlis

Penyeliaan Syariah adalah baik.

13.5. SYOR AUDIT

Bagi mengatasi kelemahan yang dibangkitkan dan membolehkan ASKB mencapai objektif

penubuhannya adalah disyorkan ASKB mengambil tindakan terhadap perkara-perkara

berikut:

13.5.1. Menyediakan Pelan Pemulihan Prestasi Tabung ASK.

13.5.2. Jawatankuasa Pelaburan ASKB hendaklah menyemak semula pelaburan Tabung

ASK dan mengkaji semula strategi pelaburan bagi memastikan setiap pelaburan

mendatangkan keuntungan

13.5.3. Mematuhi peraturan yang dikeluarkan oleh Kerajaan terutama berkaitan dengan

penyediaan rancangan korporat, pembayaran bonus, dividen, Jawatankuasa Audit Dalam,

arahan kawalan pengurusan syarikat serta peranan dan tanggungjawab wakil Kerajaan.

156

BAHAGIAN III

PERKARA AM

BAHAGIAN III

PERKARA AM

14. PENDAHULUAN

Bagi memastikan tindakan pembetulan diambil oleh Jabatan/Agensi terhadap perkara yang

dibangkitkan melalui Laporan Ketua Audit Negara yang lalu, pemeriksaan susulan telah

dijalankan di Jabatan/Agensi berkenaan. Hasil daripada pemeriksaan itu dilaporkan dalam

Bahagian ini di bawah tajuk berikut:

14.1. Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan Dalam Laporan Ketua Audit

Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi Bagi Tahun 2009.

14.2. Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan Dalam Laporan Ketua Audit

Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi Bagi Tahun 2008.

14.3. Kedudukan Masa Kini Perkara Yang Dibangkitkan Dalam Laporan Ketua Audit

Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi Bagi Tahun 2007.

14.4. Pembentangan Laporan Ketua Audit Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi Dan

Pengurusan Syarikat Kerajaan Negeri Kedah Tahun 2009.

14.5. Mesyuarat Jawatankuasa Kira-Kira Wang Awam Negeri Kedah.

15. KEDUDUKAN MASA KINI PERKARA YANG DIBANGKITKAN DALAM LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA TAHUN 2009

Bagi membantu Jabatan/Agensi memperbetulkan kelemahan-kelemahan yang telah

dibangkitkan dalam Laporan Ketua Audit Negara bagi tahun 2009, sejumlah 60 syor telah

dikemukakan oleh Jabatan Audit Negara untuk tujuan tersebut. Pemeriksaan susulan yang

telah dijalankan mendapati setakat 30 April 2011, Jabatan/Agensi telah mengambil tindakan

terhadap 47 syor bagi tahun 2009. Bagi 13 syor lagi, Jabatan/Agensi yang berkenaan telah

mengambil tindakan susulan, bagaimanapun perkara tersebut masih belum selesai dan

butirannya adalah seperti di Jadual 15.1. Sehubungan ini, Jabatan/Agensi yang terlibat

adalah digesa untuk mengambil tindakan berterusan bagi memperbetulkan kelemahan yang

dibangkitkan dengan melaksanakan syor-syor yang telah diberi oleh pihak Audit.

Bil.

Jadual 15.1

Kedudukan masa kini perkara yang dibangkitkan dalam

Laporan Ketua Audit Negara Mengenai Aktiviti Jabatan/Agensi bagi tahun 2009

Tindakan Susulan Yang Belum

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

Diambil/Selesai

JABATAN PERKHIDMATAN VETERINAR NEGERI KEDAH

- Pengurusan Program Peningkatan Populasi Pembiak

1. Pemilihan peserta TRUST adalah tidak mengikut

kriteria yang ditetapkan kerana Jawatankuasa

TRUST Peringkat Negeri tidak ditubuhkan. Maka,

jawatankuasa ini perlu diwujudkan seperti yang

ditetapkan di dalam syarat Skim TRUST.

Jawatankuasa TRUST Negeri Kedah

telah diwujudkan untuk kelulusan peserta

TRUST tetapi tidak dilaporkan secara

bertulis. Ahli jawatankuasa tersebut terdiri

daripada Pengarah, Ketua Bahagian

Pembangunan Industri Ternakan, Ketua

159

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

2. Jabatan dan Pejabat Perkhidmatan Veterinar

Daerah (PPVD) tidak mengemas kini daftar

bayaran balik oleh peserta dan status bayaran balik

oleh peserta. Maka, Jabatan perlulah menguruskan

proses pembayaran balik ternakan dengan lebih

teratur dan berkesan.

3. Rekod dan maklumat Skim TRUST tidak di

selenggara dengan baik, teratur dan kemas kini

kerana tiada pegawai yang ditugaskan untuk

menyelenggara rekod TRUST. Maka, Jabatan

hendaklah memastikan pengurusan rekod dan

maklumat di selenggara dengan teratur dan

lengkap.

4. Rancangan atau jadual lawatan ke lokasi peserta

tidak disediakan di peringkat Jabatan serta PPVD

dan lawatan hanya dibuat jika terdapat aduan

daripada peserta. Jabatan hendaklah menyediakan

jadual pemantauan terhadap penternak.

PERBADANAN KEMAJUAN NEGERI KEDAH

- Pengurusan Projek Menaik taraf Pusat Peranginan Gunung Jerai

Perjanjian Rasmi di antara pihak terlibat iaitu

Perbadanan, PKNK Hotel dan The Regency

International Hotel tidak dibuat bagi menjamin

kepentingan pihak terlibat seperti kadar

keuntungan, tanggungan risiko dan tuntutan

perundangan.

MAJLIS PERBANDARAN LANGKAWI BANDARAYA PELANCONGAN

- Pengurusan Sisa Pepejal Dan Kesannya Terhadap Alam Sekitar

Loji rawatan air larut resap tidak berfungsi untuk

merawat air larut resap sejak tahun 2007. Lawatan

Audit pada 4 November 2009 mendapati kolam

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

Unit Ruminan dan semua Pegawai

Perkhidmatan Veterinar Daerah.

Merujuk kepada Perjanjian Skim TRUST,

bayaran balik boleh dilakukan pada bilabila

masa tetapi hendaklah diselesaikan

dalam tempoh 7 tahun bagi ternakan

lembu dan 5 tahun bagi ternakan

kambing. Justeru itu, tempoh bayaran

balik bagi perjanjian yang dibuat pada

tahun 2007 hanya akan tamat pada tahun

2014 dan 2012 bagi ternakan lembu dan

kambing. Sehingga tahun 2010 belum

ada lagi bayaran balik dibuat. Perkara ini

mungkin dipengaruhi oleh beberapa

faktor. Antaranya:

- Kegagalan ternakan itu sendiri untuk

bunting disebabkan oleh masalah

pengurusan yang tidak baik.

- Kecenderungan penternak untuk

membayar balik pinjaman di akhir

tempoh perjanjian.

- Terdapat kelahiran yang tidak

dimaklumkan kepada Jabatan.

- Kekurangan pegawai pemantau di

peringkat negeri dan daerah.

Sehubungan dengan itu, Jabatan telah

merangka beberapa program

pemantauan lapangan di bawah Program

Pengembangan Veterinar (PPV) bagi

mengenal pasti dan menangani masalah

tersebut.

Perkara tersebut telah diambil tindakan di

mana terdapat pegawai yang telah dilantik

bagi mengemaskinikan rekod TRUST.

Namun begitu, kerja-kerja

pengemaskinian data mungkin akan

mengambil masa memandangkan

ketiadaan pegawai yang menguruskan

rekod tersebut sebelum ini.

Kekurangan pegawai di lapangan

(daerah) telah menyebabkan aktiviti

pemantauan lewat/tertangguh. Tindakan

pembaikan akan diambil dengan kapasiti

pegawai yang ada bagi melakukan aktiviti

pemantauan ini secara berjadual.

Perjanjian antara PKNK Hotel Sdn. Bhd.

dengan The Regency International Hotel

belum dimuktamadkan dan masih di

peringkat perbincangan.

Dalam proses tindakan Jabatan

Kejuruteraan Majlis Perbandaran

160

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

takungan air telah dipenuhi oleh air larut resap dan

air hujan, manakala rumah pam yang dibina juga

telah ditakungi air. Loji berkenaan tidak boleh

digunakan kerana sistem yang dibangunkan bagi

pengoperasian loji berkenaan tidak memenuhi

standard A (pelepasan affluent standard A) seperti

mana yang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar.

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

Langkawi.

KEDAH RESORT SDN. BHD.

7. Kedah Resort Sdn. Bhd. telah beroperasi mulai

awal bulan Disember 2008 di bangunan tambahan

SP Inn walaupun CFO belum diperoleh sehingga

kini.

Sokongan daripada JKR belum diterima.

SERI TEMIN DEVELOPMENT CORPORATION SDN. BHD.

8. Projek Pembangunan Taman Tuanku Haminah,

Sungai Petani

Satu perjanjian di antara Perbadanan Kemajuan

Negeri Kedah (PKNK) dan Seri Temin

Development Corporation Sdn.Bhd. (STDC) telah

ditandatangani pada 4 Mei 2005 di mana STDC

dikehendaki membayar RM12.19 juta jaminan

keuntungan yang diterima daripada Panglima Maju

Sdn.Bhd. (PMSB) kepada PKNK secara berjadual

berjumlah RM2.44 juta setahun mulai tahun 2008

hingga 2012. Namun begitu, sehingga 31 Mac 2010

STDC hanya membayar sejumlah RM0.10 juta

kepada PKNK walaupun telah menerima

pembayaran jaminan keuntungan berjumlah

RM6.78 juta daripada PMSB.

9. Projek Pembangunan Laka Temin, Kubang Pasu

Perjanjian telah ditandatangani antara STDC

dengan Jesin Development Sdn. Bhd. (JDSB) pada

30 April 2003 untuk pembinaan taman perumahan

dan rumah kedai. Melalui perjanjian ini, STDC

bersetuju menyerahkan tanah miliknya kepada

JDSB dengan bayaran RM5.86 juta atau 25%

daripada hasil jualan bersih. Bayaran atau

keuntungan tersebut akan dibayar secara berjadual

berjumlah RM1.17 juta setahun selama lima tahun.

Namun begitu, sehingga akhir tahun 2009, STDC

masih belum menerima sebarang bayaran daripada

JDSB.

10. Prosedur Kerja

STDC tidak mempunyai prosedur kerja mengenai

pengurusan kewangan.

Pihak syarikat akan membuat

penjadualan semua (reschedule)

pembayaran kepada PKNK. Ini akan

dibuat selepas perbincangan diadakan

bersama syarikat usaha sama projek

(PMSB) dan setelah syarikat menerima

jaminan bayaran seterusnya dari PMSB.

Syarikat telah menerima bayaran

sebanyak RM1.35 juta daripada JDSB

pada tahun 2010.

Mesyuarat ALP yang dijangka pada 15

Mei 2011 akan meluluskan Prosedur

Kerja yang telah siap dirangka oleh pihak

pengurusan.

11. Rancangan Korporat

STDC tidak menyediakan rancangan korporat. Rancangan Korporat sedang dalam

proses didokumentasikan.

12. Mesyuarat Lembaga Pengarah

Mesyuarat Lembaga Pengarah STDC hanya

diadakan sebanyak dua kali setahun pada tahun

2007 dan 2008.

Pihak syarikat akan cuba adakan

Mesyuarat Lembaga Pengarah tersebut

sekurang-kurangnya empat kali setahun

mulai tahun ini.

161

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

KSDC INSURANCE BROKERS SDN. BHD.

13. Kemudahan Ahli Lembaga Pengarah

Ahli Lembaga Pengarah KSDC telah membuat

tuntutan perbelanjaan berdasarkan jumlah sebenar

di bil. Kadar kemudahan dan keistimewaan yang

boleh dituntut oleh Ahli Lembaga Pengarah tidak

dinyatakan dengan jelas sama ada di dalam surat

pelantikan atau polisi syarikat. Kemudahan dan

keistimewaan yang dimaksudkan adalah seperti

elaun perbelanjaan, elaun makan, elaun

penginapan dan lain-lain.

Segala tuntutan perbelanjaan oleh pihak

Pengarah adalah atas urusan rasmi

syarikat. Walau bagaimanapun, syarikat

akan memanjangkan perkara ini di dalam

Mesyuarat Ahli Lembaga Pengarah KSDC

yang akan datang.

16. KEDUDUKAN MASA KINI PERKARA YANG DIBANGKITKAN DALAM LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA TAHUN 2008

Tindakan Susulan Yang Belum

Bil. Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

Diambil/Selesai

JABATAN HAL EHWAL AGAMA ISLAM NEGERI KEDAH (JHEAIK)

- Pengurusan Kelas Al-Quran Dan Fardu Ain (KAFA)

1. Terdapat 4 permohonan penubuhan KAFA

daripada daerah Kuala Muda belum diluluskan

walaupun telah dimohon sejak tahun 2006. Oleh

itu, JHEAIK perlu membuat permohonan kepada

Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM)

supaya menambah kuota guru KAFA agar dapat

menampung permintaan waris untuk mewujudkan

KAFA baru.

2. Guru KAFA tidak pernah dibayar imbuhan

tahunan walaupun layak menerimanya. Oleh itu,

guru KAFA seharusnya menerima imbuhan

tersebut.

3. Penempatan secara menggabungkan murid

daripada darjah yang berbeza di dalam satu kelas

menyukarkan guru yang mengajar dan murid tidak

dapat memberikan tumpuan sepenuhnya

terhadap pengajaran dan pembelajaran silibus

KAFA. Oleh itu, JHEAIK perlu memastikan

matlamat KAFA diberi keutamaan dengan

membuat penempatan murid yang lebih teratur.

4. Jawatankuasa Pelaksanaan KAFA Peringkat

Negeri (JPKPN) tidak berfungsi dengan

sewajarnya. Seharusnya JPKPN bermesyuarat

dalam tempoh yang ditetapkan dan menjalankan

tanggungjawab yang telah ditetapkan.

Permohonan tersebut masih belum

diluluskan kerana kuota guru KAFA masih

terhad.

JAKIM tidak mengeluarkan arahan

supaya guru KAFA dibayar imbuhan

tahunan. Ini kerana semua peruntukan

adalah di bawah JAKIM manakala

JHEAIK hanya bertindak selaku agensi

pelaksana sahaja.

Murid daripada darjah yang berbeza

digabungkan di dalam satu kelas kerana

kuota guru KAFA masih terhad.

Mesyuarat tidak dapat dilaksanakan

sehingga kini kerana kesibukan ahli

mesyuarat. Walaupun demikian,

mesyuarat akan diadakan dengan kadar

yang sepatutnya.

162

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

JABATAN PERHUTANAN NEGERI KEDAH

- Pengurusan Hutan Dan Kepentingannya Kepada Alam Sekitar

5. Pewartaan Hutan Perlindungan

Seluas 31,219 hektar (ha) atau 20% sahaja

daripada keluasan kawasan hutan perlindungan

diwartakan sebagai Hutan Tadahan Air

manakala baki hutan perlindungan seluas

126,563 hektar atau 80% belum lagi diwartakan

mengikut kelas masing-masing.

6. Kelewatan Pewartaan Kawasan Cadangan

Hutan Simpan Kekal (CHSK)

Sembilan kawasan CHSK seluas 35,567 hektar

tanah Kerajaan belum diwartakan sepenuhnya

sebagai HSK.

7. Penggantian Kawasan Tadahan Yang

Dikeluarkan Dari Hutan Simpan Kekal

24 kawasan HSK seluas 4,479 hektar yang

diluluskan oleh Kerajaan Negeri untuk tujuan

pembangunan masih belum diwartakan keluar

daripada HSK dan belum diganti balik

sebagaimana yang ditetapkan oleh APN 1984.

8. Kekurangan Kenderaan Dan Peralatan

Sokongan

Semakan Audit terhadap rekod Harta Modal

JPNK mendapati Unit Silvikultur Dan

Perlindungan Hutan hanya mempunyai 2

kenderaan pacuan empat roda untuk digunakan

oleh 15 orang pegawai berbanding dengan

keluasan kawasan HSK yang perlu dikawal dan

dilindungi. Ini mengakibatkan aktiviti

pemeliharaan dan pemulihan HSK tidak dapat

dijalankan dengan lancar.

9. Pemantauan hutan Melalui Sistem Informasi

JPNK (GIS)

JPNK memiliki perkakasan komputer dan

perisian GIS. Bagaimanapun, sistem ini tidak

digunakan sepenuhnya kerana ketiadaan

pegawai yang berkemahiran untuk

mengendalikannya. Ini menjejaskan pencapaian

objektif SMPN.

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

Seluas 31,219 ha Hutan Tadahan Air

telah diwartakan. Manakala baki Hutan

Tadahan Air seluas 90,685 ha telah

mendapat kelulusan Kerajaan Negeri

untuk diwartakan dan dalam tindakan

untuk pewartaan.

Seluas 35,567 ha CHSK masih belum

diwartakan. Bagi CHSK Bukit Keramat

seluas 10,226 ha dan CHSK Bukit Saiong

seluas 8,191 ha proses pewartaan adalah

sedang berjalan di mana mesyuarat

bersama Pejabat Tanah dan Galian

bersama agensi-agensi terlibat telah

diadakan sebanyak 2 kali bagi

membincangkan pewartaan bagi keduadua

CHSK tersebut.

Proses pewartaan keluar Hutan

Simpanan Kekal adalah dijalankan oleh

Pejabat Tanah Dan Galian Negeri Kedah

sepertimana APN 1984. Proses tersebut

dalam tindakan Pejabat Tanah dan Galian

Negeri Kedah.

JPNK telah pun mendapat kelulusan

dalam Bajet 2011 di bawah Unit

Pembangunan bagi pembelian sebuah

kenderaan Toyota Hilux dan pentadbiran

ini masih belum lagi mendapat kelulusan

Pejabat Perbendaharaan Negeri Kedah

untuk urusan pembelian kenderaan

tersebut yang boleh diguna pakai oleh

Unit tersebut.

Melalui Geospatial Database System

(PDGP) dan Forest Monitoring Remote

Sensing (FMRS) pemantauan hutan,

keadaan mukabumi hutan, aktiviti

pembalakan dan pencerobohan hutan

dalam kawasan Hutan Simpanan Kekal

akan dapat dijalankan. Walau

bagaimanapun sistem ini masih di

peringkat awal di mana penambahbaikan

sedang dijalankan dari semasa ke

semasa. Dari segi pengguna berdaftar,

pihak Jabatan Perhutanan Semenanjung

Malaysia akan memperluaskan ke

peringkat Renjer Hutan bagi

membolehkan pemantauan dijalankan

setiap masa dan tindakan akan bermula

pada Jun 2011 bagi semua pengguna.

163

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

PEJABAT KEWANGAN NEGERI KEDAH/PERBENDAHARAAN NEGERI KEDAH

- Pengurusan Sistem Perakaunan Berkomputer Standard Kerajaan Negeri Kedah (SPEKS)

10. Empat Modul SPEKS Belum Digunakan

Sepenuhnya

Sebanyak empat Modul SPEKS iaitu Modul

Pinjaman, Pelaburan, Aset Dan Sistem

Pengurusan Maklumat (MIS) belum digunakan

sepenuhnya.

11. Penyata Kewangan Kerajaan Negeri Tidak

Dijana Sepenuhnya Dari Modul SPEKS

Penyata Pelaburan, Penyata Pinjaman dan

Penyata Akaun Memorandum masih disediakan

secara manual.

Modul Pinjaman sedang dalam proses

pelaksanaan untuk mengemas kini data

bayaran balik dan terimaan pinjaman di

bawah pemantauan Penolong Pegawai

Kewangan (Gred N44)

Modul Pelaburan sedang dalam proses

pelaksanaan untuk kemas kini maklumat

pelaburan di bawah pemantauan

Akauntan (Gred W41). Bagaimanapun

masih terdapat skrin bermasalah;

Kelulusan Cadangan Deposit dan

Pasaran Wang Matang dan

Perbendaharaan Negeri Kedah sedang

menunggu pihak JANM untuk mengambil

tindakan pembetulan.

Penjanaan Penyata Kewangan melalui

Sistem SPEKS dijangka dapat

dilaksanakan setelah Modul Pinjaman dan

Pelaburan dilaksanakan sepenuhnya.

12. Pelan Pemulihan Bencana (DRP) Dan Pelan

Kesinambungan Business (BCP)

Kedua-dua pelan masih belum dilaksanakan. Pelan Perlaksanaan BCP telah

dipanjangkan oleh Perbendaharaan

Negeri kepada Pusat Teknologi Maklumat

Negeri Kedah dalam Mesyuarat

Penyelarasan Projek/ Aplikasi ICT Negeri

Kedah pada 25 April 2011 untuk

diintegrasikan bagi semua sistem di

Kerajaan Negeri Kedah yang akan

ditempatkan di satu DRC. Perbincangan

selanjutnya di antara Perbendaharaan

Negeri Kedah dan Pusat Teknologi

Maklumat Negeri Kedah akan diadakan

pada tarikh yang akan diberitahu kelak.

13. Kata Laluan Pengguna SPEKS Tidak Di

encrypt

Kata laluan pengguna di server SPEKS tidak di

encrypt.

Kata laluan Pengguna SPEKS tidak di

encrypt (di bawah tindakan JANM).

14. Pengesahan ID Pengguna Dan Keselamatan

Kata Laluan Pengguna

Tiada fungsi log off secara automatik

sekiranya tidak digunakan bagi sesuatu

tempoh yang ditetapkan.

komputer yang berbeza pada masa yang

sama dibenarkan.

walaupun tidak berjaya di log in sebelumnya

sebanyak 3 kali berturut-turut dibenarkan.

Tiada fungsi amaran kepada pengguna

secara automatik di skrin komputer bagi kata

laluan yang hampir tamat tempoh masa

penggunaannya.

Pengesahan ID pengguna dan

Keselamatan Kata Laluan Pengguna (di

bawah tindakan JANM).

164

17. KEDUDUKAN MASA KINI PERKARA YANG DIBANGKITKAN DALAM LAPORAN

KETUA AUDIT NEGARA TAHUN 2007

Bil.

Perkara Yang Dibangkitkan Dan Syor Audit

PEJABAT SETIAUSAHA KERAJAAN NEGERI KEDAH

- Pembinaan Perumahan Awam Kos Rendah

1. Rumah Disewa Kepada Kolej Universiti

Insaniah (KUIN)

Sebanyak 80 unit di Blok 1, PAKR Taman Seri

Gemilang telah disewa kepada KUIN. Arahan

mengosongkan rumah telah dikeluarkan bulan

Januari 2008. KUIN hanya membayar sewa

untuk 53 unit berjumlah RM47,700. Baki 27 unit

rumah tidak dapat diagihkan kerana berada di

dalam kawasan berpagar. Kadar sewa seunit

ialah RM150.

Tindakan Susulan Yang Belum

Diambil/Selesai

Satu blok (Blok I) masih disewakan

kepada KUIN.

Sewa bagi bulan Januari hingga Jun 2008

telah dibayar pada 9 November 2008

berjumlah RM56,700 bagi 63 unit rumah

dan sewa bagi bulan Julai hingga

Disember 2008 telah dibayar pada 5

Februari 2009 berjumlah RM72,000 bagi

80 unit rumah.

MAJLIS BANDARAYA ALOR SETAR DAN MAJLIS PERBANDARAN LANGKAWI BANDARAYA

PELANCONGAN

- Pembinaan Dan Pengurusan Gerai

2. Sehingga 31 Disember 2007, kerja menaik taraf

gerai dan kerja landskap di Mukim Ulu Melaka,

Langkawi masih belum disiapkan sepenuhnya.

Peratusan kerja yang disiapkan pada tarikh

berkenaan adalah sebanyak 28%. Lanjutan

masa pertama telah diberikan kepada kontraktor

dan kerja perlu disiapkan pada 3 Mac 2008.

3. Majlis Bandaraya Alor Setar tidak menghantar

bil bulanan kepada penyewa. Pihak Audit

dimaklumkan bahawa kekangan utama dalam

proses menyerahkan bil kepada penyewa

adalah kerana kekurangan kakitangan untuk

menguruskan hal berkenaan mencetak,

mengepos dan menyerahkan bil kepada

penyewa.

Amaun bil sewaan yang dicetak melalui Sistem

Perakaunan Pihak Berkuasa Tempatan (SPBT)

berbanding Daftar Lejar Tunai yang

di selenggara adalah berbeza. Perbezaan ini

disebabkan oleh kelemahan sistem SPBT yang

tidak dapat mengeluarkan maklumat jumlah

tunggakan yang tepat. Bagaimanapun,

Bahagian Pengurusan Perniagaan Majlis akan

membuat semakan semula terhadap Daftar

Lejar Tunai yang diselenggarakan bagi

memastikan jumlah tunggakan sewa sebenar

semasa penyewa datang membuat bayaran di

pejabat Majlis.

Kerja pembinaan masih belum siap

sepenuhnya walaupun telah diberi 2

lanjutan masa. Sehingga April 2011,

peratusan siap kerja adalah 80% dan

bayaran kemajuan yang telah dibayar

kepada kontraktor adalah berjumlah

RM416,735. Lanjutan masa ketiga masih

belum diluluskan.

Pihak Majlis masih belum mengambil

tindakan untuk menyerahkan bil bulanan

yang dicetak kepada penyewa sehingga

kini.

Perbezaan jumlah tunggakan bil yang

dicetak melalui sistem SPBT berbanding

Daftar Lejar Tunai masih lagi wujud. Pihak

Majlis memaklumkan tindakan sedang

diambil untuk membuat pelarasan ke atas

perbezaan rekod berkenaan.

165

18. PEMBENTANGAN LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA MENGENAI AKTIVITI

JABATAN/AGENSI DAN PENGURUSAN SYARIKAT KERAJAAN NEGERI KEDAH

TAHUN 2009

Mengikut Perkara 107 (2) Perlembagaan Persekutuan, Laporan Ketua Audit Negara

mengenai Akaun Awam Kerajaan Negeri hendaklah dibentangkan di Dewan Undangan

Negeri. Laporan Ketua Audit Negara mengenai Akaun Awam dan Aktiviti Jabatan/Agensi

dan Pengurusan Syarikat Kerajaan Negeri bagi tahun 2009 telah dibentangkan di Dewan

Undangan Negeri pada 14 November 2010.

19. MESYUARAT JAWATANKUASA KIRA-KIRA WANG AWAM NEGERI KEDAH

Jawatankuasa Kira-Kira Wang Awam Negeri Kedah telah diberi taklimat berkenaan Laporan

Ketua Audit Negara Tahun 2008 dan 2009. Sehingga bulan April 2011, Jawatankuasa masih

belum bersidang. Jawatankuasa sepatutnya telah membincangkan Laporan Ketua Audit

Negara Tahun 2008 dan 2009. Ini adalah selaras dengan peranan Jawatankuasa untuk

menegakkan akauntabiliti awam di mana Jawatankuasa perlu mengadakan mesyuarat bagi

memastikan isu Laporan Ketua Audit Negara yang dibincangkan adalah isu terkini. Selain

mengadakan mesyuarat, Jawatankuasa juga perlu membuat lawatan ke tapak projek dan

syarikat subsidiari Kerajaan Negeri, memantau keberkesanan Jawatankuasa yang

ditubuhkan oleh Kerajaan Negeri, mengkaji kes lama yang belum selesai dan memastikan

syor Jawatankuasa diambil tindakan oleh Jabatan/Agensi Kerajaan Negeri.

166

PENUTUP

Secara keseluruhannya, pengauditan yang dijalankan mendapati wujud beberapa

kelemahan dalam pelaksanaan aktiviti dari segi perancangan, pelaksanaan dan

pemantauan. Antara faktor utama yang menyebabkan wujudnya kelemahan adalah

kurangnya latihan kepada pegawai terlibat serta tidak ada penyeliaan yang berkesan

terhadap kerja-kerja yang dilaksanakan oleh kakitangan bawahan, kontraktor dan vendor.

Jika kelemahan tersebut tidak diberi perhatian yang serius dan tidak diperbetulkan, ia boleh

menjejaskan pencapaian objektif aktiviti/program berkenaan serta menjejaskan imej

Kerajaan Negeri dan perkhidmatan awam.

Beberapa Jabatan/Agensi Negeri yang terlibat telah mengambil tindakan pembetulan

selepas mendapat teguran daripada pihak Audit, namun bagi mengelakkan kelemahan yang

sama daripada berulang, langkah pembetulan perlu dibuat secara berterusan. Pegawai

Pengawal yang terlibat juga perlu mengatur supaya pemeriksaan secara menyeluruh

dijalankan untuk menentukan sama ada kelemahan yang sama juga berlaku di

program/aktiviti lain yang tidak diaudit dan seterusnya mengambil tindakan pembetulan yang

sewajarnya.

Kerajaan Negeri juga perlu memantau aktiviti syarikat miliknya untuk memastikan syarikat

mewujudkan tadbir urus korporat yang baik, mematuhi undang-undang dan peraturan

kerajaan, berdaya saing dan memperoleh keuntungan seterusnya berupaya membayar

dividen kepada Kerajaan Negeri.

JABATAN AUDIT NEGARA

Putrajaya

27 Jun 2011

169

LAPORAN - Jabatan Audit Negara

Don't wait! Try Yumpu.
Start using Yumpu now!

products

Features

Resources

Developer

Company

Pro Features

Help & Support

Integrations

Plans & Pricing

Company

LAPORAN - Jabatan Audit Negara

Delete template?

Save as template?

Don't wait! Try Yumpu. Start using Yumpu now!

products

Features

Resources

Developer

Company

Pro Features

Help & Support

Integrations

Plans & Pricing

Company

Don't wait! Try Yumpu.
Start using Yumpu now!