2444_argia

JOSEBA ASIRONtatik erantzuna jaso zuena. Eta isilik. Gurebalorazioa ezin hobea da: orain mundu guztiakdaki zer gertatu zen 1512tik aurrera.Jendeak badaki Nafarroa bazela erresuma,estatu independiente eta moderno bat etakonkista zeharo ilegala eta bidegabea izanzela.Zer da Nafarroa eta zer Euskal Herria?Nafarroa eta Euskal Herria txanpon berarenbi aldeak dira. Bata izan da kulturala, linguistikoaeta bestea konkrezio politikoa. Nik ezdut batere zalantzarik Nafarroa izan zelabaskoiek edo euskaldunek sortu zuten instrumentuaherri bezala bizirauteko. Haiekmarkatu nahi izan zuten gidoi bat bainainguruko potentzia handiek zeharo aldarazizieten hori.Zer da aldarrikatzen duzuena?Independentzia ez dugu lortu behar, berreskuratubaizik. Gure eskubide historikoakbehar ditugu berreskuratu. Gero Nafarroa,Euskal Herria… niretzat gauza bera da. Hastendirenean eztabaidatzen zein den objektupolitikoa nik pentsatzen dut nahiago nukeelagure herri independenteari zein izen emanerabakitzeko tenorean bagina. Ea hiriburuanon jarri, Iruñean edo Gasteizen, banderaikurriña edo beste bat izan… Hori iritsiko da,baina oraingoz horretaz eztabaidatzea antzuada. Ikurriña eta Nafarroako bandera ikustenditudanean ni daltonikoa naiz. Ez ditutbereizten. Esanahi bera dute.Baina gogorra izan daiteke hori bizkaitar, arabarrentzat…Jende gero eta gehiago dago Bizkaian etaAraban, eta Gipuzkoan pila bat dira, ikuspuntuhistorikotik nafarrak direla badakitenak.Nik ez nuke inolako arazorik izangogure alegiazko estatu horri Nafarroa edoEuskal Herria deitzeko. Euskal Herriaherria da, fondoa, eta Nafarroa EuskalNerabeak“Gu bainoeuskaldunagoaketa normalagoakdira gaztetxoak.Neska eta mutilakoso integratuakdaude eta osomajoak dira. Horibai, orain ikustendena daplanteamendueskizofreniko bat:oso ongi bizi izandira etxean eta,aldiz, haieitokatuko zaienerrealitatea osogogorra da. Ezdute izangogurasoen etxeanizan duten bizimaila. Horretazjabetzea osogogorra da”.Herriaren historia luzearen erdian, unejakin batean, sortu zen estatua. Ezin daNafarroaz hitz egin XI. mendeaz bainolehenago. Nafarroako erresuma izan da euskaldunenproiektu politikorik arrakastatsuena,baina ez bakarra. Eta hori aldarrika daitekeIruñean, Tuteran, Galdakaon edoMaulen.Reyno de Navarra izena gero eta gutxiago erabiltzendu Gobernuak, ez zaizu iruditzen?Segur aski 2012an iruditu zitzaien gehiegi arizirela nahasten gure mezuekin. Historiaren tribializazioaegin dute horrekin, gainera ez dakitzergatik idazten duten y grekoz. Erresumaaldarrikatu nahi badute, aldarrika dezatelaestatua.Zergatik ez dago baskoien aztarnarik Iruñean?Berrogei urtetan arkeologia ofizialak ez duNafarroan aurkitu baskoitzat har daitekeenezer, ez hilobirik ez zeramika puskarik ezinolako aztarna materialik ere. Zuk zeharkadezakezu Nafarroako Museoa goitik behera,baskoi hitza aurkitu gabe. Gauza beragertatzen da musealizatuta dauden hainbataztarnategitan: Andelosen, ArellanokoMusen hirian, Berbinzanako Eretak eremuan...Erromatarrak iritsi orduko baskoiizendatu gintuzten Estrabonek, Tito Liviok,Pliniok, Silio Italicok… historialari guztiek,eta orain horren aztarnarik ez dago. Harrigarria.24 urte daramazu irakasle San Fermin ikastolan.Filosofia irakasle hasi eta orain hori eta arteaematen ditut. Oso giro polita dago eta proiektuhau geure bezala dut onartua. Oso identifikatuasentitzen naiz ikastola honekin eta iruditzenzait izan dela eta badela Iruñerriko etaNafarroa osoko euskararen erreferente bat.Ikastola zaharrena da eta Bigarren Hezkuntzaezarri zuen lehena.2015EKO URTARRILAREN 4A 13