TERMOMETROA - OIHANEDER EUSKARAREN ETXEAhermoso jo zuen helburu, Arakisenproiektua amaitutzat eman etagero”. Proposamen ezberdinonondorio da Kafe Antzokiarenproiektu osoaren parte den OihanederEuskararen Etxea.2014ko irailetik abendura bitarte,50.000 euroko aurrekontuaizan du Oihaneder EuskararenEtxeak, “baina udalaren EuskaraZerbitzuak kudeatu du diru kopuruhori: 36.000 euro, EBPN garatzekoizan dira; gainerako 14.000euroak, berriz, bestelako ekitaldiakantolatzeko: dela sustapenerako,dela antzerki emanaldiak antolatzekonahiz bestelako eginkizunetarako”.2015ean, bestalde, 250.000 euroemanez hornituko du GasteizkoUdalak Euskararen Etxea: “60.000euro, kultur programazioa kudeatzekoizango dira. 50.000 euro, ekipamenduan–hau da, eraikinean–,zenbait egokitzapen egiteko erabilikodira. Gainerako 125.000k, programazioakdakartzan gastuetarakodira”. Kudeaketa partekatua izan da2014ko hondarrekoa, eta 2015eanere batera ariko dira lanean LazarragaKultur Elkartea eta UdalarenEuskararen Zerbitzua.Han-hemengo kafe antzokiak“1995eko abenduaren 15eanireki zuten Bilbon Kafe Antzokia.Harrezkero, Durangokoa,Bermeokoa eta besteren bat irekizuten. Handik hiru urtera, Bilbokoarenarrakastaren usainean,Gasteizko zenbait euskaltzalektaldea osatu zuten, eta kafeantzokia martxan jartzen saiatuziren hirian. Lanak aurreratuzituzten, zenbait egoitza ereaztertu zituzten, baina besterikez: ekimena ez zen gauzatu.Geroago –eta oraingo honenZALDI ERO2014an, irailetik abendura bitarte, 50.000 euroko aurrekontua izan du Montehermoson dagoen Euskararen Etxeak.2015ean Gasteizko Udalak 250.000 euro emanez hornituko du.“Kafe Antzokia duguoraindik eginkizun”Plataformaaurreko legegintzaldiko kontuada–, Eusko Alkartasunak mahaigainean jarri zuen kafe antzokiarenideia. Sasoi hartan, EuskoAlkartasunaren botoak baliohandia zuen, eta udal gobernuakideia aintzakotzat hartu eta bultzatzeaonartu zuen. Enpresajakin bati proiektua agindu,honek txosten bat egin, eta prozesuparte-hartzaile bat abiarazizuen udalak hainbat eragilerekin.Horrek bere bidetxoa egin zuen,asmoa gauzatu ez bazen ere”.Erreferentzialtasuna helburuGaur egun kultur ekitaldiak badiraGasteizen. Dela Aiztogile kalekoParral taberna, dela Florida KulturaEtxea, dela euskaltegiak, dela udalarengizarte-etxeen sarea, dela Gaztetxea,Euskharan kultura elkartea,Jimmy Jazz aretoa… hamaika diraeuskarazko jarduera eta ekitaldiakantolatzen dituzten eragileak. OihanederEuskararen Etxeak euskaltzaleenbabes eta bilgune izan nahikoluke; inori itzalik egin gabe, haatik.“Bata bestearen osagarri gara denok,eta bata bestearen aberasgarri. Beharrezkoakdira eragile guztiak, etaEuskararen Etxe honen borondateada guztiok elkar elikatzea, elkar osatzea”.Plataformak, dena den, erreferentzialtasunadu helburu. “Ez duguezer ordezkatzeko asmorik, han etahemen sor litezkeen dinamikak elikatzeabaino. Besterekin koordinaturikegin nahi dugu lan. Are, Lazarragakantolaturik ere, Oihanederretikkanpora ere gauza litezke ekitaldiak.Azken finean, Euskararen Etxeaaitzakia izan dadin nahiko genuke,dela jendea biltzeko, dela kulturasortzeko. Ikusiko da zer sortzen denjende gurutzatze horretatik! Baina,hasteko, hemen izan ditugu bertsoeskolakoak, hemen IKA eta AEKkoak,hemen Geu elkartea, mintzalagunak…Euskaldunon eta euskaltzaleguztion etxea izatea nahi duguOihaneder. Zabalik dituzte ateak, etagonbidatuta daude. Beren auzoanlanean jarraitu nahi dutela? Aurrera!Horien premia eta beharra baitago40 2015EKO URTARRILAREN 4A
OIHANEDER EUSKARAREN ETXEA -TERMOMETROAOihaneder,euskararentzat“Gaur gaurkoz, Oihaneder jauregiakbi proiektu hartuak ditubere barruan: MontehermosoKulturunea eta EuskararenEtxea. Elkarrekin biziko garahurrengo ekaina arte, baina,gero, aurreikusia eta onartuadagoenez, jauregi hau OihanederEuskararen Etxea izangoda. Luzaro gabe, hemen egingodiren jarduera guztiek euskaraizango dute ardatz. Beharbadaez dira denak euskaraz egingo,eta euskaraz egiten ez dena ezda, beharbada, gaztelaniaz ereegingo, gure inguruan bestelakohizkuntza komunitateak erebadirelako, bestelako errealitatelinguistikoak, eta aniztasunhorrek lekua izango du Oihanederren,nahiz eta proiektuarenardatza euskara izan: proiektuhau euskararentzat da”.hirian. Gure aldetik laguntza besterikez dute izango”.Bistan da euskaldun guztiak ezdirela euskaltzale, eta OihanederEuskararen Etxea prest da euskaltzaleez direnak ere biltzeko lan egiteko:“Euskalgintzak urteak daramatzahoriek erakarri nahian, zenbait programaere badira; batzuek helburualortzen dute, beste batzuek ez. Adibidez,Mintzalaguna egitasmoak hainbateuskaldun biltzen du. Beste ekimenbatzuek ere lortzen duteeuskaltzale ez den euskalduna biltzea;AEKren Korrikak, esaterako”.Gasteizen, zerutik jakina da,joan den mendeko 50eko eta 60kohamarkadetan makina bat euskaldunbatu zen, industriaren indarrez.Eibar, Oñati, Arrasate…hamaika herri izan zituzten jatorri.Diktadura garaia zela, euskararekikoatxikimendu txikia zela… ezkutuangeratu da euskaldun horieneuskara, nekez izan du presentziahiriburuan… “Guk azalera ekarrinahi ditugu horiek ere. Horretazari gara erreferentzialtasuna lortunahi dugula esaten dugunean. Gasteizenekitaldi mordoa egiten daGasteizko Udalak eta Plataformak urriaren 15ean sinatu zuten hitzarmena.Argazkian, Javier Maroto alkatea eta Lukas Etxeberria Plataformako kidea.euskaraz eta euskararen inguruan,baina guztiz sakabanatuta. Etxehau erreferente izan liteke askorentzat”.50.000 euskaldun dira Gasteizen,eta elkar ezagutzen ez. “Komunitatehori trinkotu nahiko genuke, ekitaldienbidez, edo askotariko programaeta jardueretan partehartzera bultzatuz. Gure komunitateatrinkotzen dugunean hasikogara sinesten euskalduna badela norhiri honetan. Gasteizko populazioarenlaurdena gara euskaldunok,dagokigun indarra eta pisua izanbehar dugu, baita udalak eta aldundiakantolatzen dituzten gainerakojardueretan ere”. Igaro da NazioartekoAntzerki Jaialdiak euskarariegiten dion ezikusia salatzekogaraia. “Gu erasora goaz! Gureasmoa egitea da, eta eragitea. Gukegin egingo dugu!”. Gero gerokoak.Kafe Antzokia helburuOihaneder Euskararen Etxea abiarazirikere, oraindik Kafe Antzokia“Oihaneder erreferenteizan liteke EuskalHerrian, herri ekimenaeta instituzioakgutxitan bezala uztartubaitira Gasteizen”Plataformaeginkizun dela azpimarratu duteLazarraga Kultur Elkarteko edoPlataformako lagunek. “Bitarteanezingo dugu formatu handiko ekitaldirikantolatu, beste kafe antzokibatzuek horixe baitute alde. Guk,aldiz, bestelakoak ditugu fabore:espazio ezberdinak ditugu, aldiberean jarduera ezberdinak garatzekoeta jende ezberdinarengana iristeko.Bestea ere etorriko da”.Oraingoz, arnasgune funtzionalaizango da Euskararen Etxea, euskaralehentasuna izango duen egoitza,euskaratik euskarara bide egingoduena. Badu bestelako bereizgarririkere, ordea: “Hasieratik, proiektuhonetan, arlo instituzionala etaherritara eskutik datoz, batera.Elkarlanaren eta adostasunarenemaitza da, ez da, bakarrik, euskaltzaleenekimena: erakundeen babesosoa daukagu. Alde horretatik,Oihaneder erreferente izan litekeEuskal Herrian, herri ekimena etainstituzioak gutxitan bezala uztartubaitira Gasteizen”. Guk Gasteizengauzatu dugun asmoak, esperientziahonek, bideak zabal litzakebeste herri askotan ere. Zergatik ez,bada?”.Geroak esango du. Bitartean,jarria da lehen harroina, OihanederEuskararen Etxea, etaharroin horren gaineaneraikiko da Kafe Antzokia.Hori, dena den, ageriko!nRAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS2015EKO URTARRILAREN 4A 41