Azterketa idatzia - HABE

Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea2 MAILAAzterketa idatziaB EREDUADeiturak:Izena:NA:*************************************************************Azterketa idatziak bi zati izango dituEntzumenaIrakurmena eta idazmenaAzterketa idatzia etenik gabe egingo da. Entzumenarekin hasi eta beste bi ariketak,irakurmena eta idazmena, ondoren.Entzumena amaitu ondoren ordubete eta 45 minutu izango dituzu irakurmena etaidazmena egiteko.Azterketa idatziaARIKETAPuntuazioagutxienezPuntuazioagehienezProposaturikodenboraIrakurmena --- 20 puntu 45 min. inguruIdazmena 15 30 puntu 60 min. inguruIrakurmena eta idazmena --- 50 puntu 1h 45min.Entzumena --- 20 puntuAzterketa deialdia: 2004ko ekaina

ENTZUMENA1. TESTUAOndoren JOXE LANDAren eguraldi iragarpenaentzungo duzu.Entzun gaia behin entzungo duzu.Entzuten duzun bitartean aukeratu erantzunzuzena.Aukeratu erantzun zuzena:1. Gaurko eguraldi iragarpena:a. Itsasaldeko haizea espero da eta gero eta eguraldi freskoagoa.b. Zerua gero eta lainotuagoa egongo da egunean zehar.c. Eguraldia ez da ona izango, baina hobera egingo du arratsalderako.2. Ostiraleko iragarpena:a. Goizean bero eta oskarbi; arratsalde-iluntzerako hodeiak eta euri arriskua.b. Egun osoa lainotua, iluntzean bereziki.c. Goizean hodeitsu, arratsaldean hobera.3. Larunbateko iragarpena:a. Eguraldi beroa izango da egun osoan zehar.b. Eguraldia nahastu egingo da, gauerako ekaitza.c. Eguraldia baretu egingo da, gauerako tenperatura goxoak.4. Igandeko iragarpena:a. Goizean oraindik nahasi samar, baina arratsalderako hobera.b. Egun osoan goibel egongo da.c. Goizean bero, baina iluntzerako berriro ekaitz arriskua.5. Lau egunetarako iragarpena kontuan hartuta,a. denetatik izango dab. oso eguraldi ona egingo du.c. eguraldia txarra izango da.Aukera itzazu erantzun egokiak eta jar itzazu dagozkien letrak ondoko laukietan:1 2 3 4 5-2-

ENTZUMENA2. TESTUAOndoren San Valentin eguna dela eta, jaiaren jatorriaz irratian ematen dituztenazalpenak entzungo dituzu.Entzun gaia behin entzungo duzu.Entzuten duzun bitartean aukeratu erantzun zuzena.Aukeratu erantzun zuzena:1. Zer egiten zen Erroman Lupercalia jaietan?a. Beste ospakizunen artean, santuak zozketatzen ziren.b. Beste ospakizunen artean, udaren hasiera ospatzen zen.c. Beste ospakizunen artean, neskak zozketatzen ziren.2. Zer egin zuen kristautasunak V. mendean?a. Jaiak bi urtez behin ospatzea erabaki zuen.b. Jai haiek bultzatzea erabaki zuen.c. Jaiak debekatu eta aldaketak proposatu zituen.3. Zer egin zuen Klaudio II.a enperadoreak?a. Gerrara joateko jendea ezkontzera behartu.b. Gerrarako onak ez zirelako, ezkontzak debekatu.c. Gerrara joango ziren gudarien ezkontzak antolatu.4. Zer gertatu zitzaion San Valentini enperadorearen aginduen kontra aritzeagatik?a. Lepoa moztu zioten.b. Atzerrira bidali zuten.c. Erreta hil zuten.5. Elizak san Valentin proposatu zuen Lupercaliak ordezkatzeko,a. maitaleak babestu zituelako eta santua jaien garai berean hil zutelako.b. maitaleak babestu zituelako eta santua otsailean jaio zelako.c. maitaleak babestu zituelako eta santua otsailean atzerriratu zutelako.Aukera itzazu erantzun egokiak eta jar itzazu dagozkien letrak ondoko laukietan:1 2 3 4 5-3-

Adibidea:0. Itxurari garrantzia kendu eta osasuna zaindu behar dela dio.√1. Testuak egun gutxitan kilo asko galtzeko bideak azaltzen ditu.2. Argaltzeko elikadura eta pilula miragarriak gomendatzen dizkigu.3. Gomendagarriak dira aurrez prestatutako jakiak.4. Hobe da kaloriak otorduetan banatzea.5. Etxeko otorduak, oro har, egokiak izaten dira.6. Alkohol pixka batek ez duela gizentzen esaten du.7. Argaltzeko kirola gogor egitea beharrezkoa dela dio.8. Artikuluaren amaieran, argaltzeko formula magikorik ez dagoela esaten du.9. Mezu engainagarrien aurrean, zentzuz jokatzea eskatzen du.10. Arratibelek dio argaltzeko zer egin behar den badakigula, baina zailenadakiguna betetzea dela.-5-

IRAKURMENA2. TESTUAOndoren egunkariko hainbat albiste labur irakurriko dituzu.Albiste bakoitzari bere izenburua aurkitu behar diozu.Lotu letrak eta zenbakiak eta idatzi erantzuna ondorengo laukietan, adibidean egitenden bezala. (3 izenburu soberan geratuko zaizkizu).Adibidea:0 -A- 1 2 3 4 5-A- 0 -B-Etorkinen egoitza baimen faltsuak lortzenzizkieten talde bateko hamar kide atxilotu dituEspainiako Polizia Nazionalak. Bilbon,Bartzelonan, Madrilen eta Valentzian jardutenzuen taldeak. Hala ere, atxiloketa gehienakBilbon egin zituzten. Poliziak jakinarazizuenez, Kolonbiakoak dira atxilotutakoak,gehienak Cali hirikoak. Era berean, baimengehienak etorkin kolonbiarrei saltzen zizkietelajakinarazi zuen.Ertzaintzaren helikoptero batek herenegungaldutako 78 urteko gizona erreskatatu omenzuen atzo Orion. Gizona egoera oneanzegoen, baina anbulantzia batek DonostiaOspitalera eraman zuen azterketa medikoaegiteko. Bilatze lanak lurrean eta itsasoanegin ziren. 12:00ak aldera aurkitu zuten, SanJuan ermita inguruan.-C-92 urteko bilbotar bat hil eta bi lagunlarri zauritu ziren atzo BI-633errepidean gertatutako istripuan,Berrizen. Horretaz gain, Ertzaintzarenfurgoneta batek auto bat eta moto batjo eta bost lagun zauritu ziren atzoDonostian. Bestalde, bi lagun zaurituziren Zornotzan eta Gasteizengertatutako istripuetan.-D-ESA Europako Espazio Agentziarenesanetan, espaziora bidali aurretikegindako probak ez ziren nahikoak izaneta horregatik galdu zen Beagle 2. ESAkegindako ikerketaren arabera,zientzialariek bazekiten arazoak izatekoarriskua handia zela. Marten bizia otezegoen ikertzera bidali zuen ESAk ontzia.Baina Beagle 2 desagertu egin zenplaneta gorrira iritsi aurretik.-E-Gipuzkoako Bide Azpiegituretarakodiputatuak, Bidegik eta Bidelanek atzojakinarazi zutenez, azken urtean A-8autobidearen erabiltzaile kopurua askoigo da. Ondorioz, irabaziak ere handiakizan dira: 90 milioi euro. Hirureknabarmendu zutenez, bidesaria merkatuizanak eragin du batik bat trafikoarengorakada.-F-Gernikako osasun beharrei erantzuteko,egonaldi laburrerako ospitalea eraikitzenhasiko dira aurten eta 2009an izango daprest. Gernikako saihesbidearen alboanegongo da ospitalea. Urtean 17.000ebakuntza egitea espero dute bertan.Zentro berria oso aurrerakoia izango da,eta punta-puntako osasun materiala izangodu.-6-igandea 2004ko maiatza

Albisteen izenburuakAdibidea:0. Agirien iruzurra1. Eraikin berria laster abian2. Amaiera zoriontsua: bizirik eta onik3. Merkatzeak irabaziak ekarri4. Ezin etsi berriro plazan izan gabe5. Ezbehar ugari errepideetan6. Inoiz izan den luzeena7. Andreak kexu8. Nahikoa saio ez egiteagatik, bidean galdu-7-

IRAKURMENA3. TESTUAPuntukako gidabaimena da ondorengo testuaren gaia.Hiru egiteko izango dituzu.PUNTUKAKO GIDABAIMENAGERO ETA GERTUAGO(1. paragrafoa) Zirkulazio arauak askotan haustendituzten gidariak zigortu ahal izatea dapuntukako gidabaimenaren muina. Hau da,behintzat, gidabaimena kudeatzeko sistema horisortzearen arrazoia; urte baten buruan EuskalHerrian jar daitekeen sistema, hain zuzen. Bihitzetan: zirkulazio arauak hausten dituztengidariek gidabaimenean dauzkaten kreditu puntuguztiak galtzen badituzte, gidabaimena galdukodute.(2. paragrafoa) Kudeaketa sistema horrek helburualortu du Europan; hala, Italian, ezarri ostekolehen sei hilabeteetan , %18 auto istripugutxiago izan ziren. Frantzian, berriz, sistemagogortuta, ezbeharrak % 20 gutxitzeaz gain,zirkulazio arauak hautsi dituzten lau gidaritikhiruk berriro ere gidatzeko hutsik ez egitea lortuda. Azkenik, Erresuma Batuan sistema horiezarri zenetik, biztanleko errepidean hildakogutxien dituen herrialde izatea erdietsi dute.(3. paragrafoa) Alabaina, badago sistema haukritikatu duenik ere. Europako beste estatuetanbatez ere garraiolariek kritikatu dute puntukakosistema, gidari profesionalek beste gidariekbaino kilometro gehiago egin behar dituztenezpuntuak errazago gal ditzaketelako.Puntukako sistema beste nazioetan(4. paragrafoa) Egun, puntukako sistema Europakohainbat naziotan dago ezarrita; halere, oraindik ezdago erabateko adostasunik, eta estatu bakoitzakbere berezitasunak ditu gidabaimenak kudeatzekoorduan.Frantzia(5. paragrafoa) 1992an ezarri zuten. Gidariek 12 puntukobermea daukate, eta puntuok arau hausturenlarritasunaren arabera gal daitezke. Hala, marrajarraitua zapalduz gero edo argiak gaizki erabilizgero, puntu bat galtzea ekar dezake; sakelakotelefonoa erabiliz gero edo gehienezko abiaduraorduko 20 kilometrotan pasatuz gero, berriz, bi.(6. paragrafoa) Odol litro bakoitzeko 0,8 gramo alkoholemanez gero, 6 puntu galtzea ekar dezake, etaalkoholaren eraginarengatik istripu bat edo ezbeharbat izan eta ihes eginez gero, 8 puntu kentzen dira.Gidariek, punturik gabe gelditzen direnean, ezingodute berriro ere baimena lortu, sei hilabete pasatueta gaitasun azterketa gainditu arte. Honen ostean,sentsibilizazio ikastaro bat eginez gero, 4 puntu lorditzake; araurik urratu gabe hiru urte egiten baditu,12 puntuak berreskuratzen dira.Motorra, 2004ko maiatzaren 28a-8-

1. EgitekoaIrakurri testua eta aukeratu soilik testuan baieztatzen diren ideiak, adibidean egitenden bezala. Ez badira artikuluan baieztatzen hutsik utzi laukia.Adibidea:0. Puntukako sistema berriar ekin gidariak puntuak galtzen ditu trafiko ar auak√hausten baditu.1. Puntukako gidabaimenak Frantzian, sistema gogortu ondoren, Italian bainoemaitza hobeak lortu ditu.2. Frantzian puntuak galdu dituzten gidari gehienek berriro ere hutsegiteakegin dituzte.3. Garraiolariek ez dute puntukako sistema nahi, beste gidariek baino arriskuhandiagoa dutelako arauak hausteko.4. Frantzian argiak gaizki erabiltzea sakelako telefonoa erabiltzea baino faltalarriagoa da.5. Frantzian gidabaimena berreskuratu ondoren, urtebeteko epean ez badiraarauak hausten, puntu guztiak berreskuratzen dira.-9-

2. EgitekoaOndorengo adierazpenak testuan irakurriak dituzu (bakoitzaren alboan adierazten denparagrafoan).Zure egitekoa izango da adierazpen horiek berridaztea, beltzez dauden zatiak aldatuz,baina esanahia aldatu gabe, adibidean egiten den bezala.Adibidea:0. (2. paragrafoan) Frantzian, berriz, arauak gogortuta, ezbeharrak %20 jaisteaz gain,zirkulazio arauak hautsi dituzten 4 gidaritik hiruk berriro ere gidatzeko hutsik ezegitea lortu da.0. Frantzian, ordea, arauak gogortuta, istripuak %20jaisteaz gain,zirkulazio arauak hautsi dituzten 4gidaritik hiruk berriro ere gidatzeko hutsik ez egitealortu da.6. (6. paragrafoan) Alkoholaren eraginarengatik istripu bat edo ezbehar bat izanez gero,8 puntu kentzen dira.………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….7. (1. paragrafoan) Urte baten buruan Euskal Herrian jar daitekeen sistema, hain zuzen.………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….8. (2. paragrafoan) Italian ezarri osteko lehen sei hilabeteetan, %18 auto istripugutxiago izan ziren.………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….3. EgitekoaTestuan hitza aurkitu.Ondoren 4 azalpen irakurriko dituzu. Azalpenari dagokion hitza testuan aurkitu beharduzu. Testuan aurkituko duzun hitza idatzi horretarako duzun lekuan, adibidean egitenden bezala.Adibidea:0. (2. paragrafoan)Hiri, herri edo lurralde batean bizi den pertsonabiztanle9. (5. paragrafoan)Zerbait etetearen edo puskatzearen ondorioa10. (1. paragrafoan)Zerbaiten erdigunea, zatirik sakonena, garrantzitsuena-10-

-11-

IDAZMENAOharrak:- Garbi idatzi eta saiatu letra garbia egiten.- Gogoratu gutxieneko hitz kopurua bete behar duzula.- Idazteko boligrafoa erabili.Egitekoa:Zuzendariari gutuna. Auzoko/ herriko aldizkarira gutuna bidali.Egun batzuk eman dituzu oporretan. Era guztietako arazoak izan dituzu, baibidaian zehar eta baita egon zaren lekuan ere.Bidaia agentzian erreklamazioa egin duzu, baina ez dizute kasurik egin.Orain gertatutakoa salatu nahi duzu eta herriko edo auzoko aldizkari batera gutunaidaztea bururatu zaizu.Aldizkariko atal honetara bidali zure gutuna:>>zuzendariariAuzoko aldizkariak irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Helbide honetara bidalibehar dira, izena eta herria adierazita: Auzoko aldizkaria, kale nagusia, 35667.iritzia@auzoko.infoGutxienez 200 hitz idatzi behar dituzu.-12-

Zirriborroetarako orria-13-

Egitekoa:________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________-14-

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________-15-

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________-16-

BIGARREN MAILAKO AZTERKETAREN ZATIAK ETA PUNTUAZIOA:Proba idatzia%50Ahozko proba%50Irakurmena %20 20 puntu 45 min. inguruIdazmena %30 gutxienez 15 30 puntu 60 min.Entzumena %20 20 puntu 25 min.Mintzamena %30 gutxienez 15 30 puntu 10 min.GUZTIRA %100 gutxienez 60 100 puntuAgiria eskuratzeko gutxienez 60 puntu beharko dira eta 30 proba bakoitzean. Proba idatzian,gutxienez 15 puntu lortu beharko dira idazmenean eta ahozko proban, 15 puntu mintzamenean.Agiria eskuratzeko bi probetan (idatzian eta ahozkoan) gai izan beharko da azterketaria.Emaitza bakarra emango zaio azterketariari: GAI/ EZ GAI.AZTERTZAILEAREN ORRIAIdazmenaOharrak (irizpide hauek hartuko dira kontuan oharrak idaztean: ikuspegi orokorra, baliabidelinguistikoak eta zuzentasuna)Puntuazio orokorra: (gehienezkoa 30-gutxienezkoa 15)(Puntuazioa emaitzen orrian idatzi)Aztertzailearen izen-abizenak:SinadurakodeaIdazmena zuzentzeko irizpideak:IKUSPEGI OROKORRA. Eginkizuna bete du, erraz ulertzen da lehenbiziko irakurketan. Koherentea da, hari logiko batijarraitzen dio.BALIABIDE LINGUISTIKOAK (ABERASTASUNA). Lexikoaren aberastasuna. Erregistroa. Egitura aberatsak.Antolatzaileak, lokailuak, kohesio-formak. Testu-motari dagokion egitura.ZUZENTASUNA. Mailari dagozkion egitura morfosintaktikoen erabilera. Lexikoaren erabilera. Puntuazioa. Ortografia.Eskatu zaion egitekoa gainditzeko ezinbestean gutxieneko bat lortu behar du gaitasun komunikatiboa osatzen dutenazpigaitasun bakoitzean (gaitasun soziopragmatikoa, estrategikoa, linguistikoa eta testuala) edo ebaluazio irizpidebakoitzean.-17-