SAMAJWEEKLY 13-01-2022
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12 13/01/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
aYWmaYWspI df tyZf rfh
iksfnF dy ieiqhfsk Gol aqy
ijWq ny mihË isafsI Gmµz
nhIN qoiVaf sgoN bhuq sfry
pWKF qoN rvfieqI isafxpF dy
tIr vI kWZ idWqy hn» ies ny
jmfqI ivÈlyÈx dIaF
mjb¨rIaF ƒ vI Aujfgr kr
idWqf hY aqy lokrfj aµdr
ÈFqmeI sµGrÈ ivWZx dy nvyN
ivcfrF dI Èur¨afq vI kIqI
hY»ies Gol dI agvfeI
pµjfb, hirafxf aqy AuWqr
pRdyÈ dy insbqn ibhqr
hflfq vfly iksfnF ny kIqI
ijs ny sfƒ isKfieaf hY ik
jmfqI puËIÈn hmyÈf
PYslfkun kfrk nhIN huµdI»
jdoN iksfnI ƒ DWk ky K¨µJy lf
idWqf hovy qF smuWcy KyqIbfVI
Kyqr dy sfry vrgF aµdr ros
PYl jFdf hY aqy KyqIbfVI
aµdrlI nf-brfbrI vWl koeI
bhuqI qvWjo nhIN idµdf»
lfimsfl iekjuWtqf dy afDfr
qy lihr KVHI krn dy hflfq
pYdf ho gey sn» CotI aqy
iblkul hfÈIey qy puWjI
iksfnI, dilq byËmIny
mËd¨rF, jfqI, ilµg, Drm qy
iKWqy qoN afr pfr sB mrdF qy
aOrqF ny ies aµdoln ivc
Xogdfn pfieaf» ieh vI qWQ
hY ik KFdI pINdI iksfnI kol
itky rihx dI vzyrI afriQk
qfkq mOj¨d sI ijs df ies
Gol ƒ coKf lfhf imilaf»
ies qoN ielfvf KyqIbfVI ikWqy
dI srgrmI df ijs qrHF df
suBfa huµdf hY, Aus df vI lfB
imilaf» ieh PYktrI ikrq
qoN vWKrI iksm dI huµdI hY
ijWQy mrd qy aOrqF afpoafpxy
KyqIbfVI ikrq df
inWqkrm vµz ky kr skdy
hn» ies ny AunHF ƒ aximWQy
smyN dI jWdo-jihd leI iqafr
kr idWqf» sbr dI ies bfËI
ivc afÉr srkfr dy pYr
AuKV gey; ies df hEmY
cknfc¨r ho igaf aqy ies
pRsµg ivc keI s¨ibaF ivc ho
rhIaF ivDfn sBf coxF df
pihl¨ vI Èfml sI»
ieh kihxf Êlq hovygf ik
iksfn styt/irafsq aqy
ies dIaF nIqIaF dy jmfqI
ikrdfr qoN nfvfkÌ sn» AunHF
ies gWl ƒ DVWly nfl AuBfrn
ivc bhuqf smF nhIN ilaf ik
rWd kIqy jf cuWky iqµn KyqI
kfƒnF df muWK mksd mulk dy
do sB qoN vWzy kfrobfrI
GrfixaF dy ihWqF dI p¨rqI
krnf sI» srkfr dI B¨imkf
KyqIbfVI qoN hox vfly munfÌy dy
sfls vflI rhI hY» ies dy
Ault aspWÈt ijhf gFDIvfdI
isDFq vI hY ijs muqfbk
‘kOmI Dn sµpdf dI ingfhbfnI
vWzy kfrobfrI GrfixaF rfhIN
huµdI hY»’
srsrI dyiKaF iksy ƒ iksfn
aµdoln jY pRkfÈ dI agvfeI
vflI ‘sµp¨rn kRFqI ‘ jF aµnf
hËfry vfly ‘iBRÈtfcfr ivroDI’
aµdoln ijhf lWg skdf hY pr
Auh m¨l nukqf dyKx qoN KuµJ
jFdy hn» ‘sµp¨rn kRFqI’ sfƒ
PrFsIsI aKfx df cyqf
krvfAuNdI hY: ‘qusIN AunHF ƒ
ijµnf iËafdf klfvy ivc lY
lvo, Enf hI GWt hY»’
iBRÈtfcfr ivroDI aµdoln
aµdroN hor vI iËafdf KoKlf
sI»
ies ny inWjI qy isstm dy
iBRÈtfcfr ivckfr kdy vI
Ìrk nhIN kIqf sI» iqµn KyqI
kfƒnF ƒ hflFik tyZy Zµg nfl
kfƒnI jfmf pihnf idWqf igaf
ijs nfl mulk dI aWD qoN vWD
afbfdI dI roËI rotI do vWzy
kfrobfrIaF dy munfiÌaF dI
ihrs qy inrBr kr dyx nfl
ienHF ny sfzy lokrfj ƒ hor vI
KoKlf kr dyxf sI»
iksfn pfrtIbfËI vflI
isafsI d¨ÈxbfËI aqy J¨Ty
rfÈtrvfd dy ivÈYly ibrqFq
ivc iblkul nhIN Psy» ies
dI bjfie AunHF jfq qy jmfq
dI iekjuWtqf bxfeI aqy
ilµgk DONs dy mn¨vfd ƒ rWd
kIqf, hux AunHF ƒ smfj dy
bhuq sfry vWK vWK ihWq sm¨hF
dy vzyry AudyÈF nfl aYWmaYWspI
dI mµg leI gWlbfq krn dI
smWisaf nfl isWJxf pYxf hY»
kuWl imlf ky 23 KyqI ijxsF
(sWq moty anfj, pµj dflF,
sWq qyl bIj aqy cfr nflonfl
ivkx vflIaF ÌslF (kYÈ
krOps) dy GWto-GWt smrQn
muWl (aYWmaYWspI) ƒ kfƒnI
mfnqf dyx bfry bhuqI ivcfr
crcf qihq iksfnF leI
afmdn shfieqf muhWeIaf
krfAux dI B¨imkf qy hI
kyNdrq rhI hY» ieh drasl
iksfnF dy aOKy hflfq dy pRsµg
ivc iek qrjIh hY jo hr
sfl vWzI qfdfd ivc ho rhIaF
iksfn ÉudkuÈIaF qoN Aujfgr
ho rhI hY» nfl hI iksfnF
isr byqhfÈf krËy df boJ
lgfqfr vD irhf hY aqy AunHF
ƒ afpxI Ìsl kfÈq dIaF
lfgqF nfloN vI GWt muWl qy
vycxI pYNdI hY ijs nfl pRDfn
mµqrI vloN iksfnF dI afmdn
duWgxI kr dyx df vfadf koJf
mËfk bx ky rih igaf hY»
iksfn dI aOsqn afmdn
1800 rupey mfisk pYNdI hY jo
aOsqn kOmI afmdn df krIb
iek iqhfeI bxdI hY» jy
iksfnF, Éfskr Coty iksfnF ƒ
afmdn dy r¨p ivc koeI
shfieqf dyxI hY qF ieh
bfhrI arQcfry leI vWzf
hFpWKI pihl¨ sfibq hovygI
ijs nfl snaq Éfskr
ÊYr-jQybµd Kyqr dIaF
CotIaF qy drimafnIaF
iekfeIaF leI mµg vDygI»
ÊYr-KyqIbfVI vsoN ƒ vI ies
df lfB imlygf» hflFik
aYWmaYWspI leI kfƒnI
mfnqf ËrIey CotIaF KyqI
joqF ƒ Éfs qOr qy pfeydfr
bxfAux dy kdm cuWkx aqy
vzyry r¨p ivc ÊYrkfÈqkfrI
vrgF ƒ vI nfl
lYx dI loV hY» iksfnF dI
afmdn vDfAux vfsqy
smrQn muWl ivc vfDf krnf
vDfeI hoeI jnqk vµz
pRxflI rfhIN kfrjÈIl
Èfied rfÈtrI Kurfk
surWiKaf nIqI nfl myl nf
Kfvy» ies dIaF jVHF Ër¨rI
vsqF dIaF kImqF siQr
rWKx aqy ZukvIaF Bµzfrn
sh¨lqF leI AuprfilaF ivc
peIaF hn» srkfr ies
vyly jnqk vµz pRxflI rfhIN
kImqF siQr rWKx qy aOsqn
sflfnf krIb iqµn lWK kroV
rupey Krc krdI hY ijs
ivc iksfnF leI afmdn
siQr krn dI nIqI Èfml
nhIN hY» aYWmaYWspI kImqF
dI siQrqf aqy iksfnF leI
afmdn shfieqf dovF ƒ iek
d¨jy nfl joV skdI hY» qyeI
ivcoN hr Ìsl dI kImq iek
bYNz/dfiery aµdr qYa krnI
pvygI» afm qOr qy iksy
BrvyN Auqpfdn vfly sfl
ivc kImq GWt aqy Krfb
sfl ivc iËafdf qYa kIqI
jf skdI hY qF ik mµzI dI
byXkInI ƒ sImq kIqf jf
sky» mINh qy GWt inrBr
rihx vfly KyqrF leI moty
anfj aqy dflF dIaF
iËafdf AuWcy bYNz qy qYa
kIqIaF jf skdIaF hn qF
ik insbqn cµgIaF kImqF
dy ky lµmy dfa qoN ÌslI
cWkr ivc qbdIlI ilaFdI
jf sky» srkfr df kihxf hY
ik svfmInfQn kmytI dIaF
isPfrÈF ƒ aYWmaYWspI qYa
krn df afDfr bxfieaf
jfvy qF krIb 17 lWK kroV
rupey dI loV pvygI» ieh
aimq BfduVI
vDf cVHf ky pyÈ kIqf igaf
aµkVf hY» iksfnF vloN
afpxI Kpq leI rWKI Kurfk
ƒ jy joiVaf jfvy qF krIb
45 qoN 50 ÌIsd Aupj bfËfr
ivc vycI jFdI hY» jnqk
vµz pRxflI rfhIN ivkrI qoN
hox vflI vs¨lI vI
aYWmaYWspI leI kuWl lfgq
ivc GtfeI jfvygI aqy ies
qoN ielfvf jnqk vµz pRxflI
rfhIN kImqF ivc siQrqf
rfhIN hox vflI bcq vI ho
skygI» ies ilhfË qoN kuWl
imlf ky p¨rI lfgq 5 qoN 7
lWK kroV rupey ho skdI hY»
jy pµj kroV srkfrI
mulfËmF (jo afbfdI isrÌ
pµj ÌIsd ihWsf bxdy hn) ƒ
idWqI jfx vflI zIey dI
ikÈq aqy vWzy kfrobfrI
GrfixaF ƒ tYks qy mflIaf
CotF dI rfÈI krIb 4 lWK
kroV rupey bxdI hY» ÊYrsrkfrI
anumfnF muqfbk
isrP 28 kfrobfrI
krËdfrF ijnHF dy nF jWg
Ëfihr ho cuWky hn, ƒ idWqI
kuWl krË muafÌI krIb 10
lWK kroV rupey bxdI hY»
mËy dI gWl ieh hY ik ienHF
qWQF dy mWdynËr Bfrq dI
50 ÌIsd afbfdI leI 5-7
lWK kroV rupey bhuq
iËafdf hn? jF ies df
kfrn ieh hY ik iksfnF dI
isafsI afvfË bhuqI
pRBfvÈflI nhIN hY?
aYWmaYWspI leI jy 7-8 lWK
kroV rupey df bjt rWK
idWqf jFdf hY qF ies df
Poks CotIaF joqF vfly 85
ÌIsd iksfnF ƒ afriQk qOr
qy hµZxsfr bxfAux qy hoxf
cfhIdf hY» ies leI ËmIn
dI Auqpfdkqf vDfAux dI
loV hY, nf ik ikrq
Auqpfdkqf» bhuq iËafdf
mÈInrI vflI KyqIbfVI
ikrq Auqpfdkqf vDf ky
ruËgfr ƒ Gtf idµdI hY qy
mflk df munfÌf vDfAuNdI hY
ijvyN jQybµd snaq qihq
mµg ivc afeI KVoq dIaF
hflqF dy r¨p ivc dyKI jf
skdI hY»
ies dI bjfey sfƒ s¨Km
isµjfeI, jYivk KfdF, jl
pRbµDn aqy jlvfX¨ muqfbk
ÌslI cWkr aqy Bµzfrn qy
mukfmI mµzIaF ivc
ilaFdIaF jfx vflIaF
PslF leI aYWmaYWspI ËrIey
ËmIn dI Auqpfdkqf
vDfAux dI loV hY» Bµzfrn
sh¨lqF ƒ vWD qoN vWD
ivkyNdrq krnf pYxf hY qF
ik ÌslI lfgqF aqy Krfby
ƒ GWt qoN GWt kIqf jf sky»
pfxI dI iËafdf Kpq
vflIaF ÌslF jo kuJ KyqrF
leI ZukvIaF nhIN hn, kr
ky jlvfX¨ sµkt qyË ho irhf
hY jdik ies nfl AunHF
KyqrF dy grIbF dI Kurfk
surWiKaf ƒ vI nuksfn phuµicaf
hY ikAuNik AunHF ƒ bhuq
sfrIaF cµgy poÈx vflIaF,
moty anfj qy dflF dI kfÈq
qoN bymuK kIqf igaf hY» ies
ƒ bdlxf pvygf» d¨jf,
vDdy KyqIbfVI kriËaF kr
ky bhuq iËafdf iksfn
pRBfivq hoey hn pr ies dI
sB qoN vWD mfr grIb iksfnF
qy peI hY» krËf nf moV
skx kr ky AunHF leI krËy
dy sµsQfeI sroqF dy rfh bµd
ho jFdy hn aqy AunHF ƒ
Èfh¨kfrF qoN bhuq hI
mihµgIaF drF qy krË lYxf
pYNdf hY jo AunHF qoN moV nhIN
huµdf aqy AunHF dIaF ËmInF
hiQaf leIaF jFdIaF hn»
clµq mflkI vflI ËmIn qy
pRqI eykV bYNk krËy df nym
hoxf cfhIdf hY» aijhIaF
skImF GVIaF jf skdIaF
hn jo aYWmaYWspI qihq
vycIaF jfx vflIaF ÌslF dy
pRmfx pWqr ƒ bYNk krË nfl
joVdIaF hox»
ieh sfry Auprfly pµcfieqF
aqy gRfm sBfvF rfhIN hI
kIqy jf skdy hn ijnHF leI
ivWqI hWk aqy KudmuÉqfrI
Ër¨rI hn (jo sµivDfn dI
93vIN soD ivc pihlF hI
mOj¨d hn) aqy hr pµj sflF
bfad ienHF df jfieËf lY ky
soD krnI cfhIdI hY ijs
vfsqy JfV, krËf moVn,
ÌslI cWkr ijhy pYmfinaF qy
kfrguËfrI prKI jfxI
cfhIdI hY qy ies dy nfl
ilµg, jfq aqy Dfrimk
GWtigxqIaF dI Èm¨lIaq dy
pihl¨ vI joVy skdy hn»
Bfrq dy iksfnF ny pµcfieqF
qy mhfpµcfieqF rfhIN afpxf
ieiqhfsk aµdoln clf ky
vWzf kfrnfmf kr idKfieaf
hY» ieh kµm AuhI kr skdy
sn» pyNz¨ arQcfry aqy
pµcfieq pWKI lokrfj ƒ
hµZxsfr bxfAux df kfrj
vI isrÌ AuhI kr skdy hn»
*lyKk jyaYWnX¨ df
sfbkf aYimirts
pRoPYsr hY»